Η ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟ 1453-1571 ΣΙΑΜΑΝΤΑΣ ΙΑΣΩΝ ΠΑΠΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΛΕΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΥΛΑΡΗΝΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ
ΓΕΝΙΚΑ Η δομή των ελληνικών κοινοτικών αλλάζει
από την Άλωση της Κωνσταντινούπολης και μετά. Η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων τις Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ζουν στην ύπαιθρο μακριά από τα αστικά κέντρα. Για αυτό και οι Σουλτάνοι της Υψηλής Πύλης έδωσαν από την πρώτη στιγμή μεγάλη σημασία στην αποκεντρωμένη διοίκηση. Έτσι κάθε κοινότητα αποκτά δημογέροντες και κάθε επαρχία κοτζαμπάσηδες.
ΟΙ ΔΗΜΟΓΕΡΟΝΤΕΣ Οι δημογέροντες ή επίτροποι εκλέγονταν σε ετήσια
βάση από τους ενήλικες άνδρες των χριστιανικών κοινοτήτων. Κάθε κοινότητα είχε είτε ένα είτε δύο δημογέροντες οι οποίοι ανήκουν στον πρώτο βαθμό τοπικής αυτοδιοίκησης και είχαν υποχρέωση λογοδοσίας και δικαίωμα επανεκλογής. Τα καθήκοντα τους επεκτείνονταν σε όλες τις εκδηλώσεις του δημοσίου και ιδιωτικού βίου των κατοίκων. Ακόμη οι δημογέροντες είχαν την υποχρέωση να συντάσσουν τους φορολογικούς καταλόγους.
ΟΙ ΚΟΤΖΑΜΠΑΣΗΔΕΣ Οι κοτζαμπάσηδες εκλέγονταν από το σύνολο των
δημογερόντων της επαρχίας. Είχαν ετήσια θητεία ενώ ανήκαν στην Β βαθμίδα τοπικής αυτοδιοίκησης και θα τους παρομοιάζαμε με τους σημερινούς νομάρχες. Είχαν διοικητικές και δικαστικές εξουσίες και εισέπρατταν τους φόρους σε συνεργασία με τους δημογέροντες.
Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ Ακόμη ενεργό ρόλο στην ζωή
της κοινότητας έπαιζε και η εκκλησία. Μάλιστα ο εκάστοτε επίσκοπος είχε στις αρμοδιότητές του την εκδίκαση αστικών υποθέσεων. Ενώ οι αρχιερείς αναλάμβαναν να υποδείξουν τα κατάλληλα πρόσωπα για τη θέση του δημογέροντα ενώ πολλές φορές εκλέγονταν και οι ίδιοι.
Εν κατακλείδι θα λέγαμε ότι αυτά τα τρία αξιώματα
(δημογέροντα, κοτζαμπάση, ιερέα )ασκούσαν την εξουσία στους ελληνικούς χριστιανικούς οικισμούς από την Άλωση της Κωνσταντινούπολης έως και της Ναυμαχία της Ναυπάκτου.
ΤΕΛΟΣ
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ