Gezien

beeld Pieter Beens

Taa lbar r ière 2 .0

„I ’m a mirror once and I have this is that”, klinkt een blikkerige stem uit de Travis Touch Go. Maar een spiegel ben ik niet. En over ditjes of datjes sprak ik helemaal niet. De ‘slimme’ vertaalcomputer –waarop ik zojuist een Nederlands zinnetje insprak in de hoop dat hij ’m naar fatsoenlijk Engels zou vertalen– heet me verkeerd begrepen. Dat veroorzaakt een behoorlijke spraakverwarring – zoals zo vaak het geval is met de verschillende vertaalcomputers die op deze pagina’s worden getest. Ze beloven taalbarrières weg te nemen door middel van kunstmatige intelligentie en spraakherkenning. Maar hoe praktisch zijn ze eigenlijk?

Een paar jaar geleden leken ze dé belote voor internationale reizigers: vertaalcomputers zouden eindelijk een gesprek in (bijna) realtime mogelijk maken tussen mensen die elkaars taal niet spreken. Zónder woordenboek en zónder kunstgrepen. Alles wat de apparaatjes ter grootte van een bescheiden telefoon zouden doen, is luisteren en de boodschap doorgeven in een taal naar keuze.

De Travis Touch Go, een product van eigen bodem, was min of meer de koploper in het ‘baanbrekende’ segment. Gebaseerd op Android, met een schat aan talen, een toegankelijk touchscreen en kunstmatige intelligentie zou het apparaatje elke taalbarrière kunnen slechten.

Dat vereist echter wel het nodige geduld van spreker en luisteraar. En een nauwkeurige en tergend langzame uitspraak – met één zinnetje tegelijk. En dan nog blijkt de foutkans redelijk hoog – al moet na een vergelijkend onderzoek worden gezegd dat de Rotterdamse zakvertaler wel met kop en schouders boven z’n concurrenten uit steekt.

Bijster goed mag het apparaatje dan misschien niet zijn, praktisch is het wel. Gebruikers selecteren simpelweg twee talen en kunnen daarna met een druk op de knop hun boodschap inspreken. Een synthetische stem spreekt dan na enkele seconden denktijd zinnen uit waarover je anders moeiteloos je tong zou hebben gebroken. Al doe je dat vermoedelijk nog steeds als het apparaat je door wat miscommunicatie alsnog in een hachelijke positie brengt.

Maar de Travis Touch Go zal dat niet meer doen. Het toegestuurde apparaat blijkt bij het ter perse gaan van de review niet meer te koop. Dat wordt dus kijken bij de concurrenten.

Niet het ei van Columbus

”Jij zegt het, ik weet het” kopt de website van de Mesay 3.0. Het eivormige apparaatje –dat nog het meeste weg heet van een kleine afstandsbediening– zou dé oplossing zijn voor internationale reizigers. Met een touchscreen, vele mogelijke talencombinaties en grote batterijcapaciteit lijkt dat inderdaad het geval. Maar in de praktijk laat de draagbare vertaalcomputer wat te wensen over. Neem het aanraakscherm: dat is nogal onduidelijk. Komt nog bij dat het zich wat lastig laat bedienen: dat is geen goede gespreksstarter.

Het apparaatje neemt de dingen bovendien nogal letterlijk. Bloemrijke zinnen en subtiele taalgrappen zijn dan ook niet aan de Mesay 3.0 besteed. Daar gaat-ie met z’n kunstmatige intelligentie…

Wat dan wel weer handig is, is dat de zinnen op het schermpje worden weergegeven – met voor elke taal in het talenpaar een eigen kleur. Dat houdt het gesprek –op het scherm althans– nog een beetje overzichtelijk.

Maar wat doe je nu eigenlijk met een vertaalcomputer als hij toch niet naar behoren functioneert en alleen maar met een robotstem foute interpretaties en vertalingen produceert?

Niet veel eigenlijk – of het zou de vertaling van losse woorden moeten zijn. Maar ook dan is een zakwoordenboek misschien betrouwbaarder (en goedkoper, maar wel een behoorlijk stukje groter en zwaarder).

De vertaalcomputer lijkt dan ook vooral een gadget voor de futuristische reiziger – en de goedgebekte Columbus die zich met een grap en een grol uit een netelige situatie kan redden.

Mesay richt ondertussen zijn pijlen op een nieuw concept: een scanner die buitenlandse teksten leest en vertaalt. Misschien biedt dat meer perspectief.

Mesay 3.0 € 199 via > mesay.net

Beetje onpraktisch

Veel vertaalcomputers zijn zelfstandige apparaatjes, maar TimeKettle gooit het over een andere boeg. Het bedrijf produceerde de ”WT2 Plus” – oordopjes waarmee een zender en een ontvanger een gesprek in hun moerstaal kunnen voeren. Het vertalen gebeurt echter via een app op de telefoon, die zinnen via Bluetooth van de een naar de ander stuurt. Klinkt goed, maar het nadeel is dat je elke nieuwe gesprekspartner oordopjes moet lenen. Dat is niet praktisch en ook niet zo hygiënisch. Leuk bedacht dus, maar de uitvoering kan beter.

TimeKettle WT2 Plus $ 179 (ca. € 160) via > timekettle.co

Handige ver taler met opties

In de lange rij met aanbieders van vertaalcomputers schaarde zich ook Langogo. Het ontwikkelde een handzaam apparaatje dat ondersteuning biedt voor 104 talen. Gebruikers kunnen hun opgenomen zinnen exporteren, en de Genesis kan die ook nog eens transcriberen. De technologie herkent gebruikers, die hun zinnen bijna in realtime vertaald zien worden. Daarmee biedt de Genesis meer dan veel tegenhangers. De kwaliteit van de vertalingen blijkt bovendien goed. Voor het betere resultaat is een internetverbinding vereist.

Langogo Genesis $ 299 (ca. € 265) via > langogoai.com