Tablet-magazine Wellness-vakanties

ELKE DAG VAKANTIE Magazine

De 6 beste wellness bestemmingen Bezinnen op een onbewoond eiland Maakt vakantie echt gelukkig?

Speciale wellness Edtie

Colofon Redactie: Sander Lindenburg Hanneke Lindenburg Vormgeving: Hanneke Lindenburg Beeld: Pixabay.com Met dank aan: Jessica de Bloom Marleen van Griensven Aalt Bakker Janneke Tijsseling Mireille Oosterlaar Š 2015 - Op alle artikelen en foto’s in dit digitale magazine rust copyright. Overname of vermenigvuldiging mag alleen na schriftelijke toestemming van de uitgever: Solo Media, Zwolle.

Voorwoord Het is niet meer genoeg om lekker op vakantie te gaan, jezelf ontwikkelen neemt ook een belangrijke plek in tijdens de vakantie. Dat is ook te zien aan de enorme groei in het aantal wellness vakanties. En wat is er ook fijner dan heerlijk ontspannen, verwend worden en ook nog een beetje aan jezelf werken?

Het is voor ons niet meer genoeg om gezonder te leven, ook gezond op vakantie gaan hoort bij deze nieuwe levenstijl. Dat wordt ook steeds eenvoudiger aangezien de reisbureaus die zich in dit onderwerp specialiseren als paddenstoelen uit de grond schieten.

Maar overvloed kan een keuze juist alleen maar moeilijker maken.

Deze trend en veel voorkomende keuzestress was voor ons genoeg reden om ons ruime aanbod aan vakantienieuws eens uit te breiden met iets nieuws: Ons eerste E-magazine. Dit hele magazine staat in het teken van wellness en alles wat hiermee te maken heeft. Zo kun jij goed onderlegd de keuze maken voor je volgende wellness vakantie.

Je vindt verhalen over bijzondere wellness vakanties. Zo lees je alles over een vakantie waarbij geen woord wordt gewisseld. Of wat dacht je van een heel eiland voor jezelf? Als je dan niet tot rust kan komen. Daarnaast hebben we een paar van de beste wellnessbestemmingen op een rij gezet. En geven we je natuurlijk alle informatie om deze vakanties zelf te ondernemen.

Ga dus rustig achterover zitten en bereid je voor op je volgende vakantie avontuur met dit gloednieuwe E-magazine.

Geniet van de vakantievoorpret!

Sander & Hanneke

2 EDV Magazine/ Zomer 2015

Inhoudsopgave De 6 beste wellness bestemmingen

Bezinnen op een onbewoond eiland

Pagina 14

Pagina 20

Maakt vakantie echt gelukkig?

Pagina 6 En verder: Wellness aan zee in Bretagne Pagina 4

Gezond op vakantie Pagina 12

Stilte in Duitsland Pagina 5

Wellness uit een app Pagina 18

Typische Taiwanse wellness Pagina 9

Je eigen sauna op vakantie Pagina 19

Vakantie in een stilteklooster Pagina 10

Wellness op zijn Gronings Pagina 22

EDV Magazine/ Zomer 2015 3

Wellness Special

Stilte in Duitsland: Vakantie voor je oren

Bretagne als wellnessbestemming Bij een vakantie in Bretagne denk je misschien meer aan zon, zee en strand. Maar ook op het gebied van wellness kun je er prima terecht.

Bretagne staat bekend als wellnessbestemming. Deze reputatie heeft zij te danken aan de centra voor thalassotherapie, spakuuroorden en het aangename klimaat. Zo kun je in deze regio prima ontspannen en weer opladen.

Tijdens je wellnessvakantie ben je toch vooral op zoek naar rust. Zeker met de toename van omgevingslawaai wordt de behoefte naar stilte en rust steeds groter. Lawaai is vandaag de dag gemeengoed geworden in onze samenleving waar een steeds groter deel van de bevolking mee geconfronteerd wordt. Blootstelling aan geluidsoverlast kan ernstige gezondheidsklachten tot gevolg hebben. Zo geeft onder meer de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) aan dat het kan leiden tot doofheid, maar eveneens lichamelijke klachten kan veroorzaken waaronder, slapeloosheid, stress, hoge bloeddruk en hart- en vaatziekten.

Thalassotherapie in Dinard

Stilte Wellness-Hotels-Deutschland , het samenwerkingsverband van zo’n 50 spahotels in Europa, constateert een toenemende vraag onder gasten naar stilte en rust. ‘Vogelgeluiden, het ruisen van de wind of complete stilte worden geliefde tegenhangers van verkeerslawaai, het gerinkel van mobiele telefoons en de herrie van MP-3 spelers,’ stelt Michael Altewischer, directeur van de wellness keten. 73 procent van de aangesloten hotels geeft aan dat onder zijn gasten de behoefte aan ‘stilteweekenden’ groeit. ‘Op termijn kan stilte, schone lucht en een natuurrijke omgeving de concurrentie aangaan met zon als een van de beslissende factoren voor de vakantiebestemming,’ aldus Altewischer. De keten speelt in op de toenemende vraag naar rustmomenten door naast een wellness aanbod binnenshuis ook meer wellness en fitness opties buiten de muren van het hotel te bieden.

De oorsprong van thalassotherapie ligt in Bretagne.

Dankzij de weldadige zeelucht, het mineraalrijke zeewater en de vitaminerijke zeewieren is de Bretonse kust zeer geschikt voor thalasso. Met een panoramisch uitzicht op de oceaan en een frisse jodiumhoudende zeelucht is het onlangs gerenoveerde Thalassa in Dinard een ideale plek voor ontspanning en thalassotherapie. Dankzij de vele wellnessmogelijkheden kun je in dit centrum volledig ontspannen, terwijl je door de grote ramen tegelijkertijd geniet van de Atlantische Oceaan.

Meer informatie www.thalassa.com

Een spa middenin de natuur

In het Bretonse binnenland ligt tussen Rennes en Vannes het dorpje La Gacilly. Hier ligt de oorsprong van het merk Yves Rocher. De zoon van Yves Rocher begon hier het wellnesshotel: La Grée des Landes. Dit duurzame hotel, dat midden in de natuur ligt, beschikt over een sauna-, beauty- en wellnessresort. Om de ervaring compleet te maken kun je op 5 meter hoogte overnachten in een speciale boomhut of in een van de sfeervolle kamers van het hotel.

Meer informatie www.lagreedeslandes.com

Verademing De hotels bieden uitgebreide spa-arrangementen en spelen nu steeds meer in op de vraag naar activiteiten en behandelingen in de frisse lucht. Zo biedt het hotel Dünenmeer in Dierhagen aan de Duitse Oostzeekust bij goed weer dagelijks yogalessen en ademoefeningen op het strand bij het geluid van de branding.

Hotel Heinz in Westerwald tussen Keulen en Frankfurt biedt in de buitenlucht onder meer yogaoefeningen en massages aan. Je onder een tentdak in de Spa tuin laten masseren of in je blootje een kleipakking aanbrengen met het geluid van een riviertje naast je: het kan in BollAnts im Park wellness hotel in de Duitse vakantieregio Naheland. Dit hotel heeft vijf Comfort spas lodges te midden van bomen: de huisjes worden gebouwd van hout en natuursteen en je kan zelfs buiten op het terras douchen en badderen. Ook ontbijten of dineren in het hoofdgebouw hoeft niet, je kan desgewenst ontbijt en diner in de lodge laten serveren.

Voor meer informatie ga je naar de website.

“Bretagne is meer dan zon, zee en strand” 4 EDV Magazine/ Zomer 2015

EDV Magazine/ Zomeri 2015 5

Wellness Special

Maakt vakantie echt gelukkig?

“Ik ben echt toe aan vakantie!” Een zin die iedereen wel een keer uitgesproken heeft in zijn leven. Er zijn maar weinig mensen die nooit op vakantie gaan of die in het jaar geen vrij nemen van werk.

We gaan er dan ook collectief van uit dat die vrije tijd goed voor ons is. Maar is dat wel zo?

Eigenlijk was er nooit diepgaand onderzoek naar gedaan tot Jessica de Bloom begon met de Vakantiestudie aan de Radboud Universiteit Nijmegen.

Zij heeft onderzocht hoe de gezondheid en het welbevinden van 250 werknemers werd beïnvloed door vakanties. Dat heeft zich vertaald in het boek ‘De kunst van het vakantievieren’. Hierin heeft ze de uitkomsten van het onderzoek vertaald in praktische tips die iedereen kan toepassen om het beste uit je vakantie te halen.

De kunst van vakantie vieren Bloom vond het de hoogste tijd om eens onderzoek te doen naar het effect van vakantie op onze gezondheid. “Nederlanders besteden jaarlijks maar liefst vijftien miljard Euro aan vakanties. Maar gek genoeg was er weinig bekend over de effecten van vakantie op de gezondheid van werknemers”, zegt zij op de website Health.nl. Ze heeft ontdekt dat de meeste mensen echt beter worden van op vakantie gaan, maar dat het ze maar moeilijk lukt om dat vakantiegevoel vast te houden na terugkomst. In haar boek geeft ze tips over de beste aanpak voor, tijdens en na je vakantie. Zo kun je je vakantie inrichten om er optimaal van de profiteren.

Vakantie Maar eerst even terug naar het begin. Waar komt vakantie eigenlijk vandaan? In het proefschrift van Bloom is te lezen dat het concept vakantie, dus een langere periode afwezig van werk, voor het eerst voorkwam in de Klassieke Oudheid. De Romeinen gebruikte de term ‘vacatio’ als om vrije tijd aan te 6 EDV Magazine/ Zomer 2015

duiden. Het wettelijke recht op vakantie kwam pas veel later. In 1919 werd pas in de eerste landen het recht op vakantie vastgesteld. Zelf nu nog zie je veel verschil tussen verschillende landen als het gaat om vakantiedagen, gewoonten en tradities. Dan hebben wij het in de EU nog best goed, want hier hebben we recht op minimaal vier weken vakantie, terwijl werknemers in Amerika niet eens een korte vakantie gegund is.

Gezonder Nu weten we al dat op vakantie gaan leuk is, maar het is ook oprecht goed voor je. Uit eerder onderzoek, dat Bloom in haar onderzoek aanhaalt, is namelijk gebleken dat mensen die langdurig niet op vakantie gaan, vaker ziek zijn en ook eerder overlijden dan mensen die wel op vakantie gaan. Dit kan komen omdat we als mensen twee typen ‘bronnen’ hebben waarmee we herstellen. Eenvoudig oplaadbare bronnen die we dagelijks gebruiken en een fundamentele bron, zeg maar onze reserve, waaruit je niet dagelijks hoort te putten. Ondanks het feit dat het vakantiegevoel snel verdwijnt nadat je weer thuis bent, kan een vakantie er wel voor zorgen dat we onze reserves niet hoeven aan te boren. Het fijne gevoel dat je krijgt op vakantie kan dus werken als buffer tegen stress.

Daarnaast kan deze periode dat je even uit je dagelijks leven stapt zorgen voor een nieuw perspectief.

Dit zorgt ervoor dat je bij thuiskomst weer met een frisse blik naar oude problemen kijkt en meer kan hebben. Ook kan het helpen om even niet de hele dag hetzelfde te doen, zoals op je werk vaak

het geval is. Op vakantie kun je zelf kiezen welke activiteiten je onderneemt. Deze activiteiten vind je vaak ook leuk, wat er voor zorgt dat je er juist energie van krijgt. En dus met hernieuwde kracht weer aan het dagelijks leven begint.

Voorpret Al met al is op vakantie gaan dus best goed voor je, maar dan moet je het wel goed aanpakken. In haar boek geeft Bloom zestig praktische tips voor iedereen die meer uit zijn vakantie wil halen. Zo kent iedereen die wel eens op reis geweest is de stress vooraf.

Heb je alles wel bij je? Ga je het vliegtuig wel halen? Is het hotel wel zo leuk als op de foto’s? Soms is het zelfs zo erg dat je je afvraagt waarom je jezelf dit eigenlijk aandoet? Ik bedoel vakantie hoort leuk te zijn. Je kan deze stress verminderen als je Blooms tips opvolgt.

Zo kun je de voorpret verhogen door voor je vertrek iets te kopen voor op je vakantiebestemming.

Door je vakantie voor te breiden maak je jezelf bewust van het feit dat je binnenkort iets bijzonders gaat doen. Neem dus eens de tijd om lekker te winkelen voor je vakantie. Die nieuwe bikini of koffer zullen de voorpret alleen maar vergroten.

Vaak zijn mensen de eerste paar dagen op vakantie een beetje ziek. Dit komt omdat je opeens in een heel ander ritme leeft. Zorg er dan ook voor dat je laatste week niet helemaal volgepakt is. Als je stijf

van de stress aankomt op je vakantiebestemming kan het wel een paar dagen duren voordat je het vakantiegevoel te pakken hebt. Daarnaast wil het helpen om na je laatste werkdag te gaan sporten.

Dan kan je lichaam de stress beter verwerken voordat je op reis gaat.

Haal meer uit je vakantie Je zou denken dan vakantie vieren makkelijk is.

Het enige wat je hoeft te doen is ontspannen en een beetje leuke dingen doen. Toch zijn er nog wel valkuilen waar je in kan lopen. De meeste populaire vakantiebestemmingen zijn erop gericht zoveel mogelijk te verdienen. Dat betekent dat ze graag willen dat jij veel koopt. Maar meestal heb je thuis spijt van de helft van de aankopen die je gedaan hebt. Geef je geld daarom liever uit aan ervaringen.

Die strandrit of tocht met een jeep worden onvergetelijke vakantieherinneringen. Deze herinneringen zijn thuis nog net zo leuk als op vakantie. Een klein souvenirtje is natuurlijk leuk, maar niets is zo blijvend als een fantastische vakantie ervaring.

Daarnaast kun je eens een andere shampoo gebruiken op vakantie. Dat klinkt echt als raar advies, maar eigenlijk is het heel logisch. Het primitievere deel van ons brein koppelt geur namelijk aan het verwerken van emotie en het vormen van lange termijnherinneringen. Het komt er dus op neer dat een nieuwe geur aan een gevoel en vervolgens aan een herinnering wordt gekoppeld. Ben je dus op vakantie en sta je onder de stranddouche te kijken naar de ondergaande zon, focus je dan even op

“Een vakantie helpt je om aan je dagelijkse routine te ontsnappen” EDV Magazine/ Zomeri 2015 7

Wellness Special

Wellness zoals dat alleen in Taiwan kan de geur van je shampoo. Ben je thuis toe aan een vakantiemomentje? Pak je vakantieshampoo erbij en je staat zo weer op het strand.

Vakantiegevoel vasthouden Naast het gebruik van je vakantieshampoo zijn er meer manieren om het vakantiegevoel langer vast te houden. Zo kun je op woensdag beginnen met werken, in plaats van maandag. Dit zorgt ervoor dat je niet gelijk een volle werkweek hoeft te draaien. Het weekend in het vooruitzicht zorgt ervoor dat je het ontspannen gevoel kan langer kan vasthouden. Neem ook niet gelijk te veel hooi op je vork. Je voelt je zo uitgerust na je vakantie dat je gelijk alles af wil handelen. Nergens voor nodig en het zorgt ervoor dat je zo het vakantiegevoel weer kwijt bent.

Wat doe je op vakantie? Juist, hele andere dingen dan je thuis doet. Een vakantie maakt mensen gelukkig omdat het je helpt om aan je dagelijkse routine te ontsnappen. Je doet boodschappen in een andere supermarkt, eet op bijzondere plekken lunch en ontdekt nieuwe activiteiten.Voor je gevoel kan dit alleen in de vakantie, maar dat is natuurlijk helemaal niet waar. Ook als je niet op reis bent kun je de dagelijkse monotonie doorbreken. Ga eens naar een andere supermarkten, ga eens eten in dat nieuwe restaurant of ontdek een nieuwe hobby.

Avontuurlijkheid beperkt zich niet tot je vakantie!

Gelukkig Op vakantie gaan kan je dus wel degelijk gelukkiger maken, je kan er zelf langer van gaan leven. Tijdens je vakantie ervaar je de vrijheid om zelf te bepalen wat je doet. Maar veel van de tips kun je ook toepassen in het dagelijks leven. Zo is het helemaal niet verkeerd om thuis ook een wat vaker stil te staan bij positieve gebeurtenissen, goed voor je lichaam te zorgen en stress zoveel mogelijk uit de weg te gaan. Neem dat fijne vakantiegevoel dus mee naar huis en pas het toe op je hele leven.

Zo heb je het hele jaar door het gevoel dat je op vakantie bent!

Wellness mag hier dan een opkomende trend zijn, in Azië hebben ze dit geheim al tijden geleden ontdekt. Dat gezondheid meer is dan alleen een fit lichaam weten de inwoners van Taiwan als geen ander. Juist de focus op het herstellen van evenwicht tussen lichaam en geest, is iets dat al generaties lang een belangrijk deel van de Taiwanese wellness-cultuur vormt. Het is dan ook niet verwonderlijk dat Taiwan wordt gezien als een van de bestemmingen voor liefhebbers van een ontspannende en revitaliserende vakantie. De eeuwenoude tradities op het gebied van wellness worden gecombineerd met luxe en oriëntaalse gastvrijheid.Van hotspring tot duurzame spa en van designer

Bubbel je gezond Sinds 1896 heerst er in Taiwan een ware hotspring-cultuur, toen het eerste hotspring hotel in Beitou werd geopend. Deze bron bevindt zich in het Yangmingshan National Park ten noorden van Taipei en is nog steeds één van de beroemdste hotsprings van het land. Ook zijn de Jhiben bron aan de oostkust en de zeewaterbronnen op Green Island populair.Van deze zeewaterbronnen bestaan er slechts drie wereldwijd. Kortom: mogelijkheden genoeg om gezond te bubbelen!

Exclusief slapen en genieten Of je nu naar hoofdstad Taipei, het Taroko National Park of juist richting Sun Moon Lake gaat, overal in Taiwan zijn hotels waar je in de watten wordt gelegd. Zo is er het exclusieve Villa 32 bij Taipei, op een steenworp afstand van de hotspring van Beitou. Dit hotel valt dankzij het gebruik van natuurlijke materialen haast weg in de groene omgeving en is uitgerust met een luxe spa. Een andere aanrader is Silks Place, gelegen in

het Taroko National Park. Ook hier kunnen de gasten terecht in de uitgebreide hotelspa.Van de locatie – in de Sky Garden op de zesde verdieping – tot de aromatische behandelingen: alles staat in het teken van ontspannen.

Sun Moon Light bij Sun Moon Lake En dan is er nog The Lalu, het designhotel bij Sun Moon Lake. Naast luxe en wellness faciliteiten, biedt het hotel een licht-concept. Lichtkunstenaar Nathan Thompson heeft speciaal voor dit hotel een systeem ontwikkeld dat verandert op basis van de intensiteit van het natuurlijke licht. Per dag zijn er zeven lichtfasen, waarbij gebruik wordt gemaakt van zowel het licht van de zon als van de maan. Overdag wordt het zonlicht gefilterd voor een rustgevende sfeer, ‘s nachts worden de gracieuze bewegingen van boomtakken en bladeren in het omliggende bos uitgelicht met behulp van het maanlicht.

Voor meer informatie ga je naar de website.

Wil je meer weten over deze vakantietips? Lees dan het boek: ‘De kunst van vakantievieren’ van Jessica de Bloom of ga naar de website.: http:// vakantiestudie.nl/en 8 EDV Magazine/ Zomer 2015

EDV Magazine/ Zomeri 2015 9

Wellness Special

Het klooster presenteert zich op de uitgebreide website als een ‘Centrum voor bezinning, bezieling en beweging voor mensen en organisaties. En:Vrijplaats voor groepen en individuen om te ontmoeten, te vieren en verwonderd te raken.’ Het klooster telt in totaal 32 kamers, die aan groepen of enkelingen verhuurd worden.Van de opbrengst moet het onderhoud van het complex bekostigd worden én de hulp aan kwetsbare doelgroepen, ‘omdat dat past in onze Dominicaanse gedachte’.

“We merken dat de laatste jaren in allerlei leeftijden mensen zoeken naar bezinning. En dan met name 30’ers en 40’ers, die het leven een klus vinden en die er behoefte aan hebben bij zichzelf te komen. En of je dan wel of niet iets met de kerk hebt, dat speelt hier niet. Je kunt je eigen tempo volgen, meedoen met de vieringen en de maaltijden.

Het is mooi om te zien hoe mensen die zo zwijgend vier dagen in onze gemeenschap verblijven heel veel over zich weten te vertellen. Ze spreken met hun ogen”.

In het klooster woonden ooit zo’n 70 Dominicaner kloosterlingen. Nu zijn dat er nog acht. “Maar de belangstelling om je hele leven in een klooster te wonen neemt weer langzaam toe. Er zijn steeds meer jonge mannen die willen toetreden tot de orde”.

Vakantie waarbij geen woord wordt gewisseld Vier dagen geen woord spreken, tegen niemand. Volledig tot rust en tot jezelf komen. Is dat jouw idee van een vakantie? Dan ben je niet de enige, de belangstelling voor ‘stilte- en meditatievakanties’ neemt sinds de afgelopen drie jaar snel toe. “We krijgen hier jaarlijks 25.000 mensen die zoeken naar rust en verstilling”, zegt Aalt Bakker, directeur van het Dominicanen Klooster Huissen, een stadje in Gelderland in het gebied tussen Nijmegen en Arnhem.

we hier krijgen en vooral wat ze van een verblijf verwachten. En sommige mensen adviseren we om dan niet een week hier in stilte te leven, maar om gewoon eens een dagje te komen kijken. En het moet ze ook duidelijk zijn dat we niet een goedkoop hotel willen zijn”.

Uit de site blijkt dat Klooster Huissen veel verschillende doelgroepen bedient en dat daarbij ook De prijs voor een individueel verblijf in het kloostde hulp van allerlei deskundigen wordt ingeroeper ligt tussen de 29 en 49 euro voor twee nachten, en. “De grootste groep die hier komt dat zijn afhankelijk van uw inkomen. zinzoekers, veel vijftigers, maar ook studerenden, die willen nagaan wat ze met hun leven gaan doen.

Hoe ze vrij kunnen zijn en bijdragen aan een mooiere wereld”.Volgens Bakker komen zijn gasten uit het hele land. Niet in de laatste plaats dankzij de advertenties en pr-campagnes van het klooster. “We krijgen geen subsidie. Dat is geen zielig verhaal, want we willen onszelf bedruipen, maar daarvoor moeten we wel de boer op.”

Overigens krijgen sommige gasten wel eens het advies om maar niet te komen, omdat elk verblijf voorafgegaan wordt door een intake-gesprek. “Vaak is dat niet meer dan een telefoontje met de gastenbroeder, maar we willen wel graag weten wie EDV Magazine/ Zomeri 2015 11

Wellness Special

Naast een gezond leven ook gezond op vakantie De grote trend op dit moment is persoonlijke gezondheid en dat zie je ook terug in reizen.

Voor steeds meer mensen is een vakantie niet meer alleen lang leve de lol. Zij kiezen ervoor om hun vrije tijd te investeren in zelfontwikkeling en hun eigen gezondheid. Op een wellness reis gaan is een van de manieren op deze doelen te bereiken. Je neemt een week of een weekend om met je gezondheid bezig te gaan en meer over jezelf te leren. Zo kun je denken aan een detox, yogavakantie of een meditatieweekend.Vervolgens hoop je verfrist en opgeladen weer aan je werk te beginnen. Maar waarom is wellness zo populair en wat zijn de trends op dit moment?

Gezond op vakantie Wellness is hot en dat is niet zo gek, volgens Puur&Kuur oprichter Marleen van Griensven. We zijn namelijk in onze hele leven gezonder bezig, dus waarom niet als we op vakantie gaan? “Je ziet dat mensen steeds meer op hun gezondheid gaan letten.

Zo is er bijvoorbeeld veel interesse in super foods”, zegt Marleen. “We leven dan ook met veel stress en ik denk dat steeds meer mensen inzien dat een baan niet vanzelfsprekend is. Daarom zijn veel mensen ook preventief met hun gezondheid bezig.” En daar is een wellness vakantie uitermate geschikt voor.

Wij zijn niet alleen meer met gezondheid bezig, ook de wellness wereld zelf zit niet stil. “De Spawereld heeft zich de laatste tijd ook verdiept. Zo zie je dat er meer en specialistischer vakanties aangeboden 12 EDV Magazine/ Zomer 2015

worden”, aldus Marleen. Zo moet je ook denken aan een groter aanbod aan gezonde voeding, soorten vakanties en bestemmingen.

Yoga Wellness reizen zijn in opkomst, maar er is niet echt één trend die overheerst op dit moment.Yoga is nog een van de bekendste en populairste manieren van wellness. Maar is dat niet al heel lang zo? “Yoga is al iets van 10 jaar aan het groeien. Wat je nu ziet is dat steeds meer mensen, uit alle lagen van de bevolking, de voordelen van yoga ontdekken”, volgens Marleen.

Ook meditatie is een trend die zich de afgelopen jaren voortzet. Daarnaast is er ook een nieuwe trend op de markt: Ayurveda. Deze gezondheidsleer uit India is erg populair op het moment.

Bestemmingen Ook op het gebied van bestemmingen heb je heel wat te kiezen. Er worden over de hele wereld wellness reizen aangeboden. Bij Puur&Kuur zijn er een aantal bestemmingen die op dit moment populair zijn.

Zo is heel Europa wel in trek bij wellness reizigers.

“Mensen hoeven niet meer zo nodig ver te vliegen voor wel wellness vakantie”, zegt Marleen. “Daarnaast is Thailand altijd wel een populaire bestemming, wellness zit ook echt in de genen van de Thai. Ook Ayurveda reizen naar Sri Lanka zijn in opkomst.”

Do’s en Don’ts Er zijn dus genoeg opties voor een wellness vakantie, maar hoe weet je waar je voor moet kiezen? Ten eerste hoef je geen ervaren yogi te zijn om op een yogavakantie te gaan. Er zijn ook genoeg reizen waar je kan kijken of yoga bij je past. Een yoga reis kan dus een goede manier zijn om te kijken of het bij je past en of je het in je dagelijkse leven kan inpassen.

Daarnaast moet je voordat je een reis boekt goed weten wat je wil. “Bij een wellnessreis in het hotel heel belangrijk. De energie van het hotel en de sfeer die er hangt moet bij je passen”, vertelt Marleen. “Kijk daarnaast wat er aan wellness aangeboden wordt en of dat bij jouw idee van de vakantie past. Ook kun je bijvoorbeeld bewust kiezen voor een adults only resort.” Het hotel en de vakantie die je kiest moeten dus bij je passen. Het is iets anders dan een standaard zon-zee-strand vakantie, volgens Marleen. Nog een punt: op een wellness vakantie wordt over het algemeen geen alcohol geschonken. Is dit iets wat voor jou bij vakantie vieren hoort, dan kun je beter over een andere vakantie nadenken.

Puur&Kuur

Marleen van Griensven is 10 jaar geleden begonnen met Puur&Kuur. Daarvoor heeft ze bij reisorganisatie Thomas Cook gewerkt. Hier zag ze de potentie voor individuele reizen. Ze is begonnen met het organiseren van wellnessweekenden, maar inmiddels biedt Puur&Kuur wellness reizen aan over de hele wereld.

EDV Magazine/ Zomeri 2015 13

Wellness Special

Top 6 populaire wellness bestemmingen Er komen dan ook meer wellness bestemmingen bij waar je uit kan kiezen. Zo kun je denken aan een wellness vakantie in de Spaanse zon of als je het wat verder van huis wil zoeken: een retraite in Thailand. De meest populaire bestemmingen zijn zonovergoten, met mooie natuur waar je heerlijk tot rust kan komen. Een hotel moet wel bij je passen, dus de populairste hoeft niet per se te beste voor jou te zijn, daarnaast zijn er natuurlijk veel meer reizen en bestemmingen waar je uit kan kiezen.

Maar als je vast wat inspiratie op wil doen voor je volgende wellness vakantie, dan kan dat met deze top 6 van populaire wellness bestemmingen.

1. Spanje

Spanje is niet alleen populair als het gaan om een standaard zon en zee vakantie, ook op het gebied van wellness staat dit land voor veel mensen op nummer één. En waarom ook niet? Spanje heeft een fijn klimaat, goed eten en een groot aanbod aan wellness. Zo kun je naar het ‘Villa Padierna Thermas Hotel’. Hier staat een team medische professionals en specialisten van het Medical Wellness Institute voor je klaar. Zij hebben een aantal programma’s ontworpen voor ontspanning, ontgifting, gezondheid

en schoonheid. Deze behandelingen kun je combineren met een verblijf in het hotel.

Je kan ook naar het Noorden de regio Valencia .

Hier vind je veel natuurlijke bronnen en geneeskrachtige wateren. Spa’s in de buurt maken hier dankbaar gebruik van.Voor een overzicht kijk je op de website.

Barcelona blijft niet achter op het gebied van wellness. Zo kun je naar het luxe Mandarin Oriental Hotel. Hier kun je naast een verblijf in het hotel gebruik maken van de wellnessfacaliteiten.

Ze hebben een Spa ontworpen om voor complete rust te zorgen en ze bieden een grote variatie aan holistische behandelingen en therapieën.

Bekijk ook eens deze website voor een uitgebreid aanbod aan wellness in Spanje.

2. Thailand

Thailand is een gewilde wellnessbestemming voor mensen die eens verder willen dan Europa.

Niet gek ook want deze manier van leven zit de Thai in het bloed.

Daarnaast wil het ontspannen

14 EDV Magazine/ Zomer 2015

misschien net iets beter lukken als je uitkijkt over palmbomen, witte stranden en een blauwe zee.

In de buurt van Pucket kun je heerlijk relaxen in het luxe Six Senses Destination Spa. Dit resort is gevestigd aan een heuvel, midden in het bos. De huisjes zijn net zo gemaakt als dorpshuisjes in traditioneel Thaise dorpje. Het resort heeft het milieu en het gebruik van biologische producten hoog in het vaandel staan. Het wellnessprogramma bestaat uit traditionele Thaise helende praktijken en bevat de vier elementen aarde, water, vuur en lucht, om er voor te zorgen dat de zintuigen in evenwicht zijn.

Ook bij de Banyan Tree Spas staat evenwicht voorop. De eerste Spa werd geopend bij de Banyan Tree Phuket, Thailand in 1994. Sindsdien zijn de Spa’s over heel Azië te vinden. Ze zijn begonnen met het ‘Tropical garden spa concept’ waar ze Oosterse therapien gebruiken. Ze richten zich op een holistische wijze op spirituele, mentale en fysieke harmonie. Net als de tropische en heilige boom van waar de spa zijn naam aan te danken heeft is het een toevluchtsoord voor de zintuigen - een plek voor de fysieke, mentale en spirituele vernieuwing.

3. Turkije

Turkije is misschien niet het eerste land waar je aan denkt als het om wellness gaat. Toch kent het land een lange cultuur aan wellness. Zo heb je de Turkse badhuizen: een Hamam. Hier kun je zelf helemaal tot rust komen. De badhuizen hebben wel verschillende afdelingen voor mannen en vrouwen.

Iets om rekening mee te houden tijdens je vakantie.

Het land behoort tot een van de zeven belangrijkste landen in de wereld als het gaat om geneeskrachtige warmwaterbronnen. Je vindt er meer dan 1000 warmwaterbronnen die een geneeskrachtige werking zouden hebben.

Voor een wellnessvakantie kun je bijvoorbeeld naar het Swissôtel The Bosphorus in Istanbul. Hier vind je een spa van 4000 m² waar holistische spa-behandelingen van over de hele wereld worden EDV Magazine/ Zomeri 2015 15

Wellness Special

aangeboden. Je vindt er alles om ontspannen en gerevitaliseerd weer naar huis te gaan. Ze gebruiken Aromatherapie Associates essentiële oliën om je fysieke, mentale en emotionele welzijn te verbeteren. Cinq Mondes cosmetische producten stimuleren je zintuigen tijdens een scala aan behandelingen: gezichtsbehandelingen, massages, scrubs en wraps, manicures, pedicures en behandelingen tijdens de zwangerschap, evenals speciale behandelingen voor mannen.

Ook kun je kiezen voor een vakantie naar het Sheraton Cesme Hotel, Resort and Spa. Je kan kiezen uit diep ontspannende massages, revitaliserende lichaamsbehandelingen, therapeutische thermale baden, en voedende huidverzorging behandelingen.

Daarnaast is de Spa voorzien van een Turks bad, een stoombad, een sauna, een sneeuw fontein, een avontuur douche, een tepidarium, en thermische en thalassotherapie zwembaden. Daarnaast bieden ze ook een pakket aan speciaal voor koppels.

4. Zwitserland

Zwitserland lijkt misschien meer geschikt voor een actieve vakantie, maar nu inspanning komt ontspanning en dat hebben ze in het Alpenland goed begrepen. Zo vind je er een bubbelbad op 3000 meter hoogte, kun je op blote voeten door het veen en kun je ook tijdens je wintersport yoga beoefenen.

Daarnaast zijn er genoeg hotels te vinden met een uitgebreid wellness aanbod. Zo kun je naar het Thermalbad & Spa in Zurich. Hier hebben ze een nieuwe interpretatie gegeven aan de oude Romeinse cultuur badhuizencultuur. Je kunt er baden in de grot in de oude Hürlimann brouwerij. Eerst geniet je van een bad tussen deze honderd jaar oude stenenmuren en daarna heb je een mooi uitzicht op de skyline van Zürich vanuit het zwembad op het dak . Het thermale water van de spa wordt getrokken uit de “Aqui ‘bronnen, diep onder de stad Zürich. Dit water is rijk aan waardevolle mineralen en de weldadige warmte bevordert wellness en ontspanning

5. Sri Lanka

Sri Lanka biedt niet alleen het tropische vakantie gevoel, ook voor mensen die graag bewust met hun voeding en gezondheid bezig willen gaan is het de ideale vakantiebestemming. Zeker voor mensen die meer willen leren over Ayurveda is Sri Lanka een

16 EDV Magazine/ Zomer 2015

aanrader. Deze Indiase holistische gezondheidsleer wordt steeds populairder in Nederland, maar in Sri Lanka hoort het bij het dagelijkse leven. Wil je meer weten over Ayurveda? Bekijk dat dit artikel eens.

Je vindt er dan ook verschillende Spa’s die zich specialiseren in Ayurveda behandelingen. Zo kun je bijvoorbeeld naar Spa Ceylon. Dit is een keten met meerdere locaties, onder andere in Sri Lanka. Ze gebruiken formules en rituelen om je lichaam, geest en ziel en te hydrateren, te behandelen, zuiveren en kalmeren. Ze combineren Ayurveda wijsheid met natuurlijke ingrediënten en eigentijds design om je te verwennen.

Of je gaat naar de Spa bij het Barberyn Reef Ayurveda Resort. Het resort biedt sinds 20 jaar Ayurvedische vakanties aan voor buitenlandse gasten.Voor strandliefhebbers is dit een aanrader, want het resort ligt op het strand. De basis van een vakantie in dit resort is dat je fysieke en mentale fitheid gaat ervaren. Dit kan balans van het lichaam en de geest. Ook kun je bezig gaan zelfontplooiing. Je krijgt de kan kans om aan de slag te gaan met Oosterse filosofie en deze wijsheden toe te passen op je eigen leven.

6. Duitsland

Duitsland mag dan niet bij iedereen bekend staan als wellnessland, ze hebben er wellness genoeg. Zo vind je er meer dan 1.000 wellness- en beautyhotels en 350 gecertificeerde kuuroorden. Er zijn dus genoeg hotels om een keuze uit te maken. Een ander voordeel is dat je ook gewoon voor een wellnessweekend of dag naar Duitsland kan gaan. Dus als je niet zoveel geld/tijd hebt om een uitgebreide wellnessvakantie te ondernemen, maar wel graag iets van de weldaad van zo’n vakantie wil meemaken dan is Duitsland bij uitstek geschikt. Kijk voor het hele aanbod eens op de website.

Het eiland Rügen is beroemd als badplaats, aangezien het de meeste zonuren van Duitsland heeft. Maar het eiland heeft ook een hele oude kuurtraditie. Dat komt vooral door de krijtrotsen, die bij veel behandelingen gebruikt worden. Het krijt is heilzaam bij gewrichts- en huisklachten. Daarnaast maken ze ook graag gebruik van de duindoorn. Deze plant wordt geperst tot olie en vervolgens gebruikt bij massages of bij baden.Voor meer informatie over een wellnessvakantie op Rügen kijk dan op deze website.

EDV Magazine/ Zomeri 2015 17

Wellness Special

Wellness uit een app Het kan soms op vakantie erg moeilijk zijn om te ontspannen. Heb je last van angsten en onrust? De app Pacifica belooft rust te brengen in je leven en te helpen in strijd tegen angsten.

Angsten, iedereen heeft ze waarschijnlijk wel in meer of mindere mate. Je kunt je leven er door laten regeren of er maatregelen tegen nemen. Mocht de angst echt grote vormen aannemen, dan is het uiteraard beter om professionele hulp in te roepen, maar voor veel kleine ongemakken zou de hulp van deze app een positieve bijdrage kunnen leveren. Zoals de angst om te spreken in het openbaar of in groepen mensen te verkeren. Of om jezelf af te helpen van het idee dat je altijd boos of somber bent.

Gereedschappen In totaal zijn er 4 gereedschappen waar Pacifica, dat een openingsscherm heeft met een aangenaam rustig kabbelende zee, mee werkt: 1. Je stemming. Wanneer was de laatste keer dat je echt vrolijk was? En hoe voelde je je vorige week donderdag? Dat soort dingen wordt geregistreerd door de app. 2. Door een hoofdtelefoon op te zetten kun je met geluiden

18 EDV Magazine/ Zomer 2015

PrivE wellness wint aan populariteit Stress, hoge werkdruk, vermoeidheid, burn-out, haast, druk, het zijn verschijnselen van de huidige maatschappij. Daarom is het soms goed om een rustpauze in te lassen en een evenwicht te vinden tussen spanning en ontspanning.

een rustgevende meditatie doen. Daarbij kun je kiezen uit het geluid van golven, klassieke muziek of een onweersbui. Hierbij kun je - visueel ondersteund - ademhalingsoefeningen doen, om zo tot rust te komen. 3. Als je last hebt van rondrazende gedachten kun je proberen daar door middel van een dagboek meer greep op te krijgen. 4. Je kunt bijhouden of je voldoende slaap, beweging, voeding, water en buiten-activiteiten krijgt.

Alleen al het gegeven dat je je zelf minstens eenmaal per dag dwingt halt te houden en na te denken over wat je (met je leven) doet kan helpen dat je je prettiger gaat voelen.

Drukte Koppels die in alle rust willen bijkomen zijn bij Wellness Hotels & Resorts aan het juiste adres. De keten van 50 hotels in Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland en Nederland biedt talrijke private wellness opties: behandelingen in en gebruik van een eigen sparuimte in een ontspannen privé sfeer. ‘Uiteraard zijn koppels de grootse doelgroep voor onze hotels en de wellnessbranche ziet een toenemende belangstelling in dit segment,’ stelt directeur Michael Altewischer van Wellness-Hotels & Resorts. Een toenemend aantal prefereert rust, persoonlijke aandacht en enige mate van privacy tijdens een verblijf. De hotels springen hier op in door met speciale Private Wellness arrangementen te komen.

De gratis app is hier voor iPhone en hier voor Android te downloaden.

De app kent een paar in-app aankopen, maar is ook zonder te gebruiken.

Spafaciliteiten in de suite Verschillende hotels hebben zelfs binnen de hotelkamer privé wellness faciliteiten. Zo heeft Land Gut Höhne nabij Düsseldorf Wellness Suites met je eigen stoom sauna, whirlpool en regendouche.

Thermen Bussloo in het Nederlandse Voorst – ook aangesloten bij Wellness-Hotels & Resorts – beschikt ook over een private wellness ruime met privé jacuzzi, sauna, regendouche en stoomcabine. Ook het Jammertal Golf & Spa Hotel in Dattel-Ahnsen net voorbij de Nederlandse grens beschikt over een Wellness Suite met onder meer een eigen sauna, Finse sauna, solarium, whirlpool en in het arrangement inbegrepen een champagne diner in je suite.

Spa Butler Een eigen masseur die de behandelingen in je luxe Spa Suite MaXX life kamer uitvoert. Je kunt je privé spa butler reserveren bij Vital- & Wellnesshotel Zum Kurfürsten in het Duitse Moezelgebied. Het hotel ligt te midden van de wijngaarden en de kamers zijn ingericht volgens het Feng Shui principe.

Meer informatie vind je op de website

EDV Magazine/ Zomeri 2015 19

Wellness Special

Robinson Crusoe-gevoel op Randmeer Voor het echte Robinson Crusoe-Gevoel hoef je niet af te reizen naar een ver, tropisch strand. Je kunt hetzelfde doormaken in het hart van Nederland, op een onbewoond eiland in het Veluwe Randmeer nabij Harderwijk. Helemaal alleen zul je er echter niet zijn, want het eiland biedt plek aan maximaal vijftig gasten. “Na een paar dagen hier helemaal omringd door de rust ben je echt van de wereld geweest”, verzekert Janneke Tijsseling, die samen met haar partner Doron Bouhnik voor het negende seizoen Camp Spirit exploiteert.

De bijzondere camping, die bestaat uit een reeks Tipi-tenten, is maar vijf maanden per jaar geopend. “Je hebt er geen verkeer en bent ver van de bewoonde wereld. Het is een plek voor mensen die van avontuur en natuur houden”, zegt Janneke. Het terrein wordt in voor- en naseizoen vooral voor grote groepen voor familieweekenden of bedrijfsuitjes verhuurd en in de schoolvakanties aan gezinnen.

Gasten kunnen op het eiland overnachten in ingerichte, authentieke tenten van traditionele nomandenvolkeren, zoals de tipi (wigwam), de welbekende

indianen tent, de yurt of ger, de nomadentent uit Mongolië. Er zijn douches met warm water aanwezig en er is elektriciteit. Dat laatste blijkt voor sommige pubers een uitkomst. “Er was een vader die vertelde dat zijn zoon geen afscheid kon nemen van zijn Nintendo en die kwam dus ook mee. Ondanks dat de spelcomputer opgeladen kon worden, keek hij er na een paar dagen niet meer naar om.

Er is meer dan genoeg te beleven op het eiland. Je kunt er vuurtje stoken, zwemmen of met een kano varen”.

Tijsseling en Bouhnik huren het eiland van de Molencatengroep, die onder andere een camping bij het Veluwse Hattem exploiteert, die het weer pacht van Staatsbosbeheer. “We zullen er niet rijk van worden en ondanks dat de camping maar vijf maanden per jaar open is zijn we er wel het hele jaar mee bezig. Het zwaarst is nog wel dat alles over water moet. Dus niet alleen alles er naar toe, maar ook al het afval moet er weer vandaan gehaald worden. Dat is erg arbeidsintensief, maar we doen het graag, het is een mooie plek”.

Volgens de beheerders zijn er niet veel andere onbewoonde eilanden

20 EDV Magazine/ Zomer 2015

in Nederland waar je als toerist iets soortgelijks kunt beleven. “Eilandjes zat natuurlijk in Nederland.

Ook verderop in het Randmeer, maar er zijn er niet veel waarop je langere tijd mag kamperen”.

Het is mogelijk om het gehele eiland exclusief af te huren voor een familiereünie, vriendenweekend of om een bruiloft te vieren. De groep heeft dan de beschikking over 13 slaaptenten (twee-, vier- en zes-persoons) waarin maximaal 50 personen kunnen overnachten. Daarnaast zijn er 2 groepstenten: in de ene tent (60 m2 groot) staat een keuken opgesteld en gezamenlijk gegeten worden.

“Het lijkt alsof de tijd stilstaat” En in de Tipi Lounge kunnen de gasten ‘s avonds gezellig met z’n allen rond het vuur zitten. En mocht er behoefte zijn aan een groepsactiviteit, dan biedt het eiland de mogelijkheid voor twee bijzondere en uitdagende spelen: het spel Landwaayers Basecamp: “hoe overleef je op een onbewoond eiland” en het spel Landwaayers Pirate’s Quest, waarin piraten, kapers en boekaniers centraal staan.

“Maar ook gezinnen die 1 tent willen huren zijn welkom. Op de boot maken de gasten al kennis met elkaar en delen dan de gezamenlijke ruimten.

De kampeerders komen uit het hele land en het eiland is geschikt voor kinderen van alle leeftijden.

Het is ideaal voor iedereen die rust zoekt en gruwt van een camping met bingo en karaoke. En omdat het lijkt alsof de tijd stilstaat voelen mensen al na een paar dagen zich alsof ze hier een week of meer weg van alles zijn”.

De kosten voor een verblijf op het eiland liggen (seizoen 2015) tussen de 90 en 599 euro.

EDV Magazine/ Zomeri 2015 21

Wellness Special We legden Mireille Oosterlaar van Fontana Bad Nieuweschans acht vragen voor. Lees hier haar antwoorden:

Bad Nieuweschans: Wellness oase in Groningen Wellness klinkt zo Engels als het maar kan, maar toch zijn het in Europa vooral de Duitsers die zich tot experts op dit gebied hebben ontwikkeld in de loop der tijd. Het is dan ook geen wonder dat een Duitser de kracht ontdekte die zich onder de bodem van het Groningse Nieuweschans verborg. Daar kennen ze immers het Deutsche Bäderverband, dat normen opstelt voor bronwater. Het initiatief voor het kuurcentrum in het Groningse platteland kwam op 10 maart 1975 van Wolfgang Rothkegel, die de toenmalige burgemeester T. J. Koek van Nieuweschans opmerkzaam maakte op het „geneeskrachtige water” dat onder Nieuweschans in de grond zit. Op 30 mei 1980 werd het gezochte „Heilwasser” inderdaad op een diepte van 633 meter aangeboord.

In december 1985 opende Fontana Bad Nieuweschans de deuren voor het publiek. In de jaren die volgden is Fontana Bad Nieuweschans nog verder uitgebreid met o.a. een hotel, een Saunaplein en diverse kuurstudio’s. Nu biedt het bad, waarover Elkedagvakantie in het jaar 2000 ook een reportage maakte, onder andere de volgende arrangementen: yoga, mindfullness meditatie, sapvastenkuur, reinigingsweek, adempauze: leven in balans en mantelzorgers groepsarrangement. Het 4-sterren hotel heeft 67 kamers met gratis wifi.

1. Wat maakt uw bad bijzonder?

Het bronwater van Fontana Bad Nieuweschans is 36°C en wordt opgepompt uit een bron op ongeveer 600 meter diepte onder Bad Nieuweschans. In de bron heeft het water een temperatuur van 29°C en als het boven komt, is het nog 22,6°C. Om het baden in het Thermaalbad ontspannend te maken, wordt het water verwarmd tot 36°C. Het thermale water bevat vele mineralen, zoals zout, magnesium, jodium en bromide. Het water is erg zout. Je kunt hier op drijven.

2. Bad Nieuweschans ligt letterlijk in een uithoek van het land. Heeft dat gevolgen voor het aantal bezoekers uit de rest van Nederland? Komen gasten vooral uit de regio?

We hebben zowel gasten uit de regio als uit de rest van het land. Dit komt mede door ons aangrenzende hotel. U noemt het een uithoek, wij een oase van rust. Hier heb je echt het idee even helemaal weg te zijn.

5. Hoe lang blijven gasten meestal?

Gemiddeld 2 dagen. Daggasten verblijven een aantal uur.

6. Wat is het meest populaire onderdeel van Fontana?

Dat is toch het Thermaalbad. Dat is ook niet ver3. U behandelt mensen ook voor reumati- wonderlijk. Er zijn er immers maar 4 van in Nedersche aandoeningen, de ziekte van Parkison land. en de huidaandoening psoriasis. Op welke 7. Is er veel concurrentie op dit gebied in manier doet u dat en is dat medische beNederland? geleiding bij?

Als het alleen gaat om het Thermaalbad niet, maar We bieden deze kuren gedurende een aantal weken helaas wordt het vaak niet zo gezien. We begeven per jaar aan. Dit is inderdaad onder begeleiding van ons in de wellnessmarkt en daarin zijn tegenwooreen fysiotherapeut en een kuurarts. dig erg veel aanbieders. Zo zijn er grote saunabedrijven, maar ook een hotel met alleen een sauna 4. Op uw site hebt u het over een badjaszegt tegenwoordig al te beschikken over wellnessfasenpark, wat is dat? ciliteiten. Wat ons onderscheidt, is dat we het totaal Het Badjassenpark is een park van 10 ha groot dat alleen toegankelijk is voor onze gasten. Hier kunnen plaatje aanbieden. Als men een paar dagen bij ons komt, hoef je het pand niet te verlaten. Het gemak onze gasten wandelen, relaxen in een bearchair aan van alles onder 1 dak! de waterkant of in een hangmat en er wordt kunst tentoongesteld. De gasten kunnen hiervan gebruik8. De kosten voor een bezoek aan uw bad maken in een badjas (gewone kleding is ook toegestaan). Ook hebben we buitensport toestellen zodat staan allemaal vermeld op uw site?

Jazeker, we streven hierin naar transparantie. men naast ontspannen ook kan inspannen.

“Wij zijn een oase van rust” 22 EDV Magazine/ Zomer 2015

EDV Magazine/ Zomeri 2015 23

Elke dag vakantie.nl ‘Dromen & Doen’