ΧΡΗΜΑ #362

ΧΡΗΜΑ

www.hrima.gr

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ “ΑΝΑΣΑ” ΤΟ ΠΑΚΕΤΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΧΡΗΜΑ

ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΑΓΟΡΑ “ΚΛΕΙΔΙ” Ο ΔΕΙΚΤΗΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΕΩΝ

τ.362 / 05.2010

Αριστοτέλης Καρυτινός Πρόεδρος & Διευθύνων Σύµβουλος Εθνική Πανγαία ΑΕΕΑΠ

Χρειάζεται ξεκάθαρο & σταθερό θεσµικό πλαίσιο Ελληνικές ιδιαιτερότητες, όπως ο κατακερµατισµός της αγοράς σε πολλούς µικρούς κατασκευαστές, απέτρεψαν µεγαλύτερη κρίση στην αγορά ακινήτων

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.362 / 05.2010 / K 6.00

Στην Ασία προσβλέπουν οι επενδυτικές τράπεζες

αποκλειστικότητα

ΧΡΗΜΑ

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ! ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΑ

ΕΤΑΙΡΙΑ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ

Τ.Κ

ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ

ΧΩΡΑ

ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

E-MAIL

ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ

ΚΙΝΗΤΟ

FAX

ΑΦΜ*

ΔΟΥ*

*ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

Το ΧΡΗΜΑ καινοτοµεί τεχνολογικά, κυκλοφορεί και ψηφιακά, µε e-mail! Ο συνδροµητής µπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, µε τρόπο παρόµοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης µε λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σηµειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Σε έντυπη και ψηφιακή µορφή) ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ ΕΞΑΜΗΝΗ (5 ΤΕΥΧΗ) 20,00W

ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ) 30,00W

ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 45,00W

ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 80,00W

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΣ (10 ΤΕΥΧΗ) 100,00W

ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ) 120,00W

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 60,00W

ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 110,00W

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Αποκλειστικά σε ψηφιακή µορφή) ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ): 15,00W (Σε όλες τις συνδροµές συµπεριλαµβάνεται Φ.Π.Α 5%)

ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / IBAN GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192) Βεβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασµός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρίας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σηµειώνετε πάντα το όνοµα σας στο καταθετήριο. Παρακαλούµε όπως αποστείλετε το καταθετήριο µε fax στο 210 998 4953, υπόψιν κ. Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.

ΠΙΣΤΩΤΙΚΗ ΚΑΡΤΑ

ΕΠΙΤΑΓΗ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΟΠΩΣ ΧΡΕΩΣΕΤΕ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ ΜΟΥ AΡ. ΚΑΡΤΑΣ ΕΥΡΩ: VISA DINERS

ΗΜΕΡ. ΛΗΞΗΣ MASTERCARD AMERICAN EXPRESS

ΥΠΟΓΡΑΦΗ

*Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 17456 Άλιµος, Fax: 210 998 4953

Υπεύθυνος συνδροµών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu

✒ Aνδρέας Αναστασίου, Διευθυντής Σύνταξης

ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΤΗΣ... ΕΛΛΑΔΑΣ Η λύση στα οικονομικά προβλήματα της Ελλάδας δεν θα βρεθεί με τους ενόχους να δίνουν μαθήματα πατριωτισμού ούτε με τη λήψη μέτρων μονόπλευρων και άδικων.

Ξ

οδεύαμε χρήματα που δεν είχαμε, καταλαμβάναμε εργασιακές θέσεις που δεν έπρεπε να καταλαμβάνουμε, επιδιδόμασταν σε αργομισθίες ή περίπου τέτοιες, και είχαμε την αφέλεια να νομίζουμε ότι αυτό μπορεί να διαρκέσει για πάντα. Μα όλοι μας; Όχι βέβαια. Το σύστημα, όμως, έτσι δούλευε. Και πολλοί λίγοι από εμάς έκαναν κάτι για να το αλλάξουν. Οι πολλοί άκουγαν ότι κρύψαμε κρατικές δαπάνες, για να γίνουμε δεκτοί στην ΟΝΕ και γελούσαμε για τη... μαγκιά μας. Βλέπαμε ότι η χώρα δεν παράγει σχεδόν τίποτα, δεν έχει σοβαρές εξαγωγές, δεν δημιουργεί λόγους προσέλκυσης ξένων επενδύσεων, αλλά δεν ανησυχούσαμε. Δε βαριέσαι... Όλους θα μας θρέψει το κράτος. Κι αυτό πού θα τα βρει; Μα θα δανειστεί, φυσικά. Και πώς θα τα ξεπληρώσει; Ξανά δε βαριέσαι... Ελληνικότατα! Μα θα γίνουν όλοι οι Έλληνες οικονομικοί αναλυτές και θα καταλάβουν πού πάει το πράγμα με την οικονομική πολιτική, που ασκούσαν οι εκάστοτε κυβερνήτες μας; Όχι. Μόνο που κάτι τέτοιο δεν ήταν απαραίτητο. Αρκούσε να διαβάζουμε καμιά εφημερίδα που και που και να βλέπουμε ότι η Ελλάδα, σύμφωνα με τις οικονομικές επιδόσεις της, ήταν 10η στην ΕΟΚ των 10, 12η στην ΕΟΚ των 12, 15η στην ΕΕ των 15, σύντομα 25η στην ΕΕ των 25 και 27η στην ΕΕ των 27! Ε, μα πια, πόσο ειδικές γνώσεις χρειάζεται κανείς, για να κατα-

4 Μάιος 2010

κατάλληλη διατύπωση για να παρουσιάσει το θέμα: «Φαινόμενα Ελλάδας στα δημόσια έργα»... Και στην Ελλάδα μιλάμε για... «νίκες που το μέλλον θα φέρει», όπως θα έλεγε και ο Μπρεχτ. Καμία νίκη δεν θα φέρει το μέλλον ΜΑ ΔΕΝ ΕΦΤΑΙΞΕ ΚΑΝΕΙΣ; αν εμείς δεν κοιτάξουμε αυτοκριτικά το παΟφείλω, λοιπόν, να ομολογήσω ότι δεν ρελθόν μας. Αν δεν παραδεχθούμε τι μας ένιωθα ευτυχής όταν, σε πρόσφατα ταξίδια έφερε ως εδώ και δεν φροντίσουμε να το μου στο εξωτερικό, με ρωτούσαν λεπτομέ- ξεριζώσουμε ή τουλάχιστον να το πολεμήρειες για την Ελλάδα και τα προβλήματά σουμε. της. Και αυτό δεν γίνεται χωρίς να «ανοίξει Στο Ηνωμένο Βασίλειο είχαν εκλογές ρουθούνι». Δεν γίνεται με τους ενόχους να στις αρχές Μαΐου. Και την παραμονή των δίνουν μαθήματα πατριωτισμού από τηλεεκλογών η τηλεόρασή τους διέκοπτε τις οράσεως. Δεν γίνεται με τη λήψη μέτρων πολιτικές συζητήσεις για να δείξει σκηνές λιτότητας μονόπλευρων και άδικων. Κάποια της φλεγόμενης Αθήνας. «Προσοχή στο δύναμη πρέπει να λειτουργήσει και να φέρει έλλειμμά μας. Να μη γίνουμε Ελλάδα» στα πράγματα λίγη περισσότερη δικαιοέγραφαν οι βρετανικές εφημερίδες, ενώ σύνη. Αλλιώς, όχι μόνο λύση στα οικονομικά το Newsweek -με τον Αθηναίο... κουκουλο- προβλήματά μας δεν θα βρούμε, αλλά πολύ φόρο στο εξώφυλλο- προανήγγειλε (χαιφοβάμαι ότι οι εξελίξεις θα είναι τέτοιες ρέκακα ίσως) «το τέλος του ευρώ». Λίγες ώστε τα αθώα θύματα από τον εμπρησμό ημέρες πριν ήμουν στην Τουρκία, όπου ο της τράπεζας στην Αθήνα δεν θα είναι τα Τύπος έκανε εκτενή ρεπορτάζ για τα σχέδια τελευταία... ανάπτυξης της Finansbank, επισημαίνοντας (πολύ σωστά) ότι η τουρκική αγορά είναι αυτή που διασώζει την υπ’ αριθμόν ένα ελληνική τράπεζα. Πήγα, όμως, και στην Κύπρο, όπου αποκαλύφθηκε κάποιο σκάνδαλο στον κρατικό μηχανισμό, οπότε ο ελληνοκυπριακός Τύπος δεν δυσκολεύθηκε να βρει την λάβει ότι κάτι δεν πάει καλά; Όχι πολλές, βεβαίως. Λίγο κοινό νου χρειάζεται... Λίγο ενδιαφέρον για κάτι γενικότερο, πέρα από το ατομικό και εύκολο βόλεμα. Αντ’ αυτού, όμως: δε βαριέσαι...

ΧΡΗΜΑ τ.362, Μάϊος 2010

ΕΝ ΑΡΧΗ...

10

Ελληνική Οικονοµία

Προσωρινή «ανάσα» το πακέτο ενίσχυσης

20 62

Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη

Στην εποχή των social media

48

Κυπριακή οικονοµία - ΧΑΚ

Τραπεζική αγορά

“Κλειδί” ο δείκτης καθυστερήσεων

Καλύτερα από την Ελλάδα, αλλά όχι χωρίς προβλήµατα

42

REIC Money Conference

Ελκυστικές και µέσα στην κρίση οι ΑΕΕΑΠ

6 Μάιος 2010

34 Χορηγητικά προϊόντα

Έτος αναδιάρθρωσης το 2010

περιεχόµενα τ.362/05.2010 23 ∼ ΑΡΘΡΟ Nicolai Peitersen, Ιδρυτής Ethical Economy Και το συναίσθηµα έχει θέση στο επιχειρείν 24 ∼ ΑΡΘΡΟ Ελένη Κίτρα, Πρόεδρος Interactive Advertising Bureau Greece Social media: Κρίσιµα στην... κρίση της ΕΚΕ 64 ∼ EUROMONEY Στην Ασία προσβλέπουν οι επενδυτικές τράπεζες

ΘΕΜΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ

66 ∼ ΦΑΚΕΛΟΙ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ Autohellas, Βιοχάλκο, Centric, Ελβάλ, Ιασώ, Lamda Development, MIG, Μυτιληναίος, Σιδενόρ, Υγεία

ΧΡΗΜΑ

Ο κλάδος των ΑΕΕΑΠ, εξηγεί ο πρόεδρος & διευθύνων σύµβουλος της Εθνική Πανγαία, Α. Καρυτινός, προσφέρεται για ασφαλείς και αποδοτικές µακροπρόθεσµες τοποθετήσεις, ενώ διαθέτει πλεονεκτήµατα - σε σύγκριση µε τις άµεσες επενδύσεις σε ακίνητα - λόγω των δυνατοτήτων διασποράς, των αυστηρά επιλεγµένων µισθωτών και της επαγγελµατικής διαχείρισης.

ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Κωνσταντίνος Ουζούνης

Βίκυ Γερασίµου

ouzounis.k@ethosmedia.eu

Γιώργος Καλούµενος

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Ράντω Μανώλογλου ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ manologlou.r@ethosmedia.eu ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ ΥΠΕΥΘΥΝΗ MARKETING Αθηνά Φραδέλου

ΕΚΔΟΤΗΣ Mάρκος Βακαλόπουλος

kaloumenos.g@ethosmedia.eu

fradelou.a@ethosmedia.eu

Τεύχος Mαΐου 2010

gerasimou.v@ethosmedia.eu

Γαλάτεια Μπασέα

vakalopoulos.m@ethosmedia.eu bassea.g@ethosmedia.eu

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Aνδρέας Αναστασίου

Στεφανία Σούκη

anastasiou.a@ethosmedia.eu

Παναγιώτης Φρεντζάς

souki.s@ethosmedia.eu

frentzas.p@ethosmedia.eu ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Στέφανος Κοτζαµάνης, MSc Κωνσταντίνος Ουζούνης

ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ Δέσποινα Ροπόδη ropodi.d@ethosmedia.eu

ΣΥΝΤΑΞΗ Μάκης Αποστόλου

ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ αποκλειστικότητα EUROMONEY

ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Νατάσσα Λαζαράκου

ΦΩΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ ΦΩΤΟ ΠΡΕΣ Hλίας Αναγνωστόπουλος

ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ Τζένη Ρούσση

vermisso.j@ethosmedia.eu

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ

savarlis.k@ethosmedia.eu

ouzounis.k@ethosmedia.eu

Γιάννης Βερµισσώ

∼ Tο περιοδικό διανέµεται από τα ΕΛ.ΤΑ. σαν οικονοµική επιστολή, σε όλη την Ελλάδα.

Blast Communications ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ Διαφηµιστική Ε.Π.Ε & ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Δηµήτρης Κάζος Κωνσταντίνος Σαλβαρλής Άγγελος Κωνσταντίνου

kotzamanis.s@ethosmedia.eu

apostolou.m@ethosmedia.eu

∼ Απαγορεύεται αυστηρά η αναδηµοσίευση φωτογραφιών και ύλης ή µέρους αυτής, και η καθ’ οιονδήποτε τρόπο εκµετάλλευσή τους, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη.

lazarakou.n@ethosmedia.eu

roussi.t@ethosmedia.eu

ΕΚΤΥΠΩΣΗ ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ MEDIA PRESS ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ Αλοίµονος Α.Ε. ΔΙΑΝΟΜΗ

ETHOS MEDIA S.A. Φίλωνος 79-81, 185 35 Πειραιάς T:210 9984950, Φ:210 9984953 E:hrima@hrima.gr, www.hrima.gr

ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΝΤΥΠΟΥ: 3648

ISSN 1105-0470

08 ∼ Επικαιρότητα ∼ Η Ευρωζώνη είναι ακόµη σε κρίση 55 ∼ Έρευνα - Stat Bank ∼ Εµπόριο & βιοµηχανία ακόµη ένα βήµα πίσω 58 ∼ Έρευνα - Icap Group ∼ Μοχλός ανάπτυξης οι εξαγορές & συγχωνεύσεις 60 ∼ Έκθεση Διοικητή ΤτΕ ∼ Προκλήσεις για την οικονοµική πολιτική 76 ∼ Στα ενδότερα του Χρηµατιστηρίου Αθηνών 78 ∼ Παρουσιάσεις 80 ∼ Νέα της αγοράς 82 ∼ Διά ταύτα ∼ “Ασπιρίνη” το σχέδιο διάσωσης

16

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Αριστοτέλης Καρυτινός: Χρειάζεται ξεκάθαρο και σταθερό θεσµικό πλαίσιο ΧΡΗΜΑ 7

Χ

επικαιρότητα

ΦΡΑΝΣΟΥΑ ΜΠΑΡΟΥΑΝ

ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΓΑΛΛΙΑΣ

Νέα δημοσιονομική τάξη Ο στόχος διατήρησης της βαθμολογίας ΑΑΑ είναι ένας στόχος δύσκολος, που προϋποθέτει εν μέρει την οικονομική πολιτική που θέλουμε να ακολουθήσουμε. Πρέπει να διατηρήσουμε τη βαθμολογία ΑΑΑ, να μειώσουμε το χρέος μας για να αποφύγουμε να εξαρτόμεθα πολύ από τις αγορές και πρέπει να το κάνουμε μακροπρόθεσμα. Από εδώ προέρχεται και η ιδέα της συνταγματικής αναθεώρησης, ώστε να δείξουμε ότι δεν πρόκειται για μία κίνηση για να ευχαριστήσουμε τις αγορές, αλλά πραγματικά για μία νέα κατεύθυνση, μία νέα τάση, μία νέα γαλλική δημοσιονομική τάξη.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΣΕΒ

Δεν υπάρχει στιγμή για χάσιμο Η επιχειρηματική κοινότητα ούτε ζήτησε ούτε αποφάσισε τα μέτρα για τα εργασιακά, αυτά όμως αποτελούν, ήδη, νόμο του κράτους και αποτυπώνουν τη ρητή δέσμευση της Ελλάδος προς τους δανειστές μας. Η ουσιαστική διαβούλευση, λοιπόν, αφορά στην άμεση και αποτελεσματική εφαρμογή των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η χώρα, ώστε να εισπράξει τα χρήματα για να πληρωθούν μισθοί και συντάξεις, για να λειτουργήσει το κράτος. Δεν υπάρχει ούτε στιγμή για χάσιμο. Ή θα υλοποιήσουμε με συνέπεια τις δεσμεύσεις μας, χωρίς άρνηση της πραγματικότητας, χωρίς υπεκφυγές ή θα καταποντιστούμε.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΟΡΚΙΔΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΕΣΕΕ

Το Μνημόνιο να μη γίνει Μνημόσυνο Δεν πρέπει να επιτρέψουμε το Μνημόνιο να γίνει «Μνημόσυνο» της ΕΓΣΣΕ και της εργασιακής ειρήνης στη χώρας μας. Δυστυχώς, όμως, το Μνημόνιο που έχει υπογραφεί μεταξύ της Ελληνικής Κυβέρνησης και της «Τρόικας» έχει γίνει νόμος του Κράτους και επιβάλλει φτηνότερες προσλήψεις, περισσότερες απολύσεις και επικίνδυνες ανατροπές στον εργασιακό χώρο, επιχειρώντας να αμφισβητήσει την ΕΓΣΣΕ και να την αντικαταστήσει με υπουργική απόφαση. Εμείς είμαστε εδώ για να καταθέσουμε τις θέσεις μας, για να επεξεργαστούμε και για να συζητήσουμε τρόπους εφαρμογής των «εντολών» και ερμηνείας των «οδηγιών» του Μνημονίου, ώστε να καταλήξουμε σε μια Εθνική Κοινωνική Συμφωνία.

ΕΛΕΝΑ ΣΑΛΓΑΔΟ

ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΙΣΠΑΝΙΑΣ

Με ή χωρίς συναίνεση Η περίοδος για την επίτευξη συμφωνίας για την αγορά εργασίας τελειώνει και εάν αυτές οι διαπραγματεύσεις δεν αποφέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα, η κυβέρνηση θα προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις πριν από το τέλος Ιουνίου.

8 Μάιος 2010

Η ΕΥΡΩΖΩΝΗ ΕΙΝΑΙ ΑΚΟΜΗ

ΣΕ ΚΡΙΣΗ

Ο

ι ανησυχίες για τα προβλήματα χρέους που αντιμετωπίζει η Ευρωζώνη και οι αυξανόμενες πιέσεις σε δημοσιονομικό επίπεδο ήταν τα στοιχεία που επικράτησαν τον τελευταίο μήνα. Η πρόκληση της ανταγωνιστικότητας απορρέει απευθείας από το ενιαίο νόμισμα, καθώς οι διαφοροποιήσεις στις πραγματικές συναλλαγματικές ισοτιμίες κατευθύνονται αποκλειστικά από τις μεταβολές των τιμών στις εγχώριες αγορές. Για παράδειγμα, κατά την πρώτη δεκαετία του ενιαίου νομίσματος, το εργατικό κόστος ανά μονάδα προϊόντος στην Ισπανία αυξήθηκε κατά περισσότερο από 30% σε σχέση με το αντίστοιχο κόστος στη Γερμανία, επιφέροντας σημαντική μείωση της ανταγωνιστικότητας. Την πορεία της Ισπανίας ακολουθούν η Πορτογαλία, η Ελλάδα, η Ιταλία και ακόμη και η Γαλλία. Συνοδό στοιχείο αυτής της εξέλιξης είναι μια εκτενέστατη απόκλιση με μεγάλα πλεονάσματα στους λογαριασμούς τρεχουσών συναλλαγών στα κράτη του βορρά (Γερμανία και Ολλανδία) και μεγάλα ελλείμματα στα κράτη του νότου (Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία). Οι ανησυχίες για τα τραπεζικά συστήματα πηγάζουν από αυτά τα εξωτερικά ελλείμματα και τον τρόπο με τον οποίο αναμένεται να καλυφθούν. Η κρίση στην Ασία κατέδειξε ότι οι κίνδυνοι κλιμακώθηκαν όταν οι λογαριασμοί τρεχουσών συναλλαγών αντλούσαν πόρους από βραχυπρόθεσμα κεφάλαια, και όχι από μακροπρόθεσμα κεφάλαια μέσα από ξένες άμεσες επενδύσεις. Εν ολίγοις, κάποιες χώρες εμφάνισαν ελλείμματα στον ισολογισμό τους σε βασικό επίπεδο, τα οποία απέβησαν μοιραία όταν εξαντλήθηκαν οι δυνατότητες βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης. Μια ένδειξη πιθανής ύπαρξης βασικών ελλειμμάτων είναι ο βαθμός στον οποίο τα τραπεζικά συστήματα εξαρτώνται από τη χρηματοδότηση χονδρικής, δηλαδή όταν ο λόγος δανείων προς καταθέσεις (LDR) υπερβαίνει το 100%. Σύμφωνα με τα συγκεντρωτικά στοιχεία της UBS, τα υψηλότερα επίπεδα LDR εντοπίζονται στην Πορτογαλία, την Ισπανία, την Ιρλανδία και την Ιταλία, καθώς και τα τέσσερα κράτη υπερβαίνουν το 125%. Η σχέση δανείων προς καταθέσεις στην Ελλάδα, αντιθέτως, διαμορφώνεται στο 108%. Εάν εξαντληθούν οι διατραπεζικές αγορές, όπως υποδεικνύει η αύξηση της διαφοράς μεταξύ Euribor και OIS, τότε οι τράπεζες ενδεχομένως να μην μπορούν να εξασφαλίσουν τα απαιτούμενα κεφάλαια και είναι πιθανόν να χρειαστούν κρατική βοήθεια. ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ Δύο διδάγματα αντλούμε από την κρίση: Πρώτον, τα γεγονότα των τελευταίων εβδομάδων επιβεβαι-

Τα μέτρα στην Ευρώπη ίσως εξουδετέρωσαν την αίσθηση της κρίσης, όμως τα υποκείμενα προβλήματα μάλλον θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν. Οι κεντρικές τράπεζες του ΟΟΣΑ αναμένεται να διατηρήσουν την προσαρμοστική πολιτική τους κατά το 2010.

ΑΞΕΛ ΒΕΜΠΕΡ ΜΕΛΟΣ Δ.Σ. ΕΚΤ

Επιφυλάξεις για τα μέτρα Η νομισματική κρίση έχει οδηγήσει στη χάραξη νέων δρόμων. Ως προς αυτούς, διατηρώ επιφυλάξεις, καθώς διαφαίνονται κίνδυνοι στο πεδίο της σταθερότητας των τιμών.

ΝΟΥΡΙΕΛ ΡΟΥΜΠΙΝΙ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ

ώνουν ότι η Ευρωζώνη δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται πλέον ως ενιαίος πιστωτικός κίνδυνος. Ο συναλλαγματικός κίνδυνος έχει ουσιαστικά μεταβληθεί σε πιστωτικό κίνδυνο, ο οποίος σήμερα εμφανίζεται πλέον ως υπαρκτός. Αυτό συνεπάγεται αύξηση του κόστους του κεφαλαίου και μια όλο και μεγαλύτερη διαφοροποίηση μεταξύ των κρατικών ομολόγων στις αγορές. Δεύτερον, η Ευρωζώνη -αλλά και η παγκόσμια οικονομίαβασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε μια σταθερότητα ή και άνοδο των τιμών των τίτλων. Η φθίνουσα πορεία των τιμών των ομολόγων όχι μόνο αυξάνει το κόστος του κεφαλαίου στην Ευρώπη, αλλά υπονομεύει και τις κεφαλαιουχικές θέσεις των τραπεζών της περιοχής, οι οποίες συνέβαλαν σε μεγάλο βαθμό στις ανόδους στην καμπύλη απόδοσης. Το πακέτο στήριξης από την ΕΕ και το ΔΝΤ αποτελεί μια στρατηγική “σοκ και δέους», προκειμένου να στηριχθούν οι αγορές των κρατικών πιστωτικών τίτλων και να εξασφαλιστεί επαρκής ρευστότητα για να δοθεί ο απαιτούμενος χρόνος για την αντιμετώπιση της οικονομικής ανισορροπίας στις χώρες που πλήττονται. Θεωρητικά, αυτή η παρέμβαση θα επιλύσει εν μέρει τα προβλήματα επάρκειας των τραπεζών ενισχύοντας τους ισολογισμούς τους. Υπάρχουν μάλιστα εφεδρικά μέτρα που θα βοηθήσουν στην ανακεφαλαιοποίηση που ενδεχομένως να χρειαστεί. Ωστόσο, η «αποστείρωση στην ποσοτική χαλάρωση» φαίνεται να είναι ένα μέτρο μάλλον μικροοικονομικό παρά μακροοικονομικό - μια προσπάθεια να «βραχυκυκλωθεί» ο κίνδυνος του κρατικού χρέους στην περιοχή του ευρώ. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι αυτό που χρειάζεται είναι μια ποσοτική χαλάρωση χωρίς αποστείρωση, η οποία διευρύνει τη νομισματική βάση και την αύξηση του χρήματος με την ευρύτερη έννοια, που αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε αρνητικά επίπεδα. Η Ευρωζώνη φλερτάρει με τον αντιπληθωρισμό, που δημιουργεί ένα καταστροφικό περιβάλλον όταν τα επίπεδα του χρέους είναι υψηλά. Μια βιώσιμη λύση ενδεχομένως να εντοπίζεται στον συνδυασμό της δημοσιονομικής εξυγίανσης και της αναδιάρθρωσης του χρέους, με παράλληλη αξιοποίηση νομισματικών κινήτρων με τη μορφή πλήρους ποσοτικής χαλάρωσης. Αυτό θα επέφερε την απαιτούμενη εξασθένηση των νομισμάτων. Η αίσθηση της κρίσης έχει ίσως παρέλθει, όμως τα υποκείμενα προβλήματα εξακολουθούν να υπάρχουν. Οικονομική Ανασκόπηση από την Global Multi-Asset Group της JPMorgan

Ασθενής ανάπτυξη Οι συνθήκες στις αγορές εργασίας θα παραμείνουν πολύ αδύναμες σε ορισμένες προηγμένες οικονομίες. Οι αποταμιεύσεις θα αυξάνονται ταχύτερα από την κατανάλωση στα επόμενα χρόνια. Γι’ αυτό η ανάπτυξη θα παραμείνει ασθενής.

ΤΖΟΥΛΙΟ ΤΡΕΜΟΝΤΙ

ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΙΤΑΛΙΑΣ

Χρειάζεται νέο μοντέλο Πρέπει να ξανασχεδιασθεί το οικονομικό και το κοινωνικό μοντέλο της χώρας, διότι αυτή τη φορά το δημόσιο χρέος διατρέχει σοβαρότατο κίνδυνο, δεδομένου ότι καταναλώνουμε περισσότερα από όσα παράγουμε.

ΕΜΜΑ ΜΑΡΤΣΕΓΚΑΛΙΑ ΠΡΟΕΔΡΟΣ CONFINDUSTRIA

Επενδύσεις στην έρευνα Στα μέτρα που έλαβε η ιταλική κυβέρνηση πρέπει να προστεθούν πρωτοβουλίες και κινήσεις, που να στηρίζουν την ανάπτυξη, με επενδύσεις στους τομείς της έρευνας, της παραγωγικότητας και του εκσυγχρονισμού των τεχνολογιών.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ

Δεν αφήνουμε το ευρώ Η χώρα έφτασε κοντά σε στάση πληρωμών. Ευτυχώς για εμάς στήθηκε εγκαίρως ο χρηματοδοτικός μηχανισμός στήριξης, που προσφέρει την σιγουριά πως δεν τίθεται θέμα χρεοκοπίας της Ελλάδας ούτε εξόδου της από τη ζώνη του ευρώ.

ΡΕΤΖΕΠ ΤΑΓΙΠ ΕΡΝΤΟΓΑΝ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ

Κρατική τρομοκρατία Αυτή η πράξη του Ισραήλ είναι τελείως αντίθετη με τις αρχές του διεθνούς δικαίου, είναι απάνθρωπη κρατική τρομοκρατία. Κανείς να μην πιστέψει ότι θα μείνουμε σιωπηλοί απέναντι σε αυτό. ΧΡΗΜΑ 9

Χ προτάσεις αγοράς

ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ “ΑΝΑΣΑ” ΤΟ ΠΑΚΕΤΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ

ΤΙΠΟΤΑ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΚΡΙΘΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Αν τα μέτρα δεν αποδώσουν, αναμένεται επιβολή και άλλων, ακόμη σκληρότερων, πυροδότηση νέου κύματος αντιδράσεων και νέα βύθιση της οικονομίας στην ύφεση, με άγνωστη διάρκεια και προοπτική.

10 Μάιος 2010

✒ από τον

Στέφανο Κοτζαμάνη

Σ

το διεθνές πολιτικό πεδίο γίνεται... της Κορέας! Τα δύο κράτη της μοιρασμένης χώρας έχουν εισέλθει σε φάση οξείας έντασης, με πολεμικές απειλές να εκτοξεύονται και με ενέργειες “ψυχρού πολέμου” ήδη να εφαρμόζονται εκατέρωθεν. Η κατάσταση αυτή, η οποία πιθανότατα θα φθάσει στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, αλλά ήδη έχει απασχολήσει τις ηγεσίες υπερδυνάμεων, όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα, είχε ως επακόλουθο τη σημαντική υποχώρηση του χρηματιστηρίου της Σεούλ, αλλά και άλλων ασιατικών αγορών. Τόσο η Wall Street, όμως, όσο και τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια δεν θα μπορούσαν να μείνουν αδιάφορα από τα συμβαίνοντα και απειλούμενα στην Άπω Ανατολή. Την ίδια στιγμή, σε ευρωπαϊκό έδαφος, η αδυναμία συγχώνευσης δύο ισπανικών τραπεζών και η διάσωση της μικρότερης -και παραπαίουσας- από αυτές εκ μέρους της κυβέρνησης της χώρας σήμανε νέο “κώδωνα κινδύνου” για τις δυνατότητες της Ισπανίας να ανταποκριθεί στις δεσμεύσεις της για συμμετοχή τόσο στο “πακέτο” διάσωσης της Ελλάδας όσο και στο ευρύτερο πρόγραμμα αλληλοστήριξης, που συμφώνησαν να συγκροτήσουν οι χώρες του ευρώ. Αναμενόμενη συνέπεια όλων τούτων ήταν η περαιτέρω εξασθένηση του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος και εύλογο επακόλουθο η άσκηση πιέσεων στις κεφαλαιαγορές της γηραιάς ηπείρου. Η ασιατική ένταση περνά τον Ειρηνικό Ωκεανό και η ευρωπαϊκή τραπεζική και δημοσιονομική αστάθεια τον Ατλαντικό, με αποτέλεσμα οι επενδυτές και στις αγορές των ΗΠΑ να αντιμετωπίζουν την κατάσταση με σκεπτικισμό και να τηρούν επιφυλακτική στάση. Με όλα αυτά να συμβαίνουν στον κόσμο, δεν θα χρειαζόμασταν τίποτα άλλα για να περιορίσουμε δραστικά τα όποια αποθέματα αισιοδοξίας υπάρχουν (;) για τη βραχυπρόθεσμη πορεία της Σοφοκλέους. Οι έξωθεν πιέσεις, όμως, δεν είναι οι μόνες. Ήδη, και άλλοι παράγοντες

συμμετέχουν -με ενεργή ή επαπειλούμενη δράση- στη διαμόρφωση αρνητικού επενδυτικού κλίματος. Τέτοιοι παράγοντες είναι: 1. Η δυσπιστία σχετικά με την αποτελεσματικότητα των μέτρων σταθεροποίησης του ελληνικού ελλείμματος, 2. Οι -άμεσες και έμμεσες- προαναγγελίες νέων, σκληρότερων μέτρων, όπως αυτά που ακούγονται για τις εργασιακές σχέσεις και το ασφαλιστικό σύστημα,

3. Οι αντιδράσεις εκ μέρους τοπικών κοινωνιών ανά την Ελλάδα έναντι του σχεδίου “Καλλικράτης”, 4. Η αβεβαιότητα για τις δυνατότητες άντλησης των προϋπολογισθέντων πόρων από το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, το οποίο ήδη αρχίζει να θεωρείται ότι καθυστερεί να εφαρμοσθεί,

ΧΡΗΜΑ 11

Χ προτάσεις αγοράς ∼ Προσωρινή “ανάσα” το πακέτο ενίσχυσης ☛

ΣΑΝ ΝΑ ΜΗΝ ΕΦΘΑΝΑΝ ΤΑ ΔΙΚΑ ΜΑΣ, ΤΟ ΚΛΙΜΑ ΣΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΕΠΗΡΕΑΣΘΗΚΕ ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΜΑΪΟΥ, ΓΙΑ ΛΟΓΟΥΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ (ΚΑΙ) ΜΕ ΤΗ ΔΙΕΘΝΗ ΣΥΓΚΥΡΙΑ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ.

5. Η σταδιακή μείωση της δημοτικότητας του πρωθυπουργού όσο τα μέτρα σκληραίνουν και όσο κάποιο θετικό αποτέλεσμα δεν φαίνεται -έστω ως προοπτική- στο ορατό μέλλον. Παρ’ όλα αυτά, αν πρέπει κάποια αχτίδα φωτός να επισημανθεί στο σκοτεινό αυτό επενδυτικό περιβάλλον, τότε αυτή πιθανότατα θα αφορά στις εισηγμένες που σχετίζονται με τα τυχερά παιχνίδια, καθώς επίκεινται αλλαγές στη συγκεκριμένη αγορά, με απελευθέρωση ορισμένων τομέων της, περισσότερες άδειες, περισσότερους “παίκτες” και περισσότερα προϊόντα. Εισηγμένες που βρίσκονται στη “λίστα” των αποκρατικοποιήσεων, επίσης, θα πρέπει να τραβήξουν αρκετό ενδιαφέρον. Οι τράπεζες, από την άλλη, δεν φαίνονται καθόλου ισχυρές, αυτή την εποχή, για να στηρίξουν το ηθικό των επενδυτών και τους δείκτες...

ΔΕΝ ΑΡΚΕΙ Ο ΜΟΝΕΤΑΡΙΣΜΟΣ Εκεί που η Ελλάδα έλαβε το περιβόητο “πακέτο” και αναθάρρησαν λιγάκι οι επενδυτές του Χρηματιστηρίου Αθηνών, φάνηκαν εντονότερα τα προβλήματα στις υπόλοιπες χώρες του ευρωπαϊκού νότου και η όποια πιθανή (;) αισιοδοξία πνίγηκε πριν από τη γέννησή της. Το ελληνικό πρόβλημα είχε στρώσει το δρόμο, όμως, και τώρα οι Ευρωπαίοι εταίροι, μαζί με το ΔΝΤ, δεν άργησαν να αποφασίσουν μέτρα συνολικότερης αλληλεγγύης και υποστήριξης των οικονομιών των χωρών της Ευρωζώνης. Με τη στενή δημοσιονομική, μονεταριστική οπτική των πραγμάτων, όμως, να επικρατεί στους ιθύνοντες της ΕΕ, οι οικονομίες δεν είναι καθόλου εύκολο να τονωθούν. Οι όροι και οι προϋποθέσεις που συνοδεύουν είτε το ελληνικό “πακέτο” είτε οι χρηματοδοτήσεις που το ΔΝΤ έχει χορηγήσει σε Ουγγαρία, Ρουμανία κ.λπ. “κλαδεύουν” τη δυνατό-

12 Μάιος 2010

τητα των κυβερνήσεων να εφαρμόσουν κάποιο αξιόλογο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, αλλά και το διαθέσιμο εισόδημα των ιδιωτών, με επακόλουθο την περαιτέρω εξασθένηση της ήδη τρωθείσας οικονομίας. Χωρίς εύρωστη πραγματική οικονομία δε, τα μονεταριστικά τερτίπια δεν μπορούν να συγκρατήσουν τον κατήφορο των οικονομικών δεικτών, αλλά ούτε και την αξία του νομίσματος. Το ευρώ, λοιπόν, συνεχίζει να διολισθαίνει. Το γεγονός, υπό διαφορετικές συνθήκες, θα μπορούσε να ερμηνευθεί θετικά, όχι τώρα όμως και βεβαίως όχι για την Ελλάδα. Όχι, επειδή δεν έχουμε δα και την εξαγωγική οικονομία, ούτως ώστε η “φθήνεια” να ανεβάσει τον τζίρο της χώρας και να αναθερμάνει κάπως τόσο την αγορά όσο και τα δημόσια οικονομικά. Από την άλλη, ούτε για την τουριστική υποδομή και την ποιότητα των σχετικών υπηρεσιών μπορεί η Ελλάδα να υπερηφανεύεται ιδιαίτερα, και μάλιστα συγκρινόμενοι με τους εξ ανατολών και τους εκ δυσμών γείτονές της, ώστε να τρέφει προσδοκίες βελτίωσης στον εν λόγω τομέα, αφού μάλιστα οι συνθήκες σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες καθιστούν από επιφυλακτικούς μέχρι πολύ “σφιχτοχέρηδες” τους πιθανούς επισκέπτες της Ελλάδας, που προέρχονται από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Παράλληλα, με το “ντόμινο” του ευρωπαϊκού νότου να φαίνεται ότι πλησιάζει και με την... “ευρω-φούσκα” να προβάλλει απειλητικά, αλλά και τις εύλογες εγχώριες αντιδράσεις, κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος για την επιτυχή και αποδοτική εφαρμογή των μέτρων που έχουν εξαγγελθεί. Επακόλουθο μιας τέτοιας εξέλιξης δεν μπορεί παρά να είναι η επιβολή ακόμη σκληρότερων μέτρων, η πυροδότηση νέου κύματος αντιδράσεων, αλλά και νέα βύθιση της οικονομίας στην ύφεση, με

άγνωστη διάρκεια και προοπτική. Στο πλαίσιο αυτού του αβέβαιου περιβάλλοντος, η τιμή του χρυσού εκτινάσσεται σε νέα ιστορικά υψηλά, ενώ ο Γενικός Δείκτης της Σοφοκλέους τείνει να... “τρυπήσει τον πάτο” της τελευταίας δεκαετίας! Η εικόνα μερικών μετοχών, όπως της Coca Cola 3E, των μεταλλουργικών, των πετρελαϊκών, των εταιρειών ύδρευσης και λίγων ακόμη διασκεδάζει κάπως τις εντυπώσεις, χωρίς όμως να προσδοκά κανείς από αυτές να πετύχουν το ακατόρθωτο, ήτοι να αντιστρέψουν την κυρίαρχη αρνητική τάση. Τα κέρδη των τραπεζών, βλέπετε, αλλά και των περισσότερων εισηγμένων είναι πρακτικώς αδύνατο να αποφύγουν (και) εφέτος τη μείωση. Από του χρόνου και... βλέπουμε...

ΑΡΓΕΙ Η ΑΝΑΚΑΜΨΗ Μέτρα ελήφθησαν και θα συνεχίσουν να λαμβάνονται, λοιπόν, τόσο εντός Ελλάδος όσο και σε επίπεδο ευρωπαϊκών θεσμών. Και επειδή αυτά τα μέτρα στόχο έχουν τη σταθεροποίηση, κάποιοι ευελπιστούν σε σχετική ομαλοποίηση των συνθηκών και στο Χρηματιστήριο Αθηνών. «Σχετική», όμως, επειδή οι παράγοντες που το επηρεάζουν είναι πολλοί και ποικίλοι, εγχώριοι και διεθνείς. Στα θετικά προσμετρώνται: 1. η σαφής και εμπράκτως -πλέον- εκφρασθείσα διάθεση των ευρωπαίων εταίρων να μην αφήσουν την Ελλάδα (ή οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ευρωζώνης) να πτωχεύσει και τυπικά, αναγκαζόμενη να ζητήσει αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους της, 2. η εξασφάλιση, με τις νέες δυνατότητες που δίνονται στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ευνοϊκότερου περιβάλλοντος για τις ελληνικές τράπεζες, όσον αφορά στις συνθήκες που αυτές θα αντιμετωπίζουν κατά την άντληση ρευστότητας από την αγορά. Στα αρνητικά, από την άλλη, υπάρχουν: 1. συνεχιζόμενη αδυναμία του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος, το οποίο πλήττεται από πολλές πλευρές και δεν φαίνεται, στο άμεσο μέλλον, να μπορεί να σταθεί γερά στα πόδια του, 2. το εξαιρετικά αβέβαιο δημοσιονομικό μέλλον πολλών ευρωπαϊκών κρατών, κυρίως του Νότου αλλά όχι μόνο, το οποίο -παρά την ύπαρξη του νέου ευρωμηχανισμού αλληλοϋποστήριξης συνιστά μια διαρκή απειλή, καθώς οι διαδοχικές

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΑΜΥΝΤΙΚΟ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟ καταρρεύσεις κρατικών ταμείων και η επιδείνωση των συνθηκών σε πολλές αγορές προκαλούν ανησυχίες περί ολισθηρού «ντόμινο», 3. η αβεβαιότητα που προκαλεί η μη ύπαρξη ασφαλών προβλέψεων για την αποτελεσματικότητα των μέτρων που έλαβε και θα λάβει η ελληνική κυβέρνηση. Με όλα τα άλλα να είναι εξαιρετικά ρευστά και αβέβαια, λοιπόν, το μόνο στο οποίο είναι σίγουρο ότι πρέπει να επενδύσουν οι Έλληνες είναι η... υπομονή.

ΜΕΤΡΗΜΕΝΑ ΒΗΜΑΤΑ Κάθε που εκταμιεύεται μία δόση της διεθνούς χρηματοδότησης, λοιπόν, αυτό θα εκλαμβάνεται θετικά από τους ξένους επενδυτές και θα επιβραβεύεται αναλόγως. Θα πρέπει, λοιπόν, η Ελλάδα (η κυβέρνηση, για την ακρίβεια) να περάσει πολλά μικρά, τα οποία θα δίνει ανά τρίμηνο. Τα τεστ αυτά θα δείξουν αν, πότε και πόσο τα spreads θα αποκλιμακωθούν. Οπότε και θα συνεχίσουν αλυσιδωτά οι θετικές εξελίξεις, υπό τη μορφή ανετότερου δανεισμού των ελληνικών τραπεζών, πιθανής αναβάθμισης της αξιολόγησης των ελληνικών κρατικών ομολόγων, η οποία έχει φθάσει στα... Τάρταρα, κ.λπ. Όλα προδιαγράφονται ρόδινα, λοιπόν, από εδώ και εμπρός, υπό την αίρεση -έστω- της καλής τήρησης των έξωθεν επιβεβλημένων μέτρων; Μάλλον δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα. Τα ίδια τα μέτρα, που διασώζουν το δημόσιο ταμείο, θίγουν σοβαρά εκατομμύρια ιδιωτικά ταμεία με αντίκτυπο στην ανάπτυξη, η οποία αρμοδίως προβλέπεται για το τρέχον έτος να κινηθεί στο επίπεδο του -4%. Με αρνητική ανάπτυξη, λοιπόν, με αρνητικό κλίμα στην πραγματική αγορά και στην κοινωνία, με πεσμένο ηθικό και με τραυματισμένο το όποιο κύρος της χώρας, μόνο για πανηγυρισμούς και μεγάλη αισιοδοξία δεν είμαστε. Ας είμαστε ικανοποιημένο αν ο κατήφορος στις τιμές των μετοχών σταματήσει και το επενδυτικό ηθικό τονωθεί σταδιακά. Και ας ελπίσουμε ότι η κυβέρνηση θα περνάει τα τεστ που θα δίνει ανά τρίμηνο...

ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ Υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες, όμως, δεν μπορεί κανείς να είναι αισιόδοξος για την αναθέρμανση του αγοραστι-

ΣΚΟΠΟΣ Χαρακτηριστικά του «ενδεικτικού αμυντικού χαρτοφυλακίου είναι η έντονη κλαδική διασπορά, με τίτλους όλων των κεφαλαιοποιήσεων και με εταιρίες που φαίνεται να διαθέτουν αρκετά αμυντικά χαρακτηριστικά.

ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΥ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ Τράπεζες Ενέργεια Κατασκευές Τηλεπικοινωνίες Κρατικόχαρτα Ακίνητα ΑΕμπόριο Τυχερά παιχνίδια Εμπορικές Λοιπές

Εθνική, Κύπρου, Marfin Popular Motor Oil, ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, ΕΛΠΕ, Ελινόιλ, Revoil ΕΛΛΑΚΤΩΡ, ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ, J&P Άβαξ ΟΤΕ, Forthnet, Hellas On Line ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, ΔΕΗ Eurobank Properties, Trastor, Lamda Development, Jumbo, Fourlis ΟΠΑΠ, Intralot, Sciens, Centric Jumbo, Fourlis, Sprider Coca Cola 3E, Frigoglass, MIG

ΠΡΟΣ ΕΞΕΤΑΣΗ Pasal, Byte, Μινέρβα, Folli-Follie, Κανάκης, Autohellas

ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΚΕΣ Σε μετοχές εταιρειών που έχουν κύριο χαρακτηριστικό την εξωστρέφεια στρέφεται το ενδιαφέρον των επενδυτών, καθώς οι προβλέψεις για την ζήτηση στο εγχώριο πεδίο είναι όλο και πιο απαισιόδοξες. Τέτοιες εταιρείες είναι εξ ορισμού οι μεταλλουργικές όπως η ΕΛΒΑΛ, η Χαλκόρ, η Σωληνουργεία Κορίνθου, η Σιδενόρ (κυρίως λόγω της συμμετοχής της στη Σωληνουργεία Κορίνθου), η Βιοχάλκο, και η Alco Hellas (ισχυρή παρουσία στη Γερμανία). Μάλιστα η συγκεκριμένη αγορά των μετάλλων έχει ήδη δείξει εμφανή σημάδια ανάκαμψης σε παγκόσμιο επίπεδο στο πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους. ΤΡΑΠΕΖΕΣ Υποβάθμιση σύστασης και χαμηλότερες τιμές-στόχους για όλες τις ελληνικές τράπεζες πρότεινε η JP Morgan, οδηγώντας τις τραπεζικές μετοχές και ολόκληρο το Χ.Α. σε μεγάλες απώλειες. Ο οίκος θεωρεί ότι ο δρόμος της ανάκαμψης για τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα θα είναι μακρύτερος των πρότερων εκτιμήσεων, ενώ θεωρεί επίσης πολύ πιθανό το ενδεχόμενο εμφάνισης ζημιών το 2010, με την ανάκαμψη να έρχεται το 2012 ή το 2013. Ακόμη, παρά τη σημαντική υποχώρηση των τιμών, η JP Morgan θεωρεί ότι είναι νωρίς για να αγοράσει κανείς μετοχές ελληνικών τραπεζών. Οι τράπεζες, πάντως, που έχουν «μαξιλαράκι» ασφαλείας την έκθεσή τους σε αγορές με καλύτερες προοπτικές από ό,τι η Ελλάδα, βρίσκονται σε σχετικά καλύτερη μοίρα. Η Εθνική (με ναυαρχίδα των θυγατρικών της την Finansbank, η οποία ετοιμάζεται να ανοίξει δεκάδες νέα καταστήματα στην Τουρκία), και κατά δεύτερο λόγο η Κύπρου και η Marfin-Λαϊκή, ίσως κατορθώσουν να αποκτήσουν κάποιο προβάδισμα, αν το γενικότερο κλίμα το επιτρέψει. ΚΡΑΤΙΚΟΙ ΤΙΤΛΟΙ Δύσκολες χρηματιστηριακές ώρες και μέρες πέρασαν οι εταιρείες στις οποίες έχει σημαντική συμμετοχή το δημόσιο, καθώς οι ξένοι επενδυτές επηρεάζονται σοβαρά από τη γενικότερη εικόνα του ελληνικού κράτους και της δημοσιονομικής κατάστασής του. Αναμένεται, όμως (τουλάχιστον κάποιες από αυτές), να πάνε αρκετά καλύτερα από εδώ και πέρα, καθώς η κυβέρνηση ξεκινά ένα φιλόδοξο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων. Σημ. 1: Οι μετοχές αυτές έχουν ενδεικτικό μόνο χαρακτήρα, συχνότατα περιλαμβάνονται σε εκθέσεις αναλυτών και σε καμιά περίπτωση δεν αποτελούν επενδυτικές συμβουλές. Σημ. 2: Η ένδειξη «προς εξέταση» σημαίνει ότι αναμένονται κάποιες εξελίξεις, προκειμένου να ενταχθεί μία μετοχή ή όχι στο αμυντικό χαρτοφυλάκιο. Σημ. 3: Το περιοδικό ΧΡΗΜΑ, η ηλεκτρονική εφημερίδα ΧΡΗΜΑ Week και γενικότερα η εταιρία Metaholding ΑΕ ενδεχομένως να διαθέτει ή να επιδιώξει να αποκτήσει πελατειακές σχέσεις με εταιρίες που αναφέρονται στο συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο. ΧΡΗΜΑ 13

Χ προτάσεις αγοράς ∼ Προσωρινή “ανάσα” το πακέτο ενίσχυσης ☛

«ΝΕΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ» ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΝ ΝΑ ΑΝΑΛΑΒΟΥΝ ΤΟ ΡΟΛΟ ΤΗΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΔΕΙΚΤΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΗΘΙΚΟΥ ΤΗΣ ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ, ΑΦΟΥ ΟΙ ΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΝ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ. ☛

Η ΠΡΟ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΜΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΜΕΓΑ-ΤΡΑΠΕΖΑΣ, ΜΕ ΤΗ ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΗ ΕΘΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ALPHA, ΔΕΝ ΕΙΧΕ “ΣΚΟΝΤΑΨΕΙ” ΣΕ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΥΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ. κού ενδιαφέροντος στη Σοφοκλέους. Περιστασιακά ανοδικά “τινάγματα” δεν αποκλείονται, φυσικά, εάν και όποτε προκύπτει στην επικαιρότητα κάποια είδηση που φέρνει το σχέδιο της ελληνικής διάσωσης πλησιέστερα στην επιτυχία του. Το πιθανότερο, όμως, είναι τα “τινάγματα” αυτά να έχουν βραχυπρόθεσμο χαρακτήρα και να ωφελούν κυρίως τους traders παρά να προσφέρουν κάποιο βάθος στο Χ.Α. Παράλληλα με το δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας, η εξέλιξη του οποίου δεν μπορεί παρά να κυριαρχεί στις σκέψεις που καθορίζουν την συμπεριφορά των επενδυτών, άλλοι παράγοντες που παρέχουν ενδείξεις για την πορεία της αγοράς είναι οι εκθέσεις επενδυτικών οίκων για τις επιδόσεις των ελληνικών τραπεζών, οι οποίες συγκλίνουν στις εκτιμήσεις ότι: 1. δεν επίκειται θεαματική εκροή καταθέσεων, αλλά 2. η πιστωτική επέκταση του 2010 και 2011 θα είναι από μηδενική έως ελάχιστη, ενώ 3. τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αναμένεται να αυξηθούν. Μία θετική και δύο αρνητικές προβλέψεις, λοιπόν, για τον τομέα-στηλοβάτη του ελληνικού χρηματιστηρίου, η συνολική αποτίμηση του οποίου έχει ήδη κατρακυλήσει σημαντικά...

ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ ΟΙ ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΕΙΣ ΤΡΑΠΕΖΩΝ; Υπό το φως αυτών των δεδομένων δεν

14 Μάιος 2010

έλειψαν οι φωνές στην αγορά που υποδεικνύουν ότι οι συγχωνεύσεις ελληνικών τραπεζών, με στόχο τη δημιουργία ισχυρότερων διεθνών “παικτών”, μπορεί να αποτελέσει σημαντικό μέρος της λύσης στο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα. Το ζήτημα, βέβαια, δεν είναι τόσο απλό. Ως επενδυτές, επιχειρούντες ή απλώς πολίτες αυτής της χώρας, πάντως, έχουμε κάθε λόγο να θέλουμε ισχυρές τράπεζες, οι οποίες -δεν θα αποκομίζουν μόνο κέρδη για δικό τους όφελος, αλλά συνάμα- θα αποτελούν μοχλό στήριξης της ισορροπίας στην αγορά και τόνωσης της αναπτυξιακής διαδικασίας, την οποία προς το παρόν -και για λίγα (ελπίζουμε) χρόνια απλώς θα... ονειρευόμαστε. Ποια δεδομένα έχουμε: 1. Οι εκτιμήσεις σχετικά με την εξέλιξη των οικονομικών μεγεθών των ελληνικών τραπεζών, στις οποίες διεθνείς οίκοι προέβαιναν μόλις πριν από δύο χρόνια, μοιάζουν σήμερα να αναφέρονται σε άλλον... πλανήτη.

2. Οι συγχωνεύσεις μεταξύ ελληνικών (και κυπριακών σε μία περίπτωση) τραπεζών, που έγιναν στη διάρκεια πιο “ζωντανών” χρηματιστηριακών εποχών, συνέτεινε στη συγκέντρωση δυναμεων και επέφερε πολλαπλασιαστικά οφέλη στις ενοποιημένες οντότητες.

3. Οι εξαγορές ελληνικών πιστωτικών ιδρυμάτων από μεγάλους ξένους ομίλους δεν έδωσε “φτερά” στις συγκεκριμένες ελληνικές τράπεζες.

4. Το ολοένα πιο διεθνοποιημένο, αλλά και δύσκολο, σημερινό εγχώριο περιβάλλον, δεν μπορεί να μην προβληματίζει τις μικρότερες τράπεζες, ακόμη και αυτές που στέκονται μεν στα πόδια τους, αλλά δεν είναι βέβαιο ότι έχουν δυνάμεις για να αντεπεξέλθουν σε μία παρατετάμενη περίοδο ύφεσης.

5. Ακόμη και οι μεγαλύτερες ελληνικές τράπεζες έχουν “φρενάρει” τη διεθνή επέκτασή τους, στην οποία είχαν στηρίξει τη μακροπρόθεσμη αναπτυξιακή προοπτική τους. Μόνη εξαίρεση η Εθνική, της οποίας το τουρκικό άνοιγμα του 2006 αποδείχθηκε ιδιαιτέρως επιτυχές.

6. Η προ δεκαετίας διερεύνηση των δυνατοτήτων δημιουργίας μιας ελληνικής μεγα-τράπεζας, με τη συγχώνευση Εθνικής και Alpha, είναι κοινό μυστικό ότι δεν είχε “σκοντάψει” σε αντικειμενικούς (αλλά σε υποκειμενικότατους) παράγοντες.

7. Η τρέχουσα συγκυρία επιβάλλει στις ελληνικές τράπεζες να προβληματισθούν έντονα στην κατεύθυνση επίτευξης οικονομιών κλίμακος και συνεργιών. Είναι αλήθεια ότι το χρηματιστηριακό περιβάλλον δεν είναι ευνοϊκό. Είναι, επίσης, αλήθεια ότι ιδιαίτερα προβλήματα, με τα οποία η κρίση έχει φορτώσει τις τράπεζες, καθιστούν πιθανές συγχωνεύσεις ακόμη πιο δύσκολες. Ο καλός ο καπετάνιος, όμως...

Η «ΜΙΚΡΗ ΕΙΚΟΝΑ» Καθώς, λοιπόν, αυτή είναι η «μεγάλη εικόνα» των χρηματιστηριακών μας πραγμάτων, η «μικρή εικόνα», αυτή που αφορά σε επί μέρους εταιρείες και μετοχές, είναι μάλλον δύσκολο να «ζωγραφιστεί». Αυτό που μπορεί κανείς να παρατηρήσει, πάντως, είναι ότι την αδυναμία που δείχνουν το τελευταίο διάστημα οι τράπεζες (η συνήθης «ατμομηχανή» του Γενικού Δείκτη) τείνουν να εξισορροπήσουν λίγες μετοχές του δείκτη FTSE-20, όπως για παράδειγμα αυτές της 3Ε και των ΕΛΠΕ. Επίσης οι Motor Oil, Μυτιληναίος, ΜΕΤΚΑ, αλλά και Alapis και Folli Follie έχουν δείξει χαρακτηριστικά αντοχής στην κρίση, ενώ ο διεθνής προσανατολισμός τους δημιουργεί βάσιμες ελπίδες για την εκ μέρους τους θετική αξιοποίηση της ανάκαμψης, που παρατηρείται ή εκτιμάται ότι θα έρθει σύντομα σε αρκετές αγορές του εξωτερικού. Χ

ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ FRIGOGLASS Ο τριπλασιασμός του μεριδίου της στις ΗΠΑ σε βάθος 3ετίας-5ετίας, η αύξηση κατά 50% του μεριδίου της στην παγκόσμια αγορά επαγγελματικής ψύξης και η γεωγραφική εξάπλωση ακόμη και μέσω εξαγορών είναι οι στόχοι της Frigoglass για το άμεσο μέλλον. Η δραστηριότητα της εταιρείας στην Ελλάδα αφορά περίπου στο 8% του συνολικού της τζίρου της, κάτι που σημαίνει ότι οι εξελίξεις στο εσωτερικό την επηρεάζουν ελάχιστα.

ΤΙΤΑΝ Η Marfin μείωσε την τιμή-στόχο για τη μετοχή στα 22,30 ευρώ από 25,50 ευρώ, διατηρώντας τη σύσταση συσσώρευσης. Η Marfin ΑΧΕ, μετά και την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων χρήσης, μείωσε τις εκτιμήσεις της λόγω της συνεχιζόμενης πίεσης που δέχεται η δραστηριότητα της εταιρείας στην -οικοδομικώς ακίνητη- Ελλάδα, της μικρής ανάκαμψης της αμερικανικής αγοράς και της αύξησης του κόστους των καυσίμων.

CENTRIC Στην διαδικασία μετατροπής της σε holding βρίσκεται η Centric. H εταιρεία επικεντρώνει τις δραστηριότητες της στον διαδικτυακό στοιχηματισμό, ενώ μειώνει συνεχώς τις εμπορικές της δραστηριότητες, που πλέον αφορούν μόλις στο 0,8% του κύκλου εργασιών της.

ΙNTRALOT Ακόμη μία κίνηση στο εξωτερικό από την πλέον διεθνοποιημένη ελληνική εισηγμένη. Η Intralot υπέγραψε συμφωνία συνεργασίας με τη Net Entertainment για τη διοργάνωση παιχνιδιών ηλεκτρονικού καζίνο στην Ιταλία.

ΥΓΕΙΑ Το 2010 θα είναι έτος με σημαντικές εξελίξεις στις εκτός συνόρων αγορές όπου δραστηριοποιείται ο όμιλος. Στην Τουρκία αναζητά στρατηγικό επενδυτή, ενώ στην Αλβανία γίνεται προσπάθεια ώστε να λειτουργήσει το νέο νοσοκομείο μέχρι την προγραμματισμένη ημερομηνία, δηλαδή μέχρι τις αρχές Ιουλίου. ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ Η εταιρεία αναμένει ότι από φέτος θα ξεκινήσει να αποφέρει καρπούς η πρόσφατη εξαγορά των λιπαντικών Shell.

COCA-COLA 3E Η κερδοφορία της βελτιώθηκε κατά το πρώτο τρίμηνο, αποτέλεσμα το οποίο αντανακλά τα οφέλη από την εφαρμογή των προγραμμάτων μείωσης του κόστους την περασμένη χρονιά, σε συνδυασμό με τη θετική επίδραση των συναλλαγματικών ισοτιμιών στις χώρες στις οποίες δραστηριοποιείται. Το τελευταίο διάστημα, υπήρξαν συνεδριάσεις στη Σοφοκλέους στις οποίες η μετοχή της 3Ε ήταν η μοναδική του 20άρη που έκλεισε με θετικό πρόσημο, ενώ επίσης κατέστη η μόνη ιστορικά που έχει καταφέρει να ξεπε-

ράσει την Εθνική σε κεφαλαιοποίηση. Η δραστηριότητα της εταιρείας προέρχεται σε μεγάλο βαθμό από τις διεθνείς της δραστηριότητες και το γεγονός αυτό ενδέχεται να λειτουργήσει ως ασπίδα στο μέλλον από τις αναταράξεις στην εγχώρια αγορά. ΕΛΛΑΚΤΩΡ Η Citigroup μείωσε την τιμή στόχο για τη μετοχή της Ελλάκτωρ στα 5,20 ευρώ από 7 ευρώ, διατηρώντας τη σύσταση αγοράς για τη μετοχή. Σημειώνει πως η μετοχή έχει υποαπόδοση 37% από την αρχή του έτους με την αγορά να χάνει 25%. ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ Σύμφωνα με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Τράπεζας, Απ. Ταμβακάκη, «στη νοτιοανατολική Ευρώπη και την Τουρκία αναμένεται πιστωτική επέκταση και ειδικά στην Τουρκία πλέον του 20%, η οποία θα αυτοχρηματοδοτηθεί από την ενίσχυση των καταθέσεων στις αντίστοιχες αγορές, λόγω των θετικών εξελίξεων σ’ αυτές». Για το σκοπό αυτό σχεδιάζεται από τη διοίκηση της τράπεζας επέκταση του δικτύου καταστημάτων στην Τουρκία.

MOTOR OIL Σε πολλές πτωτικές συνεδριάσεις κατάφερε να διασωθεί ο τίτλος της Μotor Oil, ο οποίος έχει μονοψήφιο Ρ/Ε, ενώ έκθεση της UBS για τα ευρωπαϊκά διυλιστήρια αναφέρει ότι ο μέσος όρος του Ρ/Ε που περιμένει το 2010 είναι 16,2 για τον κλάδο συνολικά στην Ευρώπη.

FRIGOGLASS

CENTRIC

ΥΓΕΙΑ

ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

ΤΙΤΑΝ

ΙNTRALOT

COCA-COLA 3E

ΕΛΛΑΚΤΩΡ

ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

MOTOR OIL

ΧΡΗΜΑ 15

Χ συνέντευξη

ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΞΕΚΑΘΑΡΟ & ΣΤΑΘΕΡΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Στην περίπτωση μιας ΑΕΕΑΠ, η οποία έχει ένα ποιοτικό χαρτοφυλάκιο ακινήτων, αλλά και σχολαστικά επιλεγμένους, ποιοτικούς μισθωτές, οι κίνδυνοι ελαχιστοποιούνται, ακόμη και στην περίπτωση μιας γενικότερης αρνητικής συγκυρίας, όπως αυτή από την οποία διέρχεται η Ελλάδα τώρα. Τα ποιοτικά χαρτοφυλάκια δεν υποφέρουν, όπως πάρα πολλοί μικρότεροι μισθωτές ακινήτων, οι οποίοι αναγκαστικά μεταφέρουν τα προβλήματά τους και στον ιδιοκτήτη του ακινήτου που στεγάζει την επιχείρησή τους.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΚΑΡΥΤΙΝΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ & ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΘΝΙΚΗ ΠΑΝΓΑΙΑ ΑΕΕΑΠ

16 Μάιος 2010

✒

Συνέντευξη στον Ανδρέα Αναστασίου

Ο κλάδος των Ανωνύμων Εταιρειών Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία (ΑΕΕΑΠ), εξηγεί ο πρόεδρος & διευθύνων σύμβουλος της Εθνική Πανγαία, Α. Καρυτινός, προσφέρεται για ασφαλείς και αποδοτικές μακροπρόθεσμες τοποθετήσεις, ενώ διαθέτει πλεονεκτήματα - σε σύγκριση με τις άμεσες επενδύσεις σε ακίνητα - λόγω των δυνατοτήτων διασποράς, των αυστηρά επιλεγμένων μισθωτών και της επαγγελματικής διαχείρισης. ΧΡΗΜΑ_Η συγκυρία, κύριε Καρυτινέ, τόσο στην αγορά ακινήτων όσο και στο Χρηματιστήριο, προς το οποίο προτίθεται να πορευθεί η Πανγαία, μόνο θετική δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί. Παρά ταύτα, εσείς τολμάτε να εκκινήσετε τώρα το εγχείρημα της Πανγαία. Α. ΚΑΡΥΤΙΝΟΣ_Εμείς ξεκινήσαμε κάτι επειδή, κατ’ αρχήν, πιστεύουμε στον θεσμό των ΑΕΕΑΠ. Είναι ένας θεσμός, πριν απ’ όλα, που προσφέρεται για τη διαχείριση του χαρτοφυλακίου των ακινήτων ενός μεγάλου οργανισμού, όπως είναι ο Όμιλος της Εθνικής Τράπεζας. Αυτό πιστεύω ότι είναι κατάλληλο να κάνουν όλοι οι οργανισμοί, που διαθέτουν μεγάλη ακίνητη περιουσία, και αυτό έχουν ήδη ξεκινήσει να κάνουν άλλωστε. Θεωρήσαμε, λοιπόν, μετά από πολλή σκέψη και πολλή ανάλυση, ότι αυτό που προσφέρεται περισσότερο, για να μπορέσουμε να εκμεταλλευθούμε με τον καλύτερο τρόπο τα ακίνητά μας, είναι ακριβώς μία εταιρεία τέτοιου τύπου, η οποία και θέτει τα ακίνητά μας σε ένα περιβάλλον τέτοιο, που να μπορεί να τα αξιοποιήσουμε εμείς, έχει μία προοπτική τέτοια ώστε να μπορεί να μεγαλώσει πολύ, αφού αυτές οι εταιρείες αναγκαστικά θα εισαχθούν κάποια στιγμή στο Χρηματιστήριο. Αν, μάλιστα, βελτιωθούν οι εποχές αυτό θα σημαίνει ότι θα μπορούν να αντλήσουν κεφάλαια ώστε να προβούν σε πρόσθετες επενδύσεις. Άρα πρόκειται για μια επιχειρηματική δραστηριότητα με μελλοντικό ενδιαφέρον για την Τράπεζα, αλλά -όπως σας είπα- αφετηρία είναι ο καλύτερος τρόπος αξιοποίησης της ήδη υπάρχουσας περιουσίας του Ομίλου. Είναι σαφές, λοιπόν, ότι ο καλύτερος τρόπος για μία τράπεζα δεν είναι να έχει ακίνητα να “στέκονται”, κυριολεκτικώς ή ως στοιχείο του ισολογισμού τους. Καλύτερος τρόπος είναι να τα αναλάβει μία εξειδικευμένη εταιρεία, ζητούμενο

☛

ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΟΙΚΙΣΤΙΚΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΟΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΕΣ ΕΙΝΑΙ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΜΕΓΕΘΟΥΣ. ΤΟ ΑΔΡΑΝΕΣ ΣΤΟΚ ΑΚΙΝΗΤΩΝ, ΛΟΙΠΟΝ, ΔΕΝ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΜΕΝΟ ΣΕ ΛΙΓΑ ΧΕΡΙΑ, ΟΥΤΩΣ ΩΣΤΕ ΟΙ ΙΔΙΟΚΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΥΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΛΗΞΙΠΡΟΘΕΣΜΟΥ ΔΑΝΕΙΣΜΟΥ Ή ΑΛΛΩΝ ΠΙΕΣΕΩΝ, ΩΣΤΕ ΝΑ ΚΑΤΑΦΥΓΟΥΝ ΣΤΗΝ ΠΩΛΗΣΗ ΜΕΡΟΥΣ ΤΟΥ ΣΤΟΚ, ΠΡΟΚΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑ ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΟΥΝ ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ. ☛

Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΕΧΕΙ ΜΙΑ ΜΕΓΑΛΗ ΚΑΙ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΑ ΤΗΝ ΕΧΟΥΜΕ ΚΑΤΑ ΝΟΥ. ΥΠΑΡΧΕΙ, ΟΜΩΣ, ΕΝΑΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ, ΠΟΥ ΠΗΓΑΖΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ. ΔΕΝ ΜΑΣ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ ΝΑ ΕΧΟΥΜΕ ΑΝΩ ΤΟΥ 10% ΤΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΜΑΣ ΣΕ ΧΩΡΕΣ ΕΚΤΟΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ. ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΑΥΤΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟΝ ΚΛΑΔΟ, ΟΠΟΤΕ ΥΠΟΘΕΤΩ ΟΤΙ ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ, ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΘΑ ΤΟ ΚΟΙΤΑΞΟΥΜΕ. το οποίο μελετήσαμε και καταλήξαμε στο αντικείμενο που συζητάμε αυτή τη στιγμή, δηλαδή στην Εθνική Πανγαία ΑΕΕΑΠ. Παρόμοιο προβληματισμό ανέπτυξαν και σε παρόμοιο συμπέρασμα κατέληξαν και άλλες τράπεζες, όπως είναι γνωστό. Έπρεπε, βεβαίως, να συγκροτήσουμε μία εταιρεία αντάξια των γενικότερων επιδόσεων του Ομίλου. Εξ ου και το μέγεθος της Πανγαία, με κεφαλαιοποίηση της τάξεως των 0,9 – 1 δισ. ευρώ, η οποία έτσι έχει προοπτική ανάπτυξης σε μεγέθη συγκρίσιμα με τις αντίστοιχες εταιρείες της Ευρώπης, το μέσο μέγεθος των οποίων κυμαίνεται μεταξύ 1,5 και 2 δισ. Ευρώ. Αυτό το μέγεθος, με μία επιτυχή δημόσια εγγραφή, σε μια μελλοντική, πιο πρόσφορη χρηματιστηριακή συγκυρία, μπορούμε να το επιτύχουμε, ούτως ώστε να είμαστε “ορατοί” διεθνώς και να έχουμε, πλέον, δυνατότητες για ακόμη μεγαλύτερη ανάπτυξη. Χ_Γιατί δίνετε τέτοια έμφαση στο μέγεθος της εταιρείας, υφιστάμενο και προσδοκώμενο; Α.Κ._Πολύ απλά επειδή το μέγεθος παίζει σημαντικότατο ρόλο αφού προσδίδει στις εταιρείες αυτές δυνατότητα πραγματοποί-

ησης μεγαλύτερων επενδύσεων και βελτιώνει την εμπορευσιμότητα των μετοχών τους και την «ορατότητά» τους (visibility) από ξένους επενδυτές. Αυτό επειδή, πέραν του βασικού μετόχου της εταιρείας, αυτοί που αναμένεται να επενδύσουν σε αυτήν είναι κυρίως ξένοι θεσμικοί, οι οποίοι ενδιαφέρονται να κάνουν τις κατά το δυνατόν ασφαλέστερες τοποθετήσεις, με τις κατά το δυνατόν πιο “σίγουρες” αποδόσεις αλλά και με δυνατότητα «εξόδου» όταν το θελήσουν. Αυτές οι εταιρείες, λοιπόν, αφ’ ενός μπορούν να φέρουν χρήματα στην Ελλάδα, και αφ’ ετέρου να συμβάλουν καθοριστικά στην απορρόφηση του σχετικού προϊόντος, της ακίνητης περιουσίας δηλαδή, που θα βγάλει κάποτε στην αγορά το Δημόσιο. Είναι πολύ καλύτερο, λοιπόν, να υπάρχουν και μεγάλες ελληνικές εταιρείες που θα αξιοποιήσουν αυτήν την ακίνητη περιουσία, από το να υπάρχουν μόνο ξένες, για πολλούς και διάφορους λόγους, των πολιτικών περιλαμβανομένων. Χ_ πιθανός μεγάλος μέτοχος υπάρχει στον ορίζοντα; Α.Κ._Όχι. Αν θα συζητήσουμε στο μέλλον με κάποιον άλλο οργανισμό, ο οποίος ΧΡΗΜΑ 17

Χ συνέντευξη ∼ Αριστοτέλης Καρυτινός ☛

ΟΙ ΑΕΕΑΠ ΑΥΞΑΝΑΝ ΤΑ ΔΙΑΝΕΜΟΜΕΝΑ ΜΕΡΙΣΜΑΤΑ ΑΚΟΜΗ ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ. ΕΝΝΟΕΙΤΑΙ, ΒΕΒΑΙΑ, ΟΤΙ Ο ΕΠΕΝΔΥΤΗΣ ΣΤΙΣ ΑΕΕΑΠ ΤΟΠΟΘΕΤΕΙΤΑΙ ΣΕ ΑΥΤΈΣ ΜΕ ΜΕΣΟΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΟ ΟΡΙΖΟΝΤΑ. ΟΙ ΜΕΤΟΧΕΣ ΤΟΥ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΔΕΝ ΠΡΟΣΦΕΡΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΑ «ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ» μπορεί να συνεισφέρει τα ακίνητά του στην Πανγαία, αυτό δεν μπορώ να το αποκλείσω. Δεν είναι, πάντως, κάτι που εντάσσεται στα άμεσα σχέδιά μας. Χ_Το πιο πιθανό, λοιπόν, είναι η μελλοντική δημόσια εγγραφή... Α.Κ._Ακριβώς. Εισαγωγή στο Χρηματιστήριο, δημόσια εγγραφή και άντληση κεφαλαίων για περαιτέρω ανάπτυξη. Χ_Είναι δυνατό να τοποθετηθεί χρονικά αυτή η εξέλιξη; Α.Κ._Σε καμία περίπτωση προς το παρόν. Ας δούμε πρώτα πώς θα εξελιχθούν τα γενικότερα πράγματα. Χ_Άλλη αναπτυξιακή δυνατότητα, για την περίοδο μέχρι το Χρηματιστήριο; Α.Κ._Για την ενδιάμεση περίοδο και εφ’ όσον κρίνουμε ότι υπάρχουν ευκαιρίες η εταιρεία μπορεί κάλλιστα να αντλήσει κεφάλαια μέσω δανεισμού και να τα επενδύσει όπου κρίνει πρόσφορο. Δεν την εμποδίζει τίποτα, πέραν των συνθηκών στην αγορά φυσικά, να το κάνει αυτό.

φορά. Τα χιλιάδες αδρανή επαγγελματικά υπάρχουν πράγματι, αλλά τα περισσότερα από αυτά δεν ανήκουν στην ποιοτική κατηγορία που θα ενδιέφερε μία εταιρεία όπως η δική μας. Τα άλλα, λοιπόν, που θα μπορούσαν να μας ενδιαφέρουν, δεν είναι τόσο πολλά, ενώ και η ιδιοκτησία τους είναι κατανεμημένη σε σχετικά λίγα χέρια. Οι ιδιοκτήτες τους, μάλιστα, δεν πιέζονται ιδιαίτερα ούτε και σήμερα ώστε να μειώσουν τις τιμές, προκειμένου να πουλήσουν γρήγορα και σε χαμηλότερες τιμές. Χ_Δεν θεωρείτε, λοιπόν, ότι το επίπεδο των τιμών των ακινήτων θα εκλογικευθεί σύντομα. Α.Κ._Χρόνια τώρα ακούμε για επικείμενη εκλογίκευση των τιμών και ίσως να έχει αρχίσει σε κάποιο βαθμό. Δεν υπάρχει αμφιβολία και αυτό δείχνουν και οι σχετικοί δείκτες ότι οι τιμές τα δύο τελευταία χρόνια κινούνται πτωτικά αλλά σε μονοψήφια επίπεδα. Ακόμη, όμως, τα τιμήματα που ζητούνται για τα καλά εμπορικά ακίνητα είναι κατά κανόνα σε τιμές προ κρίσεως.

Χ_Θεωρείτε ότι οι τιμές στην ελληνική αγορά ακινήτων διαμορφώνονται σε επίπεδα που προσφέρονται για αγορές, δεδομένης και της πτώσης στη ζήτηση που παρατηρείται; Α.Κ._Αναφέρεστε σε κάτι που ίσως θα έπρεπε να συμβαίνει, δεν συμβαίνει όμως στην πραγματικότητα. Θέλω να πω ότι η εκτιμητική προσέγγιση του θέματος είναι πολύ διαφορετική από αυτήν που ισχύει για τους κατασκευαστές και ιδιοκτήτες ακινήτων. Οι τιμές που ακόμη προτείνουν οι πωλητές στην αγορά στις περισσότερες περιπτώσεις είναι σαν να μην έχει ληφθεί υπόψη η κρίση.

Χ_Μήπως η πίεση που διαμορφώνεται τώρα από την όλη κατάσταση είναι ισχυρότερη και πιο παρατεταμένη; Α.Κ._Πράγματι είναι. Πρωτόγνωρη θα έλεγα. Αν, λοιπόν, εννοείτε ότι -λόγω της πρωτόγνωρης αυτής κατάστασης- περιμένετε την άμεση εκλογίκευση της αγοράς, τότε ευχαρίστως να περιμένω κι εγώ μαζί σας. Για την ώρα, πάντως, ο κανόνας είναι ότι οι αιτούμενες τιμές είναι υψηλές στις πλείστες των περιπτώσεων. Διευκρινίζω, μάλιστα, ότι δεν προσδοκώ να αγοράσω κάτι “κοψοχρονιά”. Αναμένω, όμως, μία έκπτωση τουλάχιστον της τάξης του 10% με 20% σε σχέση με τις τιμές που ίσχυαν πριν από δύο χρόνια.

Χ_Παρ’ όλο που υπάρχουν χιλιάδες αδρανή επαγγελματικά ακίνητα; Α.Κ._Επιτρέψτε μου να τονίσω μία δια-

Χ_Γιατί δεν ισχύουν εδώ οι νόμοι της αγοράς; Α.Κ._Επειδή στην Ελλάδα υφίσταται μία

18 Μάιος 2010

συγκεκριμένη στρέβλωση. Ειδικά στην αγορά κατοικίας, οι κατασκευαστές είναι χιλιάδες και οι περισσότεροι μικρού επιχειρηματικού μεγέθους και με μικρό ή καθόλου δανεισμό. Το αδρανές στοκ ακινήτων, λοιπόν, δεν βρίσκεται συγκεντρωμένο σε λίγα χέρια, ούτως ώστε οι ιδιοκτήτες του να αντιμετωπίζουν καταστάσεις ληξιπρόθεσμου δανεισμού ή άλλων πιέσεων, που θα τους ωθούσαν στην πώληση μέρους του στοκ, προκειμένου να τακτοποιήσουν τρέχουσες υποχρεώσεις τους. Εδώ, αντιθέτως, οι χιλιάδες μικροί κατασκευαστές, οι οποίοι έχουν αποκομίσει σημαντικά κέρδη την περασμένη δεκαετία, μπορούν τώρα να κάνουν υπομονή, κρατώντας λίγα ακίνητα κλειστά και περιμένοντας καλύτερες μέρες. Αφού δεν έχουν δάνεια να τους “κυνηγάνε” μπορούν να το κάνουν, όπως έκαναν και στη δεκαετία του ‘90, οπότε είχαν κλειδώσει για μία τριετία τα ακίνητα και περίμεναν. Έχουν λάβει, δε, το μήνυμα και έχουν “φρενάρει” το κτίσιμο νέων ακινήτων. Για να δούμε και την θετική, κοινωνική πλευρά του θέματος, πάντως, ας σκεφθούμε τι ψυχολογική επίδραση θα είχε στους Έλληνες, οι περισσότεροι των οποίων είναι ιδιοκτήτες ακινήτου, αν διαπίστωναν ότι το ακίνητο που αγόρασαν πριν από μερικά χρόνια, τώρα αξίζει πολύ λιγότερα χρήματα. Μαζί με όλα αυτά που αντιμετωπίζουμε αυτό το διάστημα, που έχουν και σημαντικό ψυχολογικό κόστος, θα είχαν οδηγήσει πολλούς από εμάς σε κατάρρευση. Για τα εμπορικά ακίνητα, από την άλλη πλευρά, η αγορά είναι μικρή, το προϊόν με επενδυτικά χαρακτηριστικά δυσεύρετο και οι πωλητές σε ελάχιστες περιπτώσεις, όπως προανέφερα, είναι διατεθειμένοι να συζητήσουν επίπεδα τιμών χαμηλότερα από αυτά που ίσχυαν προ διετίας. Χ_Βλέπω στα στοιχεία της Πανγαία ότι η κατανομή της ακίνητης περιουσίας της εκτείνεται σε ολόκληρη την Ελλάδα, ενώ σε παρουσίαση που κάνατε άκουσα επίσης να αναφέρεστε σε δραστηριότητες στα Βαλκάνια και στην Τουρκία. Ποια είναι η κατάσταση στο εξωτερικό και πώς κινείσθε εκεί; Α.Κ._Ακόμη δεν έχουμε τίποτα στο εξωτερικό. Οι περιοχές στις οποίες αναφερθήκατε, όμως, είναι ο φυσικός χώρος της μελλοντικής επέκτασής μας. Είναι προφανές ότι θα πάμε σε αγορές που ήδη

γνωρίζουμε, όπου δηλαδή αναπτύσσει ήδη δραστηριότητα η Εθνική Τράπεζα. Η οποία, ας σημειώσω, διαθέτει τμήματα real estate σε αυτές τις αγορές, χορηγεί στεγαστικά δάνεια και γενικά είναι ήδη εξοικειωμένη με τον χώρο των ακινήτων. Εκεί, βέβαια, χρειάζεται να γίνει μία σημαντική τροποποίηση στον ελληνικό νόμο, επειδή αυτός που ισχύει σήμερα δεν προβλέπει την αποφυγή της διπλής φορολογίας, αφού οι επενδύσεις στο εξωτερικό φορολογούνται αυτοτελώς τόσο σε επίπεδο νομικού προσώπου θυγατρικής όσο και σε επίπεδο ενεργητικού ΑΕΕΑΠ. Είναι ένα τεχνικό ζήτημα, το οποίο πρέπει να διευθετηθεί. Χ_Στη Βουλγαρία και στη Ρουμανία, σε αντίθεση με την Ελλάδα, υπήρξε σημαντική διόρθωση στις τιμές των ακινήτων. Μήπως εκεί υπάρχουν ευκαιρίες για επενδύσεις; Α.Κ._Ευκαιρίες πράγματι υπάρχουν. Είπα προηγουμένως ότι τίποτα δεν μας εμποδίζει να δανεισθούμε για να επενδύσουμε, πέρα από τις συνθήκες στην αγορά. Εύλογο είναι, λοιπόν, ότι θα μπορούσαμε να σκεφθούμε μια τέτοια στρατηγική, στη περίπτωση που οι αποδόσεις των ακινήτων κυμαίνονταν σε επίπεδα σημαντικά υψηλότερα από το τρέχον κόστος δανεισμού. Αυτό όμως σήμερα μάλλον δεν ισχύει ενώ όπως προανέφερα υπάρχουν και φορολογικά αντικίνητρα για επενδύσεις εκτός Ελλάδος. Χ_Για την Τουρκία, όπου η θυγατρική της Εθνικής, Finansbank, σχεδιάζει να επεκταθεί, τι προβλέπετε; Α.Κ._Η Τουρκία έχει μία μεγάλη και εν-

διαφέρουσα αγορά και φυσικά την έχουμε κατά νου. Υπάρχει, όμως, κι εκεί ένας περιοριστικός παράγοντας, που πηγάζει από την ελληνική νομοθεσία. Δεν μας επιτρέπεται να έχουμε άνω του 10% των επενδύσεών μας σε χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με την Εθνική, λοιπόν, να έχει παρουσία στην Τουρκία, τη Σερβία, την Αλβανία και την πΓΔΜ, καταλαβαίνετε ότι μπορεί να προκύψουν ευκαιρίες εκεί, τις οποίες ωστόσο δεν μπορούμε να εκμεταλλευθούμε ικανοποιητικά λόγω του παραπάνω περιορισμού. Χ_Μιλήσατε νωρίτερα για την μελλοντική προσέλκυση μεγάλων θεσμικών επενδυτών ως μετόχων της Πανγαία. Οι μικροί, ιδιώτες επενδυτές τι όφελος θα είχαν από την τοποθέτησή τους σε μία ΑΕΕΑΠ, σε αντιπαράθεση μάλιστα με τη δυνατότητά τους να αξιοποιούν ένα , δύο ή πέντε δικά τους ακίνητα; Α.Κ._Στο ψυχολογικό επίπεδο, την ικανοποίηση δηλαδή που παίρνει κάποιος με το να βλέπει το ακίνητό του και να βάζει το κλειδί στην πόρτα, δεν μπορώ να απαντήσω. Στο σκέλος της απόδοσης, όμως, τα πράγματα κλίνουν σαφέστατα υπέρ των μετοχών μιας ΑΕΕΑΠ. Φαντασθείτε τι απώλειες έχει κάποιος όταν μένει ξενοίκιαστο ένα από τα τρία ακίνητά του ή όταν απαιτείται κάποια σημαντική επισκευή σε κάποιο από αυτά. Υπάρχουν, λοιπόν, περιπτώσεις κατά τις οποίες η συνολική απόδοση διαμορφώνεται σε επίπεδα χαμηλότερα ακόμη και από αυτήν μιας προθεσμιακής κατάθεσης. Στην περίπτωση μιας ΑΕΕΑΠ, η οποία έχει ένα ποιοτικό χαρτοφυλάκιο ακινή-

των, αλλά και σχολαστικά επιλεγμένους, ποιοτικούς μισθωτές, οι κίνδυνοι ελαχιστοποιούνται, ακόμη και στην περίπτωση μιας γενικότερης αρνητικής συγκυρίας, όπως αυτή από την οποία διέρχεται η Ελλάδα τώρα. Τα ποιοτικά χαρτοφυλάκια δεν υποφέρουν, όπως πάρα πολλοί μικρότεροι μισθωτές ακινήτων, οι οποίοι αναγκαστικά μεταφέρουν τα προβλήματά τους και στον ιδιοκτήτη του ακινήτου που στεγάζει την επιχείρησή τους. Οι ΑΕΕΑΠ αύξαναν τα διανεμόμενα μερίσματα ακόμη και μέσα στην κρίση, ενώ οι αποδόσεις άγγιξαν σε κάποιες περιόδους πολύ χαμηλών αποτιμήσεών τους διψήφια ποσοστά. Εννοείται, βέβαια, ότι ο επενδυτής στις ΑΕΕΑΠ τοποθετείται σε αυτές με μεσομακροπρόθεσμο ορίζοντα. Οι μετοχές του συγκεκριμένου κλάδου δεν προσφέρονται για χρηματιστηριακά «παιχνίδια». Είναι μετοχές που παρέχουν ένα σταθερό εισόδημα, καλυπτόμενες από τη σημαντική γεωγραφική διασπορά (ακόμη και στο εξωτερικό), τους εξαιρετικούς μισθωτές (πριν απ’ όλα την ίδια τη μητρική εταιρεία), την εξειδικευμένη επαγγελματική διαχείριση που γίνεται στις εν λόγω εταιρείες, και τη δυνατότητα -σε περίπτωση ανάγκηςπαροχής άμεσης ρευστότητας, μέσω μερικής ρευστοποίησης της επένδυσης με πώληση μετοχών, αλλά και ευνοϊκότερη φορολογική αντιμετώπιση, σε σχέση με πόσο φορολογούνται τα έσοδα από ένα ιδιόκτητο ακίνητο. Θα έλεγα μάλιστα ότι η μη ύπαρξη ελάχιστου ποσού που μπορεί κανείς να επενδύσει σε μια ΑΕΕΑΠ τις καθιστά ακόμη πιο ελκυστικές ως εναλλακτική επένδυση σε ακίνητα για έναν μικρό επενδυτή. Χ

ΧΡΗΜΑ 19

✒ από τον Γιώργο Καλούμενο

20 Μάιος 2010

Χ

∼ αφιέρωμα

ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ

ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΩΝ SOCIAL MEDIA Οι επιχειρήσεις δύσκολα πείθουν ότι αντιλαμβάνονται αφ’ ενός το ρόλο τους στην κοινωνία και αφ’ ετέρου το τι προσδοκούν και τι ορίζουν οι πολίτες-καταναλωτές ως Κοινωνική Υπευθυνότητα, παρά το γεγονός ότι θεωρούνται χώρος που ασκεί ισχυρότερη επιρροή στην κοινωνία συγκριτικά με αυτήν που ασκεί ο χώρος της πολιτικής.

Σ

∼

ε μία νέα αποχή εισέρχεται η εταιρική κοινωνική ευθύνη λόγω της διαδραστικότητας μεταξύ καταναλωτών και επιχειρήσεων που φέρνει η ανάπτυξη της τεχνολογίας και των social media. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με τα ευρήματα της 6ης πανελλαδικής Έρευνας CSR 2010, τα ίδια τα στελέχη των επιχειρήσεων πιστεύουν κατά 63% ότι τα Social Media «θα επηρεάζουν πολύ» την εικόνα των Εταιρειών σε επίπεδο Κοινωνικής Υπευθυνότητας στο «κοντινό μέλλον». Από την ίδια έρευνα προκύπτει ότι οι πολίτες-καταναλωτές προσπαθούν να επιβραβεύσουν ή να τιμωρήσουν κοινωνικά Υπεύθυνες ή Μη Εταιρείες, όταν αυτές συμπεριφέρονται ή όχι, ως ηγέτες με δομικά χαρακτηριστικά την ΕιλικρίνειαΑξιοπιστία, τα Ποιοτικά Προϊόντα και τη Δίκαιη Εργοδοσία ή αλλιώς «Ποιότητα στις Προθέσεις, Ποιότητα στα Προϊόντα, Ποιότητα στις Εργασιακές Συνθήκες δηλαδή Συνολική Ποιοτική Σχέση». Οι Εταιρείες όμως δύσκολα πείθουν ότι αντιλαμβάνονται αφενός το ρόλο τους στην κοινωνία και αφετέρου το τι προσδοκούν και τι ορίζουν οι πολίτες-καταναλωτές ως Κοινωνική Υπευθυνότητα, παρά το γεγονός ότι αποτελούν δεξαμενή ισχυ-

ρότερων Ηγετών σε σχέση με το χώρο της Πολιτικής. Αναλυτικότερα η διαχρονική εξέλιξη της «Επιβράβευσης» από το 2008 μέχρι σήμερα (2010), αποτυπώνεται στα ποσοστά 39%, 52%, 53% αντίστοιχα. Η «Τιμωρία» (μη αγοράζοντας προϊόντα ή σχολιάζοντας αρνητικά) μη υπεύθυνων Εταιρειών βρίσκεται σε σημαντικά υψηλότερα επίπεδα, της τάξης του 58%, 66% και 67% αντίστοιχα για την περίοδο 2008 – 2010. Φαίνεται ότι πρώτα τιμωρούμε και μετά επιβραβεύουμε.

∼ ΤΙ ΟΡΙΖΕΙ ΤΗΝ ΕΚΕ ΣΗΜΕΡΑ ∼ Οι πολίτες που έχουν επιβραβεύσει και ταυτόχρονα έχουν τιμωρήσει εταιρείες (συνειδητοποιημένοι πολίτες) είναι σήμερα το 23%, εκείνοι που έχουν μόνο επιβραβεύσει ή μόνο τιμωρήσει αλλά έχουν τουλάχιστον σκεφτεί να κάνουν το άλλο (μάλλον συνειδητοποιημένοι πολίτες) είναι το 21%, όσοι έχουν επιβραβεύσει ή τιμωρήσει αλλά δεν έχουν καν σκεφθεί το ανάποδο (παρορμητικοί) είναι 16%, ενώ οι υπόλοιποι (μη ενεργοί πολίτες) είναι σήμερα 40%. Αυξάνονται διαχρονικά οι «ενεργοί πολίτες» (συνειδητοποιημένοι + μάλλον + παρορμητικοί) 43%, 55% και 60% αντίστοιχα για το διάστημα 2008-2010. Ο πρώτος παράγων που ορίζει την ΕΚΕ (για τους πολίτες /καταναλωτές) από το 2005 μέχρι σήμερα είναι: 2005-Προστασία του Περιβάλλοντος, 2008-Καλή Ποιότητα Προϊόντων, ΧΡΗΜΑ 21

Χ αφιέρωμα ∼ Εταιρική κοινωνική ευθύνη - Στην εποχή των social media 2010-Ειλικρίνεια / Αξιοπιστία. Σήμερα ΕΚΕ για τους πολίτες-καταναλωτές σημαίνει σε αυθόρμητο επίπεδο Ειλικρίνεια-Αξιοπιστία, Καλή Ποιότητα προϊόντων, Προστασία Περιβάλλοντος και Δίκαιος Εργοδότης. Οι Χορηγίες και Κοινωνικές Παροχές δεν βρίσκονται ψηλά στην κλίμακα σημαντικότητας των δομικών στοιχείων της ΕΚΕ.

∼ ΤΙ ΠΙΣΤΕΥΟΥΝ ΚΟΙΝΟ & ΣΤΕΛΕΧΗ ∼ Για τα στελέχη των επιχειρήσεων ΕΚΕ σημαίνει Ειλικρίνεια / Αξιοπιστία, Σεβασμό στον Άνθρωπο (γενικά), Προστασία του Περιβάλλοντος, Θέσεις Εργασίας, Καλή Ποιότητα προϊόντων. Η δομή της αντίληψης των δύο κοινών μοιάζει να είναι ίδια, αλλά δεν είναι! Οι πολίτες αναζητούν απλά την τήρηση του βασικού «συμβολαίου» μεταξύ «Μάρκας – Καταναλωτή». «Πες μου αλήθειες, δώσε μου καλής ποιότητας προϊόντα, σεβάσου το περιβάλλον, σεβάσου τους ανθρώπους σου». Η Κοινωνία επίσης πιστεύει ότι οι Επιχειρήσεις για να είναι υπεύθυνες καλά θα κάνουν να είναι κερδοφόρες (77%) (Τα στελέχη το πιστεύουν κατά 51%) για να μπορούν να παρέχουν θέσεις εργασίας και να πληρώνουν τους φόρους τους, παρόλα αυτά οι εταιρείες δεν εργάζονται προς τη σωστή κατεύθυνση για να οικοδομήσουν μια σωστή κοινωνία για όλους (66%) (Τα

στελέχη το πιστεύουν κατά 42%), ενώ παράλληλα πιστεύουν ότι οι επικεφαλής πολλών μεγάλων εταιρειών μπορούν να ασκήσουν καλύτερη ηγεσία για το μέλλον σε σχέση με πολλούς πολιτικούς ηγέτες του σήμερα (58%) (Τα στελέχη το πιστεύουν κατά 75%). Συνδυαστικά αντιλαμβάνονται ότι οι περισσότερες εταιρείες που προσπαθούν να δείξουν ένα κοινωνικά υπεύθυνο πρόσωπο, το κάνουν κυρίως για να βελτιώσουν την εταιρική εικόνα τους και όχι επειδή θέλουν πραγματικά να συνεισφέρουν θετικά στο κοινωνικό σύνολο (78%), ενδιαφέρονται πολύ να μάθουν περισσότερα για τους τρόπους που κάποιες επιχειρήσεις προσπαθούν να είναι περισσότερο κοινωνικά υπεύθυνες (71%), όμως οι εταιρείες δεν επικοινωνούν με ειλικρίνεια και τιμιότητα την κοινωνική και περιβαλλοντική τους δραστηριότητα (70%) (Τα στελέχη το πιστεύουν κατά 29%). Το 41% της Ελληνικής κοινωνίας είναι σε θέση να αναφέρει «συγκεκριμένη» Εταιρεία ως Κοινωνικά Υπεύθυνη ενώ το 19% πιστεύει ότι «καμία δεν είναι». Σταθερά (2009-2010) πρώτος σε Κοινωνική Υπευθυνότητα είναι ο κλάδος των Τροφίμων, ενώ κερδισμένοι βγαίνουν (ανεβαίνουν σε σειρά προτεραιότητας) οι κλάδοι των Τηλεπικοινωνιών και των Τραπεζών / Χρηματοοικονομικών / Ασφαλειών ενώ χάνουν (κατεβαίνουν σε θέσεις) οι κλάδοι των Συσκευασμένων Καταναλωτικών Προϊόντων, τα Αυτοκίνητα και η Υψηλή Τεχνολογία. Χ

JOHN ELKINGTON ΙΔΡΥΤΗΣ SUSTAINABILITY

ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΝΑ ΗΓΗΘΟΥΝ

Ε

κ των βασικών εισηγητών στο CEO & CSR MoneyConference 2010, o John Elkington, Ιδρυτής SustainAbility, Ιδρυτής και Εκτελεστικός Διευθυντής, Volans και Μέλος του Συμβουλίου, Global Reporting Initiative (GRI) αναφέρει για την πρόοδο που έχει κάνει η Ελλάδα στην εταιρική κοινωνική ευθύνη «Δεν γνωρίζω πολύ καλά την Ελλάδα, αλλά η αίσθηση μου είναι ότι η ελληνική οικονομία και οι εθνικές εταιρείες είναι πιο πίσω όσον αφορά στην υιοθέτηση των καλύτερων πρακτικών σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη». Ο κ. Έλκινγκτον αναμένει με ενδιαφέρον την ευκαιρία να ακούσει από πρώτο χέρι, πως φαίνονται στους Έλληνες επιχειρηματίες τα θέματα συζήτησης, ποιες είναι οι προτεραιότητες για τις εταιρείες τους και πως βλέπουν να τους επηρεάζει η εξαιρετική οικονομική κρίση, που βιώνουν οι επιχειρήσεις τους, τη δυνατότητα τους να ανταγωνιστούν στους άμεσα συνδεδεμένους τομείς της διαφάνειας, της υπευθυνότητας και της βιωσιμότητας. «Μας ενδιαφέρει πολύ να έρθουμε σε επαφή με παράγοντες της αγοράς στην Ελλάδα» τονίζει ο κ. Έλκινγκτον. Για το κατά πόσο οι καταναλωτές δείχνουν περισσότερο ευαισθητοποιημένοι σε περιβαλλοντικά και κοινωνικά θέματα, διαμορφώνοντας έτσι τις τάσεις της αγοράς ΕΚΕ υπογραμμίζει ότι οι καταναλωτές είναι ακόμα αμφιταλαντευόμενοι, αλλά όταν κάτι

22 Μάιος 2010

τους ενδιαφέρει, οι επιπτώσεις στους λιανέμπορους και στους προμηθευτές τους μπορεί να είναι ριζικές. Για αυτό το λόγο εταιρείες όπως η Wal-Mart στην Αμερική και μεγάλο μέρος αλυσίδων στην Ευρώπη όλο και περισσότερο κάνουν πιο περιοριστικές τις προδιαγραφές προς τους προμηθευτές τους – σε θέματα όπως τον περιορισμό του διοξειδίου του άνθρακα, περιορισμό χρησιμοποιούμενης ενέργειας και υδάτινων πόρων, δίκαιο εμπόριο, οργανική/βιολογική παραγωγή και τα λοιπά. Είναι ενδιαφέρον που βλέπουμε ότι πίεση από τους καταναλωτές δημιουργείται και αυξάνει ακόμα και σε χώρες όπως η Κίνα, αφού το κοινό βιώνει την επίδραση στην υγεία του και το περιβάλλον, που προέρχεται από την κακοσχεδιασμένη και κακοδιαχειρισμένη οικονομική ανάπτυξη. Η πρόκληση για τις επιχειρήσεις είναι να πάρουν τα ηνία και να καθοδηγήσουν τους καταναλωτές αντί να καθοδηγούνται από αυτούς. Χ

NIKOLAI PEITERSEN ΙΔΡΥΤΗΣ ETHICAL ECONOMY

ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ ΜΕ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ Σημαντικός παράγοντας στη διαμόρφωση του δημόσιου προσώπου μιας εταιρείας, αλλά και στις ίδιες τις επιχειρηματικές επιδόσεις της, είναι το πόσο κοντά σε αυτήν, τους σκοπούς και τη δραστηριότητά της αισθάνονται όλοι όσοι μπορεί να έχουν οποιαδήποτε σχέση με αυτήν: μέτοχοι, προσωπικό, πελάτες, προμηθευτές, κρατικοί παράγοντες, ευρύτερο κοινό κ.λπ.

Ο

ι ηθικές προκλήσεις που εγείρονται το τελευταίο διάστημα λόγω του κλίματος που επικρατεί στην οικονομία, αντικατοπτρίζουν την επιρροή της επιχειρηματικής ηθικής και της θεωρίας του μάνατζμεντ καθώς πολλοί πιστεύουν ότι θα μπορούσαν να γίνουν πολύ περισσότερα για την αποσαφήνιση “γκρίζων ζωνών” και κενών στην υφιστάμενη θεωρία ή ακόμα για τη δημιουργία μίας νέας θεωρίας. Αυτές ο θεωρίες βρίσκονται κάτω από το σκεπτικό της ομπρέλας της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης και καθορίζουν τις θεωρίες των μετόχων και του κοινωνικού συμβολαίου. Η σημασία της θεωρίας των μετόχου θα συνεχίσει να υφίσταται όσο κάποιων άλλων τα χρήματα θα τοποθετούνται σε μετοχές. Ωστόσο, θα συνεχίσει να υπάρχει περιθώριο για βελτίωση των στόχων της ΕΚΕ της οποίας η σημασία θα αυξάνεται στο σύγχρονο οικονομικό περιβάλλον. Με τους καταναλωτές να συνεχίζουν να διαδραματίζουν αυξανόμενο ρόλο, τη διασπορά των ενδιαφερομένων για τα πεπραγμένα των επιχειρήσεων σε παγκόσμια κλίμακα λόγω της ανάπτυξης του διαδικτύου και τη θεωρία των stakeholders να αδυνατεί να προσδιορίσει ποιοι ακριβώς είναι οι stakeholders, οι αμφισβητήσεις για τη σχέση του μάνατζμεντ με την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη συνεχώς θα αυξάνονται, ενώ τα εγχειρήματα της ΕΚΕ θα χρειάζονται την έγκριση των μετόχων. Ο θεμελιώδης «ύφαλος» που αντιμετωπίζει η υφιστάμενη stakeholder θεωρία είναι η κατανόηση της ηθικής. Η δυτική φιλοσοφία, επηρεασμένη από την εποχή της αρχαίας Ελλάδας, μέχρι σήμερα είχε επικεντρωθεί στον ορθολογισμό σε όλες του τις εκφάνσεις (το εμπειρικό στοιχείο είχε και αυτό το ρόλο του), αλλά η φιλοσοφία ως πάθος για τη γνώση είχε μέχρι πρόσφατα, παραμελήσει κάθε συζήτηση για τη σημασία του συναισθήματος. Το κίνημα αυτό είχε φτάσει στα όρια του στον τομέα της οικονομίας καθώς επέλεγε μόνο την θεωρία του ορθολογισμού. Ωστόσο οποιαδήποτε θεωρία δεν μπορεί να παραγνωρίζει τα συναισθήματα ειδικά όταν το αντικείμενο είναι η ηθική , όπου η ηθική συμπεριφορά είναι σε μεγάλο βαθμό καθοδηγούμενη από το αίσθημα της φροντίδας, όπως παρουσιάζουμε στην αποκαλούμενη Αρχή Εγγύτητας: η ηθική συμπεριφορά γεννιέται από ένα ηθικό αίσθημα φροντίδας- η φροντίδα είναι ένα αίσθημα εγγύτητας προς κάτι ή κάποιον. Η Αρχή Εγγύτητας είναι περιγραφική και υπονοεί ότι η αμφισβήτηση για τη θεωρία των Stakeholder δεν πρέπει να εξελιχθεί γύρω από τον λειτουργικό ρόλο που οι

☛

Η ΔΥΤΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ, ΕΠΗΡΕΑΣΜΕΝΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ, ΕΧΕΙ ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΘΕΙ ΣΤΟΝ ΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΟΥ ΤΙΣ ΕΚΦΑΝΣΕΙΣ, ΑΛΛΑ ΕΙΧΕ ΜΕΧΡΙ ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΠΑΡΑΜΕΛΗΣΕΙ ΚΑΘΕ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΟΣ. άνθρωποι παίζουν για την εταιρεία (είτε αυτοί είναι εργαζόμενοι, πελάτες ή προμηθευτές), ούτε από ποια μορφή νομικής ή συμβατικής σχέσης υπάρχει με ομάδες ανθρώπων, αλλά πρέπει να αντίθετα να εξερευνήσει το αίσθημα εγγύτητας που οι άνθρωποι έχουν προς την εταιρεία. Η φύση του συναισθήματος εγγύτητας δεν καθορίζεται από τη νομική ή λειτουργική σχέση με τους ανθρώπους, αλλά θα μπορούσε σε πολλές περιπτώσεις να μοιραστεί διαμέσου των stakeholders, ανεξάρτητα από πόσο στενά ή όχι είναι τα όρια που τους καθορίζουν. Κάποιοι άνθρωποι μπορεί να μοιραστούν ένα δυνατό ιδεολογικό δέσιμο με μία εταιρεία όπως είναι το Pirate Bay ή να έχουν δυνατή έμφυτη τάση στην «άγρια ζωή» και ως αποτέλεσμα να υποστηρίζουν την WWF. Άλλοι αποκτούν κίνητρο από το άμεσο αποτέλεσμα επειδή δεν αισθάνονται κοντά στην ακαδημαϊκή λογική αλλά μερικοί ίσως να νιώθουν ιδιαίτερα δεμένοι με κάποια συγκεκριμένη κουλτούρα-όπως η δημιουργία- η οποία οδηγεί το συναίσθημα φροντίδας τους, ας πούμε στο να ζήσουν στις ίδιες αστικές περιοχές όπως η δημιουργική τάξη. Σε κάθε περίπτωση υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ τω φιλικών συναισθημάτων και όλων των διαστάσεων που οδηγούν σε συναισθήματα φροντίδας. Ως αποτέλεσμα ένας εργαζόμενος δεν είναι απλά ένας εργαζόμενος με συγκεκριμένες λειτουργικές απαιτήσεις και συμφέροντα αλλά επίσης ένα άτομο με διαφορετικές βαθμίδες εγγύτητας προς την επιχείρηση. Με βάση το πώς η εταιρεία προσδιορίζει την δική της «σφαίρα» εγγύτητας, είναι πιο παραγωγικό για το μάνατζμεντ να εστιάσει στους ανθρώπους μέσα και έξω από την εταιρεία που μοιράζονται σε μεγάλο βαθμό την ίδια «εγγύτητα» από το να εστιάζουν σε γενικές κατηγορίες των stakeholders. Χ ΧΡΗΜΑ 23

Χ αφιέρωμα ∼ Εταιρική κοινωνική ευθύνη - Στην εποχή των social media

Dr WAYNE VISSER ΙΔΡΥΤΗΣ CSR INTERNATIONAL

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΠΟ ΧΩΡΑ ΣΕ ΧΩΡΑ

Ο

Dr Wayne Visser, Καθηγητής, Ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος του CSR International, ενέταξε το CEO & CSR MoneyConference 2010 στην παγκόσμια περιοδεία του σε 20 χώρες, στη διάρκεια της οποίας θα μοιραστεί τις απόψεις του για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη. Ο ίδιος λέει ότι η ιδέα αυτή του γεννήθηκε κατά τη διάρκεια μίας προηγούμενη περιοδείας στην οποία παρουσίαζε το βιβλίο του «Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη από το Α στο Ω». Όπως ο ίδιος λεει «Επισκεπτόμενος χώρες όπως η Κίνα η Γουατεμάλα, η Νότια Αφρική, η Ελβετία, η Ταϊλάνδη και άλλες κατέστη σαφές ότι, παρά τις δεκαετίες ομαλοποίησης των συνθηκών τους, η ΕΚΕ εξελισσόταν πολύ διαφορετικά σε αυτά τα μέρη του κόσμου, αλλά αυτές οι διαφοροποιημένες πρακτικές δεν συλλαμβάνονταν ή δεν μοιράζονταν σε ευρεία κλίμακα». Έτσι ο κ. Φίσερ αποφάσισε να δημιουργήσει ένα think-tank που ονομάστηκε CSR International και

ξεκίνησε παράλληλα να δουλεύει το καινούργιο βιβλίο του με τίτλο «Ο παγκόσμιος οδηγός του CSR». «Το να ξεκινήσω την περιοδεία για το CSR ήταν το επόμενο λογικό βήμα σε αυτή τη διαδικασία συλλογής και μοιράσματος με άλλους των εμπειριών και των γνώσεων μου στην Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη» αναφέρει ο Διευθύνων Σύμβουλος του CSR International. Χ

ΕΛΕΝΗ ΚΙΤΡΑ ΠΡΟΕΔΡΟΣ, INTERACTIVE ADVERTISING BUREAU GREECE

SOCIAL MEDIA: ΚΡΙΣΙΜΑ ΣΤΗΝ... ΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΕΚΕ

Η

αλήθεια είναι ότι σε όλο τον κόσμο παρατηρούμε μια σημαντική μετακίνηση δυνάμεων σε κάθε επίπεδο μικρο- και μακρο-οικονομικό. Όλα όσα συμβαίνουν διαμορφώνουν στην ουσία τις συνθήκες ζωής μας τώρα και στο άμεσο μελλών, ξεκινώντας από την κρίση στην οικονομία, στις αξίες, στους θεσμούς κα αναγνωρίζοντας πια πόσο δραματικά αλλάζει γύρω μας το περιβάλλον επιβαρύνοντας ακόμα παραπάνω τις παραπάνω «κρίσεις» Όσο λοιπόν αυρες οι αλλαγές εδραιώνονται γύρω μας αλλά και στο μυαλό μας, οι εταιρίες αποφασίζουν να εξελίξουν τη θέση από την παθητική στάση που κρατούσαν μέχρι πρότινος σε μια πιο ενεργητική και πολλές φορές proactive προσέγγιση. Τα Social media έχουν αρχίσει να παίζουν σημαντικότατο ρολό στην διαμόρφωση της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης ανάγοντας τις εταιρίες σε καλούς κοινωνικούς εταίρους, ξεφεύγοντας από «παραδοσιακά» μοντέλα κοινωνικής ευθύνης μικρής εμβελείας. Μιλάμε λοιπόν για ένα πλέγμα συνθηκών και ενεργειών που σκοπό έχουν να ενισχύσουν τον επανακαθορισμό των εταιρικών στόχων, που ξεφεύγουν από την Πώληση των προϊόντων/υπηρεσιών και μόνο, αλλά εξελίσσονται σε στόχους που οδηγούν σε καινοτομία και ενδιαφέρον για τον άνθρωπο/καταναλωτή (βέβαια), τον πλανήτη και βέβαια το κέρδος.

24 Μάιος 2010

Σημαντικός παράγοντας εδώ αποτελεί η νέα νοοτροπία που πρέπει να διέπει τις εταιρίες και να υποστηρίζει και βέβαια να σέβεται τη συνομιλία και την ανοιχτή συζήτηση με τους υπάρχοντες αλλά και εν δυνάμει πελάτες/καταναλωτές. Διαφάνεια είναι το βασικότερο συστατικό γιατί οδηγεί σε πλήρη κατανόηση των αναγκών των πελατών. Ο διάλογος αυτός μεταξύ καταναλωτών και εταιριών μπορεί να είναι εξαιρετικά ωφέλιμος και για τις δυο πλευρές, ενισχύοντας την αίσθηση ότι όλοι ανήκουμε σε μια δημοκρατική κοινωνία, εξ άλλου τα ψηφιακά Μέσα και δη τα Social Media αυτό πρεσβεύουν και εκφράζουν. Ένας μεγάλος αριθμός εταιριών προάγουν τη σημαντικότητα των Social Media με σκοπό να ενεργοποιήσουν μια viral αλυσιδωτή αντίδραση προκαλώντας το ενδιαφέρον των καταναλωτών γύρω από το κοινωνικό έργο που προσφέρει η εταιρία τόσο όσον αφορά στα δικά της ενδιαφέροντα όσο και σε ευρύτερο επίπεδο. Εξισορροπώντας, έτσι, την έννοια του Κέρδους με την άνοια του Κοινωνικού Οφέλους. Χ

Χ αφιέρωμα ∼ Εταιρική κοινωνική ευθύνη - Στην εποχή των social media

ΟΤΕ

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΤΑΙΡΙΚΟΣ “ΠΟΛΙΤΗΣ”

Μ

ε την παραδοχή ότι εταιρική κουλτούρα είναι το σύνολο των αξιών που διέπουν τις σχέσεις της εταιρείας με τους πελάτες, τους εργαζόμενους, τους μετόχους, την κοινωνία ο ΟΤΕ έχει εντάξει τις αρχές της εταιρικής υπευθυνότητας στη στρατηγική του. Οι αρχές αυτές επηρεάζουν όλες τις λειτουργίες του ΟΤΕ, με αποτέλεσμα οι δράσεις που επιλέγει να είναι στοχευμένες και αποτελεσματικές. Για αυτό το λόγο, παράλληλα με την ανάπτυξη των τηλεπικοινωνιακών υποδομών και την παροχή σύγχρονων προϊόντων και υπηρεσιών που καλύπτουν τις τηλεπικοινωνιακές ανάγκες του κοινωνικού συνόλου, στην εταιρική κουλτούρα εντάσσεται ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα Εταιρικής Υπευθυνότητας με τίτλο «Σχέση Ευθύνης» και βασικούς άξονες: ∼ Τη γεφύρωση του ψηφιακού χάσματος με τη διάδοση της ευρυζωνικότητας πανελλαδικά, προς όφελος όλων των κοινωνικών ομάδων με την αξιοποίηση των τεχνολογικών δυνατοτήτων και υποδομών της εταιρείας για την παροχή ποιοτικών προϊόντων/υπηρεσιών. ∼ Τη συμβολή στην ανάπτυξη της χώρας μέσω της στήριξης ευπαθών κοινωνικών ομάδων, της προώθησης της έρευνας και τεχνολογίας και της διατήρησης της πολιτιστικής μας

∼

∼

κληρονομιάς. Την ανάπτυξη πνεύματος συνεργασίας μεταξύ των εργαζομένων, την ενθάρρυνση της εξέλιξής τους μέσω της «δια βίου» εκπαίδευσης και επιβράβευσης και την προώθηση πολιτικής ίσων ευκαιριών, την προβολή και προώθηση προγραμμάτων εθελοντισμού. Την προστασία του περιβάλλοντος, μέσω της καταγραφής του «οικολογικού αποτυπώματος» της εταιρείας με στόχο τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας αλλά και των εκπομπών CO2, της ανακύκλωσης των υλικών που χρησιμοποιούμε, της χρήσης ανακυκλώσιμων υλικών και της στήριξης Περιβαλλοντικών Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων. Οι δράσεις αυτές καταγράφονται στον Απολογισμό Εταιρικής Υπευθυνότητας που εκδίδει ο ΟΤΕ από το 2005 και δεσμεύεται με την καταγραφή μετρήσιμων στοιχείων, πιστοποιείται από διεθνείς φορείς ( GRI, FTSE4GOOD, CRI κ.λ.π) και παράλληλα ενημερώνει τα ενδιαφερόμενα μέρη, ενισχύοντας έτσι την αξιοπιστία του. Η ένταξη συγκεκριμένων δράσεων στον Επιχειρηματικό Σχεδιασμό και η σύνδεσή τους με τους στόχους της εταιρείας, αποδεικνύει ότι για τον ΟΤΕ, η Εταιρική Υπευθυνότητα είναι «καθημερινή πράξη» και όχι αποσπασματική ενέργεια. Χ

ATLANTIC

ΜΕΓΑΛΗ ΓΙΟΡΤΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ

Μ

ε ιδιαίτερη επιτυχία διοργανώθηκε μια ακόμη πράσινη εκδήλωση από τα super markets atlantic στα πλαίσια της οποίας διεξήχθη η μεγάλη γιορτή για την ανακύκλωση, που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 22 Μαΐου στις 11 το πρωί στην πλατεία Κυψέλης σε συνεργασία με την Ανταποδοτική Ανακύκλωση και υπό την αιγίδα του Δήμου Αθηναίων. Η μεγάλη πράσινη γιορτή προσήλκυσε το ενδιαφέρον πολλών κατοίκων της περιοχής οι οποίοι, μαζί με τα παιδιά τους, συμμετείχαν ενεργά στην προσπάθεια των super markets atlantic για την προστασία του περιβάλλοντος, ενώ παράλληλα κέρδισαν εκπτωτικά κουπόνια για τις αγορές τους και έλαβαν μέρος σε κληρώσεις που τους χάρισαν πλούσια δώρα. Οι μικροί μας φίλοι, παίζοντας και διασκεδάζοντας με τον Ντόναλντ, τον Μίκυ, τη Νταίζη, τον Γκούφη και τον Ρομπέν των Δασών, μυήθηκαν στην ιδέα και τις πρακτικές της Ανακύκλωσης, η οποία συμβάλλει στη διασφάλιση ενός υγιούς περιβάλλοντος για το μέλλον. Σε ένα ευχάριστο κλίμα χαράς και αισιοδοξίας πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση με πολύ μουσική, πολύχρωμα μπαλόνια, γευστικές δοκιμές και δειγματοδιανομές. Με την παρουσία και την ενεργή συμμετοχή του τίμησε την εκδήλωση ο αντιδήμαρχος Αθηναίων κ.

26 Μάιος 2010

Γεώργιος Δημόπουλος, που πρώτος έσπευσε να δώσει το σωστό παράδειγμα για την ανακύκλωση συσκευασιών και συγχρόνως ανέδειξε τον πρώτο τυχερό από τη μεγάλη κλήρωση. Μέσα από μια άκρως διασκεδαστική ατμόσφαιρα τα super markets atlantic διέδωσαν το σπουδαίο μήνυμα της ανακύκλωσης αποδεικνύοντας έμπρακτα την υπεύθυνη περιβαλλοντική τους συνείδηση και την συνέπεια στην πάγια δέσμευση τους για τη στήριξη και ανάληψη πρωτοβουλιών προκειμένου τόσο οι καταναλωτές όσο και οι εργαζόμενοι τους να συμμετέχουν ενεργά στη συλλογική προσπάθεια για την προστασία του περιβάλλοντος. Χ

TEE

ΗΜΕΡΙΔΑ ΓΙΑ ΤΙΣ «ΠΡΑΣΙΝΕΣ» ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ

Μ

ε ιδιαίτερη επιτυχία, η οποία αποτυπώθηκε τόσο στην ευρύτατη προσέλευση, όσο και στην ποιότητα των εισηγήσεων, πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα, 17 Μαΐου σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας, η Ημερίδα Green ICT. Η Ημερίδα διοργανώθηκε από το e-TEE – το τμήμα Πληροφορικής & Επικοινωνιών του Τεχνικού Επιμελητήριου Ελλάδας σε συνεργασία με τη Smart Press & τη Speg επ’ ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Τηλεπικοινωνιών. Βασικός στόχος του Green ICT ήταν η διερεύνηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των Τεχνολογιών Πληροφορικής & Επικοινωνιών (ΤΠΕ) όχι μόνο όσον αφορά στην ίδια τους τη χρήση, αλλά και στο πλαίσιο της στήριξης κάθε άλλου τομέα ή λειτουργίας. Επιπλέον, σημαντικότατος σκοπός της ημερίδας ήταν η εκτενής εξέταση των προοπτικών ανάπτυξης που χάρη στις ΤΠΕ διανοίγονται για την εθνική οικονομία. Αν και μόλις στη δεύτερη χρονιά του φέτος, το Συνέδριο έχει γίνει πλέον θεσμός και ενεργεί ήδη ως καταλύτης σε σειρά δράσεων, αναδεικνύοντας τις πιθανές συνέργειες και προτείνοντας κοινές πρωτοβουλίες μεταξύ των καθ’ ύλην αρμόδιων οργάνων της Πολιτείας και της κοινότητας των Ελλήνων μηχανικών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών. Αυτό αποδείχθηκε περίτρανα στο «στρογγυλό» τραπέζι, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της Ημερίδας, με τη συμμετοχή των ειδικών και γενικών γραμματέων κ.κ. Γκρίτζαλη, Κάτσικα, Ανδρεόπουλου, Μαρκόπουλου, του επικεφαλής της Μονάδας Θεμάτων ΤΠΕ στο Γραφείο Πρωθυπουργού, κ. Δρυμιώτη, και του εκπροσώπου του e-TEE, κ. Καραγκιούλογλου, όπου τέθηκε το θέμα της θεσμοθέτησης «πράσινων» προδιαγραφών στους μελλοντικούς διαγωνισμούς του Δημοσίου. Οι εκπρόσωποι της Πολιτείας δεσμεύτηκαν για επεμβάσεις –και μάλιστα τους αμέσως επόμενους μήνες- σε θέματα ευφυών μεταφορών, δημιουργίας μεγάλων data centers με λειτουργία φιλική προς το περιβάλλον (χρήση cloud computing, SaaS κ.λπ.),

επιβολής «πράσινων» προδιαγραφών σε διαγωνισμούς προμηθειών οι οποίες θα ελέγχονται αυστηρά για την εφαρμογή τους, απλοποίησης διαδικασιών με στόχο τη σημαντική εξοικονόμηση χαρτιού, αλλά και παροχής κινήτρων για την ενσωμάτωση οικολογικής φιλοσοφίας στα υποβαλλόμενα επενδυτικά σχέδια. Όλοι απηύθυναν έκκληση προς τους εκπροσώπους της αγοράς να καταθέσουν ιδέες και προτάσεις προς αυτή την κατεύθυνση, ώστε να μεγιστοποιηθεί το όφελος. Με δεδομένο ότι η ημερίδα διοργανώθηκε την Παγκόσμια Ημέρα των Τηλεπικοινωνιών, ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ήταν η ενότητα Green Telecoms όπου οι εκπρόσωποι των δικτύων δεσμεύτηκαν για τη συνέχιση της υιοθέτησης πράσινων στρατηγικών που οδηγούν στην αειφόρο ανάπτυξη του συνόλου της αγοράς, θέτοντας ωστόσο βασική προϋπόθεση την ύπαρξη ολοκληρωμένων ευρυζωνικών δικτύων. Κοινός παρανομαστής της συζήτησης που ακολούθησε ήταν η προφανής ανάγκη για άμεση επίλυση του αδειοδοτικού καθεστώτος των σταθμών βάσης κινητής τηλεφωνίας, όπου και ο Γ.Γ. Επικοινωνιών κ. Σ. Κάτσικας αναγνώρισε την ανάγκη και δεσμεύτηκε για την δημιουργία διαρκούς επιτροπής παρακολούθησης του ζητήματος. Σημαντικές ήταν οι εισηγήσεις του υφυπουργού Υποδομών, Μεταφορών & Δικτύων, Νίκου Σηφουνάκη, και του προέδρου της ΕΕΤΤ, Λεωνίδα Κανέλλου, ενώ στις άλλες τρεις ενότητες της ημερίδας (Κατασκευή/ορθολογική χρήση και ανακύκλωση ICT προϊόντων – Εφαρμογές ICT με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας – Green Telecoms: από τη θεωρία στην πράξη) συμμετείχαν πολλοί καταξιωμένοι εκπρόσωποι φορέων και επιχειρήσεων του κλάδου. Η εκδήλωση τελούσε υπό την αιγίδα του υπουργείου Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας & Ναυτιλίας, του υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών & Δικτύων, του υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής και της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων. Χ

ΧΡΗΜΑ 27

Χ αφιέρωμα ∼ Εταιρική κοινωνική ευθύνη - Στην εποχή των social media

WΙND

“GREEN” ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ

Α

ποδεικνύοντας έμπρακτα τη δέσμευση της για ανάπτυξη με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος και τις αρχές της αειφορίας, η WIND συμμετείχε στη φετινή, 2η ημερίδα για τις Πράσινες Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών «Green ICT». Εκπροσωπώντας την εταιρία στην ημερίδα, ο Γιώργος Τσαπρούνης, Διευθυντής Εταιρικών Σχέσεων, δήλωσε: «Στη WIND Ελλάς πιστεύουμε ότι η περιβαλλοντική βιωσιμότητα και η επιχειρηματική ανάπτυξη δεν είναι αντικρουόμενες έννοιες και αναγνωρίζουμε ότι η χρήση τεχνολογίας αιχμής στον κλάδο μας αναδεικνύεται σε ένα πολλά υποσχόμενο μέσο για την επίτευξη του στόχου της Βιώσιμης Ανάπτυξης, σε παγκόσμιο επίπεδο. Σήμερα η WIND Ελλάς είναι περισσότερη ευαισθητοποιημένη από ποτέ –αλλά και πιο έτοιμη από ποτέ- να υιοθετήσει ακόμα περισσότερες πρακτικές και προγράμματα που ευνοούν τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. Είμαστε Green και μέσα από την καθημερινή μας λειτουργία θέτουμε στόχους για να γίνουμε Greener. Και όλα αυτά ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ και μέσα από πράξεις». Στα 16 χρόνια που δραστηριοποιείται στο χώρο των τηλεπικοινωνιών, η WIND, έχει επιλέξει να επενδύει σε μία ανάπτυξη που στηρίζεται στις αρχές της αειφορίας, με σεβασμό στον άνθρωπο και το περιβάλλον. Στο πλαίσιο υλοποίησης της στρατηγικής Εταιρικής Υπευθυνότητας «Στην Πράξη», η εταιρία αναλαμβάνει μια σειρά «πράσινων» πρωτοβουλιών όπως τα προγράμματα ανακύκλωσης, εξοικονόμησης ενέργειας και φυσικών πόρων μέσω της αναβάθμισης των υποδομών και δικτύων της, διαχείρισης απορριμμάτων, περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης του

κοινού και στήριξης περιβαλλοντικών οργανώσεων. Οι συγκεκριμένες δράσεις έχουν ήδη φέρει απτά αποτελέσματα. Μιλώντας με νούμερα: ∼ Αναβαθμίζοντας το Δίκτυο Κορμού, η WIND προσφέρει δυνατότητα εξοικονόμησης ενέργειας άνω του 50% στα διαβιβαστικά κέντρα. ∼ Εγκαθιστώντας αποδοτικότερους εξοπλισμούς στους σταθμούς βάσης, η εταιρία επιτυγχάνει εξοικονόμηση ενέργειας που στο σύνολο του σταθμού φτάνει μέχρι το 65%. ∼ Η WIND πέτυχε το 2009 να μειώσει κατά 20% σε σχέση με το 2008, το μέσο βάρος των συσκευασιών της, διαθέτοντας έτσι λιγότερα κατά 38 τόνους υλικά συσκευασίας στην αγορά και, κατ’ επέκταση, στο περιβάλλον. ∼ Το 2009 η WIND κατάφερε να παράξει 36 τόνους λιγότερα απόβλητα και να αυξήσει το ποσοστό ανακύκλωσης επί του συνόλου στο 62%, από περίπου 50% το 2008. ∼ Σε συνεργασία με όλα τα εγκεκριμένα Συλλογικά Συστήματα διαχείρισης αποβλήτων, μέσα σε ένα μόνο έτος, πάνω από 130.000 μπαταρίες διαχειρίσθηκαν μέσω των κάδων μικρών ηλεκτρικών στηλών ενώ για τρίτη συνεχόμενη χρονιά παρατηρήθηκε άνω του 100% αύξηση στον αριθμό μπαταριών που η WIND διαχειρίστηκε μέσω του φορέα ανακύκλωσης ΑΦΗΣ, λειτουργώντας ως σημείο συλλογής για το κοινό. ∼ Αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες με στόχο τη μείωση του χρησιμοποιούμενου χαρτιού, η εταιρία αναμένεται μέσα στο 2010 να εξοικονομήσει 52 τόνους χαρτιού οι οποίο ισοδυναμούν με 114 τόνους ξυλείας ή, κατά προσέγγιση, 880 δέντρα. Χ

Γιώργος Τσαπρούνης, Διευθυντής Εταιρικών Σχέσεων, Wind Ελλάς 28 Μάιος 2010

Χ αφιέρωμα ∼ Εταιρική κοινωνική ευθύνη - Στην εποχή των social media

CARREFOUR ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΟΡΤΗ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

Μ

ε σύνθημα «Πάρε τη Διατροφή στα Χέρια σου», η Carrefour Μαρινόπουλος, σε συνεργασία με το Δήμο Αμαρουσίου, διοργάνωσε μια μεγάλη γιορτή παιδικής διατροφής, στις 14 και 15 Μαΐου στο Εμπορικό κέντρο Avenue. Μικροί και μεγάλοι ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό στην πρόσκληση της Carrefour Μαρινόπουλος σε ένα διήμερο αφιερωμένο στη Διατροφή. Με κύριο στόχο την εκπαίδευση όλης της οικογένειας στη σωστή και ισορροπημένη διατροφή, εξειδικευμένοι διατροφολόγοι βρέθηκαν στο πλευρό παιδιών και γονέων, δίνοντας χρήσιμες και πρακτικές συμβουλές για το καθημερινό πρόγραμμα διατροφής

όλης της οικογένειας. Δίνοντας έμφαση στην αξία ομάδων τροφίμων, όπως τα φρούτα, τα λαχανικά, τα γαλακτοκομικά, τα δημητριακά, αλλά και την ιδιαίτερη σημασία γευμάτων όπως το πρωινό, παιδιά και γονείς πήραν μέρος σε εργαστήρια ‘γευστικών’ κατασκευών και εντυπωσιακά θεατρικά δρώμενα. Με αυτήν την πρωτοβουλία, η Carrefour Μαρινόπουλος στέλνει ένα ακόμα ηχηρό μήνυμα σε όλους, καθώς η διατροφή είναι όντως «στα χέρια μας». Επενδύοντας εδώ και χρόνια στη διατροφή όλης της οικογένειας, θα συνεχίσει, με την ίδια ευαισθησία, την προσπάθεια εκπαίδευσης και ενημέρωσης σε έναν πιο ισορροπημένο τρόπο διατροφής. Χ

LAFARGE BETON

ΣΥΜΦΩΝΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ

Ε

πεκτείνοντας την εμπειρία και τις καλές πρακτικές του Ομίλου Lafarge και στην Ελλάδα, η Lafarge Βeton σύναψε τριμερές σύμφωνο συνεργασίας, με το Τμήμα Φυτολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών και το Βοτανικό Κήπο της Βρέστης, για την υλοποίηση προγράμματος περιβαλλοντικής διαχείρισης και προστασίας της βιοποικιλότητας στο λατομείο της στον Άραξο. Πρόκειται για λατομείο αδρανών υλικών που βρίσκεται εντός της λατομικής ζώνης Αράξου σε μία ιδιαίτερα περιβαλλοντικά ευαίσθητη περιοχή, στο Βόρειο – Ανατολικό άκρο του «Εθνικού Πάρκου Υγροτόπων Κοτυχίου - Στροφυλιάς». Ειδικότερα, η συμφωνία αφορά στη χρήση ενδημικών φυτών της περιοχής για την αποκατάσταση του λατομείου και στη διασφάλιση όλων εκείνων των ειδικών παραμέτρων που θα επιτρέψουν στην φυσική βλάστηση να επιστρέψει στις εξορυγμένες περιοχές. Το μακροχρόνιο ερευνητικό πρόγραμμα περιλαμβάνει, επίσης, τη διερεύνηση και τη δημιουργία κατάλληλων συνθηκών για την επιβίωση και τον πολλαπλασιασμό του σπάνιου φυτού ‘Centaurea niederi’, το οποίο περιλαμβάνεται στη λίστα σπάνιων φυτών της Συνθήκης της Βέρνης και φύεται στα ασβεστολιθικά πετρώματα της περιοχής του Αράξου. Κατά την υπογραφή

30 Μάιος 2010

του συμφώνου, ο κ. Didier Petetin, Διευθύνων Σύμβουλος της Lafarge Beton, δήλωσε: «Ο Όμιλος Lafarge λειτουργεί παγκοσμίως περισσότερα από 200 λατομεία σε προστατευόμενες περιοχές, 25 εκ των οποίων βρίσκονται σε ζώνες Natura 2000. Αυτή η εκτενής εμπειρία έχει επιτρέψει στον Όμιλο να αναπτύξει την απαραίτητη τεχνογνωσία και την εξειδίκευση, ώστε να δραστηριοποιείται σε τόσο ευαίσθητα περιβάλλοντα, ενώ ταυτόχρονα έχει συμβάλλει στην ανάπτυξη βέλτιστων πρακτικών, που έχουν σχεδιαστεί εξολοκλήρου για να ανταποκρίνονται στις ειδικές παραμέτρους και απαιτήσεις των συγκεκριμένων περιοχών. Το 2010, το Διεθνές Έτος των Ηνωμένων Εθνών για την Προστασία της Βιοποικιλότητας, η Lafarge εισάγει στην Ελλάδα μια σημαντική πρωτοβουλία για την κατάρτιση και την εφαρμογή του σχεδίου αποκατάστασης στο λατομείο του Αράξου, θέτοντας ως προτεραιότητα την επιτυχή ενσωμάτωσή του στο μοναδικό αυτό φυσικό περιβάλλον». Το πιλοτικό αυτό πρόγραμμα αποτελεί σημείο εκκίνησης για το σύνολο των λατομείων της Lafarge Beton, σε ό, τι αφορά στην περαιτέρω αξιοποίηση και εφαρμογή του προγράμματος διατήρησης της βιοποικιλότητας και στην προστασία της φυσικής μας κληρονομιάς. Χ

Χ αφιέρωμα ∼ Εταιρική κοινωνική ευθύνη - Στην εποχή των social media

BEST WORKPLACES EUROPE 2010 ΠΕΝΤΕ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΣΤΙΣ 100 ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Σ

ε εορταστική ατμόσφαιρα και με ιδιαίτερα αισθητό το ελληνικό στοιχείο, πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 19 Μαΐου, στο Casino de Madrid της Μαδρίτης, η βράβευση των 100 εταιρειών με το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον από το Great Place to Work Europe. Φέτος, για μια ακόμη χρονιά, ανάμεσα στις καλύτερες εταιρείες της Ευρώπης διακρίθηκαν και πέντε ελληνικές: Τρεις εταιρείες στην κατηγορία με πάνω από 500 εργαζόμενους: ∼ Coca Cola 3E. Η εταιρεία διακρίθηκε για 2η συνεχόμενη χρονιά και παράλληλα της απενεμήθη το ειδικό βραβείο για την

‘Ανάπτυξη και εξέλιξη των εργαζομένων’ ∼ Tasty Foods ∼ Αθηναϊκή Ζυθοποιία Δύο εταιρείες στην κατηγορία µε 50 έως 500 εργαζόµενους: ∼ Bristol- Myers Squibb. Διακρίθηκε για 2η συνεχόμενη χρονιά ενώ ήταν υποψήφια για το ειδικό βραβείο ‘Αξιόπιστη επικοινωνία’ ∼ Ψημίτη ΑΕ. Χ

Η οµάδα της Coca Cola 3E στην τελετή βράβευσης, στη Μαδρίτη

SAMSUNG

ΧΟΡΗΓΟΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΗΣ ΛΑΜΠΑΔΗΔΡΟΜΙΑΣ

Η

Samsung Electronics ανακοίνωσε τη συμμετοχή της, ως Επίσημος Χορηγός, στην Ολυμπιακή Λαμπαδηδρομία στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου το 2012. Η μεταφορά της Ολυμπιακής Φλόγας θα ξεκινήσει το Μάιο του 2012 και θα ολοκληρωθεί τον Ιούλιο του 2012, με την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων. Για τη Samsung η ενασχόληση της με τους Ολυμπιακούς Αγώνες αποτελεί πάθος. Με τη συμμετοχή της στοχεύει να εμπλέξει όλους τους ανθρώπους, ιδιαίτερα τους νέους, στον αθλητισμό μέσω πολυάριθμων σχετικών δραστηριοτήτων και προγραμμάτων. «Ως Παγκόσμιος Υποστηρικτής, η Samsung έχει μια σταθερή δέσμευση προς τους Ολυμπιακούς Αγώνες και είναι για ακόμα μία φορά ενθουσιασμένη που θα κατέχει τη θέση του Επίσημου Χορηγού της Ολυμπιακής Λαμπαδηδρομίας. Ως καθιερωμένος ηγέτης στις καινοτόμες τεχνολογίες κινητών, που προσφέρουν νέες και συναρπαστικές εμπειρίες για όλους, η Samsung φιλοδοξεί να χρησιμοποιήσει το συμβολισμό και τη δύναμη της Ολυμπιακής Φλόγας, ώστε να συνδέσει τη νεολαία και τον αθλητισμό», δήλωσε ο κος Gyehyun Kwon, Αντιπρόεδρος και Επικεφαλής του Παγκόσμιου Αθλητικού Marketing της Samsung. Η επίσημη ανακοίνωση της χορηγίας της Samsung στην Ολυμπι32 Μάιος 2010

ακή Λαμπαδηδρομία για το 2012 πραγματοποιήθηκε σε ειδική εκδήλωση, εχθές, στο Λονδίνο, υπό τη στήριξη της Οργανωτικής Επιτροπής για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου (LOCOG) και τη συμμετοχή του Λόρδου Sebastian Coe, Προέδρου της LOCOG και του κου Hugh Robertson, Υπουργού Αθλητισμού και Ολυμπιακών Αγώνων. Μια ένδειξη για το τι πρόκειται να επακολουθήσει, ήταν η συμμετοχή νεανικού κοινού στην εκδήλωση, συμπεριλαμβανομένου ενός από τους πρεσβευτές της νεολαίας της Samsung, τον 16χρονο Danny Mills Pappoe, από την ομάδα νέων της Τσέλσι. Χ

Χ

34 Μάιος 2010

∼ αφιέρωμα

ΧΟΡΗΓΗΤΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΡΑΠΕΖΩΝ

ΕΤΟΣ ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΩΝ ΔΑΝΕΙΩΝ ΤΟ 2010 Μόνο η Εθνική Τράπεζα θα προχωρήσει σε αναδιαρθρώσεις δανείων, αξίας άνω του ενός δισ. ευρώ, ενώ και ο πρόεδρος της Πειραιώς Μ. Σάλλας ανακοίνωσε ότι θα γίνει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη προσπάθεια στήριξης των πελατών που αντιμετωπίζουν πρόβλημα εξυπηρέτησης του δανείου τους.

∼

E

ιδικά προγράμματα με στόχο την ∼ EUROBANK EFG ∼ οικονομική ελάφρυνση των νοικοκυ∼ ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΕΣ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΕΙΣ ∼ ✒ ριών που έχουν δανεισμό υπερβολικό Δεδομένων των συνθηκών που έχουν δημιουργηθεί από τον για τις δυνατότητες τους ανακοίνωστην οικονομία και την αγορά λόγω της ύφεσης, Γιώργο σαν οι ελληνικές τράπεζες. Καλούμενο η Τράπεζα Eurobank EFG σταθμίζοντας το σοβαρό Στόχος τους είναι να στηρίξουν κοινωνικό πρόβλημα της αδυναμίας ορισμένων πεστη δύσκολη αυτή συγκυρία τους πελάτες τους είτε αυτοί είναι λάτων της, ιδιωτών, επαγγελματιών ή μικρών επιχειρήσεων ιδιώτες, επαγγελματίες, δημόσιοι υπάλληλοι, συνταξιούχοι, μινα εκπληρώσουν τις δανειακές τους υποχρεώσεις, υλοποιεί κροεπιχειρηματίες. Η αναδιάρθρωση των δανείων αφορά σχεδόν ειδικά προγράμματα διευκόλυνσης για την εκπλήρωση των όλες τις κατηγορίες όπως στεγαστικά καταναλωτικά, καρτοδάνεια υποχρεώσεων των πελατών αυτών. κλπ. και οι διευκολύνσεις γίνονται με επιμήκυνση του χρόνου Μέχρι σήμερα στα προγράμματα που ήδη υλοποιούνται έχουν αποπληρωμής τη μείωση των μηνιαίων δόσεων, τη δυνατότητα υπαχθεί 57.700 πελάτες εκ των οποίων περισσότεροι από πληρωμής μόνο τόκων για συγκεκριμένη χρονική περίοδο, έως 2.500 είναι άνεργοι. και την αναστολή καταβολής δόσεων. Μόνο η Εθνική Τράπεζα θα Τα προγράμματα αυτά έχουν εξατομικευμένο χαρακτήρα, προχωρήσει σε αναδιαρθρώσεις δανείων, σύμφωνα με δήλωση δηλαδή προσαρμόζονται όχι μόνον στην ανάγκη αλλά και του Απ. Ταμβακάκη, αξίας άνω του ενός δις ευρώ, ενώ και ο στην ιδιαιτερότητα του κάθε πελάτη και προσφέρουν άμεση πρόεδρος της Πειραιώς Μιχ. Σάλλας ανακοίνωσε στη γενική και αποτελεσματική διευκόλυνση, δεδομένου ότι οδηγούν σε συνέλευση της Τράπεζας ότι θα γίνει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη σημαντική μείωση της μηνιαίας δόσης τόσο για τους ιδιώτες προσπάθεια στήριξης των πελατών που αντιμετωπίζουν πρόβληπελάτες, όσο και για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τις μα εξυπηρέτησης του δανείου τους. ΧΡΗΜΑ 35

Χ αφιέρωμα ∼ Χορηγητικά προϊόντα τραπεζών - Έτος αναδιάρθρωσης υφιστάμενων δανείων το 2010 ☛

ΜΕΧΡΙ ΠΡΟΣΦΑΤΩΣ, ΣΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΟΥ ΗΔΗ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ EUROBANK ΕΧΟΥΝ ΥΠΑΧΘΕΙ 57.700 ΠΕΛΑΤΕΣ ΕΚ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΑΠΟ 2.500 ΕΙΝΑΙ ΑΝΕΡΓΟΙ.

μικρές επιχειρήσεις. Ιδιαίτερα κατά την τρέχουσα περίοδο τα προγράμματα αυτά διευκολύνουν τους δημοσίους υπαλλήλους και τους συνταξιούχους, των οποίων το ετήσιο εισόδημα μειώνεται λόγω των πρόσφατων μέτρων που έλαβε η Πολιτεία. Α. ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΑ ΔΑΝΕΙΑ Οι κάτοχοι στεγαστικών δανείων που αντιμετωπίζουν αντικειμενική δυσκολία στην εξυπηρέτηση των δανείων τους μπορούν να κάνουν χρήση των παρακάτω δυνατοτήτων: ∼ Αύξηση διάρκειας δανείου έως και 10 έτη με μέγιστη συνολική διάρκεια τα 40 έτη (Με προϋπόθεση ότι το επιτρέπει η ηλικία του δανειολήπτη ή των εγγυητών του δανείου). ∼ Πληρωμή μόνο τόκων για περίοδο 1 έτους. Β. ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΑ ΔΑΝΕΙΑ & ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΚΑΡΤΕΣ Με προσημείωση ακινήτου Σε κατόχους καταναλωτικών δανείων ή/και πιστωτικών καρτών Eurobank με αντικειμενική δυσκολία πληρωμής η Τράπεζα συγκεντρώνει όλες τις οφειλές σε ένα νέο δάνειο κυμαινόμενου επιτοκίου σε ευρώ με προσημείωση ακινήτου του πελάτη και νέα διάρκεια έως και 25 έτη. Το επιτόκιο θα είναι συνδεδεμένο με το euribor τριμήνου με περιθώριο ανάλογο του ποσοστού χρηματοδότησης Γ. ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΑ ΔΑΝΕΙΑ & ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΚΑΡΤΕΣ Χωρίς προσημείωση ακινήτου Σε κατόχους καταναλωτικών δανείων (Τοκοχρεωλυτικών ή/ και ανοιχτών) ή/και πιστωτικών καρτών με αντικειμενική δυσκολία πληρωμής η Τράπεζα συγκεντρώνει όλες τις οφειλές σε ένα νέο δάνειο με διάρκεια έως και 15 έτη και μειωμένο επιτόκιο ανάλογα με την περίπτωση του κάθε πελάτη που μπορεί να φτάσει έως και ελάχιστο 8% για τα 2 πρώτα έτη Δ. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ & ΜΜ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Ειδικότερα, και με σκοπό την προστασία της ρευστότητας Επαγγελματιών και Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων -ώστε να μπορέσουν να ξεπεράσουν τις επιδεινούμενες συνθήκες που επικρατούν σήμερα στην αγορά- η Τράπεζα παρέχει στους πελάτες της προγράμματα με: ∼ Δυνατότητα αναδιάρθρωσης δανείων σε καθυστέρηση με 36 Μάιος 2010

σημαντική μείωση της υπάρχουσας δόσης, μέσω της υλοποίησης προσαρμοσμένων προγραμμάτων στις ανάγκες της κάθε επιχείρησης. ∼ Αναστολή πληρωμής δόσεων μέχρι 12 μήνες και για συγκεκριμένους κλάδους δραστηριότητας που πλήττονται περισσότερο από την κρίση. Η πολιτική αυτή της Eurobank, ανταποκρίνεται στο ρόλο και τις αρχές της εταιρικής και κοινωνικής ευθύνης, του υπεύθυνου δανεισμού και της σταθερής δέσμευσής της να στηρίζει τους πελάτες της σε κάθε συγκυρία. Πληροφορίες για τα παραπάνω προγράμματα και την υπαγωγή τους σε αυτά, μπορούν να λάβουν οι ενδιαφερόμενοι από τα κατά τόπους καταστήματα της Τράπεζας. ∼ ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ∼ ∼ ΣΤΗΡΙΞΗ ΓΙΑ ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΑ & ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΑ ∼ Μέτρα διευκόλυνσης των πελατών της που είναι κάτοχοι προϊόντων της στεγαστικής και καταναλωτικής πίστης ανακοίνωσε η Τράπεζα Πειραιώς. Η Τράπεζα Πειραιώς, κατανοώντας τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει μέρος των πελατών της, έχει θέσει σε εφαρμογή από τις 12 Μαΐου 2010 σειρά μέτρα διευκόλυνσης για τους πελάτες της που είναι κάτοχοι προϊόντων της στεγαστικής και καταναλωτικής πίστης. Τα μέτρα αυτά είναι απόλυτα προσαρμοσμένα στις διαφορετικές έκτακτες ανάγκες που δημιούργησε η τρέχουσα οικονομική συγκυρία και με στόχο τη στήριξη όλων των κοινωνικών ομάδων. Έτσι, για τους δημοσίους υπαλλήλους-πελάτες της, που θα αντιμετωπίσουν δυσκολία στην αποπληρωμή των δανείων τους, παρέχεται η δυνατότητα να μειώσουν σημαντικά τη μηνιαία δόση τους επιλέγοντας ένα από τα παρακάτω προγράμματα: 1. ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΑ ΔΑΝΕΙΑ ∼ Μείωση της μηνιαίας δόσης του δανείου τους στο μισό για διάστημα έως και 3 χρόνια, με αντίστοιχη επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου. ∼ Πληρωμή μόνο τόκων για χρονικό διάστημα μέχρι και 5 χρόνια, με αντίστοιχη επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου. Με το μέτρο αυτό επιτυγχάνεται μείωση της μηνιαίας καταβολής έως και 65%. Έτσι, για δάνειο 100.000 ευρώ, για το οποίο ο πελάτης σήμερα πληρώνει 606 ευρώ/μήνα, η νέα του δόση κατά τη διάρκεια της περιόδου διευκόλυνσης διαμορφώνεται σε 209 ευρώ (μειώνεται δηλ. κατά 397 ευρώ/μήνα). ∼ Επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου έως και 5χρόνια. Έτσι, σε αντίστοιχο δάνειο, αντί για 606 ευρώ/μήνα ο πελάτης μπορεί να πληρώνει 528 ευρώ/μήνα (μείωση δηλ. κατά 78 ευρώ/μήνα).

2. ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΑ ΔΑΝΕΙΑ ∼ Συγκέντρωση όλων των οφειλών από καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες της Τράπεζας Πειραιώς σε ένα νέο δάνειο με προσημείωση ακινήτου και διάρκεια έως 20

ΧΡΗΜΑ 37

Χ αφιέρωμα ∼ Χορηγητικά προϊόντα τραπεζών - Έτος αναδιάρθρωσης υφιστάμενων δανείων το 2010 χρόνια ή χωρίς εξασφάλιση και διάρκεια έως 15 χρόνια (ανάλογα με το ποσό του δανείου). ∼ Πληρωμή μόνο τόκων για χρονικό διάστημα μέχρι και 3 χρόνια με αντίστοιχη επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου. Με το πρόγραμμα αυτό ο πελάτης μπορεί να μειώσει τη δόση του έως και 55%. Έτσι, για άληκτο κεφάλαιο 10.000 ευρώ, ο πελάτης θα μπορεί πληρώνει 101 ευρώ/μήνα αντί για 223 ευρώ/μήνα που πληρώνει τώρα. Λαμβάνοντας υπόψη ότι στην παρούσα κατάσταση πολλοί δανειολήπτες και όχι μόνο δημόσιοι υπάλληλοι έχουν υποστεί έμμεση μείωση των εισοδημάτων τους (αύξηση της έμμεσης φορολογίας) ή περιορισμό των εσόδων τους λόγω πτώσης στη ζήτηση (επιτηδευματίες, έμποροι) και αντιμετωπίζουν αντίστοιχες δυσκολίες, η Τράπεζα Πειραιώς έχει λάβει ειδική μέριμνα προσφέροντας και σε αυτούς ανάλογα προγράμματα για τη στήριξή τους. Ειδικά για τους πελάτες της που βιώνουν σοβαρότατες δυσκολίες λόγω απώλειας της εργασίας τους, παρέχει τη δυνατότητα απαλλαγής τους από την καταβολή δόσεων μέχρι και για έξι μήνες. ∼ MILLENNIUM BANK ∼ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΕΙΣ ΣΕ ΜΙΣΘΩΤΟΥΣ & ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΥΣ ∼ ∼ Η Millennium Bank στηρίζει τους μισθοδοτούμενους και συνταξιούχους πελάτες της του δημοσίου τομέα που αντιμετωπίζουν αντικειμενικές δυσκολίες ανταπόκρισης στην αποπληρωμή των δανειακών τους υποχρεώσεων σε συνέχεια των πρόσφατων μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής, με τη δημιουργία ειδικού προγράμματος στήριξης. Αναλυτικά, το πρόγραμμα στήριξης της Millennium bank για τους μισθοδοτούμενους και συνταξιούχους του δημοσίου τομέα προσφέρει τα εξής: ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΑ & ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΑ ΔΑΝΕΙΑ ∼ επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου ∼ πληρωμή μόνο τόκων για διάστημα έως 3 έτη ∼ δυνατότητα μη πληρωμής 2 δόσεων ανά έτος και για διά-

38 Μάιος 2010

στημα έως 3 έτη ∼ σταθερή δόση με κυμαινόμενη διάρκεια του δανείου. ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΚΑΡΤΕΣ ∼ δυνατότητα αποπληρωμής με καταναλωτικό δάνειο, καθώς και μετατροπής της ολικής εξόφλησης σε ελάχιστη καταβολή. Παράλληλα, η Millennium Bank διαθέτει και τον λογαριασμό μισθοδοσίας “Millennium Δημοσίου”, μέσω του οποίου οι μισθοδοτούμενοι και συνταξιούχοι του δημοσίου τομέα συμμετέχουν αυτόματα σε κληρώσεις, που δίνουν την ευκαιρία σε 10 τυχερούς κάθε μήνα να κερδίσουν 1.000 ευρώ. Οι πελάτες της τράπεζας που ενδιαφέρονται για το ειδικό πρόγραμμα στήριξης μπορούν να απευθύνονται σε οποιοδήποτε κατάστημα της Millennium bank. ∼ ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ∼ ∼ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΔΗΜΟΣΙΟΥΣ ΥΠΑΛΛΗΛΟΥΣ & ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΥΣ ∼ Η Εθνική Τράπεζα ανακοινώνει δέσμη ευνοϊκών μέτρων με στόχο τη διευκόλυνση των δημοσίων υπαλλήλων και συνταξιούχων πελατών της στην αποπληρωμή των στεγαστικών και καταναλωτικών δανείων που έχουν λάβει από αυτήν και των οφειλών τους από πιστωτικές κάρτες της. Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, τα μέτρα εντάσσονται στις πρωτοβουλίες της Εθνικής Τράπεζας για τη στήριξη των ελληνικών νοικοκυριών στη δύσκολη περίοδο της οικονομικής κρίσης που βιώνουμε. Με τα νέα μέτρα, η τράπεζα παρέχει την ευχέρεια μείωσης των μηνιαίων δόσεων αποπληρωμής χρεών των δημοσίων υπαλλήλων και συνταξιούχων πελατών της, σε μια προσπάθεια να αντισταθμίσει κατά το δυνατόν τη μείωση που έχει επέλθει στο διαθέσιμο εισόδημά τους. Το πρόγραμμα διευκολύνσεων προβλέπει τα εξής: Α. ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΑ ΔΑΝΕΙΑ 1. Επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής των στεγαστικών δανείων έως και 12 έτη επιπλέον της εναπομένουσας κανο-

ΧΡΗΜΑ 39

Χ αφιέρωμα ∼ Χορηγητικά προϊόντα τραπεζών - Έτος αναδιάρθρωσης υφιστάμενων δανείων το 2010 νικής διάρκειάς τους, με μέγιστη συνολική διάρκεια τα 40 έτη, εφόσον το επιτρέπει η ηλικία του δανειολήπτη ή των εγγυητών του δανείου. Με αυτό το μέτρο μειώνεται η μηνιαία δόση αποπληρωμής του δανείου έως και 20%, ανάλογα με τη νέα διάρκεια αποπληρωμής για κάθε πελάτη.

2. Δυνατότητα συνολικής συγκέντρωσης των οφειλών από καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες της Εθνικής Τράπεζας σε ένα νέο δάνειο, με νέα προσημείωση στο ακίνητο για το οποίο έχει δοθεί το στεγαστικό δάνειο. Το επιτόκιο του νέου δανείου θα είναι ίσο με το Εuribor, προσαυξημένο με το περιθώριο επισκευαστικού δανείου (σήμερα 4%). Έτσι, το νέο επιτόκιο θα είναι σημαντικά μικρότερο από το επιτόκιο πιστωτικών καρτών που κυμαίνεται στην περιοχή του 16% και από το επιτόκιο καταναλωτικών δανείων που κυμαίνεται στο 13%. Ο χρόνος αποπληρωμής του νέου δανείου θα έχει σημαντικά μεγαλύτερη διάρκεια, συνολικά έως 25 έτη. Με αυτό το μέτρο, λόγω του μειωμένου επιτοκίου και του αυξημένου χρόνου αποπληρωμής, ο δημόσιος υπάλληλος ή συνταξιούχος πελάτης της Εθνικής μπορεί να αξιοποιήσει το ακίνητο που του έχει ήδη χρηματοδοτήσει η τράπεζα, ώστε να επιτύχει σημαντική μείωση των μηνιαίων δόσεων αποπληρωμής καταναλωτικών δανείων και πιστωτικών καρτών που έχει λάβει από την Εθνική Τράπεζα.

B. ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΑ ΔΑΝΕΙΑ & ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΚΑΡΤΕΣ 1. Για καταναλωτικά δάνεια τακτής λήξης από την Εθνική Τράπεζα δίνεται η δυνατότητα επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής τους κατά 50%, με συνολική διάρκεια έως 36 μήνες. Με το μέτρο αυτό, μειώνεται η μηνιαία δόση του δημοσίου υπαλλήλου ή συνταξιούχου πελάτη της Εθνικής Τράπεζας έως και 40%, ανάλογα με την αρχική διάρκεια αποπληρωμής που είχε το δάνειο.

2. Επιπλέον δίνεται η δυνατότητα μείωσης της μηνιαίας επιβάρυνσης των δημοσίων υπαλλήλων και των συνταξιούχων πελατών της Εθνικής Τράπεζας, μέσω της συγκέντρωσης όλων των τρεχουσών οφειλών τους από καταναλωτικά δάνεια

40 Μάιος 2010

και πιστωτικές κάρτες σε ένα δάνειο, με ή χωρίς την παροχή εμπράγματων εξασφαλίσεων. Ειδικότερα: 2.1 Χωρίς την παροχή εμπράγματων εξασφαλίσεων (προσημείωση) δίνεται η ευχέρεια συγκέντρωσης των οφειλών σε ένα νέο δάνειο, με μέγιστη διάρκεια αποπληρωμής 120 μήνες (ανάλογα με το ποσό του δανείου) και επιτόκιο ίσο με το Εuribor, προσαυξημένο κατά 9 μονάδες. Με το νέο δάνειο, οι μηνιαίες δόσεις του πελάτη από τα καταναλωτικά δάνεια μειώνονται έως 30%, ενώ οι μηνιαίες δόσεις από τις πιστωτικές κάρτες μειώνονται έως 50%. Το τελικό ποσοστό μείωσης εξαρτάται από την τελική διάρκεια αποπληρωμής του δανείου(*).

2.2 Με την παροχή εμπράγματων εξασφαλίσεων (προσημείωση) δίνεται η ευχέρεια συγκέντρωσης των οφειλών σε ένα νέο δάνειο, με μέγιστη διάρκεια αποπληρωμής 180 μήνες (ανάλογα με το ποσό του δανείου) και επιτόκιο ίσο με το Εuribor, προσαυξημένο με περιθώριο 4% σήμερα, ήτοι σημαντικά μικρότερο από το επιτόκιο πιστωτικών καρτών, που κυμαίνεται στην περιοχή του 16%, και από το επιτόκιο καταναλωτικών δανείων, που κυμαίνεται στο 13%. Όπως επισημαίνεται, με το νέο δάνειο, οι μηνιαίες δόσεις του πελάτη από τα καταναλωτικά δάνεια μειώνονται έως 60% και οι μηνιαίες δόσεις από τις πιστωτικές κάρτες μειώνονται έως 70%. Το τελικό ποσοστό μείωσης εξαρτάται από την τελική διάρκεια αποπληρωμής του δανείου. Όλα τα παραπάνω μέτρα τίθενται σε ισχύ από τη Δευτέρα 31 Μαΐου και θα ισχύσουν μέχρι και την Παρασκευή 9 Οκτωβρίου 2010. Λεπτομέρειες γύρω από τις δυνατότητες διευκόλυνσής τους στην αποπληρωμή των δανείων τους οι πελάτες μπορούν να λαμβάνουν από τα καταστήματα της Εθνικής Τράπεζας. Υπενθυμίζουμε ότι όλα τα επιτόκια επιβαρύνονται με την εισφορά 0,6% του Ν. 128/75. ∼

ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΟ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ

∼ ∼ ΡΥΘΜΙΣΗ ΧΡΕΩΝ ΓΙΑ ΑΝΕΡΓΟΥΣ ∼ Το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, λαμβάνοντας υπόψη τη δύσκολη οικονομική συγκυρία, δημιουργεί το νέο προϊόν «Προστατεύω τους Ανέργους». Το προϊόν αυτό δίνει στους υφιστάμενους πελάτες που βρίσκονται σε κατάσταση ανεργίας τη δυνατότητα για αναστολή της καταβολής δόσεων των δανείων τους για ορισμένο χρονικό διάστημα.

1. Η ρύθμιση δανείου προβλέπει: ∼ Έως 12 μήνες αναστολή καταβολής δόσεων για τα καταναλωτικά δάνεια, με αντίστοιχη επιμήκυνση της διάρκειας του δανείου. ∼ Έως 24 μήνες αναστολή καταβολής δόσεων για τα στεγαστικά δάνεια, με δυνατότητα επιμήκυνσης της διάρκειας του δανείου έως 5 έτη.

2. Μετά τη λήξη της περιόδου χάριτος, το δάνειο θα εκτοκίζεται με το συμβατικό επιτόκιο.

3. Η ανωτέρω δυνατότητα παρέχεται ακόμα και στην περίπτωση όπου ο ένας από τους συνδικαιούχους του δανείου είναι άνεργος.

4. Το προϊόν θα ισχύει από την 1η/6/2010 έως τις 31/5/2011. Χ

ΧΡΗΜΑ 41

Χ

∼ αφιέρωμα

REIC MONEY CONFERENCE 2010

ΕΛΚΥΣΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΟΙ ΑΕΕΑΠ

Σημαντική διαφορά των ελληνικών με τις ξένες ΑΕΕΑΠ είναι ότι οι εγχώριες εταιρείες δεν έχουν τη δυνατότητα να προχωρήσουν στην ανάπτυξη ακινήτων, στοιχείο που αποδείχθηκε καθοριστικό ως προς την αμυντική τους συμπεριφορά απέναντι στην κρίση.

✒

Υ

από τον Γιώργο Καλούμενο

ψηλές μερισματικές αποδόσεις ακόμη και εν μέσω κρίσης παρουσιάζουν οι Εταιρείες Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία, οι μετοχές των οποίων διαπραγματεύονται αυτή την στιγμή στο Χρηματιστήριο Αθηνών με τιμές κατά 50% χαμηλότερες σε σχέση με την εσωτερική αξία του χαρτοφυλακίου τους. Γεγονός το οποίο οφείλεται στο ότι οι τιμές των ακινήτων δεν έχουν παρουσιάσει μεγάλες μειώσεις παρά την κρίση, σε αντίθεση με το ΧΑ όπου οι τιμές μειώθηκαν σημαντικά. Αυτό επισημάνθηκε, μεταξύ άλλων, κατά τη διάρκεια του συνεδρίου με τίτλο «REIC Money Conference 2010», που διοργάνωσαν τα Money Conferences. Το REIC Money Conference 2010 πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών, της Ένωσης Εισηγμένων Εταιριών και την υποστήριξη της ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΝΓΑΙΑ ΑΕΕΑΠ, της MIG REAL ESTATE, της TRASTOR ΑΕΕΑΠ, του Σώματος Ορκωτών Εκτιμητών και της Innews. Τα Money Conferences της εταιρείας Ethos Media S.A., που δραστηριοποιούνται στην διοργάνωση υψηλού κύρους επιχειρηματικών συνεδρίων, ξεκίνησαν το 2007 και ήδη συγκαταλέγονται μεταξύ των πλέον επιτυχημένων επιχειρηματικών συνεδρίων στην Ελλάδα.

42 Μάιος 2010

ROSALIND ROWE PARTNER, REAL ESTATE TAX, PRICE WATERHOUSE COOPERS

ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Στην ανάγκη δημιουργίας ενός πλαισίου - πανευρωπαϊκού οχήματος για τα REITs αναφέρθηκε η κεντρική ομιλήτρια του συνεδρίου, Rosalind Rowe, Partner, Real Estate Tax, της PricewaterhouseCoopers, στις Βρυξέλλες. Χαρακτήρισε τις επενδύσεις σε αυτές τις εταιρείες ως ιδιαίτερα αποτελεσματικές καθώς απαντούν στα προβλήματα της ρευστότητας με τη δυνατότητα πώλησης μετοχών αντί των ακινήτων. Αν δημιουργηθεί ένα πανευρωπαϊκό πλαίσιο λειτουργίας των REIT αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη διασπορά του ρίσκου την αποθάρρυνση της δημιουργίας φορολογικών παραδείσων και την μη ύπαρξη μίας πολυδιασπασμένης αγοράς. Η κα Rowe ανέφερε ότι, αν -για παράδειγμα- μία βρετανική εταιρεία επενδύσει στην Ισπανία και στην επένδυση αυτή συμμετέχει και μία γαλλική εταιρεία, τότε ο Γάλλος επενδυτής θα επιβαρυνθεί με φόρο στην της Ισπανία, στη Βρετανία και τέλος στη Γαλλία. Πρέπει, λοιπόν, όλες οι χώρες να συμφωνήσουν σε ένα κοινό πλαίσιο, που να μην επιβαρύνει την επένδυση, αλλά και να μην ωφελείται μόνο μία χώρα από τα φορολογικά έσοδα.

Η κεντρική εισηγήτρια R. Rowe, μιλά στο συνέδριο μέσω βίντεο, λόγω ηφαιστειακής τέφρας... ΧΡΗΜΑ 43

Χ αφιέρωμα ∼ REIC Money Conference 2010 ☛

ΟΙ ΜΕΤΟΧΕΣ ΤΩΝ ΑΕΕΑΠ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΑ ΑΥΞΟΜΕΙΩΝΟΝΤΑΙ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗΝ ΤΑΣΗ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ, ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΑ ΟΜΩΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΑΝ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΑΚΙΝΗΤΟ. ΠΑΝΕΛ Ι: ΕΓΧΩΡΙΑ & ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΕΣ & DEVELOPERS ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ Η πρώτη ενότητα του συνεδρίου, στην οποία συμμετείχαν οι κ.κ. Αριστοτέλης Καρυτινός, γενικός διευθυντής Ακίνητης Περιουσίας της Εθνικής Τράπεζας και πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΕΘΝΙΚΗ ΠΑΝΓΑΙΑ ΑΕΕΑΠ, Κυριάκος Ευαγγέλου, διευθύνων σύμβουλος της TRASTOR ΑΕΕΑΠ, Δημήτρης Ανδριόπουλος, πρόεδρος & διευθύνων σύμβουλος της DIMAND S.A και Γιώργος Χρυσικός, διευθύνων σύμβουλος της Eurobank EFG Properties, είχε θέμα συζήτησης «H ελληνική και η διεθνής πραγματικότητα των Εταιρειών Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία (ΑΕΕΑΠ)». Ο κ. Καρυτινός, ο οποίος πραγματοποίησε κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, την πρώτη επίσημη παρουσίαση της ΕΘΝΙΚΗ ΠΑΝΓΑΙΑ ΑΕΕΑΠ, ανέφερε ότι τα REITs στο εξωτερικό είναι συνήθως εισηγμένες εταιρείες κλειστού τύπου που διανέμουν ποσοστό 80%-90% των κερδών τους ως μέρισμα. Οι ελληνικές ΑΕΕΑΠ, κυρίως λόγω του αυστηρού θεσμικού πλαισίου, συμπεριφέρθηκαν καλύτερα στην κρίση και οι αποδόσεις για τον επενδυτή που επενδύει σήμερα σε αυτού του είδους τις εταιρείες κυμαίνονται μεταξύ 7% και 8% ενώ οι αντίστοιχες στο εξωτερικό διαμορφώνονται κοντά στο 4,5%. Για τις ξένες εταιρείες και κυρίως στις ΗΠΑ είπε ότι το μέγεθος τους (η κεφαλαιοποίηση τους είναι μεγαλύτερη από 2 δισ.) διευκολύνει τον τρόπο με τον οποίο αγοράζουν ακίνητα. Στην Ευρώπη και στην Ελλάδα είναι πιο «παραδοσιακές» από πλευράς ευελιξίας καθώς κατέχουν κυρίως ακίνητα που παράγουν εισόδημα και δεν δραστηριοποιούνται στον τομέα της ανάπτυξης ακινήτων. Σε ό,τι αφορά το ερώτημα γιατί κάποιος να επενδύσει σε ΑΕΕΑΠ ο κ. Καρυτινός επικεντρώθηκε σε τέσσερις κυρίως λόγους δηλαδή

ΠΑΝΕΛ Ι, από αριστερά:

44 Μάιος 2010

στην διασπορά του κινδύνου, στην καλύτερη ρευστότητα, στο γεγονός ότι κάποιος μπορεί να πουλήσει μετοχές αντί για ακίνητα και στην καλύτερη διαχείριση που γίνεται από επαγγελματίες μάνατζερ. Ο κ. Χρυσικός, από την πλευρά του, ανέφερε ότι σημαντική διαφορά των ελληνικών με τις ξένες εταιρείες είναι ότι οι εγχώριες ΑΕΕΑΠ δεν έχουν τη δυνατότητα να προχωρήσουν στην ανάπτυξη ακινήτων, στοιχείο που αποδείχτηκε καθοριστικό ως προς την αμυντική τους συμπεριφορά απέναντι στην κρίση. Επίσης μία άλλη διαφορά σε σχέση με το εξωτερικό είναι ότι εκεί οι εταιρείες μπορούν να επενδύουν και σε οικιστικά ακίνητα, κάτι που δεν ισχύει στην εγχώρια αγορά. Ο κ. Ευαγγέλου πρόσθεσε ότι στο εξωτερικό επειδή οι εταιρείες είναι και developers έφτασαν να έχουν απώλειες έως και 50% της αξίας τους, από το 2007. Παρ’ όλα αυτά, το μέρισμα τους παρέμεινε σταθερό στο 5%-7%. Για την πορεία των μετοχών των ΑΕΕΑΠ τόνισε ότι μακροπρόθεσμα συμπεριφέρονται σαν έναν ακίνητο. Βραχυπρόθεσμα όμως αυξομειώνονται ανάλογα με την τάση του χρηματιστηρίου. Μεταξύ των αλλαγών στις τιμές των μετοχών των ΑΕΕΑΠ και της αγοράς ακινήτων υπάρχει μία χρονική υστέρηση έξι μηνών. Δηλαδή η πορεία των μετοχών δίνει την τάση της αγοράς, αλλά αυτό συμβαίνει κυριότερα στις ώριμες αγορές. Ο κ. Ανδριόπουλος τόνισε ότι οι ΑΕΕΑΠ στο εξωτερικό έχασαν την ταυτότητά τους τα τελευταία χρόνια, καθώς η μεγάλη ευφορία τις οδήγησε να κάνουν και τη δουλειά των εταιρειών ανάπτυξης ακινήτων. Επίσης, πολλοί developers αποφάσισαν να μην πωλούν τα ακίνητα και να κάνουν οι ίδιοι τη διαχείριση, για να μην χάνουν την υπεραξία. Η κρίση ανέδειξε αυτό το πρόβλημα, δηλαδή της διακράτησης αντί της διασποράς του ρίσκου.

ΠΑΝΕΛ ΙΙ: ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΘΕΜΑ ΜΕ ΤΗ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗ ΘΥΓΑΤΡΙΚΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ Στη δεύτερη ενότητα με θέμα «Το θεσμικό πλαίσιο για τις ΑΕΕΑΠ και η κοινή προσπάθεια για τη θέσπιση ενός κοινού πανευρωπαϊκού πλαισίου», τονίστηκε ότι οι νέες φορολογικές διατάξεις δεν επηρεάζουν το φορολογικό πλαίσιο που ίσχυε μέχρι σήμερα για τις ΑΕΕΑΠ, τόσο στο θέμα της φορολόγησης των μερισμάτων όσο και της φορολόγησης των ακινήτων. Αυτό επισήμανε ο κ. Ι. Δρυλλεράκης, δικηγόρος, από το δικηγορικό γραφείο Δρυλλεράκης και Συνεργάτες. Ένα θέμα, πάντως, το οποίο χρήζει ρύθμισης ακόμη στην Ελλάδα είναι αυτό για τη φορολογία των θυγατρικών του εξωτερικού, δεδομένου ότι οι

κ. Δ. Ανδριόπουλος, κ. Α. Καρυτινός, κα Τ.Ηγουμενίδη, κ. Κ.Ευαγγέλου, κ. Γ.Χρυσικός

☛

ΟΠΩΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΕ Ο Α. ΚΑΡΥΤΙΝΟΣ, ΤΑ REITs ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΙΝΑΙ ΣΥΝΗΘΩΣ ΕΙΣΗΓΜΕΝΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ, ΠΟΥ ΔΙΑΝΕΜΟΥΝ ΠΟΣΟΣΤΟ 80%-90% ΤΩΝ ΚΕΡΔΩΝ ΤΟΥΣ ΩΣ ΜΕΡΙΣΜΑ. ελληνικές ΑΕΕΑΠ έχουν προχωρήσει σε επενδύσεις κυρίως στις χώρες των Βαλκανίων. Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, πάντως, αυτή την στιγμή προωθούνται δύο πρωτοβουλίες το EU REIT, για το οποίο οι σχετικές διαβουλεύσεις ξεκίνησαν το 2007 και το Αlternative Investment Fund Manager Directive (AIFM), το οποίο εκτιμάται ότι θα είναι έτοιμο το καλοκαίρι του τρέχοντος έτους και θα καθορίσει ουσιαστικά το πλαίσιο για τις εναλλακτικές επενδύσεις, μεταξύ των οποίων και το real estate στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως ανέφερε ο κ. Ηλίας Ζιώγας, ορκωτός εκτιμητής και μέλος του διοικητικού συμβουλίου του ελληνικού τμήματος του RICS και της Ενωσης Εκτιμητικών Οργάνων της Ευρώπης, ΤΕGoVA. Στο ερώτημα αν το νέο φορολογικό νομοσχέδιο θα οδηγήσει μεγάλους ομίλους- ιδιοκτήτες ακινήτων να προχωρήσουν στη δημιουργία ΑΕΕΑΠ, προκειμένου να τύχουν της φορολόγησης της συγκεκριμένης κατηγορίας εταιρειών, ο κ. Βύζας, συνέταιρος

στο φορολογικό τμήμα της PricewaterhouseCoopers, επεσήμανε ότι, το χαρτοφυλάκιο ακινήτων μίας ΑΕΕΑΠ θα πρέπει να διαθέτει, μεταξύ άλλων, ικανοποιητική διασπορά ρίσκου, διατηρώντας συγχρόνως την ελκυστικότητά του, αφού πρόκειται πάντα για μία εισηγμένη στο Χ.Α. εταιρεία.

ΠΑΝΕΛ ΙΙΙ: «ΠΡΑΣΙΝΗ» ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΥΜΦΕΡΟΥΝ ΤΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΑ ΚΤΗΡΙΑ Η πράσινη ανάπτυξη ήταν το κεντρικό θέμα της τρίτης ενότητας του συνεδρίου, με τους τρεις ομιλητές, τον κ. Δ. Ανδρίτσο, διευθύνοντα σύμβουλο της Eurobank Property Services, τον κ. Θ. Χαραγκιώνη, εκτελεστικό πρόεδρο του ομίλου Χαραγκιώνη και πρόεδρο της Ελληνικής Επιτροπής του ICSC και τον κ. Κ. Τσολακίδη, πολιτικό - περιβαλλοντολόγο μηχανικό MRICS, να συμφωνούν ότι το θέμα της πράσινης ανάπτυξης είναι ακόμη σε πρωταρχικό στάδιο στην Ελλάδα, ωστόσο θα είναι ιδιαίτερα επίκαιρη και μάλιστα στο άμεσο μέλλον. Ο κ. Χαραγκιώνης ανέφερε χαρακτηριστικά ότι η κατανάλωση σε ένα κτίριο μπορεί να μειωθεί κατά 50% με παρεμβάσεις στο κόστος μόλις κατά 10% ακριβότερες. Ο κ. Τσολακίδης ανέφερε ότι τώρα, εν μέσω κρίσης, είναι η ευκαιρία για τους μεγάλους ομίλους να εξετάσουν νέες δραστηριότητες που σχετίζονται και με την πράσινη ανάπτυξη. Από την πλευρά του, ο κ. Ανδρίτσος ανέφερε ότι οι ΑΕΕΑΠ έχουν τη δυνατότητα να θέσουν συγκεκριμένα κριτήρια ως προς τις απαιτήσεις τους, μεταξύ των οποίων θα πρέπει να είναι και τα πράσινα κτίρια. Σύμφωνα μάλιστα με έρευνες στο εξωτερικό, τα πράσινα κτίρια έχουν 3%-8%, αυξημένα ενοίκια σε σχέση με τα συμβατικά και σαφώς υψηλότερη αξία μεταπώλησης, έστω κι αν το κόστος μελέτης για την αρχική τους κατασκευή είναι αρκετά υψηλό. Χ

ΠΑΝΕΛ ΙΙ, από αριστερά: κ. Κ.Ευαγγέλου, κ. Η.Ζιώγας, κα Στ.Σούκη, κ. Ι.Δρυλλεράκης

ΠΑΝΕΛ ΙΙΙ, από αριστερά: κ Κ.Τσολακίδης, κ Δ. Ανδρίτσος, κα Μ.Παπακωνσταντίνου, κ Θ.Χαραγκιώνης ΧΡΗΜΑ 45

Χ αφιέρωμα ∼ REIC Money Conference 2010

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΑΝΓΑΙΑ

Η ΑΕΕΑΠ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ Η εταιρεία έχει στόχο να εκμεταλλευθεί τις επενδυτικές ευκαιρίες στο χώρο του real estate, στην Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή, εμπλουτίζοντας το χαρτοφυλάκιό της με ακίνητα που πληρούν αυστηρά επενδυτικά κριτήρια και επιτυγχάνοντας διεύρυνση του πελατολογίου της με αξιόπιστους μισθωτές.

Σ

την επισκόπηση της ΠΑΝΓΑΙΑ ο κ. Καρυτινός ανέφερε ότι είναι η μεγαλύτερη εταιρεία επενδύσεων ακίνητης περιουσίας στην Ελλάδα σε αξία χαρτοφυλακίου. Ο μέτοχος είναι η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, ενώ τα βασικά χαρακτηριστικά του χαρτοφυλακίου ακινήτων της είναι: ∼ 241 ακίνητα συνολικής εκμισθώσιμης επιφάνειας περίπου 354 χιλ. τ.μ. ∼ Συνολική εκτιμηθείσα αξία 914 εκατ. ευρώ και - Implied yield χαρτοφυλακίου 7,13% Σε ό,τι αφορά τον επενδυτικό στόχο και τη στρατηγική της, ο κ. Καρυτινός υπογράμμισε ότι η εταιρεία έχει στόχο να εκμεταλλευθεί, λαμβάνοντας υπόψη τις εκάστοτε ισχύουσες συνθήκες της αγοράς, τις επενδυτικές ευκαιρίες στο χώρο του real estate, κυρίως στην Ελλάδα αλλά και στην ευρύτερη περιοχή, εμπλουτίζοντας έτσι το χαρτοφυλάκιό της με ακίνητα που πληρούν τα αυστηρά επενδυτικά κριτήριά της και επιτυγχάνοντας διεύρυνση του πελατολογίου της με αξιόπιστους μισθωτές, πλέον, της Εθνικής Τράπεζας. ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ∼ Οι αποφάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου (Δ.Σ.) λαμβάνονται με απόλυτη πλειοψηφία των συμβούλων που παρίστανται ή αντιπροσωπεύονται ∼ Το Δ.Σ. διορίζει τα μέλη της Επενδυτικής Επιτροπής ∼ Η Επενδυτική Επιτροπή λαμβάνει αποφάσεις με ομοφωνία Η Εθνική Πανγαία ΑΕΕΑΠ, από τη στιγμή που οι μετοχές της θα εισαχθούν στο Χρηματιστήριο Αθηνών, αναμένεται να αποτελέσει ένα επενδυτικό όχημα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για επενδυτές που αποσκοπούν σε ένα σταθερό εισόδημα (ελληνικά και διεθνή συνταξιοδοτικά ταμεία, θεσμικοί επενδυτές, ιδιώτες επενδυτές κλπ.) μέσω των μερισμάτων μιας εταιρείας με την αξιοπιστία που προσδίδει ο όμιλος της ΕΤΕ. Η εταιρεία αυτή, στην οποία θα κληθούν να συμμετάσχουν επενδυτές από την Ελλάδα και το εξωτερικό, μπορεί να εξασφαλίζει υψηλές αποδόσεις λόγω των παρακάτω πλεονεκτημάτων: ∼ Οι ΑΕΕΑΠ κατέχουν χαρτοφυλάκια τα οποία περιλαμβάνουν ικανό αριθμό ακινήτων, γεγονός που συνεπάγεται διαφοροποίηση των επενδύσεων, μέσω της βελτίωσης της γεωγραφικής ή/και κλαδικής διασποράς, με αποτέλεσμα οι επενδυτές σε μετοχές ΑΕΕΑΠ να επωφελούνται από τη διαφοροποίηση που κάνουν οι ίδιες οι ΑΕΕΑΠ στο χαρτοφυλάκιό τους. ∼ Οι ΑΕΕΑΠ στελεχώνονται από πρόσωπα με τεχνογνωσία και εμπειρία, ώστε να επιτυγχάνεται η καλύτερη δυνατή διαχείριση του χαρτοφυλακίου τους. ∼ Υφίσταται μεγαλύτερη δυνατότητα μερικής ή ολικής ρευστοποίησης μιας τέτοιας επένδυσης σε σχέση με την άμεση επένδυση σε ακίνητα. Σε αντίθεση με τις δυσκολίες αναφορικά με την πώληση ενός ακινήτου, με βάση τα επίπεδα προσφοράς και ζήτησης στην 46 Μάιος 2010

αγορά ακινήτων κάθε περίοδο, η συμμετοχή σε μια ΑΕΕΑΠ μπορεί να εξασφαλίσει τη ρευστότητα του κεφαλαίου κατά τη συγκεκριμένη περίοδο, μέσω συναλλαγών στο Χρηματιστήριο Αθηνών ή σε κάποια αντίστοιχη αγορά. Επιπρόσθετα, δίδεται η δυνατότητα συμμετοχής σε ΑΕΕΑΠ ακόμα και σε επενδυτές με σχετικά μικρό διαθέσιμο κεφάλαιο, το οποίο κάτω από άλλες συνθήκες δεν Α. Καρυτινός, Διευθύνων θα ήταν επαρκές για επένδυση Σύμβουλος Πανγαία σε ακίνητα. ∼ Οι ΑΕΕΑΠ διέπονται από ευνοϊκό φορολογικό πλαίσιο το οποίο δίνει τη δυνατότητα για υψηλές αποδόσεις μέσω των μερισμάτων που διανέμονται και τα οποία μπορεί να είναι κατά περίπτωση (ανάλογα με τη μερισματική πολιτική που ακολουθεί η κάθε εταιρεία) υψηλότερα από τα μισθώματα μετά από φόρους που εισπράττονται από κάποιον ιδιώτη-ιδιοκτήτη ενός ακινήτου. ΣΥΝΘΕΣΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ Α. Καρυτινός Πρόεδρος του Δ.Σ. και Διευθύνων Σύμβουλος Γενικός Διευθυντής Ακίνητης Περιουσίας της ΕΤΕ, Επικεφαλής του Real Estate του Ομίλου Eurobank EFG, Εκτελεστικό μέλος του Δ.Σ. και μέλος της Επενδυτικής Επιτροπής της Εταιρείας Eurobank Properties Α.Ε.Ε.Α.Π. Ι. Κυριακόπουλος Μέλος του Δ.Σ. Βοηθός Γενικός Διευθυντής Οικονομικών της ΕΤΕ Γ. Σπυριούνη, Εκτελεστικό Μέλος του Δ.Σ. Βοηθός Γενική Διευθύντρια Οικονομικών και Λειτουργικής Στήριξης της ΕΤΕ, Εταίρος στην KPMG Γ. Κουντούρης Εκτελεστικό Μέλος του Δ.Σ.

CEO της Assets and Technologies Limited, CEO της Real Estate Alternative Capital και μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Portland Capital LLP, European Partner και μέλος της παγκόσμιας επενδυτικής επιτροπής του fund DLJ Real Estate Capital Partners (Credit Suisse) Σ. Μακρυδάκης Ανεξάρτητο Μέλος του Δ.Σ. Καθηγητής της Σχολής Διοίκησης INSEAD, Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Eurobank Properties ΑΕΕΑΠ Π. Βλάμης Ανεξάρτητο Μέλος του Δ.Σ.

Senior Lecturer του Πανεπιστημίου Cambridge, Επισκέπτης Καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Χ

48 Μάιος 2010

∼ αφιέρωμα

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Πορεία ανάλογη με αυτή του Χρηματιστηρίου της Αθήνας, αλλά και των άλλων αναπτυγμένων χρηματιστηρίων ακολουθεί το ΧΑΚ τα τελευταία χρόνια, μετά τη διαπραγμάτευση της μετοχής της Τράπεζας Κύπρου στο ΧΑ και κυρίως μετά την έναρξη της λειτουργίας της Κοινής Πλατφόρμας μεταξύ του ΧΑ και του ΧΑΚ.

Ο

✒

από τον Ανδρέα Αναστασίου

ι δύο βασικότεροι τίτλοι του ΧΑΚ (Τράπεζα Κύπρου και Marfin Popular Bank) διαπραγματεύονται παράλληλα και στη Σοφοκλέους, γεγονός που οδηγεί σε μια αύξηση της συνδιακύμανσης μεταξύ της πορείας των δύο Γενικών Δεικτών. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, εξηγείται η μεγάλη υποχώρηση των τιμών των μετοχών στο ΧΑΚ. Η μεγάλη πτώση, μάλιστα, συνοδεύτηκε και από δραστική μείωση του όγκου των συναλλαγών, η οποία έγινε ιδιαίτερα εμφανής στις μεσαίας και χαμηλής κεφαλαιοποίησης εισηγμένες του κυπριακού χρηματιστηρίου. Παράγοντες της κυπριακής αγοράς θεωρούν ως απαραίτητη μεν κίνηση τη δημιουργία της Κοινής Πλατφόρμας, ωστόσο επισημαίνουν ότι από την λειτουργία της, ήταν περισσότερα εκείνα τα κεφάλαια που κατευθύνθηκαν από την Κύπρο προς την Αθήνα, παρά όσα έλαβαν την αντίθετη κατεύθυνση.

ΤΑ ΣΥΝ & ΤΑ ΠΛΗΝ Ο πολύ χαμηλός όγκος των συναλλαγών –ιδίως για τους μη τραπεζικούς τίτλους- αποτελεί αναμφίβολα το μεγαλύτερο πρόβλημα του ΧΑΚ, ενώ άλλα προβλήματα είναι: ∼ Η έλλειψη αγοράς παραγώγων προϊόντων, με αποτέλεσμα να εξετάζεται τώρα το ενδεχόμενο να λειτουργήσει τέτοιος δείκτης στην Αθήνα από το ΧΑ, εφ’ όσον φυσικά διαπιστωθεί ότι υπάρχει και το απαιτούμενο επενδυτικό ενδιαφέρον. ∼ Η ανυπαρξία στην Κύπρο του θεσμού των Αμοιβαίων Κεφαλαίων, με το Υπουργείο Οικονομικών να αναζητεί τρόπους δημιουργίας τέτοιου θεσμικού πλαισίου, έτσι ώστε να μην κινδυνεύουν κάποιες διακρατικές συμβάσεις της χώρας. ∼ Το χαμηλό free float σε πάρα πολλές μετοχές και ιδίως σε εκείνες που δεν είναι ενταγμένες στην Κύρια Αγορά του ΧΑΚ. ∼ Το μικρό μέγεθος πολλών εισηγμένων, λόγω και του μικρού μεγέθους της εγχώριας οικονομίας. ΧΡΗΜΑ 49

Χ αφιέρωμα ∼ Κυπριακή Οικονομία - ΧΑΚ ∼ Οι «μνήμες» από το «σκάσιμο της φούσκας» το φθινόπωρο του 1999. Παρ’ όλα αυτά, το ΧΑΚ διαθέτει τα δικά του συγκριτικά πλεονεκτήματα, τα οποία μπορούν να εστιαστούν κυρίως: ∼ Πρώτον, στην καλή πορεία της κυπριακής οικονομίας. Όσο και αν η διεθνής συγκυρία έχει περιορίσει τις προβλέψεις για το ρυθμό ανάπτυξης, το ΑΕΠ της χώρας εκτιμάται ότι και φέτος θα «τρέξει» με ρυθμό ανώτερο του 3%, γεγονός που αν συνδυαστεί με μηδενικό δημοσιονομικό έλλειμμα και με χαμηλό δείκτη δημόσιου χρέους, τότε εκλαμβάνεται μια γενικότερη εικόνα ισχυρών μακροοικονομικών επιδόσεων. ∼ Δεύτερον, στην συγκέντρωση διεθνών κεφαλαίων στην Κύπρο μέσω των δραστηριοτήτων των διεθνών εταιριών. ∼ Τρίτον, στις πολύ λογικές αποτιμήσεις πολλών εισηγμένων εταιριών. Ενδεικτικά αναφέρουμε πολλές περιπτώσεις μονοψήφιων P/E και υψηλών μερισματικών αποδόσεων. Επίσης, εταιρίες επενδύσεων διαπραγματεύονται με discount που σε ορισμένες περιπτώσεις προσεγγίζουν ή και υπερβαίνουν το 40%! Επιπλέον, πάρα πολλές μετοχές του ΧΑΚ διαπραγματεύονται με δείκτη P/BV χαμηλότερο της μονάδας. ∼ Και τέταρτον, ειδικότερα για τον τραπεζικό τομέα, η διεθνοποίηση των εργασιών σε χώρες όπως η Ρωσία και η Ουκρανία αφήνουν σημαντικά περιθώρια growth για το μέλλον. ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΕΙΣΗΓΜΕΝΕΣ Η Ελληνική Τράπεζα είναι η τρίτη –από πλευράς ενεργητικούκυπριακή τράπεζα, η οποία έχει παρουσία και στην Ελλάδα. Τα επεκτατικά σχέδια είναι πολύπλευρα, επεκτεινόμενα τόσο εντός Κύπρου, όσο επίσης και εκτός (κυρίως Ελλάδα, Ρωσία, Ουκρανία, Βαλκάνια). Ο Ζορπάς πρόκειται για τη μεγαλύτερη αλυσίδα αρτοποιείωνζαχαροπλαστείων στην Κύπρο, με μονάδα παραγωγής αρτοσκευασμάτων, η οποία δραστηριοποιείται και στις χονδρικές πωλήσεις. Στόχος της είναι η περαιτέρω επέκταση στη χονδρική αγορά, καθώς και στη Ρουμανία. Η Logicom είναι εταιρία που δραστηριοποιείται στην εμπορία προϊόντων πληροφορικής (κυρίως hardware) σε δεκάδες χώρες της ΝΑ Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής, κ.ά. Κατά τα τελευταία

χρόνια διακρίνεται για τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξής της, καθώς και για τα επώνυμα brand names που αντιπροσωπεύει. Ο Όμιλος Louis κατέχει ηγετική θέση στο χώρο της κρουαζιέρας στη Μεσόγειο, ενώ παράλληλα έχει εκτεταμένη δραστηριότητα στον ξενοδοχειακό κλάδο. Βρίσκεται στη διαδικασία υλοποίησης προγράμματος αναδιάρθρωσης, στα αξιοσημείωτα του οποίου εντάσσονται οι παραγγελίες δύο πολύ σύγχρονων κρουαζιερόπλοιων καθώς και η λειτουργία από φέτος, ενός ξενοδοχείου στην Αίγυπτο. Η Muskita κατέχει ηγετική θέση στην κυπριακή αγορά προϊόντων προφίλ αλουμινίου, υλοποιώντας σημαντικές εξαγωγές και διαθέτοντας θυγατρική εταιρία στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι Υπεραγορές Ορφανίδη αποτελούν πολύ γνωστή αλυσίδα super market στην Κύπρο, η οποία διευρύνει και εκσυγχρονίζει το δίκτυο των καταστημάτων της, στα πλαίσια της όξυνσης του ανταγωνισμού λόγω της καθόδου των μεγάλων Ομίλων του εξωτερικού (Carrefour).

H Τσιμεντοποιία Βασιλικού είναι η μόνη πλέον παραγωγική μονάδα τσιμέντου στην Κύπρο, με ισχυρές εξαγωγές. Η Tsokkos Hotels είναι ο μεγαλύτερος ξενοδοχειακός Όμιλος στην Κύπρο (κατέχει, ή διοικεί το 8% των ξενοδοχειακών κλινών της χώρας) ενώ παράλληλα δραστηριοποιείται και στο χώρο της εκμετάλλευσης και πώλησης τουριστικών κατοικιών. Η Options-Cassulides δραστηριοποιείται στο χώρο των εκτυπώσεων και των συνεδρίων, ενώ ποσοστό της εταιρίας κατέχει η Aspis Holdings. Τέλος η Sharelink αποτελεί εταιρία Holding με έντονη δραστηριότητα στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, στη ναυτιλία, στον εμπορικό τομέα, κ.λπ. ΝΕΟ ΠΑΡΑΓΩΓΟ FTSE/ΧΑ - ΧΑΚ Ξεκίνησε στις 19 Απριλίου η διαπραγμάτευση του νέου Συμβολαίου Μελλοντικής Εκπλήρωσης στον FTSE/Χ.Α. - Χ.Α.Κ. Τραπεζικό Δείκτη. Ο FTSE/Χ.Α. - Χ.Α.Κ. Τραπεζικός Δείκτης υπολογίζεται ήδη από τις 03 Νοεμβρίου 2008 και αποτελείται από: * Τις Ελληνικές τράπεζες της Αγοράς Αξιών του Χ.Α. που μετέχουν στους δείκτες FTSE/Χ.Α. 20 και FTSE/Χ.Α. MID 40. * Τις Κυπριακές τράπεζες της Αγοράς Αξιών του Χ.Α.Κ. που μετέχουν στο δείκτη FTSE/CySE 20. Το νέο προϊόν αποτελεί συνέχεια της μακρόχρονης συνεργασίας του Χρηματιστηρίου Αθηνών (ΧΑ) με το Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου (ΧΑΚ) η οποία εδραιώθηκε με επιτυχία τον Οκτώβριο 2006 με την έναρξη λειτουργίας της Κοινής Πλατφόρμας των αγορών αξιών των δύο χρηματιστηρίων. Η προσθήκη του ΣΜΕ στον FTSE/Χ.Α. - Χ.Α.Κ. Τραπεζικό δείκτη συμβάλλει στη διεύρυνση των επιλογών των επενδυτών της κυπριακής, της ελληνικής καθώς και της διεθνούς κοινότητας και παράλληλα παρέχει τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες να επενδύσουν με εύκολο τρόπο, απευθείας στο σύνολο του τραπεζικού κλάδου ή και να αντισταθμίσουν πιο αποτελεσματικά και με χαμηλό κόστος τον κίνδυνο αγοράς (Market Risk) για χαρτοφυλάκια που απαρτίζονται από τραπεζικές μετοχές. Χ Περισσότερες πληροφορίες για το πλαίσιο λειτουργίας καθώς και χαρακτηριστικά του νέου ΣΜΕ στον FTSE/Χ.Α. - Χ.Α.Κ. Τραπεζικό δείκτη θα βρείτε στην ιστοσελίδα του ΧΑ (http://www.athex.gr/Derivatives/ann.aspx?id=115171).

50 Μάιος 2010

ΝΩΝΤΑΣ ΜΕΤΑΞΑΣ ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΧΑΚ

Η ΚΡΙΣΗ ΑΝΕΔΕΙΞΕ ΤΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΟΥ ΘΕΣΜΟΥ Το Χρηματιστήριο είναι ένας οργανισμός που έχει ανάγκη να είναι ιδιαίτερα ευέλικτος, προκειμένου να ανταποκρίνεται στις προκλήσεις των καιρών. Οφείλω να πω ότι η κυβέρνηση το αναγνωρίζει αυτό και μας έχει παραχωρήσει μεγάλο βαθμό «αυτονομίας». ✒

συνέντευξη στον Ανδρέα Αναστασίου

ΧΡΗΜΑ_Πόσο αποτελεσματικά διασφαλίζονται οι επενδυτές, ως προς την αξιοπιστία και φερεγγυότητα των εισηγμένων στο ΧΑΚ εταιρειών, αλλά και των ΕΠΕΥ, από το σύστημα εποπτείας που εφαρμόζεται στην Κύπρο; Ν. ΜΕΤΑΞΑΣ_Οι εταιρείες που είναι εισηγμένες πρέπει να πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις, τόσο κατά την εισδοχή τους όσο και στη συνέχεια. Μία από τις προϋποθέσεις αυτές είναι να έχουν ικανοποιητικό κεφάλαιο κίνησης. Τα δημοσιεύσιμα στοιχεία των εταιρειών ελέγχονται τακτικά και, εάν διαπιστωθεί ότι αυτό ή κάποιο άλλο κριτήριο δεν πληρείται, τότε λαμβάνουμε διάφορα μέτρα. Έτσι, λοιπόν, διασφαλίζεται ότι οι επενδυτές μπορούν να γνωρίζουν με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια την πραγματική οικονομική κατάσταση κάθε εταιρείας. Η φερεγγυότητα, όμως, είναι κάτι διαφορετικό. Κάποιος μπορεί να έχει το ταμείο του γεμάτο, χωρίς αυτό να οδηγεί αυτομάτως και στο συμπέρασμα ότι είναι καλοπληρωτής. Εδώ στις ΗΠΑ, σε μία χώρα με μακρά χρηματιστηριακή και εποπτική παράδοση είχαμε καταρρεύσεις κολοσσών, όπως η Lehman Brothers, μέσα σε μια νύχτα. Το ΧΑΚ και οι εποπτικές αρχές κάνουν ό,τι μπορούν, στο πλαίσιο του νόμου, ώστε να διασφαλίζεται η διαφάνεια και η ακριβής και έγκαιρη ενημέρωση στους επενδυτές. Οι τελευταίοι, όμως, καλό είναι να λαμβάνουν ενημέρωση και συμβουλές από κάθε άλλο αξιόπιστο κανάλι.

Χ_Έχουν υπάρξει παραδείγματα στην Κύπρο εταιρειών που ελέγχονταν απολύτως από οικογένειες ή ιδρυτικές ομάδες, οι οποίες εισήχθησαν στο ΧΑΚ, εισέπραξαν κεφάλαια από νεοεισελθόντες μετόχους μειοψηφίας, και στη συνέχεια αποσύρθηκαν από το Χρηματιστήριο, φυσικά με αρνητικές επιπτώσεις προς τους μικρομετόχους. Ν.Μ._Όταν υπάρχει μεγαλομέτοχος που ελέγχει την εταιρεία, υπάρχουν ανάλογες ευκαιρίες άλλα και ανάλογοι κίνδυνοι. Υπήρχαν και υπάρχουν μεγαλομέτοχοι, οι οποίοι -αξιοποιώντας την ευελιξία που τους παρέχει η θέση τους και τα κεφάλαια που αντλούν από το Χρηματιστήριο- παίρνουν την εταιρεία τους από χαμηλά και την ανεβάζουν ψηλά, εις όφελος και δικό τους και των μικρομετόχων. Υπάρχουν, όμως, και άλλοι, που είτε δεν τα καταφέρνουν το ίδιο καλά είτε σε κάποια στιγμή κρίνουν ότι είναι προς το συμφέρον τους να αποσύρουν την εταιρεία από το Χρηματιστήριο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους λοιπούς μετόχους. Αυτές, δυστυχώς, είναι καταστάσεις σχετικά με τις οποίες ο θεσμός του Χρηματιστηρίου πολύ λίγα πράγματα μπορεί να κάνει. Το ΧΑΚ και η εποπτική αρχή οφείλει να πράττει ό,τι ακριβώς τους ορίζουν οι νόμοι. Τίποτα λιγότερο, αλλά και τίποτα περισσότερο. Χ_Πώς έχει επιδράσει στο θεσμό του Χρηματιστηρίου η παγκόσμια οικονομική κρίση; Ν.Μ._Ως θεσμός, τα χρηματιστήρια όχι μόνο δεν έχουν πληγεί από την κρίση, αλλά αντιθέτως ακούμε πολλές φωνές στην Αμερική και στη δυτική Ευρώπη (και σωστά τις ακούμε), να λέγουν πόσο οι ρυθμιζόμενες, χρηματιστηριακές αγορές λειτούργησαν και λειτουργούν ως αντίβαρο και σ’ αυτήν και σε άλλες κρίσεις. Τα χρηματιστήρια συνέβαλαν ώστε να αποφευχθούν τα χειρότερα. Με τη δομή και την κινητικότητά τους, προσέφεραν τρόπους εξόδου και τρόπους διαπραγμάτευσης σε επενδυτές που τους είχαν ανάγκη. Μπορούμε, λοιπόν, να πούμε ότι τα χρηματιστήρια ήταν από τους θεσμούς που κυρίως λειτούργησαν εκτονωτικά έναντι της κρίσης. Δεν μιλώ, φυσικά, για το επίπεδο τιμών, την κεφαλαιοποίηση των εταιρειών και τον όγκο συναλλαγών. Μιλώ για την ύπαρξη ενός σοβαρού, αξιόπιστου και αποτελεσματικού μηχανισμού, που προστάτεψε πολλούς επενδυτές, οι οποίοι αλλιώς θα μπορούσαν να έχουν χάσει ολόκληρη την περιουσία τους. Κύριος ρόλος των χρηματιστηρίων είναι να διευκολύνει την είσοδο και ΧΡΗΜΑ 51

Χ αφιέρωμα ∼ Κυπριακή Οικονομία - ΧΑΚ ☛

ΜΑΚΑΡΙ ΝΑ ΛΥΘΕΙ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΚΑΙ, ΣΕ ΜΙΑ ΤΕΤΟΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ, ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΜΗΝ ΕΞΕΤΑΣΟΥΜΕ ΤΟ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΟ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΜΑΣ ΣΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΠΟΥ ΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΑΤΗΡΕΙ ΜΕ ΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ; έξοδο μετόχων προς και από τις εταιρείες. Τον ρόλο αυτόν, λοιπόν, τα χρηματιστήρια τον εξυπηρέτησαν σωστά και αποτελεσματικά. Βεβαίως, τα χρηματιστήρια δεν μπορούν να αναστρέψουν πορείες που έχουν χαραχτεί στο πεδίο της «πραγματικής οικονομίας», αλλά μόνο να τις αντανακλούν. Έτσι, δεν ήταν δυνατόν και κανείς δεν είχε τέτοιες προσδοκίες, ο θεσμός του Χρηματιστηρίου να αποτρέψει την επιδείνωση στις δραστηριότητες και τις επιδόσεις των εισηγμένων εταιρειών και της αγοράς ολόκληρης. Χ_Πώς εξελίσσεται η υλοποίηση του σχεδιασμού που είχατε εξαγγείλει πέρυσι; Ν.Μ._Ό,τι έχουμε ανακοινώσει έχει γίνει μέσα στα χρονικά πλαίσια που είχαμε ορίσει. Υπάρχουν και ορισμένα ζητήματα τα οποία επίσης έχουν γίνει από εμάς, αλλά βρίσκονται σε εκκρεμότητα στα χέρια της νομοθετικής εξουσίας. Είχαμε πει, παραδείγματος χάριν, για το Παράγωγο σε συνεργασία με το Χρηματιστήριο Αθηνών, το οποίο έχει πράγματι γίνει. Είχαμε πει, επίσης, για τη Νέα Αγορά, που την έχουμε κάνει και ήδη περιμένουμε τις πρώτες εταιρείες να εγγραφούν. Χ_Η διασύνδεση με χρηματιστηριακές αγορές άλλων χωρών σε ποιο σημείο βρίσκεται; Ν.Μ._Είναι γνωστό ότι συμμετέχουμε από καιρό στο σύστημα διασύνδεσης αποθετηρίων Link Up, ενώ πιο πρόσφατα έχουμε ξεκινήσει, σε συνεργασία με το Χρηματιστήριο Αθηνών και τα δύο εγχειρήματα, το Xnet, που είναι σύστημα διασύνδεσης χρηματιστηριακών αγορών. Ξεκινήσαμε με χρηματιστήρια της Νοτιο-Ανατολικής Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής, και θα έλεγα ότι το εγχείρημα αυτό συνιστά επέκταση της Κοινής Πλατφόρμας των Χρηματιστηρίων Αθηνών και Κύπρου. Επίσης πως είναι σαφές ότι πρόθεσή μας είναι η περαιτέρω επέκταση της συνεργασίας και με άλλες αγορές της Δυτικής Ευρώπης.

52 Μάιος 2010

Χ_Δεδομένης και της Κοινής Πλατφόρμας Αθηνών - Λευκωσίας, πώς σκοπεύετε να κάνετε τις κυπριακές εισηγμένες περισσότερο γνωστές στο ελλαδικό επενδυτικό κοινό; Ν.Μ._Έχουμε ήδη ξεκινήσει επαφές με ΕΠΕΥ και άλλους ειδικούς επαγγελματίες στην Ελλάδα, προκειμένου να τις ενημερώσουμε και από κοινού να βρούμε τρόπους καλύτερης επικοινωνίας των εταιρειών του ΧΑΚ με το επενδυτικό κοινό της Ελλάδας, το οποίο είναι για εμάς σημαντικό, αλλά γνωρίζουμε ότι είναι και απαιτητικό και προβληματισμένο και περίπλοκο και δύσκολο. Πιστεύουμε, λοιπόν, όπως σας είπα, ότι είναι σωστότερο να το προσεγγίσουμε μέσω των ελλαδικών ΕΠΕΥ και άλλων επαγγελματιών. Σπουδαίο, επίσης, είναι να σημειώσουμε ότι η πελατεία του Χρηματιστηρίου Αθηνών περιλαμβάνει -πέραν των Ελλαδιτών επενδυτών- και σημαντικούς, μακροπρόθεσμους διεθνείς επενδυτές, θεσμικούς, συνταξιοδοτικά ταμεία κ.λπ. Η Ελλάδα, είτε το αναγνωρίζουμε είτε όχι, έχει καταστεί χρηματοοικονομικό κέντρο διεθνούς ενδιαφέροντος και αυτό το λέγω και ως τρίτος παρατηρητής αλλά και με υπερηφάνεια, καθώς κι εμείς ανήκουμε στην περιφέρεια του ελληνικού κόσμου. Χ_Το ΧΑ διατηρεί συνεργασία με το Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης, με τάση μάλιστα να την διευρύνει. Σε περίπτωση λύσης του Κυπριακού, πώς θα αντιμετωπίζατε το ενδεχόμενο συμμετοχής και του ΧΑΚ στη συνεργασία; Ν.Μ._Έχουμε πάρα πολλούς λόγους -βεβαίως όχι μόνο οικονομικούς- να ευχόμαστε τη λύση του Κυπριακού. Δεν έχω καμία αντίρρηση να προσθέσουμε και αυτό το ενδεχόμενο στις θετικές προοπτικές της ποθούμενης λύσης. Ακόμη και σε περίπτωση λύσης του Κυπριακού, πάντως, οι δυνατότητες συνεργασίας θα είναι αρκετά περιορισμένες μέχρι η Τουρκία να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Χ_Άλλα σχέδια του ΧΑΚ για το εγγύς και μεσοπρόθεσμο μέλλον; Ν.Μ._Μελετάμε και σχετικά σύντομα θα καθιερώσουμε στην αγορά προϊόντα όπως τα ETFs και τα GDRs, καθώς και Κυπριακά Παράγωγα, πέραν αυτού που αναπτύξαμε από κοινού με το Χρηματιστήριο Αθηνών, ενώ προσδοκίες έχουμε και για την ανάπτυξη κυπριακών Αμοιβαίων Κεφαλαίων. Χ_Το τελευταίο δεν θα έπρεπε να αναμένουμε ότι θα το «πάρουν επάνω τους» οι κυπριακοί τραπεζικοί όμιλοι; Ν.Μ._Πράγματι, πιστεύω ότι θα το «πάρουν επάνω» τους, επειδή είναι σαφώς και προς το συμφέρον τους. Χ

ΦΙΛΙΟΣ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ

ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΕΡΓΟΔΟΤΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΩΝ ΚΥΠΡΟΥ

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΤΟΝΩΣΗ ΜΕΣΩ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ, ΟΧΙ ΜΕΣΩ ΝΕΩΝ ΦΟΡΩΝ Δυστυχώς, τις τελευταίες δύο δεκαετίες καλπάζει το κόστος του δημόσιου τομέα. Θεωρούμε λοιπόν ότι το πρωταρχικό πράγμα που θα πρέπει να γίνει είναι η τιθάσευση αυτής της πορείας. ✒

συνέντευξη στον Στέφανο Κοτζαμάνη

Ο

κ. Φίλιος Ζαχαριάδης είναι επιχειρηματίας εδώ και δεκαετίες, για πολλά χρόνια Πρόεδρος του Συνδέσμου Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου επί τριών Διοικητών, αλλά και Αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Εργοδοτών και Βιομηχάνων. Αναφέρεται στην τρέχουσα κρίση, στις επιπτώσεις της στην πραγματική κυπριακή οικονομία, αλλά παράλληλα προτείνει μέτρα προκειμένου να αναταχθεί η οικονομία μας. Θεωρεί το δημοσιονομικό έλλειμμα ως το μεγαλύτερο πρόβλημα της οικονομίας και καλεί την Κυβέρνηση να περιορίσει τις δαπάνες της δημόσιας διοίκησης και να αντλήσει έσοδα από μια σειρά πηγών. Διαφωνεί απολύτως, όμως, με την επιβολή νέων φόρων, καθώς, μεσομακροπρόθεσμα, βλέπει τη βελτίωση των δημόσιων οικονομικών μέσα από την ανάπτυξη της πραγματικής οικονομίας. ΧΡΗΜΑ_Ποιος είναι ο ρόλος της ΟΕΒ και πώς πιστεύει ότι η Κύπρος θα πρέπει να εξέλθει από την οικονομική κρίση; Φ. ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ_Η ΟΕΒ ως εκπρόσωπος των Εργοδοτών και

των Βιομηχάνων, των επιχειρηματιών θα έλεγα γενικότερα, προσφέρει τις υπηρεσίες της εδώ και πολλές δεκαετίες, με βασικό της μέλημα να είναι η διασφάλιση της εργασιακής ειρήνης στην Κύπρο. Σε στενή συνεργασία με την Κυβέρνηση και με τους άλλους κοινωνικούς εταίρους, διαπραγματεύεται το περιεχόμενο των συλλογικών συμβάσεων, ώστε να μην οδηγηθούν οι επιχειρήσεις σε αναστολή των εργασιών τους, λόγω του υψηλού εργατικού κόστους. Σε ό,τι αφορά τη διεθνή οικονομική κρίση που επεκτάθηκε και στην Κύπρο, το πιο σημαντικό θέμα που θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε, είναι το γεγονός ότι, δυστυχώς, τις τελευταίες δεκαετίες καλπάζει το κόστος του δημόσιου τομέα. Θεωρούμε λοιπόν ότι το πρωταρχικό πράγμα που θα πρέπει να γίνει είναι η τιθάσευση αυτής της πορείας, είτε με περιορισμό της εισδοχής, είτε με μείωση των κλιμάκων στους νεοεισερχόμενους στη δημόσια διοίκηση. Δεν θα θέλαμε να φτάσουμε στο σημείο της μείωσης των μισθών. Προτείνεται να μην δοθούν αυξήσεις στο δημόσιο τομέα, αλλά ακόμη και αν δεν δοθούν αυξήσεις, υπάρχει ήδη ένα σημαντικό επιπλέον κόστος γύρω στο 5% το οποίο περιλαμβάνει τις

ΧΡΗΜΑ 53

Χ αφιέρωμα ∼ Κυπριακή Οικονομία - ΧΑΚ ☛

Η ΚΡΙΣΗ ΕΧΕΙ ΑΓΓΙΞΕΙ ΟΛΟ ΤΟ ΦΑΣΜΑ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ. Η ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΜΕΙΩΘΗΚΕ ΠΕΡΙ ΤΟ 10%, ΕΝΩ ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΑΡΙΘΜΟ ΤΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. αυξήσεις των κλιμάκων και την Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή. Στη συνέχεια, θεωρούμε ότι ο τρόπος που η κυπριακή οικονομία θα πρέπει να βαδίσει, είναι η ενθάρρυνση της ανάπτυξης και η δημιουργία προϋποθέσεων για ίδρυση νέων επιχειρήσεων και νέων επενδυτικών πρωτοβουλιών. Με αυτό τον τρόπο και τα έσοδα του κράτους θα αυξηθούν προς όφελος των δημοσιονομικών επιδόσεων, αλλά παράλληλα θα περιοριστεί και η ανερχόμενη ανεργία. Χ_Πόσο έντονα έχει επηρεάσει η κρίση την πραγματική κυπριακή οικονομία; Φ.Ζ._Η κρίση έχει αγγίξει όλο το φάσμα των επιχειρήσεων. Έχει παρατηρηθεί μια μείωση της κατανάλωσης γύρω στο 10% και παράλληλα υπάρχει επίπτωση και στην πορεία των θέσεων εργασίας. Η πραγματική πάντως οικονομία πλήττεται κυρίως από τη μείωση των εσόδων του τουρισμού και από τον περιορισμό του εισοδήματος που δημιουργούσε ο κατασκευαστικός τομέας, μέσω της αγοράς ακινήτων από ξένους. Το σοβαρότερο ωστόσο πρόβλημα είναι το δημοσιονομικό, με τη δημιουργία υψηλού ελλείμματος. Χ_Στην Ελλάδα προτείνονται μέτρα όπως η αύξηση του ΦΠΑ, προκειμένου να περιοριστεί το δημοσιονομικό έλλειμμα. Πιστεύετε ότι ανάλογες πολιτικές θα έπρεπε να υιοθετηθούν και στην Κύπρο; Φ.Ζ._Θεωρούμε ότι οποιαδήποτε φορολογική επιβάρυνση - είτε άμεση, είτε έμμεση - αφαιρεί ρευστότητα από την αγορά και πλήττει ακόμη περισσότερο τις ήδη πληγείσες επιχειρήσεις. Είμαστε λοιπόν εναντίον οποιασδήποτε αύξησης φορολογίας, αυτή την περίοδο. Γνωρίζουμε ότι είναι αναγκαίο να μειωθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα, πλην όμως θεωρούμε ότι θα πρέπει να επιλεγούν όλοι οι άλλοι τρόποι, εκτός από την αύξηση της φορολογίας. Χ_Θα μπορούσε κάποιος να αντιτάξει ότι η ΟΕΒ προτείνει μεν σωστά μέτρα, που όμως αποδίδουν σε βάθος χρόνου, όταν όμως το πρόβλημα του δημοσιονομικού ελλείμματος θα πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα. Φ.Ζ._Πιστεύουμε ότι μέσα από την ενθάρρυνση της ανάπτυξης θα αυξηθούν και τα δημόσια έσοδα. Επί πλέον, υπάρχουν διάφοροι τομείς όπου θα μπορούσαν να δημιουργηθούν άμεσα έσοδα. Για παράδειγμα η πιο γρήγορη έκδοση πολεοδομικών αδειών, η πολεοδομική αμνηστία, κ.λπ.

54 Μάιος 2010

Χ_Οι αναλυτές προσδοκούν από φέτος κάποια ανάκαμψη στη διεθνή οικονομία. Στην Κύπρο όμως δεν φαίνεται να επικρατεί κλίμα αισιοδοξίας. Φ.Ζ._Η διεθνής ανάκαμψη θα γίνει βαθμιαία και μάλιστα με μικρά και αργά βήματα. Θα βοηθήσει βέβαια σε κάποιο βαθμό η πορεία της ισοτιμίας στερλίνας-ευρώ, καθώς ελπίζουμε ότι το τουριστικό μας προϊόν θα γίνει ανταγωνιστικότερο. Ωστόσο, δεν φαίνεται ότι η αναμενόμενη ανάκαμψη στην Αγγλία θα είναι αρκετή ώστε να οδηγήσει σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα και πάλι τους Άγγλους στην απόκτηση εξοχικών κατοικιών από την Κύπρο, προκειμένου ο κατασκευαστικός τομέας να ανακάμψει τόσο γρήγορα. Επομένως θα πρέπει να σκεφτούμε και άλλους τρόπους ανάπτυξης της οικονομίας, μέσα από τις βιομηχανίες, ή μέσα από μια σημαντική προσέλκυση ξένων κεφαλαίων, για παράδειγμα από τη Ρωσία. Θα πρέπει οι υπηρεσίες που προσφέρονται από ελεγκτικά και δικηγορικά γραφεία, να προσελκύσουν αυτές τις επενδύσεις, οι οποίες ίσως και να καλύψουν τις απώλειες από τις ευρωπαϊκές χώρες και κυρίως από την Αγγλία.. Χ_Πιστεύετε ότι οι κυπριακές επιχειρήσεις επιβαρύνονται με υψηλά επιτόκια; Και αν ναι, τι θα μπορούσε να γίνει προκειμένου να αρθεί αυτό το συγκριτικό μειονέκτημα των κυπριακών επιχειρήσεων; Φ.Ζ._Υπολογίζεται ότι έχουμε γύρω στο 2%-3% υψηλότερα επιτόκια από αυτά της Ευρώπης. Τα επιτόκια χορηγήσεων λοιπόν είναι πράγματι υψηλά και αυτό οφείλεται κυρίως στο μεγάλο ύψος των καταθετικών επιτοκίων. Προσπαθούμε εδώ και περίπου ένα χρόνο να βρούμε τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματος. Κατά την εκτίμησή μου, η μόνη διέξοδος που παραμένει προκειμένου οι τράπεζες να βοηθηθούν να χαμηλώσουν τα επιτόκια είναι η χρήση των καλυπτικών ομολόγων, όπου σύμφωνα με πληροφορίες μας, το σχετικό νομοσχέδιο βρίσκεται υπό επεξεργασία στο Υπουργείο Οικονομικών και ελπίζουμε ότι σύντομα θα ψηφιστεί, έτσι ώστε οι τράπεζες να μπορέσουν να αντλήσουν ρευστότητα και να μειώσουν τα επιτόκιά τους. Χ_Υπάρχουν παράπονα επιχειρήσεων ότι δεν έχουν πρόσβαση στον τραπεζικό δανεισμό; Φ.Ζ._Δεν υπάρχουν πολλά παράπονα. Δίδονται δάνεια, με τις τράπεζες όμως να ζητούν συχνά επί πλέον καλύψεις. Χ_Βλέπετε φέτος να κλείνουν επιχειρήσεις στην Κύπρο; Φοβάστε «λουκέτα»; Φ.Ζ._Όχι, διότι πάρα πολλές επιχειρήσεις στην Κύπρο έχουν μικρό-οικογενειακό χαρακτήρα, οι οποίες μπορούν με αντίστοιχη πρόβλεψη της κατάστασης, με κάποια δανειοδότηση, κ.λπ., να διατηρηθούν μέχρι να περάσει η κρίση. Χ_Είναι υπερδανεισμένες οι κυπριακές επιχειρήσεις; Φ.Ζ._Είναι υπερδανεισμένες, αλλά όχι σε απαγορευτικό βαθμό. Πρόκειται για αποδοτικές επιχειρήσεις, που ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους. Δεν παρατηρήσαμε καμιά αύξηση πτωχεύσεων, ή κάποιο άλλο στοιχείο που να δείχνει ότι αυτός ο υπερδανεισμός έχει οδηγήσει σε κλείσιμο επιχειρήσεων. Χ

Χ έρευνα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΤΗΣ STAT BANK

ΕΜΠΟΡΙΟ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΑΚΟΜΗ ΕΝΑ ΒΗΜΑ ΠΙΣΩ Καθίζηση κατά 25,5% υπέστησαν τα κέρδη των βιομηχανικών επιχειρήσεων της Ελλάδας κατά το 2009 και κατά 21% των εμπορικών επιχειρήσεων, ενώ το 26,5% των παραγωγικών εταιρειών της χώρας έκλεισε τη διαχειριστική χρήση με ζημιές.

Ν

έα μεγάλη πτώση εμφάνισε η κερδοφορία των σημαντικότερων (βάσει πωλήσεων) παραγωγικών επιχειρήσεων της χώρας κατά το 2009. Αυτό προκύπτει από μεγάλη πανελλαδική έρευνα της Stat Bank σε δείγμα των 618 μεγαλύτερων βιομηχανικών επιχειρήσεων που δημοσίευσα ισολογισμό ως χθες 18 Μαΐου 2010. Παράλληλα, έρευνα της Stat Bank στις 720 σημαντικότερες (βάσει πωλήσεων) εισαγωγικές και εμπορικές επιχειρήσεις της χώρας, που δημοσίευσαν ισολογισμό ως τις 18 Μαίου 2010, έδειξε μείωση πωλήσεων 10,6% και καθαρών κερδών 21% για τις μεγαλύτερες εισαγωγικές και εμπορικές επιχειρήσεις.

ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, τα συνολικά κέρδη των εν λόγω επιχειρήσεων μειώθηκαν κατά 25,5% - από 1,46 δισεκατομμύρια ευρώ το 2008 σε 1,09 δισεκατομμύρια ευρώ το 2009. Ας σημειωθεί ότι και κατά το 2008 τα συνολικά κέρδη των παραγωγικών επιχειρήσεων είχαν παρουσιάσει αντίστοιχη μείωση γεγονός που πιστοποιεί την περαιτέρω υποχώρηση των οικονομικών επιδόσεων της μεταποίησης. Η υποχώρηση της κερδοφορίας το 2009 αντικατοπτρίζει μείωση του συνολικού κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων του δείγματος ο οποίος διαμορφώθηκε στα 22,46 δισεκατομμύρια ευρώ το 2009 ΧΡΗΜΑ 55

Χ έρευνα ∼ Εμπόριο & βιομηχανία ακόμη ενα βήμα πίσω ☛

ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΕΞΑΙΡΕΘΗΚΑΝ ΤΑ ΕΛΠΕ ΚΑΙ Η ΔΕΗ, ΕΠΕΙΔΗ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΑΥΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΑΜΟΡΦΩΝΟΥΝ ΜΙΑ «ΜΕΣΗ» ΕΙΚΟΝΑ, Η ΟΠΟΙΑ ΔΕΝ ΑΝΤΙΚΑΤΟΠΤΡΙΖΕΙ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΕΠΙΔΟΣΕΩΝ ΤΗΣ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 2009. έναντι 26,88 δισεκατομμύρια ευρώ το 2008. Είχαμε δηλαδή μία μείωση πωλήσεων 16,4% Ας σημειωθεί ότι από τη σύγκριση των στοιχείων εξαιρέσαμε δύο επιχειρήσεις – τα Ελληνικά Πετρέλαια και τη ΔΕΗ – αφού τα αποτελέσματα των δύο αυτών επιχειρήσεων δίνουν μια εντελώς διαφορετική εικόνα στα συνολικά αποτελέσματα της μεταποίησης. Έτσι, αν συμπεριλάβει κανείς τα κέρδη των δύο επιχειρήσεων, τα συνολικά κέρδη του δείγματος εμφανίζουν μία αύξηση 131% (από 994 εκατομμύρια ευρώ το 2008 σε 2,3 δισεκατομμύρια ευρώ το 2009. Η εικόνα, όμως, αυτή δεν αντικατοπτρίζει την πραγματική πορεία των επιδόσεων της μεταποίησης κατά το 2009. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας και με βάση πάντα τα αποτελέσματα των εταιρειών με συγκρίσιμα στοιχεία., ∼ Οι μεγάλες παραγωγικές επιχειρήσεις της χώρας λειτούργησαν με μέσο περιθώριο καθαρού κέρδους 4,9%. Εάν δει κανείς την εξέλιξη του μέσου καθαρού περιθωρίου κέρδους θα παρατηρήσει ότι αυτό εμφάνισε μια ελαφρά βελτίωση σε σχέση με το 2008. Έτσι, οι εν λόγω επιχειρήσεις το 2009 εργάστηκαν με ένα περιθώριο κέρδους της τάξεως του 5%, αυτό όμως αφορούσε έναν αισθητά χαμηλότερο κύκλο εργασιών, κάτι που δεν είχε συμβεί το 2008. ∼ Η δυστοκία του παρελθόντος έτους δεν εκφράστηκε μόνον στα οικονομικά αποτελέσματα των επιχειρήσεων αλλά και στην ελαφρά επιδείνωση της σχέσης ιδίων προς ξένα κεφάλαια. Έτσι, ενώ τα ίδια κεφάλαια εμφάνισαν ελαφρά μείωση 1,6% (διαμορφώθηκαν στα επίπεδα των 16,17 δισεκατομμυρίων ευρώ), οι συνολικές τους υποχρεώσεις αυξήθηκαν κατά 4,5% για να προσεγγίσουν τα 20 δισεκατομμύρια ευρώ. ∼ Από τις 618 επιχειρήσεις του δείγματος, το 73,5% εμφάνισε κέρδη ενώ το 26,5% παρουσίασε ζημιές. Το ποσοστό των ζημιογόνων επιχειρήσεων συνεχίζει να κινείται ανοδικά. Πρακτικά για κάθε 2,8 κερδοφόρες παραγωγικές επιχειρήσεις αναλογούσε 1 ζημιογόνος. ∼ στην ελληνική επιχειρηματική κοινότητα λειτουργεί ο σκληρός πυρήνας που αντέχει στις συνέπειες της κρίσης κατορθώνοντας να διατηρείται αλώβητος. Απόδειξη; Οι 452 κερδοφόρες παραγωγικές επιχειρήσεις του δείγματος (με συγκρίσιμα στοιχεία για το 2008-2009) αν και μείωσαν τις συνολικές πωλήσεις τους κατά 12,4% (ήταν συνολικά 17,3 δισ. ευρώ) παρουσίασαν βελτίωση της συνολικής τους κερδοφορίας κατά 2,8% εμφανίζοντας κέρδη 1,6 δισεκατομμυρίων ευρώ. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι στο σύνολό τους οι 452 κερδοφόρες επιχειρήσεις του δείγματος λειτούργησαν με μέσο περιθώριο καθαρού κέρδους 9,3%. Αν στο παραπάνω δείγμα συνυπολογίσει κανείς και τις επιχειρήσεις Ελληνικά Πετρέλαια και ΔΕΗ, η εικόνα εμφανίζεται πολύ πιο 56 Μάιος 2010

«ρόδινη» αφού τα συνολικά κέρδη εμφανίζουν αύξηση 157% (για να φτάσει τα 2,8 δισεκατομμύρια ευρώ). Την ίδια όμως χρονική περίοδο οι 452 κερδοφόρες εταιρίες παρουσίασαν αύξηση των συνολικών τους υποχρεώσεων κατά 8% έναντι αύξησης 1,3% των ιδίων κεφαλαίων τους. ∼ Από την άλλη πλευρά, οι επιδόσεις των 164 ζημιογόνων εταιριών με συγκρίσιμα στοιχεία εμφανίζουν ραγδαία επιδείνωση: οι συγκεκριμένες εταιρίες αύξησαν τις ζημιές τους από 98,4 εκατομμύρια ευρώ το 2008 σε 513,8 εκατομμύρια ευρώ το 2009. Είχαμε δηλαδή μία αύξηση ζημιών της τάξεως του 422%. ∼ Ως συμπέρασμα προκύπτει ότι στην ελληνική βιομηχανία η κρίση διευρύνει το χάσμα μεταξύ των παραγωγικών επιχειρήσεων της χώρας. Από τη μία πλευρά ενισχύεται ο σκληρός πυρήνας των επιχειρήσεων που ανθίστανται στην ύφεση «χτίζοντας θέσεις για την επόμενη ημέρα». Από την άλλη δημιουργείται ένας θύλακας ζημιογόνων επιχειρήσεων από τις οποίες θα προκύψει ένας νέος κύκλος προβληματικών εταιρειών. ∼ Σε επίπεδο κλάδων τα σημαντικότερα κέρδη λόγω κυρίως της ΔΕΗ εμφάνισε ο τομέας της Ενέργειας, που από ζημιές το 2008 παρουσίασε κέρδη το 2009. Ο δεύτερος σημαντικότερος σε κέρδη κλάδος ήταν αυτός των πετρελαίων με πρωταγωνιστές τα Ελληνικά Πετρέλαια και τη Μότορ Όιλ. Η τρίτη πλέον κερδοφόρος δραστηριότητα ήταν αυτή των φαρμάκων που μάλιστα κατόρθωσε να βελτιώσει και τα κέρδη της σε σχέση με την προηγούμενη χρήση. Τρεις άλλοι τομείς που εμφάνισαν υψηλότερη κερδοφορία ήταν αυτοί της παραγωγής ποτών, των εκδόσεων – εκτυπώσεων (εκτός εφημερίδων) καθώς επίσης και της παραγωγή πλαστικών και ελαστικών. Οι υπόλοιποι κλάδοι – στη συντριπτική τους πλειοψηφία - είτε εμφάνισαν ζημιές είτε μείωση κερδοφορίας. Ενδεικτικά, ο τομέας των μη μεταλλικών ορυκτών εμφάνισε μείωση κερδών 33%, ο κλάδος των τροφίμων μείωση 29% και των μεταλλικών προϊόντων 66%. ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Μειωμένος κατά 10,6% εμφανίζεται ο συνολικός κύκλος εργασιών των 720 μεγαλύτερων (βάσει τζίρου) εισαγωγικών και εμπορικών επιχειρήσεων της χώρας κατά το 2009 σε σχέση με το 2008. Αυτό προκύπτει από την έρευνα της STAT BANK σύμφωνα με την οποία οι συνολικές πωλήσεις των εν λόγω εταιρειών διαμορφώθηκαν στα 28,6 δισεκατομμύρια ευρώ το 2009 έναντι σχεδόν 32 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2009. Οι εν λόγω επιχειρήσεις εμφάνισαν μείωση κερδοφορίας 21%. Έτσι τα συνολικά τους προ φόρων κέρδη από 842 εκατομμύρια ευρώ το 2008 έπεσαν στα 666 εκατομμύρια ευρώ το 2009. Οι επιχειρήσεις αυτές, που αποτελούν ένα αξιόλογο δείγμα του συνόλου των εισαγωγικών και εμπορικών επιχειρήσεων της χώρας εργάστηκαν με περιθώριο καθαρού κέρδους 2,3%. Ενδιαφέρον ωστόσο εμφανίζει και η πορεία της κεφαλαιακής διάρθρωσης των επιχειρήσεων. Τα συνολικά ίδια κεφάλαιά τους αυξήθηκαν από 5,7 δισεκατομμύρια ευρώ το 2008 σε 5,9 δισεκατομμύρια ευρώ το 2009 εμφανίζοντας μία βελτίωση 3,5%. Αντίστοιχη (3,6%) ήταν η αύξηση των συνολικών τους υποχρεώσεων από 14 δισεκατομμύρια ευρώ το 2008 σε 14,57 δισεκατομμύρια ευρώ το 2009. Έτσι, η σχέση ιδίων προς ξένα κεφάλαια παρέμεινε σταθερή στα επίπεδα του 1 προς 2,47, μία σχέση μη ικανοποιητική και ασφαλώς ανησυχητική ενόψει της επιδείνωσης του οικονομικού κλίματος κατά το 2010. Χ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (*) ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ

ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ 2009

ΜΕΤΑΒΟΛΗ 2009/2008%

ΚΕΡΔΗ ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ 2009

ΜΕΤΑΒΟΛΗ 2009/2008%

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΑΕ (ΔΛΠ)

6,172,586,000

-33.8

219,014,000

-

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ (ΔΕΗ) (ΔΛΠ)

6,017,120,000

3.7

988,989,000

-

ΜΟΤΟΡ ΟΙΛ ΕΛΛΑΣ ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΑΕ (ΔΛΠ)

3,493,334,000

-30.9

130,406,000

31.3

COCA COLA ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΜΦΙΑΛΩΣΕΩΣ ΑΕ (ΔΛΠ)

700,700,000

-1.9

202,200,000

16.5

VIVARTIA ΑBEE (ΔΛΠ)

585,835,000

-7.0

-31,726,000

-104.0

ALAPIS ΑΒΕΕ (ΔΛΠ)

479,671,000

9.3

82,116,000

-11.0

ΗΡΑΚΛΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΤΣΙΜΕΝΤΩΝ ΑΕ (ΔΛΠ)

469,098,000

-25.8

55,544,000

-44.3

ΤΙΤΑΝ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΤΣΙΜΕΝΤΩΝ (ΔΛΠ)

450,092,000

-18.0

79,847,000

-29.5

ΑΘΗΝΑΙΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ ΑΕ (ΔΛΠ)

448,302,418

-2.7

102,467,248

-9.1

ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΝ ΑΕ (ΔΛΠ)

427,348,000

-8.8

33,815,000

126.4

PFIZER ΕΛΛΑΣ ΑΕ

411,348,866

-2.9

15,002,536

-31.3

ΕΛΒΑΛ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ ΑΕ (ΔΛΠ)

408,103,534

-24.6

-1,792,907

85.6

SANOFI AVENTIS AEBE

402,957,006

0.3

63,874,528

4.5

ΒΙΑΝΕΞ ΑΕ

376,865,080

6.3

63,661,044

-7.5

NESTLE ΕΛΛΑΣ ΑΕ (ΔΛΠ)

368,113,097

-2.7

75,009,756

-18.4

ΧΑΛΚΟΡ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕΤΑΛΛΩΝ ΑΕ (ΔΛΠ)

343,547,307

-45.9

-13,251,258

43.3

ΣΟΓΙΑ ΕΛΛΑΣ ΑΒ & ΕΕ

292,117,097

-30.5

4,427,332

-76.9

ΣΩΛΗΝΟΥΡΓΕΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΑΕ (ΔΛΠ)

276,368,845

-20.1

25,280,147

140.1

ΜΕΤΑΛΛΙΚΑΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΙ ΕΛΛΑΔΟΣ ΜΕΤΚΑ ΑΕ (ΔΛΠ)

268,145,000

-18.9

40,116,000

-19.9

BSH ΟΙΚΙΑΚΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΑΒΕ

263,355,948

-13.5

12,065,031

-47.4

ΦΑΓΕ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΑΕ (ΔΛΠ)

237,990,000

-16.9

14,285,000

-

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ (*) ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ

ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ 2009

ΜΕΤΑΒΟΛΗ 2009/2008%

ΚΕΡΔΗ ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ 2009

ΜΕΤΑΒΟΛΗ 2009/2008%

ΕΚΟ ΑΒΕΕ (ΔΛΠ)

1,609,860,000

-29.6

-1,545,000

-

SHELL HELLAS ΑΕ

1,539,239,710

-17.1

-5,352,539

62.1

ΑΛΦΑ ΒΗΤΑ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΕ (ΔΛΠ)

1,393,785,000

8.1

50,906,000

6.2

AVIN OIL AE (ΔΛΠ)

878,791,000

-13.8

2,806,000

11.0

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑ ΑΕΕ (ΔΛΠ)

768,549,889

-45.0

32,599,097

120.6

ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΑΒΕΕ (ΔΛΠ)

677,598,000

-11.5

5,404,000

-27.8

ΕΛΙΝΟΙΛ ΑΕ (ΔΛΠ)

656,396,000

-11.8

4,910,000

182.5

REVOIL ΑΕ (ΔΛΠ)

581,079,823

1.6

4,334,379

104.6

ΑΤΛΑΝΤΙΚ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ ΑΕ (ΔΛΠ)

562,211,196

-7.1

-14,665,937

-234.5

KOSMOCAR ΑΕ

546,953,611

-5.7

16,594,355

10.5

ΕΤΕΚΑ ΑΕ

513,595,276

-3.7

838,410

17.2

ΠΡΟΚΤΕΡ & ΓΚΑΜΠΛ ΕΛΛΑΣ ΕΠΕ

463,100,842

3.7

19,773,612

-5.6

JUMBO AE (ΔΛΠ)

444,140,428

15.0

107,748,818

10.1

TOYOTA ΕΛΛΑΣ ΑΒΕΕ

425,561,874

-28.9

22,707,910

-31.8

ΣΦΑΚΙΑΝΑΚΗΣ ΑΕΒΕ (ΔΛΠ)

415,261,145

4.0

2,929,792

-20.6

ΠΛΑΙΣΙΟ COMPUTERS ΑΕΒΕ (ΔΛΠ)

386,559,000

-5.4

8,055,000

36.1

CYCLON ΕΛΛΑΣ ΑΕ (ΔΛΠ)

367,394,000

-8.0

2,467,000

-32.9

ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ Κ.Π. ΑΕ (ΔΛΠ)

358,399,000

21.6

2,529,000

193.7

(Τα ποσά σε ευρώ) (*) αφορά δημοσιευμένους ισολογισμούς ως τις 18 μαίου 2010 Πηγή: STAT BANK

ΧΡΗΜΑ 57

Χ έρευνα

ΕΡΕΥΝΑ ΤΗΣ ICAP GROUP

ΜΟΧΛΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΟΙ ΕΞΑΓΟΡΕΣ & ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΕΙΣ Σε γενικές γραμμές, ο λόγος συνένωσης ενός οργανισμού με κάποιον άλλο είναι η επίτευξη των στρατηγικών στόχων του πιο γρήγορα και με χαμηλότερο κόστος, σε σχέση με το εάν ενεργούσε μόνος του, λόγω των οικονομιών κλίμακας, της δυνατότητας cross-selling και των συνεργειών που αναπτύσσονται.

Σ

ε πρόσφατη ανακοίνωση της ICAP Group και στο πλαίσιο σχετικής μελέτης της Μονάδας Συμβούλων, οι συγχωνεύσεις και εξαγορές αναδείχθηκαν ως μία από τις βασικότερες μορφές στρατηγικής επέκτασης και ανάπτυξης των επιχειρήσεων που κερδίζουν συνεχώς έδαφος στο σύγχρονο ανταγωνιστικό περιβάλλον. Πολλά και διαφορετικά είναι τα κίνητρα που ωθούν τις επιχειρήσεις σε συγχωνεύσεις και εξαγορές. Τα κίνητρα αλλάζουν σε διαφορετικές οικονομικές συνθήκες και επίσης αν πρόκειται για συσχετισμένη (related) ή ασυσχέτιστη (unrelated) συγχώνευση. Μια συσχετισμένη συγχώνευση μπορεί να προέλθει από το κίνητρο της δημιουργίας οικονομικών κλίμακας ή της δημιουργίας δυναμικότητας για την ικανοποίηση της αυξανόμενης ζήτησης για το προϊόν. Από την άλλη πλευρά, μια ασυσχέτιστη συγχώνευση ενδέχεται να οφείλεται στη διαφοροποίηση του επιχειρηματικού κινδύνου της επιχείρησης ή στην ανταπόκριση της μειούμενης ζήτησης του προϊόντος της εξαγοραζόμενης επιχείρησης. Σε μερικές περιπτώσεις, όπως καταδεικνύει και η ίδια η εμπειρία της ICAP Group, η συνένωση επιχειρήσεων μπορεί να βοηθήσει σε μια πιο γρήγορη διείσδυση σε μια νέα αγορά (είτε γεωγραφική είτε σε νέο κλάδο) σε σχέση με την οργανική ανάπτυξη ή την υιοθέτηση μια στρατηγικής που ενδεχομένως να ήταν κοστοβόρα και υψηλού ρίσκου. Σε άλλες περιπτώσεις, οι συγχωνεύσεις και εξαγορές έχουν αμυντικό χαρακτήρα, με στόχο την προστασία του μεριδίου αγοράς σε μια φθίνουσα ή συγκεντρωμένη αγορά. Σε γενικές γραμμές, ο λόγος της συνένωσης ενός οργανισμού με κάποιον άλλο οργανισμό είναι η επίτευξη των στρατηγικών στόχων του πιο γρήγορα και με χαμηλότερο κόστος σε σχέση με το εάν ενεργούσε μόνος του, λόγω των οικονομιών κλίμακας που επιτυγχάνονται, της δυνατότητας Cross-selling και των συνεργειών που αναπτύσσονται. ΛΙΓΟΤΕΡΕΣ ΣΕ ΚΑΙΡΟ ΥΦΕΣΗΣ Διεθνείς έρευνες συμπεραίνουν ότι οι συγχωνεύσεις στο σύνολο της βιομηχανίας μεταβάλλονται σημαντικά σε σχέση με την οικονομική συγκυρία, αυξάνονται δηλαδή κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης και μειώνονται κατά τη διάρκεια της ύφεσης (Komlenovic, Mamun & Mishra, 2008). Μάλιστα, η σημαντική συσχέτιση μεταξύ του οικονομικού κύκλου και των συγχωνεύσεων είναι αυτοδύναμη και για συσχετισμένες και ασυσχέτιστες συγχωνεύσεις. Επίσης, αν η ένταση των συγχωνεύσεων διαφέρει ανάλογα με τον κλάδο και πάλι παρουσιάζεται κυκλικότητα. Η γενική επιβράδυνση σε μια οικονομία και η συνεπαγόμενη μείωση 58 Μάιος 2010

της ζήτησης οδηγεί σε πλεονάζουσα δυναμικότητα σε έναν κλάδο. Οι συγχωνεύσεις μπορούν να εξαλείψουν αυτήν την πλεονάζουσα δυναμικότητα με την ενοποίηση των υφιστάμενων επιχειρήσεων (Jensen, 1993). Όμως κατά τη διάρκεια της ύφεσης οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν περιορισμούς άντλησης κεφαλαίων και έτσι δεν είναι σε θέση να πληρώσουν την αξία μιας επιχείρησης προς εξαγορά (Schleifer and Vishny, 1992). Τότε, οι εξαγορές/συγχωνεύσεις αναβάλλονται μέχρι η αγορά να γίνει πιο διαυγής. Το επιχείρημα αυτό συνεπάγεται επίσης ότι η επίδραση του οικονομικού κύκλου στην οικονομική ευελιξία της επιχείρησης μπορεί να οδηγήσει στο γεγονός οι συγχωνεύσεις να επιτείνουν τις κυκλικές διακυμάνσεις. Οι παραπάνω διαπιστώσεις οι οποίες προκύπτουν από τη διεθνή βιβλιογραφία, επιβεβαιώνονται στην παρούσα οικονομική κρίση για την ελληνική αγορά. Συγκεκριμένα, με βάση τα στοιχεία της ICAP DataBank, ο αριθμός των συγχωνεύσεων όλων των κατηγοριών ανήλθε σε 345 το 2009 από 450 το 2007. Συνεπώς, η οικονομική κρίση επηρέασε αρνητικά την εξέλιξη των συγχωνεύσεων, προφανώς για τους παραπάνω αναφερόμενους λόγους (περιορισμοί άντλησης κεφαλαίων, υψηλά επιτόκια, οικονομική αστάθεια). Επίσης, και το ύψος των συνολικών κεφαλαίων των εταιρειών οι οποίες συγχωνεύθηκαν παρουσίασε μείωση και ανήλθε σε 658.535.203 ευρώ το 2009 από 1.354.159.503 ευρώ το 2007. Ο βαθμός επιτυχίας των εξαγορών/συγχωνεύσεων κυμαίνεται μεταξύ 40%-50%, όπως έχει μετρηθεί με βάση μια σειρά κριτηρίων (Kitching (1974), Egon Zehnder (1987), Norburn and Schoenberg (1987), Bishop and Kay (1993). ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ Για να είναι επιτυχημένη μια εξαγορά/συγχώνευση θα πρέπει: ∼ Να είναι ξεκάθαρο πώς η συγχώνευση εντάσσεται στις εταιρικές στρατηγικές των δύο εταιρειών που συγχωνεύονται ∼ Να σχεδιαστεί λεπτομερώς η ενοποίηση ∼ Να υπάρχει σαφής και αυστηρός έλεγχος διαχείρισης σε όλα τα κοινά σημεία ∼ Να υπάρχει ξεκάθαρη, ειλικρινής και συχνή επικοινωνία σε όλο το προσωπικό για να τεθούν οι προσδοκίες ∼ Να μην συγχωνευθούν απλά δύο εταιρείες αλλά να δημιουργηθεί μια νέα εταιρεία, αξιοποιώντας τις βέλτιστες πρακτικές των δύο εταιρειών ∼ Επικέντρωση σε ορισμένα βασικά ζητήματα τα οποία θα απελευθερώσουν τις συνέργειες και την εξοικονόμηση δαπανών. Χ

ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Α.Ε. Α.Ε. Α.Ε. Ε.Π.Ε. Ε.Π.Ε. Ο.Ε. Ο.Ε. Ε.Ε. Ε.Ε. Ατομική Ατομική Ιδιότ. Μεταφορική ΕΠΕ Κοινωνία Δικαίου Κοινωνία Δικαίου Μον. Ε.Π.Ε. Μον. Ε.Π.Ε. ΣΥΝΟΛΟ

ΠΙΝΑΚΑΣ 1 ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΕΙΣ 2007 ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ Απορρόφηση Διάσπαση Συγχώνευση Απορρόφηση Συγχώνευση Απορρόφηση Συγχώνευση Συγχώνευση Απορρόφηση Απορρόφηση Συγχώνευση Απορρόφηση Συγχώνευση Απορρόφηση Συγχώνευση Απορρόφηση

ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ

ΜΕΘΟΔΟΣ

Α.Ε. Α.Ε. Α.Ε. Ε.Π.Ε. Ε.Π.Ε. Ο.Ε. Ο.Ε. Ε.Ε. Ε.Ε. Ατομική Ατομική Κοινοπραξία Μον. Ε.Π.Ε. Εκτός ευρετηρίων Διάφορες Διάφορες ΣΥΝΟΛΟ

Απορρόφηση Διάσπαση Συγχώνευση Συγχώνευση Απορρόφηση Απορρόφηση Συγχώνευση Απορρόφηση Συγχώνευση Συγχώνευση Απορρόφηση Απορρόφηση Απορρόφηση Απορρόφηση Απορρόφηση Συγχώνευση

ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ

ΜΕΘΟΔΟΣ

Α.Ε. Α.Ε. Α.Ε. Ε.Π.Ε. Ε.Π.Ε. Ο.Ε. Ο.Ε. Ε.Ε. Ε.Ε. Ατομική Ατομική Κοινωνία Δικαίου Δημοτική Μον. Ε.Π.Ε. Μον. Ε.Π.Ε. Συν.Π.Ε. ΣΥΝΟΛΟ

Διάσπαση Απορρόφηση Συγχώνευση Απορρόφηση Συγχώνευση Συγχώνευση Απορρόφηση Συγχώνευση Απορρόφηση Απορρόφηση Συγχώνευση Συγχώνευση Συγχώνευση Συγχώνευση Απορρόφηση Απορρόφηση

ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Α.Ε Α.Ε. Α.Ε. Ε.Π.Ε. Ε.Π.Ε. Ο.Ε. Ο.Ε. ΣΥΝΟΛΟ

205 4 20 25 27 27 48 11 3 17 47 1 6 2 4 3 450

ΠΙΝΑΚΑΣ 2 ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΕΙΣ 2008 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ

ΣΥΝΟΛΟ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ (€) 1.224.739.838 53.506.969 68.967.041 2.156.588 2.901.247 Ο.Δ. Ο.Δ. Ο.Δ. Ο.Δ. Ο.Δ. Ο.Δ.

22.420 Ο.Δ. Ο.Δ.

71.610 1.793.790 1.354.159.503

ΣΥΝΟΛΟ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ (€) 190 6 12 11 13 25 19 8 13 57 21 1 6 1 1 1 385

761.862.637 63.519.046 12.325.828 1.254.560 3.297.953 Ο.Δ. Ο.Δ. Ο.Δ. Ο.Δ. Ο.Δ. Ο.Δ. Ο.Δ.

1.391.745 Ο.Δ. Ο.Δ. Ο.Δ.

843.651.769

ΠΙΝΑΚΑΣ 3 ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΕΙΣ 2009 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ 2009

ΣΥΝΟΛΟ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 2009 (€)

8 187 7 20 4 25 22 5 10 12 25 1 4 1 13 1 345

32.251.238 591.851.653 23.019.219 5.616.338 408.020 Ο.Δ. Ο.Δ. Ο.Δ. Ο.Δ. Ο.Δ. Ο.Δ. Ο.Δ. Ο.Δ.

18.000 5.370.735 Ο.Δ.

658.535.203

ΠΙΝΑΚΑΣ 4 ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΕΙΣ 2010 (Ιαν.-Φεβρ.) ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ 2010

ΣΥΝΟΛΟ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ 2010 (€)

Διάσπαση Απορρόφηση Συγχώνευση Απορρόφηση Συγχώνευση Συγχώνευση Απορρόφηση

2 43 2 3 1 1 2 54

1.710.000 49.206.209 5.577.599 1.338.480 156.000 Ο.Δ. Ο.Δ.

57.988.288 ΧΡΗΜΑ 59

Χ

∼ θέμα

ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΗ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ κ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ Α. ΠΡΟΒΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΗΝ ΕΤΗΣΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ, 27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2010

Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ «Η ελληνική οικονομία αντιμετωπίζει σήμερα μια βαθιά, δομική και πολύπλευρη κρίση», ανέφερε ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, κ. Γεώργιος Α. Προβόπουλος, στην διάρκεια της ετήσιας Γενικής Συνέλευσης των μετόχων, που πραγματοποιήθηκε στις 27 Απριλίου. «Γι’ αυτό και η έξοδος από αυτή την κρίση προϋποθέτει πολυετή, επίμονη και συστηματική προσπάθεια. Απαιτεί ρήξη με το παρελθόν.»

Κ

∼

ύρια χαρακτηριστικά της κρίσης είναι το μεγάλο δημοσιονομικό έλλειμμα, το τεράστιο χρέος και η συνεχής διάβρωση της ανταγωνιστικής θέσης της χώρας. Τα προβλήματα αυτά προϋπήρχαν της διεθνούς κρίσης του 2008 και ήταν αναπόφευκτο, χωρίς τολμηρές και αποφασιστικές παρεμβάσεις, να οδηγήσουν, αργά ή γρήγορα, σε αδιέξοδο. Καθώς οι παρεμβάσεις αυτές δεν έγιναν, η κατάσταση επιδεινώθηκε. Παράλληλα, η διεθνής κρίση μεγέθυνε τις συσσωρευμένες επιπτώσεις των χρόνιων αδυναμιών και επιτάχυνε την πτωτική πορεία της οικονομίας. Αποτέλεσμα είναι η σημερινή κατάσταση που αποτυπώνεται στα δίδυμα ελλείμματα και στα δίδυμα χρέη, στη στενή διασύνδεση του δημόσιου ελλείμματος και χρέους με το εξωτερικό έλλειμμα και χρέος. Η σημερινή κρίση δεν αντανακλά απλώς μια παροδική, πτωτική, φάση του οικονομικού κύκλου. Και βέβαια δεν αποτυπώνεται μόνο στο δημόσιο τομέα και στο ανησυχητικό έλλειμμα ανταγωνιστικότητας. Αφορά το σύνολο της οικονομίας, τις δομές της, τις αντιλήψεις και συμπεριφορές που κυριάρχησαν επί σειρά ετών, το στρεβλό μοντέλο ανάπτυξης που ακολουθήσαμε. Αυτό σημαίνει ότι η κρίση δεν επιδέχεται βραχυχρόνιες θεραπείες. Προϋποθέτει, αντίθετα, επίμονη και συστηματική προσπάθεια: μια προσπάθεια μακρά, συντεταγμένη και ρηξικέλευθη. Μακρά, γιατί η αλλαγή των δομών που μας οδήγησαν εδώ θα είναι ένα έργο επίπονο που δεν είναι εύκολο να πραγματοποιηθεί σύντομα. Συντεταγμένη, για να εξασφαλίσουμε την ομαλή συνέχεια, με ελαχιστοποίηση των κραδασμών. Ρηξικέλευθη, γιατί δεν μπορούμε να λύσουμε τα σημερινά προβλήματα, αν συνε-

60 Μάιος 2010

χίσουμε να σκεφτόμαστε με τον ίδιο τρόπο που σκεφτόμασταν όταν τα δημιουργούσαμε. Η υπέρβαση της κρίσης προϋποθέτει, με άλλα λόγια, ρήξη με το παρελθόν.

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η οικονομική πολιτική μπροστά στις μεγάλες προκλήσεις προσανατολίστηκε σε αποφάσεις οι οποίες, αν εφαρμοστούν αποτελεσματικά και εμπλουτιστούν με τολμηρές διαρθρωτικές αλλαγές, θα θέσουν τις στέρεες βάσεις για τη σοβαρή και μακρά προσπάθεια που απαιτείται. Οι μέχρι στιγμής αποφάσεις στοχεύουν κυρίως στη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος και στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των αγορών στο μέλλον της οικονομίας. Όσον αφορά τον πρώτο στόχο, τα συμπληρωματικά μέτρα που εξαγγέλθηκαν στις αρχές Μαρτίου βρίσκονται στη σωστή κατεύθυνση και κρίθηκαν θετικά από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ. Η αβεβαιότητα όμως και μετά την εξαγγελία των πρόσθετων μέτρων παρέμεινε ισχυρή. Οι αγορές εξακολούθησαν να τηρούν στάση αναμονής και επιφυλακτικότητας, όπως υποδηλώνει η μετέπειτα συνεχής άνοδος των περιθωρίων επιτοκίων. Η στάση αυτή των αγορών οφείλεται κατά βάση στο μεγάλο έλλειμμα εμπιστοσύνης και αξιοπιστίας που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία. Σ’ αυτό όμως προστίθενται οι ανησυχίες ως προς την ανταγωνιστικότητα και την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, δύο παραμέτρους από τις οποίες θα εξαρτηθεί η απρόσκοπτη εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους στο μέλλον. Με άλλα λόγια, οι αγορές εξακολουθούν να εστιάζουν την προσοχή τους στην δυναμική του χρέους. Με δεδομένες τις συνθήκες αυτές είναι ιδιαίτερα θετικό ότι η ελληνική κυβέρνηση ζήτησε την ενεργοποίηση του μηχανισμού χρηματο-

☛

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΟΔΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΜΑΚΡΥΣ ΚΑΙ ΔΥΣΒΑΤΟΣ. ΘΑ ΧΡΕΙΑΣΘΟΥΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗΣ ΔΙΑΡΚΕΙΑΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΑΠΟ ΟΛΟΥΣ. Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΕΠΟΜΕΝΩΝ ΧΡΟΝΩΝ ΘΑ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΘΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΟΧΟ ΠΟΥ ΘΑ ΕΠΙΛΕΞΟΥΜΕ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΣΗΛΩΣΗ ΜΑΣ Σ’ ΑΥΤΟΝ. δοτικής στήριξης. Εκτιμάται ότι η χρήση του μηχανισμού αυτού θα παίξει σημαντικό θετικό ρόλο στην υπέρβαση της κρίσης για τους ακόλουθους λόγους: 1ον Βραχυχρόνια, εξασφαλίζει δανειακά κεφάλαια με σχετικά χαμηλό κόστος, αμβλύνει τις πιέσεις των αγορών και συμβάλλει στην εξομάλυνση των συνθηκών ρευστότητας και του τραπεζικού συστήματος.

2ον Μεσοπρόθεσμα, η λειτουργία του μηχανισμού με τη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ επιβάλλει αυστηρότερη πειθαρχία στην τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων, προσφέρει πολύτιμη τεχνογνωσία στο σχεδιασμό και την εφαρμογή της οικονομικής πολιτικής και ενισχύει την εμπιστοσύνη των αγορών.

3ον Μακροπρόθεσμα, το σχετικά χαμηλότερο κόστος δανεισμού μειώνει το ύψος των τόκων που θα επιβαρύνουν τις δημόσιες δαπάνες, διευκολύνοντας έτσι τη δημοσιονομική προσαρμογή. Στόχος του μηχανισμού στήριξης είναι να διευκολύνει και να εξασφαλίσει την πραγματοποίηση δομικών αλλαγών, οι οποίες είναι απολύτως αναγκαίες και θα έπρεπε να είχαν πραγματοποιηθεί εδώ και πολλά χρόνια. Σε καμία περίπτωση όμως δεν πρέπει η ύπαρξη του μηχανισμού να οδηγήσει σε εφησυχασμό και χαλάρωση των προσπαθειών. Το κύριο βάρος παραμένει στην πολιτεία, που έχει ακέραιη την ευθύνη να πείσει ότι η οικονομία έχει εισέλθει αμετάκλητα σε νέα τροχιά. Η συντεταγμένη και συνεπής εφαρμογή των όσων έχουν εξαγγελθεί θα συμβάλει στη σταδιακή βελτίωση του κλίματος. Για να αντιστρέψουμε οριστικά τις δυσμενείς τάσεις, πρέπει να υπερβούμε τον εαυτό μας και να εκπλήξουμε θετικά τις αγορές επιτυγχάνοντας βελτιώσεις μεγαλύτερες και από αυτές που έχουν προβλεφθεί. Συγκεκριμένα, θα έχει μεγάλη σημασία για το γενικότερο οικονομικό κλίμα, αν η δημοσιονομική εξυγίανση στο σκέλος των δαπανών προχωρήσει ακόμη περισσότερο από ό,τι μέχρι στιγμής προγραμματίζεται, ώστε να επιτευχθεί εφέτος μείωση του ελλείμματος μεγαλύτερη και του 5% του ΑΕΠ, ιδιαίτερα αν ληφθεί υπόψη ότι το έλλειμμα του 2009 αναθεωρήθηκε σε 13,6% και μπορεί να αναθεωρηθεί περαιτέρω. Η προσαρμογή αυτή είναι εφικτή αν επιδιωχθούν, με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα και ταχύτερο βηματισμό, ο περιορισμός της σπατάλης και η συγχώνευση ή και κατάργηση φορέων του δημόσιου τομέα, που δεν προσφέρουν πραγματικό έργο. Η μείωση των δαπανών είναι άλλωστε η αρμόζουσα επιλογή για την επίτευξη των φιλόδοξων δημοσιονομικών στόχων και για τα επόμενα δύο έτη, δεδομένου ότι ενδεχόμενη περαιτέρω αύξηση των φορολογικών συντελεστών θα είχε δυσμενέστατες συνέπειες στην οικονομική δραστηριότητα. Η προτεινόμενη επιτάχυνση της δημοσιονομικής προσαρμογής ήδη από εφέτος, με περικοπή των δαπανών και εξορθολογισμό της λειτουργίας του δημόσιου τομέα θα εκπλήξει όντως θετικά τις αγορές και θα συμβάλει στην ταχύτερη αποκατάσταση της εμπιστοσύνης. Σήμερα, η δημοσιονομική εξυγίανση είναι το πρώτο και σημαντικό-

τερο όπλο για την ανάπτυξη. Αλλά μόνη της δεν αρκεί. Η απάντησή μας στην κρίση πρέπει να έχει δίδυμη στόχευση, όπως δίδυμες ήταν και οι αιτίες που μας οδήγησαν εδώ. Η δημοσιονομική εξυγίανση πρέπει δηλαδή να συνοδευθεί από μια συστηματική προσπάθεια για την ανάκτηση της απωλεσθείσας ανταγωνιστικότητας, με την επιδίωξη συγκεκριμένων ποσοτικών στόχων ετησίως. Στις παρούσες εξάλλου συνθήκες, το μοντέλο ανάπτυξης της χώρας δεν μπορεί να βασιστεί στην κατανάλωση, ιδιωτική και δημόσια, όπως έγινε δυστυχώς στο παρελθόν. Πρέπει, αντίθετα, να στηριχθεί στις επενδύσεις και τις εξαγωγές. Η ελληνική οικονομία, από τις πιο εσωστρεφείς στην Ευρώπη, πρέπει τώρα να ενισχύσει την εξωστρέφειά της. Αυτό όμως θα είναι αδύνατο αν δεν υπάρξει ουσιαστική αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας, με τολμηρές διαρθρωτικές αλλαγές. Στόχοι των αλλαγών αυτών πρέπει να είναι: α. Ο αναπροσανατολισμός του παραγωγικού προτύπου με έμφαση σε δυο αλληλένδετα στοιχεία: πρώτον, τις επενδύσεις που αυξάνουν την παραγωγικότητα και, δεύτερον, τον εξαγωγικό προσανατολισμό. β. Η ανταγωνιστική λειτουργία των αγορών προϊόντων και εργασίας, ώστε αφενός η εξέλιξη στο κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος να υποστηρίζει τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και τη δημιουργία θέσεων εργασίας και αφετέρου το κόστος αυτό να μη μεταφέρεται αδικαιολόγητα στις τελικές τιμές των αγαθών και των υπηρεσιών. γ. Η βελτίωση του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο ασκείται η επιχειρηματική δραστηριότητα με την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας, την εξάλειψη της διαφθοράς και τον εκσυγχρονισμό των λειτουργιών της δημόσιας διοίκησης. δ. Η ταχεία και αποτελεσματική αξιοποίηση των διαθέσιμων κοινοτικών πόρων του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς. ε. Η προώθηση της καθαρής ή «πράσινης» ανάπτυξης και η αλλαγή του σημερινού προτύπου παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας. στ. Η αναβάθμιση της παιδείας και η ενθάρρυνση της καινοτομίας, της έρευνας και της επιχειρηματικότητας. ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΑΘΗΚΟΝ Οι αλλαγές που απαιτούνται είναι εξαιρετικά επείγουσες. Τα μεγάλα προβλήματα που επί τόσα χρόνια διστάσαμε να αντιμετωπίσουμε βρίσκονται τώρα μπροστά μας. Γι’ αυτό είναι ιστορικές οι ευθύνες που οφείλουμε όλοι να αναλάβουμε μπροστά στη μεγάλη πρόκληση. Ο δρόμος για την έξοδο από την κρίση θα είναι μακρύς και δύσβατος. Θα χρειαστούν λοιπόν περισσότερες και μεγαλύτερης διάρκειας προσπάθειες από όλους. Η πορεία των επόμενων χρόνων θα προσδιοριστεί σε μεγάλο βαθμό από το στόχο που θα επιλέξουμε και από την προσήλωσή μας σ’ αυτόν. Θέλουμε μια Ελλάδα εγκλωβισμένη σε μια ισορροπία χαμηλών δυνατοτήτων ή μια Ελλάδα σύγχρονη και δυναμική; Και επειδή ασφαλώς θέλουμε το δεύτερο, είναι βέβαιο ότι δεν μπορούμε πλέον να πορευθούμε με τις συνταγές του παρελθόντος. Εδώ αναδεικνύεται ο σύνθετος ρόλος που αναλαμβάνει σήμερα η κυβέρνηση, η οποία καλείται, με επιμονή και αποτελεσματικότητα, να υπερβεί εμπόδια, να κάμψει αγκυλώσεις του παρελθόντος, να ανοίξει νέους δρόμους και να καταδείξει με πειστικότητα ότι το τελικό όφελος από τη μακρά προσπάθεια θα υπερβεί κατά πολύ το κόστος που καλούμεθα να καταβάλουμε στη διαδρομή. Οι μέχρι σήμερα αποφάσεις της είναι ελπιδοφόρες, καθώς η οικονομική πολιτική στρέφεται σταδιακά προς αυτές τις κατευθύνσεις και επιχειρεί να χαράξει μια νέα πορεία. Στην πορεία αυτή θα πρέπει να έχει την υποστήριξη όλων. Η διαδρομή θα είναι μακρά και επίπονη. Δεν υπάρχει όμως άλλη επιλογή. Έχουμε ιστορικό καθήκον να τη διανύσουμε έως το τέλος, επιστρατεύοντας δυνάμεις, ικανότητες και χαρίσματα που υπάρχουν σ’ αυτή τη χώρα και έχουν αναδειχθεί σε άλλες περιόδους κρίσης στο παρελθόν, με θαυμαστά αποτελέσματα. Χ ΧΡΗΜΑ 61

Χ

∼ θέμα

Το ύψος του δείκτη καθυστερήσεων, η κεφαλαιακή επάρκεια, η εξασφάλιση ικανοποιητικής ρευστότητας και η βελτίωση της ποιότητας των δανειακών χαρτοφυλακίων είναι οι κύριοι παράγοντες που θα καθορίσουν την πορεία των αποτελεσμάτων των τραπεζών το 2010.

ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΑΓΟΡΑ

«ΚΛΕΙΔΙ» ΓΙΑ ΤΟ 2010 Ο ΔΕΙΚΤΗΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΕΩΝ

∼

Ό

κόστους για τις εν Ελλάδι δραστηριότητες. πως προκύπτει από τις ομιλίες 3. Η ενεργητική διαχείριση των καθυστερήσεων. των επί κεφαλής της Εθνικής ✒ 4. Η διατήρηση της δυναμικής για την ανάπτυξη των Τράπεζας και της Πειραιώς στο από τον Γιώργο εργασιών στις γειτονικές οικονομίες. Για την Τουρκία πλαίσιο των τακτικών γενικών συΚαλούμενο στόχος είναι η πιστωτική επέκταση σε ποσοστό άνω νελεύσεων των μετόχων τους, το του 20% μέσω της αυτοχρηματοδότησης από την 2010 θα είναι μία δύσκολη χρονιά. Όμως ενίσχυση των καταθέσεων από τη Finansbank. οι ελληνικές τράπεζες με όπλο την προσε5. H περαιτέρω αποεπένδυση από τις μη κύριες τραπεζικές κτική διαχείριση έχουν όλες τις προϋποθέσεις να αντεπεξέλθουν δραστηριότητες. στις όποιες αναταράξεις.

∼ ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ∼ ∼ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ ΤΟ 2011 ∼ Ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας κ. Ταμβακάκης ανέφερε ότι το ελληνικό πιστωτικό σύστημα θα επιτύχει την αποκατάσταση καλών συνθηκών ρευστότητας σταδιακά εντός του α΄ εξαμήνου του 2011, εφ’ όσον αναβαθμιστεί η αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας. Επίσης είπε ότι η Εθνική Τράπεζα θα προχωρήσει στην αναδιάρθρωση δανείων άνω του 1 δισ. ευρώ, που έχουν πάρει νοικοκυριά και επιχειρήσεις, τα οποία δέχονται τις επιπτώσεις της κρίσης. Σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσει στις εξελίξεις του 2010 η πορεία της θυγατρικής στην Τουρκία. Ο κ. Ταμβακάκης ανέφερε ότι στόχος είναι η πιστωτική επέκταση στη γειτονική χώρα να φτάσει στο 20%, ενώ στις προθέσεις της τράπεζας είναι και η αύξηση των καταστημάτων. Οι προτεραιότητες του 2010 για την ΕΤΕ σύμφωνα με τον κ. Ταμβακάκη θα είναι οι: 1. Η ενίσχυση της ρευστότητας και της κεφαλαιακής επάρκειας.

2. Η βελτίωση των λειτουργικών αποτελεσμάτων με μείωση του 62 Μάιος 2010

∼ ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΑΠΑΝΟΣ ∼ ∼ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΕΤΥΧΕΙ ΤΟ ΠΣΑ ∼ Διαρθρωτικές τομές οι οποίες, αν τρέξουν γρήγορα, θα διευκολύνουν σημαντικά την επίτευξη των στόχων του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης ζήτησε πριν από λίγο ο πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας κ. Β. Ράπανος από το βήμα της τακτικής Γ.Σ. Η απελευθέρωση των αγορών, το άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων, η απλοποίηση σύστασης αδειοδότησης και λειτουργίας επιχειρήσεων, οι καλύτερες λειτουργίες για το σύνολο του κράτους αποτελούν αναγκαίες συνθήκες για την επάνοδο της οικονομίας σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. «Δεν υπάρχουν περιθώρια για χρονοτριβές και αναβολές», ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Εθνικής, σημειώνοντας ότι όλα αυτά πρέπει να τρέξουν ταυτόχρονα με την πιστή εφαρμογή του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Από την πλευρά του ο διευθύνων σύμβουλος της τράπεζας, κ. Απόστολος Ταμβακάκης, δήλωσε ότι πρέπει να τεθεί στόχος ανα-

☛

Ο Α. ΤΑΜΒΑΚΑΚΗΣ ΑΝΕΦΕΡΕ ΟΤΙ Η ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΦΡΟΝΤΙΖΕΙ ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΗΣΕΙ ΤΗ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΤΗΣ ΣΤΙΣ ΓΕΙΤΟΝΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ. ΕΙΔΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ, ΣΤΟΧΟΣ ΕΙΝΑΙ Η ΠΙΣΤΩΤΙΚΗ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΣΕ ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΝΩ ΤΟΥ 20%, ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ ΤΗΣ FINANSBANK. ☛

ΟΠΩΣ ΕΙΠΕ Ο Μ. ΣΑΛΛΑΣ ΣΤΗΝ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ, Η ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ ΘΑ ΣΥΝΕΧΙΣΘΕΙ, ΕΝΩ ΤΟ ΥΨΟΣ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΕΨΕΩΝ ΓΙΑ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΕΙΣ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΑΥΞΗΜΕΝΟ. ΠΑΡ’ ΟΛΑ ΑΥΤΑ, Η ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΚΕΡΔΟΦΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΣΤΑΘΕΡΗ ΤΟ 2010. βάθμισης αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας, με ορίζοντα το αργότερο τις αρχές του 2011, ώστε εν συνεχεία να αρχίσει να αποκαθίσταται και η πιστοληπτική ικανότητα των ελληνικών τραπεζών και οι συνθήκες ρευστότητας στην αγορά εντός του α΄ εξαμήνου του 2011. Ο ίδιος εξέφρασε την εκτίμηση ότι οι ελληνικές τράπεζες περιορίζουν δραστικά τις πιθανότητες να υποχρεωθούν να προσφύγουν στο ταμείο για τη σταθερότητα του πιστωτικού συστήματος που συστήνουν το ΔΝΤ και η ευρωζώνη, εφόσον αφενός κάνουν αποδοτική διαχείριση των στοιχείων του ισολογισμού τους και αφετέρου υπερβούν στερεότυπα του παρελθόντος, δεν μείνουν άβουλες και ακίνητες, αλλά με σύνεση και ορθολογισμό λάβουν τις μεγάλες αποφάσεις που οι καιροί απαιτούν. ∼ ΜΙΧΑΛΗΣ ΣΑΛΛΑΣ ∼ ∼ ΔΥΣΚΟΛΗ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟ 2010 ∼ Δύσκολη χρονιά θα είναι σίγουρα το 2010 σύμφωνα με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Τράπεζας Πειραιώς, γεμάτη προκλήσεις και με αρκετές «αναταράξεις». Όπως είπε ο κ. Σάλλας η μείωση της ζήτησης θα συνεχιστεί ενώ το ύψος των προβλέψεων για καθυστερήσεις θα είναι αυξημένο. Παρ’ όλα αυτά η οργανική κερδοφορία της τράπεζας αναμένεται να είναι σταθερή το 2010. Οι άξονες στρατηγικής της τράπεζας Πειραιώς για το τρέχον έτος θα είναι σύμφωνα με τον Μιχ. Σάλλα: 1. Σταθερή προσήλωση στην ποιότητα του χαρτοφυλακίου δανείων 2. Υψηλή ρευστότητα.

3. Διατήρηση της κεφαλαιακής επάρκειας σε υψηλό επίπεδο.

4. Συγκράτηση κόστους 5. Προώθηση της ηλεκτρονικής τραπεζικής 6. Υ ψηλές προβλέψεις για το 2010 λόγω των οικονομικών συνθηκών.

7. Προώθηση της πράσινης επιχειρηματικότητας

8. Υποστήριξη των επιχειρήσεων 9. βελτιωμένη ποιότητα παρεχόμενων υπηρεσιών. Ο κ. Σάλλας, αναφερόμενος στο χρέος υπογράμμισε ότι ο λόγος του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ της Ελλάδας είναι υψηλός, πράγμα που συμβαίνει και σε διεθνές επίπεδο. Όμως αν συνυπολογιστεί και το ιδιωτικό χρέος τότε ο βαθμός του συνολικού δανεισμού είναι μεν υψηλός αλλά όχι από τους υψηλότερους σε διεθνές επίπεδο. Ο κ. Σάλλας επανέλαβε ότι οι ελληνικές τράπεζες δεν ήταν εκτεθειμένες στα τοξικά και έχουν προχωρήσει σε σωστή διαχείριση των κινδύνων με αποτέλεσμα, όπως είπε, να πάρουμε τα εύσημα από την τρόικα. Το διεθνές οικονομικό περιβάλλον, σύμφωνα με τον κ. Σάλλα, παρουσιάζει σημάδια σταδιακής οικονομικής ανάκαμψης. Αντίθετα η Ελλάδα βρίσκεται ακόμα σε φάση ύφεσης που θα διαρκέσει όλο το 2010, μέχρι να επανέλθει σταδιακά η ηρεμία στις αγορές -με την εφαρμογή του ΠΣΑ- και να μπει η χώρα σε τροχιά ανάπτυξης. ∼ ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ∼ ∼ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ ∼ Η Γενική Συνέλευση της Τράπεζας Πειραιώς: 1. ∼ Ενέκρινε τις Ατομικές και Ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις της χρήσης 1.1.2009-31.12.2009 (συντεταγμένες κατά τα Δ.Π.Χ.Π.), μαζί με τις σχετικές Εκθέσεις του Διοικητικού Συμβουλίου και των Ορκωτών Ελεγκτών και ∼ Ενέκρινε τις οικονομικές καταστάσεις με τον πίνακα διανομής, που συντάχθηκαν σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, και έχουν καταχωρηθεί με ημερομηνία 31.12.2009 στο Βιβλίο Απογραφών και Ισολογισμού της Τράπεζας και ∼ Αποφάσισε τη μη διανομή μερίσματος, σύμφωνα με τις θεσπισθείσες διατάξεις (άρθρο 1 ν.3723/2008, όπως ισχύει, σε συνδυασμό με την 20708/Β/1175/23.4.2009 ερμηνευτική Εγκύκλιο του Υπουργείου Οικονομίας & Οικονομικών) για τα πιστωτικά ιδρύματα που συμμετέχουν στο πρόγραμμα θωράκισης της οικονομίας.

2. Ενέκρινε την απαλλαγή των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου και των Ορκωτών Ελεγκτών από κάθε ευθύνη αποζημίωσης για τα πεπραγμένα της εταιρικής χρήσης 01.01.200931.12.2009.

3. Διόρισε για τον τακτικό έλεγχο των οικονομικών καταστάσεων της χρήσης 2010 την ελεγκτική εταιρία PriceWaterhouseCoopers, από την οποία ορίστηκαν οι κ.κ. Μιχαλάτος Κωνσταντίνος του Ιωάννη (ΑΜ ΣΟΕΛ 17701), ως τακτικός, και Σούρμπης Δημήτριος του Ανδρέα (ΑΜ ΣΟΕΛ 16891), ως αναπληρωματικός ελεγκτής.

4. Ενέκρινε τις αμοιβές, παροχές και αποζημιώσεις των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου για το έτος 2009 και προενέκρινε την καταβολή αμοιβών σε μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου για το έτος 2010, οι οποίες θα είναι κατά 23,5% χαμηλότερες από τις αντίστοιχες του 2009.

5. Ενέκρινε τον ορισμό των κ.κ. Θεόδωρου Π. Μυλωνά, Γεωργίου Αλεξανδρίδη και Χαρίκλειας Απαλαγάκη ως μελών της Επιτροπής Ελέγχου, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 37 του Ν. 3693/2008.

6. Ενέκρινε την παροχή αδείας κατ΄ άρθρο 23 ΚΝ 2190/1920 στα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και στους Διευθυντές της Τράπεζας να μετέχουν στη διοίκηση των συνδεδεμένων (κατά την έννοια του άρθρου 42ε παρ. 5 του ΚΝ 2190/1920) εταιριών.

7. Έλαβε γνώση της από 03.12.2009 παραίτησης του κ. Θεόδωρου Πανταλάκη από το Δ.Σ. της Τράπεζας. Χ ΧΡΗΜΑ 63

Χ

∼ αποκλειστικότητα

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ:

ΣΤΗΝ ΑΣΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

Οι πολυεθνικές επενδυτικές τράπεζες θεωρούν ότι η Ασία θα είναι η πλέον αναπτυσσόμενη αγορά για την επόμενη δεκαετία. Κάθε μια, όμως, έχει διαφορετική προσέγγιση για το πώς θα εκμεταλλευθεί τις ευκαιρίες. Η σωστή στρατηγική είναι το κρίσιμο ζητούμενο. Ποιες χώρες και ποια προϊόντα είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχία; Και ποιες τράπεζες διαθέτουν τις καλύτερες πλατφόρμες για να αναπτυχθούν σε αυτές τις αγορές;

Π

✒ από τους

ριν ακόμα εκδηλωθεί η παγκόσμια πλατφόρμες μεταξύ τους. Το περιβάλλον στην περιLawrence White χρηματοπιστωτική κρίση οι κοοχή είναι πολύ διαφοροποιημένο κατά τόπους και η και ρυφαίες παγκοσμίως επενδυτικές απόφαση για τη στοχοποίηση αγορών πολύ δύσκολη.

Clive Horwood τράπεζες είχαν αρχίσει να κοιτούν Η Ιαπωνία και η Αυστραλία για παράδειγμα κυριαρχούν προς την ανατολή. επειδή έχουν μεγαλύτερο μέγεθος ως αγορές, αλλά Η αγορά στον ανεπτυγμένο κόσμο είναι λίγο από την άλλη η Κίνα και η Ινδία αναπτύσσονται με πολύ μεγαλύή πολύ καθορισμένη και η προσπάθεια για τερη ταχύτητα. Η εξασφάλιση των αδειών και του κατάλληλου αύξηση μεριδίου αγοράς, πολύ δαπανηρή, χρονοβόρα και δύσκοπροσωπικού σε μία αγορά που πρόκειται να αναπτυχθεί με ταχείς λη. Σε αυτή τη φάση μάλιστα που οι ανεπτυγμένες οικονομίες ρυθμούς απαιτεί σοβαρές επενδύσεις ενώ η προσεκτική ματιά χτυπήθηκαν και από την κρίση οι ευκαιρίες είναι ακόμα πιο στις προετοιμασίες των θυγατρικών αποκαλύπτει διαφορετικές δυσεύρετες , αφήνοντας την Ασία σαν την περιοχή που προσφέαπόψεις για το ποια επιχειρηματικά μοντέλα θα φέρουν την ρει τις καλύτερες ευκαιρίες για ανάπτυξη μέσα στα επόμενα 10 επιτυχία στην Ασία χρόνια. Οι κορυφαίες τράπεζες στην Ασία διαφέρουν ως προς τις προτεΟι επενδυτικές τράπεζες τα γνωρίζουν όλα αυτά και τοποθετούραιότητες που βάζουν σε χώρες και προϊόντα. Για παράδειγμα η νται επιθετικά στην Ασία προσπαθώντας να γεμίσουν τα κενά Goldman Sachs έχει επιλέξει να δραστηριοποιείται περισσότερο στις περιφερειακές τους πλατφόρμες. Δεν υπάρχει συγκεκριμένο στην Αυστραλία και την Ιαπωνία, ενώ η Standard Chatered απλά μοντέλο επιτυχίας. Σε αντίθεση με την Ευρώπη και την Αμερική τις αγνοεί και στρέφει το ενδιαφέρον της σε λιγότερο ανεπτυγμέοι θυγατρικές στην Ασία λειτουργούν σε εντελώς διαφορετικές νες αλλά πιο αναπτυσσόμενες χώρες.

64 Μάιος 2010

t ☛

Η ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΗ ΑΔΕΙΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΣΕ ΜΙΑ ΑΓΟΡΑ ΠΟΥ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΧΘΕΙ ΜΕ ΤΑΧΕΙΣ ΡΥΘΜΟΥΣ ΑΠΑΙΤΕΙ ΣΟΒΑΡΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ, ΕΝΩ Η ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΗ ΜΑΤΙΑ ΣΤΙΣ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΕΣ ΤΩΝ ΘΥΓΑΤΡΙΚΩΝ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΘΑ ΦΕΡΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΙΤΥΧΙΑ. ☛

ΕΝΩ ΜΕΓΑΛΕΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΕΞΑΓΟΡΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΕΙΣ, ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΚΙΝΕΖΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ, ΜΟΝΟΠΩΛΟΥΝ ΤΗΝ ΕΙΔΗΣΕΟΓΡΑΦΙΑ, ΚΑΠΟΙΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΒΓΑΖΟΥΝ ΠΟΛΥ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΧΡΗΜΑΤΑ ΜΕ ΤΡΟΠΟΥΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΤΟΣΟ ΟΡΑΤΟΙ “ΔΙΑ ΓΥΜΝΟΥ ΟΦΘΛΜΟΥ”. ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΑΠΟ ΛΙΓΟΥΣ ΠΑΙΚΤΕΣ Τους τελευταίους έξι μήνες το Euromoney έχει μιλήσει με τους επί κεφαλής των δώδεκα μεγαλύτερων επενδυτικών τραπεζών, όπως και με κάποιους που βρίσκονται κοντά σε αυτό το γκρουπ, για να μπορέσει να κατανοήσει πώς δημιουργείται το χρήμα αυτή τη στιγμή στην Ασία, αλλά και να δει τι πιστεύουν οι τράπεζες για την πορεία της περιοχής μέσα στην επόμενη δεκαετία. Όπως συμβαίνει και στην ποδοσφαιρική Premier League, το «τραπεζικό πρωτάθλημα» στην Ασία παίζεται μεταξύ λίγων και καθιερωμένων «παικτών», που αποτελούν την πρώτο γκρουπ δυναμικότητας. Ένα δεύτερο γκρουπ είναι κάποιες ανταγωνιστικές τράπεζες που έχουν βλέψεις να μπουν στο πρώτο επίπεδο και ένα τρίτο αποτελείται από τράπεζες με διαφορετική δυναμικότητα, που προσπαθούν να κατακτήσουν μόνιμη θέση στην αγορά. Η κατάταξη όμως με όλες αυτές τις εξελίξεις στην ασιατική αγορά πιθανόν να αλλάξει δραματικά μέσα στα επόμενα χρόνια. Για τώρα όμως ποια είναι τα κλειδιά της επιτυχίας στην επενδυτική τραπεζική στην Ασία; Τη στιγμή που οι μεγάλες διεθνείς εξαγορές και συγχωνεύσεις, όπως και οι εισαγωγές στο χρηματιστήριο των κρατικών κινεζικών επιχειρήσεων, μονοπωλούν την ειδησεογραφία, (όπως συμβαίνει και στις ανεπτυγμένες αγορές), πολλές τράπεζες βγάζουν πολύ περισσότερα χρήματα με τρόπους που δεν είναι τόσο ορατοί με γυμνό μάτι. ΚΕΡΔΗ ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ Όσο οι ασιατικές αγορές θα ανεβαίνουν επίπεδα σε πιστωτική επέκταση και ρευστότητα οι τάσεις αυτές αναμένεται να συ-

νεχιστούν και μία σημαντική εστίαση των συνεντεύξεων του Euromoney στους επί κεφαλής των τραπεζών είναι στο ποιες τράπεζες είναι τώρα οι κορυφαίες σε αυτές τις δραστηριότητες, δηλαδή στις επενδύσεις σε ξένες ισοτιμίες, στην πιστωτική επέκταση, σε επενδύσεις σε εμπορεύματα και στη διαχείριση ρίσκου, και ποιες τράπεζες προσπαθούν σκληρά να φτάσουν στο κορυφαίο επίπεδο. Τα τελευταία δύο χρόνια έχουν γίνει κάποια σποραδικά καθαρά τραπεζικά επενδυτικά ντιλ, με τις κεφαλαιαγορές να σιγούν σε κάποιες περιόδους και να ξανανοίγουν άτακτα με κάποιες συναλλαγές. Οι λιγότερο δημόσιες δραστηριότητες που οι περισσότερες τράπεζες αποκαλούν ως «markets» και αφορούν στην πώληση και αγορά κινητών αξιών, παρέμειναν κερδοφόρες και στο διάστημα της κρίσης. Πάρτε για παράδειγμα την Goldman Sachs. Τα έσοδα της σε παγκόσμιο επίπεδο, από χρεόγραφα σταθερού εισοδήματος και μετοχές ανέβηκαν στα 33 δισ. δολάρια το 2009 από 12,9 δισ. δολάρια το 2008 ενώ τα καθαρά έσοδα από την επενδυτική τραπεζική έπεσαν κατά 7%. Το παιχνίδι στην αγορά χρεογράφων έχει αλλάξει όπως επιβεβαιώνει και ο Γιουσούφ Αλιρέσα, διευθυντής του αντίστοιχου τομέα της Goldman Sachs Ασίας. «Μέχρι πριν από δύο χρόνια, η αγορά χρεογράφων στην Ασία ήταν εξαρτημένη από την περίοδο κάλυψης και την απόδοση με εστίαση σε πιο πολύπλοκες δομές» αναφέρει. «Ωστόσο αυτές τις μέρες η εστίαση έχει οδηγηθεί στη ροή των συναλλαγών και στις λύσεις για τους πελάτες. Επί πλέον οι πελάτες δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στην τραπεζική πειθαρχία σχετικά με τη διαχείριση ρίσκου». Ο επί κεφαλής συναλλαγών σταθερής απόδοσης άλλης τράπεζας επισημαίνει την αυξημένη σημασία της τραπεζικής ροής πιο εμφατικά. Συγκεκριμένα αναφέρει «Όταν οι υπεύθυνοι της επενδυτικής τραπεζικής συναλλαγής κάνουν ένα ντιλ 20 εκατομμυρίων δολαρίων, τα e-mails με τα οποία συγχαίρουν ο ένας τον άλλον είναι πάρα πολλά. Για μας, όμως, αυτό το ποσό είναι απλά μίας ημέρας κέρδος ή ζημιά». ΠΡΩΤΗ Η GOLDMAN SACHS Η Goldman Sachs, αν και δεν είναι η καλύτερη τράπεζα διεθνώς στην αγορά και πώληση χρεογράφων, είναι μοναδική σύμφωνα με τον Αλιρέζα, επειδή είναι δυνατή σε όλες τις σχετικές κατηγορίες ενεργητικού, σε όλες τις χώρες: από τα σταθερής απόδοσης και τις μετοχές στα εμπορεύματα και στην πρωτογενή μεσιτεία, από την Ινδία μέχρι την ενδοχώρα της Κίνας και την Ιαπωνία. Οι ανταγωνιστές δεν θα είναι καθόλου ευτυχείς όταν δουν την Goldman Sachs να φιγουράρει στην κορυφή της λίστας του Euromoney για την premier league των επενδυτικών τραπεζών στην Ασία. Αλλά αν προσθέσουμε τις επί μέρους κατατάξεις των προϊόντων αλλά και της γεωγραφικής κάλυψης η αμερικανική τράπεζα έρχεται πρώτη λόγω του εύρους της κάλυψης όσο και της εστίασής της σε δραστηριότητες που αποφέρουν έσοδα. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι η Goldman Sachs δεν μπορεί να υποσκελιστεί από κάποια άλλη τράπεζα σε συγκεκριμένες δραστηριότητές. Αυτό συμβαίνει σε αρκετές περιπτώσεις όπου κάποιες τράπεζες όπως η HSBC, η Deutsche Bank και η Citi έχουν μεγαλύτερη ικανότητα στα επιτόκια ή στην αγοραπωλησία αξιών σταθερής απόδοσης, ως αποτέλεσμα της ισχυρότερης παρουσίας τους στην Ασία συνολικά. Χ ΧΡΗΜΑ 65

Χ φάκελοι

ΟΜΙΛΟΣ ΒΙΟΧΑΛΚΟ:

ΖΗΜΙΕΣ ΤΟ 2009, ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ ΤΟ 2010 Οι εταιρείες του Ομίλου έχουν ως βασικές προτεραιότητες, τη συγκράτηση του κόστους παραγωγής, την αποτελεσματική διαχείριση του κεφαλαίου κίνησης, τη μείωση του κόστους δανεισμού, παράλληλα με την ανάπτυξη και την προώθηση προϊόντων υψηλότερης προστιθέμενης αξίας.

Σ

✒ από τον

Γιώργο επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων ε παρουσίαση της ΒΙΟΧΑΛΚΟ Α.Ε. Καλούμενο αναλύθηκαν τα ετήσια οικονομικά (EBITDA) ανήλθαν σε 90,9 εκατ. ευρώ έναντι αποτελέσματα και οι σημαντικότερες εξελίξεις 182,5 εκατ. ευρώ, ενώ τα ενοποιημένα αποτελέσματα προ φόρων και δικαιωμάτων τρίτων διαμορφώθηκαν σε ζημίες της χρήσης 2009, η γενικότερη στρατηγική 89,9 εκατ. ευρώ έναντι κερδών 34,6 εκατ. ευρώ της αντίτης, καθώς και οι προοπτικές της για το 2010. στοιχης περιόδου του 2008. Στην εκδήλωση έγινε συνοπτική αναφορά στο αντικείΤα καθαρά ενοποιημένα αποτελέσματα μετά από φόρους μενο εργασιών των θυγατρικών εταιριών της ΒΙΟΧΑΛΚΟ, και δικαιώματα τρίτων, ανήλθαν σε ζημίες 76,7 εκατ. ευρώ οι οποίες ασχολούνται με την παραγωγή χαλυβουργικών ή -0,3848 ευρώ ανά μετοχή, έναντι ζημιών 11,3 εκατ. ευρώ προϊόντων, την επεξεργασία χαλκού και αλουμινίου, την ή -0,0569 ευρώ ανά μετοχή το 2008. παραγωγή καλωδίων καθώς και την ανάπτυξη ακινήτων. Επιπρόσθετα, σημειώθηκε ότι η ΒΙΟΧΑΛΚΟ συμμετέχει ☛ σε περισσότερες από 90 εταιρίες, με παραγωγικές εγκαταστάσεις στην Ελλάδα, τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την ΤΟ 2010 ΘΑ ΣΥΝΕΧΙΣΘΕΙ Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ Π.Γ.Δ.Μ., το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Ρωσία και έχει ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ εμπορική παρουσία σε περισσότερες από 60 χώρες. ΤΗΣ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ Στη συνέχεια της παρουσίασης αναλύθηκαν τα οικονομικά ΟΜΙΛΟΥ, ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ αποτελέσματα της χρήσης 2009, τα οποία επηρεάστηκαν ΕΝΟΙΚΙΑΖΕΤΑΙ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ από τη μείωση της δραστηριότητας του κατασκευαστικού ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ, ΕΝΩ ΣΤΟ τομέα και των τομέων υποδομών, τόσο διεθνώς όσο και στην Ελλάδα, με συνέπεια τη μείωση του όγκου των πωλή- ΣΤΑΔΙΟ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΚΤΗΡΙΟ ΓΡΑΦΕΙΩΝ ΣΤΗ ΛΕΩΦΟΡΟ σεων και των τιμών των πωλουμένων προϊόντων.

ΚΗΦΙΣΙΑΣ.

ΜΕΙΟΝ 39% Ο ΤΖΙΡΟΣ Αναλυτικά, ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών της ΒΙΟΧΑΛΚΟ για την οικονομική χρήση 2009 ανήλθε σε 2.298 εκατ. ευρώ, μειωμένος κατά 38,9% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2008. Τα ενοποιημένα κέρδη προ φόρων, χρηματοδοτικών, ΟΜΙΛΟΣ ΒΙΟΧΑΛΚΟ ΤΙΜΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

66 Μάιος 2010

Σε ό,τι αφορά και την τρέχουσα χρήση, οι εταιρίες της ΒΙΟΧΑΛΚΟ εξακολουθούν να έχουν ως βασικές προτεραιότητες, τη συγκράτηση του κόστους παραγωγής, την αποτελεσματική διαχείριση του κεφαλαίου κίνησης, τη μείωση του κόστους δανεισμού παράλληλα με την ανάπτυξη και την προώθηση προϊόντων υψηλότερης προστιθέμενης αξίας. Τέλος, και στο 2010 θα συνεχιστεί η υλοποίηση του προγράμματος ανάπτυξης της μεγάλης ακίνητης περιουσίας των εταιριών της ΒΙΟΧΑΛΚΟ, στο πλαίσιο του οποίου ενοικιάζεται ήδη ένα κεντρικό ξενοδοχείο στην πλατεία Καραϊσκάκη και ένα εμπορικό κέντρο επί της Λεωφόρου Κηφισού στο Αιγάλεω, ενώ στο στάδιο ολοκλήρωσης βρίσκεται και το κτήριο γραφείων που κατασκευάζεται στη Λεωφόρο Κηφισίας, στην Αθήνα. Χ

AUTOHELLAS:

«ΟΔΗΓΕΙ» ΠΡΟΣΕΚΤΙΚΑ ΣΤΗ ΒΑΛΚΑΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ Η εκτός Ελλάδας δραστηριότητα της Autohellas αφορά στις αγορές της Ρουμανίας, της Βουλγαρίας, της Σερβίας και της Κύπρου, ενώ στόχος της για το 2010 είναι να εισέλθει σε ακόμη μία αγορά της ανατολικής Ευρώπης.

M

έσω της επέκτασής της στα Βαλκάνια θα επιδιώξει να αναπτυχθεί το 2010 η Autohellas, καθώς η εγχώρια αγορά ενοικίασης αυτοκινήτων αναμένεται να εμφανίσει σταθεροποιητικές τάσεις για φέτος. Αντίθετα, σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας κ. Ευτύχιο Βασιλάκη, οι χώρες της Ανατ. Ευρώπης έφεραν καλά αποτελέσματα το 2009 και συνεισέφεραν στη θετική περυσινή πορεία της Autohellas. Αυτή τη στιγμή η δραστηριότητα εκτός Ελλάδος αφορά τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία, τη Σερβία και την Κύπρο και στόχος είναι η εταιρεία να εισέλθει σε μία ακόμα αγορά χώρας της ανατολικής Ευρώπης. Η εκτός συνόρων δραστηριότητα συνεισέφερε περί τα 3 εκατ. ευρώ στην προ φόρων κερδοφορία το 2009, όταν το 2008 το αντίστοιχο ποσό βρισκόταν στα επίπεδα μόλις του ενός εκατομμυρίου ευρώ. Παρ’ όλα αυτά ο κ. Βασιλάκης διευκρίνισε ότι η επέκταση στα Βαλκάνια γίνεται με πολύ προσεκτικά βήματα, εξ αιτίας του ρευστού ακόμα οικονομικού περιβάλλοντος που υπάρχει διεθνώς, καθώς όπως ο ίδιος τόνισε δεν υπάρχει κανένας λόγος ανάληψης οποιουδήποτε ρίσκου σε αυτή τη φάση. Στη βελτίωση των αποτελεσμάτων του 2009 κυρίαρχο ρόλο διαδραμάτισε και η εξοικονόμηση κόστους, η οποία προήλθε από την μείωση του αριθμού καταστημάτων της εταιρείας, από την πρόσληψη λιγότερων εποχικών υπαλλήλων και από την μη αντικατάσταση κάποιων υψηλόβαθμων στελεχών που συνταξιοδοτήθηκαν. Το πλάνο της συντηρητικής διαχείρισης του 2009 θα ακολουθηθεί και το 2010 με την παράλληλη προσεκτική επέκταση στα Βαλκάνια. Για την χρηματιστηριακή αποτίμηση της εταιρείας ο κ. Βασιλάκης ανέφερε ότι ανέρχεται μόλις στα 70 εκατ. ευρώ όταν η καθαρή θέση της είναι 120 εκατ. ευρώ και το P/E σε επίπεδα πολύ κάτω από 10 να κυμαίνεται μεταξύ 3,4 και 4. ΠΤΩΣΗ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Ανησυχητικό στοιχείο για την ελληνική αγορά είναι σύμφωνα με τον κ. Βασιλάκη η πτώση του τουρισμού που μειώνει το κομμάτι του Rent a Car, καθώς και το γεγονός ότι έχει δυσκολέψει πάρα πολύ η μεταπώληση των αυτοκινήτων σε τρίτους όταν επιστρέφουν στην εταιρεία μετά την ολοκλήρωση της περιόδου μίσθωσης τους με leasing. Σε αυτό συμβάλλει η μειωμένη πρόσβαση σε χρηματοδότηση που έχουν οι έμποροι μεταχειρισμένων αυτοκινήτων το τελευταίο διάστημα, οι οποίοι είναι αυτοί που κυρίως αγοράζουν τα αυτοκίνητα όταν τελειώνει η περίο-

δος της μακροχρόνιας μίσθωσης τους. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 2009 Στην παρουσίαση των αποτελεσμάτων της Autohellas για το 2009 παραβρέθηκαν ο αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος κος Ευτύχιος Βασιλάκης, η κα Λίζα Πελεκάνου, διευθύντρια οικονομικών υπηρεσιών και ο κος Αλέξης Καραμαλής υπεύθυνος επενδυτικών σχέσεων. Κατά την παρουσίαση συζητήθηκαν τα αποτελέσματα του οικονομικού έτους 2009, όπου η Autohellas παρουσίασε αύξηση κερδών μετά φόρων και δικαιωμάτων μειοψηφίας κατά 31%, με το αποτέλεσμα να διαμορφώνεται στα 17,7 εκατ. ευρώ από 13,5 εκατ. ευρώ. Οι βασικοί λόγοι βελτίωσης του αποτελέσματος εντοπίζονται στη αύξηση της συνεισφοράς των βαλκανικών χωρών στο ενοποιημένο αποτέλεσμα, ο περιορισμός των λειτουργικών δαπανών με διάφορες ενέργειες της εταιρίας και η μείωση του χρηματοοικονομικού κόστους. Χαρακτηριστικό είναι γεγονός ότι στις δύσκολες συνθήκες του 2009 η Autohellas, μέσα από την αμυντική της γραμμή στην διαχείριση του μεγέθους του στόλου, κατάφερε να βελτιώσει σημαντικά τις ταμειακές της ροές και την αύξηση των ταμειακών της αποθεμάτων από 24,5 εκατ. ευρώ σε 53,5 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2009, με αμετάβλητο τον δανεισμό. Κατά την παρουσίαση συζητήθηκε η έγκαιρη αντίδραση της Autohellas στη μείωση του τουρισμού και στην αγορά των εταιρικών στόλων, αλλά και στην μεταπώληση των αυτοκινήτων. Βασικός λόγος είναι ευελιξία και προσαρμοστικότητα της εταιρείας στις συνθήκες αυτές, αλλά και η ισχυρή κεφαλαιακή διάρθρωσή της, εφόδια που θα εκμεταλλευθεί και για την ιδιαίτερα απαιτητική χρονιά που έρχεται. Στόχο και για το -πιθανότατα ακόμα δυσκολότερο 2010- αποτελεί η διατήρηση των υφισταμένων περιθωρίων και η εκμετάλλευση των όποιων ευκαιριών παρουσιαστούν ώστε να βγει από την κρίση ισχυρότερη σε επίπεδο μεριδίου αγοράς. Χ AUTOHELLAS ΤΙΜΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

ΧΡΗΜΑ 67

Χ φάκελοι

CENTRIC ΠΟΛΥΜΕΣΑ:

ΚΕΡΔΙΣΕ ΤΟ “ΣΤΟΙΧΗΜΑ” ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ Ο όμιλος εκμεταλλεύεται τα σήματα Sportingbet και Vistabet προσφέροντας ευρεία γκάμα προϊόντων και υπηρεσιών στην Ελληνική γλώσσα αλλά και σε γλώσσες χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Σ

ημαντική βελτίωση μεγεθών παρουσίασε η Centric Πολυμέσα το 2009, κόντρα στο γενικό σκηνικό κρίσης που κυριάρχησε και στο γεγονός ότι πέρυσι δεν ήταν χρονιά κάποιου μεγάλου αθλητικού γεγονότος. Η δραστηριότητα της Centric, περιλαμβάνει τη συμμετοχή σε ευρωπαϊκές εταιρίες που διαχειρίζονται διαδικτυακούς τόπους αθλητικού στοιχήματος και παιχνιδιών καθιστώντας τον όμιλο ως έναν από τους δυναμικότερους παίκτες στον χώρο του online entertainment. Μέσω των θυγατρικών ECN Management Limited και See Sports Limited ο όμιλος εκμεταλλεύεται τα σήματα Sportingbet και Vistabet προσφέροντας ευρεία γκάμα προϊόντων και υπηρεσιών στην Ελληνική γλώσσα αλλά και σε γλώσσες χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και συγκεκριμένα στα κροατικά, σλοβενικά, και ρουμανικά. Παράλληλα, η εταιρεία εκμεταλλεύεται τα σήματα “Lex” σε συνεργασία με την Dragonfish Plc θυγατρική του ομίλου 888 και στην προώθηση (marketing) των προϊόντων συναλλαγών εύρους (financial spreads) σε συνεργασία με τη World Spreads Ltd (www.spreads.gr). Ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών εμφανίστηκε ενισχυμένος το 2009 κατά 25,5% και διαμορφώθηκε στα 758,6 εκατ. ευρώ έναντι 604,6 εκατ. ευρώ το 2008. Το θετικό αυτό αποτέλεσμα επιτεύχθηκε στη διάρκεια της έντονα αρνητικής οικονομικής συγκυρίας και των επιπτώσεων της οικονομικής ύφεσης αλλά και σε ένα έτος με απουσία σημαντικών αθλητικών (κυρίως ποδοσφαιρικών) γεγονότων, σε αντίθεση με το 2008 που περιελάμβανε το Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου. Τα ενοποιημένα μικτά κέρδη αυξήθηκαν κατά 3,8% και ανήλθαν σε ευρώ 16,9 εκατ. έναντι ευρώ 16,2 εκατ. τη χρήση 2008. Θετική εξέλιξη καταγράφουν τα υπόλοιπα στοιχεία κερδοφορίας με τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) του Ομίλου να ανέρχονται σε ευρώ 8,9 εκατ. τη χρήση 2009 έναντι ευρώ 8,7 εκατ. το 2008 σημειώνοντας αύξηση κατά 2,4%. Τέλος, τα ενοποιημένα κέρδη μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας (ΕΑΤΑΜ) διαμορφώθηκαν στα ευρώ 4,71 εκατ. το 2009 έναντι ευρώ 4,36 εκατ. το 2008 αυξημένα κατά 8,0%. ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΣΗ ΣΤΗ ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗΣ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑΣ Σε ό,τι αφορά την εμπορική δραστηριότητα της Centric, αυτή πλέον αφορά ένα πολύ μικρό ποσοστό του τζίρου της (0,8%)

68 Μάιος 2010

☛

Η ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ CENTRIC ΑΦΟΡΑ ΠΛΕΟΝ ΣΕ ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΟΥ ΤΖΙΡΟΥ ΤΗΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ ΤΗ ΔΙΑΝΟΜΗ ΤΙΤΛΩΝ MULTIMEDIA, ΤΗ ΔΙΑΝΟΜΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΣΗ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ ΚΟΝΣΟΛΑΣ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΑΝΟΜΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΕΙΔΩΝ. η αλλιώς 6 εκατ. ευρώ. Περιλαμβάνει τη διανομή τίτλων multimedia, τη διανομή και αντιπροσώπευση παιχνιδιών κονσόλας, και τη διανομή περιφερειακών ειδών. Αυτή τη στιγμή η εταιρεία βρίσκεται στη διαδικασία μετασχηματισμού της σε holding, οπότε το σχέδιο για πιθανή είσοδο της στην αγορά λιανικής μέσω της audiovisual, έχει ατονήσει παρά το γεγονός ότι πρόσφατα υπογράφηκε μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ των δύο εταιρειών για το σκοπό αυτό. Ολοκληρώνοντας την παρουσίαση η διοίκηση της Centric αναφέρθηκε στους στρατηγικούς στόχους και τις προοπτικές της εταιρίας που επικεντρώνονται στη συνεχή ανάπτυξη συνεργασιών για την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση της τεχνογνωσίας και της εμπειρίας. Κύριο στόχο αποτελεί η διεύρυνση της υφιστάμενης δραστηριότητας της διαδικτυακής ψυχαγωγίας με την προσέλκυση ολοένα και μεγαλύτερου αριθμού χρηστών, την υψηλή επαναληψιμότητα των επισκέψεων των πελατών καθώς και την επέκταση τόσο σε νέα προϊόντα όσο και σε νέες γλώσσες. Συγκεκριμένα, η εταιρία στοχεύει μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2010 να ολοκληρώσει και να διαθέσει την ιστοσελίδα sportingbet στα σλοβάκικα και την vistabet στα αλβανικά. Χ CENTRIC ΠΟΛΥΜΕΣΑ ΤΙΜΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

ΕΛΒΑΛ:

ΕΛΠΙΔΟΦΟΡΟ ΠΡΩΤΟ ΤΡΙΜΗΝΟ Οι ζημίες του 2009 ήταν χαμηλότερες εκείνων του 2008, ενώ για το 2010 εκφράζεται αισιοδοξία ότι η εταιρεία μπορεί να επανέλθει στην κερδοφορία.

Τ

ο 2010 θα είναι χρονιά ολοκλήρωσης τριετούς πλάνου επενδύσεων ύψους 40 εκατ. ευρώ που ξεκίνησε η εταιρεία το 2007, το οποίο -μεταξύ άλλων- περιλαμβάνει την αύξηση κατά 20% της παραγωγικής δυναμικότητας στα χυτήρια και τη θερμή έλαση, με αποτέλεσμα να φτάσει τους 240.000 τόνους ετησίως. Η διοίκηση της ΕΛΒΑΛ προβλέπει ότι η αυξητική τάση, που είναι εμφανής στις αγορές της Αμερικής και της Ασίας (όχι όμως και στην Ελλάδα), θα απορροφήσει τις «τσιμπημένες» τιμές, που έχουν διαμορφωθεί στην ενέργεια και ειδικότερα στο φυσικό αέριο. Η ΕΛΒΑΛ φαίνεται ότι ξεπέρασε με επιτυχία το «πλήγμα» που δέχτηκε ο κλάδος την προηγούμενη διετία, καθώς εμφάνισε το 2009 αύξηση των χρηματικών ροών και μείωση του δανεισμού, ο οποίος κατά το μισό είναι μακροπρόθεσμος και συνολικά βρίσκεται κάτω από το 50% των ιδίων κεφαλαίων. Η διοίκηση της εταιρείας τονίζει ότι δεν παραβλέπει καμία αγορά, ακόμα και σε εποχές που είναι δύσκολες λόγω της ισοτιμίας ευρώ/δολαρίου, που εμπορικά ευνοεί το δεύτερο έναντι του πρώτου. Συγκεκριμένα, κάθε ισοτιμία που υπερβαίνει το 1,40 δημιουργεί πρόβλημα, ενώ κάτω από 1,30 είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή. Αλλά, σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο της ΕΛΒΑΛ κ. Δ. Κυριακόπουλο, και στο 1,35-1,36 η ισοτιμία είναι ικανοποιητική. Παρ’ όλα αυτά, η εταιρεία θα επιδιώξει την διατήρηση της παρουσίας της σε όλες τις γεωγραφικές περιοχές, ενώ θα κινηθεί στην κατεύθυνση της βελτίωσης του προϊοντικού μίγματος προς προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας. Η αλλαγή του μίγματος είναι πιο εύκολη υπόθεση για μία εταιρεία μεσαίου μεγέθούς, όπως είναι η ΕΛΒΑΛ σε παγκόσμια κλίμακα, και αυτό της δίνει πλεονέκτημα σε σχέση με άλλες μεγαλύτερες βιομηχανίες. ΖΗΤΗΣΗ & ΤΙΜΕΣ ΣΤΑ ΧΑΜΗΛΑ Σε ό,τι αφορά τα οικονομικά αποτελέσματα της χρήσης 2009, αυτά επηρεάσθηκαν δυσμενώς από τη διεθνή ύφεση που ξεκίνησε το 2008. Η διεθνής οικονομική κρίση συνέχισε να επηρεάζει δυσμενώς ΕΛΒΑΛ ΤΙΜΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

☛

Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΒΑΛ ΘΕΩΡΕΙ ΟΤΙ ΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΑΓΟΡΑΣ, ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΠΡΩΤΟΥΣ ΜΗΝΕΣ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ, ΣΥΝΙΣΤΟΥΝ ΑΡΚΕΤΑ ΕΝΘΑΡΡΥΝΤΙΚΟ ΜΗΝΥΜΑ, ΚΑΘΩΣ Η ΖΗΤΗΣΗ ΣΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΕΛΑΣΕΩΣ ΚΙΝΕΙΤΑΙ ΑΝΟΔΙΚΑ ΚΑΤΑ 5% - 7%. σημαντικούς τομείς της διεθνούς οικονομίας, όπως ο κατασκευαστικός, ο ναυπηγικός και οι μεταφορές, οι οποίοι παρουσίασαν σημαντική πτώση. Ως επακόλουθο, η ζήτηση των τελικών προϊόντων κινήθηκε σε χαμηλά επίπεδα, με προφανή επίδραση τόσο στους όγκους πωλήσεων όσο και στις τιμές κατεργασίας. Αναλυτικότερα, ο όγκος πωλήσεων του Ομίλου μειώθηκε κατά 5%, ενώ ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών κατά 23,5%, αφού ανήλθε σε 690 εκατ. ευρώ έναντι 902 εκατ. ευρώ του 2008. Η μείωση οφείλεται, εκτός από την πτώση στον όγκο πωλήσεων, και στις χαμηλές τιμές πώλησης, που επηρεάστηκαν από τα χαμηλά επίπεδα των τιμών του αλουμινίου. Η εξαγωγική δραστηριότητα του Ομίλου διατηρήθηκε στο 83% του ενοποιημένου κύκλου εργασιών. ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ 51 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ Τα ενοποιημένα κέρδη προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων του Ομίλου (EBITDA) διαμορφώθηκαν στη χρήση 2009 σε 43,5 εκατ. ευρώ έναντι 32,6 εκατ. ευρώ στο 2008. Τα αποτελέσματα προ φόρων διαμορφώθηκαν σε ζημιές ύψους 8,1 εκατ. έναντι ζημιών 29,2 εκατ. ευρώ στο 2008, ενώ τα καθαρά αποτελέσματα μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας διαμορφώθηκαν στο 2009 σε ζημιές 6,4 εκατ. ευρώ έναντι ζημιών 8,9 εκατ. ευρώ (ζημίες 0,0519 ευρώ ανά μετοχή έναντι κερδών ανά μετοχή 0,0713 ευρώ του 2008). Τέλος, οι αυξημένες ταμειακές εισροές από λειτουργικές δραστηριότητες, σε συνδυασμό με τη μείωση των εκροών επενδυτικής δραστηριότητας οδήγησαν σε θετικές καθαρές ταμειακές ροές με συνέπεια τη δραστική μείωση του συνολικού καθαρού δανεισμού του Ομίλου κατά 39 εκατ. περίπου σε σχέση με το 2008. Κατά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων, έγινε αναφορά στη στρατηγική και στους αναπτυξιακούς στόχους στα πλαίσια των οποίων υλοποιήθηκε το μεγαλύτερο μέρος του επενδυτικού προγράμματός του Ομίλου. Κατά το 2009 πραγματοποιήθηκαν επενδυτικές δαπάνες ύψους 21 εκατ. ευρώ σε εταιρικό επίπεδο και 51 εκατ. ευρώ σε επίπεδο Ομίλου, ενώ σημαντικό μέρος των επενδύσεων έχουν ήδη τεθεί σε λειτουργία. Χ ΧΡΗΜΑ 69

Χ φάκελοι

ΟΜΙΛΟΣ ΙΑΣΩ:

ΜΙΚΡΗ ΠΤΩΣΗ ΤΖΙΡΟΥ, ΜΕΓΑΛΑ ΠΕΡΙΘΩΡΙΑ ΚΕΡΔΟΥΣ Η σύναψη σύμβασης συνεργασίας μεταξύ των θυγατρικών εταιριών και των μεγάλων Ιδιωτικών Ασφαλιστικών Εταιριών αποτελεί προτεραιότητα της τρέχουσας περιόδου, ιδίως για την ΙΑΣΩ Παίδων και την ΙΑΣΩ Θεσσαλίας.

Σ

το πλαίσιο της ετήσιας ενημέρωσης των αναλυτών έγινε παρουσίαση των οικονομικών δεδομένων του Ομίλου ΙΑΣΩ Α.Ε. από τον Γενικό Διευθυντή του Ομίλου κ. Πασχάλη Μπουχώρη, τον Οικονομικό Διευθυντή του Ομίλου κ. Βασίλη Αναστασάκη και τον Προϊστάμενο Οικονομικού Προγραμματισμού κ. Ιωάννη Ανδρούτσο. Παρουσιάστηκαν τα πρόσφατα στοιχεία του κλάδου Υγείας στη Ελλάδα, δόθηκε έμφαση στον Ιδιωτικό τομέα και στην θέση του Ομίλου ΙΑΣΩ που σύμφωνα με τα δημοσιευθέντα το 2009 στοιχεία από την ICAP κατείχε μερίδιο 11,2% της αγοράς των Γενικών και Μαιευτικών Κλινικών, ενώ ταυτόχρονα κατατάσσει τη Μαιευτική Κλινική ΙΑΣΩ πρώτη μεταξύ των Μαιευτηρίων με μερίδιο αγοράς 39,7%. Στη συνέχεια αναλύθηκαν στοιχεία αναφορικά με, την δομή, το όραμα, τις αξίες, τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα του επιχειρηματικού μοντέλου ΙΑΣΩ, τις επιστημονικές διακρίσεις –πρωτοβουλίες- συμμετοχές και τις διεθνείς συνεργασίες του ΙΑΣΩ και ιδίως των Ιατρών ή ομάδων τους.

αλλά χωρίς σύμβαση συνεργασίας, δεδομένου ότι διαθέτουν τιμολόγιο συναφές με αυτό που προαπαιτούν οι ασφαλιστικές εταιρίες. Ο κ. Μπουχώρης σε σχετική ερώτηση απάντησε «ότι η οικονομική κρίση που αντιμετωπίζει η χώρα μας δεν μας είναι αδιάφορη, έχει επηρεάσει τις εταιρίες του Ομίλου μας, την αντιμετωπίζουμε με προσοχή, έχουμε λάβει έγκαιρα μέτρα (π.χ. πάγωμα των τιμολογίων από το 2008, μείωση κάποιων τιμολογίων μας στο 2009, καθιέρωση οικονομικών πακέτων σε τοκετούς και επεμβάσεις). Εξετάζουμε τις επιδράσεις των νέων κυβερνητικών μέτρων και σχεδιάζουμε με ψυχραιμία τα επόμενα βήματα του Ομίλου που θα συνδυάζουν αμυντικό αλλά και επιθετικό προσανατολισμό. Η κρίση μπορεί να είναι επώδυνη για όλους, όμως η κρίση εμπεριέχει-γεννά και ευκαιρίες, κάποιες από αυτές θα αρχίζουν να μορφοποιούνται στο επόμενο εξάμηνο ή μετά το τρίτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους. Υποχρέωση και επιδίωξή μας είναι να είμαστε σε ετοιμότητα να τις αξιοποιήσουμε». Αναφορικά με την επένδυση στα Νότια Προάστια, θα υπάρξει συνάντηση με την εταιρία INTRAKAT και στο τέλος της εβδομάδας θα ανακοινωθεί κάθε σχετική απόφαση. Οι άλλες επενδύσεις του Ομίλου ΙΑΣΩ έχουν στο μεγαλύτερο ποσοστό τους υλοποιηθεί.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΜΕ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ Οι εκπρόσωποι του ΙΑΣΩ παρουσίασαν αναλυτικά τα οικονομικά στοιχεία του ΙΑΣΩ και των θυγατρικών εταιριών ενώ ταυτόχρονα αναφέρθηκαν στις επόμενες προτεραιότητες των εταιριών του Ομίλου που είναι η σύναψη συμφωνιών συνεργασίας με νέους και υψηλού επιστημονικού κύρους Ιατρούς σε όλες τις εταιρίες και κυρίως στην Παιδιατρική Μονάδα, στο ΙΑΣΩ General και στο ΙΑΣΩ Θεσσαλίας. Επίσης υπογράμμισαν ότι παραμένει ως διαρκής στόχος όλων των εταιριών του Ομίλου, η μείωση του χρόνου παραμονής των νοσηλευομένων στον ελάχιστο δυνατό χρόνο, η παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών στις κλινικές της Αθήνας αλλά και στην ΙΑΣΩ Θεσσαλίας. Η οποία επισημάνθηκε ότι «είναι από τις πλέον σύγχρονες Ιδιωτικές Γενικές Κλινικές, μεγέθους ανάλογου ή μεγαλύτερου από αυτές της Αθήνας. Η έναρξη λειτουργιών της κλινικής άρχισε στις 22 Μαρτίου και αντιμετώπισε ήδη με επιτυχία ορισμένα πολύ δύσκολα περιστατικά που σε άλλη περίπτωση θα μεταφέρονταν σε κλινική της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης». Η σύναψη σύμβασης συνεργασίας μεταξύ των θυγατρικών εταιριών και των μεγάλων Ιδιωτικών Ασφαλιστικών Εταιριών αποτελεί προτεραιότητα της τρέχουσας περιόδου, ιδίως για την ΙΑΣΩ Παίδων και την ΙΑΣΩ Θεσσαλίας που εξυπηρετούν ήδη ασφαλισμένους

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 2009 Ο Κύκλος Εργασιών του Ομίλου Ιασώ ανήλθε το 2009 στα 178,5 εκατ. ευρώ, εμφανίζοντας μείωση 3% σε σχέση με το 2008, κατά το οποίο είχε υπάρξει αξιόλογη άνοδος. Τα EBITDA διαμορφώθηκαν στα 37,515 εκατ. ευρώ, με μείωση κατά 23,3% σε σύγκριση με το αντίστοιχο μέγεθος του 2008. Κάτι που τονίστηκε, πάντως, στην εν λόγω παρουσίαση, ήταν ότι η σύγκριση οικονομικών δεδομένων του Ομίλου με τον ανταγωνισμό του, σε τομείς όπως η αποδοτικότητα ιδίων κεφαλαίων, αλλά και τα περιθώρια EBITDA και Καθαρών Κερδών, αποβαίνει σαφώς υπέρ του Ιασώ, στοιχείο που δείχνει ότι ο Όμιλος διαθέτει ισχυρές μεσοπρόθεσμες προοπτικές.. Χ

70 Μάιος 2010

ΟΜΙΛΟΣ ΙΑΣΩ ΤΙΜΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

LAMDA DEVELOPMENT:

ΤΑ MALLS ΑΝΤΙΣΤΕΚΟΝΤΑΙ Η Τουρκία παρουσιάζει πολύ ενδιαφέροντα δημογραφικά χαρακτηριστικά, σύμφωνα με τη διοίκηση της Lamda Development, ενώ μία πρώτη επένδυση εκεί μπορεί να αποφέρει ευκολότερα και μία δεύτερη.

Ι

κανοποιητικό χαρακτηρίζεται από την διοίκηση της Lamda Development το πρώτο τρίμηνο σε ότι αφορά την εμπορική πορεία των malls που διαχειρίζεται καθώς το The Mall είχε αύξηση τζίρου 3,5%, το Golden Hall 23%, και το Mediterranean Cosmos 1%. Βέβαια ο φετινός Μάρτιος ήταν ευνοημένος σε σχέση με το περυσινό λόγω του Πάσχα αλλά ακόμα και αν βγει ο Μάρτης από τον υπολογισμό η αύξηση ήταν 20% για το Golden Hall ενώ τα Mall και Mediterranean είχαν μία οριακή πτώση στο 1%. Περισσότερα και πιο ασφαλή συμπεράσματα όμως για την τάση της φετινής χρονιάς θα βγουν όταν φανεί πώς θα πάει και ο Ιούνιος. Για το Mall ο κ. Αθανασίου ανέφερε ότι υπάρχουν αυτή τη στιγμή τουλάχιστον εκατό εταιρείες στην αναμονή για κάποιο κατάστημα που ενδεχομένως ελευθερωθεί ενώ τόνισε ότι ακόμα και αν αύριο το πρωί έληγαν όλα τα συμβόλαια ενοικίασης, τα νέα ενοίκια θα ήταν υψηλότερα από αυτά που υπάρχουν σήμερα. Για το Mediterranean Cosmos ανέφερε ότι η απόδοση του είναι η υψηλότερη από τα άλλα δύο (9%) έναντι 6,5% του Mall και 6,8 του Golden Hall επειδή η αξία των καταστημάτων είναι υποτιμημένη και μάλιστα τόνισε ότι «Το υπόλοιπο 40% του Mediterranean που ανήκει στη Sierra Χαραγκιώνης θα ήταν μία πολύ καλή περίπτωση αν μπορούσαμε να το εξαγοράσουμε». Γενικά για την ελληνική αγορά ο κ. Αθανασίου είπε ότι για τα μεν βόρεια προάστια της Αθήνας δεν υπάρχει κάποιο οικόπεδο με τις σωστές άδειες για να γίνει κάποιο mall, ενώ για τα νότια προάστια είπε ότι η μόνη περίπττωση που θα μπορούσε να προχωρήσει είναι στον Άγιο Κοσμά, που όμως προς το παρόν δεν φαίνεται πιθανή. Για την επαρχία είπε ότι υπήρξε μία υπό εξέταση περιοχή που πληρούσε όλα τα οικονομοτεχνικά κριτήρια, αλλά όταν έγινε η σχετική έρευνα αγοράς αποκαλύφθηκε ότι στο life style των κατοίκων δεν ταιριάζει η αγορά ενός mall. Επίσης, ως μειονέκτημα των αγορών στην επαρχία ανέφερε και το γεγονός ότι ένα κατάστημα που βρίσκεται στον κεντρικό εμπορικό δρόμο της πόλης στην περίπτωση που γίνει κάποιο mall θα πρέπει να μεταφερθεί από το κέντρο σε αυτό καθώς οι περισσότερες πόλεις της επαρχίας δεν σηκώνουν δύο μεγάλα καταστήματα της ίδιας εταιρείας (π.χ Zara).

LAMDA DEVELOPMENT ΤΙΜΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ Η RETAIL ΑΝΑΠΤΥΞΗ Στην Τουρκία και στην Σερβία, κατά δεύτερο λόγο, στρέφει τι βλέμμα της για αναπτύξεις retail η Lamda Development. Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρίας κ. Οδυσσέα Αθανασίου η Ελλάδα δεν έχει προς το παρόν κάποια ενδιαφέρουσα περίπτωση για επένδυση ούτε στην Αθήνα ούτε στην επαρχία. Αντίθετα η Τουρκία παρουσιάζει πολύ ενδιαφέροντα δημογραφικά χαρακτηριστικά ενώ μία πρώτη επένδυση εκεί μπορεί να αποφέρει ευκολότερα και μία δεύτερη. Σε αυτό το στοιχείο δίνεται πολύ μεγάλη σημασία καθώς η εταιρεία αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε αναζήτηση Τούρκου εταίρου ο οποίος εκτός από την πρώτη ανάπτυξη θα της εξασφαλίσει και την προοπτική της δεύτερης. Στη Σερβία η ανάπτυξη σε retail θα είναι μικρότερη περίπου 10-15.000 τ.μ. καθώς θα ενταχθεί στο πλαίσιο μίας γενικότερης οικιστικής επένδυσης που θα γίνει σε λόφο του Βελιγραδίου. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 2009 Τα Ενοποιημένα Αποτελέσματα του Ομίλου μετά φόρων και δικαιωμάτων μειοψηφίας διαμορφώθηκαν σε 7,7 εκατ. ευρώ έναντι 60,1 εκατ. ευρώ το 2008. Η μείωση αυτή οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι το 2008 είχαν αναγνωριστεί κέρδη 50 εκατ. ευρώ από την μεταβολή της εύλογης αξίας των επενδυτικών ακινήτων-κυρίως λόγω της ολοκλήρωσης και έναρξης λειτουργίας του «Golden Hall»- ενώ φέτος το αντίστοιχο μέγεθος ήταν 13,8 εκατ. ευρώ. Για πρώτη φορά στη χρήση 2009, λόγω συγκεκριμένων αλλαγών στα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, οι ορκωτοί εκτιμητές αποτίμησαν στην εύλογη αξία τους οικόπεδα ιδιοκτησίας της εταιρείας τα οποία προορίζονται για επενδυτικούς σκοπούς και δεν περιλαμβάνουν οικιστικές αναπτύξεις. Αρνητική επίπτωση, αλλά μη επαναλαμβανόμενη, στα ενοποιημένα αποτελέσματα είχαν τα λοιπά έξοδα τα οποία αφορούσαν κυρίως πρόσθετες δαπάνες προωθητικών ενεργειών για την επαναπροώθηση του «Golden Hall» και άλλες δαπάνες βελτίωσης των επενδυτικών ακινήτων. Επίσης πρέπει να συνυπολογιστεί ότι τα αποτελέσματα του 2008 επηρεάστηκαν θετικά κατά 13,3 εκατ. ευρώ από τη μείωση των συντελεστών φόρου εισοδήματος που μειώνουν την αναβαλλόμενη φορολογία. Η Καθαρή Αξία Ενεργητικού προ Φόρων (Net Asset Value) ανήλθε σε 502 εκατ. (12,3 ευρώ ανά μετοχή) έναντι 486 εκατ. ευρώ που ήταν την 31/12/2008. Να σημειωθεί ότι η άνοδος στην Καθαρή Αξία του Ενεργητικού είναι ακόμα μεγαλύτερη αν λάβουμε υπόψη ότι η επένδυσή μας σε αγορές ιδίων μετοχών ανήλθε σε 8,1 εκατ. ευρώ το 2009.. Χ ΧΡΗΜΑ 71

Χ φάκελοι

MARFIN INVESTMENT GROUP:

ΣΩΤΗΡΙΟ ΤΟ «ΠΑΓΩΜΑ» ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ 15 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ Για τη μερισματική πολιτική της MIG ο κ. Βγενόπουλος βεβαίωσε τους μετόχους ότι θα συνεχιστεί υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, και αυτό είναι «μία ψυχολογική και οικονομική βοήθεια στους μακροπρόθεσμους επενδυτές»..

Σ

το πλαίσιο της Τακτικής Γενικής Συνέλευσης των μετόχων της Marfin Investment Group (MIG), ο πρόεδρος της εισηγμένης Ανδρέας Βγενόπουλος ανέφερε ότι ο όμιλος σήμερα διαθέτει ρευστά διαθέσιμα άνω των 600 δισ. ευρώ και «αυτή είναι η μεγάλη δύναμη του». Για την χαμηλή χρηματιστηριακή αποτίμηση του ομίλου υπογράμμισε ότι τον ενοχλεί η απαξίωση της μετοχής, αλλά συμπλήρωσε ότι σε καμία περίπτωση δεν αντανακλά την πραγματική αξία της MIG. Τόνισε ότι η εσωτερική αξία της μετοχής βρίσκεται αυτή τη στιγμή περίπου στα επίπεδα των 4,5 ευρώ. Σε ερώτηση που δέχτηκε για την Vivartia και την απόσχιση κλάδων είπε ότι υπάρχουν εν ισχύι δανειακές συμβάσεις που προέβλεπαν ότι η εταιρεία θα είναι εισηγμένη. Σε περίπτωση εξόδου από το ΧΑ θα έπρεπε να γίνει επαναδιαπραγμάτευση των δανείων αυτών, κάτι που ενδεχομένως θα οδηγούσε σε μεγάλη αύξηση των σπρεντ και θα επιβάρυνε χρηματοοικονομικά την εταιρεία. Παρ’ όλα αυτά άφησε όλα τα ενδεχόμενα ανοικτά για τη Vivartia, για την οποία είπε ότι μπορεί να συγχωνευθεί με τη MIG, να βγει ή και να παραμείνει στο χρηματιστήριο. Για την πώληση της Chipita στον όμιλο Olayan και τον Σπύρο Θεοδωρόπουλο, σημείωσε ότι η απόφαση για αποεπένδυση ελήφθη προκειμένου να μειωθεί ο δανεισμός της μητρικής, ενώ για την αγορά της Κορασίδης παραδέχθηκε ότι ήταν «ένα από τα λάθη που έχουμε κάνει». ΡΕΚΟΡ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ Η Γενική Συνέλευση των μετόχων διεξήχθη με απαρτία 56,35%, ποσοστό ρεκόρ όπως ανέφερε ο κ. Βγενοπούλος για πρώτη συνέλευση. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 54,12% των μετόχων είχε εξουσιοδοτήσει τον ίδιο για να το εκπροσωπήσει. Για τη μερισματική πολιτική της MIG ο κ. Βγενόπουλος βεβαίωσε τους μετόχους ότι θα συνεχιστεί υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, και αυτό είναι «μία ψυχολογική και οικονομική βοήθεια στους μακροπρόθεσμους επενδυτές». Ανοιχτό παραμένει και το θέμα για το αν η Attica θα εξακο-

72 Μάιος 2010

☛

ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΟΥ ΑΝ Η ATTICA ΘΑ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΙ ΩΣ ΕΙΣΗΓΜΕΝΗ ΣΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ. ΟΠΩΣ ΕΙΠΕ Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ MIG, «ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΘΑ ΛΗΦΘΟΥΝ ΕΩΣ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ».

λουθήσει να είναι στο χρηματιστήριο. Όπως είπε ο κ. Βγενόπουλος «είναι από τις αποφάσεις που θα ληφθούν έως το τέλος του έτους». Η Γενική Συνέλευση ενέκρινε όλα τα θέματα της ημερήσια διάταξης, εκτός από το τελευταίο που απαιτούσε αυξημένη απαρτία, το οποίο μετατίθεται για την πρώτη επαναληπτική. Το νέο Διοκητικό Συμβούλιο θα έχει τριετή θητεία, ώστε να μην υπάρξουν υπόνοιες από τον οποιονδήποτε ότι ο κ. Βγενόπουλος και ο όμιλος δεν έχουν τη στήριξη των μετόχων. Ένα από τα νέα μέλη στο Δ.Σ. που εκπροσωπεί το Ντουμπάι είναι ο κύριος Padmanabhan S. Deepak, ο οποίος είναι και πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της Forthnet. Επίσης, ο κ. Βγενόπουλος έδωσε έμφαση στην ευαισθησία του Ομίλου απέναντι στην κοινωνία, σημειώνοντας ότι «πρέπει να προσέξουμε τους εργαζόμενους και να καταβάλουμε προσπάθεια να μη χαθούν θέσεις εργασίας».. Χ MARFIN INVESTMENT ΤΙΜΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

ΟΜΙΛΟΣ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ:

ΑΝΩ ΤΟΥ ΕΝΟΣ ΔΙΣ. ΕΥΡΩ Ο ΤΖΙΡΟΣ ΤΟ 2010

Στα 660 εκατ. ευρώ του τζίρου του 2009 δεν περιλαμβάνεται η δραστηριότητα στη Ρουμανία, ενώ μέρος της υποχώρησης οφείλεται στις χαμηλότερες τιμές των πρώτων υλών και στα αδύναμο δολάριο.

Σ

τα επίπεδα του 2008 θα επιστρέψει εκτός συγκλονιστικού απροόπτου ο τζίρος του ομίλου Μυτιληναίου το 2010. Την εκτίμηση αυτή έκανε ο ίδιος ο Ευ. Μυτιληναίος ο οποίος ανέφερε ότι ο κύκλος εργασιών θα ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ από 660 εκατ. ευρώ που ήταν το 2009. Ο πρόεδρος του ομίλου διευκρίνισε ότι στα 660 εκατ. ευρώ δεν περιλαμβάνεται η δραστηριότητα του εργοστασίου στη Ρουμανία, ενώ μέρος της υποχώρησης οφείλεται στις χαμηλότερες τιμές των πρώτων υλών και στα αδύναμο δολάριο έναντι του ευρώ. Η άσχημη κατάσταση που επικράτησε στην αγορά αλουμινίου τα δύο τελευταία χρόνια ανάγκασε τον όμιλο να μειώσει την παραγωγή του στους 135.000 τόνους, αλλά από την άλλη ο όμιλος κατάφερε να να εξοικονομήσει 20 εκατ. ευρώ από πρόγραμμα περικοπής εξόδων που εφάρμοσε. Απόφαση της διοίκησης του ομίλου είναι να στρέψει την παραγωγή στην ένυδρη (από άνυδρη) αλουμίνα, καθώς έχει μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους, ενώ σταδιακά προσπαθεί να μειώσει τις πωλήσεις της εντός συνόρων και να τις αυξήσει στο εξωτερικό. Οι επενδύσεις στο χυτήριο ολοκληρώθηκαν, με αποτέλεσμα να υπάρχει καλύτερη ποιότητα παραγόμενου υλικού κάτι που προσθέτει αξία στο προϊόν. Επίσης σοβαρή μείωση λειτουργικού κόστους πέτυχε η εταιρία από την χρήση φυσικού αερίου έναντι του πετρελαίου, ενώ σημείο τριβής με τη ΔΕΗ αποτελεί η τιμή του ρεύματος. Στόχος του ομίλου είναι να επαναφέρει τα επίπεδα παραγωγής στους 165 χιλιάδες τόννους, κάτι που θα κριθεί και από τις διαπραγματεύσεις με τη ΔΕΗ για τις τιμές του ρεύματος. Η εταιρεία θα επικεντρωθεί και στην προσπάθεια εξασφάλισης της απαιτούμενης χρηματοδότησης από τις τράπεζες, κάτι που όπως χαρακτηριστικά είπε ο κ. Μυτιληναίος «στην Ελλάδα δεν είναι καθόλου εύκολο». ΔΕΝ ΔΙΑΝΕΜΕΙ ΜΕΡΙΣΜΑ Σύμφωνα με απόφαση της γενικής συνέλευσης των μετόχων του ομίλου αποφασίστηκε η μη διανομή μερίσματος καθώς όπως ανέΟΜΙΛΟΣ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ ΤΙΜΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

☛

ΧΑΡΗ ΣΤΗΝ ΤΑΚΤΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ, Η ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ ΗΤΑΝ Η ΜΟΝΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕ ΚΑΘΑΡΑ ΚΕΡΔΗ ΤΟ 2009. φερε ο πρόεδρος του, δεν υπήρξε το 2009 η κατάλληλη κερδοφορία για κάτι τέτοιο ενώ υπάρχει σε εξέλιξη και μεγάλο επενδυτικό πρόγραμμα. Επίσης στη μη διανομή μερίσματος συνέβαλλε και η καταβολή της έκτακτης εισφοράς που έφτασε τα 8,3 εκατ. ευρώ κάτι που αναμένεται να επαναληφθεί και φέτος με αντίστοιχο ποσό. Σημειώνεται ότι χάρη στο hegding η εταιρεία ήταν η μοναδική εταιρεία του κλάδου που παρουσίασε καθαρά κέρδη παγκοσμίως. Με μέση τιμή αλουμινίου το 2009 στα 1658 δολάρια η τιμή του hedging ήταν 2831 δολάρια, με αποτέλεσμα το συνολικό κέρδος από πράξεις παραγώγων να είναι 192,509 εκατ., εκ των οποίων 11 εκατ. options και τα υπόλοιπα από καθαρή αντιστάθμιση κινδύνου. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 2009 Στα αποτελέσματα του 2009, ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών για τον Όμιλο Μυτιληναίος διαμορφώθηκε στα 662 εκατ. ευρώ έναντι των 929 εκατ. ευρώ το προηγούμενο έτος, μείωση που οφείλεται στη μειωμένη δραστηριότητα του κλάδου Μολύβδου & Ψευδάργυρου μετά τη διακοπή λειτουργίας της θυγατρικής Sometra στη Ρουμανία και στις καθυστερήσεις στην εκτέλεσή έργων που αντιμετώπισε η θυγατρική ΜΕΤΚΑ λόγω απρόβλεπτων γεγονότων κατά το Α΄ Εξάμηνο. Τα λειτουργικά κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) ανήλθαν σε 119,0 εκατ. ευρώ από 109,5 εκατ. ευρώ το 2008, αύξηση που αποκτά ιδιαίτερο βάρος λαμβάνοντας υπόψη την κάθετη πτώση της τιμής αλουμινίου στο LME, που κατά μέσο όρο διαμορφώθηκε στα 1.667 δολάρια/τόνο έναντι 2.572 δολάρια/ τόνο το προηγούμενο έτος, τη μείωση παραγωγής του αλουμινίου κατά 20%, αλλά και το γενικότερο περιβάλλον ύφεσης των διεθνών αγορών και οικονομιών. Τέλος, τα καθαρά κέρδη μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας ανήλθαν σε 13,7 εκατ. ευρώ έναντι 18,5 εκατ. ευρώ το 2008 (ποσό στο οποίο είχαν ενσωματωθεί 10,3 εκατ. ευρώ μη επαναλαμβανόμενα κέρδη). Τέλος, σημειώνεται η διατήρηση υψηλής ρευστότητας, με τα ταμειακά διαθέσιμα του Ομίλου να ξεπερνούν τα 210 εκατ. ευρώ στο κλείσιμο του 2009. Χ ΧΡΗΜΑ 73

Χ φάκελοι

ΣΙΔΕΝΟΡ:

ΠΙΟ ΚΟΝΤΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ Ο Όμιλος έθεσε ως στρατηγικό στόχο και επέτυχε τη διατήρηση του λειτουργικού κόστους σε ιδιαίτερα ανταγωνιστικά επίπεδα, μέσω της προσαρμογής της παραγωγικής δραστηριότητας στις νέες συνθήκες ζήτησης, καθώς και της μείωσης των γενικών εξόδων και της ενίσχυσης της ρευστότητας.

Θ

ετικές είναι οι προβλέψεις της διοίκησης της Σιδενόρ για την πορεία της εταιρείας κατά το τρέχον έτος εξ αιτίας της ανάκαμψης που παρατηρείται στην παγκόσμια αγορά και ιδιαίτερα στην Δυτική Ευρώπη και στα Βαλκάνια. Η εταιρεία σκοπεύει φέτος να εκμεταλλευτεί στο έπακρο την βελτιωμένη πρόσβαση που έχει πλέον στις εν λόγω αγορές μέσω λιμανιού που εξαγόρασε πριν τρεις μήνες στη Βουλγαρία και συγκεκριμένα στο Δούναβη. Η λειτουργία του λιμανιού θα διαδραματίσει μείζονα ρόλο στις δραστηριότητες της Σιδενόρ στα επόμενα χρόνια καθώς μέσω αυτού η εταιρεία αποκτά πρόσβαση σε όλη την Ευρώπη μέχρι και τον Ατλαντικό. ΜΕΓΑΛΑ ΕΡΓΑ ΣΕ ΕΞΕΛΙΞΗ Η σταδιακή ανάκαμψη που παρατηρείται στην Ευρώπη, σύμφωνα με τη διοίκηση της Σιδενόρ, θα επιταχύνει την πρόοδο μεγάλων έργων όπως είναι η κατασκευή αγωγών που αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε εξέλιξη. Όλα αυτά σε συνδυασμό με την ανάκαμψη και άλλων αγορών όπως είναι η Αλγερία και η Αίγυπτος, αλλά και τη σημαντική αναδιάρθρωση εξόδων και δανεισμού που έκανε ο όμιλος τα τελευταία χρόνια οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η το 2010 θα είναι καλύτερο από το 2009 το οποίο σύμφωνα με τα ανώτατα στελέχη της Σιδενόρ ήταν η χειρότερη χρονιά στην ιστορία της από πλευράς αποτελεσμάτων. Εξ άλλου η εταιρεία έχει προχωρήσει από το 1998 μέχρι σήμερα σε επενδύσεις κεφαλαιουχικού εξοπλισμού ύψους 653 εκατ. ευρώ γεγονός που της δίνει τη δυνατότητα να μπει δυναμικά στην αγορά όταν ο οικονομικός κύκλος θα μπει σε ανοδική φάση. Στην Ελλάδα η μείωση της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας, ως συνέπεια της οικονομικής κρίσης οδήγησε σε μειωμένους όγκους πωλήσεων, που -σε συνδυασμό με τις χαμηλές τιμές πώλησης των προϊόντων χάλυβα- οδήγησαν σε μείωση του κύκλου εργασιών, αλλά και σε συμπίεση των περιθωρίων κερδοφορίας για τον Όμιλο το 2009. Η ΣΙΔΕΝΟΡ έθεσε ως στρατηγικό στόχο και επέτυχε τη διατήρηση του λειτουργικού κόστους σε ιδιαίτερα ανταγωνιστικά επίπεδα, μέσω της προσαρμογής της παραγωγικής δραστηριότητας στις νέες συνθήκες ζήτησης, καθώς και της μείωσης των γενικών εξόδων και της ενίσχυσης της ρευστότητας. ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ To 2009, ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών του Ομίλου ΣΙΔΕΝΟΡ διαμορφώθηκε σε 938 εκατ. ευρώ έναντι 1.713,4 εκατ. ευρώ το 2008, μειωμένος κατά 45,3%. Τα ενοποιημένα αποτελέσματα προ φόρων της χρήσης 2009 διαμορφώθηκαν σε ζημίες 58,8 εκατ.

74 Μάιος 2010

☛

Η ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΤΗΣ ΣΙΔΕΝΟΡ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ, ΠΟΥ ΑΝΑΚΑΜΠΤΟΥΝ ΣΤΑΔΙΑΚΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ, ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΠΙΟ ΕΥΚΟΛΗ ΤΟ 2010 ΜΕΣΩ ΛΙΜΑΝΙΟΥ ΠΟΥ ΕΞΑΓΟΡΑΣΕ ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ, ΣΤΟΝ ΠΟΤΑΜΟ ΔΟΥΝΑΒΗ. ευρώ, έναντι κερδών 47,4 εκατ. ευρώ το 2008. Τα ενοποιημένα αποτελέσματα προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων (EBITDA) ανήλθαν σε κέρδη 22,3 εκατ. ευρώ έναντι 140 εκατ. ευρώ το 2008. Τέλος, τα καθαρά ενοποιημένα αποτελέσματα μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας διαμορφώθηκαν σε ζημίες ύψους 71,3 εκατ. ευρώ (ή ζημίες 0,742 ευρώ ανά μετοχή) έναντι κερδών 29,3 εκατ. ευρώ (ή 0,304 ευρώ ανά μετοχή) το 2008. Η σημαντική εμπειρία, η συνεχής ανάπτυξη με τις στρατηγικά τοποθετημένες υπερσύγχρονες μονάδες παραγωγής και το ισχυρό δίκτυο διανομής, καθώς επίσης η σημαντική διεθνής δραστηριότητα του Ομίλου, με άνω του 62% του συνολικού κύκλου εργασιών να πραγματοποιείται σε χώρες εκτός Ελλάδας, αποτελούν εχέγγυα για την αντιμετώπιση της παρούσας αρνητικής διεθνούς συγκυρίας. Επιπλέον οι σημαντικές επενδύσεις που την περίοδο 1998-2009 ξεπέρασαν τα 650 εκατ. ευρώ., διασφαλίζουν την ανταγωνιστικότητα των παρεχόμενων προϊόντων σημείο στον ποταμό Δούναβη, με σκοπό την άμεση εκμετάλλευση της διαφαινόμενης ανάκαμψης των δυτικοευρωπαϊκών αγορών. Όσον αφορά στις προοπτικές για το 2010, κύρια επιδίωξη του Ομίλου ΣΙΔΕΝΟΡ παραμένει η συνεχής βελτίωση της κοστολογικής βάσης και της παραγωγικότητας, η διατήρηση του κεφαλαίου κίνησης σε χαμηλά επίπεδα, καθώς και η αξιοποίηση των επενδύσεων που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί στα Βαλκάνια, συμπεριλαμβανομένης και της απόκτησης λιμενικών εγκαταστάσεων σε στρατηγικό Χ ΣΙΔΕΝΟΡ ΤΙΜΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

ΟΜΙΛΟΣ ΥΓΕΙΑ:

ΘΕΤΙΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΣΕ ΤΟΥΡΚΙΑ - ΑΛΒΑΝΙΑ

Γεωγραφική διαφοροποίηση, βελτίωση ανταγωνιστικότητας, καθετοποίηση δραστηριοτήτων, επικέντρωση στο ανθρώπινο δυναμικό και την εταιρική κοινωνική ευθύνη, οι τέσσερις άξονες της στρατηγικής του Ομίλου.

Χ

ειρότερο από το αντίστοιχο περυσινό ήταν το πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους για τον όμιλο Υγεία. Σύμφωνα με τη διοίκηση το περυσινό πρώτο τρίμηνο ήταν εξαιρετικό για τον όμιλο, κάτι που σημαίνει ότι ήταν ιδιαίτερα δύσκολο να ξεπεραστεί σε επιδόσεις από το αντίστοιχο φετινό. Σε ότι αφορά το σύνολο του 2010 προβλέπεται να παρουσιαστεί κάποια κάμψη στα αποτελέσματα, η οποία όμως θα είναι πολύ μικρότερη από τον ανταγωνισμό σύμφωνα πάντα με τη διοίκηση του ομίλου. Αν και η Ελλάδα είναι και θα παραμείνει ο βασικός πυλώνας δραστηριοποίησης του Υγεία, το 2010 θα είναι ένα έτος που αναμένονται σημαντικές εξελίξεις στις εκτός συνόρων αγορές. Στην Τουρκία ο όμιλος αναζητά στρατηγικό επενδυτή ενώ στην Αλβανία γίνεται προσπάθεια ώστε να λειτουργήσει το νέο νοσοκομείο εντός της διορίας που έχει τεθεί δηλαδή μέχρι τις αρχές Ιουλίου. Επίσης λόγω των δημοσιονομικών και γενικότερων οικονομικών δυσκολιών που αντιμετωπίζει η χώρα μας η διοίκηση του Ομίλου Υγεία θέτει ως προτεραιότητες για το 2010 τη μείωση των ελαστικών λειτουργικών δαπανών, τη βέλτιστη διαχείριση του κεφαλαίου κίνησης, την περαιτέρω μείωση του δανεισμού, την βελτίωση των μεριδίων αγοράς, τον περιορισμό των κεφαλαιουχικών δαπανών, τη διατήρηση των θέσεων εργασίας, και τη μεγιστοποίηση της εκμετάλλευσης των συνεργιών εντός του Ομίλου. Ο Όμιλος Υγεία θα συνεχίσει να επενδύει στην παροχή υπηρεσιών υγείας προστιθέμενης αξίας με γνώμονα τον κοινωνικό του ρόλου στο ελληνικό σύστημα υγείας και τη μεγιστοποίηση της αξίας των μετόχων του. Δεδηλωμένη παραμένει η δέσμευσή της διοίκησης στους τέσσερις στρατηγικούς άξονες: τη γεωγραφική διαφοροποίηση, τη συνεχή βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, την καθετοποίηση των δραστηριοτήτων και την επικέντρωση στο ανθρώπινο δυναμικό και την εταιρική κοινωνική ευθύνη. ΑΝΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ Τα αποτελέσματα του Ομίλου και της Εταιρείας κατά την οικονομική χρήση του 2009 επέδειξαν αντοχή αντανακλώντας την ορθότητα των βραχυπρόθεσμων προτεραιοτήτων του Ομίλου Υγεία. Τα ενοποιηΟΜΙΛΟΣ ΥΓΕΙΑ ΤΙΜΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

μένα αποτελέσματα της χρήσης του 2009 δεν είναι ευθέως συγκρίσιμα με τα αποτελέσματα της χρήσης του 2008, λόγω της πλήρους ενοποίησης του Ευαγγελισμού της Πάφου από τον Ιούλιο 2008, του Ομίλου Safak από το Δεκέμβριο του 2008 και της εταιρείας BioCheck Intl από τον Ιούνιο του 2009. Πιο αναλυτικά, ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών το 2009 ανήλθε σε 353,4 εκατ. ευρώ σημειώνοντας αύξηση 25,4%, έναντι 281,8 εκατ. ευρώ σε σχέση με τη χρήση του 2008. Ο κύκλος εργασιών της μητρικής αυξήθηκε κατά 6,6% και ανήλθε σε 141,4 εκατ. ευρώ. έναντι 132,7 εκατ. ευρώ στη χρήση του 2008. Τα ενοποιημένα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA) διολίσθησαν κατά 0,4% στα 49,6 εκατ. ευρώ. Το ενοποιημένο περιθώριο των κερδών προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA margin) διαμορφώθηκε στο 14%. Σε εταιρικό επίπεδο τα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA) αυξήθηκαν κατά 9,5% και ανήλθαν σε 24,9 εκατ. ευρώ, ενώ το περιθώριο λειτουργικών κερδών ως ποσοστό των πωλήσεων βελτιώθηκε κατά 47 μονάδες βάσης στο 17,6%. Τα συγκρίσιμα και επαναλαμβανόμενα ενοποιημένα κέρδη μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας για το 2009, υποχώρησαν κατά 3,5% στα 10,6 εκατ. ευρώ. ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΙΣΦΟΡΑ Υπενθυμίζεται ότι τα κέρδη του 2009 είχαν επιβαρυνθεί από την έκτακτη φορολογική εισφορά ύψους 1,7 εκατ. ευρώ, η οποία επιβλήθηκε στις ελληνικές εταιρείες, στο πλαίσιο στήριξης της ελληνικής οικονομίας. Επιπλέον τα καθαρά κέρδη του 2008 ήταν αυξημένα κατά 10 εκατ. ευρώ, λόγω αναβαλλόμενης φορολογίας, η οποία είχε προκύψει από τη μείωση των φορολογικών συντελεστών κατά μια ποσοστιαία μονάδα κατ’ έτος από το 2010 έως το 2014. Τα δημοσιευμένα καθαρά κέρδη του Ομίλου (μετά την έκτακτη εισφορά) προσέγγισαν τα 8,9 εκατ. ευρώ. Σε εταιρικό επίπεδο τα κέρδη μετά φόρων αυξήθηκαν κατά 17,2% στα 13,6 εκατ. ευρώ. Επίσης, παρουσιάστηκαν τα πρόσφατα στοιχεία του κλάδου Υγείας στη Ελλάδα. Δόθηκε έμφαση στον Ιδιωτικό τομέα και στο γεγονός ότι σύμφωνα με τα δημοσιευθέντα οικονομικά στοιχεία του 2009 και την εκτίμηση της ICAP για το μέγεθος της ιδιωτικής αγοράς παροχής υπηρεσιών υγείας, η καθετοποιημένη δομή του Ομίλου Υγεία τον κατέστησε αδιαφιλονίκητο ηγέτη στην παροχή υπηρεσιών υγείας με μερίδιο αγοράς 13,9%. Επιπλέον, ο Όμιλος Υγεία μέσω των κλινικών Μητέρα και Λητώ κατατάσσεται πρώτος στον κλάδο των Ιδιωτικών Μαιευτικών Κλινικών με μερίδιο αγοράς 39,8%. Το 2010 αναμένεται να είναι μια δύσκολη χρονιά για την ελληνική αγορά, λόγω της οικονομικής κρίσης. Ως εκ τούτου η διοίκηση του Ομίλου Υγεία θα πρέπει να αντιμετωπίσει τις αρνητικές επιπτώσεις των μέτρων που έχουν ληφθεί. Χ ΧΡΗΜΑ 75

Χ

στα ενδότερα του Χρηματιστηρίου Αθηνών

Alpha Trust - Ανδρομέδα Κέρδη 1,4 εκατ. ευρώ στο τρίμηνο

Η εταιρεία δημοσίευσε τα οικονομικά της αποτελέσματα για το πρώτο τρίμηνο του 2010, με βάση τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς. Παρά τις δυσμενείς συνθήκες που επικρατούν στην ελληνική αγορά, κυρίως λόγω των έντονων δημοσιονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα, τα αποτελέσματα της εταιρείας κατά το πρώτο τρίμηνο της χρήσης κινήθηκαν ικανοποιητικά. Συγκεκριμένα, στο πρώτο τρίμηνο του 2010 η ALPHA TRUST-ΑΝΔΡΟΜΕΔΑ Α.Ε.Ε.Χ. σημείωσε κέρδη, μετά από φόρους, ύψους 1,416 εκατ. ευρώ

Ελίν

J&P Άβαξ

Παρούσα για 5η συνεχόμενη χρονιά ήταν η ελίν στην έκθεση Charter Yacht Show Poros 2010 η οποία διεξήχθη στον Πόρο από 27 ως 30 Απριλίου από τον Ελληνικό Σύνδεσμο Μεσιτών & Εμπειρογνωμόνων Θαλαμηγών και τέλεσε υπό την αιγίδα του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού και του Δήμου Πόρου. Η ηγετική παρουσία της εταιρίας στον στρατηγικό τομέα του θαλάσσιου τουρισμού επιβεβαιώνεται από τα 150 παράκτια πρατήρια Ελίν σε όλη την Ελλάδα αλλά και τους πρωτοποριακούς σταθμούς καυσίμων που διαθέτει σε ορισμένες από τις κορυφαίες μαρίνες της χώρας, όπως οι μαρίνες Φλοίσβου, Sani Resort, Porto Carras, Σάμου, Olympic Marine Λαυρίου, Λευκάδας και Βόλου.

Η J&P-ΑΒΑΞ ΑΕ ανακοινώνει την υπογραφή σύμβασης για την έκδοση κοινοπρακτικού ομολογιακού δανείου ύψους 265 εκ. ευρώ και διάρκειας έως 8,5 ετών με όμιλο τραπεζών, με Κύριο Διοργανωτή την Τράπεζα Κύπρου. Μετέχουν επίσης η τράπεζα EFG Eurobank ως Συνδιοργανωτής, και οι τράπεζες Emporiki, Alpha και Πειραιώς. To ομολογιακό δάνειο θα καλύψει κυρίως τις νέες κεφαλαιακές ανάγκες της Εταιρείας τα επόμενα χρόνια για επενδύσεις σε συμβάσεις παραχώρησης, τόσο σε έργα υπό κατασκευή όπως το Μαλιακός-Κλειδί, η Ολυμπία Οδός και η Μαρίνα Λεμεσού, όσο και σε έργα τα οποία θα ξεκινήσουν να κατασκευάζονται το επόμενο διάστημα, όπως ο Λιμένας Λάρνακος, ενώ μέρος του δανείου θα αναχρηματοδοτήσει παλαιότερα ομολογιακά δάνεια, τα οποία επίσης είχαν χρησιμοποιηθεί κατά κύριο λόγο για την χρηματοδότηση συμμετοχών σε έργα παραχώρησης.

05-2010

Χορηγός σε έκθεση

76 Mάιος 2010

έναντι ζημιών, μετά από φόρους, ύψους 4,511 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι. Το ενεργητικό της ΑΝΔΡΟΜΕΔΑ στο τέλος του τριμήνου ανήλθε σε 57,93 εκατ. ευρώ ενισχυμένο κατά 2,51% από την αρχή της χρήσης, ενώ το χαρτοφυλάκιο της σε τρέχουσες τιμές, περιλαμβανομένων και των ιδίων μετοχών, ήταν επενδεδυμένο κατά περίπου 66,98% σε μετοχές (από το οποίο 47,55% στο εσωτερικό και 19,43% εκτός Ελλάδας), κατά 16,53% σε ομόλογα, κατά 5,72% σε διαθέσιμα και κατά 10,77% σε funds εξωτερικού.

Ομολογιακό δάνειο

Κορρές

Έξω πάει καλύτερα Το πρώτο τρίμηνο του 2010, ο Όμιλος Κορρές, επωφελούμενος από την συμμετοχή των διεθνών αγορών στο συνολικό του χαρτοφυλάκιο, πέτυχε να περιορίσει τις επιπτώσεις του αρνητικού οικονομικού κλίματος στην ελληνική αγορά. Συγκεκριμένα, οι πωλήσεις του Ομίλου, αναπτυσσόμενες με θετικούς ρυθμούς στο εξωτερικό και επιβραδυνόμενες στην ελληνική αγορά, διαμορφώθηκαν στα 12,2 εκατ. ευρώ, από 14,5 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο της προηγούμενης χρήσης. Η υστέρηση των πωλήσεων στην Ελληνική αγορά, οφείλεται τόσο στις πιέσεις που δέχεται το σύνολο

της αγοράς, όσο και στην διαφορετική εποχικότητα των προγραμματισμένων λανσαρισμάτων νέων προϊοντικών κατηγοριών στην διάρκεια της τρέχουσας χρήσης, σε σύγκριση με την προηγούμενη χρήση. Ο Όμιλος, κατά την συνήθη πρακτική του, αξιοποιεί την ικανότητά του να καλύπτει τις πιέσεις που δέχονται οι υφιστάμενες προϊοντικές κατηγορίες, με την ανάπτυξη και την τοποθέτηση στην αγορά νέων προϊόντων, ενισχύοντας έτσι την παρουσία του, τόσο στις υφιστάμενες όσο και στις νέες κατηγορίες προϊόντων.

MLS Πληροφορική

Κέρδη αυξημένα κατά 25% στο α’ τρίμηνο Με νέα σημαντική άνοδο της κερδοφορίας και διατήρηση του τζίρου της σε υψηλά επίπεδα κόντρα στη δυσμενή οικονομική συγκυρία ολοκλήρωσε το α’ τρίμηνο του 2010 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2009 η MLS Πληροφορική ΑΕ. Πιο αναλυτικά, τα κέρδη μετά από φόρους αυξήθηκαν κατά 25% και διαμορφώθηκαν σε 835

χιλ.ευρώ από 665 χιλ.ευρώ το ίδιο διάστημα του 2009, ενώ τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) σημείωσαν άνοδο 24% και έφθασαν σε 1,7 εκατ.ευρώ σε σχέση με 1,3 εκατ.ευρώ πέρυσι. Ο κύκλος εργασιών για το α’τρίμηνο ανήλθε σε 3,5 εκατ.ευρώ έναντι 3,4 εκατ. ευρώ το α’ τρίμηνο του 2009 σημειώνοντας άνοδο 1,5%.

Πλαίσιο

Νηρεύς

Με αφορμή το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου, που θα πραγματοποιηθεί τον Ιούνιο μήνα στα γήπεδα της Ν. Αφρικής, το Πλαίσιο ξεκινά δυναμικά μια επικοινωνία με κεντρικό μήνυμα «H τηλεόραση στο Πλαίσιο!», με concept βασισμένο στη N. Αφρική και ήρωες τα ζώα της ζούγκλας! Μάλιστα, για το διάστημα 18-30/5, όσοι επισκεφτούν τα καταστήματα Πλαίσιο έχουν την δυνατότητα να επωφεληθούν από δώρα με επιλεγμένες αγορές, δωροεπιταγές και πολλές άτοκες δόσεις! Πέρα όμως από τις παραπάνω προσφορές, το Πλαίσιο διαθέτει μοναδικά πλεονεκτήματα, που το καθιστούν ως την πρώτη επιλογή για αγορά τηλεόρασης. Στο Πλαίσιο το κοινό μπορεί να βρει μια μεγάλη γκάμα τηλεοράσεων από 7” έως και 70”, από όλους τους κορυφαίους κατασκευαστές παγκοσμίως, να ενημερωθεί για όλες τις τεχνολογίες όπως Plasma, LED, LCD ή 3D από εξειδικευμένους συνεργάτες, αλλά και να δει από κοντά σε πρώτη παρουσίαση την κορυφαία σειρά 3D τηλεοράσεων C8000 της Samsung που εγκαινιάζει μια νέα εποχή στην οικιακή ψυχαγωγία!

Η Νηρεύς, συμμετείχε στο Διαγωνισμό των Ελληνικών Βραβείων Επιχειρήσεων για το Περιβάλλον 2009-2010 που διοργάνωσε ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Προστασίας Περιβάλλοντος (ΠΑΣΕΠΠΕ) όπου παρέλαβε το 3ο βραβείο στην κατηγορία Περιβαλλοντικής Διαχείρισης. Το βραβείο, που απονεμήθηκε στη ΝΗΡΕΥΣ σε ειδική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 18 Μαΐου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, παρέλαβε ο κος Αντώνης Χαχλάκης, Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας.

Καμπάνια για την τηλεόραση

Βράβευση περιβαλλοντικής δράσης

ΟΛΠ

Μείωση διακίνησης Πραγματοποιήθηκε στις 26/5/2010, η ενημέρωση αναλυτών από τη Διοίκηση του Ο.Λ.Π ΑΕ στην Ένωση Θεσμικών Επενδυτών, σύμφωνα με τον Κανονισμό του Χ.Α. Την εταιρεία, τη δραστηριότητά της και τα αποτελέσματα έτους παρουσίασαν ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου και Διευθύνων Σύμβουλος του ΟΛΠ Α.Ε κ. Γ. Ανωμερίτης ο Αναπληρωτής Διευθύνοντος Συμβούλου της εταιρείας κ. Ν. Μουστάκης και η Διευθύντρια Οικονομικού Κα Α. Βερνάρδου. Η Διοίκηση, έκανε ανασκόπηση του οικονομικού περιβάλλοντος του 2009, του οποίου κύρια χαρακτηριστικά ήταν η μείωση της διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων και οχημάτων λόγω της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής κρίσης.

Sprider Stores

Αύξηση δραστηριότητας Ο Όμιλος εταιριών Sprider Stores ανακοίνωσε τα ενοποιημένα οικονομικά αποτελέσματά του για το πρώτο τρίμηνο του 2010 με βάση τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς. Ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών αυξήθηκε στο πρώτο τρίμηνο του 2010 κατά 2,1% και ανήλθε σε 34.968 χιλ. ευρώ έναντι 34.250 χιλ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι. Η αύξηση αυτή του κύκλου εργασιών οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση των σημείων πώλησης του Ομίλου, με την έναρξη λειτουργίας δύο νέων Sprider Stores εντός του πρώτου τριμήνου 2010 και συνολικά δέκα νέων καταστημάτων σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2009. Επιπλέον η έλευση του Πάσχα νωρίτερα σε σχέση με την παρελθούσα χρήση συνέτεινε στην ως

άνω αύξηση. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι παρά τις ιδιαίτερα δυσμενείς συνθήκες που επικρατούν στο λιανικό εμπόριο γενικότερα ο όγκος των πωλήσεων του Ομίλου κατά το πρώτο τρίμηνο του 2010 ενισχύθηκε κατά 7,2% έναντι του πρώτου τριμήνου του 2009. Τα μικτά κέρδη του Ομίλου ανήλθαν σε 20.257 χιλ. ευρώ έναντι 20.543 χιλ. το πρώτο τρίμηνο του 2009, μειωμένα κατά 1,4%, ενώ το μικτό περιθώριο κέρδους μειώθηκε κατά 2,1 ποσοστιαίες μονάδες και διαμορφώθηκε σε 57,9% επί του ενοποιημένου κύκλου εργασιών έναντι 60,0% την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι, αποτέλεσμα που οφείλεται κυρίως στις προσφορές ανταγωνιστικών τιμών στα προϊόντα μέσω των εκπτώσεων που διενεργήθηκαν κατά την χειμερινή εκπτωτική περίοδο.

ΧΡΗΜΑ 77

Χ παρουσιάσεις MOTOR OIL ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΜΟΝΑΔΑ ΔΙΥΛΙΣΗΣ H Motor Oil Hellas Corinth Refineries A.E. ανακοινώνει την έναρξη λειτουργίας της νέας μονάδας ατμοσφαιρικής διύλισης αργού πετρελαίου, στις εγκαταστάσεις της στους Άγιους Θεόδωρους Κορινθίας. Η επένδυση αυτή, συνολικού ύψους 180 εκατομμυρίων ευρώ, εντάσσεται στο ευρύτερο πρόγραμμα επέκτασης του διυλιστηρίου το οποίο αποτελεί στρατηγικό άξονα της Motor Oil για την επίτευξη λειτουργικής υπεροχής. Η κατασκευή της συγκεκριμένης μονάδας ξεκίνησε στις αρχές του 2008 και ολοκληρώθηκε σε χρόνο ρεκόρ για έργα αντίστοιχου μεγέθους και πολυπλοκότητας. Με την νέα μονάδα, δυναμικότητας 60.000 βαρελιών την ημέρα, η συνολική παραγωγική δυνατότητα του διυλιστηρίου θα αυξηθεί κατά 25%, υπερβαίνοντας τα 170.000 βαρέλια ημερησίως ή τα 9 εκατ. μετρικούς τόνους ετησίως.

MICROSOFT ΕΛΛΑΣ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ Η Microsoft Ελλάς ανακοίνωσε αλλαγές σε καίριες διοικητικές θέσεις με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση της εσωτερικής οργάνωσης της εταιρίας. Συγκεκριμένα, ο κ. Βαγγέλης Χρυσαφίδης (φ. 1), ο οποίος μέχρι πρότινος κατείχε τη θέση του Εμπορικού Διευθυντή, αναλαμβάνει πλέον καθήκοντα Διευθυντή Πωλήσεων Μεγάλων Πελατών και Συνεργατών, ο κ. Κωνσταντίνος Λουκάς (φ. 2), ο οποίος είχε τη θέση του Αναπληρωτή Διευθύνοντος Συμβούλου, αναλαμβάνει πλέον χρέη Εμπορικού Διευθυντή, ενώ στον κ. Γιώργο Τσίχλη (φ. 3) ανατίθεται η θέση του Οικονομικού Διευθυντή.

Φ.1 SAXO BANK ΝΕΑ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ Νέα πλατφόρμα μετοχών δημιούργησε η Saxo Bank, δίνοντας πρόσβαση στους ιδιώτες επενδυτές σε επενδυτικά εργαλεία υψηλού επιπέδου, αντίστοιχου αυτών των θεσμικών επενδυτών. Με την κάλυψη περισσότερων από 11.000 μετοχών, παρέχοντας εκτενή ανάλυση της κάθε εταιρείας, και σε συνδυασμό με το νέο, καινοτόμο πάνελ συναλλαγών, η Saxo Bank προβλέπει ότι η Πλατφόρμα Μετοχών θα συμβάλει καθοριστικά στο διπλασιασμό του αριθμού των πελατών της στα επόμενα δύο χρόνια. Η Saxo Bank, ειδικός σε online συναλλαγές και επενδύσεις, λανσάρει τη νέα πλατφόρμα Saxo Equity, με την οποία εμπλουτίζει τις υπηρεσίες που ήδη προσφέρει η διεθνώς αναγνωρισμένη πλατφόρμα Saxo Trader. Η Saxo Bank ανέπτυξε τη νέα Πλατφόρμα Μετοχών ανταποκρινόμενη τόσο στην αύξηση των υπηρεσιών εκτέλεσης χρηματιστηριακών και επενδυτικών εντολών, όσο και στην αυξανόμενη ζήτηση για πιο σύνθετες τεχνικές συναλλαγών και για περισσότερα και καλύτερα εργαλεία ανάλυσης. Μέσω της νέας πλατφόρμας Saxo Equity, οι επενδυτές θα έχουν τη δυνατότητα να πραγματοποιούν διαφανείς και άμεσες συναλλαγές σε περισσότερες από 11.000 μετοχές εισηγμένες σε 23 από τα σημαντικότερα χρηματιστήρια παγκοσμίως,.

H σημαντική καινοτομία της πλατφόρμας Saxo Equity έγκειται στο γεγονός ότι συγκεντρώνει σε ένα σημείο σημαντικές και βασικές πληροφορίες, οι οποίες έως τώρα δεν ήταν διαθέσιμες στους ιδιώτες επενδυτές και οι οποίες είναι ιδιαίτερα χρήσιμες στη λήψη επενδυτικών αποφάσεων. Στις εν λόγω πληροφορίες περιλαμβάνονται επιδόσεις των τιμών των μετοχών, λειτουργικές επιδόσεις και πολλαπλά σχήματα αποτίμησης, συμπεριλαμβανομένων προβλέψεων τριετίας βάσει ενοποιημένων εκτιμήσεων αναλυτών, που επιτρέπουν στους πελάτες να ερευνούν την ευαισθησία της τιμής των μετοχών στις διακυμάνσεις των εμπορευμάτων, των τιμών συναλλάγματος και των επιτοκίων. και αξιολογήσεων από άλλους επενδυτές.

78 Μάιος 2010

Φ.2

Φ.3

GREAT PLACE TO WORK ΟΙ 100 ΠΙΟ ΦΙΛΟΞΕΝΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ Το Great Place to Work Institute Europe ανέδειξε τις 100 εταιρείες με το καλύτερο εργασιακό περιβάλλον στην Ευρώπη για το 2010, στο πλαίσιο της μεγαλύτερης παγκοσμίως ετήσιας έρευνας για την αξιολόγηση του εργασιακού περιβάλλοντος των επιχειρήσεων. Η ανακοίνωση και βράβευση των διακριθέντων εταιρειών πραγματοποιήθηκε σε ειδική τελετή στη Μαδρίτη της Ισπανίας, στις 19 Μαΐου 2010. Στην τελετή παρευρέθηκαν περισσότεροι από 300 εκπρόσωποι επιχειρήσεων από όλη την Ευρώπη. Οι εταιρείες που βραβεύτηκαν χωρίζονται σε δύο κατηγορίες ανάλογα με τον αριθμό των εργαζομένων που απασχολούν: - οι 50 καλύτερες μικρές και μεσαίες εταιρείες, που απασχολούν 50-500 εργαζόμενους και - οι 50 καλύτερες μεγάλες εταιρείες, που απασχολούν πάνω από 500 εργαζόμενους. Φέτος για μια ακόμα χρονιά ανάμεσα στις καλύτερες εταιρείες της Ευρώπης διακρίθηκαν και πέντε ελληνικές. Κατηγορία πάνω από 500 εργαζόμενους: Coca Cola 3E. Η εταιρεία διακρίθηκε για 2η συνεχόμενη χρονιά και παράλληλα έλαβε το ειδικό βραβείο για την ‘Ανάπτυξη και εξέλιξη των εργαζομένων’, Tasty Foods, Αθηναϊκή Ζυθοποιία. Κατηγορία 50 έως 500 εργαζόμενους: Bristol- Myers Squibb. Η εταιρεία διακρίθηκε για 2η συνεχόμενη χρονιά και ήταν υποψήφια για το ειδικό βραβείο ‘Αξιόπιστη επικοινωνία’, Ψημίτη ΑΕ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΟ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ «ΠΡΑΣΙΝΗ» ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ Στο πλαίσιο ευαισθητοποίησης του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου σε θέματα που αφορούν την Κλιματική Αλλαγή και την Ενεργειακή Ασφάλεια, ο Πρόεδρος της Τράπεζας, κ. Κλέων Παπαδόπουλος συμμετείχε με ομιλία του στο συνέδριο «MEDITERRANEAN SUSTAINABLE ENERGY SUMMIT: 3rd Annual Climate and Energy Security Summit for Southeast Europe and the Mediterranean». Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε στις 18-19 Μαΐου, στο ξενοδοχείο Athens Hilton με πρωτοβουλία του Institute for Climate & Energy Security και των Financial Times Business, υπό την αιγίδα του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, κ. Κάρολου Παπούλια. Ακολουθούν αποσπάσματα του κειμένου της ομιλίας του κ. Παπαδόπουλου με θέμα την Πράσινη Τραπεζική: «Στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο θέλουμε να παίξουμε σημαίνοντα ρόλο στην Πράσινη Τραπεζική, όχι επειδή είναι μόδα, αλλά γιατί πραγματικά πιστεύουμε σε αυτό και είναι μέρος της φιλοσοφίας μας. Μιας φιλοσοφίας που μεταβαίνει από τη νοοτροπία του ‘ego’, της κερδοφορίας και του ανταγωνισμού, στη νοοτροπία ‘eco’. Μιας φιλοσοφίας που συνδυάζει επιχειρηματικότητα και συνείδηση. Που στοχεύει μεν σε κέρδη από επενδύσεις, αλλά και σε κοινωνική προσφορά. Σημασία δεν έχει μόνο το Return On Investment, αλλά και το Social Return On Investment.»

ORACLE ΑΝΩΤΕΡΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ Β. ΔΗΜΟΠΟΥΛΟ Ο Βασίλης Δημόπουλος αναλαμβάνει, ως Αντιπρόεδρος, την ευθύνη του τομέα Επιχειρηματικών Εφαρμογών της Oracle για την περιοχή της Ανατολικής Ευρώπης, των Βαλκανίων, της Τουρκίας, της Ρωσίας και των χωρών της τ. Σοβιετικής Ενωσης. Ο Βασίλης Δημόπουλος ανέλαβε τη θέση του Προέδρου & Διευθύνοντος Συμβούλου της Oracle Ελλάς τον Ιανουάριο του 2005. Το Δεκέμβριο του 2007 ανέλαβε πρόσθετα καθήκοντα Vice President του cluster των χωρών: Ελλάδα, Κύπρος, Μάλτα, Αλβανία, Κόσοβο και ΠΓΔΜ και τον Ιούνιο του 2008, την ευθύνη του τομέα Επικοινωνιών και ΜΜΕ για την περιοχή της Ανατολικής Ευρώπης & Ρωσίας. Στο παρελθόν, εργάστηκε, μεταξύ άλλων, για τις IBM Ελλάς, Mobil Oil κ.ά. . Είναι πτυχιούχος Οργάνωσης & Διοίκησης Επιχειρήσεων και κατέχει MSc in Computer Science από το Queen’s University της Μ. Βρετανίας. Είναι παντρεμένος και έχει τρία παιδιά.

CEMS - EDINBURGH BUSINESS SCHOOL ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Το Edinburgh Business School (η μεταπτυχιακή σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Heriot-Watt του Εδιμβούργου) προσφέρει προγράμματα και τίτλους σπουδών εφαρμοσμένης Διοίκησης Επιχειρήσεων σε όλο τον κόσμο σε μεμονωμένους σπουδαστές, στελέχη, αλλά και σε πολυεθνικές εταιρείες. Προσανατολίζεται σε γνώσεις που βελτιώνουν τις εφαρμοσμένες δεξιότητες των εκπαιδευομένων, αυξάνουν τις δυνατότητες επαγγελματικής εξέλιξης και βοηθούν την αποτελεσματικότητα και τις επιδόσεις των επιχειρήσεων. Το Edinburgh Business School (EBS) συνεργάζεται στην Ελλάδα με το CeMS (Centre of European Management Studies, www. cems.gr), που προσφέρει κατ’ αποκλειστικότητα στην Ελλάδα τα προγράμματα ΜΒΑ, MSc in Marketing, MSc in Financial Management, MSc in Human Resource Management, MSc in Strategic Planning. Οι σπουδαστές μπορούν να παρακολουθήσουν το πρόγραμμα που τους ενδιαφέρει είτε στο ίδιο το Πανεπιστήμιο στο Εδιμβούργο είτε από οποιοδήποτε σημείο της Ελλάδας. Η ευελιξία των προγραμμάτων του EBS παρέχει τη δυνατότητα έναρξης των σπουδών οποτεδήποτε καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

SAMSUNG ΧΟΡΗΓΟΣ VIDEO ART FESTIVAL Χορηγός τεχνολογίας στο 6o διεθνές Φεστιβάλ ψηφιακών τεχνών και νέων μέσων, Athens Video Art Festival, υπήρξε για 2η συνεχή χρονιά η Samsung Electronics. Το φεστιβάλ πραγματοποιήθηκε από 7-9 Μαΐου στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων και στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος, στο Γκάζι. Φέτος, το Athens Video Art Festival φιλοξένησε ειδικό αφιέρωμα στη ζωή και το έργο του ειδώλου της pop κουλτούρας, Andy Warhol. Η Samsung ενίσχυσε αυτή την προσπάθεια μέσα από τις τηλεοράσεις τεχνολογίας LCD, LED και ένα εντυπωσιακό video wall 3x3. Παράλληλα, στη θεματική ενότητα «Feel Free to Feel Green» το κοινό είχε την ευκαιρία να γνωρίσει το Blue Earth, το κινητό τηλέφωνο που έχει κατασκευαστεί από ανακυκλωμένα πλαστικά μπουκάλια, φορτίζει με ηλιακή ενέργεια και ενσωματώνει την πρωτοποριακή εφαρμογή Eco-Walk, η οποία καταμετρά τα ποσοστά εκπομπής CO2, που εξοικονομούνται κάθε φορά που ο χρήστης περπατά και δεν οδηγεί.

ΧΡΗΜΑ 79

τα νέα της αγοράς

05/10

Χ Alico

Αύξηση παραγωγής

Σ

ημαντική αύξηση 9,7% στην Παραγωγή ασφαλίστρων σημείωσε η Alico Ελλάδος κατά το πρώτο τρίμηνο του 2010, με τα ασφάλιστρα να ανέρχονται σε 84.666.348 € έναντι 77.187.172 € την αντίστοιχη περυσινή περίοδο. Αντίστοιχα το μερίδιο αγοράς της Alico αυξήθηκε στο 13,52% από 12,28% που ήταν στο τέλος του 2009. Σε δήλωσή του ο κ. Δ. Μαζαράκης, Chief Sales & Marketing Officer τονίζει μεταξύ άλλων τα εξής: “Μέσα σε ένα πρωτόγνωρο οικονομικό περιβάλλον και σε μία ασφαλιστική αγορά η οποία έχει δεχτεί σημαντικό πλήγμα αξιοπιστίας, μετά την ανάκληση αδειών λειτουργίας ορισμένων ασφαλιστικών εταιριών, είναι ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός ότι επιτύχαμε αυτόν τον ρυθμό οργανικής ανάπτυξης, ο οποίος δεν περιέχει πρόσκτηση δικτύων και μεταφορά συμβολαίων. Έχοντας ως προτεραιότητα το όφελος των ασφαλισμένων μας, των συνεργατών μας και των μετόχων μας, και με βασικά πλεονεκτήματα την ισχυρή οικονομική μας βάση, την υψηλή παραγωγικότητα σε όλους τους τομείς, την σωστή οργάνωση, την διεθνή τεχνογνωσία και πάνω από όλα το υψηλό επίπεδο επαγγελματισμού και εμπειρίας των ανθρώπων μας, θα συνεχίσουμε και φέτος στον δρόμο της κερδοφόρου ανάπτυξης που έχουμε χαράξει όλα αυτά τα χρόνια.”

Chartis Greece

Intracom

Αποζημίωση ταξιδιωτών Χορηγός συνεδρίου του ΣΕΠΕ

Ά

μεσα, χωρίς γραφειοκρατικές διαδικασίες και χρονοτριβές, αποζημιώνονται από την Chartis οι ασφαλισμένοι της που υπέστησαν οικονομικές επιβαρύνσεις από τις ακυρώσεις των πτήσεων που προκάλεσε η τέφρα του ηφαιστείου της Ισλανδίας. Κατά τη συγκεκριμένη περίοδο, ένας αριθμός ασφαλιζόμενων πελατών της Chartis Greece βρέθηκε σε διάφορες χώρες του εξωτερικού, είτε ως μεμονωμένοι ταξιδιώτες είτε συμμετέχοντας σε οργανωμένες εκδρομές, με αποτέλεσμα τόσο οι ταξιδιώτες όσο και οι διοργανωτές να χρειασθεί να επιβαρυνθούν με έκτακτα έξοδα λόγω των αναγκαστικών αλλαγών στις πτήσεις επιστροφής. Για τους ασφαλισμένους της Chartis καλύπτονται τα έξοδα διαμονής, διατροφής και χρήσης εναλλακτικών μέσων μεταφοράς που υπολογίζεται ότι μπορεί να ανέλθουν συνολικά στις €150.000, αποδεικνύοντας έμπρακτα τη χρησιμότητα της ταξιδιωτικής ασφάλισης τόσο για τις τουριστικές επιχειρήσεις όσο και για τους καθημερινούς ταξιδιώτες. Η Chartis προσφέρει στην ελληνική αγορά μια ολοκληρωμένη σειρά καινοτόμων προγραμμάτων ασφάλισης ταξιδιών αναψυχής για Ιδιώτες VALUE, SILVER, GOLD και VIP καθώς και τα προγράμματα CORPORATE TRAVEL για Επιχειρήσεις και GROUP TRAVEL για Ταξιδιωτικά Γραφεία.

80 Μάϊος 2010

Η

Intracom συμμετείχε ως “Χρυσός” Χορηγός στο digital economy forum, το οποίο διοργάνωσε ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής & Επικοινωνιών Ελλάδος (ΣΕΠΕ) για τα 15 χρόνια από την ίδρυσή του. Στην κεντρική του παρουσίαση, ο Όμιλος Intracom IT Services, μέσω του Γενικού Διευθυντή Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης κ. Σπύρου Πομόνη, αναφέρθηκε στο επίκαιρο ζήτημα των ηλεκτρονικών δημοσίων προμηθειών, επισημαίνοντας ότι η άμεση εφαρμογή τους αποτελεί προϋπόθεση για την αύξηση της διαφάνειας, τη μείωση των διοικητικών βαρών των εμπλεκομένων επιχειρήσεων, αλλά και τη σημαντικότατη εξοικονόμηση δημοσίων δαπανών που εκτιμάται ότι θα υπερβαίνει καταρχήν τα 30 εκ. ευρώ σε μηνιαία βάση. Ο κ. Πομόνης παρουσίασε τις βασικές πτυχές και τα πλεονεκτήματα της διεθνώς καταξιωμένης λύσης που έχει ήδη επιλεγεί από το ελληνικό δημόσιο μέσω ανοικτού διαγωνισμού και προσφέρεται από την ένωση Intracom IT Services και Q&R, τονίζοντας παράλληλα τη δυνατότητα διεξαγωγής των πρώτων ηλεκτρονικών δημοπρασιών, μέσω του νέου συστήματος, εντός δύο μηνών από την έναρξη υλοποίησης του έργου.

Dexim

Επέκταση σε όλη την Ελλάδα

Μ

ε το άνοιγμα 11 καταστημάτων, η Dexim, μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες υποδημάτων συνέχισε τον τελευταίο χρόνο την επιτυχημένη πορεία ανάπτυξης της, ενισχύοντας το δίκτυο πωλήσεων της σε όλη την Ελλάδα. Συγκεκριμένα, από τις αρχές του 2009 έως τον Φεβρουάριο του 2010 η Dexim εγκαινίασε 11 νέα καταστήματα στις εξής περιοχές Κοζάνη, Περαία Θεσσαλονίκης, Τρίκαλα, Καλαμάτα, Ι. Ρέντης, Χαλάνδρι, Περιστέρι, Πειραιάς, Ασπρόπυργος, Βριλήσσια, Μενίδι καλύπτοντας τις ανάγκες αλλά και τις ξεχωριστές απαιτήσεις του κοινού της στο γυναικείο, ανδρικό και παιδικό παπούτσι. Με ένα πλούσιο δίκτυο 34 καταστημάτων, με πάνω από 300 συνεργάτες στο δίκτυο της χονδρικής και με ανταγωνιστικό πλεονέκτημα την ασυναγώνιστη σχέση ποιότητας-τιμής, η Dexim ανανεώνεται και έχει καταφέρει να δημιουργήσει αφοσιωμένους πελάτες.

Interamerican

Λουξ Μαρλαφέκας

Τ

Σ

Αναβάθμιση προγραμμάτων Σταθερά ανοδική πορεία η νέα έκδοση των προγραμμάτων Ομαδικών Ασφάλισης «Micro Group Protection» προωθεί η Interamerican, με βασικό χαρακτηριστικό τις σημαντικές βελτιώσεις σε παροχές, σε συνδυασμό με τη μείωση του κόστους ασφάλισης. Πρόκειται για προγράμματα ομαδικής ασφάλισης Ζωής & Νοσοκομειακής Περίθαλψης (Βασικό Πρόγραμμα) που δομούνται και με συμπληρωματικές παροχές (όπως εξωνοσοκομειακές καλύψεις, check-up, κάλυψη απώλειας εισοδήματος κλπ.), ανάλογα με τις ανάγκες και κυρίως, τις οικονομικές δυνατότητες των σύγχρονων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στις οποίες και απευθύνονται. Οι μειώσεις των ασφαλίστρων στα προγράμματα αυτά κυμαίνονται από 8% μέχρι 20%. Ενδεικτικά το κόστος ανά άτομο, σε ασφαλιζόμενη ομάδα 10-50 εργαζομένων, στο Βασικό Πρόγραμμα δεν ξεπερνά τα 6,5 ευρώ μηνιαίως.

Cisco

HTC

Η

Η

Αποτελέσματα - ρεκόρ Cisco, παγκόσμιος ηγέτης στην αγορά της διαδικτύωσης, ανακοίνωσε τα αποτελέσματα του τρίτου τριμήνου για το οικονομικό έτος 2010, που έληξε την 1η Μαϊου 2010. Η Cisco ανακοίνωσε καθαρές πωλήσεις 3ου τριμήνου 10,4 δις δολαρίων, καθαρά έσοδα 2,1 δις δολαρίων σύμφωνα με τα λογιστικά πρότυπα GAAP ή 0,37 δολάρια ανά μετοχή, και καθαρά έσοδα χωρίς GAAP 2,5 δις δολαρίων ή 0,42 δολάρια ανά μετοχή. Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα του τριμήνου ο John Chambers, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας, είπε: «Τα οικονομικά αποτελέσματα είναι εξαιρετικά καλά, ενώ επιτύχαμε αποτελέσματα-ρεκόρ σε επίπεδο πωλήσεων και κερδών ανά μετοχή. Επιστρέψαμε σε ισορροπημένη ανάπτυξη στις επιμέρους γεωγραφικές περιοχές, με μερίδια αγοράς, σε προϊόντα και πελάτες, που είχαμε να δούμε πριν από την οικονομική κρίση. Αναδυόμαστε από την κρίση κερδίζοντας μερίδιο αγοράς, έχοντας βελτιώσει σημαντικά τις σχέσεις μας με τους πελάτες μας και με νέα προϊόντα επόμενης γενιάς σχεδόν σε κάθε κατηγορία. Είναι ξεκάθαρο πως το σχέδιό μας για το πώς να χειριστούμε οικονομικές κρίσεις απέδωσε σε όλους τους τομείς».

ταθερή, με οριακή άνοδο, ήταν η πορεία της Λουξ Μαρλαφέκας και το 2009, παρά τις αντίξοες συνθήκες που επικράτησαν στην ελληνική οικονομία. Τόσο οι πωλήσεις, όσο και τα λειτουργικά της κέρδη κινήθηκαν επίσης σε υψηλά επίπεδα, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι ο συνολικός τραπεζικός δανεισμός ουσιαστικά μηδενίστηκε μέσα στο 2009. Τα πρώτα ενδεικτικά στοιχεία του τετράμηνου για το 2010 παρουσιάζουν άνοδο των πωλήσεων κατά 15,4% σε όγκο (λίτρα), ενώ οι εκτιμήσεις της διοίκησης παραμένουν συγκρατημένα αισιόδοξες για το σύνολο του έτους. Πιο συγκεκριμένα εκτιμούν πως τα βασικά οικονομικά μεγέθη θα παραμείνουν στα ίδια επίπεδα, ίσως με ελαφρά άνοδο.

Νέα στελέχη HTC διευρύνει την ομάδα των στελεχών της, με την πρόσληψη τριών νέων στελεχών στις θέσεις Sales Manager, Commercialization Product Manager και Marketing Specialist για όλες τις αγορές της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, συνολικά 16 χώρες, στις οποίες δραστηριοποιείται η εταιρία. Συγκεκριμένα, ο κος Αλέξανδρος Γουργούτης ανέλαβε καθήκοντα Sales Manager της HTC, ο κος Κώστας Κασταμονίτης ανέλαβε καθήκοντα Commercialization Product Manager, καθώς και η κα Τατιάνα Ιωαννίδου ανέλαβε καθήκοντα Marketing Specialist.

Nutriart - Κατσέλης

Νέο βραβείο στα Famous Brands

Α

νάμεσα στα πιο δημοφιλή brands για δεύτερη συνεχή χρονιά ανέδειξαν οι καταναλωτές το brand Κατσέλης, αναγνωρίζοντας τη διαχρονικά υψηλή ποιότητα και αποδεικνύοντας την εμπιστοσύνη και την εκτίμηση στο brand. Η διάκριση έγινε στο πλαίσιο των Famous Brands της εταιρείας ερευνών Reputation Management Institute Athens, όπου οι καταναλωτές επιλέγουν αυθόρμητα τις μάρκες με την καλύτερη φήμη σε 43 προϊοντικές κατηγορίες. ΧΡΗΜΑ 81

Χ δια ταύτα...

” η ν ί ρ ι π σ “Α ς η σ ω σ ά ι δ ο ι δ έ χ σ το Παραδώσαµε τα “κλειδιά” της οικονοµικής (και κοινωνικής!) πολιτικής σε ξένους τεχνοκράτες, οι οποίοι λαµβάνουν αποφάσεις κάνοντας λογαριασµούς µε ψυχρούς αριθµούς και όχι αναλογιζόµενοι τις πραγµατικές ανάγκες µε τις οποίες ανθρώπινες ψυχές βρίσκονται καθηµερινά αντιµέτωπες. ✒ έθηκε, λοιπόν, και επισήµως η Ελλάδα “υπό κηΠαπανδρέου και Καραµανλή. Δεν πτωχεύσαµε εµείς, οι από τον δεµονία”. Τι σηµαίνει, όµως, αυτή η κηδεµονία; µισθωτοί, οι επαγγελµατίες και οι επιχειρηµατίες που Λουκιανό* Σηµαίνει ότι -ως προς την χάραξη οικονοµικής ασκούµε µε σχετική συνέπεια, εντιµότητα και αξιοπρέπεια πολιτικής- η ελληνική κυβέρνηση θα έχει... διακοσµητικό τις οικονοµικές δραστηριότητές τους. Εµείς κάτι παράγουµε, λιγόρόλο για αρκετά από τα χρόνια που έρχονται. Σηµαίνει ότι ο Γιώργος τερο ή περισσότερο χρήσιµο στην κοινωνία και κάτι συνεισφέρουµε Παπανδρέου θα αποενοχοποιεί τον εαυτό και την παράταξή του στο κοινό ταµείο, που σκοπό έχει να µας εξυπηρετήσει όλους. παρουσιάζοντας ένα διπλό άλλοθι του τύπου: “η ΝΔ πτώχευσε το Είµαστε, λοιπόν, άµοιροι ευθυνών; Όχι, δεν είµαστε. κράτος, οι ξένοι επιβάλλουν τα σκληρά µέτρα”. Σηµαίνει ότι οι “άνΠάνω απ’ όλα, επειδή εµείς σας εκλέγουµε, ξανά και ξανά, ανεχόθρωποι του µόχθου”, κατά την πρωθυπουργική ρήση, θα κληθούν µενοι όλα όσα κάνετε, προκειµένου κι εµείς να απολαµβάνουµε µια να πληρώσουν όσα ροκάνισαν οι άνθρωποι της κλεψιάς, της ρεµούβόλεψη, που νοµίζαµε ότι θα διαρκούσε για πάντα. Ακόµη περισσότερες ευθύνες από εµάς φέρουν αυτοί που συνειδητά τίποτα δεν λας, της κατάχρησης, της κακοδιαχείρισης, του ρουσφετιού... παράγουν και τίποτα δεν προσφέρουν στην κοινωνία, πλην όµως Οι “άνθρωποι του µόχθου” θα πληρώσουν και πάλι τα σπασµένα προθύµως και ευχαρίστως τρέφονται και επιβιώνουν λάθρα από τα εκείνων που έχουν τεράστια µαύρα κέρδη από την παραοικονοµία κρατικά λεφτά, και οι ίδιοι και τα παιδιά και τα εγγόνια τους, επειδή και την σκανδαλώδη φοροδιαφυγή. Οι συνταξιούχοι των 800 έτσι έχουν διδαχθεί και έτσι έχουν συνηθίσει. ευρώ θεωρούνται ήδη... πλούσιοι, ώστε να επίκειται περικοπή των Και από αυτούς, όµως, µεγαλύτερες ευθύνες έχουν εκείνοι στους συντάξεών τους, και αυτοί των 1400 ευρώ πάµπλουτοι, ώστε να καοποίους οι ψηφοφόροι αναθέτουν τις ευθύνες µιας λογικής (ας µην λούνται να συνεισφέρουν υπέρ των ελλειµµατικών ασφαλιστικών πούµε «χρηστής», γιατί πάµε µακριά) διαχείρισης του κράτους. ταµείων. Άντε, λοιπόν, και πληρώνουν τα κορόιδα που δουλεύουν και φορολογούνται τα σπασµένα των χαραµοφάηδων και φοροφυΕκείνοι που οφείλουν να έχουν γνώση ζητηµάτων τέτοιων που δεν γάδων. Θα µπει, έτσι, τάξη στην οικονοµία της Ελλάδας, όπως είπε υποχρεούται να γνωρίζει κάθε πολίτης. ο Γ. Παπανδρέου την επαύριον της παράδοσης των κλειδιών της Που οφείλουν, δηλαδή, να προβλέψουν το εθνικό ρεζιλίκι που χώρας στο Διεθνές Νοµισµατικό Ταµείο; έρχεται όταν ανοίγουν το κρατικό ταµείο και το µοιράζουν σε ηµεΘεραπεύει η έξωθεν ενίσχυση προς το ελληνικό κράτος τις χρόνιες τέρους και εκλογική πελατεία, σαν να πρόκειται για την προσωπική παθογένειες της ελληνικής οικονοµίας και κοινωνίας; Αλίµονο, όχι! περιουσία που κληρονόµησαν από τους παππούδες, τους πατεράδες Ο ετοιµοθάνατος θα πάρει απλώς βραχυπρόθεσµη παράταση ζωής. ή άλλους... συγγενείς. Θα µπορέσει, όµως, να σταθεί στα πόδια του και θα αναρρώσει ποτέ; Και πάλι, όµως, η ευθύνη επιστρέφει σε µας. Διότι εµείς επιτρέπουµε οι δηµόσιες θέσεις εξουσίας στην Ελλάδα να αναλαµβάνονται Πολιτική πτώχευση κληρονοµικώ δικαιώµατι και η ίδια η εξουσία να ασκείται ανεξέΠοιος στ’ αλήθεια πτώχευσε, όµως, και ποιος κυρίως θα έπρεπε να λεγκτα, µε µόνη προϋπόθεση την εναλλαγή, προκειµένου όλα τα αντιµετωπίσει τις συνέπειες της πτώχευσης; Ε, όχι λοιπόν, κύριοι «τζάκια» να είναι ικανοποιηµένα.

Τ

* Ο Λουκιανός είναι Επίκουρος Καθηγητής του Πανεπιστηµίου των Λαδάδικων (Για την αντιγραφή: Στέφανος Κοτζαµάνης)

82 Μάιος 2010

ΧΡΗΜΑ

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ! ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΑ

ΕΤΑΙΡΙΑ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ

Τ.Κ

ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ

ΧΩΡΑ

ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

E-MAIL

ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ

ΚΙΝΗΤΟ

FAX

ΑΦΜ*

ΔΟΥ*

*ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

Το ΧΡΗΜΑ καινοτοµεί τεχνολογικά, κυκλοφορεί και ψηφιακά, µε e-mail! Ο συνδροµητής µπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, µε τρόπο παρόµοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης µε λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σηµειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Σε έντυπη και ψηφιακή µορφή) ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ ΕΞΑΜΗΝΗ (5 ΤΕΥΧΗ) 20,00W

ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ) 30,00W

ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 45,00W

ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 80,00W

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΣ (10 ΤΕΥΧΗ) 100,00W

ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ) 120,00W

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 60,00W

ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 110,00W

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Αποκλειστικά σε ψηφιακή µορφή) ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ): 15,00W (Σε όλες τις συνδροµές συµπεριλαµβάνεται Φ.Π.Α 5%)

ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / IBAN GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192) Βεβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασµός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρίας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σηµειώνετε πάντα το όνοµα σας στο καταθετήριο. Παρακαλούµε όπως αποστείλετε το καταθετήριο µε fax στο 210 998 4953, υπόψιν κ. Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.

ΠΙΣΤΩΤΙΚΗ ΚΑΡΤΑ

ΕΠΙΤΑΓΗ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

ΠΑΡΑΚΑΛΩ ΟΠΩΣ ΧΡΕΩΣΕΤΕ ΤΗΝ ΚΑΡΤΑ ΜΟΥ AΡ. ΚΑΡΤΑΣ ΕΥΡΩ: VISA DINERS

ΗΜΕΡ. ΛΗΞΗΣ MASTERCARD AMERICAN EXPRESS

ΥΠΟΓΡΑΦΗ

*Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 17456 Άλιµος, Fax: 210 998 4953

Υπεύθυνος συνδροµών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu

ΧΡΗΜΑ

www.hrima.gr

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ “ΑΝΑΣΑ” ΤΟ ΠΑΚΕΤΟ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΧΡΗΜΑ

ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΑΓΟΡΑ “ΚΛΕΙΔΙ” Ο ΔΕΙΚΤΗΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΕΩΝ

τ.362 / 05.2010

Αριστοτέλης Καρυτινός Πρόεδρος & Διευθύνων Σύµβουλος Εθνική Πανγαία ΑΕΕΑΠ

Χρειάζεται ξεκάθαρο & σταθερό θεσµικό πλαίσιο Ελληνικές ιδιαιτερότητες, όπως ο κατακερµατισµός της αγοράς σε πολλούς µικρούς κατασκευαστές, απέτρεψαν µεγαλύτερη κρίση στην αγορά ακινήτων

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.362 / 05.2010 / K 6.00

Στην Ασία προσβλέπουν οι επενδυτικές τράπεζες

αποκλειστικότητα