EKO LAS PANORAMA 4/2019 by ekolas

ZAMÓW PAKIET LUB PRENUMERATĘ I WSPIERAJ SZKOŁY LEŚNE

nr III/IV

22 250 22 99

ekopanorama@prasa.com.pl

ISSN 1507 1871

półroczna i roczna

www.issuu.com/ekoPL

PRENUMERATA

WYDANIE OGÓLNOPOLSKIE

Fot. Igor Smirnof

UDANA AKCJA #SADZIMY W Pałacu Prezydenckim podziękowano leśnikom za zaangażowanie w ogólnopolską akcję #sadziMY, która odbyła się w całym kraju 26 kwietnia. - Akcja #sadziMY, z akcentem na wielkie „MY”, odniosła bardzo duży sukces – podkreśliła Pierwsza Dama Agata Kornhauser-Duda. W ramach zainicjowanej przez Prezydenta Andrzeja Dudę i przygotowanej przez Lasy Państwowe, Kancelarię Prezydenta RP i Ministerstwo Środowiska akcji #sadziMY w biurach wszystkich 430 nadleśnictw LP tego dnia leśnicy przekazywali sadzonki wszystkim, którzy zechcieli je posadzić na swoich działkach czy w ogrodach. Formalna inauguracja projektu nastąpiła na terenie leśnictwa Jakubowo w Nadleśnictwie Rytel, gdzie z udziałem pary prezydenckiej ok. 1300 osób odnawiało powierzchnię 100 ha – jedną z wielu zniszczonych przez „huragan stulecia” w sierpniu 2017 r. W spotkaniu w Pałacu Prezydenckim podsumowującym całe przedsięwzięcie wzięli udział przedstawiciele instytucji, organizacji i służb mundurowych, które uczestniczyły w sadzeniu ok. 300 tys. dębów szypułkowych na wspomnianym terenie poklęskowym w Nadleśnictwie Rytel m.in.Państwowej Straży Pożarnej, Ochotniczych Straży Pożarnych, Wojska Polskiego, Wojsk Obrony Terytorialnej, Straży Granicznej, Policji, Kancelarii Prezydenta RP, Ministerstwa Środowiska, Związku Harcerstwa Polskiego, Związku Harcerstwa RP, Niezależnego Kręgu Instruktorów Harcerskich „Leśna Szkółka”, Niezależnego Zrzeszenie Studentów, Ligi Ochrony Przyrody, PGL Lasy Państwowe oraz Technikum Leśnego w Tucholi. Fot. Grzegorz Jakubowski

Odzew był fantastyczny, akcja odbiła się szerokim echem. Większość sadzonek znalazła nowych właścicieli dosłownie w kilka godzin po otwarciu biur nadleśnictw, a media społecznościowe zapełniły się zdjęciami i nagraniami od osób pokazujących zasadzone już drzewka – podkreślił dyrektor generalny Lasów Państwowych Andrzej Konieczny. Pierwsza dama, nawiązując do inauguracji w Nadleśnictwie Rytel, przypomniała, że wspólne sadzenie na terenie poklęskowym było też poświęcone pamięci dwóch harcerek, które zginęły w lesie koło miejscowości Suszek podczas nawałnicy w sierpniu 2017 r. - Wszyscy uczestniczyli w tym przedsięwzięciu z potrzeby serca, a każdy sadził las z myślą o przyszłych pokoleniach. To, że działaliśmy wspólnie, jest optymistycznym akcentem. Z nadzieją możemy patrzeć w przyszłość i stopniowo, konsekwentnie zabliźniać rany powstałe w przyrodzie. Prezydent Andrzej Duda podkreślił z kolei ważną rolę, jaką Lasy Państwowe spełniają w zarządzaniu polskimi lasami. - 26 kwietnia rozdaliśmy rodakom ponad 116 tys. sadzonek, warto jednak pamiętać, że leśnicy rocznie sadzą pół miliarda nowych drzew, więc to na razie jeszcze mały wysiłek w porównaniu z tym, co robią Lasy Państwowe, które świetnie gospodarują polskimi lasami – zauważył. - Bardzo byśmy chcieli, żeby akcja #sadziMY się rozwijała i mamy nadzieję, że stanie się cykliczna, tak jak Narodowe Czytanie. Przedstawiciele kierownictwa Lasów Państwowych przekazali także parze prezydenckiej okazałą sadzonkę dębu szypułkowego, poświęconą przez papieża Franciszka podczas ubiegłorocznej wizyty polskich leśników w Watykanie. opr. Mariusz Trubalski, fot. KPRP Fot. Grzegorz Jakubowski

2 Nadleśnictwo Strzyżów położone jest w południowozachodniej części województwa podkarpackiego, na obszarze pięciu powiatów: brzozowskiego, dębickiego, ropczycko-sędziszowskiego, rzeszowskiego, strzyżowskiego oraz miasta Rzeszów. Pod względem organizacyjnym Nadleśnictwo podlega Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie. Zasięg terytorialny obejmuje 132163,03 ha, z czego 12842,63 ha to grunty pod zarządem Lasów Państwowych. Lasy zajmują 99,46 % ogólnej powierzchni Nadleśnictwa. Pozostałą część zajmują grunty nieleśne – 0,54 % powierzchni, wśród których największy udział mają użytki rolne. Kompleksy leśne Nadleśnictwa są bardzo rozczłonkowane. Większość ich areału (85,14 %) zgrupowane jest w obrębie 22 kompleksów o powierzchni przekraczającej 100 ha. Obszar Nadleśnictwa cechuje lesistość wynosząca ok. 21%. Rola lasów Nadleśnictwa w realizacji pozaprodukcyjnych funkcji lasu, a szczególnie funkcji ochronnych jest istotna. Lasy ochronne stanowią 88,22% powierzchni lasów, w tym najwięcej jest lasów wodo- i glebochronnych. Nadleśnictwo Strzyżów swoim zasięgiem obejmuje rozległy i atrakcyjny turystycznie rejon. Teren Nadleśnictwa leży w granicach Czarnorzecko-Strzyżowskiego Parku Krajobrazowego. Środkowo–wschodnia część znajduje w HyżnieńskoGwoźnickim Obszarze Chronionego Krajobrazu, a północnzachodnia w Strzyżowsko-Sędziszowskim Obszarze Chronionego Krajobrazu. Na gruntach nadleśnictwa utworzono pięć rezerwatów przyrody: „Góra Chełm”, „Herby”, „Mójka”, „Wielki Las” i „Wilcze” oraz trzy obszary Natura 2000 „Klonówka” i „Wisłok Środkowy z Dopływami” oraz „Ostoja Czarnorzecka”. Ruch turystyczny w tym rejonie, z uwagi na bliskość miasta Rzeszowa, należy do intensywnych. Lasy Nadleśnictwa Strzyżów są miejscem rekreacji i wypoczynku chętnie wybieranym przez mieszkańców wsi i miasteczek. Ponadto, duży obszar Nadleśnictwa sprawia, że pracownicy Nadleśnictwa są często angażowani w prowadzenie licznych zajęć i spotkań edukacyjno-promocyjnych z dziećmi i młodzieżą oraz dorosłymi z terenów w zasięgu terytorialnym jednostki. Działalność edukacyjna Nadleśnictwa Strzyżów rozpoczęła się pod koniec lat 90tych, a od 2004 roku prowadzona jest w oparciu o programy edukacji leśnej społeczeństwa. Obecnie jej cele i zasady określa „Program edukacji leśnej społeczeństwa w Nadleśnictwie Strzyżów na lata 2014-2023”, opracowany na podstawie Zarządzenia Nr 57 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych. Opiera się ona głównie o salę edukacyjną w budynku Nadleśnictwa oraz ścieżki przyrodnicze, które łączą walory turystyczne z dydaktycznymi. Sala edukacyjna wyposażona jest w gabloty i eksponaty przyrodnicze oraz przystosowana jest do projekcji filmów edukacyjnych. W sali odbywają się zajęcia z dziećmi i młodzieżą szkolną, podczas których, omawiane są takie zagadnienia jak: praca leśnika, rodzima flora i fauna, funkcje lasu, zasady zachowania się w lesie czy wykorzystanie drewna w codziennym życiu. W sali zgromadzona jest również kolekcja nasion, owoców i szyszek drzew leśnych, umożliwiająca uczestnikom naukę ich rozpoznawania. Lekcje przyrodniczo-leśne połączone ze zwiedzaniem ekspozycji, cieszą się dużym zainteresowaniem o czym świadczy liczba uczniów uczestniczących w zajęciach. W 2018 roku w zajęciach w sali wzięło udział 420 uczniów. Największą grupę stanowiły dzieci przedszkolne w wieku 3-6 lat (59%). Sala edukacyjna jest również udostępniana do organizacji finałów konkursów przyrodniczych, odbywają się w niej również spotkania np. podróżnicze, wystawy, konferencje i szkolenia. Edukacja przyrodniczo-leśna prowadzona jest również na ścieżkach przyrodniczych wyposażonych w tablice dydaktyczne Na gruntach Nadleśnictwa Strzyżów funkcjonuje obecnie 3 ścieżki edukacyjne: ścieżka przyrodniczo-edukacyjna

RDLP KROSNO

udostępniająca rezerwat „Mójka”, ścieżka dydaktyczna przy rezerwacie „Wielki Las” oraz Szlak Edukacji Ekologicznej ”Góra Chełm – Schrony – Herby”. Ścieżki zlokalizowane są na cennych przyrodniczo obszarach, które objęto ochroną. Znajdują się bowiem w granicach rezerwatów przyrody, obszaru Natura 2000 i parku krajobrazowego, otoczonych obszarami chronionego krajobrazu. Trasy ścieżek prowadzą fragmentami zbiorowisk roślinnych typowych dla pogórza – żyznej buczyny karpackiej, lasów grądowych czy lasów bukowojodłowych. Świat roślinny tych miejsc ubogacają liczne rośliny górskie oraz chronione i rzadkie. W drzewostanach, przez które wyznaczono ścieżki, można zaobserwować wielu przedstawicieli fauny, zarówno pospolitych zwierząt leśnych, jak też gatunków chronionych. Cennym elementem przyrodniczym są również, ukazujące budowę geologiczną terenu, oryginalne wychodnie skalne oraz odsłonięcia kamieniołomów, a także unikalny w tutejszych warunkach kamień ze skały magmowej pochodzenia wulkanicznego. Na ścieżkach „Szlaku Edukacji Ekologicznej” uwzględniono obiekty kultury materialnej o odmiennej charakterystyce. Jednym z nich jest schron tunelowy w Stępinie-Cieszynie z czasów II wojny światowej, który wpisał się w ważne wydarzenia w dziejach naszego kraju. Drugi obiekt, to drewniana kapliczka na Górze Chełm, obok której rośnie owiana legendą lipa. Walorem ścieżek jest również ich przebieg w terenie o mocno urozmaiconej rzeźbie, ze wzniesieniami, stromymi stokami i wąwozami poprzecinanymi potokami. Zorganizowane grupy dzieci i młodzieży najczęściej odbywają spotkania z leśnikiem na ścieżce w rezerwacie „Wielki Las”. Lekcje terenowe i wycieczki odbywają się, zarówno na wytyczonych ścieżkach, jak również w łatwo dostępnych drzewostanach. W 2018 roku w zajęciach terenowych z leśnikiem wzięło udział 407 uczestników. Największą grupę odwiedzających stanowiły dzieci szkół podstawowych w wieku 7-12 lat. Pracownicy Nadleśnictwa uczestniczą również w lekcjach i pogadankach w szkołach i przedszkolach. Spotkania te połączone są często z pokazami sadzenia drzew i odbywają się na okoliczność ogólnopolskich wydarzeń typu „Święto Drzewa”, „Dzień Ziemi” itp. W 2018 roku leśnicy ze Strzyżowa wzięli udział w obchodach 100 rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę. Młodzież szkolna wraz z Panią Dyrektor i nauczycielami ze Szkoły Podstawowej im. Św. Królowej Jadwigi w Hermanowej, posadziła wspólnie z leśnikami z Nadleśnictwa Strzyżów, młode sadzonki drzew. W ramach wydarzenia pod nazwą „100 Dębów na 100-lecie Niepodległości”, posadzono dęby w ilości 100 sztuk w kompleksie leśnym w Hermanowej. W sadzeniu wzięło udział ok. 50 osób. Na okoliczność sadzenia oraz na pamiątkę 100 rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, postawiono tablicę zawierającą informację o wydarzeniu i jego uczestnikach. Formą edukacji leśnej realizowaną przez Nadleśnictwo Strzyżów, są również spotkania z dziećmi i młodzieżą oraz dorosłymi w trakcie imprez plenerowych organizowanych przez jednostki samorządowe. Podczas wydarzeń typu Dzień Dziecka, dożynki, pikniki czy festyny rodzinne, na stoisku Nadleśnictwa prezentowana jest ekspozycja przyrodniczo-leśna upowszechniająca wiedzę o najważniejszych gatunkach drzew leśnych, zwierzętach żyjących w lasach, ochrony przyrody oraz zasad zachowania się w lesie. Pracownicy Nadleśnictwa chętnie odpowiadają na pytania osób odwiedzających stoisko oraz przeprowadzają konkursy wiedzy dotyczące zagadnień z zakresu gospodarki leśnej, ochrony przyrody, zasobów leśnych Polski. Uczestnictwo w tego typu wydarzeniach sprzyja promocji Nadleśnictwa, przybliża społeczeństwu pracę leśników oraz przyczynia się do poszerzania wiedzy przyrodniczoleśnej społeczeństwa.

RDLP LUBLIN

Leśni pszczelarze w Kraśniku Konferencji pszczelarska zorganizowana w Nadleśnictwie Kraśnik (RDLP w Lublinie) była dobrą okazją by leśnicy z lubelskich lasów porozmawiali o istotnej roli pszczół w środowisku naturalnym, potrzebie ich ochrony oraz edukacji społeczeństwa w tym zakresie. Elżbieta Batorska – Zastępca Nadleśniczego w Kraśniku nie kryła uznania dla pszczelarzy, których całoroczny nakład pracy i troska o pszczoły wpływają na prawidłowe funkcjonowanie środowiska przyrodniczego. Pszczoły stanowią niezwykle istotny element ekosystemu, a ich rola w środowisku jest rozległa i ważna dla każdego z nas. Ciekawym wprowadzeniem do konferencji było wystąpienie Anety Sławińskiej Naczelnik Wydziału Promocji i Edukacji Przyrodniczo-Leśnej, która poruszyła kwestię edukacji społeczeństwa i przedstawiła ogólne informacje na temat pszczół i ich niezwykle ważnych funkcji. O pszczelarstwie i edukacji ze swadą opowiadał Adam Jurek - leśnik będący także pszczelarzem. Zaznaczył w jaki sposób prezentować znaczenie pszczół wśród najmłodszych i jakie alternatywy mogą pojawić się w nadleśnictwach aby popularyzować wiedzę pszczelar-ską. Poruszył również aspekt prawny dotyczący ustawiania pasiek w lesie i korzyści jakie dzięki temu może otrzymać natura. Pszczelarze z Wojewódzkiego Związku Pszczelarzy w Lublinie - w tym prezes Piotr Różyński - podkreślali konieczność odpowiedniego stosowania środków ochrony roślin i informowania o zagrożeniach na jakie narażane są owady zapylające. Nie zabrakło czasu na omówienie tematu „Pszczoły wracają do lasu” w ramach projektu rozwojowego Lasów Państwowych „Zdrowa żywność z polskich lasów”. Rzecznik RDLP w Lublinie Ewa Pożarowszczyk, referująca temat podkreślała, że jednym z założeń programu jest włączenie obiektów edukacyjnych Lasów Państwo-wych w propagowanie zasad i potrzeb ochrony owadów zapylają-cych.Coraz częściej

Nadleśnictwo Biłgoraj swoim zasięgiem obejmuje ponad 17 tyś. ha powierzchni leśnej. Strefa kontaktu Roztocza z Równiną Biłgorajską charakteryzuje się silnymi kontrastami krajobrazu, wynikających z znacznych różnic wysokości, które najbardziej podkreślają lasy rozciągające się u podnóża krawędzi. Rzeźba terenu Równiny Biłgorajskiej jest mało zróżnicowana. Dominują równiny tarasów akumulacyjnych. Monotonny krajobraz urozmaicają wały wydmowe długości kilku kilometrów i wysokości ok. 10 m. Urozmaicenie stanowią także doliny rzek, stawy, łąki, bagna i torfowiska. Na torfowiskach spotyka się w różnym stopniu zarastające torﬁanki. Drzewostany nadleśnictwa tworzy 20 gatunków drzew. Gatunkiem głównym jest sosna stano-wiąca 92% powierzchni. Gatunek ten osiąga przecietnie I-II bonitację, a drzewostany charakteryzuje się dobrą jakością hodowlaną i techniczną. Kolejnymi gatunkami pod względem udziału powierzchniowego są: olsza, brzoza i jodła. Pozostałymi gatunkami rodzimymi są: świerk, dąb szypułkowy i bezszypułkowy, modrzew, buk, klon jawor, jesion zwyczajny, grab pospolity, osika i lipa drobnolistna. Wśród gatunków obcego pochodzenia występuje dąb czerwony, czeremcha amerykańska i robinia akacjowa. W podszycie wśród roślin charakterystycznych występuje trzmielina, kruszyna i leszczyna. Rośliny runa to głównie borówka. Z lasem ściśle wiąże się także świat zwierząt. W lasach naszego nadleśnictwa można spotkać, jelenie sarny daniele, w terenach bardziej podmokłych łosie. Wśród drapieżników występuje wilk, jenot i lis, a z mniejszych m.in. łasica i kuna. To także teren lęgowy dla ptactwa. Celem gospodarki leśnej jest zachowanie warunków do trwałej wielofunkcyjności lasów ich wszechstronnej użyteczności oraz kształtowania środowiska leśnego. Połowa lasów w naszym nadleśnictwie pełni funkcję ochronną. Pod tym pojęciem kryje się ochrona bioróżnorodności biologicznej, wody przed zanieczyszczeniem, gleby przed erozją i osuwiskami, środowiska naturalnego przed hałasem, powodzią czy wiatrem. 4% lasów nadleśnictwa pełni rolę ostoi zwierząt. Ponadto występują lasy nasienne stanowiące 0,13% powierzchni. Największą grupę lasów ochronnych stanowią lasy

podczas zajęć edukacyjnych prowadzonych wśród najmłodszych leśnicy opowiadają o roli pszczół i uświadamiają, że ich brak doprowadza do tego, że rośliny nie owocują. W czasie spotkania dyskutowano ponadto nad powrotem pszczół do lasu w tradycyjnych ulach oraz unikatowych barciach lub kłodach bartnych. Dziś również powraca się do bartnictwa i o nim opowiedział Andrzej Pazura, leśnik - pszczelarz z Nadleśnictwa Spała, który posiada duże doświadczenie i pasję pszczelarską (pisaliśmy o nim w wydaniach EkoLasu z RDLP Łódź). Podsumowaniem konferencji była prelekcja ﬁlmu dokumentalnego "Początek sezonu", który został nakręcony w pasiece Adama Jurka, i przedstawia najważniejsze aspekty jej funkcjonowania. Uczestnicy konferencji zgodnie podkreślali, że przyszłość pszczół w dużej mierze zależna jest od człowieka i dlatego to na nas spoczywa obowiązek stwarzania odpowiednich warunków do ich rozwoju. Opr. Mariusz Trubalski

wodochronne, bo aż 84,4% powierzchni. Roczne pozyskanie drewna wynosi ok. 72 tys. m3 drewna, z czego 50% przypada na cięcia pielęgnacyjne w młodszych drzewostanach. Pod względem nasiennictwa i szkółkarstwa Nadleśnictwo Biłgoraj jest prawie samowystarczalne: posiada wyłączony drzewostan nasienny sosnowy oraz Szkółkę Zespoloną „Bojary" produkującą materiał sadzeniowy na potrzeby własne jak i potrzeby innych nadleśnictw oraz odbiorców indywidualnych. Ale lasy to nie tylko gospodarka leśna, to także piękno niewiele jeszcze skażonej przyrody. Wspaniałe fragmenty torfowiska wysokiego i przejściowego o powierzchni 82.25 ha są chronione w rezerwacie „Obary". Na terenie Nadleśnictwa leży część malowniczego Szczebrzeszyńskiego Parku Krajobrazowego z licznymi wąwozami lessowymi. Leśne uroczyska zamieszkuje ok. 140 łosi, 380 jeleni, 20 danieli, 1500 saren i 90 dzików. Lasy Nadleśnictwa przecinają 3 piesze szlaki turystyczne: „Walk Partyzanckich" (czarny i czerwony) biegnący z Tomaszowa Lubelskiego przez Bidaczów Stary (tutaj następuje zmiana koloru) do Lipy, „Roztoczański" (żółty) z Bidaczowa Starego przez Biłgoraj do Zwierzyńca i „Puszczy Solskiej" (niebieski) z Górecka Kościelnego do Biłgoraja.

RDLP RADOM

4 Nadleśnictwo Suchedniów jako samodzielna jednostka powstała już w 1907 roku. W następstwie wielu zmian organizacyjnych ostateczne granice Nadleśnictwa zostały ustalone w roku 1984. Lasy Nadleśnictwa Suchedniów zajmują powierzchnię powyżej 18 tys. ha i położone są w całości w województwie świętokrzyskim na terenach o lesistości ok. 55%. Gatunkami lasotwórczymi są: sosna (41%), jodła (38%), buk (8%) a także olcha, dąb, świerk, modrzew, grab. Nadleśnictwo Suchedniów pozyskuje i sprzedaje rocznie ok. 100 tys. m3. drewna. Głównym celem prowadzonej działalności jest utrzymanie trwałej i zrównoważonej gospodarki leśnej dzięki spełnianiu przez las wielorakich funkcji społecznych, ochronnych i gospodarczych. Znajdują się tutaj bogate w walory przyrodnicze rezerwaty: „Dalejów”, „Świnia Góra”, „Góra Sieradowska”, „Wykus” oraz „Kamień Michniowski”. Nadleśnictwo Suchedniów swoim zasięgiem obejmuje także różnorakie wielkopowierzchniowe formy ochrony przyrody tj. obszary NATURA 2000, Parki Krajobrazowe oraz Obszary Chronionego Krajobrazu. W 2004 roku lasy Nadleśnictwa Suchedniów weszły w skład Leśnego Kompleksu Promocyjnego „Puszcza Świętokrzyska” ze względu na położenie w regionie Gór Świętokrzyskich oraz dzięki swoim walorom przyrodniczo – leśnym, krajobrazowym, licznym miejscom pamięci narodowej, które są związane z walkami partyzanckimi w okresie II Wojny Światowej. W ramach obchodów 100-lecia niepodległości, uruchomiono ścieżkę edukacyjno-historyczną „Leśna Droga Krzyżowa”. Połączyła ona miejsce pamięci poświęcone rodzinie gajowego Władysława Wikło z Muzeum Martyrologii Wsi Polskich w Michniowie. Leśna Droga Krzyżowa jest hołdem w stronę leśników i ich rodzin oraz wszystkich którzy ponieśli śmierć w obronie Wolnej Polski. Nadleśnictwo Suchedniów ul. Bodzentyńska 16, 26 - 130 Suchedniów tel.: 41 25 43 045 e-mail: suchedniow@radom.lasy.gov.pl

Święto Polskiej Niezapominajki w Leśnym Ośrodku Edukacyjnym w Jedlni-Letnisku Nadleśnictwa Radom podobnie jak inne plenerowe wydarzenia organizowane w nadleśnictwie ma wielu stałych bywalców – przyjeżdżają tu bardzo chętnie całe rodziny. I na tegorocznej Niezapominajce każdy znalazł coś dla siebie. Tradycyjnie obchody Święta Polskiej Niezapominajki rozpoczęto od złożenia kwiatów przed tablicą poświęconą twórcy Święta Polskiej Niezapominajki i patrona Leśnego Ośrodka Edukacyjnego w JedlniLetnisku redaktora Andrzeja Zalewskiego. Piknik na polanie przy ośrodku otworzyli Piotr Kacprzak, zastępca dyrektora RDLP w Radomiu oraz Jerzy Jacek Karaśkiewicz, nadleśniczy Nadleśnictwa Radom. Niezapominajka to też pokazy plenerowe. Swoją pasją z uczestnikami pikniku podzielił się sokolnik Radosław Sulczyński, na co dzień pracownik Nadleśnictwa Przysucha. Wielkim powodzeniem cieszyły się również atrakcje przygotowane na małej scenie w uroczysku „Darz bór”. Na pikniku każdy mógł ciekawie spędzić czas. Warsztaty, gry i konkursy przygotowane zostały przez nadleśFot. D. Włosowska

Nadleśnictwo Marcule Marcule 1 27-100 Iłża tel 48 616 00 29 48 616 36 53 marcule@radom.lasy.gov.pl www.marcule.radom.lasy.gov.pl

Zapraszamy do naszych lasów NADLEŚNICTWO SUCHEDNIÓW 26 - 130 Suchedniów, ul. Bodzentyńska 16 tel. 41 25 43 045 www.suchedniow.radom.lasy.gov.pl

Zapraszamy do naszych lasów! Fot. D. Włosowska

nictwa z leśnych kompleksów promocyjnych „Puszcza Kozienicka”, „Puszcza Świętokrzyska”, Centrum Edukacji Przyrodniczej i Arboretum przy Nadleśnictwie Marcule, Polski Związek Łowiecki, Kozienicki Park Krajobrazowy, Ligę Ochrony Przyrody, Centrum Edukacji Ekologicznej w Radomiu. Powodzeniem cieszyły się stoiska szkół leśnych i drzewnych z Zagnańska i Garbatki-Letnisko, szczególnie pokazy ptaków drapieżnych z koła sokolniczego i warsztaty stolarskie. Popularna była także wystawa Stowarzyszenia Pszczelarzy Puszczy Kozienickiej w Pionkach, które w ramach stoiska Nadleśnictwa Kozienice przywiozło ze sobą swoich małych podopiecznych – pszczoły. Leśnicy prezentowali też działania w ramach społecznej odpowiedzialności Lasów Państwowych – pokazali samochód elektryczny RDLP w Radomiu zakupiony w ramach projektu Las energii. Na rozległej polanie piknikowej można było również podziwiać wytwarzanie rękodzieła inspirowanego przyrodą, zakupić wyroby regionalne czy naturalne kosmetyki na bazie miodu i pyłku kwiatowego.

RDLP GDAŃSK Nadleśnictwo Choczewo położone jest w północnej części województwa pomorskiego. Pod zarządem nadleśnictwa znajduje się niemal 17,6 tys. ha lasów. Tutejsi leśnicy opiekują się także lasami niepaństwowymi (448,41 ha) oraz lasami Urzędu Morskiego w Gdyni (134 ha). Krajobraz nadleśnictwa ukształtowany został w czasie ostatniego zlodowacenia bałtyckiego, dzięki czemu rzeźba terenu jest bardzo urozmaicona. Na północy spotkamy kilkunastometrowej wysokości piaszczyste ruchome wydmy, a na południu wzniesienia sięgające 170 m n. p. m. Całości dopełniają jeziora okolone lasami mieszanymi i liściastymi. W granicach administracyjnych nadleśnictwa znajdują się 24 km wybrzeża a także miejscowości turystyczne takie jak Białogóra, Lubiatowo, Kopalino oraz Stilo. Z tego względu tereny nadleśnictwa są bardzo chętnie odwiedzane przez turystów. Alternatywą dla plażowiczów jest spędzanie czasu nad jeziorem Choczewo o pow. 183 ha. Jest to jezioro lobeliowe o bardzo czystej wodzie, objęte programem ochrony Natura 2000. Nadleśnictwo w

2003 roku powołało grupę rybacką, która prowadzi tam gospodarkę rybacko-wędkarską. Drogi dojazdowe do jeziora zostały udostępnione do ruchu pojazdów, wyznaczone zostały miejsca postoju oraz wybudowane i konserwowane każdego roku pomosty wędkarskie. Odwiedzający to miejsce mogą korzystać z plaż, szlaków rowerowych oraz ścieżek nordic walking. Gospodarka rybacko-wędkarska prowadzona jest na podstawie operatu rybackiego zatwierdzonego przez Instytut Rybactwa Śródlądowego. Grupa rybacka zarybia jezioro gatunkami ryb takimi jak węgorz, lin oraz szczupak. Pilnuje ona również porządku oraz przestrzegania obowiązującego regulaminu wędkarskiego. Wędkarze, którzy korzystają z naszego łowiska mogą liczyć na kilkunastokilogramowe okazy karpia i szczupaka.

Nadleśnictwo Choczewo

Arboretum Wirty od początku swojego istnienia jest zarządzane przez leśników, dlatego jest najstarszym leśnym ogrodem botanicznym w Polsce. Najstarszym bo założonym w 1869 roku. Zatem rok 2019 jest dla nas szczególnym rokiem, gdyż obchodzimy 150-lecie powstania tego wspaniałego miejsca. Pruski leśnik – nadleśniczy Wilhelm Oswin Theodor Puttrich i profesor z leśnej placówki naukowej w Eberswalde Adam Schwappach zapoczątkowali przepiękne miejsce edukacyjne, badawcze a zarazem rekreacyjne. Początki związane były z doświadczalnictwem w lasach, badano gatunki roślin obcych i rzadkich mając na celu wprowadzanie ich do naszej przyrody. Z tamtego okresu zachowało się sporo okazów drzew i krzewów, a współcześni leśnicy, pracownicy Lasów Państwowych nie marnują tego dorobku poszerzając badania naukowe, edukując młodszych i starszych a także dbając o warunki estetyczne i wypoczynkowe. Najstarszy Leśny Ogród Botaniczny w Polsce, Arboretum Wirty zlokalizowany jest w okolicach Starogardu Gdańskiego, na terenie gminy Zblewo. Można nas znaleźć bez większego wysiłku. Obszar Arboretum Wirty jest bardzo rozległy, bo zajmuje około 70 hektarów. Nad całością czuwają pomorscy leśnicy, pracownicy Nadleśnictwa Kaliska podlegający Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Gdańsku, którzy na brak pracy nie narzekają, bo dzieje się u nas naprawdę bardzo dużo. Opiekujemy się drzewami i krzewami reprezentowanymi przez ponad 830 gatunków i odmian nie zapominając o poszerzaniu kolekcji. Prowadzimy przy wsparciu naukowców badania botaniczne nad roślinnością rodzimą, szczególnie cenną dla naszej przyrody, jak też kontynuujemy dorobek naszych poprzedników. Wdrożyliśmy program restytucji, czyli przywracania do natury bardzo cennych i rzadkich gatunków roślin takich jak: cis pospolity, jarząb brekinia, sasanka wiosenna, wawrzynek wilczełyko czy lilia złotogłów. W pracy tej odnieśliśmy dużo sukcesów z których jesteśmy bardzo dumni, bo przyroda jest dla nas najważniejsza, ale nie zapominamy też o społeczeństwie! Jesteśmy otwarci na zwiedzających. Przyjmujemy turystów indywidualnych jak i grupy zorganizowane nie zapominając o wycieczkach szkolnych.

ul. Świerkowa 8, 84-210 Choczewo tel. 58 572 26 00 www.choczewo.gdansk.lasy.gov.pl choczewo@gdansk.lasy.gov.pl

Od roku 1997 jesteśmy członkiem Rady Ogrodów Botanicznych i Arboretów w Polsce. Naszych gości spotka wiele niezapomnianych przeżyć przyrodniczych. Odwiedzając nasze Arboretum trzeba koniecznie zobaczyć jedynego w Polsce Orzecha pośredniego Wirty”, który jest mieszanką orzecha włoskiego i czarnego. To nasz senior, którym bardzo lubimy się chwalić. Spotkać trzeba się z najstarszą i największą w Polsce jodłą grecką, która nie lubi, gdy Turyści o niej zapominają. Duże wrażenie robi drzewo z dwoma rodzajami liści: grabowymi i dębowymi powiewającymi na wietrze na grabie pospolitym odm. dębolistnej. A na deser… gruszki na wierzbie. Wszystkich naszych tajemnic nie zdradzimy, trzeba je odkryć samemu!!!

Arboretum Wirty Wirty 3a, 83-224 Borzechowo tel. 58 588 35 81 Nadleśnictwo Kaliska

www.arboretumlesne.gdansk.lasy.gov.pl jakub.piechowiak@gdansk.lasy.gov.pl

RDLP KATOWICE / BIAŁYSTOK

6 Nadleśnictwo Brzeg położone jest w zachodniej części województwa opolskiego i w niewielkiej części województwa dolnośląskiego. Obejmuje swoim zasięgiem niespełna 16 tyś. ha lasów. Lasy nadleśnictwa w 70% powierzchni stanowią jeden zwarty kompleks, natomiast pozostała część to niewielkie fragmenty lasów rozsiane wśród rozległych pól uprawnych. Na terenie nadleśnictwa ochrona przyrody należy do priorytetów, znajduje się tu 5 rezerwatów przyrody, Stobrawski Park Krajobrazowy, Natura 2000, a wśród licznych form ochrony przyrody jest także 14 stref ochronnych gatunków chronionych tj. orlik krzykliwy, rybołów, bocian czarny, kania ruda oraz bielik. To właśnie bielik największy z lęgowych ptaków drapieżnych upodobał sobie teren nadleśnictwa najbardziej, gniazduje ich w naszych lasach rocznie siedem par lęgowych. Gdzie stan populacji krajowej na początku XX w. w Polsce był na krawędzi wymarcia, obecnie jego populacja sukcesywnie rośnie i jego liczebność sięga 1000 - 1400 par. A to właśnie bielik widnieje w godle jest symbolem narodowym. Warto również wspomnieć, że od mniej więcej dekady bielik nie jest już orłem tylko bielikiem. Został przeniesiony w systematyce do podrodziny jastrzębiowatych. Związane jest to z opierzeniem skoków, nogi bielika są łyse, natomiast nogi orłów porośnięte są piórami aż do nasady palców. Jednak dla większości Polaków godłem Polski zawsze będzie orzeł bielik.

Nadleśnictwo Herby powstałe w roku 1921, gospodaruje na ponad 17 tysiącach hektarów lasów położonych w granicach powiatów: Częstochowa, Kłobuck i Lubliniec. Nadleśnictwo położone jest w zachodniej części ekoklimatycznej strefy środkowopolskiej, makroregionie Wyżyny Małopolskiej. Głównym gatunkiem lasotwórczym na terenie nadleśnictwa jest sosna z niewielkim udziałem modrzewia, świerka i brzozy. Na żyźniejszych siedliskach występują lasy złożone z dęba, buka lub olszy. Z lasów tych dostarczamy corocznie na rynek około 80 tys. m3 drewna. Prowadząc proekologiczną i wielofunkcyjną gospodarkę nadleśnictwo stara się godzić racjonalne gospodarowanie drewnem z funkcjami ochrony przyrody i kształtowania środowiska, przy równoczesnym zaspakajaniu zapotrzebowania społecznego w zakresie turystki, wypoczynku i edukacji leśnej. W zasięgu terytorialnym nadleśnictwa znajdują się obszary atrakcyjne turystycznie i sprzyjające rekreacji na łonie natury. Większą część obszaru nadleśnictwa obejmuje park krajobrazowy „Lasy Nad Górną Liswartą” z naturalnymi lasami i licznymi gatunkami chronionych zwierząt i roślin oraz pomnikami przyrody. Ponadto na naszym terenie znajdują się dwa rezerwaty przyrody: „Cisy nad Liswartą” oraz „Cisy w Łebkach”. Jest również możliwość korzystania z ponad sześciu kilometrów ścieżek pieszo-rowerowych oraz dwu ścieżek edukacyjnych.

Magdalena Wincer

ul. Kilińskiego 1 49-300 Brzeg www.brzeg.katowice.lasy.gov.pl brzeg@katowice.lasy.gov.pl

W trosce o bezpieczeństwo turystów

Wszystkie widoczne na zdjęciu szare drzewa są martwe / fot. Marek taradejna

Wzrasta ryzyko utraty zdrowia i życia w Puszczy Białowieskiej. W tych lasach bardzo szybko przybywa martwych drzew, głównie świerków. Średnio 2,5 na 10 drzew w Puszczy Białowieskiej jest martwe. Najnowsze dane mówią o 7,5 mln m3 martwych drzew, czyli o 25 proc. z 29,7 mln m3 drzew w całej Puszczy Białowieskiej. Niektóre z nich są martwe od lat, próchnieją i zaczynają zagrażać ludziom i zwierzętom. Od 2014 r., wraz ze wzrostem liczby stojących suchych drzew, wzrosło ryzyko utraty zdrowia i życia o 955 proc. Na stronach internetowych nadleśnictw w Puszczy Białowieskiej pojawiły się ostrzeżenia skierowane do mieszkańców i odwiedzających Puszczę turystów. Coraz większe zagrożenie spowodowany jest postępującym obumieraniem drzew. Przeprowadzone w kolejnych latach inwentaryzacje wykazały wzrost ryzyka w stosunku do ubiegłych lat. Cześć z nich została usunięta, by uniknąć kolejnych tragedii. Niestety, z uwagi na obowiązujące

Nadleśnictwo Herby

ul. Lubliniecka 6, 42-284 Herby tel. (34) 357 40 09 herby@katowice.lasy.gov.pl www.herby.katowice.lasy.gov.pl

ograniczenia i powstałe obostrzenia nie usunięto wszystkich martwych drzew. Najwięcej zagrażających zdrowiu i życiu drzew, ponad 800 tys. znajduje się przy drogach, ścieżkach i szlakach. To właśnie te drzewa stanowią największe zagrożenia. Warto pamiętać, że zbliża się sezon turystyczny i to właśnie osobom przebywającym na szlakach zagrażają próchniejące martwe drzewa. - Znajdujemy się w trudnym położeniu. Z jednej strony jesteśmy bezwzględnie zobowiązani do wykonywania powierzonych ustawą i przepisami około ustawowymi zadań, w szczególności dbania o bezpieczeństwo. Z drugiej strony jesteśmy zobowiązani do przestrzegania międzynarodowych ograniczeń, które w praktyce nie pozwalają nam w pełni zapobiegać niebezpieczeństwom – wskazuje Andrzej Nowak, dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych. - W sytuacji, w której nie możemy usunąć zagrożeń pozostaje nam wyłącznie ostrzeganie mieszkańców i turystów o bardzo realnym niebezpieczeństwie. - Wierzymy jednak, że dzięki naszym staraniom znajdziemy racjonalny sposób i uda się rozwiązać i ten problem, w przeciwnym razie Puszcza Białowieska stanie się miejscem niechętnie odwiedzanym, a region ucierpi na mniejszym niż dotychczas zainteresowaniu turystów. Musimy temu zapobiec.- Równolegle pracujemy nad wszystkimi wymaganymi do tego dokumentami. Byśmy mogli zwiększyć poziom bezpieczeństwa musimy porozumieć się ze wszystkimi zainteresowanymi i uzyskać wszystkie formalne zgody. Wtedy przystąpimy do działań zapewniających bezpieczeństwo mieszkańcom, turystom i zwierzętom. Do tego czasu prosimy byście dbali o nie również we własnym zakresie. Odwiedzajcie Puszczę, ale bądźcie ostrożni – apeluje dyrektor. Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Białymstoku przystąpiła do prac, których bezpośrednim celem jest zwiększenie poziomu bezpieczeństwa. Z uwagi na trwający konﬂikt wokół Puszczy Białowieskiej planowane prace, uwzględniające wszystkie reżimy ochronne, w pierwszej kolejności zostaną skon-sultowane z przedstawicielami świata nauki, mieszkańcami i organizacjami pozarządowymi. Po konsultacjach podjęte zostaną prace istotnie zwiększające poziom bezpieczeństwa.

RDLP SZCZECIN / SZCECINEK

Ognista Puszcza 2019 Ostatnie słoneczne i ciepłe dni spowodowały wzrost zagrożenia i występowania pożarów w lasach. Dziennie powstawało ich już około stu kilkudziesięciu. Największym był pożar w Puszczy Noteckiej, który wybuchł 1 kwietnia br. w Nadleśnictwie Karwin. Do jego gaszenia zostały wezwane lokalne jednostki zawodowych i ochotniczych straży pożarnych oraz służba leśna. Ze względu na sprzyjające warunki pogodowe (3. – najwyższy stopień zagrożenia pożarowego lasu), w tym silny wiatr oraz ubogie, szczególnie palne siedliska, pożar był trudny do opanowania i objął swoim zasięgiem znaczny obszar ponad 100 ha lasu. Sytuację pogarszał fakt występowania licznych pożarów lasów na terenie województwa, stąd też nastąpił niedobór jednostek straży pożarnych. Z tego powodu zostały zaalarmowane jednostki z trzech sąsiednich województw, słuchacze Aspiranckiej Szkoły Pożarniczej, a także moduł niemieckiej służby ratowniczej THW, wyposażony w pompy wysokiej wydajności, umożliwiające tłoczenie wody na duże odległości. Do akcji zostały zadysponowane także samoloty „M-18 Dromader", śmigłowiec, harvestery, forwardery, ciągniki ze zbiornikami na wodę, pracownicy ZUL i kilkanaście samochodów patrolowo-gaśniczych Lasów Państwowych. Ze względu na wielkoobszarowy zasięg pożaru, który objął swym zasięgiem aż 1200 ha lasu i trwającej trzydniowej akcji ratowniczej brało w niej udział łącznie 500 osób i 129 samochodów pożarniczych. W jej trakcie doszło do wielu nieprzewidzianych zdarzeń takich jak: konieczność ewakuacji obserwatora z dostrzegalni przeciwpożarowej, a później strażaków otoczonych przez szalejący żywioł przy użyciu śmigłowca i grup ratownictwa wysokościowego czy ewakuacji pilota „Dromadera", który podczas dokonywania zrzutu środka gaśniczego zawisł na koronach drzew. W trakcie gaszenia ognia natknięto się także na pozostawione w lesie beczki z niezidentyﬁkowaną substancją, co spowodowało konieczność wezwania grupy ratownictwa chemicznego. Doszło także do zapalenia się samochodu osobowego i namiotu na obozowisku. Prowadzone były również poszukiwania osoby zaginionej w lesie, jak

i udzielono pomocy kobiecie w ciąży. Działania wspomagała policja, pogotowie ratunkowe i straż graniczna. Epizody te i inne przewidywał plan największych tegorocznych krajowych ćwiczeń „Ognista Puszcza 2019". Pracownicy Laboratorium Ochrony Przeciwpożarowej Lasu IBL uczestniczyli w pracach sztabu Lasów Państwowych i jako obserwatorzy ćwiczeń. Celem ich było przede wszystkim doskonalenie współdziałania służb Państwowej Straży Pożarnej i Lasów Państwowych oraz innych instytucji w działaniach ratowniczych podczas gaszenia wielkoobszarowych pożarów lasu, a także doskonalenia specjalistycznych działań ratowniczych (grup ratownictwa wysokościowego, chemicznego i poszukiwawczego). Ćwiczenia przebiegły sprawnie, zgodnie z założonym harmonogramem, a ich cele szczegółowe zostały osiągnięte, co pozwala mieć nadzieje na wysoką skuteczność służb ratowniczych w rzeczywistych działaniach. opr. dr hab. Ryszard Szczygieł, fot. www.ibles.pl

Ośrodek Transportu Leśnego ul. Szpitalna 2, 66-400 Gorzów Wlkp. tel.95 732-37-88, fax 95 732-09-92 otlgorzow@szczecin.lasy.gov.pl

ZAMÓW PAKIET WYDAWNICTW EKOLAS LUB PRENUMERATĘ I WSPIERAJ SZKOŁY LEŚNE Za każdy pakiet i prenumeratę zamówioną przez OEL / LKP przekażemy w ramach wysyłki redakcyjnej analogiczną liczbę egzemplarzy do wskazanych szkół leśnych z wykazu Ministra Środowiska www.mos.gov.pl/srodowisko/lesnictwo/szkoly-lesne/

11 szkół leśnych: Technikum Leśne w Białowieży, Technikum Leśne w Miliczu, Technikum Leśne im. prof. Jana Miklaszewskiego w Starościnie, Technikum Leśne w Tucholi im. Adama Loreta, Technikum Leśne w Warcinie im. prof. Stanisława Sokołowskiego, Zespół Szkół Leśnych i Ekologicznych im. St. Morawskiego w Brynku, Zespół Szkół Leśnych im. inż. Jana Kloski w Goraju, Zespół Szkół Leśnych w Biłgoraju, Zespół Szkół Leśnych w Lesku, Zespół Szkół Leśnych w Rogozińcu, Zespół Szkół Leśnych im. Romana Gesinga w Zagnańsku

Jednostki Uniwersyteckie (4 LZD i 3 Wydz.leśne)

PRENUMERATA grupowa półroczna i roczna dla jednostek PGL LP i innych odbiorców ekopanorama@prasa.com.pl tel. 22 250 22 99

Leśne Ośrodki Szkoleniowe i Wypoczynkowe zachęcamy do zamawiania zestawów egz. EkoLasu dla gości obiektu. W redakcyjnym pakiecie zapewniamy spersonalizowane naklejki (GIFT from) z logo OW na dostarczonych wydawnictwach.

TRANSPORT DREWNA OTL w Gorzowie Wlkp. świadczy usługi przewozu drewna stosowego (od długości 1,8 mb.), kłodowanego oraz dłużycowego z lasu do odbiorcy. POZYSKIWANIE I ZRYWKA DREWNA Świadczymy usługi maszynami wielozadaniowymi w zakresie pozyskania drewna z okrzesywaniem strzał, manipulacją i przeżynką sortymentów. STACJE PALIW Posiadamy stacje paliw w Skwierzynie, Gorzowie Wielkopolskim oraz w Rzepinie. STACJA KONTROLI POJAZDÓW W RZEPINIE Wykonujemy badania techniczne samochodów osobowych i ciężarowych do 3,5 t, motocykli, przyczep, pojazdów z instalacją LPG, pojazdów skierowanych przez Organ Kontroli Ruchu Drogowego lub Starostę. NAPRAWA POJAZDÓW Stacja Obsługi technicznej w Gorzowie Wielkopolskim. Stacja Obsługi Technicznej w Skwierzynie. SIATKI I ŚRODKI OCHRONY LASU POZOSTAŁE OFERTY Wyposażenie SOP, części zamienne (Jelcz, Steyr, Bruks, Żuk, Star), ogłoszenie o dzierżawie w Gorzowie i Rzepinie.

Leśniczówka „Pod Dębami” Kwatera Myśliwska, Nadl. Złotoryja 59-140 Chocianów, Michałów Tel. 501 034 446 www.zlotoryja.wroclaw.lasy.gov.pl/ piotr.sawkowicz@wroclaw.lasy.gov.pl

Obiekt Plenerowo-Wypoczynkowy EkoStanica "Bobrowe stawisko"

Ośrodek Wypoczynkowy Leśnik w Łagowie

21-008 Sługocin 13A (Płaskowyż Nałęczowski) Rezerwacje, tel. 81 307 64 54 uzdrowiska@gazeta.pl

66-220 Łagów, ul. Chrobrego 10 tel. 68 3412509, fax 68 3412160 lesnik@ta.pl

Stary Tartak Kwatera myśliwska, Nadleśnictwo Lubartów

Ośrodek Szkoleniowo Wypoczynkowy „Bażyna”

21-100 Lubartów, Wandzin 68 Tel. 81 855 23 14 lubartow@lublin.lasy.gov.pl http://www.czaswlas.pl/obiekty/stary-tartak-1149#

72-351 Pogorzelica, ul. Wojska Polskiego 15 tel. 91 38 63 109, kom. 603 187 413 osw.pogorzelica@szczecin.lasy.gov.pl

Pokoje gościnne Nadleśnictwa Parczew

Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy „Leśnik” w Orzechowie

21-230 Sosnowica, ul. Al. Kasztanowa 29 Rezerwacje: Irena Dawidek, tel. 797 017 326 parczew@lublin.lasy.gov.pl

76-270 Ustka, Orzechowo Tel.: 59 814 46 35 orzechowo@szczecinek.lasy.gov.pl www.orzechowo-morskie.pl

Ośrodek Edukacji Ekologicznej „Lasy Janowskie”

Leśny Pensjonat Wiatrołom i Kwatera myśliwska Nadl. Trzebielino

23-300 Janów Lubelski, ul. Bohaterów Porytowego Wzgórza 35 tel./fax: 15 87 24 244 / 608 203 395 oee@lasyjanowskie.com

Wiatrołom 9, 77-200 Miastko Pow.bytowski Tel. 59 858 02 44, od pn-pt w godz. 7-15, 784 040 986 trzebielino@szczecinek.lasy.gov.pl

Ośrodek Szkoleniowo - Wypoczynkowy w Kołaczu, Nadleśnictwo Połczyn www.czaswlas.pl/obiekty/hamernia-1145

78-320 Połczyn Zdrój, Kołacz 71 Tel.: 535 079 512 polczyn@szczecinek.gov.pl

Białogóra - Nadleśnictwo Choczewo Ośrodek szkoleniowo-wypoczynkowy 84-113 Wierzchucino, Białogóra tel. 58 572 26 00 choczewo@gdansk.lasy.gov.pl

Domek Łowiecki Nadl. Rudnik 37-420 Rudnik n/Sanem, ul. Rzeszowska 198 tel. 15 876 62 11, 604 188 807 www.czaswlas.pl/obiekty/domek-lowiecki-1144

Szklana Huta Pokój gościnny, Nadleśnictwo Choczew 84-210 Choczewo, ul.Brzozowa16 A Lubiatowo tel. 58 572 26 00 choczewo@gdansk.lasy.gov.pl

Pokoje Gościnne - Nadl. Skrwilno 87-510 Skrwilno, ul. Leśna 5 tel. 54 270 00 02 skrwilno@torun.lasy.gov.pl

Pensjonat Leśny "KRYSTYNA" Nadleśnictwo Kluczbork

Wierzchy 89, 46-200 Kluczbork tel. 784-518-215, 784-515-591 malgorzata.bartman@katowice.lasy.gov.pl

Stary Tartak Kwatera myśliwska, Nadleśnictwo Lubartów Wandzin 68, 21-100 Lubartów, tel. 81 855 23 14 lubartow@lublin.lasy.gov.pl http://www.lubartow.lublin.lasy.gov.pl

W obiekcie znajdują się wygodne pokoje gościnne - każdy z łazienką, w pełni wyposażona kuchnia, sala jadalna z kominkiem oraz pokój dzienny z TV i kominkiem do dyspozycji gości. Przy obiekcie znajduje się miejsce na ognisko z dużą wiatą, murowanym grillem, parking niestrzeżony na 10 miejsc i miejscem na autokar oraz nowoczesny parking leśny "Stary Tartak" z zamontowanym monitoringiem kamer.

Opracowano w oparciu o materiały z PGL LP, GDOŚ i NFOŚiGW Redakcja poszukuje koordynatorów z terenu 17 RDLP PRENUMERATA i promocja: 222502299 lasy@prasa.com.pl

Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy w Kołaczu, Nadleśnictwo Połczyn Kołacz 71, 78-320 Połczyn Zdrój, tel. 535 079 512 polczyn@szczecinek.lasy.gov.pl

Obiekt posiada recepcję, hol, salę kominkową wyposażoną w sprzęt wizualny, 9 pokoi z łazienkami, kuchnię oraz saunę. Przy obiekcie znajduje się miejsce na ognisko, parking niestrzeżony na 9 miejsc. Tereny Pojezierza Drawskiego z malowniczą Doliną Pięciu Jezior, ukształtowaną przez ostatnie zlodowacenie oraz bezpośrednie sąsiedztwo jeziora Radoniewieckiego to wystarczająca rekomendacja dla wypoczynku w kwaterze. Połczyn-Zdrój, które znajdujący się w okolicy jest miejscowością uzdrowiskową.