Περιοδικό ΕΤΕΚ, Μάρτιος 2021, τεύχος 253

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Τ Ι Κ Ο Δ Ε ΛΤ Ι Ο ΤΕΥΧΟΣ 253 • ΜΑΡΤΙΟΣ 2021

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΕΤΕΚ: Έτος Διά Βίου Μάθησης το 2021 Επίσκεψη υπουργού Ενέργειας και προέδρου ΕΤΕΚ σε διατηρητέα οικοδομή Το ΕΤΕΚ καταβάλλει προσπάθειες για να συμβάλει το ίδιο στην περαιτέρω βελτίωση του νέου πλαισίου αδειοδότησης Η ένταξη της Αρχιτεκτονικής στο Υφυπουργείο Πολιτισμού Άρθρο υφυπουργού Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής: Η έλευση του 5G σηματοδοτεί μια νέα εποχή

Οι προτάσεις του ΕΤΕΚ

για ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας * Ταχυδρομικό τέλος πληρωμένο * Ανοικτό αντικείμενο για Κύπρο /Αρ. Άδειας 98 * Κλειστό αντικείμενο για Κύπρο /Αρ. Άδειας 34 * Ανοικτό αντικείμενο για Εξωτερικό/Αρ. Άδειας 52

ISSN 1450-3379 (print), ISSN 2547-8605 (online)

1

Θ Ε Μ ΑΤΑ

ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΙ TOIXOI KNAUF AQUAPANEL® ETA-certified (European Technical Assessment)

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή νομοθεσία, τα συστήματα εξωτερικών τοίχων και επενδύσεων θα πρέπει να φέρουν πιστοποίηση ETA. Για την έκδοση του ΕΤΑ απαιτείται διεξοδικός έλεγχος σε πεδία όπως η πυραντοχή, η αντοχή στην ανεμοπίεση, η υγρομόνωση, η αντοχή στην κρούση και στη γήρανση. Τα συστήματα εξωτερικών τοίχων και επενδύσεων Knauf AQUAPANEL® πέρασαν με επιτυχία τις παραπάνω δοκιμασίες και φέρουν πλέον τις αντίστοιχες πιστοποιήσεις ΕΤΑ 13/0311 & ΕΤΑ 13/0312. Δεδομένου ότι τα συγκεκριμένα ETA ισχύουν για το πλήρες σύστημα και όχι μόνο για τα επί μέρους υλικά, μπορούμε να τεκμηριώσουμε ότι όποιες κι αν είναι οι απαιτήσεις σας, η Knauf έχει τη λύση.

KNAUF CYPRUS LIMITED: Χρίστου Ζεϊπέκκη 1, 4504 Βάσα Κελλακίου, P.O. Box 54579 3725 Λεμεσός Τηλ.: +357 25 821 040, Fax: +357 25 821 043 www.knauf.com.cy, e-mail: knauf@knauf.com.cy

2

Θ Ε Μ ΑΤΑ

Designed for the

future

Creating a sustainable future together: Determined to reduce our environmental footprint, we aim to be CO₂-neutral by 2050.

A circular economy, innovation and smart use are the stepping stones on our path.

It is time to act, join us now!

Lower CO₂ equivalents and market-leading versatility Life is more rewarding with the new VRV 5.

Our new all-round performer covers all of your mini VRV applications in Daikin’s most sustainable solution. ū Maximum flexibility allowing installation in rooms down to 10 m² thanks to factory-mounted refrigerant response measures ū Top sustainability over the entire lifecycle thanks to low GWP R-32 refrigerant and market-leading real life seasonal efficiency ū Ergonomic serviceability and handling, thanks to wide access area to easily reach components within low-profile single fan casing ū Best-in-class design versatility with five sound pressure levels down to 39 dB(A) and automatic ESP setting up to 45 Pa allowing ductwork ū Geared for comfort with intuitive online and voice controls plus a new 10 class indoor unit for small rooms

www.daikin.eu/VRV5

Reduced CO₂ equivalent

3

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Το μηνιαίο περιοδικό και η ιστοσελίδα (www.etek.org. cy) του ΕΤΕΚ αποτελούν την επίσημη φωνή του ΕΤΕΚ (τα οποία υποστηρίζονται από ηλεκτρονικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης (Facebook, LinkedIN, issuu και YouTube). Το περιοδικό αποστέλλεται ταχυδρομικώς ή/και ηλεκτρονικά σε περίπου 14000 παραλήπτες, μέλη του ETEK, ανώτερα στελέχη δημόσιων οργανισμών και σε διευθυντικά στελέχη επιχειρήσεων. Τα μέλη του ΕΤΕΚ προέρχονται από τους κλάδους: Αρχιτεκτονική, Πολιτική Μηχανική, Μηχανολογική Μηχανική, Ηλεκτρονική Μηχανική περιλαμβανομένης της Μηχανικής της Πληροφορικής, Χημική Μηχανική, Μηχανική Μεταλλείων & Εφαρμοσμένης Γεωλογίας, Αγρονομική Τοπογραφική Μηχανική, Επιμέτρηση & Εκτίμηση Γης, Πολεοδομία – Χωροταξία.

ΑΡΘΡΟ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

ΥΠΕΎΘΥΝΟΣ ΈΚΔΟΣΗΣ

6 5G, χρειάζεται στ’ αλήθεια;

Της Μαρίας Θεοδούλου

ΘΕΜΑΤΑ 8 Επίσκεψη υπουργού Ενέργειας και προέδρου ΕΤΕΚ σε διατηρητέα οικοδομή, με αφορμή την προκήρυξη, του Σχεδίου Χορηγιών «Εξοικονομώ - Αναβαθμίζω στις Κατοικίες» 12 Οι προτάσεις του ΕΤΕΚ για ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας 14 Το ΕΤΕΚ καταβάλλει προσπάθειες για να συμβάλει το ίδιο στην περαιτέρω βελτίωση του νέου πλαισίου αδειοδότησης 15 Η ένταξη της Αρχιτεκτονικής στο Υφυπουργείο Πολιτισμού 19 Προκαταρκτικά αποτελέσματα εργατικών ατυχημάτων του 2020 ΑΡΘΡΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ 24 Άρθρο υφυπουργού Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής: Η έλευση του 5G σηματοδοτεί μια νέα εποχή 25 Ανάγλυφα έργα στην αρχιτεκτονική σύνθεση της Ελλάδας του ΄60 28 «Ο Χρήστης Πληρώνει» και όχι «Ο Ρυπαίνων Πληρώνει»

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ Τ.Θ. 21826, 1513, Λευκωσία, Κύπρος Διεύθυνση: Κερβέρου 8, 1016 Λευκωσία, Κύπρος Τηλ: +35722877644 / Φαξ: +35722730373 www.etek.org.cy cyprus@etek.org.cy Γραφείο ΕΤΕΚ στην Πάφο Οδός Σόλωνος 14-16 8010 Πάφος Τηλ: +35726912814 / Φαξ: +35726912799

ΚΑΤΆ ΝΌΜΟ ΥΠΕΎΘΥΝΟΣ

Κωνσταντίνος Κωνσταντή (Πρόεδρος ΕΤΕΚ)

ΕΚΔΌΤΗΣ

ΓΝΩΡΑ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ www.gnora.com info@gnora.com Τηλ: +35722441922

ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΊΑ Γιώργος Κωνσταντίνου george@gnora.com

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ - ΣΕΛΊΔΩΣΗ Κυριακή Σοφοκλέους kiri@gnora.com

Το ΕΤΕΚ δεν φέρει οποιαδήποτε ευθύνη για την ορθότητα ή και το περιεχόμενο των ενυπόγραφων άρθρων ή/και αναλύσεων, που φιλοξενούνται στο Ενημερωτικό Δελτίο του τα οποία, σημειώνεται, δεν αντιπροσωπεύουν κατ’ ανάγκη την άποψη του Επιμελητηρίου αλλά των συγγραφέων τους. H δημοσίευση άρθρων που αποστέλλονται εναπόκειται στην κρίση της Συντακτικής Eπιτροπής του ενημερωτικού δελτίου.

4

ΔΙΑΦΗΜΊΣΕΙΣ Γιώργος Κωνσταντίνου george@gnora.com Τηλ: +35722441922

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

5

5

EDITORIAL

5G, χρειάζεται στ’ αλήθεια; Σύμφωνα με τον E. Rogers (1962) ο κύκλος ζωής μιας καινοτομίας είτε πρόκειται για ιδέα, τεχνολογία, μέθοδο ή προϊόν αντιπροσωπεύεται από πέντε στάδια σύμφωνα με την υιοθέτησή της από τους χρήστες. Οι πέντε ομάδες αρχίζουν από τους πρωτοπόρους και τους πρώιμους χρήστες (early adopters) και καταλήγει σε αυτούς που εφαρμόζουν τελευταίοι την καινούργια τεχνολογία, ενώ στη μέση, που είναι και η πλειονότητα των χρηστών, βρίσκονται οι χρήστες που υιοθετούν την τεχνολογία είτε νωρίς είτε πιο αργά μετά την ωρίμανσή της. Συγκρίνοντας αυτές τις κατηγορίες η πρόοδος της υιοθέτησης είναι λογική και ακολουθεί κανονική κατανομή. Πέρα όμως από βιβλιογραφία υπάρχει και μια έκτη κατηγορία «χρηστών», η οποία ανεξάρτητα αν θα υιοθετήσει μια καινοτομία στο τέλος (laggards), είναι ενάντια στην ανάπτυξη και στην εφαρμογή της. Πάρα πολλά είναι τα παραδείγματα σε τομείς όπως η ιατρική, η τεχνολογία κ.α., όπου οι «πολέμιοι» αναπτύσσουν θεωρίες που φθάνουν στα όρια επιστημονικής φαντασίας. Ένα τρανταχτό παράδειγμα είναι οι θεωρίες που περιέβαλλαν την ανάπτυξη του 5G, τις εφαρμογές του, τη συσχέτισή του με την πανδημία, σε σημείο που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εξέδωσε ανακοίνωση ότι τα σταγονίδια δεν μεταφέρονται μέσω των ραδιοκυμάτων. Το 5G, ή αλλιώς τεχνολογία 5ης Γενιάς, είναι η εξέλιξη του 4G, αλλά όπως είναι μέχρι και 100 φορές ταχύτερο, αντίστοιχα είναι τέτοιο το τεχνολογικό άλμα που θα επιφέρει και συγκρίνεται με τη μετάβαση από τη γραφομηχανή στον ηλεκτρονικό υπολογιστή, και θα αποτελέσει τη θεμελιώδη πλατφόρμα για την 4η βιομηχανική επανάσταση. Το 5G όμως δεν προσφέρει μόνο την αυξημένη ταχύτητα μετάδοσης δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, αλλά παρέχει τον μετασχηματισμό της όλης εμπειρίας καθιστώντας δυνατό έναν κόσμο συνδεδεμένο συνεχώς με δίκτυα και έξυπνες συσκευές, ενώ κινεί παράλληλα την εξέλιξη τεχνολογιών όπως το Internet of Things, η τεχνητή νοημοσύνη, blockchain, 3D, τηλεϊατρική κ.ά. Σε έναν κόσμο που συνεχώς αλλάζει, η εφαρμογή του 5G δεν είναι απλά μια εξέλιξη στις τηλεπικοινωνίες αλλά έρχεται να μεταμορφώσει τη βιομηχανία επιτρέποντας νέες ροές εσόδων, καινοτόμες, ταχύτερες και πιο αποτελεσματικές εφαρμογές, χρήση AI, βελτίωση στον εργασιακό χώρο όσον αφορά την ασφάλεια και την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας. Παράλληλα στην κοινωνία ενδέχεται να βοηθήσει στη βελτίωση του τρόπου ζωής, να ενισχύσει την καινοτομία και να προαγάγει μια βιώσιμη και μακροπρόθεσμη ανάπτυξη ενώ μπορεί να υποστηρίξει 11 από τους 17 στόχους των Ηνωμένων Εθνών για βιώσιμη ανάπτυξη. Οι 5 σημαντικότερες λειτουργικότητες του 5G που καθιστούν δυνατή την υποστήριξη εξειδικευμένων εφαρμογών που ίσως δεν ήταν δυνατές στο παρελθόν είναι 1) η αναπτυγμένη ευζωνική τεχνολογία με μετάδοση μεγάλων όγκων δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, 2) η αξιοπιστία που υποστηρίζει μηδενική χρονοκαθυστέρη-

6

ση (latency) 3) η ασφάλεια 4) η υποστήριξη σύνδεσης πολλαπλών και ποικίλων έξυπνων συσκευών και 5) η αποδοτικότητα σε θέματα ενέργειας αφού οι σταθμοί εκπομπής καταναλώνουν αρκετά λιγότερη ενέργεια από προηγούμενες τεχνολογίες. Παρόλο που είναι ακόμη μια πρώιμη τεχνολογία που πρώτη φορά εφαρμόστηκε το 2019, μέχρι το 2025 υπολογίζεται ότι οι επενδύσεις θα φθάσουν το 1 τρισεκατομμύριο ευρώ ανά το παγκόσμιο πετυχαίνοντας πληθυσμιακή κάλυψη στο 90% μέχρι το 2027. Πέρα όμως από την αλματώδη εξέλιξη που υπόσχεται το 5G, αξίζει να σημειωθεί ότι αρκετές εφαρμογές που αναπτύσσονται ή που υπάρχουν σήμερα μπορούν να υποστηριχθούν ήδη από το 4G ή από WiFi. Άρα τι σημαίνει για τον καθημερινό χρήστη σήμερα η εισαγωγή ενός 5G δικτύου; Εκτός και αν ανήκει στην κατηγορία των early adopters, οι ανάγκες μπορούν να καλυφθούν από προϋπάρχουσες τεχνολογίες. Ο μέσος χρήστης μπορεί να μην ενδιαφέρεται να έχει πιο γρήγορες ταχύτητες στο κινητό του, αλλά σίγουρα τον ενδιαφέρει αν ζει σε μια «έξυπνη» πόλη όπου είναι μειωμένο το κυκλοφοριακό, αναβαθμισμένες υπηρεσίες υγείας, Σε έναν κόσμο που ίσως εισαγωγή αυτόνομων μέσων συνεχώς αλλάζει, μεταφοράς για μείωση ατυχημάη εφαρμογή του 5G των, με περισσότερες ευκολίες και δυνατότητες όσον αφορά πληδεν είναι απλά ρωμές, ψυχαγωγία, και έχει βελμια εξέλιξη τιωμένο τρόπο ζωής. Επίσης ένας χρήστης στην επαρχία μπορεί να έχει ακόμη λιγότερες ανάγκες για την υπηρεσία που λαμβάνει από τον πάροχό του αλλά να μπορεί να εφαρμόσει πιο εξελιγμένες εφαρμογές για τη βελτίωση της παραγωγής σε μεγάλες εκτάσεις ή την πιο έγκυρη μεταβίβαση μετρήσεων από αισθητήρες και παρατηρητήρια εδάφους, εξελιγμένη άρδευση που θα βελτιώσει την καλλιέργειά του ή τη διαχείριση βοοειδών. Είναι ξεκάθαρο ότι η ποιότητα ζωής μπορεί να βελτιωθεί με εκθετικό ρυθμό με τη σωστή ενσωμάτωση και ανάπτυξη τεχνολογιών. Μπορεί το streaming video σε πραγματικό χρόνο να αφορά μικρή μερίδα πρωτοπόρων χρηστών στην πρώιμη υιοθέτηση της τεχνολογίας αλλά το στοίχημα έγκειται στις συνέργειες που θα πραγματοποιηθούν ανάμεσα σε τηλεπικοινωνιακούς παρόχους και καινοτόμες εταιρείες, και τις εφαρμογές που μπορούν να προσφέρουν είτε πρόκειται για παροχή αναπτυγμένων υπηρεσιών υγείας σε απομακρυσμένες και αποκλεισμένες περιοχές, ή για την εξέλιξη της βιομηχανίας, της παροχής ενέργειας, των υπηρεσιών κοινωνικής ωφελείας. Οι δυνατότητες είναι απεριόριστες. Μαρία Θεοδούλου Ηλεκτρολόγος Μηχανικός

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ www.architecture.com

7

7

Θ Ε Μ ΑΤΑ

Επίσκεψη υπουργού Ενέργειας

και προέδρου ΕΤΕΚ σε διατηρητέα οικοδομή Επίσκεψη σε εργοτάξιο διατηρητέας οικοδομής, στην οποία εκτός από τη συντήρηση και αποκατάσταση διενεργείται και ενεργειακή αναβάθμιση, πραγματοποίησε την Τρίτη 16 Μαρτίου 2021, η υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Νατάσα Πηλείδου. Την υπουργό συνόδευσε ο πρόεδρος του ΕΤΕΚ, Κωνσταντίνος Κωνσταντή. Η επίσκεψη πραγματοποιήθηκε με αφορμή την προκήρυξη, στις 9 Μαρτίου, του Σχεδίου Χορηγιών «Εξοικονομώ - Αναβαθμίζω στις Κατοικίες», για το οποίο καταγράφεται μεγάλο ενδιαφέρον από τους πολίτες. Σε δηλώσεις της η κ. Πηλείδου ανέφερε πως «το Υπουργείο Ενέργειας προχώρησε, πριν από μία ακριβώς εβδομάδα, στην πρώτη προκήρυξη του Σχεδίου Χορηγιών για ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών, στο πλαίσιο της στρατηγικής μας για προώθηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και της Εξοικονόμησης Ενέργειας. Το σχέδιο παρέχει οικονομικά κίνητρα για εκτεταμένη ενεργειακή αναβάθμιση υφιστάμενων κατοικιών, με το ποσοστό της χορηγίας να είναι αυξημένο και να ανέρχεται στο 60%, ενώ στους ευάλωτους καταναλωτές το ποσοστό αυξάνεται στο 80%. Σήμερα, μαζί με τον πρόεδρο του ΕΤΕΚ, επισκεφθήκαμε το εργοτάξιο μιας διατηρητέας οικοδομής, η οποία στο πλαίσιο της αποκατάστασής της αναβαθμίζεται και ενεργειακά. Όπως είδαμε κι επί τόπου, σε όλες τις οικίες, ακόμα και στις διατηρητέες, μπορούν να εφαρμοστούν μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας. Με αυτόν τον τρόπο όλοι οι καταναλωτές μπορούν να έχουν όφελος, μειώνοντας το κόστος θέρμανσης και ψύξης της οικίας τους προς όφελος του οικογενειακού τους προϋπολογισμού και, ταυτόχρονα, βάζοντας το λιθαράκι τους στη μετάβασή μας στην πράσινη ενέργεια, κάτι το οποίο αποτελεί προτεραιότητα υψίστης

8

σημασίας για την Κυπριακή Δημοκρατία και για το Υπουργείο Ενέργειας». Καταλήγοντας, η υπουργός σημείωσε ότι η πρώτη προκήρυξη του Σχεδίου αφορά συνολικές χορηγίες ύψους €30 εκατ., από συνολικά €70 εκατ. που θα διατεθούν για την επταετία 2021-2027. Όπως εξήγησε, «θα είναι ανοικτό μέχρι τον Δεκέμβριο ή μέχρι εξαντλήσεως του ποσού και οι αιτήσεις υποβάλλονται ηλεκτρονικά, ενώ έχει υιοθετηθεί μια νέα, απλοποιημένη διαδικασία υπολογισμού της χορηγίας, χωρίς προσφορές, τιμολόγια και αποδείξεις, με στόχο τη μείωση του χρόνου εξέτασης των αιτήσεων για τη λιγότερη δυνατή ταλαιπωρία των πολιτών. Υπάρχουν δικλίδες ασφαλείας για έλεγχο των έργων και των δαπανών». Από την πλευρά του ο πρόεδρος του ΕΤΕΚ κ. Κωνσταντή χαρακτήρισε το Σχέδιο Χορηγιών για την ενεργειακή αναβάθμιση πολύ γενναιόδωρο και κάλεσε τους πολίτες να ευαισθητοποιηθούν και να το αγκαλιάσουν. Εξήγησε ότι υπάρχει μεγάλο πεδίο εφαρμογής των πρακτικών ενεργειακής αναβάθμισης στην Κύπρο τόσο σε ό,τι αφορά τις διατηρητέες οικοδομές όσο και γενικότερα το κτιριακό απόθεμα της χώρας, με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας. Όπως είπε, «θα θέλαμε η Κύπρος να πετύχει τους ευρωπαϊκούς στόχους της για λιγότερη κατανάλωση ενέργειας και για λιγότερα ενεργοβόρα κτίρια και να καταστεί πρότυπο στην ΕΕ, προσφέροντας, ταυτόχρονα, καλής ποιότητας διαβίωση στους πολίτες της». Πληροφορίες Στο πλαίσιο του «Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα 20212030», η Κυπριακή Δημοκρατία προωθεί μια σειρά δράσεων για την

Θ Ε Μ ΑΤΑ ενεργειακή μετάβαση της Κύπρου, με όραμα την ευημερία της κοινωνίας, την ώθηση της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης και τη δημιουργία νέων, πράσινων θέσεων εργασίας. Το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας είναι ένας από τους κύριους βραχίονες της προσπάθειας της κυβέρνησης για υλοποίηση των δράσεων του «Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα 2021-2030», το οποίο στοχεύει στη μείωση των θερμοκηπιακών αερίων και στη μετάβαση στην πράσινη οικονομία. Στόχος του υπουργείου είναι να δημιουργήσει νέα δυναμική και νέες ευκαιρίες στις επιχειρήσεις, αλλά και στους πολίτες, έχοντας ως βασικό εργαλείο για μείωση των εκπομπών ρύπων τις πολιτικές που υλοποιεί για προώθηση της Εξοικονόμησης Ενέργειας και της παραγωγής καθαρής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές. Στο επίκεντρο της ενεργειακής στρατηγικής του Υπουργείου Ενέργειας βρίσκεται το κτιριακό δυναμικό, δεδομένου ότι σε αυτό αναλογεί το 30% της κατανάλωσης τελικής ενέργειας (40% στην ΕΕ), με τις οικίες να καταναλώνουν το 18% του ηλεκτρισμού και τα εμπορικά κτίρια το 12%. Αναρτήθηκε ο Οδηγός του Σχεδίου Με στόχο την προώθηση της πράσινης και βιώσιμης ανάπτυξης το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας προκήρυξε στο πλαίσιο της Νέας Προγραμματικής Περιόδου 2021-2027 το σχέδιο χορηγιών «Εξοικονομώ - Αναβαθμίζω στις Κατοικίες». Η πρώτη προκήρυξη έγινε στις 9 Μαρτίου 2021, για συνολικές χορηγίες ύψους €30 εκατομμυρίων. Δικαιούχοι είναι φυσικά πρόσωπα, ιδιοκτήτες υφιστάμενων καΗ επίσκεψη τοικιών. πραγματοποιήθηκε Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να κατεβάσουν τον Οδηγό του Σχεμε αφορμή την δίου ώστε να μπορέσουν να τον προκήρυξη, στις 9 μελετήσουν. Δικαίωμα υποβολής Μαρτίου, του Σχεδίου αίτησης έχουν φυσικά πρόσωπα που ζουν μόνιμα στις περιοχές Χορηγιών «Εξοικονομώ που είναι υπό τον έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Εξαίρεση - Αναβαθμίζω στις αποτελούν οι περιπτώσεις ενερΚατοικίες» γειακής αναβάθμισης πολυκατοικιών, για τις οποίες θα πρέπει να υποβάλλεται μια ενιαία αίτηση από τη Διαχειριστική Επιτροπή της πολυκατοικίας, η οποία θα ενεργεί εκ μέρους όλων των ιδιοκτητών, οι οποίοι θα πρέπει να είναι φυσικά πρόσωπα. Το Σχέδιο αποσκοπεί στην εκτεταμένη ενεργειακή αναβάθμιση υφιστάμενων κατοικιών και καλύπτει αποκλειστικά επενδύσεις που αφορούν την αγορά και την εγκατάσταση καινούργιου εξοπλισμού/υλικών. Σημειώνεται ότι το ΕΤΕΚ διοργάνωσε στις 18 Μαρτίου (https://bit. ly/3f32Li2), παρουσίαση του Σχεδίου μέσω της πλατφόρμας zoom σε ενδιαφερόμενους ειδικευμένους εμπειρογνώμονες και άλλους επαγγελματίες του κλάδου (ενέργεια και κτίριο). Εισηγητής ήταν ο κ. Ανδρέας Λιζίδης, μηχανολόγος μηχανικός, απόφοιτος του ΕΜΠ και κάτοχος ΜΒΑ από το CIIM. Από το 2006 μέχρι και σήμερα, εργάζεται στο Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας. Περισσότερες πληροφορίες για το Σχέδιο Εξοικονομώ - Αναβαθμίζω περιλαμβανόμενου και του Οδηγού μπορείτε να βρείτε στον σύνδεσμο https://bit.ly/3vJhqoz

9

Θ Ε Μ ΑΤΑ

10

Θ Ε Μ ΑΤΑ

11

Θ Ε Μ ΑΤΑ

Οι προτάσεις του ΕΤΕΚ για ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας Με εμπεριστατωμένες προτάσεις συμμετείχε το ΕΤΕΚ, στις 10 Μαρτίου 2021, στην ευρεία σύσκεψη υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, με θέμα την αναδιαμόρφωση και τόνωση της αναπτυξιακής δραστηριότητας της κυπριακής οικονομίας. Στο πλαίσιο αυτό το ΕΤΕΚ έχει υποβάλει σχετικό υπόμνημα. Οι προτάσεις του ΕΤΕΚ είναι δομημένες ως εξής: ▶ Στην ενότητα Α καταγράφονται προτάσεις οι οποίες έχουν να κάνουν με την ενθάρρυνση ή τόνωση κυρίως της ιδιωτικής πρωτοβουλίας του κατασκευαστικού τομέα. ▶ Στην ενότητα Β καταγράφονται προτάσεις οι οποίες σχετίζονται με τον καλύτερο σχεδιασμό, οργάνωση και εν τέλει επίτευξη υψηλότερων ποσοστών υλοποίησης των αναπτυξιακών προϋπολογισμών του ευρύτερου δημοσίου με έμφαση στον τομέα των κατασκευών. ▶ Στην ενότητα Γ αναπτύσσονται σκέψεις για ενίσχυση/ενθάρρυνση της διοχέτευσης ρευστότητας στην αγορά από εγχώρια τραπεζικά ιδρύματα. ▶ Παρόλο που αναγνωρίζεται πως το κύριο αντικείμενο της συνάντησης είναι ο τομέας των κατασκευών, στην ενότητα Δ κατατίθενται εισηγήσεις σχετικά με τη βιομηχανική πολιτική και την ανάπτυξη βιομηχανίας υψηλής τεχνολογίας και τoν πράσινο μετασχηματισμό της κυπριακής ναυτιλίας. ▶ Τέλος, στην ενότητα Ε καταγράφονται θεμελιώδεις αλλά μακροπρόθεσμοι στόχοι, η υλοποίηση των οποίων αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για να κατευθυνθούμε σε ένα πιο ορθολογικό και ανταγωνιστικό μοντέλο ανάπτυξης.

12

Σύμφωνα και με το υπόμνημα, για το ΕΤΕΚ είναι εξαιρετικής σημασίας να αξιοποιηθούν με μελετημένο, αλλά ταχύ και αποτελεσματικό τρόπο, τα περίπου 3 δις ευρώ που θα διοχετευτούν από το Ταμείο Ανάκαμψης και τα Διαρθρωτικά Ταμεία την επόμενη πενταετία, μεγάλο μέρος των οποίων αφορά και τον κατασκευαστικό τομέα. Συναφώς εξαιρετικής σημασίας είναι, επίσης, η εξεύρεση τρόπων για την αύξηση της υλοποίησης του αναπτυξιακού προϋπολοΕυρεία σύσκεψη υπό γισμού του ευρύτερου δημοσίου. Ειδικά με την προοπτική που υπάρτον Πρόεδρο της χει και των επιπρόσθετων έργων Δημοκρατίας, με θέμα που αναμένεται να υλοποιηθούν την αναδιαμόρφωση λόγω και της χρηματοδότησής τους από το Ταμείο Ανθεκτικότητας και και τόνωση της Ανάκαμψης είναι επιτακτική ανάγκη η αύξηση της φέρουσας ικανότηαναπτυξιακής τας του κράτους και του ευρύτεδραστηριότητας ρου δημοσίου για την έγκαιρο και αποτελεσματικό προγραμματισμό, ωρίμανση, σχεδιασμό και υλοποίηση έργων. Το σχετικό υπόμνημα με τίτλο «Προτάσεις ΕΤΕΚ: Σύσκεψη υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με θέμα την αναδιαμόρφωση και τόνωση της οικονομίας με επίκεντρο την κατασκευαστική δραστηριότητα» ημερ. 08.03.2021 μπορείτε να το βρείτε εδώ: www.etek.org.cy/uploads/ ENIMEROSI/4472daa9ee.pdf.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ www.architecture.com

Elkem Microsilica is used worldwide for high performance concrete ®

For more information please contact: Yiannis Ktorides (yiannis.ktorides@elkem.com)

www.concrete.elkem.com Elkem Microsilica is a registered trademark and belongs to Elkem Silicon Materials ®

13

13

Θ Ε Μ ΑΤΑ

Εφαρμογή της Νέας Πολιτικής Αδειοδότησης της Ανάπτυξης

Το μέλλον της πολιτικής αδειοδότησης

Σε απαντητική του επιστολή προς τον υπουργό Εσωτερικών, ο οποίος απέστειλε στο Επιμελητήριο τα αποτελέσματα των πρώτων μηνών εφαρμογής της νέας πολιτικής αδειοδότησης της ανάπτυξης, το ΕΤΕΚ σημείωσε ότι «τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα εφαρμογής του νέου πλαισίου φαίνεται να είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά, εφόσον καταδεικνύουν πως το πλαίσιο που έχει τεθεί είναι εφαρμόσιμο, με τις πλείστες αιτήσεις που έχουν υποβληθεί να έχουν εξεταστεί εντός των καθορισμένων χρονοδιαγραμμάτων». Το ΕΤΕΚ ενημέρωσε τον υπουργό ότι έχει δημιουργήσει ειδικό κόμβο στην ιστοσελίδα του για το νέο πλαίσιο αδειοδότησης της ανάπτυξης, στον οποίο έχει αναρτηθεί εκτενές πληροφοριακό υλικό, περιλαμβανομένων διευκρινίσεων σε συχνά ερωτήματα μελετητών. Επιπρόσθετα, το ΕΤΕΚ έχει προχωρήσει στην πραγματοποίηση σεμιναρίων με σκοπό την καθοδήγηση των μελών του σε σχέση με την τήρηση των απαιτήσεων του νέου πλαισίου αδειοδότησης, τα οποία έχουν οπτικογραφηθεί και στη συνέχεια αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Επιμελητηρίου με σκοπό την πληροφόρηση των μελών του. Μεταξύ άλλων το Επιμελητήριο αναφέρει επίσης ότι ευελπιστεί «πως εντός του δεύτερου τριμήνου του τρέχοντος έτους θα γίνει εφικτή η επέκταση της νέας πολιτικής και στις πιο κάτω αναπτύξεις, στο πλαίσιο της συζήτησης που ήδη έγινε κατά τη μεταξύ μας συνάντηση που πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του περασμένου έτους. i. Κατοικίες (μέχρι τετρακατοικία) ii. Μέχρι και δώδεκα κατοικιών σε οριζόντια διάταξη, οι οποίες διαθέτουν κύριες εισόδους/εξόδους κατά μήκος του διαδρόμου iii. Μέχρι και είκοσι οικιστικών διαμερισμάτων σε πολυκατοικία εμπορικής/γραφειακής ανάπτυξης και μεικτής εμπορικής - γραφειακής - οικιστικής ανάπτυξης συνολικού ωφέλιμου εμβαδού μέχρι 1000 τ.μ. σε συμβατικού μεγέθους οικόπεδο».

14

Με σκοπό την ανασκόπηση των μέχρι σήμερα αποτελεσμάτων εφαρμογής του νέου πλαισίου αδειοδότησης της ανάπτυξης, το Επιμελητήριο απευθύνθηκε προς την Ένωση Δήμων και το Υπουργείο Εσωτερικών σημειώνοντας τα ακόλουθα: «1. Τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα εφαρμογής της νέας πολιτικής αδειοδότησης θεωρούμε ότι καταδεικνύουν πως το νέο πλαίσιο είναι ένα καθοριστικής σημασίας βήμα για απλοποίηση και εκσυγχρονισμό των διαδικασιών που διέπουν την αδειοδότηση αναπτύξεων.

2. Ωστόσο, στο πλαίσιο της περαιτέρω βελτίωσης της διαδικασίας υποβολής αιτήσεων, υπογραμμίζουμε την ανάγκη για άρση της απαίτησης προσκόμισης επίσημου κτηματικού σχεδίου για τις αιτούμενες αναπτύξεις από τους δήμους. Αυτό θα μειώσει την ταλαιπωρία του πολίτη, θα διευκολύνει τους μελετητές που υποβάλλουν αιτήσεις βάσει του νέου πλαισίου και θα απλοποιήσει τη διαδικασία. Αντί της υποβολής επίσημου κτηματικού σχεδίου, θεωρούμε πως θα πρέπει να είναι αποδεκτή η υποβολή τοπογραφικού σχεδίου που εξασφαλίζεται μέσω της Πύλης του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας (ΤΚΧ). Η εκτύπωση ανεπίσημου κτηματικού σχεδίου μέσω της διαδικτυακής πύλη του ΤΚΧ είναι δυνατή με επιλογή από την Το ΕΤΕΚ καταβάλλει Πύλη του συγκεκριμένου κτηματικού σχεδίου (επιλογή τεμαχίου, σχέδιο parcelpdf), από το οποίο να προσπάθειες για να το σχετικό τμήμα, και το οποίο ακοσυμβάλει το ίδιο στην απομονώνεται λούθως να εκτυπώνεται σε μέγεθος χαρτιού Α4 στην περαιτέρω βελτίωση κλίμακα η οποία αναφέρεται στον τίτλο ιδιοκτησίας. Σε περίπτωση που κατά την εκτύπωση δεν εμφαίνετου νέου πλαισίου ται η επίσημη κλίμακα και το Φύλλο/Σχέδιο, αυτά αδειοδότησης δύναται να ενσωματώνονται από τον/την μελετητή/ τρια επί του υποβληθέντος σχεδίου, νοουμένου ότι αυτό υποβάλλεται σε ευανάγνωστη κλίμακα από τους μελετητές. Εναλλακτικά, ο μελετητής μπορεί να υποβάλλει αντίγραφο επίσημου χωρομετρικού σχεδίου, το οποίο εξασφαλίζεται μέσω της διαδικτυακής Πύλης ΑΡΙΑΔΝΗ. Σχετικές είναι και οι γενικές οδηγίες και διευκρινίσεις που έκδωσε το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως στις 21.12.2020 σχετικά με τη νέα διαδικασία υποβολής αιτήσεων βάσει της Εντολής 2/2020 στις οποίες περιλαμβάνονται κατευθυντήριες γραμμές για τον τρόπο εξασφάλισης ανεπίσημου κτηματικού σχεδίου μέσω της διαδικτυακής Πύλης του ΤΚΧ.

3. Στο ίδιο πλαίσιο, σας καλούμε να προχωρήσετε αμέσως στην άρση της απαίτησης για υποβολή πρόσφατου εκσυγχρονισμένου τίτλου ιδιοκτησίας, με γνώμονα την εξυπηρέτηση του πολίτη. Επισημαίνεται ότι μέχρι και την εύρεση ολοκληρωμένης λύσης ελέγχου του ιδιοκτησιακού καθεστώτος της ακίνητης ιδιοκτησίας μέσω της πρόσβασης στην Κεντρική Αποθήκη Πληροφοριών (ΚΑΠ) του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, υπάρχει η δυνατότητα της τακτικής παροχής των απαιτούμενων πληροφοριών από το ΤΚΧ, μέσω της οποίας οι λειτουργοί των δήμων δύναται να λαμβάνουν έγκυρες και έγκαιρες πληροφορίες. Ταυτόχρονα, η μη απαίτηση προσκόμισης εκσυγχρονισμένου τίτλου ιδιοκτησίας συνάδει με το πλαίσιο της απόφασης της κυβέρνησης σε σχέση με την μη απαίτηση στοιχείων από τους πολίτες τα οποία ήδη έχει το κράτος στην κατοχή του, που τέθηκε σε ισχύ από τις 13/7/2020». Στη σχετική επιστολή σημειώνεται ότι «το ΕΤΕΚ καταβάλλει προσπάθειες για να συμβάλει το ίδιο, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του, στην περαιτέρω βελτίωση του νέου πλαισίου αδειοδότησης και προς τούτο πρόθεση είναι να συνεχιστεί η διοργάνωση σεμιναρίων που σχετίζονται με θέματα τήρησης των απαιτήσεων του πλαισίου αδειοδότησης και ερμηνείας προνοιών της σχετικής νομοθεσίας».

Θ Ε Μ ΑΤΑ

Η ένταξη της Αρχιτεκτονικής στο Υφυπουργείο Πολιτισμού Τις θέσεις του ως προς την ένταξη της αρχιτεκτονικής στο υπό δημιουργία Υφυπουργείο Πολιτισμού κατέθεσε το Επιμελητήριο στο Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, θεωρώντας το γεγονός μια μεγάλη ευκαιρία για να ξαναμπεί στον χάρτη του πολιτισμού και της σύγχρονης καλλιτεχνικής δραστηριότητας στην Κύπρο η αρχιτεκτονική. Σε εισαγωγικό σημείωμά του το ΕΤΕΚ αναφέρει ότι «δυστυχώς τα τελευταία χρόνια η αρχιτεκτονική στην Κύπρο έχει ταυτιστεί μόνο με την ιδιότητα της οικοδόμησης και έχει απομονωθεί από τις άλλες μορφές και εκφράσεις του πολιτισμού μας, αλλά και την ίδια την ύπαρξή της ως μορφή τέχνης. Η αδυναμία αυτή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην κρατική στήριξη και την υποστήριξη της αρχιτεκτονικής. Οι κρατικοί φορείς με τους οποίους έχει ταυτιστεί η αρχιτεκτονική στην κοινή γνώμη μέχρι σήμερα αποτελούν την Πολεοδομική Αρχή και τις επιμέρους τεχνικές υπηρεσίες των κρατικών φορέων και των δήμων. Η πολιτιστική πτυχή της αρχιτεκτονικής έχει παραμεληθεί σε τέτοιο βαθμό που η κοινή γνώμη δεν μπορεί καν να την αναγνώσει πλέον ως πολιτιστική δράση ή μέρους της οποιασδήποτε καλλιτεχνικής δραστηριότητας». Αναλύοντας τις προτάσεις του το ΕΤΕΚ αναφέρει: 1. Διαχείριση διεθνών εκθέσεων και διοργανώσεων όπου αντιπροσωπεύεται η κυπριακή αρχιτεκτονική. Το υπό ίδρυση υφυπουργείο να θέσει υπό την εποπτεία του και να διευκολύνει τη συμμετοχή Κυπρίων αρχιτεκτόνων σε διεθνείς εκθέσεις αρχιτεκτονικής όπως η Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής Βενετίας, Μπιενάλε Τέχνης Θεσσαλονίκης, Τριενάλε Αρχιτεκτονικής κ.λπ. Για τα πιο πάνω μέχρι σήμερα η αντιπροσώπευση γίνεται με την ελάχιστή στήριξη, χρηματική, οργανωτική και προγραμματική από τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες. Επιπλέον πολλές από τις διεθνείς διοργανώσεις δεν αντιπροσωπεύονται από την αρχιτεκτονική κοινότητα της Κύπρου σήμερα αφού δεν υπάρχει ενδιαφέρον από τον κρατικό φορέα προς δικτύωση με τις διεθνείς διοργανώσεις.

2. Εκπαίδευση και αρχιτεκτονική Προτείνεται η ένταξη της αρχιτεκτονικής παιδείας στα σχολεία με τρόπο ουσιαστικό και καλά μελετημένο. Αυτό θα μπορούσε να εμπλουτιστεί με επιτόπιες ή και ηλεκτρονικές ξεναγήσεις σε αρχαιολογικούς χώρους, μουσεία, αξιόλογα κτίρια της σύγχρονης αρχιτεκτονικής του τόπου κ.λπ. Μελέτη της ιστορίας της αρχιτεκτονικής, διεθνούς αλλά και τοπικής, μέσα από τα μαθήματα γεωγραφίας και ιστορίας. Φυσικά όλα τα πιο πάνω χρήζουν μελέτης και σχεδιασμού από ειδικούς που θα μπορούσε να ορίσει το υφυπουργείο.

3. Υποστήριξη εγχώριων εκθέσεων και δραστηριοτήτων που αφορούν την αρχιτεκτονική Εισηγούμαστε τη στήριξη εκθέσεων είτε αυτές προέρχονται από οργανωμένα σύνολα είτε από φυσικά πρόσωπα με κρατικό κονδύλι και υποδομές με την παραχώρηση εκθεσιακού χώρου - κρατικής ιδιοκτησίας για δημιουργία κέντρου αρχιτεκτονικής. Ο χώρος αυτός θα αποτελέσει κλειδί για την επανεκκίνηση της καλλιτεχνικής δραστηριότητας της αρχιτεκτονικής.

4. Κρατικά βραβεία αρχιτεκτονικής Τα κρατικά βραβεία αρχιτεκτονικής αλλά και άλλες βραβεύσεις να τε-

θούν υπό την αιγίδα και την οργάνωση του υφυπουργείου.

5. Εκδόσεις Να δοθεί ώθηση για δημιουργία εκδόσεων και δημοσιεύσεων με κονδύλια και κίνητρα που θα παραχωρηθούν προς την αρχιτεκτονική κοινότητα για ενίσχυση της βιβλιογραφικής παραγωγής του τόπου σε σχέση με την αρχιτεκτονική που αυτή τη στιγμή πάσχει και αποτελεί σοβαρό κενό για τον γραπτό λόγο του τόπου.

6. Δημιουργία Αρχείου Να βοηθήσει στη δημιουργία αρχείου αρχιτεκτονικής και διάσωση προσωπικών αρχείων αρχιτεκτονικής παραγωγής.

7. Προστασία αξιόλογων κτιρίων της σύγχρονης αρχιτεκτονικής Να εμπλακεί ενεργά στη διάσωση αξιόλογων αρχιτεκτονικών κτιρίων, της σύγχρονης αρχιτεκτονικής, αλλά και κτίρια που έχουν ή είχαν ιστορική σημασία για την ιστορία του τόπου (είδαμε δυστυχώς πρόσφατα να καΟι απόψεις που τεδαφίζονται κτίρια της αποικιοκρακατέθεσε το ΕΤΕΚ στο τίας, να κατεδαφίζεται το σπίτι του Γλαύκου Κληρίδη, να είναι σε πλήρη Υπουργείο Παιδείας εγκατάλειψη το σπίτι του Νεοπτόλεμου Μιχαηλίδη), καθώς και των κτικαι Πολιτισμού ρίων που έχουν κατασκευαστεί μέσα από αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, μέσα από καταρτισμένες επιτροπές και με κανονισμούς που θα μπορεί το ίδιο το κράτος να θεσμοθετήσει κάτω από την αιγίδα του Υφυπουργείου Πολισμού.

8. Τμήμα Αρχαιοτήτων και αρχιτεκτονική κληρονομιά Το Τμήμα Αρχαιοτήτων ή και όλα τα μουσεία εισηγούμαστε να τεθούν υπό την εποπτεία του Υφυπουργείου Πολιτισμού (στις γειτονικές μας χώρες όπως για παράδειγμα η Ελλάδα και η Ιταλία έχουν κάτω από το Υπουργείο Πολιτισμού τα μουσεία και όλες τις εργασίες για αναστηλώσεις, ανασκαφές, αρχαία μνημεία κ.λπ. που υπάγονται σε ένα τμήμα του υπουργείου αυτού). Στόχος του υπουργείου πιθανόν σε συνεργασία με το Υφυπουργείο Πολιτισμού, όπως επίσης γίνεται σε χώρες με ανάλογο πολιτισμικό πλούτο, πρέπει να είναι η μεγιστοποίηση της προβολής του πολιτισμού της Κύπρου τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό. Καταλήγοντας το Επιμελητήριο τονίζει ότι «για να μπορέσει να γίνει σωστή διαχείριση και πραγματική ενίσχυση της αρχιτεκτονικής θα πρέπει το υφυπουργείο να δημιουργήσει ξεχωριστό Τμήμα Αρχιτεκτονικής με άτομα σωστά καταρτισμένα και ενημερωμένα για την σύγχρονη αρχιτεκτονική του τόπου, τα διεθνή ρεύματα και την αρχιτεκτονική κληρονομιά». Τονίζει, επίσης, όλα τα πιο πάνω «να γίνουν σε συνεργασία με τα υφιστάμενα όργανα διαχείρισης της αρχιτεκτονικής πολιτιστικής δράσης, όπως το ΕΤΕΚ, αναγνωρισμένες αρχιτεκτονικές σχολές και άλλους μη κυβερνητικούς επαγγελματικούς φορείς που έχουν ως αντικείμενο τα πιο πάνω θέματα, διαφορετικά ελλοχεύει ο κίνδυνος να τύχουν μονοδιάστατης διαχείρισης από έναν μόνο φορέα».

15

Θ Ε Μ ΑΤΑ

Παρέμβαση ΕΤΕΚ προς Κοινοτικό Συμβούλιο Πισσουρίου Σχετικά με την προκήρυξη διαγωνισμού για την Παροχή Υπηρεσιών Συμβούλων Μελετητών για την εκπόνηση Γενικής Χωροταξικής Μελέτης (Master Plan) για την Παραλιακή Περιοχή Πισσουρίου (Αρ. Διαγωνισμού: 01/2021), το Επιμελητήριο απέστειλε στο Κοινοτικό Συμβούλιο τις πιο κάτω επισημάνσεις: «1. Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο διαγωνισμός αφορά την εκπόνηση Γενικής Χωροταξικής Μελέτης (Master Plan), ιδιαίτερα για ένα τόσο σημαντικό έργο για την κοινότητα του Πισσουρίου αλλά και την ευρύτερη περιοχή, επιβάλλεται να συμπεριληφθεί και η ειδικότητα του Πολεοδόμου στην Ομάδα των Βασικών Μελετητών για την εκπόνηση της μελέτης.

2. Αφού προχωρήσετε σε αναθεώρηση της Ομάδας Μελετητών, ώστε να περιληφθεί σε αυτήν και η ειδικότητα του Πολεοδόμου, πιστεύουμε ότι θα διασφαλιστεί το βέλτιστο δυνατό αποτέλεσμα για τον πολεοδομικό σχεδιασμό της περιοχής και την πολεοδομική αναζωογόνηση της παραλιακής περιοχής της κοινότητας, έτσι ώστε η περιοχή να ξεπεράσει τα αναπτυξιακά προβλήματα και να αποκτήσει μια νέα δυναμική

ανταποκρινόμενη στις μελλοντικές προκλήσεις, μέσω ενός σύγχρονου αειφόρου πολεοδομικού σχεδιασμού.

3. Στο ίδιο πλαίσιο και λαμβάνοντας υπόψη τη φύση του έργου και ότι στα αναμενόμενα αποτελέσματα και απατήσεις του έργου περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η αισθητική αναβάθμιση του δομημένου περιΕπιβάλλεται να βάλλοντος της περιοχής, η αξιολόγηση και τεκμηρίωση της σημασίας συμπεριληφθούν των αρχιτεκτονικών χαρακτηριστικαι οι ειδικότητες του κών της περιοχής και ο εντοπισμός πολεοδόμου και του του πολιτιστικού πλούτου (μνημεία, διατηρητέα και αξιόλογα κτίρια, αρχιτέκτονα στην αξιόλογα αρχιτεκτονικά και άλλα Ομάδα των Βασικών στοιχεία), θεωρούμε πως η συμπερίληψη Αρχιτέκτονα στην Ομάδα Μελετητών Βασικών Μελετητών για το έργο είναι επίσης απαραίτητη.

4. Περαιτέρω και δεδομένης της σημαντικότητας του αποτελέσματος της μελέτης για την απόδοση του έργου, θεωρούμε ότι θα πρέπει να επανεξεταστεί το θέμα της ένταξης ποιοτικών κριτηρίων για την αξιολόγηση των υποβληθεισών προσφορών. Προς τούτο, επισημαίνεται ότι ο καθορισμός της τιμής ως αποκλειστικό κριτήριο για την ανάθεση της σύμβασης, ενέχει τον κίνδυνο να μην δοθεί η απαιτούμενη βαρύτητα στην παράμετρο της ποιότητας από τους ενδιαφερομένους προσφοροδότες. Σχετικά είναι τα πρότυπα κατευθυντήρια έγγραφα που έχει εκδώσει το Γενικό Λογιστήριο για σκοπούς ετοιμασίας εγγράφων διαγωνισμών για συμβάσεις παροχής υπηρεσιών Συμβούλων Μελετητών».

ΕΤΕΚ: Έτος Διά Βίου Μάθησης το 2021 Το Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου (ΕΤΕΚ) κήρυξε το 2021 ως έτος Διά Βίου Μάθησης προγραμματίζοντας δεκάδες σεμινάρια και άλλες εκδηλώσεις που απευθύνονται ευρέως προς τα 16.000 περίπου μέλη όλων των επαγγελματικών κλάδων που είναι εγγεγραμμένα στο Επιμελητήριο. Το ΕΤΕΚ, μέσα από την 30ετή εμπειρία του, αναγνωρίζει τη σημασία της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης και της δια βίου μάθησης των μελών του και παρά τις δυσκολίες που επιβάλλουν Οι περισσότερες τα υγειονομικά μέτρα προστασίας εκπαιδευτικές δράσεις από την πανδημία Covid-19, ξεκίνησε από τον Φεβρουάριο του 2021, με είναι δωρεάν ή με μεγάλη επιτυχία, την υλοποίηση του συμβολικό ποσό «Έτους Διά Βίου Μάθησης», με διασυμμετοχής δικτυακές εκδηλώσεις. Στόχος είναι, εφόσον οι συνθήκες της πανδημίας το επιτρέψουν, οι εκδηλώσεις διεξάγονται στο Εκπαιδευτικό Κέντρο ΕΤΕΚ ή σε άλλους χώρους εκδηλώσεων με ταυτόχρονη διαδυκτιακή προβολή. Εξάλλου, η ειδική ομάδα εργασίας του ΕΤΕΚ, η οποία ανέλαβε από τα τέλη του 2020, την υλοποίηση του «Έτους Διά Βίου Μάθησης, απευθύ-

16

νει πρόσκληση προς τα μέλη του Επιμελητηρίου, επιτροπές, οργανώσεις και επαγγελματικούς φορείς, να υποβάλουν εισηγήσεις (ομιλητές/ εισηγητές και πρόγραμμα) για πιθανές εκδηλώσεις για εμπλουτισμό των εκπαιδευτικών εκδηλώσεων που διοργανώνει. Η συντονίστρια της ομάδας εργασίας που ανέλαβε τον προγραμματισμό των εκδηλώσεων, Β’ Αντιπρόεδρος του ΕΤΕΚ, κ. Ελίζα Βασιλείου, ανέφερε ότι όσα μέλη του ΕΤΕΚ παρακολουθούν τα σεμινάρια θα αποκτούν σχετικά πιστοποιητικά, προκειμένου να καλλιεργηθεί κουλτούρα συνεχιζόμενης εκπαίδευσης μεταξύ των μελών. Η κ. Βασιλείου τόνισε, επίσης, ότι «για να έχει νόημα η δράση για την ανακήρυξη του 2021 ως έτους διά βίου μάθησης μεγάλος αριθμός σεμιναρίων, ημερίδων και διαλέξεων γίνονται εντελώς δωρεάν ή με ένα συμβολικό ποσό συμμετοχής». Όλες οι εκδηλώσεις ανακοινώνονται στην ιστοσελίδα του ΕΤΕΚ (www. etek.org.cy) καθώς και από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του Επιμελητηρίου, Facebook, Linkedin και Instagram. Επιπρόσθετα σχετική ενημέρωση για το πρόγραμμα των εκδηλώσεων θα γίνεται και στην εβδομαδιαία ενημέρωση που λαμβάνουν τα μέλη του ΕΤΕΚ μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (newsletter).

Θ Ε Μ ΑΤΑ

Προτάσεις ΕΤΕΚ για ταυτόχρονη ενεργειακή και δομοστατική αναβάθμιση έργων του δημοσίου Εισηγήσεις προς τον γενικό διευθυντή ΓΔ ΕΠΣΑ απέστειλε το ΕΤΕΚ, για το θέμα της χρηματοδότησης από Διαρθρωτικά Ταμεία πιλοτικών έργων ταυτόχρονης ενεργειακής και δομοστατικής αναβάθμισης έργων του δημοσίου. Στην επιστολή του το Επιμελητήριο σημειώνει ότι «η ταυτόχρονη ενεργειακή και σεισμική αναβάθμιση κτιρίων έχει αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια και είναι ένα εξόχως σημαντικό ζήτημα για τις χώρες του ευρωπαϊκού νότου. Σημειώνεται πως στην τελευταία αναθεώρηση της Οδηγίας για την Ενεργειακή Απόδοση των κτιρίων προστέθηκαν συγκεκριμένες αναφορές για το θέμα αυτό. Ειδικά για την Κύπρο το ζήτημα αποκτά ιδιαίτερη σημασία λόγω του γεγονότος ότι τόσο ο αντισεισμικός μας κώδικας (1994) όσο και ο κανονισμός θερμομόνωσης (2007) έχουν υιοθετηθεί σχετικά πρόσφατα. Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει εκτενής εφαρμοσμένη έρευνα χρηματοδοτούμενη από την ΕΕ μέσω του προγράμματος Ορίζοντας επί του αντικειμένου. Επί του προκειμένου σημειώνουμε το γεγονός ότι ο εκτελεστικός βραχίονας της ΕΕ σε θέματα έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης, το JRC, έχει λάβει χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για υλοποίηση εφαρμοσμένης έρευνας η οποία είναι σε εξέλιξη με αντικείμενο «Integrated techniques for the seismic strengthening and energy efficiency of existing buildings». Συναφώς σημειώνεται ότι το θέμα αυτό έχει αναδειχθεί και από το European Council of Civil Engineers το οποίο έχει εκδώσει to 2020 σχετικό έγγραφο πολιτικής με τίτλο «The Need for integrating Structural / Seismic Upgrade of Existing Buildings, with Energy Efficiency Improvements». Οι πληροφορίες που έχουμε αναφέρουν πως ήδη ξεκίνησαν να παρά-

18

γονται λύσεις, κατασκευαστικές λεπτομέρειες, προδιαγραφές για υλικά, τεχνουργία κ.λπ., και εκτιμάται πως οι λύσεις αυτές είναι χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα εφαρμόσιμες από την οικοδομική βιομηχανία της Κύπρου (Για το να είναι και εμπορικά ανταγωνιστικές πιθανόν να απαιτηθεί και πρόσθετος χρόνος). Με την αξιοποίηση του χρηματοδοτικού Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας εκτιμούμε ότι υπάρχει μεγαλύτερο περιθώριο ένταξης έργων στα διαρθρωτικά Ταμεία». Το ΕΤΕΚ προτείνει «να εξεταστεί η ένταξη στο Ταμείο Συνοχής ή στο Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης η χρηματοδότηση Έργου πιλοτικής ταυτόχρονης ενεργειακής και δομοστατικής αναβάθμισης κτιρίων της τοπικής αυτοδιοίκησης (δήμοι ή κοινότητες). Ειδικά εάν επιλεγούν και χρηματοδοτηθούν οι απαιτούμενες μελέτες και η υλοποίηση ταυτόχρονης ενεργειακής και δομοστατικής αναβάθμιση σε κοινοτικά κτίρια, τα οποία είναι συνήθως σε περίοπτα σημεία στο κέντρο των κοινοτήτων, τότε εξυπηρετείται και ο σκοπός που θα έχει η πιλοτική εφαρμογή ως Έργο Επίδειξης. Ο προϋπολογισμός ενός τέτοιου έργου μπορεί να είναι της τάξης των 3 εκατ. ευρώ και να αφορά τις απαιτούμενες μελέτες και ταυτόχρονη ενεργειακή και δομοστατική αναβάθμιση καθορισμένου αριθμού κατάλληλων δημοτικών ή κοινοτικών κτιρίων. Το όφελος από ένα τέτοιο έργο, πέρα από την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων η οποία είναι στον πυρήνα των επιδιώξεων των Διαρθρωτικών Ταμείων, είναι η εφαρμογή και η περιβολή με δημοσιότητα των δυνατοτήτων και του οφέλους που έχει η ταυτόχρονη ενεργειακή και δομοστατική αναβάθμιση σε κτίρια».

Θ Ε Μ ΑΤΑ

Προκαταρκτικά αποτελέσματα εργατικών ατυχημάτων του 2020 Εντός του 2020 συνεχίστηκε η εφαρμογή του Σχεδίου Δράσης για τη Μείωση των Εργατικών Ατυχημάτων το οποίο περιλαμβάνει όλες τις εισηγήσεις των Κοινωνικών Εταίρων και του Τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΤΕΕ). Κατά το 2020, γνωστοποιήθηκαν, κωδικοποιήθηκαν και διερευνήθηκαν στα Επαρχιακά Γραφεία του ΤΕΕ συνολικά 1.527 ατυχήματα, τα οποία συνέβησαν σε εργοδοτούμενα πρόσωπα, κατά τη διάρκεια της εργασίας τους, σε σύγκριση με 2.168 που γνωστοποιήθηκαν κατά την αντίστοιχη περίοδο του 2019, ως ακολούθως: Επαρχιακό Γραφείο Επιθεώρησης Εργασίας Λευκωσίας: 508 (624)1 Επαρχιακό Γραφείο Επιθεώρησης Εργασίας Λεμεσού: 538 (709) Επαρχιακό Γραφείο Επιθεώρησης Εργασίας Λάρνακας: 200 (305) Επαρχιακό Γραφείο Επιθεώρησης Εργασίας Πάφου: 182 (317) Επαρχιακό Γραφείο Επιθεώρησης Εργασίας Αμμοχώστου: 99 (213) Σύνολο: 1.527 (2.168) 1

Στην παρένθεση εμφανίζεται ο αριθμός ή το ποσοστό των ατυχημάτων που γνωστοποι-

ήθηκαν κατά την αντίστοιχη περίοδο του 2019

Σύμφωνα με τα πιο πάνω στοιχεία, κατά το έτος 2020 παρατηρήθηκε σημαντική μείωση του αριθμού των εργατικών ατυχημάτων σε ποσοστό 29,6%, σε σύγκριση με το έτος 2019. Προφανώς η μεγάλη αυτή μείωση οφείλεται στην ιδιαίτερη κατάσταση που διαμορφώθηκε γενικότερα κατά τη διάρκεια του έτους, εξαιτίας της σημαντικής μείωσης των δραστηριοτήτων στους πλείστους τομείς της αγοράς εργασίας, λόγω της πανδημίας. Κατά συνέπεια, είναι πολύ παρακινδυνευμένο να επιχειρηθεί οποιαδήποτε σύγκριση των αποτελεσμάτων του έτους 2020 με προηγούμενες περιόδους και να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα σε ό,τι αφορά τα επίπεδα ασφάλειας και υγείας στους χώρους εργασίας με μοναδικό κριτήριο τον αριθμό των ατυχημάτων και τον δείκτη συχνότητας. Ανάλυση κατά οικονομική δραστηριότητα Σύμφωνα με τα σχετικά αποτελέσματα της ανάλυσης από το ΤΕΕ, η κατάταξη των ατυχημάτων που γνωστοποιήθηκαν κατά αριθμό και ποσοστό επί του συνόλου έχει ως ακολούθως: Οικοδομική Βιομηχανία: 21,55% (15,36%)1 Ξενοδοχειακή και Επισιτιστική Βιομηχανία: 18,73% (26,38%) Μεταποιητική Βιομηχανία: 17,35% (17,44%) Χονδρικό και Λιανικό Εμπόριο: 15,00% (14,39%) Μεταφορά και Αποθήκευση: 6,22% (6,87%) Θανατηφόρα Συνέβησαν και διερευνήθηκαν από το ΤΕΕ 16 θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα (2 τροχαία) σε εργοδοτούμενα πρόσωπα κατά τη διάρκεια της εργασίας, σε σύγκριση με 13 το 2019 (2 τροχαία). Επαγγελματικές Ασθένειες Κατά το 2020, γνωστοποιήθηκαν σε εγκεκριμένο έντυπο προς το ΤΕΕ, τρεις (3) περιπτώσεις επαγγελματικών ασθενειών. Οι περιπτώσεις αυτές αφορούσαν σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα σε εργοδοτούμενα πρόσωπα. Παράλληλα, στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του για εφαρμογή της νομοθεσίας για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία, το ΤΕΕ διερεύνησε δύο (2) περιπτώσεις ασθενειών, οι οποίες μπορεί να σχετίζονται με το είδος και τις συνθήκες εργασίας των επηρεαζόμενων προσώπων. Οι περιπτώσεις αυτές

αφορούσαν μία περίπτωση νευρίτιδας οφθαλμοκινητικών νεύρων τοξικής αιτιολογίας και μία περίπτωση χρόνιου οθφαλμικού συνδρόμου με μειωμένη όραση. Το ΤΕΕ έχει επίσης διεξαγάγει σχετική έρευνα για τα περιστατικά ενδοφθαλμίτιδας σε ασθενείς ιδιωτικού νοσοκομείου για τα θέματα της αρμοδιότητάς του. Επιπρόσθετα, εντός του 2020 δηλώθηκαν προς το ΤΕΕ έξι (6) νέες περιπτώσεις μεσοθηλιώματος που έχουν καταγραφεί στο Αρχείο Καρκίνου του Υπουργείου Υγείας. Επιθεωρήσεις χώρων εργασίας Λόγω της πανδημίας Covid-19, ανατράπηκε σε μεγάλο βαθμό ο ετήσιος προγραμματισμός του ΤΕΕ. Οι στοχευμένες εκστρατείες επιθεωρήσεων δεν πραγματοποιήθηκαν σύμφωνα με το ετήσιο Πρόγραμμα Επιθεωρήσεων, το οποίο αναπροσαρμόστηκε με βάση τα νέα δεδομένα. Έτσι, από τον Μάιο έως τον ΔεΤμήμα Επιθεώρησης κέμβριο του έτους έγιναν ειδικές Εργασίας: διευθετήσεις για στοχευμένες εντατικές επιθεωρήσεις, σχετικά Δραστηριότητες με την επιτήρηση εφαρμογής τομέα ασφάλειας και των μέτρων για περιορισμό της υγείας στην εργασία εξάπλωσης του κορωνοϊού, ιδιαίτερα σε χώρους εργοταξίων και κατά το 2020 και άλλα υποστατικών λιανικού εμπορίου. στοιχεία Επίσης, κατά τους μήνες Σεπτέμβριο, Οκτώβριο και Νοέμβριο, πραγματοποιήθηκε εκστρατεία επιθεώρησης σε υποστατικά μεταποίησης, κατά την οποία, παράλληλα με την επιτήρηση άλλων θεμάτων ασφάλειας και υγείας, έγινε και επιτήρηση της εφαρμογής των μέτρων για περιορισμό της εξάπλωσης του κορωνοϊού. Επιπρόσθετα, κατά το τελευταίο δίμηνο έγινε εκστρατεία επιθεώρησης για επιτήρηση της εφαρμογής των μέτρων για περιορισμό της εξάπλωσης του κορωνοϊού σε στέγες ευγηρίας Παράλληλα, το ΤΕΕ ανέλαβε τον συντονισμό των επιθεωρήσεων που πραγματοποιήθηκαν, για τον ίδιο σκοπό, σε υποστατικά του λιανικού εμπορίου, από προσωπικό άλλων υπηρεσιών / τμημάτων του Δημόσιου και του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα. Συγκεκριμένα, για την επιτήρηση της εφαρμογής των μέτρων για περιορισμό της εξάπλωσης του κορωνοϊού, κατά την περίοδο από 4.5.2020 μέχρι 31.12.2020 πραγματοποιήθηκαν συνολικά 28.479 από τις οποίες 24.741 επιθεωρήσεις σε υποστατικά του λιανικού εμπορίου και 3.352 επιθεωρήσεις σε εργοτάξια. Επίσης, για τον ίδιο σκοπό, πραγματοποιήθηκαν 313 επιθεωρήσεις σε άλλους χώρους εργασίας και 73 επιθεωρήσεις σε οίκους ευγηρίας. Επίσης επιβλήθηκαν 198 κυρώσεις (ειδοποιήσεις απαγόρευσης και εξώδικα) που αφορούσαν παραβάσεις σχετιζόμενες με την πανδημία. Ποινικές Διώξεις Κατά την υπό αναφορά περίοδο ετοιμάσθηκαν και στάλθηκαν προς τους δημόσιους κατήγορους για έλεγχο και προώθηση προς το δικαστήριο 19 νέοι φάκελοι ποινικών υποθέσεων για παραβάσεις της σχετικής νομοθεσίας που αφορούσαν θέματα Ασφάλειας και Υγείας. Κατά την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους στάλθηκαν 12 φάκελοι ποινικών υποθέσεων.

19

Θ Ε Μ ΑΤΑ

Ανακοίνωση ΕΤΕΚ με αφορμή τον σεισμό στην Ελασσόνα Το ΕΤΕΚ, με αφορμή τον ισχυρό σεισμό στην Ελασσόνα, επαναφέρει την ανησυχία του για την ασφάλεια των παλαιότερων, εγκαταλελειμμένων και όχι μόνο οικοδομών και συνεπώς την προστασία των πολιτών στην απευχόμενη περίπτωση μιας σεισμικής δράσης παρόμοιου μεγέθους στη χώρα μας. Σημειώνεται ότι σημαντικός αριθμός των οικοδομών της Κύπρου αφορά κτίρια μεγάλης ηλικίας τα οποία έχουν σχεδιαστεί με λιγότερο απαιτητικούς ή καθόλου αντισεισμικούς κώδικες ή/ και έχουν ανεγερθεί κατά χρονικές περιόδους που δεν είχε καταστεί υποχρεωτική η επίβλεψη των κατασκευαστικών εργασιών. Επιπρόσθετα, η έλλειψη κουλτούρας συστηματικής συντήρησης των οικοδομών και λήψης μέτρων προληπτικού χαρακτήρα για τη διασφάλιση της δομοστατικής τους επάρκειας, έχει εντείνει τα υπάρχοντα προβλήμα-

τα του γερασμένου κτιριακού αποθέματος και έχει συμβάλει στη σεισμική τους τρωτότητα. Το Επιμελητήριο, σε συνέχεια και της ανακοίνωσής του με αφορμή τον πρόσφατο σεισμό στη Σάμο και τη Σμύρνη, υπογραμμίζει την ανάγκη για τη νομοθετική ρύθΥπογραμμίζει την μιση της Τακτικής Επιθεώρησης ανησυχία του για το Κτιρίων. Η θεσμοθέτηση της Τακτικής Επιθεώρησης Κτιρίων θα γερασμένο κτιριακό διασφαλίσει τη θωράκιση του απόθεμα της κτιριακού μας αποθέματος και κατ’ επέκταση την προστασία χώρας μας της δημόσιας ασφάλειας στην περίπτωση σεισμού. Επιπλέον, το ΕΤΕΚ καλεί την πολιτεία να προωθήσει αμέσως, με την παροχή κονδυλίων και κινήτρων, την αποτίμηση της δομοστατικής επάρκειας οικοδομών και τη στατική/ αντισεισμική τους αναβάθμιση, ως μέτρο πρόληψης έναντι ενός ισχυρού σεισμού.

Ενημέρωση για θέματα εσωτερικής καλωδίωσης Το Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης (Ε.ΣΥ.Δ.) έχει ολοκληρώσει την αξιολόγησή του και έχει αναγνωρίσει το Σχήμα Πιστοποίησης «Εγκαταστάτης Υποδομής Εσωτερικής Καλωδίωσης Οικοδομών (ΥΕΚΟ)» το οποίο αναπτύχθηκε από τον επίτροπο. Πολύ σύντομα θα ενημερωθείτε σε σχέση με την εφαρμογή του Σχήματος από Φορέα Πιστοποίησης Προσώπων, που θα οδηγήσει στην πιστοποίηση εγκαταστατών. Για την καλύτερη προετοιμασία για τη διαδικασία πιστοποίησης μπορείτε να συμβουλευτείτε το περιεχόμενο του Σχήματος και ειδικά το περιεχόμενο εξέτασης καταλληλότητας που βρίσκεται στο Παράρτημα 5 του Σχήματος και τα κριτήρια για την πιστοποίηση της παραγράφου 6.1. https://ocecpr.ee.cy/sites/default/files/20200728_clean_finalksp_ annexb.pdf Χρήσιμο έγγραφο στην εξέταση αποτελεί και το περί Υποδομής Εσωτερικής Καλωδίωσης Οικοδομών (ΥΕΚΟ), Διάταγμα του 2015 Κ.Δ.Π. 352/2015 https://ocecpr.ee.cy/sites/default/files/ec_order_ inhousewiring_gr_kdp-352-2015_27-10-2015_vm_0_1_0.pdf Οπτική Εσωτερική Καλωδίωση Λαμβάνοντας υπόψη τη γρήγορη ανάπτυξη δικτύων οπτικών ινών από τους παρόχους ηλεκτρονικών επικοινωνιών θα πρέπει σε όλες τις νέες οικοδομές να κατασκευάζεται κατάλληλη υποδομή και καλωδίωση για τη σύνδεση των δικτύων αυτών. Για εξακρίβωση εάν το υποστατικό αυτό μπορεί να καλυφθεί/εξυπηρετηθεί από δίκτυο οπτικών ινών, θα πρέπει να γίνεται έγκαιρα η ανάλογη επικοινωνία με τους παρόχους ηλεκτρονικών επικοινωνιών ώστε να αποφεύγεται η αχρείαστη εγκατάσταση και σχεδιασμός χάλκινης υποδομής η οποία ενδέχεται να μην χρησιμοποιηθεί καθόλου. Υπάρ-

20

χουν περιπτώσεις που ένα υποστατικό μπορεί να καλυφθεί μελλοντικά από δίκτυο οπτικών ινών. Σε αυτές τις περιπτώσεις ενδέχεται να χρειαστεί η εγκατάσταση πρώτα της χάλκινης υποδομής. Αυτό όμως θα προκύψει από την επικοινωνία με τους παρόχους.

ΣΕΙΡΑ 15LB30-O THERMO BLOCK

ΘΕΡΜΟΜΟΝΩΤΙΚΩΝ ΤΟYΒΛΩΝ Προτεινόμενο Σύστημα Επικάλυψης Εξωτερικής Τοιχοποιίας

Κολώνα

Παράθυρο 250 mm

Πολυστερίνη 80 mm Βήμα 3ο

THERMOBLOCK 15LB30-O 300mm (λ=0.1298 W/mK)

Βήμα 1ο

THERMOBLOCK Ρητινούχα Κόλλα ή Συνδετικό Κονίαµα (3 – 4 mm)

Βήμα 5ο Βήμα 6ο

Χωρίς Τσιµεντοπηλό

Βήμα 3ο

Βήμα 7ο

Βήμα 4ο

7–9

Βήμα 2ο

Εξωτερική Πλευρά Τοιχοποιίας U=0.394 W/m2K

mm

Κολώνα U=0.38 W/m2K

Βήμα 1ο

Πολυστερίνη DOW SHAPEMATE GREC-A 80mm τοποθετείται εξωτερικά σε κολώνες και δοκούς.

Βήμα 2ο

Συνήθης σουβάς 30 mm εφαρμόζεται μόνο στα τούβλα μέχρι να έρθει στην ίδια ευθεία με την πολυστερίνη.

Βήμα 3ο

Στις ενώσεις και γωνίες παράθυρου τοποθετείται KNAUF πλέγμα ενίσχυσης, βάρους 160gr/m2 με αντιαλκαλική προστασία και ενσωματώνεται με το νωπό βασικό επίχρισμα ‘AQUAPANEL Exterior Basecoat’ της KNAUF απλώνοντας το με οδοντωτό μυστρί.

Βήμα 4ο

Σε όλη την εξωτερική επιφάνεια ενιαίο πλέγμα ενίσχυσης KNAUF με το βασικό επίχρισμα με οδοντωτό μυστρί.

ΚΕΡΑΜΕΙΟ ΛΗΔΡΑ ΛΤΔ Αγία Βαρβάρα, Τ.Θ. 23986, 1687 Λευκωσία Τηλ: 22455900, Φαξ: 22523791, E-mail: ledrabrick@cytanet.com.cy www.bricks-rooftiles.com

Βήμα 5ο

Επιχρίεται ολη η επιφάνεια μόνο με το βασικό επίχρισμα.

Βήμα 6ο

Δύο στρώσεις έτοιμη τσιμεντοκονία τελικής λείανσης ‘SZ- SUPERPLAST ORIGINAL’ της KNAUF.

Βήμα 7ο

Αστάρι τοιχοποιίας ‘EcoPrimer’ της Peletico, προστατευτική βαφή για σκυρόδεμα με δυνατότητα γεφύρωσης ρωγμών ‘Sikagard550W Elastic’ και δύο στρώσεις ελαστομερής ακρυλική βαφή ‘Loxon’ της Sherwin Williams.

Θ Ε Μ ΑΤΑ

Παρέμβαση ΕΤΕΚ προς Κυπριακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου Σε σχέση με την πρόσφατη προκήρυξη του Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού για Αθλητικό Κέντρο στον Κόρνο από την Κυπριακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου (ΚΟΠ), το ΕΤΕΚ παρενέβη με επιστολή του διότι στους όρους του υπάρχουν σοβαρές στρεβλώσεις που απειλούν την ομαλή διεξαγωγή του, τη διαφάνεια της διαδικασίας και την επιτυχημένη ολοκλήρωσή του προς όφελος του ίδιου του έργου, αλλά και της εικόνας της Ομοσπονδίας προς το ευρύ κοινό. Τα σημαντικά θέματα που έχουν προκύψει, όπως τα παρέθεσε το Επιμελητήριο: «1. Δεν νοείται Αρχιτεκτονικός Διαγωνισμός δίχως να υπάρχει πλειοψηφία αρχιτεκτόνων στην Κριτική Επιτροπή. Η επταμελής Κριτική Επιτροπή του Διαγωνισμού αποτελείται από πέντε στελέχη της ΚΟΠ και μόνο δύο αρχιτέκτονες. Αυτή η συνθήκη με βεβαιότητα δεν μπορεί να οδηγήσει σε ορθή αξιολόγηση του αποτελέσματος του Διαγωνισμού. Ως εκ τούτου παρακαλούμε να αλλαχθεί αμέσως η σύσταση της Κριτικής Επιτροπής, ώστε να περιλαμβάνει κατά πλειοψηφία αρχιτέκτονες, είτε αυτοί επιλεχθούν από την ΚΟΠ, τον ΣΑΚ ή το ΕΤΕΚ. Τονίζουμε πως στην Επιτροπή είναι Προκήρυξη σημαντικό να συμμετέχει και εκπρόσωπος του Κυπριακού Οργανι- Αρχιτεκτονικού σμού Αθλητισμού (ΚΟΑ), ο οποίος Διαγωνισμού για το σας υπεκμισθώνει κρατική γη που Αθλητικό Κέντρο ΚΟΠ του έχει παραχωρηθεί για να ανεγερθεί το Αθλητικό Κέντρο. στον Κόρνο 2. Στην προσπάθειά του το ΕΤΕΚ να σας υποστηρίξει στην πρόθεσή σας να διεξαγάγετε αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, είχε ήδη εισηγηθεί μείωση των Βραβείων του Διαγωνισμού σε σχέση με ό,τι προβλέπεται στους Κανονισμούς Διεξαγωγής Αρχιτεκτονικών Διαγωνισμών του ΕΤΕΚ. Με έκπληξη διαπιστώσαμε πως μειώσατε περαιτέρω αυτά τα ποσά σε τέτοιο βαθμό που όχι μόνο δείχνει άγνοια και απαξίωση της εργασίας που απαιτείται για τη συμμετοχή σε έναν αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, αλλά απειλεί σοβαρά τη συμμετοχικότητα του Διαγωνισμού. Ως εκ τούτου παρακαλούμε να προβείτε αμέσως στη διόρθωση των ποσών σύμφωνα με την αρχική εισήγηση του Επιμελητηρίου.

3. Το τρίτο σοβαρό θέμα, που επίσης θα πλήξει τη συμμετοχικότητα

Διορισμοί Ανδρέας Θεοδότου πολιτικός μηχανικός, Πλάτωνας Στυλιανού πολιτικός μηχανικός, Νικόλας Κυριακίδης πολιτικός μηχανικός, σε Ομάδα Εργασίας για την Υποβολή Εισήγησης σε σχέση με την Έκθεση Αποτίμησης Φέροντος Οργανισμού που απαιτείται στο πλαίσιο της περί Ενεργειακής Απόδοσης των Κτιρίων Νομοθεσίας για κτίρια που ανεγέρθηκαν πριν από το 1994 και στα οποία πραγματοποιείται μεγάλης κλίμακας ανακαίνιση.

22

αλλά και τη διαφάνεια του Διαγωνισμού, αφορά τη διαδικασία της προεπιλογής. Η διεξαγωγή του Διαγωνισμού με προεπιλογή και μάλιστα με τον τρόπο που έχει εισαχθεί θα μειώσει δραματικά των αριθμό των αρχιτεκτονικών προτάσεων, αλλά θα δημιουργήσει και σοβαρές αμφιβολίες για τη διασφάλιση της ανωνυμίας των συμμετεχόντων. Ως εκ τούτου σας καλούμε να αφαιρέσετε αμέσως τη διαδικασία της προεπιλογής. Επισημαίνουμε πως όποια ομάδα διακριθεί στον Διαγωνισμό θα πρέπει έτσι κι αλλιώς να πληροί τις προϋποθέσεις του Άρθρου 10, είτε η ίδια, είτε μέσω της συνεργασίας της με αρχιτέκτονα που κατέχει τα συγκεκριμένα προσόντα. Αυτή ακριβώς η συνθήκη διασφαλίζει τον μεγάλο αριθμό συμμετοχών, αλλά και την καταλληλόλητα αυτού που τελικά θα συμβληθεί μαζί σας για να ολοκληρώσει το έργο. Στο ίδιο πλαίσιο και με τον ίδιο στόχο θα μπορούσαν να επανεξεταστούν τα κριτήρια συμμετοχής ώστε να αυξηθούν περαιτέρω οι συμμετοχές στον Διαγωνισμό, και άρα οι επιλογές σας για την καταλληλότερη αρχιτεκτονική πρόταση. Με μοναδική πρόθεση του ΕΤΕΚ να σας καθοδηγήσει στη διαδικασία με τον ορθό τρόπο που εφαρμόζεται διεθνώς διασφαλίζοντας την ύψιστη ποιότητα αυτού του έργου εθνικής σημασίας, τη διαφάνεια της διαδικασίας, αλλά και την προβολή με τον καλύτερο τρόπο του έργου σας και της προσφοράς σας στην κυπριακή κοινωνία, παρακαλούμε να λάβετε σοβαρά υπόψη και να εφαρμόσετε αμέσως τα πιο πάνω». Παράταση Η Κυπριακή Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου (ΚΟΠ) μετά από συνάντηση αντιπροσωπειών της ΚΟΠ και του ΕΤΕΚ, στις 22 Μαρτίου, με επικεφαλής τους Προέδρους των Οργανισμών ανακοίνωσε παράταση στην υποβολή εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τον Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό σύντομής διάρκειας για την ανέγερση του Αθλητικού Κέντρου στον Κόρνο, μέχρι τις 2 Απριλίου 2021. Εξάλλου, η Κριτική Επιτροπή του Διαγωνισμού έγινε δεκαμελής με την προσθήκη ακόμα τριών Αρχιτεκτόνων.

Θ Ε Μ ΑΤΑ

Εργαστηριακοί έλεγχοι / δοκιμές για διασφάλιση ποιότητας δομικών υλικών από μελετητικά γραφεία Σε απαντητική του επιστολή προς ενδιαφερόμενο μέλος του, το ΕΤΕΚ ενημέρωσε για το θέμα της διεξαγωγής εργαστηριακών ελέγχων/ δοκιμών για διασφάλιση ποιότητας δομικών υλικών από Μελετητικό Γραφείο, ότι με βάση την κείμενη νομοθεσία, τα μέλη ΕΤΕΚ οφείλουν, κατά την επαγγελματική τους δραστηριότητα, να συμμορφώνονται με τις πρόνοιες των περί Δεοντολογίας των Μελών του ΕΤΕΚ Κανονισμών [Κ.Δ.Π.255/2012] (www.etek.org.cy/uploads/ETEK/ec11ccf3a6.pdf), οι οποίοι, ειδικά στους Κανονισμούς 8 και 9 (Μέρος Ι: Καθήκοντα και υποχρεώσεις Μελών), εξετάζουν ζητήματα που αφορούν συγκρουόμενα συμφέροντα και απασχόληση σε επιχειρήσεις. Επισημαίνεται δε ότι αφενός το Επιμελητήριο δεν έχει εξουσία ή/και αρμοδιότητα να γνωματεύει για νομικά ζητήματα, και αφετέρου ότι, σε ό,τι αφορά την ερμηνεία και εφαρμογή των δεοντολογικών υποχρεώ-

σεων των μελών, δεν έχουν εκδοθεί οιεσδήποτε διευκρινιστικές οδηγίες. Όσον αφορά εταιρείες μελετών που είναι εγγεγραμμένες στο Μητρώο Εταιρειών Μελετών του ΕΤΕΚ, σημειώνονται τα ακόλουθα όσον αφορά το θέμα του ασυμβίβαστου: i. Δεν δύναται να εγγραφεί ως Εταιρεία Μελετών εταιρεία στης οποίας στο μετοχικό κεφάλαιο ή στο διοικητικό της συμβούλιο μετέχει πρόσωπο το οποίο είναι τεχνικός διευθυντής ή μέτοχος ή υπάλληλος εργοληπτικής εταιρείας ή εταιρείας ανάπτυξης γης. ii. Δεν γίνονται αποδεκτές από το ΕΤΕΚ για εγγραφή αιτήσεις από εταιρείες στο καταστατικό των οποίων περιλαμβάνονται πρόνοιες που αφορούν, μεταξύ άλλων, δραστηριότητες που είναι ασυμβίβαστες με μελετητικές υπηρεσίες όπως είναι π.χ. ανάπτυξη γης (land development), εργοληπτικές εργασίες κ.ο.κ.

Δημόσια Διαβούλευση για την ειδοποίηση του κοινού σε περίπτωση ατυχήματος μεγάλης κλίμακας Tο Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων έχει προχωρήσει στην ετοιμασία προσχεδίου Κανονισμών για τροποποίηση των περί Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία (Αντιμετώπιση Κινδύνων Ατυχημάτων Μεγάλης Κλίμακας Σχετιζόμενων με Επικίνδυνες Ουσίες) Κανονισμών του 2015 (Κ.Δ.Π. 347/2015). Βασικός σκοπός των προτεινόμενων Κανονισμών είναι η διασαφήνιση συγκεκριμένων προνοιών των εν λόγω Κανονισμών για την οριστική διευθέτηση του θέματος της ενημέρωσης του κοινού που ενδέχεται να επηρεαστεί όταν συμβεί ατύχημα μεγάλης κλίμακας σε εγκαταστάσεις (Seveso). Με τις αλλαγές που εισάγονται με το συγκεκριμένο προσχέδιο Κανονισμών συνδέεται άμεσα η ευθύνη της άμεσης ειδοποίησης του επηρεαζόμενου κοινού σε περίπτωση ατυχήματος μεγάλης κλίμακας (Seveso) με την εφαρμογή των εξωτερικών σχεδίων επείγουσας ανάγκης για τα οποία έχει αρμοδιότητα η Δύναμη Πολιτικής Άμυνας. Επιπλέον, στο προσχέδιο Κανονισμών εισάγονται πρόνοιες ώστε σε περίπτωση ατυχήματος μεγάλης κλίμακας η Δύναμη Πολιτικής Άμυνας να ενημερώνεται έγκαιρα από το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας και από τον διαχειριστή της μονάδας Seveso έτσι ώστε να ενεργοποιούνται αμέσως οι μηχανισμοί της Δύναμης Πολιτικής Άμυνας για ενημέρωση και λήψη μέτρων. Οι υπό αναφορά Κανονισμοί θα τεθούν σε εφαρμογή με τη δημοσίευσή τους. Οποιοδήποτε πρόσωπο ενδιαφέρεται να διατυπώσει σχόλια για τους προτεινόμενους Κανονισμούς καλείται να τα υποβάλει ηλεκτρονικά στη διεύθυνση info@dli.mlsi.gov.cy ή στο φαξ 22663788. Για οποιεσδήποτε διευκρινίσεις οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνούν με τον λειτουργό Επιθεώρησης Εργασίας κ. Χρίστο Κοκκοφίτη στα τηλ. 22405634 / 22405623.

Παρέμβαση ΕΤΕΚ για ηλεκτρονική υποβολή αιτήσεων για άδεια οικοδομής Με επιστολή του προς τον υπουργό Εσωτερικών για την ηλεκτρονική υποβολή αιτήσεων για άδεια οικοδομής το ΕΤΕΚ σημειώνει ότι περιήλθε στην αντίληψή του πως παρόλο που υποβάλλονται ηλεκτρονικά αιτήσεις για άδεια οικοδομής, ορισμένες Επαρχιακές Διοικήσεις ζητούν να τους υποβληθεί και εκτυπωμένη η αίτηση σε δύο αντίγραφα (!) επικαλούμενες θέματα ηλεκτρονικής υπογραφής κ.ο.κ. Το ΕΤΕΚ τόνισε στον υπουργό ότι θεωρεί την προσέγγιση αυτή απαράδεκτη και σημειώνει ότι θα πρέπει τέτοιες συμπεριφορές από άτομα ή οντότητες, τα οποία απλά επιθυμούν να συντηρηθεί η προηγούμενη προβληματική κατάσταση και δεν αποδέχονται ότι η ηλεκτρονική εξυπηρέτηση και η ηλεκτρονική υποβολή ήρθε για να μείνει και να επεκταθεί, να αντιμετωπιστούν άμεσα και αποφασιστικά πριν διαβρώσουν την όλη προσπάθεια που καταβάλλουμε όλοι μας για εκσυγχρονισμό του συστήματος αδειοδότησης της ανάπτυξης. Το Επιμελητήριο ζήτησε από τον υπουργό να προβεί το συντομότερο δυνατό σε όποια ενέργεια κρίνει καταλληλότερη (είτε μέσω εγκυκλίου, είτε μέσω τροποποίησης του λεκτικού του άρθρου 5(α) της ΚΔΠ 388 του 2020, το οποίο μόνο κάποιος κακοπροαίρετος θα ερμήνευε με αυτό τον τελείως εκτός κοινής λογικής τρόπο) για να σταματήσει αυτή η προσπάθεια εκφυλισμού της ηλεκτρονικής υποβολής.

23

ΑΡΘΡΑ

Η έλευση του 5G σηματοδοτεί μια νέα εποχή Ο τομέας των τηλεπικοινωνιών αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του ευρύτερου οικοσυστήματος των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών (ΤΠΕ), δηλαδή της ψηφιακής υποδομής-υπόβαθρο για τον μετασχηματισμό και τον ποιοτικό εκσυγχρονισμό της κυπριακής οικονομίας σε μια ανταγωνιστική οικονομία της γνώσης. Η έλευση του 5G σηματοδοτεί μια νέα εποχή όχι μόνο για τον κλάδο αλλά και για την οικονομία και την κοινωνία μας ευρύτερα, επιφέροντας ουσιαστικές βελτιώσεις και ανοίγοντας νέους ορίζοντες και δυνατότητες, στην εργασία, την εκπαίδευση, την επιχειρηματικότητα, την ψυχαγωγία, την επικοινωνία. Η τεχνολογία αυτή αντιπροσωπεύει το πρότυπο για το μέλλον στις τεχνολογίες κινητών επικοινωνιών, πυρήνα ώθησης της παραγωγικότητας και κινητήριο μοχλό καινοτομίας και επιχειρηματικότητας. Πρόκειται για ένα τεχνολογικό ορόσημο που αναμένεται να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Κύπρου αλλά και ευρύτερα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην παγκόσμια αγορά, την επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού και την πράσινη ανάπτυξη. Αξίζει να σημειωθεί πως η εφαρμογή του ευρωπαϊκού σχεδίου δράσης για την ανάπτυξη της τεχνολογίας 5G αναμένεται να δημιουργήσει περί τα 2 εκατομμύρια θέσεις εργασίας, ακόμη και σε επαγγέλματα που μέχρι σήμερα δεν υφίστανται, και να συμβάλει σημαντικά στην αντιμετώπιση των υψηλών ποσοστών ανεργίας, ιδίως μεταξύ των νέων. Τα δίκτυα 5G επιτρέπουν τη διασύνδεση δισεκατομμυρίων αντικειμένων και συστημάτων, προσφέροντας παράλληλα υψηλότερες ταχύτητες, χαμηλότερη καθυστέρηση και ανταπόκριση σε σχεδόν πραγματικό χρόνο, καθώς και πιο αξιόπιστες συνδέσεις. Πρόκειται για μία από τις ταχύτερες και πιο αξιόπιστες τεχνολογίες που έχουμε γνωρίσει μέχρι σήμερα αλλά και μελλοντικά, αφού σχεδιάστηκε για να ικανοποιεί τις καθημερινά αυξανόμενες τεχνολογικά απαιτήσεις. Όλα αυτά συνάδουν σε μια άκρως βελτιωμένη εμπειρία του χρήστη, ο οποίος μπορεί να περιμένει πολύ γρηγορότερο και πιο αξιόπιστο διαδίκτυο για κινητά, με τη συμφόρηση της κυκλοφορίας στο διαδίκτυο να γίνεται ανάμνηση του παρελθόντος, και την απρόσκοπτη συνδεσιμότητα δεδομένο. Μια καινοτόμα, βέβαια, τεχνολογία, όπως το 5G, ξεφεύγει από την τυπική χρήση των κινητών τηλεφώνων και αποτελεί τη βάση για τη δημιουργία ενός ψηφιακού οικοσυστήματος που οδηγεί σε μια πλήρως κινητή, δυναμική και συνδεδεμένη κοινωνία, και το οποίο θα επιτρέπει τη βέλτιστη χρήση πόρων, την παροχή νέων, καινοτόμων υπηρεσιών, αλλά και τη δημιουργία εφαρμογών τελευταίας τεχνολογίας. Συγκεκριμένα, αναμένεται να αποτελέσει κινητήριο μοχλό ενός οικοσυστήματος τεχνικής και επιχειρηματικής καινοτομίας που θα ενισχύσει τομείς όπως η αυτοκινητοβιομηχανία, η ενέργεια, τα τρόφιμα και η γεωργία, η διαχείριση πόλεων, η υγειονομική περίθαλψη, οι δημόσιες συγκοινωνίες και πολλά άλλα. Παράλληλα, θα επιτρέψει τη δημιουργία ενός κύματος νέων τεχνολογικών εφαρμογών και υπηρεσιών, όπως οι έξυπνες πόλεις, το διαδίκτυο των πραγμάτων - Internet of Things (IoT), η τεχνητή νοημοσύνη (AI), η εικονική πραγματικότητα (Virtual Reality) και η επαυξη-

24

μένη πραγματικότητα (Augmented Reality). Βασικό και άκρως σημαντικό παράδειγμα, η ανάπτυξη της τηλεϊατρικής. Η απομακρυσμένη παρακολούθηση και φροντίδα, η ρομποτική χειρουργική επέμβαση, θα μπορέσουν να γίνουν πραγματικότητα ακόμα και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές. Η άνευ προηγουμένου ταχύτητα, συνδεσιμότητα και υψηλή χωρητικότητα 5G μπορεί επίσης να καταπολεμήσει την κυκλοφοριακή συμφόρηση αλλά και την οδική μας ασφάλεια, μέσω της άμεσης πληροφόρησης σχετικά με τις συνθήκες στο οδικό δίκτυο και τη δυνατότητα άμεσης αντίδρασης του οχήματος σε περίπτωση ατυχήματος, αλλά και τη Αναμένεται να διαθεσιμότητα χώρων στάθμευσης. δημιουργήσει περί τα Το 5G αφορά όλους μας και σίγουθα αγγίξει την καθημερινότητα 2 εκατομμύρια θέσεις ρα του κάθε πολίτη. Εντούτοις, αυτό εργασίας, ακόμη και που θα ήθελα να τονίσω είναι οι σε επαγγέλματα που δυνατότητες που αναδύονται για νέα επιχειρηματικά μοντέλα, και μέχρι σήμερα δεν νέα, καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες. Η άνευ προηγουμένου υφίστανται ταχύτητα, η συνδεσιμότητα και η υψηλή χωρητικότητα και η ανάπτυξη του Διαδικτύου των Πραγμάτων (IoT) που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το 5G, αναμένεται να οδηγήσει στην εκτέλεση πιο στοχευμένων και υψηλότερου επιπέδου υπηρεσιών – και άρα σε βελτιστοποίηση της εμπειρίας των χρηστών, στον μετασχηματισμό των επιχειρηματικών διαδικασιών, και σε καλύτερη απόδοση όσον αφορά την αποτελεσματικότητα και την παραγωγικότητα στη βιομηχανία. Μέσω του 5G υποστηρίζονται νέες μορφές εργασίας, ενώ επιτρέπεται στους εργαζόμενους να παρακολουθούν την ασφάλεια των εγκαταστάσεων και να χειρίζονται εξοπλισμό εξ αποστάσεως. Επιπρόσθετα, μπορεί να αποφέρει την απαραίτητη ασφάλεια σε επικίνδυνα επαγγέλματα – κατασκευαστικές εργασίες, εξόρυξη, υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης κ.λπ. Προς την κατεύθυνση αυτή, είναι καθοριστικής σημασίας ο υγιής ανταγωνισμός των εταιρειών τηλεπικοινωνιών ανά το παγκόσμιο, ούτως ώστε να επιτευχθεί ο στόχος για καθολική πρόσβαση σε δίκτυα 5G, το συντομότερο, και συνεπακόλουθα, συλλογικά οφέλη για το σύνολο της κοινωνίας και την οικονομία. Κυριάκος Κόκκινος Υφυπουργός Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής

ΑΡΘΡΑ

Ανάγλυφα έργα στην αρχιτεκτονική σύνθεση της Ελλάδας του ‘60 Η ζωγραφική και η γλυπτική –που είναι, ή τουλάχιστον ήταν, μέχρι πρότινος οι μιμητικές τέχνες κατ’ εξοχήν– όταν επρόκειτο να παρουσιάσουν μια μορφή είχαν να επιλύσουν ένα πρόβλημα διπλό: όχι μόνο να μιμηθούν ορθά και πειστικά το πρότυπό τους, αλλά να του δώσουν και μια στάση χαρακτηριστική και καλλιτεχνικώς ενδιαφέρουσα. Είχαν δηλαδή να επιλύσουν όχι μόνο το πρόβλημα της αναπαραστάσεως, αλλά και της παραστάσεως του αντικειμένου, και ίσως το δεύτερο να ήταν δυσκολότερο, αν επεκτείνει κανείς την έννοια της παραστάσεως πέρα από τη χαρακτηριστική στάση του προτύπου –που είναι συνήθως αφύσικη– και στην ιδέα που υποβάλλει ώστε να καταστεί μορφή συμβολική. Στη σύγχρονη εποχή που η μίμηση έχει σχεδόν εξαλειφθεί, το θέμα και οι ιδέες εξοστρακισθεί, φθάσαμε στο σημείο να θεωρούμε πλέον εξ ανάγκης πως οι τέχνες αυτές δεν αναπαριστάνουν τίποτε αλλά απλώς παριστάνουν, και μάλιστα πράγματα που δεν έχουν καμία ή ελάχιστη σχέση με φυσικά πρότυπα. Οι παραστάσεις τους μπορούν να είναι όχι μόνο τελείως αφύσικες και αναπάντεχες, αλλά να παρουσιάζουν και σχήματα αφηρημένα, διότι πλέον αντικείμενο της ζωγραφικής και της γλυπτικής έγινε το ίδιο τους το έργο. Προσεγγίζουν έτσι την αρχιτεκτονική και τη μουσική, που δεν είχαν ποτέ ανάγκη να μιμηθούν φυσικά αντικείμενα ώστε να τ’ αναπαραστήσουν, αλλά εξ αρχής τέχνες «αφηρημένες». Βέβαια, στο παρελθόν η αρχιτεκτονική δεν αποποιήθηκε τελείως κάθε μίμηση. Στη γλώσσα της μορφολογίας της «εν αρχή ην το φυτόν», όπως μαρτυρούν οι αιγυπτιακοί στύλοι, τα κορινθιακά κιονόκρανα και πλήθος από διακοσμητικά μοτίβα. Αλλά και ανθρωπόμορφα στηρίγματα έχει να παρουσιάσει. Τούτο όμως δεν σημαίνει ότι η αρχιτεκτονική δεν είναι κατά βάθος τέχνη αφηρημένη που δημιουργούσε πάντοτε μορφές πρωτότυπες πηγάζουσες από στατικές αρχές αδήριτες για την κατασκευή, που με λίθους, ξύλα και άλλα υλικά απέβλεπε να στεγάσει χώρους εξυπηρετικούς των αναγκών του ανθρώπου. Σημαίνει όμως ότι αν η αρχιτεκτονική έριψε κάποιο βλέμμα και προς τον έξω κόσμο, το έριψε όχι για ν’ αναπαραστήσει απλώς όσα φυτά ή σώματα μιμήθηκε, αλλά για να δώσει με τη βοήθειά τους στα κατασκευαστικά της στοιχεία μια παράσταση εκφραστική, συμβολική του έργου που επιτελεί το καθένα. Επομένως δεν τα μιμήθηκε απλώς, αλλά τα ανήγαγε σε σύμβολα τεκτονικά1. Αναμφίβολα τα έργα γλυπτικής ήταν εκείνα που συνέβαλαν τα μέγιστα στην καθιέρωση, αλλά και την εδραίωση των συμπράξεων αρχιτεκτονικής και τέχνης στη συνείδηση κάθε αρχιτέκτονα και εικαστικού. Τον θεμέλιο λίθο αποτέλεσαν πολλές προτάσεις, καθώς και εφαρμογές ανάγλυφων 1 Μιχελής Α. Παναγιώτης, Αισθητικά Θεωρήματα, Τόμος Γ΄, εκδ. Ίδρυμα Παναγιώτη και Έφης Μιχελή, Αθήνα, 2004, σελ. 229-230.

2 1958-60, Αρχιτέκτονες: Εμμανουήλ Βουρέκας, Προκόπης Βασιλειάδης, Σπύρος Στάικος. Γιάννης Μόραλης: Σύνθεση της ΒΔ όψης του ξενοδοχείου.

3 1965, Γιάννης Μόραλης: Επένδυση τοίχων με ορειχάλκινες πλάκες διαστάσεων 8 x 20,5 εκ.

συνθέσεων από μια γκάμα εικαστικών σε ταυτόχρονο συνδυασμό με τη σύλληψη των συνθετικών αρχών και προθέσεων από τους αρχιτέκτονες. Την απαρχή αποτέλεσε η σύνθεση του Ι. Μόραλη για το Χίλτον των Αθηνών2, η οποία αφορούσε ολόκληρη την όψη του συγκροτήματος με φόντο τη Βασιλίσσης Σοφίας (ΒΔ όψη) (εικ. 1β). Όπως ο ίδιος ο καλλιτέχνης λέει: «Καταρχήν πρόσεξα τον άξονα, ώστε να μην γέρνει η σύνθεση επειδή ο δρόμος είναι κατηφορικός. Δηλαδή επειδή η δεξιά πλευρά κατεβαίνει, έδωσα την κίνηση της όλης σύνθεσης προς τα αριστερά» (εικ. 1α). Οι τεράστιες διαστάσεις του, το ασυνήθιστο για έναν ζωγράφο υλικό (μάρμαρο γιαννιώτικο υποκίτρινο) και οι περιοριστικές οδηγίες των ιδιοκτητών ως προς τη θεματολογία και την υπόσταση του έργου στον χώρο έθεταν στον Μόραλη προβλήματα που δεν είχε αντιμετωπίσει μέχρι τότε. Οι οδηγίες από τους εντολείς του ήταν σαφείς. Ήθελαν η πρότασή του να απαρτίζεται από μοτίβα και παραστάσεις από την Αρχαία Αθήνα που να είναι ευανάγνωστα σε απόσταση και από τον κοινότερο «τουρίστα». Πολλές ήταν επίσης οι συμπράξεις που πραγματοποιήθηκαν για τη σύνθεση έργων σε χώρους συνάντησης, συναλλαγής και γενικότερης διαπροσωπικής επαφής ανάμεσα σε επαγγελματία-υπάλληλο και πελάτη-τουρίστα-καταναλωτή. Στην περίπτωση ενός υποκαταστήματος τραπέζης στον Πειραιά3, και με δεδομένο το γεγονός ότι η τράπεζα είναι το κατεξοχήν κτίριο όπου ο χρόνος και το χρήμα λειτουργούν ως συγκοινωνούντα δοχεία, ο Μόραλης επιχείρησε να αποδώσει αυτή την αίσθηση στον χώρο προϊδεάζοντας τον άνθρωπο-πελάτη. Εκμεταλλεύεται τον τοίχο που προκύπτει από ένα μήκος τόξου που αποδίδει ο αρχιτέκτων του έργου στην κάτοψη του ισογείου, ο οποίος με τον τρόπο αυτό θέλει να υπερτονίσει την αξία της πόρτας που βρίσκεται στο κέντρο του, η οποία οδηγεί στο δωμάτιο με τις θυρίδες και τα

▶

1α: Η ΒΔ όψη του ξενοδοχείου Χίλτον στην Αθήνα.

25

ΑΡΘΡΑ χρηματοφυλάκια (εικ. 2α). Χρησιμοποιεί ορειχάλκινες πλάκες με χαραγμένα σύμβολα, που πιθανώς να παραπέμπουν στη βυζαντινή μας παράδοση και στα νομίσματά της (εικ. 2β-2γ). Χαρακτηριστική η φιγούρα του ανάγλυφου ρολογιού πάνω από την πόρτα του, αλλά και της ζωγραφισμένης πυξίδας που κοσμεί το πάτωμα. Ομοίως με το παραπάνω έργο του Μόραλη, ο Πάρις Πρέκας δημιούργησε τη σύνθεση «Ο ρυθμός του χρόνου» από φύλλα ορείχαλκου που κάλυπτε ολόκληρη την επιφάνεια του τοίχου του κυρίως χώρου (εικ. 3α) του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας επί της οδού Σταδίου4, ο οποίος συγκάλυπτε τόσο τον χώρο αναμονής όσο και τους πάγκους συναλλαγών. Χρησιμοποίησε μεταξύ άλλων και τη μέθοδο που οι Γάλλοι ονομάζουν «au repousser». Επίσης εμπνευσμένος από την έννοια του όρου χρόνος-χρήμα, που είναι η πεμπτουσία των τραπεζικών δραστηριοτήτων, είχε όλα τα σύμβολα του χρόνου: ώρες, μέρες, εβδομάδες, μήνες, έτη, με τρόπο λεπτό και διακριτικό, που μόνο ο οξυδερκής παρατηρητής μπορεί να διακρίνει (εικ. 3γ-3δ). Φωτιζόταν καθ’ όλη τη διάρκεια του εικοσιτετραώρου, αποδίδοντας στον χώρο αίγλη και κύρος, αφού ήταν ορατή από όλη την πλατεία Συντάγματος. Ταυτισμένος με τη σχέση κίνησης, χώρου και χρόνου ήταν και ο γλύπτης Θόδωρος, ο οποίος επιδιώκει στο έργο του για τον χώρο υποδοχής ενός ξενοδοχείου στη Θεσσαλονίκη5, να την ενσωματώσει τόσο στη συνείδηση του παραθεριστή, του εργαζόμενου και του κάθε τυχόντα παρευρισκόμενου. Χρησιμοποιεί ανεξάρτητες, αιχμηρές και αυστηρές φόρμες, τονίζοντας τη σημαντικότητα της συνύπαρξης των δύο αυτών εννοιών ως «κλειδί της επιτυχίας». Ως εκ τούτου, δεν είναι τυχαίο το ότι τοποθετεί το γλυπτό του επάνω στο τοίχωμα του ανελκυστήρα, εφόσον επιδιώκει να αναπαραστήσει τον μηχανισμό του (εικ. 4β). Φρόντισε το μέγεθος του έργου του να είναι αρκετά διακριτικό στον χώρο, αλλά και στην επιφάνεια του συγκεκριμένου τοίχου, αφού ήθελε μεν να κάνει αναφορά στην αξία της ύπαρξης του μηχανισμού, αλλά μην θέλοντας να υπερκαλύψει την έννοια 4 1965, Αρχιτέκτων: Κωνσταντίνος Δεκαβάλλας. Πάρις Πρέκας: Επένδυση τοίχου με φύλλα από ορείχαλκο διαστάσεων 13 x 6 μ.

5 Θεόδωρος Παπαδημητρίου (Θόδωρος): Μεταλλικό γλυπτό ως επιτοίχια σύνθεση.

1γ: 1959-60, Προσχέδια για τη σύνθεση της ΒΔ όψης.

26

2β: Λεπτομέρειες από τη σύνθεση του Μόραλη.

2α: Η ανάγλυφη σύνθεση του Μόραλη για το υποκατάστημα τραπέζης στον Πειραιά.

του κουβουκλίου και του κιβωτίου που εκτελεί τη συγκεκριμένη λειτουργία (εικ. 4α). Θέτει ως στόχο να τονίσει τη σημασία της συνεχούς λειτουργίας του ανελκυστήρα (κίνηση), την έγκαιρη μεταφορά ανθρώπων και φορτίων (χρόνος) και την εξοικονόμηση χώρου, εν αντιθέσει με την κλασική μέθοδο ανάβασης διαμέσου των κλιμακοστασίων. Εν αντιθέσει με τα προηγούμενα έργα, ο Μιχάλης Κατζουράκης σε δύο δικά του έργα6, τα οποία επίσης εκτείνονταν στον τοίχο του χώρου αναμονής των καταστημάτων και κατέληγαν πίσω από τους πάγκους συναλλαγών, επικαλείται έναν διαφορετικό τρόπο αφήγησης μέσα από την τέχνη του χώρου, προσεγγίζοντας μια ανθρωποκεντρική θεώρηση, αφού κατ’ εκείνον στο επίκεντρο βρίσκεται η διαπροσωπική επαφή πελάτη-υπαλλήλου και όχι η υλική υπόσταση χρόνος-χρήμα. Γι’ αυτό ολόκληρος ο τοίχος αποτελείται από όμοια ορθογώνια στοιχεία, και μόνο πίσω από τον πάγκο τα στοιχεία σχηματίζουν τεταρτοκύκλια, τα οποία με τη σειρά τους σχηματίζουν ορθούς κύκλους στα σημεία που προορίζονταν να καθίσουν οι τραπεζικοί υπάλληλοι (εικ. 5-6). Στην περίπτωση ενός καταστήματος στην πλατεία Κολωνακίου7 (εικ. 7α), πρόσθετο στοιχείο της σύνθεσης του χώρου αποτελεί το ξυλόγλυπτο του χαράκτη Αχιλλέα Δρούγκα στον τοίχο απέναντι από την είσοδο. Με αφορμή τη λογική των αναγλύφων του Μ. Κατζουράκη, ομοίως κι εδώ ο καλλιτέχνης με τον τρόπο αυτό προσπαθεί να υπερτονίσει την αξία της διαπροσωπικής σχέσης, της διαπραγμάτευσης, αλλά και την αξία της συναλλαγής διαμέσου του πάγκου. Η διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι το ανάγλυφο του Α. Δρούγκα δεν βρίσκεται πίσω από τον πάγκο συναλλαγής, αλλά στον πλαϊνό τοίχο (εικ. 7β-7δ). Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι τα έπιπλα είναι σχεδιασμένα από τους ίδιους τους αρχιτέκτονες και βαμμένα έτσι ώστε να αποτελούν ταυτόχρονα και ελεύθερα διακοσμητικά στοιχεία της γενικότερης σύνθεσης του χώρου. Γνωστός ως λάτρης της απόδοσης του «παιχνιδίσματος» της γεωμετρί6 α) Λευκές γύψινες πλάκες διαστάσεων 30 x 33 εκ. Διαστάσεις τοίχου 15,60 x 2,45 μ. β) Κομμάτια από συμπαγή καρυδιά διαστάσεων 33 x 26 εκ. Διαστάσεις τοίχου 6,08 x 2,60 μ.

7 Αρχιτέκτονες: Ηλίας Κρητικός, Αλίκη Τουφεξή (συνεργάτιδα). Αχιλλέας Δρούγκας: Ξυλόγλυπτό που κοσμεί τον τοίχο απέναντι από την είσοδο.

ΑΡΘΡΑ ας στα έργα του, ο Κοσμάς Ξενάκης κλήθηκε να το αναπαραστήσει στον χώρο και ειδικότερα στην αίθουσα εστίασης του ξενοδοχείου «Ξενία» στην Κω8 (εικ. 8α-8β), έχοντας στη διάθεσή του έναν ευθύ τοίχο μήκους 15,50 μ. Έγινε χρήση βασικών χρωμάτων που έδωσαν 23 συνδυασμούς (άσπρο, μαύρο, ώχρα - ούμπρα ωμή, χοντροκόκκινο - ούμπρα ψημένη - λάκα λουλάκι, τσερούλεουμ)9. Ο καλλιτέχνης αποδίδει με τον τρόπο αυτό το άγριο, και ταυτόχρονα σκληρό, ανάγλυφο της Κω (εικ. 8γ). Διαμέσου της εναλλαγής των γήινων χρωμάτων επιχειρεί να τονίσει την ποικιλία των γεωλογικών στοιχείων του νησιού και την αρμονική τους συνύπαρξη, τόσο στο φυσικό περιβάλλον του νησιού όσο και της ευλαβικής εισχώρησής τους από τον αρχιτέκτονα μέσα στον «τεχνητό» χώρο. Δεν είναι τυχαία η επιλογή του χώρου του εστιατορίου για τη φιλοτέχνηση του έργου, εφόσον το φαγητό που προοριζόταν να προσφερθεί στον παραθεριστή προερχόταν κυρίως από τον νησιώτικο πρωτογενή τομέα της περιοχής του Αιγαίου. Έτσι, στο πρόσωπο του παρατηρητή-τουρίστα επιχειρεί κατ’ αυτόν τον τρόπο να εμφυτεύσει την αίσθηση της εισχώρησης του εξωτερικού χώρου στον εσωτερικό. Σχετικά με τις ανάγλυφες συνθέσεις που επιλέχθηκαν να κοσμήσουν εισόδους δημοσίων, κυρίως, κτιρίων ήταν «καταδικασμένα» να εκφράζουν έναν ιδεατό δυναμισμό. Ως εκ τούτου, καταλάμβαναν μεγάλη υλική επιφάνεια και σκοπός τους ήταν να ευσταθούν στον χώρο, είτε σε εσωτερικούς είτε σε 8β: Πλάγια λήψη του τοίχου του εστιατορίου του «Ξενία» στην Κω. εξωτερικούς χώρους. Το έργο του Πάριδος Πρέκα για το εσωτερικό της εισόδου του Μεγάρου Συντάγματος10 κοσμεί ολόκληρη την επιφάνεια του πλαϊνού τοίχου (εικ. 9α) και καταλήγει στον χώρο του κλιμακοστασίου. Η 9γ: Η σύνθεση του Πάριδος Πρέκα κατά τη πρόσπτωση του φωτός διάρκεια της εκτελέσεώς της. κατά τη διάρκεια της ημέρας εξιστορεί το ομηρικό έπος της Ιλιάδας, αφού η φυσική πρόσπτωση του φωτός πάνω στην ύλη χώρου-αναγλύφου διηγείται με έναν ιδιαίτερο τρόπο την πλοκή και την εξέλιξη της ιστορίας. Υποστηρίζει ταυτόχρονα ότι «ένα ακόμα εφόδιο σε αυτή τη συμβίωση είναι ο έρωτας, ο ολοκληρωτικός έρωτας». Έτσι ανάγει τη μυθολογία σε ερωτικό γεγονός. Η επιλογή του θέματος δεν είναι τυχαία, αφού το έργο προοριζόταν να κοσμήσει την είσοδο ενός εμβληματικού κτιρίου, του οποίου ο χώρος της εισόδου έχει απρόσκοπτη θέα προς την πλατεία Συντάγματος (Καραγιώργη Σερβίας 2). Συνομιλεί με τον χώρο και τον επισκέπτη, εφόσον με έναν ιδιαίτερο τρόπο γίνεται αντιληπτό και κατανοητό από την πλειοψηφία των ανθρώπων που

το αντικρίζουν. Η πρόταση του Γιάννη Παππά για το Μέγαρο «Αθήναι» επί της οδού Πανεπιστημίου11 για μια εξωτερική οριζόντια φρίζα στην όψη του δρόμου (εικ.

4β: Λεπτομέρεια του γλυπτού του Θόδωρου.

10α), απεικονίζει σκηνές από την καθημερινότητα του σύγχρονου ανθρώπου. Η σύνθεση είναι ένας συνεχής ρυθμικός χορός χαμηλού αναγλύφου, σχημάτων και σκιών κάτω από το αττικό φως, που ζωντανεύουν μια μονόχρωμη επιφάνεια (εικ.

3α: Ο χώρος αναμονής του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας.

10β-10ια). Ο ρυθμός είναι γρήγορος και οι εναλλαγές σκηνών πολλές, όπως ακριβώς συμβαίνει στην πραγματική ζωή12. Η έμπνευση της γεωμετρικής προσέγγισης από τον Παππά είναι επιτυχής και αρμονικά δεμένη με τη γεωμετρία του κτιρίου. Με την πολυμορφία της και την οριζόντια διάταξή της μετριάζει τις διαστάσεις του. Το ύψος δε της ζωφόρου είναι παρόμοιο με αυτό της ανώτερης οριζόντιας ζώνης, που βρίσκεται στους τελευταίους ορόφους, ως επίστεψη του οικοδομήματος με φέρουσα δομική λειτουργία. Επομένως, αναμενόταν ένας ενδιαφέρων διάλογος γλυπτικής-αρχιτεκτονικής. Ωστόσο, το πραγματικό συνθετικό αποτέλεσμα αφήνει μια ουδέτερη αίσθηση13.

8 1961, Αρχιτέκτων: Φίλιππος Σ. Βώκος. Κοσμάς Ξενάκης: Σύνθεση με πανό νοβοπάν διαφόρων διαστάσεων και χρωμάτων σε τοίχο διαστάσεων 15,50 x 2,70 μ.

9 Βλ. Καλλιγάς Μαρίνος, «Κοσμάς Ξενάκης», περ. Ζυγός, έτος 1962, τχ. Μάρτιος, σελ. 26.

10 1965, Αρχιτέκτων: Ιωάννης Βικέλας. Πάρις Πρέκας: Σύνθεση χαραγμένη σε αμμοβολή πάνω σε λευκό μάρμαρο 3,00 x 6,50 μ.

11 1966, Αρχιτέκτων: Δ. Καψαμπέλης. Γιάννης Παππάς: Ζωφόρος με ανάγλυφη παράσταση στην πρόσοψη, 26 πλάκες διαστάσεων 160,2 x 105 εκ. με ανάγλυφες πολυπρόσωπες παραστάσεις.

12 Αντωνοπούλου Ζέττα, Γιάννης Παππάς 1913-2005: Τα χρόνια της Αιγύπτου, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα, 2014, σελ. 156-157.

13 Ό.π., σελ. 158.

Δημήτρης Γρηγορίου Αρχιτέκτων Μηχανικός (Πολυτεχνείο Κρήτης) Πηγές Εικονογράφησης Εικόνα 1α: Μηνιαίο Περιοδικό «Αρχιτεκτονική», Τεύχος: Οκτώβριος 1963, σελ. 9. Εικόνες 1γ: Προσωπικό αρχείο, έκθεση «Γιάννης Μόραλης» στο Μουσείο Μπενάκη, Νοέμβριος 2018 & Μηνιαίο Περιοδικό Καλών Τεχνών «Ζυγός», Τεύχος: Ιούλιος 1962, σελ. 24-25. Εικόνα 2α: Θέματα Εσωτερικού Χώρου 1, 1970, σελ. 101. Εικόνα 2β: Θέματα Εσωτερικού Χώρου 1, 1970, σελ. 101. Εικόνα 3α: Θέματα Εσωτερικού Χώρου 1, 1970, σελ. 103-104. Εικόνα 4α: Θέματα Εσωτερικού Χώρου 1, 1970, σελ. 75. Εικόνα 4β: Θέματα Εσωτερικού Χώρου 1, 1970, σελ. 75. Εικόνα 8β: Μηνιαίο Περιοδικό Καλών Τεχνών «Ζυγός», Τεύχος: Μάρτιος 1962, σελ. 26. Εικόνα 9γ: Θέματα Εσωτερικού Χώρου 1, 1970, σελ. 109.

27

ΑΡΘΡΑ

«Ο Χρήστης Πληρώνει» και όχι «Ο Ρυπαίνων Πληρώνει» Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 96/61/ΕΚ, «ρύπανση» είναι η άμεση ή έμμεση εισαγωγή συγκεκριμένων χημικών ουσιών, στην ατμόσφαιρα, το νερό ή το έδαφος, ως αποτέλεσμα ανθρώπινης δραστηριότητας, που ενδέχεται να δημιουργήσουν προβλήματα στην ανθρώπινη υγεία ή στο περιβάλλον. Η Οδηγία 96/61/ΕΚ έχει ως βασικό στόχο την αντιμετώπιση της ρύπανσης κατευθείαν στην πηγή της και εισάγει τη φιλοσοφία της πρόληψης της ρύπανσης, µε την εφαρμογή Βέλτιστων Διαθέσιμων Τεχνικών (Β∆Τ / Best Available Techniques, BATs). Για να γίνει καλύτερη κατανόηση της διαφορετικής προσέγγισης: “Ο Χρήστης Πληρώνει” και ΟΧΙ “Ο Ρυπαίνων Πληρώνει”, αναφορικά με τη “διαχείριση των οικιακών στερεών αποβλήτων”, παρουσιάζεται πρώτα ο συσχετισμός με τη “διαχείριση των οικιακών υγρών αποβλήτων”. Κατανοώντας λοιπόν την ευρωπαϊκή οδηγία 96/61/ΕΚ, διαπιστώνουμε ότι έχουν εφαρμοστεί Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνικές, στην πρόληψη ρύπανσης οικιακών υγρών αποβλήτων στα κυπριακά εδάφη και ύδατα (θάλασσα, υδροφορείς) με την κατάργηση των απορροφητικών λάκκων και την αντικατάστασή τους με την κατασκευή κεντρικών αποχετευτικών συστημάτων και βιολογικών σταθμών τεταρτοβάθμιας επεξεργασίας. Αυτή την ευθύνη την έχει αναλάβει το κράτος μας, με την εφαρμογή της ευρωπαϊκής Οδηγίας 2000/60/ΕΚ, που όχι μόνο κατάφερε την πρόληψη ρύπανσης, αλλά και να προσφέρει στα υγρά οικιακά απόβλητα μια χρηστική αξία με την ενσωμάτωση του ανακυκλωμένου νερού στο υδατικό μας ισοζύγιο, όπου αξιοποιείται για την άρδευση γεωργικών και κτηνοτροφικών καλλιεργειών, τη δημιουργία υγροβιότοπων και τον τεχνητό εμπλουτισμό υδροφορέων. Επισημαίνεται δε ότι η οργανική ιλύς μπορεί να αξιοποιηθεί ως φυσικό λίπασμα σε αρδευτικές καλλιέργειες και στην παραγωγή βιοαερίου, το οποίο και ταξινομείται ως Ανανεώσιμη Πηγή Ενέργειας (ΑΠΕ). Διαχείριση υγρών αποβλήτων Το κράτος αναλαμβάνει ολοκληρωτικά την ευθύνη για την πρόληψη ρύπανσης και με τη στήριξη ευρωπαϊκών τεχνικών προδιαγραφών (τεχνογνωσίας και τεχνολογίας) κατασκευάζει τις απαιτούμενες εγκαταστάσεις. Ακολούθως αναγκάζει τον ιδιοκτήτη μιας οικίας να συνδεθεί (οικιακή σύνδεση) με το κεντρικό αποχετευτικό σύστημα και έτσι του προσφέρει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί έμμεσα όλες τις εγκαταστάσεις για την πρόληψη της ρύπανσης. Η υλοποίηση της κατασκευής των αποχετευτικών κεντρικών συστημάτων (κεντρικοί αγωγοί, αντλιοστάσια), των βιολογικών σταθμών, δεξαμενών αποθήκευσης και συστημάτων διανομής ανακυκλωμένου νερού, απαιτεί ένα επενδυτικό κεφάλαιο, το οποίο έχουν εξασφαλίσει τα Συμβούλια Αποχετεύσεων ως δάνειο και θα πρέπει να αποπληρώσουν σε ένα μακροπρόθεσμο διάστημα. Τα Συμβούλια Αποχετεύσεων διά της εφαρμογής του νόμου “περί αποχετεύσεων” καθόρισαν την αποπληρωμή του επενδυτικού κεφαλαίου με την εφαρμογή του αποχετευτικού τέλους, το οποίο υπολογίζεται στο 1‰ στην

28

αξία του υποστατικού. Π.χ. εάν η αξία μιας οικίας είναι €1.000.000, τότε ο ιδιοκτήτης θα πρέπει να πληρώνει ένα ετήσιο τέλος των €1.000. Εάν η αξία μιας οικίας ανέρχεται στις €100.000, τότε ο ιδιοκτήτης θα πρέπει να πληρώνει ένα ετήσιο τέλος των €100. Για την απρόσκοπτη λειτουργία και συντήρηση των παραπάνω εγκαταστάσεων, τα Συμβούλια Αποχετεύσεων διά της εφαρμογής του νόμου “περί αποχετεύσεων” καθόρισαν επιπλέον ένα τέλος λειτουργίας, το οποίο κυμαίνεται μεταξύ €0,50 και €0,65 ανά κυβικό. Μια 5μελής οικογένεια με μια ημερήσια κατανάλωση πόσιμου νερού 110 λίτρα/άτομο, θα πληρώσει ένα ετήσιο λειτουργικό τέλος περίπου €100 (5 άτομα Χ 110 λίτρα Χ 365 μέρες Χ €0,50). Σύμφωνα με τα Συμβούλια Αποχετεύσεων, για να μπορεί να είναι βιώσιμη η λειτουργία και η συντήρηση των παραπάνω εγκαταστάσεων, θα έπρεπε το λειτουργικό τέλος για το “αποχετευτικό” να καθοριζόταν περίπου στα €2/κυβικό κατανάλωσης νερού. Στη Γερμανία κυμαίνεται μεταξύ €2 και €3,50/κυβικό. Για αυτό και δεν έχει “τελειωμό” η κατάργηση του αποχετευτικού τέλους αποχετευτικού στην πατρίδα μας! Μια 5μελής οικογένεια πληρώνει βάσει νομοσχεδίου για τη χρήση των παραπάνω εγκαταστάσεων συνολικά (επενδυτικό + λειτουργικό τέλος) €1.100 και η άλλη €200 για την πρόληψη της ρύπανσης! Τα συγχαρητήριά μας για την κοινωνική προσέγγιση... και μπορούμε να συμπεράνουμε, ότι ναι: “Ο Χρήστης Πληρώνει” και “Ο Πλούσιος Σπονσάρει”. Κυπριακή προσέγγιση Το προτεινόμενο νομοσχέδιο έχει την ονομασία “Πληρώνω όσο Πετώ” και βασίζεται στη φιλοσοφία της χωριστής διαλογής με προπληρωμένη σακούλα και εφαρμόζεται για πρώτη φορά στην πατρίδα μας στον Δήμο Αγλαντζιάς από την 1η Ιανουαρίου 2021. Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή Οδηγία 96/61/ΕΚ θα έπρεπε ήδη το κεντρικό κράτος και κυρίως το αρμόδιο Υπουργείο (Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος) να ενημερώσουν τους δήμους, τα συμπλέγματα και τις κοινότητες, ποιες εγκαταστάσεις προτείνονται για την πρόληψη ή καλύτερα για την αξιοποίηση των οικιακών στερεών αποβλήτων. Ο Δήμος Αγλαντζιάς ξεκίνησε ένα πρόγραμμα, όπου το κεντρικό κράτος δεν μπορεί σήμερα να προσφέρει την επεξεργασία και αξιοποίηση για κανένα οικιακό ρεύμα (οργανικά, σύμμεικτα και ανακυκλώσιμα). Έβαλαν το κάρο μπροστά από τα άλογα! Σύμφωνα με έρευνά μας, το τέλος σκυβάλων στις ελεύθερες περιοχές της πατρίδας μας κυμαίνεται μεταξύ €70 και €200 ετησίως. Ο καθορισμός του σημερινού τέλους σκυβάλων υπολογίζεται από 6 διαφορετικές υπηρεσίες, όπως 1. Συλλογή-μεταφορά και επεξεργασία σύμμεικτων 2. Διαχείριση Πράσινου Σημείου 3. Καθαρισμός και συντήρηση πρασίνου και πάρκων 4. Καθαρισμός δρόμων και πεζοδρομίων 5. Καθαρισμός οικοπέδων 6. Μισθοί εργαζομένων, συντήρηση και καύσιμα για τις παραπάνω υπηρεσίες Το ποσοστό της συλλογής-μεταφοράς και επεξεργασίας των σύμμεικτων κυμαίνεται μεταξύ 50 και 65% του συνολικού κόστους, όπου υπολογίζονται τα τέλη σκυβάλων. Επομένως η εφαρμογή της προπληρωμένης σακούλας

ΑΡΘΡΑ χωρίς ένα πολύ υψηλό πάγιο, θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια στην άτακτη χρεοκοπία δήμων και κοινοτήτων... Και ως εκ τούτου στην περίπτωση μιας ιδανικής διαλογής των οικιακών στερεών αποβλήτων (35% σύμμεικτα, 35% οργανικά, 30% ανακυκλώσιμα), θα πρέπει να απαντηθεί με ΕΥΡΩ ποιος πληρώνει τη συλλογή-μεταφορά-επεξεργασία των οργανικών και των ανακυκλώσιμων! Με τα σημερινά δεδομένα για έναν δυνητικό δήμο, που είναι συνδεδεμένος με την ΟΕΔΑ Κόσιης θα κοστίζει ετησίως για ένα νοικοκυριό (3 άτομα 500 κιλά/άτομο) μόνο η διαχείριση των οικιακών στερεών αποβλήτων περίπου €185, με ένα κόστος σύμμεικτων €60, οργανικών €30, ανακυκλώσιμων €75, ογκωδών €5 και διοικητικά €15. Συμπερασματικά μπορούμε να υπολογίσουμε ότι η χρηστική αξία των οικιακών στερεών αποβλήτων για ένα νοικοκυριό με την εφαρμογή του προτεινόμενου νομοσχεδίου “Πληρώνω όσο Πετώ” και με τις σημερινές υποδομές βρίσκεται στην καλύτερη περίπτωση στο μείον €185, εκτός και αν η GreenDot μπορεί να επαληθεύσει ότι από τις συλλεχθείσες ποσότητές της παράχθηκαν νέα προϊόντα και μπορούν να διατεθούν στην αγορά!

τέρου να αξιοποιούνται τα σύμμεικτα, τα οργανικά και τα ανακυκλώσιμα. Συμπερασματικά, εάν εφαρμοστεί η χωριστή διαλογή στην πατρίδα μας, θα πρέπει ο κάθε δήμος και σύμπλεγμα να μπορεί να προσφέρει στον κάθε κάτοικο: 1. Προοπτική μεταφοράς και αξιοποίησης των σύμμεικτων με παραλαβή 2 φορές τη βδομάδα και με δωρεάν 104 σακούλια/έτος και 2. Προοπτική μεταφοράς και αξιοποίησης των οργανικών με παραλαβή 2 φορές τη βδομάδα με δωρεάν 104 σακούλια/έτος σε ένα μεικτό πάγιο τέλος. Εάν κάποιο νοικοκυριό χρειάζεται επιπρόσθετα σακούλια για τα σύμμεικτα, τότε να χρεώνεται κάθε σακούλι με €2. Και η GreenDot θα πρέπει να διαθέτει δωρεάν τα σακούλια για την τοποθέτηση των ανακυκλώσιμων υλικών, όπως συνηθίζεται και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Παντελής Σοφοκλέους (μηχανικός περιβάλλοντος) pantelis.sophocleous@gmx.de

Ευρωπαϊκή προσέγγιση Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή Οδηγία 96/61/ΕΚ “πρόληψη ρύπανσης με εφαρμογή βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών” το γερμανικό κεντρικό κράτος μπορεί να επιβεβαιώσει ότι, με τις υπάρχουσες εγκαταστάσεις, όχι μόνο αποτρέπει τη ρύπανση του περιβάλλοντος με οικιακά στερεά απόβλητα, αλλά κατάφερε την αξιοποίηση με την: 1. καύση των σύμμεικτων στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας 2. κομποστοποίηση των οργανικών στην παραγωγή φυσικού λιπάσματος και 3. αναβάθμιση της ανακύκλωσης (γυαλί, χαρτί, αλουμίνιο, μέταλλο), με παραγωγή δευτερογενούς υλικού σχεδόν για όλα τα οικιακά ρεύματα, εκτός από το πλαστικό. Επίσης με την εμφιάλωση αλκοολούχων και μη αλκοολούχων ποτών σε επιστρεφόμενη μπουκάλα (μέχρι το 2020 στόχος 80%) ελαχιστοποιείται η παραγωγή αποβλήτων και με την εφαρμογή του εγγυοδοτικού αντιτίμου συσκευασιών μίας χρήσης: 1. αποτρέπεται η ρύπανση του περιβάλλοντος (επιστροφή άνω 98%) 2. εκμηδενίζεται η παράλληλη οικονομία 3. αυξάνονται τα έσοδα του συλλογικού μας συστήματος GreenDot 4. αναβαθμίζονται και αυξάνονται οι ποσότητες ανακυκλώσιμων υλικών Επομένως ο κάτοικος Γερμανίας πληρώνει πάγιο τέλος για να χρησιμοποιεί τους κάδους για την ορθή διαλογή στη φιλοσοφία “Ο Χρήστης Πληρώνει”, και του προσφέρεται η επιλογή μεγέθους κάδου για τα σύμμεικτα και τα οργανικά. Το τέλος σκυβάλων κυμαίνεται από €80, όπου εφαρμόζεται ΜΟΝΟ η καύση των σύμμεικτων (δεν γίνεται διαλογή οργανικών) με προοπτική παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και €300, όπου εφαρμόζεται μια σύνθετη διαχείριση των σύμμεικτων (βλ. ΟΕΔΑ Κόσιης), αξιοποίηση των οργανικών σε παραγωγή βιοαερίου και κόμποστ και χρέωση των υπολειμμάτων στη μεταφορά σε κλίβανους για καύση, αφού απαγορεύεται η διάθεση τους για υγειονομική ταφή! Επομένως, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να εγκαταστήσουν πρώτα τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές εγκαταστάσεις, όπου αφενός θα αποτρέπεται 100% η ρύπανση του περιβάλλοντος και αφε-

29

ΑΡΘΡΑ

Ανταποκριθείτε στις ενεργειακές προκλήσεις με το πρότυπο ISO 50004

Ακολουθώντας τα δεδομένα της οικονομίας στη σύγχρονη εποχή, ο έλεγχος του κόστους και η διατήρηση της ανταγωνιστικότητας είναι υψίστης σημασίας, γι’ αυτό και οι επιχειρήσεις στρέφουν την προσοχή τους στην αποτελεσματική διαχείριση αυτών των βασικών παραμέτρων. Σε αυτή την προσπάθεια, αναπτύσσουν και αξιοποιούν συστήματα διαχείρισης ενέργειας τα οποία χαρακτηρίζονται ένας από τους πλέον οικονομικά αποδοτικούς τρόπους μείωσης των λειτουργικών δαπανών και του περιβαλλοντικού κόστους, υποβοηθώντας έτσι και τη μείωση του κόστους παραγωγής. Το πρόσφατα αναθεωρημένο διεθνές πρότυπο ISO 50004 είναι το τελευταίο της σειράς προτύπων διαχείρισης ενέργειας που έχουν εκδοθεί από τον Διεθνή Οργανισμό Τυποποίησης ISO. Αυτή η σειρά προτύπων περιλαμβάνει το πρότυπο ISO 50001 για την ανάπτυξη και εφαρμογή ενός Συστήματος Διαχείρισης Ενέργειας. Η νέα βελτιωμένη έκδοση του προτύπου ISO 50004 «Συστήματα Διαχείρισης Ενέργειας - Καθοδήγηση για την εφαρμογή, τη διατήρηση και τη βελτίωση ενός Συστήματος Διαχείρισης Ενέργειας ISO 50001», βοηθά οργανισμούς οποιουδήποτε μεγέθους να υιοθετήσουν τη συστηματική προσέγγιση στη συνολική διαχείριση ενέργειας ως μέσο επίτευξης συνεχούς βελτίωσης της ενεργειακής τους απόδοσης. Το πρότυπο αποτελεί για τον χρήστη ένα φιλικό σύνολο εργαλείων, το οποίο βοηθά τις επιχειρήσεις να εντοπίζουν, να παρακολουθούν, να πε-

ριγράφουν και να παίρνουν τα κατάλληλα μέτρα σε όλες τις πρωτοβουλίες που αναπτύσσουν για τη βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης. Η καθοδήγηση που παρέχει το πρότυπο μπορεί να βοηθήσει τις δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας μιας επιχείρησης να μεταμορφωθούν από αρχάριες σε κορυφαίες! Για τις περισσότερες επιχειρήσεις η ενέργεια αποτελεί το μεγαλύτερο ελεγχόμενο λειτουργικό κόστος. Γι’ αυτό και η μείωση του κόστους κατανάλωσης ενέργειας έχει σημαντικό θετικό αντίκτυπο στη συνολική εξοικονόμηση των λειτουργικών τους δαπανών. Η διαχείριση της ενέργειας γίνεται βιώσιμη και πιο αποτελεσματική όταν ενσωματώνεται στις συνολικές επιχειρηματικές διαδικασίες ενός οργανισμού (π.χ. οργανική λειτουργία, οικονομικά, ποιότητα, συντήρηση, ανθρώπινοι πόροι, προμήθειες, υγεία - ασφάλεια και περιβαλλοντική ποΓια τις περισσότερες λιτική). Έτσι όταν η διαχείριση της ενέργειας εφαρμόζεται με συντοεπιχειρήσεις η νισμένο τρόπο, οι επιχειρήσεις μποενέργεια αποτελεί ρούν να βελτιώσουν την ενεργειακή το μεγαλύτερο απόδοσή τους χωρίς να δαπανήσουν επιπρόσθετα κεφάλαια. Εδώ ελεγχόμενο είναι που έρχεται να προσφέρει σηλειτουργικό κόστος μαντική βοήθεια η σειρά προτύπων διαχείρισης ενέργειας ISO 50000. Το πρότυπο ISO 50004 μπορεί να εφαρμοστεί σε επιχειρήσεις με διαφορετικά επίπεδα εμπειρίας στη διαχείριση ενέργειας και στα Συστήματα Διαχείρισης Ενέργειας. Πλαισιώνεται με πρακτικά βοηθητικά στοιχεία που έχουν σχεδιαστεί για να παρέχουν στον χρήστη ιδέες, παραδείγματα και στρατηγικές για την αποτελεσματικότερη εφαρμογή ενός Συστήματος Διαχείρισης Ενέργειας. Αναμένεται να ωφελήσει ιδιαίτερα τις επιχειρήσεις που εφαρμόζουν ένα Σύστημα Διαχείρισης Ενέργειας βάσει του ISO 50001. Εν κατακλείδι, το ISO 50004 ως μέρος της συνεχώς εξελισσόμενης σειράς προτύπων ISO 50000, αποσκοπεί στο να βοηθήσει τις επιχειρήσεις να επωφεληθούν όσο το δυνατό περισσότερο μέσα από το ταξίδι τους για τη διαχείριση ενέργειας. Οι χρήστες θα μπορούν επίσης να ωφεληθούν από το μελλοντικό ISO 50005 «Συστήματα Διαχείρισης Ενέργειας - Σταδιακή Εφαρμογή», το οποίο θα προσφέρει πρόσθετη καθοδήγηση για την επιτυχή εφαρμογή του ISO 50001. Το ISO 50004 εκπονήθηκε από τη Διεθνή Τεχνική Επιτροπή ISO/TC 301 «Energy Μanagement and Energy Savings», η οποία λειτουργεί κάτω από την ομπρέλα του Διεθνούς Οργανισμού Τυποποίησης ISO. Στις εργασίες, τόσο της Επιτροπής ISO/TC 301 όσο και των Ομάδων Εργασίας της, για την εκπόνηση των διαφόρων προτύπων της σειράς ISO 50000, η Κύπρος εκπροσωπείται ενεργά με αντιπρόσωπό της μέσω εξουσιοδότησης από τον Κυπριακό Οργανισμό Τυποποίησης CYS. Το πρότυπο ISO 50004 διατίθεται από το Κέντρο Εξυπηρέτησης και Πληροφόρησης του Κυπριακού Οργανισμού Τυποποίησης (CYS). Γιάννης Βασιάδης Μηχανολόγος Μηχανικός Λειτουργός Τυποποίησης στον Κυπριακό Οργανισμό Τυποποίησης (CYS)

30

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ Τo Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου (ΕΤΕΚ) είναι ο θεσμοθετημένος Τεχνικός Σύμβουλος της Πολιτείας και οργανισμός όλων των Κυπρίων Μηχανικών. Ιδρύθηκε με το Νόμο 224/1990 και είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου με αιρετή Διοίκηση. Διαθέτει ιδιόκτητο κτίριο κεντρικών γραφείων και Υπηρεσία αναγκαία για την προώθηση των σκοπών του. Το ΕΤΕΚ έχει σκοπό την προαγωγή της επιστήμης στους διάφορους τομείς που σχετίζονται με την ειδικότητα των Μελών του, της Μηχανικής και της Τεχνολογίας γενικά και την ανάπτυξή τους για αυτοδύναμη οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη της Δημοκρατίας.

KENTΡΙΚΑ ΓΡΑΦΕΙΑ Κερβέρου 8, 1016 Λευκωσία, Κύπρος ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Τ.Θ. 21826, 1513, Λευκωσία, Κύπρος ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΕΜΑΙL cyprus@etek.org.cy ΕΜΑΙL EΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ ΚΟΙΝΟΥ yemp@etek.org.cy Τηλ: +35722877644 Φαξ: +35722730373

www.etek.org.cyΚεντρικά Γραφεία

Οδός Κερβέρου 8, 1016 Λευκωσία Ταχυδρομική Διεύθυνση: Τ.Θ. 21826, 1513 Λευκωσία

Κεντρικό email: cyprus@etek.org.cy Email εξυπηρέτησης κοινού: yemp@etek.org.cy Τηλέφωνο: 22877644 Φαξ: 22730373 www.etek.org.cy

Το Επιμελητήριο προσδίδει μεγάλη σημασία σε διεθνή θέματα και καταβάλλει προσπάθεια για επέκταση των σχέσεών του, τόσο με επιμελητήρια άλλων χωρών όσο και με διεθνείς φορείς μηχανικών.  Το ΕΤΕΚ είναι πλήρες μέλος στο European Council of Engineers Chambers (ECEC).  Συμμετέχει, μέσω της ΠΕΤΕΚΚ (Πλατφόρμα για την Έρευνα και Τεχνολογία για τις Κατασκευές στη Κύπρο), στην αντίστοιχη European Construction Technology Platform (ECTP).  Στον ευρωπαϊκό χώρο το Επιμελητήριο συμβάλλει ενεργά στις επαγγελματικές οργανώσεις European Federation of National Engineering Associations (FEANI) και International Council on Monuments and Sites (ICOMOS) και συμμετέχει σε συζητήσεις με ευρωπαϊκές επιτροπές.  Στον διεθνή χώρο, σε συνεργασία με τοπικές επαγγελματικές οργανώσεις, συμμετέχει και εκπροσωπείται στην World Federation of Engineering Organizations (WFEO). Συνεργάζεται στενά με το Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδας (ΤΕΕ) και έχει συνάψει πρωτόκολλο συνεργασίας με το ΤΕΕ Τμήμα Κεντρικής Μακεδονίας. Αντίστοιχη συνεργασία υπάρχει μεταξύ του Επιμελητηρίου και του Engineering Council Βρετανίας. Γενικό Συμβούλιο Το ΕΤΕΚ διοικείται από 30μελές Γενικό Συμβούλιο, τα μέλη του οποίου είναι αιρετά και εκλέγονται ανά τριετία. Οι έδρες του Συμβουλίου κατανέμονται ανάλογα με το ποσοστό των μελών του κάθε κλάδου μηχανικής επιστήμης στο σύνολο των μελών του Επιμελητηρίου. Διοικούσα Επιτροπή Η Διοικούσα Επιτροπή είναι το εκτελεστικό και συντονιστικό όργανο του Επιμελητηρίου για την υλοποίηση της πολιτικής του, όπως αυτή διαμορφώνεται από το Επιμελητήριο. Η Διοικούσα Επιτροπή του ΕΤΕΚ για την τριετία 2020-2023: 2017 – 2020: Πρόεδρος, Κωνσταντίνος Κωνσταντή, Αρχιτέκτονας Στέλιος Αχνιώτης, Πρόεδρος Α’ Αντιπρόεδρος, Ανδρέας Θεοδότου, Πολιτικός Μηχανικός Πολιτικός Μηχανικός Α’ Αντιπρόεδρος Κωνσταντίνος Κωvσταντή, Αρχιτέκτονας Β’ Αντιπρόεδρος, Ελίζα Βασιλείου, Μηχανολόγος Μηχανικός Β’ Αντιπρόεδρος Ανδρέας Μαραγκός, Γενικός Γραμματέας, Πλάτωνας Στυλιανού, Πολιτικός ΜηχανικόςΜηχανολόγος Μηχανικός Γενικός Γραμματέας ΕλίζαΑρχιτέκτονας Βασιλείου, Μηχανολόγος Μηχανικός Γενικός Ταμίας, Χρίστος Χριστοδούλου, Γενικός Ταμίας Σωκράτης Σωκράτους, Μηχανικός Πληροφορικής Μέλη Μέλη: Γαλαζή ΒαρνάβαςΆννα Λάμπρου, Πολιτικός Ιακώβου, Μηχανικός Αρχιτέκτονας, Κυριάκος Θεμιστοκλέους, Αρχιτέκτονας, Ντίνος Νικολαΐδης, Μηχανολόγος Μηχανικός, Ιάκωβος Θωμάς Μίτα, Ηλεκτρολόγος Μηχανικός Χαραλάμπους, Ηλεκτρολόγος Μηχανικός. Ξένιος Παπασταύρου, Μηχανολόγος Μηχανικός Σωκράτης Σωκράτους, Μηχανικός Πληροφορικής