Vitality 15

vitality sunday

Νο 15 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΣK στα πέριξ

Healthy escape για όλους

Real Story

Χριστούγεννα μετά το διαζύγιο

Ασθένειες & γονίδια Είμαι αυτό που κληρονόμησα;

Άτακτα παιδιά Η τιμωρία είναι λύση;

Φαινόμενο

Placebo

δια τρο φή

Εξαπάτηση που «πιάνει»!

γιορτινή... αποτοξίνωση

ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΣΤΙΣ 24/12 ΜΕ ΤΟΝ «ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ» ΚΑΙ ΣΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΑ ΠΕΡΙΠΤΕΡΑ ΜΕ 2,00 €

ΟΙ ΔΙΕΘΝΩΣ ΒΡΑΒΕΥΜΕΝΕΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΕΣ ΜΑΣ ΚΡΥΒΟΥΝ ΜΕΣΑ ΤΟΥΣ ΜΙΑ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗ ΓΕΥΣΤΙΚΗ ΑΠΟΛΑΥΣΗ.

ΝΕΑ ΚΑΤΕΨΥΓΜΕΝΑ ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ TRATA ON ICE. ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΤΑ ΔΟΚΙΜΑΣΕΤΕ.

www.konva.gr

EUROPEAN DESIGN AWARDS 2011 Silver award

RED DOT COMMUNICATION DESIGN AWARDS 2011 Red Dot design award 2011

PENTAWARDS 2011 Gold award

DIELINE AWARDS 2011 Bronze award

index

vitality sunday

Νο 15, ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ

Εκδoτική Βoρείoυ Ελλάδoς Α.Ε. Δαναΐδων 4, τ.κ 54626 - Θεσσαλoνίκη ΤΗΛ. ΣΥΝΤΑΞΗΣ: 2310 779265, FAX: 2310 257322 ΤΗΛ. ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: 2310 779319 ΕΚΔOΤΗΣ:

Αλέξανδρoς Μπακατσέλoς ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Ε.Β.Ε. Α.Ε.:

Τάσος Κυριακίδης ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ Ε.Β.Ε.:

Άσπα Πάσσιoυ aspa@ekdotiki.gr ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ SUNDAY VITALITY:

Σοφία Κωνσταντινίδου - Σγουρόγλου skonstantinidou@ekdotiki.gr CREATIVE ART DIRECTOR:

Γιάννης Σιγoύρoς yiannis@ekdotiki.gr ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΡΙΑ ΕΚΔOΣΗΣ:

Μαίρη Αλισάνογλου malisanoglou@ekdotiki.gr ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ OΜΑΔΑ:

Σταυριάννα Αντωνίου, Θόδωρος Γιαχουστίδης, Άννα-Μαρία Καραγιώργη, Εύη Καρκίτη, Λένια Κιουμή, Χριστίνα Κυπαρισσά, Ελένη Μιχαηλίδου ΕΙΔΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΔΑ: Ειρήνη Πασχαλέρη, Βιολόγος με ειδίκευση στη διατροφή ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΑΓΟΡΑΣ: Αναστασία Παπανάκου ΑΤΕΛΙΕ: Μενέλαος Γεωργίου, Άννα Τσολάκη ΦΩΤOΓΡΑΦOΣ: Γρηγόρης Σιαμίδης ΠΡΑΚΤΟΡΕΙΑ: APEIRON, CORBIS, VISUAL HELLAS, FOTOLIA, ISTOCKPHOTO ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Θέκλα Κωστάκου ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: Αδαμαντία Γκούβα ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Ε.Β.Ε.:

Αγγελική Καράνου akaranou@ekdotiki.gr ADVERTISING MANAGER:

Τζίνα Σαλαμπάση tsalabasi@ekdotiki.gr ΥΠΕΥΘΥΝΕΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ:

Kατερίνα Δάλλα, kdalla@ekdotiki.gr Μαριλίζα Καλέση, mkalesi@ekdotiki.gr Eλένη Ομήρου, eomirou@ekdotiki.gr ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ:

Eλένη Παπαδοπούλου, epapadopoulou@ekdotiki.gr New Business Manager:

Λένα Αντωνοπούλου, lantonopoulou@ekdotiki.gr ΥΠOΔOΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Μάντω Γαλανού, diafimisi@ekdotiki.gr, τηλ. 2310 779176, fax: 2310 779301 ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ:

Στέλλα Παπαδοπούλου, ad@ekdotiki.gr, τηλ. 2310 779273 ΓΡΑΦΕΙΟ ΑΘΗΝΑΣ: Βουλής 14, Σύνταγμα, τ.κ 10563,

τηλ. 210 7255850, 210 7256764 ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Ε.Β.Ε.: Σoφία Ψιλoπoύλoυ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΠΙΚOΙΝΩΝΙΑΣ Ε.Β.Ε.: Φωτεινή Καρπούζα ΤΜΗΜΑ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Ε.Β.Ε.: Μαριλίζα Καλέση ΔΙΑΧΩΡΙΣΜOΙ - ΜOΝΤΑΖ:

«Pre - press» Εκδoτική Βoρείoυ Ελλάδoς Α.Ε., Δαναΐδων 4, Θεσσαλoνίκη, τ.κ 54626, τηλ. 2310 779279 ΒΙΒΛΙOΔΕΣΙΑ - ΕΚΤΥΠΩΣΗ:

«Φίλιππoς» Εκδoτική Βoρείoυ Ελλάδoς Α.Ε., Βιoμηχανική Περιoχή Κιλκίς - Σταυρoχώρι, τηλ. 23410 72179, 72180, 72181 Το Sunday VITALITY κυκλοφορεί με τον «Αγγελιοφόρο της Κυριακής» και στη συνέχεια αυτόνομα στα περίπτερα. ΧΕΙΡOΓΡΑΦΑ ΚΑΙ ΦΩΤOΓΡΑΦΙΕΣ ΔΕΝ ΕΠΙΣΤΡΕΦOΝΤΑΙ. ΑΠΑΓOΡΕΥΕΤΑΙ Η ΑΝΑΔΗΜOΣΙΕΥΣΗ, Η ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ, OΛΙΚΗ, ΜΕΡΙΚΗ΄Ή ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΗ΄Ή ΚΑΤΑ ΠΑΡΑΦΡΑΣΗ΄Ή ΔΙΑΣΚΕΥΗ΄Ή ΑΠOΔOΣΗ ΤOΥ ΠΕΡΙΕΧOΜΕΝOΥ ΤOΥ ΠΕΡΙOΔΙΚOΥ ΜΕ OΠOΙOΝΔΗΠOΤΕ ΤΡOΠO, ΜΗΧΑΝΙΚO, ΗΛΕΚΤΡOΝΙΚO, ΦΩΤOΤΥΠΙΚO, ΗΧOΓΡΑΦΗΣΗΣ΄Ή ΑΛΛO, ΧΩΡΙΣ ΠΡOΗΓOΥΜΕΝΗ ΓΡΑΠΤΗ ΑΔΕΙΑ ΤOΥ ΕΚΔOΤΗ. ΝOΜOΣ 2121/1993 ΚΑΙ ΚΑΝOΝΕΣ ΔΙΕΘΝOΥΣ ΔΙΚΑΙOΥ ΠOΥ ΙΣΧΥOΥΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ.

ΣΤΗΛΕΣ 4. F.A.Q. Τρεις ειδικοί απαντούν. 6. HEALTH NEWS. Νέα από τον κόσμο της υγείας. 10. ANALYZE IT. Προβιοτικά.

14. ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΟΥ ΜΗΝΑ. Από τον Γιώργο Χειμωνέτο.

15. APOTHEKE. Healthy and beautiful! 18. Η ΚΑΛΗ ΜΕΡΑ… Αγαπημένα μου βαράκια. 20. ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΕΠΟΧΗΣ. Γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσος. 22. HEALTHY BODY. Χέρια και χείλη. 24. TEST YOURSELF. Επιλέγοντας μαξιλάρι.

26. HEALTHY FOOD. Γιορτινή… αποτοξίνωση. 28. ALL ABOUT SPORTS. Ορειβασία. 32. ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ. Φαινόμενο Placebo.

46. HEALTHY KIDS. Πότε τιμωρούμε ένα παιδί; 48. REAL STORY. Χριστούγεννα μετά το διαζύγιο. 50. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ. Αποτελέσματα από τα labs. 54. HEALTHY ESCAPE. ΣK στα πέριξ. 58. FIT & STYLE. Snow report. 60. ΑΠΟΔΕΛΤΙΩΣΗ. 62. PET STORIES. Φροντίζετε σωστά το σκύλο σας; 64. ASTROLOGY. 66. E.R. Emergency Room.

ΘΕΜΑΤΑ 12. ΤΡΙΖΕΤΕ Ή ΣΦΙΓΓΕΤΕ ΤΑ ΔΟΝΤΙΑ ΣΑΣ; Υπάρχει λύση.

16. AYURVEDA. Διατροφή: «Ταξίδι» προς την υγεία. 34. INTERVIEW. Λάμα Όλε Νύνταλ. 36. ΑΓΚΥΛΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΠΟΝΔΥΛΙΤΙΔΑ. Ελπίδα από τα νέα φάρμακα.

40. ΦΛΕΒΙΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ. Απεικονιστική προσέγγιση με τη βοήθεια της υπερηχοτομογραφίας. 42. ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ. Ασθένειες & γονίδια.

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 11 - V I T A L I T Y • 3

ask the expert...

Ηλίας Τσάκος, FRCOG, CST, μαιευτήρας - χειρουργός γυναικολόγος, συνεργάτης της Κλινικής «Άγιος Λουκάς».

Δρ Ιωάννης Α. Ζούμπος, MD, PhD, FEBU, χειρουργός ουρολόγος - ανδρολόγος, συνεργάτης - υπεύθυνος Ουροδυναμικού Εργαστηρίου Κλινικής Euromedica «Κυανούς Σταυρός».

F.A.Q.

Δρ Αναστασία Σιδηροπούλου, πλαστική χειρουργός.

Τρεις ειδικοί δίνουν κάθε μήνα την επιστημονική τους απάντηση σε συνήθη ερωτήματα.

της Μαίρης Αλισάνογλου

Π

ότε μια γυναίκα βρίσκεται σε εμμηνόπαυση και ποιες είναι οι απαραίτητες εξετάσεις την περίοδο αυτήν; Ως εμμηνόπαυση ορίζουμε το χρονικό διάστημα στο οποίο παύει η λειτουργία των ωοθηκών. Η διαδικασία δε γίνεται απότομα, αλλά σταδιακά. Η περι-εμμηνοπαυσιακή περίοδος βιώνεται διαφορετικά από την κάθε γυναίκα. Η μέση ηλικία στην οποία ξεκινάει η εμμηνόπαυση είναι συνήθως τα 50 έτη. Μία γυναίκα είναι στην εμμηνόπαυση όταν δεν έχει περίοδο για 12 μήνες και δεν υπάρχει άλλο πρόβλημα υγείας που να δικαιολογεί κάτι τέτοιο. Τα συμπτώματα ποικίλλουν, όπως ποικίλλουν και οι επικείμενες αλλαγές και οι κίνδυνοι για τον οργανισμό κάθε γυναίκας. Σε γενικές γραμμές, ο γυναικολόγος καλείται να ασχοληθεί με ζητήματα όπως: ανακούφιση από τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης (εξάψεις, αϋπνίες, κατάθλιψη, ξηρότητα κόλπου κ.λπ.), αξιολόγηση και αντιμετώπιση των ουρογεννητικών διαταραχών, έλεγχος και αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης, έλεγχος μαστών και ενδομητρίου, χορήγηση ορμονικής υποκατάστασης, όπου υπάρχει ένδειξη κατόπιν του απαραίτητου συμπληρωματικού ελέγχου, συστάσεις για συμπλήρωση του ελέγχου από άλλες ιατρικές ειδικότητες.

4• VITALITY

- ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Τ

ι είναι η κιρσοκήλη και σε ποιο βαθμό επιδρά στην αντρική γονιμότητα;

Ως κιρσοκήλη περιγράφεται η διεύρυνση του κιρσοειδούς φλεβικού δικτύου που απάγει το αίμα από τους όρχεις προς τις μεγάλες φλέβες. Υπάρχει εκ γενετής και είναι συχνή, αφού συναντάται στο 15% των ανδρών. Η εντόπιση στο 90% των περιπτώσεων είναι αριστερή για ανατομικούς λόγους, ενώ στο 10% αμφοτερόπλευρη. Συνήθως είναι κατάσταση ασυμπτωματική, ωστόσο μπορεί να προκαλεί ελαφρύ βάρος ή και ψηλαφητή μαλακή μάζα στον όρχι. Μας απασχολεί διότι σχετίζεται με υπογονιμότητα στο 35% των πασχόντων. Η θεραπεία είναι κατεξοχήν χειρουργική, με μικροχειρουργικές τεχνικές τα τελευταία χρόνια. Είναι επέμβαση ημέρας με χαμηλά ποσοστά επιπλοκών. Τα μετεγχειρητικά ποσοστά βελτίωσης του σπέρματος προσεγγίζουν το 70% - 80%, σε διάστημα 6 - 12 μηνών, ενώ τα ποσοστά επιτυχούς κύησης κυμαίνονται μεταξύ 50% - 60% με τη συμπλήρωση έτους. Παράγοντες που επηρεάζουν την αποτελεσματικότητα της θεραπείας είναι η ηλικία των συζύγων, ιδιαίτερα της γυναίκας, η έλλειψη ατροφίας του όρχεως ή άλλη γενετήσια παθολογία του άνδρα (π.χ. προστατίτιδα, ανατομικά ενδοκρινικά προβλήματα).

Τ

ι είναι το Tray Life και ποια τα πλεονεκτήματά του;

Το Tray Life είναι μια μέθοδος αυτόλογης αναζωογόνησης των ιστών, που αξιοποιεί το πλάσμα και τους αυξητικούς παράγοντες των αιμοπεταλίων. Με λίγα λόγια, κάνουμε έγχυση του δικού μας πλάσματος στα σημεία που θέλουμε να βελτιώσουμε, απελευθερώνοντας τοπικά αυξητικούς παράγοντες, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για τη σωστή λειτουργία των ιστών, τη σύνθεση κολλαγόνου και τη δημιουργία νέων κυττάρων και κατά συνέπεια προκαλούμε αναγέννηση του δέρματος. Η μέθοδος είναι ανώδυνη και ολοκληρώνεται την ίδια μέρα στο ιατρείο, ύστερα από μια μικρή αιμοληψία. Αμέσως μετά υπάρχει ελαφρύς ερεθισμός και ερυθρότητα, η οποία υποχωρεί σε 1 - 2 ώρες. Την επομένη μπορούμε να επανέλθουμε στις καθημερινές δραστηριότητες. Μπορεί να εφαρμοστεί στο πρόσωπο χαρίζοντας ελαστικότητα, μείωση των ρυτίδων, μείωση των κηλίδων και άλλων μελαγχρωματικών βλαβών. Ακόμη δίνει λάμψη και ομοιομορφία. Στο σώμα μειώνει την όψη φλοιού πορτοκαλιού και βελτιώνει την κυτταρίτιδα και στο τριχωτό της κεφαλής δυναμώνει την αδύναμη τριχοφυΐα και προλαμβάνει την τριχόπτωση σε άνδρες, αλλά και γυναίκες, με ανδρογεννητική αλωπεκία.

η 1η σειρά περιποίησης με βιο-ενεργά συστατικά

εμπνευσμένη από τη φύση

Στην dr.organic χρησιμοποιούμε κάθε ενεργό συστατικό σαν βάση για τη δημιουργία των προϊόντων μας

Βιολογική Αλόη Βέρα

Βιολογική Βιταμίνη E

Βιολογικό Tea Tree

Βιολογικό Μέλι Μανούκα

Βιολογικό Λάδι Ελιάς

Βιολογικός Βασιλικός Πολτός

Βιολογικό Έλαιο Τριαντάφυλλου

Μία ολοκληρωμένη προσέγγιση στην υγεία και την ευεξία ξεκινάει με τη διασφάλιση ότι τα προϊόντα που χρησιμοποιούμε στο δέρμα μας εξωτερικά, είναι βιολογικά και τόσο φυσικά, όσο και αυτά που καταναλώνουμε εσωτερικά

ISO-PLUS Á.Å. ðñïôåßíåé...öõóéêÜ!

ÁÈÇÍÁ: Τ. 210 95 79 707 • F. 210 95 72 169 • e-mail: info@iso-plus.gr • www.iso-plus.gr • ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: Τ. 2310 028 668 • F. 2310 028 668 εσωτ. 2301

health news

Πρωτοποριακές πρωτοβουλίες

από τον Τομέα Διαβήτη της Bayer

Ο Τομέας Διαβήτη της Bayer, με στόχο να βρίσκεται πάντα κοντά στα άτομα με διαβήτη, υποστήριξε πρωτότυπες πρωτοβουλίες που υλοποιήθηκαν με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη. Συγκεκριμένα, στήριξε την πρωτοποριακή, σε παγκόσμιο επίπεδο, τριήμερη εκδήλωση της Π.Ο.Σ.Σ.Α.Σ.ΔΙΑ. (Πανελλήνια Ομοσπονδία Σωματείων Συλλόγων Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη) με το Διαβητικό Χωριό, με την παροχή μετρητών σακχάρου για τις δωρεάν μετρήσεις, καθώς και με τη διάθεση ενημερωτικού υλικού. Επιπλέον, μεγάλο ενδιαφέρον συγκέντρωσε η πρωτοβουλία του Τομέα Διαβήτη της Bayer με τη δημιουργία του Διαβητικού Δέντρου, εξασφαλίζοντας, έτσι, ένα χώρο έκφρασης σε όλους όσοι επισκέφτηκαν το Διαβητικό Χωριό για να μοιραστούν τις σκέψεις τους και τις ευχές τους για μια καλύτερη ζωή με το διαβήτη.

Εξέταση αίμτοατος προβλέπει

Α λ τ σ χ ά ι μ ερ

ί η αίματος θα αρκε Μια απλή εξέτασ όεπ α (πιθανώς στ στο άμεσο μέλλον ) προκειμένου μενα τρία χρόνια σος Αλτσχάιμερ, ν’ ανιχνευθεί η νό ό ε χρόνια πριν απ τουλάχιστον πέντ ν τω ν συμπτωμά την εκδήλωση τω ς ιρη ανίχνευση τη της. Με την έγκα να ξεκινά άμεσα νόσου, θα μπορεί γς. Έτσι, θα επιτυ και η θεραπεία τη σε τα αποτελέσμα χάνονται καλύτερα ή της. Επιπλέέλιξ ό,τι αφορά στην εξ νειίχνευση της ασθέ ον, η έγκαιρη αν ανοίξει το δρόμο ας αναμένεται να ν οι ασθενείς να μη ώστε στο μέλλον πλήρως. την αναπτύσσουν

6• VITALITY

- Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 11

Η απενοχοποίηση της

σοκολάτας

Η επιστήμη φαίνεται ότι… σιγοντάρει τη σοκολάτα, η οποία ειδικά αυτήν την περίοδο έχει την τιμητική της. Πρόσφατη μελέτη από τον Καναδά κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η σοκολάτα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, αλλά και τον κίνδυνο θανάτου σε άτομα που έχουν ήδη υποστεί εγκεφαλικό. Η συγκεκριμένη μελέτη πραγματοποιήθηκε σε 33.000 εθελόντριες ηλικίας 49 έως 83 ετών και διήρκεσε 10 χρόνια. Στο διάστημα αυτό οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όσο περισσότερη σοκολάτα έτρωγαν εκείνες τόσο λιγότερα εγκεφαλικά επεισόδια πάθαιναν.

της Μαίρης Αλισάνογλου

Το χασμουρητό δείχνει ενδιαφέρον «Το ξανθό μου παραμένει πάντα φωτεινό με την απόχρωση 01!», Νάντια Μπουλέ.

«Το ξανθό μου

Είμαστε παραμένει πάντα πρωταθλητές!λαμπερό με την

vitality ✁

sunday

Μήπως Έχετε Κιρσούς & Ευρυαγγείες;

ξανθό Excellence «Το ξανθό μου παραμένει πάντα ζωντανό με την απόχρωση 7.31!», Ναταλία Γερμανού.

Tρεις πανέμορφες γυναίκες απογειώνουν το απόλυτο ξανθό της Excellence από τη L’Oréal Paris. Η Νάντια Μπουλέ, η Φαίη Σκορδά και η Ναταλία Γερμανού δοκιμάζουν τα υπέροχα ξανθά της Excellence και σας καλούν να βρείτε την απόχρωση που ταιριάζει στο δικό σας στιλ. Γιατί σας αξίζει!

Η Εκδοτική Βορείου Ελλάδος και το Sunday Vitality προσφέρουν σε όλους τους αναγνώστες του περιοδικού τη δυνατότητα να πραγματοποιήσουν με έκπτωση 35% την απεικονιστική εξέταση έγχρωμου υπερηχογραφήματος Triplex Φλεβών Κάτω Άκρων. Το Triplex Φλεβών Κάτω Άκρων είναι μία ανώδυνη εξέταση η οποία θα δείξει αν υπάρχει θρόμβωση σε κάποιο σημείο του φλεβικού δικτύου των κάτω άκρων, αν λειτουργούν καλά οι βαλβίδες ή αν υπάρχει ανεπάρκεια. Επίσης, θα εκτιμηθούν ο βαθμός της ανεπάρκειας και η έκτασή της. Όλες αυτές οι πληροφορίες είναι πολύ χρήσιμες για τον αγγειοχειρουργό προκειμένου να προτείνει την καταλληλότερη θεραπευτική αγωγή. Χορηγός της εξέτασης είναι η ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΗ Θεσσαλονίκης, Βασ. Όλγας 154 - περιοχή Μαρτίου. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνούν καθημερινά με τη ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΗ Θεσσαλονίκης, στο τηλέφωνο 2310 880100 - 99, για να κλείσουν ραντεβού. Η παροχή ισχύει έως 28.01.2012 με την προσκόμιση του παρόντος δελτίου.

Προσφορά ΥΓΕΙΑΣ

Ιταλοί ερευνητές έρχονται να αντικρούσουν με επιστημονικά δεδομένα την άποψη που υπήρχε μέχρι σήμερα πως το χασμουρητό δείχνει ότι κάποιος βαριέται. Οι επιστήμονες τώρα υποστηρίζουν ότι ειδικά το μεταδοτικό χασμουρητό φανερώνει συμπάθεια και οικειότητα προς το συνομιλητή μας, οπότε μπορείτε να χασμουρηθείτε άφοβα!

απόχρωση 9.1!», Φαίη Σκορδά.

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 11 - V I T A L I T Y • 7

health news Η δύναμη του ιαματικού νερού στο σπίτι σας! Το «Thermae Sylla Spa & Wellness Hotel» δημιούργησε τα δικά του καλλυντικά. H σειρά καλλυντικών περιλαμβάνει βιολογικά προϊόντα, κατάλληλα για όλους τους τύπους δέρματος, πλούσια σε αντιοξειδωτικά στοιχεία και βιταμίνες που κλείνουν μέσα τους όλα τα οφέλη του ιαματικού νερού της Αιδηψού. Η σειρά, που περιλαμβάνει βιολογικό γαλάκτωμα καθαρισμού, αντιρυτιδική κρέμα, μάσκα λάσπης με ιαματικό νερό, toner spray προσώπου (ιαματικού νερού), βιολογικό ορό και αντιρυτιδικό lifting, διατίθεται αποκλειστικά στο χώρο του Spa, ενώ σύντομα θα μπορείτε να τη βρείτε και σε επιλεγμένα καταστήματα σε όλη την Ελλάδα.

Δεν έχω λεφτά, έχω κιλά! Η ανησυχία για την οικονομική δυσπραγία φαίνεται, σύμφωνα με έρευνες, ότι επηρεάζει εκτός από την τσέπη και τα κιλά μας. Έτσι, ένας στους δέκα δηλώνει ότι τρώει περισσότερο και πιο άστατα, με αποτέλεσμα το 48% των γυναικών και το 39% των αντρών να έχουν πάρει επιπλέον βάρος.

Προβλήματα ύπνου;

Δοκιμάστε το

χυμό κεράσι! Οι εθελοντές που συμμετείχαν στην έρευνα, η οποία δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό «European Journal of Nutrition», χρειάστηκαν μόλις δύο ποτήρια χυμό κεράσι για να κοιμηθούν 39 λεπτά περισσότερο κατά μέσο όρο!

8• VITALITY

- Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 11

Spray it, Shape it, Shift it! Τα OSiS+ Style Shifters της Schwarzkopf Professional είναι η νέα γενιά υγρών σπρέι με ψεκαζόμενα σταγονίδια που εξασφαλίζει εύκολη και απίστευτα λεπτή κατανομή στα μαλλιά, προσφέροντας αμέτρητες επιλογές styling. Διατηρούν τέλειο έλεγχο χωρίς να βαραίνουν, να κοκαλώνουν, να γυαλίζουν ή να θαμπώνουν τα μαλλιά και χαρίζουν ένα φυσικό αποτέλεσμα!

Αντιγήρανση από τη φύση

Η Diadermine Bio Expertise είναι η νέα βιολογική σειρά προϊόντων αντιγήρανσης η οποία συνδυάζει την υψηλή αντιγηραντική δράση με βιολογικά συστατικά, όπως το εκχύλισμα σταφυλιών και η φυτική retinyl, που επανορθώνουν τη σφριγηλότητα του δέρματος και μειώνουν τις ρυτίδες. Η σειρά περιλαμβάνει τρεις κρέμες: ημέρας, νύχτας και ματιών και δύο προϊόντα καθαρισμού - ντεμακιγιάζ, ένα σε μορφή σπρέι και ένα σε μορφή γαλακτώματος.

Αλκοόλ με πτυχίο Όσο πιο μορφωμένη είναι μια γυναίκα τόσο περισσότερο αλκοόλ καταναλώνει. Αυτό τουλάχιστον ισχυρίζεται έρευνα Βρετανών επιστημόνων, από το London School of Economics, η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Social Science and Medicine». Πιο συγκεκριμένα, οι γυναίκες απόφοιτοι ανώτερης εκπαίδευσης είχαν 71% περισσότερες πιθανότητες να καταναλώνουν αλκοόλ συχνότερα σε σχέση με εκείνες κατώτερης εκπαίδευσης. Το ποσοστό αυτό έφτανε το 86% στις γυναίκες πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, με αποτέλεσμα οι πιο μορφωμένες να έχουν 1,7 φορές περισσότερες πιθανότητες να αντιμετωπίσουν πρόβλημα αλκοολισμού. Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 1 - V I T A L I T Y •9

analyze it!

Προβιοτικά

Βακτήρια «υπέρ της ζωής»!

Βάζουν τα θεμέλια για τη μακροβιότητα, ενισχύοντας την άμυνα και την ισορροπία του οργανισμού.

Π

αρόλο που τα προϊόντα με την ετικέτα «προβιοτικά» (probiotics) εμφανίστηκαν μόλις τα τελευταία χρόνια στην αγορά τροφίμων, η ιστορία τους δεν είναι καινούργια. Σύμφωνα με τις θεωρίες που διατύπωσε για πρώτη φορά ο Élie Metchnikoff στα τέλη του 19ου αιώνα, οι μικροοργανισμοί που εντοπίζονται στο γιαούρτι και σε άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα (Lactobacillus bulgaricus και Streptococcus thermophilus) έχουν ευεργετική επίδραση στην υγεία του ανθρώπου συνολικά. Οι μικροοργανισμοί αυτοί είναι ωφέλιμα βακτήρια, που «κατοικούν» στον ανθρώπινο οργανισμό κατά τρισεκατομμύρια και φροντίζουν για τη διατήρηση της ισορροπίας του, ενισχύοντας την άμυνά του. Μάλιστα, ο συνολικός αριθμός τους είναι ίσως μεγαλύτερος και από τον αριθμό των κυττάρων του ανθρώπινου σώματος. Τα περισσότερα απ’ αυτά βρίσκονται στο πεπτικό σύστημα και ειδικότερα στην περιοχή του εντέρου. Η καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό απ’ αυτό που οι επιστήμονες εκλαϊκευμένα αποκαλούν «εντερική χλωρίδα», η οποία με τη σειρά της εξαρτάται και από τη σωστή και ισορροπημένη διατροφή.

Προϊόντα με ετικέτα Τα τελευταία 10 χρόνια εμφανίστηκαν στην αγορά νέοι τύποι γαλακτοκομικών, που παρασκευάζονται με τη χρήση των προβιοτικών βακτηρίων. Δηλαδή, στους ήδη υπάρχοντες «καλούς» μικροοργανισμούς προστίθενται κι άλλοι, αυξάνοντας την ευεργετική επίδραση των προϊόντων -όπως είναι το ξινόγαλα και το γιαούρτι. Προϋπόθεση για όλα τα παραπάνω είναι να παραμείνουν οι μικροοργανισμοί ζωντανοί. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι η θερμοκρασία διατήρησης του προϊόντος και η συσκευασία του παίζουν κεντρικό ρόλο στο κατά πόσο τελικά θα αποκομίσουμε κάποια οφέλη από τα προβιοτικά.

TIP

Νόστιμο και υγιεινό Το νέο «Activia μικρό γεύμα» της Danone περιλαμβάνει το Activia χαμηλών λιπαρών και ελληνικά κριτσίνια και μπορεί να αποτελέσει ένα χορταστικό σνακ, κάθε στιγμή της ημέρας.

10 • V I T A L I T Y

- ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011

της Άννας - Μαρίας Καραγιώργη

Προβιοτικά επειδή: • Ρυθμίζουν τη λειτουργία του εντέρου.

• Αναστέλλουν τη δράση του ελικοβακτηρίου του πυλωρού -του μικροβίου που ενοχοποιείται βασικά για το έλκος. Επίσης, βελτιώνουν την ανεκτικότητα στη λακτόζη.

• Συμβάλλουν στην ανακούφιση από τα συμπτώματα του ευερέθιστου εντέρου, ενώ έχουν ευεργετική δράση και σε φλεγμονώδεις νόσους του παχέος εντέρου, όπως η ελκώδης κολίτιδα.

• Προφυλάσσουν από κολπίτιδες, μυκητιάσεις και άλλα γυναικολογικά προβλήματα, καθώς η κατανάλωση προβιοτικών επαναφέρει την ισορροπία στον κόλπο.

• Συνεισφέρουν σ’ ένα ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα, προφυλαγμένο από αλλεργίες.

• Βοηθούν στις ασθένειες των αρθρώσεων. Ωστόσο, οι σχετικές έρευνες είναι π ε ρ ι ο ρ ι σ μ έ ν ε ς κα ι τ α αποτελέσματά τους δεν είναι ασφαλή ακόμη.

• Συμβάλλουν στη μείωση των επιπέδων χοληστερίνης, χωρίς όμως να έχει αποσαφηνιστεί η ακριβής δράση τους.

Διευκρινίζοντας...

• Οι επιστήμονες είναι βέβαιοι για την ευεργετική δράση των προβιοτικών, χωρίς όμως να έχουν αποδείξει ακόμη με ποιον τρόπο δρα κάθε «καλό» βακτήριο.

• Τα προβιοτικά δεν έχουν αντενδείξεις γιατί δεν πρόκειται για φάρμακα. Επομένως, είναι ασφαλείς τροφές, που μόνο καλό μπορούν να μας κάνουν, είτε αντιμετωπίζουμε κάποιο πρόβλημα υγείας είτε όχι.

υγεία των δοντιών

Τρίζετε ή σφίγγετε τα δόντια σας;

Υπάρχει λύση Τους τελευταίους μήνες όλο και περισσότεροι άνθρωποι παραπονιούνται ότι τρίζουν ή σφίγγουν τα δόντια τους κατά τη διάρκεια της νύχτας, με αποτέλεσμα να ξυπνούν την επομένη με πονοκέφαλο ή κούραση στα σαγόνια και στους μυς του προσώπου και των γνάθων.

H

του Κωνσταντίνου Κουντουρά* έξαρση του φαινομένου φαίνεται να οφείλεται στο έντονο άγχος που βιώνουν λόγω της οικονομικής κρίσης, ωστόσο το συγκεκριμένο πρόβλημα έχει λύση.

Αίτια και συμπτώματα

Οι περισσότεροι από τους ασθενείς σφίγγουν και τρίζουν τα δόντια τους κατά τη διάρκεια της νύχτας, ενώ περνούν από ένα βαθύ στάδιο ύπνου σε ένα πιο ελαφρύ. Τα δόντια λόγω της συχνότητας και της έντασης του τριξίματος μπορεί να φθαρούν σοβαρά. Κάποιοι ασθενείς, επίσης, τρίζουν ή σφίγγουν τα δόντια τους και κατά τη διάρκεια της ημέρας, αντιδρώντας με τον τρόπο αυτόν ασυναίσθητα σε καθημερινές αγχώδεις καταστάσεις. Το τρίξιμο ή το σφίξιμο των δοντιών προκαλείται από την υπερλειτουργία των μυών του προσώπου και των γνάθων. Οι υψηλές δυνάμεις που αναπτύσσονται μεταφέρονται στα δόντια, με αποτέλεσμα όχι μόνο τα φυσικά δόντια αλλά και τυχόν προσθετικές αποκαταστάσεις να φθείρονται ή να σπάνε. Οι ασθενείς που τρίζουν τα δόντια τους μπορεί να αναφέρουν ημικρανίες, πόνο και ακαμψία στα σαγόνια, σπασμούς στους κροταφικούς μυς ή στα πλευρά των σιαγόνων, πόνο πάνω από τ’ αφτιά ή στον κρόταφο ή ακόμη και αυχενικά προβλήματα.

Θεραπεία Όταν η υπερλειτουργία των μυών ευθύνεται για τα συμπτώματα, άμεση προτεραιότητα της θεραπείας είναι να απαλύνουμε τον πόνο ή την ενόχληση χαλαρώνοντας και ξεκουράζοντας τους μυς του προσώπου και των γνάθων. Σ’ αυτήν την περίπτωση, η ανακούφιση των συμπτωμάτων μπορεί να επιτευχθεί με την κατασκευή από τον οδοντίατρο ενός οικονομικού, εντελώς μη επεμβατικού σκληρού ακρυλικού νάρθηκα που εφαρμόζει μόνο στα πρόσθια δόντια της άνω γνάθου.

12 • V I T A L I T Y

- ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Η απλή και οικονομική κατασκευή αυτού του ειδικού διαγνωστικού νάρθηκα μπορεί να πραγματοποιηθεί εύκολα σε μία και μόνο συνεδρία. Ο ασθενής μπορεί να κουμπώνει τον κινητό αυτόν ακρυλικό νάρθηκα στα δόντια του, κατά βούληση, συνήθως πριν κοιμηθεί το βράδυ ή ακόμη και κατά τη διάρκεια της ημέρας, όταν επιζητεί ανακούφιση από τα ενοχλητικά ή ακόμη κι επίπονα συμπτώματα που προκαλούν το σφίξιμο ή το τρίξιμο των δοντιών. Στο δεύτερο στάδιο θεραπείας, αφού ο ασθενής ανακουφιστεί από τα συμπτώματα -και αν, φυσικά, το επιθυμεί- μπορούν να διορθωθούν οι φθορές στα δόντια με αποκαταστατικές τεχνικές ελάχιστης παρέμβασης, με σχεδιασμό από τον οδοντίατρο των βέλτιστων επαφών των δοντιών μεταξύ τους. Σύγχρονα κεραμικά αλλά και συνθετικά υλικά στο χρώμα των φυσικών δοντιών μπορούν να προσκολληθούν στα φθαρμένα δόντια και να αποκαταστήσουν όχι μόνο την υγεία και τη λειτουργικότητα, αλλά και την αισθητική εικόνα του χαμόγελου. Επίσης, ο ακρυλικός νάρθηκας μπορεί εύκολα να προσαρμοστεί και να κουμπώσει πάνω στα αποκατεστημένα δόντια, έτσι, ώστε όχι μόνο να τα προστατεύει από φθορά, αλλά και συγχρόνως να συνεχίζει να αποτρέπει τυχόν σφίξιμο των δοντιών στο μέλλον λόγω άγχους.

Συμπερασματικά Αν ανήκετε στην κατηγορία των ανθρώπων που τρίζουν ή σφίγγουν τα δόντια τους και σας απασχολεί η φθορά που προκαλείται σ΄αυτά ή εάν αναζητάτε ανακούφιση στον πόνο ή την ενόχληση που νιώθετε, η επιλογή και η κατασκευή ενός κατάλληλου ακρυλικού νάρθηκα από τον οδοντίατρό σας μπορεί να σας δώσει τη λύση. ■

*Ο κ. Κωνσταντίνος Κουντουράς είναι οδοντίατρος προσθετολόγος, διδάκτωρ Προσθετικής και Βιοϋλικών, μετεκπαιδευθείς στο Tμήμα Οδοντικών Eμφυτευμάτων του Πανεπιστημίου της Ν. Υόρκης.

7H3H ĒđěĝďĕĄ ėĒđďĕĂĉđĖ Ĉ ĆČĄ ĕĊď ĖĆĈĂĄ ĔĄē čĄČ ĕđ ĘĄ ĝĆĈĎĝ ĔĄē êĂďĄČ ĆďĚĔĕĝ ĝĕČ Ė ÿĒĘĈČ ĔĖĔĘĀĕČĔĊ Ąďÿ ĈĔĄ Ĕĕđē ėĎĈĆ đďĀē ĕĊē Ĕĕđ ĄĕČčāē čđČĎĝĕĊĕĄē čĄČ ĔĈ ÿĎĎĈē ĎđČ ğĐĈČē čĄČ ĔĖĔĕĊ ĄĕČčĀē ĄĔċĀďĈČĈē ĝ Ěē ĕĄ čĄĒćČĄĆĆĈČĄčÿ ďđĔā ĄĕĄ ĆĈĆđďĝē đĖ ĔĊ ĄĂďĈČ ĝĕČ đ ĔĚĔĕĝē čĄČ ĕĄčĕČčĝē čĄċĄĒČĔ ĝē ĈĂďĄČ đĖĔČĄĔĕČčĝē ĆČĄ ĕĊď ĒĝĎĊęā ĕđĖē ì 7H3H ĔĖďĈĒĆÿĉĈĕĄČ ĔĕĈďÿ Ĉ ĈČćČčđĞē Ĕĕđď ĕđ ĀĄ ĕĊē đćđďĕČĄĕĒČčāē ĄĆčđĔ ĂĚē Ĉ ĕĊď ĒĝċĈĔĊ ďĄ ĄĖĐĊċĈĂ Ċ Ĉ ĂĆďĚĔĊ ĕđĖ čĝĔ đĖ ĆČĄ ĕĊď ĄďÿĆčĊ ĕĊē Ĕĕđ ĄĕČčāē ĖĆČĈČďāē čĄČ ĕĊē ĒĝĎĊęĊē ĕĚď ďđĔĊ ÿĕĚď ĕđĖ Ĕĕĝ Ąĕđē ãĎĄ ĕĄ ĒđěĝďĕĄ čĄĕĄĔčĈĖÿĉđďĕĄČ Ĉ ĔĕĝĘđ ĕĊ ćČĈĖčĝĎĖďĔĊ čĄČ ĕĊ ąĈĎĕĂĚĔĊ ĕĊē čĄċĊ ĈĒČďāē Ĕĕđ ĄĕČčāē ėĒđďĕĂćĄē òĄ Ĉ ČĔčĀ ĕĈĔĕĈ ĕđď đćđďĕĂĄĕĒđ ĔĄē Ąďÿ ĕĄčĕÿ ĘĒđďČčÿ ćČĄĔĕā ĄĕĄ øĄ ĖĎČčÿ čĄČ đČ ĔĖĔčĈĖĄĔĂĈē Ĉ ČĎĀĆđďĕĄČ Ĉ ĔĈąĄĔ ĝ Ĕĕđ ĈĒČąÿĎĎđď čĄČ ĝĎĄ ĕĄ ĒđěĝďĕĄ ĄďĄčĖčĎğďđďĕĄČ

7H3H ñĈĔđćĝďĕČĄ ąđĖĒĕĔÿčČĄ ĐĈčČďāĔĕĈ ĕđ ąđĞĒĕĔČĔ Ą Ąďÿ ĈĔĄ ĔĕĄ ćĝďĕČĄ ĔĄē

7H3H ëĈĎĀ ėċđĒĂđĖ òĄ ĈĂĔĕĈ čĄĎđĂ Ĉ ĕĄ ĈĔđćĝďĕČĄ ćČĄĔĕā Ąĕÿ ĔĄē ğĔĕĈ ĕđĖē ėċĝĒČđ

7H3H ôćđďĕđĆĎĖėĂćĈē çďĄĕđ ČčĀē đćđďĕđĆĎĖėĂćĈē ĔĈ ĈĆĀċĊ [ VOLP VOLP PHGLXP

7H3H 7RQJXH &OHDQHU ô ĆĎĚĔĔđčĄċĄĒČĔĕāē 7H3H ĈČğďĈČ ĕĊď čĄčđĔ ĂĄ ĕĊē ĄďĄ ďđāē čĄĕÿ

7H3H 0LQL IORVVHU àĘĈĕĈ đĎĞ ĔĕĈďÿ ĈĔđćĝďĕČĄ ćČĄĔĕā ĄĕĄ đčČ ÿĔĕĈ ĕR 0LQL IORVVHU ĕĊē 7H3H

7H3H ôćđďĕĝąđĖĒĕĔĈē đčČ ÿĔĕĈ ĕČē đćđďĕĝąđĖĒĕĔĈē 7H3H ç Ďā øĈĎĈČĝĕĊĕĄ

0DGH LQ 6ZHGHQ éČĄ ĈĒČĔĔĝĕĈĒĈē ĎĊĒđėđĒĂĈē čĄČ XVHU WLSV Ĉ ČĔčĈėĕĈĂĕĈ ĕđ VLWH Ąē

ΤΗΛ. 800 11 75222

(ΧΩΡΙΣ ΧΡΕΩΣΗ ΑΠΟ ΣΤΑΘΕΡΟ)

plac@otenet.gr www.placcontrol.gr

το μυστικό του μήνα

Γιώργος Χειμωνέτος

Γλιστρώντας στον πάγο… Έχει στο ενεργητικό του ευρωπαϊκές, παγκόσμιες και ολυμπιακές διακρίσεις στην ποδηλασία, ενώ έχει προκαλέσει -και συνεχίζει να προκαλεί- έντονες… συγκινήσεις και με τις εμφανίσεις του στην τηλεόραση. Ο Γιώργος Χειμωνέτος αποκαλύπτει τα μυστικά μιας καλής φυσικής κατάστασης και μιας ωραίας εμφάνισης. της Μαίρης Αλισάνογλου

Π

ΟΔΗΛΑΤΑΔΑ Με την ποδηλασία έχω πάψει να ασχολούμαι συστηματικά από το 2004, όταν συμμετείχα στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, στους οποίους άλλωστε και διακρίθηκα. Δυστυχώς όμως δε χρησιμοποιώ ποδήλατο ούτε για τις μετακινήσεις μου στην πόλη. Μόνο στη Ρόδο, το καλοκαίρι, πάω παντού με το ποδήλατό μου! ΙΣΟΡΡΟΠΩΝΤΑΣ ΣΤΟΝ ΠΑΓΟ Αυτήν την περίοδο και εδώ και κάποιους μήνες ασχολούμαι συστηματικά με το πατινάζ στον πάγο, καθώς συμμετέχω στο «Dancing on Ice». Αυτό που με δυσκολεύει περισσότερο στο πατινάζ είναι το γεγονός ότι χρειάζεται πολύ καλή ισορροπία αλλά και ευλυγισία. Ειδικά μάλιστα στην… ηλικία μου δε θεωρώ ότι έχω πολλά περιθώρια βελτίωσης και εξέλιξης. Ίσως αν το ξεκινούσα νωρίτερα… ΟΜΟΡΦΙΑ Φροντίζω το πρόσωπό μου συστηματικά, αλλά χωρίς υπερβολές. Προσπαθώ πάντα να κάνω έναν καλό καθαρισμό πριν κοιμηθώ και χρησιμοποιώ μία ενυδατική κρέμα το πρωί πριν ξεκινήσω την ημέρα μου. Την ενυδατική, το πρωί, τη χρησιμοποιώ ανελλιπώς. Στην ίδια φιλοσοφία της «τόσο - όσο» περιποίησης, φροντίζω και τα μαλλιά μου. Για να τα διατηρώ υγιή και πλούσια, απλώς τα κουρεύω αρκετά συχνά!

FOOD STYLE Προσέχω αρκετά τη διατροφή μου πια. Δε γίνεται διαφορετικά, καθώς όσο μεγαλώνουμε επιβραδύνεται και ο μεταβολισμός μας. Γενικώς, αποφεύγω τα τηγανητά, όμως δεν μπορώ να αντισταθώ στα γλυκά. Πάντα υπάρχει και κάτι γλυκό στο πιάτο μου! Και βέβαια φροντίζω να μη λείπει η άσκηση από την καθημερινότητά μου. Το καλύτερό μου είναι να ασκούμαι με τη μορφή παιχνιδιού για να μη μου φαίνεται! ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΕΥ ΖΗΝ Πιστεύω στην αξία της πρόληψης και την έχω εντάξει στο ετήσιο πρόγραμμά μου. Μια εξέταση αίματος και ούρων το χρόνο είναι ό,τι πιο απλό και χρήσιμο! Για μένα, η ποιότητα ζωής ή αλλιώς το «ευ ζην» περιλαμβάνει τον αθλητισμό, σίγουρα όμως όχι τον πρωταθλητισμό -το έχω δοκιμάσει και ξέρω! Από την άλλη μια ωραία εμφάνιση έχει άμεση σχέση με την εσωτερική μας ισορροπία αλλά και την πνευματική καλλιέργειά μας. Το πρώτο χάνει την αξία του αν λείπουν τα υπόλοιπα δύο! Γι’ αυτό κι εγώ φροντίζω να εμπλουτίζω συνεχώς τις γνώσεις μου αλλά και τις εμπειρίες μου.

Το μοντέλο Roam1 Disc διατίθεται αποκλειστικά στις εκθέσεις ποδηλάτων «Θεοτόκης», όπου θα βρείτε όλα τα µοντέλα Giant του 2012. info@theotokis.gr, www.theotokis.gr

Το παίρνεις και φεύγεις...

14 • V I T A L I T Y

- ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011

apotheke

ΓΙΑ ΟΜΟΡΦΗ ΕΠΙΔΕΡΜΙΔΑ Normaderm Anti-Age, ενυδατική κρέμα για τη λιπαρή επιδερμίδα με ατέλειες, που συνδυάζει και αντιγηραντική δράση, VICHY ΓΙΑ ΤΗ ΓΡΙΠΗ ΚΑΙ ΤΟ ΚΡΥΟΛΟΓΗΜΑ Cebion, με βιταμίνη C και ευχάριστη γεύση πορτοκαλιού, μειώνει τη διάρκεια του κρυολογήματος και την ένταση των συμπτωμάτων του, Olvos

ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ Immun-Actin, ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και βοηθάει το σώμα να αντισταθεί στις λοιμώξεις του χειμώνα, NaturE’S Plus

ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Ultra Probiotics, με 12 είδη συμβιωτικών φιλικών βακτηρίων, που καλύπτουν όλο το γαστρεντερικό σύστημα, και δύο πρεβιοτικά, NaturE’S Plus

ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΘΡΩΣΕΩΝ Glucosamine Hyaluronic Acid Chondroitin MSM της Solgar, συμβάλλει στην υγεία των αρθρώσεων, που επιβαρύνονται από την προπόνηση, τις χρόνιες φλεγμονώδεις καταστάσεις ή τη λάθος στάση στο γραφείο, Ιso-Plus

ΓΙΑ ΑΨΕΓΑΔΙΑΣΤΗ ΚΑΛΥΨΗ Ideal flawless, νέα σειρά make up που αναδεικνύει το φυσικό τόνο της επιδερμίδας, AVON

ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΜΥΝΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ EpiCor, φυσικό προϊόν που ενδυναμώνει τη φυσική άμυνα του οργανισμού, Ayurveda Hellas

Healthy and beautiful! Δυνατές αρθρώσεις, ισχυρός οργανισμός απέναντι στις επιθέσεις των ιών και βέβαια μια υγιής και λαμπερή επιδερμίδα αποτελούν ζητούμενα και για τη γιορτινή περίοδο! της Μαίρης Αλισάνογλου Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 1 - V I T A L I T Y • 15

 

ayurveda

Διατροφή «Ταξίδι» στην υγεία Σύμφωνα με την Αγιουρβέδα, η υγεία δεν αποτελεί αυτοσκοπό αλλά απαραίτητη προϋπόθεση για την πνευματική εξέλιξη του ανθρώπου. της Σοφίας Παπαδοπούλου*

Α

ν θέλουμε να είμαστε υγιείς, πρέπει να επιλέγουμε το καλύτερο «καύσιμο» για το σώμα μας, πρέπει δηλαδή να δίνουμε ιδιαίτερη σημασία στην ποιότητα της τροφής που προσλαμβάνουμε. Ακολουθούν μερικοί κανόνες απαραίτητοι για το «ταξίδι» μας προς την κατάκτηση του στόχου.

●

Επιλογή τροφίμων

Επιλέγουμε πάντα τα πιο φρέσκα τρόφιμα. Αναζητούμε αξιόπιστες πηγές τροφίμων οργανικής καλλιέργειας, τα οποία χρησιμοποιούμε όσο το δυνατόν περισσότερο στα καθημερινά γεύματά μας.

●

Τρόπος μαγειρέματος

Για την προετοιμασία του φαγητού μας, χρησιμοποιούμε όσο το δυνατόν πιο απλές και σύντομες μεθόδους μαγειρέματος, για να εξασφαλίσουμε τη διατήρηση των θρεπτικών συστατικών των τροφίμων. Σε γενικές γραμμές, είναι καλύτερο να σιγοβράζουμε τα τρόφιμα σε χαμηλή θερμοκρασία. Επίσης φροντίζουμε να τρώμε τουλάχιστον το 50% των λαχανικών και φρούτων ωμά. Με τον τρόπο αυτό διατηρούνται οι βιταμίνες, τα ανόργανα στοιχεία και τα ενεργά ένζυμα, τα οποία μπορεί να καταστραφούν από τη θερμότητα και το νερό κατά τη διαδικασία του μαγειρέματος. Επιλέγουμε ολόκληρα λαχανικά και φρούτα αντί για τους χυμούς τους. Χρησιμοποιούμε φυσικά καρυκεύματα για να κάνουμε τα φαγητά μας πιο νόστιμα. Περιλαμβάνουμε στη δίαιτά μας μια μεγάλη ποικιλία τροφίμων. Αυτό εξασφαλίζει καλύτερη ισορροπία των θρεπτικών συστατικών.

●Έ λεγχος

της πρόσληψης διάφορων ειδών λίπους

αγνό παρθένο ελαιόλαδο, canola oil και σησαμέλαιο. Μειώνουμε ή αποφεύγουμε τελείως την κατανάλωση κρεατικών, ιδίως κόκκινων (π.χ. μοσχάρι, χοιρινό, αρνί). Στρεφόμαστε προς το ψάρι, που φημίζεται για την περιεκτικότητά του σε Ωμέγα-3 λιπαρά. Επίσης επιλέγουμε απλά, μη αρωματισμένα, άπαχα και με χαμηλά λιπαρά γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως τυρί cottage, τυρί ρικότα, γιαούρτι, κεφίρ. Αυξάνουμε την κατανάλωση οσπρίων, που περιέχουν πολλές φυτικές ίνες, λίγα λιπαρά και αποτελούν άριστες πηγές ασβεστίου, σιδήρου και πρωτεϊνών. Συμπεριλαμβάνουμε στη διατροφή μας τη σόγια και τα προϊόντα της. Τέλος προσθέτουμε στη διατροφή μας τουλάχιστον δύο φλιτζάνια αγνό, άπαχο γιαούρτι, κεφίρ ή γάλα, εμπλουτισμένο με οξεόφιλο λακτοβάκιλο, καθημερινά, για τις ιδιότητες που έχουν να ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα.

●

Μείωση των πιθανών τοξινών

Μειώνουμε ή αποφεύγουμε τελείως την πρόσληψη πιθανών τοξινών, για παράδειγμα τον καπνό και το οινόπνευμα. Επίσης, πλένουμε καλά όλα τα είδη που αγοράζουμε ακόμη και αν είναι οργανικής καλλιέργειας.

Ελαχιστοποίηση της κατανάλωσης επικίνδυνων τροφίμων

●

Σ’ αυτήν την κατηγορία τροφίμων περιλαμβάνονται τα ζαχαρωτά επιδόρπια, οι σοκολάτες, τα τουρσιά, τα καπνιστά κρέατα και τυριά, καθώς και άλλα τρόφιμα καμένα ή πολύ μαγειρεμένα και ιδιαιτέρως όσα ψήνονται στα κάρβουνα.

●

Πρόσληψη επαρκούς ποσότητας υγρών

Πρέπει καθημερινά να πίνουμε τουλάχιστον 6 έως 8 ποτήρια νερό. Χωρίς την επαρκή πρόσληψη υγρών, μπορεί να προκληθούν σοβαρή μορφή δυσκοιλιότητας καθώς και μετεωρισμός (αέρια) και φουσκώματα.

Μειώνουμε την πρόσληψη λιπών και ιδιαίτερα των κορεσμένων. Στην κατηγορία αυτήν περιλαμβάνονται τα λίπη των γαλακτοκομικών προϊόντων και οι περισσότερες πηγές ζωικής πρωτεΐνης, με ● Συστηματική άσκηση εξαίρεση το λίπος των ψαριών και των θαλασσινών. ΑντικαθιστούΗ ήπια άσκηση σε τακτικό επίπεδο είναι το «κλειδί» για μακροπρόθεσμα με τα λίπη με ζωμούς λαχανικών, οφέλη για το σώμα και τις λειτουργίες νερό ή φρέσκο χυμό λεμονιού. του. Ήπιες μορφές άσκησης μπορεί Προσθέτουμε στη διατροφή μας να είναι το περπάτημα, το κολύμπι, το * Το κείμενο επιμελήθηκε η κ. Σοφία μικρές ποσότητες λιπών τα οποία Παπαδοπούλου, χημικός, ερευνήτρια ανέβασμα σκαλιών (αντί να παίρνετε προέρχονται από πηγές φυτικών της Αγιουρβέδα, σε συνεργασία με το το ασανσέρ ή τις κυλιόμενες σκάλες), τμήμα R&D της εταιρείας «Himalaya». ελαίων, προτιμώντας ιδιαίτερα το το ποδήλατο, ο χορός και η γιόγκα.

16 • V I T A L I T Y

- ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011

   



ΕΡΕΥΝΟΥΜΕ TH ΦΥΣΗ • ΟΜΟΡΦΑΙΝΟΥΜΕ TH ΖΩΗ ΕΡΕΥΝΟΥΜΕ TH ΦΥΣΗ • ΟΜΟΡΦΑΙΝΟΥΜΕ TH ΖΩΗ ΑΠΟ TO 1930 ΑΠΟ TO 1930 100% Ε1Ν0Ε0Ρ%

ΓΑ ΦΕΝ ΥΕΤΡΙΚ ΓΑΑ Φ ΣΥΥ ΣΤΤΑΙΚ ΤΙΚΑ Α

ξίριο απ ό τη εελλιιξίριο από την Ανα νΑ αα ναττοολ λήή...... ΣΥΣΤΑ

ΈΈνν

ΤΙΚΑ

ΤοΤοChyavanaprasha από όλα όλατα τα Chyavanaprashaείναι είναι το το πιο πιο γνωστό γνωστό από «Rasayanas» τονωτικά βότανα, ελιξίρια για όλο το σώµα.

«Rasayanas» - τονωτικά βότανα, ελιξίρια για όλο το σώµα. φτιαγµένο Ειδικότερα είναι φτιαγµένο ΕιδικότερατοτοHimalaya Himalaya Chyavanaprasha Chyavanaprasha είναι µεµεταταπιο αυθεντικά και αγνά συστατικά και τις πιο αυστηρές πιο αυθεντικά και αγνά συστατικά και τις πιο αυστηρές και µε αποτέλεσµα αποτέλεσµα καιεπιστηµονικές επιστηµονικέςµεθόδους µεθόδους παρασκευής, παρασκευής, µε την αγνότητας και και τηντέλεια τέλειαισορροπία ισορροπία µεταξύ µεταξύ αγνότητας αποτελεσµατικότητας.

Chyavanaprasha αποτελεσµατικότητας. To To Himalaya Himalaya Chyavanaprasha είναι είναιτο τοαυθεντικό αυθεντικό Chyavanaprasha.

Chyavanaprasha.

H HHimalaya την παράδοση, παράδοση,αλλά αλλά Himalayaιδρύθηκε ιδρύθηκετο το1930.

1930. Σέβεται Σέβεται την παράλληλα ανάλυσηςκαι και παράλληλαχρησιµοποιεί χρησιµοποιεί σύγχρονα σύγχρονα κριτήρια κριτήρια ανάλυσης τεκµηρίωσης, τόσο καλά καλά και καιασφαλή ασφαλή τεκµηρίωσης,προκειµένου προκειµένουνα να δηµιουργεί δηµιουργεί τόσο προϊόντα, καθένας.Όλες Όλεςοιοι προϊόντα,έτσι έτσιώστε ώστενα ναµπορεί µπορεί να να τα τα παίρνει παίρνει οο καθένας. συνταγές ενεργά βότανα. βότανα. συνταγέςαποτελούνται αποτελούνται 100% 100% από ενεργά

ΕΡΕΥΝΟΥΜΕ TH ΦΥΣΗ • ΟΜΟΡΦΑΙΝΟΥΜΕ TH ΖΩΗ ΕΡΕΥΝΟΥΜΕ TH ΦΥΣΗ • ΟΜΟΡΦΑΙΝΟΥΜΕ TH ΖΩΗ ΑΠΟ TO 1930 ΑΠΟ TO 1930

Θασας... σας... Θα

κόψουντοτοβήχα!!! βήχα!!! κόψουν

KOFLET KOFLET

Σιρόπιγια γιατοτο βήχα, Σιρόπι βήχα, βρογχίτιδα και βρογχικό ασθµα. τητηβρογχίτιδα και τοτο βρογχικό ασθµα. Αρ.Πρωτ.Γνωστ.Ε0Φ:70946/28-11-2005 Αρ.Πρωτ.Γνωστ.Ε0Φ:70946/28-11-2005

SEPTILIN SEPTILIN

Βελτιώνει την άµυνα οργανισµού, Βελτιώνει την άµυνα τουτου οργανισµού, ενισχυει ανοσοποιητικό. ενισχυει το το ανοσοποιητικό.

(Σιρόπι  ταµπλέτες) (Σιρόπι  ταµπλέτες)

ΡΩΤΗΣΤΕ ΡΩΤΗΣΤΕ ΜΑΣ ΜΑΣΓΙΑ ΓΙΑΤΙΣ ΤΙΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΙΑΤΙΚΕΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΙΑΤΙΚΕΣ

ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ! ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ!

Υπέροχη γεύση, γεύση, υψηλή υψηλή ενέργεια! Υπέροχη ενέργεια! Ενισχύειτην την άµυνα άµυνα του του οργανισµού ••Ενισχύει οργανισµού • Βελτιώνει την χώνευση • Βελτιώνει την χώνευση Καταπολεµά το το άγχος άγχος ••Καταπολεµά • Βοηθά στην απορρόφηση των • Βοηθά στην απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών θρεπτικών συστατικών

* Σε φαρµακεία και καταστήµατα υγιεινής διατροφής * Σε φαρµακεία και καταστήµατα υγιεινής διατροφής

• Ayurveda: Η Μητέρα της Ολιστικής Υγείας».

• Ayurveda: Η Μητέρα της Ολιστικής Υγείας».

• Himalaya: Η µεγαλύτερη παραγωγός Αγιουρβεδικών προϊόντων • Himalaya: Η µεγαλύτερη παραγωγός Αγιουρβεδικών προϊόντων στον κόσµο. στον κόσµο.

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟΣ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΣ ΓΙΑ ΕΛΛΑ∆Α & ΚΥΠΡΟ ΤΗΣ HIMALAYA DRUG COMPANY ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟΣ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΣ ΓΙΑ ΕΛΛΑ∆Α & ΚΥΠΡΟ ΤΗΣ HIMALAYA DRUG COMPANY

Αθήνα: Σόλωνος 51, Κολωνάκι, τηλ.: 210 3632350 • Θεσσαλονίκη: Βασ. Όλγας 159, τηλ.: 2310 887679 Αθήνα: Σόλωνος 51, Κολωνάκι, τηλ.: 210 3632350 • Θεσσαλονίκη: Βασ. Όλγας 159, τηλ.: 2310 887679 www.ayurveda-hellas.gr • ayurveda.hellas.ae@gmail.com www.ayurveda-hellas.gr • ayurveda.hellas.ae@gmail.com ∆ιανοµή για Κύπρο: Ayurveda Botanic Center LTD, T: 99-668446, F: 22-513230 • ayurveda.cyprus@gmail.com ∆ιανοµή για Κύπρο: Ayurveda Botanic Center LTD, T: 99-668446, F: 22-513230 • ayurveda.cyprus@gmail.com

η καλή μέρα...

Αφιερώστε κάτι περισσότερο από δέκα λεπτά από το 24ωρό σας σε ασκήσεις οι οποίες θα σας βοηθήσουν να νιώθετε καλύτερα όλη την ημέρα…

Αγαπημένα μου

βαράκια!

Τις ασκήσεις προτείνει η Εύη Χατζηπαππά, * group and personal trainer.

φωτ.: Γρηγόρης Σιαμίδης

Ο

ι ασκήσεις με βαράκια (αλτήρες) συνεισφέρουν στην ενδυνάμωση και τόνωση της μυϊκής μάζας και άρα στη μείωση του σωματικού λίπους. Ωστόσο, πριν ξεκινήσετε είναι απαραίτητο να γνωρίζετε τα βασικά: αν είστε αρχάριοι, είναι προτιμότερο να επιλέξετε αρχικά βαράκια 1-3 κιλών, αυξάνοντας σταδιακά το βάρος, ώστε ν’ αποφύγε-

1

Smart tip: Προσέχουμε ώστε ο κορμός να κατεβαίνει κάθετα χωρίς να σκύβουμε.

ΠΡΟΒΟΛΕΣ 1. Ξεκινάμε από όρθια θέση, με τους αλτήρες στα χέρια. 2. Προβάλλουμε το ένα πόδι μπροστά, με το πίσω πόδι να πατάει στη μύτη και κάνουμε κάθισμα.

3. Εκτελούμε 2 σετ με 10 επαναλήψεις σε κάθε πόδι.

18 • V I T A L I T Y

- ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011

τε τυχόν τραυματισμούς. Επιλέξτε τόσο βάρος όσο μπορείτε να σηκώσετε για 8-10 επαναλήψεις. Βασικό είναι, επίσης, πριν ξεκινήσετε να αφιερώσετε μερικά λεπτά για προθέρμανση. Τέλος, είναι σημαντικό να επικεντρωθείτε και στις αναπνοές σας, εκπνέοντας πάντα στο δύσκολο σημείο της άσκησης.

2

ΠΙΕΣΕΙΣ ΩΜΩΝ 1. Ξεκινάμε από καθιστή θέση, με τους αλτήρες στα χέρια. 2. Ανεβάζουμε τα χέρια στο πλάι, στο ύψος των ώμων, τα τεντώνουμε ψηλά και τα κατεβάζουμε.

3. Εκτελούμε 3 σετ των 10 επαναλήψεων.

από το πρωί φαίνεται!

3

ΚΑΜΨΕΙΣ ΔΙΚΕΦΑΛΩΝ 1. Κρατάμε τον αλτήρα στο ένα χέρι και στηρίζουμε τον αγκώνα του στην εσωτερική μεριά του γονάτου.

2. Κάνουμε κάμψη, προσπαθώντας να μείνει ο αγκώνας σταθερός. 3. Εκτελούμε 2 σετ από 15 επαναλήψεις σε κάθε χέρι.

4

Εκτάσεις τρικεφάλων 1. Στηρίζουμε τον κορμό ακουμπώντας το ένα γόνατο και το χέρι μας στην καρέκλα. 2. Εκτείνουμε το άλλο χέρι με τον αλτήρα πίσω. 3. Κρατάμε τον ώμο σταθερό ενώ λυγίζουμε και τεντώνουμε τον αγκώνα. 4. Εκτελούμε 2 σετ των 15 επαναλήψεων.

Smart tip: Προσέχουμε ώστε να μην «πέφτουν» οι αγκώνες.

5

ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΩΜΩΝ 1. Ξεκινάμε από καθιστή θέση. 2. Τα χέρια είναι κάτω, δίπλα στα πόδια μας. 3. Τα ανεβάζουμε μέχρι το ύψος των ώμων και τα κατεβάζουμε κάτω. 4. Εκτελούμε 2 σετ των 15 επαναλήψεων.

6

ΚΑΜΨΕΙΣ ΔΙΚΕΦΑΛΩΝ (ΣΤΗΝ ΠΡΟΤΑΣΗ) 1. Ξεκινάμε από καθιστή θέση. 2. Τα χέρια μας βρίσκονται στην πρόταση, ενώ κρατάμε τους αλτήρες. 3. Τα λυγίζουμε σε ορθή γωνία κι έπειτα τα τεντώνουμε. 4. Εκτελούμε 3 σετ των 10 επαναλήψεων. Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 1 - V I T A L I T Y • 19

ασθένειες εποχής Γαστροοισοφαγική Παλινδρομική Νόσος (ΓΟΠΝ)

Ο

Δρ Αλκιβιάδης Ευθυμίου αποσαφηνίζει τις απορίες μας σχετικά με το θέμα, απορίες που αφορούν μεγάλη μερίδα του γενικού πληθυσμού, καθώς το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα συχνό. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 44% των ενηλίκων στις ΗΠΑ αναφέρουν οπισθοστερνικό καύσο (από τα πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα της γαστροοισοφαγικής παλινδρομικής νόσου), τουλάχιστον μία φορά το μήνα. Αντίστοιχα δεδομένα στη χώρα μας δείχνουν ότι το 38% των Ελλήνων αναφέρει συμπτώματα παλινδρόμησης κάθε εβδομάδα.

Ορισμός

Πολλοί είναι οι άνθρωποι που παραπονιούνται για «βαριά» αναπνοή, καούρες, ξινίλες, ερυγές. Πότε, όμως, μιλάμε για ΓΟΠΝ; του Θόδωρου Γιαχουστίδη

Ως Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση (ΓΟΠ) χαρακτηρίζεται η παλινδρόμηση του γαστρικού περιεχομένου από το στομάχι προς τον οισοφάγο. Η ΓΟΠ είναι ένα φυσιολογικό φαινόμενο που συμβαίνει κυρίως έπειτα από μεγάλα γεύματα, χωρίς όμως να προκαλεί συμπτώματα ή βλάβες στον οισοφάγο. Επειδή ο οισοφάγος είναι ευαίσθητος στο οξύ του στομάχου, διαθέτει αρκετούς μηχανισμούς άμυνας απέναντί του. Ο κυριότερος από αυτούς είναι ένας μυς ανάμεσα στον οισοφάγο και το στομάχι, ο κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας, που εμποδίζει τη συχνή παλινδρόμηση του οξέος.

Από τη ΓΟΠ στη ΓΟΠΝ Όταν οι μηχανισμοί άμυνας του οισοφάγου είναι ανεπαρκείς για οποιονδήποτε λόγο, τότε ο ασθενής εμφανίζει συμπτώματα και το παραπάνω φαινόμενο αποτελεί, πια, νόσο. Υπάρχουν ασθενείς που πάσχουν από τη νόσο και παρουσιάζουν συμπτώματα μία φορά το μήνα ή πιο αραιά, αλλά και ασθενείς με συμπτώματα τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα.

«Φωτιά» στο στομάχι και τον οισοφάγο…

20 • V I T A L I T Y

- ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Πρακτικά μέτρα αντιμετώπισης

Επιβαρυντικοί παράγοντες Η Γαστροοισοφαγική Παλινδρομική Νόσος (ΓΟΠΝ) συμβαίνει συνήθως έπειτα από μεγάλα και λιπαρά γεύματα. Η κατανάλωση πικάντικων τροφών, σοκολάτας, ξινών χυμών, καφέ, αλκοόλ και ξηρών καρπών ευνοεί την εμφάνιση των συμπτωμάτων της ΓΟΠΝ, λόγω της χαλάρωσης του σφιγκτήρα, την οποία οι τροφές αυτές προκαλούν. Επίσης, η ΓΟΠΝ συμβαίνει όταν αυξάνεται η ενδοκοιλιακή πίεση, δηλαδή σε παχύσαρκα άτομα, σ’ αυτούς που ξαπλώνουν ή σκύβουν ύστερα από τα γεύματα και στην εγκυμοσύνη. Τέλος, ορισμένα φάρμακα (π.χ. αντιχολινεργικά), καθώς και το κάπνισμα, μπορούν επίσης να χαλαρώσουν τον κατώτερο οισοφαγικό σφιγκτήρα και να προκαλέσουν ΓΟΠΝ.

Τα άτομα με ΓΟΠΝ πρέπει: ● Να αποφεύγουν τα μεγάλα και λιπαρά γεύματα, τρώγοντας λιγότερο και πιο συχνά. ● Να μην ξαπλώνουν για τουλάχιστον 2 - 3 ώρες μετά το φαγητό. ● Να μην κοιμούνται σε ύπτια θέση. ● Να χάσουν τα περιττά κιλά. ● Να αποφεύγουν τις τροφές που ευνοούν την εμφάνιση των συμπτωμάτων της. ● Να διακόψουν το κάπνισμα.

Σχέση ΓΟΠΝ και διαφραγματοκήλης Η διαφραγματοκήλη είναι η κατάσταση στην οποία το άνω μέρος του στομάχου (που βρίσκεται φυσιολογικά μέσα στην κοιλιακή κοιλότητα) περνά μέσω μίας από τις οπές του διαφράγματος στη θωρακική κοιλότητα. Όταν συμβαίνει αυτό, ο κατώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας δε λειτουργεί κανονικά, με αποτέλεσμα να υπάρχει έντονη προδιάθεση για ΓΟΠΝ.

Συμπτώματα Το κλασικό σύμπτωμα της ΓΟΠΝ είναι ο οπισθοστερνικός καύσος, δηλαδή ένα αίσθημα καψίματος πίσω από το στέρνο, που μπορεί να ξεκινάει από το πάνω μέρος της κοιλιάς και να φτάνει μέχρι το λαιμό. Επίσης, οι ασθενείς με ΓΟΠΝ συχνά εμφανίζουν ερυγές (ρέψιμο) και όξινες αναγωγές, δηλαδή παλινδρόμηση του οξέος του στομάχου στο φάρυγγα, κατάσταση η οποία εκδηλώνεται ως «ξινίλα» στο λαιμό. Σπανιότερα, οι ασθενείς μπορεί να παρουσιάζουν πόνο στο στήθος που μοιάζει πολύ μ’ αυτόν του εμφράγματος του μυοκαρδίου ή δυσκολία στην κατάποση των τροφών.

Σχέση ΓΟΠΝ με άλλες παθήσεις Η ΓΟΠΝ αποτελεί αιτία εμφάνισης άσθματος στους ενήλικες, λόγω του ερεθισμού των βρόγχων από το γαστρικό περιεχόμενο που παλινδρομεί στους πνεύμονες, κατά τη διάρκεια κυρίως του νυχτερινού ύπνου. Επίσης, η ΓΟΠΝ μπορεί να προκαλέσει πνευμονία από εισρόφηση, χρόνια βρογχίτιδα, χρόνιο βήχα, καθώς και οπίσθια λαρυγγίτιδα. Η φλεγμονή αυτή του λάρυγγα μπορεί να προκαλέσει στους ασθενείς ένα αίσθημα κόμπου στο λαιμό, πονόλαιμο και «βραχνάδα» στη φωνή τους.

Θεραπεία Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα πρακτικά μέτρα αντιμετώπισης προκαλούν παροδική και όχι μόνιμη ύφεση των ενοχλημάτων. Για το λόγο αυτόν, ο ασθενής με ΓΟΠΝ πρέπει να απευθύνεται σε ειδικό γαστρεντερολόγο για τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής. Τα παλιότερα φάρμακα που χρησιμοποιούνταν για τη νόσο ήταν τα αντιόξινα, τα γαστροκινητικά και οι ανταγωνιστές

των Η2 ισταμινικών υποδοχέων. Σήμερα, τα νεότερα φάρμακα, που ονομάζονται «αναστολείς της αντλίας πρωτονίων», έχουν τη δυνατότητα να αναστέλλουν πολύ πιο ισχυρά την έκκριση του γαστρικού οξέος, με αποτέλεσμα να εξασφαλίζουν πλήρη ύφεση των συμπτωμάτων και επούλωση των βλαβών, στη συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών.

Πλημμελής αντιμετώπιση και προβλήματα Η χρόνια παλινδρόμηση του όξινου περιεχομένου του στομάχου στον οισοφάγο μπορεί να προκαλέσει διαβρώσεις και έλκη στο κατώτερο τμήμα του, μια κατάσταση που ονομάζεται οισοφαγίτιδα. Αυτή με τη σειρά της μπορεί να οδηγήσει σε αιμορραγία ή σε στένωση του οισοφάγου, με αποτέλεσμα τη δυσκολία στην κατάποση των τροφών. Επίσης, η ΓΟΠΝ ευθύνεται για την εμφάνιση μιας κατάστασης που ονομάζεται οισοφάγος Barrett, στην οποία τα επιθηλιακά κύτταρα του οισοφάγου αντικαθίστανται από κύτταρα που μοιάζουν με αυτά του στομάχου ή του εντέρου. Ο Ευχαριστούμε για την οισοφάγος Barrett μπορεί, σε πολύτιμη βοήθειά του ένα μικρό ποσοστό ασθενών, να το Δρα Αλκιβιάδη Ευοδηγήσει σε ανάπτυξη αδενοθυμίου, FEBG, γαστρεκαρκινώματος του οισοφάγου, ντερολόγο, διδάκτορα Πανεπιστημίου Αθηνών, γι’ αυτό είναι πολύ σημαντική συνεργάτη Βιοκλινικής η έγκαιρη αναγνώρισή του και Θεσσαλονίκης Γ. Κ. Ομίη τακτική παρακολούθηση των λου Βιοϊατρική, . ασθενών αυτών.■ Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 1 - V I T A L I T Y • 21

healthy body

Χείλη και χέρια Ο χειμώνας είναι σίγουρα η πιο δύσκολη εποχή για τα χείλη και τα χέρια, τα οποία εκτός από ευαίσθητα είναι και τα πιο εκτεθειμένα… της Χριστίνας Κυπαρισσά

Απαλά και

ενυδατωμένα

22

• VITALITY - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011

O

ι χαμηλές θερμοκρασίες, τα αυξημένα επίπεδα υγρασίας, ο παγωμένος αέρας και τα κλιματιστικά αφαιρούν την υγρασία από τις εξωτερικές στιβάδες των χειλιών και των χεριών, με αποτέλεσμα να τα ξηραίνουν και να τα αφήνουν κόκκινα και τραχιά. Η προληπτική φροντίδα τους επιβάλλεται κι επιτυγχάνεται μέσα από μερικά απλά βήματα.

Για να... τρίβετε τα χεράκια σας!

■ Αποφεύγετε να πλένετε τα χέρια σας με πολύ ζεστό ή πολύ κρύο νερό,

καθώς και τα δύο επιδεινώνουν την ξηρότητα, και προτιμήστε το χλιαρό. Όταν, καθώς πλένετε τα χέρια σας, αυτά κοκκινίζουν, τότε σημαίνει ότι η θερμοκρασία του νερού είναι πιο υψηλή απ’ ό,τι θα έπρεπε.

■ Αποφεύγετε τα σαπούνια που μπορεί να ξηράνουν το δέρμα και προτιμήστε κάποιο κρεμώδες με ισορροπημένο pH και ενυδατικούς παράγοντες, όπως η γλυκερίνη ή η βαζελίνη.

■ Προτιμήστε χαρτί ή κάποιο πανί για να σκουπίσετε τα χέρια σας όταν δε βρίσκεστε στο σπίτι και αποφεύγετε τους στεγνωτήρες με θερμό αέρα. Θα ήταν πολύ καλό, επίσης, να ενυδατώνετε τα χέρια σας ύστερα από κάθε πλύσιμο.

■ Μην ανακατεύετε διαφορετικές κρέμες χεριών, καθώς μπορεί η μίξη των διαφορετικών συστατικών και αρωματικών υλών που περιέχουν να οδηγήσει σε ανεπιθύμητες αντιδράσεις μεταξύ τους και να βλάψει το δέρμα σας.

■ Κάντε μασάζ στα χέρια με ελαιόλαδο, μία φορά την εβδομάδα, στο οποίο έχετε προσθέσει λίγο χοντρό αλάτι ή με βούτυρο στο οποίο έχετε προσθέσει λίγη ζάχαρη. Το baby oil είναι επίσης ιδανικό ως μάσκα χεριών μετά την απολέπιση! Γεμίστε ένα μικρό μπολ και βυθίστε τα χέρια σας για 20 λεπτά.

■ Εκτός από τα γάντια, που είναι απολύτως απαραίτητα στις εξόδους σας, αλλά και στις δουλειές του σπιτιού, βάλτε γάντια και στον ύπνο σας! Πλύντε τα χέρια σας με χλιαρό νερό, απλώστε ένα πλούσιο στρώμα ενυδατικής κρέμας, γλυκερίνης ή βαζελίνης και μετά φορέστε ένα ζευγάρι βαμβακερά γάντια, που θα κρατήσουν όλη την υγρασία και θα επιτρέψουν στα συστατικά της κρέμας να εισχωρήσουν στο δέρμα σας, όσο εσείς κοιμάστε.

καρτελα ομορφιας Bepanthol, κρέμα χεριών με Προβιταμίνη Β5, Bayer Cicaplast Baume B5, καταπραϋντική και αναπλαστική φροντίδα για το σώμα, το πρόσωπο και τα χείλη, La Roche - Posay

Lip care με πρόπολη, από φυσικό κερί μέλισσας και λάδι ελιάς, Apivita

Χειλάκι πετροκέρασο ■ Αποφεύγετε να γλείφετε και να δαγκώνετε τα χείλη σας. Η συνήθεια αυτή οδηγεί στο αντίθετο αποτέλεσμα απ’ αυτό που επιδιώκετε, δηλαδή να τα ενυδατώσετε, καθώς το σάλιο είναι όξινο με αποτέλεσμα να αφυδατώνει τη λεπτή στιβάδα του δέρματος των χειλιών.

■ Η συχνή ενυδάτωση των χειλιών αποτελεί βασικό σύμμαχο κατά της ξηρότητας, γι’ αυτό ένα καλό λιπ μπαλμ πρέπει να βρίσκεται πάντα στην τσάντα σας! Εκτός από τη βαζελίνη, και το βούτυρο κακάο, η αλόη, το μέλι, τα εκχυλίσματα κινεζικής γλυκόριζας και η πανθενόλη θεωρούνται ιδιαίτερα ευεργετικά και καταπραϋντικά συστατικά για τα χείλη. Να θυμάστε να ενυδατώνετε τα χείλη σας και μετά το βούρτσισμα των δοντιών, καθώς τα συστατικά της οδοντόκρεμας είναι πιθανό ν’ αφήνουν τα χείλη αφυδατωμένα.

■ Μαζί με την κρέμα νυκτός, πριν πάτε για ύπνο, δώστε και στα χείλη σας μια γερή δόση ενυδάτωσης απλώνοντας μια πλούσια στρώση λιπ μπαλμ, που θα τ’ ανακουφίσει και θα τα θρέψει όσο εσείς κοιμάστε.

■ Η απολέπιση στα χείλη απομακρύνει τα νεκρά κύτταρα και βοηθάει στην καλύτερη εφαρμογή των προϊόντων ενυδάτωσης. Ωστόσο, η υπερβολική χρήση του scrub στα χείλη ή η εφαρμογή του με έντονες κινήσεις μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό, ακόμη και να τα πληγώσει.

Ξέρατε ότι… Οι γυναίκες που φορούν κραγιόν και λιπ γκλος και έχουν τη συνήθεια να δαγκώνουν τα χείλη τους έχει αποδειχτεί σε έρευνες ότι τρώνε κατά μέσο όρο δύο με πέντε κιλά κραγιόν σε όλη τους τη ζωή!

Ενυδατική κρέμα χεριών με βιολογικό αμυγδαλέλαιο και καλέντουλα, Korres Ultra Colour Rich, ενυδατικό κραγιόν, Avon

Ενυδατική κρέμα χεριών χωρίς άρωμα, Neutrogena Αναγεννητικό βάλσαμο χειλιών, θρέφει, επανορθώνει και απαλύνει, MΆDARA

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 1 - V I T A L I T Y • 23

test yourself

Επιλέγοντας μαξιλάρι

Όνειρα γλυκά! Είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας, καθώς στηρίζει και ξεκουράζει το πολύπαθο κεφάλι μας. Κι όμως, λίγοι του δίνουμε τη σημασία που του αρμόζει… της Ελένης Μιχαηλίδου

24 • V I T A L I T Y

- ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Μ

ια κουραστική μέρα μόλις έφτασε στο τέλος της και το μόνο που σκεφτόμαστε είναι να ξαπλώσουμε στο κρεβάτι μας και να παραδοθούμε στην αγκαλιά του Μορφέα. Το πρωί, όμως, μας βρίσκει το ίδιο κουρασμένους, όπως το βράδυ, πριν κοιμηθούμε. Τις πταίει; Πιθανότατα το μαξιλάρι μας! Όπως τονίζει ο ορθοπεδικός χειρουργός κ. Χάρης Βουλγαρόπουλος, «το μαξιλάρι πρέπει να είναι αναπόσπαστο κομμάτι του φυσιολογικού μας ύπνου, γι’ αυτό και οφείλουμε να δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή στη σωστή επιλογή του». Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή…

Ο απαράβατος κανόνας Ωστόσο, όποιο υλικό κι αν μας ταιριάζει, όποιες κι αν είναι οι ιδιαίτερες ανάγκες μας, ένας είναι ο απαράβατος κανόνας στην επιλογή του μαξιλαριού. Το κεφάλι μαζί με τον αυχένα και τις ωμοπλάτες μας θα πρέπει να δημιουργούν μία ευθεία με τη σπονδυλική στήλη. Φυσιολογικά ο αυχένας έχει μία καμπυλότητα, τη λεγόμενη αυχενική λόρδωση, την οποία ακολουθούν τα ανατομικά μαξιλάρια. Έτσι, στηρίζουν τον αυχένα, ενώ στη θέση της κεφαλής είναι πιο μαλακά για να δημιουργείται η νοητή ευθεία. Αυτή η συγκεκριμένη θέση βοηθά τους μυς του αυχένα να χαλαρώσουν κατά τη διάρκεια του ύπνου, με αποτέλεσμα να ξεκουραζόμαστε.

Δώστε προσοχή Η σημασία της σωστής επιλογής του μαξιλαριού φαίνεται ξεκάθαρα από τη σοβαρότητα των επιπτώσεων που μπορούν να υπάρξουν στην υγεία μας όταν χρησιμοποιούμε λάθος μαξιλάρι. Αθροιστικά και σε βάθος χρόνου, όταν δε χρησιμοποιούμε το σωστό μαξιλάρι, μπορεί να έρθουμε αντιμέτωποι με διαταραχές του ύπνου. Μία κόπωση των μυών του αυχένα μάς αναγκάζει ασυναίσθητα κατά τη διάρκεια του ύπνου ν’ αναζητούμε τη θέση που θα μας αναπαύσει. Χωρίς να το θέλουμε, λοιπόν, γυρίζουμε πολλές φορές, δε βρίσκουμε την κατάλληλη θέση και έτσι ξυπνάμε το πρωί κουρασμένοι και κακόκεφοι. Το άλγος στην αυχενική μοίρα, τα άτυπα άλγη, οι αυχεναλγίες, ακόμη και το ραιβόκρανο ή οι ημικρανίες μπορεί να είναι συνέπειες ενός κακού ύπνου. Επιπλέον, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η κακή θέση του κεφαλιού επηρεάζει τους αεραγωγούς και την τραχεία και ουσιαστικά δυσχεραίνει την αναπνοή, με αποτέλεσμα το ανεπιθύμητο ροχαλητό. ■

Θυμηθείτε

Τύποι μαξιλαριού Υπάρχουν δύο διαχωρισμοί των τύπων του μαξιλαριού· ο πρώτος αφορά στα υλικά κατασκευής του και ο δεύτερος στη σκληρότητά του. Υπάρχουν, λοιπόν, μαξιλάρια κατασκευασμένα από φυσικά υλικά (φτερά, πούπουλα χήνας, βαμβάκι, latex) ή από συνθετικά υλικά (αφρολέξ, αφρός μνήμης) και μαξιλάρια που, ανάλογα με το υλικό κατασκευής τους, χαρακτηρίζονται ως μαλακά, μέτρια ή σκληρά.

Παράγοντες επιλογής Για να επιλέξουμε σωστά το μαξιλάρι μας, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη δύο βασικούς παράγοντες: την κατάσταση της υγείας της σπονδυλικής μας στήλης και την εργασία μας. Αν αντιμετωπίζουμε κάποια πάθηση της σπονδυλικής στήλης (π.χ. αυχενική δισκοκήλη, αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα κ.λπ.) ή αν η εργασία μας είναι καθιστική (π.χ. επαγγέλματα γραφείου, οδηγοί κ.λπ.), θα πρέπει να επιλέξουμε πολύ προσεκτικά το μαξιλάρι μας, προκειμένου να στηριχτεί με σωστό τρόπο ο αυχένας μας κατά τη διάρκεια του ύπνου.

■ Το μαξιλάρι χρήζει δοκιμής. Πριν προβείτε στην αγορά του, φροντίστε να το δοκιμάσετε, για να δείτε αν σας ταιριάζει.

■ Τα μαξιλάρια από αφρό μνήμης συνιστώνται από τους περισσότερους ορθοπεδικούς σε όσους αντιμετωπίζουν παθήσεις της σπονδυλικής στήλης.

■ Το μαξιλάρι δεν κρατάει για πάντα. Πρέπει να ανανεώνεται κάθε 2 - 3 χρόνια, για να παρέχει σωστή στήριξη στον αυχένα.

■ Αν κοιμάστε χωρίς μαξιλάρι, δεν παρέχετε σωστή στήριξη στον αυχένα σας. Τα μόνα που δεν πρέπει να χρησιμοποιούν μαξιλάρι είναι τα βρέφη, προκειμένου να αποφευχθεί το σύνδρομο του αιφνίδιου θανάτου.

Ευχαριστούμε θερμά για την πολύτιμη βοήθειά του τον κ. Χάρη Βουλγαρόπουλο, ορθοπεδικό χειρουργό και επιστημονικό συνεργάτη της Κλινικής Euromedica «Κυανούς Σταυρός». Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 1 - V I T A L I T Y • 25

healthy food της Ειρήνης Πασχαλέρη*

Γιορτινή αποτοξίνωση! Αυτές τις μέρες έχουμε την ευκαιρία να χαλαρώσουμε, να το ρίξουμε λίγο έξω, να συναναστραφούμε με φίλους, να ευχαριστηθούμε τα γιορτινά καλέσματα, που πολλές φορές ισοδυναμούν με πολύ φαγητό και ποτό.

Κ

αι μετά τι; Επιβάλλεται να κάνουμε κάτι για στην πέψη των τροφών και στην παρασκευή βιταμινών. Τα να αποτοξινώσουμε το σώμα μας και να το προβιοτικά είναι απαραίτητα για τη ζωή. Ειδικά αυτό το χρονικό βοηθήσουμε να ξεπρηστεί άμεσα από τα… διάστημα που η χλωρίδα του εντέρου μπορεί να επηρεαστεί απομεινάρια που μας αφήνουν κουραμπιέδες, από το άστατο φαγητό και ποτό, ο ρόλος τους είναι ακόμη πιο μελομακάρονα και όχι μόνο. σημαντικός. Αναζητήστε τα σε γαλακτοκομικά προϊόντα ή σε Ακολουθήστε τα tips που σας προτείνω και μορφή σκευασμάτων στα φαρμακεία. Καθιερώστε την πρόσληψη σκόνης λεκιθίνης μαζί με εξασφαλίστε γευστική απόλαυση χωρίς περιττό βάρος! Φροντίστε να είστε προσεκτικοί τις ενδιάμεσες μέρες μετο γεύμα σας. Η λεκιθίνη σε σκόνη είναι υψηλότερης ταξύ Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς. Αυτή η εβδομάδα ποιότητας σε σχέση με αυτή σε κάψουλες ή σε υγρή μορφή. που μεσολαβεί, με λίγη προσοχή, θα σας σώσει από κάποια Προστατεύει το συκώτι από το αλκοόλ και βοηθά στο αδυπεριττά κιλά που είναι πιθανό να πάρετε μέχρι να μπει η καινάτισμα. Πειραματιστείτε με πιο υγιεινές συνταγές γλυκών! Αν νούργια χρονιά, χωρίς να το καταλάβετε καλά καλά. φτιάξετε γλυκά στο σπίτι, συμβουλευτείτε τις αλλαγές Εφόσον, λοιπόν, φάτε αρκετά την ημέρα των Χριστουγέννων, που προτείνω στο βιβλίο μου και πάρτε ιδέες και για τις τις ενδιάμεσες μέρες φτιάξτε σούπες με διάφορα χειμωνιάτικα δικές σας συνταγές. Επίσης, μπορείτε να παρασύρετε τους λαχανικά, όπως μπρόκολο, καρότο, κουνουπίδι, ή καταναλώστε φίλους σας σ’ έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής, κάνοντάς τους τα σε σαλάτα με πολύ λεμόνι. ένα healthy δώρο για την καιΤα συγκεκριμένα λαχανικά περιέχουν ουσίες που βοηθούν νούργια χρονιά, όπως είναι το τον οργανισμό να αποτοξινωθεί γρήγορα και το συκώτι να βιβλίο μου «Οι συνταγές που καθαρίσει από το αλκοόλ, που ήταν ίσως λίγο περισσότερο άλλαξαν»! αυτές τις ημέρες. Παράλληλα, περιέχουν όλες τις βιταμίνες και πολύ κάλιο, για να ξεπρηστείτε άμεσα και αποτελεσματικά έως την Πρωτοχρονιά! Ξεκινήστε την ημέρα σας μ’ ένα χυμό που να περιέχει καρότο, αγγούρι και Η Ειρήνη Πασχαλέρη είναι ανανά. Τα ένζυμα που περιέχουν αυτά τα Βιολόγος με ειδίκευση στη φρούτα και λαχανικά θα ενεργοποιήσουν διατροφή, Μέλος της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας, το πεπτικό σας σύστημα και θα βοηθήσουν της International Society of σε τυχόν φουσκώματα στην κοιλιά.

Nutrigenetics/Nutrigenomics & της Ελληνικής Επιστημονικής Το διάστημα των γιορτών εμπιστευΕταιρείας Προληπτικής Ιατρικής θείτε τα προβιοτικά. Είναι τα «φιλικά» Αντιγήρανσης. βακτήρια που βοηθούν τον οργανισμό

4

1

5

2

*

3

26 • V I T A L I T Y

- ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Μπακλαβάς light (θερμίδες: 350 kCal/ μερίδα)

Υλικά (για 10 άτομα)

• ½ κιλό φύλλα κρούστας • ½ κιλό καρυδόψιχα • ½ φλιτζανάκι αμύγδαλα • 250 γρ. μαργαρίνη λιωμένη • 1 κουταλάκι κανέλα • 1 κουταλάκι γαρίφαλο τριμμένο • 200 γρ. φιστίκια Αιγίνης, κοπανισμένα (προαιρετικά)

Η ΣΥΝΤΑΓΗ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ «ΟΙ ΣΥΝΤΑΓΕΣ ΠΟΥ ΑΛΛΑΞΑ(Ν)» (ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΦΕΡΕΝΙΚΗ)

Για το σιρόπι • 3 φλιτζάνια φρουκτόζη • 2 ½ φλιτζάνια νερό • φλούδα ενός λεμονιού • λίγα γαρίφαλα

ΕΚΤΕΛΕΣΗ Αναμειγνύουμε τα καρύδια, τα αμύγδαλα, τα φιστίκια Αιγίνης χονδροκοπανισμένα, την κανέλα και το τριμμένο γαρίφαλο και είναι έτοιμη η γέμιση. Βάζουμε λίγη μαργαρίνη σ’ ένα ταψί ορθογώνιο και τοποθετούμε 6 - 7 φύλλα κάτω, αλείφοντας το καθένα χωριστά με τη λιωμένη μαργαρίνη. Πάνω από τα φύλλα αυτά απλώνουμε σε όλο το μήκος το 1/3 της γέμισης. Σκεπάζουμε με 2 φύλλα, αλειμμένα, και από πάνω ξαναβάζουμε το επόμενο 1/3 της γέμισής μας. Επαναλαμβάνουμε το ίδιο γι’ άλλη μια φορά και στο τέλος σκεπάζουμε με τα υπόλοιπα 6 - 7 αλειμμένα φύλλα. Φυσικά μετράμε τα φύλλα από την αρχή. Στο τέλος περιχύνουμε με την υπόλοιπη μαργαρίνη και ψεκάζουμε τον μπακλαβά με λίγο νερό για να κόβεται εύκολα και να γίνει τραγανός με ωραίο χρώμα. Τον αφήνουμε για 15΄ λεπτά στο ψυγείο για να δέσει με το μίγμα. Τον κόβουμε μέχρι κάτω προσεκτικά σε ρόμβους και τον ψήνουμε σε φούρνο με χαμηλή φωτιά (στους 150 - 160 βαθμούς) για 1 ½ ώρα περίπου, πρώτα χαμηλά για να ψηθεί από κάτω και μετά επάνω. Όταν ψηθεί παίρνοντας εκείνο το χρυσαφένιο χρώμα, τον βγάζουμε από το φούρνο και πριν κρυώσει τελείως τον περιχύνουμε με το σιρόπι που έχουμε ετοιμάσει βράζοντας το νερό με τη φρουκτόζη, τα γαρίφαλα και τη φλούδα λεμονιού για 10 λεπτά.

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 1 - V I T A L I T Y • 27

all about sports

Ορειβασία 28 • V I T A L I T Y

- ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Ε

παφή με τη φύση, άσκηση, αλλαγή περιβάλλοντος και σταθερός στόχος να ανεβείτε ακόμη ψηλότερα. Αυτά είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της ορειβασίας, η οποία κερδίζει το ενδιαφέρον όλων εκείνων που… παίρνουν τα βουνά αναζητώντας την ιδανική διέξοδο από την πιεστική καθημερινότητα.

Τι είναι;

Στόχος η κορυφή!

σία

Για την πλειοψηφία των ανθρώπων, η λέξη ορειβασία περιγράφει την ανάβαση σ’ ένα βουνό με στόχο την κατάκτηση της κορυφής του. Στην πραγματικότητα, όπως διευκρινίζει ο εκπαιδευτής ορειβασίας - αναρρίχησης, προπονητής της εθνικής ομάδας αγωνιστικής αναρρίχησης και οδηγός βουνού, κ. Λάζαρος Μποτέλης, «η ορειβασία είναι ένας ευρύτερος όρος, ο οποίος περιλαμβάνει την αναρρίχηση, την ορεινή πεζοπορία (που για τους περισσότερους αποτελεί ορισμό της ορειβασίας), τον αλπινισμό και το ορειβατικό σκι (η τέχνη του να κινείται κάποιος σε χιονισμένες πλαγιές βουνών με ένα ζευγάρι πέδιλα του σκι). Τα δύο πρώτα είναι περισσότερο διαδεδομένα στο ευρύ κοινό, αλλά ένας ολοκληρωμένος ορειβάτης οφείλει να έχει εκπαιδευτεί και να τα έχει δοκιμάσει όλα».

Ποιοι και πότε; «Τα αθλήματα βουνού, όπως είναι η ορειβασία, απευθύνονται σε άτομα κάθε ηλικίας. Τα παιδιά είναι καλό να ξεκινούν από τις ηλικίες των 4-5 ετών μ’ έναν περίπατο στο βουνό ή μία αναρρίχηση σε μία πίστα αναρρίχησης, ώστε να αρχίσουν να αντιμετωπίζουν την ορειβασία σαν παιχνίδι. Σε γενικές γραμμές, πάντως, η ορειβασία δεν έχει ηλικία, καθώς με τα αθλήματα βουνού μπορούν να ασχοληθούν άνθρωποι που ανήκουν σε μία ευρεία ηλικιακή γκάμα, από πολύ νεαρούς μέχρι ηλικιωμένους, εφόσον βέβαια το επιτρέπει η υγεία τους, καθώς υπάρχουν βουνά και μονοπάτια για κάθε ηλικία», εξηγεί ο κ. Μποτέλης. Είναι σαφές ότι οι ορειβάτες, όπως και όλοι οι αθλητές, πρέπει να έχουν καλή φυσική κατάσταση. Στην περίπτωση που κάποιος θέλει να ασχοληθεί με το άθλημα παρόλο που αντιμετωπίζει κάποια σοβαρά προβλήματα υγείας, π.χ. καρδιαγγειακά, πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός και να συμβουλευτεί το γιατρό του για το αν και σε ποιο βαθμό μπορεί να το κάνει.

Αν θέλετε να συνδυάσετε σωματική άσκηση και βόλτες στη φύση, η ορειβασία θα σας αποζημιώσει. της Λένιας Κιουμή

Από πού ξεκινάμε… Η Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας - Αναρρίχησης αναθέτει τη διδασκαλία ορειβασίας, αναρρίχησης και ορειβατικού σκι στα κατά τόπους παραρτήματά της (www.eooa.gr). Οι σχολές προσφέρουν 10ήμερα προγράμματα για κάθε άθλημα, με θεωρητικά και πρακτικά μαθήματα, το κόστος των οποίων κυμαίνεται μεταξύ 250 - 400 ευρώ, ανάλογα με το επίπεδο του ορειβάτη (αρχάριοι, μέσου επιπέδου με έμφαση στη διάσωση, βοηθός εκπαιδευτή, εκπαιδευτής και τέλος οδηγός βουνού).

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 1 - V I T A L I T Y • 29

all about sports Ορειβασία, επειδή: > Μπορείτε να την απολαύσετε οικογενειακώς! > Η χώρα μας είναι γεμάτη με πανέμορφα βουνά και αξίζει τον κόπο να τα εξερευνήσετε. > Στην περίπτωση που ασχοληθείτε σοβαρά με το άθλημα, σίγουρα θα θέλετε κάποια στιγμή να δοκιμάσετε και

Ο εξοπλισμός του ορειβάτη Ο εκπαιδευτής ορειβασίας - αναρρίχησης επισημαίνει ότι για την ορεινή πεζοπορία, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, ο ορειβάτης θα χρειαστεί μόνο ένα ζευγάρι ειδικά μποτάκια ή αθλητικά παπούτσια. Από την άλλη, κατά τους χειμερινούς μήνες, είναι λογικό να απαιτείται επιπλέον εξοπλισμός. Το χειμώνα, τα παπούτσια είναι πιο βαριά, περισσότερο εξειδικευμένα (με καλύτερη μόνωση), επομένως και πιο ακριβά. Υπάρχουν βέβαια και μποτάκια που ενδείκνυνται και για παραπάνω από μία εποχές, και πάλι όμως υπάρχουν κάποιοι περιορισμοί, καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις -π.χ. στις Άλπεις- ο ειδικός εξοπλισμός είναι προαπαιτούμενο. Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι εκτός από την ειδική ένδυση (παντελόνι και μπουφάν), αν θέλει κάποιος να εξοπλιστεί πλήρως, θα χρειαστεί αρκετά χρήματα, ωστόσο έχει τη δυνατότητα να ασκηθεί ακόμα κι αν διαθέσει λιγότερα χρήματα. Το συνολικό ποσό για παπούτσια και ρούχα διαμορφώνεται κατά μέσο όρο στα 300 ευρώ και άνω. Όσον αφορά στην αναρρίχηση, απαιτείται επιπλέον εξοπλισμός (ειδική ένδυση –υπόδηση, αλλά και σχοινί, γάντζοι ασφαλείας κ.λπ.), όχι ιδιαίτερα δαπανηρός στο σύνολό του (συνυπολογίστε και το γεγονός ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί μέχρι να φθαρεί). Το συνολικό κόστος του κυμαίνεται περίπου στα 500 ευρώ, για κάποιον που θέλει να συνεχίσει την αναρρίχηση μετά το τέλος της εκπαίδευσής του στο πλαίσιο ενός συλλόγου. Πιο αναλυτικά, το κόστος για τα παπούτσια ξεκινά από 60 ευρώ, για το σχοινί από 100, ενώ θα χρειαστείτε και περίπου 10 σετ γάντζων ασφαλείας καθώς και τα απαραίτητα ρούχα.

30 • V I T A L I T Y

- ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011

τις πιο απαιτητικές εκδοχές του. Είναι λοιπόν πολύ πιθανό να φτάσετε μέχρι και… στις Άλπεις! > Η ορειβασία - αναρρίχηση αποτελεί ένα δημοφιλές άθλημα το οποίο αποτελεί εξαιρετική μορφή άσκησης, ενώ μας φέρνει σε επαφή με το φυσικό περιβάλλον. Άλλωστε, είναι στη φύση του ανθρώπου να θέλει να σκαρφαλώνει στα βουνά και να τα εξερευνά.

Όλα όσα πρέπει να ξέρετε! Σύμφωνα με τον κ. Μποτέλη, υπάρχουν μερικά βασικά σημεία που πρέπει να γνωρίζουν οι ενδιαφερόμενοι: > Το άθλημα έχει ένα βαθμό επικινδυνότητας. Όσο πιο καλά προετοιμασμένος είναι κανείς και εφόσον έχει πάρει τις απαραίτητες προφυλάξεις, τόσο περιορίζεται ο κίνδυνος για οποιοδήποτε ατύχημα. > Όσον αφορά στην ορεινή πεζοπορία, όλοι οι ορειβατικοί σύλλογοι διοργανώνουν εξορμήσεις - αναβάσεις στα βουνά, στις οποίες συμμετέχουν εκπαιδευμένοι αλλά και επίδοξοι ορειβάτες. Όλοι οι συμμετέχοντες, ωστόσο, πρέπει να είναι σε καλή φυσική κατάσταση και να διαθέτουν τον απαραίτητο εξοπλισμό. > Είναι πολύ σημαντικό πριν από κάθε ορεινή εξόρμηση να ξέρει ο καθένας τις δυνατότητες και τα όριά του. > Πρόκειται για ένα άθλημα το οποίο προσφέρει καλή φυσική κατάσταση και πνευματική διαύγεια, αλλά και μοναδικές συγκινήσεις και ένταση. > Δεν είναι απαραίτητο να ξεκινήσετε από την πεζοπορία. Μπορεί κάποιος που ξεκίνησε από την αναρρίχηση βράχου να δοκιμάσει και την ορεινή πεζοπορία, για να αποκτήσει ολοκληρωμένη άποψη, ή να ξεκινήσει με πεζοπορία και να επιλέξει μετά την αναρρίχηση. Άλλωστε, η αναρρίχηση βράχου είναι αυτή που κερδίζει περισσότερο τον κόσμο σήμερα.

Πίσω στο χρόνο Σύμφωνα με άρθρο του Νίκου Νέζη (από την ιστοσελίδα της Ελληνικής Ομοσπονδίας Ορειβασίας - Αναρρίχησης, www.eooa.gr), «εκτός από τις έννοιες του ορειβατείν (ανάβαση), του κρημνοβατείν (αναρρίχηση) και του πετροβατείν (αναρρίχηση σε βράχο - χιόνι) που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Έλληνες, ‘’ορειβασία’’ ή ‘’ορειβάσια’’ ονόμαζαν και τη θρησκευτική τελετή κατά την οποία οι συμμετέχοντες ανέβαιναν στα βουνά. Οι Ρωμαίοι, πάλι, αποκαλούσαν ορειβάτες (oribatae) τους ακροβάτες που εκτελούσαν επικίνδυνες ασκήσεις ισορροπίας σε ψηλούς τοίχους οι οποίοι παρίσταναν βουνά (!). Ο Στράβων, μάλιστα, αναφέρει ότι και τις αναβάσεις γυναικών στα διάφορα βουνά -Παρνασσός,

Κιθαιρώνας, Ταΰγετος κ.ά.- για συμμετοχή σε μυστηριακές τελετές τις ονόμαζαν «ορειβασία». Οι λόγοι για τους οποίους… παίρνουν οι άνθρωποι τα βουνά είναι πολλοί. Στην αρχαιότητα, αλλά και μετέπειτα, ανέβαιναν για να καλύπτουν βασικές βιοτικές ανάγκες τους (κυνήγι, υλοτομία, βοσκή, καλλιέργειες κ.ά.). Ακόμη, ανέβαιναν ή διέσχιζαν τα βουνά και για εμπόριο (κυρίως οι ορεινές φυλές), για πόλεμο, για θρησκευτικούς ή και για επιστημονικούς λόγους (παρατηρήσεις πλανητών ή και ηφαιστείων, υψομετρήσεις κ.ά.). Σήμερα, οι άνθρωποι ανεβαίνουν ή διασχίζουν βουνά και με σκοπό την άσκηση και την ψυχαγωγία, τα βασικά δηλαδή χαρακτηριστικά της ορειβασίας.

Ευχαριστούμε θερμά για την πολύτιμη βοήθειά του τον κ. Λάζαρο Μποτέλη, εκπαιδευτή ορειβασίας - αναρρίχησης, οδηγό βουνού και προπονητή της εθνικής ομάδας αγωνιστικής αναρρίχησης.

Άγνωστοι -ΚΑΙ ΜΗ- ΕΙΠΑΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ορειβασία: «Μετά την ανάβαση ενός υπέροχου λόφου, κάποιος αντιλαμβάνεται ότι υπάρχουν πολλοί ακόμη λόφοι να ανέβει».

Nelson Mandela πρ. Πρόεδρος της Ν. Αφρικής. «Η ορειβασία είναι μία πραγματικά σκληρή εργασία. Η μόνη πραγματική ευχαρίστηση είναι η απόλυτη ικανοποίηση του να πηγαίνει κανείς εκεί όπου δεν έχει πάει κανείς πριν και όπου πολύ λίγοι μπορούν να σε ακολουθήσουν».

Annie Smith Peck, Αμερικανίδα ορειβάτισσα. «Διπλά ευτυχισμένος είναι εκείνος που έχει κοντά του αγέρωχα βουνά».

John Muir, Αμερικανός νατουραλιστής, συγγραφέας. «Η ορειβασία είναι ένα από τα λίγα αθλήματα στο οποίο η «αρένα» (τα βράχια, τα βουνά και οι συγκεκριμένες διαδρομές) απαιτεί μία ευστροφία που επισκιάζει και ξεπερνά τους υπόλοιπους αθλητές».

Jonathan Waterman, φωτογράφος. «Είναι ένα ταξίδι μετ’ επιστροφής. Το να φτάσει κανείς στην κορυφή είναι προαιρετικό, το να φτάσει στο σημείο απ’ όπου ξεκίνησε (να επιστρέψει) είναι υποχρεωτικό» Ed Viesturs, Αμερικανός διάσημος ορειβάτης-αλπινιστής. «Είναι πάντα πιο μακριά απ’ ό,τι φαίνεται. Είναι πάντα πιο ψηλά απ’ ό,τι φαίνεται. Και είναι πάντα πιο δύσκολα απ’ ό,τι φαίνεται». Άγνωστος

Για πληροφορίες γενικού ενδιαφέροντος Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας - Αναρρίχησης Μηλιώνη 5, Αθήνα Τηλ. 210 3645904, 3636617 www.eooa.gr

Για την ορειβασία στη Θεσσαλονίκη Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης Καρ. Ντηλ 19, τηλ. 2310 278288, www.eosthessalonikis.gr Ορειβατική Αναρριχητική Λέσχη Θεσσαλονίκης Β. Αδαμίδη 14, Τούμπα, τηλ. 2310 518116, www.oalth.gr Σύλλογος Ελλήνων Ορειβατών Θεσσαλονίκης Πλ. Αριστοτέλους 5, τηλ. 2310 224710, www.seoreivaton.gr

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 1 - V I T A L I T Y • 31

sex... ercise! ψυχική υγεία

Το φαινόμενο Placebo

Μια αποτελεσματική Πίστη, αυθυποβολή, «αυτοεκπληρούμενη προφητεία» ή μήπως αποτέλεσμα εξαρτημένης μάθησης; Όπως και να αντιμετωπιστεί, το «ψευδοφάρμακο» μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να είναι εξίσου… αποτελεσματικό με το πραγματικό φάρμακο. της Ελένης Μιχαηλίδου

32 • V I T A L I T Y

- ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011

«εξαπάτηση»

Π

ώς θα νιώθατε αν πάσχατε από μία ασθένεια, σας χορηγούσαν ένα φάρμακο, η θεραπεία είχε τα επιθυμητά αποτελέσματα και εκ των υστέρων μαθαίνατε ότι το φάρμακο που σας χορηγήθηκε ήταν… ψεύτικο; Καλώς ήρθατε στην «εικονική πραγματικότητα» του φαινομένου Placebo.

Ένα πολυδιάστατο φαινόμενο «Placebo» στα λατινικά σημαίνει «να αρέσω». Το φαινόμενο Placebo εμφανίζεται στην Ιατρική (φαρμακοθεραπεία και έρευνα) και αφορά στην «εξαπάτηση» του ασθενή, ο οποίος θεωρεί ότι

λαμβάνει θεραπεία ενώ αυτό δε συμβαίνει. Η κυριότερη χρήση του Placebo στην έρευνα είναι όταν προβάλλεται ως μέτρο σύγκρισης για την αποτελεσματικότητα της ουσίας/ τεχνικής όπου εφαρμόζεται (ομάδα ελέγχου). Στην πραγματικότητα, ο ασθενής λαμβάνει κάποια μη δραστική ουσία ή άλλη θεραπεία, ένα αρεστό από τον ίδιο φάρμακο, το οποίο δεν είναι απαραίτητα το κατάλληλο για την αντιμετώπιση της νόσου από την οποία πάσχει. Το «κλειδί» της υπόθεσης είναι ότι δεν το γνωρίζει. Πάνω σ’ αυτήν την άγνοια στηρίζεται ο μηχανισμός δράσης του φαινομένου Placebo. Κατ’ αρχάς υπάρχει το ψυχολογικό επίπεδο. Μέσω της εξαρτημένης μάθησης, έχουμε «εκπαιδευτεί» ν’ αντιδρούμε συγκεκριμένα σε ερεθίσματα φροντίδας, όπως είναι η επίσκεψη στο γιατρό, η εξέταση, η λήψη φαρμάκου κ.λπ. Η αντίδραση στην προκειμένη περίπτωση είναι η βελτίωση της υγείας μας, ακόμη κι αν κάτι τέτοιο είναι τελείως υποκειμενικό (όπως, για παράδειγμα, συμβαίνει με τις κεφαλαλγίες). Όπως τονίζει ο κλινικός ψυχολόγος, κ. Ευάγγελος Μακρής, «η παραπάνω εξήγηση είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη νευροβιολογική διάσταση του φαινομένου, καθώς κατά τη διαδικασία απελευθερώνονται ενδορφίνες στον εγκέφαλο, με αποτέλεσμα να νιώθει ο ασθενής καλύτερα, κυρίως ως προς τον πόνο. Επίσης, το Placebo σχετίζεται με το φαινόμενο της “αυτοεκπληρούμενης προφητείας”, δηλαδή μας συμβαίνει αυτό που περιμένουμε ή προσδοκούμε να μας συμβεί».

Placebo υπό εξέταση Εύλογα, λοιπόν, διερωτάται κάποιος αν μπορεί ένα «ψευδοφάρμακο» να είναι αποτελεσματικό. Η ίδια η επιστημονική κοινότητα έχει θέσει υπό αμφισβήτηση το περιβόητο Placebo effect, γι’ αυτό και οι έρευνες γύρω από το ίδιο το φαινόμενο είναι πάρα πολλές. Για παράδειγμα, συνέβη το εξής: όταν ανακοινώθηκε στο προσωπικό και τους 120 ασθενείς ψυχιατρικής κλινικής ότι δύο νέα φάρμακα ήταν έγκυρα και αποτελεσματικά, το 53% 80% των ασθενών παρουσίασε βελτίωση. Παρ’ όλα αυτά, είναι σημαντικό να αντιληφθεί κάποιος ότι η θεραπεία Placebo, ενώ έχει κάποια αποτελεσματικότητα, στη μεγάλη πλειονότητα των ερευνών έχει σαφώς μικρότερη αποτελεσματικότητα από την ενδεδειγμένη θεραπεία.

Άλλα «ψευδοφάρμακα» Το φαινόμενο Placebo δεν περιορίζεται μόνο στα «ψευδοφάρμακα» που χορηγούνται σε ασθενείς στο πλαίσιο ιατρικών μελετών. Όλοι έχουμε ακούσει ανθρώπους να υποστηρίζουν ότι τους έσωσε η πίστη ή οι θετικές σκέψεις τους. Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει ο κ. Μακρής, «η πίστη και η αυθυποβολή είναι καθαρά Placebo φαινόμενα, που βέβαια μπορούν να βοηθήσουν το άτομο να ξεπεράσει ή να αντέξει δύσκολες καταστάσεις. Παρ’ όλα αυτά, πρέπει να γίνει μια σημαντική διάκριση: όταν λέμε ότι κάποιους ανθρώπους τους “έσωσε η πίστη τους” πρέπει να έχουμε κατά νου ότι ένας πολύ μεγαλύτερος αριθμός ατόμων με βαθιά πίστη και ελπίδα δε “σώζεται”.

Το Placebo σχετίζεται με το φαινόμενο της «αυτοεκπληρούμενης προφητείας», δηλαδή μας συμβαίνει αυτό που περιμένουμε ή προσδοκούμε να μας συμβεί.

Ωστόσο, αυτοί που σώζονται δεν είναι απαραίτητα αυτοί που πιστεύουν “πραγματικά” στη σωτηρία τους. Αυτή είναι μια στάση που έχει λανθασμένα υιοθετηθεί ευρέως στην κοινωνία μας, γι’ αυτό και πολλές φορές οι ασθενείς και οι συγγενείς τους γεμίζουν με τύψεις και ενοχές, καθώς αισθάνονται ότι δεν ‘‘προσπάθησαν’’ αρκετά».

Καλή ψυχολογία σημαίνει καλά αποτελέσματα Η ψυχολογία και η στάση μας απέναντι σε μια κατάσταση παίζει σημαντικότατο ρόλο στο αποτέλεσμά της. Όπως τονίζει ο κ. Μακρής, «αυτό περιγράφηκε πολύ καλά από τον Albert Bandura και τη θεωρία του για την αυτεπάρκεια (self efficacy), η οποία περιγράφει το πόσο αποτελεσματικότεροι είναι οι άνθρωποι όταν πιστεύουν στην ικανότητά τους ν’ αντεπεξέλθουν σε μία δύσκολη κατάσταση. Σε θέματα υγείας, η υψηλή αυτεπάρκεια παίζει σημαντικότατο ρόλο, τόσο σε συμπεριφορές καλής υγείας (π.χ. χρήση προφυλακτικού, τακτικές εξετάσεις, χρήση της ζώνης ασφαλείας στο αυτοκίνητο), όσο και στη συνεργασία που επιδεικνύει ένα άτομο, ως ασθενής, για την καλή έκβαση μιας θεραπείας». ■

!

Γνωρίζοντας το…

Nocebo

Το φαινόμενο Nocebo είναι, κατά κάποιον τρόπο, το αντίθετο του φαινομένου Placebo. Το άτομο βιώνει ανεπιθύμητα, δυσάρεστα σωματικά και ψυχικά συμπτώματα, αφού έρθει σε επαφή με κάποια υποτιθέμενη ψυχοτρόπα ουσία ή Placebo φάρμακο. Όπως έχει προκύψει από τις μέχρι τώρα έρευνες, στο φαινόμενο Νocebo δεν εμπλέκεται κάποια χημική διαδικασία στον εγκέφαλο, αλλά οι πεποιθήσεις και οι προσδοκίες του ατόμου, οι οποίες χαρακτηρίζονται από έντονο αρνητισμό/ πεσιμισμό.

Ευχαριστούμε θερμά τον κ. Ευάγγελο Μακρή, MSc, κλινικό ψυχολόγο, υποψ. διδάκτορα Παντείου Πανεπιστημίου, για την πολύτιμη βοήθειά του. Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 1 - V I T A L I T Y • 33

interview

Λάμα Όλε Νύνταλ

Ανατολική φιλοσοφία σε δυτικό πλαίσιο 34 • V I T A L I T Y

- Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 11

Ο Λάμα Όλε Νύνταλ βρέθηκε πριν από λίγες μέρες στη Θεσσαλονίκη, με την αφορμή μίας διάλεξης στο κοινό του, στην Αποθήκη Δ’, στο Λιμάνι. Στο «Sunday Vitality» μίλησε για τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα και για την πολυπόθητη εσωτερική γαλήνη.

Λίγα λόγια για τον Λάμα Όλε Νύνταλ

συνέντευξη: Μαίρη Αλισάνογλου

Α

υτό που ονομάζουμε «δίκαιο του σύμπαντος» ή «κάρμα» λέει ότι οι πράξεις μας (καλές ή κακές) επιστρέφουν σ’ εμάς. Στη δύσκολη κατάσταση που αντιμετωπίζουμε, είναι δυνατόν να υιοθετήσουμε ένα θετικό τρόπο σκέψης και πράξης; Πώς θα γίνει αυτό; Θα σκεφτόμουν όλα τα πράγματα που μπορεί να επιθυμεί κάποιος και στη συνέχεια θα τα πρόσφερα συνειδητά σε όλα τα όντα, ελπίζοντας ότι θα φέρουν ευτυχία σ’ αυτά. Το δόσιμο κάνει τους ανθρώπους πλούσιους, όχι το λαμβάνειν. Αυτό αποτελεί μια άχρονη αλήθεια. Μια βαθιά οικονομική και κοινωνική κρίση έχει πλήξει την Ελλάδα. Πώς πιστεύετε ότι αυτή η κατάσταση επηρεάζει τις ανθρώπινες σχέσεις και τι μπορούμε να κάνουμε για να διατηρήσουμε αξίες, όπως η φιλία και η εμπιστοσύνη του ενός προς τον άλλον; Οι σύγχρονες υλιστικές κουλτούρες λένε στους ανθρώπους πως είναι ό,τι έχουν. Είναι μια επιπόλαιη και ανώριμη οπτική που αποκλείει τις άχρονες αξίες των ανθρώπων. Το να σκεφτόμαστε να δίνουμε στους άλλους μας απελευθερώνει, ενώ το να θέλουμε πράγματα για τον εαυτό μας μας δένει. Οι βιβλιοθήκες μας είναι γεμάτες από βιβλία για μάθηση και μόρφωση και οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές μάς δίνουν τον κόσμο. Μακάρι να είχα ελεύθερο χρόνο για να μάθω πράγματα. Με ποιους τρόπους μπορούμε να ενσωματώσουμε τμήματα ή στοιχεία της ανατολικής φιλοσοφίας στο δυτικό τρόπο ζωής μας; Στο σχολείο, στις εφημερίδες και στα δημόσια μέρη, όλα όσα θυμίζουν την παροδικότητα κάθε εξωτερικού και εσωτερικού φαινομένου μπορούν να χαλαρώσουν τους ανθρώπους στην αναζήτησή τους για πράγματα που δε χρειάζονται και να τους κάνουν να ψάξουν για αξίες διαρκείας, όπως είναι η πνευματική γαλήνη. Αυτό, 2.500 χρόνια μετά, θα μπορούσε να παράξει πάλι μια νέα γενιά Ελλήνων στοχαστών που θα εμπνεύσει τον κόσμο. Ποιες απλές ασκήσεις διαλογισμού θα μπορούσαν να μας προσφέρουν εσωτερική γαλήνη; Για τους υλιστές, οι σύντομες ασκήσεις διαλογισμού, όπως το να μετρούν από μέσα τους 21 αναπνοές δίχως να νοιάζονται για τις σκέψεις, τους ήχους και τις εσωτερικές εικόνες, είναι πολύ χρήσιμες. Ακόμη πιο αποτελεσματική είναι, βέβαια, η προχωρημένη πνευματική επιστήμη των ολοκληρωμένων διαλογισμών του «Διαμαντένιου Δρόμου», όπως οι διαλογισμοί μας που ονομάζονται «Γκούρου Γιόγκα». Μακάρι οι δυσκολίες στην απόκτηση εξωτερικής ικανοποίησης μέσω της αγοράς πραγμάτων να δείξουν σε πολλούς τη μοναδική αληθινή βάση για την ευτυχία: ένα πνεύμα που λειτουργεί πλήρως. ■

Τ

ο 1969, ο Δανός Όλε Νύνταλ και η σύζυγός του, Χάνα, έγιναν οι πρώτοι Δυτικοί μαθητές

του 16ου Γκιάλουα Κάρμαπα, ενός από τους μεγαλύτερους Θιβετιανούς δασκάλους διαλογισμού του 20ού αιώνα, πνευματικής κεφαλής της Γενεαλογίας Κάρμα Κάγκιου του Θιβετανικού Βουδισμού. Αφού ολοκλήρωσαν τις σπουδές τους στη βουδιστική φιλοσοφία και την άσκησή τους στο διαλογισμό, άφησαν τα Ιμαλάια το 1972 και, κατά προτροπή του Κάρμαπα, ο Όλε άρχισε να διδάσκει το Βουδισμό στη Δύση. Ο Όλε Νύνταλ είναι ένας από τους λίγους Δυτικούς που κατέχουν την ιδιότητα του Λάμα στην παράδοση Κάρμα Κάγκιου του Θιβετανικού Βουδισμού. Στη διάρκεια των τελευταίων 38 χρόνων επισκέπτεται σχεδόν καθημερινά μια διαφορετική πόλη σε όλο τον κόσμο και δίνει διαλέξεις. Ο μοναδικός τρόπος που έχει να συνδυάζει το σύγχρονο στιλ και την αρχαία σοφία συντέλεσε στο να ιδρυθούν μέχρι σήμερα πάνω από 650 κέντρα σε 44 χώρες της Δύσης.

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 11 - V I T A L I T Y • 35

υγεία

Αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα

Ελπίδα από

τα νέα φάρμακα Πρόκειται για μια από τις πιο επώδυνες ρευματοπάθειες. Παλιότερα δημιουργούσε μεγάλα προβλήματα στην ποιότητα ζωής των πασχόντων. Τα τελευταία χρόνια, όμως, έχουν γίνει άλματα προς την αντιμετώπισή της. του Θόδωρου Γιαχουστίδη

36 • V I T A L I T Y

- ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011

O ρισμός

Η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα ανήκει σε μια ομάδα παθήσεων που λέγονται οροαρνητικές σπονδυλαρθρίτιδες. «Οροαρνητικές» λόγω παλιότερης παρατήρησης ότι ο ρευματοειδής παράγοντας (Ra-test) είναι αρνητικός στο αίμα αυτών των ασθενών (σε αντίθεση με τη ρευματοειδή αρθρίτιδα) και «σπονδυλαρθρίτιδες» διότι συχνά προσβάλλεται η σπονδυλική στήλη. Οι καταστάσεις αυτές εμφανίζουν κοινά χαρακτηριστικά τόσο στην αιτιολογία όσο και στις κλινικές εκδηλώσεις τους, είτε στο σκελετό είτε σε άλλα όργανα (δέρμα, βλεννογόνοι, οφθαλμός, έντερο). Οι τυπικότερες σπονδυλαρθρίτιδες είναι η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα, η αντιδραστική αρθρίτιδα, η ψωριασική αρθρίτιδα και η εντεροπαθητική αρθροπάθεια. Ο όρος «αγκυλοποιητική» προήλθε από την τάση της νόσου για ελάττωση της κινητικότητας της σπονδυλικής στήλης, που μπορεί να φτάσει και σε πλήρη αγκύλωση, δηλαδή πλήρη απώλεια κινητικότητας. Η βασική βλάβη στην αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα είναι η ενθεσίτιδα, δηλαδή η φλεγμονή στο σημείο όπου ο συνδετικός ιστός (π.χ. ένας σύνδεσμος) εισέρχεται (εντίθεται) στο κόκαλο. Η φλεγμονή είναι υπεύθυνη για τον πόνο και τη δυσκαμψία, ενώ η χρόνια φλεγμονή των ενθέσεων οδηγεί στη σταδιακή οστεοποίηση του συνδετικού ιστού, δηλαδή τη μετατροπή ελαστικού υλικού σε κόκαλο με επακόλουθο την αγκύλωση.

Αιτιολογία Η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα κατατάσσεται στα συστηματικά αυτοάνοσα νοσήματα και η αιτιολογία της δεν είναι ξεκάθαρη. Ωστόσο, είναι γνωστή από παλιά η σχέση της νόσου με το μόριο HLA-B27. Το μόριο αυτό ανιχνεύεται με εξέταση αίματος και βρίσκεται στην επιφάνεια των ανθρώπινων κυττάρων σε ποσοστό περίπου 8% του γενικού πληθυσμού -το ποσοστό της νόσου στο γενικό πληθυσμό είναι πολύ μικρότερο. Επομένως, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η παρουσία του HLA-B27 δε δείχνει ότι κάποιος είναι ασθενής αλλά ότι έχει μια προδιάθεση (αυξημένες πιθανότητες) να εκδηλώσει τη νόσο. Καθώς το HLA-Β27 μπορεί να κληρονομηθεί από τους γονείς, είναι προφανές ότι κληρονομείται η προδιάθεση και όχι η ίδια η νόσος. Από την άλλη πλευρά, το HLA-B27 ανευρίσκεται σε συχνότητα μεγαλύτερη του 95% μεταξύ των ασθενών με τη νόσο, κάτι που σημαίνει ότι η παρουσία του είναι σημαντική για την εκδήλωσή της. Προφανώς απαιτείται η παρουσία και άλλων γονιδίων, καθώς και έκθεση σε περιβαλλοντικούς παράγοντες (μικροβιακές λοιμώξεις ενδεχομένως), ώστε το ανοσιακό σύστημα αφού ενεργοποιηθεί να μην μπορεί να «απενεργοποιηθεί» ακόμη και πολύ καιρό μετά την αποδρομή της λοίμωξης. Άλλωστε, η επακόλουθη χρόνια φλεγμονή οργάνων του σώματος χωρίς να υπάρχει ενεργός λοίμωξη θεωρείται το θεμελιώδες χαρακτηριστικό όλων των αυτοάνοσων νοσημάτων.

Συμπτώματα Ο φλεγμονώδης πόνος χαμηλά στη μέση (προς τους γλουτούς) ή και στη ράχη είναι το πιο κλασικό σύμπτωμα που πολλές φορές είναι αρκετό για να οδηγήσει στη διάγνωση. Ο πόνος χαμηλά στη μέση οφείλεται σε φλεγμονή στις ιερολαγόνιες αρθρώσεις της λεκάνης (ιερολαγονίτιδα). Η παρουσία ιερολαγονίτιδας είναι θεμελιώδες χαρακτηριστικό της νόσου και βασικό διαγνωστικό στοιχείο. Φλεγμονώδης χαρακτηρίζεται ο πόνος που συνοδεύεται από πρωινή επιδείνωση και δυσκαμψία μεγαλύτερη των 30’, βελτιώνεται με τη δραστηριότητα (ή τη λήψη αντιφλεγμονωδών) και όχι με την ανάπαυση, αφυπνίζει τον ασθενή κατά τη νύχτα ή εναλλάσσεται μεταξύ των γλουτών. Καθώς η νόσος εμφανίζεται σε νέους άνδρες, συχνά τέτοια συμπτώματα αποδίδονται σε αθλητικές κακώσεις. Αν υπάρχουν οικογενειακό ιστορικό αγκυλοποιητικής σπονδυλίτιδας και συμπτώματα όπως τα προηγούμενα, ιδιαίτερα σε νέους άνδρες, είναι απαραίτητη η ρευματολογική εκτίμηση για την έγκαιρη διάγνωση. Η έναρξη των συμπτωμάτων μπορεί να είναι ήπια, σταδιακή μέσα σε μήνες ή και οξεία με έντονο πόνο και λειτουργική δυσκολία. Με την πάροδο των ετών, η φλεγμονή οδηγεί σε αγκύλωση, με απώλεια κινητικότητας της σπονδυλικής στήλης. Χαρακτηριστικά, η πορεία της νόσου είναι ηπιότερη στις γυναίκες, αλλά συνολικά παρατηρείται ότι ένας αριθμός ασθενών μπορεί να εμφανίζει τόσο ήπια συμπτώματα της νόσου, ώστε να μη χρήζει άμεσα φαρμακευτικής θεραπείας.

Εντοπίσεις Εκτός από τη σπονδυλική στήλη, μπορεί να εμφανιστεί αρθρίτιδα στα ισχία, στους ώμους και τις μεγάλες αρθρώσεις των κάτω άκρων (γόνατα, ποδοκνημικές). Η αρθρίτιδα, αν δε θεραπευτεί, μπορεί μακροπρόθεσμα να προκαλέσει σοβαρή βλάβη των προσβεβλημένων αρθρώσεων. Επίσης, όσον αφορά στο σκελετό, μπορεί να προσβληθούν αρθρώσεις του στέρνου -προκαλώντας πόνο στο στήθος- και η περιοχή της πτέρνας και του αχίλλειου τένοντα με σχηματισμό πτερνικής άκανθας. Η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα είναι μια συστηματική νόσος και ως τέτοια μπορεί να προσβάλει κι άλλα συστήματα εκτός του σκελετού. Χαρακτηριστική είναι η φλεγμονή του οφθαλμού (πρόσθια ραγοειδίτιδα, ιρίτιδα) με ερυθρότητα, πόνο, φωτοφοΔ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 1 - V I T A L I T Y • 37

υγεία Ο τρόπος εκδήλωσης της νόσου διαφέρει σημαντικά μεταξύ ασθενών, τόσο στην ένταση των συμπτωμάτων και την τάση για αγκύλωση όσο και στην παρουσία αρθρίτιδας ή εξωσκελετικών εκδηλώσεων.

Χαρακτηριστική εικόνα ασθενούς με αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα, όπου η σπονδυλική στήλη εμφανίζει βλάβη δίκην μπαμπού.

Επιδημιολογικά στοιχεία της νόσου ■ Η αναλογία ανδρών/ γυναικών πασχόντων είναι περίπου 3

προς 1, ενώ η συχνότητα της νόσου στο γενικό πληθυσμό είναι περίπου 0,2%, αν και πρέπει να σημειωθεί ότι το ποσοστό αυτό ίσως να είναι αρκετά μεγαλύτερο, καθώς ήπια περιστατικά της νόσου παραμένουν αδιάγνωστα.

■ Η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα είναι μια ρευματική πάθηση νέων ανθρώπων. Αν και η συχνότερη ηλικία εμφάνισης της νόσου είναι τα 19 - 25 έτη, παιδιά συνήθως άνω των 12 ετών, αλλά και μεγαλύτεροι ενήλικες, έως 35 - 40 ετών, μπορεί να την εκδηλώσουν. Καθώς τα πρώτα συμπτώματα μπορεί να είναι μη ειδικά (πόνος στη μέση ή στη ράχη), πολλοί ασθενείς οδηγούνται στο ρευματολόγο καθυστερημένα, με αποτέλεσμα η διάγνωση να γίνεται 7 - 8 χρόνια από την έναρξη των συμπτωμάτων.

38 • V I T A L I T Y

- ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011

βία και τάση για υποτροπή και στους δύο οφθαλμούς. Είναι ίσως η μόνη επείγουσα εκδήλωση της νόσου και απαιτεί άμεση ιατρική παρέμβαση, καθώς επανειλημμένα επεισόδια είναι δυνατό να προκαλέσουν βλάβη στους οφθαλμούς. Σπανιότερα μπορεί να προκληθεί βλάβη στην αορτική βαλβίδα ή βλάβη στο ερεθισματαγωγό σύστημα της καρδιάς με εκδήλωση αρρυθμίας, συνεπώς ο θεράπων γιατρός πρέπει να παρακολουθεί και την καρδιακή λειτουργία των ασθενών. Θα πρέπει, τέλος, να διευκρινιστεί ότι ο τρόπος εκδήλωσης της νόσου διαφέρει σημαντικά μεταξύ ασθενών, τόσο στην ένταση των συμπτωμάτων και την τάση για αγκύλωση όσο και στην παρουσία αρθρίτιδας ή εξωσκελετικών εκδηλώσεων.

Επιπλοκές Πέρα από τις προαναφερθείσες εκδηλώσεις της νόσου υπάρχουν και κάποιες απώτερες επιπλοκές, που σε αντίθεση με τις φλεγμονώδεις εκδηλώσεις δεν είναι εύκολες στην αντιμετώπισή τους και συνεπώς είναι σημαντικό να προλαμβάνονται. Η ολική αγκύλωση, ιδιαίτερα σε έντονα κυφωτική στάση, προκαλεί σοβαρή επιβάρυνση της ποιότητας ζωής. Οι διαθέσιμες χειρουργικές επεμβάσεις δεν είναι ιδιαίτερα διαδεδομένες και χαρακτηρίζονται από σημαντικού βαθμού κινδύνους. Καταστροφή σημαντικών αρθρώσεων, όπως τα ισχία, μπορεί να αποκατασταθεί με ολική αρθροπλαστική. Η ελάττωση της έκπτυξης του θωρακικού τοιχώματος μπορεί να προκαλέσει σκλήρυνση στις κορυφές των πνευμόνων και περιοριστικού τύπου πνευμονοπάθεια που χαρακτηρίζεται από δύσπνοια και περιορισμένη ικανότητα άσκησης. Θεραπεία δεν υπάρχει, παρά μόνον υποστηρικτική. Τέλος, σε κάποιους ασθενείς η χρόνια, έντονη, ανεξέλεγκτη φλεγμονή μπορεί να προκαλέσει εναπόθεση φλεγμονώδους ουσίας (αμυλοειδούς) στους νεφρούς. Η κατάσταση αυτή λέγεται αμυλοείδωση και μπορεί να οδηγήσει σε σταδιακή επιδείνωση της νεφρικής λειτουργίας και χρόνια νεφρική ανεπάρκεια. Ο έγκαιρος έλεγχος της φλεγμονής πιθανότατα προλαμβάνει την εκδήλωση αυτής της σοβαρής επιπλοκής.

Διάγνωση Η διάγνωση της νόσου είναι κλινική, δηλαδή στηρίζεται στο λεπτομερές ιστορικό και την κλινική εξέταση. Η διάγνωση μπορεί να επιβεβαιωθεί από την παρουσία ιερολαγονίτιδας στην ακτινογραφία της λεκάνης ή τυπικών συνδεσμοφύτων στην ακτινογραφία της σπονδυλικής στήλης, την παρουσία του HLA-B27 στην εξέταση αίματος ή την αύξηση των φλεγμονωδών δεικτών (ταχύτητα καθίζησης, CRP) που εμφανίζουν κάποιοι ασθενείς. Νεότερα δεδομένα δείχνουν ότι ο συνδυασμός στοιχείων από το ιστορικό με μαγνητική τομογραφία λεκάνης ή ράχης μπορούν να αποκαλύψουν ασθενείς σε πολύ πρώιμο στάδιο, πολύ πριν εμφανιστούν ακτινολογικές βλάβες και, ακόμη περισσότερο, αγκύλωση.

σματική στην αντιμετώπιση της φλεγμονής της σπονδυλικής στήλης και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών. Μάλιστα, υπάρχουν ενδείξεις ότι η χρήση τους μπορεί να επιβραδύνει ή να σταματήσει τη διαδικασία της αγκύλωσης. Αυτά είναι συγκλονιστικά στοιχεία, ιδιαίτερα όταν κάποιος γνωρίζει ότι μέχρι πριν από δέκα χρόνια δεν υπήρχε καμιά διαθέσιμη αποτελεσματική θεραπεία. Υπάρχουν σήμερα πέντε αντι-TNFα παράγοντες, ο καθένας με κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, με ένδειξη τη θεραπεία της νόσου, είτε ως μονοθεραπεία είτε σε συνδυασμό με τροποποιητικά. Η διακοπή της θεραπείας οδηγεί σε υποτροπή των συμπτωμάτων, συνεπώς η χρήση τους έχει αόριστη διάρκεια με τα ως τώρα δεδομένα.

Ασφάλεια των νέων φαρμάκων

Η στάση του σώματος στην προχωρημένη αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα. Σταδιακή επιπέδωση της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, η θωρακική και αυχενική μοίρα γέρνουν προς τα εμπρός, η κοιλιά προεξέχει, το σωματικό ύψος ελαττώνεται ύστερα από χρόνια εξελικτικής νόσου.

Θεραπεία Η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα είναι χρόνια νόσος, για την οποία δεν έχει βρεθεί ριζική θεραπεία. Δεδομένου ότι ο τύπος της προσβολής, η πορεία και η βαρύτητα της νόσου εμφανίζουν εξαιρετική ποικιλία, οι θεραπευτικές επιλογές προσαρμόζονται σε κάθε ασθενή χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένος κανόνας.

■ Τα αντιφλεγμονώδη χρησιμεύουν ως συμπτωματική θεραπεία. Δεν τροποποιούν την εξέλιξη της νόσου και προφανώς η μακροχρόνια χρήση τους, εκτός από επιβαρυντική για τον οργανισμό, δεν έχει νόημα. Αντίθετα, μπορεί να χρησιμοποιούνται επικουρικά στη διάρκεια εξάρσεων της νόσου ή κατά τη μετάβαση από μια θεραπεία σε άλλη.

■ Τα τροποποιητικά φάρμακα της νόσου (μεθοτρεξάτη, σουλφασαλαζίνη, λεφλουνομίδη) είναι πολύ αποτελεσματικά κατά της αρθρίτιδας των περιφερικών αρθρώσεων, αλλά δεν έχουν αποτέλεσμα στη φλεγμονή της σπονδυλικής στήλης.

■ Τα κορτικοστεροειδή από του στόματος μπορούν να χρησιμοποιηθούν επίσης στη διάρκεια εξάρσεων, αλλά πολύ χρήσιμη μπορεί να είναι η ενέσιμη χορήγησή τους είτε ενδαρθρικά σε περιφερικές αρθρώσεις ή τις ιερολαγόνιες είτε στα μαλακά μόρια σε πάσχουσες περιοχές.

■ Τη σημαντικότερη όμως εξέλιξη στη θεραπεία της νόσου αποτελεί η χρήση νεότερων φαρμάκων σε ενέσιμη μορφή, τα οποία εξουδετερώνουν τη δράση μιας φλεγμονώδους πρωτεΐνης που λέγεται TNFα. Η έρευνα προηγούμενων ετών έδειξε ότι η συγκεκριμένη πρωτεΐνη παίζει θεμελιώδη ρόλο στη μεσολάβηση της φλεγμονώδους διαδικασίας και της επακόλουθης πρόκλησης βλάβης στο σκελετό. Η χρήση αυτών των φαρμάκων, που χαρακτηρίζονται ως αντι-TNFα ή βιολογικοί παράγοντες έχει αποδειχτεί ιδιαίτερα αποτελε-

Οι βιολογικοί παράγοντες είναι γενικά ασφαλή φάρμακα. Η χρήση τους όμως έχει βρεθεί ότι σχετίζεται με μια στατιστική αύξηση στη συχνότητα λοιμώξεων και για το λόγο αυτόν είναι απαραίτητος ο καλός έλεγχος των ασθενών πριν από την έναρξη της θεραπείας (ιδιαίτερα σε σχέση με το μικρόβιο της φυματίωσης), αλλά και η ενημέρωσή τους για αυξημένη εγρήγορση στην αναφορά και την αντιμετώπιση λοιμώξεων κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Εκτός των λοιμώξεων, η επιστημονική κοινότητα έχει κατά νου το ενδεχόμενο να αυξηθούν κάποια κακοήθη νοσήματα (π.χ. λεμφώματα), αν και τέτοια συσχέτιση δεν έχει αποδειχτεί μέχρι σήμερα με σαφήνεια. ■

Η σημασία της άθλησης Η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα έχει την τάση να αγκυλώνει τη σπονδυλική στήλη και μάλιστα να προκαλεί αγκύλωση σε κυφωτική θέση. Όταν αυτό συμβεί σε σημαντικό βαθμό, οδηγεί σε βαριά λειτουργική δυσχέρεια (ο ασθενής δυσκολεύεται να δει μπροστά, να οδηγήσει αυτοκίνητο, να ξαπλώσει μπρούμυτα). Η άσκηση, συνεπώς, έχει θεμελιώδη θέση, τόσο στην ελάττωση του πόνου όσο και στη διατήρηση της κινητικότητας, αλλά και της στάσης της σπονδυλικής στήλης. Απαιτούνται ασκήσεις κινητικότητας (ιδιαίτερα έκτασης) της σπονδυλικής στήλης, κολύμβηση και συνιστάται η χρήση σχετικά σκληρού στρώματος, χωρίς μαξιλάρι. Επίσης, απαιτούνται ασκήσεις που προκαλούν έκπτυξη των πνευμόνων, αλλά και αεροβική άσκηση, καθώς η νόσος έχει την τάση να προσβάλλει τις αρθρώσεις των πλευρών με τους σπονδύλους και το στέρνο περιορίζοντας την κινητικότητα των πνευμόνων. Γι’ αυτόν το λόγο η διακοπή του καπνίσματος είναι απόλυτα επιβεβλημένη.

Ευχαριστούμε για την πολύτιμη βοήθειά του τον κ. Βλάση Λ. Κοντογιάννη, ρευματολόγο - κλινικό ανοσολόγο, συνεργάτη της Κλινικής «Άγιος Λουκάς». Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 1 - V I T A L I T Y • 39

υγεία

Απεικονιστική προσέγγιση με τη βοήθεια της υπερηχοτομογραφίας

Φλεβική ανεπάρκεια κάτω άκρων Η φλεβική ανεπάρκεια αποτελεί μία από τις πιο συχνές παθήσεις των γυναικών σε ποσοστό 45% - 50% και των ανδρών σε ποσοστό 20% - 25%.

Τ της Έλσας Ψωμά*

ι είναι η φλεβική ανεπάρκεια;

Η χρόνια φλεβική ανεπάρκεια των κάτω άκρων είναι πολυπαραγοντικό φαινόμενο και συμβαίνει όταν οι φλέβες δεν μπορούν να σπρώξουν επαρκώς το αίμα προς την καρδιά. Φυσιολογικά, με τη βοήθεια των βαλβίδων των φλεβών και τη μυϊκή σύσπαση, διατηρείται η κανονική ροή του αίματος. Με την πάροδο του χρόνου όμως και την επίδραση επιβαρυντικών παραγόντων, οι βαλβίδες εξασθενούν και οι φλέβες χάνουν την ελαστικότητά τους, διογκώνονται και αποκτούν ελικώσεις (κιρσούς). Το αποτέλεσμα είναι η παλινδρόμηση του αίματος και η λίμνασή του στα κάτω άκρα. Επίσης, τα τελευταία χρόνια έχει διαπιστωθεί ότι ένα 20% των ανθρώπων γεννιούνται με έλλειψη των βαλβίδων της κοιλίας (λαγονίων φλεβών). Αυτός είναι ένας σημαντικός λόγος για τον οποίο νέοι άνθρωποι, κάτω των 30, πάσχουν από ευρυαγγείες και έντονους κιρσούς. Οι φλέβες των ποδιών διακρίνονται στις επιφανειακές (επιπολής) και εσωτερικές (εν τω βάθει). Οι επιφανειακές φλέβες βρίσκονται σχεδόν κοντά στο δέρμα και είναι αυτές που δημιουργούν τους κιρσούς. Μια τρίτη κατηγορία φλεβών είναι αυτές που ενώνουν τις εσωτερικές με τις εξωτερικές και ονομάζονται διατιτρώσες. Αυτές

40 • V I T A L I T Y

- ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011

προκαλούν επίσης κιρσούς όταν ανεπαρκούν. Και τα τρία συστήματα φλεβών βοηθούν στην επαναφορά του αίματος στην καρδιά.

Αιτίες εμφάνισης Υπάρχουν πολλές θεωρίες, αλλά η πιο βασική αιτία είναι ότι οι ελαττωματικές βαλβίδες ευθύνονται για την εμφάνιση των κιρσών. Μερικοί άνθρωποι γεννιούνται με ελαττωματικό τοίχωμα φλεβών, άλλοι με λιγότερες βαλβίδες και ένα ποσοστό, όπως προαναφέρθηκε, με επιμέρους έλλειψη αυτών. Επομένως, όταν κάποιος με τα παραπάνω προβλήματα στέκεται όρθιος, το αίμα παλινδρομεί στο επιφανειακό δίκτυο και λιμνάζει αντί να πηγαίνει προς την καρδιά. Άλλοι προδιαθεσικοί παράγοντες είναι οι εξής: 1. Ηλικία. 2. Φύλο. 3. Παχυσαρκία.

4. Εγκυμοσύνη. 5. Οικογενειακό ιστορικό. 6. Χρόνια δυσκοιλιότητα.

7. Λήψη ορμονών και αντισυλληπτικών, που χαλαρώνουν τα φλεβικά τοιχώματα. 8. Ορθοστασία. 9. Καθιστική ζωή. 10. Χρόνια άρση βάρους.11. Προηγηθείσα θρόμβωση του εν τω βάθει φλεβικού δικτύου. 12. Τραυματισμοί (κατάγματα) ή χειρουργεία στα κάτω άκρα.

Συμπτώματα Τα βασικά συμπτώματα της φλεβικής ανεπάρκειας είναι: ◆ Βαριά, κουρασμένα πόδια. ◆ Πρήξιμο, κυρίως στους αστραγάλους. ◆ Οίδημα. ◆ Πόνος. ◆ Καυσαλγίες. ◆ Κνησμός (φαγούρα). ◆ Νυχτερινές κράμπες. ◆ Αιμωδίες (μουδιάσματα).

Επιπλοκές: πότε χρειάζεται να επισκεφτούμε το γιατρό μας; ◆ Υπέρχρωση (σκούρο καφέ χρώμα). ◆ Φλεγμονή του δέρματος. ◆ Έκζεμα. ◆ Δερματίτιδα εκ στάσεως του αίματος. ◆ Σκλήρυνση του δέρματος και υποδορίων ιστών. ◆ Σε πολύ προχωρημένα στάδια, φλεβικά ή άτονα έλκη στάσης. ◆ Θρομβοφλεβίτιδα, όπου

παρουσιάζεται πόνος, το δέρμα είναι σκληρό, ζεστό, κόκκινο και πρησμένο. ◆ Ξαφνικό πρήξιμο της γάμπας ή αιφνίδιος πόνος, που μπορεί να σημαίνει θρόμβωση εσωτερικών φλεβών.

Διάγνωση Μετά τη λήψη ιστορικού και την εξέταση του ασθενή από τον κλινικό ιατρό συνιστάται έλεγχος του φλεβικού συστήματος με έγχρωμη (triplex) υπερηχοτομογραφία (U/S) και, αν υπάρχει ένδειξη, μαγνητική φλεβογραφία (MRV). Στην έγχρωμη (triplex) υπερηχοτομογραφία, με τρόπο μη επεμβατικό, ανώδυνο και σχετικά γρήγορο, αξιολογούνται κυρίως η απόφραξη και η παλινδρόμηση του αίματος, τόσο στο επιφανειακό όσο και στο εν τω βάθει φλεβικό δίκτυο. Ελέγχονται, στη συνέχεια, η παρουσία κιρσών, η ανεπάρκεια των διατιτρωσών φλεβών και εκτιμάται, όσο είναι δυνατόν, η ροή του

αίματος κατά την επιστροφή από τα άκρα. Το πόρισμα της εξέτασης αποτελεί σημείο αναφοράς και για τους πιθανούς επανελέγχους. Επιπλέον, διευκρινίζονται και ορισμένες νοσολογικές οντότητες που συναντιούνται στην κλινική πράξη, με συμπτώματα τα οποία υποδύονται την παρουσία φλεβικής απόφραξης ή επιδεινώνουν υπάρχοντα προβλήματα, όπως η κύστη Baker, αιματώματα, διογκωμένοι λεμφαδένες, αποστήματα, όγκοι μαλακών μορίων και η λεμφική στάση. Στο σύνολό τους οι παραπάνω εκτιμήσεις συντελούν ώστε να προχωρήσει ο θεράπων ιατρός στην ανάλογη θεραπεία και να βοηθηθεί ουσιαστικά ο ασθενής στην καθημερινότητά του. Ωστόσο, υπάρχουν και κάποιοι περιορισμοί. Αυτοί είναι η παχυσαρκία, τα ανοιχτά έλκη, το εκσημασμένο οίδημα, η ασυνεργασία του ασθενή σε συγκεκριμένες δοκιμασίες.

Θεραπευτική αντιμετώπιση Το φαινόμενο των κιρσών εμφανίζεται περισσότερο στα κάτω άκρα, γι’ αυτό και χρειάζεται θεραπεία. Πιο συγκεκριμένα: ● Στη συντηρητική αντιμετώπιση περιλαμβάνεται η αποφυγή των παραγόντων επιδείνωσης, όπως π.χ. η μυϊκή άσκηση, η αποφυγή ορθοστασίας, η ελάττωση βάρους σώματος, καθώς και φλεβοτονικά φάρμακα και εφαρμογή ελαστικών καλτσών. Συντηρητικά και σε αρχικό στάδιο μπορεί να εφαρμοστεί θεραπεία των ευρυαγγειών με σκληρυντικά μέσα καθώς και με μη επεμβατικά Laser. ● Η χειρουργική αντιμετώπιση διαχωρίζεται στην αιτιολογική αντιμετώπιση, που περιλαμβάνει απoλίνωση ή ριζική εκτομή φλεβών και στη συμπτωματική αντιμετώπιση, που περιλαμβάνει την αφαίρεση των oρατών κιρσών και διατιτραινόντων κλάδων. ● Η Laser ενδοαυλική αποκατάσταση φλεβών κάτω άκρων, αποτελεί τη νεότερη μέθoδo, καθώς εφαρμόζεται τα τελευταία 5 - 6 χρόνια στην Ελλάδα με άριστα απoτελέσματα. Στηρίζεται στη μετατροπή της φωτεινής ενέργειας του Laser σε θερμική, με αποτέλεσμα τη λειτουργική καταστροφή της φλέβας γύρω από την οπτική ίνα. Η ανάγκη της διερεύνησης του φλεβικού συστήματος αυξάνεται καθημερινά και, καθώς οι έρευνες για τη φλεβική δυσλειτουργία συνεχίζονται, βελτιώνονται οι εξετάσεις αξιολόγησης και θεραπείας του, γεγονός στο οποίο συνδράμει και η παράλληλα εξελισσόμενη τεχνολογική πρόοδος στην απεικόνιση.

Η κ. Έλσα Ψωμά είναι ακτινοδιαγνώστρια, συνεργάτιδα της Βιοϊατρικής Θεσσαλονίκης.

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 1 - V I T A L I T Y • 41

κληρονομικότητα

Τι σημαίνει ακριβώς ο όρος «κληρονομικότητα»; Και σε ποιο βαθμό καθορίζει το τι είδους άνθρωποι είμαστε ή ποιες ασθένειες θα μας πλήξουν στο μέλλον; Η συνεχιζόμενη προσπάθεια αποκωδικοποίησης του ανθρώπινου γονιδιώματος δίνει στη συζήτηση για το «κληρονομικό» μια ενδιαφέρουσα τροπή. της Εύης Καρκίτη

Γονίδια και ασθένειες

Είμαι αυτό που

κληρονόμ η

42 • V I T A L I T Y

- ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011

μ ησα;

Χ ρησιμοποιούμε την έννοια πιο συχνά απ’ όσο νομίζουμε. Αποδίδουμε σ’ αυτήν ένα πλήθος συμπτωμάτων, ασθενειών, ιδιομορφιών ή και συμπεριφορών, ακόμη κι όταν δεν έχουμε στη διάθεσή μας όλα τα επιστημονικά δεδομένα. Η κληρονομικότητα είναι μέσα στη ζωή μας, αποτελεί έναν από τους παράγοντες για να γνωρίσουμε και να καταλάβουμε τον εαυτό μας, βοηθώντας μας να τον τοποθετήσουμε σε κάποιο σημείο του χρόνου μέσα στην αέναη αλλαγή της ζωής. Κληρονομήσαμε από κάπου τα γαλάζια, πράσινα ή καφετιά μάτια μας, το σωματότυπό μας, το χρώμα των μαλλιών μας και, όπως λένε πολλοί γενετιστές, ακόμη και κάποια στοιχεία του χαρακτήρα μας, τα οποία, όπως πιστεύεται, καθορίζουν τις επιλογές μας. Θα μπορούσε λοιπόν κάποιος να ρωτήσει: «Ο άνθρωπος που είμαι δεν είναι τίποτε άλλο από μια σύνθεση των όσων κληρονόμησα από τον πατέρα και τη μητέρα μου;». «Όχι ακριβώς», απαντά ο αναπληρωτής καθηγητής Βιολογίας - Γενετικής στην Ιατρική Σχολή του ΑΠΘ, κ. Αλέξανδρος Λαμπρόπουλος, τονίζοντας ότι «αν και η ζωή μας εξαρτάται από το DNA, το DNA δεν είναι η ζωή μας».

Δ Ε Κ E M Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 1 - V I T A L I T Y • 43

κληρονομικότητα

Ένα σωστό γενεαλογικό δέντρο πρέπει να πηγαίνει μέχρι και τρεις γενιές πριν. «Όσες περισσότερες πληροφορίες είναι δυνατόν να συγκεντρωθούν, τόσο πιο πλήρες θα είναι το γενετικό προφίλ κάποιου.

Κληρονομικότητα, ένας ορισμός «Η κληρονομικότητα είναι τα γνωρίσματα που μεταφέρονται από την προηγούμενη γενιά στην επόμενη και είναι διπλοειδή, καθώς προέρχονται τόσο από τον πατέρα όσο και από τη μητέρα κάποιου», ξεκαθαρίζει ο κ. Λαμπρόπουλος. Ωστόσο, για τον περισσότερο κόσμο, παραμένει ασαφές το πόσο πίσω πρέπει να γυρίσει κάποιος ώστε να μπορέσει να φτιάξει το γενεαλογικό δέντρο του. Κι εδώ τίθεται το εξής ερώτημα: αν φοβόμαστε ότι κινδυνεύουμε από μια σοβαρή ασθένεια, στην εκδήλωση της οποίας συμμετέχουν κληρονομικοί παράγοντες, αρκεί να εξετάσουμε την υγεία των γονέων ή των παππούδων μας ώστε να ξεκαθαρίσουμε αν, κληρονομικά τουλάχιστον, είμαστε ασφαλείς ή εκτεθειμένοι; Σύμφωνα με τον κ. Λαμπρόπουλο, πάντως, ένα σωστό γενεαλογικό δέντρο πρέπει να πηγαίνει μέχρι και τρεις γενιές πριν. «Όσες περισσότερες πληροφορίες είναι δυνατόν να συγκεντρωθούν, τόσο πιο πλήρες θα είναι το γενετικό προφίλ κάποιου. Πολλές φορές, όμως, προκύπτουν ζητήματα σχετικά με τις πληροφορίες. Η ποσότητα αλλά και η ακρίβεια των πληροφοριών είναι η βάση για να προσδιοριστούν τα γενετικά γνωρίσματα του ανθρώπου». Το να αναζητήσει κανείς τις πληροφορίες εκείνες οι οποίες συνθέτουν το γενετικό του προφίλ είναι μια πράξη που ανοίγει μεγάλες συζητήσεις χωρίς εύκολη απάντηση. Ο κ. Λαμπρό-

44 • V I T A L I T Y

- ΔΕΚEMΒΡΙΟΣ 2011

πουλος για το ζήτημα αυτό θέτει ένα ενδιαφέρον παράδειγμα: «Ας υποθέσουμε ότι μετά τα γενετικά τεστ προκύπτει για κάποιον ότι έχει αυξημένες πιθανότητες να υποστεί έμφραγμα. Κατά πόσο δικαιούται ο άνθρωπος αυτός να πιάσει δουλειά ως οδηγός σχολικού λεωφορείου; Σίγουρα άλλη θα είναι η δική του απάντηση, κυρίως αν κινδυνεύει να μείνει άνεργος, και διαφορετική αντίληψη θα έχουν οι γονείς των μικρών μαθητών».

Μεταλλάξεις συνυφασμένες με τη ζωή Σύμφωνα με τον κ. Λαμπρόπουλο, κάθε γενετικό τεστ κρύβει μια προσδοκία και επιπλέον μέσα από κάθε τέτοιο προκύπτουν πληροφορίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν με διάφορους τρόπους. «Αν κάποιος έχει πρόσβαση σε μια γνώση, το πιθανότερο είναι τη γνώση αυτή να τη χρησιμοποιήσει. Τα προβλήματα μπορούν να προκύψουν από κακή εφαρμογή της γνώσης αυτής. Μερικές κακές εφαρμογές μπορούν να μπλοκάρουν την ίδια την εξέλιξη και την ισορροπία της ζωής. Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι υπάρχει η τεχνική και επιστημονική γνώση για να ‘’φτιάξουμε’’ αγελάδες οι οποίες να παράγουν τόνους κρέατος και γάλακτος, αγελάδες, δηλαδή, που να μας δίνουν ακριβώς αυτό που ζητάμε απ’ αυτές. Αν, όμως, όλες οι αγελάδες αποκτήσουν τα ίδια γενετικά χαρακτηριστικά πολύ σύντομα

εξαιτίας κάποιου εξωτερικού παράγοντα, για παράδειγμα ενός ιού που θα τις πλήξει, δε θα έχουμε καθόλου αγελάδες. Ας υποθέσουμε επίσης ότι με την Eυγονική είμαστε σε θέση να ‘’κατασκευάσουμε’’ τέλειους ανθρώπους. Τι νόημα όμως θα είχε να είμαστε όλοι ίδιοι, τέλειοι και άτρωτοι; Θα κινδύνευε το ανθρώπινο είδος. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι νόσοι είναι αποτέλεσμα των μεταλλάξεων. Οι μεταλλάξεις είναι συνυφασμένες με τη ζωή του είδους. Αλλάζουμε, με στόχο, κάθε φορά, να προσαρμοστούμε στο περιβάλλον που βρισκόμαστε ώστε τελικά ν’ αντέξουμε και να επιβιώσουμε». Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν πάντα πολύ σοβαροί λόγοι για να συνθέσει κάποιος το γενεαλογικό του δέντρο, προκειμένου να προγραμματίσει κάποιες κινήσεις στη ζωή του με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ασφάλεια γίνεται. Στις περιπτώσεις αυτές εντάσσονται ασθένειες τις οποίες η επιστημονική κοινότητα έχει καταχωρίσει ως κληρονομικές. Κάποιες από αυτές είναι η μεσογειακή αναιμία, ο κληρονομικός καρκίνος του παχέος εντέρου, αλλά και το 5% των καρκίνων του μαστού.

Κληρονομικές πολυπαραγοντικές νόσοι Οι περισσότερες νόσοι είναι πολυπαραγοντικές. Για να κατανοήσουμε πληρέστερα τι σημαίνει αυτό, ο κ. Λαμπρόπουλος φέρνει το παράδειγμα των ομοζυγωτών διδύμων. «Έχει παρατηρηθεί ότι, αν και το DNA είναι το ίδιο, σημαντικό ρόλο στην παραγωγή των πρωτεϊνών παίζει ο τόπος κατοικίας». Με άλλα λόγια, περιβάλλον, τρόπος ζωής και συνήθειες έχουν τη δική τους συμμετοχή στο αν θα εκδηλωθεί ή όχι μια ασθένεια που θεωρείται κληρονομική. Ασθένειες, όπως ο διαβήτης, οι διάφορες μορφές του καρκίνου, η στεφανιαία νόσος ή η νόσος του Αλτσχάιμερ, οι οποίες προσβάλλουν ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων στον αναπτυγμένο κόσμο, θεωρούνται κληρονομικές πολυπαραγοντικές. Έτσι, το να υπάρχει ένας πρόγονος με καρδιοπάθεια ή διαβήτη δεν ισοδυναμεί με την «καταδίκη» των απογόνων του. Πολλά εξαρτώνται από τη στάση τους στα πράγματα, την ενημέρωσή τους, τις προληπτικές εξετάσεις τους, ακόμη και από την αντίδρασή τους αν εμφανιστούν τα πρώτα ύποπτα συμπτώματα. Επίσης, στο αν τελικά θα κληροδοτηθεί μια νόσος στους απογόνους σημαντικό ρόλο παίζουν η βαρύτητά της, η ηλικία που την εμφανίζει ο πρόγονος ή τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. «Πρέπει να αντιληφθούμε ότι το ανθρώπινο γονιδίωμα είναι το λεξικό μιας γλώσσας, που, για να την κατανοήσουμε, είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε τη γραμματική και το συντακτικό της. Η Γενετική έχει κάνει πολλά βήματα και με τη συνεισφορά άλλων γνωστικών κλάδων έχει αντιληφθεί κάποια στοιχεία της γραμματικής και του συντακτικού, αλλά απέχει ακόμη από το να πει ότι τη γλώσσα αυτή την κατέκτησε. Ακόμη και αν οι επιστήμονες εντοπίσουν τα γονίδια και τους δώσουν κάποιο όνομα, πρέπει να ανακαλύψουν και το πώς ακριβώς συνεργάζονται και αλληλοεπηρεάζονται, ενώ το ζήτημα ανοίγει περισσότερο αν μπει και η περιβαλλοντική συνιστώσα», ξεκαθαρίζει ο κ. Λαμπρόπουλος. Συνεπώς, ο άνθρωπος σε καμιά περίπτωση δεν είναι απλώς αυτό που κληρονομεί, αλλά έχει τη δική του ευθύνη, μέσα από μια σειρά επιλογών που καθορίζουν την υγεία, τη συμπεριφορά, τις δεξιότητές του και φυσικά τη συναισθηματική του κατάσταση. ■

Μεντέλεια κληρονομικότητα Πολύ συχνά, όταν μιλά κανείς για κληρονομικότητα, γίνεται λόγος για το βοτανολόγο και μοναχό Γκρέγκορ Μέντελ, ο οποίος ύστερα από πειράματα σε μοσχομπίζελα διατύπωσε νόμους που αποτελούν την πρώτη εμπεριστατωμένη διαπραγμάτευση του ζητήματος της κληρονομικότητας και ταυτόχρονα τον πυρήνα των ιδεών της κλασικής Γενετικής. Οι γενετικοί παράγοντες για τους οποίους είχε κάνει λόγο ο Μέντελ είναι τα γονίδια, συγκεκριμένες, δηλαδή, αλληλουχίες DNA. Σύμφωνα με τον πρώτο νόμο του Μέντελ, τα αλληλόμορφα γονίδια δεν αναμειγνύονται ούτε αλλοιώνονται το ένα από το άλλο, αλλά κατανέμονται σε διαφορετικούς γαμέτες. Οι απόγονοι προκύπτουν από τον τυχαίο συνδυασμό αυτών των γαμετών, ενώ ο δεύτερος νόμος του Μέντελ αφορά την ανεξάρτητη μεταβίβαση των γονιδίων. Τα τελευταία είκοσι χρόνια η αποκρυπτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος έχει κάνει θεαματικές προόδους φέρνοντας διαρκώς στο φως καινούργια στοιχεία. «Δεν πρέπει να ξεχνάμε, όμως, ότι δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί», τονίζει ο κ. Λαμπρόπουλος και συμπληρώνει ότι «γι’ αυτό και κάτι που σήμερα βρίσκεται σε ισχύ, πέντε χρόνια αργότερα μπορεί να ανατραπεί από τα νέα στοιχεία της έρευνας».

Περιβάλλον, τρόπος ζωής και συνήθειες έχουν τη δική τους συμμετοχή στο αν θα εκδηλωθεί η όχι μια ασθένεια που θεωρείται κληρονομική. Το να υπάρχει ένας πρόγονος με καρδιοπάθεια ή διαβήτη δεν ισοδυναμεί με την «καταδίκη» των απογόνων του.

Δ Ε Κ E M Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 1 - V I T A L I T Y • 45

healthy kids Γενιές ολόκληρες θεώρησαν την τιμωρία ως το χρήσιμο εργαλείο στα χέρια του γονέα προκειμένου να δείξει στο παιδί του ποιο είναι το σωστό και ποιο το λάθος. της Εύης Καρκίτη

Αταξία… η απαγορευμένη

Πότε τιμωρούμε ένα παιδί; 46 • V I T A L I T Y

- ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Η

διαδικασία διάκρισης του σωστού από το λάθος ξεκινά από τη βρεφική ηλικία, προϋποθέτοντας από την πλευρά των γονέων ανοχή και κατανόηση και καθιστώντας άχρηστη την ιδέα της ποινής. Αρκεί και μόνο να γράψει κανείς δίπλα δίπλα τις λέξεις «παιδί» και «τιμωρία» για να νιώσει ότι κάνει κάτι ανάρμοστο. Πολλοί από εμάς, ακόμη και αν μεγαλώσαμε σε μια χώρα που είχε πάψει να πιστεύει το δόγμα «το ξύλο βγήκε από τον Παράδεισο», συναντήσαμε πολλούς που πίστευαν και εξακολουθούν ίσως να πιστεύουν ότι «μια, δυο στον πισινό δε βλάπτουν». Στην πραγματικότητα, όμως, βλάπτουν πολύ σοβαρά, όχι μόνο την αυτοεκτίμηση του παιδιού ή τη σχέση με το γονέα του, αλλά και τον εύθραυστο παιδικό ψυχισμό, καλλιεργώντας τη βία και την υποκρισία, συσκοτίζοντας το στόχο της τιμωρίας που είναι το να βοηθήσει κάποιος το παιδί του να κάνει το σωστό. Η τιμωρία, εξάλλου, ακόμη και αν δεν είναι η εντελώς ανεπίτρεπτη σωματική, αποτελεί μια επιλογή ριψοκίνδυνη, ακριβώς επειδή σ’ αυτήν καταφεύγει ο γονέας που γνωρίζει ότι απέτυχε να «συνετίσει» το παιδί του με περισσότερο δημιουργικούς τρόπους.

Διακρίνοντας το σωστό από το λάθος «Η διάκριση αυτή ξεκινά από τη βρεφική ηλικία», μας λέει η παιδοψυχίατρος κ. Ελένη Δεληνικοπούλου. «Έχει να κάνει με τη συμπεριφορά και την ανταπόκριση της μητέρας στα καλέσματα του παιδιού και με την ικανότητά της να κατευνάζει το άγχος του. Η παρουσία της μητέρας πρέπει να λειτουργεί απορροφητικά και ανεκτικά. Η υπερβολική αυστηρότητα ή η ένταση απέναντι στα καλέσματά του παιδιού της ενδέχεται να αυξήσει το άγχος του και δεν αποκλείεται σε φαντασιωτικό επίπεδο να του καλλιεργούνται ενοχές», τονίζει η γιατρός και συμπληρώνει ότι «για την πρώτη φάση της ζωής ενός ανθρώπου ως ‘’κακό’’ προσδιορίζεται αυτό που αυξάνει τις ενοχές και ως ‘’καλό’’ αυτό που τις ανακουφίζει». Ο περίφημος Άγγλος παιδοψυχίατρος Ντόναλντ Γουίνικοτ διατυπώνει τον τρόπο με τον οποίο ολοκληρώνεται η διαδικασία αυτή: «Η ανάπτυξη της αίσθησης περί σωστού και λάθους, στην πρώτη φάση της ζωής, διευκολύνεται αν η μητέρα είναι ένα αξιόπιστο πρόσωπο». Και η αξιοπιστία της

Η τιμωρία, όταν επιβάλλεται, πρέπει πάντα να βρίσκεται σε αντιστοιχία με τη βαρύτητα του σφάλματος, πρέπει να έχει νόημα και κάποια αξία για το παιδί και κυρίως πρέπει να γίνεται αντικείμενο συζήτησης. εξαρτάται από την ανοχή της απέναντι στο παιδί, την απορροφητικότητά της, τη σταθερότητα της συμπεριφοράς της, τη δημιουργική παρουσία της.

Τιμωρία, η τελευταία λύση Πώς, όμως, μπορεί να αποφύγει κάποιος όλη αυτή τη δυσάρεστη κατάσταση που εγκλωβίζει τη σχέση με το παιδί του σ’ έναν ατέρμονο κύκλο ενοχών και αισθημάτων ανεπάρκειας; «Η λύση είναι να χρησιμοποιήσει την τιμωρία μόνο όταν έχει εξαντλήσει όλα τα υπόλοιπα μέσα και να την εφαρμόσει με προσοχή και σύνεση», υποστηρίζει η κ. Δεληνικοπούλου. Η τιμωρία, όταν επιβάλλεται, πρέπει πάντα να βρίσκεται σε αντιστοιχία με τη βαρύτητα του σφάλματος, πρέπει να έχει νόημα και κάποια αξία για το παιδί και κυρίως πρέπει να γίνεται αντικείμενο συζήτησης. Με άλλα λόγια, οι γονείς είναι υποχρεωμένοι να εξηγήσουν στο παιδί τους γιατί οδηγήθηκαν στη λύση της τιμωρίας και ν’ αναλάβουν τις ευθύνες τους. Η τιμωρία δεν μπορεί να είναι μια διαρκής απειλή που γυρίζει πάνω από το κεφάλι του παιδιού -πολύ περισσότερο, μάλιστα, όταν ποτέ δεν υλοποιείται. Από τη στιγμή που θα αποφασιστεί η αντίστοιχη, σε βαρύτητα, με το σφάλμα ποινή, πρέπει μέσα σ’ ένα πλαίσιο εξηγήσεων και αναλύσεων άμεσα να υλοποιηθεί, ώστε να μη χαθεί εντελώς η αξιοπιστία του γονέα. Τέλος, η τιμωρία δεν μπορεί να είναι η αυτονόητη συνέπεια για οποιοδήποτε παράπτωμα του παιδιού. Συγκεκριμένα, όπως τονίζει η παιδοψυχίατρος, «εφαρμόζεται μόνο σε πράγματα που έχουν μεγάλη σημασία, όπως είναι, για παράδειγμα, η βίαιη συμπεριφορά του σε κάποιο φίλο του ή ζητήματα που σχετίζονται με την ασφάλειά του».

Διδασκαλία και άσκηση Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες τα πράγματα δρομολογούνται με το σωστό τρόπο από τη βρεφική ηλικία, η τιμωρία δεν έχει θέση στην ανατροφή του παιδιού. «Εάν όμως οι γονείς αποτύχουν στο να μάθει το παιδί να διακρίνει το σωστό από το λάθος μ’ αυτόν τον αυτόματο τρόπο, τότε θα αναγκαστούν να εμφυσήσουν τις ιδέες για το σωστό ή το λάθος μέσω της διδασκαλίας και της άσκησης. Κομμάτι της άσκησης είναι και η τιμωρία», ξεκαθαρίζει η κ. Δεληνικοπούλου. «Όμως θα πρέπει να ξέρουμε ότι η τιμωρία δεν είναι παρά ένα υποκατάστατο του άλλου και περισσότερο κατάλληλου τρόπου, το οποίο μάλιστα εμπεριέχει κινδύνους και για τους γονείς. Πολλές φορές οι ίδιοι οι γονείς μισούν την ιδέα του να πρέπει να τιμωρήσουν το παιδί τους και γι’ αυτόν το λόγο αισθάνονται ενοχικά. Η οποιαδήποτε αταξία ή απειθαρχία του παιδιού είναι ικανή να τους δημιουργήσει ένα αίσθημα ανεπάρκειας, να πιστέψουν ότι οι ίδιοι δεν τα κατάφεραν και τόσο καλά. Έτσι, συχνά η τιμωρία δεν είναι τίποτε περισσότερο από τη μεταφορά της δικής τους ενοχής στο παιδί. Τιμωρώντας το είναι σαν να του λένε ότι αυτό φταίει για όλα», τονίζει η γιατρός. ■

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 1 - V I T A L I T Y • 47

real story Η Ειρήνη Κ. εξηγεί τι σκέφτηκε να κάνει ώστε το παιδί της να περάσει υπέροχα στις γιορτές, παρά το γεγονός ότι είναι οι πρώτες που το βρίσκουν χωριστά από τον πατέρα του.

Χριστούγεννα μετά το 48 • V I T A L I T Y

διαζύγιο

- ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011

T

ο να χωρίζει κάποιος ποτέ δεν είναι εύκολο. Δεν υπάρχει χωρισμός, όσο συναινετικός και πολιτισμένος κι αν είναι, που να μην αφήνει πίσω του τραύματα. Όταν, μάλιστα, ανάμεσα στο ζευγάρι υπάρχει κι ένα παιδί, ο χωρισμός ποτέ δεν είναι ολοκληρωτικός, με την έννοια ότι είναι αδύνατο να τραβήξεις μια γραμμή σε ό,τι σε πόνεσε και να συνεχίσεις τη ζωή σου. Πραγματικά, θα ήθελα πάρα πολύ μετά την απόφαση του χωρισμού να απομακρυνθώ εντελώς από τον πρώην άντρα μου και πατέρα του παιδιού μου. Θα ήταν λυτρωτικό να σταματήσω κάθε επαφή μαζί του, να μην έχω καθόλου νέα του, να μην ξέρω πού θα πάει και πώς θα γιορτάσει. Ποτέ δεν έκρυψα, εξάλλου, ούτε καν από τον ίδιο, ότι, παρά τη διάλυση του γάμου μας, εξακολουθούσα να έχω δυνατά συναισθήματα για εκείνον και γνώριζα ότι το να βρίσκομαι διαρκώς κοντά του δε θα με βοηθούσε καθόλου προκειμένου να τα ξεπεράσω. Ωστόσο, κάποιες τέτοιες στιγμές αξίζει να φανεί κανείς δυνατός. Ο γιος μας είναι μόλις έξι ετών και αντιμετώπισε το χωρισμό όπως όλα τα παιδιά της ηλικίας του: βαριά και οδυνηρά. Από την πρώτη στιγμή προσπαθήσαμε, μιλώντας τη δική του γλώσσα, να του δώσουμε μια κάποια εξήγηση για την απόφασή μας, χωρίς όμως αυτό να απαλύνει τον πόνο του. Το μόνο που τον έκανε να νιώσει καλύτερα ήταν η διαβεβαίωσή μας ότι τις γιορτές, που περίμενε με μεγάλη ανυπομονησία, δε θα στερούνταν κανέναν από τους δυο μας.

συγγενών μας για τη διοργάνωση ενός μεγάλου οικογενειακού τραπεζιού τη μέρα των Χριστουγέννων, στο οποίο θα έρθει και ο πατέρας του φέρνοντας δώρα. Συμφωνήσαμε να μην του πηγαίνουμε κόντρα, να τον κακομάθουμε λιγάκι, όπως κακομαθαίνουν όλα τα παιδιά τα Χριστούγεννα, αλλά σε καμιά περίπτωση να μην τον αφήσουμε να κάνει ό,τι θέλει, δίνοντάς του την εντύπωση ότι από τη στιγμή που του δώσαμε τον πόνο του χωρισμού θα είμαστε συνεχώς υποχωρητικοί, για να εξιλεωθούμε.

Η ώρα της συνειδητοποίησης Μέσα απ’ αυτήν τη διαδικασία, με έκπληξη διαπίστωσα ότι παρά τη συσσωρευμένη πικρία από τη ματαιωμένη σχέση μας δεν αισθανόμασταν ένοχοι για την απόφασή μας να χωρίσουμε. Αντιθέτως, καταλάβαμε ότι είμαστε απολύτως σίγουροι ότι κάνουμε το σωστό, τόσο για μας όσο και για το παιδί, αρνούμενοι να εγκλωβιστούμε σε μια σχέση που είχε πάψει να μας ικανοποιεί. Η κοινή αυ-

Του ξεκαθαρίσαμε ότι θα έχει χρόνο και με τους δυο μας, χωρίς όμως απαραίτητα να είμαστε και οι τρεις μαζί. Ξέρω πως αυτό δεν είναι το ιδανικό για ένα παιδάκι της ηλικίας του, αλλά δυστυχώς αυτή είναι η καινούργια πραγματικότητά του.

Δύσκολες αποφάσεις Το να συναντηθούμε με τον πρώην άντρα μου και να καταλήξουμε σε μια κοινή γραμμή, προκειμένου το παιδί μας να στεναχωρηθεί όσο το δυνατόν λιγότερο, ήταν από τις πιο δύσκολες συζητήσεις που έχω κάνει σε ολόκληρη τη ζωή μου, κυρίως γιατί μεταξύ μας είχε δημιουργηθεί ένα πολύ δυσάρεστο κλίμα. Συμφωνήσαμε να μη φτάσουμε στο ύψιστο σημείο υποκρισίας και να κόψουμε την πρωτοχρονιάτικη πίτα μαζί, παριστάνοντας ότι τίποτε δε συμβαίνει και καλλιεργώντας ίσως στο παιδί ψεύτικες ελπίδες ότι μπορεί και να τα ξαναβρούμε. Του ξεκαθαρίσαμε ότι θα έχει χρόνο και με τους δυο μας, χωρίς όμως απαραίτητα να είμαστε και οι τρεις μαζί. Ξέρω πως αυτό δεν είναι το ιδανικό για ένα παιδάκι της ηλικίας του, αλλά δυστυχώς αυτή είναι η καινούργια πραγματικότητά του. Στόχος μας ήταν να περάσει τέλεια με τον καθέναν ξεχωριστά, να νιώσει τη ζεστασιά και από τους δυο γονείς του, μεταφέροντας το μήνυμα πως μπορεί να μη ζούμε πια μαζί, αλλά δεν πάψαμε ούτε και θα πάψουμε ποτέ να τον αγαπούμε. Επίσης, ζητήσαμε τη βοήθεια των

τή στάση ήταν ίσως το πρώτο σημείο πάνω στο οποίο συμφωνήσαμε τα τελευταία χρόνια, κάτι που μου αποκάλυψε μια πλευρά του πρώην άντρα μου που είχα ξεχάσει ότι υπήρχε. Για διάφορους λόγους δεν είχα ποτέ καταλάβει πόσο ώριμα μπορούσε να φερθεί. Όπως και εγώ, έτσι κι εκείνος έβαλε την αγάπη και το ενδιαφέρον του για το παιδί πάνω από τους εγωισμούς και την ένταση του χωρισμού, πασχίζοντας να κάνει όσο το δυνατόν λιγότερο οδυνηρή αυτήν την έτσι και αλλιώς πολύ δύσκολη περίοδο για όλους μας. Το καλύτερο απ’ όλα είναι ότι, μέσα απ’ αυτήν την ανανεωμένη εμπιστοσύνη και το σεβασμό, οι υψηλοί τόνοι ανάμεσά μας έπεσαν και καταλάβαμε πως αυτό που υποσχεθήκαμε στο παιδί μας έχουμε την ικανότητα να το πραγματοποιήσουμε. Τα φετινά Χριστούγεννα μπορεί να μην είναι τα πιο ευτυχισμένα που θα περάσω, αλλά είναι εκείνα που μου έδειξαν ότι μπορώ να σταθώ στο ύψος των περιστάσεων, όπως μπορεί να κάνει κι εκείνος ο άντρας που κάποτε αγάπησα πολύ και επέλεξα για πατέρα του παιδιού μου. Μπορεί να χωρίσαμε, όμως τώρα ξέρω ότι ποτέ δε θα μετανιώσω γι’ αυτήν την επιλογή. ■ Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 1 - V I T A L I T Y • 49

ask the expert... επιστημονικές έρευνες

Πολλοί οι φίλοι; Μεγαλύτερος ο εγκέφαλος! Η ύπαρξη ενός μεγάλου κοινωνικού δικτύου και πολλών φίλων φαίνεται ότι οδηγεί σε μεγέθυνση ορισμένων περιοχών του εγκεφάλου. Αυτό έδειξαν πειράματα που πραγματοποίησαν Bρετανοί επιστήμονες σε πιθήκους μακάκους, κάτι που, αν τελικά ισχύει και για τους ανθρώπους, σημαίνει ότι όσοι είναι πιο κοινωνικοί και διαθέτουν περισσότερους φίλους ακόμη και στα κοινωνικά δίκτυα, όπως το Facebooκ και το Twitter, διαθέτουν επίσης διευρυμένο εγκέφαλο. Οι ερευνητές πραγματοποίησαν μελέτες σε 23 μακάκους, από τους οποίους ο ένας τέθηκε σε απομόνωση, ενώ οι υπόλοιποι τοποθετήθηκαν σε ομάδες διαφορετικού μεγέθους (δύο - επτά ατόμων). Έπειτα από 15 μήνες διαπίστωσαν ότι τα πειραματόζωα που ζούσαν σε μεγαλύτερες κοινωνικές ομάδες είχαν περισσότερη φαιά ουσία σε συγκεκριμένες εγκεφαλικές περιοχές, οι οποίες αφορούν στην επεξεργασία των κοινωνικών πληροφοριών, όπως π.χ. αυτές που εμπλέκονται στην αναγνώριση προσώπων, στην κατανόηση των χειρονομιών και των κραυγών των άλλων κ.ά. Όσο περισσότεροι μακάκοι βρίσκονταν στο κλουβί τόσο αυξανόταν ο όγκος του εγκεφάλου τους (η αύξηση της μάζας της φαιάς ουσίας υπολογίστηκε περίπου στο 5% για κάθε έξτρα «συγκάτοικο»).

της Λένιας Κιουμή

Ανθεκτικά μικρόβια απειλούν την υγεία! Τα υπερ-μικρόβια που είναι ικανά να επιβιώνουν ακόμη και στα πιο ισχυρά αντιβιοτικά αυξάνονται στην Ευρώπη. Σε έκθεσή του για τα ανθεκτικά στα φάρμακα βακτήρια, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Ασθενειών (ECDC), το οποίο παρακολουθεί τις ασθένειες σε όλη την ΕΕ, αναφέρει ότι η ανάγκη να καταπολεμηθεί η ανθεκτικότητα των μικροβίων έχει αποκτήσει «κρίσιμη σημασία». Ενδεικτικά, αναφέρεται το παράδειγμα του βακτηρίου Klebsiella pneumoniae, του οποίου τα ποσοστά ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά υπερδιπλασιάστηκαν στο 15% το 2010, από περίπου 7% πριν από πέντε χρόνια. Το Kl. pneumoniae είναι μια συνηθισμένη αιτία πνευμονίας, καθώς και λοιμώξεων του ουροποιητικού και του κυκλοφορικού συστήματος, σε ασθενείς νοσοκομείων. Αυτό το υπερ-μικρόβιο είναι ανθεκτικό ακόμη και σε μια τάξη φαρμάκων που αποκαλούνται carbapenems, τα πιο ισχυρά γνωστά αντιβιοτικά, τα οποία χρησιμοποιούνται συνήθως από τους γιατρούς ως τελευταία γραμμή άμυνας. Σε μεγάλο βαθμό, η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά οφείλεται στην κακή και την υπερβολική χρήση τους, που ενθαρρύνει τα βακτήρια να αναπτύξουν νέους τρόπους για να επιβιώσουν.

Η επίσκεψη στον οδοντίατρο κάνει καλό στην καρδιά! Όσοι επισκέπτονται τακτικά τον οδοντίατρο για καθαρισμό περιορίζουν τις πιθανότητες να υποστούν έμφραγμα ή εγκεφαλικό, όπως προκύπτει από νέα έρευνα. Επιστήμονες από την Ταϊβάν παρακολούθησαν περισσότερους από 100.000 ανθρώπους χωρίς ιστορικό καρδιακών προβλημάτων ή εγκεφαλικών επί επτά χρόνια, κατά μέσο όρο, και διαπίστωσαν ότι εκείνοι που έκαναν καθαρισμό στον οδοντίατρο τουλάχιστον δύο φορές το χρόνο είχαν για μία διετία, κατά 24%, μικρότερο κίνδυνο να υποστούν έμφραγμα και κατά 13% λιγότερες πιθανότητες να υποστούν εγκεφαλικό σε σχέση μ’ εκείνους που δεν επισκέφτηκαν ποτέ τον οδοντίατρο ή πήγαν μόλις μία φορά μέσα σε μία διετία.

50 • V I T A L I T Y

- ΔΕΚEMΒΡΙΟΣ 2011

Βλαστικά κύτταρα κατά της νόσου Πάρκινσον Αμερικανοί επιστήμονες κατάφεραν να μετατρέψουν βλαστικά κύτταρα σε εγκεφαλικά και να τα εμφυτεύσουν χωρίς προβλήματα και παρενέργειες σε εγκεφάλους πειραματόζωων, μία εξέλιξη που μπορεί ν’ ανοίξει το δρόμο για νέου τύπου θεραπείες της νόσου Πάρκινσον. Οι ίδιοι ελπίζουν ότι στο μέλλον θα καταστεί δυνατό να δημιουργούνται κύτταρα που παράγουν ντοπαμίνη προκειμένου να αντικαθιστούν εκείνα που έχουν καταστραφεί λόγω της νόσου Πάρκινσον. Οι Αμερικανοί ερευνητές κατόρθωσαν να ξεπεράσουν διάφορα εμπόδια που υπήρχαν έως τώρα στη μετατροπή των βλαστικών κυττάρων σε νευρώνες του εγκεφάλου. Τα τεστ στα πειραματόζωα έδειξαν ότι τα νέα κύτταρα που εισάγονται στον εγκέφαλο λειτουργούν φυσιολογικά και θεραπεύουν τα προβλήματα κινητικότητας που εμφανίζουν οι μαϊμούδες με Πάρκινσον. Συγκεκριμένα, σε μια σειρά έξι πειραμάτων, οι επιστήμονες εισήγαγαν με ένεση στον εγκέφαλο των πειραματόζωων που έπασχαν από Πάρκινσον πάνω από ένα εκατομμύριο κύτταρα τη φορά και διαπίστωσαν ότι τα νέα κύτταρα επιβιώνουν, δημιουργούν νέες συνδέσεις με τα παλιότερα γύρω τους και αποκαθιστούν τα προβλήματα κίνησης, χωρίς την παρενέργεια της δημιουργίας καρκινικών όγκων.

Η μόνιμη υπεραισιοδοξία είναι θέμα εγκεφάλου! Σύμφωνα με μια νέα έρευνα Βρετανών και Γερμανών επιστημόνων, ο εγκέφαλος μερικών ανθρώπων είναι δομημένος με τρόπο που ν’ απορροφά μόνο τις πληροφορίες εκείνες οι οποίες ενισχύουν τις ήδη θετικές σκέψεις τους. Από την άλλη, αρνούνται να μάθουν από τα αρνητικά δεδομένα και να προσαρμόσουν ανάλογα την ψυχική διάθεσή τους και την οπτική γωνία που βλέπουν τα πράγματα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να βλέπουν το ποτήρι πάντα μισογεμάτο, παρά τις αντιξοότητες του περιβάλλοντος, και να παραμένουν σταθερά αισιόδοξοι για το μέλλον, ακόμη κι όταν υπάρχουν ξεκάθαρες ενδείξεις για το αντίθετο. Μάλιστα, οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτή η «προκατειλημμένη» διάρθρωση και λειτουργία του εγκεφάλου οφείλεται και στο γεγονός ότι οι προβλέψεις μερικών ανθρώπων για το μέλλον συχνά είναι παράλογα και μη ρεαλιστικά αισιόδοξες.

«Να τα… 150ήσεις!»

Σύμφωνα με Αυστραλούς επιστήμονες, σε 5 - 10 χρόνια θα είναι διαθέσιμα τα πρώτα φάρμακα που θα επιβραδύνουν τη διαδικασία της γήρανσης, αυξάνοντας μ’ αυτόν τον τρόπο την πιθανότητα οι άνθρωποι να μπορούν να φτάσουν μέχρι τα 150 χρόνια ζωής ή και περισσότερο. Ωστόσο, όπως αναφέρει ο πρύτανης της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Νέας Νότιας Ουαλίας, τα νέα φάρμακα, που θα βοηθούν το σώμα να… αυτοεπισκευάζεται, βρίσκονται ακόμη σε αρχικά στάδια ανάπτυξης. Δ Ε Κ E M Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 1 - V I T A L I T Y • 51

επιστημονικές έρευνες

Μία... μπίρα την ημέρα το γιατρό τον κάνει πέρα! Μια νέα ιταλική επιστημονική έρευνα έρχεται να δείξει για πρώτη φορά ότι ανάλογα οφέλη μ’ εκείνα του κόκκινου κρασιού, αν και σε κάπως μικρότερο βαθμό, προσφέρει επίσης η λογική κατανάλωση μπίρας. Οι ερευνητές αξιολόγησαν 16 επιστημονικές μελέτες που αφορούσαν περισσότερα από 200.000 άτομα και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο κίνδυνος εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων μειώνεται κατά 31%, κατά μέσο όρο, σε όσους πίνουν περίπου μία μπίρα την ημέρα. Όπως και στην περίπτωση του κρασιού, ο κίνδυνος αυξάνεται για την καρδιά όταν αυξάνεται υπερβολικά η κατανάλωση μπίρας. Από την άλλη, σύμφωνα με τους ειδικούς, το μέτριο αλκοόλ, είτε πρόκειται για κρασί είτε για μπίρα, μπορεί να αυξήσει το επίπεδο της λιποπρωτεΐνης υψηλής πυκνότητας, της λεγόμενης «καλής» χοληστερόλης (HDL), με συνέπεια να μειώνεται ο καρδιαγγειακός κίνδυνος.

Προσοχή στον ομφάλιο λώρο! Σύμφωνα με μία νέα σουηδική επιστημονική έρευνα, οι γιατροί στα μαιευτήρια θα πρέπει να καθυστερούν λίγα λεπτά πριν κόψουν τον ομφάλιο λώρο του νεογέννητου μωρού, επειδή αυτό είναι καλύτερο για την υγεία του, καθώς μειώνεται ο κίνδυνος να αντιμετωπίσει αργότερα αναιμία λόγω έλλειψης σιδήρου. Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα νήπια πρέπει να πάρουν τη μεγαλύτερη δυνατή ποσότητα αίματος και σιδήρου από τον πλακούντα της μητέρας. ετσι, οι γιατροι περιμενοντασ τρία λεπτά μετά τη γέννα πριν κοψουν τον ομφάλιο λώρο αυξάνουν κατά ένα τρίτο, κατά μέσο όρο, τον όγκο αίματος που λαμβάνει το μωρό.

Λιγότερο νερό, περισσότερο ζάχαρο; Οι άνθρωποι που πίνουν λιγότερα από δύο ποτήρια νερό την ημέρα είναι πιθανότερο να εμφανίσουν υψηλό ζάχαρο, σύμφωνα με μια νέα γαλλική επιστημονική έρευνα. Συγκεκριμένα, ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι ενήλικες που πίνουν μέχρι μισό λίτρο νερό την ημέρα (περίπου δύο ποτήρια) έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν προ-διαβήτη, δηλαδή έχουν αρκετά υψηλό ζάχαρο και κινδυνεύουν να αναπτύξουν τη νόσο τα επόμενα χρόνια. Οι ίδιοι εκτιμούν ότι η έλλειψη νερού επηρεάζει την αντιδιουρητική ορμόνη βασοπρεσίνη, η οποία βοηθά τον οργανισμό να ρυθμίσει την κατακράτηση υγρών. Αν κάποιος δεν πίνει αρκετό νερό, το επίπεδο της βασοπρεσίνης αυξάνεται, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση και του ζαχάρου στο αίμα. Τέλος, ανέφεραν ότι όσοι πίνουν λίγο νερό είναι πιθανό να επιλέγουν συχνότερα αναψυκτικά με ζάχαρη, συνήθεια η οποία αυξάνει το ζάχαρό τους και τους προσθέτει παραπανίσια κιλά.

52 • V I T A L I T Y

- ΔΕΚEMΒΡΙΟΣ 2011

Ασπιρίνη κατά του καρκίνου του εντέρου! Η λήψη μικρών δόσεων ασπιρίνης καθημερινά και για μεγάλο χρονικό διάστημα πραγματοποιείται συνήθως με στόχο τη μείωση του κινδύνου για εμφράγματα και εγκεφαλικά. Σύμφωνα όμως με μια νέα επιστημονική έρευνα, φαίνεται πως περιορίζει και την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του εντέρου. Αυστραλοί και Βρετανοί επιστήμονες παρακολούθησαν 876 άτομα που έπασχαν από το σύνδρομο Lynch, μια κληρονομική πάθηση η οποία αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου στο παχύ έντερο. Πέντε χρόνια αργότερα διαπιστώθηκε ότι ο αριθμός αυτών που λάμβαναν ασπιρίνη και προσβλήθηκαν από καρκίνο ήταν μικρότερος από τον αριθμό εκείνων που δε λάμβαναν ασπιρίνη. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την έρευνα, η ασπιρίνη μειώνει τα περιστατικά ορθοκολικού καρκίνου κατά ένα τέταρτο και τους θανάτους από καρκίνο του παχέος εντέρου κατά ένα τρίτο. Η προστατευτική δράση της θεωρείται ότι οφείλεται στο ότι καταστέλλει το ένζυμο COX-2, που βοηθά στον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων.

Το PRO ACTIVE LIQUID COLLAGEN είναι το κορυφαίο συμπλήρωμα διατροφής, αποτελώντας ότι πιο καινοτόμο στην επιστήμη του κολλαγόνου, γιατί κάθε ημερήσια δόση 20ml του P.A.L.C. περιέχει: εκτός από 10gr υδρολυμένου κολλαγόνου, πυρίτιο, μαγνήσιο αλλά και vit Β1 (θειαμίνη), vit Β2 (Ριβοφλαβίνη), vit Β5 (Παντοθενικό οξύ), vit Β6 (Πυριδοξίνη), τα οποία έχουνε καταπληκτικές ευεργετικές ιδιότητες στον ανθρώπινο οργανισμό.

Το PRO ACTIVE LIQUID COLLAGEN

είναι απαραίτητο & συνιστάται: • Στους ανθρώπους που ταλαιπωρούνται απο αρθριτικά προβλήματα (απαραίτητο σε περιπτώσεις αρθρίτιδας, ρευματοειδούς αρθρίτιδας, ουρικής αρθρίτιδας, σπονδυλίτιδας, φλεγμονών του συνδετικού ιστού, τενοντίτιδας, οστεοπόρωσης) • Σε όσους επιθυμούν να φρεσκάρουν και να αναζωογονήσουν την επιδερμίδα τους (μείωση ρυτίδων – νεανική όψη) • Σε όσους έχουν τριχόπτωση, ταλαιπωρημένα αλλά και αδύναμα μαλλιά • Σε όσους θέλουν να δυναμώσουν τα νύχια τους • Σε όσους ασκούνται συστηματικά (αναπλήρωση και ανάπλαση μυικού ιστού) • Σε άτομα υπέρβαρα ή που αναγκάζονται να κάνουν καθιστική ζωή • Σε άτομα που κάνουν δίαιτα γιατί αυξάνει το μεταβολισμό και βοηθάει στη ρύθμιση σωματικού βάρους / λίπους • Βοηθάει στην καταπολέμηση της κυτταρίτιδας • Δίνει τέλος στον εφιάλτη της δυσκοιλιότητας μέσα σε ελάχιστο χρόνο • Βελτιώνει τη κυκλοφορία του αίματος γιατί βοηθάει στην ελαστικότητα των αιμοφόρων αγγείων • Απαραίτητο στους καπνιστές (γιατί το κάπνισμα εκτός από το κολλαγόνο καταστρέφει και τον οργανισμό μας τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά, αλλοιώνοντας την επιδερμίδα μας) • Βοηθάει στην αντιγήρανση • Στον σύγχρονο άνθρωπο που προσέχει τόσο την εξωτερική του εμφάνιση όσο και την εσωτερική του ευεξία

Μια μικρή πληγή στο στόμα μπορεί να είναι πιο σοβαρή… Μια μικρή πληγή στο στόμα, που δεν πονάει, ή ένας όγκος στη στοματική κοιλότητα, ο οποίος έχει την τάση να μεγαλώνει, μπορεί να αποτελεί ένδειξη καρκίνου, όπως επισημάνθηκε στη διάρκεια των εργασιών του 31ου Πανελλήνιου Οδοντιατρικού Συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Ο καρκίνος του στόματος αντιπροσωπεύει το 5%-6% στις κακοήθεις νεοπλασίες, ενώ η έγκαιρη διάγνωσή του μπορεί να γίνει από τον οδοντίατρο και εξασφαλίζει από πιο εύκολη θεραπεία έως και ίαση. Αντίθετα, σε καθυστερημένη διάγνωση, το ποσοστό επιβίωσης φτάνει μόλις το 50%.

ΑΝΑΚΑΛΥΨΤΕ ΤΟ ΚΟΛΛΑΓΟΝΟ Το κολλαγόνο είναι η βασική πρωτεΐνη του συνδετικού ισ ιστού στού γιατί αντιπροσωπεύει περίπου το 30% του συνόλου της πρωρω ωτεΐνης του σώματος και το 70% της πρωτεΐνης που συν-θέτει το δέρμα. Το κολλαγόνο είναι πρωτεΐνη-κλειδί για το σώμα και τον ανθρώπινο οργανισμό. Είναι υπεύθυνο για την συνοχή, την ελαστικότητα και την αναπαραγωγή του δέρματος, του χόνδρου, των αρθρώσεων αλλά και των οστών. Από την ηλικία των 25 ετών, τα επίπεδα κολλαγόνου αρχίζουν να μειώνονται με τις γυναίκες να χάνουν κολλαγόνο με πιο γρήγορο ρυθμό από τους άντρες κατά την διαδικασία της ωρίμανσης και αργότερα της γήρανσης. Τονώνοντας τα φυσικά επίπεδα κολλαγόνου του σώματος ενισχύεται η ελαστικότητα και τόνωση του δέρματος, συντελώντας στη διατήρηση τόσο μιας νεανικής εμφάνισης όσο και εσωτερικής υγείας αφού δίνει τέλος υ-στα αρθριτικά προβλήματα. Έγκυρες επιστημονικές έρευ500ml/50€ νες δείχνουν ότι η λήψη 10gr (μία ημερίσια δόση Pro-Active) ve) είναι ευεργετική για το χόνδρο των αρθρώσεων, για το θινά σ ε α λη ι μεταβολισμό των οστών, αλλά και για την άμεση α κ α Tώρ γε ύ σ η αύξηση της οστικής μάζας. πέροχη Αρ. Γν. Ε.Ο.Φ. 78511/18-11-2010

υ

φρ ά ο υ

λα!!

ΖΗΤΗΣΤΕ ΤΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟ ΣΑΣ Αποκλειστική διάθεση για Ελλάδα & Κύπρο:

Human Potential

Νεοχωρίου 3, Βύρωνας Τ.Κ.16231, Τηλέφωνο επικοινωνίας: 21300 81013 & 21302 21079 www.humanpotential.gr email: info@humanpotential.gr Drink Collagen for Health & Beauty

healthy escape

ΣΚ στα πέριξ

Έτοιμοι για εκδρομή; Αν το τελευταίο διάστημα νιώθετε ολοένα και εντονότερα την ανάγκη να φύγετε για ένα Σαββατοκύριακο εκτός πόλης, δεν έχετε παρά να εξετάσετε τις εναλλακτικές, να τις… αντιστοιχίσετε με τις ανάγκες σας και να ξεκινήσετε… της Λένιας Κιουμή

54 • V I T A L I T Y

- ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Α

λλάξτε, λοιπόν, παραστάσεις, επιλέξτε έναν κοντινό προορισμό και απολαύστε ένα διήμερο γεμάτο δραστηριότητες μαζί με την οικογένειά σας!

Δράμα: ταξίδι στο όνειρο! Αυτήν την εποχή ένα διήμερο στη Δράμα είναι ιδανικό, ειδικά αν έχετε μικρά παιδιά, καθώς μία επίσκεψη στην «Ονειρούπολη» θα σας αποζημιώσει. Η «Ονειρούπολη» στήνεται κάθε χρόνο στο χώρο του Δημοτικού Κήπου και της Πλατείας Ελευθερίας της Δράμας και απευθύνεται σε μικρά και μεγάλα παιδιά! Για περισσότερο από ένα μήνα, ένα κλασικό χριστουγεννιάτικο χωριό, βγαλμένο από τα παιδικά όνειρα, αποτελεί το επίκεντρο της δράσης και του ενδιαφέροντος. Φέτος, έχουν στηθεί ένα τεράστιο παγοδρόμιο, το χριστουγεννιάτικο δέντρο με τη φάτνη, ένα εντυπωσιακό, πολύχρωμο Καρουζέλ, αλλά και τρία διαφορετικά τρενάκια. Ο Αϊ-Βασίλης σας περιμένει χαμογελαστός στο σπίτι του, στο ταχυδρομείο οι μικροί επισκέπτες μπορούν να του στείλουν τις επιθυμίες και τις ευχές τους, ενώ στο high-tech εργαστήριο των ξωτικών είναι το αγαπημένο στέκι των μεγαλύτερων παιδιών, μιας και ο χώρος είναι γεμάτος με ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Επίσης, στην «Ονειρούπολη» θα βρείτε το Σπίτι της περιβαλλοντικής οργάνωσης «Αρκτούρος», το Ατελιέ των Ξωτικών, αλλά και το Σπίτι της «Ονειρούπολη» Οικοπεριπέτειας, ένας χώρος όπου μικροί και μεγάλοι μαθαίνουν να κατασκευάζουν πράγματα από ανακυκλώσιμα υλικά, οικολογικά προϊόντα και υλικά της φύσης. Τέλος, μία στάση πρέπει να κάνετε οπωσδήποτε στο παραδοσιακό Σπιτάκι με τα Ζαχαρομαγειρέματα, όπου τα παιδιά, με τη βοήθεια των γυναικών του χωριού, φτιάχνουν χριστουγεννιάτικες, παραδοσιακές λιχουδιές. Φέτος, μικροί και μεγάλοι μπορούν να περάσουν αξέχαστες στιγμές στην «Ονειρούπολη» μέχρι τις 7 Ιανουαρίου 2012!

Περτούλι

Ελάτη - Περτούλι: Φυσική ομορφιά! Αν και λίγο πιο μακριά από τη Θεσσαλονίκη, τα δύο πιο γνωστά χωριά του νομού Τρικάλων θα σας μαγέψουν με τη φυσική ομορφιά τους και την ηρεμία που τα χαρακτηρίζει. Η Ελάτη είναι το μεγαλύτερο χωριό του ορεινού όγκου των Τρικάλων και έδρα του δήμου Αιθήκων, ενώ όπως μαρτυρά και τ’ όνομά της είναι «πνιγμένη στα έλατα». Έχοντας, λοιπόν, ως βάση σας το συγκεκριμένο χωριό, μπορείτε να οργανώσετε μικρούς ή μεγαλύτερους περιπάτους και εκδρομές. Κάντε μία βόλτα στον Κόκκινο Βράχο, με την καταπληκτική θέα, ή στο άλσος του Προφήτη Ηλία στην είσοδο του χωριού. Κάντε πεζοπορία στον Κόζιακα και ανακαλύψτε την Αρκουδότρυπα, το Τρύπιο Λιθάρι, τη Σπηλιά Μπέη, το Καλογερομάντρι, το Ορειβατικό Καταφύγιο. Επισκεφτείτε το Χιονοδρομικό Κέντρο Περτουλίου, τα κοντινά χωριά Βροντερό, Καλόγηροι, Βλάχα και σχεδιάστε δικές σας διαδρομές που θα σας μείνουν αξέχαστες. Το Περτούλι, με τη σειρά του, έχει μεγάλη ιστορία, καθώς η αγωνιστικότητα των κατοίκων του το μετέτρεψε, στο παρελθόν, σε κέντρο εξελίξεων. Παρά τις δύο (πιο γνωστές) πυρπολήσεις του, το 1823 από τον Αρβανίτη Σελιχτάρ Μπόντα και πιο πρόσφατα το 1943 από τα γερμανικά στρατεύματα, κάθε φορά χτιζόταν και πιο όμορφο, με τελευταία ανοικοδόμησή του εκείνη μετά την Κατοχή. Το χωριό διαθέτει πολλά αξιοθέατα, όπως το παλιό εργοστάσιο επεξεργασίας ξύλου, όπου βρίσκεται σε εξέλιξη προσπάθεια να μετατραπεί σε Δασικό Μουσείο το Πανεπιστημιακό Δάσος Περτουλίου, έκτασης περίπου 35.000 στρεμμάτων, με πολλούς διαμορφωμένους χώρους αναψυχής, ποταμάκια, γραφικά γεφυράκια και πολλά έλατα, την εκκλησία της Αγίας Κυριακής, του Σωτήρος, το ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής εκκλησάκι της Παναγίας στην είσοδο του χωριού. Όρεξη για περπάτημα να έχετε!

Και παιχνίδι για μεγάλα παιδιά Αν, πάλι, είστε στην περιοχή και δεν έχετε τα παιδιά μαζί σας ή θέλετε να γνωρίσετε και άλλες ενδιαφέρουσες δραστηριότητες, κατευθυνθείτε στο Χιονοδρομικό Κέντρο Φαλακρού, το οποίο ύστερα από δύο χρόνια απουσίας φέτος ξεκινάει και πάλι να λειτουργεί και περιμένει τους λάτρεις του βουνού και του σκι, φιλοδοξώντας ν’ αποτελέσει έναν από τους σημαντικότερους χειμερινούς τουριστικούς προορισμούς της περιοχής. Ακόμη κι αν δεν έχει χιονίσει, μπορείτε να κάνετε πεζοπορία, ορειβασία ή έναν απλό περίπατο στη φύση.

Ελάτη

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 1 - V I T A L I T Y • 55

healthy escape

Παλαιός Άγιος Αθανάσιος

Παλαιός Άγιος Αθανάσιος: Ταξίδι στο χρόνο Τα τελευταία χρόνια ο παραδοσιακός διατηρητέος οικισμός του Aγίου Aθανασίου (ή Tσέγανη), που βρίσκεται μόλις σε απόσταση 30 χιλιομέτρων από την πόλη της Έδεσσας και πολύ κοντά στο Χιονοδρομικό Κέντρο Bόρας, κερδίζει ολοένα και περισσότερους φίλους για την εξαιρετική φιλοξενία και το υπέροχο περιβάλλον του. Το χωριό, που χτίστηκε στα τέλη του 16ου αιώνα στους πρόποδες του βουνού Bόρας (ή Kαϊμακτσαλάν), στην κορυφή Πιπερίτσα, βρίσκεται σε υψόμετρο 1.200 μ. και ήταν μια κτηνοτροφική κοινότητα μέχρι τη δεκαετία του ‘70. Από τότε μέχρι το 1995 παρήκμασε, με αποτέλεσμα να αριθμεί μόνο δύο οικογένειες. Με την κατασκευή του Χιονοδρομικού Κέντρου, το 1995, η κατάσταση αντιστράφηκε και σήμερα αποτελεί έναν ιδιαίτερα αγαπητό χειμερινό προορισμό. Τα κτίρια, καινούργια και αναπαλαιωμένα, ακολουθούν πιστά την παραδοσιακή μακεδονική αρχιτεκτονική, που συνδυάζεται απόλυτα με το φυσικό τοπίο. Στον Παλαιό Άγιο Αθανάσιο θα τα βρείτε όλα: παραδοσιακή φιλοξενία, αλλά και δραστηριότητες, όπως σκι, τρέκινγκ, περιηγήσεις, ιππασία, τοξοβολία και πολλά άλλα για να απολαύσετε τη φύση και τη διαμονή σας. Σημαντικό αξιοθέατο του χωριού αποτελεί η εκκλησία της Aναλήψεως, η οποία κτίστηκε στα τέλη του 1700. Ακόμη όμως κι αν δεν είστε λάτρεις του σκι, οφείλετε να επισκεφτείτε το Χιονοδρομικό Κέντρο Kαϊμακτσαλάν (Bόρας), το οποίο πήρε την ονομασία του από την κορυφή του (Kαϊμακτσαλάν = λευκό βουνό) που έχει υψόμετρο 2.524 μέτρα. Εκεί, σ’ ένα από τα δύο εξαιρετικά σαλέ, μπορείτε να πιείτε τον καφέ σας απολαμβάνοντας την υπέροχη θέα.

56 • V I T A L I T Y

- ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Τα κτίρια, καινούργια και αναπαλαιωμένα, ακολουθούν πιστά την παραδοσιακή μακεδονική αρχιτεκτονική, που συνδυάζεται απόλυτα με το φυσικό τοπίο. Σημαντικό αξιοθέατο του χωριού αποτελεί η εκκλησία της Aναλήψεως, η οποία κτίστηκε στα τέλη του 1700. Παλαιός Άγιος Αθανάσιος

Πήλιο… ο απόλυτος προορισμός! Όποια εποχή και να επισκεφτείτε το Πήλιο είναι δεδομένο ότι θα περάσετε μοναδικά. Το χειμώνα, επιλέξτε ένα ή περισσότερα από τα ορεινά χωριά του και «χαθείτε» στις μαγικές εικόνες, τα μονοπάτια του βουνού, τις μυρωδιές του… Ως βάση σας μπορείτε να επιλέξετε το πιο γνωστό χωριό του Πηλίου, την Τσαγκαράδα, που βρίσκεται στις βορειοανατολικές πλευρές του βουνού σε υψόμετρο 500 μέτρων. Το χωριό διαθέτει έναν πραγματικό λαβύρινθο με καλντερίμια, μονοπάτια και αγροτικούς και ασφαλτοστρωμένους δρόμους που οδηγούν προς όλες τις κατευθύνσεις. Τα καλντερίμια και τα μονοπάτια του ειδικότερα είναι ιδανικά για περπάτημα, άσκηση, εξερεύνηση και υπόσχονται ευχάριστες και συναρπαστικές εκπλήξεις. Κάποιες από αυτές είναι οι ειδυλλιακές ακρογιαλιές της περιοχής, οι οποίες κρύβονται σε μέρη άγριας, παρθένας ομορφιάς. Υπάρχουν επίσης φαράγγια βαθιά και απόκρημνα, ράχες και κορυφές με καταπληκτική θέα, αλλά και δύο μεγαλειώδεις, επιβλητικοί γεροπλάτανοι, 1.000 και 800 ετών. Το Πήλιο, άλλωστε, ενδείκνυται για να ακολουθήσετε σύντομες αλλά και πιο περίπλοκες διαδρομές για πεζοπορία. Μία από τις πλέον γνωστές είναι η διαδρομή Μηλιές - Τσαγκαράδα. Η συγκεκριμένη διαδρομή, παλιότερα, ήταν ολόκληρη καλντερίμι και αποτελούσε τη «λεωφόρο» μίας άλλης εποχής. Σήμερα, το καλντερίμι διατηρείται σχεδόν στη μισή διαδρομή, ενώ στην άλλη μισή έχει καταστραφεί και υπάρχει ανοιχτό μονοπάτι, που μπορεί κάποιος να ακολουθήσει χωρίς δυσκολία. Επίσης, ένα μικρό μέρος της διαδρομής, τρία τέταρτα της ώρας περίπου μετά τις Μηλιές, έχει μετατραπεί σε αγροτικό δρόμο. Πρόκειται για μια από τις ωραιότερες διαδρομές, καθώς ο περιπατητής περνάει μέσα από δάσος με οξιές και πυκνή, άγρια, θαμνώδη βλάστηση και από ρέματα, που άλλα είναι στεγνά και άλλα κατεβάζουν αρκετό νερό, ειδικά το χειμώνα.

Πήλιο

Παλαιός Παντελεήμονας και Μέτσοβο: Χαλάρωση και ξεκούραση!

Μέτσοβο

Αν σκοπός της εκδρομής σας είναι αποκλειστικά και μόνο η ηρεμία και η απόλυτη χαλάρωση, μπορείτε να κατευθυνθείτε είτε στον πολύ κοντινό στη Θεσσαλονίκη Παλαιό Παντελεήμονα είτε στο Μέτσοβο. Ο Παλαιός Παντελεήμονας είναι ένας πανέμορφος, αναπαλαιωμένος, παραδοσιακός οικισμός στις πλαγιές του Κάτω Ολύμπου. Βρίσκεται σε υψόμετρο 700 μ. κι έχει μοναδική θέα προς το Θερμαϊκό κόλπο και τις ακτές της νότιας Πιερίας. Στην κεντρική, πλακόστρωτη πλατεία με τα αιωνόβια πλατάνια της, δεσπόζουν η παλιά εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα, το σχολείο που έχει αναπαλαιωθεί, καθώς και παραδοσιακές ταβέρνες. Περπατήστε στα πετρόκτιστα καλντερίμια του και χαρείτε στιγμές απόλυτης ηρεμίας… Το Μέτσοβο, πάλι, και τα γύρω χωριά είναι κτισμένα στις βουνοπλαγιές της Πίνδου, κρυμμένα μέσα σε οξιές και έλατα, σ’ ένα τοπίο άγριας ομορφιάς, που ορθώνεται από το όρος Λάκμος έως τη Φλέγγα και το πέρασμα της Κατάρας. Ο δρόμος της Νέας Εγνατίας έχει φέρει το Μέτσοβο πιο κοντά στους λάτρεις του αγνού ορεινού τοπίου και του καλού φαγητού. Μην παραλείψετε να δοκιμάσετε την τοπική κουζίνα και μη φύγετε χωρίς τοπικά τυριά, όπως το μετσοβόνε και η μετσοβέλα! Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 1 - V I T A L I T Y • 57

fit & style Πλεκτά αφτάκια Roxy, fenafresh

Καρό τζάκετ Aggressive, Sprider Stores

Πλεκτά γάντια Roxy, fenafresh

Κορδέλα για σκι Columbia, notosgalleries

Snow report... Προετοιμαστείτε για τις πρώτες ορεινές εξορμήσεις σας επιλέγοντας τα κατάλληλα ρούχα και αξεσουάρ! Ρεπορτάζ αγοράς: Αναστασία Παπανάκου Φωτογραφίες: Γρηγόρης Σιαμίδης Βραχιόλι από σιλικόνη, Bios Balance

Τοπ, Sprider Stores

Mποτάκι converse All Star, κεντρική διάθεση FF Group

58 • V I T A L I T Y

- ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Aδιάβροχη μπότα, Adam’s shoes

Μοβ γιλέκο με γούνα Diesel, F-Fokas

Παντελόνι για σκι The North Face, notosgalleries

Φλις ζακέτα Roxy, notosgalleries

Ρολόι Swatch Camouflage, Swatch Group Φόρμα G - Star Raw, κεντρική διάθεση FF Group

Μπότες Αdidas, Sprider Stores

Γάντια για σκι The Νorth Face, notosgalleries

Μπότες με γούνα converse All Star, κεντρική διάθεση FF Group

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 1 - V I T A L I T Y • 59

αποδελτίωση COMPEED PROACTIVE LIQUID COLLAGEN Το ProActive Liquid Collagen είναι κολλαγόνο που πίνεται! Περιέχει μαγνήσιο, Β1, Β2, Β5, Β6 και πυρίτιο. Η τριχόπτωση σταματάει, τα νύχια δυναμώνουν και το δέρμα αποκτά σφριγηλότητα και λάμψη. Οι πονεμένες αρθρώσεις και τα κόκαλα, οι κράμπες, το λίπος και η κυτταρίτιδα μπαίνουν στο στόχαστρο και δέχονται ισχυρό πλήγμα. Είναι κατάλληλο για ηλικίες άνω των 20 ετών. Μπορείτε να το βρείτε σε επιλεγμένα φαρμακεία, σε καταστήματα βιολογικών προϊόντων ή να το παραγγείλετε στο τηλέφωνο 213 0081013, www.humanpotential.gr

Τα Compeed ανακουφίζουν από τον πόνο, την πίεση και τους ερεθισμούς μέσα σε 10 δευτερόλεπτα. Διατηρούν τη φυσική υγρασία του δέρματος, προσφέροντας ιδανικές συνθήκες επούλωσης. Δρουν ως δεύτερο δέρμα και απορροφούν το υγρό της πληγής. Προάγουν τη γρήγορη επούλωση, μειώνοντας την πιθανότητα να μείνει ουλή. Προστατεύουν από νερό, ρύπους και βακτήρια και παραμένουν σταθερά στη θέση τους για 24 ώρες!

FITNESS ΤΗΣ NESTLÉ Μετά τις καταχρήσεις των γιορτών, τα αγαπημένα σας Δημητριακά Ολικής Αλέσεως Fitness της Nestlé, μαζί με τη Νάντια Μπουλέ, σας αποκαλύπτουν τη συνταγή για την τέλεια γραμμή μέσα από εναλλακτικές μορφές άσκησης και χρήσιμες συμβουλές για ένα ισορροπημένο και υγιεινό διαιτολόγιο! Αναζητήστε τις έξυπνες συμβουλές και τα μυστικά διατροφής που θα βρείτε στα ειδικά πακέτα Fitness!

NUTRASEC ΝΙΚΑΣ Η εταιρεία ΝΙΚΑΣ, το όνομα της οποίας ταυτίζεται με τα αλλαντικά στην Ελλάδα, παρουσιάζει την πρώτη ολοκληρωμένη σειρά αλλαντικών με μοσχαρίσιο κρέας. Η σειρά περιλαμβάνει αλλαντικά πάγκου -μπούτι μοσχάρι και πάριζα-, καθώς και αλλαντικά σε φέτες -μπούτι μοσχάρι, πάριζα και παριζάκι-, λουκάνικα και μικτά πακέτα με τυρί gouda. Όλη η γεύση και οι θρεπτικές αξίες του μοσχαρίσιου κρέατος στην ποιότητα αλλαντικών ΝΙΚΑΣ.

60 • V I T A L I T Y

- ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Το Nutrasec της Nature’s Plus είναι ένα προϊόν που δρα αποτελεσματικά κατά της καούρας. Το αλγινικό νάτριο (από φύκια) που περιέχει δημιουργεί ένα ζελέ που επικαλύπτει και προστατεύει τους υπερευαίσθητους ιστούς του οισοφάγου, ενώ επιτρέπει τη δράση του υδροχλωρικού οξέος (ΗCl) και την καλή πέψη. Επιπλέον, το Nutrasec περιέχει ένζυμα (βρομελίνη, παπαΐνη, πρωτεάση, αμυλάση, λιπάση) που βελτιώνουν περαιτέρω την πέψη. Προϊόν Nature’s Plus, USA. Εισαγωγή Natural Plus A.E., τηλ. 210 6134604, www.naturalplus.gr

WELEDA Η βρεφική και παιδική φροντίδα της Weleda ενισχύει την υγιή ανάπτυξη της τρυφερής επιδερμίδας των μωρών και των παιδιών, από την πρώτη ημέρα της ζωής τους, με πολύτιμα φυσικά συστατικά. Η επιδερμίδα στα μωρά δε λειτουργεί απόλυτα ως προστατευτικό στρώμα, γι’ αυτόν το λόγο είναι σημαντικό να της προσφέρουμε προστασία. Αυτό εγγυώνται οι προσεκτικά επιλεγμένες πρώτες ύλες των προϊόντων Weleda.

Ο κ. Γιάννης Ρουκάς, Managing Partner της ZKP CONSULTANTS, με το Δρα Κ. Γεωργάκα, Managing Director της GECON ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΕ.

ZKP CONSULTANTS

ΖΕΟΛΙΘΟΣ

O Ζεόλιθος είναι ένα φυσικό προϊόν που δημιουργείται μέσα από φυσικές διαδικασίες εκατομμυρίων ετών. Διαθέτει τεράστια ιοντοανταλλακτική ικανότητα, χάρη στην οποία λειτουργεί ως ισχυρό αποτοξινωτικό για τον οργανισμό. Λειτουργεί, επίσης, και ως φυσικό συμπλήρωμα μετάλλων, είναι απαραίτητος στο αδυνάτισμα και τον αθλητισμό και βοηθάει στη φυσική και άμεση αποτοξίνωση του οργανισμού. Προϊόν της SUPERFOODS.

Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε πρόσφατα η εκδήλωση - ημερίδα της ZKP Consultants, με θέμα «Η εξοικονόμηση δαπανών την εποχή της κρίσης. Επίκαιρη όσο ποτέ. Η εμπειρία του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα», στο πλαίσιο του πολυσυνεδρίου «Money Show» στο «Hyatt Regency Hotel» της Θεσσαλονίκης. Στην κατάμεστη από κόσμο αίθουσα «Ephesus I», οι ομιλητές αντάλλαξαν απόψεις μέσα από την εμπειρία τους σχετικά με το επίκαιρο θέμα της εξοικονόμησης πόρων, ενώ παρουσιάστηκε και η πρωτοποριακή για τη χώρα μέθοδος «Expense Reduction Analysts» (ERA).

ΔΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ

BIOS FAIRY BALANCE PLATINUM Το νέο Fairy Platinum είναι ο ιδανικός σύμμαχος κάθε νοικοκυράς, καθώς βγάζει, εύκολα και γρήγορα, τα λίπη νοκ άουτ! Το Fairy Platinum για το πλύσιμο των πιάτων στο χέρι έχει τη δύναμη του ολονύκτιου μουλιάσματος ενάντια στα λίπη, σε 10 μόλις λεπτά. Παράλληλα, οι κάψουλες πλυντηρίου Fairy Platinum είναι τόσο αποτελεσματικές, που απομακρύνουν από το πλυντήριο ακόμη και τα λίπη που δε φαίνονται.

Adam’s Shoes, Κεντρική διάθεση: Ωραιοκάστρου 8, τηλ. 2310 682222 | Bios Balance, www.biosbalance.gr| fenafresh, Παύλου Μελά 8, τηλ. 2310 257447 | F-Fokas, Τσιμισκή 48-50, τηλ. 2310 241954, Ερμού 14, τηλ. 2310 279876, Μητροπόλεως 119, τ η λ . 2 3 1 0 2 4 0 5 5 4 | n o t o s g a l l e r i e s , Τσ ι μ ι σ κή 1 8 & Κ ο μ ν η ν ώ ν , τ η λ . 2 3 1 0 2 6 9 9 7 1 | Sprider Stores, oδός Χαριλάου - Θέρμης, τηλ. 2310 489818, Ν. Μοναστηρίου 20, Κορδελιό, τηλ. 2310 775001, Λεωφ. Γε ω ρ γ . Σ χ ο λ ή ς 1 1 , τ η λ . 2 3 1 0 4 7 6 4 7 6 , Λ . Παπανικολάου 21-23, Ρετζίκι, τηλ. 2310 582145, Ι. Γωγούση 37, Σταυρούπολη, τηλ.

2310 644100, 6ο χλμ. Θεσ/νίκης - Ωραιο κά σ τρ ο υ , τ η λ . 2 3 1 0 6 8 9 2 2 0 , Ε μ π ο ρ ι κό Κέντρο «City Gate», τηλ. 2310 525715, 1ο χλμ. επαρχιακής οδού Ν. Μουδανιών - Τρίγλιας (περιοχή Ελαιώνας), τηλ. 23730 26943

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 1 - V I T A L I T Y • 61

pet stories Οδηγίες προς ναυτιλλoμένους

Φροντίζετε σωστά το σκύλο σας; Τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά είναι μέρες χαρούμενες και εορταστικές εξ ορισμού. Είναι μέρες που και τα κατοικίδιά μας απολαμβάνουν περισσότερο τη φροντίδα μας. Ξέρουμε, όμως, ποιες είναι ακριβώς οι καθημερινές υποχρεώσεις μας απέναντί τους;

H

WSPA (World Society for the Protection of Animals) είναι μία μη κερδοσκοπική μη κυβερνητική οργάνωση που έχει ως αντικείμενό της την ευημερία των ζώων. Ένας από τους στόχους της είναι η βελτίωση της θέσης και της μεταχείρισης των ζώων συντροφιάς μέσω του προγράμματος «Pet Respect».

Η περιποίηση του σκύλου

Στους βασικούς άξονες του «Pet Respect» εντάσσονται και κάποιες συμβουλές, προκειμένου να εξασφαλίσετε στο αγαπημένο σας κατοικίδιο τη... σκυλίσια ζωή που του αξίζει, όπως: ■ Ο σκύλος χρειάζεται καθημερινά φρέσκο νερό σε καθαρό δοχείο.

■ Πρέπει να του εξασφαλίζεται καθημερινά η ενδεδειγμένη διατροφή, τόσο ποσοτικά όσο και ποιοτικά. Απαιτείται σωστή ισορροπία πρωτεϊνών και ινών. Και όχι, τα αποφάγια δεν αποτελούν κατάλληλη τροφή για το σκύλο -τουλάχιστον όχι μόνον αυτά.

■ Τα κόκαλα είναι απαραίτητα για τα δόντια του σκύλου. Καλό είναι, όμως, να μην είναι αιχμηρά γιατί μπορεί να σφηνώσουν στο λαιμό του και να δημιουργήσουν προβλήματα.

■ Η τακτική άσκηση είναι απαραίτητη.

■ Απαγορεύεται να παραμένει διαρκώς δεμένος.

■ Για σκύλο που ζει εκτός του σπιτιού απαιτείται ένας κατάλληλος χώρος ώστε να προστατεύεται από το κρύο ή τη ζέστη.

■ Ο χώρος διαβίωσης του σκύλου πρέπει να καθαρίζεται συχνά και προσεκτικά για να αποφευχθούν τυχόν προβλήματα υγείας.

■ Το τρίχωμά του χρειάζεται ειδική περιποίηση. Το συχνό βούρτσισμα κρατάει το τρίχωμα λείο και το σκύλο καθαρό. Παράλληλα, με το βούρτσισμα δίνεται η ευκαιρία στον ιδιοκτήτη να τσεκάρει αν το σκυλί του έχει προσβληθεί από εξωπαράσιτα.

■ Το μπάνιο είναι απαραίτητο μία φορά το μήνα με τη χρήση του κατάλληλου σαμπουάν.

62 • V I T A L I T Y

- ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Σύνδεση με το παρελθόν Οι παραπάνω ντιρεκτίβες προέκυψαν ως αποτέλεσμα πολυετών αγώνων των φιλοζωικών οργανώσεων. Οι αρχές στις οποίες βασίζονται συμπυκνώνονται σε πέντε απλές προτάσεις που έγιναν γνωστές ως «Οι πέντε ελευθερίες», ισχύουν για όλα τα ζώα και είναι οι εξής: ■ Ελευθερία από δίψα και πείνα: τα ζώα πρέπει να έχουν εύκολη και άμεση πρόσβαση σε καθαρό νερό και σε τροφή για να διατηρούν την υγεία τους και το σφρίγος τους.

■ Ελευθερία από δυσφορία: στα ζώα πρέπει να παρέχεται ένα κατάλληλο περιβάλλον που περιλαμβάνει ένα καταφύγιο και έναν άνετο χώρο ξεκούρασης.

■ Ελευθερία από πόνο, τραυματισμό και αρρώστια: τα ζώα πρέπει να έχουν κατάλληλη ιατρική παρακολούθηση και φροντίδα ώστε να υπάρχει πρόληψη, γρήγορη διάγνωση και θεραπεία.

■ Ελευθερία να εκφράσουν μια φυσιολογική συμπεριφορά: στα ζώα πρέπει να παρέχονται ικανοποιητικός χώρος για άσκηση, τα ανάλογα εργαλεία - παιχνίδια και η δυνατότητα να έρχονται σε επαφή με ζώα του είδους τους.

■ Ελευθερία από φόβο και αγωνία: τα ζώα δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να υπόκεινται σε καταστάσεις που τα οδηγούν σε πνευματική ταλαιπωρία.

Pet news

Φουλ θάψιμο! Τα σκυλιά έχουν τη φυσική τάση να σκάβουν. Αν αναρωτιέστε γιατί το κάνουν αυτό, ιδού μερικοί λόγοι: άγχος, βαρεμάρα, κατάθλιψη, μοναξιά, εγκυμοσύνη, ανάγκη να ξεδώσουν, απλώς για λόγους διασκέδασης. Εννοείται βέβαια ότι σκάβουν και για να θάψουν κόκαλα ή κάποιο αγαπημένο τους παιχνίδι!

Οι ρίζες

Ο σκύλος είναι ένα οικόσιτο υποείδος του γκρίζου λύκου. Μέχρι σήμερα, όμως, παραμένει ασαφές το πού εξημερώθηκε ο λύκος. Πρόσφατες μελέτες στο περιοδικό «Nature» πρόσφεραν αρχαιολογικές και γενετικές ενδείξεις, σύμφωνα με τις οποίες ο σκύλος εμφανίστηκε στη Μέση Ανατολή. Από την άλλη, Σουηδοί γενετιστές υποστηρίζουν ότι οι πρώτοι σκύλοι εμφανίστηκαν στη Νοτιοανατολική Ασία…

ΚΑΘΑΡΑ ΠΑΤΗΜΑΤΑ

Τ

ώρα που ο καιρός είναι... κάπως, μη σας πιάνει αμόκ να καθαρίζετε τις πα-

τούσες των σκύλων σας κάθε φορά που επιστρέφετε από βόλτα. Αν, πάλι, πρέπει οπωσδήποτε να το κάνετε, χρησιμοποιήστε ένα νωπό πανάκι. Αποφύγετε, όμως, τα μωρομάντιλα -υπάρχουν ειδικά μαντίλια γι’ αυτήν τη δουλειά. Και προς Θεού, αποφύγετε τα αντιμικροβιακά υγρά σαπούνια -περισσότερο κακό θα κάνετε παρά καλό.

Μεγάλη η χάρη του! Τόσο μεγάλη (είναι η χάρη), που δεν περιορίζεται μόνο στους ανθρώπους, αλλά επεκτείνεται και στα ζώα! Για τον... Αϊ-Βασίλη ο λόγος, που όλες αυτές τις μέρες έχει την τιμητική του. Έτσι, οι ιδιοκτήτες ενός pet shop στο Μπρονξ της Νέας Υόρκης (του «PetSmart» συγκεκριμένα) αποφάσισαν να «προσλάβουν» τον Άγιο με τα κόκκινα για να φωτογραφίζεται με τα κατοικίδια. Θα έχει να θυμάται το Μαλτεζάκι της φωτογραφίας...

Ω έλατο...

Ο Μπο είναι ο προεδρικός σκύλος, ο σκύλος της οικογένειας Ομπάμα. Ανήκει στη ράτσα Πορτογαλέζικο Νερόσκυλο (Portuguese Water Dog) και μάλλον είναι από τα πιο τυχερά σκυλιά στον κόσμο αυτήν τη στιγμή. Φαίνεται, μάλιστα, ότι του αρέσουν και οι χριστουγεννιάτικες παραδόσεις, γι’ αυτό στέκεται με τη δέουσα προσοχή μπροστά σ’ ένα από τα πολλά στολισμένα δέντρα στο Λευκό Οίκο.

Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Σ 2 0 1 1 - V I T A L I T Y • 63

astrology ● κριός

της Σταυριάννας Αντωνίου [21/03-19/04]

Να είστε έτοιμοι! Όσο το επιτρέπουν οι υποχρεώσεις σας, ξεκουραστείτε, προσέξτε τη διατροφή σας και συγκεντρώστε δυνάμεις γιατί η επόμενη χρονιά θα είναι μεν καλύτερη από την προηγούμενη, αλλά ήδη από τον πρώτο μήνα θα αντιληφθείτε ότι οι απαιτήσεις παραμένουν υψηλές προκειμένου να ολοκληρώσετε τα τολμηρά σχέδιά σας!

● ταύρος

[20/04-20/05]

Έφτασε η στιγμή που θα υποδεχθείτε το έτος-«σταθμό» για εσάς. Προσέξτε πολύ την υγεία σας για να αντιμετωπίσετε τις προκλήσεις του 2012, καθώς αυτό το χρόνο θα βάλετε τις βάσεις για μία νέα μακροχρόνια κατάσταση… Ίσως και για την καινούργια ζωή σας!

● δίδυμοι

[21/05-21/06]

Λίγο απ’ όλα θα σας φέρει το νέο έτος. Τις ημέρες που απομένουν από το 2011 μην παραμελήσετε τη φροντίδα της υγείας και του σώματός σας και μην… ξεφύγετε στο εορταστικό τραπέζι. Φροντίστε το 2012 να μη σας βρει ντεφορμέ, οπό-

τε ξεκινήστε κάποια αθλητική δραστηριότητα από τον πρώτο κιόλας μήνα!

● καρκίνος

[22/06-22/07]

Με την είσοδο του νέου έτους θα διαπιστώσετε πως καμία σημαντική αλλαγή δε θα λάβει χώρα. Μη βιάζεστε να βγάλετε συμπεράσματα, καθώς το 2012, και ειδικά τους πρώτους μήνες του, θα μπορέσετε να λύσετε προβλήματα και να διευθετήσετε ζητήματα που σας ταλαιπωρούν καιρό.

● λέων

[23/07-22/08]

Το 2011 σας αφήνει εκνευρισμένους, αναστατωμένους και ανασφαλείς. Το νέο έτος, σιγά σιγά όλα θα πάρουν το δρόμο τους και θα βρεθείτε με νέες γνωριμίες, νέα δουλειά, ίσως και νέο τόπο διαμονής. Διώξτε την ένταση με έντονη άσκηση (γιατί δε δοκιμάζετε κάποια αθλητική δραστηριότητα εκτός του γυμναστηρίου;) και ηρεμήστε.

● παρθένος

[23/08-22/09]

Γεμάτο έντονη δραστηριότητα θα είναι

αιγόκερως

Μετά το δύσκολο 2011 έρχεται το νέο έτος, το οποίο από τον πρώτο μήνα φαίνεται πως θέλει να σας αποζημιώσει για όλα όσα περάσατε. Προετοιμαστείτε για αλλαγές και αντιμετωπίστε τις με αισιοδοξία. Να θυμάστε ότι όλα γίνονται για το καλό σας. Προσοχή σε ατυχήματα.

22/12-19/01

64 • V I T A L I T Y

για εσάς το 2012 και αυτό θα φανεί από τον πρώτο μήνα. Νιώθετε έτοιμοι να κάνετε πράξη όλα εκείνα που εδώ και χρόνια ονειρευόσασταν και δεν τολμούσατε να ξεκινήσετε. Κάντε ένα ταξίδι για σκι ή μάθετε μια πολεμική τέχνη για να εκτονωθείτε. Μην ξεχνάτε, όμως, ότι παν μέτρον άριστον!

●

ζυγός

[23/09-23/10]

Από την πρώτη εβδομάδα της νέας χρονιάς θα νιώσετε έτοιμοι για νέα ξεκινήματα. Παρ’ όλα αυτά, να είστε προετοιμασμένοι για… ανώμαλο δρόμο στα επαγγελματικά και τα αισθηματικά σας. Τονώστε, επίσης, το ανοσοποιητικό σας γιατί ειδικά αυτήν την εποχή οι ιώσεις που κυκλοφορούν σας βρίσκουν εξαιρετικά εκτεθειμένους.

●

σκορπιός

[24/10 -21/11]

Από 1-1-2012 αρχίζει για εσάς μία πολύ σημαντική και κρίσιμη περίοδος. Προσέξτε την υγεία σας, για να είστε έτοιμοι απέναντι στις προκλήσεις και τις επιθέσεις που ενδέχεται να αντιμετωπίσετε. Αποφύγετε κάθε είδους υπερβολή και θα βγείτε νικητές.

●

τοξότης

[22/11 – 21/12]

Γεμάτο ευκαιρίες ξεκινά το 2012, αλλά παράλληλα κρύβει πολλές δυσάρεστες εκπλήξεις, αλλά και μέρες κατά τις οποίες θα νιώσετε ότι σας εγκαταλείπει το μαχητικό σας πνεύμα. Εκείνο που πρέπει να κάνετε είναι να θέσετε στόχους και να επιδιώξετε την επίτευξή τους. Μην πτοηθείτε, ξεκουραστείτε, ασχοληθείτε με σπορ που σας κάνουν να ξεφεύγετε και όλα θα πάνε καλά.

●

υδροχόος

[20/01-18/02]

Έχετε πολύ δρόμο μπροστά σας μέχρι να επιτύχετε όσα επιθυμείτε. Το καλό είναι ότι ξέρετε τι θέλετε και είστε αποφασισμένοι παρά τις δυσκολίες και τις δυσαρμονίες που θα συναντήσετε. Κουράγιο, επιμονή και καλή διατροφή θα αποτελέσουν πολύτιμους «συμμάχους» ώστε οι δυνάμεις σας να μη σας εγκαταλείψουν.

● ιχθύες

[19/02-20/03]

Αναθεωρήσεις και αναδιοργάνωση είναι τα δύο κύρια χαρακτηριστικά του νέου έτους. Η παρουσία τους στη ζωή σας θα είναι έντονη από την πρώτη κιόλας μέρα, σηματοδοτώντας τη νέα εποχή που φαίνεται να ανατέλλει για εσάς… Μήπως να ξεκινούσατε κι εκείνα τα μαθήματα γιόγκα που συνεχώς αναβάλλετε; - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Με δύναμη από τη Βόρεια Ελλάδα AGELIOFOROS SOCIAL NEWS FOLLOW US

e.r. {emergency room}

Λευκά δόντια!

! Μετά τη λεύκανση των δοντιών (στον οδοντίατρο ή στο σπίτι με τα διάφορα kits που κυκλοφορούν στην αγορά), δοκιμάστε να καταναλώσετε κάποιες τροφές που θα διατηρήσουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα το αποτέλεσμα. Τέτοιες είναι τα σκληρά φρούτα και λαχανικά, όπως καρότα, σέλερι, κουνουπίδι, μπιζέλια και μήλα, τα οποία «ξύνουν» τα δόντια κατά τη μάσηση. Το ίδιο ισχύει και για τα γαλακτοκομικά προϊόντα με υψηλή συγκέντρωση ασβεστίου και τα τυριά, τα οποία επίσης διατηρούν το επιθυμητό λευκό χρώμα στα δόντια μας.

Το δέρμα έρμαιο των καιρικών συνθηκών

Οι απότομες εναλλαγές του καιρού και της θερμοκρασίας είναι επώδυνες για την ευαίσθητη επιδερμίδα, ειδικά αν είναι ανοιχτόχρωμη ή εμφανίζει ευρυαγγείες. Για να αποφύγετε τη διαστολή των αιμοφόρων αγγείων -το ενοχλητικό κοκκίνισμα, δηλαδήμ’ έναν απλό τρόπο όταν από το κρύο μπαίνετε σε εσωτερικό χώρο προστατέψτε τα μάγουλά σας για λίγα δευτερόλεπτα με το μαντίλι ή το κασκόλ σας.

Κόπηκες; Κράτα την πληγή υγρή Συχνά, ιδίως πάνω στο μαγείρεμα, τυχαίνει να «στολίσουμε» τα χέρια μας με μικρά κοψίματα. Η συνήθης τακτική επούλωσης, αφού σκουπίσουμε την πληγή με λίγο χαρτί, είναι να την ταμπονάρουμε με ιώδιο και μετά να την αφήσουμε να κλείσει μόνη της, για να παίρνει αέρα και να θρέψει. Λάθος. Οι δερματολογικές έρευνες δείχνουν ότι μία πληγή κλείνει 40 φορές πιο γρήγορα όταν διατηρείται ελαφρώς υγρή, καθαρή και καλύπτεται με μια αντιβακτηριδιακή αλοιφή τοπικά. Αυτή η διαδικασία βοηθά να χτιστούν εκ νέου τα κατεστραμμένα δερματικά κύτταρα και να καθαρίσουν τα υπολείμματα της πληγής.

66 • V I T A L I T Y

- ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011

Τσάι

με τζίντζερ για το κρύωμα!

Αν έχετε αρχίσει να νιώθετε τα πρώτα συμπτώματα ενός από τα συνηθισμένα χειμερινά κρυολογήματα, το τσάι με τζίντζερ μπορεί να φανεί σωτήριο! Χάρη στις εξαιρετικές ιδιότητές του ως διεγερτικού της κυκλοφορίας, εφιδρωτικού και αποχρεμπτικού, βοηθά στην αντιμετώπιση της καταρροής, του ξηρού λαιμού και της ατονίας. Απλώς προσθέστε στο τσαγερό σας ένα λίτρο νερό, ένα κομμάτι ρίζας τζίντζερ 2 εκ., ένα στικ κανέλας, λίγο γαρίφαλο και μισό λεμόνι. Αφήστε τα να «καθίσουν» για 15 με 20 λεπτά και απολαύστε 3 - 4 ζεστές κούπες με μέλι.

N[BNRXSHVBFORVHXSB [ SGI

¢ ¢ ¥ ¢ £ ¢ ¥ ¢ ª ¥ ¢ ª

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

NjǐǞǑǂ

ǕLjǎ

Ǖǐǖ ´ƴǕǝǘǐǖµ džǎǀǔǘǖǔdž

ǕLjǎ ǑǒǐǔǑƽljdžNJǂ

DŽNJǂ ƾǎǂ Ǎƾnjnjǐǎ

ǘǚǒǀǓ Ǖǐ Ǘǝǃǐ

Ǖǐǖ NjǂǒNjǀǎǐǖ Ǖǐǖ ǔǕƿljǐǖǓ.

7€

4HEÝ&ASHIONÝ4ARGETSÝ"REASTÝ#ANCERÝNAMEÝANDÝLOGOÝAREÝLICENSEDÝBYÝTHEÝ#OUNCILÝOFÝ&ASHIONÝ$ESIGNERSÝOFÝ!MERICAÝÝ Ý#&$!Ý&OUNDATIONÝ)NC Ý53!

C

SPECIAL THANKS TO: Vicky Kagia, Veronica (Matharikou Models Kids), Photo: Dimitris Skoulos, Styling: Michalis Pandos, Hair: Stefanos Vasilakis, Make Up: Alexis Riglis

ƣDŽǝǒǂǔdž

ёѠѥўًњ َѤѠѫѠѪ ёў ѣњѬњѫѬ‫ي‬ѥњѬњ ѭњѤѢѣَѦ ѫў ѥўќ‫و‬ѤўѪ њѤѭѫًѝўѪ VXSHUPDUNHW ѣњѢ ѫѬѢѪ њѤѭѫًѝўѪ 201,6+23 ¡ Ý ¤¢ ¤ Ý ¤¡ª¡©Ý ݤ¢ ¤ ¡ Ý Ý ¡Ý ¢¡Ý ݤ Ý Ý Ý%MAIL INFO ESTOHOS GR ѕѨѩѠќѨً

Χορηγοί ѕѨѩѠќٌѪ ф ѢѣѨѢѦѱѦًњѪ

www.ftbc.gr єѨѩ‫ى‬њѪ ѓѤѨ ѨًѠѫѠѪ