ΧΡΗΜΑ #428, Μαΐος-Ιούνιος 2017 by ethosMEDIA

ΧΡΗΜΑ

www.hrima.gr

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ

«Σήμα» από το Eurogroup για νέες επενδύσεις στο ΧΑ

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.428 / 5-6.2017 / € 6,00

4th Digital Finance Forum

ΕΛΕΓΚΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ Διαρκές «σπριντ» για προσαρμογή σε μεγάλες αλλαγές Κωνσταντίνος Λιακόπουλος

Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος Connecticore ΑΕ

Μετάβαση στην ψηφιακή εποχή: Το μεγάλο στοίχημα για τις επιχειρήσεις και τη χώρα

SS POS RE

X+7

ΚΕΜΠ. KAΛΛΙΘΕΑΣ 563

Η φιλοσοφία μας έχει στο κέντρο της την εξυπηρέτηση των προσωποποιημένων αναγκών του κάθε πελάτη και διακρίνεται από την άμεση ανταπόκριση, την ευελιξία και τη γρήγορη υλοποίηση

S PO

21-0117

Alpha Mobile Banking. Με νέες λειτουργίες που αναβαθμίζουν την τραπεζική σας εμπειρία! Τώρα, έχετε περισσότερες δυνατότητες στα χέρια σας, όπου κι αν βρίσκεσθε. Η εφαρμογή Alpha Mobile Banking για έξυπνα κινητά τηλέφωνα έρχεται εμπλουτισμένη με νέες λειτουργίες για να σας προσφέρει ακόμη μεγαλύτερη ευκολία στις συναλλαγές σας και άμεσο έλεγχο των οικονομικών σας!

PIN & Fingerprint Γρήγορη πρόσβαση Το εξελιγμένο Alpha Mobile Banking σας προσφέρει δύο εναλλακτικούς τρόπους γρήγορης εισόδου στην εφαρμογή. Μπείτε στην εφαρμογή στο λεπτό, επιλέγοντας μεταξύ της χρήσης του δακτυλικού σας αποτυπώματος (Fingerprint) για όσες συσκευές το υποστηρίζουν ή ενός 4ψήφιου PIN της επιλογής σας για οποιαδήποτε συσκευή.

Alpha Quick Transfer Άμεση μεταφορά ποσών από και προς τις επαφές σας

Αφορολόγητο Εύκολος υπολογισμός και αναλυτική ενημέρωση

Από σήμερα, με την υπηρεσία Alpha Quick Transfer μπορείτε να μεταφέρετε χρήματα πραγματικά γρήγορα στις επαφές σας, χρησιμοποιώντας μόνο αριθμό κινητού τηλεφώνου ή λογαριασμό ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή ακόμη και λογαριασμό Facebook. Έτσι, η μεταφορά μικροποσών γίνεται πιο εύκολη από ποτέ.

Τώρα, υπολογίστε εύκολα το δικό σας αφορολόγητο χρησιμοποιώντας το Alpha Mobile Banking. Συνδεθείτε και παρακολουθήστε πώς διαμορφώνεται το αφορολόγητό σας από τις πληρωμές και τις αγορές σας, μέσω ηλεκτρονικών υπηρεσιών και καρτών Alpha Bank.

Κι όλα αυτά, συγκεντρωμένα σε μία και μόνο εφαρμογή για μεγαλύτερη ευελιξία και αυτονομία, εν κινήσει! Alpha Mobile Banking. Τραπεζική εμπειρία όπως ποτέ άλλοτε.

Νώντας Χαλδούπης

Μαθαίνοντας να ζούμε με τον Σόιμπλε...

έρασε ο Μάιος του 2016, με εκείνη τη «λειψή» πρώτη αξιολόγηση χωρίς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Φθάσαμε στον Μάιο του 2017 και η δεύτερη αξιολόγηση ολοκληρώθηκε, αυτήν τη φορά με το Ταμείο “on board”, όπως λέγεται συνήθως. Αλλά δεν φαίνεται διατεθειμένος να βρεθεί “on board”, αν αυτό προϋποθέτει μεγάλη ελάφρυνση του χρέους, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Άλλοτε, μαθαίναμε να ζούμε με τους σεισμούς. Από το 2010, προσπαθούμε να μάθουμε πώς να ζούμε με τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών. Και ακόμη δεν έχουμε μάθει. Ίσως γιατί προσπαθούμε να προσεγγίσουμε ερμηνευτικά τη στάση και τις θέσεις του μέσα από δικά μας στερεότυπα, που μονίμως οδηγούν την ανάλυση σε μονοπάτια πολύ μακρινά από την πραγματικότητα της γερμανικής πολιτικής για την ευρωζώνη. Η απόλυτη αστοχία στην ερμηνευτική προσέγγιση του Σόιμπλε και της πολιτικής που εκφράζει μάς κάνουν διαρκώς να εκπλησσόμαστε και να εξοργιζόμαστε. Εξηγούμε τη στάση του ως αποτέλεσμα μιας μικροπολιτικής διαχείρισης προσδοκιών του γερμανικού εκλογικού σώματος και, με αυτήν την ερμηνεία, οδηγούμε εαυτούς στην επόμενη παγίδα: αν όλα γίνονται για τις ψήφους των Γερμανών, τον Σεπτέμβριο, τότε λογικά μετά τις γερμανικές εκλογές θα πρέπει να περιμένουμε ότι ο Σόιμπλε, ή όποιος άλλος καθίσει στην καρέκλα του, θα είναι έτοιμος να προσφέρει την ελάφρυνση που ζητούμε. Ίσως να είναι αληθές, σε κάποιο βαθμό, ότι, όταν θα έχουν κλείσει οι γερμανικές κάλπες, το Βερολίνο θα έχει μεγαλύτερη ευχέρεια

κινήσεων και περιθώρια ελιγμών στο θέμα του ελληνικού χρέους. Διαπράττει σοβαρό λάθος όμως όποιος φαντάζεται ότι η γερμανική πολιτική χαράσσεται από τη μια εκλογική αναμέτρηση στην άλλη με μοναδικό γνώμονα την ικανοποίηση των ψηφοφόρων με κάθε τρόπο, για να ασκηθεί μια εντελώς διαφορετική πολιτική στη συνέχεια, όπως βλέπουμε να συμβαίνει στην Ελλάδα. Το παρόν σύντομο σημείωμα δεν προσφέρεται για να αναλυθεί διεξοδικά η γερμανική στρατηγική για την ευρωζώνη, που προσδιορίζει, σε πολύ μεγάλο βαθμό, τα όρια εντός των οποίων κινείται κάθε υπουργός Οικονομικών. Πρέπει να τονιστεί όμως ότι η διαχείριση της ελληνικής κρίσης χρέους συνδέεται άρρηκτα με αυτήν τη στρατηγική, τελικός στόχος της οποίας είναι να πάρει η νομισματική ένωση τέτοια μορφή, ώστε να εξακολουθήσει να αποτελεί ένα επωφελές deal για τη Γερμανία. Η κρίση χρέους που άρχισε από την Ελλάδα έθεσε υπό αμφισβήτηση το οικοδόμημα της ΟΝΕ, όπως είχε στηθεί από Κολ και Μιτεράν. Το γερμανικό δόγμα «καθένας πληρώνει τα χρέη του» αποδείχθηκε ότι μπορεί να γίνεται σεβαστό σε καλές εποχές για την οικονομία, αλλά όχι όταν η χρεοκοπία χτυπά τις πόρτες κρατών-μελών και τίθεται ζήτημα εξόδου τους από τη νομισματική ένωση. Την ίδια στιγμή, η Bundesbank, που αποτέλεσε το θεσμικό πρότυπο για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, βλέπει ότι χάνει τον έλεγχο των αποφάσεων στο συμβούλιό της, όπου

κατά πλειοψηφία οι ασθενέστερες κεντρικές τράπεζες επιβάλλουν πολιτικές αδιανόητες στους νομισματικά αυστηρούς Γερμανούς: κάτω από την ταμπέλα «ποσοτική χαλάρωση», η Bundesbank βλέπει με δέος ότι τυπώνεται χρήμα και αγοράζονται ιταλικά ομόλογα. Έχοντας χάσει τον έλεγχο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, οι Γερμανοί βλέπουν ότι όλο το βάρος της προσπάθειας να αποτρέψουν την αμοιβαιοποίηση χρεών έχει περάσει στον υπουργό Οικονομικών, που διατηρεί το ισχυρό βέτο του στο Eurogroup. Ο Β. Σόιμπλε σηκώνει το βάρος της προσπάθειας να μη γίνει η Ελλάδα, μέσα από μια γενναιόδωρη ελάφρυνση χρέους, ο «πιλότος» για επόμενες, σημαντικές ελαφρύνσεις στα χρέη άλλων χωρών (Ιταλίας, Ισπανίας και –γιατί όχι– της Γαλλίας). Αν αντιληφθεί κανείς το ευρύτερο πλαίσιο εντός του οποίου κινείται κάθε Γερμανός υπουργός Οικονομικών, επιδιώκοντας να μεγιστοποιεί τα οφέλη της χώρας του από τη συμμετοχή στη νομισματική ένωση και να περιορίζει κατά το δυνατόν τα κόστη, θα καταλάβει ότι η στάση του κυρίου Σόιμπλε δεν έχει να κάνει με προσωπικές ιδιοτροπίες ή (μικρο)πολιτικούς υπολογισμούς. Και δεν θα απογοητευθεί την επόμενη φορά που, πάλι, η Γερμανία θα μπλοκάρει γενναιόδωρα σχέδια ελάφρυνσης χρέους...

ΧΡΗΜΑ

τ.428, Μάιος - Ιούνιος 2017

2 Μάιος - Ιούνιος 2017

ΕΝ ΑΡΧΗ...

BUSINESS AUTO-MOTO «Πατάει γκάζι» με καύσιμο… το leasing

36 54 28

GREEK HOSPITALITY AWARDS Απολογισμός των βραβείων

4 Μάιος - Ιούνιος 2017

4TH DIGITAL FINANCE FORUM To νέο τοπίο στις ψηφιακές τεχνολογίες του χρηματοπιστωτικού τομέα ΕΛΕΓΚΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ Διαρκές «σπριντ» για προσαρμογή σε μεγάλες αλλαγές

ΧΡΗΜΑ

www.hrima.gr

τ.428/5-6.2017

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ

ΧΡΗΜΑ

«Σήµα» από το Eurogroup για νέες επενδύσεις στο ΧΑ

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.428 / 5-6.2017 / € 6,00

περιεχόμενα

4th Digital Finance Forum

τ.428/ 5-6.2017

ΕΛΕΓΚΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ Διαρκές «σπριντ» για προσαρµογή σε µεγάλες αλλαγές Κωνσταντίνος Λιακόπουλος

Πρόεδρος & Διευθύνων Σύµβουλος Connecticore ΑΕ

Μετάβαση στην ψηφιακή εποχή: Το µεγάλο στοίχηµα για τις επιχειρήσεις και τη χώρα

Γαλάτεια Μπασέα bassea.g@ethosmedia.eu

~ Απαγορεύεται αυστηρά η

αναδημοσίευση φωτογραφιών και ύλης ή μέρους αυτής, και η καθ’ οιονδήποτε τρόπο εκμετάλλευσή τους, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη.

τεύχος Μαΐου - Ιουνίου 2017

ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ Έλενα Ερμείδου Ermeidou.e@ethosmedia.eu

S PO

ΘΕΜΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟY

ΧΡΗΜΑ

ΕΙΔΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ Νώντας Χαλδούπης chaldoupis.n@ethosmedia.eu

78 ~ INTERAMERICAN H Interamerican για τον χρηματοοικονομικό αλφαβητισμό

ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚTΗΣ Γιώργος Καλούμενος kaloumenos.g@ethosmedia.eu

X+7 R

21-0117

14 ~ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Οι εισηγμένες πέτυχαν το μεγάλο turn around

ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Κωνσταντίνος Ουζούνης ouzounis.k@ethosmedia.eu

SS POS RE

ΚΕΜΠ. KAΛΛΙΘΕΑΣ 563

ISSN 1105-0470

10 ~ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ «Σήμα» από το Eurogroup για νέες επενδύσεις στο ΧΑ

Η φιλοσοφία µας έχει στο κέντρο της την εξυπηρέτηση των προσωποποιηµένων αναγκών του κάθε πελάτη και διακρίνεται από την άµεση ανταπόκριση, την ευελιξία και τη γρήγορη υλοποίηση

KEY ACCOUNT MANAGER Ράντω Μανώλογλου manologlou.r@ethosmedia.eu ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Δέσποινα Ροπόδη ropodi.d@ethosmedia.eu DATABASE MARKETING Νίκος Αθανασίου athanasiou.n@ethosmedia.eu ΤΜΗΜΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ & ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Kωνσταντίνος Σαλβαρλής salvarlis.k@ethosmedia.eu

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ Γιούλη Μουτεβελή mouteveli.g@ethosmedia.eu YΠΕΥΘΥΝΗ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ Νατάσσα Λαζαράκου lazarakou.n@ethosmedia.eu ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ Θοδωρής Αναγνωστόπουλος Shutterstock ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ Στράτος Μωυσής moisis.s@ethosmedia.eu

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ - ΔΙΟΡΘΩΣΗ Αμαλία Λούβαρη louvari.a@ethosmedia.eu ΕΚΤΥΠΩΣΗ - ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ - ΕΝΘΕΣΗ IRIS ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ Α.Ε.Β.Ε.

ETHOS MEDIA S.A. Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος T:210 9984950, Φ:210 9984953 E:info@hrima.gr www.ethosmedia.eu www.ethosevents.eu www.hrima.gr www.insuranceworld.gr www.virus.com.gr www.alivemag.gr

ISSN 1105-0470

02 ~ Εν αρχή: Μαθαίνοντας να ζούμε με τον Σόιμπλε... 06 ~ Επικαιρότητα: Σε «ήρεμα νερά» η οικονομία μετά τις αποφάσεις του Eurogroup 80 ~ Διά ταύτα: «Πρώτη Φορά Φέσι»

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Κωνσταντίνος Λιακόπουλος Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος

Connecticore ΑΕ Μετάβαση στην ψηφιακή εποχή: Το μεγάλο στοίχημα για τις επιχειρήσεις και τη χώρα ΧΡΗΜΑ 5

επικαιρότητα

ΣΕ «ΗΡΕΜΑ ΝΕΡΑ» Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΟΥ EUROGROUP Ο Αλέξης Τσίπρας δεν θα φορέσει... γραβάτα, αλλά διασφαλίζεται η χρηματοπιστωτική σταθερότητα και διευκολύνεται η προσέλκυση επενδύσεων.

από τον

Νώντα Χαλδούπη

ρειάστηκαν δύο διαδοχικές συνεδριάσεις των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης για να λυθεί ο γρίφος του ελληνικού χρέους, και η λύση που συμφωνήθηκε παραμένει ατελής, καθώς η Γερμανία συνέχισε να μπλοκάρει την ανάληψη πολιτικών δεσμεύσεων για εφαρμογή δραστικών μέτρων ελάφρυνσης, που θα επέτρεπαν στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να εκδώσει «καθαρή» έκθεση βιωσιμότητας και στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να αποφασίσει την άμεση ένταξη της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, ίσως να μην μπορέσει να... φορέσει γραβάτα, για να πανηγυρίσει μια οριστική λύση, αλλά σίγουρα η συμφωνία της 15ης Ιουνίου είναι πολύ καλύτερη από αυτήν που απέρριψε στις 22 Μαΐου ο Ευκλείδης Τσακαλώτος. Ο υπουργός Οικονομικών

6 Μάιος - Ιούνιος 2017

υποδέχθηκε τις αποφάσεις, τονίζοντας χαρακτηριστικά: «Δεν θέλουμε το τέλειο να είναι εχθρός του καλού». Το σημαντικό στοιχείο των αποφάσεων του Eurogroup είναι ότι συμβάλλουν καθοριστικά στην εμπέδωση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, μετριάζοντας τους πολιτικούς κινδύνους και παρέχοντας καλύτερη ορατότητα για την περίοδο μετά τη λήξη του τρίτο μνημονίου, χωρίς ακόμη να είναι εντελώς βέβαιο ότι η χώρα θα μπορέσει να αποκαταστήσει τη χρηματοδότηση από τις αγορές και να αποφύγει την ανάγκη μίας ακόμη συμφωνίας για χρηματοδότηση από τους Ευρωπαίους εταίρους. Βέβαιο είναι ότι οι αγορές και οι επενδυτές που ενδιαφέρονται για άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα μπορούν πλέον να αξιολογήσουν τη χώρα με πιο ευνοϊκό τρόπο, καθώς:

~~ Οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης ανέλαβαν αυτήν τη φορά πιο σαφείς δεσμεύσεις για τα μέτρα ελάφρυνσης, που θα αρχίσουν να εφαρμόζονται μετά το τέλος του προγράμματος, υπό την προϋπόθεση ότι αυτό θα έχει εφαρμοστεί σωστά από τις ελληνικές αρχές. Η ενεργοποίηση των μεσοπρόθεσμων μέτρων, στα οποία περιλαμβάνεται και το νέο μέτρο της επιμήκυνσης διάρκειας και περιόδου χάριτος των δανείων του EFSF (δεύτερο μνημόνιο) έως 15 χρόνια, δεν είναι πια αβέβαιη («αν χρειαστεί»), αλλά δηλώνεται ότι θα προχωρήσει, στον βαθμό που απαιτείται για την αποκατάσταση της βιωσιμότητας του χρέους. Επιπλέον, εισάγεται στο «μενού» των μέτρων διαχείρισης του χρέους η γαλλική πρόταση για έναν μηχανισμό αυτόματης επιμήκυνσης, σε συνάρτηση με την πορεία της οικονο-

μίας («ρήτρα ΑΕΠ»). ~~ Η παρουσία του Ταμείου με την κατ’ αρχήν έγκριση ενός νέου προγράμματος, έστω και χωρίς παροχή χρηματοδότησης μέχρι να λάβουν οριστικές αποφάσεις οι Ευρωπαίοι για το χρέος, παρέχει προς τους επενδυτές μια εγγύηση ότι η Ελλάδα έχει εφαρμόσει και θα εφαρμόσει στο μέλλον χωρίς παρεκκλίσεις το συμφωνημένο πρόγραμμα σταθεροποίησης, κάτι που έχει αρκετά μεγάλη αξία για μια χώρα με κατά παράδοση ασταθή οικονομική πολιτική. Με αυτά τα δεδομένα, οι επενδυτές μπορούν πλέον να αξιολογήσουν ως χαμηλότερου ρίσκου τις επενδύσεις σε μετοχές και ομόλογα, αλλά και τις άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα, κάτι που παρέχει στην κυβέρνηση μια ευκαιρία να χαράξει μια πολιτική προσέλκυσης επενδύσεων με μεγαλύτερες αξιώσεις, ώστε να ανακτηθεί το έδαφος που χάθηκε από την παρατεταμένη διαπραγμάτευση με τους δανειστές.

ΤΟ ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ Το σκέλος στο ανακοινωθέν του Eurogroup που αναφέρεται στη διαπραγμάτευση για το χρέος έχει μεγάλη σημασία. «Σήμερα, το Eurogroup συζήτησε, εκ νέου, τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, με απώτερο στόχο η Ελλάδα να κερδίσει εκ νέου πρόσβαση στις αγορές με βιώσιμα επιτόκια» αναφέρει το ανακοινωθέν και προσθέτει, μεταξύ άλλων, ότι: ~~ Η Ελλάδα θα διατηρήσει πρωτογενή πλεονάσματα ίσο ή πάνω αλλά κοντά στο 2% του ΑΕΠ για το διάστημα 2023-2060. Πρέπει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα, ως χώρα με υπερβολικό χρέος, δεν θα μπορούσε να αποφύγει τα υψηλά πλεονάσματα μετά το 2023, αφού θα είναι υποχρεωμένη να εφαρμόσει τους αυστηρούς κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας, το οποίο επιβάλλει, μεταξύ άλλων, στις χώρες με υπερβολικό χρέος να το μειώνουν ετησίως κατά 5%, κάτι που σημαίνει ότι είναι υποχρεωμένες να εμφανίζουν μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα. ~~ Για να επιτευχθεί ο προκαθορισμένος στόχος βιωσιμότητας του χρέους (μικτές χρηματοδοτικές δαπάνες έως 15% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα και χαμηλότερα από το 20% του ΑΕΠ μακροπρόθε-

σμα), το Eurogroup «διαβεβαιώνει ότι είναι έτοιμο για την εφαρμογή του δεύτερου πακέτου μέτρων για το χρέος», που συμφωνήθηκε τον Μάιο του 2016 αλλά και «να εφαρμόσει, χωρίς καμία προκατάληψη αναφορικά με την τελική έκθεση βιωσιμότητας του χρέους, παράταση του μέσου χρόνου ωρίμανσης του δανείου του EFSF αλλά και των επιτοκίων μεταξύ 0 και 15 ετών». Σημειώνεται ότι αυτή η παράταση προστέθηκε στο «μενού» των μέτρων στις 22 Μαΐου 2017, ύστερα από υποχώρηση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών. ~~ Το Eurogroup αποδέχθηκε επί της

Το σημαντικό στοιχείο των αποφάσεων του Eurogroup είναι ότι συμβάλλουν καθοριστικά στην εμπέδωση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, μετριάζοντας τους πολιτικούς κινδύνους.

αρχής τη γαλλική πρόταση για «ρήτρα ΑΕΠ», σημειώνοντας στην ανακοίνωσή του: «Με στόχο να ληφθούν υπόψη διαφοροποιήσεις μεταξύ των προβλέψεων για το χρέος στην έκθεση βιωσιμότητας του χρέους και των πραγματικών ρυθμών ανάπτυξης για το διάστημα μετά τη λήξη του προγράμματος, η αλλαγή στους όρους των δανείων του EFSF θα λάβει χώρα βάσει ενός ειδικού μηχανισμού προσαρμογής με βάση την ανάπτυξη, ο οποίος θα συμφωνηθεί. Αυτός ο μηχανισμός θα εξειδικευθεί στα πλαίσια των μακροπρόθεσμων μέτρων για το χρέος και εφόσον ολοκληρωθεί ορθά το πρόγραμμα του ESM, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι για τις μικτές χρηματοδοτικές ανάγκες». ~~ Μια διατύπωση που ενδέχεται να κρύβει παγίδες για το μέλλον, καθώς είναι γνωστό ότι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί έχουν

πολύ πιο αισιόδοξες εκτιμήσεις από το ΔΝΤ για τη βιωσιμότητα του χρέους, είναι αυτή που αφήνει έναν σημαντικό βαθμό ασάφειας σχετικά με το ποιος θεσμός θα έχει τον πρώτο λόγο το 2018 σε ό,τι αφορά την ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους, βάσει της οποίας θα αποφασιστούν και τα μέτρα ελάφρυνσης. «Τα ακριβή μέτρα», σημειώνεται στο ανακοινωθέν, «θα επιβεβαιωθούν στο τέλος του προγράμματος από το Eurogroup και θα στηριχθούν σε μια επικαιροποιημένη έκθεση βιωσιμότητας του χρέους. Στην έκθεση αυτή θα ληφθούν υπόψη οι επιδράσεις που θα έχουν στην ανάπτυξη οι μεταρρυθμίσεις». ~~ Σχετικά με τα μακροπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης, το Eurogroup αναφέρει ότι «σε περίπτωση που λάβει χώρα το άκρως αρνητικό σενάριο, θα τεθεί σε εφαρμογή ένας ειδικός συμπληρωματικός μηχανισμός. Η ενεργοποίηση αυτού του μηχανισμού θα αποφασιστεί από το Eurogroup και μπορεί να περιλαμβάνει μέτρα όπως η περαιτέρω αλλαγή των όρων των δανείων του EFSF». ~~ Σημαντικό είναι ότι, αρχής γενομένης από την επόμενη δόση των 8,5 δισ. ευρώ, οι δόσεις θα ρυθμίζονται έτσι, ώστε να δημιουργήσει το ελληνικό Δημόσιο ένα αποθεματικό, που θα διευκολύνει την έξοδο στις αγορές. «Με βάση την πλήρη εφαρμογή όλων των προαπαιτούμενων και μετά από την ψήφιση σε εθνικό επίπεδο, το διοικητικό συμβούλιο του ESM αναμένεται ότι θα εγκρίνει ένα συμπληρωματικό Μνημόνιο και την εκταμίευση μίας δόσης ύψους 8,5 δισ. ευρώ, προκειμένου να καλυφθούν οι τρέχουσες χρηματοδοτικές ανάγκες και να αποπληρωθούν χρέη του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα, ούτως ώστε να ξεκινήσει η δημιουργία ενός «μαξιλαριού» ταμειακών διαθεσίμων» αναφέρεται στο ανακοινωθέν. Και προστίθεται ότι «στο τέλος του τρέχοντος προγράμματος τον Αύγουστο του 2018, το Eurogroup δεσμεύεται να προσφέρει στήριξη στην Ελλάδα προκειμένου να επιστρέψει στις αγορές. Το Eurogroup δεσμεύεται για επιπλέον εκταμιεύσεις όχι μόνο για να υπάρξει αποπληρωμή χρεών του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα, αλλά και για να υπάρξει ενίσχυση των αποθεματικών, με στόχο να στηριχθεί η επενδυτική εμπιστοσύνη και η έξοδος στις αγορές». ΧΡΗΜΑ 7

επικαιρότητα

Ένα μεγάλο κέρδος από την τελευταία συνεδρίαση του Eurogroup είναι η απόφαση να υποστηριχθεί από τους Ευρωπαίους η ίδρυση Εθνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας.

«ΠΡΑΣΙΝΟ» ΓΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Ένα μεγάλο κέρδος από την τελευταία συνεδρίαση του Eurogroup είναι η απόφαση να υποστηριχθεί από τους Ευρωπαίους η ίδρυση Εθνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, στην οποία «ποντάρει» η κυβέρνηση για να ενισχύσει τις ροές χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας, καθώς η πιστωτική επέκταση από το τραπεζικό σύστημα παραμένει αρνητική και, ακόμη και όταν αρχίσει να αυξάνεται, θα είναι ανεπαρκής για να υποστηριχθεί η οικονομική ανάκαμψη. Στην απόφαση του Eurogroup αφιερώνεται παράγραφος στην ίδρυση του νέου χρηματοπιστωτικού φορέα: «Το Eurogroup υποστηρίζει τις προσπάθειες των ελληνικών αρχών να εργαστούν από κοινού με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς για τη δημιουργία μιας Εθνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, που θα συντονίσει τις αναπτυξιακές και προωθητικές δραστηριότητες» σημειώνεται στο ανακοινωθέν (σ.σ.: η λέξη «προωθητικές» αναφέρεται στην έννοια των «προωθητικών τραπεζών», όπως είναι η γερμανική KfW, που χρηματοδοτούν ή παρέχουν εγγυήσεις για επενδυτικά σχέδια αυξημένου κινδύνου). Η απόφαση του Eurogroup, σε ό,τι αφορά το θέμα της Αναπτυξιακής Τράπεζας, δίνει μια οριστική λύση σε ένα θέμα που είχε προκαλέσει πολλούς πονοκεφάλους στα αρμόδια κυβερνητικά στελέχη στο παρελθόν. Νωπές είναι, άλλωστε, οι μνήμες από το περσινό μπλοκάρισμα από τους Θεσμούς όλων των προσπαθειών για να υποστηριχθεί η οικονομική ανάπτυξη με χρηματοπιστωτικά εργαλεία που θα ξεφεύγουν από 8 Μάιος - Ιούνιος 2017

το πλαίσιο του «συστημικού» τραπεζικού συστήματος («παράλληλο τραπεζικό σύστημα», κατά την προσφιλή στον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, Γιάννη Δραγασάκη, διατύπωση). Το σχέδιο της κυβέρνησης –όπως είχε διαμορφωθεί το 2015, και στα βασικά του σημεία αναμένεται ότι θα παραμείνει αναλλοίωτο– προβλέπει τη δημιουργία ενός δημόσιου τραπεζικού οργανισμού που θα ομοιάζει με άλλες αναπτυξιακές τράπεζες των ευρωπαϊκών χωρών, όπως η γερμανική KfW. Για τη δημιουργία του νέου φορέα, θα ενοποιηθούν οι λειτουργίες δύο ήδη υφιστάμενων δημόσιων φορέων: του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων και του Εθνικού Ταμείου Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης. Έτσι, οι χρηματοδοτήσεις θα κατευθυνθούν σε δύο βασικούς τομείς: περιφερειακή ανάπτυξη/υποδομές και επιχειρηματικότητα/χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Σύμφωνα με κύκλους της αντιπροεδρίας της κυβέρνησης, που έχει την ευθύνη του συντονισμού των προσπαθειών για την ίδρυση της Αναπτυξιακής Τράπεζα, η ίδρυση Αναπτυξιακής Τράπεζας και χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων ειδικού σκοπού ήταν μία από τις κύριες θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ το χρονικό διάστημα πριν το 2015 και, φυσικά, μία από τις βασικές εξαγγελίες της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ το 2015. Με την ανάληψη των καθηκόντων της νέας κυβέρνησης τον Ιανουάριο του 2015, συγκροτήθηκε ομάδα εργασίας στην Αντιπροεδρία της Κυβέρνησης η οποία επεξεργάστηκε διάφορα σενάρια ίδρυσης εναλλακτικού χρηματοδοτικού φορέα. Στο πλαίσιο αυτό, το Κυβερνητικό Συμβούλιο

Οικονομικής Πολιτικής ενέκρινε, στις 16 Απριλίου 2015, τον σχεδιασμό για την ίδρυση Εθνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, με την ένταξη σε αυτήν κρατικών φορέων με χρηματοδοτικές λειτουργίες, αναφέρουν οι ίδιες πηγές. Η άρνηση, αρχικά, των Θεσμών να δεχτούν το κυβερνητικό σχέδιο, παρά την αναγνώριση, από μέρος αυτών, της ανάγκης για ύπαρξη και λειτουργία Αναπτυξιακής Τράπεζας στη χώρα, οδήγησε στη διερεύνηση εναλλακτικών δυνατοτήτων για τη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας, χωρίς όμως να εγκαταλειφθεί η αρχική απόφαση για ίδρυση της Αναπτυξιακής Τράπεζας. Η ρητή αναγνώριση από τους Θεσμούς της σημασίας που έχει για τη χώρα μας και την ανάκαμψη της οικονομίας η ύπαρξη της Αναπτυξιακής Τράπεζας, όπως αυτή αποτυπώνεται στην τελευταία απόφαση του Eurogroup, αποτελεί αναμφισβήτητα μια δικαίωση για την ελληνική πλευρά. Παράλληλα όμως πρέπει να επισημανθεί ότι η ίδρυση και η λειτουργία Αναπτυξιακής Τράπεζας απαιτείται να έχει την ευρεία δυνατή αποδοχή από τις πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις της χώρας, καθώς ο χρονικός ορίζοντας λειτουργίας και δράσης της είναι μεσομακροπρόθεσμος και δεν αφορά τη θητεία μίας κυβέρνησης και μόνο, αναφέρουν οι πηγές της αντιπροεδρίας. Την ίδια στιγμή –καταλήγουν– η κυβέρνηση προχωρεί στην υλοποίηση του σχεδίου της για ανάπτυξη εναλλακτικών χρηματοδοτικών εργαλείων, που αναπτύσσουν δημόσιοι φορείς (ΤΠ & Δανείων, ΕΤΕΑΝ, Οργανισμός Ασφάλισης Εξαγωγικών Επενδύσεων, Πράσινο Ταμείο, Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς κ.λπ.).

ΧΡΗΜΑ 9

χρηματιστήριο

«Σήμα» από το Eurogroup για νέες επενδύσεις στο ΧΑ Μετριάζεται σημαντικά ο κίνδυνος χώρας και ανοίγει ο δρόμος για είσοδο «σοβαρών» θεσμικών επενδυτών. Σταθερά στο προσκήνιο οι τραπεζικές μετοχές.

πό τις 15 Ιουνίου, το ελληνικό χρηματιστήριο «πλέει σε πιο ήρεμα νερά»: οι αποφάσεις του Eurogroup για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, την εκταμίευση της δόσης και τον οδικό χάρτη ελάφρυνσης του χρέους μετριάζουν σημαντικά τον κίνδυνο χώρας, που κρατούσε σε απόσταση τα πιο «σοβαρά», διεθνή επενδυτικά κεφάλαια και διατηρούν την αγορά σε σταθερή ανοδική τροχιά, καθώς το μειωμένο country risk δικαιολογεί σημαντική βελτίωση αποτιμήσεων, ιδιαίτερα των τραπεζικών μετοχών. Οι αποφάσεις των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης, αν και δεν ικανοποίησαν όσους προσδοκούσαν «καθαρή» λύση για το χρέος και άμεση έξοδο στις αγορές με την υποστήριξη του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, δεν παύουν να αποτελούν ένα ισχυρό «σήμα» προς τη διεθνή επενδυτική κοινότητα, μια «πρόσκληση» για επενδύσεις χωρίς μεγάλο κίνδυνο σε ελληνικές μετοχές και ομόλογα. Το Eurogroup δημιούργησε ένα πολύ ασφαλέστερο περιβάλλον για τους επενδυτές που θα θελήσουν να κυνηγήσουν ευκαιρίες στις ελληνικές αγορές, καθώς έδωσε τέλος στην πολύμηνη αντιπαράθεση με την ελληνική κυβέρνηση για τη δεύτερη αξιολόγηση, ενέκρινε την εκταμίευση της δόσης των 8,5 δισ. ευρώ, ώστε να απομακρυνθεί κάθε κίνδυνος «ατυχήματος» στις πληρωμές χρέους του Ιουλίου, ανέλαβε ισχυρότερες δεσμεύσεις για την εφαρμογή μέτρων ελάφρυνσης του χρέους και ενέκρινε αναπτυξιακά μέτρα, με σημαντικότερη την ίδρυση Αναπτυξιακής Τράπεζας. Από την άλλη πλευρά, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο μπορεί να μη δέχθηκε να

10 Μάιος - Ιούνιος 2017

εκδώσει θετική έκθεση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους και να αρχίσει άμεσα ένα πρόγραμμα με παροχή χρηματοδότησης στη χώρα, αλλά θα συνεχίσει να έχει ισχυρή παρουσία στη διαχείριση του ελληνικού προγράμματος, κάτι που αποτελεί για την επενδυτική κοινότητα μια εγγύηση ότι οι συμφωνημένες μεταρρυθμίσεις θα συνεχίσουν να εφαρμόζονται χωρίς παρεκκλίσεις. Κατά μία έννοια, αμέσως μετά τις αποφάσεις του Eurogroup, η Ελλάδα επανήλθε στην αγορά ομολόγων: η απόδοση των τίτλων διετίας έπεσε πολύ χαμηλότερα από 5%, στα χαμηλότερα επίπεδα από την έναρξη της ελληνικής κρίσης, το 2010, κάτι που σημαίνει ότι η αγορά δεν φοβάται πλέον την εμφάνιση προβλημάτων βραχυπρόθεσμα στην εξυπηρέτηση του χρέους. Τα επίπεδα απόδοσης των τίτλων διετίας είναι χαμηλότερα και από το 2014, όταν η χώρα είχε επανέλθει στις αγορές με δύο δοκιμαστικές εκδόσεις ομολόγων. Το σχέδιο της κυβέρνησης και του οίκου Rothchild είναι να προχωρήσει ο ΟΔΔΗΧ φέτος σε δύο εκδόσεις τίτλων, 3ετούς και 5ετούς διάρκειας, ανεξάρτητα από το αν θα αποφασίσει η ΕΚΤ, πιθανότατα στο τέλος του έτους, να εντάξει τελικά τα ομόλογα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Με τον τρόπο αυτό, σχεδιάζεται να εδραιωθεί η αντίληψη ότι η Ελλάδα επιστρέφει σε ενός είδους χρηματοπιστωτική «κανονικότητα». Είναι σημαντικό, εξάλλου, και επισημαίνεται από αναλυτές –όπως αυτοί της γαλλικής BNP– ότι το Eurogroup αναγνώρισε ότι το επόμενο βήμα για την Ελλάδα είναι να προετοιμαστεί η επιστροφή της στις αγορές, δεσμευόμενο ότι θα στηρίξει αυτήν την προσπάθεια με πληρωμές δόσεων

που θα ευθυγραμμισθούν με αυτόν τον στόχο, επιτρέποντας στη χώρα να δημιουργήσει ένα «μαξιλάρι ρευστότητας». Αυτά είναι τα νέα δεδομένα που σταθεροποιούν και επιταχύνουν τη διαδικασία μείωσης του κινδύνου στο ΧΑ (de-risking), η οποία είχε αρχίσει ήδη, αλλά με μεγαλύτερους βαθμούς αβεβαιότητας, από την άνοιξη του 2016, όταν έκλεισε η πρώτη αξιολόγηση του προγράμματος. Όπως εκτιμούν οι αναλυτές της Eurobank Equities, σε σημείωμα που εξέδωσαν μετά τις αποφάσεις του Eurogroup, «είμαστε στα μέσα της διαδρομής στη διαδικασία άρσης του ρίσκου (de-risking) σε ό,τι αφορά στην Ελλάδα και τη χρηματιστηριακή αγορά». Η χρηματιστηριακή σημειώνει ότι «από καιρό υποστηρίζει την άποψη ότι η ανατιμολόγηση (re-rating) συνδέεται με τη διαδικασία μείωσης του ρίσκου για τις εγχώριες μετοχές. Σε κάθε “macro market” οι κινήσεις των μετοχών είναι πολύ περισσότερο συνδεδεμένες με τις αλλαγές στη συνολική εικόνα ρίσκου, αντί για την καθαρή χρηματοοικονομική πορεία της επιμέρους εταιρείας». Η Eurobank Equities βλέπει ότι εισερχόμαστε σε μια περίοδο ηρεμίας ανάλογη με αυτήν που υπήρξε την περίοδο 2013-2014, σε ό,τι αφορά το θέμα της εφαρμογής του οικονομικού προγράμματος. Μάλιστα, θεωρεί ότι υπάρχει ανοδικό περιθώριο της τάξης του 15-20%, υπό την προϋπόθεση ότι η παραπάνω διαδικασία επανατιμολόγησης θα ολοκληρωθεί πλήρως. Σημειώνεται ότι, ήδη, την Παρασκευή 16 Ιουνίου, η αγορά είχε εγγράψει κέρδη της τάξεως του 25% από την αρχή του έτους, αναδεικνυόμενη μεταξύ των κορυφαίων σε απόδοση χρηματιστηριακών αγορών παγκοσμίως.

Το μεγάλο ζητούμενο της επόμενης περιόδου είναι να συνεχιστούν οι ήδη σημαντικές ροές ξένων κεφαλαίων στο ΧΑ, αλλά και να αλλάξουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά τους, δηλαδή να προσελκύσουν οι ελληνικές μετοχές «σοβαρά» επενδυτικά κεφάλαια των αναδυόμενων αγορών, με πιο μακροπρόθεσμο επενδυτικό ορίζοντα, και να περιοριστεί σταδιακά ο ρόλος των κερδοσκοπικών hedge funds, που μπήκαν νωρίς στο ΧΑ και ήδη εγγράφουν μεγάλα κέρδη. Οι ξένοι επενδυτές έχουν απόλυτα κυρίαρχη θέση στην κεφαλαιοποίηση του ελληνικού χρηματιστηρίου, φθάνοντας τον Μάιο στο 65,5%, από 63,7% τον Απρίλιο. Φαίνεται, δηλαδή, ότι το μικρό «θαύμα» της απότομης ανόδου με 13 συνεχείς ανοδικές συνεδριάσεις ήταν αποτέλεσμα αυξημένων τοποθετήσεων από το εξωτερικό. Στις μετοχές του δείκτη υψηλής κεφαλαιοποίησης, μάλιστα, έφθασε τον Μάιο στο 72,5%. Ο οίκος EPFR, που παρακολουθεί τις κινήσεις περισσότερων από 15.000 επενδυτικών χαρτοφυλακίων διεθνώς, καταγράφει καθαρές εισροές κεφαλαίων από τα μέσα Μαΐου του 2016 έως τα μέσα Μαΐου φέτος, ύψους 206 εκατ. δολ. Ο μήνας της μεγάλης ανόδου, δηλαδή ο Μάιος 2017, ήταν ο καλύτερος των τελευταίων ετών, με εισροές σχεδόν 90 εκατ. δολ. Όμως, τα ποσοστά συμμετοχής των θεσμικών διαχειριστών με μεσοπρόθεσμο χαρακτήρα (Global Emerging FundsGEM) παραμένουν χαμηλά και η αγορά εξακολουθεί να ενδιαφέρει περισσότερο τα hedge funds, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για υψηλή μεταβλητότητα, η οποία αποθαρρύνει την είσοδο νέων κεφαλαίων, καθώς μάλιστα τα hedge funds δεν βρίσκουν απέναντι τους ισχυρά ελληνικά θεσμικά χαρτοφυλάκια, που θα μπορούν να παίξουν ρόλο «αντίβαρου» (τα ελληνικά θεσμικά χαρτοφυλάκια έχουν μόνο 5% συμμετοχή στην αγορά). Παρότι η κατάσταση έχει βελτιωθεί, συγκριτικά με την ταραγμένη περίοδο 2014-2016, τα Global Emerging Markets Funds εξακολουθούν να τοποθετούν στην Ελλάδα λιγότερα κεφάλαια από όσα δικαιολογεί η συμμετοχή της αγοράς στους διεθνείς δείκτες (στάθμιση underweight). Αν πεισθούν οι «σοβαροί» διαχειριστές ότι τα ρίσκα έχουν περιοριστεί και αυξήσουν τη στάθμιση των ελληνικών μετοχών στα

χαρτοφυλάκιά τους, οι εισροές κεφαλαίων στην ελληνική αγορά θα μπορούσαν να συντηρήσουν μια υγιή ανοδική κίνηση και το δεύτερο εξάμηνο του έτους.

Οι εκτιμήσεις αναλυτών για αγορά και τράπεζες Οι αναλυτές μεγάλων ξένων οίκων παραμένουν «κουμπωμένοι», αποφεύγοντας ενθουσιώδεις τοποθετήσεις. Είναι χαρακτηριστικό το ότι η JP Morgan διατηρεί «ουδέτερη» στάση για το ΧΑ, ση-

μειώνοντας ότι ο ΟΤΕ παραμένει η μόνη ελληνική μετοχή που περιλαμβάνεται στις κορυφαίες επιλογές της, καθώς η μετοχή διαπραγματεύεται με discount έναντι των Ευρωπαίων ανταγωνιστών. Η JP Morgan επισημαίνει ότι οι μετοχές έχουν σημειώσει άνοδο άνω του 20% από την αρχή της χρονιάς, που είναι η καλύτερη επίδοση από το 2010. Υπάρχει ελπίδα, τονίζει, για περαιτέρω ράλι στη χρηματιστηριακή αγορά, όσο θα σημειώνεται πρόοδος στην εφαρμογή του ελληνικού προγράμματος.

Ο FTSE-25 έγινε FTSE-26* Σύμβολο

ΕΕΕ ΑΛΦΑ ΟΤΕ

Κλείσιμο

Διαφορά %

% Στάθμισης

Χρημ/κή αξία

% Συμμετοχή

27,03

0,86

5.368.041.248

20,23

2,2

0,92

3.022.563.387

11,39

10,28

2,9

2.519.372.999

9,49

ΟΠΑΠ

9,99

0,91

2.103.294.600

7,93

ΕΤΕ

0,34

-0,58

1.866.018.911

7,03

ΕΥΡΩΒ

0,99

3,13

1.752.952.409

6,61

ΜΠΕΛΑ

15,78

2,8

1.588.797.017

5,99

ΠΕΙΡ

0,229

-0,43

1.299.934.331

4,9

ΤΙΤΚ ΜΟΗ ΦΦΓΚΡΠ

25,58 18,2 20,88

-0,08 0,55 2,2

56 51 51

1.103.920.198 1.028.287.620 712.918.098

4,16 3,87 2,69

ΜΥΤΙΛ

8,13

1,12

674.873.430

2,54

ΕΛΠΕ

7,92

1,28

484.126.133

1,82

ΓΡΙΒ

9,72

3,96

383.856.408

1,45

ΕΧΑΕ

5,49

1,1

340.929.740

1,28

ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ

3,87

4,59

284.176.176

1,07

ΑΔΜΗΕ

2,35

250.792.000

0,95

ΔΕΗ

2,26

-40,99

241.187.200

0,91

ΦΡΛΚ

5,88

0,17

241.458.248

0,91

ΑΡΑΙΓ

7,94

1,02

232.491.227

0,88

ΛΑΜΔΑ

5,93

2,24

231.647.561

0,87

ΜΕΤΚ

0,63

195.334.256

0,74

1,44

2,86

191.161.418

0,72

ΣΑΡ

12,05

0,42

167.644.333

0,63

ΒΙΟ

2,46

4,68

159.401.703

0,6

ΟΛΠ

14,38

1,27

93.470.000

0,35

ΕΛΛΑΚΤΩΡ

*Στοιχεία 19 Ιουνίου 2017. Προστέθηκε στον δείκτη η μετοχή του ΑΔΜΗΕ. Οι μετοχές ταξινομούνται με βάση το ποσοστό συμμετοχής τους στον FTSE-26.

ΧΡΗΜΑ 11

χρηματιστήριο Η αμερικανική τράπεζα επισημαίνει ότι η μεγάλη μεταβλητότητα είναι ένα σημαντικό θέμα για τους επενδυτές και χρησιμοποιεί τον δείκτη Sharp για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι απαιτείται απόδοση 19,3% στην εγχώρια αγορά για να είναι ο δείκτης σε αντίστοιχο επίπεδο με τις αναδυόμενες αγορές. Για να συνεχιστεί η άνοδος στο ΧΑ, απαραίτητο είναι να βελτιωθούν ακόμη περισσότερο οι αποτιμήσεις των τραπεζικών μετοχών, που, όπως επισημαίνει σε ανάλυσή της η Goldman Sachs, έχουν πολύ μεγάλο βαθμό συσχέτισης με την πορεία των τιμών και αποδόσεων των 10ετών ομολόγων. Δηλαδή, έχει παρατηρηθεί ιστορικά ότι ο δείκτης του τραπεζικού κλάδου ακολουθεί κατά πόδας την πορεία των τιμών των 10ετών ομολόγων. Από αυτήν την άποψη, είναι σημαντικό ότι οι επενδυτές σταδιακά αυξάνουν τις τοποθετήσεις τους σε ομόλογα μεγαλύτερης διάρκειας, μεταξύ των οποίων είναι και τα 10ετή ομόλογα αναφοράς, καθώς βελτιώνονται οι προβλέψεις τους για την ελληνική οικονομία, όπως ανέφερε το Bloomberg σε πρόσφατο δημοσίευμα. Η συμφωνία στο Eurogroup, τόνιζε το πρακτορείο, έδωσε τέλος σε εικασίες μηνών σχετικά με το αν η Ελλάδα θα κατάφερνε να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του Ιουλίου. Μεγάλοι οίκοι, όπως PGIM Fixed Income και Greylock Capital Mgmt, που είναι κερδισμένοι από το ράλι στους τίτλους της διετίας, εμφανίζονται αποφασισμένοι να παραμείνουν στην αγορά, αναδιαρθρώνοντας τα χαρτοφυλάκιά τους, με μετακίνηση κεφαλαίων σε πιο μακρινές λήξεις. Τα ελληνικά δεκαετή ομόλογα έχουν πολύ μεγάλα περιθώρια αύξησης τιμών και μείωσης αποδόσεων, καθώς ακόμη και στο επίπεδο του 5,7%, όπου είχαν υποχωρήσει αμέσως μετά τη συνεδρίαση του Eurogroup, παραμένουν σε μεγάλη απόσταση από τις αντίστοιχες αποδόσεις πορτογαλικών και ιταλικών τίτλων (2,89% και 1,95%, αντίστοιχα). «Είναι προς το συμφέρον όλων η Ελλάδα να επιστρέψει στις αγορές ομολόγων πριν το καλοκαίρι του 2018, για να αποφευχθεί ένα τέταρτο πρόγραμμα διάσωσης» σχολίασε στο Bloomberg ο Carsten Hesse, οικονομολόγος της γερμανικής επενδυτικής τράπεζας Berenberg. «Είναι πιθανό οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων να υποχωρήσουν κι άλλο και να περιορίσουν το χάσμα σε σχέση με τις αποδόσεις των

12 Μάιος - Ιούνιος 2017

πορτογαλικών και των κυπριακών ομολόγων» πρόσθεσε. Για τις ελληνικές τραπεζικές μετοχές, οι αποφάσεις του Eurogroup αποτελούν κινητήρια δύναμη νέας ανόδου, καθώς περιορίζουν σημαντικά τους κινδύνους, οι οποίοι συμπιέζουν τις αποτιμήσεις τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι, ήδη, ο οίκος Fitch αναβάθμισε τις αξιολογήσεις βιωσιμότητας (Viability Ratings) της Εθνικής Tράπεζας, της Eurobank, της Πειραιώς και της Αlpha Bank σε “CCC” από “F”. Πάντως, η μακροπρόθεσμη αξιολόγηση του αξιόχρεου των τεσσάρων ελληνικών συστημικών τραπεζών παραμένει σε “Restrective Default”, επειδή οι ελληνικές τράπεζες δεν μπορούν να προσφέρουν στους καταθέτες πλήρη πρόσβαση στα κεφάλαιά τους, λόγω των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων. Η αναβάθμιση των «αξιολογήσεων βιωσιμότητας» αντανακλά τη βελτιωμένη ρευστότητα των ελληνικών τραπεζών, σύμφωνα με τον διεθνή οίκο, αλλά και την εκτίμηση πως η επιτυχής ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος θα μειώσει τα πολιτικά ρίσκα, θα βελτιώσει την εμπιστοσύνη και θα διευκολύνει μια ισχυρότερη ανάπτυξη των καταθέσεων το δεύτερο εξάμηνο του 2017. «Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα κατέγραψε συνολικά περίπου 6 δισ. ευρώ εισροών σε καταθέσεις στην Ελλάδα από τότε που επιβλήθηκαν τα capital controls ώς το τέλος του Απριλίου του 2017, οι μισές εκ των οποίων ήταν καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα» αναφέρει η Fitch Ratings. «Σχεδόν όλες οι εισροές έγιναν μετά το τέλος του Μαΐου του 2016, ύστερα από την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης και τη χαλάρωση των capital controls τον Ιούλιο του 2016. Η συμφωνία που επιτεύχθηκε ανάμεσα στην Ελλάδα και στους πιστωτές της στις 15 Ιουνίου του 2017 για την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης και η εκταμίευση περίπου 8,5 δισ. ευρώ θα ανοίξουν τον δρόμο για περαιτέρω βελτίωση της εμπιστοσύνης. Αναμένουμε ότι αυτό θα οδηγήσει σε περαιτέρω ανάπτυξη των καταθέσεων, ειδικά από τη στιγμή που το νέο χρήμα στο τραπεζικό σύστημα δεν υπόκειται σε περιορισμούς» προσθέτει. Ο πρώτος οίκος που αναβάθμισε τις τιμές-στόχους των ελληνικών τραπεζικών μετοχών μετά τη συνεδρίαση του

Eurogroup ήταν η Bank of America/Merrill Lynch. Όπως ανέφερε σε σχετική έκθεση, το αποτέλεσμα της συνεδρίασης ευθυγραμμίστηκε με το βασικό της σενάριο για συμμετοχή του ΔΝΤ με έγκριση προγράμματος επί της αρχής, την εκταμίευση της δόσης και κάποια πρόοδο στην ελάφρυνση χρέους. Έτσι, αυξάνει τις τιμές-στόχους, ώστε να αντανακλούν το μικρότερο πολιτικό ρίσκο, αν και σημειώνει ότι αναμένεται να διατηρηθεί η μεταβλητότητα στους τίτλους και ότι, μακροχρόνια, «κλειδί» για τις προοπτικές τους παραμένει η μείωση των «κόκκινων δανείων». Ο οίκος ανεβάζει την τιμή-στόχο για την Alpha Bank στα 2,33 από 2,14 ευρώ (σύσταση “neutral”), ενώ για τον τίτλο της Εθνικής ανεβάζει την τιμή-στόχο στο 0,36 από 0,31 ευρώ (σύσταση “neutral”). Σύσταση “underperform” διατηρεί για τη Eurobank, αν και αυξάνει την τιμή-στόχο στο 0,80 από 0,71 ευρώ. Το ίδιο και για την Πειραιώς: σύσταση “neutral” και αύξηση τιμής-στόχου στο 0,20 από 0,19 ευρώ. Η BofΑ υπογραμμίζει ότι «κλειδί» για τη μόνιμη επαναξιολόγηση των τραπεζικών μετοχών είναι η ικανότητα των ιδρυμάτων να πετύχουν τους στόχους μείωσης των «κόκκινων δανείων», σε συνδυασμό με ένα πιο σταθερό πολιτικό πλαίσιο. Η πραγματική πρόκληση αναμένεται από το δ’ τρίμηνο του 2017 και για το σύνολο του 2018, όταν και οι στόχοι είναι πιο δύσκολοι. Σε αυτό το σημείο αναμένει ότι θα υπάρξει απόκλιση και στην πορεία των μετοχών των τεσσάρων τραπεζών. Η AXIA παραμένει σταθερή στις συστάσεις αγοράς τραπεζικών μετοχών και ήδη αύξησε ελαφρώς, μετά το Eurogroup, τις τιμές-στόχους για την ΕΤΕ και την Τράπεζα Πειραιώς. H τιμή-στόχος για την Alpha Bank είναι 3,00 ευρώ, για τη Eurobank 1,20 ευρώ, για την ΕΤΕ 0,50 ευρώ για την Τράπεζα Πειραιώς 0,33 ευρώ. Μετά τα αποτελέσματα του α’ τριμήνου, η AXIA πραγματοποίησε μικρές αλλαγές στις εκτιμήσεις της για τα κέρδη ανά μετοχή, αυξάνοντας τις προβλέψεις της κατά 4% για τη Eurobank, 5% για την Εθνική Τράπεζα αλλά και 37% για την Πειραιώς. Η αναθεώρηση της πορείας του ΑΕΠ, που έδειξε ανάπτυξη 0,4% σε τριμηνιαία βάση έναντι -0,1% που ήταν η αρχική εκτίμηση, μπορεί να υποδηλώνει ότι και το β’ τρίμηνο θα μπορούσε να παρουσιάσει θετική μεταβολή.

Η ΑΧΙΑ υπογραμμίζει ότι η συμφωνία για τη δεύτερη αξιολόγηση και οι συζητήσεις γύρω από την ελάφρυνση του χρέους θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και στην υποστήριξη μιας υγιούς οικονομικής ανάπτυξης. Οι τράπεζες έχουν προστατεύσει τις κεφαλαιακές τους θέσεις, καταγράφοντας δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας CET1 15,9% στο τρίμηνο (+8 μονάδες βάσης), το οποίο ήταν ένα μείγμα παραγωγής οργανικών κεφαλαίων και απομόχλευσης, δηλαδή χαμηλότερο ενεργητικό σταθμισμένο του κινδύνου. Η Goldman Sachs είναι πιο επιφυλακτική, δίνοντας σύσταση αγοράς μόνο για τη μετοχή της Alpha, με τιμή-στόχο 2,8 ευρώ. Για τη Eurobank, ο οίκος αύξησε την τιμή-στόχο στο 1 ευρώ από 0,85 ευρώ, για την Τράπεζα Πειραιώς στο 0,27 ευρώ από 0,25 ευρώ και για την Εθνική Τράπεζα στο 0,36 ευρώ από 0,30 ευρώ προγενέστερα.

Η Goldman Sachs στέκεται ιδιαίτερα στη μείωση της απόδοσης του 10ετούς ομολόγου στο 5,6% τον Μάιο, επίπεδο που τελευταία φορά είχε σημειωθεί στα μέσα του 2014, όταν η ελληνική κυβέρνηση ανέκτησε την πρόσβασή της στις αγορές. Η τράπεζα επισημαίνει, όπως προαναφέρθηκε, τον υψηλό βαθμό συσχέτισης της πορείας των τραπεζικών μετοχών με τις τιμές των 10ετών ομολόγων. Σύμφωνα με την Goldman Sachs, οι ελληνικές τράπεζες συνεχίζουν να διαπραγματεύονται με 0,3x σε όρους καθαρής ενσώματης αξίας (ΤBV) με βάση τις φετινές εκτιμήσεις, αλλά ο κλάδος θα συνεχίσει να επηρεάζεται σημαντικά από τις πολιτικές και μακροοικονομικές εξελίξεις. Η ανάκαμψη του τραπεζικού τομέα στην Ελλάδα, προσθέτει, εξαρτάται από τη σταδιακή βελτίωση των εγχώριων οικονομικών συνθηκών και της έλλειψης πολιτικών διαταραχών. Οι ελληνικές τράπεζες διαπραγματεύονται με discount 60% σε σχέση με τον ευρω-

παϊκό κλάδο και η αποτίμησή τους παραμένει πολύ χαμηλή. Από την ανακεφαλαιοποίηση, στα τέλη του 2015, οι ελληνικές τράπεζες έχουν διακυμανθεί εντός ενός φάσματος 0,2-0,4x σε όρους P/TBV, που συνεπάγεται έκπτωση περίπου 33%-74% έναντι των ευρωπαϊκών τραπεζών κατά την ίδια περίοδο. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι το περιβάλλον σταθερότητας που έχει δημιουργηθεί, ακόμη και πριν τις τελικές αποφάσεις του Eurogroup, έχει επιτρέψει να «ανθήσει» μια υποσχόμενη επιμέρους αγορά του χρηματιστηρίου, η αγορά των εταιρικών ομολόγων. Ήδη, δύο μεγάλες εκδόσεις ολοκληρώθηκαν με ευνοϊκή τιμολόγηση (ΟΠΑΠ, Sunlight), ενώ ακολουθεί η έκδοση τίτλων από τον όμιλο Μυτιληναίου. Τα εταιρικά ομόλογα προσφέρουν και στους ιδιώτες αποταμιευτές μια καλή διέξοδο από τη χαμηλή απόδοση των τραπεζικών καταθέσεων, εφόσον βέβαια κατανοούν καλά ότι πρόκειται για τοποθετήσεις που έχουν υψηλότερο βαθμό κινδύνου.

ΧΡΗΜΑ 13

επιχειρήσεις

Οι εισηγμένες πέτυχαν το μεγάλο turn around του Μάνου Χατζηδάκη Υπ. Τμήματος Ανάλυσης, Beta Χρηματιστηριακή

Πλειοψηφία οι κερδοφόρες εταιρείες το 2016. Αύξηση στα περιθώρια κερδοφορίας, υψηλότερα μερίσματα. Εξισορροπητική χρήση για τις τράπεζες. Οργανικές βελτιώσεις που θα έχουν συνέχεια.

14 Μάιος - Ιούνιος 2017

ρειάστηκαν έξι χρήσεις για να επιστρέψουν πλειοψηφικά οι εισηγμένες εταιρείες σε κερδοφορία και παράλληλα να εμφανίσουν θετικό αποτέλεσμα στο σύνολο της τελικής γραμμής. Η τελευταία χρήση κατά την οποία οι εισηγμένες στο σύνολό τους ήταν κερδοφόρες ήταν το 2013, όταν είχαν εμφανίσει κερδοφορία 2,5 δισ. ευρώ, ωστόσο το 65% των εταιρειών ήταν ζημιογόνο. Το 2016 η επιστροφή σε κέρδη (turn around) ήταν όπως πρέπει, καθώς, εκτός από το 1 δισ. ευρώ καθαρή κερδοφορία, το 52% των εταιρειών έκλεισαν τη χρονιά στο «συν». Η τάση αυτή δεν εμφανίστηκε ξαφνικά, είναι προϊόν αποχωρήσεων/χρεοκοπιών, συγχωνεύσεων, βελτιώσεων και κυρίως σταθεροποίησης της οικονομίας, όπως εκφράστηκε στα νούμερα του ΑΕΠ το 2016. Δεν είναι τυχαίο το ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις εμφανίζουν μια ισχυρή συσχέτιση με την πορεία του ΑΕΠ, καθώς η τελευταία φορά που είχε παρατηρηθεί πλειοψηφική εικόνα κερδοφόρων εταιρειών ήταν το 2009. Η επίδοση των εισηγμένων εταιρειών το 2016 αποκτά ξεχωριστή σημασία, γιατί

επιτεύχθηκε σε μία από τις πιο εχθρικές οικονομικές συγκυρίες στην Ελλάδα. Οι βασικοί φορολογικοί συντελεστές για ΦΠΑ, εταιρικό φόρο και φόρο μερισμάτων στην Ελλάδα το 2016 ήταν 24%, 29% και 15% αντίστοιχα και αποτελούν τον υψηλότερο συνδυασμό φόρων που έχει επιβληθεί σε ανώνυμες εταιρείες από το 2000 και μετά. Για τις περισσότερες εταιρείες, ο συνδυασμός αυτός αποτελεί μια μικρή «ωρολογιακή βόμβα» για τη ρευστότητά τους. Μάλιστα, αν σε αυτήν την εικόνα προστεθούν άλλοι ειδικοί φόροι (π.χ. ΟΠΑΠ, ΑΕΕΑΠ), οι αυξημένες προκαταβολές φόρων για την επόμενη χρήση και οι περιορισμοί στην κίνηση των κεφαλαίων, τότε η επίδοση του 2016 των εισηγμένων εταιρειών ισοδυναμεί με έναν μικρό άθλο. Και αυτή η χρήση δεν ήταν περίπατος στο πάρκο. Παρά τη, θεωρητικά, χαμηλή βάση σύγκρισης με το 2015, υπήρξαν αντιξοότητες και έκτακτοι λόγοι που θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν μια υποδεέστερη εικόνα. Πολλές εισηγμένες επιβαρύνθηκαν το κόστος της εξυγίανσης του Μαρινόπουλου, τα πρόστιμα της Επιτροπής Ανταγωνισμού χαμήλωσαν πολύ το αποτέλεσμα των κατασκευαστικών εταιρειών, οι απομειώσεις σε συμμετοχές και ακίνητα συνεχίστηκαν με υψηλούς ρυθμούς, ενώ δεν έλειψαν και αρνητικές εκπλήξεις από εταιρείες που δεν περιλαμβάνονται στους «συνήθεις υπόπτους». Στον αντίποδα, οι εταιρείες που συστηματικά κινήθηκαν με πυξίδα τις εξαγωγές, τον τουρισμό και μια συνετή επέκταση στο εσωτερικό διεύρυναν τα μεγέθη τους ή κέρδισαν μερίδια αγοράς από την έξοδο των αδυνάτων από την αγορά. Οι τράπεζες σταθεροποιήθηκαν σε οργανικό επίπεδο, βοηθούμενες και από τις πωλήσεις παγίων ή συμμετοχών στα Βαλκάνια. Το αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας έχει αντίκτυπο και στους μετόχους, καθώς, με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, τα μερίσματα της χρήσης ανέρχονται σε 900 εκατ. ευρώ, έναντι 600 εκατ. ευρώ πέρσι. Η μείωση του τζίρου κατά 1,7% προέρχεται αποκλειστικά από τον κλάδο διύλισης και εμπορίας καυσίμων (-6,7%), λόγω της μείωσης της τιμής του αργού πετρελαίου κατά τη διάρκεια της χρονιάς και του ειδικού βάρους (~24%) που έχει ο κλάδος στο σύνολο. Αν εξαιρεθούν τα διυλιστήρια, ο τζίρος εμφανίζεται αμετάβλητος,

αντανακλώντας απόλυτα τη στασιμότητα της ελληνικής οικονομίας στο σύνολο της περσινής χρονιάς. Καλύτερη εικόνα κλαδικά εμφανίζουν οι κατασκευές (+22%), λόγω της ισχυρής εικόνα που παρουσίασαν στο α’ εξάμηνο και της επίσπευσης των έργων παραχώρησης. Αξιόλογες κλαδικές επιδόσεις παρατηρούνται και στο λιανικό εμπόριο (+11%) καθώς και στις ενοικιάσεις μεταφορικών μέσων (+43%) που συνδέονται με την τουριστική αγορά. Η λειτουργική κερδοφορία είναι αυξημένη κατά 14,3%, αντανακλώντας βελτίωση στα οργανικά περιθώρια, τα οποία διαμορφωθήκαν σε 13,59% (από 11,69% πέρσι), εμφανίζοντας το υψηλό-

Και αυτή η χρήση δεν ήταν «περίπατος στο πάρκο». Παρά τη, θεωρητικά, χαμηλή βάση σύγκρισης με το 2015, υπήρξαν αντιξοότητες και έκτακτοι λόγοι που θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν μια υποδεέστερη εικόνα.

τερο ποσοστό που έχει παρατηρηθεί σε επίπεδο χρήσης από το 2007. Η βελτίωση στα λειτουργικά περιθώρια έχει καλύψει πάνω από το μισό των απωλειών από το καταγεγραμμένο εύρος διακύμανσης των λειτουργικών περιθωρίων από την περίοδο εφαρμογής των διεθνών λογιστικών προτύπων (3,8%-17,9%). Στο β’ εξάμηνο, το λειτουργικό περιθώριο διαμορφώθηκε στο 14,3% (έναντι 12,2% το 2015), ενώ αν εξαιρεθούν τα διυλιστήρια, η βελτίωση φθάνει τις 237 μονάδες βάσης, ήτοι 14,89%, έναντι 12,52%. Έχει παρατηρηθεί ότι σε περιόδους που τα λειτουργικά περιθώρια κινούνται πάνω από διψήφιο ποσοστό έως το μέσον της χρήσης η τελική γραμμή του συνόλου μετά την αφαίρεση των τόκων των αποσβέσεων και των φόρων είναι –έστω και

οριακά– θετική, γεγονός που επιβεβαιώθηκε απόλυτα το 2016. Μετά τη γραμμή των λειτουργικών κερδών, και παρά την επίδραση της ζημιάς της Finansbank από τα αποτελέσματα της Εθνικής Τράπεζας, οι εισηγμένες εμφάνισαν κέρδη οριακά υψηλότερα από το 1 δισ. ευρώ. Οι εμποροβιομηχανικές εταιρείες εμφανίζουν κέρδη 1,8 δισ. ευρώ, έναντι 761 εκατ. ευρώ το 2015 (+132%). Αν εξαιρεθεί ο καλύτερος κλάδος (διυλιστήρια), τα κέρδη μειώνονται στο 1,2 δισ. ευρώ (+128%), ενώ αν εξαιρεθεί ο χειρότερος (κατασκευές), τα κέρδη προσεγγίζουν το 1,95 δισ. ευρώ (+99%). Η κατανομή των καθαρών κερδών στα δύο εξάμηνα δείχνει μια ισορροπημένη χρήση, παρά την πληθώρα αρνητικών εκτάκτων στο β’ εξάμηνο. Το καθαρό περιθώριο κέρδους εμφάνισε σχεδόν το σύνολο της βελτίωσης των λειτουργικών περιθωρίων, αποτέλεσμα της προσεκτικότερης επέκτασης των εταιρειών (διατήρηση των αποσβέσεων σε σταθερά επίπεδα) και μείωσης του κόστους χρηματοδότησης. Στη χρήση, το καθαρό περιθώριο αυξήθηκε κατά 162 μονάδες βάσης, στο 2,81%, ενώ στο β’ εξάμηνο κινήθηκε στο 2,44%.

Τράπεζες: Καλύτερες επιδόσεις από όσο φαίνεται Στον τραπεζικό κλάδο, μετά τα αποτελέσματα του δ’ τριμήνου, υπάρχουν κάποιες πιο ευδιάκριτες ποιοτικές ανακατατάξεις. Οι διαφορές στα έσοδα από τόκους κινήθηκαν σε μικρούς μονοψήφιους ρυθμούς ενώ οι ουσιαστικές βελτιώσεις φαίνονται στη γραμμή της προ-προβλέψεων κερδοφορίας, στην οποία αποτυπώνεται η μείωση του οργανικού κόστους και η συνεισφορά των κερδών από τις πωλήσεις συμμετοχών. Οι ζημιές της Finansbank έχουν δημιουργήσει μια στρεβλή εικόνα για την καθαρή κερδοφορία του κλάδου, η οποία, για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, εκτιμάται ότι διαμορφώθηκε στα 317 εκατ. ευρώ. Οι βελτιώσεις που παρατηρήθηκαν –και ήταν συνεπείς σε καθένα από τα τέσσερα τρίμηνα της χρονιάς– ήταν οι εξής: ~~ Μείωση της έκθεσης σε ELA και χρηματοδότηση ΕΚΤ ~~ Εξάλειψη του πυλώνα ΙΙ χρηματοδόΧΡΗΜΑ 15

επιχειρήσεις τησης. Εξόφληση των Cocos (Εθνική Τράπεζα) ~~ Μείωση του οργανικού κόστους ~~ Μείωση των NPLs και ταχύτερη μείωση των NPEs από το πρόγραμμα του SSM ~~ Ταχύτερη απομόχλευση ~~ Πώληση θυγατρικών και ομολόγων του EFSF με καταγραφή υπεραξιών που βοήθησαν την απορρόφηση των πιστωτικών ζημιών ~~ Διατήρηση υψηλών δεικτών κεφαλαιακής επάρκειας (CT1:16,9%)

Πρωταγωνιστές και ουραγοί Μετά από αρκετά τρίμηνα υψηλής προβλεψιμότητας, οι θετικές εκπλήξεις επανήλθαν στις ανακοινώσεις των αποτελεσμάτων. Στους δυνατούς ισολογισμούς που εξέπληξαν ευχάριστα την αγορά συγκαταλέγονται οι FF Group, Motor Oil, Coca-Cola, ΓΕΚ Τέρνα και Ελληνικά Πετρέλαια τόσο για το ύψος της κερδοφορίας όσο και για τις ταμειακές ροές. Σε ικανοποιητικά επίπεδα κινήθηκε η κερδοφορία του ΟΤΕ, που μετά από τους εταιρικούς μετασχηματισμούς του ΟΠΑΠ ήταν επηρεασμένη από την αύξηση του φόρου μικτών κερδών, ενώ η «Καρέλιας» συνέχισε την ανοδική της πορεία σε όλες τις γραμμές των κερδών της. Οι τρεις εταιρείες από τον χώρο των ανανεώσιμων πηγών Άνεμος, Τέρνα Ενεργειακή και Envitec είχαν ισχυρό δ’ τρίμηνο, ανεβάζοντας αισθητά την κερδοφορία τους. Αντίστοιχα, Aegean Air, Πλαίσιο και Intralot είχαν καλύτερο τελείωμα της χρονιάς, βελτιώνοντας τις αρχικές μέτριες επιδόσεις. Σε μεσαίου μεγέθους εταιρείες, ξεχωρίζουν για την ποιοτική και δυναμική εικόνα τα αποτελέσματα των Σαράντη, Πλαστικά Θράκης, Quest –επηρεασμένα από έκτακτα– Ευρωπαϊκή Πίστη και Autohellas. Στις μικρότερες κατηγορίες, εκτός από τους «συνήθεις υπόπτους» (MLS, Elton, Κανάκης, Καράτζης, Flexopack, Κυριακίδης, Κρι Κρι, Πετρόπουλος), προστέθηκαν και νέα ονόματα, όπως αυτά των Κλουκίνα, Νάκα, AS Company και Ιασώ. Χαμηλότερα των προσδοκιών αποτελέσματα παρουσίασαν ακόμα εταιρείες που επηρεάστηκαν από έκτακτους παράγοντες, όπως οι ΑΒΑΞ, MIG και Ελλάκτωρ, με βελτιώσεις όμως εντός του ισολογισμού. Αρνητικά μεγέθη, ή κατώτερα των προσ-

16 Μάιος - Ιούνιος 2017

δοκιών, ανακοινώθηκαν από Frigoglass, Forthnet, Euromedica, Καραμολέγκο, Creta Farm, Ελγέκα, Κρέκα, Βιοτέρ, Ακρίτα και Σπύρου.

Η συνέχεια... Τα καλά νέα για τις εισηγμένες είναι ότι, πλέον, όχι μόνο έχουν προσαρμοστεί στα δύσκολα, αλλά έχουν τη δυνατότητα να αποδίδουν σε κάθε νέα εκδοχή επιδείνωσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Με δεδομένο το ότι το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης θα απελευθερώσει δυνάμεις με την επαναξιολόγηση του ελληνικού ρίσκου, η εταιρική κερδοφορία μπορεί να βρει εκ νέου καταλύτες βελτίωσης.

Τα καλά νέα για τις εισηγμένες είναι ότι πλέον όχι μόνο έχουν προσαρμοστεί στα δύσκολα, αλλά έχουν τη δυνατότητα να αποδίδουν σε κάθε νέα εκδοχή επιδείνωσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.

Αν η εσωτερική αγορά δείξει αύξηση της ζήτησης, οι εταιρείες που πρωταγωνίστησαν θα έχουν τον πρώτο λόγο στο να αυξήσουν τα μερίδιά τους χωρίς να μειώσουν τα περιθώρια της κερδοφορίας τους. Στις τράπεζες, η εικόνα των τηλεδιασκέψεων προϊδεάζει για πιο ήπιες προβλέψεις κερδών για το σύνολο της χρονιάς. Το οργανικό κόστος αναμένεται να συμπιεστεί εκ νέου, ωστόσο οι πιστωτικές ζημιές δεν θα έχουν τον αρχικά επιδιωκόμενο ρυθμό μείωσης. Στην ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της χρονιάς, οι ελληνικές τράπεζες έδωσαν για πρώτη φορά στοιχεία για τη σύνθεση

των εποπτικών κεφαλαίων. Το θέμα αυτό έχει αυξημένο ειδικό βάρος για τη συνέχεια, καθώς τον Σεπτέμβριο αναμένεται να ξεκινήσουν οι διαδικασίες για το τεστ αντοχής. Με τις τράπεζες να έχουν υψηλή συμμετοχή σε αναβαλλόμενο φόρο (DTA), φαίνεται ότι σε επίπεδο βασικών κεφαλαίων πληρούνται οι στόχοι που θέτει ο ευρωπαϊκός εποπτικός μηχανισμός. Ωστόσο, πολλά θα εξαρτηθούν από τον χειρισμό και της αναλογίας του DTA, ως κεφάλαιο πρώτης ποιότητας για τα βασικά κεφάλαια των τραπεζών. Επομένως, ο τραπεζικός κλάδος μπορεί να βρίσκεται εντός επενδυτικής εστίασης, λόγω της πιθανής μείωσης του ασφαλίστρου κινδύνου της χώρας, χρήζει ωστόσο προσοχής, καθώς ενδεχόμενη αλλαγή στις εποπτικές υποχρεώσεις μπορεί να δημιουργήσει κεφαλαιακές ανάγκες. Ιδιωτικοποιήσεις (αεροδρόμια, Ελληνικό κ.λπ.), τουρισμός και εξωστρέφεια αποτελούν τους βασικούς επιχειρηματικούς καταλύτες για το υπόλοιπο του 2017. Είναι πόροι που μπορούν να δώσουν επιπλέον ώθηση στην αύξηση της δραστηριότητας, καθώς υπάρχει η σχετική δυναμικότητα ώστε να αξιοποιηθεί μια τέτοια εξέλιξη. Επικουρικά θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ενδεχόμενη μείωση στο κόστος δανεισμού των επιχειρήσεων, επιτάχυνση της διαδικασίας της πώλησης των «κόκκινων δανείων», η δημοπράτηση νέων κατασκευαστικών έργων. Μετά την ολοκλήρωση των δημοσιεύσεων, διατηρούμε τη «θετική» στάση μας έναντι του τραπεζικού κλάδου, εστιάζοντας στη μετοχή της Alpha Bank, ως της τράπεζας που συνδυάζει τα καλύτερα χαρακτηριστικά ισολογισμού, ρίσκου και απόδοσης. Τον καλύτερο εκφραστή της μείωσης του ειδικού ρίσκου της χώρας από τον μη χρηματοοικονομικό κλάδο θεωρούμε τον ΟΤΕ, ενώ ο εταιρικός μετασχηματισμός της «Μυτιληναίος» παρουσιάζει ενδιαφέρον ως προς τις συνέργειες και την επενδυτική ορατότητα της κερδοφορίας. Διατηρούμε ακόμα τη «θετική» άποψη για την Folli Follie, λόγω των εξαιρετικών επιδόσεων, και την Aegean, λόγω της ισχυρής συσχέτισης με το τουριστικό θέμα της χώρας. Σε ό,τι αφορά άλλες εταιρείες, παραμένουμε «θετικοί» για Φουρλή, Σαράντη, Πλαστικά Θράκης, ενώ σε μικρότερες εταιρείες, εστιάζουμε σε Κρι Κρι και Ευρωπαϊκή Πίστη.

ΧΡΗΜΑ 17

~ αφιέρωμα

ΑΓΟΡΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ

18 Μάιος - Ιούνιος 2017

«ΠΑΤΑΕΙ ΓΚΑΖΙ» με καύσιμο... το LEASING Σήμερα, πάνω από το 50-60% των πωλήσεων είναι εταιρικές πωλήσεις (σε διεθνείς και ελληνικές εταιρείες μακροχρόνιων και βραχυχρόνιων μισθώσεων LTR και RAC, σε dealers ή σε μεγάλους εταιρικούς πελάτες) και οι υπόλοιπες είναι λιανική πώληση.

από τον

Γιώργο Καλούμενο

ο αυτοκίνητο είναι ένα διαρκές αγαθό, στο οποίο η ζήτηση επηρεάζεται από την πορεία της οικονομίας και της ψυχολογίας του καταναλωτή. Όπως αναφέρει στο «Χρήμα» και ο Μιχάλης Μάρκου, κάτοχος MBA, διευθυντικό στέλεχος-σύμβουλος επιχειρήσεων και καθηγητής Διοίκησης Επιχειρήσεων/Marketing, η μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών αλλά και η συγκρατημένη ψυχολογία που διέπει, αυτήν τη στιγμή, το πολιτικό περιβάλλον, το οικονομικό περιβάλλον σε όλο το φάσμα των διεργασιών του (δάνεια, χρηματοδότηση επιχειρήσεων και ιδιωτών, φορολογικό καθεστώς κ.ά.) και το κοινωνικό περιβάλλον (ανεργία), επιδρούν με τη σειρά τους και με ανάλογο τρόπο στον κλάδο του αυτοκινήτου.

Το αυτοκίνητο –ακόμα και τα τελευταία χρόνια που οι πωλήσεις του είναι στο ναδίρ– συμβάλλει ιδιαίτερα στα δημοσιονομικά έσοδα, καθώς, συνολικά, το κράτος κερδίζει ετησίως μόνο από την αγορά νέων αυτοκινήτων 320 εκατ. ευρώ και 1,25 δισ. από τέλη κυκλοφορίας και τον φόρο πολυτελούς διαβίωσης (στα 2.000 cc και πάνω). Και όλα αυτά χωρίς να υπολογιστούν οι φόροι από τις ασφάλειες, τη συντήρηση, τα καύσιμα, τα ελαστικά κ.λπ. Αναμφίβολα, η οικονομική κρίση, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Μάρκου, έχει επηρεάσει πάρα πολύ τον κλάδο του αυτοκινήτου, με άνευ προηγουμένου ύφεση, συμπαρασύροντας μάλιστα και κλάδους που σχετίζονται με το αυτοκίνητο, όπως συνεργεία, ανταλλακτικά, ελαστικά, λιπαντικά, αξεσουάρ αυτοκινήτου κ.λπ. ΧΡΗΜΑ 19

αφιέρωμα

~ ΑΓΟΡΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ

ΠΩΣ ΕΚΛΕΙΣΕ Η ΑΓΟΡΑ ΤΟ 2016 To 2016 έκλεισε με 78.873 ταξινομήσεις νέων οχημάτων, που είναι αυξημένες σε σχέση με το 2015 κατά 4% (όταν είχαμε 75.805 ταξινομήσεις). Ενδεικτικά, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι η αγορά αυτοκινήτου το μακρινό (πλέον) 2004 βίωνε 289.753 ταξινομήσεις, ενώ το 2012 έπεσαν σχεδόν κατά 80% κάτω, στις 58.482 ταξινομήσεις. Από το 2012 και μετά, η αγορά προσαρμόστηκε σε καινούργια δεδομένα, νέες οικονομικές συνθήκες και καταστάσεις, και το 2013 έκλεισε με οριακή άνοδο +0,36%. Το 2014, έκλεισε με σημαντική αύξηση 21,3% και το 2015 και 2016 σταθεροποιήθηκε σε μονοψήφια νούμερα (αύξηση 6,4% και 4% αντίστοιχα). Ακόμη και με αυτήν τη συγκρατημένη πρόοδο και λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι η τέταρτη, κατά σειρά, χρονιά αύξησης, η αγορά αυτοκινήτου βρίσκεται σχεδόν -70% χαμηλότερα ως προς τον μέσο όρο της δεκαετίας 2000-2009.

ΠΡΩΤΕΣ ΜΑΡΚΕΣ ΣΕ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΤΟ 2016 Στην κορυφή των πωλήσεων βρέθηκε η Toyota με 9.496 πωλήσεις και μερίδιο αγοράς 12%. Ακολούθησε η Nissan με 7.289 ταξινομήσεις και μερίδιο 9,2% ενώ στην 3η θέση βρέθηκε η Opel με 7.054 πωλήσεις και 8,9% μερίδιο. H VW τερμάτισε 4η με 6.430 πωλήσεις και μερίδιο αγοράς 8,1%, ενώ στην 5η θέση ανέβηκε η Peugeot με 5.582 ταξινομήσεις (και 7,1% μερίδιο). H Fiat βρέθηκε στην 6η θέση με 4.886 πωλήσεις, ενώ η Mercedes ήταν 7η μάρκα σε πωλήσεις και πρώτη ανάμεσα στις premium μάρκες με 4.432 ταξινομήσεις. Στη δεκάδα μπήκε και η BMW, και συγκεκριμένα στην 9η θέση (3.843 πωλήσεις με 4,9% μερίδιο), πίσω από τη Suzuki, ενώ η Citroën ήταν η μάρκα που τερμάτισε στη 10η θέση.

Πίνακας 1 ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΕΙΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ, 1998-2016 ΕΤΟΣ

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΕΙΣ

ΕΤΟΣ

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΕΙΣ

1998

179.220

2008

267.242

1999

261.717

2009

220.548

2000

290.225

2010

141.499

2001

280.295

2011

97.682

2002

268.489

2012

58.482

2003

257.293

2013

58.694

2004

289.753

2014

71.218

2005

269.733

2015

75.805

2006

267.706

2016

78.873

2007

279.794

Πηγή: www.seaa.gr

Πίνακας 2 TOP 10 ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΣΕ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΓΙΑ ΤΟ 2016 ΜΑΡΚΑ

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΕΙΣ

ΜΕΡΙΔΙΟ ΑΓΟΡΑΣ

TOYOTA

9.496

12,04%

NISSAN

7.289

9,24%

OPEL

7.054

8,94%

VOLKSWAGEN

6.430

8,15%

PEUGEOT

5.582

7,08%

FIAT

4.886

6,19%

MERCEDES

4.432

5,62%

SUZUKI

4.137

5,25%

BMW

3.843

4,87%

CITROEN

3.781

4,79%

Πηγή: www.seaa.gr

20 Μάιος - Ιούνιος 2017

Την τελευταία πενταετία (2012-2016), βλέπουμε μια σταθεροποίηση των εταιρειών στο top 10, με κάποιες μικρές εξαιρέσεις. Συνεχόμενη παρουσία στο top 10 τα τελευταία 5 χρόνια έχουν μόνο 6 εταιρείες: η Toyota (1η το 2016-1η το 2015-1η το 2014-1η το 2013-3η το 2012), η Opel (3η-4η-3η-3η-1η), η Nissan (2η-3η4η-6η-6η), η VW (4η-2η-2η-2η-2η), η Fiat(6η-8η-5η-5η-5η) και η Citroën (10η-7η-8η-7η-4η). Σε βάθος 5ετίας, 1η είναι η Toyota με συνολικές πωλήσεις 38.655 αυτοκίνητα και 11,27% μερίδιο αγοράς, 2η είναι η VW με 32.452 πωλήσεις και μερίδιο αγοράς 9,46%, 3η είναι η Opel με 32.205 πωλήσεις και 9,39% μερίδιο. H Nissan βρίσκεται στην 4η θέση (26.270-7,66%), στην 5η θέση η Fiat (19.452-5,67%) και ακολουθούν η Citroën (18.619-5,43%), η Ford (16.820-4,90%) και η Peugeot (16.349-4,77%). Το top 10 συμπληρώνεται με τη Suzuki στην 9η θέση (16.018-4,67%) και στη 10η θέση βρίσκεται η Hyundai με 14.666 πωλήσεις και 4,27% μερίδιο αγοράς. Οι πρώτοι δύο μήνες του 2017 δείχνουν μια αυξητική τάση στις πωλήσεις, της τάξης του 29,3%, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2016 (9.010 ταξινομήσεις το 2016, έναντι 11.652 το 2017). Αν και η αύξηση είναι σημαντική, θα πρέπει να θεωρείται ταυτόχρονα και πλασματική, μιας και στις αρχές του 2016 η αγορά είχε «παγώσει», γιατί κανείς δεν ήξερε τι θα γίνει με την απόσυρση. Οι πρώτες 10 εταιρείες σε ταξινομήσεις για το 2017 φαίνονται στον πίνακα 3.

TO LEASING ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΙ ΣΤΙΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣΠΟΙΟΙ (ΚΑΙ ΤΙ) ΑΓΟΡΑΖΟΥΝ ΤΩΡΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Σήμερα, πάνω από το 50-60% των πωλήσεων είναι εταιρικές πωλήσεις (σε διεθνείς και ελληνικές εταιρείες μακροχρόνιων και βραχυχρόνιων μισθώσεων LTR και RAC, σε dealers ή σε μεγάλους εταιρικούς πελάτες) και οι υπόλοιπες είναι λιανική πώληση. Μάλιστα, το ποσοστό των εταιρικών πωλήσεων σε κάποιες μάρκες μπορεί να φτάσει και το 80% των συνολικών πωλήσεών τους. Οι σημαντικότεροι και κυριότεροι εταιρικοί πελάτες (LTR και RAC εταιρείες) για τις εισαγωγικές εταιρείες είναι η AutoHellas Hertz, η Avis, και η Leaseplan και σε λιγότερο βαθμό οι υπόλοιπες εταιρείες της αγοράς. Οι συγκεκριμένες εταιρείες αγοράζουν καινούργια αυτοκίνητα για να καλύψουν τις ανάγκες των δικών τους εταιρικών πελατών. Ο κλάδος LTR/RAC αριθμεί γύρω στις 2.300 επιχειρήσεις, απασχολούνται πάνω από 30.000 εργαζόμενοι και ο συνολικός στόλος τους ανέρχεται σε 150.000 αυτοκίνητα, από τα οποία 60.000 περίπου απασχολούνται σε βραχυχρόνιες μισθώσεις τουριστικής, κυρίως, μορφής και 90.000 σε μακροχρόνιες μισθώσεις με διάρκεια 3, 4 ή 5 χρόνια. Το γεγονός ότι οι εταιρικές πωλήσεις ξεπέρασαν σε σημαντικό βαθμό τις πωλήσεις λιανικής, καταδεικνύει και τη χαμηλή δυναμική που έχει ο Έλληνας καταναλωτής, όπως και την αδυναμία του τραπεζικού συστήματος/χρηματοδοτικών εταιρειών να δώσουν καταναλωτικά δάνεια. Η απελευθέρωση της πετρελαιοκίνησης έστρεψε τους καταναλωτές προς τα μικρού κυβισμού αυτοκίνητα (1.200-1.600 cc), με κινητήρες diesel, και στους μικρούς κινητήρες βενζίνης με turbo (900-1.600 cc). Το 2016, οι πωλήσεις αυτοκινήτων με κινητήρες βενζίνης άγγιξε το 43%, ενώ το ποσοστό για τις πω-

λήσεις αυτοκινήτων με κινητήρα ντίζελ έφτασε στο 54,80%. Το υπόλοιπο 2,2% αφορά πωλήσεις αυτοκινήτων που χρησιμοποιούν άλλου είδους καύσιμο. Οι κατηγορίες των αυτοκινήτων που προτιμηθήκαν από τους καταναλωτές είναι οι εξής: 1η είναι η κατηγορία Β (σούπερ μίνι) με ταξινομήσεις 29.130 αυτοκινήτων και μερίδιο αγοράς 36,9% και ακολουθεί η κατηγορία C (οικογενειακά αυτοκίνητα) με ταξινομήσεις 22.613 αυτοκινήτων και μερίδιο αγοράς 28,7%. Η κατηγορία των μεσαίων SUV έχει τον μεγαλύτερο αριθμό μοντέλων συγκριτικά με τις υπόλοιπες κατηγορίες, στοιχείο που δείχνει και τη μελλοντική τάση της αυτοκινητοβιομηχανίας. Στην ελληνική αγορά, παρ’ όλα αυτά, η συγκεκριμένη κατηγορία είχε 8.170 νέες ταξινομήσεις (με μερίδιο 10,4%) και βρέθηκε πίσω από την κατηγορία Α (μίνι αυτοκίνητα πόλης), η οποία και είχε 11.885 ταξινομήσεις (με μερίδιο αγοράς 15,1%). Το 71% περίπου των αυτοκινήτων που ταξινομήθηκαν ήταν στην Αττική και το 6% στη Θεσσαλονίκη, ενώ περίπου 440 οχήματα ταξινομήθηκαν ως ταξί. Το 2106 πουληθήκαν και ακριβά αυτοκίνητα, όπως Porsche (32 αυτοκίνητα), Jaguar (28 αυτοκίνητα), 2 Maserati, ενώ για πρώτη φορά στα χρονικά της ελληνικής αγοράς ταξινομήθηκαν και 3 Tesla (παρ’ όλο που δεν υπάρχει επίσημη αντιπροσωπεία Tesla στην Ελλάδα). Βέβαια, έχουν περάσει ανεπιστρεπτί οι «εποχές των παχιών αγελάδων» και πολύ σπάνια βλέπουμε ταξινομήσεις πολύ ακριβών και γρήγορων αυτοκινήτων, όπως Bentley (1 το 2013 και 2 το 2014), Ferrari (1 το 2012) και Aston Martin ((2 το 2011 και 7 το 2014). Πίνακας 3 TOP 10 ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΣΕ ΣΥΝΟΛΟ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΕΩΝ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2017 ΜΑΡΚΑ

ΙΑΝ-ΦΕΒ. 2017

ΜΕΡΙΔΙΟ ΑΓΟΡΑΣ

TOYOTA

1.629

14,0%

VOLKSWAGEN

1.151

9,9%

OPEL

917

7,9%

PEUGEOT

845

7,3%

NISSAN

816

7,0%

SUZUKI

785

6,7%

FIAT

670

5,8%

FORD

604

5,2%

MERCEDES

537

4,6%

AUDI

536

4,6%

Πηγή: www.seaa.gr

ΧΡΗΜΑ 21

αφιέρωμα

~ ΑΓΟΡΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ

Η ΑΓΟΡΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΜΕΝΟΥ Την περίοδο των καλών εποχών στην αγορά, η αναλογία καινούργιου/μεταχειρισμένου οχήματος στην Ελλάδα ήταν 1 προς 4 (το λιγότερο), ενώ την περίοδο της κρίσης αυτό μειώθηκε στο 1 προς 2 ή 1 προς 3. Την περίοδο μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες, και μετά την κατάργηση των τεκμηρίων διαβίωσης, άνθησε κυριολεκτικά και η αγορά των εισαγόμενων μεταχειρισμένων από το εξωτερικό (κυρίως από Γερμανία). Σήμερα, η οικονομική κρίση έχει στρέψει το ενδιαφέρον του αγοραστικού κοινού σε αυτοκίνητα μικρά, με οικονομικούς κινητήρες, χωρητικότητας έως 1.600 cc, με χαμηλά τέλη κυκλοφορίας και χαμηλό κόστος χρήσης/συντήρησης. Στη δύσκολη αυτή κατάσταση προστέθηκαν και τα εισαγόμενα μεταχειρισμένα (πολλές φορές είναι αμφιβόλου προελεύσεως και κυρίως άγνωστων χιλιομέτρων, χρήσης και συντήρησης). Στην Ελλάδα, τα εισαγόμενα μεταχειρισμένα αποτελούσαν παραδοσιακά το 8-9% των συνολικών εισαγωγών. Από τις αρχές του 2014, εξαιτίας της ατυχούς προσαρμογής του φορολογικού πλαισίου, προέκυψε μια εξαιρετικά ευνοϊκή φορολόγηση στα εισαγόμενα μεταχειρισμένα εις βάρος των εγχωριων μεταχειρισμένων. Ο Σύνδεσμος Εισαγωγέων Αντιπροσώπων Αυτοκινήτων θεωρεί ότι τα εισαγόμενα μεταχειρισμένα όχι μόνο «κανιβαλίζουν» τα καινούργια αυτοκίνητα, αλλά και τα εγχώρια μεταχειρισμένα, καθώς ακόμη και αυτοκίνητα 3-5 ετών παύουν να είναι εμπορεύσιμα, λόγω του ευνοϊκού καθεστώτος που ισχύει για τα εισαγόμενα μεταχειρισμένα.

του Μιχάλη Μάρκου

ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ;

O κύριος Μιχάλης Μάρκου, MBA, είναι διευθυντικό στέλεχοςσύμβουλος επιχειρήσεων και καθηγητής Διοίκησης Επιχειρήσεων/ Marketing

22 Μάιος - Ιούνιος 2017



  

Άρθρο

Σήμερα, η πλειονότητα των καταναλωτών αναζητά μοντέλα μεταχειρισμένα, με λίγα χιλιόμετρα (να μην ξεπερνούν το ψυχολογικό φράγμα των 100.000 χλμ.), με κινητήρα diesel χωρητικότητας έως 1.600 cc, μοντέλα οκταετίας σε άριστη κατάσταση και σε τιμές κοντά στα 5.000-6.000 ευρώ. Στην περίπτωση οποιουδήποτε μεταχειρισμένου αυτοκινήτου πάνω από 2.000 cc (εκτός του γεγονότος ότι είναι πλέον αντιεμπορικά), είτε έχει γίνει εξαγωγή στο εξωτερικό (Γερμανία, Γαλλία και Βέλγιο κυρίως), είτε έχουν κατατεθεί οι πινακίδες του στην εφορία, είτε θα πωλείται (εάν και εφόσον ο ιδιοκτήτης του θέλει να το πουλήσει) πολύ φθηνά. Υπάρχουν και περιπτώσεις που τέτοια αυτοκίνητα έχουν πάει προς ανακύκλωση ή που τους έχουν κάνει μετατροπή σε γκάζι/αέριο και τα κυκλοφορούν ακόμα. Τέτοια αυτοκίνητα, τη χρυσή περίοδο των εξαγωγών (2011 έως 2013), πουλιούνταν σε εξευτελιστικές τιμές στους εμπόρους του εξωτερικού. Μάλιστα, οι τράπεζες/χρηματοδοτικές εταιρείες πρωτοστατούσαν στις εξαγωγές μεταχειρισμένων αυτοκινήτων (από 2.000 cc και πάνω), καθώς είχαν στην κατοχή τους χιλιάδες κατασχεμένα/επιστραφέντα αυτοκίνητα, τα οποία συνεχώς αυξάνονταν, ενώ από την άλλη μεριά οι χρονομισθωτικές εταιρείες (LTR/RAC) βρήκαν ακόμη ένα αποτελεσματικό κανάλι διάθεσης των εταιρικών αυτοκινήτων, που ήταν δύσκολο να απορροφηθούν από τους εγχώριους εμπόρους. Σήμερα, η αγορά –κυρίως οι έμποροι– έχει κατανοήσει τα καινούργια δεδομένα, τις οικονομικές συνθήκες και καταστάσεις και έχει προσαρμοστεί αναλόγως. Σε αυτήν την ταλαιπωρημένη

κρίση επηρέασε τις καταναλωτικές προτιμήσεις των αγοραστών όσον αφορά τα χαρακτηριστικά τους, όπως είναι το μέγεθός τους, η ποιότητά τους, η αξιοπιστία τους, η τεχνολογία κίνησης που αυτά χρησιμοποιούν και η μέση κατανάλωση συμβατικού καυσίμου που απαιτείται για την κίνησή τους. Η κρίση επέφερε αλλαγές και στις στάσεις και τις αξίες των Ελλήνων καταναλωτών, οι οποίοι έβλεπαν το αυτοκίνητο ως μέσο επίδειξης και νεοπλουτισμού. Επίσης, δόθηκε ένα γερό πλήγμα στην καταναλωτική πίστη, που ήδη βρισκόταν σε οριακά επίπεδα αξιοπιστίας και ήταν ένα σημαντικό εργαλείο για τους καταναλωτές που ήθελαν να προβούν στην αγορά ενός νέου οχήματος, αλλά δεν μπορούσαν να το αγοράσουν με μετρητά. Προσδοκία όλων των επιχειρήσεων της αγοράς είναι η αγορά να ανακάμψει και να σταθεροποιηθεί στα επόμενα 3-5 χρόνια στις 100.000-120.000 πωλήσεις νέων αυτοκινήτων περίπου τον χρόνο, μιας και οι δυνατότητες της αγοράς, βάσει των νέων δεδομένων που έχουν δημιουργηθεί στην

και μειωμένη αγορά, επιβιώνουν οι εμπορίες που έχουν όραμα, πάθος για αυτό που κάνουν και μειωμένα κόστη λειτουργίας. Η σωστή πρακτική που πρέπει να ακολουθείται στις μέρες μας είναι «Αγοράζω φθηνά, για να πουλήσω φθηνά». Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν κάποιοι στην αγορά –κυρίως ιδιώτες– που δεν ξέρουν/αγνοούν την αγορά και την κρίση στην οποία έχει περιέλθει ο κλάδος και οι τιμές που ζητούν έχουν παραμείνει στα επίπεδα του 2010! Είναι άτομα που συνήθως έχουν ορίσει μια αστρονομική τιμή για το αυτοκίνητό τους, μόνο και μόνο επειδή είναι πρώτο χέρι ή επειδή, όταν το αγόρασαν πριν 8-10 χρόνια, είχαν όντως δώσει πολλά χρήματα (για τα σημερινά δεδομένα) και περιμένουν με κάποιο τρόπο να τα πάρουν πίσω. Είναι κρίμα να χάνεις χρήματα από το αυτοκίνητό σου, αλλά, δυστυχώς ή ευτυχώς, η αγορά ορίζει την τιμή. Γενικά, στον χώρο του μεταχειρισμένου θα πρέπει να αναπροσαρμοστούν οι τιμές προς τα κάτω και σε πιο λογικά πλαίσια, έχοντας υπ’ όψιν την οικονομική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η οικονομία, το ποσοστό απαξίωσης των αυτοκινήτων χρόνο με τον χρόνο, τις καινούργιες καταναλωτικές συνήθειες και φυσικά την προσφορά και τη ζήτηση κάθε μεταχειρισμένου μοντέλου στην αγορά. Η τωρινή κρίση στην αγορά του καινούργιου αυτοκινήτου και οι χαμηλές πωλήσεις θα δημιουργήσουν αυξητικές τάσεις στις τιμές μεταπώλησης μεταχειρισμένων αυτοκινήτων (εγχώριας προέλευσης) μικρού κυρίως κυβισμού, ηλικίας 3-5 ετών, μιας και το πάρκο των κυκλοφορούντων οχημάτων συρρικνώνεται (ειδικά την τελευταία πενταετία).

Αναμφίβολα, η οικονομική κρίση, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Μάρκου, έχει επηρεάσει πάρα πολύ τον κλάδο του αυτοκινήτου, με άνευ προηγουμένου ύφεση, συμπαρασύροντας μάλιστα και κλάδους που σχετίζονται με το αυτοκίνητο, όπως συνεργεία, ανταλλακτικά, ελαστικά, λιπαντικά, αξεσουάρ αυτοκινήτου κ.λπ.



Ποιο είναι το μέλλον του αυτοκινήτου στην Ελλάδα;

οικονομία, ρέπουν προς τα εκεί. Η πλεονάζουσα παραγωγή και η μετατόπιση της παγκόσμιας ζήτησης σε οχήματα μικρότερου κυβισμού με χαμηλότερη κατανάλωση και λιγότερους ρύπους αποτελούν τις πιο σημαντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει σήμερα η αυτοκινητοβιομηχανία. Η προσαρμογή της βιομηχανίας οχημάτων στα νέα δεδομένα έχει ξεκινήσει, και τα αποτελέσματα πλέον διαπιστώνονται στα νέα μοντέλα που υπάρχουν διαθέσιμα στις αγορές. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν την ένταση και την έκταση της ύφεσης στη χώρα μας, στα επόμενα έτη θα συνεχίσει η υψηλή πίεση στην ήδη δοκιμαζόμενη ελληνική αγορά αυτοκινήτου. Πέρα από το αποτελεσματικό μέτρο της απόσυρσης για τα επιβατικά αυτοκίνητα και τα ελαφρά φορτηγά, η φορολογική μεταρρύθμιση κρίνεται απολύτως αναγκαία, ώστε να αναταχθούν τα σχετιζόμενα δημοσιονομικά έσοδα και να διατηρηθούν στον κλάδο οι χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις και η απασχόληση. Χρειάζεται μια σταθεροποίηση του πολιτι-

κού και οικονομικού περιβάλλοντος και κυβερνητική μέριμνα για την ενίσχυση του τραπεζικού συστήματος, έτσι ώστε να μπορέσει να ξαναλειτουργήσει ο κλάδος της χρηματοδότησης του λιανικού εμπορίου, φυσικά για εκείνους τους ιδιώτες και τις επιχειρήσεις που τεκμηριώνεται η πιστοληπτική τους ικανότητα, επιτρέποντας παράλληλα την ανάπτυξη της αγοράς. Συνοψίζοντας, σχεδόν όλος ο παραγωγικός κλάδος του αυτοκινήτου στην Ελλάδα επιθυμεί από το κράτος να δει με καλύτερο μάτι και ορθολογιστικά τον κλάδο του αυτοκινήτου, αντί για μια ευκαιριακή πηγή εσόδων. Χρειάζεται μια φορολογική πολιτική που δεν θα μεταβάλλεται συνεχώς, ώστε να μη νιώθει ο καταναλωτής ανασφάλεια στην επιλογή του αυτοκινήτου του και οι επιχειρήσεις του κλάδου να μην αισθάνονται αβεβαιότητα για το τι μέλλει γενέσθαι την επομένη ημέρα. Επίσης, οι τεχνοκρατικά τεκμηριωμένες προτάσεις/απόψεις του κλάδου, όπως η κατάργηση της φορολογίας αγοράς αυτοκινήτου (τέλος ταξινόμησης), η αναστολή



του φόρου πολυτελείας, η εκλογίκευση των τεκμηρίων, η αναπροσαρμογή του φορολογικού πλαισίου για τα εισαγόμενα αυτοκίνητα, η εκλογίκευση των τελών κυκλοφορίας και των φόρων στα καύσιμα, η προσαρμογή της φορολογίας του αυτοκινήτου με βάση τα σύγχρονα ευρωπαϊκά πρότυπα, υιοθετώντας ως κριτήρια τις περιβαλλοντικές επιδόσεις των αυτοκινήτων (αντιρρυπαντική τεχνολογία και εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα) και, τέλος, η καθιέρωση οικονομικών «αντικινήτρων» για τη χρήση των πολύ παλαιών αυτοκινήτων, ηλικίας άνω των 15-20 ετών (π.χ. μέσω του προγράμματος απόσυρσης), θα πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπ’ όψιν για την τόνωση της αγοράς. Αν υπάρξει ειλικρινής, ουσιαστικός και γόνιμος διάλογος μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων μερών και κατανοήσει το κράτος τη δυναμική και τη συμβολή που έχει στο ΑΕΠ και στα δημόσια έσοδα ο κλάδος του αυτοκινήτου, τότε μπορούμε να ελπίζουμε ότι θα δούμε καλύτερες ημέρες στον δοκιμαζόμενο κλάδο του αυτοκινήτου στην Ελλάδα. ΧΡΗΜΑ 23

αφιέρωμα

~ ΑΓΟΡΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ

Ακόμη και με αυτήν τη συγκρατημένη πρόοδο και λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι η τέταρτη κατά σειρά χρονιά αύξησης, η αγορά αυτοκινήτου βρίσκεται σχεδόν -70% χαμηλότερα ως προς τον μέσο όρο της δεκαετίας 2000-2009.

Στη χώρα μας, τα οχήματα που κυκλοφορούν, περιλαμβανομένων και των επιβατικών, φορτηγών, λεωφορείων και μοτοσικλετών, είναι πολύ κοντά σε αριθμό με τον πληθυσμό. Πιο αναλυτικά, για το 2014 η Ελληνική Στατιστική Αρχή κατέγραψε συνολικά 8.038.597 οχήματα, όταν στην τελευταία απογραφή πληθυσμού του 2011 ο νόμιμοι κάτοικοι ήταν 9.904.286. Τα 5,1 εκατ. είναι επιβατικά αυτοκίνητα, 1,58 εκατ. μοτοσικλέτες, 1,32 εκατ. φορτηγά και τα υπόλοιπα λεωφορεία. Συγκριτικά με το 2004, ο συνολικός στόλος ανερχόταν σε 6.258.379 οχήματα, που μεταφράζεται σε αύξηση της τάξεως του, σχεδόν, 28%. Η άνοδος αυτή προήλθε κυρίως από τα σχεδόν 1 εκατ. επιβατικά και τις 500 χιλ. μοτοσικλέτες που προστέθηκαν στον στόλο. Μεταξύ των 8.038.597 οχημάτων του 2014, 2.139.854 επιβατικά, 485.325 μοτοσικλέτες, 260.073 φορτηγά και 12.551 λεωφορεία κυκλοφορούν στην Αττική (σύνολο 2,9 εκατ.). Αποτέλεσμα αυτού είναι ένας υπέργηρος στόλος κυκλοφορούντων αυτοκινήτων, που ήδη έχει μέση ηλικία πλέον των 14 ετών (τον μεγαλύτερο στην ΕΕ). Βέβαια, το φαινόμενο της υπεργήρανσης του στόλου ανέδειξε μια καινούργια εκκολαπτόμενη αγορά, αυτήν των κλασικών αυτοκινήτων. Από το 2011/2012 και μετά, αρκετοί οίκοι του εξωτερικού αλλά και έμποροι που δραστηριοποιούνται στις πωλήσεις και δημοπρασίες κλασικών αυτοκινήτων, έκαναν την εμφάνιση τους στην Ελλάδα και αρκετά κλασικά αυτοκίνητα πουλήθηκαν σε συλλέκτες ή ιδιώτες του εξωτερικού. Ως Παλαιό (Ιστορικό) Όχημα κατά τη FIVA ορίζεται εκείνο που έχει ηλικία τριάντα (30+) ετών, διατηρεί τα αρχικά του χαρακτηριστικά και είναι άριστα συντηρημένο. Μικρό ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα αυτοκίνητα (Young timers) ηλικίας 20-25 ετών (όχι όλα, αλλά αυτά που είναι κυρίως ακριβά και ανήκουν στις κατηγορίες σπορ/επιδόσεων/πολυτελείας), τα οποία βέβαια θα πρέπει να είναι σε άριστη κατάσταση, με σωστή χρήση και συντήρηση.

ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΚΟΣΜΟ Η δεύτερη καλύτερη χρονιά όλων των εποχών ήταν για τις ευρωπαϊκές αγορές αυτοκινήτου το 2016. Οι ταξινομήσεις οχημάτων στην Ευρώπη το 2016 ήταν οι δεύτερες υψηλότερες μετά το ρεκόρ του 2007. Πιο συγκεκριμένα, 14,6 εκατ. νέα οχήματα πουλήθηκαν πέρσι στην Ευρώπη, 6,8% περισσότερα σε σχέση με το 2015, αλλά και πάλι λιγότερα από τα πάνω από 16 εκατ. του 2007. Μεγαλύτερες αγορές παρέμειναν η Γερμανία (3,3 εκατ.), το Ην. Βασίλειο (2,7 εκατ.) και η Γαλλία (2 εκατ.). Από κοντά και η Ιταλία (1,8 εκατ.) και η Ισπανία (1,1 εκατ.), ενώ η μικρότερη αγορά ήταν αυτή της Κύπρου (11.054). 24 Μάιος - Ιούνιος 2017

Όσον αφορά τους κατασκευαστές, το 2016 βγήκε πρώτη η Volkswagen με 1,65 εκατ. πωλήσεις, δεύτερη ήταν η Renault (1,1 εκατ.) και 3η η Ford (1 εκατ.). Την πρώτη δεκάδα συμπληρώνουν η Opel (4η-976 χιλ.), η Peugeot (5η-849 χιλ.), η Mercedes (6η-807 χιλ.), η Audi (7η-803 χιλ.), η BMW (8η-784 χιλ.), η Fiat (9η-737 χιλ.) και η Skoda (10η-633 χιλ.). Παγκοσμίως, η αγορά κινήθηκε το 2016 στα 93,5 εκατ. αυτοκίνητα και σημείωσε άνοδο 4,4% σε σχέση με το 2015. Οι δύο μεγαλύτερες αγορές ήταν η Κίνα, και οι ΗΠΑ, αντίστοιχα με 27,8 εκατ. μονάδες η πρώτη και 17,5 εκατ. μονάδες η δεύτερη. Την πρώτη δεκάδα συμπληρώνουν η Ιαπωνία, η Γερμανία, το Ην. Βασίλειο, η Ινδία, η Βραζιλία, η Ρωσία, η Ιταλία και ο Καναδάς. Στους κατασκευαστές, η VW (ως γκρουπ) κατάφερε να ξεπεράσει τις αντιξοότητες με το σκάνδαλο diesel gate, που ξέσπασε στην Αμερική τον προηγούμενο χρόνο, και το 2016 έγινε η Νο1 αυτοκινητοβιομηχανία στον κόσμο, με πωλήσεις κοντά στα 10,1 εκατ. Δεύτερη είναι η Toyota και τρίτη η Ford.

Πίνακας 4 TOP 10 ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΣΕ ΣΥΝΟΛΟ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΕΩΝ ΣΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΑΓΟΡΑ ΤΟ 2016 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ

ΠΩΛΗΣΕΙΣ

VW GROUP

10.102.036

TOYOTA

9.947.416

RENAULT-NISSAN

8.513.050

HYUNDAI-KIA

8.175.871

GM GROUP

7.972.401

FORD

6.295.636

HONDA

4.906.685

FCA GROUP

4.864.390

PSA GROUP

3.248.108

SUZUKI

2.855.573

Πηγή: www.focus2move.com

παρουσίαση

MERCEDES-BENZ “WELCOME. MY WAY”

Αποκτήστε τη Mercedes-Benz που επιθυμείτε, με τον τρόπο που επιθυμείτε Το “Welcome. My way” έρχεται να συμπληρώσει την ανατρεπτική καμπάνια της μάρκας “Grow Up”, η οποία έχει ως κεντρικό μήνυμα «Ζήσε τις παραδοσιακές αξίες της ζωής με τον δικό σου τρόπο»

κτός από εξαιρετικά προϊόντα, που μιλούν κατευθείαν στην καρδιά των καταναλωτών, τώρα η Mercedes-Benz αναβαθμίζει περαιτέρω τις υπηρεσίες της, δίνοντας εναλλακτικές λύσεις, προκειμένου να κάνει τα μοντέλα της ακόμη πιο προσιτά. To “Welcome. My way” έρχεται να συμπληρώσει την ανατρεπτική καμπάνια της μάρκας “Grow Up”, η οποία έχει ως κεντρικό μήνυμα «Ζήσε τις παραδοσιακές αξίες της ζωής με τον δικό σου τρόπο». Πρόκειται για ένα σύνολο υπηρεσιών και λύσεων που προσφέρονται σε κάθε υποψήφιο πελάτη, δίνοντάς του τη δυνατότητα να αποκτήσει το αγαπημένο του μοντέλο με τον δικό του τρόπο. To “Welcome. My way” αφορά στις διάφορες μεθόδους απόκτησης του οχήματος είτε πρόκειται για αγορά τοις μετρητοίς είτε με χρηματοδότηση. Προσφέρει, δηλαδή, διάφορες χρηματοδοτικές λύσεις, διαφορετικούς τρόπους αποπληρωμής, σε συνδυασμό με ολοκληρωμένες λύσεις ασφάλισης, εγγύησης και service. Μέσω του Δικτύου των Εξουσιοδοτημένων Διανομέων της Mercedes-Benz, ο ιδιώτης ή ελεύθερος επαγγελματίας πελάτης μπορεί σήμερα να αποκτήσει, μέσα από πληθώρα επιλογών, το μοντέλο που επιθυμεί, με τον τρόπο που αυτός επιθυμεί, όπως ενδεικτικά:

Α. Πρόγραμμα Welcome Freedom 5/5/5 Μέσω του οποίου ο πελάτης απολαμβάνει 5 χρόνια ξεγνοιασιάς με: ~~ 5 χρόνια εγγύηση ~~ 5 χρόνια service ~~ 5 χρόνια διασφάλιση κινητικότητας Mobilo

Β. Χρηματοδοτικό πρόγραμμα Welcome All Inclusive Καινοτόμο χρηματοδοτικό πρόγραμμα μέσω του οποίου ο πελάτης, πληρώνοντας μια ιδιαίτερα χαμηλή δόση, απολαμβάνει υπηρεσίες εγγύησης, ασφάλισης και service, ενώ στη λήξη δίνεται η δυνατότητα ανταλλαγής με νέο μοντέλο της επιλογής του. Τα βασικά χαρακτηριστικά του προγράμματος έχουν ως εξής: ~~ Προκαταβολή: από 35% ~~ Διάρκεια δανείου: 36/48 μηνιαίες δόσεις + 1 τελευταία δόση Balloon ~~ Επιτόκιο πελάτη: 3,7% (πλέον εισφ. τραπ. 0,6%)

~~ Εγγύηση και service καθ’ όλη τη διάρκεια χρηματοδότησης ~~ Διασφάλιση κινητικότητας Mobilo ~~ Ασφάλιση αυτοκινήτου (προαιρετικά) ~~ Προστασία πληρωμών Στο τέλος της χρηματοδότησης, ο πελάτης έχει τη δυνατότητα να αποφασίσει, ανάλογα με τις ανάγκες του, αν θα προβεί στην: ~~ απόκτηση του οχήματος, ~~ αναχρηματοδότηση της τελευταίας δόσης, ~~ ανταλλαγή με νέο μοντέλο της επιλογής του, ~~ επιστροφή του οχήματος στον εξουσιοδοτημένο διανομέα.

Γ. Άτοκο Χρηματοδοτικό Πρόγραμμα 50:50 Για τους πελάτες που θέλουν να διατηρήσουν τη ρευστότητά τους χωρίς καμία επιβάρυνση από τόκους, η Mercedes-Benz Ελλάς δίνει τη λύση, προσφέροντας το άτοκο χρηματοδοτικό πρόγραμμα 5050 με χαρακτηριστικά όπως: ~~ Επιτόκιο πελάτη: 0% ~~ Προκαταβολή: 50% ~~ Διάρκεια δανείου: 12 μήνες

Δ. Χρηματοδοτικό πρόγραμμα Drive now-Pay later Μοναδικό στην αγορά χρηματοδοτικό πρόγραμμα, που δίνει τη δυνατότητα στον πελάτη να αποκτήσει το μοντέλο που επιθυμεί και να αρχίσει να πληρώνει 4 μήνες μετά, με προνομιακό επιτόκιο και δωρεάν ασφάλιση του αυτοκινήτου για το διάστημα αυτό. Τα βασικά χαρακτηριστικά του προγράμματος έχουν ως εξής: ~~ Περίοδος χάριτος 4 μηνών ~~ Ασφάλιση οχήματος διάρκειας 12 μηνών μέσω Allianz, εκ των οποίων οι 4 παρέχονται δωρεάν ~~ Ανταγωνιστικό επιτόκιο ~~ Ελάχιστη προκαταβολή: 30% ~~ Διάρκεια δανείου από 12 έως και 84 μήνες Για πληρέστερη ενημέρωση, απευθυνθείτε στο Δίκτυο Εξουσιοδοτημένων Διανομέων Mercedes-Benz ή στον σύνδεσμο http://forward.mercedes-benz.com/myway. ΧΡΗΜΑ 25

παρουσίαση

Το νέο Renault MEGANE είναι εδώ! Δ

Μπορεί ο σχεδιασμός του και η τεχνολογία που χρησιμοποιεί να έχουν σαφείς αναφορές στο μέλλον της αυτοκίνησης, όμως το νέο Renault MEGANE είναι εδώ σήμερα και δείχνει να έχει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που θα το καθιερώσουν ως το κορυφαίο μοντέλο στην κατηγορία.

26 Μάιος - Ιούνιος 2017

υναμικό, εντυπωσιακό, ευρύχωρο, ολοκληρωμένο. Το νέο Renault MEGANE είναι από τα αυτοκίνητα που σε κερδίζουν με την πρώτη ματιά. Οι μηχανικοί-σχεδιαστές της εταιρείας έθεσαν εξαρχής πολύ ψηλά τον πήχη, δημιουργώντας ένα σύνολο που δείχνει ξεκάθαρα ότι στόχος δεν είναι άλλος από την κορυφή. Βασικό συστατικό για να πετύχουν αυτόν τον στόχο ήταν η εφαρμογή συστημάτων υψηλής τεχνολογίας, που κανείς συναντά μόνο σε μοντέλα μεγαλύτερων κατηγοριών. Από τα εντυπωσιακά φωτιστικά σώματα τεχνολογίας LED, το εσωτερικό, τα εξελιγμένα συστήματα άνεσης και ασφάλειας, αλλά και τους προηγμένους κινητήρες με τεχνολογία από τη Formula 1, το νέο Renault MEGANE αποτελεί μια ολοκληρωμένη πρόταση τεχνολογικής υπεροχής. Εξωτερικά, πέρα από τα εντυπωσιακά φωτιστικά σώματα, οι σχεδιαστές επέλεξαν αναλογίες που χαρίζουν δυναμισμό και σιγουριά, στοιχείο στο οποίο συμβάλλουν οι μυώδεις επιφάνειες, αλλά και το γεγονός ότι το νέο Renault MEGANE έχει το μεγαλύτερο πλάτος και, ταυτόχρονα, το χαμηλότερο εξωτερικό ύψος στην κατηγορία.

Το κρεσέντο τεχνολογικής υπεροχής συνεχίζεται ακόμα πιο έντονα στο εσωτερικό, όπου η ευρύχωρη καμπίνα κυριαρχείται από το εντυπωσιακό ταμπλό. Ο πίνακας οργάνων αποτελείται από μια οθόνη TFT 7’’, η οποία, εκτός του ότι παρέχει πλήθος πληροφοριών, μπορεί να προσαρμόζεται σύμφωνα με τις προτιμήσεις του οδηγού. Στο κέντρο, η κάθετα τοποθετημένη οθόνη αφής των 8,7 ιντσών του συστήματος multimedia R-Link2 αποτελεί το κέντρο ελέγχου του αυτοκινήτου, θυμίζοντας σε επίπεδο τόσο αισθητικής όσο και λειτουργίας ένα tablet. Με το νέο MEGANE, η Renault φέρνει και ένα εντελώς νέο και πρωτοποριακό «οπλοστάσιο» στα χέρια του οδηγού, προσφέροντας κορυφαία επίπεδα ενεργητικής και παθητικής ασφάλειας, στοιχεία που εξασφάλισαν στο μοντέλο τη μέγιστη βαθμολογία των 5 αστέρων στις δοκιμές του EURO NCAP. Έτσι, ο οδηγός έχει στη διάθεσή του το ενεργό σύστημα διατήρησης ταχύτητας (ACC), που διατηρεί αυτόματα την ταχύτητα και την απόσταση από το προπορευόμενο όχημα, το ενεργό φρενάρισμα έκτακτης ανάγκης (AEBS), σύστημα προειδοποίησης ακούσιας αλλαγής λωρίδας (LDW), σύστημα ειδοποίησης ασφαλούς απόστασης (DW), σύστημα πρόληψης υπέρβασης ορίου ταχύτητας με αναγνώριση πινακίδων κυκλοφορίας (OSP με TSR), αλλά και σύστημα επόπτευσης τυφλής γωνίας (BSW). Αντίστοιχα, η κάμερα οπισθοπορείας, η αυτόματη εναλλαγή μεσαίων και μεγάλων φώτων (AHL), οι εμπρός και πίσω αισθητήρες στάθμευσης και το αυτόματο παρκάρισμα (Easy Park Assist) κάνουν την οδήγηση πιο άνετη και ασφαλή από ποτέ. Αν τα παραπάνω εντυπωσιάζουν, αυτό που πραγματικά βάζει το μοντέλο από μόνο του σε μια κατηγορία είναι το σύστημα MultiSense, μέσω του οποίου ο οδηγός μπορεί να προσωποποιήσει, σύμφωνα με τις επιθυμίες του, τα χαρακτηριστικά του αυτοκινήτου,

επιλέγοντας π.χ. την απόκριση και τον ήχο του κινητήρα, τον εσωτερικό φωτισμό, την υποβοήθηση του συστήματος διεύθυνσης, το πρόγραμμα του κλιματισμού, ακόμα και την ένταση του συστήματος μασάζ των καθισμάτων, σύμφωνα με τις επιθυμίες του. Ακόμα και 5 επιβάτες με τις αποσκευές (434 λίτρα χώρος αποσκευών) μπορούν να ταξιδέψουν με άνεση μέσα στο νέο Renault MEGANE, που, πέρα από την ευρυχωρία, προσφέρει κορυφαία άνεση και σταθερότητα, χάρη στο στιβαρό πλαίσιο και την άψογα ρυθμισμένη ανάρτηση. Για όσους θέλουν κάτι παραπάνω, οι εκδόσεις GT εφοδιάζονται με το προηγμένο σύστημα ενεργής τετραδιεύθυνσης 4Control, που αποτελεί πρωτιά αλλά και αποκλειστικότητα για την κατηγορία. Το υψηλής τεχνολογίας «οπλοστάσιο» του νέου Renault MEGANE ολοκληρώνεται με την παρουσία μερικών από τους πιο εξελιγμένους Turbo κινητήρες βενζίνης και Diesel στον κόσμο, οι οποίοι προσφέρουν υψηλή απόδοση (έως 165 ίππους), χαμηλή κατανάλωση καυσίμου (3,7 λίτρα/100 χλμ.), χαμηλές εκπομπές ρύπων (95 γρμ./χλμ.) και, βέβαια, υψηλή αξιοπιστία με, παράλληλα, χαμηλό κόστος συντήρησης. Σε επίπεδο κινητήρων βενζίνης, ο 1.2 TCe, με απόδοση 100 και 130 ίππους, εντυπωσιάζει, ενώ αντίστοιχα οι 1.5dCi, με 90 και 110 ίππους, και οι 1.6 dCi, με 130 και 165 ίππους, αποτελούν ό,τι καλύτερο σε επίπεδο κινητήρων πετρελαίου, έχοντας παράλληλα τη δυνατότητα να συνεργαστούν και με το εξελιγμένο αυτόματο κιβώτιο διπλού συμπλέκτη EDC. Το νέο Renault MEGANE είναι διαθέσιμο στις εκθέσεις Renault για να πραγματοποιήσετε ένα test drive, ενώ οι τιμές απόκτησης ξεκινούν από τις 17.150 ευρώ, πάντα με 5 χρόνια εργοστασιακή εγγύηση.

ΧΡΗΜΑ 27

~ αφιέρωμα

ΕΛΕΓΚΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ

ΝΕΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΕΝΤΕΙΝΟΥΝ ΤΟΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟ, ΣΕ ΣΥΝΕΧΗ ΚΙΝΗΣΗ ΤΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ.

Η ΜΕΓΑΛΗ ΧΑΜΕΝΗ (ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΑΡΟΝ) ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΓΙΑ ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ.

ΟΙ BIG 6 ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ Ελεγκτική εταιρεία

Έσοδα 2016 (εκατ. ευρώ)

Έσοδα 2015 (εκατ. ευρώ)

PWC

36,5

34,9

ΣΟΛ

35,2

38,6

Grant Thornton

26,5

25,2

Ernst Young

25,9

26,2

Deloitte

24,7

24,6

KPMG

15,2

14,9

Οριακά μειωμένος, στα 164 εκατ. ευρώ, ήταν στην προηγούμενη χρήση ο κύκλος εργασιών των έξι μεγαλύτερων ελεγκτικών εταιρειών της ελληνικής αγοράς. Η PWC πέρασε στην πρώτη θέση της λίστας, ενώ αξιοσημείωτη είναι και η ανοδική πορεία της Grant Thornton, που έρχεται πλέον στην τρίτη θέση. 28 Μάιος - Ιούνιος 2017

ν ένας τομέας της οικονομίας είναι υποχρεωμένος να κινείται αυτόν τον καιρό συνεχώς με υψηλές ταχύτητες, για να προσαρμοστεί σε συνεχείς και μεγάλες αλλαγές, αυτός είναι ο τομέας των ελεγκτικών εταιρειών. «Ο κόσμος της ελεγκτικής εξελίσσεται διαρκώς, με αλλαγές στα πρότυπα της Λογιστικής και της Ελεγκτικής καθώς και στο ρυθμιστικό τοπίο» τονίζει ο senior partner της KPMG, Μάριος Τ. Κυριάκου, στο εισαγωγικό του σημείωμα στην τελευταία έκθεση διαφάνειας της εταιρείας. Πράγματι, η προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στο ευρωπαϊκό θεσμικό πλαίσιο, που ολοκληρώθηκε τον Ιανουάριο, δημιουργεί αυξημένες απαιτήσεις από τους ελεγκτές, θέτει σε νέες βάσεις τον τρόπο συνεργασίας τους με τις ελεγχόμενες επιχειρήσεις και ενισχύει τον ανταγωνισμό, υποχρεώνοντας τις επιχειρήσεις να αλλάζουν ελεγκτές ανά πενταετία. Επιπλέον, τα διεθνή λογιστικά πρότυπα (IFRS) αναθεωρούνται με γοργούς ρυθμούς, με τρεις πολύ σημαντικές αλλαγές να εισάγονται εντός του 2018 στα πρότυπα για τα έσοδα, τις μισθώσεις και τα χρηματοοικονομικά μέσα. Πρόκειται για τις μεγαλύτερες λογιστικές αλλαγές της τελευταίας δεκαετίας, όπως τονίζει στο σχετικό, ιδιαίτερα ενδιαφέρον άρθρο της γι’ αυτό το θέμα η Ευαγγελία Καρατσόρη, αναπληρώτρια γενική διευθύντρια στο Τμήμα Ελεγκτικών Υπηρεσιών της KPMG. Ο νόμος 4449/2017 θέτει σε νέες βάσεις τις δραστηριότητες των ελεγκτικών εταιρειών στην Ελλάδα, εναρμονίζοντας τη νομοθεσία με την κοινοτική οδηγία 2014/56. Στόχος του ευρωπαϊκού πλαισίου είναι η ενίσχυση της διαφάνειας και των κανόνων εταιρικής διακυβέρνησης μέσα από τη βελτίωση της αξιοπιστίας των ελέγχων και την ενίσχυση της ανεξαρτησίας των ελεγκτών. Το σημαντικότερο νέο στοιχείο είναι η καθιέρωση της υποχρεωτικής αλλαγής ελεγκτή σε τακτά διαστήματα, ένα μέτρο που ίσχυε ώς τώρα σε λίγες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά πλέον γίνεται κανόνας για ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, σε μια προσπάθεια να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός μεταξύ των ελεγκτικών εταιρειών και να αποφευχθεί η δημιουργία σχέσεων αλληλεξάρτησης μεταξύ ελεγκτών και ελεγχόμενων. Ο ελεγκτής έχει, πλέον, ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα μέσα στο οποίο μπορεί να ασκήσει τα καθήκοντά του και μετά, υποχρεωτικά, πρέπει να αλλάξει. Ειδικότερα, όπως ορίζει ο νέος νόμος «για την περιφρούρηση της ανεξαρτησίας του ορκωτού ελεγκτή λογιστή ή της ελεγκτικής εταιρείας, όσον αφορά τους υποχρεωτικούς ελέγχους, ο ορκωτός ελεγκτής λογιστής ή ο κύριος εταίρος ελέγχου της ελεγκτικής εταιρείας μπορεί να προσφέρει τις υπηρεσίες του, με την ιδιότητά

ΔΙΑΡΚΕΣ «ΣΠΡΙΝΤ» ΓΙΑ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΕ ΜΕΓΑΛΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ από τον

Νώντα Χαλδούπη

ΧΡΗΜΑ 29

αφιέρωμα

~ ΕΛΕΓΚΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ

του αυτή, για χρονική περίοδο που δεν μπορεί να υπερβεί τα πέντε (5) συνεχή χρόνια και να επαναλάβει τα καθήκοντά του μετά από την παρέλευση δύο (2) συνεχών χρόνων». Για την ενίσχυση της διαφάνειας και τον περιορισμό των κινδύνων για αθέμιτες συναλλαγές μεταξύ ελεγκτών και ελεγχόμενων, η νέα νομοθεσία περιορίζει τις υπηρεσίες του υποχρεωτικού ελέγχου, με την καθιέρωση διάκρισης σε ελεγκτικές και μη ελεγκτικές υπηρεσίες. Επίσης, καθιερώνεται λίστα απαγορευμένων υπηρεσιών, τις οποίες ο τακτικός ελεγκτής δεν μπορεί να προσφέρει στην ελεγχόμενη επιχείρηση. Έτσι, περιορίζονται οι δυνατότητες να επιχειρηθεί από την επιχείρηση να «δελεάσει» τον ελεγκτή με υπέρογκες αμοιβές για άλλες υπηρεσίες, ώστε να επηρεαστεί η κρίση και η αμεροληψία του. Ο νέος νόμος φαίνεται ότι θα φέρει, τουλάχιστον σε πρώτη φάση, αύξηση του κόστους των υποχρεωτικών ελέγχων για τις επιχειρήσεις, ενώ στις χώρες που έχει εφαρμοστεί η περιοδική εναλλαγή των ελεγκτών έχει παρατηρηθεί ότι ευνόησε τη συγκέντρωση της αγοράς, καθώς εταιρείες υποχρεώθηκαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους, για να γίνουν αποτελεσματικότερες σε περιβάλλον εντονότερου ανταγωνισμού –αυτό αναμένεται να συμβεί και στην Ελλάδα, όπου θεωρείται υπερβολικός ο αριθμός των 49 ελεγκτικών εταιρειών. Η διαρκής υποβολή προσφορών για τη διεκδίκηση πελατών που «απελευθερώνονται», λόγω της λήξης συνεργασίας με τον προηγούμενο ελεγκτή, θα αυξήσει τα κόστη για τις εταιρείες και θα καταστήσει αναγκαία την ένωση δυνάμεων σε πολλές περιπτώσεις. Το κόστος των ελέγχων αναμένεται να αυξηθεί κυρίως εξαιτίας των αλλαγών που έχουν γίνει για τις ελάχιστες απαιτήσεις της έκθεσης ελέγχου, που απαιτούν περισσότερο χρόνο απασχόλησης των ελεγκτών. Στις νέες εκθέσεις ελέγχου, οι ελεγκτές καλούνται να αναφερθούν σε πολύ περισσότερα θέματα από ό,τι ήταν υποχρεωμένοι ώς τώρα. Η ενότητα «Βασικά θέματα ελέγχου» εμπλουτίζεται, και ο ελεγκτής καλείται να σχολιάσει, να αξιολογήσει και να αναφέρει πώς αντιμετώπισε τα σημαντικά θέματα που προέκυψαν κατά τον έλεγχό του. Έτσι, ο αναγνώστης της έκθεσης έχει μια καλύτερη εικόνα για τα θέματα που υπάρχουν σε μια εταιρεία, τα οποία μπορεί να μην αποκαλύπτονται από τα επιμέρους οικονομικά στοιχεία.

ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ: Η ΧΑΜΕΝΗ ΕΥΚΑΙΡΙΑ Κατά μία έννοια, το 2017 είναι μια ιστορική χρονιά για τις ελεγκτικές εταιρείες, αν και όχι με τον τρόπο που θα επιθυμούσαν οι ίδιες και η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών: οι ελεγκτικές εταιρείες έχασαν μια πολύ μεγάλη ευκαιρία να διευρύνουν αποφασιστικά το αντικείμενό τους και να εκτινάξουν στα ύψη τους κύκλους εργασιών τους. Η κυβέρνηση επιχείρησε να επεκτείνει τους υποχρεωτικούς ελέγχους σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, που αποτελούν, όπως συνήθως λέγεται, τη ραχοκοκκαλιά της ελληνικής οικονομίας, αλλά τελικά έκανε πίσω, υπό το βάρος των αντιδράσεων του επιχειρηματικού κόσμου. Ειδικότερα, ο Νόμος 4449/2017 για τον υποχρεωτικό έλεγχο χρηματοοικονομικών καταστάσεων, που δημοσιεύθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2017, είχε κατατεθεί μερικούς μήνες νωρίτερα για διαβούλευση, περιλαμβάνοντας μια πολύ σημαντική διάταξη, με την οποία θα άλλαζε εντελώς το πεδίο των υποχρεωτικών ελέγχων. Ως γνωστόν, από 1.1.2016 υπόκεινται σε υποχρεωτικό έλεγχο από 30 Μάιος - Ιούνιος 2017

«Ο κόσμος της ελεγκτικής εξελίσσεται διαρκώς, με αλλαγές στα πρότυπα της Λογιστικής και της Ελεγκτικής καθώς και στο ρυθμιστικό τοπίο», τονίζει ο senior partner της KPMG, Μάριος Τ. Κυριάκου.

ορκωτούς ελεγκτές μόνο οι επιχειρήσεις (οντότητες) που χαρακτηρίζονται μεσαίες ή μεγάλες, σύμφωνα με τα άρθρα 1, 2 του ν. 4308/2014, δηλαδή οντότητες που υπερβαίνουν για δύο συνεχόμενες χρήσεις τα εξής κριτήρια: σύνολο ενεργητικού 4.000.000 ευρώ, καθαρό ύψος κύκλου εργασιών 8.000.000 ευρώ και μέσος όρος απασχολουμένων κατά τη διάρκεια της περιόδου 50 άτομα. Η αρχική μορφή του σχεδίου νόμου του Υπ. Οικονομικών για τον υποχρεωτικό έλεγχο χρηματοοικονομικών καταστάσεων, με το οποίο γίνεται η εναρμόνιση στην τελευταία σχετική οδηγία, περιελάμβανε διάταξη, με την οποία θα αναθεωρούνταν δραστικά τα κριτήρια υπαγωγής επιχειρήσεων στον υποχρεωτικό έλεγχο. Όπως σημειωνόταν στην αιτιολογική έκθεση του σχεδίου νόμου, όπου παρέχονταν εξηγήσεις για τη διάταξη του άρθρου 42, με την αρχική διάταξη καθορίζονταν «τα κριτήρια υπαγωγής σε υποχρεωτικό έλεγχο από Ορκωτούς Ελεγκτές Λογιστές και ελεγκτικές εταιρείες, λαμβάνοντας υπόψη την παράγραφο 43 του Προοιμίου της Οδηγίας 2013/34/ΕΕ, σύμφωνα με την οποία τα κράτη-μέλη δύνανται να επιβάλλουν υποχρεωτικό έλεγχο από Ορκωτούς Ελεγκτές Λογιστές ή ελεγκτικές εταιρείες στις μικρές επιχειρήσεις, καθώς και την έρευνα που διενέργησε η ΕΛΤΕ με ημερομηνία 12/5/2016, από την οποία προκύπτει ότι ο αντίστοιχος αριθμητικός μέσος όρος κριτηρίων υπαγωγής σε υποχρεωτικό έλεγχο των κρατών-μελών ανέρχεται σε 3 εκατ. ευρώ κύκλο εργασιών και 1,1 εκατ. ευρώ σύνολο ενεργητικού». Έτσι, προβλεπόταν ότι θα υπάγονταν σε υποχρεωτικό έλεγχο οι επιχειρήσεις που υπερβαίνουν δύο από τα παρακάτω κριτήρια, για δύο συνεχόμενες χρήσεις: κύκλος εργασιών 3.000.000 ευρώ, σύνολο ενεργητικού 1.500.000 ευρώ, μέσος όρος προσωπικού 50 άτομα. Δηλαδή, με την αρχικά προταθείσα διάταξη, θα περιοριζόταν το κριτήριο του τζίρου κατά 5 εκατ. ευρώ και του ενεργητικού κατά 2,5 εκατ. ευρώ, με σταθερό το κριτήριο του απασχολούμενου προσωπικού, κάτι που θα έφερνε πολύ μεγάλο αριθμό ελληνικών εταιρειών στην «απόχη» των υποχρεωτικών ελέγχων. Οι αντιδράσεις που εκδηλώθηκαν από επιχειρηματικούς φορείς οδήγησαν το Υπουργείο Οικονομικών σε στροφή 180 μοιρών: έτσι, όταν πια ήρθε η ώρα να κατατεθεί στη Βουλή το νομοσχέδιο, μετά το στάδιο της δημόσιας διαβούλευσης, η επίμαχη διάταξη είχε αφαιρεθεί και τα όρια υπαγωγής σε υποχρεωτικό έλεγχο έμειναν αναλλοίωτα. Όμως, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, η αλλαγή των ορίων είναι απλώς θέμα χρόνου. Παρότι θα επιβαρύνει μικρότερες επιχειρήσεις με το πρόσθετο κόστος της αμοιβής ελεγκτή, που δεν είναι

Η κυβέρνηση επιχείρησε να επεκτείνει τους υποχρεωτικούς ελέγχους σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, που αποτελούν, όπως συνήθως λέγεται, τη ραχοκοκκαλιά της ελληνικής οικονομίας, αλλά τελικά έκανε πίσω.

αμελητέο, η υπαγωγή μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων σε υποχρεωτικό έλεγχο είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και, τελικά, τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης, αφού, ως γνωστόν, το βασικότερο και διαχρονικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι φορολογικές αρχές στην Ελλάδα είναι η ύπαρξη πολύ μεγάλου αριθμού μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, που είναι πρακτικά αδύνατο να ελεγχθούν αποτελεσματικά με τους περιορισμένους πόρους που διαθέτουν οι αρχές. Η καθιέρωση υποχρεωτικού ελέγχου, που θα συνοδευθεί και από την υποχρέωση έκδοσης πιστοποιητικού φορολογικής συμμόρφωσης, θα επιτρέψει στις αρχές να χρησιμοποιήσουν τις ελεγκτικές εταιρείες ως βασικό εργαλείο για την εμπέδωση της φορολογικής συμμόρφωσης, όπως ήδη γίνεται με τις μεγαλύτερες εταιρείες. Μάλιστα, η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, που θέτει πολύ σοβαρούς περιορισμούς στη δυνατότητα των αρχών να ελέγχουν σε μεγάλο βάθος χρόνου τις επιχειρήσεις, καθιστά επιτακτική την ανάγκη να εμπλακούν περισσότερο οι ελεγκτικές εταιρείες σε αυτό πεδίο, καθώς οι καθυστερήσεις στους ελέγχους μετατρέπονται σε οριστικές απώλειες πιθανών εσόδων. Για τις ελεγκτικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον ελληνικό χώρο, μια τόσο σημαντική διεύρυνση του πεδίου των υποχρεωτικών ελέγχων, όπως αυτή που... παρ’ ολίγον να νομοθετηθεί φέτος, θα σήμαινε την είσοδο σε μια νέα περίοδο μεγάλης ανάπτυξης των εργασιών τους και της απασχόλησης στον τομέα.

«ΧΡΥΣΩΡΥΧΕΙΟ» ΤΟ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ Η έκδοση φορολογικού πιστοποιητικού αποτελεί, πλέον, σημαντικό αντικείμενο δραστηριότητας για τις ελεγκτικές εταιρείες. Είναι χαρακτηριστικό το ότι, στην περίπτωση της PWC, κορυφαίας σε κύκλο εργασιών εταιρείας της ελληνικής αγοράς, τα έσοδα από υπηρεσίες φορολογικού πιστοποιητικού ξεπέρασαν τα 9 εκατ. ευρώ στην τελευταία χρήση και αντιστοιχούν σχεδόν στο 25% του συνόλου των εσόδων. Εκτιμάται ότι από τις υπηρεσίες έκδοσης φορολογικού πιστοποιητικού τα συνολικά έσοδα του συνόλου των ελεγκτικών εταιρειών της χώρας ξεπερνούν τα 40 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για τη δεύτερη σημαντικότερη πηγή εσόδων, μετά τα έσοδα από την παροχή υπηρεσιών υποχρεωτικού ελέγχου. Η έκδοση φορολογικού πιστοποιητικού είναι όμως μια διαδικασία φορολογικού ελέγχου πολύτιμη και για τις φορολογικές αρPubli

χές, αφού αποκεντρώνει τις διαδικασίες ελέγχου, μεταφέροντας το βάρος στις ίδιες τις εταιρείες και τους ελεγκτές τους, κατά τρόπον ώστε να υπερβαίνονται οι αδυναμίες που είναι αποτέλεσμα της έλλειψης ανθρώπινων πόρων για τη διενέργεια φορολογικών ελέγχων. Η έκδοση φορολογικού πιστοποιητικού είναι μια υπηρεσία που παρέχει στις επιχειρήσεις η ίδια ελεγκτική εταιρεία που έχει επιλεγεί και για τον υποχρεωτικό έλεγχό της. Η διαδικασία έκδοσης φορολογικού πιστοποιητικού θα ακολουθεί και φέτος, καθώς στις αρχές Μαρτίου 2017 εκδόθηκε η ΠΟΛ. 1036/9.3.2017 εγκύκλιος της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, με την οποία επανέρχεται η ανάγκη για τη χρήση από τους ελεγκτές προγράμματος ελέγχου, και συγκεκριμένα τον καθορισμό συγκεκριμένων υποχρεωτικών και αντικειμενικών επαληθεύσεων, των εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων φόρου εισοδήματος και λοιπών φορολογικών αντικειμένων των επιτηδευματιών, καθώς και έγκαιρης βεβαίωσης και είσπραξης των εσόδων του Δημοσίου. Υπενθυμίζεται ότι, με τις διατάξεις του άρθρου 65Α του Ν. 4174/2013 περί Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, καθιερώθηκε η υποχρέωση στους νόμιμους ελεγκτές και ελεγκτικά γραφεία που είναι εγγεγραμμένοι στο δημόσιο μητρώο του Ν. 3693/2008 και διενεργούν υποχρεωτικούς ελέγχους σε ανώνυμες εταιρείες, εταιρείες περιορισμένης ευθύνης, καθώς και υποκαταστήματα αλλοδαπών επιχειρήσεων, να προβαίνουν στη έκδοση ετήσιου πιστοποιητικού φορολογικής συμμόρφωσης. Η έκδοση του πιστοποιητικού πραγματοποιείται κατόπιν της διενέργειας φορολογικού ελέγχου, παράλληλα με τον έλεγχο οικονομικής διαχείρισης, σε όλα τα φορολογικά αντικείμενα. Στο πιστοποιητικό περιλαμβάνονται παρατηρήσεις και παραβάσεις της φορολογικής νομοθεσίας, καθώς και μη απόδοση ή ανακριβής απόδοση φόρων που διαπιστώνονται από τα τηρούμενα βιβλία και στοιχεία, κατά τη διενέργεια του διαχειριστικού ελέγχου και κοινοποιείται με ευθύνη του νόμιμου ελεγκτή ή ελεγκτικού γραφείου στη Διεύθυνση Ελέγχου του Υπουργείου Οικονομικών μέσα σε έναν μήνα από την έκδοσή του. Τυχόν παραλείψεις ή παρατυπίες των πιο πάνω προσώπων σχετικά με την έκδοση του φορολογικού πιστοποιητικού διώκονται σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 3693/2008. Στις ανώνυμες εταιρείες, στις εταιρείες περιορισμένης ευθύνης και στα υποκαταστήματα αλλοδαπών επιχειρήσεων για τα οποία δεν έχει εκδοθεί φορολογικό πιστοποιητικό, σύμφωνα με όσα ορίζονται στην εγκύκλιο της ΑΑΔΕ, επιβάλλεται σε κάθε περίπτωση ΧΡΗΜΑ 31

αφιέρωμα

~ ΕΛΕΓΚΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ

Εκτιμάται ότι από τις υπηρεσίες έκδοσης φορολογικού πιστοποιητικού τα συνολικά έσοδα του συνόλου των ελεγκτικών εταιρειών της χώρας ξεπερνούν τα 40 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για τη δεύτερη σημαντικότερη πηγή εσόδων τους.

~~ Επίκαιρα ζητήματα, κρίσιμα λογιστικά και ελεγκτικά θέματα. ~~ Διαπιστωθείσες στο παρελθόν παραβάσεις και τα ευρήματα των ποιοτικών ελέγχων που η ΕΛΤΕ έχει ήδη διενεργήσει. Καταγγελίες και αναφορές που έχουν περιέλθει σε γνώση της ΕΛΤΕ. ~~ Τις τυχόν δυσανάλογα χαμηλές αμοιβές ελεγκτικών υπηρεσιών σε σχέση με το μέγεθος των ελεγχόμενων οντοτήτων και τον βαθμό πολυπλοκότητας των δραστηριοτήτων τους. Η ως άνω αναφορά ενδεικτικών κριτηρίων επιλογής των προς έλεγχο φορέων δεν έχει την έννοια κατάταξης των κριτηρίων αυτών κατά σειρά βαρύτητας. Περιεχόμενο των ποιοτικών ελέγχων, σύμφωνα με την ΕΛΤΕ, δύναται να αποτελούν:

πρόστιμο από πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ έως σαράντα χιλιάδες (40.000) ευρώ, με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, ανάλογα με τα ακαθάριστα έσοδα που έχουν πραγματοποιήσει κατά το ελεγχόμενο φορολογικό έτος. Αν από το πιστοποιητικό προκύπτουν συγκεκριμένα φορολογικά δεδομένα για την ελεγχθείσα εταιρεία, με τα οποία συμφωνεί και η αρμόδια ελεγκτική φορολογική αρχή, το πιστοποιητικό φορολογικού ελέγχου αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα των εκθέσεων ελέγχου της φορολογικής αρχής. Με την καθιέρωση της διαδικασίας έκδοσης του φορολογικού πιστοποιητικού, επιχειρείται η συστηματοποίηση των φορολογικών ελέγχων με την εφαρμογή αναλυτικού ελεγκτικού προγράμματος, την παρακολούθηση και επεξεργασία των φορολογικών ελέγχων, τον συστηματικό έλεγχο της εργασίας των ελεγκτών και την άμεση διεξαγωγή φορολογικού ελέγχου στις ελεγχόμενες εταιρείες, καθώς ο έλεγχος διενεργείται σε κάθε ελεγχόμενη χρήση. Η Έκθεση Φορολογικής Συμμόρφωσης υπογράφεται είτε από τον νόμιμο ελεγκτή που υπογράφει την έκθεση ελέγχου των ετήσιων οικονομικών καταστάσεων ή από άλλο νόμιμο ελεγκτή, ο οποίος όμως υποχρεωτικά ανήκει στο ίδιο ελεγκτικό γραφείο με τον νόμιμο ελεγκτή που υπογράφει την προαναφερθείσα έκθεση.

ΟΙ ΕΛΕΓΚΤΕΣ... ΕΛΕΓΧΟΝΤΑΙ Από την κρησάρα των ποιοτικών ελέγχων της Επιτροπής Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων θα περάσουν οι ελεγκτικές εταιρείες και φέτος. Η ΕΛΤΕ καθόρισε και ρύθμισε το περιεχόμενο, τον τρόπο και τη διαδικασία των ποιοτικών ελέγχων για το έτος 2017. Οι ποιοτικοί έλεγχοι θα διενεργηθούν στα ελεγκτικά γραφεία λαμβάνοντας υπόψη τα ακόλουθα: ~~ Τον βαθμό συγκέντρωσης κινδύνου για το δημόσιο συμφέρον στον ελεγχόμενο φορέα. Για την εκτίμηση της συγκέντρωσης κινδύνου λαμβάνονται υπόψη ιδίως ο αριθμός ή/και η κεφαλαιοποίηση των οντοτήτων δημοσίου ενδιαφέροντος, που ελέγχει ο ελεγχόμενος φορέας. ~~ Τον βαθμό συγκέντρωσης κινδύνου για το δημόσιο συμφέρον, ανάλογα με τις εκάστοτε συνθήκες αγοράς, στις οντότητες δημοσίου ενδιαφέροντος, που ελέγχει ο ελεγχόμενος φορέας. ~~ Τη δυνητική διακύβευση της ανεξαρτησίας του ελεγχόμενου φορέα εξαιτίας της τυχόν συγκέντρωσης των πηγών εσόδων του σε περιορισμένο αριθμό ελεγχόμενων οντοτήτων. 32 Μάιος - Ιούνιος 2017

1. Η αξιολόγηση του σχεδιασμού του εσωτερικού συστήματος ποιοτικού ελέγχου που υποχρεούται να διατηρεί ο ελεγχόμενος φορέας, σύμφωνα με το άρθρο 26 παρ. 1 του ν. 4449/2017, καθώς και ο έλεγχος της αποτελεσματικής τήρησης αυτού. 2. Η αξιολόγηση των ελεγκτικών εργασιών επί των υποχρεωτικών ελέγχων που αναλαμβάνει ο ελεγχόμενος φορέας, σύμφωνα με τα ισχύοντα πρότυπα ελέγχου και την κείμενη νομοθεσία. 3. Η αξιολόγηση του περιεχομένου της πιο πρόσφατης Έκθεσης Διαφάνειας, που έχει δημοσιεύσει η ελεγχόμενη ελεγκτική εταιρεία. Πέραν των ανωτέρω οριζομένων, περιεχόμενο των ποιοτικών ελέγχων δύναται να αποτελεί και η αξιολόγηση της επάρκειας των μέτρων και διαδικασιών που έχουν υιοθετήσει οι ορκωτοί ελεγκτές λογιστές και οι ελεγκτικές εταιρείες του άρθρου 2 παρ. 3 του ιδίου νόμου σχετικά με την πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων, από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, σύμφωνα με τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας, όπως αυτές εκάστοτε ισχύουν.

Ο ΧΑΡΤΗΣ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ Σήμερα, στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται 49 ελεγκτικές εταιρείες, πολλές εκ των οποίων ιδρύθηκαν τα τελευταία χρόνια, μετά την απελευθέρωση ορισμένων διατάξεων που αφορούν στο επάγγελμα του ορκωτού ελεγκτή και την ίδρυση ελεγκτικής εταιρείας (το 2011). Αυτές οι αλλαγές και η αύξηση του αριθμού των εταιρειών που έφεραν προκάλεσαν σημαντική αύξηση του κύκλου εργασιών των ελεγκτικών εταιρειών, το 2012, κατά 20%, που δεν συνεχίστηκε τα επόμενα χρόνια. Η ιδιαίτερα δύσκολη οικονομική συγκυρία, τα προβλήματα ρευστότητας των επιχειρήσεων, η διεύρυνση του ανταγωνισμού στον κλάδο και η συνακόλουθη πίεση στις τιμές έχουν οδηγήσει στη σταθεροποίηση του συνολικού κύκλου εργασιών. Η βασική πηγή εσόδων των ελεγκτικών εταιρειών είναι οι αμοιβές που προέρχονται από τους υποχρεωτικούς ελέγχους. Βάσει στοιχείων του 2014 (ICAP), τα έσοδα που προέρχονται από τις υπηρεσίες υποχρεωτικών ελέγχων κάλυψαν το 72% περίπου των συνολικών πωλήσεων το 2014. Ο βαθμός συγκέντρωσης στον κλάδο είναι υψηλός, καθώς οι έξι μεγαλύτερες εταιρείες καλύπτουν περί το 80% των συνολικών πωλήσεων.

άρθρο

IFRS 15, ΕΣΟΔΑ: ΗΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΑΣ ΕΚΠΛΗΞΕΙ

FRS 15 (Έσοδα), IFRS 16 (Μισθώσεις), IFRS 9 (Χρηματοοικονομικά Μέσα)... Από το 2018 και έπειτα, οι επιχειρήσεις θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τις μεγαλύτερες λογιστικές αλλαγές της τελευταίας δεκαετίας. Όλοι οι stakeholders θα περιμένουν να ενημερωθούν σχετικά με τις επιπτώσεις και η έγκαιρη προετοιμασία μοιάζει να είναι μονόδρομος. Αναφορικά με το IFRS 15, παρατηρούμε ότι οι οικονομικοί διευθυντές είτε έχουν προσδιορίσει ένα ευρύτερο φάσμα συμβατικών όρων από το αναμενόμενο, καθιστώντας τον αντίκτυπο του IFRS 15 πολύ μεγαλύτερο, είτε έχουν υποτιμήσει τις εμπορικές ευκαιρίες που προκύπτουν από το νέο πρότυπο. Οι επιπτώσεις του μπορεί να είναι πολυεπίπεδες, επηρεάζοντας τα πάντα, από το EBITDA μέχρι τα συστήματα και τις διαδικασίες. Το IFRS 15 πρέπει να είναι μία από τις κύριες προτεραιότητες των οικονομικών διευθύνσεων για τους προσεχείς μήνες, όχι μόνο για να αποφευχθεί μια κρίση, αλλά και για να διασφαλιστεί το εμπορικό πλεονέκτημα της επιχείρησης.

10 ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΙΕΥΘΥΝΤΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΤΟΥΝ 1. Οι Βασικοί Δείκτες Απόδοσης (KPIs) ενδέχεται να επηρεαστούν από απρόβλεπτους παράγοντες. 2. Η επίσπευση καταγραφής των εσόδων κατά τη μετάβαση θα μπορούσε να οδηγήσει πρόωρα σε πληρωτέο φόρο, παρ’ όλο που οι σχετικές ταμειακές ροές δεν θα έχουν ακόμη λάβει χώρα. 3. Πρέπει να εξασφαλιστούν επαρκείς πόροι, ώστε να επιτευχθεί η διαδικασία μετάβασης εντός χρονοδιαγράμματος. Οι εμπορικοί δ/ντές πρέπει να ενταχθούν στην ομάδα υλοποίησης. Η σωστή λογιστική αντιμετώπιση θα επιτευχθεί μόνο αν οι λογιστές κατανοήσουν πώς λειτουργούν οι συμβάσεις στην πράξη. Για να εξασφαλιστούν οι σωστοί πόροι, θα χρειαστεί η κατάλληλη συναίνεση. Πρέπει να υπάρχει υψηλός βαθμός υποστήριξης και κατανόησης σε επίπεδο διοικητικού συμβουλίου για να συμβεί αυτό. 4. Οι ρυθμιστικές αρχές θα αναζητήσουν σχετικές αναλύσεις, που θα δείχνουν πώς πραγματοποιήθηκε η μετατροπή και τα συμπεράσματα που εξήχθησαν. Θα χρειαστεί να υπάρχει τεκμηρίωση που να μπορεί να ανταποκριθεί στον λεπτομερή έλεγχο της ρυθμιστικής αρχής, ακόμη κι αν το IFRS 15 έχει ελάχιστη επίδραση στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις της επιχείρησης. 5. Οι νέοι σύνθετοι λογιστικοί κανόνες θα πρέπει να εμπεδωθούν και από άλλες ομάδες πέρα από τη χρηματοοικονομική λειτουργία, π.χ. ομάδες προσφορών/πωλήσεων, συστήματα πληροφορικής, καθώς και ομάδες φορολογικές και σχέσεων με επενδυτές. 6. Οι διαδικασίες και τα συστήματα πληροφορικής ενδέχεται να πρέπει να επικαιροποιηθούν, ώστε να ανταποκρίνονται στη νέα

μεθοδολογία επιμερισμού, τις νέες κατηγορίες λογαριασμών, εντοπισμού προϊόντων, τα έσοδα, το κόστος στον τελικό πελάτη. 7. Οι επενδυτές θα πρέπει να εκπαιδευτούν σχετικά με την αλλαγή στη νέα δομή των εσόδων. 8. Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις θα πρέπει να γνωστοποιούν νέες κρίσεις και ενδεχομένως ευαίσθητες πληροφορίες, π.χ. τη μέση διάρκεια ύπαρξης των πελατών. 9. Γνωστοποιήσεις πριν από την εφαρμογή, τόσο ποιοτικές όσο και ποσοτικές, θα απαιτηθούν στις ενδιάμεσες και ετήσιες Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις του 2017. 10. Η εφαρμογή των IFRS 9 και IFRS 16 βρίσκεται μπροστά μας. Είναι η επιχείρηση έτοιμη για κάποιες από τις μεγαλύτερες λογιστικές αλλαγές των τελευταίων χρόνων;

ΟΙ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ Η εισαγωγή του νέου IFRS δεν συνοδεύεται μόνο από «προβλήματα». Θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί και ως μια καλή ευκαιρία να τεθούν σε άλλη βάση σημαντικά θέματα. Αν θέλαμε να τις ομαδοποιήσουμε σε κατηγορίες, θα λέγαμε ότι οι βασικότερες ευκαιρίες που μπορούν να προκύψουν είναι οι παρακάτω: ~~ Οι συμβάσεις μπορούν να επαναδιαπραγματευθούν ώστε να επιτευχθεί το προσδοκώμενο λογιστικό αποτέλεσμα και να εξασφαλιστεί το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. ~~ Η κερδοφορία σε επίπεδο προϊόντος και η κοστολόγηση που δεν είναι εμφανής, επειδή δεν έχει γίνει διαχωρισμός των υποχρεώσεων εκτέλεσης, μπορεί να αναθεωρηθεί. ~~ Τυχόν υπάρχοντα/προγραμματισμένα έργα αλλαγής/μετασχηματισμού συστημάτων μπορούν να ενσωματώσουν τις αλλαγές για το IFRS 15 –και πιθανώς για το IFRS 9 και IFRS 16. Η καλή ενημέρωση και η σωστή προετοιμασία των οικονομικών διευθύνσεων θα εξασφαλίσουν την ομαλή μετάβαση στη νέα εποχή της λογιστικής των εσόδων. Η ψύχραιμη διαχείριση του θέματος θα επιτρέψει στις επιχειρήσεις να μετατρέψουν τις δυσκολίες σε ευκαιρίες, ενισχύοντας το ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα.

της Ευαγγελίας Καρατσόρη, Αναπληρώτριας Γενικής Διευθύντριας, Τμήμα Ελεγκτικών Υπηρεσιών

ΧΡΗΜΑ 33

34 Μάιος - Ιούνιος 2017

ΧΡΗΜΑ 35

~ αφιέρωμα

4TH DIGITAL FINANCE FORUM

To νέο τοπίο στις ψηφιακές τεχνολογίες του χρηματοπιστωτικού τομέα

Σήμερα, πάνω από το 50-60% των πωλήσεων είναι εταιρικές πωλήσεις (σε διεθνείς και ελληνικές εταιρείες μακροχρόνιων και βραχυχρόνιων μισθώσεων LTR και RAC, σε dealers ή σε μεγάλους εταιρικούς πελάτες) και οι υπόλοιπες είναι λιανική πώληση.

36 Μάιος - Ιούνιος 2017

Ψηφιακός μετασχηματισμός είναι, πρακτικά, η ψηφιοποίηση όλων των διαδικασιών μιας επιχείρησης ή ενός οργανισμού και πρόκειται για μια διαδικασία εξαιρετικά δύσκολη και επίπονη, καθώς απαιτείται αλλαγή κουλτούρας εκ μέρους των ίδιων των εργαζομένων καταρχάς.

τις περισσότερες των περιπτώσεων, στην δώσει τη νέα τάση που διαμορφώνεται αναφορικά με τον Ελλάδα, παρατηρείται μια σημαντική, συνδυασμό των φυσικών και ψηφιακών καναλιών πώτου χρονικά, καθυστέρηση στην υιοθέτηση Δημήτρη Μαλλά λησης και διανομής προϊόντων και υπηρεσιών. Η έννοια dmallas@gmail.com νέων τάσεων σε σχέση με τη δυτική Ευέχει πλέον κάνει ιδιαίτερα έντονη την εμφάνισή της και ρώπη και τη βόρεια Αμερική. Όσον αφορά όμως στον χρηματοπιστωτικό τομέα, οι εταιρείες του οποίου από τη μία το θέμα της αξιοποίησης των ψηφιακών τεχνολογιών στον χρη- πλευρά καλούνται να επενδύσουν στην ψηφιακή εποχή και να ματοπιστωτικό τομέα, η κατάσταση μοιάζει να είναι λίγο διαφο- αξιοποιήσουν τις ψηφιακές τεχνολογίες, έχοντας να λάβουν υπόρετική τα τελευταία δύο χρόνια. Ενδεχομένως, αυτό να οφείλεται ψη τους και τις πιέσεις από τα fintech startups, και από την άλλη στο ότι οι ελληνικές τράπεζες, ελέω capital controls και της οικο- καλούνται να εκσυγχρονίσουν το δίκτυο των φυσικών καταστηνομικής ύφεσης, υποχρεώθηκαν να στραφούν προς τον ψηφιακό μάτων τους, το οποίο συνεχίζει να χρησιμοποιείται εκτενώς. κόσμο προκειμένου να δώσουν λύσεις στα ζητήματα που απασχο- Η phygital προσέγγιση των καναλιών διανομής συνδυάζεται με λούσαν τις ίδιες και τους πελάτες τους. τις διεργασίες ψηφιακού μετασχηματισμού που βρίσκονται εν Το πρώτο κύμα ήταν η έκρηξη των ψηφιακών πληρωμών, καθώς εξελίξει τόσο στις τράπεζες όσο και στον ασφαλιστικό τομέα, ενώ οι Έλληνες έμαθαν σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα ότι οι κάρ- ταυτόχρονα οι εμπλεκόμενοι θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους, τες που έχουν στο πορτοφόλι τους δεν είναι μόνο για να κάνουν τουλάχιστον στην Ελλάδα, και τις εξελίξεις που υπάρχουν στον αναλήψεις χρημάτων από τα ΑΤΜs, αλλά μπορούν να πληρώσουν χώρο των ηλεκτρονικών πληρωμών και των POS, στις οποίες απευθείας με αυτές. Και η τάση αυτή συνεχίζεται με εντυπωσιακά αναφερθήκαμε. γρήγορους ρυθμούς, όπως φάνηκε και στο πρόσφατο 4th Digital Τα παραπάνω δημιουργούν ένα νέο τοπίο, στο οποίο κανείς θα Finance Forum, που διοργάνωσε η Ethos Media, στο οποίο τα πρέπει να λάβει υπόψη του και τις δράσεις ψηφιακού μετασχηστοιχεία που παρουσιάστηκαν ήταν άκρως ενδιαφέροντα και εν- ματισμού που υλοποιούνται σχεδόν σε όλες τις εταιρείες που δεικτικά: 360.000 POS υπάρχουν ήδη στην ελληνική αγορά και δραστηριοποιούνται στον ελληνικό χρηματοπιστωτικό τομέα. οι συναλλαγές έφθασαν το 2016 στα 19 δισ. ευρώ. Ψηφιακός μετασχηματισμός είναι, πρακτικά, η ψηφιοποίηση Αναλογικά με την Ευρώπη, ενδεχομένως να είμαστε πίσω, αλλά όλων των διαδικασιών μιας επιχείρησης ή ενός οργανισμού και αν συνεχίσουμε με ρυθμούς αύξησης που κυμαίνονται σε επίπεδα πρόκειται για μια διαδικασία εξαιρετικά δύσκολη και επίπονη, άνω του 80%, τότε η εικόνα μπορεί να είναι πολύ διαφορετική καθώς απαιτείται αλλαγή κουλτούρας εκ μέρους των ίδιων των στο όχι πολύ μακρινό μέλλον. εργαζομένων καταρχάς. Πρόκειται για κάτι που έχει ήδη δρομοΠαράλληλα, υπάρχει άλλη μια τάση που φθάνει σταδιακά στην λογηθεί, όμως, όπως σημείωναν τα αρμόδια στελέχη των ελληΕλλάδα και επίσης ήταν ένα από τα θέματα του Digital Finance νικών συστημικών τραπεζών στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια του Forum. O λόγος για το αποκαλούμενο phygital. Η έννοια του φετινού Digital Finance Forum, έχει ακόμη πολύ δρόμο μπροστά phygital προέρχεται από τον συνδυασμό των λέξεων physical και του μέχρι να ολοκληρωθεί. Και δρόμο ο οποίος έχει πάρα πολλά digital και έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται προκειμένου να απο- και δύσκολα εμπόδια, τα οποία αυξάνονται διαρκώς. ΧΡΗΜΑ 37

αφιέρωμα

~ 4TH DIGITAL FINANCE FORUM

ΜΕ ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΗΚΕ ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ

άνω από 200 άτομα έδωσαν το «παρών» στο κορυφαίο συνέδριο για τις ψηφιακές αλλαγές που διαμορφώνουν το τοπίο στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Το νέο τοπίο που διαμορφώνεται στον χρηματοπιστωτικό κλάδο, με την εξέλιξη των ψηφιακών τεχνολογιών και τον συνδυασμό των φυσικών και ψηφιακών καναλιών πώλησης και διανομής προϊόντων και υπηρεσιών απασχόλησε τις εργασίες του 4th Digital Finance Forum (dff17-digitalfinance. ethosevents.eu), που διοργανώθηκε από την Ethos Events. Στο ετήσιο ραντεβού του χρηματοπιστωτικού κλάδου, που αποτελεί αφορμή ενημέρωσης των φορέων της αγοράς όσον

αφορά τον τομέα της αξιοποίησης των ψηφιακών τεχνολογιών, παρευρέθησαν εκπρόσωποι από τις ελληνικές τράπεζες, τις μεγαλύτερες ασφαλιστικές εταιρείες, τους αρμόδιους φορείς, startups από την Ελλάδα και το εξωτερικό, αλλά και εταιρείες από τον χώρο της τεχνολογίας και των υπηρεσιών. Συζητήθηκαν οι ψηφιακές αλλαγές στον ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό τομέα, και συγκεκριμένα οι έννοιες και οι εφαρμογές του νέου phygital καταστήματος, των νέων ψηφιακών μοντέλων στον ασφαλιστικό κλάδο, οι ψηφιακές αλλαγές στις μεθόδους χρηματοδότησης, οι εξελίξεις στον χώρο των POS, το νέο τοπίο στις ηλεκτρονικές πληρωμές και οι ψηφιακές αλλαγές στις υποδομές του χρηματοπιστωτικού τομέα.

Στην κεντρική ομιλία του συνεδρίου, ο Dr. Markos Zachariadis, επίκουρος καθηγητής Διοίκησης Πληροφοριακών Συστημάτων και Καινοτομίας, Warwick Business School & FinTech, επιστημονικός συνεργάτης, Cambridge Digital Innovation, University of Cambridge, με τίτλο “Digital Ecosystems and the Emergence of Fintech in Financial Services Sector”, επεσήμανε πως το fintech αποτελεί την εφαρμογή τεχνολογιών σε ιδέες βασισμένες στις τράπεζες και τόνισε πως ενώ μέχρι στιγμής τράπεζες και fintech ανταγωνίζονταν για την ίδια αγορά, πλέον έχουν αρχίσει να συνεργάζονται. Αναφορικά με το μέλλον του banking, εξέφρασε τη βεβαιότητά του πως «θα δούμε πολλές υπηρεσίες να κινούνται προς τα ψηφιακά κανάλια».

νών, ανέφερε πως «ζούμε μια ψηφιακή επανάσταση που έχει αλλάξει τον τρόπο που χρηματοδοτείσαι και πραγματοποιείς τις ιδέες σου», φέρνοντας ως παράδειγμα το Χρηματιστήριο Αθηνών, που, μέσω του προγράμματος για τη Στήριξη της Επιχειρηματικότητας, προσφέρει υπηρεσίες crowdfunding, όπως στις περιπτώσεις της ΙΚΕΑ και του ΟΠΑΠ.

Κατά τον χαιρετισμό του, ο κύριος Δημήτρης Καραϊσκάκης, επιτελικός διευθυντής Λειτουργιών, Όμιλος Χρηματιστηρίου Αθη-

Κατά την πρώτη ενότητα, που περιέγραφε «Το νέο phygital κατάστημα», ο κύριος Γιώργος Κωστόπουλος, Customer Innovation,

Dr. Markos Zachariadis, Επίκουρος Καθηγητής Διοίκησης Πληροφοριακών Συστημάτων και Καινοτομίας, Warwick Business School, FinTech Επιστημονικός Συνεργάτης, Cambridge Digital Innovation, University of Cambridge 38 Μάιος - Ιούνιος 2017

Κατά τον χαιρετισμό της, η κυρία Γιώτα Παπαρίδου, Α’ εκτελεστική αντιπρόεδρος ΔΣ ΣΕΠΕ, μίλησε για τις τέσσερις βασικές ψηφιακές εξελίξεις που έλαβαν χώρα στον τομέα: τα smartphones, το cloud computing, το IoT, και τα Big Data Analytics.

Δημήτριος Καραϊσκάκης, Επιτελικός Διευθυντής Λειτουργιών, Όμιλος Χρηματιστηρίου Αθηνών

ΧΡΗΜΑ 39

αφιέρωμα

~ 4TH DIGITAL FINANCE FORUM

Γιώτα Παπαρίδου, Α’ Εκτελεστική Αντιπρόεδρος ΔΣ, Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής & Επικοινωνιών Ελλάδος (ΣΕΠΕ)

Ηλεκτρονική Επιχειρηματικότητα, Τράπεζα Πειραιώς, επισήμανε πως το e-branch προσφέρει καλύτερη ροή πελατών και τόνισε πως, αναφορικά με την ψηφιακή μετάβαση, «θέλουμε οι άνθρωποι που είναι στα φυσικά καταστήματα να κάνουν το πρώτο βήμα». Σαν παράδειγμα, έφερε τα e-branch της Τράπεζας Πειραιώς, τα οποία στοχεύουν στη λειτουργικότητα και την απλότητα. «Το digital disruption αλλάζει την αγορά» δήλωσε ο κύριος Παναγιώτης Οικονόμου, επικεφαλής του Τομέα Contact Center & i-Bank Stores, Διεύθυνση Ψηφιακών Καναλιών, Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος. «Κλάδοι όπως ο Τύπος, τα ταξιδιωτικά γραφεία και η μουσική κινδυνεύουν εάν δεν ακολουθήσουν την τεχνολογία» δήλωσε. Αναφορικά με τα e-branch, ο κύριος Οικονόμου τόνισε πως ο πελάτης έχει ανάγκη την άμεση εξυπηρέτηση και την ασφάλεια,

Παναγιώτης Οικονόμου, Επικεφαλής Τομέα Contact Center & i-Bank Stores, Εθνική Τράπεζα

40 Μάιος - Ιούνιος 2017

Γεώργιος Κωστόπουλος, Customer Innovation, Ηλεκτρονική Επιχειρηματικότητα, Τράπεζα Πειραιώς

ωστόσο θα χρειαστεί καιρός για να συνηθίσει τη νέα τεχνολογία. «Το νέο τραπεζικό κατάστημα πρέπει να προσφέρει εξατομικευμένες συμβουλές, να επιλύει τα προβλήματα του πελάτη και να είναι ψηφιακός πρεσβευτής της τράπεζας» συμπλήρωσε. Η κυρία Γέλφη Σαμπατακάκη, διευθύντρια Marketing & Επικοινωνίας Retail Banking, Τράπεζα Eurobank, τόνισε πως «πρέπει να δημιουργούμε συνεχώς phygital εμπειρίες για τον πελάτη», αναφέροντας την περίπτωση της Eurobank, η οποία πέρα από το Pilot Branch στο Κολωνάκι, έχει εφοδιάσει τα καταστήματά της με patch, ψηφιοποίηση εγγράφων, Wi-Fi, Omni channel προσέγγιση και με Digital Εxperts, φοιτητές οικονομικών σχολών, που έχουν ως ρόλο να εκπαιδεύσουν τον κόσμο αναφορικά με τις ψηφιακές συναλλαγές.

Γέλφη Σαμπατακάκη, Διευθύντρια Marketing & Επικοινωνίας Retail Banking, Τράπεζα Eurobank

λησε για την ασφάλιση στον ψηφιακό κόσμο. Εστιάστηκε στην Interamerican, η οποία αξιοποιεί τις υποδομές της για να επεκταθεί εκτός Ελλάδας. Παράδειγμα αποτελεί η Anytime, η οποία ασφαλίζει αυτοκίνητα στην Κύπρο μέσω outsourcing. Στην Κύπρο, υπάρχει το contact center, ενώ η δουλειά γίνεται στην Ελλάδα. «Η καρδιά μας χτυπάει ψηφιακά» δήλωσε ο κύριος Βασίλειος Τουλιάς, Operational Excellence & Customer service Director, head of Transformation, AXA ασφαλιστική. Ο κύριος Τουλιάς μίλησε για τον ψηφιακό μετασχηματισμό και τη σημαντικότητα τού να γίνει από την αρχή (και όχι μετατρέποντας μια-μια τις φυσικές λειτουργίες σε digital), καθώς έτσι προσφέρεται περισσότερη αξία στον πελάτη. «Το 25% των πελατών στην Ελλάδα απαιτούν το digital transformation» υπογράμμισε. Γιώργος Καλύβας, Head of Product, Upstream

«Τα νέα, ψηφιακά μοντέλα στον ασφαλιστικό κλάδο» ήταν το θέμα της επόμενης ενότητας, κατά τη διάρκεια της οποίας ο κύριος Γιώργος Καλύβας, head of Product, Upstream, μίλησε για τις μικροασφαλίσεις μέσω κινητού τηλεφώνου, τονίζοντας πως αυτός ο κλάδος ενδείκνυται για τις αναπτυσσόμενες αγορές. Τόνισε πως το δυνατό κομμάτι του micro-insurance είναι τα εναλλακτικά σημεία πώλησης και χρέωσης χρήστη. Ως παράδειγμα έφερε την CoverNow, τη micro-insurance υπηρεσία της Upstream, η οποία λειτουργεί μέσω smartphone ή απλού κινητού με τη χρήση sms ως distribution channel. Η υπηρεσία αυτή προσφέρει τις υπηρεσίες της σε συνεργασία με την εταιρεία κινητής τηλεφωνίας του καταναλωτή. Ο κύριος Ξενοφών Λιαπάκης, γενικός διευθυντής CIO & Services, Όμιλος Interamerican, και πρόεδρος, Hellenic CIO Forum, μί-

Ξενοφών Λιαπάκης, Γενικός Διευθυντής ΙΤ & Υπηρεσιών, Όμιλος Interamerican

Με την ενότητα σχετικά με το νέο τοπίο στις ηλεκτρονικές πληρωμές & POS συνεχίστηκε το forum. Ο κύριος Σωτήριος Κυριάκος, διευθυντής, Διεύθυνση Εναλλακτικών Δικτύων, Alpha Bank, τόνισε πως η κρίση και τα capital control έδωσαν μεγάλη ώθηση στης ηλεκτρονικές συναλλαγές, ωστόσο είμαστε ακόμα πίσω. Ο κύριος Κυριάκος παρουσίασε δύο mobile banking υπηρεσίες της Alpha Bank, τα Alpha Quick Transfer και IRIS online payments, μέσω των οποίων μπορεί κανείς να μεταφέρει χρήματα σε λογαριασμούς των οποίων δεν γνωρίζει το iban, αλλά τον τηλεφωνικό αριθμό, το Facebook, το e-mail ή το ΑΦΜ του κατόχου. Τέλος, παρουσίασε και την υπηρεσία Alpha Wallet, μέσω της οποίας μπορεί κανείς να κάνει χρήση όλων των καρτών του, για οποιαδήποτε συναλλαγή, από οποιαδήποτε συσκευή επιθυμεί (π.χ. κινητό ή tablet). Ο κύριος Αλκιβιάδης Τρίγκας, επικεφαλής Τομέα Ηλεκτρονικής Τραπεζικής, Διεύθυνση Ψηφιακών Καναλιών, Εθνική Τράπεζα, επικεντρώθηκε στο i-bank Pay for business. «Τα δύο σημεία-κλειδιά της υπηρεσίας είναι οι χαμηλές τιμολογήσεις και ότι τα χρήματα μπαίνουν απευθείας στον λογαριασμό του εμπόρου» δήλωσε. Ο κύριος Τρίγκας αναφέρθηκε και στη συνεργασία της τράπεζας με την

Βασίλειος Τουλιάς, Operational Excellence & Customer Service Director, Head of Transformation, ΑΧΑ Ασφαλιστική ΧΡΗΜΑ 41

αφιέρωμα

~ 4TH DIGITAL FINANCE FORUM

Σωτήριος Κυριάκος, Διευθυντής, Διεύθυνση Εναλλακτικών Δικτύων, Alpha Bank

Cosmote για τη δημιουργία κάρτας συναλλαγών –και αντίστοιχου application–, μέσω της οποίας ο ιδιοκτήτης κερδίζει MB με κάθε αγορά. O κύριος Αντίγονος Παπαδόπουλος, εμπορικός διευθυντής της Cardlink, μίλησε για την ανάπτυξη των ηλεκτρονικών συναλλαγών στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Cardlink, αυτήν τη στιγμή υπάρχουν εγκατεστημένα περίπου 360.000 τερματικά, όταν στο τέλος του 2016 ήταν 305.000. Ο αριθμός αυτός εκτιμάται ότι θα φθάσει στις 420.000 μέχρι το τέλος του 2017. «Τον Απρίλιο του 2017 θα έχουμε τον μεγαλύτερο αριθμό συναλλαγών που έχει γίνει σε μηνιαία βάση» δήλωσε ο κύριος Παπαδόπουλος. Κατά την ομιλία του, ο κύριος Simon Brady, editorial director, AKJ

Αντίγονος Παπαδόπουλος, Εμπορικός Διευθυντής, Cardlink

42 Μάιος - Ιούνιος 2017

Αλκιβιάδης Τρίγκας, Επικεφαλής Τομέα Ηλεκτρονικής Τραπεζικής, Διεύθυνση Ψηφιακών Καναλιών, Εθνική Τράπεζα

Associates, εκ των κορυφαίων στην Ευρώπη σε θέματα κυβερνοασφάλειας όσον αφορά στον χρηματοπιστωτικό κλάδο, έκανε ειδική αναφορά στην cybersecurity των τραπεζών. Τόνισε πως μόνο το 5% των FTSE 100 εταιρειών έχουν έναν director για τα cyber risks και έθεσε το ερώτημα «εάν βρίσκονται σε ρίσκο τόσα πολλά τρισεκατομμύρια ευρώ, τότε γιατί να δαπανώνται τόσο λίγα χρήματα στην προστασία τους;». Η τελευταία ενότητα του 4th Digital Finance Forum ασχολήθηκε με το θέμα των ψηφιακών αλλαγών στις υποδομές του χρηματοπιστωτικού τομέα. Η κυρία Βίκυ Κορού, ICT Sales ManagerFinance, Όμιλος ΟΤΕ, μίλησε για τα Big Data και τις ICT λύσεις της Cosmote. Τόνισε πως «το digital περιβάλλον των τραπεζών καθορίζεται από τους πελάτες, το μοντέλο με το οποίο έρχονται οι ίδιες κοντά

Simon Brady, Editorial Director, AKJ Associates

Βίκυ Κορού, ICT Sales Manager-Finance, Όμιλος ΟΤΕ

με τους πελάτες (distribution model) και την ανταγωνιστική αρένα fintech-banks». H κυρία Κορού τόνισε πως η τάση δεν είναι η εξάπλωση με e-branches, αλλά η εξέλιξη των καταστημάτων με digital corners. Κατά την ομιλία της, έκανε επίσης αναφορά στα βιομετρικά χαρακτηριστικά των κινητών τηλεφώνων, το άνοιγμα λογαριασμού μέσω video chat και την ηλεκτρονική υπογραφή, ως κομμάτι του banking “outside the walls”. Ο κύριος Νίκος Καραπανάγου, εκτελεστικός πρόεδρος, Motivian, επικεντρώθηκε στους κλάδους του Lending και Payment, ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στο blockchain. Όσον αφορά τα payments, τόνισε πως οι κλάδοι της τηλεπικοινωνίας και των τραπεζών έχουν πολλά να μοιραστούν.

Νίκος Καραπανάγου, Εκτελεστικός Πρόεδρος, Motivian

ΠΑΝΕΛ Το 4th Digital Finance Forum έκλεισε με πάνελ το οποίο φιλοξένησε εκπροσώπους από τις τέσσερις μεγάλες τράπεζες, με μια συζήτηση μεγάλου ενδιαφέροντος σχετικά με τον ψηφιακό μετασχηματισμό των ελληνικών τραπεζών. Ο κύριος Σωτήρης Συρμακέζης, γενικός διευθυντής, Group Chief Digital & Technology Officer (Group CDTO), Όμιλος Eurobank, δήλωσε πως «χρειάζεται να γίνει εισαγωγή του digital στο DNA του οργανισμού, να δημιουργηθεί ένα υπόβαθρο ώστε να μπορεί ο οργανισμός να αξιοποιήσει οποιαδήποτε ψηφιακή τεχνολογία σήμερα ή αύριο». Ο κύριος Συρμακέζης επεσήμανε πως «θα ξαφνιαστούμε από το πόσο γρήγορα θα γίνει μετάβαση των συναλλαγών σε ψηφιακά κανάλια».

ΠΑΝΕΛ: «Ο ψηφιακός μετασχηματισμός των ελληνικών τραπεζών» Στο πάνελ συμμετείχαν οι ομιλητές (από αριστερά στη φωτογραφία): Σωτήρης Συρμακέζης, Στέφανος Μυτιληναίος, Νίκος Χριστοδούλου, Δαμιανός I. Χαραλαμπίδης. Συντονιστής: Δημήτρης Μαλλάς, Δημοσιογράφος. ΧΡΗΜΑ 43

αφιέρωμα

~ 4TH DIGITAL FINANCE FORUM

Σωτήρης Συρμακέζης, Γενικός Διευθυντής, Group Chief Digital & Technology Officer, Eurobank

Ο κύριος Νίκος Χριστοδούλου, γενικός διευθυντής Λειτουργικής Στήριξης Ομίλου και Chief Operating Officer (Group COO), Εθνική Τράπεζα, υπογράμμισε πως τρεις είναι οι παράγοντες που ωθούν μια τράπεζα να αλλάξει: η τεχνολογία, οι πελάτες και το περιβάλλον. Ο ίδιος σημείωσε πως τα analytics και τα big data βοηθούν μια τράπεζα να γνωρίσει καλυτέρα τον πελάτη της. Ο κύριος Δαμιανός Χαραλαμπίδης, εντεταλμένος γενικός διευθυντής, Chief Digital Officer & Retail Banking Products, Alpha Bank, ανέφερε χαρακτηριστικά: «Όλες οι τράπεζες πασχίζουμε για τον ψηφιακό μετασχηματισμό», καθώς «ένας χρήστης από τη στιγμή που ξεκινά να χρησιμοποιεί το κινητό του για υπηρεσίες, δύσκολα σταματά».

Δαμιανός I. Χαραλαμπίδης, Εντεταλμένος Γενικός Διευθυντής, Chief Digital Officer and Retail Banking Products, Alpha Bank 44 Μάιος - Ιούνιος 2017

Νίκος Χριστοδούλου, Γενικός Διευθυντής Λειτουργικής Στήριξης Τράπεζας & Ομίλου, Εθνική Τράπεζα

Ωστόσο, και ο κύριος Στέφανος Μυτιληναίος, αναπληρωτής γενικός διευθυντής, Ηλεκτρονική Επιχειρηματικότητα, Τράπεζα Πειραιώς, και ο κύριος Χριστοδούλου συμφώνησαν πως ένα μέλλον με τράπεζες-πλατφόρμες δεν είναι ιδανικό. Ο κύριος Μυτιληναίος τόνισε πως «έχουμε ξεχάσει τον τραπεζικό ως σύμβουλο, καθώς έχουμε συνδέσει την τράπεζα με τη συναλλαγή. Στο τέλος, όμως, το μέλλον της τράπεζας θα το αποφασίσουν οι πελάτες. Και φυσικά, η διαδρομή του μετασχηματισμού δεν σταματά». «Οι τράπεζες, είτε θα μετασχηματιστούν είτε θα σταματήσουν να είναι ανταγωνιστικές» κατέληξε. Τέλος, οι παρουσιάσεις των συμμετεχόντων στο 4th Digital Finance Forum πραγματοποιήθηκαν με έναν περισσότερο διαδραστικό τρόπο, που επέτρεψε τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή του κοινού.

Στέφανος Μυτιληναίος, Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής, Ηλεκτρονική Επιχειρηματικότητα, Τράπεζα Πειραιώς

Για αναλυτικές πληροφορίες Μπορείτε να επισκεφθείτε την επίσημη ιστοσελίδα του συνεδρίου http://digitalfinance.ethosevents.eu καθώς επίσης και τα social media Facebook, LinkedIn, Twitter και YouTube. Για περισσότερες πληροφορίες: Χριστίνα Τσούχλαρη, Εvents Executive, Ethos Media SA, τηλ. 210 99 84 917, tsouchlari.c@ethosmedia.eu

ΧΡΗΜΑ 45

άρθρο

Να αξιοποιηθούν οι

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ

για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της

ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗΣ

υμπληρώνονται δύο χρόνια από την επιβολή των capital controls, που, εκτός των άλλων, ήταν η αφορμή για τη μεγάλη αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών στην Ελλάδα. Σήμερα υπάρχουν πάνω από 400.000 εγκατεστημένα τερματικά POS, στα οποία πραγματοποιούνται, σε ετησιοποιημένη βάση, πάνω από 500.000.000 συναλλαγές με κάρτες αξίας άνω των 25 δισ. ευρώ. Ποια είναι όμως τα συμπεράσματα που μπορούμε να διαπιστώσουμε στην επέτειο αυτή;

στις μη ηλεκτρονικές συναλλαγές, παρά τη μείωση της συνολικής αξίας των συναλλαγών αυτών. Με αυτά τα βασικά συμπεράσματα, ποια είναι η επόμενη ημέρα; Έχουμε, πραγματικά, μια τεράστια ευκαιρία, που δεν έχουμε ακόμα πλήρως εκμεταλλευθεί. Τα περιθώρια αύξησης των ηλεκτρονικών συναλλαγών είναι πραγματικά μεγάλα. Εκτιμούμε ότι η αύξηση αυτή θα στηριχθεί στους παρακάτω παράγοντες: ~~ Στην οργανική αύξηση, που, φυσιολογικά, θα έρθει όσο οι ηλεκτρονικές συναλλαγές γίνονται συνήθεια στους καταναλωτές. ~~ Στη συνεισφορά που θα έχουν οι συναλλαγές στα τερματικά POS, που εγκαθίστανται με υψηλούς ρυθμούς την τρέχουσα περίοδο. ~~ Στην αύξηση της διείσδυσης των ηλεκτρονικών συναλλαγών στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Βασική προϋπόθεση εδώ είναι η εφαρμογή μηχανισμών για την αύξηση της εμπιστοσύνης στα ηλεκτρονικά καταστήματα, ώστε οι καταναλωτές να μειώσουν τη χρήση αντικαταβολής στις συναλλαγές αυτές ή να πληρώνουν ηλεκτρονικά κατά την παραλαβή των προϊόντων. ~~ Στην ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών που θα δώσουν επιπλέον ώθηση στη χρήση ηλεκτρονικών πληρωμών, εστιάζοντας στην ευκολία πραγματοποίησης συναλλαγών. Σε πολλές περιπτώσεις, τα μετρητά παραμένουν ο απλούστερος και ευκολότερος τρόπος να κάνεις μια συναλλαγή. Τεχνολογίες όπως ανέπαφες συναλλαγές (με κάθε είδους μέσο, πλέον της κάρτας), πληρωμές με χρήση εφαρμογών σε κινητά καθώς και κανονιστικές αλλαγές, όπως η οδηγία PSD2 της ΕΕ, αναμένεται να δημιουργήσουν ένα νέο συναλλακτικό πλαίσιο. Τράπεζες και πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών οφείλουν να συνεργαστούν και να οδηγήσουν τις εξελίξεις στον τομέα αυτό.

από τον

Γιώργο Δρυμιώτη CEO Cardlink

~~ Οι ηλεκτρονικές συναλλαγές ήρθαν για να μείνουν. Η Ελλάδα, από 8 συναλλαγές ανά κάτοικο ανά έτος, έχει φτάσει περίπου τις 45, με περαιτέρω περιθώρια ανάπτυξης. Για παράδειγμα, στην Ισπανία, ο αντίστοιχος αριθμός είναι 65-70 και στην Πορτογαλία πάνω από 130. Στις χώρες της ΕΕ που πέρασαν ηπιότερα την οικονομική κρίση, ο αριθμός αυτός είναι πάνω από 200 συναλλαγές ανά κάτοικο, ανά έτος. ~~ Οι Έλληνες έχουν πεισθεί –έστω και αναγκαστικά– για την ασφάλεια των ηλεκτρονικών συναλλαγών. Εφόσον υπάρχει η στοιχειώδης προστασία του PIN, οι συναλλαγές με κάρτες είναι απόλυτα ασφαλείς και η εμπιστοσύνη στα ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών αυξάνεται και εδραιώνεται. H χρήση καρτών, σταδιακά, γίνεται συνήθεια, και αυτό είναι θετικό στοιχείο για την περαιτέρω εξάπλωση των ηλεκτρονικών συναλλαγών. ~~ Με αφορμή τον ν. 4446/2016, υπάρχει αυξημένη ζήτηση για τερματικά POS από επαγγελματικές κατηγορίες που παραδοσιακά απέφευγαν τις ηλεκτρονικές συναλλαγές, όπως οι ελεύθεροι επαγγελματίες. Οι αρχικές ενδείξεις είναι ότι στα τερματικά αυτά πραγματοποιούνται σχετικά λίγες συναλλαγές, οπότε τα περιθώρια ανάπτυξης είναι πραγματικά μεγάλα. ~~ Έχουμε αντιφατική εικόνα στο μέτωπο της αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής. Η αύξηση της αξίας των ηλεκτρονικών συναλλαγών από 9 σε 25 δισ. ευρώ είναι πραγματικά πολύ μεγάλη. Το ΑΕΠ της Ελλάδας είναι σχετικά σταθερό τα τελευταία δύο χρόνια και τα έσοδα από τον ΦΠΑ είναι κι αυτά σχεδόν σταθερά, τουλάχιστον με βάση τα στοιχεία του πρώτου διμήνου του 2017. Αυτό σημαίνει ότι η αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών δεν έχει ακόμα αντίκρισμα στην αύξηση των εσόδων του ΦΠΑ. Ακόμη κι αν δεχθούμε ότι από τις ηλεκτρονικές συναλλαγές υπάρχει αυξημένη συνεισφορά στον ΦΠΑ, θα πρέπει να δεχθούμε ότι υπάρχει μειωμένη συνεισφορά από τις συναλλαγές με μετρητά, που, στην πραγματικότητα, σημαίνει αύξηση της φοροδιαφυγής 46 Μάιος - Ιούνιος 2017

Τέλος, είναι αναγκαίο να αξιοποιηθούν οι ηλεκτρονικές συναλλαγές, για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής. Οι φορολογικές αρχές έχουν όλα τα αναγκαία στοιχεία και τα δεδομένα για να εντοπίσουν περιπτώσεις φοροδιαφυγής, ακόμη και χωρίς επισκέψεις στις επιχειρήσεις για επιτόπιους ελέγχους. Η μείωση της φοροδιαφυγής μπορεί να οδηγήσει σε μείωση των φορολογικών συντελεστών σε επιχειρήσεις και ΦΠΑ, δημιουργώντας έναν ενάρετο κύκλο που μπορεί να συνεισφέρει στην ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής οικονομίας.

άρθρο

Intelli Group “Change is not coming – it is already here! Orchestrate your Digital Transformation”

ψηφιακός μετασχηματισμός (digital Time to Service και το Customer Experience, καθώς και transformation) ξεκίνησε ως αντικείμενο συπολύ σημαντική μείωση του λειτουργικού κόστους. από τον ζήτησης πριν μερικά χρόνια, εξελίχθηκε σε Η δεύτερη περιοχή δραστηριοποίησης της εταιρείας είΠάνο Γιαλελή βασική επιχειρηματική επιλογή και συμπεριλαμβάνε- Διευθύνοντα Σύμβουλο ναι η επιχειρηματική ψηφιακή προσέγγιση στην περιοIntelli Solutions Group ται πλέον στο στρατηγικό πλάνο του 75% των μεγαλύχή του Customer Management & Retention, με ολοκλητερων επιχειρήσεων σε όλο τον κόσμο. Οι στόχοι που έρχεται να ρωμένες λύσεις σε Customer Analytics, Knowledge Base, Loyalty υλοποιήσει είναι ξεκάθαροι και συσχετίζονται με την καλύτερη και Campaign Management, οι οποίες συνδυάζουν Business γνώση και εξυπηρέτηση του τελικού πελάτη αλλά και τη βελτίω- Consulting Services και εξειδικευμένο λογισμικό. Οι συγκεκριμέση της παραγωγικότητας, με ταυτόχρονη μείωση του λειτουργικού νες λύσεις έρχονται να καλύψουν ένα σημαντικό έλλειμμα επιχεικόστους. Η υλοποίησή του απαιτεί εξειδίκευση και πρέπει να αντι- ρήσεων οι οποίες δυσκολεύονται να γνωρίσουν καλύτερα το profile μετωπιστεί με στρατηγικό πλάνο, το οποίο θα πρέπει να καλύπτει της πελατειακής τους βάσης, ώστε να έχουν, στη συνέχεια, τη δυνατουλάχιστον τέσσερις βασικές περιοχές: αναδιοργάνωση δομών τότητα να προσφέρουν προϊόντα και υπηρεσίες που ταιριάζουν στις ενός οργανισμού (organization re-structuring), ψηφιακή εταιρική ανάγκες του κάθε πελάτη, εξασφαλίζοντας Customer Retention και κουλτούρα (digital culture), υιοθέτηση νέων τεχνολογικών μο- κερδοφορία μέσω στοχευόμενων προωθητικών ενεργειών. Στόχος ντέλων (technology), ανάλυση της εμπειρίας του τελικού πελάτη για τις επιχειρήσεις είναι να συγκεντρώνουν και να ομαδοποιούν (customer journeys). την αχανή πληροφορία συναλλαγών και αλληλεπιδράσεων (π.χ. O όμιλος της Intelli, τα τελευταία τρία χρόνια, είναι πολύ ενεργός clicks και πλοήγηση στο site, εξυπηρέτηση από επιμέρους κανάλια σε ολοκληρωμένες λύσεις ψηφιακού μετασχηματισμού, έχοντας εξυπηρέτησης) των πελατών τους, να μετρούν και να καταγράφουν εισαγάγει ένα πολύ συγκεκριμένο πλαίσιο συνεργασίας με μεγά- σε πραγματικό χρόνο την απόδοση κάθε μοναδιαίου πελάτη σε λες εταιρείες από τον χρηματοοικονομικό και τηλεπικοινωνιακό προκαθορισμένους δείκτες συναλλακτικής συμπεριφοράς με την τομέα. Οι ψηφιακές τεχνολογίες που έχουν ήδη αναπτυχθεί έχουν επιχείρηση. Με την καταγραφή και ανάλυση αυτής της πληροφοεπιφέρει σημαντικά και μετρήσιμα αποτελέσματα σε μια σειρά από ρίας, μπορούν να αναπτύσσουν φιλικές και αυτοματοποιημένες μεγάλους οργανισμούς στην ευρύτερη περιοχή δραστηριοποίησης εμπορικές πολιτικές σε όλα τα διαθέσιμα κανάλια επικοινωνίας και της εταιρείας, στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, τη Βόρεια Αφρική να επιβραβεύουν την πιστότητα των πελατών τους. και τη Μέση Ανατολή. Η πρόταση της εταιρείας προσφέρει ένα Στον τρίτο τομέα εξειδίκευσής του, αυτόν του Revenue Assurance, ο ολοκληρωμένο σύνολο λύσεων σε τρεις βασικές περιοχές, που όμιλος της Intelli συνδυάζει εκείνες τις λύσεις που μπορούν να δισυσχετίζονται με τον ψηφιακό μετασχηματισμό όσον αφορά στο αμορφώσουν και να υλοποιήσουν μια αποτελεσματική στρατηγική Customer Engagement, στο Customer Retention και στο Revenue σε ό,τι αφορά τη διαχείριση πληρωμών (payments) και οφειλών Assurance. (debt management) προς την επιχείρηση, μέσα από ένα σύνολο Σε ό,τι αφορά στο Customer Engagement, προσφέρεται μια ολο- proactive ενεργειών και παράλληλης αξιολόγησης της συμπεριφοκληρωμένη τεχνολογική προσέγγιση, ώστε να γίνεται πλήρως ράς και αξιοπιστίας των πελατών. ψηφιακά η ενεργοποίηση νέων υπηρεσιών τόσο από νέους όσο Ο στόχος των προσφερόμενων λύσεων σε αυτήν την κατηγορία και από υφιστάμενους πελάτες, χωρίς χρονοβόρες διαδικασίες, με έγκειται στη βελτιστοποίηση της ρευστότητας ενός οργανισμού, εμπλοκή ανθρώπινου δυναμικού και εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη μείωση του λειτουργικού κόστους, τη βελτίωση του bottom line όλες τις επαληθεύσεις και τους επιχειρηματικούς, νομικούς ή κα- στο συνολικό P&L αλλά και τη διακράτηση της υφιστάμενης πενονιστικούς κανόνες που απαιτούνται. λατειακής βάσης. Βασική παράμετρος της συγκεκριμένης λύσης είναι και η πλήρης Η στρατηγική του ψηφιακού μετασχηματισμού είναι ένα ταξίδι αξιοποίηση των ψηφιακών υπογραφών με βιομετρικά δεδομένα που θα αναδείξει τις ευέλικτες επιχειρήσεις, οι οποίες θα μπορούν αλλά και η χρήση μια σειράς κρυπτογραφικών αλγορίθμων που να παρέχουν νέες και καινοτόμες υπηρεσίες σε σχέση με τους ανταεξασφαλίζουν τη μέγιστη ασφάλεια γνησιότητας του περιεχομένου γωνιστές τους σε παγκόσμιο επίπεδο, ένα ταξίδι που θα αναδείξει μηνυμάτων/κειμένων και της ταυτότητας του εκάστοτε αποστολέα. νικητές και χαμένους σε έναν νέο, μεταβαλλόμενο επιχειρηματικό Η προσέγγιση αυτή έχει ξεκάθαρα πλεονεκτήματα όσον αφορά στο κόσμο. ΧΡΗΜΑ 47

συνέντευξη

Κωνσταντίνος Λιακόπουλος Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος, Connecticore ΑΕ

ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΨΗΦΙΑΚΗ ΕΠΟΧΗ:

Το μεγάλο στοίχημα για τις επιχειρήσεις και τη χώρα 48 Μάιος - Ιούνιος 2017

συνέντευξη στον Γιώργο Καλούμενο

Συνδυάζοντας τις τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες με τις λύσεις cloud, η Connecticore καταργεί την ανάγκη επενδύσεων σε πάγιο εξοπλισμό, προσφέρει πρόσβαση από παντού και μέσω οποιασδήποτε συσκευής στα εταιρικά πληροφοριακά συστήματα, ενώ ταυτόχρονα απαλλάσσει το τμήμα πληροφορικής από όλες τις καθημερινές εργασίες συντήρησης, αναβάθμισης και λειτουργίας Μέχρι πρόσφατα, γνωρίζαμε την Connecticore ως έναν επιτυχημένο τηλεπικοινωνιακό πάροχο, που απευθύνεται αποκλειστικά σε επιχειρήσεις και οργανισμούς. Ξεκινώντας την εμπορική της δραστηριότητα το 2012 –εν μέσω της χρηματοοικονομικής κρίσης στη χώρα μας– έχει καταφέρει να αναπτυχθεί με εντυπωσιακούς ρυθμούς, άνω του 60% κάθε έτος, και να βρίσκεται σε λειτουργική κερδοφορία ήδη από το 2015. Η Connecticore, που μας παρουσιάζει στο ΧΡΗΜΑ ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Κωνσταντίνος Λιακόπουλος, έχει εξελιχθεί σε έναν ώριμο πάροχο ολοκληρωμένων λύσεων πληροφορικής με εξειδίκευση στο cloud, ως εφαλτήριο ανάπτυξης για κάθε επιχείρηση. Στο πλαίσιο της συζήτησής μας, αναλύει τις επιχειρηματικές προκλήσεις της νέας ψηφιακής εποχής και τον νέο ρόλο στον οποίο θα πρέπει να αντεπεξέλθει κάθε σύγχρονο τμήμα πληροφορικής μιας εταιρείας. Όπως επισημαίνει ο κύριος Λιακόπουλος, δεν είναι η πρώτη φορά που οι επιχειρήσεις έρχονται αντιμέτωπες με ένα μεγάλο κύμα τεχνολογικής αλλαγής και θεωρεί τη γρήγορη υιοθέτηση και τη σωστή υλοποίηση μιας ψηφιακής επιχειρηματικής στρατηγικής επιτακτική ανάγκη για την επιβίωση, αλλά και για την ανάπτυξη. «Δυστυχώς, σήμερα, στις περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις το τμήμα πληροφορικής αναλώνει τον χρόνο του στις μικρές καθημερινές εργασίες, λειτουργώντας συνήθως πυροσβεστικά. Η διοίκηση, από την άλλη πλευρά, αντιμετωπίζει συχνά την πληροφορική ως κέντρο κόστους που συνεχώς απαιτεί επενδύσεις, χωρίς να κατανοεί τις πραγματικές αιτίες και τα οφέλη» τονίζει, χαρακτηριστικά, ο κύριος Λιακόπουλος. Συνδυάζοντας τις τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες με τις λύσεις cloud, η Connecticore καταργεί την ανάγκη επενδύσεων σε πάγιο εξοπλισμό, προσφέρει πρόσβαση από παντού και μέσω οποιασδήποτε συσκευής στα εταιρικά πληροφοριακά συστήματα, ενώ ταυτόχρονα απαλλάσσει το τμήμα πληροφορικής από όλες τις καθημερινές εργασίες συντήρησης, αναβάθμισης και λειτουργίας. Με τον τρόπο αυτό απελευθερώνει διαθέσιμους πόρους και επιτρέπει αφενός στην εταιρεία να επικεντρωθεί στο βασικό της αντικείμενο και αφετέρου στο τμήμα πληροφορικής να αναλάβει έναν αναβαθμισμένο στρατηγικό ρόλο.

ΧΡΗΜΑ_Τα τελευταία χρόνια, έχουμε γίνει μάρτυρες πολλών σημαντικών αλλαγών σε επιμέρους τομείς που μετασχηματίζουν ψηφιακά τις υπηρεσίες τους, ανατρέποντας τα έως σήμερα γνωστά επιχειρηματικά μοντέλα. Συμφωνείτε ότι κάθε επιχείρηση πολύ σύντομα θα είναι υποχρεωμένη να μετασχηματιστεί ψηφιακά; ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ_Συμφωνώ απόλυτα. Το μεγάλο στοίχημα για τις ελληνικές επιχειρήσεις είναι να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητά τους με ευέλικτο τρόπο, μέσα από τη βέλτιστη αξιοποίηση της τεχνολογίας. Αν θέλετε, αυτή είναι και η μεγάλη ευκαιρία για το σύνολο της ελληνικής οικονομίας, καθώς το να προσπαθήσουμε να καλύψουμε την υστέρηση στη βάση του κόστους ή της παραγωγικότητας έναντι των άλλων χωρών με βάση τα υπάρχοντα επιχειρηματικά μοντέλα είναι πραγματικά πολύ δύσκολο, αν όχι ακατόρθωτο. Βεβαίως, η έννοια του ψηφιακού μετασχηματισμού δεν είναι κάτι νέο. Δεν είναι η πρώτη φορά που οι επιχειρήσεις έρχονται αντιμέτωπες με ένα μεγάλο κύμα τεχνολογικής αλλαγής. Αρκετά από τα συστατικά της επερχόμενης αλλαγής είναι τα ίδια και απλά ζητούν να εκμοντερνιστούν: επιχειρηματικά μοντέλα, οργανωτικές δομές, δεξιότητες. Αυτό που είναι διαφορετικό σήμερα είναι ότι οι ψηφιακές υπηρεσίες είναι διάχυτες παντού και συνέχεια. Εκτός από το κινητό, κάθε αντικείμενο (το ρολόι χειρός, το αυτοκίνητο, έως και το κτήριο) θα γίνει μια πύλη που θα μας δίνει πρόσβαση σε ψηφιακές υπηρεσίες. Τα νέα ψηφιακά επιχειρηματικά μοντέλα έρχονται να ανατρέψουν ολόκληρους τομείς, μειώνοντας σημαντικά τον κύκλο εργασιών και τα περιθώρια κέρδους των ΧΡΗΜΑ 49

συνέντευξη ~ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ «παραδοσιακών επιχειρήσεων». Αναλογιστείτε, για παράδειγμα, την Airbnb στις ενοικιάσεις κατοικιών, την Uber στις μεταφορές επιβατών αλλά και τις διάφορες Finvent εταιρείες στον τραπεζικό κλάδο. Κανένας κλάδος της οικονομίας δεν μπορεί να μείνει ανέπαφος…

Χ_Είναι βέβαιο πως οι προκλήσεις που περιγράφετε απασχολούν ήδη τις περισσότερες επιχειρήσεις. Ποιοι πιστεύετε ότι είναι οι λόγοι που, εκτός κάποιων εξαιρέσεων, δεν βλέπουμε περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις να πραγματοποιούν ένα ψηφιακό άλμα; Κ.Λ._Είναι γεγονός ότι η ελληνική οικονομία δεν αναπτύσσεται ψηφιακά με ικανοποιητικούς ρυθμούς και απόδειξη αυτού είναι ότι καταλαμβάνουμε την 26η θέση από τις 28 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον δείκτη DESI (Digital Economic & Society Index), βάσει και του πορίσματος πρόσφατης δημοσιοποιημένης μελέτης της Accenture για λογαριασμό του ΣΕΒ, που –μεταξύ άλλων– εκτιμά ότι μια τέτοια ανάπτυξη μπορεί να συνεισφέρει, μέσα στα επόμενα 4 χρόνια, 7,6 δισ. ευρώ στο ΑΕΠ και περισσότερες από 50.000 νέες θέσεις απασχόλησης. Δυστυχώς, στις περισσότερες επιχειρήσεις, η πληροφορική αντιμετωπίζεται από τη διοίκηση ως «κέντρο κόστους». Και ο συνε-

χής «βομβαρδισμός» με προτάσεις για νέες τεχνολογίες προς τη διοίκηση, απουσία μακροπρόθεσμου στρατηγικού ψηφιακού σχεδίου και επιχειρημάτων για το πώς αυτές θα συνεισφέρουν στο core business, δεν βοηθάει το τμήμα πληροφορικής. Είναι σαν να εκπαιδεύτηκε να μη συμμετέχει στη διαμόρφωση των επιχειρηματικών σχεδίων, παρά μόνο να εκτελεί. Σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση, που συνεχίζει να θέτει ως προτεραιότητα την επιβίωση μέσω περικοπής πόρων – οικονομικών και ανθρώπινων– ο ρόλος του τμήματος πληροφορικής υποβαθμίστηκε, τη στιγμή που έπρεπε να συμβεί το ακριβώς αντίθετο. Επιπλέον, απλές και καθημερινές εργασίες, όπως η εγκατάσταση και επικαιροποίηση συστημάτων (installing/patching/ upgrading), η προστασία των κρίσιμων εταιρικών δεδομένων και η υποστήριξη των χρηστών, αναλώνουν το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγικότητας του τμήματος πληροφορικής, που γενικά «τρέχει» σε ρόλο «πυροσβέστη» πίσω από κάθε καπνό. Οι νέες τεχνολογίες και η ενσωμάτωσή τους στην καθημερινότητα της επιχείρησης έχουν αυξήσει εκθετικά τη δυσκολία υποστήριξης και συντήρησης των συστημάτων. Αναλογιστείτε, για παράδειγμα, πόσο δύσκολη είναι η εγγύηση της ασφάλειας των εταιρικών δεδομένων και η συμβατότητα όταν είναι υπαρκτή η αναγκαιότητα για

Τα νέα ψηφιακά επιχειρηματικά μοντέλα έρχονται να ανατρέψουν ολόκληρους τομείς, μειώνοντας σημαντικά τον κύκλο εργασιών και τα περιθώρια κέρδους των «παραδοσιακών επιχειρήσεων».

33 Connecti-Desk® σημαίνει ότι το γραφείο σας βρίσκεται όπου κι εσείς, σε οποιοδήποτε σημείο στον κόσμο, οποιαδήποτε στιγμή, από κάθε ηλεκτρονική συσκευή (υπολογιστή, tablet ή κινητό) μόνο με έναν internet browser και σε περιβάλλον απόλυτης ασφάλειας για τα δεδομένα σας.

33 Connecti-Desk® σημαίνει μόνο Opex, όχι Capex! 50 Μάιος - Ιούνιος 2017

πρόσβαση από παντού και από οποιαδήποτε συσκευή, είτε αυτή είναι το laptop, είτε το κινητό, είτε το tablet. Ιδιαίτερα όταν, κατά μέσο όρο, ο κάθε χρήστης διαθέτει τρεις με τέσσερις προσωπικές ή εταιρικές συσκευές. Αντίστοιχα, η δυσκολία της προστασίας από ιούς και κακόβουλο λογισμικό αυξάνει εκθετικά σε ένα τέτοιο ανομοιογενές και «ανοιχτό» περιβάλλον. Παρατηρώντας τις διεθνείς τάσεις και στρατηγικές, διαπιστώνουμε ότι ακόμα και σχετικά ώριμες και δοκιμασμένες τεχνολογικές λύσεις, όπως το cloud, αργούν να ενσωματωθούν στο τεχνολογικό οπλοστάσιο των ελληνικών επιχειρήσεων.

Χ_Πού θεωρείτε ότι οφείλεται αυτή η υστέρηση στην υιοθέτηση τεχνολογιών όπως το cloud; Κ.Λ._Σίγουρα και στο ότι οι περισσότεροι πάροχοι υπηρεσιών cloud αντί για «λύσεις» προσφέρουν «μενού επιλογών» χωρίς να προβληματίζουν από την αρχή τον πελάτη με ερωτήσεις όπως: «Πόσα δεδομένα θα μεταφέρετε»; «Χρειάζεστε κάποια από αυτά σε ταχύτερο μέσο αποθήκευσης»; «Πόσους ιδεατούς διακομιστές θα χρειαστείτε»; Με ποια ταχύτητα πρόσβασης»; «Πόσο συχνά θα παίρνετε backup»; Επίσης, πολλές φορές, η επιχείρηση απλά δεν διαθέτει την αναγκαία εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία για να απαντήσει, ή το κόστος, τελικώς, υπερέβη τις αρχικές εκτιμήσεις. Έτσι, η υιοθέτηση των τεχνολογιών αυτών περιορίζεται ή γίνεται αποσπασματικά, καλύπτοντας κάποιες εσωτερικές ανάγκες του τμήματος πληροφορικής, αντί ενός ευρύτερου στρατηγικού σχεδίου ψηφιακού μετασχηματισμού όλης της επιχείρησης. Εδώ ακριβώς διαφέρουν οι λύσεις που προσφέρουμε αλλά και όλη η φιλοσοφία της Connecticore.

Χ_Σε τι ακριβώς έγκειται η διαφορά; Ποια είναι η φιλοσοφία της Connecticore; Κ.Λ._Η προσέγγισή μας είναι διαφορετική, γιατί αντιμετωπίζουμε το τμήμα πληροφορικής ως τον κινητήρα ανάπτυξης όλης της εταιρείας, και όχι ως «δοκιμαστικό σωλήνα» κάθε νέας τεχνολογίας. Μόνο έτσι –κατά τη γνώμη μας– μπορεί να επέλθει η ψηφιακή ανάπτυξη του οργανισμού. Η Connecticore ξεκίνησε την εμπορική της δραστηριότητα το 2012, τη στιγμή που η χώρα αντιμετώπιζε ήδη έντονη οικονομική

κρίση. Όντας ένας πλήρως αδειοδοτημένος τηλεπικοινωνιακός πάροχος, πραγματοποιήσαμε σημαντικές επενδύσεις για την ανάπτυξη ιδιόκτητου δικτύου για την παροχή τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών (Internet, μισθωμένα κυκλώματα και σταθερή τηλεφωνία) αποκλειστικά σε επιχειρήσεις και οργανισμούς. Ταυτόχρονα, επενδύσαμε σημαντικά σε υποδομές αιχμής για cloud υπηρεσίες. Η φιλοσοφία μας έχει στο κέντρο της την εξυπηρέτηση των προσωποποιημένων αναγκών του κάθε πελάτη και διακρίνεται από την άμεση ανταπόκριση, την ευελιξία και τη γρήγορη υλοποίηση. Πιστεύουμε ότι η ενδυνάμωση της πληροφορικής μέσα στην επιχείρηση εμπεριέχει τη μετάβασή της σε έναν νέο ρόλο, απαλλαγμένο από τη συσσώρευση και τη συντήρηση τεχνικού εξοπλισμού και τα βαρίδια της καθημερινής ενασχόλησης με αντιπαραγωγικές εργασίες ρουτίνας που δεν έχουν καμία σχέση με την ψηφιακή ανάπτυξη, πολλώ δε μάλλον με την εταιρική. Έως σήμερα, έχουμε κερδίσει την εμπιστοσύνη ενός πολύ σημαντικού αριθμού μεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων και οργανισμών. Το γεγονός ότι οι ετήσιοι ρυθμοί ανάπτυξης της Connecticore ξεπερνούν το 60% και η εταιρεία βρίσκεται σε λειτουργική κερδοφορία ήδη από το 2015 αποτελεί δικαίωση και αναγνώριση των προσπαθειών και της φιλοσοφίας μας.

Στον τομέα του cloud, συνεργαζόμαστε με τις κορυφαίες εταιρείες υψηλής τεχνολογίας στον κόσμο, όπως η Citrix, η Microsoft και η IBM, και είμαστε ο μοναδικός Citrix Service Provider στην Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσόγειου, που –λόγω της υψηλής τεχνογνωσίας– έχει απευθείας πρόσβαση στις τεχνικές ομάδες της Citrix (Directly Managed Account). Αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να επιλύουμε άμεσα τα όποια προβλήματα, να προτείνουμε λύσεις και να ζητάμε την υλοποίηση νέων δυνατοτήτων, ενώ ταυτόχρονα έχουμε άμεση ενημέρωση για τις μελλοντικές εξελίξεις. Μία ιδιαιτερότητα που καθιστά τις υπηρεσίες μας μοναδικές είναι η δυνατότητα ενοποίησης και ο συνδυασμός των τηλεπικοινωνιακών λύσεων με τις υπηρεσίες cloud. Για παράδειγμα, το σταθερό τηλέφωνο του γραφείου σας σάς ακολουθεί στο laptop και στο virtual desktop, οι αναπάντητες κλήσεις σας θα προωθηθούν στο email σας, με τα τυχόν φωνητικά μηνύματα να επισυνάπτονται ως αρχεία. Έχετε δυνατότητα τηλεδιάσκεψης με τους συναδέλφους ή συνεργάτες αλλά και απομακρυσμένης συνεργασίας –δουλεύοντας ταυτόχρονα στην ίδια οθόνη και αρχεία.

Χ_Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά και τα οφέλη των υπηρεσιών αυτών; Μπορείτε να μας τα περιγράψετε;

Κ.Λ._Το Connecti-Desk αποτελεί ένα πλήρες περιβάλλον εργασίας (Desktop-asa-Service), που «τρέχει» στους cloud servers της Connecticore. Ενσωματώνουμε στο περιβάλλον εργασίας όλες τις εφαρμογές που διαθέτει ο πελάτης, τον χώρο αποθήκευσης και τις βάσεις δεδομένων που χρησιμοποιεί. Τα βασικά χαρακτηριστικά είναι: ~~ Πρόσβαση από παντού και από οποιαδήποτε συσκευή: Οι χρήστες δουλεύουν στο virtual desktop τους από οποιονδήποτε χώρο μέσω μιας απλής σύνδεσης internet και ενός browser, ανεξάρτητα από το αν αυτό γίνεται μέσω desktop, laptop, tablet ή κινητό και του λειτουργικού συστήματός του (Windows, Apple, Android, Linux). Έτσι, κάθε επιχείρηση μπορεί να υλοποιήσει πολιτικές BYOD (Bring-Your-Own-Device), ικανοποιώντας τις προτιμήσεις των χρηστών. ~~ Ασφάλεια πρόσβασης: Οι χρήστες συνδέονται με μοναδικό συνθηματικό και token (2 layer authentication), όπως στον τραπεζικό τους λογαριασμό. ~~ Αδιάλειπτη λειτουργία: Οι χρήστες μπορούν να διακόψουν και να συνεχίσουν την εργασία τους από άλλη συσκευή. Το Connecti-Desk αναγνωρίζει αυτόματα τη νέα σύνδεση και μεταφέρεται στη νέα συσκευή ακριβώς στο σημείο που το άφησε ο χρήστης.

ΧΡΗΜΑ 51

συνέντευξη ~ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΙΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Τα κύρια οφέλη για την επιχείρηση είναι σημαντικά: Καταργούμε την ανάγκη για επένδυση σε πάγιο εξοπλισμό (Capex), τη συντήρηση και ανανέωσή του. Μειώνουμε το συνολικό κόστος, που πλέον προσαρμόζεται απόλυτα στις ανάγκες της επιχείρησης και είναι 100% προβλέψιμο, χωρίς δυσάρεστες εκπλήξεις, καθώς ορίζεται από τον αριθμό χρηστών ανά μήνα. Προσφέρουμε ένα ομοιογενές περιβάλλον για όλους τους χρήστες, χωρίς ασυμβατότητες και φροντίζουμε την απρόσκοπτη λειτουργία των συστημάτων 24x7x365. Παρακολουθούμε καθημερινά όλες τις αναβαθμίσεις, εκδόσεις και διορθώσεις που εκδίδουν οι κατασκευαστές Software (π.χ. Microsoft) και είμαστε υπεύθυνοι για την εγκατάσταση και επικαιροποίηση (Patching/Upgrading). Φροντίζουμε για την ασφάλεια των συστημάτων, την προστασία από ιούς, malware και ψηφιακές επιθέσεις καθώς και για τη λήψη αντιγράφων ασφαλείας.

Χ_Αναφερθήκατε σε μείωση κόστους, που σίγουρα είναι σημαντική, λόγω της οικονομικής κρίσης… Κ.Λ._Φυσικά! Στις περισσότερες επιχειρήσεις, δεν αναγνωρίζουμε όλα τα κόστη που είναι συνδεδεμένα με την πληροφορική. Εκτός από τα προφανή και άμεσα, υπάρχουν και πολλά έμμεσα, που συνήθως παραβλέπουμε. Να σας αναφέρω, ενδεικτικά, το κόστος ενοικίου των τ.μ. του Computer Room, η κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος, ο κλιματισμός και η συντήρηση αυτού κ.ά. Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει σημαντική μείωση κόστους. Αυτό που συνήθως παραβλέπουμε –καθώς είναι σχεδόν αδύνατο να υπολογίσουμε– είναι το κόστος λόγω απρόβλεπτων γεγονότων. Για παράδειγμα, ποιο είναι το κόστος απώλειας κάποιων αρχείων που έχουν αποθηκευτεί στο laptop ενός στελέχους που χάθηκε, κλάπηκε ή καταστράφηκε. Ακόμα και στις πιο καλά οργανωμένες επιχειρήσεις, θα χρειαστούν μία ή δύο μέρες για να ετοιμαστεί ένα νέο laptop με όλα τα συστήματα και εφαρμογές. Σε αντιδιαστολή, με το Connecti-Desk, ένα στέλεχος που σε κάποιο ταξίδι θα «χάσει» τη συσκευή του, μπορεί κυριολεκτικά να συνεχίσει να δουλεύει το επόμενο λεπτό αγοράζοντας όποια συσκευή είναι διαθέσιμη στο κοντινότερο κατάστημα, χωρίς να χάσει ούτε ένα αρχείο! Φυσικά, αν εξετάσουμε περιπτώσεις προ52 Μάιος - Ιούνιος 2017

σβολής από ιούς ή ransomware (όπως το πρόσφατο παράδειγμα με το Wannacry), τότε η σύγκριση είναι συντριπτική!

Χ_Αναφερθήκατε στο Wannacry. Πώς προστατεύει η Connecticore τους πελάτες της έναντι απειλών τύπου Wannacry, που κυριολεκτικά εξαφάνισαν σε δευτερόλεπτα ολόκληρες εταιρείες από την αγορά; Κ.Λ._Ενδιαφέρουσα ερώτηση: Επιτρέψτε μου να την παραφράσω: “Wannacry? Why our customers did not cry!”. Είναι νομίζω

Mε το Connecti-Desk, ένα στέλεχος που θα «χάσει» τη συσκευή του, μπορεί κυριολεκτικά να συνεχίσει να δουλεύει το επόμενο λεπτό αγοράζοντας όποια συσκευή είναι διαθέσιμη στο κοντινότερο κατάστημα, χωρίς να χάσει ούτε ένα αρχείο!

προφανές ότι, ως τηλεπικοινωνιακός πάροχος και cloud solution provider, διαθέτουμε περισσότερους πόρους στην ασφάλεια των συστημάτων μας από οποιαδήποτε μεμονωμένη επιχείρηση, καθώς το κόστος αυτών διαμοιράζεται σε πολλούς πελάτες. Όσον αφορά τα συστήματα antivirus, χρησιμοποιούμε πολλαπλές μηχανές αναζήτησης, όταν συνήθως μια επιχείρηση χρησιμοποιεί ένα μόνο σύστημα antivirus. Επίσης, υπάρχουν διαδοχικά επίπεδα και φίλτρα καθώς και συστήματα intrusion detection intrusion prevention. Επιπρόσθετα, όπως ήδη ανέφερα, εφαρμόζουμε άμεσα οποιοδήποτε patch αφορά αδυναμίες έναντι ιών και malware. Για

να καταλάβετε τη σημαντικότητα, το κενό ασφαλείας που εκμεταλλεύτηκε το Wannacry είχε εντοπισθεί από τη Microsoft και υπήρχε έκδοση που το διορθώνει από τον Μάρτιο! Το πιο σημαντικό όμως όλων είναι η ύπαρξη μιας εξειδικευμένης ομάδας τεχνικών που παρακολουθεί τα συστήματα 24x7 και είναι έτοιμη να παρέμβει. Ακόμα όμως κι αν όλα τα παραπάνω αποτύχουν, η πολιτική μας είναι να λαμβάνουμε αντίγραφα ασφαλείας κάθε δύο ώρες στη διάρκεια κάθε ημέρας!

Χ_Πώς καλύπτετε ανάγκες disaster recovery και business continuity; Κ.Λ._Η λύση του Desktop-as-a-Service εξασφαλίζει εγγενώς τη συνέχεια της λειτουργίας κάθε επιχείρησης, καθώς δεν είναι συνδεδεμένη με ένα κτήριο ή γραφείο. Όλες οι υποδομές βρίσκονται σε data center που διαθέτουν πιστοποιήσεις ασφαλείας για σεισμό, πυρκαγιά, φυσικές καταστροφές και για αδιάλειπτη παροχή ρεύματος κατά πολύ ανώτερες οποιασδήποτε άλλης εγκατάστασης. Να σας αναφέρω όμως και μια περίσταση που είμαι σίγουρος ότι ελάχιστα σχέδια disaster recovery καλύπτουν: Στη χώρα μας, είναι πολύ συχνό το φαινόμενο των γενικών απεργιών. Οι υπάλληλοί σας αδυνατούν να έρθουν στο γραφείο ή χάνουν ατελείωτες ώρες εγκλωβισμένοι στην κίνηση. Κρίσιμες λειτουργίες όπως η εξυπηρέτηση πελατών ή η λήψη παραγγελιών αδυνατούν να καλυφθούν. Νομίζω γίνεται άμεσα αντιληπτό το πώς μια λύση που επιτρέπει την απρόσκοπτη απομακρυσμένη πρόσβαση σε συστήματα και τηλεφωνία μπορεί να μας προστατεύσει σε τέτοιες περιπτώσεις.

Χ_Επομένως, πιστεύετε ότι το στοίχημα του ψηφιακού μετασχηματισμού μπορεί να κερδηθεί; Κ.Λ._Οι ελληνικές επιχειρήσεις μπορούν – και πρέπει– να κερδίσουν αυτό το στοίχημα. Αναγκαία προϋπόθεση είναι να αναβαθμίσουν τον ρόλο των δομών πληροφορικής τους, να απελευθερώσουν κρίσιμους πόρους, με ταυτόχρονη μείωση κόστους, ώστε να επικεντρωθούν στο βασικό τους αντικείμενο αλλά και στη χάραξη μιας νέας ψηφιακής στρατηγικής. Αναγκαία προϋπόθεση είναι να απαλλαγούν από τη μάχη με τα μικρά καθημερινά προβλήματα της λειτουργίας των πληροφοριακών συστημάτων.

ΧΡΗΜΑ 53

GREEK HOSPITALITY AWARDS 2017

54 Μάιος - Ιούνιος 2017

TOP GREEK HOTEL 2017 ΑΝΑΔΕΙΧΘΗΚΕ ΤΟ GRECOTEL CORFU IMPERIAL Η ΣΤΗΝ 3 ΑΠΟΝΟΜΗ ΤΩΝ ΒΡΑΒΕΙΩΝ

Στα Greek Hospitality Awards, τα οποία πραγματοποιήθηκαν για τρίτη συνεχή χρονιά από την Ethos Awards και το περιοδικό ΧΡΗΜΑ, κορυφαίο ξενοδοχείο Top Greek Hotel 2017 στην Ελλάδα αναδείχθηκε το Grecotel Corfu Imperial.

α Greek Hospitality Awards 2017, με τη συμμετοχή σημαντικών ξενοδοχείων στις κατηγορίες βραβείων, αναδείχθηκαν από την κριτική επιτροπή αλλά και το ευρύ κοινό, με το σύνολο των αξιολογήσεων να ανέρχεται στις 14.722 ψήφους. Πάνω από 200 άτομα έδωσαν το «παρών» στην τελετή βράβευσης του θεσμού της ελληνικής ξενοδοχίας. Υπογραμμίζεται ότι το κορυφαίο βραβείο παρέδωσε στη νικήτρια εταιρεία η υπουργός Τουρισμού, κ. Έλενα Κουντουρά, η οποία τόνισε: «Ο θεσμός των Greek Hospitality Awards στηρίζει και προβάλλει το έργο και τις προσπάθειες του ξενοδοχειακού τομέα στην Ελλάδα. Δίνει έμφαση στην ποιότητα, στην καινοτομία, στην πρωτοπορία και στην αριστεία». Ο βουλευτής Δωδεκανήσου, κ. Μάνος Κόνσολας, επεσήμανε: «Τα Greek Hospitality Awards αποτελούν έναν θεσμό και περιβάλλουν τη δυναμική του ελληνικού τουρισμού. Η εκδήλωση αυτή, που καινοτομεί και πρωτοπορεί, αποτελεί παράδειγμα για άλλες εκδηλώσεις».

ΧΡΗΜΑ 55

αφιέρωμα

~ GREEK HOSPITALITY AWARDS 2017

Χαιρετισμός: Έλενα Κουντουρά, Υπουργός Τουρισμού.

Χαιρετισμός: Μάνος Κόνσολας, Βουλευτής Δωδεκανήσου, Τομεάρχης Τουρισμού ΝΔ, Αναπληρωτής Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Αιγαίου.

Καλωσόρισμα: Κωνσταντίνος Ουζούνης, Γενικός Διευθυντής, Ethos Media SA.

Ομιλία-Παρουσίαση: Θεόδωρος Φαράζογλου, Sales Manager, Samsung Greece.

Καλωσόρισμα-Παρουσίαση: Χάρης Ντιγριντάκης, Δημοσιογράφος, Ειδικός Συνεργάτης, Ethos Media SA, Χριστίνα Τσούχλαρη, Events Executive, Ethos Media SA. 56 Μάιος - Ιούνιος 2017

Ένα μοναδικό δείγμα ύστερης οθωμανικής αρχιτεκτονικής, το Ιμαρέτ ατενίζει περήφανα το Βόρειο Αιγαίο από τη θέση του στην Παλιά Πόλη της Καβάλας. Το μνημείο σήμερα λειτουργεί ως ένας από τους πολυτελέστερους χώρους φιλοξενίας της χώρας μας, που, ευτυχώς για τους επισκέπτες και τους κατοίκους της Καβάλας, δεν έχασε τίποτα από τη γοητεία και την ατμόσφαιρά του. Το οικοδόμημα ίδρυσε ο Μεχμέτ Άλι, μετέπειτα πασάς της Αιγύπτου, το 1817, στη γενέθλια πόλη του, και στην αρχή είχε μορφωτικό και φιλανθρωπικό χαρακτήρα. Το συγκρότημα των κτιρίων ήταν ένα kulliye (αρχιτεκτονικό συγκρότημα για την ισλαμική εκπαίδευση) και αποτελούνταν από δύο μεντρεσέδες (Madrasa, ανώτερης βαθμίδας εκπαιδευτικά ιδρύματα), δύο αίθουσες διδασκαλίας (Dershane), ένα Ιμαρέτ, ένα μεκτέμπ (σχολείο πρώτης βαθμίδας όπου οι οικότροφοι μάθαιναν να απαγγέλλουν κομμάτια από το Κοράνι, διδάσκονταν γραφή, ανάγνωση και στοιχειώδη αριθμητική), καθώς επίσης και τα γραφεία της διεύθυνσης. Σήμερα, αναστηλωμένο με υποδειγματικό τρόπο από την Imaret ΑΕ, που νοίκιασε το μνημείο από την αιγυπτιακή κυβέρνηση, σώζοντάς το από την παρακμή στην οποία είχε πέσει μετά το 1970, δίνει μια μοναδική ευκαιρία στους επισκέπτες του να ζήσουν τις χίλιες και μία νύχτες στα 25 πολυτελή δωμάτια και τα 4.200 τ.μ. των εσωτερικών του κήπων. Οι εκατό τρούλοι του, η εσωτερική αυλή με τις στοές, απ’ όπου αιωρούνται περίτεχνοι πολυέλαιοι, ο υδρόβιος μπαξές, όπου το νερό ρέει κελαρυστά, και βέβαια το χαμάμ, είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά σημεία του. Μερικά μέτρα πιο κάτω, βρίσκεται και το κονάκι, το πατρικό, δηλαδή, σπίτι του Μεχμέτ Άλι, επίσης αναστηλωμένο από τους Μισσιριάν, που σήμερα λειτουργεί ως έδρα του «Ερευνητικού Κέντρου MOHA». Θεωρείται πως ήταν ένα από τα μεγαλύτερα και καλύτερα αρχοντικά της τότε πόλης της Καβάλας, ενώ είναι από τα λίγα σπίτια οθωμανικής αρχιτεκτονικής με ξεχωριστό χώρο ανδρών (selamlik) και γυναικών (haremlik).

Tel: +30 2510 620151 Fax: +30 2510 620156 www.imaret.com / info@imaret.gr ΧΡΗΜΑ 57

αφιέρωμα

~ GREEK HOSPITALITY AWARDS 2017

GREEK HOSPITALITY AWARDS 2017 Συνολικά, στα Greek Hospitality Awards 2017 αναδείχθηκαν οι εξής νικητές:

ΑΠΟΝΟΜH ΚΟΡΥΦΑIΩΝ ΒΡΑΒΕIΩΝ

TOP GREEK HOTEL 2017

Top Greek Hotel 2017 αναδείχθηκε το Grecotel Corfu Imperial Resort στα Greek Hospitality Awards 2017. Το Gold βραβείο παρέλαβε ο κ. Νίκος Δασκαλαντωνάκης, Πρόεδρος του Ομίλου Grecotel, από την Υπουργό Τουρισμού, κ. Έλενα Κουντουρά.

58 Μάιος - Ιούνιος 2017

Τιμητική Διάκριση Greek Hospitality Leader: Βραβεύθηκε ο κ. Μπόρις Μουζενίδης, Πρόεδρος, Όμιλος Μουζενίδη, από την κ. Έλενα Κουντουρά, Υπουργό Τουρισμού.

Τιμητική Διάκριση Greek Hospitality Influencer: Βραβεύθηκε ο κ. Αλέξανδρος Αγγελόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος, Aldemar Resorts, από την κ. Έλενα Κουντουρά, Υπουργό Τουρισμού.

Τιμητική Διάκριση Greek Hospitality Rising Star: Βραβεύθηκε ο κ. Παναγιώτης Παλαιολόγος, Πρόεδρος & Ιδρυτής, HotelBrain, από την κ. Έλενα Κουντουρά, Υπουργό Τουρισμού.

Τιμητική Διάκριση Most Hospitable Airline: Βραβεύθηκε η εταιρεία Turkish Airlines. Το βραβείο παρέλαβε ο Dr. Ziya Taskent, President Sales, Turkish Airlines, και η ομάδα του από την κ. Έλενα Κουντουρά, Υπουργό Τουρισμού. ΧΡΗΜΑ 59

αφιέρωμα

~ GREEK HOSPITALITY AWARDS 2017

Στην κατηγορία Top Greek Hotel 2017, Silver βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Electra Metropolis Athens. Το βραβείο παρέλαβε ο κ. Γεώργιος Σπυρόπουλος, General Manager, από την Υπουργό Τουρισμού, κ. Έλενα Κουντουρά.

Στην κατηγορία Top Greek Hotel 2017, Silver βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Grace Santorini. Το βραβείο παρέλαβε η κ. Δανάη Πασσά, Sales Account Manager, από την Υπουργό Τουρισμού, κ. Έλενα Κουντουρά.

Στην κατηγορία Top Greek Hotel 2017, Silver βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Costa Navarino. Το βραβείο παρέλαβε η Δρ. Βασιλεία Ορφανού, Διεύθυνση Επικοινωνίας και Δημοσίων Σχέσεων, από την Υπουργό Τουρισμού, κ. Έλενα Κουντουρά. 60 Μάιος - Ιούνιος 2017

ΧΡΗΜΑ 61

αφιέρωμα

~ GREEK HOSPITALITY AWARDS 2017

Κατηγορία: Best Greek New City Hotel Best Greek New City Hotel: Gold βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Electra Metropolis Athens. Το βραβείο παρέλαβε ο κ. Γεώργιος Σπυρόπουλος, General Manager, από τον κ. Μάνο Κόνσολα, Βουλευτή Δωδεκανήσου, Τομεάρχη Τουρισμού ΝΔ, Αναπληρωτή Καθηγητή, Πανεπιστήμιο Αιγαίου.

Κατηγορία: Best Greek Boutique City Hotel Best Greek Boutique City Hotel: Gold βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Siorra Vittoria Boutique Hotel. Το βραβείο παρέλαβε ο κ. Λουκάς Μεταξάς, Owner, από τον κ. Μάνο Κόνσολα, Βουλευτή Δωδεκανήσου, Τομεάρχη Τουρισμού ΝΔ, Αναπληρωτή Καθηγητή, Πανεπιστήμιο Αιγαίου.

Κατηγορία: Best Greek Heritage City Hotel Best Greek Heritage City Hotel: Gold βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Imaret. Το βραβείο παρέλαβε ο κ. Κωνσταντίνος Γιαλίδης, General Manager, από την κ. Ευρυδίκη Κουρνέτα, Γενική Γραμματέα του Υπουργείου Τουρισμού.

Κατηγορία: Best Greek Landmark City Hotel Best Greek Landmark City Hotel: Gold βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Imaret. Το βραβείο παρέλαβε ο κ. Κωνσταντίνος Γιαλίδης, General Manager, από την κ. Ευρυδίκη Κουρνέτα, Γενική Γραμματέα του Υπουργείου Τουρισμού..

Κατηγορία: Best Greek Green City Hotel Best Greek Green City Hotel: Gold βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Electra Metropolis Athens. Το βραβείο παρέλαβε ο κ. Γεώργιος Σπυρόπουλος, General Manager, από τον κ. Δημήτρη Τρυφωνόπουλο, Γενικό Γραμματέα του ΕΟΤ. 62 Μάιος - Ιούνιος 2017

Κατηγορία: Best Greek Business City Hotel

Best Greek Business City Hotel: Gold βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο NJV Athens Plaza. Το βραβείο παρέλαβε η κ. Βάνα Λαζαράκου, Director of Sales & Marketing, από τον κ. Μάνο Κόνσολα, Βουλευτή Δωδεκανήσου, Τομεάρχη Τουρισμού ΝΔ, Αναπληρωτή Καθηγητή, Πανεπιστήμιο Αιγαίου.

Best Greek Business City Hotel: Silver βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Mediterranean Palace. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Γιώργος Τζέτζης, εκπρόσωπος της Διοίκησης, από τον κ. Μάνο Κόνσολα, Βουλευτή Δωδεκανήσου, Τομεάρχη Τουρισμού ΝΔ, Αναπληρωτή Καθηγητή, Πανεπιστήμιο Αιγαίου.

Best Greek Business City Hotel: Bronze βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Civitel. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Γιαννουλάκης Μάνος, General Manager, από τον κ. Μάνο Κόνσολα, Βουλευτή Δωδεκανήσου, Τομεάρχη Τουρισμού ΝΔ, Αναπληρωτή Καθηγητή, Πανεπιστήμιο Αιγαίου.

Κατηγορία: Best Greek MICE City Hotel

Best Greek Mice City Hotel: Gold βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Athenaeum InterContinental Athens. Το βραβείο παρέλαβε η κ. Αλεξάνδρα Παπαϊωάννου, Διευθύντρια Πωλήσεων & Μarketing, από τον κ. Δημήτρη Τρυφωνόπουλο, Γενικό Γραμματέα του ΕΟΤ.

Best Greek Mice City Hotel: Gold βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Grand Hotel Palace. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Παναγιώτης Ζελελίδης, Γενικός Διευθυντής, από τον κ. Δημήτρη Τρυφωνόπουλο, Γενικό Γραμματέα του ΕΟΤ.

Best Greek Mice City Hotel: Silver βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Civitel. Το βραβείο παρέλαβε κα Αγγελική Λαδιά, Events & Banquet Management, από τον κ. Δημήτρη Τρυφωνόπουλο, Γενικό Γραμματέα του ΕΟΤ. ΧΡΗΜΑ 63

αφιέρωμα

~ GREEK HOSPITALITY AWARDS 2017

Κατηγορία: Best Greek Lifestyle City Hotel Best Greek Lifestyle City Hotel: Gold βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο St. George Lycabettus Hotel. Το βραβείο παρέλαβε η κ. Τόνια Βασιλοπούλου, Marketing Director, από την κ. Ευρυδίκη Κουρνέτα, Γενική Γραμματέα του Υπουργείου Τουρισμού.

Best Greek Lifestyle City Hotel: Silver βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Saz City Life. Το βραβείο παρέλαβε ο κ. Λεωνίδας Μόσιαλος, Owner, από την κ. Ευρυδίκη Κουρνέτα, Γενική Γραμματέα του Υπουργείου Τουρισμού.

Κατηγορία: Best Greek New Resort Best Greek New Resort: Gold βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Miraggio Thermal Spa Resort. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Ανδρέας Ραγότης, Deputy General Manager, από τον κ. Δημήτρη Τρυφωνόπουλο, Γενικό Γραμματέα του ΕΟΤ.

Best Greek New Resort: Silver βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Anemos Luxury Grand Resort. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Σταύρος Ορφανουδάκης, Γενικός Διευθυντής, από τον κ. Δημήτρη Τρυφωνόπουλο, Γενικό Γραμματέα του ΕΟΤ.

Κατηγορία: Best Greek Honeymoon Resort Best Greek Honeymoon Resort: Gold βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Anemos Luxury Grand Resort. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Σταύρος Ορφανουδάκης, Γενικός Διευθυντής, από τον κ. Γρηγόρη Τάσιο, Πρόεδρο, Ένωση Ξενοδοχείων & Τουριστικού Οργανισμού Χαλκιδικής & Γεν. Γραμματέα ΠΟΞ. 64 Μάιος - Ιούνιος 2017

Κατηγορία: Best Greek All Inclusive Resort Best Greek All Inclusive Resort: Gold βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Grecotel White Palace. Το βραβείο παρέλαβε ο κ. Μιχάλης Μηναδάκης, General Manager of Grecotel Cape Sounio, από τον κ. Γεώργιο Βερνίκο, Πρόεδρο της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής Ελλάδος & Γενικό Γραμματέα ΣΕΤΕ.

Best Greek All Inclusive Resort: Silver βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Aldemar Cretan Village. Το βραβείο παρέλαβε η κ. Ιωάννα Αργυράκη, Sales Coordinator, από τον κ. Γεώργιο Βερνίκο, Πρόεδρο της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής Ελλάδος & Γενικό Γραμματέα ΣΕΤΕ.

Κατηγορία: Best Greek Family Resort Best Greek Family Resort: Gold βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Aldemar Olympian Village. Το βραβείο παρέλαβε η κ. Μάντυ Καλλιοντζή, Εμπορική Διευθύντρια, Όμιλος Aldemar Resorts, από τον κ. Σπύρο Καπιτσινά, Διευθυντή ΓΕΠΟΕΤ & Καθηγητή στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.

Best Greek Family Resort: Silver βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Miraggio Thermal Spa Resort. Το βραβείο παρέλαβε η κ. Βιβή Βράγκου, Director of Sales & Marketing, από τον κ. Σπύρο Καπιτσινά, Διευθυντή ΓΕΠΟΕΤ & Καθηγητή στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.

Κατηγορία: Best Greek New Boutique Resort

Best Greek New Boutique Resort: Gold βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Kensho- Boutique Hotel & Suites. Το βραβείο παρέλαβε η κ. Νάντια Σαμαρά, Marketing Manager, από τον κ. Σπύρο Καπιτσινά, Διευθυντή ΓΕΠΟΕΤ & Καθηγητή στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. ΧΡΗΜΑ 65

αφιέρωμα

~ GREEK HOSPITALITY AWARDS 2017

Κατηγορία: Best Greek Beach Resort Best Greek Beach Resort: Gold βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Anemos Luxury Grand Resort. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Σταύρος Ορφανουδάκης, Γενικός Διευθυντής, από τον κ. Γεώργιο Βερνίκο, Πρόεδρο της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής Ελλάδος & Γενικό Γραμματέα ΣΕΤΕ.

Best Greek Beach Resort: Silver βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Riviera Olympia Resort του Ομίλου Grecotel. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Δημήτρης Χονδρός, Director of Sales Administration, από τον κ. Γεώργιο Βερνίκο, Πρόεδρο της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής Ελλάδος & Γενικό Γραμματέα ΣΕΤΕ.

Best Greek Beach Resort: Silver βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Porto Carras Grand Resort. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Χάρης Αβραντίνης, Sales Director, από τον κ. Γεώργιο Βερνίκο, Πρόεδρο της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής Ελλάδος & Γενικό Γραμματέα ΣΕΤΕ.

Best Greek Beach Resort: Silver βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Aldemar Olympian Village. Το βραβείο παρέλαβε η κ. Ιωάννα Αργυράκη, Sales Coordinator, από τον κ. Γεώργιο Βερνίκο, Πρόεδρο της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής Ελλάδος & Γενικό Γραμματέα ΣΕΤΕ.

Κατηγορία: Best Greek Casino Resort Best Greek Casino Resort: Gold βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Porto Carras Grand Resort. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Χάρης Αβραντίνης, Sales Director, από τον κ. Γρηγόρη Τάσιο, Πρόεδρο, Ένωση Ξενοδοχείων & Τουριστικού Οργανισμού Χαλκιδικής & Γεν. Γραμματέα ΠΟΞ. 66 Μάιος - Ιούνιος 2017

Κατηγορία: Best Greek Boutique Resort Best Greek Boutique Resort: Gold βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Spilia Village Traditional Hotel-Villas. Το βραβείο παρέλαβε η κ. Αγγελική Παρασκάκη, Ιδιοκτήτρια, από τον κ. Γρηγόρη Τάσιο, Πρόεδρο, Ένωση Ξενοδοχείων & Τουριστικού Οργανισμού Χαλκιδικής & Γεν. Γραμματέα ΠΟΞ.

Palma Boutique H

Best Greek Boutique Resort: Silver βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Corfu Palma Boutique Hotel. Το βραβείο παρέλαβε ο κ. Σπύρος Ιωαννίδης, Γενικός Διευθυντής, από τον κ. Γρηγόρη Τάσιο, Πρόεδρο, Ένωση Ξενοδοχείων & Τουριστικού Οργανισμού Χαλκιδικής & Γεν. Γραμματέα ΠΟΞ.

Κατηγορία: Best Greek Thalasso Resort

Best Greek Thalasso Resort: Gold βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Divani Apollon Palace & Thalasso. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Ευάγγελος Κοντορούσης, Γενικός Διευθυντής, από τον κ. Μανώλη Τσακαλάκη, Πρόεδρο του Συλλόγου Ξενοδόχων Νομού Ρεθύμνης.

Best Greek Thalasso Resort: Gold βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Aldemar Royal Mare. Το βραβείο παρέλαβε η κ. Μάντυ Καλλιοντζή, Εμπορική Διευθύντρια, από τον κ. Μανώλη Τσακαλάκη, Πρόεδρο του Συλλόγου Ξενοδόχων Νομού Ρεθύμνης.

Κατηγορία: Best Greek Design Resort

Best Greek Design Resort: Gold βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Anemos Luxury Grand Resort. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Σταύρος Ορφανουδάκης, Γενικός Διευθυντής, από τον Δρα Κωνσταντίνο Μαρινάκo, Πρόεδρο, Τουριστικός Οργανισμός Πελοποννήσου, και Καθηγητή-Μέλος ΣΕΠ, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. ΧΡΗΜΑ 67

αφιέρωμα

~ GREEK HOSPITALITY AWARDS 2017

Κατηγορία: Best Greek MICE Resort Best Greek MICE Resort: Gold βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Porto Carras Grand Resort. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Χάρης Αβραντίνης, Sales Director, από τον Δρα Κωνσταντίνο Μαρινάκo, Πρόεδρο, Τουριστικός Οργανισμός Πελοποννήσου, και Καθηγητή-Μέλος ΣΕΠ, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.

Κατηγορία: Best Greek Green Resort Best Greek Green Resort: Gold βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Costa Navarino. Το βραβείο παρέλαβε η Δρ. Βασιλεία Ορφανού, Διεύθυνση Επικοινωνίας και Δημοσίων Σχέσεων, από τον Δρα Κωνσταντίνο Μαρινάκo, Πρόεδρο, Τουριστικός Οργανισμός Πελοποννήσου, και Καθηγητή-Μέλος ΣΕΠ, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο.

Κατηγορία: Best Greek Thermal Spa Resort Best Greek Thermal Spa Resort: Gold βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Miraggio Thermal Spa Resort. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Detlef Winter, General Manager, από τον κ. Μανώλη Τσακαλάκη, Πρόεδρο του Συλλόγου Ξενοδόχων Νομού Ρεθύμνης.

Κατηγορία: Best Greek Golf Resort Best Greek Golf Resort: Gold βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Porto Carras Grand Resort. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Χάρης Αβραντίνης, Sales Director, από τον κ. Μανώλη Τσακαλάκη, Πρόεδρο του Συλλόγου Ξενοδόχων Νομού Ρεθύμνης.

Κατηγορία: Best Greek Sports Resort Κατηγορία: Best Greek Hotel Restaurant

Best Greek Hotel Restaurant: Silver βραβείο έλαβε το Kappa Resort. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Κώστας Τζικόπουλος, Γενικός Διευθυντής, από τον κ. Ανδρέα Μάνεση, Ιδρυτή, Manessis Travel. 68 Μάιος - Ιούνιος 2017

Κατηγορία: Best Greek Hotel Tailor Made Guest Experience

Best Greek Hotel Tailor Made Guest Experience: Gold βραβείο έλαβε το Grecotel Hotels & Resorts. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Δημήτρης Καλαϊτζιδάκης, Operations Director, από τον κ. Ανδρέα Μάνεση, Ιδρυτή, Manessis Travel.

Best Greek Hotel Tailor Made Guest Experience: Silver βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Mykonos No5. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Δημήτρης Βουρνάς, Managing Director HotelBrain, από τον κ. Ανδρέα Μάνεση, Ιδρυτή, Manessis Travel.

Κατηγορία: Best Greek Hotel Spa

Best Greek Hotel Spa: Silver βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Imaret Hotel. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Κωνσταντίνος Γιαλίδης, General Manager, από τον κ. Ανδρέα Μάνεση, Ιδρυτή, Manessis Travel.

Κατηγορία: Best Greek Hotel Marina Best Greek Hotel Marina: Gold βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Miraggio Thermal Spa Resort. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Ανδρεάς Ραγότης, Deputy General Manager, από τον Δρα Αλέξιο-Πατάπιο Κόντη, Σύμβουλο Τουριστικού Μάρκετινγκ & Υπεύθυνο Μάρκετινγκ «Ελληνικού Πρωινού» του ΞΕΕ.

Best Greek Hotel Marina: Gold βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Porto Carras Grand Resort. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Χάρης Αβραντίνης, Sales Director, από τον Δρα Αλέξιο-Πατάπιο Κόντη, Σύμβουλο Τουριστικού Μάρκετινγκ & Υπεύθυνο Μάρκετινγκ «Ελληνικού Πρωινού» του ΞΕΕ. ΧΡΗΜΑ 69

αφιέρωμα

~ GREEK HOSPITALITY AWARDS 2017

Κατηγορία: Best Greek Green Villas & Holiday Homes

Best Greek Green Villas & Holiday Homes: Gold βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Kappa Resort. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Γεώργιος Γεωργιάδης, Διευθύνων Σύμβουλος, από τον Δρα Αλέξιο-Πατάπιο Κόντη, Σύμβουλο Τουριστικού Μάρκετινγκ & Υπεύθυνο Μάρκετινγκ «Ελληνικού Πρωινού» του ΞΕΕ.

Best Greek Green Villas & Holiday Homes: Silver βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Avaton Luxury Villas Resort. Το βραβείο παρέλαβε η κ. Νάνσυ Κοκοτού, Resident Manager, από τον Δρα Αλέξιο-Πατάπιο Κόντη, Σύμβουλο Τουριστικού Μάρκετινγκ & Υπεύθυνο Μάρκετινγκ «Ελληνικού Πρωινού» του ΞΕΕ.

Best Greek Green Villas & Holiday Homes: Bronze βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Residence Villas. Το βραβείο παρέλαβε η κ. Εύα Δαβάκη, Γενική Διευθύντρια, από τον Δρα Αλέξιο-Πατάπιο Κόντη, Σύμβουλο Τουριστικού Μάρκετινγκ & Υπεύθυνο Μάρκετινγκ «Ελληνικού Πρωινού» του ΞΕΕ.

Κατηγορία: Best Greek Sustainable Hotel Best Greek Sustainable Hotel: Gold βραβείο έλαβε το Aldemar Resorts. Το βραβείο παρέλαβε η κ. Μαρία Μαστρονικόλα, Public Relations Coordinator, από τον Δρα Μανώλη Δεληγιαννάκη, Διπλ. Ηλεκτρολόγο Μηχανικό, Διπλ. Οικονομολόγο Μηχανικό RWTH-Aachen και Επίτιμο Πρόεδρο της Hellascert.

Best Greek Sustainable Hotel: Gold βραβείο έλαβε το Cactus Beach Hotel & Bungalows. Το βραβείο παρέλαβε ο κ. Αλέξανδρος Μανουκάκης, εκπρόσωπος των Cactus Hotels, από τον Δρα Μανώλη Δεληγιαννάκη, Διπλ. Ηλεκτρολόγο Μηχανικό, Διπλ. Οικονομολόγο Μηχανικό RWTH-Aachen και Επίτιμο Πρόεδρο της Hellascert. 70 Μάιος - Ιούνιος 2017

Κατηγορία: Best Greek Excellence in Service Hotel Best Greek Excellence in Service Hotel: Gold βραβείο έλαβε το Aldemar Resorts. Το βραβείο παρέλαβε η κ. Μάντυ Καλλιοντζή, Εμπορική Διευθύντρια, από τον Δρα Μανώλη Δεληγιαννάκη, Διπλ. Ηλεκτρολόγο Μηχανικό, Διπλ. Οικονομολόγο Μηχανικό RWTHAachen και Επίτιμο Πρόεδρο της Hellascert.

Best Greek Excellence in Service Hotel: Gold βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Oniropetra Boutique Hotel. Το βραβείο παρέλαβε ο κ. Γιώργος Φαρμάκης, Owner, από τον Δρα Μανώλη Δεληγιαννάκη, Διπλ. Ηλεκτρολόγο Μηχανικό, Διπλ. Οικονομολόγο Μηχανικό RWTH-Aachen και Επίτιμο Πρόεδρο της Hellascert.

Best Greek Excellence in Service Hotel: Silver βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Anemos Luxury Grand Resort. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Σταύρος Ορφανουδάκης, Γενικός Διευθυντής, από τον Δρα Μανώλη Δεληγιαννάκη, Διπλ. Ηλεκτρολόγο Μηχανικό, Διπλ. Οικονομολόγο Μηχανικό RWTH-Aachen και Επίτιμο Πρόεδρο της Hellascert.

Palma Boutique H

Best Greek Excellence in Service Hotel: Silver βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Corfu Palma Boutique Hotel. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Σπύρος Ιωαννίδης, Γενικός Διευθυντής, από τον Δρα Μανώλη Δεληγιαννάκη, Διπλ. Ηλεκτρολόγο Μηχανικό, Διπλ. Οικονομολόγο Μηχανικό RWTH-Aachen και Επίτιμο Πρόεδρο της Hellascert.

Κατηγορία: Best Greek Hotel Sustainable Solutions Provider

Best Greek Hotel Sustainable Solutions Provider: Gold βραβείο έλαβε η εταιρεία Globiled. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Tareq Al Jizawi, Πρόεδρος, από την κ. Μαρία Θεοφανοπούλου, Πρόεδρο & Διευθύνουσα Σύμβουλο, Greek Travel Pages-DANAE Travel & Media Group. ΧΡΗΜΑ 71

αφιέρωμα

~ GREEK HOSPITALITY AWARDS 2017

Κατηγορία: Best Greek Hotel Dining Experience

Best Greek Hotel Dining Experience: Gold βραβείο έλαβε το Grecotel Hotels & Resorts. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Δημήτρης Καλαϊτζιδάκης, Operations Director, από τον κ. Άρη Μαρίνη, Γενικό Γραμματέα ΓΕΠΟΕΤ.

Best Greek Hotel Dining Experience: Gold βραβείο έλαβε το Kensho- Boutique Hotel & Suites, Mykonos. Το βραβείο παρέλαβε ο κ. Γιώργος Στυλιανουδάκης, ΣΕΦ, από τον κ. Άρη Μαρίνη, Γενικό Γραμματέα ΓΕΠΟΕΤ.

Best Greek Hotel Dining Experience: Silver βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Aldemar Royal Mare. Το βραβείο παρέλαβε η κ. Μαρία Μαστρονικόλα, Public Relations Coordinator, από τον κ. Άρη Μαρίνη, Γενικό Γραμματέα ΓΕΠΟΕΤ.

Best Greek Hotel Dining Experience: Bronze βραβείο έλαβε το ξενοδοχείο Spilia Village Hotel. Το βραβείο παρέλαβε η κ. Αγγελική Παρασκάκη, Ιδιοκτήτρια, από τον κ. Άρη Μαρίνη, Γενικό Γραμματέα ΓΕΠΟΕΤ.

Κατηγορία: Best Greek Hotel Mobile App Best Greek Hotel Mobile App: Gold βραβείο έλαβε η εταιρεία M-Hospitality για εφαρμογή που έφτιαξε για το ξενοδοχείο Kensho- Boutique Hotel & Suites. Το βραβείο παρέλαβαν η κ. Νάντια Σαμαρά, Marketing Manager, Kenshō Boutique Hotel & Suites, και ο κ. Σταύρος Χαμπάκης, Διευθύνων Σύμβουλος, m-hospitality, από την κ. Μαρία Θεοφανοπούλου, Πρόεδρο & Διευθύνουσα Σύμβουλο, Greek Travel Pages-DANAE Travel & Media Group. 72 Μάιος - Ιούνιος 2017

Κατηγορία: Best Greek Hotel Brand Best Greek Hotel Brand: Gold βραβείο έλαβε το Grecotel Hotels & Resorts. Το βραβείο παρέλαβε ο κ. Iωάννης Τσίχλης, Marketing Director, από τον κ. Ιωάννη Δημόπουλο, Διευθύνοντα Σύμβουλο του Ekdromi.gr.

Best Greek Hotel Brand: Silver βραβείο έλαβε το Domotel Hotels and Resorts in Greece. Το βραβείο παρέλαβε η κ. Πία Αλεξοπούλου, Quality Manager, από τον κ. Ιωάννη Δημόπουλο, Διευθύνοντα Σύμβουλο του Ekdromi.gr.

Κατηγορία: Best Greek Hotel Marketing Strategy Best Greek Hotel Marketing Strategy: Bronze βραβείο έλαβε η εταιρεία Ekdromi.gr. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Ιωάννης Δημόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος, από την κ. Μαρία Θεοφανοπούλου, Πρόεδρο & Διευθύνουσα Σύμβουλο, Greek Travel Pages-DANAE Travel & Media Group.

Κατηγορία: Best Greek Hotel Technology Innovation

Best Greek Hotel Technology Innovation: Gold βραβείο έλαβε η εταιρεία LG Business Solutions. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Γιάννης Μαντάς, Business Solutions Director, LG Electronics Ελλάς, από τον κ. Ιωάννη Δημόπουλο, Διευθύνοντα Σύμβουλο του Ekdromi.gr.

Best Greek Hotel Technology Innovation: Gold βραβείο έλαβε ο όμιλος Louis Hotels. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Ποσειδώνας Θεοδώρου, Αrea Manager, από τον κ. Ιωάννη Δημόπουλο, Διευθύνοντα Σύμβουλο του Ekdromi.gr.

Best Greek Hotel Technology Innovation: Silver βραβείο έλαβε η εταιρεία Globiled. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Tareq Al Jizawi, Πρόεδρος, από τον κ. Ιωάννη Δημόπουλο, Διευθύνοντα Σύμβουλο του Ekdromi.gr.

ΧΡΗΜΑ 73

αφιέρωμα

~ GREEK HOSPITALITY AWARDS 2017

Κατηγορία: Best Hotel Supplier Best Hotel Supplier: Gold βραβείο έλαβε η εταιρεία Istikbal home. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Ζαχαρίας Πορτοκαλίδης, Διευθύνων Σύμβουλος, Όμιλος Πορτοκαλίδη, από την κ. Μαρία Θεοφανοπούλου, Πρόεδρο & Διευθύνουσα Σύμβουλο, Greek Travel Pages-DANAE Travel & Media Group.

Best Hotel Supplier: Silver βραβείο έλαβε η εταιρεία LG Business Solutions. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Γιάννης Μαντάς, Business Solutions Director, LG Electronics Ελλάς, από την κ. Μαρία Θεοφανοπούλου, Πρόεδρο & Διευθύνουσα Σύμβουλο, Greek Travel Pages-DANAE Travel & Media Group.

Κατηγορία: Best Hotel Education Provider

Best Hotel Education Provider: Silver βραβείο έλαβε το Μητροπολιτικό Κολλέγιο. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Δημήτρης Διαμαντής, Διευθυντής, από την κ. Μαρία Αλιφραγκή, Συνιδιοκτήτρια & Διευθύνουσα Σύμβουλο, Signature Travel.

Κατηγορία: Best Hotel Marketing & Social Media Provider

Best Hotel Marketing & Social Media Provider: Silver βραβείο έλαβε η εταιρεία Ekdromi. gr. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Ιωάννης Δημόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος, από την κ. Μαρία Αλιφραγκή, Συνιδιοκτήτρια & Διευθύνουσα Σύμβουλο, Signature Travel.

Κατηγορία: Best Hotel Sales Representative

Best Hotel Sales Representative: Bronze βραβείο έλαβε η εταιρεία SWOT-Simple Way Of Tourism. Το βραβείο παρέλαβε o κ. Γεώργιος Κωνσταντινίδης, CEO, από την κ. Μαρία Αλιφραγκή, Συνιδιοκτήτρια & Διευθύνουσα Σύμβουλο, Signature Travel. 74 Μάιος - Ιούνιος 2017

Κατηγορία: Best Online Tour Operator Best Online Tour Operator: Gold βραβείο έλαβε η εταιρεία The Booking Expert. Το βραβείο παρέλαβε η κ. Μαρία Μούσμπε, Γενική Διευθύντρια, από την κ. Μαρία Αλιφραγκή, Συνιδιοκτήτρια & Διευθύνουσα Σύμβουλο, Signature Travel.

Κατηγορία: Best Hotel Management Consultant Best Hotel Management Consultant: Silver βραβείο έλαβε η εταιρεία The Storytelling Hotel. Το βραβείο παρέλαβε η κ. Αλεξία Χαρούπα, Creator, από την κ. Μαρία Αλιφραγκή, Συνιδιοκτήτρια & Διευθύνουσα Σύμβουλο, Signature Travel. ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Παρακαλούμε επικοινωνήστε με την κυρία Χριστίνα Τσούχλαρη, Εvents Executive, Ethos Media SA, τηλ. 210 99 84 917, tsouchlari.c@ethosmedia.eu

ΧΡΗΜΑ 75

συνέντευξη

ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΜΕ ΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΜΑΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΗΣΙΑ, ΠΡΟΣΘΕΤΟΝΤΑΣ ΝΕΟΥΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥΣ συνέντευξη στον Γιώργο Καλούμενο

ΧΡΗΜΑ_Πείτε μας λίγα λόγια για τις προοπτικές ανάπτυξης της ελληνικής κρουαζιέρας, δεδομένης και της θετικής πορείας που διαγράφει ο εγχώριος τουρισμός τα τελευταία χρόνια. ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ_Οι ομορφιές της Ελλάδας και η μοναδικότητα των προορισμών της δημιουργούν τις προϋποθέσεις ώστε ο τουρισμός να αποτελεί βασικό πυλώνα της εθνικής οικονομίας, με πολύ θετικές προοπτικές και για την ανάπτυξη της ελληνικής κρουαζιέρας. Ήδη, τα τελευταία χρόνια, έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικά βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση. Αναμφισβήτητα, όμως, για να πετύχουμε τα μέγιστα χρειάζεται οπωσδήποτε περαιτέρω βελτίωση των υποδομών, όπως έργα αναβάθμισης των λιμένων καθώς και των προσφερόμενων υπηρεσιών. Η δημιουργία ενός σύγχρονου δικτύου, αποτελούμενου από τουλάχιστον 6 λιμάνια, θα διευκολύνει την προσέγγιση κρουαζιερόπλοιων νέας γενιάς και θα επιτρέψει στις εταιρείες να διαμορφώσουν ένα ελκυστικό και ολοκληρωμένο πρόγραμμα κρουαζιέρας για τους δυνητικούς επιβάτες τους. Αυτό βέβαια συνεπάγεται τη χάραξη μιας κεντρικής στρατηγικής ανάπτυξης των υποδομών και την ορθότερη κατανομή των κονδυλίων από την κυβέρνηση, κυρίως για τα περιφερειακά λιμάνια των νησιών της χώρας μας. Η εταιρεία μας έχει ήδη εκπονήσει και καταθέσει ένα τέτοιου είδους σχέδιο, για την περαιτέρω αξιοποίηση και ανάπτυξη του λιμανιού στο Λαύριο, το οποίο χρησιμοποιούμε συστηματικά για ορισμένα από τα δρομολόγιά μας. Αυτό που αξίζει να επισημάνουμε είναι ότι, ως Celestyal Cruises, τα τελευταία έτη, έχουμε επιτύχει σημαντικό άνοιγμα στην ελληνική αγορά. Σύμφωνα με στοιχεία από την πρόσφατη έρευνα της Διεθνούς Ένωσης Κρουαζιέρας (Cruise Lines International Association), η Ελλάδα παρουσίασε μια σημαντική αύξηση 52%, το 76 Μάιος - Ιούνιος 2017

Κυριάκος Αναστασιάδης Διευθύνων Σύμβουλος της Celestyal Cruises & Πρόεδρος της CLIA Europe (Cruise Line International Association) 2016, στους επιβάτες κρουαζιέρας, σηματοδοτώντας την ανάκαμψη της ελληνικής αγοράς με 24.000 επιβάτες, οι οποίοι προέρχονται από την επιτυχημένη δραστηριοποίηση της Celestyal Cruises. Είμαστε αισιόδοξοι ότι αν επικρατήσει γεωπολιτική σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή μας, θα συνεχιστεί και η ανοδική πορεία της ελληνικής κρουαζιέρας. Χ_Ποια είναι η στρατηγική που χαράσσει η εταιρεία σας προκειμένου να εκμεταλλευθεί τη δυναμική του «τουριστικού ρεύματος» στην ελληνική αγορά, αλλά και της ανάπτυξης της κρουαζιέρας γενικότερα; Κ.Α._Η Celestyal Cruises συνεχίζει σταθερά να επενδύει στους ελληνικούς προορισμούς, προωθώντας την ελληνική εμπειρία και προσφέροντας ένα μοναδικό και διαφοροποιημένο προϊόν. Για τα επόμενα δύο χρόνια, ο σχεδιασμός είναι να συνεχίσουμε τη δραστηριοποίησή μας στα ελληνικά νησιά, προσθέτοντας

νέους προορισμούς στους οποίους δεν προσεγγίζουν μεγάλα κρουαζιερόπλοια ενώ, παράλληλα, διερευνούμε τις δυνατότητες και τις εναλλακτικές προοπτικές ανάπτυξής μας σε άλλες περιοχές. Φέτος, εισάγουμε τον «Celestyal Τρόπο Διακοπών» σε όλα τα δρομολόγιά μας, ώστε να προσφέρουμε στους επιβάτες μας προνομιακά και ολοκληρωμένα πακέτα διακοπών, που δεν κρύβουν επιπλέον οικονομικές «εκπλήξεις». Σε μία τιμή η κρουαζιέρα τα περιλαμβάνει όλα, όπως εκδρομές, πλούσιο πρόγραμμα ψυχαγωγίας εν πλω, πακέτο απεριόριστης κατανάλωσης ποτών και γευμάτων. Επιπλέον, το 2017 έχουμε εντάξει νέους προορισμούς στα δρομολόγια των κρουαζιερών μας, όπως τα Χανιά, το Ναύπλιο και τη Σάμο. Η Σάμος εντάσσεται φέτος για πρώτη φορά στους προορισμούς μας, στις ιδιαίτερα δημοφιλείς τριήμερες και τετραήμερες κρουαζιέρες «Εικόνες Αιγαίου», δίνοντας στους επιβάτες τη δυνατότητα να επιλέξουν αν θα επισκεφθούν τη Σάμο ή το Κουσάντασι της Τουρκίας.

παρουσίαση

ο Ekdromi.gr είναι το μεγαλύτερο ελληνικό τουριστικό site, με 850.000 μέλη και πάνω από 420.000 fans στο Facebook. Έχει βραβευτεί πολλές φορές στα σημαντικότερα βραβεία τουρισμού της χώρας μας, όπως τα Greek Hospitality Awards (1 Gold, 1 Silver, 1 Bronze) και τα Tourism Awards (3 Gold και 2 Silver). Το εμπιστεύονται οι μεγαλύτεροι ξενοδοχειακοί όμιλοι, όπως Grecotel Hotels, Aldemar Hotels, Όμιλος Mitsis, Myconian Collection, Domotel Group, G Hotels, Aquis Hotels and Resorts, Rea Group, Όμιλος Σπύρου, Amalia Hotels, Maniatis Hotels & Resorts, Best Western Hotels, Petinos Hotels, Aegis Hotels & Resorts, Delphi Leading Hotels, Aquavista Hotels, Μediterranean Ηotels, Tour Hotels, Aks Hotels, Xenotel Group Hotels, Υes! Hotels, Cronwell Hotels & Resorts κ.ά. Η μεγάλη του επιτυχία οφείλεται σε πολλούς και διαφορετικούς παράγοντες όπως: ~~ Παρέχει στα ξενοδοχεία με τα οποία συνεργάζεται υψηλές πωλήσεις τόσο κατά την περίοδο αιχμής όσο και κατά τη διάρκεια των περιόδων μειωμένης ζήτησης. ~~ Πληρώνει άμεσα τα ξενοδοχεία βοηθώντας τη ρευστότητά τους. ~~ Παρέχει δωρεάν τεράστια διαφημιστική προβολή στα ξενοδοχεία, καθώς τα προβάλλει σε portals υψηλής επισκεψιμότητας, Google, social και online media. ~~ Δημιουργεί νέους και επαναλαμβανόμενους πελάτες στα ξενοδοχεία με τα οποία συνεργάζεται. ~~ Λειτουργεί με συνεχή και συνεπή στρατηγική επικοινωνίας και προβολής. ~~ Ελέγχει την ποιότητα των παρεχόμενων πακέτων-προσφορών. ~~ Πραγματοποιεί ενδελεχές after sales service με τηλεφωνικές και γραπτές επικοινωνίες με τους αγοραστές του. Το Ekdromi.gr ήταν και είναι συνεπές σε αυτό που υπόσχεται: Παροχή οικονομικών τουριστικών πακέτων διαμονής με τεράστια γκάμα προσφορών από όλη την Ελλάδα. Το αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία μιας τεράστιας πελατειακής βάσης, τα μέλη της οποίας (850.000 μέλη) κάνουν επαναλαμβανόμενες αγορές, ενώ λειτουργούν ως ambassadors, με συνέπεια να έρχονται νέοι πελάτες. Mε τον τρόπο αυτό προσφέρει στους επισκέπτες ισχυρά κίνητρα για να ενημερωθούν για νέους ταξιδιωτικούς προορισμούς και να εμπιστευθούν τα ξενοδοχεία που προωθούνται μέσω του Ekdromi.gr. Το Ekdromi.gr, σε μια πολύ δύσκολη εποχή, τόσο για τους επαγγελματίες του χώρου του τουρισμού όσο και για τους καταναλωτές, εφάρμοσε μια ολοκληρωμένη στρατηγική marketing για τα ξενοδοχεία, δημιουργώντας με μεγάλη επιτυχία έναν δίαυλο μέσα

από τον οποίο κατάφερε να προσεγγίσει ένα ευρύ αγοραστικό κοινό, πείθοντάς το, σε πρώτο πλάνο, για την αυθεντία του στις διακοπές στην Ελλάδα και αυξάνοντας τις πωλήσεις των ξενοδοχείων, σε δεύτερο. Το Ekdromi.gr έδωσε στην τουριστική επιχειρηματική κοινότητα μια πολύτιμη ανάσα, αυξάνοντας την εποχικότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, επικοινωνώντας προσφορές που, υπό κανονικές συνθήκες, δεν θα μπορούσαν να υλοποιηθούν επικοινωνιακά από τους ξενοδόχους. Το Ekdromi.gr αναλαμβάνει μόνο του το κόστος επικοινωνίας της εκάστοτε προσφοράς, με αποτέλεσμα την επίτευξη σημαντικών πωλήσεων ακόμη και σε περιόδους low season και off season. Τα αποτελέσματά του είναι εντυπωσιακά όχι μόνο σε ποσοτικό επίπεδο αλλά και σε ποιοτικό. Επιγραμματικά, τα social media του Ekdromi.gr μεταφράζονται σε: Fan Base (Facebook): 420.000 Followers (Twitter): 2.374 Views (Google+): 685.156 Followers (Instagram): 13.200 YouTube: 50+ videos Τα αποτελέσματα του project είναι εντυπωσιακά και αποτυπώνουν την επιτυχή του πορεία: ~~ Πάνω από 500 παρεχόμενες προσφορές κατά μέσο όρο. ~~ Μεγάλος αριθμός συνεργαζόμενων επιχειρήσεων (πάνω από 1.000 ξενοδοχεία) ~~ Τεράστια αύξηση του τζίρου YoY σε κάθε χρόνο λειτουργίας σε σχέση με τον προηγούμενο ~~ Επαναληπτικές αγορές πελατών Η στρατηγική στο marketing που ακολουθείται για τα ξενοδοχεία έχει ως στόχο τη διάδοση της φιλοσοφίας του Ekdromi.gr, η οποία είναι πως «Οι ποιοτικές διακοπές δεν χρειάζεται να είναι ακριβές», με παράλληλη προβολή όλων των προορισμών στους οποίους υπάρχουν διαθέσιμα συνεργαζόμενα ξενοδοχεία. Εν μέσω όμως της οικονομικής κρίσης και με τον εσωτερικό τουρισμό να είναι ένας από τους τομείς που βιώνουν έντονα τις συνέπειές της, η δημιουργία και προώθηση ελκυστικών value for money πακέτων αποτελεί πρόκληση, καθώς πλέον η αγοραστική δύναμη του καταναλωτικού κοινού είναι ιδιαιτέρως περιορισμένη, ενώ ταυτόχρονα υπάρχει υπερπροσφορά επιλογών. Το Ekdromi.gr έχει καταφέρει να ανταποκριθεί σε αυτές τις προκλήσεις και να εδραιωθεί ως ένας σημαντικός παίκτης της τουριστικής αγοράς, ενισχύοντας σαφέστατα τον εσωτερικό τουρισμό και την τουριστική επιχειρηματική κοινότητα. ΧΡΗΜΑ 77

παρουσίαση

H INTERAMERICAN ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟ

οικονομική κρίση συνδέεται, σε σημαντικό βαθμό –κυρίως στη διαχείριση των προσωπικών και οικογενειακών οικονομικών θεμάτων σε επίπεδο καθημερινότητας–, με το μεγάλο έλλειμμα βασικών γνώσεων για την οικονομία και το χρήμα. H Interamerican, ως οργανισμός χρηματοοικονομικών-ασφαλιστικών προϊόντων, ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για την ανάπτυξη της σχετικής παιδείας. Η εταιρεία έχει παρουσιάσει, ήδη, μια εύχρηστη έκδοση για τον οικονομικό αλφαβητισμό των παιδιών και ετοιμάζει νέο εκπαιδευτικό υλικό, βασισμένο πάντα σε επιστημονική προσέγγιση και εργασία. Το βιβλίο «Αποταμιεύοντας για το Μέλλον μας» του Νίκου Φίλιππα, καθηγητή στο Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης του Πανεπιστημίου Πειραιά και ιδρυτή του Ινστιτούτου Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού, το οποίο συνεργάζεται με την Interamerican, έτυχε του μεγάλου ενδιαφέροντος πολλών εκπαιδευτικών οργανισμών και φορέων. Ήδη, ο καθηγητής, με την υποστήριξη της εταιρείας, ετοιμάζει την παρουσίαση μιας νέας έκδοσης για μεγαλύτερες ηλικίες, στο πλαίσιο της συνεργασίας και του ερευνητικού αντικειμένου του Interamerican Research Center, που λειτουργεί από το 2016.

Η ΑΥΞΑΝΟΜΕΝΗ ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟΥ Ο Νίκος Φίλιππας επισημαίνει ότι εταιρείες με πολυεπίπεδες δράσεις κοινωνικής υπευθυνότητας οφείλουν να συμβάλουν στη δημιουργία μιας νέας γενιάς ενημερωμένων πολιτών, όπως πράττει η Interamerican. Ο καθηγητής στην τακτική έκδοση “Executive Brief” του Interamerican Research Center επισημαίνει, μεταξύ άλλων: «Η αδυναμία ελέγχου και κατανόησης ενός πολύπλοκου χρηματοπιστωτικού συστήματος, που προκαλεί αλλεπάλληλες χρηματοοικονομικές κρίσεις και καταστροφές, ο υπερδανεισμός, αλλά και η άγνοια, έχουν πλήξει ανεπανόρθωτα τον πλούτο και τη διαχρονική ευημερία των πολιτών. Η χρηματοοικονομική άγνοια κοστίζει ακριβά, με αποτέλεσμα ο χρηματοοικονομικός αναλφαβητισμός (financial illiteracy) να αποτελεί πλέον ένα οξύ κοινωνικό πρόβλημα, καθώς οι περισσότεροι πολίτες φαίνεται να έχουν σχετική ή ακόμα και πλήρη άγνοια για βασικές χρηματοοικονομικές έννοιες και χρηματοοικονομικά προϊόντα. Το στοιχείο αυτό επιβεβαιώνεται και από πρόσφατη μελέτη 78 Μάιος - Ιούνιος 2017

της Standard & Poor’s (2015), σύμφωνα με την οποία δύο στους τρεις πολίτες σε ολόκληρο τον κόσμο χαρακτηρίζονται ως χρηματοοικονομικά αναλφάβητοι, αφού αδυνατούν να απαντήσουν σε απλές ερωτήσεις ανατοκισμού, πληθωρισμού και διασποράς του κινδύνου». Αναφερόμενος στους παράγοντες που προκαλούν τον χρηματοοικονομικό αναλφαβητισμό, ο κύριος Φίλιππας παρατηρεί: «Κύριες αιτίες αποτελούν η έλλειψη χρηματοοικονομικής παιδείας στην υποχρεωτική εκπαίδευση, η ταχύτητα των εξελίξεων στον χρηματοπιστωτικό τομέα, λόγω της χρηματοοικονομικής καινοτομίας (financial innovation), το φύλο, το εισόδημα και ο βαθμός αποστροφής του κινδύνου. Στους προαναφερθέντες παράγοντες πρέπει να προστεθούν και αντίστοιχοι παράγοντες συμπεριφοράς, όπως η ψευδαίσθηση της γνώσης, η υπερβολική εμπιστοσύνη στις ατομικές ικανότητες, η συμπεριφορά της αγέλης, η μόδα, η γνωστική ασυμφωνία και η νοητική λογιστική. Θα πρέπει να τονιστεί ότι, σήμερα, περισσότερο από ποτέ άλλοτε, οι αγορές χρήματος και κεφαλαίου σε ολόκληρο σχεδόν τον κόσμο έχουν γίνει προσιτές στους μικροεπενδυτές, εφόσον νέα χρηματοοικονομικά προϊόντα και υπηρεσίες προσφέρονται διαρκώς, με σχετικά μικρό αρχικό χρηματικό ποσό. Οι μικροεπενδυτές χαρακτηρίζονται, γενικά, “noise traders”, επειδή δημιουργούν “θόρυβο” στις τιμές των διαφόρων περιουσιακών στοιχείων που αγοράζουν, με αποτέλεσμα να προκαλούν σοβαρές αποκλίσεις από τις δίκαιες τιμές τους (fair values), με συνέπεια τις γνωστές “φούσκες” (bubbles). Επιπλέον, αδυνατούν να κατανοήσουν τους κινδύνους που εμπερικλείουν τα περιουσιακά στοιχεία που αγοράζουν, όπως τα ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια, τα δομημένα προϊόντα, τις μετοχές-φούσκες, τις κατοικίες, καθώς και τις διαχρονικές επιπτώσεις της ανάληψης των κινδύνων αυτών. Τέλος, η ψευδαίσθηση γνώσης (illusion of knowledge), σε συνδυασμό με τα συναισθήματα (emotions) και άλλα σφάλματα συμπεριφορών, διαμορφώνουν ένα ιδιαίτερα αρνητικό κλίμα για τους μη ενημερωμένους μικροεπενδυτές, αφού συνήθως αγοράζουν ακριβά, υπό καθεστώς άγνοιας και απληστίας, και πωλούν φθηνά, υπό καθεστώς πανικού και απελπισίας. Ένα επιπρόσθετο πρόβλημα προκύπτει από το γεγονός ότι σε πολλές χώρες της Δύσης έχουν μεταφερθεί ορισμένες σημαντικές χρηματοοικονομικές αποφάσεις από το κράτος στους πολίτες, όπως για παράδειγμα οι ατομικοί συνταξιοδοτικοί λογαριασμοί

Η χρηματοοικονομική άγνοια κοστίζει ακριβά, με αποτέλεσμα ο χρηματοοικονομικός αναλφαβητισμός να αποτελεί πλέον ένα οξύ κοινωνικό πρόβλημα, καθώς οι περισσότεροι πολίτες φαίνεται να έχουν σχετική ή ακόμα και πλήρη άγνοια για βασικές χρηματοοικονομικές έννοιες και χρηματοοικονομικά προϊόντα

(IRAs). Η μεταφορά αυτή έχει ως αποτέλεσμα να εκτίθενται οι πολίτες σε ιδιαίτερα σημαντικούς χρηματοοικονομικούς κινδύνους, όπως οι αποτυχημένες επενδυτικές επιλογές, λόγω γνωστικών και άλλων σφαλμάτων (π.χ. home bias), η έλλειψη διαχρονικής και διεθνικής διασποράς κ.λπ. Όλα τα παραπάνω αποτελούν ένα εκρηκτικό μείγμα, το οποίο υποθηκεύει σοβαρά το μέλλον των πολιτών». Ο Νίκος Φίλιππας επισημαίνει ορισμένα χαρακτηριστικά και αρνητικές συνέπειες του χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού για τους πολίτες, τα εξής: ~~ Έλλειψη αποταμιευτικής, ασφαλιστικής και συνταξιοδοτικής συνείδησης. ~~ Αδυναμία κατάρτισης ατομικού ή οικογενειακού οικονομικού προϋπολογισμού. ~~ Υπερχρέωση και αδυναμία κατανόησης των διαχρονικών επιπτώσεών της. ~~ Άγνοια για τους αναλαμβανόμενους κινδύνους από επενδύσεις σε απλά, αλλά και σε σύνθετα χρηματοοικονομικά προϊόντα. ~~ Έλλειψη επαρκούς διαφοροποίησης των ατομικών, αλλά και άλλων επενδυτικών χαρτοφυλακίων, με αποτέλεσμα την κατασκευή συμπεριφορικών χαρτοφυλακίων (behavioral portfolios). ~~ Έλλειψη κατανόησης της έννοιας της διεθνικής διαφοροποίησης και των πλεονεκτημάτων που αυτή προσφέρει. «Τα προαναφερθέντα χαρακτηριστικά αυξάνουν την κοινωνική ανισότητα, εφόσον ευνοούν εκείνους τους πολίτες που έχουν περισσότερη και καλύτερης ποιότητας πληροφόρηση (asymmetric information). Θα πρέπει να τονιστεί ότι το πρόβλημα του χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού παρουσιάζεται εντονότερο στις πιο ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, όπως είναι οι γυναίκες, οι μειονότητες, τα άτομα χαμηλού εκπαιδευτικού επιπέδου και τα άτομα με ιδιαίτερα χαμηλό εισόδημα, τις οποίες προφανώς έπληξε περισσότερο η χρηματοπιστωτική κρίση (Atkinson and Messy, 2012)» επισημαίνει ο καθηγητής, παρατηρώντας: «Οι σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις του χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού στην χρηματοοικονομική ευημερία των πολιτών καθιστούν δράσεις όπως είναι η διά βίου χρηματοοικονομική εκπαίδευση απόλυτα αναγκαίες. Πράγματι, ως απάντηση σε αυτή τη δυσμενή οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα διεθνείς οργανισμοί

όπως ο ΟΟΣΑ, κυβερνήσεις κρατών (Ηνωμένου Βασιλείου, Αυστραλίας, ΗΠΑ, Ιαπωνίας, Καναδά κ.ά.), επιστημονικές ή θεσμικές οργανώσεις (π.χ. American Finance Association, CFA, FINRA, NCEE), ιδιωτικοί χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί (HSBC διεθνώς, Interamerican στην Ελλάδα), καθώς και μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί (JumpStart Coalition) έχουν αναλάβει πρωτοβουλίες για την προώθηση της χρηματοοικονομικής γνώσης». Συμπερασματικά, ο κύριος Φίλιππας τονίζει: «Η υπερχρέωση, η έλλειψη αποταμιευτικής, ασφαλιστικής και συνταξιοδοτικής συνείδησης, σε συνδυασμό με συμπεριφορικά σφάλματα, όπως η άγνοια, η “μυωπία”, η μόδα, η συμπεριφορά της αγέλης, η υπερβολική εμπιστοσύνη, η νοητική λογιστική και η γνωστική ασυμφωνία, αποτελούν έναν εκρηκτικό συνδυασμό, που μπορεί να υποθηκεύσει το μέλλον των πολιτών. Ως εκ τούτου, οι πολίτες, στο πλαίσιο της ατομικής ευθύνης, θα πρέπει να κατανοήσουν το περίπλοκο οικονομικό περιβάλλον στο οποίο λαμβάνουν αποφάσεις μέσω της χρηματοοικονομικής εκπαίδευσης και, στη συνέχεια, να αναπτύξουν εκείνες τις δεξιότητες που θα βελτιώσουν την προσωπική τους και οικογενειακή τους κατάσταση, δεδομένων των αντικειμενικών περιορισμών στους οποίους υπόκεινται, για μια αέναη ατομική και οικογενειακή χρηματοοικονομική ευημερία (financial wellbeing). Από την άλλη πλευρά, η Πολιτεία έχει καθήκον να προστατεύσει τους πολίτες, αναλαμβάνοντας συγκεκριμένες πρωτοβουλίες τόσο στην εκπαίδευση όσο και στο ρυθμιστικό πλαίσιο λειτουργίας των αγορών. Τέλος, οι επιχειρήσεις οφείλουν να συμβάλουν στη δημιουργία μιας νέας γενιάς ενημερωμένων πολιτών». Επισημαίνεται ότι η Interamerican μελετά συστηματικά το φαινόμενο του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού μέσω του Interamerican Research Center και σχεδιάζει την αντιμετώπισή του, στο πλαίσιο της Εταιρικής Υπευθυνότητας. Παράλληλα, η εταιρεία διαθέτει μια ομάδα «αιχμής» χρηματοοικονομικών συμβούλων (financial planners) από το εταιρικό δίκτυο πωλήσεων. «Στο σημερινό πολύπλοκο περιβάλλον, ο ρόλος των financial planners καθίσταται διακριτά χρήσιμος, δεδομένου ότι έχουν τη δυνατότητα να καταγράψουν και να αναλύσουν τις ανάγκες και τους στόχους ατόμων και οικογενειών, προτείνοντας αποταμιευτικά-επενδυτικά χαρτοφυλάκια προσαρμοσμένα στον κίνδυνο, ακολουθώντας τις αρχές της διαχρονικής και διεθνικής διαφοροποίησης» καταλήγει ο κύριος Φίλιππας. ΧΡΗΜΑ 79

διά ταύτα...

» ι σ έ Φ ά ρ ο Φ η τ ώ ρ Π « Επικοινωνιακή αντεπίθεση ετοιμάζει η κυβέρνηση, με στόχο να αντιπαρέλθει τα κακεντρεχή σχόλια για τις έξωθεν επιβεβλημένες ενδυματολογικές επιλογές του πρωθυπουργού. Νέος στόχος της επικοινωνιακής ομάδας Τζανακόπουλου είναι να αντιληφθούν οι Έλληνες ότι έχει υπερεκτιμηθεί η αξία της γραβάτας και να συνειδητοποιήσουν –επιτέλους!– ότι δεν έχει τίποτα κακό το φέσι. Στελέχη της επικοινωνιακής ομάδας του Μεγάρου Μαξίμου, ύστερα από επίμονη αναζήτηση στο Google, διαπίστωσαν ότι το φέσι έγινε trendy στα Βαλκάνια κατά τη βυζαντινή περίοδο και όχι κατά την οθωμανική. Κατ’ αυτήν την έννοια, υπογραμμίζουν, αν φύγει με φέσι ο Αλέξης Τσίπρας από τις διαπραγματεύσεις για το χρέος, αυτό θα αποτελεί μια σαφή ένδειξη ότι επί ημερών της πρώτης αριστερής κυβέρνησης η Ελλάδα αρχίζει να ανακτά τη μεγαλοπρέπεια του αυτοκρατορικού παρελθόντος. Η γραβάτα, άλλωστε, είναι ένα σύμβολο καταπίεσης και σκλαβιάς, όπως έχει δηλώσει ο ιδρυτής της Virgin, Ρίτσαρντ Μπράνσον. Πώς μπορεί να συνδέσει το όνομά του με ένα σύμβολο σκλαβιάς ο ηγέτης που απελευθερώνει την Ελλάδα από τα δεσμά του χρέους; Τα επιχειρήματα κατά της γραβάτας είναι συντριπτικά και θα αναπτυχθούν σε όλη την έκτασή τους από την επικοινωνιακή ομάδα του Μαξίμου, στο πλαίσιο της αποστολής με την κωδική ονομασία «Πρώτη Φορά Φέσι». 80 Μάιος Ιούνιος- 2016 Ιούνιος 2017

Στο μεταξύ, στο γερμανικό Υπουργείο Οικονομικών, ο χερ Σόιμπλε είναι και πάλι οργισμένος με τους Έλληνες. Τους Έλληνες εφοπλιστές, αυτήν τη φορά. «Πώς γίνεται οι δικές μας ναυτιλιακές εταιρείες να χρεοκοπούν και να αγοράζουν τα καράβια τους ελληνικές; Είναι ντροπή για το γερμανικό έθνος» εκμυστηρεύθηκε σε συνεργάτη του ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών. Και διέταξε το Τμήμα Επινόησης Νέων Φόρων για την Ελλάδα να βρει έναν νέο φόρο που θα τσακίσει το ηθικό των Ελλήνων. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο φόρος-μυστικό όπλο έχει βρεθεί: Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης στο σουβλάκι, καλαμάκι και τυλιχτό! «Έχουν αντέξει τα πάντα, αλλά αυτό θα τους τσακίσει» σκέφτηκε ο Γερμανός υπουργός και τηλεφώνησε στην Κριστίν Λαγκάρντ για τα περαιτέρω. Επικοινωνιακή εκστρατεία, με σύνθημα «Το Κάρβουνο Είναι Καθαρό» (“Coal is Clean” για τις εκδηλώσεις με διεθνή χαρακτήρα), ετοιμάζει η ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ. Όπως καταγγέλλουν οι μαχητικοί συνδικαλιστές, οι θεωρίες περί κλιματικής αλλαγής δεν είναι τίποτε άλλο από μια παγκόσμια συνωμοσία από τις ίδιες σκοτεινές δυνάμεις που επιχειρούν να πείσουν τη διεθνή κοινή γνώμη ότι δήθεν η γη δεν είναι επίπεδη. Στην εκστρατεία αναμένεται να στρατευθούν όλοι οι εργαζόμενοι της ΔΕΗ, λαμβάνοντας ανιδιοτελώς το νέο ειδικό επίδομα που θα καθιερωθεί από την επιχείρηση για τη συμμετοχή τους σε αυτήν τη σπουδαία προσπάθεια. Οι εκδηλώσεις θα κλείνουν με μπάρμπεκιου υψηλού συμβολισμού: όλα στα κάρβουνα!

ΧΡΗΜΑ

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ ONOMATΕΠΩΝΥΜΟ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ

Τ.Κ.

ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ

ΧΩΡΑ

ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ε-ΜAIL

ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ

ΚΙΝΗΤΟ

FAX

ΑΦΜ*

ΔΟΥ*

* ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

Το ΧΡΗΜΑ καινοτοµεί τεχνολογικά, κυκλοφορεί και ψηφιακά, µε e-mail! Ο συνδροµητής µπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, µε τρόπο παρόµοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης µε λέξεις-κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σηµειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Σε έντυπη και ψηφιακή µορφή) ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ ΕΞΑΜΗΝΗ (5 ΤΕΥΧΗ) 20,00 € ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΣ (10 ΤΕΥΧΗ) 100,00 €

ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ) 30,00 €

ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 45,00 €

ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 80,00 €

ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ) 150,00 €

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟMΙKΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 60,00 € ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 110,00 €

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Αποκλειστικά σε ψηφιακή µορφή) ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 15,00 € (Σε όλες τις συνδροµές συµπεριλαµβάνεται Φ.Π.Α.)

ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / ΙΒΑΝ GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192) Βεβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασµός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρείας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σηµειώνετε πάντα το όνοµά σας στο καταθετήριο. Παρακαλούµε, όπως αποστείλετε το καταθετήριο µε fax στο 210 998 4953, υπόψιν κου Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.

ΕΠΙΤΑΓΗ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

*Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιµος, Fax: 210 998 4953

Yπεύθυνος συνδροµών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu

ISSN 1105-0470