Zie voor meer informatie onze vernieuwde website
» 34E JAARGANG » NUMMER 9
l
www.bungalowparkhogehexel.n
25 JANUARI 2017
oge Hexel Vakantie op Bungalowpark H
Ds. P. van Ruitenburg
Corine Ruiter
„Liefde tot Christus is beste medicijn tegen de zonde.”
Haar man is kraanmachinist en heel de week van huis.
EXTRA: Kies uw vakantie
Vier generaties:
n: Niet vergete ntie Vandaag vaka
Levensweg van in
Oekraïne geboren
boeken!
Vernieuwd zwembad! » WWW.TERDEGE.NL
omastempelde Kroon haar nazaten 25 januari 2017 . 34e jaargang nummer 9 . losse nummers € 4,50
*
6
reportage
Getrokken uit
Oekraïne Tegen haar wil verliet Maria Bilitschenko (93) haar Oekraïense geboortegrond. Ze kwam in Nederland in aanraking met de Bijbel en werd vertaalster voor Friedensstimme. Haar voorgeschiedenis werkt door in de geslachten. Vier generaties vertellen over de weg van de Heere, de OostWestverhoudingen en armoede en rijkdom. „Het is om stil van te worden.” tekst Ad Ermstrang foto’s Anton Dommerholt en familie Kroon
terdege • 25 januari 2017
7
•
20
Dr. H. Klink.
terdege • 25 januari 2017
Interview
• Op de glijbaan van het ongeloof Dr. C.S.L. Janse.
Het door filosofen gestrooide zaad van ongeloof kwam na de Tweede Wereldoorlog in de volle breedte van de maatschappij op. Van een christelijk land veranderde Nederland in een libertijnse koploper. Hoe blijven we staande? „Verspil je tijd niet met niksigheid, maar doe dat waar de Heere God je toe roept.” tekst Huib de Vries beeld Anton Dommerholt
terdege • 25 januari 2017
21
30
terdege • 25 januari 2017
Interview
“soms moet ik wel even slikken”
„Zielig? Dat ben ik absoluut niet” „Ik trouw nooit met een vrachtwagenchauffeur”, zei Corine Ruitervan Luttikhuizen (38) vroeger heel stellig. „Want die zijn altijd weg.” Haar man is kraanmachinist en géén vrachtwagenchauffeur. Maar wel vijf of zes dagen per week weg... tekst Gisette van Dalen-Heemskerk beeld Tineke van der Eems
terdege • 25 januari 2017
31
interview
40
terdege • 25 januari 2017
Een wanhopige worsteling Met “Zeg NEE” wil ds. P. van Ruitenburg mensen die worstelen met seksuele verslaving een hart onder de riem steken. Door er iets beters tegenover te stellen. „Het beste medicijn is de liefde van Christus.” tekst Huib de Vries beeld Kristy Klaassen
M
et een stalen regelmaat publiceert ds. P. van Ruitenburg pastoraal getoonzette boekjes, over alle mogelijke onderwerpen: van vaderschap tot de zin van het leven. Deze maand verscheen een nieuwe pennenvrucht van zijn hand: over de strijd tegen seksuele verslaving, met name het kijken naar pornografische filmpjes.
Wat bracht u ertoe om dit boekje te schrijven?
„Van verschillende kanten hebben jonge mensen me verteld dat ze met dit probleem worstelen. Daarom ging ik er stukjes over schrijven en er in preken aandacht aan besteden.”
Wel opvallend, dat jongeren u deelgenoot maken van dit probleem. „Dat heeft twee kanten. Ik waardeer het positief dat ze er eerlijk mee voor de dag komen. De keerzijde is dat het taboe eraf is. Ik wist dat het speelde; ik wist niet dat het zo breed gebeurt. Er zijn reformatorische vrienden- en studentenkringen waar iedereen het doet.”
Vond u het lastig om dit
kwaad concreet aan de orde te stellen?
„Sommige mensen zeiden: ‘Wat moedig van u, om erover te preken?’ Dat vond ik een vreemde reactie. Waarom heb je daar moed voor nodig? Iedereen moet gewoon eerlijk zijn.”
Zijn bepaalde mensen extra gevoelig voor deze verslaving?
„Het probleem speelt breed, maar ligt in het bijzonder op de loer voor mensen die eenzaam zijn of een lege “lovetank” hebben. De gevolgen zijn ingrijpend. Pornoverslaving veroorzaakt bij veel mensen wanhoop en verwarring. Op zondagmorgen zitten ze in de kerk, op zondagmiddag alweer achter de porno. Dat geeft een spanning die bijna niet is vol te houden. Op termijn leidt zo’n dubbel-
”Ik wist dat het speelde, ik wist niet dat het zo breed gebeurt”
leven tot onverschilligheid, onkerkelijkheid of zelfs atheïsme. Ik denk dat een deel van de kerkverlating met deze verslaving te maken heeft.”
Wordt dit ook door collega’s onderkend?
„Ik denk het wel, maar er is schroom om erover te praten. Mogelijk vanuit de vrees dat mensen denken: als de dominee erover preekt, heeft hij er misschien zelf ook last van. Die barrière ervaar ik niet. Ik heb zonden waarvoor ik gevoeliger ben dan deze. Het belangrijkst is dat je bang wordt voor de zonde zelf. Dat is door Gods genade in mijn leven al vroeg begonnen. Bekering is de beste filter. Dat is geen dooddoener, maar een realiteit.”
Hoe kijkt u aan tegen de hulpverlening aan pornoverslaafden?
„Ik ben geen psycholoog of hulpverlener, alleen een klein beetje theoloog. Belangrijk is dat we die twee werelden niet scheiden. Vaak wordt de indruk gewekt dat er twee wegen zijn om de zonde te bestrijden: de natuurlijke door de hulpverlening en de geestelijke door de dominee. In
terdege • 25 januari 2017
41
De geur van eiken in de Schiehaven Al zestien jaar wordt in Rotterdam gebouwd aan een replica van het achttiende-eeuwse oorlogsschip De Delft. Volgens de laatste plannen kan de enorme klus in 2020 worden afgerond. „Mensen komen hier om te zien hoe houten scheepsbouw vroeger werd uitgevoerd.” tekst Ad Ermstrang beeld Henk Visscher
D
e spanten steken aan de achterzijde boven de loods uit. Het langwerpige gebouw aan de Schiehaven werd na de oorlog door de Amerikanen neergezet in het kader van de Marshallhulp. Het werd volgestouwd met hulpgoederen die in de Rotterdamse haven werden aangevoerd. Jarenlang stond het leeg, totdat het in 2001 in gebruik werd genomen door een groep enthousiaste vrijwilligers. Die wilden in de
omgeving van het oude Delfshaven de tijden van weleer laten herleven. Net als bij de herbouw van veel andere historische schepen dreigde de herbouw van De Delft na een jaar of tien vast te lopen op gebrek aan financiële middelen. Door het samengaan met een reïntegratiebedrijf, met als doel kansarmen, vrijwilligers en vaklieden een kans te geven, werd het project in 2014 weer vlot getrokken. Hoofd stafbureau en waarnemend directeur Kristel Ceusters geeft aan al het geld dat er binnenkomt voor Museum De Delft direct en indirect wordt besteed aan de bouw van de replica.
Belevingswereld
Aan de inzet van uitkeringsgerech-
46
terdege • 25 januari 2017
tigden en kansarme jongeren die ervaring opdoen in de houtbewerking en het elektro- en schildersvak, zal het volgens haar niet liggen. „De samenwerking van deze groep met de vrijwilligers verloopt uitstekend.” Lastiger is het om de groep vrijwilligers op peil te houden. „In Rotterdam heeft de gedachte postgevat dat het werk min of meer stilligt. Maar dat is beslist niet zo.” Om de doelstellingen te behalen, zijn de oorspronkelijke plannen wel bijgesteld. De gedachte om het schip te laten varen, is losgelaten. „Dat is in verband met de kosten echt niet haalbaar”, aldus mevrouw Ceusters. Een volledige replica zal er evenmin komen. „Niet alle masten en spanten worden geplaatst. Op die manier kun
Lezersuitje
In 2020 kan de klus klaar zijn.
je straks in het schip kijken. Daarin worden wel alle dekken aangebracht. Er ontstaat een maritiem historische belevingswereld, waarin alles heel herkenbaar is.”
Geur van eiken
Jaarlijks komen er ongeveer 6000 belangstellenden naar De Delft. Ze nemen een kijkje in het bezoekerscentrum, waar verschillende onderdelen wachten op een plekje op het schip, zoals het dubbele stuurrad en een scheepsbel. Er zijn tentoonstellingen en films over de bouw van het schip, de geschiedenis van De Delft, het leven op zee en de Slag bij Kamperduin. Via een trap gaat het naar een omgang door de werkplaatsen, zoals de zagerij, de blokkenmakerij en de beeldsnijderij. Als de deur opengaat, komt de doordringende geur van eiken en andere houtsoorten die worden gebruik voor speciale
onderdelen de bezoekers tegemoet. „Hier kun je echt zien hoe de houten scheepsbouw in vroeger dagen in z’n werk ging.” Er bestaat geen handleiding uit de 18e eeuw, maar er is over De Delft wel een boek geschreven. Ook zijn er verschillende tekeningen beschikbaar. Op schaal één op tien wordt daarom het nodige eerst ‘uitgeprobeerd’ in de loods. De afschrikwekkende boegleeuw siert inmiddels het karkas buiten aan de waterkant. „Bij het maken daarvan is gekeken naar ander werk van dezelfde beeldhouwer.” Een team van houtbewerkers en een kunstenaar deed er vier jaar over om een beeld met de hand te maken. Op basis van stenen sculpturen van leeuwen werd eerst een schets gemaakt en daarna een schaalmodel. Met een CT-scan van het Erasmus MC hebben werklieden het beeld in ‘plakken’ kunnen opbouwen.
De Delft Het oorspronkelijke linieschip De Delft werd in 1783 in Delfshaven in Rotterdam gebouwd en gebruikt om konvooien van koopvaardijschepen van de VOC in de Europese wateren te escorteren. Het linieschip mocht er zijn: het had een lengte van 63 meter en een totale hoogte van 57 meter. Het schip, met 56 kanonnen, zonk in 1797 tijdens de Slag bij Kamperduin tegen de Engelsen. Deze verloren slag betekende in feite het einde van Nederland als een machtige zeevarende natie. In 1977 werden delen van het scheepswrak 20 mijl van de kust van Scheveningen gevonden. Deze wrakstukken zijn nu in het historisch museum tentoongesteld.
terdege • 25 januari 2017
47
vijfde Terdege Vrouwendag
De preek raakt je. Na de dienst ga je piekerend naar huis. ‘Mag ik die tekst wel op mijn situatie toepassen?’ Voor de ene vrouw zal dat bijna vanzelfsprekend zijn, terwijl de ander dat heel anders ervaart. Dat heeft alles te maken met je karakter. Kun je invloed op karaktereigenschappen uitoefenen? Welkom op de vijfde Terdege Vrouwendag, met het thema ‘Ken je karakter’. Tekst Gisette van Dalen-Heemskerk foto’s Istock en Anton Dommerholt
54
terdege • 25 januari 2017
S
peelt het karakter een grote rol in de geloofsbeleving? Ds. J. Westerink uit Urk aarzelt even. „Dat vind ik te stellig. Laat ik het zo zeggen: Het karakter heeft invloed op de geloofsbeleving, maar de Heilige Geest werkt en versterkt het geloof. Dat is het belangrijkste. En de Heilige Geest werkt door karakters heen.” Tijdens de vijfde Terdege Vrouwendag hoopt ds. J. Westerink een lezing te houden over ‘Karakter en geloof’. Vanuit de geschiedenis van de Sunamietische vrouw wil ds. Westerink lessen trekken. „De Sunamietische vrouw is een vrouw van karakter. Ze krijgt in haar leven veel te verwerken. Eerst is er de kinderloosheid, dan krijgt ze toch nog een kind. Maar die zoon sterft. Later moet ze vluchten en raakt ze alles kwijt. Maar als er tegenslagen komen, weet de Sunamietische vrouw waar ze naartoe moet! Er zijn veel elementen in haar leven die ook vrouwen van nu raken.” Maatschappelijk werker Maria Vermeulen (salouz.nl) houdt een lezing over ‘Karaktervol’. In de psychologie is er volgens haar veel aandacht voor zelfontplooiing en staat de eigen ontwikkeling centraal. „Ik merk dat veel vrouwen daar een spanningsveld ervaren. Waar stopt het recht op zelfontplooiing? God vraagt van ons enerzijds gehoorzaamheid aan Zijn geboden. Tegelijk vraagt Hij geen slaafse gehoorzaamheid. Hij wil juist dat we Hem uit liefde dienen.” Ook wil Maria Vermeulen in haar lezing ingaan op de eigenheid van ieder mens. „Waar bestaat die uit en hoe verwerf je die?”
WORKSHOPS
Tijdens het middagprogramma kun je een workshop (ongeveer anderhalf uur) volgen. Een tipje van de sluier.
VERDIEPENDE WORKSHOP
Nog wat langer nadenken over het thema van de Vrouwendag? Trainer Maria Vermeulen geeft een verdiepende workshop over het thema ‘Weet wie je bent’. Tijdens de workshop ontdek je aan de hand van vier aspecten (karaktereigenschap/valkuil/allergie en uitdaging) hoe je voorkomt dat een sterke karaktereigenschap een valkuil wordt. Maria: „Stel dat je daadkrachtig bent. Dan kan de keerzijde daarvan zijn dat je drammerig overkomt. Waarschijnlijk ben je dan allergisch voor heel stipte mensen die lang over hun beslissing nadenken. Dan is het je uitdaging om geduldig om te gaan met anderen en te luisteren naar wat zij zeggen. Vaak denken mensen dat hun allergie voor het gedrag van een ander iets over de ander zegt, maar het zegt meestal meer over jezelf. Dat is zo’n spiegel.”
terdege • 25 januari 2017
55
1
*
2
3
Foto 1 en 2: Op staatsbezoek in Frankrijk. Foto 3: Verrassingsbezoek aan Haagse Schilderswijk. Foto 4: Streekbezoek aan West-Brabant.
4
60
terdege • 25 januari 2017
koningshuis
De handen uit de mouwen tijdens NLdoet.
Koningspaar zoekt verbinding 2016 was voor ons koningspaar een druk, afwisselend en uitdagend jaar. We blikken terug op de hoogte- en dieptepunten. tekst Josine Droogendijk beeld ANP
terdege • 25 januari 2017
61
„Ik maakte in de maxi cosi al een ritje naar Zwitserland.”
”Geestelijk is het wél vermoeiend”
„De Zwitserse lucht is lekker om in te ademen.”
„In woonwijken kijk ik dubbel zo goed uit.”
68
terdege • 25 januari 2017
Jongeren
Altijd zin om op weg te gaan Arie laat op zijn telefoon de ene na de andere foto van zijn vrachtwagen zien. Glunderend: „Dit is toch wijs, man. Dan ben je een jochie van negentien en mag je dit gewoon doen.” tekst Arien van Ginkel beeld Anton Dommerholt
H
ij is geboren met chauffeursbloed. „Ik maakte in de maxi cosi al een ritje naar Zwitserland”, lacht Arie Rijksen uit Renswoude. „Mijn vader achter het stuur, mijn moeder in de bijrijdersstoel en ik tussen hen in.” Inmiddels is het 19 jaar later en rijdt Arie voor transportbedrijf Dimetra Holland uit Scherpenzeel zélf naar Zwitserland. Het land met de hoge, besneeuwde bergen en het spiegelheldere bergwater. Iedere keer wanneer Arie in Zwitserland rijdt, geniet hij ervan. „En de Zwitsers hebben heel schone lucht. Daar kun je niks van zeggen. Het is lekkere lucht om in te ademen.”
Vriendin
Met zijn DAF XF 106 Super Space Cab legt Arie in een gemiddelde
week zo’n 2700 kilometer af. Op maandagochtend vertrekt hij rond half vier en vaak is de trucker op zaterdagmiddag pas weer thuis. „Ik vind het lekker om thuis te zijn, maar heb ook altijd weer zin om te gaan.” Tussen half zeven ’s avonds en zes uur ’s morgens draait de vrachtwagenmotor meestal niet. In de verplichte rustpauzes verveelt Arie zich nooit. „Ik eet, speel op mijn telefoon en stuur een berichtje naar mijn vriendin. Dan pak ik er een boek bij. Drie uur later heb ik het uit.” In de ruime cabine, waar hij bijna de hele week bivakkeert, liggen inderdaad op verschillende plekken boeken. Op het dashboard staat een bordje met daarop ‘directeur in opleiding’. „Toen ik dat zag, moést ik ’m heb-
ben”. Boven de bijrijdersstoel hangt een kentekenplaat met daarop de naam Lisette. Met haar heeft hij ruim drie jaar een relatie. „Voor Lisette was het in het begin wennen dat ik er doordeweeks niet ben”, legt Arie uit. „Haar vader maakt thuis sierhekken en trappen. Zij is gewend
“ ik zit nu op de 10.000.000 foto's”
„Niet alle collega’s zijn lieverdjes”
terdege •
69
76
*
Het landschap is rustiek, de bevolking vriendelijk.
terdege â&#x20AC;˘ <%D> 25 januari <%M> <%Y> 2017
Toerisme
Onthaasten in
Zuid-Jutland Spectaculair is het landschap in ZuidJutland niet, wel rustgevend. Net als de sfeer in het keurig aangeharkte Scandinavische landje. Wie van uitdaging, drukte en exotische toestanden houdt, moet hier niet zijn. Wie wil onthaasten wel. tekst en beeld Huib de Vries
terdege â&#x20AC;˘ 25 januari 2017
77
Rijke historie in Vlaamse Ardennen Soms heeft de omgeving er wat weg van delen van Limburg. Het heuvelachtige karakter van de Vlaamse Ardennen in België lijkt in ieder geval niet op de ‘echte’ Ardennen, in Wallonië. De natuur is er prachtig. Liefhebbers van kerkgeschiedenis moeten beslist De Geuzenhoek aandoen. tekst Ad Ermstrang beeld Toerisme Vlaamse Ardennen vzw en Archief
80
terdege • 25 januari 2017
Toerisme
terdege â&#x20AC;˘ 25 januari 2017
81
*
98
terdege â&#x20AC;˘ 25 januari 2017
Toerisme
Fietsen langs de
Hamme De doorsnee toerist denkt bij Duitsland aan het Sauerland, de Eifel of de Moezel. Noord-Duitsland is minder in beeld, maar voor fietsliefhebbers is het Teufelsmoor een aanrader. „Daar begint een hemel van onbeschrijflijke veranderlijkheid en grootte.” tekst en beeld Huib de Vries
terdege • 25 januari 2017
99
Oversteken naar Wales Vanaf de Britse oostkust bij Dover is het zoâ&#x20AC;&#x2122;n negen uur reizen naar de westkust bij Aberystwyth. Het laatste deel voert door het o zo groene Wales, dat rijk is aan schapen. tekst en beeld Wim Lemstra
102
terdege â&#x20AC;˘ 25 januari 2017
<!reportage3!>*
terdege â&#x20AC;˘ 25 januari 2017
103