Araştırmanın Künyesi Araştırma; 21 – 23 Eylül 2007 günleri Türkiye’nin 7 coğrafi bölgesinde, 38 il ve 128 ilçede bunlara bağlı 157 mahalle ve köyde, 18 yaş ve üstü seçmen nüfusunu temsil eden 924’ü kadın toplam 1863 denekle hanede yüz yüze görüşme metoduyla yapılmıştır. Örneklemin seçilmesinde çok aşamalı – tabakalı – tesadüfi yöntem, görüşülecek deneklerin belirlenmesinde ise, Cinsiyet ve yaş kotası uygulanmıştır. Araştırma sonuçları gerek sahada, gerekse bilgisayar ortamında çeşitli kontrollere tabi tutulmuş, elde edilen bulguların tutarlılığı gözlemlenmiştir. Araştırmanın hata payı güven sınırları içerisinde ± % 2’dir. Çalışmanın yürütüldüğü 38 il şöyledir; Adana, Adıyaman, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Çorum, Denizli, Diyarbakır, Edirne, Elazığ, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Giresun, Hatay, İçel, İstanbul, İzmir, Karabük, Kastamonu, Kayseri, Kırklareli, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Nevşehir, Osmaniye, Rize, Sakarya, Samsun, Sivas, Trabzon, Uşak ve Van.
Kısa bir yorum ve basın duyurusu; 1999 – 2002 ve 2004 seçim sonuçlarını hatasız bilen ve aynı başarıyı son 22 Temmuz seçimlerinde tekrarlayan A&G Araştırma Şirketi’nin başkanı Adil GÜR sonuçları şöyle yorumladı; Türkiye’de başı kapalı kadınların oranında azalma var. Gençler yüksek oranda başı açık. 2003 araştırmasında da belirttiğimiz gibi, önümüzdeki yıllarda Türkiye’de örtünen kadınların oranında düzenli olarak azalma devam edecek. Yaygın kanaatin aksine, toplumda örtünme veya dindarlık artmıyor, aksine azalıyor. Sadece görünürlük artıyor. Kapalı kadınlar daha fazla sosyal hayatta yer almaya başladı. Eskiden otobüste, minübüste görmeye alıştığımız kadınlar, bugün son model arabalara binmeye, nişantaşında bağdat caddesinde alışverişe çıkmaya başladılar. Bu nedenle sayıda artış yok, algıda farklılık ve artış var.
TÜRKİYE’DE NE KADAR BAŞINI KAPATAN KADIN VAR ? BAŞÖRTÜLÜLER KİM ?
TÜRKİYEDEKİ HANELERİN % 74,3’ÜNDE BAŞINI KAPATAN KADIN VAR... BAŞI KAPALI KADIN OLAN HANE SAYISINDA 3,5 YILDA %2,9 AZALMA VAR.... SORU : Bu evde yaşayan, çarşıya, pazara, alışverişe, gezmeye vs. gittiğinde (RAMAZAN AYI DIŞINDA’da) başını kapatan kimse var mı ?
MAYIS 2003 %
EYLÜL 2007 %
Evet var
77,2
74,3
Hayır yok
22,8
25,7
100,0
100,0
Toplam
% 74,3 Evet var
% 25,7 Hayır yok
AİLE DE KİM ÖRTÜLÜ ?
%
Ben
30,8
Eşim
23,7
Kızım
12,4
Annem
30,9
Babaannem / Anneannem
13,4
Diğer Örtülü kimse yok
2,8 25,7
YETİŞKİN HER 100 KADINDAN 61’İ DIŞARI ÇIKARKEN BAŞINI KAPATIYOR ! 18 yaş ve üstü kadınların % 61,4’ü çarşıya – pazara – alışverişe – gezmeye giderken başını kapatıyor. Son 3,5 yılda örtünen kadınların oranı %2,8 azalmış.
MAYIS 2003 %
EYLÜL 2007 %
Başı Kapalı
64,2
61,4
Başı Açık
35,8
38,6
Toplam
100,0
100,0
Sosyo-Demografik Verilere Göre Türkiye’de Başını Kapatma Oranları
Yaş ; ·
Yaş yükseldikçe başını kapatanların oranı hızla yükseliyor !
BAŞI ÖRTÜLÜ
BAŞI AÇIK
18 – 27 yaş
43,8
56,2
28 – 43 yaş
65,4
34,6
44 + yaş
76,1
23,9
Türkiye Ortalaması
61,4
38,6
18 – 27 yaş grubundaki kadınların % 43,8’i evinden çıkarken başını kapattığını söylerken bu oran 44 yaş ve üzerinde % 76,1’e çıkıyor. 2003 Yılı Mayıs ayında aynı örneklemde yaptığımız araştırma raporunda belirttiğimiz gibi, genç nüfus yaşlandıkça başı kapalı kadınların oranı önümüzdeki yıllarda azalmaya devam edecektir.
Medeni Durum ; ·
Başımı eşimin isteğiyle kapatıyorum demeseler de, evli kadınların başını yüksek oranda kapatması eş isteğini doğruluyor !
BAŞI ÖRTÜLÜ
BAŞI AÇIK
Bekar
31,8
68,2
Boşanmış / Dul
65,7
34,3
Evli
70,6
29,4
Türkiye Ortalaması
61,4
38,6
Türkiye’deki evli kadınların % 70,6’sı başını kapatırken bu oran bekarlarda % 31,8’e düşüyor. Eğitim ; ·
Başörtüsünde eğitim en belirleyici unsur !
BAŞI ÖRTÜLÜ
BAŞI AÇIK
Diplomasız
90,8
9,2
İlkokul
79,7
20,3
Ortaokul
56,1
43,9
Lise
24,5
75,5
Üniversite
11,3
88,7
Türkiye Ortalaması
61,4
38,6
Yukarıdaki tabloda görüldüğü gibi eğitim yükseldikçe kapanan kadınların oranı hızla azalıyor.
Hane Halkı Aylık Geliri ; ·
Hane halkı aylık geliri de örtünmede belirleyici !
Başını örten kadınların hane halkı ortalama aylık geliri 789 YTL. Başını örtmeyen kadınların hane halkı aylık gelir ortalaması 1.292 YTL.
Yerleşim Tipi ; ·
Metropollerden kıra doğru gidildikçe kapananların oranı artıyor !
BAŞI ÖRTÜLÜ
BAŞI AÇIK
Büyükşehir
44,5
55,5
Kent
62,8
37,2
Kır
74,1
25,9
Türkiye Ortalaması
61,4
38,6
Türkiye’nin nüfusu en büyük ilk 8 şehrinde örtünenlerin genel ortalaması % 44,5 iken bu oran kır’da (Seçmen sayısı 10,000’nin altında olan yerlerde) % 74,1’e çıkıyor.
Bölge ; ·
En az başörtülü Ege’de, en fazla ise Güneydoğu’da
BAŞI ÖRTÜLÜ
BAŞI AÇIK
Ege
50,3
49,7
Marmara
51,2
48,8
Akdeniz
54,8
45,2
İç Anadolu
67,4
32,6
Doğu Anadolu
70,3
29,7
Karadeniz
74,5
25,5
Güneydoğu
84,6
15,4
Türkiye ortalaması
61,4
38,6
Siyasi Tercihlere göre ; ·
22 Temmuz 2007 Milletvekili genel seçimlerinde SP – AKP ve DTP’ye oy verdiğini söyleyen kadın seçmenlerin büyük çoğunluğu başını kapatıyor ! BAŞI ÖRTÜLÜ
BAŞI AÇIK
100,0
0,0
DTP
83,3
16,7
AKP
79,8
20,2
Sandığa gitmedi / Cevap yok
53,9
46,1
DP
53,4
46,6
MHP
52,5
47,5
Genç Parti
48,5,
51,5
CHP
19,3
80,7
DİĞER
38,9
61,1
Türkiye Ortalaması
61,4
38,6
SAADET
·
3 Kasım 2002’de AKP’ye oy veren her 100 kadından 95’i başını kapatırken, 22 Temmuz seçimlerinde oyunu AKP’ye verdiğini söyleyen kadınlarda bu oran 80. Bir başka deyişle bir önceki seçimde AKP’ye oy veren her 100 kadından 5’inin başı açıkken son seçimde bu oran 20’ye yükseldi.