Κυριακή 3 Ιουνίου 2012
Αποψη της εκκλησίας των Αγ. Αποστόλων
Θεσσαλονίκη: μαθαίνοντας την πόλη Ο Ρωμαϊκός, ο Βυζαντινός, ο Οθωμανικός, ο Εβραϊκός περίπατος, η Διαχρονική Θεσσαλονίκη και οι Βίλες της. Εκκλησιές και τείχη, μνημεία, λουτρά, φρούρια, κάστρα και μονές. Στους δρόμους της όμορφης Θεσσαλονίκης!
Το Πασά Χαμάμ
Κείμενο - φωτογραφίες: Ντέπυ Χιωτοπούλου
ι να πρωτοδείς σ’ αυτήν την πόλη!» συζητούσαν δυο φίλες που συμμετείχαν σε μια από τις τριάντα έξι συνολικά ξεναγήσεις που διοργανώνει ο δήμος Θεσσαλονίκης μέσα από το πρόγραμμα «Γνωρίζω και μαθαίνω την πόλη μου». Οντως, σκέφτομαι, τι να πρωτοδείς σε μια πόλη που την περπατάμε καθημερινά και που όμως πολλοί από εμάς δε γνωρίζουμε τους θησαυρούς της, τα μνημεία της, την ιστορία τους, την πολιτιστική τους κληρονομιά! Μ’ αυτά και με κείνα, αποφάσισα να συμμετάσχω σε μια από τις 36 ξεναγήσεις του δήμου Θεσσαλονίκης, ένα πρόγραμμα που ξεκίνησε στις 5 Μαΐου 2012, ολοκληρώνεται στις 17 Ιουνίου 2012, και στόχος του είναι η ανάδειξη, η διάδοση και η προβολή των μοναδικών πολιτιστι-
«Τ
κών εμπειριών που έχει να προσφέρει η Θεσσαλονίκη, καθώς και η σύνδεση της ταυτότητας της πόλης με τα πολιτιστικά της σύμβολα. Η Διαχρονική Θεσσαλονίκη ήταν ο περίπατος που ακολούθησα και τα μνημεία που περιελάμβανε ήταν η εκκλησία των Αγίων Αποστόλων, τα δυτικά Τείχη, το Πασά Χαμάμ, το ξενοδοχείο «Βιέννη», το άγαλμα του Βασιλιά Κωνσταντίνου, το φρούριο Βαρδαρίου (Τοπ Χανέ), η οικία Πετρίδη και ο παλιός σιδηροδρομικός σταθμός. Ξεκινάμε, λοιπόν, από την εκκλησία των Αγίων Αποστόλων, στην ομώνυμη πλατεία, κάτω από την οδό Αγ. Δημητρίου, στο τέλος της Ολύμπου. Εκεί μια «παρέα» 35 ατόμων, διάφορων ηλικιών, με ξεναγό την Εύη Πατσιά και συνοδό την πρόεδρο της Β’ Δημ. Κοινότητας Βάσω Βαταμίδου - Μαρασλίδου, ακολούθησε μια πολύ ενδιαφέρουσα δίωρη ξενάγηση σε μνημεία της Θεσσαλονίκης. Η εκκλησία των Αγίων Αποστόλων και τα δυτικά τείχη Η βυζαντινή εκκλησία των Αγ. Αποστόλων υπήρξε καθολικό μονής, χτίστηκε μεταξύ 1310 – 1314 από τον Πατριάρχη Νήφωνα, ενώ δεύτερος κτήτορας της μονής αναφέρεται ο μοναχός και μαθητής του Νήφωνος Παύλος ο οποίος αφιέρωσε την εκκλησία στη Θεοτόκο.
Η σημερινή ονομασία της οφείλεται στη λαϊκή δοξασία ότι ο ναός καλυπτόταν από 12 θόλους, που συμβόλιζαν τους Δώδεκα Αποστόλους. Μεταξύ 1520-1530 ο ναός μετατράπηκε σε τζαμί από τον Cezeri Kasim Pasa, το όνομα του οποίου πήρε. Ονομαζόταν όμως και Soguk Su (τζαμί του κρύου νερού) από το κρύο νερό της παρακείμενης κινστέρνας. Από το μοναστηριακό συγκρότημα διατηρούνται σήμερα, εκτός από το καθολικό, ο πυλώνας στα νοτιοδυτικά του και η βυζαντινή δεξαμενή (κινστέρνα) στα βορειοδυτικά του. Τη σπουδαιότητα του πατριαρχικού ιδρύματος μαρτυρούν, όχι μόνο η μεγάλη του έκταση αλλά και η λαμπρότητα του αρχιτεκτονήματος και του εσωτερικού διάκοσμου, όπου από τη μέση και πάνω υπάρχουν ψηφιδωτά, ενώ από τη μέση και κάτω τοιχογραφίες. «Αξίζει να δείτε τη ρίζα του Ιεσσαί που περιγράφει το γενεαλογικό δέντρο της Παναγίας, ένα χέρι που κρατάει τις ψυχές, καθώς και τη Σαλώμη να χορεύει και το γεύμα του Ηρώδη», ενημέρωσε το γκρουπ η ξεναγός Εύη και κατά μικρές ομάδες εισχωρούσαμε στο εσωτερικό του ναού να θαυμάσουμε τις αγιογραφίες παρά το γεγονός ότι εκείνη την ώρα τελούνταν βάπτιση (σ.σ. η Ρίζα του Ιεσσαί βρίσκεται δεξιά του ναού, το