ΣΤΑΣΙΝΟΥΛΑΣ ΑΓΩΓΟΙ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ

ΗΜΕΡΙ∆Α Η συµβολή της Τεχνικής Γεωλογίας στις σύγχρονες απαιτήσεις των αναπτυξιακών έργων

Η Τεχνική Γεωλογία στους αγωγούς φυσικού αερίου (Ευστ. Στασινούλιας)

1 από 11

1.

ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ – ΚΑΥΣΙΜΗ ΥΛΗ

Η συµµετοχή του Φυσικού Αερίου στην παγκόσµια κατανάλωση ενέργειας χρονολογείται από τις αρχές του 20ου αιώνα, όταν στις Η.Π.Α. έγιναν οι πρώτες γεωτρήσεις και κατασκευάσθηκαν οι πρώτοι αγωγοί µεταφοράς. Η ενεργειακή κρίση της δεκαετίας του ’70 άλλαξε το παγκόσµιο ενεργειακό τοπίο. Η προσπάθεια για µείωση της εξάρτησης της οικονοµίας από το πετρέλαιο είχε ως συνέπεια την ισχυροποίηση της θέσης του Φυσικού Αερίου. Έτσι η κατανάλωση του Φυσικού Αερίου κατά τη χρονική περίοδο 1970 έως 1976 τριπλασιάσθηκε και συνεχίζει έκτοτε να αυξάνεται µε ταχύ ρυθµό. Σήµερα τα µεγαλύτερα γνωστά αποθέµατα Αερίου διατηρούνται στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης (Ρωσία, χώρες Κασπίας), στις χώρες της Μέσης Ανατολής, στις Η.Π.Α., στη Βενεζουέλα, στην Αλγερία και στη Νιγηρία. Συγκριτικά µε το πετρέλαιο, το Φυσικό Αέριο παρουσιάζει πολύ µεγαλύτερη επάρκεια σε αποθέµατα (περί τα 350 τρις κυβικά µέτρα) και παρέχει µεγαλύτερη ασφάλεια τροφοδοσίας της παγκόσµιας ενεργειακής αγοράς. Με βάση το γεγονός αυτό, η επιλογή του Φυσικού Αερίου ως κύρια πηγή ενέργειας αποτελεί σήµερα παγκόσµια στρατηγική επιλογή. Σηµαντικό ρόλο στην παγκόσµια αποδοχή του Φυσικού Αερίου διαδραµάτισε και η µεγάλη επιβάρυνση του περιβάλλοντος από την καύση των συµβατικών καυσίµων. Το Φυσικό Αέριο λόγω της µορφής του και της σύστασής του θεωρείται το κατ’ εξοχήν οικολογικό καύσιµο, αφού οι ρύποι που εκλύονται κατά την καύση του είναι σηµαντικά µειωµένοι σε σχέση µε άλλα καύσιµα. Παγκοσµίως το Φυσικό Αέριο, ενώ συµµετέχει στην κατανάλωση καυσίµων κατά 22,5%, ευθύνεται µόνο για το 16% των εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα. Επίσης για την παραγωγή ίσου ποσού ενέργειας, το Φυσικό Αέριο εκπέµπει 30% λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα σε σχέση µε το πετρέλαιο και 50% λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα σε σχέση µε τον άνθρακα. Ρύποι όπως µονοξείδιο του άνθρακα, διοξείδιο του θείου, αιθάλη και αιωρούµενα σωµατίδια είναι έως και εκατό φορές µειωµένα από την καύση του Φυσικού Αερίου. Μία άλλη διάσταση του οικολογικού χαρακτήρα του Φυσικού Αερίου είναι ότι κατά την καύση του παρουσιάζει αυξηµένο βαθµό απόδοσης, γεγονός που έχει ως αποτέλεσµα την εξοικονόµηση ενέργειας µέχρι 30%. Συνεπώς η χρήση του Φυσικού Αερίου ως καύσιµη ύλη συντελεί στον περιορισµό του φαινοµένου του θερµοκηπίου, περιορίζει σε σηµαντικό βαθµό το φαινόµενο της όξινης βροχής, προστατεύοντας µ’ αυτόν τον τρόπο, δάση και βιότοπους, ενώ ταυτόχρονα επιβραδύνει δραστικά τη φθορά των αρχαίων µνηµείων από τη γυψοποίηση των µαρµάρων.

2 από 11

2.

ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ

Η εισαγωγή του Φυσικού Αερίου στην Ελλάδα αποφασίστηκε από την Πολιτεία, στα πλαίσια της προσπάθειας εκσυγχρονισµού και βελτίωσης του ενεργειακού ισοζυγίου της χώρας. Η υλοποίηση του µεγάλου αυτού ενεργειακού έργου έχει ανατεθεί στην ∆ηµόσια Επιχείρηση Αερίου (∆.ΕΠ.Α. Α.Ε.), ενώ όλη η επένδυση χρηµατοδοτείται κατά 75% περίπου από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η εισαγωγή και η αξιοποίηση του Φυσικού Αερίου προϋποθέτουν την ύπαρξη κατάλληλης υποδοµής για τη µεταφορά, την αποθήκευση και τη διανοµή του. Η βασική υποδοµή του Ελληνικού Συστήµατος Μεταφοράς περιλαµβάνει (Σχήµα 1):

• • •

Τον Κύριο Αγωγό µήκους 512 χιλιοµέτρων που εκτείνεται από τον Προµαχώνα έως την Μαγούλα Ελευσίνας µε παράπλευρους κλάδους µήκους 450 περίπου χιλιοµέτρων. Τον Τερµατικό Σταθµό του Υγροποιηµένου Φυσικού Αερίου (L.N.G.) στη νησίδα Ρεβυθούσα στον κόλπο των Μεγάρων. Τα ∆ίκτυα Κατανοµής και ∆ιανοµής Φυσικού Αερίου στις πόλεις συνολικού µήκους 6.500 χιλιοµέτρων περίπου.

3 από 11

Η Ελλάδα προµηθεύεται Φυσικό Αέριο από δύο διαφορετικές χώρες: την Ρωσία, µέσω αγωγών διαµέτρου 30’’ και 36’’, υψηλής πίεσης στα 70 barg και την Αλγερία από την οποία µεταφέρεται µε δεξαµενόπλοια σε υγροποιηµένη µορφή σε συνθήκες ατµοσφαιρικής πίεσης και θερµοκρασία –1620C. Οι συνολικές ποσότητες του Φυσικού Αερίου σε πλήρη ανάπτυξη της ελληνικής αγοράς αναµένεται να ξεπεράσουν επτά (7) δισεκατοµµύρια κυβικά µέτρα τον χρόνο. Το Φυσικό Αέριο είναι µίγµα υδρογονανθράκων σε αέρια κατάσταση αποτελούµενο κυρίως από µεθάνιο (CH4) και ανήκει στην 2η οικογένεια των αερίων καυσίµων. ∆εν περιέχει µονοξείδιο του άνθρακα και δεν είναι τοξικό. Επίσης είναι ελαφρύτερο από τον αέρα µε dσχ=0.59 kg/m3. Στον Πίνακα 1 δίνεται η εγγυηµένη χηµική σύσταση του Φυσικού Αερίου που προµηθεύεται η χώρα µας. Πίνακας 1: ΣΥΣΤΑΣΗ - Ι∆ΙΟΤΗΤΕΣ

ΡΩΣΙΚΟ Φ.Α

Περιεκτικότητα (% κ.ο) Μεθάνιο (C1) min 85% Αιθάνιο ( C2) max 7% Προπάνιο (C3) max 3% Βουτάνιο (C4) max 2% Πεντάνιο και max 1% βαρύτερα (C5) Άζωτο (N2) max 5% ∆ιοξείδιο του max 3% Άνθρακα (CO2) Θειούχες Ενώσεις Υδρόθειο (H2S) max 5 mg/m3 Μερκαπτάνες max 15 mg/m3 Σύνολο Θείου (S2) max 60 mg/m3 Πυκνότητα 0,685 kg/m3 Μέση Α.Θ.∆ 9.524 Kcal/Nm3 Μέση Κ.Θ.∆ 8.686 Kcal/Nm3

ΑΓΛΕΡΙΝΟ Φ.Α

85,6-96,6% 3,2-8,5% 0-3% 0-1,2% 0-0,7% 0,2-1,4%

max 0,5 ppm max 2,3 mg/m3 max 30 mg/m3 0,74-0,82 kg/m3 9.982 Kcal/Nm3 9.016 Kcal/Nm3

Οι χρήσεις του Φυσικού Αερίου είναι οι ακόλουθες: 1.

2.

3.

Στην Ηλεκτροπαραγωγή, µε τη λειτουργία Σταθµών Συνδυασµένου Κύκλου (Σ.Σ.Κ.) στο Λαύριο, στο Κερατσίνι και την Κοµοτηνή. Στον Βιοµηχανικό Τοµέα, για θερµικές χρήσεις κυρίως στη χαλυβουργία, στη βιοµηχανία αλουµινίου, στην τσιµεντοβιοµηχανία, στη βιοµηχανία παραγωγής κεραµικών και γυαλιού κ.λ.π. αλλά και ως πρώτη ύλη για την παραγωγή χηµικών προϊόντων, όπως αµµωνίας, υδρογόνου, µεθανόλης και πολυολεφινών. Στον Εµπορικό και Οικιακό Τοµέα, για θέρµανση χώρων και παραγωγή ζεστού νερού χρήσεως και στον Αστικό Τοµέα ως καύσιµο κίνησης.

4 από 11

4.

Στην Συµπαραγωγή Ηλεκτρισµού και Θερµότητας ή Ψύξης, ώστε να καλύπτεται το σύνολο των ενεργειακών αναγκών µιας µονάδας µε σαφή οικονοµικά και λειτουργικά πλεονεκτήµατα.

Στο ∆ιάγραµµα 1 εµφανίζεται η προβλεπόµενη κατανοµή της κατανάλωσης Φυσικού Αερίου στην Ελλάδα, ανά τοµέα χρήσης κατά το 2020, έτος πλήρους ανάπτυξης του έργου. ∆ιάγραµµα 1:

Αναµενόµενη κατανοµή κατανάλωσης Φυσικού Αερίου ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗ 11%

ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗ 38% ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ 17%

ΟΙΚΙΑΚΟΣ-ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

ΧΗΜΙΚΗ ΧΡΗΣΗ

28%

6%

5 από 11

3.

ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α

Πρόδροµος του Φυσικού Αερίου στην Ελλάδα είναι το Φωταέριο που για πρώτη φορά µπήκε στην κατανάλωση το 1857 από την Γαλλική Εταιρεία Φωταερίου, η οποία το 1939 περιήλθε στο ∆ήµο Αθηναίων. Η ∆ηµοτική Επιχείρηση Φωταερίου (∆.Ε.ΦΑ) συνέχισε να προµηθεύει τους καταναλωτές της µε Φωταέριο µέχρι το 1984. Τη χρονιά αυτή έγινε η σύνδεση µε τα Ελληνικά ∆ιυλιστήρια Ασπρόπυργου (ΕΛ.∆.Α.) και άρχισε η τροφοδοσία του δικτύου της ∆.Ε.ΦΑ µε ναφθαέριο, το οποίο χρησιµοποιούταν µέχρι το 1997. Το 1983 όµως είναι η χρονιά που καταρτίζεται η πρώτη προµελέτη για το Φυσικό Αέριο στην Ελλάδα. Η µελέτη αυτή εκπονείται για λογαριασµό της τότε ∆.Ε.Π. και το 1987 υπογράφεται η πρώτη διακρατική συµφωνία µεταξύ Ελλάδας και Ρωσίας για τον εφοδιασµό της χώρας µας µε Ρωσικό Φυσικό Αέριο. Τον Σεπτέµβριο του 1988 ιδρύεται η ∆ηµόσια Επιχείρηση Αερίου (∆.ΕΠ.Α.), ως θυγατρική της ∆.Ε.Π. και επιφορτίζεται µε την ευθύνη της µεγάλης Ενεργειακής Επένδυσης, ενώ παράλληλα αναλαµβάνει την εισαγωγή, τη µεταφορά και τη διανοµή του Φυσικού Αερίου στην Ελλάδα. Οι πρώτοι πυρήνες στελέχωσης της ∆.ΕΠ.Α. προήλθαν από τα ΕΛ.∆.Α. και τη θυγατρική τους Μελετητική Εταιρεία ΑΣΠΡΟΦΟΣ, η οποία τότε ολοκλήρωνε τον εκσυγχρονισµό των ΕΛ.∆.Α. και αναλάµβανε την Μελέτη του Κεντρικού Αγωγού Φυσικού Αερίου και των κλάδων του για λογαριασµό της ∆.ΕΠ.Α. Το µελετητικό αντικείµενο του έργου ήταν τεράστιο, η εµπειρία του τεχνικού κόσµου µηδαµινή και κυρίως η διοίκηση και διαχείριση ενός έργου, που επρόκειτο να υλοποιηθεί µε διµερή χρηµατοδότηση, ήταν εντελώς άγνωστη για τα τότε ελληνικά δεδοµένα. Η ύπαρξη του Νόµου 696 περί Μελετών δηµοσίων έργων και οι υπάρχουσες προδιαγραφές του ΥΠΕΧΩ∆Ε σε καµία περίπτωση δεν µπορούσαν να χρησιµοποιηθούν για τον σχεδιασµό και την εγκατάσταση ενός έργου που απαιτούσε για την υλοποίησή του την άµεση συνεργασία όλων των ειδικοτήτων των Πολυτεχνικών Σχολών και όχι µόνο. Ο σχεδιασµός του έργου έγινε µε βάση τον ASME (American Society of Mechanical Engineers) Guide for Gas Transmission and Distribution Piping System 1986 και ASME B31.8, έκδοσης1989. Σύµβουλος στο έργο ήταν η ∆ανική Εταιρεία DONK. Οι προδιαγραφές κατασκευής του έργου αγοράσθηκαν από την Γερµανική Εταιρεία PLE και αναθεωρήθηκαν κατάλληλα. Ένας µεγάλος αριθµός από διαδικασίες βασικού και αναλυτικού σχεδιασµού, διοίκησης και παρακολούθησης, κατασκευής και λειτουργίας άρχισαν να παράγονται για τις ανάγκες του έργου. Το νοµοθετικό πλαίσιο για την εγκατάσταση του αγωγού ορίζεται µε βάση τον Νόµο 1929/91 (ΦΕΚ 19Α). Ο αντισεισµικός σχεδιασµός του έργου άρχισε να µορφώνεται παράλληλα µε τον ΝΕΑΚ 2000 αφού χρησιµοποιήθηκε µεγάλος αριθµός συµβούλων από τα Πανεπιστήµια και άλλους φορείς. Τον ∆εκέµβριο του 1990 η ∆.ΕΠ.Α. υπογράφει την σύµβαση κατασκευής του Κεντρικού Αγωγού, ύψους 32 δις. ∆ρχ. µε την Κ/Ξ MACHINOIMPORT – BIOKAT, η οποία επικυρώνεται από την Βουλή των Ελλήνων και αποτέλεσε Νόµο του Κράτους.

6 από 11

Ουσιαστικά η πρώτη σύµβαση lump sum για ένα µεγάλο έργο είναι γεγονός για την οποία βασική προϋπόθεση ήταν η αναλυτική περιγραφή του έργου και όλων των επιµέρους εργασιών αλλά και η επιµελής κοστολόγησή του. Η µελετητική επιτυχία του έργου αποτυπώθηκε µε την ολοκλήρωση της κατασκευής, όταν οι επιπλέον εργασίες που προέκυψαν κατά τη φάση κατασκευής δεν ξεπέρασαν το 2,5% του αρχικού συµβατικού τιµήµατος, όταν η συνήθης πρακτική κυµαίνεται από 15-20%. Ο ολοκληρωµένος αντισεισµικός σχεδιασµός του έργου αποτυπώθηκε στην ικανοποιητική συµπεριφορά του εγκατεστηµένου αγωγού στον κλάδο Λαυρίου µετά το σεισµό της Αθήνας του 1999, όπως αυτή πιστοποιήθηκε µε την αποκάλυψη του αγωγού στις θέσεις διασταύρωσής του µε το ρήγµα, στην ευρύτερη περιοχή Λιοσίων – Θρακοµακεδόνων.

7 από 11

4.

ΤΕΧΝΙΚΗ ΓΕΩΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΓΩΓΟΙ

Ο ρόλος της Τεχνικής Γεωλογίας στο έργο του αγωγού υπήρξε σηµαντικός για το σχεδιασµό βέλτιστων και ασφαλών χαράξεων και µεγιστοποιήθηκε στον αντισεισµικό σχεδιασµό του έργου. Οι πρώτες χαράξεις του Κεντρικού Αγωγού υλοποιήθηκαν και µελετήθηκαν από τη ∆/νση Τεχνικής Γεωλογίας του ΙΓΜΕ, το οποίο µέχρι σήµερα είναι βασικός σύµβουλος της ΑΣΠΡΟΦΟΣ για τη χαρτογράφηση των ενεργών ρηγµάτων, στα πλαίσια του Αντισεισµικού Σχεδιασµού του έργου, µαζί µε το Γεωδυναµικό Ινστιτούτο του Αστεροσκοπείου Αθηνών και το Ε.Μ.Π. Σήµερα ο ρόλος της Τεχνικής Γεωλογίας έχει εξελιχθεί εκ των πραγµάτων σε όλα τα επίπεδα σχεδιασµού, κατασκευής, ασφάλισης και λειτουργίας του έργου. Βασική προϋπόθεση στην εξέλιξη αυτή αποτέλεσε η καθηµερινή εµπλοκή του Τεχνικού Γεωλόγου στο έργο, η γνώση των προδιαγραφών σχεδιασµού και κατασκευής, η συµµετοχή στη διαχείριση συµβάσεων, µελετών και έργων lump sum και η άµεση συνεργασία του µε τα engineering µελετητικά τµήµατα. Στο Σχήµα 2 δίδεται εν συντοµία η περιγραφή των εµπλεκόµενων µελετητικών τµηµάτων στα τρία στάδια σχεδιασµού του έργου. Στα πλαίσια ενός ολοκληρωµένου σχεδιασµού, ο Τεχνικός Γεωλόγος συµµετέχει καθοριστικά σε µελέτες Σκοπιµότητας – Εφικτότητας συλλέγοντας πλήθος τεχνικών πληροφοριών υπαίθρου και συµµετέχοντας στην κοστολόγηση του έργου. Σε επίπεδο βασικού σχεδιασµού: • • • • •

•

∆ιερευνά και αξιολογεί εναλλακτικές χαράξεις Υλοποιεί τη βέλτιστη και ασφαλή χάραξη Καθορίζει τον άξονα του αγωγού παίρνοντας υπόψη τις τοπικές συνθήκες και τις κατασκευαστικές απαιτήσεις. Συλλέγει όλες τις απαιτούµενες τεχνικές πληροφορίες στη ζώνη εργασίας, στις διασταυρώσεις µε ποτάµια, χειµάρρους, οδικούς και σιδηροδροµικούς άξονες για το σχεδιασµό των ειδικών τεχνικών. Καθορίζει την Α’ Φάση του αντισεισµικού σχεδιασµού του έργου, διαχειρίζεται συµβάσεις ερευνητικών εργασιών και µελετών, κοστολογεί και πιστοποιεί εργασίες και ποσότητες, δίνει πληροφορίες και συνεργάζεται µε τα µελετητικά τµήµατα. ∆ιαχειρίζεται το έργο εσωτερικά, µε τον Πελάτη και µε Τρίτα Μέρη σαν Project Engineer.

Σε επίπεδο αναλυτικού σχεδιασµού: • •

Καθορίζει την έκταση και το είδος των απαιτούµενων µελετών και ελέγχων για τη Β’ Φάση του αντισεισµικού σχεδιασµού Μελετά υφιστάµενα ασταθή πρανή, εάν αυτά υπάρχουν, προεκτιµά τα µελλοντικά και συνεργάζεται για τα µέτρα προστασίας στις ειδικές θεµελιώσεις.

8 από 11

• • • • • • • • •

Συµµετέχει σε υδραυλικές µελέτες και στο σχεδιασµό των διασταυρώσεων µε ποτάµια και χειµάρρους. Συµµετέχει στο σχεδιασµό ειδικών διασταυρώσεων µε Boring, H.D.D. µέθοδο. Συµµετέχει στην αναθεώρηση των προδιαγραφών κατασκευής των εργασιών Πολιτικού Μηχανικού και των τυπικών σχεδίων εφαρµογής. Ενηµερώνει τα κατασκευαστικά σχέδια του έργου µε τις ειδικές προστασίες και θεµελιώσεις. Συµµετέχει στο σχεδιασµό τυπικών διατοµών του ορύγµατος και των µέτρων προστασίας. Συµµετέχει στο σχεδιασµό της καθοδικής προστασίας του αγωγού. Συµµετέχει στην έκδοση νέων προδιαγραφών, Τεχνικών Περιγραφών και Τυπικών Σχεδίων. Εκπονεί µελέτες εφαρµογής µέτρων περιβαλλοντικής αποκατάστασης στη ζώνη εργασίας του αγωγού και µελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. ∆ιαχειρίζεται το έργο σαν Project Engineer.

Στη φάση κατασκευής η παρουσία Τεχνικού Γεωλόγου κρίνεται απαραίτητη σήµερα, γιατί µπορεί να καλύψει τον έλεγχο και την προσαρµογή του αναλυτικού σχεδιασµού στο έργο, παρακολουθώντας παράλληλα πληθώρα γεωτεχνικών θεµάτων που προκύπτουν κατά την πορεία των εργασιών κατασκευής και οφείλονται άλλοτε σε αντικειµενικές αδυναµίες του αναλυτικού σχεδιασµού και άλλοτε σε απαιτήσεις Αρχών, Φορέων και Ιδιοκτητών. Χαρακτηριστικά αναφέρουµε: • • • • • • • • • •

Τον έλεγχο και την έγκριση στο Field Engineering του έργου. Τοπικές αλλαγές χαράξεων και µετατοπίσεις στον άξονα. Μετακίνηση εδαφικού µανδύα και επανατοποθέτηση. Εκσκαψιµότητα και κατάσταση πυθµένα ορύγµατος. Αποστράγγιση και προστασία ορύγµατος. Ποιοτικό έλεγχο εδαφικών υλικών που ενσωµατώνονται στο έργο. Εξυγίανση θεµελίωσης και επί τόπου tests. Εκσκαφές σε κοίτες ποταµών, χειµάρρων και σε απότοµα πρανή. ∆ηµιουργία και προστασία τεχνικών πρανών. Επαφές µε Αρχές.

Στο Σχήµα 3 δίδονται συνοπτικά τα διάφορα στάδια και οι βασικές εργασίες για την κατασκευή του αγωγού. Η παρουσία λοιπόν του Τεχνικού Γεωλόγου στην κατασκευή του έργου, είτε από την πλευρά της επίβλεψης, είτε από την πλευρά του Αναδόχου µπορεί να καλύψει τεχνικά ένα µεγάλο κοµµάτι των χωµατουργικών έργων Πολιτικού Μηχανικού και των έργων διάτρησης, τα οποία βρίσκονται µέσα στο γνωστικό του αντικείµενο όπως: • •

Προετοιµασία ROW Εκσκαφή – ∆ιαµόρφωση Πυθµένα – Επίχωση 9 από 11

• • • •

Αποκατάσταση – Walk Over Report Αντιδιαβρωτική Προστασία Οριζόντια ∆ιάτρηση (Boring) Οριζόντια Τηλεκατευθυνόµενη ∆ιάτρηση (H.D.D.)

Πλέον των ανωτέρω, ο Τεχνικός Γεωλόγος έχει συµµετοχή σε επιβλέψεις έργων βελτίωσης εδάφους, σε εφαρµογές µέτρων ευστάθειας και αντιστήριξης τεχνικών πρανών εκσκαφής. Επίσης συµµετέχει στο οικονοµικό κλείσιµο του έργου µε τον έλεγχο και την τεκµηρίωση των Variation Order και των Claims του Αναδόχου, κάτι που προϋποθέτει πολύ καλή γνώση της σύµβασης και των προδιαγραφών κατασκευής. Στη Φάση Ασφάλισης και Λειτουργίας του έργου η παρουσία Τεχνικού Γεωλόγου είναι εξίσου σηµαντική γιατί λόγω της εκτενούς συµµετοχής του στο σχεδιασµό του έργου αποτελεί αναπόσπαστο µέλος της οµάδας τεκµηρίωσης του έργου για την Ασφάλισή του. Στον Αγωγό η ασφάλιση έγινε από τους LLOYDS REGISTER και αποτέλεσε επίπονη και µακροχρόνια διαδικασία. Τέλος στη Λειτουργία του έργου, ο Τεχνικός Γεωλόγος µπορεί να συµµετέχει στις εργασίες παρακολούθησης ενός εγκατεστηµένου Monitoring σε ασταθείς περιοχές, στα πλαίσια ενός Emergency Plan και στο περιοδικό Patrolling του συστήµατος. Η εκτέλεση µεγάλων αναπτυξιακών έργων υποδοµής και ενέργειας στη χώρα µας, οδήγησε αναπόφευκτα στη δηµιουργία µεγάλων µελετητικών εταιρειών µε σύγχρονη εσωτερική λειτουργία, ευελιξία και πληρότητα σε παρεχόµενες υπηρεσίες σύµφωνα µε διεθνή αποδεκτά πρότυπα και πρακτικές. Ο Τεχνικός Γεωλόγος που εντάσσεται σε τέτοια µεγάλα µελετητικά σχήµατα αποτελεί σηµαντικό κρίκο στη µεγάλη αλυσίδα των Μηχανικών που σχεδιάζουν, µελετούν, διαχειρίζονται και κατασκευάζουν τα έργα. Με τη συνεχή παρουσία του στην ύπαιθρο, καθίσταται απαραίτητος και ουσιαστικός συνεργάτης αυξάνοντας παράλληλα το γνωστικό του αντικείµενο. Η γνώση του έργου και ο κοινός στόχος υλοποίησής του, αποτελεί τη γλώσσα επικοινωνίας µε τους Μηχανικούς, οι οποίοι φέρουν εξ’ ολοκλήρου την ευθύνη υλοποίησής του. Το πέρασµα της γνώσης αυτής, µέσω των Μηχανικών, στις Γεωλογικές Σχολές αποτελεί µονόδροµο για την ουσιαστική αναβάθµιση του ρόλου του Τεχνικού Γεωλόγου στη σηµερινή πραγµατικότητα.

10 από 11

Κατασκευή Αγωγού

Γραµµικές Εργασίες (Line UP)

Mobilization

Row Preparation

Trenching

Laying and Welding

Coating

Lower In

Backfilling

Reinstatement

Εγκατάσταση Αναδόχου

Πασσάλωση R.O.W

Πασσάλωση Άξονα

Μεταφορά Καλαµιών δίπλα στο όρυγµα

Αµµοβολή συγκολλήσεων

Holiday Test

Middle Padding

Επαναφορά Top - Soil

Μεταφορά Σωλήνων

Πρωτόκολλα Εισόδου

Εκσκαφή Ορύγµατος

Συγκόλληση Καλαµιών

Επικάλυψη µε πολυαιθυλένιο

Καταβίβαση Τµηµάτων στο Όρυγµα

Εγκατάσταση HDPE Pipe

Επισκευή επικειµένων

Άδειες

Καθαρισµός και αποµάκρυνση υπερκειµένων

Bedding

Ραδιογραφίες

Tie - In

Ταινία Σήµανσης

Επιφανειακή Αντιδιαβρωτική Προστασία

Field Engineering

Μετακίνηση και αποθήκευση Top - Soil

Σωλήνες Αποστράγγισης

Detection Pig Intelligent Pig

Επίχωση

Marker and Measuring Posts

Πιστοποίηση Συγκολλητών

∆ρόµοι Πρόσβασης

Καθοδική Προστασία

Πρωτόκολλα Παράδοσης Γης

Εσωτερική Αντιδιαβρωτική Προστασία

Υδραυλική ∆οκιµή και Drying

Εργασίες ∆ιασταυρώσεων (Crossings Works)

Boring (Εθνικοί Οδοί -Σιδηρόδροµοι)

H.D.D (Ποτάµια – Οδικοί Άξονες)

Open Cut (Ποτάµια – Χείµαρρους)

Όρυγµα Εισόδου-Εξόδου

Laying

Εγκατάσταση Machines

Floating Pull Method

∆ιάτρηση Auger ή Pressure

Bottom Pulling

Τοποθέτηση Αγωγού

Αποκατάσταση

Εργασίες Σταθµών (Station Works)

∆ιαµόρφωση Χώρου

Εκσκαφές

Εγκατάσταση: υλικών σωλήνων – οργάνων & δοκιµές

Επίχωση Pressure Test

11 από 11

Μετρητικοί – Ρυθµιστικοί Σταθµοί / Οικοδοµικά

Αποκατάσταση – Περίφραξη

Σχήµα 3