Evenwicht Nominaties: principes en modaliteiten "E-nominatie": een tool die het de ARP’s makkelijker maakt Elia stelt de "E-nominatie"-tool ter beschikking van de ARP’s, om hun opdrachten in het kader van de nominaties zo eenvoudig mogelijk te maken. E-nominatie is een elektronische tool waarmee zij hun nominaties kunnen indienen, het statuut van de nominaties en de historiek van de nominatiegegevens raadplegen en nakijken of bepaalde van hun verplichtingen behoorlijk werden vervuld. De "E-nominatie"-tool is een e-businesstool en is bijzonder performant, zowel voor een ARP die slechts enkele transacties beheert als voor een ARP die een ruime activiteitenportefeuille heeft.
I. Nominaties: de principes I.1. Nominaties: een tool voor de previsionele planning Als transmissienetbeheerder voor de elektriciteit in België is Elia verantwoordelijk voor de veilige werking van het net en voor het evenwicht in de Belgische regelzone. Om in het raam van die eerste verantwoordelijkheid te kunnen instaan voor de veilige en betrouwbare werking van het net, moet Elia het volume en de spreiding van de energie-uitwisselingen over zijn net op verschillende tijdstippen kunnen voorzien. Vandaar ook dat Elia de te verwachten injecties en afnames moet kennen op de verschillende toegangspunten. Via de nominaties ontvangt Elia deze vooruitzichten op korte termijn (de dag vóór de transmissie). Aan de hand van deze gegevens is Elia in staat de netexploitatie te plannen voor de volgende dag en adequate operationele maatregelen voor de netexploitatie te treffen. Voor de tweede verantwoordelijkheid, het behoud van het evenwicht in de Belgische regelzone, beroept Elia zich op zijn contractuele verbintenissen met de ARP’s. Elke ARP heeft namelijk de verplichting om op om het even welk tijdstip het kwartuurevenwicht van de in zijn portefeuille opgenomen afnames en injecties te behouden, zowel in real time als tijdens de voorspellingsfase (de nominaties). De nominaties (d.w.z. de op voorhand voorspelde waarden voor de afnames en injecties) die elke ARP aan Elia doorgeeft voor elk type van injectie of afname die hij in zijn perimeter heeft, moeten in evenwicht zijn.
I.2. Perimeter van een ARP: mogelijke types van activiteiten Een ARP staat in voor het kwartuurevenwicht van de afnames en injecties die in zijn evenwichtsperimeter zijn opgenomen. Het type van zijn afnames en injecties kan verschillen naargelang: • de ARP verantwoordelijk is voor de fysieke afname in één of meerdere toegangspunten; • de ARP verantwoordelijk is voor de fysieke injectie in één of meerdere toegangspunten; • de ARP energie uit/naar Frankrijk en/of Nederland importeert en/of exporteert; • de ARP energie uitwisselt met andere ARP’s via de "Elia-hub", een virtueel platform dat uitwisselingen tussen ARP’s mogelijk maakt (zie de fiches "Day-ahead Hub" en "Intraday Hub"). Voor deze verschillende types van afnames en injecties geeft de ARP nominaties door aan Elia, d.w.z. de programma’s van de injecties of afnames die hij plant in zijn toegangspunten. Met deze gegevens kunnen onder andere de kenmerken van een toegangspunt tot het net voor een gegeven dag D en in het bijzonder de hoeveelheid actief geïnjecteerd of afgenomen vermogen per kwartuur bepaald worden.
~
~
~
1
I/U
I/U ARP1
ARP2
Elia-net I/U
Invoer/Uitvoer
1
Interne energie-uitwisselingen of “HUB”
I.3. Vier nominatietypes Elk type van activiteit stemt overeen met een nominatietype: • nominaties voor de afnamepunten (gezamenlijk per netbeheerder voor de afnamepunten in de distributienetten, of afzonderlijk per toegangspunt voor de afnamepunten in het Elia-net); • nominaties voor de injectiepunten (gezamenlijk per netbeheerder voor kleine productie-eenheden aangesloten op een distributienet of per eenheid voor productie-eenheden opgenomen in een CIPU-contract (zie fiche); • nominaties voor een energieoverdracht tussen twee ARP’s binnen de regelzone van Elia (ook interne energieoverdracht genoemd). Het kan gaan om: • een
energieoverdracht uitgevoerd "day-ahead" waarvoor de nominatie wordt doorgegeven ten laatste op dag "D-1", d.w.z. de dag vóór de overdracht;
• een
energieoverdracht uitgevoerd "intraday" waarvoor de nominatie wordt doorgegeven ten laatste op dag "D+1", d.w.z. de dag na de overdracht.
Voor elke energieoverdracht geven de twee ARP’s die erbij betrokken zijn een nominatie door aan Elia met vermelding van de overgedragen volumes energie per kwartuur en de tegenpartij van de uitwisseling; • nominaties voor een internationale uitwisseling (import of export uit/naar Frankrijk en/of Nederland) binnen de limieten van de verkregen capaciteiten voor deze internationale uitwisselingen (zie de fiches in verband met de toekenning van capaciteit op jaar-, maand- en dagbasis). Het kan gaan om: • een
internationale uitwisseling "day-ahead" waarvoor de nominatie wordt doorgegeven ten laatste op dag "D-1", d.w.z. de dag vóór de uitwisseling;
• een
internationale uitwisseling "intraday" waarvoor de nominatie wordt doorgegeven ten laatste op dag "D", d.w.z. in de loop van de dag van de uitwisseling1.
I.4. 4. Timing voor het indienen van nominaties De verschillende nominaties die een ARP indient, moeten een precieze timing in acht nemen: • nominaties voor afnamepunten moeten ten laatste om 14u00 op dag "D-1" doorgegeven worden; • nominaties voor injectiepunten moeten ten laatste om 15u00 op dag «D-1» doorgegeven worden; • nominaties voor een interne energieoverdracht "day-ahead" moeten ten laatste om 14u00 op dag "D-1" doorgegeven worden. In geval van inconsistentie tussen de doorgegeven nominaties van de twee ARP’s mag een correctie ingediend worden door één of beide betrokken ARP’s tot 14u30 op dag "D-1"; • nominaties voor een interne overdracht van energie "intraday" moeten ten laatste om 14u00 op dag "D+1" doorgegeven worden. In geval van inconsistentie tussen de doorgegeven nominaties van de twee ARP’s mag een correctie ingediend worden door één of beide betrokken ARP’s tot 14u30 op dag "D+1"; • nominaties voor een internationale uitwisseling "day-ahead" voor jaarlijkse of maandelijkse capaciteit moeten ten laatste om 8u00 dag "D-1" doorgegeven worden • nominaties voor een internationale uitwisseling "intraday" moeten ten laatste één uur na het uiterlijke uur voor de aanvraag tot capaciteit bij de betrokken "gate" doorgegeven worden (zie fiche over de toekenning van capaciteit).
D-1
D
D+1
nominaties voor nominaties voor afnamepunten een internationale nominaties voor uitwisseling, voor injectiepunten een jaarlijkse of maandelijkse capaciteit nominaties voor een interne energieoverdracht "day-ahead"
nominaties voor een interne "intraday" energieoverdracht
DAG D-1
8:00
14:00 15:00
Einde van Gate N-1
21:00
DAG D+1
14:00
toewijzing Gate N
periode waarin capaciteitsaanvragen "intraday" voor gate N mogelijk zijn
1
DAG D nominaties voor een internationale uitwisseling, voor een "intraday" capaciteit
Allocatie
1
2
3
H+30’
H+1h
H+1h45
Nominatie
Matching
1
Deadline om "intraday" toegangstoelating te melden
2
Deadline om "intraday" nominaties te ontvangen
3
Deadline voor RTE en Elia om "intraday" nominatie te aanvaarden
Deze mogelijkheid "intraday" wordt momenteel beperkt tot de uitwisselingen uit/naar Frankrijk.
Start nominatie
II. "E-nominatie", een tool voor elektronische nominatie II.1. Elektronische nominatie: snel en eenvoudig Om de nominatieprocedure te vereenvoudigen, heeft Elia "E-nominatie" ontwikkeld, een tool waarmee ARP’s hun nominaties 24 uur op 24 snel langs elektronische weg kunnen meedelen en raadplegen. E-nominatie is snel en gebruikersvriendelijk en kan worden gebruikt voor de verschillende types van nominatie met uitzondering van nominaties voor een productie-eenheid. Hoewel een nominatie voor een productie-eenheid via een andere interface dan "E-nominatie" aan Elia doorgegeven wordt, wordt het totaal van deze nominaties toch automatisch erin opgenomen. Zo heeft de ARP voortdurend een algemeen beeld van de nominaties in zijn portefeuille en kan hij vooral zijn evenwicht "day-ahead" nagaan (d.w.z. op D-1).
II.2. B2C of B2B Er zijn twee toegangsmodi tot de "E-nominatie"-tool: oplossing B2C of oplossing B2B. • oplossing B2C: webschermen met bepaalde velden die op voorhand vastgelegd of in de vorm van een "combo-box" gedefinieerd zijn en waarmee een ARP de nominatie kan indienen. Er zijn verschillende functies mogelijk, zoals een bestaande nominatie kopiëren of de nominaties voor één maand in één keer doorgeven. Via andere schermen kan de ARP ook de nominaties die hij heeft ingediend raadplegen, hun statuut, hun evenwicht nagaan. • oplossing B2B: informaticabestanden van het type XML worden uitgewisseld tussen de applicaties van een ARP en Elia. Elia bezorgt de ARP alle informatie die hij nodig heeft om oplossing B2B vlot te kunnen ontwikkelen (beschrijving van de bestanden, programmeringstools,...). Een ARP kan via deze oplossing alle gegevens terugvinden en via zijn eigen informaticaproces genereren. Een ARP kan een van deze twee oplossingen kiezen maar hij kan ze ook samen gebruiken, bijvoorbeeld oplossing B2B voor het indienen van zijn nominaties en oplossing B2C voor het raadplegen van zijn gegevens. ARP
Elia
B2C Interface
XML
WWW SERVER
INTERNET: HTTPS or RAS Database
B2B Interface
XML
XML Front-end Processor
Back-end GUI
Database
II.3. De functionaliteit van de "E-nominatie"-tool De "E-nominatie"-tool biedt de ARP’s heel wat mogelijkheden: • toegang krijgen tot de historiek van hun gegevens; • aan de hand van het statuut van de nominatie die tijdens een interne energieoverdracht uitgevoerd wordt, nakijken of de ARP/tegenpartij van de transactie ook zijn nominatie heeft doorgegeven en wel degelijk de overeengekomen waarde heeft genomineerd; • nakijken of de nominatie voor een internationale uitwisseling "day-ahead" de toegekende capaciteit wel in acht neemt; • het evenwicht van hun genomineerde perimeter nakijken; • via het statuut van de nominatie (nieuwe versie die nog kan ingediend worden, wordt nog verwerkt bij Elia, bevestigd,...) ook de evolutie van de verwerking van de nominaties door Elia nakijken; • meerdere versies van hun nominaties doorgeven; • enz. In de mate van het mogelijke zal Elia de ARP verwittigen als het fouten vaststelt.
Voorbeeld van een scherm: New Nomination Execution Date (Day/month/Year)
26
9
2001
ARP1
From Version
To
ARP1
1
Shedule (unit = MW)
Total MWh: 0
Note: moving to an empty field (by dressing tab or clicking) will copy the value from the field before. Fill blank fields with Fill right or Fill down, clear all fields with Clear 0-1 h
1-2 h
2-3 h
3-4 h
4-5 h
5-6 h
6-7 h
7-8 h
8-9 h
9-10 h
10-11 h
11-12 h
13-14 h
14-15 h
15-16 h
16-17 h
17-18 h
18-19 h
19-20 h
20-21 h
21-22 h
22-23 h
23-24 h
00:15 15:30 30:45 45:60 12-13 h 00:15 15:30 30:45 45:60 Submit this nomination Back
III. De voordelen van elektronische nominatie Het elektronische nominatiesysteem vereenvoudigt aanzienlijk de nominatieprocedure, wat talrijke voordelen biedt aan de ARP’s, hoe groot hun evenwichtsperimeter ook mag zijn. Enkele voordelen:
• de ARP’s kunnen alle gegevens raadplegen die gebruikt worden om een eventueel onevenwicht te factureren. Zij kunnen ook de nominaties raadplegen die via de "E-nominatie"-tool lopen. Dat garandeert de transparantie van de facturering van het onevenwicht; • het systeem voor elektronische nominatie van Elia is zonder extra kosten toegankelijk voor alle ARP’s en geldt als voorbeeld in Europa.
IV. Wettelijke en contractuele basis Het elektronische nominatiesysteem is automatisch toegankelijk voor alle ARP’s, d.w.z. voor alle spelers die een ARP-contract hebben gesloten met Elia.
De nominatie in 5 punten • Om te kunnen instaan voor de veiligheid van het net en het evenwicht van zijn regelzone, vraagt Elia dat elke ARP een nominatie voor elke afname en injectie doorgeeft, d.w.z. een kwartuurprognose van zijn afnames en injecties. • Er bestaan vier types van nominatie: de nominatie voor een fysieke injectie, de nominatie voor een fysieke afname, de nominatie voor een interne uitwisseling tussen ARP’s en de nominatie voor een internationale uitwisseling. Elk type van nominatie moet volgens een precieze timing doorgegeven worden. • Elia heeft "E-nominatie" ontwikkeld, een snelle, betrouwbare en eenvoudige tool voor elektronische nominatie. Dankzij deze tool wordt de nominatieprocedure heel wat eenvoudiger voor de ARP’s. • Er bestaan twee oplossingen om toegang te hebben tot de "E-nominatie" tool: de oplossing B2C in de vorm van webinterfaces en de oplossing B2B in de vorm van de uitwisseling van XML-bestanden tussen Elia en de ARP. • "E-nominatie" is toegankelijk voor alle ARP’s. Dankzij deze tool is het voortaan eenvoudiger om ARP te worden en de mogelijkheden van de vrije markt ten volle te benutten.
• kleinere organisaties kunnen gemakkelijk de rol van ARP invullen: een PC en een internetaansluiting volstaan om toegang te hebben tot "E-nominatie" en zijn functies. Deze ARP’s zullen dan ook de mogelijkheden van de vrije markt ten volle kunnen benutten (bijvoorbeeld rechtstreekse toegang tot de stroombeurs Belpex ) zonder zwaar te moeten investeren om aan de nominatie- en evenwichtsverplichtingen te voldoen die het ARP-statuut met zich brengt;
E3-N-16.02.2011 / Niet-contractueel document / Verantw. uitgever: J. Vandermeiren, Keizerslaan 20, 1000 Brussel
• de grote ARP’s kunnen binnen de kortste werktermijnen de opportuniteiten van de vrije markt ten volle benutten. Met de tool voor elektronische nominatie ontwikkeld door Elia kunnen deze ARP’s ook hun risico’s dekken door voortdurend en rechtstreeks de nauwkeurigheid van hun nominaties en beheer van het previsionele evenwicht na te kijken;