Πέρα από τα σύννεφα της κρίσης
• Τίνα Μπιρμπίλη: ΠΡΩΤΗ ΚΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΗ • ΠΟΡΤΟΚΑΛΕΩΝΕΣ ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΟ ΤΕΛΟΣ ΑΠΕ • ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΟΦΕΛΟΣ ΑΠΟ ΤΑ Φ/Β • ΚΙΝΗΤΡΑ ΓΙΑ ΠΡΑΣΙΝΗ ΘΕΡΜΑΝΣΗ • ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ ΜΟΝΑΔΩΝ ΑΠΕ
περιε ΧΟΜΕΝΑ ΤΕΥΧΟΣ 68ο
4 6 8
14
18
20
22
Αν. Πεπονής ΕΦΥΓΕ ΕΝΑΣ ΦΙΛΟΣ ΤΩΝ Α.Π.Ε.
Φωτογραφία εξωφύλλου: A/Π ΑΕΤΟΣ της RETD
27
VESTAS
ΑΝΕΜΟΡΙΠΕΣ Του Σ. Κουβέλη ΑΛΛΑΓΗ ΥΠΕΚΑ
ΟΙ ΠΟΡΤΟΚΑΛΕΩΝΕΣ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΟΥ Ή Η ΟΦΘΑΛΜΑΠΑΤΗ ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ ΤΕΛΟΥΣ Α.Π.Ε. Του Π. Παπασταματίου
28
ΥΒΡΙΔΙΚΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΕΡΓΟ ΙΚΑΡΙΑΣ: ΕΝΑ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΕ ΕΞΕΛΙΞΗ Του B. Μπακόλα
30
ΚΙΝΗΤΡΑ ΓΙΑ ΠΡΑΣΙΝΗ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ΣΤΑ ΚΤΙΡΙΑ Της Greenpeace
34
ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ ΜΟΝΑΔΩΝ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΟ ΤΟΠΙΟ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟΥ Του Χ. Τσούτσου
37
Η ΕΛΕΤΑΕΝ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΜΕ ΝΕΟ ΠΡΟΣΩΠΟ
38
ΑΙΟΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΑΕΡΑ Του Γ. Λαβίδα
41 48
ΑΝΕΜΟΜΑΖΩΜΑΤΑ
50
ΒΟΡΕΑΣ
Ο ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΓΗ ΓΙΟΡΤΑΣΕ, Η ΕΛΕΤΑΕΝ ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΕ ΣΤΙΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
Η ΑΙΟΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΠΑΕΙ ΘΕΑΤΡΟ
ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΟΦΕΛΟΥΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ Της Greenpeace
ΧΟΡΗΓΟΙ
ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΤΩΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΑΛΛΑΓΩΝ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΓΑΥΔΟΥ!
Αναστάσιος Πεπονής
Έφυγε ένας φίλος των ΑΠΕ Χωρίς καμιά αμφιβολία η παρουσία του Αναστάσιου Πεπονή στο Υπουργείο Βιομηχανίας σημάδεψε καθοριστικά την ενεργειακή ιστορία της χώρας μας και ιδιαίτερα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Η θητεία του στο Υπουργείο Βιομηχανίας, Ενέργειας και Φυσικών Πόρων συνδέθηκε μεταξύ άλλων, με την ίδρυση του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ) το 1987, με το ΚΑΠΕ να ξεκινά τη λειτουργία του το Σεπτέμβριο του1987, με πρώτο πρόεδρο τον καθηγητή Δημήτρη Λάλα. Το ίδιο διάστημα υπό την καθοδήγηση του Αναστάσιου Πεπονή έγινε η μοναδική σοβαρή προσπάθεια δημιουργίας βιομηχανικής μονάδας κατασκευής ανεμογεννητριών στη χώρα μας, με την προγραμματική συμφωνία ΔΕΗ-ΕΑB για την κατ’ αρχήν κάλυψη των αναγκών του προγράμματος HORS QUOTA της ΔΕΗ (3,92MW με α/γ 55 και 100KW). Το πρώτο εγχείρημα πέτυχε και το ΚΑΠΕ μας κάνει διαχρονικά περήφανους και έχει συμβάλλει καθοριστικά στην ανάπτυξη των ΑΠΕ στην Ελλάδα. Το δεύτερο δεν είχε τα προσδοκώμενα αποτελέσματα και η απουσία βιομηχανικής υποδομής είναι εμφανέστατη, μια και η πορεία της αιολικής ενέργειας στη χώρα μας θα ήταν σίγουρα διαφορετική αν υπήρχε εγχώρια μονάδα κατασκευής ανεμογεννητριών.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, μόνο θαυμασμό προκαλεί η διορατικότητα αυτού του ανθρώπου που εν έτει 1986 αντιλήφθηκε τη σημασία των ΑΠΕ και κυρίως τη σημασία δημιουργίας ερευνητικής και κατασκευαστικής υποδομής. Και δεν έμεινε μόνο στις ΑΠΕ. Ως Υπουργός Βιομηχανίας, Ενέργειας και Φυσικών Πόρων κατ’ επανάληψη (1981-‘82, 1986-1990, 1995-’96) κατάφερε να ολοκληρώσει και τον άλλο στόχο της τότε ενεργειακής πολιτικής της κυβέρνησης Ανδρέα Παπανδρέου, δηλαδή την εισαγωγή φυσικού αερίου, με παράλληλη υποστήριξη της έρευνας και ανάπτυξης υδρογονανθράκων. Οι προσπάθειές του αυτές άνοιξαν το δρόμο στην ίδρυση της Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου (ΔΕΠΑ).
Και δεν έμεινε μόνο στην ενέργεια. Ο Αναστάσιος Πεπονής είναι ο πατέρας του περίφημου νόμου που δημιούργησε το ΑΣΕΠ, το οποίο αποτέλεσε μια ηλιαχτίδα αξιοπρέπειας, αξιοκρατίας και διαφάνειας στην χώρα μας. Στις μέρες μας θεωρείται από όλους μας προφανής η αναγκαιότητα προώθησης της ανάπτυξης των ΑΠΕ. Δεν ήταν έτσι 25 χρόνια πριν. Χάρη στον Αναστάσιο Πεπονή μπήκαν οι βάσεις για να αναπτυχθούν νωρίς οι Εκδότης ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΣΙΠΟΥΡΙΔΗΣ Δημιουργικό Εκτύπωση
Διεύθυνση επικοινωνίας ΜΑΡΚΟΥ ΜΠΟΤΣΑΡΗ 8 ΚΗΦΙΣΙΑ 145 61 Τηλ./Fax 210 8081755 e-mail anemologia@gmail.com eletaen@eletaen.gr web www.eletaen.gr
οι ΑΠΕ στη χώρα μας. Αν χρησιμοποιήσαμε έξυπνα την ευκαιρία που μας έδωσε, δεν είναι της παρούσης. Σημασία έχει ότι την είχαμε, χάρη σε αυτόν τον άνθρωπο και γι’ αυτό θα είμαστε για πάντα ευγνώμονες. Βαθύτατα δημοκρατικός, μπήκε στην πολιτική για να προσφέρει και μόνο πρόσφερε. Έφυγε δε, χωρίς να έχει πάρει απολύτως τίποτε, πέρα από την αγάπη μας και το θαυμασμό μας. Βιογραφικό Αναστάσιου Πεπονή Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1924. Σπούδασε Νομική και άσκησε το επάγγελμα του δικηγόρου.
Αντίσταση και δικτατορία Κατά τη διάρκεια της Κατοχής συμμετείχε στην Αντίσταση ως μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιζομένων Νέων (ΠΕΑΝ) και του Εθνικού Συνδέσμου Ανωτάτων Σχολών (ΕΣΑΣ). Έδειξε έντονη αντι-δικτατορική δράση, όντας μέλος του Εθνικού Κινήματος Δημοκρατικής Αντιστάσεως (ΕΚΔΑ) και της Εταιρίας Μελέτης Ελληνικών Προβλημάτων (ΕΜΕΠ). Καταδικάστηκε από το Έκτακτο Στρατοδικείο και φυλακίστηκε. Απελευθερώθηκε με την πρώτη αμνηστία και συνέχισε τη δράση του, ενώ συνελήφθη άλλες δύο φορές από την ΕΣΑ.
Πολιτική καριέρα Διετέλεσε πρόεδρος της Νεολαίας της ΕΠΕΚ (1951-1952). Εξελέγη βουλευτής Α’ Αθήνας με το ΠΑΣΟΚ το 1977 μέχρι και το 1996. Διετέλεσε: • Υπουργός Βιομηχανίας (1981-1982, 1986-1989, 1989-1990, 1995-1996) • Υπουργός Άνευ Χαρτοφυλακίου (1984) • Υπουργός Προεδρίας (1989, 1993-1994) • Υπουργός Δικαιοσύνης (1995) • Υπουργός Υγείας & Πρόνοιας (1996)
Στα σημαντικότερα επιτεύγματά του συγκαταλέγεται ο νόμος 2190/1994 που δημιούργησε το ΑΣΕΠ. Ακόμη, ήταν γενικός εισηγητής της αναθεώρησης του Συντάγματος του 1985-86. Ως Υπουργός Βιομηχανίας ίδρυσε μεταξύ άλλων το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Κ.Α.Π.Ε.) και τον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας (Ο.Β.Ι.). Γιάννης Τσιπουρίδης Διανέμεται δωρεάν. Αν επιθυμείτε να λαμβάνετε κι εσείς τα ΑΝΕΜΟλόγια στείλτε μας το όνομά σας και την πλήρη ταχυδρομική σας διεύθυνση. Κωδ. Εντύπου 7290
ανεμο ΡΙΠΕΣ
22 Αυγούστου 2011
Σπύρος Κουβέλης Βουλευτής Α’ Αθήνας - ΠΑΣΟΚ - Πρ. Υφυπουργός Εξωτερικών
Τι δουλειά έχει ο Γερμανός Υπουργός Οικονομικών να μιλάει για τα ενεργειακά της Ελλάδας; Τι σχέση έχει, ή μπορεί να έχει, η Ελλάδα με την απόφαση της Γερμανίας να κλείσει όλους τους πυρηνικούς αντιδραστήρες της μέχρι το 2022; Έχει η Ελλάδα θέση στο πρόγραμμα DESERTEC;
Ο κ. Σόϊμπλε φαίνεται να ξέρει, ίσως και καλύτερα από πολλούς στην Ελλάδα, ότι η χώρα μας έχει δύο τεράστια συγκριτικά πλεονεκτήματα στο χώρο της ενέργειας: Το πρώτο οτι μπορεί να έχει σημαντική παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ πολλών μορφών, φτηνότερα απ’ ό,τι στοιχίζει, για παράδειγμα, στη Γερμανία. Αιολικά, ηλιακά διαφόρων μορφών, και γεωθερμία που παλεύουν να ξεκινήσουν, μέσα σε ένα ασταθές πλαίσιο το οποίο βάζει δυσκολίες και εμπόδια, γιατί το παλιό πολεμάει το νέο. Κι έχουμε ακόμα πολλά βήματα να κάνουμε και σε άλλους τομείς όπως η βιομάζα, η ενεργειακή αξιοποίηση των απορριμμάτων, η θάλασσα. Το δεύτερο πλεονέκτημα είναι η θέση της Ελλάδας στο χάρτη. Μια χώρα που αποτελεί τον ιδανικό κόμβο σύνδεσης μεταφοράς της παραγόμενης ενέργειας από τη Β. Αφρική –μέσω προγραμμάτων όπως το DESERTEC- με τη ΝΑ Ευρώπη κι από κει στην Κεντρική και Δυτική Ευρώπη. Ιδανικό γιατί είναι κοντά στις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, κράτος που εγγυάται ασφάλεια και σταθερότητα ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γέφυρα σύνδεσης σε μια περιοχή που μονο προβλέψιμη και ασφαλής δεν μπορεί να θεωρηθει τελευταία. Άρα, αποτελεί το ιδανικό προπύργιο της Ευρώπης που διψά για ενέργεια από την περιοχή αυτή.
Για να αναλαβει όμως η Ελλάδα αυτό το ρόλο πρέπει να τον διεκδικήσει μεθοδικά και σταθερά – δεν θα της χαρισθεί. Πρέπει να πάρει σαφείς αποφάσεις για την προώθηση όλων των ΑΠΕ, αίροντας, επιτέλους, τα εμπόδια και αποφεύγοντας παλινωδίες που έχουν κοστίσει πολύ σε επενδυτές αλλά και στη φήμη της χώρας. Οφείλει να δρομολογήσει μεγάλες παρεμβάσεις υποδομής για τα δίκτυα (εντος της χώρας), τις διασυνδέσεις, προς την Αίγυπτο και τη Λιβύη μόλις εξομαλυνθεί η κατάσταση, αλλά και τις γειτονικές χώρες προς τα Βόρεια και τα Δυτικά. Προς Ανατολή ειναι επίσης αναγκαίο, αλλά θα γίνει εφικτό, εθνικά και πολιτικά, μόνο αφού ολοκληρωθεί η διασύνδεση των νησιών. Επιπλέον, η Ελλάδα πρέπει να ασκήσει μια συντονισμένη εξωτερική ενεργειακή πολιτική, για την οποία έγινε αγώνας ώστε
να μπουν οι βάσεις τα προηγούμενα δυο χρόνια στο ΥΠΕΞ, με στόχο να διεκδικήσει το ρόλο της στις διασυνδέσεις, και να ωθήσει την Ευρώπη να σχεδιάσει τα διευρωπαϊκά δίκτυα ώστε η μεταφορά της ενέργειας να είναι ασφαλής και συμφέρουσα.
Στα μέσα Ιουλίου παρουσιάστηκε από το ΙΟΒΕ ένα σχέδιο προβληματισμού και προτάσεων για τις μακροχρόνιες ενεργειακές προοπτικές της Ελλάδας. Είχε μάλιστα ενδιαφέρον η συμμετοχή ατόμων που θυμόμαστε από την περίοδο κ. Σουφλιά και τις δηλώσεις περι «πράσινης και ανανεώσιμης» πυρηνικής ενέργειας. Λίγες μέρες πριν την εκδήλωση ακούγονταν «κακές γλώσσες» να λένε ότι «τώρα θα παρουσιάσει το μακροχρόνιο ενεργειακό σχέδιο της Ελλάδας ο κ. Μυτιληναίος υπό τις ευλογίες του νέου Υπουργού», με αφορμή τη χορηγία για την εκδήλωση. Άδικο και ανόητο, γιατί μακάρι να υπήρχαν πολλές προτάσεις από think tanks, μακάρι να υπάρχουν χορηγοί που στηρίζουν αντίστοιχες εκδηλώσεις και προτάσεις, και μακάρι να τις παρακολουθεί η πολιτική ηγεσία. Όμως στη χώρα που θέλει να γίνει η Δανία του Νότου, το νεότευκτο ΥΠΕΚΑ δεν προχώρησε πέρα από το να θέσει ένα - σχεδόν υποχρεωτικό από την Ε.Ε. και όχι ιδιαίτερα φιλόδοξο για τις δυνατότητες της Ελλάδας – οδικό χάρτη επίτευξης του στόχου για τις ΑΠΕ ως το 2020. Δεν εξήγησε επαρκώς πώς θα φτάσουμε εκεί, πώς θα πρέπει να εξελιχθεί το ενεργειακό μίγμα, τα δίκτυα, οι υποδομές, οι διασυνδέσεις, αλλά και το ποιοί θα πρέπει ήδη να είναι οι στόχοι για το 2050. Τώρα που οι δηλώσεις από άλλες χώρες έχουν ήδη αρχίσει να μας προλαβαίνουν, η νέα ηγεσία του ΥΠΕΚΑ θα πρέπει να σπεύσει. Να παρουσιάσει ένα σχέδιο ξεκάθαρο, δεσμευτικό με βήματα και δράσεις.
Το σχέδιο αυτό θα αποτελεί εκπλήρωση της υπόσχεσης για πράσινη ανάπτυξη, και είναι ο καλύτερος δρόμος για βιώσιμη ανάπτυξη της Ελλάδας και έξοδο από την κρίση.
8
9
Πρώτη και καλύτερη! Η πρώτη Υπουργός του νεοσύστατου Υπουργείου Ενέργειας Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, Τίνα Μπιρμπίλη αποχώρησε μετά από 21 μήνες θητείας σε ένα υπουργείο - στοίχημα για την κυβέρνηση Γιώργου Παπανδρέου.
Επί 21 μήνες οι ΑΠΕ και το Περιβάλλον είχαν την προτεραιότητα που τους αρμόζει από την εθνική και παγκόσμια ενεργειακή και κλιματική συγκυρία, και που άλλωστε προβλέπει η νομοθεσία της χώρας και της Ε.Ε.
Επί 21 μήνες κανείς δεν τόλμησε να το αμφισβητήσει αυτό. Της Μάχης Τράτσα Δημοσίευση: 05:45
Τίνα, η επίμονη κηπουρός
Αντίθετα, ο κ. Ρέππας είχε ταχθεί υπέρ της εκτροπής. Μάλιστα, λίγους μήνες αργότερα, τον Οκτώβριο του 2010, ο γόρδιος δεσμός της εκτροπής έφερε και πάλι αναταράξεις στην κυβέρνηση. Πέτρα του σκανδάλου, αίτηση στο Συμβούλιο της Επικρατείας για μερική ανάκληση της απόφασης αναστολής των έργων εκτροπής που είχε κατατεθεί από το υπουργείο Υποδομών με την υπογραφή και του Περιβάλλοντος. Μόνο που το υπουργείο Περιβάλλοντος δεν είχε ερωτηθεί. Τη μεγαλύτερη μάχη της την έδωσε για την περίφημη ρύθμιση που αφορούσε τις περιοχές Νatura. Τότε είχε δεχθεί ολομέτωπη επίθεση εκ των έσω με προεξάρχοντα τον βουλευτή του ΠΑΣΟΚ κ. Ι. Δριβελέγκα. Και αυτό διότι αύξησε την αρτιότητα για δόμηση στα εκτός σχεδίου και εκτός οικισμού στις προστατευόμενες περιοχές Νatura στα 10 στρέμματα. Μετά τα πυρά των «ανταρτών» συναδέλφων της η κ. Μπιρμπίλη έκανε ένα βήμα πίσω στη ρύθμιση, θέτοντας τα 10 στρέμματα ως οριζόντια ρύθμιση, με μοναδική παρέκκλιση αυτή των 4 στρεμμάτων. Η συμμαχία με τον κ. Ν. Φωτόπουλο. Την είχαν επικρίνει και για τις καλές σχέσεις που είχε εδραιώσει με τον πρόεδρο της ΓΕΝΟΠ κ. Ν. Φωτόπουλο. «Ωστόσο ήταν εκείνη που διέκοψε τη χρηματοδότηση της ΓΕΝΟΠ από τη ΔΕΗ» επισημαίνουν άτομα του περιβάλλοντός της, προσθέτοντας ότι είχαν πράγματι καλή σχέση διότι πάντα
Η κ. Μπιρμπίλη πλήρωσε τη σύγκρουσή της με κομματικά στελέχη και υπουργούς που διαφώνησαν με τις «πράσινες» επιλογές της. Ενας «τσάρος» ήρθε, μια... επίμονη κηπουρός έφυγε από το υπουργείο Περιβάλλοντος. Και επήλθε... ανασχηματισμός στην περιβαλλοντική πολιτική. Τις βαλίτσες της η κ. Τίνα Μπιρμπίλη τις είχε ετοιμάσει προ πολλού. Από τότε που είχε γίνει εμφανές ότι η οικονομική κρίση δεν σήκωνε άμετρη πράσινη ευαισθησία. Οι εσωκομματικές συγκρούσεις την είχαν συχνά πρωταγωνίστρια τους 20 μήνες της θητείας της στο υπουργείο Περιβάλλοντος με στελέχη του ΠΑΣΟΚ τα οποία τής χρέωναν αντιαναπτυξιακές επιλογές άλλοτε για την εκτός σχεδίου δόμηση στις περιοχές Νatura, άλλοτε για την εκτροπή του Αχελώου, πιο πριν για το πάγωμα της δόμησης στις πυρόπληκτες περιοχές της Αττικής. Γι΄ αυτό, όπως λένε στενοί συνεργάτες της, είχε συντάξει εδώ και καιρό τον απολογισμό του έργου της στο υπουργείο, όπως και τον προγραμματισμό της δουλειάς των επόμενων μηνών. Και όταν ο πρωθυπουργός κ. Γ. Παπανδρέου ανακοίνωσε τον ανασχηματισμό και έγινε η τελετή παράδοσης-παραλαβής το μεσημέρι της προπερασμένης Παρασκευής, τον παρέδωσε στον νέο υπουργό Περιβάλλοντος κ. Γ. Παπακωνσταντίνου. Τον αποχαιρετιστήριο λόγο της όμως τον είχε γράψει το πρωί της ίδιας ημέρας, αφήνοντας δύο αιχμές για τον κ. Γ. Παπακωνσταντίνου.
Κόκκινο πανί για το ΠΑΣΟΚ. Η πρώτη μεγάλη σύγκρουση στην εικοσάμηνη υπουργική θητεία της 41χρονης «πράσινης» Τίνας ήρθε με την πρώτη της προσπάθεια να «φρενάρει» την καταστροφή των δασών στη Βορειοανατολική Αττική. Στο τέλος του 2009, το σχέδιο νόμου για τις πυρόπληκτες περιοχές της Αττικής συσπείρωσε εναντίον της τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ του υπολοίπου Αττικής και της Β΄ Πειραιώς. Στην εμπροσθοφυλακή πήραν αμέσως θέση, από την πρώτη ανάγνωση του νομοσχεδίου στο Υπουργικό Συμβούλιο, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης κ. Θ. Πάγκαλος και ο τότε αναπληρωτής υπουργός Αμυνας κ. Π. Μπεγλίτης. Ακολούθησε ομάδα βουλευτών του ΠΑΣΟΚ αλλά και της αντιπολίτευσης, καθώς ο περιορισμός των οικοδομικών δραστηριοτήτων στα καμένα θα έθιγε ψηφοφόρους-καταπατητές δασών. Τελικά στη μάχη εκείνη είχε επικρατήσει στα σημεία η κ. Μπιρμπίλη. Είχε όμως ήδη «στιγματιστεί». Στην προσπάθειά της να αλλάξει γραμμή σε παλαιότερες περιβαλλοντικές επιλογές του ΠΑΣΟΚ είχε έρθει σε αντιπαράθεση και με τον τότε υπουργό Υποδομών κ. Δ. Ρέππα. Με επιχειρήματα υπέρ του «παγώματος» των έργων εκτροπής του Αχελώου η κ. Μπιρμπίλη υποστήριζε ότι πρέπει πρώτα απ΄ όλα να γίνουν ολοκληρωμένες μελέτες για τη διαχείριση των υδάτων στον θεσσαλικό κάμπο.
AΠΟ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΟ ΣΤΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ. Όπως λένε στενοί συνεργάτες της κ. Μπιρμπίλη, η ζωή της κυλούσε σε 28ωρα. Δούλευε πολύ και δεν «περνούσε την ημέρα της στο γυμναστήριο», όπως της καταλογίζουν οι επικριτές της, οι οποίοι τής προσάπτουν ότι έτσι έγινε και η γνωριμία της με τον Πρωθυπουργό. Συνεργάτες της λένε ότι «ναι μεν κάθε πρωί, στις 6.30, επισκεπτόταν το γυμναστήριο, αλλά στις 8.30 ήταν ήδη στο γραφείο της στο υπουργείο». Μάλιστα υποστηρίζουν ότι «μετέθετε από εβδομάδα σε εβδομάδα την παρουσίαση των έργων που είχαν ολοκληρωθεί και φέρουν τη σφραγίδα της, για να προχωρεί άμεσα ζητήματα του υπουργείου». Σήμερα «λένε» μετανιώνει που δεν παρουσίασε νωρίτερα το νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο για την Αθήνα, το οποίο αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο τυπογραφείο, ή το προεδρικό διάταγμα για τους κοινόχρηστους δρόμους που περιορίζει την εκτός σχεδίου δόμηση και θεωρεί ότι της κόστισε το γεγονός ότι δεν χειρίστηκε τη δουλειά της με επικοινωνιακά τρυκ. 17:28
http://www.tovima.gr/politics/article/?aid=408080
Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνει τους φίλους της που λένε ότι «η Τίνα γνώριζε από πριν ότι θα τη διαδεχθεί ο τότε υπουργός Οικονομικών. Άλλωστε το γραφείο της το είχε αδειάσει από την προηγούμενη ημέρα». Η κ. Μπιρμπίλη λοιπόν προέτρεψε τον νέο υπουργό να μην αντιμετωπίσει το θέμα των αυθαιρέτων με λογιστική οπτική και του επεσήμανε ότι δεν έχει κανένα νόημα η επέκταση των αυτοκινητοδρόμων. Υποστήριξε για τελευταία φορά ως υπουργός τις απόψεις της, εκείνες που ουσιαστικά την οδήγησαν εκτός κυβέρνησης.
φρόντιζε να τον ενημερώνει για τα θέματα που αφορούσαν τη ΔΕΗ. Πάντως κατά τη θητεία της στο υπουργείο Περιβάλλοντος «άνοιξε» θέματα κλειστά για χρόνια. Δεν πρόλαβε όμως να ολοκληρώσει όσα είχε στην ατζέντα της. Θα συνεχίσει ωστόσο να δραστηριοποιείται με το περιβάλλον. Δεν έχει ακόμη απαντήσει στις φήμες που τη θέλουν να αναλαμβάνει θέση στο ΙΣΤΑΜΕ ή στο γραφείο του Πρωθυπουργού ως σύμβουλός του.
Τ. Μπιρμπίλη:
Να μην υποστείλετε τη σημαία της πράσινης ανάπτυξης 17 Ιουνίου 2011
«Θέλω να πιστεύω ότι η σημαία της πράσινης ανάπτυξης δεν θα υποσταλεί», τόνισε η πρώην υπουργός ΥΠΕΚΑ κατά τη διάρκεια της τελετής παράδοσης – παραλαβής του ΥΠΕΚΑ, εκφράζοντας, παράλληλα, την ελπίδα ότι σημαντικές δράσεις που το ΥΠΕΚΑ έχει προγραμματίσει θα ολοκληρωθούν από το νυν υπουργό Περιβάλλοντος Γιώργο Παπακωνσταντίνου. Από την πλευρά του, ο κ. Παπακωνσταντίνου διαβεβαίωσε ότι η σημαία της πράσινης ανάπτυξης δεν πρόκειται να υποσταλεί. «Δεν έρχομαι για να ανατρέψω πράγματα. Έρχομαι για να τα συνεχίσω. Στην κατεύθυνση στην οποία έχει ταχθεί αυτό το υπουργείο και αυτή η κυβέρνηση», δήλωσε ο κ. Παπακωνσταντίνου. Η πρώην υπουργός έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο νέο θεσμικό πλαίσιο για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, το οποίο χαρακτήρισε ως ένα από τα βασικότερα στοιχεία της πολιτικής που πραγματοποίησε το ΥΠΕΚΑ, ενώ αναφέρθηκε και σε δράσεις μεταξύ των οποίων η ανάρτηση νέων δασικών χαρτών και το πρόγραμμα “Χτίζοντας το μέλλον”, τα οποία θα ολοκληρώνονταν στις αρχές Ιουλίου. Παράλληλα, η κ. Μπιρμπίλη αναφέρθηκε στις διαφορετικές απόψεις που είχε με τον κ. Παπακωνσταντίνου για το θέμα των αυθαιρέτων. «Στις διαφορετικές όχθες που βρεθήκαμε με τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου διαφωνήσαμε στο θέμα των αυθαιρέτων... Ήταν βαθιά μας αντίληψη ότι δεν μπορεί το κράτος να έρχεται και να επιβραβεύει την αυθαιρεσία», σημείωσε χαρακτηριστικά η κ. Μπιρμπίλη και πρόσθεσε: «Από τη θέση του υπουργού Περιβάλλοντος ο Γ. Παπακωνσταντίνου θα δει το θέμα από την πραγματική του διάσταση και όχι μόνο από τη λογιστική». «Έρχομαι από ένα υπουργείο που βρέθηκε στην αιχμή της κρίσης που περνάει η χώρα μας σε ένα υπουργείο που είναι το μέλλον της χώρας μας», υπογράμμισε και ξεκαθάρισε ότι η προσέγγισή του δεν είναι λογιστική.
11
10
Τα ενεργειακά πεπραγμένα 21 μηνών
Μια από τις πρώτες κινήσεις της Τίνας Μπιρμπίλη ήταν η θέσπιση του νόμου για την προστασία των καμένων περιοχών της Ανατολικής Αττικής από τις πυρκαγιές του 2009, επιδιώκοντας τη θωράκιση του φυσικού πλούτου και τον περιορισμό της αυθαίρετης δόμησης. Έκανε τα αδύνατα δυνατά για να αναρτηθούν για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας, οι πρώτοι δασικοί χάρτες για τις περιοχές της Πεντέλης, της Νέας Πεντέλης και του Μαραθώνα. Με το νόμο για την ανακύκλωση έφερε για πρώτη φορά στην Ελλάδα τη διαδικασία εκείνη που θα οδηγήσει σε μείωση των απορριμμάτων που οδηγούνται προς διάθεση, εξοικονομώντας πόρους και ενέργεια. Στον τομέα των υδάτων κατάρτισε σχέδια διαχείρισης των 45 λεκανών και των 14 υδατικών διαμερισμάτων, συνάπτοντας διακρατικές συμφωνίες και προωθώντας νέες λογικές διαχείρισης του νερού για επαναχρησιμοποίησή του από τους βιολογικούς καθαρισμούς για άρδευση και για εξοικονόμηση νερού στα σπίτια. Με τα προγράμματα «Αθήνα-Αττική 2014» και «Θεσσαλονίκη 2012» επεδίωξε την επιστροφή των κατοίκων στο κέντρο της πόλης με μια σειρά παρεμβάσεων, απαλλοτριώσεων, αναπλάσεων, έχοντας ως στόχο να γίνουν οι ελληνικές πόλεις ανταγωνιστικές με τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές.
Στον τομέα της ενέργειας η Τίνα Μπιρμπίλη εφάρμοσε μία εξωστρεφή ενεργειακή πολιτική, που στόχο είχε να καταστήσει την Ελλάδα ένα σύγχρονο διαμετακομιστικό κέντρο μεταφοράς φυσικού αερίου και πετρελαίου. Έκανε πραγματικότητα την ομαλή απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου στην Ελλάδα και ο ενεργειακός τομέας της χώρας προσφέρει τώρα σημαντικές ευκαιρίες για καινούργιες επενδύσεις που δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας. Επί των ημερών της ψηφίσθηκε ο νόμος για την επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, οδηγώντας τη χώρα σε μια καινούργια εποχή που θα αξιοποιούνται οι πλούσιοι φυσικοί της πόροι σε ήλιο, αέρα και θάλασσα. Ο νέος νόμος του ΥΠΕΚΑ, απλοποιεί τις διαδικασίες και μειώνει το χρόνο υλοποίησης των επενδύσεων, ενισχύοντας τον ανταγωνισμό, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας, τονώνοντας την εγχώρια βιομηχανία και προσφέροντας καθαρή και εγχώρια παραγόμενη ενέργεια σε καταναλωτές και παραγωγικούς φορείς. Επιπλέον, κατέθεσε στην Ευρωπαϊκή Ένωση το σχεδιασμό για την επίτευξη των εθνικών στόχων σε θέματα ενέργειας (20-20-20), ο οποίος εξειδικεύει ανά έτος τη διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας. Θέσπισε τον Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ), ένα μέτρο που συμβάλλει στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, την εξοικονόμηση ενέργειας και την προστασία του περιβάλλοντος. Προώθησε νόμο για την ενεργειακή αναβάθμιση σε κτίρια, εγκαταστάσεις και παραγωγικές διαδικασίες, που δίνει την ευκαιρία σε επιχειρήσεις και μικρομεσαίες βιοτεχνίες, αλλά και σε κάθε πολίτη, να εφαρμόσει μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας. Προχώρησε στο πάγωμα των οικιακών τιμολογίων της ΔΕΗ μέσα στο 2010, επιδεικνύοντας την απαραίτητη κοινωνική ευαισθησία που υπαγορεύει η παρούσα οικονομική συγκυρία και εφάρμοσε το Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο προκειμένου οι ευπαθέστερες κοινωνικά ομάδες να πληρώνουν φθηνότερο ηλεκτρικό ρεύμα.
Με “τσαγανό” και στην αποχώρησή της η Τίνα Μπιρμπίλη http://www.energypress.gr/portal/resource/contentObjectid/64cafae6-0c85-4ad7-ae22-a71547846f20
Έχει αρχές, έχει πολιτική άποψη, έχει και «τσαγανό» η Τίνα Μπιρμπίλη. Το απέδειξε με όσα είπε παραδίδοντας στο Γιώργο Παπακωνσταντίνου το χαρτοφυλάκιό της. Παρότι συμφωνώ μαζί της, δεν ασχολούμαι με την ουσία των όσων είπε- ο καθένας επ΄αυτών έχει τη δική του άποψη - σχολιάζω όμως τα εξής: Δεν φοβήθηκε να μιλήσει για τα καυτά θέματα, οριοθέτησε με «δυο κουβέντες» αλλά με σαφήνεια τα πολιτικά διλήμματα αλλά και τις απαντήσεις στη σχέση περιβάλλοντος – ανάπτυξης, υπερασπίστηκε με λίγα λόγια, τους λόγους για τους οποίους βρέθηκε πριν από 1,5 χρόνο επικεφαλής του νεοσύστατου τότε υπουργείου. Την είχαμε κάποτε χαρακτηρίσει από αυτή τη στήλη «αντράκι», με την καλή έννοια, και νομίζω ότι τον… υποστηρίζει το χαρακτηρισμό. Μακάρι κι άλλοι, από τους μόνιμους της πολιτικής, να έδειχναν αντίστοιχες πολιτικές αρετές…
Οι ενεργειακές Προγραμματικές δηλώσεις του νέου ΥΠΕΚΑ κ. Γιώργου Παπακωνσταντίνου 21 Iουνίου 2011
Να προχωρήσει πιο εντατικά στην απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας, σε περαιτέρω αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ διατηρώντας έλεγχο στις κρίσιμες υποδομές της χώρας, στον ουσιαστικό διαχωρισμό της ΔΕΠΑ από τον ΔΕΣΦΑ, στην πώληση της ΔΕΠΑ και τη διάθεση ποσοστού της ΔΕΣΦΑ και παράλληλα να ενισχύσει το θεσμικό και ρυθμιστικό πλαίσιο για την παραγωγή ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές, εμφανίστηκε αποφασισμένος ο νέος υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου, κατά την σημερινή ομιλία του στη Βουλή. Ταυτόχρονα αποκάλυψε ότι θα επανεξετάσει την απαγόρευση πετρελαιοκίνησης στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη.
Ειδικότερα όσον αφορά τα ενεργειακά ο κ. Παπακωνσταντίνου ανέφερε τα εξής: Σε ένα εξαιρετικά πολύπλοκο διεθνές ενεργειακό περιβάλλον η Ελλάδα πρέπει να ξαναχαράξει τη στρατηγική της. Συμμετέχοντας στα νέα ενεργειακά δίκτυα, αλλάζοντας το ενεργειακό της μίγμα, στρεφόμενη στις ανανεώσιμες πηγές, αξιοποιώντας τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, απελευθερώνοντας την αγορά, φέρνοντας επενδύσεις. Η ΔΕΗ ήταν και θα παραμείνει κεντρικό στοιχείο αυτής της στρατηγικής. Αλλά μία ΔΕΗ που λειτουργεί με σύγχρονους όρους σε μία απελευθερωμένη αγορά. Είναι άμεσος αναπτυξιακός στόχος και υποχρέωσή μας στο πλαίσιο της ΕΕ να προχωρήσουμε πιο εντατικά στην απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας. Η απελευθέρωση φέρνει επενδύσεις, συμβάλλει στην ανάπτυξη, σε περισσότερες και καλύτερες υπηρεσίες, στη συγκράτηση τιμών. Δίνει σε καταναλωτές και επιχειρήσεις δικαίωμα επιλογής προμηθευτή. Με τιμολόγια που αντανακλούν το κόστος παραγωγής και διάθεσης της ηλεκτρικής ενέργειας. Με ενσωμάτωση του περιβαλλοντικού κόστους. Η κυβέρνηση θα προχωρήσει την απελευθέρωση καταθέτοντας το νομοσχέδιο για το 3ο ενεργειακό πακέτο. Εξασφαλίζοντας πρόσβαση στα δίκτυα χωρίς διακρίσεις σε τρίτους – ιδιώτες – και διασφαλίζοντας το δημόσιο συμφέρον. Θα προχωρήσει σε περαιτέρω αποκρατικοποίηση της ΔΕΗ διατηρώντας έλεγχο στις κρίσιμες υποδομές της χώρας. Θα προχωρήσει στον ουσιαστικό διαχωρισμό της ΔΕΠΑ από τον ΔΕΣΦΑ, στην πώληση της ΔΕΠΑ και τη διάθεση ποσοστού της ΔΕΣΦΑ. Υποστηρίζουμε και ενισχύουμε το θεσμικό και ρυθμιστικό πλαίσιο για την παραγωγή ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές. Η χώρα μας έχει θέσει συγκεκριμένους και φιλόδοξους στόχους για την παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ. Αυτό αποτελεί καθοριστικό τμήμα της ενεργειακής μας στρατηγικής. Θα επιταχύνουμε τις διαδικασίες αδειοδότησης για αιολικά πάρκα και ειδικότερα για τα θαλάσσια αιολικά πάρκα. Όμως σταδιακά εκλογικεύεται το ρυθμιζόμενο κόστος και όφελος για την παραγωγή και διάθεση ενέργειας από ΑΠΕ. Στόχος μας να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός, αλλά και να εξορθολογιστεί το τιμολόγιο προς τον τελικό καταναλωτή.
Για την ενίσχυση της ενεργειακής μας ασφάλειας και την απρόσκοπτη πρόσβασή μας σε πρώτες ύλες υποστηρίζουμε με όσες δυνατότητες υπάρχουν τα έργα της κατασκευής των αγωγών. Τόσο των αγωγών φυσικού αερίου, του Ελληνοϊταλικού του ITGI, του Ελληνοβουλγαρικού IGB, του South Stream όσο και του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολης.
Υδρογονάνθρακες και Μεταλλευτική πολιτική Ο ορυκτός πλούτος της χώρας είναι αναπόσπαστο κομμάτι της στρατηγικής μας για την αλλαγή του αναπτυξιακού προτύπου της χώρας. Μπορεί να συμβάλλει στην τοπική ανάπτυξη και στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης στην περιφέρεια. Σε αυτό το πλαίσιο το ΥΠΕΚΑ έχει ολοκληρώσει τη μεγάλη προσπάθεια για τη δημιουργία ενός σύγχρονου ηλεκτρονικού μητρώου λατομείων όλης της χώρας. Την αναμόρφωση του νέου κανονισμού μεταλλευτικών και λατομικών εργασιών. Την απελευθέρωση της Γεωθερμικής Ηλεκτροπαραγωγής στο ενεργειακό μας μίγμα και ταυτόχρονα την προώθηση των εφαρμογών στον αγροτικό και τουριστικό τομέα. Είναι σε εξέλιξη η τροποποίηση της εξορυκτικής νομοθεσίας, η επανεξέταση των τελών και μισθωμάτων του εξορυκτικού κλάδου, η επιτάχυνση των διαδικασιών για την εκμετάλλευση κοιτασμάτων χρυσού, η επιτάχυνση και ολοκλήρωση της διαδικασίας εκμίσθωσης του λιγνιτωρυχείου της Βεύης. Ταυτόχρονα ανοίγουμε το δρόμο για την αξιοποίηση του εθνικού πλούτου της χώρας σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο προωθώντας άμεσα τη σύσταση εθνικού φορέα για την έρευνα και εκμετάλλευση Υδρογονανθράκων.
Εξοικονόμηση Η νέα στρατηγική για την ενέργεια φυσικά δεν μπορεί να στηριχθεί στην ενεργειακή σπατάλη. Η Ελλάδα έχει καθυστερήσει σημαντικά στην αφομοίωση τεχνολογιών, αλλά και νοοτροπιών που οδηγούν σε εξοικονόμηση ενέργειας. Γι’ αυτό και ο τομέας αυτός μπορεί να αναπτύξει άμεσα τεράστια δυναμική. Παράλληλα οι τεχνολογίες εξοικονόμησης ενέργειας είναι αναπτυξιακή διέξοδος για έναν τομέα που πλήγηκε περισσότερο από την κρίση ρευστότητας στην οικονομία, τις κατασκευές. Το Ελληνικό κράτος έχει ήδη προκηρύξει προγράμματα για την ενίσχυση του κλάδου των τεχνολογιών και των έργων εξοικονόμησης σε κατοικίες, δημόσια κτίρια και τους ΟΤΑ. Θα ενισχύσουμε αυτά τα προγράμματα γιατί πιστεύουμε στο σημαντικό τους ρόλο τόσο στην αναπτυξιακή διαδικασία όσο και στην εξοικονόμηση ενέργειας. Ταυτόχρονα θα επανεξετάσουμε
12
την απαγόρευση πετρελαιοκίνησης στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη. Για την εξυπηρέτηση των πολιτών και τη μείωση του μεταφορικού κόστους επιχειρήσεων και καταναλωτών. Οι σύγχρονες τεχνολογίες πετρελαιοκίνησης έχουν οδηγήσει όλες τις Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες σε αυτή την κατεύθυνση.
Περιβαλλοντική αδειοδότηση Όλοι ξέρουμε πως η διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης όπως έχει σήμερα ούτε προστατεύει το περιβάλλον ούτε διευκολύνει την προσέλκυση επενδύσεων. Την αλλάζουμε λοιπόν. Το νέο πλαίσιο που θα νομοθετηθεί σύντομα θα έχει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
•
Μείωση των έργων και δραστηριοτήτων για τα οποία απαιτείται περιβαλλοντική αδειοδότηση σύμφωνα με ό,τι προβλέπει η σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία.
• •
Μείωση του χρόνου αδειοδότησης στο μέσο όρο της ΕΕ. Κατάργηση της προμελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων για τη συντριπτική πλειοψηφία των έργων και δραστηριοτήτων.
•
Κατάργηση των συνυπογραφών άλλων Υπουργών, που οδηγεί σε καθυστερήσεις.
•
Απαλλαγή από τη διαδικασία των περιβαλλοντικών επιπτώσεων έργων και δραστηριοτήτων που έχουν τοπικές μόνο επιπτώσεις στο περιβάλλον, όπως π.χ. μικρές ξενοδοχειακές μονάδες, βιοτεχνίες και βιομηχανίες χαμηλής όχλησης.
Παράλληλα, θα προχωρήσουμε στην πλήρη κατάργηση του συνόλου των αδειοδοτήσεων που αλληλοκαλύπτονται, αποτελούν γραφειοκρατικά βαρίδια και δημιουργούν συνθήκες διαφθοράς. Θα ενσωματωθούν στην απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων. Μέχρι την ολοκλήρωση του νέου θεσμικού πλαίσιου το ΥΠΕΚΑ δεσμεύεται για την επίσπευση επενδυτικών σχεδίων που λιμνάζουν. Έχω δώσει εντολή στις υπηρεσίες μου για την άμεση καταγραφή τους και την κατά προτεραιότητα εξέταση έως 10 από αυτές, με κριτήριο το μέγεθος της επένδυσης. Να το ξεκαθαρίσω: δεν κάνουμε εκπτώσεις στο περιβάλλον. Οι δραστηριότητες που θα εξαιρούνται από τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, θα λαμβάνουν πρότυπους περιβαλλοντικούς όρους, σε συμφωνία με τη ρύθμιση που ήδη ψηφίστηκε πρόσφατα στο νόμο για την απλοποίηση της αδειοδότησης της βιομηχανίας. Θα γίνονται συστηματικοί έλεγχοι κατά τη λειτουργία των έργων και δραστηριοτήτων και κατά τη φάση της κατασκευής σε συγκεκριμένες κατηγορίες έργων. Οι βιομηχανικές δραστηριότητες θα ελέγχονται κυρίως στη φάση της λειτουργίας τους αφού οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις συνδέονται με αυτή. Και στο πλαίσιο αυτό σκοπεύουμε να ενισχύσουμε το σημαντικό έργο των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, στοχεύοντας τις δραστηριότητές τους σε τομείς με τη μεγαλύτερη επιβάρυνση του περιβάλλοντος και θέτοντας σε πλήρη εφαρμογή την περιβαλλοντική ευθύνη, με την οποία ο ρυπαίνων είναι και υπεύθυνος για την πρόληψη και αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημιάς.
Η χρηματοδότηση της πράσινης ανάπτυξης ΕΠΕΡΑΑ: Πρώτο εργαλείο το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης (ΕΠΕΡΑΑ). Μέχρι πρόσφατα οι περιβαλλοντικές παρεμβάσεις είχαν ταυτιστεί μόνο με κατασκευές έργων υποδομής (και κυρίως
13
οδοποιία). Προχωρήσαμε σε ριζική τομή ώστε το ΕΠΕΡΑΑ να εκπληρώσει το στόχο του που είναι πρώτα από όλα η χρηματοδότηση έργων περιβάλλοντος και κλιματικής αλλαγής. Τα έργα του ΕΠΕΡΑΑ δίνουν λύσεις σε υπαρκτά προβλήματα: δίκτυα αποχέτευσης και βιολογικοί καθαρισμοί, έργα ύδρευσης, μελέτες για τη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος, σχέδια διαχείρισης φυσικών πόρων, διαχείριση απορριμμάτων, ορθολογική διαχείριση και εξοικονόμηση υδατικών πόρων, προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Χρηματοδοτούν δράσεις για την προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, την ενεργειακή εξοικονόμηση, την ανάπτυξη νέων ενεργειακών επιχειρήσεων. Δράσεις για τη βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος, τις Πράσινες Γειτονιές, βιοκλιματικές αναβαθμίσεις. Αλλά και δράσεις που πρόκειται να βελτιώσουν δραστικά την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα των δημοσίων υπηρεσιών για την προστασία του περιβάλλοντος. Όπως οι ελεγκτές Περιβάλλοντος και η απλοποίηση και επιτάχυνση της αδειοδότησης. Η απορρόφηση του ΕΠΕΡΑΑ παραμένει χαμηλή. Θα κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να γίνει πιο ουσιαστικό το σημαντικό αυτό εργαλείο.
Χρηματιστήριο ρύπων Ένα νέο χρηματοοικονομικό εργαλείο στη υπηρεσία της επίτευξης των στόχων ενάντια στην κλιματική αλλαγή. Ένα εργαλείο που ταυτόχρονα μπορεί να επιφέρει πρόσθετα έσοδα για το κράτος, αλλά και δημιουργεί κίνητρα για τη συμμόρφωση στους στόχους για την μείωση των εκπομπών ρύπων. Η αρχή του ο ρυπαίνων πληρώνει στην πράξη και μάλιστα αναλογικά.
Πράσινο Ταμείο Η δημιουργία του Πράσινου Ταμείου αποτελεί μια σημαντική παρέμβαση και έναν νέο θεσμό που με διαφάνεια και ξεκάθαρη στοχοθεσία θα συνεισφέρει στη βελτίωση του αστικού περιβάλλοντος. Οι πόροι του πράσινου ταμείου - που προέρχονται από τους ημιυπαίθριους ή αργότερα από τα τέλη ρύπων - θα διατεθούν κυρίως για αστικές αναπλάσεις. Για τη βελτίωση του ισοζυγίου πρασίνου στις αστικές περιοχές, αλλά και δημιουργία ή ανάδειξη των ελεύθερων χώρων.
ΥΠΕΚΑ Όσον αφορά την ανάληψη εκ μέρους του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ο κ. Παπακωνσταντίνου είπε τα εξής: Είναι μεγάλη τιμή και μεγάλο στοίχημα για μένα ότι ο Πρωθυπουργός μου εμπιστεύτηκε έναν τομέα πολιτικής με αυτά τα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά. Έχει γίνει ήδη πολύ σημαντικό έργο από την προηγούμενη πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ. Σε όλους τους τομείς πολιτικής του Υπουργείου. Χαιρετίζω όλη τη δουλειά που έγινε και τα αποτελέσματά της. Και βασιζόμενος σε αυτά, θα κάνω ό,τι μπορώ για να προχωρήσουμε πιο ενεργά σε αυτό που περιγράφουμε ως Πράσινη Ανάπτυξη. Να δείξουμε ότι η Πράσινη Ανάπτυξη είναι πρώτα από όλα -και πάνω από όλα -- ανάπτυξη. Με κεφαλαίο Α. Ανάπτυξη που δημιουργεί θέσεις εργασίας, που αναδεικνύει και μετατρέπει σε πηγή πλούτου τα πλεονεκτήματα της χώρας μας. Είτε μιλάμε για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, είτε μιλάμε για το φυσικό περιβάλλον, τον ήλιο, την θάλασσα, τα δάση. Αυτός είναι ο γνώμονας της πολιτικής μας.
Γιώργος Παπακωνσταντίνου: Η πράσινη ανάπτυξη είναι πρώτα απ’ όλα ανάπτυξη! 26 Ιουνίου 2011
Το άνοιγμα της αγοράς και της χρήσης του λιγνίτη θέτει ως άμεση προτεραιότητα στο χώρο της ενέργειας ο υπουργός ΠΕΚΑ Γ. Παπακωνσταντίνου, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Το Βήμα». Σε σχέση με τη ΔΕΗ υπογράμμισε ότι ο ρόλος της επιχείρησης στη νέα αγορά θα είναι καθοριστικός και διαβεβαίωσε ότι «με κάθε τρόπο θα διαφυλαχθεί ο δημόσιος χαρακτήρας κρίσιμων υποδομών και το δημόσιο συμφέρον». Επίσης προανήγγειλε ότι μέσα στον Ιούλιο θα κατατεθεί το νομοσχέδιο για την απλοποίηση και επιτάχυνση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος έχει κρίσιμο ρόλο στην ανάπτυξη. Ποιες θα είναι οι κινήσεις σας για «γρήγορες επιτυχίες»; Η δουλειά στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής συνεχίζεται βασιζόμενη στην πολύ σημαντική δουλειά που είχε ήδη γίνει από την Τίνα Μπιρμπίλη. Για μένα η πράσινη ανάπτυξη είναι πρώτα απ’ όλα ανάπτυξη και για την ακρίβεια θεωρώ ότι είναι ο κατ΄ εξοχήν τομέας με δυνατότητες να δώσει άμεσα μια ώθηση στην οικονομία μας. Στον προγραμματισμό μας είναι να δώσουμε άμεσα λύσεις σε τομείς που παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη, όπως χωροταξία, χρήσεις γης, Κτηματολόγιο, περιβαλλοντική αδειοδότηση. Μέσα στον Ιούλιο θα καταθέσουμε το νομοσχέδιο για την απλοποίηση και επιτάχυνση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης. Έχω ήδη δώσει οδηγίες να ξεμπλοκάρουμε άμεσα αδειοδοτήσεις μεγάλων έργων που εκκρεμούν. Στον χώρο της ενέργειας μπροστά μας άμεσα βρίσκεται το θέμα του ανοίγματος της αγοράς και της χρήσης του λιγνίτη.
Πώς θα αντιμετωπίσετε τις αντιδράσεις για την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ; Είναι σαφές ότι ο ρόλος της ΔΕΗ στη νέα αγορά θα είναι καθοριστικός και με κάθε τρόπο θα διαφυλαχθεί ο δημόσιος χαρακτήρας κρίσιμων υποδομών και το δημόσιο συμφέρον. Πέρα από τη χώρα και τους καταναλωτές, και οι εργαζόμενοι στη ΔΕΗ έχουν να κερδίσουν από τις αλλαγές που έρχονται. Στο πλαίσιο αυτό οι κινητοποιήσεις των τελευταίων ημερών δεν δικαιολογούνται- και βέβαια σε καμία περίπτωση δεν μπορούν οι συνδικαλιστικές ηγεσίες να θεωρούν ότι είναι οι μόνοι που εκφράζουν τα συμφέροντα της επιχείρησης, της χώρας ή των καταναλωτών.
Νίκος Χαραλαμπίδης: Κύριε Υπουργέ, είμαστε απέναντι! 30 Ιουνίου 2011
Ας ξεκαθαρίσουμε κάποια πράγματα ευθύς εξαρχής: Λιγνίτης, καύση σκουπιδιών, πετρελαιοκίνηση, άντληση πετρελαίου σε Αιγαίο και Ιόνιο, νομιμοποίηση αυθαιρέτων δεν έχουν καμιά σχέση ούτε με Πράσινη ούτε με Ανάπτυξη. Πρόκειται για υπανάπτυξη βγαλμένη από το μαύρο παρελθόν και μάλιστα με τεράστιο οικονομικό κόστος. Πρόκειται για συνταγή που προσομοιάζει σε αυτή του Σουφλιά! Κι όμως, αυτή είναι η συνταγή που προτείνει ο νέος υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής στην πρώτη του δημόσια τοποθέτηση, στο θέμα της ενεργειακής πολιτικής της χώρας! Και μάλιστα στο όνομα της Πράσινης Ανάπτυξης!!! Μάλλον όμως εννοεί το κουφάρι της ή ό,τι θα μείνει από αυτό, μετά από τη λαίλαπα που προανήγγειλε ο υπουργός. Τη στιγμή που εκδηλώνεται ενδιαφέρον ξένων επενδυτών για την αξιοποίηση του ήλιου και του αέρα της Ελλάδας (καθαρό εθνικό προϊόν) η κυβέρνηση φαίνεται «αδικαιολόγητα κολλημένη στο λιγνίτη». Τη στιγμή που υπάρχουν συγκεκριμένες, υλοποιήσιμες, προτάσεις για διαχείριση των απορριμμάτων φιλική προς το περιβάλλον, με κοινωνική αποδοχή, σύμφωνα και με τη σύγχρονη ιεράρχηση που επιβάλλει και η ευρωπαϊκή νομοθεσία, ο υπουργός μιλάει ακόμη για την καύση. Πανάκριβη και επικίνδυνη η εφαρμογή της. Αλήθεια, πού θα χωροθετηθεί η χωματερή τοξικών για τα υπόλοιπα της καύσης; Ποιος να πει στους πολίτες ότι μια τέτοια επιλογή μπορεί να οδηγήσει ως και σε τριπλασιασμό τα δημοτικά τέλη για τα απορρίμματα; Μήπως τελικά εννοείτε ως Πράσινη Ανάπτυξη την εισαγωγή των σκουπιδιών της (μαφίας της) Νάπολης και την καύση τους; Θα πληρώνουμε – όλοι οι καταναλωτές – «τέλος ΑΠΕ» για να καίγονται τα σκουπίδια; Πράσινη Ανάπτυξη από σκουπίδια και για τα σκουπίδια λοιπόν! Τη στιγμή που ο τουρισμός αποτελεί την πιο «βαριά» βιομηχανία της χώρας – και με νωπές ακόμα τις εικόνες από το ατύχημα στον Κόλπο του Μεξικού – ο υπουργός προαναγγέλλει εξορύξεις πετρελαίου στις θάλασσές μας. Ταυτόχρονα, δείχνει να αγνοεί ότι στα νησιά μας, που μαστιγώνονται από τον αέρα και καίγονται από τον ήλιο, παράγεται ηλεκτρική ενέργεια με … πετρέλαιο, οδηγώντας σε επιπλέον έλλειμμα εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ ετησίως. Τη στιγμή που το φωτοχημικό νέφος μειώνει το προσδόκιμο ζωής κατά 9-12 μήνες στα αστικά κέντρα, ο υπουργός μας υπόσχεται περισσότερη ρύπανση με τη νομιμοποίηση της πετρελαιοκίνησης. Η ζωή και η υγεία των πολιτών, θυσιάζονται για την πρόσκαιρη εισροή εσόδων στην εμπορία αυτοκινήτων. Η προσπάθεια για περιορισμό της εκτός σχεδίου δόμησης, φεύγει από το παράθυρο. Οι κραυγές βουλευτών εναντίον της αύξησης της αρτιότητας, εντός προστατευόμενων περιοχών, πιάνουν επιτέλους τόπο και επιστρέφουμε στη realpolitik των νομιμοποιήσεων αυθαιρέτων. Θα προβλέπεται άραγε αποζημίωση όσων δεν έχτισαν αυθαίρετο; Πιστέψαμε από την πρώτη στιγμή ότι η έξοδος από την κρίση περνάει μέσα από την προστασία του περιβάλλοντος και την αξιοποίηση των τεράστιων ευκαιριών που αυτή προσφέρει. Κάνετε ακριβώς το αντίθετο! Με μια στροφή, η υπόσχεση της Πράσινης Ανάπτυξης μετατρέπεται σε Μαύρη Υπανάπτυξη βγαλμένη από τα παλιά. Σε αυτή τη στροφή θα είμαστε απέναντι. Κάθε στιγμή και με κάθε αφορμή.
14
15
Του Παναγιώτη Παπασταματίου, Προέδρος ΕΛΕΤΑΕΝ
Οι πορτοκαλεώνες του χωριού μου ή η οφθαλμαπάτη του Ειδικού Τέλους Α.Π.Ε. πορτοκάλια, στην οποία αποζημιώνει τους παραγωγούς βιολογικών πορτοκαλιών. Στη συνέχεια ο συνεταιρισμός πουλάει όλα αδιακρίτως τα πορτοκάλια (συμβατικά και βιολογικά) στους προμηθευτές, που έρχονται με τα φορτηγά τους για να φορτώσουν τις παλέτες με τα καφάσια1, να τις μεταφέρουν στα αστικά κέντρα και τελικά να πουλήσουν τα πορτοκάλια στους τελικούς καταναλωτές. Την τελευταία φορά που επισκέφθηκα το χωριό μου, ο πρόεδρος του συνεταιρισμού με ενημέρωσε ότι, εδώ και πάνω από ένα έτος, ο τρόπος με τον οποίο γίνονται οι παραπάνω συναλλαγές ρυθμίζεται ακριβώς από έναν νέο θεσμοθετημένο μηχανισμό που ψήφισε το κράτος. Ο πρόεδρος μου εξιστόρησε τι συνέβη με την τελευταία παραγωγή πορτοκαλιών: Οι συμβατικοί παραγωγοί παράγουν πορτοκάλια με κόστος 76 ευρώ την παλέτα, στο οποίο συμπεριλαμβάνεται το εύλογο κέρδος τους.
Το τελευταίο διάστημα ο κλάδος των Α.Π.Ε. προσπαθεί να αναδείξει την απίθανη στρέβλωση που εμπεριέχεται στον τρόπο υπολογισμού του Ειδικού Τέλους Α.Π.Ε.. Ο τρόπος αυτός οδηγεί σε ανάγκη τεχνητής υπερτίμησης του Ειδικού Τέλους γεγονός που αποβαίνει εις βάρος του καταναλωτή και εις βάρος της ανάπτυξης των Α.Π.Ε.. Ο τρόπος που οι παραγωγοί πορτοκαλιών του χωριού μου διαθέτουν την παραγωγή τους, συνιστά ένα απλοποιημένο μοντέλο που χωρίς να ενσωματώνει όλες τις λεπτομέρειες της ηλεκτρικής αγοράς, βοηθά στο να αναδειχθούν οι βασικές αρχές της στρέβλωσης. Στο χωριό μου, λοιπόν, οι κάτοικοι ασχολούνται παραδοσιακά με την καλλιέργεια και την παραγωγή πορτοκαλιών. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 έχει συστηθεί ένας συνεταιρισμός για την οργανωμένη διοχέτευση των πορτοκαλιών στους προμηθευτές της λιανικής αγοράς των αστικών κέντρων. Εδώ και μια πενταετία, υπάρχουν, επίσης, μερικοί νέοι αγρότες που εφαρμόζουν τεχνικές βιολογικής καλλιέργειας στις πορτοκαλιές τους. Όλοι οι παραγωγοί προμηθεύουν υποχρεωτικά τον συνεταιρισμό, που τους αποζημιώνει για το κόστος παραγωγής τους πλέον ένα εύλογο κέρδος. Ο συνεταιρισμός αποτιμά με μια ενιαία τιμή όλα τα μη βιολογικά πορτοκάλια (ας τα ονομάσουμε συμβατικά) και σε αυτήν αποζημιώνει τους παραγωγούς συμβατικών πορτοκαλιών και με μια άλλη, αυξημένη, αλλά επίσης ενιαία τιμή, όλα τα βιολογικά
Οι βιολογικοί παραγωγοί πάλι, παράγουν βιολογικά πορτοκάλια με κόστος 90 ευρώ την παλέτα, στο οποίο επίσης συμπεριλαμβάνεται το εύλογο κέρδος τους.
Όταν ο συμβατικός παραγωγός φέρνει τα πορτοκάλια του στον συνεταιρισμό, ο πρόεδρος του καταβάλλει 76 ευρώ ανά παλέτα. Σύμφωνα όμως με τον νέο μηχανισμό, ο πρόεδρος υποχρεούται να καταβάλλει το ποσό αυτό σε δύο δόσεις: μία δόση ύψους 50 ευρώ ανά παλέτα, την οποία καταβάλει σε κάθε συμβατικό παραγωγό που φέρνει τα πορτοκάλια του κατά την παράδοση, σε κοινή θέα στην πλατεία του χωριού, και μια δεύτερη δόση ύψους 26 ευρώ ανά παλέτα (το ποσό που υπολείπεται δηλαδή από τα 76 ευρώ του συνολικού κόστους), την οποία καταβάλει σε ιδιαίτερη συνάντηση που γίνεται με τους παραγωγούς, στα γραφεία του συνεταιρισμού. Όταν ο βιολογικός παραγωγός φέρνει τα πορτοκάλια του στον συνεταιρισμό, ο πρόεδρος του καταβάλλει τα 90 ευρώ ανά παλέτα κατά την παράδοση, σε κοινή θέα στην πλατεία του χωριού, όπως ακριβώς συμβαίνει με την πρώτη δόση των συμβατικών παραγωγών. 1 Σε κάθε παλέτα μπαίνουν 100 κιλά πορτοκάλια.
Την τελευταία φορά ο συνεταιρισμός μάζεψε 90 τόνους συμβατικά πορτοκάλια και 10 τόνους βιολογικά πορτοκάλια. Όλα αυτά τα πορτοκάλια, σύμφωνα με τον νέο μηχανισμό αποζημίωσης, ο συνεταιρισμός τα ανέμιξε ομοιόμορφα έτσι, ώστε η κάθε παλέτα που θα παραλάβουν οι προμηθευτές να έχει την ίδια αναλογία 90÷10 συμβατικών - βιολογικών πορτοκαλιών. Είναι προφανές ότι το κόστος που έχει πληρώσει ο συνεταιρισμός για κάθε τέτοια παλέτα (‘‘ομοιόμορφη’’ παλέτα που θα οδεύσει προς κατανάλωση δια των προμηθευτών) είναι ο σταθμισμένος μέσος όρος ήτοι (90x76€ + 10x90€) / 100 = 77,4 ευρώ/παλέτα.
Συμπέρασμα 1ο •
Το κόστος του προμηθευτή για κάθε παλέτα συμβατικών πορτοκαλιών δεν είναι μόνο η τιμή την οποία διαφανώς εισπράττει ο συμβατικός παραγωγός ως πρώτη δόση κατά την παράδοση στην πλατεία του χωριού.
•
Το κόστος του προμηθευτή για κάθε παλέτα βιολογικών πορτοκαλιών είναι μόνο η τιμή την οποία διαφανώς εισπράττει ο συμβατικός παραγωγός ως πρώτη δόση κατά την παράδοση στην πλατεία του χωριού.
«Μα αυτό είναι παράλογο» διαμαρτυρήθηκα. «Με τον τρόπο αυτό ο συνεταιρισμός πρακτικά επιδοτεί τους προμηθευτές!». «Όχι, δεν είναι ακριβώς έτσι» έσπευσε να εξηγήσει ο πρόεδρος του συνεταιρισμού. «Σύμφωνα με το νέο νομικό πλαίσιο, ο προμηθευτής όταν θα πουλήσει τα πορτοκάλια στους καταναλωτές οφείλει να τους ενημερώσει ότι, για κάθε βιολογικό πορτοκάλι που έχει στην ‘‘ομοιόμορφη’’ παλέτα του, ο συνεταιρισμός του χωριού έχει πληρώσει 90 ευρώ/παλέτα βιολογικών πορτοκαλιών και έχει εισπράξει μόνο 50 ευρώ/ παλέτα βιολογικών πορτοκαλιών. Έχει λοιπόν ένα έλλειμμα 40 ευρώ/παλέτα βιολογικών πορτοκαλιών, το οποίο αναγόμενο στο σύνολο της ομοιόμορφης παλέτας των 100 πορτοκαλιών γίνεται 4 ευρώ/παλέτα. Σύμφωνα με τον νόμο, ο καταναλωτής οφείλει να καλύψει αυτό το έλλειμμα, πληρώνοντας ένα ‘‘Ειδικό Τέλος βιολογικών πορτοκαλιών’’». «Δηλαδή», σκέφτομαι δυνατά «αυτό το έλλειμμα των 40 ευρώ/παλέτα βιολογικών πορτοκαλιών (ή ισοδύναμα 4 ευρώ/ ομοιόμορφη παλέτα πορτοκαλιών) οφείλεται στο αυξημένο κόστος παραγωγής των βιολογικών πορτοκαλιών;». «Όχι!» απαντώ «αφού το αυξημένο κόστος είναι [90 ευρώ που κοστίζει η παλέτα βιολογικών πορτοκαλιών] μείον [76 ευρώ που κοστίζει η παλέτα συμβατικών πορτοκαλιών] = 14 ευρώ/ παλέτα βιολογικών πορτοκαλιών ή ισοδύναμα 1,4 ευρώ/
ομοιόμορφη παλέτα πορτοκαλιών…. Αλλά τότε, πώς φθάνουμε από αυτά τα 14 ευρώ του αυξημένου κόστους, στα 40 ευρώ που είναι το έλλειμμα του συνεταιρισμού; Μας λείπουν ακόμα 40–14 = 26 ευρώ/παλέτα βιολογικών πορτοκαλιών ή 2,6 ευρώ/ομοιόμορφη παλέτα προς κατανάλωση.» αναρωτήθηκα. «Τα 2,6 (από τα 4) ευρώ οφείλονται στο κόστος που δεν πληρώνει ο προμηθευτής και το οποίο θα πλήρωνε αν δεν υπήρχαν καθόλου βιολογικά πορτοκάλια». Δηλαδή, αν φανταστούμε ότι στο χωριό δεν υπάρχει καμία βιολογική καλλιέργεια και τα 100 κιλά πορτοκάλια σε κάθε παλέτα που παραλαμβάνει ο προμηθευτής είναι συμβατικά, τότε το σύνολο του ποσού που θα έχει καταβάλει ο συνεταιρισμός στους παραγωγούς (που είναι όλοι συμβατικοί) είναι 76 ευρώ/ παλέτα και το σύνολο του ποσού που θα καταβάλει ο κάθε προμηθευτής στο συνεταιρισμό είναι επίσης 76 ευρώ/παλέτα. Η ύπαρξη 10% βιολογικών πορτοκαλιών μειώνει το κόστος του προμηθευτή από 76 σε 73,4 ευρώ/ομοιόμορφη παλέτα και αυτή η διαφορά 76 - 73,4 = 2,6 ευρώ/ομοιόμορφη παλέτα προστίθεται στο αυξημένο κόστος των βιολογικών πορτοκαλιών (1,4 ευρώ/ομοιόμορφη παλέτα) και μαζί αποτελούν το Ειδικό Τέλος βιολογικών πορτοκαλιών, με αποτέλεσμα αυτά να φαίνονται πολύ ακριβότερα από ό,τι στην πραγματικότητα είναι.
Συμπέρασμα 2ο •
Το Ειδικό Τέλος αποτελείται από το άθροισμα του αυξημένου κόστους των βιολογικών πορτοκαλιών και του αυξημένου κέρδους του προμηθευτή. Το τελευταίο οφείλεται στο ότι ο προμηθευτής αγοράζει τα βιολογικά πορτοκάλια πιο φθηνά (50 ευρώ) από ό,τι αγοράζει τα συμβατικά (76 ευρώ).
•
Με άλλα λόγια, πληρώνοντας αυξημένο (κατά 2,6 ευρώ/ομοιόμορφη παλέτα) Ειδικό Τέλος ο καταναλωτής επιτρέπει στον προμηθευτή να αγοράσει φθηνότερα τα βιολογικά από τα συμβατικά πορτοκάλια.
Σκέφτηκα ότι αυτό είναι πράγματι άδικο για τους βιολογικούς παραγωγούς. Αλλά από την άλλη κανείς δεν χάνει. Βέβαια ο συνεταιρισμός αντιμετωπίζει ένα πρόσκαιρο ταμειακό έλλειμμα, αλλά φαίνεται ότι χάρη στην καλή διαχείριση των προηγούμενων ετών μπορεί και το ξεπερνά. Και τότε ο Πρόεδρος με κατακεραυνώνει λέγοντάς μου: «Νομίζεις ότι αυτή η μείωση του κόστους του προμηθευτή περνά στους καταναλωτές; Είδες εσύ καμία μείωση στην τιμή με την οποία σου
πουλάει ο προμηθευτής τα πορτοκάλια;». Πράγματι σκέφτηκα, η τιμή στην οποία πουλάει ο προμηθευτής τα πορτοκάλια στους καταναλωτές έχει καθορισθεί από το κράτος εδώ και 3 χρόνια στα 80 ευρώ/ομοιόμορφη παλέτα (δηλαδή παλέτα πορτοκαλιών προς κατανάλωση) και δεν έχει αλλάξει. Δηλαδή, εφόσον για κάθε παλέτα βιολογικών πορτοκαλιών ο προμηθευτής έχει ένα μειωμένο κόστος κατά 76–50 = 26 ευρώ
17
16
και αυτή η μείωση κόστους δεν περνά στην κατανάλωση, αφού το τιμολόγιο έχει ρυθμιστεί από το κράτος και είναι 80 ευρώ/ παλέτα πορτοκαλιών προς κατανάλωση, τότε όσο αυξάνει η παραγωγή βιολογικών πορτοκαλιών τόσο αυξάνει το κέρδος του προμηθευτή χωρίς να μειώνεται το κόστος που πληρώνει ο καταναλωτής. Με άλλα λόγια για 10% βιολογικά πορτοκάλια, το πρόσθετο κέρδος του προμηθευτή είναι 2,6 ευρώ/ομοιόμορφη παλέτα πορτοκαλιών προς κατανάλωση, για 20% βιολογικά πορτοκάλια το πρόσθετο κέρδος του προμηθευτή είναι 5,2 ευρώ/ ομοιόμορφη παλέτα πορτοκαλιών. (Για 20% βιολογικά πορτοκάλια, το αυξημένο κόστος κάθε ομοιόμορφης παλέτας είναι 2x1,4 ευρώ = 2,8 ευρώ και έτσι το Ειδικό Τέλος είναι 5,2+2,8= 8 ευρώ/ομοιόμορφη παλέτα). Πράγματι, για 10% βιολογικά πορτοκάλια, το κόστος του προμηθευτή είναι 73,4 ευρώ/ομοιόμορφη παλέτα πορτοκαλιών, η τιμή πώλησης είναι 80 ευρώ/ομοιόμορφη παλέτα πορτοκαλιών και άρα το συνολικό κέρδος είναι 6,6 ευρώ/παλέτα πορτοκαλιών. Αν δεν υπήρχαν καθόλου βιολογικά πορτοκάλια, το κόστος του προμηθευτή θα ήταν 76 ευρώ/παλέτα πορτοκαλιών και για δεδομένη τιμή πώλησης ίση με 80 ευρώ/παλέτα πορτοκαλιών
το κέρδος του θα ήταν 4 ευρώ/παλέτα πορτοκαλιών. Δηλαδή, χάρη στο 10% των βιολογικών πορτοκαλιών και χάρη στο γεγονός ότι η τιμή πώλησης στη λιανική έχει καθορισθεί από το κράτος και δεν έχει αλλάξει εδώ και 3 χρόνια, ο προμηθευτής απολαμβάνει ένα πρόσθετο κέρδος 6,6 - 4=2,6 ευρώ ανά ομοιόμορφη παλέτα πορτοκαλιών την οποία πουλά στην κατανάλωση.
«Ποιος πληρώνει αυτό το πρόσθετο κέρδος των 2,6 ευρώ/ ομοιόμορφη παλέτα πορτοκαλιών προς κατανάλωση; O καταναλωτής. Και ποιος πληρώνει το Ειδικό Τέλος βιολογικών πορτοκαλιών, που είναι αυξημένο κατά 2,6 ευρώ/ ομοιόμορφη παλέτα πορτοκαλιών; Πάλι ο καταναλωτής!!!». «Δηλαδή» καταλήγει ο πρόεδρος «…καταναλωτή χάνεις διότι πληρώνεις δύο φορές 2,6 ευρώ/παλέτα πορτοκαλιών: μία μέσω του υπερτιμημένου Ειδικού Τέλους και μία μέσω του ρυθμιζόμενου τιμολογίου. Καλά κάνεις και νοιάζεσαι για το πρόσκαιρο ταμειακό μου έλλειμμα. Καλά κάνεις και νοιάζεσαι για την άδικη δυσφήμιση των βιολογικών πορτοκαλιών που φαίνονται πολύ ακριβότερα από ό,τι είναι. Δεν νοιάζεσαι όμως και λίγο για τη δική σου τσέπη;».
Συμπέρασμα 3ο •
4 Εξαιτίας του ρυθμιζόμενου τιμολογίου, η διάφορά αυτή δεν περνά στον καταναλωτή ο οποίος την ξαναπληρώνει μέσω του τιμολογίου του. 5 Η ΟΤΣ μειώνεται χάρη στις Α.Π.Ε. και το γεγονός αυτό αυξάνει περαιτέρω το Ειδικό Τέλος. Παράλληλα μειώνει περαιτέρω το κόστος προμήθειας, εξαιτίας της ύπαρξης μιας απόλυτα ρυθμιζόμενης αγοράς διμερών συμβολαίων ισχύος και της απουσίας σύνδεσης χονδρικής - λιανικής για τον κυρίαρχο προμηθευτή. 6 Οι Α.Π.Ε. συνεισφέρουν ισχύ στο σύστημα χωρίς όμως αυτή να λαμβάνεται υπόψη στους υπολογισμούς.
Συμπέρασμα Στην Ελλάδα πρέπει να συμφωνήσουμε σε μερικές αυτονόητες βασικές αρχές: 1 Οι τιμές πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να αντανακλούν το κόστος παραγωγής της. Έτσι, ο καταναλωτής -και όχι κάποιος άλλοςπρέπει να πληρώνει το κόστος παραγωγής. 2 Ο καταναλωτής πρέπει να πληρώνει το κόστος της ενέργειας που πραγματικά καταναλώνει και να μην επιδοτεί, διά των χρημάτων που πληρώνει, τρίτους. 3 Ο καταναλωτής πρέπει να λαμβάνει πλήρη και διαφανή ενημέρωση για τα στοιχεία κόστους που διαμορφώνουν το τιμολόγιό του και το πώς αυτά διαμορφώνονται ανάλογα με το μίγμα καυσίμων της ηλεκτροπαραγωγής. Αν συμφωνήσουμε σε όλα αυτά, τότε θα καταλήξουμε σε ένα απλό συμπέρασμα:
Ο τρόπος υπολογισμού του Ειδικού Τέλους Α.Π.Ε. που ισχύει εδώ και 12 έτη, πρέπει να αλλάξει. Του Ξενοφώντα Παπαδόπουλου
Εξαιτίας του ρυθμισμένου τιμολογίου πώλησης, ο προμηθευτής δεν περνά στην κατανάλωση την μείωση του κόστους που απολαμβάνει χάρη στο γεγονός ότι αγοράζει τα βιολογικά πορτοκάλια πιο φθηνά από τα συμβατικά, δηλαδή χάρη στο γεγονός ότι ο καταναλωτής πληρώνει αυξημένο Ειδικό Τέλος (βλ. 2ο συμπέρασμα). Έτσι, ο προμηθευτής απολαμβάνει πρόσθετο κέρδος 2,6 ευρώ/ομοιόμορφη παλέτα (για 10% βιολογικά πορτοκάλια) το οποίο επιβαρύνεται και πάλι ο καταναλωτής που το ξαναπληρώνει για δεύτερη φορά.
Πέραν και άσχετα με αυτά, ο πρόεδρος του συνεταιρισμού μου δήλωσε (περίπου αξιωματικά) ότι:
1 Στην πραγματικότητα, για λόγους λειτουργίας της αγοράς
2 Επιπλέον, επειδή ο μεγαλύτερος συμβατικός παραγωγός
(που δεν είναι της παρούσης) όσο μεγαλύτερη είναι η παραγωγή βιολογικών πορτοκαλιών, τόσο μικρότερη είναι η διαφανής τιμή που υποχρεούται να πληρώσει ο συνεταιρισμός στους συμβατικούς παραγωγούς ως πρώτη δόση. Δηλαδή τα 50 ευρώ/παλέτα συμβατικών πορτοκαλιών είναι ακόμη λιγότερα.
του χωριού έχει ο ίδιος τα περισσότερα φορτηγά και προμηθεύει τα περισσότερα πορτοκάλια στην Αθήνα είναι σχεδόν αδιάφορος για το πόσο θα είναι αυτή η διαφανής τιμής. Έτσι, ο πρόεδρος έχει παρατηρήσει ότι του δηλώνει μικρότερο κόστος ώστε η διαφανής τιμή της πρώτης να είναι ακόμα μικρότερη. Αυτά θα μου τα εξηγήσει άλλη φορά.
Συμπέρασμα 4ο Η διαφανής τιμή (των 50 ευρώ/παλέτα) μειώνεται:
• •
3 Ο υπολογισμός του Ειδικού Τέλους στηρίζεται στη σύγκριση της τιμής των Α.Π.Ε. με την ΟΤΣ. Έτσι, ουσιαστικά οι προμηθευτές αγοράζουν την ενέργεια από Α.Π.Ε. στην ΟΤΣ δηλαδή σε μια τιμή χαμηλότερη από όσο κοστίζει σε αυτούς η συμβατικά παραγόμενη ενέργεια. Η διαφορά αυτή, αυξάνει το Ειδικό Τέλος.
χάρη στην αυξημένη παραγωγή βιολογικών πορτοκαλιών και τεχνητά.
Η μείωση αυτή οδηγεί σε αύξηση του Ειδικού Τέλους, σε αύξηση του κέρδους του προμηθευτή και σε αύξηση του κόστους που δίπλο-πληρώνει ο καταναλωτής.
«Και σκέψου τι έχει να γίνει όταν τα βιολογικά πορτοκάλια αυξηθούν, αν δεν διορθωθεί αυτός ο παραλογισμός» τελείωσε ο πρόεδρος.
Σημείωση Η ιστορία του Ειδικού Τέλους Α.Π.Ε. είναι ανάλογη, αλλά όχι φυσικά όμοια με την ιστορία των πορτοκαλεώνων του χωριού μου. Σε αυτή την απλοποιημένη αναλογία συνεταιρισμός είναι ο Δ.Ε.Σ.Μ.Η.Ε., πορτοκάλια είναι η ηλεκτρική ενέργεια, βιολογικά πορτοκάλια είναι η ηλεκτρική ενέργεια από Α.Π.Ε., η τιμή που πληρώνει διαφανώς κατά την παράδοση ο συνεταιρισμός στους συμβατικούς παραγωγούς είναι η Οριακή Τιμή Συστήματος (ΟΤΣ), η πρόσθετη αμοιβή που τους δίνει στο τέλος κάθε εβδομάδας είναι τα άλλα έσοδα των συμβατικών παραγωγών (π.χ. ο μηχανισμός διαθεσιμότητας ισχύος) που μαζί με άλλα κόστη προμήθειας επιβαρύνουν τον προμηθευτή. Φυσικά υπάρχουν οι αναγκαίες απλοποιήσεις στην ιστορία π.χ. τα βιολογικά πορτοκάλια έχουν το ίδιο capacity credit με τα συμβατικά, αλλά η κεντρική ιδέα είναι η ίδια: 1 Οι προμηθευτές επιβαρύνονται με διάφορα κόστη προμήθειας εκτός ΟΤΣ, τα οποία τελικά ενσωματώνουν στο τιμολόγιο πώλησης που χρησιμοποιούν, την ίδια στιγμή που το Ειδικό Τέλος Α.Π.Ε. εισπράττεται διακριτά και ανεξάρτητα από τους καταναλωτές πέραν του τιμολογίου του προμηθευτή. 2 Η ΟΤΣ δεν απεικονίζει το πραγματικό πλήρες κόστος παραγωγής και εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας.
SOLARWAVE
Ένα μοναδικό σκάφος καταμαράν – το SOLARWAVE – που κινείται αποκλειστικά με την ενέργεια του ήλιου και του αέρα βρίσκεται από τον Οκτώβριο του 2010 στην Ελλάδα. Τον Οκτώβριο έφτασε στην Μυτιλήνη, αφού ξεκίνησε τον περασμένο Ιούνιο από την Αυστρία μέσω Δούναβη, Εύξεινου Πόντου και Ελλησπόντου. Από την Μυτιλήνη συνέχισε στην Χίο, όπου πέρασε τον χειμώνα, οπότε ξεκίνησε τον Μάιο για μία τετράμηνη περιοδεία στα Ελληνικά νησιά και κυρίως τα Ιόνια. Το σχέδιο των Αυστριακού εμπνευστή του SOLARWAVE project, του Μichael Koehler και της συντρόφου του Peike είναι να κάνουν τον γύρο του κόσμου, να ενημερώσουν για εφαρμογές Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και να επιδείξουν ένα οικολογικό σκάφος πραγματικά αυτάρκες. Με 9 kilowatt φωτοβολταϊκά πανέλα και μία μικρή ανεμογεννήτρια το σκάφος μπορεί να καλύψει όλες του τις ανάγκες και να ταξιδεύει την ημέρα με ταχύτητες 5-6 κόμβων χωρίς περιορισμό, κινούμενο με ηλεκτρικούς αθόρυβους κινητήρες. Μπορεί να φτάσει και τους 8-9 κόμβους, καλύπτοντας όμως μικρότερες αποστάσεις, χωρίς καμία εκπομπή ρύπων. Ένα σύστημα αφαλάτωσης παρέχει το πόσιμο νερό. Από τη Χίο, ακολουθώντας την διαδρομή Μύκονο, Τήνο, Σύρο, Kύθνο, έφτασε στην Αθήνα αρχές Ιουνίου και φιλοξενήθηκε 4 ημέρες από την HELMEPA και την Μαρίνα του Φλοίσβου, όπου δόθηκε η ευκαιρία να επισκεφθούν και να γνωρίσουν το σκάφος κάποια σχολεία και ΜΜΕ.
Από τα τέλη Ιουνίου το SOLARWAVE ξεκίνησε εβδομαδιαίες κρουαζιέρες στο Ιόνιο με αφετηρία την Πρέβεζα, δίνοντας την ευκαιρία σε περιορισμένο αριθμό επιβατών - αφού μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι 8 άτομα σε 4 διπλές καμπίνες - να ζήσουν την μοναδική εμπειρία οικολογικής κρουαζιέρας σε Λευκάδα,Μεγανήσι, Κεφαλονιά, Ιθάκη, Παξούς, Κέρκυρα, Πάργα. Το πρόγραμμα στο Ιόνιο θα συνεχιστεί μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου, από όπου το SOLARWAVE θα συνεχίσει το ταξίδι στη Μεσόγειο προς το Γιβραλτάρ.
Περισσότερες πληροφορίες και τεχνικές λεπτομέρειες για το σκάφος και το project καθώς και φωτογραφίες και βίντεο υπάρχουν στο www.solarwave.at. Επικοινωνία με τον Michael Koehler στο office@solarwave.at
18
2ο Τουρνουά Ποδοσφαίρου 5x5
15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2011: ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΑΝΕΜΟΥ Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος, η Ευρωπαϊκή Ένωση Αιολικής Ενέργειας (www.ewea.org) και το Παγκόσμιο Συμβούλιο Αιολικής Ενέργειας (www.gwec.net) διοργάνωσαν τις παγκόσμιες εκδηλώσεις για την Ημέρα του Ανέμου, 15 Ιουνίου 2011, σε όλες τις γωνιές του πλανήτη, από την Αργεντινή, την Ουρουγουάη και το Μεξικό μέχρι την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, την Ιαπωνία, τις ΗΠΑ, τον Καναδά και όλες σχεδόν τις Ευρωπαϊκές χώρες περιλαμβανομένων της Κροατίας, της Ουκρανίας και της Ρουμανίας.
19
Στο πλαίσιο των εορταστικών εκδηλώσεων πραγματοποιήθηκε το 2ο Τουρνουά Ποδοσφαίρου 5x5, στο οποίο συμμετείχαν 24 ομάδες. Το Τουρνουά πραγματοποιήθηκε την περίοδο 24 Μαΐου - 5 Ιουνίου 2011, στα γήπεδα του διεθνούς ποδοσφαιριστή Βασίλη Λάκη. Για την παρακολούθηση του Tουρνουά δημιουργήθηκε ειδικό microsite στον διαδικτυακό τόπο της ΕΛΕΤΑΕΝ, http://www.eletaen.gr/windcup/ όπου έχουν αναρτηθεί τα αποτελέσματα, η βαθμολογία, η συνολική κατάταξη, φωτογραφικό υλικό και video από τους αγώνες. Φέτος νικήτρια αναδείχθηκε η ομάδα της Siemens που κέρδισε τνς ΕΛΙΚΑ στον τελικό με 1-0. Τρίτη αναδείχθηκε η Jasper που κέρδισε στον μικρό τελικό την Enerpro στα πέναλτυ (3-2, ο κανονικός αγώνας έληξε χωρίς τέρματα). Στα πέναλτυ κρίθηκε και ο ένας ημιτελικός όπου η Siemens κέρδισε την Jasper με 4-2 (0-0, ο κανονικός αγώνας). Στον άλλο ημιτελικό η ΕΛΙΚΑ επικράτησε της Enerpro με 6-3. Την απονομή των μεταλλίων και του κυπέλλου στην νικήτρια ομάδα έκαναν ο Βασίλης Λάκης και ο κ. Παπαζόγλου εκ μέρους του Προέδρου του Παγκοσμίου Συμβουλίου Αιολικής Ενέργειας και Προέδρου της ΔΕΗ κ. Α. Ζερβού. Στις αξιοσημείωτες παρουσίες η ομάδα των συναδέλφων από τη Γενική Γραμματεία Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής του ΥΠΕΚΑ, που και φέτος μας τίμησαν με την παρουσία τους. Με βάση και το περυσινό Τουρνουά στη γενική κατάταξη προηγείται η ΕΛΙΚΑ με 84 βαθμούς και ακολουθεί η περσινή νικήτρια ΜΠΕΝΕΡ με 79 βαθμούς.
Παιδική θεατρική παράσταση για το περιβάλλον
Ο πλανήτης γιόρτασε, η ΕΛΕΤΑΕΝ συμμετείχε στις παγκόσμιες εκδηλώσεις Η ΕΛΕΤΑΕΝ οργάνωσε στην Ελλάδα καλλιτεχνικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις για παιδιά και μεγάλους. Οι εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν υπό την αιγίδα του ΥΠΕΚΑ και του Δήμου Αθηναίων. Η ενεργός συμμετοχή της ΕΛΕΤΑΕΝ σε μια παγκόσμια εορτή, σε συνεργασία με τους Ευρωπαίους εταίρους και συναδέλφους της από το Παγκόσμιο Συμβούλιο Αιολικής Ενέργειας, εμπεριέχει ένα διπλό μήνυμα:
• ότι σε μια δύσκολη συγκυρία για τη χώρα, οφείλουμε
όλοι μας -από τον μικρό μετερίζι που παιδεύει ο καθέναςνα διεκδικούμε τη θέση που αξίζει στην Ελλάδα μέσα στο παγκόσμιο γίγνεσθαι, και
• ότι η Αιολική Ενέργεια είναι μια από τις ελάχιστες επιλογές που διαθέτει η χώρα μας για ανάπτυξη και έξοδο από την οικονομική και κοινωνική κρίση.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα του Ανέμου, 15 Ιουνίου 2011, η ΕΛΕΤΑΕΝ απευθύνθηκε στην Πολιτεία και την κάλεσε να αναλάβει τις ευθύνες της και να πάρει αποφάσεις, συγκεκριμένες και σαφείς, σύμφωνα με τους 6 άξονες πολιτικής παρέμβασης που κατέθεσε. Απευθύνθηκε επίσης στην επόμενη γενιά. Στα παιδιά. Με σκοπό να τους παρουσιάσει τα οφέλη της αιολικής ενέργειας, τα οφέλη από ένα καθαρό περιβάλλον. Ειδικά την Τετάρτη 15 Ιουνίου είχαν προγραμματισθεί υπαίθριες εκδηλώσεις στο χώρο του Ζαππείου με παιδικά θεατρικά δρώμενα, παιχνίδια και την εγκατάσταση μιας πραγματικής ατράκτου ανεμογεννήτριας. Όμως, εξαιτίας των κινητοποιήσεων που προγραμματίστηκαν από τις εργατικές οργανώσεις στο κέντρο της Αθήνας, εκείνη την ημέρα, οι εκδηλώσεις ακυρώθηκαν. Πραγματοποιήθηκαν όμως με επιτυχία όλες οι άλλες εκδηλώσεις που «έτρεξαν» για 20 ημέρες.
Η νέα έκδοση της ΕΛΕΤΑΕΝ με τίτλο
«Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για την Αιολική Ενέργεια…» Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων παρουσιάστηκε η νέα έκδοση του φυλλαδίου της ΕΛΕΤΑΕΝ. Με απλό και εύληπτο τρόπο και πολλές φωτογραφίες, το φυλλάδιο προσπαθεί να εξηγήσει τους μύθους και την αλήθεια γύρω από την Αιολική Ενέργεια και τη σχέση της με το Περιβάλλον και τη Βιοποικιλότητα, τη σχέση της με τις άλλες μορφές ανάπτυξης (τουρισμός, αξία γης κλπ), το κόστος και την ανταγωνιστικότητά της. Πιο αναλυτικά η έκδοση καλύπτει τα ακόλουθα: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
Η αιολική ενέργεια και η σχέση της με το τοπίο Ανεμογεννήτριες και πουλιά Η Αιολική ενέργεια δεν θίγει την τουριστική ανάπτυξη Οι Ανεμογεννήτριες δεν προκαλούν ατυχήματα Οι Ανεμογεννήτριες δεν προκαλούν θόρυβο Οι Ανεμογεννήτριες δεν βλάπτουν την υγεία και δεν προκαλούν υπόηχους ή άλλα επιβλαβή φαινόμενα Τα αιολικά πάρκα δεν μειώνουν την αξία της γης, των σπιτιών και των οικοπέδων Η αιολική ενέργεια είναι μια αποδοτική μορφή ενέργειας Η αιολική ενέργεια είναι αξιόπιστη και οδηγεί σε παύση ρυπογόνων σταθμών ορυκτών και πυρηνικών καυσίμων Η αιολική ενέργεια συμβάλλει στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής Η αιολική ενέργεια δημιουργεί πολλές μόνιμες θέσεις εργασίας Τα συμβατικά καύσιμα επιδοτούνται υπερβολικά Το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από αιολικά πάρκα είναι ανταγωνιστικό και δεν επιβαρύνει τον καταναλωτή Οι εναλλακτικές υπάρχουν και είναι τα ρυπογόνα ορυκτά και πυρηνικά καύσιμα
Το φυλλάδιο μπορεί να αναζητηθεί: http://www.eletaen.gr/drupal/sites/default/files/AIOLIKI_ENERGEIA_filladio_2011.pdf
Την Δευτέρα 6 Ιουνίου 2011 στην αίθουσα εκδηλώσεων του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών δόθηκε η τρίγλωσση θεατρική παράσταση «Μην αγγίζεις τη γη μου». Μια όμορφη θεατρική παράσταση για παιδιά που ετοίμασε το Δημοτικό Σχολείο ‘‘Παιδαγωγική’’ με την υποστήριξη της ΕΛΕΤΑΕΝ με θέμα τον Αίολο, τη γη και το περιβάλλον. Την παράσταση προλόγισε, ανάμεσα σε άλλους, ο Γραμματέας του ΔΣ κ. Π.Λαδακάκος.
Έκθεση παιδικής ζωγραφικής και φωτογραφίας 350 περίπου παιδιά από το νηπιαγωγείο και όλες τις τάξεις του δημοτικού, συμμετείχαν φέτος στον ετήσιο διαγωνισμό παιδικής ζωγραφικής με θέμα την αιολική ενέργεια. Επικεφαλής της επιτροπής που επέλεξε τα έργα που βραβεύθηκαν ήταν η ζωγράφος Αλίκη Βενιέρη - Σκουλικίδη και μετείχαν τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου Ρέα Τασίου και Μύριμ Ροντρίγκεζ, και η Λιάνα Χατζηχαραλάμπους. Τα έργα που βραβεύθηκαν φιλοτεχνήθηκαν από τα παιδιά: • Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, Στ’ Δημοτικού • Κων/νος Τουραντζίδη, Στ’ Δημοτικού • Μιχάλης Ντέτσικας, Β’ Δημοτικού • Βασιλική Μπέλλου, Β’ Δημοτικού • Λούζη Σαββίνα- Αντύπα Χριστίνα, Νηπιαγωγείο • Παπαδά Άννα- Ζοζεφίνα, Νηπιαγωγείο
Τα παιδιά παρέλαβαν τα δώρα τους από τον κ. Κίμωνα Στεργιώτη, Δ/ντη Επικοινωνίας της ΔΕΗ Α.Ε. σε μια όμορφη τελετή στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων. Η φωτογραφία που επελέγη ως νικήτρια είναι συλλογική συμμετοχή της εταιρείας RETD με θέμα το Αιολικό Πάρκο της EDF-RETD στη θέση Αετός στο Δήμο Γαλαξιδίου Φωκίδας ισχύος 23 MW. Όλα τα έργα της έκθεσης ζωγραφικής φωτογραφήθηκαν και οι φωτογραφίες του έχουν αναρτηθεί, μαζί με τα βραβευμένα έργα και τις συμμετοχής της έκθεσης φωτογραφίας, στο δικτυακό τόπο της ΕΛΕΤΑΕΝ.
Έκθεση γραμματοσήμων με θέμα την αιολική ενέργεια από όλο τον κόσμο Μια πολύ ιδιαίτερη και πρωτότυπη έκθεση φιλοξένησε η ΕΛΕΤΑΕΝ, κατά την περίοδο των εκδηλώσεων, στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων. Με την ευγενική προσφορά του κ. Γιαννόπουλου, μέλους του ΔΣ της Ελληνικής Μετεωρολογικής Εταιρείας, πραγματοποιήθηκε έκθεση γραμματοσήμων από όλον τον κόσμο με θέμα: «Η αιολική ενέργεια στα γραμματόσημα: Από τους ανεμόμυλους στις σύγχρονες ανεμογεννήτριες». Είναι πράγματι εντυπωσιακό το πόσες πολλές και διαφορετικές χώρες από την Ευρώπη, της Ασία, την Αφρική, την Αμερική και την Ωκεανία έχουν εκδώσει γραμματόσημα με ανεμογεννήτριες. Τα γραμματόσημα μπορεί να προσπελασθούν από το link http://www.eletaen.gr/drupal/media/423 που οδηγεί στο ειδικό τόπο του κ. Γιαννόπουλου.
Και του χρόνου πιο δυνατοί με πιο πολλές ανεμογεννήτριες στα βουνά, τα νησιά, τις θάλασσες και τους αγρούς της πατρίδας μας.
21
20 Της Σοφίας Σιούτη
Η Αιολική Ενέργεια στο Θέατρο Mπορώ να πω ότι έχω μελετήσει τη φύση της ζωής… Και η ζωή ενός ζώου είναι συχνά μιζέρια και σκλαβιά. Αυτή είναι η αλήθεια. Kαι η ζωή ενός φυτού, μμμ… Τα ίδια και χειρότερα... Αλλά μήπως φταίει γι’αυτό η φύση; ΟΧΙ! Χίλιες φορές όχι! Μήπως φταίει γι’αυτό ο Άνθρωπος; ΝΑΙ! Ο Άνθρωπος είναι –δυστυχώς- ο μόνος πραγματικός εχθρός της Φύσης. Αυτά λέει η Κουκουβάγια η Σοφή μεταφέροντας το λόγο του ΤΖΩΡΤΖ ΟΡΓΟΥΕΛ (Η Φάρμα των Ζώων).
Και συνεχίζει: Σήμερα, οι Άνθρωποι μπορούν να μας δουν και να μας ακούσουν χάρη στα τέσσερα δημιουργικά στοιχεία της Φύσης: νερό, χώμα, φωτιά, και άνεμος! […] Το αγρίμι, το δέντρο, ο άνθρωπος- όλοι συμμετέχουμε στην ίδια ανάσα. Ο άνεμος μοιράζεται το πνεύμα του με τη ζωή που στηρίζει (SEATTLE, αρχηγός των Ινδιάνων, Πού είναι ο αετός; Ένας Χαιρετισμός στη Γη). Οι τομείς των Γαλλικών και Αγγλικών Σπουδών των εκπαιδευτηρίων «ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ» με αφορμή την ανακήρυξη του έτους 2010 ως Διεθνές Έτος της Βιοποικιλότητας και του έτους 2011 ως Διεθνές Έτος των Δασών παρουσίασαν, στο Auditorium του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών (I.F.A.), θεατρικόμουσικό δρώμενο με τίτλο:
«Touche pas à ma Terre! Don’t touch my Εarth! Μην αγγίζεις τη Γη μου!».
Η εκδήλωση έγινε με την υποστήριξη της Εταιρίας για την προστασία της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ και της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας ΕΛΕΤΑΕΝ. Την εκδήλωση προλόγισε, μεταξύ άλλων, ο Γενικός Γραμματέας της ΕΛΕΤΑΕΝ, Παναγιώτης Λαδακάκος.
Στο δρώμενο το οποίο έγραψε και σκηνοθέτησε η καθηγήτρια Σοφία Σιούτη χρησιμοποιήθηκαν από τους δωδεκάχρονους μαθητές η γαλλική, η αγγλική και η ελληνική γλώσσα. Οι μαθητές απευθύνθηκαν με σύγχρονους τρόπους έκφρασης (μοντέρνους χορούς, διαδραστική δραματοποίηση) στους συνομηλίκους τους και στους ενήλικους μέσα από παγκοσμίως γνωστά κείμενα (Antoine de Saint-Exupéry, George Orwell, Voltaire, Ελύτης, Παλαμάς, Σικελιανός, Πλούταρχος, κτλ) και τραγούδια (Charles Aznavour, Daniel Lavoie, Yannick Noah, Claude Nougaro, Michael Jackson, Chantal Goya, Δ. Σαββόπουλος, Π. Θαλασσινός, κ.α.) περνώντας μηνύματα αγάπης και αισιοδοξίας. Παράλληλα λειτούργησε έκθεση με εικαστικά έργα σύγχρονης αισθητικής αντίληψης των μαθητών.
Τα Παιδιά Διδάσκουν
Στην αρχή ήταν υποχρέωση. Υποχρέωση σε αγαπητά πρόσωπα που διοργάνωσαν την παράσταση, υποχρέωση σε συνεργάτες που υποστήριξαν την όλη προσπάθεια. Ποια παράσταση; Ποια προσπάθεια; Μα την παράσταση περίπου εξήντα παιδιών με θέμα: ”Μην Αγγίζεις τη Γη μου”, προϊδεασμός του τίτλου βέβαια το περιβάλλον, μια έννοια πολυχρησιμοποιημένη και ίσως παραποιημένη μερικές φορές, ιδιαίτερα αν δεν έχει αντίκρισμα στην καθημερινότητα. Μετά από μία κουραστική μέρα και ενδόμυχο “φόβο” για “πλήξη” μπήκα στην αίθουσα εκδηλώσεων του Γ. Ι. Αθηνών. Με την έναρξη του θεατρικού μέρους της παράστασης η διάθεση άρχισε να αλλάζει… Ο ενθουσιασμός των παιδιών και βασικά ο συσχετισμός του θεατρικού λόγου με το βασίλειο των ζώων που παρίσταναν τα παιδιά, άρχισε να με συνεπαίρνει. Στην αρχή άθελα, ύστερα συνειδητά έγινα μέλος αυτού του ζωικού κόσμου. Τι ήμουν δεν ξέρω, ίσως κάποιο ζώο που ηθελημένα ή μη έλειπε από τη σκηνή. Η αγωνία και το πάθος των ζώων για την προστασία του κόσμου τους, αέρας, νερό, έδαφος ταυτίστηκε με την αγωνία όλων για τη διατήρηση του θαυμάσιου βιοτικού και αβιοτικού περιβάλλοντος του πλανήτη μας. Και το αποκορύφωμα ήρθε! Τα ζώα – παιδιά μέσα από την εγνωσμένη άγνοια τους έθιξαν την ανάγκη διατήρησης του αέρα και του οξυγόνου με την αποφυγή εκπομπής κυρίως CO2. H αναφορά στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και κυρίως στην Αιολική Ενέργεια, ήταν η λυδία λίθος για να παραδοθώ ολοκληρωτικά. Σύμφωνα όλα για τον αγώνα έστησαν στο τέλος ένα πανηγύρι στο οποίο ηθελημένα συμμετείχαμε όλοι.
Μπράβο σε όλους! Την εμπνεύστρια του έργου, το συντονισμό των παιδιών – ζώων και τους υποστηρικτές της όλης προσπάθειας. Αναμφισβήτητα η διδαχή και η αισθαντικότητα που δέχθηκαν τα παιδιά μέσα από το έργο, για να μείνει ανέγγιχτος, όσο αυτό είναι δυνατόν, ο πλανήτης μας, είναι βέβαιο ότι θα τα επηρεάσει και θα διαμορφώσει την συμπεριφορά τους σαν ενήλικες. Οι έννοιες: περιβαλλοντική εκπαίδευση, παραγωγή προϊόντων από ανακυκλωμένο υλικό, Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, θα έχουν γίνει κτήμα τους σε μικρό ή μεγάλο βαθμό και η συμπεριφορά τους θα διέπεται αναμφίβολα από περιβαλλοντική ευαισθησία.
Αναστασία Δελιχατσίου
22
23 Του Στέλιου Ψωμά, Διπλωματούχου Πολιτικού Μηχανικού
Ιούλιος 2011
Αποτίμηση του κοινωνικού οφέλους από την ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών
Η ποσοτικοποίηση του οφέλους Παρακάτω επιχειρούµε µία ποσοτική αποτίµηση ορισµένων από τα οφέλη που συνεπάγεται η υλοποίηση ενός προγράµµατος ανάπτυξης των φωτοβολταϊκών.
Ένα κιλοβάτ φωτοβολταϊκών αποτρέπει κάθε χρόνο την έκλυση κατά µέσο όρο 1,3 τόνων διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Χρειάζονται 2 στρέµµατα δάσους ή περίπου 100 δέντρα για να απορροφήσουν αυτή την ποσότητα CO2. Για να παραχθεί η ίδια ηλεκτρική ενέργεια µε πετρέλαιο, απαιτούνται 2,2 βαρέλια πετρελαίου κάθε χρόνο. Από περιβαλλοντική άποψη, αποφεύγοντας 1.300 κιλά CO2 ετησίως είναι σαν να κάνει ένα µέσο αυτοκίνητο 7.000 χιλιόµετρα λιγότερα κάθε χρόνο.
Η προστιθέμενη αξία των φωτοβολταϊκών Η ηλιακή ενέργεια είναι καθαρή, ανεξάντλητη, ήπια και ανανεώσιµη. Η ηλιακή ακτινοβολία δεν ελέγχεται από κανέναν και αποτελεί ένα ανεξάντλητο εγχώριο ενεργειακό πόρο, που παρέχει ανεξαρτησία, προβλεψιµότητα και ασφάλεια στην ενεργειακή τροφοδοσία. Τα φωτοβολταϊκά, τα οποία µετατρέπουν την ηλιακή ακτινοβολία σε ηλεκτρικό ρεύµα, θεωρούνται τα ιδανικά συστήµατα ενεργειακής µετατροπής καθώς χρησιµοποιούν την πλέον διαθέσιµη πηγή ενέργειας στον πλανήτη, και παράγουν ηλεκτρισµό, που αποτελεί την πιο χρήσιµη µορφή ενέργειας. Η αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας µε τη χρήση φωτοβολταϊκών παρουσιάζει τα εξής πλεονεκτήµατα:
• µηδενική ρύπανση • αθόρυβη λειτουργία • αξιοπιστία και µεγάλη διάρκεια ζωής (που ξεπερνά τα 30 χρόνια)
• απεξάρτηση από τα ρυπογόνα ορυκτά καύσιµα • δυνατότητα επέκτασης ανάλογα µε τις ανάγκες • ελάχιστη συντήρηση Τα περιβαλλοντικά πλεονεκτήµατα των φωτοβολταϊκών είναι αδιαµφισβήτητα. Κάθε κιλοβατώρα που παράγεται από φωτοβολταϊκά, και άρα όχι από συµβατικά καύσιµα, συνεπάγεται την αποφυγή έκλυσης ενός περίπου κιλού διοξειδίου του άνθρακα στην ατµόσφαιρα (µε βάση το σηµερινό ενεργειακό µείγµα στην Ελλάδα και τις µέσες απώλειες του δικτύου).
Επιπλέον, η υποκατάσταση ρυπογόνων καυσίµων από φωτοβολταϊκά συνεπάγεται λιγότερες εκποµπές άλλων επικίνδυνων ρύπων (όπως τα αιωρούµενα µικροσωµατίδια, τα οξείδια του αζώτου, οι ενώσεις του θείου, κ.λπ). Οι εκποµπές διοξειδίου του άνθρακα πυροδοτούν το φαινόµενο του θερµοκηπίου και αλλάζουν το κλίµα της Γης, ενώ η ατµοσφαιρική ρύπανση έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία και το περιβάλλον. Η βαθµιαία αύξηση των µικρών ηλεκτροπαραγωγών µπορεί να καλύψει αποτελεσµατικά τη διαρκή αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία σε διαφορετική περίπτωση θα έπρεπε να καλυφθεί µε µεγάλες επενδύσεις για σταθµούς ηλεκτροπαραγωγής. Η παραγωγή ηλεκτρισµού από µικρούς παραγωγούς µπορεί να περιορίσει επίσης την ανάγκη επενδύσεων σε νέες γραµµές µεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Οι διάφοροι παραγωγοί “πράσινης” ηλεκτρικής ενέργειας αποτελούν ιδανική λύση για τη µελλοντική παροχή ηλεκτρικής ενέργειας στις περιπτώσεις όπου αµφισβητείται η ασφάλεια της παροχής. Η τοπική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας δεν δοκιµάζεται από δαπανηρές ενεργειακές απώλειες που αντιµετωπίζει το ηλεκτρικό δίκτυο, απώλειες, οι οποίες στην Ελλάδα αγγίζουν το 10%. Από την άλλη, η µέγιστη παραγωγή ηλιακού ηλεκτρισµού συµπίπτει χρονικά µε τις ηµερήσιες αιχµές της ζήτησης [ιδίως τους καλοκαιρινούς μήνες] βοηθώντας έτσι στην εξοµάλυνση των αιχµών φορτίου, στην αποφυγή black-out και στη µείωση του συνολικού κόστους της ηλεκτροπαραγωγής, δεδοµένου ότι η κάλυψη αυτών των αιχµών είναι ιδιαίτερα δαπανηρή. Tα φωτοβολταϊκά µπορούν να συµβάλλουν σηµαντικά στην αντιµετώπιση των αιχµών ζήτησης και στην αποτροπή black-out. Κάτι τέτοιο ενισχύεται και από πρόσφατες µελέτες στις ΗΠΑ και την Αυστραλία, όπου αποδείχτηκε ότι η διάσπαρτη εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστηµάτων θα βοηθούσε στην αποτροπή των µεγάλων black-out, όπως αυτό που ταλαιπώρησε τη βόρεια Αµερική τον Αύγουστο του 2003 [1-7]. Επιπρόσθετα, η διαθεσιµότητα των φωτοβολταϊκών είναι υψηλή και συνεπώς αποτελούν αξιόπιστα ενεργειακά συστήµατα. Σε 80 δισ. δολάρια ετησίως εκτιµάται το κόστος από τις διακοπές ρεύµατος στις ΗΠΑ, σύµφωνα µε πρόσφατη µελέτη του Law
rence Berkeley National Laboratory [8]. Ένα ποσοστό 2% αυτού του ποσού αφορά τον οικιακό τοµέα, ενώ το υπόλοιπο τη βιοµηχανία και τις υπηρεσίες. Η αποκεντρωµένη παραγωγή και η διάδοση των φωτοβολταϊκών θα µπορούσε να αποτρέψει πολλές από τις σηµερινές διακοπές και να συµβάλλει στην ευστάθεια των δικτύων και την εξοικονόµηση δισεκατοµµυρίων δολαρίων. Κάτι τέτοιο φυσικά ισχύει και για την Ελλάδα και ιδίως για τα αδύναµα νησιωτικά δίκτυα.
Η αποτίµηση αυτή συνυπολογίζει τα εξής διακριτά µεγέθη:
1 Κόστος αποφυγής επιπλέον υποδοµών για παραγωγή, µεταφορά, διανοµή
2 Εξωτερικό κοινωνικό κόστος (που περιλαµβάνει και το κόστος αγοράς δικαιωµάτων εκποµπών)
3 Δηµόσια έσοδα από φόρους που σχετίζονται µε την ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών
Πραγµατική και θεωρητική διαθεσιµότητα φωτοβολταϊκών στη Β. Αµερική (ένα χρόνο µετά το black-out του 2003
Η ανάλυση που ακολουθεί έγινε µε βάση το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τις ΑΠΕ που παρουσιάστηκε από το ΥΠΕΚΑ το καλοκαίρι του 2010 και περιγράφει την αναµενόµενη διείσδυση ανά τεχνολογία για την περίοδο ως το 2020. Για τα φωτοβολταϊκά, το Σχέδιο αυτό προβλέπει την εγκατάσταση 2.200 MW ως το 2020. Το Σχέδιο αυτό αναπροσαρµόστηκε µε βάση και την υπουργική απόφαση που ακολούθησε και η οποία τροποποιεί την κατανοµή στο χρόνο, θέτοντας ένα ενδιάµεσο στόχο για τα φωτοβολταϊκά ίσο µε 1.500 MW ως το 2015.
1 Κόστος αποφυγής επιπλέον υποδοµών για παραγωγή, µεταφορά, διανοµή
Προσοµοίωση της εξοµάλυνσης των αιχµών του δικτύου µέσω φωτοβολταϊκών στην Καλιφόρνια
Μελέτες σε περιοχές µε αντίστοιχες κλιµατικές συνθήκες µε την Ελλάδα (π.χ. Καλιφόρνια) έδειξαν ότι κάθε MW φωτοβολταϊκών υποκαθιστά έως και 0,8 MW συµβατικών µονάδων ηλεκτροπαραγωγής τις καλοκαιρινές ώρες αιχµής.
24
25
O µέσος συντελεστής εγγυηµένης ισχύος (capacity credit) των φωτοβολταϊκών σε ετήσια βάση είναι, για την περιοχή αυτή, 64% και ανέρχεται σε 80% τις καλοκαιρινές ώρες αιχµής[5,7]. Η ηλιοφάνεια όµως δεν είναι ο µόνος παράγοντας που επηρεάζει το συντελεστή εγγυηµένης ισχύος. Ιδιαίτερα καθοριστικός παράγοντας είναι και η σχέση του καλοκαιρινού προς το χειµερινό φορτίο ενός ηλεκτρικού συστήµατος. Όταν η σχέση αυτή είναι σχετικά υψηλή, τότε ο µέσος συντελεστής εγγυηµένης ισχύος είναι επίσης υψηλός[9]. Για την Ελλάδα, η σχέση αυτή για τις ώρες έγχυσης των φωτοβολταϊκών είναι περίπου 1,20 ενώ για κάποιες μεσημεριανές ώρες φτάνει και το 1,25. Σημειωτέον ότι η σχέση αυτή μεγαλώνει συν τω χρόνω καθώς προστίθενται ολοένα και περισσότερα κλιματιστικά.
Δεδοµένα για Νεβάδα, ΗΠΑ [10]
το κόστος παραγωγής ανέρχεται σε 185,9 €/MWh (εκ των οποίων 8,56 €/MWh οι αποσβέσεις). Οι αποσβέσεις είναι σηµαντικά υψηλότερες για νέες επιπλέον µονάδες, οι οποίες θα χρειαστούν αν δεν εγκατασταθούν φωτοβολταϊκά. Για τις νέες αυτές πετρελαϊκές µονάδες υποθέτουµε αρχικό κόστος επένδυσης ίσο µε 1,35 εκατ. €/MW (µε επιτόκιο 7,4% και απόσβεση σε µια εικοσιπενταετία). Θεωρώντας συνολική ισοδύναµη ισχύ των πετρελαϊκών σταθµών τα 128 MW (που αντιστοιχεί σε µέσο συντελεστή εγγυηµένης ισχύος των φωτοβολταϊκών 64%) και υποκαθιστούµενη ενέργεια 280 GWh/έτος, οι αποσβέσεις αντιστοιχούν σε 54,86 €/MWh. Το συνολικό κόστος παραγωγής τυχόν νέων πετρελαϊκών µονάδων για τα µη διασυνδεδεµένα νησιά ανέρχεται συνεπώς σε 232,2 €/ MWh.
Εκτίµηση συντελεστή εγγυηµένης ισχύος για 2% διείσδυση φωτοβολταϊκών [9]
Με βάση τα παραπάνω, η εγκατάσταση, για παράδειγµα, 2.200 MW φωτοβολταϊκών καθιστά µη αναγκαία τουλάχιστον 1.400 MW συµβατικών ρυπογόνων µονάδων ηλεκτροπαραγωγής κυρίως τις ώρες της µεσηµεριανής και καλοκαιρινής αιχµής. Τέτοιες µονάδες είναι θεωρητικά (και για την περίπτωση του ηπειρωτικού δικτύου) αεριοστροβιλικές µονάδες ανοιχτού κύκλου µε φυσικό αέριο (OCGT), µονάδες συνδυασµένου κύκλου µε φυσικό αέριο ή και λιγνιτικές-ανθρακικές µονάδες, ενώ στα µη διασυνδεδεµένα νησιά το φορτίο αυτό καλούνται να καλύψουν οι πετρελαϊκοί σταθµοί ηλεκτροπαραγωγής. Η καταλληλότερη και φθηνότερη από άποψη κεφαλαιουχικού κόστους επιλογή είναι οι µονάδες ανοιχτού κύκλου µε καύσιµο φυσικό αέριο, είναι όµως και αυτή που παρέχει τελικά την ακριβότερη ενέργεια δεδοµένου ότι οι µονάδες αυτές λειτουργούν λίγες ώρες ετησίως µε χαµηλό βαθµό απόδοσης. Η εκτίµηση του κόστους της συµβατικά παραγόµενης ενέργειας έγινε, για µεν το ηπειρωτικό δίκτυο, µε βάση την Οριακή Τιµή Συστήµατος (ΟΤΣ), για δε τα µη διασυνδεδεµένα νησιά µε βάση το ανηγµένο κόστος της ΔΕΗ στα νησιά αυτά. Από τα 2.200 MW φωτοβολταϊκών που προβλέπει το Εθνικό Σχέδιο Δράσης ως το 2020, θεωρούµε ότι τα 2.000 MW θα είναι εν τέλει διασυνδεδεµένα στο Σύστηµα και 200 MW σε αυτόνοµα νησιωτικά δίκτυα. Εξετάστηκαν δύο σενάρια για την εξέλιξη της ΟΤΣ ως το 2020. Ένα σενάριο χαµηλής ΟΤΣ και ένα υψηλότερης. Ο παρακάτω πίνακας δίνει τις εκτιµήσεις για την εξέλιξη της ΟΤΣ την επόµενη δεκαετία.
Στα Μη Διασυνδεδεµένα Νησιά, σύµφωνα µε τη λογιστικά διαχωρισµένη κατάσταση αποτελεσµάτων της ΔΕΗ για το 2008 [11],
Ο παρακάτω πίνακας δίνει το κόστος της συµβατικά παραγόµενης ενέργειας που υποκαθίσταται από τα φωτοβολταϊκά για τα δύο σενάρια που προαναφέραµε.
Στο κόστος αυτό θα πρέπει να προσθέσουµε και το κόστος των Αποδεικτικών Διαθεσιµότητας Ισχύος (ΑΔΙ) µε το οποίο αποζηµιώνονται οι αιχµιακές µονάδες µε φυσικό αέριο ακόµη κι όταν δεν λειτουργούν. Το κόστος αυτό ήταν 35.000 €/MW, αυξήθηκε όµως το 2010 στα 45.000 €/MW.
θµιση υπαρχόντων δικτύων χαµηλής και µέσης τάσης για να µπορέσουν να εξυπηρετήσουν τα διάσπαρτα φωτοβολταϊκά, ανέρχεται σε λιγότερο από 20.000 €/MW (για εξυπηρέτηση 1.100 MW φωτοβολταϊκών στη Βαυαρία) [13]. Υπάρχει λοιπόν µία διαφορά 750.000 €/MW. Με ανάκτηση του ποσού αυτού σε 35 έτη και µε επιτόκιο 7,4%, έχουµε ετήσιο κόστος αναβάθµισης ίσο µε 60.470 €/MW.
λταϊκών αλλά και επενδύσεων σε φωτοβολταϊκούς σταθµούς ηλεκτροπαραγωγής). Τα οφέλη αυτά περιγράφονται αναλυτικά στον παρακάτω πίνακα και αφορούν στα φορολογικά έσοδα από τα φωτοβολταϊκά µείον τα διαφυγόντα έσοδα από την υποκατάσταση της συµβατικής ενέργειας. Στην αποτίμηση αυτή δεν συνυπολογίζονται η ασφάλεια του εφοδιασμού που παρέχουν τα φωτοβολταϊκά, καθώς και τα ευρύτερα αναπτυξιακά οφέλη.
2 Αποτίµηση εξωτερικού κόστους Για την αποτίµηση του εξωτερικού κόστους από την ηλεκτροπαραγωγή µε ρυπογόνες µονάδες, χρησιµοποιήσαµε την προτεινόµενη από το Γερµανικό Υπουργείο Περιβάλλοντος µεθοδολογία, η [14-15] οποία εν πολλοίς στηρίζεται στο ευρωπαϊκό πρόγραµµα Externe . Με βάση τη µεθοδολογία αυτή, προτείνεται η χρήση µίας τυπικής τιµής 70 €/tn CO2, ενώ για την ανάλυση ευαισθησίας προτείνεται ένα εύρος 20-280 €/tn CO2. Δεδοµένου ότι η τρέχουσα χρηµατιστηριακή τιµή κυµαίνεται περί τα 15 €/tn CO2, στο σενάριο χαµηλού εξωτερικού κόστους χρησιµοποιήσαµε την τιµή αυτή ως και το 2012 και στη συνέχεια θεωρήσαµε 20 €/tn CO2. Στο βασικό σενάριο χρησιµοποιήσαµε 70 €/tn CO2 (η τιµή αυτή δεν είναι η χρηµατιστηριακή αλλά αυτή που θεωρείται πιο κοντά στα πραγµατικά εξωτερικά κόστη της ρύπανσης) και στο δυσοίωνο για το κλίµα σενάριο την τιµή 280 €/tn CO2. Η αποτίµηση του συνολικού εξωτερικού κόστους (πέραν δηλαδή των επιπτώσεων στο κλίµα και συνυπολογίζοντας και τις επιπτώσεις στη δηµόσια υγεία) έγινε µε τη χρήση του ειδικού λογισµικού MethodEx που δηµιουργήθηκε για λογαριασµό της Ευρωπαϊκής Ένωσης [16]. Με βάση τα παραπάνω, το συνολικό εξωτερικό κόστος υπολογίζεται σε:
• • • •
27,2 €/MWh για 15 €/tn CO2 31,8 €/MWh για 20 €/tn CO2 77,4 €/MWh για 70 €/tn CO2 268,9 €/MWh για 280 €/tn CO2
Ήδη από την ψήφιση του πρώτου νόμου για τα φωτοβολταϊκά το 2006, έχουν δημιουργηθεί εκατοντάδες νέες επιχειρήσεις εµπορίας και εγκατάστασης φωτοβολταϊκών, ενώ λειτουργούν πέντε µονάδες παραγωγής φωτοβολταϊκών και πολλές ακόµη επικουρικού εξοπλισµού. Για τις µονάδες αυτές έχουν επενδυθεί περί το 0,5 δισ. €.
Οι εξελίξεις αυτές συνεπάγονται, µεταξύ άλλων, πολλές χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας και µάλιστα σε ένα τοµέα αιχµής. Το παρακάτω διάγραµµα δείχνει τις εκτιµήσεις µας για τις θέσεις εργασίας στον κλάδο των φωτοβολταϊκών στην Ελλάδα, την περίοδο 2009-2020.
Ο παρακάτω πίνακας δίνει την αποτίµηση του εξωτερικού κόστους για τα τρία σενάρια που εξετάζουµε. Ένα από τα παράπλευρα οφέλη από την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών είναι η µείωση των απωλειών ηλεκτρικής ενέργειας και ισχύος, καθώς και η χρονική µετάθεση για το µέλλον επενδύσεων αναβάθµισης του εξοπλισµού των δικτύων διανοµής, λόγω της συµβολής τους στη µείωση του διακινούµενου φορτίου. Για να µπορέσουν οι καταναλωτές να εξυπηρετηθούν κατά τις κρίσιµες ώρες αιχµής χωρίς τον κίνδυνο black-out, απαιτούνται επιπλέον ενισχύσεις των δικτύων µεταφοράς και διανοµής (σε γραµµές µεταφοράς και καλώδια, σε µετασχηµατιστές, σε πυκνωτές αντιστάθµισης και σε διατάξεις προστασίας, τηλεµετρήσεων και τηλεχειρισµών, κ.λπ). Η εµπειρία την περίοδο των Ολυµπιακών Αγώνων στην Αθήνα έδειξε ότι µια µείζων αναβάθµιση του δικτύου διανοµής έχει κόστος περί τις 770.000 €/MW [12]. Αντιθέτως, η εµπειρία της Γερµανίας έδειξε ότι η απλή αναβά-
Το κόστος για την ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών 3 Δηµόσια έσοδα από φόρους που αφορούν την ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών Το Δηµόσιο ωφελείται από τη φορολόγηση των προϊόντων και υπηρεσιών που αφορούν την ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών (φορολόγηση παραγωγής, εµπορίας, εγκατάστασης φωτοβο-
Στον αντίποδα των παραπάνω ωφελειών, οι καταναλωτές καλούνται να πληρώσουν ένα αντίτιµο για την ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών, επιδοτώντας την παραγόµενη ηλιακή ενέργεια µέσω του µηχανισµού του feed-in-tariff. Με βάση τις προβλεπόµενες από το Ν.3851/2010 τιµές πώλησης της παραγόµενης από φωτοβολταϊκά ηλεκτρικής ενέργειας, το κόστος για την ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών που προβλέ-
26
27 Randers, 30 Ιουνίου 2011
Ανακοίνωση του Ομίλου Vestas Wind Systems A/S
Η EDF Energies Nouvelles θα αγοράσει τουλάχιστον το 50% και 30% όλων των μελλοντικών χερσαίων αιολικών της εγκαταστάσεων στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ αντίστοιχα από τη Vestas, με παράδοση από το 2012 έως το 2014.
πει το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τις ΑΠΕ είναι το εξής:
Θετικό ισοζύγιο για τα φωτοβολταϊκά Συνυπολογίζοντας όλα τα παραπάνω βλέπουµε ότι, σε κάθε περίπτωση, το ισοζύγιο είναι θετικό για τα φωτοβολταϊκά. Στα τρία σενάρια που εξετάσαµε (σενάριο min = χαµηλές τιµές ΟΤΣ & CO2, σενάριο basic = χαµηλή ΟΤΣ και µέτρια τιµή CO2 και σενάριο max = υψηλές τιµές ΟΤΣ & CO2), το ισοζύγιο είναι +149 εκατ. €, +954 εκατ. € και +4.573 εκατ. € αντίστοιχα υπέρ της ανάπτυξης των φωτοβολταϊκών.
Δεδοµένου ότι τα οφέλη για την περίοδο 2009-2020 αποτιµώνται σε 5,5 δισ. €, 6,1 δισ. € και 9,2 δισ. € για τα τρία σενάρια αντίστοιχα και τα κόστη σε 5,3 δισ. €, ο κοινωνικός εσωτερικός βαθµός απόδοσης (Social Return on Investment –SROI) για τα φωτοβολταϊκά είναι 1,15 για το βασικό σενάριο (και αντιστοίχως 1,03 για το πρώτο σενάριο και 1,85 για το τρίτο). Με άλλα λόγια, για κάθε ευρώ που επενδύουµε στα φωτοβολταϊκά, η κοινωνία παίρνει πίσω τουλάχιστον 1,15 ευρώ (έχοντας οφέλη από αποφυγή δηµιουργίας νέων συµβατικών υποδοµών, από αποφυγή κόστους ρύπανσης, από δηµιουργία νέων θέσεων εργασίας, κ.λπ). Όσο περισσότερα λοιπόν επενδύουµε στα φωτοβολταϊκά, τόσο καλύτερα για την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας.
ΑΝΑΦΟΡΕΣ [1]: Perez R. et al (2004). Availability of dispersed photovoltaic resource during the August 14th 2003 Northeast power outage. Proc. American Solar Energy Society -ASES, http://www.asrc.cestm.albany.edu/perez/2003-2004/outage.pdf [2]: Perez R. et al (1997). Photovoltaics as a long-term solution to power outages. Case study: the great 1996 WSCC power outage. Proc. American Solar Energy Society -ASES, http://www.asrc.cestm.albany.edu/perez/LongTerm_save.html [3]: Watt et al (2004). The value of PV in summer peaks. Paper for EUPVSEC’04 European PV Solar Conference, Paris, June 2004, http://www.ceem.unsw.edu.au/ceem_docs/value_of_PV_in_summer_peaks.pdf
Βάσει της συμφωνίας, η EDF Energies Nouvelles, πρωτοπόρος στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, δεσμεύτηκε να αγοράσει από τη Vestas ανεμογεννήτριες, οι οποίες θα αντιστοιχούν τουλάχιστον με το 50% όλων των μελλοντικών της χερσαίων αιολικών εγκαταστάσεων στην Ευρώπη και τουλάχιστον με το 30% όλων των μελλοντικών της χερσαίων αιολικών εγκαταστάσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες, με την παράδοσή τους να ξεκινά από το 2012 και να ολοκληρώνεται ως το 2014. Επίσης, στα πλαίσια αυτής της συμφωνίας, η Vestas καταλήγει σε οριστικές παραγγελίες συνολικής ισχύος 180 MW. Η δεσμευτική συμφωνία που έχει την μορφή «κατανομής χαρτοφυλακίου» για τα έτη 2012 - 2014 συνάπτεται με την EDF Energies Nouvelles (EDF EN), τις θυγατρικές της εταιρίες στην Ευρώπη και την enXco, τη θυγατρική του ομίλου στις ΗΠΑ. Ο Όμιλος EDF EN είναι ένας από τους μεγαλύτερους παίκτες στον τομέα παραγωγής αιολικής ενέργειας και ΑΠΕ παγκοσμίως. Στη σύμβαση, επίσης, συμπεριλαμβάνεται σύστημα Vestas Online® Business SCADA και προβλέπεται η δυνατότητα σχεδιασμού διαφόρων σχημάτων συμβολαίων λειτουργίας και συντήρησης για τις διάφορες χώρες, σε στενή συνεργασία με την EDF EN. Μέσω αυτής της συμφωνίας – πλαίσιο, η EDF EN θα αναπτύξει, σε συνεργασία με τη Vestas, έτι περαιτέρω τις επιχειρηματικές της δραστηριότητες σε χώρες όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, ενώ θα ξεκινήσει νέες δραστηριότητες, πάντα μαζί με τη Vestas, στις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία και την Πολωνία, καθώς και σε διάφορες άλλες αναπτυσσόμενες αγορές. Η EDF EN επέλεξε τη Vestas λόγω της εκτεταμένης εμπειρίας της στη χωροθέτηση, την εγκατάσταση, την τεχνική υποστήριξη και τη συντήρηση των αιολικών πάρκων σε όλες τις αγορές του κόσμου, όπου δραστηριοποιείται η EDF EN, καθώς και χάρη στην ευρεία γκάμα των προϊόντων της Vestas, η οποία ξεκινά από την ανεμογεννήτρια V52-850 kW και φθάνει έως το πλέον πρόσφατο μοντέλο του ομίλου, την ανεμογεννήτρια V112-3.0 MW.
[4]: Watt et al (2003). Using PV to meet peak summer electricity loads. In Proc. ANZSES’2003, Melbourne, November, 2003, http://www.ceem.unsw.edu.au/ceem_docs/value_of_PV_in_summer_peaks.pdf [5]: Herig C. (2001). Using photovoltaics to preserve California’s electricity capacity reserves, http://www.nrel.gov/docs/fy01osti/31179.pdf [6]: Herig C. (1996). Photovoltaics can add capacity to the utility grid, http://www.nrel.gov/ncpv/documents/pv_util.html [7]: Ball G, Smith K. (2001). The Role of Photovoltaics (PV) in Preserving California’s Electricity Capacity Reserves. PowerLight Corporation. [8]: Hamachi LaCommare, K., J. Eto. (2004). Understanding the Cost of Power Interruptions to U.S. Electricity Consumers, http://certs.lbl.gov/pdf/55718.pdf [9]: Perez R, Seals R, Herig C. (1996). Photovoltaics can add capacity to the utility grid. DEO/GO-10096-262, DE6000544, Sep. 1996. [10]: Hof T, Perez R, Ross JR, Taylor M. (2008). Photovoltaic Capacity Valuation Methods. SERA Report 02-08, May 2008, http://certs.lbl.gov/pdf/55718.pdf [11]: ΔΕΗ (2009). Ετήσιο Δελτίο Εταιρικής Χρήσης 2008. Ιούνιος 2009. [12]: Λεκατσάς Ε. (2004). Το πρόβληµα της θερινής αιχµής: αίτια και µέτρα αντιµετώπισής του. ΙΕΝΕ, Κείµενα Εργασίας Νο 2. [13]: Rutschmann I. (2008). Room for 30 GW – A new study argues that solar electricity can grow to nearly 5 percent of Germany’s energy supply, PHOTON International 2/2008, pp. 30-37. [14]: UBA (2008). Economic valuation of environmental damage. Methodological convention for estimates of environmental externalities. Umweltbundesamt für Mensch und Umwelt. May 2008. [15]: UBA (2007). Awareness of external costs – Helps to improve environmental Protection. The Methodological Convention for Estimates of Environmental Externalities: The Energy and Transport Sectors as Examples. Umweltbundesamt für Mensch und Umwelt. April 2007. [16]: MethodEx Project (2007). European electricity externalities, www.methodex.org
Επίσης στα πλαίσια αυτής της συμφωνίας, η Vestas υπέγραψε σήμερα μιαν οριστική παραγγελία συνολικής ισχύος 80 MW για την Ευρώπη. Επιπλέον, μπορούμε πλέον να αποκαλύψουμε ότι τα 100 MW για ευρωπαϊκά έργα που αναφέρονται στην ανακοίνωση του Ομίλου Vestas No. 42/2010 της 8ης Νοεμβρίου 2010, έχουν επίσης συμπεριληφθεί σε αυτήν τη συμφωνία πλαίσιο ανεβάζοντας το ύψος της συνολικής ισχύος στα 180 MW. Κατόπιν σχετικού αιτήματος εκ μέρους του πελάτη μας, δεν μπορούμε να επεκταθούμε σε περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τα εν λόγω έργα.
Ο Ditlev Engel, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου Vestas Wind Systems A/S, σχολίασε σχετικά:
“Πρόκειται για ένα σημαντικό κεφάλαιο στην ιστορία της Vestas και της αιολικής ενέργειας, καθώς έχουμε έναν από τους σημαντικότερους παίκτες παγκοσμίως, όπως την EDF EN, να υπογράφει μια σύμβαση αυτού του μεγέθους αποδεικνύοντας ότι η επικρατούσα τάση των ημερών μας είναι η αιολική ενέργεια. Η αναμενόμενη συνολική ισχύς των έργων στα πλαίσια αυτής της συμφωνίας που έχει την μορφή «κατανομής χαρτοφυλακίου» για τη Vestas ενδέχεται να φθάσει ή και να ξεπεράσει ακόμη τα 2.000 MW. Η συμφωνία - πλαίσιο είναι το αποτέλεσμα της στενής συνεργασίας και της οικοδόμησης μιας δυνατής σχέσης ανάμεσα στην EDF EN και τη Vestas. Θα ήθελα να ευχαριστήσω την EDF EN, η οποία με αυτόν τον τρόπο αποδεικνύει την εμπιστοσύνη της στις τεχνολογίες, τους υπαλλήλους και τις ικανότητές μας, όπως επίσης, θα ήθελα να ευχαριστήσω τους συναδέλφους για τη σκληρή δουλειά και την αφοσίωσή τους στην επίτευξη αυτού του στόχου”. Ο David Corchia, Διευθύνων Σύμβουλος της EDF Energies Nouvelles, δήλωσε τα εξής: “Αυτή η συμφωνία είναι το αποτέλεσμα μιας ενδελεχούς διαδικασίας διαβουλεύσεων και διαπραγματεύσεων με πολλούς διαφορετικούς κατασκευαστές. Η ανταγωνιστικότητα των προϊόντων της Vestas, η ευρεία γκάμα τους και οι υψηλής ποιότητας υπηρεσίες της έκαναν τη διαφορά”. Ο κ. Corchia κατέληξε λέγοντας ότι: “Χαίρομαι ιδιαίτερα καθώς αυτή η συνεργασία θα ενδυναμώσει τη σχέση εμπιστοσύνης που έχει οικοδομηθεί τα τελευταία σχεδόν 10 χρόνια ανάμεσα στους δύο ομίλους. Επιπλέον, δίνει και στους δυο μας την ορατότητα που χρειαζόμαστε στην περαιτέρω ανάπτυξή μας. Χωρίς καμιά αμφιβολία, πρόκειται για μια μεγάλη και πολύ σημαντική συμφωνία, η οποία θα μας δώσει τη δυνατότητα να παράσχουμε ανταγωνιστικές λύσεις στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας”. Στοιχεία επικοινωνίας
Vestas Hellas Wind Technology S.A. Vestas-hellas@vestasmail.com www.vestas.com
28
29
Του Βασίλη Μπακόλα, Διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ
ΥΒΡΙΔΙΚΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟ ΕΡΓΟ ΙΚΑΡΙΑΣ: ΕΝΑ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΕ ΕΞΕΛΙΞΗ Σε μια εποχή που γίνεται λόγος για ‘‘ανάπτυξη’’, ‘‘καινοτόμες, πρωτοποριακές ιδέες που θα βγάλουν ξανά την Ελλάδα στο προσκήνιο’’, σε ένα μικρό νησί του Αιγαίου τα τελευταία χρόνια υλοποιείται ένα φιλόδοξο πιλοτικό πρόγραμμα, η επιτυχής ολοκλήρωση και λειτουργία του οποίου μπορεί να αποτελέσει τον οδηγό για την επίτευξη -εφόσον υπάρξει εφαρμογή της εν λόγω τεχνολογίας σε ευρεία κλίμακα-, της ενεργειακής αυτονομίας μη διασυνδεδεμένων στο ηλεκτρικό Σύστημα νησιών και νησιωτικών συμπλεγμάτων με χρήση αποκλειστικά Ανανεωσίμων πηγών Ενέργειας. Για το σκοπό αυτό επιλέχθηκε η Ικαρία, η οποία συνδυάζει ικανοποιητικό υδάτινο και αιολικό δυναμικό που είναι απαραίτητα για τη λειτουργία του Έργου. Το Υβριδικό Ενεργειακό Έργο Ικαρίας θα απαρτίζεται από δύο Μικρούς Υδροηλεκτρικούς Σταθμούς (ΜΥΗΣ), δυο Δεξαμενές χωρητικότητας 80.000 m3 έκαστη, ένα Αιολικό Πάρκο και ένα Αντλιοστάσιο. Ο ΜΥΗΣ Προεσπέρας, ισχύος 1,05 MW, θα παράγει ενέργεια από την πτώση της περίσσειας του νερού που υπερχειλίζει από το υπάρχον φράγμα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στη θέση Πέζι. Το νερό θα συλλέγεται στην Άνω Δεξαμενή μετά την έξοδό του από τον εν λόγω ΜΥΗΣ και από εκεί, μέσω χαλύβδινου αγωγού προσαγωγής, θα τροφοδοτεί προς παραγωγή ενέργειας τον ΜΥΗΣ Κάτω Προεσπέρας, ισχύος 3,10 MW και ακολούθως θα καταλήγει κατά την έξοδό του στην Κάτω Δεξαμενή. Από την Κάτω Δεξαμενή το νερό θα μεταφέρεται, με άντληση, εκ νέου στην Άνω Δεξαμενή, μέσω του καταθλιπτικού αγωγού και με τη χρήση των αντλιών Αντλιοστασίου στην Κάτω Προεσπέρα. Από την Άνω Δεξαμενή το νερό οδηγούμενο μέσω του αγωγού προσαγωγής θα χρησιμοποιείται ξανά για την παραγωγή ενέργειας από τον ΜΥΗΣ Κάτω Προεσπέρας, κινούμενο διαγράφοντας διαδοχικούς κύκλους μεταξύ της Άνω και της Κάτω Δεξαμενής. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό γνώρισμα του Αντλιοστασίου του συγκεκριμένου Έργου είναι ότι για τη λειτουργία του θα αξιοποιεί την ενέργεια που θα παράγουν οι ανεμογεννήτριες του νέου Αιολικού Πάρκου στη Στραβοκουντούρα (συνολικής ισχύος 2,7 MW). Είναι ακριβώς η ως άνω περιγραφόμενη ενεργειακή τροφοδότηση του Αντλιοστασίου που εμπεριέχει το όλο νόημα της ‘‘αποθήκευσης ενέργειας’’. Η αιολική ενέργεια του ΑΠ του Υβριδικού με τον τρόπο αυτό δεν απορροφάται από το Έργο, αλλά ‘‘αποθηκευόμενη’’ στο νερό που μεταφέρεται από την Κάτω στην Άνω Δεξαμενή, τελικά θα αποδοθεί στο Δίκτυο του νησιού, μέσω του ΜΥΗΕ Κάτω Προεσπέρας, αυτή τη φορά ως ενέργεια υδροηλεκτρική. Ο λόγος για τον οποίον επιλέχθηκε η μετατροπή με αυτόν τον τρόπο από τη μια μορφή ενέργειας σε μια άλλη έχει να κάνει με την αξιοποίηση του Αιολικού δυναμικού με τέτοιον τρόπο που να εξασφαλίζει = εγγυάται, την παροχή ισχύος, άρα ενέργειας, στο Σύστημα όταν και όποτε απαιτηθεί. Με αυτόν τον τρόπο λειτουργίας, το Υβριδικό Έργο θα παράγει συνολική καθαρή ενέργεια της τάξεως των 9,8 GWh/έτος, καλύπτοντας μεγάλο μέρος των ενεργειακών αναγκών της νήσου Ικαρίας για όλο το έτος, κυρίως στους χειμερινούς μήνες. Εκτός από τους δύο ΜΥΗΣ και το Α/Π, θα κατασκευαστεί νέος Υ/Σ στο Κέντρο Ελέγχου και Κατανομής Φορτίου στον Άγιο Κήρυκο, στο άλλο άκρο του νησιού, στον οποίο θα συνδέεται το Υβριδικό με νέα ανεξάρτητη διπλή γραμμή μεταφοράς 20 KV και παράλληλο δίκτυο οπτικών ινών. Το ως άνω Κέντρο Ελέγχου θα καθορίζει, μέσω του κατάλληλου λογισμικού που θα σχεδιαστεί ειδικά για το συγκεκριμένο Έργο, τον αποδοτικότερο και αυτόματο έλεγχο του συνόλου του ενεργειακού ισοζυγίου της Ικαρίας, δηλαδή θα ρυθμίζει τη διανομή της ενέργειας που θα παράγεται από το Υβριδικό Ενε-
ργειακό Έργο της Ικαρίας, τον υφιστάμενο τοπικό Θερμικό Σταθμό και υπάρχοντα ή υπό κατασκευή Έργα ΑΠΕ. Τα οφέλη για την τοπική κοινωνία από την κατασκευή και λειτουργία του Έργου θα είναι πολλαπλά: Θέσεις εργασίας, μείωση των ρύπων από τον περιορισμό της λειτουργίας του τοπικού Θερμικού Σταθμού, ενεργειακή επάρκεια του νησιού καθ’ όλο το χρόνο, βελτίωση των τοπικών υποδομών (οδικό δίκτυο και δίκτυο ηλεκτροδότησης), προβολή της νήσου διεθνώς, καθώς η Ικαρία θα καταστεί πόλος έλξης επιστημονικού τουρισμού. Δυο χρόνια μετά την έναρξη των εκσκαφών της Άνω Δεξαμενής στην Προεσπέρα τον Μάιο του 2009, με πρακτικά σχηματοποιημένες τις δύο Δεξαμενές και τις θέσεις των Ανεμογεννητριών του Αιολικού Πάρκου, είναι πλέον στον μέσο παρα-
Λήψη της Άνω Δεξαμενής του Υβριδικού Ενεργειακού Έργου κατά την περίοδο εκσκαφής της (αριστερά) και μετά την εφαρμογή εκτοξευομένου σκυροδέματος στα πρανή της δεξαμενής και τη διάστρωση γκρο μπετόν στο δάπεδό της, ύστερα από την τοποθέτηση της αποστραγγιστήριας στρώσης και της στεγνωτικής μεμβράνης αυτής (δεξιά).
Άποψη της Εξόδου της Σήραγγας στην Άνω Εφαρμογή εκτοξευομένου σκυροδέματος (αριΔεξαμενή. Προηγήθηκε η διάνοιξή της με τη στερά) και τελική ολοκλήρωση της διάνοιξης λήψη των σχετικών μέτρων προστασίας. Ακο- (δεξιά). λούθησε η διάνοιξη του μετώπου εισόδου.
τηρητή ορατό το μέγεθος του εγχειρήματος, παρέχοντάς του τη δυνατότητα να σχηματίσει μια σαφέστερη εικόνα για τη μορφή που θα λάβει το Έργο με την ολοκλήρωσή του. Ήδη το Υβριδικό Ενεργειακό Έργο Ικαρίας έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον, τόσο της επιστημονικής κοινότητας, με πιο πρόσφατο παράδειγμα την επίσκεψη μεταπτυχιακών φοιτητών της Σχολής πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ, όσο και της τοπικής κοινωνίας, με την παρουσίαση του Έργου σε μαθητές και γονείς δημοτικού σχολείου της περιοχής. Οι ως άνω επισκέπτες είχαν την τύχη,
μεταξύ άλλων να δουν από κοντά και τις εργασίες διάνοιξης σήραγγας στην Άνω Δεξαμενή. Η εν λόγω σήραγγα, μήκους 31μ και διατομής εκσκαφής ύψους 4,10μ και πλάτους 4,30μ, που διανοίγεται στο βορειοανατολικό πρανές της Άνω Δεξαμενής, κρίθηκε απαραίτητη για την τοποθέτηση των δύο χαλύβδινων αγωγών προσαγωγής και κατάθλιψης που συνδέουν τις δυο Δεξαμενές, του χαλύβδινου αγωγού Εκκένωσης της Άνω Δεξαμενής, αποστραγγιστικών σωλήνων της κατασκευαζόμενης υπό το δάπεδο της Δεξαμενής στραγγιστηρίας ζώνης και επιπρόσθετα για να στεγάσει τον απαιτούμενο Η/Μ εξοπλισμό με τις δικλείδες ελέγχου, λειτουργίας και ασφάλειας του Έργου. Μετά την τοποθέτηση των αγωγών προβλέπεται στην είσοδο της σήραγγας η κατασκευή πώματος από άοπλο σκυρόδεμα, που θα διασφαλίσει τη συνέχεια της υδατοστεγανότητας της Δεξαμενής και επί του οποίου θα στερεώνονται οι εσχάρες των αγωγών προσαγωγής και εκκένωσης καθώς και το θυρόφραγμα λειτουργίας του αγωγού προσαγωγής. Σημειώνεται ότι για πρακτικούς λόγους προηγήθηκε η διάνοιξη μήκους 25μ περίπου και με σταθερή διατομή της σήραγγας από το μέτωπο εξόδου και κατόπιν το υπόλοιπο τμήμα από το μέτωπο εισόδου, με τη μεταβλητή στο άνω κυκλικό τμήμα, διατομή. Η εκσκαφή και των δύο τμημάτων της σήραγγας έγινε με μηχα-
Λήψη της Άνω Δεξαμενής από το στόμιο εισόδου της Σήραγγας. Διακρίνεται η στεγανωτική μεμβράνη και η στρώση του γκρο-μπετόν στο δάπεδο της Δεξαμενής. Τα πρανή της τελευταίας έχουν επενδυθεί με εκτοξευόμενο σκυρόδεμα, ενώ έχει αρχίσει η τοποθέτηση των ημισωλήνων αποστράγγισης. Θα ακολουθήσει η επένδυση της δεξαμενής με πλάκες οπλισμένου σκυροδέματος, πάχους 30 εκατοστών.
Πρανές όπισθεν ΜΥΗΣ Προεσπέρας. Διακρίνονται δοκός με τρεις προεντεταμένες κεφαλές και μια μεμονωμένη κεφαλή αριστερά αυτής. Τα εν λόγω σώματα έχουν σκυροδετηθεί και είναι έτοιμα για την εφαρμογή της προέντασης από εξειδικευμένο συνεργείο (αριστερά). Λήψη από το γρύλο που χρησιμοποιήθηκε για την προένταση των τενόντων των αγκυρώσεων στα έργα της περιοχής Προεσπέρας (δεξιά).
Εν πλήρη εξελίξει βρίσκονται οι εργασίες ανέγερσης του Δικτύου του έργου και συγκεκριμένα του τμήματος μεταξύ ΑΠ Στραβοκουντούρας και ΥΗΣ Προεσπέρας.
νικά μέσα, σε μικρά βήματα 1,00μ με 1,30μ βάθους την κάθε φορά, ακολουθούμενη από την εφαρμογή μέτρων προστασίας και ολοκληρώθηκε με επιτυχία στις 23 Ιουνίου. Υπενθυμίζεται ότι η άμεση εφαρμογή μέτρων προστασίας προς υποστήριξη του εκάστοτε εκσκαφθέντος τμήματος της σήραγγας εμποδίζει την αποδόμηση της περιβάλλουσας βραχομάζας ή την εκδήλωση μη αποδεκτών παραμορφώσεων αυτής, μέχρι την ολοκλήρωση της κατασκευής της τελικής επένδυσης της σήραγγας.
Εν προκειμένω, λαμβάνοντας υπόψη τη γεωλογική σύνθεση και την κατάσταση της βραχομάζας (αποσαθρωμένος γνευσιακός γρανίτης) ως μέτρα προστασίας χρησιμοποιήθηκαν πλαίσια υποστήριξης από μορφοχάλυβα, σε συνδυασμό με την επένδυση των τοιχωμάτων της σήραγγας με εκτοξευόμενο σκυρόδεμα, ενισχυμένο με δομικό πλέγμα. Όσον αφορά στα πλαίσια διατομής διπλού ταυ, καθένα από αυτά αποτελείται από δύο ευθύγραμμους ορθοστάτες και ένα ημικυκλικό τοξωτό άνω τμήμα και η συναρμογή αυτών σε ενιαίο φορέα έγινε με κοχλιώσεις. Τα πλαίσια μεταφέρονταν και τοποθετούνταν καταρχάς στη σήραγγα με τη βοήθεια μηχανημάτων (‘‘τσάπα’’), η δε στερέωση αυτών στην οριστική τους θέση γίνονταν υπό την καθοδήγηση τοπογράφου, που κατεύθυνε το τεχνικό προσωπικό στις απαραίτητες μικροδιορθώσεις. Μετά τη στερέωση των πλαισίων ακολουθούσε η τοποθέτηση πλέγματος στα τοιχώματα της σήραγγας και εν συνεχεία η επένδυσή τους με εκτοξευόμενο σκυρόδεμα (shotcrete) με στρώση πάχους 7 εκατοστών. Για τη μέγιστη ενεργοποίηση του μηχανισμού λειτουργίας του shotcrete/gunite απαραίτητη είναι η σωστή εφαρμογή του στην προς επένδυση επιφάνεια, περιορίζοντας κατά το δυνατό την ανομοιόμορφη κατανομή του και την αναπήδησή/ανάκλασή του (το λεγόμενο ‘rebound’) και επιτυγχάνοντας το μέγιστο δυνατό ποσοστό υγρασίας του εκτοξευόμενου μίγματος. Η σωστή θέση και απόσταση του ακροφυσίου που χρησιμοποιείται αποτελούν μερικές από τις παραμέτρους που πρέπει να τηρηθούν από τους χειριστές, των οποίων η εμπειρία αποτελεί προαπαιτούμενο σε τέτοιας φύσεως έργα. Τέλος τοποθετήθηκαν ράβδοι αγκύρωσης, μια σε κάθε ορθοστάτη του εκάστοτε πλαισίου, με κατάλληλη συγκόλλησή τους σε ειδικά διαμορφωμένα πέλματα επί των ορθοστατών. Η συμπεριφορά της περιβάλλουσας την σήραγγα βραχομάζας με τα μέτρα υποστήριξης που εφαρμόστηκαν, κρίνεται ικανοποιητική και δε θα απαιτηθεί επιπλέον επένδυση των τοιχωμάτων της σήραγγας με οπλισμένο σκυρόδεμα (πλην της περιοχής του πώματος). Λαμβάνοντας υπόψη τις απαιτούμενες προς εκτέλεση εργασίες στα υπόλοιπα μέτωπα του Έργου (κατασκευή κτιρίων Σταθμών, ανέγερση Ανεμογεννητριών, τοποθέτηση αγωγών κ.α.), εκτιμάται ότι θα καταστεί δυνατή η ολοκλήρωση του Έργου και η έναρξη των αναγκαίων δοκιμών του Η/Μ εξοπλισμού περί τις αρχές του 2013. Το Υβριδικό Ενεργειακό Έργο Ικαρίας κρίνεται ότι θα αποτελέσει οδηγό για παρόμοια έργα, μεγαλύτερης κλίμακας και σε άλλα νησιά της χώρας, όπως την Κρήτη, τη Ρόδο και τη Λέσβο, και γιατί όχι, και σε νησιωτικά συμπλέγματα άλλων χωρών, δικαιώνοντας όλους εκείνους που παρά τις δυσκολίες το στήριξαν μέχρι τέλους, πιστεύοντας στις δυνατότητες της χώρας να υλοποιεί καινοτόμα προγράμματα.
30
31 Greenpeace: Κλεισόβης 9, 106 77 Αθήνα, τηλ. 2103840774-5, fax. 2103804008
www.greenpeace.gr Έρευνα-Κείμενο: Στέλιος Ψωμάς, Σύμβουλος σε θέματα Ενέργειας & Περιβάλλοντος
Ιούλιος 2011
Κίνητρα για την πράσινη θερμότητα στα κτίρια Οι προτάσεις της Greenpeace
1 Κίνητρα για την πράσινη θερμότητα στα κτίρια Με απώτερο στόχο την απαγκίστρωση από το πετρέλαιο, την προστασία του περιβάλλοντος και την επίτευξη των εθνικών στόχων για τις ΑΠΕ ως το 2020, προτείνεται η ενίσχυση της εγκατάστασης τεχνολογιών ΑΠΕ για θέρμανση ή/και ψύξη σε κατοικίες καθώς και σε κτίρια που φιλοξενούν πολύ μικρές επιχειρήσεις (αυτές δηλαδή που απασχολούν από 1 έως και 9 άτομα και έχουν κύκλο εργασιών και σύνολο ενεργητικού έως 2 εκατ. € ετησίως). Οι τεχνολογίες που προτείνεται να ενισχυθούν είναι οι εξής:
1 Λέβητες και σόμπες βιομάζας, καθώς και ενεργειακά τζάκια
2 Γεωθερμικές αντλίες θερμότητας 3 Ηλιοθερμικά συστήματα για θέρμανση-ψύξη και ζεστό νερό χρήσης Οι πόροι για την ενίσχυση των τεχνολογιών αυτών προτείνεται να προέρχονται από το Πράσινο Ταμείο (το οποίο διαχειρίζεται το ΥΠΕΚΑ), ενώ ως πιο πρόσφορος τρόπος καταβολής των ενισχύσεων προτείνεται η επιστροφή φόρου (προσοχή, όχι έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα γιατί έτσι θα αδικηθούν οι έχοντες χαμηλά εισοδήματα). Προτείνεται αυτό το σχήμα, γιατί οι μηχανισμοί που απαιτούνται είναι έτοιμοι και δοκιμασμένοι και δεν θα χρειαστεί η δημιουργία νέων σχημάτων που θα επιβάρυναν άσκοπα το κόστος του προγράμματος. Στην περίπτωση των ηλιοθερμικών συστημάτων, τα κίνητρα για κάλυψη του ζεστού νερού χρήσης προτείνεται να ισχύουν μόνο για υφιστάμενα κτίρια αφού είναι πλέον υποχρεωτική η χρήση τους στα νέα κτίρια. Στα νέα κτίρια (αυτά δηλαδή που θα κατασκευαστούν από το 2012 και μετά) προτείνεται να επιδοτούνται μόνο ηλιοθερμικά συστήματα που καλύπτουν και ανάγκες θέρμανσης-ψύξης των κτιρίων. Το καθεστώς αυτό κινήτρων προτείνεται να ισχύσει για μια τριετία και μετά είτε να τροποποιηθεί είτε να καταργηθεί αν
έχει επιτύχει το στόχο του που είναι το άνοιγμα και η επιτάχυνση νέων αγορών για τις θερμικές χρήσεις ΑΠΕ σε κτίρια. Άλλωστε, με βάση το Ν.3851/2010, από το 2019 όλα τα νέα κτίρια θα πρέπει να καλύπτουν το σύνολο των ενεργειακών αναγκών τους με ΑΠΕ. Για τον τρόπο ενίσχυσης της κάθε τεχνολογίας, εξετάσαμε διάφορα σχήματα. Επειδή οι ανάγκες θέρμανσης είναι διαφορετικές στις διάφορες κλιματικές ζώνες της χώρας, μία προσέγγιση θα ήταν να υπάρχει μεγαλύτερη ενίσχυση εκεί που υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί είτε κάνοντας διαφοροποίηση ανά κλιματική ζώνη είτε ως συνάρτηση των βαθμοημερών θέρμανσης (ΒΗΘ) όπως αυτές καταγράφονται στον ΚΕΝΑΚ για διάφορες πόλεις της χώρας, αν και κάτι τέτοιο είναι στην πράξη πολύπλοκο και όχι εύκολα διαχειρίσιμο. Μια άλλη προσέγγιση είναι να υπάρχει ένα σταθερό ποσό επιδότησης ανεξάρτητα από την κλιματική ζώνη για να είναι εξαιρετικά απλό το σύστημα και πιο κατανοητό στους πολίτες (αν και λιγότερο δίκαιο). Εναλλακτικά, η όποια ενίσχυση θα μπορούσε να αποτελεί ποσοστό των τιμολογίων αγοράς του σχετικού εξοπλισμού. Η τελευταία αυτή προσέγγιση είναι και η προτιμητέα διότι η ποσοστιαία ενίσχυση αντανακλά και τα πραγματικά κόστη της επένδυσης με βάση τις εκάστοτε ανάγκες. Για να μην υπάρχει άμεσα υπέρμετρη επιβάρυνση του δημοσίου, προτείνεται να κατανεμηθούν οι ενισχύσεις στην πράσινη θερμότητα σε βάθος χρόνου (5-20 έτη) στο πρότυπο των ενισχύσεων στον τομέα του ηλεκτρισμού (feed-in-tariffs). Τα κίνητρα προτείνεται να ισχύουν σε επίπεδο νοικοκυριού. Στις περιπτώσεις κεντρικών συστημάτων σε πολυκατοικίες, προτείνεται να ισχύσουν τα κίνητρα αυτά για κάθε νοικοκυριό που συμμετέχει στην επένδυση (αυτό μπορεί να πιστοποιηθεί με επιμερισμό της σχετικής δαπάνης και υπεύθυνη δήλωση του διαχειριστή της πολυκατοικίας ή/και του εγκαταστάτη). Η παροχή των κινήτρων αυτών θα διασφαλίσει ένα σταθερό και προβλέψιμο εισόδημα για τα συμμετέχοντα νοικοκυριά και επιχειρήσεις, γεγονός που θα διευκολύνει τη χρηματοδότηση των απαραίτητων επενδύσεων από τις τράπεζες.
Για να επιτευχθεί διείσδυση των βέλτιστων τεχνολογιών, το πρόγραμμα θα πρέπει να συνοδευτεί από μία σειρά ρυθμίσεων που θα προωθούν στην αγορά συστήματα υψηλής απόδοσης. Για παράδειγμα, για την περίπτωση των στερεών βιοκαυσίμων και για νέες εγκαταστάσεις κεντρικής θέρμανσης κτιρίων και νερού, οι ελάχιστες απαιτήσεις απόδοσης των λεβήτων μπορούν να οριστούν σε 85%, όπως προβλέπει το άρθρο 13, παρ. 6 της Οδηγίας 2009/28/ΕΚ. Θα πρέπει επίσης να αρθούν παράλογα αντικίνητρα που ισχύουν σήμερα, όπως, για παράδειγμα, η απαγόρευση σύγχρονων συστημάτων κεντρικής θέρμανσης με βιομάζα που ισχύει για την Αττική και τη Θεσσαλονίκη (εκκρεμεί σχετική υπουργική απόφαση).
Κάνουμε τις εξής υποθέσεις για τα συστήματα που θα επιδοτηθούν. Το παρακάτω διάγραμμα δείχνει τους πόρους που θα απαιτηθούν συνολικά την περίοδο 2013-2034 για την εξυπηρέτηση του προγράμματος (η επιστροφή φόρου δίνεται τον επόμενο χρόνο από την εγκατάσταση των συστημάτων). Σε βάθος 22 ετών θα απαιτηθούν συνολικά περίπου 50 εκατ. €, κατανεμημένα ως εξής:
Ας δούμε αναλυτικότερα τα προτεινόμενα κίνητρα.
1 Βιομάζα 1α. Λέβητες βιομάζας Επιστροφή φόρου (ενιαίο κίνητρο για όλη τη χώρα) = 1,5% του τιμολογίου αγοράς ετησίως για 10 χρόνια. 1β. Σόμπες βιομάζας & ενεργειακά τζάκια Επιστροφή φόρου (ενιαίο κίνητρο για όλη τη χώρα) = 2,5% του τιμολογίου αγοράς ετησίως για 5 χρόνια.
2 Γεωθερμικές αντλίες θερμότητας Επιστροφή φόρου (ενιαίο κίνητρο για όλη τη χώρα) = 1,5% του τιμολογίου αγοράς ετησίως για 20 χρόνια.
3 Ηλιοθερμικά συστήματα
Αναμενόμενα οφέλη
Επιστροφή φόρου (ενιαίο κίνητρο για όλη τη χώρα) = 5% του τιμολογίου αγοράς ετησίως για 5 χρόνια. Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τα ποσοστά ενίσχυσης ανά τεχνολογία. Δεδομένου ότι οι ενισχύσεις δίνονται σε βάθος χρόνου (5-20 έτη) έχουμε υπολογίσει τα ποσοστά ενίσχυσης εκφρασμένα και σε σταθερές τιμές έτους 2012. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙΔΟΤΗΣΗΣ (σε τρέχουσες τιμές)
ΛΕΒΗΤΕΣ ΒΙΟΜΑΖΑΣ ΣΟΜΠΕΣ ΒΙΟΜΑΖΑΣ & ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΤΖΑΚΙΑ ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΕΣ ΑΝΤΛΙΕΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ
ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙΔΟΤΗΣΗΣ (σε σταθερές τιμές έτους 2012)
15%
13,2%
12,5%
11,8%
30%
23%
Από το πρόγραμμα αναμένεται να ωφεληθούν στην τριετία 2012-2014 περί τα 65.000 νοικοκυριά και πολύ μικρές επιχειρήσεις, ενώ τα περιβαλλοντικά οφέλη αποτιμώνται σε περίπου 100.000 τόνους διοξειδίου του άνθρακα ετησίως. Το τριετές πρόγραμμα θα πυροδοτήσει επενδύσεις της τάξης των 200-245 εκατ. €, θα δημιουργήσει 680 νέες θέσεις πλήρους απασχόλησης (συν 1.100 επιπλέον έμμεσες θέσεις εργασίας από τόνωση της κατανάλωσης) και θα αποφέρει στο Δημόσιο από φόρους περί τα 50-60 εκατ. € την τριετία αυτή (στην οποία θα έχει εκταμιεύσει μόλις το 1/10 περίπου ως ενισχύσεις). Ο παρακάτω πίνακας συνοψίζει μερικές από τις παραδοχές που κάνουμε. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
Τι πόροι απαιτούνται; ΕΤΟΣ
Συστήματα Γεωθερμικές Τετραγωνικά μέτρα βιομάζας αντλίες θερμότητας ηλιακών συλλεκτών
2012
2.000
250
30.000
2013
4.000
500
40.000
2014
7.000
750
50.000
ΛΕΒΗΤΕΣ ΒΙΟΜΑΖΑΣ
ΣΟΜΠΕΣ ΒΙΟΜΑΖΑΣ & ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΤΖΑΚΙΑ
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΜΕΣΟ ΚΟΣΤΟΣ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ
ΑΠΟΦΥΓΗ CO2 ΑΝΑ ΜΕΣΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΤΗΣΙΟΣ
ΑΝΑΛΟΓΟΥΣΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΠΛΗΡΟΥΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ
10.000 - 15.000 € ανά σύστημα
~4,5 tn
~0.5 ανά GWh
1.000 - 2.500 € ανά σύστημα
~1,5 tn
~0.5 ανά GWh
~3,8 tn
1 ανά 18 συστήματα
ΓΕΩΘΕΡΜΙΚΕΣ ΑΝΤΛΙΕΣ 35.000 - 40.000 € ανά σύστημα ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ
32
33 6 Αυγούστου
2 Πράσινη θερμότητα Ένας μικρός πρακτικός οδηγός Αν δεν πιστεύετε τις στατιστικές, κοιτάξτε το πορτοφόλι σας. Πάνω από τη μισή ενέργεια που χρειάζεται ένα σπίτι, καταναλώνεται για τις ανάγκες της θέρμανσης τους κρύους μήνες του χειμώνα. Πέρα από τη ζεστασιά όμως, αυτό συνεπάγεται έξοδα, αλλά και μια σημαντική επιβάρυνση του περιβάλλοντος, αφού η θέρμανση αυτή συνήθως παρέχεται από καυστήρες πετρελαίου ή ηλεκτρικό ρεύμα που παράχθηκε με ρυπογόνο λιγνίτη. Ένα αντίστοιχο πρόβλημα έχουμε και το καλοκαίρι, αφού ο ενεργοβόρος κλιματισμός θεωρείται πια απαραίτητος στις, συχνά αφόρητες, συνθήκες που επικρατούν στα αστικά κέντρα. Την ίδια ώρα, και εν μέσω οικονομικής κρίσης, ένα στα πέντε νοικοκυριά στην Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπο με το φάσμα της “ενεργειακής φτώχειας”, δυσκολεύεται δηλαδή να πληρώσει τους λογαριασμούς του ρεύματος ή να πληρώσει για μια επαρκή θέρμανση ή ψύξη του σπιτιού του. Ας δούμε λίγο αναλυτικότερα τις προτεινόμενες τεχνολογίες πράσινης θερμότητας.
συμπιέζουν τις στάχτες, ώστε το καθάρισμα να είναι αναγκαίο μόνο δύο φορές το χρόνο. Τα pellets μεταφέρονται είτε χύδην (σε βυτία) είτε σε σάκους διαφόρων χωρητικοτήτων. Αποθηκεύονται είτε εντός του κτιρίου σε χώρο κοντά στο λέβητα, είτε και εκτός του κτιρίου σε ειδικό υπόγειο ή υπέργειο χώρο. Τα pellets μπορούν να καούν σε διαφόρων μεγεθών λέβητες και εστίες, από μικρές οικιακές ξυλόσομπες, έως συστήματα κεντρικής θέρμανσης και μεγάλους βιομηχανικούς λέβητες.
3. Ηλιακή θέρμανση και ψύξη
1. Θέρμανση με βιομάζα Ξεχάστε τις χαμηλές αποδόσεις και τον μαύρο καπνό. Οι σύγχρονες τεχνολογίες αξιοποίησης της βιομάζας έχουν εξελιχθεί τόσο, που πλέον αποτελούν μια αξιόπιστη και ανταγωνιστική επιλογή, όχι μόνο σε επίπεδο κατοικίας, αλλά και σε ένα ευρύ φάσμα επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Εκτός από τα γνωστά καυσόξυλα, η χρήση της βιομάζας γίνεται συνήθως με την καύση θρυμμάτων ξύλου (wood chips) ή συσσωματωμάτων (pellets, μικρά πεπιεσμένα κομμάτια από σκόνη ξύλου ή αγροτικά παραπροϊόντα) σε σύγχρονους λέβητες υψηλής τεχνολογίας με αυτόματη τροφοδοσία καυσίμου και ηλεκτρονικά ελεγχόμενη παροχή αέρα, οι οποίοι είναι σε θέση να αποδώσουν περισσότερο από το 90% της ενέργειας που περιέχεται στο ξύλο για θέρμανση. Συσσωματώματα ξύλου (pellets)
18-20 βαθμούς Κελσίου. Αν συνεπώς εκμεταλλευτούμε τη διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ υπεδάφους και επιφάνειας, μπορούμε να θερμάνουμε χώρους το χειμώνα και να τους ψύξουμε αντίστοιχα το καλοκαίρι. Αυτό γίνεται με τη χρήση μιας γεωθερμικής αντλίας θερμότητας, η δε θερμότητα μεταδίδεται μέσω ενός δικτύου σωληνώσεων που είτε βρίσκονται σε οριζόντια διάταξη Συνδυασμός Ηλιακού – και χαμηλό βάθος, είτε σε καΓεωθερμικού Κλιματισμού τακόρυφη διάταξη εκμεταλευόμενοι μία γεώτρηση που γίνεται γι’ αυτό το λόγο. Μια γεωθερμική αντλία καταναλώνει συνήθως γύρω στο 30% της ενέργειας που αποδίδει, συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στην εξοικονόμηση ενέργειας.
ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΥ - ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΥ ΤΖΑΚΙΟΥ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΤΖΑΚΙΑ ΑΝΟΙΧΤΟΥ ΤΥΠΟΥ
ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΤΖΑΚΙΑ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ
Ζεσταίνουν τοπικά όπου φτάνει η ακτινοβολία.
Θερμαίνουν αέρα γύρω από τα τοιχώματά τους και τον διανέμουν στο χώρο.
Η καμινάδα ρουφάει από το σπίτι 200-400 m2/h αέρα με αποτέλεσμα να το κρυώνει.
Η πόρτα αποτρέπει την έξοδο του αέρα από το σπίτι μέσω της καμινάδας.
Η κατανάλωση των ξύλων είναι μεγάλη και μη ελεγχόμενη.
Έχουμε μικρή και ελεγχόμενη κατανάλωση ξύλου.
Αξιοποιούν το 10-15% της θερμογόνου απόδοσης του ξύλου.
Αξιοποιούν το 70-35% της θερμογόνου απόδοσης του ξύλου.
Ρυπαίνουν το περιβάλλον.
Οι εκπομπές ρύπων είναι πολύ περιορισμένες και ελεγχόμενες.
Ξυλόσομπα με pellets. Ενεργειακό τζάκι.
2. Γεωθερμικές αντλίες θερμότητας
Τα πιο εξελιγμένα συστήματα διαθέτουν αυτόματο σύστημα καθαρισμού των επιφανειών εναλλακτών θερμότητας και αυτόματη απομάκρυνση της στάχτης, ενώ ορισμένα μοντέλα
Η αρχή του γεωθερμικού κλιματισμού είναι εξαιρετικά απλή. Βασίζεται στο γεγονός ότι λίγα μέτρα κάτω από την επιφάνεια της γης, η θερμοκρασία του εδάφους είναι σταθερή στους
Τα συστήματα ηλιακής θέρμανσης χρησιμοποιούνται ευρέως στη Βόρεια και Κεντρική Ευρώπη, συνήθως σε συνδυασμό με κάποιο άλλο σύστημα θέρμανσης (π.χ. βιομάζα ή αέριο), γι’ αυτό και είναι γνωστά ως συνδυασμένα συστήματα (combisystems). Ήδη, αρκετές εταιρίες παρέχουν τέτοια συστήματα και στην ελληνική αγορά (σε συνδυασμό π.χ. με τον συμβατικό λέβητα πετρελαίου ή αερίου). Σε μεγαλύτερη κλίμακα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την τηλεθέρμανση οικισμών και εμπορικών κτιρίων. Τα συστήματα αυτά κάνουν χρήση της ηλιακής ακτινοβολίας, μέσω ηλιακών συλλεκτών, προκειμένου να ζεστάνουν το νερό το οποίο θα χρησιμοποιηθεί από κάποιο άλλο σύστημα για την θέρμανση χώρων. Τα συστήματα ψύξης με ηλιακή ενέργεια, δεν είναι ιδιαίτερα διαδεδομένα, αλλά αποτελούν μία πολύ καλή λύση στα ζεστά κλίματα όπως αυτό στις μεσογειακές χώρες. Στα συστήματα ηλιακού κλιματισμού, η διαδικασία ψύξης τροφοδοτείται από την ηλιακή ακτινοβολία.
Εγκατάσταση ηλιακού κλιματισμού
Ηλιακή θέρμανση κτιρίου γραφείων
Απειλές και εκφοβισμός επιστημόνων από «ρυπαντές» για το κλίμα Έντονες αντιδράσεις κατά των επιστημόνων που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής έχει προκαλέσει σε Αυστραλία και Ηνωμένες Πολιτείες ανώνυμη ομάδα κυβερνοεγκληματιών. Σύμφωνα με τα πρόσφατα γεγονότα που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας, στην Αυστραλία, επιστήμονες που ασχολούνται με την κλιματική αλλαγή έγιναν αποδέκτες απειλών για τη ζωή τους και προσβλητικών και σεξιστικών e-mail, σε μια οργανωμένη προσπάθεια εκφοβισμού τους. Οι απειλές εκτοξεύτηκαν μετά την απόφαση της αυστραλιανής κυβέρνησης να αυστηροποιήσει τις πολιτικές της για την κλιματική αλλαγή, επιβάλλοντας φόρο στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, απόφαση για την οποία δέχτηκε τα πυρά της αντιπολίτευσης, που θεωρεί ότι οι επιπτώσεις στην αγορά εργασίας και τις τιμές των καυσίμων και της ηλεκτρικής ενέργειας θα είναι δραματικές. Δεν είναι η πρώτη φορά που «κλιματικοί» επιστήμονες δέχονται επιθέσεις στο διαδίκτυο. Στις Ηνωμένες Πολιτείες μεγάλες εταιρείες ενέργειας και χημικών έχουν χρηματοδοτήσει δυσφημιστικές καμπάνιες κατά επιστημόνων που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για το κλίμα, καθώς θέλουν να αποφύγουν την επιβολή φόρου για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Οι κυβερνοεπιθέσεις στην Αυστραλία έρχονται σε μία περίοδο που η χώρα ταλαιπωρείται από την υπερβολική ξηρασία, πυρκαγιές και πλημμύρες με απολογισμό το θάνατο δεκάδων ανθρώπων και κόστος δισεκατομμυρίων δολαρίων για την οικονομία και η συζήτηση για τις επιπτώσεις της βιομηχανίας στο κλίμα έχει αναζωπυρωθεί. Στην άλλη πλευρά του Ειρηνικού Ωκεανού, το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ δικαίωσε πέντε μεγάλες ενεργειακές εταιρείες στη μήνυση που είχε κατατεθεί για το ρόλο τους στην υπερθέρμανση του πλανήτη, γεγονός που θεωρήθηκε νίκη των επιχειρήσεων και της κυβέρνησης Ομπάμα. Το Ανώτατο Δικαστήριο δέχθηκε τις αιτιάσεις των πέντε εταιρειών ότι η ρύθμιση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου αποτελεί αρμοδιότητα της Υπηρεσίας Προστασίας του Περιβάλλοντος των ΗΠΑ. Τη μήνυση είχαν υποβάλει οι πολιτείες της Καλιφόρνια, του Κονέκτικατ, της Νέας Υόρκης, του Ρόουντ Άιλαντ και του Βερμόντ, ισχυριζόμενες ότι οι κάτοικοί τους έχουν υποστεί βλάβες από την υπερθέρμανση του πλανήτη και επιδιώκοντας την προσφυγή στα δικαστήρια, πράγμα που τελικά απορρίφθηκε.
34 Ιωάννα Τσίτουρα, Δήμος Κοκολόγος, Τσούτσος Θεοχάρης, Εργαστήριο Ανανεώσιμων και Βιώσιμων Ενεργειακών Συστημάτων, Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος, Πολυτεχνείο Κρήτης
35
(i) Μερική αξιολόγηση 1 ΡΑ1=a*b*c*d
Αισθητική Ένταξη Μονάδων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο Τοπίο με Χρήση Λογισμικού
Όπου α είναι ο συντελεστής διαφάνειας του ΑΠ από τον οικισμό, b ο συντελεστής διαφάνειας του οικισμού από το ΑΠ, c ο συντελεστής διαφάνειας του ΑΠ που λαμβάνεται ως κυβοειδές και d ο συντελεστής απόστασης μεταξύ του ΑΠ και του οικισμού. Η παραπάνω σχέση δίνει ένα δείκτη μεταξύ 0,00 και 1,00 που αντιστοιχεί στο επίπεδο οπτικής όχλησης που παράγεται για κάθε οικισμό.
(ii) Μερική αξιολόγηση 2 ΡΑ2=a*b*c*d*e
Εφαρμογή στα Αιολικά Πάρκα Εισαγωγή Η οπτική όχληση από μονάδες Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) είναι η συχνότερα προβαλλόμενη ένσταση των κατοίκων γειτονικών περιοχών κατά της χωροθέτησής τους. Επιπλέον, στα πλαίσια των διεθνών δεσμεύσεων της χώρας, τα τελευταία χρόνια υπάρχει αυξημένη ζήτηση για την εγκατάσταση νέων μονάδων παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ. Συνεπώς, καίριας σημασίας αναδεικνύεται η αισθητική ένταξη των μονάδων αυτών τόσο για την αποφυγή των κοινωνικών αντιδράσεων, όσο και για την ελαχιστοποίηση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης των τοπικών οικοσυστημάτων και του τοπίου. Η εκτίμηση της οπτικής όχλησης θεωρείται συχνά ως υποκειμενική διαδικασία. Ωστόσο, έχουν αναπτυχθεί αρκετές συμπληρωματικές μεθοδολογίες και τεχνικές που εξασφαλίζουν ότι η εκτίμηση της οπτικής όχλησης μπορεί να πραγματοποιηθεί με συστηματικό και συνεπή τρόπο, καθιστώντας τη διαδικασία αντικειμενική, με δυνατότητες εφαρμογής σε πρακτικές περιβαλλοντικής διαχείρισης. Σε αυτό το άρθρο παρουσιάζεται μια μέθοδος που συνδυάζει τη χρήση λογισμικού για την οπτική προσομοίωση των μεταβολών στο τοπίο και τη χρήση δεικτών ποσοτικοποίησης αυτής της οπτικής όχλησης. Η προτεινόμενη μεθοδολογία, παρουσιάζεται μέσα από μια πρακτική εφαρμογή της για ένα αιολικό πάρκο (ΑΠ), ώστε να ελεγχθεί η εγκυρότητα, η λειτουργικότητα και η αποτελεσματικότητά της, μέσω των αποτελεσμάτων της αλλά και της διαδικασίας εξαγωγής αυτών. Για την επίτευξη ρεαλιστικής τρισδιάστατης προσομοίωσης της περιοχής μελέτης και την αξιόπιστη ανάλυση των χωρικών δεδομένων, εξετάστηκαν τα πιο δημοφιλή λογισμικά που χρησιμοποιούνται για τρισδιάστατη απεικόνιση τοπίων, με σύνθετα στοιχεία όπως ανεμογεννήτριες, οικισμούς, βουνά, δάση κ.α. Η επιλογή του λογισμικού βασίστηκε στην αξιολόγησή τους με έξι (6) βασικά κριτήρια. Στη συνέχεια, έγινε η επιλογή των κατάλληλων ποσοτικών δεικτών για την ποσοτικοποίηση του οπτικού αντίκτυπου, οι οποίοι πρέπει να είναι απλοί, εύχρηστοι και ευρύτερα κατανοητοί. Από τα αποτελέσματα προκύπτει ότι η σύνθεση των δυο αυτών τεχνικών αποτελεί χρήσιμο εργαλείο το οποίο θα μπορούσε να συμπεριληφθεί στη διαδικασία του σχεδιασμού και πιο συγκεκριμένα στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων προωθώντας παράλληλα την ιδέα του συμμετοχικού σχεδιασμού.
Σ’ αυτή τη σχέση έχει προστεθεί ο συντελεστής πληθυσμού (e) οπότε δίνεται η δυνατότητα διάκρισης ως προς το εάν εξετάζονται χωριά ή πόλεις. Από τις τιμές ΡΑ1 και ΡΑ2 το επίπεδο οπτικής όχλησης φαίνεται στον Πίνακα 2.
1 Μεθοδολογία 1.1 Επιλογή Λογισμικού
(iii) Συνολική αξιολόγηση
Για την επιλογή του καταλληλότερου λογισμικού εξετάστηκε ικανός αριθμός, που περιλαμβάνει λογισμικά εξειδικευμένα στη χωροθέτηση αιολικών πάρκων, αλλά και λογισμικά CAD και GIS. Τα λογισμικά αυτά αξιολογήθηκαν με βάση κοινά κριτήρια, σε κλίμακα από 1 έως 5 (1 χαμηλότερη τιμή, 5 υψηλότερη).
Όνομα
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Δημοτικότητα Εύκολη χρήση Εργαλεία
Κόστος
Εφαρμογές Συμβατότητα
Η συνολική αξιολόγηση είναι ο συντελεστής του πληθυσμού που θα ήταν μόνιμα επηρεασμένος από την θέα του ΑΠ διά του συνολικού αριθμού κατοίκων της περιοχής που αναλύεται. Όπου C: ο συνολικός συντελεστής των επηρεαζόμενων ανθρώπων, NHm: ο πληθυσμός του χωριού, NTHE: ο συνολικός αριθμός ανθρώπων στην περιοχή που αναλύεται, α: o συντελεστής διαφάνειάς του από το χωριό και b: ο συντελεστής διαφάνειας του χωριού από το πάρκο. Και σε αυτή την περίπτωση από τις τιμές του συνολικού συντελεστή C, με βάση τον Πίνακα 2 προκύπτει η έκφραση του επιπέδου οπτικής όχλησης.
WindPRO
4
4
4
5
1
4
WindFarmer
3
4
3
4
1
3
WindSim
3
3
1
1
1
4
WindFarm
2
4
4
4
1
3
ArcGIS 10
5
2
5
4
5
5
CommunityViz
3
2
2
1
4
4
Visual Nature Studio
4
3
1
5
5
4
AutoCAD Civil + 3D Studio Max Design
4
1
4
5
5
5
0,30–0,50
μέσο
0,50–0,70
σοβαρό
0,70–0,90
πολύ σοβαρό
0,90–1,00
βαθιά σοβαρό
Πίνακας1: Μήτρα αξιολόγησης λογισμικών
Για τη συγκεκριμένη μελέτη επιλέχθηκε το λογισμικό ArcGIS 10, το οποίο διαθέτει ξεχωριστό περιβάλλον για την τρισδιάστατη απεικόνιση και εξειδικευμένα εργαλεία Χωρικής Ανάλυσης Οπτικής Όχλησης, είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο εργαλείο τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, διαθέτει Online data και έχει μεγάλο εύρος εφαρμογών.
Η μέθοδος αξιολόγησης της οπτικής όχλησης έγινε για ΑΠ, έκτασης 360 στρεμμάτων που αποτελείται από 16 ανεμογεννήτριες με ύψος κεφαλής 60m και διάμετρο ρότορα 80m. Τα δεδομένα εισαγωγής για την τρισδιάστατη απεικόνιση του μοντέλου, καθώς και τον υπολογισμό των ποσοτικών δεικτών της ισπανικής μεθόδου ήταν:
• ισοϋψείς των 20m, από τις οποίες δημιουργήθηκε το ανάγλυφο της περιοχής • τα όρια των οικισμών της ευρύτερης περιοχής καθώς και οι επίσημοι καταγεγραμμένοι πληθυσμοί τους (ΕΣΥΕ 2001) • το υπάρχον οδικό δίκτυο κατηγοριοποιημένο στις επίσημες κατηγορίες δικτύου • διάφορες περιοχές ή σημεία • προστατευόμενα ή αξιόλογα (προστατευόμενες περιοχές, αρχαιολογικοί χώροι, αξιόλογα δάση, τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, ιερές μονές κα)
Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης φαίνονται στον Πίνακα 1. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ
1.3 Διαδικασία Ποσοτικοποίησης του Οπτικού Αντίκτυπου και Τρισδιάστατης Προσομοίωσης του ΑΠ
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
ΕΠΙΠΕΔΟ ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΥ
0,00–0,10
ελάχιστο
0,10–0,30
ελαφρύ
Πίνακας 2: Καθορισμός επιπέδου αντίκτυπου
• η τοπογραφική αποτύπωση των ορίων του αιολικού πάρκου • οι συντεταγμένες χωροθέτησης των ανεμογεννητριών καθώς και τα τεχνικά χαρακτηριστικά τους (ύψος, διαστάσεις πτερυγίων κτλ) και τέλος • ορθοφωτοχάρτες της ευρύτερης περιοχής για την επαλήθευση των δεδομένων, καθώς και για την πιο ρεαλιστική και αξιόπιστη αποτύπωση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της περιοχής (είδος και πυκνότητα βλάστησης, κατοικίες εντός και εκτός οικισμών κα). Τα σημεία ενδιαφέροντος εντοπίστηκαν σε απόσταση 6km από τη θέση του υπό μελέτη αιολικού πάρκου. Στη ζώνη αυτή δεν περιλαμβάνεται κάποιο κύριο εθνικό ή κοινοτικό οδικό δίκτυο οπότε δε θεωρήθηκε σκόπιμο να μελετηθεί η οπτική όχληση από τμήματα του οδικού δικτύου καθώς το υφιστάμενο δίκτυο δεν έχει ιδιαίτερη κίνηση. Παρόλα αυτά, περιμετρικά του αιολικού πάρκου υπάρχουν 21 οικισμοί, οι οποίοι λήφθηκαν υπόψη κατά τη διαδικασία εφαρμογής της μεθόδου. Στις εικόνες 1-8 που ακολουθούν παρουσιάζεται άμεσα ο τρόπος χρήσης του λογισμικού στη διαδικασία υπολογισμού των συντελεστών ποσοτικοποίησης του οπτικού αντίκτυπου και στη δημιουργία του τρισδιάστατου μοντέλου.
1.2 Επιλογή Ποσοτικών Δεικτών Από τη διεθνή βιβλιογραφία, εξετάστηκαν οι ακόλουθες μέθοδοι μελέτης της οπτικής όχλησης: η μέθοδος προσδιορισμού κατώτατων ορίων του οπτικού αντίκτυπου (Shang, Bishop, 2000), η ισπανική μέθοδος (Hurtado et al, 2003), η πολυκριτηριακή μέθοδος (Torres et al, 2007) και η μέθοδος προσδιορισμού της ζώνης οπτικής επίπτωσης (Rodrigues et al, 2008). Οι ποσοτικοί δείκτες που επιλέχθηκαν είναι αυτοί της ισπανικής μεθόδου, λόγω της σαφήνειάς, της απλότητας και ευκολίας στην εφαρμογή των δεικτών της αλλά και της δυνατότητας ενσωμάτωσης του λογισμικού με τρόπο δυναμικό και συμπληρωματικό. Στη συνέχεια παρουσιάζεται ο τρόπος αξιολόγησης της οπτικής όχλησης με χρήση των συντελεστών της ισπανικής μεθόδου.
Εικόνα 1: Ζώνη Οπτικής Επιρροής του ΑΠ στα 6km και οικισμοί που βρίσκονται μέσα στη ζώνη.
Εικόνα 2: Τρισδιάστατη αναπαράσταση του ανάγλυφου της περιοχής μελέτης
Εικόνα 3: Τοποθέτηση ορθοφωτοχαρτών πάνω στο ανάγλυφο
Εικόνα 4: Εντοπισμός των περιοχών ορατότητας κάθε σημείου παρατήρησης
Εικόνα 5: Δημιουργία φράχτη ορατότητας από κάθε σημείο παρατήρησης
Εικόνα 6α και 6β: Εφαρμογή της ίδιας τεχνικής για κάθε σημείο παρατήρησης
Εικόνα 7: Εφαρμογή της ίδιας τεχνικής στον έλεγχο ορατότητας από τις ΑΓ προς τους οικισμούς
Εικόνα 8: Τοποθέτηση επιμέρους στοιχείων για ρεαλιστική προσομοίωση (δέντρα, σπίτια, δρόμοι κλπ.)
36
37
2 Αποτελέσματα Από τη συνολική αξιολόγηση του ΑΠ προκύπτει ότι η τιμή του δείκτη C είναι 0,46 δηλαδή θα προκαλέσει οπτική όχληση μέσου επιπέδου. Οι τιμές των παραπάνω αποτελεσμάτων, απεικονίστηκαν στο τρισδιάστατο μοντέλο. Ο συνδυασμός της τρισδιάστατης απεικόνισης και των αποτελεσμάτων της αξιολόγησης από τους ποσοτικούς δείκτες δίνει μια ολοκληρωμένη και προσιτή στο ευρύ κοινό άποψη των επικείμενων μεταβολών στο τοπίο από την εν λόγω εγκατάσταση. Στις εικόνες 9 και 10 που ακολουθούν, απεικονίζεται η θέα του ΑΠ από τους οικισμούς 6 και 7, στους οποίους το επίπεδο οπτικής όχλησης έχει χαρακτηριστεί σοβαρό και βαθιά σοβαρό αντίστοιχα. Από τις εικόνες αυτές φαίνεται πόσο αναμένεται να επηρεαστεί το τοπίο στους οικισμούς αυτούς από τη χωροθέτηση του ΑΠ και επιβεβαιώνεται ότι το επίπεδο οπτικής όχλησης που προκύπτει από τους ποσοτικούς δείκτες αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα. Μια άλλη δυνατότητα της προτεινόμενης μεθοδολογίας είναι
η διερεύνηση της μεταβολής επιπέδου του οπτικού αντίκτυπου από κάποιες μεταβολές στο ΑΠ. Για παράδειγμα ερευνήθηκε το σενάριο, στο συγκεκριμένο ΑΠ, χρήσης μικρότερων ΑΓ, με ύψος πυλώνα 45m και διάμετρο ρότορα 52m, λόγω ενδεχομένου κοινωνικού αντίκτυπου. Από τα αποτελέσματα, παρατηρείται ότι παρά την μείωση του μεγέθους των ΑΓ και τη μείωση σε αρκετές περιπτώσεις του αριθμού των ορατών ΑΓ, οι περισσότεροι δείκτες αξιολόγησης δεν μεταβάλλονται. Ωστόσο, στις παρακάτω λήψεις, στις οποίες τίθενται σε αντιπαράθεση οι προηγούμενες εικόνες με τις μεγάλες ΑΓ και οι νέες εικόνες με τις μικρότερες, φαίνεται αρκετή διαφορά στο μέγεθος της οπτικής όχλησης. Αυτό αποτελεί μια απόδειξη της αδυναμίας ενός αριθμού να αποδώσει απόλυτα την μεταβολή στο τοπίο. Με το συνδυασμό όμως αριθμητικών δεικτών και τρισδιάστατου μοντέλου παρέχεται η δυνατότητα ταυτόχρονης αξιολόγησης και λήψης της κατάλληλης απόφασης. Θέα ΑΠ από τον οικισμό 6 με μεγάλες ΑΓ
Εικόνα 9: Θέα ΑΠ από τον οικισμό 6
Εικόνα 10: Θέα ΑΠ από τον οικισμό 7
Θέα ΑΠ από τον οικισμό 7 με μικρές ΑΓ
Εικόνα 11: Μεταβολή στη θέα από την αλλαγή στο μέγεθος των ΑΓ
3 Συμπεράσματα Ανακεφαλαιώνοντας, από την εργασία αυτή προέκυψε ότι η συνδυασμένη χρήση της ισπανικής μεθόδου και του λογισμικού ArcGIS 10, αποτελεί ικανοποιητικό εργαλείο για την αξιολόγηση της οπτικής όχλησης ενός ΑΠ. Εμφανίζει αποτελέσματα που ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα με απλό και αντικειμενικό τρόπο και μπορούν να αξιοποιηθούν ως μέσο λήψης αποφάσεων που αφορούν την αισθητική ένταξη εγκαταστάσεων ΑΠΕ. Παράλληλα, ελαχιστοποιείται ο χρόνος της ανάλυσης και αυξάνεται η αποτελεσματικότητα, η ακρίβεια και συνεπώς η αξιοπιστία της μελέτης της οπτικής όχλησης. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στα δεδομένα εισαγωγής στο λογισμικό καθώς αυτά πρέπει να είναι επαληθευμένα, για αποφυγή σφαλμάτων
και μεγάλων αποκλίσεων της τρισδιάστα της προσομοίωσης από την πραγματικότητα. Επιπλέον, πρέπει να σημειωθεί ότι υπάρχει δυνατότητα οι επιμέρους συντελεστές της ισπανικής μεθόδου, να προσαρμοστούν για περιπτώσεις άλλων σημείων ενδιαφέροντος πέραν των οικισμών π.χ. τμήματα οδικού δικτύου, ιερές μονές, αρχαιολογικοί χώροι κ.ά., να μεταβληθεί ο τρόπος καταμέτρησης των ορατών ΑΓ (για παράδειγμα, κάθε ΑΓ μπορεί να διακριθεί σε τρία διαφορετικά τμήματα, τον πύργο, την άτρακτο και τα πτερύγια, καθένα από τα οποία να μετρηθεί ξεχωριστά) και να εξεταστούν οι επικείμενες μεταβολές διαφορετικών σεναρίων (χρήση μικρότερων ΑΓ, αλλαγή στις θέσεις των ΑΓ κ.ά.) παρέχοντας το κατάλληλο επίπεδο λεπτομέρειας που απαιτείται σε κάθε περίπτωση.
Βιβλιογραφία Tsoutsos Τ., Tsouchlaraki Α., Tsiropoulos Μ., Serpetsidakis Μ. (2009a) Visual Impact Evaluation of a wind park in a Greek island, Applied Energy, Vol. 86, Issue 4, April 2009, pp 546-553 T.D. Tsoutsos, A. Tsouchlaraki, M. Tsiropoulos, J. Kaldellis, (2009b) Visual impact evaluation methods of wind parks: Application for a Greek island, Wind Engineering, Vol. 33, No 1, 2009, pp 83-92 Hurtado J.P. , Fernandez J., Parrondo J.L., Blanco E.(2003) Spanish method of visual impact evaluation in wind farms, Renewable and Sustainable Energy Reviews, Vol. 8, Νο 5, 2004, pp 483-491 Rodrigues Μ., Montanés C., Rodrigues N.F. (2010) A method for the assessment of the visual impact caused by the largenscale deployment of renewablenenergy facilities, Environmental Impact Assessment Review, Vol. 30, No 4, 2010, pp 240n246 Shang H. and Bishop I. D. (2000) Visual thresholds for detection, recognition and visual impact in landscape settings, Journal of Environmental Psychology, Vol. 20, No 2, 2000, pp 125n140 Torres C., CloquellnBallester V.A., CloquellnBallester V.A., Darton R. (2007) Development and validation of a multicriteria indicator for the assessment of objective aesthetic impact of wind farms, Environmental Impact Assessment Review, Vol. 30, No 4, 2010, pp 240n246
H ΕΛΕΤΑΕΝ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΜΕ ΝΕΟ ΠΡΟΣΩΠΟ Από μέσα Μαΐου, ο νέος δικτυακός τόπος της ΕΛΕΤΑΕΝ αναρτήθηκε στον παγκόσμιο ιστό. Στόχος του νέου σχεδιασμού του www.eletaen.gr είναι να αποτελεί ένα απλό και εύχρηστο μέσο ενημέρωσης των μελών και των φίλων της ΕΛΕΤΑΕΝ. Για αυτό δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στην κατηγοριοποίηση και τον περιορισμό του πλήθους των θεματικών. To νέο site επανασχεδιάσθηκε με την υποστήριξη των Vestas και Gamesa από την Comspeq IT Solutions.
Α Το υλικό που έχει αναρτηθεί και ανανεώνεται τακτικά, έχει οργανωθεί σε τέσσερις καταλόγους (menus):
1 Ο κατάλογος “ΕΛΕΤΑΕΝ” περιλαμβάνει γενικές πληροφορίες για την Ένωση. Εδώ έχουν καταχωρηθεί η ταυτότητα, το καταστατικό και τα όργανα διοίκησης της ΕΛΕΤΑΕΝ καθώς και οδηγίες για την εγγραφή νέων μελών. Επίσης περιλαμβάνονται οι αιολικές εγκαταστάσεις στην Ελλάδα και τον κόσμο.
2 Ο κατάλογος “ΔΡΑΣΕΙΣ” περιλαμβά-
Κείμενα Πολιτικής: Περιλαμβάνονται οι παρεμβάσεις με τις θέσεις και προτάσεις της ΕΛΕΤΑΕΝ για την ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας. Ιδιαίτερη σημασία έχουν οι παρεμβάσεις και τα υπομνήματα της ΕΛΕΤΑΕΝ ενώπιον του ΣτΕ για το θέμα των αναδασωτέων εκτάσεων (17.1 και 3.1.2011, 16.10.2010). Μελέτες EWEA: Εδώ καταχωρούνται οι πιο ενδιαφέρουσες μελέτες και εκδόσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας, όπως τα ενεργειακά σενάρια και οι στόχοι για το 2030 Pure Power III (1.7.2011), τα σενάρια για το 2050 (Μάρτιος 2011), η έκθεση για το έργο Upwind που αφορά το σχεδιασμό της ανεμογεννήτριας 20 MW (Μάρτιος 2011)κλπ.
νει όλες τις δημόσιες παρουσίες της ΕΛΕΤΑΕΝ. Έχει οργανωθεί στους εξής υποκαταλόγους: Άρθρα: Περιλαμβάνονται άρθρα και συνεντεύξεις της διοίκησης της ΕΛΕΤΑΕΝ στον έντυπο Τύπο. 4 Ο κατάλογος “MEDIA” περιλαμβάνει δύο υποκαταλόγους: Ομιλίες: Περιλαμβάνονται παρουσίες Δελτία Τύπου: όπου εισάγονται αυθηκαι ομιλίες σε συνέδρια, το ραδιόφωνο μερόν τα δελτία Τύπου που εκδίδει η και την τηλεόραση. ΕΛΕΤΑΕΝ, και Εκδηλώσεις: Περιλαμβάνονται αναλυΟπτικοακουστικό υλικό: όπου έχουν τικές παρουσιάσεις, φωτογραφίες και υλιαναρτηθεί και ανανεώνονται πάρα πολλές κό από όλες τις εκδηλώσεις που οργαφωτογραφίες και video από αιολικά νώνει η ΕΛΕΤΑΕΝ. Οι πιο πρόσφατες πάρκα που προσφέρουν οι εταιρείες του εγγραφές είναι η Παγκόσμια Ημέρα του κλάδου (Iberdrola, Vestas, Gamesa,EEN, Ανέμου 15 Ιουνίου 2011, η εκδήλωση Acciona, Jasper, TERNA, Eunice, ΕΛΤΕΧ, για τον ν.3851/2010 της 8.4.2011, η ΕΝΤΕΚΑ, Enel Green Power, Suzlon, πρωτοχρονιάτικη εκδήλωση του 2011, EDF). Υπάρχει ακόμα ειδικός υποτόπος η εκδήλωση για τις Α.Π.Ε. στις αναδαμε παιδικές ζωγραφιές και link στο site σωτέες εκτάσεις της 4.10.2010 κλπ. με τα γραμματόσημα. Αλληλογραφία: Εδώ καταχωρούνται άμεσα και συνεχώς οι σημαντικότερες Β Ειδική αναφορά πρέπει να γίνει στην επιστολές της ΕΛΕΤΑΕΝ που συνήθως πρώτη σελίδα του site η οποία ανανεώαπευθύνονται στους φορείς εξουσίας. νεται τακτικά. 3 Ο κατάλογος “ΕΚΔΟΣΕΙΣ” περιλαμβάΑυτή την περίοδο (Αύγουστος 2011) υπάρνει τις έντυπες εκδόσεις και μελέτες της χουν δυο κεντρικά banners από τα οποία ΕΛΕΤΑΕΝ και τις πιο ενδιαφέρουσες μεο χρήστης προωθείται στον υποκατάλογο λέτες της EWEA. Οργανώνεται στους ατων Ανεμολογίων και στον υποκατάλογο κόλουθους υποκαταλόγους: της Παγκόσμιας Ημέρας του Ανέμου 2011. Στον τελευταίο, αξίζει να επισημανθεί, Ανεμολόγια: Καταχωρούνται οι πλήρεις ότι έχουν καταχωρηθεί φωτογραφίες εκδόσεις του περιοδικού της ΕΛΕΤΑΕΝ. από όλες τις παιδικές ζωγραφιές που Μελέτες - Ενημερωτικό υλικό: Οι πλέσυμμετείχαν στην έκθεσης ζωγραφικής ον πρόσφατες καταχωρήσεις είναι η νέα (περίπου 350) και φυσικά οι φωτογραφίες έκδοση του ενημερωτικού φυλλαδίου της GWD2011. Στην πρώτη σελίδα υπάρ«Όλα όσα θέλετε να ξέρετε για την Αιχουν επίσης τέσσερα μικρότερα bannersολική Ενέργεια…» (Ιούνιος 2011), η μεlinks που οδηγούν τον χρήστη: λέτη του ΕΜΠ για το Ειδικό Τέλος Α.Π.Ε. (Απρίλιος 2011), η μελέτη για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των αιολικών πάρκων (Μάιος 2010 κλπ.
• στην σελίδα της EWEA, • στην υποσελίδα του Ποδοσφαιρικού Τουρνουά,
• στο ενημερωτικό φυλλάδιο της ΕΛΕΤΑΕΝ • στον ειδικό υποτόπο για το Ειδικό Τέλος Α.Π.Ε. Στον ειδικό αυτό χώρο, η ΕΛΕΤΑΕΝ αναρτά μελέτες και ανακοινώσεις σχετικές με το κόστος και το Ειδικό Τέλος Α.Π.Ε., στο πλαίσιο της προσπάθειάς της να αναδείξει τις στρεβλώσεις του σημερινού συστήματος. Τέλος, ιδιαίτερα εύχρηστο και λειτουργικό είναι το κατακόρυφο roller ΝΕΑ που εμφανίζεται στα δεξιά της πρώτης σελίδας και επιτρέπει στον χρήστη να παρακολουθήσει τις τελευταίες ενημερώσεις χωρίς να είναι υποχρεωμένος να διατρέξει όλους τους υποκαταλόγους.
Γ Στο
κάτω μέρος της πρώτης σελίδας πρέπει να επισημανθεί το ειδικό button που οδηγεί κατευθείαν στις πολλές φωτογραφίες του site καθώς και το ειδικό button με τις χρήσιμες συνδέσεις. Οι χρήσιμες συνδέσεις περιλαμβάνουν τον πιο πλούσιο και ανανεούμενο κατάλογο του ελληνικού internet που αφορά την αιολική ενέργεια και τις Α.Π.Ε. και ομαδοποιούνται ως εξής: • Εθνική Νομοθεσία (ΥΠΕΚΑ, ΡΑΕ, ΔΕΗ, ΔΕΣΜΗΕ, ΕΧΠ κλπ.), • Ευρωπαϊκή Νομοθεσία (Η Οδηγία 2009 /28, η νομοθεσία από την Ε.Ε. και το ΚΑΠΕ κλπ.), • Σχεδιασμός, Στατιστικές και Μελέτες (Στατιστικά ΥΠΕΚΑ, ΔΕΣΜΗΕ και ΔΕΗ - Νησιά, ΜΑΣΜ, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, χάρτες αιολικού δυναμικού ΚΑΠΕ, τιμές ΑΠΕ από EREF κλπ.), • Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή (ExternE, ETS, Εκθέσεις και χάρτες Natura 2000 κλπ), • Διεθνείς και εθνικοί φορείς (EWEA, GWEC, EREC, EREF, ΕΣΗΑΠΕ, ΣΕΦ, ΠΑΣΥΦ, ΣΕΦΕ, ΕΣΣΗΘ, ΕΣΜΥΕ). Τέλος έχει διαμορφωθεί ειδικός χώρος για τα μέλη της ΕΛΕΤΑΕΝ (Members Area) που θα ενεργοποιηθεί σύντομα και θα περιλαμβάνει υλικό από τα όργανα διοίκησης, το εσωτερικό ενημερωτικό δελτίο που κυκλοφορεί στα μέλη, ενδιαφέρουσα αλληλογραφία με την EWEA (π.χ. για τις μικρές ανεμογεννήτριες), ενημερώσεις και υλικό που αποστέλλεται από την ΕWEA κλπ. Σας καλούμε να επισκεφθείτε και να περιηγηθείτε στο δικτυακό μας τόπο.
38
39
Του Γεωργίου Λαβίδα
Ιούλιος 2011
ΑΙΟΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ ΑΕΡΑ (COMPRESSED AIR STORAGE SYSTEMS-CAES)
Η διαχείριση της αιολικής ενέργειας μπορεί να αποδόσει από μερικά kWh εώς και πολλές MWh από μόνο μια εγκατάσταση. Το μεγάλο μειονέκτημα που μπορεί κάποιος να προσάψει στην αιολική ενέργεια είναι η στοχαστικότητα του ανέμου και το κατά πόσο θα είναι ικανή μια αιολική εγκατάσταση, να προσφέρει την ενέργεια που χρειάζεται τις στιγμές υψηλής ζήτησης.
Με την χρήση εγκαταστάσεων αποθήκευσης, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την ενέργεια που αποδίδεται και δεν χρησιμοποιείται, αποθηκεύοντάς την και διοχετεύοντάς την πίσω στο δίκτυο όταν δεν έχουμε αιολική παραγωγή ή οταν παρουσιαστεί αυξημένη ζήτηση. Με αυτό τον τρόπο ελαχιστοποιούμε την συνεισφορά των κλασσικών ηλεκτρικών σταθμών. Επιπλέον αυξάνουμε την επενδυτική ελκυστικότητα των αιολικών εγκαταστάσεων (added value) και είμαστε ικανοί να αξιοποιήσουμε μεγαλύτερα ποσά ενέργειας την στιγμή που η ζήτηση ενέργειας είναι υψηλή. Ταυτόχρονα μειώνουμε και την ανάγκη για την μελλοντική εγκατάσταση συμβατικών σταθμών παραγωγής οι οποίοι θα χρειαστούν για την κάλυψη μελλοντικών αναγκών ενέργειας (investment deferral).
ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ CAES Το σύστημα αποθήκευσης πεπιεσμένου αέρα (CAES), βασίζεται στις βασικές αρχές παραγωγής ενέργειας που συνηθίζονται σε ένα στρόβιλο (gas turbine).(investment deferral).
Εικόνα 1: Ενδεικτική ζήτηση ισχύος μια κατοικίας κατά την διάρκεια μιας ημέρας (ΚΑΠΕ 2009)
Όπως φαίνεται η ζήτηση ενέργειας παρουσιάζει διακυμάνσεις κατά την διάρκεια μιας ημέρας. Λόγω της στοχαστικότητας του ανέμου πολλές φορές μια αιολική εγκτάσταση δεν μπορεί να συμβάλει, προσφέροντας ποσά ενέργειας που πιθανόν παράγει. Συνήθως η λειτουργία ενος πάρκου συνεχίζεται και τις βραδυνές ώρες, όπου η ζήτηση είναι μικρή, όμως αυτό έχει ως αποτέλεσμα μεγάλα ποσά ενέργειας να «απορρίπτονται».
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
cooler compressor air cluth generator/motor power supply turbine combustor fuel valve air storage cavity
Εικόνα 3: Τυπική απεικόνιση μηχανικών χαρακτηριστκών ενός συστήματος CAES (Ter-Gazarian, 1994)
Με την απορριπτόμενη αιολική ενέργεια και τον συμπιεστή (2) συμπιέζουμε ατμοσφαιρικό αέρα, τον οποίο διοχευτεύουμε στην κοιλότητα αποθήκευσης (11). Όταν το δίκτυο χρειαστεί ενέργεια το σύστημα την αποδεσμεύει, ο υπό πίεση αέρας (ο ατμοσφαιρικός αέρας συμπιέζεται σε πιέσεις 60 - 80 bar) διοχετεύεται από την δεξαμενή αποθήκευσης στον θάλαμο καύσης όπου συνήθως χρησιμοποιείται φυσικό αέριο ως καύσιμο υλικό.
Εν συνεχεία οδηγείται στους στροβίλους (7α - υψηλής και 7β χαμηλής) που θέτουν σε κίνηση την γεννήτρια/κινητήρα για την παραγωγή ρεύματος (Ter-Gazarian, 1994). Τα τελευταία χρόνια στο σύστημα έχει προστεθεί και ένας προθερμαντήρας για την περαιτέρω αύξηση της θερμοκρασίας του αερίου και βελτιστοποίηση της καύσης με όσο το δυνατό λιγότερο καύσιμο. Με αυτό τον τρόπο βελτιώνεται κατά 20-40% η καύση. Ο χρόνος απόκρισης για ένα τέτοιο σύστημα είναι από 9-12 λεπτά (cold startup). Ένα σύστημα CAES σαν πρωταρχικό καύσιμο χρησιμοποιεί φυσικό αέριο πολύ πιο αποδοτικά απο ό,ι μια συμβατική μονάδα φυσικού αερίου. Σε μια συμβατική μονάδα τα 2/3 του φυσικού αερίου χρησιμοποιούνται για την κίνηση του συμπιεστή. Μια μονάδα CAES μπορεί να αποδώσει τρεις φορές παραπάνω ενέργεια χρσιμοποιώντας την ίδια ποσότητα καυσίμου με μια τυπική μονάδα (Richards, 2010). Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί προσπάθεια στο να αντικατασταθεί το φυσικό αέριο από βιοκαύσιμα, σαν καύσιμο για την διαδικασία σε ένα CAES.
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΓΙΑ ΕΝΑ CAES Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω στο σχήμα (3) και (4), τα βασικά χαρακτηριστικά που αποτελούν ένα CAES είναι: ο συμπιεστής, οι στρόβιλοι, ο θάλαμος καύσης, ο κινητήρας, η γεννήτρια και το πιο σημαντικό η δεξαμενή αποθήκευσης. Όλος ο εξοπλισμός συνηθίζεται να διαστασιολογείται ανάλογα με την διαθέσιμη δεξαμενή. Λόγω του υψηλού κόστους διαμόρφωσης, εαν επιλέξουμε να δημιουργήσουμε εμείς την δεξαμενή, το σύστημα δεν θα εμφανιστεί οικονομικά βιώσιμο. Αντίθετα μπορούμε να επωφεληθούμε από φυσικές κοιλότητες (π.χ φυσικές κοιλότητες, κοιλότητες αλατιού, πορώδεις κοιλότητες κλπ) οι οποίες υπάρχουν σε περιοχές διάσπαρτες ανά την Ελλάδα και προσφέρουν ιδανική επιλογή για την κατασκευή ενός τέτοιους συστήματος με ελάχιστο κόστος.
Εικόνα 5: Παράδειγμα κοιλότητας αποθήκευσης (Ter-Gazarian, 1994)
Η ικανότητα αποθήκευσης ενέργειας και το βάθος εκφόρτισης ενός CAES σε σχέση με όλα τα άλλα υπάρχοντα συστήματα αποθήκευσης δίνονται στα παρακάτω σχήματα (6) και (7).
Εικόνα 7: Βάθος εκφόρτισης ανα σύστημα αποθήκευσης και βαθμός απόδοσης (Flecther, 2011)
Είναι εμφανές ότι το CAES μαζί με τα αναστρέψιμα υδροηλεκτρικά είναι τα δύο κύρια συστήματα που μπορούν να αποθηκεύσουν σημαντικά ποσά ενέργειας ενώ ταυτόχρονα παρουσιάζουν και υψηλό χρόνο ζωής.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Εν αντιθέσει με τα τυπικά συστήματα αποθήκευσης, ένα σύστημα CAES μπορεί να αποθηκεύσει μεγάλα ποσά ενέργειας και έχει διάρκεια ζωής από 30 εώς 40 χρόνια. Τα τυπικά χαρακτηριστικά ενός CAES είναι: ΔΙΑΡΚΕΙΑ 30 - 40 έτη
nss
np
ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ
70% - 80%
80% - 85%
0,3 - 1%
DOD (%) (energy efficiency) (energy efficiency) 70%
Πίνακας 1: Χαρακτηριστικά λειτουργίας ενός τυπικού CAES (Καλδέλλης et.al) * το κόστος καυσίμου (Φυσικό αέριο) ανά έτος δεν έχει τοποθετηθεί, εξαρτάται από την παραγωγή του CAES
Σημαντικό εδώ είναι να προσθέσουμε ότι όσο αφορά την απόδοση ισχύος (np) τα τελευταία χρόνια γίνονται προσπάθειες να γίνει περαιτέρω αύξηση. Όσο αφορά το οικονομικό κόστος μια τέτοιας εγκατάστασης, εμφανίζεται να είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικό σε σχέση με παρόμοια συστήματα τα οποία μπορούν να αποθηκεύσουν μεγάλα ποσά ενέργειας.
Εικόνα 8: Οικονομικά κόστη συστημάτων αποθήκευσης (Richards, 2010)
Εικόνα 2: Απόρριψη αιολικής ενέργειας λόγω τεχνικών περιορισμών και χαμηλής ζήτησης, από τρις ιδιωτικές αιολικές εγκαταστάσεις (Ζαφειράκης et.al., 2009)
Είναι φανερό ότι μεγάλα ποσά αιολικής ενέργειας δεν είναι δυνατό να χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη, όχι μόνο των τρέχουσων ενεργειακών αναγκών αλλά και μελλοντικών. Ένα μεγάλο πλεονέκτημα των συστημάτων αποθήκευσης σε συνδυασμό με ένα αιολικό πάρκο είναι η ελαχιστοποίηση της πιθανής ενέργειας που απορρίπτεται, και ουσιαστικά «χάνεται» λόγω χαμηλής ζήτησης από το δίκτυο (low-demand hours) κυρίως τις νυχτερινές ώρες.
Εικόνα 4: Αιολικό πάρκο και σύνδεση με CAES (Zαφειράκης et.al, 2009)
Εικόνα 6: Ικανοτητα αποθήκευσης ενέργειας ανά διαθέσιμο σύστημα (Flecther, 2011)
(m)/ έτος
Εικόνα 9: Κόστος σε σχέση με διάρκεια ζωής (Flecther, 2011)
40
Είναι σημαντικό όμως να δούμε την οικονομική συμπεριφορά ενός τέτοιου συστήματος, με βάση την διαθέσιμη ενέργεια την οποία θα πουληθεί στο δίκτυο. Σε μια μελέτη (Ζαφειράκης et.al, 2009) όταν το ποσοστό του συστήματος προς το δίκτυο αυξάνεται τότε η ανάκτηση της απορριπτόμενης αιολικής ενέργειας παρουσιάζει επίσης αύξηση. Συνεπώς τα διαθέσιμα ποσά ενέργειας που μπορούν να μεταπουληθούν είναι ένα επίσης σημαντικό οικονομικό όφελος.
ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Προς το παρόν υπάρχουν δύο λειτουργικά συστήματα CAES παγκοσμίως, αν και λόγω της άνθησης της αιολικής ενέργειας τέτοια συστήματα αποθήκευσης έχουν ήδη προγραμματιστεί να κατασκευαστούν σε συνδυασμό με αιολικές εγκαταστάσεις (Succar et.al 2008).
• the 290 MW plant belonging to E.N Kraftwerk in Huntorf, north Germany (1978) • 110 MW plant of Alabama Electric Corporation in McIntosh, Alabama, USA (1991) • 25 MW στην Ιταλία το οποίο όμως εχει τεθεί εκτός λειτουργίας αφού ουσιαστικά λειτουργούσε για πειραματικούς σκοπούς.
41
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η αναπτύξη της αιολικής ενέργειας παρουσιάζει και αναμένεται στο μέλλον να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην αλλάγη του προφίλ παραγωγής ενέργειας στην χώρα μας. Πέραν ομως του στόχου, για την αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος, όπως ορίζει και το πρωτόκολλο του Κυότο, θα πρέπει να διαχειριστούμε όσο το δυνατό καλύτερα την ενέργεια που μπορούμε να δεσμεύσουμε από τον άνεμο. Με ένα σύστημα αποθήκευσης σαν το CAES είμαστε ικανοί να χρησιμοποιήσουμε μεγαλύτερα ποσά αιολικής ενέργειας χωρίς όμως να διαταράσσουμε την σταθερότητα του συστήματος. Αντιθέτως με τέτοια συστήματα ενδυναμώνουμε την εφεδρεία του ελληνικού δικτύου και είμαστε σε θέση να καλύψουμε πιθανές μελλοντικές αυξήσεις στην ζήτηση του ηλεκτρικού ρεύματος χωρίς την χρήση συμβατικών καυσίμων. Από οικονομικής άποψης, το σύστημα αποθήκευσης είναι ένα έργο που μπορεί να συμπληρώσει μια αιολική εγκατάσταση, επιτρέποντάς μας να διαχειριστούμε την αιολική παραγωγή σε μεγαλύτερο βαθμό και να αυξήσουμε την ελκυστικότητα επενδύσεων αιολικής ενέργειας. Κλείνοντας σας παρουσιάζω ορισμένα από τα οφέλη που θα μπορούμε να έχουμε:
• Αναβάθμιση της ποιότητας της ενέργειας του δικτύου (εξάλειψη αρμονικών παραμορφώσεων, αντιμετώπιση πιθανών διακοπών ρεύματος, στιγμιαία ικανοποίηση αυξημένης ζήτησης κλπ.) • Βελτίωση συνθηκών λειτουργίας υφιστάμενων μονάδων βάσης ( π.χ λιγνιτικοί σταθμοι) και αποφυγή αντικατάστασής τους • Αύξηση της παραγωγικότητας με πιο αποδοτική χρήση της διαθέσιμης ενέργειας • Προώθηση-Ενίσχυση των ΑΠΕ με την αποθήκευση απορριπτόμενης περρίσειας ενέργειας • Περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη (μείωση κατασκευής και λειτουργίας κλασσικών ηλεκτρικών σταθμών) • Ενεργειακή αυτονομία. • Το CAES εχει χρόνο απόκρισης 9-12 λεπτά και διάρκεια ζωής 30-40 χρόνια.
Βιβλιογραφία Εικόνα 10: Huntdorf CAES και τεχνικά χαρακτηριστικά (Succar et.al 2008, Richards, 2010)
Ζαφειράκης, Δ., Καλδέλλης Ι.Κ., (2009), Economic evaluation of dual mode CAES solution for increased wind energy contribution in autonomous island networks, Energy Policy 37, σελ. 1958-1969 Καλδέλλης, Ι.Κ., Ζαφειράκης, Δ., (2007), Optimum energy storage techniques for the improvement of renewable energy sources-based electricity generation economic efficiency, Energy 32, σελ 2295-2305 ΚΑΠΕ (2009), PEPESEC PROJECT, Ενδεικτικά αποτελέσματα μετρήσεων κατανάλωσης ρεύματος στο Δήμο Αμαρουσίου, http: //www.cres.gr/pepesec/apotelesmata.html
Εικόνα 11: McIntosh CAES, συμπιεστής (δεξιά) και στρόβιλος συμπίεσης (αριστερά) (Succar et.al 2008)
Τα συστήματα που αναπτύσονται αυτή την στιγμή είναι: (Succar et.al 2008) • Norton, Ohio, 800 MW CAES με δυνατότητα επέκτασης στα 2.700 MW. Η εγκατάσταση έχει δεχτεί θετική απάντηση στην αδειοδοτική διαδικασία και θα εγκατασταθεί σε ένα παλαιό ορυχείο ασβεστόλιθου. • Iowa Association of Municipal Utilities (IAMU), 286 MW CAES το οποίο θα είναι συνδεδεμένο με ένα αιολικό πάρκο εγκατεστημένης ισχύος 100 MW. Το έργο έχει ήδη πάρει άδεια το 2006.
ΦΕΚ 3851/2010, Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής Flecther (Dr), J.,(2011), Energy Storage, Heriot-Watt University of Edinburgh, School of Engineering and Physical sciences Succar, S., Williams, E.H., (2008) Compressed Air Energy Storage: Theory Resources, and Applications for Wind Power, Princeton University-Environmental Institute, http://www.princeton.edu/ pei/energy/publications/texts/SuccarWilliams_PEI_CAES _2008April8.pdf) Ter-Gazarian, 1994, Energy storage for power systems, Peter Peregrinus Ltd, RedWood books publications, ISBN 0 86341 264 5
ΙΟΒΕ: Ευκαιρία για τόνωση της οικονομίας η ανάπτυξη των ΑΠΕ 5 Ιουλίου 2011
Η ανάπτυξη των ΑΠΕ αποτελεί ευκαιρία για τόνωση της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας, η οποία θα είναι ακόμα πιο σημαντική εφόσον επιδιωχθεί και επιτευχθεί η μεγιστοποίηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας από τις αναγκαίες επενδύσεις σε παραγωγικό δυναμικό και υποδομές δικτύων, τόνισε ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ, καθηγητής κ. Γιάννης Στουρνάρας κατά την παρουσίαση της μελέτης που εκπόνησε το Ίδρυμα Οικονομικών & Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) για λογαριασμό του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Ηλεκτρισμού Ελλάδος (ΣΕΗΕ) με θέμα «Επιδράσεις και αναγκαίες προσαρμογές για τη μεγάλης κλίμακας διείσδυση των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή». Όπως τόνισε ο κ. Στουρνάρας, η επίτευξη της μεγάλης κλίμακας διείσδυσης των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή αποτελεί εκτός από υποχρέωση και μια σημαντική ευκαιρία, η οποία για να υλοποιηθεί απαιτεί σχέδιο, οργάνωση, πόρους, συνέπεια και συνέχεια στην πολιτική. Ο κ. Στουρνάρας επισήμανε ορισμένες από τις σημαντικές διαστάσεις της στροφής προς τις ΑΠΕ, όπως η βελτίωση της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού, η μείωση της ενεργειακής εξάρτησης και η μερική τουλάχιστον αντιστάθμιση των κινδύνων από τη μεταβλητότητα των διεθνών τιμών των καυσίμων. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης παρουσιάστηκε αναλυτικά η μεθοδολογία των αποτελεσμάτων και των συμπερασμάτων της μελέτης από τον κ. Svetoslav Danchev, Υπεύθυνο της Μονάδας Παρακολούθησης και Ανάλυσης του Τομέα Ηλεκτρικής Ενέργειας του ΙΟΒΕ. Ο κ. Danchev ανέφερε ότι στο πλαίσιο της μελέτης αναπτύχθηκαν συνολικά έξι σενάρια, τα οποία διαφέρουν ως προς την έκταση της διασύνδεσης του συστήματος (μόνο Κυκλάδες, Βόρειο Αιγαίο ή όλα τα νησιά), τις επιπλέον δυνατότητες αντλησιοταμίευσης (0, 365 MW ή 865 MW), τις επιπλέον διεθνείς διασυνδέσεις (0 ή 1 GW), την οικονομική ανάπτυξη (στασιμότητα, επικρατέστερο σενάριο ή υψηλή ανάπτυξη), τις τιμές δικαιωμάτων CO2 (10, 25 ή 35 €/tCO2), τις τιμές φυσικού αερίου, τη διαχρονική εξέλιξη της ζήτησης και την ταχύτητα διείσδυσης των Α.Π.Ε.. Τα κύρια συμπεράσματα της μελέτης κατά το επικρατέστερο (ενδιάμεσο) σενάριο έχουν ως εξής:
• Για την επίτευξη του στόχου διείσδυσης απαιτούνται 9,1 GW νέας ισχύος Α.Π.Ε. το 2020. • Το εκδηλωθέν επενδυτικό ενδιαφέρον επαρκεί για την επίτευξη αυτού του στόχου. Ωστόσο, πρέπει να ξεπεραστούν σημαντικά εμπόδια στη χρηματοδότηση, στις αδειοδοτικές διαδικασίες, στην πρόσβαση στα δίκτυα, στο χωροταξικό και στην κοινωνική αποδοχή. • Η μεγάλη διείσδυση των Α.Π.Ε. δεν οδηγεί σε αύξηση της εύλογης χρέωσης καταναλωτή, μετά την κατάργηση της δωρεάν διάθεσης δικαιωμάτων CO2 το 2013: - Η στήριξη των Α.Π.Ε., παρά την αυξανόμενη διείσδυση, εξακολουθεί να αποτελεί σχετικά μικρό μέρος της συνολικής εύλογης χρέωσης καταναλωτή, ήτοι μόλις 3,3% κατά μέσον όρο τη δεκαετία 2011-20.
- Οι Α.Π.Ε. μειώνουν το κόστος για δικαιώματα εκπομπών CO2. Παράλληλα μειώνουν την Οριακή Τιμή Συστήματος και συνεισφέρουν ισχύ στο σύστημα.
- Σημαντικό μέρος του θεσμοθετημένου κόστους στήριξης Α.Π.Ε. αντιστοιχεί σε κόστος που αποφεύγεται λόγω της διείσδυσης των Α.Π.Ε. Η συνδρομή της ενίσχυσης των Α.Π.Ε. αποτελεί μέρος μόνο (περίπου το 40%) του Ειδικού Τέλους Α.Π.Ε., όπως υπολογίζεται σήμερα στις κυβερνήσεις τόσο της Γερμανίας, όσο και της Κίνας και των ΗΠΑ. Φαίνεται πως οι πολιτικές ηγεσίες έχουν αντιληφθεί ότι οι πράσινες τεχνολογίες αποτελούν το νέο “ big thing” και προσπαθούν να εξασφαλίσουν την υπεροχή.
• Η μεγάλη διείσδυση Α.Π.Ε. κινητοποιεί σημαντικό ύψος κεφαλαίων, με ευεργετική επίδραση στην οικονομική δραστηριότητα και στην απασχόληση, κάτι εξαιρετικά σημαντικό στην παρούσα συγκυρία. Επιπλέον, βελτιώνει το ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών λόγω της προκύπτουσας μείωσης των εισαγομένων καυσίμων. • Η ομαλή ένταξη των Α.Π.Ε. απαιτεί προσαρμογές σε τεχνολογικό, επιχειρηματικό και ρυθμιστικό επίπεδο στο θερμικό σύστημα παραγωγής και στη λειτουργία της αγοράς. • Οι τεχνολογικές δυσκολίες για το σύστημα μεταφοράς και το δίκτυο διανομής από την μεγάλη διείσδυση Α.Π.Ε. αντιμετωπίζονται επαρκώς με την εφαρμογή σύγχρονών τεχνολογιών. • Η ομαλότερη ενσωμάτωση της μεγάλης διείσδυσης προϋποθέτει την πλήρη υλοποίηση των έργων που σχεδιάζει ο Διαχειριστής του Συστήματος. Την παρουσίαση έκλεισε ο Δρ. Σάββας Σεϊμανίδης, μέλος του Δ.Σ. του ΣΕΗΕ, ο οποίος τόνισε ότι, πέραν του ότι η στροφή στις Α.Π.Ε. και η επίτευξη των συγκεκριμένων στόχων διείσδυσής τους στην ηλεκτροπαραγωγή είναι, όπως προκύπτει από τα συμπεράσματα της μελέτης, και εφικτή και επωφελής για τη χώρα μας, μπορεί να αποτελέσει βασικό πυρήνα των προσπαθειών εξόδου της χώρας από την κρίση. Η στροφή στις ΑΠΕ και ειδικά στις τεχνολογίες με πολύ μεγάλη εγχώρια προστιθέμενη αξία (υδροηλεκτρικά, αιολικά πάρκα θαλάσσια κι επίγεια, βιομάζα, κ.α.) δημιουργεί ανάπτυξη και χιλιάδες θέσεις εργασίας, προσφέρει φορολογικά έσοδα στο ελληνικό δημόσιο κι αυξάνει τα έσοδα από εισφορές προς τα χειμαζόμενα ασφαλιστικά ταμεία αλλά και τα έσοδα των δήμων. Ο κ. Σεϊμανίδης επισήμανε, κάνοντας αναφορά και στα βασικά συμπεράσματα της μελέτης, ότι οι προαναφερόμενες τεχνολογίες είναι εξαιρετικά ανταγωνιστικές σε επίπεδο τιμών, αν συγκριθούν επί ίσοις όροις με τις τεχνολογίες συμβατικής ηλεκτροπαραγωγής. Τόνισε ότι, διαχρονικά, ο τρόπος λειτουργίας του κράτους δεν έχει επιτρέψει την ουσιαστική αξιοποίηση του τεράστιου αυτού δυναμικού. Σημείωσε ότι αντί να δαπανώνται εκατομμύρια Ευρώ για να εισάγεται συμβατική - ακόμη και πυρηνική - ενέργεια, με αποτέλεσμα τη διαρκή επιβάρυνση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της χώρας μας και του περιβάλλοντος, μπορεί και πρέπει να ενταθεί η αξιοποίηση των δικών μας καθαρών ενεργειακών πόρων, αυξάνοντας έτσι και την εθνική ενεργειακή ασφάλεια κι αυτονομία. Τέλος, τόνισε ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις μπορούν και πρέπει να διαδραματίσουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην ευρεία αξιοποίηση των ΑΠΕ. Όμως, αυτό που θα μπορούσε να γίνει χρόνια πριν, υπό σαφώς καλύτερες οικονομικές συνθήκες, τώρα είναι πολύ δυσκολότερο να γίνει.
Η εξωτερική άποψη των κτηριακών εγκαταστάσεων της Raycap
42
43
Του Γιώργου Κιούση
Απονομή βραβείων η
«Η Ελλάδα Καινοτομεί!»
5 Ιουλίου 2011
Μια Ελλάδα της προσπάθειας, της δημιουργίας και της επιτυχίας έλαμψε και έδωσε στίγμα αισιοδοξίας για το αύριο στην πανηγυρική τελετή της απονομής των βραβείων του διαγωνισμού «Η Ελλάδα Καινοτομεί!», που διοργάνωσαν από κοινού ο ΣΕΒ (σύνδεσμος επιχειρήσεων και βιομηχανιών) και η Eurobank EFG. Μέσα από τις 21 προτάσεις-υποψηφιότητες που είχαν προκριθεί στην τελική φάση επιλογής, το Επιστημονικό Συμβούλιο, που συγκροτήθηκε από διακεκριμένα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας ανέδειξε τους τέσσερις επικρατέστερους, δύο στον τομέα της εφαρμοσμένης έρευνας και δύο στον τομέα της καινοτομίας.
Τα βραβεία απέσπασαν:
ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΕΡΕΥΝΑ Α΄ Βραβείο: ερευνητική ομάδα της εταιρείας Raycap, με έδρα το Μαρούσι, για το «Σύστημα υψηλών προδιαγραφών για προστασία σύγχρονων ηλεκτρονικών συσκευών ή διατάξεων από κρουστικές υπερτάσεις του ηλεκτρικού δικτύου».
Β΄ Βραβείο: ερευνητική ομάδα της Danaos Management Consutants SA, με έδρα την Αθήνα, για το «Προηγμένο λογισμικό προγραμματισμού επιχειρησιακών πόρων, κατάλληλα σχεδιασμένο για την υποστήριξη ναυτιλιακών επιχειρήσεων».
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ Α΄ Βραβείο: ερευνητική ομάδα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης για το «AquAsZero: Ενα κοκκώδες στερεό υλικό, που απομακρύνει το αρσενικό (τρισθενές και πεντασθενές) από το πόσιμο νερό, με χαμηλό κόστος και υψηλή αποτελεσματικότητα».
Β΄ Βραβείο: ερευνητική ομάδα του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη, για την «Παραγωγή Βιοντίζελ Δεύτερης Γενιάς από Καταλυτική Υδρογονοεπεξεργασία Τηγανέλαιων».
Η τελετή απονομής των βραβείων του διαγωνισμού «Η Ελλάδα Καινοτομεί!» έγινε την Τρίτη 5 Ιουλίου, στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος». Την ομάδα της εταιρείας Raycap, ιδιοκτησίας Κώστα Αποστολίδη, αποτελούν οι Δρ. Ζαφείρης Πολίτης (εκπρόσωπος), Δρ. Φώτης Ξέπαπας, Δρ. Γρηγόρης Κωστάκης, κ. Σπύρος Παππάς, κα Ελένη Δήμου, κ. Δημήτρης Ιωαννίδης και κα Εύα Γιαννελάκη.
«H Raycap εξελίχθηκε σε μια πρωτοποριακή εταιρεία με αντικείμενο την έρευνα και την ανάπτυξη προϊόντων», δήλωσε ο κ. Πολίτης. «Οι εξαγωγές μας υπερβαίνουν το 90% των πωλήσεων και κατευθύνονται στην Αμερική, στον Καναδά, στη Γερμανία, στις Σκανδιναβικές χώρες κ.ά. Η βράβευση στο διαγωνισμό είναι ιδιαίτερα τιμητική και αποτελεί σημαντική ώθηση για τη συνέχιση των προσπαθειών μας».
Ο Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και βουλευτής Δράμας κ. Χρήστος Αηδόνης που παρευρέθηκε εχθές το απόγευμα, στην τελετή απονομής των βραβείων του διαγωνισμού «Η Ελλάδα Καινοτομεί!», στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος, δήλωσε:
«Είναι πολύ ευχάριστο που ελληνικές εταιρίες και ειδικά της περιφέρειας, ξεχωρίζουν για την καινοτόμα επιχειρηματική τους δραστηριότητα. Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος που μία Δραμινή εταιρία, ξεχωρίζει και βραβεύεται σήμερα για την καινοτομία στην έρευνα, όπως η Raycap, για το «Σύστημα υψηλών προδιαγραφών για προστασία σύγχρονων ηλεκτρονικών συσκευών ή διατάξεων από κρουστικές υπερτάσεις του ηλεκτρικού δικτύου. Στηρίζουμε τις καινοτόμες παραγωγικές δραστηριότητες σαν αυτές που βραβεύτηκαν και που αναπτύσσονται στην πατρίδα μας. Εκδηλώσεις σαν τη σημερινή, στέλνουν ένα ηχηρό μήνυμα, ελπίδας, ανάπτυξης και επιτυχιών, απέναντι σε όσους καταστροφολογούν και επενδύουν στο κλίμα της απογοήτευσης και της απαισιοδοξίας.» Περισσότερες πληροφορίες για το διαγωνισμό, τους υποψήφιους της τελικής φάσης, τις διαδικασίες επιλογής και βράβευσης και τους νικητές, στην ιστοσελίδα www.kainotomeis.gr
Με συσκευές μονοφασικού ή τριφασικού ρεύματος, χαμηλού κόστους, δίνει λύσεις σε οικιακές ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, προστατεύοντάς τες από απότομες υπερτάσεις μέσω του ηλεκτρικού δικτύου.
Πελάτης: όλος ο κόσμος Έδρα: Δράμα Μια ομάδα ειδικών επιστημόνων αναζητεί συνεχώς καινοτόμα προϊόντα στο χώρο των τηλεπικοινωνιών, της ενέργειας, των σιδηροδρόμων, σε συστήματα αύξησης χωρητικότητας των φραγμάτων, σε εξειδικευμένα προϊόντα για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Μια αμιγώς ελληνική εταιρεία με έδρα τη Δράμα, η οποία παρά την κρίση απασχολεί 250 εργαζομένους, όχι μόνο δημιουργεί ανταγωνιστικά προϊόντα εξάγοντας το 90% των συνολικών πωλήσεών της στην Αμερική, τον Καναδά, τη Γερμανία, τη Γαλλία, το Βέλγιο, την Ιταλία, τις σκανδιναβικές χώρες, αλλά και πρωτοπορεί στον τομέα της καινοτομίας. Μεταξύ των πελατών της είναι η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας των ΗΠΑ για την προστασία όλων των ραντάρ στα αμερικανικά αεροδρόμια, οι γαλλικοί και ισπανικοί σιδηρόδρομοι κ.ά. Μάλιστα πριν από λίγες ημέρες κέρδισε το πρώτο βραβείο στο διαγωνισμό εφαρμοσμένης έρευνας και καινοτομίας. Για τη Raycap ο λόγος, η οποία παρά την ύφεση έχει δώσει ιδιαίτερο βάρος στην έρευνα και την ανάπτυξη τεχνολογικών λύσεων και υπηρεσιών. Κατασκευάζει και υποστηρίζει προηγμένα προϊόντα για τηλεπικοινωνιακά και ενεργειακά δίκτυα, προϊόντα πρωτοποριακής τεχνολογίας ηλεκτρικής προστασίας, καθώς και προϊόντα ηλεκτρονικών και αμυντικών εφαρμογών.
Προστασία από κρουστικές υπερτάσεις «Το βραβείο που μας απονεμήθηκε αποτελεί ακόμα μια επιβράβευση των προσπαθειών μας για συνεχή ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων που βρίσκουν εφαρμογές σ’ όλο τον κόσμο» μας λέει ο Σπύρος Παππάς, υπεύθυνος ανάπτυξης αγορών εξωτερικού. «Το σύστημα υψηλών προδιαγραφών για προστασία σύγχρονων ηλεκτρονικών συσκευών ή διατάξεων από κρουστικές υπερτάσεις του ηλεκτρικού δικτύου, που μας έδωσε το βραβείο, λύνει για πάντα το πρόβλημα της καταστροφής του ηλεκτρονικού εξοπλισμού που έχουμε στα σπίτια μας. Απευθύνεται στον καθένα από εμάς γιατί όλες οι σύγχρονες οικιακές συσκευές (τηλεοράσεις, ηχοσυστήματα, πλυντήρια, ψυγεία, συναγερμοί, ηλεκτρικές γκαραζόπορτες και ρολά, κάμερες κ.λπ.) έχουν ηλεκτρονικά στοιχεία που είναι ευαίσθη-
τα στις απότομες υπερτάσεις που μεταφέρονται μέσω του δικτύου της ΔΕΗ.» «Ο πρακτικός σχεδιασμός του προϊόντος κάνει την εγκατάστασή του πολύ εύκολη μέσα στον κεντρικό ηλεκτρολογικό πίνακα. Το κύριο χαρακτηριστικό του είναι ότι δεν χρειάζεται ποτέ αντικατάσταση. Δημιουργήθηκε από την ομάδα Ερευνας και Ανάπτυξης της Raycap στο εργοστάσιο στη Δράμα και στηρίζεται στην πρωτοποριακή τεχνολογία της Ηλεκτρικής Προστασίας έναντι υπερτάσεων που έχουμε αναπτύξει εδώ και 5 χρόνια». Όπως τονίζουν οι υπεύθυνοι της εταιρείας, το προϊόν αυτό, σε διάφορες μορφές, χρησιμοποιείται ήδη σε όλο τον κόσμο για την προστασία τηλεπικοινωνιακών εγκαταστάσεων, ανεμογεννητριών, φωτοβολταϊκών πάρκων, αεροδρομίων, στρατιωτικών εγκαταστάσεων ραντάρ, βιομηχανικών εγκαταστάσεων κ.ά. Πέρα όμως από τις παραπάνω εφαρμογές για την προστασία κρίσιμου ηλεκτρονικού εξοπλισμού, το νέο προϊόν τοποθετείται εύκολα σε κάθε ηλεκτρολογικό πίνακα και εγγυάται για πάντα τη θωράκιση έναντι υπερτάσεων όλων των συσκευών που είναι συνδεδεμένες στο ηλεκτρικό δίκτυο. Η εταιρεία έχει αναπτύξει μία μακρόχρονη στρατηγική συνεργασία με αντίστοιχες διεθνούς κύρους εταιρείες, όπως η Tyco Electronics (Ενσύρματα δίκτυα τηλεπικοινωνιών και ενέργειας), Andrew Corporation (Δίκτυα ασύρματης επικοινωνίας), Hydroplus της Vinci Group (Υδροηλεκτρικά έργα και φράγματα ύδρευσης και άρδευσης), Power One (Συστήματα ισχύος για τηλεπικοινωνιακά δίκτυα) και Siemens (Ενσύρματα δίκτυα τηλεπικοινωνιών). Όπως λέει ο Πρόεδρος και ΔΝΣ της εταιρείας κ. Κώστας Αποστολίδης στο δικτυακό τόπο της Raycap: Στρατηγική και σκοπός της εταιρείας είναι η δημιουργία καινοτόμων λύσεων που είναι απαραίτητες και χρήσιμες στους πελάτες μας. Προϋπόθεση γι’ αυτό είναι η διαμόρφωση και υποστήριξη στελεχών με ευρύτητα γνώσεων, ολοκληρωμένο χαρακτήρα, πάθος και διάθεση για προσφορά. Ανθρώπων που να είναι οδηγοί στις εξελίξεις και όχι επιβάτες. Εκεί νομίζουμε ότι εστιάζεται η επιτυχία της Raycap. Ένας άλλος παράγοντας που βοηθά στην επιτυχία της στρατηγικής της εταιρείας μας είναι το σημερινό παγκόσμιο επιχειρηματικό περιβάλλον. Βλέπουμε κάτι παράδοξο: η έντονη τεχνολογική ανάπτυξη να έχει ανάγκη από ακόμη πιο εξειδικευμένες λύσεις, αντίθετα με το παρελθόν. Έτσι οι εξελίξεις της τεχνολογίας αναδεικνύουν νέα προβλήματα που με τη σειρά τους διαμορφώνουν καινούργιες ευκαιρίες. Για παράδειγμα τα σύγχρονα ραντάρ που καταγράφουν ακόμα και τις πιο μακρινές και απειροελάχιστες κινήσεις είναι ευάλωτα σε ακραία καιρικά φαινόμενα με αποτέλεσμα να παραμένουν απροστάτευτα τότε, όταν η χρήση τους είναι περισσότερο αναγκαία. Ακριβώς ένα τέτοιο περιβάλλον είναι το πιο κατάλληλο πεδίο δράσης για μας. Την τελευταία τριετία επεκτείναμε τις δραστηριότητές μας στην Αμερική και την Κεντρική Ευρώπη με προσωπικό από αυτές τις χώρες, με αποτέλεσμα τον υπερδιπλασιασμό των πωλήσεών μας και την ανάπτυξη μακροχρόνιων σχέσεων με εταιρείες όπως η General Electric, η Alstom, η FAA, η ΔΕΗ, ο ΟΤΕ, η Bell Canada, η Raytheon, η Iberdrola, οι Βελγικοί Σιδηρόδρομοι, η Vestas, η Boston Scientific και άλλοι.
44
45 Της Ευτυχίας Τζέν
Του Απόστολου Στάικου
“SMART FEED” και χρήση αυτόνομων μονάδων ΑΠΕ στις ιχθυοκαλλιέργειες
Η Eρημοποίηση Χτυπά την Ελλάδα
Τμήμα Αιολικής Ενέργειας Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών & Εξοικονόμησης Ενέργειας, ΚΑΠΕ email: etzen@cres.gr
Η Ευρωπαϊκή και η Κυπριακή Εθνική πολιτική ενθαρρύνουν την ανάπτυξη του τομέα των υδατοκαλλιεργειών ανοικτής θαλάσσης ως τρόπο εφοδιασμού υγιεινών θαλασσινών τροφών σε οικονομικά ανεκτές τιμές. Η Κυπριακή Κυβερνητική πολιτική στον τομέα της υδατοκαλλιέργειας, στοχεύει στην αειφόρο, ισορροπημένη σε σχέση με το περιβάλλον, ανάπτυξη της υδατοκαλλιέργειας για μεγιστοποίηση της συμβολής της στην εγχώρια παραγωγή ψαριών, σύμφωνα με τις ανάγκες της Κυπριακής και της διεθνούς αγορά [1].
Με βάση τα παραπάνω, τον Ιανουάριο του 2011 ξεκίνησε το ερευνητικό έργο με τίτλο «A smart feed management data tool for Cyprus’ offshore aquaculture industry with the aid of a stand alone renewable energy system, SMART FEED», ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ/ ΜΗΧΑΝ/0609(BIE), το οποίο θα διαρκέσει 24 μήνες.
Τα τελευταία χρόνια, ο ρόλος της υδατοκαλλιέργειας στην Κύπρο έχει αυξηθεί σημαντικά αφού συμβάλλει:
Το έργο χρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας της Κύπρου, στα πλαίσια του προγράμματος «ΔΕΣΜΗ 20092010, Πρόγραμμα ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ».
• στη μείωση του αλιευτικού ελλείμματος και κατ’ επέκταση στη μείωση του αρνητικού εμπορικού ισοζυγίου,
Οι στόχοι του προγράμματος αφορούν κυρίως στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας της Κυπριακής βιομηχανίας ιχθυοκαλλιεργειών ανοικτής θαλάσσης με:
• στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στην
(α) τη χρήση των πιο πρόσφατων εφαρμογών μηχανολογίας,
• προσφορά πρόσθετων αλιευτικών προϊόντων στον καταναλωτή.
(β) την ανάπτυξη ενός αυτόνομου συστήματος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, αποθήκευσης και χρήσης σε εγκαταστάσεις ανοικτής θαλάσσης, επιτρέποντας με αυτό τον τρόπο σημαντική αυτονομία και αυτοματοποίηση
Επιπλέον, η συνεισφορά της υδατοκαλλιέργειας ενισχύεται περισσότερο αφού η αυξανόμενη ζήτηση για αλιευτικά προϊόντα, δεν μπορεί να ικανοποιηθεί από τη θαλάσσια αλιεία. Ενδεικτικά, το 2009 στην Κύπρο λειτουργούσαν τρις ιδιωτικοί ιχθυογεννητικοί σταθμοί θαλάσσιων ψαριών, ένα εκκολαπτήριο-εκτροφείο γαρίδων στη στεριά, επτά ιχθυοτροφεία πάχυνσης τσιπούρας και λαυρακιού σε κλουβιά ανοικτής θάλασσας και δύο ιχθυοτροφεία που ασχολούνταν αποκλειστικά με την πάχυνση ερυθρού τόνου [1].
(γ) τη χρήση των θεμελιωδών αρχών του μηχανολογικού σχεδιασμού για την ανάπτυξη μηχανολογικών μηχανισμών ικανών να αντέχουν το δυναμικό φορτίο της ανοιχτής θάλασσας. Ο ανάδοχος φορέας και συντονιστής του έργου είναι το Frederick Research Centre στην Κύπρο1. Την κοινοπραξία πλαισιώνει το Τμήμα Αιολικής Ενέργειας του ΚΑΠΕ και η Seawave Fisheries Ltd, η οποία δραστηριοποιεί1 Ερευνητική
ομάδα Υδατοκαλλιέργειας και Θαλάσσιων Κατασκευών του Ερευνητικού Κέντρου Frederick, Πανεπιστήμιο Frederick, Κύπρος
Όλες οι μονάδες πάχυνσης θαλάσσιων ψαριών στην Κύπρο λειτουργούν με τη μέθοδο εκτροφής των κλουβιών ανοικτής θάλασσας, σε απόσταση 1 με 4 km από την ξηρά, σε μεγάλη απόσταση μεταξύ τους, και σε βάθος νερού της τάξεως των 18 m έως 70 m. Η επιλογή της μεθόδου αυτής βασίστηκε στις σχετικά μικρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις που τη χαρακτηρίζουν και σε οικονομικούς λόγους λόγω της πολλαπλής χρήσης της παραθαλάσσιας ζώνης και της διαθεσιμότητας παράκτιων περιοχών. Η υλοποίηση αυτής της πολιτικής ανάπτυξης της υδατοκαλλιέργειας προϋποθέτει την ύπαρξη μεγάλων εγκαταστάσεων ανοικτής θαλάσσης που είναι τοποθετημένες πολύ μακριά από την ακτή. Για την αποτελεσματική λειτουργία αυτών των εγκαταστάσεων απαιτείται σημαντικός βαθμός αυτοματοποίησης στα συστήματα σίτισης και παρακολούθησης, με τις σχετικές απαιτήσεις σε ηλεκτρική ενέργεια για τη λειτουργία τους. Στην περίπτωση των υδατοκαλλιεργειών ανοικτής θαλάσσης, η παραγωγή ενέργειας θα πρέπει να πραγματοποιείται στις μονάδες πάχυνσης. [1]
ται στην Κύπρο στον τομέα της ιχθυοκαλλιέργειας ανοιχτής θάλασσας. Στόχος του έργου είναι η ανάπτυξη ενός έξυπνου αυτόματου συστήματος τροφοδοσίας τροφής στις ιχθυοκαλλιέργειες της Κύπρου με τη χρήση παράκτιου αυτόνομου συστήματος παροχής ισχύος με χρήση της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας. Επιπρόσθετα, στα πλαίσια του ερευνητικού αυτού έργου συνδυάζονται οι τεχνολογίες αισθητήρων και μετρητικών συστημάτων για την καταγραφή βασικών παραμέτρων (αιολικό δυναμικό, θερμοκρασία νερού, αγωγιμότητα νερού, ταχύτητα ρευμάτων, κλπ), ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μηχανολογικού σχεδιασμού και βιομηχανικής διαχείρισης εξασφαλίζοντας έτσι ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Τέλος, προωθείται η συνεργασία μεταξύ της Κυπριακής βιομηχανίας ιχθυοκαλλιέργειας ανοιχτής θάλασσας με φορείς Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΤΑ), για την περαιτέρω βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας. Τα πρώτα αποτελέσματα του έργου θα αναρτηθούν στην ιστοσελίδα του έργου (υπό κατασκευή) και στην ιστοσελίδα του ΚΑΠΕ (www.cres.gr).
Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών (ΤΑΘΕ), Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, Κυπριακή Δημοκρατία, www.moa.gov
Τρίτη 21 Ιουνίου 2011 (από το περιοδικό «Natura nrg» / www.ppol.gr)
Ως ερημοποίηση, ορίζεται η υποβάθμιση, η μείωση του βάθους και της γονιμότητας του εδάφους και της βλάστησης. Αυτό πρακτικά μεταφράζεται σε μείωση ή ακόμα και απώλεια της παραγωγικότητας των γεωργικών και δασικών εκτάσεων, κυρίως λόγω της διάβρωσης. «Η διαδικασία της ερημοποίησης έχει ξεκινήσει για τα καλά στη χώρα μας και η κατάσταση θα είναι μη αναστρέψιμη, εάν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα για την καταπολέμησή της», υποστηρίζει ο καθηγητής εδαφολογίας στο «γεωπονικό πανεπιστήμιο Αθηνών», Κωνσταντίνος Κοσμάς μιλώντας στη «natura nrg».
Πού οφείλεται; Βασικές αιτίες της ερημοποίησης είναι:
• Ο υπερπληθυσμός και η εξάπλωση των πόλεων που οδηγεί σε αλλαγή χρήσης γης από δάσος σε γεωργικό έδαφος ή από γεωργικό έδαφος σε αστική χρήση. • Η ανάπτυξη οδικών αρτηριών και άλλων εγκαταστάσεων που διασπά τη γεωμορφολογία πολλών περιοχών. • Μη αποδεκτές γεωργικές πρακτικές, όπως η εντατική καλλιέργεια, η υπερβολική χρήση λιπασμάτων και η υπεράντληση του υπόγειου νερού. • Η υπερβολική εκμετάλλευση και η καταστροφή των δασών εξαιτίας των πυρκαγιών, της υπερβόσκησης και της υπερβολικής υλοτομίας. Εκτός όμως από την καταστροφή του περιβάλλοντος, η ερημοποίηση έχει σοβαρές κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες. « Εάν το έδαφος δεν αποδίδει, αμέσως μειώνεται η παραγωγή για τους αγρότες και περιορίζεται έτσι το εισόδημά τους. Λιγότερη παραγωγή σημαίνει υψηλότερες τιμές για όλους εμάς, αλλά και μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών. Πώς να ζήσει κανείς σε μια έρημη περιοχή;» σημειώνει ο Κωνσταντίνος Κοσμάς.
Ποιες περιοχές απειλούνται; Βάσει των μετρήσεων της «ελληνικής επιτροπής για την καταπολέμηση της ερημοποίησης» το...
• 34% των περιοχών της χώρας μας θεωρείται υψηλού κινδύνου • 49% μέτριου κινδύνου • 17% χαμηλού κινδύνου Μεταξύ των περιοχών « υψηλού κινδύνου» κατατάσσονται όλα τα νησιά του Αιγαίου, περιοχές της ανατολικής Πελοποννήσου, της Στερεάς Ελλάδας και της Εύβοιας, τμήματα της Θεσσαλίας, της Μακεδονίας και της Θράκης, καθώς και το 50% των εδαφών της Κρήτης! Μικρότερο κίνδυνο διατρέχουν τα εδάφη των περιοχών της Κεντρικής Ελλάδας και τα Ιόνια νησιά, ενώ μηδαμινή είναι η απειλή του φαινομένου της ερημοποίησης για τις πεδινές περιοχές, με πολύ καλά αποστραγγιζόμενα και βαθιά εδάφη.
Παγκόσμια απειλή Το φαινόμενο δεν περιορίζεται στις γνωστές ερήμους, αλλά απειλεί πολλές περιοχές της γης τόσο θερμές όσο και ψυχρές (όπως η Ισλανδία), ενώ είναι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η περιοχή της Μεσογείου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Κίνα, όπου η έκταση των ερημοποιημένων εδαφών ανέρχεται στο 1/4 της χερσαίας επικράτειας, δηλαδή σε 1.73 εκατομμύρια km2. Εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής το πρόβλημα της Κίνας αναμένεται να μεγεθυνθεί, ενώ οι επιστήμονες εκτιμούν πως μό-
λις τα 530,000 km2 από αυτά μπορούν να ανακτηθούν ως γόνιμο έδαφος. Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στο Πεκίνο ο Λιου Τουό ( Liu Tuo), επικεφαλής των προσπαθειών αποκατάστασης της ερημοποίησης (στην Κίνα), δεν έκρυψε την απογοήτευσή του: «Δεν μπορώ να κρύψω τη θλίψη μου για τις χαμηλές επενδύσεις που διατίθενται, για την καταπολέμηση ενός από των σοβαροτέρων περιβαλλοντικών προβλημάτων. Με το σημερινό ρυθμό ανάκτησης τετραγωνικών χιλιομέτρων το χρόνο, υπολογίζω ότι θα χρειαστούμε 300 χρόνια για να αλλάξουμε την κατάσταση». Σε όλο τον κόσμο, η διάβρωση των εδαφών και ιδιαίτερα γεωργικών εκτάσεων, αφορά τουλάχιστον το 10% των καλλιεργημένων εκτάσεων, που είναι περίπου 15 δισεκατομμύρια στρέμματα. Επιπλέον, το 10% της καλλιεργημένης γης έχει κάποιο βαθμό διάβρωσης που μπορεί να καταστεί καταστροφικός, εάν δεν ληφθούν δραστικά μέτρα διόρθωσης της διάβρωσης.
Συμβάσεις και αδράνεια Αναγνωρίζοντας τη σοβαρότητα του προβλήματος, τα Ηνωμένα Έθνη καθιέρωσαν την 17η Ιουνίου σαν «παγκόσμια ημέρα καταπολέμησης της ερημοποίησης και της ξηρασίας». Η διεθνής σύμβαση για την καταπολέμηση της ερημοποίησης και της ξηρασίας υπογράφηκε το 1994, ενώ το 2000 την υιοθέτησε και η Ελλάδα. Η χώρα μας προχώρησε σε «ελληνικό εθνικό σχέδιο δράσης κατά της ερημοποίησης» που βεβαίως ποτέ δεν υλοποιήθηκε. Αρκεί κανείς να ρίξει μια ματιά στη σελίδα 33 του «εθνικού σχεδίου» όπου εξειδικεύονται τα μέτρα αντιμετώπισης του φαινομένου. Μια δεκαετία μετά, βρισκόμαστε ακόμα στο σημείο μηδέν... Δεν υπάρχει κάποιο μαγικό φίλτρο που να «θεραπεύει» τα εδάφη που διαβρώνονται. Υπάρχουν όμως μέτρα που μπορούν να ληφθούν, με στόχο τη σταδιακή αποκατάσταση της ζημιάς που έχει γίνει. Καθοριστικό ρόλο στην υποβάθμιση των εδαφών παίζουν οι ανθρώπινες δραστηριότητες, ξεκινώντας από τις καταστροφικές δασικές πυρκαγιές και φτάνοντας στην υπερενταντική καλλιέργεια και στην υπερβολική χρήση λιπασμάτων που «δηλητηριάζουν» το έδαφος. Αν λοιπόν αλλάξουμε νοοτροπία και πρακτικές, η ερημοποίηση του εδάφους θα περιοριστεί σημαντικά, χωρίς βεβαίως να εξαλειφθεί. Δυστυχώς όμως, η βαθιά οικονομική κρίση λειτουργεί ως άλλοθι και έτσι χαρακτηρίζεται ως «πολυτέλεια» όποια προσπάθεια στοχεύει στην προστασία του περιβάλλοντος και στην αναβάθμιση της ποιότητας ζωής. Κινδυνεύουμε όμως σε λίγα χρόνια η φράση του προφήτη Ησαΐα «φωνή βοώντος έν τή ερήμω» να είναι η νέα μας πραγματικότητα.
(Ο Απόστολος Στάικος είναι δημοσιογράφος, μέλος της συντακτικής επιτροπής του «Νatura Νrg»)
46
47 Του Κοσμά Ζακυνθινού
Του Τάσου Σαράντη
kzakinthinos@pegasus.gr
sarantis@pegasus.gr
«Απειλή» για τον ελληνικό τουρισμό η κλιματική αλλαγή
Ευρωπαϊκή ώθηση στην εξοικονόμηση ενέργειας
Οξύνονται περαιτέρω τα διαχρονικά προβλήματα του ελληνικού τουρισμού από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής που συντελείται τα τελευταία χρόνια στον πλανήτη Γη, όπως καταγράφει μελέτη που εξετάζει τις επιπτώσεις στη ζήτηση, χρησιμοποιώντας το δείκτη τουριστικής ευφορίας (Tourism Climate Index (TCI), και τα κόστη λειτουρργίας των τουριστικών μονάδων. Όπως επισημαίνεται η απειλή είναι ορατή, καθώς οι κύριοι τουριστικοί προορισμοί της χώρας θα υποστούν σημαντικές μειώσεις στις αφίξεις κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, περίοδο κορύφωσης της ζήτησης του τουριστικού προϊόντος. Άμεσες επιδράσεις στον τουριστικό κλάδο αναμένεται να έχουν οι κλιματικές αλλαγές, καθώς, σύμφωνα με τα αποτελέσματα μελέτης, οι υψηλές θερμοκρασίες, τα ακραία καιρικά φαινόμενα και η έλλειψη νερού είναι μόνο μερικές από τις επιπτώσεις που θα επηρεάσουν καθοριστικά την εγχώρια αγορά. Σύμφωνα με το δείκτη τουριστικής ευφορίας (Tourism Climate Index, TCI), στους θερινούς μήνες της δεκαετίας 20912100, εκτιμάται μείωση των εισπράξεων κατά 370 και 280 εκατ. ευρώ/έτος για την Κρήτη και τα Δωδεκάνησα αντίστοιχα. Ενώ, η συνολική αύξηση του κόστους λειτουργίας λόγω των αναγκαίων προσαρμογών στην κλιματική αλλαγή, εκτιμάται σε 70-90 εκατ. ευρώ/έτος (5-7% του κόστους λειτουργίας) προς το τέλος του αιώνα. Η μελέτη εκτίμησε επίσης τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στα κόστη λειτουργίας των τουριστικών επιχειρήσεων. Λόγω της μεγάλης αβεβαιότητας και της έλλειψης ασφαλών δεδομένων δεν επιχειρήθηκε να εκτιμηθεί η επίπτωση στα πάγια και τις υποδομές. Οι επιπτώσεις στα λειτουργικά κόστη συμπεριλαμβάνουν την αύξηση κατανάλωσης ενέργειας, την αύξηση του ρυθμού απόσβεσης, τα κόστη μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, τα αυξημένα κόστη συντήρησης και την αύξηση των ασφαλίστρων. Στη μελέτη, λόγω ελλείψεως δεδομένων, δεν έχουν ληφθεί υπόψη οι επιπτώσεις στις αφίξεις λόγω μετακίνησης του διεθνούς τουριστικού ρεύματος κυρίως προς τις βόρειες χώρες, των οποίων οι κλιματολογικές συνθήκες αναμένεται να βελτιωθούν σημαντικά.
ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Αναμφισβήτητα, ο τουρισμός αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, λόγω της υψηλής συμμετοχής του στο ΑΕΠ της χώρας (15,5% για το 2010) και της ακόμη υψηλότερης στην απασχόληση (19% για το 2010). Επίσης πολύ σημαντικός είναι ο ρόλος του τουρισμού στην κάλυψη σημαντικού μέρους του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας, ρόλος ο οποίος είναι εξαιρετικά σημαντικός ιδιαίτερα στην παρούσα περίοδο. Από την άλλη μεριά, όμως, ο ελληνικός τουρισμός παρουσιάζει σημαντικά προβλήματα, με κυριότερα τον εποχικό και γεωγραφικό συγκεντρωτισμό του προσφερόμενου προϊόντος και την πολύ αργή προσαρμογή στις νέες συνθήκες, τόσο από την πλευρά της ζήτησης όσο και του περιφερειακού ανταγωνισμού. Ο TCI συνδυάζει κλιματικές μεταβλητές, όπως θερμοκρασία, υγρασία κ.λπ., σε έναν ενιαίο δείκτη, σχεδιασμένο ώστε να α-
2 Ιουλίου 2011
ποτιμά την καταλληλότητα των κλιματικών συνθηκών, ώστε να υποστηρίζονται υπαίθριες τουριστικές δραστηριότητες σε μία περιοχή. Χρησιμοποιώντας τις εκτιμήσεις των κλιματικών δεδομένων της ερευνητικής ομάδας κλιματικών δεδομένων του ΚΕΦΑΚ, υπολογίστηκε ο TCI ανά δεκαετία, για το χρονικό διάστημα 2010-2100, ανά εποχή, για όλη την επικράτεια και κατά γεωγραφική περιφέρεια. Από την ανάλυση των δεδομένων σε ετήσια βάση και σε επίπεδο επικράτειας προκύπτει ότι ύστερα από μια μικρή κάμψη κατά τις πρώτες τρεις δεκαετίες, οι αφίξεις αυξάνονται σημαντικά, φτάνοντας τις 10 εκατομμύρια επιπλέον αφίξεις ετησίως, ποσοστό της τάξης του 25% των συνολικών αφίξεων, για τη δεκαετία 2091-2100. Δυστυχώς η ανάλυση των δεδομένων σε εποχικό και περιφερειακό επίπεδο αποδεικνύει ότι τα παραπάνω αποτελέσματα είναι παραπλανητικά, καθώς οι κύριοι τουριστικοί προορισμοί της χώρας θα υποστούν σημαντικές μειώσεις στις αφίξεις κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, περίοδο κορύφωσης της ζήτησης του τουριστικού προϊόντος. Οι αρνητικές αυτές επιπτώσεις μπορεί να μετριαστούν ή ακόμη και να ανατραπούν, καθώς ο δείκτης τουριστικής ευφορίας βελτιώνεται σημαντικά την Ανοιξη και το Φθινόπωρο. Στην περίπτωση της Κρήτης, η βελτίωση του δείκτη τις δύο αυτές εποχές είναι ικανή να ανατρέψει τις ζημίες του καλοκαιριού της δεκαετίας 2091-2100, οδηγώντας σε αύξηση των εσόδων κατά 200 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση. Αντίστοιχα στην περίπτωση των Δωδεκανήσων η μείωση των εσόδων περιορίζεται στα 150 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση.
ΑΝΑΓΚΑΙΑ Η ΑΝΑΛΗΨΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΟΧΙΚΟΤΗΤΑΣ Παρότι η πολυπλοκότητα του εγχειρήματος δεν επιτρέπει την εκτίμηση των συνολικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στον ελληνικό τουρισμό, τα αποτελέσματα της μελέτης καταδεικνύουν την αναγκαιότητα ανάληψης πρωτοβουλιών με σκοπό τη μείωση της εποχικότητας, και τη διασπορά του τουριστικού προϊόντος σε μεγαλύτερο μέρος της επικράτειας. Οι στόχοι αυτοί μπορεί να επιτευχθούν με τη συνεργασία της πολιτείας και των εκπροσώπων του κλάδου μέσα από τον μακροχρόνιο στρατηγικό σχεδιασμό του ελληνικού τουρισμού. Μεταξύ άλλων θα πρέπει να αναδειχθούν τα πλούσια φυσικά χαρακτηριστικά των διάφορων περιοχών της χώρας που παραμένουν ανεκμετάλλευτα, να προωθηθούν ήπιες και εναλλακτικές μορφές τουρισμού, να δοθεί έμφαση στην προσέλκυση νέων στοχευμένων ομάδων τουριστών και να ληφθούν μέτρα μετριασμού του περιβαλλοντικού αποτυπώματος λειτουργίας των τουριστικών μονάδων. Στις έμμεσες φυσικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στον τουρισμό περιλαμβάνονται οι εξής: • Φθορές παράκτιων τουριστικών υποδομών. • Απαξίωση τουριστικών υποδομών λόγω έλλειψης φυσικών προϋποθέσεων χρήσης τους (ενδεικτικά, έλλειψη χιονιού για τα χιονοδρομικά κέντρα). • Διείσδυση θαλάσσιου νερού στον υδροφόρο ορίζοντα και αφαλμύρωση του πόσιμου νερού. Μείωση διαθέσιμου νερού λόγω μείωσης βροχοπτώσεων. Μείωση-εξάλειψη οικοτουριστικών υποδομών και δραστηριοτήτων.
Νέα δέσμη μέτρων για την αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας και της εξοικονόμησης ενέργειας προτείνεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προκειμένου η Ευρώπη να επιτύχει το στόχο βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας κατά 20% έως το 2020. Τα μέτρα, υπό τη μορφή Οδηγίας, αφορούν την καθιέρωση μηχανισμών εξοικονόμησης ενέργειας σε όλα τα κράτημέλη, την εξοικονόμηση ενέργειας από τους καταναλωτές, το δημόσιο τομέα και τη βιομηχανία, την απόδοση στην παραγωγή ενέργειας και τη μεταφορά και διανομή ενέργειας. Ενα από τα βασικά μέτρα αφορά τη νομική υποχρέωση καθιέρωσης μηχανισμών εξοικονόμησης ενέργειας σε όλα τα κράτημέλη. Οι εταιρείες διανομής ή λιανικής πώλησης ενέργειας θα υποχρεούνται να εξοικονομούν κατ’ έτος ποσοστό 1,5% της ενέργειας που πωλούν κατ’ όγκο, μέσω της υλοποίησης μέτρων για την ενεργειακή απoδοτικότητα, όπως η βελτίωση της απόδοσης του συστήματος θέρμανσης, η εγκατάσταση παραθύρων με διπλούς υαλοπίνακες ή η μόνωση σκεπής σε καταναλωτές τελικής ενέργειας. Εναλλακτικά, τα κράτη-μέλη έχουν επίσης τη δυνατότητα να προτείνουν άλλους μηχανισμούς εξοικονόμησης ενέργειας, για παράδειγμα χρηματοδοτώντας προγράμματα ή προαιρετικές συμφωνίες που οδηγούν στα ίδια αποτελέσματα, αλλά δεν βασίζονται στην επιβολή υποχρέωσης στις εταιρείες του τομέα της ενέργειας. Ως στόχος τίθεται ο δημόσιος τομέας να δώσει το παράδειγμα, λόγος για τον οποίο οι δημόσιοι φορείς θα καταβάλλουν προσπάθειες για να αφομοιώσει η αγορά ενεργειακά αποδοτικά προϊόντα και υπηρεσίες, μέσω επιβολής της νομικής υποχρέωσης αγοράς ενεργειακά αποδοτικών κτιρίων, προϊόντων και υπηρεσιών. Οι δημόσιοι φορείς έχουν περαιτέρω την υποχρέωση να μειώσουν σταδιακά την ενέργεια που καταναλώνουν στα κτίριά τους, εκτελώντας κάθε έτος τις απαιτούμενες εργασίες ανακαίνισης. Η οδηγία προβλέπει κάθε χρόνο η ενεργειακή απόδοση των δημόσιων κτιρίων άνω των 250 τετραγωνικών μέτρων να είναι 3%. Στη νέα οδηγία που αναμένεται να εκδοθεί επιδιώκεται η μεγαλύτερη εξοικονόμηση ενέργειας από τους καταναλωτές. Για να καταστεί εφικτό προτείνεται η εύκολη και δωρεάν πρόσβαση σε δεδομένα σε πραγματικό χρόνο μέσω ακριβέστερων ατομικών μετρήσεων, ώστε οι καταναλωτές να καταστούν περισσότερο ικανοί να διαχειρίζονται καλύτερα την ενεργειακή κατανάλωσή τους. Η τιμολόγηση πρέπει να βασίζεται στην πραγματική κατανάλωση και να αντικατοπτρίζει επακριβώς τα δεδομένα της μέτρησης.
Βελτιώσεις αποδοτικότητας Σε ό,τι αφορά τη βιομηχανία δρομολογείται η παροχή κινήτρων προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις να υποβληθούν σε ενεργειακούς ελέγχους και να υιοθετήσουν τις βέλτιστες πρακτικές, ενώ οι μεγάλες εταιρείες οφείλουν να διενεργήσουν έλεγχο της ενεργειακής τους κατανάλωσης, ο οποίος θα τις βοηθήσει να εντοπίσουν τις δυνατότητες μείωσης της κατανάλωσης ενέρ-
γειας. Εξάλλου, υιοθετείται η παρακολούθηση των επιπέδων απόδοσης των νέων μονάδων παραγωγής ενέργειας και η καθιέρωση εθνικών σχεδίων θέρμανσης και ψύξης ως βάση για υγιή προγραμματισμό αποδοτικών υποδομών θέρμανσης και ψύξης, συμπεριλαμβανομένης της ανάκτησης της απορριπτόμενης θερμότητας. Σε ό,τι αφορά τη μεταφορά και τη διανομή ενέργειας θα επιτευχθούν βελτιώσεις της αποδοτικότητας με τη διασφάλιση ότι οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές ενέργειας συνεκτιμούν τα κριτήρια ενεργειακής αποδοτικότητας κατά τη λήψη των αποφάσεών τους, ιδίως όταν εγκρίνουν τιμολόγια δικτύων. «Η πρότασή μας στοχεύει στο να καταστήσει αποδοτικότερο τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούμε την ενέργεια στην καθημερινή μας ζωή και να βοηθήσει τους πολίτες, τις δημόσιες αρχές και τη βιομηχανία να διαχειριστούν καλύτερα την ενεργειακή τους κατανάλωση, πράγμα που αναμένεται, επίσης, να οδηγήσει σε μειωμένες δαπάνες για την ενέργεια. Δημιουργεί, επίσης, σημαντικές δυνατότητες για νέες θέσεις εργασίας σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ενωση», δήλωσε ο Γκίντερ Ετινγκερ, Ευρωπαίος επίτροπος, αρμόδιος για θέματα ενέργειας.
ΤΟ 2014 Η ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΟΔΟΥ Η πρόταση της Επιτροπής αποτελεί συνέχεια των πρόσφατων εκκλήσεων για ανάληψη δράσης εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (4 Φεβρουαρίου 2011), του Συμβουλίου Ενέργειας (10 Ιουνίου 2011) και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την επίτευξη του στόχου της μείωσης κατά 20% της αναμενόμενης ενεργειακής κατανάλωσης της Ευρωπαϊκής Ενωσης έως το 2020. Οι πλέον πρόσφατες εκτιμήσεις που έκανε η Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη τους εθνικούς στόχους ενεργειακής απόδοσης για το 2020, τους οποίους έθεσαν τα κράτη-μέλη για τον εαυτό τους στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», δείχνουν ότι η Ε.Ε. απέχει ακόμη αρκετά από το να είναι σε θέση να επιτύχει το στόχο της. Για να ανταποκριθεί στην ανωτέρω πρόκληση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε κατά πρώτον, στις 8 Μαρτίου 2011, ένα νέο σχέδιο ενεργειακής απόδοσης με το οποίο προτείνεται φάσμα μέτρων ενεργειακής απόδοσης προς υλοποίηση σε όλους τους οικονομικούς τομείς ώστε να επιτευχθεί περαιτέρω εξοικονόμηση ενέργειας. Στο σχέδιο αυτό επεφύλαξαν θερμή υποδοχή το Συμβούλιο Ενέργειας και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η οδηγία προβλέπει, επίσης, ότι η Επιτροπή θα διενεργήσει το 2014 αποτίμηση της συντελεσθείσας προόδου στην πορεία επίτευξης του στόχου της Ε.Ε. για βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κατά 20% έως το 2020 και, αν παραστεί ανάγκη, θα υποβάλει περαιτέρω νομοθετική πρόταση ώστε να καθορίσει υποχρεωτικούς εθνικούς στόχους για την ενεργειακή απόδοση.
49
48 Του Γιάννη Λυβιάκη 19 Αυγούστου 2011, Χανιώτικα Νέα
Δορυφορική παρακολούθηση των κλιματικών αλλαγών μέσω της ΓΑΥΔΟΥ! Η βαθμονόμηση Η βαθμονόμηση των δορυφορικών μετρήσεων αλτιμετρίας επιτυγχάνεται αρχικώς με τον προσδιορισμό, με ακρίβεια, της θέσης της στάθμης της θάλασσας, του ύψους των κυμάτων, των καθυστερήσεων των δορυφορικών σημάτων στην ατμόσφαιρα και άλλων παραμέτρων, που μετράει ο δορυφόρος στην θαλάσσια περιοχή και στη συνέχεια με τη σύγκριση και τον έλεγχο των μετρήσεων αυτών του δορυφόρου χρησιμοποιώντας ανεξάρτητες μετρήσεις και διαφορετικά όργανα από την ξηρά και θάλασσα.
Τέσσερις σταθμοί
Ένας από τους τέσσερις στον κόσμο σταθμούς βαθμονόμησης (ρύθμισης λειτουργιών) δορυφόρων, παρακολούθησης των κλιματικών αλλαγών και παρατήρησης των θαλασσών, εγκαταστάθηκε από το Εργαστήριο Γεωδαισίας και Γεωπληροφορικής του Πολυτεχνείου Κρήτης και λειτουργεί στη Γαύδο. Μάλιστα, ο σταθμός αυτός, ο οποίος ονομάζεται «Θεόφιλος», στη μνήμη του πρώην κοινοτάρχη της Γαύδου, Θεόφιλου Τσιριντάνη, θεωρείται μοναδικός παγκοσμίως εξαιτίας του ότι τυγχάνει να βρίσκεται σε στρατηγικό σημείο, πάνω στη διασταύρωση δορυφορικών ιχνών και κοντά σε ανοικτή θάλασσα. Παράλληλα, εγκαταστάθηκε ηλεκτρονικός ανακλαστήρας μικροκυμάτων σε συνεργασία με το Κέντρο Διαστημικών Ερευνών της Ακαδημίας Επιστημών της Αυστρίας, που ανακλά ηλεκτρονικώς τα δορυφορικά σήματα. Η εγκατάσταση του σταθμού έγινε υπό την επίβλεψη του διευθυντή του Εργαστηρίου Γεωδαισίας και Γεωπληροφορικής, καθηγητή του τμήματος Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης Στέλιου Π. Μερτίκα. Τώρα, το ίδιο Εργαστήριο κατασκευάζει και πρότυπο μικροκυματικό αναμεταδότη (microwave transponder) για τη βαθμονόμηση μελλοντικών δορυφόρων, με βάση τις προδιαγραφές και την καθοδήγηση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος. Όπως εξηγεί ο κ. Μερτίκας, «η αντιμετώπιση του φαινομένου της αλλαγής του κλίματος απαιτεί, μεταξύ άλλων, τη διαχρονική παρακολούθηση των επιπτώσεων που επιφέρει στο φυσικό περιβάλλον. Η παρακολούθηση της μεταβολής της θαλάσσιας στάθμης σε παγκόσμια κλίμακα επιτυγχάνεται με χρήση δορυφορικών συστημάτων, όπως είναι οι δορυφόροι αλτιμετρίας αλλά και επίγεια όργανα στην επιφάνεια της Γης. Οι δύο μέθοδοι είναι συμπληρωματικές. Σήμερα, διάφοροι δορυφόροι αλτιμετρίας βρίσκονται σε τροχιά, όπως οι Jason 1&2 (αμερικανική-γαλλική αποστολή), ERS, Crysosat-2 και Envisat (όλοι από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος), ενώ προγραμματίζονται νέες μελλοντικές αποστολές, όπως οι Sentinel-3 (Ευρώπη), SARAL/AltiΚa (Ινδία-Γαλλία), HY-2 (Κίνα), Jason-3, Jason-CS, κ.λπ.. Οι δορυφόροι αυτοί μπορούν να προσδιορίσουν τη στάθμη της θάλασσας, και τις μεταβολές της, το ύψος των κυμάτων καθώς και τις καθυστερήσεις των δορυφορικών σημάτων στην ατμόσφαιρα».
Τέσσερις σταθμοί απόλυτης βαθμονόμησης δορυφόρων αλτιμετρίας βρίσκονται ανά την υφήλιο. Δύο είναι στην Ευρώπη (Γαύδος από το Πολυτεχνείο Κρήτης, Koρσική στη Γαλλία από το Κέντρο διαστημικών ερευνών της Γαλλίας CNES) ένας βρίσκεται στις ΗΠΑ (NASA, Πλατφόρμα πετρελαίου Harvest στη θάλασσα, 20 km κοντά στο Los Angeles, Καλιφόρνια) και ένας στην Αυστραλία (Πανεπιστήμιο της Τασμανίας, Bass Strait, Τασμανία, Αυστραλία). Τα αποτελέσματα της βαθμονόμησης που παρέχονται από τους παραπάνω σταθμούς αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο και αναγκαία προϋπόθεση για τη σωστή λειτουργία τους και τον έλεγχο της αξιοπιστίας των δορυφόρων αυτών. Φυσικά, τα αποτελέσματα της βαθμονόμησης προφανώς εξαρτώνται από τις τοπικές συνθήκες, την μεθοδολογία που ακολουθείται, την διάρκεια των μετρήσεων και τη γεωγραφική θέση του κάθε σταθμού βαθμονόμησης.
Μοναδικός ο σταθμός της Γαύδου Σύμφωνα με τον κ. Μερτίκα, «ο σταθμός βαθμονόμησης δορυφόρων αλτιμετρίας της Γαύδου «είναι μοναδικός στον κόσμο. Τυγχάνει να βρίσκεται πάνω στη διασταύρωση των ιχνών δύο επαναλαμβανόμενων τροχιών της δορυφορικής αποστολής Jason (Jason-1, Jason-2, Jason-3, Jason-CS) και γειτονικά στο ίχνος τροχιάς του δορυφόρου Envisat και SARAL/AltiKa. Κανένας άλλος σταθμός δεν έχει αυτή την ιδιότητα.
• Το γεωειδές (μέση στάθμη της θάλασσας) της περιοχής έχει προσδιοριστεί με ακρίβεια με προηγούμενες μετρήσεις βαρυτημετρίας και οι τοπικές παλίρροιες είναι μικρές (μερικά cm), και άρα το γεωειδές αποτελεί επιφάνεια αναφοράς για την βαθμονόμηση. • Λόγω της διασταύρωσης των τροχιών, βαθμονόμηση μπορεί να γίνει δύο φορές κάθε 10 ημέρες και όχι μία όπως γίνεται στους άλλους σταθμούς, στην καθοδική και την ανοδική τροχιά. • Σφάλματα εξαρτώμενα από τη ανοδική ή καθοδική κίνηση του δορυφόρου μπορούν να προσδιοριστούν και να εξαλειφθούν. Οι εγκαταστάσεις στη Γαύδο άρχισαν να υλοποιούνται το 2001, ενώ ο σταθμός ξεκίνησε να λειτουργεί και να δίνει τα πρώτα αποτελέσματα το 2004. Τα αποτελέσματα βαθμονόμησης του σταθμού της Γαύδου είναι συγκρίσιμα με αυτά των υπολοίπων σταθμών, κάτι που καταδεικνύει την αξιοπιστία του. Σήμερα, για παράδειγμα, έχει προσδιοριστεί από τη Γαύδο ότι το σφάλμα στις μετρήσεις του δορυφόρου Jason-2 θα πρέπει να διορθωθεί κατά 17.1 cm, ενώ η ΝΑΣΑ έδωσε 17.0cm. Η διόρθωση αυτή των 17 cm έχει ήδη προγραμματιστεί να υλοποιηθεί και να διορθωθεί στους δορυφόρους μέσα στο 2011 από τα κέντρα ελέγχου του Jason-2 στην Τουλούζη (CNES), Γαλλία και την ΝΑΣΑ στο Jet Propulsion Laboratory στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ. Τα αποτελέσματα αυτά έχουν συντελέσει στην ενεργή συμμετοχή και εκπροσώπηση του Εργαστηρίου σε διάφορες διεθνείς ερευνητικές επιστημονικές επιτροπές, όπως το Ocean Surface Topography Science Team, Calibration and Validation Research Team (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος), CNES (Γαλλικό Διαστημικό Κέντρο στην Τουλούζη) και το Indian Space Research Organization (Ahmedabad, Ινδία)», και GPS. Επιπλέον, το Εργαστήριο προχωρά και σε ποιοτικό έλεγχο για την ασφάλεια κατασκευών. Όπως μας λέει ο κ. Μερτίκας: «Το Εργαστήριο έχει αναπτύξει αλγόριθμους για την ανίχνευση απότομων ή/και ασθενών μεταβολών στα σήματα που λαμβάνονται από τους δέκτες δορυφορικού εντοπισμού GPS. Τέτοιες απότομες μεταβολές είναι ιδιαίτερα χρήσιμες για την ασφάλεια τεχνικών κατασκευών, όπως φράγματα, γέφυρες, υψηλά κτίρια, κ.ά. στις οποίες είναι πρωταρχικής σημασίας η συνεχής παρακολούθηση της συμπεριφοράς τους. Όταν οι παράμετροι που παρακολουθούνται υπερβαίνουν κάποιο όριο ασφαλείας (π.χ. απότομη μετατόπιση) τότε ειδοποιείται ο χρήστης και λαμβάνονται τα προβλεπόμενα μέτρα ασφαλείας».
Παρακολούθηση τεκτονικών μικρομετακινήσεων
Αυτή η ευτυχής συγκυρία κατέστησε την Γαύδο στρατηγική θέση για την βαθμονόμηση δορυφόρων αλτιμετρίας διότι: • Η Γαύδος βρίσκεται σε αρκετή απόσταση από την ηπειρωτική μάζα (40 km από Κρήτη) άρα οι μετρήσεις δεν επηρεάζονται και αλλοιώνονται από την ξηρά. • Έχει μικρό τοπογραφικό ανάγλυφο και σχετικά απλή κυκλοφορία θαλάσσιων ρευμάτων, επομένως η στάθμη της θάλασσας μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι το 1996, εγκαταστάθηκε στην Πολυτεχνειούπολη Χανίων, ο πρώτος μόνιμος δορυφορικός γεωδαιτικός σταθμός GPS στην Ελλάδα. Έκτοτε το δίκτυο των σταθμών GPS συνεχώς επεκτείνεται. Σήμερα, το συγκεκριμένο δίκτυο στη Δυτική Κρήτη αποτελείται από 10 σταθμούς (7 στην Κρήτη και 3 στην Γαύδο). Τα δεδομένα του δικτύου μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε πλήθος εφαρμογών, όπως παρακολούθηση των τεκτονικών κινήσεων της δυτικής Κρήτης, συλλογή και παροχή δεδομένων για τοπογραφικές και γεωδαιτικές εφαρμογές, έλεγχο της αξιοπιστίας του συστήματος εντοπισμού GPS, μέσω του ευρωπαϊκού συστήματος Ναυσιπλοΐας EGNOS (European Geostationary Navigation Overlay System) καθώς επίσης και την δημιουργία χαρτών για διάφορες παραμέτρους της ατμόσφαιρας (π.χ. υγρή συνιστώσα τροπόσφαιρας, ιονόσφαιρα, κλπ).
Ο σταθμός αναφοράς TUC2 στο Πολυτεχνείο Κρήτης ανήκει στο Πανευρωπαϊκό δίκτυο σταθμών αναφοράς GPS, καλούμενο δίκτυο της «EUREF (European Reference Frame)». Το συγκεκριμένο δίκτυο «EUREF» αποτελείται από περίπου 250 γεωδαιτικούς σταθμούς αναφοράς, κατανεμημένους σε όλη την Ευρώπη. Ο σταθμός αναφοράς TUC2 είναι ο πρώτος ελληνικός σταθμός που εντάχθηκε στο δίκτυο αυτό το 2004. Η οριζόντια μετακίνηση της Κρήτης έχει έτσι προσδιοριστεί, σε σχέση με την σταθερή Ευρασιατική τεκτονική πλάκα, να είναι 2-3 cm/yr, ενώ η Δυτική Κρήτη ανυψώνεται 0,8mm/yr (χιλιοστά/έτος). Τα γεωδαιτικά δεδομένα του σταθμού, και οι μετρήσεις του μετεωρολογικού σταθμού που τον συνοδεύει, είναι ελεύθερα διαθέσιμα στο διαδίκτυο. Μέχρι το τέλος του καλοκαιριού, θα ανακοινωθεί η νέα υπηρεσία του Εργαστηρίου που αφορά στη δυνατότητα αποστολής διαφορικών διορθώσεων κινηματικού εντοπισμού (RTK-Real Time Kinematic) προς τους επαγγελματίες μηχανικούς χωρίς χρέωση. Με τον τρόπο αυτό θα μειωθεί σημαντικά το κόστος που οι επαγγελματίες μηχανικοί έχουν για την πραγματοποίηση τεχνικών γεωδαιτικών μετρήσεων, όπως τοπογραφικές αποτυπώσεις, οδοποιία, κ.ά. Η υπηρεσία αυτή θα είναι ωφέλιμη για χρήση σε μια ακτίνα περίπου 40 km από τον σταθμό αναφοράς TUC2. Η στρατηγική του Εργαστηρίου είναι να επεκτείνει τη δυνατότητα παροχής κινηματικών διορθώσεων εντοπισμού και από τους υπόλοιπους σταθμούς του δικτύου του καλύπτοντας έτσι το σύνολο του Νομού Χανίων.
“Πρότυπο κέντρο” Ακόμα ο κ. Μερτίκας τονίζει: «Οι ερευνητικοί τομείς στους οποίους δραστηριοποιείται το Εργαστήριο Γεωδαισίας και Γεωπληροφορικής το έχουν αναδείξει ως πρότυπο ερευνητικό κέντρο σε διεθνές επίπεδο. Έτσι έχει συνάψει «Μνημόνια Επιστημονικής Συνεργασίας» για πέντε έτη με το Κέντρο Διαστημικών Ερευνών της Ακαδημίας Επιστημών της Αυστρίας, το Γεωδαιτικό Ινστιτούτο Επιστημών του Μονάχου στη Γερμανία και το Αστεροσκοπείο της Κυανής Ακτής στη Γαλλία το οποίο και πραγματοποιεί τις βαθμονομήσεις για το Κέντρο Διαστημικών Ερευνών της Γαλλίας στην Κορσική. Όλες οι δραστηριότητες που αναπτύχθηκαν χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μέσω του ερευνητικού προγράμματος ‘SOFIA’ του 7ου Πλαισίου μέχρι τον Δεκέμβριο του 2011. Μετά τον Δεκέμβριο δεν υπάρχει χρηματοδότηση για τον σταθμό αλτιμετρίας της Γαύδου. Η διατήρηση σε αυτά τα υψηλά επίπεδα ερευνητικής αναγνωρισιμότητας απαιτεί ωστόσο την παραμονή αλλά και αύξηση του υφιστάμενου επιστημονικού προσωπικού και τη διαρκή αναβάθμιση και συντήρηση του εξοπλισμού που το Εργαστήριο διαθέτει. Έχοντας ήδη κριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την επιστημονική του αριστεία, στα πλαίσια της δράσης «Ερευνητικό Δυναμικό», είναι ιδιαίτερα σημαντική η χρηματοδότηση των δράσεων του Εργαστηρίου από αντίστοιχες δράσεις της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας στα πλαίσια του ΕΣΠΑ 2007-2013», καταλήγει ο κ. Μερτίκας.
50
51
Επιμέλεια Γιάννης Τσιπουρίδης
Ο ΒΟΡΕΑΣ
Ο ΒΟΡΕΑΣ 7 Ιουνίου 2011
4 Iουλίου 2011
Απευθείας στους γείτονες - κατοίκους το 1% του τζίρου των ΑΠΕ Την τροπολογία που ρυθμίζει όλα τα πρακτικά ζητήματα έτσι ώστε να αποδίδεται απευθείας το 1% της αξίας της παραγόμενης ενέργειας από σταθμούς ΑΠΕ στους οικιακούς καταναλωτές της περιοχής παρουσίασε σήμερα στη Βουλή η υπουργός ΠΕΚΑ Τίνα Μπιρμπίλη. Έπειτα από πολλές αποφάσεις που χρειάστηκε να μεσολαβήσουν προκειμένου να επιλυθούν σημαντικά πρακτικά ζητήματα που εμπόδιζαν την εφαρμογή της αρχικής διάταξης περί απόδοσης του 1% του τζίρου των Α.Π.Ε. στους κατοίκους, η νέα αυτή ρύθμιση, ουσιαστικά επιλύει τις τεχνικές δυσκολίες, χωρίς, ωστόσο, να προβλέπει αλλαγές όσον αφορά το ποσό που θα αποδίδεται ή τους δικαιούχους. Πρόκειται για μία ρύθμιση η οποία προβλέπει το σύνολο των εξουσιοδοτήσεων που απαιτούνται για την εφαρμογή της διάταξης, δηλαδή μια Κοινή Υπουργική Απόφαση, η οποία προσδιορίζει κρίσιμες λεπτομέρειες (όπως τον τρόπο προσδιορισμού και επιμερισμού των ποσών, το χρόνο εκκαθάρισης κ.λ.π.) και τις απαραίτητες αποφάσεις της Ρ.Α.Ε., για τον καθορισμό της τεκμαρτής μοναδιαίας πίστωσης (έτσι ώστε να είναι εφικτή η
μετατροπή της κιλοβατώρας σε ευρώ). Επιπλέον, σε σχέση με την παλιά διάταξη, διατηρείται η προτεραιότητα πίστωσης των οικιακών καταναλωτών της πρώτης «ζώνης εγγύτητας» (δημοτική ή τοπική κοινότητα) προς το σταθμό Α.Π.Ε. και ξεκαθαρίζεται το τι αποδίδεται (μέρος των χρεώσεών τους υπέρ τρίτων) στους οικιακούς καταναλωτές της δεύτερης ζώνης εγγύτητας, δηλαδή της δημοτικής ενότητας. Επίσης, οι πιστώσεις για το σκέλος της ενέργειας περιλαμβάνουν και όλες τις πρόσθετες επιβαρύνσεις επί αυτής (χρεώσεις για δίκτυα, ΥΚΟ κλπ). Με τη νέα ρύθμιση καταργείται, παράλληλα, η κλίμακα προτεραιότητας με την οποία γινόταν η πίστωση στην αρχική διάταξη λόγω της πολυπλοκότητάς της που την έκανε μη-εφαρμόσιμη. Σημειώνεται ότι η αρχική διάταξη προέβλεπε την κατά 60% κάλυψη και των πολύ υψηλών καταναλώσεων (άνω των 1.600 κιλοβατωρών ανά τετράμηνο), γεγονός που θα μπορούσε να λειτουργήσει σε βάρος της γενικότερης πολιτικής μας για την εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας. Στη νέα διάταξη προβλέπεται ο καθορισμός ανώτατου ορίου κατανάλωσης που θα μπορεί να καλύψει η πίστωση.
Η “πράσινη λαίλαπα” των ΑΠΕ και οι οικολόγοι Πριν από μερικά χρόνια, η γνωστή διεθνής περιβαλλοντική οργάνωση Greenpeace είχε δημιουργήσει και είχε διανείμει διαφημιστικά σποτάκια που έπαιζαν στην τηλεόραση προβάλλοντας την αιολική ενέργεια και τα αιολικά πάρκα. Δεν πέρασε ούτε μία δεκαετία και το Διαδίκτυο είναι γεμάτο από οικολογικά blogs και ιστολόγια που πολεμούν τα αιολικά πάρκα. Μάλιστα, πρόσφατα συγκροτήθηκε και η Πανελλαδική Επιτροπή κατά των Βιομηχανικών Αιολικών Εγκαταστάσεων με τη συμμετοχή 26 - 27 συλλογικών φορέων κυρίως από τη νησιωτική Ελλάδα. Μεταξύ αυτών και μία Πρωτοβουλία κατοίκων κατά της επερχόμενης πράσινης λαίλαπας όπως και Σύλλογος για την προστασία της υγείας και του περιβάλλοντος από τις νέες τεχνολογίες. Όλοι αυτοί αντιτίθενται στα αιολικά επειδή τα κατασκευάζουν και τα εκμεταλλεύονται επιχειρηματίες, καταστρέφουν το φυσικό και πολιτιστικό κεφάλαιο της χώρας, η παραγόμενη ενέργεια θα μεταφέρεται αλλού κ.λπ. κ.λπ. Δυστυχώς, δεν είδαμε παρόμοια κινητοποίηση κατά της αυθαίρετης ή της παράνομης δόμησης στα νησιά, ούτε για τη λειτουργία των αυτόνομων μονάδων που καίνε πετρέλαιο και μολύνουν πολλαπλώς το περιβάλλον. Ούτε για την κατάχρηση των κλιματιστικών στα νησιά, ούτε για την εκτεταμένη χρήση του μπετόν. Σκεφτόμαστε μόνο: ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Σόιμπλε, που πρότεινε για την Ελλάδα γερμανικές επενδύσεις στις ΑΠΕ, πήρε την άδεια της Πανελλαδικής Επιτροπής κατά των Αιολικών. energia.gr
18 Ιουνίου 2011
Ξέφρενη Άνοδος για τις Τιμές των Σπανίων Γαιών Οι τιμές των σπανίων γαιών που χρησιμοποιούνται ευρέως στις τεχνολογίες των ΑΠΕ έχουν υπερδιπλασιαστεί τις τελευταίες δύο εβδομάδες, καθώς η Κίνα ελέγχει πλέον πιο στενά τις εξαγωγές τους, όπως επισημαίνει η Industral Minerals σε έκθεσή της. Με τον τρόπο αυτό απειλείται άμεσα η βιωσιμότητα των επιχειρήσεων του κλάδου της ανανεώσιμης ενέργειας, οι οποίες έχουν ανάγκη τις πρώτες ύλες αυτού του είδους για να παράγουν ανεμογεννήτριες, φωτοβολταϊκά και άλλα συστήματα. Για παράδειγμα, το κόστος του οξειδίου δυσπρόσιου έχει εκτοξευτεί στα 1.470 δολάρια ανά κιλό, από 700 δολάρια που ήταν στις αρχές του μήνα, προκαλώντας πονοκέφαλο στις εταιρείες του κλάδου των ΑΠΕ, αλλά και σε άλλους τομείς της βιομηχανικής παραγωγής. Αντίστοιχη πορεία ακολουθεί και η τιμή του οξειδίου του ευρώπιου, το οποίο χρησιμοποιείται στους ενεργειακούς λαμπτήρες. Η Κίνα είναι ο εξαγωγέας του 95% των ποσοτήτων που διακινούνται παγκοσμίως σε 17 διαφορετικά χημικά στοιχεία. Πρόσφατα, το Πεκίνο αποφάσισε να μειώσει τις εξαγωγές του, γεγονός που οδήγησε σε ξέφρενη άνοδο τις τιμές και περιόρισε την πρόσβαση χωρών όπως η Ιαπωνία στα υλικά αυτά. Μάλιστα, η Goldman Sachs αναμένει περαιτέρω περιορισμό των εξαγωγών στο άμεσο μέλλον.
ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ
Ερώτηση
Προς τον Υπουργό: Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής
Θέµα: Εξόρυξη λιγνίτη στην Ελασσόνα και άλλες περιοχές της χώρας Αναφέρεται ότι προσφάτως μέλη της κυβέρνησης τάχθηκαν υπέρ της εξόρυξης του λιγνίτη στην Ελασσόνα, στο πλαίσιο της απελευθέρωσης της αγοράς ενέργειας, παρά το γεγονός ότι φορείς και κάτοικοι της επαρχίας Ελασσόνας, αλλά και η αιρετή Περιφέρεια Θεσσαλίας αντιτίθενται στο ενδεχόμενο εξόρυξης λιγνίτη από τα κοιτάσματα της επαρχίας Ελασσόνας, για λόγους προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής και της διασφάλισης της δημόσιας υγείας. Η εξέλιξη αυτή έρχεται σε αντίθεση με την θέση της προηγούμενης ηγεσίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος. Ειδικότερα, σε σχετική μας κοινοβουλευτική ερώτηση υπ. αριθ. 5661 από 29-10-2010 με τίτλο «δημοπράτηση λιγνιτικών πεδίων σε Δράμα, Ελασσόνα και Βεγόρα», το Υπουργείο Περιβάλλοντος απαντούσε ότι: • Για τις αναφερόμενες περιοχές δεν έχει εκκινηθεί ουδεμία διαδικασία μίσθωσης δικαιωμάτων έρευνας/εκμετάλλευσης των εκεί εντοπισμένων λιγνιτικών κοιτασμάτων.
• Το ΥΠΕΚΑ έχει εκφράσει την πρόθεση της Κυβέρνησης να μην προχωρήσει σε άνοιγμα νέων λιγνιτικών κοιτασμάτων πέραν αυτού της Βεύης. • Στις 22/10/10 το Υπουργείο υπέβαλε στη Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Επιτροπής πρόταση για ισοδύναμα μέτρα τα οποία θα μπορούσαν να υποκαταστήσουν την υποχρέωση της χώρας μας, σύμφωνα με την Ε.Ε , να προχωρήσει στη διάθεση των νέων λιγνιτικών κοιτασμάτων - μεταξύ άλλων και εκείνου της Ελασσόνας. Υπενθυμίζοντας ότι έχουν συνυπογράψει κοινό ψήφισμα, έπειτα από πρωτοβουλία της WWF, 21 ΟΤΑ και 40 τοπικοί φορείς, στο οποίο δηλώνουν την πλήρη αντίθεσή τους στο ενδεχόμενο δημοπράτησης των λιγνιτικών πεδίων στο υπέδαφος των περιοχών που εκπροσωπούν,
Ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός: Υπάρχει μεταστροφή της κυβέρνησης στο ζήτημα της διάθεσης των νέων λιγνιτικών κοιτασμάτων της χώρας, από τις θέσεις της προκατόχου του στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, όπως αυτές διατυπώνονται στην απάντησή της στην υπ. αριθμ. 5661 από 29/10/10 ερώτησή μας στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου; Ποιο το περιεχόμενο της πρότασης του Υπουργείου προς την αρμόδια Διεύθυνση της Ε.Ε για ισοδύναμα μέτρα, τα οποία θα μπορούσαν να υποκαταστήσουν την υποχρέωση της Ελλάδας να δημοπρατήσει λιγνιτικά πεδία (σε Ελασσόνα κλπ); Ποια η απάντηση της Επιτροπής στη σχετική πρόταση; Θα λάβει υπόψη την κάθετη αντίθεση της τοπικής κοινωνίας και των φορέων της Ελασσόνας στην εξόρυξη λιγνίτη στην περιοχή και το αίτημά τους για ήπια και βιώσιμη ανάπτυξη;
Οι ερωτώντες βουλευτές:
Φώτης Κουβέλης Θανάσης Λεβέντης Νίκος Τσούκαλης Γρηγόρης Ψαριανός
Η Επίτροπος Hedegaard, μεταξύ του Αρθούρου Ζερβού και του Christian Cjaer της EWEA πιστεύει ότι είναι απόλυτα εφικτή η επίτευξη στόχου εξασφάλισης 100% της ενέργειας από ΑΠΕ το 2050!
Πόσο μας κοστίζει πραγματικά η κουτσομούρα;
52
Ζούμε μια ψευδαίσθηση ότι η θάλασσα είναι μια ανεξάντλητη πηγή από την οποία μπορούμε να παίρνουμε ό,τι και όσο θέλουμε... Ας αναρωτηθούμε όμως: από πού προέρχεται η κουτσομούρα που τρώμε στην ταβέρνα; Με ποιο τρόπο αλιεύθηκε και τι μας στοιχίζει πραγματικά το ψάρι αυτό;
Ο ΒΟΡΕΑΣ
Ο ΒΟΡΕΑΣ Ρεπορτάζ, Α. Γ. Χριστοδουλάκης
17 Ιουλίου 2011, 05:45
Επενδύσεις €8 δισ. σε υπεράκτια αιολικά πάρκα. Διαδικασίες - εξπρές για τη μετατροπή της Eλλάδας σε χώρα εξαγωγής πράσινης ενέργειας Ανοίγει ο δρόμος έπειτα από ενάμιση χρόνο παγώματος για την προώθηση επενδύσεων ύψους 8 δισ. ευρώ στον τομέα των θαλάσσιων αιολικών πάρκων. O υπουργός Περιβάλλοντος κ. Γ. Παπακωνσταντίνου δήλωσε ότι έχουν ήδη ξεκινήσει οι συζητήσεις για να επιταχυνθούν οι επενδύσεις στον τομέα των θαλάσσιων αιολικών πάρκων. Για να προχωρήσει η διαδικασία χρειάζεται να αποσυρθεί το επίμαχο άρθρο 6 του νόμου 3851 που ουσιαστικά παραπέμπει στο απώτερο μέλλον την υλοποίηση των έργων με μελέτες, αδειοδοτήσεις και διαγωνισμούς από το Δημόσιο (που χρειάζονται πέντε χρόνια για να γίνουν) και να αφήσει να προχωρήσουν οι επενδύσεις που έχουν εγκριθεί ήδη από τη ΡΑΕ από πέντε ελληνικούς και δύο αλλοδαπούς ομίλους, ελέγχοντας φυσικά με αυστηρότητα τους περιβαλλοντικούς όρους με τους οποίους θα υλοποιηθούν οι επενδύσεις. «Δεν χρειάζεται αυτές οι επενδύσεις που βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο να αναμένουν την υλοποίηση του κεντρικού προγράμματος για την ανάπτυξη των θαλάσσιων αιολικών πάρκων» λέει χαρακτηριστικά ο κ. Παπακωνσταντίνου. Πρόκειται για συνολικά 24 επενδυτικά σχέδια ισχύος πάνω από 5.700 MW, από τα οποία τουλάχιστον 10 συνολικού προϋπολογισμού 8 δισ. ευρώ και ισχύος 4.000 MW είναι άμεσα υλοποιήσιμα με ορίζοντα θεμελίωσης το 2013 και προοπτική περάτωσης 30 μήνες μετά και με δυνατότητα δημιουργίας 2.500 θέσεων εργασίας άμεσα και έμμεσα. Τα έχουν σχεδιάσει ενεργειακοί όμιλοι όπως οι ΤΕΡΝΑ (των κ. Γ. Κάμπα και Γ. Περιστέρη), RF Energy των κ. Β. Ρέστη και Γ. Φειδάκη, Ελλ.Τεχνοδομική του Ομίλου Ελλάκτωρ, «Διαπόντια» του εφοπλιστή κ. Γ. Παναγιωτίδη και «Θρακική» της Damko ενώ και η ισπανική Iberdrola με την ελληνική θυγατρική της, τη «Ρόκας», καθώς και η αμερικανική Jasper έχουν προχωρήσει στα σχέδια για δικά τους θαλάσσια αιολικά στον ελληνικό χώρο. O υπουργός ΠEKA τόνισε τις δυνατότητες και τον ρόλο που μπορεί να παίξει η Eλλάδα ως «κόμβος» πράσινης ενέργειας μεταξύ Eυρώπης και Mέσης Aνατολής με τις αναφορές του να βρίσκονται σε πλήρη εναρμόνιση με τις πρόσφατες δηλώσεις Σόιμπλε για τις δυνατότητες μετατροπής της Eλλάδας σε χώρα εξαγωγής πράσινης ενέργειας και τον ρόλο που θα πρέπει να παίξουν οι γερμανικές εταιρείες σε αυτό.
Η αλόγιστη και καταστροφική αλιεία βρίσκεται παντού! Αποτελεί ίσως τη μεγαλύτερη απειλή που αντιμετωπίζουν σήμερα οι ελληνικές θάλασσες και η αλιευτική μας οικονομία, με μεγάλα αλιευτικά σκάφη όπως οι μηχανότρατες να καταστρέφουν το βυθό αφήνοντας ελάχιστη ζωή πίσω τους. Κάθε χρόνο μόνο από τις μηχανότρατες, τα μη δημοφιλή ψάρια που πετιούνται πίσω στη θάλασσα νεκρά, ξεπερνούν τους 15.000 τόνους. Πρόκειται για μια τεράστια σπατάλη ζωής, με αποτέλεσμα το 65% των ψαριών της χώρας μας να υπεραλιεύεται. Aν θέλουμε λοιπόν και αύριο ζωντανές θάλασσες γεμάτες ψάρια, χρειαζόμαστε θαλάσσια καταφύγια και δραστικά μέτρα για την αλιεία σήμερα!
Προστατεύοντας τις ελληνικές θάλασσες, προστατεύουμε τη δική μας ζωή.
Υιοθετήστε τώρα ένα δελφίνι Γεια σας, Είμαι ο Γιώργος Παξιμάδης, θαλάσσιος βιολόγος στο WWF Ελλάς. Εδώ και πολλά χρόνια, οι συνεργάτες μου κι εγώ, δίνουμε τον καλύτερό μας εαυτό για την προστασία των θαλασσών μας. Πολλοί από εσάς ήδη στέκεστε στο πλευρό μας. Γνωρίζετε όμως ότι τα δελφίνια που απολαμβάνουμε να κολυμπούν δίπλα στο “πλοίο της γραμμής” το καλοκαίρι, τα γνωστά «κοινά δελφίνια», δεν είναι πια τόσο «κοινά» γιατί απειλούνται με εξαφάνιση; Βοηθήστε μας να προστατεύσουμε αυτά τα μοναδικά πλάσματα που ζουν στις θάλασσές μας από την αρχαιότητα. Ευχαριστώ πολύ, Γιώργος Παξιμάδης, Yπεύθυνος θαλάσσιου περιβάλλοντος WWF Ελλάς Της Ειρήνης Βένιου
«Αέρα» στα ηλεκτρικά ΙΧ Ονομάζεται Sanya Skypump και είναι μια πράσινη μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με τη βοήθεια του ανέμου. Η πρωτοποριακή μονάδα αιολικής ενέργειας, που απευθύνεται κυρίως σε ιδιοκτήτες ηλεκτρικών οχημάτων, αποτελεί επινόηση των ειδικών των εταιρειών Urban Green Energy και General Electric Energy Industrial Solutions. Ο κομψός σχεδιασμός της ενεργειακής «κολόνας» επιτρέπει την εύκολη τοποθέτησή της σε διάφορα σημεία της πόλης, όπως π.χ. σε δρόμους ή χώρους στάθμευσης, χωρίς να αλλοιώνει την αισθητική τους. Η μονάδα λειτουργεί με τη βοήθεια ενός ανεμοκινητήρα (UGE-4K), ο οποίος διασφαλίζει την αποτελεσματική συσσώρευση της αιολικής ενέργειας, ενώ οι ηλιακές κυψέλες στην κορυφή του Skypump επιτρέπουν επιπλέον την ενεργειακή εκμετάλλευση της ηλιοφάνειας. Αν και τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα παραμένουν για την ώρα αρκετά παρεξηγημένα για πρακτικούς κυρίως λόγους, ενδεχομένως τέτοιου είδους προσπάθειες να διαταράξουν λίγο τα λιμνάζοντα ύδατα. Ηδη οι πρώτες μονάδες αναμένεται να εγκατασταθούν μέσα στο ερχόμενο φθινόπωρο σε περιοχές της Νέας Υόρκης, του Πεκίνου και της Βαρκελώνης, ενώ εντός του 2012 θα ακολουθήσει η εξάπλωσή τους και σε άλλα μέρη του πλανήτη. Νορφολκ, Ανατολική Αγγλία Foto by Amy Stripple
53
14 Αυγούστου 2011
54
55
Επιμέλεια Γιάννης Τσιπουρίδης
Ο ΒΟΡΕΑΣ
Ο ΒΟΡΕΑΣ Τρίτη 14 Ιουνίου 2011
Πυρηνική ενέργεια για τη μείωση εκπομπών αερίων Σαρκοζί: Είναι η μοναδική «εναλλακτική» ενέργεια Ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί δήλωσε σήμερα ότι η πυρηνική ενέργεια είναι η μοναδική «εναλλακτική» ενέργεια που θα επιτρέψει στην Ευρώπη να επιτύχει τους στόχους της όσον αφορά τη μείωση των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. «Θα ήθελα κάποιος να μου δείξει πώς θα σεβαστούμε τις περιβαλλοντολογικές μας δεσμεύσεις (...) αναπτύσσοντας την ενέργεια από ορυκτά καύσιμα, περιμένοντας (την ανάπτυξη) των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και απέχοντας από την πυρηνική ενέργεια», αναρωτήθηκε ο Σαρκοζί μιλώντας σε ένα συνέδριο στις Βρυξέλλες. «Ανάμεσα στις εναλλακτικές πηγές ενέργειας είναι και η πυρηνική ενέργεια, η οποία είναι η μοναδική που θα μας επιτρέψει να σεβαστούμε τις δεσμεύσεις μας για τη μείωση των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, τις οποίες έχουμε υποσχεθεί να σεβαστούμε στην Ευρώπη», πρόσθεσε ο Σαρκοζί. Η Γαλλία διαθέτει 58 πυρηνικούς σταθμούς, οι οποίοι παράγουν το 75% με το 80% της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας. «Η Γαλλία έχει κάνει κάποιες πολύ φιλόδοξες δεσμεύσεις όσον αφορά την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας», υπογράμμισε ο Γάλλος πρόεδρος. «Όμως είναι ξεκάθαρο (...) ότι δεν θα λύσουμε το πρόβλημα μόνο με την ηλιακή (ενέργεια) και τις ανεμογεννήτριες». Εξάλλου ο Σαρκοζί επεσήμανε ότι η παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη απειλείται από την κερδοσκοπία στα τρόφιμα και τις πρώτες ύλες. «Η ακραία απορρύθμιση των οικονομικών αγορών οδήγησε τον κόσμο στην άκρη της αβύσσου. Μία αγορά χωρίς κανόνες δεν είναι πλέον αγορά», υπογράμμισε. Η Γαλλία έχει αναγάγει τη θέσπιση κανόνων κατά της κερδοσκοπίας στις τιμές των πρώτων υλών σε προτεραιότητά της, προεδρία της Ομάδας των 20 (G20), επισημαίνοντας ότι θα προκαλέσει λιμό και πολιτική αστάθεια. Ο Σαρκοζί επεσήμανε ότι χρειάζεται περισσότερη διαφάνεια στις αγορές των πρώτων υλών, ενώ ζήτησε τουλάχιστον να δημιουργηθούν βάσεις δεδομένων που να δείχνουν ποιος συναλλάσσεται τι και ποια είναι τα παγκόσμια αποθέματα. Προειδοποίησε εξάλλου ότι η ρευστότητα των τιμών που επηρεάζει τα βασικά προϊόντα, όπως το ρύζι, μπορεί να προκαλέσει στο μέλλον «πολέμους (λόγω της) πείνας», καθώς ο παγκόσμιος πληθυσμός αναμένεται να φτάσει τα 9 δισεκατομμύρια το 2050.
Δευτέρα 20 Ιουνίου 2011, 23:30
Αποστολή της NASA στην Αλάσκα για τη μελέτη της κλιματικής αλλαγής Περίπου 50 επιστήμονες απαρτίζουν την αποστολή της NASA που θα πραγματοποιηθεί αυτό το Σαββατοκύριακο στην Αρκτική, στα ανοιχτά της Αλάσκας, με στόχο να μελετήσει με ποιό τρόπο η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τη χημική σύνθεση του ωκεανού και τα θαλάσσια οικοσυστήματα, όπως ανακοίνωσε σήμερα εκπρόσωπος της NASA. Πρόκειται για τη δεύτερη και τελευταία επιχείρηση της αποστολής ICESCAPE. Η προηγούμενη είχε πραγματοποιηθεί το 2010. «Ελπίζουμε ότι η δεύτερη αυτή αποστολή θα μας επιτρέψει να εμπλουτίσουμε τα δεδομένα μας όσον αφορά στις φυσικές διαδικασίες που προκαλούν την άνοδο των συστατικών από το βάθος της θάλασσας στην επιφάνεια», επισημαίνει ο επικεφαλής επιστήμονας Κέβιν Αρίγκο, από το πανεπιστήμιο Στάνφορντ στο Πάλο Άλτο (δυτική Καλιφόρνια). «Πέρυσι, η ICESCAPE μάς είχε επιτρέψει ν’ ανακαλύψουμε πολλά στοιχεία σχετικά με τον κύκλο του φυτοπλαγκτόν. Έτσι, γνωρίζουμε πλέον με ποιο ρυθμό αναπτύσσεται το φυτοπλαγκτόν και σε τι αντιδράει. Οι μετρήσεις που θα κάνουμε στη φετινή αποστολή θα μας βοηθήσουν να επιβεβαιώσουμε αυτές τις παρατηρήσεις», αναφέρει ο Αρίγκο.
Το φυτοπλαγκτόν, που αποτελείται από μικροσκοπικούς οργανισμούς, παίζει καθοριστικό ρόλο για την ισορροπία του διοξειδίου του άνθρακα (CO2), από τα βασικότερα στοιχεία του ωκεανού. Το φυτοπλαγκτόν είναι η βάση της τροφικής αλυσίδας πολλών ψαριών. Οι 47 επιστήμονες της αποστολής, οι οποίοι έχουν διαφορετικές ειδικότητες, θα επιβιβαστούν στο πλοίο «Cutter Healy», που θα αποπλεύσει από το Ντατς Χάρμπορ της Αλάσκας στις 25 Ιουνίου. Πολλά επιστημονικά όργανα θα χρησιμοποιηθούν πάνω στο πλοίο, ενώ άλλα θα βυθιστούν στον ωκεανό και στον αρκτικό πάγο. Οι μετρήσεις και οι μελέτες που θα γίνουν επί τόπου, σε συνδυασμό με τα στοιχεία που παρέχουν οι δορυφόροι της NASA, είναι καθοριστικές για να κατανοηθεί η κατάσταση στην Αρκτική, όπου οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής είναι ιδιαίτερα αισθητές, γεγονός που αποδεικνύεται και από τη σταδιακή μείωση της έκτασης και του πάχους των πάγων που καλύπτουν τον Αρκτικό Ωκεανό. Οι επιστήμονες θέλουν να μάθουν πώς οι κλιματικές αλλαγές επηρεάζουν το οικοσύστημα του ωκεανού και τη θαλάσσια πανίδα.
http://www.newsbeast.gr/environment/arthro/185594/puriniki-energeia-gia-ti-meiosi-ekpobonaerion/
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Αθήνα 10 Ιουνίου 2011
Οι ελληνικές θέσεις στο Συμβούλιο των Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ στο Λουξεμβούργο Η ενεργειακή αποδοτικότητα και η ανάπτυξη των ενεργειακών υποδομών αποτέλεσαν βασικά θέματα του Συμβουλίου των Υπουργών Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο πραγματοποιήθηκε σήμερα στο Λουξεμβούργο. Τις ελληνικές θέσεις παρουσίασε ο Γενικός Γραμματέας Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Κωνσταντίνος Μαθιουδάκης, εκπροσωπώντας το ΥΠΕΚΑ. Πιο συγκεκριμένα, υιοθετήθηκε από το Συμβούλιο των Υπουργών Ενέργειας το κείμενο των Συμπερασμάτων για την Ενεργειακή Αποδοτικότητα με το οποίο η ΕΕ επαναβεβαιώνει τη ισχυρή της θέληση για προώθηση της εξοικονόμησης ενέργειας, όπως αυτή εκφράστηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 4ης Φεβρουαρίου 2011. Ο κ. Μαθιουδάκης τόνισε ότι η ενεργειακή απόδοση αποτελεί έναν από τους θεμελιώδεις παράγοντες επίτευξης των στόχων μας για μία ασφαλή και βιώσιμη οικονομία χαμηλού άνθρακα και στρατηγική προτεραιότητα της Ελλάδας για τη μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Αναφορικά με τις ενεργειακές υποδομές η ελληνική πλευρά εξέφρασε την αναγκαιότητα ανάπτυξης των δικτύων, ως μονόδρομο για την επίτευξη των στόχων του 20- 20- 20 και υποστήριξε την ανάγκη να σχεδιαστούν μηχανισμοί που θα δίνουν κίνητρα σε επενδύσεις προκειμένου να διασφαλιστεί η εισροή κεφαλαίων για την έγκαιρη υλοποίησή τους. Στον τομέα του ηλεκτρισμού, ο κ. Μαθιουδάκης τόνισε τη στρατηγική μας που αποβλέπει στη σύνδεση των νησιών και των απομακρυσμένων περιοχών με την ηπειρωτική χώρα, για να αξιοποιηθεί η δυναμικότητα των νησιών σε ΑΠΕ, ενισχύοντας ταυτόχρονα και την περιφερειακή συνοχή. Στον τομέα του φυσικού αερίου αναφέρθηκε στη σπουδαιότητα του Ελληνο-Ιταλικού αγωγού (ITGI), ένα έργο ώριμο και βιώσιμο που σε συνδυασμό με τον Ελληνό- Βουλγαρικό αγωγό (IGB) εξυπηρετούν την περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης ενισχύοντας τη διαφοροποίηση των πηγών και οδεύσεων, καθώς και την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ.
IAEA: Έλεγχοι ασφαλείας σε όλους τους πυρηνικούς αντιδραστήρες «Η εμπιστοσύνη της Κοινής Γνώμης στην ασφάλεια της πυρηνικής ενέργειας έχει κλονιστεί βαθύτατα». Η διαπίστωση του Ιάπωνα επικεφαλής της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ) είναι ενδεικτική του κλίματος που επικρατούσε κατά την έναρξη διάσκεψης, στη Βιέννη, με θέμα τα μαθήματα που πρέπει να αντλήσουν από την πυρηνική κρίση της Φουκουσίμα όσες χώρες διαθέτουν αντιδραστήρες. «Θα πρέπει να ανταποκριθούμε επειγόντως στην αγωνία του κοινού», είπε μεταξύ άλλων ο Γιούκιγια Αμάνο. «Μια διεθνής απάντηση είναι απαραίτητη.» Η πρότασή του; Δεσμευτικοί έλεγχοι ασφαλείας στους πυρηνικούς αντιδραστήρες ανά τον κόσμο, μέσα στους επόμενους 18 μήνες. Παράλληλα, ο Αμάνο κάλεσε τους αρμόδιους αξιωματούχους της ΙΑΕΑ να επαναξιολογήσουν τις προδιαγραφές ασφαλείας που πρέπει να διέπουν τη λειτουργία των πυρηνικών σταθμών και να του προτείνουν τρόπους ενίσχυσής τους έως τον Ιούνιο του 2012. Κατά το διπλωμάτη, η πυρηνική ασφάλεια θα πρέπει να παραμείνει εθνική ευθύνη και οι κυβερνήσεις θα πρέπει να ελέγχουν κατά πόσο οι αντιδραστήρες μπορούν να αντέξουν σε περίπτωση φυσικής καταστροφής ή άλλων συμβάντων.
Ο Αμάνο ξεκαθάρισε ωστόσο ότι θέλει και η ΙΑΕΑ να αναλάβει μεγαλύτερες αρμοδιότητες. «Ο έλεγχος και των 440 πυρηνικών αντιδραστήρων που λειτουργούν σε ολόκληρο τον κόσμο, μέσα σε λίγα χρόνια, δεν αποτελεί ρεαλιστική πρόταση», είπε. «Προτείνω λοιπόν ελέγχους με βάση ένα δειγματοληπτικό σύστημα». Από το σεισμό και το τσουνάμι της 11ης Μαρτίου, που πυροδότησαν τη μεγαλύτερη πυρηνική καταστροφή μετά το Τσερνόμπιλ, αλλά υπό το βάρος εσωτερικών πιέσεων, κάποιες χώρες, όπως η Γερμανία, αποφάσισαν να κλείσουν τους πυρηνικούς τους αντιδραστήρες μέσα στα επόμενα χρόνια. Ο Αμάνο πάντως αναγνώρισε ότι «η πυρηνική ενέργεια θα παραμείνει σημαντική για πολλές χώρες», προσθέτοντας ότι «τα πυρηνικά συμβαντα δεν σέβονται σύνορα, συνεπώς είναι απαραίτητη μια διεθνής προσέγγιση στην πυρηνική ασφάλεια». Σε έκθεση, η οποία θα διανεμηθεί στα 151 κράτη - μέλη, η ΙΑΕΑ επικρίνει τη διαχείριση του ατυχήματος από τις ιαπωνικές αρχές και ιδιαίτερα τη μη εφαρμογή της σύμβασης της Επιτροπής για την αντιμετώπιση εκτάκτων πυρηνικών αναγκών.
56
57
Επιμέλεια Γιάννης Τσιπουρίδης
Ο ΒΟΡΕΑΣ 22 Ιουνίου 2011
«Εκμεταλλευτείτε τις ΑΠΕ» λέει, απλώς, ο Σόιμπλε Με τίτλο «Οι Έλληνες μπορούν να τα καταφέρουν» και υπότιτλο «Ο Υπ. Οικονομικών Β. Σόιμπλε θέλει να βοηθήσει την Ελλάδα, αλλά μόνο αν και αυτή η ίδια βοηθήσει τον εαυτό της» προδημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα της εφημερίδας DIE ZEIT η συνέντευξη του ο Γερμανού υπουργού Οικονομικών που προκάλεσε χθες ποικίλα σχόλια. Ερωτηθείς για το πώς θα μπορούσε να πάρει «μπροστά» η ελληνική οικονομία, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών αναφέρει μεταξύ άλλων: «Πρέπει να ανοίξουμε νέους δρόμους ανάπτυξης στην Ελλάδα. Μία από αυτές τις προοπτικές θα μπορούσε να είναι, οι μεσογειακές χώρες να συμμετάσχουν στη στροφή που γίνεται παγκοσμίως, στο κομμάτι των ΑΠΕ, για παράδειγμα στο ρεύμα από ήλιο. Η Ελλάδα έχει ένα πολύ υψηλότερο αριθμό ωρών ηλιοφάνειας ανά έτος απ’ ό,τι εμείς στη Γερμανία, και θα μπορούσε να εξάγει σε εμάς ρεύμα. Η ελληνική οικονομία, θα είχε στη περίπτωση αυτή, με τη στροφή στην ηλιακή ενέργεια, ένα σημαντικό εξαγωγικό προϊόν, ένα συγκριτικό πλεονέκτημα επιπλέον». Ο κ. Σόιμπλε τάσσεται υπέρ της περαιτέρω βοήθειας προς την Ελλάδα υπό την προϋπόθεση «ότι δεν θα φορτώσουμε το ρίσκο αποκλειστικά στην κοινότητα των φορολογουμένων (σσ. Γερμανών) και οι Έλληνες θα κάνουν με σοβαρότητα τα ‘μαθήματά’ τους, δηλαδή θα κάνουν μεγαλύτερες οικονομίες, θα βελτιώσουν τα φορολογικά τους έσοδα και θα προβούν γρήγορα σε ιδιωτικοποιήσεις. Αυτό αποφασίσαμε την Κυριακή στο Eurogroup του Λουξεμβούργου». 18 Ιουνίου 2011
Συνέλαβαν τον Γενικό Διευθυντή της Greenpeace Ο Kumi Naidoo κατάφερε την Παρασκευή να σκαρφαλώσει στην εξέδρα εξόρυξης πετρελαίου Leiv Eiriksson στην Αρκτική και να παραδώσει 50.000 ονόματα ανθρώπων από όλο τον κόσμο που ζητάνε από την Cairn Energy να σταματήσει τις επικίνδυνες εξορύξεις στην περιοχή. Λίγες ώρες μετά, το πολεμικό ναυτικό της Δανίας τον συνέλαβε και τον μετέφερε με ελικόπτερο σε φυλακή της Γροιλανδίας.
10 Ιουνίου 2011
Ζερβός: Μεγάλες επενδύσεις σε ΑΠΕ και δίκτυα Μεταφοράς, Διανομής Για μεγάλες και στοχευμένες επενδύσεις οι οποίες θα αυξήσουν την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα του χαρτοφυλακίου της ΔΕΗ στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας έκανε λόγο ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της επιχείρησης Αρθούρος Ζερβός σε ομιλία του στο European Business Press. Αναφερόμενος στον τομέα των ΑΠΕ, ο κ. Ζερβός τόνισε ότι η ΔΕΗ επιδιώκει την επιτάχυνση επενδύσεων ύψους τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ έως το 2015, με στόχο τη συμμετοχή κατά 20% των ΑΠΕ έως το 2015, και κατά 30-35% έως το 2020, καθιστώντας τη ΔΕΗ πρωταγωνιστή σε αυτόν τον τομέα. Στην ομιλία του ο κ. Ζερβός, αναφέρθηκε, επίσης, στα επενδυτικά προγράμματα που αφορούν τα δίκτυα Μεταφοράς και Διανομής, σημειώνοντας ότι εκτός από την παροχή υψηλής ποιότητας και αξιόπιστων ενεργειακών υπηρεσιών στους καταναλωτές, οι συγκεκριμένες αναβαθμίσεις θα συμβάλουν στην υψηλή διείσδυση των ΑΠΕ στο δίκτυο της χώρας. «Το 2010, οι επενδύσεις σε δίκτυα Μεταφοράς και Διανομής ανήλθαν σε 552εκατ. ευρώ», ανέφερε ο κ. Ζερβός Ζερβός. Παράλληλα, ο κ. Ζερβός αναφέρθηκε σε σχεδιαζόμενες επενδύσεις ύψους άνω των 750 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη σταθμών φυσικού αερίου καθώς και σε επενδύσεις στα μη διασυνδεδεμένα νησιά, ο προϋπολογισμός των οποίων ξεπερνάει τα 500 εκατ. ευρώ. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε και στην αντικατάσταση παλιών μονάδων της ΔΕΗ, αναφέροντας χαρακτηριστικά την περίπτωση της νέας λιγνιτικής μονάδας στην Πτολεμαϊδα, προϋπολογισμού 1,3 δισ. ευρώ. “Αυτή η επενδυτική στρατηγική της ΔΕΗ είναι πλήρως ευθυγραμμισμένη με την υποστήριξη της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης και την προστασία του περιβάλλοντος, προς όφελος της εταιρίας, των μετόχων της, της χώρας και των καταναλωτών”, υπογράμμισε ο κ.Ζερβός.
Barbie, η βάρβαρη Η Barbie έχει μια πολύ κακή συνήθεια: καταστρέφει τα δάση της Ινδονησίας μόνο και μόνο για να τυλίγεται η ίδια σε ροζ, φανταχτερές συσκευασίες που θα καταλήξουν στα σκουπίδια! Σύμφωνα με τις αποκαλύψεις της Greenpeace, η Mattel, η εταιρία που παράγει την Barbie, χρησιμοποιεί για τις συσκευασίες της χαρτοπολτό που προέρχεται από τα αρχέγονα δάση της Ινδονησίας. Ανεκτίμητες φυσικές περιοχές άγριας ζωής και πολύτιμα τροπικά δάση καταστρέφονται για να γίνουν φτηνές συσκευασίες παιχνιδιών, με αποτέλεσμα πολλές από τις τελευταίες τίγρεις και τους ουραγκοτάγκους των δασών αυτών να χάνουν το τελευταίο τους καταφύγιο και να κινδυνεύουν άμεσα με εξαφάνιση.
Τελευταία ενημέρωση [22.06.11]: Μετά από 4 ημέρες στη φυλακή του Νουκ της Γροιλανδίας, ο Kumi επέστρεψε τελικά ελεύθερος στο Άμστερνταμ, αφού απελάθηκε. Ο αγώνας όμως για την προστασία της Αρκτικής συνεχίζεται. Είναι παράλογο να κυνηγάμε και την τελευταία σταγόνα πετρελαίου στον πλανήτη για να ικανοποιήσουμε την εξάρτησή μας, όταν μπορούμε να στραφούμε σε ένα μέλλον με 100% καθαρή ενέργεια. 9 Ιουνίου 2011
«Αιολική» μοτοσυκλέτα με ταχύτητα 225χλμ/ώρα Μια μοτοσυκλέτα μηδενικών ρύπων που κινείται με αιολική ενέργεια κατασκεύασε η εταιρεία Ecotricity σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Kingston. H μοτοσυκλέτα με το όνομα Ion Horse θα διαγωνιστεί στην κούρσα TT Isle of Man, έναν από τους σημαντικότερους αγώνες ηλεκτροκίνητων μηχανών παγκοσμίως. Ο αγώνας απόστασης 60 περίπου χιλιομέτρων θεωρείται πολύ απαιτητικός για τους αναβάτες, αλλά η Ecotricity εκτιμά πως η αεριωθούμενη μηχανή της είναι κατάλληλα σχεδιασμένη για να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις της διαδρομής. Η Ion Horse με μέγιστη ταχύτητα 225 χλμ/ώρα διατίθεται στη διόλου ευκαταφρόνητη τιμή των 170.000 ευρώ. http://www.econews.gr/2011/06/09/ion-horse-ecotricity/
Στήριξε κι εσύ την εκστρατεία μας: • κάνε δικό σου το συλλεκτικό μπλουζάκι “Barbie, η βάρβαρη!” με μία έκτακτη ενίσχυση των 20 ευρώ.
Τα παιχνίδια του μέλλοντος δεν πρέπει να απειλούν το μέλλον του πλανήτη!
58
59
Επιμέλεια Γιάννης Τσιπουρίδης
Ο ΒΟΡΕΑΣ
Ο ΒΟΡΕΑΣ ΛΟΝΔΙΝΟ, ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
1 Ιουλίου 2011
Εισβολή μεδουσών οδήγησε στο κλείσιμο πυρηνικού εργοστασίου στη Βρετανία
Οι υπεύθυνοι του εργοστασίου ζήτησαν τη συνδρομή ψαράδων που μαζεύουν τις μέδουσες με δίχτυα (Φωτογραφία: Reuters )
Οι υπεύθυνοι του πυρηνικού σταθμού Τόρες στη Σκοτία αναγκάστηκαν να κλείσουν προληπτικά και τους δύο αντιδραστήρες του λόγω εισβολής μεδουσών που βούλωσαν τα φίλτρα του συστήματος ψύξης.
Η διαχειρίστρια εταιρεία EDF Energy τόνισε ότι το μέτρο είναι προληπτικό και το συμβάν δεν απείλησε το εργοστάσιο ή το κοινό. Σε αντίθεση με τους αντιδραστήρες στο κατεστραμμένο εργοστάσιο Φουκουσίμα-Νταΐτσι στην Ιαπωνία, οι αντιδραστήρες του Τόρες δεν ψύχονται με νερό αλλά με αέριο -βασίζονται σε έναν σχεδιασμό που ονομάζεται «Προηγμένος Αερόψυκτος Αντιδραστήρας» ή AGCR. Παρόλα αυτά, η λειτουργία τους απαιτεί μια σταθερή παροχή θαλασσινού νερού, το οποίο φιλτράρεται για να αποτραπεί η είσοδος φυκιών ή άλλων θαλάσσιων οργανισμών. Τα φίλτρα όμως βούλωσαν από τις μέδουσες και οι εργασίες καθαρισμού αναμένεται να καθυστερήσουν την επανέναρξη της λειτουργίας του σταθμού μέχρι την επόμενη εβδομάδα. Προβλήματα από μέδουσες στο σύστημα ψύξης έχουν αναφερθεί επανειλημμένα και σε ιαπωνικά πυρηνικά εργοστάσια. Τα ζελατινώδη θαλάσσια ζώα συνήθως αυξάνονται σε περιόδους ασυνήθιστα υψηλής θερμοκρασίας. Η εισβολή τους στα νερά της Σκοτίας δεν αποκλείεται να οφείλεται σε θερμοκρασίες άνω του κανονικού στη Βόρεια Θάλασσα. Στην είσοδο του συστήματος ψύξης στο Τόρες είχε παγιδευτεί νωρίτερα φέτος και μια φώκια, η οποία τελικά απελευθερώθηκε χωρίς να επηρεαστεί η λειτουργία του εργοστασίου. 2 Ιουλίου 2011
Η ανάπτυξη φωτοβολταϊκών «κλειδί» διεξόδου από την κρίση «Η ανάπτυξη των ΑΠΕ και ειδικά των φωτοβολταϊκών αποτελούν σημείο-κλειδί για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας και την έξοδο από την κρίση», όπως τόνισε η ευρωβουλευτής Άννυ Ποδηματά, σε εκδήλωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με θέμα την προσαρμογή του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας στις ανάγκες των φωτοβολταϊκών. Στην ομιλία της, τόνισε ότι η διατήρηση της ισχυρής ανάπτυξης των ΑΠΕ που παρατηρείται τα τελευταία 2 χρόνια προϋποθέτει τη διασφάλιση ισχυρών και σταθερών κινήτρων, όπως οι εγγυημένες τιμές αγοράς (feed-in tariffs). Οι αποφάσεις ορισμένων κρατών - μελών να αναθεωρήσουν δραστικά τα καθεστώτα στήριξης -ακόμα και με αναδρομική ισχύ σε κάποιες περιπτώσεις- θέτουν σε κίνδυνο τη μελλοντική ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Επίσης, πρόσθεσε ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και εξέφρασε τις ανησυχίες της για τις πιέσεις που δέχεται η Πορτογαλία για την αναθεώρηση κινήτρων ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στο πλαίσιο του πρόσφατου πακέτου στήριξης και του σχετικού Μνημονίου. Μάλιστα, η ευρωβουλευτής Άννυ Ποδηματά ανακοίνωσε ότι θα φέρει το συγκεκριμένο θέμα προς συζήτηση στην επόμενη Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η εν λόγω εκδήλωση διοργανώθηκε από την Ευρωπαϊκή Ενωση Βιομηχανίας Φωτοβολταϊκών (European Photovoltaic Industry Association- ΕΡΙΑ), υπό την αιγίδα της κ. Ποδηματά. Ενώ, μεταξύ των άλλων μίλησαν οι κ. Reinhold Buttgereit, γενικός γραμματέας της ΕΡΙΑ, κ. Manuel Sanchez Jimenez, εκπρόσωπος της ευρωπαϊκής επιτροπής, Werner Brinker, διευθυντής της EWE AG, και ο Konstantin Staschus, Γ.Γ. του Ευρωπαϊκού Δικτύου Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας ENTSO-E. Να σημειωθεί πως οι ομιλητές αναγνώρισαν το δυναμικό της ηλιακής ενέργειας στην Ευρώπη και συζήτησαν για διάφορες λύσεις στο πεδίο των «Έξυπνων Δικτύων». Επίσης, συζήτησαν την ενσωμάτωση ολοένα και περισσότερης ηλιακής ενέργειας στα ευρωπαϊκά δίκτυα.
energia.gr
Σάββατο 16 Ιουλίου 2011
Οι Ενεργειακές Γέφυρες του Αύριο Σχεδιάζονται Σήμερα Μια παραπάνω λειτουργία σκοπεύουν να δώσουν οι μηχανικοί στις γέφυρες στο εξής, αφού εκτός από διόδους επικοινωνίας θα αποτελούν και μικρούς σταθμούς παραγωγής καθαρής ενέργειας από ΑΠΕ. Στόχος είναι η εκμετάλλευση του ηλίου και του ανέμου, ώστε να παράγεται ηλεκτρισμός και να διοχετεύεται στο δίκτυο. Ένα βασικό πλεονέκτημα της ιδέας αυτής είναι ότι οι γέφυρες γενικά καταλαμβάνουν μεγάλες εκτάσεις, οι οποίες αναγκαστικά δεν χρησιμοποιούνται για άλλους επωφελείς σκοπούς. Η εγκατάσταση όμως φωτοβολταϊκών ή ακόμα και ανεμογεννητριών επάνω τους, αποτελεί μια καλή λύση, βοηθώντας παράλληλα και στο κλιματικό πρόβλημα. Με λίγα λόγια, πρόκειται για μια λύση δύο σε ένα, για την οποία όμως απαιτείται λεπτομερής σχεδιασμός και πρόβλεψη εκ μέρους των σχεδιαστών και των επενδυτών. Παράλληλα, η χρήση ΑΠΕ στις γέφυρες θα τις μετατρέψει ουσιαστικά σε κάθετα φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα, προσφέροντας κέρδη στις εταιρείες που θα τις κατασκευάσουν. Ήδη σε αρκετά μέρη του κόσμου, προτείνονται ιδέες όπως οι γέφυρες σε αστικές περιοχές να καλύπτονται με φωτοβολταϊκά, παρέχοντας και ίσκιο στους περαστικούς. Επίσης, για την επαρχία, αρκετές γέφυρες βρίσκονται σε σημεία με επαρκείς ανέμους ώστε να εγκατασταθούν ανεμογεννήτριες στη δομή τους, μέσα στους πυλώνες.
Ευτυχώς υπάρχει ακόμη χιούμορ!