Evenwicht De Day-ahead Hub: centrale draaischijf in de activiteiten van de ARP Om voor het evenwicht in zijn regelzone te zorgen, baseert Elia zich op de contractuele bepalingen die de netbeheerder binden met de ARP’s. Deze bepalingen schrijven voor dat elke ARP permanent het kwartuurevenwicht moet behouden van de afnames en injecties die tot zijn evenwichtsperimeter behoren. De ARP verwezenlijkt deze doelstelling van evenwicht door diverse operaties uit te voeren. In een geliberaliseerde markt kan de energie die op een gegeven moment geïnjecteerd wordt, bestemd zijn voor een toegangspunt dat tot de evenwichtsperimeter van een andere ARP behoort. Het moet dus mogelijk zijn voor hem om als een van deze operaties energie uit te wisselen met een andere ARP. Deze energieuitwisselingen gebeuren via de "Elia-Hub", een virtueel platform dat uitwisselingen tussen ARP’s mogelijk maakt. Zij dienen genomineerd te worden bij Elia in "Day-ahead" (dag D-1). Het platform wordt gratis ter beschikking gesteld van de marktspelers. Dankzij de "Day-ahead Hub" kunnen de marktspelers gemakkelijker ARP’s worden, wat bijdraagt tot de goede werking van de geliberaliseerde markt.
I. De "Day-ahead Hub": de principes Elke marktspeler die de rol van ARP op zich neemt, moet het kwartuurevenwicht (zie fiche "Het evenwicht in de regelzone van Elia bewaren dankzij het balancingmechanisme") behouden tussen de afnames en injecties die tot zijn evenwichtsperimeter behoren. Dit evenwicht dient zowel in real time als in de vooruitgeplande nominatiefase voorhanden te zijn. De afnames en injecties kunnen van verschillende types zijn al naargelang: • de ARP verantwoordelijk is voor de fysieke afname in één toegangspunt (ter hoogte van het Elia-net of de netten van de distributienetbeheerders (DNB’s); • de ARP verantwoordelijk is voor de fysieke injectie in één toegangspunt (ter hoogte van het Elia-net of de netten van de DNB’s); • de ARP energie uitwisselt met een andere ARP binnen de regelzone van Elia; • de ARP energie in- of uitvoert naar Frankrijk of Nederland. )NTERNE ENERGIETRANSFERS OF (5"
H
H
H
É
)NJECTIES
É ,*£
,*Ó
%LIA NET
!FNAMES
Een van de verscheidene mogelijkheden is dat twee ARP’s dus energietransfers binnen de regelzone van Elia uitvoeren. Deze transfer gebeurt in "Day-ahead" (dag D-1) via de "Elia Hub", een virtueel platform dat uitwisselingen tussen ARP’s mogelijk maakt en gratis toegankelijk is voor hen. Dit platform biedt aan de ARP’s de mogelijkheid om transacties uit te voeren zonder noodzakelijkerwijs fysiek aanwezig te zijn in België. De uitwisselingen vinden plaats op kwartuurbasis met een nauwkeurigheid van 0,1 MW.
I.1. Nominaties onderworpen aan voorwaarden Om via de Day-ahead Hub energie tussen twee ARP’s uit te wisselen, dienen de twee ARP’s een nominatie te bezorgen aan Elia via de applicatie E-nominaties. De nominatie Day-ahead Hub formaliseert de uitgewisselde energievolumes als dusdanig bij Elia door de onderlinge regeling van de modaliteiten van de transfer (type van operatie, financiële modaliteiten, ...) aan de ARP’s over te laten. Deze nominaties moeten aan verschillende voorwaarden voldoen (zie ook fiche "Nominaties: principes en modaliteiten"): • bezorgd worden ten laatste om 14u00 (afnamepunten) en 15u00 (injectiepunten) op dag D-1 inclusief de weekends en feestdagen. Na deze limiet zal een gevalideerde nominatie bovendien niet meer veranderd kunnen worden; • per kwartuur de naam vermelden van de ARP die nomineert en van de betrokken ARP/tegenpartij alsook het uitwisselingsprogramma; • op een consistente manier ingediend worden door elk van de twee ARP’s die aan de transactie deelnemen.
Electricity Transmission
Home Switch Nomination Types Help Create a new nomination View, modify or copy existing nomination
Nominations
Execution Date (Day/month/Year)
26
9
2001
ARP1
From Version
To
ARP1
1
Shedule (unit = MW)
Total MWh: 0
Note: moving to an empty field (by dressing tab or clicking) will copy the value from the field before. Fill blank fields with Fill right or Fill down, clear all fields with Clear 0-1 h
1-2 h
2-3 h
3-4 h
4-5 h
5-6 h
6-7 h
7-8 h
8-9 h
9-10 h
10-11 h
11-12 h
13-14 h
14-15 h
15-16 h
16-17 h
17-18 h
18-19 h
19-20 h
20-21 h
21-22 h
22-23 h
23-24 h
00:15 15:30 30:45 45:60 12-13 h 00:15 15:30 30:45 45:60 Submit this nomination Back
I.2. Inconsistenties onder controle De waarden die de twee ARP’s bezorgen die aan dezelfde transactie deelnemen, moeten identiek zijn. Het kan in de loop van het proces nochtans gebeuren dat slechts één van hen zijn nominatie indient of dat er een verschil is tussen hun respectieve nominaties. We spreken dan van inconsistentie. Het door Elia ontwikkelde platform E-Nominaties (zie fiche "Nominaties: principes en modaliteiten") dat gebaseerd is op het principe van de dubbele nominatie, laat de ARP’s toe om incoherenties in real time op te sporen. Het "statuut van de nominatie" biedt de ARP de mogelijkheid om de situatie van elke van zijn transacties te kennen. Hij zal dus gemakkelijk de transacties kunnen identificeren waarvoor hij een correctie moet indienen of de andere ARP/tegenpartij van de transactie moet contacteren. Hoewel een consistente nominatie niet meer gewijzigd mag worden na 14u00 op dag D-1, zal de ARP bovendien wel elke toevalligerwijze inconsistente nominatie mogen corrigeren tot 14u30 op dag D-1. Indien de inconsistentie niet gecorrigeerd is na 14u30, veroorzaakt zij een onevenwicht. In dat geval kan Elia al naargelang de situatie: • de nominatie aanvaarden en het "tarief voor externe inconsistentie" toepassen op de ARP in kwestie. Wanneer de nominatie door de tegenpartij ontbreekt, past Elia dit tarief aan 100% toe uit hoofde van de ARP die genomineerd heeft. Indien de inconsistentie het resultaat is van een verschil tussen de respectieve nominaties van de twee ARP’s, betaalt elk van hen dit tarief aan 50%; • de nominatie weigeren. Na aanvaarding door Elia mag een transactie niet meer aangepast worden.
I.3. Veelzijdige bevoorradingsmiddelen De ARP’s die actief zijn op de Day-ahead Hub, gebruiken deze om diverse types van energie-uitwisselingen uit te voeren. Het kan bijvoorbeeld gaan om: • OTC (over the counter) aankopen of verkopen (dat wil zeggen bilaterale tradingcontracten). Deze operaties kunnen punctueel zijn of overeenkomsten op middellange of lange termijn betreffen; • de verdeling van energievolumes tussen verschillende filialen van dezelfde groep. Het tradingfiliaal van een onderneming kan bijvoorbeeld energie kopen voor de hele groep in België en in het buitenland en de verkregen volumes vervolgens verdelen tussen de verschillende filialen van de groep; • het vervullen van de rol van tussenpersoon in het kader van een Europese transit van energie; • het delen met een andere ARP van energie afgenomen door een industriële installatie of geïnjecteerd door een productieeenheid zonder de bijlagen van het toegangscontract met betrekking tot deze operatie te ondertekenen. Deze wijze van delen van energie biedt de ARP’s de mogelijkheid om in alle vrijheid de modaliteiten van de transactie te bepalen, in het bijzonder in termen van verdeling en flexibiliteit; • het uitvoeren van nominaties gekoppeld aan de aankoop of verkoop van energie op de beurs Belpex.
II. De voordelen van de "Day-ahead Hub" Het mechanisme van de "Day-ahead Hub" biedt zijn gebruikers talrijke voordelen: • de marktspeler die zich in België wil vestigen, kan gemakkelijker de rol van ARP op zich nemen: • hij
kan actief zijn als ARP zonder fysiek aanwezig te zijn in België. Hij kan ook de energie van een productie-eenheid verhandelen zonder de directe verantwoordelijkheid voor de bevoorrading van de klanten op zich te moeten nemen of energie verkopen aan klanten zonder over eigen productie-eenheden te beschikken;
• hij
kan zijn activiteiten beperken tot punctuele operaties van aankoop en verkoop van energie binnen de Belgische zone via de Day-ahead Hub" of met het buitenland (zie fiches rond de toewijzing van jaar- en maandcapaciteit op de interconnecties Frankrijk-België en België-Nederland). Hij zal dan de mogelijkheid hebben om dag na dag zonder verplichting te beslissen of hij actief wil zijn en om een perimeter van voorspelbare injecties en afnames te beheren die geen groot risico in termen van evenwicht in real time inhoudt;
• de toegang tot deze voorziening is gratis en gebruiksvriendelijk. Door aan de ARP’s de mogelijkheid te bieden om hun bevoorradingsmiddelen gemakkelijker te diversifiëren, kan ook de liquiditeit van de markt vergroot worden, wat een positieve impact heeft voor de eindconsument; • Elia biedt de ARP’s de mogelijkheid om een eventuele nominatiefout direct te identificeren en te corrigeren; • de verschillende mogelijkheden die het bestaan van de Day-ahead Hub opent, dragen op aanzienlijke wijze bij tot de goede werking van de geliberaliseerde markt, een markt waarvoor mechanismen zoals een beurs, een continue markt of nog de OTC-markt sleutelelementen zijn. Aanvullend zijn er ook modaliteiten voor een Intraday Hub ingevoerd (zie fiche "De Intraday Hub: energie-uitwisselingen tussen ARP’s om onvoorziene omstandigheden op te vangen").
III. Wettelijke en contractuele basis Elke ARP kan energie uitwisselen met eender welke andere ARP via de Day-ahead Hub zonder andere contractuele stappen te moeten ondernemen.
De Day-ahead Hub in 5 punten • Elia stelt een platform ter beschikking van de ARP’s waarmee energietransfers tussen ARP’s kunnen uitgevoerd worden op dag D-1. • Om deze operaties uit te voeren, dienen de twee ARP’s die aan de transactie deelnemen, te nomineren. De respectieve waarden van elke van deze nominaties moeten identiek zijn. De nominatie wordt gedefinieerd op kwartuurbasis en met een nauwkeurigheid van 0,1 MW. • Het systeem van dubbele nominatie biedt aan de ARP’s de mogelijkheid om via de dienst E-Nominations eventuele inconsistenties tussen de twee ingediende nominaties voor dezelfde transactie op te sporen en te corrigeren. Indien de inconsistentie niet gecorrigeerd wordt binnen de vastgelegde termijnen, kan Elia de nominatie weigeren of de ARP factureren op basis van het tarief voor externe inconsistentie. • De geformaliseerde energietransfers tussen twee ARP’s op de Day-ahead Hub kunnen het resultaat zijn van diverse operaties: OTC-aankopen of -verkopen, verdeling van energie tussen filialen van dezelfde groep, aankopen of verkopen op Belpex enz.
E4-N-16.02.2011 / Niet-contractueel document / Verantw. uitgever: J. Vandermeiren, Keizerslaan 20, 1000 Brussel
• De Day-ahead Hub biedt de marktspeler de mogelijkheid om gemakkelijker de rol van ARP te vervullen en draagt op aanzienlijke wijze bij tot de goede werking van de geliberaliseerde markt.