Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ
Νοσηλεύτρια ΤΕ Μερίδου Σταματία Χειρουργική ειδικότητα 2009-2010 1
Τι είναι υγεία; Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, υγεία είναι «η κατάσταση της πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας του ατόμου και όχι απλώς η απουσία νόσου ή ασθένειας» Η υγεία αποτελεί ένα θεμελιώδες κοινωνικό αγαθό, το οποίο αποτελεί δικαίωμα των πολιτών, υποχρέωση του κράτους και δεν πρέπει να υπόκειται στο νόμο του κέρδους. Τα κράτη είναι υποχρεωμένα να παρέχουν υψηλού επιπέδου περίθαλψη στους πολίτες, ανεξάρτητα από την κοινωνική τους θέση και την οικονομική τους κατάσταση.
Υγειονομική περίθαλψη Τα βασικά επίπεδα οργάνωσης της υγειονομικής περίθαλψης στην χώρα μας είναι τρια: Πρωτοβάθμιο επίπεδο περίθαλψης που παρέχεται στις μη αστικές περιοχές κυρίως από τα Κέντρα Υγεία και τα Περιφερειακά Ιατρεία που ανήκουν στο Εθνικό σύστημα υγείας. Στις λοιπές περιοχές η ΠΦΥ παρέχεται κυρίως από τα πολυιατρεία του ΙΚΑ και των άλλων ασφαλιστικών ταμείων, τους ιδιώτες ιατρούς, τα εργαστήρια και διαγνωστικά κέντρα του ιδιωτικού τομέα και τα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων του ΕΣΥ. Δευτεροβάθμιο επίπεδο περίθαλψης αναφέρεται στην περίθαλψη που παρέχεται από τους γιατρούς των βασικών ειδικοτήτων του νοσοκομείου της περιοχής (τοπικό ή νομαρχιακό). Το νοσοκομείο καλύπτει βασικά 2
προβλήματα υγείας η αντιμετώπιση των οποίων απιτεί νοσοκομειακή περίθαλψη. Τριτοβάθμιο επίπεδο περίθαλψης αναφέρεται στην αντιμετώπιση σύνθετων ή εξιδικευμένων προβλημάτων υγειας. Η περίθαλψη παρέχεται από γιατρους του περιφερειακου νοσοκομείου.
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΥΓΕΙΑΣ Η ΠΦΥ δεν ασχολείται μόνο με την περίθαλψη, δηλαδή την διάγνωση, θεραπεία και αποκατάσταση απλών νοσημάτων σε τοπικό επίπεδο, αλλά μέσα από συνεχή και συνεπή παρουσία μέσα στον πληθυσμό είναι επιφορτισμένη και με ζητήματα όπως: → Πρόληψη → Κοινωνική φροντίδα → Προαγωγή υγείας Με τον όρο «πρόληψη» εννοούμε την αποφυγή της ασθένειας με την δημιουργία συνθηκών υγιεινής διαβίωσης τόσο σε επίπεδο υποδομών όσο και σε επίπεδο ατομικής συμπεριφοράς πχ εμβολιασμοί, προσυμπτωματικος έλεγχος κα. Η έννοια της κοινωνικής φροντίδας εστιάζει στην προστασία υπερηλίκων, ατόμων με ειδικές ανάγκες κτλ από ειδικά υγειονομικά στελέχη και κοινωνικούς λειτουργούς κάτω από την καθοδήγηση του γενικού ιατρού. 3
Η προαγωγή υγείας περιλαμβάνει ως έννοια τις δράσεις που σκοπό έχουν την «προώθηση της φυσικής, πνευματικής και κοινωνικής ποιοτικής ισορροπίας της θετικής υγείας και ταυτόχρονα την πρόληψη της φυσικής, πνευματικής και κοινωνικής κακής υγείας». Η προαγωγή υγείας δηλαδή επιδιώκει την συνεχή βελτίωση της , συνολικής υγείας μέσω προγραμμάτων αγωγής υγείας , Νομοθετικών, οργανωτικών και οικονομικών μεταβολών.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Η Κοινοτική Νοσηλευτική είναι τμήμα και αναπόσπαστος κλάδος της Νοσηλευτικής, συνδυάζει γνώσεις και δεξιότητες Νοσηλευτικής και Δημόσιας Υγιεινής, είναι προσανατολισμένη στις συνολικές ανάγκες του πληθυσμού της κοινότητας, δίνει έμφαση στην υγεία παρά στην αρρώστια, συνεργάζεται στενά με άλλους επιστήμονες και εδικούς στο χώρο της υγείας και της κοινότητας και προωθεί την ενεργό συμμετοχή των ατόμων της Κοινότητας σε θέματα υγείας.
4
ΤΟΜΕΙΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Οικογένεια Σχολείο Χώροι εργασίας Φροντίδα ηλικιωμένων Νοσηλεία στο σπίτι Φροντίδα ατόμων- ομάδων πληθυσμού με προβλήματα υγείας Περιβάλλον και δημόσια υγεία Επιδημιολογική έρευνα
5
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ √ Βασικές νοσηλευτικές γνώσεις και δεξιότητες. √ Γνώσεις σχετικά με την υγεία και την νόσο. √ Καθαρή αντίληψη του αντικειμένου της Κοινότητας και της Νοσηλευτικής. √ Γνώση των πηγών και μέσων που διαθέτει η κοινότητα καθώς και δυνατότητα να τα χρησιμοποιεί κατάλληλα. √ Ικανότητα εργασίας με την υπόλοιπη ομάδα.
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ → Παροχή σωματικής και ψυχολογικής φροντίδας σε περιπτώσεις ασθένειας και υγείας. → Αξιολόγηση της κατάστασης της υγείας, παροχή φροντίδας όπου ενδείκνυται σε περιπτώσεις ασθένειας ή ατυχήματος και καθοδήγηση → Πρόληψη ασθένειας και προαγωγή της υγείας. 6
→ Ψυχολογική υποστήριξη του ατόμου- ασθενή και του ετοιμοθάνατου καθώς και της οικογένειας. → Συμβουλευτική εργασία και βοήθεια για τη δημιουργία και διατήρηση υγιεινού περιβάλλοντος. → Συμβουλευτική εργασία και συνεχιζόμενη βοήθεια αγωγής υγείας, απόκτηση υγιεινών συνηθειών ζωής, κατάλληλη διατροφή κτλ. → Συμμετοχή και συνεργασία με την θεραπευτική ομάδα για την εφαρμογή του θεραπευτικού προγράμματος. → Συμβουλευτική εργασία και παροχή φροντίδας αποκατάστασης κατά το διάστημα και μετά από ατύχημα ή ψυχική νόσο. → Συντονισμός παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας και παρακίνηση των κατοίκων να τις χρησιμοποιούν όταν τις χρειάζονται. → Επικοινωνία με τη νοσηλευτική και υγειονομική ομάδα, με το άτομο-άρρωστο, την οικογένεια και την κοινότητα. → Συμβολή στην ανάπτυξη της επιστήμης και τέχνης της Νοσηλευτικής. → Εκπαίδευση και κατάρτιση του προσωπικού. → Συμμετοχή σε δραστηριότητες της κοινότητας για κινητοποίηση του πληθυσμού να ενδιαφερθεί για θέματα υγείας του.
7