Elektrik Perpa Dergisi Ağustos 229 by Elektrik Perpa Dergisi

ELEKTR‹K • AYDINLATMA • ELEKTRON‹K • OTOMASYON ENERJ‹ • MAK‹NA • KONTROL S‹STEMLER‹ DERG‹S‹

HCS Yay›nc›l›k Matbaac›l›k Organizasyon Tic. Ltd. ﬁti. Ad›na, ‹mtiyaz Sahibi

Sorumlu Yaz› ‹flleri Müdürü Muzaffer ATAfi haber_adim@hotmail.com Reklam Koordinatörü Funda HACISAL‹HO⁄LU funda@elektrikperpadergisi.com Yay›n Dan›flmanlar›: Gazanfer Sanl›top (Gazanfer Sanlıtop Mekatronik Ürünler Pazarlama A.fi.), Cahit Durmaz (V‹-KO), Necati Çal›flkan (MAKEL), Mehmet Reflit Gö¤üfl (PELSAN AYDINLATMA), Abdullah Atalar (GECEM AYDINLATMA), Halil Öner (RTM ELEKTRON‹K), Kamil Karaca (ONKA), Sertaç Ortaç (ORTAÇLAR), Yaflar Demir (ÖZCAN AYDINLATMA), Ferdinand Paçac› (ROKET ELEKTR‹K), Kemal Gün (ÖZGÜNSAN), Do¤u Bulutsuz (TEM TEKN‹K), Muharrem Öztürk (PEDAfi AYDINLATMA) Yay›n Kurulu: Prof. Dr. Osman Altu¤ (Ekonomi), Prof. Dr. Osman Tonyal› (Elektrik-Elektronik), Prof. Dr. Özcan Köknel (Ekonomi), Prof. Dr. Hilmi Hac›saliho¤lu (Matematik), Prof. Dr. Gündüz Öz›fl›k (‹nflaat), Prof. Dr. ‹lhan Yaflar Hac›saliho¤lu (Politika), Prof. Dr. Ayten Kuntman (Elektrik-Elektronik), Prof. Dr. Rengin Ünver, (Y›ld›z Tek. Üni. Mim. Fak.), Prof. Dr. Leyla Dokuzer Öztürk (Y›ld›z Tek. Üni. Mim. Fak.), Yüksek Mak. Müh. Nezih Erdem (Makina), Elekt. Yük. Müh. ‹rfan Bilgin (Elektrik), Gazanfer Sanl›top (Mak. Yük. Müh) Grafik Tasar›m: Hamit YÜKSEK info@elektrikperpadergisi.com ‹ç Anadolu Bölge Müdürü: Erkan ESK‹ÇIRAK erkaneskicirak@hotmail.com Marmara Bölge Müdürü: Sevda POLAT sevda.perpadergisi@gmail.com Güneydo¤u Anadolu Bölge Müdürü: Kamil AYCAN kamilaycan@gmail.com Müflteri Temsilcisi: Ezgi GÜLfiEN Hukuk Dan›flmanl›¤›: Corpus Hukuk Ofisi Av. M. Faruk ÖZEN - Av. Ömer ÜNLÜ Tercüman Sitesi A/1 Blok Kat 3 D. 15 Cevizliba¤ -Topkap› / ‹stanbul Tel: 0212 679 49 49 • Fax: 0212 679 62 34 • www.corpushukuk.com Bas›n-Yay›n-Haber Organizasyon: HCS Yay›nc›l›k Matbaac›l›k Organizasyon Tic. Ltd. fiti. Yaz›flma Adresi ve Merkezi: Perpa ‹flmerkezi, Elektrokent A Blok, K.5 No: 283 Okmeydan›-‹stanbul•Tel: 0212 320 11 38 • Fax: 0212 320 11 37 info@elektrikperpadergisi.com

Do¤u Karadeniz Bölge Temsilcisi: Gültekin HACISAL‹HO⁄LU Ortahisar Mah. Mimar Sinan Cad. No. 18 TRABZON Tel: +90.462.322 17 71 • Gsm: 0532 255 26 22 M›s›r Temsilcisi: Hikmet YARIZ 34 Swiss Building - A - Gate - 2 - Nasr City St., Cairo Egypt • Tel: 0020 26714594 Gsm: 0020 106641819 • e-mail: tercih-co@hotmail.com • hikmetyariz@yahoo.com

Hollanda Temsilcisi: Nihat KAYMAKLI IBS Foreign Trade Hunenborglaan 160 7576xG Oldenzaal Tel: +31 (0) 541-523454 • Fax: +31(0) 541-530787 • defnetea@home.nl Polonya Temsilcisi: ‹smail COfiKUN U1. Zawimky 16b m7 Warszawa-POLSKA Tel: 0048 607 54 58 44 • e-mail: 123@yahoo.com Bask› & Film Ç›k›fl›: fian Ofset Matbaac›l›k (0212 289 24 24) Hamidiye Mahallesi Anadolu Caddesi No: 50 Ka¤›thane / ‹STANBUL Yay›n Türü: Yayg›n Yay›n • Y›l: 24 • Say›: 229

Ad›m Yurtiçi yurtd›ﬂ› Yay›nc›l›k Org. San. ve Tic. Ltd. ﬁti.

AYDA B‹R YAYINLANIR: Dergimizde yaz›lan yaz›lar›n sorumlulu¤u yazarlar›na aittir. www.elektrikperpadergisi.com • info@elektrikperpadergisi.com www.wemturkey.com • www.wemturkey.org • www.wemturkey.net

Gazanfer SANLITOP ........................................................................44 ÜRÜNLER Schneider Electric Evinize fi›k Bir Dokunufl Katacak Yeni Serisi ‘Asfora Plus’› Sundu ........................................42 Apartman Konuflma Sistemlerinde Yeni Nesil Bir Ürün TC70 C‹HAZI EV‹N‹Z‹ YÖNET‹R..........44 S‹MON 630 DOT, S›n›rs›z Olas›l›klarla Yarat›c›l›¤›n›za Yol Aç›n! ....................46 Led Ayd›nlatma Sektörünün Yeni Gözbebe¤i MICROCON SMD Konnektörler ......................................48 TRIDONIC Connection Technology Türkiye Distributorü NERSAN ............50 RÖPORTAJLAR EPAD ............................................56-58 FEDERAL ......................................60-62 STAMBU ........................................67-68 FERMADA AYDINLATMA ............70-71 AVONN‹ AYDINLATMA ................75-76 ARKEN JENERATÖR ..................79-80 Diess Elektronik ............................82-84 StoneLight ....................................87-88 LVT Test Laboratuvarlar› ..............91-92 HABERLER Cerensu Ayd›nlatma Bayilerini Belgrad Gezisi ‹le Ödüllendirdi… ......52 STAMBU Yaz Kampanyas› Bafllad› ....66 ‹stanbul’ un En Kapsaml› ve En ‹ddial› Karma Projelerinden 42 MASLAK’ ta KLAS KABLO Tercih Edildi ..........96-97 TET Kablo ve ‹letken Tak›m› 3 Y›lda Baflar› Öyküsü Yazd› ABD Pazar› ‹çin Yola Ç›kt›lar Mikronezya’ya Bile Kablo Satt›lar ..............................100-101 Smarthome ‹le Mesafeler Anlams›z....106 MAKEL Çal›flanlar› Piknikte Bulufltu ..................................107 A¤ao¤lu MASLAK 1453 ‹stanbul Projesi’nde KLAS KABLO Tercih Edildi.. ....................................110 TÜRK PRYSMIAN, ‹ki Farkl› Kablo Modeliyle “BASEC” Belgesinin Sahibi Oldu! ....................112 EXPO ELECTRICA Fuar›nda TP Elektrik Stand›na Meksika Büyükelçi Ziyareti ..............................114 Philips, Bayern Munich Futbol Kulübü’nün Ayd›nlatma Partneri Oluyor ve Allianz Arena’n›n D›fl Cephesinin Çehresini De¤ifltiriyor ........................116 BAL‹TECH Elektronik Güvenlik Sistemleri ....................119-120 MONO ELECTR‹C ‹ftar Yeme¤inde Sektörü Buluturdu.. 122-123 SMD TEK LED Ayd›nlatma Sektörünün Yurt D›fl›ndan Ba¤›ms›z Bir fiekilde ‹lerlemesi ‹çin Çal›flmalar›na Devam Etmektedir. ............................128 Sorunlar›m›za Çözüm Bulana Kadar Her Kap›y› Çalaca¤›z ! Elektrik Malzeme Sat›fl› S.O.S Veriyor ! ........................132 Philips Yol Ayd›nlatma Ürünleri ‹le Yüzde 50’nin Üzerinde Enerji Verimlili¤i ........134 Azerbaycan’daki Dev Otel Projesine AE ARMA-ELEKTROPANÇ ‹mzas› ....136 Ülkemizin En Büyük GES Yat›r›m Projesinde KLAS KABLO Tercih Edildi. ......................................138 Do¤an Ayd›nlatma’n›n

Çal›flanlar› ve Müflterileri ‹ftar Yeme¤inde Bulufltu.. ..................140-141 Step Ayd›nlatma Ürünleri Türkiye’de 500’ü Aflk›n Sat›fl Noktas›nda Sat›lmaktad›r.. ................144 Kabmak En Yeni Ürünlerini Wire Düsseldorf 2014 Fuar›’nda Sergiledi.. ..........................................146 Ussak ‹htiyac›n›z Olan Her An ..........148 Y›l›n ‹lk Yar›s›nda ‹hracat 6 Milyar Dolar› Aflt› ............................150 Emerson Network Power’dan Santral Tesisleri için Yeni NetSure™ DC Güç Sistemleri ..........................................152 Türkiye’nin En Büyüklerinden Olan 2500 Kifli Kapasiteli Yeniflehir Kültür Merkezi Aç›ld› ..........................154 “Enerji Tüketimi Sürdürülemez Noktaya Geldi” ..................................156 LED Ampulleri Daha Güçlü K›lan Teknoloji ..............158 Bu Kablo Can› Koruyor, Maliyeti Düflürüyor ....................160-161 Mete Marka Voltaj Regülatörlerinin ‹malat ve Sat›fl›n› Yapmaktay›z. ........162 Canon, Entegre Güvenlik Çözümleri Sunmak ‹çin NETAVIS ‹le Ortakl›k Anlaflmas› ‹mzalad› ............................164 Elektroya Kayseri ve Çevresindeki Müflterilerin Ayd›nlatma Konusundaki ‹htiyaçlar›n› Karfl›l›yor.. ........................166 Lise Ö¤rencileri ‹ki Haftada Robot Yapmay› Ö¤rendi ....................168 II. EVATEG Endüstri Günü’nde Sektör Temsilcileri Özye¤in Üniversitesi’nde Bulufltu ..............170-171 IRENEC 2014’te Yat›r›mc›lar Gözünden Günefl Enerjisi ..........176-177 Avrupa’n›n ‹lk ve Tek Ayd›nlatmal› Golf Sahas›na LG ‹mzas›n› Att› ..........181 TORUN CENTER Projesi’nde KLAS KABLO Tercih Edildi.................182 Ofiste Baflar›n›n S›rr›: Do¤ru Ayd›nlatma ..................................184-185 PANASONIC ve V‹KO’nun Ortak Hedefi; 2018’de Dünya Liderli¤i… ..........188-189 2014 YILI YURT‹Ç‹ FUAR L‹STES‹....192 2014 YILI YURTDIfiI FUAR L‹STES‹ 192 ‹ttifak ‹nflaat Sat›fl ve Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdürü Zafer Ekfli: ‘Bugün Hem Yurt ‹çinde Hem de Yurt D›fl›nda Çok Say›da Projeye ‹mza Atan Bir Firmay›z’ ..............194-195 TEKN‹KLER KABLO PABUCU ve KABLO UYUMU Türk Prysmian Kablo ve Sistemleri A.fi. ............................200-201 Orta Gerilim Da¤›t›m Panolar›nda Nemin Sebep Oldu¤u Sorunlar ve Al›nabilecek Önlemler..................206-207 Günefl Enerjisinden Elektrik Nas›l Elde Edilir? ............210-217 CCTV Kamera Testi Nas›l Yap›l›r? Kurulumu ve En ‹yi Sonuçlar ‹çin Öneriler ................................222-225 Mekan Ayd›nlatma Tasar›m›nda Yeni Yaklafl›mlar ........................230-233 Ayd›nlatmada Enerji Kayb› ........238-240 Elektrik Enerjisinin Oluflumu Tan›m› ve Tarihi Geliflimi ............254-262

REKLAM ‹NDEKS‹ (ADVERTISEMENT LIST) ÖN KAPAK ........................................WOLKERTONE / READEN

KATLAMA ÖN KAPAK ‹Ç‹ ............................................HES LED

ÖN KAPAK ‹Ç‹ ........................................KLAS ENERJ‹ - KABLO KATLAMA ÖN KAPAK ..................................................STAMBU

ARKA KAPAK ..............................................NEXT & NEXT STAR ARKA KAPAK ‹Ç‹ ..................YMB METAL - FERMADA AYDINLATMA

ADIM ABONE ................................................280 AKME LED PCB ................................................6 AKGÜNEfi ELEKTR‹K ..................................211 AKT‹FSES ELEKTRON‹K ..............................259 ALMER ..........................................................108 ALMER ..........................................................109 ALAfiIM MÜHEND‹SL‹K ......................271 ALPAN ELEKTR‹K..........................................265 ALPKE METAL ................................................78 ALTERNAT‹F SANAY‹ ..........................264 APL‹QA IfiIKSAÇAN ............................128 ARDA ELEKTR‹K ............................................10 ARDIÇ ELEKTR‹K ..................................29 ARMON‹TEL ....................................................53 ARSEPA ELEKTR‹K ........................................24 ARTAS‹L METAL ............................................18 ASLI MAKARA ..............................................257 ATEK ELEKTRON‹K ........................................34 AVONN‹ AYDINLATMA ..................................77 AYAR KONTROL S‹STEMLER‹ ....................258 AY-KA ELEKTR‹K ..........................................124 BAL‹TECH CAMERA ............................121 BEKER PCB ......................................245 BELEX FUARI ..............................................270 BENGÜSA AYDINLATMA ..............................64 BETA TRANSFORMATÖR ..............................59 B‹ÇER PANO ................................................247 CANOZAN PANO ............................................86 CEB‹T FUARI ................................................272 CEKA ELEKTRON‹K ....................................251 CEL‹GHT AYDINLATMA ..................................1 CESA ELEKTRON‹K ......................................14 ÇA⁄LAYAN ENERJ‹ GÜVENL‹K ..................287 ÇEPA ............................................................125 DANIfiMAZ METAL ........................................157 DEN‹Z MAK‹NA ..............................................98 DEN‹Z MAK‹NA ..............................................99 D‹ESS ELEKTRON‹K ......................................25 D‹KEY ELEKTR‹K ..........................................253 DÜNDAR ELEKTR‹K ....................................111 DÜZGÜNLER / S‹R‹USTAR ............................37 EFE CAM ........................................................32 EKSAN - EKALDES AYDINLATMA ..............186 ELECTR‹CTY KAZAK‹STAN FUARI ............278 ELEKTROSON‹K AKUST‹K ..........................155 ELEKTROYA ELEKTR‹K AYDINLATMA ......167 ELEX FUARI ..................................................276 EL‹T F‹NEST LED ........................................163 ELPA fiALT ....................................................159 EMAS ELEKTROTEKN‹K ................................17 EMATEK B‹L‹fi‹M ............................................73 EMEK PERÇ‹N SOMUN ..............................161 EMERSON ......................................................35 EMGE KOLL. fiT‹. ..........................................243 ENELKA ENDÜSTR‹YEL ..............................130 ENTEK LED ....................................................74 ERAN KABLO ................................................217

ERO⁄LU FLASH ELEKTR‹K..............................9 ERG‹NO - RENCH ..........................................26 EUROPOWER ..............................................169 FEDERAL DÖKÜM ........................................213 FEDERAL ELEKTR‹K ........................................7 F‹BERL‹ PSL ..................................................22 GALAKS‹ LED AYDINLATMA ........................65 GECEM AYDINLATMA ....................................11 GEMTA ..........................................................175 GNC ELEKTRON‹K ........................................173 GOLDEN W‹N3 ..................................................4 GÖLDA⁄I DIfi T‹CARET - LAMP‹ST ............277 GÖLDA⁄I KABLO ..........................................16 GÜRSU ELEKTR‹K ......................................115 GÜVEN ELEKTR‹K ............................................8 HAN ELEKTRON‹K ........................................147 HÜNER ELEKTR‹K ........................................237 ‹DOL JENERATÖR ........................................172 ‹KEY ELEKTR‹K ............................................241 ‹LKER ELEKTR‹K ..........................................221 ‹LKER ÖZTÜRK ............................................249 ‹SAF FUARI ..................................................275 KABLOSAN ELEKTR‹K ................................180 KLAS CAM ....................................................179 KAfiIKO⁄LU ELEKTR‹K ................................236 KONAK C‹VATA ..............................................28 KONDAfi ........................................................126 KONDAfi ........................................................127 KONNEKSAN - ARA KARTON....................33/33 GOLD MASTER - ARA KARTON................16/17 KROM PLAS - COMM ..................................178 KUVEL PANO ..................................................21 KYM KABLO ..................................................131 LED L‹GHTECH FUARI ................................274 LDS ELEKTR‹K ............................................235 LEGA ELEKTRON‹K ....................................269 LEVENT ELEKTRON‹K ....................................12 LÖSEV ..........................................................226 LVT TEST LABORATUARI ..............................93 MAKEL ..............................................................5 MAV‹L‹ ELEKTRON‹K ..................................117 MEPA ..............................................................47 MEPA ..............................................................49 MEPA ..............................................................51 M‹RSA ELEKTR‹K ..........................................143 MULT‹TEK ........................................................13 MONO ELECTRIC ..........................................54 MONO ELECTRIC ..........................................55 MUTLUSAN ....................................................43 MUTLUSAN ....................................................95 NASSA ELEKTR‹K ........................................228 NECRON ........................................................285 NEXT ............................................................102 NEXT ............................................................103 N‹LSON / METAL KALIP ..............................187 NÜSA ELEKTR‹K ..........................................234 OLUfiUM GÜVENL‹K ....................................165

OM‹S ELEKTR‹K ..............................................20 OPT‹K AYDINLATMA ....................................229 OSAKA L‹GHT ..............................................133 OSKAR - ‹STANBUL K‹L‹T ............................183 ÖZAYDO⁄DU ELEKTR‹K MLZ. ....................139 ÖZB‹L ELEKTR‹K ..........................................227 ÖZÇET‹NKAYA -MEKAS ..............................242 ÖZGÜNSAN ELEKTR‹K ..................................69 ÖZGÜR BAfiARAN ELEKTR‹K ........................94 PAKOSAN ELEKTR‹K ..................................142 PELSAN AYDINLATMA ................................105 PEMSAN ........................................................279 PINARSAN ELEKTR‹K ..................................137 PLAST‹K PAZARI ..........................................181 PROTEX ‹fi KIYAFETLER‹ ............................135 PTS ELEKTRON‹K ........................................190 PTS ELEKTRON‹K ........................................191 RA‹NA AYDINLATMA ....................................129 READEN ELEKTRON‹K ..................................45 RENSEF FUARI..............................................286 RÖLESAN ......................................................147 SAF‹ REZ‹STANS ............................................15 SAVAfi YANGIN ............................................113 S‹EMENS ..........................................................3 S‹MS ELEKTR‹K ..............................................25 SMD TEK ......................................................193 SER ELEKTRON‹K ........................................267 SERT PLAST‹K ................................................33 SES PANO ....................................................196 S‹STEM ELEKTR‹K ......................................197 S‹STEM ELEKTROMARKET............................31 SOFT AYDINLATMA ....................................104 SRL ELEKTR‹K ..............................................23 STEP AYDINLATMA ......................................220 STONL‹GHT HRD D‹ZAYN ............................89 fiAHNUR AYDINLATMA ..................................40 TANSA GÜVENL‹K ..........................................63 TAfiCIO⁄LU METAL ....................................218 TEK ELEKTR‹K ..............................................215 TEKN‹K SAT UYDU ......................................151 TEKNOLABOR ..............................................198 TENSE ............................................................30 TORK ELEKTR‹K..............................................27 T-TETA L‹GHT ................................................90 TU⁄RA KABLO ................................................19 TÜRKMEN‹STAN FUARI ..............................266 UN‹VERSAL HOPARLÖR ............................219 URAL ELEKTR‹K............................................209 USSAK TEKNOLOJ‹ ......................................149 ÜÇLER PLAST‹K ..........................................208 ÜNAL KABLO ................................................205 WEAL ELEKTRON‹K......................................203 YAPI FUARI ..................................................268 YILDIZLAR ELEKTR‹K ....................................36 YILDIZ PLAST‹K DE-PA ................................204 YILTAfi ESER ELEKTR‹K A. fi. ....................199 YMB METAL - FERMADA AYDINLATMA ......288

GÖRÜﬁ / Gazanfer SANLITOP- Makina Yüksek Mühendisi

Otomasyon yoksa her fley daha zor! irma baz›nda üyesi olmaktan gurur duydu¤umuz ENOSAD, 10.y›l›n› doldururken, önümüzdeki Aral›k ay›nda gerçeklefltirece¤i “1. Uluslararas› ‹leri Endüstriyel Otomasyon Kongre ve Sergisi“ ile endüstriyel otomasyon sektörüne yönelik önemli bir etkinli¤i de hayata geçirmifl olacak.

Y›llar önce, ilk otomasyon ünitemizi kendi olanaklar›m›zla gerçeklefltirmeye çal›fl›rken, elemanlar›m›z aras›ndaki tedirginlik dikkatimizi çekmiflti. Ço¤unlu¤un kanaati, bu tarz etkinlikler devam ederse birçok arkadafllar›n›n iflsiz kalaca¤› fleklindeydi. Gerçekten de yapt›¤›m›z düzenek; üç kiflinin yapt›¤› ultrasonik kaynak, devre kontrolü ve tampon makinesi ile ürün üzerine yaz› yazma ifllemlerini sadece bir elemanla yapmam›z› sa¤l›yor ve eskisine nazaran üç misli h›zla çal›fl›yordu. Bu hesaba göre, bir eleman dokuz kiflinin iflini tek bafl›na yap›yordu. Elemanlar›m›z aras›ndaki hissedilir tedirginlik, bizleri de hayli telafla düflürmüfltü. Biraz da duygusal bir yaklafl›mla, makinemize bir zarar verilebilece¤i endiflesine bile kap›lm›fl, konuyla ilgili bir aç›klama yapma gere¤i duymufltuk. Onlara neler söyledi¤imizi bugün gibi hat›rl›yorum: * Bu ve benzeri çal›flmalar› yapmay›p, h›zla geliflen teknoloji karfl›s›nda kay›ts›z kalmam›z; sipariflleri h›zl› karfl›lama ve her zaman ayn› kaliteyi tutturma aç›s›ndan firma olarak bizi zora sokacakt›. * Bu sayede, iflçilik süreleri k›salaca¤› için, fiyatlar›m›z düflecek, rakiplerimiz karfl›s›nda rekabet gücümüz önemli ölçüde artacakt›. * Montaj aflamas›nda ürünlerimiz elden ele dolaflmayaca¤› için, daha temiz bir görüntü elde edilecek, müflterilerimizin firmam›za güveni sa¤lanacakt›. * Bu türden yenilikler sonucunda, boflta kalan elemanlar›m›z› iflten ç›karmayacak, onlar›n deneyimlerine güvenerek yeni ürünler plânlayarak büyümeye gidecek, hatta ancak o zaman, gerek kendimiz, gerekse çal›flanlar›m›z için daha güvenli ve devaml› bir çal›flma ortam› sa¤lam›fl olacakt›k. O görüfllerimiz, günümüzde de önemini kaybetmifl de¤il. Ama son y›llardaki teknolojik geliflmeler ç›tay› öylesine yükseltti ki, Mevlâna’n›n, “Dünle beraber gitti canca¤›Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 45

z›m/ Ne kadar söz varsa düne ait/ fiimdi yeni fleyler söylemek lâz›m” dizeleri misali, art›k yeni fleyler yapmam›z gerekiyor. Ulusça geliflmemize paralel olarak, halk›m›z›n yaflam düzeyi de giderek yükseliyor. Bu durum ise özelikle “emek yo¤un” ifllerde “Uzakdo¤u” ve baz› “Avrupa” ülkeleri ile rekabet gücümüzü azalt›yor. O ülkelerin de h›zla geliflip, yaflam düzeylerinin yükselmesini ve bizimle eflit hâle gelmelerini bekleyemeyiz. Gerçi, AB’ye yeni giren ya da girmekte olan Çeklerin, Polonyal›lar›n ve di¤er küçük ülke insanlar›n›n hayat seviyeleri düzenli bir flekilde yükseldikçe bizim o ülkelere karfl› rekabet flans›m›z giderek art›yor ama Uzakdo¤u gerçe¤i, “Demokles’in k›l›c›” gibi hâlâ tepemizde duruyor. Gerçekten de özellikle bafll› bafl›na bir âlem olan Çin’in geliflerek ücretler yönünden rekabet d›fl› kalmas›n› beklemek gibi bir lüksümüz asla olamaz. O zaman, kendimizi gelifltirmekten baflka çaremiz kalm›yor. Bunun tek yolu; her fleyi do¤ru planlayarak, olabildi¤ince uygulamaktan ve en iyiyi en ucuza üretmekten geçiyor. Zaten giriflimcilerimiz, bir taraftan kaliteyi yükseltmek için kafa yorarken, bir taraftan da maliyetleri düflürmenin yollar›n› durmaks›z›n araflt›r›yorlar. Çünkü art›k, lokma aslan›n a¤z›nda de¤il, midesinde. Onu oralardan al›p ç›karmak kolay de¤il. K›sacas›, yeni bir fleyler yapmam›z . Bunun ad› ise dur! ‹flte, bafllang›çta sözünü etti¤imiz etkinlik, bu aray›fllar›n önünü açacak nitelikte. Çünkü bu sayede sektörümüzle ilgili bütün yenilikleri yak›ndan ve birinci elden görme, de¤erlendirme f›rsat› bulaca¤›z. Bu ba¤lamda, kongre ve sergiden en büyük beklentimiz, özellikle emek yo¤un konularda daha genifl çapta uygulamalar› bizlere sunabilmeleridir. Bunun yolu ise her fleyden önce uzman kadrolarla çal›flmaktan geçiyor. O kadrolar›n en büyük hedefleri, bilinçli ve titiz incelemeler yaparak, sadece duyanlar›n de¤il, gelmelerinin bizlere katk› sa¤layaca¤›na inand›klar› önemli otomasyon firmalar›n›n, fiyat kolayl›¤› baflta olmak üzere, her yolu deneyerek kat›l›mlar›n› sa¤lamak olmal›d›r. Sayg›lar›mla

HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

Schneider Electric, yeni ‘Asfora Plus’ serisi anahtar ve prizleriyle evinizin de korasyonuna renk kat›yor. Güvenli¤in en üst düzeyde tutuldu¤u yeni ‘Asfora Plus’ serisi, 4 farkl› renk seçene¤i ve kendi konsep tini yaratma f›rsat› sunma s›yla dikkat çekiyor.

nerji yönetiminde global bir uzman olan Schneider Electric, dört renk alternatifi ve dikkat çeken tasar›m›yla, mekanlar›n›z›n dekorasyonuna farkl› bir dokunuﬂ katacak ‘Asfora Plus’ anahtar ve priz serisini sundu. Bronz, çelik, antrasit ve alüminyum gibi dört göz al›c› renk seçene¤ine sahip olan Asfora Plus, farkl› renklerdeki çerçeve ve tuﬂ mekanizmalar›n›n kombinasyon özelli¤i sayesinde, evinizin dekorasyonuyla arzulad›¤›n›z uyumu sa¤laman›za olanak veriyor.

Kolay montaj ve maksimum güvenlik… Asfora Plus yaflam alanlar›na, d›fl etkenlere karfl› dayan›kl›, solmayan, çizilmeyen üst yüzeyi ile de¤er katarken sedefli görünümüyle gözal›c› bir fl›kl›k getiriyor . Ayr›ca ‘Asfora Plus’, kolay montaj edilebilir yap›s›yla, mekanizmas›n›n arka k›sm›nda yer alan ba¤lant› flemas› sayesinde hatas›z ve en kolay kablo ba¤lant›s›n› sa¤l›yor. Kolay tutulabilen ve kullan›labilen kablo mandallar› sayesinde, kablo takma ve ç›karma ifllemleri daha h›zl› gerçeklefliyor. Güvenli¤in en üst seviyede tutuldu¤u ‘Asfora Plus’ serisi, huni fleklindeki kablo terminal giriflleri ve kablolar› do¤rudan terminale yönlendirecek özgün tasar›m›yla k›sa devre ve elektrik floku riskini de en aza indiriyor.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 46 ÜRÜN/YEN‹L‹K/TASARIM/PRODUCT/NEWSNESS/DESIGN/

Apartman Konuﬂma Sistemlerinde Yeni Nesil Bir Ürün

ﬂma ve Görüntü alma

ir önceki tan›t›m yaz›s›nda liklerinde

bahsetmis

Adeta evin haberlesme, otomasyon ve güvenlik islerini kontrolü alt›na al›yor veverilen talimatlar› aksaks›z icra ediyor. Kullan›c›ya düsen is, yasad›¤› yerin otomasyon ve güvenli¤inde nelerin yap›laca¤› talimat›n› TC70 in kolay kullan›ml›, dokunmatik ekran›nda sadece tan›mlamak.” ifadesi ile cihaz›n fonksiyonlar›n› özetlemistik. Bu k›s›mda cihaz›n genel konusma ve görüntü alma özellikleri tan›tmak istiyoruz.

! Cihaz›n üzerindeki tarih saat göstergesi ile zaman takibini yapabilir ! Cihaz›n üzerinde hiçbir mekanive cihaz›n menüsündeki ki buton bulunmamaktad›r. alarm saatini kurarak belli Bu sekilde cihaz›n güvebir zamanda sizi ikaz etmesinirlili¤i en üst düzeyde ni sa¤layabilirsiniz. ç›kart›lm›st›r. Cihaza ne ! Cihaz›n üzerindeki s›cakl›k yapt›rmak istiyorsan›z göstergesi cihaz›n bulundu¤u ortacihaz›n üzerinde bulunan m›n s›cakl›¤›n› gösterir. ikonlara (sekillere) dokunma! TC70 telefonu ile ahizeyi kald›rarak veya n›z yeterlidir. Cevap vermek / konusmak, eller serbest olarak konusabilir veya ça¤r›ya ana kameray› ekranda görmek, kap›y› aç- bir dokunusla cevap verebilirisiniz. mak ve kap›c› / güvenlikle konusmak için cihaz›n alt taraf›nda bulunan mavi ›s›kl› sekillere dokunman›z yeterlidir. Veya örne¤in bir daireyi aramak, cihan›n›z›n alarm fonksiyonlar›n› devreye vermek, ev otomasyon özelli¤i ile ›s›klar› yakmak, perdeleri kapatmak veya cihaz›n›z› size ait baz› özelliklere programlamak istiyorsan›z, ekran üstündeki sekillere dokunarak bütün bu isleri kod ezberle- ! Aramak için “telefon isaretli” sekle domeden kolayl›kla yapabilirisiniz. kundu¤unuzda ekrana “tus tak›m›” sekli ve

tuslayarak veya ister ikona dokunarak arama yapabilirsiniz. Araman›n bütün evrelerini sekiller olarak ekranda görürsünüz. ! TC70 cihaz› ile 8 kameray› ayr› ayr› monitör edebilirsiniz. Bunun için yapaca¤›n›z ana menüdeki KAMERA ikonuna dokunmak ve ard›ndan ç›kan ekrandaki kameralardan birini dokunarak seçmektir. ! TC70 cihaz›nda bir kameray› izlerken isterseniz, dokunarak ekran›n rengini, parlakl›¤›n› de¤istirebilir ve kamera görüntüsünü en uygun sekilde izlersiniz.Veya tek bir dokunusla görünümü tam ekran yapabilirisiniz. ! ‹sterseniz AYARLAR menüsüne girerek gelen her bir ça¤r›n›n zil çalma seklini be¤eninize göre de¤istirebilirisiniz. ! TC70 sisteminin ayr›ca o kadar çok özelli¤i vard›r ki, örne¤in cihaz›n›za gelecek aramalar› komsunuza yönlendirebilir, çocu¤unuz uyuyorsa zilin çok k›sa çalmas›n› sa¤layabilirsiniz. Bütün bu özellikler kod ezberlemeden cihaz›n ekran›na dokunarak devreye verilir. Cihaz›n ikon (sekiller) yap›s› bir bilgisayar arayabilece¤iniz yerlerin (mesela güvenlik, Bir sonraki tan›t›mda cihaz›n güvenlik ve ev ekran› gibi resimlerle donat›lm›st›r. kap›c› gibi) ikonlar› ç›kar. ‹ster numaray› otomasyon özelliklerini tan›taca¤›z Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 48 ÜRÜN/YEN‹L‹K/TASARIM/PRODUCT/NEWSNESS/DESIGN/

, asma ve/ya alç›pan tavana tam entegre olmay› kolaylaﬂt›racan minimalist s›va alt› montaj kutusu ile çok kolay. Bu avantajlara ek olarak 630 DOT projektör, özel tasar›m› ile en son nesil Led in kapasitesini artt›r›rken, minimum enerji tüketimini de ayr›ca sa¤l›yor. Ayd›nlatma kapasitesi 75lm/W dan büyük , kullan›m ömrü 60,000 saat (L70) olmas›, onu perakende sektöründe rakipsiz k›l›yor.

Genifl ürün yelpazesine sahip olan bu ayd›nlatma armatürleri, Led teknolojisinin maksimum verimlili¤i ile beraber montaj, oryantasyon, yo¤unluk, ayd›nlatma ve ›fl›k rengi ile kullan›c›lara çok say›da seçim imkan› sunar. Ledler maksimum tasarrufla sabit ayd›nlatma seviyesi ve yüksek performans sunuyor. Çoklu Kombinasyonlar 630 Dot projektör, her türlü ortam› daha 630 DOT farkl› kombinasyonlar ve modüler konforlu, daha çekici ve dinamik k›l›yor. sistemi ile kullan›calara bir çok de¤iflik alMontaj Avantajlar› ternatif sunuyor. 9 ‘lu, 18’li ve 21’li LEDler , daha önce aç›lm›fl olan de- kare yada dikdörtgen olarak birlefltilebiliyor, tekli, ikili yada dört modül olarak kullikler ile çok daha h›zl›. , h›zl› ba¤lant› sistemi ile arma- lan›labiliyor. Bu sayede, tek bir elektrik tür raya mükemmel bir flekilde uyum sa¤lar. ba¤lant›s› ile farkl› alanlar› kontrol etmek

mümkün oluyor.

Özel Ayd›nlatma ‹htiyaçlar› ‹çin ‹ki Yeni Optik 630 DOT ürün ailesi sa¤üst optik ve oval optik ile büyüyor. Dikey alanlar için özel tasarlanm›fl sa¤üst optik dikey ›fl›k seli ile asimetrik dikey ›fl›k hüzmesinin kullan›m›n› en uygun hale getiriyor. Yatay alanlar›n ayd›nlatmas›nda ideal olan Oval optik , sergileme alanlar›na vurgu yaparak ihtiyaç duyulan armatür say›s›n› azalt›yor ve duvar› boydan boya ayd›nlatabiliyor. Optik seçenekleri, Led say›lar›, renk s›cakl›klar›na göre kombinlenebilen 630 DOT ailesi ürünleri siyah, beyaz ve aluminyum kaplama seçenekleri ile farkl› zevklere ve farkl› mimari tarzlara da hitap ediyor.

www.simonled.com.tr

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 50 ÜRÜN/YEN‹L‹K/TASARIM/PRODUCT/NEWSNESS/DESIGN/

Led Ayd›nlatma Sektörünün Yeni Gözbebe¤i MICROCON SMD Konnektörler

3,5 mm ile en düﬂük yükseklik ! Manuel kablolama için uygun tasar›m ! Otomatik kablolama için uygun tasar›m ! Esnek ve sert devreler için uygun tasar›m ! Sa¤lam Tutuﬂ ! Kolay ç›kar›labilirlik ! 1 Kutuplu ve 2 kutuplu seçenekleri ! Band, makara düzeni !

MICROCON SMD EN 60598-1 standard›na uygun 1Kutuplu 600 V 2Kutuplu 250 V Ak›m 6 A Max. S›cakl›k T105

NERSAN ELEKTROMEKAN‹K SAN. T‹C. LTD. ﬁT‹. Tel: 0216. 631 56 60 Pbx • Fax: 0216. 631 56 24 • e-mail: nersan@nersan.com.tr • Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 52 ÜRÜN/YEN‹L‹K/TASARIM/PRODUCT/NEWSNESS/DESIGN/

Buat Klemensleri

Y›l› aflk›n süredir bir Dünya Mar- RoSH kalite belgeli olarak, test laboratuarlar›, yeni Led Teknolojisine uygun kas› olan Tridonic-ct firmas›n›n n›n deste¤i ve yetenekli, kaliteden ödün ver- olarak gelifltirdi¤i Vidas›z Basmal›-Geçklemens sektöründe Türkiye dis- meyen teknik ekip ile üretimini gerçeklefltir- meli Klemensler ve Vidas›z Buat Klemens tributorü Nersan Elektromekanik modellerine 2’li, 3’lü ve 5’li mandall›, kolay kablo tak›l›p ç›kar›labilen modelle25 y›ll›k tecrübesiyle, modern üretim tezgahlar›nda, TSE, rini de eklemifltir. VDE, CE, REACh,

! S›ra Klemensler ! Paletli-Paletsiz ! Vidas›z Basmal›-Geçmeli ! Vidas›z Buat Klemensleri ! Balast Klemensleri ! 3’lü Geçme-T›rnakl› Klm.

! Fiﬂli Soketli Klemensler ! Sigortal› Klemensler ! Porselen Klemensler ! Fan Klemensleri ! F›r›n Klemensleri

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 54 ÜRÜN/YEN‹L‹K/TASARIM/PRODUCT/NEWSNESS/DESIGN/

bayileri Do¤a ile tarihin bulufltu¤u Tuna ve Sava nehirlerinin çevreledi¤i Belgrad’ta huzur dolu saatler geçirdi. Baflta; Florasan lambay›, neon ›fl›klar›n›, h›zölçeri, otomobillerdeki ateflleme sistemini, radar›n temellerini, elektron mikroskobunu ve mikrodalga f›r›n› da icat eden s›rp as›ll› Elekrik Mühendisi Nikola Tesla'n›n müzesi olmak üzere çok say›da Tarihi mekan› ziyaret eden Cerensu Bayileri Belgrad’tan güzel an›larla ayr›ld›lar.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 56

Ayd›nlatma sektörünün siyetleri ile ünlü S›rbis tan’›n baﬂkenti Belgrad

HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

1998 y›l›nda elektrik panosu imalatç›lar› taraf›ndan kurulan EPAD’a Yönetim Kurulu Baﬂkan› seçilen Yavuz Canik li ile EPAD’›, EPAD’›n hedef lerini ve ülkemiz pano sektö rünü enine boyuna konuﬂtuk.

EPAD’› ve sektörü konuflmadan m›z bir arkadafl›m›z bana pano sat›p satamayaca¤›m› sordu. Bende pano sektörünü çok önce k›saca sizi tan›yabilir mi - iyi bilmedi¤imi benim iflimin elektrik malyiz? Pano sektörüne ad›m at›fl› - zemesi sat›fl› oldu¤unu söyledim ama yinede bir deneyelim dedim. n›z nas›l oldu ö¤renebilir miyiz? Numune olarak 1 adet pano'yu o zamanki lbette 1963 Erzincan do¤umluyum ve bir çiftçinin o¤luyum. Köyde büyüdüm, köyde yaflad›m ve ortaokul bitene kadar da orada kald›m. Babam›n ölümünden sonra 1979 y›l›nda ‹stanbul’a geldim. Bu süreç içerisinde çok farkl› ifllerde çal›flt›m ve yavafl yavaflta çevreyi yak›ndan tan›ma imkan› buldum. Bir süre sonra elektrik malzemeleri üzerine çal›flan bir firmaya ç›rak olarak ifle bafllad›m ve böylelikle kendimi elektrik sektörünün içinde bulmufl oldum. 1989 y›l›nda ise küçük bir elektrikci dükkan› açt›m. Pano sektörüne giriflimizde flu flekilde oldu. Ayn› handa beraber kald›¤›-

dükkan›m›z›n önüne koyduk ve hemen satt›k. Daha sonra Elektrik sektöründe ilk patronum olan ve kendisinden çok fley ö¤rendi¤im Yüksek Mühendis Tahsin Arma¤an’a bu durumdan bahsedince kendisinin de 10 tane Pano ihtiyac› oldu¤unu söyledi. Onun ihtiyaçlar›n› da tedarik ettikten sonra bu sektörde bize ekmek olaca¤›na kanaat getirdim. Daha sonra ilk Pano'yu getiren arkadafl ile ortak olduk. Küçük bir atölye de pano üretimine bafllad›k. 8 ay kadar sonra ortakl›¤› devam ettiremeyece¤imizin kanaatine vararak yollar›m›z› ay›rd›k. Onun hisselerini bedelinden de fazla ödeyerek sat›n ald›m ve can-

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 60

la baflla çal›flmaya bafllad›k. Memlekette bulunan ailemi buraya tafl›d›m. Derken ifllerimiz Allah'›n da yard›m› ile büyüdükçe büyüdü ve bugünlere geldik. Bugün hamdolsun 10.000 metrekare üzerine kurulu iki fabrikaya, Dünya'n›n farkl› co¤rafyalar›nda temsilcilikleri-bayilikleri olan, yaklafl›k 50 ülkeye ihracat yapan ve alan›nda birçok konuda sektörünün lideri olan flirketlere sahip olduk. Nereden geldi¤imizi ve en sonunda nereye gidece¤imizi bir an dahi unutmad›k, inflallah unutmayaca¤›zda. Yavuz Pano olarak sadece sac pano üretimi yapm›yoruz. Plastik pano üretimi de yap›yoruz. Türkiye ilk ve tek olarak PVC'den kanal› ve kablo tavalar› üretiyoruz. Ülkemizin bu sektörde tek üreticisi biziz. ‹nflaat sektörüne kornifl üretiyoruz. Rak Kabin üretiyoruz. Makine park›m›z›n gücüne ayn› zamanda benimde üretme iste¤ime ba¤l› olarak

RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

tuttuk birde Polyester malzemeden ayd›nlatma malzemeleri üretmeye baﬂlad›k.

Yavuz Bey, öncelikle EPAD’daki göreviniz nedeniyle dergimiz okuyucular› ad›na sizi kutluyoruz ve yeni görevinizin sektörümüz ve ülkemiz ad›na hay›rl› olmas›n› diliyoruz. Bu k›sa giriflten sonra bize k›saca EPAD’› an lat›r m›s›n›z? Öncelikle bize EPAD’› anlatma f›rsat› verdi¤iniz için size ve derginiz çal›flanlar›na çok teflekkür ediyorum hofl geldiniz. EPAD 1998 y›l›nda elektrik pano imalatç›lar› taraf›ndan kurulmufl sektörel bir dernek. ‹lk kuruldu¤u dönemlerde ciddi anlamda çal›flmalar›n yap›ld›¤› ve ülkemiz pano sektörünün geliflmesi için bütün üyeleri ile canla baflla çal›flan bir dernek. Ancak ilerleyen zamanlarda çeflitli nedenlerden dolay› eski hareketlili¤i kaybeden EPAD inflaallah bizim yönetimimizle birlikte eski hareketlili¤ine yeniden kavuflacak.

yapmay› planl›yoruz EPAD olarak zaten kurulufl ilkelerimizde de var.Yerli üretimi desteklemek en büyük hedeflerimizden bir tanesi. Yerli üretimin teflvik edilmesi için de devletin ilgili kurumlar› ile yak›n bir iliflki kurmak kollar›m›z› s›vad›k ve devlet taraf›ndan gerçeklefltirilen bütün projelerde yerli üretim panolar›n kullan›lmas›n› sa¤lamak için giriflimlerimiz olmaya bafllad› ve bu giriflimlerimizi giderek art›rmay› hedefliyoruz.

Ancak TEDAfi Polyester malzemeden üretilen ayd›nlatma malzemeleri geri dönüflüme uygun olmad›¤› için TEDAfi taraf›ndan kullan›lmamaya bafllad› ve bunun üzerine bizde Polimer malzemeden ayd›nlatma armatürleri üretmeye bafllad›k. Projektörler üretiyoruz. Etaj armatürleri üretiyoruz. Yine Türkiye'de ilk olmak üzere sokak lambalar›n›n LED'li ayd›nlat›lmas› konusunda üretime geçtik Özellikle LED panel üretimi konusunda ciddi bir alt yap›m›z olufltu. K›sacas› iyi panocu olman›n yan›nda iyide bir ayd›nlatmac› olduk. Özellikle sac pano üretimi konusunda çok iddal›y›z bu konudaki bizi di¤er pano üreticilerinden ay›ran en büyük özelli¤imiz üretti¤imiz panolar›n tam modüler olmas› ve montaj› konusunda kullan›c›ya çok büyük kolayl›klar sa¤lamas›d›r. Ayr›ca panolar›m›z›n tamam›n›n tip testi onaylar› mevcuttur. Altyap›m›z›n müsaitli¤i ve ekonominin olumlu bir seyirde gidiyor olmas›ndan dolay› fabrika alan›m›z› geniflletmeyi planlad›k ve bu konuda yeni fabrika binam›z›n inflaat›na bafllad›k. Sürekli kontrollü büyüme prensibi ile hareket ediyoruz.

Ülkemiz pano sektörünü yak›ndan bilen birisi olarak hatta bu konuda duayen oldu¤unuzu çok rahatl›kla söyleyebiliriz. Buradan hareketle okuyucular›m›za ülkemiz pano sektörü ile ilgili neler söylemek ister siniz? Dünya ülkelerindeki pano üretimi ile karfl›lat›rd›¤›mda ülkemiz, pano üretimi konusunda dünyan›n önde gelen pano üreticisi ülkeleri aras›nda ilk s›ralarda yer almay› baEPAD olarak ilk iflimiz üye say›s›n› art›r- flarm›fl bir sektör. Ancak EPAD’›n yapaca¤› mak olacak zaten göreve gelir gelmez bunun çal›flmalar sonucunda sektör olarak daha çal›flmalar›na bafllad›k ve EPAD’a yeni üye- önemli yerlerde olaca¤›m›za inan›yorum. lerin kat›lmas›n› flimdiden sa¤lad›k bile. Dünyan›n pano üretim merkezi olmak gibi May›s ay›nda gerçekleflen kongremizde bir hedefimiz var ve konuda ciddi ad›mlar EPAD’›n yönetimi için aday olduk yap›lan atmaktay›z. Çok ciddi miktarlarda üretim seçim sonucunda benim baflkanl›¤›mda ye- yapabilen dünyan›n hemen hemen bütün ülni yönetim kurulumuz seçildi. Yeni Yöne- kelerine ihracat yapabilen dünya çap›nda tim Kurulumuzda sektörümüzün önde gelen firmalar›m›z var. Bu firmalar›m›z ürün kalitesi ve hizmetleri ile dünyan›n önde gelen üreticilerinin temsilcileri yer al›yor. Kurulda; Ayflegül Selcan Ertan, Selim Tafl- firmalar› ile rekabet edebilecek düzeydeler. ç›, ‹lker Ayd›n ve Hasan Erdem bulunuyor. Sektör olarak çok ciddi bir güce sahip olduBen ve arkadafllar›m hem derne¤in etkinli- ¤umuzun bilincindeyiz. ¤ini art›rmak hemde sektörümüzün gelifli- Bu gücümüzü dahada art›rarak hem sektörümine katk›da bulunmak için üzerimize dü- müzün hemde ülkemizin geliflimine ciddi katk›lar sa¤l›yoruz ve sa¤lamaya da devam flen neyse yapmaya haz›r›z. Az öncede dedi¤im gibi ilk ifl olarak üye sa- edece¤iz. Bugün sadece Yavuz Pano dünyay›m›z› art›rmay› hedefledik ve Türkiye’nin n›n 50 ülkesine pano gönderiyor bu sektörher bölgesinden derne¤imize yeni üyeler ka- de isim yapm›fl o kadar çok firma varki onzand›rmak için harekete geçtik. Ülkemiz ge- larda bizim gibi dünyan›n birçok ülkesine nelinde bulunan yerli üreticiler aras›ndaki pano ihraç ediyor ve birçok projede Türk iletiflimi kuvettlendirmek için y›lda bir defa Mal› panolar kullan›l›yor. baflta üyelerimiz olmak üzere sektör terde yer alan üreticilerin bir araya gelece¤i, yap›lan çal›flmalar› anlatabilece¤imiz, yüz yüze görüflme imkan› bulabilece¤imiz bir etkinlik

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 61

Az önce konuﬂman›z›n bir yerinde Tip Testli panolardan bahsettiniz. Bildi¤im kadar›yla dünya ülkelerinin birço¤una ihracat yapabil meniz için panolar›n›n tip testlerinin olmas›

RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

gerekiyor ancak tip testlerinin Türkiye’de ya p›lamad›¤›n› biliyorum. Siz EPAD öncülü ¤ünde tip testlerinin yap›labilece¤i bir test la boratuar› kurulmas› konusunda öncülük ede cek misiniz? Elbette edece¤iz bizden önceki dönemde zaten EPAD ve Bo¤aziçi Üniversitesi iflbirli¤i ile bir tip testi laboratuvar› kurulmufl. K›sa devre testlerinin yap›labildi¤i bu laboratuvar ülkemiz ve sektörümüz için önemli bir geliflme. Ancak üniversite bünyesinde kurulan bu laboratuvar akredite bir laboratuvar omad›¤› için yap›lan testler yüzde yüz do¤ru olsa bile uluslararas› bir geçerlili¤i yok. Bu nedenle bu laboratuvarda yap›lan testlerin uluslararas› bir kurulufl taraf›ndan akredite edilebilmesi için çal›flmalar›m›z sürüyor. ‹nflaallah yak›n zamanda bu ifli sonland›r›r›z ve testler için Hollanda ve Romanya gibi ülkelere gitmekten kurtuluruz.

- Bu soruyu sorman›z çok iyi oldu. Sizinle - çok yak›n zamanda yaﬂad›¤›m›z bir ciddi bir - sorunu paylaﬂmak istiyorum çünkü bu sorun - yerli üreticilerin tamam›n› ilgilendiren bir

Baflbakan›m›z›nda bu konuda yerli ürün kullan›lmas› ve tercih edilmesi konusunda talimatlar› vard›. Di¤er sorunlar› testler, standartlar vs gibi bir flekilde KEMA’ya gisorun. Son zamanlarda proje firmalar› pano- dip hallediyoruz ama Türkiyemiz’de yap›nun içinde hangi flalt malzeme kullan›l›yor- lan bu dayatma ile hem sektörümüze hemsa panonun kasas›n›n da markadan olmas› de ülkemize yaz›k olur. koflulunu getiriyorlar. Bunun nedeni de ül- Bunun kavgas›n› verdik, veriyoruz ve verkemizde faaliyet gösteren çok uluslu firma- meyede devam edece¤iz. Bütün sektörlerin lar›n yönlendirmesi hatta dayatmas›. Biz bu- oldu¤u gibi bizim sektörümüzünde önemli na fliddetle karfl› ç›k›yoruz. EPAD olarak en sorunlar›ndan biriside merdivenalt› diye tabüyük mücadelemiz yerli üreticiyi korumak bir etti¤imiz üreticiler. Bu üreticiler kay›t ad›na bu sorunun çözümü noktas›nda ola- d›fl› standar td›fl› üretim yapt›klar› için hak-

Bununla birlikte laboratuvar›n TSE ile nas›l bir entegrasyona gidebilece¤i yönünde ilgili bakanl›k ve kamu nezdinde giriflimlerimiz olacak. Ayr›ca Bu laboratuvar›n bir benzerinin TSE taraf›ndan kurulmas› içinde giriflimlerimiz oldu. Umar›m bu giriflimlerimiz olumlu sonuçlan›r ve sektörümüz firmalar›n›n testler için harcad›¤› paralar ülkemizde kal›r. Biz EPAD olarak bu iflinde takipçisi olaca¤›z sektörün bu sorununa da en k›sa zamanda çözüm bulaca¤›z. Hedefimizde EPAD’› marka haline getirmek var. Bunun için de bir kez daha söylüyorum Türkiye genelinde 4000 civar› pano üreticisi var en az›ndan bunun 400 kadar›n› üye yapmay› hedefliyoruz. fiu an 25 olan üye say›m›z› 50’ye ç›kard›k. Y›l sonunda bu say›y› 100’e ç›karmay› hedeflemifl durumday›z. Üye say›m›z artt›kça yapt›r›m gücümüzde artacak ve dan›fl›lan herkes taraf›ndan itibar gören bir dernek olaca¤›z. Ben dernekten herkesin haberdar olmas›n› istiyorum.

s›z rekabete yol aç›yorlar. Bu tür firmalar sektöre hiçbir katk›s› olmad›¤› ciddi anlamda zarar vermektedir. EPAD olarak en büyük hedeflerimizden birisi de bu flekilde üretim yapan firmalarla mücadele etmektir. Bizim için önem arzeden bir baflka sorun ise bir araya gelemememiz. EPAD’da Bizim dönemimizde üyelerimizi bie araya getirmeye özene gösterece¤iz. Sektörün sorunlar›n›n çözümü noktas›nda birlikte kararlar al›p sorunlar›n çözümü için çal›flaca¤›z. Bir araya gelirsek sesimizin daha yüksek ç›kaca¤›n›n ç›kaca¤›n›n fark›nday›z. Biliyoruz ki atalar›m›z›n da dedi¤i gibi ‘Birlikten güç do¤ar’.

cak. Yukarda da belirtti¤im gibi pano üretimi konusunda ülkemiz çok iyi bir noktada bu tür dayatmalarla yerli üreticinin önü kesilmemeli hatta projelerde yerli üreticilerin ürünleri desteklenilmeli sektörün geliflimine katk›da bulunulmal›. Çal›flma Bakanl›¤› için Ankara’da yeni bir bina yap›l›yor ve binada panolarla ilgili koflulan flart; ‘Panonun içinde hangi flalt malzemeyi kullan›yorsan›z panoyu da o markalardan alacaks›n›z’. Ben bu konu ile ilgili, ilgili Bakanl›¤a, Baflbakanl›¤a ve hatta Cumhurbaflkanl›¤›na yaBirazda sektörün sorunlar›ndan ve ve çözüm z›lar yazd›m. Gerekli giriflimlerde bulunönerilerinizden bahseder misiniz? dum ve bana olumlu dönüfller oldu. Zaten Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 62

Son olarak okuyucular›m›za ve sektör temsilcilerimize dergimiz arac›l›¤› ile neler söylemek ister siniz? EPAD yerli pano üreticilerinin oluflturdu¤u bir dernek. Dernek olarak zaten iyi noktada olan pano üretimini dahada güçlendirerek dünya da söz sahibi olmay› hedefliyoruz. Yerli üretimi tesvik etmek ve yerli ürünlerin kullan›lmas›n› sa¤lamak en büyük önceli¤imiz olacak. E¤er yerli üreticilere destek olursak hem sektörümüz daha iyi yerlere gelir hemde ülke ekonomisi kazan›r. Gelin ülkemizi hep birlikte kalk›nd›ral›m yerli ürün kullan›p üretimi teflvik edelim. Tekrar bize EPAD’› anlatma f›rsat› verdi¤iniz için sizlere teflekkür ediyoruz.

RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

dan mermere, ayd›nlatma alanlarda faaliyet gösteren -

Federal’in kendi alan›nda Türki - me yurt d›ﬂ›nda daha fazla oldu. 2014’de Türkiye için büyük hedeflerimiz var. ‹thalat ye ve dünya pazar›ndaki pay› ve a¤›rl›kl› bir sektör içindeyiz. Birçok ürünüüretim miktar› nedir, pazar lideri müz yerli üretim sayesinde pazarda üst s›ralarda yer al›yor. Üretimini yapt›¤›m›z yük oldu¤unuz bir ürün var m›? kesicilerde Türkiye’de Pazar lideri konumuürkiye'nin büyüme h›z›ndaki %3-4 beklentisine karﬂ›n, firmam›z 2012 y›l›nda %50, 2013 y›l›nda ise, %35 büyüme sa¤lad›. Hedefledi¤imiz gibi büyü-

na yerleﬂtik. Ama hala ithalat›n önünü kesemediysek demek ki yapacak çok ﬂey var.

2013 y›l› ihracat›n›z ne kadar ve 2014 y›l› için ne kadarl›k bir ihracat hedefliyorsunuz?

1990 y›l›nda kurulan, 1994 y›l›nda ihracata baﬂlayan firman›n Genel Müdür yar d›mc›s› Mesut Nurdo¤an, Federal Elektrik'in Türki ye'de pek çok ilke imza att› ¤›n› ve bunun devam edece ¤ini belirterek, firma hak k›nda birçok konuyu bizler le paylaﬂt›. Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 64

RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

Federal kuruluflundan k›sa bir süre sonra ihracat yapmaya bafllad›. Hedefimiz her zaman dünya flirketi olmakt›. Bu nedenle de dünyada okunuflu ve yaz›l›fl› ayn› olan FEDERAL ismini seçtik. 4 k›taya 40 tan fazla ülkeye ihracat yap›yoruz. 2013 y›l›nda ihracata a¤›rl›k veren bir yap› oluflturduk. Bunun neticelerini de ald›k. ‹hracat oran›m›z 2012 y›l›na oranla artt›. Pazarda yer almad›¤›m›z birçok ülkeye 2013 y›l›nda ürün göndermeye bafllad›k. 2014 y›l›nda ana hedefimiz yurt d›fl›nda bulunan mevcut müflterilerimizi gelifltirerek, ihtiyaçlar› olan di¤er ürün ve ürün gruplar› ile çal›flmaya bafllamak olacak. Bunu için Ar-Ge çal›flmalar›m›z› ve di¤er firmalar ile stratejik iflbirlikleri çal›flmalar›m›z› yo¤unlaflt›rd›k.

Ar-Ge çal›flmalar›n›zdan bahseder misiniz, 20 y›l› aflk›n süredir kullanmam›z bunun en önümüzdeki süreçlerde elektrik sektörüne su - büyük kan›t›d›r. Biz her zaman zoru baflarnaca¤›n›z yeni ürünler var m›? m›fl, yeni fikirlere aç›k, kendini gelifltiren bir Ar-Ge'ye önem vermeyen bir kurumun baflar›l› olmas›, kendini gelifltirmesi ve devaml›l›¤›n› korumas› mümkün de¤ildir. Kuruldu¤umuz günden bu yana bünyemizde; Mekanik Ar-Ge, Elektronik Ar-Ge ve Elektrik Ar-Ge çal›flmalar›, üç ayr› birimde birbirleri ile koordineli olarak yürütülmektedir. Türkiye’nin ilk test laboratuar›n› kurmam›z, 3D dizayn ve analiz (simülasyon) programlar›n›

kurum olduk. 2013 y›l›nda TÜB‹TAK projelerimiz oldu ve 2014 y›l›nda da daha büyük bir TÜB‹TAK projesi ile devam etmekteyiz. Bunun yan›nda SAN-TEZ projeleri üzerinde çal›flmalara bafllad›k ve 2014 y›l›nda 2 proje bafllatma hedefimiz var. Bu projeler uzun süreli ve stratejik oldu¤u için ayr›nt›lar› fluan da paylaflam›yorum. Bizim de Türkiye gibi 2023 hedeflerimiz büyük. Bu

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 65

Avrupa'n›n ve dünyan›n be lirlemifl oldu¤u IEC ve EN standartlar›n›n belirledi¤i ka litenin üzerinde ürünler üreti yoruz. 1994 y›l›nda, Türkiye’ de ISO 9000 belgesini alan ilk 70 kurulufl içinde yer ald›k ve I. Uluslararas› TeknolojiKalite ve Üretim Sistemleri kongresinde, üretimde TSEN 9000 kalite güvence siste mini en iyi uygulayan firma lardan biri olarak Kalite Ödü lü'ne lay›k görüldük. Alçak gerilim otomasyon ve flalt malzemeleri üretiminde 3 bin 250 çeflit ürünümüz bulunu yor. Firmam›z, kurumsallafl madan teknolojiye kadar, her alandaki geliflimi takip etmesi ve uygulamas› nedeniyle, pa zarda 1’inci ve 2’inci s›ralara yerleflen tek Türk firmas›d›r diyerek sözlerine devam etti.

RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

projeler d›ﬂ›nda lider oldu¤umuz yük kesici grubunda, pazar pay›m›z› daha da artt›rmak için Nisan ay›nda pazara sunmay› planlad›¤›m›z modellerimiz var. Bu üründe kalite ve fiyat konumland›rmas›nda çok iddial›y›z.

Federal’in Türkiye ve Dünya ölçe¤inde 2023 hedefi nedir? Bildi¤iniz gibi ülkemizin 2023'teki hedefi 500 Milyar $. Bu, ihracat›m›z› 3-4'e katlamak demek. Veriler dünyan›n 17. büyük ekonomisi oldu¤umuzu ve en çok ihracat yapan 31. ülkesi oldu¤umuzu ortaya koyuyor. Bu hedefe ulaﬂmak için, tüm firmalar üzerine düﬂen sorumluluklar›n bilincinde olmal›d›rlar. Federal Elektrik olarak, stratejik ve uzun vadeli planlar yapt›k. Yüksek katma de¤er elde edecek çözümlere yönelik olarak

çal›flmalar›m›z› bafllatt›k. Ürün odakl› bak›fl aç›s›ndan ar›narak, müflteri odakl› düflünce sistemini tüm çal›flanlar›m›zla birlikte benimsedik. 2023 y›l›nda ihracat rakamlar›m›z›n, belirlenen hedefle paralel olarak ilerleyece¤inden hiç kuflkumuz yok. Önüne geçebilece¤imiz daha en az 30 ülke var. Devletin bu konudaki destekleri ve rakamlar beni heyecanland›r›yor, çünkü büyük potansiyel görüyorum. Ortak hedef ve ortak hareket etmek vizyonumuzu açarken gücümüze güç kat›yor. Biz bu gücü ve birlikteli¤i 2023 ve sonras›na tafl›makta kararl›y›z.

Federal’in önümüzdeki süreçlerde yeni yat› r›m› olacak m›? Müﬂteri odakl› çal›ﬂan firmalar›n her faaliyeti bir yat›r›md›r. 2014 y›l›nda en önemli

sermayemiz olan müflterilerimize yat›r›m yapaca¤›z. ‹steklerine h›zl› cevap vermek, ürün gam›m›z› daha da geniflletmek, kaliteyi her zaman bir üste tafl›mak, fiyatlarda en uygun f›rsatlar› sunmak ve sat›fl sonras› hizmetlerimizi gelifltirmek için yat›r›m ve çal›flmalar›m›z olacak. Federal Elektrik, Türkiye’de ve Dünya’ da bir marka olmufltur. Hedefimiz, dünya pazarlar›nda daha da güçlü bir marka olmakt›r. Türkiye’den Dünya’ya slogan›yla büyümemizi sürdürüp, bu bilinçle markalaflma yolunda kararl›l›¤›m›z› sürdürece¤iz. Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 66

RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 70

HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

TAMBU TAMBU’nun, ürün yelpazesini ve sektörü konuﬂtuk.

K›saca Stambu Elektrik’i ve sizi tan›yabilir miyiz? TAMBU Elektrik Sanayi ve Ticaret A.fi. (STAMBU) 2005 y›l›nda Say›n Dr. Bülent ÇEL‹K taraf›ndan kurulmufltur. STAMBU, enerji verimlili¤ini ve sürekli geliflen teknolojiyi hedefleyen bir anlay›fl içinde; kaliteli ürün, hizmet ve çözüm sunan bir marka olmay› amaçlamaktad›r. STAMBU, “Kusursuzu Sunmak” felsefesi do¤rultusunda hareket eden, bu sorumlulu¤unun gere¤ini en ince ayr›nt›s›na kadar düflünen, tüm enerjisini bu do¤rultuda harcayan kurumsal bir anlay›fla sahiptir.

STAMBU, ürün, hizmet ve çözüm sunarken, sosyal sorumluluklar›n›n da bilincinde olarak, çal›flanlar›yla ve tüm paydafllar›yla sahip oldu¤u ilke ve etik de¤erler do¤rultusunda çal›flmaktad›r. STAMBU, ürün portföyü; fialt Grubu, Ayd›nlatma Grubu ve Aksesuar Grubundan oluflmaktad›r. Kendimden bahsedersem, elektrik sektörü ile tan›flmam 2000’li y›llar›n bafllar›nda oldu. 2014 y›l›nda STAMBU ’ya kat›ld›m. STAMBU ’da görevlendirilene kadar sektörde iki firmada Pazarlama, Sat›fl, Proje ve Retail bölümlerinde çal›flt›m. 2013 y›l›nda bir y›l ara verdim, bu dönemde de ‹stanbul Üniversitesi’nde yüksek lisans›m› tamamlad›m. fiu anda

STAMBU, Pazarlama ve Sat›fl Direktörü olarak görev yapmaktay›m. STAMBU, Sat›fl ve Pazarlama Direktörlü¤ü Departman›, Pazarlama (Pazarlama ve Kurumsal ‹letiflim Sorumlusu, Grafik Tasar›m Sorumlusu, Ürün Yöneticisi, CRM Yöneticisi), Bayi Kanal› (Bölge Sat›fl Müdürlükleri ve Marmara Bölge Müdürlü¤ü), Operasyon, ‹hracat ve ‹thalat Departmanlar›ndan oluflmaktad›r. Geliflimimizle birlikte organizasyonumuza Retail (Zincir Market) ve Proje Departmanlar›n› da en k›sa sürede eklemek için çal›flmalar› sürdürmekteyiz. Ayn› zamanda STAMBU markas› ve di¤er markalar›m›z›n stratejilerini, konumland›rma politikas›n› ve marka yönetimi görevlerini de yapmaktay›m.

ruflu Ampuller, Halojen fleffaf Ampuller, CO B LED Downlightlar, CO B LED Projektörler, fierit LE Dler ve LED Trafo Metal Halide Ampuller Civa Ba¤l› Ampuller ve LEDAmpuller bulunmaktad›r. Ürün çeflitlili¤i alan›nda büyük ad›mlar atmaya devam ediyoruz. Ürün grubumuza ait yeni çeflitleri sunmak için her bir ürün üzerinde bütün detaylar› ile tek tek ilgilenip, büyük bir özenle, sürekli çal›flmaya devam ediyoruz.

STAMBU Elektrik A.fi., enerji verimlili¤ini ve sürekli geliflen teknolojiyi hedefleyen bir anlay›fl içinde ürün, hizmet ve çözüm sunarken, kalite anlay›fl›n› ve politikalar›n› performans, kullan›fll›l›k, güvenlik, mükemmellik, estetik, sosyal sorumluluk, verimlilik ve kulFirman›z›n ürün yelpazesinde ne tür ayd›nlat - lan›m kolayl›¤› gibi kavramlarla özdefllefltirma ürünleri ve flalt malzemeleri var ö¤renebi - mektedir. Ürünlerimizden otomatik sigortalir miyiz? Ürünlerinizin özellikleri ve benzer - lar, kaçak ak›m koruma flalterleri ve kompakt flalterlerde TSE belgemiz bulunmaktad›r. lerinden farkl› yanlar› neler? STAMBU’nun ürün portföyünde, fialt Gru- Ayd›nlatmada ise, Bilim, Sanayi ve Teknolobunda: 3 kA, 4,5 kA, 6 kA Otomatik Sigorta- ji Bakanl›¤›’n›n 27 A¤ustos 2011 tarihinde ç›lar, Kaçak Ak›m Koruma fialterleri, Kompakt kard›¤› iki tebli¤de (SGM-2011/9 ve SGMfialterler, Kontaktörler, Termik Röleler, Mo- 2011/10) belirtilen kriterlere uygun olarak, tor Koruma fialterl e r iButon ve Sinyal Lamba- STAMBU ve SUPER markalar›yla kaliteli lar›, Ayd›nlatma Grubunda ise; Enerji T a s a r- ürünler sunmaktay›z.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 71

RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

Firman›z›n ürün yelpazesinde a ma armatürleri de oldu¤unu söylediniz. Bura dan hareketle bize gelecek yüzy›l›n ayd›nlat ma teknolojisi olarak da lanse edilen ilgili neler söylemek ister siniz? ‹stanbul Sanayi Odas›’n›n “Elektrikli Teçhizat ‹malat Sanayi Raporu” esas›nda LED ürünlerinin gelece¤i ve önemini anlat›yor. Raporda önümüzdeki alt› y›l içinde LED ürünlerinin ayd›nlatma pazar›ndaki pay›n›n %61’lere ç›kabilece¤i belirtilmekte. LED teknolojisi ve ürünleri geliflimini sürdürürken ayn› zamanda sektördeki pazar pay›n› da artt›rmaktad›r. LEDli ürünler sa¤lad›¤› faydalar sebebi ile flimdiden kullan›c›lar›n tercihi olmufl durumda. Yüksek ›fl›k verimlili¤i ile enerji tasarrufu sa¤lamas›, uzun ömürlü olmas›, genifl voltaj aral›¤›nda çal›flabilmesi, ›fl›¤› anl›k olarak tam verebilmesi, açma-kapama’dan olumsuz etkilenmemesi ve hareket sensörleri ile birlikte kullan›labiliyor olmas›, yafllanma ile ›fl›k kayb›n›n di¤er ürünlere göre daha az olmas›, montaj›n›n kolay olmas›, balast/trafo/ampul de¤iflimi ve bak›m gerektirmedi¤i için iflletme maliyetlerini düflürmesi, c›va içermedi¤i için çevre dostu kabul edilmesi, farkl› renklerde ›fl›k verebiliyor olmas› vs. gibi özellikleri yüzünden gelecek dönemlerde LEDli ürünler çok daha fazla önem kazanacakt›r.

- yedi bölgesinde yeni bayileri eklemek için ça- l›ﬂma yapmaktad›r. STAMBU yaklaﬂ›k 10 - y›ld›r sektörde bulunmakta ve her y›l giderek - büyümektedir. Ama biz STAMBU olarak k›-

Yaz Kampanyam›z 1 Temmuz-31 Ekim 2014 tarihleri aras›nda geçerli olup birçok hediyeyi bar›nd›rmaktad›r. Kampanya ile ilgili detayl› bilgilere www.stambu.com.tr adresinden ulasa vadede flirket karl›l›¤›n› artt›rmaktan daha fl›labilir. fiu ana kadar da yaz kampanyam›z çok, marka iletiflimine, ürün yönetimine, da- ile ilgili çok olumlu tepkiler ald›k. ¤›t›m kanallar›m›za ve bir flirket için en önem- Bu y›l da ciromuzu en az geçmifl y›llardaki li kaynak oldu¤una inand›¤›m, bünyemizdeki kadar artt›rmay› planl›yoruz. Bu yönde de save h›zla büyüyen insan kaynaklar›m›za yat›- dece cirosal olarak de¤il, ürün çeflitlili¤imizi r›m yapmay› planl›yoruz. Biz sürdürülebilir de gelifltirmek için planlamalar yap›lmaktad›r. büyümeye inan›yoruz. Bu y›l›n üçüncü çeyre¤inde yeni ürünlerimizi ‹hracat ve üretim ile ilgili hedefleriniz ne - sunmay› planl›yoruz. Bu y›l Türkiye yap›lanmam›z› tamamlad›ktan sonra, 2015 y›l›nda ‹hracat Departman›m›z› daha aktif hale getirece¤iz. ‹ki y›l içerisinde üretim tesisi açmay› planl›yoruz.

Kentsel dönüflüm yasas›n›n kanunlaflmas›n dan sonra birçok ilde efl zamanl› olarak y› k›mlar yap›lmaya baflland› ve 10 y›l kadar sürmesi beklenen kentsel dönüflüm çal›flmas› resmen start alm›fl oldu. Buradan hareketle Kentsel Dönüflüm sektörümüzü nas›l etkile yecek ve sektörümüze getirileri ne yönde ola cak ö¤renebilir miyiz? fiuan oturdu¤um semtte dahi kentsel dönüflüm uygulamalar›na rastl›yorum. Kentsel dönüflümün semtlerdeki elektrik sektörünü, pazardaki ara toptanc› ve toptanc›y› hareketlendirdi¤ini gözlemliyorum. Bunlar›n sektöre yans›malar›n›n olumlu olaca¤› inanc›n› tafl›yorum. Tabii ki konut hareketinin artmas› için ekonomik verilerin de olumlu olmas› gerekiyor. Merkez Bankas›n›n faizleri düflürdü¤ü bu dönemde konut sat›fllar›n›n ve kentsel dönüflüm çal›flmalar›n›n da h›zlanaca¤›n› düflünüyorum.

Yurtiçindeki müflterilere nas›l ulafl›yorsunuz? Bayilik sisteminiz var m›? Biz ilkelerimiz ve de¤erlerimiz do¤rultusunda hareket ediyoruz. Markalar›m›zda gerek kitle iletiflim araçlar›yla gerekse de kiflisel iletiflim ile kesintisiz bir iletiflim organizasyonu kurma çabas› içindeyiz. Sat›fl, Operasyon, Pazarlama ve D›fl Ticaret Departmanlar›m›z maksimum müflteri memnuniyet sa¤lamaya çal›fl›yor. Tabii ki bu çal›flmalar›m›z› fuarlar, seminerler ve reklamlarla da desteklemekteyiz. WIN 2014 ve YEM ‹stanbul 2014 Fuarlar›nda çok olumlu tepkiler ald›k. Marmara Bölge Sat›fl Müdürlü¤ü’nü kurduk. Ankara, ‹zmir ve Adana’da temsilcilikler aç›yoruz. Bayilik sistemiyle çal›fl›yoruz. Ayn› zamanda da sat›fl ve pazarlama organizasyonumuz var olan bayi yap›m›za Türkiye’nin

Son olarak eklemek istedikleriniz… Biz STAMBU olarak, de¤erli ortaklar›m›zla

2013 y›l› firman›z aç›s›ndan nas›l geçti? 2013 birlikte, sürdürülebilir bir büyüme içinde gey›l› ile ilgili okuyucular›m›za k›sa bir de¤er - lece¤e bakmak istiyoruz. Bunun için de kesinlendirme de bulunur musunuz? 2014 y›l› için tisiz iletiflim, kaliteli ürün ve hizmet çerçevehedefleriniz ve beklentileriniz neler? sinde organizasyonumuzu planl›yoruz. Ben 2014 y›l›nda STAMBU’ya kat›ld›m ama önceki dört y›ldaki sat›fl rakamlar›na bakt›¤›mda, STAMBU her y›l cirosunu %100 üzerinde artt›rmaktad›r. 2014 y›l›n›n ilk çeyre¤inde “Bahar Kampanyam›z›” ikinci çeyre¤inde de “Yaz Kampanyas›n›” düzenledik. STAMBU bu y›l ilk Umre seyahatini bayilerinin verdi¤i destekle gerçeklefltirdi.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 72

STAMBU, gerek kalite gerekse de fiyat olarak en iyiyi, samimi ve güler yüzlü bir flekilde sunma çabas›ndan asla taviz vermeden çal›flmay› prensip edinmektedir. STAMBU, belirlemifl oldu¤u vizyon ve misyon do¤rultusunda yat›r›mlar›n› sürdürmeye devam edecektir.

Teﬂekkür ederiz.. Ben teﬂekkür ederim..

RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

K›saca A Grubu ard›ndan da LED’li ayd›nlatma armatürleri üreten Ferma - da Ayd›nlatma’y› tan›yabilir miyiz?

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 74

iz 45 y›l› aflk›n süredir özellikle metal iflleme ve plastik enjeksiyon konusunda faaliyetlerde bulunuyoruz. Bu konuda sektörünün önde gelen firmalar› aras›nda yer al›yoruz. Tuzla Organize Sanayi Bölgesi’nde bulunan fabrikam›zda beyaz eflya, otomotiv ve endüstriyel motor sektörlerinde yer alan çok büyük üreticilere metal iflleme ve metal enjeksiyon ile parçalar› imalat› yap›yoruz. 25’i üzerinde firmaya ihracat yap›yoruz. Üç sene önce kurdu¤umuz AR-GE Merkezimiz ile birlikte LED’li ayd›nlatma ürünleri üretimi konusunda çal›flmalar›m›za bafllad›k ve sonras›nda Fermada Ayd›nlatma’y› kurduk. Fermada Ayd›nlatma A Grup bünyesinde faaliyet gösteren LED’li ayd›nlatma armatürleri üreten bir firma. LED’li ampuller ve LED spot üretimi yap›yoruz. Fermada Ayd›nlatma olarak kesinlikle bilimsel verilerle çal›fl›yoruz ve Avrupa standartlar›nda ürünler üretiyoruz.

RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

Tunç bey bu k›sa giriflten sonra sizi tan›yabilir miyiz? L ED ayd›nlatma konusunda 8 y›l› aflk›n tecrübemi ve elde etti¤im teknoloji birikimini Fermada Ayd›nlatma markas› için AKIM METAL bünyesinde bulunan ARGE Merkezindeki ekibimle rekbetçi LED ayd›nlatma ürünleri gelifltirmek için birlefltirerek çal›flmalar›m› sürdürmekteyim.

Peki ürün yelpazenizde ne tür LED’li ayd›n latma armatürleri mevcut? Hem iç mekanlara hemde d›ﬂ mekanlara yönelik LED’li ayd›nlatma armatürleri üretiyoruz. 25-28 tarihleri aras›nda ‹stanbul Fuar Merkezi’nde düzenlenecek olan LED LIGHTING Fuar›’da özellikle iç mekan için üretti¤imiz LED’li ayd›nlatma armatürlerini profesyonel ziyaretçilerle buluﬂturaca¤›z. Bu fuarda iç mekan ayd›nlatmalar›nda kullan›lan ürün gruplar›n›n tamam› bizim stand›m›zda olacak.

Fermada Ayd›nlatma’n›n geçmifli çok yeni olmas›na ra¤men yapt›¤›n›z AR-GE çal›flma s› sonucu üretti¤iniz gelifltirdi¤iniz ve üreti mini gerçeklefltirdi¤iniz ürünler Avrupa stan dartlar›nda burada hareketle bize ileriye dö nük hedeflerinizden bahseder misiniz? Sizinde dedi¤iniz gibi Fermada A y d › n l a tma’n›n geçmifli çok yeni ancak bizim hedefimizde LED sektörüne sunaca¤›m›z ürünlerin

LED’in teknik ihtiyaçlar›n› do¤ru karfl›layacak flekilde dünyada bu konuda marka olmufl firmalar›n aras›na bu markay› tafl›yabilecek nitelikte ürünler sunmak var. Bu ne demek? Biz daha ucuza sat›lan ürünleri üretmektense bu sektör içinde y›llard›r bulunan ve kalitesinden asla ödün vermeyen firmalar›n ürün kalitelerinde ürünler tasarlay›p üretmeyi ve bu sektörün marka firmalar›ndan birisi olmay› hedefliyoruz. Amac›m›z uzakdo¤udan gelen LED’li ayd›nlatma ürünleri ile rekabet etmek de¤il amac›m›z teknik özellikleri ile, kalitesi ile dünya standartlar›nda üretim yapan markalarla rekabet edebilecek markay› yaratmak.

Peki LED’li ayd›nlatma armatürlerinin çip leri hariç herfleyi firman›z taraf›ndan m› LED konusunda Türkiye’de üretim yapan firmalarla karfl›laflt›rd›¤›m›zda biz onlara göre çok daha entegre bir tesisiz. Sizinde dedi¤iniz gibi çip hariç LED armatürün bütün aksamlar›n› burada üretebiliyoruz. Bizim burada tasarlay›p üretimini gerçeklefltirdi¤imiz tüm ürünler do¤ru anlamda standartlara uygun ürünler. Standartlar›n belirledi¤i flartlar›n ve de¤erlerin tamam› ürünlerimizin bünyesinde bulunacak ve CE’de dahil al›nmas› gereken bütün kalite belgeleri al›nacak.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 75

Üretti¤iniz ürünlerin testlerini kendi bünye nizde yapabiliyor musunuz? Evet üretti¤imiz LED’li ayd›nlatma armatürlerinin testlerini ço¤unlukla burada yapabiliyoruz. Bu testleri yapabildi¤imiz bir laboratuvar›m›z var bu laboratuvar› y›l sonuna kadar bütün testlerin yap›labildi¤i konusunda Türkiye’nin en iyi laboratuvarlar›ndan birisi haline getirece¤iz. ‹stenildi¤i taktirde test yapt›rmak isteyen baflka firmalara da bu hizmeti vermeyi düflünüyoruz. Özellikle optik ölçümler konusunda ülkemizin en iyi laboratuvarlar›ndan birisine sahip olmufl olaca¤›z.

Son olarak flunu ö¤renmek istiyorum. Birçok yerde LED’in yüzde 80’lere varan oranlarda tasarruf sa¤lad›¤› söyleniyor. Sizce bu do¤ru bir oran m›? Bizim bu konudaki yaklafl›m›m›z flu. LED niye kullan›l›r? Ayd›nlatmada enerji tasarrufu sa¤lad›¤› için kullan›l›r. Bugünkü popülerli¤ine ulaflmas›n›n en büyük nedenide budur. fiehir efsanesine dönmüfl LED %80.. %100 enerji tasarrufu sa¤lar söylemi ne yaz›kki fluanki LED verimleriyle ekonomik koflullarla mümkün olmamaktad›r, Bizim flu anda güncel uygulamalardan edindi¤imiz ki bu ölçülmüfl de¤erlerdir, %30-70 aras› tasarruf sa¤lanabilmektedir. K›saca söylemem gerekirse flamanl› lambaya göre LED çok büyük tasarruf sa¤lanmakta fakat di¤er teknoloji ›fl›k kaynaklar›yla flimdilik %70 tasarruf seviyelerinin üzerine ç›kamamaktay›z.

RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

ayn›

zamanda

dünyan›n

yapan Avonni Ayd›nlat -

AVONN‹ AYDINLATMA

Projelere özel ayd›n latmalardan bahsede bilir misiniz ? ncelikle ﬂunu ifade etmek isterim ki ideal ayd›nlatma, mekana özel yap›land›r. Ayd›nlatma, yeterlili¤i veya yetersizli¤iyle mekan› do¤rudan etkiler. Tarz› ne olursa olsun yap›n›n mimari formu do¤ru ayd›nlatma ile ortaya ç›kar.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 79

Özel tasar›m neden gerekli ? Her yönü ile di¤erlerinden ayr›lan fl›k mekanlar ürettiniz. Ancak bu mekan›n gerçek güzelli¤i onunla bütünleflecek bir ayd›nlatma ile ortaya ç›kar›labilir. Bunun için standart mekanlar için üretilmifl avizelerin projeler için çok uygun olmayaca¤›n› düflünüyoruz. Özel tasar›m ayd›nlatma ürünlerimiz mimari yap›lara uygun renk, desen, boyut ve biçimde tasarlanarak mekan ile bütünRÖPORTAJ/SÖYLEfi‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

leflmesi sa¤lan›yor. Unutulmamal›d›r ki mekan›n kullan›m amac›na göre ayd›nlatma tasar›m› yap›lm›fl bir ortamda bulunmak dinlendirir, mutlu eder ve konsantrasyonu art›r›r. Dekorasyonda ›fl›k, kontrastlar›n, malzemelerin, renklerin ve hacimlerin istenilen biçimde gösterilmesine yard›mc› olur. Sade çizgilerle tasarlanm›fl bir proje do¤ru ayd›nlatmayla çok çarp›c› bir hale getirilebilir.

Özel tasar›m› kimler istiyor ? Görsel zenginli¤in öneminin fark›nda olan ve s›radanl›k yerine farkl›l›k isteyen müﬂterilerimiz.

tasar›m haz›rlan›yor. Render ç›kt›lar› müflteri ile paylafl›yor ve gerekli düzenlemeler tasar›m son halini al›ncaya kadar devam ediyor. ‹malat bafllamadan önce ürünün bitmifl görseli müflteri ile paylafl›l›yor proje bitti¤inde herhangi bir sürpriz ile karfl›lafl›lm›yor.

Biz buna bütçe aç›s›ndan bakm›yoruz. Standart ebatlardaki avizeler için ayd›nlatma pazar› yüzlerce-binlerce çeflit ürün sunuyor zaten. Bildi¤iniz gibi Avonni seri imalat yapan, iç pazarda 500’den fazla sat›fl noktas›nda ürün satan ve 20’den fazla ülkeye ihracat yapan bir Her proje için yepyeni bir tasar›m m› yap› - firma. Ev ayd›nlatmalar› için çok genifl bir koleksiyonumuz ve katalo¤umuz var. Ev ayd›nTüm projeler için s›f›rdan ürün tasarlanma- latmalar› için bu gruptan ürünler seçilebilir. s›na gerek kalmayabiliyor. Elimizde çok ge- Genel olarak standart ölçülerin d›fl›nda ayd›nlatma ihtiyac› olan müflterilere özel tasar›m hizmeti veriyoruz diyebiliriz.

Müﬂteriler size nas›l ulaﬂ›yor?

Özel tasar›m› hangi mekanlara isteniyor ?

En önemli müflteri kayna¤›m›z memnun olan müflteriler. Memnun edilmifl müflteri gelecekte do¤acak ihtiyaçlar› için bize gelmekle kalm›yor, ihtiyac› olan tan›d›klar›na da tavsiye ediyor. Sizin de bildi¤iniz gibi reklam›n en iyisi “kulaktan kula¤a reklamd›r”. Bitirilmifl bir projemizi gören ziyaretçiler de bizim için bir müflteri konumuna geliyorlar. Kime yapt›rd›n›z ? sorular›ndan sonra yeni müflteriler ediniyoruz. Daha önce bahsetti¤im gibi hem yurt içinde hem de yurt d›fl›nda bir çok sat›fl noktas›nda ürünlerimiz sat›l›yor. Bu müflterilerimize gelen özel talepler de bize yönlendiriliyor. Bu flekilde hem müflterilerimiz özel ayd›nlatma projelerinden gelir elde ediyorlar hem de biz yeni projeler kazanm›fl oluyoruz.

Genel olarak büyük mekanlar diyebilirim, çünkü büyük mekanlar için ayd›nlatma üreten çok fazla firma yok. Daha çok cami avizeleri üreten firmalar bulunuyor. Ancak bu ürünler her mekana uygun olmayabiliyor. Otel lobileri, toplant› salonlar›, fuaye alanlar›, büyük restaurantlar gibi yerlere mekana çok uyumlu olacak, gösteriflli ürünler isteniyor. Ancak bunun d›fl›nda otel odalar› için, özel ayd›nlatma projeleri gerçeklefltiriyoruz. Otel odas› ayd›nlatma setleri için genifl bir ürün yelpazemiz var. Bu konuda çok iyi oldu¤umuzu rahatl›kla söyleyebilirim.

Ev için özel imalat yap›lm›yor mu? Standart d›ﬂ›na ç›kan tüm ihtiyaçlar için özel çözümler üretilebiliyor. Birçok villa ayd›nlatmas› için özel büyük avizeler üretildi. Ancak çok küçük ölçekli, örne¤in bir evin salonuna yap›lacak bir avize gibi ürünleri maalesef özel tasar›m yapam›yoruz ancak bir çok ürünümüz üzerinde mekana özel de¤iﬂiklikler yapabiliyoruz.

Neden sizi tercih ediyorlar?

Özel imalat nas›l yap›l›yor ? Öncelikle mekan hakk›nda bilgileri ediniyoruz. Mekan renovasyondan geçiriliyorsa mekan foto¤raflar›, yeni inﬂa ediliyorsa mimari render görüntülerini al›yoruz. Mekan›n büyüklü¤ü, tarz›, kullan›lan renkler, mekanda kullan›lan objeler-desenler gibi bilgilere bakarak bir çözüm önerisi getiriyoruz. Gerekli durumlarda önerdi¤imiz ürünler için bir 3D

nifl bir ürün tasar›m havuzu var. Veritaban›m›zda uygun ürünler varsa hemen bu ürünler müflteri ile paylafl›l›yor. Uygun tasar›m bulundu¤unda elbette oldu¤u gibi kullan›lm›yor. Proje için uygun renk, desen, boyut ve biçimde özellefltiriliyor.

Her bütçe için özel tasar›m yap›l›yor mu?

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 80

Maksimum müflteri memnuniyetinin, ‹htiyaçlar› iyi anlayabilmek, istek ve ihtiyaçlara tam olarak cevap verebilmek, hedeflenen bütçe içerisinde kalarak, söz verilen zamanda iflleri sonuçland›rmaktan geçti¤ini biliyoruz. Proje çal›flmalar›nda zaman yönetiminin ne denli önemli oldu¤unun fark›nday›z. Bu fark›ndal›k ile süreçlerimizi yönetiyoruz. Ürünleri sadece istenilen kalitede ve fiyatta yapmak yetmiyor, tam zaman›nda bitirmemiz gerekiyor. Bunlar› baflard›¤›m›zda çok avantajl› bir seçenek haline geliyoruz. San›r›m bu konuda oluflturdu¤umuz güven bizim tercih edilmemize imkan sa¤l›yor.

RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

ratör’ün Sat›ﬂ Müdürü Bu¤ra l›ﬂmas›n›n” önemi konusunda

ARKEN JENERATÖR

Bu¤ra Özcan: ‘ Arken Jeneratör Kuland›¤› Metotlar ‹le Jeneratörlerin Sessiz Çal›flmalar›n› Sa¤lama Konusunda Üzerine Düfleni Yap›yor’ Jeneratör sistemlerinde “gürültü” nas›l tan›mlan›r? ayat›m›z›n vazgeçilmesi aras›nda yer alan elektrik enerjisinin üretilmesinde, jeneratörler önemli bir yer tutar. ‹fl yerlerinden fabrikalara, imalathanelerden evlere kadar elektri¤in kesilmesi, birçok iflin aksamas› ve günlük yaflant›m›z›n sekteye u¤ramas› demektir. Bu gibi durumlarda; kullan›lan alanlara göre, elektrik ihtiyac›n› karfl›layan uygulamalar yani jeneratörler devreye girer. Özellikle, hastane, e¤itim kurumlar› ve evlerde kullan›lan jeneratörlerde en büyük s›k›nt› ses seviyesidir. Bir jeneratörün yüksek sesle çal›flmas› çevre gürültüsüne yol açt›¤› gibi hayat› olumsuz yönde etkiler. Gürültünün insan

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 83

üzerinde psikolojik ve fizyolojik pek çok zarar› bulunmakla birlikte, özellikle çeﬂitli hastal›klara yol açan stresin en önemli nedenlerinden de biridir. Bu gibi durumlarda bir tak›m önlemler alarak, jeneratörde gürültü seviyesini azaltmaya yönelik bir tasar›m oluﬂturmak mümkündür.

Arken Jeneratör olarak, genellikle gürültülü çal›flmas›ndan dolay› flikâyetçi olunan jenera törlerin ses seviyesini azaltmak için ne gibi önlemler al›yorsunuz? Genellikle ses seviyesini düflürmek amac›yla “izolasyon “ yap›lmaktad›r. Ancak izolasyon yapt›rmak, e¤er bir fiil jeneratörü konumland›rd›¤›n›z mekân içinde de¤ilseniz, maddi aç›dan külfet oluflturaca¤› gibi di¤er taraftan da pek yarar sa¤lamaz. Arken RÖPORTAJ/SÖYLEfi‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

Jeneratör olarak temelde; akustik bariyerler, akustik izalasyon, titreﬂim al›c›lar, ses zay›flat›c›lar, egzoz susturucular, jeneratör seti ile yaﬂam alanlar›ndaki mesafeyi art›rmak, uzak radyatör uygulamalar› ve senkron sistemler olmak üzere sekiz farkl› metot kullanmaktay›z.

ISO 8528-10 Standart›’n›n ses seviyesi ile il gili flartlar› nelerdir ve Arken Jeneratör olarak bu standart› sa¤l›yor musunuz? Avrupa’da 2006 y›l›ndan bu yana jeneratör gürültü regülasyonu 2000/14/EC (Stage II) mevzuat›na uygun olarak yürütülmektedir. Prime gücü 400kW ve alt›nda olan jeneratörArken Jeneratör olarak özel istek ve ihtiyaçler için maksimum ses gücü (LWA) 95 + Log lar› dikkate alarak, müflterilerin ihtiyaçlar›n› Pel = dB(A) formülü ile hesaplanmaktad›r. an›nda analiz eden ve anahtar teslim projeler Bu standarda belirtilen, bir jeneratör grubuüreten kalite odakl› bir firma oldu¤umuzdan nun ses gücü seviyesi ile ilgili ölçme metodolay› bu gibi noktalara dikkat ediyoruz. du, ISO 3744 ve ISO3746’da belirtilen özelJeneratör, ekonomik ömrü çok uzun olan bir liklere dayal›d›r. EEC 84/535/EEC ve yat›r›m mal›d›r. Bu yüzden kullan›lan motor, 84/536/EEC direktiflerinde belirtilen ölçme alternatör ve di¤er tüm ekipmanlar›n kaliteli metodu, çok daha büyük ölçme mesafesine olmas› çok önemlidir. Gerek mühendislik sahip yar›m küredeki ses bas›nç seviyesinin alan›ndaki birikimimiz, gerekse müflterileriölçümünü kapsar. Jeneratör setlerinde gürültü genellikle 6 ana kaynak taraf›ndan üretilmekte olup, bunlar; içten yanmal› motor gürültüsü, so¤utma fan› gürültüsü, alternatör gürültüsü, endüksiyon gürültüsü, egzoz sistemi gürültüsü ve yap›sal gürültülerdir. Arken Jeneratör olarak, egzoz, kabin ve akustik izolasyon yöntemlerimiz ile ISO standartlar›na uygun desibelde jeneratör üretmekteyiz. Genelde ses düzeyleri 7 metreden 70 db(A) verilirken biz ayn› ölçüyü 1 metreden veriyoruz. Çünkü jeneratörü konumland›rd›¤›n›z mesafe ne kadar fazla ise ses e¤risi o kadar düflecektir. 7 Metrede 70 db(A)olan bir jeneratörün 1 metrede daha fazla ses bas›nc› olmas› kaç›n›lmaz. Bu da insan sa¤l›¤›n› mühim derecede etkilemektedir. Jeneratörlerimiz müflteriye ulaflmadan önce 12 farkl› noktadan ölçümlemeler yap›l›r ve müflteriye test aflamas›n› geçtikten sonra sunulur.

mizin ihtiyac›n› çok iyi analiz etmemiz sebebiyle, her türlü tasar›m ve üretim kararlar›m›zda maliyetten önce ifllevsellik ve kaliteye önem veriyoruz. Ürünlerimizde kendi standartlar›m›z› oluflturuyoruz. Bu nedenle birçok firmada opsiyonel olan özellikler bizde standart görülüyor. Örne¤in uzaktan izleme, Arken Jeneratör olarak ald›¤›n›z ses seviyesi - paslanmay› önlemek amac›yla kabin ve pano ni azalt›c› önlemleriniz ekstra istek ve proje gibi saç akflamda galvaniz saç kullan›m›, 20 dBA ses düflürücülü egzoz kullan›m› Arken kapsam›na giriyor mu? Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 84

’de standart olarak veriliyor. Gürültü seviyesini büyük ölçüde düﬂüren egzozlar›m›z sayesinde, yüksek sesin önüne geçerken ayn› zamanda genelde boyanan ve egzozsun ›s›nmas›yla yan›p, insan sa¤l›¤›na zarar veren uygulamalar› kullanm›yoruz. Egzoz alümine saç ile kaplan›yor bu sayede yanman›n ve do¤al olarak kimyasal zararlar›nda önüne geçiyoruz.

Arken jeneratör olarak jeneratörlere uygun tasarlad›¤›n›z kabinlerin gürültüyü azaltma ile ilgili rolü nedir? Ses izolasyonu sa¤lamak (ISO8528-10: 1998) ve jeneratörünü d›fl hava flartlar›n›n korozif etkilerinden korumak için jeneratörün büyüklü¤üne veya ses fliddetinin derecesine göre kabin veya konteynerler kullan›lmaktad›r. Kabinler tasarlan›rken öncelik sadece ses seviyesi olarak hedeflense de, yine ISO3046 ve ISO8528 standart›n›n belirlemifl oldu¤u 25'C ortam flart›nda %30 ba¤›l nem de¤erinde ve deniz seviyesinde jeneratör, beyan edilen gücü verecek flekilde dizayn edilmelidir. Arken Jeneratör olarak tasarlad›¤›m›z kabinler, di¤er kulland›¤›m›z yöntemler gibi ses seviyesini azaltmada etkendir. Kabinlerimizin içine konumland›rd›¤›m›z cepler ve kabin içini kaplad›¤›m›z süngerler sayesinde ses izolasyonu gerçekleflmifl oluyor. Böylece hem jeneratörün d›fl ortamdan korunmas› sa¤lan›yor hem de gürültünün önüne geçmede yard›mc› oluyor.

RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

ÜZEL ile üretimini yapt›klar›

K›saca DIESS Elektronik’i tan›ya bilir miyiz? irmam›z› 2006 y›l›nda, günefl (Solar) ve rüzgar enerji sistemleri, LED ayd›nlatma sistemleri, Kesintisiz güç kaynaklar›, Voltaj regülatörleri, Redresör/akü flarj sistemleri ve akü imalat pazarlama Proje, tasar›m ve kurulumlar› yapmak üzere kurduk. fiu anda LED’li ayd›nlatma ürünleri ve günefl enerji sistemleri konular›nda üretim yap›yoruz. De¤iflik ihtiyaçlara göre; Günefl (Solar) ve rüzgar enerjili sistemler, Günefl (Solar) enerjili park,bahçe ve çevre Firman›z›n kalite politikas› ile ilgili neler ayd›nlatmalar›, LED’li iç ve d›fl ve dekoratif söylemek ister siniz? Firmam›z›n kalite politikas›nda öncelikli ayd›nlatma armatürleri üretmekteyiz.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 86

olarak en üst düzeyde müflteri memnuniyeti sa¤layarak sürekli iyileflmeyi ön planda tutmak, yasal mevzuat ve teknik flartnamelere, uygun çal›flmak, ald›¤›m›z iflleri zaman›nda bitirmek, çal›flmalar›m›z›n sürekli geliflmesi için gerekli e¤itim deste¤ini vermek, tüm çal›flanlar›n yönetime tam kat›l›m›n› sa¤lamak, kalite yönetim sistemimizi sürekli iyilefltirmek ve elektronik sektöründe rakiplerimizden önde olmak var.

Peki günefl pillerini yak›ndan bilen birisi ola rak okuyucular›m›za Günefl Pilleri ve Özel likleri ile ilgili bilgi verir misiniz? Günefl panelleri üzerine günefl ›fl›¤› düfltü¤ünde, günefl enerjisini do¤rudan elektrik enerjisine çeviren elektronik düzeneklerdir.

RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

Günefl ›fl›nlar› yar› iletken malzemeden yap›lan bu hücreler taraf›ndan absorbe edildi¤inde elektronlar serbest kal›r ve elektrik ak›m› oluflur. Günefl panellerinin ç›k›fl›na tak›lan inverterulerle akülerde depolanan enerji yüksek verimli 220V AC gerilime çevrilebildi¤i gibi panellerden gelen enerji inverterler vas›tas›yla direk flebeke enerjisine ba¤lanarak da kullan›labilir. Paneller gölgeli havalarda bile elektrik enerjisi üretebilirler ve panel camlar›n›n özelli¤i sayesinde buzlanma veya kar birikmesi olmaz. Farkl› biçim ve renklerde üretilebilen paneller birçok mimari tasar›ma uygundur.

rengini belirler. Led ayd›nlatma sistemi çok yeni olsa da flimdiden otomobil farlar›ndan evlere kadar kullan›lmaya bafllanm›flt›r. Nitekim hala piyasada olan sistemlerin art› ve eksilerinin dökümü yap›ld›¤›nda, bu yeni teknolojinin günümüzdekilerin taht›n› sarsaca¤› çok nettir. Ledlerin en büyük özellikleri Florasan ve klasik ampullerin tüm avantajlar›na sahip olmalar›na ra¤men eksi yönleri içermemeleri ve %100 lük bir rand›manla çal›flabilmeleridir. Ayr›ca enerjinin tümü ›fl›k kayna¤›na dönüflüyor, ›s› yaym›yor. Bu üstün özelliklerinin yan› s›ra %80 enerji tasarrufu sa¤lamaktad›r. Son zamanlarda LED lambalar bahçe ifllerinde ve çevre düzenlemelerinde yayg›n olarak kullan›lmaya baflland›. LED lambalardan yay›lan ›fl›¤›n dalga boyu özellikle bitkilerin klorofil emisyonunu tam karfl›layacak düzeydedir.

Kullan›m Alanlar› nereler peki?

Günefl Enerji sistemleri a¤›rl›kl› olarak sulama alanlar›, park, bahçe ve sokak ayd›nlatmalar›, evlerin elektrik ihtiyac›n›n karfl›lanmas›, trafik iflaret lambalar›, so¤utma sistemleri, tekne ve deniz uygulamalar› ve uydular da kullan›l›yor. LED’leri yak›ndan bilen birisi olarak bize Bitkiye ›fl›k verildi¤inde bitkide geliflme etÜretimini yapt›¤›n›z LED Ayd›nlatma Sis - LED‘ler le ilgili neler söylemek ister siniz? kin bir flekilde art›yor. Görünen ›fl›¤›n K›rtemleri ile ilgili neler söylemek ister siniz? LED Kelime anlam› olarak Light Emitting m›z› ve Mavi dalga boylar› fotosentez için Biz a¤›rl›kl› olarak Günefl enerjisi ile çal›flan Diode (Ifl›k Yayan Diyot)'un bafl harflerin- kullan›l›yor. LED’li park ve bahçe armatürlerinin üretimini yap›yoruz. Bunun yan›nda iç ortamlarda kullan›lan LED’li fabrika ayd›nlatmalar›, LED’li sokak ayd›nlatmalar›, LED’li dekoratif ayd›nlatmalar, LED’li havuz ayd›nlatmalar› ve LED’li projektörlerin üretimini yap›yoruz.

den oluflmaktad›r. Led 'in en önemli k›sm› yar› iletken malzemeden oluflan ve ›fl›k yayan led çipidir. Led çipi noktasal bir ›fl›k kayna¤›d›r ve k›l›f içerisine yerlefltirilmifl yans›t›c› eleman sayesinde ›fl›¤›n belirli bir yöne do¤ru yay›lmas› sa¤lan›r.

8 y›l gibi k›sa bir sürede bu kadar ürün gru bunu nas›l oluflturdunuz? Ürün gelifltirmede ki bu baflar›n›z› nelere borçlusunuz?

Biz tasar›m firmas› olarak kuruldu¤umuz için tabandan gelen bir altyap›m›z var. Ayn› zamanda ciddi anlamda bir müflteri portföLedler çeflitli kimyasal maddelerden üreti- yüne sahibiz. Uzun y›llar sanayinin içinde Yüzy›l›n ›fl›k kayna¤› olarak da nitelendirilen lirler ve bu farkl› maddelerin bileflimi ›fl›¤›n oldu¤umuz için tasar›mda daha atak ve daha

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 87

RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

h›zl› davranabiliyoruz. Ayr›ca firmam›z bir aile flirketidir. Elektronik mühendisi olan iki k›z›m›n yan› s›ra ifllerini iyi yapan tasar›m› iyi bilen mühendis arkadafllar›m›zla birlikte çal›flmaktay›z. K›zlar›m›nda benimle birlikte çal›flmas› daha özverili olmam›z› da beraberinde getiriyor. Teknik altyap›m›z da güçlü oldu¤u için yeni ürün gelifltirme konusunda sorun yaflam›yoruz.

Kalite standartlar› ile ilgili neler söylemek istersiniz?

Öncellikle maliyetlerin yüksek oluflu bu konudaki yavafll›¤›n en büyük nedenidir. Bir di¤er sebep de Devlet bu konuda giriflimde bulunan insanlara yeterince destek olmuyor. Bürokratik ifllemlerin uzun sürmesi de ayn› flekilde bu tür giriflimlerde bulunan insanlar› cayd›r›yor. Ancak bu konudaki bürokratik engellerin kald›r›lmas› ile alternatif enerji üretimine olan talep h›zla artacakt›r çünkü özellikle bu senenin bafl›ndan itibaren bu konuda yat›r›m yapmak isteyenlerin çoklu¤u dikkat çekiyor.

fiu anda ‹SO’lu ve CE’’li bir firmay›z. Ürünlerimizde üç tip LED’le tan›fl›kl›¤›n›z nas›l LED kullan›yoruz. Ürünlerimizde kulland›¤›m›z bu LED’ler dünyada bilinen kaliBiz LED ifline günefl enerjisi tesi kan›tlanm›fl firmalar›n sayesinde girdik. Çünkü ilk üretti¤i LED’ler. Bu ürünlerin proje yapmaya, üretmeye tamam›n›n tüm dünyada geçerbafllad›¤›m›z zaman normal li olan test raporlar› ve gerekli ampullerde ve florasan lambelgeleri var. Ürünlerimizden balardaki yüksek güç çekiGünefl enerjili LED’li ayd›nminden dolay› enerji malilatma armatürlerimize 2 y›l giyetleri bir hayli art›yordu. Bu bi bir süre garanti veriyoruz. Solar sistem- lambalardaki yüksek güç çekimini azaltmak lerde ise panel için ise 10 y›l gibi uzun bir için LED lambaya döndük. Bunun nedeni de süre garanti veriyoruz. LED’in tasarruflu olmas›yd›. Örne¤in; 100 K›sa ve uzun vadede hedefleriniz neler ö¤re - Watt’l›k bir ampuller ayd›nlataca¤›n›z bir mekan› 25 Watt’l›k bir LED ampulle çok ranebilir miyiz? K›sa vadedeki hedefimiz; Var olan müflteri- hat ayd›nlatabilirsiniz. lerimize en iyi flekilde hizmet edebilmek ve onlar›n istekleri do¤rultusunda ürün gelifltirmek ve üretebilmek. Uzun vadede ise ülkemizdeki enerji aç›¤›n› kapatacak potansiyelde günefl enerjisi santralleri kurmay› hedefliyoruz.

Peki Türkiye alternatif enerji kaynaklar› konusunda neden bu kadar yavaﬂ hareket

ciddi bir enerji tasarrufu demektir. Bu nedenlerden dolay› LED’i tercih ettik ve LED’li ayd›nlatma ürünleri üretmeye bafllad›k. fiu an birçok belediye taraf›ndan yap›lan parklarda üretimini gerçeklefltirdi¤imiz LED’li ayd›nlatma armatürlerimiz kullan›l›yor. Bizimle çal›flmaya bafllayan müflterilerimiz ürünlerimizin kalitesinden dolay› bizden asla vazgeçmiyorlar ve yeni projelerinde de bizim ürünlerimizi tercih ediyorlar.

Bu ürünler kendini ne kadar sürede amorti Fabrika ayd›nlatmalar›nda 8-9 ay gibi k›sa bir sürede, ev ve ofis ayd›nlatmalar›nda 1112 ay, park ve bahçe ayd›nlatmalar›nda ise 16 ay gibi ömürlerine göre k›sa say›lacak bir sürede kendilerini amorti ediyorlar.

Peki birazda sektörü yak›ndan bilen birisi olarak bize sektörü de¤erlendirir misiniz?

fiu an a¤›rl›kl› olarak özellikle LED’li ayd›nlatma konusunda faaliyet gösteren firmalar›n say›s› bir hayli art›yor. Türkiye’de bu ifli yapan üreticilerin yüzde 60’› aç›kças› bu ifli tam anlam›yla bilmeden yap›yorlar. LED ile ayd›nlatma kolay gibi gözükse de ayd›nlatmada kullan›lacak malzemelerin uygun ve kaliteli flekilde seçilmesi gerekiyor. Ürünün oluflmas› için LED’i al›p takmakla bitmiyor. Her yeri ayn› tip ayd›nlatma ile aySadece hafta sonu kulland›¤›n›z bir villada d›nlatamazs›n. Maliyeti ucuza ç›karaca¤›m LED ampul kulland›¤›n›zda, kullan›lan diye kalitesiz ürünler üretmenin sektöre zaLED ampuller sayesinde sadece ayd›nlat- rar verdi¤ini düflünüyorum. madan etti¤iniz tasarruf ile bir günefl paneli- Tüketiciler kaliteden çok maddiyata önem ni eksik kullanm›fl olursunuz. Bizim ülke- veriyorlar ama kullanmaya bafllad›ktan sonmizde enerji çok pahal› bunun nedeni de bu ra daha kaliteli ürünlere yöneliyorlar. Bu da enerjinin yüzde 70’ini d›flardan ithal ediyor onlara maddi kay›p veriyor. Bu tip olaylar oluflumuz. Bu düflünüldü¤ünde ayd›nlatmada insanlar›n LED ve LED’li ürünlerden da LED’e geçilmesi dünya ve ülkemiz için uzaklaflmas›na sebep oluyor.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 88

RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

K›saca firman›z› tan›yabilir mi - ekonomik 002 y›l›nda fikir ve düflünce aflamas›nda olan Stonelight derin araflt›rmalar ve AR-GE çal›flmalar› sonucunda do¤mufltur. Tüm dünya üzerinde 6 sene patent araflt›rmas› yap›larak taraf›m›za verilen bulufl patentimiz sayesinde dünyada tek olman›n hakl› gururunu yafl›yor ve bunu müflterilerimize de yaflat›yoruz. Ifl›kl› tafllar estetik,

2002 y›l›nda Bal›kesir’in Band›rma ilçesinde kurulan ve Ifl›kl› tafl üretimi konusun da sektörünün önde gelen fir malar›ndan birisi olmay› bafla ran StoneLight’›n Genel Mü dürü Harun Aksoy ile ürettik leri ›fl›kl› tafllar› ve yer ald›kla r› projeleri konufltuk.

ve ergonomik tasar›mlar› ile flehirlerimizin dokusuna farkl›l›k kat›yor. Mekanlar›n mimarisini tamamlayan yenilikçi çözümler oluflturuyor. Ifl›kl› tafllar bir mekan›n istenilen özelliklerini vurgulamak, ifade katmak, tarihi dokular› zenginlefltirmek için peyzaj ayd›nlatmas›nda gözde olmaya adayd›r. Stonelight olarak; Tüm faaliyetlerimizde, dürüstlük ilkesinden taviz vermemeyi, sistemli ve profesyonel çal›flmay›, ald›¤›m›z ifli zaman›nda, hatas›z ve standartlara uygun teslim etmeyi ilke edindik.

fik yol butonlar›, ›fl›kl› çak›l tafllar›, havuz armatürleri, a¤aç armatürleri, ›fl›kl› bantlar ›fl›kl› logolar, reklam ve emniyet tafllar›, ›fl›kl› mermerler ve özel üretimler ürün grubumuza aittir. Ifl›kl› tafllar özellikle park, havuz içi ve d›fl›nda, bahçe, kald›r›m, merdivenlerde, duvarlarda, zeminlerde kullan›lan flekilli tafllar›n aras›na monte edilebilmektedir. ‹ç ve d›fl mekânlarda rahatl›kla kullan›labilir. Mermer, traverten, seramik ve ahflap zeminler için uygulanabilir, dokusu bunlara uygundur.

Firman›z›n ürün yelpazesinde a¤›rl›kl› olarak Firman›z›n ürün yelpazesinde ne tür ürünler LED’ler oldu¤unu söylediniz. Buradan hare var ö¤renebilir miyiz? ketle bize gelecek yüzy›l›n ayd›nlatma tekno HRN Dizayn Kentsel dekoratif zemin ayd›n- lojisi olarak ta lanse edilen ledlerle ilgili ne latma alan›nda faaliyet göstermektedir. Ze- ler söylemek ister siniz? min, merdiven, bordür ayd›nlatma taﬂlar›, tra- LED temelli ayd›nlatma çözümleri uygulan-

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 91

RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

d›¤› alana esneklik ve uyarlana bilirli¤in yan› s›ra, güzellefltirdi¤ini ve enerji tasarruflu sa¤lad›¤›n› görmekteyiz. Ürünlerimizin bir parças› olan LED müflterilerimiz için ayn› derecede önemli ve faydal›, az bak›m gerektirmesi nedeniyle çal›flt›rma maliyetlerinin ciddi ölçüde azalmas›d›r. LED ürünlerimiz Teknolojik geliflmelere haz›r oldu¤unu özellikle de bir çok say›da avantaj sa¤lad›¤› için.

LED’ler a¤›rl›kl› olarak ayd›nlatma endüstri - ve uzmanl›¤›na sahip olan bir kadro gerektirmektedir. Aksi taktirde bu Ayd›nlatma Gereçsinde nerelerde kullan›lmaktad›r. Firmam›z LED leri zemin ayd›nlatma armatürlerinde, havuz, a¤aç ve di¤er dekoratif ayd›nlatma ürünlerinde kullanmaktad›r. Bu ürünler ise yol ve meydan ayd›nlatmalar›nda, mimari dekoratif tasar›mlarda, karanl›k meydanlarda ve yollarda yönlendirici ›ﬂ›kland›r-

AR-GE ve ‹novasyonu nas›l tan›ml›yorsunuz. Firman›z›n bu konudaki çal›flmalar› ne yönde ö¤renebilir miyiz? Yeni bilgi kazan›lmas› için yap›lan özgün araflt›rma ARGE günümüzde sürekli takip edilen önemli konulardan biridir. Bu pazarda lider firma olarak yerimizi korumak için araflt›rmalar›m›z yeni bir bilgi kazanmak için sürekli devam etmekte. Müflteri taleplerine göre üretim yapt›¤›m›zdan dolay› müflteri isteklerini fikirlerini önemseyerek de¤erlendirip, sürekli geliflen teknolojiyle ile farkl›¤›m›z› korumaya çal›fl›yoruz.

leri son derece ömürsüz , tasarrufsuz ve kalitesiz olabilirler. LED’li Ayd›nlatma gereçlerinin, geleneksel ayd›nlatmalar›n tersine nas›l bir güç kayna¤› ile çal›flmas› gerekti¤i, ne kadar güç çekti¤i, ›s›nma s›cakl›¤›n›n önemi tüketiciye aç›klanmal›d›r. LED`lerin do¤al ›fl›k verme biçimi geleneksel ›fl›k kaynaklar›ndan farkl›d›r. Ayd›nlatma Gereci tasar›m› LED’lerin bu özellikleri dikkate al›narak yap›lmal›d›r.

ma, park ve bahçe alanlar›nda peyzaj uygula- LED lamba kullanman›n avantajlar› nelerdir? mas›nda yönlendirme iflaretleri, reklam ve ta- LED Lamba kullanman›n avantajlar› yüksek n›t›m amaçl› uygulamalarda kullan›lmaktad›r. ›fl›ksal verim, uzun çal›flma ömrü, jonksiyon ‹yi bir LED ayd›nlatma gereci nas›l olmal›d›r. s›cakl›¤›, ortam çal›flma s›cakl›¤›, ayd›nlatPiyasada mevcut bulunan LED’li Ayd›nlatma ma gereci tasar›m›, ayd›nlatma kapasitesi, Gereçleri görünüfl olarak birbirine benzemesi- renk s›cakl›¤› çeflitlili¤i, renksel geriverim, ne ra¤men gerçekte çok farkl› kaliteye ve ta- düflük bak›m ve bertaraf maliyetleri, ledlerin sar›mlara sahiptirler. LED Ayd›nlatma Gereci ›fl›¤›n›n k›s›labilmesidir, led ayd›nlatma sistasar›m› birden çok mühendislik disiplinine temleri çevre dostudur.

LED’lerin ortalama çal›flma ömürleri ile ilgi li neler söylemek ister siniz? LED’li bir Ayd›nlatma Arac› için ömrünü tamamlama süresi, LED’in total ›fl›k ak›s›n›n orjinal de¤erinin %70’e indi¤i nokta olarak tan›mlan›r. Do¤ru flekilde tasarlanm›fl bir Ayd›nlatma Gerecinde LEDler, 25C°’lik bir ortamda minimum 50,000 saat, ortam s›cakl›klar› daha düflük ise daha uzun çal›flabilmelidir.

Sat›fl›n› yapt›¤›n›z ürünlerle ilgili sorun ya fland›¤›nda teknik destek veriyor musunuz? Yada ürünü yenisi ile de¤ifltiriyor musunuz? fiirketler müflteri memnuniyetini önemseyerek güven kazan›r ve müflterilerinin firmalar›yla uzun vadeli çal›flmalar›n› sa¤lar. Bu sat›fl yapmaktan çok daha önemlidir. Sorun yaflanan ürünü tespit ederek, müflterilerimize en k›sa zamanda geri dönüp çözümler sunuyoruz. Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 92

RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

Öncelikle firman›z› tan›ya bilir miyiz? 007 y›l›ndan bu yana elektromekanik sektörüne ait ürünlerin tip deneylerini gerçekleﬂtiriyoruz. Bu alanda TURKAK akreditasyonuna sahip alan›nda en geniﬂ kapsama sahip ba¤›ms›z özel güç laboratuvar›y›z.

LVT Test Laboratuvarlar› Ltd. fiti. Olarak 2009 y›l›ndan bu yana akreditasyon kapsam›nda yapm›fl oldu¤umuz hizmetlerimizi her y›l ürün gruplar› / ilgili standartlar baz›nda geniflleterek,uluslararas› prestijli belgelendirme kurulufllar› ile Türkiye’de ilk defa bir laboratuvar alan›nda bir çok önemli anlaflmaya imza att›k. Bu sayede dünyan›n en sayg›n belgelendirme kurulufllar›ndan firmalar›m›z, testlerini KOSGEB baflta olmak üzere çeflitli desteklerden faydalanarak geçmifl y›llara nazaran önemli bir maliyet yükünün alt›na girmeden gerçeklefltirip uluslararas› alanda geçerli olacak flekilde ürünlerini belgelendirme imkan›na sahip olmakta. Akredite tam ba¤›ms›z bir laboratuvar olarak ayn› zamanda elektrikli flarj istas-

yonlar› , 61641 standard› kapsam›nda iç ark testi, baflta olmak üzere bir çok deneyi akreditasyon güvencesi alt›nda bir çok deneyi Türkiye’de ilk defa gerçeklefltirmenin ve yurtd›fl›na hizmet vermenin mutlulu¤unu yaflamaktay›z. Güç laboratuvar› bölümümüzde elektromekanik üreticileri ile EMC & LVD laboratuvar›m›z ile ilgili direktifler kapsam›na giren ürünlerine, CE iflareti ilifltirebilmeleri için gerekli olan deneyler akreditasyon kapsam›nda yap›lmaktad›r. LVT olarak mobil hizmet faaliyetlerimiz de elektroteknik sektörüne daha iyi hizmet verebilmek amac› ile kapsama al›nm›flt›r.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 95

Alçak gerilim anahtarlama ve kontrol düzenlerinin, ev ve benzeri yerlerde kullan›lan afl›r› ak›m koruma düzenlerinin, ak›m transformatörlerinin, bofl mahfazalar›n, yüksek gerilim anahtarlama ve kontrol düzenlerinin, elektroteknik ürünlerin, kondansatörlerin, güç transformatörlerinin, reaktörlerin, ticari ve hafif sanayi ortamlar› cihazlar›n›n, sanayi ortam› cihazlar›n›n, do¤rudan temasla ve havadan statik elektrik deflarj›na maruz kalan elektrikli ve elektronik cihazlar›n, radyo frekansl› elektromanyetik alanlara maruz kalan elektrikli ve elektronik cihazlar›n, tekrarlamal› elektriksel h›zl› geçici rejimlere maruz kalan elektriksel ve elektronik cihaz-

RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

lar›n, anahtarlama ve y›ld›r›m geçici rejimleri esnas›nda meydana gelen afl›r› gerilimlerin sebep oldu¤u tek yönlü ani yükselmelere maruz kalan elektrikli ve elektronik cihazlar›n, RF vericilerden gelen elektromanyetik bozulmalara karfl› iletilen ba¤›fl›kl›¤a maruz kalan elektrikli ve elektronik cihazlar›n, ev tipi, ticari ve sanayi uygulamalar›ndaki elektrikli ve elektronik cihazlar›n, alçak gerilim güç kayna¤› flebekelerine ba¤lanan elektrikli ve elektronik cihazlar›n, sal›n›ml› dalgalar› gösteren, çal›flma durumundaki elektrik ve elektronik donan›m içeren cihazlar›n, sönümlü,sal›n›ml› dalgalar› gösteren, çal›flma durumundaki elektrikli ve elektronik cihazlar›n, bilgi teknolojisi cihazlar›n›n, radyo frekanslar› kullanan sanayi, bilim ve t›p (SBT) cihazlar›n›n, elektrikli t›bbi cihazlar›n, ölçme, kontrol ve laboratuvarda kullan›m içinelektrikli cihazlar›n,ark kayna¤› teçhizatlar›n›n testleri akreditasyon kapsam›nda yap›lmaktad›r. LVT olarak laboratuvar›m›zda TSE belgelendirme testleri, Elektrik Da¤›t›m flirketlerinin ihale flartnamelerinde belirtilen standartlar çerçevesinde ürün deneyleri, her türlü kabul deneyleri ve Ar-Ge testleri yap›lmaktad›r. Bundan sonraki hedefimizde sektör ihtiyaçlar›na uygun kapsam hizmetlerimiz ile LVT’ i uluslararas› alanda bir marka haline getirmek var.

Az öncede dedi¤im gibi akredite bir laboratuvar›z. Her fleyden önce ald›klari rapor akreditasyon flartlar›na tamamen uygun uluslararas› geçerlili¤i olan güvenilir bir rapor. Bizim taraf›m›zdan yap›lan testlerin yap›lan anlaflmalar neticesinde yurtd›fl›nda da geçerlili¤i kabul ediliyor. Firmalar bizden ald›klar› bu raporlarla yurtd›fl›na daha kolay ürün ihraç edebiliyorlar. Ayr›ca Laboratuar›m›z akredite oldu¤u içinde bizden ald›klar› hizmetin bedelinin bir k›sm›m› KOSGEB ve kaLk›nma ajanslar› gibi kurulufllardan geri alabiliyorlar. Firmalar›n sorunsuz bir flekilde ihracat yapmalar›na yard›mc› oluyo-

Ba¤l› oldu¤umuz 17025 laboratuar standard›na göre çafl›anlar›m›z›n tamam› elektrik sektöründen ve bu sektöre ö¤renci yetifltiren okullardan mezun. Çal›flanlar›m›z›n tamam› konusunda çok iyi. Biz akreditasyon konusunda beflinci y›l›m›z› doldurduk. Sektörün ihtiyaçlar›na uygun olarak bakanl›klar›n ve genel müdürlüklerin talepleri do¤rultusunda da BEL‹RL‹ PERIYOTLARDA SEM‹NER ETK‹NL‹KLER‹ GERÇEKLEfiT‹R‹YORUZ.

Peki yapt›g›n›z deneylerin görüntülerini müfl terilerinizle paylafl›yor musunuz? Türkiye'de ilk defa biz k›sa devre düzene¤inde yapm›fl oldu¤umuz deneyleri internet üzerinden müflterilerimize oturduklar› yerden yapt›¤›m›z testleri izleme olana¤› sunuyoruz.

Firman›z›n daha da kurumsal olmas› için yapm›fl oldu¤unuz çal›flmalar var m›? Herfleyden önce baz ald›¤›m›z uygulamalr TURKAK'›n rehber dökümanlar›. Ba¤l› oldu¤umuz ilgili standartlar. Bunlar›n çerçevesinde belilrledi¤imiz hedeflerimiz do¤rultusunda sistem bazl› kifli bazl› olmayacak flekilde çal›flmalarda görev, yetki ve sorumluluk paylafl›mlar›n› yerine getirdik ve ihtiyaçlar do¤rultusunda bu sisteme uygun olarak en az bir y›l süren bir oryantasyon e¤itiminden sonra elemanlara ifl bafl› yapt›r›yoruz.

ruz.Ayr›ca devlet ve özel sektör taraf›ndan Son olarak kalite politikan›z hakk›nda bir cümle alabilir miyiz? Ne gibi sertifikalar ve belgeler veriyor sunuz aç›lan ihalelerde firmalara belgelerinin tam oldu¤unu ispat flans› vermifl oluyoruz. De¤iflen güncel standartlar ve uluslararas› uygulamalara uygun olarak gerekli altyap› Ulusal ve uluslararas› standartlara uygunluk Yurtd›fl› çal›flmalar›n›z var m›? ve personel e¤itimini sa¤layarak, yapt›¤›m›z deney raporlar›n› veriyoruz. Ama sen son Yurtd›fl› çal›flmlar›m›z var iki tane Ameriifl ve ba¤l› bulundu¤umuz kurumu flartlar›n› geçirdi¤imiz TURKAK denetiminden sonra kan donanmas›na direk olarak hizmet veryerine getirerek müflteri bilgilerinin paylayeni de¤iflen 17065 standart›na uygun ola- dik. Yunanistani ‹ran ,Almanya, Irak, M›s›r fl›lmamas› ve çal›flmalar› üçüncü taraf olarak rak laboratuar alt yap›m›zla birlikte art›k uy- gibi ülkelerdeki firmalara da hizmet vermeyürütmek bizim kalite politikam›z›n ana teye devam ediyoruz. gunluk de¤erlendirme belgesini de mas›d›r. Son olarak çal›flmalar›m›zda bizlesektör ihtiyaçlar›na Test laboratuar hizmetlerini veren laboratuar re duyduklar› güven ile her denetimde bir uygun olarak vermeye bafllayaca¤›z. Üreti- lar› deneteleyen bir kurunm var m›? ad›m daha atmam›zda yard›mc› olan objeklen tüm eletrik ve elektroteknik ürünlerin E¤er bu firmalar akreditasyon çat›s› alt›ntif ayklafl›mlar›ndan dolay› TÜRKAK ‘›n CE belgelendirme hizmeti almalar›nda da daysa onlar›nda rutin olarak geçirmifl oldukde¤erli uzmanlar›na ve yöneticilerine , bizsektörün hizmetinde olmaya bafllayaca¤›z. lar› 17025 TÜRKAK denetimleri mevcut. lere destek olarak hizmetlerimizde duydukPeki firmalar›n sizden ald›klar› bu raporlar ne Birazda çal›flanlar›n›z hakk›nda bilgi verir lar› güven ile yan›m›zda olan firmalar›m›za ifle yar›yor? misiniz? teflekkür ediyoruz. Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 96

RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

AY ‹nflaat Mega Bir Proje’de Butik t› devam eden en kapsaml› ve en iddial› kar- nifl hayat biçimi ile paralel olabilece¤i projeYaklafl›m›, 42 Maslak ile Gerçeklefl- ma projelerden birisine imza atmaya haz›rla- si ile hem ‹stanbul’a hem de Maslak bölgesitiriyor. ‹stanbul’un merkezinde inflaa- nan Bay ‹nflaat, do¤al ve konforlu yaflam›n ne yeni bir bak›fl aç›s› getiriyor. Ekim 2010 tarihinde ruhsat› al›narak inflaat›na bafllanan 42 Maslak, ‹stanbul’un merkezinde inflaat› devam eden ve birbirine entegre 4 farkl› konsepten oluflan en kapsaml› proje. ‹stanbul Maslak merkezinde infla edilmekte olan 42 Maslak Projesi, 39.000 m2 arsa alan›nda projelendirilmifl, 42’fler katl› iki kulede yer alacak 442 rezidans dairesi, 16 tower penthouse, 20.000 m2’ye sahip 5 y›ld›zl› otel, 48.000 m2 sat›l›k A++ yatay ofis alan› ve 32.000m2’lik al›flverifl ve yaflam alanlar› ile toplam 250.000 m2 üzerinde yer alacak 42 Maslak, farkl› zevklere hitap eden benzersiz Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 100 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

konsepti ve mimarisi ile de fark yaratacak. Mimari özelli¤i sayesinde; rezidanslar, ofisler, sosyal alanlar, dükkanlar, restoranlar, barlar ve kulüpler gibi farkl› alanlar aras›nda geçifllerin olaca¤› 42 Maslak’›n 25. kat›nda ise; havuz, fitness salonu, sauna ve buhar odalar› yer al›yor. Mimarisini, dünyada 14 farkl› ülkede ofisleri bulunan ve dünyan›n en büyük lider mimari gruplar›ndan birisi olan ‹ngiliz Chapman Taylor ile Turgut Toydemir / P‹RAM‹T M‹MARLIK taraf›ndan projelendirilen 42 Maslak projesi, ‹stanbul’un modern yaflam›n›n gerektirdi¤i her türlü ihtiyaç düflünülerek planlanm›fl. Bünyesinde rezidans, 5 y›ld›zl› otel, ofis-ifl merkezi ve al›flverifl merkezi gibi 4 farkl› konsept bar›nd›ran ‹stanbul’ un en kapsaml› ve en iddial› karma projelerinden bir tanesi olan 42 Maslak projesinin tüm zay›f ak›m kablolar›nda KLAS KABLO tercih edildi. ‹ki Büyük ve Önemli Proje kapsam›nda kullan›lan KLAS KABLO markal› Halojensiz alev iletmeyen (HFFR) Koaksiyel, data, yang›n alarm, sinyal & kumanda, kontrol kablolar› ile telefon kablolar›; merkezi flirket binalar›, hastaneler, al›flverifl merkezleri, oteller, tatil köyleri, sinemalar, yeralt› metro, elektrik santralleri, yang›nla ilgili merkezler gibi insanlar›n topland›¤› yerlerde yang›n esnas›nda insan hayat›n›n, de¤erli malzemelerin ve önemli belgelerin korunmas› için gelifltirilmifltir. Yang›n esnas›nda bu binalardaki yang›n alarm sistemleri, havaland›rma sistemleri, asansörler, ikaz ve yönlendirme ›fl›klar›, kap›lar en az›ndan bir süre çal›fl›r olma-

l›d›r. Bundan dolay› bu sistemlerin besleme pilen (PP) halojensiz ancak kolay yanabilen ve kontrol kablolar› halojensiz (HFFR), em- malzemelerdir. ! Kendi kendine sönebilir. Alüminyum veya niyet kablolar› olmal›d›r. KLAS KABLO markal› Halojensiz magnezyum hidroksit ihtiva eden özel bile(HFFR) emniyet kablolar›n›n özellikleri; ﬂikler kullan›larak bu özellik sa¤lan›r. !

Flor, klor, brom ve iyot gibi halojen ele-

Yang›n esnas›nda duman yo¤unlu¤u çok azd›r. Bu nedenle bilhassa insan hayat›n›n tehlikede olabilece¤i yerlerde kullan›l›r. ! Elektrik iletimini önemli bir süre devam ettirir (800 ± 50 °C de 180 dakika). ‹lave olarak cam elyaf, mika ve benzeri bant ve malzemeler kullan›larak kablonun fonksiyonu FE 180/E90/PH 180 seviyesine kadar yükseltilebilir.

KLAS KABLO markal› Yang›na Dayan›kl› Halogen Free kablolar Türkiye ve Dünya pazar›nda, bir çok önemli projede güvenle kullan›lmentleri içermezler. ! HFFR malzemeler yand›¤›nda zehirli gaz maktad›r. Klas kablo markal› yang›na dayaortaya ç›kmaz, sadece su ve karbondioksit n›kl› kablo grubundaki ürünler Alman VDE, Rus (GOST) Yang›n ve TSE taraf›ndan ürün oluﬂur. ! Alev iletmezler. Polietilen (PE) ve poliprosertifikalar›na sahiptir. !

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 101 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

TET Kablo ve ‹letken Tak›m› 3 Y›lda Baﬂar› Öyküsü Yazd›

ABD Pazar› ‹çin Yola Ç›kt›lar Mikronezya’ya Bile Kablo Satt›lar Elektrik Elektronik ve Hizmet ‹hracatç›lar› Birli¤i’nin, Ekonomi Bakanl›¤› taraf›ndan desteklenen UR-GE projeleri kapsam›nda ha yata geçirdi¤i ilk yurtd›fl› pazarlama tak›m›, 3 y›ll›k ihracat› art›r ma maratonunu önemli bir baflar› hikâyesi ile tamamlad›. Kablo ‹letken Sektörü Yurtd›fl› Pazarlama Tak›m›’nda yer alan 10 Türk firmas›, dünyan›n en büyük kablo ithalatç›s› olan ABD pazar›n› hedefe koydu. Ticaret heyetlerinde kurduklar› ba¤lant›larla ABD ile birlikte Asya Pasifik’teki ada ülkesi Mikronezya’dan Venezue la’ya kadar birçok ülkeye ilk ihracatlar›n› gerçeklefltirdiler. TET öncülü¤ünde kurulan Kablo ‹letken Yurtd›fl› Pazarlama Tak›m›, Ekonomi Bakanl›¤›’n›n örnek Baflar› Öyküleri aras›na da girdi.

ürk kablo sektörü 2013 y›l›nda, önceki y›la göre yüzde 6 art›flla 2,3 milyar dolarl›k ihracat gerçeklefltirdi. Sektörün ihracat›ndaki art›fl trendi 2014 y›l›nda da sürdü. Ocak-May›s döneminde kablo ihracat› 2013 y›l›n›n ayn› dönemine göre yüzde 9,7 artarak 970 milyon dolara yükseldi. Türkiye’nin ihraç pazarlar›nda ilk s›rada Avrupa Birli¤i ülkeleri geliyor. Avrupa’y› ise Ortado¤u izliyor. Bölgesinin en büyük kablo üreticisi olan ve dünyan›n say›l› üreticileri aras›nda yer alan Türkiye, kablo ve iletkenlerde 5,5 milyar dolarl›k bir ticaret hacmine sahip. Dünya kablo ticareti 70 milyar dolar civar›nda seyrederken, Türk kablo sektörünün dünya ticaretinden ald›¤› pay ise yüzde 3’e ulafl›yor. Kablo sektöründe 100’ün üzerinde üretici ve ihracatç› firma faaliyet gösteriyor. Firmalar›n üretim hatlar› Avrupa ve dünya teknolojisinin üzerinde, sektör kaliteli ürünleri ile öne ç›k›yor. Türkiye, kabloda bu denli önemli bir yere sahipken, sektörün dünya pazarlar›ndaki konumunu güçlendirmek ve ihracat›n› art›rmak amac›yla yola koyulan Elektrik Elektronik ve Hizmet ‹hracatç›lar› Birli¤i (TET), 2011 y›l›nda Kablo ‹letken Yurtd›fl› Pazarlama Tak›m›’n› (TET Wire&Cable Team) kurdu. Ekonomi Bakanl›¤›’n›n UR-GE (Uluslarara-

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 104 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

s› Rekabetçili¤in Desteklenmesi Hakk›nda lar› aras›nda ikili görüflmelerin yap›ld›¤› Tebli¤) projeleri kapsam›nda oluflturulan ilk heyetler s›ras›nda UL Underwriters Laörneklerden biri olan tak›mda 10 kablo fir- boratories de ziyaret edildi. TET, sertifimas› yerini al›rken, 3 y›ll›k süreçte ihtiyaç kasyon konusunda Türk kablo sektörü firanalizleri, e¤itimler, hedef pazar araflt›rmala- malar›n› bilgilendirmek üzere UL’yi Türr›, ticaret heyetleri ve yurtd›fl›ndan al›m he- kiye’ye getirdi. UL ile yürütülen görüflmeler sonras› noryetleri gerçeklefltirildi. Kablo ‹letken Yurtd›fl› Pazarlama tak›m›, mal flartlarda ‹spanya’ya yönlendirilen dünya kablo talebinin seyrini göz önüne ala- Türk kablo ihracatç›lar›n›n test baflvururak Türkiye’nin avantajl› oldu¤u pazarlar lar›n› do¤rudan ABD merkezlerine yaphakk›nda detayl› bir çal›flma yürüttü. Sektör malar› ve burada Türk firmalar›na bir firmalar›n›n da kat›l›m›yla dünyan›n en bü- temsilci atanmas› sa¤land›. Böylece 6 ayyük kablo ithalatç›s› ve ayn› zamanda ihra- dan önce gerçekleflmeyen sertifikasyon Baflkanvekili Mehmet Kavakl›o¤lu, zor ve catç›s› olan ABD hedef olarak belirlendi, süreci k›sal›rken, özel fiyat anlaflmalar› Kuzey ve Güney Amerika’daki f›rsatlar›n ile Türk firmalar›n›n sertifikasyon maliyetle- büyük bir hedef seçtiklerini ancak ABD’nin Türkiye için do¤ru bir hedef oldu¤unu belirde¤erlendirilmesine karar verildi. Amerika ri de düflürüldü. pazar› potansiyelinin yüksek olmas›na ra¤- TET Kablo ‹letken Yurtd›fl› Pazarlama Tak›- terek, yap›lan ticaret heyetlerinin firmalar men, Türk kablo firmalar›n›n pazardaki pay› m› projesi kapsam›nda yürütülen çal›flmalar aç›s›ndan son derece verimli geçti¤ini dile yok denecek kadar az düzeyde. Pazara girifl- sonuç verdi ve tak›mda yer alan firmalara ye- getirdi. Kavakl›o¤lu, “Firmalar›m›zdan ikisi te en büyük engeli ise zaman fark› uzakl›k ve ni ihracat pazarlar› aç›ld›. Projenin kapan›fl ABD’ye ilk ihracatlar›n› gerçeklefltirdi. ABD standartlar›n farkl›l›¤› oluflturuyor. ABD toplant›s›nda konuflan TET Yönetim Kurulu pazar›na ek olarak ABD’li firmalar›n di¤er baflta olmak üzere Kuzey ve ülkelerdeki projelerine de sat›fl Güney Amerika’ya kablo ihyapt›lar. Ticaret heyetlerinde racat›nda UL Sertifikasyokurduklar› iliflkiler sayesinde nu’na sahip olmak zorunlu. firmalar›m›zdan biri MikroTET, öncelikle hedef pazarlanezya’ya, di¤eri Venezuela’ya ra girifli zorlaflt›ran en temel ihracat yapmay› baflard›. Ametarife d›fl› engel olan sertifirika pazar›na giriflte zorunlu kasyon sorununun afl›lmas›na olan UL Sertifikasyonu konuyönelik çal›flmalara yo¤unlaflsunda da firmalar›m›z›n elini t›. Kablo ‹letken Yurtd›fl› Pagüçlendirdik. 3 y›l uzun gibi zarlama Tak›m› ile ABD’ye görünse de asl›nda k›sa bir zaÖren Kablo Elektrik Elektronik Sistemleri Ticaret Ltd. fiti. New York-Chicago ve Housman ve firmalar›m›z›n ihracat ton-Dallas’tan oluflan iki ayr› baflar›lar›n›n bundan sonra da artarak sürece¤ine inan›yoruz” ticaret heyeti düzenlendi. diye konufltu. ABD’li firmalarla Türk firmaElektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 105 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

nosa çeki kazanmaya hak

0 Haziran – 10 Temmuz tarihlerli aras›nda Makel fiirketler Grubu facebook sayfas›nda gerçeklefltirdi¤i yar›flma ile yine dikkatleri üzerine çekmeyi baflard›. “Smarthome ike Mesafeler Anlams›z” konulu özel uygulamay› giren takipçiler Ak›ll› Ev Sistemleri’nde uzaktan da kumanda edilebilen fonksiyonlar› özel oluflturulan bir simülasyon yard›m› ile uygulama flans›na sahip oldular. Simülasyonda verilen görevleri (cep telefonundan ›fl›k açma – kapatma, jaluziyi kontrol etmek ve klimay› on-off etmek gibi) en k›sa zamanda tamamlamay› baflaran ilk Makel önümüzdeki aylarda da bu tür yar›fl- n›nda Türkiye`nin en modern ve teknolojisi 10 kifli 100 TL de¤erinde Teknosa çeki almalar yapmaya devam edece¤ini belirtti. ile donat›lm›fl kalite laboratuar› ile yurtiçi ve maya hak kazand›lar. facebook.com/ MakelfiirketlerGrubu, yurtd›fl› standartlar›n üzerinde bir kalite anlay›fl› ile çal›flmaktad›r. TSE, Almanya`da Makel Hakk›nda: Yar›flmay› baflar› ile VDE, Gohst, Kema Keur, Tuv gibi bir çok tamamlayan yar›flmac›lar›n 1977 y›l›nda elektrik malzemeleri sektörün- ürün kalite sertifikalar›n›n yan› s›ra sa¤l›¤a de faaliyetine bafllayan MAKEL fi‹RKETve çevreye sayg›l› ürünü gösteren CE iflaretiisimleri flöyle : LER GRUBU, 1987 y›l›ndan itibaren elekni tafl›yan ürünler üreten MAKEL, TSE ve trik anahtar ve prizleri ile bafllad›¤› yolculukDQS taraf›ndan onaylanan ISO 9001:2008 1-Faruk fiahin ta bugün flalt grubu ürünleri, grup prizler, sikalite sistem belgesine de sahiptir. Nitelikli 2-Merve ‹zmir gorta kutular›, sayaç ve reaktif güç kontrol insan gücüne yapt›¤› yat›r›mlar, çal›flanlar›na rölesi ürünleri ile ak›ll› ev otomasyon sistem 3- Özge ‹nce sa¤lad›¤› sosyal imkânlar ve çal›flanlar›n›n ürünlerini yelpazesine eklemifl ve kalitesine 4-Meltem Akgül kendilerini sürekli gelifltirmeleri için e¤itimgüvenerek ürünlerini Makel markas› ile yurlerine verdi¤i destekle MAKEL, baflar›ya 5 – Büflra Akbulut tiçi ve yurtd›fl› pazarlarda tüketicilerin kullaulaflmak için en önemli etkenin insan oldu6- ‹brahim Bayram n›m›na sunmaktad›r. ¤unun bilincindedir. 7-Sel Men MAKEL Üretim Tesisleri, ‹stanbul B.ÇekDaha fazla bilgi için: Fatih Yüzbafl›o¤lu mece`de 45,000 m2 alan üzerinde faaliyet 8- Tuncay Közelik göstermekte, günümüzün en ileri otomasyon 9-Duygu Tong makineleri ve teknolojilerini kullanarak, üre- Makel Elektrik Malzemeleri San. ve Tic. A.fi 10- Ayd›n Korkmaz timini gerçeklefltirmektedir. MAKEL, ala- Tel: 0212 689 50 50

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 110 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

Makel çal›ﬂanlar› Çatal -

akel fiirketler Grubu, çal›flanlar›n›n memnuniyetini ön planda tutan, iflyeri d›fl›nda da e¤lenceli vakit geçirmelerini sa¤lamak, moral ve motivasyonlar›n› artt›rmak amac› ile her y›l geleneksel hale getirdi¤i piknik gezisini Çatalca Kabakça Köyü’ne düzenledi. Pikni¤e yaklafl›k bin kiflinin aileleri ile birlikte kat›ld›¤› piknikte Makel’in özenle ha-

geldi. Güzel havan›n, ye -

z›rlanan organizasyonu dikkat çekti. Makel yönetiminin özeni ve güzel havan›nda etkisiyle, çal›flanlar gün boyu süren aktivitelerde aileleri ve ifl arkadafllar›yla ile birlikte gönül-

lerince e¤lendiler. Geleneksel piknik aktiviteleri içerisinde kendine sa¤lam bir yer edinen yumurta tafl›ma, çuval yar›flmas›, biber yeme, halat çekme, yo¤urt yeme, sandalye kapmaca gibi çeflitli yar›flmalar düzenlendi. Kazananlara Makel yöneticileri taraf›ndan alt›n, küçük ev aletleri, mp3 çalar ve çocuklar için özel hediyeler takdim edildi. Makel çal›flanlar› e¤lenceli piknikte moral depolad› ve seneye tekrar bir arada olabilmenin planlar›n› yaparak güzel bir güne veda ettiler.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 111 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

üyük flehirde hayat dinamiktir, hareketlidir. E¤lencelidir. Bunun için çekicidir. Kültür zenginli¤i, yiyecek içecek çeflitlili¤i, al›flverifl seçenekleri, gece hayat›, moda, sanat hep h›zl› bir devinim içindedir. ‹stanbul, bütün bu özelliklerin fazlas›n› kendinde toplayan, dünyan›n en önemli metropollerinden biridir. Hem sakinleri, hem de ziyaretçileri için özeldir. Çok caziptir. Buna karfl›n çok genifl bir alana yay›lm›fl olmas›, trafik, kalabal›k, ulafl›m sorunlar› bu cazibeyi zor ulafl›l›r ya da ulafl›lmaz k›lmaktad›r. Bir zamanlar tiyatro ve sinemalar, kültür ve al›flverifl merkezleri, lokanta ve e¤lence yerlerini bar›nd›ran Pera, “ana cadde” özelli¤iyle, flehrin özgün kalitesini yaflat›yordu. Çevre pasajlar ve ara sokaklar da yiyecek içecek, kültür ve e¤lence uzant›lar› olarak bu canl›l›¤› tafl›yordu. Göçlerle kalabal›klaflan flehrin merkezindeki beklentiler de¤ifltikçe, bu kali-

teli yaflam da ana caddeden uzaklaflt›. Anadolu yakas›nda Ba¤dat Caddesi öne ç›ksa da ulafl›m yüzünden tam bir alternatif olamad›. Geliflen al›flverifl merkezleri ve çevreye kapal› yeni yerleflimler flehrin zenginli¤ini böldü. ‹stanbul'a gelenler özlemini çektikleri büyükflehir yaflant›s› yerine merkezden kopuk bir hayatla karfl›lafl›yor, devinimi uzaktan seyretmek zorunda kal›yorlar. A¤ao¤lu Maslak 1453 ‹stanbul iflte tam da bu eksi¤i giderecek, bu özleme cevap verecek projedir. fiehir merkezi, ana cadde olgusunu bir çekim merkezi olarak hayata geçirecek, kültür, sanat, yeme içme, e¤lence ve gece hayat›n› en baflta kendi sakinleriyle hareketlendirecek bir yap›d›r. Bu devinimin yan›nda çok önemli bir de konum avantaj› da vard›r. Kuzeyden Fatih Orman›'na komfludur. ‹lginç ve efline az raslan›r bir flekilde, hem büyük flehir özelliklerini, hem de sürdürülebilir

kaynaklar› ve çevreye duyarl› yeflil bina sistemlerini bünyesinde bar›nd›ran ender bir yap›d›r. A¤ao¤lu fiirketler Grubu taraf›ndan hayata geçirilen ve sadece 2012 y›l›n›n Kas›m ay›nda 1459 ba¤›ms›z bölüm sat›fl›yla rekorlar› alt üst eden Maslak 1453 projesi 4 bin 789 konuttan meydana geliyor. 55 metrekare ile 378 metrekare aras›nda de¤iflen dairelerin yer ald›¤› projede konutlar 1+0 ile 4+1 loft dubleks aras› tasarland›. 325 bin metrekarelik arsa üzerinde hayat bulan maslak 1453 projesi Fatih Ormanlar› ve Park Orman'a komflu bir bölgede yükseliyor. Toplamda 5 bin 341 ba¤›ms›z bölümün yer ald›¤› proje; 1453 metre uzunlu¤a sahip al›flverifl caddesi ile de dikkat çekiyor. 314 bin metrekarelik alanda inflas› devam eden ‹stanbul’un en gözde ve prestijli projelerinden birisi olan Maslak 1453 zay›f ak›m kablolar›nda KLAS KABLO’yu tercih etti.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 114 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

Kablo ürk Prysmian, bugüne kadar zengin ürün yelpazesi ve kalitesiyle birçok farkl› ülke taraf›ndan verilmifl onay belgesine sahip. Kaliteli kablo üretimi için gerekli düzenlemeleri yapan BASEC, her tip kablo için ürün belgeleme hizmetlerinde lider konumda yer al›yor. Kablolar›n üretim süresi boyunca denetimlerini sürdüren kurulufl, ‹ngiltere baflta olmak üzere Avrupa genelinde ve uluslararas› alanda aktif rol oynuyor. 40 y›l› aflk›n süredir hizmet veren BASEC’in ad›, bugün kalite ve güvenlik terimleri ile birlikte an›l›yor. BASEC belgeleri ile ilgili olarak Türk Prysmian’›n Mudanya fabrikas›nda gerçeklefltirilen araflt›rmalar yaklafl›k bir y›l boyunca devam etti. ‹ki sistem denetlemesini takiben, BASEC’in kendi test merkezinde 4 adet kablo üzerinde yap›lan tip testleri ile son buldu. Türk Prysmian, BS 5467 standartlar›nda 2XRY tipi 0,6/1 kV gerilimli ve BS 6724 standartlar›nda 2XRH tipi 0,6/1 kV gerilimli kablo modelleriyle belgenin sahibi oldu. BASEC belgeleri ile birlikte, Türk Prysmian’›n sahip oldu¤u di¤er önemli belgeler aras›nda, orta gerilim kablolar› kategorisinde Türkiye’de bir ilk olan ve 2008 y›l›nda Almanya’daki bir baflka ba¤›ms›z sertifikaland›rma kuruluflu taraf›ndan verilen VDE belgesi de var.

‹ngiliz hükümeti taraf›n dan belirlenen standartlar çerçevesinde ba¤›ms›z ku ruluﬂlar taraf›ndan verilen BASEC (British Approvals Service For Cables) belgesi, Türk Prysmian’›n kalitesini ve ürünlerini bir kez daha onaylad›.

Ayr›ca, ‹srail pazar› için büyük önem tafl›yan orta ve alçak gerilim kablo türlerine özel olarak verilen MV-LV belgesi de Türk Prysmian’›n sahip oldu¤u belgeler aras›nda yer al›yor. Kablo sektöründeki ilkleriyle dikkat çeken Türk Prysmian, 2013 y›l›nda ise yang›na karfl› güvenli kablo tipi (AFUMEX NHXMH) ile dünyada ve Türkiye’de LPCB sertifikas› alan ilk Türk firmas› olmufltu. 2013 y›l›nda 822 milyon TL olan cirosunun %34’ünü ihraç kay›tl› sat›fllar›ndan elde eden firman›n, ‹ngiltere’ye yapt›¤› sat›fllar, toplam ihracat içerisinde %2,1 oran›nda. Bugün Türk Prysmian, ‹ngiltere ile birlikte aralar›nda Azerbaycan, Irak, Türkmenistan, Fransa, Ürdün, Barbados, Ortado¤u ülkeleri ve Kuzey Afrika ile fiili, Papua Yeni Gine, Sri Lanka ve Çin gibi çok genifl bir co¤rafyay› kapsayan 40’dan fazla ülkeye ihracat yap›yor. Att›¤› her ad›mda, 2012 y›l›nda Türk kablo sektörüne duyurdu¤u “Türkiye’yi Yar›nlara Ba¤l›yoruz...” misyonuyla hareket eden Türk Prysmian, gerçeklefltirdi¤i ihracatlar›yla dikkat çekmesinin yan› s›ra ihracat noktalar›n›n otoritelerinden ald›¤› belgelere yenilerini ekleyerek, sektöre verdi¤i sözü tutuyor. Grup, Türk Kablo Sektörünün, yurtd›fl›ndaki alg›s›n› ve imaj›n› her geçen gün daha iyi bir noktaya tafl›yor.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 116 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

y›ld›r Orta ve Güney Amerika’da elektrik sektörünün öncülerinin buluflma noktas› olan Expo Electrica fuar›nda Tp elektrik, ‹zmir - Kemalpafla’daki fabrikas›nda tamamen kendi üretimi olan Cee Norm fifl - priz serisi, GT Connectors, kauçuk fifl - prizler, alüminyum buatlar, termoplastik buatlar, kombinasyon kutular›, alüminyum kombinasyon kutular› ve mobilbox ürün çeflitlerini sergiledi. Amerika’n›n farkl› eyaletlerinden özellikle inflaat, proje ve elektrik sektör yetkililerinin stand› ziyaret etti¤ini belirten Tp elektrik yetkilileri, ziyaretçilere endüstriyel ba¤lant› çözümleri için gelifltirmifl olduklar› ürün gruplar›, ürünlerin kalitesi ve kullan›m› ile ilgili olarak bilgilendirme yapt›klar›n› belirtmifl, özellikle alüminyum buatlar ve mobilbox ürünlerinin ilgi gördü¤ünü ve ziyaretçilerin bu ürünleri yak›ndan inceleme f›rsat› bulduklar›n› ifade etmifllerdir. Meksika Büyükelçisi Ahmet ACET, Meksika Ticaret Müflaviri Timur D‹KBAYIR ile Yavuz DE⁄‹RMENC‹O⁄LU’nun ziyaret etti¤i stand›nda Tp elektrik, yeni ticari iliflkilerin kurulmas› ve genifl kitlelere ulaflma aç›s›ndan önemli ad›mlar atm›flt›r.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 118 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

Cephesinin Çehresini De¤ifltiriyor ünih, Almanya – Ayd›nlatma alan›nda global bir lider olan Royal Philips (NYSE: PHG; AEX: PHIA), Almanya’n›n köklü kulüplerinden ve son flampiyon FC Bayern Munich ve stadyumu Allianz Arena’n›n ayd›nlatma partneri oluyor. Philips, enerji verimli, entegre LED ayd›nlatma çözümleriyle gerçeklefltirilen dinamik ›fl›k gösterisine sahip stadyumun Almanya’n›n ilki ve Avrupa’n›n en büyü¤ü olmas›n› sa¤layacak. Üç y›ll›k sözleflmenin parças› olarak Philips ayr›ca Allianz Arena’n›n sponsoru ve FC Bayern Munich’in resmi ayd›nlatma partneri olacak. 71.137 seyirci kapasiteli stadyum, 35 metre uzunlu¤u ve yaklafl›k 29.000 metrekare büyüklü¤ü ile dünyan›n en büyük hava yast›kl› d›fl cephesine sahip. Renk de¤ifltiren ayd›nlatma figürleri ve animasyonlar› için muazzam bir tuval olacak bu cephe Philips’in gerçeklefltirece¤i yeni ayd›nlatma projesi ile taraftarlara ve ziyaretçilere eflsiz ve unutulmaz bir stadyum deneyimi yaflatacak. ‹lerleyen zamanlarda, 380.000 adet 4 kanall› ve yüksek ›fl›k performans›na sahip Philips ColorGraze LEDli ayd›nlatma armatürü, arenan›n statik görüntülerden çok daha fazlas›n› sergilemesini sa¤layacak. Yeni LED ayd›nlatma sistemi ayr›ca standart ayd›nlatmaya oranla yüzde 60 daha fazla enerji verimlili¤i sa¤layacak. Konuyla ilgili aç›klama yapan Philips Ayd›nlatma Almanya, Avusturya ve ‹sviçre ‹dari Müdürü Roger Karner "Renk skalam›z› üçten 16 milyona ç›karaca¤›z. Allianz Arena’n›n eflsiz atmosferler yaratabilece¤i say›s›z ›fl›k senaryosu olacak” dedi.

Tasar›mc›lar ilk ayd›nlatma konseptlerini gelifltirdi ve ilgili yönetim departmanlar›yla birlikte yeni konseptler gelifltirmeye devam ediyor. Ana ayd›nlatma a¤›n›n bir parças› olan Philips’in yeni ayd›nlatma projesi ile ›fl›¤›n her noktas› kontrol edilebilecek. Cepheyi oluflturan 1.056 ayd›nlatma noktas›nda renk de¤iflimleri ve animasyonlu renk oyunlar› yap›labilecek. FC Bayern München AG CEO’su Karl-Heinz Rummenigge "Philips’in yeni ayd›nlatmas› ziyaretçilerin ve ekranlar› bafl›ndaki izleyicilerin daha ilk bak›flta sahadaki duygu ve dinamizmi bütünüyle hissetmesini sa¤layacak” dedi. “FC Bayern, stadyum ayd›nlatmas›nda global bir oyuncu olan Philips’i tak›m›na kazand›rmaktan çok mutlu." diyen Yönetim Kurulu üyesi Andreas Jung, sözlerini flöyle tamamlad›: "El ele vererek dünyan›n en çekici arenas›n› yaratmak için oynayaca¤›z". ‹ki dünya markas› Philips ve FC Bayern Munich marka iletifliminde de yak›n iflbirli¤i içinde çal›flacak. Philips Almanya, Avusturya ve ‹sviçre Marka ve ‹letiflim Müdürü Thomas Schönen konuyla ilgili “Philips ve FC Bayern, sadece arenada taraftarlarla yap›lan canl› etkinliklerle de¤il her yönüyle ›fl›¤›n büyüsünü hayata geçirecek. FC Bayern Munich ile birlikte tüm kanallar için yarat›c› iletiflim konseptleri gelifltirece¤iz” diye konufltu.

Sporda sürdürülebilirli¤e aç›k oy… Stadyumda, kontrol edilebilir Philips LED armatürleri kullan›larak, ayd›nlatmadaki enerji tüketimi yaklafl›k yüzde 60 oran›nda düflecek. Bu miktar y›lda 362 ton karbondioksit tasarrufu anlam›na geliyor. Ayr›ca uzun ömürlü LED armatürler daha az bak›m gerektiriyor. LED çözümü, ortaklar›n sporda ve bölge genelinde sürdürülebilirli¤e olan deste¤ini vurguluyor. Philips, profesyonel ayd›nlatma tasar›mlar› ve proje planlamadan, programlama ve devreye almadan bak›ma kadar kapsaml› servis sorumlulu¤una sahip olacak. LED ayd›nlatma ve spor ayd›nlatmas›nda dünya lideri olan Philips, geçti¤imiz ay UEFA ve FIFA’n›n s›k› yay›n kurallar›na uyan, HDTV için titreflimsiz ultra a¤›r çekim garantisi veren ilk LED projektör ayd›nlatma sistemi olan Philips ArenaVision LED Projektör’ü piyasaya sundu. Bu y›l Brezilya’da düzenlenen dünya kupas› futbol müsabakalar›nda kullan›lan 12 stadyumdan dokuzu da Philips ayd›nlatma teknolojisi ile hayat buluyor.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 120 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

alitech, Çin ile aras›nda olan distribütörlük anlaflmas› çerçevesinde, güvenlik kameralar› için 3 Mühendis ile 40 kiflilik uzman sat›fl, destek ve teknik kadrosuyla beraber yurt genelinde binlerce yetkili sat›c›/bayi ile faaliyetlerini yürütmekteTeknik Servis ve Teknik Destek faaliyetleri ile yetkili sat›c›lar›n› desteklemektedir. Balitech, sat›fl ve pazarlama faaliyetlerini ISO 9001-2000 Kalite Yönetim Sistemi çerçevesinde sürdürmektedir. Güvenlik Kameralar› sektöründe TSE (Türk Standartlar› Enstitüsü) belgesi alan ilk firma olmaya hak kazanm›flt›r. BAL‹TECH, Güvenlik sistemleri ve güvenlik kamera tedarikçisi olarak müflterilerimiz için yenilikçi çözümler üretmek. Bilimin ›fl›¤›nda, ülkemizin teknolojik, ekonomik ve sosyal alanda ça¤dafl uygarl›k düzeyine ç›kmas›na katk›da bulunmak. kendi gelifltirdi¤i güvenlik kameralar› modelleri ile Avrupa pazar›nda ba¤›ms›z bir Türk güvenlik firmas› olarak segmentinde %5 pazar pay›n› hedeflemektedir. Yurt içinde de Balitech markas› ile Güvenlik Kameralar›, alan›nda baflar›l› distribütörlük faaliyetlerini büyüterek sürdürmektedir. Son dönemlerde artan IP kamera talepleri dogrultusunda ürün yelpazesine 12 IP kamera modeli kazand›rarak IP kamera tedarikinde de bayilerinin hizmetindedir.

IP Kamera Nedir? IP (internet protocol) kameralar ya da sensöründen sa¤lad›¤› analog sinyali üzerlerindeki tümleﬂik DVS(Digital Video Server) ile iﬂleyip say›sala (Dijital) çevirerek Ethernet ba¤lant› noktas›ndan yay›n yapabilen kameralard›r. Kendi IP numaralar› vard›r. Yayg›n olarak geleneksel (Closed Circuit Television) sistemlerinde oldu¤u gibi güvenlik amaçl› gözetim ve video kayd› tutmak amac›yla kullan›l›rlar. Bununla birlikte sadece gözetim ya da personel takibi amac›yla da tercih edilmektedirler. IP kameralar ile al›nan video kayd›, bir yaz›l›m yard›m›yla bilgisayar ortam›nda saklanabilece¤i gibi; Hybrid DVR(Digital Video Recorder) üze-

1987 y›l›nda perakendeci mam›z sektöründeki faali -

faaliyetleri ile Mersin'deki -

Analog kameralar yüksek çözünürlüklerde (4CIF) kayda de¤er flekilde kar›fl›kl›k problemi yaflarlar. Analog video sinyalini DVR a ba¤lad›¤›n›zda çizgiler oluflur yani görüntü iki içiçe geçmifl alan formu gibi görünür ve sürdürmektedir. görüntü bulan›klafl›r. Bu bulan›klaflma daha çok iki farkl› rengin a¤›rl›kl› oldu¤u alanlarrinde veya NVR(Network Video Recorder) daki görüntüyü aktar›rken ve ortamda çok üzerinde de saklanabilir. hareket varsa yaflan›r. Fakat IP kameralar geEndüstriyel kullan›m için üretilen ve Giga- liflmifl bir tarama teknolojisi kullan›rlar ve bit(1000mbit/s) Ethernet ba¤lant› noktas›na buda hareketli objelerin görüntülenmesinde sahip türevleri de bulunmaktad›r. daha baflar›l› sonuçlar verir. Üzerlerindeki yaz›l›mla t›pk› bir web sunu2 - Power Over Ethernet Teknolojisi : cusu gibi hareket ederler. Programlanabilme, PoE olarak tan›mlanan teknoloji ethernet hatgörüntü depolayabilme, alarm yönetimi halar›ndan verinin yan› s›ra cihazlar›n çal›flmareket alg›lama gibi birçok özellikle donat›ls› için gerekli elektri¤inde iletilmesi ifllemim›fllard›r. Ip kameralar›n herhangi bir pc ye dir. PoE özelli¤i bulunan IP kameralar elekba¤l› olmalar› gerekmez. A¤daki router, trik için kablolama maliyetlerini tamamen orswitch ya da hub a ba¤l› olmas› yeterlidir. tadan kald›r›r ve buda önemli bir maliyet IP Kamera di¤er sistemler gibi ekstra aparat avantaj›d›r. Bu sayede büyük a¤ sistemlerinlar, kartlar, kay›t cihazlar› gerektirmeyen en de yani kamera say›s›n›n fazla oldu¤u uyguileri teknolojiye sahip olan kamera sistemi lamalarda uzaktan izleme sistemlerine önemdir. ‹p Kameralar görüntü aktar›lan mekan› li avantaj kazand›r›r. ‹zleme noktas›na konun›n canl› ve sesli olarak bulundu¤unuz her lacak bir kesintisiz güç kayna¤› sayesinde yerden bilgisayar›n›z, NVR Kay›t Cihaz›n›z, elektrik kesilse bile tüm kameralar çal›flmaya cep telefonunuz ve PDA'n›zdan rahatl›kla iz ve görüntü kaydetmeye devam edecektir. leyebilme olana¤› sunmaktad›r. 3 - Megapiksel çözünürlük : Analog kaNeden IP Kamera? meralar NTSC/PAL sistemi ile s›n›rl›d›r. Art›k ‹p Kamera Kullanmak ‹çin Çok Sebe- 4CIF de 0.4 megapiksel çözünürlük elde edibiniz Olacak... lir. Yeni yüksek çözünürlüklü ekranlar ve ka1 - Interlace (içiçe geçme) problemi : meralar daha fazla çözünürlük desteklemek-

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 123 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

tedir. Yeni nesil IP kameralarda bu ihtiyaca cevap verebilir ve daha fazla çözünürlükle daha fazla alan izleyebilmek mümkün olur. 4 - Ak›ll› kameralar : IP kameralar bar›nd›rd›¤› teknoloji sayesinde yaz›l›m imkanlar›n› da kullanarak birçok ek özellik içerir. Hareket alg›lama, alarm tetikleme gibi. Hareket alg›lad›¤› anda kay›t yapmaya bafllayan, ayn› anda belirlenmifl email hesaplar›na uyar› emaili gönderen, belirlenmifl telefonlar› arayarak önceden kaydedilmifl bilgiyi dinleten sistemler. Hatta halen plaka tan›ma, insan yüzü alg›lama gibi birçok konuda yaz›l›m gelifltirilme çal›flmalar› sürmektedir. Bir süre sonra otoyollarda h›z yapanlara otomatik ceza kesebilen sistemler hayal olmayacakt›r. Analog kameralarda bu tip ak›ll› sistemler tasarlamaya imkan yoktur.

5 - Entegre edilmifl hareket özellikleri : Analog kameralarda PTZ özelli¤i dedi¤imiz PAN( yatay hareket) TILT (düfley hareket) ZOOM (yak›nlaflt›rma) özellikleri için ayr› kablo gerekmekte buda maliyetleri art›rmaktad›r. PTZ özelli¤i bulunan IP kameralarda bu özellik için ayr› bir kablo gerekmez. PTZ kontrol sinyalleri i yine ayn› data kablosundan gönderilir. Yaz›l›mlar sayesinde çok fazla say›da hareket noktas› tan›mlanabilir ve tek t›klamayla kamera istenilen koordinatlara otomatik hareket edebilir. 6 - Entegre ses : Baz› uygulamalarda sesinde iletilmesi önemlidir. Analog sistemlerde ses için ayr› bir kablo çekilmesi gerekir. Ses özelli¤i olan IP kameralar da ise ses yine ayn› data kablosundan iletilir ve video ile ayn› ortama kaydedilir. 7 - Güvenlik : Analog kameralarda görüntü koaksiyel kablo ile iletilir ve bu video sinyalinin herhangi bir güvenli¤i yoktur. Kablonun herhangi bir yerinden sinyali alan herkes izleyebilir. IP kameralar ise istenildi¤i taktirde bu video datalar›n› kodlay›p flifre-

leyebilir ve ancak kendi yaz›l›mlar› ile izlenmesini sa¤layabilir. Video sinyallerinin ﬂifrelenmesi Yüksek güvenlik gerektiren özelliklede uzak ba¤lant›larda vazgeçilemeyecek bir özelliktir.

daha iyi bir model anlam›na gelir. Özellikle büyük uygulamalarda, izleme ve kaydetme, alarm, ses transferi, kapasite ve depolama özellikleri aç›s›ndan de¤erlendirildi¤inde toplam sahip olma maliyetleri daha düﬂüktür.

8 - Geniﬂ alan uygulamalar›nda maliyet fark› : Çok geniﬂ alanlarda yap›lan uygula-

BALITECH IP KAMERA

malarda örne¤in tatil köyleri gibi onlarca dönümlük arazilerde kablolama oldukça yüksek maliyetler getirir. Analog kameralarda hem kablo maliyeti yüksek hem de mesafe artt›kça görüntü kalitesi düflecektir. IP kamera sisteminde ise bu hiç sorun de¤ildir. Dünyan›n di¤er ucundan bile olsa internet üzerinden görüntüyü tafl›yabilirsiniz. 9 - Gerçek dijital çözüm : Analog kameralarda bulunan CCD sensörler analog sinyali Analog/Dijital çeviricilerle çevirerek dijital sinyal iflleyicileriyle güçlendirirler. Görüntüyü koaksiyel kablolardan transfer edebilmek için de tekrar eski haline getirirler. DVR larda bunu sabit disklere kaydedebilmek için tekrar çevirirler. Bu üç çevirme ifllemi de hem h›zdan hem de kaliteden ödün vererek yap›l›r. IP kameralarda ise sinyal bir kere dijitize edilir ve öyle kal›r ve depolan›r.

Kamera ve Güvenlik Sektörünün öncü ve tek vazgeçilmez markas› BALITECH A.fi. olarak çeyrek as›rl›k tecrübemizle temel ilkemiz olan “Her Zaman Daha ‹yi, Daha Yeni, Daha Kaliteli ve Uygun Fiyatl›” ürünlerimizle siz say›n bayilerimize 26 y›ld›r hizmet vermenin mutlulu¤unu yafl›yoruz. Bu tecrübemizi siz de¤erli bayilerimizle Tabanl› Güvenlik Sistemleri sektöründe de buluflturmak öncelikli görevimizdir. BALITECH, IP Tabanl› Güvenlik Sistemsektörüne girmesiyle sizin de tan›k oldu¤unuz gibi IP Marketinde yepyeni bir sayfa açm›flt›r. Siz de¤erli bayilerimizle Kalitenin, en uygun fiyat›n ulafl›labilirlik ilkelerinin buluflabildi¤ini göstermifltir. Ve flimdi bunun hakl› gururunu sizlerle birlikte yaflamaktan gururluyuz…

‹lkelerimizden taviz vermeden nice çeyrek as›rlara.. 10 - Gerçek düﬂük sahip olma maliyeti : Yine Yeni Yeniden! Bu sayd›¤›m›z bütün özellikler elbette fiyata da yans›yacakt›r. Analog kameralar için bü- “ BAL‹TECH, GÜVENL‹KTE ARADI tün bu özellikler ek maliyet gerektirir. IP ka- ⁄INIZIN DAHA FAZLASI ‹Ç‹N TEK meralarda ise bunlar sadece bir özelliktir ve ADRES… “

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 124 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

nahtar ve priz sektörünün önde gelen üreticilerinden Mono Elektrik 17 Temmuz’da ‹stanbul Ç›ra¤an saray›nda verdi¤i iftar yeme¤inde sektör temsilcilerini bir araya getirdi. ‹ftar yeme¤ine aralar›nda Mono Elektrik bayileri, Mono Elektrik çal›ﬂanlar› ve çözüm ortaklar›n›n da bulundu¤u çok say›da davetli kat›ld›.

‹ftar yeme¤i öncesi davetlilere seslenen no Elektrik Pazarlama ve Sat›fl Koordinatörü Alper Uruk Mono Elektrik’in davetine icabet eden herkese teflekkür ederek güzel bir akflam ve hay›rl› bir ramazan ay› geçirilmesi temennisinde bulundu. Konuklarla yak›ndan ilgilenen Uruk Mono Elektrik’in k›sa sürede yakalam›fl oldu¤u bu baflar›da Mono Elektrik

Bayilerinin de büyük pay› oldu¤unu belirten Uruk ‘Bir y›l önceki iftar›m›zda bugünü hayal ettim. Bu hayalimi bugün gerçekleﬂtirmenin mutlulu¤unu yaﬂ›yorum. Firmam›n ve

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 126 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

benim daha birçok hayali ve hedefi Mono Elektrik Hakk›nda var sizleri de bu hedefe ve hayale or- Mono Elektrik 2011 y›l›nda üretime bafllad›. tak olmaya davet ediyorum’ dedi Üretimini ‹stanbul Had›mköy’de 14.000 m2 kapal› alanda kurulmufl fabrikas›nda yüksek Ç›ra¤an Saray› kalitede gerçeklefltirmektedir. Ürün gam›n› 3 farkl› dizaynda anahtar ve priz serisi, s›vaalÇ›ra¤an Saray› gibi son derece nezih t› anahtar serisi, grup priz serisi ve aksesuar bir ortamda bir araya gelen elektrik serileri oluflturmaktad›r. Mono Elektrik bu sektörü temsilcileri hep beraber alanda en modern teknolojiye sahip, kalite oruçlar›n› açt›lar. Yemek boyunca laboratuar ekipmanlar› ile ISO 9001 Kalite sohbetin eksik olmad›¤› iftarda da- Yönetim Sistemine sahiptir. Üretti¤i tüm vetliler keyifli bir akflam geçirme ürünlerin marka ve dizaynlar› Türk Patent f›rsat› yakalad›lar. Enstitüsü taraf›ndan tescillendirilmifltir. Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 127 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

ürkiye Genel Merkezi Aksaray’da bulunan SMD TEK 2005 y›l›ndan beri faaliyet gösterSMD T ’in tasar›mlar›n› yaklaﬂ›k 120 firma ve mühendis kullanmaktad›r. LED sektöründe ülke kaynaklar›n› en verimli ﬂekilde kullanarak; yeterli, ekonomik, kaliteli, çevreye ve topluma duyarl› bir üretim merkezi olan

SMD T ayn› zamanda sürekli geliflen, e¤itimli, deneyimli ve dinamik kadrosuyla, sektördeki yeni teknolojilerin uygulanmas› konusunda da müflterilerine destek sa¤lamaktad›r. Firmam›z›n de¤iflmez prensipleri daima kalite ,hizmet, zaman›nda teslim ve uygun fiyat olmufltur. SMD LED ayd›nlatma sektörünün yurt d›fl›ndan ba¤›ms›z bir flekilde ilerlemesi için çal›flmalar›na devam etmektedir. Türkiye’de LED ayd›nlatma sektörünün öncü firmalar›ndan olan , ayd›nlatma üretiminde kullan›lacak Armatür, SMD PCB Serisi, SMD Led, High Power Led, Led Modul, Bulb, Spot & Downlight, Led Driver, SMD Resistor gibi pek çok ürünü imal etmenin yan› s›ra SMT Pick & Place Line Dizgi Makinesi ile de giriflimcilere destek vermektedir.

Siz de¤erli müflterilerimize en iyi flekilde hizmet vermek arzusunday›z. Sizleri de bizimle beraber geliflerek büyümeye davet ediyoruz. Üretimde baflar› ve süreklili¤in teminat›, hizmette dürüstlük ve kalitedir prensibiyle çal›flan SMD , gösterdi¤iniz yak›n ilgi ve deste¤inizden ötürü teflekkür ederek sizlere bugün ve gelecekte hizmet vermeye devam edecektir.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 132 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

Sorunlar›m›za Çözüm Bulana Kadar Her Kap›y› Çalaca¤›z MS‹AD (Elektrik Malzeme Sat›c›lar› ve ‹fl Adamlar› Derne¤i ) Baflkan› Ahmet Soylu ; Elektrik Malzeme Sat›c›lar›n›n en önemli 4 SORUNUNU bas›n aç›klamas› ile duyurdu . Ahmet Soylu flunlar› söyledi :

“ Tüm kamuoyuna duyururuz ki , se kötrümüz S.O.S veriyor . Bir çok soru numuz var ancak özellikle ana sorunlar› m›z ﬂöyledir : Sat›ﬂ Tahsilat Çek yasas› Kalitesiz uzakdo¤u ürünleri Ne satabiliyoruz , ne kazara satt›¤›m›z› tahsil edebiliyoruz . Zaten kazara satmak için de bu kez kalitesiz uzakdo¤u mallar› ile rekabet

ediyoruz. Piyasa t›kanma noktas›nda diyebiliriz. Her taraftan tehlike sinyalleri al›yoruz. Baﬂta , Say›n Enerji Bakan›m›z olmak üzere tüm yetkililere sesleniyoruz ki ; sorunlar›m›z önemli ve hassas . Bu gidiﬂle sektörün küçülmesi maalesef kaç›n›lmaz.

- Çözüm için ise ; yine s›ras›yla ; - Elektrik Sektörünün üyelerine ,bir devlet - bankas› kanal›yla uzun vadeli , ileri tarihli geri ödemeli , ve düflük faizli kredi imkan› . Yat›r›m kolayl›klar› . Yeni ifl yeri veya flube açan sektör oyuncular›na destek . Çek yasas›n›n de¤iflmesi . fiirketlere kredi kart› gibi net , kesin , garanti ödeme çözümü olacak proje gelifltirilmesi . Çeke güven ve itibar kalmad› . Zaten çekin olas› ödenmemesi durumunda yapt›r›m gücüde yok .

3. Ucuz ve kalitesiz uzak do¤u mallar› için , kalite normlar› belirlenmesi , k›s›tlama , kota , engel , vb. tedbirlerin yan› s›ra yerli üreticiyi teflvik edici ve destekleyici , yat›r›m indirimi , ucuz kredi , vergi kolayl›¤› vb. destekler ile gelinmesi . Bunlar›n yan› s›ra , rekabet , düflük kar marjlar› vb. sorunlar›m›z da var. Ancak en temel sorunlar›m›z , zaten atar damarlar›m›z gibi ve bu damarlar›m›zda ciddi kanamalar bafllad› .Bize destek veren kim olursa bulup deste¤ini alana kadar çal›flaca¤›z . Her kap›y› çalaca¤›z . EMS‹AD bu sektörün tek temsilcisi olarak , üyelerinin ifllerinin artmas› için üzerine düfleni yapacakt›r . Sektör difllilerinin t›k›r t›k›r ifllemesi için gere¤ini her f›rsatta dile getirece¤iz . “ dedi. emsiad@emsiad.org / info@emsiad.org

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 136 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

reenVision Xceed, yüzde 50’nin üzerinde enerji verimlili¤i sunmakla birlikte uluslararas› yol ayd›nlatma standartlar›yla tam uyum sa¤l›yor. Yüksek kalitede beyaz ›fl›k ile yüksek renk tutarl›l›¤› sa¤layan GreenVision Xceed, farkl› yol düzenlemeleri ve koflullara uygun esnek yap›s› ile ön plana ç›k›yor. Philips’in ak›ll› flehir ayd›nlatma ve kontrol sistemi CityTouch’a entegre olabilen GreenVision Xceed, köy ve fabrika yollar› gibi küçük çapl› yollardan, otoyollara kadar genifl bir kullan›m alan› sunuyor. Hem yayalar hem de tafl›tlar için en güvenli ayd›nlatma çözümünü sunan GreenVision Xceed, Philips LEDGINE LED platformu sayesinde uzun bir kullan›m ömrü de sa¤l›yor.

CityTouch ile entegre yol ayd›nlatma sistemleri ile daha ak›ll› flehirler... Philips, CityTouch StarSense ak›ll› flehir ayd›nlatma ve kontrol sistemi ile kullan›c›lara bir flehrin tüm ayd›nlatma sistemlerini internete ba¤l› arayüz üzerinden kontrol etme olana¤› sa¤l›yor. Her bir ayd›nlatma noktas› için gerçek zamanl› durum raporlar›yla, kolay ve modern bak›m ve gözetim imkan› su-

nan Citytouch ile ayd›nlatma operatörleri sistemin her bir parças›n›n tüketim ve ayd›nlatma seviye verilerini takip edebiliyor. Ayd›nlatma seviyelerini yerel ihtiyaçlara göre ayarlayabilen CityTouch, flehirlerin hem enerji maliyetleri k›sma hem de do¤ay› korumalar›na katk› sa¤l›yor. fiehrin yo¤un saatler d›fl›nda flehir genelindeki ayd›nlatma nokta-

Ayd›nlatma alan›nda 100 y›ldan fazla deneyime sahip olan Philips’in yeni yol ay d›nlatma armatürü GreenVi sion Xceed, düflük maliyeti ve sa¤lad›¤› yüzde 50 oran›nda enerji verimlili¤i ile hem gü venlik hem de daha etkin ay d›nlatmay› bir arada sunuyor. lar›n› k›smaya, hatalar› tespit etmeye ve ifl ak›fl› deste¤i sa¤lamaya olanak tan›yan sistem, iflletme maliyetlerini ve enerji kullan›m›n› belirgin oranda azaltarak enerji faturalar›n›n düflmesine, daha az karbon emisyonuna ve daha az ›fl›k kirlili¤ine yol aç›yor. Bugün CityTouch, aralar›nda Prag ve Londra'n›n da bulundu¤u çeflitli Avrupa flehirlerinde bafll›ca ayd›nlatma operatörleri taraf›ndan baflar›l› projelerde kullan›l›yor. Örne¤in Londra’n›n Croydon ve Lewisham ilçelerinde gelecek 25 y›l boyunca 42 binden fazla ›fl›k noktas›n›n de¤ifltirilece¤i, tamam›n PFI flehir ayd›nlatma renovasyon projesinde ›fl›k yönetim servisi olarak CityTouch kullanaca¤› aç›kland›. Ayr›ca baflkent Ankara’da ‹nönü Bulvar›’ndan bulunan yol ayd›nlatma armatürleri de CityTouch teknolosine sahip ve 24 saat izlenerek uzaktan kontrol edilebiliyor.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 138 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

Türkiye’nin

en -

yük otelinin tüm nin (MEP) teknik üstlendi.

na müteahhitli¤ini Azerbaycan inflaat devi “Pasha Inflaat” LLC’nin üstlendi¤i ve tamamland›¤›nda 2’lik kapal› alana sahip, 818 oda kapasiteli olmas› planlanan projenin 2015 y›l›n›n ilk çeyre¤inde Bakü’de düzenlenecek olan Avrupa Olimpiyatlar›’na yetifltirilmesi planlan›yor.

Elektrikli su ›s›tma sisteminden iklimlendirme sistemlerine, ayd›nlatmas›ndan yang›n söndürme sistemlerine kadar otelin tüm MEP iﬂlerinin kontrat bedeli 42.500.000 USD.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 140 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

alatya ‹nönü Üniversitesi taraf›ndan Türkiye'de tek alanda kurulacak olan 5MW’l›k en büyük GES yat›r›m› Günefl santrali’ nin alçak gerilim kablolar›nda KLAS KABLO tercih edildi. Malatya ‹nönü Üniversitesi taraf›ndan Türkiye’de tek alanda kurulacak olan 5MW’l›k en büyük GES yat›r›m› Günefl santrali komple elektrik yap›m ifli 07.06.2013 tari-

hinde ihalesi yap›ld›. Bu önemli yat›r›m Güneﬂ Santralinde yüksek teknolojiye ,kaliteye ve dünya standartlar›na sahip yerli kablo

kuruluflu olan KLAS KABLO’ nun üretmifl oldu¤u kablolar kullan›lacak. 2005 y›l›nda ç›kan 5346 say›l› YEK kanunu ile ülkemizde yenilenebilir enerji kaynaklar›n›n kullan›larak enerji üretiminin önü aç›lmas›na ra¤men uzun bir süreç sonunda art›k yat›r›m yap›labilir noktas›na gelinmifltir. Yenilenebilir enerji kaynaklar›n›n kullan›lmas›nda gerekli yat›r›m ve teknoloji olarak geç kalmam›za ra¤men ve uzak do¤u flirketlerinin afl›r› derecede desteklenmelerine ra¤men Ülkemizde bu sektörlerle ilgili yat›r›mlara bafllan›lm›flt›r. Cari aç›¤›m›z›n en önemli etkeni olan enerji aç›¤›m›z›n kapanmas›na katk› sa¤layacak günefl enerjisinin ülkemiz ekonomisine önemli katk›lar sa¤layaca¤› kesindir. Ülkemizde yeni bafllamakta olan Günefl enerji santralleri her geçen gün artacakt›r.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 142 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

Do¤ Do

o¤an Ayd›nlatma taraf›ndan düzenlenen ve gelenekselleflen iftar yeme¤ine Do¤an Ayd›nlatma’n›n çal›flanlar› ve müflterileri baflta olmak üzere çok say›da sektör temsilcisi kat›ld›. Do¤an Ayd›nlatma’n›n sahibi ve yetkilisi Do¤an Halval› iftar yeme¤ine kat›lan misafirlerle yak›ndan ilgilendi. ‹ftar yeme¤i s›ras›nda görüflme imkan› da buldu¤umuz Do-

mas›na yönelik ürünler -

¤an Halval› y›llard›r birlikte iﬂ yapt›klar› müﬂteriler ve sektör temsilcileri ile bir araya gelebilmek için iftar yeme¤i düzenlediklerinin alt›n› çizerek mübarek Ramazan ay›nda

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 144 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

bir arada bulunman›n heyecan›n› yaflad›klar›n› sözlerine ekledi. Dergimiz arac›l›¤› ile bir kez daha davetlerine icabet eden sektör temsilcilerine teflekkür eden Halval› bu tür organizasyonlar›n sektörün gelifliminine de

katk› yapt›¤›n› söyledi. vac›’ya memnuniyetlerini bildirdiler. Tasavvuf müzi¤i eflli¤inde huzurlu bir orDo¤an Ayd›nlatma Hakk›nda tamda yenen iftar yeme¤ine kat›lan sektör Do¤an Ayd›nlatma 1983 y›l›nda ‹stanbul'da temsilcileri de kendilerini bir araya getiren Do¤an Plastik ad›yla kuruldu. Sektöre glob Do¤an Ayd›nlatma’n›n yetkilisi Do¤an Halüretimiyle ad›m at›p, ilerleyen y›llarda ürün yelpazemizi gelifltirerek park-bahçe ayd›nlatmas›nda yerimizi ald›k. 2005 y›l› itibari ile yenilenen kimli¤imizle; ürün ve hizmet kalitemizi yükselterek sektördeki yerimizi sa¤lamlaflt›rmay› hedefliyoruz. Bizim için esas olan ürün/hizmet kalitesi ve müflteri ihtiyaçlar›n›n tam olarak karfl›lanmas›d›r. Ürünlerimizin direkt olarak sat›fl›n yapabildi¤imiz gibi sektörde ki ayd›nlatma firmalar›na da özel üretimler yap›p sat›fl›n› yap›yoruz.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 145 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

Ayd›nlatma Ürünleri Türkiye’de Sat›ﬂ Noktas›nda Sat›lmaktad›r..

r› ile sektöründe söz sahibi olmaya ve sektöre yön vermeye devam ediyor.

004 y›l›nda kurulan ve k›sa sürede avize üretimi konusunda sektörün önde gelen firmalar› aras›nda yer almay› baflaran Step Ayd›nlatma ürünleri yurtiçinde ve yurtd›fl›nda yüzlerce sat›fl noktas›nda sat›lKüçükköy’de bulunan üretim tesisleri ve genifl ürün yelpazesi ile donat›lm›fl

ma¤azas›ndan Tüm Türkiye’ye ve dünyan›n birçok ülkesine avize pazarlayan Step Ayd›nlatma, ça¤›n gereklerine uygun model ve estetik tasar›mla-

Kaliteli üretimi, kendi öz sermayesi ve avize üretiminde kullan›lan modern makine parkuru ile sektöre yeni modeller kazand›rmaya devam eden Step Ayd›nlatma sektöründe ciddi anlamda üretim yapan firmalar aras›nda yerini alm›ﬂt›r. Türkiye d›ﬂ›ndaki pazarlarda Step Ayd›nlatma ürünleri, kalite ve hizmet beklentilerinin çok yüksek oldu¤u ülkelerde de kabul görmekte ve bu ülkelerde birçok evde Step Ayd›nlatma ürünleri kullan›lmaktad›r.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 148 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

Ürünlerini Wire Düsseldorf 2014 Fuar›’nda Sergiledi.. ektöründe 25 y›ll›k birikim ile anahtar teslim çözümler sunan Kabmak bünyesinde 15 mühendis bulunduran toplam 105 kiflilik kadrosu, 3000 metrekare kapal› alandan oluflan üretim tesisi ve genifl makine park› ile dünya ölçe¤inde bir mühendislik firmas›. Kabmak’› sektörden farkl› k›lan yönü ise kablo ekstrüzyon ve kablo büküm hatlar›n› yapabiliyor olmas› ve üretim

yelpazesinin son derece geniﬂ olmas›… Türkiye’nin çevresindeki hemen hemen bütün ülkelere ihracat yapan firman›n ihracat yapt›¤› ülkeler aras›nda; Rusya, Ukrayna, Kazakistan, Özbekistan, Avusturya, ‹sviçre, Romanya, Fransa, Belçika, ‹spanya, Su-

riye, ‹ran, Suudi Arabistan, Birleflik Arap Emirlikleri, M›s›r, Sudan, Etiyopya, Angola, Fildifli, Cezayir, Fas, yer al›yor. Kabmak geçti¤imiz günlerde Almanya’n›n Düsseldorf flehrinde düzenlenen konusunda dünyan›n en büyük fuar› olan Wire Düsseldorf 2014 fuar›na kat›ld›. Kabmak 184 metrekare alana sahip stand›nda dünyan›n farkl› ülkelerinden gelen profesyonel ziyaretçilere ve müflterilere ürünlerini sergiledi. Kabmak’›n fuarda sergiledi¤i ürünler aras›nda; DT-2000 Drum Twister, RS-630/12 Rigit Strander, DTB-800 Buncher Twist, E150, E-90, E-60 Ekstruderler, STT-2240 Take-Up, SBRCH-169/4 S›k›flt›rma, TTH-600 Bantlama ve FTM-1250 Fork Type TakeUP makinalar› yer ald›. Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 150 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 152 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

Yar›s›nda

Elektrik-elektronik ihracat›n da Avrupa sevindirdi

Beyaz eﬂyadan televizyona, kablodan elektrik, üretim ve da¤›t›m ekipmanlar›na kadar pek çok farkl› ürün gruplar›nda ihracatç›lar› bünyesinde bulunduran elektrik elektronik sektörünün geride b›rakt›¤›m›z ay en fazla ihracat yapt›¤› ilk üç ülke ‹ngiltere, Almanya ve Irak oldu. Bu ülkeleri s›ras›yla Fransa,

Türkmenistan, Azerbaycan-Nahcivan, ‹talya, ‹spanya, Rusya ve ABD takip etti. Elektrik elektronik ihracat›nda Avrupa h›zla pay›n› art›r›rken, Haziran ay›nda en fazla ihracat yap›lan ilk 10 ülke aras›na ABD kat›ld›. ABD’ye gerçeklefltirilen elektrik elektronik ihracat› yüzde 164,20 oran›nda artarak 23 milyon dolara ulaflt›. % Elektrik Elektronik ve Hizmet ‹hracatç›lar› Birli¤i (TET) Yönetim Kuru111.093.103 132.490.904 19,26 lu Baflkan› Fatih Kemal Ebiçlio¤lu, 84.026.202 91.446.436 8,83 sektörün ilk yar› performans›n› de¤er79.984.342 74.159.797 - 7,28 lendirdi¤i aç›klamas›nda flunlar› söy60.791.448 67.156.984 10,47 ledi: “2014’ün 6 ayl›k döneminde ih30.419.147 38.102.310 25,26 racat›m›z 6 milyar 131 milyon dolara 37.868.809 33.613.852 - 11,24 yükseldi. Geçti¤imiz y›l›n ayn› döne29.126.677 33.161.168 13,85 mine göre yüzde 10,4’lük bir art›fl söz 29.189.949 31.503.345 7,93 konusu. ‹ngiltere, Almanya ve Irak RUSYA 29.048.738 25.591.574 -11,90 halen en önemli pazarlar›m›z. Yaflanan son geliflmeler nedeniyle Irak’a 18.786.909 23.214.834 164,20 olan ihracat›m›zda bir miktar düflüfl Elektrik-Elektronik ‹hracat›nda 2014 Y›l› Haziran Ay›nda yaflansa da Avrupa ülkeleriyle bu kayb›m›z› En Çok ‹hracat Yap›lan Ülkeler telafi edece¤iz.” Y›l›n ikinci yar›s› için sektör olarak iyimser olduklar›n› da Elektrik-Elektronik ‹hracat›nda Ocak - Haziran belirten EbiçliDöneminde En Çok ‹hracat Yap›lan Ülkeler o¤lu, y›lso% De¤iflim nunda 14 milyar dolarl›k ihDe¤er De¤er De¤er racata ulaflmak 672.654.996 739.533.385 9,94 için alternatif 530.635.460 604.427.929 13,91 pazarlara a¤›rIRAK 498.210.618 560.875.062 12,58 l›k verecekle381.789.691 436.580.934 14,35 rini ifade etti. TÜRKMEN‹STAN 214.130.853 284.202.874 32,72

ürkiye’nin teknolojideki gücünü temsil eden elektrik-elektronik sektörü, geride b›rakt›¤›m›z ay yüzde 5,7’lik art›flla 996 milyon dolarl›k ihracata ulaflt›. Türkiye ihracat›nda ilk s›ralarda yer alan sektör ihracat›, y›l›n ilk yar›s›nda geçen y›l›n ayn› dönemine göre yüzde 10,4 art›flla 6 milyar 131 milyon dolara yükseldi. Elektrik elektronik ihracat›n›n bir numaral› pazar› Avrupa’daki yükselifller sevindirirken, Haziran ay›nda Irak’a yap›lan ihracatta yüzde 7,28’lik düflüfl meydana geldi. Irak, May›s’ta yüzde 34’lük art›flla dikkat çekmiflti.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 154 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

Emerson Network Power’dan Santral Tesisleri için Yeni NetSure™ DC Güç Sistemleri Emerson Network Power a¤ santral tesisleri için tasarlan m›fl yeni NetSure™ DC güç sistemlerini piyasaya sundu. Emerson’un sektörde öncü yeni nesil NetSure™ DC güç platformunun son ürünleri; NetSure™ 7100 ve NetSure 8100 çoklu kabinleri ve NetSure 7100 ba¤›ms›z ve birlefl tirilmifl AC ve DC güç sistemleri olarak yerini al›yor. Sektöründe öncü görünürlük ve zeka sa¤layan yeni plat form, a¤ temeli için daha fazla güvenilirlik ve verimli lik sunuyor. stanbul, Türkiye [11 Haziran 2014] – Emerson (NYSE:EMR) flirketinin bir iflletmesi ve iletiflim a¤lar›n›n güvenilirli¤inin, da¤›t›m h›z›n›n ve çal›flma verimlili¤inin art›r›lmas›nda dünya lideri olan Emerson Network Power, bugün a¤ santral tesisleri için tasarlanm›fl yeni NetSure™ DC güç sistemlerini piyasaya sundu. Emerson’un sektöründe öncü yeni nesil NetSure™ DC güç platformunun son ürünleri; NetSure™ 7100 ve NetSure 8100 çoklu kabinleri ve NetSure 7100 ba¤›ms›z ve birlefltirilmifl AC ve DC güç sistemleri olarak yerini ald›. Bu yeni sistemler, olas› afl›r› yük durumlar› için önceden uyar› vererek “Intelligent Load Management” sa¤layan yeni bir kontrolörle santral tesislerinde güvenilirli¤i art›r›yor. Ayr›ca, yeni kontrolör toplam so¤utma masraflar›ndan tasarruf edilmesine yard›mc› olacak bir araç olarak site enerji tüketimi haritas› sa¤layabiliyor. Emerson Network Power'›n Enerji Sistemleri ‹flletmesi Ürün Yönetimi Baflkan Yard›mc›s› Thomas Bennett, "Intelligent Load Management santral tesislerinde güç sistemi güvenilirli¤i hakk›ndaki düflüncelerimizi de¤ifltiriyor. Güvenilirlik, bu tesislerde her zaman birinci öncelik olmufl ve bu ne-

‹

denle de uzun y›llard›r telekom sa¤lay›c›lar› gizli yüklerini karfl›lamak için fazladan kaynak ay›rmak durumunda kalm›flt›r. Intelligent Load Management ile sitedeki her bir yükle ilgili bilgilere göre izleme yapabiliyor ve gerekli eylemi gerçeklefltirebiliyoruz. Böylece yük de¤ifliklikleri an›nda alg›lanarak ar›zalar önleniyor." diyor.

Son olarak piyasaya sunulan dört sistem: ! NetSure 7100 ve NetSure 8100 çoklu kabinleri sistem geniflletilebilirli¤ine ihtiyaç duyan orta ve büyük ölçekli merkezi ofisler için uygunlu¤u ile ön plana ç›k›yor. Bu sistemler, s›k yap›lan yük de¤iflikliklerinin yüke yak›n olan birden fazla da¤›t›m ünitesine ve yedek sistemlere eriflim gerektirdi¤i yerlerde kullan›labiliyor. ! NetSure 7100 ba¤›ms›z DC güç sistemi, küçük bir alanlarda sistem verimlili¤i, güvenilirlik ve güç kullan›labilirli¤i gerektiren küçük merkezi ofisler için tasarlanm›flt›r. Sistem, tek bir kabinde yerleflik akü yede¤i ve ölçeklenebilir A + B konfigürasyonuyla konfigüre edilebiliyor. ! NetSure 7100 birlefltirilmifl sistemi, hem redresörleri hem de inverterleri içeriyor ve AC ve DC yüklerini çal›flt›ran küçük tele-

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 156 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

kom merkezi ofisi ve veri merkezi tesisleri için tasarlanm›flt›r. Hem AC hem de DC yüklerini bar›nd›rma özelli¤i, telekom ve BT etki alanlar› birlefltikçe giderek daha önemli hale geliyor. Yeni NetSure 7100 ve NetSure 8100 sistemleri, kontrolördeki yeni kurulum sihirbaz› sayesinde h›zl› da¤›t›m ve sistem kurulumu sa¤l›yor. Sistemlerin ölçeklenebilir ve modüler tasar›m›, çal›flan sistemlerde güvenli ve kolay çal›flma sa¤layarak, yükseltme ve geniflletme s›ras›nda ar›za riskini önemli ölçüde azalt›yor. NetSure sistemleri, sektörünün en iyisi yük ak›m görünürlü¤ü ve sistem güvenilirli¤i sa¤lamas›n›n yan› s›ra, redresör ç›k›fl›ndan da¤›t›m kesici ç›k›fl›na yüzde 99,7'yi aflan kabin verimlili¤i sunuyor ve yüzde 96,2'lik maksimum sistem gücü verimlili¤i sa¤l›yor. Sistemler ayr›ca yüksek sistem verimlili¤i ve yük tüketiminden elde edilen verimlilik kazançlar› ile genel enerji maliyetlerini önemli ölçüde azalt›yor. Avrupa, Orta Do¤u ve Afrika pazarlar›nda efl zamanl› olarak piyasaya sürülen dört sistem, DC güç sistemleri-

ni, redresörleri ve konvertörleri içeren yeni DC Güç platformunun parças› olarak piyasaya sunuluyor. DC Güç platformuna iliﬂkili bileﬂenler ise 2014'ten sonra piyasaya sunulacak. Yeni nesil NetSure DC güç platformu hakk›nda daha fazla bilgi için www.EmersonNetworkPower.eu/NetSure adresini ziyaret edebilirsiniz.

Emerson Network Power Hakk›nda Bir Emerson (NYSE:EMR) flirketi olan Emerson Network Power, iletiflim a¤lar› için güvenilirli¤i, kurulum h›z›n› ve iflletme verimlili¤ini art›r›r. Ak›ll› altyap› teknolojilerinde güvenilir bir sektör lideri olan Emerson Network Power, a¤ talepleri ne olursa olsun verimlilik ve ödünsüz güvenilirlik sa¤layan yenilikçi ve h›zl› kurulabilir çözümler sunar. Çözümlerimiz dünya çap›nda yerel Emerson

Network Power servis teknisyenleri taraf›ndan desteklenmektedir. Emerson Network Power ürün ve hizmetleri hakk›nda ayr›nt›l› bilgi edinmek için www.EmersonNetworkPower.eu adresini ziyaret ediniz.

Emerson Hakk›nda Merkezi St.Louis, Missouri'de (ABD) olan Emerson (NYSE: EMR); dünyan›n her yan›ndaki endüstriyel ve ticari pazarlar ve tüketici pazarlar›ndaki müflterilere yenilikçi çözümler sa¤lamak için teknoloji ve mühendisli¤i bir araya getirmede bir dünya lideridir. fiirket befl iflletme diliminden oluflur: Proses Yönetimi, Endüstriyel Otomasyon, fiebeke Gücü, ‹klim Teknolojileri ve Ticari ve Konutlara Yönelik Çözümler. 2013 mali y›l›nda 24,7 milyar dolar de¤erinde sat›fl yapm›flt›r. Daha fazla bilgi için www.Emerson.com adresini ziyaret edin.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 157 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

LEKTROSON‹K AKUST‹K S‹STEMLER L‹M‹TED S‹RKET‹ 35. y›l›n› geride b›rakt›¤› flu günlerde, baflar›lar›na art›lar katarak yeni ve parlak projelere imza atmaya devam ediyor. Teknik kadrosunu her geçen y›lla birlikte de¤erli elemanlar ile zenginlefltirmesi sonucu, hem Türkiye hem yurtd›fl›nda projelendirme, görselleme, uygulama, süpervizörlük ve dan›flmanl›k hizmetleri ile sektörün en parlak y›ld›z firmalar›ndan biri olarak baflar›lar›n› sürdürüyor. Elektrosonik Projeleri bir bütün olarak ele al›p en ince ayr›nt›s›na varana kadar çok titiz ve özenli çal›flmalar›yla anahtar teslim hizmetler sunmaktad›r. Geçti¤imiz ay içerisinde 2500 kisi kapasiteli Yenisehir Kültür Merkezi’ni tamamlayarak yöre halk›n›n

hizmetine kazand›r›lmas›nda önemli bir katk›s› olmufltur. Söz konusu kompleks toplamda 2500 kiflilik oturum kapasitesine sahip olup, Üç adet salondan oluflmaktad›r. Bu salonlar›n hepsi balkonlu olup, bir adet 1500 kiflilik büyük salon ve 500 kiflilik Tiyatro ve bale salonu

ile 500 kiflilik konferans salonuna sahiptir. Tüm Salonlar›n görselleri ve akustik hesaplar› tamamlanm›fl, koltuklar modellerinden hal› renklerine tavan ahflaplar›ndan duvarlarda kullan›lacak kumafl kapl› akustik paneller delikli ahflap paneller ile üç boyutlu salon içi Nesnelerine kadar her fley planlanarak ELEKTROSON‹K merkezindeki CNC tezgahlar›nda üretilmifl ve firma mühendis ve teknik ekiplerinin dakik ve titiz çal›flmalar› ile tüm tefrifl iflleri tamamlanm›flt›r. Bir ELEKTROSON‹K fiirketler Gu r u b u firmas› olan ELEKTROSON‹K AKUST‹K S‹STEMLER üretti¤i ve sundu¤u projelerle ülkemizin ad›n› duyuran firmalardan biri olmay› gurur ve baflari ile sürdürmektedir.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 158 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

ruslu, her y›l k›fl ve yaz aylar›nda ›s›nma ve so¤utma nedeniyle kullan›lan enerji miktar›n›n binalar›n yal›t›ms›z olmas› nedeniyle rekor seviyelere ulaflt›¤›n› vurgulayarak, Türkiye’nin ithal enerji ile karfl›lamaya çal›flt›¤› bu enerji ihtiyac›n›n sürdürülemeyecek boyutlara geldi¤ini belirtti. Yal›t›mla binalar›n enerji kullan›m›n›n yüzde 50 azalaca¤› uyar›s› yaparak, Türkiye’deki 16 milyon yal›t›ms›z bina için acil harekete geçilmesi gerekti¤ini söyledi. Küresel iklim de¤iflimi sonucunda yazlar›n flimdiye kadar görülmemifl afl›r› s›caklarla geçmesi klima kullan›m›n› ve elektrik tüketimini artt›r›rken afl›r› s›caklar hem ülke ekonomisine hem de ekolojik dengeye zarar veriyor. XPS Is› Yal›t›m› Sanayicileri Derne¤i Yönetim Kurulu Baflkan› Emrullah Eruslu, 10 Temmuz Perflembe günü elektrik tüketiminin afl›r› s›caklar nedeniyle 807 milyon 813 bin kilovat saat ile Cumhuriyet Tarihi’nin en yüksek düzeyine ulaflt›¤›na dikkat çekerek: “Enerjisinin yüzde 75’ini ithal eden ve enerjide d›fla ba¤›ml› bir ülke olan Türkiye’de enerjiyi bofla harcama gibi bir lüksümüz yok. Tüm bireyler olarak enerji tüketimini minimuma indirmek için çözüm yollar› aramaya mecburuz. Hepimiz ‘Nas›l daha az do¤algaz, elektrik ve su tüketirim?’ sorusunu kendimize sormal›y›z. Veriler enerjimizin yüzde 80’ini binalar›m›z› ›s›tmak ve so¤utmak için tüketti¤imizi gösteriyor. O zaman ilk yapmam›z gereken ›s›tma ve so¤utma giderlerimizi azaltmak. ‹flte tam bu noktada

çözüm ›s› yal›t›m› yapt›rmaktan geçiyor. Türkiye’de halen 16 milyon yal›t›ms›z bina var. Bu binalarda do¤ru yal›t›m yap›larak y›ll›k 10 milyar dolarl›k enerji tasarrufu sa¤layabiliriz. Art›k ›s› yal›t›m›n›n sadece k›fl aylar›nda verimli flekilde ›s›nmay› de¤il; yaz aylar›nda da çok fazla enerji tüketmeden serinlemeyi sa¤lad›¤›n›n fark›na varmal›y›z. Bu nedenle yaz›n afl›r› s›caklarda sadece klimayla de¤il daha çok yal›t›m yapt›rarak serinlemeliyiz. Böylece, konfor ve enerji tasarrufu sa¤lanmas› ile birlikte hava kirlili¤i ve sera gazlar›n›n azalt›lmas›nda da ›s› yal›t›m›n›n yeri ve önemi çok büyük.” Türkiye’de ›s› yal›t›m› olan binalar›n oran›, n›n oldukça düflük oldu¤unu belirten “Türkiye’de tüm konutlar›n standart ve yönetmeliklere uygun olarak yal›t›lmas› durumunda, ülkemizde y›lda en az 4 milyar dolar

tasarruf yap›laca¤›, hava kirlili¤inin azalaca¤› ve en önemlisi küresel ›s›nman›n h›z›n› azaltmaya katk›da bulunulaca¤› biliniyor. Üstelik bir kereye mahsus bir yat›r›m yaparak her sene so¤utma için ödenen nakit miktar› yar› yar›ya düflüyor. Is› yal›t›m›n›n binan›n yap›m aflamas›nda getirdi¤i ek maliyet toplam maliyetin sadece yüzde befli civar›nda. Ancak sa¤lanan tasarrufla bu rakam 2 ila 5 y›l aras›nda kendi kendini ödüyor ve bundan sonra da kazand›rmaya devam ediyor” diye konufltu. Is› yal›t›m› uygulamalar› konusunda ayr›nt›l› bilgi almak için, www.xpsturkiye.org internet adresinden ve 0216 415 68 94 numaral› telefondan XPS Is› Yal›t›m› Sanayicileri ’ne ulaflman›z yeterli.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 160 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

K›lan Teknoloji sanlar›, LED ampulleri d›nlatmalarda kullan›lan -

ong Kong Politeknik Üniversitesi Elektronik ve Biliflim Mühendisli¤i Departman›’nda görevli mühendisler, mevcut LED ayd›nlatmalar› daha etkin k›lacak bir yöntem gelifltirdi. Çok seviyeli PWM (Pulse-Width Modulation), yani Sinyal Geniflli¤i Modülasyonu ad› verilen yönteme sunulan yeni sistem, parlakl›k ve enerji tasarrufu aç›s›ndan LED ampulleri yüzde 15 daha etkin k›l›yor. PWM’nin geleneksel yöntemiyle, LED ayd›nlatmalar do¤ru ak›m yerine alternatif ak›m ile enerji al›yor. Sinyal aral›¤› ile LED ayd›nlatmalar›n yayd›¤› ›fl›¤› kontrol edebilen mühendisler, yeni bir yöntemle yay›lan ›fl›k miktar›n› maksimuma ç›kar›rken, ›s› ha-

linde ortaya ç›kan at›k enerjiyi minimuma indirmeyi hedefledi. Dr. Lai Yuk Ming, Dr. Loo Ka Hong ve Prof. Michael Tse’nin bafl›n› çekti¤i araflt›rma ekibi, PWM yöntemini gelifltirerek mevcut LED ampullere oranla yüzde 15 daha fazla enerji tasarrufu yapmay› baflard›. Araflt›rmac›lar, genifl ölçekli kullan›ld›¤› zaman yeni yöntemin çok büyük enerji tasarrufu sa¤layaca¤›n› belirtti. Buna örnek olarak, New York’un Times Meydan›’ndaki dev LED billboard gösterildi. Dev dijital pano, 12 milyon LED ampule sahip ve 250 KW enerji harc›yor. Panonun günde 16 saat çal›flt›¤› ele al›n›rsa, ortaya ç›kard›¤› ayl›k fatura 18 bin dolar oluyor. Ancak yeni PWM yöntemiyle ortalama yüzde 12 enerji tasarrufu sa¤lan›rsa, ayl›k 2 bin 160 dolar tasarruf elde edilebilir. fiehirlerdeki ayd›nlatma maliyetini önemli ölçüde düflüren LED teknolojisi, bu alanda yaflanan geliflmelerle tasarruf imkan›n› daha da art›rd›¤› gibi, yeni yöntem ortaya ç›kacak ›s›y› da azaltacak. Bu sayede, LED sistemler daha küçük yap›labilecek. Ayd›nlatmas› k›s›lma özelli¤i çok daha geliflecek olan LED’ler, gelecekte 0 watt enerji tüketimine kadar k›s›labilecek. K›saca, kullan›m› çok daha pratik ve ak›ll› LED ayd›nlatmalar yak›n zamanda büyük tasarruf imkan›yla karfl›m›za ç›kabilir. Worldwatch Institute verilerine göre, geleneksel tüm ampullerin LED ile de¤ifltirilmesi dünyaya yüzde 40’l›k enerji tasarrufu sa¤layabilir.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 162 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

Bu K aliteli kablo kullan›m›n›n yang›n s›ras›nda can kay›plar›n› minimuma indirmekle kalmad›¤›, inflaat sürecinde firmalara maliyeti önemli miktarda düflürmelerini sa¤lad›¤› bildirildi Türkiye'nin önemli elektrik flirketlerinden Oskar Elektrik, dünyada 130 y›l› aflk›n süredir faaliyet gösteren Prysmian Group’un kablo bilincinin art›r›lmas› amac›yla bafllatt›¤› “Dikkat Her Kablo Ayn› De¤ildir” etkinli¤ine ev sahipli¤i yapt›. Yurt genelinde çok say›da büyük projeye imza atan Oskar Elektrik'in, Prysmian Group iflbirli¤i ile düzenledi¤i lansmanda uygulanan performans testleri ilgiyle izlendi. Lansmana, CHP Ankara Milletvekili Sinan Aygün, Ankara Sanayi Odas› Baflkan› Nurettin Özdebir, Ankara Sanayici, ‹fladamlar› Derne¤i (AS‹AD) Baflkan› Bar›fl Ayd›n, Türkiye Sanayici ve ‹fladamlar› Vakf› (TÜS‹AV) Baflkan› Veli Sar›toprak, Genç Giriflim ve Yönetiflim Derne¤i Baflkan› Nezih All›o¤lu ve inflaat sektörünün önde gelen isimleri kat›ld›. “Yanl›fl seçim tüm önlemleri heba edebilir” Türkiye’de bina yang›nlar›n›n yüzde 19'unun elektrik tesisat› kaynakl› oldu¤unun ve kaliteli malzeme kullan›m› ile bu risklerin minimuma indirilebilece¤inin vurguland›¤› lansmanda bugüne kadar 6 bin 288 analitik testle ula-

Kaliteli kablo kullan› m›n›n yang›n s›ras›nda can kay›plar›n› minimu ma indirmekle kalmad› ¤›, inflaat sürecinde fir malara maliyeti önemli miktarda düflürmelerini sa¤lad›¤› bildirildi. fl›lan verilerin sunumlar› yap›ld›. Sektörün öncülerinden Oskar Elektrik Yönetim Kurulu Baflkan› Osman Karagöz güvenlik tedbirlerinin infla süresinin bafllang›c› ile efl zamanl› olmas› gerekti¤ini belirtti Karagöz, “Soma'daki felaket, can kayb› yaflanmamas› için bizlere her alanda önlem almam›z gerekti¤ini bir kez daha gösterdi. Ülkemizde ne yaz›k ki kalitesiz kablo nedeniyle yaflanan can kay›plar› az›msanamayacak kadar fazla. Yanl›fl malzeme seçimi, sonras›nda al›nan tüm güvenlik önlemlerin heba olmas›na neden olabilir” dedi. Karagöz, son y›llarda çok katl› dikey yap›laflman›n h›z kazand›¤›n›, insanlar›n yo¤un olarak bir arada bulunduklar› al›flverifl merkezleri, hastane, sinema gibi binalar›n sa-

y›s›n›n artt›¤›na dikkati çekti. Bu binalar›n do¤ru önlemler al›nmad›kça daha riskli hale geldi¤ini belirten Karagöz, flunlar› söyledi “Bina yang›nlar›nda sigaradan sonra ikinci s›ray› elektrik kaynakl› yang›nlar almaktad›r. Kablolar inflaat maliyetleri aras›nda en düflük maliyet say›lsa da can ve mal güvenli¤i için temel unsur. Özellikle günümüzde artan dikey yap›laflma, avm, hastane gibi insan yo¤unlu¤u fazla binalarda can kayb›na neden olmamak için daha fazla dikkat etmemiz gerekiyor. Örne¤in, olas› bir yang›nda bina içlerinde tek bir kanal üzerinden döflenen kablolar alevlerin katlara h›zla yay›lmas›na ve yo¤un dumana sebep olarak can güvenli¤ini tehdit ediyor. Bu tehlikelerin çözümü yang›na dayan›kl› kablo seçimiyle mümkün.” Bina içlerinde yan yana döflenen kablolar›n yanma dayan›mlar›n›n tek bir kabloya k›yasla çok daha düflük oldu¤unu ifade eden Karagöz, halk aras›nda “yanmaz kablo” olarak bilinen, yang›na dayan›kl› kablolar›n, standartlara k›yasla alevi iletmeyerek yang›n›n yay›lmas›n› engelledi¤ini söyledi.

“Bina yang›nlar›n›n büyük ço¤unlu¤unu önlemek mümkün”‹lerleyen teknoloji ile artan enerji tüketiminin, tesisatlar üzerinde daha fazla bask› yapt›¤›n› ve yang›n riskini art›rd›¤›n› belirten Karagöz, ﬂunlar› söyledi: “Son dönemlerde yang›nlar ‹ngiltere’de yüzde 22, ABD’de yüzde 40 azal›rken, Türkiye’de yüzde 296 artt›. Bina yap›mlar›nda kullan›lan kablolar›n kalitesi, güvenlik aç›s›ndan büyük önem Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 164 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

tafl›yor. ‹nflaat maliyetinin yüzde birinden az olan kabloda kaliteye dikkat edilse, elektrik tesisat› kaynakl› yang›nlar›n tamamen önlemesi mümkün.” Yang›n an›nda alev kadar önemli bir di¤er unsurun ise kaçma flans›n› ve görüfl mesafesini azaltan duman oldu¤unu belirten Karagöz flöyle konufltu: “Yang›nlarda alev ve alevin yay›lmas› kadar önemli bir di¤er unsur sal›nan dumand›r. Yang›nlarda can kay›plar›n›n büyük ço¤unlu¤u karbonmonoksit zehirlenmesinden kaynaklan›yor. Bina yang›nlar›n›n büyük ço¤unlu¤unu önlemek mümkün. Tahliyeyi mümkün k›lan ilk 40 dakika içinde düflük duman yo¤unlu¤u sa¤layabilen kablo seçimi yapmak, çok daha az toksite ve dumana yol açt›¤›ndan can kay›plar›n› da asgariye düflürmekte.”

S›yr›labilirlik ve kayganl›k ile gelen lirtti. Karagöz flöyle devam etti: “Malzeme seçiminde maliyet kadar düflünülmesi gereken yüzde 10 maliyet kar› Kaliteli kablo seçiminin can güvenli¤i kadar maliyet aç›s›ndan da karl›l›k getirdi¤ini ifade eden Karagöz, s›yr›lma ve kayganl›k nitelikleri yüksek kablolar›n zaman, iflçilik, dayan›kl›l›k nitelikleri ile maddi kar da sa¤lad›¤›n› be-

önemli hususlar malzemenin kolay kullan›labilirli¤idir. Kaliteli kablo kullan›m› iflçilik ve zaman aç›s›ndan da kar getirmekte. Örne¤in; 500 bin liral›k bir kablo maliyetinde s›yr›lma kolayl›¤› olan bir kablo seçimi yüzde 50'ye varan zaman ve iflçilik tasarrufu ile 34 bin 600 liral›k bir kar sa¤lamakta. S›yr›lma ve kayganl›k özelli¤ine sahip kablo seçimi totalde yüzde 10 oran›nda maliyet kar› getirmekte.” Lansman, CHP Ankara Milletvekili Sinan Aygün, Ankara Sanayi Odas› Baflkan› Nurettin Özdebir ile Renkyol ‹nflaat Yönetim Kurulu Baflkan› Bülent Sungur ve AK Parti eski milletvekili Sait Dilek’in dahil edildi¤i performans testi uygulamalar› sonras› düzenlenen kokteyl ile son buldu.

ETE Otomasyon, 1999 y›l›nda fabrika ve makine otomasyonlar› konusunda hizmet vermek üzere kuruldu. Mühendis, tekniker ve teknisyenlerden oluflan deneyimli kadrosunun sektörel tecrübesini teknolojiyi yak›ndan takip etme duyarl›l›¤› ile birlefltiren firmam›z, bu sektördeki faaliyetlerini do¤rusal bir art›fl grafi¤i ile sürdürmektedir. Misyonumuz, kontrol sistemlerinin ihtiyaç duyuldu¤u sektörlerde güncel ve geliflen çözümleri müflterilerine sunarak, otomasyonu yap›lan projenin yap›l›fl amac›na göre kontrol etti¤i makine veya sistemin bulundu¤u proses içinde sorunsuz, maksimum uygunluk ve maksimum izlenebilirlikte olmas› ve otomasyonu yöneten operatörler içinde kullan›c› dostu sistemler tasarlamak ve gerçeklefltirmektir. METE Otomasyon, konular›nda dünyan›n en büyük markalar›n› ve en ileri teknolojisini Türk Otomasyon sektörüne sunmakta, güçlü sat›fl sonras› hizmetleri ve teknik deste¤i, tüm ürünlerde üstlendi¤i teknik servis nosyonu ile deneyimini, uzmanl›¤›n›, güvenle öz-

defllefltirmekte, daha dinamik, daha h›zl› ve daha odakl› bir hizmet anlay›fl›yla çözüm ortakl›¤› kavram›n›, yenilikçi bir vizyonla derinlefltirmektedir.

Mete Voltaj Regülatörleri Geliflen teknolojiye paralel, kullanmakta oldu¤umuz tüm araç ve gereçler stabil ve hassas enerji ihtiyac›na gereksinim duyarlar. Bu ihtiyac› karfl›layacak Mete marka voltaj regülatörlerinin imalat ve sat›fl›n› yapmaktay›z. Delta, MeanWell, Shimpo, Hust, Fast, Allen Bradley

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 166 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

n son Full HD, ultra kompakt S serisi dahil olmak üzere Canon'un tüm a¤ güvenlik kameras› ürünleri bundan böyle NETAVIS Gözetleyici video yönetim yaz›l›m› taraf›ndan tam olarak desteklene‹ki flirket, gelifltirilmifl gözetleme ve analiz kapasitesine odaklanarak, gelecekte üretilecek ürünler aras›ndaki uyumlulu¤u desteklemek amac›yla birlikte çal›flmaya devam edecek. Canon ve NETAVIS'in iflbirli¤i, kullan›c›lara kolay uyumluluk sunaca¤› gibi rakip tan›mayan bir uyarlama yapma kapasitesi ve güçlendirilmifl performans sa¤layacak. Avrupa ortakl›klar› sayesinde her iki flirket de dünyan›n dört bir yan›ndaki müflterilerine kilit dikey sektörlerde karfl›lafl›lan belirli zorluklar› ortadan kald›racak teklifler sunabilecek.

Tek bir ekip taraf›ndan destek Canon ve NETAVIS, müflterilerine birlikte destek verecek ve böylelikle herhangi bir donan›m veya yaz›l›m sorunu birlefltirilmifl tek bir ekip taraf›ndan yönetilecek. Video yönetiminde halihaz›rda Gözetleyici platformunu kullanmakta olan mev-

cut NETAVIS müflterileri, var olan gözetleme a¤lar›n› geniflletme veya yenileme ifllemolan NETAVIS firmas›yla lerinin bir parças› olarak Canon’un yüksek kaliteli a¤ güvenlik kameralar›n› entegre edebilecek. NETAVIS Software GmbH'nin CEO'su Wolfgang Baumgartner “Canon’un IP video kamera portföyü, kullan›m› kolay ve sa¤lam güvenlik çözümleri sunmas›yla, ortaklar›m›za ve son kullan›c›lar›m›za avantaj sa¤layaketin de yeni müflterilere, cakt›r.” derken, Canon Europe Ürün Stratejisi ve Pazarlama Direktörü Julian Rutland ise flunlar› dile getirdi: “NETAVIS ile iflbirli¤imiz, perakende pazar› gibi temel dikey seklayacak. törlere odaklanmayla, her iki ifl alan›nda da büyümek ve ortak teklifler sunmak için pozitif bir ad›m olacak. Canon ve NETAVIS, her iki flirketin uzmanl›k alanlar›n› gelifltirmek ve daha da ileri götürmek, güvenlik pazar› için daha ileri düzeyde gelifltirilmifl çözümler sunma iste¤imizi hayata geçirmek için birlikte çal›flacak." Türkiye distribütörü olan Bilgi Teknolojileri firmas›ndan Emre Y›ld›r›m da “1999 tarihinden beri müflterilerimize dijital CCTV çözümleri sunuyoruz. Y›llar içinde son kullan›c›lar›m›z›n ihtiyaçlar›n› karfl›lamak için birçok farkl› yaz›l›m ve a¤ kameras› kombinasyonunu test ettik. Canon ve NETAVIS'in uyumlulu¤u Canon serisinin tamam›nda son derece etkili bir uyumluluk. Bu bizim kendi müflterilerimize güvenilir, etkili ve entegrasyonu kolay a¤ güvenlik çözümleri sunmam›za yard›m ediyor” fleklinde bu iflbirli¤ini yorumlad›. Müflteriler, VMS ortaklar› ve sistem entegratörleri Canon'un a¤ kameras› ürün seçenekleri hakk›nda daha ayr›nt›l› bilgiye flu ba¤lant›dan ulaflabilirler: -

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 168 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

Elektroya

Müflterilerin Ayd›nlatma Konusundaki ‹htiyaçlar›n› Karfl›l›yor.. ektörümüzde 20 y›la yak›n bir süre boyunca Simge Elektronik Ltd.fiti. bünyesinde kurucu ortak olarak müflterilerimize hizmet verme çabas›nda olduk. Son zamanlarda ortaya ç›kan baz› gereklilikler neticesinde Simge Elektronik Ltd.fiti'ndeki ortakl›¤›m›za son vererek elektrik ve elektronik dünyas›, yurdu, diyar› anlamlar›n› içeren ELEKTROYA AYDINLATMA ELEKTR‹K ELEKTRON‹K OTOMASYON SAN. ve T‹C.LTD.fiT‹. ‹simli flirketimizi 15.05.2014 tarihinde kurmufl olduk. Uzun y›llar boyunca tecrübe sahibi oldu¤umuz faaliyet alanlar›nda yeni firmam›zla müflterilerimizin ihtiyaçlar›na cevap verece¤iz. MZ GRUP Sensörlü ve Ledli Ayd›nlatma

Sistemleri ile LAYT marka Görüntülü Diafon Sistemleri'nin üretim, sat›fl ve pazarlamadan itibaren bütün hizmet aflamalar›nda partneri olarak hizmet vermeye bafllad›k. ‹l merkezimiz Kayseri d›fl›nda yaklafl›k 25 flehir merkezine aktif pazarlama ve sat›fl a¤›m›z devaml› olacak. Ça¤›m›z›n ihtiyaçlar› do¤rultusunda, her geçen gün de¤iflen ve yenilenen teknoloji, sensörlü ayd›nlatma ürünlerinin enerji kesildi¤inde de belli bir süre boyunca ayd›nlatma sa¤lamas›n› gerekli k›lm›fl ve bunun sonucunda sensör-

lü ledli acil ayd›nlatma kitli tavan armatürleri üretilmifltir.Yak›n bir gelecekte bütün ayd›nlatma ürünleri led ile çal›flan ›fl›k kaynaklar› flekline dönüflerek insanl›¤›n faydas›na daha fazla katk›da bulunacakt›r.Bu düflüncelerden hareketle hem kaliteli hem de ekonomik sensörlü ledli, sensörlü ledli acil ayd›nlatma özellikli armatürler üreten Mz Ayd›nlatma Grubu ile flirketimiz ortaklafla ad›mlar atarak sektörde önemli bir yer teflkil etmifl oldu. "Bir evin ilk güvenli¤i d›fl kap›s›ndan bafllar" ilkesi ile günümüz flartlar›nda kullan›lmas› mutlak önem tafl›yan görüntülü diafon sistemleri hepimiz için gerekli olan sistemler haline geldi. Bu yönde talepleri olan müflterilerimizin kalite ve fiyat aç›s›ndan çok memnun edecek olan LAYT marka Görüntülü Diafon Sistemlerini de ELEKTROYA ELEKTRON‹K LTD.fiT‹. bünyesinde sat›fla sunmufl olduk. Huzur ve güven içinde teknolojik yeniliklerle dolu bir yaflama en ekonomik flartlarla kavuflman›z için hep yan›n›zda olaca¤›z. Tüm tan›d›k, dost ve müflterilerimize sayg›lar›m›zla... Hakan KAHRAMAN / O¤uzhan KAHRAMAN Elektroya Ltd.fiti. Elektroya Ltd.fiti.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 170 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

Lise ö¤rencilerinin mü lenen RoboKamp 2014, zye¤in Üniversitesi’nin lise ö¤rencilerinin mühendislik yeteneklerini gelifltirmek amac›yla bu y›l dördüncüsünü düzenledi¤i RoboKamp 2014 (robot yap›m kamp›), Özye¤in Üniversitesi Çekmeköy Kampüsü’nde düzenlenen, botlar›n yar›flt›¤› finalle sona erdi. ‹ki hafta süren ve 26 lise ö¤rencisinin kat›ld›¤› robot atölyesinin final yar›fl›nda Türkiye’nin yeni yetenekleri ortaya ç›kt›. Buna göre, Sivas ‹MKB Anadolu Lisesi’nden Metehan Emlik ve ‹stanbul fiiflli Anadolu Teknik Lisesi’nden Muhammed Karatokufl’ un oluflturdu¤u ekip isimli robotlar›yla birinci olurken, Bursa Anadolu Lisesi’nden ‹brahim Tilki ve Bilal Çatk›n’dan oluflan ekip isimli robotlar›yla ikinci, ‹stanbul Maltepe Hasan fiado¤lu Lisesi’nden Emre Uluflan ve ‹stanbul Erkek Lisesi’nden A. Alp Külçebafl’ tan oluflan ekip “Kartal gÖisimli robotlar›yla üçüncü oldu. Final yar›fl›nda, 2 haftada gelifltirdikleri mücadele veren, ikifler kiflilik 13 tak›m halinde yar›flan 26 liseli ö¤renci aras›n-

dan kamp süresince sergiledikleri genel performanslar› da göz önüne al›narak baﬂar›l› bulunanlar, Özye¤in Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanl›k Bursu ile ödüllendirilecek.

Robot mühendisli¤inin temellerine lise ça¤›nda ad›m at›yorlar Robotlar›n yaflam›m›za her gün daha fazla girmesinden yola ç›kan Özye¤in Üniversitesi, RoboKamp ile liseli gençleri robot mühendisli¤inin temelleri ile tan›flt›rmay› ve ö¤rencilerin bu konuya duyduklar› heyecan› güçlendirmeyi hedefliyor. Bu y›l dördüncüsü gerçeklefltirilen RoboKamp’›n iki haftal›k kamp süresi boyunca ö¤renciler elektronik, mekanik ve programlama konusunda temel bilgi sahibi olarak mühendislik yeteneklerini gelifltiriyorlar.

FGörevini yerine getiren robotlar Özye¤in Üniversitesi Mühendislik Fakültesi ö¤retim üyelerinin verdi¤i e¤itimlerin ana konseptini ise “Sumo Robot” yap›m› oluﬂturdu. Ö¤renciler, kendilerine verilen e¤itimler ve sa¤lanan parçalarla tasarlad›klar›

nusunda gördü¤ü e¤itim mada yapt›klar› “Sumo” robotlar ile yar›flma için özel olarak düzenlenen yuvarlak pistlerde mücadele verdiler. Kamp süresince tasarlanan robotlar önce antrenman pistinde yar›flt›r›ld›. Bu sayede robotlar›n› test edip mükemmellefltiren ö¤renciler, final yar›fl›nda maharetlerini davetliler ve Özye¤in Üniversitesi akademisyenleri önünde sergilediler. RoboKamp 2014 hakk›nda daha detayl› bilgi a d r e s i nden al›nabilir.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 172 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

zye¤in Üniversitesi’nde ‹stanbul Kalk›nma Ajans› destekli kurulan dünya standartlar›ndaki Enerji Verimli Ayd›nlatma Teknolojileri (LEDOLED-Laser) Ar-Ge, E¤itim ve Demonstrasyon Laboratuvarlar›, 18 Haziran’da gerçekleﬂtirilen II. Evateg Günü Program› kapsam›nda bas›na ve kat›l›mc›lara tan›t›ld›. S e ktörden birçok ismi bir araya getiren etkinlik kapsam›nda önemli isimler sektör hakk›nda bilgi verirken, Özye¤in Üniversitesi’nde bulunan üç LED-OLED Ar-Ge Laboratuvar›n› ve burada yap›lmakta olan çal›ﬂmalar› kat›-

l›mc›lar yerinde görme imkân› buldu. Özye¤in Üniversitesi Çekmeköy Kampüsü’nde gerçekleflen etkinlik kapsam›nda EVATEG Direktörü Doç. Dr. Mehmet ARIK, Özye¤in Üniversitesi Araflt›rmadan Sorumlu Rektör Yard›mc›s› Prof. Dr. Reha C‹VANLAR, YTÜ Rektör Yrd. Prof. Dr. Haluk GÖRGÜN, Özye¤in Üniversitesi Makina Mühendisli¤i Bölüm Baflkan› Prof. Dr. P›nar MENGÜÇ, ÖzÜ – Belediye Ortak Proje Çal›flmas› kapsam›nda fiile Belediye Baflkan› Can TABAKO⁄LU, GE Türkiye Genel Müdür Yrd. Erdo¤an ÇEfiMEL‹,

VESTEL LEDTV/ Elektronik Teknolojileri AR-GE Direktörü Metin N‹L, YEGM Proje Yöneticisi Bora OMURTAY, UNDP/GEF Enerji Verimli Ürünlerin Piyasa Dönüflümü Projesi Hibe Program› – EVTV Projesi EVÜ dP Proje Yöneticisi Necmettin TOKUR ve AG‹D Baflkan› Fahir GÖK, yapt›klar› konuflmalarla ülkemizdeki ve dünyadaki son geliflmeler hakk›nda kat›l›mc›lar› bilgilendirdi.

EVATEG hakk›nda: Özye¤in Üniversitesi bünyesinde ‹stanbul Kalk›nma Ajans› destekli kurulan, 10’dan

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 174 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

fazla ulusal-uluslararas› üniversite, 15’in üzerinde ulusal-uluslararas› flirket ve 5’ten fazla devlet-kamu ifltirakçisinin yer ald›¤› proje kapsam›nda LED-OLED\TV-Ekran teknolojileri ile ilgili dünya standartlar›ndaki üç adet ileri teknoloji laboratuvarlar›nda termal, optik ve elektriksel modellemeler, ölçümler ve Ar-Ge çal›flmalar› yap›l›yor. EVATEG, üniversite, kamu ve özel sektör iflbirli¤i ile LED-OLED ayd›nlatma teknolojilerinin geliflimine katk› sa¤lamak; buna yönelik bilgi ve teknoloji üretimini ve transferini sa¤layacak ortak kullan›m alanlar›n› ge-

lifltirmek için çal›flmalarda bulunuyor. Proje kapsam›nda; LED-OLED ayd›nlatma teknolojilerinin bilgi ve teknoloji transferlerinin sa¤lanaca¤›, dünya standartlar›na uygun EVATEG LED AR&GE merkezinde akademik çal›flmalar yürütülüyor. Merkezi sektöre ölçüm, modelleme ve dan›flmanl›k hizmetleri vermeye bafllayan EVATEG bünyesinde ayr›ca TÜB‹TAK, SANTEZ, Birleflmifl Milletler, Avrupa Birli¤i ve flirket projeleri de yap›l›yor. Dünya standartlar›nda yap›lan bu modelleme ve ölçümler, uluslararas› dergi ve toplant›larda EVATEG

tak›m› taraf›ndan yay›nlamaya da baflland›. 2013-2014 y›l›nda 3 adet uluslararas› patent (2 ABD, 1 Avrupa) baflvurusu yap›lm›fl olup 14’ ten fazla uluslararas› yay›n yap›ld›. Mobil LEDO‹D Teknoloji Demonstrasyon Merkezi’nde A¤ustos-Kas›m 2013 tarihleri aras›nda fiile’de bulunan binlerce kifliye ayd›nlatma ve enerji verimlili¤i hakk›nda uygulamal› e¤itimler verildi. fiu anda Özye¤in Üniversitesi kampüsünde ziyaretçilerini a¤›rlayan mobil e¤itim merkezi LEDO‹D, talep ve destek geldi¤i takdirde Türkiye’nin her yerine götürülebilecek.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 175 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

RENEC 2014 – 4. Uluslararas› %100 Yenilenebilir Enerji Konferans› ve Sergisi kapsam›nda düzenlenen ye’de Günefl Enerjisi Sektörü ve Gelece¤i” konulu oturuma Yingli Solar Türkiye Müdürü U¤ur K›l›ç, Enerya Genel Müdürü Aslan Uzun ve Cerean Enerji Genel Müdürü Onur Yazgan kat›ld›. Yingli Solar Türkiye Ülke Müdürü U¤ur K›oturum baflkan› olarak Türkiye’deki günefl

Yingli Solar Türkiye kiye’de Güneﬂ Enerjisi nulu oturuma baﬂkanl›k daki enerji sektöründeki -

Dünyan›n en büyük güneﬂ paneli üreticilerinden biri olan Yingli Solar, IRENEC 2104 – 4. Uluslararas› %100 Yenilenebilir Enerji Konfe rans› ve Sergisi’nin ana spon sorlar› aras›nda yer ald›. Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 180 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

enerjisi sektörünün k›sa bir görünümü hakk›nda bilgi vererek, günefl enerjisi sektörünün Türkiye’de yavafl ilerleme kaydetti¤ini, bu karfl›n iyimser olduklar›n› belirterek pazar›n h›zla geliflmesini beklediklerini söyleyerek, “Yingli Solar gibi dünyan›n lider günefl paneli üreticisi flirketin 3 y›l önce Türkiye’ye gelerek yat›r›m yapmas› bu beklentinin ve güvenin en önemli kan›t›d›r.” dedi. Enerya Genel Müdürü Aslan Uzun ise konuflmas›nda Keban Baraj›’n›n 40 bin metre-

kare alan üzerine kurulu oldu¤unu, bu arazi üzerine günefl enerjisi santrali kurulsa daha verimli bir elektrik üretimi yap›labilece¤ini belirtti. Günefl enerjisi sektöründe baflvuru ve santral kurulum sürelerinin k›sald›¤› gün yat›r›mlar›n çok h›zla artaca¤›n›n alt›n› çizen Uzun flöyle devam etti: “Bundan 10 y›l sonra Amerika kaya gaz› ile, Avrupa ise yenilenebilir enerji kaynaklar› ile enerji sorununu halletmifl olacak. Biz ise do¤algaz›n› d›flar›-

dan alan, elindeki kömürle elektrik üretmeye çal›flan bir halde kalaca¤›z gibi görünüyor. Moral bozmak istemem ancak süreçleri h›zland›rmam›z gerekiyor.” Cerean Enerji Genel Müdürü Dr. Onur Yazise Türkiye’nin günefl enerjisi alan›nda büyük bir potansiyeli oldu¤una de¤inerek, günefl enerjisinden elektrik üretmenin fosil yak›tlardan enerji üretmekle ayn› maliyetlere indi¤ini belirtti. Lisansl› ve lisanss›z günefl enerjisi santrallerinin önümüzdeki y›llarda artmas›yla beraber, 2023 senesine kadar Türkiye’de günefl enerjisine dayal› kurulu gücün 8000 mW’a ç›kmas›n› öngördüklerini belirtti.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 181 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

LG Electronics, d›fl mekan ayd›nlatma projele rine tüm h›z›yla devam ediyor. Antalya Carya Golf Club, LG Electronics ile 24 saat aral›ks›z golf oynanabilecek ayd›nl›k bir tesise kavufltu. ›fl mekan ayd›nlatma alan›nda LG Electronics teknolojisini kullanan tesislere bir yenisi daha eklendi. Antalya Belek’te faaliyet gösteren Carya Golf Club, LG Electronics taraf›ndan gerçeklefltirilen golf sahas› ayd›nlatma projesiyle birlikte Avrupa’n›n ilk ve tek projektör ayd›nlatmal› golf sahas› oldu. Golf sahas›n›n ayd›nlatmas›nda kullan›lan LG Electronics’in yüksek verimli, tam spektrumlu PLS ayd›nlatma sistemleri sayesinde 72 par ve 7186 metrelik oyun alan› 24 saat hizmet verebilecek hale getirildi.

PLS teknolojisi 20 bin saatten fazla ilk parlakl›¤›n› koruyor LG Electronics, yenilikçi ve farkl›laflt›r›lm›fl PLS teknolojisi ile dünyan›n ilk plazma indüksiyon ayd›nlatma sistemini sunuyor. LG Electronics Plazma ‹ndüksiyon Ayd›nlatma Sistemleri günefl ›fl›¤›na en yak›n ›fl›¤› sa¤l›yor. Mikrodalga teknolojisini kullanarak üretilen güçlü elektrik alan›nda uygulanan Plazma indüksiyonu ile birlikte sürekli ›fl›k sa¤lan›yor. PLS sistemler elektrot içermedi¤inden dolay› 20 bin saatten fazla bir süre bafllang›çtaki parlakl›¤›n› koruyor. Bu sayede özellikle olimpik stadyum ayd›nlatmas›, spor salonu (basketbol, voleybol, futbol) golf sahas› ve kayak merkezi gibi yüksek ayd›nlatma düzeylerinde ihtiyaç duyulan uygun çözümleri sunuyor. Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 185 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

oplam yat›r›m tutar› arsa maliyeti dâhil yaklafl›k 1 milyar TL olan ve ‹stanbul’un en merkezi lokasyonu olan Ali Sami Yen arsas› üzerinde hayata geçirilen ‘Torun Center’, Türkiye’nin en önemli mimarlar›ndan Aga Khan Ödüllü Mimar Emre Arolat taraf›ndan konut, ofis ve ticari alanlar›n yer alaca¤› meydan› ile bir karma kullan›m projesi olarak tasarland›. Konumu itibariyle merkezi ifl aks› üzerinde bulunan proje metro, metrobüs ve toplu tafl›ma araçlar›na yürüme mesafesinde, çevreyolu ve köprü ba¤lant› noktalar›n›n tam merkezinde yer almaktad›r. Projede yer alan, modern hayat›n tüm taleplerine cevap verebilecek özelliklerle donat›lm›fl 1+1'den 4+1'e kadar tüm rezidanslar›n büyüklükleri 100 ile 425 m2 aras›nda de¤iflmektedir. 42'fler katl› iki rezidans ve 36 katl› bir ofis blo¤u olmak üzere 3 bloktan oluflan proje bir kat› belediyeye ait olmak üzere üç otopark kat› ile hizmet verecektir. Araziye farkl› konumlarla yerlefltirilen bloklar, bitkilerin günefle do¤ru yönlenmesi anlam›na da gelen "tropizm" yorumundan esinlenerek tasarlanm›flt›r. Bu tasar›m sayesinde üç blo¤un tüm cepheleri, baflta ‹stanbul Bo¤az› olmak üzere Marmara Denizi'ne kadar uzanan kentin farkl› panoramik manzaralar›n› katlar›na tafl›yacakt›r. Eski Ali Sami Yen Stadyumu arazisinde yer

alan proje sayesinde ‹stanbul, modern bir kent meydan›na da kavuflacakt›r. Teslimlerin 2015 y›l›n›n 3. çeyre¤inde yap›lmas› planlanan Torun Center, konutlar›n yan› s›ra ofis ve ticari alanlar›n yer alaca¤› meydan› ile üstün sosyal ve teknolojik donat›lara sahip bir flekilde tasarlan›yor. 10 bin metrekarelik Kent meydan› bulunan proje, bu özelli¤i ile de öne ç›k›yor. Mecidiyeköy’ün çehresini de¤ifltirecek proje, önünde yer alan 10 bin metrekarelik ‘kent meydan›’ ile ‹stanbul’da bu büyüklükte bir meydana sahip ilk ve tek proje olma özelli¤ini tafl›maktad›r. Meyda-

n›n haricinde sosyal alanlar›, restoran ve kafeleri ile zengin peyzaj olanaklar›n sunuldu¤u proje, ‹stanbullulara nefes al›nacak mekan yaratacak. Zemin alt› alanlar bahçe ve terasl› ofis katlar› olarak projelendirilmektedir. Di¤er yandan projenin bat› k›sm›, flehir ile entegrasyonunu art›racak flekilde planlanmaktad›r. Zemin alt›ndaki servis alanlar› ile birlikte yaklafl›k 241 bin metrekare kapal› alana sahip, kentin en yeni ve en büyük karma ifllevli projesinin tüm zay›f ak›m kablolar›nda KLAS KABLO markas› tercih edildi.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 186 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

Ofiste Do¤ru Ayd›nlatma Ayd›nlatma sektörünün öncü markalar›ndan Özcan Ayd›n latma 2014 katalo¤unda ofis ayd›nlatmas› ürünlerine özel bir yer ay›r›yor. Do¤ru ofis ay d›nlatmas›n›n ifl ortam›ndaki motivasyon ve verimlili¤i art t›rd›¤› bilgisinden yola ç›kan kullan›fll› tasar›mlar çal›flma ortam›n› özenle planlayanlar›n be¤enisini toplayacak. Özcan Ayd›nlatma Yönetim Kurulu Baflkan› Yaflar Demir ofis ay d›nlatma gereçlerini üretirken önceli¤i tasarruflu enerji tek nolojileri ve ifl güvenli¤ine verdiklerini belirtti.

flyeri ortam›nda optimum verimi elde etmek için ayr›nt› gibi görünen, ancak kilit öneme sahip baz› unsurlar yap›lan iflten elde edilen kazanç ve doyumu do¤rudan etkilemek‹fl verimlili¤i üzerinde en büyük etkiye sahip iki unsur ise, ofis ortam›n›n iç mekan düzenlemesi ve ayd›nlatma sistemidir. Her aç›dan düflünerek planlanm›fl do¤ru bir ayd›nlatma ile ortaya ç›kan ifllerde hata oran› ve dikkatsizlik pay› azalacak, daha baflar›l› projeler ortaya ç›kacakt›r. Ofis ayd›nlatma sisteminde kullan›la-

‹

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 188 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

cak ürünlerin herhangi bir kazaya sebebiyet vermeyecek flekilde, ifl güvenli¤i ön plana al›narak tasarlanm›fl olmas›, en az ürünün d›fl görünümü, ›fl›¤› yayma seviyesi veya türü kadar önemlidir. Özcan Ayd›nlatma Yönetim Kurulu Baflkan› ve AYDS‹AD Baflkan› Yaflar Demir ofis ayd›nlatmas›na yönelik düflüncelerini paylaflt›: “Düflünerek kurulmufl bir ayd›nlatma sistemiyle ofiste yaflanan göz yorgunlu¤u azalacak, görsel ifller daha h›zl› ve etkili bir biçimde tamamlanacakt›r. Yap›lm›fl pek çok araflt›rma ifl ortam›ndaki ayd›nlatma sisteminde yap›lan iyilefltirmelerin verimlilikle do¤ru orant›l› oldu¤unu göstermektedir. Biz bu bilgiyi dikkate alarak çal›fl›yoruz, bu nedenle ofis ayd›nlatma ürünlerimizi üretirken renk veya model gibi d›fl tasar›m özellikleri kadar ifllevselli¤i de ön planda tutuyoruz. Do¤ru ofis ayd›nlatmas›n›n en önemli unsurlar›ndan bir di¤eri de enerji tasarrufunun iyi planlanm›fl olmas›d›r. Amac›m›z, kullan›m› gittikçe yayg›nlaflan LED teknolojisi ve enerji tasarruflu ayd›nlatma ürünlerini fl›k tasar›mlarla buluflturup modern ve verimli ofis ortamlar› yaratmakt›r.”

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 189 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

V‹KO’nun 2013 y›l› cirosu 328 milyon TL… onuyla ilgili konuflan V‹KO CEO’su Nusret Kayhan Apayd›n, “V‹KO olarak; ‹stanbul Sanayi Odas›’n›n ilk 500 büyük sanayi kuruluflu listesinde 331’inci s›raday›z. ‹hracatta 206’nc›, karl›l›kta ise 120’nci s›rada yer al›yoruz. 2013 ciromuz 328 milyon TL, 2014 hedef ciromuz ise 385 milyon TL ve yaklafl›k % 18 büyüme öngörüyo-

Elektrik anahtar-priz sek törünün inovatif ve lider markas› V‹KO, Japon tek noloji devi PANASONIC ile iﬂ birli¤ine giderek daha büyük hedefler için yepye ni bir vizyon geliﬂtirdi. 2018 y›l›nda 100. y›l›n› kutlayacak olan PANASO NIC’›n hedefi, elektrik anahtar› ve priz sektöründe V‹KO ile birlikte dünya li derli¤ini ele geçirmek...

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 192 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

ruz. Pek çok ürün gam›nda, anahtar priz sektörü baflta olmak üzere pazar lideriyiz. Bugün Ukrayna ve Rusya baflta olmak üzere Asya, Afrika, Orta Do¤u ve Avrupa’da 70’ten fazla ülkeye ihraç ediyoruz. Bu flekilde büyük potansiyele sahip bir kurulufl olarak sadece bugünün de¤il gelece¤in stratejilerine de odaklan›yoruz. Hissedarlar›m›z, 34 y›ld›r V‹KO’yu büyük bir özveri ve baflar› ile bugünlere getirdiler. V‹KO çok önemli bir ulusal ve bölgesel marka oldu. Geldi¤imiz noktada bir dünya devi ile kol kola girerek dünya markas› olma hedefi bu ortakl›¤›n arkas›nda yatan as›l motivasyondur. Küreselleflen dünyada art›k s›n›rlar kalkt› ve ayr›ca bu ortakl›k ile ülkemize önemli bir yabanc› sermaye girifli sa¤land›.

PANASONIC ile ortakl›¤›m›z›n V‹KO ürün- cak hedefimiz Asya’n›n do¤usunda, Avrupa lerini dünya pazarlar›na sunmada büyük ve Afrika’da da zirveyi ele geçirmek. Bu nedenle partner aray›fl›na girdik. Hedefimiz, avantaj yarataca¤›na inan›yoruz.”dedi. 2018 y›l›nda elektrik anahtar› ve priz sektö“Hedefimiz, 2018 y›l›nda dünyada 1 nu - ründe dünyada 1 numara olmak. 2018 y›l› bimara olmak.” zim için çok önemli bir y›l; çünkü 2018’de V‹KO Yönetim Kurulu Baflkan› Toshihide PANASONIC olarak 100. y›l›m›z› kutlayaArii ise V‹KO ve PANASONIC markalar›- ca¤›z. 100. y›l›m›zda, kuruluflumuzda baflrol n›n ortakl›k anlaflmas› ile bir araya gelme sü- oynayan ürün gruplar›nda pazar lideri olmak recini anlatt›. Toshihide Arii, ortakl›k süreci- istiyoruz. V‹KO ile gerçeklefltirdi¤imiz ifl ni ise flu sözlerle ifade etti; “PANASONIC birli¤i ile Afrika, Orta Do¤u ve Asya’n›n doolarak elektrik anahtar› ve priz sektöründe ¤usundaki pazar pay›m›z› art›rmak istiyoruz. dünya ikincisi konumunday›z. Asya ülkerin- Japonya, Asya’n›n en do¤u ucunda, Türkiye de ise pazar liderli¤imiz sürüyor. Tayvan, Vi- ise en bat›s›nda… Asya’n›n her iki ucundaki etnam, Filipinler, Endonezya, Japonya, Kore ülkelerin önde gelen kurulufllar› olarak pazave Tayland gibi ülkelerde pazar lideriyiz. An- r› ele geçirmeyi hedefliyoruz.”

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 193 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

04.09.2014 - 07.09.2014 Best Bina Elektrik, Elektronik, Mekanik ve Kontrol Sistemleri Fuar› 2014 Lütfi K›rdar Uluslararas› Kongre ve Sergi Saray› ‹stanbul 11.09.2014 - 14.09.2014 CeBIT Biliflim Eurasia ‹stanbul Fuar Merkezi Yeflilköy ‹stanbul 18.09.2014 - 21.09.2014 18.Uluslararas› Isaf -Security Fuar› ‹stanbul Fuar Merkezi Yeflilköy ‹stanbul 25.09.2014 - 28.09.2014 10.Uluslararas› LED & LED Ayd›nlatma Fuar› ‹stanbul Fuar Merkezi Yeflilköy ‹stanbul 25.09.2014 - 28.09.2014 3.Elektronist Fuar› ‹stanbul Fuar Merkezi Yeflilköy ‹stanbul 25.09.2014 - 28.09.2014 3.Elex Fuar› ‹stanbul Fuar Merkezi Yeflilköy 13.10.2014 - 18.10.2014 CNR Endüstri Fuar› 2014 ‹stanbul Fuar Merkezi Yeflilköy ‹stanbul 23.10.2014 - 26.10.2014 27. Yap› Fuar› - Turkeybuild Ankara 2014 ATO Kongre ve Sergi Saray› Ankara 27.10.2014 - 30.10.2014 Yenilenebilir Enerji Fuar› ‹stanbul Fuar Merkezi Yeflilköy ‹stanbul 30.10.2014 - 31.10.2014 EIF 2014 - 3.Enerji Fuar› ATO Kongre ve Sergi Saray› Ankara 06.11.2014 - 09.11.2014 20.Yap› Fuar› - Turkeybuild ‹zmir 2014 Uluslararas› ‹zmir Fuar Alan› ‹zmir 06.11.2014 - 08.11.2014 IFSEC ‹stanbul 2.Ulusal Güvenlik, Çal›flma Güvenli¤i,ve Sa¤l›¤›,Yang›n Sistemleri Fuar› ve Zirvesi Lütfi K›rdar Uluslararas› Kongre ve Sergi Saray› ‹stanbul 13.11.2014 - 16.11.2014 ‹novasyon Türkiye, Yenilikçi Teknolojiler Zirvesi ve Fuar› ‹stanbul Fuar Merkezi Yeflilköy ‹stanbul 04.12.2014 - 07.12.2014 BELEX 2014 Bursa 12.Uluslararas› Elektrik, Elektronik, Otomasyon, Ayd›nlatma ve ‹letiflim Fuar› Bursa Uluslararas› Fuar ve Kongre Merkezi Bursa

08.10.2014 - 11.10.2014 Wire China: Kablo Fuar› Sangay SECRI

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 196 HABER/TREND/AKTÜAL‹TE/SEKTÖR/NEWS

‹ttifak ‹nﬂaat Sat›ﬂ ve Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdürü

K›saca ‹ttifak ‹nflaat’i tan›ya bilir miyiz? y›ll›k inflaat deneyimimiz, insanlar için güzel yaflam alanlar› yaratma düflüncesinden hareketle, projelerimize yön vermifltir. Bugün hem yurt içinde hem de yurt d›fl›nda çok say›da projeye imza atan bir firmay›z. ‹ttifak ‹nflaat olarak on binlerce aileyi ev sahibi yapmam›z›n yan› s›ra, binlerce kifliye de ifl imkan› sa¤l›yoruz. Kendi gelifltirdi¤imiz konut projelerinin yan› s›ra, K‹PTAfi ve TOK‹ ile yapt›¤›m›z has›lat paylafl›m projeleriyle de çok say›da kifliye ulaflt›k. Yeni projelerimizle ihtiyaç duyanlar› ev sahibi yapmaya devam ediyoruz.

‹ttifak inflaat’›n yapt›¤› projeler hakk›nda okuyucular›m›z› bilgilendirir misiniz? fiu anda Sa¤l›k Kent, Real ‹stanbul, Real ‹stanbul Exclusive projelerimiz devam ediyor. Beylikdüzü E-5’e yürüme mesafesinde yer alan Sa¤l›k Kent, 10 blok, 577 dairesini içinde bar›nd›ran 75.000 m2 inflaat alan›yla ‹stanbullular›n yaflam›na de¤er katan komflular›n›z›n çoktan tafl›nd›¤› bir proje. K›sa

ve Pazarlamadan Sorumlu -

sürede %75 doluluk oran›na ulaflan sitede son daireler uygun fiyat ve uygun ödeme koflullar›yla al›c›lar›n› bekliyor. Di¤er devam eden projelerimiz Real ‹stanbul ve Real ‹stanbul Exclusive; ‹stanbul’un kalbinde say›labilecek bir lokasyonda, Merter’de 57.500 m2 alanda, 6 blok ve 516 daireden meydana geliyor. Mevcut arazisinin %65’i yeflil alanlardan oluflan proje; E-5, metro, metrobüsün hemen yan›nda; ‹stanbul’un Central Park’› olaca¤› vurgulanan ‹stanbul Kent Park›’n›n hemen önünde; TEM ve havaalan›na yak›n konumda olmas›yla dikkat çekiyor. Sauna, fitness, spa, yüzme

havuzu gibi sosyal aktivite alanlar›n› da bar›nd›ran Real ‹stanbul ve Real ‹stanbul Exclusive ‹stanbul’a yeni bir soluk getiren projelerimiz olma özelli¤i taﬂ›yor.

Gayrimenkul sat›n almak isteyenler neden ‹t tifak ‹nflaat taraf›ndan bitirilen projeleri ter cih etmeliler? Projelerimizi di¤erlerinden farkl› k›lan özelli¤i, inflaat alan›n›n %76’s›n›n yeflil alan olmas›yla konutlarda yaflam kalitesine önem vermesidir. ‹stanbul’da çal›flan her anne ve

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 198 RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

baban›n kolayca ev sahibi olmas›n› sa¤layacak afl›r› maliyetlerle fiyat› fliflirilmemifl ama bunu yaparken de her ihtiyac› dört dörtlük karfl›layacak her imkan› bar›nd›ran sitelerimizden tercih yapman›n en ak›ll›ca hareket olaca¤›na iliflkin inanc›m›z tam. Mesela Sa¤l›kkent projemiz sosyal amaçla; çok uygun bir fiyata çok iyi bir daire al›nabilece¤inin kan›t› için yap›lm›fl farkl› bir projedir Herkesin ulaflabilece¤i konutu infla etme hedefiyle ç›kt›¤›m›z yolda, çevredeki projelerden çok daha uygun fiyata kaliteli yaflama imkan› sunan konsept imal ettik. Afl›r› maliyet getiren çok yüksek katl› bina yapmaktan kaç›nd›k, bizim projemizin arsas› kadar arsas› olanlar 1500 daire yap›yorlar. Bu kadar konutu satmak için afl›r› reklam yap›l›yor ve bunlar da konut fiyatlar›na yans›yor. Bürüt - net dengesine de insanlar dikkat etmeli. 89 metre daire sat›yorlar, 50 metre net kal›yor bunun 15 metresini de balkon olarak satanlar var. Yak›n zaman içerisinde daha çok kolay ulafl›m a¤›nda bulunan, insanlara daire al›rken rahat ve huzurlu bir flekilde bar›nmalar›na ve iyi bir yat›r›m imkan› sunan projeler yapmaya odakland›k. Bunun için uygun arsa aray›fl›m›z sürmekte, var olan birkaç arsa üzerinde projelendirme çal›flmalar›n›n istenilen verimlikte olmas› durumunda bu projelerimizi de severek lanse edece¤iz.

Malumunuz üzere dergimizin hedef kitlesi elektrikçiler ve ayd›nlatmac›lar. Buradan ha reketle projelerinizde kulland›¤›n›z ayd›nlat ma ve elektrik malzemelerini sat›n al›rken ne lere dikkat ediyorsunuz? Ö¤renebilir miyiz? Öncelikle olmazsa olmaz›m›z yüksek kalite tercihimiz için fiyat› ikinci planda tutuyoruz mesela yüksek standartlar› sa¤lamayan hiçbir malzemeyi bedava olsa bile ﬂantiyelerimize sokmuyoruz.

Sektörü yak›ndan bilen birisi olarak k›saca bize ülkemiz inﬂaat sektörü ile ilgili bir de ¤erlendirme de bulunur musunuz? Konut sektörümüz h›zla büyümekte ve kanaatimizce sa¤l›kl› bir büyüme göstermek-

tedir. Çünkü al›c›lar›n büyük ço¤unlu¤u konut ihtiyac› için talep göstermekte. Aile için konut ve yaﬂam alanlar› olmazsa olmazlardan ülkemizde bu anlay›ﬂ sektörümüze büyük ivme kazand›rmaktad›r.

Sektörün sorunlar› ve bu sorunlar›n çözümü ile ilgili okuyucular›m›za neler söylemek is ter siniz? En büyük s›k›nt›m›z faiz oranlar›. ‹ki y›l içinde say›s›z BDDK ve Hükümet darbelerine maruz kal›nd›. Ekonomi yavafllat›lmak istenirken faizlerle oynan›p karfl›l›k oranlar› üzerinden bankalar›n s›k›flt›r›lmas› konut al›m› için borçlanmay› makul düzeyden ç›kard›. Halbuki bir s›n›rland›rma olacaksa tüketici kredilerine yap›lmal› çünkü karfl›l›¤› olmayan bir borçlanmaya yol aç›yor . Fakat sektörümüz öyle de¤il vatandafl›n borçlanarak elde etti¤i fley tüketilemeyen ve on y›llarca de¤erini koruyacak bir varl›k.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 199 RÖPORTAJ/SÖYLEﬁ‹/ANLATI/FEATURE/CONVERSATION/

‹

Emre fi‹MfiEK / e-posta: emre.simsek@prysmiangroup.com metal malzemeler ile üretilen pabuçlarda en Kablo pabuçlar›, kal›c› ba¤lant› olmas› gere- s›k kullan›lan metal ise bak›rd›r. ken ve direkt ba¤lant›n›n uygulanmas›n›n Çatal veya “U” flekilli pabuçlar, vida termisak›ncal› oldu¤u yerlerde kullan›l›rlar. Kul- nalleri için; kapal› ring veya “O” tipi pabuçlan›m flekillerine göre, uygulama yöntemleri lar civatal› uygulamalar için; pin veya yass› de de¤iflkenlik gösterebilir. Ba¤lant›s› yap›- tutamakl› pabuçlar ise s›k›flt›rmal› ya da b›lacak olan pabucun tipine göre lehim ya da çak uçlu terminaller için kullan›l›rlar.

Kullan›m ﬁekilleri

ilindi¤i üzere, enerjiyi iletmek için kullan›lan kablolar›n seçimi kadar, yap›lan ba¤lant›larda do¤ru kablo aksesuarlar›n›n seçimi ve kablo aksesuar uyumu hayati önem arz etmektedir. Birçok elektrikli uygulamalara do¤rudan ba¤lant› yap›l- kaynak yap›l›r. Daha sonra pabucun ba¤lant› mas›n› sa¤layan kablo pabuçlar›n› seçerken ucu, civata, vida ya da klips vas›tas› ile tam eflleflen bir terminal ile ba¤lant› noktas›na s›nelere dikkat edilmelidir? k›flt›r›larak ba¤lan›r. Birçok ebatta ve farkl›

Kablo Pabucu Nedir? ndüstriyel terminolojiye göre “konektör” ya da “çapa” olarak da bilinen kablo pabuçlar›, birçok elektrikli uygulamalara do¤rudan ba¤lant› yap›lmas›n› sa¤lamak, bak›m, tamirat, montaj ve demontaj iﬂlemlerinde kolayl›k sa¤lamak amac›yla tasarlanm›ﬂ kablo aksesuarlar›d›r. En yayg›n örne¤i; motorlu araçlar›n elektriksel aksamlar›n› beslemek için kullan›lan akü ba¤lant› uygulamalar›d›r.

Kablo pabuçlar›, daha kal›n kesitli kabloyu daha küçük ebatta bir konektöre ba¤layabildikleri için kablo boyutunu indirgemek için de kullan›l›rlar. Resim 2: Kablo baﬂl›¤› uygulamas›nda kullan›lan bir pabuç tipi

Resim 1: Farkl› boyutlarda kablo pabuçlar›

Pabuç ve Kablo Uyumu Bir kablo tasar›m›n›n ilk ve ayn› anda en önemli aflamalar›ndan biri iletken tasar›m›d›r. ‹letkenlerin tasar›mlar› için en yayg›n standart IEC 60228’dir. Tasar›m› yap›l›rken ve iletken seçilirken, iletkenin geometrik boyutu ve kesiti oldukça önemlidir; ancak en önemli parametre geometrik kesit de¤il, elektriksel kesittir. Bu da 20 ?C’deki 1km uzunluk için verilen maksimum do¤ru ak›m iletken direnci ile sa¤lan›r. Standartlar, elektriksel kesit için maksimum iletken direnci flart›n› koyarken, geometrik kesit için bir flart koymay›p, bilgi ve k›lavuz olmas› için geometrik çap aral›¤› vermifltir. Türkiye’de kablo üreticilerinin iletkenler için “Türk Standard›” olarak kulland›klar› standart, TS EN 60228:2007’dir. Örnek olarak; tek ve çok damarl› kablolar için S›n›f 2 örgülü iletkenlere ait maksimum iletken diElektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 204 T E K N ‹ K / A R A fi T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

renci ve minimum tel say›s› parametreleri (Tablo 1’de) TS EN 60228:2007, Çizelge 2’de zorunlu olarak verilirken, ilgili kesitler için iletken çaplar› bilgi amaçl› olarak ayn› standard›n “Ek Bilgi” k›sm›ndaki Çizelge C.2’de verilmiﬂtir (Tablo 2). Bu örnek, di¤er dairesel iletkenler için de geçerlidir. TS EN 60228:2007 standard›n›n ekler k›sm›ndaki di¤er iletken s›n›flar›na ait çap bilgilerini içeren tablolar› görebilmemiz mümkündür.

Tablo 1: TS EN 60228: 2007, Çizelge 2

Resim 3: TS EN 60228: 2007, EK C

Prysmian Group Türkiye olarak yapt›¤›m›z kablo ve iletken tasar›mlar› hem standartlar›n belirledi¤i “20 0C’deki 1km uzunluk için verilen maksimum do¤ru ak›m iletken direnci” kriterine, hem de k›lavuz olarak verilen “en büyük ve en küçük çap” s›n›rlar›na uyum sa¤lamaktad›r. Bununla birlikte pazardan gelen uygunsuzluklarla ilgili yorumlar ve taraf›m›za yöneltilen sorulara ›ﬂ›k tutmak amac›yla üç farkl› pabuç üreticisinden al›nan dört farkl› kesit için (35,50,70 ve 95 mm2) tasarlanm›ﬂ kablo pabuçlar›ndan, her birinden

TTablo 2: TS EN 60228: 2007, Çizelge C.2

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 205 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

üçer adet olacak flekilde testler yap›lm›flt›r. ‹letkenlerimizin, do¤ru üretilen her pabuç numunesi ve do¤ru s›k›flt›rma ile tam uyum sa¤lad›¤› yapt›¤›m›z test sonuçlar›nda gözükmektedir. Yap›lan bu çal›flma, Tablo 3’te karfl›laflt›rmal› olarak gösterilmifltir.

Uygun Olmayan Ba¤lant› Nedeniyle Oluflabilecek Sonuçlar Ba¤lant›s› yap›lacak kablo ve pabuç malzemelerinin standartlara uygun olmas› gereklili¤i tart›flmaya aç›k bir konu olmad›¤› gibi, do¤ru klemensleme ve ba¤lant› flekli de ku-

rulacak sistemin hem uzun ömürlülük aç›s›ndan hem de can ve mal güvenli¤i aç›s›ndan belki de en çok dikkat edilmesi gereken husustur. Do¤ru malzemelerin seçilmesi ve kullan›lmas› durumunda dahi, yap›lacak olan hatal› ba¤lant› sebebiyle, istenmeyen sonuçlarla karfl›laflmak iflten bile de¤ildir. En çok yap›lan hatalardan biri, afl›r› s›k›flt›rmad›r. Yap›lan afl›r› s›k›flt›rma ifllemi ile ba¤lant› noktas›ndaki iletken ezilip zarar görebilir. Zaman içerisinde titreflim, bükülme vb sebeplerden dolay› tel kopmalar› oluflabilece¤inden, iletkenin elektriksel direnci yüksele-

Resim 4: Direkt olarak kablo ucuna ba¤lanm›ﬂ ve do¤ru montaj yap›lm›ﬂ bir pabuç tipi.

cektir. Buna ba¤l› olarak da, afl›r› ›s›nma meydana gelebilir. Afl›r› ›s›nma, kablo izolasyonununda kullan›lan polimerik malzemenin limit de¤erlerini aflmas› durumunda, polimerik malzemenin kimyasal özelliklerini bozup, yang›nla sonuçlanabilir. Hatalar› önlemenin yolu ise, hidrolik s›k›flt›rma aparat› kullanmak ve aparat üreticisinin tavsiye etti¤i periyot geçmeden kalibrasyonunu yapt›rmakt›r. Di¤er bir hata ise, ba¤lant›s› yap›lacak kablonun iletken kesitine uygun pabucun seçilmemesidir. Pabucun olmas› gerekenden büyük seçilmesi durumunda, pabuç ile kablo iletkeninin temas yüzeyi aras›nda istenilen seviyede bir birleflme olmayabilir. Bunun sonucunda ise, ba¤lant› noktas›ndaki boflluklarda oluflabilecek arklar ile yine polimerik malzemeye zarar verip, yang›na sebebiyet verebilir. Bu tip durumlar›n önüne geçmenin yolu; standartlara uygun do¤ru malzemeleri seçip, do¤ru ba¤lant›y› yapmakt›r. Prysmian Group Türkiye olarak, toplumu ve kullan›c›lar› bilinçlendirmek ad›na yapt›¤›m›z çal›flmalar› paylaflmay› sürdürüyoruz. Unutmayal›m ki yapt›¤›m›z çal›flmalar ve kurdu¤umuz sistemler, bizden sonraki nesillere ›fl›k tutacakt›r.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 206 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

Göker YILMAZ / Siemens San. Ve Tic. A.fi. Gebze em, orta gerilim da¤›t›m panolar›nda hiç istenmeyen ve tehlikeli sonuçlar do¤urabilir. Asl›nda nem tek bafl›na sorun teflkil etmez. Ancak baz› durumlarda yüzeyler üzerinde yo¤uflarak s›v› hale geçer. Havan›n içindeki nemin bir yüzey üzerinde yo¤uflabilmesi için öncelikle ortamdaki havan›n belli bir s›cakl›¤›n alt›na düflmesi gerekmektedir. Bu s›cakl›¤a “Dew point” yani “çi¤lenme noktas›” denir. Çi¤lenme noktas›, ortam›n s›cakl›¤›na ve ba¤›l nemine ba¤l› olarak hesaplanabilir. Tablo 1’de görüldü¤ü gibi bu amaçla haz›rlanm›fl çizelgeler mevcuttur. Örne¤in, 28°C ve %60 ba¤›l neme sahip bir ortam›n çi¤lenme noktas› 19.5°C’dir. Yani s›cakl›k 19.5°C’nin alt›na indi¤inde yo¤uflma bafllayacakt›r.

Tablo 1: Çi¤lenme noktas› çizelgesi

Genellikle gündüz ve gece s›cakl›k fark›n›n yüksek oldu¤u bölgelerde rastlanan bu sorunun düflük ak›m geçen panolarda görülme riski daha da artmaktad›r. Örne¤in, 1250A ak›m tafl›mas› için dizayn edilmifl bir panodan 1200A ak›m geçti¤ini varsayal›m. Bu durumda iletken metallerde (genellikle ba-

k›r) belli oranda ›s›nma olacakt›r. Ortam s›cakl›¤› da iletken metallerdeki ›s›nmaya ba¤l› olarak artaca¤›ndan s›cakl›¤›n çi¤lenme noktas›na düflme riski azal›r. Ancak ayn› panodan 100A ak›m geçti¤i durumda, panoda ak›ma ba¤l› bir ›s›nma olmayaca¤›ndan d›fl ortamdaki s›cakl›k düflüflleri malzemeler üzerinde oluflan oksitlenmedir. Oksitlenme sonucu metal malzemelerde renk de¤ifliklikleri meydana gelir. Resim 1 ve Resim 2’de görüldü¤ü üzere renk de¤iflikli¤i bak›rda yeflil, sacda kahverengi, galvaniz kapl› sacda ise beyaz olabilir. Bu durum dielektrik aç›s›ndan fonksiyonel bir soruna yol açmamakla beraber, görsel olarak çok rahats›z edicidir. Ço¤u zaman parça de¤iflikli¤i yapmadan giderilmesi mümkün de¤ildir. E¤er yo¤uflma pano içindeki izole malzemelerin yüzeyinde meydana geliyorsa as›l tehliResim 1: Galvaniz sacda beyaz oksitlenme keli durum söz konusudur. ‹zole malzemenin yüzeyinde oluflan su tabakas›, malzemenin dielektrik özelli¤inde negatif etki yarat›r. Bunun sonucunda gerilim alt›ndaki metal ile izole malzeme aras›nda k›smi deflarj oluflur. Oluflan k›smi deflarj baz› vakalarda küçük mavi k›v›lc›mlar fleklinde görülebilir. K›smi deflarj sonucu Resim 3’de görüldü¤ü gibi izole malzemenin üzerinde a¤aç dallar›n› and›ran, genellikle kahverengi veya siya-

do¤rudan pano içerisine yans›yacakt›r. Bu nedenle risk görülen durumlarda panoya ›s›t›c› konularak pano iç ortam›n›n ›s›nmas› sa¤lan›r ve s›cakl›¤›n çi¤lenme noktas›na inmesi engellenir. Pano içerisinde oluflan yo¤uflman›n neden oldu¤u sorunlardan en çok rastlanan› metal Resim 2: Sacda kahverengi, bak›rda yeflil oksitlenme

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 210 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

ha yak›n çizgiler oluflmaya bafllar. Bu durum “Electrical treeing” olarak adland›r›l›r. ‹zole malzemenin bu k›s›mlar›nda izolasyon özelli¤i kaybolup, bir bak›ma yar› iletken gibi davranmaya bafllar. Özetle; bir metal üzerindeki gerilim, izole malzemenin yüzeyinden

Resim 3: Izole yüzey üzerinde “Electrical Treeing” ör -

ilerleyerek topraklanm›fl bir metale veya di¤er bir faza ulaflmaya çal›fl›r. K›smi deflarj›n fliddetine ve izole plakan›n ebat›na ba¤l› olarak bir süre sonra plaka üzerinden faz-toprak veya faz-faz k›sa devresi ve buna ba¤l› olarak iç ark meydana gelebilir. Görüldü¤ü üzere pano içerisindeki nem ve buna ba¤l› oluflan yo¤uflma çok tehlikeli durumlar ortaya ç›karabilir. Bu sebeble nemi ortadan kald›rmak veya nemin yo¤uflmaya dönüflmesini engellemek için bir tak›m önlemler al›nmal›d›r. Nemi ortadan kald›rmak as›l ve kesin çözümdür. Bu gibi durumlarda genellikle bir klima cihaz› veya “de-humidifier” (nem alma) cihaz› kullan›l›r. Bu uygulamada dikkat edilecek hususlar flunlard›r: ! Nem alma cihaz› kullan›lacaksa; cihaz›n kapasitesi, flalt odas›n›n hacmi ve olas› maksimum ba¤›l nem dikkate al›narak seçilmelidir.

E¤er bir klima cihaz› kullan›lacaksa; ortam s›cakl›¤›n›n çi¤lenme noktas›n›n alt›na inme riskinden dolay› cihaz›n özellikle nem alma özelli¤i kullan›lmal›, aﬂ›r› so¤utma yap›lmamal›d›r. !

Ancak ço¤u zaman nemi ortadan kald›rmak

yerine nemin etkileri ile mücadele yöntemleri seçilir. Bu yöntemlerden en çok tercih edileni pano içerisine ›s›t›c› monte edilmesidir. Is›t›c› uygulamalar›nda aﬂa¤›daki hususlara dikkat edilmesi gerekir:

lolar›n etraf› do¤ru flekilde izole edilmelidir. Aksi takdirde kablo galerisinde oluflabilecek buharlaflma kablo etraf›ndaki boflluklar vas›tas›yla do¤rudan pano içine etki edecektir. Bu durum, pano içe-

! Is›t›c›n›n kapasitesi panonun iç hacmi ve ortam de¤erlerine (s›cakl›k düflüflü, ba¤›l nem vb.) ba¤l› olarak belirlenmelidir. Yeterli güce sahip olmayan ›s›t›c›, ortam s›cakl›¤›n› çi¤lenme noktas›n›n üzerinde tutamayabilir. ! Is›t›c›n›n kontrolünün hem termostat hem hidrostat özelli¤i olan kombi cihazlar taraf›ndan yap›lmas›nda fayda vard›r. Böylece hem s›cakl›¤›n ani olarak düfltü¤ü hem de ba¤›l nemin yükseldi¤i durumlarda ›s›t›c› devreye girmifl olacakt›r. ! Is›t›c›daki ar›zay› bildiren bir uyar› sistemi kullan›lmal›d›r. Bu Resim 4: Kablo kanal›na giren su basit bir ikaz lambas› bile olabilir. Aksi risindeki ba¤›l nemin dolay›s› ile çi¤lentakdirde ›s›t›c›da haberdar olamad›¤›m›z me noktas›n›n yükselmesine neden olabir ar›za nedeniyle pano içerisinde yorak yo¤uflma riskini artt›r›r. ¤uflman›n önüne geçilemeyebilir. ! Termostat ayarlar› do¤ru bir flekilde yap›lmal›d›r. Termostat›n devreye girece¤i s›cakl›k de¤eri, olas› en yüksek çi¤lenme noktas›n›n üzerinde olmal›d›r. Seçilen bu de¤er, üretici taraf›ndan tavsiye edilen çal›flma s›cakl›k de¤erinin üzerinde olmamal›d›r. Panolar›n içerisinde bulundu¤u binan›n flartlar› da havadaki nemin probleme dönüflmesinde etken olabilir. Bu aflamada dikkat edilmesi gereken hususlardan baz›lar› flunlard›r: ! Resim 4’de görüldü¤ü gibi panolar›n alt›nda bulunan, orta gerilim kablolar›n›n geçti¤i ve kablo galerisi veya kablo kanal› fleklinde adland›r›lan bofllu¤un d›fl ortam ile olan izolasyonu do¤ru flekilde yap›lmal›d›r. Aksi takdirde bu kanala girecek olan su buharlaflarak nemin artmas›na sebep olacakt›r. ! Resim 5’de görüldü¤ü gibi orta gerilim kablolar›n›n panoya girdi¤i noktada kab-

Resim 5: Kablo çevresi izolasyonunun do¤ru bir uygulamas›

Sonuç olarak, alabilece¤imiz baz› önlemlerle ortamdaki nemin, OG panolar› için sorun yaratmas›n› engelleyebiliriz. Bu aflamada oluflacak maliyetler yüzünden bu önlemlerden vazgeçilmemeli. Aksi takdirde iflletme esnas›nda ortaya ç›kabilecek sorunlar çok daha maliyetli olacakt›r.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 211 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

ad› verilir. Güç talebine ba¤l› olarak modüller birbirlerine seri yada paralel ba¤lanarak bir kaç Watt’tan megaWatt’lara kadar sistem o¤unlaflt›rmal› günefl toplay›c›lar› oluflturulur. Fotovoltaik piller ilk olarak yöntemi ile günefl ›s›n›n bir s›v›ya 1839 y›l›nda Frans›z fizikçi Edmond Becbuharlaflt›r›lmas› sonucu ve klasik querel taraf›ndan bulunmufltur. termik santrallere benzer biçimde buhar türFotovoltaik Hücre Yap›lar› bini ve jenaratörle elektrik elde edilmektedir. Günümüz elektronik ürünlerinde kullan›lan 2. Fotovoltaik Düzeneklerle transistörler, do¤rultucu diyotlar gibi günefl pilleri de, yar›-iletken maddelerden yap›l›rGünefl Elektri¤i lar. Yar›-iletken özellik gösteren birçok -Fotovoltaik Hücre Nedir? madde aras›nda günefl pili yapmak için en elGünefl pilleri (fotovoltaik piller), yüzeylerine veriflli olanlar, silisyum, galyum arsenit, kadgelen günefl ›fl›¤›n› do¤rudan elektrik enerji- miyum tellür gibi maddelerdir. Yar›-iletken sine dönüfltüren yar›iletken maddelerdir. Yü- maddelerin günefl pili olarak kullan›labilmezeyleri kare, dikdörtgen, daire fleklinde bi- leri için n ya da p tipi katk›lanmalar› gerekliçimlendirilen günefl pillerinin alanlar› genel- dir. Katk›lama, saf yar›iletken eriyik içerisilikle 100 cm2 civar›nda, kal›nl›klar› ise 0,2- ne istenilen katk› maddelerinin kontrollü ola0,4 mm aras›ndad›r… rak eklenmesiyle yap›l›r. Günefl pilleri fotovoltaik ilkeye dayal› olarak Elde edilen yar›-iletkenin n ya da p tipi olmaçal›fl›rlar, yani üzerlerine ›fl›k düfltü¤ü zaman s› katk› maddesine ba¤l›d›r. En yayg›n günefl uçlar›nda elektrik gerilimi oluflur. Pilin ver- pili maddesi olarak kullan›lan silisyumdan n di¤i elektrik enerjisinin kayna¤›, yüzeyine tipi silisyum elde etmek için silisyum eriyigelen günefl enerjisidir. ¤ine periyodik cetvelin 5. grubundan bir eleGünefl enerjisi, günefl pilinin yap›s›na ba¤l› ment, örne¤in fosfor eklenir. olarak % 5 ile % 20 aras›nda bir verimle Silisyum’un d›fl yörüngesinde 4, fosforun elektrik enerjisine çevrilebilir. d›fl yörüngesinde 5 elektron oldu¤u için, Güç ç›k›fl›n› art›rmak amac›yla çok say›da fosforun fazla olan tek elektronu kristal yagünefl pili birbirine paralel yada seri ba¤lana- p›ya bir elektron verir. Bu nedenle V. grup ya da “n tipi” katk› rak bir yüzey üzerine monte edilir, bu yap›ya elementlerine günefl pili modülü ya da fotovoltaik modül maddesi denir.

1. Termik Düzeneklerle Güneﬂ Elektri¤i

P tipi silisyum elde etmek için ise, eriyi¤e 3. gruptan bir element (alüminyum, indiyum, bor gibi) eklenir. Bu elementlerin son yörüngesinde 3 elektron oldu¤u için kristalde bir elektron eksikli¤i oluflur, bu elektron yoklu¤una hol ya da boflluk denir ve pozitif yük tafl›d›¤› varsay›l›r. Bu tür maddelere de “p tipi” ya da “al›c›” katk› maddeleri denir. P ya da n tipi ana malzemenin içerisine gerekli katk› maddelerinin kat›lmas› ile yar›iletken eklemler oluflturulur. N tipi yar›iletkende elektronlar, p tipi yar›iletkende holler ço¤unluk tafl›y›c›s›d›r. P ve n tipi yar›iletkenler bir araya gelmeden önce, her iki madde de elektriksel bak›mdan nötrdür. Yani p tipinde negatif enerji seviyeleri ile hol say›lar› eflit, n tipinde pozitif enerji seviyeleri ile elektron say›lar› eflittir. PN eklem olufltu¤unda, n tipindeki ço¤unluk tafl›y›c›s› olan elektronlar, p tipine do¤ru ak›m olufltururlar. Bu olay her iki tarafta da yük dengesi oluflana kadar devam eder. PN tipi maddenin ara yüzeyinde, yani eklem bölgesinde, P bölgesi taraf›nda negatif, N bölgesi taraf›nda pozitif yük birikir. Bu eklem bölgesine “geçifl bölgesi” ya da “yükten ar›nd›r›lm›fl bölge” denir. Bu bölgede oluflan elektrik alan “yap›sal elektrik alan” olarak adland›r›l›r. Yar›iletken eklemin günefl pili olarak çal›flmas› için eklem bölgesinde fotovoltaik dönüflümün sa¤lanmas› gerekir. Bu dönüflüm iki aflamada olur, ilk olarak, eklem bölgesine ›fl›k düflürülerek elektron-hol çiftleri oluflturulur, ikinci olarak ise, bunlar bölgedeki elektrik alan yard›m›yla birbirlerinden ayr›l›r. Yar›iletkenler, bir yasak enerji aral›¤› taraf›ndan ayr›lan iki enerji band›ndan oluflur. Bu bandlar valans band› ve iletkenlik band› ad›n› al›rlar. Bu yasak enerji aral›¤›na eflit veya daha büyük enerjili bir foton, yar›iletken taraf›ndan so¤uruldu¤u zaman, enerjisini valans banddaki bir elektrona vererek, elektronun iletkenlik band›na ç›kmas›n› sa¤lar. Böylece, elektron-hol çifti oluflur. Bu olay, pn eklem günefl pilinin ara yüzeyinde meydana gelmifl ise elektron-hol çiftleri buradaki elektrik alan taraf›ndan birbirlerinden ayr›l›r. Bu flekilde günefl pili, elektronlar› n

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 214 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

bölgesine, holleri de p bölgesine iten bir pompa gibi çal›fl›r. Birbirlerinden ayr›lan elektron-hol çiftleri, günefl pilinin uçlar›nda yararl› bir güç ç›k›fl› olufltururlar. Bu süreç yeniden bir fotonun pil yüzeyine çarpmas›yla ayn› flekilde devam eder. Yar›iletkenin iç k›s›mlar›nda da, gelen fotonlar taraf›ndan elektron-hol çiftleri oluflturulmaktad›r. Fakat gerekli elektrik alan olmad›¤› için tekrar birleflerek kaybolmaktad›rlar.

Günefl pilleri pek çok farkl› maddeden yararlanarak üretilebi lir. Günümüzde en çok kullan›lan maddeler flunlard›r: Kristal Silisyum: Önce büyütülüp daha sonra 200 mikron kal›nl›kta ince tabakalar halinde dilimlenen Tekkristal Silisyum bloklardan üretilen günefl pillerinde laboratuvar flartlar›nda %24, ticari modüllerde ise %15’in üzerinde verim elde edilmektedir. Dökme silisyum bloklardan dilimlenerek elde edilen Çokkristal Silisyum günefl pilleri ise daha ucuza üretilmekte, ancak verim de daha düflük olmaktad›r. Verim, laboratuvar flartlar›nda %18, ticari modüllerde ise %14 civar›ndad›r. Galyum Arsenit (GaAs): Bu malzemeyle laboratuvar flartlar›nda %25 ve %28 (optik yo¤unlaflt›r›c›l›) verim elde edilmektedir. Di¤er yar›iletkenlerle birlikte oluflturulan çok eklemli GaAs pillerde %30 verim elde edilmifltir. GaAs günefl pilleri uzay uygulamalar›nda ve optik yo¤unlaflt›r›c›l› sistemlerde kullan›lmaktad›r.

Amorf Silisyum: Kristal yap› özelli¤i göstermeyen bu Si pillerden elde edilen verim %10 dolay›nda, ticari modüllerde ise %5-7 mertebesindedir. Günümüzde daha çok küçük elektronik cihazlar›n güç kayna¤› olarak kullan›lan amorf silisyum günefl pilinin bir baflka önemli uygulama sahas›n›n, binalara entegre yar›saydam cam yüzeyler olarak, bina d›fl koruyucusu ve enerji üreteci olarak kullan›labilece¤i tahmin edilmektedir.

Kadmiyum Tellürid (CdTe): Çok kristal yap›da bir malzeme olan CdTe ile günefl pili maliyetinin çok afla¤›lara çekilece¤i tahmin edilmektedir. Laboratuvar tipi küçük hücrelerde %16, ticari tip modüllerde ise %7 civar›nda verim elde edilmektedir. Bak›r ‹ndiyum Diselenid (CuInSe2): Bu çokkristal pilde laboratuvar flartlar›nda %17,7 ve enerji üretimi amaçl› gelifltirilmifl olan prototip bir modülde ise %10,2 verim elde edilmifltir. Optik Yo¤unlaflt›r›c›l› Hücreler: Gelen ›fl›¤› 10-500 kat oranlarda yo¤unlaflt›ran mercekli veya yans›t›c›l› araçlarla modül verimi %17?nin, pil verimi ise %30?un üzerine ç›k›labilmektedir. Yo¤unlaflt›r›c›lar basit ve ucuz plastik malzemeden yap›lmaktad›r. 1980’li y›llar›n ortalar›ndan evvel, PV günefl enerjisini elektrik enerjisine dönüfltüren üniteleri ve kapsülleri (modül) baz› dayan›kl›l›k problemleri göstermifl olmalar›na ra¤men, bu s›k›nt›lar genellikle afl›lm›flt›r ve bunlar›n büyük ço¤unlu¤u flimdi memnun edici bir flekilde görevini yapmaktad›r. ‹tibarl› üreticiler ürettikleri kapsüllerin simdi 1-20 y›l ömürlü olmalar›na güvenebilmektedir. Birçok üretici en az on y›ll›k bir garanti vermektedir. Buna kars›n, amorf günefl enerjisini elektrik Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 215

TEKN‹K/ARAﬁTIRMA/‹NCELEME/AKADEM‹K

‹

enerjisine dönüfltüren üniteler için garanti enerji üretim ekipmanlar›d›r. genellikle 2-3 y›l aras›ndad›r. Fotovoltaik Hücrelerin Silikon günefl enerjisini elektrik enerjisine Teknik Analizleri dönüfltüren üniteler ilk piyasaya ç›kt›¤›nda, 1970’lerdeki son derece yüksek seviyede olan, günefl enerjisini elektrik enerjisine dönüfltüren ünitelerin fiyatlar› sürekli afla¤›ya düflmüfltür. Su anda, oldukça büyük kristalli silikon kapsülleri sipariflleri için fabrika d›fl› fiyat yaklafl›k 4.00 – 5.00 ABD$/Wp’dir. Donat›lar›n monte edilmifl (kurulu) fiyatlar› tas›ma ve isçilik maliyetleri,kâr hadleri, sipariflin büyüklü¤ü ve bir sürü di¤er faktörlere ba¤l›d›r ve 7.00 – 8.00ABD$/Wp’dan afla¤› olmas› mümkün de¤ildir. Geliflmekte olan ülkelerin k›rsal alanlar›ndan gelen küçük siparifller için, fiyatlar muhtemelen 10.00 ABD$/Wp’›n üzerinde ayarlanacakt›r. Donat›lar›n bak›m ihtiyaçlar› basittir. Yap›lmas› gereken temel bak›m, yüzeyi temiz tutmak olacakt›r. Yüzeyin çok az tozlanmas› bile toplam elektrik ak›m›n›n azami ç›k›fl gücünü önemli ölçüde azaltabilir. Ayr›ca, donat›lar›n V-I denklemi Kirchoff’un ak›m(birinci) yaüzerine düflebilen kus pislikleri ve yaprak gi- sas›ndan türetilerek elde edilmifltir. bi küçük nesnelerin ortadan kald›r›lmas› da önemlidir. Söz konusu nesneler sadece baz› günefl enerjisini elektrik enerjisine dönüfltüren üniteleri gölgelemekle kalmaz, ayn› zamanda üniteler di¤er günefl enerjisini elektrik enerjisine dönüfltüren ünitelerin sa¤lad›¤› enerji ile afl›r› ›s›nm›fl hale gelebilir ve bu durum her zaman için zarar verebilir . Yine donat›n›n tamamen bir fleylerle karart›lmam›fl oldu¤undan emin olmak esast›r; Küçük bir karart›lm›fl alan bile elektrik ak›m›n›n azami ç›k›fl gücünü %50’ye kadar azaltabilir.

mutlak s›cakl›k; [T] = K (Kelvin) 0 K = -273,15°C bir elektronun yükü e = 1,60217733 • 10-19 As

Örnek Olarak Panasonic Suncream II PV Panelinin Özellikleri

Burada; : Ifl›k Ak›m› Fotovoltaik hücreler daha yüksek ak›m,gerilim veya güç seviyesi elde etmek için elektriki olarak seri veya paralel ba¤lan›rlar.Fotovoltaik modüller çevre etkilerine karfl› s›zd›rDiyot Ak›m› mazl›k sa¤layacak flekilde birbirine eklenmifl Diyot Ters Doyum Ak›m› fotovoltaik hücreler içerirler.Fotovoltaik paneller elektrik kablolar› ile birbirine ba¤lan- m: Diyot “ideal faktörü” m = 1…5VT m›fl iki veya daha çok say›da Fotovoltaik Termal gerilim: ; VT = 25,7mV at 25°C. modül içerirler.Fotovoltaik diziler ise belli k s: Boltzmann sabiti k = 1,380658 • 10-23 JK-1 say›da Fotovoltaik modül veya panel içeren

Fotovoltaik Modül,Panel Ve Diziler

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 216 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

Bir Fotovoltaik Sistem Nas›l Çal›fl›r? Basitçe PV sistemleri de di¤er elektrik üretim sistemlerine benzer olarak çal›fl›r.Sadece kulland›klar› ekipmanlar de¤ifliktir.Sistemin operasyonel ve fonksiyonel ihtiyaçlar›na ba¤l› olarak DC-AC inverter,Akü,fiarj kontrol ünitesi,yedek güç kayna¤› ve sistem kontrolörü gibi ekipmanlara ihtiyaç duyulabilir.

fiekil’den görülebilece¤i gibi PV dizisi taraf›ndan üretilen DC gerilim bir adet flarj kontrolünden geçirildikten sonra akü grubuna yollan›r burada depolanan enerji ›fl›n›m›n az oldu¤u saatlerde sisteme gerekli enerjiyi sa¤lar.Akü grubundan ç›kan DC gerilim bir adet inverter yard›m›yla AC gerilime dönüfltürülerek evlerimizde kullanabilece¤imiz flekle dönüfltürülür.

Bir PV Sisteminin Di¤er Parçalar› ve Verimlilik Durumu Enerji taleplerinin (üretilene göre) azl›¤› günesin tam olarak ise yarar durumda olmas›n›n sonucudur; bu sebepten, PV sistemleri taraElektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 217

TEKN‹K/ARAﬁTIRMA/‹NCELEME/AKADEM‹K

‹

f›ndan üretilen elektrik ak›m› genellikle istendi¤i zaman kullanmak için depolanmal›d›r. ‹htiyaç duyulan depolaman›n kesin miktar› kullan›c› için arz›n süreklili¤inin önemine ba¤l›d›r. Örne¤in,bir ev sahibi bulutlu havalarda lambalar›n ve TV’nin kullan›m› için elektrik ak›m›n›n kesilmesini göze alabilmesine ra¤men, bir telekomünikasyon röle istasyonu veya bir sa¤l›k oca¤›nda PV ile çal›flan bir so¤utucu gibi çok önemli bir uygulamada günefl ›fl›¤›n›n az geldi¤i muhtemel dönemlerde veya bir PV sisteminde geçici bir kesilmenin tamam›n› karfl›layacak flekilde yeterli miktarda elektrik ak›m› mutlaka depo edilmelidir. Bir sistemin herhangi bir günefl enerjisi girdisi olmadan çal›flmas›n›n tasarland›¤› genellikle gün cinsinden ölçülen bu zaman uzunlu¤una onun kendi kendini idare etme dönemi denilmektedir. PV sistemleri genellikle 12 voltluk kursun-asit akümülatörleri kullan›r. Daha pahal›, yeniden flarj edilebilir nikel kadmiyum akümülatörler ço¤u kez yeniden flarj edilebilir lambalar gibi küçük uygulamalarda kullan›l›r. Standart oto akümülatörleri (aküleri) çok s›k kullan›lmaktad›r, ancak onlar›n zay›f taraflar› mutlaka ak›lda tutulmal›d›r ve sistemin tasar›m›yla ba¤daflt›r›lmal›d›r. Baz› üreticiler popüler ad›yla günefl enerjisine dayal› aküler (solar batteries) satmaktad›r; bu aküler de kursun-asit tipindedir fakat bu tip akülerin tasar›m›nda yap›lan baz› tadilatlar onlar› günefl enerjisine dayal› bir tesisattaki çal›flma koflullar›na daha uygun hale getirmektedir. Oto akülerini PV sistemlerinde kullanmada ortaya ç›kan sorun, onlar›n günefl ›fl›¤›ndan elektrik enerjisi üreten PV sistemlerinde kullanmaya göre tasarlanmam›fl olmalar›d›r. Bu aküler bir araçta normal kullan›mda, marsa bas›ld›¤› zaman akü az miktarda elektrik ak›m› boflalt›r ve motor bir kere çal›flt›ktan sonra akünün flarj› çabuk eski haline gelir. Böyle durumlarda, kursun-asitli oto aküleri üç veya dört y›l veya daha fazla dayanabilir. Ancak ayn› akü düzenli olarak yüksek boflalmaya maruz kal›rsa, onun ömrü büyük ölçü-

de azal›r (%75’lik düzenli boflalma ile ömür yaklafl›k beste bir olup, periyodik boflalma oldu¤u zaman ise %10’dur). Bunun d›fl›nda, e¤er akü tamamen bitinceye kadar boflalt›l›rsa, ciddi ve vahim hasar verilir. Kapal› veya“bak›m istemez” aküler özellikle ciddi boflalmalardan zarar görebilir ve onlar ayn› zamanda büyük s›cakl›k de¤iflmelerinden zarar görme olas›l›¤› yüksektir; bu nedenle birçok PV sistem tasar›mc›s› s›cak ülkelerdeki PV uygulamalar›nda onlar›n kullan›m› aleyhinde tavsiyede bulunmaktad›r. Netice itibariyle, her ne kadar oto aküleri PV tesisatlar›nda tatmin edici bir flekilde çal›flabilseler de, sistem tasar›m›nda ve çal›flt›r›lmas›nda büyük dikkat gereklidir “Solar” aküler, oto akülerinin baz› zay›f taraflar›n› bertaraf etmek için tasarlanm›flt›r. Solar aküleri oto akülerinden daha fazla miktarda bir asit çözeltisini bir arada bulundurur ve ilaveten daha fazla miktarda aktif madde içerir. Bu durum onlar›n normal PV uygulamalar›n›n flarj olma ve boflalma devrelerinde daha dayan›kl› olmalar›n› sa¤lar. E¤er bu aküler yavafl yavafl boflalt›l›rsa, önemli miktarda ekstra kapasite yarat›rlar. K›saca C100 olarak adland›r›lan, 100-saatin üzerinde bir kullan›m (boflalma) kapasitesi, C8 veya C10 olarak bilinen 8-saatlik veya 10 saatlik kullan›m kapasitesinin genellikle iki kat›d›r. 8-saatlik veya 10-saatlik kullan›m kapasiteleri mutlaka eve ait PV sistemlerinin tasar›m›nda kullan›lmal›d›r, fakat 100-saatlik kapasite maksimum emniyet tedbirlerinin gerekli oldu¤u bir telekomünikasyon uygulamas›nda uygun olabilir ve akünün depolama kapasitesi PV sisteminin ihtiyac›n› bir hafta karfl›lamaya mutlaka yeterli olmal›d›r. Akü ömrü ve akünün depolama büyüklü¤ü aras›nda faktörlerin bir dengesi vard›r. Sa¤lanan daha büyük miktarda depolama kapasitesi, daha düflük seviyede boflalma ve daha uzun ömürlü bir akü demektir, fakat daha yüksek bir bafllang›ç maliyeti anlam›na gelir. Genellikle, bir eve ait PV teçhizat›nda akü kapasitesi ev sahibinin günlük elektrik tüketiminin yaklafl›k befl kat› olmal›d›r. Normal

topra¤a ulasan günlük toplam günefl enerjisi miktar› koflullar›nda, bu durum boflalmay› yaklafl›k %20’ye kadar s›nar (yani akünün en fazla %20’si boflal›r). Bununla birlikte, sat›c›lar ve al›c›lar her zaman bir PV tesisat›n›n bafllang›ç maliyetini azaltmak için aküyü normalden daha küçük kullanmaya özenirler. Kullan›c›lar da uygun biçimde tasarlanm›fl bir sistemdeki aküyü de¤ifltirme zaman› geldi¤inde daha küçük boyutlusunu monte etmeye masraflar› k›smaya özenebilir. Akülerin bak›m ihtiyaçlar› zahmetli de¤ildir, fakat bak›m mutlaka yap›lmal›d›r. Akü mutlaka dam›t›k (saf) su ile dolu tutulmal›d›r ve nem oran› düflük olan s›cak alanlarda kurulan PV tesisatlar›nda bunun yap›lmas› özel önem tafl›r. Mutlaka dam›t›k su kullan›lmal›d›r, çünkü safl›¤› bozan maddeler aküye zarar verebilir; geliflmekte olan dünyan›n uzak k›rsal alanlar›nda dam›t›k/saf su bulma güçlü¤ü küçümsenmemelidir.Akünün kutup baslar› temiz tutulmal›d›r ve alt› ayda veya y›lda bir vazelin sürülmelidir. 30 C’nin üstündeki s›cakl›klarda akünün ömrü ve performans›n›n önemli ölçüde düflmesi nedeniyle, akü her zaman serin ve çok iyi havaland›r›lm›fl bir yere yerlefltirilmelidir. Akülerin ömürleri büyük ölçüde bak›m durumlar›na ba¤l› olarak de¤iflir. Bir sistem için tasarlanan ve çok iyi bak›lan bir durumda, bir oto aküsü 4–5 y›l dayanabilir, fakat umumiyetle 1-2 y›ll›k bir ömrü vard›r. Dikkatli bak›mla ve boflalma seviyeleri yaklafl›k %15’i geçirilmedi¤i takdirde, “solar” aküleri için 8-10 y›ll›k bir dayanma ömrü beklentisi gerçekleflebilir, fakat geliflmekte olan dünyada normal çal›flma koflullar›nda yaklafl›k befl y›ll›k bir ortalama ömür daha gerçekçidir. Akü kapasiteleri amper saat (Ah) cinsinden ölçülür ve PV uygulamalar›nda kullan›lan aküler yaklafl›k 15-300 Ah aras›nda de¤iflmektedir. Akü maliyetleri akünün kapasitesi yan›nda kullan›lan malzemenin kalitesi ve yap›m kalitesine ba¤l›d›r.De¤iflen isçilik ve malzeme maliyetleri veya piyasadaki rekabetin dereceleri nedeniyle, ülkeler aras›nda önemli farklar bulunabilir.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 218 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

Oto aküleri genellikle yaklafl›k 1.00 $/Ah’e mal olmaktad›r, fakat önemli de¤iflmeler vard›r. ‹yi kalite solar aküleri yaklafl›k 2.00 $/Ah’e mal olmaktad›r.

Sistemi Dengeleyen Di¤er Unsurlar Aküyü afl›r› flarjdan ve cereyan boflalmas›ndan korumak için elektronik bir flarj regülatörü kullan›l›r. Evlerdeki PV sistemlerinde kullan›lan elektronik flarj regülatörleri flarj seviyesine ba¤l› olarak akünün voltaj›n›n düfltü¤ünün veya yükseldi¤inin tespitinde is görmektedir. Voltaj tamamen flarjl› akü seviyesinin üzerine ç›kt›¤› zaman, regülatör PV donat›s›ndan voltaj› keser; yine voltaj kabul edilebilir boflalma seviyesinin alt›na düfltü¤ü zaman regülatör yükü keser. fiarj regülatörlerinin geliflmifllik seviyesi ve buna ba¤l› olarak onlar›n sa¤lad›¤› koruma oldukça de¤iflme gösterir. Ucuz modeller ekseriyetle afl›r› yükten korumak için yükün kesilmesi gerekti¤i zaman karar› kullan›c›ya b›rakarak, sadece afl›r› yükten koruma özelli¤ine sahiptir. E¤er yeterli büyüklükte bir akü kullan›l›yorsa ve sistem yönetiminde tedbir al›n›yorsa bu bir sorun yaratmaz, aksi halde akünün ömrünün k›salmas›na yol açmas› mümkündür. Baz› flarj regülatörlerine s›cakl›k alg›lay›c›lar› tak›lm›fl olup, e¤er akünün s›cakl›¤› 30 C’yi geçerse, flarj olan voltaj›n azalt›lmas›na izin vermektedir ve böylece akünün zarar görmesine kars› ek bir koruma tedbiri sa¤lamaktad›r. fiarj regülatörlerinin maliyetleri genellikle özelliklerine, imalât yerine göre de¤iflir. Endüstriyel dünyada üretilen geliflmifl özelliklere sahip regülatörlerin fiyatlar› 100 $ ve üstündedir, oysa geliflmekte olan dünyada üretilen ve sadece afl›r› yüke kars› koruma sa¤layan modeller 10 $ kadar bir paraya bulunabilmektedir. fiarj regülatörlerini ço¤u kez daha ucuz PV tesisatlar›na monte etmekten kaç›n›lmaktad›r.PV sistemleri ço¤unlukla 12 voltluk bir do¤ru ak›m üretmek için tasarlan›r. 220 voltluk bir dalgal› ak›m›n gerekli oldu¤u durumda, bu bir elektronik adaptörle (çevirici)sa¤lanabilir. Bir elektronik adaptör kullan›lmas› ile %15’e kadar varan önemli bir güç kayb› meydana gelebilir, ancak bu tür bir ak›m standart ev aletlerinin kullan›lmas›na imkân vermektedir. Bununla birlikte, PV sistemleri ile standart ev aletlerini kullanman›n önemli s›k›nt›lar›ndan birisi, birçok ev aletinin enerji rand›man› dikkate al›narak tasarlanmam›fl olmas›d›r. Bu durum ana elektrik flebekesine ba¤l› tüketiciler için önemli bir problem de¤ildir. Buradaki tek etkisi ayl›k faturaya ekstra bir miktar kilovat saat ilavedir. Enerji düflüklü¤ünün ihtiyaç duyulan kapsüllerin alan›n› ve sistemin toplam maliyetini önemli ölçüde art›rmas› durumunda, onun bir PV sistemine önemli bir etkisi vard›r. Sistemi dengeleyici di¤er unsurlar; kablolar, ba¤lant› elemanlar›, devre anahtarlar› (flalterler), ba¤lant› kutular› (buvatlar), elektrik sigortalar› ve di¤er küçük kalemlerden oluflur. Bunlardan birço¤u aç›k alanda monte edilmifltir ve bu yüzden sert hava koflullar›na maruz kal›r; e¤er sistemin iyi çal›flmas› isteniyorsa, bu elemanlar›n mutlaka iyi kaliteli ve dikkatli bir flekilde yerlefltirilmifl olmas› gerekir. Çürük Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 219

TEKN‹K/ARAﬁTIRMA/‹NCELEME/AKADEM‹K

‹

veya hasarl› ba¤lant›lar sisteme verilebilecek elektrik miktar›n› azalt›r ve sistemin bütünüyle islemez hale gelmesine neden olabilir. ﬁimﬂekli, y›ld›r›ml› f›rt›nalar›n yayg›n oldu¤u yerlerde, sistemler için paratoner görevi gören iletkenlere gereksinim duyulabilir.

Teçhizat için payandalar sisteminin do¤ru biçimde tasarland›¤›ndan ve infla edildi¤inden emin olmak da önemlidir. PV donat›s› bir binan›n çat›s›na kurulaca¤› zaman, hava dolafl›m›na imkân vermek ve afl›r› s›cakl›k oluflmas›n› önlemek için (PV donat›s›) çat›

yüzeyinden k›sa bir mesafe yukar›ya kald›r›larak kurulmal›d›r. Ayr›ca, PV donat›lar›, alan› etkilemesi muhtemel en güçlü rüzgarlar›n uçurma/yukar› kald›rma etkilerine mukavemet etmeye yetecek kadar mutlaka s›k› bir ﬂekilde ba¤lanmal›d›r. Düzenli temizleme iﬂ-

Elektrikli aletler için Enerji Tüketim Tablosu

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 220 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

lemleri kesinlikle yap›lmal›d›r. Donat›lar›n yere monte edildi¤i durumlarda, onlar mutlaka ekseriyetle betondan olmak üzere sa¤lam temeller üzerine inﬂa edilmeli ve onlar› insanlardan ve hayvanlardan korumak için muhafazal› bir parmakl›k içine al›nmal›d›r.

Uygulama Alan›nda Rand›man Oranlar› ve Elektrik Ak›m›n›n Ç›k›fl Gücü PV sistemlerinin uygulama alan›ndaki toplam rand›man oranlar› (verim oranlar›) kapsüller (modül) için laboratuarda belirlenen rand›man oranlar›ndan oldukça düflüktür. Örne¤in, standart laboratuar test s›cakl›¤› olan 25 ºC’nin üzerindeki her 10 ºC art›fl için günefl enerjisini elektrik enerjisine dönüfltüren ünitelerin rand›man oran› yaklafl›k %0.5 düfler. Bu durum ö¤le s›cakl›¤›n›n s›k s›k 30 ºC’yi geçti¤i ve kapsüllerin ço¤unlukla 60 ºC ve daha yüksek s›cakl›¤a sahip oldu¤u bir çok tropik ülkede gerçekten önemli olabilir. Topra¤a ulasan günlük toplam günefl enerjisi miktar›n›n azami oldu¤u koflullarda, söz konusu afl›r› s›cakl›k günefl enerjisini elektrik enerjisine dönüfltüren üniteler rand›man oran›nda %20’ye kadar bir düflüfle yol açabilir. Ticari olarak piyasada bulunan tüm günefl enerjisini elektrik enerjisine dönüfltüren ünitelerin teknoloji ve alet itibariyle belirli bir zamanda ulafl›lan en üst geliflme düzeyinde rand›man vermedi¤ini hat›rlatmakta fayda vard›r. Bu özellikle piyasadaki daha ucuz ürünler için söz konusudur. Birçok ucuz fiyatl› kapsüller, daha yüksek-kaliteli ürünlere geçifl yapan üreticiler taraf›ndan indirimli fiyatlarla eski stoktan verilen ürünlerden oluflmaktad›r. Ayr›ca kablolardan, devre anahtarlar›ndan, elektrik yükü regülatörlerinden ve di¤er elemanlardan da kay›plar olur. Bu nedenle kablo uzant›lar› mümkün oldu¤u kadar k›sa ve kablo çaplar› uygun ebatta tutulur; uzun, ince ve ucuz kablolar›n kullan›lmas› önemli kay›plara neden olabilir. Gevflek veya paslanm›fl ba¤lant›lar da bu kay›plar› art›r›r. Tozlar ve gölge yapan pislikler de sistemin performans›n› maksimum de¤erinin alt›na indirir. Kapsüllerin elektrik ak›m› ç›k›fl gücü için kabul edilen toplam %10’luk bir kay›p, ço¤unlukla bafllang›çta sistemin enerji verim gücünün hesaplanmas›nda biraz iyimser bir varsay›m olarak al›nmaktad›r. Cereyan› flarj etme-boflaltma devresinin genel toplam rand›man› (verimlili¤i) yaklafl›k %80’dir, ancak akü eskidikçe kay›plar önemli ölçüde daha büyük hale gelebilir. Bu yüzden, üreticiye verilebilir nihaî elektrik ak›m› ç›k›s› kapsülün kabul edilen ç›kt›s›ndan türetilen de¤erin yaklafl›k %70’idir. Bu kay›plar›n etkisi metre kareye 1.000 wattl›k (W/m2) ö¤le güneflinin düfltü¤ü ve günlük ortalamas› 5 kWh/m2 olan bir alan› dikkate alarak görülebilir. Bu koflullar alt›nda 100 Wp’lik bir kapsülün günlük nazarî elektrik ak›m› ç›k›s› 500 vat saattir (Wh). Donat› ve tel kay›plar› için %10 ay›r›rsak, bu miktar akü depolamas›ndan önce 450 Wh’ye düfler. Akünün dolmas›ndan sonra, ayd›nlatma ve elektrikli aletler için verilebilecek net miktar günlük yaklafl›k 360 Wh’dir. Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 221

TEKN‹K/ARAﬁTIRMA/‹NCELEME/AKADEM‹K

‹

Test Çizelgesi Nedir? sektörü görüntü üzerine kuruludur, dolay›s›yla çözünürlük ve di¤er görüntü kalitesi belirten ölçümler bu alanda büyük önem arz eder. Test çizelgesi kameran›n görüntü kalitesi ile ilgili bu detaylar›n› –çözünürlük, bant geniflli¤i, monitör düzlemselli¤i, gama, renk geri-üretimi, direnç eflleflmeleri, yans›ma, dijital kay›tta görüntü kalitesi vs. - ölçebilmenizi sa¤lar. Böylece kameran›n k›lavuzundaki bilgilerle yetinmek zorunda kalmaz, ihtiyac›n›z olan özellikleri karfl›lay›p karfl›lamad›¤›ndan emin olursunuz. Test yapmaya bafllamadan önce gerekli koflullar› sa¤larsan›z kamera görüntü testinizi sorunsuz flekilde ve k›sa süre içinde tamamlayabilirsiniz. Test yapmadan önce kurman›z gereken düzende ihtiyac›n›z olanlar› birkaç bafll›k alt›nda toplayacak olursak:

Test Koﬂullar›

optik çözünürlü¤ü olan bir lense ihtiyac›m›z var (Örne¤in 78 çizgi/mm) . Yar›m de¤er kulland›k çünkü televizyondaki siyah beyaz çizgilerin aksine optik lenslerde çizgi say›s› yaln›zca siyah çizgileri gösterir. ! Lensinizin çözünürlü¤ünü tedarikçinizle birlikte kontrol edin. ! Bütün lens çeflitleri (sabit, varifokal, zoom) içinde en iyi tercih sabit fokal-manuel iris lenslerdir. ! K›sa fokal mesafeli (30° den daha genifl aç›l›) lenslerden kaç›nmal›; bu lensler küresel görüntü bozukluklar›na neden olabilir. 1/2” CCD kameralar için en uygun seçim 12 mm, 16 mm ya da 25 mm; 1/3” CCD kameralar için 8 mm, 12 mm ya da 16 mm lenslerdir. ! Uzun fokal mesafeli lensler kameray› test çizelgesinden uza¤a yerlefltirmenizi gerektirir. Bu nedenle tripod bulundurman›z tavsiye edilir. !

Yüksek kaliteli monitör kullan›n

Test çizelgesi kullan›m›nda iyi sonuç alabilmek için lensten sonra bir di¤er önemli etken ! Yüksek kaliteli lens kullan›n de monitördür; kameran›n görüntüsünü Kameran›zdan en iyi görüntü kalitesini el%100 alabilmek için yüksek kaliteli bir mode edebilmek için iyi bir lens kullanman›z nitör kullanman›z gerekir. Standart CCTV gerekir. monitörlerinin ço¤unda bu nitelik yoktur. ! CCD/CMOS chip ne kadar küçük olursa ! Kamera çözünürlü¤ünü test ederken en iyi lens kalitesi de o kadar önem kazan›r. Çipin fiziki boyutunu (örne¤in geniflli¤ini) piksel say›s›na bölerek milimetre bafl›na düflen piksel say›s›n› bulabilirsiniz.

monitör seçimi yüksek kalite siyah/beyaz monitörlerdir; çünkü bu monitörlerin çözünürlü¤ü merkezde 1000 TVL a kadar var›r. Test için renkli monitörlerin kullan›m› genellikle uygun de¤ildir; yaln›zca yay›n yapacak kalitedelerse kullan›mlar› uygun olabilir. Bu da en az›ndan 500 TVL yatay çözünürlükte olmalar› gerekti¤i anlam›na gelir. ! Renkli monitörler siyah beyaz kameralar› test edebilmek için uygun de¤ildir, çünkü istisnalar d›ﬂ›nda siyah/beyaz kameralar›n çözünürlü¤ü her zaman renkli kameralardan daha fazlad›r. Çözünürlü¤ü az bir monitörle daha yüksek çözünürlükteki bir kameray› test edemeyece¤imiz de aﬂikar. Renkli kameralar› test ederken kullan›labilirler; fakat daha önce de belirtti¤imiz gibi siyah/beyaz bir monitürü tercih etmek daha kesin bir karard›r.

CCTV TEST KURULUM 1. Test çizelgesini lens optik eksenini dik kesecek ﬂekilde yerleﬂtirin. Kamera Siyah/Beyaz üçgen oklara kadar bütün çizelge görüntüsünü görüyor olmal›. Bunu sa¤layabilmek için monitörü hareket ettirerek görüntünün tamam›n› gördü¤ünüze emin olun.

Kurulum ﬂekli:

Örne¤in; 752 yatay pikselli 1/3” CCD çipin piksel yo¤unlu¤u yaklafl›k 6.4 um, baflka bir deyiflle 1mm’de 156 pikseldir. Bunu 1/3” CCD çipin geniflli¤ini (4.8mm) piksel say›s›na (752) bölerek buluyoruz. Bu kalitedeki bir çipi tam verimli kullan›p en iyi görüntüyü alabilmek için en az bunun yar›s› de¤erinde Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 226 T E K N ‹ K / A R A fi T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

2. Çizelgenin ayd›nlat›lma flartlar› do¤ - ayd›nl›k yaklafl›k olarak 1 lükstür. Mum ›fl›- TEST MON‹TÖRÜ ‹LE YAPILAB‹LE ¤› her zaman ayn› kuvvette olmayaca¤›ndan ru ölçüm için büyük önem tafl›r. CEK TESTLER Çizelgeyi iki taraftan birer lamba ile ayd›nlat›n; ›fl›¤›n çizelge üzerinde yans›ma yapmad›¤›na emin olun. Test çizelgesi yüzeyi mat boyal›d›r, bu özellik yans›ma olmas›n› engeller; fakat sorun ç›kma ihtimalini daha da azaltmak için çizelgeye düflen ›fl›¤›n ortogonale göre aç›fl›n›n 45° den büyük oldu¤una emin olun. Böylece çizelge düzenli ayd›nlanm›fl olacakt›r. E¤er iyi bir ayd›nlatma istiyorsan›z ölçüsü hassas ayarlanm›fl bir ›fl›k kayna¤› seçebilirsiniz. Tungsten lambalarla ilgili yeterli bilgiye sahip de¤ilseniz ürettikleri renk ve lümen de¤erleri için afla¤›daki bilgiyi referans alabilirsiniz: 500 W Tungsten => 3200° K (Yaklafl›k 27 lümen/Watt) 200 W Tungsten => 2980° K (Yaklafl›k 17,5 lümen/Watt) 75 W Tungsten => 2820° K (Yaklafl›k 15,4 lümen/Watt) ! Ifl›k kayna¤›n›n foto¤raf stüdyolar›nda ›fl›¤› yaymak için kullan›lan lambalara benzer flekilde beyaz metal flemsiye tarz› lambalardan yans›t›lmas› test çizelgesi üzerinde eflit da¤›l›ml› bir ›fl›k olmas› için önemlidir. Bu flekilde do¤ru ve kesin çözüme daha çok yaklafl›lm›fl olur. ! Bu iki ›fl›k kayna¤›n› bir karart›c› ile kontrol etmek avantajl› olabilir; böylece kameran›n karanl›k ortamdaki performans›n› ölçebilirsiniz. Normal flartlarda e¤er bu ölçümü yapmak isterseniz bütün ifllemi ›fl›k olmayan bir odada tekrarlaman›z gerekir. Ayr›ca e¤er kameran›z›n düflük ›fl›k performans›n› ölçmek isterseniz bir lüksmetreye ihtiyaç duyars›n›z. Renkli kamera kullan›yorsan›z lütfen kameran›n ›fl›klar aç›ld›ktan sonra aç›lmas›n› gerekti¤ini unutmay›n; böylece beyaz ayar› beyaz noktay› görebilir. Kameran›n çal›flabildi¤imi minimum ayd›nl›k miktar›n› ölçmek ›fl›k kayna¤› olarak standart bir mum kullanabilirsiniz; test çizelgesinden 1 metre uza¤a yerlefltirdi¤iniz takdirde mumun çizelge üzerinde oluflturaca¤› !

bu ölçüm yaln›zca yaklafl›k bir de¤er verir ve Test monitörü ile kameran›n görüntü kalitebu yaklafl›k de¤er genel bir kameran›n çal›sini belirleyen bir çok özellik ölçülebilir. flabilece¤i minimum ayd›nl›k de¤erini ölçmek için yeterli ve uygundur.

Bu ölçümü yaparken mum kameraya yak›n bir yere konumland›r›lmal›; böylece test çizelgesi üzerinde sabit da¤›l›ml› ›ﬂ›k elde edilebilir.

Bu testte kullan›labilecek en iyi lens seçimi manuel-zoom lenslerdir; böylece test çizelgesi mumun yan›ndayken (önünde olursa video sinyal derecesini etkileyecek, arkas›nda olursa da gölge yaratacakt›r) kamera test çizelgesinin görüntüsünü %100 alabilecek ﬂekilde ayarlanabilir.

3. Kameray› test çizelgesinin görüntüsünü tamamen ve net bir flekilde alabilecek mesa, bir tripod veya bir dayanak üzerinde, odak noktas›n› görecek flekilde sabitleyin. En iyi odak keskinli¤i odak noktas›n› belirten fleklin (Bu k›s›m genellikle bir noktadan geniflleyerek yay›lan çizgilerden oluflur) merkezini tamamen aç›k irisle görüntüleyerek sa¤lanabilir. Kimi test çizelgelerinde hem dikey pozisyon ayarlamas›n› yapmay› kolaylaflt›rmak hem de CCD çipin optik merkezle 90° aç› yap›p yapmad›¤›ndan emin olmak için eflmerkezli daireler bulunur. ‹risi tamamen açmak derinli¤i minimuma indirir.

Test çizelgesini optimum renk keskinli¤inde görüntüleyebilmek için lensin irisini orta pozisyona ayarlay›n; bu pozisyon ço¤u lenste en iyi çözünürlü¤ün al›naca¤› pozisyondur. Daha sonra full dinamik aral›kl› video sinyalleri için ›ﬂ›k azalt›c›y› aç›n. Bu testi yapabilmek için osiloskopa ihtiyac›n›z olacakt›r.

4. Test etti¤iniz kameran›n bütün video ifllem devrelerini kapatt›¤›n›zdan emin olun (AGC, CCD-iris, BLC gibi) 5. Bütün empedanslar›n eflleflti¤ine emin ; böylece kamera koaksiyel çizgilerin sonunda 75 ohm u görecektir.

Baz› Testler: Çözünürlük Bant geniflli¤i ! Dijital görüntü s›k›flt›rma kalitesi ! Odaklama ! Sinyal yans›mas› ! Hareket alg›lama ! Kimlik tespiti ! Yüz tan›ma ! Renk testi ! Gama testi ! Plaka okuma Yukar›daki iki örnekte de görebilece¤imiz üzere her çizelgenin gösterim flekli farkl›d›r fakat benzerlikleri çok fazlad›r. Bu nedenle biz anlat›m›m›z› CCTV Labs çizelgesini ör! !

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 227 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

nek göstererek yapaca¤›z fakat bu anlat›mla elinizdeki herhangi bir bir test çizelgesini rahatl›kla kullanabilirsiniz. Test çizelgesinin ölçebilece¤i özellikleri ve testin nas›l yap›laca¤›n› belli baﬂl›klar alt›nda toplayacak olursak:

1. Çözünürlük Test çizelgesinde okuyabilece¤iniz en önemli de¤erlerden biri çözünürlüktür. ! Kameran›n yatay/dikey çözünürlü¤ünü test etmek için daire içindeki 4 keskin üçgen çizginin birleflip 3 tane oldu¤u noktay› belirlemeniz gerekir. Bu çizelge üzerinde okunabilen çözünürlük limitidir. ! Kameray› tripod veya bir dayanakla full görüntüyü net alabilece¤iniz mesafede sabitleyin. En iyi odak keskinli¤i “odak hedefi” nin merkezini görerek al›n›r. E¤er siyah/beyaz üçgenlerle hizalama do¤ru yap›ld›ysa ekran›n alt k›sm›ndan üstüne do¤ru çizgi say›m›na bafllar ve say›n›n azald›¤› noktay› kameran›z›n çözünürlük limiti olarak belirlersiniz. Lütfen bunlar›n yaklafl›k çizgi de¤erleri oldu¤unu unutmay›n; hata oran› test çizelgenizin yerleflimine, kalibrasyonuna ve osiloskopunuzun alg›lama yetene¤ine ba¤l›d›r.

2. Bant Geniflli¤i E¤er video sinyal bant geniflli¤ini ölçmek istiyorsan›z; siyah beyaz dikey k›sa çizgi gruplar›n›n oldu¤u k›s›mdan çizgilerin net seçilebildi¤i son çizgi grubundaki say›y› okuyun. Büyük daire içindeki e¤ik (Tam olarak dikeyle 4° aç›da) bant geniflli¤i çizgileri CCD çip pikselinin yarat›s›n› gösterir; piksek say›s›na ve renk mozai¤ine ba¤l›d›r.

3. Dijital Görüntü S›k›flt›rma Kalitesi Test çizelgesi her çeflit dijital s›k›flt›rma tekniklerinin kalitesini tan›mlama ve karfl›laflt›rma amac›yla kullan›labilir. Objektif karfl›laflt›rma ve ölçüm için, tek yapman›z gereken dijital kaydediciden bir s›k›flt›r›lmam›fl resim almak (genel olarak bitmap – BMP). Bunun için, test tablosunu %100 görmek amac›yla bir kamera kurun. En iyi kalitede görüntü için kamera ve lens parametrelerini ayarlay›n (1V pp video sinyali, netleme ayar› “Focus

target,” lens irisi ortada ayar›). Video sinyalini kay›t cihaz›na kaydedin ve daha sonra tekrar oynat›n. Test tablosundaki seçili bir görüntüyü ç›kar›n. Ç›kar›rken, maksimum görüntü kalitesi için BMP format›n› seçin. Dosyalar› bir PC’ye kopyalay›n ve foto düzenleme programlar›ndan biri ile aç›n. Karfl›laflt›rmak istedi¤iniz tüm görüntüleri aç›n ve tam ekran görüntüsünü seçin. Çeflitli s›k›flt›rma ve görüntüleri kolayca de¤ifltirmek için Ctrl-Tab k›sayolunu kullan›n. Çeflitli s›k›flt›rma flekilleri oldu¤u gibi bu flekillerin de çeflitli görüntü sorunlar› vard›r. Örne¤in JPEG 8x8 piksel boyutunda görüntüde kutulanmaya neden olur ya da Wavelet az detayl› alanlarda leke yarat›r vs. Test tablosundaki insan yüzleri s›k›flt›rma kalitesinin kolayca görülebilece¤i yerlerdir.

6. Hareket Alg›lama Sol k›s›mdaki siyah beyaz karelerin ikinci fonksiyonu da kamera/lens kombinasyonunun hareket alg›lama için yeterli detay verip vermedi¤ini test etmek. Bu özellik zorla girme veya silahl› soygun gibi durumlar için kullan›labilir. Bu testi yapmak için kameray› test çizelgesini 4.5 metra geniﬂlikle görebilece¤iniz bir noktaya sabitlemelisiniz. Çubuklar› fark edebiliyorsan›z kamera/lens uyumu hareket alg›lama için uygun demektir. Çubuklar› 1 numara ile fark etmek 2 numaradan iyidir.

7. Kimlik Tespit

Sa¤ taraftaki beyaz çubuklar, sol k›s›mdaki daha kal›n olanlarla ayn› amaç için kullan›l›rlar. Kamera çizelgeyi 1,5 m genifllikte görecek mesafedeyken çubuklar› yeflil C, B veya A harflerinin yan›nda görüyorsan›z o uzakl›k4. Odaklanma Test çizelgesinin orta karesindeki ince efl tan kimlik tespiti yapabilirsiniz demektir. A merkezli çizgiler odaklanma ve/veya geri B’den, B de C’den iyi sonuç demektir. odaklamay› ölçmek için kullan›labilir. Bunu 8. Yüz Tan›mlama yapmadan önce kamera ile test çizelgesi ara- Yüz tan›mlama için test çizelgesi üzerinde 3 s›nda uzakl›¤› kesin de¤erlerle bilmelisiniz. çocuklu bir foto¤raf bulunmakta. Bu çocukGenellikle bu uzakl›k CCD çipin bulundu¤u lar›n yüzlerinin monitörünüzdeki görüntü alandan ölçülür. Kimi lenslerde uzakl›k gös- kalitesi kameran›z›n yüz tan›mlama özelli¤itergesi bulunur; bu gösterge uzakl›¤› lensin nin ne kadar net oldu¤unu gösterecektir. ön k›sm›ndan ölçer, buna dikkat edin. 9. Renk Testi Büyük dairenin kopyas› size monitörün düzRenk kalitesini test etmek için test çizelgesilemselli¤i gösterir; çünkü CCD kamera dinin üst k›sm›ndaki renk skalas›n› kullanabilir zaynlar›nda geometrik bozukluk olmaz. Kimi ya da afla¤› k›s›mdaki 3 çocuklu foto¤raftaki zaman lineerlik 6 x 6 Odak Göstergesi çocuklar›n ten renklerine bakarak insan teni karelerin dikey ve yatay uzunluklar›na bak›skalas›n› anlayabilirsiniz. larak daha kolay ö¤renilebilir. Bu kareler piksel büyüklü¤ü ve geometri Her görüntü sisteminde oldu¤u gibi kameraaras›ndaki fark› göstermek için tam olarak 4° da da renkerin geri üretimi önemlidir. ATW (Otomatik Beyaz Ayar›) özellikli renkli kadikey aç›l›d›rlar. meralar farkl› fliddetteki renkleri seçebilmek 5. Sinyal Yans›mas› Sol k›s›mdaki siyah beyaz karelerin iki fonk- için uygundurlar. Ifl›¤› do¤aldan yapaya çesiyonu var. Bunlardan ilki empedans›n uy- virerek izleyebilece¤imiz renk de¤iflimi kagun eflleflip eflleflmedi¤ini, böylece sinyal meram›z›n ATW de¤erini verecektir. yans›mas› olup olmad›¤›n› göstermektir. Test çizelgesinde renkler yayg›n televizyon E¤er siyah alan içinde beyaz döküntü varsa standartlar›na uygun olarak seçilmifl ve stan(ya da tam tersi) sinyal yans›mas› var de- dart s›rayla dizilmifltir (aç›ktan koyuya – bemektir. Sinyal yans›ma testini uzun kablo ça- yaz, sar›, aç›k mavi, yeflil, magenta, k›rm›z›, l›flma kalitesini, VCR geri oynatmay› ve di- mavi ve siyah). Vektörscope kullanarak ka¤er iletim ya da yeniden yarat›m medya meran›z›n beyaz ayar›n› kontrol edebilir ya da göz karar› yaklafl›k bir sonuca varabilirsiniz. olaylar› için de kullanabilirsiniz.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 228 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

10. Gama

‹Ç‹N YAPILMASI GEREKENLER

Gri skala sayesinde kameran›z›n gama ayar›n› yapabilir ya da monitörün optimum kontrast/ayd›nl›k seviyesini belirleyebilirsiniz. Düﬂük kontrast daha zengin gri detay› ve daha keskin görüntü verdi¤i için daha iyidir.

Afla¤›daki ad›mlar› izleyerek kameran›zla alacabilece¤iniz en iyi görüntü kalitesine ulaflabilirsiniz: ! Test çizelgesinin tümü görüntülenirken kameray› 1V pp video sinyaline ayarlay›n. ! Ekran kontrast gerilim ölçerini orta pozisyona getirin. ! Parlakl›k gerilimölçerini gri ölçekteki tüm ad›mlar› görecek flekilde ayarlay›n. ! Yukar›dakileri yaparken, e¤er gerekirse kontrast gerilimölçerini tekrar ayarlay›n. ! Odadaki ›fl›k koflullar›n› izleyip not al›n, kontrast ve parlakl›k ayarlar›n› ona göre yap›n. ! Monitör odas›nda her zaman en az miktarda ›fl›k kullanmaya dikkat edin; böylece ekran parlakl›¤›n› en düflük seviyede yapabilirsiniz. Bu durumdayken ekran CRT’sinin elektron ›fl›n›m keskinli¤i maksimumdur.

11. Plaka Okuma Yeni test çizelgelerinde plaka kameran›z›n plaka okuma özelli¤inin seviyesini anlayabilmeniz için de eklenmiﬂ bir k›s›m bulunmakta. Çizelge üzerindeki plakalardan yan›nda ‘%5’ de¤er olan› net okuyabiliyorsan›z kameran›z plaka okuyabilme özelli¤ine sahiptir; %4’ü ya da daha iyi ihtimalle %3’ü net görüyorsan›z bu kameran›z›n plaka alg›lama özelli¤inin oldukça iyi oldu¤unu gösterir.

CCTV GÜVENL‹K KAMERASINDAN EN ‹Y‹ GÖRÜNTÜYÜ ELDE ETMEK

Böylece ekran görüntüsü daha keskin olmakla kalmaz, fosforun da ömrü uzar. Son zamanlarda video girifli olan LCD monitörlerin say›s› artt›. Lütfen LCD monitörlerin tasar›mlar›n›n analog CRT monitörlerden farkl› oldu¤unu unutmay›n. LCD’ler Pal ve NTSC analog video sinyal konseptlerinin karmafl›k bir parças› olan geçmeli tarama sistemiyle çal›flmazlar. E¤er görüntü monitör üzerinde çerçeve tutucuya ihtiyaç duyarsa, bulabilece¤iniz en yüksek çözünürlü¤ü kullan›n. Kesinlikle ITU-601’de önerilen ayarlardan düflük olmamal› (720 x 576 PAL için, 720 x 480 NTSC için). Yerel kamera çözünürlük testi sinyalin çerçeve tutucu taraf›ndan dijitale çevrilmesi durumunda do¤ru olarak çal›flamaz. E¤er, çeflitli dijital video kaydediciler karfl›laflt›r›labilirse, daha sonra dijital çözünürlük kontrol edilir ve karfl›laflt›r›l›r .

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 229 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

Nimet ÖZTANK / nimet.oztank@deu.edu.tr-Dokuz Eylül Üniversitesi Torbal› Meslek Yüksekokulu Torbal›/‹ZM‹R Fahriye Hilal HALICIOGLU / hilal.halicioglu@deu.edu.tr-Dokuz Eylül Üniversitesi Mimarl›k Fakültesi Mimarl›k Bölümü Yap› Bilgisi Anabilim Dal› Buca/‹ZM‹R

yd›nlatma dünyas›ndaki geliflmeler ve bunun sonucu olarak ileri ayd›nlatma teknolojileri mekan ayd›nlatma tasar›m›ndaki yaklafl›mlar›da önemli derecede etkilemektedir. Bu rekabetçi ve de¤iflen dünyada, farkl› özelliklerde üretilebilen ayd›nlatma ayg›tlar›, mekan ayd›nlatmas›na yönelik yenilikçi yakla›mlar›n da gelflimesine sebep olmaktad›r. Mekanlarda yarat›lmas› hedeflenen atmosferi ve görsel konforu sa¤lamada, ayd›nlatma önemli bir faktör ve tasar›m›n da önemli bir boyutudur. Mekan ayd›nlatmas›nda ileri ayd›nlatma teknolojileri sayesinde mekanlarda de¤iflen ›fl›k seviyeleri, renkler ve görüntülerle farkl› bir atmosfer yaratmak mümkündür. Bildiri, mekan ayd›nlatma tasar›m›nda yeni yaklafl›mlar› irdelemeyi hedeflemektedir. Özellikle, çal›flma kapsam›nda ileri ayd›nlatma teknolojilerinin kullan›ld›¤› mekan ayd›nlatma örnekleri incelenecektir.

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 234 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 235 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 236 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 237 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

yd›nlatmada kullan›lan enerjinin büyük bir bölümünün, gerekli ayd›nl›¤›n ve iyi görme koflullar›n›n sa¤lanmas›na hiç bir katk›da bulunmadan yok olmas›n›n iki nedeni vard›r. Bunlardan biri, elektrik enerjisi ile ›fl›k üretilmesinden iyi görme koflullar›n›n elde edilmesine kadar de¤iflik aflamalarda, kolay ölçülemeyen, iyi bilinmeyen, dikkatten kaçan ve önemsenmeyen kay›plar›n, büyük oranlara ç›kabilmeleri; ikincisi ise, her bir a_ama için söz konusu olan bu kay›p oranlar›n›n, birbirleri ile çarp›larak büyümeleridir.

Ayd›nlatmada enerji kayb› çeflitli aflamalar halinde incelenebilir. 1- Yanl›fl lamba seçimi ile ›fl›¤a dönüflmeyen bölümü kaybolmakta ve bofluna harcanmaktad›r. 2- Bir ayd›nlatma armatürünün içinde bulunan lambadan ç›kan ›fl›¤›n, armatürden d›flar› ç›kmayan, yani armatürün içinde yok olan k›sm› da bofluna harcanm›fl olur. 3- Bir ç›plak lambadan, ya da bir ayd›nlatma armatüründen ç›kan ›fl›¤›n, ayd›nlat›lmak istenen alan ya da yerlerin d›fl›ndaki do¤rultulara giden bölümü bir oranda bofluna harcanm›fl olur. 4- Yararl› alanlar d›fl›ndaki do¤rultulara giden ›fl›k, d›fl ayd›nlatmada tümüyle yok olur. ‹ç mekanlarda ise, rastlad›¤› yüzeylerde belirli bir oranda yutularak yans›r. Yans›yan bu ›fl›¤›n bir bölümü yararl› alana, bir bölümü bunun d›fl›ndaki do¤rultulara gider. Böylece ayd›nl›ktan yararlan›lacak alanlar d›fl›ndaki iç mekan yüzeylerinde yutulmalar ile de ›fl›¤›n bir bölümü yok olur. 5- Yararl› alanlarda oluflan ayd›nl›¤›n niteli¤i, ayd›nlat›lan yüzey ve nesnelerin, görsel alg›lama ile ilgili özelliklerine uygun de¤ilse, yararl› alanda elde edilen ayd›nl›k, iyi görme koflullar›n› sa¤layamayaca¤›ndan, bir oranda bofluna harcanm›fl olur. Özetlenecek olursa, temelde üç türlü bofluna harcama söz konusudur. Bunlar, düflük verimli lambalarda enerjinin; ayd›nlatma armatüründe, ›fl›k da¤›l›m›nda ve iç yüzeylerde ›fl›¤›n; niteli¤i, biçimi, etüdsüz bir ayd›nl›k ile de ayd›nl›¤›n bofluna harcan-

yüzeyler (özellikle tavan ve duvar yüzeyleri) mutlaka aç›k renkli olmal›, koyu renkli yüzeyler olabildi¤ince küçük tutulmal›d›r. Ayd›nl›¤›n bofluna harcanmas›, ayd›nlatmada enerji kayb› konusunun en önemli bölümüdür. Bunun nedeni, nesne ve yüzeylerin, görsel alg›lama ile ilgili özelliklerinin, ayd›nl›¤›n niteli¤i konusunun çok az bilinmesi ve belirli bir düzeyde bir ayd›nl›k elde etmekle konunun çözümlenebilece¤i yanl›fl kan›s›n›n çok yayg›n olmas›d›r. Ayd›nlatmada kullan›lan lambalar›n, kuramsal ömürleri sonunda yenileri ile de¤ifltirilmeleri gerekir. Kuramsal ömrü dolduktan sonra da yanmay› sürdüren lambalar›n verimleri ekonomik olmayacak derecede düfltü¤ü gibi, buna ba¤l› olarak ayd›nl›¤›n azalmas› da dolayl› olarak bir çok zarara yol açar.

mas›d›r. Ayd›nlatmada her türlü lamba her yerde kullan›lmaz. Kullan›fl amac›na göre lamba türü seçiminde, ilk kurulum giderleri, kullanma ve bak›m harcamalar›, kullan›fl kolayl›¤›, ›fl›k rengi, lamba boyutu, lamba güçleri vb. etkenlerin birlikte belirledi¤i s›n›rlar vard›r. Gerek bu s›n›rlar, gerekse de¤iflik tür lambalar›n önemli özellikleri iyi bilinmedi¤inden, yanl›fl seçimler yap›larak, gerekli enerjinin 3-8 kat›na varan bofluna harcamalara neden olunmaktad›r. Lamba seçimi, teknik, ekonomik, ve pratik sorunlar›n etkili oldu¤u karmafl›k bir konudur. En basit bir seçimde bile, ilk kurulum ve kullanma giderlerinin karfl›laflt›r›lmas› gerekir. ‹ç ayd›nlatmada, ›fl›¤›n do¤rultusal bofluna harcanmas› ile ilgili oranlar çok büyük de¤ifliklik gösterir. Uygulamada bu oran % 15 ile % 90 aras›nda de¤iflmektedir. Bir iç mekanda, görme olay›na konu olacak nesnelerin bulunmad›¤› do¤rultulara giden ›fl›k bofluna harcanm›fl olur. Belirli bir nesne ya

Akkor flamanl› lambalarla di¤er ayd›nlatma kaynaklar› aras›ndaki iliﬂki, Tablo 2 'de gös-

da ufak bir bölgenin ayd›nlat›lmas› durumunda, belirli ve hesaplanabilir bir minimum çevre görünürlü¤ü gerekir. Bu görünürlü¤ün sa¤lanmas› ve bu yüzeylerden yans›yan ›fl›ktan, yararl› alana düflecek olan oran›n büyük olabilmesi için, bu yüzeylerin aç›k renkli olmas› gerekir. Bu yüzeylerin aç›k renkli olmas› ile, yans›ma yoluyla yararl› alana düflecek ›fl›k da ayn› oranda artacakt›r. Bu nedenle, iç mekanlardaki büyük

terilmifltir. Bu tabloda, akkor flamanl› lamban›n ömrü ve verimi 1 olarak al›nm›fl, di¤er lambalar›n buna karfl› gelen özellikleri tespit edilmifltir. ‹ç ayd›nlatmada kullan›lan ayd›nlatma kaynaklar›ndan; akkor flamanl› lambalar, k›sa süreli çal›flmalarda ve genel amaçl› yerlerde; halojen lambalar, yüksek yo¤unluklu ayd›nlatmada ve iyi renk geri verimi gereken yerlerde; tüp fluoresan lambalar,

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 242 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

sürekli veya kesintili ayd›nlatmada ve genel amaçlar için, iyi renk geri verimi gereken yerlerde; kompakt fluoresan lambalar, iç ortamlarda ve yüksek kaliteli ayd›nlatma gereken yerlerde; yüksek bas›nçl› civa buharl› lambalar, büyük atölyelerde ve d›ﬂ ortam ayd›nlatmas›nda; metal halide lambalar, s›n›rl› kaynak say›s› gerektiren geniﬂ sahalarda (spor sahalar› vb.) kullan›l›rlar.

Enerji tasarrufu, enerji sistemlerinin planlanmas›nda, tasar›m›nda ve iflletilmesinde dikkate al›nmas› gereken önemli bir konudur. Modern binalarda, ayd›nlatmaya harcanan elektrik enerjisinin oran› göz önüne al›n›rsa, ayd›nlatmada enerji tasarrufunun önemi daha iyi anlafl›l›r. Proje safhas›nda ayd›nlatma hesaplar› do¤ru yap›l›p, ›fl›ksal etkinli¤i yüksek olan ›fl›k kaynaklar› ve uygun armatürler kullan›larak, pasif enerji tasarrufu yap›labilir. Uygun kontrol teknikleri ve sistemleri kullan›larak yap›lacak olan ayd›nlatma kontrolü, ›fl›k miktar› ve kalitesi bak›m›ndan, çal›flan her eleman için uygun olabilecek ayd›nlatmay› meydana getirmelidir. Ayd›nlatmada enerji tasarrufunun basit tedbirlerle sa¤lanmas› önemli bir avantajd›r. Ayd›nlatmada enerji tasarrufu, ayd›nlatman›n kalitesini düflürmeden, iyi bir ayd›nlatman›n gereklerini yerine getirerek yap›lmal›d›r. Düflük verimli ›fl›k kaynaklar› yerine yüksek verimli ›fl›k kaynaklar› kul-

lan›larak, uygun ayd›nlatma ve enerji tasar- • Ayg›tlar›n yerlefltirilme yükseklikleri, rufu sa¤lanabilir. • Hesaplamalardaki do¤ruluk pay›, kullan›lan programlar, • Bak›m faktörü. Ayd›nlatma sisteminin tesis edilece¤i ortaEtkin enerji kullan›m›nda temel referans m›n kullan›m amac›na göre, uygun ›fl›k kaynoktas› ›fl›k kaynaklar›n›n seçimidir. Ifl›k naklar› kullan›lmal›d›r. Ortam›n kullan›m kaynaklar›n›n; fotometrik de¤erleri bilinen, amac›, yapay ayd›nlatma sisteminin türünün ›fl›¤› istenilen flekilde yayan ve içindeki ele- seçiminde etkin rol oynar. Bir ofis ayd›nlatmas› için geçerli ayd›nlatma sistemi dizayn kriterleri ile bir laboratuvar ayd›nlatmas› için yap›lan dizayn kriterleri her zaman birbirinden farkl›d›r. Ortamlar için gerekli minimum ›fl›k ak›lar› standartlaflt›r›lm›fl olup, ortam için belirtilen ›fl›k ak›s› kadar ayd›nl›k sa¤layan armatürlerin kullan›lmas› gerekir. Bu durumda, ortam›n kullan›m amac›na uygun ›fl›k kaynaklar› kullan›larak, enerjinin etkin kullan›m› yönünde bir aflama kaydedilmifl olur. Direkt ayd›nlatmada, ayg›ttan ç›kan toplam ›fl›k ak›s›n›n %90-100 'ü eylem alan›na gönderildi¤inden, herhangi bir yüzeyden yans›yarak yutulma kayb›na u¤ramamaktad›r. Oysa, endirekt ayd›nlatmada ›fl›k, bir yüzeyden yans›yarak hacme da¤›lmanlar› d›fl etkilerden koruyan kaliteli makta, yans›d›¤› yüzeyin ›fl›k yans›tma katarmatürler içine yerlefltirilmesi ve bu arma- say›s›na ba¤l› olarak bir k›sm› yutulmaktürlerin yap›lan tasar›m hesaplar›na uygun tad›r. Bu nedenle, özellikle ayd›nl›¤›n niteolarak yerlefltirilmeleri çok önemlidir. li¤i ve özel istekler nedeniyle zorunluluk olBöylece, gerçeklefltirilecek amaca uygun, mad›kça, enerjinin etkin kullan›m› aç›s›nkaliteli, görüfl koflullar›n› sa¤layan, fakat dan, endirekt ayd›nlatma sistemi tercih minimum düzeyli bir ayd›nlatma ile enerji edilmemelidir. tasarrufu sa¤lanm›fl ve enerjinin etkin kul- Lamba, ayg›t ve yard›mc› araçlar›n seçimi, lan›m› sa¤lanm›fl olur. Enerjinin etkin kul- enerjinin etkin kullan›m› aç›s›ndan üzerinde lan›m› ayn› zamanda enerji tasarrufu anla- en çok durulmas› gereken konulardan birim›na da gelmektedir. Etkin enerji kullan›m› dir. Lamba seçimi teknik, ekonomik ve pratik sorunlar›n etkili oldu¤u karmafl›k bir koiki flekilde s›n›fland›r›labilir. • Ayd›nlatma sisteminin tesis aflamas›nda nudur. En basit bir seçimde bile ilk tesis ve gerçeklefltirilecek olan etkin enerji kullanma giderlerinin karfl›laflt›r›lmas› gerekir. Özellikle lambalar verim de¤erleriyle kullan›m› • Mevcut ayd›nlatma sisteminde gerçeklefl- enerji tüketiminde büyük bir yer tutarlar. tirilecek olan etkin enerji kullan›m› ‹ç Renksel özellikleri aç›s›ndan ço¤u yaflam ayd›nlatma sistemi tasarlan›rken enerjinin mekanlar›nda tercih edilen akkor telli lametkin kullan›m› için bir tak›m de¤iflkenler balar, verimlerinin çok düflük olmas› nedeniyle enerjiyi di¤er lambalara göre daha göz önünde tutulmal›d›r. fazla tüketmektedirler. Bunlar; Gün boyu ya da geceleri sürekli veya uzun • Yapay ayd›nlatma sisteminin seçimi, • Lamba, ayg›t ve yard›mc› araçlar›n seçimi, süreli kullan›lan tesislerde, renksel özellik-

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 243 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

leri aç›s›ndan istenen niteli¤e sahip lambalar içinden, verimi en yüksek olan›n›n seçimi, ayd›nlatma enerjisinin etkin kullan›m› aç›s›ndan son derece önemlidir. Ayg›tlar›n yerlefltirilme yükseklikleri, özellikle tavandan yap›lan ayd›nlatma düzenlerinde, ayg›tlardan beklenen toplam ›fl›k ak›s›n›n büyüklü¤ünü do¤rudan etkileyen bir de¤iflkendir. Bilindi¤i gibi, ayd›nl›k düzeyleri, ayd›nlat›lan yüzeyin kayna¤a olan uzakl›¤›n›n karesi ile ters orant›l› olarak de¤iflir. Tavandan ayd›nlat›lan bir mekanda, çal›flma düzlemi ile ayg›t aras›ndaki uzakl›k ne kadar fazla ise, ayg›tlar›n vermesi gereken toplam ›fl›k ak›s› o miktarda artacak, dolay›s›yla enerji tüketimi de buna ba¤l› olarak artacakt›r. Bu nedenle, kamaflma kontrolü yap›lmak koflulu ile çal›flma düzlemi ile ayg›tlar aras›ndaki yükseklik izin verilebilen en az de¤ere indirilmeli, tavan yüksekli¤inin fazla olmas› durumunda, ayg›tlar ask›larla sark›t›larak yerlefltirilmelidir. Ülkemizde puant yükün önemli bir bölümünün ayd›nlatmadan kaynaklanmas›, kullan›m amac›na uygun olarak seçilmifl, verimli armatür ve lambalar›n kullan›lmas›n›n önemini art›rmaktad›r. Özellikle konutlarda yayg›n olarak kullan›lan akkor flamanl› lambalar›n mümkün olan yerlerde, %30 daha verimli flouresan lambalarla de¤ifltirilmesi veya akkor flamanl› lambaya göre ilk yat›r›m maliyeti yüksek, fakat kullan›m ömrü 10 misli fazla ve enerji verimlili¤i %80 daha yüksek olan kompakt flouresanlar›n kullan›lmas› önerilmektedir. Avrupa 'da kullan›mdan kalkan, kal›n tip 38 mm çapl› 20 W ve 40 W 'l›k flouresan lambalar›n yerine, 26 mm çapl› 36 W 'l›k ince tip fluoresan kullanmak, hem %25 fazla ›fl›k, hem de %10 daha az enerji harcamas› sa¤lamaktad›r.

Do¤ru ayd›nlat›lm›fl ortam, çok ›fl›k alan bir ayd›nlatma ortam› de¤il, ne kadar ›fl›¤a gereksinim varsa o kadar ›fl›¤›n kullan›ld›¤› ortamd›r. Önemli olan mekan›n büyüklü¤ü-

ne göre do¤ru ›fl›¤›n do¤ru yerde kullan›lmas›n› sa¤lamakt›r. Do¤ru lamban›n seçimi, lamban›n ne amaçla ve nerede kullan›laca¤›na ba¤l›d›r. Lamba seçiminde ayd›nl›k düzeyi, aç›k kalma süresi ve de¤ifltirilme kolayl›¤› gibi faktörlerin yan› s›ra afla¤›daki hususlar da göz önüne al›nmal›d›r. • Lamba say›s› artt›kça, daha uzun ömürlü ve verimli olanlar›na yat›r›m yapmak en do¤ru karard›r. • Çeflitli tipteki lambalar›n ilk çal›flma karakteristikleri farkl›d›r. Mesela, ilk çal›flma esnas›nda manyetik balastl› fluoresan lambalar gecikmeli ayd›nlat›rken, elektronik balastl› fluoresan lambalar an›nda ayd›nlat›rlar. Manyetik ve elektronik balastl› fluoresanlar›n her ikisi de 1-2 dakika sonra tam ayd›nl›¤a ulafl›rlar. • Standart akkor flamanl› lambalar s›cak sar› beyaz bir renk vermektedirler. Halojen lambalar daha beyazd›r. Fluoresan lambalar s›cak sar›dan so¤uk beyaza kadar farkl› renklerde ayd›nlat›rlar. • Özellikle hafif, k›r›lgan armatür ve içindeki tespit parçalar› için lamba a¤›rl›¤›, karar vermede önemli bir faktör olabilir. • Lamba seçiminde, ihtiyaç olan yere ne kadar faydal› ayd›nlatman›n yönlendirilece¤i göz önüne al›nmal›d›r. Özel uygulamalarda düflük voltajl› halojen lambalar, k›smen spot ›fl›k istenilen spesifik yerleri ayd›nlatmak için uygundur. • Ayar anahtar›, mod ayarlama (k›sma) yoluyla standart akkor flamanl› lambalarda enerji tasarrufu sa¤lar.

• En ucuz lambay› seçmek, uzun dönemde para tasarrufu sa¤lamaz. Çünkü lamban›n kullan›m ömrü oyunca ayd›nlatma enerjisi maliyeti, lamban›n sat›n alma maliyetinden on kat daha fazla olacakt›r. Enerji verimli ürünlerin sat›n alma maliyetleri yüksek olmakla birlikte, düﬂük faturalar ile yat›r›m k›sa sürede geri döner. • Lamba seçiminde verim (lümen/watt) yüksek, uzun ömürlü, zamanla oluﬂan ›s› ak›s› dü_ümü az olan lambalar tercih edilmelidir. (Tipik akkor famanl› bir lamban›n lümen/watt oran› 15:1 iken, fluoresan bir lambada bu oran 60:1'dir

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 244 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

Gsm:

ANADOLU ELEKTR‹K OTOMASYON SAN.LTD.ﬁT‹

Topkap› Davutpafla Caddesi Befller ‹fl Merkezi No: 20/41 Zeytinburnu/‹STANBUL

Tel: 0212 674 63 03 -674 56 39 • Fax: 0212 674 5697 e-mail: anadoluelektrikotomasyon@hotmail.com Kompanzasyon Panolar› ﬁantiye Panolar› Otomasyon Panolar› Orta Gerilim Panolar› ‹malat ve Montaj› Yap›l›r. Ayr›ca Kompanzasyon Panolar›n›n Ayarlamas› Garantili Olarak Yap›l›r.

Toptan ve Perakende Elektrik Malzeme Sat›fl› Ar›za Bak›m Elektrik ‹flleri Endüstriyel Otomasyon Sistemleri Bilgisayar Data Telefon Santral Kurulum Orta ve Alçak Gerilim Panolar› Güç Kumanda ve Ayd›nlatma Ofis Ayd›nlatma Dekorasyon Elektrik Taahhüt ‹flleri

Pano ‹malat› Montaj› ve Toptan Elektrik Malzemeleri Bankalar Caddesi Yan›kkap› Sokak Ortaklar ‹ﬂ Han› No:15/1 Karaköy/‹STANBUL

Tel: +90.212.255 0922 • Fax: +90.212.255 0922 Gsm: +90.532.578 7736 • akpinarpano@gmail.com

YÜKSEL ELEKTR‹K San. & Tic. Ltd. ﬁti.

Bankalar Caddesi Yan›kkap› Sokak Güney Han No. 10-105 Karaköy / ‹STANBUL

Tel: 0212 253 90 81-254 11 96-254 21 59 • Fax: 0212 235 32 38 Perpa A Blok Kat: 4-5-6 No. 175

Okmeydan› / ‹STANBUL

Tel: +90 212 210 11 85 • Tel: +90 212 210 11 86 info@y u k s e l e l e k t r i k . c o m • w w w . y u k s e l e l e k t r i k . c o m

TANER ELEKTR‹K Merkez: ‹mes Sanayi Sit. A Blok 108 Sok. No:27 Ümraniye / ‹STANBUL

• Fax:

Tel:

Çerkeﬂli Köyü Çerkeﬂli OSB. Mah. ‹mes OSB. 1. Bulv. No:3 Dilovas› / GEBZE

Tel: 0262 290 26 13-11 • Fax: 0262 290 26 06vGsm: 0530 202 57 93 info@tanerelektrik.com.tr •

ERBAY MAK‹NA Plastik K›rma Makinalar›

Çiftehavuzlar Yolu Demirelli 1.Sanayi Sitesi No. 4 Bayrampaﬂa/‹ST.

Tel: 0212 567 58 33 • Fax: 0212 501 73 55 www.erbaymakina.com • erbay@erbaymakina.com

ORB‹TEK ELEKTR‹K Okçumusa Cad. Tutsak Sok.No:19/1

Tel:

•

Beyo¤lu / ‹STANBUL

Fax:

Perpa Ticaret Merkezi A Blok Kat 5 No. 408 • Tel:

orbitek.elektrik@hotmail.com

Perpa Ticaret Merkezi B Blok Kat 2/12 Okmeydan›

Tel: Fax:

Gsm:

2000 ELEKTR‹K VE AYDINLATMA

Osmaniye Mah. Akbelen Bulvar› No: 12 Toroslar / MERS‹N Tel:

V‹ZYON ELEKTR‹K B‹L‹ﬁ‹M

Nusratiye Mahallesi Çakmak Cad. No: 87/C Beﬂyol Akdeniz/MERS‹N

Tel: Gsm:

0505 455 03 07 SAN. T‹C.LTD.ST‹.

Osmaniye Mahallesi Kuvayi Milliye Bulvar› No: 209/C MERS‹N Tel:

• Fax:

• Gsm:

www.cinelektrik.com • info@cinelektrik.com

BAYKAL ELEKTR‹K Mesudiye Mahallesi 5120 Sokak.Öztürk Apt.Altı No: 23/A MERS!N

Tel: 0324 336 10 30 • Gsm: 0532 287 12 19 • 0542 473 77 22

MERS‹N ELEKTR‹K BOB‹NAJ VE BENZERLER‹ TEKN‹SYENLER‹ ESNAF VE SANATKARLARI ODASI BAﬁKAN :

Mahmudiye Mah. 4817 Sk. Aziz Apt.No: 7 Kat: 1/1 MERS‹N Tel: • Gsm:

Gsm:

ÜSTÜN SAN OG-AG Panolar› • Kumanda Panolar› • Sulama Panolar› • Otomasyon Panolar› LEGRAND - FEDERAL - S‹GMA YETK‹L‹ BAY‹‹ - EDAﬁ VE TOK‹ ONAYLI

‹skenderpaﬂa Mah. E¤ri Sok. No: 91 D‹YARBAKIR

Tel:

ustunsanpano@hotmail.com

Fax:

GAZ‹ EKOL AYDINLATMA

Mücahitler Mahallesi 12 Nolu Sokak No: 8/5

ﬁehit Kamil / Gaziantep

Faks:

Tel: Gsm: e-mail:

toptan elektrik malzemeleri san. ve tic. MRK: KARAGÖZ MAHALLES‹ TORUN SOKAK NO: 23 ﬁAH‹NBEY / GAZ‹ANTEP DEPO: KARAGÖZ MAHALLES‹ TORUN SOKAK NO: 13 ﬁAH‹NBEY / GAZ‹ANTEP WEB: www.yildizelektirik.com.tr

MA‹L: info@yildizelektirik.com.tr

TEL: 0342 230 92 78 - 220 64 45

FAX: 0342 232 00 15

AKIM 82

ELEKTR‹K PANOLARI & POSTA KUTULARI Karagöz Mahallesi Bedesten Sokak No. 3/A ﬁahinbey / GAZ‹ANTEP

Telefax: www.akim82pano.com •

• Gsm:

ﬁENTU⁄ MÜHEND‹SL‹K Elektrik-Elektronik-Proje-Taahhüt Led Ayd›nlatma-Otomasyon

‹ncilip›nar Mah. K›br›s Cad. No: 13 / A ﬁ.Kamil / GAZ‹ANTEP Tel: 0342 323 51 00 • F a x :0342 323 5700 • w w w . s e n t u g . c o m

POZ‹T‹F ELEKTR‹K

Karagöz Mahallesi Boza¤a Sokak No:7 GAZ‹ANTEP

Tel: 0342 231 93 33 • T e l e f a x : 0342 220 01 73

Gsm:

“Aydınlı!ın Gülen Yüzü” SAYAÇ, PANO & ARAÇ TAK‹P S‹STEMLER‹ TOPTAN & PERAKENDE ELEKTR‹K MALZEMELER‹ FAB. ‹Nﬁ. KOMPANZASYON & KUMANDA PANOLARI Akçekale Yolu No.72 ﬁANLIURFA • Faks: Tel:

‹MAJ

ﬁANLI

ELEK. SAN. ve T‹C. LTD. ﬁT‹. ELEKTR‹K AYDINLATMA

Her Türlü Elektrik Malzemeleri Toptan ve Perakende Sat›fl Merkezi Diyarbak›r Yolu Üzeri Gap Bulvar› 4003. Sk Do¤an Apt. Alt› No.1 Karaköprü/fi.URFA • Tel: Atatürk Blv. Stat Sok. Karakoyunlu Apt. Alt› No: 10/D Haliliye/fi.URFA • Tel:

74 77

KÖKSAN TRAFO Evren Sanayi Sitesi 1.Cadde 9.Sokak No: 25 ﬁ.Urfa

Tel&Fax:

Gsm: e-mail:

MKE Digital Sayaçlar› Bölge Bayii ELEKTROMED Digital Sayaçlar› Bölge Bayii

M‹LL‹ ELEKTR‹K Yeni Hal Pazar› Do¤u Cephesi 128.(Vatan) Sok. No:165 ﬁ.URFA

Tel:

Fax:

ﬁANLI ELEKTR‹K

M‹CROKON KONDANSATÖRLER‹ GENEL SATICI • KONDAfi KONDANSATÖRLER‹ YETK‹L‹ BAY‹‹ EDE KONDANSATÖRLER‹ YETK‹L‹ SATICI *Daimi Devre Kondansatörleri *Motor ‹lk Hareket Kondansatörleri *Güç Kondansatörleri *Bobinaj Malzem Bankalar, Okçumusa Caddesi Menevfle ‹flhan› No. 22/133 Karaköy / ‹STANBUL Tel: 0212 361 30 80 - 361 30 81 • Fax: 0212 361 30 82

‹

ilim, do¤an›n temel yasalar›n›n araflt›r›lmas› ve ö¤renilmesi etkinli¤idir. Teknoloji ise insanl›¤›n do¤a içindeki gücünü artt›rmas›na olanak sa¤‹nsanl›k binlerce y›ldan beri, hem do¤ay› anlamaya ve kavramaya, hem de onun yasalar›na ba¤l› kalarak gücünü ve etkinli¤ini artt›rmaya çal›flm›flt›r. Tafltan balta yap›lmas›, ateflin keflfi, ok ve yay›n icad›, bronz ve demirin keflfi ve eritilmesi, tekerle¤in icad›, piramitlerin yap›m›, hayvanlar›n evcillefltirilmesi ve büyük tar›m devrimi, insanl›¤›n binlerce y›l önce sa¤lam›fl oldu¤u bilimsel ve teknolojik geliflmenin en önemli aflamalar›ndan baz›lar›d›r. Ancak bu geliflmeler çok uzun tarihsel dönemlerde gerçekleflebilmifltir. Keflif ve icatlar›n birikmesi, nüfusun artmas›, ulafl›m araç ve imkânlar›n›n ço¤almas› ve yaz›n›n bulunmas›yla, bilimsel ve teknolojik geliflmeler de h›zlanmaya ve çeflitlenmeye bafllam›flt›r. Bir enerji kayna¤› ve arac› olarak elektri¤in pratikteki kullan›m›, henüz yeni say›labilecek modern dönemlere özgü olmakla birlikte, elektrik kavram›n›n ve elektrikle ilgili düflünce ve deneyimlerin do¤uflu ve geliflimi

oldukça eskidir. Elektrik ve m›knat›s ( magnet ) sözcüklerinin kökeni eski Yunanca'dan gelmektedir. Elektrik sözcü¤ünün kayna¤› " kehribar " anlam›na gelen Yunanca elektron sözcü¤üdür. M›knat›s ( magnet ) sözcü¤ünün de, m›knat›s tafllar›na oldukça s›k rastlanan Bat› Anadolu'dakki Magnesia ( bugünkü Manisa ) bölgesinden türedi¤i san›lmaktad›r. Çinlilerin M.Ö. 1100 y›llar›nda m›knat›s tafllar› ile m›knat›slad›klar› madenî i¤nelerden bir tür pusula yapt›klar›n› ve denize aç›ld›klar›nda bunlardan yararland›klar›n› biliyoruz. Ancak elektrik ve magnetizma ile ilgili elimizdeki ilk yaz›l› belgeler eski Yunan filozof Tales'in ( M.Ö. 625 - M.Ö. 545 ) elektri¤e ve magnetizmaya iliflkin önemli gözlemlerde bulundu¤u, Aristoteles'in yaz›lar›ndan ö¤reniyoruz. Bu gözlemlerinde Tales, kehribar›n hafif cisimleri ve m›knat›s tafl›n›n da demiri çekebilme özelli¤i bulundu¤unu saptam›flt›r. Hatta daha da ileri giderek bu iki tür olay aras›nda iliflki kurmaya çal›flm›flt›r. Romal› flair Lukretyüs, De Nerum Natura adl› yap›-

t›nda m›knat›s tafl›n›n demir halkalar› çekebildi¤inden söz etmektedir. Bilimsel çal›flmalar›n ve düflünsel geliflmelerin Bat› da çok yavafllad›¤› Ortaça¤ döneminde en göze çarpan yenilik, kehribar ve m›knat›s tafl› üzerine yapt›¤› gözlemlerle Rönesans bilimcilerine ilham veren ünlü ‹ngiliz bilimcisi Roger Bacon'›n ( 1220 - 1292 ) ö¤rencisi Peter Peregrinus'un 1269 y›l›nda, pusulan›n ilkel biçimini tan›mlamas› olmufltur. Ancak pusulan›n Peregrinus taraf›nda icat edilmedi¤i ve Avrupal›lar›n bu ayg›t›n varl›¤›n› ve özelliklerini, Müslümanlar arac›l›¤›yla Çinlilerden ö¤rendi¤i tarihçilerin genel olarak kabûl ettikleri bir görüfltür. Pusulan›n o dönemin en önemli teknolojik buluflu olmas› ve pratikte görülen büyük yararlar›, magnetizma olgusu üzerine ilginin ve çal›flmalar›n artmas›na yol açm›flt›r. Bu konudaki ilk önemli yap›t›n yazar› William Gilbert ( 1544 - 1603 )'dir. ‹ngiltere Kraliçesi I. Elizabeth'in doktoru olan Gilbert'in De Magnete adl› kitab› 1600 y›l›nda yay›mland›. Gilbert bu kitab›nda, dünyan›n küresel bir m›knat›s oldu¤unu ve pusulan›n ibresinin dünyan›n magnetik kutbunu gösterdi¤ini ortaya koyarak magnetizma teorisine çok büyük bir katk›da bulundu. Pusula ibresinin, kuzey - güney do¤rultusunun yan› s›ra düfley yönde sapma gösterdi¤ini ilk kez söyleyen de Gilbert olmufltur. Magdeburg kenti belediye baflkan› Otto Von Guericke ( 1602 - 1686 ), 1660 y›l›nda elektriksel yük üreten ilk makinay› yapt›. Bu makina, kay›fll› bir makara düzene¤i arac›l›¤›yla elle döndürülen kükürt bir küreden olufluyordu. Çeflitli cisimlerin dönmekte olan kükürt küreye sürtünmesiyle belirli düzeylerde statik elektrik üretiliyordu. Avrupa'da k›sa sürede büyük bir üne kavuflan bu makina ile Guericke, elektriksel itme ilkesini kurmufl ve yayg›nlaflt›rm›fl oluyordu. Elektri¤in iletilebilece¤ini kan›tlayan ilk deneyler Stephen Gray ( 1696 - 1736 ) adl› bir ‹ngiliz taraf›ndan yap›lm›flt›r. Elektriklenmifl bir fliflede elektri¤in, fliflenin mantar ka-

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 258 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

pa¤›na da geçti¤ini gören Gray, bu gözleminden hareket ederek ipek, cam, metal çubuk ve benzeri cisimleri ard arda bitifltirerek elektri¤in bu cisimler arac›l›¤la iletilebilece¤ini gösterdi. 1729'da yapt›¤› bu tür bir deneyde elektri¤i 255 metrelik bir uzakl›¤a kadar iletmeyi baflard›. Çeflitli maddeleri iletken ve yal›tkan olarak ilk kez s›n›fland›ran da Stephen Gray olmufltur. XVIII. yüzy›l›n en gözde bulufllar›ndan biri, Leyden fliflesidir. Alman E.G. Von Kleist ile Leyden (Hollanda'da bir kent) Üniversitesi matematik profesörlerinden Pieter Van Musschenbroek'in 1745 ve 1746'da birbirlerinden ba¤›ms›z olarak bulduklar› bu ayg›t, içine metal bir çubuk bat›r›lm›fl su dolu bir cam flifleden olufluyordu. Cam fliflenin izolatör rolü gördü¤ü tarihteki bu ilk kondansatör, elektri¤i depolanarak çeflitli deneylerde bir kaynak olarak kullan›labilmesine olanak sa¤l›yordu. Leyden fliflesinin bulunmas›n›n ard›ndan elektri¤in iletimine iliflkin deneyler artt›.

Fransa'da yap›lan bir deneyde Leyden fliflesindeki elektrik 4 km. uzakl›¤a iletildi. Öte yandan elektri¤in iletilebilir olmas›, onun h›z›n›n ne oldu¤unun merak edilmesine yol açt›. Fransa'da ve ‹ngiltere'de elektri¤in hz›n› ölçme deneyleri yap›ld›. Bu deneylerin sonucunda elektri¤in ayn› anda kilometrelerce öteye ulaflt›¤› düflüncesinden öteye gidilemedi. Elektrik yüklerinin art› ve eksi olarak belirlenip adland›r›lmas›n› sa¤layan Benjamin Franklin ( 1706 - 1790 )'dir. Franklin, yapt›¤› çeflitli deneylerin sonucunda elektri¤in belirli ortamlarda fazla veya eksik ölçülerde bulunabilen bir s›v› oldu¤u görüflüne vard›. Her ikisinde de elektrik eksikli¤i yada fazlal›¤› bulunan cisimlerin birbirini itti¤ini, birinde eksiklik di¤erinde fazlal›k olan cisimlerin ise birbirlerini çekti¤ini leri sürdü. Fazlal›¤› art› elektrik, eksikli¤i ise eksi elektrik olarak adland›rd›. Leyden fliflesiyle ilgili deneyleri de sürdüren Franklin, Leyden fliflesinden boflalan elektri-

¤in oluflturdu¤u çat›rt›lar ve k›v›lc›mlar ile f›rt›nal› havalardaki gök gürültüsü ve flimflek aras›nda bir iliflki olmas› gerekti¤ini düflündü ve 1752'de, f›rt›nal› bir havada uçurdu¤u bir uçurtma ile bir leyden fliflesini yüklemeyi baflard›. Franklin'in bu deneyden pratik yararlar elde etme yönündeki giriflimleri paratonerin bulunmas›na giden yolu açt›. Bu nedenle, y›ld›r›ma karfl› bir korunma arac› olarak kullan›lan ve topra¤a ba¤l› bir metal çubuktan ibaret olan paratonerin gerçek yarat›c›s› Franklin'dir. 1782 y›l›nda Amerika'n›n Philadelphia kentinde paratoner kullanan konut say›s› 400'ü geçiyordu. Elektri¤in XVIII. yüzy›l tarihindeki en önemli siman›n Coulomb ve en büyük bilimsel keflfin de Coulomb Yasas›n›n formüle edilmesi oldu¤unu söyleyebiliriz. Frans›z fizikçi Charles Augustin de Coulomb ( 1736 - 1802 ), elektri¤in niceliksel ifllemler ve ölçümler ifade edilebilen bir kavram ve bilim dal› haline getirilmesine çok büyük katk›larda bulunmufltur. Coulomb, 1777 y›l›nda,

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 259 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

yüklü iki metal küre yada iki m›knat›s kutbu aras›ndaki itme veya çekme kuvvetini duyarl› bir biçimde ölçebilen burulmal› tart› ayg›t›n› gerçeklefltirdi ( Bu ayg›t› icat etmesi nedeniyle 1781'de Frans›z Bilimler Akademisi'ne seçildi). 1785'de ise bu tart› ayg›t›n› kullanarak iki yük aras›ndaki itme veya çekme kuvvetinin, yüklerin çarp›m› ile do¤ru, aradaki uzakl›¤›n karesi ile ters orant›l› oldu¤unu deneysel olarak gösterdi. Günümüzde Coulomb yasas› olarak bilinen bu büyük bilimsel keflif, elektri¤in bir bilim dal› haline gelmesinde temel nitelikte bir rol oynam›flt›r. Coulomb yasas›, Newton'un kütle çekimi yasas›n›n elektrikteki karfl›l›¤›d›r ( Kütle çekimi yasas›ndan farkl› olarak elektrikte iki yük aras›nda itme kuvvetinin varl›¤› da söz konusudur ). XVIII. yüzy›l›n sonlar›nda gerçeklefltirilen çok önemli bir bulufl da pildir. Pil sayesindedir ki, kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine dönüfltürücek sürekli bir ak›m elde edebilme olana¤› do¤mufltur. ‹talyan hekim ve fizik bilgini Luigi Galvani ( 1737 - 1798 ), hayvanlar›n dokular›nda bir tür elektrik bulundu¤una inan›yordu. Laboratuvardaki kurba¤alardan birinin aç›ktaki sinirlerine makasla dokundu¤unda ölü hayvan›n kaslar›n›n kas›ld›¤›n› fark etmiflti. Galvani'ye göre,"hayvansal elektrik" ad›n› verdi¤i bu yeni güç, sürtünmeyle oluflan statik elektrikten farkl›, yeni bir elektrik biçimiydi. Pavia Üniversitesi'nde fizik profesörü olan Alessandra Volta ( 1745 - 1827 ), Galvani'nin bu fikrine karfl› ç›kt› ve oluflan elektri¤in kayna¤›n›n kurba¤a de¤il, ona dokundurulan metal parçalar› oldu¤unu ileri sürdü. Galvani ile Volta aras›ndaki bu tart›flma baflka bilim adamlar›n›n da kat›l›m›yla y›llarca sürdü ve ancak Volta'n›n 1800 y›l›nda Royal Society'ye yazd›¤› yaz›da, iki metal plaka aras›na tuz kar›fl›ml› s›v› koyarak elektrik ak›m› elde etmifl oldu¤unu bildirmesiyle sona erdi. Böylece ilkel biçimiyle pil icat edilmifl oluyordu. Volta daha son-

ra buluflunu gelifltirdi ve tuzlu suyla nemlendirilmifl kartonlarla birbirlerinden ayr›lm›fl ince bak›r ve çinko levhalar› üst üste koyarak haz›rlanabilen piller yapt›. Volta pili k›sa bir süre içinde, özellikle kimya dal›nda olmak üzere önemli geliflmelere yol açt›. ‹ngiliz kimyac› Humphry Davy ( 1778 - 1829 ), 1807 y›l›nda, özel olarak yap›lm›fl güçlü bir Volta pilini kullanarak bileflikler içinden elektrik ak›m›n› geçirmek suretiyle potasyum ve sodyumu bilefliklerinden ay›rmay› baflard›. Böylece XVIII. yüzy›l›n sonunda, sürekli elektrik ak›m› üretebilen bir kayna¤›n gerçeklefltirilmesiyle, hem elektrokimya dal›nda büyük ad›mlar›n at›labilmesi süreci bafllam›fl, hem de yüzy›llar bo-

yunca varl›¤›n› korumufl olan elektrik tarihinin en temel sorusunun yani elektrik ile magnetizma aras›ndaki iliflkinin niteli¤i konusunun yan›tlanabilmesinin nesnel temeli yarat›lm›fl oldu. Bu sorunun yan›t›n›n art›k çok uzun bir süre geçmeden Kopenhag Üniversitesi'nde do¤a felsefesi profesörü olan Hans Christian Oersted ( 1775 - 1851 )'den geldi. Oersted, 1819 y›l›nda, ö¤rencilerine elektrik ak›m›ndan ›s› elde edilmesini göstermek amac›yla Volta piliyle deney yaparken önemli bir olguya tan›k oldu. Kulland›¤› elektrik devresinin aç›lma ve kapanma anlar›nda, yak›ndaki bir m›knat›sl› pusulan›n i¤nesinde sapmalar oluyordu. Gözlemlerini sürdüren Oersted bir telin içinden ak›m geçirildi¤inde elektrik ak›m›n›n telin

çevresinde bir magnetik alan oluflturdu¤u sonucuna vard›. Oersted'in yapt›¤› deneylerin sonuçlar›n› 1820 y›l›nda yay›nlanmas›, bilim dünyas›nda büyük yank›lar yaratt›. Oersted'in kefliflerinin yay›nlanmas›ndan bir hafta sonra Frans›z matematikçi ve fizikçi André Marie Ampére ( 1775 - 1836 ), bu yeni olguyu betimleyen ve Ampére Yasas› olarak adland›r›lan bir elektromagnetizma yasas› formüle etti. Bu yasa magnetik alan ile bu alan› do¤uran elektrik ak›m› aras›ndaki ba¤›nt›y› matematiksel olarak belirtiyordu. Elektrodinami¤in kurucusu olan Ampére ayn› zamanda elektrik ölçme tekniklerini de gelifltirdi ve serbestçe hareket eden bir i¤nenin yard›m›yla elektrik ak›m›n› ölçen bir ayg›t yapt›. ‹letkenlerden geçen elektrik ak›m›na iliflkin çal›flmalar yapan Alman fizikçi Georg Simon Ohm ( 1789 1854 ), bir iletkenden geçen ak›m›n iletkenin uçlar› aras›ndaki gerilim ile do¤ru, iletkenin direnciyle ters orant›l› oldu¤unu buldu. Ohm, günümüzde kendi ad›yla an›lan bu yasay› ve onunla ilgili düflüncelerini 1827 y›l›nda yay›nlad›. XIX. yüzy›lda elektrik teori ve prati¤ine çok önemli katk›larda bulunmufl iki büyük bilim adam› vard›r. Bunlar büyük deneyci ‹ngiliz Michael Faraday ( 1791 - 1867 ) ile elektromagnetik kuram›n›n kurucusu ‹skoç James Clerk Maxwell ( 1831 - 1879 )'dir. Oersted, elektrik ak›m›n›n bir magnetik alan oluflturdu¤unu göstermiflti. ‹ngiliz kimyac› ve fizikçi Faraday ise m›knat›slar›n elektrik ak›m› yaratt›¤›n› buldu ve m›knat›slar›n oluflturdu¤u elektrik ak›m›na iliflkin yasay› formüle etti : Ak›m›n fliddeti, iletkeni birim zamanda kesen kuvvet çizgilerinin say›s›yla do¤ru orant›l›yd› ( Faraday, yaflam› boyunca tüm çal›flmalar›n› düzenli bir biçimde defterine not ediyordu. Ölümünden sonra bu notlar 7 cilt halinde yay›nlanm›flt›r. Faraday, 1822 y›l›nda defterine flu notu düflmüfltü ; "Magnetizma'y› elektri¤e dönüfltür!" ). Fara-

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 260 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

day'›n bu bilimsel keflfi, onun sürekli bir ak›m üretebilen elektrik motorunu bulufluyla sonuçlanm›flt›r. Faraday'›n elektri¤in yan› s›ra kimya alan›nda da önemli katk›lar› bulunmufltur. elektrokimyan›n kurucusu olarak tan›nan Faraday elektroliz yasalar›n›n da kâflifidir. Ayr›ca, elektroliz, elektrot, anot, katot gibi günümüzde kullan›lan sözcükleri de ilk kez ortaya atan Faraday'd›r. Faraday, ilkelerine son derece ba¤l› olarak yaflayan bir bilim insan›yd›. 1850'li y›llarda ‹ngiltere, Rusya ve K›r›m'da savafl halindeyken, ‹ngiliz hükümeti savaflta kullan›lmak üzere bir zehirli gaz gelifltirmesi için Faraday'a baflvurmufltu. Faraday'›n yan›t› çok kesindi : Böyle bir gaz›n gelifltirilmesi mümkündü, ancak kendisinin böyle bir araflt›rmada yer almas› düflünülemezdi. Bilimsel geliflmeye çok önemli ve özgün katk›lar›yla Maxwell, belki ancak Newton'un ve Einstein'›n etkisiyle efl düzeyde tutulabilecek bir etki yaratm›flt›r. Di¤er fleylerin yan› s›ra elektromagnetizma kuram› ile gerçekte XX. yüzy›l fizi¤ine en büyük etkide bulunan XIX. yüzy›l bilimcisidir. Maxwell'in 100. do¤um y›l›nda, 1931'de Einstein, Maxwell'in çal›flmalar› sonucunda fizikteki gerçeklik kavramlar›nda ortaya ç›kan de¤ifliklikleri, Newton döneminden bu yana fizi¤in kazand›¤› en köklü üretici deneyimler olarak tan›mlad›. Ifl›¤›n da bir elektromagnetik dalga oldu¤u görüflünü benimseyen Maxwell, elektromagnetik radyasyon kavram›n› ortaya att› ve alan denklemlerini, Michael Faraday'›n elektrik ve magnetik kuvvet çizgileri üzerine oturttu. Bu alan denklemleri daha sonra Einstein'›n özel görecelik kuram›n›n geliflimine yol açt› ve kütle ile enerjinin eflde¤erli¤i ilkesine temel oluflturdu. Maxwell'in düflünceleri ayr›ca XX. yüzy›l fizi¤inin öteki büyük keflfi olan kuantum kuram›n›n gelifltirilmesine de öncülük etti. Maxwell'in elektromagnetik radyasyonu tan›mlamas›, ›s›l radyasyon yasas›n›n oluflumuna yol açt› ve bu yasa da daha sonra Max Planck'›n kuan-

tum hipotezini formüle etmesine yarad› ( Bu hipoteze göre ›s› enerjisi yaln›zca s›n›rl› miktarlarda yada kuantalar halinde yay›l›r ). Maxwell'in elektromagnetizma üzerine yapt›¤› çal›flmalar onu tarihin en büyük bilim adamlar› aras›na yerlefltirmifltir. Kuram›n en iyi aç›klamas› niteli¤indeki "Elektrik ve Magnetizma Üzerine Tezler" adl› yapt›n›n önsözünde, Maxwell yapt›¤› en büyük fleyin Faraday'›n fiziksel düflüncelerini matematiksel bir yap›ya dönüfltürmek oldu¤unu belirtmektedir. Faraday indükleme yasalar›n› ( de¤iflen bir magnetik alan, indüklenmifl bir elektromagnetik alana yol açar ) aç›klama denemeleri s›ras›nda Maxwell bir mekanik model oluflturdu. O bu mo-

delin, enine dalgalara yatakl›k yapabilen dielektrik ortam içinde bir deplasman ak›m›na neden oldu¤unu buldu. Bu dalgalar›n h›zlar›n› hesaplad› ve onlar›n ›fl›k h›z›na çok yak›n oldu¤unu gösterdi. Maxwell ›fl›¤›n, elektrik ve magnetizma olgular›n›n nedeni olan enine dalgalanmalar içerdi¤i sonucuna varman›n kaç›n›lmaz oldu¤una karar verdi. Maxwell'in kuram›, elektromagnetik dalgalar›n bir laboratuvarda elde edilebilece¤ini öngörüyordu. Bunu ilk olarak, Maxwell'in ölümünden sekiz y›l sonra, 1887'de Heinrich Hertz ( 1857 - 1894 ) gerçeklefltirdi. Kökeni Maxwell'in yaz›lar›nda bulunan çok say›daki uygulama, radyo sanayiinin do¤ufluyla sonuçland›. Oersted ile yo¤unlaflmaya bafllayan bilimsel

geliflmeler Maxwell ile doru¤a eriflmiflti. Bu büyük geliflmeler sadece kuramsal düzeyde ilerlemekte kalmad›, teknolojik sonuçlara da yol açt›. Faraday 1831 y›l›nda elektrik üretebilen küçük nir jeneratör de yapm›flt›. Fakat onun bu icad› o y›llarda büyük teknolojik at›l›mlara neden olmad›. Ancak XIX. yüzy›l›n ikinci yar›s›nda teknolojik geliflmeler yo¤unlaflt› ve h›z kazanmaya bafllad›. 1850'li y›llarda art›k seri olarak üretilmeye bafllanan dinomalar ilk kez yayg›n olarak ayd›nlatma amac› için kullan›ld›. 1858'de bafllayarak dinamolardan ‹ngiltere'de deniz fenerlerindeki kömür uçlu ark lambalar›n›n enerji kayna¤› olarak yararlan›ld›. XIX. yüzy›l›n son çeyre¤inde art›k elektrik motorlar› küçük ve ba¤›ms›z mekanik enerji gerektiren, demiryollar›, asansörler, madencilik, makina tezgahlar›, matbaac›l›k gibi alanlarda yayg›n biçimde kullan›lmaya bafllanm›flt›. ‹lk kez deniz fenerlerinde kullan›lan ark lambalar› daha sonra sokak ayd›nlat›lmas›nda da kullan›lmaya baflland›. Bu yöndeki ilk uygulama, 1877 y›l›nda Paris'te Avenue d'Opera caddesinin ark lambalar› ile ayd›nlat›lmas›d›r. Bu uygulama alternatif ak›mla çal›flan ark lambalar› ve enerji kayna¤› olarak da Gramme dinomalar› kullan›lm›flt›. Benzeri sokak ve iflyeri ayd›nlatma sistemleri daha sonra Avrupa ve Amerika'n›n belli bafll› flehirlerinde de kullan›lmaya baflland›. XIX. yüzy›l›n ilk yar›s›nda ‹ngiltere'de platin flâman kullan›lan akkor lambalar yap›lm›flt›. Ancak lambalarda istenilen düzeyde vakum elde edilemedi¤i için baflar›l› sonuçlar al›namam›flt›r. Civa pompas›n›n bulunmas›yla yüksek vakum sa¤lama olanaklar› do¤du ve böylece daha iyi sonuçlar al›nd›. Ancak akkor lamban›n ticari uygulamaya girebilmesini sa¤layan mucit, Amerikal› Thomas Alva Edison ( 1847 - 1931 )'d›r. Edison, 1877'de, sesi kaybedip yineleyebilen gramofonu ( fonograf ) gelifltirmiflti. ‹ki y›l sonra da lamba üzerinde çal›flmaya bafllad›. En uygun flâman maddesinin seçimi için yüzlerce deney yapt›ktan sonra karbon

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 264 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

flâmanl› akkor lamba için patent baflvurunu yapt›. Üç y›l sonra New York sokaklar› art›k bu lambalarla ayd›nlan›yordu. Edison yaflam› boyunca gerçeklefltirdi¤i çeflitli bulufllar› için 1093 patent ald›. 1833 y›l›nda Almanya'n›n Göttingen kentinde iki bilim adam› Gauss ve Weber, birbirlerine olan uzakl›klar› 1,5 km olan evleri aras›nda bir tür telgraf düzene¤i kurmufllard›. Bu düzenekte al›c› olarak galvanometreler kullan›l›yordu. Gerçekte bu y›llarda küçük ticari uygulamalar› da içeren bir telgraf teknolojisi Avrupa'da ve Amerika'da geliflmeye bafllam›flt›. Ancak günümüzde telgraf›n as›l mucidi olarak Amerikal› Samuel F. B. Morse ( 1791 - 1872 ) kabûl edilmektedir. Morse'un 1837'de gelifltirdi¤i telgrafta al›c› ayg›t, göndericiden gelen imle çal›flan bir elektrom›knat›s ve bu m›knat›s›n hareketiyle kâ¤›d›n üzerine mors kodunu yazan bir düzenekten olufluyordu. Mors kodu, bugün

Mors alfabesi olarak bilinen nokta ve çizgileri içeriyordu. Samuel Morse'un telgraf sistemi, 1844 y›l›nda Washington - Baltimore flehirleri aras›nda 65 km'lik bir telgraf hatt› olarak uygulamaya sokuldu. 1856 y›l›nda New York ile Kanada'n›n do¤u k›y›s›ndaki New Foundland adas› aras›nda telgraf hatt› kuruldu. Bundan sonra da New Foundland ile ‹rlanda aras›ndaki ilk transatlantik telgraf kablosunun döflenmesi giriflimleri bafllad›. 6 A¤ustos 1857'de bafllayan kablo döfleme çal›flmalar› çok büyük güç-

lüklerle karfl›laflt› ve ancak bir y›l sonra 5 A¤ustos 1858'de tamamlanabildi. Bununla birlikte henüz iletilen mesaj say›s› 400'ü bile bulmam›flken, denizalt› kablosu 1 Eylül 1858'de onar›lamayack biçimde ar›zaland›. K›talararas› telgraf iletiflimi ancak 8 y›l sonra, 7 Eylül 1866'da yeniden bafllayabildi. XIX. yüzy›lda telgraf›n uygarl›¤›n ve yaflam›n vazgeçilmez bir parças› haline gelmesinden sonra gerçekleflen en önemli aflama telsiz telgraf›n bulunmas›d›r. Alman fizikçi Heinrich Hertz ( 1857 - 1894 )'in Maxwell'in elektromagnetizma kuram›ndan hareket ederek yapt›¤› deneyler sonucunda elektromagnetik dalgalar›n haberleflmede kullan›labilece¤i anlafl›lm›flt›. Bu geliflmeyi teknolojik sonucuna ulaflt›rmay› baflaran mucit ise ‹talyan fizikçi Guglielmo Marconi ( 1874 1937) oldu. Marconi, ile telsiz telgraf patentini, sinyalleri birkaç km uza¤a ulaflt›rarak 1892'de ald›. Daha sonra çal›flmalar›n› sü-

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 265 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

rekli gelifltirdi ve ilk k›talararas› radyo sinyalini göndermeyi baflard›. 12 Aral›k 1901'de, ‹ngiltere'nin güneybat› ucundaki Cornwall'dan gönderilen sinyaller, Atlas Okyanusunun öte yakas›ndan, Kanada'n›n New Foundland adas› k›y›lar›ndaki St. John'dan al›nd›. Bu olay› izeleyen tarihlerde birçok yerde telsiz telgraf istasyonlar› kurulmaya bafllad›. Daha XIX. yüzy›l›n ikinci yar›s›n›n hemen bafllar›nda insan konuflmas›n›n elektrikle iletilebilmesi üzerine düflünceler ve tasar›lar gelifltirilmeye bafllanm›fl ve hatta baz› deneylere bile girilmiflti. Ancak telefonun gerçek mucidi olarak bilinen Alexander Graham Bell ( 1847 - 1922 )'in telefonun patentini almas› 1876 y›l›n› buldu. Bell'in telefon sisteminin esas›n›, elektrom›knat›s›n, ses dalgas›yla orant›l› olarak ak›m üretecek bir biçimde titrefltirilmesi olufluyordu. ABD Patent Dairesi'nden ald›¤› patent belgesinde bulufluna iliflkin olarak flu sözler yer al›yordu ; "A¤›zdan ç›kan seslere ya da baflka seslere efllik eden, hava titreflimlerine benzeyen elektrik titreflimleri yaratarak, a¤›zdan ç›kan sesleri ya da baflka sesleri telegrafik olarak iletmeye yönelik bir yöntem ve ayg›t..." Patentin al›n›fl›n› izleyen bir y›l içinde ayg›t üretilerek piyasaya sürüldü ve telefonun kullan›m› h›zl yag›nlaflt›. XX. yüzy›l›n ilk yar›s› için art›k elektronik ça¤› nitelemesi yapmak mümkündür. Bu dönemde çok h›zl› ve flafl›rt›c› bir geliflme çizgisi izleyen elektroni¤in uygulamalar›, yaflam›n her alan›n› art›k do¤udan etkiler hale gelmifltir. 1904 y›l›nda J. A. Flaming elektron lambas›n› ( diyot ) gerçeklefltirdi. 1907'de Lee De Forest triyot lambay› yapt›. 1923'te ise Rus as›ll› ABD'li mühendis Vladimir Kosma Zworykin ( 1889 - 1982 )'in, görüntüleri elektrik iflaretlerine dönüfltüren ikonoskop lambas›n› bulmas›i televizyonun gelifliminde temel önemde bir ad›m oldu. Müzik ve konuflma içeren k›sa mesafeli ilk radyo yay›n›, 24 Aral›k 1906'da ABD'li mucit R. A. Fessender taraf›ndan gerçeklefltirildi. Radyo teknolojisi bu tarihten sonra sü-

rekli geliflme gösterdi. Ayr›ca 1920'de Kanada'da, 1921'de Avustralya, Yeni Zelanda ve Danimarka'da, 1922'de Fransa, ‹ngiltere ve SSCB'de, 1923'de Belçika, Almanya, Çekoslovakya ve ‹spanya'da, 1924'te Finlandiya ve ‹talya'da, 1925'de de Türkiye'de düzenli radyo yay›nlar› bafllad›. Radyo teknolojisinin geliflimiyle birlikte, kullan›lan elektronik devreler de gittikçe daha karmafl›k biçimler almaya bafllam›flt›. Bu sorunlarla ba¤lant›l› olarak, elektrik devrelerinin daha sistematik bir biçimde çözümlenmesi ve sentezlenmesine yönelik "devre teorisi" ad› verilen matematiksel disiplin önemli geliflmeler gösterdi. Modern televizyon mucidi, Rus as›ll› ABD'li elektrik mühendisi Vladimir Kosma

Zworykin'dir. Zworykin 1923 y›l›nda, televizyon kameras›n›n en önemli parças› olan ve ilk kez resim tarama yöntemini tümüyle elektronik olarak yapan ikonoskopu buldu. Ertesi y›l da kineskop olarak adland›r›lan resim tüpünün patentlerini ald›. Bu iki bulufl, tümüyle elektronik ilk televizyon sisteminin oluflturulmas›n› olanakl› k›ld›. 1950'li y›llarda televizyon art›k ticari uygulama aflamas›na geçmiflti. Elektronik teknolojisindeki en önemli aflamalardan biri hiç kuflkusuz, yar› iletken fizi¤indeki geliflmelerin sonucunda transistörün icad›yla sa¤lanm›flt›r. Elektrik sinyallerinin yükseltilmesini, denetlenmesini ya da üretilmesini sa¤layan bu yar› iletken ayg›t, 1947 y›l›nda ABD'deki Bell Laboratuvarlar›'nda,

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 266 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

‹

John Bardeen, Walter H. Brittain ve William B. Shockley taraf›ndan icat edilmifltir. Mucitler bu bulufllar› nedeniyle 1956 Nobel Fizik Ödülü'nü paylaflm›fllard›r. Elektron lambalar›n›n bütün ifllevlerini yerine getirebilen transistörler ayr›ca ek üstünlüklere sahiptirler. Transistörler, çok daha küçük boyutlu ve hafif, mekanik etkilere karfl› daha dayan›kl›, ömrü daha uzun, verimi daha yüksek, ›s› kay›plar› daha düflük ve harcad›¤› güç de çok daha az olan ayg›tlard›r. Bu özellikleriyle transistörler, elektronik sanayiinde devrim olarak nitelendirilebilecek geliflmelere yol açm›fllard›r. Transistörsüz bir dünyada küçük ve yüksek h›zl› bilgisayar olanaks›z olacakt›. ‹lk hesap makinas›n›, XVII. yüzy›lda Frans›z matematikçi ve fizikçi Blaise Pascal ( 1623 - 1662 ) yapm›flt›. Bu ayg›t toplama ç›karma yapabilen diflli çarklardan olufluyordu. Daha sonra Alman filozof ve matematikçi Gottfried Wilhelm Leibniz ( 1646 - 1716 ), çarpma ve bölme de yapabilen bir makina gelifltirdi. Ancak bugünkü bilgisayarlara yak›n makina tasarlayan mucit, ‹ngiliz metamatikçi Charles Babbage ( 1792 - 1871 ) oldu. Bununla birlikte Babbage'›n otomatik say›sal bilgisayar›, elektroni¤in olanaklar›ndan yararlanamad›¤› için tam bir geliflim sa¤layamad›. XX. yüzy›lda, oldukça karmafl›k ifllemler yapabilen ancak mekanik ve yavafl çal›flan ö¤elerden oluflan ilk bilgisayar, ABD'li elektrik mühendisi Vannevar Bush ( 1890 1974 )'un yönetiminde 1930'lu y›llarda Cambridge'de Massachusets Teknoloji Enstitüsü ( MIT )'nde yap›ld›. ‹lk elektronik bilgisayar›n yap›m›na ise 1942'de baflland› ve ayg›t›n yap›m› 1945 y›l›nda tamamland›. Yar› iletken teknolojiye geçilmesinden sonra bilgisayarlar›n h›z›nda ve bellek s›¤as›nda büyük ilerlemeler sa¤land›. Transistör kullanan ilk bilgisayar 1950 y›l›nda ABD Standartlar Bürosu taraf›ndan yap›ld›. Transistör ça¤›ndan tümleflik devreler ça¤›na geçilmesiyle, bilgisayarlar çok daha büyük ifller yapan ayg›tlara dönüfltüler.

Elektri¤in, 1950'li y›llara kadar getirmeye ve k›saca betimlemeye çal›flt›¤›m›z yaklafl›k 2500 y›ll›k tarihi bu flekildedir. Elektrik teori ve prati¤ini etkileyenler ve ona yön verenler belirtmeye bile gerek yok ki, yukar›da adlar› geçen 30 kadar büyük bilim adam›ndan ibaret de¤ildir. Elektrik olgusunun anlafl›lmas› ve insanl›¤›n yarar›na kullan›lmas› için her ülkede yüzlerce bilim insan› yapt›klar› araflt›rmalarla bu sürece katk›da bulunmufllar ve bilgi birikimi oluflturmufllard›r. Büyük dahilerle eflde¤erde ve efl zamanl› ve hatta daha önce keflif ve bulufllar yapan baz› bilimcilerin çal›flmalar› da çeflitli nedenler ve koflullar yüzünden yeterince etkili olamadan kalabilmifltir. Öte yandan yine her ülkeden binlerce e¤itimci bilim insan›, elektrik teori ve prati¤inin geliflmesi ve yükselmesi-

ne e¤itim yoluyla hizmet etmifltir. E¤itim, bilim için araflt›rma kadar önemlidir. Bilimin geliflimi, toplumsal bir süreçtir ve bu nedenle ekonomik ve toplumsal koflullardan etkilenmifl ve ayn› zamanda onu etkilemifltir. Bu çerçevede elektri¤in geliflimi de ekonomik ve sosyal geliflmelerle iliflki içinde olmufltur. Sanayii devriminin getirdi¤i ihtiyaçlar, elektrik teori ve prati¤inin gelifltirilmesi çal›flmalar›na itici güç olabilmifl, daha sonra elektrik ve elektronik teknolojisinin geliflimi de yeni bir sanayiinin geliflmesinin temellerini atm›flt›r. Elektri¤in geliflimiyle di¤er bilimlerin geliflimi aras›nda da iliflki oldu¤unu söylemeliyiz. Klasik kronojik bir terim olarak "bilimsel devrim", bilim tarihçileri taraf›ndan Kopernik'in "De revolutionibus Orbium Coeslestium ( Göksel Kürelerin Dönüflleri Üzerine )" adl› eserinin yay›nlanmas›ndan (1543

), Newton'›n "Philosophia Naturalis Principia Mathematica ( Do¤a Felsefesinin Matematik ‹lkeleri )" 's›n›n yay›nlanmas›na ( 1687 ) kadar olan dönem için kullan›lmaktad›r. Ancak bu dönemde gerçekleflti¤i kabûl edilen bilimsel devrim, esas olarak astronomi, fizik ( mekanik ) ve matematik devrimlerini kaps›yordu. Kimya ve elektrik devrimlerinin bafllamas› için yaklafl›k bir yüzy›l›n daha geçmesi gerekmifltir. Elektrik devrimi kavram›n› da Coulomb'un kendi ad›yla tan›nan yasas›n› yay›nlad›¤› 1785 ile Maxwell'in "Treatise on Electricity and Magnetism ( Elektrik ve Magnetizma Üzerine ‹nceleme ) " adl› yap›t›n› yay›nlad›¤› 1873 tarihi aras›ndaki dönem için kullanabiliriz. 88 y›l süren bu dönemde matematikteki geliflmelerle elektrikteki geliflmeler aras›nda yak›ndan iliflkiler vard›r. Bu iliflkiye örnek olarak, elektrik ve magnetizman›n matematik kuram›n›n kurulmas›n›n öncülerinden biri olan G. Green'i ve çal›flmalar›n› verebiliriz. [ Bir f›r›nc›n›n o¤lu olan ve kendisi de f›r›nc›l›k yapan Green ( 1793 - 1841 ), hiç e¤itim almaks›z›n kendi kendini yetifltirmifl ender rastlanan matematikçilerden biridir. Elektrikle ilgili tüm matematiksel çal›flmalar› izlemifl ve 1828 y›l›nda "Matematik Çözümlemenin Elektrik ve Magnetizma Kuramlar›na Uygulanmas› Üzerine Deneme" adl› makalesini yay›nlam›flt›. Bu makalede gelifltirilen ve bugün onun ad›yla an›lan Green karfl›l›l›k teoremi ile Green teoremi ve Green ifllevleri, elektrik potansiyelinin hesaplanmas›nda kullan›lan en önemli araçlard›r. Green, 40 yafl›nda Cambridge Üniversitesi'ne kaydolmufl ve matematik bölümünü dördüncü olarak bitirmiflti. ] Elektrik ile matematik aras›ndaki iliflki için daha özel olarak da flunu söylyebiliriz. Örne¤in, Frans›z matematikçi Pierre Simon Laplace (1749-1827) Laplace Denklemini, Frans›z matematikçi Joseph Fourier (1768-1830) Fourier Serilerini ve Alman matematikçi Carl Friedrich Gauss (1777-1855) vektör hesab›n›n önemli bir teoremi olan Gauss Teoremini gelifltirmifl olmasayd›, modern elektromagnetizma kuram› da gelifltirilemezdi

Elektrik Perpa Dergisi/A¤ustos’14 267 T E K N ‹ K / A R A ﬁ T I R M A / ‹ N C E L E M E / A K A D E M ‹ K

ABONE FORMU / SUBSCRIPTION FORM ABONE FORMU / SUBSCRIPTION FORM SEKTÖRE B‹R ADIM DAHA YAKIN OLMAK ‹Ç‹N AﬁA⁄IDAK‹ FORMU DOLDURUNUZ… FILL IN THE BLANKS COMPLETELY IN THE SUBSCRIPTION FORM. SEND FORM AND BANK DETAILS VIA FAX.

/ / / / / / / ABONE FORMU / / / / / / / ABONE BAﬁLANGIÇ SAYISI …………………....................………… ABONE B‹T‹ﬁ SAYISI

…………………....................………

ELEKTR‹K Perpa (ELEKTR‹K-ELEKTRON‹K-OTOMASYON-ENERJ‹-MAK‹NA-KONTROL S‹STEMLER‹) DERG‹S‹'NE ………………....................………… SAYISINDAN ‹T‹BAREN 12 AY ABONE OLUYORUM. ABONEL‹K BEDEL‹ OLAN 100 TL+KDV'yi (HCS YAYINCILIK MATBAACILIK ORG. T‹C. LTD. ﬁT‹. GARANT‹ BANKASI Hesap Numaras›: 459-6294879 IBAN:TR06 0006 2000 4590 0006 2948 79 / KUVEYTTÜRK BANKASI Hesap Numaras›: 239-8713029 IBAN:TR63 0020 5000 0087 1302 9000 01) YATIRDIM. ABONE KAYDIMIN YAPILARAK DERG‹M‹N HER AY AﬁA⁄IDAK‹ ADRES‹ME GÖNDER‹LMES‹N‹ R‹CA EDER‹M.

/ / / / / / FATURA B‹LG‹LER‹ / / / / / / ADI / SOYADI:………………....................…....................……… D. TAR‹H‹ VE YER‹: ………..………....................………… F‹RMA ADI: ………………....................………...........................… MESLE⁄‹/GÖREV‹: ……………..…....................………… DERG‹ TESL‹M ADRES‹: ………………....................…………………………....................……………………...……....................…… ………………....................…………………………....................…………………………....................…………………………....................……….............… ………………....................…………………………....................…………………………....................…………………………....................……….............…

POSTA KODU: ………………....................………...........................… ﬁEH‹R: ……………….....................………...........................… TELEFON (EV): ………………....................………...........................… (‹ﬁ):

………………..............................………...........................…

FAX: ………………....................……….........................................................… WEB: ……………….........................………...........................… E-MA‹L: ………………....................………...........................…………………....................………...........................…………………....................… •ELEKTR‹K •AYDINLATMA •ELEKTRON‹K •OTOMASYON •ENERJ‹ •MAK‹NA •KONTROL S‹STEMLER‹

PERPA T‹CARET MERKEZ‹ A BLOK KAT 5 NO. 283 OKMEYDANI - ‹STANBUL / TÜRK‹YE Tel: • Fax: • Gsm: www.elektrikperpadergisi.com • info@ elektrikperpadergisi.com

Gsm:

C‹HAN ELEKTR‹K Zafer Mah. Y›ld›r›m Beyaz›t Cad. No:22 Yenibosna,Bahçelievler / ‹STANBUL

Tel:

Fax: Gsm:

VERCAN ELEKTR‹K Okçu Musa Cad. ﬁair Eﬂref Sok. Defne Çiçe¤i Ç›kmaz› No: 17 Karaköy / ‹STANBUL

Tel&Fax:

MUTLUSA ELEKTR‹K

Emekyemez Mah. Okçumusa Cad. Erseven ‹ﬂ Han› No: 28 Kat: 4 D: 46 Karaköy / ‹STANBUL

Tel: 0212 254 44 46 • Fax: 0212 254 44 47 info@mutlusaelk.com www.mutlusaelk.com

REÇBER ELEKTR‹K TOKALI LIGHTING Bereketzade Mah. Büyükhendek Cad. No: 25/43 Beyo¤lu / ‹STANBUL

ORMAN T‹CARET Perﬂembe Pazar› Cad. No:8 Karaköy / ‹STANBUL

Tel: 0212 237 60 78 • Fax: 0212 238 17 52 Gsm: selim-kacar@hotmail.com www.ormanticaretyangin.com

O⁄UZ MAK‹NA

Refik Saydam Cad. No:39/4

Perﬂembe Pazar› Cad. No: 8/1 Karaköy /

(Haliç Otel Yan›) ﬁiﬂhane / ‹STANBUL

‹STANBUL

Tel:

Tel: 0212 255 54 50 • Fax: 0212 255 54 50

Tel&Fax:

Fax: 0212 292 19 09 • Gsm: 0532 680 57 57

info@carbongrafit.com

recberelektrik@gmail.com

tokali@tokali.com.tr •

www.carbongrafit.com

AKPINAR ELEKTR‹K TEMPO ELEKTR‹K ES‹N ELEKTR‹K Pano ‹malat›, Montaj› ve Toptan Elektrik Malzemeleri

Okçumusa Cad. No: 6-E Karaköy / ‹STANBUL

Bankalar Cad. Yan›kkap› Sok. Ortaklar ‹ﬂ

Okçu Musa Cad. Bank Çarﬂ›s› No: 11/A

Han› No: 15/1 Karaköy / ‹STANBUL

Karaköy / ‹STANBUL

Tel: 0212 255 46 35 • Fax: 0212 256 00 53

Tel: 0212 255 09 22 • Fax: 0212 255 09 22

Tel: 0212 293 69 30 • Fax: 0212 293 69 36 Gsm:

esinelektrik@esinelektrik.com

akpinarpano@gmail.com

hds_agalar1983@hotmail.com

www.esinelektrik.com

MODÜLER LED

MUGUL ELEKTRON‹K

ER-SE PANO

Okçu Musa Cad. No: 22 Menevﬂe Han Kat:

Emekyemez Mah. Amber Sok. No: 7/A

Gsm:

Fatihtepe Mah. Fatih Sultan Cad. No: 179/A Okmeydan›,ﬁiﬂli / ‹STANBUL

Tel: 0212 254 61 69 • Fax: 0212 254 61 70

1 No: 128 Karaköy / ‹STANBUL

Beyo¤lu / ‹STANBUL

info@modulerled.com

Tel: 0212 297 97 51 • Fax: 0212 297 97 52

Tel: 0212 253 87 84 • Fax: 0212 235 23 17

www.modulerled.com

mehmet@mugul.com •

YETEL GRUP Küçük Hendek Cad. No: 24/A Karaköy / ‹STANBUL

Tel: 0212 244 83 44 • Fax: 0212 244 85 44 Gsm: murat@yetel.com.tr • www.yetel.com.tr

‹DEL OTOMASYON Emekyemez Mahallesi Okçu Musa Caddesi Vizyon Çarﬂ› No: 14/204 Karaköy Beyo¤lu / ‹STANBUL

Tel: 0212 297 43 35 • Fax: 0212 235 69 91 i.yazici@idelotomasyon.com www.idelotomasyon.com

er_se_pano@hotmail.com

DO⁄Uﬁ TEKNOLOJ‹ Emekyemez Mah. Devedikeni Sok. Kavak Han No: 4/212 Karaköy / ‹STANBUL

Tel: 0212 237 22 10 • Gsm: 0532 668 00 65 senol@dogusaydinlatma.com

Gsm:

AKYÜZLER ELEKTR‹K Keresteciler Sit. Savaﬂ Cad. No: 19/1 Merter / ‹STANBUL

Tel:

Gsm: www.akyuzlerelektrik.com

ERSAN ELEKTR‹K

ECO BULB

Okçu Musa Cad. Ortak Han No: 9 Kat: 1 D:

Yan›kkap› Devedikeni Sok. No: 23

107-108 Karaköy / ‹STANBUL

Karaköy / ‹STANBUL

Tel&Fax: Fax: 0212 293 54 04 • Gsm: 0538 354 74 07 abdullah@ersanelektrik.biz

Tel: 0212 256 35 35 • Fax: 0212 255 45 08 Gsm: e.batigun@ecobulb.com.tr

KALE ELEKTR‹K ROZET ELEKTR‹K Terazidere Mah. Esenler Cad. No: 131/B Bayrampaﬂa / ‹STANBUL

Tel: 0212 613 10 10 • Fax: 0212 576 21 35 Gsm:

AYDINLATMA

Emekyemez Mah. Okçumusa Cad. No: 14202 Vizyon Çarﬂ› Beyo¤lu / ‹STANBUL

ALFA ELEKTR‹K Tersane Cad. Abdülsellah Sok. No: 20 Karaköy / ‹STANBUL

Tel: Tel&Fax:

LAMBACI COLLECTION Bankalar, Okçumusa Cad. BANK Karﬂ›s› No: 11/B Karaköy / ‹STANBUL

info@kaleelektrik.com www.kaleelektrik.com

Tel:0212 254 68 15 • Fax: 0212 254 68 16 info@rozetelektrik.com.tr www.rozetelektrik.com.tr

Tel: 0212 244 10 55 • Fax: 0212 245 07 03 info@lambacollection.com www.lambacicollection.com

FAT‹H LED

ÖZYIL KABLO

GENCERO⁄LU AYDINLATMA

Bankalar Cad. No: 18/D Karaköy / ‹STANBUL Bereketzade Mah. ﬁair Ziyapaﬂa Cad. No:

Tel: info@fatihled.com.tr

11/A Karaköy / ‹STANBUL

Tel: 0212 243 32 20 • Fax: 0212 243 31 98

www.fatihled.com.tr

ozyilcable@gmail.com

GÜNEﬁ ELEKTR‹K

ALN ELEKTR‹K ELEKTRON‹K

Okçumusa Cad. No: 28/4 Karaköy / ‹STANBUL

Tel: 0212 361 37 89 • Fax: 0212 361 37 90 Gsm: guneselk@hotmail.com

Emekyemez Mah. Okçumusa Cad. Menevﬂe ‹ﬂ Merk. No: 22/85 Karaköy / ‹STANBUL

Tel: 0212 250 96 71 • Fax: 0212 253 91 69 Gsm: stemurlenk@hotmail.com

Merkez: Büyük Hendek Cad. No: 25/47 Karaköy / ‹STANBUL • Fax: Tel: fiube: Çavuflbafl› Cad. No: 28/1 Çekmeköy / ‹STANBUL Tel: •

KENT ELEKTR‹K Merkez Mah. Fatih Cad. No: 28/4 Avc›lar / ‹STANBUL

Tel: kentelektrik@windowslive.com

ENDER ELEKTR‹K ASYA AYDINLATMA KARACA ELEKTR‹K ﬁair Ziya Paﬂa Cad. Lakerdac› Sok. No: 10/2 Karaköy / ‹STANBUL

Tel: 0212 293 45 35 • Fax: 0212 293 45 37 Gsm: enderengin_kurt@hotmail.com

Bereketzade Mah. Defne Ç›kmaz› Sok. Defne Han No: 5/7 Karaköy / ‹STANBUL

Tel: 0212 249 07 74 • Gsm: 0555 706 75 44 ayhan@ledibul.com ayhan@asyaaydinlatma.com www.asyaaydinlatma.com

Fatihtepe Mah. Fatih Sultan Cad. No: 140 Beyo¤lu / ‹STANBUL

Tel: 0212 256 79 46 • Gsm: 0532 336 27 23 hasankaraca24@gmail.com

‹STANBUL-ANKARA-BALIKES‹R’DE Gsm:

‹pekyolu Üzeri Dedeman Kavﬂa¤› No.74 K›z›ltepe / MARD‹N

Tel: 0 (482) 312 86 11 • Fax: 0 (482) 312 32 54 lazersanelektrik@hotmail.com • www.lazersanelektrik.com

BALIKES‹R BES ELK. ELKT. HIRD. SAN. ve T‹C. LTD. fiT‹. Dünya'n›n lider elektrik firmalar›n›n bayilik ve sat›fl›n› üstlenmifl BALIKES‹R BES ELEKTR‹K, uygun fiyat, h›zl› teslimat politikas›, tecrübeli sat›fl elemanlar› ve zengin sat›fl a¤› ile Bal›kesir'in elektrik malzemeleri sat›fl› denince akla gelen ilk firmalar›ndand›r

Yeni Sanayi Sitesi 46. Sokak No:25 BALIKES‹R

Fax:

Tel:

Gsm: •

GÜNGÖR ELEKTR‹K Dumlup›nar Mah. Ketenavdan Sok. No: 15/1-A BALIKES‹R

Fax:

Tel:

Yeni San. Sit. 12 Ekim Cad. No: 85 (2. Kap› ‹mren Lokantas› Arkas›) BALIKES‹R

Tel:

‹ZEL A.ﬁ. Toptan Elektrik Malzemeleri, Alçak Gerilim, A.G.-O.G. Proje, Taahhüt

Atalar Cad. Çankaya Sok. No: 1 BALIKES‹R • Tel:

• Fax:

Yeni San. Sit. 12. Sok. No: 3 10100 / BALIKES‹R Tel:

izel@izel.com.tr

GRUP ELEKTR‹K Elektrik Malzeme ve Pano ‹malat›

Yeni San. Sit. 27.Sok. No: 14-18 BALIKES‹R

Tel:

• Fax: Gsm: grup-elektrik@hotmail.com

RD REKLAM Nato Yolu Cad. Kuriﬂ Sok. No: 5/A Yukar› Dudullu Ümraniye /‹STANBUL

Tel: 0216 508 18 16 • Fax: 0216 508 18 17 Gsm: www.rdlimited.com.tr serdar@rdlimited.com.tr

Gsm:

‹S-BA MAK‹NA Topçular Demirkap› Keçeci ‹ﬂ Merkezi no: 1/123 Eyüp / ‹STANBUL

Gsm:

celenay38@hotmail.com

BAﬁARAN ELEKTR‹K

L‹M‹T ELEKTRON‹K Okçu Musa Cad. Menevﬂe Han No: 22 Kat:4 D: 225 Karaköy / ‹STANBUL

Tel: 0212 361 80 16 • Fax: 0212 361 69 66 Gsm: limit@limitelektronik.com.tr www.limitelektronik.com.tr

Emekyemez Mah. Ambar Sok. Özer ‹ﬂ Merk. 11/14 Karaköy / ‹STANBUL

Tel: info@basaranelektrik.com www.basaranelektrik.com

ELSAN REGÜLATÖR Bankalar Cad. Yan›kkap› Sok. No: 18/D (Aslanduruﬂ ‹ﬂ Han›) Karaköy / ‹STANBUL Tel: • Fax: Fabrika: Seyrantepe Mah. Barbaros Deresi Cad. No: 22/1 4.Levent / ‹STANBUL Tel: 0212 281 23 11 • Tel&Fax: 0212 281 23 13 Gsm: faikyuksel@elsanregulator.com

MARMARA T‹CARET ÇÖZÜM T‹CARET GED‹KL‹ ELEKTR‹K Led Ayd›nlatma ve Elektrik, H›rdavat Malzemeleri

M.Çakmak Cad. 3. Sok. No: 6

Arapcamii Mah. Yeni Camii Çeﬂme Sok.

ﬁirinevler,Bahçelievler / ‹STANBUL

Arapcami Mah. Perﬂembe Pazar› Cad. Ticaret Han No: 12/51 Karaköy / ‹STANBUL

No: 7/15 Beyo¤lu / ‹STANBUL

Tel: 0

Tel: 0212 255 37 65 • Tel&Fax: 0212 254 73 27 Gsm: cozumyangin@cozumyangin.com www.cozumyangin.com

• Fax: 0 www.marmaraticaret.net info@marmaraticaret.net

Karaköy / ‹STANBUL

FAREL AYDINLATMA

Tel: 0212 254 33 77 • Fax: 0212 361 39 05

Büyük Hendek Cad. Selçuk ‹ﬂ Merk. No: 55

EREN MAK‹NE Okçumusa Cad. Menevﬂe Han No: 22/217

Kat: 2 D: 306 Beyo¤lu / ‹STANBUL

Gsm: info@erentakim.com

Tel:

www.erentakim.com

Fax:

M‹O ELEKTR‹K RMS 4. Kap› 35. Sok. No: 5/A ELETROTEKN‹K Yeni San. Sit.BALIKES‹R Bankalar Cad. Yeni Bahtiyar ‹ﬂ Merkezi No: 8 Kat: 1/5 Karaköy / ‹STANBUL

Tel:

Fax: Gsm: murat@rmselektroteknik.com www.rmselektroteknik.com

Tel: 0212 552 98 40 • Fax: 0212 652 08 57 Gsm: mehmet@gedikli.com.tr www.gedikli.com.tr

GENCERO⁄LU KABLO

Ma¤aza: Kuledibi, Büyükhendek Cad. No: 19/B Karaköy / ‹STANBUL Tel: Fax: Fabrika: Site Yolu Ak Sanayi Sit. B Blok No: 33 Ümraniye / ‹STANBUL Tel: Gsm:

GÜMÜﬁ ELEKTR‹K Perpa Tic. Merk. A Blok Kat: 8 No: 1070

Tel: 0266 246 40 44 • Fax: 0266 246 40 88

ﬁiﬂli / ‹STANBUL

murat@mioelk.com

Tel: 0212 221 02 54 • Fax: 0212 221 02 55

www.mioelk.com

gumuselektrik28@gmail.com

YAS‹NO⁄ULLARI ELEKTR‹K MOTORLARI Merkez: Fevzi Çakmak Mah. Milenyum Cad. No: 7/1 Karatay / KONYA

Tel:

• Fax: Bankalar Cad. No: 35/G Karaköy / ‹STANBUL

Tel:

• Fax: • Gsm: bilgi@yasinogullari.com • www.yasinogullari.com