inkoninklijkedienstfc

BAAIJENS, Jasper (1923-2007) Jasper Baaijens kwam op 10 september 1923 ter wereld in Kleverskerke, een dorpje op het Zeeuwse eiland Walcheren. Hij groeide op in een gezin met uiteindelijk twaalf kinderen. Na de lagere school werkte hij thuis op de boerderij. In de avonduren las hij veel en volgde hij cursussen. Zo behaalde hij toch de nodige diploma’s.

Al in zijn kinderjaren had hij ‘een droefheid naar God en een vrees voor de zonde. Ook waren er liefdesuitgangen in mijn hart, maar de kennis was nog zo gering. Bekering is eigenlijk onbekeerd worden. Hoe meer de Heere je leert, hoe onbekeerder je wordt in jezelf.’

In de oorlogsjaren was hij ruim een jaar werkzaam in Duitsland. Hier werd hem de mogelijkheid van zalig worden ontsloten. Ook de werkzaamheden met het ambt van predikant waren er al op jonge leeftijd. Hij zag daar echter geen mogelijkheden toe, omdat hij stil, verlegen en zonder al te veel opleiding was. Toch mocht hij al jong geloven dat de Heere hem op enige wijze in Zijn dienst zou willen gebruiken.

Omdat het werk op de boerderij hem totaal niet lag en een ouderling het aanbod deed bij hem te komen werken, trad Baaijens in 1946 in dienst bij zijn Middelburgse handelsonderneming. Hier werkte hij in de daaropvolgende bijna twintig jaar achtereenvolgens als boekhouder, inkoper en verkoopchef.

Rond de eerste contactdag van het Landelijk Verband van Jongelingsverenigingen overnachtte hij in Gouda bij het gezin Kersseboom, omdat de reis vanuit Zeeland lang was.

Daar leerde hij dochter Huiberina kennen. Ze trouwden op 12 mei 1948 in Gouda. Tegelijkertijd werd het huwelijk van Joos Baaijens en Wijntje Kersseboom voltrokken en kerkelijk 8

bevestigd. Uit het huwelijk van Jasper Baaijens en Huiberina Kersseboom werden vijf kinderen geboren.

Intussen ging de Heere door met het werk van ontdekking, ook nadat Baaijens de ruimte in Christus had gezien. Alles wat er geweest was, werd bestreden. Hij leerde buigen onder God en leerde de noodzakelijkheid van het offer voor de zonde en de noodzaak van redding door de gerechtigheid van Christus kennen. Zo mocht hij de zaligheid vinden in Christus en leerde hij de zekerheid van het eeuwig verbond kennen.

De werkzaamheden met het ambt bleven, al zag hij de onmogelijkheden groter worden. ‘Het werd al onmogelijker voor mij. Ik miste wijsheid, had geen stem, miste alles. Ik vroeg, evenals Mozes: “Heere, zend toch iemand anders.”

Toen sprak de Heere: “Ik zal u mond en wijsheid geven. Hij Die u roept, is getrouw, Die het ook doen zal.”’ Zo mocht Baaijens zich overgeven en meldde hij zich bij de kerkenraad.

Daar ontving hij echter geen attest. In het daaropvolgende jaar ‘nam de Heere de zaak over. Staat vast en ziet het heil des Heeren!’

Met een attest van de kerkenraad van Middelburg werd hij in 1964 toegelaten door het curatorium. Op de Theologische School volgde hij de opleiding samen met de studenten A.M. den Boer en A. Snoep. Ze werden in 1968 kandidaat gesteld.

De Heere leidde Baaijens naar zijn eerste gemeente, Tricht.

Hier werd hij bevestigd door ds. L. Rijksen. Kenmerkend waren de woorden waarmee ds. Baaijens intrede deed: ‘Want wij prediken niet onszelven, maar Christus Jezus, den Heere; en onszelven, dat wij uw dienaren zijn om Jezus’ wil’ (2 Kor. 4:5).

In de latere intredediensten waren dezelfde tonen te horen.

Zo deed hij in Rotterdam-Alexanderpolder intrede met de woorden ‘Want ik heb niet voorgenomen iets te weten onder u, dan Jezus Christus, en Dien gekruisigd’ (1 Kor. 2:2). Toen hij later terugblikte op zijn prediking, lag zijn samenvatting in dezelfde Bijbelse lijn: ‘Wat ik geprobeerd heb, is de enige Naam tot zaligheid te prediken voor een geheel verloren zondaar.

9

Die verlorenheid heb ik steeds willen benadrukken, omdat de Heere Zelf daaropaan werkt, opdat Hij in Christus een weg gaat openen voor een uitgewerkte en ontledigde zondaar, een weg buiten hem. Daar is licht en wijsheid voor nodig, wat ook een dominee van zichzelf niet bezit.’

Het was 1974 toen hij van Tricht-Geldermalsen vertrok naar zijn tweede gemeente, Rotterdam-Alexanderpolder. In 1981 overleed Baaijens’ dochter Ria op dertigjarige leeftijd, na een ernstige ziekte. Ze was als vroedvrouw werkzaam op het zendingsveld in Nigeria (Igede). Ze had nog veel werk willen doen, maar ze mocht, na veel strijd, geloven dat ze na haar sterven de Heere zou grootmaken.

Ds. Baaijens verwisselde de gemeente te Rotterdam-Alexanderpolder in 1982 voor het Zeeuwse Aagtekerke. Hier heeft hij zes jaar mogen dienen, om daarna tot aan zijn emeritaat in 1996 te arbeiden in Enkhuizen, de gemeente waar hij in 1966 voor het eerst een stichtelijk woord uitsprak.

Het besluit om emeritaat te moeten aanvragen, deed hem pijn.

‘Als de Heere me nog de krachten had verleend, was ik met vreugde aan een nieuw arbeidsveld begonnen, maar het gaat niet meer. Het valt me niet mee er een punt achter te moeten zetten. We hebben nog een tijdje gehoopt dat de krachten wat terug zouden komen, maar het is almaar minder geworden.

Een dienaar is maar een instrument, en als de Heere dat instrument terzijde legt, dan is dat goed.’

Veel heeft ds. Baaijens mogen betekenen voor het kerkelijk leven van de Gereformeerde Gemeenten. Met name het jeugdwerk had zijn hart. Zelf was hij al op jonge leeftijd actief binnen de plaatselijke jongelingsvereniging. Later was hij lid van het hoofdbestuur van het Landelijk Verband (1946-1964).

Zijn liefde voor de jeugd bleef. Ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van het blad Daniël werd hem zelfs het erelidmaatschap van de Jeugdbond toegekend. Tekenend is de boodschap die hij aan het eind van een interview in Daniël aan de jongeren meegaf: ‘Zoekt de Heere terwijl Hij te vinden is; roept Hem aan terwijl Hij nabij is! Brakel zei eens tegen zijn zoon van twaalf jaar: “Jongen, je moet je staat opmaken voor Christus.”

10

“Hoe moet ik dat doen, vader?” vroeg deze. “Door bidden en lezen”, was het antwoord. Later kwam de jongen terug en zei: “Ik kan niet bidden, vader.” Zo wil de Heere juist door het bezig zijn in de dingen des Heeren leren wat we missen en toch zo nodig hebben. We kunnen nooit genoeg bezig zijn in het Woord des Heeren en nimmer genoeg onze knieën buigen!’

Als een rode lijn loopt deze oproep door al zijn vaderlijke adviezen in artikelen en interviews heen. Zijn liefde tot het Woord was groot. Vanaf 1997 heeft hij de gemeenten vanuit Ridderkerk, waar hij samen met zijn vrouw ging wonen, met zijn laatste krachten gediend.

Tot in zijn ouderdom was ds. Baaijens veel bezig in de dingen van Gods Koninkrijk. ‘Geestelijke oefeningen en de verborgen omgang met de Heere zoeken, daar ligt wel het ware leven in.

Voor alle leeftijden, zeker in de avond van het leven.’

Hij onderzocht Gods Woord. ‘Ook mijn gedáchten gaan veel over de dingen van de Heere. Daar ligt mijn hart. Ons leven is gestempeld geweest door het Woord van God.’ Met dit alles was hij geen grote man geworden. Kernachtig zei hij het in een ander interview: ‘De Heere begint met een arme zondaar, Hij werkt door met een arme zondaar, en Hij eindigt met zo’n arme zondaar. Zo alleen komt een mens aan de weet wat genade is.’

Op 7 februari 2007 ging ds. Baaijens na een kortstondige ziekte de eeuwige heerlijkheid in. De begrafenis had plaats op 12 februari. Ds. G.J. van Aalst, schoonzoon van ds. Baaijens, leidde de rouwdienst en sprak daarbij over de passende woorden van Psalm 73:26: ‘Bezwijkt mijn vlees en mijn hart, zo is God de Rotssteen mijns harten en mijn Deel in eeuwigheid.’

Ds. Baaijens was diverse malen afgevaardigd naar Particuliere Synoden en ook tot viermaal toe (1980, 1986, 1992, 1996) naar de Generale Synode. In 1986 opende hij deze synode.

Verder had hij zitting in verschillende deputaatschappen van de Gereformeerde Gemeenten: Jeugdzorg (1973-1996), Militairen (1973-1993) en Bijzondere Noden (1981-1987). In de periode 1973-1981 behoorde hij tot de eerste bestuursle11

den van de Vereniging Gehandicaptenzorg van de Gereformeerde Gemeenten. Jarenlang was hij hoofdredacteur van Helpende Handen, het orgaan van deze vereniging. Ook was hij voorzitter van plaatselijke schoolverenigingen. In 1995 werd de predikant benoemd tot ridder in de Orde van OranjeNassau.

Geschriften – Toespraak bij de intrede van ds. J. van Vliet, in: Bevestiging en intrede in de Gereformeerde Gemeente van Aagtekerke, Aagtekerke 1967.

– De drang der liefde in de ambtelijke arbeid – Ter gelegenheid van zijn intrede als predikant der Geref. Gem. te Tricht (preek over 2 Korinthe 4:5; typoscript), z.p. z.j. (1968).

– ‘Woord vooraf,’ in: Ds. H. van Gilst, Inkeer, afkeer, wederkeer, Buren 1969.

– Toespraak bij eerstesteenlegging Gereformeerde Gemeente Zeist, in: Rehoboth, Zeist 1972, blz. 53.

– ‘Terugzien, opzien, vooruitzien’ (preek over Hebreeën 13:8), in: Opdat wij niet vergeten – Uitgegeven ter gelegenheid van de ingebruikneming van het nieuwe kerkgebouw der Gereformeerde Gemeente te Scherpenzeel, Scherpenzeel 1977, blz. 9-27.

– Preek over Mattheüs 9:9-13, in: Uit den Schat des Woords, 30e jrg., Utrecht 1977, blz. 55-69.

– Woord vooraf, in: Dr. C. Smits e.a., Het gedenken van ’s Heeren daden... – Uit de geschiedenis van de Gereformeerde Gemeente te Tricht (uit: Betuws Kerkblad, 1975-1977), z.p. z.j., blz. 1, 2.

– Meditatie, in: extra nummer De Eersteling, 6e jrg., 1978, blz. 1-3.

– Bijdragen (januari), in: Dagelijks begenadigd – Bijbels dagboek, Utrecht 1979.

– Preek over Zondag 1, in: De enige troost – Catechismusverklaring, deel 1, Oosterend z.j., blz. 5-18.

– Preek over Zondag 27, in: De enige troost – Catechismusverklaring, deel 2, Oosterend z.j. (1980), blz. 9-27.

– Het wonderlijke genadewerk des Heeren (adventspreek over Genesis 18:14a), Rotterdam z.j. (circa 1980).

– ‘In memoriam ds. A. Vergunst’, in: Kerkbode van de Gereformeerde Gemeenten in de classis Rotterdam, 4 december 1981; overgenomen in: Hij is ons voorgegaan – Ter nagedachtenis aan ds. A. Vergunst, Rotterdam 1982, blz. 65-68.

– Bevestigings- en intrededienst van ds. J. Baaijens te Aagtekerke op 17 maart 1982, Aagtekerke z.j.

12

– ‘In militaire dienst’, in: J.H. Mauritz (red.), Over jong zijn gesproken, Woerden 1985, blz. 124-136.

– Preek over Psalm 146:3-6, in: Uit den Schat des Woords, 37e jrg., Utrecht 1986, blz. 141-153.

– ‘Is er een wapen in de strijd?’, in: J. Leune e.a. (red.), Over jouw vragen gesproken, Woerden 1987, blz. 95-104.

– Toespraak, in: A.T. Crum e.a. (red.), Rehobothschool Geldermalsen – Geschiedenis van ruim 40 jaar onderwijs, Geldermalsen 1991, blz. 111, 112.

– Meditatie over Handelingen 9:15, in: Het Woord overal gepredikt, Ridderkerk/Barneveld 1992, blz. 158-160.

– ‘Jubileum ds. R. Boogaard – 25 jaar predikant’, in: Kerkelijk Jaarboek Gereformeerde Gemeenten, Woerden 1995, blz. 23, 24.

– Preek over Job 19:25 en 27, in: J. Wouters, Wat verdwijnt en wat blijft – Geschiedenis van de Gereformeerde Gemeente Zoutelande, Zoutelande 1995, blz. 151-162.

– ‘Jubileum ds. J. Mol – 25 jaar predikant’, in: Kerkelijk Jaarboek Gereformeerde Gemeenten, Woerden 1995, blz. 25, 26.

– Preek over Job 13:9a, in: A. van Dijk, W. van der Knaap en J.B. de Raaf, Van geslacht tot geslacht – 25 jaar Gereformeerde Gemeente Rotterdam-Alexanderpolder – 1972-1997, Rotterdam 1997, blz. 118131.

– Meditatie ‘Bemoediging en troost’, over Psalm 37:39a, in: Ds. C. de Jongste e.a. (red.), Wanneer ik voor U kniel – Rondom de eredienst – 207 Gereformeerde Gemeenten op 6 werelddelen Anno Domini 2000, deel 1, Tholen 2000, blz. 100.

– ‘Ds. L. Rijksen’, in: Ds. A. Moerkerken e.a. (red.), Ontboezemingen – 75 jaar Theologische School Gereformeerde Gemeenten, Houten 2002, blz. 112, 113.

– Meditatie ‘Het toevluchtnemend vertrouwen’, over Psalm 94:22, in: Ds. C. de Jongste e.a. (red.), Wanneer ik voor U kniel, deel 2, Tholen 2003, blz. 272.

– Preek over Jesaja 55:6, 7, in: Er is een plaats bij Mij – Zeven preken van predikanten uit de Gereformeerde Gemeenten, Den Helder 2007, blz. 68-84.

– Preek over Johannes 3:17, in: Een zaaier ging uit...., Bundel 27, Aagtekerke 2007, blz. 7-22.

– Meditatie over Psalm 93:1, uit Reformatorisch Dagblad van 12 januari 2006 overgenomen in: C. Kruk, Van Ansjoviskerkje tot Ontmoetingskerk – 1865-2015 – 150 jaar kleine kerkgeschiedenis van de huidige Gereformeerde Gemeente te Enkhuizen, tegen de achtergrond van de plaatselijke en landelijke geschiedenis, Enkhuizen 2016, blz. 366, 367.

13

Literatuur – Ds. M.J. van Gelder e.a., In Uw gemeente goed – 150 jaar Gereformeerde Gemeenten te Nieuwerkerk (1836-1986), Nieuwerkerk 1987, blz. 229.

– A.T. Crum e.a. (red.), Rehobothschool Geldermalsen – Geschiedenis van ruim 40 jaar onderwijs, Geldermalsen 1991, blz. 52, 53, 55, 57, 86, 90-92, 112.

– D.J. Thijsen, ‘Tot opbouw van Zijn kerk, 1945-1961 – In gesprek met ds. J. Baaijens’, in: E. van Hell e.a. (red.), ’n Handvol koren – Over 60 jaar jeugdwerk gesproken, Woerden 1991, blz. 26-45, 95.

– Ds. G.J. van Aalst, ‘Ds. J. Baaijens 25 jaar predikant’, in: Kerkelijk Jaarboek Gereformeerde Gemeenten, Woerden 1994, blz. 474-476.

– B.S. van Groningen en J. de Wildt, ‘Onderzoekt uzelven of gij in het geloof zijt...’, in: Daniël, 25 november 1994; overgenomen in: Altijd goede moed – Gesprekken over levensvragen, Houten 1998, blz. 12-21.

– L. Vogelaar, Tot opzieners gesteld, deel 1, Houten 1996, blz. 83, 84, 87, 88.

– A.H.A. Thijsen, Gij hebt veel goeds gedaan – Uit de geschiedenis van de Gereformeerde Gemeente van Tricht-Geldermalsen 18451995, Geldermalsen 1996, zie register.

– J. van ’t Hul, ‘We hebben het overal goed gehad – Ds. J. Baaijens over emeritaat, Schriftgetrouwe prediking en vier gemeenten’, in: Reformatorisch Dagblad, 4 oktober 1996.

– A. van Dijk, W. van der Knaap en J.B. de Raaf, Van geslacht tot geslacht – 25 jaar Gereformeerde Gemeente RotterdamAlexanderpolder 1972-1997, Rotterdam 1997, blz. 45-61, 116, 117, 148.

– P.A. Gunst en P.A. Lagendijk, ‘Uw liefdedienst heeft mij nog nooit verdroten – Ds. J. Baaijens over Gods leiding in zijn leven’, in: Daniël, 19 januari 2001.

– H. de Vries, ‘Eenvoudig leven bij het Woord – Ds. J. Baaijens: “Er werd met grote achting over de kerk gesproken”’, in: Terdege, 24 april 2002.

– J. van ’t Hul, ‘Als het leven de eeuwigheid gaat raken – Ds. Baaijens en het terugzien, het vooruitzien en het uitzien’, in: Reformatorisch Dagblad, 11 november 2003.

– L. Vogelaar, Weerdigh t’ aenmercken – 165 jaar Gereformeerde Gemeente Benthuizen, 2e (uitgebreide) druk, Benthuizen 2005, blz. 227, 229, 241.

– Th. Ruissen, Gods trouw overdacht – Een historische terugblik op 60 jaar Gereformeerde Gemeente te Waardenburg 1944-2004, Goes 2005, blz. 67-71, 78, 80.

– J.H. Mauritz en drs. S.J. van Leeuwen (red.), Zolang het zonlicht

14

– – –

– – – – – –

– – –

schijnt – 75 jaar jeugdwerk in de Gereformeerde Gemeenten, Woerden 2006, blz. 17, 18, 26, 30.

J. van ’t Hul, ‘In de lijn van Zondag 52’ (ds. J. Baaijens en ds. J. Mijnders), in: Reformatorisch Dagblad, 18 januari 2007.

J.P. Sinke, Zijn daân getoond en trouw’lijk hen geleid – 100 jaar Gereformeerde Gemeenten, 1907-2007, Krabbendijke 2007, deel 1 en 2, zie register.

Ds. R. Boogaard, ‘In memoriam ds. J. Baaijens’, in: De Saambinder, 15 februari 2007; overgenomen in: C. Kruk, Van Ansjoviskerkje tot Ontmoetingskerk – 1865-2015 – 150 jaar kleine kerkgeschiedenis van de huidige Gereformeerde Gemeente te Enkhuizen, tegen de achtergrond van de plaatselijke en landelijke geschiedenis, Enkhuizen 2016, blz. 371, 372.

J.H. Mauritz, ‘Een heilrijk lot’, in: Daniël, 2 maart 2007.

Ds. G.J. van Aalst, ‘In memoriam ds. J. Baaijens 1923-2007’, in: Kerkelijk Jaarboek Gereformeerde Gemeenten, Woerden 2008, blz. 25-27.

B. Hooghwerff (red.), Omdat Hij het gedaan heeft – Vriendenbundel, aangeboden aan ds. G.J. van Aalst bij zijn 25-jarig ambtsjubileum, Houten 2011.

J. Tanger, Bewaard en Vermaand – 125 jaar Gereformeerde Gemeente Westzaan, Westzaan 2015, blz. 312, 366.

J.P. Sinke, Predik het Woord – Uit het leven van ds. W. Hage (19122003), Krabbendijke 2015, blz. 82, 157, 189, 238, 259.

C. Kruk, Van Ansjoviskerkje tot Ontmoetingskerk – 1865-2015 – 150 jaar kleine kerkgeschiedenis van de huidige Gereformeerde Gemeente te Enkhuizen, tegen de achtergrond van de plaatselijke en landelijke geschiedenis, Enkhuizen 2016, blz. 265, 297, 314, 315, 323-341, 348, 350, 365, 370-372, 454, 455, 490.

Dr. M. Golverdingen, Geschiedenis van een scheuring – De Gereformeerde Gemeenten 1950-1957, Houten 2016, blz. 70, 72, 250, 296.

W.B. Kranendonk (red.), Broeders bijeen – De Generale Synodes van de Gereformeerde Gemeenten, Apeldoorn 2017.

J. Maljaars e.a., herdenkingsboek Gereformeerde Gemeente Aagtekerke (in voorbereiding).

F. Hazeleger

15

BAZEN, Peter Leonard (1941-2017) Het leven van ds. P.L. Bazen begon en eindigde in het Amerikaanse Grand Rapids. Daartussen lagen tal van omzwervingen door Noord-, Middenen Zuid-Amerika. Hij woonde op Costa Rica, in Bolivia en driemaal in Canada.

Peter Leonard (Pete) Bazen werd op 19 april 1941 geboren als zesde van de acht kinderen van Pieter Jan Bazen (19021969) en Magdalena van der Lecq (1904-2000). Zijn vader kwam uit Yerseke en was op 19-jarige leeftijd naar Grand Rapids geëmigreerd. De moeder van Peter Leonard Bazen was een Scheveningse die op tweejarige leeftijd in de Verenigde Staten terechtgekomen was met haar ouderlijk gezin, dat zich in Chicago vestigde.

‘Ik had het voorrecht opgevoed te worden door godvrezende ouders’, zei ds. Bazen. ‘Hun leven en hun spreken openbaarden wat er in hun hart leefde. Moeder las ons veel voor, en wees ons op het gewicht van dood en eeuwigheid. Ze had de gave om de wegen des Heeren op eenvoudige en liefdevolle wijze uit te leggen. Dat maakte indruk op ons. Consciëntieovertuigingen weerhielden me van veel kwaad.’

Bazen was tien jaar toen hij werk kreeg in een kruidenierszaak in de buurt waar hij woonde. Vanaf zijn veertiende werkte hij in een schoenenzaak. Hij rondde de middelbare school af op zijn zeventiende, zat zes maanden in het leger en ging nog twee jaar naar school voor een middenstandsdiploma.

Op 3 mei 1962 voltrok ds. W.C. Lamain het huwelijk tussen Peter Leonard Bazen en Margrieta Cornelia de Kort. Zij kwam 16

uit Hazerswoude (Zuid-Holland) en was in 1953 met haar ouderlijk gezin naar Grand Rapids geëmigreerd.

Rond zijn 23e jaar werd Bazen stilgezet onder een biddagpreek van ds. Lamain over Jakobus 5:9b: ‘Ziet, de Rechter staat voor de deur.’ Daarover zei hij later: ‘Ik moest sterven en kon niet sterven. Ik vond geen rust voor mijn ziel, want zonde werd werkelijk zonde voor me.’

Hij hongerde naar Gods huis, waar zijn hart werd verklaard.

‘Het ene ogenblik ontving ik geloof, het andere moment waren de aanklachten van satan zo sterk.’

De oudste van Bazens zes kinderen overleed in 1969 op zesjarige leeftijd aan leukemie. Toen het meisje vijf jaar was, had ze gesproken over Gods werk in haar hart. Na haar overlijden was er getuigenis onder Gods kinderen dat haar een beter lot was bereid. De beproefde vader werd bemoedigd door de woorden uit Lukas 11:13 die ds. Lamain tot tekst voor de rouwdienst koos: ‘Indien dan gij, die boos zijt, weet uw kinderen goede gaven te geven, hoeveel te meer zal de hemelse Vader den Heiligen Geest geven, dengenen die Hem bidden.’

Niet veel later, toen Bazen 29 jaar was, kreeg hij een persoonlijke zegen toen hij bij Jeremia 31:17a werd bepaald: ‘En er is verwachting voor uw nakomelingen.’ Daaruit ontving hij de troost dat die verwachting vastlag in Christus’ Borgwerk, niet in zijn eigen werk. Later sprak de Heere tot zijn ziel met de woorden ‘Het is volbracht.’

Bazen was eigenaar van een schoenwinkel. Net als zijn vader diende hij de Gereformeerde Gemeente (Netherlands Reformed Congregation) in Grand Rapids enkele jaren als diaken.

Vanuit deze gemeente was in 1954 een evangelisatiepost ontstaan in Baldwin, noordelijker in de staat Michigan. Nadat evangelist H. Warmenhoven (schoonvader van ds. J. den Hoed) er in 1979 na zes jaar vertrok, besloot het zendingsdeputaatschap in 1980 dat Bazen een toespraak mocht houden tijdens de vrijdagse bijeenkomsten. Het aantal bezoekers groeide langzaam, tot er in 1985 gemiddeld bijna vijftig kwamen. Ze werden met een bus opgehaald voor de samenkomsten en ook thuis bezocht.

Bazen deed dit werk tot hij in 1986 werd toegelaten tot de The17

ologische School. Al op jonge leeftijd had hij werkzaamheden met het predikambt gehad. In 1981 bond de Heere dat op zijn hart met de woorden van Jesaja 58:1: ‘Roep uit de keel, houd niet in, verhef uw stem als een bazuin, en verkondig Mijn volk hun overtreding, en het huis Jakobs hun zonden.’ Die zaak was te groot voor hem, ziende op zijn zondig bestaan, maar ze liet hem niet los.

Met Efeze 3:8 werd hij gewezen op de zending: ‘Mij, den allerminste van al de heiligen, is deze genade gegeven, om onder de heidenen door het Evangelie te verkondigen den onnaspeurlijken rijkdom van Christus.’

Na een jarenlange worsteling meldde Bazen zich in 1986 bij de kerkenraad voor een attest. Het curatorium liet hem in juni toe tot de Theologische School. Die was een jaar zonder studenten geweest, sinds J. den Hoed in 1985 predikant was geworden. Omdat de docent, ds. A.M. den Boer, in 1986 naar Nederland terugkeerde, werd ds. C. Vogelaar tot docent en ds. J.R. Beeke tot hulpdocent benoemd. Bazen emigreerde daarom naar St. Catharines (Canada), waar ds. Vogelaar hem lesgaf in een zaaltje van de kerk.

De Gereformeerde Gemeenten in Noord-Amerika zochten al enige tijd naar een zendingsveld. Vanaf 1978 waren de mogelijkheden in Haïti verkend, in 1984 was de aandacht verlegd naar Nigeria, maar uiteindelijk moest worden besloten daar niet te beginnen. In januari 1988 reisde Bazen met ds.

J. Spaans en diaken J. van Brugge, respectievelijk voorzitter en algemeen secretaris van het zendingsdeputaatschap, naar Bolivia en Ecuador om de mogelijkheden voor zendingswerk te onderzoeken. De keuze viel op Bolivia.

Toen ds. Vogelaar in 1988 naar Franklin Lakes verhuisde, ging student J.D. Greendyk met hem mee, maar student Bazen keerde wegens gezinsomstandigheden terug naar Grand Rapids. Daar bevestigde ds. Spaans hem op 20 maart 1990 tot predikant. Op 20 april vertrok ds. Bazen met zijn vrouw naar Costa Rica om er de Spaanse taal te leren. Precies een jaar later vestigden ze zich in Bolivia, samen met de familie J. Nijsse en verpleegkundige C. Stam. Met de woorden van Richteren 6:14 wist de zendingspredikant zich naar het dorp Loma Alta 18

geleid: ‘Ga heen in deze uw kracht, (...) heb Ik u niet gezonden?’

Ds. Bazen was energiek en hield van pionieren. Op de zendingspost ontstonden een kerk en een school. In 1999 werd hij innerlijk losgemaakt van het werk. Daartegen verzette hij zich, totdat de Heere hem voorkwam met Efeze 5:17: ‘Daarom, zijt niet onverstandig, maar verstaat welke de wil des Heeren zij.’

Per 1 maart 2000 was ds. Bazen beroepbaar. Inmiddels was in de Canadese provincie Alberta vanuit Lethbridge een nieuwe gemeente ontstaan in Picture Butte. Daar werd ds. Bazen op 13 juli 2000 de eerste predikant. Hij was er kort voor zijn beroepbaarstelling toe overgebogen met Exodus 33:14: ‘Zou Mijn aangezicht moeten medegaan om u gerust te stellen?’

Viermaal bracht het echtpaar Bazen een bezoek aan Nederland; driemaal ging de predikant er voor in een Engelstalige dienst.

Op 21 juli 2007 aanvaardde ds. Bazen een beroep uit Rock Valley in de Verenigde Staten. Voordat hij kon worden bevestigd, moest hij een zware hartoperatie ondergaan, waarbij hij vier omleidingen kreeg.

Op 24 oktober had de bevestiging plaats. De eerste maanden kon ds. Bazen slechts eenmaal per zondag voorgaan. Het duurde ook tot 22 februari 2008 voordat een bijeenkomst werd gehouden waar de gemeenteleden ds. en mevrouw Bazen konden begroeten.

De mensen in Rock Valley herinnerden zich hoe gemakkelijk je met de predikant tot een gesprek kwam. De oud-zendeling beklemtoonde de taak van de kerk om het Evangelie te verbreiden.

Hij hield Spaanstalige bijeenkomsten in de school van Rock Valley voor arbeiders die uit Latijns-Amerika afkomstig waren.

Vanuit de staat Iowa keerde ds. Bazen terug naar Alberta: op 17 oktober 2012 nam hij opnieuw de herdersstaf op in Picture Butte. Meermalen kampte hij met gezondheidsproblemen. In januari 2014, toen de aortaklep van zijn hart werd vervangen, werd hij bij Psalm 55:23 bepaald: ‘Werp uw zorg op den Heere, en Hij zal u onderhouden; Hij zal in eeuwigheid niet toelaten dat de rechtvaardige wankele.’

Voor medische behandelingen vloog het echtpaar verscheidene keren naar Michigan. Ds. en mevrouw Bazen verbleven dan 19

in het huisje dat ze in Walker, een voorstad van Grand Rapids, hadden gekocht. In die omgeving woonden vier van hun kinderen. Toen ze daar in het najaar van 2016 waren vanwege een knieoperatie van mevrouw Bazen, moest de predikant zelf ook zes dagen naar het ziekenhuis.

Hij verzwakte en vermagerde steeds meer, maar probeerde zijn werk zo lang mogelijk voort te zetten. Met Kerst 2016 deelde hij zijn gemeente mee dat hij zich genoodzaakt zag emeritaat aan te vragen.

Op Nieuwjaarsdag preekte ds. Bazen in Picture Butte over Psalm 37:3-5: ‘Vertrouw op den Heere, en doe het goede; bewoon de aarde, en voed u met getrouwigheid. En verlustig u in den Heere, zo zal Hij u geven de begeerten uws harten. Wentel uw weg op den Heere, en vertrouw op Hem; Hij zal het maken.’

Ongedacht werd dat ook zijn afscheidsboodschap: nadien heeft de predikant niet meer kunnen voorgaan. Vanwege de wachttijd voor medische onderzoeken in Canada kreeg hij het advies daarvoor naar Grand Rapids te gaan. Daar arriveerde het predikantsechtpaar op 1 februari.

Hun voornemen was terug te keren naar Alberta, maar later die maand deelde ds. Bazen de kerkenraad mee dat dit onmogelijk was. Hij heeft de classisvergadering op 22 maart, waar hem emeritaat werd verleend, niet kunnen bijwonen. Ook de afscheidsdienst op 11 april 2017 moest worden geannuleerd.

Ds. Bazen hoopte in Grand Rapids nog een achterkleinkind te kunnen dopen, maar is niet meer op de kansel gekomen.

De artsen stelden vast dat de predikant aan levercirrose leed.

De classis Far West verleende ds. Bazen met ingang van 31 maart 2017 emeritaat. Hij was de eerste emerituspredikant in het Noord-Amerikaanse kerkverband sinds het overlijden van ds. L. Kieboom in 2000. Die was achttien jaar emerituspredikant, maar voor ds. Bazen duurde die periode slechts achttien dagen.3 Met zijn vrouw werd hij weer 3. Vrijdag 24 maart beantwoordde hij telefonisch kort enkele vragen voor De Saambinder. Hij zei: ‘De Heere heeft me vrede in het hart gegeven. Gods weg is beter dan de onze, en Hij bewaart me voor opstandigheid. Dat is een wonder.’ Ds. Bazen was maar net verstaanbaar. Anderhalve week later moest hij naar het ziekenhuis.

20

lid van de gemeente van Grand Rapids-Beckwith Avenue.

Op maandag 3 april werd de predikant met een infectie in het ziekenhuis opgenomen. Daar werd hij op 18 april 2017 van zijn post afgelost. Ds. G.M. de Leeuw, de plaatselijke predikant, sprak tijdens de rouwdienst in Grand Rapids op 25 april over Psalm 73:24: ‘Gij zult mij leiden door Uw raad; en daarna zult Gij mij in heerlijkheid opnemen.’ Ouderling J. van den Broek hield een toespraak namens de gemeente van Picture Butte.

Bij het graf op Fairplains Cemetery sprak ds. C. Vogelaar over Jesaja 57:1 en 2: ‘De rechtvaardige komt om, en er is niemand, die het ter harte neemt; en de weldadige lieden worden weggeraapt, zonder dat er iemand op let, dat de rechtvaardige weggeraapt wordt voor het kwaad. Hij zal ingaan in den vrede; zij zullen rusten op hun slaapsteden, een iegelijk, die in zijn oprechtheid gewandeld heeft.’

Na terugkeer in de kerk bepaalde ds. H. Hofman jr. de hoorders bij Hebreeën 13:1-8. Via Skype richtte hij zich in het Spaans tot de luisteraars in Bolivia.

Geschriften – ‘Zendingswerk in Loma Alta (Bolivia)’, in: J. Leune en J.H. Mauritz (red.), Zending in een wereld in nood, Woerden 1993, blz. 95-102.

– Bijdragen, in: J.J. van Seters (red.), Daily meditations... (dagboek), Grand Rapids (VS) 2001.

– Herinneringen in: zendingsblad Paul, May/June 2007-May/June 2010.

– Woord vooraf en bijdragen, in: Every day a portion – Daily me­ ditations for young and old (dagboek), Grand Rapids (VS) 2013.

Literatuur – Ds. C. Vogelaar, ‘Bericht van overzee’, in: De Saambinder, 17 mei 1990.

– L. Vogelaar, Een gedenksteen opgericht – Facetten uit de geschiedenis van de Gereformeerde Gemeenten in Noord-Amerika, Houten 1998, blz. 284, 285, 289, 300.

– L. Vogelaar, In verafgelegen streken – Schetsen uit het kerkelijk leven van de Nederlandse emigranten in Noord-Amerika, Barneveld 2003, blz. 178, 187, 192.

21

– L. Vogelaar, A Memorial Stone Set Up – The history of the Neth­ erlands Reformed Congregations in North America, deel 1-5, Norwich (Canada) 2012-2017, zie registers.

– D. Koedam en N. van de Waerdt, Kept by the Power of God – Commemorating 100 years of the Netherlands Reformed Congregation of Rock Valley, Iowa, USA, Rock Valley (VS) 2014, blz. 17, 117-137.

– L. Vogelaar, ‘“Bewaard voor opstandigheid” – Ds. P.L. Bazen met emeritaat’, in: De Saambinder, 6 april 2017.

– J. van ’t Hul, ‘De boodschap is: Wij hebben gezondigd – Gereformeerde Gemeenten geschokt door rouw en verdriet’, in: Reformatorisch Dagblad, 24 april 2017.

– Ds. A.H. Verhoef, ‘In memoriam ds. P.L. Bazen (1941-2017)’, in: De Saambinder, 27 april 2017.

– Ds. C. Vogelaar, ‘Voorbijgangers’, rubriek Van overzee, in: De Saambinder, 25 mei 2017.

– Ds. J.M.D. de Heer, ‘Aangenomen studenten, gestorven predikanten’, rubriek Menens, in: Reformatorisch Dagblad, 7 juni 2017.

– G.L. van Roekel-Spaans, Be still and know that I am God – The life of Rev. J. Spaans, Norwich (Canada) 2017, blz. 160-164, 188, 189, 193, 201, 205, 258 (Ned. vertaling in bewerking).

L. Vogelaar

BELT, Kornelis van den (1927-2004) Kornelis van den Belt was een zoon van Hendrik van den Belt en Jentina Boersma. Hij werd geboren op 16 maart 1927 te Zwartsluis. Daar was zijn vader mede-eigenaar van een koffiestroopfabriek en scheepsartikelenzaak.

In Zwartsluis volgde Kornelis één jaar voortgezet onderwijs.

Daarna doorliep hij in Kampen de afdeling gymnasium aan het Christelijk Lyceum. Op 4 juli 1962 trad hij in het huwelijk met Geziena van der Kamp.

Aan de Theologische Hogeschool van de Gereformeerde Ker22