N
Elia Facts & Figures 2009
Kerngegevens Geconsolideerde resultaten IFRS 2009
2008
2007
2006
2005
Bedrijfsopbrengsten
771,3
757,3
731,7
711,5
714,2
EBITDA (1)
327,9
334,1
308,5
292,5
295,9
Nettowinst
84,0
103,1
77,6
75,9
76,5
Nettowinst per aandeel
1,74
2,14
1,62
1,58
1,60
Dividend per aandeel
1,38
1,37
1,30
1,28
1,27
Waarde gereguleerde activa (RAB) (2)
3766
3.764
3.583
3.443
3.443
Gemiddelde RAB (2)
3765
3.673
3.512
3.442
3.371
Aantal personeelsleden (31/12)
1205
1.231
1.249
1.227
1.221
Lengte net in kilometer (31/12)
8.379
8.412
8.406
8.367
8.344
(in â‚Ź miljoen, resultaten per aandeel in â‚Ź)
(1)
EBITDA = Bedrijfsopbrengsten - kosten voor goederen en diensten - personeelskosten - voorzieningen - waardeverminderingen. (2) Berekend volgens de Belgische boekhoudkundige regels (Belgian GAAP) 1
FinanciĂŤle ratios
(onder IFRS)
Ratios Uitkeringsratio Rendement op eigen vermogen Rendement op geĂŻnvesteerd kapitaal Nettoschuld / eigen vermogen Hefboom (schulden / schulden + eigen vermogen)
2009
2008
2007
2006
2005
79,4%
63,9%
80,5%
80,8%
79,6%
6,2
7,6%
5,9%
5,9%
6,5%
12,0
6,5%
6,3%
6,0%
6,4%
179
175,8%
159,7% 62,1%
158,6% 162,2%
65,8%
63,7%
EBITDA / rentelasten
2,5
3,1
3,0
61,9% 3,0
61,9% 3,1
Nettoschuld / EBITDA
7,5
7,1
7,1
7,1
7,0
EBITDA-marge
42,5%
44,1%
42,2%
41,1%
41,4%
EBIT-marge
29,3%
31,4%
29,3%
28,7%
29,7%
Nettomarge
10,9%
13,6%
10,6%
10,7%
10,7%
4,9%
4,9%
4,7%
4,7%
4,7%
19%
21,2%
29,7%
28,2%
35,2%
Marges
Dividendrendement op boekwaarde Belastingsgraad 2
3
Profiel Elia bestaat uit twee wettelijke entiteiten: Elia System Operator nv en Elia Asset nv, die als één economische entiteit onder de naam Elia handelen. Samen met zijn dochteronderneming Elia Engineering heeft Elia om en bij de 1200 werknemers in dienst. Elia is de beheerder van het Belgische transmissienet voor elektriciteit. Deze verantwoordelijkheid werd aan de onderneming toevertrouwd op grond van de licenties die door de federale regering (voor het net op 150 tot 380 kV) en door de drie regionale overheden (voor de verbindingen op 30 tot 70 kV) werden verleend. Als transmissienetbeheerder voor de elektriciteit in België vervult Elia diverse taken, met respect voor de waarden die de onderneming hoog in het vaandel draagt: empathie, verantwoordelijkheid, ondernemingszin en integriteit. Elia tracht voortdurend een open en transparante dialoog te voeren met de verschillende partijen die bij zijn activiteiten betrokken zijn. Dit geldt zowel voor de klanten, leveranciers, aandeelhouders, potentiële investeerders, overheden en de bevolking 4
als voor de personeelsleden van de Elia groep. De voornaamste taak van de onderneming bestaat erin te zorgen voor de betrouwbare en veilige transmissie van elektriciteit van de productie-eenheden in België en zijn buurlanden naar de verbruikers die zijn aangesloten op het Elia-net (distributienetbeheerders en industriële grootverbruikers). Door de centrale ligging van België in het WestEuropese elektriciteitsnet en de netto-invoer van België moet Elia ook toezien op het veilige beheer van de internationale stromen (invoer, uitvoer en transits) op zijn net. Daarnaast waakt Elia permanent over het evenwicht tussen enerzijds productie en invoer en anderzijds uitvoer en verbruik in zijn regelzone. Aangezien elektrische energie moeilijk kan worden opgeslagen, moet ze worden geproduceerd op het ogenblik waarop de verbruikers haar nodig hebben. Dit is noodzakelijk om de betrouwbaarheid van de bevoorradingszekerheid van het land te verzekeren.
Om zijn taken te kunnen vervullen, verzorgt Elia ook het onderhoud van zijn hoogspanningsinstallaties: lijnen, kabels, transformatoren, enz. Elia ontwikkelt en vernieuwt zijn net met behulp van de modernste beproefde technologie. Daarbij wordt niet alleen op proactieve wijze aandacht besteed aan zorg voor het milieu, maar wordt ook het beleid inzake duurzame ontwikkeling ondersteund dat op Europees en Belgisch niveau – zowel federaal als regionaal – wordt gevoerd. De netbeheerder past strikt de wettelijke voorschriften inzake corporate governance toe, alsook de bepalingen van de Code Lippens (de Belgische Corporate Governance Code voor beursgenoteerde vennootschappen). Elia is sinds 2005 genoteerd op de gereglementeerde markt van Euronext Brussel. In 2010 heeft Elia belangrijke initiatieven genomen om zijn positie te versterken binnen de kring van Europese netbeheerders. Elia heeft immers een participatie genomen van 20% in de energiebeurs APX-Endex en heeft samen met zijn financiële partner IFM de Duitse netbeheerder 50Hertz Transmission overgenomen. Deze operaties passen in de strategie van Elia : een optimale dienstverlening aan de klanten en de gemeenschap in België waarborgen en het energie- en klimaatbeleid bevorderen via de integratie van het groeiende aandeel van hernieuwbare energie. 5
De activiteiten van Elia Als transmissienetbeheerder vervult Elia drie belangrijke taken die onderling met elkaar verband houden Het elektrische systeem beheren Elia waakt permanent over het evenwicht tussen productie, invoer, uitvoer en verbruik in zijn regelzone. Omdat elektrische energie op het zelfde ogenblik geproduceerd als verbruikt wordt, moeten de elektriciteitshoeveelheden die in het net worden ge誰njecteerd voortdurend en in real time in evenwicht zijn met de afgenomen of verbruikte hoeveelheden. De bevoorradingszekerheid van het land hangt ervan af.
De infrastructuur beheren Elia staat in voor het onderhoud van de hoogspanningsinstallaties: lijnen, kabels, transformatoren, enz. Elia ontwikkelt en vernieuwt het net met behulp van de best beschikbare technologie om te voldoen aan de vereisten van de markt en voor een veilig en betrouwbaar beheer van het elektrische systeem.
De markt faciliteren Elia bekleedt een unieke en centrale positie op de nationale elektriciteitsmarkt en vervult daarom de rol van marktfacilitator die diensten en mechanismen levert om de goede werking en ontwikkeling van deze markt in Continentaal Europa mogelijk te maken. Elia heeft tal van initiatieven genomen en wil een sleutelrol spelen binnen de West-Europese elektriciteitsnet. 6
Andere activiteiten Elia ontwikkelt ook een aantal activiteiten in binnen- en buitenland om de productiviteit van de onderneming te optimaliseren en de aanwezige know-how te valoriseren. Elia ontplooit activiteiten die verbonden zijn met zijn kerntaken in België, zoals de valorisatie van zijn infrastructuur (hoogspanningsmasten, teletransmissie) en de diensten in onderhoud en engineering voor derden. De bijkomende inkomsten uit deze activiteiten behoren tot de inspanningen van de onderneming om haar efficiëntie te verhogen. Daarnaast ontwikkelt Elia ook internationale activiteiten die de expertise van de onderneming valoriseren zoals engineering en andere consulting activiteiten en financiële investeringen, zoals in het regionaal technisch coördinatiecentrum Coreso, de energiebeurzen APX-Belpex, HGRT, het veilingbureau voor capaciteit op de interconnecties CASC-CWE, ... Hiervoor heeft Elia een akkoord met de regulator waardoor 60 % van de resultaten uit deze activiteiten naar de onderneming gaat en 40 % ten goede van de tarieven komt. Elia heeft op 19 mei 2010 60% verworven in de Duitse transmissienetbeheerder 50Hertz Transmission. De toekomstige financiële resultaten uit deze meerderheidsparticipatie komen integraal ten goede aan Elia. .
7
Bestuursorganen De raad van bestuur (situatie 19.05.10) Na de wijzigingen, als gevolg van de uitstap van Electrabel uit het aandeelhouderschap van Elia op 11 mei 2010, is de raad van bestuur van Elia System Operator en Elia Asset elk samengesteld uit 12 leden. Dezelfde leden zetelen in beide raden. Zij vervullen geen directiefunctie bij Elia System Operator noch bij Elia Asset. De helft van de leden zijn onafhankelijke bestuurders die werden verkozen tijdens de gewone algemene vergadering en die een gunstig eensluidend advies over hun onafhankelijkheid van de CREG hebben ontvangen. Hun mandaat loopt af na de algemene vergadering van mei 2011. Op 11 mei 2010 is de raad van bestuur samengesteld uit:
Voorzitter Luc Van Nevel
Onafhankelijk
Vice-voorzitters Francis Vermeiren Thierry Willemarck
Publi-T Onafhankelijk
Bestuurders Jennifer Debatisse Publi-T Clement De Meersman Onafhankelijk Johan De Roo Publi-T Jacques de Smet Onafhankelijk Claude GrĂŠgoire Publi-T 8
Jean-Marie Laurent Josi Jane Murphy Dominique Offergeld Leen Van den Neste
Onafhankelijk Onafhankelijk Publi-T Arco
Directiecomité • Voorzitter en Chief Executive Officer - Daniel Dobbeni • Vice-voorzitter en Chief Corporate Officer - Jacques Vandermeiren • Directeur Grid Services - Hubert Lemmens • Chief Financial Officer - Jan Gesquière • Chief Executive Officer Elia Engineering - Markus Berger • Directeur Transmission - Roel Goethals • Directeur Customers & Market - Frank Vandenberghe 9
Vestigingen Elia-groep Antwerpen (Merksem)
Lochristi
Schaarbeek
Lendelede Brussel
Genk (Stalen)
Diegem Luik (Bressoux)
Courcelles (Gouy) Namen
Villeroux Hoofdzetel Nationaal Controlecentrum Regionaal Controlecentrum Elia Engineering 10
Service Center
Groepsstructuur en aandeelhouders Free float* 52,10%
Publi-T 45,37%
Publipart 2,53%
Elia System Operator
Elia Asset 99,99% Economische ĂŠĂŠnheid
CASC-CWE 14,28%
HGRT 24,5%
Coreso 33,33%
Belpex 60%
Eurogrid International *** 60 %
Elia Re** 100%
Elia Engineering** 100%
* Groep Arco heeft op 29 juni 2010 bekendgemaakt dat het 8,79 % van de aandelen Elia in bezit heeft. ** Elia System Operator bezit 1 aandeel van Elia Re en 1 aandeel van Elia Engineering. *** De deelneming in 50Hertz Transmission, via de holdingmaatschappij Eurogrid International, werd afgesloten op 19 mei 2010. IFM bezit de overige 40%. Op 25 juni 2010 zijn er 60.355.217 uitstaande aandelen Elia System Operator.
11
Investeringen € miljoen
Investeringen (IFRS)
200 180
180,3
160
161,2
140 120 100
142,5
141,4
2007
2006
121,5
80 60 40 20 0
12
2009
2008
2005
Rekening houdend met de sterke daling van de volumes sinds eind 2008 werd het investeringsplan aangepast, van € 157,1 miljoen voorzien voor 2009 naar € 121,5 miljoen werkelijk, voornamelijk in de versterking van hoogspanningsstations en de aanleg van hoogspanningskabels.
13
Personeel Veiligheid Evolutie ernstgraad en frequentiegraad van de Elia-groep 2005-2009
14
Frequentiegraad
2005 2006 2007 2008 2009
2005 2006 2007 2008 2009
Elia
10,1
8,0
2,7
5,1
2,8
0,11
Hoofdzetel
1,4
2,6
0,0
2,7
0,0
0,0
0,05
Service Area Noord
8,7
14,6
2,8
5,8
5,8
0,08
0,26 0,02 0,12 0,02
Service Area Zuid
30,9 17,5
11,3 14,2
8,7
0,31
0,53 0,15 0,35 0,71
Engineering
6,8
0,0
0,0
0,13
0,01
3,3
0,0
Ernstgraad 0,18 0,03 0,10 0,14 0,0
0,0
0,03
0,0
0,0
0,0
Samenstelling van het personeel van de Elia-groep op 31 december 2009
Mannen
Vrouwen
Totaal
Voltijdse equivalenten
Directie
7
0
7
7
Kaders
290
66
356
345,9
Bedienden
698
144
842
779,28
Totaal
995
210
1205
1132,18
Evolutie personeelsbestand van de Elia-groep *
Elia System Operator
Elia Asset
Elia Engineering
Totaal
2009
264
785
151
1200
2008
233
812
186
1231
2007
228
827
194
1249
2006
215
833
179
1227
2005
209
833
179
1221
2004
178
886
174
1238
* Deze cijfers betreffen de gemiddelde personeelsevolutie over het jaar per vennootschap 15
Operationeel Energiebalans BelgiĂŤ (in GWh)
Invoer Frankrijk: Luxemburg: Nederland:
Uitvoer 1.831,9 1.867,5 5.786,8
Frankrijk: Luxemburg: Nederland:
6.642,5 909,7 3.769,3
Netto-export: 1.835,3
Netto-injectie Centrales: Lokale productie: Vanuit de DNB's: Totaal:
Verbruik * 76.605,2 7.214,0 266,2 84.085,5
Rechtstreekse klanten: 25.740,4 Distributie: 55.109,2 Totaal: 80.849,6 Energieverliezen: 1.400,6
* Verbruik op het Elia-net, met inbegrip van het verbruik gevoed door lokale productie. 16
In 2009 is het verbruik1 in de regelzone van Elia met 8% gedaald van 88,32 TWh in 2008 tot 81,8 TWh in 2009. Deze daling is in de eerste plaats te wijten aan de economische recessie die vanaf het laatste trimester van 2008 voelbaar was. De waarden die in de loop van 2009 zijn opgetekend, lagen tot en met september telkens lager dan in dezelfde maanden van 2008. Het lichte herstel van het verbruik, dat in oktober werd waargenomen, heeft zich in november niet doorgezet door de zeer zachte weersomstandigheden
(november 2009 was de zachtste novembermaand ooit sinds de eerste registratie van meteorologische gegevens in België). In december was er daarentegen sprake van een sterke toename van het verbruik in vergelijking met 2008 (+4,2%), voornamelijk ten gevolge van een aanhoudende koudeperiode. Algemeen genomen daalde het verbruik in 2009 met 14,2% voor de industriële klanten die rechtstreeks op het Elia-net zijn aangesloten en met 3,4% voor de industriële, professionele en residentiële klanten van de distributienetbeheerders.
1 Verbruiksindicator: de verbruiksindex Elia dekt het grootste deel van het elektriciteitsverbruik in België. Deze omvat de volledige productie die op het Elia-net aangesloten is alsook het saldo van de balans van de in- en uitvoer. Het deel van het verbruik dat rechtstreeks gevoed wordt door de productie die op de distributienetten is aangesloten, is niet in de index begrepen. 17
Verbruiksevolutie Evolutie verbruik per maand GWh/maand 9.000
째C 25,00
8.000 20,00
7.000 6.000
15,00
5.000 4.000
10,00
3.000 2.000
5,00
1.000 0,00
0 Jan Feb Maart April Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec
Energie 2008 18
Energie 2009
Gem. temp. 2008
Gem. temp. 2009
In- en uitvoer In- en uitvoer per maand (fysische stromen aan de grenzen) Invoer
Uitvoer
Jan Feb Maart April Mei Juni Juli Aug Sept Okt Nov Dec GWh -1500
-1000
-500
Uitwisselingen met Luxemburg
0
500
Uitwisselingen met Frankrijk
1000
1500
2000
Uitwisselingen met Nederland 19
Betrouwbaarheid Ook in 2009 is de bevoorradingszekerheid op een heel hoog peil gebleven, nog hoger dan het uitstekende peil in 2008. • Het gemiddelde aantal onderbrekingen op het Elianet per verbruiker (Average Interruption Frequency) bedroeg 0,09, wat overeenkomt met één onderbreking per klant om de 11 jaar. • De gemiddelde duur van de onderbrekingen bedroeg 17 minuten en 12 seconden. • Verdeeld over alle klanten bedroeg de gemiddelde onderbrekingsduur 1 minuut en 34 seconden per klant (Average Interruption Time), wat overeenkomt met een gemiddelde betrouwbaarheid van meer dan 99,999%. België mag zonder meer beschouwd worden als een van de Europese landen met de beste elektriciteitsbevoorrading.
20
Average Average Interruption Interruption Time Frequency
Average Interruption Duration
Betrouwbaar- Aantal dagen heid Elia-net per jaar
2005*
03:01
0,096
31:27
99,9994%
365
2006
05:14
0,130
41:23
99,9990%
365
2007
03:32
0,090
39:07
99,9993%
365
2008
03:07
0,080
38:29
99,9994%
366
2009
01:34
0,091
17:12
99,999702%
365
* De stroomonderbrekingen op 25 en 26 november 2005 niet inbegrepen. Deze waren te wijten aan een uitzonderlijke samenloop van weersomstandigheden. Zoals internationaal aanbevolen houden de statistieken over de continu誰teit van de stroomtoevoer enkel rekening met onderbrekingen die langer dan 3 minuten duren. De Average Interruption Time drukt het gemiddelde aantal minuten stroomonderbreking uit gemeten over alle klanten. De Average Interruption Frequency drukt de jaarlijkse frequentie van de stroomonderbrekingen per klant uit. Een waarde van 0,09 duidt aan dat een klant gemiddeld om de 11 jaar wordt getroffen door een stroomonderbreking. De Average Interruption Duration geeft de gemiddelde duur weer van een stroomonderbreking bij een getroffen klant. 21
Duurzame ontwikkeling Rationeel energiegebruik (REG)
22
In het kader van zijn openbaredienstverplichtingen in Vlaanderen, voert Elia elk jaar een actieplan om zijn industriele klanten aan te sporen tot rationeel energiegebruik (REG). Elia stelt zijn klanten middelen ter beschikking om op recurrente manier en per geleverde MWh, 1,5% primaire energie te besparen. Het gaat hier om installaties die zijn aangesloten op een spanningsniveau van 36 tot 70 kV. Elia heeft de doelstelling voor 2009 gerealiseerd: een besparing van 27,2 GWh aan elektrische energie door middel van de subsidiëring van energiebesparende maatregelen die zijn industriële klanten hebben uitgevoerd. Eind december 2009 gaven de resultaten een besparing aan van 171,9 GWh, wat ruimschoots boven de oorspronkelijke doelstelling lag. In 2009 werden 30 projecten ingediend; 23 klanten hebben zich geëngageerd om in een energiebesparingsproject te investeren. Vanaf 2003 en tot eind december 2009 heeft Elia dankzij zijn acties bij zijn industriële klanten alles bij elkaar genomen een energiebesparing
van 421,4 GWh gerealiseerd. Dat komt overeen met een besparing van zowat 137.000 ton CO2.
Groenestroomcertificaten De federale en regionale wetgevers hebben marktmechanismen bepaald om investeringen in elektriciteitsproductie op basis van hernieuwbare energiebronnen aan te moedigen. Dit is het geval voor “groenestroomcertificaten“ die de regulator toekent aan de producenten, en die de “groene“ aard van de geproduceerde elektriciteit bevestigen. De leveranciers leggen jaarlijks een aantal van deze certificaten voor, volgens een door de wetgever vastgestelde verhouding tot hun verkoop. Als transmissienetbeheerder is Elia wettelijk verplicht om de aangeboden certificaten tegen een minimumtarief aan te kopen. Elia stelt deze certificaten via tussenkomst van Belpex ter beschikking van de markt. Het saldo, dat overeenkomt met het verschil tussen de aankoopprijs van Elia en de verkoopprijs op Belpex, wordt verrekend via een heffing in de transmissietarieven.
Verkopen groenestroomcertificaten Prijs en volumes Aantal 1050
GSC Vlaanderen 981
970
950 850 750
117,47
118,74 110,81
672
650
110,76
112,00
115,00 112
110,00
450
105,00
421 364
350
150
663
109,13
550
250
120,00
117,52
117,14
115,50
â‚Ź /GSC 125,00
101,10
363
313
100,00
258 171
198
95,00
77
50
90,00 11-02-04 20-08-04 11-02-05 31-08-05 17-02-06 25-10-06 02-02-07 28-09-07 29-02-08 24-10-08 12-03-09 10-12-09
Verkoopdatum
Prijs
Aantal
23
Hoogspanningsnetten Lengte Elia-net op 31 december 2009 Elektrische verbindingen Spanning (kV)
Ondergronds
Bovengronds
Totaal
(km)
(km)
(km)
380
891
891
220
297
297
415
2.008
2.423
150
70
282
2.388
2.670
36
1.928
8
1.936
30
140
22
162
Totaal
2.765
5.614
8.379
Bovengrondse verbindingen: geografische lengte Ondergrondse verbindingen: elektrische lengte
24
Antwerpen 380 kV
Gent
220 kV
Brussel
Charleroi
150 kV
Luik
De netten op 70, 36 en 30 kV zijn niet weergegeven op de kaart.
Keizerslaan 20 B-1000 Brussel T + 32(0)2 546 70 11 F + 32(0)2 546 70 10
info@elia.be www.elia.be
Concept en eindredactie: Elia, departement Communicatie Grafische vormgeving en drukbegeleiding: Sa Bouge Verantwoordelijke uitgever: Jacques Vandermeiren - Juni 2010