10 minute read
Analyse | Trends in het IoT-landschap
Analyse | Dirkjan van Ittersum
In gesprek met The IoT Company, Huawei en Gemalto over businesscase van IoT
‘Bedrijven zien in dat IoT iets moet opleveren’
De tijd dat IoT een belofte was, ligt achter ons. Hoewel bedrijven zich bewust zijn van de mogelijkheden, zoeken ze nog wel naar goede businessmodellen. Uit gesprekken met experts wordt één ding duidelijk: er zijn volop kansen dankzij de technologie.
Het aan elkaar koppelen van devices is niet nieuw. We kennen al jaren het fenomeen tracking en tracing, bijvoorbeeld als DHL weer eens een pakje komt langsbrengen. “Dat werd tot voor kort geen IoT genoemd, maar is het natuurlijk wel”, zegt CEO Junior Kooyman van The IoT Company. Zijn bedrijf heeft de wind in de zeilen. Aan de term IoT lijkt afgelopen periode nauwelijks te ontkomen. Ieder bedrijf wil er iets mee doen. Niet voor niets staat fenomeen bijna aan de top in de Gartner Hype Cycle (zie pagina 40 in deze uitgave).
Doorbraak De term Internet of Things is voor het eerst gebruikt in 1999 door MIT-entrepreneur Kevin Ashton. Hij dacht daarbij vooral aan het gebruik van RFID, een techniek die slechts werkt op hele korte afstanden. De huidige doorbraak van IoT hangt juist samen met de introductie van zendtechnieken op langere af
standen zoals LoRa, Sigfox of NB-IoT. Apparaatjes die volgens deze standaarden werken, verbruiken weinig stroom en hebben een groot bereik. Bovendien is de techniek betaalbaar. Dat maakt ze veel beter geschikt dan IoT-oplossingen via 3G of 4G. “Om een voorbeeld te geven, wij werken voor een trailerverhuurbedrijf”, zegt Kooyman. “Zij betaalden vroeger 120 euro per jaar om een trailer te tracken via 3G. Door over te stappen op LoRa of Sigfox kost het nog
maar 30 euro per jaar. Als je tienduizend trailers hebt, gaat dat hard. LoRa en Sigfox zijn behoorlijk disruptive.”
LoRa en Sigfox zijn vooral geschikt voor toepassingen waarin er relatief weinig dataverkeer heen en weer gaat. Denk aan een sensor in een vuilnisbak die enkele keren per dag doorgeeft of hij vol is. Voor veeleisende toepassingen zijn de technieken minder geschikt. In zulke gevallen zijn NB-IoT of LTE-M passender.”
IoT via 5G In de toekomst zal IoT gebruik maken van 5G. Het Chinese Huawei is nauw betrokken bij het ontwikkelen van de
nieuwe standaard voor snelle mobiele data. Er zijn al verschillende tests gedaan. “De introductie van 5G zal een enorme boost geven aan IoT”, verwacht Channel Director Netherlands Enterprise Wing Leung. “Het zal dan pas echt van grond komen.” 5G is niet alleen interessant vanwege de snelheid, maar ook de lage latency speelt een rol. “Bij 5G is de vertraging minder dan 10 milliseconde. Die reactiesnelheid is soms essentieel. Denk aan IoT in toepassingen in de automotive industrie”, vertelt Leung. “Ook kan met 5G gegarandeerd worden dat 99,9 procent van de data aankomt. Bovendien zijn er mogelijkheden voor een gegarandeerde Quality of Service.” Bij IoT worden meerdere apparaten aan elkaar gekoppeld. Het doel daarvan is waardevolle data te verzamelen. In het expertonderzoek van ChannelConnect (zie pagina 50 in dit dossier) vroegen we aan enkele deskundigen wat bedrijven verwachten van IoT. Op nummer 1 staat het besparen op operationele kosten. Ook het efficiënter maken van de bedrijfsvoering en het ontwikkelen van nieuwe businessmodellen scoren hoog.
Rap tempo Die verwachtingen maken duidelijk dat er veel winst valt te behalen dankzij IoT. Het is dan ook niet verrassend dat veel bedrijven interesse tonen. The IoT Company heeft de markt in korte tijd zien opbloeien. “We zijn anderhalf jaar geleden gestart”, vertelt Kooyman. “De huidige markt is niet te vergelijken met de begintijd. Er waren al wel hele mooie
Dirk Geeraerts
verhalen, maar in de praktijk werd er nog niet zoveel gedaan. Zo was er een groot gebrek aan sensoren. Wij zijn die daarom zelf gaan maken.” Door in dat gat te springen is The IoT Company een succesvol bedrijf geworden. Het bedrijf maakt sensoren voor talloze IoT-toepassingen. “We maken alles op maat. Denk aan apparatuur voor tracking en tracing, temperatuur, luchtvochtigheid en ga zo maar door.” Ook Huawei heeft de markt in rap tempo zien ontwikkelen. “Van alle enterprise-organisaties is nu 75 procent op een of andere manier bezig met IoT”, vertelt Leung. “Het onderwerp speelt in alle sectoren. Wij richten ons veel op manufacturing en automotive. Zo hebben we een groot R&D-center gebouwd naast grote autobouwers als VW in München.”
Sectoren Regional sales director Dirk Geeraerts van IT-beveiliger Gemalto noemt automotive ook als een veelbelovende IoTsector. “Als het gaat om connected cars is er een ware revolutie aan de gang. Kijk naar de nieuwste elektrische au
to’s. Gekoppeld daaraan zijn smart cities en mobiliteit belangrijk. Er wordt hard gewerkt aan systemen die bijhouden waar een vrije parkeerplek is. Mobiliteit is een vraagstuk dat in veel landen speelt. We staan allemaal uren vast in lange files. Smart city is zeker een van de sectoren die het voortouw zal nemen met IoT.”
Een andere voorloper bij IoT is de agrarische sector. “Daar zijn al veel praktijkvoorbeelden te vinden”, zegt Kooyman. Zijn bedrijf werkt mee aan de FieldMate. Dat is een weerstation voor boeren. Het apparaat heeft sensoren om vocht en licht op het land te meten. “Dat helpt bij het bepalen of gewassen wel goed kunnen groeien, maar ook bij het voorkomen van ziektes.” Transport en logistiek wordt ook veel genoemd als sector waar IoT een belangrijke rol kan spelen. “Het gaat dan al snel over grote aantallen. Zo leveren we sensoren om te meten hoeveel mensen gebruik maken van loopbanden op Schiphol.” Kooyman signaleert verder dat steeds meer gebouwenbeheerders de voor
Analyse | Dirkjan van Ittersum
delen van IoT ontdekken. Soms met verrassende resultaten. “We hadden een school als klant die overwoog een nieuw gebouw neer te zetten. Er werd geklaagd over een tekort aan lokalen. Toen we aanwezigheidssensoren plaatsten, bleek waarom: veel lokalen werden wel gereserveerd maar niet gebruikt. Door efficiënter met de beschikbare ruimte om te gaan, werd nieuwbouw voorkomen. Een forse besparing, want een school bouwen is schrikbarend duur.”
IoT-platformen Kenmerkend voor IoT is dat een oplossing bijna nooit wordt geleverd door een enkele partij. Omdat er sprake is van een keten zijn er eigenlijk altijd meerdere leveranciers. Allereerst heb je een device (het ‘ding’), vervolgens het netwerk (zoals LoRa) en tot slot een IoTplatform. Leung van Huawei: “De keten van A tot Z is lang en daardoor werk je met verschillende aanbieders. Soms levert dat verrassende samenwerkingsverbanden op. De ene keer ben je partner en de volgende keer concurrent van elkaar.”
Het IoT-platform is verantwoordelijk voor het verzamelen en analyseren van de data. Steeds vaker draaien de platforms in de cloud. Er bestaan er inmiddels tientallen, zo niet honderden. Elders in deze uitgave (op pagina 27) geven we een overzicht van de populairste. Omdat zo’n platform een cen
trale rol speelt zijn er veel bedrijven die er een ontwikkelingen. Er dreigt dus een wildgroei, al ziet Leung dat als een tijdelijk fenomeen. “Elke nieuwe markt kent in het begin een groei. Dat zal na verloop van tijd consolideren.”
In gesprekken met experts worden bepaalde IoT-platformen opvallend vaak genoemd. “IBM Watson heeft een belangrijke positie op de markt. Maar ook Microsoft is er met Azure mee bezig. Google en Amazon hebben ook eigen IoT-platformen”, vertelt Kooyman. Hij liet het idee om zelf een platform te ontwikkelen schieten vanwege de enorme concurrentie. Huawei heeft wel een eigen platform. “Ons OceanConnect Platform is vooral in Azië populair. We willen ons nu ook richten op Europa”, zegt Leung. “Naast analyse is het platform sterk in manageability en security.”
Kinderziektes Bedrijven die het gebruik van IoT overwegen, gaan niet altijd even doordacht te werk bij het onderzoeken van de haalbaarheid. Het komt geregeld voor dat ze een vrij essentiële vraag over het hoofd zien, namelijk: levert het wat op? Kooyman: “Vooral in de begintijd dachten bedrijven niet goed na over de businesscase. Ze begonnen enthousiast aan een project om te kijken of het zou werken. De fase van Proofs of Concept zijn we zo langzamerhand voorbij. Gelukkig realiseren steeds meer bedrijven zich dat het echt wat moet opleveren. Verbeter je er bijvoorbeeld de dienstverlening mee?”
Tegen welke praktische problemen lopen bedrijven aan als ze IoT willen gebruiken? “De dekking blijkt nog wel eens een probleem”, zegt Kooyman. “Het is begrijpelijk dat bedrijven daar niet meteen aan denken. We hebben allemaal een mobiele telefoon en die werkt overal. Als je dan hoort dat LoRa landelijke dekking heeft, verwacht je hetzelfde. Maar helaas is er nog niet overal goede indoordekking.”
In de praktijk blijkt ook de beloofde batterijtijd van IoT-devices ook nog wel eens tegen te vallen. Verder zijn de metingen van sensoren niet altijd even nauwkeurig. Of het duiden van een meting blijkt gewoon lastig. “Zo deden we een keer een proef om te meten of een bureau bezet was”, herinnert Kooyman zich. “Een sensor hield in de gaten of er iemand zat. Handig voor gebouwen met flexwerkers. Maar wanneer is een bureau niet meer bezet? Je wilt niet dat iemand na tien minuten koffiepauze een ander aantreft aan zijn bureau.”
Beveiliging Lastig punt bij IoT is de beveiliging. Dat hangt samen met het feit dat er altijd meerdere partijen betrokken zijn bij een IoT-oplossing. De keten is zo sterk als de zwakste schakel. Er hoeft maar een leverancier te zijn die de beveiliging niet op orde heeft en hackers kunnen bij de data. “Je integreert zoveel technieken dat security een aandachtspunt blijft”, verklaart Leung.
Volgens Geeraerts komen veel projecten niet van de grond omdat de beveiliging niet goed is geregeld. “Security
Wing Leung
by design is vaak niet aanwezig.” Hij wijt dat aan de vele startups die met IoT bezig zijn. “Zij hebben beveiliging vaak niet als prioriteit. Als je diensten wilt uitrollen waar security ontbreekt, wordt het lastig om vertrouwen te creëren.”
Gemalto deed onderzoek naar het vertrouwen in IoT en kwam tot de ontdekking dat zowel consumenten als professionals maar weinig fiducie hebben in de veiligheid ervan. “IoT-fabrikanten besteden slechts 11 procent van hun budget aan beveiliging. Terwijl negen van de tien bedrijven zeggen dat een goede beveiliging de verkoop stimuleert”, legt Geeraerts uit. “Door IoT-devices niet goed te beveiligen zet je de deur open: het zijn toegangspoorten tot een veel breder netwerk.”
End-to-end Leung verwacht dat de beveiliging de komende tijd zal verbeteren, maar hij denkt niet aan end-to-endoplossingen. “Een oplossing voor IoT-beveiliging geldt altijd voor een deel van de keten”, zegt hij. “Zelfs als je een cloud-oplossing gebruikt. Weliswaar is het deel in de cloud volledig beveiligd door een partij, maar het verkeer vanaf naar het device valt daar buiten.” ledig zijn ontwikkeld voor het beveiligen van data. “Daardoor kan een connected device veilig authenticeren met een netwerk, dat uiteraard ook optimaal beveiligd moet worden.”
Verwacht wordt dat er in 2020 meer dan 20 miljard IoT-devices zijn. Er is dus werk aan de winkel voor een beveiligingsbedrijf als Gemalto. Is het wel mogelijk om zoveel devices te beveiligen? “Het blijft een kat- en muisspel”, reageert Geeraerts. “Maar door de concurrentie een stap voor te blijven, kun je voorkomen dat je slachtoffer wordt. Dataverificatie is bovendien van belang om te voldoen aan de aanstaande GDPR-wetgeving.”
Uit het onderzoek van Gemalto blijkt dat 80 procent van de organisaties vindt dat overheden zich moeten bemoeien met IoT-beveiliging. “Zolang er beveiligingsstandaarden ontbreken, blijft IoT een walhalla voor hackers”, voorspelt Geeraerts. Ook Leung van Huawei pleit voor mondiale standaarden. Dit pleidooi vindt een welwillend oor bij het nieuwe kabinet dat IoT expliciet noemt in de kabinetsplannen. Rutte III wil bovendien dat er een veiligheidskeurmerk komt voor IoT-devices, hoewel een concrete uitwerking van die plannen nog ontbreekt. “Desondanks een prima eerste stap”, besluit Geeraerts.
ORIGINAL THINKING FOR YOUR DIGITAL FUTURE
digigurus.net 010 - 340 01 44
WE ARE A STRATEGIC DESIGN AGENCY INVENTING DIGITAL FUTURES FOR OUR CLIENTS Our services are built around three major challenges our clients face when taking on digital transformation.
STRATEGISE INNOVATE TRANSFORM
Masterclass Internet of Things
Wat is IoT? Welke netwerken gebruik je waarvoor? Welke sensoren zijn er allemaal? Waar houd je rekening mee met de selectie van een platform? Big Data, Security, wat zijn de risico’s? Hoe pak je een IoT project aan?
Volg de masterclass en wordt volwaardig gesprekspartner bij jouw klanten, zodat jij meer IoT Services verkoopt. “Een gedegen Masterclass op basis van actuele praktijkervaring!”
