ΤΑ ΕΓΧΟΡΔΑ ΟΡΓΑΝΑ Έγχορδα όργανα της ορχήστρας είναι τα τέσσερα της οικογένειας του βιολιού (βιολί, βιόλα, βιολοντσέλο, κοντραμπάσο) και η άρπα. Τα όργανα της οικογένειας του βιολιού πήραν τη σημερινή μορφή τους περί τις αρχές του 16ου αιώνα στη βόρεια Ιταλία, κυρίως στη Μπρέσια και στην Κρεμόνα, και τελειοποιήθηκαν το 18ο αιώνα. Αυτή η μορφή δεν έχει μεταβληθεί μέχρι σήμερα σημαντικά. Πρόγονοι αυτών των οργάνων είναι οι διάφοροι τύποι λαούτου και λύρας της Ανατολής που έφτασαν στην Ευρώπη μέχρι το 13ο αιώνα και παίζονταν άλλοτε με τα δάκτυλα (νύξη) και άλλοτε με εργαλεία (πλήκτρο, δοξάρι). Το δοξάρι έφτασε στην Ευρώπη περί το 10ο αιώνα μέσω του Βυζαντίου. Τα όργανα της οικογένειας του βιολιού είναι στα κυριότερα χαρακτηριστικά τους όμοια και διαθέτουν όλα 4 χορδές.
ΤΟ ΒΙΟΛΙ Το σώμα (σκάφος) του βιολιού αποτελείται από δύο κυρτές επιφάνειες, τη ράχη, που κατασκευάζεται από σκληρό ξύλο (σφεντάμι) και το καπάκι (αρμονική τράπεζα), που κατασκευάζεται από μαλακό ξύλο (πεύκο ή έλατο). Επιμέλεια: Σοφία Πόθου
Το μπράτσο του βιολιού κατασκευάζεται από σφεντάμι και καταλήγει στον κοχλία, στον οποίο ανοίγονται τρύπες για να τοποθετηθούν τα κλειδιά. Επάνω στο μπράτσο κολλιέται η γλώσσα από έβενο ή ροδόξυλο. Από το ίδιο υλικό είναι και ο χορδοστάτης, στον οποίο στηρίζονται οι χορδές. Ανάμεσα στη γλώσσα και το χορδοστάτη βρίσκεται ο καβαλάρης, ο οποίος στηρίζεται σε δύο ποδαράκια και έχει προορισμό να μεταφέρει τις ταλαντώσεις των χορδών στο καπάκι, το οποίο με τη σειρά του τις μεταφέρει στην κοιλότητα του σκάφους. Πάνω στο καπάκι, στην άκρη του χορδοστάτη υπάρχει μία υποδοχή, που εξυπηρετεί το κράτημα του βιολιού με το σαγόνι. Το δοξάρι του βιολιού είναι ένα τόξο, με το οποίο τεντώνονται 150-250 τρίχες αλόγου. Οι τρίχες αλείφονται με κολοφώνιο για να "πιάνουν" καλύτερα στις χορδές. Υπάρχουν 4 χορδές του βιολιού, που κατασκευάζονταν αρχικά από έντερο ζώων και αργότερα από χαλκό και από χάλυβα. To βιολί το ακούμε συχνά και σε κομμάτια Jazz. Επιμέλεια: Σοφία Πόθου
Ο ΝΙΚΟΛΟ ΠΑΓΚΑΝΙΝΙ θεωρείται ένας από τους ελάχιστους μουσικούς ερμηνευτές, που επηρέασε την εξέλιξη των μουσικών οργάνων της οικογένειας των εγχόρδων με δοξάρι. Οι εξαιρετικές ικανότητες του στο βιολί άνοιξαν τεράστιους ορίζοντες στην τεχνική και στο ρεπερτόριο του βιολιού. Η ορχηστρική μουσική του Ιταλού αυτού βιρτουόζου, και πιο συγκεκριμένα τα κοντσέρτα του για βιολί, παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον από το θέμα της τεχνικής αρτιότητας, που πρέπει να διαθέτει ο βιολονίστας.
Η ΒΙΟΛΑ Τα τεχνικά και ιστορικά στοιχεία που αναφέρθηκαν για το βιολί ισχύουν και για τη βιόλα. Η βιόλα είναι λίγο μεγαλύτερη στο μέγεθος από το βιολί με μήκος σκάφους 40-42,5 cm. Η θέση των ήχων της βιόλας, της προσδίδουν ένα πιο σκοτεινό ήχο από εκείνο του βιολιού. Η βιόλα, από την ιστορία της και από τη θέση της στην ορχήστρα, βρίσκεται στη σκιά του βιολιού.
ΒΙΟΛΙ
ΒΙΟΛΑ
Επιμέλεια: Σοφία Πόθου