Verslag Users’ Group 29/09/2011 Aanwezig:
W. Aertsens (FEBELIEC) J.P. Bécret (GABE) M. Cailliau (EFET) P. Claes (FEBELIEC) T. De Waal (FEBEG) B. Georis (FEBEG) W. Gommeren (AGORIA) S. Harlem (FEBEG) F. Van Gijzeghem (ODE) B. Van Zeebroeck (EDORA) T. Vu Van (ODE) F. Vandenberghe, I. Gerkens, P. De Leener, B. De Wachter, W. Michiels, F. Wellens (ELIA) F. Dunon, B. Hebb (gedeeltelijk, ELIA)
Verontschuldigd:
J.P. Boydens (FEBEG) B. De Wispelaere (FEBEG) F. Schoonacker (FEBEG)
Agenda: 1.
Goedkeuring van het verslag van de vorige vergadering
2.
Offshore grid: visie Elia
3.
Ondersteuningsmechanismen hernieuwbare energiebronnen: organisatie van de werken
4.
Tarieven 2012-2015: stand van zaken
5.
Feedback WG Belgian Grid Ontwikkeling van het technisch reglement: stand van zaken Closed distribution systems: voorstel van de WG Belgian Grid
6.
Varia Info Klantendag: 17 november 2011 Indiening van het federaal ontwikkelingsplan Market report Summer 2011 Winter Outlook 2011-2012 – eerste analyses
Verslag: 1. Goedkeuring van het verslag van de vorige vergadering Het verslag van de vergadering van 31/03/2011 wordt door de Users’ Group goedgekeurd na toevoeging van de opmerking van de vertegenwoordiger van FEBELIEC.
Users’ Group – PV vergadering 29 september 2011_DEFINITIEF
1/6
2. Offshore grid: visie Elia Elia presenteert aan de Users’ Group zijn visie van de ontwikkeling van het Elia-net op zee, ter ondersteuning van de aansluiting van de Belgische windmolenparken op zee tijdens de volgende jaren (zie brochure en slides). De vertegenwoordiger van FEBELIEC vraagt of dit net als een onderdeel van het transmissienet van Elia beschouwd zal worden. De voorzitter van de Users’ Group antwoordt dat het wettelijke en regelgevend kader deze visie nog niet volledig ondersteunt, hoewel de politieke wil op dit punt duidelijk is, dat is zichtbaar in het besproken wetontwerp. De CREG is van oordeel dat de bestaande steunmaatregelen volstaan en wil geen bijkomende socialisering van de kosten voor offshore ontwikkelingen naar het onshore net. Er zou goed zijn om te beslissen hoe een specifiek tarief op de offshore parken kan worden toegepast ofwel hoe artikel 7 van elektriciteitsnet betreffende offshore ondersteuningsmechanismen aan te passen. De vertegenwoordiger van FEBELIEC vraagt ook of het evenwichtondersteuningsmechanism, dat sinds ongeveer 1 jaar van kracht is, beoordeeld werd. Volgens Elia heeft het nieuwe balancingmechanism weinig invloed en is de kostprijs ervan beperkt ten opzichte van de andere ondersteuningsmechanismen (100M€ voor GSC; 25M€ voor kabel), die overigens momenteel geëvalueerd worden. De marge tussen de voorspellingen (nominaties) en de realiteit is verbeterd (gemiddeld <10%). Bovendien kunnen binnenkort deze voorspellingen opgevolgd worden dankzij de door Elia in ontwikkeling windvoorspellingstool en de ervaring van 50 Hertz. Verscheidene leden van de Users' Group vragen naar de voorziene timing voor het offshore net. Elia antwoordt dat het om een langetermijnvisie gaat: in eerste instantie zal Elia tegen ongeveer 2016 een platform installeren, indien het vergunningsproces geoptimaliseerd wordt en het wettelijke en regelgevend kader verduidelijkt wordt. De vertegenwoordiger van GABE herinnert aan de timing van de windprojecten en onderstreept dat het voorstel van Elia in de goede richting gaat, om individuele aansluitingen en suboptimale oplossingen te vermijden. Een vertegenwoordiger van FEBEG vraagt of in een offshore kabel naar Doel voorzien is. De voorzitter van de Users’ Group antwoordt dat het idee niet verworpen is, maar slechts een van verscheidene oplossingen is. Hij herinnert ODE er ook aan dat het project Stevin essentieel is en dat er momenteel een openbaar onderzoek over het ontwerp van RUP lopende is. 3. Ondersteuningsmechanismen hernieuwbare energiebronnen: organisatie van de werken Elia geeft gevolg aan de presentatie die tijdens de laatste Users’ Group werd gegeven over de ondersteuningsmechanismen voor hernieuwbare energiebronnen en de wisselwerking met de overige marktmechanismen en het net. Elia stelt aan de Users’ Group voor om deze ondersteuningsmechanismen voor HEB in een specifiek platform te bespreken. Elia antwoordt aan FEBEG en ODE dat de bespreking van dit initiatief niet dezelfde oefening dan de bespreking die thans bij het VBO wordt gevoerd. Dit orgaan bespreekt immers niet de problemen van de TSO maar die van de producenten. De vertegenwoordiger van GABE herinnert aan de actuele initiatieven van de CWAPE (REDi-programma) en van de VREG (studie) en het risico dat de integratie van de Users’ Group – PV vergadering 29 september 2011_DEFINITIEF
2/6
HEB’s in steeds meer fora wordt besproken. De voorzitter van de Users’ Group is van mening dat de studies van de regulatoren niet alle gevolgen van deze HEB’s op het net in kaart brengen (bijvoorbeeld het interventierisico van Elia, dat geschat wordt op 1000-2000u in 2020 en de potentiële financiële gevolgen van deze dispatching). De vertegenwoordiger van GABE onderstreept tevens dat de standpunten van de producenten en de klanten sterk van elkaar afwijken, in het bijzonder betreffende de compensatiemechanismen. De besprekingen over de financieringsmechanismen kunnen echter moeilijk losgemaakt worden van de technische aspecten. De vertegenwoordigers van FEBELIEC en FEBEG bevestigen het belang van de bespreking en de vele aspecten ervan, al was het maar om standpunten uit te wisselen en een balans van de situatie op te maken. De Users’ Group bijgevolg beslist om een discussiegroep op te richten die niet het statuut van WG zal hebben en geen officieel standpunt van de Users’ Group ter zake zal voorbereiden, maar tot doel zal hebben om standpunten van de verschillende actoren uit te wisselen. Deze groep zal in eerste plaats de ondervonden problemen inventariseren en vervolgens een analyse maken van de positieve en negatieve wisselwerking/impact tussen deze mechanismen en de processen van de TSO (bv. werking van de markt van de ondersteunende diensten, aansluitingsproces, netontwikkeling...). Op basis van deze resultaten zal de Users’ Group indien nodig mogelijke verbeteringen van het federaal technisch reglement of van andere marktmechanismen kunnen voorstellen. Volgens GABE dienen deze werken snel plaats te vinden indien de Users’ Group de resultaten ervan wil gebruiken om de gewestelijke overheden te beïnvloeden. Elia zal binnenkort uitnodigingen rondsturen om aan dit platform deel te nemen. 4.
Tarieven 2012-2015: stand van zaken
De voorzitter van de Users’ Group kondigt aan dat Elia op 30 juni zijn tariefvoorstel bij de CREG heeft ingediend binnen het wettelijke en regelgevend kader dat momenteel van kracht is. De CREG heeft anderzijds een openbare consultatie gelanceerd over een ontwerp van besluit tot vaststelling van methodes voor het berekenen en vastleggen van de tarifaire voorwaarden voor aansluiting op en toegang tot de netten met een transmissiefunctie. De convergentie tussen deze twee verschillende trajecten is niet duidelijk. Gezien het lopende tariefproces kan Elia op dit moment niet verder over dit thema communiceren. De CREG zal zijn visie tijdens de informatiesessie van 19/10 toelichten. Verschillende leden van de Users’ Group wijzen op de vaagheid van het ontwerp van besluit van de CREG, in het bijzonder betreffende het beheer van het saldo tussen twee tariefperiodes en het onderscheid tussen beheersbare en niet-beheersbare kosten. De vertegenwoordiger van GABE betreurt dat de CREG niet van deze hervorming van de huidige tariefstructuur gebruikmaakt om de berekeningsgrondslag van de ondersteunende diensten te wijzigen (alle vaste kosten, waaronder de reservatie van diensten, getarifeerd op basis van het onderschreven vermogen en niet op basis van de bruto energie). Elia presenteert bijkomende informatie over de ‘cap & floor’ en over de - en βcoëfficiënten van het onevenwichtstarief. Elia herinnert eraan dat zij niet van plan is om de ‘cap & floor’ coëfficiënten en de ß-coëfficiënt te activeren bij de start van de volgende tarifaire periode. Dit kan later gewijzigd worden op verzoek van de Users’ Group en na bespreking met de ARP’s.
Users’ Group – PV vergadering 29 september 2011_DEFINITIEF
3/6
De -coëfficiënt is echter wel noodzakelijk in geval van grote onevenwichten (cf. de periodes van ‘niet-reduceerbare’ productie). Indien het absolute onevenwicht in de zone groter is dan 140 MW gedurende een kwartier, dan zal de berekend worden op basis van de onevenwichten van de zone tijdens de voorafgaande 8 kwartieren. Op de website van Elia zullen alle onderdelen van de formule (gegevens, kwadranten, factoren...) ‘close to real time’ gepubliceerd worden. De vertegenwoordiger van GABE stelt zich vragen bij de toevoeging van de ‘voorwaardelijke alfa’ bij de onevenwichtstarieven. Hij vreest dat dit een negatieve invloed zou hebben op de hoogte van de onevenwichtsfacturen, in het bijzonder voor actoren van ‘balanced’ type. Elia licht toe dat de coëfficiënt niet lineair is opgebouwd maar toeneemt in geval van sterke onevenwichten. Volgens Elia is het bestaande systeem duurder dan het geplande. Dit is vooral het gevolg van de reductie van de spread in de vergoeding voor de activering van de secundaire regeling. De vertegenwoordiger van GABE stelt voor dat in geval α gebruikt wordt, 2 Elia β = -α neemt; bovendien zou de waarde α = Gemiddelde (ΔP ), α = 2 (Gemiddelde(ΔP)) moeten worden. Elia is van plan om een simulatie uit te voeren om dit punt te illustreren. Elia heeft ondertussen een simulatie uitgevoerd die bevestigd dat de nieuwe onevenwichtstarieven een significante verbetering zijn voor ARP’s van het “Balanced” type en dat de coëfficiënt slechts een beperkt impact heeft. Deze simulaties zijn gepubliceerd op de website van de Users’ Group. De vertegenwoordiger van FEBELIEC vraagt hoe een ARP de nieuwe onevenwichstarieven kan opvolgen. Elia presenteert vervolgens de bijkomende informatie die op real time op zijn website zal worden voorgesteld (categorieën, prijzen, activering, volumes...) en die een ARP in staat zal stellen op het onevenwichtstarief in quasi reële tijd te berekenen en zijn prijsoffertes voor te bereiden. 5.
Feedback WG Belgian Grid
5.1. Ontwikkeling van het technisch reglement: stand van zaken De voorzitter van de WG Belgian Grid geeft een overzicht van de besprekingen in de WG over de herziening van het mechanisme voor de reservering van capaciteit voor de productie-eenheden. Het voorstel van Elia was tot een maturiteitsstadium gekomen, rekening houdend met de opmerkingen van de WG en de Users’ Group (in het bijzonder over de lijst van de objectieve elementen en het principe van de betaling van een forfaitair bedrag om de reservering van capaciteit te behouden). Niettemin tijdens de laatste vergadering van de WG presenteerde FEBEG een heel verschillende visie, die de behoefte om capaciteit te reserveren opzij zet. De voorzitter van de Users’ Group bevestigt zijn verbazing over dit nieuwe standpunt van FEBEG, die tot nu toe volhield dat het noodzakelijk is om capaciteit te reserveren voor de productie-eenheden. Hij preciseert dat deze standpuntwijziging belangrijke gevolgen heeft, met name voor het federaal ontwikkelingsplan, dat al aan de minister is voorgelegd en waarin de nood om nieuwe benadering van het mechanisme van capaciteitsreserveringen voor de productie-eenheden vermeld werd. De voorzitter van de WG Belgian Grid stelt voor dat de vertegenwoordigers van FEBEG hun standpunt verduidelijken en dat het debat weer hervat wordt in de WG Belgian Grid.
Users’ Group – PV vergadering 29 september 2011_DEFINITIEF
4/6
5.2. Closed distribution systems: voorstel Elia geeft een presentatie van een voorstel van de WG Belgian Grid om het concept van ‘Closed distribution systems’ operationeel te implementeren. De Users’ Group keurt het zonder wijzigingen goed. De vertegenwoordiger van FEBELIEC stelt dat dit standpunt niet door de VREG gedeeld wordt in zijn ontwerp van herziening van het technisch reglement distributie, waarin de CDS als DNB’s beschouwd worden. Elia herinnert eraan dat het binnenkort een specifiek technisch reglement zal hebben (als ‘plaatselijk vervoernet’) waarin het door de Users’ Group en Elia ontwikkelde concept kon worden opgenomen. FEBELIEC wijst op de moeilijkheid om de federale en gewestelijke bevoegdheden te coördineren, wat waarschijnlijk een uitstekende samenwerking tussen de machtniveaus zal noodzakelijk maken. Elia benadrukt de behoefte om zo veel mogelijk informatie te ontvangen over de producties tot 1 MW die (al dan niet) binnen de CDS gelegen zijn om de Volume Fee correct toe te passen, maar ook om het net efficiënt te beheren (zo goed mogelijk anticiperen op de producties). Elia zal zijn klanten vragen om een inventaris van de productie-eenheden tot 1 MW. Sommige leden van de Users’ Group wijzen erop dat tot nu toe enkel de eenheden >25 MW aan Elia gemeld moesten worden in het kader van het CIPU, hetgeen een groot verschil uitmaakt. De vertegenwoordiger van GABE benadrukt het realisme van deze oplossing en dankt Elia om ze in goede samenwerking met de klanten te hebben ontwikkeld. Deze positie van de Users’ Group zal de betrokken industriëlen en leveranciers helpen om hun standpunt t.o.v. de overheden te verdedigen. Hij vraagt dat de Users’ Group de door Elia ingevoerde oplossing zou beschrijven in een officieel schrijven dat aan de regulatoren kan worden overgemaakt. De WG Belgian Grid zal een ontwerp van schrijven in die zin voorstellen. 6. Varia 6.1. Info Klantendag: 17 november 2011 De voorzitter van de Users’ Group presenteert het ontwerp van agenda van de Klantendag van 17/11. De voormiddag zal gewijd zijn aan problematieken van het Belgisch net en de namiddag aan de Europese ontwikkelingen. De mechanisme betreffende de nieuwe tarieven zullen in de mate van het mogelijke voorgesteld worden. 6.2. Indiening van het federaal ontwikkelingsplan Elia deelt de User’ Group mee dat het ontwikkelingsplan 2010-2020 afgerond is en officieel overgemaakt werd aan de federale overheden na aan 16 adviezen te zijn onderworpen. 6.3. Market Report Summer 2011 Elia geeft een overzicht van de belangrijke marktgebeurtenissen tijdens deze laatste maanden i.v.m. het Duitse moratorium op kernenergie en de impact daarvan op de Users’ Group – PV vergadering 29 september 2011_DEFINITIEF
5/6
energieprijzen op de CWE-markt. Er verschijnen belangrijke congesties op de noordgrens (D-NL) tijdens zomerdagen met sterke productie van PV’s. Elia-net fungeert steeds meer als een transitnet, met een toename van de drukken die daarmee verbonden zijn. 6.4. Winter Outlook 2011-2012 – eerste analyses Elia stelt de eerste resultaten van het komende ENTSO-e Winter Outlook Report en die duidelijk de impact van de sluiting van 8 Duitse kerncentrales blijkt. De TSO’s zijn bezorgd over de veiligheidsmarge waarover zij beschikken in geval van extreme omstandigheden in continentaal Europa en over de noodzaak om waarschijnlijk conserverende maatregelen te treffen. De TSO’s drijven hun samenwerking op om de preventieve en curatieve maatregelen te coördineren die nodig zijn om de bevoorradingszekerheid in stand te houden (redispatch, cross border remedial actions, coördinatie van de Phase Shifting Transformers PST’s, controle van de hernieuwbare productie, regional load shedding, ...). Elia geeft aan dat er verschillende stadia doorlopen worden vooraleer men kan spreken van een black-out: in een eerste fase kan de overheid preventief maatregelen nemen om het verbruik te verminderen (afschakelen van bepaalde belastingen gedurende bepaalde periodes, verminderen van elektrische verwarming, tot zelfs “rolling blackouts” waarbij bepaalde delen tijdelijk spanningsloos worden gezet). In een tweede fase frequentierelais op een automatische wijze belastingen afschakelen met als doel om het evenwicht tussen belasting en productie te behouden. Indien de frequentie echter niet hersteld worden, zal dit uiteindelijk leiden tot een black-out. Na een aantal verklaringen van Elia op noodplannen en black-start eenheden, dringt de vertegenwoordiger van FEBELIEC erop aan om de publieke overheden hiervan duidelijk op de hoogte brengen en erkent dat de TSO’s zich zo goed mogelijk voorbereiden in de huidige omstandigheden waarin het risico sinds het Duitse moratorium duidelijk is toegenomen. Elia preciseert dat ENTSO-e hierover begin oktober met de Europese commissaris bijeenkomt. Elia herinnert eraan dat in een dergelijke situatie goede voorspellingen van zeer groot belang zijn. 6.5. Varia De vertegenwoordiger van FEBELIEC vraagt bijkomende inlichtingen over het project Stevin, waarvoor de overheid gevraagd heeft dat een gedeelte van de voorziene 380 kV-lijn (9,5 km) wordt ingegraven. Hij wil weten wat de technische en financiële gevolgen daarvan zijn en welke invloed dit op de tarieven kan hebben, aangezien de kostprijs van de verbinding zou verdubbelen. Deze vraag zal in de WG Belgian Grid behandeld worden. 7. Volgende vergadering Elia, Keizerslaan: 8 december 2011 (15.00u)
Users’ Group – PV vergadering 29 september 2011_DEFINITIEF
6/6