3 dagen Primitief Overleven De basis Vrijdag 10 juli t/m zondag 12 juli 2015 Esther Klomp www.bosbeweging.nl
In het weekend van 10 t/m 12 juli 2015 was het dan zover, even een heel weekend voor mezelf. De basistechniekjes leren om primitief te overleven, samen één worden met de natuur. Leven zoals de oermens dat doet.
D
ONDERDAGAVOND Op donderdagavond 9 juli zat ik met een dilemma, wat moet ik doen, er om 9 uur al zijn in Hierden of om 10 uur. Als ik naar mijn intuïtie luister dan was het beter dat ik er om 9 uur al zou zijn, zodat ik sowieso wist dat ik er 100% op tijd zou zijn. Maar aan de andere kant wou ik hen en de vrijwilligers ook weer niet voor de voeten lopen. Uiteindelijk maar even een sms gestuurd naar Daan en Jurjen. Waarin Jurjen terug antwoordde dat 10 uur vroeg genoeg is. Toen dus die avond op tijd naar bed en ik wist dat ik i.p.v. 7.25 uur nu dus om 8.25 uur de trein kon gaan pakken. Nog even tegen de kids met nadruk gezegd dat er NIEMAND deze nacht bij ons in huis mocht slapen, omdat ik anders helemaal uit mijn doen zou zijn de volgende dag. Daar zouden ze dus rekening mee houden werd er gezegd.
DAG 1 - VRIJDAG
V
RIJDAGOCHTEND Niet echt super goed geslapen, gedoucht en aangekleed kom ik slaperig de volgende ochtend beneden, wie ligt er op de bank te slapen, Lisa en een goede vriend van haar zat ook in de woonkamer. Hier was ik dus echt totaal niet blij mee, wat ik ze ook wel even duidelijk heb gemaakt. Dus tsja, mijn ochtendritueel liep weer anders dan dat het normaal zou moeten verlopen. Eenmaal ontbeten, spullen gepakt kon ik naar de trein lopen met mijn rugtas en boodschappentas waarin mijn tent zat, slaapmatje en slaapzak, was niet echt fijn lopen, maar ja.
M
IJN REIS NAAR HIERDEN Kom ik eenmaal bij de trein, was het fluitsignaal al gegaan, snel inchecken, kom ik bij de trein gaan de deuren van de trein voor mijn neus dicht, wat baalde ik hier enorm van! Ik dus Daan en Jurjen een sms gestuurd dat ik de trein gemist heb en pas om 11 uur aan kom in Hierden met de bus. Geen probleem smste Jurjen me. Uiteindelijk kwam de trein aan van 9.25 uur en de hele tijd zat ik met mijn gedachten bij Nunspeet dat ik daar bus naar Hierden moet pakken. Ik was me bewust van dat we in Zwolle aankwamen, maar nooit de link gelegd dat ik hier moest overstappen naar een andere trein die mij naar Nunspeet zou brengen. Dus.... ik ben blijven zitten in deze trein. De trein kwam in Almere, wat ik ook wel hoorde, later hoorde ik een paar jongens zeggen over dat Dronten hier in de buurt moest liggen, toen had ik zoiets van huh Dronten? De volgende halte was Lelystad, ik
2
raakte toen helemaal in de war. Maar een mede passagier gevraagd of dit inderdaad wel de trein was naar Nunspeet..... Nee mevrouw, dan had u in Zwolle moeten overstappen! Nee hè, dacht ik, dat heb ik weer. Eerst mijn trein missen en nu ook vergeten over te stappen, wetend dat ik nu helemaal erg laat aan kom. Ik baalde zo enorm. In Lelystad dus maar uitgestapt en daar iemand van de NS aangesproken. De kortste klap en de snelste reis was om de bus naar Hardewijk te gaan pakken. Ondertussen had ik ook al met Jurjen gebeld met de mededeling dat ik een héél enorm groot probleem heb. Hij moest wel even lachen, hahaha. Jurjen zei al, doe maar rustig aan, pak de bus naar Hardewijk en kijk of je een vlotte overstap hebt met de bus naar Hierden, duurde het langer dan een half uur met wachten in Hardewijk naar Hierden, dan moest ik weer ff contact met hen opnemen, want dan zouden ze mij in Hardewijk wel ophalen. Om 11.37 uur zou mijn bus lijn 148 vertrekken uit Lelystad en dan zou ik om 12.11 uur in Hardewijk aan komen. En om 12.14 zou de bus lijn 103 vertrekken uit Hardewijk naar Hierden halte Molenweg, waar ik om 12.28 uur dan zou aan komen. Tegen 11.00 uur krijg ik telefoon van 1 van de vrijwilligers Robert, die vroeg waar ik was, omdat ik dus niet bij de bushalte te vinden was. Ik alles verteld, natuurlijk moesten we beiden even lachen en ja ook vond hij het wel sneu voor mij. Hij stelde me gerust, doe maar rustig aan, als je eenmaal in de bus naar Hierden zit, bel me dan even, dan ga ik nu eerst weer terug naar het kamp en daarna kom ik wel terug om jou op te halen. Tegen 12.18 uur gebeld met Robert, maar die zat nu net even in een belangrijke bezigheid, maar zodra hij er weg kon kwam hij eraan, dus als ik er eenmaal was, moest ik maar even bij de bushalte gaan zitten en lekker relaxen. Ik geloof dat ik maar 5-10 minuutjes heb hoeven te wachten, dus dat valt nog wel mee. Eenmaal in de auto gestapt, na elkaar de hand gegeven en voorgesteld te hebben, nog even er rustig over gesproken hoe dit allemaal zo heeft kunnen gebeuren. Hem nog gevraagd of ik veel gemist heb al, maar dit viel wel mee, ze zaten net midden in een voorstel rondje en daarvoor nog een introductie gehad van wat Bosbeweging is en wat we gaan leren enz., dus meer een inleiding, wat ik natuurlijk ook op de website allemaal terug kan vinden en dus ook al gelezen had. Onder het rijden vertelde hij me ook een aantal dingen dat ik gewoon rustig moest blijven en me vooral niet druk moest maken, gewoon lekker in de relaxed modus. Verder nog wat gebabbeld ook over de TV uitzending “Wie overleefd Nederland”, waarin Robert vertelde dat zij het ook gezien hadden en er smakelijk om hadden zitten lachen hoe dat allemaal gepresenteerd werd enz.
3
D
E AANKOMST Tegen 12.45 uur was ik er eindelijk, nog even een vlugge uitleg gekregen waar het beekje was en het luxe toilet (op de bult) en dat je dan een plastic tasje mee moet nemen, die er in een boom hangt en als die weg is, dat dit het teken is dat er iemand naar het toilet is. Bij de groep aangekomen, kon ik me eindelijk voorstellen aan Daan en Jurjen en zeggen dat ik dus de Esther ben die met een behoorlijk omweg toch uiteindelijk is aangekomen. Het was verstandig om even mijn tassen tegen een boom aan te zetten en maar even om het kampvuur te gaan zitten, omdat Daan en Jurjen het nodige hadden te vertellen. O.a. werd er behandeld wat het allerbelangrijkste was om als actie te gaan ondernemen als je in het bos belande, daar verdwaald zou raken of op een andere manier gewoon weg niet meer zo 1-2-3 naar huis zou kunnen. Afhankelijk van de omgeving, seizoen en temperatuur, maar in de meest gunstige geval van heel belangrijk naar minder belangrijk is dit de volgorde: 1. Onderkomen 2. Vuur 3. Water 4. Eten En ook ongeveer in deze volgorde zouden dus ook deze thema’s behandeld worden. De eerste dag was het natuurlijk nog wel een beetje rommelig, iedereen moest aan elkaar wennen, het was ook veel zitten en luisteren, er kwam enorm veel informatie op iedereen af. De eerste dag hebben we ook merendeels de onderwerpen “essenties van overleven”, “primitief koken” en “touw maken”, “hout bewerken (lepeltje) behandeld.
4
E
ETBARE PLANTEN GEBRUIKEN We werden allemaal het bos ingestuurd om eetbare dingen te zoeken, maar ook andere dingen die we misschien wel konden gebruiken. Eenmaal terug werd er veel behandeld van wat we allemaal uit het bos hadden mee genomen. Ik moet eerlijk zeggen dat ik niet zo heel veel mee heb gekregen, omdat ik nog merendeels met mijn aandacht ergens anders was, ik moest nog te veel van mijn extra avontuurtje een plekje zien te geven, dus nog enorm onrustig in mijn koppie. Anders gezegd, er speelden veel orkesten in mijn hoofd zonder begeleiding van een dirigent. Hierna konden we weer even rustig zitten bij het kampvuur, maar al vrij snel kregen we weer een verhaal te horen en moesten we allemaal weer wat gaan doen.
5
P
RIMITIEF KOKEN Iedereen moest iets doen, de ene moest kabeljauw vis open snijden en de ingewanden eruit halen, een andere groep moest heel veel droog gras verzamelen, weer een andere groep moest eetbare dingen gaan zoeken in het bos en weer een andere groep moest kleitabletten gaan maken, wat uiteindelijk vermengd zou worden met gedroogde gras. Ik heb mezelf maar een makkelijk klusje gegeven, gedroogd gras verzamelen. En daarna heb ik alles rustig van een afstandje bekeken wat de anderen deden en hoe dat allemaal verder ging. De vis werd open gesneden, alles eruit, de lege vis kwam op grote bladeren en werd weer gevuld met o.a. ui, bosbessen en nog wat dingen, ik heb niet alles meegekregen, daarna werden de bladeren om de vis heen gevouwen en tot een pakketje gemaakt en deze werd per 2 stuks op een kleitablet neergelegd en ook dit werd er weer omheen gevouwen en goed dicht gemaakt om vervolgens voor 1 uur op het kampvuur te worden gelegd. Een uur later konden we dus gaan eten, witte en wilde rijst met zoete kerriesaus en couscous met salade. De vis heb ik niet gegeten, ik had er weinig zin in.
6
7
T
OUW MAKEN D.M.V. TWIJNEN MET WILGENSCHORS / BRANDNETEL Er lagen al wat geplukte grote brandnetels, allemaal kregen we er 1 en deze moesten we schoonmaken, dus bladeren eraf. Prikken deed het gelukkig niet meer, omdat het er al een tijdje lag. Toen was het de bedoeling dat we de stengel van de brandnetel open moesten maken met onze nagel, dat zou ook de minste schade opleveren. Eenmaal die stengel open, moesten we het gaan omknakken, zodat we de buitenste schil er makkelijker af konden trekken en zo zou er 4 draden overblijven, die nog met elkaar verbonden waren, ook deze moesten we van elkaar los trekken en daarna de 4 slierten te drogen leggen. Omdat we daarop moesten wachten kregen we ook mee dat je dit ook met de binnenkant van de bast van een boom kan doen en daarvoor hadden zij al gezorgd dat dit gedroogd was, dus met die stukken konden we dunne reepjes gaan maken en er touw van gaan maken. Helaas kan ik dat gemaakte touw niet meer kunnen vinden, dus ik ben bang dat dit daar per ongeluk is achtergebleven op de plek waar mijn tent stond. Dus alsnog moet ik gaan proberen dat ik een stuk wilgenschors vinden kan, in repen maken en dan gaan twijnen. Wat is twijnen? Je hebt 2 gelijkaardige stukken schors nodig, slierten van ongeveer 1 cm breed en aan 1 kant moet je het vastknopen. Daarna draai je de rechter sliert 3x rond zichzelf naar buiten met de rechterhand en daarna gooi je de linker sliert over de gedraaide rechter sliert en de kruising laat je nauw aansluiten, dus het gekruiste ook geheel klem zetten met je linkerhand en daarna bovenstaande stappen herhalen tot je bij het einde van je slierten bent geraakt. Natuurlijk kun je de slierten bijna op
8
het einde ook verlengen, dit draai je er gewoon in mee. De uiteindes met een simpele knoop vast zetten. Twijnen kan ook met meer dan 2 slierten wilgenschors, maar zorg wel dat als de linker sliert uit bijvoorbeeld 3 slierten bestaat, dat de rechter sliert ook uit 3 slierten bestaat. Hoe vochtiger de slierten wilgenschors zijn, hoe sterker en flexibeler het getwijnde touw zal worden.
H
OUT BEWERKEN - LEPELTJE MAKEN We kregen allemaal een stuk hout, die we in de lengte nog even in 2-en moesten splijten met onze mes en met een ander houtje erop slaan. En daarna was het de bedoelen dat we met onze mes dus een lepel eruit gingen snijden. Om uiteindelijk een holle vorm in de lepel te krijgen, is het de bedoeling dat je een gloeiend kooltje pakt, deze leg je erop en door het wegbranden van hout vormt er zo een gat in je lepel. EĂŠn ding heb ik hier wel aan bemerkt bij mezelf, het hele weekend was dit gedeelte niet echt aan mij besteed, dit is dus niet iets was echt in mijn straatje past hout snijden, maar wie weet komt dat nog wel. In elk geval, de vrijdag en zaterdag heb ik met het lepeltje niet zo heel veel mee gedaan. De zondagochtend ben ik er uiteindelijk maar wel mee bezig geweest om toch maar een soort van beginnetje te maken. Tegen 23.15 uur mijn tent in gegaan om te slapen.  
9
DAG 2 - ZATERDAG
Om 7.30 uur werden we wakker geroepen d.m.v. een uilen geroep wat de heren maakten. Ik moet zeggen dat ik op zich best wel goed geslapen heb, wel even een keer moeten plassen, maar kon mooi in mijn tent blijven, want ik had van die plaszakjes mee en ik had eerlijk gezegd op dat moment geen zin in om mijn tent uit te gaan en in het donker een plekje te gaan zoeken om ergens te plassen. Het was allemaal wel krap, maar het is gelukt! Om 8.00 uur was het met ons allen ontbijten. We kregen pap met noten en vruchten als ontbijt en ik moet zeggen, dit was best wel vullend. Ik heb ook heel lang niet echt trek meer gehad, de middag heb ik ook niet eens brood gegeten.
O
NDERKOMEN BOUWEN Na het ontbijt kregen we weer veel info over een onderkomen bouwen, ondertussen zaten sommigen gewoon hun touwtjes te knopen en lepeltjes te maken, hihi. Maar ik had zoiets van..... ik ga gewoon aandachtig luisteren zonder wat te doen met mijn handen. We kregen instructies hoe de onderkomen gemaakt moest worden. We moesten 2 takken zien te vinden die je als een X-vorm tegen elkaar aan zet, zodat de andere lange tak (de rug) erop kan rusten. En ook allemaal andere kleine takken die moest je weer zo neerzetten dat het uiteinde precies tegen de rug aan kwam en dat moet dan de ribben voorstellen. Daarover heen moesten wat takken met bladeren of dennentakken op gelegd worden en daarover heen hééééél veel droge losse bladeren. En als bodembedekker wat je in je gemaakte
10
onderkomen neer legt, ook weer enorm vĂŠĂŠl bladeren, je onderarm moest er minimaal in verdwijnen. Dit alles gingen na de uitleg ook in werkelijkheid uitvoeren. Eenmaal weer terug van de onderkomen bouwen heb ik nog heel even bij het kampvuur gezeten, maar omdat ik die ochtend al met een soort van koppijn op ben
11
gestaan (spierpijn in mijn nek die dat veroorzaakt) en al wat zat te knikkenbollen, heb ik besloten om maar even mijn tent weer in te kruipen en even een tukkie te gaan doen. Ik denk dat ik 30-45 minuten verder was en daarna maar weer bij het kampvuur gaan zitten en toen hadden ze het al weer over hoe je water kunt vinden. Helaas heb ik hier een stukje van gemist, wel jammer, maar ik denk toch niet al te veel.
W
ATER VINDEN In elk geval kreeg ik nog mee dat als je op blote voeten loopt en blote benen hebt, weinig kleding aan, dat je het op één of ander manier kunt voelen, je voelt dan wat klammigheid of zo en sommige van de mede cursisten kregen ook kippenvel, toen we dit dus in de praktijk gingen uitvoeren. En ja, ik liep er maar wat achteraan, zo af en toe stilstaan, omdat anderen het ook deden enz. Eenmaal bij de beek gingen we daar zitten en werd er uitgelegd hoe je het water kunt zuiveren. Je hebt bijvoorbeeld een lege cola fles, daar snijd je de bodem uit, je keert je fles om, met de kleine opening naar beneden en de grote opening dus naar boven. Dan stop je er gras in, houtskool en zand en daarna weer houtskool en gras, tot dat je fles helemaal vol is en dan doe je er water in. Ik hoop dat ik het zo goed omschreven heb. Ik heb nog een ander tekening gevonden op internet, waarin je ook kun zien hoe het ongeveer zit. Het eerste beetje vang je niet op, maar daarna natuurlijk de rest wel opvangen en dit doe je dan een aantal keren. Daarna natuurlijk nog even je water goed doorkoken 5-10 minuten op het moment dat het water enorm goed bubbelt, zodat de nodige bacteriën gedood worden. En zolang je geen water kunt vinden, kun je op een grasspriet kauwen en staat er een berkenboom, dan kan je berkensap aftappen
12
V
UUR MAKEN MET EEN VUURBOOG Dit vond ik wel een enorm gaaf project. Je moest er wel het nodige er voor doen, maar dat vond ik ook helemaal niet erg. De boog met het touw, die hadden zij al klaar liggen voor ons, dus die hoefden we niet meer te maken, wat ik nu achteraf gezien wel een beetje jammer vind. Maar we kregen dus weer een stukje rond hout, die we weer in 2-en moesten splitsen. Uit de ene helft moesten we een moederbord maken van 2 cm dik, dus een platte balk noem ik het maar, dus moesten we nog een keer een stukje van die ene helft eraf halen. Met de andere helft moesten we een mooie rechte spil van maken en daarna een spitse punt aan maken, de ene kant moest heel spits zijn en de andere kant wat platter. En ook hadden we nog een kleiner houtje nodig, die in je handpalm past, die je boven op de spil zet om wat druk erop uit te kunnen oefenen en ook om de spil recht en draaiende te houden, waarin we in het gaatje een beetje kokosvet hebben gedaan, zodat deze niet door de wrijving in brand gaan gaan. Eenmaal dat allemaal op orde kon ik gaan beginnen, maar het ging in het begin natuurlijk wel allemaal wat onhandig. Regelmatig viel mijn spil eruit, dus weer opnieuw in mijn touw vast zetten en zo ging het wel heel vaak, hihihi. Maar uiteindelijk ontstond er toch een rook ontwikkeling, nog even een klein beetje doordraaien vanwege de poedervorming en toen daarna stoppen, want ik moest een V-tje gaan uitsnijden, om uiteindelijk mijn poeder te kunnen verzamelen en het uiteindelijk een brandend kooltje kon gaan worden. Ook was het enorm
13
belangrijk dat ik goed op mijn houding ging letten, ik ben rechtshandig, dus mijn linkervoet op de moederbord en op mijn rechterknie leunen beiden in een hoek van 90 graden. Mijn linkerarm ging voor mijn linkerbeen langs en mijn hand drukte ik tegen mijn onderbeen/knie om zo met het bovenste blokje op de spil te kunnen drukken en ook voor stabiliteit. Toen kon ik dus weer opnieuw met mijn boog heen en weer bewegen om de spil in werking te zetten en zo ontstond er met een rustig opbouwend tempo weer een zwarte poeder, uiteindelijk moest ik steeds sneller en sneller en toen zei Jurjen ineens stop maar en ja hoor ik had een brandend kooltje en ja die moest nu in het nestje van gedroogd gras en wat pluisjes van de Lissedodde. Even een aantal keren blazen om het goed te laten roken en smeuen, een aantal keren bewegen om van zuurstof te voorzien en deze handeling een aantal keren herhalen. Soms moest Jurjen van mij het nestje overnemen om het weer wat beter aan te wakkeren, maar ook kreeg ik deze weer zo snel mogelijk terug. En ja hoor, eindelijk begon mijn nestje goed te fikken, maar het werd mij ook te heet ineens in mijn handen, dus gooide ik het ineens heel angstig en snel van mij af, helaas net niet op het extra gemaakte kampvuurtje, er net naast, maar dit is alsnog erheen geschoven, hihi. Sindsdien had ik daar de bijnaam “Firewoman” en ook kwam iemand bij mij “I am Tarzan, you are Jane?”, hahaha. Wel leuk hoe men dan met elkaar om gaat, even elkaar de hi5 geven, wie het allemaal al gelukt was. En ja, ik was natuurlijk ook enorm trots op mezelf. En ik kreeg ook nog een extra compliment van Jurjen, omdat ik toch met alles hier precies te werk was gegaan, wat het natuurlijk extra makkelijker maakt om tot dit eindresultaat te komen. Ik moet wel zeggen, na afloop heb ik zeker wel nog 5-10 minuten staan na shaken, hihi.
E W
TENSTIJD Wat hebben we gegeten, spaghetti met zevenblad pesto en daarbij kon je ook couscous pakken met lekkere groenten er door heen.
AARNEMEND BEWUSTZIJN We kregen uitleg hoe we onze tunnelvisie konden gaan verruimen. Hoezo tunnelvisie? Nou dit wordt mede mogelijk gemaakt door TV te kijken, continu met onze smartphones bezig te zijn, met het gevolg dat we bijna niet meer waarnemen wat er allemaal om ons heen gebeurd. We moesten allemaal gaan staan en staren naar 1 punt aan de horizon. De armen moesten we voor ons uit strekken, zodat we onze handen in beeld kregen en toen moesten we met onze vingers gaan bewegen en terwijl we dat deden moesten we blijven kijken naar dat ene vaste punt aan de horizon en onze armen horizontaal gaan spreiden terwijl we onze vingers bleven bewegen, de linker arm ging naar links en de rechter arm naar rechts, tot dat onze armen op 180 graden waren. Daarna moesten we dit nog een keer doen, maar dan verticaal, dus de ene arm omhoog bewegen en de andere arm ging naar beneden, terwijl we onze vingers bleven bewegen en ons doel voor ogen bleven houden. En dit zorgt ervoor dat we meer zien dan alleen dat ene
14
15
16
punt. Was wel ontzettend gaaf om dit zo op deze manier te ervaren. Gelukkig zat ik al niet zo in een tunnelvisie, want meestal zie ik wel wat er in mijn ooghoeken gebeurd.
S
LUIPEN ALS EEN VOS EN 30 MINUTEN STIL ZITTEN TEGEN BOOM Daarna leerden we te sluipen als een vos, maar dit moesten we natuurlijk allemaal wel op blote voeten gaan doen, soms inderdaad wel au au au met al die dennenappels, hahaha. Eerst de ene voet op de grond en wederom je ogen gericht op 1 punt, alsof het je prooi is waar je op wilt jagen, daar gaat het uiteindelijk ook om als je de Verdieping gaat doen, vervolg cursus op wat ik gedaan heb. Terwijl mijn ogen gericht blijven op mijn doel (bijvoorbeeld een boom in mijn geval toen) zet ik mijn ene voet op de grond en ondertussen gaat mijn andere voet langzaam de lucht in, die wil ik natuurlijk heel voorzichtig neer zetten, maar ik mag NIET naar de grond kijken, dus met mijn blote voet moet ik gaan voelen waar ik deze neerzet. En ook moet ik er voor zorgen dat ik niet op een takje ga staan, die mogelijk kan gaan knakken en weer herrie veroorzaakt en met het gevolg dat het dier er vandoor gaat. En voel je een dennenappel of iets anders, deze natuurlijk eerst opzij schuiven met je blote voet en daarna heel voorzichtig en langzaam je voet neerzetten. En zo ga je stapje voor stapje sluipend verder met je ogen gericht op het dier om zo dicht mogelijk bij het dier te kunnen komen. Vóór we dit deden, kregen we eerst nog de vraag om gewoon te lopen zoals je normaal altijd loopt en de handen op je oren te leggen, deze herrie wat je hoort, dat horen de dieren op zo’n manier dus ook... bonk bonk bonk!!! Toen we daarna als vos moesten gaan sluipen, weer de handen even op de oren gelegd en ja dit is een heel stuk stiller, heel veel beter. De volgende opdracht hierna was dat we, ik geloof voor 30 minuten, tegen een boom aan moesten gaan zitten op de grond en onze waarnemend bewustzijn gaan gebruiken. Dus rustig zitten en kijken en zien we iets in onze ooghoek, niet direct in 1 ruk onze hoofd daar heen draaien, maar ook dit alles in slow motion gaan doen. Dus heb je jeuk, in slow motion met je hand erheen, want stel je voor dat er toch een hert of vos of wat dan ook bij jou in de buurt komt om bij jou te kijken, die wil je natuurlijk niet door een snelle beweging die je maakt wegjagen. Het is dus de bedoeling dat je zoveel mogelijk in de Alpha ritme/staat komt in je hele doen en laten. Dus niet dat alles gaat van boem boem boem boem boem, maar meer van boem.................. boem............... boem............. boem. Als je hardloopt gaat je hart heel snel te keer, ga jij heel rustig zitten en je doet verder helemaal niks meer, alleen maar zitten en zijn, hoofd zoveel mogelijk leeg, gedachtens die je krijgt, niet negeren, ze accepteren, korte aandacht geven van “gedachte ik weet dat jij er bent, maar nu mag je even mee drijven met een wolk en later geef ik jou wel de aandacht en ga ik wat met jou doen” en ondertussen probeer jij aan niks te denken, geen gedachtens dus. Het is moeilijk, dat weet ik, vooral als je dit voor het eerst doet, maar hoe vaker je dit doet, hoe stiller het wordt en dan hoor je alleen de natuur geluiden, het ritselen van bladeren aan de bomen, de wind, de vogels, het water en andere natuur geluiden en ja ook zal je vast nog wel auto’s of zo horen, maar als je in het bos zit en ver van (snel)wegen enz. dan zal je daar ook weinig hinder van hebben.
17
S
COUTING/SCHADUWEN SPEL Eerst moesten we nog 1 ding gaan doen en dat was de door ons allen gebouwde onderkomen uitroken met dennennaalden. Dit heef Jurjen gedaan. En met als reden ervoor te zorgen dat alle teken, spinnen, vliegjes en andere ongedierte de hut gaan verlaten, want ja die zaten natuurlijk wel tussen alle bladeren e.d. Alleen de 2 jongens, die erin gingen slapen kregen wel de tip om toch wel een slaapzak of lakenzak te gaan slapen, toch uit extra voorzorg met al het ongedierte. Toen was het echt enorm donker en moesten we het dennenbos in, waar het nog donkerder was en moesten we op het kampvuur af, die ze daar hadden gemaakt, want daar zouden we dan het spel gaan spelen. We werden in 3 groepen verdeeld en in de kring werd er geteld, jij bent 1, jij bent 2, jij bent 3, jij bent 1, jij bent 2, jij bent 3, tot dat we iedereen hadden gehad. En toen werd er gezegd, nummer 3 jullie verlaten hier het kampvuur en gaan diep terug het bos in, waar het pikke donker was! Ik was nummer 3, dus ook ik moest weer weg, de rest bleven zitten. Maar uiteindelijk moest ook daar de rest hun positie innemen. Alleen........ ik zat uiteindelijk toch wel met een probleempje, want ik moest eigenlijk toch wel enorm nodig plassen, hahaha. Wat was ik blij dat ik nummer 3 was, dus zover mogelijk naar achteren gelopen en ja eenmaal ver genoeg, mijn broek maar laten zakken, boom vast gehouden voor evenwicht en dit keer toch maar even echt aan wildplassen gedaan...... pffff wat een opluchting is dat dan zeg! Ook scheen wel nog iemand met zaklamp het bos in, maar gelukkig niet mijn kant op. En ja toen we te horen kregen dat het spel nu echt ging beginnen, moest ik als schaduw het kampvuur ongezien zien te bereiken. De eerste keer, dat het wel om mij ging, riep de scouting STOP en dat betekent dat we niet meer mogen lopen en zo moeten blijven staan, zitten of liggen waar je op dat moment bent. De wachter kreeg instructies, naar voren, naar links, naar rechts, rechtdoor, ja bij die linker boom, daar moet je zijn....... maar nee hoor, ik ben gelukkig niet gepakt, blijkbaar stond ik toch nog te ver weg, pfieuw wat een geluk. Ondertussen waren er wel een paar gesnapt nog v贸贸r ze het kampvuur bereikten en ja, toen was het uiteindelijk alsnog mijn buurt...... ook ik heb helaas het kampvuur niet mogen halen. Toen eenmaal de 20 minuten voorbij waren, was de eerste spelronde voorbij en zo ging dit nog 2 rondes door met wisseling van plek + opdracht. Helaas heb ik niet STOP kunnen roepen of dat ik op iemand af moest lopen om de schaduw mee te nemen. Maar het spel was wel zo, als de scouting STOP zei en de wachter kreeg de schaduw niet te pakken, omdat die er dus niet stond voor het grijpen, dan moesten de wachters en de scouting een halve minuut naar het kampvuur kijken, maar ondertussen ging het spel wel door, dus de schaduw kon er wel heel snel alsnog heen lopen om het te halen. Zover ik me herinneren kan waren er geloof ik maar 2 personen die het wel hadden gehaald, maar ik weet het niet meer 100% zeker. Ik moet ook zeggen dat ik toen ook al enorm moe was. Na afloop, het kampvuur ging uit en in het donker moesten wij onze eigen kamp met
18
tenten en kampvuur terug zien te vinden. Dat viel niet mee. Ik had geen zaklamp mee, vrijwel niemand. Maar er werd ook wel door velen geroepen dat ze op prijs stelden om de zaklamp toch uit te laten. Dus alles op gevoel, aftasten met onze voeten en handen op weg door het dennenbos, om vervolgens in het gewone bos te komen en daar de route naar onze tent te vinden. Hand in hand samen met een mede cursist (vrouw), hebben we uiteindelijk onze tenten weten te vinden. En ik ben ook direct mijn tent ingekropen om te gaan slapen, het was inmiddels ook al 1 uur in de nacht. SLAAP LEKKER IEDEREEN!! Tsja, dat was dus niet helemaal het geval, tegen 3 uur werd ik wakker van 1 van de jongens die huilend en over de toeren bij zijn vader aan kwam, die naast mij stonden met hun tent. Die jongen of eigenlijk beiden jongens, want die andere is alsnog ook naar zijn moeder gegaan, ze hadden het enorm snik heet in de onderkomen en met slaapzak en daardoor hadden ze enorm veel last van dat gekriebel van alle beestjes. Helaas was dus die onderkomen niet helemaal goed uitgerookt. Maar sowieso een enorm compliment voor beiden heren dat ze toch ondanks alles hun hoofd koel hebben weten te houden om vooral ook in het donker de weg naar hun tent hebben weten terug te vinden, dappere jonge mannen. Hierna heb ik de rest van de nacht wel goed geslapen, alleen toch wel nog 1x weer even geplast in de tent in mijn plaszak, wederom had ik geen zin om mijn tent uit te gaan. En ja, ik denk maar zo, die dingen heb ik ook niet voor niks mee genomen natuurlijk.
DAG 3 - ZONDAG
Deze ochtend werden we om 8 uur wakker gemaakt wederom met een uilen geroep door de heren gemaakt. Het had wat geregend, de tent was nat en ook hoorde ik nog regendruppels vallen op mijn tent, maar deze kwamen uit de bomen weg, want verder was het al wel weer droog. Voor de zekerheid toch dit keer maar wel mijn roze met witte outdoor jas aangetrokken. En plaats genomen bij het kampvuur, helaas was ook daar alles nat, dus met het gevolg dat ik een natte kont kreeg, jammer dan. Weer als ontbijt pap gehad met noten en vruchten erin. Dit keer dacht ik van, ik schep maar wat meer op. Maar helaas toch niet alles opgegeten, toch wel enorm vullend hoor. Daarna nog even toch maar een beginnetje gemaakt met een houten lepel te gaan maken. De zaterdag had ik van Jurjen wel een halve houten blok gekregen, maar die had ik later even neer gelegd en omdat er nog niks mee gedaan was heeft iemand anders dit alsnog in beslag genomen. Ik voelde mijn spieren wel weer toen ik met mijn mes bezig was om hout te gaan snijden. Helaas moet ik wel bekennen dat mijn houten lepeltje nog lang niet klaar is, dus daar zal ik thuis mee verder moeten gaan, als ik dat inderdaad af wil krijgen.
19
P
RIMITIEVE JACHTTECHNIEKEN EIGEN MAKEN We werden geroepen voor het volgende thema “primitieve jachttechnieken eigen maken�. Op een dierenvel lagen allemaal attributen, speren, verschillende bogen, boeken en daar werd van alles over verteld. Dit was voor mij eigenlijk weer duidelijk, hier had ik persoonlijk weinig oren naar. Ik luisterde wel, maar ik heb weinig in mij opgenomen. Dit mede omdat ik al weinig vlees eet en de dieren het liefst laat leven dan dat ik ze dood maak, ook al zou ik het op de manier van Avatar gaan doen, ik zal er heel veel moeite mee hebben als ik een dier zou moeten doden.
O
PGAAN IN JE OMGEVING Tsja, eerlijk gezegd weet ik niet of ik dit onder het juiste kopje plaats, maar goed, ik doe het gewoon voor het gemak. We hebben behandeld de sporen van dieren, hun voetafdrukken, want uit sporen kun je precies aflezen welk dier het geweest is, hoe oud het dier is, of het ziek was en nog heel veel meer. Katten- en hondenpoten werden behandeld, maar ook van herten, zwijnen, dassen, egels, ik weet niet meer precies wat er allemaal voorbij is gekomen. Ook was er een stukje interactie, Jurjen deed voor hoe bepaalde dieren lopen en rennen en dat moesten wij dan gevoelsmatig gaan ervaren, ons dus verplaatsten in het dier. Met 1 looppas van 1 dier heb ik mee gedaan, maar daarna ben ik er mee opgehouden, ik kreeg last van mijn ademhaling een beetje en ook had ik al enorm last van spierpijn, haha. De middag nog 2 sneetjes brood gegeten en een lekker bakkie Lisdoddel soep, heerlijk was dat!
20
K
AMPVUUR EN AFSLUITING Helaas de 3 dagen zitten er weer op, iedereen kwam aan het woord om te zeggen wat men er van vond wat het met mij persoonlijk heeft gedaan in beweging heeft gezet, wat men geleerd heeft, wat men er mee gaat doen en waar men extra aandacht aan wilt gaan geven. Ik kreeg als eerste het woord, ik vond het wel een beetje moeilijk om te beginnen. Maar ik heb ze laten weten (misschien dat ik niet alles daar op die plek gezegd heb, maar wel veel dingen wat ik hier nu schrijf) dat ik dit als heel fijn heb ervaren, dat ik het enorm leuk vond en er totaal geen spijt van heb dat ik deze workshop heb gevolgd. Ik ben behoorlijk tot rust gekomen, heerlijk om samen één te zijn met de natuur, alle natuurgeluiden bewuster te horen, weg uit de welbekende ratrace zoals men dat noemt, niet het per se dingen moeten doen, maar allemaal vrijblijvend, mee doen met de dingen maar wel alles in je eigen tempo. Ik vond het enorm fijn dat ik heb ervaren hoe je vuur kunt maken en vooral dat ik enorm trots op mezelf ben dat ik dit wel voor elkaar heb gekregen en ik dit merendeels echt helemaal alleen heb gedaan. Zowel Jurjen als Daan hebben me er nauwelijks bij hoeven te helpen, hooguit alleen even een paar tips moeten geven of zeggen wat de volgende stap was, die ik moest zetten. Het enigste wat Jurjen gedaan heeft bij mij is, toen ik bezig was om mijn houtskooltje te maken, is zijn hand op mijn linkerhand leggen voor de stabiliteit, want ik bewoog toch nog iets te veel. Nu bedenk ik me eigen, wat ik ook opnieuw ga proberen als ik eenmaal die boog met draad heb gemaakt, dat ik mijn linkerhand nog steviger tegen mijn onderbeen/knie moet gaan aandrukken. En verder heeft Jurjen mij moed in gepraat, rustig zagende bewegingen maken en tempo opvoeren, rustig aan, ga sneller, nog sneller, nog sneller nog veel sneller, blijven ademen....... Jaaa stop maar, het rookt goed en je hebt een houtskooltje. En toen heeft hij meegeholpen om dit in het nestje te krijgen, dicht vouwen, aan mij gegeven en aangegeven om te blazen of om van zuurstof te voorzien, een paar keer heeft hij het over gepakt en weer terug gegeven, alle ogen op mij gericht van de meeste cursisten, maar daarna ging het goed. Hierop heb ik nog even aangegeven dat ik mijn angst voor vuur, warmte in mijn handen, dat meer onder controle moet gaan zien te houden, omdat ik toen het van mij af heb gegooid, angst om me eigen te branden. En verder heb ik gezegd dus ook meer met het vuur te willen gaan oefenen, maar ook meer het bos op te willen gaan zoeken, mijn rust vinden, één worden met de natuur. En dat ik toch sowieso mijn droom wel blijf houden dat ik met een pipowagen de weide wereld in wil trekken. Maar 1 ding wil ik sowieso nog gaan doen bij bosbeweging en dat is de workshop “Eetbare en Medicinale Planten” Onze voorouders aten door het jaar heen meer dan 200 verschillende plantensoorten. Ze wisten precies wanneer welke planten(delen) wanneer gegeten konden worden. Sommige planten zijn bijvoorbeeld giftig maar door ze een dag in de beek te leggen worden ze een delicatesse. Wijsheid die in de laatste 100 jaar zeldzaam is geworden en onmisbaar is voor de moderne overlever. Planten helpen ons bij genezing. Een wilg geeft verlichting bij hoofdpijn of migraine, vlier verhoogd je weerstand en van weegbree maak je een genezende zalf voor wonden. Deze cursus geeft je diepere kennis in de wereld van Eetbare en Medicinale Planten. Vanuit ons kamp gaan we samen op een lange verzameltocht naar voedselrijke
21
gronden. We leren jullie het maken van helende zalf en gaan ons verdiepen in de methodiek van de kruidenkunde. Na dit weekend worden je bezoeken naar de groentewinkel schaarser. Wat ga je leren: o Herkennen van Eetbare en Medicinale Planten o Gebruiken van planten o Ethiek en Oogstmethoden o Het maken van een helende zalf o Het bereiden van een maaltijd met wilde planten o Observatie en notitie o Communicatie met de Plantenwereld Deze workshop duurt 1,5 dag, dus met 1 overnachting.
T
ENT AFBREKEN EN TIJD OM AFSCHEID TE NEMEN Het was ongeveer 16.00 uur, de hoogste tijd dus om de tent af te breken. Met gemengde gevoelens mijn tent afgebroken, alles ingepakt, nog een praatje gemaakt met mijn buurman, die nog een aantal dagen met zijn zoon erop uit ging trekken, elders in een bosgebied samen overnachten en de geleerde dingen samen toepassen. Hierna nog eventjes bij het kampvuur gezeten en daarna iedereen de hand geschud en geknuffeld en met enkele toch nog even een kort praatje gemaakt. Ook hoorde ik van Jurjen en Daan dat zij iedereen zouden mailen om elkaars e-mail adressen door te geven. Ik had wel visitekaartjes mee genomen, maar ik had op dat moment nog niet echt het gevoel van dat ik iemand echt nog persoonlijk wilde leren kennen buiten deze workshop om, omdat ik ook niet echt overdreven contact heb gemaakt. Wel regelmatig met verschillende personen een babbeltje gemaakt hoor en ik kon ook met iedereen wel goed kletsen. Maar echt de vonk voor echte vriendschap, nee die had ik op dat moment nog niet direct. Wie weet komt dat nog wel. In elk geval is het de bedoeling dat we onderling wat contact blijven houden om elkaar te stimuleren de geleerde technieken wat meer te integreren in ons dagelijks leven, wat dat ook dan mag zijn. En desnoods zo eens een weekend met elkaar op pad ergens overnachten in het bos om de techniekjes samen elders weer toe te passen.
D
E TERUGREIS Ik en nog een stel uit Groningen konden met een vrouw en haar dochter een stukje mee rijden, het was rondom 17.15 uur toen we daar weg reden. Zij kwam toch met haar busje langs Hardewijk op, dus daar heeft zij ons afgezet op het treinstation. Waar wij 3-en samen onze treinreis vervolgden naar Zwolle om daar weer over te stappen op onze trein naar Groningen of Zwolle. Nog gezellig gekletst met elkaar. En in Zwolle stond ik er weer helemaal alleen voor en het laatste stukje ben ik maar even in mijn mobiel gedoken en heb ik alles zoveel mogelijk opgeschreven in mijn Evernote, wat trefwoorden en ook wat uitgebreide belevenissen, geleerde techniekjes. Eenmaal in Heerenveen werd ik door een goede vriend van mij opgehaald met de auto, zodat ik niet het laatste stukje hoefde te lopen met mijn zware tassen. Wel super lief,
22
nogmaals dank je wel hiervoor, als je dit leest. Toen we thuis waren was ik natuurlijk erg blij om mijn kinderen weer te zien, ik had ze beiden al een berichtje gedaan dat ik weer op weg was naar huis en om 19.00 uur zou ik met de trein aankomen op treinstation Heerenveen.
A
FSLUITING VAN DE ZONDAG Mijn goede vriend is nog even een poosje gebleven, ik kon uitgebreid mijn verhaal vertellen, ik ben nog even op teken gecheckt voor de zekerheid, gelukkig niks gevonden op mijn rug en ook niet op de achterkant van mijn benen en knieholtes, weer een opluchting. Op tijd naar bed gegaan, ik weet niet hoe laat precies, maar ik weet wel dat ik moeilijk in slaap kon komen, slecht geslapen en toch nog 1x van bed gegaan en naar beneden geweest om maar een bakkie slaap lekker thee te drinken, met lavendel en valeriaan. Daarna kon ik gelukkig wel aardig goed slapen, wel nog een paar keer er af om te plassen, wat nu dus gewoon op het toilet kon.
W
AT IK NOG VERGETEN BEN TE VERTELLEN We hebben daar heerlijke thee gedronken, de ene thee werd gemaakt van dennennaalden en de andere thee van vlierbloesem, deze laatste heb ik helaas niet geproefd. Maar ook werd er vlierbloesem siroop gemaakt en aangelengd met water en ik moet zeggen, dit was super heerlijk.
B
RON FOTO’S AFBEELDINGEN Ik heb zelf maar 1 foto, een selfie, gemaakt. De rest van de foto’s heb ik van de facebook pagina van Bosbeweging afgehaald, hun pagina vindt je op: https://www.facebook.com/bosbeweging/ En verder heb ik ook wat foto’s en tekeningen van internet afgehaald om dingen wat beter uit te leggen, alleen weet ik helaas niet meer precies waar ik ze weg heb. En natuurlijk ook 2 eigen tekeningen gemaakt. Wil je meer lezen over deze workshop of andere workshops, die door Daan en Jurjen worden gegeven, surf dan even naar https://www.bosbeweging.nl waar je nog heel veel meer interessante informatie kunt vinden.
23
W
AT WIL IK VERDER NOG KWIJT Ik raad iedereen aan om deze workshop eens een keer te gaan doen voor 3 dagen of je moet gelijk voor 10 dagen willen gaan. Ik heb er heel veel geleerd, dingen waar ik goed in ben, meer aandacht aan moet gaan besteden, maar ook heb ik mijn eigen valkuilen ontdekt, mijn angsten, die nu extra zijn aangewakkerd, waar ik aan mag gaan werken, wat ik ook zeker ga doen. Ik ga sowieso het bos in om o.a. een kromme tak te zoeken, bij beide uiteinde even een inkeping maken waar het touw in kan rusten en geen kant meer op kan zodat ik mijn vuurboog ook heb en daarna natuurlijk vuurtje maken, veel ermee oefenen. En ja ondanks de intensieve drukke leerzame weekend met heel veel leerstof, veel luisteren en af en toe wat doen, ben ik toch wel een stukje tot rust gekomen. OkĂŠ ik ben niet helemaal volledig voor 100% opgeladen, maar ik zeg maar zo alle beetjes helpen enorm. Ik heb een enorm leuk weekend gehad, waar ik echt heel positief op terug kijk en ook zeker blijf doen. En ja, omdat ik nu de basis heb gedaan, heb ik nu ook de mogelijkheid om daar me aan te melden als vrijwilligster, helpen achter de schermen, voor de nieuwe cursisten dingen verzamelen, die zij nodig hebben om er weer mee te werken en te leren. En om voor hen maaltijden te bereiden etc. En ja, ook dit lijkt mij wel enorm gaaf en zo heb ik ook zelf weer de mogelijkheid, als ik me er inderdaad voor op zou gaan geven, om mijn eigen dingen nog extra aandacht te geven, nog meer te gaan ontwikkelen. Dus wie weet...... WORDT VERVOLGD?
Dit naslagwerk wordt mede mogelijk gemaakt door: Links: Jurjen Annen en Rechts: Daan Vreugdenhill