ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ 4ο Γενικό Λύκειο Πετρούπολης Α’ τάξη Τμήμα 1Ο 2014-2015 Α’ Τετράμηνο
Υπεύθυνος ερευνητικής εργασίας: Καμαριωτάκη Ευαγγελία Συμμετέχοντες: Παναγιώτης Γιαννόπουλος Φώτης Δασκαλάκος Χρήστος Βογιατζόγλου Παναγιώτης Βογιατζόγλου Ευτύχης Βλάχος
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τίτλος :Τέχνη Υπότιτλος: Ζωγραφική & άνθρωπος
Περιεχόμενα ΕΝΟΤΗΤΑ 1. 1.1Προβληματισμοί & Μεθοδολογία
σελίδα 2
1.2Διαδικασία έρευνας ……………………………………………………………………………………….…..3 1.3Περίληψη …………………………………………………………………………………………………………….4
ΕΝΟΤΗΤΑ 2. 2.1 Τέχνη …………………………………………………………………………………………………………………. 5 2.2 Ζωγραφική …………………………………………………………………………………………………………. 5 2.3 Είδη Ζωγραφικής ………………………………………………………………….……………………………. 6 2.4 Ρεύματα ζωγραφικής…………………………………………………………………………….……….. 7 -11 2.5 Σπουδαίοι ζωγράφοι……………………………………………………………………………….…..… 12-22 2.6 Ερωτηματολόγια και αποτελέσματα ………………………………………………………..……23-25
ΕΝΟΤΗΤΑ 3. 3.1 Συμπεράσματα …………………………………………………………………………………………………. 26 3.2 Βιβλιογραφία ……………………………………………………………………………………………………26
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ 1.ΣΚΟΠΟΣ-ΣΗΜΑΣΙΑ-ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ Σκοπός της έρευνας Η παρούσα ερευνητική εργασία έχει ως σκοπό να αναλύσει και να μελετήσει την τέχνη της ζωγραφικής καθώς και κατά ποιο βαθμό μπορεί να προσφέρει στον άνθρωπο. Αποσκοπεί στην εμβάθυνση και κατανόηση του νοήματος και της σημασίας της ζωγραφικής από το σύνολο των μαθητών. Παρουσιάζει τον τρόπο με τον οποίο η ζωγραφική εξελίχθηκε και έφτασε στη μορφή που έχουμε σήμερα. Θέλει να πετύχει την αποκωδικοποίηση της δημιουργικής φύσης του ανθρώπου. 2.ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Κάποια ερωτήματα που είναι πιθανόν να τεθούν σε σχέση με το θέμα είναι τα εξής: -Ποια η συμβολή της ζωγραφικής και ποια η σημασία της για τον άνθρωπο; -Ποια συναισθήματα μπορεί να εκφράσει ο άνθρωπος μέσω αυτής της τέχνης; -Ποια είναι η ιστορική πορεία της ζωγραφικής και γιατί στράφηκαν σε αυτή οι άνθρωποι; 3.ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ (ΥΠΟΘΕΣΗ) Μέσα από τη συμμετοχή των μαθητών στη διαδικασία της υλοποίησης καθώς και της παρουσίασης αναμένουμε πως θα είναι ικανοί να εκτιμήσουν την προσφορά αυτού του είδους τέχνης , αλλά και να ενδιαφερθούν , να κινητοποιηθούν και να εκφραστούν μέσω της ζωγραφικής. Αναμένουμε πως θα είναι πια ικανοί να συζητήσουν πάνω σε αυτό το θέμα γνωρίζοντας κάποιες βασικές πληροφορίες και να μην είναι στην άγνοια. 4.ΠΟΡΟΙ & ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ Για τη συγκεκριμένη εργασία θα γίνει χρήση του διαδικτύου και κάποιων βιβλίων σχετικών με το θέμα ως πηγές πληροφοριών. Το χρονικό περιθώριο που έχει δοθεί είναι ως την Τετάρτη 28-1-2015. Την ημερομηνία αυτή όλες οι ομάδες οφείλουμε να έχουμε υλοποιήσει και προετοιμάσει την ερευνητική εργασία.
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 1.ΧΡΟΝΙΚΗ ΣΕΙΡΑ ΤΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ Κατά την δημιουργία της παρακάτω εργασίας έγιναν τα εξής : -Τα μέλη της ομάδας μας συγκεντρώθηκαν και ορίστηκαν ευθύνες και αρμοδιότητες. -Συγκεντρώθηκαν οι επιμέρους πληροφορίες σχετικά με τους καλλιτέχνες και τα ρεύματα. -Δημιουργήθηκε η εισαγωγή και τα γραφήματα. -Αφού έγινε ανάλυση και επανεξέταση των όσων είχαν συγκεντρωθεί γράφτηκε η περίληψη. -Πραγματοποιήθηκε η μετατροπή της εργασίας σε ηλεκτρονική μορφή.
2.ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Για την εργασία αυτή η ομάδα μας αφιέρωνε περίπου 1-2 ώρες κάθε σαββατοκύριακο και 1 φορά το μήνα συγκεντρωνόμασταν για να κάνουμε αναθεώρηση των όσων είχε αναλάβει και φέρει ο καθένας μας. Υπήρχε συντονισμός και καλή συνεργασία.
3.ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ Για την υλοποίηση της εργασίας χρησιμοποιήθηκαν, εκτός από τις πληροφορίες φωτογραφικό υλικό, ερωτηματολόγια καθώς και γραφήματα τα οποία βρίσκονται στο παράρτημα.
ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στην παρούσα έρευνα η ομάδα μας ασχολήθηκε με την τέχνη της ζωγραφικής. Αρχικά αναλύσαμε τους όρους <<Τέχνη>> και <<Ζωγραφική>>. Έπειτα βρήκαμε για τα διάφορα ρεύματα τα οποία εμφανίστηκαν ανά τους αιώνες , καθώς και τη συμβολή σπουδαίων καλλιτεχνών σε αυτά. Πώς σχετίζεται ο άνθρωπος με την τέχνη; Γιατί οι καλλιτέχνες αυτοί θεωρούνται τόσο σπουδαίοι; Η εργασία μας απαντά σε αυτά τα ερωτήματα. Όσον αφορά τις πηγές πληροφοριών μας , αυτές τις οποίες επιλέξαμε ήταν το διαδίκτυο. Αυτό μας έδωσε πρόσβαση σε αναρτήσεις , άρθρα και βιογραφίες που αξιοποιήσαμε και συμπεριλάβαμε. Έτσι καταφέραμε να οργανώσουμε και να υλοποιήσουμε την συγκεκριμένη εργασία.
ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ
Η τέχνη είναι ανθρώπινη δραστηριότητα ή δημιουργία που είναι σημαντική εξ αιτίας της έλξης που προκαλεί στις ανθρώπινες αισθήσεις, διεγείροντας τον νου ή το συναίσθημα. Είναι η δημιουργική έκφραση που μέσα στο έργο αποτυπώνει την ψυχική κατάσταση, τα συναισθήματα, τις ιδέες, την αίσθηση ή τον οραματισμό του καλλιτέχνη. Η τέχνη κάποιες φορές εφαρμόζεται και σε πρακτικά αντικείμενα καθημερινής χρήσης, όπως ένα πήλινο μπολ μέσα στο οποίο τοποθετούμε αντικείμενα. Η τέχνη βασίζεται στην εμπειρία και στο ταλέντο. Πολλοί διαφωνούν για το τι ακριβώς είναι τέχνη και έτσι ο ακριβής ορισμός της είναι ιδιαίτερα δύσκολος.
ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ Η ζωγραφική είναι μία τέχνη ,την οποία δημιούργησε ο άνθρωπος ως μέσο έκφρασης και εκδήλωσης των συναισθημάτων .Του δόθηκε η ικανότητα να εξωτερικεύσει τα αισθήματα και τις σκέψεις του με μορφή εικόνας. Αποτύπωνε την χαρά ,την ευτυχία, την στεναχώρια, την λύπη, τον ενθουσιασμό , την αγωνία τις ανησυχίες και τις επιθυμίες του. Η ζωγραφιά είναι ένα καθρέφτισμα της ψυχής του. Σαν τέχνη η ζωγραφική είναι από τις παλαιότερες μορφές που υπήρξαν φτάνοντας πίσω στην παλαιολιθική εποχή . Οι άνθρωποι πάντα ένιωθαν την ανάγκη να εκδηλώνουν τον ψυχικό κόσμο τους .Όσο εξελίσσονταν οι κοινωνίες τους τόσο αναπτύσσονταν αυτή η τέχνη, οι οποία ήταν πάντα προσαρμοσμένη στην αισθητική της εποχής .Ανά τους αιώνες δημιουργήθηκαν πολλά διαφορετικά ρεύματα τα οποία είχαν τος δικιές τους ιδιαιτερότητες και εισήγαγαν τις δικιές τους καινοτομίες .Για το κάθε ρεύμα υπήρχε και ένας αριθμός σπουδαίων αντιπροσώπων-καλλιτεχνών , οι οποίοι διέπρεψαν στον τομέα τους . Στα έργα αυτά εκτός από συναισθήματα των ζωγράφων θίγονταν αρκετές φορές θέματα κοινωνικά , πολιτικά , πολεμικά συνήθως μετά από ανάλογες περιπτώσεις. Τέτοια είναι η διαχρονικότητα και σημασία των έργων αυτών που έχουν επιβιώσει , διατηρηθεί και φυλάσσονται σε παγκοσμίου φήμης μουσεία , έτσι ώστε οι άνθρωποι να τα θαυμάσουν και να αποκτήσουν την εικόνα της ζωής εκείνη την εποχή.
ΕΙΔΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ
- Αγιογραφία - Σε Καμβά - Τοιχογραφία - Ζωγραφική στην άμμο - Γκράφιτι - Προσωπογραφία - Σκιτσογραφία - Ελαιογραφία
ΡΕΥΜΑΤΑ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ Καλλιτεχνικά Ρεύματα στη Ζωγραφική
Αναγεννησιακή τέχνη Η αναγεννησιακή τέχνη ανθεί τον 15ο αιώνα στη Φλωρεντία. Οι καλλιτέχνες εμπνεύστηκαν κυρίως από ιστορικά στοιχεία όπως η ελληνική και ρωμαϊκή μυθολογία καθώς και από θρησκευτικά στοιχεία (π.χ. η Βίβλος). Κατά τη διάρκεια της αναγεννησιακής τέχνης εμφανίστηκαν και νέες τεχνικές όπως η χρήση του λαδιού που έδωσε μεγάλη ώθηση στους καλλιτέχνες να δημιουργήσουν. Κύριοι εκφραστές της Αναγεννησιακής τέχνης είναι ο Μποτιττσέλι (Botticelli), ο Μιχαήλ Άγγελος (Michelangelo), ο Ντα Βιντσι (Leonardo da Vinci). Μανιερισμός Ιδρύθηκε το 1520 στην Ιταλία. Κύριο χαρακτηριστικό του Μανιερισμού είναι η πολυπλοκότητα στη σύνθεση και οι υπερβολικά παραμορφωμένες φιγούρες με σκοπό τη δημιουργία συναισθηματικής έντασης που έρχεται σε αντίθεση με τα "ιδανικά" της Αναγεννησιακής τέχνης, όπου αντιπροσώπευαν την ρεαλιστική απεικόνιση του θέματος. Κύριοι εκφραστές του Μανιερισμού είναι ο Μικελάτζελο (Michelangelo) και ο Ελ Γκρέκο (El Greco). Κλασσικισμός Ο Κλασσικισμός, ανθεί το 1550. Οι καλλιτέχνες δίνουν ιδιαίτρεη έμφαση σε αρχαία πρότυπα και ιδανικά. Χρησιμοποιούν κυρίως απαλές αντιθέσεις και αυστηρά περιγράμματα. Κύριοι εκφραστές του Κλασσικισμού έιναι ο Πούσιν (Nicolas Poussin) και ο Λοραίν (Claude Lorrain). Μπαρόκ Αναπτύχθηκε το 1600 στη Ρώμη. Το Μπαρόκ είχε μεγάλη επιτυχία λόγω της στήριξης τους από την Καθολική Εκκλησία, η οποία χρησιμποποίησε την τεχνοτροπία του για αναπαράσταση πολλών θρησκευτικών θεμάτων. Αυτό το ρεύμα ζωγραφικής απευθύνεται περισσότερο στο συναίσθημα και κύριο χαρακτηριστκό του είανι η εκμετάλλευση του φωτός και η δημιουργία έντονων αντιθέσεων. Κύριοι εκφραστές του Μπαρόκ είναι ο Καραβάτζιο (Caravaggio) και ο Ρούμπενς (Rubens). Ροκοκό Ξεκίνησε το 1700 στην Γαλλία. Οι καλλιτέχνες αυτού του ρεύματος χρησιμοποιούσαν αρκετές καπύλες, επηρεασμένοι από μυθολογικά στοιχεία αλλά και από ευχάριστες
καθημερινές σκηνές. Κύριοι εκφραστές του Ροκοκό είναι ο Φραγκοναρντ (Canaletto) και ο Καναλέτο (Fragonard). Νεοκλασσικισμός Αναπτύχθηκε το 1760 στη Ρώμη, ως αντίδραση στο Μπαρόκ και το Ροκοκό. Οι καλλιτέχνες του Νεοκλασσικισμού δεν δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στα έντονα χρώματα αλλά στα έντονα περιγράμματα. Κύριοι εκφραστές του Νεοκλασσικισμού έιναι Ινγκρές (Ingres) και ο Νταβιντ (Jacques-Louis David). Ρομαντισμός Ξεκίνησε το 1800 στη Γερμανία. Κύριο χαρακτηριστικό του ρομαντισμού είναι η έμφαση στη δημιουργία ισχυρής συγκίνησης. Συνεπώς, επικρατεί το συναίσθημα και όχι η λογική! Επίσης, χρησιμοποιούνται πολλά και αντιθετικά χρώματα χωρίς να είανι έντονα τα σχήματα. Κύριοι εκφραστές του Ρομαντισμού είναι Γκογια (Goya) και Τερνερ.
Ρεαλισμός Αναπτύχθηκε το 1840 στην Γαλλία. Ο ρεαλισμός είανι κατά κύριολόγο η ζωγραφική της πραγματικότητας. Σε αυτό το ρεύμα ζωγραφικής, οι καλλιτέχνες αποτυπώνουν αυτό που ακριβώς βλέπουν χωρίς να επηρεάζονται από άλλους παράγοντες. Κύριοι εκφραστές του Ρεαλισμού έιναι Κουρμπε (Gustave Courbet) και Μανε (Édouard Manet). Νατουραλισμός Δημιουργήθηκε το 1860 στην Γαλλία. Η λέξη Νατουραλισμός προέρχεται από την λέξη "Natura" που σημαίνει φύση. Ο Νατουραλισμός είναι είδος ρεαλιστικής ζωγραφικής. Δημιουργήθηκε από μια ομάδα ζωγράφων που ήθελαν να έρθουν σε μία πιο κοντινή επαφή με τη φύση. Κύριοι εκφραστές του Νατουραλισμού είναι Theodore Pousseau, Κορό (Camille Corot).
Ιμπρεσιονισμός Αναπτύχθηκε το 1870 στην Γαλλία. Προέρχεται από την λέξη "Impressionism" που σημαίνει εντύπωση. Τα κύρια χαρακτηριστικά του Ιμπρεσιονισμού είναι ζωντανά-έντονα χρώματα, εμφανείς πινελίες. Για πρώτη φορά εμφανίζεται η ζωγραφική σε ανοιχτούς χώρους. Αξιοσημείωτο είναι ότι σπάνια χρησιμοποιείται το μαύρο χρώμα! Σε αυτό το ρέυμα ζωγραφικής, ο καλλιτέχνης αποτυπώνει υποκειμενικά το θέμα σύμφωνα με την εντύπωση που του προκαλεί εκείνη τη στιγμή. Κύριοι εκφραστές του Ιμπρεσιονισμού έιναι ο Μονέ (Monet), Ρενουάρ (Renoir), Λοτρέκ (Toulouse-Lautrec).
Μετά-Ιμπρεσιονιστές Ιδρύθηκε το 1880 ως επέκταση του Ιμπρεσιονισμού. Ο όρος μέτα-Ιμπρεσιονισμός πρωτοχρησιμοποιήθηκε από τον κριτικό τέχνης Roger Fry. Οι μετά-Ιμπρεσιονιστές διατηρούν τα χαρακτηριστικά και τις ιδιαιτερότητες του Ιμπρεσιονισμού και εμβαθύνουν περισσότερο έτσι ώστε να προσδώσουν μεγαλύτερο συναισθηματισμό στα έργα τους. Κύριοι εκφραστές του Μετα-Ιμπρεσιονισμού έιναι ο Βαν Γκογκ (Vincent van Gogh) και Σεζαν (Paul Cézanne).
Ντιβιζιονισμός ή Πουαντιλισμός Δημιουργήθηκε το 1885 στην Γαλλία από τον ζωγράφο Seraut. Κύριο χαρακτηριστικό έιναι οι μικρές κουκίδες καθαρού χρώματος, οι οποίες αναμυγνύονται έτσι ώστε να δώσουν ένα συγκεκριμένο χρώμα. Κύριοι εκφραστές του Ντιβιοζιονισμού έιναι Σερα (Georges Seurat) και Σινιακ (Paul Signac).
Συμβολισμός Αναπτύχθηκε το 1885 και προέρχεται από την λέξη Σύμβολο. Οι καλλιτέχνες του Συμβολισμού επιθυμούν να εκφράσουν απόλυτες αλήθειες μέσω έμμεσων τρόπων. Κυριαρχεί η σύνθεση και η προσπάθεια έκφρασης ιδεών μέσω σχημάτων και συμβολισμών. Κύριοι εκφραστές του Συμβολισμού είναι ο Κλιμτ (Klimt) και Μορει (Gustave Moreau). Αρ Νουβώ Δημιουργήθηκε το 1840. Προέρχεται από την γαλλική λέξη "Art Nouveau" που σημαίνει Νέα τέχνη. Το Αρ Νουβώ δεν διέθετ μεγάλη ομοιογένεια. Οι καλλιτέχνες χρησιμοποιούν διακοσμητικά σχήματα και μοτίβα λουλουδιών. Αξίζει να σημειωθεί ότι το "Art Nouveau" αποτέλεσε την ονομασία της Γκαλερί του Παρισιού, Maison de l'<Art Nouveau>. Κύριοι εκφραστές του Αρ Νουβώ είναι ο Κλιμτ (Klimt) και Μουτσα (Alfons Mucha). Εξπρεσιονισμός Ξεκίνησε το 1900. Η λέξη Επρεσιονισμός προέρχεται από την λατινική λέξη "Expressio" που σημαίνει έκφραση. Κύριο χαρακτηριστικό των εξπρεσιονιστών είναι η παραμόρφωση της πραγματικότητας στα έργα τους και η ενασχόληση τους με την έκφραση της σκέψης τους αλλά και των συναισθημάτων τους. Στα περισσότερα έργα χρησιμοποιούνται έντονα χρώματα και περίπλοκες συνθέσεις. Ελάχιστα από αυτά όμως έχουν χαρούμενη διάθεση.
Κύριοι εκφραστές του Εξπρεσιονισμούείναι ο Καντίνσκι (Wassily Kandinsky) και Edvard Munch. Φωβισμός Αναπτύχθηκε το 1905 στην Γαλλία και είχε μικρή διάρκεια ζωής. Ο όρος Φωβισμός δεν πρέπει να συγχέεται με την ελληνική λέξη φόβος. Προέρχεται από την Γαλλική λέξη "Fauve" που σημαίνει αγρίμι. Χρησιμοποιούνται πολύ έντονα και διαφορετικά χρώματα κυρίως με έμφαση στο κόκκινο χρώμα για έντονες αντιθέσεις. Οι γραμμές είναι απλές και ελάχιστα παραμορφωμένες. Κύριος εμπνευστής της είναι ο Ματίς και μετέπειτα όλοι οι άλλοι. Κύριοι εκφραστές του Φωβισμού είναι Ματις (Matisse) και Ντεριε (Derain). Κυβισμός Ξεκίνησε το 1910 στο Παρίσι. Ο όρος Κυβισμός χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά από τον Γάλλο κριτικό τέχνης "Louis Vauxcelles". Το 1908 και αργότερα το δανείστηκαν οι δημιουργοί του Κυβισμού. Οι καλλιτέχνες του Κυβισμού, ασχολούνται κυρίως με αντικείμενα τα οποία τα διαιρούν σε πολλαπλές διαστάσεις, έτσι ώστε να έχουν την δυνατότητα να τα βλέπουν από διαφορετικές όψεις. Η μορφή των έργων είναι αφηρημένη. Κύριοι εκφραστές του Κυβισμού είναι ο Πικάσο (Pablo Picasso) και ο Georges Braque. Ντανταισμός Ιδρύθηκε το 1915 στην Ελβετία. Ο Ντανταισμός είναι καλλιτεχνικό κίνημα αλλά ταυτόχρονα και μία ένδειξη διαμαρτυρίας έναντι στην βαρβαρότητα του Α' Παγμοσμίου πολέμου. Κύριο χαρακτηριστικό του είναι ο παραλογισμός. Εκφράζει το φανταστικό. Η ονομασία του Ντανταισμού ή Ντάντα μέχρι σήμερα δεν υπάρχει βεβαιότητα πώς προήλθε. Το μοναδικό γεγονός ως προς τον όρο "Dada" είναι ότι πρωτοεμφανίστηκε τυπωμένος στο καμπαρέ Βολταίρ στις 15 Ιουνίου 1916. Κύριοι εκφραστές του είναι Ντανταισμού έιναι Francis Picabia, Marcel Duchamp. Υπερρεαλισμός ή Σουρεαλισμός Αναπτύχθηκε το 1920 στο Παρίσι και δημιουργήθηκε ως αντίδραση στο Ντανταισμό. Ιδρυτής του ήταν ο ποιητής "Andre Breton" και η ομάδα που διεύθυνε το περιοδικό <Litterature>. Στον Υπερρεαλισμό, κυριαρχεί το επναναστατικό κίνημα και η απελευθέρωση της φαντασίας. Πραγματικά και ρεαλιστικά στοιχεία συνυπάρχουν με το παράλογο. Κύριοι εκφραστές του Υπερρεαλισμού είναι ο Νταλι (Salvador Dalí) και ο Μιρό (Joan Miró).
Μπαουχάους Αναπτύχθηκε το 1925 στο Βερολίνο. Η λέξη Μπαουχάους προέρχεται από την Γερμανική λέξη "Bauhaw" που σημαίνει σπίτι του αρχιτέκτονα. Μπαουχάους, ονομάστηκε η καλλιτεχνική και αρχιτεκτονική σχολή που ιδρύθηκε στην Γερμανία από τον Βατερ Γκρόπιους. Οι καλλιτέχνες αυτού του ρεύματος ζωγραφικής, δίνουν έμφαση στην απλότητα και στο χρώμα απορρίπτοντας κάθε περιττό διακοσμητικό στοιχείο. Κύριοι εκφραστές του είναι Μπαουχάους είναι ο Καντινσκι (Wassily Kandinsky) και Κλε (Paul Klee). Αφηρημένος Εξπρεσιονισμός Ιδρύθηκε το 1940 στη Νέα Υόρκη. Συχνά αναφέρεται και ως σχολή της Νεας Υόρκης! Θεωρείται από τα πρώτα σημαντικά κινήματα στη τέχνη που γεννήθηκαν στην Αμερική. Κυριαρχεί η ελευθρία στο χρώμα, στη θεματολογία και στο σχήμα. Κύριοι εκφραστές του Αφηρημένου Εξπρεσιονισμού είναι ο Paul Jackson και Pollock. Ποπ Άρτ Ξεκίνησε το 1950 ως αντίδραση στο αυστηρό κίνημα του αφηρημένου Εξπρεσιονισμού. Αρχικά αναπτύχθηκε στη Μεγάλη Βρετανία και αργότερα στην Αμερική. Η ονομασία της Ποπ Αρτ αποδίδεται στο βρετανό κριτικό Lawrence Alloway. Η Ποπ Αρτ γνώρισε την άνθιση με την έξαρση της ποπ μουσικής. Οι καλλιτέχνες απηρεασμένοι από θέματα με κόμικσ και σύμβολα καταναλωτισμού δημιούργησαν θέματα με έντονες χρωματικές αντιθέσεις και αυθορμητισμό. Κύριοι εκφραστές της Ποπ Αρτ είναι Andy Warhol.
Όπ Αρτ Δημιουργήθηκε το 1960. Η Οπ Αρτ προέρχεται από το "Optical Art". Κυριότερη εκπρόσωπος της είναι η Bridjet Riley. Η Οπ Αρτ στοχεύει στην πρόκληση του θεατή μέσω φαινομένων οπτικής απάτης. Κύριοι εκφραστές της Όπ Αρτ είναι Bridget Riley, Esher.
ΣΠΟΥΔΑΙΟΙ ΖΩΓΡΑΦΟΙ
Λεονάρντο Ντα Βίντσι (Leonardo Da Vinci)
Λεονάρντο Ντα Βίντσι (Leonardo Da Vinci)Ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι (Leonardo Da Vinci) γεννήθηκε στις 15 Απριλίου του 1452 στο Αντσιάνο, μια πόλη κοντά στο Βίντσι της Ιταλίας. Ήταν ο νόθος γιος του Πιέρο Ντα Βίντσι και μιας χωρικής που ονομαζόταν Κατερίνα. Ο πατέρας του ήταν συμβολαιογράφος – δικηγόρος και πήρε μαζί του τον Λεονάρντο όταν εγκαταστάθηκε στην Φλωρεντία. Το πλήρες όνομα του Λεονάρντο Ντα Βίντσι, ήταν «Λεονάρντο Ντι Σερ Πιέρο Ντα Βίντσι» (Leonardo di ser Piero da Vinci), δηλαδή Λεονάρντο του κυρίου Πιέρο από το Βίντσι. Από μικρή ηλικία, ο Λεονάρντο, έδειξε ότι διέθετε οξύ νου και καλλιτεχνικό ταλέντο. Εξέχουσα θέση στις σπουδές του είχε η μαθητεία του στο διάσημο εργαστήριο του Αντρέα ντελ Βερόκιο, στην Φλωρεντία. Από τον Αντρέα ντελ Βερόκιο, διδάχθηκε ζωγραφική, γλυπτική, αρχιτεκτονική, βοτανολογία, μουσική και οπτική. Στα πρώτα βήματα της καλλιτεχνικής του πορείας, ζωγράφισε χριστιανικά θέματα, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στις εκφράσεις των προσώπων, στη στάση των σωμάτων και στο συνδυασμό αυτών με διάφορα στοιχεία από την φύση, όπως λουλούδια, ζώα, κ.α. Μελέτησε και έκανε πειράματα σχετικά με διάφορα φυσικά φαινόμενα. Λεονάρντο Ντα Βίντσι (Leonardo Da Vinci) - Σχέδιο 01Οι πειραματισμοί του με το φως είχαν ως αποτέλεσμα να δημιουργήσει μια νέα τεχνική στην ζωγραφική που ονομάστηκε «Σφουμάτο του Λεονάρντο». Τις μελέτες του σχετικά με το φως τις παρουσιάζει σε μια εργασία του με τίτλο «Πραγματεία περί Σκιάς και Φωτός». Το 1482 βρίσκεται στο Μιλάνο, ως πρεσβευτής πολιτισμού της Φλωρεντίας. Ο Δούκας του Μιλάνου, Λουδοβίκος Σφόρτσας, του αναθέτει ποικίλα καθήκοντα που αφορούσαν από επιστημονικές έρευνες έως συγγραφή γρίφων και οργάνωση τελετών και εορτών. Τα καθήκοντα του αυτά είχαν ως αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, τον σχεδιασμό διαφόρων ειδών μηχανών, την βελτίωση τεχνικών έργων και την επέκταση των επιστημονικών μελετών του σε διάφορους τομείς. Ανάμεσα στις μελέτες του, εξέχουσα θέση κατείχε η μελέτη του ανθρωπίνου σώματος. Χαρακτηριστικά αναφέρει σε ένα κείμενο του, «Τα σημάδια του προσώπου δηλώνουν εν μέρει τη φύση των ανθρώπων, τα ελαττώματα και την ιδιοσυγκρασία τους». Οι μελέτες αυτές επηρέασαν και τις προσωπογραφίες που ζωγράφισε εκείνη την περίοδο. Ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα των προσωπογραφιών αυτών είναι ότι τα μοντέλα του έχουν αποτυπωθεί στον καμβά με τρόπο που υποδηλώνει ότι ήταν φωτισμένα από διάφορες πηγές φωτός, ενώ το φόντο των πινάκων αυτών είναι σχεδόν πάντα σκοτεινό και δεν απεικονίζει τίποτα.
Λεονάρντο Ντα Βίντσι (Leonardo Da Vinci) - Ο Μυστικός ΔείπνοςΕνόσω ήταν στο Μιλάνο ζωγράφισε και ένα από τα πιο διάσημα έργα του το: «Ο Μυστικός Δείπνος». Πρόκειται για μια τοιχογραφία στην τραπεζαρία της μονής Σάντα Μαρία ντέλε Γκράτσιε που ξεκίνησε το 1495 και ολοκληρώθηκε το 1498. Επιγραμματικά, στο Μιλάνο, ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, βρήκε την ευκαιρία να μελετήσει και να δημιουργήσει τόσο στον τεχνικό όσο και στον καλλιτεχνικό τομέα. Μετά την πτώση του δουκάτου του Μιλάνου από τους Γάλλους, ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι ταξίδεψε στην Βενετία και στην κεντρική Ιταλία. Έκανε αυτά τα ταξίδια με την ιδιότητα του μηχανικού του Γαλλικού στρατού και κατά την διάρκεια τους εφεύρε πλήθος στρατιωτικών μηχανών και όπλων. Λεονάρντο Ντα Βίντσι (Leonardo Da Vinci) - Μόνα Λίζα (Mona Lisa)Ήδη από το Μιλάνο είχε ασχοληθεί με την μελέτη του ανθρωπίνου σώματος. Το 1503 επέστρεψε στην Φλωρεντία, όπου και συνέχισε αυτές τις μελέτες κάνοντας ανατομές πτωμάτων στο νοσοκομείο Σάντα Μαρία Νουόβα. Την ίδια χρονιά ξεκινά την δημιουργία ενός άλλου, ίσως του περισσότερο, διάσημου έργου του την «Μόνα Λίζα». Πρόκειται για την προσωπογραφία της συζύγου του Φραντσέσκο ντελ Τζοκόντο. Το έργο είχε παραγγείλει στον Λεονάρντο ο Φραντσέσκο και στις μέρες μας βρίσκεται στο μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι. Στην Φλωρεντία συνέχισε και τις μελέτες του σχετικά με πτητικές μηχανές. Τα σχέδια, που έκανε εκείνη την εποχή, θυμίζουν έντονα ανεμόπτερα, ελικόπτερα και αλεξίπτωτα. Κανείς δεν αμφισβητεί, ότι ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι ήταν ένα από τα πιο λαμπερά μυαλά στην ανθρώπινη ιστορία. Το 1508 επιστρέφει στο Μιλάνο μετά από πρόσκληση του Γάλλου διοικητή της πόλης, Σάρλ ντ’ Αμπουάζ. Στο Μιλάνο έμεινε έως το 1513 όπου συνέχισε τις έρευνές του και την ζωγραφική. Το 1513 εγκαταστάθηκε στην Ρώμη. Εκεί εκτός των άλλων, αφιέρωσε τον χρόνο του στην μελέτη των συγγραμμάτων του Αρχιμήδη, Λεονάρντο Ντα Βίντσι (Leonardo Da Vinci) Σχέδιο 02κατάθεσε αρχιτεκτονικές μελέτες και μια μελέτη για την αποξήρανση των ελών του Ποντίνι. Στην αιώνια πόλη, συνέχισε τις ανατομές του στο νοσοκομείο Σάντο Σπίριτο της Σασίας. Το 1516, ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, θα εγκαταλείψει την Ιταλία και θα πάει στην Γαλλία μετά από πρόσκληση του βασιλιά της, Φραγκίσκου του 1ου. Θα εγκατασταθεί στο παλάτι Κλου (Cloux) στο Αμπουάζ (Amboise). Μέχρι το τέλος της ζωής του θα ζήσει εκεί ζωγραφίζοντας, διεξάγοντας επιστημονικά πειράματα και συγγράφοντας αρχιτεκτονικές μελέτες. Την τελευταία του πνοή άφησε στις 2 Μαΐου του 1519 σε ηλικία 67 ετών. Όπως ήταν η επιθυμία του, θάφτηκε στην εκκλησία Σαίντ Φλορεντίν (Sainte Florentine) στο Αμπουάζ.
Ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, άφησε πίσω του πλήθος ζωγραφικών έργων, εφευρέσεων, επιστημονικών μελετών, συγγραμμάτων και σημειώσεων. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πλειοψηφία των σημειώσεων του, είναι γραμμένες με κατοπτρική (ή καθρεπτική) γραφή. Δηλαδή έχουν γραφεί με τα γράμματα να έχουν αντιστραφεί και να ακολουθούν την αντίθετη φορά από την κανονική. Αποτέλεσμα αυτού του τρόπου γραφής, που είναι ένας από τους πρώτους τρόπους κρυπτογράφησης κειμένων, Λεονάρντο Ντα Βίντσι (Leonardo Da Vinci) - Ο Άνθρωπος του Βιτρούβιουείναι να γίνεται η ανάγνωση τους μόνο με την χρήση καθρέπτη ο οποίος τοποθετείται απέναντι από το κείμενο, ενώ το κείμενο διαβάζεται μέσα από τον καθρέπτη. Σε μια από τις σημειώσεις του, υπάρχει και το, διάσημο, σχέδιο του «Ο Άνθρωπος του Βιτρούβιου». Το σχέδιο αυτό, του Ντα Βίντσι, βασίστηκε σε μια πραγματεία του Βιτρούβιου (ρωμαίου αρχιτέκτονα) σχετική με τις αναλογίες του ανδρικού σώματος. Στην σημερινή εποχή της εξειδίκευσης είναι δύσκολο να φανταστούμε έναν άνθρωπο να έχει διαγράψει αξιοθαύμαστη πορεία σε τομείς τόσο διαφορετικούς ο ένας από τον άλλο. Ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι είναι χωρίς αμφιβολία το παράδειγμα ενός τέτοιου ανθρώπου. Υπήρξε ζωγράφος, γλύπτης, μουσικός, μηχανικός, αρχιτέκτονας, εφευρέτης, γεωμέτρης και ανατόμος, αλλά πάνω από όλα υπήρξε ένα λαμπρός νους που φώτισε όχι μόνο την εποχή του αλλά συνολικά την ιστορία του ανθρώπινου γένους.
Πάμπλο Πικάσο Ο Πικάσο το 1962 Πραγματικό όνομα Pablo Diego José Francisco de Paula Juan Nepomuceno María de los Remedios Cipriano de la Santísima Trinidad Ruiz y Picasso Γέννηση
Flag of Spain.svgΜάλαγα, Ισπανία
Θάνατος
8 Απριλίου 1973 (91 ετών)
Flag of France.svgΜουζέν, Γαλλία Εθνικότητα Ισπανός Υπηκοότητα Ισπανική
Ιδιότητα
Ζωγράφος, χαράκτης, γλύπτης
Σημαντικά έργα
Οι δεσποινίδες της Αβινιόν, Γκερνίκα
Στυλ Κυβισμός Signatur Pablo Picasso Ο Πάμπλο Ντιέγο Χοσέ Φρανθίσκο ντε Πάουλα Χουάν Νεμοπουθένο Μαρία ντε λος Ρεμέδιος Θιπριάνο ντε λα Σαντίσιμα Τρινιδάδ Ρουίθ υ Πικάσο ή απλά Πάμπλο Πικάσο (25 Οκτωβρίου 1881 - 8 Απριλίου 1973) ήταν Ισπανός ζωγράφος. Είναι ένας από τους κυριότερους Ισπανούς εκπροσώπους της τέχνης του 20ού αιώνα, συνιδρυτής μαζί με τον Ζωρζ Μπρακ του κυβισμού και με σημαντική συνεισφορά στη διαμόρφωση και εξέλιξη της μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης. Ο πατέρας του ονομαζόταν Χοσέ Ρουίθ υ Μπλάσκο και ήταν επίσης ζωγράφος ενώ μητέρα του ήταν η Μαρία Πικάσο για Λόπεζ. Τα πρώτα έργα του τα υπέγραφε ως Ρουίθ Μπλάσκο αλλά από το 1901 άρχισε να χρησιμοποιεί το όνομα της μητέρας του. Γεννήθηκε στη Μάλαγα της Ισπανίας όπου πέρασε και τα δέκα πρώτα χρόνια της ζωής του. Τα πρώτα μαθήματα ζωγραφικής, τα έλαβε από τον πατέρα του, ο οποίος δίδασκε σε διάφορες ακαδημαϊκές σχολές. Ο ίδιος ο Πικάσο ξεκίνησε να ζωγραφίζει σε πολύ μικρή ηλικία και έδειξε από νωρίς δείγματα του ταλέντου του. Το 1891 η οικογένειά του μετακόμισε στην Λα Κορούνια όπου έζησε για τα επόμενα τέσσερα χρόνια, σπουδάζοντας στην τοπική σχολή καλών τεχνών. Η οικογένεια εγκαταστάθηκε στη Βαρκελώνη το φθινόπωρο του 1895, και ο Πάμπλο έγινε δεκτός στην τοπική Ακαδημία Καλών Τεχνών (La Llotja), όπου είχε προσληφθεί ο πατέρας του ως καθηγητής του σχεδίου. Η οικογένεια ήλπιζε ότι ο γιος της θα σημείωνε επιτυχία ως ακαδημαϊκός ζωγράφος, και το 1897 η μελλοντική φήμη του στην Ισπανία φαινόταν εξασφαλισμένη. Τον ίδιο χρόνο το έργο του «επιστήμη και συμπόνοια» όπου για το πρόσωπο του γιατρού είχε ποζάρει ο πατέρας του, έτυχε διακρίσεως στην Έκθεση Καλών Τεχνών της Μαδρίτης. Ο Πάμπλο Ρούιθ έφυγε για την Μαδρίτη το φθινόπωρο του 1897 και έγινε δεκτός στην βασιλική ακαδημία του Σαν Φερνάντο. Βρίσκοντας όμως τη διδασκαλία εκεί χωρίς νόημα, περνούσε όλο και περισσότερο τον καιρό του αποτυπώνοντας τη ζωή γύρω του, στα καφενεία, στους δρόμους, στα πορνεία και στο Πράδο, όπου ανακάλυψε την ισπανική ζωγραφική. Έγραψε «ο Βελάσκεθ πρώτης κατηγορίας, ο Ελ Γκρέκο έχει ζωγραφίσει μερικά υπέροχα κεφάλια, ο Μουρίγιο δεν με πείθει σε όλα του τα έργα». Τα έργα αυτών και άλλων καλλιτεχνών, όπως λ.χ., του Γκόγια, θα αιχμαλωτίσουν τη φαντασία του Πικάσο σε διάφορες περιόδους της μακρόχρονης σταδιοδρομίας του. Ο Πικάσο αρρώστησε την άνοιξη του 1889 από οστρακιά και πέρασε την υπόλοιπη χρονιά αναρρώνοντας στο καταλανικό χωριό Όρτα ντε Εμπρο με συντροφιά το φίλο του από τη Βαρκελώνη Μανουέλ Παλάρες. Όταν ο Πικάσο επέστρεψε στην Βαρκελώνη στις αρχές του 1899, ήταν άλλος άνθρωπος, είχε παχύνει, είχε μάθει να ζει μόνος του στην ύπαιθρο, μιλούσε καταλανικά, και το σπουδαιότερο, είχε πάρει την απόφαση να διακόψει την
καλλιτεχνική του εκπαίδευση σε σχολές ζωγραφικής και να αγνοήσει τα σχέδια της οικογένειας του για το μέλλον του. Άρχισε ακόμη να δείχνει σαφή προτίμηση στο επίθετο της μητέρας του και επέγραφε πιο συχνά τα έργα του ως Π. Ρ. Πικάσο (από τα τέλη του 1901 εγκατέλειψε εντελώς το επίθετο Ρουίθ). Το 1900 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι και συγκεκριμένα στη Μονμάρτρη, που αποτελούσε σημαντικό κέντρο της καλλιτεχνικής ζωής. Έργo Λόγω της ποικιλομορφίας αλλά και της χρονικής έκτασης που παρουσιάζει το έργο του Πικάσο, χωρίζεται συνήθως σε διαφορετικές περιόδους. Ο κυριότερες από αυτές είναι: Μπλε ή Γαλάζια περίοδος (1901-1904): οι πίνακες του Πικάσο, αυτής της περιόδου, χαρακτηρίζονται από το μπλε χρώμα ή αποχρώσεις του και συμβολίζουν μία συναισθηματικά φορτισμένη περίοδο της ζωής του. Μερικά από τα πιο γνωστά έργα του ανήκουν σε αυτή, απεικονίζοντας ακροβάτες, αρλεκίνους, πόρνες, επαίτες και καλλιτέχνες. Η μπλε περίοδος περιλαμβάνει πίνακες που ολοκληρώθηκαν κυρίως στο Παρίσι αλλά είναι περισσότερο επηρεασμένοι από την ισπανική ζωγραφική. Ροζ ή Ρόδινη περίοδος (1905-1907): Στους πίνακες αυτής της περιόδου, κυριαρχούν τα κεραμικά χρώματα και οι γήινοι τόνοι, ενώ συχνά χαρακτηρίζονται ως περισσότερο λυρικοί και εύθυμοι. Θεωρείται η περίοδος κατά την οποία ο Πικάσο επηρεάστηκε περισσότερο από την γαλλική ζωγραφική. Αναλυτικός κυβισμός (1907-1912): είναι η τεχνοτροπία που ανέπτυξε ο ίδιος ο Πικάσο μαζί με τον Μπρακ και ένας από τους δύο βασικούς τομείς του ρεύματος του κυβισμού. Συνθετικός κυβισμός (1912-1915): η περίοδος κατά την οποία ο Πικάσο και ο Μπρακ εξέλιξαν την κυβιστική οπτική, χρησιμοποιώντας την τεχνική του κολάζ. Οι επόμενες περίοδοι στο έργο του Πικάσο περιλαμβάνουν μια στροφή του σε περισσότερο κλασικές μορφές και ένα μεσογειακό πνεύμα (1916-1924), την αλληλεπίδρασή του με το υπερρεαλιστικό κίνημα στα μέσα της δεκαετίας του 1920, την ενασχόλησή του με την γλυπτική (από τα τέλη της δεκαετίας του '20) καθώς και το έργο που πραγματοποίησε μετά το Β' Παγκόσμιο πόλεμο. Οι δεσποινίδες της Αβινιόν Αν και ο Πικάσο ήταν πρώτα απ' όλα ζωγράφος (στην πραγματικότητα θεωρούσε ότι ένας καλλιτέχνης οφείλει να ζωγραφίζει για να μπορεί να θεωρηθεί αληθινός καλλιτέχνης), εργάστηκε επίσης με μικρά κεραμικά και χάλκινα γλυπτά, ενώ έγραψε ακόμη και ποιήματα. Ο ίδιος αυτοπροσδιοριζόταν και ως ποιητής λέγοντας "Je suis aussi un poète", δηλαδή "είμαι κι εγώ ένας ποιητής". Θεωρείται πως μέσα από τα ποιήματά του, ο Πικάσο εξέφρασε πιο έντονα την σχέση του με τον υπερρεαλισμό. Ξεκίνησε τη συγγραφή τους το
1934 και συλλογές αυτών δημοσιεύτηκαν αργότερα στα περιοδικά Cahiers d' Art (Τετράδια τέχνης) και La Caceta de Arte. Το διασημότερο ίσως έργο του Πικάσο είναι η Γκερνίκα (ή Γκερνίκα, με λατινική απόδοση στα ελληνικά), η απεικόνιση του Γερμανικού βομβαρδισμού της πόλης της Ισπανίας Γκερνίκα. Αυτός ο μεγάλος καμβάς περιγράφει την απανθρωπιά, την βιαιότητα και την απόγνωση του πολέμου. Η διαδικασία της ζωγραφικής του πίνακα αποτυπώθηκε σε μια σειρά φωτογραφιών από τη διασημότερη ερωμένη του Πικάσσο, την Dora Maar, μια διακεκριμένη καλλιτέχνιδα. Η Γκερνίκα έμεινε κρεμασμένη στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης για πολλά χρόνια και ο Πικάσο είχε δηλώσει πως δε θα επέστρεφε στην Ισπανία προτού αποκατασταθεί πλήρως η δημοκρατία. Το 1981 η Γκερνίκα επιστράφηκε στην Ισπανία και εκτέθηκε αρχικά στο Casón del Buen Retiro και κατόπιν στο Μουσείο ντελ Πράδο. Το 1992 ο πίνακας μεταφέρθηκε στην οριστική του θέση στο Εθνικό Μουσείο Τέχνης Βασίλισσα Σοφία στη Μαδρίτη, του οποίου έγινε το διασημότερο και σπουδαιότερο έκθεμα. Ο Πικάσο ήταν εξαιρετικά ταλαντούχος ως ζωγράφος και ως σχεδιαστής, ακόμη και για τα δεδομένα των μεγαλύτερων καλλιτεχνών του κόσμου. Εργάστηκε εξίσου με ελαιογραφίες, υδατογραφίες, παστέλ, κάρβουνο, μολύβι και μελάνι. Απέδωσε σύνθετες σκηνές ως απλές γεωμετρικές μορφές στα έργα του Κυβισμού, αλλά δημιούργησε επίσης και μεγαλοπρεπή ρεαλιστικά πορτραίτα. Τα σκίτσα του με μελάνι και μολύβι φίλων του από την εποχή του Κυβισμού και κατόπιν, εκτιμούνται για την υποτιμημένη οικειότητα τους, και είναι παραδείγματα των δεξιοτήτων του. Ο Πικάσσο κινήθηκε με ευκολία στις τέχνες παρά την περιορισμένη ακαδημαϊκή του κατάρτιση (παρακολούθησε μόνο ένα έτος στη βασιλική ακαδημία της Μαδρίτης). Τα ταλέντα του αυξήθηκαν από μια αυστηρή αίσθηση καθήκοντος στην εργασία του, που κράτησε μέχρι τα τελευταία έτη της μακρόχρονης ζωής του. Πέθανε σε ηλικία 92 ετών το 1973 και τάφηκε δίπλα στην σύζυγο του Ζακλίν στον κήπο του κάστρου Βωβενάργκ, που του ανήκε, στο χωριό Βωβενάργκ της Γαλλίας. Διάφορα έργα ζωγραφικής του Πικάσσο συγκαταλέγονται ανάμεσα στα πιο ακριβά έργα τέχνης στον κόσμο. Στις 4 Μαΐου 2004 ο πίνακας Garçon à la pipe πωλήθηκε έναντι 104 εκατομμυρίων δολαρίων σε δημοπρασία του οίκου Σόθμπι (Sotheby's). Προσωπική ζωή Πρώτη σύζυγος του Πικάσο ήταν η Ρωσίδα χορεύτρια Όλγα Κοκλόβα. Στις αρχές Μαρτίου του 1961, σε ηλικία 79 ετών, ο Πάμπλο Πικάσο παντρεύτηκε την 34χρονη Ζακλίν Ροκ, μοντέλο, μελαχρινή με πράσινα μάτια, την οποία απαθανάτισε σε αρκετούς πίνακές του. Ο γάμος, όχι θρησκευτικός, τελέσθηκε εν πλήρει μυστικότητα στο Βαλορί της Κυανής Ακτής και ήταν ο δεύτερος και για τους δύο.
Ευγένιος Ντελακρουά: ένας ρομαντικός δανδής Ο Ευγένιος Ντελακρουά γεννήθηκε στο Σαιντ - Μωρίς Σαραντόν το 1798 και πέθανε στο Παρίσι το 1863. Ήταν ο «αρχηγός» της ρομαντικής γαλλικής σχολής και μια από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες του ευρωπαϊκού ρομαντισμού. Γιος αντιπροσώπου της Συμβατικής Συνέλευσης και διπλωμάτη στην εποχή του Διευθυντηρίου, έλαβε επιμελημένη λογοτεχνική εκπαίδευση που έδωσε αριστοκρατική λεπτότητα στο πνεύμα του και σ’ ολόκληρη την προσωπικότητά του. Η αρχική κλίση του στη μουσική εξηγεί, από μία άποψη, τις καλλιτεχνικές του ανησυχίες. Αρνήθηκε -από την πρώτη κιόλας στιγμή- τη νεοκλασική τεχνοτροπία και πολέμησε καθετί το ακαδημαϊκό. Το ρομαντικό κίνημα, που κυριάρχησε στην τέχνη ανάμεσα στο 1820 και 1850, ήταν το πρώτο επαναστατικό ξέσπασμα του 19ου αιώνα. Από την αρχή κιόλας ήρθε σε ανοιχτή αντίθεση με την τότε μοντέρνα, σύγχρονη αισθητική. Επειδή ο άνθρωπος στην ατομικιστική τέχνη του Ρομαντισμού εκφράζει ελεύθερος τα συναισθήματά του και την προσωπική του αντίληψη για τη ζωή, τη βαθύτερή του εμπειρία από την πραγματικότητα και μια όλο και πιο εσωτερική σύνδεση με τη φύση, έπρεπε και η στάση του ζωγράφου να είναι διαφορετική από πριν. Η ζωγραφική απελευθερώθηκε απόλυτα από την πλαστική, επωφελήθηκε απ’ όλες τις δυνατότητες υποβολής του χρώματος και απάλλαξε τη φόρμα από το στενόχωρο περίγραμμά της. Ο συμβατικός τρόπος θέασης των αντικειμένων και των σωμάτων συνδέθηκε βαθμιαία με ψυχικές καταστάσεις. Η ικανότητα ενθουσιασμού και ορισμένα, πραγματικά, προφητικά χαρίσματα άλλαξαν και διεύρυναν τις ψυχολογικές δυνατότητες του πίνακα. Στο εργαστήριο του ακαδημαϊκού δασκάλου του Γκερέν, γνώρισε τον Τεοντόρ Ζερικώ, λίγο μεγαλύτερό του στην ηλικία, και συνδέθηκε μαζί του με αδελφική φιλία. Ο εξαίρετος αυτός καλλιτέχνης γοήτευσε το νεαρό Ντελακρουά και του άνοιξε το δρόμο για μια πρωτότυπη έρευνα, η οποία, αντίθετα με την ακαδημαϊκή τάση προς την ψυχρή τελειότητα, απέβλεπε, με τη μελέτη των Βενετσιάνων ζωγράφων, του Ρούμπενς και του Βελάσκεθ στην εκφραστικότητα που μπορεί να δώσει το ορμητικό και βίαιο χρώμα. Η επίδραση του Ζερικώ είναι φανερή στο πρώτο σημαντικό έργο του Ντελακρουά «Ο Δάντης και ο Βιργίλιος», όπου η ωχρή και μουντή χρωματική κλίμακα συγγενεύει πολύ με
εκείνη του αριστουργήματος του Ζερικώ, της περίφημης «Σχεδίας της Μέδουσας». Στη «Σφαγή της Χίου» που παρουσιάστηκε δύο χρόνια αργότερα, διακρίνεται περισσότερο η βενετσιάνικη επίδραση. Ο πίνακας αυτός -και αυτό έχει μεγάλη σημασία- είχε ήδη αναρτηθεί στο Σαλόν, όταν τέσσερις μέρες πριν από τα εγκαίνια της έκθεσης ξαναζωγραφίστηκε σχεδόν ολόκληρος από τον Ντελακρουά όταν ο καλλιτέχνης είδε τα έξοχα ατμοσφαιρικά τοπία του Κόνσταμπλ που μόλις είχανε φτάσει από τη Μεγάλη Βρετανία. Λίγο αργότερα (Μάιος 1825), ο Ντελακρουά ταξίδεψε σε αυτήν τη χώρα, πραγματικό λίκνο της μοντέρνας τοπιογραφίας και γνώρισε προσωπικά τον Κονστάμπλ, τον Ταίνερ και τον Μπόνινγκτον. Με τον τελευταίο συνδέθηκε φιλικά και διδάχτηκε πολλά από αυτόν για την τεχνική της υδατογραφίας. Η «Σφαγή της Χίου» ανοίγει το δρόμο για μια σειρά έργων (εξαιρετικά πολυάριθμων ειδικά στα έτη 1826-1828) εμπνευσμένων από την Ελληνική Επανάσταση, στην οποία ο Ντελακρουά μέσα στο νεανικό θαυμασμό του για τον Μπάιρον συμμετείχε ιδεολογικά όπως πολλοί νέοι της γενιάς του. Ιδιαίτερα με την «Ελλάδα που ξεψυχά στα ερείπια του Μεσολογγίου» (1827), ο καλλιτέχνης έλαβε μέρος στον καλλιτεχνικό αγώνα που ανέλαβε ο Βίκτωρ Ουγκώ. Τον ίδιο χρόνο ζωγράφισε το «Θάνατο του Σαρδανάπαλου» χαρακτηριστικό για τη βενετσιάνικη λαμπρότητα των γυναικείων γυμνών, έργο που με το αισθησιακό και άγριο περιεχόμενό του είχε μεγάλη επίδραση στη ρομαντική ευαισθησία. Σε όλη του τη ζωή, δε θα πάψει ποτέ να εμπνέεται από τη ρομαντική λογοτεχνία, όπως μαρτυρούν οι λιθογραφίες του Φάουστ, του Γκαίτε. Επίσης θα εμπνευστεί από ένα φανταστικό εξπρεσιονισμό (1826), όπως μαρτυρούν οι πολυάριθμοι μικροί, λυρικοί ή ζοφεροί, πίνακές του, που αντλούνται από τον Άμλετ ή τον Οθέλλο, καθώς και από τα ποιήματα του Μπάιρον ή τα ιστορικά μυθιστορήματα του Γουόλτερ Σκοτ, π.χ. η «Δολοφονία του Επισκόπου της Λιέγης»(1829, Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου). Ο Ντελακρουά το 1830, οπαδός του Βοναπάρτη, έλαβε μέρος στην επανάσταση του Ιουλίου που κατέληξε στην πτώση της μοναρχίας των Βουρβώνων, και αφιέρωσε στις Τρεις Ημέρες ένα έργο, το αριστούργημά του ίσως: «Την Ελευθερία που οδηγεί το λαό». Σε αυτό το έργο ο καλλιτέχνης συνενώνει σε μια επική πνοή την αλληγορία με τη ρεαλιστική αναπαράσταση των πτωμάτων. Ακολούθησε η «Μάχη του Νανσί» (1831, Μουσείο του Νανσί) και μια σειρά από παραγγελίες για τις Βερσαλλίες την εποχή της βασιλείας του Λουδοβίκου - Φιλίππου. Μια μεγάλη εμπειρία στη διαμόρφωση του Ντελακρουά ήταν όταν το 1823-1833 έλαβε μέρος στη διπλωματική αποστολή προς το Σουλτάνο του Μαρόκου, που οργάνωσε ο Λουδοβίκος Φίλιππος. Αποσπασμένος στην πρεσβεία του δούκα του Μορνί (Morny), κοντά στο Μαροκινό σουλτάνο, το 1832 ταξιδεύει στην Ταγγέρη, την Ανδαλουσία, το Φεζ και το Αλγέρι, γεμίζοντας τα σημειωματάριά του με σχέδια και υδατογραφίες, με βάση τα οποία θα δημιουργήσει στη συνέχεια πολλούς πίνακες. Ανακαλύπτει το φως και το χρώμα της «Ανατολής» αλλά και τρόπους ζωής που προσεγγίζουν αυτούς της Αρχαίας Ελλάδας.
Επιστρέφοντας, εκμεταλλεύεται ταυτόχρονα δύο νέες δημιουργικές φλέβες: από τη μια πλευρά, με τις «Γυναίκες από το Αλγέρι» (1834, Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου), είναι ένας από τους πρώτους που υιοθετούν τα θέματα της Ανατολής. Από την άλλη, η κλασσική του παιδεία, που με το ταξίδι αυτό έχει αναζωογονηθεί, γεννά έργα με αρχαία θέματα και ένα υψηλό ηθικό τόνο («Τα τελευταία λόγια του Μάρκου Αυρήλιου», 1844, Λυόν, Μουσείο Καλών Τεχνών). Εξάλλου, ο Ντελακρουά (Delacroix) γίνεται ένας μεγάλος μνημειακός διακοσμητής, καθώς φιλοτεχνεί σύνολα για το σαλόνι του Βασιλιά και τη βιβλιοθήκη του Ανακτόρου των Βουρβώνων (1833-1847), τη βιβλιοθήκη του ανακτόρου του Λουξεμβούργου (18401846), το κεντρικό τμήμα της οροφής της στοάς του Απόλλωνα, στο Λούβρο (1850), καθώς και για την οροφή του σαλονιού της Ειρήνης, στο Δημαρχείο των Παρισίων (1852, κατεστραμμένη). Οι δύο βιβλιοθήκες εξυμνούν τους μεγάλους συγγραφείς που έχουν διαμορφώσει τον πολιτισμό μας. Η έμπνευση προέρχεται από τις αίθουσες του Ραφαήλ στο Βατικανό, που -όμως- ερμηνεύονται ελεύθερα από έναν πραγματικό τεχνίτη του χρώματος. Τέλος, το παρεκκλήσι των Αγίων Αγγέλων στην εκκλησία του Αγίου Σουλπικίου, στο Παρίσι (1850-1861) αποτελεί ένα είδος πνευματικής διαθήκης του Ντελακρουά. Ο τελικός θρίαμβός του ήτανε στο Σαλόν το 1855, όταν παρουσιάστηκε μαζί με το μεγαλύτερο εκπρόσωπο του νεοκλασικισμού, τον Ενγκρ. Δύο χρόνια αργότερα έγινε μέλος του Ινστιτούτου του Λούβρου. Ο Ντελακρουά υπήρξε και μεγάλος συγγραφέας και κριτικός τέχνης. Τα θέματά του περιλαμβάνουνε κριτικές για το Μιχαήλ Άγγελο, τον Πουσέν και το Ζερικώ. Επίσης, η Αλληλογραφία του και το Ημερολόγιό του, θεωρούνται πολυτιμότατα τεκμήρια όλης της ρομαντικής εποχής και αποτελούν σημαντικές μαρτυρίες για το ίδιο και το έργο του. Η σφαγή της Χίου. Η σφαγή της Χίου, που ενέπνευσε τον πίνακα του Ντελακρουά για το Σαλόν του 1824, ήτανε ένα επεισόδιο από την τουρκική θηριωδία στην επαναστατημένη Ελλάδα. Οι εφημερίδες της ημέρας ανέφεραν 20.000 νεκρούς και ομαδικό εξανδραποδισμό του πληθυσμού. Ο Ρομαντισμός, μέσα σε σφαγές και επαναστάσεις είχε καλλιεργήσει μια ατμόσφαιρα αγωνίας και φρίκης. «Η ανήσυχη ψυχή μου ονειρεύεται πόλεμο», έγραφε ο Ουγκώ. Και ο Ντελακρουά καθώς δούλευε τη «Σφαγή» μιλούσε για το «χαμόγελο του ετοιμοθάνατου, την απελπισία της μάνας». Οι ρομαντικοί αντλούσανε από κάθε πηγή θέματα τρόμου: Οι φρικαλέες μάγισσες και οι ανατριχιαστικές μαύρες τελετές από τις σελίδες του Σκώτου ποιητή Μακ Φέρσον, οι αγριότητες της οθωμανικής Ανατολής και οι σκοτεινές και αιματόβρεχτες σκηνές από τις τραγωδίες του Σαίξπηρ. Ποτέ τόσες πολλές σφαγές δεν είχανε απεικονιστεί με τόση τρυφερότητα στο καναβάτσο.
Στο Σαλόν του 1824, αυτός ο επαναστατικός πίνακας χάρισε στον Ντελακρουά το «Χρυσό Μετάλλιο Δευτέρας Τάξεως». Στον πίνακα παρατηρείται και η μορφή ενός αλόγου. Την αγάπη του Ντελακρουά για τα άλογα του την μετέδωσε ο Ζερικώ, ο φίλος του. (Ο Ζερικώ, αργότερα, σκοτώθηκε καθώς κάλπαζε με ένα άγριο άλογο κούρσας).
Από τον Βύρωνα εμπνέεται το Σαρδανάπαλο. «Κουράστηκα μ’ αυτό το Σαλόν: είναι αποτυχία ο Σαρδανάπαλος μου. Δεν το πιστεύω. Μερικοί λένε πως ο θάνατος του Σαρδανάπαλου είναι ο θάνατος του Ρομαντισμού - με την προϋπόθεση βέβαια πως υπάρχουνε Ρομαντικοί! Άλλοι υποστηρίζουνε πως είμαι μια «αυταπάτη». Κι εγώ τους λέω πως είναι όλοι τρελοί. Υπάρχουνε ορισμένα πράγματα στη ζωγραφική που θα ήθελα να κάνω καλύτερα. Υπάρχουνε όμως άλλα πράγματα που μακάρι να είχανε την ικανότητα να τα κάνουνε αυτοί. Ο Βιτέ, στη «Σφαίρα», καλεί τη «Νέα Σχολή» να αποσπαστεί από την επίβουλη ανεξαρτησία μου. Ένας στρατιώτης που πυροβολεί αδιακρίτως φίλο και εχθρό πρέπει να εκδιωχθεί από το μέτωπο»! Τα παραπάνω έγραφε ο Ντελεκρουά στο φίλο του Σουλιέ. Ο «θάνατος του Σαρδανάπαλου» θα εκτεθεί στο Σαλόν το 1827 και θα αποτελέσει την αντίθεση του ισορροπημένου πίνακα του Ένγκρ «Η αποθέωση του Ομήρου». Το έργο, ένας παροξυσμός ξεγυμνωμένων «αναθημάτων», δεν ήτανε μονάχα το ρομαντικό μανιφέστο του ζωγράφου, αλλά και το μεσουράνημα του νεανικού του στυλ, ρωμαλέο, αλλά χωρίς ακόμα την τολμηρή τεχνική της κατοπινής του δημιουργίας. Ο πίνακας, που βρίσκεται στο Λούβρο, ήταν εμπνευσμένος από ένα ποίημα του Μπάιρον. Ο Σαρδανάπαλος, ο τύραννος της Ανατολής, είναι ετοιμοθάνατος και προστάζει να θανατωθούνε μπροστά στα μάτια του όλα τα πλάσματα που του ανήκουνε - σκλάβοι, άλογα, γυναίκες.
Δανδισμός: μια νέα θεωρία. «Έπεσα σε μια κατάσταση που ο γιατρός μου ονόμασε έλλειψη κοινωνικού “τόνου”, γιατί ένας Δανδής του δικού μου σθένους είναι πάντα καλά εφοδιασμένος μ’ αυτό»: έγραψε ο Ντελακρουά στη Γεωργία Σάνδη το Σεπτέμβριο του 1841. Ο αυθεντικός δανδισμός του 19ου αιώνα δεν ήτανε μόδα. Αποτελούσε κάτι περισσότερο από μία «γκαρνταρόμπα φιλοσοφίας». Ήτανε μια πνευματική τοποθέτηση, ένας τρόπος ζωής και μια φιλοσοφία. Ο Μπωντλαίρ, π.χ. τον έβλεπε ως παραφυάδα του Στωικισμού. Ήταν η λατρεία του εξωτερικού «Εγώ» που αποτελούσε την υψηλότερη έκφραση ενός αδιάφθορου ατομισμού, την πιο χτυπητή εξωτερική εκδήλωση και την επίδειξη αδιαφορίας για τους τύπους της κοινωνικής συμπεριφοράς. Στην ενδυμασία και στους τρόπους του ο Δανδής έπρεπε να ξεχωρίζει ως κάτι το μοναδικό.
Ο Ντελακρουά επηρέασε έντονα το στυλ και τη διαμόρφωση του Δανδισμού. Συνήθιζε να τυλίγει τον ευαίσθητο λαιμό του με ειδικές γραβάτες και πρόφερε το «ρο» τόσο απλά που έκανε μια νεαρή ξαδέρφη του να απορεί και να αγανακτεί που ένας ώριμος άνδρας μιλούσε τόσο προσποιητά.
ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ
Κατά τη διάρκεια της ερευνητικής εργασίας μας δημιουργήσαμε κάποιες ερωτήσεις. Η δημιουργία τους αποσκοπούσε στην εξέταση των γνώσεων κάποιων μαθητών και μαθητριών πάνω στη ζωγραφική. Ενδεικτικά οι ερωτήσεις είναι πέντε και ήταν οι εξής:
1.Ποιά η γνώμη σου για τη ζωγραφική; Τι πιστεύεις πως μπορεί να προσφέρει;
60%
50%
50%
40%
40% 30%
33% 23%
20%
17% 10%
20%
10% 0%
7%
Ποσοστό κοριτσιών 23%
Ηρεμία
Ποσοστό αγοριών 20%
Ηρεμία
Σπατάλη χρόνου
10%
Σπατάλη χρόνου
7%
Συναισθηματική έκφραση
50%
Συναισθηματική έκφραση
33%
Ευχάριστη εμπειρία
17%
Ευχάριστη εμπειρία
40%
2.Ποιό είδος ζωγραφικής σε εκφράζει περισσότερο: 60% 50%
70% 56%
50%
40%
40%
30%
27%
30%
30% 20%
20%
10% 7% 0%
60%
60%
7%
13%
10% 0%
0%
Σε καμβά
Ποσοστό κοριτσιών 56%
Σε καμβά
Ποσοστό αγοριών 60%
Σε άμμο
30%
Σε άμμο
13%
Σε ξύλο
7%
Σε ξύλο
27%
Αγιογραφία
7%
Αγιογραφία
0%
3.Ποιον από τους παρακάτω θεωρείτε τον μεγαλύτερο καλλιτέχνη:
70% 80%
60%
63%
70%
50%
60%
40%
50%
73%
40%
30%
30%
27%
20%
20% 10%
10% 10% 0%
Ποσοστό κοριτσιών
17%
0%
10%
Ποσοστό αγοριών
Λεονάρτο ντα Βίντσι
63%
Λεονάρτο ντα Βίντσι
73%
Σαλβαντόρ Νταλί
27%
Σαλβαντόρ Νταλί
17%
Ντε λα Κρουά
10%
Ντε λα Κρουά
10%
4.Ποιό από τα παρακάτω θεωρείς σπουδαιότερο έργο;
50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Γκουέρνικα
60%
43%
53%
50%
33% 40% 30% 17%
23%
20%
20% 7% Ποσοστό κοριτσιών 33%
10% 0% Γκουέρνικα
4% Ποσοστό αγοριών 23%
Λιωμένα ρολόγια
17%
Λιωμένα ρολόγια
20%
Μόνα Λίζα
43%
Μόνα Λίζα
53%
Τα ήρεμα βουνά
7%
Τα ήρεμα βουνά
4%
5. Ποιοι από τους παρακάτω δεν είναι ζωγράφοι κατά τη γνώμη σας;
53% ΠΟΣΟΣΤΌ ΚΟΡΙΤΣΙΏΝ
60%
0%
ΠΟΣΟΣΤΌ ΑΓΟΡΙΏΝ
40% 7% 0%
Ντονατέλλο
0% 30%
10% 20%
40%
Ποσοστό κοριτσιών 53%
60%
0% Ντονατέλλο
20%
40%
60%
Ποσοστό αγοριών 60%
Πικάσο
0%
Πικάσο
0%
Έντγκαρ Άλλαν Πόε
40%
Έντγκαρ Άλλαν Πόε
30%
Ελ Γκρέκο
7%
Ελ Γκρέκο
10%
80%
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Τα αποτελέσματα στις περισσότερες ερωτήσεις ήταν αρκετά ικανοποιητικά για εμάς αφού έδειξαν ότι πολλοί μαθητές από το λύκειο μας γνωρίζουν από την όμορφη και σημαντική τέχνη. Μπορούμε να πούμε πως η γνώση αυτή θα διευρύνει αρκετά το πνεύμα των μαθητών ,ειδικά τώρα που είναι εφοδιασμένοι με περισσότερες γνώσεις. Επίσης εάν κάποιος από τους μαθητές ενδιαφέρθηκε και πιθανότατα μπορεί να έχει την επιθυμία ενασχόλησης με αυτή τη μορφή τέχνης θα μπορούσε να εξασκηθεί και ίσως να ανακαλύψει κάποιο κρυφό ταλέντο. Έτσι ο μαθητής θα έχει τη δυνατότητα να εκφραστεί ψυχικά και να δημιουργήσει.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ http://www.matia.gr/7/73/7304/7304_1_5.html http://www.matia.gr/7/73/7304/7304_2_02.html http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%AC%CE%BC%CF%80%CE%BB%CE%BF_%CE%A0 %CE%B9%CE%BA%CE%AC%CF%83%CE%BF http://www.krionas.com/?artid=24 http://zografiki.gr/index.php/%CF%84%CE%B1%CF%81%CE%B5%CF%8D%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82%CE%B6%CF%89%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82