De vraag: Mag je opvoeden met harde hand?

Wij zijn thuis heel streng en met harde hand opgevoed. Is dat christelijk? Hoe kunnen we samenleven naar Gods Woord zonder dat ouders hun hand opheffen?

Het antwoord kan kort zijn: streng en hard opvoeden is niet christelijk. Als het woord ”rechtvaardig” in de vraag zou staan in plaats van ”hard”, zou het al stukken beter zijn. Dat ouders er een autoritaire opvoedingsstijl op nahouden, zegt iets over hun eigen opvoeding en de schade die ze daardoor hebben opgelopen. Opvoedingspatronen gaan zich dan herhalen.

Het kan ook iets zeggen over hun eigen persoonlijkheid. Een van de ouders hoeft maar streng en hard te zijn en de ander aanpassend en het gaat al mis. Waarschijnlijk kwam een strenge en harde opvoeding vroeger meer voor, omdat de hele cultuur harder en meer autoritair was. Christelijk is het echter nóóit geweest. Ook al staat er in de Bijbel dat een vader die zijn zoon liefheeft, hem kastijdt als dat blijkbaar nodig is. Die jongen moet dan nog aan alle dingen merken dat zijn vader hem liefheeft. Zelfs dat kastijden is niet hardvochtig.

Opvoeden is: een relatie met je kind opbouwen en het vanuit die relatie richting wijzen én ruimte bieden. Deze reactie te kort om deze drie R’s hier uit te werken, maar ze zijn alle drie goed te verbinden met het christelijk geloof. Laat ik naar twee Bijbelteksten noemen: Efeze 6:1-4 en Kolossenzen 3:21. Ouders mogen hun kinderen niet boos maken. Autoritaire ouders keren dat altijd om. En ouders mogen hun kinderen niet tergen en moedeloos maken. En dat gebeurt precies bij een harde opvoeding. Dan hoeft er nog niet eens sprake te zijn van huiselijk geweld. Ouders kunnen hun kinderen het bloed onder de nagels vandaan halen, zonder dat die kinderen durven protesteren. Die zijn namelijk bang dat ze het laatste restje ouderliefde verspelen. Sterker nog: sommige kinderen gaan de schuld bij zichzelf zoeken en worden depressief.

Moeten kinderen dan niet gecorrigeerd worden? Zeker! Dat hoort bij het richting wijzen. Paulus zegt echter dat ouders hun kinderen moeten opvoeden in de onderwijzing en terechtwijzing van de Heere. Ook hierover valt weer veel te zeggen. De kern is: Ouders, voed je kinderen op in de Geest van Christus. Leer je kinderen Hem na te volgen. Corrigeer ze als ze van dat spoor afwijken. Doe dat wel in de geest van Zijn liefde. De wil van kinderen moet je niet breken met hardheid maar buigen met liefde.

Sámenleven in gezin en familie vraagt liefde van twee kanten. Kinderen dienen de ouders voor hun opvoeding en als personen te eren. Maar die ouders mogen daar geen misbruik van maken en de grenzen van hun kinderen overschrijden.

Nico van der Voet, docent Christelijke Hogeschool Ede