Περί της υλοποίησης κατασκευαστικών έργων του Δημοσίου

Το θέμα των καθυστερήσεων, των αντιδικιών και της υπέρβασης του προϋπολογισμού στα κατασκευαστικά έργα, ιδιαίτερα στα έργα του Δημοσίου, αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα θέματα που χαρακτηρίζουν αρνητικά την κατασκευαστική βιομηχανία. Σημειώνεται ιδιαίτερα ότι το πρόβλημα αυτό δεν είναι αποκλειστικά κυπριακό ούτε και νεοφανές. Απασχόλησε και απασχολεί τους εμπλεκόμενους και οπωσδήποτε και το ΕΤΕΚ, ως φορέα των μηχανικών και ανεξάρτητο σύμβουλο της πολιτείας.

Προκειμένου να βρεθούν λύσεις στα προβλήματα αυτά θα πρέπει να αναζητηθούν οι αιτίες που τα προκαλούν σε όλο το φάσμα των φάσεων και των συνιστωσών υλοποίησης των έργων, να εκτείνεται δηλαδή και να καλύπτει όλο τον κύκλο υλοποίησης ενός έργου, από το πρώιμο στάδιο και τη μελέτη σκοπιμότητας και βιωσιμότητας του έργου, την επιλογή της κατάλληλης μεθόδου προώθησης της υλοποίησης, τον καταρτισμό του κτηριολογικού προγράμματος, την επιλογή των εκπροσώπων του Κύριου του έργου, όπως είναι ο διευθυντής έργου και η ομάδα του, την επιλογή των Συμβούλων μελετητών καθώς και των άλλων αναδόχων εργοληπτών, προμηθευτών κ.λπ. μέχρι το στάδιο ολοκλήρωσης και παράδοσής του στον Κύριο του έργου προς χρήση.

Στο παρελθόν πραγματοποιήθηκαν δύο διήμερα εργαστήρια με συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων παραγόντων (αρμοδίων Υπηρεσιών και Τμημάτων του Δημοσίου, του ΕΤΕΚ, επιστημονικών φορέων και επαγγελματικών οργανώσεων). Τα εργαστήρια αυτά είχαν ως αντικείμενο την εξέταση και συζήτηση όλων των συνιστωσών που αφορούν και επηρεάζουν την υλοποίηση των κατασκευαστικών έργων με κύριο στόχο, μέσα από ολική και σφαιρική, παραγωγική συζήτηση, να εξευρεθούν λύσεις και βελτιώσεις του εκάστοτε υφιστάμενου πλαισίου (νομικό/κανονιστικό, πρότυπα έγγραφα συμβολαίων της αναθέτουσας αρχής ‒ Δημόσιο και ευρύτερος δημόσιος τομέας), αφενός και αναδόχων, αφετέρου (Συμβούλων μελετητών, επενδυτών, εργοληπτών κ.λπ.).

Η μέθοδος προώθησης και υλοποίησης ενός έργου, η πληρότητα, η σαφήνεια και η ορθότητα των εγγράφων της σύμβασης που υπογράφεται, τα κριτήρια επιλογής των αναδόχων, η σωστή τιμολόγηση των εργασιών και υπηρεσιών καθώς και όλων των συμβατικών υποχρεώσεων και, εν τέλει, το ποσό κατακύρωσης της προσφοράς, η αμεσότητα στην ανταπόκριση των εμπλεκόμενων στις συμβατικές τους υποχρεώσεις, η ικανότητα και ο επαγγελματισμός των Συμβούλων, η ταχεία επίλυση των διαφορών που αναφύονται και η διατήρηση καλού κλίματος συνεργασίας και εμπιστοσύνης είναι ορισμένοι από τους βασικούς παράγοντες που επηρεάζουν καθοριστικά την ομαλή εξέλιξη των εργασιών, την αποφυγή προβλημάτων και την επιτυχή ολοκλήρωση ενός έργου. Το πώς επιτυγχάνονται όλα αυτά είναι ένα πολύ μεγάλο κεφάλαιο και αφορά τόσο το νομοθετικό/κανονιστικό πλαίσιο, όσο και τον κάθε εμπλεκόμενο.

Ως ένα σημαντικό εμπόδιο στην όλη διαδικασία της ομαλής εξέλιξης και επιτυχούς υλοποίησης ενός έργου, ιδιαίτερα κατά τη φάση της κατασκευαστικής περιόδου, αναδεικνύεται ότι είναι η μη αποτελεσματική και ταχεία διαχείριση και επίλυση των διαφορών που αναφύονται. Τονίζεται ιδιαίτερα ότι θα πρέπει να εξευρεθούν λύσεις για την εφαρμογή μεθόδων γρήγορης αντιμετώπισης και επίλυσης των διαφορών που παρουσιάζονται κατά τη διάρκεια κατασκευής των έργων. Είναι γεγονός αναντίλεκτο ότι η μη έγκαιρη επίλυση των διαφορών επιφέρει επιπρόσθετο κόστος και πλήττει καίρια το κλίμα συνεργασίας και εμπιστοσύνης που θα πρέπει να υπάρχει ανάμεσα στα εμπλεκόμενα μέρη (Κύριος του έργου, εργολάβοι, Σύμβουλοι μελετητές/επιβλέποντες - αρχιτέκτονες και μηχανικοί).

Εκ των πραγμάτων και δεδομένων των αλλαγών που επέρχονται λόγω των συνεχώς μεταβαλλόμενων συνθηκών και δεδομένων που επηρεάζουν το ευρύτερο, αλλά και το ειδικό περιβάλλον κάθε έργου, επιβάλλεται η νηφάλια και σε βάθος συζήτηση με στόχο την αναπροσαρμογή και βελτίωση, όπου χρειάζεται, κάθε συνιστώσας αυτού του μεγάλου θέματος για επιτυχή υλοποίηση των κατασκευαστικών έργων με την επίτευξη του τρίπτυχου Ποιότητα-Κόστος-Χρόνος.

 

Στέλιος Αχνιώτης

Πολιτικός Μηχανικός