ΗΜΕΡΙΔΑ Η Συμβολή της Τεχνικής Γεωλογίας στις σύγχρονες απαιτήσεις των αναπτυξιακών έργων
Εναρκτήρια Ομιλία Προέδρου Οργανωτικής Επιτροπής Γ.Κούκη
Κυρίες και κύριοι, Η Ημερίδα αυτή έχει σαν σκοπό την αποτίμηση της προσφοράς και αποδοχής της Γεωλογίας και ειδικότερα της Τεχνικής Γεωλογίας στο σχεδιασμό και υλοποίηση των αναπτυξιακών έργων της Χώρας και συγχρόνως την ενημέρωση των συναδέλφων για το περιεχόμενο, νομοθετικό πλαίσιο και προοπτικές σε αντικείμενα αιχμής που ο κλάδος της γεωλογίας έχει λόγο και η συμβολή του θεωρείται καθοριστική. Προς αυτή την κατεύθυνση δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση σε αντικείμενα που σχετίζονται με τα υπόγεια τεχνικά έργα, την πολιτιστική μας κληρονομιά, τις μελέτες γεωλογικής καταλληλότητας για αστική και περιφερειακή ανάπτυξη, τη διαχείριση των στερεών και υγρών αποβλήτων, τα έργα ταμίευσης και διαχείρισης των επιφανειακών νερών, τα λιμενικά έργα, τα αδρανή υλικά για διάφορες χρήσεις, τους αγωγούς φυσικού αερίου κ.λ.π. Επίσης θεωρήθηκε απαραίτητο η παρουσίαση και ανάδειξη των αντικειμένων αυτών να γίνει κυρίως από νέους και εξειδικευμένους συναδέλφους. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι παραγνωρίζεται η σημασία των αντικειμένων με τα οποία ο κλάδος ασχολείται παραδοσιακά όπως, τα υδραυλικά και γραμμικά έργα, τα υπόγεια νερά, οι υποδομές στο πλαίσιο του αστικού και περιφερειακού σχεδιασμού, η αξιολόγηση προβληματικών γεωλογικά περιοχών στο πλαίσιο διαφόρων αναπτυξιακών σχεδιασμών, η εκτίμηση της επικινδυνότητας καταστροφικών γεωλογικών φαινομένων όπως π.χ οι κατολισθήσεις και οι σεισμοί.
Η μέχρι σήμερα προσφορά του κλάδου της Τεχνικής Γεωλογίας θεωρείται πολύ σημαντική σε όλες τις τεχνικοοικονομικές δραστηριότητες του ανθρώπου, συμβάλλοντας στο σωστό σχεδιασμό των τεχνικών έργων και εναρμόνισή τους στο γεωλογικό περιβάλλον. Μάλιστα προς την κατεύθυνση αυτή η Επιτροπή Τεχνικής Γεωλογίας, που λειτουργεί από το 1977 στα πλαίσια της Ε.Γ.Ε. και εκπροσωπεί τη Διεθνή Ένωση Τεχνικής Γεωλογίας και Περιβάλλοντος, έχει εξειδικεύσει την προσπάθεια αυτή με τη διοργάνωση Διεθνών Συνεδρίων και Ημερίδων, που σκοπό έχουν την ανάδειξη της σημασίας και συμβολής του αντικειμένου στον Ελληνικό χώρο, τη διεθνή αποδοχή και αναγνώριση, την ανταλλαγή εμπειριών και τεχνογνωσίας, τις δυνατότητες συνεργασίας με τους συναφείς κλάδους, το ρόλο της Πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Ενδεικτικά αναφέρονται οι παρακάτω εκδηλώσεις Διεθνές Συνέδριο «The Engineering Geology of Ancient Works, Monuments and Historical Sites», Preservation and Protection, 1988, 4 τόμοι. Ημερίδα « Γεωλογία και Φράγματα –Εμπειρίες από τον Ελληνικό Χώρο», 1994. Διεθνές Συνέδριο «Engineering Geology and the Environment» 1997, 4 τόμοι. Ημερίδα « Γεωλογία Σηράγγων και Υπόγειων έργων – Εμπειρίες από τον Ελληνικό Χώρο», 1997.
Επισημαίνεται ότι οι προκλήσεις που ανοίγονται μπροστά μας εστιάζονται κυρίως στους εξής άξονες: 1) Σχεδιασμός και ανάπτυξη- Φυσικές διεργασίες- Περιβάλλον, 2) Διαχείριση επιφανειακών και υπόγειων νερών-Περιβάλλον. Η παραπάνω εκτίμηση παραπέμπει πλέον στη διαχειριστική αντίληψη και διεπιστημονική αντιμετώπιση σχετικά με τα έργα και το υδατικό δυναμικό, δεδομένου ότι οι γεωλογικές συνθήκες γίνονται ολοένα και περισσότερο δυσμενείς λόγω ανθρωπογενών παρεμβάσεων και το περιβάλλον εχθρικότερο σε άκομψες παρεμβάσεις και αλόγιστη χρήση φυσικών πόρων. Ειδικότερα, όσον αφορά στα τεχνικά έργα η προσοχή θα εστιάζεται πλέον στην ασφάλεια του κοινού σε σχέση με καταστροφικές φυσικές διεργασίες (σεισμοί, κατολισθήσεις, πλημμύρες, καθιζήσεις, ποτάμια και παράκτια διάβρωση, ηφαιστειακή δραστηριότητα). Στο πλαίσιο αυτό και σε διεπιστημονική πάντοτε βάση, η συμβολή της τεχνικής γεωλογίας αναμένεται πολύ σημαντική και μάλιστα καθοδηγητική όσον αφορά στην επανεκτίμηση της επικινδυνότητας από τις παραπάνω διεργασίες, με βάση τεκμηριωμένα στοιχεία και όχι κάτω από τη γενική αντίληψη ότι πολλές από αυτές όσο και οι αναμενόμενες επιπτώσεις τους, είναι σταθερά υψηλής επικινδυνότητας.
Οι περισσότερες από τις παραπάνω διεργασίες καθώς και αυτές που προκαλούνται από τον άνθρωπο δεν θεωρούνται δια βίου επικινδυνότητες αλλά αντιθέτως θεωρούνται μέχρι ενός σημείου λογικές με αποδεκτά επίπεδα κινδύνου, ιδιαίτερα μάλιστα όταν τα χρόνια που έρχονται θα συγκρίνονται με άλλα μεγάλα φυσικά καταστροφικά φαινόμενα όπως ξηρασίες, θύελλες κ.λ.π, τα οποία δεν μπορούν να αντιμετωπισθούν με τεχνικές ή άλλες ενέργειες της επιστήμης και της τεχνολογίας. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν περιοχές που χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή, όπως προβληματικές γεωλογικά ζώνες ή πιθανές για επικινδυνότητα συνθήκες, οι οποίες όμως είναι δυνατό να αντιμετωπισθούν μέσω παρεμβάσεων που μπορεί να αναβαθμίσουν την περιοχή. Η σημερινή Ημερίδα που γίνεται με όλους τους φορείς του κλάδου της Γεωλογίας αποδεικνύει ότι υπάρχει η βούληση να πορευθούμε ενωμένοι και να ανταποκριθούμε σε όλες τις προκλήσεις της επιστήμης, των νέων τεχνολογιών και των περιβαλλοντικών υποχρεώσεων σε πνεύμα καλής και ισότιμης συνεργασίας με τους συναφείς κλάδους και ειδικότερα των μηχανικών. Σημαντικά μάλιστα περιβαλλοντικά προβλήματα σχετικά με τη γεωλογία όπως, οι κλιματικές αλλαγές, οι εσωτερικές και εξωτερικές διεργασίες στο γεωλογικό περιβάλλον, η διαχείριση, ποιοτικά και ποσοτικά, των επιφανειακών νερών και των ορυκτών πόρων καθώς και η εναλλακτική διαχείριση των απορριμμάτων συχνά απαιτούν λύσεις που είναι έξω και πέραν από τα σύνορα της Χώρας και επιβάλλουν τη διεθνή συνεργασία ή ακόμα και διακρατικές συνεργασίες.
Περιμένουμε βέβαια και η Πολιτεία να συνεχίσει το ενδιαφέρον της με την αναγνώριση της προσφοράς του κλάδου και την καταξίωση του επαγγέλματος, όπως γίνεται στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα και όλες τις αναπτυγμένες χώρες. Αυτό μπορεί να γίνει, με την πλήρη εφαρμογή των διατάξεων που αφορούν στα επαγγελματικά δικαιώματα καθώς και με την προώθηση Κανονιστικών Αποφάσεων σχετικά με τις μελέτες των τεχνικών έργων όπως π.χ. οι ΟΜΟΕ και οι μελέτες γεωλογικής καταλληλότητας για ΓΠΣ και ΣΧΟΟΑΠ, οι οποίες δεν έχουν δημοσιευθεί μέχρι σήμερα.