Santa compaña

A SANTA COMPAÑA Houbo unha vez un grupo de mulleres que se xuntaban no muiño para pasar o serán. Coñecíanse desde sempre, por máis que fosen de orixe diferente. Unha delas púxose a falar da Santa Compaña.

-Viñamos da pesca, o meu home e mais eu. Pescaramos moito e estabamos moi satisfeitos, pois teríamos para comer durante toda a semana. Á volta, era noite pecha, pero como era lúa chea, podiamos ver o que nos rodeaba. No cume do acantilado, pola pendente, foi cando vimos a Santa Compaña, pódovolo afirmar.

Todos os da Santa Compaña tiñan os brazos levantados, érache cousa de moito medo. O meu home non a viu e eu, cando llo contei non me creu, ao meu pai tamén llo contei e tratoume de tola, dixo que non llo contara a ninguén. Sei perfectamente que vin á Santa Compaña e ata estou disposta a xuralo sobre as sagradas escrituras!

Outra muller tomou entón a palabra.

-Eu tamén vin a Santa Compaña! Un día, atopbame na ventá, unha noitiña de verán.

Miraba ao ceo porque o ceo estaba fermoso, entón vina diante de min, ía como un tornado. Tanto medo collín que me voou a pañoleta! Logo mirei pola banda do mar e vin paxaros que daban voltas en redondo sobre a praia e tamén sobrevoaban á Santa Compaña. Estábanche todos ben en orde, dirixíanse á praia de Melide costeando a beira do mar. Alí hai un promontorio e é onde saltan por riba dos penedos e desaparecen detrás.

Outra muller interveu na conversa.

-Créote -dixo- aínda que persoalmente non a teña visto nunca. Contáronme moitas veces que non se lle aparece a todo o mundo. O que ten medo ou o que non quere vela endexamais a verá. Hainos valentes que a poden percibir, aínda que debe ser de noite e con claro de lúa.

-Certamente-dixo a primeira muller- non resulta doado de esquecer. É terrorífica para quen non son amigos de Deus.

-Por que os da Santa Compaña son mortos? -preguntou a muller que nunca a vira.

-Claro que son! E logo de onde vén que non se lles poda tocar? Non son seres vivintes!

-Non che sei o que é! -dixo ainda a outra-. Pero nunha ocasión vin unha luz que se desprazaba, grandísima que xiraba como os raios do sol.

-Vou explicarvos como é. Primeiro vese unha luciña que se transforma nunha roda de fogo, e por derás hai outras semellantes, pero pequechas. E se miras ben decátaste de que vai diante un home vivo que porta unha luz na punta dun pau grande. Ese home é moi perigoso, pois se vos agarra traspásavos a "faldra". De ADR CASTELAO RIANXO

feito ese pau é un óso, probablemente dun home. Unha vez que cha traspasa o home abandona a Santa Compaña e tócavos a vós conducila. Ata o momento que lle poidades pasar a "faldra" a outro. É a razón pola que debemos evitar sempre cruzarnos coa Santa Compaña, para evitar que vos poña a "faldra" entre as mans.

Así que metede as mans nos petos, non lle virar as costas á Compaña, pero nunca ir ao seu encontro.

-Eu - dixo outra- coñecín un home que fora coa Compaña. Pepe, unha vez veu á miña aldea e díxonos que morrería unha muller que se chamaba Carme, e despois engadiu que ían morrer Manuel, Andres e o seu fillo. E iso aconteceu! Sabíao porque conducira a Santa Compaña e se pasa tres veces onda alguén, é que este vai morrer axiña.

As mulleres comezaron a facer un barullo tremendo falando todas á vez, todas viran á Santa Compaña agás unha.

Por último oiuse só a unha.

-Eu teño visto a Santa Compaña a noite de Defuntos. Por todas partes din que é o único día que non podemos vela, porque nesa data os que van na Compaña repousan. Os que a forman obrígante a ir con eles entre as dez e as once. Non te podes negar, tes que ir, chámante polo nome, ás veces conformanse con levarte na fileira e outras obrígante a levar a "faldra". Todo isto conteillo a un cura de Vigo, aconselloume non sair nunca pola noite sen ter unha póla de teixo mollada en auga bendita , e facer o sinal da cruz na porta da casa para que a Santa Compaña non poida chamarme.

A muller que endexamais vira a Santa Compaña dixo que non se cría nada do que contaban. Pero ao marcharen para casa, veu una luz no camiño que se achegaba a toda velocidade. Agochouse e esperou a que a luz desaparecese. Desde aquela noite, nas xuntanzas, xa non había ninguén que non contara historias da Santa Compaña.

1. Onde se xuntaban as mulleres para conversar? _______________________________________________________________ 2. Sobre que hora se xuntaban? _______________________________________________________________ 3. Sobre que falaban? _______________________________________________________________ 4. Viran todas na Santa Compaña? _______________________________________________________________ ADR CASTELAO RIANXO

5. Por que zona transcorre a historia? Escribe os nomes dos lugares que atopes. ______________________________________________________________ 6. Que é a "faldra" ______________________________________________________________ 7. Que consello dá un cura de Vigo: _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________

8. PENSA: Por que credes que din quen non aparece a Santa Compaña na noite de defuntos? Na noite de defuntos, que festa tradicional galega se celebra? _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________

9. VOCABULARIO: Explica o significado destas palabras.

PENEDO:_______________________________________________________ _______________________________________________________________ SERÁN:________________________________________________________ _______________________________________________________________ BEIRA:_________________________________________________________ _______________________________________________________________ FILEIRA:________________________________________________________ _______________________________________________________________

10. INVESTIGA: Como se chaman as xuntanzas que se facían nos muiños? Para que se reunían? Explica.

ADR CASTELAO RIANXO

_______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________

10. Cos datos que contan na lectura, agora describe ti como é a Santa Compaña? _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________

12. Agora fai ti un debuxo da Santa Compaña.

ADR CASTELAO RIANXO