DOAKO ALEA - ALE KOPURUA: 4.200 - GURE UDALAREN INFORMAZIOA
TURISMOKO UDAL WEBGUNE BERRIA EUSKERA 247.indd 1
21/9/21 14:18
2
AZALEAN
UDALAK TURISMOARI BURUZKO WEB
Balmasedako Udalak turismoari buruzko webgune bat kaleratu zuen abuztuaren 6an, “Zatoz Balmara” lelopean, eta dagoeneko ia 1.000 pertsonak bisitatu dute. Horrela, gure hiribilduak turistei bere xarma guztiak erakusteko webgune bat duten gainerako herriekin bat egiten du. Nahikoa da https://turismo. balmaseda.eus/ helbidera jotzea zer eskain dezakegun jakiteko. Azalean agertzen de QR kodea eskaneatuta ere sartu ahal izango zara bertan. Atari berrian gure ehunka urteko historia eta gertaera modernoenak islatu nahi izan dira, hala nola gure kaleetan dugun ondarea, putxera gure gastronomiaren ezaugarri esanguratsu eta bereizgarria, naturan ditugun aisialdirako aukera ugariak edo nazioarteko izaera lortu duten urteroko ospakizunak, hala nola Gurutze Bide Biziduna edo Putxera Lehiaketa, Erdi Aroko azoka ahaztu gabe. Gainera, bisitarientzako bidaia-gida bat eskaini nahi izan da. Hori horrela, familian edo bakarka egiteko planak aurki ditzakegu, bai eta askotariko informazioa ere: non jan, non lo egin, nola iritsi eta non aparkatu, besteak beste. Horrez gain, irudi, bideo, liburuxka eta mapen galeria bat dugu, ahal den neurrian bisita errazteko. Diseinu intuitibo, argi eta garbia du, eta turismo-webgune berria bidaia ahaztezin baten lehen urratsa izan daiteke. Horregatik, sustatzera eta zabaltzera animatzen zaituztegu.
EUSKERA 247.indd 2
21/9/21 14:18
3
WEBGUNE BERRI BAT KALERATU DU Enkarterrik marka historikoak izan ditu uda honetan Enkarturren datuen arabera, gure eskualdeak pandemiaren aurreko bisitarien kopuruak berreskuratu ditu uda honetan. Horrela, iaz izandako beherakada atzean utzi eta marka gainditu du berriro. Ostatuek eta baliabide turistikoek aparteko zifrak izan dituzte uztailean eta abuztuan. Lehenengoen kasuan, Enkarturreko bazkide diren hotelek, landetxeek eta apartamentu turistikoek % 95eko okupazioa izan dute batez beste, aurreko urteko % 70aren aldean. Erakargarri turistikoei dagokienez, igoerak orokorrak izan dira eta, kasu batzuetan, digitu askotakoak. BBK Karpin Faunak igoera handia izan zuen iaz, eta 2019an baino % 42,25 bisitari gehiago izan ditu uda honetan. Horrela, Karrantzako animaliak hartzeko zentroa Bizkaiko baliabide turistiko nagusietako bat da. Museoei dagokienez, Galdamesko Loizaga Dorreko bisitarien kopurua % 39,88 igo da, 2019ko udarekin alderatuta. Iaz, Enkartur sarrerak saltzen hasi zen www.visitenkarterri. com atari turistikoaren bidez, bisitari potentzialei zuzendutako online kanpainekin. Esperientzia arrakastatsua izan zen, eta denboraldi honetan El Pobaleko Burdinolak eta Muskizko Muñatones Gazteluak ere parte hartu dute, eta aurreko ekitaldian baino % 5 bisita gehiago izan dituzte. Oso datu positiboa da, bi museoek edukiera-muga zorrotzak dituztela kontuan hartuta. Hala ere, Karrantzako Pozalagua kobazuloaren kasuan ezin izan da 2019ko kopuruetara iritsi, edukiera-mugak direla eta. Alabaina, paserik gehienak beteta egon dira, 10 pertsonara mugatuta egon arrean (lehen 80 pertsona izaten ziren bisita bakoitzean). Balmasedako datuak Balmasedako museoei dagokienez, horien datuak ere bikainak dira. La Encartada Fabrika Museoak pandemiaren aurreko udako kopuruak hobetu ditu, % 57 eta % 36,5 igo baitira, 2019ko datuekin alderatuta. Pasioaren Interpretazio Guneak 2020an baino % 47 bisita gehiago izan ditu, eta 2019an baino % 6,6 gehiago. Historiaren Museoko bisitarien
kopurua ere igo egin da, % 14,5 iazko datuekin alderatuta, eta ia % 7 2019ko datuekin alderatuta. Hiru museo horietan bisitarien jarioa etengabea izan da, beti talde txikietan eta Estatu osoko bisitariekin, non Kataluniako, Madrilgo eta Valentziako pertsonak nabarmentzen diren. Andaluziatik ere inoiz baino jende gehiagok bisitatu gaitu. Autokarabanen aparkalekuari dagokionez, urtarrilaren 1etik abuztuaren 31ra 383 erabiltzaile izan ditu, eta egonaldiaren batez besteko iraupena 1,14 egunekoa izan da. Jende gehien bildu dituzten hilabeteak apirila (100 erabiltzaile), abuztua (95 erabiltzaile), martxoa (83 erabiltzaile) eta uztaila (54 erabiltzaile) izan dira. Azkenik, aterpetxeetan nahaspila pixka bat bizi izan da bertan behera uzteak eta jaietarako erreserba-saiakerak direla eta, baina hiru asteburutan okupatuta egon dira ekainean, bitan uztailean eta bitan abuztuan, batez ere La Garbeakoa. Euskaditik kanpoko bisitari gehiago 2021eko uda turistikoan nabarmendu beharreko beste alderdi bat da Euskadi kanpotik etorritako bisitarien kopurua % 50etik gorakoa izan dela lehen aldiz. Enkarturrek Enkarterri gure mugetatik kanpo ezagutzera eramateko estrategiari erantzuten dion zifra pozgarria da; izan ere, Madrilgo Erkidegoan eta Bartzelonako metropolialdean aurrez aurreko eta online kanpaina espezifikoak egin ditu. Hain zuzen, % 31 Madrilgoak izan dira, % 21 katalanak, eta horien atzetik gaztelauleondarrak, valentziarrak eta andaluziarrak daude. Atzerriko turisten kopurua, berriz, % 5ekoa izan da (2020an % 4koa izan zen). Azken urtean, Enkarturrek bere online presentzia indartu du, produktuak eta sarrerak saltzeko plataforma berrabiarazi du, mendiibiliak egiteko dozenaka ibilbide digitalizatzearen alde egin du eta turista potentzialei zuzendutako kanpaina segmentatuak bultzatu ditu. Erakundeko presidente Ángela Eguíak uste du zifrek Enkarterrik (eta Meatzaldeak) kalitatezkoa, jasangarria eta masifikatu gabea den turismoaren alde egin duen apustua aldarrikatzen dutela.
Pozalaguako kobazuloa. Armañoneko bistak. El Pobal burdinola. BBK Karpin Fauna. Enkarturrek eskainitako argazkiak.
Pintura, burdineria, paper pintatuta, etxeko tresneria eta opariak
Decoraciones Javi EUSKERA 247.indd 3
Aldapa kalea, 16/18 Tel. eta Faxa: 946 801752 Balmaseda
21/9/21 14:18
4
KONTA, KONTATU
2021: DON MARTÍN RODRIGUEZ SEMINARIOREN HIRU URTEURREN (Igo ZATIA)
Joan den abuztuaren 2an Iruñean Don Martín Rodríguez Seminarioren jaiotzaren 150. urteurrena bete zen, eta 2021ean Balmasedara etorri izanaren 120. urteurrena ere ospatzen da, 1901eko udaberrian oposizio bidez udaleko organo-jotzailearen plaza lortu ondoren. Azkenik, irailaren 20an gure herrian 90 urterekin hil zela 60 urte beteko dira. Badirudi, garai hartan Balmasedako organo-jotzailearen plaza oso ondo ordainduta zegoela (1.000 pezeta urtean), nahiz eta denbora aurrera joan ahala kopuru hori ez zen behar bezala eguneratu eta Don Martinek zailtasun ekonomikoak izan zituen. Udalari soldata igotzeko eskatu behar izan zion eta musikaeskola partikularrak eman behar izan zituen, batez ere piano-eskolak. Balmasedako Catalina Ostolaza San Vicenterekin ezkondu zen, bi seme eta hainbat biloba izan zituzten. Bere bilobetako baten bat, gehienbat nagusiena, María Teresa, ohiko bisitaria zen bere aitonaren lanekin egindako kontzertuetan. Don Martínek, Balmasedara heldu bezain laster, bere musikari-maila altua erakutsi zuen. Hamabost urte zituenean, Iruñako Eslava Kasinoko piano-jotzailea ordezkatu zuen, eta handik gutxira musika-irakasle joan zen Carrión de los Condes jesuiten eskolara, eta gero Gijónera. Halaber, Beasainen organo-jotzaile lanetan aritu zen eta Balmasedan erlijio-mu-
EUSKERA 247.indd 4
sikarekin parrokiako korua zuzendu zuen igande eta jaiegunetako meza nagusirako, uztaileko Karmengo eta abuztuko San Roke zaindariaren jaietarako. Bere Misa cantada en La Bemol konposizioa 1905, 1908 eta 1909an interpretatu zen. Bere Misa cantada Mater Inmaculata lana, berriz,1908ko azaroaren 22an interpretatu zen Santa Zezilia egunean. Hala ere, Don Martín Aste Santurako musikan nabarmendu zen gehien Miserere a cuatro voces lanarekin, eta udalbandarako obrekin, esaterako Marcha Fúnebre, Marchas 1, 2 y 3 eta Fantasía Sinfónica, 1909ko Pazko-iganderako. 1901ean, heldu zen urtean, Don Martínek Balmasedako ereserkia konposatu zuen hiru ahotsetan eta pianoarekin, eta Udalari haren jabetza absolutua eman zion 250 pezetaren truke. Jatorrizko eskuizkribua Udal Artxiboan dago eta horren 500 ale inprimatu ziren; horietatik 497 salgai jarri ziren, bakoitza 2 pezetatan. Letra Don Manuel de la Torre y Eguíak idatzi zuen, Félix de la Torre arkitektoaren anaiak, zeinak zentsura-arazoak izan zituen Primo de Riveraren diktaduran, eta letran aldaketak egin behar izan zituen. Gu musika-bertsioan entzutera ohituta gaude, bai organoarekin bai orkestra sinfonikoarekin, baita haren lehenengo notak ere San Juan elizako dorreko erlojuan laurdenak, erdiak eta ordu osoak jotzen direnean, 2005eko San Severino jaiak zirela-eta Antonio de Franciscoren erlojutegiak horretarako beharrezko lanak egin zituenetik. Don Martínek organo-jotzaile gisa zuen ospea oso ezaguna zen, eta hori dela eta, 1962an Artziniegako Arteko Gure Amaren organo berria inauguratzera gonbidatu zuen. 1931n Sopuertako Mercadilloko parrokiako organoa inauguratu zuen eta 1957an gauza bera egin zuen Arangurengo parrokiako organo berriarekin.
Musika sakroaz gain, Don Martínek musika laikoa ere landu zuen. Hala harmonizatu zuen gure Avecilla famatua, jatorriz Balmasedakoa ez den bals bat, baina gure abestia balitz legez hartzen dugu. 1908an, gure udal-banda Eibarreko Banda Lehiaketara aurkeztu zen eta askatasunez aukeratzeko obra Don Martínen Fantasía Sinfónica izan zen; bere mailan bigarren saria erdietsi zuen beste banda ospetsu batzuen aurrean. Don Martínen nabarmentzeko beste alderdi bat Luís Iruarrizaga aita eta antzeko dizipulu aipagarriekin egindako lana da; azken hori 1904an 13 urte zituela iritsi zen Balmasedako apaiztegi klaretarrera. Don Martínek harmonia-eskolak eman zizkion eta bere musika-dohainak sustatu zituen; konpositore, zuzendari, organo-jotzaile eta abeslari handia izan zen, baina karrera hori Madrilen zapuztu zen, 37 urte bete baino apur bat lehenago hil baitzen. Beste ikasle aipagarri bat José Luís Urteaga Iturrioz izan zen, Ordiziakoa, Beasain ondokoa, non Don Martín organo-jotzailea izan zen. Gure herrian plaza atera zuenean, Urteaga berarekin etorri zen. Hemen, Baldomera Loidi Puy ezagutu zuen, berarekin ezkondu zen eta 1914an jaio zen Balmasedan haien semea, Ramón Urteaga Loidi. Konpositore eta organojotzaile nabarmendua izan zen eta oroitzapenezko plaka bat dauka jarrita jaio zen eraikinean, Hedegile kalearen eta Markes Legardaren plazaren arteko kantoiaren sarreran. Jesús Guridi musikari ospetsua ere, Bilbon egon zen bitartean, batzuetan bizikletaz hurbiltzen zen Balmasedara Don Martínekin musika-kontuei buruz galdetzeko eta jarduteko. Biak ia adin berekoak ziren, Guridi bost urte nagusiagoa zen, eta biak 1961ean hil ziren; hortaz, aurten bi musikari bikain horien desagerpenaren 60. urteurrena da. Idazki honen xedea da, besteak beste, pertsona ospetsu horren hiru urteurrenen aitortza egitea eta Donato Rodríguez San Migueli esker ona adieraztea, bere 2005eko 50 Aniversario de la Coral Kolitza de Balmaseda obra datu-iturri estimagarria izan baita. Datorren Udalberriaken Don Martínen hil osteko ibilbidea azalduko dut, eta gaur gaurkoz nola jarraitzen duen bizirik gure artean, Aste Santuan zein beste gertakari sozial batzuetan, bere musikaren bidez. Gainera, grabaketaeuskarri modernoetan urte luzez iraungo du.
Miguel Ángel Álvarez Fuentes
21/9/21 14:18
5
BALMASEDAKO PERTSONAIA OSPETSUAK: MELCHOR DE ALBÍN Y CAÑEDO (1740-1823) Argentinako “Correos y Postas” sistemaren sortzailea eta administratzailea. Melchor de Albín y Cañedo Balmasedan jaio zen, non San Severinon bataiatutakoen liburuan agertzen den, 1740ko urtarrilaren 10ean. Kontakizun batzuek esaten dute 1735ean jaio zela, baina ez dago horri buruzko dokumentu-oinarri zehatzik. Martín Albín Gómez (Balmaseda, 1708) eta Ana Cañedo García del Barrio (Balmaseda, 1706) senaremazteek izan zituzten zortzi seme-alabetatik laugarrena zen. Familiari dagokionez, badakigu Argentinan bi aldiz ezkondu zela. Lehena María Antonia Sousa Dávila La Portuguesa izan zen, Brasilen jaioa, zeinarekin zortzi alaba izan zituen, eta erditzean hil zen 1787an. Bigarren emaztea Melchora Cabral izan zen; 1787an Buenos Airesen ezkondu zen harekin eta alaba bakarra izan zuten, María Antonia Albín Cabral. Buenos Airesera XVIII. mendearen bigarren erdian iritsi zen, Manuel anaia zaharrenarekin batera, biak dirutza egin nahian. Merkataritzan hasi ziren, eta Domingo Basabilbaso jatorri espainiarreko merkatari ospetsuaren etxean lan egin zuten. Melchor laster sartu zen sektorean eta dirutza handia lortu zuen. 1768ko apirilean, itsas postako ofizial nagusi izendatu zuten, eta, beranduago, 1772ko otsailaren 7an, Espainiako koroaren ardurapean zegoen Lurreko Posta Administrazio Nagusiaren agindupeko langile. 1783an, bost urtez, kontulari eta kontuhartzaile izan zen aldi baterako. 1790ean, Nicolás Arredondoren erregeordealdian, 1. mailako ofizial eta 2. mailako kontu-hartzaile izendatu zuten. Lau urte geroago, Posta Administrazioko kontularia izan zen, eta administratzaile nagusi izatera iritsi zen. Limako (Peru) hirian postu bera betetzeko tentatua izan zen 1802an, baina uko egin zion.
EUSKERA 247.indd 5
1806ko ingelesen inbasioetan Buenos Airesen defentsan izan zuen jardun irmoa Pedro de Cevallosek Koroari idatzitako txosten batean islatu zen. 1810eko auzi iraultzailearekin bat egin izanagatik Argentinako Gobernu Batzordearen konfiantza irabazi zuen herrialde barrurako ezkutuko eta premiazko postabulegoan. 1811n, Lehenengo Gobernu Batzordeak posta-administratzaile nagusi izendatu zuen, eta postak eta administrazioaren kontu atzeratuak antolatzeaz arduratu zen. 1814, Gervasio Posadas zuzendari nagusiak posta nazionalizatu zuen, eta Albín izendatu zuen Rio de la Platako Probintzia Batuen Administratzaile Orokor, urte horretako urriaren 6an. Hari zor zaio Posta Ibilbidea sortzea Tucuman eta Catamarcaren artean, eta Kordoba eta San Luisen artean; ordura arte ia inkomunitatuta zeuden herrialdearen barnealdeko eskualde horiek. 1820ko gertaera anarkikoek nahasmendua eta ezegonkortasuna eragin zuten postaren arloan ere, eta, beraz, Albínek bere ibilbide administratiboari amaiera eman zion berrogeita hamahiru urtez lanean aritu ondoren. Kontseilugizontzat hartzen zenez, Buenos Airesko gobernadoreak eskatuta, 1821eko irailaren 10ean posten antolaketari eta haien beharrei buruzko txosten bat idatzi zuen. Buenos Airesen hil zen 1823ko abuztuaren 23am, laurogeita hiru urte zituela, bere bizitzako azken urteetan larrialdi batzuk pairatu ondoren. Buenos Airesko Museo Postal y Telegráfico museoan olioz egindako haren erretratua eta dagokion uniformearekin irudikatzen duen marmolezko busto bat daude ikusgai.
Erretiratuen Elkartea Ordiziara joango da
Balmasedako Erretiratuen Elkarteak datorren urriaren 6an Ordiziara egingo duen txangoan parte hartzera gonbidatzen zaitu, bertako azoka, Euskadiko zaharrena, bisitatzera. Arantzazuko santutegira ere hurbilduko dira eta Oñati jatetxean bazkalduko dute. Prezioa pertsonako 50 eurokoa da, eta honako hauek barne hartzen ditu: autobusa, gidari-laguntzailea, bidaiako oinarrizko asegurua eta itundutako menua (perretxiko-nahaskia eta entsalada mistoa, bakailaoa piperradan edo ahate-konfita labean, etxeko postrea eta kafea). Informa zaitez elkartean eta eman izena lehenbailehen.
Javier Barrutiaren “El pozo verde”
Javier Barrutiak berriro ere saria lortu du Fríasko argazki lehiaketan Javier Barrutia Canteli argazkilari balmasedarrak ohorezko postu bat lortu du aurten ere “Ciudad de Frías” Argazki Lehiaketa Nazionalean. Aurtengoa XXXVIII. edizioa izan da. Urjauzi eder bat landaretzaz inguratutako aintzira batean erortzen erakusten duen El pozo verde lanarekin, Barrutiak bigarren postua lortu du lehiaketa ospetsu eta finkatu horretan aurkeztu diren 79 irudien artean. Lehen saria Colindresko (Kantabria) Arturo Rodriguez Ortizentzat izan da, Como una aparición lanagatik, eta El Astilleroko (Kantabria) Ignacio Cagigas Dos Santosek hirugarren postua lortu du Sol a través de la ventana lanarekin. Lerro hauen bidez, zorionak eman nahi dizkiogu Javierri bere lan eta talentu handiagatik.
Julia Gómez Prieto doktorea. Deustuko Unibertsitatea ** Laster argitaratuko den Balmaseda, 100 balmasedanos ilustres en su historia 13001900 liburuko zatia (Julia Gómez Prieto).
21/9/21 14:18
6
KULTURA ETA JAIAK
2021EAN EZ DA SAN SEVERINO JAIRIK IZANGO
Kolitzako aterpetxean berriro irekiko dira aldagela eta dutxak Joan den irailaren 13an, herritarrei udal igerilekuetako aldagela eta dutxak ireki zitzaizkien, osasun egoera zail honetan segurtasun neurriak mantentzeko itxi ondoren. Igeriketa ikastaroak ere hasi dira, 2015, 2016 eta 2017 urteetan jaiotako pertsonek jaso beharko lituzketenak izan ezik. Horretarako arrazoia, beste behin ere, zuhurtzia da, talde horietan ezin delako bermatu Eusko Jaurlaritzak mantentzera behartzen gaituen pertsonen arteko distantzia. Hala ere, segurtasun neurriak malgutzen direnean, eta ikastaro hauek eskaintzea posible denean, ohiko kanalen bidez jakinaraziko da. Datorren urriaren 4an, gimnasioko eta Errotarena kiroldegiko jardueretarako aldagela eta dutxak irekitzea dago aurreikusita. Horretarako, gehienezko edukiera izango dute eta gutxieneko pertsonen arteko distantzia mantendu beharko da. Neurri horiek kartelen bidez egongo dira ikusgarri, eta instalazioetako langileek gainbegiratu, desinfektatu eta garbituko dituzte. Bestalde, joan den irailaren 25ean, Kolitzako aterpetxea ireki zen berriro. Jendaurreko ordutegia honako hau izango da: larunbat eta igandeetan, 9:30etik 13:00etara. Guedan enpresak gainbegiratuko du, arauak bete daitezen eta instalazioa desinfektatu eta garbitzeko. Gehienez 6 pertsona sar daitezke, tenperatura hartuko zaie eta ezin izango da sartu sintomaren bat agertzen bada, hala nola eztula, sukarra, buruko mina, etab. Musukoaren erabilera barrualdean derrigorrezkoa da, jan eta edaten denean soilik kendu daiteke, eta debekatuta dago kozinatzea. Horrez gain, eskatzen da sartu eta irteterakoan gel hidroalkoholikoa ematea eta elkarrekin bizi ez diren pertsonen artean 1,5 metroko gutxieneko distantzia mantentzea. Osasun egoeraren bilakaera hoberantz badoa, aurrerago murrizketak aldatu edo kentzen joango dira.
EUSKERA 247.indd 6
Pandemiaren ondorioz dagoen osasunegoera ikusita, Balmasedako Udalak, jai batzordearen eta hura osatzen duten elkarteen adostasunarekin, erabaki du 2021 honetan San Severino jaiak ez ospatzea. Beste urte batez jairik ez izatea inork nahi ez duen egoera tristea da, baina hartu ahal den erabaki bakarra da, erantzukizunaren eta zuhurtziaren irizpideei jarraituz. Gainera, San Severino larunbatean izateak masifikazioaukerak handitzea ekarriko luke, eta errazagoa litzateke, beraz, antola litezkeen jai ekitaldien gaineko kontrola galtzea. Hala ere, jaiak ez diren ekitaldi kulturalak antolatuko dira. Ekitaldi horiek formatu murriztua izango dute, eta edukieraren kontrola eta indarrean dauden osasun-neurri eta -mu-
rrizketa guztiak aplikatuko dira. Erakundeek, elkarteek eta herritarrek batera hartu behar dugu jarduera horiek garatzean eta asteburuko beste edozein unetan pilaketak saihesteko erantzukizuna. Ziur gaude berriro ere balmasedarrok gure sen ona eta zuhurtzia erakutsiko ditugula, eta gure hiribilduan agerraldirik ez egotea lortuko dugula. Datorren urtean, 2022an, ziur gaude putxeren usain adierazgarria hiribilduko kaleetara itzuliko dela eta kaleetan festen beroa berriro ere zabalduko dela. 2021 honetan eskatzen dugu zentzuz eta zuhurtziaz jokatzeko eta guztion artean ahal dugun guztia egiteko, datorren urtean jaiak berreskuratu ahal izateko.
“NON IKUSTEN DUZU EUROPA EUSKADIN?” GAZTEENTZAKO 10. ARGAZKI LEHIAKETA Eusko Jaurlaritzako Ekonomia eta Ogasun Sailak Non ikusten duzu Europa Euskadin? izeneko gazteentzako 10. argazki lehiaketa abian jarri du euskal gazteen artean Europar Batasunak Euskadiko garapen sozioekonomikoari ekartzen dion laguntza (FEDER funtsak) sustatzeko. Lehiaketa horri buruzko informazioa Instagrameko orrialde honetan dago eskuragarri: www.instagram.com/ federeuropaeuskadi. 1996ko urtarrilaren 1a eta 2007ko abenduaren 31 artean jaio bazara parte hartu dezakezu. Urriaren 8ra arte izango duzu horretarako aukera.
21/9/21 14:18
7 margotzen jakitea, soil-soilik zure barnera begiratzeko, margotzen zeure burua adierazteko eta zure konfort-zonatik irteteko gogoa. Informazio gehiago eta erreserbak hemen: https://estibalizromana.com/talleres-grupales/
Ondarearen Europako Jardunaldiak
Zure bizitzan ate eta aukera berriak ireki nahi dituzu? Urrian, elkarren segidako 4 ostegunetan (7, 14, 21, 28) 18:30etik 20:30era, Estíbaliz Romaña Balmasedan egongo da aurrez aurre Tú vales, Tú puedes y Tú lo mereces (Balio duzu, Egin dezakezu eta Merezi duzu) ezagutzen laguntzeko. Tailerren bidez, “Puertas a la vida” (Bizitzako ateak) metodoaren 4 ateak ikusiko ditugu eta zure bizitzako momentu honetan zein ireki behar duzun identifikatuko duzu (autokonfiantza, autoestimua, oreka, bake mentala). Hori egin eta gero, zure emozioak koadro batean irudikatuko dituzu. Ez da beharrezkoa
Beste urte batez, hementxe ditugu Ondarearen Europako Jardunaldietako jarduerak. Horrekin batera, urrian zehar gozatzeko eta Bizkaiko udalerrietako ondarera eta kulturara hurbiltzeko hainbat eta hainbat ekintza etorriko dira. Edizio honetako leloa “Guztion ondarea, denok parte / Patrimonio accesible e inclusivo” da. Balmasedan bi jarduera izango ditugu: 1-ARRA elkarteak honako hau eskainiko digu: “Roberto Rodet Villa margolariaren estudioa. Artista, margolari eta olerkari arima”. Balmasedar ospetsu honen estudiora bisita gidatuak egingo dira urriaren 16an eta 17an, 11:00etatik 12:00etara, eta 12:30etik 13:30era. Elkargunea San Severino plaza izango da. Informazio gehiago eta erreserbak 656 743 753 telefono zenbakian. 2-ONCE fundazioaren eskutik, La Encartada Fabrika Museoak “Imágenes para tocar” erakusketa eskainiko digu urri osoan zehar. Bisita gidatua ere egongo da urriaren 16an, 11:00etan. Informazio
gehiago eta erreserbak 946 800 778 telefono zenbakian. Ondarearen Europako Jardunaldien edizio honi buruzko informazio guztia honako helbide honetan kontsultatu dezakezu: https://ondareabizkaia.eus/
Bizkaiko Hotsak organo-kontzertua Diego de Amezua Bizkaiko Organoaren Lagunen elkarteak, oraingoan ere, San Severino elizan abiatuko du Bizkaiko Hotsak jaialdiaren XVI. edizioa. Urriaren 1ean izango da, 19:30ean, eta Hina Ikawa organista izango dugu gure artean. Beste gauza batzuen artean, gazte japoniarrak nazioarteko hainbat txapelketa irabazi ditu, haien artean, Cavaillé Coll 2016 Nazioarteko Organo Txapelketako lehen saria eta publikoaren saria, eta Jean Louis Florentz Nazioarteko Organo Txapelketako publikoaren saria, 2016an.
ENCONTRARTE ELKARTEAREN HAURTXO LAPURTUEN ERAKUSKETAREN AMAIERA
Talde handi bat Roberto Zalbidearen horma-irudiaren alboan bildu zen, haren heriotzaren bigarren urteurrena gogora ekartzeko.
Lapurtutako sehaska haurren auziari ikusgarritasuna emateko Encontrarte elkarteak gustu eta adin tarte guztientzako zenbait jarduera eskaini zizkigun irailaren lehen hiru asteetan zehar. Ardatz nagusia hainbat margolariren 24 margolanen erakusketa izan zen. Testuinguru horretan, Horcasitas jauregian, inaugurazio bat egin zen publiko zabalarekin;
EUSKERA 247.indd 7
haurrek familian duten rolari buruzko haur eta familientzako tailerrak egin ziren; bisita gidatuak, zeintzuetan parte hartu zuten Itxaropena elkarteko (Bizkaiko haurtxo lapurtuen elkartea) hainbat bazkide eta artistak; Roberto Zalbideari (Encontrarte elkartearen sortzailea) omenaldia egin zioten; lapurtutako amatasunen inguruko solasaldi bat eskaini zuen
Alkatea, Aitor Larrinaga, Zalbidearen arrebaren ondoan.
Cristina Gutiérrez Meursek; eta Agustín Molledaren azken liburua aurkeztu zen: El eslabón perdido de Dios. Azkenik, errezitaldi poetiko eta musikal sentibera bat bizi genuen Klaret Antzokian. Horrek publikoa hunkituta utzi zuen eta erakusketari merezitako amaiera borobila eman zion.
21/9/21 14:18
8
EUSKARA ETA KIROLA Haur eta nerabeentzako xakeikastaroak Udalak Balmasedako edozein ikastetxetan diharduten edo herrian bizi diren 6 urtetik gorako haurrak eta nerabeak xakean hasteko tailerrak diruz lagunduko ditu. Urri eta azaroko asteazkenetan eta abenduaren 1etik 15era izango dira Kultur Etxean, 17:00etatik 18:30era. Asmoa maiatzera arte zabaltzea da, tailerrean kopuru nahikoak parte hartuz gero. Izen-ematea ikastetxeetan egingo da urriaren 4ra (astelehena) arte. Aintzat hartuko dira izenematearen hurrenkerarekin bat etorriz lehenengo 16 pertsonak. Hurrengoak itxarote-zerrendan geldituko dira, egun berdinetako 18:30etik 20:00etara bigarren taldea sortzearen zain. Tailerrak Udalak oso-osorik diruz lagundu arren, ikastetxe bakoitzak fidantza kobratuko du, gutxienez partaidetzaren % 75 bermatzeko.
Itzuli da Berbalagun Euskaraz aritu nahi bazara, Berbalagun da aukerarik onena. Doan parte hartu ahal izango duzu segurtasun neurri guztiak errespetatuta hitz egiteko taldeetan, eta online taldeak sortzeko aukera ere eskainiko da. Zure gustu eta interes berberak dituzten pertsonak ezagutu ahalko dituzu, baita euskaraz antolatutako jardueretan parte hartu ere. Halaber, Enkarterrin euskaraz egiten den guztiari buruzko agenda jasoko duzu hilero, argitalpen batzuetan abantailak izango dituzu, sari batzuen zozketetan parte hartu ahal izango duzu, eta abar. Eta euskara familian gozatzeko, Berbalagunek Gurasolagun Pasaportea ere eskaintzen du. Horri esker, tailerrez, mendi ibilaldiez, eta abarrez gozatu ahalko duzue. Hori guztia dohainik izango da. Eman izena bi euskaltegietako edozeinetan (AEKn zein udal-euskaltegian), telefonoz edo WhatsApp bidez (671 070 044), posta elektroniko bidez (enkarterri@aek.eus) edo honako helbide honetan: http://emanizena.praktikatu.eus. Aurten, aritu euskaraz Berbalagunekin!
TXAKURKROSA ETA TRAIN RUNNING SEBASTIÁN SEOANEREKIN
Izena: Sebastián Seoane Izagirre (Txefo) Adina: 42 urte Zein kirol egiten duzu?: Txakurkrossa eta trail runninga. Nolakoak izan ziren zure hastapenak? Niri mendia izugarri gustatzen zitzaidan, mendi-ibiltaritza egiten nuen, btt apur bat… Eta, bat-batean, honako hau esaten zuen kartel bat ikusi nuen: “Txakurkrossa Sodupen”, eta pentsatu nuen: “Nola? Menditik korrika egiten duen jendea dagoela? Eta gainera txakurrarekin?”. Horrela, buelta gehiegirik eman gabe izena eman nuen, eta, lasterketa oso txarto egin genuen arren, oso ondo pasatu genuen. Hortik aurrera, txakurkross eta trail lasterketen zurrunbilo batean sartu ginen, pandemia madarikatuaren ondorioz baino ez dena eten. Zenbat denbora eskaintzen diozu? Egia esan, denbora asko eskaintzen diot. Ia ahal dudan guztia; benetan gogoko dudalako. 70-80 km inguru eta 2.500 m-ko desnibel positiboa, eta astean 8-10 ordu. Hala ere, indar eta bizikleta estatikoko ariketaren bat ere egiten dut. Zein da zure kirol palmaresa? Ba uste dut denetarik korrika egin dudala, kar-kar-kar! Txakurkrossean hainbat urtetan
korrika egin dut Eukal Herriko ligan eta BKTn (Bizkaia Kopa Trail). 2016an, seigarren geratu ginen. Horretaz aparte, Errioxako ligan parte hartu dugu, Benasqueko haranean egon ginen eta Pirineo Dog Festivalen korrika egin genuen (Benasqueko mendietan egiten den etapakako lasterketa bat). Trailari dagokionez, lasterketa ugaritan parte hartu dugu: Gorbeia Zuzien (2016 eta 2017), Ehunmilaken Marimurumendia (2019), Enkarterri xtrem maratoia (2019), Apuko Igoera (2017, 2018 eta 2019), Galdames Mendi Bira (2018), Mello Saria (2016 eta 2018; lasterketa horretan bikoteka korrika egin genuen eta bigarren geratu ginen) eta Hiru Aundiak (2018). Horrez gain, maitasun askorekin gogoratzen ditut orain egiten ez diren beste batzuk, hala nola Galarleiza (2016) eta Karraderan (2016). Ezin dut ahaztu nire gogokoena: Récord Kolitza (2017 eta 2019). Hala ere, zaila da guztiez oroitzea, asko direlako… Pandemiak eraginik izan al du egiten duzun kirolean? Egia esan, bai. Zoritzarrez, uste dut guztioi eragin digula; izan ere, hasi zenetik ez da lehiaketarik egon edo oso gutxi egin dira. Hala ere, pazientzia izan behar dugu eta espero dezagun arin pasatzea. Momentuz, entrenatzen jarraitu eta mendiaz gozatu ahal dugu, asteburuan korrika egitearen presioa izan barik. Anekdota dibertigarririk? Asko daude, kar-kar-kar! Dena den, bat gogoratzen dut. Otxarango lasterketa batean 25 kiloko zaku bat eramanda igo behar zen “Martintxu larrea”. Ez nuen araudia irakurri eta uste nuen igoera besterik ez zela, baina jaitsiera ere egin behar zen. Beraz, igotzean, goian geratu nintzen jendearekin solasean, beranduago konturatu nintzen arte.
Udal euskaltegia-HABE Oraindik ez duzu zure udal euskaltegian matrikula egin? Irailaren 30era arte duzu epea matrikula egiteko. Gainera, iaz HABEren azterketa gainditu ez bazenuen, baina iaz Enkarterriko Udal Euskaltegira etorri bazinen, Eusko Jaurlaritzaren dirulaguntzak eskuratu ahal izango dituzu. Informazio gehiago nahi izanez gero, edota edozein zalantza argitzeko, deitu telefono hauetara: 946670902 edo, 648488766. Gure web orrira ere sar zaitezke: www. enkarterrikoue.eus
EUSKERA 247.indd 8
Ikastaroak: -Maila guztiak -Txandaka etortzeko aukera -Hizkuntza Eskakizunak (HAEE, Osakidetza,...) -Tituluen egiaztatzea euskaltegian -Ordutegi guztiak/ Ikastaro trinkoak/ Jardun bikoak -Autoikaskuntza: BOGA/ Xede berezietako taldeak (gurasoak, merkatariak, erretiratuak...) -Berbalagun proiektua Orain merkeago. %100erainoko beka eta diru-laguntzak
21/9/21 14:18
9
BERDINTASUNA EUSKERA Y DEPORTE ETA INGURUMENA
MERINO, ONENEN EMAN IZENA ARTEAN Kirol atal EMAKUMEAREN honetan ezin dugu Balmasedako txirrindularirik ospetsuena ahaztu: Eider Merino Cortázarrek denboraldi berri honi ere onenen artean ekin dio. Edizio honen amaieran, Flandriako Munduko Txapelketan lehiatuko da Espainiako selekzioaren elitearekin. Halaber, Europako Errepide Txirrindularitzako Lehiaketan 19. postua eskuratu zuen, selekzio horrek ere deitua. Zorterik onena opa diogu bere kolore berriekin ere, Drops Le Col taldekoekin, alegia.
SAIOA ZULUETA HIRUGARRENA IZAN DA SÁMANOKO ½ KM BERTIKALEAN Saioa Zulueta Barrera Balmasedako kirolaria zoriondu nahi dugu; izan ere joan den abuztuaren 29an hirugarren gelditu zen Sámanoko ½ km bertikalean. Daukan bertikaltasunagatik oso lasterketa gogorra da, 2,5 km-ko desnibel positiboa du eta tontorrean bukatzen da. Irudietan ikus daitekeen moduan, lorpen izugarria da eta posible izan da Saioaren ahaleginari eta bere entrenatzaile Virginia Pérez Mesoneroren lan onari esker. Zorionak!
ETXEKO IKASTAROETAN
Kafe-kapsulak botatzeko edukiontzia
Berdintasun Arloak 2021-2022 ikasturtean zenbait ikastaro antolatuko ditu. Behin-behinekoz izena emateko epea amaitutakoan, dagoeneko izen-ematea irailaren 28ra arte formaliza dezakezu Emakumeen Etxean (Correría 62 – Telefono-zenbakia: 946103099). Hauek baietsiak ditugu, dena den, baliteke hurrengo hilabeteetan beste batzuk planteatzea: Pilates Yoga Hazkuntza pertsonala eta Mindfulness Adimen aktiboa Zeramikan hastea Defentsa pertsonala Zinema eta giza eskubideak Ikastaroetan segurtasun-neurri guztiak hartuko dira: talde murritzak, segurtasun-distantzia, hidrogela erabiltzaileen esku, maskara derrigorrez erabiltzea, etab. Gutxienez 12 pertsonak eman beharko dute izena ikastaroa egiteko.
Kafe-kapsulak asko areagotu direnez, gaur gaurkoz errefusaren edukiontzira bota behar dira, Balmasedako Udalak gasolindegiaren inguruan edukiontzi berri bat jarriko du produktu horretarako soilik. Ekogras euskal enpresaren proiektu berritzaileari eta Kafea proiektu berriari esker, batetik kafea banatzen da, eta bestetik, plastikoa eta aluminioa. Kafea substratu eta pellet bihurtuko da, eta beste bi produktuekin hiri-altzari bilakatuko den pasta bat egingo da. Edukiontzia bera material horrekin eginda dago birziklatutako 7.500 kapsulari esker eta, era berean, etorkizun batean Balmasedak behar dituen elementuak fabrikatuko dira, hala nola, aulkiak, loreontzien euskarriak, etab. Proiektuak 707,85 €-ko prezioa du, eta urrian funtzionatzen hastea aurreikusten da.
Doako Lege Zerbitzua Irailean Emakumearen Etxean Berdintasun arloak ematen duen lege zerbitzua itzuliko da. Lege zalantzaren bat baduzu dibortzio, zaintza, etab. inguruan, eska ezazu hitzordua honako egun hauetako batean: ·irailaren 28an: 16:30etik 19:30era. ·urriaren 4an: 9:30etik 12:30era. ·urriaren 18an: 9:30etik 12:30era. ·urriaren 26an: 16:30etik 19:30era.
BALMASEDA FEMINISTA BAT JOSTEN Mariorratz Talde Feministak ikasturtea jarduera berriekin hasi du. Datozen asteetarako honako hauek daude programatuta: · Ekonomia Feminista ikastaroa: urriaren 8 eta 9an Emakumearen Etxean. Urriaren 8an (ostirala), 18:00etatik 21:00etara, eta 9 larunbatean, 11:00etatik 14:00etara eta 15:00etatik 17:00etara. Emakumeei zuzenduta eta Emagin Elkarteak eskainia, generoaren alderdi sozioekonomikoan sakonduko dugu eta ekonomian feminitatea eta maskulinotasuna nola eraikitzen diren ikusiko dugu. Ikastaro honek bizitza prekario batetik bizitza atsegin
EUSKERA 247.indd 9
batera jauzi egiteko lehenengo urratsak eskaintzen ditu. · “En tránsito” dokumentala, eta, ondoren, hitzaldia: urriaren 15ean Klaret Antzokian, 18:30ean. Herritar guztiei zuzendua eta Bidez Bidea Elkartean eskainia. Dokumental honen eta hainbat adierazpenen bidez, zaintza lanetan diharduten emakume emigratzaileen errealitatera hurbilduko gara. Ondoren, denbora egongo da bertaratutako guztiek hausnarketa kolektiboan hitz egin dezaten.
21/9/21 14:18
10
UDALBATZAK
UZTAILAREN 22KO OSOKO EZOHIKO BILKURA
Uztailaren 22an ezohiko bilkura bat egin zen hiru punturekin. Lehenengoa, kasu horietan gertatzen den moduan, saioaren premiari buruzko bilkuraren erabakia izan zen, izan ere Udaleko eraikin publikoen garbiketa-zerbitzuaren kontratazio-espedientea onetsi behar zen. Ordezkaritza zeukaten talde guztiek premia onetsi zuten, EAJ-PNVk izan ezik, zeinak kontrako botoa eman zuen uste baitzuen kontratuaren amaiera-data duela lau urte zekitela, eta, beraz, ez zela premiazko bilkurara arte itxaron behar. Jarraian, EH BILDU eta CLIren aldeko botoekin, Talde Sozialistaren kontrako botoarekin eta EAJ-PNVren abstentzioarekin, kontratazio-espediente hori onetsi zen. Agirietan ikus daiteke zenbatekoa aurreko lizitazioaren antzekoa dela, urteko 273.000 € inguru, BEZa barne. Aurreko agiriarekin alderatuta dauden aldaketa garrantzitsuenak honako hauek dira: batetik, eraikin gehiago sartzen dira, lehen garbitzen zituztenak baina kontratuan sartu gabe zeudenak (SAC, Horcasitas eta brigadaren basea); bestetik, eskatu ahalako beste bi lote gehitu dira orduko prezioa ezartzeko (aterpetxeen garbiketa eta garbiketa bereziak); lehen hobekuntza gisa hartzen ziren beste garbiketa-lan batzuk gehitu dira garbiketa arrunt gisa, eta eskaintza bat aurkeztu ahal izateko zerbitzua nola garatuko den azaltzen duen lanplan bat aurkeztea derrigorrezkoa da. Balorazioa modu objektiboan egingo da, formulen bidez, eta lan-plana ez da puntuatuko. Bilkura bukatzeko, aho batez onetsi zen iraileko ohiko bilkuraren data aldatzea, orain arte egiten zen moduan lehenengo osteguna izan beharrean, bigarren ostegunean izango da. Hala, abuztuaren osteko lehenengo bilkura hobeto aprobetxatuko dela aurreikusten da. EGUNEKO AZTERGIAK Saioaren premiari buruzko aldarrikapena Udaleko eraikin publikoen garbiketa-zerbitzuaren kontratazio-esp. onestea Iraileko ohiko bilkuraren data aldatzea
EUSKERA 247.indd 10
ALDE CLI, EH BILDU, TALDE SOZIALISTA CLI, EH BILDU, CLI, EAJ, EH BILDU, TALDE SOZIALISTA
AURKA
ABSTENTZIOA
EAJ
TALDE SOZIALISTA
EAJ
IRAILAREN 9 Irailaren 9ko ohiko osoko bilkuraren hasieran aho batez onetsi ziren 2021eko uztailaren 1eko eta 22ko bilkuretako aktak, eta jarraian, 276/21 eta 277/21 epaien berri eman zuten. Ordutegia murriztu zitzaien bi langilek aurkeztutako bi demanda dira; eta aldaketa hori beren lan-baldintzen aldaketa nabarmentzat jotzen da. Epaiak irmoak dira, eta Lan-arloko 2. Epaitegiak eta 1. Epaitegiak eman dituzte. Bi kasuetan arrazoia eman zaie langileei: aurreko ordutegira itzuliko dira eta lan egin gabeko orduak ordainduko zaizkie. Jarraian, 2021eko bigarren hiruhilekoaren batez besteko ordainketa-aldiari buruzko txostenaren berri eman zen; 3,84 egun dira. Zifra hori zertxobait handiagoa da, bai aurreko urteko aldi berari begira (2,27 egun), bai 2021eko lehen aldiari begira (3,42 egun); hala ere, horri dagokionez, legea betetzen da. Gai-zerrendako laugarren puntuan, Erabilera Publikoko Mendian obra-lizentzia eman aurreko baimena onestea bozkatu zen; izan ere, espazio horiek emateari eta baliatzeari buruzko ordenantza berriarekin, obra-lizentziak osoko bilkurara eraman behar dira. Zehazki, Campo Moisésen teilaberritze baterako lizentzia zen, teknikariaren aldeko txostena zuena, eta aho batez onetsi zen. Adostasun horren aurrean, mahai gainean jarri zen U-10 Arau Subsidiarioen aldaketa puntualari hasiera ematea (San Lorentzo auzoa eta Martin Mendiaren hasiera, Zubi Zaharraren ondoan). Hirigune historikoko BEPBa onetsi zenetik, gune horrek ez du aldaketa handirik izan, antolamendutik kanpo dagoelako eta eraikin guztiak eraistea aurreikusita dagoelako. Hori dela eta, eremu horretan ez da ia berritze-lanik egin, ezta mantentze-lanik ere. Ondorioz, andeatu egin da, eta dagoen inguruarekin bat ez datorren irudia du. Gainera, turistek gehien bisitatzen duten ingurua da, hiribilduko sarrerako ate zaharra baita. Etxadi bakarra egitea aurreikusita dago, hiri baten zabalgunea balitz bezala, adibidez; baina obrak egitea zaila da, jabe askok akordio batera iritsi beharko luketeelako. Horregatik guztiagatik, zenbait jabek beste aldaketa bat proposatu dute; horren arabera, egungo partzelazioa mantenduko litzateke, baina bakoitzak bere jabetza leheneratu ahal izango luke eta eraikin horiek duten egitura paregabeari eutsi ahal izango liokete. Hori egin ezean, gune horrek andeatzen jarraituko luke eta Zubi Zaharrak duen xarma galduko luke. Gai-zerrendako puntu hori, beraz, herritar horien eskaera aurrera eramateko administra-
21/9/21 14:18
EN 9KO OHIKO OSOKO BILKURA zio-prozedura hasieran onestearen ingurukoa zen. Aho batez onetsi zen. Horren ondoren, Balmasedako Udaleko eraikin publikoen garbiketa-zerbitzuen kontratuaren esleipena ere onetsi zen, Udalean ordezkaritza duten lau alderdien aldeko botoekin. Bi enpresa aurkeztu ziren hiru loteen lizitaziora, eta horietako bat hutsik geratu zen. Lehen lotea eraikin publikoak garbitzeko da, eta Urbegi Servicios Auxiliares SLU eta Urbegi Servicios Medioambientales SL ABEEari esleitu zaio, 412.000 euroko zenbatekoagatik (gehi BEZa). Hirugarren lotea, ekitaldi berezietako garbiketei dagokiena, Urbegi Servicios Auxiliares SLU enpresak egingo du, orduko 23 euroko prezioan (gehi BEZa). Bi kontratuek bi urteko iraupena izango dute sinatzen direnetik, eta beste bi urteko luzapena izango dute. Udalaterpetxeak garbitzeko bigarren lotea aurrerago aurkeztuko da, enpresaren baten interesekoa izango delakoan. Herritarrek, merkatarien elkarteek eta alderdi politikoek parte hartzeko prozesuaren ondoren, Balmasedan kaleko salmenta arautzen duen ordenantzaren behin-behineko onespena ekarri zen osoko bilkurara. Aurkeztutako testuak EAJren zuzenketak ditu, beraz, adostutako testua da eta aho batez onetsi zuten. Helburu nagusia kaleko salmenta-modu berrietara egokitzea da, eta egungo gizartean izan diren lege-berrikuntzak eta erabilera eta ohitura berriak jasotzea. Gainera, udal honek larunbateko azokako saltzaileekin konpromisoa zuen ordenantza hori berritzeko. Honako aldaketa hauek azpimarratu ziren: egon daitezkeen merkatu-motak arautuko dira (zeintzuk diren, azoka bakoitza arautuko duten arauak, etab.), produktu berriak sartzeko aukera irekiko da eta berariaz debekatuta egongo diren produktuak zerrendatuko dira, kalean zerbitzuak behar bezalako bermerik gabe eskaintzeak eragindako arazoak saihesteko. Kamioietako, furgonetetako eta Gure Lurreko Merkatuko salmenta arautuko da, eta baimen-sistema bat ezarriko da puntuazio-baremo batean oinarrituta. Hala, gure hiribilduko azokak garrantzia izaten jarraitzea lortu nahi da. Osoko bilkuraren lehen zatia amaitzeko, aho batez onetsi zen Udala Bizkaiko Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako Lurralde Sareari atxikitzea. Ekainaren 3an aurkeztu zen sare hori Bilboko Euskalduna Jauregian. Asmoa da erakundeekiko lan- eta koordinazio-espazio bat sortzea Aldundiarekin eta gure lurraldeko udalerriekin, haien tamaina edozein dela ere, Bizkaiko berdintasun-
EUSKERA 247.indd 11
politikei bultzada bat emateko. Horrela, elkarrizketarako, hausnarketarako, ikaskuntzarako eta koordinaziorako espazio komun bat sortu nahi da politika mota horien inguruan, lurralde osoan garapen homogeneoa izan dezaten eta horiek gauzatzean ez dadin aintzat hartu herri txikia edo handia den, berdintasun-teknikaria duen edo ez, edo aurrekontuan helburu horretarako diru gehiago edo gutxiago dagoen. Beraz, berdintasuna Bizkaiko gizon eta emakume guztiengana iristeko behar adinako indarra izan behar du sareak. Udalak atxikimendu horretan hartzen dituen konpromisoak honako hauek dira: antolatzen diren ekimen, ikastaro eta gainerako jardueretan parte hartzea eta horiek zabaltzea, bai eta hemen egiten den lanaren berri ematea ere, gure esperientzia beste udalerri batzuetan aprobetxatu ahal izateko. Udalbatzako organoak kontrolatzeko eta fiskalizatzeko bigarren zatian, hiru dekreturen berri eman zen. Talde Sozialistak Balmasedabian Elkartearentzako dirulaguntzei buruzko 437/21 eta 438/21 Dekretuen inguruan galdetu zuen. Elkarte horrek egiten duen lanerako oso baxutzat jotzeaz gain (langabetuen elkartea da) eta beste estamentu batzuei dirulaguntza gehiago eskatzeko ateak ixten dizkiola usteaz gain, zinegotzi sozialista haserre agertu zen oposizioa ez dutelako gonbidatu Udalak Balmasedabian Elkartearekin izan dituen bileretara. Aitor Llano Enplegu zinegotziak kritika onartu eta erantzukizuna bere gain hartu zuen, eta hurrengo bileretarako kontuan hartuko dela agindu zuen. Era berean, adierazi zuen ez dela informazioa ezkutatu nahi izan, datu garrantzitsuenak oposizioari helarazi baitzaizkio.
EGUNEKO AZTERGIAK 2021eko uztailaren 1eko eta 22ko aktak onestea Herri-onurako mendian obra-lizentzia eman aurreko baimena onartzea AASSen aldaketa puntualari hasiera ematea (U-10) Eraikin publikoak garbiteko zerb. kontratua esleitzea Kaleko salmenta arautzen duen ordenantzaren behinbehineko onespena Balmasedako Udala Bizkaiko emakumeen eta gizonen berdintasunerako lurralde-sareari atxikiteko eskaera onartzea
11
EAJk 476/21 Dekretuari buruz galdetu zuen. Dekretu horretan, ekainaren 30ean, hirigune historikoa zolatzeko kontratu bat esleitu zen, behar hori egiaztatzen zuen txosten tekniko batean oinarrituta. Talde horretako bozeramailearen ustez, kontraesankorra zen kontratazio hori egitea, jada plantillan zegoen igeltsero bati ez zaiolako kontratua berritu. Alkateak erantzun zuen langileak bazekiela txandakontratua amaitu baino bi hilabete lehenago, eta ezin zitzaiola berritu, arrazoi legalengatik eta ez pertsonalengatik. Beraz, ez zen kaleratu, kontratua amaitu zitzaion. Bestalde, hirigune historikoaren zolaketa oinezkoentzat pentsatuta dago, eta ez trafikoarentzat. Ezinbesteko konpontze-obrak egin dira Pio Bermejillo kalean, baina kale hori ia berregin egin behar da, erabat ondo gera dadin. Hori, alkatearen hitzetan, ezin da egin ez beste igeltsero bat jarrita, ez unean-unean beste pertsona bat kontratatuta. EAJk egindako 2 eskaerarekin eta 18 galderarekin amaitu zen osoko bilkura.
ALDE CLI, EAJ, EH BILDU, TALDE SOZIALISTA CLI, EAJ, EH BILDU, TALDE SOZIALISTA
AURKA
ABSTENTZIOA
CLI, EAJ, EH BILDU, TALDE SOZIALISTA CLI, EAJ, EH BILDU, TALDE SOZIALISTA CLI, EAJ, EH BILDU, TALDE SOZIALISTA
CLI, EAJ, EH BILDU, TALDE SOZIALISTA
21/9/21 14:18
12
LANA ETA MERKATARITZA
LANGABEZIAREN AURKAKO ETA EKONOMIA-JARDUERA SUSTATZEKO LAGUNTZAK
TicketBAIren prestakuntza atzeratu da TicketBAI hiru foru aldundien eta Eusko Jaurlaritzaren artean partekatutako proiektua da. Bere helburua da merkataritzari zerga-betebeharrak betetzen laguntzea. Horretarako, jarduera ekonomikoa gauzatzen duten pertsona fisiko eta juridiko guztiek zehaztutako baldintza teknikoak betetzen dituen fakturazio-software bat erabili beharko dute. Proiektu honen prestakuntza atzeratu da, ezinbestez funtzionatzen jartzea gehienez 2024ko urtarrilaren 1era atzeratu baita. Dena den, 2022an borondatez ezarriz gero, zerga-irabaziak izango dira. Gaiari buruzko informazio gehiagorako, merkataritzako teknikariarekin jar zaitezke harremanetan hurrengo telefono-zenbakira deituta: 946801002 (Nagore).
Bilbao Bizkaia turismoko bonuak Bizkaiko Foru Aldundiaren eta Bilboko Udalaren arteko hitzarmenari esker, gure probintzian turismoaren sektorean zerbitzuen eske eta kontsumoa berreskuratzeko, Bilbao Bizkaia turismoko bonuak sustatuko dira. Kanpaina honetan parte hartzeko, turismoko establezimendu eta zerbitzu interesdunek eskaera honako webgune honen bitartez egin beharko dute: www.bonoturismobilbaobizkaia.eus. Horrez gain, horretan proiektuari buruzko informazio gehiago aurkitu ahalko da. Bonuak 18 urtetik gorako pertsonek eros ditzakete aurtengo abenduaren 31ra arte edo bukatu arte. Trukea, ordea, 2022ko martxoaren 31ra arte egin ahalko da. Bonuak beste edozein administraziok abian jarritakoekin bateragarriak dira, beraz, erosketa berean meta daitezke.
EUSKERA 247.indd 12
Oraindik garaiz zaude langabezia murrizteko eta ekonomia-jarduera sustatzeko laguntzaren bat eskatzeko Balmaseda 2021 egitasmoan; Balmasedako Udalak argitaratu zituen joan den ekainaren 3an Bizkaiko Aldizkari Ofizialean. Daturik garrantzitsuenak gogorarazten dizkizugu: 1. ildoa: Balmasedan erroldatutako pertsonak kontratatzeko laguntzak. Kontratazioak: 2020ko azaroaren 1etik 2021eko urriaren 31ra bitartekoak, Balmasedan erroldatutako eta Lanbiden izena emandako langabeentzat. Laguntzaren zenbatekoa: 3.000 €-tik 10.010 €-ra. Aurkezteko epea: aurrekontuko partida amaitu arte; edonola ere, epea 2021eko urriaren 31n amaituko da. 2. ildoa: enpresa sortu berriak egonkortzeko laguntzak. Baldintzak: 2020ko azaroaren 1etik 2021eko urriaren 31ra bitartean sortutako enpresak. Laguntzaren zenbatekoa: 1.500 €-tik 5.000 €-ra. Aurkezteko epea: 2021eko urriaren 31ra arte. 3. ildoa: enpresen aktibo finkoen inbertsio eta modernizaziorako laguntzak. Baldintzak: EJSNko honako jarduera-kode hauetan sartzen diren enpresak: C- manufaktura-industria eta G-Ep. 452 ibilgailu motordunen mantentzea eta konponketa. Diruz lagundu daitezkeen inbertsioak: jarduerarekin lotutako aktibo finkoak, 2020ko azaroaren 1etik 2021eko urriaren 31ra bitartean erositakoak, lokalak izan ezik. Gutxieneko inbertsioa 3.000 €-koa (BEZik gabe) izan beharko da. Aktiboak erosi eta gutxienez 3 urtez egon beharko du enpresan. Laguntzaren zenbatekoa: egindako inbertsioaren % 25a, gehienez ere 4.000 € enpresako. Aurkezteko epea: 2021eko urriaren 1etik 31ra arte.
establezimendu berriak (merkataritza edo ostalaritza, pabiloi industrial berria). 2021ko azaroaren 1etik 2021eko urriaren 31ra bitartean irekiak. Merkataritza-/ostalaritza-lokalen kasuan: mikroenpresatzat jotzea eta kaleko lokala izatea. Diruz lagundu daitezkeen gastuak: merkataritza- edo industria-lokalaren alokairuaren zenbatekoa Balmasedan egindako jardueraren lehen 12 hilabeteetan. Laguntzaren zenbatekoa: alokairuaren % 25, gehienez ere 6.000 € enpresa industrialetarako eta 1.000 € kaleko merkataritza-/ ostalaritza-espazioetarako. 35 urteko edo 35 urtetik beherako gazteek alokatutako kaleko merkataritza-/ostalaritza-espazioen kasuan: alokairuaren % 50, gehienez ere 2.000 €. Aurkezteko epea: 2021eko urriaren 1etik 31ra arte. 5. ildoa: merkataritzako, ostalaritzako eta zerbitzuetako espazioak ireki eta modernizatzeko laguntzak. Baldintza: Balmasedan kalean kokatutako establezimendu finkoak. Diruz lagundu daitezkeen gastuak: obra eta erreforma orokorrak. Irisgarritasuna. Intsonorizazioa. Argiztapena. Altzariak. Ekipamendu informatikoak. Aire egokitua. Berogailua. Alarma. Etab. Laguntzaren zenbatekoa: justifikatutako inbertsio edo gastuaren % 25 (BEZik gabe). (% 30 udalerriko merkataritza- edo ostalaritzaelkarteren baten kide izatekotan). Gehienez: 5.000 € (gutxieneko inbertsioa 1.000 €). Aurkezteko epea: 2021eko urriaren 1etik 31ra arte. Informazioa: 946801002
4. ildoa: alokairurako laguntzak. Baldintzak: Balmasedan egoitza soziala duten
21/9/21 14:18
13
2021EKO ENPLEGUPLANAREN 2. FASEA:8 KONTRATAZIO BERRI
Balmasedako Udalak, 2021ean enpleguko tokiko ekintzei laguntzeko Lanbidek aurkeztutako deialdiaren babesean, bigarren fasean 8 langabetu kontratatzea aurrez ikusia du, Lanbiden inskribatuta badaude eta Balmasedan bizi badira. Eskaintzak webgunean zabalduko dira irailaren 27tik urriaren 8ra. ·Herri-lanetarako 3 peoi: pertsona hauek igeltserotzaren enplegu- eta prestakuntzatailerrean parte hartuko dute, eta aldi berean jardungo dute prestakuntzan eta lanean.
BEHERAPENEN AZOKA
· Herri-lanetarako 3 peoi (DSBE): igeltserotzaren enplegu- eta prestakuntza-tailer berean parte hartuko dute, eta prestakuntza nahiz lana elkartuko dira. · Arotzeriaren 2. mailako 2 ofizial. Hiru kasuetan enplegu-eskaintza bakoitzaren kodea irailaren 27an Lanbideren webgunean argitaratuko da. Webgune horretan Nire lanbidenet atalaren bitartez eman ahal izango da izena gako pertsonala erabiliz. Bestela, Lanbideren telefono-zenbakira (645160600) dei daiteke eta eskaintzaren kodea eman. Horcasitas Jauregiko parkea euriak urpetu zuen, eta, horren ondorioz, azken momentuan toki aldaketa erabaki behar izan zen. Hala ere, Beherapenen Azokaren azken edizioa inolako arazorik gabe egin zen udal pilotalekuaren ondoko karpan. Erabakia ona izan zen hurreratutako jendetza ikusita; izan ere, pertsona asko gerturatu ziren gure hamaika merkatarik herritarrei eskaintzeko zeukatena kuxkuxeatu eta erostera. Balmadendak eskerrak eman nahi dizkie Udaleko Kultura, Obra eta Komunikazio sailei, Babes Zibilari eta Azoka hau egitea posible egin duten pertsona eta erakunde guztiei. Beste edizio bat izango duen azoka hau Eusko Jaurlaritzako Turismo, Merkataritza eta Kontsumo Sailaren laguntzari esker egin da.
BALMASEDA ZUREKIN PROGRAMA EMAITZA BIKAINEKIN AMAITU DA Balmasedako Udaleko Enplegu, Merkataritza eta Ekonomia Sustapeneko Zinegotzigoak Balmaseda zurekin programa martxan jarri zuenetik sei hilabete igaro dira. Programa horren xedea da herrian langabezian dauden pertsonak berriro laneratzea, eta, horretarako, banakako eta etengabeko laguntza eskaintzen du. Bukatutzat jotzen dugu proiektuan, hasieran Balmasedako 16 pertsonak hartu zuten parte, adin, arlo profesional, motibazio eta interes ezberdinetakoek; baina denek zeukaten helburu berbera: lan-merkatuan berriro sartzea. Denek batera laguntza-prozesu bat hasi zuten, eta enplegua aktiboki bilatzeko tresnak eta ezagutzak eman dizkie. 6 hilabete gogor izan dira. Aldalaneko orientatzaileek aurrez aurreko 8 topaketa egin di-
EUSKERA 247.indd 13
tuzte, eta horietan, parte-hartzaileek lanerako motibazioa eta orientazioa aurkitu dituzte; gehienbat eskaintzak, nor bere burua hautagaitzat aurkeztea, kontaktuak eta lan-elkarrizketak landu dituzte. Lortutako emaitzak bikainak izan dira: Bizkaiko 12 enpresak parte-hartzaileak modu aktiboan elkarrizketatuta programari lagundu diote, 9 enplegatu, 11 enplegu lortu dira, 1 enpresa sortu da Balmasedan, eta 2 ekintzailetza. Berri eta emaitza onak dira, eta etorkizun hurbilean fruitu gehiago ematea espero dugu. Guztiek egindako lan ona txalotzea eta prozesu ezberdinetan daudenak eta lan-aukeren bila dabiltzanak animatzea baino ez da gelditzen. Animo guztioi!
Lupuluaren lehenengo bilketa La Roturak, Balmasedactiva elkartearen proiektuak, lerro hauek bidali dizkigu bere instalazioetan lupuluaren lehenengo uzta ospatzeko: “Irailaren hasieran La Roturatik lupulua bildu da. Hori Bizkaiko lehen lupulu-saila denez, oso harro gaude Balmasedakoa delako. Oso uzta ona izan da, eta produktuaren kopuruari dagokionez, esperotakoa gainditu da. Produktuaren funtsaren kalitatea ezagutzearen zain gaude, eta behar bezalakoa izatea espero dugu. Garrantzitsua da esatea, egiaztatu da gure udalerria labore honetarako eremu egokia dela”. La Rotura
21/9/21 14:18
14
IRITZIA
Ikastetxera itzultzea udalerrian ere
Danborraren errepika
Dirudienez, txertaketaren abiada onari esker, osasun-neurriak lasaitzen ari dira, eta normaltasuna berreskuratzen goaz, besteak beste, honako zerbitzu hauetan: Kolitzako aterpetxea, Errotarenako aldagelak, igeriketa-ikastaroak, gaztetxokoetako jarduerak, zientzia-hitzaldiak… Zuhurtzia abiapuntutzat hartuta, behar bezalako erritmoa eta Eusko Jaurlaritzak adierazitakoa hartu dugu. San Severinoko jaiei dagokienez, larunbatean direnez, erantzukizun- eta zuhurtziairizpidepean erabaki bakarra har daiteke, hain zuzen ere, bertan behera uztea. Bestalde, pozik gaude terrazen ordenantzari buruzko herritarren parte-hartzean 153 pertsonak beren iritzi eta irizpide konstruktiboa azaldu dutelako. Hala, ostalari, teknikari eta politikarien iritzi eta irizpidearekin batera, ordenantza eguneratua, adostua eta, batez ere, berme-emaileagoa lortuko da. Balmasedako pertsonak ordenantzak egitean nahastea eta eraginkortasunez parte hartzea poztasun demokratikoaren seinale da, nahiz eta zenbait pertsona nahigabetu. Halaber, laster San Ignazio – Geldokia - Tenerías – Pasealekua – Pilotalekua Auzoetatik auzo-prozesuaren emaitzak entregatuko ditugu, eta Magdalena - Sto. Domingo – Trascorrales – Errekakoarekin hasiko gara. Gainera, lorezaintzako tailerra hasiko da 6 langilerekin, ibaiak, ibilguak eta, jakitun izanik, esku-hartzea behar duten zenbait puntutan landare-garbiketa egiteko. Aurrerapausoak ematen jarraitzen dugu.
Ikasturte berriari hasiera emango diogu eta gobernu-taldean akats berberak hautematen jarraitzen dugu: aurreikuspenik ez, plangintza eta errespetu gutxi, edo are beldurra, arazorik txikiena sor diezaiekeen edozein gairi. Udal-igerilekuetako eta -kiroldegiko bi gertakari zehatzez hitz egin nahi dugu. Alde batetik, igeriketa-ikastaroak eta, bestetik, aldagelak irekitzea. Abuztuaren amaieran igerilekuetako langileei ikastaroen inguruan galdetu genien, eta adierazi ziguten gobernutaldeak erabaki zuela ikastaro horiek ez antolatzea. Dirudienez, albistea beste erabiltzaile batzuen artean zabaldu zen, eta guk bezala, galdetu egin zuten, eta herritarren presioaren ondorioz atzera egin behar izan zuten. Ulertzen dugu osasun-egoerak eragin dezakeen errespetua, hartu beharreko neurriekiko zorrotzak izan behar izatea, bai ez dugu ulertzen plangintzarik eza eta igerilekuetako langileen lanarekiko mespretxu hori. Ez dira kontuan hartu lanpostuari buruzko gai garrantzitsuetarako, eta orain fardela pasa eta egoera salbatzeko eskatu zaie. Jakina, profesionalak direnez, beren lana egiten dute eta deialdi espresa izan dugu. Aldagelen gaia osoko bilkuran galdetu genuen, araudiak ahalbidetzen duela jakin genuenetik. Iraileko osoko bilkuran galdera gisa aurkeztu genuen berriro eta… hara! Bi egun geroago ireki egingo dituztela iragarri dute. Iruditzen zaigu oposizioko taldeak gai batean tematu arte erabateko immobilismoa dagoela… Azkenik, aipatu behar da udalerriko oinarrizko zerbitzuek (garbitasuna, lorezaintza, igeltserotza…) utzikeria sentsazioa eman dutela aurten, hain zuzen, bisitarien marka hautsi den urte batean. Berriro diogu ez dugula zerbitzu horietako langileen lana kritikatzen, nahiko ondo egiten baitute dituzten baliabide pertsonal eta materialekin, baina, adibide gisa, lorezaintzako kontratua murriztu denez, udaberri-uda honetan ezin izan da errefortzuko langilerik izan, eta, gainera, igeltserotzako ofizial baten txanda-kontratua ez da berritu.
Gizarte Segurantzako izapideak online egitea Gizarte Segurantzak plataforma berri bat ireki du prestazioak eskatzeko eta izapidetzeko; hala, mugitzeko beharrik gabe, herritarrei kudeaketak egitea ahalbidetzen die. Honako webgune honetan sartu behar da: https://tramites.seg-social.es. Online izapideak egiteko identifikazio elektronikorik behar ez izatea da atari honen ezaugarri berriena.
EUSKERA 247.indd 14
EHBildun ekonomia sustatzeko zinegotzigoaren ardura hartu genuenean, une horretan kudeaketa publikoan eta udal-mailan indarrean zegoen eredu kapitalista neoliberal hegemonikotik harago non eragin genezakeen aztertzen hasi ginen. Bizitzari eusteko beharrezkotzat jotzen genituen alderdiak azpimarratzea erabaki genuen, horietako bat, energia. Halaber, adostu genuen gure sustapen-jardueraren funtsezko alderdietako batek izan behar zuela subiranotasuna eta erabakitzeko gaitasuna berreskuratzea. Martxan jarri ginen ikusteko zer aukera zeuden udal-mailan energia berriztagarriaren ekoizpena birkokatzeko, eta aztertzen ari ginen energiaren udal-enpresa bat sortzeko aukera, Europar Batasunetik kontzeptu berri bat iritsi zenean, hots, HERRITARREN ENERGIA KOMUNITATEAK. EBk honela definitzen zituen HEK-k 2019/944 Zuzentarauan: “Borondatezko parte-hartzean oinarritzen den erakunde juridikoa, bertako bazkide edo kideek (pertsona fisikoak, tokiko agintariak – udalerriak barne– edo enpresa txikiak) kontrolatzen dutena.” Itxura ona zuen, eta lanari ekin genion. Beldur ginen Espainiako Estatuak zuzentarau horren araudi-transposizioa egitean zirrikituak utziko ote zituen egungo hondamendi energetiko eta klimatikoaren arduradunak –hitz politen atzean– aprobetxategi izaten jarraitzeko. Ez genbiltzan oker. Repsolek bere filial Edinor sortu zuen, EAJren eskutik, eta azken hilabeteetan hainbat udaletan ezartzen saiatu da, azeria oilategian sartzeko, ezer alda ez dadin. Hitz politen eta finantzaketa-promesen atzean, atxikimendu soila bilatzen du, pertsonen bizitzarako eta ongizaterako beharrezkoa den zerbaitek betikoen esku jarrai dezan. Hori ez da gure eredua. Udazken honetan, BALMASEDAKO ENERGIA KOMUNITATEA sortzeko lehen urratsei buruzko berriak izango dituzue; bertan, erabaki-ahalmena komunitate hori osatzen duten pertsonena izango da.
21/9/21 14:18
15
KIUB Zer gertatzen da faktura bat ez ordaintzea erabakitzen baduzu eta itzultzen baduzu?
C Udal-oposizioko EAJ eta PSE alderdiok askotan –gehiegitan– esan dugu Gobernu Taldeko CLI eta Bildu alderdiek Balmasedabian langabe AKTIBOEN elkartearekin egiten dituzten bileretan egon nahi dugula. Ukatu egiten digute elkarte horrek dituen proiektu berriak, etorkizunerako planak eta Udalari egiten dizkion eskaerak entzutea. Bitxia da; izan ere, aurreko legealdian CLI eta Bildu alderdiak –orduan oposizioak– elkartearekin egindako bilera guztietan egon ziren. Batzuek “gobernatzeko beste modu bat” dela esaten dute, baina nire ustez jarrera horrek izugarri kaltetzen ditu gure udalerria hobetzeko aukerak. Bestetik, hori bada batzuen gobernatzeko modua, ez dakit zer lortu nahi duten lankidetza eskatzen dietenean oposizioko taldeei eta horiek Bizkaian, Eusko Jaurlaritzan eta Estatuko Gobernuan agintean dituzten alderdiei. Udal-oposizioko taldeok oso argi utzi dugu kezkatuta eta haserre gaudela, eta ez gaudela batere ados jarrera horrekin. Nolanahi ere, beti egongo gara Balmasedak behar duen guztian hobetzen laguntzeko prest. Horren adibide dira Bizkaibusen geralekuko markesinak; izan ere, ahaldun sozialistarekin kudeaketak egin ondoren, markesinak eguneratzea lortu dugu. Alabaina, EAJk eta PSEk osatutako aurreko Gobernu Taldeak Europatik lortu genuen diru guztia (ia milioi bat euro), Hedegile kalea 42 helbideko udal-eraikina konpontzeko zena, alferrik galdu dute egungo agintariek. Hain zuzen, “gobernatzeko beste modu bat” da. Orain, aurreko osoko bilkuraren ondoren, zeinetan haserrea nagusitu baitzen, eta askotan eskatu ondoren, badirudi konturatzen hasi direla eta bilera baterako deialdia egin digute, gai horri buruz hitz egiteko. Berandu da, beranduegi, baina jarrera positiboarekin joango gara. Osasuna izan dezazuela.
EUSKERA 247.indd 15
Faktura batekin (telefonoa, gasa, elektrizitatea…) ados ez bazaude eta ez ordaintzea erabakitzen baduzu, honako hau gertatu daiteke: • Zerbitzua aldi baterako edo betiko kentzea. • Itzulketa-gastuak kobratzea. Zerbitzuen zati bat ez baduzu ordaintzen, esaterako, Internetera sarbidea, zerbitzu konkretu hori baino ez dizute ebakiko. Gainera, • berankortasun-fitxategi batean sartu zaitzakete, eta zenbait banku-zerbitzutara (kreditu-txartelak edo maileguak) sartzea debekatu diezazukete. Eta konpainiaz aldatzen bazara, horrelako fitxategi batean zaudenean, agian arrazoi horregatik ezin dizute alta eman. Beraz, zure konpainiarekin arazoren bat baduzu, • saiatu zaitez haiekin konpontzen dagokion bezeroen arreta sailaren bidez • eta ez baduzu lortzen, jar ezazu erreklamazio bat. • Beti gorde itzazu fakturak kontratuarekin, publizitatearekin eta zerbitzuarekin lotutako mezuekin batera, erreklamazioarekin batera aurkezteko. OMIC ENKARTERRI Tfnoa. 747406085 omic@enkarterri.eus
KZgunea KZguneak zuzenean hitzaldiak ematen jarraitzen ditu KZguneaTIC YouTubeko kanalaren bidez. Ekitaldian erabat doan sar daiteke eta 30 minutu irauten ditu. Hitzaldi guztiak grabatuko dira, beraz, grabatuta ere ikus daitezke. Hona hemen hurrengo hitzaldiak: Kamerak munduan zehar. Ezagutu beste toki batzuk etxetik mugitu gabe. -Irailak 28: 19:00etan, euskaraz. -Irailak 30: 19:00etan, gaztelaniaz. Prestakuntza-modalitate honi buruzko informazio guztia ondorengo helbide honetan: https://www.kzgunea.eus/eu/ kzguneko-zuzeneko-hitzaldiak. Gainera, aurrez aurre KZguneak honako ikastaro hauek irakatsiko ditu: -Smartphoneak eta tabletak. Ikasi zure Android gailua erabiltzen: urriaren 1etik 13ra, 11:00etatik 13:00etara. -Oinarrizko Internet. Ikasi nabigatzen eta posta elektronikoak bidaltzen: urriaren 18tik 29ra, 11:00etatik 13:00etara. Informazio gehiago: 944033317.
TELEFONO INTERESGARRIAK
Udaletxea · Tel.: 946800000 /· Faxa: 946102053 / · ayto@balmaseda.eus Salinillas futbol zelaia · balmasedafc@ hotmail. com Pasioaren Interpretazio Zentroa · Tel.: 946801438/ · c.pasion@balmaseda.eus ElkarworkGune: Enplegu eta Sustapen Ekonomikoko Saila/ Behargintza ordezkaritza · Tel.: 946801002/ · ODC@balmaseda.eus · Balmalan@balmaseda.eus Emakumearen Etxea · Tel.: 946103099/ · mujer@balmaseda.eus ENKARTUR - Turismo bulegoa · Tel.: 946802976/ · info@enkartur.net Gaztetxoko · Tel.: 946800240 Haurreskola · Tel.: 946800762 Kultur Etxea · Tel.: 946802974 ·Kultura saila - 1go ext./ · cultura@balmaseda.eus · Klaretantzokia@balmaseda.eus ·Liburutegia - 2. ext. ·Gaztezer - 3. ext/ · balmazer@balmaz.org ·Txiki-Park - 4. ext KZgunea · Tel.: 944033317/ · tutor.balmaseda@kzgunea.net Mendiko Etxea · Tel.: 946800646 “LA ENCARTADA” txapel museoa · Tel.: 946800778 Historia Museoa · Tel.: 657795806 Udal igerilekuak · Telk.: 946038543/ 946800549/ · igerilekuak@gmail.com Errotarena kiroldegia · Tel.: 946038543 SAC / HAZ · Tel.: 010/ · Ayto@balmaseda.eus Gizarte ekintza · Tel.: 946671849 / 946671850 ALKOHOLIKO ANONIMOAK 944 150 751 AMBULANTZIA 94 4970387/ 94 4970100 AMBULATORIOA 94 6102325 SUHILTZAILEAK 94 6000183 GURUTZE GORRIA 94 6670584 DYA 94 6399222 ERTZAINTZA 94 6802701 UDALTZAINGOA 657 795800 BABES ZIBILA 629535240 S.O.S. DEIAK 112 AIREPORTUA 94 3211000 ALSA 902 422242 AECC 94 6103099/ 94 4241300 BIZKAIBUS 902 222265 BUTANOA 94 6800196 NEKAZARITZA GANBARA 94 6800690 UR PATZUERGOA 94 4873187 KORREOAK 94 6800983 EMERGENTZIAK 94 4100000 FEVE 94 6801964 GARBIGUNE 652 774521 GAS NATURALA 902 123456 HAZIENDA 901 502000 IBERDROLA 901 202020 EPAITEGIA 94 6039952 NOTARIOTZA Carlos A. Muley 94 6800037 NOTARIOTZA Igone Aretxaga 94 6102198 PARROKIA 94 6800074 TRESNEN BILKETA 665738196 JABETZEN IZEN EMATEA 94 6800310 GIZARTE SEGURTASUNA 94 6801000 BEILATOKIA 94 6103096 TAXI-GELTOKIA 94 6801694 ETXEKO TRATU TXAR EMAKUME BIKTIMA 900 840 111
Udaltzaingoak aurkitutakoak Zatoz Udaltzaingoaren bulegoetara eskatzera: eskularruak, hainbat betaurreko, hainbat giltzatako giltzekin, makulua, kirol-jertsea, erlojua, eskumuturra, entzungailua, telefonoa, mendiko bizikleta eta garajeko urrutiko agintea.
21/9/21 14:18
16
BESTELAKOAK
GARBIKETA ETA SUKALDARITZA IKASTAROAK GORDEXOLAN
IRGARKI LABURRAK LANA
-Erizaintza-ikasketak dituen neska serio eta arduratsua lan bila ari da adinekoak zaintzen edo etxeko lanak egiten, ordutan. 645708213. -Haur Hezkuntzako ikasle bat haurrak zaintzeko eskaintzen du bere burua. 607 971 797.
ALOKAIRUA -El Berrón inguruan trasteleku bila nabil: 670482637.
-Lonja bat alokatzen da Larrugin kalean (hilerrira bidean). 946801300. -Mata janari denda alokatzen da Martin Mendia pasealekua 13 helbidean. 630715370/ 690340343. -Garajea alokagai Félix de la Torre kalean. 607 971 797. -Txakurrak onartzen dituen etxe edo pisu bila, alokairuan. 946 800 825. SALMENTA - Jaunartzeko soineko osoa saltzen dut. El Corte Inglés dendan erosia. 94680077. -Magefesa markako presio-eltzea saltzen dut, butano eta elektrizitaterako. 946800707. -Pisua salgai Larrugin kaleko 13. zenbakian (2. esk.). 603865779 -Etxe adosatua salgai Villanueva de Menan. 4 logela, sukaldea , 2 egongela, 2 komun, 2 autorentzako garajea, txokoa eta lorategia. Gasolio-berogailua. 200.000 €. villakolitza@gmail.com.
Gizarte-larrialdietarako laguntzak 2021. urtean zehar, gizarte-larrialdietarako laguntzak (GLL) eskatzeko epea irekita egongo da azaroaren 30a bitartean. GLLak gastu arruntei edo bereziei aurre egiteko baliabide nahikorik ez duten pertsonei ematen zaizkie, gastuok bazterkeria sozialeko egoerak arintzeko edo ekiditeko beharrezkoak direnean. Laguntzak eskatzeko, deitu aurretiazko hitzordua eskatzeko 946 671 849 edo 946 671 850 telefonoetara (Enkarterriko Udalerrien Mankomunitatearen Gizarte Ekintza Saila).
LANDER ONDOVILLA OTEGUI -ABOKATUA-
Foruen plaza, 4-3.F 48800 BALMASEDA (Bizkaia)
EUSKERA 247.indd 16
Telefonoa: 626 09 28 92 Faxa: 94 680 16 37
21/9/21 14:18