LRM - Jaarverslag 2014 by LRM

Jaarverslag 2014

vaste grond voor groei

“

LRM is een investeringsmaatschappij die economische groei in Limburg ontgint en stimuleert. We zorgen voor een stevige basis zodat bedrijven en projecten die jobs in Limburg creëren, kunnen groeien. Onze financiële middelen en expertise zorgen, samen met de troeven van Limburg, voor een unieke voedingsbodem.

VOORWOORD

Stijn Bijnens en Hugo Leroi

VASTE GROND VOOR GROEI… De Limburgse investeringsmaatschappij LRM heeft twee voorname opdrachten: we verschaffen risicokapitaal aan groeibedrijven en we investeren in infrastructuur. Deze dubbele focus houden we al enige tijd aan, al is onze perimeter in de afgelopen jaren wel sterk verruimd. Het is een illusie om te denken dat een economie maakbaar is. Bedrijvigheid en economische activiteiten starten vanuit ondernemerszin en kansen. De randfactoren moeten juist zijn en het ondernemersklimaat moet goesting en ambitie opwekken. LRM ontgint en stimuleert economische groei in Limburg. Door het inzetten van financiële middelen en het aanwenden van onze expertise, creëren wij een vruchtbare voedingsbodem voor groei en jobcreatie in Limburg. We helpen jonge bedrijven om jobs te creëren. LRM geeft jong ondernemerschap vleugels via de incubatoren die we managen. Op zeven jaar tijd werden er vijf gebouwd: GreenVille (Cleantech), IncubaThor (Energie), Corda INCubator (ICT), C-mine Crib (Creatieve Economie) en BioVille (Health & Care). Starters krijgen op deze locaties via coaching en begeleiding rugwind om hun ondernemersdromen waar te maken. We begeleiden start-ups ook bij hun eerste stappen richting buitenland. De voormalige mijnsites in Beringen, Waterschei, Winterslag en Eisden ondergaan allemaal een ingrijpende metamorfose. Be-MINE, C-mine, Thorpark en Terhills zijn volop in ontwikkeling. We trekken de kaart van respectievelijk erfgoed, creativiteit, innovatie en toerisme. Zo dragen we een steen bij aan het versterken van de troeven van Limburg. De transformatie van deze sites zorgt voor een nieuwe dynamiek en extra tewerkstelling in de regio.

LRM JAARVerSLAG 2014 / 5

Op BioVille en de Corda Campus liggen bedrijven, onderwijsinstellingen en dienstverleners op een armlengte van mekaar. Het campusmodel en het unieke ecosysteem errond, is gericht op open innovatie en kruisbestuiving tussen alle campusbewoners en - bezoekers. De Thor site met EnergyVille staat in de steigers. Als risicokapitaalverstrekker, investeerde de LRM in het afgelopen jaar in meer dan 80 projecten. We houden de drempels voor Limburgse ondernemingen daarbij zo laag mogelijk. Via de KlimOp-lening helpen we KMO’s bij het realiseren van hun groeiplannen en het creëren van jobs. Wij nemen ook risico’s die via andere financieringskanalen niet afgedekt worden. Zo streven we naar complementariteit met de privémarkt. Investeringsdossiers mogen intern dan al goed voorbereid worden, een succesratio van 100% in venture capital is onmogelijk. In 2014 hebben we voor een participatie (Ducatt NV) een belangrijke financiële provisie aangelegd. Uit voorzorg! Het gevolg is wel dat de LRM – groep het boekjaar 2014 uitzonderlijk met verlies heeft afgesloten. Dit jaar zullen wij dan ook geen dividend uitkeren, wat in de afgelopen vijf jaar wel steeds gebeurde. Van 2010 tot 2014 ging er 49 miljoen euro aan dividenden van LRM naar het Vlaams Gewest, die vervolgens doorgestort werden naar LSM en naar projecten in Limburg. Eén bonte kraai maakt de winter niet. Met de ganse LRM-groep werken we keihard om vaste grond voor groei te creëren in Limburg. Dit doen we vandaag, morgen en in de toekomst! Stijn Bijnens Algemeen directeur

Hugo Leroi Voorzitter

1. Highlights Als risicokapitaalverstrekker, injecteerde LRM het afgelopen jaar 81,7 mio euro risicokapitaal in 86 verschillende projecten. De gerealiseerde meerwaarden op exits zijn de natuurlijke bron van inkomsten voor een investeringsmaatschappij. We realiseerden in 2014 voor 5 dossiers een exit.

Dit jaar zal LRM dan ook geen dividend uitkeren, wat in de afgelopen vijf jaar wel steeds gebeurde. Van 2010 tot 2014 ging er 49 miljoen euro aan dividenden van LRM naar het Vlaams Gewest, die vervolgens doorgestort werden naar LSM en projecten in Limburg.

LRM biedt ook financieringsvormen op maat van KMO’s. De KlimOp-lening, een achterstelde lening op maat van kleine ondernemingen met een beloftevol project, kent een enorm succes. Na anderhalf jaar kregen al 42 KMO’s een KlimOp-lening uitgekeerd. Goed voor een totale jobcreatie en -behoud van 677 FTE’S.

Op vlak van infrastructuur investeerde LRM verder in twee beloftevolle campussen. Campus Thor Park in Waterschei en Corda Campus in Hasselt. De Corda Campus wist het afgelopen jaar haar rol als dé tech campus in het centrum van de Euregio te verstevigen.

De tewerkstelling in de portfolio van LRM is toegenomen. Deze groei werd voornamelijk bij de bestaande bedrijven gerealiseerd. Alles te samen heeft LRM vandaag 158 bedrijven en projecten in haar portfolio, goed voor 12.210 jobs. LRM moet als risicokapitaalverstrekker de nodige risico’s nemen. Een succesratio van 100% is daarbij onmogelijk. In 2014 werd er voor Ducatt NV een belangrijke provisie aangelegd. LRM sluit het boekjaar 2014 af met verlies. Het geconsolideerd eigen vermogen van LRM daalt in 2014 met 16,4 miljoen euro. Deze daling is hoofdzakelijk opgebouwd uit de daling van de geboekte herwaarderingsmeerwaarde op financieel vaste activa (-3,3 miljoen EURO), de toename van de kapitaalsubsidies (ongeveer 2 miljoen EURO) en het resultaat van het boekjaar (-16,6 miljoen EURO).

LRM is ook de drijvende kracht achter de herwaardering van de mijnsites. Zowel het Terhills project in Eisden als het project nv be-MINE in Beringen kregen verder vorm. De projecten op deze mijnsites creëren opportuniteiten op vlak van duurzame tewerkstelling, binnen het kader van een geïntegreerd toeristisch verhaal. LRM bouwt tenslotte ook mee aan vijf incubatoren - elk met een eigen focus - waar het naast huisvesting, ook kapitaal en begeleiding geeft aan startende ondernemers: GreenVille (Cleantech), IncubaThor (Energie), Corda INCubator (ICT), C-mine Crib (Creatieve Economie) en BioVille (Health & Care).

Kerncijfers 2014 (per 31/12/2014) Investeringsvolume

€ 81.700.000

Investeringsdossiers

Aantal KlimOp-leningen uitgekeerd

Aantal bedrijven en projecten in portfolio

158

Aantal jobs in portfoliobedrijven

12.210

Aantal bedrijven en starters in incubatoren

Dividend totaal laatste 5 jaar (2010-2014)

€ 49.000.000

Enkelvoudig resultaat LRM NV (BELGAAP)

€ -5.651.038

Enkelvoudig eigen vermogen

€ 270.318.922

GECONSOLIDEERD RESULTAAT (BELGAAP)

€ -16.678.000

GECONSOLIDEERD EIGEN VERMOGEN

€ 264.057.000

ESR vorderingssaldo LRM-groep

€ 2.077.748

investeringsvolume LRM (in € 1,000) 90.000 80.000 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0

81.700 53.579

56.484

60.719

53.604 49.304

29.527

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

aantal investeringsdossiers lrm 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0

86 58 40

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

LRM JAARVerSLAG 2014 / 7

2. Duurzame samenleving

a. RISICOKAPITAAL

Roeland Engelen Head of Sustainable Societies

roei stimuleren, zorgen voor een unieke voedingsbodem, een stabiele basis creëren. Ondenkbaar zonder aandacht voor duurzaamheid. Dat staat dan ook centraal in ons domein Duurzame Samenleving. We willen op alle uitdagingen rond energie, materialen en grondgebruik een gepast antwoord bieden. We werken daaraan in de subdomeinen Groene Energie, Slimme Steden, Recyclage & Materialen en Nieuwe Landbouw.

Onze focus ligt vooral bij bedrijven waarin de technologie en opbouw van intellectuele eigendom de drijfveren zijn. We mikken daarbij op opkomende markten zoals AgTech (Agriculture Technology), Smart Grids & Storage en bio-based materialen. We werken ook nauw samen met strategische onderzoekscentra en kennisinstellingen, zetten operationele samenwerkingsverbanden op en zoeken naar geschikte syndicatiepartners. Uiteraard blijft LRM ook een actieve of ondersteunende rol opnemen bij de uitbouw van sectorgebonden vastgoedprojecten. Bijvoorbeeld bij de ontwikkeling van clean-techincubator GreenVille, campus Thor Park, met o.a. IncubaThor en EnergyVille, en het Agropolis-bedrijventerrein.

Eind 2014 had LRM al meer dan 60 miljoen euro in duurzame bedrijven en projecten geïnvesteerd, en dit binnen de subdomeinen Groene Energie, Slimme Steden & Bouw, Recyclage & Materialen en Nieuwe Landbouw. Concreet groeiden deze investeringen uit tot een portfolio van 120 MW aan gerealiseerde of lopende hernieuwbare energieprojecten en, op groepsniveau, tot een portefeuille van 31 innovatieve bedrijven en projecten. Ook op vlak van infrastructuur werden in 2014 belangrijke stappen gezet. Incubator GreenVille vierde haar succesvolle 2-jarig bestaan. IncubaThor in Waterschei opende haar deuren en is daarbij het eerste gerealiseerde bedrijfsgebouw binnen de zone Wetenschapspark op campus Thor Park.

Intensieve opvolging LRM biedt de bedrijven in haar portfolio niet alleen een vruchtbare en solide basis,

LRM JAARVerSLAG 2014 / 11

maar volgt ze ook intensief op. Om zo een optimale voedingsbodem voor hun beoogde groei, en later een succesvol exittraject, te waarborgen. Binnen het domein Duurzame Samenleving ondersteunde LRM via een KlimOp-lening de volgende zes bedrijven: Encon, Hamster Cleaning, Fish2Be, Traflux, REI International en Genano. Er wordt ook steeds uitgekeken naar nieuwe investeringsmogelijkheden. Zo werd in 2014 Race Productions/Ridley, een sterk merk met een groot groeipotentieel, opgenomen in het bedrijvenportfolio. Het investeringsdomein Duurzame Samenleving zal zich ook in 2015 verder richten op interessante, nieuwe bedrijven die innovatieve technieken naar Limburg kunnen brengen én op nieuwe productieprojecten voor groene energie.

NIEUWE INVESTERINGEN Race Productions/Ridley

2. Duurzame samenleving

Race Productions werd in 1990 opgericht door Jochim Aerts, die vandaag nog steeds CEO is. Het bedrijf verkoopt zijn producten, waaronder racefietsen, tijdritfietsen en pistefietsen ondertussen in meer dan 50 landen. Sleutel tot succes? Innovatie en aerodynamica. Getuige daarvan zijn de verschillende in huis ontwikkelde patenten die inmiddels worden toegepast op de high-end fietsen van het bedrijf. Ook de betrokkenheid van Race Productions in het windtunnelproject Flanders Bike Valley strookt met deze visie. Race Productions behaalde in het boekjaar 2014 een omzet van om en bij de 34 miljoen euro. In februari 2014 verschaften LRM en haar Arkiv-dochter KMOFIN2 een achtergestelde lening van 2,5 miljoen euro aan Race Productions. Daarmee kon de CEO zijn toenmalige medeaandeelhouder uitkopen. In juli 2014 werd de lening terugbetaald, maar besloten LRM en KMOFIN2 om samen te participeren in het kapitaal voor 500.000 euro. Tegelijkertijd kwam Ideal Bike Corporation, een Taiwanees beursgenoteerd bedrijf, mee aan boord. De kapitaalinjectie en de wijziging van de aandeelhoudersstructuur moet Race Productions klaarstomen voor haar verdere groei en toelaten om operationele en commerciële optimalisaties door te voeren.

Lommel Win(d)t Lommel geniet een relatief hoge ligging en daardoor een gunstig windregime, en is dus een ideale omgeving voor de ontwikkeling van windenergieprojecten. Aspiravi, de hoofdaandeelhouder van Limburg Win(d)t, heeft er tussen 2005 en 2007 een eerste reeks windturbines opgetrokken. Deze cluster van acht turbines was lange tijd een van de grootste windturbineparken van België. De stad Lommel wilde graag rechtstreeks participeren in deze ontwikkeling. Zo zag in 2014 de vennootschap Lommel Win(d)t het licht. Hierin hebben Aspiravi (2/3), LRM (1/6) en stad Lommel (1/6) elk een financiële participatie. Vandaag zijn er vijf windturbines operationeel binnen deze vennootschap, verdere ontwikkelingen binnen de stad worden volop onderzocht.

VERVOLGINVESTERINGEN EpiGaN EpiGaN, opgericht in 2011 als een spin-off van IMEC, heeft een wereldwijde expertise en kennis in de productie van GaN (Gallium-Nitride) epiwafers. Het laatste jaar won het commerciĂŤle en productieluik steeds meer aan belang. Om de geplande capaciteitsuitbreiding en commerciĂŤle strategie te ondersteunen voorzag LRM, via KMOFIN2 een achtergestelde lening van 1,2 miljoen euro. Van deze achtergestelde lening werd 800.000 euro geconverteerd voor de aankoop van een reactor. Hierdoor heeft LRM haar aandelenpositie kunnen versterken en heeft nu evenveel aandelen als Robert Bosch Venture Capital (RBVC) en Capricorn Cleantech Fund.

Fish2be In het voorjaar van 2013, traden LRM en haar Arkiv-dochter KMOFIN2 toe tot het kapitaal van een pootviskwekerij in snoekbaars van initiatiefnemer Jiri Bossuyt. Via modificatie van temperatuur en licht, slaagt dit innovatieve bedrijf erin vissen buiten het normale seizoen eieren te doen afzetten, waardoor het een constant aanbod aan pootvis heeft. LRM voorzag, samen met haar Arkiv-dochter KMOFIN2, in 100.000 euro kapitaal en een achtergestelde lening van in totaal 350.000 euro om de nodige investeringen in broedkamers en bijbehorende technieken te financieren. LRM stelde, via de nv Mijnen, in het najaar van 2014 een bijkomende achtergestelde lening van 50.000 euro ter beschikking. Het laatste broedmoment van 2014 leverde een 30.000 pootvissen op, die begin 2015 verkocht werden op de Duitse markt.

LRM JAARVerSLAG 2014 / 13

Punch Powertrain In 2009 investeerde LRM in Punch Powertrain, zodat het bedrijf als onafhankelijke transmissieproducent de Aziatische markt op kon. Eind 2013 leverde die aanwezigheid een eerste succes op met de instap van een Chinese investeerder. Het jaar 2014 werd opnieuw een recordjaar voor Punch Powertrain op het vlak van verkoop. De verkoop was echter ongelijk verspreid waardoor het werkkapitaal onder druk kwam te staan. LRM verstrekte daarom in september 2014 een tijdelijk overbruggingskrediet van 3 miljoen euro dat eind december 2014 werd terugbetaald.

2. Duurzame samenleving

Limburg Win(d)t LRM en Aspiravi richtten Limburg Win(d)t op om windenergieparken in Limburg te ontwikkelen, realiseren en exploiteren. Eind 2013 had Limburg Win(d)t 21 turbines in portfolio. In 2014 werd het project Lommel (Kristalpark III - vijf turbines) ondergebracht in een nieuwe vennootschap, Lommel Win(d)t. Verder werd de portfolio van Limburg Win(d)t in 2014 uitgebreid met twee projecten. Er werden nieuwe ontwikkelingstrajecten opgestart, met het oog op mogelijk nieuwe realisaties in 2015. Op vier locaties zijn de werken reeds gestart. Een vijftal projecten zitten in de vergunningsfase. Via de coĂśperatieve Limburg Win(d)t krijgen bovendien alle Limburgers de kans hun steentje bij te dragen en zelf te participeren in de projecten van Limburg Win(d)t.

4HamCogen/4EnergyInvest 4HamCogen kende, zoals de meeste spelers in de markt van de opwekking van (hernieuwbare) energie, een zeer moeilijk jaar in 2013. Er werd door de schuldeisers van 4HamCogen dan ook een standstill-periode afgesloten voor de terugbetaling van de schulden zodat de vennootschap een structurele oplossing kon zoeken, al dan niet in samenwerking met een strategische, industriĂŤle partner. Die oplossing werd begin 2014 gevonden voor de beursgenoteerde moedermaatschappij 4EnergyInvest en haar twee dochtervennootschappen, 4HamCogen en Renogen. Na de uitvoering van de transactie, in mei 2014, werd LRM aandeelhouder van de beursgenoteerde Holding 4EnergyInvest.

Minerva/Bicycle Investments Begin 2009 financierde LRM (via KMOFIN) met een kapitaalinjectie en het verstrekken van een achtergestelde lening mee de management buy-in bij Minerva. Sindsdien nam het management verschillende initiatieven, waaronder de bouw van een nieuw gebouw om de kantoren en het magazijn te centraliseren. Na een tegenvallend voorjaar 2013 (wegens slecht fietsseizoen) voorziet LRM in een brugfinanciering van 250.000 euro.

Machiels Building Solutions LRM trad in 2010 via nv Mijnen toe tot MBS, een bedrijf in houtskeletbouw dat opgericht werd door Machiels Group. LRM nam 25% van de aandelen over voor 1,8 miljoen euro en verstrekte nog een achtergestelde lening van 1,7 miljoen euro. In 2011 en 2012 volgde telkens nog een pro rata-kapitaalsverhoging. Operationele verliezen in 2013 en 2014 werden opgevangen door hoofdaandeelhouder JM Recycling en in 2013 vond er een gedeeltelijke conversie van deze leningen plaats waardoor het aandeel van nv Mijnen in MBS zakte van 25% naar 13,02%. In het najaar van 2014 drong zich opnieuw een conversie van achtergestelde leningen op. In de loop van 2014 werd een eerste reeks belangrijke veranderingen doorgevoerd op het vlak van productieverbetering en aankoopprocessen.

Bruno Invest In 2011 stelde LRM een achtergestelde lening van 2 miljoen euro ter beschikking van Bruno Invest om een zonnepanelenpark boven de parking van Mobility Center Genk Zuid (MCGZ) te realiseren. In 2012 en 2013 voerde het bedrijf de afgesproken interestbetalingen en kapitaalsaflossingen uit. Medio 2013 kreeg Bruno Invest de opportuniteit om de aandelen in MCGZ over te nemen van H.E. Management (Ewals). Dit kon dankzij een heropname van het reeds terugbetaalde kapitaal en een aanvulling van ongeveer 116.000 euro, en dit eveneens via een achtergestelde lening. Bruno Invest neemt sindsdien een operationele rol op zich binnen Mobility Center Genk-Zuid, wat de verdere uitbouw van de site ten goede zal komen.

LRM JAARVerSLAG 2014 / 15

EXITS Biogas Bree Samen met de initiatiefnemer dhr. Schelfhout investeerde LRM (via nv Mijnen) in de bouw en opstart van een agrarische biovergistingsinstallatie in Bree. LRM investeerde 500.000 euro in dit hernieuwbare energieproject. Biogas draait al sinds de opstart van de installatie operationeel zeer goed. Hierdoor heeft het bedrijf vervroegd 100.000 euro van de achtergestelde lening aan LRM (nv Mijnen) kunnen aflossen eind 2014.

2. Duurzame samenleving

Cardiff Cardiff Group ontwikkelt een plastic vat dat brouwerijen en andere drankproducenten kunnen gebruiken om bier en andere vloeistoffen op een ecologisch verantwoorde manier, kostenefficiĂŤnt en met behoud van kwaliteit, naar verre bestemmingen te vervoeren. Naast de hoofdaandeelhouder en initiatiefnemer Geert Standaert, bestond het consortium uit LRM (via nv Mijnen), twee business angels en het Ark Angels Fund. Sinds de instap bleven er echter technologische problemen opduiken. Bovendien raakten de financiĂŤle aandeelhouders en hoofdaandeelhouder Geert Standaert het niet eens over de te varen koers. Dit leidde in de zomer van 2014 tot een overname door PalmyraBrands (investeringsvehikel van de familie Vandenbrande) van de aandelen en leningen van nv Mijnen, AAF en de 2 business angels.

PORTFOLIO (per 31/12/2014) 4Energy Invest BioGas Bree Bruno Invest (Brim) Capricorn Cleantech Fund Containers Maes EpiGaN Fish2be Greenville Holding Wetenschapspark waterschei Incubathor Wetenschapspark Waterschei Key Technologies Limburg EV Limburg Win(d)t Limburg Wind CVBA Limburgs Klimaatfonds Lommel Win(d)t Machiels Building Solutions Minerva Palmyra Brands Punch Powertrain Race Productions / Ridley Restore Visiomatics Vivixtum Zonnecentrale Limburg

LRM JAARVerSLAG 2014 / 17

2. Duurzame samenleving GreenVille, Houthalen-Helchteren

B. INFRASTRUCTUUR GreenVille In 2011 sloegen LRM en de gemeente Houthalen-Helchteren de handen in elkaar voor de oprichting van GreenVille nv. GreenVille is een centrum voor groene bedrijven en werd ondergebracht in het voormalige hoofdgebouw van de Kempische Steenkoolmijnen. Na een grondige renovatie opende het eind 2012 de deuren. GreenVille is sinds haar opstart gegroeid met gemiddeld ĂŠĂŠn bedrijf of organisatie per maand. Op 31 december 2014 bedroeg de bezettingsgraad 73% en hadden de volgende bedrijven zich gevestigd in GreenVille: Adhemar Advocaten bvba, Agropolis/ Boterakker vzw, Aristo Music technology nv, Centrum voor Basiseducatie Limburg Midden-Noord vzw, CityD nv, CleantechPunt vzw, Cleantech Industry Group bvba, Enervalis nv, Fish2be nv, Green-Solutions bvba, Heraeus Electro-Nite nv, Inhome Energy Care nv (NL), i-Cleantech Vlaanderen vzw, I-LINE bvba, KHLim

Contactpersoon: Luc Driesen Algemeen directeur GreenVille

vzw, Limburgs Klimaatfonds CVBA, nvAndersom bvba, Otto Markert & Sohn GmbH (D), Quares nv, Solar Assistance bvba, Steunpunt Duurzaam Bouwen vzw, Tellum Environmental Consultants nv, The New Drive bvba, Tobasco nv en TQM bvba. In overeenstemming met het historische karakter van het gebouw, wordt op de begane grond een collectie over het Limburgse steenkoolverleden getoond. Op het atrium van het gebouw staan opstellingen over de toekomst op het vlak van materialen en energie. GreenVille trekt jaarlijks meer dan 2.000 bezoekers. Daarnaast startte GreenVille en KHLim in 2014, in samenspraak met Technopolis, de Techniek- en Wetenschapsacademie. Hier kunnen kinderen en jongeren proeven van techniek en wetenschap. Maar liefst 8.000 kinderen hebben hier het afgelopen jaar een workshop gevolgd. www.greenville.be

Campus Thor Park Net zoals bij GreenVille wordt ook op campus Thor Park ingezet op contacten tussen onderwijs, onderzoek en economische activiteiten.

2. Duurzame samenleving

Campus Thor Park is een globaal ontwikkelingsproject voor de herbestemming van de voormalige mijnsite van Waterschei tot hotspot voor technologie, energie en innovatie. Thor Park is in volle ontwikkeling tot een technologiepark van 93 ha met internationale uitstraling en activiteiten, waar de stad Genk en de partners interessante verbindingen leggen tussen onderzoek & ontwikkeling, innovatie, bedrijvigheid, talent-ontwikkeling en stedelijkheid. Thor biedt onderdak aan innovatieve ondernemingen en organisaties, aan denkers en doeners, en profileert Genk als de slimme technologie stad van de toekomst. www.thorpark.be

Holding Wetenschapspark Waterschei Op het Thor Park in Waterschei (Genk) is 20 hectare voorzien voor een wetenschaps park. De stad Genk, KU Leuven en LRM hebben een holdingmaatschappij opgericht. Die moet onder andere de ontwikkeling van twee van de elf clusters van het wetenschapspark mogelijk maken.

Campus EnergyVille Een van de beoogde clusters van het Wetenschapspark zal Campus EnergyVille huisvesten, een initiatief waarbij de KU Leuven, IMEC en VITO hun onderzoek en ontwikkelingskrachten bundelen in een Europees erkend energie-instituut. Er zullen zo’n 200 wetenschappers aan de slag gaan binnen onderzoeksthema’s als energieopslag en ‘smart grids’. Naast de Holding Wetenschapspark Waterschei investeren POM Limburg, IMEC en VITO in de infrastructuur van Campus EnergyVille dat als dienstencentrum wordt ingericht. De bouw van deze campus is van start gegaan eind 2013, en zal ten laatste begin 2016 klaar zijn. www.energyville.be

Campus Thor Park, Waterschei

IncubaThor Op een tweede cluster van het Wetenschapspark ontwikkelt nv IncubaThor, dat voor 100% een dochtermaatschappij is van de Holding, een incubatiegebouw dat als dienstencentrum wordt ingericht. IncubaThor biedt ruimte aan spin-offbedrijven en aan starters die aansluiting vinden bij het onderzoek op het wetenschapspark en in het bijzonder bij Campus EnergyVille. Het gebouw werd in het derde kwartaal van 2014 opgeleverd, de eerste contracten met gebruikers van het dienstencentrum werden even later al afgesloten. Op 31 december 2014 hadden Encon, Jaga en Green Force al onderdak gevonden bij IncubaThor.

EnergyVille, Waterschei

www.incubathor.be

Contactpersoon: Peter Vandeurzen Business Development IncubaThor

Agropolis Agropolis in Kinrooi wil een voedingsbodem zijn voor innovatieve en milieubewuste voedselteelt. Het project omvat een agrarisch bedrijventerrein en een incubatorgebouw, met een focus op innovatieve en milieubewuste landen tuinbouwactiviteiten. Agropolis is de ideale uitvalsbasis voor bedrijven in de landbouwtechnologie. www.agropolis.be

IncubaThor, Waterschei

e fundamenten voor Ridley Bikes werden door oprichter Jochim Aerts gelegd in de garage van zijn ouderlijk huis. Van het maken en lakken van frames groeide het bedrijf al snel uit tot producent van fietsen

onder de merknaam Ridley, die ondertussen in meer dan 60 landen worden verkocht. “Met de ondersteuning van LRM willen we ons bedrijf de komende jaren een stevig bestaansrecht bezorgen en onze structuur optimaliseren,” aldus Jochim Aerts. “Om vanuit die positie andere segmenten aan te boren.”

“De ondersteuning van LRM gaat heel breed en tegelijkertijd ook heel diep,” legt Jochim Aerts de samenwerking uit. “In de eerste plaats is LRM natuurlijk een financiële partner die Ridley in staat stelt om verder te professionaliseren, en tegelijkertijd een hefboomeffect heeft naar andere financiële instellingen toe. Maar ook structureel is de inbreng van LRM van onschatbare waarde. De bekwame, ervaren medewerkers van LRM nemen bijvoorbeeld ook een kijkje in onze interne keuken. Ze challengen mijn visie, gaan met een frisse, diepe blik na wat we zouden kunnen veranderen om onze structuur degelijk op te bouwen en onze organisatie klaar te stomen voor verdere groei. Hun

advies en begeleiding zijn een enorm pluspunt.” “Door omstandigheden heeft ons managementteam het voorbije jaar een aantal grondige wijzigingen ondergaan. Als je dan, zoals Ridley, kan bogen op een ervaren partner die meekijkt vanaf de zijlijn, geeft dat toch een zekere rust en vertrouwen. Welke competenties zijn er nodig voor welke functie? Bovendien introduceerde LRM ons ook in haar uitgebreide netwerk, wat de zoektocht naar de juiste profielen toch een duwtje in de rug heeft gegeven. Voor mij is LRM een sleutelpartner in ons veranderingsverhaal.”

â&#x20AC;&#x153;

Sleutelpartner in ons veranderingsverhaal

jochim aerts CEO Ridley

3. GEZONDHEID & ZORG

a. RISICOKAPITAAL

Debora Dumont Head of Health & Care

ezien de evolutie van onze samenleving, zijn gezondheid en zorg absolute groeisectoren. Wereldwijd nemen de technologische innovaties in de gezondheids- en zorgsector toe. Nieuwe biotechnologische applicaties zijn belangrijk voor de ontwikkeling en het gebruik van geneesmiddelen. In de zorg wordt er continu gezocht naar innovatieve oplossingen en gespecialiseerde infrastructuur voor een beter welzijn van de patiĂŤnt. Maar ook functionele voeding, die belangrijke gezondheidsvoordelen aantoont, biedt heel wat opportuniteiten. LRM is in deze sector actief met Gezondheid & Zorg, en werkt vanuit de subdomeinen Biofarma, Medtech, Zorg en Functionele voeding. We focussen daarbij op het aantrekken van buitenlandse spelers en het verder regionaal uitbouwen van de lokale activiteiten. Voor onze acquisities werken we nauw samen met Locate In Limburg. Door de nieuwe investeringen en onze reputatie van gespecialiseerde life sciences investeerder, zetten we LRM op de kaart als investeerder in de zorgsector.

Eind december 2014 telde de portfolio van het investeringsdomein Gezondheid & Zorg 24 bedrijven. Hiertoe behoren ook de strategische investeringen in BioVille en de Vesalius Biocapital-fondsen I en II. Het gaat vooral om startende en jonge bedrijven die actief zijn in geneesmiddelenontwikkeling (Biofarma), medische technologie (Medtech) of de financiering van zorgprojecten en vastgoed. LRM investeerde tot en met 2014 in totaal al zoâ&#x20AC;&#x2122;n 65 miljoen euro in de bedrijven uit dit segment. In 2014 realiseerde het team ook een exit door de verkoop van het bedrijf SEPS Pharma aan de Franse Amatsi Groep.

Incubator BioVille speelt een cruciale rol. Het is de ideale biotoop voor innovatieve bedrijven en projecten om tot een volwaardige, bedrijfseconomische Gezondheid & Zorg onderneming door te groeien.

LRM JAARVerSLAG 2014 / 27

De focus van dit investeringsdomein ligt op innovatieve zorg. Vandaar ook de nieuwe participaties in en leningen aan onder andere The Walking Egg en Gymna Uniphy. Maar ook de aandacht voor bedrijven in de biofarma en aanverwante applicaties bleef in 2014 groot, met onder andere vervolginvesteringen in Amakem/Ophthakem, Complix, FF Pharmaceuticals en TheraSolve. Om de hefboomwerking tussen kapitaal en infrastructuur verder te stimuleren, ging in mei 2014 de tweede vleugel (Fase II) van BioVille officieel open. De eerste bedrijven hebben er reeds hun intrek genomen.

NIEUWE INVESTERINGEN The Walking Egg The Walking Egg is een initiatief van fertiliteitsspecialist Willem Ombelet. Professor Ombelet heeft een alternatieve, voor iedereen betaalbare IVF-methode ontwikkeld die even doeltreffend en veilig is als de traditionele methodes. Met The Walking Egg maakt hij een low-cost IVF-behandeling van hoge kwaliteit die toegankelijk is voor iedereen. Voor de opstart van de commercialisering in een aantal onderzoekscentra heeft LRM in een lening van 250.000 euro voorzien.

Gymna Uniphy

3. GEZONDHEID & ZORG

Gymna Uniphy spitst zich toe op de ontwikkeling en distributie van fysiotherapeutische producten en revalidatieapparatuur voor de professionele markt. Het bedrijf, dat een 40-tal medewerkers telt, heeft daartoe een internationaal dealernetwerk uitgebouwd in meer dan 75 landen. Om zijn groeiscenario te kunnen realiseren, deed het bedrijf een beroep op een achtergestelde lening van 275.000 euro vanwege LRM die als hefboom fungeerde voor het verkrijgen van extra vreemd vermogen.

VERVOLGINVESTERINGEN Amakem/Opthakem In de aanloop naar een nieuwe series B-ronde, kreeg Amakem/Opthakem in 2014 een bruglening van 6 miljoen euro onder de vorm van de uitgifte van converteerbare obligaties, waarvan 1,3 miljoen euro verstrekt werd door LRM/KMOFIN2. Het bedrijf financierde met de bruglening zowel het uitvoeren van een klinische fase 2a-studie van het voornaamste kandidaat-geneesmiddel AMA0076 voor patiĂŤnten met de oogaandoening glaucoom, als een preklinische bredere validering van het geneesmiddelendomein voor chronische darm- en longaandoeningen.

Complix Complix sloot in 2013 een financieringsronde af van 12 miljoen euro met een syndicaat van bestaande en nieuwe investeerders, GIMV en Edmond de Rothschild. Een eerste schijf van 5 miljoen euro werd dat jaar gestort, een tweede schijf van 4 miljoen euro, waarvan 428.000 euro door LRM/KMOFIN2, in 2014. Met deze middelen zet Complix de ontwikkeling van het intracellulair Alphabody-domein verder.

FF Pharmaceuticals Vorig jaar heeft FF Pharmaceuticals de eerste schijf van de uitbreiding van de series A-ronde ontvangen, goed voor zoâ&#x20AC;&#x2122;n 1,275 miljoen euro. LRM/KMOFIN2 stond hierbij in voor 600.000 euro en vergrootte daarmee haar participatie in FF Pharmaceuticals. Het bedrijf wendt de middelen aan voor de laatste fase van de studie bij gezonde vrijwilligers en de opstart van klinische studies in Primaire Biliaire Cirrose (PBC) en de ziekte van Crohn.

TheraSolve In 2014 heeft TheraSolve een brugfinanciering van 1 miljoen euro ontvangen die eind 2014 geconverteerd werd in de series A-kapitaalronde van 2,4 miljoen euro (LRM/KMOFIN2 additioneel 375.000 euro), waarbij BAN Vlaanderen en AAA Fund zijn toegetreden tot het syndicaat. De LRM-groep heeft zo haar participatie in TheraSolve vergroot.

Mind-NRG / Minerva Neurosciences Mind-NRG is vorig jaar opgenomen in de bedrijfsstructuur van Minerva Neurosciences. Om het IPO-traject te ondersteunen ontving het bedrijf een bruglening die na de beursnotering op de Amerikaanse technologiebeurs NASDAQ werd terugbetaald. LRM vergrootte haar engagement tot 4 miljoen euro. De opgehaalde middelen worden ingezet voor de verdere klinische ontwikkeling van de kandidaat-geneesmiddelen voor aandoeningen van het centrale zenuwstelsel.

Vesalius Biocapital II Vesalius Biocapital II biedt risicokapitaal aan jonge bedrijven uit de levenswetenschappen. Vanuit LRM werd in 2014 een capital call 3 uitgevoerd en dit ter waarde van 750.000 euro.

LRM JAARVerSLAG 2014 / 29

EXITS SEPS Pharma

3. GEZONDHEID & ZORG

Aan het eind van 2014 werd SEPS Pharma overgenomen door de Amatsi-groep, de Franse nummer ĂŠĂŠn in diensten op het vlak van ontwikkeling van farmaceutische producten voor mensen en dieren. Het team van het in 2007 opgerichte SEPS Pharma groeide uit tot 30 hooggekwalificeerde medewerkers met erkende expertise in het verhogen van de biologische beschikbaarheid en de gecontroleerde vrijgave van geneesmiddelen. Met meer dan 25 klanten in Europa, de VS en Japan noteerde Seps Pharma in 2014 een omzet van 5 miljoen euro. Met de overname van SEPS Pharma neemt Amatsi een verdere stap in zijn expansieplannen en versterkt het Franse bedrijf zijn expertise op het vlak van formulaties.

PORTFOLIO (per 31/12/2014) 3DDD PHARMA AMAKEM / OPHTHAKEM APITOPE ARCARIOS COMPLIX FF PHARMACEUTICALS INCLUSIE INVEST IMMTHER GYMNA-UNIPHY LSDC MIND-NRG / MINERVA NEUROSCIENCES PROMETHERA TER HULST THERASOLVE THE WALKING EGG TIGENIX PATRIVELM XO1 Vesalius Biocapital II

LRM JAARVerSLAG 2014 / 31

BioVille, Diepenbeek

3. GEZONDHEID & ZORG 3.2. GEZONDHEID HEALTH & CARE

B. INFRASTRUCTUUR

BioVille Maar liefst 27 bedrijven vonden al onderdak bij de Health & Care-incubator BioVille. Daarmee vervult de incubator met brio zijn rol als productieve biotoop voor start-ups die actief zijn in life sciences (biofarma, medtech en zorg). Zij krijgen er de mogelijkheid om door te groeien tot een volwaardige, bedrijfseconomische Health & Care-onderneming. Eind mei 2014 werd BioVille Fase II officieel geopend. Sleutelwoord van Fase II is meegroeien, om zo tegemoet te komen aan de bedrijven die het incubatiestadium in BioVille ontgroeid zijn. Fase II omvat een uitbreiding van 1.500 m2 onder de vorm van een geavanceerd dienstencentrum

Contactpersoon: Sabine Eevers Investment manager

met modulaire infrastructuur, maar ook een â&#x20AC;&#x2DC;Carehubâ&#x20AC;&#x2122; waarin diverse zorgprojecten worden geclusterd. BioVille positioneert zich als een all-in-one dienstverlener die niet alleen flexibele kantoorruimtes en gespecialiseerde laboratoria biedt, maar ook een uitgebreid dienstenpakket met administratieve en technische faciliteiten en ondersteuning van de lokale domeinorganisatie LifeTechLimburg en gemeenschappelijke onderzoeksfaciliteiten. www.bioville.be

â&#x20AC;&#x153;

bioville is een ideale start voor jonge bedrijven

pin-offs, jonge én mature bedrijven uit de life sciences- en medische technologiesector kunnen zich sinds 2010 vestigen op BioVille in Diepenbeek. De incubator biedt bedrijven niet alleen een brede dienst-

verlening, maar ook een specifieke infrastructuur. De ideale voedingsbodem om innovatie te stimuleren. Een van de bedrijven die hier voet aan de grond zette, is Apitope. Het is een biofarmaceutisch bedrijf dat producten ontwikkelt voor de behandeling van auto-immuunziekten en allergische aandoeningen. Research Director Lotta Jansson, geeft een woordje uitleg.

“Dankzij BioVille, beschikt Apitope over de ruimte om te groeien én toegang tot gedeelde faciliteiten. Maar omdat BioVille ook jonge biotechbedrijven clustert, trekt het personeel van een hoog niveau aan. Het is bovendien altijd een meerwaarde om knowhow van andere bedrijven rondom je te hebben. BioVille is een ideale start voor jonge bedrijven. We vinden er alle benodigdheden die een startende kmo uit onze sector nodig heeft: labo’s, kantoren, vergaderruimtes, een seminarieruimte, een lunchgedeelte. Om nog maar te zwijgen over de receptie en de BioVille-medewerkers die altijd voor ons klaarstaan!” “LRM zetelt in onze Raad van Bestuur, en is investeerder van Apitope. Naast

LOTTA JANSSON Research Director Apitope

financiële expertise denkt LRM strategisch mee en introduceert het ons in een uitgebreid netwerk. Maar daar stopt het niet. LRM is daarnaast een behulpzame en ondersteunende partner. Dat kan ik zelfs op persoonlijk vlak zeggen, want medewerkers van LRM hebben me bijvoorbeeld geholpen bij mijn verhuizing van Zweden naar België.” “Onze sector is in volle expansie. Dat heeft vooral te maken met de publieke markten in de VS en de toenemende belangstelling in immuno-oncologie. Daardoor kunnen we zeker ook ons steentje bijdragen in het creëren van nieuwe jobs in Limburg!

LRM JAARVerSLAG 2014 / 37

4. technologie & diensten

a. RISICOKAPITAAL

Tom Aerts Head of Technology & Services

RM focust op technologieën en diensten die de groei en uitbouw van andere bedrijven en sectoren versnellen of faciliteren. Daarom investeerden we de voorbije jaren fors binnen Technologie & Diensten via de subdomeinen ICT & Digitale Media, Professionele en financiële diensten en Creatieve industrie. Om Limburg verder uit te bouwen als innovatieve regio blijven we jonge, innovatieve bedrijven met doorgroeipotentieel aantrekken. Het liefst in een zeer vroeg stadium van hun levenscyclus. Dat kan met een uniek aanbod van financiële middelen, infrastructuur en een gerichte incubatiewerking. Onze focus ligt daarbij op bedrijven die complementair zijn met de aanwezige ondernemingen en met de kennisinstellingen uit de kennisdriehoek Leuven-Eindhoven-Aken (ELAt-driehoek). Toekomstgericht blijft onze aandacht uitgaan naar nieuwe beloftevolle Limburgse ondernemingen. Daarom investeerden we ook in Corda INCubator en in C-mine Crib, twee incubatoren waar starters en jonge bedrijven zich volop kunnen ontplooien.

Eind 2014 omvatte het investeringsportfolio Technologie & Diensten 34 bedrijven, die samen goed waren voor een geïnvesteerd vermogen van ruim 83 miljoen euro. Het merendeel van de investeringen gebeurden in het subdomein ICT & Digitale Media. In deze groep verschafte LRM aan in totaal tien bedrijven een KlimOp- of PLUS-lening. Een belangrijke nieuwe investering ging naar Concentra Media Nederland, de nieuwe vennootschap, gecreëerd na de overname van het Nederlandse Media Group Limburg door Concentra. Ook de overname van Brainforce door IT-dienstenleverancier Cegekawas van belang voor de portfolio. 2014 was het jaar van de fysieke metamorfose van de Corda Campus. De technologie hotspot van Limburg kreeg verder vorm met

De Corda Campus moet op haar beurt verder uitgroeien tot de toonaangevende tech campus in het centrum van de Euregio.

LRM JAARVerSLAG 2014 / 39

de bouw en de oplevering van het nieuwe hoofdgebouw Corda 1 en renovaties aan de bestaande gebouwen. De campus fungeert als een ontmoetingsplek en ecosysteem waar open innovatie en co-creatie de maatstaf zijn. Het startersgebeuren binnen LRM kreeg in het afgelopen jaar een sterke boost. We zien steeds meer nieuwe bedrijfjes starten en de jobcreatie door jonge bedrijven zit in de lift. In het nieuwe hoofdgebouw Corda 1 werd geïnvesteerd in de Corda INCubator waar naast kantoorruimte ook coaching, begeleiding en netwerkuitbreiding aan startende bedrijven in de ICT sector wordt aangeboden. Door deze investeringen in Corda Campus en Corda INCubator wordt de hefboomwerking tussen kapitaal en infrastructuur verder gestimuleerd.

NIEUWE INVESTERINGEN Concentra Media Nederland In september 2014 heeft Concentra het Nederlandse Media Group Limburg, uitgever van de Nederlandse dagbladen De Limburger en Limburgs Dagblad, overgenomen van het Britse Mecom. Er werd een nieuwe vennootschap, Concentra Media Nederland, opgericht waarin LRM investeert als minderheidsaandeelhouder. Concentra heeft zijn Nederlandse huis-aanhuisbladen, A & C Media, bovendien ondergebracht in Concentra Media Nederland. De Nederlands-Limburgse kranten tellen 140.000 abonnees en zijn daarmee goed voor een marktaandeel van 80% in hun thuismarkt.

4. TECHNOLOGIE & DIENSTEN

LRM investeerde 7,5 miljoen euro in het kapitaal van Concentra Media Limburg, 4 miljoen euro werd ter beschikking gesteld aan de Belgische vennootschap Concentra via een achtergestelde lening.

VERVOLGINVESTERINGEN Cegeka IT-dienstenleverancier Cegeka, met hoofdkwartier in Hasselt, heeft in 2014 zijn sectorgenoot Brainforce overgenomen. Brainforce heeft vestigingen in Oostenrijk, Italië, Duitsland, Tsjechië en Slowakije. Met deze overname versterkt Cegeka zijn positie op de Europese IT-markt. LRM participeerde in deze financieringsronde en stelde 4,5 miljoen euro ter beschikking via een achtergestelde lening.

Sparkcentral Aanvankelijk werkte Sparkcentral onder de naam TwitSpark, en bood het een customer support-systeem via Twitter. Ondertussen is het domein echter verder uitgebouwd tot een customer engagement-domein, een volledig dashboard waarbij bedrijven alle informatie kunnen bundelen die klanten via het internet en andere communicatiekanalen verspreiden. Zo kunnen ze snel en adequaat antwoorden op vragen, wensen of klachten van klanten. In 2014 heeft LRM, onder andere via KMOFIN2, deelgenomen aan de kapitaalsronde die geleid werd door het Amerikaanse Split Rock.

Ontoforce Ontoforce bestaat sinds 2011 en stond in voor de ontwikkeling van disQover, een slimme zoekmachine die rekening houdt met semantische verschillen tussen woorden. Met de tool richt Ontoforce zich in de eerste plaats op farma- en biotechbedrijven. Het bedrijf kan rekenen op de steun van onderzoeksinstituut iMinds, SOFI (Spin-off financieringsinstrument) en LRM. In 2014 investeerde LRM, via KMOFIN2, 3 miljoen euro in Ontoforce.

Right Brain Interface Right Brain Interface heeft met baahlu een gebruiksvriendelijke interface ontwikkeld voor kijkers van internet-tv en digitale televisie. Het is een cloudgebaseerde videorecorder waarmee je als kijker waar en wanneer je maar wil naar uitgezonden televisieprogramma’s kan kijken. Door een aantal uitspraken rond de rechtsgeldigheid van het product, onderzoekt het bedrijf nu alternatieven. In 2014 financierde LRM o.a. via KMOFIN2 mee de vennootschap via een converteerbare lening van 900.000 euro. Naast LRM investeerde ook Capricorn ICT, het management, Pamica en Diepensteyn in het bedrijf.

Niceberg Studios Niceberg Studios is een geïntegreerde digitale animatiestudio die computeranimatiefilms voor het groeiend aantal 4D-bioscopen produceert en verdeelt. Het bedrijf werd in 2011 opgericht door Cedric Igodt en Nicolas Verhelst. Met het oog op de verdere uitbouw werd het kapitaal van de onderneming in 2014 verhoogd met 250.000 euro. Van dit bedrag heeft LRM, via KMOFIN2, 167.000 euro voor haar rekening genomen. PMV-CultuurInvest investeerde 83.000 euro.

Foneo Datacenter Foneo Datacenter biedt bedrijven de ruimte om hun bedrijfskritische web- en internetinfrastructuur te huisvesten in een modern, modulair en groen datacenter. Dankzij een beperkt energieverbruik, weet Foneo DC zich te positioneren als groen datacenter, een belangrijke commerciële troef. In 2014 investeerde LRM (via nv Mijnen) 175.000 euro in dit bedrijf. De extra middelen werden aangewend voor de overname van een bedrijfstak van een sectorspeler.

LRM JAARVerSLAG 2014 / 41

Pearlchain.NET PearlChain.net is een gespecialiseerde speler op het vlak van software en services. Het recent ontwikkelde PearlChain-domein, met een volledige ‘suite’ van applicaties, van offer to cash, ERP, forecasting, planning en logistiek, maakt real-time communicatie mogelijk tussen leveranciers, bedrijven en hun klanten. Om de commerciële roll-out te versnellen, financierde LRM, o.a. via haar ARKiv-dochter KMOFIN2, 425.000 euro en dit via een achtergestelde lening.

D square D square richt zich op de markt van de procesindustrie: van petrochemie tot voedingsindustrie. Met de toepassing van verregaande wiskundige en statistische technieken optimaliseert het bedrijf het procesbeheer en de analyse van foutmeldingen. Voor de verdere ontwikkeling en een versnelling van de commerciële roll-out investeerde LRM via nv Mijnen in 2014 548.000 euro in de vennootschap. Ook syndicatiepartners Vinnof en Gemma Frisius Fonds namen deel aan deze kapitaalsronde.

Excico Group Excico is een spin-off van het beursgenoteerde onderzoekscentrum Sopra in Parijs en werd in april 2007 opgericht. Het bedrijf is gespecialiseerd in laserdiffusietechnologie die wordt gebruikt in het fabricageproces van halfgeleiders. LRM investeerde 260.000 euro in Excico.

EXITS OPTION

4. TECHNOLOGIE & DIENSTEN

De aandelen die LRM bezat in Option werden in 2014 verkocht. Vennootschappen Pirson Trading Company en Reddot behoren niet langer tot de portfolio.

PORTFOLIO (per 31/12/2014) Brocade library services Capital-E II Cegeka C-mine CRIB Comm-Art Concentra media nederland Corda Campus Corda Incubator Doxis Lighting D square Elan Holding Excico group Flex Group (Europe 2000) Foneo Datacenter Ledlite Maris Events Nascom NICEBERG STUDIOS Ondernemerstalent Ontoforce Pearlchain.net Right Brain Interface Rmoni Wireless Soulco Sparkcentral StroomInvest Thalento Topsportlab Zappware

LRM JAARVerSLAG 2014 / 43

Corda Campus, Hasselt

4. TECHNOLOGIE & DIENSTEN

B. INFRASTRUCTUUR Corda Campus Corda Campus ligt in het centrum van de Euregio en is uitgegroeid tot een internationaal toonaangevende bedrijvencampus. Het is een bedrijvencentrum 2.0 voor ondernemingen en instellingen op het gebied van technologie, ICT, media en diensten. De campus heeft een magneetfunctie voor innovatieve ondernemingen en instellingen en biedt bedrijven en professionals een stimulerende werkomgeving die open communicatie, innovatie en contacten tussen bedrijven en mensen faciliteert. Om dat mogelijk te maken steunt de werking op drie pijlers: een proactieve benadering van flexibele infrastructuur, een efficiënte dienstverlening en een gedreven business community die focust op netwerking en kruisbestuiving tussen de bedrijven op de campus. Corda Campus beschikt over zo’n 59.000 m2 verhuurbare ruimte. De voormalige Phillipsgebouwen bieden 9.100 m2 atelier- en laboruimte waar bedrijven prototypes kunnen assembleren, producten kunnen testen, onderzoeken kunnen opzetten, … En dat allemaal in de onmiddellijke omgeving van hun kantoren. De campus bevat ook 3.400 m2 incubatieruimte waar startende bedrijven niet alleen een seat kunnen huren maar ook gebruik kunnen maken van

Contactpersoon: Yves Marchal Algemeen directeur Corda Campus

bijhorende ondersteunende diensten en coaching. Eind 2014 huisvest Corda Campus een 60-tal bedrijven. Ze kunnen er terecht voor de huur van oppervlaktes vanaf 50 m2 tot een volledig gebouw van meer dan 10.000 m2.

Het gloednieuwe Corda 1 gebouw is de eerste realisatie van het nieuwe masterplan. Eind 2014 liepen de werken ten einde. Begin 2015 hebben de eerste bewoners er hun intrek genomen. Corda 1 beschikt over 14.000 m2 kantoorruimte, fungeert als centraal onthaal van de site, en huisvest ook een servicecenter met bijkomende faciliteiten voor de hele Corda community. Het nieuwe hoofdgebouw wordt onder andere uitgerust met restaurant- en cateringfaciliteiten, vergaderzalen, een winkel, bank- en postverdeelpunt. Corda Campus wil een open campus zijn. Daarvoor werden al diverse stappen ondernomen. In zijn verdere groei tot open campus, werd in 2014 ook de aanleg van het park verder uitgewerkt en uitgevoerd. Het park moet niet alleen de nodige mogelijkheden tot ontspanning en ontmoeting bieden, maar verweeft de Corda Campus ook verder met haar omgeving.

Corda INCubator LRM heeft, samen met AGB Hasselt, Corda INCubator (in totaal 3.400 m2), opgericht. Dit project voor starters is gehuisvest op Corda Campus. De oprichtende partijen hebben in het kader van SALK tevens een strategische samenwerking opgezet met het onderzoeksinstituut iMinds. Bovendien werden er nog samenwerkingsakkoorden afgesloten met start it @ kbc en StudentenStartUP van PXL Hogeschool en UHasselt. De incubator is een broedplaats voor startende bedrijven en voorziet niet enkel in flexibele kantoorruimte, maar ook in coaching en begeleiding. LRM wil hiermee het ecosysteem rond ICT & Digitale media, dat zich op Corda Campus heeft ontwikkeld, verder laten uitgroeien tot het economisch kloppende hart van Limburg. De huidige community moet daarbij een magneetfunctie vervullen. Bij de oprichting van de vennootschap investeerde LRM 220.000 euro in het kapitaal van de vennootschap. www.cordaincubator.be

4. TECHNOLOGIE & DIENSTEN

Contactpersoon: Patrick Kestens Algemeen directeur Corda INCubator

Corda Incubator, Hasselt

C-Mine Crib C-mine Crib staat voor creatieve, innovatieve business. Het is een dienstencentrum dat startende en jonge creatieve bedrijven ondersteunt in hun opstart- en doorgroeifase dankzij gespecialiseerde begeleiding en coaching en het aanbieden van huisvestingsmogelijkheden in diverse formules. Het centrum huisvest ook onderzoeksgroepen en organisaties die creatief ondernemerschap ondersteunen. Bedrijven kunnen een beroep doen op diverse kantoorformules, vergaderzalen, een creativity loft, een demoruimte, een bar dâ&#x20AC;&#x2122;office,... Daarnaast organiseert C-mine Crib, in samenwerking met partners, een breed aanbod aan inspirerende activiteiten zoals netwerking, evenementen en seminaries. C-mine Crib wordt beheerd door de nv C-mine Crib waarin de stad Genk en LRM vertegenwoordigd zijn. C-mine Crib is door de Vlaamse overheid erkend als thematisch bedrijvencentrum en wordt gerealiseerd met de financiĂŤle steun van Vlaanderen, Efro, en de stichting Limburg Sterk Merk. www.c-mine.be/crib

Contactpersoon: Peter Vandeurzen Business Development C-Mine Crib

C-Mine Crib, Genk

â&#x20AC;&#x153;

Stabiele ondersteuning in iedere levensfase van je bedrijf

square is ontstaan als een spin-off van de KU Leuven en is sinds een viertal jaar gevestigd op Corda Campus. Het bedrijf ontwikkelt data analytics software (TrendMiner) waarmee het de productieprocessen

van bedrijven uit o.a. de chemische- en metaalindustrie kan optimaliseren. Met dit product kunnen andere bedrijven hun groei faciliteren.

“Wij zijn een echte nichespeler,” aldus Bert Baeck, CEO van D square, dat 17werknemers telt. België en Nederland is slechts 1% van de wereldwijde markt. Dan weet je natuurlijk dat je je vleugels ook over de grenzen moet uitslaan. Met de participatie van LRM kan dit. LRM is al zeer vroeg in ons bedrijf gestapt, in de initiële fase van onze productontwikkeling, en dit voor een bedrag van 1 miljoen euro. Dat gaf ons de ruimte om onze zoektechnologie op punt te stellen en de nodige patenten voor Europa en de Verenigde Staten te bekomen. In het nichesegment waarin wij spelen, moet je nu eenmaal inzetten op innovatie wil je het verschil maken. En dat kunnen wij nu. De komende jaren zullen wij ons product verder internationaal uitrollen en steken we de

BERT BAECK CEO D square

plas over om onze licenties te verkopen aan bedrijven in de Verenigde Staten en Azië.” “LRM reikt bedrijven de puzzelstukken aan die passen binnen het groter geheel. Niet alleen via financiële middelen, maar ook via haar netwerk, adviesverlening of infrastructuur, bijvoorbeeld met Corda INCubator, voor startende ondernemers in de technologie- en servicessector. LRM kan bedrijven in iedere levensfase stabiel ondersteunen, hen net dat duwtje geven dat nodig is om verder te geraken. Onze vestiging op Corda Campus is dus zeker niet toevallig, het is een bijzondere en inspirerende business community van gelijkgestemde bedrijven. Wij voelen ons er helemaal thuis!”

5. slimme maakindustrie

RISICOKAPITAAL

Lieven De Jonge Head of Smart Manufacturing

e maakindustrie in Limburg (en Europa) staat al jaren onder druk. Door delokalisatie, dalende tewerkstelling, stijgende kostprijzen en problematische logistiek,… Toch blijft ze een belangrijke motor voor de economie, en zorgt ze indirect voor een veelvoud aan arbeidsplaatsen in andere sectoren. Binnen het domein Slimme Maakindustrie zoeken we naar een goede balans tussen transformatie van het bestaande industriële weefsel en de nadruk op de sectoren van de toekomst, zoals bijvoorbeeld additive manufacturing of 3D-printing. De strategie van het domein Slimme Maakindustrie is de tewerkstelling in de maakindustrie te beveiligen en uit te breiden in balans met marktconforme return en condities en bij voorkeur in combinatie met innovatieve producten/of procesverbetering, zodat tewerkstelling duurzaam en het economisch weefsel versterkt wordt. Speciale aandacht gaat naar exportgerichte bedrijven en internationale groeiprojecten.

LRM wil zich meer focussen op de Limburgse maakindustrie. Enkele bestaande participaties met een duidelijke maakindustrie-component brachten we hierin onder. Eind 2014 zaten in deze portfolio 36 bedrijven met KlimOp-leningen en PLUS-leningen. Binnen Slimme Maakindustrie ondersteunen we deze kleine bedrijven actief en begeleiden ze in hun groeiprojecten. We werken laagdrempelig en profileren LRM als partner voor de maakindustrie. Verder zit LRM in 13 bedrijven met kapitaalparticipaties en/of mezzanines. Samen goed voor meer dan 70 miljoen euro aan geïnvesteerd LRM-kapitaal.

LRM focust op de subdomeinen: • Logistiek met toegevoegde waarde • Innovatieve producten en processen • Operationele uitmuntendheid.

LRM JAARVerSLAG 2014 / 53

Ook in 2015 volgen we onze bedrijven intensief op. Zo willen we de continuïteit waarborgen en hen begeleiden naar een succesvolle exit. We breiden deze portfolio bij voorkeur uit met acquisities – vooral (buitenlandse) bedrijven die zich in Limburg vestigen – en start-ups. De ‘Fabriek van de toekomst’ is de nieuwe innovatie binnen de westerse maak industrie. Dit zijn digitale fabrieken die zeer flexibel complexe en gepersonaliseerde producten afleveren. Het domein Slimme Maakindustrie volgt dit op de voet en begeleidt de LRM-participaties hierin.

NIEUWE INVESTERINGEN Blue Line Logistics Blue Line Logistics focust zich sinds zijn start in juni 2011 op de ontwikkeling van de PSB of Pallet Shuttle Barge, een nieuw boottype dat specifiek bestemd is voor palletvervoer in de binnenvaart. De PSB heeft een geringe diepgang en kan ook op kleine waterlopen varen. De PSB laat met andere woorden toe om kosteneffectief palletgoederen te transporteren. Door gebruik te maken van het uitgebreid en bestaand vaarnetwerk in Vlaanderen, BelgiĂŤ, Nederland en Noord-Frankrijk wil Blue Line Logistics de concurrentie aangaan met het wegtransport dat meer en meer te lijden heeft van files. De Zulu 1, de eerste PSB van Blue Line Logistics, legt sinds september 2014 trajecten af tussen Antwerpen en Hasselt en ondertussen is ook de Zulu 2 in de vaart genomen. LRM wil deze innovatie op het Albertkanaal ondersteunen en heeft in maart 2014 een PLUS-lening toegestaan.

Cobelguard

5. SLIMME MAAKINDUSTRIE

Cobelguard CIT (Cash In Transit) werd in 2011, na het faillissement van Brinkâ&#x20AC;&#x2122;s, opgericht door drie dynamische ondernemers met ervaring in de bewakingssector. Zij verwierven uit het faillissement twee gebouwen, een vloot van 30 gepantserde voertuigen en duizenden plofkoffers. Cobelguard is aan een succesvolle opmars bezig en heeft nood aan een bijkomende uitvalsbasis om een kwalitatieve, nationale dienstverlening te kunnen garanderen. Daarom investeerde LRM samen met Cobelguard in een hoogtechnologisch cash center in Tongeren, een investering van 4 miljoen euro die goed is voor 30 Limburgse jobs.

VERVOLGINVESTERINGEN DOWN 2 EARTH Capital D2E Capital is een nieuw investeringsfonds voor Belgische kmo’s. Aan het hoofd staat een hecht team van professionals met een mix van ervaring in private equity en industrie. Het team van D2E begeleidt kmo’s tijdens hun verdere groei door hen zowel financiële als operationele ondersteuning te bieden. Het fonds focust op bedrijven met groeien internationaliseringspotentieel en een EBITDA tot 10 miljoen euro. LRM wil met deze investering, naar het voorbeeld van de andere fundinvesteringen, gezamenlijk investeren in Limburgse kmo’s en dit vooral in die bedrijven waar operationele coaching kan bijdragen tot groei en waardecreatie. D2E participeert op dit moment in Conteyor (textielverpakking), Hertecant (flensproductie), Contraload (pooling van paletten) en Funico (doodskisten). LRM investeerde in 2014 500.000 euro in een tweede kapitaalsronde.

Ducatt Ducatt is in 2011 ontstaan na afsplitsing van EMGO en getransformeerd van fabrikant van glasballonnen naar fabrikant van hoogwaardig vlakglas voor zonnepanelen. Sinds eind 2011 worstelt de hele zonne-energiesector met overcapaciteit. Om een unieke positie in deze markt te kunnen bekleden heeft Ducatt sinds zijn oprichting sterk ingezet op diverse innovatieprojecten, namelijk de productie van glas met een hogere transmissie, 2 mm-glas, en het aanbieden van glas met antireflectiecoating (AR-glas). Dit laatste kan dankzij de overname in 2013 van het Duitse bedrijf CentroSolar, dat beschikte over een zeer performante AR-coating. 2014 werd gekenmerkt door een zeer grote verbetering van de operationele performantie van de glasfabriek en een sterke uitbreiding van haar klantenbestand als reactie op een verzwakking van de Europese zonneglasmarkt. Om te kunnen blijven investeren in operationele verbeteringen en de lagere sales op te vangen hebben de aandeelhouders midden 2014 een kapitaalsverhoging met warranten doorgevoerd in Ducatt. Ducatt verwacht positieve groeicijfers in 2015 en de volledige productiecapaciteit van de glasfabriek te gaan benutten. Door het innovatieve en hoogtechnologisch 2mm glas zal het tegelijkertijd haar positie als de belangrijkste Europese producent van zonneglas versterken. Ondersteund door de sterk groeiende wereldmarkt van zonnepanelen zal Ducatt in 2015 positieve resultaten kunnen voorleggen.

LRM JAARVerSLAG 2014 / 55

EXITS Fremach International

5. SLIMME MAAKINDUSTRIE

Fremach International, holding van een industriĂŤle groep gespecialiseerd in diverse spuit- en afwerkingstechnieken voor kunststofproducten, heeft zijn lening in 2014 terugbetaald. De lening werd in 2008 door LRM afgesloten om een versnelde uitvoering van het businessplan mogelijk te maken.

PORTFOLIO (per 31/12/2014) Alro Bis Technics Blue Line Logistics Bosmans Graphics Brouwerij Martens Cavale Steel Company Cobelguard Connect Group Das Ladders Diresco Down2Earth Capital Ducatt ETG Flanders Axle Systems HCJ Jans Metaalbewerking JM Construct Pami International Provan Quinsis Roam Chemie 2 Spaas/Bensar The Nectar VCST Veldeman Group

LRM JAARVerSLAG 2014 / 57

“

LRM HEEFT ONZE VISIE eN STRATEGIE ALTIJD GEDEELD EN DOET DAT TOT OP HEDEN

e Limburgse maakindustrie kan alleen overleven wanneer ze volop de kaart van de innovatie trekt, aldus Willy Hendrickx, lid van de Raad van Bestuur van Ducatt. Het bedrijf is ontstaan uit het voormalige

EMGO, dat gespecialiseerd was in gloeilampcomponenten, en onderging een metamorfose tot producent van hoogwaardig vlakglas voor zonnepanelen.

“Ducatt heeft de bestaande expertise uit de traditionele glasindustrie gekoppeld aan het inspelen op een nieuwe marktvraag, namelijk deze van zonnepanelen. Tegelijkertijd heeft het bedrijf vanaf dag 1 volop ingezet op innovatie, met o.a. de productie van glas met een hogere transmissie, 2 mm-glas en glas met een antireflectiecoating. Dat moet ook, wil je het verschil kunnen maken en de voorsprong op je concurrenten behouden.” Alle troeven in handen “Deze innovatieve projecten brachten tegelijkertijd echter heel wat nieuwe processen en installaties met zich mee. Het vergde tijd voor de medewerkers, die vaak al jaren aan dezelfde machines en volgens vertrouwde

Willy hendrickx Lid Raad van Bestuur Ducatt

processen werkten, om die omschakeling te maken. Bovendien is de vraag naar 2 mm-glas door de dalende markt een tijdje beneden de verwachtingen gebleven. Maar vandaag staat onze performantie op punt en herstelt de markt zich. Ducatt heeft nu alle troeven in handen voor een sterke en stabiele toekomst en zal ook snel de vruchten kunnen plukken van die focus op vernieuwing.” “Ducatt heeft vanaf de eerste dag, kunnen rekenen op de steun van LRM. Niet alleen wat betreft financiële middelen, LRM heeft onze visie en strategie ook altijd gedeeld en doet dat tot op vandaag. De langetermijnsteun van partners als LRM is van vitaal belang voor spelers in de maakindustrie.”

6. ruimte & beleving

infrastructuur

Paul De Ceuster Head of Space & Experience

e specifieke ruimte waarover we in Limburg beschikken, maakt ons uniek. We hebben letterlijk ruimte genoeg om te (laten) groeien. Met zijn zes beschermde unieke sites beschikt het Limburgse mijnverleden over veel resterende vrije ruimte. We bieden vandaag zowel ‘ruimte om te ondernemen’ als ‘belevingsruimte’ op de oude mijnsites. Van de grootste industriële erfgoedsite in Beringen, met zijn recente verstedelijking, tot aan het prestigieuze vrijetijdsproject Terhills in Maasmechelen: nieuwe projecten op oude mijnsites zetten Limburg opnieuw op de kaart. ‘Het kolenspoor’ is daarbij de metafoor die de vele nieuwe en vernieuwende projecten op deze sites verbindt.

Via de projectvennootschap MVDC ontwikkelt LRM het gebied van de voormalige mijnterreinen van Eisden tot een bovenregionale vrijetijdssite: Terhills. Deze site grenst zowel aan Maasmechelen Village Chic Outlet Shopping als aan het Nationaal Park Hoge Kempen en betekent een belangrijke hefboom voor de tewerkstelling en economische groei in deze regio. Bij de volledige voltooiing zal er 150 miljoen euro in het project geïnvesteerd zijn. Het masterplan omvat een aantal strategische deelprojecten waarvan verschillende projecten reeds voltooid of in uitvoering zijn. De mijnsite van Beringen is de grootste industriële erfgoedsite van Vlaanderen. De herbestemming door de nv be-MINE, een samenwerking tussen LRM, DMI Vastgoed en Van Roey Vastgoed, omvat een toeristisch-recreatief project met stedelijke functies zoals wonen, winkelen en werken.

Met ‘Ruimte’ spelen we ook in op de uitstekende geografische ligging van Limburg. Logistieke ondernemingen uit binnen- en buitenland erkennen duidelijk de mobiliteitsvoordelen en de uitstekend uitgeruste bedrijventerreinen. Ook door de nog beschikbare groene ruimte – in het hart van de Euregio – neemt onze toeristische aantrekkingskracht toe. LRM participeert en ontwikkelt daarom in een aantal toeristische projecten, een uitgelezen sector voor extra tewerkstelling. Vaak zijn het bijkomende kansen om aan stadsontwikkeling te doen en ons resterend mijnerfgoed te bewaren voor de toekomst.

LRM JAARVerSLAG 2014 / 63

Het project be-MINE staat voor de verdere ontwikkeling van de vrijetijdseconomie, de valorisatie van het uniek mijnpatrimonium en 500 nieuwe jobs. In het kader van het SALK werd het dan ook erkend als versneld uit te voeren project. Daarbij konden het duikcentrum Todi, de terril als Avonturenberg, het toekomstige belevingstraject doorheen de gebouwen en een eventhal in de centrale rekenen op extra financiële middelen. Ruimte om te ondernemen werd er ontwikkeld op het bedrijventerrein Tessenderlo Schoonhees, waar de wegenaanleg van fase 1 werd afgerond. Op de terreinen van Kristalpark III werden vijf nieuwe wind turbines gebouwd en in gebruik genomen. En met Brustem Industriepark zal een interessant bedrijventerrein ontstaan op een gedeelte van de voormalige militaire vlieghaven van Brustem.

terhills Het Terhills Cable Park opende in 2013 de deuren en kreeg in 2014 nog een aanvulling met een heuse clubinfrastructuur die douches, kleedkamers en horecafaciliteiten omvat. Aandachtspunt blijft de vlotte bereikbaarheid. Een eerste stap werd vorig jaar al gezet, met de verbinding vanuit het noorden vanaf de N75 Boslaan via de Nationaal Parklaan. Maar men onderzoekt ook de diverse opties om de mobiliteit tussen de deelprojecten binnen Terhills te verhogen via een alternatieve vervoersmodus op een eigen bedding. Verder is vorig jaar fase 1 van de hoofdtoegangspoort Nationaal Park Hoge Kempen afgerond en geopend. Het Ecotrons-project van UHasselt, een reeks koepels waaronder allerhande experimenten uitgevoerd kunnen worden om onder andere de invloed van de klimaatswijziging op de plantengroei te onderzoeken, verkeert nog in de studiefase. Beide projecten grenzen aan het nieuwe Terhills Hotel met de mooie Franse tuin, dat na zijn opening in het voorjaar van 2015, een belangrijke meerwaarde zal betekenen voor de omgeving en tevens een aantal banen zal creĂŤren.

Ondertussen kreeg ook de bouwvergunning voor een restaurant annex conferentiecentrum, met rechtstreekse toegang tot het hoofdgebouw, groen licht. Zodra er een uitbater is gevonden, kan men van start gaan met de werken. Het gebouw zal de fysieke verbinding vormen tussen het Terhills Hotel en Terhills Pure Shopping, waarvoor de laatste aanpassingen aan de bouwplannen zijn uitgevoerd. De start van de bouwwerkzaamheden is voorzien voor het derde kwartaal van 2015. Het wellness- en spacomplex Elaesa krijgt steeds meer vorm. De initiatiefnemer wil in het derde kwartaal van 2017 de deuren openen. MVDC zal zorgen voor ondersteuning bij de fysische ontsluiting en het ontwikkelen van synergieĂŤn tijdens de exploitatie. Ten slotte is er vorig jaar verder gewerkt aan de invulling van het Terhills National Park Resort, waarbij high-end vakantiewoningen, zorgvuldig ingepland worden aan de waterrand en het bos. Er lopen op dit moment gesprekken voor de realisatie van een eerste reeks van 150 eenheden, aangevuld met een aantal centrale faciliteiten. www.terhills.be

6. RUIMTE & BELEVING

Contactpersoon: Tobias Reeckmans Algemeen directeur MVDC

Be-MINE In 2014 kwam het project op kruissnelheid, met de opening van een eerste recreatieve component, Mijn Zwemparadijs. Het zwemcomplex is, naast het toeristisch onthaal en het Mijnmuseum, een derde speler op de site. Dankzij een nieuwe toegangsweg en een eerste fase van de centrale parking is de mijnsite voortaan ook toegankelijk voor het grote publiek. Op het vlak van erfgoed zijn de restauratie van de monumentale koeltorens en het dak van de losvloer voltooid, net als de sloop van de zifterij en een aantal bijgebouwen. Verder zijn de restauratiedossiers voor de badzalen, de elektriciteitscentrale, de indikkers en het waterkasteel goedgekeurd. be-MINE heeft verder een aangepast voorstel van meerjarenovereenkomst ingediend bij het Agentschap Onroerend Erfgoed, en dit in lijn met de onderhandelde afspraken in verband met het behoud en het slopen van bepaalde delen van de losvloer en de kolenwasserijen. In 2014 is ook de stedenbouwkundige aanvraag goedgekeurd waarmee nu alle vergunningen voor de bouw en uitbating van

Contactpersoon: Koen Nulens Algemeen directeur be-MINE

een retailpark van 15.000 m2 verkoopoppervlakte een feit zijn. Deze handelscomponent zal een belangrijke motor zijn voor het be-MINE-project. Voor de financiering, bouw en uitbating van het park haalde be-MINE de vastgoedvennootschap Retail Estates aan boord. Eind 2014 is ook voor het duikcentrum Todi, een unieke herbestemming van twee voormalige betonnen waterreservoirs, een bouwen milieuvergunning ingediend. Het duikcentrum Todi zal instaan voor de exploitatie van de te renoveren waterreservoirs. Daarom werd de nv be-DIVE opgericht, een immovennootschap die via een erfpachtovereenkomst met Todi, het duikcentrum ter beschikking zal stellen. be–MINE wordt belast met de bouw ervan. Bij de residentiële ontwikkeling Houtpark zijn in 2014 de infrastructuur, de wegenaanleg en het sporenpark ingehuldigd. De bouw van het woonzorgcentrum Residentie Sporenpark werd voltooid en een eerste woonproject, de Urban Villa’s, opgestart. www.bemine.be

Bedrijventerreinen Tessenderlo Schoonhees Aan bedrijventerrein Tessenderlo Schoonhees werd de wegenaanleg van fase 1 in de loop van 2014 afgerond. De bouwvergunning voor fase 2 van de infrastructuurwerken is een feit. Aan het begin van het tweede kwartaal in 2015 zullen deze werken en de commercialisering van het project van start gaan. Tessenderlo en Fluxys hebben al voor de start van de verkoop een overeenkomst bereikt voor de verkoop van circa 2 hectare industriegrond. De gemeente Tessenderlo zal op de site een nieuw containerpark vestigen.

Kristalpark III De terreinen van Kristalpark III maken deel uit van een grotere aaneengesloten industriezone van maar liefst 900 hectare. Deze zone wordt beheerd door en is eigendom van de vennootschap Kristalpark III, die in 2011 opgericht werd door LRM en de stad Lommel. Met zijn trimodale ontsluiting – bereikbaar via auto-, spoor- en waterwegen – is het terrein van strategisch belang voor de Limburgse en Vlaamse economie. Op het bedrijventerrein werden in 2014 vijf nieuwe windturbines gebouwd en in gebruik genomen. Kristalpark III ontwikkelt en commercialiseert de site met het oog op grotere bedrijven. De zone voor logistiek en de twee overslagstations voor aansluiting op het spoor en het water moeten in de toekomst logistieke spelers aantrekken.

Brustem Industriepark Zodra de onteigeningsprocedure van enkele percelen is afgerond, en na de goedkeuring van het PRUP ‘regionaal bedrijventerrein domein van Brustem en aangepaste afbakening kleinstedelijk gebied Sint-Truiden’ zal er met Brustem Industriepark een interessant bedrijventerrein ontstaan op een gedeelte van de voormalige militaire vlieghaven van Brustem. Het nieuwe industriepark wil niet alleen traditionele luchtvaartgebonden activiteiten aantrekken, maar ook fungeren als een exclusieve drone valley. Er hebben zich al een aantal dronegerelateerde bedrijven kandidaat gesteld. Samen met de exploitant van de landingsbaan, de vennootschap LRA, wordt nagegaan hoe de invulling in perfecte symbiose met het bestaande vliegverkeer kan functioneren.

ENA PROJECTEN Ravenshout Noord is een nieuwe bedrijvenzone in Beringen die ontwikkeld wordt door de Stad Beringen, POM Limburg en LRM. In 2013 werd met de stad Beringen een overeenkomst gesloten om alle grondposities van Ravenshout Noord (die door LRM en POM Limburg werden verworven en gefinancierd) over te dragen aan de Stad Beringen. Deze transactie werd in 2014 juridisch afgerond. De stad Beringen zal hierdoor de realisatie en de commercialisering zelf verder zetten.

6. RUIMTE & BELEVING

In 2013 sloten nv De Scheepvaart en Nike een overeenkomst over de verkoop van het terreinengedeelte van het nieuwe bedrijventerrein Ham-Zwartenhoek langs het Albertkanaal. Door deze verkoop is de rol van LRM als medefinancierder in deze projectontwikkeling uitgespeeld. De finale transactie en terugbetaling van LRM als projectfinancierder gebeurde in de loop van 2014.

Overige projecten Mobility Center Genk Zuid Group Bruno is de grootste aandeelhouder van de groep Mobility Center Genk Zuid en wil het project duidelijk een extra impuls geven. De Group exploiteert bijvoorbeeld al het tankstation, het restaurant en de bewaakte overdekte parkingfaciliteiten. De vorig jaar aangekondigde komst van de douane op de site heeft ondertussen reeds vaste vorm gekregen door de bouw van een nieuw kantoorgebouw met een ruime garage voor eigen voertuigen. De werf is bijna volledig voltooid. De vestiging van de douane betekent ongetwijfeld een meerwaarde voor de site. Een aantal douanegerelateerde ondernemingen heeft al beslist ook naar MCGZ te verhuizen.

LRM Lease: Punch Powertrain en Ridge Tool Europe De vestiging van Punch Powertrain op de site Schurhovenveld in Sint-Truiden kende de voorbije jaren een gestage groei. Er is dus dringend nood aan bijkomende accommodatie. Het bouwdossier werd goedgekeurd in 2013, vorig jaar werd het knappe nieuwbouwcomplex voltooid. LRM Lease, een dochtervennootschap van LRM, stond in voor de financiering en de bouw van het project. Op dezelfde site en op basis van een gelijkaardige onroerende leasingovereenkomst, heeft LRM Lease een contract afgesloten met Ridge Tool Europe (merknaam RIDGED). De werken voor dit laatste project zullen eind 2015, begin 2016 afgerond zijn.

LRM JAARVerSLAG 2014 / 67

Rentmeesterswoning (RMW nv) In het SALK-programma maakt Limburg 17 miljoen euro vrij voor de vrijetijdseconomie. Een derde van deze middelen gaat naar een belangrijk strategisch project, namelijk de ontwikkeling van de Rentmeesterswoning en zijn omgeving tot een hoogwaardig hotel van maximaal 70 kamers. De Rentmeesterswoning is een beschermd monument en grenst aan de vermaarde Landcommanderij van Alden Biesen. Het nieuwe hotel zal niet alleen complementair zijn aan de attractiepool Alden Biesen, maar ook als uitvalsbasis functioneren naar het bredere Limburgse kastelenlandschap. Na de restauratie van het historisch pand zal een exploitant en/of investeerder zich moeten engageren om op het aangrenzende terrein een hotel te bouwen. Het project wordt gestuurd en begeleid vanuit een projectvennootschap tussen LRM en de stad Bilzen. De zoektocht naar een mogelijke kandidaat ging in 2014 van start. In de zomerperiode van 2015 wordt het contract met de uiteindelijke kandidaat afgesloten.

6. RUIMTE & BELEVING

www.rentmeesterij.be

Limburg Gas Limburg Gas is een samenwerking tussen het Australische Dart Energy en de nv Mijnen. Het onderzoek werd in 2013 opgestart na het verkrijgen van een opsporingsvergunning voor koolwaterstoffen. Dart Energy liet in de loop van 2014 echter weten dat het zijn aandeel in Limburg Gas wilde verlagen en een uitstap overwoog. LRM gaat nu andere opties na om het onderzoek naar aardgas in de Limburgse ondergrond verder te zetten.

HISTORISCHE VERPLICHTINGEN De nv Mijnschade en Bemaling Limburgs Mijngebied (MBLM), dochtervennootschap van LRM, staat ook vandaag nog in voor de nazorg van het Limburgse mijnverleden. Zo worden de historische mijnverzakkingsgebieden constant bemaald, in 2014 nog goed voor 18,5 miljoen m3. LRM heeft vorig jaar ook 53 nieuwe klachten ontvangen, waarvan er 35 ontvankelijk werden verklaard. Deze werden al dan niet afgesloten met positief gevolg of worden nog verder onderzocht. De uitbetaalde schade bedroeg in 2014 24.656 euro.

ERFGOED Ook het onderhoud en de restauratie van het beschermde mijnerfgoed is een historische opdracht van de nv Mijnen. Op de mijnsite van Zolder werd vorig jaar de restauratie van de Monnoyerschoorsteen beĂŤindigd. Verder werden eind 2014 drie nieuwe restauratiedossiers, op basis van de oude en meer voordelige subsidieregelgeving, ingediend. Het gaat om de restauratie van de schachtbok, het schachtgebouw en de watertoren. Voor het schachtgebouw wordt in samenspraak met de gemeente Zolder nog een herbestemming gezocht.

LRM JAARVerSLAG 2014 / 69

6. RUIMTE & BELEVING

be-MINE, Beringen

Terhills, Maasmechelen

PORTFOLIO (per 31/12/2014) Atlantis Hotel be-DIVE be-Mine BIP Different Hotels G&G Cucina H.W.P. Interlin Invest Kristalpark III Limburg Gas Limburg Regional Airport ( LRA ) LRM Lease MVDC Mo â&#x20AC;&#x201C; Thor Officenter Holding rentmeesterswoning Todi Truckstop 26 bis Value Retail

LRM JAARVerSLAG 2014 / 71

â&#x20AC;&#x153;

Een uniek kader, met een al even unieke invulling

en combinatie van industrieel erfgoed en een bijzonder landschap met terrils en grindplassen, dat gevormd werd door steenkoolontginning en grindwinning. Het maakt van de voormalige mijnsite van Eisden een

uniek kader, dat bovendien met het bovenregionale vrijetijdssite Terhills, een al even unieke invulling krijgt. Het project krijgt meer en meer vorm. En valt duidelijk in de smaak bij de bezoekers…

Ruimte, natuur, arbeidskrachten en een centrale ligging in de Euregio. Limburg heeft alles in huis om volop in te zetten op vrijetijdseconomie. Het project Terhills past dan ook volledig in dat plaatje. Opzet? Bezoekers een uniek en gediversifieerd toeristisch en recreatief programma bieden in een bijzondere omgeving. “Je merkt dat het project op kruissnelheid komt,” klinkt het bij een van de bezoekers. “Meer en meer projecten worden gerealiseerd. Dat is heel erg fijn om te zien. Het hotel waarin wij logeren, Terhills hotel, werd ondergebracht in het voormalige hoofdgebouw van de mijn van Eisden. Na een grondige renovatie, opende het recent haar deuren. Vanuit dit prachtige hotel,

Toeriste Terhills hotel

beschik je als toerist natuurlijk over een ideale uitvalsbasis om op verkenning te gaan: wandelen, sporten, winkelen, de mogelijkheden zijn legio. Zo zijn we al een kijkje gaan nemen bij het Terhills Cablepark, dat nog niet zo lang geleden als eerste waterskikabelpark in Limburg de deuren opende. Een andere tip? Een wandeling door het Nationaal Park Hoge Kempen. De Hoofdtoegangspoort, Connecterra, is een onderdeel van Terhills en stelde in 2014 haar nieuwe onthaalpaviljoenen voor. Ik heb gelezen dat er in de nabije toekomst ook nog een kmo-zone, een woonproject, een Holiday Park en een winkelaanbod wordt gerealiseerd. Wij komen dus zeker nog eens een kijkje nemen!”

7. klimoplening

klimop-lening De KlimOp-lening is een achtergestelde lening zonder waarborgen van 50.000 tot 250.000 euro. Het is een lening precies op maat van kleine ondernemingen met een beloftevol project. Na anderhalf jaar KlimOp-lening liepen er 360 aanvragen binnen waarvan eind 2014 58 dossiers al een positief antwoord kregen. In totaal meer dan 9 mio euro waarvan 6,5 mio reeds uitgekeerd. Het totaal bedrag aan investeringen bedraagt 26,5 mio. Bijgevolg is er een hefboomwerking waarbij 1 euro KlimOp-lening zorgt voor ongeveer 2 euro extra bankfinanciering / eigen middelen. Goed voor een totale jobcreatie en -behoud van 677 FTE’S. De KlimOp-lening is bewust heel laagdrempelig. Iedere ondernemer met een goed en onderbouwd plan dat de Limburgse

economie versterkt, is welkom. Overtuigt de ondernemer LRM van zijn realistisch potentieel? Dan staan wij hem maximaal bij met specifieke expertise, persoonlijke ondersteuning en relevante stimulans. De KlimOp-lening in vogelvlucht De KlimOp-lening loopt over 7 jaar, waarbij er een periode van maximum 2 jaar zonder kapitaalsaflossingen kan toegekend worden. De lening heeft een vaste rentevoet van 4%. Creëert de ondernemer vijf nieuwe arbeidsplaatsen? Dan geniet hij of zij van 1 % extra jobkorting op de rentevoet. Daarenboven zien bankiers de lening als quasi eigen vermogen. Dit vergemakkelijkt de toegang tot bankfinanciering. www.lrm.be/klimop-lening

ONDERNEMING Kleine onderneming

< 50 werknemers

Omzet of balanstotaal

< 10 miljoen euro

Bedrag van de lening

Minimum 50.000 en maximum 250.000 euro

Vaste looptijd

7 jaar – tot 2 jaar vrij van kapitaalsaflossingen (mogelijkheid i.f.v. BP tot 2 jaar)

Vaste rentevoet

4% 3 % vanaf 5 FTE’s bijkomend

Waarborgen

Geen

LRM JAARVerSLAG 2014 / 77

UITGEKEERDE LENINGEN (per 31/12/2014)

AKS Benelux

Smartlog

Appwise

TAS

Artur Interieur

Thalento

Balette & Co

The Walking Egg

Bella Stoma

Top-Off

Biest

Traflux bvba

Brouwerij Anders

T&M Solutions

Burocad

United innovators

CL Hotel

Visuatech

Cryns De VERF-groothandel Encon bvba Evens Farmaline Fish2Be G&G Cucina tradizionale Italiana Genano Greijmans Group Vanelderen Hamster JMConstruct Laswerken Meuwes Laswerken Smeets Luminex Mambo Tango Mamzel Noord Limburgse Betoncentrale Nordag bvba OnOff Plantbebloembe BVB REI International Servilux/Servinter Skyeye

LRM JAARVerSLAG 2014 / 79

â&#x20AC;&#x153;

De KlimOp-lening geeft ons de ademruimte om vandaag te bouwen aan onze groei van morgen

uminex is gespecialiseerd in video-, licht- en geluidstechnologie. LRM kende het innovatieve bedrijf in Hechtel-Eksel in 2014 een KlimOp-lening toe.

“Luminex sleutelt voortdurend aan haar productgamma,” legt zaakvoerder Bart Swinnen, uit. “Om gezond te kunnen groeien, moeten we onze producten niet alleen sneller, maar ook breder kunnen ontwikkelen. Ons ontwikkelingsteam is dus essentieel. Maar een product dat nu ontwikkeld wordt, kan natuurlijk pas inkomsten genereren wanneer het op de markt verschijnt. Dat kan soms twee jaar duren. Op dit moment werken we volop aan een toepassing waarmee we ook de audiomarkt willen bedienen, een markt die tien keer groter is dan de lichtmarkt, en waarvan we dus heel veel verwachten. We schatten dat onze omzet over vier jaar tien keer hoger zal liggen dan in 2014. Daarom hebben we een beroep gedaan op LRM, dat ons een KlimOp-lening van 150.000

Bart Swinnen CEO Luminex

euro heeft toegekend. Dankzij deze achtergestelde lening kunnen we ons ontwikkelingsteam nu al uitbreiden. Zo kunnen we de periode van ontwikkeling tot de uiteindelijke verkoop overbruggen zonder onze eigen cashflow in gevaar te brengen. We bouwen dus vandaag aan onze groei van morgen. Sinds het afsluiten van de lening hebben we al drie extra personeelsleden aangeworven, binnenkort komen er nog twee mensen bij. En als je erin slaagt om vijf nieuwe arbeidsplaatsen te creëren, daalt de rentevoet van de KlimOp-lening van 4% naar 3%. Deze lening is ideaal voor een bedrijf als het onze. De KlimOp-lening geeft ons de ademruimte om te kunnen groeien. Bovendien vormt ze een ideale hefboom voor extra bankfinanciering.”

8. wie is wie raad van bestuur

vlnr: Jeroen Bloemen - Secretaris I Nadia Jansen I Armand Ghijsens I Patrick Verjans I Myriam Schepers I Rita Moors - Ondervoorzitter I Hugo Leroi - Voorzitter I Guy Hufkens - Ondervoorzitter I Peter Vavedin I Lieven Tack - Regeringsafgevaardigde I Jozef Roos I Daphne TubĂŠe

management comité

vlnr: Paul De Ceuster - Head of Space & Experience I Roeland Engelen - Head Of Sustainable Societies I Lieven de Jonge - Head of Smart Manufacturing I Stijn Bijnens - Algemeen directeur I Jeroen Bloemen - Head of Corporate Affairs I Theo Donné - CFO I Debora Dumont - Head of Health & Care I Tom Aerts – Head of Technology & Services

LRM JAARVerSLAG 2014 / 83

team lrm-groep

Be-mine

Greenville

C-MINE crib INCUBATHOR

TERHILLS

bioville

MBLM

CORDA campus

CORDA INCUBATOR

LRM NV corda campus Kempische Steenweg 311 bus 4.01 3500 Hasselt www.lrm.be