Józef człowiek, który prowadzi do Boga by Edycja Świętego Pawła

Olinto Crespi • Fausto Negri

ózef

człowiek, który prowadzi do boga

31 rozważań i modlitw

25.01.2017 08:57

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 2

20.01.2017 14:00

JÓZEF człowiek, który prowadzi do Boga

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 1

20.01.2017 14:00

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 2

20.01.2017 14:00

Olinto Crespi • Fausto Negri

JÓZEF

człowiek, który prowadzi do Boga 31 rozważań i modlitw

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 3

20.01.2017 14:00

Tytuł oryginału: Giuseppe uomo dei nostri giorni © 2015 Edizioni San Paolo s.r.l. Piazza Soncino, 5 20092 Cinisello Balsamo (Milano), Italia www.edizionisanpaolo.it Tłumaczenie: dr Dariusz Chodyniecki Redakcja: Ewelina Michniowska-Addario Korekta: Kinga Szafruga Skład i łamanie: Tomasz Mstowski Projekt okładki: Edyta Woźniczko Zdjęcie na okładce: Archiwum Edycji Świętego Pawła Grafika: © dannywilde/Fotolia.com Druk i oprawa: Signum Poligrafia – Łódź Cytaty biblijne pochodzą z: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Najnowszy przekład z języków oryginalnych z komentarzem © Edycja Świętego Pawła, Częstochowa 2011. ISBN 978-83-7797-621-0 © Edycja Świętego Pawła, 2017 ul. Św. Pawła 13/15 • 42-221 Częstochowa tel. 34.362.06.89 • fax 34.362.09.89 www.edycja.com.pl • e-mail: edycja@edycja.com.pl Dystrybucja: Centrum Logistyczne Edycji Świętego Pawła ul. Hutnicza 46 • 42-263 Wrzosowa k. Częstochowy tel. 34.366.15.50 • fax 34.370.83.74 e-mail: dystrybucja@edycja.com.pl Księgarnia internetowa: www.edycja.pl

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 4

20.01.2017 14:00

Tym, co należałoby namalować na obliczu Maryi z Nazaretu, jest trwożne zdumienie, które pojawiło się na ludzkiej twarzy tylko ten jeden raz. A Józef? Józefa nie namalowałbym wcale. Ukazałbym jedynie cień w głębi szopy i dwoje błyszczących oczu. Dlatego, że nie wiem, co powiedzieć o Józefie, a Józef nie wie, co powiedzieć o sobie. Adoruje, zachwyca się i jest z tego powodu szczęśliwy. I czuje się trochę jak na wygnaniu. Myślę, że cierpi, nie przyznając się do tego przed sobą. Cierpi, bo widzi, jak bardzo kobieta, którą kocha, jest podobna do Boga, jak jest już blisko Niego. Bóg zadziałał jak wulkan w sercu tej rodziny. Józef i Maryja są na zawsze rozdzieleni przez ten pożar światła. Józef przez całe życie, jak mi się wydaje, będzie się uczył akceptacji tego faktu. Jean-Paul Sartre, Bariona, o Il figlio del tuono, Marinotti, Milano 2003, s. 92

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 5

20.01.2017 14:00

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 6

20.01.2017 14:00

WPROWADZENIE

ielu ludzi żyjących we współczesnych, zlaicyzowanych społeczeństwach doświadcza pustki. Szukają oparcia i punktów odniesienia, które byłyby fundamentem dla pięknego, radosnego i przynoszącego spełnienie życia. Jest wielu takich, którzy płyną z prądem wydarzeń, ale są znużeni monotonią przemijających, podobnych do siebie dni. Niezadowoleni z pełnej stresów i ciężarów codzienności pytamy, czy my żyjemy jak żywi ludzie. Zastanawiamy się, czy będziemy mogli jeszcze kiedyś oddychać pełną piersią i czy istnieje Ktoś, kto może nam pokazać „drogę, prawdę i życie”. Coraz mocniej daje o sobie znać niezaspokojone pragnienie, by w naszym życiu pojawiła się jakaś niezawodna Obecność, pragnienie, by istniał Ktoś, kto je ocali, a jednocześnie obdarzy człowieka pewnością i spokojem. 7

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 7

20.01.2017 14:00

Skąd pomysł napisania książki o św. Józefie, a więc o postaci, która w zestawieniu z Jezusem i Maryją do dzisiaj uważana jest za drugorzędną? I jak można pisać o człowieku, który w Ewangelii nie wypowiedział ani jednego słowa? Właśnie w tym kryje się sens tej książki. Milczenie Józefa przemawia mocniej niż jakiekolwiek słowa. Jego osoba wpisuje się w Boży zamysł tak mocno, że bez niej jawi się on jako niepełny. W historii Józefa jest więcej treści ukrytej między wierszami niż tej zapisanej atramentem. Jest więcej do odkrycia w tym, co niewypowiedziane, niż w tym, co udało się o nim usłyszeć i zrozumieć. Cel tej książki stanowi ponowne odkrycie znaczenia jego osoby, szczególnie jeśli chodzi o aspekty często okryte milczeniem i niewidoczne. Takie, które są charakterystyczne dla ludzi prawych i wspólne dla codziennych doświadczeń wszystkich rodzin. Józef mieszkał w Nazarecie, wiódł zwyczajne życie, jak każdy. Przez to, że Jezus wychowywał się pod jego czujnym okiem, również i On został włączony w to powszednie życie rodzinne. W zwyczajne dni Józef dawał Jezusowi bardzo wiele i z pewnością też wiele otrzymał od Tego, który chciał we wszystkim i pod każdym względem doświadczyć trudów ludzkiej egzystencji. Nie należy dzielić życia Jezusa na publiczne i prywatne: było to zawsze i mimo wszystko 8

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 8

20.01.2017 14:00

życie ludzkie. W Nim człowieczeństwo uwydatniło się w sposób nieporównywalny z żadną inną istotą ludzką. To życie codzienne jest zatem miejscem objawienia, miejscem zbawienia i wolności. Józef, którego należy uznać za najbardziej wiarygodnego świadka tych wszystkich wydarzeń, jako ojciec i wychowawca był także pierwszym nauczycielem Jezusa. Zgłębianie tego, co dla Syna Bożego znaczyły długie lata przeżyte w Nazarecie, może się ściśle łączyć z jedyną prawdziwą rzeczywistością, jakiej możemy doświadczyć, a więc z rzeczywistością przeżywaną tu i teraz, w sytuacji i w miejscu, w którym zostaliśmy postawieni. Poza tym istnieje wewnętrzna ciągłość pomiędzy Jezusem, który prowadził ukryte życie w Nazarecie, a Jezusem dorosłym, głoszącym Ewangelię mężczyznom i kobietom swoich czasów. Dlatego dotykamy tutaj wielu aspektów zwyczajnej codziennej egzystencji, przeżywanej w wierze, której wzorem jest Józef. Pojawia się on zawsze w kontekście rodzinnym, zarówno jako mąż, jak i ojciec. Rodzina to jego środowisko naturalne. Może właśnie z tych powodów co roku, 19 marca, obchodzimy jego uroczystość w tak szerokim wymiarze. Postać św. Józefa zawsze była związana z pobożnością ludową. Oczywiście 9

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 9

20.01.2017 14:00

w historii zazwyczaj górę brał czysto dewocyjny, sentymentalny charakter kultu tego świętego, jednak faktem jest, że na świecie miliony osób, instytucji, wspólnot religijnych, miejsc i sanktuariów noszą jego imię i przyjmują go za swojego patrona. Ważne jest przejście od dewocji do prawdziwej pobożności, która oznacza poświęcenie, ofiarowanie się, oddanie. Prawdziwa pobożność nie jest emocjonalna, ale „objawieniowa”, odkrywcza. Józef jest ojcem – przekazuje wiarę, uczy, jak żyć dzień po dniu, przyczynia się do wzrastania w człowieczeństwie. Wydaje się to niewiarygodne, ale to on uczył mówić Słowo, które stworzyło wszechświat, wprowadzał w tajniki zawodu cieśli Architekta Świata. Jest również ojcem ziemskim, wzorem ojcostwa w jego różnych aspektach, jakże cennym w takim społeczeństwie jak obecne, w którym zanika znaczenie roli ojca. I wreszcie Józef objawia wiele rzeczy na temat oblicza Ojca Niebieskiego. Razem z Maryją, „pierwszym ogniwem” Kościoła, stanowi pierwowzór każdego wierzącego. Jego DNA wiary znajduje się w każdej komórce Kościoła, który stawia rodzinę w centrum swojego nauczania.

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 10

20.01.2017 14:00

Drogi czytelniku, zachęcam cię, abyś powierzył się św. Józefowi. Proś go o umiejętność zawierzenia Bogu i zaufania ludziom, abyś zawsze miał nadzieję i umiał z radością akceptować rzeczywistość, w której przyszło ci żyć. Wzywaj go nie tylko po to, by otrzymać łaski, ale przede wszystkim po to, aby nauczyć się łaskę przyjmować. Po każdym dniu – i tym szarym, zwyczajnym, i tym najbardziej stresującym – zawierzenie św. Józefowi będzie dla ciebie pocieszeniem i nadzieją.

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 11

20.01.2017 14:00

Co EWANGELIA mówi o JÓZEFIE Ewangelia według św. Mateusza Mateusz 1, 1-16: Oto rodowód Jezusa Chrystusa, syna Dawida, syna Abrahama. Abraham był ojcem Izaaka, Izaak ojcem (…), a Jesse ojcem króla Dawida. Dawid miał z wdową po Uriaszu syna Salomona. Salomon zaś był ojcem Roboama, a Roboam ojcem (…). Jozjasz był ojcem Jechoniasza i jego braci w czasie zesłania do Babilonu. Po zesłaniu do Babilonu Jechoniasz był ojcem Salatiela, a Salatiel ojcem (…). Jakub zaś był ojcem Józefa, męża Maryi, która urodziła Jezusa, zwanego Chrystusem. Mateusz 1, 18-21: A oto jak było z narodzeniem Jezusa Chrystusa: Matka Jego była zaręczona z Józefem. Zanim jednak zamieszkali razem, poczęła z Ducha Świętego. Jej mąż Józef był czło12

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 12

20.01.2017 14:00

wiekiem sprawiedliwym. Nie chciał Jej zniesławić i dlatego postanowił rozstać się z Nią po kryjomu. A gdy tak zdecydował, anioł Pański ukazał mu się we śnie i powiedział: „Józefie, synu Dawida, nie bój się przyjąć twojej żony Maryi, gdyż to, co się w Niej poczęło, pochodzi z Ducha Świętego. Urodzi Ona syna, a ty nadasz Mu imię Jezus, gdyż On uwolni swój lud od grzechów”. Mateusz 1, 24-25: Gdy Józef zbudził się, uczynił tak, jak mu nakazał anioł Pański, i przyjął swoją żonę. Nie współżył z nią, aż urodziła Syna. I nadał Mu imię Jezus. Mateusz 2, 1-6: Kiedy Jezus narodził się w Betlejem Judzkim za panowania Heroda, do Jerozolimy przybyli ze Wschodu mędrcy. Pytali oni: „Gdzie jest nowo narodzony król Żydów? Zobaczyliśmy bowiem na wschodzie Jego gwiazdę i przybyliśmy oddać Mu hołd”. Gdy to usłyszał król Herod, przeraził się, a z nim cała Jerozolima. Zebrał wszystkich wyższych kapłanów oraz nauczycieli ludu i pytał ich, gdzie ma się narodzić Chrystus. A oni mu powiedzieli: „W Betlejem Judzkim. Tak bowiem zostało napisane przez proroka: A ty, Betlejem, ziemio Judy, wcale nie jesteś najmniejsze spośród wielkich miast Judy, gdyż z ciebie wyjdzie wódz, który będzie pasterzem Izraela, mojego ludu”. 13

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 13

20.01.2017 14:00

Mateusz 2, 7-12: Wtedy Herod przywołał potajemnie mędrców i wypytywał ich, kiedy ukazała się gwiazda. Wysyłając ich do Betlejem, powiedział: „Idźcie i wypytajcie się dokładnie o to Dziecko. Gdy Je znajdziecie, dajcie mi znać, żebym i ja mógł pójść i oddać Mu hołd”. Oni wysłuchali króla i wyruszyli w drogę. A gwiazda, którą widzieli, gdy wschodziła, prowadziła ich aż do miejsca, gdzie znajdowało się Dziecko. Tam się zatrzymała. Ogromnie się ucieszyli na jej widok. Gdy weszli do domu, zobaczyli Dziecko z Jego Matką, Maryją. Upadli na kolana i oddali Mu hołd. Otworzyli swe szkatuły i ofiarowali Mu dary: złoto, kadzidło i mirrę. A ponieważ otrzymali we śnie polecenie, żeby nie wstępowali do Heroda, inną drogą wrócili do swojej ojczyzny. Mateusz 2, 13-15: Gdy oni odeszli, Józefowi ukazał się we śnie anioł Pański i powiedział: „Wstań, zabierz Dziecko i Jego Matkę i uciekaj do Egiptu. Zostań tam, dopóki nie dam ci znać. Bo Herod będzie szukał Dziecka, żeby Je zabić”. On wstał jeszcze w nocy, zabrał Dziecko i Jego Matkę i udał się do Egiptu. Pozostał tam aż do śmierci Heroda. Tak spełniło się słowo Pana napisane przez proroka: Z Egiptu wezwałem mojego Syna. Mateusz 2, 19-23: Gdy umarł Herod, Józefowi w Egipcie ukazał się we śnie anioł Pański i po14

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 14

20.01.2017 14:00

wiedział: „Wstań, zabierz Dziecko i Jego Matkę i wracaj do ziemi izraelskiej, bo umarli już ci, którzy czyhali na życie Dziecka”. On wstał, zabrał Dziecko i Jego Matkę i powrócił do ziemi izraelskiej. Gdy się jednak dowiedział, że w Judzie rządzi Archelaos po swoim ojcu Herodzie, bał się tam wracać. Zgodnie z poleceniem, jakie otrzymał we śnie, udał się do Galilei. Przybył do miasta zwanego Nazaret i tam zamieszkał. Tak spełniło się słowo przekazane przez proroków: Będą Go nazywać Nazarejczykiem. Mateusz 12, 46-50: Gdy jeszcze przemawiał do tłumu, nadeszła Jego Matka i bracia. Zatrzymali się na zewnątrz i chcieli z Nim rozmawiać (por. Mk 3, 34; Łk 8, 21). Mateusz 13, 53-56: Gdy Jezus skończył nauczać w przypowieściach, odszedł stamtąd. Przyszedł do swego miasta rodzinnego i nauczał w synagodze. Zdziwieni mieszkańcy pytali: „Skąd u Niego tak niezwykła mądrość i cuda? Jest przecież synem cieśli. Czyż Jego Matka nie ma na imię Maryja, a Jego bracia Jakub, Józef, Szymon i Juda? Także Jego siostry mieszkają wśród nas. Skąd więc ma to wszystko?

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 15

20.01.2017 14:00

Ewangelia według św. Marka Marek 3, 31-35: Wtedy przyszła Jego Matka i bracia. Stojąc na zewnątrz, prosili, aby Go przywołać. Tymczasem mnóstwo ludzi siedziało wokół Niego. Powiedzieli Mu: „Twoja Matka i Twoi bracia, i Twoje siostry są na zewnątrz i dopytują się o Ciebie”. Odpowiedział im: „Kto jest moją matką i braćmi?”. I patrząc na siedzących dokoła, powiedział: „Właśnie oni są moją matką i moimi braćmi. Bo kto wypełnia wolę Boga, ten jest moim bratem, siostrą i matką”. Marek 6, 1-4: Następnie odszedł stamtąd i udał się do swego rodzinnego miasta, a Jego uczniowie szli za Nim. W szabat zaczął nauczać w synagodze. Wielu słuchających Go dziwiło się i mówiło: „Skądże to ma? Co to za mądrość została Mu dana? I takich nadzwyczajnych cudów dokonuje! Czy nie jest On cieślą, synem Maryi, a bratem Jakuba, Jozesa, Judy i Szymona? A jego siostry, czy nie mieszkają tutaj wśród nas?” I powątpiewali w Niego. A Jezus powiedział do nich: „Tylko w swojej ojczyźnie, wśród swoich krewnych i we własnej rodzinie, prorok może być tak lekceważony”.

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 16

20.01.2017 14:00

Ewangelia według św. Łukasza Łukasz 1, 26-38: W szóstym miesiącu Bóg posłał anioła Gabriela do miasta galilejskiego, zwanego Nazaret, do dziewicy zaręczonej z mężczyzną o imieniu Józef, z rodu Dawida. Dziewicy było na imię Maryja. Anioł przyszedł do Niej i powiedział: „Raduj się, łaski pełna, Pan z Tobą”. Ona zmieszała się na te słowa i rozważała, co znaczy to pozdrowienie. Wtedy anioł powiedział do Niej: „Nie bój się, Maryjo, bo Bóg Cię obdarzył łaską. Oto poczniesz i urodzisz syna, i nadasz Mu imię Jezus. Będzie On wielki i zostanie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg da Mu tron Jego ojca Dawida. Będzie królował nad domem Jakuba na wieki, a Jego królestwo nie będzie miało końca”. Wtedy Maryja zapytała anioła: „Jak się to stanie, skoro nie znam pożycia małżeńskiego?”. Anioł odpowiedział: „Duch Święty zstąpi na Ciebie i osłoni Cię moc Najwyższego, dlatego Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. Oto Twoja krewna Elżbieta pomimo starości poczęła syna i jest już w szóstym miesiącu, chociaż uważa się ją za niepłodną. Dla Boga bowiem nie ma nic niemożliwego”. A Maryja tak odpowiedziała: „Jestem służebnicą Pana, niech mi się stanie według twego słowa”. Wtedy odszedł od Niej anioł. 17

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 17

20.01.2017 14:00

Łukasz 2, 1-7: W owym czasie wyszedł dekret cesarza Augusta, aby spisać ludność całego świata. Ten pierwszy spis odbył się, gdy Kwiryniusz był namiestnikiem Syrii. Szli więc wszyscy, aby zapisać się, każdy do swego miasta. Wyruszył też i Józef z Galilei, z miasta Nazaret, do Judei, do miasta Dawidowego, zwanego Betlejem, gdyż pochodził z domu i rodu Dawida, aby zapisać się wraz z poślubioną sobie Maryją, która była brzemienna. A gdy tam przebywali, nadszedł dla Niej czas rozwiązania. Urodziła swego pierworodnego Syna, owinęła Go w pieluszki i położyła w żłobie, gdyż nie było dla nich miejsca w mieszkaniu. Łukasz 2, 15-16: Gdy aniołowie odeszli od nich do nieba, pasterze mówili do siebie: „Chodźmy do Betlejem i zobaczmy to, co się stało, a co nam Pan oznajmił”. Poszli więc szybko i znaleźli Maryję, Józefa i Niemowlę, leżące w żłobie. Łukasz 2, 21-24: Gdy minęło osiem dni, obrzezano Chłopca i nadano Mu imię Jezus, którym nazwał Go anioł jeszcze przed Jego poczęciem. Gdy zaś minęły dni ich oczyszczenia zgodnie z Prawem Mojżeszowym, zanieśli Go do Jerozolimy, aby ofiarować Panu. Tak bowiem napisano w Prawie Pańskim: Każdy pierworodny syn będzie poświęcony Panu. Mieli również złożyć 18

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 18

20.01.2017 14:00

ofiarę, zgodnie z nakazem Prawa Pańskiego: parę synogarlic lub dwa młode gołębie. Łukasz 2, 27-28: Kierowany przez Ducha [Symeon] przyszedł do świątyni, gdy rodzice wnosili małego Jezusa, by wypełnić odnoszące się do Niego przepisy Prawa. On wziął Go na ręce i wielbił Boga… Łukasz 2, 33-34: A Jego ojciec i matka dziwili się temu, co o Nim mówiono. I błogosławił ich Symeon, a do Jego matki Maryi powiedział… Łukasz 2, 39-40: Kiedy wypełnili wszystko zgodnie z Prawem Pańskim, wrócili do Galilei, do swojego miasta – Nazaret. Chłopiec zaś rósł i nabierał sił, napełniając się mądrością, a łaska Boża była z Nim. Łukasz 2, 41-50: Jego rodzice każdego roku chodzili do Jeruzalem na święto Paschy. Gdy miał dwanaście lat, udali się tam zgodnie ze zwyczajem świątecznym. Kiedy wracali po skończonych uroczystościach, młody Jezus pozostał w Jeruzalem, o czym nie wiedzieli Jego rodzice. Myśląc, że jest wśród pielgrzymów, przeszli dzień drogi i szukali Go między krewnymi i znajomymi. A gdy Go nie znaleźli, wrócili do Jeruzalem, szukając Go. Dopiero po 19

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 19

20.01.2017 14:00

trzech dniach znaleźli Go w świątyni. Siedział pośród nauczycieli, przysłuchiwał się im i zadawał pytania. Wszyscy, którzy Go słuchali, byli zdumieni bystrością Jego umysłu i odpowiedziami. Gdy Go zobaczyli, zdziwili się. Matka powiedziała do Niego: „Dziecko, dlaczego nam to zrobiłeś? Twój ojciec i ja, pełni bólu, szukaliśmy Ciebie”. On im odpowiedział: „Dlaczego Mnie szukaliście? Czy nie wiedzieliście, że muszę być w tym, co jest mego Ojca?”. Oni jednak nie zrozumieli tego, co im powiedział. Łukasz 2, 51-52: Potem poszedł z nimi, wrócił do Nazaretu i był im posłuszny. A Jego matka zachowywała wszystkie te słowa w swym sercu. Łukasz 3, 23-38: Jezus, rozpoczynając działalność, miał około trzydziestu lat. Był, jak sądzono, synem Józefa, syna Helego, syna (...) Dawida, syna (…) Jakuba, syna Izaaka, syna Abrahama, syna (…) Noego, syna (…) Adama, syna Bożego. Łukasz 4, 20-24: (Jezus w synagodze w Nazarecie) Zwinął zwój, oddał go słudze i usiadł. A oczy wszystkich w synagodze były w Nim utkwione. Zaczął więc mówić do nich: „Dziś wypełniło się Pismo, które słyszeliście”. Wszyscy przytakiwali Mu i dziwili się słowom łaski, które wypowiadał. I mówili: „Czy to nie jest syn Józefa?”. Wtedy powiedział do nich: 20

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 20

20.01.2017 14:00

„Z pewnością przypomnicie mi to przysłowie: «Lekarzu, ulecz samego siebie. Dokonaj także tutaj, w swojej ojczyźnie, tych rzeczy, które, jak słyszeliśmy, wydarzyły się w Kafarnaum»”. I dodał: „Zapewniam was: Żaden prorok nie jest mile widziany w swojej ojczyźnie”. Łukasz 8, 19-21: Jego Matka i bracia przybyli do Niego, ale z powodu tłumu nie mogli się z Nim spotkać. Powiedziano Mu: „Twoja Matka i Twoi bracia stoją na zewnątrz i chcą Cię zobaczyć”. Lecz On im odpowiedział: „Moją matką i moimi braćmi są ci, którzy słuchają słowa Bożego i wprowadzają je w czyn”.

Ewangelia według św. Jana Jan 1, 45-46: Filip spotkał Natanaela i oznajmił mu: „Znaleźliśmy Tego, o którym pisał Mojżesz w Prawie i prorocy – Jezusa z Nazaretu, syna Józefa”. Na to odrzekł Natanael: „Czy może być coś dobrego z Nazaretu?”. Jan 6, 41-42: (Mowa w synagodze w Kafarnaum) Żydzi jednak oburzali się na Niego, że powiedział: „Ja jestem chlebem, który zstąpił z nie21

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 21

20.01.2017 14:00

ba”. I pytali: „Czy to nie jest Jezus, syn Józefa? Czyż nie znamy Jego ojca i matki? Jakim więc prawem mówi teraz: «Zstąpiłem z nieba»?”.

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 22

20.01.2017 14:00

Dzień 1 Syn Dawida

odziny szlacheckie mają zwyczaj tworzenia drzewa genealogicznego z imionami swoich przodków. Cel tworzenia rodowodów, również rekonstruowania ich, to nie tylko odpowiedź na pytanie: „Czyim synem jest ten człowiek?”, ale raczej rozstrzygnięcie kwestii: „Kim on jest?”, „Jaką godność posiada?”. Dla narodu żydowskiego najważniejsze było przekazanie potomstwu błogosławieństwa i obietnicy, jaką Bóg złożył Abrahamowi, protoplaście Hebrajczyków, i Dawidowi, największemu królowi. Temu ostatniemu, który chciał zbudować dom dla swojego Pana (świątynię w Jerozolimie), Bóg obiecał, że sam zbuduje mu „dom”, którym będzie jego ród, czyli potomstwo z „żywych kamieni”, a kulminację stanowić będzie przyjście Mesjasza. 23

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 23

20.01.2017 14:00

Rodowód przywoływany przez ewangelistę Mateusza ma przedstawić Józefa jako tego, który włącza Jezusa w wielką rodzinę Dawida, a więc wprowadza Go w dynamikę historii zbawienia. Składa się on z długiej listy imion ułożonych w serię trzy razy po czternaście pokoleń. Występują na niej postaci anonimowe i zwyczajne, a nawet cztery kobiety o nie najlepszej reputacji: Tamar, Rachab, „wdowa po Uriaszu” i Rut. Bóg potrafi pisać prosto na krzywych liniach historii pokoleń. Chociaż grzech oddala człowieka od Boga, to nie oddala Boga od człowieka. Pismo Święte daje człowiekowi nadzieję, niezależnie od zła, jakie on popełnia. Dzięki Józefowi realizuje się Boży plan, a jest nim przymuszanie zła, by służyło dobru. Dawidowa obietnica pozostaje wciąż aktualna, co potwierdza anioł we śnie słowami: „Józefie, synu Dawida, nie bój się przyjąć twojej żony Maryi” (Mt 1, 20). Trzy razy po czternaście to tyle samo, co sześć razy po siedem, gdzie sześć oznacza niedoskonałość ludzkości, która osiąga pełnię siedem w Jezusie, Synu, który zapoczątkowuje nowe pokolenie braci. Ewangelia według św. Mateusza zaczyna się właśnie od następujących słów: „Oto rodowód Jezusa Chrystusa, syna Dawida”. „Rodowód” odsyła do nowego początku, do „od-rodzenia”: wraz z przyjściem Jezusa świat zostaje odrodzony, stworzony na nowo. Na zakończenie łańcu24

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 24

20.01.2017 14:00

cha pokoleń św. Mateusz nie używa już jednak – jak w przypadku innych osób – wyrażenia „był ojcem” (zrodził). Ewangelista pisze: „Jakub zaś był ojcem Józefa, męża Maryi, która urodziła Jezusa, zwanego Chrystusem” (Mt 1, 16). Narodzenie to nierozłączny splot pochodzenia biologicznego (Maryja jest cielesną matką Jezusa) i pochodzenia genealogicznego (Jezus będzie mógł pochodzić z rodu Dawida tylko dzięki Józefowi). Jezus zatem jest synem Dawida w rozumieniu pochodzenia ziemskiego, ale nie w rozumieniu podobieństwa, co doskonale wyrazi św. Paweł w Liście do Rzymian: „Według ciała – pochodził z rodu Dawida. Według Ducha Świętości – przez powstanie z martwych został ukazany pełnym mocy Synem Bożym” (Rz 1, 3-4). Jezus nie jest synem Dawida, lecz Synem Bożym. Nie przyszedł po to, aby wskrzesić królestwo Izraela, lecz by zapoczątkować królestwo Boże.

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 25

20.01.2017 14:00

Modlitwa o dobre wychowanie młodego pokolenia

Józefie, synu Dawida, w dzisiejszym społeczeństwie stają naprzeciw siebie pokolenia, które nie potrafią się porozumieć: zagrożone jest wychowanie. Wielu młodym użytkownikom wszelkich nowinek techniczno-naukowych wydaje się, że świat narodził się wraz z nimi. Dzisiaj nie wierzymy już w fundament, w początek, płyniemy z prądem, żyjemy z dnia na dzień, bez żadnej trwałej podstawy: nie ma już tradycji, są najnowsze wiadomości; nie ma doświadczenia, jest uznanie; nie ma trwałości, jest tymczasowość; nie ma już czekania, jest natychmiastowe zadowolenie. A przecież drzewo bez korzeni obumiera, a rzeka bez źródła wysycha. Tak również i my bez przeszłości nie mamy przyszłości. Musimy wiedzieć, od kogo pochodzimy, 26

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 26

20.01.2017 14:00

aby wiedzieć, dokąd zmierzamy. Wolność pozbawiona fundamentu i pamięci łudzi nas, że wznosimy się ku niebu, a tymczasem spadamy w nicość. Józefie, potomku Dawida, uproś dla nas wzrastanie w wierze, która ukazuje pewny horyzont. Dzięki Tobie, Józefie, spełniła się przepowiednia proroka Izajasza, według której zbawienie miało rozkwitnąć jak gałązka z korzenia Jessego. Dzięki Twojemu otwarciu na tajemnicę Boga, Bóg-Stworzyciel stał się Bogiem-Odkupicielem. Ponieważ rola ojca była w starożytności bardzo ważna, byłeś aktywnym uczestnikiem tego odkupienia. Pomóż nam zrozumieć, że tak jak stworzenie ma swoją przyszłość w Bogu, tak ludzkie życie, wraz z przyjściem Jezusa, zostało stworzone na nowo. W Nim wszystkie pokolenia zostały wykupione z niewoli grzechu. Józefie, potomku Dawida, pierwszy świadku wcielenia, pomóż nam zrozumieć bezmierną różnicę między „przed” a „po”, między starym a nowym, między oczekiwaniem a spełnieniem, między tęsknotą człowieka a odpowiedzią Boga. Oświeć nasze serca, by wierzyły, że przez Jezusa, syna Dawida według ciała i Syna Bożego według Ducha, Bóg 27

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 27

20.01.2017 14:00

definitywnie wkroczył w historię człowieka, a człowiek definitywnie wkroczył w historię Boga. Dzięki temu pojmiemy, że rodzaj ludzki, którego istnienie przekazywane jest z ojca na syna, ma swój korzeń w Ojcu, a owoc w Synu; że historia jest hymnem na cześć życia, które od Ojca otrzymuje swoje ojcostwo, a od Syna synostwo, za sprawą jedynego życia, którym jest ich wzajemna miłość – Duch Święty. Pojmiemy wówczas, że ludzkie dzieje to urzeczywistnianie się przez wieki niebieskiego ojcostwa Boga, który jest wszystkim we wszystkich (por. 1 Kor 15, 28), a Ty byłeś najbardziej znaczącym uosobieniem tego ojcostwa na ziemi.

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 28

20.01.2017 14:00

POZDROWIENIE ŚW. JÓZEFA św. Jana Eudesa

Pozdrawiam Cię, Święty Józefie, obrazie Boga Ojca. Pozdrawiam Cię, Święty Józefie, opiekunie Syna Bożego. Pozdrawiam Cię, Święty Józefie, przybytku Ducha Świętego. Pozdrawiam Cię, Święty Józefie, umiłowany przez Najświętszą Trójcę. Pozdrawiam Cię, Święty Józefie, najwierniejszy pomocniku wszelkiej rady. Pozdrawiam Cię, Święty Józefie, najgodniejszy Oblubieńcze Matki Dziewicy. Pozdrawiam Cię, Święty Józefie, ojcze wszystkich wiernych. Pozdrawiam Cię, Święty Józefie, stróżu idących drogą świętego dziewictwa. Pozdrawiam Cię, Święty Józefie, wiernie zachowujący milczenie. Pozdrawiam Cię, Święty Józefie, miłośniku ubóstwa. Pozdrawiam Cię, Święty Józefie, wzorze łagodności i cierpliwości. 219

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 219

20.01.2017 14:00

Pozdrawiam Cię, Święty Józefie, zwierciadło pokory i posłuszeństwa. Błogosławiony jesteś pośród wszystkich ludzi. Błogosławione oczy Twoje, które patrzyły na cud Bożej obecności. Błogosławione uszy Twoje, które słuchały Słowa Bożego. Błogosławione ręce Twoje, które dotykały Słowa Wcielonego. Błogosławione ramiona Twoje, które nosiły Tego, który niesie na ramionach świat cały. Błogosławiona pierś Twoja, na której Syn Boży znajdował słodkie odpocznięcie. Błogosławione serce Twoje, które płonęło najgorętszą miłością do Pana. Błogosławiony Ojciec Przedwieczny, który Cię wybrał. Błogosławiony Syn, który Cię umiłował. Błogosławiony Duch Święty, który Cię uświęcił. Błogosławiona Najświętsza Maryja Dziewica, która miłowała Cię jako Oblubieńca i Brata. Błogosławiony Anioł, który Ci służył i Ciebie strzegł. Błogosławieni wszyscy, którzy Cię miłują i błogosławią. Amen. 220

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 220

20.01.2017 14:00

RÓŻANIEC ŚW. JÓZEFA z papieżem Franciszkiem

Wzywajmy św. Józefa, opiekuna ludzi czystego serca: Umiłowany Józefie, Bóg rozkoszuje się przymiotami Twojego serca. Cała Twoja osoba skupiona jest na pełnieniu Jego woli, z którą całkowicie się zgadzałeś. Razem z Maryją i z Jezusem odpowiedziałeś na wezwanie Ducha Świętego do budowania lepszego świata. Jednym sercem łączymy się z Wami w wołaniu: „Oto my, Panie, bądź wola Twoja! Przyjdź królestwo Twoje!”. Zachowaj w naszych sercach żywą nadzieję na nowy świat. Natchnij nas słowami pełnymi czułości, aby obudzić miłość w sercach wszystkich ludzi. Spraw, abyśmy mogli zaczerpnąć sił do naszych działań u Tego, który jest źródłem wszelkiej Miłości, 221

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 221

20.01.2017 14:00

aby na naszych twarzach mogła zajaśnieć wolność dzieci Bożych. Amen. St. Joseph’s Oratory in Mount Royal (Oratorium św. Józefa w Mount Royal)

Tajemnica 1 Józef, mąż sprawiedliwy, strzeże czystości swojego serca Jej mąż Józef był człowiekiem sprawiedliwym (Mt 1, 19). Aby „strzec”, musimy też troszczyć się o nas samych! Pamiętajmy, że nienawiść, zazdrość, pycha zanieczyszczają życie! Tak więc strzec oznacza czuwać nad naszymi uczuciami, nad naszym sercem, gdyż z niego wychodzą intencje dobre i złe: te, które budują i te, które niszczą! Nie powinniśmy bać się dobroci ani też wrażliwości! (…) Troszczenie się, strzeżenie wymaga przeżywania z wrażliwością. W Ewangeliach św. Józef jawi się jako człowiek silny, mężny, robotnik, ale w jego charakterze tkwi wielka wrażliwość, która nie jest cechą człowieka słabego – wręcz 222

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 222

20.01.2017 14:00

przeciwnie – oznacza siłę ducha i zdolność do zwrócenia uwagi, współczucia, prawdziwej otwartości na bliźniego, miłości. Nie powinniśmy bać się dobroci, czułości! (Papież Franciszek, Homilia podczas Mszy św. na inaugurację pontyfikatu, 19 marca 20134). Ojcze nasz, Zdrowaś Maryjo (10 razy), Chwała Ojcu. Święty Józefie, mężu o czystym sercu, módl się za nami.

Tajemnica 2 Józef zostaje wezwany przez Boga Józef uczynił tak, jak mu nakazał anioł Pański, i przyjął swoją żonę. Nie współżył z nią, aż urodziła Syna. I nadał Mu imię Jezus (Mt 1, 24-25). W słowach tych jest już zawarta misja, którą Bóg powierza Józefowi, aby był custos, opiekunem. Opiekunem kogo? Maryi i Jezusa. Jest to jednak opieka, która obejmuje następnie Kościół (…). Jak Józef realizuje tę opiekę? Z dyskrecją, pokorą, w milczeniu, ale będąc nieustannie obec4

Tłumaczenie S. Tasiemski OP (KAI).

223

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 223

20.01.2017 14:00

ny i w całkowitej wierności, także wówczas, gdy nie rozumie. Z troską i miłością towarzyszy w każdej chwili, od małżeństwa z Maryją, aż do wydarzenia z dwunastoletnim Jezusem w świątyni jerozolimskiej. Trwa u boku Maryi, swej Oblubienicy w pogodnych i trudnych wydarzeniach życia, w podróży do Betlejem na spis ludności, w chwilach niepokoju i radości narodzin. W dramatycznej chwili ucieczki do Egiptu i rozpaczliwym poszukiwaniu Syna w świątyni. Następnie w życiu codziennym domu w Nazarecie, w warsztacie, gdzie uczył Jezusa zawodu (Papież Franciszek, Homilia…, dz. cyt.). Ojcze nasz, Zdrowaś Maryjo (10 razy), Chwała Ojcu. Święty Józefie, opiekunie Jezusa i Maryi, módl się za nami.

Tajemnica 3 Józef jest zawsze otwarty i wsłuchany w głos Boga Ja wywyższę twojego potomka, który wyjdzie z twoich wnętrzności, i utrwalę jego królestwo na wieki. Ja będę mu ojcem, a on będzie Mi synem! (2 Sm 7, 12-13). 224

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 224

20.01.2017 14:00

Jak Józef przeżywa swoje powołanie opiekuna Maryi, Jezusa, Kościoła? Nieustannie nasłuchując Boga, będąc otwartym na Jego znaki, gotowym wypełniać nie tyle swój, ile Jego plan. Tego właśnie wymaga Bóg od Dawida […]: Bóg nie pragnie domu zbudowanego przez człowieka, ale wierności Jego słowu, Jego planowi. To sam Bóg buduje dom, ale z żywych kamieni naznaczonych Jego Duchem. Józef jest „opiekunem”, bo umie słuchać Boga, pozwala się prowadzić Jego wolą i właśnie z tego względu jeszcze bardziej troszczy się o powierzone mu osoby, potrafi realistycznie odczytywać wydarzenia, jest czujny na to, co go otacza i umie podjąć najmądrzejsze decyzje. W Nim widzimy, drodzy przyjaciele, jak się odpowiada na Boże powołanie – będąc dyspozycyjnym, gotowym. Widzimy też jednak, co stanowi centrum powołania chrześcijańskiego: Chrystus! Strzeżemy Chrystusa w naszym życiu, aby strzec innych, strzec dzieło stworzenia! (Papież Franciszek, Homilia…, dz. cyt.). Ojcze nasz, Zdrowaś Maryjo (10 razy), Chwała Ojcu. Święty Józefie, zawsze posłuszny Bogu, módl się za nami.

225

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 225

20.01.2017 14:00

Tajemnica 4 Święty Józef, wzór w strzeżeniu wszelkich darów Bożych A wszystko to się stało, aby się spełniło słowo Pana, przekazane przez proroka: „Oto Dziewica pocznie i porodzi Syna, któremu nadadzą imię Emmanuel, to znaczy «Bóg jest z nami»” (Mt 1, 22-23). Jednakże powołanie strzeżenia nie dotyczy wyłącznie nas, chrześcijan, ma wymiar przekraczający, ogólnoludzki, obejmujący wszystkich. Chodzi o opiekę nad całą rzeczywistością stworzoną, pięknem stworzenia […], to poszanowanie każdego Bożego stworzenia oraz środowiska, w którym żyjemy. Jest to strzeżenie ludzi, troszczenie się z miłością o wszystkich, każdą osobę, zwłaszcza o dzieci i osoby starsze, o tych, którzy są istotami najbardziej kruchymi i często znajdują się na obrzeżach naszych serc. To troska jedni o drugich w rodzinie: małżonkowie wzajemnie otaczają siebie opieką, następnie jako rodzice troszczą się o dzieci, a z biegiem czasu dzieci stają się opiekunami rodziców. To szczere przeżywanie przyjaźni, będących wzajemną troską o siebie w zaufaniu, w szacunku i w dobru. W istocie wszystko jest powierzone opiece człowieka, i ta odpowiedzialność dotyczy nas wszystkich. 226

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 226

20.01.2017 14:00

Bądźcie opiekunami Bożych darów! A kiedy człowiekowi brakuje tej odpowiedzialności, kiedy nie troszczymy się o stworzenie i o braci, wówczas jest miejsce na zniszczenie, a serce staje się nieczułe. Niestety, w każdej epoce dziejów są „Herodowie”, którzy knują plany śmierci, niszczą, oszpecają oblicze mężczyzny i kobiety (Papież Franciszek, Homilia…, dz. cyt.). Ojcze nasz, Zdrowaś Maryjo (10 razy), Chwała Ojcu. Święty Józefie, wzorze w strzeżeniu wszelkich darów Bożych, módl się za nami.

Tajemnica 5 Józef, człowiek nadziei zakorzenionej w wierze Obietnica więc, dana Abrahamowi i jego potomstwu, że stanie się dziedzicem świata, nie urzeczywistnia się przez Prawo, ale przez usprawiedliwienie z wiary (Rz 4, 13). Święty Paweł mówi o Abrahamie, który „wbrew nadziei uwierzył nadziei” (Rz 4, 18). Wbrew nadziei mocny nadzieją! Także dzisiaj, w obliczu tak wielu oznak szarego nieba, musimy dostrzec 227

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 227

20.01.2017 14:00

światło nadziei i dać nadzieję samym sobie. Strzec stworzenia, każdego mężczyzny i kobiety, ze spojrzeniem czułości i miłości, to otworzyć perspektywę nadziei, to otworzyć promień światła pośród wielu chmur, to przynieść ciepło nadziei! Dla człowieka wierzącego, dla nas, chrześcijan, jak Abraham, jak św. Józef, nadzieja, którą niesiemy, ma perspektywę Boga, która nam została otwarta w Chrystusie, zbudowana jest na skale, którą jest Bóg (Papież Franciszek, Homilia…, dz. cyt.). Ojcze nasz, Zdrowaś Maryjo (10 razy), Chwała Ojcu. Święty Józefie, człowieku nadziei, módl się za nami.

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 228

20.01.2017 14:00

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 236

20.01.2017 14:00

Spis treści Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Co Ewangelia mówi o Józefie. . . . . . . . . . . . . . 12 Dzień 1. Syn Dawida. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Modlitwa o dobre wychowanie młodego pokolenia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Dzień 2. Zakochany młodzieniec. . . . . . . . . . 29 Modlitwa o odpowiedzialną miłość . . . . . 32 Dzień 3. Sprawiedliwy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Modlitwa o prawdziwie sprawiedliwe życie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Dzień 4. Mąż . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 Modlitwa o dobre relacje małżeńskie. . . . 45 Dzień 5. Mężczyzna o czystym sercu . . . . . . 48 Modlitwa o czyste serce. . . . . . . . . . . . . . . . 51 Dzień 6. Wielki śniący. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Modlitwa o rozpoznanie woli Bożej . . . . . 57 Dzień 7. Opiekun Tego, który zbawia. . . . . . 60 Modlitwa o dobrych, odpowiedzialnych ojców. . . . . . . . . . . . . . . 63 Dzień 8. Ten, który pomnaża . . . . . . . . . . . . . 66 Modlitwa o pomnażanie dobra . . . . . . . . . 69 Dzień 9. Odważny ojciec. . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 Modlitwa o odwagę rodzicielską. . . . . . . . 75 Dzień 10. Galilejczyk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 Modlitwa o zaufanie Bogu. . . . . . . . . . . . . . 81

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 237

20.01.2017 14:00

Dzień 11. Pokorny i łagodny. . . . . . . . . . . . . . 83 Modlitwa o cnotę pokory i łagodności. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 Dzień 12. Mieszkaniec Nazaretu . . . . . . . . . . 89 Modlitwa o skromność i wierność ideałom. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 Dzień 13. Zwyczajny człowiek . . . . . . . . . . . . 95 Modlitwa o radość naszej codzienności. . . . 98 Dzień 14. Milczący . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 Modlitwa o umiejętność wyciszenia i milczenia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 Dzień 15. Oddany domowi i Synagodze. . . 107 Modlitwa o dom pełen serca. . . . . . . . . . 110 Dzień 16. Posłuszny. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113 Modlitwa o posłuszeństwo wobec planów Bożych . . . . . . . . . . . . . . . 116 Dzień 17. Przykładny ojciec. . . . . . . . . . . . . 119 Modlitwa o umiejętność budowania rodziny. . . . . . . . . . . . . . . . . . 122 Dzień 18. Syn poddany Ojcu. . . . . . . . . . . . 125 Modlitwa o mądrą miłość rodzicielską. . . . . . . . . . . . . . . . . . 128 Dzień 19. Mądry wychowawca. . . . . . . . . . 131 Modlitwa o umiejętność przekazywania tradycji . . . . . . . . . . . . . . 134 Dzień 20. Wychowany przez Jezusa . . . . . 137 Modlitwa o miłość małżeńską i rodzicielską. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140 Dzień 21. Skromny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143 Modlitwa o umiar w chęci posiadania. . . . 146

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 238

20.01.2017 14:00

Dzień 22. Cierpliwy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149 Modlitwa o cierpliwość . . . . . . . . . . . . . . 152 Dzień 23. Człowiek modlitwy. . . . . . . . . . . 155 Modlitwa o umiejętność dostrzegania Boga w każdej chwili . . . . . 158 Dzień 24. Obdarzony siłą ducha . . . . . . . . 161 Modlitwa o oddalenie uprzedzeń . . . . . 164 Dzień 25. Pracowity . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167 Modlitwa o szanowanie pracy i zrozumienie jej sensu. . . . . . . . . 170 Dzień 26. Dobry jak chleb . . . . . . . . . . . . . . 173 Modlitwa o umiejętność dzielenia się skarbami ziemskimi. . . . . . . . . . . . . . . . . 176 Dzień 27. Radosny. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179 Modlitwa o pełną i doskonałą radość życia. . . . . . . . . . . . . . 182 Dzień 28. Znak. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185 Modlitwa o nieustanną opiekę anielską. . . . 188 Dzień 29. Cień Ojca. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191 Modlitwa o siłę do podążania drogą powołania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194 Dzień 30. Patron Kościoła domowego. . . . 197 Modlitwa o jedność małżonków . . . . . . 200 Dzień 31. Patron umierających . . . . . . . . . 203 Modlitwa o życie wieczne. . . . . . . . . . . . 206 Dodatek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211 Mowa milczenia. Homilia bł. Pawła VI, papieża. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211 Pozdrowienie św. Józefa. . . . . . . . . . . . . . 219

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 239

20.01.2017 14:00

Różaniec św. Józefa. . . . . . . . . . . . . . . . . . 221 Tajemnica 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222 Tajemnica 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223 Tajemnica 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224 Tajemnica 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 226 Tajemnica 5. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227 Litania do św. Józefa . . . . . . . . . . . . . . . . . 229 Koronka do św. Józefa. . . . . . . . . . . . . . . . 231 Akt poświęcenia się św. Józefowi. . . . . . 233 Modlitwa papieża Leona XIII. . . . . . . . . 234 Modlitwa w trudnej sytuacji. . . . . . . . . . 235

621A_Jozef_czlowiek_inside3.indd 240

20.01.2017 14:00

31 rozważań i modlitw, które zawiera ta książka, to 31 dni, by pokochać rzeczywistość, w której przyszło ci żyć, nauczyć się wierzyć w Boga, ufać ludziom, zawsze żyć nadzieją. To czas nie tylko na to, aby z pomocą modlitwy otrzymać jakieś łaski, ale przede wszystkim na to, aby przyjąć łaskę.

Daj się poprowadzić człowiekowi, który pokaże ci wszystko, co powinieneś wiedzieć o swoim życiu, a przy tym nie wypowie do ciebie ani jednego słowa. Zaufaj Józefowi z Nazaretu.

ks. Olinto Crespi, paulista, specjalizuje się w katechetyce, autor wielu prac naukowych, książek popularnonaukowych i poradników z dziedziny duszpasterstwa powołaniowego i formacji. Zaangażowany w duszpasterstwo rodzin jako delegat Instytutu „Santa Famiglia” dla par małżeńskich świeckiego życia konsekrowanego. Fausto Negri, były nauczyciel religii w szkole średniej, żonaty, jedno dziecko. Zajmuje się duszpasterstwem młodzieży i rodzin. Nadzoruje katechetów w diecezji Fidenza (prowincja Parma). Współpracuje z czasopismami o profilu katechetycznym i pastoralnym, jest też autorem pomocy dydaktycznych o tematyce wychowawczej dla nastolatków i młodzieży.