30 juni 2008
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008 I
1
2
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008
30 juni 2008
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008 I
3
4
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008
INHOUDSOPGAVE Inleiding
9
VOORWERP
11
WETTELIJKE CONTEXT
11
VIER PIJLERS AAN DE BASIS VAN DE ONTWIKKELING VAN HET ELEKTRICITEITSNET: ZEKERHEID VAN BEVOORRADING, DUURZAME ONTWIKKELING, ECONOMISCH OPTIMUM EN MARKTWERKING.
12
ALGEMENE OPBOUW VAN HET “INVESTERINGSPLAN”
13
1
Basisprincipes van het investeringsbeleid van Elia
15
1.1 INVESTERINGSBELEID IN HET DISTRIBUTIENET VAN HET VLAAMSE GEWEST
17
1.1.1 Investeringen door het stijgende verbruik in de middenspanningsnetten 1.1.2 Investeringen verbonden met de herstructurering van de 36 kV-netten 1.1.3 Algemeen beleid voor het ontwikkelen van het 70 kV-net 1.1.4 Belastingsoverdrachten van de spanningsniveaus 70 tot 30 kV naar 150 kV 1.1.5 Onthaal decentrale productie-eenheden
18 18 18 18 19
1.2 BELEID BETREFFENDE 26 KV-NETTEN
20
2
21
Referentie-distributienet
2.1 BESCHRIJVING VAN DE VERSTERKINGEN
23
2.1.1 Investeringen die op dit moment gepland zijn 2.1.2 Investeringen die reeds waren uitgesteld in het Investeringsplan 2007-2010 2.1.3 Investeringen die worden uitgesteld in dit Investeringsplan
23 26 28
2.2 GRAFISCH OVERZICHT VAN DE LOPENDE VERSTERKINGEN
30
3
35
Versterking van het distributienet tot en met 2010
3.1 HET ELEKTRICITEITSNET AFSTEMMEN OP DE PRODUCTIE- EN 37
VERBRUIKSNIVEAUS
3.2 DIAGNOSE VAN DE KNELPUNTEN EN DEFINITIE VAN DE VERSTERKINGSSCENARIO'S
37
3.2.1 Vervanging van twee transformatoren 36/15 kV in het station Wijtschate en aanleg van een kabel Gullegem - Harelbeke 39 3.2.2 Vervanging van één tranfsormator 36/11 kV in het station Zedelgem 39 3.2.3 Herhaling van enkele andere investeringen die nu op korte termijn zijn gepland 39
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008 I
5
3.3 ANALYSE VAN DE POTENIËLE ONTWIKKELING VAN DECENTRALE PRODUCTIE IN DE NOORDERKEMPEN
40
3.4 HAALBAARHEIDSONDERZOEK
40
3.4.1 3.4.2 3.4.3 3.4.4
4
Technische uitvoerbaarheid Beperkingen betreffende ruimtelijke ordening Realisatieplanning Grafisch overzicht van de voorgestelde versterkingen tegen 2010
Versterking van het distributienet op middellange termijn
4.1 BESCHRIJVING VAN DE VERSTERKINGEN 4.1.1 Geplande investeringen op middellange termijn die reeds in vorige investeringsplannen zijn vermeld 4.1.2 Geplande investeringen op middellange termijn die in dit plan worden voorgesteld 4.1.3 investeringen op middellange termijn, niet meer van toepassing
4.2 GRAFISCH OVERZICHT VAN DE VOORGESTELDE VERSTERKINGEN OP MIDDELLANGE TERMIJN
Besluiten en uitvoering van het Investeringsplan
6
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008
40 40 41 41
47 49 49 51 52
52
57
LIJST VAN TABELLEN EN FIGUREN Tabel 2.1:
Lijst van de investeringen die in de vorige Investeringsplannen op korte termijn waren voorzien en nog steeds zijn gepland
Tabel 2.1: (vervolg): Lijst van de investeringen die in de vorige Investeringsplannen op korte termijn waren voorzien en nog steeds zijn gepland Tabel 2.2:
25
Lijst van de investeringen die in de vorige Investeringsplannen op korte termijn waren voorzien en in de vorige Investeringsplannen werden uitgesteld op middellange termijn
Tabel 2.3:
24
27
Lijst van de investeringen die in de vorige Investeringsplannen op korte termijn waren voorzien en die in dit Investeringsplan worden uitgesteld op middellange termijn
29
Figuur 2.4: Referentienet Vlaanderen 2009
31
Figuur 2.4: Referentienet Vlaanderen 2009 - Detail A
32
Figuur 2.4: Referentienet Vlaanderen 2009 - Detail B
33
Figuur 2.4: Referentienet Vlaanderen 2009 - Detail C
34
Tabel 3.1:
38
Lijst van de tot en met 2010 geplande investeringen
Figuur 3.2: Elektriciteitsnet Vlaanderen 2010
42
Figuur 3.2: Elektriciteitsnet Vlaanderen 2010 - Detail A
43
Figuur 3.2: Elektriciteitsnet Vlaanderen 2010 - Detail B
44
Figuur 3.2: Elektriciteitsnet Vlaanderen 2010 - Detail C
45
Tabel 4.1:
Lijst van de investeringen op middellange termijn die al in vorige Investeringsplannen voorgesteld werden
50
Tabel 4.2:
Lijst van de nieuwe op middellange termijn voorgestelde investeringen
51
Tabel 4.3:
Lijst van investeringspistes op middellange termijn die niet meer van toepassing zijn
52
Figuur 4.4: Elektriciteitsnet Vlaanderen op langere termijn
53
Figuur 4.4: Elektriciteitsnet op middellange termijn - Detail A
54
Figuur 4.4: Elektriciteitsnet op middellange termijn - Detail B
55
Figuur 4.4: Elektriciteitsnet op middellange termijn - Detail C
56
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008 I
7
8
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008
Inleiding
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008 I
9
10
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008
VOORWERP Het Investeringsplan 2008-2011 heeft betrekking op de netten van 70 kV en lager in het Vlaamse Gewest waarvoor Elia door de Vlaamse overheid is aangesteld als distributienetbeheerder. Het Investeringsplan 2008-2011 betreft de periode van 3 jaar vanaf 1 januari 2008 tot 1 januari 2011.
WETTELIJKE CONTEXT De openstelling van de elektriciteitsmarkt werd ingeluid door de Richtlijn 96/92/EG van het Europese Parlement en van de Raad van 19 december 1996 betreffende gemeenschappelijke regels voor de interne elektriciteitsmarkt1. In het Vlaams Gewest werd deze Richtlijn omgezet door het decreet van 17 juli 2000 houdende de organisatie van de elektriciteitsmarkt en verder uitgewerkt door het “Besluit van de Vlaamse regering met betrekking tot de distributienetbeheerders voor elektriciteit” van 15 juni 2001. Artikel 12 van dit Besluit belast de distributienetbeheerder met de ontwikkeling van het distributienet. De praktische modaliteiten van het Investeringsplan zijn vastgelegd in “Deel II–Hoofdstuk 1- Afdeling 1.1” van het “Technisch Reglement Distributie Elektriciteit (Vlaams Gewest)”. Elia is samengesteld uit twee wettelijke entiteiten die als één enkele economische entiteit werken: Elia System Operator, houder van de licenties van netbeheerder, en Elia Asset, eigenaar van het net. Het vermaasde net dat door Elia System Operator (“Elia”) wordt beheerd, bestrijkt de spanningsniveaus van 380 kV tot en met 30 kV met inbegrip van de transformatie naar middenspanning2 en vormt, vanuit beheerstechnisch oogpunt, één geheel. Het onderhavige Investeringsplan van Elia heeft in strikte zin enkel betrekking op de spanningsniveaus van 70 kV en lager. Het Investeringsplan dekt een periode van drie jaar; het wordt om het jaar aangepast voor de volgende drie jaar en vóór 1 juli van het betreffende jaar aan de VREG meegedeeld. Het Investeringsplan omvat: • een gedetailleerde raming van de nodige behoeften aan distributiecapaciteit, met aanduiding van de onderliggende hypothesen; • het investeringsprogramma dat de distributienetbeheerder vooropstelt om deze behoeften te kunnen dekken.
1 2
Deze richtlijn werd op 1 juli 2004 vervangen door richtlijn 2003/54/EG van het Europese Parlement en de Raad betreffende gemeenschappelijke regels voor de interne elektriciteitsmarkt. Met inbegrip van alle bijbehorende elementen die nodig zijn voor het verwezenlijken van de wettelijke opdrachten en het maatschappelijke doel van Elia.
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008 I
11
VIER PIJLERS AAN DE BASIS VAN DE ONTWIKKELING VAN HET ELEKTRICITEITSNET: ZEKERHEID VAN BEVOORRADING, DUURZAME ONTWIKKELING, ECONOMISCH OPTIMUM EN MARKTWERKING. Het Investeringsplan beschrijft de investeringen die noodzakelijk zijn om te voldoen aan de lange termijnbehoeften betreffende distributiecapaciteit en dit tegen de laagst mogelijke kostprijs voor de gemeenschap. De term kostprijs moet hier in een ruimere dan strikt economische zin worden begrepen en omvat naast de economische ook maatschappelijke en milieuaspecten. De doelstelling is die investeringen te kiezen, die de gemeenschap het meeste baat bijbrengen. Het beleid dat Elia voert betreffende netontwikkeling streeft naar het promoten van duurzame ontwikkeling. Het beleid past in het kader van het energiebeleid van de Europese Unie3 en van de Vlaamse overheid. Het beleid dat Elia volgt steunt op volgende grote pijlers: • Zekerheid van bevoorrading: Elia streeft naar een betrouwbare elektriciteitstransmissie op lange termijn, rekening houdend met de beschikbare productiemiddelen, het verbruik, zijn geografische spreiding en evolutie. Zekerheid van bevoorrading houdt tevens in dat het net gebouwd is om diverse productievormen mogelijk te maken en dat de nodige interconnectiecapaciteit is voorzien. • Duurzame ontwikkeling: Elia opteert voor duurzame oplossingen, met een minimale impact op het leefmilieu en de ruimtelijke ordening. Het investeringsbeleid houdt rekening met de toename van hernieuwbare energie en warmtekrachtkoppeling. Hierbij gaat een bijzondere aandacht uit naar de decentrale productie-eenheden die worden aangesloten, zowel op het Elia-net als op net van de distributienetbeheerders. • Marktwerking: Elia bouwt een net uit dat bijdraagt tot een goede marktwerking. Dit betekent dat Elia werkt aan een vlotte toegang tot het net, zowel op het vlak van productie als op het vlak van afname, voor bestaande en nieuwe gebruikers. Elia ijvert via het ontwikkelen van interconnecties mee voor een grensoverschrijdend Europees elektriciteitsnet zodat een internationale marktwerking mogelijk is. • Economisch optimum: Elia houdt rekening met het economische optimum voor de maatschappij. In overleg met de andere distributienetbeheerders gaat Elia na wie, waar en hoe moet investeren om de globale kost voor de eindverbruiker te beperken, met inachtneming van de voorgaande vereisten. De interacties tussen die verschillende pijlers zijn veelvuldig en vaak zelfs tegenstrijdig. Bij wijze van voorbeeld: de uitwerking van een beleid dat • rekening houdt met de onzekerheden rond de evolutie en de lokalisatie van de productiemiddelen voor elektriciteit; • tevens rekening houdt met de onzekerheden rond de evolutie van het elektriciteitsverbruik4; • en de naleving van bepaalde milieunormen nastreeft; kan in tegenspraak lijken met de vereiste van economische rendabiliteit vanuit het oogpunt van de gemeenschap.
3 4
12
Green paper: A European Strategy for Sustainable, Competitive and Secure Energy – Commission of the European Community – 8/3/2006. Hierin liggen de onzekerheden vervat verbonden aan de respons van de verbruiker op de invoering van de maatregelen betreffende rationeel energieverbruik.
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008
Het zoeken naar een verantwoord evenwicht tussen die vier doelstellingen is de rode draad doorheen dit Investeringsplan. Het werd opgesteld vanuit het streven naar een optimale ontwikkeling van het (distributie)net, gekenmerkt door: • een betrouwbare en zekere transmissie van elektriciteit op lange termijn; • een concurrentiële en stabiele prijs voor de transmissie; • een duurzame ontwikkeling met betrekking tot het leefmilieu, de ruimtelijke ordening en hernieuwbare energie; • een beperking van de risico’s inherent aan investeringsbeslissingen in de context van een onzekere toekomst.
ALGEMENE OPBOUW VAN HET “INVESTERINGSPLAN” Dit Investeringsplan stoelt gedeeltelijk op dezelfde principes die werden bepaald voor het Investeringsplan 2005-2008 en die in dat plan beschreven werden. De lezer wordt uitgenodigd om terug te grijpen naar het Investeringsplan 20052008 voor verdere informatie betreffende de methodologie voor de ontwikkeling van het net en de dimensioneringscriteria voor het distributienet gebruikt in dit Investeringsplan. De grote lijnen van de basishypotheses in verband met de verbruiks- en productiescenario’s blijven dezelfde als in het Investeringsplan 2005-2008. Er is jaarlijks uitgebreid overleg met de distributienetbeheerders om de verbruiksverwachtingen op lokaal niveau vast te stellen. Er is een duidelijke toename in de komst van decentrale productie-eenheden. Hierbij is het belangrijk dat samen met de distributienetbeheerders wordt gekeken wat de beste manier is om de decentrale productie adequaat op te vangen. Doel van het Investeringsplan 2008-2011 is: • een stand van zaken opmaken betreffende de vordering van de versterkingen die in de vorige Investeringsplannen voorgesteld werden; • een voorstel netversterkingen tot en met 2010 uitwerken op basis van evolutiehypotheses en de informatie over decentrale opwekking; • de mogelijke richtinggevende pistes met betrekking tot de versterking van het net en de beslissingen betreffende studieprojecten, op langere termijn actualiseren. Het Investeringsplan telt 4 hoofdstukken. In hoofdstuk 1 wordt een beknopt overzicht gegeven van de basisprincipes van het investeringsbeleid van Elia. Dit is een complex proces, dat rekening moet houden met technische, economische en milieufactoren en met de talrijke interacties hiertussen. Hoofdstuk 2 beschrijft het referentiedistributienet. De netversterkingen die het gevolg zijn van de vereisten op het gebied van distributiecapaciteit worden weergegeven in de hoofdstukken 3 en 4.
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008 I
13
14
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008
1 Basisprincipes van het investeringsbeleid van Elia
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008 I
15
16
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008
1.1 INVESTERINGSBELEID IN HET DISTRIBUTIENET VAN HET VLAAMSE GEWEST De eerste stap in de dimensionering van het net bestaat erin de knelpunten op te sporen. Dit zijn kritieke punten waar de technische ontwikkelingscriteria niet langer gerespecteerd worden, bijvoorbeeld wegens de evolutie van het elektriciteitsverbruik en/of het productiepark. Zodra deze kritieke punten opgespoord zijn, worden de netversterkingen bepaald om te streven naar de vereiste capaciteit. Hiervoor wordt – naast technische parameters – eveneens rekening gehouden met zowel economische criteria als met de impact van de netinvesteringen op het leefmilieu. Dit moet uiteindelijk leiden tot de beste oplossing voor de gemeenschap. In het distributienet van het Vlaamse Gewest onderscheiden we vijf soorten investeringen bij de uit te voeren werken: • investeringen die nodig zijn om het hoofd te bieden aan de stijgende afnamen op de middenspanningsnetten; • investeringen die samenhangen met de herstructurering van de 36 kV-netten; • het algemene beleid betreffende het ontwikkelen van het 70 kV-net; • belastingsoverdrachten van de spanningsniveaus 70 tot 30 kV naar 150 kV; • investeringen die nodig zijn voor het onthaal van decentrale productieeenheden. Deze investeringen kunnen bestaan uit het aanleggen van nieuwe verbindingen. Ter herinnering worden de principes voor de ontwikkeling van nieuwe verbindingen, vermeld in de vorige Investeringsplannen, herhaald: • voor nieuwe verbindingen met een spanning van 36 kV of minder wordt voorrang gegeven aan het ondergronds aanleggen van de verbinding; • voor verbindingen met een spanning van 70 kV tot 220 kV geldt: − het maximaal benutten van de huidige infrastructuur; − het opteren voor ondergrondse kabels wanneer het gaat om een nieuwe verbinding; − luchtlijnen op plaatsen waar deze kunnen worden aangelegd langs bestaande of geplande grote infrastructuur. Ter compensatie zullen indien mogelijk bestaande lijnen worden verwijderd om een globaal milieuevenwicht te bewaren; • verdere ontwikkeling van de zeer hoge spanningsverbindingen (380 kV) via luchtlijnen om redenen van technische en economische aard.
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008 I
17
1.1.1
INVESTERINGEN DOOR HET STIJGENDE VERBRUIK IN DE MIDDENSPANNINGSNETTEN De voortdurende toename van het lokale verbruik zorgt ervoor dat de transformatiecapaciteit naar middenspanning moet worden verhoogd. De investeringen die hiervoor noodzakelijk zijn, worden gerealiseerd in overleg met de middenspanningsdistributienetbeheerders. Wij herhalen de krachtlijnen van het beleid voor netversterking: • waar mogelijk het transformatievermogen van de bestaande stations verhogen door: − het versterken van het vermogen van de bestaande transformatoren; − het toevoegen van een of meer transformatoren; • enkel overgaan tot het bouwen van een nieuwe site als bepaalde bestaande sites verzadigd zijn.
1.1.2
INVESTERINGEN VERBONDEN MET DE HERSTRUCTURERING VAN DE 36 KV-NETTEN De 36 kV-netten van Oost- en West-Vlaanderen en Antwerpen maken pas sinds 1996 deel uit van het net dat door Elia wordt beheerd. Na een onderzoek in de loop van 1997 werd een investeringsprogramma opgesteld om deze netten tot eenzelfde betrouwbaarheidsniveau te brengen als de andere netgedeelten die Elia beheert. Dit programma wordt geleidelijk gerealiseerd wanneer versterkingen worden uitgevoerd als gevolg van het stijgende verbruik.
1.1.3
ALGEMEEN BELEID VOOR HET ONTWIKKELEN VAN HET 70 KV-NET Het elektriciteitsverbruik in België blijft stijgen en de vermazing van het 150 kVnet wordt steeds groter. In die context moet vermeden worden dat parallelstromen ontstaan in de 70 kV-netten5. Sterke fluxen in het 150 kV-net kunnen immers het 70 kV-net belasten en er knelpunten veroorzaken. Deze knelpunten beperken de capaciteit van het 150 kV-net en zouden versterkingen van het 70 kV-net vergen, als geen alternatieve maatregelen worden genomen.
1.1.4
BELASTINGSOVERDRACHTEN VAN DE SPANNINGSNIVEAUS 70 TOT 30 KV NAAR 150 KV In de hoogspanningsnetten die volledig worden beheerd door Elia en die onder regionale of federale bevoegdheid vallen, wordt een globaal sociaal-economisch optimum nagestreefd. Studies tonen immers aan dat het in het algemeen economisch voordeliger is om de ontwikkeling van het 150 kV-net te bevorderen, met directe transformatie vanuit dit net naar de middenspanningsnetten. Deze vaststelling is een gevolg van de tendens om het net uit te breiden met ondergrondse kabels.
5
18
Het 70 kV-net heeft immers minder capaciteit dan het 150 kV-net.
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008
Het versterken van de rechtstreekse voeding van het middenspanningsnet vanuit het 150 kV-net door het plaatsen van 150 kV/MS-transformatoren, gebeurt: • naar aanleiding van de noodzaak om het transformatievermogen naar het middenspanningsnet te versterken; • om versterkingen van het 70 tot 36 kV-net en/of transformaties van 150 kV naar een spanningsniveau van 70 tot 36 kV te vermijden. Deze aanpak kan echter niet worden veralgemeend. Hij wordt niet toegepast in situaties waar: • geen 150 kV-net bestaat; • het 70 tot 36 kV-net voldoende ontwikkeld is; • de belastingdichtheid laag is; • dit niet tot het globaal economisch optimum leidt.
1.1.5
ONTHAAL DECENTRALE PRODUCTIE-EENHEDEN De komst van decentrale productie-eenheden in het middenspanningsnet kan een nood aan bepaalde investeringen veroorzaken. Deze investeringen hangen vooral af van de mogelijkheden op vlak van sturing van de elektriciteitsproductie, het intermitterende karakter en de omvang van de eenheid en van het spanningsniveau waarop ze is aangesloten. Enerzijds kan de elektriciteit van decentrale productie in een middenspanningsnet via dat middenspanningsnet tot bij de verbruikers worden geleid. Op die manier kan het hoogspanningsnet deels worden ontlast of kan de verwachte groei van het verbruik vertragen. Hoewel deze groeivertraging zou kunnen toelaten om investeringen tijdelijk uit te stellen moet het hoogspanningsnet zo worden geconfigureerd dat de betrouwbaarheid van de bevoorrading behouden blijft gezien het intermitterende karakter van deze eenheden. Anderzijds kunnen door een grote toename van decentrale productie-eenheden middenspanningsnetten ontstaan waar de productie groter is dan het verbruik. Elia moet er voor zorgen dat die geproduceerde elektriciteit via het hoogspanningsnet wordt opgenomen en tot bij de verbruikers wordt geleid. Om dat te bereiken moet overleg plaatsvinden tussen overheid, distributienetbeheerders en betrokken sectoren om een proactief beleid te voeren, gestoeld op een coherente visie op lange termijn.
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008 I
19
1.2 BELEID BETREFFENDE 26 KV-NETTEN Een zeer beperkt deel van het net in het noorden van de provincie Limburg wordt uitgebaat op 26 kV. Om een aantal redenen heeft Elia beslist om geen uitbreidingsinvesteringen meer uit te voeren op dit spanningsniveau: • artikel 8 van de Elektriciteitswet geeft de transmissienetbeheerder de toelating om distributienetten uit te baten. Enkel de netten met een spanning tussen 70 en 30 kV mogen worden uitgebaat, netten met een lagere spanning niet; • economisch is het niet aangewezen om te investeren in het 26 kV-net. Er moet daartoe specifiek materieel, zoals transformatoren, worden aangekocht dat niet elders in het net kan worden gebruikt. Het bestaande 26 kV-net zal op middellange termijn worden opgeheven. Elia onderzoekt momenteel de wijze waarop dit kan gebeuren: • enerzijds moet het gebruik van de 26 kV-installaties gemaximaliseerd worden tijdens de levensduur van het materiaal; • anderzijds kan Elia de opheffing van het 26 kV-net uitvoeren in het kader van investeringen wanneer een nood aan versterking van de voeding van de regio zich voordoet.
20
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008
2 Referentiedistributienet
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008 I
21
22
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008
In het kader van dit Investeringsplan wordt als referentiedistributienet het net genomen zoals het begin 2008 in gebruik was, met inbegrip van de investeringen die volgens het Investeringsplan 2007-20106 moeten worden gerealiseerd tegen eind 2009. De versterkingen van het 150 kV-net die samenhangen met versterkingen in het 70- en 36/30 kV-net, worden hier ter informatie opgenomen, teneinde een volledige en coherente beschrijving van de investeringen te kunnen geven. Hetzelfde geldt voor versterkingen van het 70- en 36/30 kV-net in het Brussels of Waals Gewest van verbindingen die gedeeltelijk in het Vlaams Gewest liggen. Deze versterkingen worden tussen haakjes vermeld omdat ze deel uitmaken van het Federaal Ontwikkelingsplan of van het Investeringsplan van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest of van het Waals Gewest.
2.1 BESCHRIJVING VAN DE VERSTERKINGEN 2.1.1
INVESTERINGEN DIE OP DIT MOMENT GEPLAND ZIJN Tabel 2.1 toont de investeringen die in de vorige Investeringsplannen op korte termijn waren voorzien en die op dit moment nog steeds gepland zijn. De meeste versterkingen waarbij de ingebruikname voor het eind van 2009 was voorzien, zijn nog steeds voor dezelfde einddatum gepland. Sommige geplande investeringen liepen echter vertraging op of werden voor een bepaalde duur uitgesteld. De belangrijkste redenen van vertraging of uitstel zijn: • de tijd die nodig is voor het doorlopen van de vergunningsprocedures; • een herziening van de verbruiksverwachting; • andere specifieke redenen, waaronder een herevaluatie van de prioriteiten voor de investeringen omdat Elia beperkte middelen ter beschikking heeft om haar investeringsprojecten uit te voeren. Vergunningsprocedures Sommige projecten worden vertraagd wegens de tijd nodig voor het bekomen van de nodige vergunningen: • de installatie van een nieuwe 18,75 MVA transformator in het station Lokeren - Waasmunsterbaan werd in overleg met de betrokken gemeente één jaar uitgesteld. De transformator zal in dienst worden gesteld in 2008. • om de hinder van de wegeniswerken voor het plaatsen van de kabelverbinding tussen Steense Dijk en Slijkens voor de gemeente te minimaliseren, zal deze kabel in dienst komen in 2010; • de nieuwe transformator in het station Steense Dijk zal samen met de kabel in gebruik worden gesteld in 2010. Herziening van de verbruiksverwachting De nieuwe 40 MVA transformator en de vervanging van de 20 MVA door een 40 MVA transformator in Tisselt is een jaar uitgesteld wegens de herziening van de verbruiksverwachting. In 2010 wordt de transformator in dienst genomen.
6
Dit Investeringsplan voldoet aan de Vlaamse decretale en reglementaire bepalingen zoals door de VREG vastgesteld in haar brief van 5 februari 2008 (Kenmerk: AP/DM/05.02.08/58829).
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008 I
23
Tabel 2.1: Lijst van de investeringen die in de vorige Investeringsplannen op korte termijn waren voorzien en nog steeds zijn gepland
Driver
Lokalisatie
Versterkte zone
Beschrijving van de versterking
Spanningsniveau
Indienststelling
Indienststellingsdatum
Andere betrokken netbeheerders
Station of uiteinden van de verbinding
Versterkingen in het distributienet 70-30 kV Stijgend verbruik in de middenspanningsnetten
OostVlaanderen
WestVlaanderen
Antwerpen
VlaamsBrabant
Herstructurering van de 36 kV-netten
24
WestVlaanderen
(Keerke-Lokeren)
(Bouw van een nieuwe lijn)
(150 kV)
(Gerealiseerd)
(2008)
Lokeren Waasmunsterbaan
Nieuwe 18,75 MVA transformator in een bestaand station
36/12 kV
Gepland
2008
IMEWO
Lokeren Heirbrug
Nieuwe 25 MVA transformator in een bestaand station
36/11 kV
Gepland
2010
IMEWO
Lokeren HeirbrugLokeren
Aanleg van een nieuwe kabel
36 kV
Gepland
2009
Walgoed
Nieuwe 40 MVA tranformator in bestaand station
150/10 kV
Gepland
2008
INTERGEM
Sijsele
Vervanging van een 7 MVA transformator door twee 14 MVA transformatoren
36/12 kV
Gerealiseerd
2008
IMEWO
Steense Dijk
Nieuwe 25 MVA transformator in een bestaand station
36/12 kV
Gepland
2010
IMEWO WVEM
Steense DijkSlijkens
Aanleg van een nieuwe kabel
36 kV
Gepland
2010
Wingene
Vervanging van een 12 MVA transformator door een 18 MVA transformator
36/11 kV
Gepland
2010
Zeebrugge
Nieuwe 125 MVA transformator in een bestaand station
150/36 kV
Gepland
2009
Zele industriepark
Nieuwe 25 MVA transformator in een bestaand station
36/12 kV
Gepland
2011
IMEWO
Mechelen
Nieuwe 125 MVA transformator in een bestaand station
150/70 kV
Gepland
2008
IVERLEK 2
Bornem
Bijkomende 50 MVA transformator in een bestaand station
70/15 kV
Gepland
2009
IVERLEK
Tisselt
Nieuwe 40MVA transformator in een bestaand station en vervanging van een 20 MVA transformator door een 40 MVA transformator
70/10 kV
Gepland
2010
IVERLEK
Drogenbos
Vervanging van een 75 MVA transformator door een 125 MVA transformator
150/36 kV
Gepland
2008
IVERLEK 1
Ottenburg
Vervanging van een 6 MVA en twee 3 MVA transformatoren door twee 16 MVA transformatoren
36/11 kV
Gepland
2009
IVERLEK
Brugge Zuid
Nieuwe 25 MVA transformator in een bestaand station
36/11 kV
Gerealiseerd
2008
IMEWO
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008
IMEWO
Tabel 2.1: (vervolg): Lijst van de investeringen die in de vorige Investeringsplannen op korte termijn waren voorzien en nog steeds zijn gepland
Driver
Lokalisatie
Beschrijving van de versterking
Spannings- Indienstniveau stelling
Indienst- Andere stellings- betrokken datum netbeheerders
Versterkte zone Station of uiteinden van de verbinding
Belastingsoverdrachten van de spanningsniveaus 70 tot 30 kV naar het spanningsniveau 150 kV Oost-Vlaanderen
(Ham-Ringvaart)
(Aanleg van 2de draadstel (150 kV) op de bestaande lijn)
(Gepland)
(2008)
Ham
Nieuwe 50 MVA transformator in een bestaand station
150/12 kV
Gepland
2008
IMEWO
Zwevegem
Twee nieuwe 40 MVA transformatoren in een bestaand station
150/10 kV
Gepland
2010
GASELWEST
West-Vlaanderen BruggeWaggelwater
Nieuwe 50 MVA transformator in een bestaand station
150/11 kV
Gepland
2009
IMEWO
Antwerpen
Mol
Nieuwe 50 MVA transformator in een bestaand station
150/15 kV
Gerealiseerd
2007
IVEKA
Antwerpen Petrol
Twee nieuwe 50 MVA transformatoren in een nieuw station
150/15 kV
Gepland
2008
IMEA
(Burcht(Aanpassing van de (150 kV) Antwerpen Petrol) verbinding om het nieuwe station Petrol in te lussen)
(Gepland)
(2008)
Mechelen
Nieuwe 40 MVA transformator in een bestaand station
150/10 kV
Gepland
2008
IVERLEK 2
Wilsele
Bijkomende transfo 150/10 kV 150/10 in het kader van de versterking van Wilsele Noord
Gepland
2010
IVERLEK
Vlaams-Brabant
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008 I
25
Andere specifieke redenen Een aantal andere projecten zijn uitgesteld om andere specifieke redenen: • de plaatsing van een herbruikte transformator van 18,75 MVA die was voorzien in het Station Lokeren Heirbrug is vervangen door het plaatsen van een nieuwe transformator van 25 MVA in dit station. Omwille van een wijziging in de technische oplossing in het middenspanningsstation zal de nieuwe transformator in dienst komen in 2010; • de vervanging van een 12 MVA transformator door een 18 MVA transformator in Wingene is een jaar uitsteld tot 2010 wegens een herevaluatie van de prioriteiten; • na een herevaluatie wordt de investering in een nieuwe 50 MVA transformator 150/12 kV in het station Zele Industriepark vervangen door de investering in een nieuwe 25 MVA transformator 36/12 kV in datzelfde station. Deze oplossing blijkt technisch en economisch voordeliger; • de twee nieuwe 16 MVA transformatoren in Ottenburg worden geplaatst in 2009 wanneer de werken kunnen worden uitgevoerd; • voor de nieuwe transformator in het station Brugge Zuid is gezocht naar het meest optimale moment om werken uit te voeren in het aansluitingsveld van een klant. De transformator werd geplaatst in 2008 in plaats van in 2007; • de twee nieuwe 40 MVA transformatoren in het station Zwevegem zullen in dienst komen in 2010. Er werd een vertraging opgelopen wegens de inhoudelijke uitbreiding van een verbonden project in het kader van milieuproblematiek; • de installatie van de nieuwe 50 MVA transformator in het station Brugge – Waggelwater heeft een kleine vertraging opgelopen en wordt geplaatst in 2009; • de investering in een bijkomende transformator in het station Wilsele is het onderwerp geweest van een uitgebreide vergelijking tussen verschillende technische varianten. De mogelijkheden om de werken uit te voeren zijn er zeldzaam. Om een optimale zekerheid van bevoorrading voor de afnemers na te streven komt de transformator in dienst in 2010.
2.1.2
INVESTERINGEN DIE REEDS WAREN UITGESTELD IN HET INVESTERINGSPLAN 2007-2010 Tabel 2.2 toont de investeringen die in de vorige Investeringsplannen waren voorzien op korte termijn maar sinds het Investeringsplan 2007-2010 zijn uitgesteld op middellange termijn wegens een verlaging van de verbruiksvooruitzichten. Enkele van deze investeringen zijn niet meer van toepassing.
26
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008
Tabel 2.2 : Lijst van de investeringen die in de vorige Investeringsplannen op korte termijn waren voorzien en in de vorige Investeringsplannen werden uitgesteld op middellange termijn
Driver
Lokalisatie
Beschrijving van de versterking
Spanningsniveau
Indienststelling
Versterkte zone Station of uiteinden van de verbinding
Andere betrokken netbeheerders
Belastingsoverdrachten van de spanningsniveaus 70 tot 30 kV naar het spanningsniveau 150 kV West-Vlaanderen
Antwerpen
Koksijde
Nieuwe 50 MVA transformator in een bestaand station
150/11 kV
Middellange termijn uitgesteld
GASELWEST
(Brugge Waggelwater- (Upgrade van de bestaande (150 kV) Slijkens) lijn)
(Middellange termijn uitgesteld)
Beerse
Twee nieuwe transformatoren in een bestaand 50 MVA station
Middellange termijn uitgesteld
IVEKA
Lier
Gebruik van de derde 150/70/15 kV Middellange wikkeling (50 MVA) van de termijn bestaande transformator uitgesteld
IVEKA IMEA
Sint-Kruis-Winkel
Nieuwe 18,75 MVA transformator in een bestaand station
36/11 kV
Middellange termijn uitgesteld
IMEWO
Sint-Kruis-WinkelKennedylaan
Aanleg van een nieuwe kabel
36 kV
Middellange termijn uitgesteld
Stookte
Twee nieuwe 18,75 MVA transformatoren in een nieuw station
36/12 kV
Niet meer van toepassing
Stookte-Wetteren
Aanleg van twee nieuwe kabels
36 kV
Niet meer van toepassing
Erpe-Mere
Nieuwe 50 MVA 70/15 kV transformator in een nieuw station
150/15 kV
Versterkingen in het distributienet 70-30 kV Stijgend verbruik in de middenspanningsnetten
Oost-Vlaanderen
Middellange termijn uitgesteld
IMEWO
INTERGEM
Erpe-Mere - lijn Aalst- Aftakking in kabel ter Zottegem hoogte van het station Erpe-Mere
70 kV
Middellange termijn uitgesteld
Jabbeke
Vervanging van een 12,3 MVA transformator door een 25 MVA transformator
36/12 kV
Middellange termijn uitgesteld
WVEM
Koekelare
Vervanging van een 7 MVA 36/12 kV transformator door een 12,3 MVA transformator
Middellange termijn uitgesteld
WVEM
De Haan
Nieuwe 25 MVA transformator in een bestaand station
36/11 kV
Middellange termijn uitgesteld
IMEWO GASELWEST
Antwerpen
Muizen
Twee nieuwe 40 MVA transformatoren in een bestaand station
70/10 kV
Niet meer van toepassing
IVERLEK
Vlaams-Brabant
Vilvoorde Park
Vervanging van een 16 MVA transformator door een 25 MVA transformator
36/11 kV
Niet meer van toepassing
SIBELGAS
West-Vlaanderen
De nieuwe transformator in Stookte en de kabel Stookte – Wetteren waren gepland om de voeding van een toekomstig industrieterrein te verzorgen. Het industrieterrein zal niet worden gerealiseerd en dus is de noodzaak van deze investeringen verdwenen tot een nieuwe belastingsgroei zich aandient.
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008 I
27
De plaatsing van twee nieuwe 40 MVA transformatoren in Muizen is voorlopig niet nodig. Een eerder aangekondigde klant bij de distributienetbeheerder komt er niet zodat de verwachte belastingsevolutie zich niet zal realiseren. Indien de belasting in de toekomst groeit wordt deze investering opnieuw bekeken. Ook de vervanging van een 16 MVA transformator door een 25 MVA transformator in Vilvoorde Park is niet meer van toepassing. Een technischeconomische analyse in samenspraak met de distributienetbeheerder heeft uitgewezen dat het voordeliger is te investeren in de voeding van het distributienet via het station te Machelen. Deze nieuwe investeringspiste wordt voorgesteld in paragraaf 4.1.2.2.
2.1.3
INVESTERINGEN DIE WORDEN UITGESTELD IN DIT INVESTERINGSPLAN Tabel 2.3 geeft de projecten die in het vorige Investeringsplan waren voorzien op korte termijn maar die in dit Investeringsplan worden uitgesteld tot op middellange termijn. De nieuwe transformator in Aalter Terlakenstraat en de bijhorende kabel van Aalter Terlakenstraat naar Aalter Venecolaan die beide waren gepland voor 2009 zijn op middellange termijn uitgesteld. De belastingsaangroei realiseert zich niet zoals verwacht. Wanneer de aangroei van de belasting verder toeneemt, kan het project opnieuw geëvalueerd en ingepland worden. Een technisch–economische analyse over de regio Ichtegem – Gistel - Koekelare heeft aangetoond dat het voordeliger is een reeks projecten in deze regio uit te stellen op middellange termijn. In de plaats van deze projecten komt er een nieuw project in het station Zedelgem. Meer uitleg over het uitstellen van deze projecten en het onderwerp van het nieuwe project in Zedelgem is opgenomen in paragraaf 3.2.2. De investering in een nieuwe kabel van het station Peakshaving naar Zeebrugge is een netversterking die is verbonden met de komst van een grote afnemer in de regio. De komst van die afnemer is niet bevestigd. Indien de nood tot versterking zich alsnog aandient kan de investering op korte termijn opnieuw worden overwogen.
28
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008
Tabel 2.3 : Lijst van de investeringen die in de vorige Investeringsplannen op korte termijn waren voorzien en die in dit Investeringsplan worden uitgesteld op middellange termijn
Driver
Lokalisatie
Versterkte zone
Beschrijving van de versterking
Spanningsniveau
Indienststelling
Andere betrokken netbeheerders
Aalter Terlakenstraat
Nieuwe 25 MVA transformator in een bestaand station
36/12 kV
Middellange termijn uitgesteld
IMEWO
Aalter Terlakenstraat Aalter Venecolaan
Aanleg van een nieuwe kabel
36 kV
Middellange termijn uitgesteld
Ichtegem
Twee hergebruikte 18,75 MVA transformatoren in een nieuw station
36/11 kV
Middellange termijn uitgesteld
IchtegemKoekelaere
Aanleg van een nieuwe kabel
36 kV
Middellange termijn uitgesteld
Gistel
Plaatsen van een condensatorenbatterij
36 kV
Middellange termijn uitgesteld
Gistel-Ichtegem
Aanleg van een nieuwe kabel
36 kV
Middellange termijn uitgesteld
ZeebruggePeakshaving
Nieuwe kabel Peakshaving Zeebrugge
36 kV
Middellange termijn uitgesteld
Station of uiteinden van de verbinding
Versterkingen in het distributienet 70-30 kV Stijgend verbruik in de middenspanningsnetten
Oost-Vlaanderen
West-Vlaanderen
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
GASELWEST
WVEM
I 30 juni 2008 I
29
2.2 GRAFISCH OVERZICHT VAN DE LOPENDE VERSTERKINGEN De kaarten in figuur 2.4 geven een grafisch overzicht van de stand van zaken van de versterkingen die in de vorige Investeringsplannen op korte termijn voorgesteld werden in het referentie elektriciteitsnet in Vlaanderen.
30
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008
Figuur 2.4: Referentienet Vlaanderen 2009
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008 I
31
Figuur 2.4: Referentienet Vlaanderen 2009 - Detail A
32
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008
Figuur 2.4: Referentienet Vlaanderen 2009 - Detail B
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008 I
33
Figuur 2.4: Referentienet Vlaanderen 2009 - Detail C
34
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008
3 Versterking van het distributienet tot en met 2010
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008 I
35
36
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008
3.1 HET ELEKTRICITEITSNET AFSTEMMEN OP DE PRODUCTIE- EN VERBRUIKSNIVEAUS In hoofdstukken 2 en 3 van het Investeringsplan 2005-2008 werden de scenario's voor verbruik en productie op macro-economisch niveau gedefinieerd. De scenario’s en methodologieën blijven ook geldig in het kader van dit Investeringsplan. Ter herinnering hernemen we enkele belangrijke elementen. De dimensionering van de 70/36/30 kV-netten hangt zeer nauw samen met de evolutie en de lokalisatie van het verbruik en van de decentrale productie. Deze hypotheses worden elk jaar herzien na uitgebreid overleg met de distributienetbeheerders. Het belang van de lokalisatie van de decentrale productie-eenheden wordt hierin steeds groter. De inschatting van het verbruik steunt op twee factoren: − enerzijds een macro-economisch standpunt: de vooruitzichten van het Federaal Planbureau voor de toename van het verbruik; − anderzijds een micro-economisch standpunt: de lokale verbruiksprognoses die werden aangekondigd door de netgebruikers of werden opgesteld in overleg met de beheerders van de middenspanningsnetten; deze prognoses worden elk jaar herberekend; in het kader van dit overleg is het uiterst belangrijk de decentrale productie in de middenspanningsnetten in kaart te brengen zodat Elia hiermee kan rekening houden bij het dimensioneren van het net. Voor alle 70/36/30 kV-knooppunten die de middenspanningsnetten voeden, geldt voor de korte termijn dat de berekening van de lokale verbruiksverwachtingen en decentrale productie sterk wordt beïnvloed door de informatie die de netgebruikers en de beheerders van de middenspanningsnetten leveren. Deze informatie vertaalt immers de lokale vooruitzichten voor de economische ontwikkeling. Het verhogen van het transformatievermogen naar de middenspanningsnetten sluit dan ook rechtstreeks aan op deze verwachtingen7. De relatieve onzekerheid over de realisatie van de groei van het verbruik en de aansluiting van decentrale productie zorgt ervoor dat bepaalde investeringspistes worden uitgesteld, versneld moeten worden uitgevoerd of dat er volledig nieuwe oplossingen moeten worden bekeken.
3.2 DIAGNOSE VAN DE KNELPUNTEN EN DEFINITIE VAN DE VERSTERKINGSSCENARIO'S De load-flow berekeningen op basis van de verbruiksverwachtingen voor 2010 (“hoge variant”) tonen een aantal knelpunten aan in het distributienet van Elia in het Vlaamse Gewest. Deze knelpunten zijn het gevolg van het stijgende verbruik, waardoor investeringen nodig zijn in de stations Gasthuisberg, Zedelgem Destelbergen, Wijtschate en Gullegem-Harelbeke. Een stijging in de verwachte afname door de middenspanning maakt investeringen in Rijkevorsel noodzakelijk. Bij deze investering wordt de belasting van het spanningsniveau van 70 kV naar 150 kV gebracht. 7
De beïnvloedingszone in deze berekening van de transformatorversterking blijft beperkt tot de transformator (en randapparatuur) zelf.
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008 I
37
Tabel 3.1 geeft een overzicht per categorie van deze investeringen, die tot en met 2010 dienen te gebeuren. De indienstnames van deze investeringen zijn voorzien ten laatste op 1 januari 2011. Behalve de investeringen in Zedelgem en Wijtschate werden de meeste investeringen reeds in de vorige investeringsplannen voorgesteld op middellange termijn. Op de twee nieuwe investeringen wordt ingegaan in paragraaf 3.2.1 en 3.2.2. Voor de andere investeringen is er een korte herhaling in 3.2.3.
Tabel 3.1: Lijst van de tot en met 2010 geplande investeringen
Driver
Lokalisatie
Versterkte zone
Beschrijving van de versterking
Spanningsniveau
Indienststelling
Indienststellingsdatum
Andere betrokken netbeheerders
36/12 kV
Gepland
2010
IMEWO
Station of uiteinden van de verbinding
Versterkingen in het distributienet 70-30 kV Stijgend verbruik in de middenspanningsnetten
OostVlaanderen
WestVlaanderen
VlaamsBrabant
Destelbergen
Vervanging van twee 18,75 MVA transformator door twee 25 MVA transformatoren
Gullegem-Harelbeke
Aanleg kabel Gullegem Harelbeke
36 kV
Gepland
2010
Wijtschate
Vervanging van twee 12,5 MVA transformatoren door twee 25 MVA transformatoren
36/15 kV
Gepland
2010
GASELWEST WVEM
Zedelgem
Vervanging van een 18,75 MVA transformator door een 23 MVA transformator
36/11 kV
Gepland
2009
GASELWEST IMEWO
Gasthuisberg
Nieuwe 145 MVA transformator in een bestaand station
150/70 kV
Gepland
2010
(Gasthuisberg - Wijgmaal)
(Aanleg van een nieuwe kabel)
(150 kV)
(Gepland)
(2010)
Belastingsoverdrachten van de spanningsniveaus 70 tot 30 kV naar het spanningsniveau 150 kV Antwerpen
38
Rijkevorsel
Nieuwe 50 MVA transformator in een bestaand station
150/15 kV
Gepland
2010
(Rijkevorsel in aftakking 150 kV Massenhoven-Sint Job)
(Aanleg van een nieuwe kabel)
(150 kV)
(Gepland)
(2010)
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008
IVEKA
3.2.1
VERVANGING VAN TWEE TRANSFORMATOREN 36/15 KV IN HET STATION WIJTSCHATE EN AANLEG VAN EEN KABEL GULLEGEM HARELBEKE In de regio Bas-Warneton – Wijtschate is een verhoging van de belasting op het middenspanningsnet aangekondigd. Na overleg met de betrokken distributienetbeheerders is besloten om de nodige injectie in het 15 kV-net te voorzien vanuit Wijtschate door middel van de vervanging van twee 12,5 MVA transformatoren door twee 25 MVA transformatoren. De aanleg van een nieuwe 36 kV-kabel tussen de stations Gullegem en Harelbeke is nodig om het 36 kVnet dat de regio voedt te versterken.
3.2.2
VERVANGING VAN ÉÉN TRANFSORMATOR 36/11 KV IN HET STATION ZEDELGEM Zoals vermeld in paragraaf 2.1.3 vervangt het project in Zedelgem enkele andere projecten in de regio. Om aan de groeiende vraag te voldoen was oorspronkelijk een nieuw injectiepunt 36/11 kV in Ichtegem voorzien dat gevoed zou worden vanuit Zedelgem. In Ichtegem was tevens een 36 kVonderstation voorzien dat via nieuwe kabelverbindingen ook de stations Koekelaere en Gistel zou voeden. Bij de huidige groei van de afname is de globaal economisch beste oplossing niet meer het uitvoeren van deze projecten op korte termijn. De investeringen worden daarom uitgesteld op een middellange termijn. Om op korte termijn het stijgende verbruik van Zedelgem op te vangen, wordt één 18,75 MVA transformator vervangen door een 23 MVA transformator.
3.2.3
HERHALING VAN ENKELE ANDERE INVESTERINGEN DIE NU OP KORTE TERMIJN ZIJN GEPLAND
3.2.3.1 Nieuwe 145 MVA transformator 150/70 kV in het station Gasthuisberg Om de stijgende belasting van de regio Leuven te voeden wordt in het station Gasthuisberg een bijkomende 145 MVA transformator 150/70 kV geplaatst. Deze transformator zal het 70 kV-net ondersteunen en wordt gevoed via een nieuwe 150 kV-kabel tussen Gasthuisberg en Wijgmaal.
3.2.3.2 Vervanging van twee 18,75 MVA transformatoren door twee 25 MVA transformatoren 36/12 kV in het station Destelbergen De groeiende belasting in de regio rond Destelbergen veroorzaakt een nood aan extra transformatiecapaciteit naar het middenspanningsnet in het station Destelbergen. De meest geschikte oplossing is het vervangen van de twee 18,75 MVA transformatoren door twee nieuwe 25 MVA transformatoren.
3.2.3.3 Nieuwe 50 MVA transformator 150/15 kV in het station Rijkevorsel De industriële belasting op het middenspanningsnet in Rijkevorsel neemt toe. Een extra 150/15 kV-injectie in het middenspanningsnet via een nieuwe 50 MVA transformator is voorzien.
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008 I
39
3.3 ANALYSE VAN DE POTENIĂ‹LE ONTWIKKELING VAN DECENTRALE PRODUCTIE IN DE NOORDERKEMPEN In de regio Noorderkempen zijn momenteel een aantal mogelijke decentrale productie-eenheden aangekondigd. Elia analyseert samen met de betrokken distributienetbeheerder het potentieel aan decentrale productie in dat gebied. Naast een analyse van het potentieel worden mogelijke oplossingen bekeken om de eenheden aan te sluiten. Afhankelijk van de grootte, het aantal en de locatie van de eenheden die moeten worden aangesloten zullen er een aantal technische varianten zijn. Uit een eerste analyse blijkt dat de aanvragen geografisch zeer gespreid liggen over dat gebied. De decentrale productie-eenheden zouden theoretisch elk afzonderlijk beschouwd op het lokaal distributienet kunnen worden aangesloten zonder bijkomende Elia-infrastructuur. De technisch- economische context van het geheel van de installaties noodzaakt echter een gecombineerde aansluitings-infrastructuur van de distributienetbeheerder en ook van Elia. Deze verschillende versterkings- en aansluitingsmogelijkheden ondergaan een technisch-economische analyse om een coherente visie op lange termijn te ontwikkelen.
3.4 HAALBAARHEIDSONDERZOEK 3.4.1
TECHNISCHE UITVOERBAARHEID In dit stadium vertonen de geplande investeringen geen bijzondere moeilijkheden op het vlak van de technische uitvoerbaarheid.
3.4.2
BEPERKINGEN BETREFFENDE RUIMTELIJKE ORDENING Bij een netversterking rijzen steeds een aantal vragen in verband met ruimtelijke ordening. Heel wat stations werden immers jaren geleden opgericht, nog voor de gewestplannen bestonden, en zijn vandaag soms zonevreemd. Bij elke versterking of uitbreiding rijst de vraag of de nodige vergunningen kunnen worden verkregen. Het is bovendien niet eenvoudig om een bestaande installatie te verplaatsen naar een geschikte zone, vermits op een transformatiestation altijd een aantal middenspanningskabels zijn aangesloten. Het MS-net moet in dat geval volledig herschikt worden, wat zeer duur is en ook niet altijd mogelijk. De procedures voor het aanpassen van Ruimtelijke Uitvoeringsplannen (RUP) vergen veel tijd. Ook voor de verbindingen stelt dit probleem zich. De procedures zijn niet duidelijk voor wat betreft nieuwe HS-lijnen of aanpassingen aan bestaande HSlijnen. Voor de procedures gelden meestal ook geen vaste termijnen, wat tot gevolg heeft dat de behandeling van moeilijke dossiers lang kan aanslepen. Deze onduidelijkheden kunnen leiden tot grote vertragingen en brengen zo de realisatietermijnen in het gedrang. In het algemeen kan de netbeheerder op dit vlak moeilijk een verbintenis aangaan, omdat hij geen vat heeft op de termijnen waarbinnen hij de nodige vergunningen zal krijgen.
40
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008
Specifiek in het kader van dit Investeringsplan zijn de verplichtingen inzake ruimtelijke ordening echter beperkt. De versterkingen worden uitgevoerd in bestaande stations die in geschikte zones liggen en de kabels worden waar mogelijk langs het wegennet aangelegd.
3.4.3
REALISATIEPLANNING Tabel 3.1 onder paragraaf 3.2 geeft een overzicht van het geplande realisatieschema.
3.4.4
GRAFISCH OVERZICHT VAN DE VOORGESTELDE VERSTERKINGEN TEGEN 2010 De kaarten in figuur 3.2 geven een grafisch overzicht van de voorgestelde versterkingen in het referentie-elektriciteitsnet in Vlaanderen tot en met 2010.
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008 I
41
Figuur 3.2: Elektriciteitsnet Vlaanderen 2010
42
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008
Figuur 3.2: Elektriciteitsnet Vlaanderen 2010 - Detail A
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008 I
43
Figuur 3.2: Elektriciteitsnet Vlaanderen 2010- Detail B
44
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008
Figuur 3.2: Elektriciteitsnet Vlaanderen 2010 - Detail C
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008 I
45
46
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008
4 Versterking van het distributienet op middellange termijn
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008 I
47
48
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008
De investeringen die zich op middellange termijn aandienen, weerspiegelen de verdere uitbouw van het net. Ze werden beschreven in hoofdstuk 4 van het Investeringsplan 2007-2010 en ze vloeien voort uit het algemene beleid voor de ontwikkeling van de elektriciteitsnetten dat in hoofdstuk 1 van dit plan kort werd herhaald. De versterkingen zijn vanzelfsprekend gebaseerd op de vooruitzichten die momenteel beschikbaar zijn met betrekking tot de verbruikstoename en decentrale productie. Mogelijk worden in een volgend Investeringsplan voor diezelfde periode andere versterkingen gepland als gevolg van verbruikstoenames of decentrale productie-eenheden die nu nog niet gekend zijn of nu geplande versterkingen uitgesteld als nieuwe verbruiksvooruitzichten lager uitvallen dan de vroegere.
4.1 BESCHRIJVING VAN DE VERSTERKINGEN De tabellen 4.1 en 4.2 geven de indicatieve lijst van de investeringen die op middellange termijn worden voorgesteld op het grondgebied van het Vlaams Gewest.
4.1.1
GEPLANDE INVESTERINGEN OP MIDDELLANGE TERMIJN DIE REEDS IN VORIGE INVESTERINGSPLANNEN ZIJN VERMELD Tabel 4.1 bevat de investeringen die al in vorige Investeringsplannen werden voorgesteld. De meeste in het hoofdstuk 4 van het Investeringsplan 2007–2010 voorgestelde investeringen blijven geldig. Een aantal investeringen komt niet meer voor in de lijst: • een aantal investeringen zijn gepland voor 2010. Deze investeringen komen voor in hoofdstuk 3 van dit plan. Het gaat om alle investeringen in tabel 3.1 behalve de investering in Zedelgem en de investering te Wijtschate. • een aantal investeringen is niet meer gepland. Deze investeringen worden besproken in 4.1.3.
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008 I
49
Tabel 4.1: Lijst van de investeringen op middellange termijn die al in vorige Investeringsplannen voorgesteld werden Driver
Lokalisatie
Versterkte zone
Beschrijving van de versterking
Spanningsniveau
Andere betrokken netbeheerders
Adegem
Nieuwe 25 MVA transformator in een bestaand station
36/12 kV
IMEWO
Adegem-Eeklo
Aanleg van een nieuwe kabel
36 kV
Sint-Martens-Latem
Vervanging van een 18,75 MVA transformator door een 25 MVA transformator Nieuwe 25 MVA transformator in een bestaand station Versterking van de transformatie in Eeklo Zuidmoerstraat Inlussen station Baasrode in de lijn Aalst-Schelle Twee nieuwe 20 MVA transformatoren in een nieuw station
36/12 kV
IMEWO
36/12 kV
IMEWO
36/11 kV
IMEWO
Aanleg van twee nieuwe kabels
36 kV
Twee nieuwe 65 MVA transformatoren in een bestaand station Aanleg kabel Harelbeke Stasegem Nieuwe kabel, Slijkens Mercatorlaan (Oostende) Versterking transformatorcapaciteit Mercatorlaan (Oostende) Aanleg van een nieuwe kabel
150/36 kV
Nieuwe 145 MVA transformator in een bestaand station (Aanleg van een nieuwe kabel) Doorverbinden kabels MerksemTabaksvest na het verdwijnen van het station Belliardstraat
150/70 kV
Nieuwe 125 MVA transformator in een nieuw station (Nieuwe kabel)
150/36 kV
Aanleg van een trunk
36 kV
Station of uiteinden van de verbinding
Versterkingen in het distributienet 70-30 kV Stijgend verbruik in de middenspanningsnetten
OostVlaanderen
Wondelgem Eeklo Zuidmoer Aalst-Schelle WestVlaanderen
Poperinge Sappenleen
Poperinge SappenleenIeper Ieper
Harelbeke-Stasegem Slijkens-Mercatorlaan Mercatorlaan (Oostende)
Aalter-Wingene Antwerpen
Wilrijk (Wilrijk-Schelle) Merksem-Tabaksvest
VlaamsBrabant
Keiberg (Keiberg in aftakking op de bestaande kabel Machelen-Woluwe) Keiberg-Zaventem
70 kV 36/10 kV
GASELWEST
GASELWEST
36 kV 36 kV 36/12 kV
IMEWO
36 kV
(150 kV) 70 kV
(150 kV)
Belastingsoverdrachten van de spanningsniveaus 70 tot 30 kV naar het spanningsniveau 150 kV Limburg
Eisden
Vervanging van een 70/10 kV transformator door een 50 MVA transformator (150/10 kV)
150/11 kV
INTERELECTRA
WestVlaanderen
Waregem Schoondale
Twee nieuwe 40 MVA transformatoren in een nieuw station (Aansluiting ter studie)
150/10 kV
GASELWEST
Vervangen van twee 50 MVA transformatoren in een bestaand station Nieuwe 145 MVA transformator in een nieuw station Nieuwe 40 MVA transformator in een bestaand station
150/15 kV
(Waregem Schoondale) Rumbeke
Ruien Wevelgem
50
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008
(150 kV) GASELWEST
150/70 kV 150/15 kV
GASELWEST
4.1.2
GEPLANDE INVESTERINGEN OP MIDDELLANGE TERMIJN DIE IN DIT PLAN WORDEN VOORGESTELD Tabel 4.2 bevat de nieuwe op middellange termijn voorgestelde investeringen. Tabel 4.2: Lijst van de nieuwe op middellange termijn voorgestelde investeringen
Driver
Lokalisatie
Versterkte zone
Beschrijving van de versterking
Spanningsniveau
Andere betrokken netbeheerders
Station of uiteinden van de verbinding
Belastingsoverdrachten van de spanningsniveaus 70 tot 30 kV naar het spanningsniveau 150 kV Antwerpen
Petrol
Nieuwe 50 MVA transformator in bestaand station
150/15 kV
IVEG, IMEA, Havenbedrijf
Vlaams Brabant
Machelen
Twee nieuwe 50 MVA transformatoren in een bestaand station
150/11 kV
SIBELGAS
Verzwaring tranfsormatoren naar 125 MVA
150/36 kV
Versterkingen in het distributienet 70-30 kV Stijgend verbruik in de middenspanningsnetten
Oost-Vlaanderen
Eeklo
4.1.2.1 Nieuwe 50 MVA transformator 150/15 kV in het bestaande station Petrol In het middenspanningsnet in Antwerpen wordt geleidelijk de belasting van het spanningsniveau 6 kV overgedragen op het niveau 15 kV. Het stijgende verbruik op het 15 kV-net verhoogt samen met de overdracht van de belasting van het 6kV-net de nood aan extra voeding van het 15 kV-net. Deze extra voeding wordt verzorgd door een extra 150/15 kV-transformator in het station Petrol.
4.1.2.2 Twee nieuwe 50 MVA transformatoren 150/11 kV in Machelen Zoals in 2.1.2 vermeld, is de voeding van het 11 kV-net in de regio Vilvoorde – Machelen via het 36 kV-station in Vilvoorde Park een piste die niet meer wordt gevolgd. Deze piste wordt vervangen door een voeding van het middenspanningsnet, rechtstreeks uit het 150 kV-net via twee nieuwe 50 MVA transformatoren 150/11 kV in het station van Machelen.
4.1.2.3 Vervanging van twee 65 MVA transformatoren 150/36 kV door twee 125 MVA transformatoren te Eeklo Het station van Waarschote wordt gevoed via een 36 kV-kabel uit Eeklo en een 36 kV-kabel uit Langerbrugge. Waarschote wordt meer en meer gevoed via Eeklo zodat in Eeklo de nood ontstaat voor bijkomend transformatievermogen van het spanningsniveau 150 kV naar het niveau 36 kV.
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008 I
51
4.1.3
INVESTERINGEN OP MIDDELLANGE TERMIJN, NIET MEER VAN TOEPASSING De investeringen in tabel 4.3 waren eerder gepland op middellange termijn maar zijn sinds dit plan niet meer prioritair. De kabel van Gent Rechteroever naar Gent Sifferdok en de bijhorende transformator in Gent Sifferdok zijn niet meer van toepassing. Een aangekondigde klant die zou aansluiten op het middenspanningsnet is niet bevestigd zodat de verwachte groei niet zal plaatsvinden. De investeringspiste kan worden herbekeken indien de vraag tot aansluiting alsnog komt. De investeringen in Eeklo Noord zijn vervangen door een investering in het station Eeklo die is toegelicht in paragraaf 4.1.2.3 van dit plan. Tabel 4.3: Lijst van investeringspistes op middellange termijn die niet meer van toepassing zijn
Driver
Lokalisatie Versterkte zone
Beschrijving van de versterking
Spanningsniveau
Andere betrokken netbeheerders
Gent Sifferdok
Nieuwe 18,75 MVA transformator in een bestaand station
36/12 kV
IMEWO
Gent Sifferdok-Gent Rechter Oever
Aanleg van een nieuwe kabel
36 kV
Eeklo Noord
Nieuwe 65 MVA transformator in een bestaand station
150/36 kV
Eeklo Noord
Aanleg van een trunk
36 kV
Station of uiteinden van de verbinding
Versterkingen in het distributienet 70-30 kV Stijgend verbruik in de middenspanningsnetten
OostVlaanderen
4.2 GRAFISCH OVERZICHT VAN DE VOORGESTELDE VERSTERKINGEN OP MIDDELLANGE TERMIJN De kaarten in figuur 4.4 geven een grafisch overzicht van de voorgestelde versterkingen in het referentie elektriciteitsnet in Vlaanderen op midellange termijn.
52
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008
Figuur 4.4: Elektriciteitsnet Vlaanderen op middellange termijn
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008 I
53
Figuur 4.4: Elektriciteitsnet op middellange termijn - Detail A
54
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008
Figuur 4.4: Elektriciteitsnet op middellange termijn - Detail B
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008 I
55
Figuur 4.4: Elektriciteitsnet op middellange termijn - Detail C
56
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008
Besluiten en uitvoering van het Investeringsplan
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008 I
57
58
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008
Het huidige Investeringsplan vertrekt van de hypotheses van het Investeringsplan 2005-2008, die werden gebaseerd op de macro-economische groeivooruitzichten voor het verbruik. Deze prognoses werden opgesteld door het Federaal Planbureau, alsook door de CREG, in het “Indicatief Programma van de Productiemiddelen”. Vermits het spanningsniveau 70/36/30 kV sterk wordt beïnvloed door de spreiding van de lokale afname en de decentrale productie, spelen de “microeconomische” prognoses die door de netgebruikers worden meegedeeld of in overleg met de beheerders van de middenspanningsnetten worden opgesteld een zeer belangrijke rol. Het planningsproces is complex: • het houdt rekening met tal van onzekerheden die verbonden zijn aan de markt en die in het kader van dit Investeringsplan vooral te maken hebben met de vooruitzichten betreffende het verbruik en de decentrale productie, evenals de inplanting ervan; • zowel technische, economische als milieufactoren hebben een invloed op de dimensionering. Het Investeringsplan 2008-2011 heeft dezelfde structuur als het Investeringsplan 2007-2010. Het betreft een update van het vorige plan. Dit Investeringsplan vertrekt van de netversterkingen die in de vorige Investeringsplannen op korte termijn waren voorzien. Enkele van deze projecten hebben vertraging opgelopen, zijn voor bepaalde tijd uitgesteld wegens een verlaging van de verbruiksverwachtingen of zijn niet meer van toepassing. Daarna worden netversterkingen voorgesteld die gepland zijn tot en met 2010 en die nog niet in de vorige Investeringsplannen op een korte termijn werden aangekondigd. Deze versterkingen zijn in lijn met de vier pijlers die aan de basis liggen van de ontwikkeling van het elektriciteitsnet: zekerheid van bevoorrading, duurzame ontwikkeling, economisch optimum en marktwerking. De indienstnames van deze investeringen zijn voorzien ten laatste op 1 januari 2011. Enerzijds zijn er nieuwe investeringen, anderzijds zijn er de investeringen die reeds in de vorige Investeringsplannen werden voorgesteld op lange termijn als investeringspiste. Tot slot geeft dit plan ter informatie investeringspistes die op lange termijn worden beoogd en buiten de horizon van dit Investeringplan vallen. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen investeringen die reeds in de vorige investeringsplannen zijn voorgesteld, nieuwe investeringspistes en investeringspistes die op dit moment reeds zijn verlaten.
Investeringsplan Vlaams Gewest 2008 – 2011
I 30 juni 2008 I
59