EA. Voorjaar 2018 (Dutch) by Erasmus University Rotterdam

Wordt dit een gezond mens? ALLES OVER ONDERZOEK GENERATION R NEXT

05 2018 / # 16

voor alumni & vrienden

kiesjetijdschrift.nl KIES OF GEEF EEN LIDMAATSCHAP tot VOOR SLECHTS € 15 Het lidmaatschap stopt automatisch.

55% kor t ing

Maarten!

Historisch Nieuwsblad

New Scientist

Filosofie Magazine

Maarten! opereert op het scherpst van de snede en is wars van conventies. Verwacht elk nummer diepgravende interviews, scherpe analyses en verrassende opinies.

Historisch Nieuwsblad verrijkt uw kennis door iedere maand de actualiteit in een historische context te plaatsen. De redactie geeft samen met prominente historici zoals Fik Meijer en Beatrice de Graaf antwoord op de vraag waarom de wereld van nu is zoals hij is en legt verbanden tussen het verleden en het heden. Altijd scherpzinnig en nuchter en in relatie met de huidige maatschappelijke, sociale en politieke ontwikkelingen.

New Scientist is hét wetenschappelijke tijdschrift vol ideeën die de wereld veranderen. New Scientist combineert de beste internationale artikelen met eigen kopij, waarin de focus ligt op Nederlands en Belgisch toponderzoek. New Scientist is een onmisbare bron om op de hoogte te blijven van wat we als maatschappij van de wetenschap kunnen verwachten.

Wat hebben we in het hectische leven nu aan filosofen? Hoe geven filosofen antwoord op vragen waar wij mee zitten? Filosofie Magazine brengt u in gesprek met de grote denkers. Ontdek de wereld van de filosofen en u zult zien dat hun denken actueler is dan ooit.

Probeer nu! Ga naar: kiesjetijdschrift.nl

EERST EVEN DIT

INHOUD

04 Campus inside out 05 Update 07 Throw Back 08 Het laatste woord 11 Erasmus & you 12 Familieportret 14 Goed bezig 16 Mijn studententijd 25 Wetenschap in de praktijk 38 Campus inside out 40 Brilliant minds, great ideas 43 Development 50 De grens over 52 Daarom Rotterdam

Inzet en enthousiasme Ea. Magazine vormt een eerbetoon aan wetenschappers, alumni en studenten die zich actief inzetten voor een betere wereld, door te zoeken naar oplossingen voor grote maatschappelijke vraagstukken in de 21e eeuw. Al sinds het eerste nummer in 2010 vertellen wetenschappers met enthousiasme over hun onderzoek, de successen, de doorbraken, maar ook de frustraties. In dit nummer bijvoorbeeld alles over het belang van genderdiversiteit in board rooms. Daarnaast: het verband tussen ouder worden, DNA-schade en lijnende muizen en aandacht voor het inzicht in de kosten van gadgets dat leidde tot de opkomst van frugal innovation. En, niet te vergeten, het wereldwijde belang van longitudinale onderzoeken als Generation R/Next. Maar niet alleen wetenschappers krijgen een podium. We laten ook alumni aan het woord over hun passie voor ondernemen of hun motivatie om hun alma mater te ondersteunen bij het realiseren van haar doelstellingen: toponderzoek en toponderwijs. Last but not least treft de lezer hier onze studenten, die doorlopend bijdragen aan een beter curriculum. Valorisatie in optima forma. Of die bul nu in zicht is of niet, als je je medestudenten weet te inspireren en te verbinden heb je absoluut al veel bereikt. De redactie

18 Loop even mee met Vincent Karremans Opgelet, want de VVD-politicus annex ondernemer geeft vol gas. ‘Ik wil dingen altijd dubbel doen.’

44 26 Lang leve onze baby’s Onderzoek Generation R Next heeft het beste voor met toekomstige Rotterdammers. Onderzoeker Vincent Jaddoe: “We willen alle groepen ouders bereiken”.

Het Erasmus Trustfonds is hot “Je ziet steeds meer particulieren verantwoordelijkheid nemen voor de maatschappij,” aldus alumni en Challenge Accepted-donateurs Bas en Tim van Veggel.

CAMPUS INSIDE OUT

Campus Woudestein - Tinbergen gebouwâ&#x20AC;¨ FOTO: Ossip van Duivenbode

UPDATE

Innovatie in Zuid-Holland De Erasmus Universiteit is partner geworden van InnovationQuarter, de regionale ontwikkelingsmaatschappij voor Zuid-Holland. Op deze manier wil de universiteit bijdragen aan innovatie in de regio. InnovationQuarter stimuleert innovatieve en economische bedrijvigheid in de regio. Hier liggen ook veel nieuwe mogelijkheden voor valorisatie van het onderwijs en onderzoek van de Erasmus Universiteit. Verder zijn er vanuit de LDE (Leiden-DelftErasmus)-alliantie en de gemeente Rotterdam belangrijke mogelijkheden.

FOTO: Roy Borghouts

Rutger Engels is de nieuwe rector magnificus Prof. dr. Rutger Engels is door de Raad van Toezicht benoemd tot rector magnificus. Hij volgt per 15 juni prof.dr. Huibert Pols op, die terugtreedt in verband met zijn pensionering.

Talent aantrekken met het Charter Diversiteit

Engels (1968) is sinds 2014 voorzitter van de Raad van Bestuur van het Trimbos-instituut. Daarnaast is hij sinds 2016 faculteitshoogleraar Ontwikkelingspsycho pathologie van Preventie en Interventie aan de faculteit Sociale Wetenschappen van de Universiteit Utrecht.

De Erasmus Universiteit heeft het Charter Diversiteit ondertekend. Daarmee legt de universiteit nog eens vast zich actief in te zetten voor meer diversiteit en inclusie. De EUR wil niet alleen divers talent aantrekken, maar er ook voor zorgen dat talent zich kan ontplooien.

Engels doet internationaal toonaangevend onderzoek naar de ontwikkeling en preventie van middelengebruik en internaliserende problemen bij jongeren. Voor zijn grote maatschappelijke impact ontving hij in 2011 de Huibregtsenprijs. Daarnaast ontving hij gedurende zijn wetenschappelijke carrière diverse andere prijzen en grants. Engels studeerde Psychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen en promoveerde aan de Universiteit van Maastricht.

Het Charter wil daarnaast diversiteit en inclusie op de werkvloer stimuleren. Het is een initiatief van ‘Diversiteit in bedrijf’. Naast de EUR hebben ook BP Nederland en de Sociaal-Economische Raad (SER) het Charter ondertekend.

UPDATE

Veiligheid voor vluchtelingen Meer structurele ondersteuning van vluchteling studenten en bedreigde wetenschappers uit de hele wereld: de Erasmus Universiteit heeft met UAF Stichting voor Vluchteling-Studenten een samenwerkings overeenkomst ondertekend die het belang dat zij daaraan hecht nog eens extra onderstreept. De universiteit wil deze hoogopgeleide en talentvolle mensen een veilige omgeving bieden. Zo kunnen zij een nieuw bestaan opbouwen, zich academisch verder ontwikkelen en een zinvolle bijdrage leveren aan de samenleving. Er studeren momenteel elf UAF-studenten aan de EUR.

Blijf op de hoogte!

Wil je op de hoogte blijven van het nieuws en de agenda van de universiteit? Bezoek dan regelmatig www.eur.nl/nieuws. Of volg de universiteit op Facebook, Twitter, Instagram of LinkedIn.

105 jaar EUR: Science Meets City Op 8 november 2018 viert de universiteit haar 105e verjaardag, gerekend vanaf de oprichting van de Nederlandse Economische Hogeschool in 1913. De EUR viert dit lustrum tijdens het academisch jaar 2018-2019 samen met studenten, alumni, medewerkers en de stad Rotterdam. ‘Science Meets City’ is het thema van het lustrumprogramma, dat wordt afgetrapt bij de opening van het academisch jaar op 3 september aanstaande in de Laurenskerk.

FOTO: Koala Concepts ©

Word ook lid van EUR Connect EUR Connect heeft bijna 2.500 leden! Het online netwerk is in het leven geroepen voor alle alumni, studenten, onderzoekers, (oud-)medewerkers van de Erasmus Universiteit Rotterdam om met elkaar in contact te blijven, ideeën uit te wisselen en coaching aan te bieden, naar goed voorbeeld van platforms die de universiteiten van Harvard en Oxford gebruiken. Meld je aan via eurconnect.nl.

Het lustrumprogramma zal vanaf 3 september ruimte bieden aan verrassende ontmoetingen tussen stad en universiteit. Vanzelfsprekend leveren alumni een waardevolle bijdrage aan het programma. Houd de website in de gaten voor meer informatie!

Zo mooi is de UB De Universiteitsbibliotheek heeft de publieksprijs van de Rotterdam Architectuurprijs 2017 gewonnen. Met een overweldigende meerderheid van stemmen was dit project de winnaar. Sinds oktober 2015 is er hard gewerkt aan de renovatie van de UB. Het resultaat is een lichter, ruimer en overzichtelijker gebouw, met 900 studieplekken en een nieuwe entree.

FOTO: Roos Aldershoff Fotografie

THROW BACK

Rectoraatswisseling 1989. V.l.n.r. prof.dr. Kees Rijnvos en echtgenote, prof.dr. Rinnooy Kan

TEKST: Cora Boele – Academisch erfgoed FOTO: Levien Willemse

Wisseling van de wacht Na drie jaar is zijn laatste uur als rector magnificus aangebroken. Hij heeft zijn afscheidstoespraak al in de hand. Zijn toga zou daarna jaren in de kast blijven hangen. De wetenschap maakte plaats voor het Verbond van Nederlandse Ondernemingen en de ING Bank. Prof.dr. Alexander Rinnooy Kan nam op 4 september 1989 afscheid van de Erasmus Universiteit waar hij sinds 1980 de leerstoel Operationeel onderzoek bekleedde bij de Faculteit der Economische Wetenschappen en enige jaren directeur was van het Econometrisch Instituut.

Een persbericht uit mei 1986 meldde dat de toen 36-jarige Rinnooy Kan de jongste rector magnificus was ooit benoemd in Nederland. Helaas zag de persvoorlichter prof.dr. Johan Witteveen over het hoofd, want die werd in 1951 als dertigjarige al rector magnificus bij de Nederlandse Economische Hogeschool. Naast Rinnooy Kan staat zijn opvolger met diens echtgenote: prof.dr. Kees Rijnvos van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid sinds 1975 hoogleraar in de algemene economie en openbare financiën, en in de periode 1982-1986 decaan van FRG. Rijnvos was twee keer gepromoveerd, in de Economie en in de Filosofie. Hij zou rector magnificus blijven tot de opening van het Academisch jaar in 1993.

Vlak voor het ter perse gaan van ea. kwam het bericht van het overlijden van prof.dr. Rijnvos. Hij is 87 jaar geworden.

HET LAATSTE WOORD

Huib Pols

neemt afscheid Huibert Pols (Dordrecht, 1952) neemt deze zomer dan toch echt afscheid als Rector Magnificus, een functie die hij bijna vijf jaar vervulde. â&#x20AC;&#x2DC;De gedrevenheid van de studenten, die kritische attitude die zorgt dat je geen moment op routine draait, zal ik missen.â&#x20AC;&#x2122; 8

TEKST: Eva Hoeke FOTO’S: Michelle Muus

e verwacht het niet, kippen op de kamer van een Rector Magnificus. Maar ze zijn er, in lijstjes, in beeldjes, en vooral in de analogie van de afzwaaiende universiteitsbaas. Pols: ‘Tegenwoordig word je verondersteld ongeveer zestig procent aan onderwijs en veertig procent aan onderzoek te doen, maar wetenschappers verdienen scharrelruimte. Ik heb altijd geweldig genoten van het feit dat mijn baas niet voortdurend in mijn nek zat te hijgen. Men moet vrij zijn om gedachten te ontwikkelen.’ U bent in 1971 Geneeskunde gaan studeren, in 1977 studeerde u hier af. Waarom koos u destijds voor de EUR? ‘Ik wilde eigenlijk in Utrecht studeren, destijds dé studentenstad, maar ik werd uitgeloot. Inmiddels heeft Rotterdam heel veel van die allure opgepakt, maar toen was het een stad in opbouw. Pas later zag ik de pioniersgeest die daarmee gepaard ging, en die can-do mentaliteit hebben ze altijd behouden.’

waarmee de student van vandaag met die mogelijkheden omgaat en dus veel sneller de schakelingen en daarmee de verbindingen tussen verschillende velden kan leggen, vind ik een geweldige asset. Verder is de mondigheid van studenten enorm toegenomen. Wij bezetten in die tijd van alles, maar als het bier op was, gingen we weer naar huis.’ En er wordt dus minder gescharreld. ‘Men is veel meer geroosterd in zijn dagelijkse doen en laten. Daarin vormen wij natuurlijk het spiegelbeeld van de maatschappij. Die rat race en verantwoordingshoepels zie je in allerlei vakgebieden, maar de impact daarvan is nog groter op de academie. Ik mis vertrouwen vanuit de overheid. Als je dan ook nog ziet – en nu spreekt de bestuurder even – dat wat wij aan middelen binnen krijgen per student sinds 2000 met zo’n 25 procent is afgenomen, dan wringt dat.

Wat voor student was u? ‘Vrolijk, wel. En een typische ‘nominaal = normaal’-student: ik heb het allemaal precies in de tijd gedaan die ervoor stond. De passie kwam pas in de tweede fase van mijn studie. Toen ging het namelijk echt over patiënten. Het was niet langer overdracht van kennis, maar toepassen van kennis. Dat beklijfde veel makkelijker.’ Wat zijn de grootste verschillen tussen toen en nu? ‘Alleen al de manier van leren is heel anders: ik leerde nog klassiek uit een boek, nu gebeurt dat vanaf een beeldscherm. Als mij destijds een vraag werd gesteld, kregen we een dag of twee om dat in de bibliotheek op te zoeken. Nu krijg ik vijftien seconden later antwoord via de smartphone.’ Wat levert dat op? ‘Vluchtigheid; kennis beklijft minder. Want je hebt het antwoord wel, maar het achterliggend mechanisme niet. Als je iets moet opzoeken, lees je ook alles wat daar omheen ligt. Aan de andere kant: de vaardigheid

NAAM: Huibert Adriaan

Pieter Pols

We hebben in Rotterdam twintig procent meer studenten gekregen. Kunnen we die steeds grotere aantallen wel aan? We moeten ervoor waken mensen niet uit te putten. Waar het uiteindelijk om gaat is de vraag: hoe creëer je talent? Dat doe je door studenten de middelen te geven dat talent te ontdekken en om met dat talent te experimenteren. Daar hoort ook vrij denken bij. Talent is dan ook het thema van de rectoraatsoverdracht.’ In 2013 werd u aangesteld als rector magnificus. Wat waren destijds uw doelen? ‘Ik wilde meer verbinding realiseren tussen de faculteiten, bruggen slaan in dat eilanden rijk. Gegeven het gespecialiseerde karakter van onze universiteit – wij zijn geen brede comprehensive universiteit zoals bijvoorbeeld de Universiteit van Amsterdam – hebben wij een taak naar de maatschappij en de grote uitdagingen die daar spelen. De veronderstelling dat je die vanuit je monodiscipline kunt op lossen, is een gotspe. In mijn tijd was het evident: je deed een studie, ging specialiseren, kreeg een baan en je expert opinion was daarna een heilig domein. Maar die tijd is voorbij. Mensen zullen meerdere carrières gaan maken; daar zullen wij ze in moeten begeleiden.’ Beschouwt u die missie nu, vier jaar later, als gelukt? ‘Nou ja, gelukt: er is nog veel werk onderhanden, haha. Maar de Erasmus Initiatives, de Community voor Learning & Innovation, Challenge Accepted en het daarbij behorende Endowment Fund en de bereidheid van decanen om onderling hun best practices met elkaar te delen, zijn dingen waar ik blij mee ben, als verbindingsofficier.’

LEEFTIJD: 65 STUDIE: Geneeskunde CARRIÈRE: Arts in AZR

Dijkzicht, hoogleraar Inwendige Geneeskunde aan de EUR, Afdelingshoofd Interne Geneeskunde, decaan FGG, vicevoorzitter van de Raad van Bestuur van Erasmus MC en vanaf 2013 rector magnificus.

Waar liep u in dat proces tegenaan? ‘De autonomie van de faculteiten is groot, zullen we maar zeggen. Dat is overigens niet typisch Rotterdams, hoor. Ik heb niets met macht, maar als dokter ben ik gewend snel beslissingen te nemen. Ik heb echt moeten leren dat de oriëntatie en de belangen bij bètastudies en geestes- en gedragswetenschappen verschillend zijn.’

HET LAATSTE WOORD

Heeft u op tenen gestaan? ‘Ja. Jawel. Maar ik heb zeker ook verbanden aangereikt.’ U hecht aan het belang van meer vrouwelijke hoogleraren, maar van de veertien universiteiten in Nederland heeft de EUR het laagste aantal: dertien procent. Wat gaat er fout? ‘Er zijn twee dingen die spelen. Toen ik hier binnenkwam, was er een diversiteitcommissie die alle dingen benoemde die mis waren, maar daar verder niks mee deed, waardoor er alleen maar een verzuurdere stemming ontstond. Ik heb toen een officer aangesteld die op dat onderdeel daadwerkelijk beleid ontwikkelde, Hanneke Takkenberg. Met haar heb ik toen een ronde langs de faculteiten gemaakt. Ik ga niet zeggen waar, maar wat je dan af en toe hóórt… Daar kreeg ik het schaamrood van op de kaken. Uitspraken als: ‘Je kunt zo’n vrouw toch niet voor zo’n grote collegezaal zetten.’ Daarna hebben we ook meteen een diversiteitsofficier neergezet op de faculteiten. En de tweede hindernis is dat men hier een traditie heeft dat mensen beginnen als bijzondere hoogleraren, als opstap naar het gewoon hoogleraarschap. Dat verschilt nogal van andere universiteiten, en dat mogen we weleens goed tegen het licht houden. Dat gebeurt ook, maar het gaat niet over één nacht ijs. We hebben gelukkig meters kunnen maken.’ Geneert u zich ervoor? ‘Ja, ook omdat ik het bij Erasmus MC wél voor elkaar heb gekregen. Gemengde teams presteren gewoon beter. Je bent een dief van je eigen wetenschappelijke portemonnee als je die insteek niet kiest.’ Is de EUR uiteindelijk toch gewoon een Old Boys Network? ‘Ik denk dat je meer kunt zeggen dat men afscheid aan het nemen is van die traditie. Maar we komen van ver, dat is waar.’

Waagt u zich eens aan voorspelling? ‘Ik denk dat bij de Geneeskunde in 2025 dertig tot veertig procent van de hoog leraren vrouw is. Bij onder andere Erasmus School of Economics en Rotterdam School of Management hebben we nog een grotere revolutie voor de boeg.’ Dat is dan een taak voor uw opvolger, Rutger Engels. ‘Onder andere. Het op orde krijgen van de bedrijfsvoering is van eminent belang. De Erasmus Initiatives moeten verder worden ontwikkeld, en binnen de opleidingen is het mogelijk om wat meer dwarsverbanden te realiseren. Maar ook dit vergt onderhoud, zeker. De gesprekken die we daar tot nu toe over hebben gevoerd, voelen goed.’

‘ Hoe creëer je talent? Door studenten de middelen te geven hun talent te ontdekken’ Wat gaat u missen aan de Erasmus Universiteit? ‘De dynamiek. Ik ben een early bird, voor zeven uur zat ik meestal al op kantoor, dus ik zal wel moeten wennen aan het feit dat dat nu allemaal gaat veranderen. De studenten zal ik vooral missen. ’s Ochtends had ik inloopuur, dan voerde je soms heel vertrouwelijke gesprekken. En wat studenten mij ook boden, was een inzicht in hoe bepaalde dingen in faculteiten liggen. Waarom ik altijd in die universiteit ben blijven hangen, is toch die gedrevenheid van de studenten die die extra mijl gingen; degenen die tegen alles in toch op die mening bleven zitten. Ze stelden me soms vragen waarvan ik dacht: ik heb géén idee. Die gedrevenheid, die kritische attitude die zorgt dat je geen moment op routine draait, zal ik missen.’

Ik heb uit betrouwbare bron vernomen dat uw echtgenote Lientje de stille kracht is achter meneer Pols. ‘Dat is zonder meer waar. Lientje is mijn sociale geweten. Zij zegt ’s ochtends: ‘Je secretaresse is jarig, er zit een cadeautje in je tas.’ Ze komt hier ook langs, is geïnteresseerd, zij kent de mensen. Ik denk dat ze ook weleens hebben gedacht: wie heeft hier nou de beslissing genomen, hij of zij? Haha.’ Heeft zij zelf carrière kunnen maken? ‘Lientje heeft wel degelijk carrière kunnen maken, ze was docent, maar denk dat ze veel opgeofferd heeft voor ons gezamenlijk geluk. Zegt de man die verantwoordelijk is voor diversiteit. Ze is drie jaar ouder dan ik, dat is ook waarom ik nu wilde stoppen. We willen nog wat leuke dingen kunnen doen in goede gezondheid.’ U gaat straks ook met emeritaat. Wat gaat u doen met al die vrije tijd? ‘Nou, ik doe al wat dingen: ik ben Captain of Science van Topsector Life Sciences & Health, ik zit in de Raad van Toezicht van de Doelen, ik ben net vicevoorzitter geworden van de Raad van Toezicht van het St. Antonius Ziekenhuis…’ Heeft u geen hobby’s? ‘Jawel, jawel, ik wil oude meubels kunnen restaureren. Samen met mijn zoons onderhoud ik een oude Citroën Deux Chevaux en misschien ga ik nog een oldtimer opknappen. En ik wil ook spontaan met Lientje naar een tentoonstelling in Groningen kunnen gaan.’ Tot slot: welke woorden zou u de nieuwe lichting studenten mee willen geven? ‘Ga voor je passie, sluit geen compromis over wat je écht wilt en mobiliseer iedereen die je kunt mobiliseren om in jouw passie te geloven. Zo heb ik het ook gedaan. Solo was ik niet zo’n held, pas in verbinding met anderen kon ik groeien.’

ERASMUS & YOU TEKST: Carien van der Wal FOTO: Charlie De Keersmaecker

‘De wens om je te bewijzen en verschil te maken in de wereld kan overal vandaan komen. Ik kwam erachter dat ik vooral mijzelf iets te bewijzen had,’ zegt ondernemer Ali Keles. ‘Ik hoorde op mijn tiende voor het eerst het woord ‘zakenman’, en dat bleef maar rondzingen.’ ‘De enige rebellie uit mijn tiener jaren was stoppen met pianoles. Ik kom uit een gebroken gezin en mijn moeder stond er praktisch alleen voor. Daarom wilde ik mij niet tegen haar afzetten. Zij heeft zo veel voor mij gedaan,’ zegt Keles, aan de lange tafel in zijn kantoor aan de Schie. De kamer ademt de sfeer van een galerie. Hij omringt zich graag met werk van moderne kunstenaars, ook als die nog in opkomst zijn. Keles wijst op een werk van Alexander Kaletski, die als Russische vluchteling met lege handen in New York aankwam en lege dozen verzamelde om die als canvas te laten dienen. ‘Kaletski is een rolmodel voor velen, omdat hij laat zien hoe je je kunt ontworstelen aan de ellende die je als vluchteling ten deel valt.’

Ali Keles ‘Ik heb een onbeheersbare drang tot creëren’

Altijd bezig Kunst vormt steeds meer een rode draad in het leven van Keles. ‘Ik volg een collegereeks moderne kunst aan de Vrije Academie en hoop in de toekomst als student kunst geschiedenis opnieuw in de collegebanken te zitten.’ Hij was een actieve student. ‘Daarom duurde het ook zo lang voordat ik afstudeerde,’ lacht hij. ‘Ik werkte in de Rechts winkel, het Justitieel Klachten Buro, was coördinator en bestuurslid voor Stichting Student Forum for European Affairs en begon tijdens mijn studie mijn eerste startups, al noemden we dat toen nog niet zo.’ Later was hij ook raadslid voor GroenLinks.

Mondzorg, ook in achterstandswijken In alles wat Ali Keles doet, staat het humanisme centraal. Filosofie was niet voor niets zijn lievelingsvak op het gymnasium; hij past het ook toe in zijn ondernemerschap. Zo tekende hij vorig jaar het Charter Diversiteit van de SER. ‘Er werken mensen met achttien verschillende nationaliteiten bij ons, waarvan 53 procent vrouw en 47 procent man.’ Ondernemer worden mocht dan tijdens zijn studietijd niet bon ton zijn, het zat er al vroeg in. ‘Op mijn tiende hoorde ik voor het eerst het woord ‘zakenman’, en dat bleef maar rondzingen in mijn hoofd. Ik heb die onbeheersbare drang tot creëren. Of het nu een filmfestival is, zoals het Rode Tulp festival, dat Turkse arthouse cinema een platform gaf in Nederland, een tijdschrift (Pandora, red.), of vastgoed projecten. Ik wil iets neerzetten, het liefst met anderen samen.’ Vanuit zijn boutique private equity house zette Keles ook Tandheelkunde Groep Nederland op met zakenpartner Dr. Go. Een groep die in Nederland praktijken opent, ook in achterstandswijken. ‘Mondzorg in de volle breedte. Met alle disciplines in huis.’ Werknemers uit de buurt ‘Ik trek graag medewerkers aan die afkomstig zijn uit de wijken zelf. En dan kan het gebeuren dat je als patiënt aan de balie komt en als werknemer de deur uitgaat.’ Dat gebeurde met een jonge vrouw die op dat moment zonder baan zat. Keles stimuleerde haar tot het volgen van een opleiding tot tandartsassistent. Het resultaat: baan als praktijkcoördinator. ‘Inmiddels zie ik mijzelf meer als enabler dan zakenman. Een goed uitgangspunt voor dienend leiderschap.’

NAAM: Ali Keles LEEFTIJD: 34 STUDIE: Rechten CARRIÈRE: Ondernemer

FAMILIEPORTRET

TEKST: Marjolein Stormezand FOTO: Aysha Gasanova

Hart gevolgd Mariska de Kievit-Brussé en Elise Brussé Elise Brussé (22, student Bestuurskunde) zag een oproep op sin-online, het informatiesysteem van de Erasmus Universiteit, of families zich wilden aanmelden voor het alumni-familieportret. Ze maakte voor de grap een screenshot en stuurde dit naar haar oudere zus Mariska (30). Zodoende zitten de twee samen in het paviljoen van de universiteit waar Mariska in 2013 haar Master Sociologie in deeltijd behaalde en Elise in 2014 Bestuurskunde ging studeren. Dat de zusjes uit Krimpen zouden gaan studeren, lag niet per se in de lijn der verwachting. ‘Onze ouders hebben altijd gezegd ons hart te volgen, dus dat hebben we gedaan.’ Mariska behaalde eerst haar HBO-diploma vastgoed en makelaardij, werkte bij Woonstad Rotterdam en besloot op haar 24e om

‘Onze gesprekken veranderen, hebben nu meer verdieping. Het leeftijdsverschil wordt kleiner’ er toch nog een studie bij te doen. Naast haar fulltime baan volgde ze ’s avonds college aan de EUR. ‘Mijn sociale leven stond op een lager pitje. Twee dagen in de week ging ik direct uit werk door naar de universiteit.’ Achteraf prijst ze de bereikbaarheid van de docenten en zegt dat die bijdroeg aan de vaart en focus die ze nodig had om het deeltijd programma te doorlopen. Elise hanteert een iets traditionelere aanpak: ze ging na het VWO direct door naar de universiteit, sloot zich aan bij studentenvereniging VGSR en woont in een studentenhuis. Mariska spreekt vol lof over de groei die Elise in een korte tijd heeft doorgemaakt. ‘Onze gesprekken veranderen, de politieke en sociale onderwerpen hebben nu meer verdieping. Het leeftijdsverschil wordt steeds kleiner.’ Op haar beurt kijkt Elise op tegen haar oudere zus: ‘Mijn zus is mijn kruiwagen geweest; aan haar heb ik mijn afstudeeropdracht voor mijn bachelor te danken. Misschien heeft ze ook mijn interesse voor de Erasmus Universiteit gewekt.’ Hoe de toekomst eruit gaat zien? Mariska ‘werkt gewoon lekker door’ en Elise vervolgt haar afstudeerstage in Bilthoven. Daar komt de nuchterheid van de familie Brussé weer naar boven: ‘Er zijn in de publieke sector minder banen in Rotterdam, misschien zal ik moeten verhuizen. Dat zien we dan wel weer. Eerst mijn bul halen.’

GOED BEZIG TEKST: Sanne van der Most FOTO’S: Charlie De Keersmaecker

Sam van Tol

Herbruikbaar schrift Wat is je product? “Correctbook is een uitwisbaar schriftje voor kinderen in ontwikkelingslanden, dat je keer op keer kunt gebruiken. Een soort whiteboard in schriftvorm, maar dan beter. Het droogt op, je kunt er met je hand overheen en het daarna weer uitvegen met pen of doekje. Het heeft dunne pagina’s die je kunt omslaan, met lijnen of ruiten. Eigenlijk net zoiets als die wisborden van vroeger, maar dan in schriftvorm. Leuk, leerzaam én duurzaam.”

ontwikkelingen voor de toekomst is dat we het product ook op grote schaal in Afrika willen aanbieden, niet alleen doneren. Om dat te bereiken, willen we samenwerken met lokale ondernemers die dan een goedkopere lokale versie kunnen aanbieden. Zo proberen we de lokale economie te stimuleren en overheden te overtuigen hoe belangrijk het is om te kunnen schrijven. Daarnaast zijn we in Europa bezig met een nieuw assortiment, met een ander formaat en meer kleur.”

Hoe kwam je op het idee? “Drie jaar geleden was ik op vakantie in Zuid-Afrika. Daar kwam ik voor het eerst in aanraking met armoede. En met beperkingen in het onderwijs. Kinderen gaan daar wel naar school, maar ze hebben geen schriften om in te schrijven en toetsen in te maken. Ik ben me er meer in gaan verdiepen en kwam erachter dat 250 miljoen kinderen geen schrijfmateriaal hebben en het dus ook nooit zullen leren. Als je ‘Afrika’ googelt, kom je steeds terecht bij voedsel en honger. Analfabetisme krijgt weinig aandacht, terwijl ontwikkeling juist dáár begint.” Welke invloed heeft je studie aan de EUR gehad? “Mijn master strategic entrepreneurship heeft me echt gemotiveerd. Daar zaten allemaal enthousiaste en gedreven mensen die echt iets wilden opzetten. Dat stimuleert. Verder heeft RSM me altijd enorm geholpen. Ons product ligt in de RSM Store en ik mag regelmatig komen spreken.” Wat is je koers voor de komende jaren? “Dankzij crowdfunding en sponsoring hebben we nu zo’n 10.000 correctbooks gedoneerd in Afrika. Dus het gaat heel goed. Vorig jaar hebben we de Rotterdamse Startersprijs gewonnen en waren we Promotiegift van het Jaar bij Sprout onder de 25 jaar. Daardoor ging het echt snel lopen. Een van de grootste

NAAM: Sam van Tol LEEFTIJD: 24 STUDIE: Bedrijfskunde en master

Strategic Entrepreneurship BEDRIJF: www.correctbook.nl

Eline Leijten

Klanten en muzikanten verbinden Alumnus Eline Leijten ontdekte dat de meeste mensen geen idee hebben hoe ze live muziek voor een feest in huis moeten halen, en bedacht een online platform dat muzikant en klant verbindt. Wat is je product? ‘Plugify is een online platform waar vraag naar en aanbod van artiesten worden gekoppeld en waar je in een handomdraai artiesten boekt. DJ’s, bandjes, zangers, dance maar ook jazz en klassieke ensembles. Er staan al meer dan 1400 artiesten op. Via Plugify kunnen artiesten zich profileren, leg je als boeker direct persoonlijk contact met de artiest, zie je de prijzen, kun je reviews lezen en artiesten zelf boeken.’ Hoe kwam je op het idee? ‘Tijdens mijn studie zong ik bij de Hermes House Band, de band van het Rotterdams Studenten Corps. We speelden zo’n zestig keer per jaar en waren aangesloten bij boekingsbureaus. Jaren later treed ik nog steeds af en toe op met de band. Alleen mogen we ons nu niet meer Hermes House Band noemen. Dan is het soms lastig om gevonden te worden en je kop boven het maaiveld uit te steken. Tegelijkertijd is het als klant vaak lastig om goede bands te vinden voor een feest. Het is eigenlijk vreemd dat je alles online kunt regelen en kopen, maar dat mensen tegelijkertijd geen idee hebben hoe ze aan goede artiesten kunnen komen. Zo ontstond het idee voor Plugify.’

Welke invloed heeft je studie aan de EUR gehad? ‘Het was een heel goede en bruikbare basis. Ik heb zes man personeel; mijn master arbeidsrecht is in dat kader heel handig. Daarnaast kan ik de algemene voorwaarden in contracten begrijpen en inhoudelijk sparren met mijn advocaat. Mijn economische en financiële achtergrond helpt me aan kennis over het runnen van een bedrijf, over solvabiliteit, cashflow-management en dat soort zaken. Ik kan een winst-en-verliesrekening lezen en doorgronden en dat is nuttig.’ Wat is je koers voor de komende jaren? ‘Ik wil dit jaar nog graag uitbreiden in Nederland en België. Daarna gaan we de Europese markt op, te starten in een markt die op de onze lijkt. Verder blijven we onze marketingactiviteiten uitbouwen en wil ik de website naar een hoger plan tillen, door voor zowel artiesten als klanten steeds meer features toe te voegen.’

TEKST: Sanne van der Most FOTO: Charlie De Keersmaecker

NAAM: Eline Leijten LEEFTIJD: 30

Studie: Economie en Rechten, meester-doctorandus programma BEDRIJF: www.plugify.nl

MIJN STUDENTENTIJD

TEKST: Karin Koolen FOTO’S: Charlie De Keersmaecker

Anoesjka Imambaks

‘ Ik heb veel energie, ik wil dingen’

Dat Anoesjka Imambaks naar Rotterdam zou komen, stond al vast, vertelt ze als we haar ontmoeten op het kantoor van Venture Café in het Groothandelsgebouw. ‘Ik groeide op in Vlissingen, waar mijn vader een baan in de scheepvaart had. Nadat hij – tussen zijn ploegendiensten door! – zijn leraarsbevoegdheid Techniek had behaald, wilden mijn ouders terug naar Rotterdam.’ Toen al was haar missie helder: studeren aan de Erasmus Universiteit en wel zo snel mogelijk. ‘De Erasmus Universiteit heeft echt die Rotterdamse cultuur; internationaal, multiculti, heel open. Een studie Bestuurs kunde was me op het lijf geschreven.’ Creatieve mensen ‘Ik was een heel serieuze student, heel gefocust,’ herinnert ze zich. ‘Mijn studietijd bestond uit colleges, werkgroepen en mijn bijbaantje bij de klantenservice van een internetprovider. Ik heb nooit geparticipeerd in een studentenverenging. Niemand had me ook uitgelegd dat dat nuttig is. Tegen woordig vertel ik studenten dat netwerken nú begint.’ Toch is haar loopbaan er een om over naar huis te schrijven. ‘In mijn laatste masterjaar liep ik stage bij het Ministerie van OCW. Ik voelde dat daar een baan uit zou rollen.’ Via een traineeship bij Berenschot, diverse functies in Den Haag en een eigen onderneming belandde Anoesjka in de directie stoel van Venture Café. ‘We bouwen hier aan een internationale community van creatieve en ondernemende mensen. Iedere donderdagmiddag is het open huis. Dan brengen we ondernemers, innovators, studenten, dienstverleners en investeerders bijeen.’ Fanatiek studeren Maar weer even terug naar de campus. ‘Ik miste nooit een werkgroep, lette heel goed op tijdens colleges. Daar steek je meer van op dan uit de boeken. Ik maakte deel uit van een klein, gemixt groepje studenten van mijn jaar, met wie ik nog altijd contact heb. We waren heel ijverig: wie had het best geleerd, cijfers vergelijken… Het ging altijd over de studie. Ik weet nog dat ik voor het eerste tentamen, bestuurskunde 1.1, een 6 haalde waar de meesten onvoldoende

scoorden. Dat gaf vertrouwen.’ De groep hing altijd in de mensa, herinnert Imambaks zich. ‘We kochten samen ook één studieboek en zaten vervolgens uren in de copyshop in het A-gebouw te kopiëren.’ Achteraf gezien jammer, meent ze: ‘Een volle boekenkast was heel leuk geweest, ik heb alleen maar stapels papier!’ Het schrijven van haar scriptie was een zware pil. Anoesjka: ‘Het is waar wat ze zeggen: je haalt je bul omdat je het volhield. Toen ik op een avond helemaal stukliep in het schrijf proces heb ik mijn begeleider, professor Edelenbos, een emotionele mail geschreven. En – tot mijn directe spijt – op send gedrukt. De dag erna kreeg ik een louter zakelijke, inhoudelijke reactie – ik schaamde me kapot, ha ha!’ Haar ouders en man waren bij de verdediging. ‘Mijn onderzoek stelde dat je eerst de structuur van een organisatie moet aanpassen om de cultuur te kunnen veranderen. Dat stond haaks op wat iedereen schreef en dacht. Best spannend, maar uiteindelijk kreeg ik juist daar een compliment voor.’

‘ Onze groep kocht samen één boek. Vervolgens zaten we uren te kopiëren’ Mama’s kookkunst Haar moeder overleed toen Anoesjka Imambaks 25 was. ‘Leverkanker. Na het eerste ziektebeeld heeft ze nog zes maanden geleefd. Daarom ben ik zo blij dat ik thuis ben blijven wonen tot mijn trouwen. Ik heb nog kunnen genieten van samen kletsen op de bank, van mama’s kookkunst.’ Het liet haar beseffen hoe snel het leven voorbij kan zijn. ‘Ik ben altijd gehaast geweest, heel erg gefocust op waar ik naartoe wil. Ik heb zo veel energie, ik wil dingen! Dat is misschien wel versterkt door het overlijden van mijn moeder. Soms vergeet ik te genieten van het hier en nu.’ Ze woont nog in Rotterdam, met haar man en drie dochters. Een leuke baan, een mooie carrière in het verschiet en een rijk gezin: Imambaks is een gelukkig mens. Had ze achteraf gezien toch nog iets anders willen doen? ‘Meer genieten van mijn studententijd,’ besluit ze. ‘Tóch die studentenvereniging, tóch een trip naar het buitenland. Studenten van nu verzamelen herinneringen; ik verzamelde studiepunten. Maar desondanks ben ik goed terecht gekomen.’

ANOESJKA IMAMBAKS (34) studeerde Bestuurskunde aan de Erasmus Universiteit. Ze was beleidsadviseur voor het ministerie van Economische Zaken, kreeg een traineeship bij organisatieadviesbureau Berenschot en runde Maid at Home, een opleidingsen bemiddelingsbureau voor professioneel huishoudpersoneel in het hogere segment. Hiermee won zij de aanmoedigings prijs van Etnische Zakenvrouwen NL 2016. Sinds een jaar is Imambaks directeur van Venture Café Rotterdam, een zusterorganisatie van Cambridge Innovation Centre. Ook is ze lid van de Raad van Commissarissen van Patijnenburg BV in het Westland.

LOOP EVEN MEE

Vincent Karremans

‘ Als ik me niet aan mijn dagplanning houd, word ik gek’ Met zijn blauwe overhemd, blonde lokken, corporale verleden, succesvolle start-up en VVD-ambities lijkt Vincent Karremans het lopende cliché van een economische EUR-alumnus. Toch is niet alles wat het lijkt, blijkt tijdens een hectische dag uit zijn leven.

TEKST: Inge Janse FOTO’S: Mark Uijl

wee dagen voor de prijs van één. Zo voelt het om twaalf uur mee te lopen met Vincent Karremans, oprichterdirecteur van carrièresite Magnet.me, tevens politicus. De van tevoren gegeven agenda toont een duizelingwekkende lijst activiteiten, variërend van in alle vroegte crossfitten, tot ’s avonds laat debatteren bij Pauw. Maar wat voor normale mensen een uitputtingsslag lijkt, is voor de 31-jarige ondernemer een manier van leven. Dat begon op de middelbare school, waar hij op het gymnasium in Wassenaar tegelijk het International Baccalaureate volgde. Ook op de Erasmus Universiteit Rotterdam koos Karremans voor de weg van de meeste weerstand, door via

het Mr.drs.-programma tegelijkertijd Rechten en Economie te studeren. En nu is het weer zover, want naast het ondernemerschap koos hij ook voor het lijsttrekkerschap van de VVD Rotterdam. Vaag idee blijkt hit ‘Dat is mijn hele leven al zo geweest. Ik wil altijd dingen dubbel doen. Dat is het met ondernemers, die willen productief zijn. Ik word ongelukkig als ik dat niet ben.’ Maar, bezweert Karremans: hard werken is meer dan alleen de eigen psyche tevreden houden. ‘Ik heb niet één grote missie, maar ik heb wel het idee dat ik kan meehelpen. Aan de stad, bijvoorbeeld. Maar ook Magnet.me ben ik niet begonnen om geld te verdienen, maar omdat ik een missie heb.’ Karremans legt

uit dat studenten van het hoger onderwijs voor hun stage of startersbaan vaak alleen in aanraking komen met usual suspects als Shell, Unilever of Deloitte. ‘Heel mooie werkgevers, maar er zijn ook waanzinnig veel interessante bedrijven daarbuiten. Die zijn alleen lastiger te vinden. Daar is Magnet.me voor opgericht.’ Het is een succes. Wat in 2011 begon met een mail aan een vriend met een wat vaag idee (een conversatie die trots ingelijst hangt in de vergaderruimte van Magnet.me in het Industriegebouw), biedt nu onderdak aan ruim dertig medewerkers, inclusief die bij een dependance in Londen. ‘We krijgen elke week berichten van mensen die een baan of stage hebben gevonden bij bedrijven die ze zonder ons nooit hadden gevonden. Dat vind ik vet.’

â&#x20AC;&#x2DC; Ik dacht: ik ga alles uit het leven halen wat erin zitâ&#x20AC;&#x2122;

LOOP EVEN MEE

Vincent (r) tijdens het lijsttrekkersdebat op de EUR

Campagne voeren

‘ Wethouder worden is de ultieme springplank, maar dat doe ik niet. Ik wil ondernemer zijn’

Zondagskind? Wie weleens in Rotterdam komt, moet Vincent Karremans kennen, bewust of onbewust. Zijn hoofd hing namelijk vrijwel overal in de stad op de verkiezingsposters van VVD Rotterdam. Op het eerste gezicht is hij een lopend cliché van de economische EUR-alumnus. Het corporale air (inclusief referenties als ‘vriendjes’ en de studentikoze tongval), de combinatie van nette schoenenspijkerbroek-blauw overhemd, de blonde haren, hij heeft het allemaal. Ook het profiel matcht honderd procent: opgegroeid in Wassenaar, gymnasium probleemloos doorlopen, economie en rechten aan de EUR, voormalig president van het Rotterdamsch Studenten Corps, succesvol ondernemer. Vincent Karremans is alles wat je verwacht van een politiek actieve ondernemer. Maar achter de boomlange Karremans schuilt meer dan alleen het zondagskind met de eeuwige gouden lepel in de mond. In Wassenaar groeide hij bijvoorbeeld niet in een villa op, maar als zoon van een linkse tekenleraar (die ooit flyers uitdeelde voor de Politieke Partij Radikalen, maar tegenwoordig helpt om de VVD-borden van zijn zoon op te hangen) en een huisvrouw (die in haar vrije tijd kartonnen pennendoosjes maakte en verkocht; Vincent noemt haar als inspiratiebron voor het ondernemerschap). Ook de rest van het gezin past niet in het cliché. Zijn jongere broer is designer (bij Magnet.me), terwijl zijn zus na de kappersacademie ging werken als au pair. Bovendien verliep zijn leven verre van probleemloos. Op 16-jarige leeftijd overleed zijn moeder, hét kantelpunt in zijn leven. ‘Toen dacht ik: verdomme, ik ga nu ook alles uit het leven halen wat erin zit.’ En dus stortte Karremans zich monomaan op dat leven. Studie, voetbal, bijbanen: als iets kon, dan deed hij het – en slaagde hij erin. ‘Zo sloot ik me volledig af van het rouwproces. Daar heb ik later veel last van gekregen. Ik kon helemaal niet over mijn

gevoelens praten, want ik had een aversie tegen pijn.’ Dat kostte hem onder meer een relatie. Inmiddels gaat het, mede dankzij veel goede en professionele gesprekken, beter. ‘Maar het zit nog steeds voor een deel in mij. Dat is een litteken dat blijft.’ Vergaderen met een timer ’s Ochtends, nog voor het debatcircus van de dag start, is Karremans ‘gewoon’ directeur. Dan overlegt hij bijvoorbeeld met zijn internationale team, waarin vijf twintigers hun ideeën presenteren om Britse studenten tegen betaling ambassadeurs te maken. Karremans’ reacties variëren van een jubelend: ‘Perfect, that’s fantastic!’ tot het afgemeten ‘I would phrase that a bit more clearly’. De dynamiek wordt al snel duidelijk: het team presenteert, Karremans instrueert. Hij maakt makkelijk grappen met zijn collega’s, maar hij is de baas. Want als Karremans met zijn hand op tafel slaat en ‘all right’ declameert, dan is het klaar. Boem. Een van de stagiairs vindt dat pragmatische wel fijn, vertelt hij achteraf. ‘Het team zit bij elkaar om keuzes te maken. Wij bereiden het voor, Vincent helpt bij de beslissingen. Dat werkt goed.’ Maar wat Karremans precies doet bij Magnet.me? ‘Mijn vriendin weet dat ook niet. Dat komt omdat het belachelijk divers is.’ In ieder geval gaat hij eens per twee weken op en neer naar Londen, waar hij bedrijven probeert te interesseren voor het concept van zijn bedrijf. De Rotterdammer in hem jubelt als hij vertelt hoe hij naar Londen reist. ‘Ik kan naar het vliegveld fietsen. Echt briljant. Er is geen enkele andere stad waar je dat kan doen.’ In Rotterdam is Karremans vooral bezig met groei, in de breedste zin des woords. Hij traint zijn salesmensen, coacht makers van groeiplannen, schrijft strategieën, en heeft meetings. Veel meetings. ‘Ik word erg geleefd door mijn werk. Elke ochtend maak ik in vijftien minuten een dagplanning waar ik me aan hou, anders

word ik gek.’ De weekenden, met daarin tijd voor vrij werk, vindt hij daarom heerlijk. Maar het betekent ook dat de ondernemer weken van 60 à 70 uur maakt. Efficiëntie is daarom cruciaal. Trots laat hij een aftelklok zien in de vergaderruimte. Is de tijd op, dan gaat er een alarm af. ‘Deze wil ik ook ophangen in de fractiekamer van de VVD op het stadhuis.’ Dat wordt nog wat, Karremans op de Coolsingel. Menselijker klinken moet Het politieke dubbelleven start vandaag om één uur, als een voormalig VVD-kamerlid en de perschef van de partij bij Magnet.me binnenkomen om Karremans te ‘preppen’ voor de debatten die vandaag op stapel staan. ’s Middags kruist hij de degens met negen andere partijen tijdens het studenten debat op Woudestein, ’s avonds schuift hij aan bij een speciale Rotterdam-editie van Pauw in de Maassilo. Dat ‘preppen’, aan de hand van de vijf te behandelen stellingen die middag, levert al snel een ander beeld van Karremans op. Want waar hij als directeur ervaren en trefzeker te werk gaat, daar moet hij als politicus nog vaak zijn vorm en inhoud vinden. ‘Geef me even wat kernwoorden,’ vraagt hij dan, onderwijl op papier die steekwoorden omcirkelend. Die onzekerheid ontstaat ook omdat het VVD-duo hem vaak verbetert, variërend van ‘Wat je zegt is te vaag’ tot ‘Korter, Vincent, punt erachter!’ Bovendien slaat de vermoeidheid toe. Terwijl het duo op hem inpraat, krijgt Karremans rode ogen, gaapt hij soms, of verdwijnt al starend in de oneindigheid. Maar hoort hij iets concreets, dan is hij opeens weer helemaal terug. Nachtelijke metro’s? ‘Da’s onwijs duur, D66 wil het wel, maar die weten niet waar ze het van moeten betalen.’ En de stelling over hoe je ondernemers helpt: ‘Hee, luister guys, ik was zes jaar geleden zelf zo’n starter, ik weet precies wat die mensen nodig hebben.’

LOOP EVEN MEE

NAAM: Vincent Karremans LEEFTIJD: 31 STUDIE: Rijnlands Lyceum Wassenaar (1999-2005), Erasmus Universiteit

Rotterdam (master Economie (2005-2011, cum laude) & master Rechten (2005-2012). CARRIÈRE: oprichter & directeur carrièresite Magnet.me, lijsttrekker VVD Rotterdam, incidenteel spreker over ondernemerschap bij onder meer Erasmus Universiteit Rotterdam. HOBBY’S: veel actieve sporten (zoals crossfit en hardlopen), geschiedenis (van de klassieke oudheid tot de Wereldoorlogen), uit eten met vrienden (wil je Vincent spotten, begeef je dan naar echt Rotterdamse plekken zoals de Ballentent of de Ooievaar) en wedstrijden van Feyenoord kijken.

Na afloop van het Gemeenteraadsverkiezingen 2018 lijsttrekkersdebat op de EUR

Terwijl de inhoud vorm krijgt, moet de vorm zelf ook beter. Karremans heeft twee valkuilen: hij praat te lang en hij klinkt te boos. En dus maant zijn perschef hem hoger te praten, zodat hij vriendelijker overkomt, terwijl het ex-kamerlid hem blijft afkappen als hij weer uitweidt. Na drie keer oefenen lukt het, waarbij een wonder geschiedt: opeens klinkt Karremans visionairder. Menselijker ook. En dus aimabeler. Ingestudeerd, maar soepel Eenmaal op Woudestein aangekomen, beweegt de VVD-lijsttrekker zich als een vis in het water. Het debat is georganiseerd door de studentenverenigingen, en als voormalig president van RSC heeft hij in die gelederen veel bekenden rondlopen.

‘ Als 16-jarige sloot ik me af voor de rouw om mijn moeder. Daar heb ik later veel last van gekregen’ Bovendien staat hij sinds die tijd ook op goede voet met rector magnificus Huib Pols, met wie hij lange tijd bijpraat. Van nervositeit is niets te merken. De eerste winst boekt Karremans niettemin al voor het debat, tijdens een informeel gesprek met een verslaggever van NOS, die onderzoekt of de verkiezingen over meer gaan dan over identiteit en etniciteit alleen. ‘Ik vroeg de afgelopen maanden honderden Rotterdammers waar volgens hen de verkiezing over gaat,’ vertelt hij even soepel als ingestudeerd. ‘Niemand zei ‘afluisteren in moskeeën’ of ‘de islam’. Mensen zitten over heel andere zaken in. Dáár zijn wij mee bezig.’ De verslaggever vraagt of hij even kan blijven staan voor een interview. Die is alvast binnen. Tijdens het debat blijkt dat het preppen niet voor niets is geweest. Karremans heeft de opgelegde grenzen hard nodig, want uit zichzelf reageert hij overal op.

Door de voorbereiding houdt hij zijn punten niettemin kort, terwijl zijn toon vaak positief en vriendelijk is. En hoewel die gretigheid soms voor irritatie zorgt bij zijn concullega’s (‘Niet zo hijgerig Vincent, nu mag de rest even wat zeggen’, vermaant de D66-lijst trekker hem), vindt het publiek het prachtig. Kritiek van bijvoorbeeld GroenLinks dat de VVD in het verleden vaak tegen acties was waar Karremans nu voor is, wordt direct vakkundig gepareerd. ‘Acht jaar geleden? Toen zat ik hier nog op de EUR.’ Applaus valt hem ten deel. Mooie baan Maar winnen eist ook zijn tol. Na afloop staat Karremans er wat uitgeblust bij, terwijl het debat bij Pauw pas om elf uur ’s avonds begint. ‘Ik moet echt even slapen, al is het maar een half uur.’ Maar omdat het debat is uitgelopen én hij nog geïnterviewd wordt door RTV Rijnmond, is de tijd daarvoor verlopen. Toch lukt het hem zich weer op te laden, zo tussen de maaltijd en de tweede prepsessies door. Tijdens de eerste debat ronde aan de tafel van Jeroen Pauw in de Maassilo komt hij nog matig uit de verf, als een soort boze linkerhand van Leefbaar Rotterdam-lijsttrekker Joost Eerdmans. In ronde twee herpakt Karremans zichzelf, als hij als enige rechtse partij aan tafel zit en niet overschaduwd wordt door Eerdmans’ rust en eloquentie. Bovendien scoort hij ook bij de aftiteling nog wat bonuspunten. Want terwijl de andere politici stoïcijns of vermoeid voor zich uit staren, zit Karremans – natuurlijk met zijn blauwe overhemd – lachend op een stoel, geanimeerd pratend met deze en gene, of meeklappend en -zingend met het optreden van The Kik. Hun plaat: ‘Dat kan alleen in Rotterdam’. Rest de vraag: is Vincent Karremans nu ondernemer of politicus? Hij lacht, stráált, en antwoordt direct. ‘Ondernemer. Ik wil ook geen wethouder worden. Fucking mooie baan, je verdient ontzettend veel geld, en het is de ultieme springplank om verder te komen. Maar dat doe ik niet. Ik ben ondernemer, daar ligt mijn passie. Honderd procent zeker.’

dr. André Kuipers

drs. Femke Halsema

drs. Patrick van Veen

Helga van Leur

Bernard Hammelburg

prof. dr. Vincent Icke

André Rouvoet

Jacobine Geel

prof. dr. Bas Haring

Diederik Jekel

Bart Chabot

prof. dr. Damiaan Denys

M AG

ZI © WALTER KALLENBACH

MEER DAN 75 INTERVIEWS, COLUMNS EN ARTIKELEN

EMY® MAGAZINE SPEAKERS ACAD 16DE JAARGANG

prof. dr. Maarten van Rossem

2018

MAGAZINE

ACADEMY ®

| NO 24

Bestel de nieuwe editie van ACADEMY® Magazine 2018

dr. Mathijs Bouman

Stuur een e-mail naar magazine@speakersacademy.nl © WILLIAM RUTTEN

09-01-18 18:27

Frénk van der Linden

Ferry Mingelen

prof. dr. Erik Scherder

Humberto Tan

prof. dr. ir. Ionica Smeets

prof. dr. Victor Lamme

prof. dr. Herman Pleij

Roelof Hemmen

Richard van Hooijdonk

(geheel gratis) TERLAAK

KUIPERS

Aard assadeur van de Astronaut en Amb

Pierre Wind

DR. ANDRÉ

SPEAKERSACADEMY.NL | 010-4333322

drs. Arend Jan Boekestijn

018.indd 1

agazine_2 Cover_Academy_M

22 | (0)10 - 433 33

s bookingemy. com worldwidespea kersacad

USA

VATICAN CITY

RUSSIA A SAUDI ARABI SERBIA SINGAPORE SLOVAKIA SLOVENIA

MALTA MAURITIUS MEXICO MONACO MOROCCO S NETHERLAND NEW ZEALAND

0 OPLAGE 100.00

+31

ISRAEL ITALY JAMAICA

JERSEY LITHUANIA LUXEMBOURG MALAYSIA

CHINA

GERMANY GREECE GREENLAND GUERNSEY HONG-KONG HUNGARY INDIA IRELAND

A SOUTH AFRIC SOUTH KOREA SPAIN SURINAME SWEDEN D SWITZERLAN TAIWAN THAILAND TURKEY

AAR

CROATIA CUBA CURACAO CYPRUS LIC CZECH REPUB DENMARK DUBAI ENGLAND ESTONIA FINLAND FRANCE

ANTARCTICA ARGENTINA ARUBA AUSTRALIA AUSTRIA BAHAMAS BELARUS BELGIUM BRAZIL CANADA

66 countries

NIGERIA NORWAY PANAMA POLAND PORTUGAL

BEWAAREXEMPL

rs performed in

ake Our keynote spe

Charles Groenhuijsen

prof. dr. Jan Peter Balkenende

ir. Thomas Rau

W Wetenschap IN DE PRAKTIJK 25

WETENSCHAP IN DE PRAKTIJK TEKST: Pauline Bijster ILLUSTRATIE: Erik Kriek FOTO Vincent Jaddoe: Erasmus MC ©

Gezonde kinderen, gezonde stad Een speciale vleugel van het Erasmus MC-Sophia Kinderziekenhuis is voor Generation R ingericht. Bij de wachtkamer kunnen gezinnen zich melden, verderop in de gang is de kamer van de projectleider prof.dr. Vincent Jaddoe. Generation R loopt al vijftien jaar. Aanvankelijk waren er tienduizend kinderen aangemeld, ongeveer zevenduizend daarvan doen nog steeds mee. Voor het onderzoek werd de gezondheid gemeten van vanaf de zwangerschap tot nu, om te kijken hoe gezondheid bij kinderen verbeterd kan worden en welke zaken een rol spelen. In de wachtkamer is een kinderspeelhoek te vinden, maar de zevenduizend deelnemende kinderen zijn momenteel rond de dertien jaar oud. Ze zullen eerder met hun smartphone in de wachtkamer zitten. ‘Generation R gaat puberen!’ lezen we op de website www.generationr.nl. De tot nu toe gevonden resultaten zijn er ook te lezen. Kinderwens Wat blijkt: de gezondheid en leefstijl van de ouders heel vroeg in de zwangerschap, of zelfs daarvoor, kunnen gevolgen hebben voor de groei en ontwikkeling van een kind. Soms blijkt het verband pas na lange tijd. ‘We weten dat de helft van de vrouwen nog weleens alcohol drinkt tijdens een zwangerschap. Bij de geboorte zie je de effecten hiervan niet meteen, maar soms wel jaren later,’ legt Vincent Jaddoe uit. Daarom ligt bij het vervolgonderzoek Generation R Next de focus op de vroege zwangerschap. Zo worden er meerdere 3D-echo’s gemaakt in het eerste trimester, en vragenlijsten afgenomen om informatie te krijgen over de gezondheid en leefstijl van de aanstaande ouders. Aan de pilot van het vervolgonderzoek doen nu ruim zeshonderd vrouwen met een kinderwens mee. Het doel is om uiteindelijk tienduizend vrouwen en hun partners te volgen. Door zwangerschappen vanaf het allereerste begin te bekijken en ook de kinderen te blijven volgen, zouden betere conclusies getrokken kunnen worden over kindergezondheid en ontwikkeling later. En over zwanger worden: waarom lukt het de ene vrouw gemakkelijker dan de andere? Onderzoek met dit hoge aantal deelnemers en gedurende zo’n lange periode is uniek in de wereld. De studieopzet van Generation R Next is nooit eerder op deze schaal succesvol uitgevoerd.

Vanaf het prilste begin een zwangerschap volgen. En dan niet eentje, maar tienduizend tegelijk: dat is Generation R Next, een uniek en longitudinaal onderzoek aan het Erasmus MC. Onderzoek op deze schaal is nog niet eerder uitgevoerd. Het doel is simpel: een gezonde nieuwe generatie Rotterdammers. Gratis 3D-echo’s Dat het zal lukken om tienduizend vrouwen te vinden, weet Jaddoe zeker. ‘Het voordeel is dat we gebruik kunnen maken van de bekendheid van het vorige onderzoek, Generation R. Bovendien is de locatie van het Sophia Kinderziekenhuis handig, middenin de stad. En we werken al samen met verloskundigen.’ Deelnemende vrouwen met een kinderwens krijgen vanaf het begin van hun zwangerschap extra metingen en echoscopieën – gratis – dat is voor velen een drijfveer om mee te doen. Arts-onderzoeker Dionne Gootjes is betrokken bij het onderzoek op de afdeling echoscopieën. ‘We maken op verschillende momenten echo’s: van tevoren, en in de zwangerschap bij zeven, negen, elf en bij dertig weken. We willen de groei en ontwikkeling vanaf het eerste begin in de gaten houden. We komen niet in plaats van de reguliere zorg, maar als extra. Van de deelnemende vrouwen horen we dat ze het leuk vinden om op deze manier hun kindje vaak te zien, eerder en vaker dan via de verloskundige.’ Het doel is: een goed beeld krijgen van de gezondheid van ouders in relatie tot de ontwikkeling van hun (ongeboren) kind. Gootjes: ‘Bij een echo zoeken we niet specifiek naar afwijkingen. Bij longitudinaal onderzoek weet je van tevoren nog niet precies welke factoren je uiteindelijk wilt gaan onderzoeken. In dit stadium verzamelen we vooral informatie. Als we iets zien dat we verdacht vinden, kunnen we uiteraard direct met een gynaecoloog overleggen.’

Meedoen aan Generation R Next Je kunt jezelf met een kinderwens aanmelden via de website: www.generationr.nl/next. Financieel bijdragen aan dit bijzondere onderzoek is ook mogelijk, via https://donate.eur.nl.

WETENSCHAP IN DE PRAKTIJK

‘ Van de deelnemende vrouwen horen we dat ze het leuk vinden om dankzij de echo’s hun kindje vaak te zien’

Het begin is belangrijk ‘Uiteindelijk worden er ook interventies toegepast,’ vult Vincent Jaddoe aan. En hij legt uit: mensen denken soms dat alcohol drinken in het begin van een zwangerschap weinig invloed heeft, maar eigenlijk zijn die eerste twaalf weken cruciaal. ‘In de eerste weken veranderen twee cellen in een mini-organisme. Alle organen worden aangemaakt in de eerste twaalf weken. Problemen die we kunnen tegenkomen bij de geboorte zoals hoge bloeddruk of obesitas, kun je soms terugleiden naar dat begin. Daarom is dit onderzoek zo belangrijk, en daarom willen we ook interventies doen.’ Door vrouwen die graag zwanger willen worden bepaalde adviezen te geven, kan de gezondheid van de kinderen van de toekomst verbeteren. Over een jaar wordt begonnen met deze interventies – denk aan een groep met normale routinezorg en een groep die specifieke adviezen krijgt. Mensen opdragen om hun leefstijl of eetpatroon te veranderen is moeilijk, geven de onderzoekers toe, maar als er één moment is waarop mensen toch vatbaar zijn voor adviezen, is het wel rondom een zwangerschap. Jaddoe: ‘Omdat alle mensen toch liever een gezond kind willen.’ Vier thema’s Maar wat is gezondheid? Uit de puzzel van duizend dingen die een rol kunnen spelen bij de gezondheid van vader, moeder en kind, zijn bij het onderzoek Generation R Next vier thema’s gekozen om in de toekomst interventies op toe te passen. Allereerst wordt er gekeken naar leefstijl en hier binnen naar de meest schadelijke (en bekende) invloeden zoals alcohol, roken en drugs. Dan is er het tweede thema: voeding. Jaddoe: ‘Uit onderzoek weten we al dat veel glucose – suiker – schadelijk is voor een ongeboren baby, die past zich daarbij aan.’ Het derde thema is stress. Ook hiernaar wordt nadrukkelijk gekeken in het onderzoek. Bij interventie zullen er mindfulness-trainingen worden aangeboden. Depressiviteit of angst heeft namelijk nadelige gevolgen voor de gezondheid van een baby. Het vierde thema speelt pas vanaf de geboorte: opvoeding en omgang met het kind. De professor vertelt: ‘Als je niets aan stress doet maar wel aan de andere dingen, heeft het nog geen zin. Je moet ze echt allemaal aanpakken.’ Rotterdam: een uitdaging Rotterdam is een interessant gebied, omdat het volgens de onderzoekers een zeer uitdagende stad is. Denk aan de verschillende bevolkingsgroepen, aan etnische en ook sociale diversiteit en ongelijkheid. Er zijn gezinnen waar alle problemen clusteren: ze hebben minder toegang tot gezondheidszorg, roken of drinken alcohol en pakken adviezen van een verloskundige niet op. Vincent Jaddoe: ‘Kennelijk zijn we met zijn allen niet in staat om bepaalde vrouwen te bereiken. Dat willen we graag veranderen. Juist de vrouwen die het meest kwetsbaar zijn, willen we bereiken. Om hun gezondheid en daarmee die van hun kinderen positief te beïnvloeden.’

NAAM: Vincent Jaddoe LEEFTIJD: 43 STUDIE: PhD Epidemiology / Pediatrics,

Doctor of medicine Leiden CARRIÈRE: Professor of Pediatric Epidemiology, Pediatrician

Erin geloven Het Erasmus Trustfonds heeft een belangrijke rol gespeeld bij de financiering van het eerste onderzoek, Generation R. Inmiddels zijn er genoeg subsidieverstrekkers die het belang en de kracht ervan inzien en kan Generation R zijn eigen broek ophouden. Bij Generation R Next is dit opnieuw een uitdaging. Jaddoe: ‘Voor dit soort onderzoek, waarbij we pas over vier of vijf jaar de eerste resultaten zullen hebben, is het lastig om financiering te krijgen. Als het eenmaal loopt, zijn er wel fondsen die willen meewerken. Maar iets van de grond krijgen dat niet direct iets oplevert, daar moeten mensen echt in geloven. We hebben mensen nodig die het belang hiervan inzien voor Rotterdam, voor de universiteit en voor de gezondheidszorg in het algemeen.’ De onderzoekers zelf zien het belang heel duidelijk. Vincent Jaddoe vervolgt: ‘Hier in het Erasmus MC zie ik elke dag baby’s geboren worden, samen met alle problemen die daarbij kunnen bestaan. Ik wil graag meewerken aan het voorkomen van die problemen.’ Voor de universiteit een kans zich te onderscheiden: dit onderzoek is nergens ter wereld gedaan. Arts-onderzoeker Dionne Gootjes voegt toe: ‘Ik vind het bijzonder dat ik kan meewerken aan een onderzoek dat werkelijk kan leiden tot nieuwe inzichten, en gezondere kinderen in de toekomst.’

WETENSCHAP IN DE PRAKTIJK

INTERNATIONAL STUDENT SUBSCRIPTIONS

Digital

Print + Digital

Digital edition . Audio edition . The Economist Espresso . Economist.com . online archive

Weekly print edition . Digital edition . Audio edition . The Economist Espresso . Economist.com . online archive

Weekly print edition in your mailbox each week . ISS offers the best possible rates for International Press: TIME, FT, INYT, The Guardian, National Geographic, New Scientist, Scientific American and many more …. Subscribe and save up to 80%!

13 weeks € 43 ..€ 20

13 weeks € 52 ..€ 20

13 weeks € 43 ..€ 20

A graduate’s learning never stops Students, Teachers and Alumni www.theeconomist.abonnee.nl 29

WETENSCHAP IN DE PRAKTIJK

Jatinder Sidhu

‘ Vrouwen alleen maar aannemen is niet genoeg’ Hoe krijg je bedrijven zover dat ze vrouwen gelijkwaardig behandelen en loon naar werken geven? Onderzoeker Jatinder Sidhu vergeleek diverse grote bedrijven en ontdekte waar de cruciale verschillen zitten.

Het is slecht gesteld met de positie van vrouwen op de arbeidsmarkt. De strijd voor gelijke salariëring en meer vrouwen in de top van het bedrijfsleven lijkt – enkele successen daargelaten – weinig op te leveren. De veranderingen gaan langzaam, te langzaam als het aan veel vrouwen ligt. Het gevolg is dat discussies hierover, zoals over het nut van vrouwenquota, met enige regelmaat opnieuw oplaaien. Jatinder Sidhu, universitair hoofddocent en onderzoeker aan de Rotterdam School of Management (RSM) op het gebied van diversiteit en topmanagementteams, werkt aan een paper dat een nieuwe wending moet geven aan het debat. Uit zijn onderzoek, waarin hij Amerikaanse bedrijven uit de bekende Fortune 500-lijst met elkaar vergelijkt, blijkt namelijk dat vooral een vrouwelijke voorzitter van de raad van bestuur het verschil kan maken. Met name dan kan genderdiversiteit binnen de raad van bestuur goed zijn voor de strategische koers van een bedrijf.

Druk op de ketel Diversiteit is hot. Maar dat sociale bewustzijn is niet iets van de laatste tijd, zegt Sidhu. De geschiedenis van de vrouwenbeweging en het feminisme zijn daar een goed voorbeeld van. Maar de aandacht voor diversiteit in topfuncties in de zakenwereld is wel iets van de laatste vijftien jaar. ‘Er is meer druk op bedrijven en organisaties om zich met dit onderwerp bezig te houden. Klanten, werknemers en de samenleving voeren de druk op,’ zegt Sidhu. ‘Er wordt steeds meer gelet op de rol van het bedrijf in de samenleving, net als op duurzaamheid bijvoorbeeld. Je kunt als bedrijf geen hoge winsten maken en tegelijkertijd de Amazone afbranden. Daar kom je steeds minder vaak mee weg.’

NAAM: Jatinder Sidhu LEEFTIJD: 39 STUDIE: Delhi School

of Economics, India, Tinbergen Instituut, Erasmus School of Economics FUNCTIE: Universitair hoofddocent Strategic Management & Entrepreneurship aan de Rotterdam School of Management, Erasmus University (RSM).

TEKST: Yasmina Aboutaleb FOTO: Aysha Gasanova

Dat proces is de laatste jaren versneld. Mensen en ideeën verplaatsen zich sneller dan ooit, waardoor bedrijven zich genoodzaakt zien meer bezig te zijn met diversiteit op het gebied van bijvoorbeeld etniciteit, leeftijd, seksuele voorkeur, maar ook gender. Sidhu maakt een onderscheid tussen diversiteit met en zonder inclusiviteit. ‘Ik denk dat we meer toe moeten naar gender inclusiviteit. Het gaat niet alleen om de cijfers, en hoeveel vrouwen in de raad van bestuur zitten, het gaat er ook om dat vrouwen een gelijkwaardige stem hebben en dezelfde mogelijkheden als mannen om invloed uit te oefenen en door te groeien binnen het bedrijf.’ Welke motieven hebben bedrijven om te veranderen? Gaat het ze om het sociaal bewustzijn of om het vergroten van de winst? Sidhu: ‘Dat is moeilijk te zeggen. Ook onderzoek dat hierover bestaat, geeft geen uitsluitsel. Er bestaan niet echt eenduidige cijfers over zulke effecten, dus we kunnen niet met zekerheid stellen dat meer vrouwen in raden van bestuur opnemen per definitie een positief economisch effect heeft.’ Toch wordt er vaak gezegd dat diverse bedrijven beter presteren. ‘Het is sociaal wenselijk dat bedrijven de diversiteit weerspiegelen die in de samen leving bestaat. En om dat aan te moedigen, wordt vaak het argument gebruikt dat je meer winst maakt met diversiteit. Het is interessant om te zien dat de logica die nu gebruikt wordt om diversiteit te promoten in het topmanagement van bedrijven – namelijk dat mannen en vrouwen verschillende eigenschappen hebben die elkaar goed versterken bij het leiden van een onderneming – vroeger juist de reden was dat er zo weinig vrouwen waren in de bovenste managementlagen van bedrijven. Mannen werden als meer assertief, agressief en competitief gezien en vrouwen als zorgzaam en empathisch. Mannen zouden dus beter in staat zijn een bedrijf te leiden. Daarom werden vrouwen uitgesloten van leidinggevende posities. Dit stereotiepe denken is diepgeworteld in de samenleving. In elk geval is het denkbaar dat sommige bedrijven meer vrouwen in de raad van bestuur hebben omdat ze betere financiële resultaten verwachten, en dat andere bedrijven het doen om problemen met investeerders, en het algehele publiek te voorkomen.’

Zijn die stereotypen de oorzaak van het feit dat er minder vrouwen in raden van bestuur zitten? ‘Veel van onze ideeën over man en vrouw komen uit aloude sociale constructies. Het heeft ook met de geschiedenis van een land te maken. Zelfs in Europese landen, vóór de Eerste Wereldoorlog, werden vrouwen niet geacht te gaan werken. Er is dus nogal wat veranderd de afgelopen decennia. Ook door de globalisering wordt het moeilijker voor bedrijven over de hele wereld om vrouwen geen rol van betekenis te laten spelen. En vervolgens is er ook druk om minderheden een stem te geven.’ Komt het gebrek aan vrouwen aan de top ook doordat vrouwen als minder competent worden beschouwd? ‘Je ziet in ieder geval dat vrouwen minder gewaardeerd worden in het bedrijfsleven. Google heeft nu bijvoorbeeld een rechtszaak aan de broek, omdat vrouwen daar systematisch minder betaald krijgen.

‘ Google heeft een rechtszaak aan de broek omdat ze vrouwen minder betalen. Waarom? Kennelijk spelen stereotypen nog steeds een rol’ En waarom is dat? Kennelijk omdat stereo typen nog steeds een rol spelen. Het is niet voldoende om te verwachten dat vrouwen hetzelfde bereiken als mannen als je ze alleen maar aanneemt om een quotum te halen. Wanneer je vrouwen of andere diverse groepen in je bedrijf hebt, moet je er ook voor zorgen dat ze net zo veel inspraak hebben als de meerderheidsgroep. Dat is de paradox die we ook in ons onderzoek bekijken.’ U zegt: diversiteit alleen is niet genoeg. Het kan zelfs ongewilde effecten hebben. ‘Ja, je moet ook echt zorgen voor inclusiviteit. Diversiteit kan ook juist een probleem opleveren. Want stel dat er meerdere vrouwen in een bestuur zitten, maar dat die weinig inspraak hebben, dan kan het resultaat zijn dat de strategische beslissingen genomen worden door een kleinere groep van meer invloedrijke mannen. En dat is niet in het voordeel van een bedrijf.’

Wat zorgt ervoor dat de stemmen van vrouwen in een bestuur wel gehoord geworden? ‘Er zijn onderzoeken die stellen dat een of twee vrouwen in een raad van bestuur te weinig is. Daarom zouden er minimaal drie in moeten zitten. Maar daar is nog geen sluitend empirisch bewijs voor gevonden. Een quotum is dus niet genoeg. Als we inclusiviteit willen, moeten we ook aan andere dingen denken. Uit ons onderzoek blijkt dat genderongelijkheid afneemt in bedrijven met een vrouwelijke voorzitter van de raad van bestuur.’ Dan doet de Erasmus Universiteit met een vrouw aan het roer het dus heel goed. ‘Het is in ieder geval een goed teken. Maar de academische wereld is anders dan de zakenwereld, dus daar kun je op basis van ons onderzoek geen conclusie over trekken. Net zoals je kennis over diversiteit in de toplaag van een organisatie niet zomaar kunt projecteren op andere lagen van die organisatie. Daar kan wel een heel andere dynamiek, omdat genderstereotypen over de capaciteiten van mannen en vrouwen juist bij het vervullen van topfuncties een grotere rol spelen.’ Kan er nog meer gedaan worden behalve een vrouwelijke bestuursvoorzitter aanstellen? ‘Een vrouw als voorzitter is een heel krachtig symbool. Denk aan het neerhalen van Confederatie-standbeelden in de Verenigde Staten. Zo werkt het ook in bedrijven. Stel je voor: je loopt in een bedrijf, zie je dan iets dat refereert aan belangrijke vrouwen in het bedrijf? Is er een gebouw vernoemd naar een vrouw? Iets soortgelijks speelt bij taalgebruik. Chairman wordt niet meer gebruikt, chairperson is beter. Dat geldt ook voor andere termen. Waarom niet een neutrale term gebruiken, of een vrouwelijke term? Al dit soort dingen hebben namelijk consequenties, we zijn sociale wezens. We moeten opletten wat voor taal en symbolen we gebruiken, want het heeft allemaal invloed.’ Hoe staat het eigenlijk met de diversiteit onder uw collega’s? Sidhu lacht: ‘Mijn onderzoeksteam is heel divers. Twee van de vijf mensen die aan dit paper meewerken zijn vrouw, en verder hebben we mensen van verschillende leeftijden en afkomst. Gelukkig maar, anders was ik misschien ongeloofwaardig.’

WETENSCHAP IN DE PRAKTIJK TEKST: Sjoerd Wielenga FOTO: Marcel Bakker

Johan Mackenbach

‘ Onderzoekers hebben jaren langs elkaar heen gewerkt’ Hoe kun je de gezondheidszorg wereldwijd effectiever maken? Misschien scheelt het al enorm als je onderzoeksdisciplines op elkaar afstemt, stelt hoogleraar Johan Mackenbach.

in één stadswijk zich gezonder te laten gedragen, bijvoorbeeld door samen met huisartsen niet-roken de norm te maken op alle openbare plekken.’

Johan Mackenbach, hoogleraar Maatschappelijke Gezondheidszorg aan het Erasmus MC in Rotterdam, doet onderzoek op het terrein van de sociale epidemiologie, de medische demografie en het gezondheidsbeleid. Ook is hij betrokken bij het Erasmus Initiative Smarter Choices for Better Health dat de ambitie heeft om wereldwijd bij te dragen aan betere gezondheidszorg door slimmere keuzes. Mackenbach is als onderzoeker betrokken bij twee pijlers: preventie en gezondheidsongelijkheid.

U doet ook onderzoek naar gezondheidsongelijkheid. Wat is dat? ‘Dat mensen met een lagere opleiding en een lager inkomen vaker ziek zijn en korter leven. Dat wisten we al langer. De vraag is: welke maatregelen werken om die verschillen te verkleinen? Daarvoor gaan we beleidsmaatregelen die in Nederland en andere landen genomen zijn, evalueren op hun effecten. Een voorbeeld: Nederland is in het begin van de jaren 2000 veel meer gaan uitgeven aan gezondheidszorg en bovendien is het verzekeringsstelsel drastisch gewijzigd met de basisverzekering. Wij willen onderzoeken of die maatregelen de gezondheidsongelijkheid vergroot of verkleind hebben.’

Hoe gaat u te werk? ‘Aan de EUR werken, bij verschillende faculteiten, heel veel onderzoekers op het gebied van gezondheid en gezondheidszorg. Jarenlang hebben die langs elkaar heen gewerkt. De economen werkten op Woudestein in het oosten van de stad en de medici op Hoboken in het westen van de stad. Nu gaan onderzoekers van Erasmus School of Economics, het Erasmus MC en Erasmus School of Health Policy & Management hun krachten en expertises bundelen.’

Is het alleen voor Nederland interessant? ‘Nee, onze ambities zijn internationaal. Hier vinden wel de onderzoeken plaats, maar de bedoeling is dat andere landen ook iets aan de resultaten zullen hebben. Stel dat zou blijken dat de verhoging van het eigen risico leidt tot grotere gezondheidsverschillen, dan is het aannemelijk dat dit ook opgaat voor andere landen met een dergelijk systeem.’

Waar moeten we bij preventie aan denken? ‘Nederlanders hebben zo’n twintig ongezonde gedragingen, zoals roken, te veel zitten en te weinig groenten en fruit eten. Laten we stoppen met roken als voorbeeld nemen. Uit onderzoek van gedragseconomen is bekend dat mensen weliswaar geneigd zijn om risico’s te vermijden, maar ook de neiging hebben om het hier en nu belangrijker te vinden dan de toekomst. Als je minder waarde hecht aan de toekomst, zul je minder snel met roken stoppen. Veel preventie programma’s zijn echter gebaseerd op inzichten uit de gezondheidspsychologie en richten zich op andere aangrijpingspunten voor gedragsverandering. Bijvoorbeeld de ‘sociale norm’: mensen stoppen eerder met roken als hun vrienden anti-roken zijn. Ik hoop dat begrippen uit verschillende academische disciplines elkaar kunnen versterken, zodat we tot effectievere preventieprogramma’s komen.’ Wat merkt de samenleving ervan? ‘We willen in samenwerking met de gemeente Rotterdam met kleinschalige experimenten beginnen met proefpersonen die verschillende situaties krijgen voorgelegd. Bijvoorbeeld: ‘Stel dat u met vrienden die roken in een café zit en u heeft net besloten om te stoppen met roken. Wat doet u?’ Op die manier kun je het effect van de sociale norm onderzoeken. Een volgende stap is om de sociale norm in een schoolklas of afdeling van een bedrijf te veranderen door een lokale opinieleider te beïnvloeden. De derde stap is om de mensen

NAAM: Johan Mackenbach LEEFTIJD: 64 STUDIE: Geneeskunde CARRIÈRE: Hoogleraar

maatschappelijke gezondheidszorg, Erasmus MC

WETENSCHAP IN DE PRAKTIJK

Jan Hoeijmakers

‘ Ik wil eraan bijdragen dat mensen gezond oud worden en genieten van hun leven’ Emeritus hoogleraar Jan Hoeijmakers onderzoekt de invloed van DNA-schade op het ontstaan van allerlei vormen van dementie en op veroudering. Speciale doelgroep: kinderen die kanker hebben gehad.

NAAM: Jan Hoeijmakers LEEFTIJD: 67 STUDIE: Moleculaire biologie

(Radboud Universiteit), PhD (Universiteit van Amsterdam) CARRIÈRE: Emeritus hoogleraar en nu onderzoeker Department of Molecular Genetics Erasmus MC

TEKST: Sjoerd Wielenga FOTO: Ruud Koppenol

U bent net met emeritaat, maar blijft nog wel onderzoeken. Hoe zit dat? ‘Ik moet vanwege mijn leeftijd met emeritaat. Maar dat geeft me de mogelijkheid me meer op onderzoek te richten. Ik leef er echt van op en ben gelukkig verlost van alle overleg organen, vergadering zus, discussie zo, telefoontje hier, budgetbespreking daar. Op een bepaald moment ben je aan de beurt om zulke taken op je te nemen, maar ik ben primair onderzoeker en het is een verademing om nu weer gewoon onderzoek te doen. Ik wil me bijvoorbeeld bezig houden met kinderkanker, waarbij door de chemotherapie het verouderingsproces wordt versneld. We denken dat daar wat aan te doen is.’ Hoe bent u gefascineerd geraakt door ouderdomsziektes als dementie en Parkinson? ‘Toen ik in 1981 begon aan de medische faculteit, richtte ik me niet op veelvoor komende verouderingsziekten bij oude mensen, maar op precies het tegenover gestelde: uiterst zeldzame ziektes bij hele jonge kinderen met een erfelijke aandoening waardoor DNA-reparatie niet goed werkt. Sommige van die ziektes leidden tot kinder kanker. Andere kinderen ontwikkelen zich niet fysiek en mentaal en worden niet ouder dan twaalf. Begin jaren tachtig wisten we als eersten een menselijk DNA-reparatie-gen te isoleren. Toen we wisten hoe, hebben we er een heleboel geïsoleerd, waaronder ook genen die bij die kinderen defect waren. In de jaren 2000 hebben we muisjes gegenereerd met dezelfde defecten als bij de kinderen. Wat bleek? Ze werden grijs, kregen een bochel, botontkalking en lever, nieren en hersenen verouderden razend snel. Bij nadere bestudering bleken de hersenen

heel veel te lijken op die van patiënten met Alzheimer en Parkinson. Maar het kostte veel moeite om de buitenwereld ervan te overtuigen dat het echte veroudering en dementie was. De verouderingswereld geloofde er niets van dat onze muizen in drie tot vijf weken verouderden. In het blad Aging Cell is zelfs een spotgedicht over ons onderzoek gepubliceerd.’ Hoe kunnen Alzheimer en Parkinson voorkomen worden? ‘Voor Alzheimer of Parkinson geldt: je wordt er niet mee geboren. Dat duurt minimaal veertig, vijftig jaar. De belangrijkste risicofactor is veroudering. We kunnen veroudering wél vertragen, bijvoorbeeld door dieet restrictie. Als je de muizen die snel verouderen dertig procent minder laat eten dan normaal, leven ze drie keer zo lang. De achteruitgang van het zenuwstelsel wordt het meest vertraagd. Weinig eten zorgt er dus voor dat het lichaam geen prioriteit geeft aan groei, maar aan afweer en onderhoud, zodat je langer met je lichaam doet. En vooral je zenuwstelsel heeft er baat bij.’ Dus als ik op jonge leeftijd niet te veel eet, verklein ik de kans op dementie en Parkinson? ‘Ja, daar kun je nu al iets aan doen! Eet gezond, maar niet te veel. Je houdt jezelf langer gezond. In Japan leren kinderen om te stoppen met eten zodra ze genoeg hebben. Dat verklaart misschien waarom in Japan de mensen het oudst worden. Het is ook logisch om te matigen met eten. Vroeger moesten de mensen meer eten dan nodig als er eten was, om reserves op te bouwen voor het geval ze de dag erna niets zouden hebben. Maar nu doen nog

steeds alsof we morgen niets te eten hebben, terwijl dat niet zo is. Dus eten we voort durend te veel. Ouderdomsziektes zijn deels welvaartsziektes. Die kun je niet helemaal voorkomen, maar wel uitstellen. Als ouderdomsonderzoekers werken we onder andere samen met het Erasmus MC-onderzoeks instituut Ergo, dat ouderen in de Rotterdamse wijk Ommoord monitort. Zij zien de mensen met allerlei ouderdomsziekten, wij hebben muizen. We zouden een muis kunnen maken bij ziektes of afwijkingen die zij bij mensen in Ommoord ontdekken, om zo meer aan de weet te komen over hoe de ziekte ontstaat en wat we er tegen kunnen doen. Zo ging het immers ook bij de kinderen.’

‘ Als je muizen die snel verouderen dertig procent minder laat eten, leven ze drie keer zo lang’ Wat drijft u om na uw emeritaat nog steeds onderzoek te blijven doen? ‘Nieuwsgierigheid. En mijn grootste drijfveer is om ons onderzoek te kunnen vertalen naar meer welzijn en betere gezondheid bij mensen. In deze tijd zijn verouderingsziektes het grootste thema in de zorg, qua welzijn en geld. Het is belangrijk dat mensen gezond oud worden en genieten van hun leven. Ook wil ik kinderen die van kanker zijn genezen ervoor behoeden dat ze door de behandeling versneld verouderen. Als ik met mijn werk aan hun welzijn kan bijdragen, dan teken ik ervoor.’

WETENSCHAP IN DE PRAKTIJK TEKST: Geert Maarse FOTO: Piet Gispen

Peter Knorringa over frugal innovations

‘ Eigenlijk is het niets anders dan alle fratsen overboord gooien’ Oppikken en opschalen Het CFIA is ontsproten uit de strategische samenwerking die de Erasmus Universiteit aanging met Leiden en Delft. Het is een ideaal huwelijk, zegt Knorringa. Leiden (sterk in humanities en Afrikastudies) schetst de context, Delft (industrieel ontwerpen, civiele techniek) bouwt het product en Rotterdam (bedrijfskunde en ontwikkelingsstudies) bedenkt het businessmodel. Het centrum richt zich specifiek op Afrika. ‘Daar vind je de grootste armoede en de heftigste gevolgen van klimaatverandering. Wij hebben de indruk dat er in Afrikaanse landen heel veel lokale frugal innovaties zijn, maar dat die onvoldoende opgepikt en opgeschaald worden.’

Weg met die focus op high-tech. In sommige landen is er veel meer behoefte aan uitgeklede – soms zelf low-tech – producten. Hoogleraar Peter Knorringa over de belofte van frugal innovations. Eigenlijk is het niets anders dan alle fratsen overboord gooien. Neem een gemiddelde smartphone. Natuurlijk: op feestjes is het superleuk dat je er in slow motion HD-filmpjes mee kunt maken. Maar in het dagelijks gebruik onmisbaar? Nee, zegt Peter Knorringa. Als hij het zijn studenten vraagt, blijkt het gros van hen nog geen twintig procent van de mogelijkheden van hun telefoon te benutten. Terwijl ze wel betalen voor die overige tachtig procent. ‘Als je dat er allemaal uit sloopt, houd je een heel simpel en robuust apparaat over.’ Achterop de fiets Peter Knorringa doet vanuit het Centre for Frugal Innovation in Africa (CFIA), waar hij academisch directeur is, onderzoek naar de potentie van frugal innovations. De letterlijke vertaling van frugal is sober, zuinig. Een product dat goedkoop te produceren is en liefst niet stuk te krijgen. Knorringa somt een aantal voorbeelden op: een onbreekbare thermo meter, een ECG-apparaat voor hartfilmpjes dat je achterop de fiets kunt vervoeren en een set plug and play-zonne panelen waarmee je een paar huishoudens in de middle of nowhere van stroom kunt voorzien. ‘Veel van deze producten kunnen maar één ding, maar doen dat wel heel goed.’ Frugal innoveren is erg populair. Bedrijven als General Electrics en Philips hebben zich vol overgave op de ontwikkelende markt gestort, ook omdat ze op het Afrikaanse continent een enorme groei verwachten. ‘Als het gaat om medische technologie, zie je dat Philips enorme investeringen doet. Er is ook in ontwikkelingslanden een middenklasse aan het ontstaan en bedrijven willen vooraan staan w anneer dat gebeurt.’

Ongekend potentieel De frugal vraag komt altijd neer op: wat heb je nu echt nodig? Maar die simpele vraag wordt niet altijd gesteld, ook in de landen waar deze innovaties het hardst nodig zijn. Er is een ongekend potentieel onder de lokale bevolking, zegt Knorringa. ‘Ik denk dat er heel veel mensen bezig zijn met innovaties die niet gezien worden, of niet serieus genomen worden. Als ik die mensen een steuntje in de rug kan geven, heb ik mijn werk als wetenschapper goed gedaan.’

NAAM: Peter Knorringa LEEFTIJD: 57 STUDIE: Bedrijfseconomie,

Universiteit van Amsterdam, Ontwikkelingseconomie, Vrije Universeit Amsterdam FUNCTIE: Hoogleraar Private Sector and Development, International Insitute of Social Studies (ISS)

Dianne Bevelander

‘ Met vrouwen zelf is niks mis’ Grootse plannen

TEKST: Loes Singeling FOTO: Aysha Gasanova

‘Vrouwen hebben dezelfde capaciteiten als mannen, en toch zitten er veel meer mannen op topposities dan vrouwen. Wat betekent dat er hooggekwalificeerde vrouwen worden gepasseerd ten gunste van minder geschikte mannen.’ Dianne Bevelander windt er geen doekjes om. ‘Toen ik een paar jaar terug onderzoek deed naar diversiteit bij de Rotterdam School of Management (RSM), vroeg ik studenten wie ze eerder geneigd waren te vertrouwen op het werk. Verrassend genoeg kozen de meesten, zowel man als vrouw, voor mannen,’ zegt Bevelander, oprichter van het Erasmus Centre for Women and Organisations (ECWO). ‘Waarom, vroeg ik me af? Na wat doorvragen werd het me duidelijk: ons hele onderwijssysteem is erop ingericht. Professoren aan management opleidingen zijn merendeels man. En een casus over leiderschap heeft bijna altijd een man in de hoofdrol. Kijk je naar gastsprekers, dan wordt het aandeel oude witte mannen nog groter.’ Ze haalt een verhaal van Foster-Wallace aan over twee visjes die verwonderd reageren op de vraag: ‘Hoe is het water?’ “Welk water? willen ze weten. Dat totale gebrek aan inzicht in hoe hun wereld werkt, staat voor mij symbool voor de manier waarop wij vaak ook ziende blind zijn, en niet begrijpen hoe onze omgeving onze visie en ons gedrag beïnvloedt.’

Onlangs verwelkomde ECWO Joana Vassilopoulou, faculteitslid aan de Brunel Business School, als teamlid. Vassilopoulou zal Bevelander ondersteunen en geleidelijk aan een aantal van haar verantwoordelijkheden overnemen, aangezien de laatste het om gezondheidsredenen wat rustiger aan gaat doen. Het liefst zou ze van iedere faculteit een vrouwelijke afgezant in de adviesraad van ECWO verwelkomen, en ook meer vrouwelijke faculteitsleden aantrekken om les te geven. “Komende zomer is er een discussieforum voor vrouwelijke academici aan de Erasmus Universiteit, en topvrouwen uit het bedrijfs leven. Daar heeft iedereen wat aan.’

Cultuuromslag Er is nog een lange weg te gaan. ‘Het blijft een understatement om te zeggen dat er te weinig vrouwen in bedrijfsraden zitten en de top van de universitaire wereld. Dat eeuwige argument dat ze niet te vinden zijn, moet maar eens overboord. De universiteit is zeer te prijzen voor de aanpassing van het diversiteitsbeleid. Ik ben ook onze Chief Diversity Officer, Hanneke Takkenberg, dankbaar. Een veilige omgeving betekent een inclusieve omgeving waarbinnen je aan jezelf kunt ontstijgen – wat iedere uitmuntende universiteit wil zijn voor het talent onder haar dak.’

Vrouwen meer armslag geven Om de gevolgen van dit soort onbewuste vooroordelen aan te pakken, organiseerde Bevelander het eerste MBA-keuzemodule alleen voor vrouwen bij RSM: de Kilimanjaro beklimmen tijdens een leergang rond leiderschap en vertrouwen. Die veroorzaakte veel reuring en zwengelde ook het diversiteitsdebat aan binnen RSM, wat decaan Steef van de Velde ertoe bracht haar te vragen: waarom begin je geen speciaal centrum voor vrouwen? Het ECWO doet onderzoek naar diversiteit en organiseert leiderschapscursussen. ‘Onze alumni blinken uit en voelen zich gesterkt in hun kunnen. Ze merken dat het zinnig is om je netwerken te onderhouden. Ze hebben het ‘water’ ontdekt en zijn daardoor veranderd.’

NAAM: Dianne Bevelander STUDIE: MBA, Universiteit van

Kaapstad, PhD Universiteit van Lulea CARRIÈRE: Professor of Management Education bij RSM. Ze was jarenlang adjunct-decaan voor de MBAprogramma’s en Statutair Directeur van RSM BV. Ze is directeur van het Erasmus Centre for Women and Organisations (ECWO).

CAMPUS INSIDE OUT

Dies Natalis, 8 november 2017 Founding Donors Challenge Accepted en het College van Bestuur bijeen in de UBâ&#x20AC;¨(challengeaccepted.eur.nl). FOTO: Jennifer Remme

BRILLIANT MINDS, GREAT IDEAS

‘ Waarom vraagt een arts nooit wat je gegeten hebt afgelopen week’ Geneeskundestudent Wilma Oosthoek (23 jaar) is de oprichter van Stichting Student & Voeding en één van de aanjagers van de campagne Challenge Accepted. Haar doel: informatie over voeding en leefstijl verspreiden onder zo veel mogelijk toekomstige artsen.

TEKST: Pauline Bijster FOTO: Jennifer Remme

Het liefst wil Wilma Oosthoek onderzoek over voeding en leefstijl implementeren in het geneeskunde-curriculum. ‘Waarom is het normaal dat een arts vraagt of je rookt of drugs gebruikt, maar nooit wat je gegeten hebt afgelopen week? Iedereen eet, ook zieke mensen. Misschien kan voeding hun kwaal niet direct oplossen, maar bijvoorbeeld wel de pijn verzachten?’ Durven ingrijpen ‘Nu ik zelf in het ziekenhuis co-schappen loop, zie ik hoe groot de onwetendheid is,’ zegt Jochem Bosch (24), vijfdejaars geneeskundestudent en secretaris van Student & Voeding. ‘Patiënten weten weinig over v oeding en de artsen gaan het gesprek niet aan.’ Medestudenten zien vaak dat het verkeerd gaat, maar n iemand in het ziekenhuis grijpt in. Hij geeft toe dat het een lastig onderwerp kan zijn. ‘Ja, op social media wordt van alles beweerd over voeding, daar moet je als arts tegen bestand zijn. Maar in grote lijnen is er gewoon goed onderzoek beschikbaar.’

Karel Sleurink (22) studeert geneeskunde in Leiden en is penningmeester: ‘De lasten van welvaartsziekten op onze maatschappij drukken zwaar.’ Studenten zijn overwegend enthousiast en geïnteresseerd. Op elke faculteit in Nederland is nu een bestuur dat voeding in de opleiding wil integreren. Sleurink: ‘Het is tof en motiverend om deze verandering te zien.’ Gevoelige onderwerpen Vice-voorzitter Sophie Wooldrik (23). ‘Ik heb aan topsport gedaan, het grootste deel van mijn studententijd was ik aan het wedstrijd roeien. Door de sport was ik gewend om bezig te zijn met voeding en nachtrust, en had ik gemerkt hoe veel invloed dat heeft op je prestaties.’ Jochem Bosch voegt toe: ‘Kennis hebben is één, maar je moet vervolgens niet vrezen om het gesprek aan te gaan met patiënten. Soms ligt het gevoelig, als je iemand moet vertellen dat hij wat moet afvallen, bijvoorbeeld.’ Wilma Oosthoek: ‘Onze missie is: de patiënt zijn gezondheid teruggeven. De toekomst zal leren of wij de stichting kunnen gaan opheffen omdat dat doel is behaald. Wat mij betreft: hoe eerder, hoe beter.’ Meer info: www.studentenvoeding.nl en challengeaccepted.eur.nl

Erasmus Q-Intelligence

Executive Program Strategische Kijk op Data Analytics

Executive Program ‘Strategische Kijk op Data Analytics’ biedt inzicht in de mogelijkheden van Data Analytics voor de strategische roadmap van uw organisatie. Wie zich oriënteert op de concurrentiepositie en strategische ontwikkeling van een organisatie kan niet om Data Analytics heen. Businessmodellen veranderen, operationele processen worden opnieuw ontworpen en de besluitvorming wordt meer datagedreven.

START COLLEGEJAAR 2018 Datum: 13 september van 16.00 – 21.00 uur Locatie: Erasmus Universiteit Rotterdam Tijdens dit compacte en praktische programma kijken we door een strategische bril naar de mogelijkheden om met behulp van Data Analytics de huidige manier van werken te optimaliseren én nieuwe producten en diensten te ontwikkelen. Ook is er aandacht voor de risico’s en onbedoelde consequenties, zoals cyber crime en privacy issues. U ontwikkelt een concreet beeld van de toekomst van uw organisatie in de digitale tijd en u bent na afloop in staat om verschillende strategische opties te identificeren. Tevens krijgt u inzicht in de kritische succesfactoren bij de implementatie van Data Analytics in uw organisatie. Doelgroep Dit programma is bedoeld voor bestuurders, directieleden, (senior) managers, strategen en adviseurs in zowel de private als de publieke sector. Na afloop zijn deelnemers in staat:

Facts & Figures:

•

De strategische impact van Data Analytics te overzien en

•

7 Collegedagen van 16:00-21:00 uur, 2-wekelijks.

een toekomstbeeld voor hun organisatie te schetsen.

•

Start op 13 september 2018.

Kansen en bedreigingen van Data Analytics te vertalen naar

•

Interactieve colleges door topwetenschappers en docenten

•

strategische opties. •

uit de praktijk.

Op basis van een eigen strategische roadmap beslissingen

•

Maximaal 25 deelnemers.

te nemen over investeringen in Data Analytics en de mogelijk

•

28 PE-uren.

daaruit voortvloeiende transformatie van de organisatie.

•

Collegeld bedraagt E 6.450,= vrij van btw.

Informatie en aanmelden W www.eur.nl/eqi

E opleiding-eqi@ese.eur.nl T 010 - 408 11 68

Erasmus University Rotterdam Make it happen.

CEO level speakers World known academics Professionals from a wide range of industries

- gather together for -

RSM LEADERSHIP SUMMIT 2018 12th October

Ensure your seat:

Van Nelle Fabriek

www.rsmsummit.eventbrite.co.uk

Rotterdam

ROTTERDAM SCHOOL OF MANAGEMENT ERASMUS UNIVERSITY

D Development

DEVELOPMENT

‘ Overal om ons heen zien we de wil om bij te dragen’ Samen met vader Hans runnen bedrijfskundealumni Bas (39) en Tim (34) van Veggel Timeless Investments. Ze twijfelden geen seconde over doneren aan Challenge Accepted. TEKST: Karin Koolen FOTO: Jennifer Remme

Charity staat al sinds jaar en dag hoog op de agenda van de familieonderneming in vastgoed. Waarom? Voor Bas een klare zaak: ‘We hebben het goed, we kunnen het geld missen en nemen graag onze verantwoordelijkheid voor een betere wereld.’ De broers waren toevallig net koers aan het bepalen voor hun Timeless Charity Foundation toen ze benaderd werden door Michiel Muller, voorzitter stichting Erasmus Trustfonds en initiatiefnemer van Challenge Accepted. ‘Je ziet steeds meer dat particulieren initiatief tonen voor een sterkere, inclusievere maatschappij,’ stelt Bas. ‘Vooruitgang stimuleren dankzij donaties, door privaat geld, is echt uit Amerika komen overwaaien.’ Tim vult aan: ‘Wij geloven erin. En de wil om bij te dragen zien we niet alleen bij onszelf, maar overal om ons heen. We kenden al wat mensen die hadden gedoneerd.’ Investeren Een goede investering is er één in de maatschappij en daarmee in jezelf, stellen de mannen. Bijvoorbeeld via onderwijs. Tim: ‘Toegang tot onderwijs voor jonge mensen is belangrijk voor onze democratie en maatschappij. We hebben mensen nodig die kritisch blijven nadenken over de uit dagingen die voor ons liggen.’ Zowel de onderzoeksonderwerpen vital cities en inclusive prosperity trok de belang stelling van de broers. Tim: ‘Wij houden ons dagelijks bezig met vital cities. Ons vak gaat

allang niet meer alleen over bouwen; het gaat over sociale cohesie, placemaking, kansloze gebieden vitaal maken, het slim ontwikkelen van de publieke ruimte zodat mensen elkaar ontmoeten...’ De tijd dat donaties in een bodemloze put verdwenen, is gelukkig steeds meer verleden tijd, stelt Bas. ‘Het doel van charity is juist dat het iets oplevert, dat je helpt opbouwen en uiteindelijk een duurzaam model creëert dat zónder donaties kan voortbestaan. Dat leidt tot vooruitgang. Niet alleen geven aan ‘hulpbehoevenden’ maar investeren in onze wereld.’ Warm hart Maar bovenal dragen de broers de Erasmus Universiteit en de stad Rotterdam een warm hart toe. Bas begon in 1997 aan zijn studie bedrijfskunde, in 2002 volgde Tim. Naast hard studeren hielden de twee er ook een actief studentenleven op na, niet in de laatste plaats dankzij een lidmaatschap van het Rotterdamsch Studenten Corps. Tim: ‘Rotterdam is een stad die zich niet aan je voeten werpt zoals andere steden in het land; je moet hem gaan ontdekken, de plekken weten. Rotterdam was in mijn studententijd – ik woonde vlakbij de Binnenweg – nog een brute stad; direct, doorzetten, hard werken.’ Bas vult aan: ‘Voor een jonge vent heel leerzaam en ook goed voor ontwikkeling en de binding met medestudenten.’

Hoewel plezier maken net zo belangrijk was als het studeren zelf, hebben allebei de Van Veggels een postdoc gedaan. Tim Accountancy/RA aan de Vrije Universiteit; Bas een MSRE (Real Estate). ‘Uiteindelijk zijn we toch nog studiebollen geworden!’ lacht Tim. Familiebedrijf Ondertussen kwam het ondernemerschap thuis aan de eettafel vaak ter sprake. Al was toen nog niet duidelijk dat ze het familie bedrijf in zouden gaan. Tim: ‘Na onze studie hebben we beiden elders gewerkt; je moet gaan reizen, jezelf ontdekken. Dan word je ook serieuzer genomen in het verdere zakenleven.’ Bas: ‘Onze vader Hans begon ooit Multi Vastgoed, dat uitgroeide tot de grootste ontwikkelaar in Europa – met Timeless Investments is hij pas later gestart. De zaadjes zijn lang geleden geplant, maar pas sinds tien à vijftien jaar is dat bedrijf echt tot wasdom gekomen.’ Die zaadjes liggen ook in Rotterdam; Hans van Veggel verwierf het pand waar Dudok in huist én ontwikkelde de Beurs traverse, in de volksmond bekend als de Koopgoot. Om het warme hart voor de stad kunnen we niet meer heen. ‘Wij houden ons ook ver van de rivaliteit tussen 010 en 020, voetbal uitgezonderd,’ zegt Tim lachend. ‘Zonder gekheid, Amsterdam en Rotterdam zouden elkaar kunnen versterken, als ware het één metropool. Op elk vlak. Neem een voorbeeld aan de campagne Challenge Accepted; als je elkaar opzoekt en de handen ineen slaat, ontstaan er mooie dingen.’

NAAM: Tim van Veggel / Bas van Veggel LEEFTIJD: 34 / 39 STUDIE: Bedrijfskunde (RSM) CARRIÈRE: Ondernemers

‘Het doel van charity is juist dat je iets duurzaams creëert dat zónder donaties kan voortbestaan’

Bas (l) en Tim (r) van Veggel

DEVELOPMENT

Oud-RSC bestuur richt Fonds op Naam op

‘ Als je wilt dat Nederland een kenniseconomie blijft, moet je investeren’ Groot dromen ‘De Erasmus Universiteit staat hoog aangeschreven, die aantrekkingskracht moet zij in de toekomst behouden,’ vindt Robert Hattink. ‘Het is van belang dat de universiteit een groot onderzoekscentrum blijft, een plek voor nieuwe ideeën, waar de toekomstige leiders worden opgeleid.’ ‘En door deze universiteit hebben wij zelf de mogelijkheid gekregen om ons te ontwikkelen tot waar we nu zijn,’ aldus Bruijninckx. ‘Als we willen dat Nederland een kenniseconomie blijft, moeten we investeren in onderwijs en onderzoek. Als je zelf hieraan kunt bijdragen, naar vermogen, is dat geweldig. Een mooie manier om mee te werken aan de toekomst van de universiteit waar we trots op zijn.’

Acht alumni, om precies te zijn een oud bestuur van het Rotterdamsch Studenten Corps, hebben samen een Fonds op Naam opgericht. We spreken met leden Antoin Bruijninckx en Robert Hattink over het hoe en waarom. ‘We zijn met elkaar in verbinding gekomen door de universiteit, om precies te zijn 36 jaar geleden,’ steekt Robert Hattink van wal. ‘In 1982, ons eerste studiejaar. Later vormden we samen het bestuur van onze studentenvereniging en sindsdien zien we elkaar regelmatig.’ Miljoenenambitie ‘Wij hoorden van de campagne Challenge Accepted via het Erasmus Trustfonds,’ zegt Bruijninckx, ‘en we zochten meteen contact met elkaar via onze groepschat. We waren onmiddellijk enthousiast over de on-Nederlandse, maar wel bij Rotterdam passende ambitie van een endowment fonds met 100 miljoen euro.’ Ze besloten als groep een Fonds op Naam op te richten, om onderzoek aan de Erasmus Universiteit Rotterdam te ondersteunen. Ze zijn nog niet helemaal uit de naam voor het fonds, over wat ze willen bereiken wel. Hattink: ‘We willen graag samen iets terugdoen voor de universiteit die ons bij elkaar heeft gebracht.’ Gerenommeerde onderzoekers Met het Trustfonds samen hebben ze inmiddels de doelstelling van hun fonds geformuleerd. Het ondersteunen van maatschappelijk relevant onderzoek met een internationaal karakter vinden ze belangrijk. Hattink legt uit: ‘Bijvoorbeeld door het faciliteren van bezoeken van gerenommeerde onderzoekers van buitenlandse universiteiten, en vice versa.’ En Bruijninckx voegt toe: ‘We zouden het ook interessant vinden om onderzoek te financieren dat de effecten van een Europese samen werking laat zien.’ Hiernaast noemen ze het onderwerp true price: hoe zou je maatschappelijke kosten kunnen meenemen in prijzen van goederen?

Ook doneren? Wilt u ook een schenking doen of uw vermogen inzetten voor baanbrekend onderzoek, kwalitatief hoogstaand onderwijs en wetenschappelijke samen werkingsprojecten met grote maatschappelijke impact binnen de samenleving? Via www.trustfonds.nl/doneren kunt u rechtstreeks schenken. Wilt u liever een overboeking doen, dan nodigen we u graag uit uw donatie over te maken aan het Erasmus Trustfonds, via IBAN-code NL 06 ABNA 05 64 41 43 52 en BIC-nummer ABNA NL 2A, onder vermelding van ‘donatie’ en eventueel de naam van een specifiek Fonds op Naam. Wilt u meer weten over de mogelijkheden, neemt u dan gerust contact op met Margot van Sluis, via m.vansluis@trustfonds.nl of 06 10 60 37 03, dan wel 010 411 05 96.

TEKST: Pauline Bijster

Back to school!

Ga voor verdieping Volg postacademisch onderwijs bij Erasmus Academie.

Design Thinking

Framing

Verandermanagement

Kom tot innovatieve oplossingen binnen het publieke domein. Leer er meer over in de masterclass Design Thinking.

â&#x20AC;&#x153;Het gaat er niet om wat iemand zegt, het gaat erom wat mensen horenâ&#x20AC;? Dat is de essentie van Framing. Leer uw boodschap effectief framen.

Hoe krijgt u uw medewerkers mee in veranderingen? Leer meer over de Prosci methode en pas de methode toe op uw eigen verandervraagstuk.

Start: woensdag 16 mei 2018

Start: donderdag 24 mei 2018

Start: woensdag 30 mei 2018

www.erasmusacademie.nl/backtoschool Met aantrekkelijke kortingen voor Alumni van de EUR.

HAAL MEER UIT JE CARRIERE PARTTIME MASTER BEDRIJFSKUNDE

PARTTIME EXECUTIVE MBA’S

MODULAIRE MANAGEMENT PROGRAMMA’S

Verrijk je kennis en kunde met een avondopleiding Bedrijfskunde. Start in september met de Parttime Master Bedrijfskunde, een wetenschappelijke en praktijkgerichte master, toegespitst op professionals die het maximale uit hun carrière willen halen. Door colleges in de avonduren is de opleiding goed te combineren met werk en privé. Je leert alle aspecten van management tijdens het internationaal project, een bedrijfsproject én keuze uit diverse verdiepings -en specialisatievakken.

Onze internationaal georiënteerde parttime Executive MBA van 22 maanden en Global Executive OneMBA van 21 maanden passen bij de veeleisende agenda van werkende executives zoals jij. De Engelstalige programma’s bieden groei, verdere ontwikkeling en een uitstekend wereldwijd netwerk voor effectieve zakelijke professionals. Wij bieden RSM & EUR Bachelor en/of Master alumni een Lifelong Learning Scholarship aan (10% tuition fee waiver).

Start je voor het eerst in de rol van manager, teamleider of een ander soort leidinggevende? Het flexibele 12-daagse RSM Diploma Programme in General Management of anders het 11-daagse modulaire Advanced Management and Leadership Programme voor senior managers, geven je nieuwe inzichten, praktische leiderschapsvaardigen en de juiste kennis gebaseerd op baanbrekend onderzoek.

RSM.NL/PMB

RSM.NL/MBA

RSM.NL/EXECUTIVE

Haal meer uit je carrière bij één van Europa’s beste business schools. Ontdek hoe je de uitdagingen en problemen binnen je bedrijf effectief kunt aanpakken. Met de laatste wetenschappelijke inzichten van top academici en praktijkervaringen van zakenleiders kun je deze nieuwe kennis, vaardigheden en instrumenten gebruiken om positieve veranderingen door te voeren.

Accredited by

WWW.RSM.NL/PROFESSIONALS ROTTERDAM SCHOOL OF MANAGEMENT ERASMUS UNIVERSITY

DEVELOPMENT TEKST: Marjolein Stormezand FOTO: Aysha Gasanova

Harald Swinkels

‘ Je moet de lat wel hoog leggen’ Uitgever, recruiter, energiedirecteur en straks... filmmaker? Multi-ondernemer Harald Swinkels bewandelt graag alle Rotterdamse paden. Het vallen en opstaan-verhaal van Harald Swinkels, de man die zich met de Nederlandse Energie Maatschappij (NLE) als een van de eersten op de geliberaliseerde energiemarkt richtte, is vaker verteld: drie keer begon hij samen met zakenpartner Pieter Schoen een bedrijf, twee keer boekte hij succes, een keer ging hij failliet. De Erasmus-alumnus wordt gelauwerd vanwege zijn ondernemerschap, en op zijn oude universiteit waar hij dikwijls gastcolleges geeft, wordt de Rotterdammer onthaald als popster. Zo komt het dat we voor aanvang van het gesprek een stop maken bij een jongen die Harald enthousiast begroet: ‘How are you, Mister Swinkels?’ vraagt hij opgewonden. Er volgt een kort gesprek. ‘Dit weekend heb ik mijn bedrijf verkocht, ik voel me wel chill.’ Hollywood-allures De verkoop klinkt als een terloopse mededeling, het bedrag wordt niet genoemd. Quote deed een gok, of die klopt blijft achterwege. Wat hij nu gaat doen met al die tijd? ‘Filmmaker worden.’ Het lijkt een grap, dat is het niet. De 166 centimeter tellende Swinkels is bloedserieus. Waar hij aan zit te denken? De uiteindelijke droom is producties zoals Blade Runner 2049 van Denis Villeneuve. In ieder geval geen kleinschalige Nederlandse rom-coms. Het idee komt niet uit de lucht vallen. Met een van zijn twee broers had hij als jonge jongen, opgroeiend in een klein dorpje in Limburg, al het plan om ooit een filmmaatschappij te beginnen. Het zat als volgt in elkaar: Harald moest veel geld verdienen, broer Niels moest naar Los Angeles om het vak te leren. Dat geld kwam er en ook de broer hield zich aan de afspraak. Als Executive Vice-President International Distribution bij Universal bepaalt hij welke films een go krijgen en welke een no. Nu is het aan Harald de beurt om zijn deel na te komen, dus vertrekt hij binnenkort naar Hollywood om zich op te laten leiden. En dan? Een kantoor in Amsterdam en waarschijnlijk in Los Angeles. Want nogmaals, het enige wat klein is aan Harald Swinkels is zijn lengte: ‘Je moet de lat hoog leggen, anders heeft ondernemen geen zin.’

NAAM: Harald Swinkels LEEFTIJD: 42 STUDIE: Econometrie,

bedrijfseconomie (ESE) CARRIÈRE: Ondernemer

Zijn eigen scholarship Swinkels wil inspireren, tijdens zijn gast colleges én als donateur van de Erasmus universiteit. Het give back-principe zit er goed in. De ondernemer zit in de development board van Stichting Erasmus Trustfonds van de universiteit, waarvoor hij zijn netwerk gebruikt om andere donoren aan te trekken. ‘De eerste gedachte is vaak: moet ik nu voor de leaseauto’s van de docenten gaan betalen? Totdat ze erachter komen dat je als donateur zelf invulling kunt geven aan de bestemming van het geld.’ Zo is de Swinkels Scholarship ontstaan; een beurs voor studenten die marketing met psychologie of data science combineren. Hij wil teruggeven aan de universiteit die hem heeft gevormd tot wie hij is. ‘Wat ik mooi vond aan de Erasmus Universiteit is dat hoewel het onder de studenten destijds niet zo hip was om te ondernemen, dit wel werd gestimuleerd. Mijn jaargenoten en ik hebben bedrijven opgezet die van belang zijn voor de Rotterdamse economie, dat zegt wat over het onderwijs. Nu is het aan de volgende generatie om het stokje over te nemen,’ zegt de vader van drie dochters. ‘Daar help ik graag aan mee.’

DE GRENS OVER: INDIA

India, een enorm potentieel voor de Erasmus Universiteit Om meer buitenlandse studenten aan te trekken richt de EUR Projectgroep Internationalisering zich specifiek op Spanje, Mexico, het Verenigd Koninkrijk en India. Projectmedewerker Sandra Nijhof vertelt waarom haar vizier gericht is op India, en een Indiase student en alumna vertellen over hun ervaringen in Nederland. India staat op de radar van Rotterdam. Zo ging er afgelopen november een delegatie naar Mumbai. De afgevaardigden: de Gemeente Rotterdam, het Haven bedrijf Rotterdam en de Erasmus Universiteit Rotterdam. ‘We gaan naar verwachting dit voorjaar een overeenkomst tekenen voor een samenwerking tussen de Erasmus

TEKST: Dennis Mijnheer FOTO Sandra Nijhof: Charlie De Keersmaecker

Universiteit en het Tata Institute of Social Sciences. Vanuit die samenwerking kunnen we bestaand academisch onderzoek verder uitbreiden. En we kunnen ook een uitwisselingsprogramma voor studenten opzetten,’ zegt Sandra Nijhof die als marketingen communicatiemanager is verbonden aan het International Institute of Social Studies (ISS) in Den Haag. De keuze voor India klinkt logisch. ‘De helft van de mensen in India is jonger dan 25 jaar, spreekt Engels, en veel hogeropgeleide jongeren willen in het buitenland studeren. Dat is een enorme potentieel voor de Erasmus Universiteit.” De EUR heeft ook al een paar road shows gedaan in India. “We hebben meegedaan aan een paar onderwijsbeurzen in verschillende Indiase steden, organiseerden een webinar voor toekomstige Indiase bachelor- en masterstudenten én we hebben het contact met onze Indiase alumni aangehaald. Die zijn ware ambassadeurs.” Stage lopen is populair De Indiase studenten tonen volgens Nijhof een vrij brede interesse in de Erasmus Universiteit. “We merkten dat studenten geïnteresseerd zijn in bedrijfskunde en economie, maar ook development studies en studies gericht op kunst, cultuur en geschiedenis staan in de belangstelling. Veel Indiase studenten zijn heel eager om ná of tijdens hun bachelor of master een stage in Nederland te doen.’ Opties vormen de in Nederland gevestigde multinationals, NGO’s en instellingen zoals het Internationaal Strafhof. Is het collegegeld een drempel? ‘Niet voor alle Indiase studenten, maar kan natuurlijk wel een obstakel vormen. We zijn dan ook blij dat we een aantal beurzen voor India hebben, zoals het Orange Tulip Scholarship.’ Er ligt nog wel een uitdaging op het gebied van de intake. Nijhof: ‘Het onderwijssysteem in India is heel divers en er zijn veel verschillende diploma’s en cijferlijsten in omloop. We werken samen met een specialist die het Indiase onderwijsstelsel goed kent.’

NAAM: Sandra Nijhof LEEFTIJD: 54 OPLEIDING: Nederlandse

taal- en letterkunde (Radboud), Public Relations (Universiteit Utrecht), Marketing (Universiteit van Tilburg) FUNCTIE: Country manager India, Erasmus Universiteit Rotterdam

Populaire universiteiten Uit onderzoek van Nuffic kwam naar voren dat in 2016/2017 de meeste Indiase studenten zich aanmeldden bij de TU Delft (46%). Op nummer 2 belandde de TU Eindhoven (17%) en op nummer 3 de Erasmus Universiteit Rotterdam (6%). In 2017 meldden 112 Indiase studenten zich aan bij de Erasmus Universiteit Rotterdam. De meest populaire faculteiten zijn Rotterdam School of Management (RSM), Erasmus School of Economics (ESE), Institute of Social Studies (ISS), Institute for Housing and Urban Studies (IHS) en de Erasmus School of History, Culture and Communication (ESHCC).

NAAM: Pallavi Varma Patil LEEFTIJD: 41 STUDIE: Alumna Development

Studies (Major: Public Policy and Management), International Institute of Social Studies FUNCTIE: Docent aan de Azim Premji Universiteit in Bangalore

Voordat de Indiase alumna Pallavi Varma Patil in Den Haag belandde, had ze al een carrière achter de rug. Ze behaalde eerst haar bachelor Economie in India en ging vervolgens aan de slag als ontwikkelingswerker bij de Childline India Foundation, een NGO die zich bezighoudt met kinderbescherming. Vanuit deze functie belandde ze op een congres in Amsterdam. Toen begon het te kriebelen. ‘Ik gaf bij mijn bazin, die getrouwd is met een Nederlander, aan dat ik verder wilde studeren. Zij heeft me toen geadviseerd om me te oriënteren bij het International Institute of Social Studies in Den Haag,’ zegt Varma Patil die zich in 2004 aanmeldde voor het masterprogramma Development Studies. NAAM: Sambhavi Mathiyazhagan De Indiase is lyrisch over Nederland. ‘Het was LEEFTIJD: 18 inspirerend; ik vond Nederland heel futuristisch. STUDIE: International Bachelor Ik zag opeens een land waar aandacht was voor Communication & Media groene technologieën en een grote focus op de gezondheidszorg. Het trok me ook erg aan dat mensen liever gaan fietsen dan dat ze de auto pakken. En dat ouders hun kinderen leren hoe ze De in Chennai, India geboren Sambhavi studeert hier sinds september. naar kunst moeten kijken.’ Voordat ze naar Nederland vertrok, zat ze op de International Boarding School in Coimbatore. Nederland kende ze alleen van naam. Van Boeken verschepen Rotterdam had ze nog nooit gehoord. Ze overwoog twee landen: Varma Patil geeft aan Nederland en het Verenigd Koninkrijk. ‘Ik reis graag en het leek mij dat ze als Indiase weinig makkelijker om vanuit Nederland de rest van Europa te leren kennen,’ last had om aansluiting te zegt de studente die afgelopen half jaar al Parijs, Barcelona en België vinden bij Nederlandse aandeed. Daarnaast zocht ze een studie die aansloot bij haar wensen. studenten. ‘Iedereen ‘Iets met media, want ik wil journalist worden. De International sprak goed Engels en Bachelor Communication & Media sloot goed aan op mijn interesses stond open voor het en ambities.’ De hang naar zelfstandigheid droeg ook bij aan haar leren kennen van nieuwe keuze om India te verlaten. ‘Op Indiase universiteiten krijg je een mensen. Ik voelde me boek en de inhoud daarvan moet je dan tot je nemen. Je krijgt een direct helemaal thuis.’ soort script dat je tijdens de studie moet volgen. Ik wilde dat niet.’ Ze heeft ook het curriculum als waardevol ervaren. Ze geniet hier van de grotere bewegingsvrijheid. ‘Het studeren is een Letterlijk. ‘Het heeft me veel geld gekost om alles terug stuk flexibeler, er is een uitwisselingsprogramma, een stage en je naar India te verschepen,’ zegt ze lachend. ‘Sommige moet zelfstandig onderzoek doen. Zo’n benadering past beter bij mij.’ boeken gebruik ik nog steeds.’ Ze bespeurt bij Indiase studenten dat er steeds meer Grote plannen animo komt om in het buitenland te studeren. Mathiyazhagan woont op de campus. Haar eerste half jaar in ‘De middenklasse in India is aan het groeien. Wat ik om Rotterdam bevalt goed en ze heeft nog volop plannen. ‘Ik wil nog mij heen hoor, is dat Indiase studenten het liefst in Amerika veel meer steden in Europa bezoeken en ik kijk uit naar mijn en daarna Europa willen gaan studeren. Ze kijken naar uitwisselingsprogramma en stage. Ook hoop ik volgend collegejaar Duitsland en het Verenigde Koninkrijk. Maar ze zien een woning buiten de campus te vinden en uiteindelijk wil ik in 2020 voor bedrijfskunde en technische studies ook Nederland mijn bachelor afronden. Ik weet nu nog niet of ik terugga naar India. als goede optie. Een laagdrempelige kennismaking met Ik hoop een baan te vinden bij een internationaal lifestyle-tijdschrift Europa en klein genoeg om goed te verkennen.’ of blog.’

‘ Hier leren mensen hun kinderen hoe je naar kunst moet kijken’

DAAROM ROTTERDAM

‘ Ik was altijd al heel fanatiek’ Voetbalscheidsrechter Lizzy van der Helm (28) studeerde Bedrijfskunde aan de Erasmus Universiteit en timmert sinds een paar jaar hard aan de weg als arbiter. ‘Als je het veld oploopt, moet je er staan.’ We ontmoeten haar in het stadion van Excelsior. Lizzy van der Helm blijkt een opgewekte verschijning, klein van stuk en een spraakwaterval. De wind waait in haar rug, vertelt ze als ze zich in haar scheidsrechtertenue heeft verkleed, gewapend met roze fluit. Vier jaar geleden pakte Lizzy die op bij voetbalvereniging BSC’68 in Benthuizen, waar ze als verdedigende middenvelder speelde in een vriendinnenelftal. ‘Als aanvoerder had ik altijd commentaar op de scheidsrechter. Die floten wedstrijden dood, vond ik, of zorgden dat je nét dat voordeel miste waar je lang op had gewacht. ‘Dan ga jij toch fluiten’, zei iemand tegen me. Daar had ik nooit over nagedacht, maar wie A zegt moet B zeggen.’ In 2014 begon bij de KNVB met de scheidsrechteropleiding. Een jaar later was ze bondsscheidsrechter en inmiddels staat ze op de UEFA-lijst.

NAAM: Lizzy van der Helm LEEFTIJD: 28 STUDIE: Bedrijfskunde (RSM) CARRIÈRE: Scheidsrechter UEFA

en lerares economie & wiskunde

TEKST: Karin Koolen FOTO: Jennifer Remme

Perfecte wedstrijd ‘Ik ben altijd heel fanatiek; ik wil winnen en alsmaar beter worden.’ Dat had Lizzy als speler al, vertelt ze. ‘Maar ik erkende ook mijn beperkingen. Ik was niet technisch bekwaam, als ik de bal had, moest ik niet proberen drie man voorbij te spelen. In de huidige maatschappij overschatten mensen zichzelf. Maar je hoeft niet alles te kunnen; specialiseer je.’ Voor scheidsrechteren had ze wél talent. Lizzy: ‘Het gaat zo hard! Wanneer komt de eerste tegenslag, vraag ik me weleens af. Naarmate de wedstrijden belangrijker worden, komt er steeds meer bij kijken én de concurrentie wordt almaar sterker. Elke week wil ik de perfecte wedstrijd fluiten en elke week lukt het niet – dat is misschien maar goed ook, want dat maakt dat ik blijft streven en open sta voor feedback.’ Van een mug een olifant Een wedstrijd begint voor Lizzy al uren van tevoren. ‘In de auto luister ik naar muziek met sterke, motiverende lyrics voor de juiste focus – Confident van Demi Lovato en Legendary van Welshly Arms staan standaard in mijn playlist. Eenmaal binnen klets ik wat met het team maar daarna focus ik op mezelf.’ Vroeger was Lizzy faalangstig, vertelt ze. ‘Soms ben ik nog steeds bang te choken op het veld, vandaar al die voorbereiding. Ik leg mijn spullen klaar, kleed me om, maak twee keer een diepe sprong en dan ben ik klaar om te knallen.’ Want als je het veld oploopt moet je er staan: ‘Anders vreten ze je op.’ Lizzy fluit bij mannen en bij vrouwen. Bij vrouwen fluiten is lastiger dan mannen, stelt ze. ‘Mannen vergeten en vergeven en

gaan door; vrouwen maken graag van een mug een olifant, wijzen je op fouten van tien wedstrijden geleden en proberen doorlopend de poten onder je stoel te zagen.’ Ze lacht. ‘Joh, ik was precies zo!’ Het geheim van succes volgens de jonge scheidsrechter? ‘Ga ervoor, niets komt vanzelf. Werk hard voor je doel, maak er tijd voor en durf egocentrisch te zijn. En durf keuzes te maken.’ Leiderschap tonen Hoewel Lizzy in Zoetermeer opgroeide, stond vast dat ze in Rotterdam zou gaan studeren. ‘Nu wordt het steeds leuker, niet alleen de stad, maar ook de campus. Rotterdam is heerlijk internationaal, met recht een wereld stad!’ En een voetbalstad, vult ze snel aan. Clubvast is Lizzy niet meer, maar ze fluit het allerliefst hier. ‘De Kuip is een schitterend stadion, dat ademt een geweldige sfeer. Ik geniet zelfs van het uitgejoeld worden als ik een impopulaire maatregel neem. Mijn vriend vindt dat moeilijk, maar mij geeft het juist energie. Kom maar op!’ Dromen? ‘Ik zou graag eens een WK of de Olympische Spelen fluiten en er mijn baan van maken. De komende vijf jaar wijkt alles. Mocht het niet lukken, dan heb ik er alles aan gedaan. Nu combineer ik het nog met mijn baan als lerares economie en wiskunde bij het ONC Parkdreef in Zoetermeer.’ Haar studie Bedrijfskunde komt nog altijd van pas. ‘We leerden veel over management en verschillende soorten leiderschap. Een wedstrijd is eigenlijk niet anders. Je moet met mensen omgaan, communiceren, een wedstrijd managen. Elke week draai ik weer een nieuw project.’

â&#x20AC;&#x2DC; In de huidige maatschappij overschatten mensen zichzelf. Je hoeft niet alles te kunnen; specialiseer jeâ&#x20AC;&#x2122;

CONTACT & COLOFON

VRAGEN, COMPLIMENTEN OF KLACHTEN OVER EA.?

The Erasmus Gift shop: for gifts that last!

MAIL NAAR HUGO.KOPPE@EUR.NL

ea. is een uitgave van Erasmus Universiteit Rotterdam. Suggesties voor in het magazine? Mail dan naar carien.vanderwal@eur.nl    BUREAU

Carien van der Wal, redactie Christine van der Hoff, eindredactie Hugo Koppe, administratie & database Sonja Nollen-Smith, adviseur Nikki Oomen, acquisitie

Bezoek onze webshop

MEDEWERKERS

Yasmina Aboutaleb Cora Boele Pauline Bijster Aysha Gasanova Eva Hoeke Jacqueline Hoornweg Inge Janse Charlie De Keersmaecker Karin Koolen Geert Maarse Dennis Mijnheer Sanne van der Most Michelle Muus Jacco Neleman Jennifer Remme Loes Singeling Marjolein Stormezand Mark Uijl Sjoerd Wielenga ART DIRECTION

Agnes Zeilstra

• 24 uur per dag bestellen • Voor 20.00 uur besteld, zelfde dag verzonden • Veilig en makkelijk online betalen • Professionele klantenservice

VORMGEVING

Ontwerpwerk, Den Haag DRUK

De Bondt, Barendrecht © Niets uit deze uitgave mag zonder schriftelijke toestemming van de uitgever geheel of gedeeltelijk worden overgenomen.

webshop.eur.nl

Start

septe

mber

2018

Woorden én daden.

Behaal uw meestertitel naast uw baan met de Parttime master Commercieel Privaatrecht

• • • • •

Op maat gesneden programma In 1,5 jaar uw meestertitel Colleges op maandag van 16-20u Interactief onderwijsmodel Groepen maximaal 25 deelnemers

www.executivemasters.nl

Heerlijk helder en een beetje brutaal

“

DOOR DE MAKER S VAN HP/DE TIJD VOORJA AR 2018 NR 03 | € 2,95

Erstaunt doo Sve n Ratzke Hetrcul turele dieet van Cécile inx Catawiki: poor Nar ma n’s Christie’s Wie de magisch-real ont wierp istische oorbellen van Má xima? Hip, hot en ker Tel Aviv Benlek yam in Reich kiekt het sac rale Ivan Wolffers: ‘Ik heb een haa liefdeverhoud tmet de geneesing kunde’

DE SENSUELE REVOLUTIE de gouden toeko

mst na #MeToo

HPS1803-001-Cov

er.indd 2

09-03-18 10:44

5 nummers van het maandblad HP/De Tijd en 2 nummers van het nieuwe magazine HP/De Stijl cadeau. Nu voor maar € 19,95 (i.p.v. € 35,65). Abonnement stopt

automatisch. Ga naar www.hpdetijd.nl/erasmus of bel gratis 0800-2244667*

*Op werkdagen te bereiken van 08.30 - 17.00 uur. Deze aanbieding is geldig tot 31 augustus.