Ο σταγονούλης

Ο Σταγονούλης

Τάξη Β1 Σχ. Έτος 2012-2013

Όλα ξεκίνησαν κάπως έτσι: Τα χαράματα μιας ανοιξιάτικης μέρας, ένας μυστηριώδης φάκελος περνούσε κάτω από τη χαραμάδα της αίθουσας μας. Κανείς δεν είδε ποιος τον έριξε. Παραλήπτες ήμαστε εμείς και αποστολείς τα ...ξωτικά της βιβλιοθήκης! Καλημέρα παιδιά! Ξέρετε ποιοι είναι οι καλύτεροι φίλοι των δέντρων; Για να δούμε... Ακριβώς! Είναι ο άνεμος που παιζει με τα φύλλα τους και τους λέει τα μυστικά του κόσμου, η βροχή που τα ξεπλένει από τη σκόνη των καιρών, τα ζουζούνια και τα πουλιά που τα συντροφεύουν στα όνειρά τους και πιο πολύ απ’ όλα τα παιδιά. Όλα τα παιδιά της γης που φτιάχνουν δεντρόσπιτα και κούνιες στα κλαδιά τους, που ξεκουράζονται στη σκιά τους, που κρύβονται πίσω από τους δυνατούς κορμούς τους... Α, ναι παραλίγο να το ξεχάσω! Είναι και οι Αμαδρυάδες, οι Νύμφες που οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν πως γεννιούνται μαζί με τα δέντρα και κατοικούν μέσα στους κορμούς τους ώσπου να τις σκοτώσει του ξυλοκόπου το τσεκούρι ή η φωτιά του κεραυνού. Ας είναι. Τα δέντρα της αυλής μας βέβαια δεν είναι τόσο μεγάλα ούτε τόσο δυνατά που να αντέχουν να σκαρφαλώνετε πάνω τους. Δε μοιάζουν με δυνατούς άντρες σαν εκείνους του παλιού καιρού που μπορούσαν να σηκώσουν στα χέρια τους δυο και τρία παιδιά μαζί ούτε σαν εκείνες τις εκατόχρονες ελιές και τους πλατάνους που συνατάτε στις πεζοπορίες σας... Τα δικά μας δέντρα είναι νέα ακόμη, μικρά και τρυφερά σαν παιδάκια, σαν κι εσάς! Δεν αντέχουν το βάρος σας ακόμη. Κι αν κόβετε τα φύλλα τους και σπάτε τα κλαδιά τους, τους στερείτε τη δυνατότητα να μεγαλώσουν και να φιλοξενήσουν τα όνειρα πολλών παιδιών ακόμη στη σκιά τους. Σκεφτείτε την καημένη την Αμαδρυάδα που κλαίει μέσα τους, σκεφτείτε πώς θα νιώθατε κι εσείς αν σας τραβούσαν τα μαλλιά και σας φόρτωναν με τόσο βάρος που να μην αντέχετε να το σηκώσετε! Εμείς, λοιπόν... τι ποιοι εμείς; Τα ξωτικά της βιβλιοθήκης, καλέ, αποφασίσαμε να ζητήσουμε τη βοήθειά σας: Κάθε τάξη θα υιοθετήσει από ένα δέντρο της αυλής του σχολείου μας. Δεν επιτρέπεται να φέρεστε άσχημα στο δικό σας δέντρο αλλά και σε κανένα άλλο δέντρο της αυλής. Επιτρέπεται όμως να το βαφτίσετε, να βρείτε πληροφορίες γι’ αυτό και να τις μοιραστείτε με όλους, να στολίσετετε τα κλαδιά του με τις ζωγραφιές σας,με φαναράκια κι ό,τι άλλο έχετε φανταστεί! Επιτέπεται να κάθεστε γύρω του και να του λέτε τα μυστικά σας ή να διαβάζετε βιβλία κι ότι άλλο σκέφτεστε πως θα έκανε το δέντρο σας και την Αμαδρυάδα του να νιώσει όμορφα... Τι λέτε; Θέλετε να συνεργαστούμε;

Το δικό μας δέντρο

Το γράμμα που μας έστειλαν τα ξωτικά της Βιβλιοθήκης, είχε μέσα τη φωτογραφία ενός λεμονοκυπάρισσου, που βρίσκεται αριστερά από την εξώπορτα του σχολείου. Αν και ανήκει στην οικογένεια των κυπαρισσιών δεν είναι ψηλόλιγνο όπως αυτά αλλά κοντούλι και φουντωτό σαν νάνος! Είναι, βλέπετε, μικρούλι ακόμη αλλά εμείς θα το φροντίσουμε για να ψηλώσει και να μεγαλώσει γρήγορα. Στην αρχή απογοητευτήκαμε, γιατί δεν ήταν το μεγαλύτερο δέντρο της αυλής, αφήστε που ήταν κρυμμένο κι έτσι μια σταλιά που είναι, δεν του πολυδίναμε σημασία. Φυσικά προτιμούσαμε την ανθισμένη γαζία που είναι πανέμορφη τώρα με τα κίτρινα λουλούδια της. Όσο διαβάζουμε όμως και μαθαίνουμε γι’ αυτό και την οικογένειά του, το βλέπουμε με άλλα μάτια, σαν να το αντικρίζουμε για πρώτη φορά! Τώρα πια δεν το αλλάζουμε με τίποτα!! Άλλωστε ο αγαπημένος μας ζωγράφος ο Βινσεντ Βαν Γκογκ είχε μια ιδιαίτερη σχέση με τα κυπαρίσσια και τα ζωγράφισε σε αρκετούς πίνακές του. Για ό, τι νεώτερο θα ενημερώσουμε κι εσάς και τα ξωτικά. Με αγάπη Τα παιδιά του Β1

Υ.Γ Το βαφτίσαμε κιόλας. Δεν είναι πια ένα απλό λεμονοκυπάρισσο. Είναι ο Σταγονούλης με τ’ όνομα και υπεύθυνοι για τη φροντίδα του είμαστε εμείς.

Το λεμονοκυπάρισσο

Λεμονοκυπάρισσο Το gold crest (γκόλντ κρέστ ή λεμονοκυπάρισσο) είναι ένα αειθαλές κωνοφόρο δένδρο , μέτριας ανάπτυξης με χρώμα χρυσοπράσινο και ευχάριστη μυρωδιά λεμονιού. Κατάγεται από την Β. Ευρώπη και είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα φυτά για φράχτες. Για να αναπτυχθεί σωστά , χρειάζεται προστασία από τον άνεμο και τον παγετό. Φυτεύεται σε ηλιόλουστα σημεία και σε εδάφη με πολύ καλή αποστράγγιση, δηλαδήωρίς πολλή υγρασια. Θέλει μέτριο πότισμα και διαμορφώνεται με το κλάδεμα. Προσοχή! ΔΕΝ πρέπει να βρέχεται το λεμονοκυπάρισσο παρά μόνο να ποτίζεται το χώμα του. Όταν χρησιμοποιείται για φράχτης πρέπει να φυτεύεται στο 1 μέτρο από την μάντρα, όπως επίσης στο 1 μέτρο διαδοχικά το ένα από το άλλο. Μπορεί να φτάσει περίπου τα 5-10 μέτρα ύψος. Μπορεί να προσβληθεί εύκολα από ασθένειες που του δημιουργούν προβλήματα και χρειάζεται συχνά ψεκασμούς με ειδικά σκευάσματα. Είναι φυτό για εξωτερικούς χώρους αλλά μπορεί να αντέξει και σε εσωτερικούς (τον χειμώνα). Τα λεμονοκυπάρισσα όπως και όλα τα κυπαρίσσια είναι εξαιρετικά φυτά για φράχτες.Τα παλιά χρόνια τα φύτευαν οι άνθρωποι στο Βορρά για να κόβουν τους δυνατούς ανέμους ή οριοθετούσαν μ΄αυτά τα χωράφια τους.

Ο μύθος του Κυπάρισσου

Ο μύθος του Κυπάρισσου

Έχετε αναρωτηθεί ποτέ γιατί τα κυπαρίσσια έχουν συνδεθεί με το πένθος; Είναι γιατί το ευωδιαστό κυπαρίσσι, όμως, εκτός απ'τη μοσχοβολιά του κρύβει και μια λυπητερή ιστορία.... Ίσως οι αρχαίοι Έλληνες παρατήρησαν το σχήμα του που μοιάζει με δάκρυ κι έφτιαξαν γι’ αυτό έναν όμορφο μύθο. ΟΚυπάρισσος ήταν ένας όμορφος νέος από την Κέα, γιος του Τήλεφου και εγγονός του Ηρακλή. Ήταν αγαπημένος του Απόλλωνα αλλά και του Ζέφυρου. κι είχε για αγαπημένο του σύντροφο ένα πανέμορφο ιερό ελάφι. Κάποια μέρα όμως, μαύρη μέρα, ο Κυπάρισσος κάρφωσε κατά λάθος με το δόρυ του τον αγαπημένο του σύντροφο και τον σκότωσε. Η θλίψη του νέου για το χαμό του ελαφιού ήταν τόσο μεγάλη που θέλησε κι ο ίδιος να πεθάνει και παρακάλεσε τους θεούς να κυλούν τα δάκρυά του αιώνια, μέχρι που το κορμάκι του μεταμορφώθηκε σε δέντρο, στο δέντρο τούτο που κοιτάζει τους ουρανούς και σιωπηλά πια θρηνεί....

Σύμφωνα με τον Όμηρο το νησί της Καλυψώς μοσχοβολούσε από τα κυπαρίσσια : « Στον αργαλειό της ομπροστά γλυκοτραγούδαε εκείνη Και το πανί της ύφαινε με τη χρυσή σαίτα. Τριγύρω δάσια φουντωτά με σκλήθρες και με λεύκες και μυρωδάτα ανάμεσα στέκονταν κυπαρίσσια. » Αλλά και ο παραστάτης που στήριζε την κορυφή του παλατιού του Οδυσσέα ήταν κυπαρισσένιος. Η μούσα της τραγωδίας, η Μελπομένη, φορούσε ένα στεφάνι πλεγμένο από κυπαρίσσι ακριβώς όπως και η θεά Αφροδίτη όταν θρηνούσε για τον αγαπημένο της Άδωνη. Με στεφάνια φτιαγμένα από κλαδιά κυπαρισσιού στόλιζαν τα αγάλματα του Πλούτωνα, το άρχοντα του κάτω κόσμου.

Ο μύθος έλεγε ακόμη πως στην είσοδο του Άδη, πλάι σε μια κρήνη υπήρχε ένα λευκό κυπαρίσσι. Όποιος έπινε από το νερό της πηγής της λήξης ξεχνούσε ό, τι είχε ζήσει και συνέχιζε το δρόμο του για τον κάτω κόσμο, δίχως να τον βασανίζουν οι αναμνήσεις. Το κυπαρίσσι είναι συνδεδεμένο με το θρήνο τόσο στη δυτική όσο και στη μοσουλμανική παράδοση.

Το κυπαρίσσι στο δημοτικό τραγούδι Φυσικά, το κυπαρίσσι δε θα μπορούσε να μην τραγουδιέται μέχρι και σήμερα απ'τον λαό μας καθώς, οι θεοί άκουσαν την ευχή του και διατήρησαν αθάνατη την ανάμνηση της λύπης του... "...Εκεί που θάψανε το νιο εβγήκε κυπαρίσσι και κει που θάψανε τη νια εβγήκε καλαμιώνα, λυγογυρίζει η καλαμιά, στρέφει το κυπαρίσσι κι ένα πουλί κελαήδησε και σ' άλλο το ξηγιόταν: -Για δες τα κακόμοιρα, τα πολυαγαπημένα σα δε φιλήθ'καν ζωντανά, φιλιόνται πεθαμένα." "Βλέπεις σ΄εκείνο το βουνό δυο μαύρα κυπαρίσσια και κάτωθέν τους κάτασπρην μιάν άλλην στενήν πλάκα; Σύντας φυσύση άνεμος τες άκρες τους κολλούσι και τα κλαδιά τους σμίγουσι κι' αρχίζουν και λαλούσι......" "...Το κυπαρίσσι της σιωπής στο μαύρο κορφοβούνι..." "... Τώρα η μηλιά μαράθηκε, το δέντρο ξεριζώθη κι η τέντα η κατακόκκινη και κείνη μαύρη εγίνη, το κυπαρίσσι το χρυσό έπεσε κι ετσακίστη, το ασημοκάντηλο έσβησε το σπίτι δε φωτάει." αλλά και λόγω του επιβλητικού παρουσιαστικού του που σαν να θέλει να φτάσει στα ουράνια... "...Ψηλό μου κυπαρίσσι γέρνει η κορφάδα σου, και ποιος θα την γλεντήσει την ομορφάδα σου...". "Ύπνε που παίρνεις τα παιδιά, έλα πάρε και τούτο, μικρό μικρό σου το'δωκα, μεγάλο φέρε μου το. Μεγάλο σαν ψηλό βουνό, ίσιο σαν κυπαρίσσι κι οι κλώνοι του ν' απλώνονται, σ' ανατολή και δύση."

Μαντινάδες για το κυπαρίσσι Οντε σε γέννα η μάνα σου ήταν κοντά σε βρύση κι έκανε νέο όμορφο ωσάν το κυπαρίσσι Γαμπρέ βλαστάρι όμορφο βέργα 'πο κυπαρίσσι η νύφη μας θα σ'αγαπά σε όλη μας τη ζήση. Το κυπαρισσι που 'θρεφες μες στον αυλογυρο σου στο πηρε τωρα ο στρατος δεν ειναι πια δικο σου. Στον Άη Γιάννη οι κοπελιές μαζώνανε τα χαλίκια σαν προσφορά σε χωριανούς που έχτιζαν το σπίτι τους. Σαν αντάλλαγμα τις άφηναν να χορεύουν στον οντά του σπιτιού κάθε Σάββατο για ένα χρόνο μοναχές και ο μόνος άνδρας που ήταν παρών ήταν ο λυράρης. Έτσι ο λυράρης Ευθύμης Ζαχαριουδάκης, σε μια τέτοια παρέα σε ένα οντά είπε: Ποιος είδενε σειρά σειρά σαράντα κυπαρίσσα νά 'ναι τα τρουλαράκια ντω και τω σαράντα ίσα

Το κυπαρίσσι του Μυστρά ( θρύλος )

ΤΟ ΚΥΠΑΡΙΣΣΙ ΤΟΥ ΜΥΣΤΡΑ Μια μέρα, στον καιρό της τουρκοκρατίας, ένας πασάς ανέβηκε σε ένα βουνό, κοντά στο Μυστρά, να χαρεί την ομορφιά της τοποθεσίας. Σαν έφτασε στην κορυφή στάθηκε σε μια μεριά και έριξε γύρω το βλέμμα του. -Ποπό! τι ομορφιές! Φώναξε. Α! εδώ η ψυχή του ανθρώπου αγαλλιάζει. Μπρος! σφάξτε ένα αρνί και ψήστε το στη σούβλα, να φάω και να ευχαριστηθώ. Οι δούλοι του πασά στρώθηκαν στη δουλειά, για να ευχαριστήσουν τον αφέντη τους. Ήταν μαζί τους και ένας νεαρός Έλληνας, ένα βοσκόπουλο.Ψήθηκε το αρνί και ο πασάς ρίχτηκε λαίμαργα στο φαί. Ενθουσιασμένος φώναζε κάθε τόσο: -Γεια σας, παιδιά! Μπράβο! Ωραία το ψήσατε! Ο μικρός Έλληνας, σαν τελείωσε τη δουλειά του, αποτραβήχτηκε λίγο παράμερα. Κοίταζε ολόγυρα λυπημένος κι όλο αναστέναζε: <<Aχ,αχ!δυστυχία μας! αλίμονο μας!>> -Ε Ρωμιόπουλο! Έλα κοντά μου. Γιατί αναστενάζεις; -Πώς να μην αναστενάζω, πασά μου, σαν συλλογίζομαι πως όλα αυτά τα ωραία μέρη ήταν δικά μας και μας τα πήρατε; -Mπα! ξέρεις, βλέπω, και ιστορία, τσοπανόπουλο! Ναι, ήταν δικά σας, μα ο Αλλάχ θέλησε να τα δώσει σ' εμάς.

-Μα ξέρεις πασά μου, τι λένε οι γερόντοι μας και τα τραγούδια μας; <<Πάλι με χρόνια με καιρούς, πάλι δικά μας θα 'ναι>>. Ο πασάς θύμωσε.

-Καλέ τι μας λες! Βλέπεις αυτή τη σούβλα, που ψήσαμε το αρνί; Nα τη μπήγω στη γη και, όταν αυτή ρίξει ρίζες και γίνει δέντρο, τότε κι αυτά τα μέρη θα ξαναγίνουν ελληνικά.

-Μακάρι! ευχήθηκε το Ελληνόπουλο. Ο πασάς έμπηξε τη σούβλα και τότε έγινε το θαύμα. Η σούβλα έπιασε, βλάστησε κι έγινε ένα ωραίο ψηλό κυπαρίσσι. Το κυπαρίσσι αυτό έζησε, ώσπου η Ελλάδα ξανάγινε ελεύθερη.

Τα κυπαρίσσια του Βαν Γκογκ

Προς το τέλος της ζωής του ο Βαν Γκογκ, όσο ζούσε στο αναρρωτήριο του Σαν Ρεμύ συνήθιζε τα απογεύματα να κάνει περιπάτους στη φύση. Εκεί άρχισε να παρατηρεί με ενδιαφέρον τα κυπαρίσσια και έγραφε στον αδερφό του Τεό: « Τι όμορφα και παράξενα που είναι τα κυπαρίσσια! Νομίζω πως κανείς ως τώρα δεν τα είδε με τον τρόπο που τα βλέπω εγώ. Τι όμορφες που είανι οι γραμμές και το σχήμα τους! Μοιάζουν σαν αιγυπτιακοί οβελίσκοι. Το πράσινο χρώμα τους είναι τόσο πυκνό, τόσο διαφορετικό...μοιάζει σαν ένα σκοτεινό μπάλωμα μέσα σε ένα ολόφωτο τοπίο. Θα ήθελα να τα ζωγραφίσω όπως ζωγράφισα τα ηλιοτρόπια. Θέλω να βάλω τους σκοτεινούς όγκους τους ανάμεσα σε ένα μπλε, ένα βαθύ, έντονο μπλε. »

Σε ένα άλλο γράμμα του στον Γκωγκέν γράφει: « Εχω κι ένα κυπαρίσσι με ένα αστέρι πίσω του. Μια τελευταία προσπάθεια: ένας νυχτερινός ουρανός με ένα χλωμό φεγγάρι, ένα σκοτεινό, σκούρο κυπαρίσσι κι ένα αστέρι δεύτερο, υπερβολικά φωτεινό, Το έχω φτιάξει με ροζ και πράσινο χρώμα ανάμεσα στα σύννεφα που τρέχουν σένα φωτεινό μπλε ουρανό. Πιο κάτω σε ένα δρόμο οριοθετημένο από κίτρινα καλάμια, ένα πανδοχείο με φωτισμένα παράθυρα και ένα κυπαρίσσι πολύ ίσιο, πολύ σκοτεινό, πολύ ψηλό. Ρομαντικό ίσως αλλά έτσι είναι εδώ... » Αναφέρεται φυσικά σε έναν από τους πιο διάσημους πίνακές του την « έναστρη νύχτα ».

Λένε πως το ενδιαφέρον του για τα κυπαρίσσια οφείλεται στο γεγονός ότι διαισθανόταν πως το τέλος του πλησίαζε. Το σίγουρο είναι πως τα επιβλητικά αυτά δέντρα του έδωσαν μεγάλη χαρά και έμπνευση σε μια πολύ δύσκολη περίοδο της ζωής του.

Ακούσαμε και τραγουδήσαμε και τραγούδια για το κυπαρίσσι Το λευκό το κυπαρίσσι ΕΡΜΗΝΕΙΑ: Μελίνα Κανά ΜΟΥΣΙΚΗ: Ν. Ξυδάκης ΣΤΙΧΟΙ: Θ. Γκόνης

Το λευκό το κυπαρίσσι, η κρυφή πηγή, είν' του χάροντα η βρύση η παντοτινή. Όσο κιαν διψάει η ψυχή σου δροσερό νερό, μην το σβήνεις το κορμί σου στο ποτάμι αυτό. Όσο καίγεσαι και θέλεις φως και ξαστεριά, μην αλλάζεις τη φωτιά σου με τη λησμονιά. Μαύρο κυπαρίσσι Αρβανιτάκη Ελευθερία Μουσική/Στίχοι: Dinkjian Ara/Γκανάς Μιχάλης

Ήταν μια φορά ένας άνθρωπος ήσυχος πολύ και ξαρμάτωτος Είχε σπίτια και λιβάδια και κοπάδια και σκυλιά κι ένα δίχτυ που 'πιανε πουλιά Είχε κρύα βρύση στον κήπο του μαύρο κυπαρίσσι στον ύπνο του Μια γυναίκα αγαπούσε που τραγούδαγε συχνά και μιλούσε πάντα σιγανά

Δεν κατάλαβε πως την έσφαξε κι ό,τι αγαπούσε το έκαψε τα λιβάδια, τα κοπάδια τα τραγούδια, τα φιλιά και κανείς δεν έβγαλε μιλιά Στάθηκε μπροστά στα χαλάσματα κι έβαλε Θεέ μου τα κλάματα Να 'χα σπίτι και γυναίκα και κοπάδια και σκυλιά κι ύστερα τον πήραν τα πουλιά

Κυπαρισσάκι Στίχοι-Μουσική: Μάνος Χατζηδάκης

Κυπαρισσάκι είν’ αψηλό το παλληκάρι π’ αγαπώ κι είν’ αψηλό τόσο αψηλό που `χει αγκαλιά τον ουρανό το παλληκάρι π’ αγαπώ.

Κυπαρισσάκι λυγερό ξάφνου πηδάει μες στο χορό και δεν μπορώ αχ δεν μπορώ τόσο ψηλά να το θωρώ το παλληκάρι π’ αγαπώ αγόρι μου πως σ’ αγαπώ.

Κυπαρισσάκι μην αργείς Σαν θέλεις σκύψε να με δεις Είμαι μικρή κι είσαι ψηλό Το βράδυ θα σ’ονειρευτώ Αγάπη μου πως σ’ αγαπώ.

Επανάληψη: Ποιες λέξεις λέγονται επίθετα; Ποιες είναι οι σύνθετες λέξεις; Πώς φτιάχνονται; Πώς γράφονται τα ουδέτερα ουσιαστικά σε –ι;

1. Μπορείς να βρεις τα δυο επίθετα που μας περιγράφουν πώς είναι το παλλικάρι; Κύκλωσέ τα κι ύστερα γράψτα στα τρία γένη: Αρσενικό

Θηλυκό

Ουδέτερο

....................................

...........................................

........................................

....................................

...........................................

.........................................

Μπορείς τώρα να το περιγράψεις με μια λέξη και μάλιστα σύνθετη; ...........................................

2. Θυμάσαι που μάθαμε πως όλα ουδέτρα επίθετα που τελειώνουν σε –ι γράφονται με ι; Μόνο έξι από αυτά γράφονται με –υ. Μπορείς να τα γράψεις εδώ; ......................................................................................................................................... ......................................................................................................................................... Τώρα πάρε το μεγεθυντικό φακό σου και βρες όσο πιο γρήγορα μπορείς ένα από αυτά τα έξι που κρύβεται μέσα στο ποίημα: Γράψε το μέσα στο φακό!

Συγχαρητήρια! Ολοκλήρωσες με επιτυχία την επανάληψή σου! Καλό σαββατοκύριακο!

Κι ύστερα από όλα αυτά, ήρθε η ώρα να « στολίσουμε » με το δικό μας τρόπο το Σταγονούλη. Αφού σκαλίσαμε το χώμα γύρω του και το καθαρίσαμε από τα αγριόχορτα για να αναπνέει, του κρεμάσαμε τα μαρτάκια μας για να τα πάρουν τα πουλιά και να φτιάξουν τις φωλιές τους και λέξεις που μας θυμίζουν όμορφα συναισθήματα: αγάπη, φιλία, συντρφιά, αλληλεγγύη, αγκαλιά, χάδι... Ύστερα καθίσαμε γύρω του να ξεκουραστούμε και διαβάσαμε το βιβλίο της Στέλας Αρβανίτη « το κυπαρίσσι που έγερνε ». Όλα όσα μάθαμε για το κυπαρίσσι, τα συγκεντρώσαμε σε ένα βιβλίο που θα το χαρίσουμε στη Βιβλιοθήκη που γιορτάζει στις 2 Απριλίου.