"Er moet een budget worden uitgetrokken voor de beveiliging van bouwplaatsen"

Volgens het laatste onderzoek van Embuild, uitgevoerd in 2024, is 52% van de bouw- en installatiebedrijven het afgelopen jaar slachtoffer geweest van diefstal op de bouwplaats. In 39% van de gevallen werden de bedrijven zelfs geconfronteerd met meerdere diefstallen. Om ons te vertellen over deze plaag die onze sector treft, hebben we Marc De Vijlder, Eerste Inspecteur, en Eddy Mauzen bijeengebracht. Beiden zijn diefstalpreventieadviseurs bij de politiezone Brussel-Hoofdstad Elsene.

In hun respectieve carrières hebben deze twee leden van de Brusselse politie vaak dossiers behandeld van diefstallen op bouwplaatsen in de hoofdstad. Hun expertise op dit gebied en hun adviezen zijn dus zeer interessant voor onze bouwbedrijven, ongeacht waar hun activiteiten zich bevinden. Over dit probleem trekt Eddy Mauzen de volgende eerste conclusie. "Met de stijging van de materiaalprijzen hebben bedrijven geprobeerd te besparen op andere posten, met name de beveiliging van bouwplaatsen", benadrukt hij. "Wanneer ik met werfleiders praat die voor een of andere overheidsinstantie werken, antwoorden de meesten dat er geen budget is uitgetrokken voor de beveiliging van de werken. Dat is betreurenswaardig. Ik denk dat de partijen rond de tafel moeten gaan zitten en een budget moeten uittrekken voor de beveiliging van het bouwterrein. Waarom het niet opnemen in het bestek? Een diefstal voor een aannemer is een zuivere verliespost, vooral voor een kleine KMO!", benadrukt hij.

Volgens Eddy Mauzen staan gereedschappen op de eerste plaats van gestolen goederen, gevolgd door bouwmaterialen en accessoires. Dit wordt ook bevestigd door ons onderzoek (zie kader).

Vier soorten maatregelen

Om bouwplaatsen te helpen beschermen, beveelt deze politiezone aan dat aannemers vier soorten maatregelen nemen. De eerste zijn organisatorische maatregelen. "De werfleider moet zijn personeel bewust maken van het diefstalrisico en hen wijzen op hun verantwoordelijkheden voor diefstalpreventie. Dat is gezond verstand, maar daar wordt niet altijd op ingezet. Het ophangen van instructies kan nuttig zijn. Hij moet ook zorgen voor een veilige en georganiseerde bouwplaats en een volledige inventaris maken van zijn gereedschap aan het begin en einde van de dag en identificatienummers aanbrengen. Wat leveringen betreft, vermijd te vroege leveringen die te lang worden opgeslagen", benadrukt Eddy Mauzen.

Vervolgens komen de mechanische maatregelen, die betrekking hebben op het afsluiten van de bouwplaats. "Omhein de bouwplaats met hekken die aan elkaar zijn bevestigd en ondoorzichtige dekzeilen om nieuwsgierige blikken buiten te houden. Sluit containers goed af en leg gereedschap dat op de locatie moet blijven in afgesloten kisten en bewaar ze op een veilige plaats. Gebruik kwalitatieve hangsloten en zaagbestendige kettingen en antidiefstalwielklemmen voor uw voertuigen."

De werfleider moet zijn personeel bewust maken van diefstalpreventie en wijzen op hun verantwoordelijkheden voor diefstalpreventie. Dat is gezond verstand, maar het wordt niet altijd ingezet.

Technologie

Technologie kan ook helpen beschermen tegen diefstal en inbraak. Het valt onder elektronische maatregelen. "Er zijn veel hulpmiddelen op dit gebied: intensieve verlichting, alarmsystemen, camera's, bewegings-, geluids- en branddetectoren... die zijn aangesloten op een alarm- of bewakingscentrale die 24/7 kan reageren en op afstand kan communiceren om de dieven aan te spreken. Wist je dat in Nederland bijna 90% van de diefstallen eindigt op het moment dat men de daders aanspreekt, die zich dan realiseren dat ze betrapt zijn", legt Marc De Vijlder uit. De wet is heel duidelijk in geval van een alarmsignaal. "Er moet altijd een bevestiging zijn! Ofwel fysiek, ofwel door een derde persoon, ofwel door een of andere technologie, om de politie naar een bouwplaats te laten komen", waarschuwt hij.

Deze Brusselse politieagent beveelt aannemers aan om hierin te investeren. "Een cameratoren kost ongeveer 10.000 euro/ jaar. Ik hoor dat er geen budget is voorzien. Maar wat is 10.000 euro in een bouwproject tegenwoordig? De aannemer kan dit opnemen in zijn beroepskosten en aftrekken. Weet je, een hoogwaardige drilboor kan oplopen tot enkele duizenden euro's. Dan is de berekening snel gemaakt."

Hoe zit het met tracering, vaak track and trace genoemd? "Het is altijd nuttig voor grote machines. Ook voor gereedschap, maar het is moeilijker om deze diefstallen op te sporen. Het kan naar rommelmarkten gaan, naar het buitenland...", benadrukt hij.

Toegang tot de bouwplaats

De Eerste Inspecteur Diefstalpreventie bij de politiezone Brussel-Hoofdstad Elsene benadrukt ook het belang van het beheer van de toegang tot de bouwplaats. "Het controleren van in- en uitgangen is niet altijd eenvoudig. Een bouwplaats is een echte mierenhoop. Wie is aanwezig en wie niet? Moeilijk te zeggen, vooral op grote bouwplaatsen met veel onderaanneming. Een onbekende die laarzen en een hesje aantrekt, heeft zijn slag snel geslagen. We zien steeds meer bouwplaatsen uitgerust met een draaipoort met een scan om binnen te komen. Het is niet alleen interessant voor de personeelscontrole, maar ook voor de veiligheid."

Ten slotte zijn er de signalisatiemaatregelen. "Plaats jouw container aan de voorkant, in het zicht van iedereen, en niet aan de achterkant van de bouwplaats in een verborgen hoek. Waarom til je die container 's nachts niet op met een kraan, als dat mogelijk is? Het stimuleert de sociale controle. Meld ons de misdrijven en geef gedetailleerd aan welk materiaal is gestolen. Ten slotte is de politie altijd beschikbaar om toezicht te houden, op verzoek. Je kunt ook een beroep doen op de diensten van een bewakingsbedrijf", zegt Eddy Mauzen

Ik hoor dat er geen budget is voorzien. Maar wat is 10.000 euro in een bouwproject tegenwoordig.

Je begrijpt het door, om dit fenomeen tegen te gaan, bestaan er oplossingen. "Diefstallen hebben altijd bestaan en zullen altijd blijven bestaan. Maar veiligheid is de zaak van iedereen en als iedereen een kleine inspanning levert, kunnen we tegen dit fenomeen optreden", benadrukt Marc De Vijlder. "En dat begint met een goede organisatie van de bouwplaats vanaf het begin", besluit Eddy Mauzen.

Weet ten slotte dat de FOD Binnenlandse Zaken Veiligheid en Preventie al bewustmakingscampagnes over dit onderwerp heeft georganiseerd, in samenwerking met de federale politie en onze federatie.

WAT TE ONTHOUDEN VAN HET ONDERZOEK?

In ons nummer van april 2024 publiceerden we een artikel over ons onderzoek naar diefstallen. Naast de cijfers die in de inleiding van het hoofdartikel worden genoemd, geven we hier enkele opvallende resultaten mee.

Het zijn vooral de kleine gereedschappen en machines (boormachines, zagen of hamers) die worden gestolen (44%), gevolgd door bouwmaterialen (30%) en grote gereedschappen en machines, zoals betonmolens en pleistermachines (10%). Bouwplaatsmachines (3%), zoals generatoren en compressoren, en voertuigen (1%) worden zelden gestolen.

Wat betreft de maatregelen, plaatst 49% altijd een omheining rond de bouwplaats, plaatst 43% soms camera's op de bouwplaats, verlicht 42% soms de bouwplaats 's nachts, gebruikt 21% soms een bewegingsdetectiesysteem en doet 15% soms een beroep op een bewakingsbedrijf.

Wat betreft tracering, gebeurt dit in de meeste gevallen alleen voor voertuigen (58%), maar veel minder voor bouwplaatsmachines (43%), grote machines (36%) en kleine machines (26%).

De enquête heeft ook aangetoond dat 34% van de slachtoffers van de diefstal van materialen deze diefstal niet aangeven en dat 29% geen klacht indienen bij de diefstal van klein gereedschap en van kleine machines.

DE NATIONALE EN GEWESTELIJKE STATISTIEKEN

De federale politie heeft ons de cijfers van diefstallen op bouwplaatsen meegedeeld. De definitie die in deze rapporten wordt gebruikt voor 'diefstal op bouwplaatsen' is als volgt: bouwvoertuigen (kranen, bulldozers...), bouwplaatsspecifieke objecten (materialen, grondstoffen...) en andere objecten (zoals persoonlijke bezittingen van arbeiders die zich in de bouwkeet bevinden).

Deze statistieken zijn gebaseerd op het aantal geregistreerde processenverbaal in de Algemene Nationale Gegevensbank (ANG) door de lokale en federale politiediensten. Voor een volledig jaar zijn de cijfers van 2024 nog niet beschikbaar. De politie heeft ons uitgelegd dat deze cijfers met een aanzienlijke vertraging worden geactualiseerd om ervoor te zorgen dat ze volledig zijn. We kunnen dus de cijfers van 2023 bespreken.

Op nationaal niveau werden in 2023 2499 feiten geregistreerd, tegenover 2789 in 2022, wat een daling van 10,4% betekent. Wat Wallonië betreft, werden in 2023 806 feiten geregistreerd, tegenover 1004 in 2022; een daling van 19,7%. Voor Brussel waren er 266 feiten in 2023, tegenover 305 in 2022, wat een daling van 12,8% betekent, en ten slotte in Vlaanderen waren er 1427 diefstallen in 2023, tegenover 1480 in 2022, wat een daling van 3,6% betekent.