O κύκλος της συγχώρεσης Δευτέρα του Πάσχα στο Σελεγούδι
Μάρω Κουρή
Εξερευνώντας τον τόπο μου για να ανακαλύψω άγνωστα έθιμα, τα οποία εισάγω στα σεμινάρια φωτορεπορτάζ, στη «μυστική» Μάνη βρίσκω έναν θησαυρό, στα 450 μ. υψόμετρο του όρους Πρωτάς στην οροσειρά του Ταϋγέτου. Οι κάτοικοι του χωριού Σελεγούδι συνεχίζουν από γενιά σε γενιά να τηρούν κάθε Δευτέρα του Πάσχα τον κύκλο της συγχώρεσης ή της αγάπης – το φωτεινό μήνυμα της Ανάστασης. Το όνομα του χωριού θυμίζει χαρακτηριστικά το «σε λόγου θείου», μας λέει ο υποστράτηγος εν αποστρατεία Βασίλειος Χειλάκος, που με μεράκι συλλέγει ένα ιστορικό αρχείο έρευνας σχετικό με το Σελεγούδι, τις γύρω περιοχές και τις παραδόσεις τους.
Το χωριό από το χθες στο σήμερα Το Σελεγούδι βρίσκεται 22 χλμ. ΒΔ του Γυθείου και ανήκει στα «μανιάτικα» Μπαρδουνοχώρια. Πριν από το 1700, το χωριό αποτελούνταν από ένα «σμήνος» οικισμών, οι οποίοι χτίστηκαν στις όχθες του ποταμού Σμήνου, που πηγάζει στις πηγές της Αγίας Μαρίνας και χύνεται στη θάλασσα. «Με τα βοσκοτόπια και τα αμπέλια που είχε επί Ενετοκρατίας, το Σελεγούδι πλήρωνε τόσο φόρο όσο τέσσερα χωριά του κάμπου», μας λέει ο κύριος Χειλάκος. Μέχρι εδώ έφθασαν οι Τούρκοι το 1780 στη Μάχη της Καστάνιας με τον ατρόμητο καπετάνιο Παναγιώταρο Βενετσανάκη. Σε αυτήν τη μάχη συμπολέμησε και ο πατέρας του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, ο Κωνσταντής. Ο Θοδωράκης Κολοκοτρώνης, μετέπειτα «Γέρος του Μοριά», περνούσε και εδώ τα παιδικά του χρόνια. Ήταν 9 ετών όταν η μητέρα του, η Κωνσταντού, τον πήρε και ξεφύγανε, ενώ ο πατέρας του μαζί με τον Παναγιώταρο σκοτώθηκαν στη μάχη. «Οι παππούδες μας στον Μεσοπόλεμο με τα χέρια καθάρισαν τα χώματα, στις άγριες εκτάσεις, φύτεψαν ελιές κι έχτισαν ξερολιθιές. Τότε, ο κόσμος ασχολείτο κυρίως με την κτηνοτροφία. Υπήρχαν 30.000 αιγοπρόβατα μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Φανταστείτε πριν...», μας λέει ο Γιώργος Τζανετάκος, που ζει μόνιμα στο Σελεγούδι. «Εδώ γεννήθηκα και μεγάλωσα, εδώ είναι η καρδιά μου κι η ψυχή μου», μας λέει. Είναι γεωργός, καλλιεργεί ελιές, ένα αμπέλι και συκιές, ενώ εργάζεται και στις οικοδομές. Μετά τον πόλεμο και τον Εμφύλιο, ιδίως το ’60 και το ’70, το χωριό σχεδόν ερήμωσε, 52 | ΑΦΙΕΡΩΜΑ