ვაჭრობის საკითხები მე–6 გამოშვება 2014 წლის ივლისი
ევროკავშირი საქართველო
ევროკავშირი და საქართველო ხელს აწერენ ასოცირების შესახებ შეთანხმებას
ევროკავშირთან ასოცირება იწვევს პრივილეგირებულ სავაჭრო ურთიერთობებს (წყარო EC/ EU სამეზობლოს საინფორმაციო ცენტრი)
დ
აღმოსავლეთ პარტნიორობის მრავალმხრივ ურთიერთობებში.
დღევანდელ რთულ ეკონომიკურ გარემოში მეტი ვაჭრობა, სამეწარმეო გარემოს გაუმჯობესება და მეტი ინვესტიციების მოზიდვა ეკონომიკური ზრდისა და სამუშაო ადგილების შექმნის საუკეთესო საშუალებაა. სწორედ ეს ხედვა უდევს საფუძვლად ევროკავშირის პოლიტიკას აღმოსავლეთ პარტნიორების მიმართ, როგორც ორმხრივ ისე
ევროკავშირსა და მის პარტნიორებს შორის ვაჭრობის თანდათანობით ლიბერალიზება ახალი ტიპის ასოცირების შეთანხმებების ქვაკუთხედია. ეს შეთანხმებები მოიცავს ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი სავაჭრო სივრცის შექმნის შესაძლებლობასაც. ➜
შინაარსი
მე–6 გამოშვება 2014 წლის ივლისი
ვაჭრობის საკითხები • ევროკავშირი და საქართველო ხელს აწერენ ასოცირების შესახებ შეთანხმებას
DCFTA მაჩვენებლები • საინვესტიციო კონფერენციაზე განხილული ძირითადი საკითხები • ასოცირების შესახებ შეთანხმებისა და ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი სავაჭრო სივრცის შესახებ შეთანხმების მთავარი საკითხები • საქართველოს ევროკავშირის ბაზართან ინტეგრირების ხელშეწყობა • საქართველოს შემოსავლების სამსახური და გადასახადები: უკეთესი კონტროლი, უკეთესი მომსახურება და უკეთესი კანონმდებლობა • რეგიონები ევროკავშირის ინტეგრაციის კონტექსტში
ე
ვ
რ ო კ
ა ვ
შ
ი
რ ი
კადრი ვიდეოსიუჟეტიდან: საქართველოს პრემიერ მინისტრი ირაკლი ღარიბაშვილი ხელს აწერს ასოცირების ხელშეკრულებას ბრუსელში, 2014 წლის 27 ივნისს. პრემიერმისნისტრმა აღნიშნა, რომ ხელშეკრულება საქართველოს მოდერნიზების უმთავრეს გეგმას წარმოადგენს.
ს
1 3 3
4 5 6
წ ა რ მ
საკითხები ერთი თვალის გადავლებით • საქართველოს სოციალურ–ეკონომიკური განვითარების სტრატეგია “საქართველო 2020“ • სახელმწიფო პროგრამა “აწარმოე საქართველოში“
სოფლის მეურნეობა • ევროკავშირის და სურსათისა და სოფლის მეურნეობის ორგანიზაცია (FAO) საქართველოს სოფლის მეურნეობის განვითარების სტრატეგიის შემუშავებაში ეხმარებიან • ევროკავშირის დახმარება სურსათის ეროვნულ სააგენტოს • სამეურნეო კოოპერატივები ძალას იკრებს იცოდით თუ არა, რომ ….
დაგეგმილი ღონისძიებები • მეორე სემინარი –– უსაფრთხო და მდგრადი ტრანსპორტი საქართველოში ო მ ა დ გ
ე
ნ ლ ო ბ
ა
ს ა ქ ა რ თ
ვ
ე
ლ ო შ ი
7 8
9 9 10
11
12
1
ევროკავშირსა და მის პარტნიორებს შორის ვაჭრობის თანდათანობით ლიბერალიზება ახალი ტიპის ასოცირების შეთანხმებების ქვაკუთხედია.
სახეებსა და ხარისხს, ხელს შეუწყობს კონკურენციისა და ექსპორტის ზრდას, გააუმჯობესებს ბიზნეს გარემოს, მოიზიდავს ინვესტორებს და უზრუნველყოფს სოციალური დაცვის, გარემოსა და მომხმარებელთა დაცვის მაღალ სტანდარტს. ასევე განაპირობებს მართვის უფრო სტაბილურსა და მეტად განჭვრეტად წესებს, განსაკუთრებით მცირე და საშუალო ბიზნესისთვის, რომელიც ყველაზე მეტად მგრძნობიარეა. უკეთესი საქონელი და მომსახურება ხელს შეუწყობს მომხმარებელთა და, ზოგადად, მოქალაქეთა ცხოვრების
საქართველომ, მოლდოვასთან ერთად, 2013 წლის 29 ნოემბერს მოახდინა ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი სავაჭრო სივრცის შესახებ შეთანხმების პარაფირება. 27 ივნისს ეს პროცესი დასრულდა – ევროკავშირმა და საქართველომ ბრიუსელში შეთანხმებას ხელი მოაწერეს.
რას ნიშნავს ეს? არსებული საბაჟო ტარიფებისა და მარეგულირებელი ბარიერების დაუყოვნებელი გაუქმება გაზრდის საქონლისა და მომსახურების
რ ო კ
ა ვ
მითები ევროკავშირსა და საქართველოს შორის ასოცირების შეთანხმების შესახებ ევროკავშირსა და საქართველოს შორის ვაჭრობის სტატისტიკა
შ
ი
რ ი
ს
წ ა რ მ
ო მ ა დ გ
➜
ვ
დამატებითი ინფორმაციისთვის: ღრმა და ყოვლისმომცველი სავაჭრო სივრცის გზამკვლევი
➜
➜ ე
დონის ზრდას. მოსალოდნელია, რომ ქვეყანა თავის კანონმდებლობას ევროკავშირის მთელ რიგ მარეგულირებელ აქტებს დაუახლოებს. დამოუკიდებელმა კვლევამ დაადასტურა, რომ ღრმა და ყოვლისმომცველი სავაჭრო სივრცე საქართველოდან ევროკავშირში ექსპორტს 12%–ით, ხოლო იმპორტს 7.5%–ით გაზრდის. ღრმა და ყოვლისმომცველი სავაჭრო სივრცის განხორციელებისა და მისი შედეგების შენარჩუნების შემთხვევაში, გძრელვადიან პერსპექტივაში საქართველოს მშპ 4.3%–ით ანუ 292 მლნ ევროთი გაიზრდება.
ე
ნ ლ ო ბ
ა
ს ა ქ ა რ თ
ვ
ე
ლ ო შ ი
2
ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი სავაჭრო სივრცის მთავარი საკითხები
ე
საინვესტიციო კონფერენციაზე განხილული ძირითადი საკითხები
გიორგი კვირიკაშვილმა. კონფერენციაზე ძირითადი ყურადღება დაეთმო საქართველოში ბიზნესსაქმიანობასა და ინვესტიციების განხორციელებას, რადგან ევროპული გამოცდილება ადასტურებს, რომ ახალი ტიპის შეთანხმებებს ყველაზე დიდი სარგებელი სწორედ ამ სფეროებში მოაქვს. საინვესტიციო კონფერენციის პრეზიდენტმა ბაროზომ აღნიშნა ერთ–ერთი ძირითადი მიღწევა ის დისკუსია იყო, რომელიც ბიზნესის ასოცირების შეთანხმების ხელმოწერისკენ საქართველოს წარმომადგენლებისთვის ასოცირების შეთანხმების პრაქტიკული გამოყენების წარმატებული სვლა და თქვა, საკითხებს მიეძღვნა. კონფერენციაზე რომ საქართველო ბიზნესის წარმომადგენლებს საკუთარი აღმოსავლეთ პარტნიორობის პროდუქციისა და მომსახურების მოწინავე ქვეყანაა და რომ ის წარმოჩენის შესაძლებლობა მიეცათ. მიესალმება ამ ქვეყანასთან კონფერენციის გახსნისას პრეზიდენტმა ბაროზომ კმაყოფილებით აღნიშნა ასოცირების შეთანხმების ასოცირების შეთანხმების ხელმოწერას. ხელმოწერისკენ საქართველოს წარმატებული სვლა და თქვა, რომ ყოვლისმომცველი თავისუფალი საქართველო აღმოსავლეთ სივრცის ჩათვლით– ხელმოწერას, რომელიც 27 ივნისს იყო დაგეგმილი. პარტნიორობის მოწინავე ქვეყანაა და რომ ის მიესალმება ამ ქვეყანასთან კონფერენცია გახსნეს ევროკომისიის ასოცირების შეთანხმების პრეზიდენტმა ჟოზე მანუელ ბაროზომ და საქართველოს პრემიერ მინისტრმა ხელმოწერას. “საქართველომ ბოლო წლებში ირაკლი ღარიბაშვილმა, საგარეო საქმეთა მინისტრმა მაია ფაინჯიკიძემ, არაერთი მნიშვნელოვანი რეფორმა განახორციელა. თუმცა, უფრო მეტია ვიცე–პრემიერმა და ეკონომიკისა და საჭირო. ჩვენს მიერ ერთობლივად მდგრადი განვითარების მინისტრმა ევროკომისიის პრეზიდენტის ჟოზე მანუელ ბაროზოს საქართველოში ვიზიტთან დაკავშირებით, ამა წლის 13 ივნისს თბილისში საინვესტიციო კონფერენცია ჩატარდა. კონფერენცია სულ რამდენიმე დღით უსწრებდა წინ ევროკავშირსა და საქართველოს შორის ასოცირების შეთანხმების– რომელიც ღრმა და
შემუშავებული ასოცირების დღის წესრიგი არის ძირითადი სფეროების ამსახველი დოკუმენტი, მასში ასახულია მომდევნო სამი წლის განმავლობაში განსახორციელებელი საქმიანობა“, თქვა ბაროზომ. მისი აზრით, პარტნიორობის მიზანი საქართველოსთვის საკუთარი მიზნების განხორციელებაში დახმარების გაწევაა. “ასოცირების შესახებ შეთანხმება ევროკავშირსა და საქართველოს შორის თანამშრომლობის მხოლოდ დასაწყისია,“ თქვა მან. “ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ შეთანხმება დიდი პასუხისმგებლობაა და ჩვენ არ ველით მზა რეცეპტებს. ევროკავშირი საქართველოს მხოლოდ ინსტრუმენტებსა და გამოცდილებას სთავაზობს და არ აპირებს ჩაანაცვლოს თვით ქვეყნის მხრიდან წამოსული ძალისხმევა. მხოლოდ თქვენ შეგიძლიათ საქმის კეთება, ჩვენ კი, ევროკავშირს, მხოლოდ დახმარება შეგვიძლია“. ღონისძიებაში მთავრობის, დიპლომატიური კორპუსის, საერთაშორისო და არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და ბიზნესის სფეროს ასობით წარმომადგენელმა მიიღო მონაწილეობა.
ასოცირების შესახებ შეთანხმებისა და ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი სავაჭრო სივრცის შესახებ შეთანხმების მთავარი საკითხები
კ
საქართველო კონკურენციის შესახებ კონონს იღებს კონკურენცია ვაჭრობასთან დაკავშირებული პოლიტიკის ის ძირითადი სფეროა, სადაც რეკომენდებულია რეფორმების ჩატარება იმისთვის, რომ დაიწყოს მოლაპარაკებები ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი ვაჭრობის შესახებ. კონკურენციის პოლიტიკა ვაჭრობისთვის მნიშვნელოვანია და ბაზარზე არსებულ კომპანიებს – ადგილობრივ და უცხოურს – თანაბარ პირობებს სთავაზობს. სამართლიანი კონკურენცია უკეთეს ბიზნეს გარემოსა და ინოვაციებს განაპირობებს და ხელს უწყობს მსოფლიო ბაზარზე ქვეყნის კონურენტუნარიანობის ზრდას და ე
ვ
რ ო კ
ა ვ
ეკონომიკურ კეთილდღეობას. თავისუფალი კონკურენცია ხელს უწყობს საქონლის უკეთეს არჩევანს და დაბალ ფასებს და სტიმულს აძლევს ინოვაციასა და პროდუქტიულობის ზრდას. კონკურენციის შესახებ კანონი მიღებულ იქნა და გამოქვეყნდა 2014 წლის 31 მარტს. კანონის მუხლები სრულ შესაბამისობაშია ევროკავშირის სტანდარტებთან. კერძოდ, კანონი ადგენს თავისუფალი და სამართლიანი კონკურენციის უკანონო შეზღუდვებისგან დაცვის პრინციპებს და ქმნის ჩარჩოს, რომელიც უზრუნველყოფს ბაზარზე კომპანიების ოპერირებას თანაბარი შ
ი
რ ი
ს
წ ა რ მ
ო მ ა დ გ
ე
ნ ლ ო ბ
წესების პირობებში. კერძოდ, კანონი აუქმებს ბაზარზე შესვლის ბარიერებს, კრძალავს უპირატესი მდგომარეობით ბოროტად სარგებლობას და ნებისმიერ შეთანხმებას ან პრაქტიკას, რომლის მიზანია ეკონომიკურ ოპერატორებს შორის კონკურენციის აკრძალვა; კანონი სახელმწიფო დახმარების ისეთი ფორმის იდენტიფიცირებას ახდენს, რომელიც საფრთხეს უქმნის კონკურენციას. კანონის თანახმად იქმნება კონკურენციის საგენტო,რომელიც პასუხისმგებელია კანონის აღსრულებაზე. კონკურენციის შესახებ კანონის სრული ტექსტი ქართულ ენაზე იხილეთ აქ. ა
ს ა ქ ა რ თ
ვ
ე
ლ ო შ ი
3
ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი სავაჭრო სივრცის მთავარი საკითხები
საქართველოს ევროკავშირის ბაზართან ინტეგრირების ხელშეწყობა
სააგენტოს მიერ განხორციელებულ ტექნიკური დახმარება, ევროპის რეკონსტრუქციის და განვითარების ბანკის (EBRD) და სურსათის და სოფლის მეურნეობის ორგანიზაციის (FAO) საშუალებით. საქართველოსთვის განსაზღვრული ევროკავშირის საერთო ფინანსური დახმარების 60%–ს საბიუჯეტო დახმარება შეადგენს; დახმარების დანარჩენი წილი დამატებით ღონისძიებებზე იხარჯება. გათვალისწინებულია, რომ 60 თვის განმავლობაში პროგრამა მოხმარდება ძირითადი მარეგულირებელი პოლიტიკისა და უწყებების გაძლიერებას ვაჭრობის და კერძო სექტორის განვითარებას; მთავარი ყურადღება დაეთმობა მცირე და საშუალო საწარმოების უკეთ მომზადებას ახალი მარეგულირებელი გარემოსთვის. პროგრამა სრულ შესაბამისობაშია ექსპორტირებითა და ინოვაციური სოცირების შეთანხმების საქართველოს ბიზნესების წამოწყებით არიან ხელმოწერით იწყება სოციალურ–ეკონომიკურ დაინეტერსებულნი. ევროკავშირთან საქართველოს სტრატეგიასთან “საქართველო ინტეგრირება რეფორმების გატარების საქართველოს ევროკავშირის 2020“, სადაც მცირე და საშუალო ბაზარზე ინტეგრებას ევროკავშირი გზით. საქართველომ უკვე დაიწყო საწარმოები სიღარიბის აღმოფხვრის ძირითადი ინსტიტუციებისა და რეფორმების პროცესი და ზოგიერთ ეკონომიკური აქტორების – მცირეა და და მდგრადი და ინკლუზიური ზრდის საკითხში საკმაოდ დიდ წინსვლასაც საშუალებადაა მიჩნეული. ამ მხრივ საშუალო ბიზნესის – გაძლიერების მიაღწია. ამ წარმატებამ განაპირობა ევროკავშირის პროგრამა წვლილს გზით ეხმარება. ასოცირების შეთანხმების შესახებ შეიტანს ღრმა და ყოვლისმომცველი ახალი პროგრამა, რომლის მიზანი მოლაპარაკებების დასრულება და თავისუფალი სავაჭრო სივრცის უკეთ ასოცირების შეთანხმებისგან შემდეგი ნაბიჯების განსაზღვა. გაგებაში, განსაკუთრებით მცირე და მაქსიმალური შედეგის მიღებაა, რეფორმების დღის წესრიგი, საშუალო საწარმოების მომზადების პროცესშია. რომელსაც შეთანხმება მხრიდან,რადგან სწორედ ეს არის ევროკავშირის “ღრმა და ითვალისწინებს, გზას უხსნის კერძო ქართული ეკონომიკის ყველაზე ყოვლისმომცველი თავისუფალი საექტორში ვაჭრობისა და მგრძნობიარე სეგმენტი. ვაჭრობის სივრცის და მცირე და განვითარებისთვის სასარგებლო მცირე და საშუალო საწარმოებს რეფორმების გატარებას. აუცილებელი საშუალო ბიზნესის ხელშეწყობის“ პროგრამა, რომელიც 51 მლნ ევროს შორის კონკურენციის გასაზრდელად, იქნება მცირე და საშუალო ბიზნესზე ღრმა და ყოვლისმომცველი შეადგენს, გამიზნულია ღონისძიებზე, მიმართული პოლიტიკის ჭეშმარიტი რომელიც ითვალისწინებს ვაჭრობის თავისუფალი სავაჭრო სივრცის მხარდაჭერა საქართველოს შესახებ საჯარო და კერძო სექტორებს სფეროს რეფორმებსა და კერძო მთავრობის მხრიდან. ასევე, შორის დიალოგისა და ბიზნეს სექტორის მხარდაჭერას, აუცილებელი იქნება სტრატეგია, ასოციაციების შესაძლებლობების განსაკუთრებით მცირე და საშუალო რომელიც ვაჭრობისა და ბიზნესის გასაზრდელად, ევროკავშირი ბიზნესში. საბიუჯეტო დახმარებას, სფეროებში მთავარი ინსტიტუტების უზრუნველყოფს რეფორმების რომელიც უშუალოდ ბიუჯეტში გაძლიერებას მოემსახურება. გაგრძელებას ვაჭრობასთან გადაირიცხება, დაემატება საგრანტო საწარმოთა განვითარების სააგენტო დაკავშირებულ ძირითად სფეროებში, მექანიზმი სამოქალაქო (EDA) და საქართველოს როგორიცაა სურსათის უსაფრთხოება საზოგადოებისა და საქართველოს ინოვაციებისა და ტექნოლოგიების და ხარისხის ინფრასტრუქტურა. ეს ბიზნეს–ასოციაციებისთვის, სააგენტო (GITA) მთავარ როლს ყველაფერი მთელი მოსახლეობის “ტვინინგის“ პროგრამა ბაზარზე თამაშობს იმ ქართული საწარმოების საკეთილდღეოდ უნდა მხარდაჭერასა და კონსულტირებაში, ზედამხედველობის უწყებასთან განხორციელდეს. ერთად და გერმანული დახმარების რომლებიც ევროკავშირის ბაზარზე
ა
ე
ვ
რ ო კ
ა ვ
შ
ი
რ ი
ს
წ ა რ მ
ო მ ა დ გ
ე
ნ ლ ო ბ
ა
ს ა ქ ა რ თ
ვ
ე
ლ ო შ ი
4
ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი სავაჭრო სივრცის მთავარი საკითხები
ასოცირების შეთანხმების მესამე თავის 280-ე მუხლით განსაზღვრულია საგადასახადო სფეროში თანამშრომლომლობის მკაფიო პრინციპები, რაც საქართველოსა და ევროკავშირს შორის ეკონომიკური თანამშრომლობის ძირითად პრინციპს შეადგენს:
მხარეები ითანამშრომლებენ საგადასახადო სფეროში კარგი მმართველობის გაძლიერების კუთხით, ეკონომიკური ურთიერთობების, ვაჭრობის, ინვესტიციებისა და სამართლიანი კონკურენციის შემდგომი გაუმჯობესებისათვის“.
საქართველოს შემოსავლების სამსახური და გადასახადები: უკეთესი კონტროლი, უკეთესი მომსახურება და უკეთესი კანონმდებლობა
ევროკავშირის მიერ დაფინანსებული 18 თვის ხანგძლივობის “ტვინინგის“ პროექტის ამოცანა, გააძლიეროს საქართველოს შემოსავლების სამსახურის ადმინისტრაციული შესაძლებლობები საგადასახადოს სფეროში, 2014 წლის მაისში დაიწყო. პროექტის ბიუჯეტი 1.3 მლნ ევროა და მას ავსტრიის ფინანსთა სამინისტრო ახორციელებს. პროექტის ზოგადი მიზანი მოქალაქეებისა და ბიზნესისთვის საგადასახადო ადმინისტრირების სისტემის დახვეწაა. პროექტის კონკრეტული ამოცანა კი საქართველოს შემოსავლების სამსახურის ადმინისტრაციული შესაძლებლობების გაზრდა და ევროკავშირის და საერთაშორისო სტანდარტებთან შესაბამისობის უზრუნველყოფაა, როგორც საგადასახადო კონტროლის, ისე გადასახადის გადამხდელთა მომსახურების, გადასახადების აკრეფის, კანონმდებლობის და ადამიანური რესურსების კუთხით. ე
ვ
რ ო კ
ა ვ
გაიდლაინების შემუშავების მიზნით. გადასახადის გადამხდელთა მომსახურების სფეროში გათვალისწინებული ერთ–ერთი შედეგი იქნება გაიდლაინების შემუშავება, რომელიც ორმაგი დაბეგვრის საკითხებს დაარეგულირებს ორმაგი დაბეგვრის შესახებ კანონმდებლობის შესაბამისად. ასევე, შეიმუშავებს რეკომენდაციებს ბიზნესის სტარტ– აფებისა და მცირე და საშუალო ბიზნესებისთვის.
საგადასახადო კონტროლის კუთხით პროექტის მიზანია ბიზნესის თითოეულ სექტორში სახელმძღვანელოების შემუშავება, აუდიტორთა მომზადება კონკრეტულ საგადასახადო საკითხებში (მაგ. ოფშორული და გადასახადებისგან თავისუფალი ზონები) და კომპიუტერული აუდიტისთვის კანონების შემუშავება, საგადასახადო კონტროლისთვის კომპიუტერული აუდიტის გამოყენება და კომპიუტერული აუდიტისთვის გაიდლაინების შემუშავება რაც შეეხება გადასახადების აკრეფას, მოსალოდნელია გარკვეული შედეგების მიღწევა, რომელიც დაეხმარება საგადასახადო ვალების ამოღებას. აქ იგულისხმება ისეთი მეთოდების დანერგვა, რომელიც გულისხმობს აღსრულების ეფექტიანი პროცედურების შემუშავებას, კანონმდებლობის შემუშავებას ვალების ამოღების მიზნით, თანამშრომელთა მომზადებას ამ ღონისძიებებისთვის შ
ი
რ ი
ს
წ ა რ მ
ო მ ა დ გ
ე
ნ ლ ო ბ
პროექტის ზოგადი მიზანი მოქალაქეებისა და ბიზნესისთვის საგადასახადო ადმინისტრირების სისტემის დახვეწაა
ა
ს ა ქ ა რ თ
ვ
ე
ლ ო შ ი
5
ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი სავაჭრო სივრცის მთავარი საკითხები
რეგიონები ევროკავშირის ინტეგრაციის კონტექსტში
2014 წლის სექტემბერში დაიწყება ევროკავშირის მიერ დაფინანსებული ახალი პროექტი “ქართველები ევროპაში: ვიშეგრადის ქვეყნებიდან ნასწავლი გაკვეთილები.“ 6 მუნიციპალიტეტის სომხური და აზერბაიჯანური უმცირესობათა ჯგუფების წევრებს შესაძლებლობა ექნებათ, შეხვდენენ და ესაუბრონ მასწავლებლებს, ექიმებს, ფერმერებსა და მეხანძრეებს
ემე ონაც მ ი ვ ობრი ფაქტ • •
•
• • •
ძალისხმევის გაერთიანება, მათი გულისა და სულის ჩადება საქართველოს ევროკავშირისკენ სწრაფვის საქმეში არის მძლავრი მამოძრავებელი ძალა ევროინტეგრაციიდან მოსალოდნელი სარგებლის შესახებ ინფორმაციის გასავრცელებლად.
ვიშეგრადის ქვეყნებიდან მათ გამოცდილებაზე ევროკავშირში ინტეგრაციის შესახებ. ზოგიერთმა მუნიციპალიტეტმა უკვე დაამყარა კონტაქტები თავიანთ პარტნიორებთან ჩეხეთის რესპუბლიკაში, უნგრეთში, სლოვაკეთში და პოლონეთში. ამ ურთიერთობებზე დაყრდნობით ევროინტეგრაციის “ადგილობრივი ელჩები“ შეძლებენ თავიან თემთან საუბარს და ახსნას, თუ რა გავლენას მოახდენს ასოცირების შეთანხმება და ღრმა და ყოვლისმომცველი სავაჭრო სივრცე ადამიანების ყოველდღიურ ცხოვრებაზე. პროექტის მნიშვნელოვანი ნაწილია დაძმობილების მექანიზმის გამოყენება საქართველოსა და ვიშეგრადის ქვეყნების სკოლებს, მასწავლებლებს, ფერმერთა ჯგუფებს, სამოქალაქო საზოგადოების წევრებს და სხვა ჯგუფებს შორის. საერთო ინტერესებისა და სურვილების მქონე ადამიანების დაკავშირება და მათი
პროექტის მნიშვნელოვანი ნაწილია დაძმობილების მექანიზმის გამოყენება საქართველოსა და ვიშეგრადის ქვეყნების სკოლებს, მასწავლებლებს, ფერმერთა ჯგუფებს, სამოქალაქო საზოგადოების წევრებს და სხვა ჯგუფებს შორის.
ბი
• სულ მცირე 30 ადგილობრივი წარმომადგენელი მარნეულის, ბოლნისის, გარდაბნის, ნინოწმინდის, ახალქალაქისა და ახალციხის მუნიციპალიტეტებში გაივლის ტრენინგს, მიიღებს ინფორმაციას და ჩაერთვება პროცესებში; სულ მცირე 60 მასწავლებლის ცოდნა ევროკავშირთან დაკავშირებულ საკითხებზე გაიზრდება ტრენინგისა და კონსულტაციის მეშვეობით; სულ მცირე 320 სტუდენტი გაიღრმავებს ცოდნას ევროკავშირთან დაკავშირებულ საკითხებზე ტრენინგისა და დებატებში მონაწილეობის მეშვეობით; სულ მცირე 30 მეხანძრე და სამაშველო სამსახურების სამედიცინო პერსონალი შეიძენს დამატებით ცოდნას და დაამყარებს პარტნიორობას ევროპელ კოლეგებთან; სულ მცირე 3 სკოლაში იქნება წამოწყებული დაძმობილების ინიციატივები ჩეხეთის სკოლებთან; სულ მცირე 12 ფერმერთა ჯგუფი, კოოპერატივი და სასოფლო ასოციაცია, რომლებშიც 600-ზე მეტი ადგილობრივი ფერმერია გაერთიანებული, გაიღრმავებს ცოდნას და გაივლის ტრენინგს ევროკავშირის სოფლის მეურნეობასთან და თავისუფალ ვაჭრობასთან დაკავშირებულ საკითხებში; ადგილობრივი არასამთავრობო ორგანიზაციების, მედიისა და თვითმმართველობის ორგანოთა წარმომადგენლები მიიღებენ მეტ ინფორმაციას და მობილიზებულნი იქნებიან საქართველოში ევროკავშირთან ინტეგრაციისკენ მიმართული რეფორმების მხარდასაჭერად.
პროექტის უშუალო ბენეფიციარები იქნებიან სამიზნე ჯგუფების წარმომადგენლები შერჩეული რაიონებიდან, დაახლოებით 1 500 ადამიანი.
პროექტის საბოლოო ბენეფიციარი იქნება 6 მუნიციპალიტეტის მოსახლეობა, დაახლოებით 200 000 ადამიანი. ე
ვ
რ ო კ
ა ვ
შ
ი
რ ი
ს
წ ა რ მ
ო მ ა დ გ
ე
ნ ლ ო ბ
ა
ს ა ქ ა რ თ
ვ
ე
ლ ო შ ი
6
საკითხები ერთი თვალის გადავლებით საქართველოს სოციალურ–ეკონომიკური განვითარების სტრატეგია “საქართველო 2020“ სოციალურ–ეკონომიკური განვითარების სტრატეგია “საქართველო 2020“ რომელშიც განსაზღვრულია 2014–2020 წლების განვითარების პრიორიტეტები და მიზნები, მთავრობამ 2014 წლის 17 ივნისის მე 400 დადგენილებით მიიღო. სტრატეგია სამ ძირითად საკითხს ეყრდნობა, ესენია კერძო სექტორის კონკურენტუნარიანობა, ადამიანური რესურსების განვითარება და ხელმისაწვდომი ფინანსები. კერძო სექტორის
აქცენტი გადატანილია სოციალურ პოლიტიკაზე ორიენტირებულ ღონისძიებებზე უფრო მეტი ზრდის მისაღწევად და ყველაზე უფრო ღარიბი ფენის დასაცავად. საქართველოს, როგორც ტრანზიტული ქვეყნის მზარდი როლი, რომელსაც აქვს დახვეწილი და კარგად მომუშავე ტრანსპორტი, ენერგეტიკა, ლოჯისტიკური და სასოფლო– სამეურნეო ინფრასტრუქტურა, ქვეყნის კონკურენტუნარიანობის ზრდის ქვაკუთხედია.
კონკურენტუნარიანობა მიჩნეულ იქნა ეკონომიკური განვითარების ყველაზე უფრო მძლავრ მამოძრავებელ ძალად. სტრატეგია ემყარება მაკროეკონომიკურ სტაბილურობასა და ეფექტურ საჯარო ადმინისტრირებას, როგორც ინკლუზიური ეკონომიკური ზრდის წინაპირობას. მთავრობის პრიორიტეტებს შორის კვლავ რჩება ბიზნეს გარემოს გაუმჯობესებასა და კაპიტალის მოზიდვის ღონისძიებები. ის, რომ
სტრატეგია სამ ძირითად საკითხს ეყრდნობა, ესენია კერძო სექტორის კონკურენტუნარიანობა, ადამიანური რესურსების განვითარება და ხელმისაწვდომი ფინანსები
ე
ვ
რ ო კ
ა ვ
შ
ი
რ ი
ს
წ ა რ მ
ო მ ა დ გ
ე
ნ ლ ო ბ
ა
ს ა ქ ა რ თ
ვ
ე
ლ ო შ ი
7
თემა ერთი თვალის გადავლებით
სახელმწიფო პროგრამა “აწარმოე საქართველოში“
47 მილიონი ლარის (დაახლოებით 19 მლნ ევროს) ღირებულების პროგრამა “აწარმოე საქართველოში” საქართველოს მთავრობის მიერ გადადგმული დადებითი ნაბიჯია ადგილობრივი სასოფლო–სამეურნეო წარმოების და გადამამუშავებელი წარმოებისთვის, მეწარმეების წახალისების და ახალი სამუშაო ადგილების შექმნის
ე
ვ
რ ო კ
ა ვ
შესაძლობლობების. პროგრამის განხორციელება 2014 წლის ივნისში დაიწყო და მას სამი კომპონენტი უდევს საფუძვლად: ფინანსური დახმარება შეღავათიანი კრედიტების სახით; ინფრასტრუქტურის დახმარება და საკონსულტაციო მომსახურება. ინფორმაცია ხელმისაწვდომია აქ.
შ
ი
რ ი
ს
წ ა რ მ
ო მ ა დ გ
ე
ნ ლ ო ბ
ა
ს ა ქ ა რ თ
ვ
ე
ლ ო შ ი
8
სოფლის მეურნეობა
ევროკავშირის და სურსათისა და სოფლის მეურნეობის ორგანიზაცია (FAO) საქართველოს სოფლის მეურნეობის განვითარების სტრატეგიის შემუშავებაში ეხმარებიან
ევროკავშირის დახმარება სურსათის ეროვნულ სააგენტოს
2014 წლის 26 აპრილს ევროკავშირის მიერ დაფინანსებული (2.5 მლნ ევრო) ფართომასშტაბიანი ინსტიტუციური განვითარების პროგრამის ფარგლებში დაფინანსებული სურსათის ეროვნული სააგენტოს დახმარების პირველი ფაზა დასრულდა. პროექტი, რომლის მიზანია, დაეხმაროს ევროკავშირის სტანდარტებთან საქართველოს სანიტარული და ფიტოსანიტარული სტანდარტების მიახლოება, დაეხმარა სურსათის ინსპექტორებს, ვეტერინარებს და სააგენტოს სხვა თანამშრომლებს, მათი უნარების განვითარებაში. პროექტის ფარგლებში მოწოდებულ იქნა ტექნიკური აღჭურვილობა, რომელიც სურსათის შემოწმებისთვის უნდა იქნას გამოყენებული, დახმარება გაეწია, ასევე, სააგენტოს არსებული ფილიალების რეაბილიტაციას, ახალი ფილიალების შექმნას და ე
ვ
რ ო კ
ყველა მხარისთვის გაზიარება და მათი რეკომენდაციების მიღებას მას შემდეგ, რაც მოხდა ყველა დონორისგან, საერთაშორისო ორგანიზაციიდან, არასამთავრობო ორგანიზაციიდან და სხვა ორგანიზაციებიდან ყველა კომენტარისა და რეკომენდაციის მიღება.
ევროკავშირის პროგრამის ფარგლებში, რომელიც ევროკავშირის სოფლის მეურნეობის დახმარების პროგრამის, ENPARD–ის ნაწილია, განხორციელდა საქართველოს სოფლის მეურნეობის სამინისტროს შესაძლებლობების გაძლიერების პროექტი. პროექტის ფარგლებში სამინისტროს გაეწია ტექნიკური დახმარება საქართველოს სოფლის მეურნეობის განვითარების 2014 – 2020 წლების სტრატეგიის შემუშავებაში. პროექტის დახმარებით, რომელსაც ახორციელებს სურსათისა და სოფლის მეურნეობის ორგანიზაცია, 2014 წლის ივნისში მოხდა სტრატეგიის ამსახველ დოკუმენტის
ა ვ
პროექტი, რომლის მიზანია, დაეხმაროს ევროკავშირის სტანდარტებთან საქართველოს სანიტარული და ფიტოსანიტარული სტანდარტების მიახლოება, დაეხმარა სურსათის ინსპექტორებს, ვეტერინარებს და სააგენტოს სხვა თანამშრომლებს, მათი უნარების განვითარებაში პროექტის მეორე ფაზის დაწყება (4.5 მლნ ევრო) 2014 წლის ივნისშია დაგეგმილი.
მოსახლეობაში საინფორმაციო კამპანიების წარმოებას ბრიუცელოზის, ცოფის და პირუტყვის სხვა დაავადებებან დაკავშირებით. შ
ი
რ ი
ს
წ ა რ მ
ო მ ა დ გ
ე
ნ ლ ო ბ
ა
ს ა ქ ა რ თ
ვ
ე
ლ ო შ ი
9
სურსათის უვნებლობა: რა ეტაპზეა საქართველო?
სამეურნეო კოოპერატივები ძალას იკრებს
მიღებული სასოფლო–სამეურნეო კოოპერატივების შესახებ კანონის ფარგლებში 2014 წლის მაისამდე საქართველოში 80–ზე მეტი ახალი სასოფლო–სამეურნეო კოოპერატივი დარეგისტრირდა. რეგისტრაცია განახორციელა სასოფლო–სამეურნეო კოოპერატივების სააგენტომ, რომელმაც ასევე საინფორმაციო კამპანია ჩაატარა და შეიმუშავა პროგრამები და სამუშაო, რომლითაც რეგისტრირებულ კოოპერატივებს დაეხმარებოდა. სასოფლო–სამეურნეო კოოპერატივების სააგენტოს მხარს უჭერს ევროკავშირი, პროგრამა ENPARD–ის ფარგლებში. ევროკავშირსა და განვითარებადი ქვეყნების უმეტეს ნაწილში, ფერმერთა უმრავლესობა კოოპერატივის წევრია. კოოპერატივები ეხმარებიან ფერმერებს, მონაწილეობა მიიღონ მასშტაბის ეკონომიკაში, გაზარდონ წარმოება და უზრუნველყონ ბაზარზე შესვლა და ამ პროცესში სტანდარტების დაკმაყოფილება.
ისტორიულად ფერმერთა კოოპერატივების ცნებასა და თვით კოოპერატივებთან არაერთი უსიამოვნო მოგონება თუ გაუგებრობა იყო დაკავშირებული, თუმცა დღეს დამოკიდებულება იცვლება. 2014 წლის მაისში ევროკავშირის ENPARD–ის პროგრამამ ჩაატარა კვლევა, რომლის დროსაც ფერმერთა დამოკიდებულება კოოპერატივების მიმართ გამოიკვეთა. კვლევამ აჩვენა, რომ ბოლო 12 თვის განმავლობაში ფერმერთა 67% გაგონილი ჰქონდა კოოპერატივების შესახებ. ეს იყო სასოფლო–სამეურნეო კოოპერატივების სააგენტოსა და ENPARD–ის პროექტის პარტნიორების მიერ ჩატარებული საინფორმაციო კამპანიის შედეგი. კვლევის მიხედვით ფერმერთა ნახევარი დადებითი აზრისაა ბიზნესზე ორიენტირებული კოოპერატივების შესახებ და დაინტერესებულია მასში გაწევრიანებით. 2013 წელს მთავრობის მიერ
ე
ვ
რ ო კ
ა ვ
შ
ი
რ ი
ს
წ ა რ მ
ო მ ა დ გ
ე
ნ ლ ო ბ
ა
კოოპერატივები ეხმარებიან ფერმერებს, მონაწილეობა მიიღონ მასშტაბის ეკონომიკაში, გაზარდონ წარმოება და უზრუნველყონ ბაზარზე შესვლა და ამ პროცესში სტანდარტების დაკმაყოფილება
ს ა ქ ა რ თ
ვ
ე
ლ ო შ ი
10
იცოდით თუ არა, რომ ….
დაგეგმილი ღონისძიებები
მეორე სემინარი –– უსაფრთხო და მდგრადი ტრანსპორტი საქართველოში 2014 წლის სექტემბერში, ფონდი “პარტნიორობა საგზაო უსაფრთხოებისთვის ევროკავშირის მხრადაჭერით ჩაატარებს სემინარს საგზაო უსაფრთხოების სფეროში მომუშავე ადამიანების, სამოქალაქო საზოგადოების, ბიზნესის და მედიის გათვითცნობიერებულობის ამაღლების საკითხებზე ასოცირების შეთანხმების– ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი სავაჭრო სივრცის საკითხებზე ტრანსპორტის სფეროში.
ბიულეტენი მხოლოდ ელექტრონული გზით ვრცელდება. დაინტერესებულ პირებს შეუძლიათ მიმართონ ევროკავშირის წარმომადგენლობის ვაჭრობის ატაშეს ანტონიო ლო პარკოს. შეგიძლიათ ბიულეტენი გადაუგზავნოთ დაინტერესებულ პირებს ან მათი მისამართები გადაგზავნოთ მისამართზე
antonio.lo-parco@eeas.europa.eu ე
ვ
რ ო კ
ა ვ
შ
ი
რ ი
ს
წ ა რ მ
ო მ ა დ გ
ე
ნ ლ ო ბ
ა
ს ა ქ ა რ თ
ვ
ე
ლ ო შ ი
12