ΧΡΗΜΑ
www.hrima.gr
XΡHMATIΣTHΡIO
ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.387 / 11.2012 / € 6,00
Κλάδος Factoring: Υποχωρεί, αλλά διατηρεί προοπτικές
ΧΡΗΜΑ
Σε αστάθεια προβλέψεις και τιμές-στόχοι
τ.387 / 11.2012
ΑΓΟΡΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Οι «εκρηκτικές» τιμές στα καύσιμα ευνοούν τις ΑΠΕ
Γιώργος Κρεμύδας
Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Γενικής Εμπορίου και Βιομηχανίας
Το μεγαλύτερο έγκλημα στην Ελλάδα είναι η φοροδιαφυγή
SS POS RE
T
P
Το κλέψιμο του κράτους δεν είναι ούτε μέθοδος ούτε λογική ανάπτυξης μιας επιχείρησης και τα όσα επικράτησαν επί σειρά ετών και ακόμα συνεχίζονται, σχετικά με τη φοροδιαφυγή, ευθύνονται, σε μεγάλο βαθμό, για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα η ελληνική οικονομία
ES
T
R
P
ISSN 1105-0470
X+7
ΚΕΜΠ.AΘ
S PO
013648
S
ΧΡΗΜΑ
ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ ONOMATΕΠΩΝΥΜΟ
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ
Τ.Κ.
ΠΕΡΙΟΧΗ
ΠΟΛΗ
ΧΩΡΑ
ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Ε-ΜAIL
ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ
ΚΙΝΗΤΟ
FAX
ΑΦΜ*
ΔΟΥ*
* ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ
Το ΧΡΗΜΑ καινοτομεί τεχνολογικά, κυκλοφορεί και ψηφιακά, με e-mail! Ο συνδρομητής μπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, με τρόπο παρόμοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης με λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σημειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!
ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Σε έντυπη και ψηφιακή μορφή) ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ ΕΞΑΜΗΝΗ (5 ΤΕΥΧΗ) 20,00 € ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΣ (10 ΤΕΥΧΗ) 100,00 €
ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ) 30,00 €
ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 45,00 €
ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 80,00 €
ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ) 150,00 €
ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟMΙKΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 60,00 € ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 110,00 €
ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή) ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 15,00 € (Σε όλες τις συνδρομές συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α.)
ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / ΙΒΑΝ GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192) Βεβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασμός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρείας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σημειώνετε πάντα το όνομά σας στο καταθετήριο. Παρακαλούμε, όπως αποστείλετε το καταθετήριο με fax στο 210 998 4953, υπόψιν κου Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.
ΕΠΙΤΑΓΗ
ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ
*Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 17456 Άλιμος, Fax: 210 998 4953
Yπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu
2 Γιάννης Βερμισσώ, Σύμβουλος Έκδοσης
ΙΣΤΟΡIΕΣ ΓΙΑ ΕΠΕΝΔYΣΕΙΣ
H
κινητικότητα των κυβερνητικών αρμοδίων περί των επενδύσεων είναι μεγάλη. Κανείς εξ αυτών που έχουν την ευθύνη προσέλκυσης, υποδοχής και στήριξης τυχόν επενδυτικών πρότζεκτ δεν κρύβει την ατομική προσδοκία του - και σύσσωμης της κυβέρνησης - να τοποθετηθούν κεφάλαια στη χώρα για να ξεκινήσει έστω και δειλά κάποια ανάπτυξη. Γίνεται λοιπόν ό,τι είναι δυνατόν ώστε να «υπηρετηθεί» ορθά και αποτελεσματικά η δημιουργία υποδομών που θα ικανοποιήσουν την επιθυμία της υλοποίησης επενδύσεων. Στο πλαίσιο αυτό, απλοποιούνται οι διαδικασίες, στήνεται καινούργιο υπόβαθρο, εφαρμόζονται καινοτομίες και γίνεται ό,τι είναι δυνατόν για να μη χαθούν κοινοτικά κονδύλια. Και πράγματι, καταβάλλεται μεγάλη προσπάθεια προς αυτήν την κατεύθυνση από όλα τα υπουργεία. Για παράδειγμα, θεσμοθετήθηκε η ευέλικτη μορφή εταιρείας (Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία), η οποία
ιδρύεται σε συμβολαιογράφο και απαιτεί μετοχικό κεφάλαιο 1 ευρώ, δόθηκε στα επιμελητήρια η αρμοδιότητα της ίδρυσης και αδειοδότησης επιχειρήσεων, εμπλουτίστηκε με ευέλικτες και γρήγορες διαδικασίες ο επενδυτικός νόμος, αλλάζουν οι προδιαγραφές για τα τεχνικά επαγγέλματα, απελευθερώνονται οι αγορές και πολλά ακόμα. Όλα αυτά θεωρούνται σωστά και σημαντικά. Και θα έπρεπε να έχουν γίνει πριν από χρόνια. Όμως γίνονται σήμερα και κάτω από συνθήκες πίεσης, ασφυξίας και γενικευμένης απαισιοδοξίας. Βέβαια το απαιτούμενο είναι να γίνουν επενδύσεις, να πέσουν χρήματα, να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας. Γι’ αυτό λαμβάνονται και τα μέτρα, γι’ αυτό – εμμέσως - γίνονται και οι θυσίες του λαού, γι’ αυτό λέμε ότι είμαστε χώρα φιλική, ασφαλής και
με πολλά περιθώρια να φιλοξενήσουμε επενδύσεις. Ωστόσο, υπάρχει και μια άλλη παράμετρος που λέει: μπορούν να γίνουν επενδύσεις και από ποιον; Εξ όσων αναφέρουν στην πλειονότητά τους οι Έλληνες επιχειρηματίες, κανείς δεν ρίχνει λεφτά στην Ελλάδα, ό,τι και να γίνει, όπως και να γίνει. Άρα περιμένουμε την είσοδο των ξένων να έλθουν, να φέρουν κεφάλαια στην ελληνική αγορά, να στήσουν επιχειρήσεις, να αγοράσουν ό,τι κρίνουν, να δώσουν θέσεις εργασίας κ.λπ. Και αυτοί δεν έρχονται όσο ακούνε ιστορίες απίστευτες…
ΧΡΗΜΑ τ.387, Nοέμβριος 2012
4 Νοέμβριος 2012
ΕΝ ΑΡΧΗ...
16
10
Χρηματιστήριο Σε αστάθεια προβλέψεις και τιμές-στόχοι
Αγορά ενέργειας Οι «εκρηκτικές» τιμές στα καύσιμα ευνοούν τις ΑΠΕ
58
Insurance Money Conference 2012 Στρατηγικές επιτυχίας στο νέο περιβάλλον
40
Κλάδος τυχερών παιχνιδιών Ρυθμιστής των εξελίξεων η πώληση του ΟΠΑΠ
34
Αγορά Factoring Υποχωρεί αλλά διατηρεί προοπτικές
6 Νοέμβριος 2012
48
Βραβεία «Χρήμα-Γεώργιος Ουζούνης 2012» Αναδείξτε τις καλύτερες εισηγμένες εταιρείες
περιεχόμενα τ.387/11.2012 32 ~ ΕΥΔΑΠ Συνέντευξη του Στέλιου Σταυρίδη 66 ~ EUROBANK Σχέδιο δράσης για τις επιχειρήσεις ΘΕΜΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ
75 ~ CHIPITA Συμφωνία πώλησης δραστηριοτήτων στις ΗΠΑ
Το κλέψιμο του κράτους δεν είναι ούτε μέθοδος ούτε λογική ανάπτυξης μιας επιχείρησης και τα όσα επικράτησαν επί σειρά ετών και ακόμα συνεχίζονται, σχετικά με τη φοροδιαφυγή, ευθύνονται, σε μεγάλο βαθμό, για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα η ελληνική οικονομία
76 ~ ΕΡΕΥΝΑ PWC Σήμα κινδύνου για παγκόσμιο «μπλακ άουτ» ΔΙΟΡΘΩΣΗ-ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Αμαλία Λούβαρη amalia.louvari@gmail.com
ΧΡΗΜΑ τεύχος Νοεμβρίου 2012
CEO Κωνσταντίνος Ουζούνης ouzounis.k@ethosmedia.eu ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Γιάννης Βερμισσώ vermisso.j@ethosmedia.eu ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ Γιώργος Καλούμενος kaloumenos.g@ethosmedia.eu ΣΥΝΤΑΞΗ Bίκυ Γερασίμου gerasimou.v@ethosmedia.eu Λίλιαν Μαργαρίτη margariti.l@ethosmedia.eu
TMHMA MARKETING ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Αθηνά Φραδέλου fradelou.a@ethosmedia.eu Σοφία-Αφροδίτη Βουλγαράκη voulgaraki.s@ethosmedia.eu
Γαλάτεια Μπασέα bassea.g@ethosmedia.eu Κωνσταντίνος Ουζούνης ouzounis.k@ethosmedia.eu ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Γρηγόρης Λεωνίδης leonidis.g@ethosmedia.eu ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Ράντω Μανώλογλου manologlou.r@ethosmedia.eu ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Λωρέττα Μπούρα mpoura.l@ethosmedia.eu
ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ αποκλειστικότητα EUROMONEY ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ Θοδωρής Αναγνωστόπουλος ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ Πόπη Καλογιάννη popikalogianni@gmail.com
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ & ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Kωνσταντίνος Σαλβαρλής salvarlis.k@ethosmedia.eu
ΕΚΤΥΠΩΣΗ ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ Pressious Αρβανιτίδης Α.Β.Ε.Ε.
ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ Δέσποινα Ροπόδη ropodi.d@ethosmedia.eu
ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ Αλοίμονος Α.Ε.
ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Νατάσσα Λαζαράκου lazarakou.n@ethosmedia.eu ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ Στράτος Μωυσής moisis.s@ethosmedia.eu
~ Απαγορεύεται αυστηρά η αναδη-
μοσίευση φωτογραφιών και ύλης ή μέρους αυτής, και η καθ' οιονδήποτε τρόπο εκμετάλλευσή τους, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη. ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ
ETHOS MEDIA S.A. Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος T:210 9984950, Φ:210 9984953 E:hrima@hrima.gr, www.hrima.gr ISSN 1105-0470
ΔΙΑΝΟΜΗ
~ Το τεύχος που κρατάτε στα
ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΝΤΥΠΟΥ: 3648
χέρια σας, είναι τυπωμένο σε πιστοποιημένο χαρτί FSC® και έτσι συμβάλλει στην υποστήριξη των δασών του πλανήτη.
04 ~ Εν αρχή: Ιστορίες για επενδύσεις 08 ~ Επικαιρότητα: Αισιόδοξος ένας στους δύο Έλληνες CEO 78 ~ Στα ενδότερα του Χρηματιστηρίου Αθηνών 80 ~ Νέα της αγοράς 82 ~ Δια ταύτα: Ο ρόλος του «κηφήνα» στη σύγχρονη αγορά
54
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Γιώργος Κρεμύδας Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Γενικής Εμπορίου και Βιομηχανίας «Το μεγαλύτερο έγκλημα στην Ελλάδα είναι η φοροδιαφυγή» ΧΡΗΜΑ 7
Χ
επικαιρότητα
ΖΑΝ ΜΑΡΚ ΕΡΟ
ΓΑΛΛΟΣ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ
Η Γερμανία έχει ωφεληθεί από την Ευρώπη Η Γερμανία έχει ωφεληθεί από την Ευρώπη. Η γερμανική οικονομία αναπτύχθηκε λόγω των εξαγωγών της προς τα κράτη-μέλη της ΕΕ. Όσον αφορά το γερμανικό πληθυσμό, γηράσκει ταχύτερα του γαλλικού, προκαλώντας πρόβλημα στην κοινωνική ασφάλιση και στο συνταξιοδοτικό τομέα. Αυτήν την κατανόηση στα «ειδικά ζητήματα» ενός εταίρου την αναμένω όμως και σε ό,τι αφορά τη δική μου χώρα. Στη Γαλλία έχουμε υπόδειγμα και σύστημα κοινωνικής οργάνωσης στα οποία παραμένουμε προσηλωμένοι.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΟΒΟΠΟΥΛΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
«Γυρίζουν σελίδα» οι τράπεζες Το ελληνικό τραπεζικό σύστημα «γυρίζει σελίδα». Αυτό έχει μεγάλη σημασία όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για την υπόλοιπη Ευρώπη. Η επιστροφή της Ελλάδας στην ανάπτυξη αποτελεί το μοχλό για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που έχει μπροστά της η χώρα: από το βάρος του δημόσιου χρέους μέχρι το έλλειμμα του προϋπολογισμού και τη διογκούμενη ανεργία.
ΤΙΜΟΘΥ ΓΚΑΪΤΝΕΡ
ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΤΩΝ ΗΠΑ
Να πληρώσουν οι πλούσιοι Μια συμφωνία για να αποτραπεί ο δημοσιονομικός γκρεμός θα πρέπει να περιλαμβάνει την αύξηση των φορολογικών συντελεστών για τους πιο πλούσιους. Η εφαρμογή ορίων στις φοροαπαλλαγές απλά δεν πρόκειται να αποφέρει αρκετά έσοδα για να αποκατασταθεί η δημοσιονομική ισορροπία. Με ενθαρρύνει το γεγονός ότι κορυφαία στελέχη των Ρεπουμπλικάνων έχουν δείξει ότι θα ήταν ανοιχτοί σε μια αύξηση των φορολογικών εσόδων στο πλαίσιο μιας ευρύτερης συμφωνίας.
ΤΣΑΡΛΣ ΝΤΑΛΑΡΑ
ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΤΟΥ IIF
Ηπιότερη προσαρμογή για την Ελλάδα Στην Ελλάδα θα πρέπει να δοθεί ηπιότερη προσαρμογή, όπως στην Ιρλανδία, ενώ η Ευρώπη πρέπει να μειώσει τα επιτόκια των δανείων του επίσημου τομέα προς την Ελλάδα και η Ελλάδα να εξαιρεθεί από την αποπληρωμή του χρέους προς την ΕΚΤ. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει να παίξει μεγαλύτερο ρόλο στη μείωση του ελληνικού χρέους. Το ΔΝΤ θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο δανείων με μηδενικό επιτόκιο προς την Ελλάδα, καθώς και να σκεφτεί να αυξήσει το δανεισμό προς τη χώρα. Η Ευρώπη και το ΔΝΤ θα πρέπει να μειώσουν τα ελληνικά επιτόκια, αλλά η συζήτηση για «haircut» δεν είναι παραγωγική. 8 Nοέμβριος 2012
ΕΑΣΕ -ΙCAP ΑΙΣΙΟΔΟΞΟΣ ΕΝΑΣ ΣΤΟΥΣ ΔΥΟ ΕΛΛΗΝΕΣ CEO Έρευνα που διεξήγαγε σε 2.340 διευθύνοντες συμβούλους και γενικούς διευθυντές των μεγαλύτερων ελληνικών επιχειρήσεων η Εταιρεία Ανωτάτων Στελεχών Επιχειρήσεων (ΕΑΣΕ), σε συνεργασία με την ICAP Group, έδειξε ότι το 91% των CEOs πιστεύει ότι πρέπει να γίνουν απολύσεις στο Δημόσιο
Μ
έτρο με θετικό αντίκτυπο χαρακτηρίζει την πρόταση της Τρόικας για απολύσεις στο Δημόσιο η πλειοψηφία των CEOs, σύμφωνα με έρευνα της Εταιρείας Ανωτάτων Στελεχών Επιχειρήσεων (ΕΑΣΕ) σε συνεργασία με την ICAP Group. Συγκεκριμένα, το 74% των CEOs εκφράζουν με βεβαιότητα και ένα επιπλέον 17% τείνει να συμφωνεί με την άποψη ότι οι προτάσεις της Τρόικας για απολύσεις στο Δημόσιο θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα. Θετική επίδραση στην ανταγωνιστικότητα θα έχει τόσο η αύξηση των ωρών εργασίας (όπως δηλώνει με βεβαιότητα ένας στους τρεις CEOs και με πιο συγκρατημένη αλλά θετική άποψη ένας στους πέντε) όσο και η μείωση της αποζημίωσης απόλυσης στους 2 μισθούς (με βεβαιότητα σύμφωνα με τους τέσσερις στους δέκα CEOs και με λιγότερο ισχυρή αλλά θετική άποψη ένας στους πέντε). Αντίθετα, έξι στους δέκα CEOs πιστεύουν ότι η αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης στα 67 έτη δεν θα βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα. Επιπλέον, άνοδο στις 103 μονάδες σημείωσε ο γενικός δείκτης οικονομικού κλίματος (ΕΑΣΕ/ICAP-CEO General Index) το 3ο τρίμηνο του 2012, όπως καταγράφηκε από την τριμηνιαία έρευνα που διεξάγεται σε ένα δείγμα 2.340 διευθυνόντων συμβούλων/γενικών διευθυντών των μεγαλύτερων ελληνικών επιχειρήσεων από την Εταιρεία Ανωτάτων Στελεχών Επιχειρήσεων (ΕΑΣΕ) σε συνεργασία με την ICAP Group. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε την περίοδο από 24/09/2012 έως 03/10/2012. Ο γενικός δείκτης οικονομικού κλίματος (ΕΑΣΕ/ICAP-CEO General Index) το τρίτο τρίμηνο του 2012 διαμορφώθηκε στις 103 μονάδες, συνεχίζοντας για τέταρτο τρίμηνο την ανοδική του πορεία. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων ανά τάξη μεγέθους δείχνει βελτίωση του κλίματος σε όλα τα μεγέθη επιχειρήσεων. Ο δείκτης τρέχουσας οικονομικής κατάστασης (ΕΑΣΕ-CEO Current Status Index) βελτιώθηκε έναντι του προηγούμενου τριμήνου, ενώ συνεχίζεται η ανοδική πορεία του δείκτη προσδοκιών, ο οποίος διαμορφώθηκε στις 127 μονάδες. Αναλυτικά, οι επιμέρους δείκτες καταγράφουν τις παρακάτω εξελίξεις για το 3ο τρίμηνο του 2012: Ο δείκτης τρέχουσας οικονομικής κατάστασης της χώρας σημείωσε άνοδο και διαμορφώθηκε στις 113 μονάδες. Το ποσοστό των CEOs που θεωρεί ότι η οικονομική κατάσταση της χώρας είναι δυσμενέστερη έναντι του περασμένου έτους μειώθηκε σε 82% έναντι 94%
του προηγούμενου τριμήνου. Παράλληλα, όμως, αυξήθηκε σε 15% (έναντι 5% το προηγούμενο τρίμηνο) το ποσοστό των CEOs που θεωρεί ότι η τρέχουσα οικονομική κατάσταση παραμένει ίδια. Επίσης, συνεχίζονται οι θετικές προσδοκίες των CEOs για την οικονομική κατάσταση της χώρας ένα έτος μετά, που αποτυπώνονται στη νέα άνοδο του δείκτη στις 166 μονάδες. Την εξέλιξη του δείκτη επηρέασε θετικά η αύξηση σε 32% του ποσοστού των CEOs που πιστεύουν ότι η οικονομική κατάσταση της χώρας θα βελτιωθεί στο επόμενο έτος, έναντι του 23% του προηγούμενου τριμήνου. Ο δείκτης της τρέχουσας οικονομικής κατάστασης του κλάδου στον οποίο δραστηριοποιούνται οι επιχειρήσεις, σημείωσε σημαντική άνοδο στις 97 μονάδες, έναντι των 85 του πρώτου τριμήνου του 2012. Καθοριστική στην εξέλιξη του δείκτη είναι η μείωση του ποσοστού των CEOs που πιστεύουν ότι η τρέχουσα κατάσταση είναι δυσμενέστερη έναντι του περασμένου έτους σε 75% έναντι του 85% του προηγούμενου τριμήνου. Ο δείκτης προσδοκιών συνέχισε την ανοδική πορεία του και διαμορφώθηκε στις 143 μονάδες. Ωστόσο, παρουσιάζονται διαφοροποιήσεις μεταξύ των τομέων. Θετικές είναι οι προσδοκίες των CEOs εμπορικών επιχειρήσεων για το επόμενο έτος, ενώ στον τομέα της βιομηχανίας και των υπηρεσιών σημειώθηκε κάμψη του δείκτη. Παρόλα αυτά, συνεχίζεται το αισιόδοξο το κλίμα που επικρατεί μεταξύ των CEOs σχετικά με την τρέχουσα πορεία των επιχειρήσεων που διοικούν, με το δείκτη να σημειώνει νέα άνοδο κατά το τρίτο τρίμηνο, στις 61 μονάδες. Σημαντικότερη είναι η άνοδος του δείκτη στο εμπόριο και τις υπηρεσίες έναντι της βιομηχανίας. Βελτιωμένες έναντι του προηγούμενου τριμήνου είναι οι προσδοκίες των CEOs για την οικονομική κατάσταση της εταιρείας τους το επόμενο έτος. Ο δείκτης διαμορφώθηκε στις 126 μονάδες έναντι 116 του προηγούμενου τριμήνου. Το ποσοστό των CEOs που αισιοδοξούν ότι θα βελτιωθεί η κατάσταση των επιχειρήσεών τους το επόμενο έτος αυξήθηκε σε 47% έναντι 38% το προηγούμενο τρίμηνο. Ο δείκτης τρεχουσών δαπανών για επενδύσεις παγίου κεφαλαίου σημείωσε άνοδο και διαμορφώθηκε στις 73 μονάδες έναντι των 63 του προηγούμενου τριμήνου. Το 13% των CEOs δήλωσε ότι η τρέχουσα επενδυτική δαπάνη των επιχειρήσεων που διοικούν είναι υψηλότερη σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Το ποσοστό αυτό είναι αυξημένο έναντι του προηγούμενου τριμήνου (11%). Ο δείκτης επενδυτικών προσδοκιών συνέχισε την ανοδική του πορεία και διαμορφώθηκε στις 106 μονάδες. Από την κλαδική ανάλυση των αποτελεσμάτων διαπιστώνεται ότι οι CEOs των εμπορικών επιχειρήσεων είναι αισιόδοξοι για την εξέλιξη των επενδύσεων στις επιχειρήσεις τους κατά τον επόμενο χρόνο, σε αντίθεση με τη βιομηχανία και τις υπηρεσίες όπου ο δείκτης σημείωσε κάμψη. Ο δείκτης για την τρέχουσα απασχόληση σημείωσε οριακή άνοδο στις 53 μονάδες έναντι 52 το προηγούμενο τρίμηνο. Ένας στους πέντε CEOs δήλωσε ότι ο αριθμός των εργαζομένων στις επιχειρήσεις τους ήταν υψηλότερος σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος (έναντι 15% το προηγούμενο τρίμηνο), ενώ παράλληλα αυξήθηκε σε 50% (έναντι 46% το προηγούμενο τρίμηνο) το ποσοστό των CEOs στις επιχειρήσεις των οποίων σημειώθηκε μείωση της απασχόλησης. Η εξέλιξη αυτή υποδηλώνει αύξηση της κινητικότητας στην απασχόληση. Ο δείκτης προσδοκιών απασχόλησης παρουσίασε κάμψη, στις 93 μονάδες, έναντι 97 μονάδων το προηγούμενο τρίμηνο. Το ποσοστό των CEOs που αναμένει το επόμενο έτος μείωση της απασχόλησης αυξήθηκε σε 37% έναντι του 32% του προηγούμενου τριμήνου.
ΧΑΝΣ ΓΙΟΑΚΙΜ ΦΟΥΧΤΕΛ
ΕΝΤΕΤΑΛΜΕΝΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΓΕΡΜΑΝΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ
3.000 Έλληνες δουλεύουν όσο 1.000 Γερμανοί Υπάρχουν μελέτες και έρευνες που έδειξαν ότι για εργασίες όσον αφορά την Τοπική Αυτοδιοίκηση απαιτούνται 3.000 εργαζόμενοι στην Ελλάδα, ενώ στη Γερμανία η δουλειά διεκπεραιώνεται με 1.000 άτομα. Θα πρέπει να δοθούν απαντήσεις - ιδιαίτερα στους εταίρους που χρηματοδοτούν διαδικασίες στην Ελλάδα - γιατί δεν γίνεται πιο αποτελεσματική εκμετάλλευση του εργατικού δυναμικού και να φανούν τρόποι να μειωθεί ο αριθμός τους.
ΟΛΙ ΡΕΝ
ΕΠΙΤΡΟΠΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ
Η Ισπανία δεν χρειάζεται άλλα μέτρα Η Ισπανία έχει λάβει αποτελεσματικά μέτρα για τον έλεγχο των δημοσιονομικών της το 2012 και το 2013 και δεν χρειάζονται νέα σε αυτό το στάδιο. Νέα μέτρα ενδεχομένως να χρειαστούν για να επιτευχθούν οι στόχοι του 2014. Η Ισπανία έχει τηρήσει τις δεσμεύσεις της και η Κομισιόν θα παραδώσει τις συστάσεις της στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο όπου θα ζητηθεί από τα κράτη-μέλη να τις εγκρίνουν. Σε αυτό το στάδιο δεν υπάρχει ανάγκη να αλλάξει η διορία του 2014 για τη μείωση του ελλείμματος στο 3%. Το ζήτημα θα επανεξεταστεί το Φεβρουάριο, όταν η Κομισιόν ανακοινώσει τις νέες προβλέψεις της.
ΚΩΣΤΗΣ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Κίνδυνος από τη μείωση του ΕΣΠΑ Μείωση του νέου ΕΣΠΑ θα μπορούσε να είναι και υπονόμευση της προσπάθειας της χώρας για τη δημοσιονομική προσαρμογή και για τη βιωσιμότητα του χρέους. Και αυτό γιατί το νέο ΕΣΠΑ είναι ουσιαστικά το μόνο “εργαλείο” για δημόσιες επενδύσεις. Τυχόν περιορισμός του θα οδηγούσε σε ακόμα μεγαλύτερη ύφεση και σε μεγαλύτερα προβλήματα ως προς τη δημοσιονομική προσαρμογή και τη βιωσιμότητα του δημοσίου χρέους.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΡΙΣΤΟΦΙΑΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Η Τρόικα θέτει δύσκολους όρους Η Τρόικα θέτει πολιτικούς όρους που δύσκολα μπορούν να γίνουν αποδεκτοί. Σε αυτήν τη διαπραγμάτευση ο παράγοντας χρόνος είναι σημαντικός, αλλά πρέπει να απαντηθεί από όλους το ερώτημα αν το περιεχόμενο της συμφωνίας με την Τρόικα είναι ακόμα πιο σημαντικό. Η Τρόικα συνεχίζει τη μελέτη και την έρευνα διαφόρων στοιχείων και την ίδια στιγμή όλοι αναμένουμε να ξεκαθαρίσει μια βασική συνιστώσα των συζητήσεων, που είναι οι πραγματικές ανάγκες των τραπεζών. ΧΡΗΜΑ 9
Χ προτάσεις αγοράς
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
ΣΕ ΑΣΤAΘΕΙΑ ΠΡΟΒΛEΨΕΙΣ ΚΑΙ ΤΙΜEΣ-ΣΤOΧΟΙ
10 Νοέμβριος 2012
Ε
✒ από τη Λίλιαν Μαργαρίτη
Δέσμια των δημοσιονομικών και πολιτικών εξελίξεων παραμένει η εγχώρια αγορά, με τις έντονες διακυμάνσεις και τις περιορισμένες συναλλαγές να αποτυπώνουν την αστάθεια και την αποφυγή ανάληψης ρίσκου από τους επενδυτές. Οι προσπάθειες της κυβέρνησης να τηρήσει τις δεσμεύσεις της προς τους δανειστές της χώρας αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη σταδιακή αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των επενδυτών προς το Χ.Α. και την τόνωση του αγοραστικού ενδιαφέροντος. Επίσης, η υλοποίηση των αποκρατικοποιήσεων και η ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης και των αυξήσεων κεφαλαίων των ελληνικών τραπεζών αναμένεται, σύμφωνα με τους αναλυτές, να επηρεάσουν την πορεία των δεικτοβαρών μετοχών του Χ.Α. το επόμενο διάστημα, καθορίζοντας σε μεγάλο βαθμό και την τάση της αγοράς.
ίναι πολύ πιθανό να εισερχόμαστε στην πιο κρίσιμη περίοδο από την αρχή της κρίσης χρέους, καθώς όλες πλέον οι κοινωνίες και οι πολιτικοί τους, κατανοούν περισσότερο από κάθε άλλη φορά τόσο τις οικονομικές όσο και τις δομικές συνθήκες των χωρών τους, επισημαίνει ο κ. Νίκος Ακκιζίδης, γενικός διευθυντής της ΑΧΟΝ Χρηματιστηριακής. Από εδώ και στο εξής καλούνται όλοι, είτε είναι αυτοί που αντιμετωπίζουν δημοσιονομικά ελλείμματα – οι δανειζόμενοι – είτε είναι αυτοί που τα στηρίζουν – οι δανειστές – να εφαρμόσουν τα συμφωνηθέντα. Η εφαρμογή τους θα αποτελέσει και το «κλειδί» το επόμενο διάστημα, αφού θα μειώσει τους ηθικούς κινδύνους και άρα θα επαναφέρει την εμπιστοσύνη των αγορών, κυρίως δε προς τα κράτη με δημοσιονομικά προβλήματα. Οι αγορές, εάν υπάρξει συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, είναι δυνατόν να τηρήσουν θετική στάση αναμονής, αφού εάν υπάρξει απαρέγκλιτη εφαρμογή του προγράμματος το επόμενο έτος από τη χώρα μας, ακόμη και αν δεν υπάρξει επίτευξη όλων των στόχων, θα γίνει επίσης δυνατή η ξεκάθαρη δέσμευση από τις αρμόδιες αρχές των χωρών του πυρήνα, αλλά και από την ΕΚΤ, ότι η Ελλάδα θα παραμείνει στην Ευρωζώνη. Η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων με ταχύτατους ρυθμούς θα στείλει πολύ θετικά μηνύματα στους επενδυτές και θα επηρεάσει θετικά την εμπιστοσύνη των αγορών και κατ’ επέκταση την ανάπτυξη, αναφέρει ο κ. Ακκιζίδης. Παράμετρο αστάθειας, ωστόσο, αποτελεί η ισχνή πλειοψηφία στην ψηφοφορία για τα νέα μέτρα στη Βουλή. Η κυβέρνηση είναι αναγκαίο να μην υποστεί
περαιτέρω απώλειες βουλευτών, έτσι ώστε οι μελλοντικές ψηφοφορίες στη Βουλή να έχουν ευρεία πλειοψηφία. Σε αυτή την περίπτωση οι αγορές δύνανται να αποτιμήσουν ότι ο κυβερνητικός συνασπισμός θα μπορέσει να επιβιώσει και να εφαρμόσει το πρόγραμμα. Έτσι, η Ελλάδα θα μπορούσε να γίνει υπόδειγμα συνέπειας εφαρμοζόμενης μακροοικονομικής πολιτικής και για τις άλλες χώρες με δημοσιονομικά προβλήματα, οι οποίες αντιμετωπίζουν αντίστοιχες προκλήσεις σε πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο. Η εφαρμογή θα μειώσει σημαντικά τον ηθικό κίνδυνο και θα βοηθήσει σημαντικά στη μεγαλύτερη επίτευξη των στόχων, αλλά και στην αλλαγή του μοντέλου παραγωγικότητας μιας χώρας κράτους - μέλους που θέλει να είναι στον πυρήνα του ευρώ. Παράλληλα, είναι κρίσιμη τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Ισπανία και την Ιταλία, αφού ακόμη και σήμερα και παρά τα μέτρα που έλαβαν οι χώρες αυτές, εξακολουθούν και δανείζονται από τις αγορές με απαγορευτικά επιτόκια. Όσον αφορά την τεχνική εικόνα της αγοράς, ο κ. Ακκιζίδης υποστηρίζει ότι είναι θετική η διατήρηση του γενικού δείκτη τιμών πάνω από τις 780 μονάδες. Ωστόσο, για να υπάρξουν έγκυρα αγοραστικά σήματα απαιτείται επάνοδος του Γενικού Δείκτη πάνω από τις 850 μονάδες. Στον αντίποδα, σημαντικές πιέσεις θα ασκηθούν εάν σημειωθεί διάσπαση της περιοχής των 750 μονάδων, με τη σημαντικότερη στήριξη να εντοπίζεται για το Νοέμβριο στην περιοχή των 710 μονάδων. Από την πλευρά του ο κ. Νίκος Χριστοδούλου, υπεύθυνος ανάλυσης της Merit ΧρηΧΡΗΜΑ 11
Χ προτάσεις αγοράς ~ Σε αστάθεια προβλέψεις και τιμές-στόχοι ☛
Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΟ ΝΑ ΜΗΝ ΥΠΟΣΤΕΙ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ, ΕΤΣΙ ΩΣΤΕ ΟΙ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΕΣ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΕΥΡΕΙΑ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ. ΣΕ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΟΙ ΑΓΟΡΕΣ ΔΥΝΑΝΤΑΙ ΝΑ ΑΠΟΤΙΜΗΣΟΥΝ ΟΤΙ Ο ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΟΣ ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ ΘΑ ΜΠΟΡΕΣΕΙ ΝΑ ΕΠΙΒΙΩΣΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΕΦΑΡΜΟΣΕΙ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ.
ματιστηριακής, αναφέρει ότι βασική προϋπόθεση για να κινηθεί η εγχώρια αγορά υψηλότερα και ο Γενικός Δείκτης να ξεπεράσει τις αντιστάσεις των 820 και 844 μονάδων, είναι να υπάρξει ώθηση από τον τραπεζικό κλάδο. Οι υπόλοιπες δεικτοβαρείς μετοχές παραμένουν σε μεσοπρόθεσμο ανοδικό momentum στην πλειοψηφία, παρά τις φυσιολογικές διορθώσεις τους. Τα νέα δεδομένα σχετικά με τις τιμές αυξήσεων των τραπεζών υπόσχονται σημαντική μεταβλητότητα στο Γενικό Δείκτη για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, ίσως και για ένα πεντάμηνο, μέχρι να ολοκληρωθούν οι αυξήσεις. Προς το παρόν κερδίζει πόντους το σενάριο της κίνησης μεταξύ 755 και 840 μονάδων για μεγάλο διάστημα. Μετά την ανακοίνωση των όρων ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών οι μετοχές των τραπεζικών τίτλων δέχθηκαν ισχυρές πιέσεις. Ενδεχομένως, οι μέτοχοι να περίμεναν κάτι καλύτερο, αν και οι όροι θα μπορούσαν να είναι χειρότεροι λόγω της δεινής θέσης στην οποία έχουν περιέλθει οι ελληνικές τράπεζες. Οι μέτοχοι των τραπεζών θα κληθούν να καταβάλουν άμεσα ένα μικρό ποσό από τα ποσά-«μαμούθ» που χρειάζονται οι τράπεζες, τη στιγμή που τα πρωτοβάθμια κεφάλαιά τους είναι αρνητικά. Αποφεύγεται επίσης η άμεση κρατικοποίηση των τραπεζών εκτός του ελάχιστα πιθανού σεναρίου της μη κάλυψης του 10% της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου από κάποια τράπεζα. Η τιμή των αυξήσεων θα εξαρτηθεί από το μέσο όρο των προηγούμενων 50 ημερών και το discount 50% που έχει τοποθετηθεί, μειώνει τις προσδοκίες για αυξήσεις σε πολύ υψηλές τιμές, τονίζει ο κ. Χριστοδούλου. Με βάση τις σημερινές τιμές, ειδικά στις περιπτώσεις των Πειραιώς και Eθνική-Eurobank, θα εκδοθεί
12 Νοέμβριος 2012
πληθώρα τεμαχίων ακόμα και στην περίπτωση κάλυψης απλώς του 10%. Επίσης το γεγονός ότι οι προνομιούχες μετοχές του Δημοσίου δεν θα μετρήσουν στο στόχο του 6% των πρωτοβάθμιων ιδίων κεφαλαίων αυξάνει τα ποσά των αυξήσεων κεφαλαίου. Σύμφωνα με τον αναλυτή της Merit Χρηματιστηριακής, η Alpha Bank είναι η τράπεζα που επωφελείται από τους όρους ανακεφαλαιοποίησης, αφού λόγω του ότι έχει οριακά θετικά πρωτοβάθμια κεφάλαια, η συμβολή των CoCos στην αύξηση κεφαλαίου θα είναι σημαντική. Με βάση τους τελευταίους ισολογισμούς (της 31/3) υπολογίζεται ότι θα ζητηθούν από την αγορά λίγο πάνω από 2 δισ. ευρώ για την κάλυψη του ελάχιστου 10% των αυξήσεων κεφαλαίου των συστημικών τραπεζών. Αναλογιζόμενοι όμως ότι η κεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών σήμερα είναι λίγο πάνω από 3 δισ. ευρώ, η συγκέντρωση του παραπάνω ποσού δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη χωρίς κάποιο επιπλέον κίνητρο στους μετόχους. Όσον αφορά τις δύο κυπριακές τράπεζες, αυτές εμπίπτουν σε άλλη κατηγορία. Ο τρόπος και ο χρόνος ανακεφαλαιοποίησής τους θα εξαρτηθεί από τις διαπραγματεύσεις της κυπριακής κυβέρνησης με την Τρόικα που δεν έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο ως τώρα. Οι επισφάλειες και των δύο τραπεζών θα είναι αυξημένες, όπως ανακοίνωσαν, επομένως το συνολικό ποσό των κεφαλαιακών αναγκών παραμένει άγνωστο μέχρι στιγμής. ΤΙΜΕΣ-ΣΤΟΧΟΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΕΤΟΧΕΣ ΤΟΥ FTSE 20 Ολοένα και περισσότεροι εγχώριοι και ξένοι αναλυτές προχωρούν το τελευταίο
διάστημα σε αναθεώρηση των προβλέψεών τους για τις δίκαιες τιμές των ισχυρών μετοχών του ελληνικού χρηματιστηρίου, είτε προς τα πάνω είτε προς τα κάτω, λαμβάνοντας υπόψη τις ανακοινώσεις των αποτελεσμάτων τους ή σημαντικές εξελίξεις που αφορούν το μέλλον των εισηγμένων. Για τη μετοχή του ΟΠΑΠ, η Eurobank Securities διατηρεί σύσταση «buy» και τιμήστόχο στα 6 ευρώ και επισημαίνει ότι τα μεγέθη του Οργανισμού δεν αποτελούν καταλύτη στην παρούσα φάση, δεδομένης της επικείμενης ιδιωτικοποίησής του. Με βάση τις προβλέψεις της χρηματιστηριακής για το 2013, η μετοχή του ΟΠΑΠ διαπραγματεύεται με discount 30% έναντι των βρετανικών εταιρειών του κλάδου και με discount 10% έναντι της Lottomatica. Σύσταση «outperform» και τιμή-στόχο τα 8,50 ευρώ διατηρεί για τη Μέτκα η Πειραιώς Χρηματιστηριακή, ενώ δεν αλλάζει τις προβλέψεις για τα αποτελέσματα του 2012. Σε μείωση των προβλέψεων για τα μεγέθη της εταιρείας «Τιτάν» προχώρησε η Deutsche Bank, μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων γ' τριμήνου της εταιρείας, διατηρώντας σύσταση «sell» και τιμή-στόχο στα 10 ευρώ για τη μετοχή της. Απογοητευτικά χαρακτήρισε ο διεθνής οίκος τα καθαρά κέρδη της εισηγμένης, καθώς διαμορφώθηκαν 20% χαμηλότερα των προβλέψεων των αναλυτών, λόγω των απωλειών που κατέγραψε η εταιρεία από τις δραστηριότητές της στις ΗΠΑ, αλλά και τη μικρότερη κερδοφορία από τη νοτιοανατολική Ευρώπη. Παράλληλα, εκτιμά ότι σε αγορές - «κλειδιά», όπως η Ελλάδα, η Αίγυπτος και η νοτιοανατολική Ευρώπη, η κατάσταση δημιουργεί προκλήσεις και η αγορά των ΗΠΑ δεν αρκεί για να καλύψει αδυναμίες σε άλλες περιοχές. Ακόμη, η Deutsche Bank περιέκοψε κατά 10% τις προβλέψεις για τα EBITDA της «Τιτάν» την περίοδο 2012-2014. Η Επενδυτική Τράπεζα, από την πλευρά της, σε έκθεσή της διατηρεί τη σύσταση «hold» και τιμή-στόχο στα 15,1 ευρώ για τη μετοχή της «Τιτάν». Στα 5,4 ευρώ από 3,9 ευρώ αύξησε την τιμή-στόχο για τη μετοχή της Jumbo η Επενδυτική Τράπεζα σε έκθεσή της, διατηρώντας τη σύσταση «accumulate». Οι αναλυτές της χρηματιστηριακής προχώρησαν στην κίνηση αυτή λόγω του μετριασμένου ρίσκου της χώρας, αλλά και των ανθεκτικών περιθωρίων κέρδους που εμφανίζει η
Χ προτάσεις αγοράς ~ Σε αστάθεια προβλέψεις και τιμές-στόχοι εισηγμένη. Η Jumbo αποτελεί ελκυστική επένδυση, καθώς παράγει ισχυρές ελεύθερες ταμειακές ροές (στα 56 εκατ. ευρώ το 2012, με πρόβλεψη για το 2013 στα 50 εκατ. ευρώ), που επιτρέπουν τη χρηματοδότηση επενδυτικών σχεδίων και τη διανομή γενναιόδωρων μερισμάτων. Επίσης, έχει ανθεκτικό επιχειρηματικό μοντέλο, γεγονός που αντανακλάται στα μερίδια αγοράς. Η εισηγμένη συνεχίζει τις προσπάθειες για γεωγραφική εξάπλωση, με την είσοδό της στη Ρουμανία έως το 2014 και με πρόθεση για επέκτασή της στη Ρωσία, την Τουρκία και τη Μέση Ανατολή. Στα 4 ευρώ από 3 ευρώ προηγουμένως αύξησε την τιμή - στόχο για τη μετοχή του ΟΤΕ η UBS, διατηρώντας, ωστόσο, τη σύσταση «ουδέτερη», μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων εννεαμήνου. Οι αναλυτές του οίκου εκθειάζουν την ικανότητα του ΟΤΕ να αυξήσει το περιθώριο λειτουργικής του κερδοφορίας στο τρίτο τρίμηνο του έτους, παρά τη μείωση των εσόδων, ενώ θεωρούν ενθαρρυντική και την υψηλότερη εξοικονόμηση κόστους στην ελληνική αγορά κινητής και σταθερής τηλεφωνίας, ως αποτέλεσμα του νέου σχεδίου αναδιάρθρωσης και της περαιτέρω μείωσης του κόστους. Αντίθετα, η Barlcays μείωσε την τιμή στόχο για τον ΟΤΕ στα 3,2 ευρώ από 3,53 ευρώ πριν, διατηρώντας τη σύσταση «equalweight». Οι αναλυτές της επισημαίνουν ότι, παρά τον ισχυρό έλεγχο που θέτει ο ΟΤΕ στα κόστη του, τα έσοδά του πλήττονται τόσο από το μακροοικονομικό περιβάλλον όσο και από νομοθετικά ζητήματα και εκτιμούν ότι αυτές οι πιέσεις δεν αναμένεται να υποχωρήσουν το 2013 σε Ελλάδα και Βουλγαρία. Η μείωση στην τιμή-στόχο σχετίζεται με επιδείνωση των προβλέψεων της Barclays για τα έσοδα και τα EBITDA του Οργανισμού κατά 3%. Την τιμή-στόχο των 12 ευρώ και τη σύσταση «hold» για τη μετοχή της Folli Follie διατηρεί η Eurobank Equities σε έκθεσή της. Σχολιάζοντας την πώληση των ΚΑΕ, η χρηματιστηριακή σημειώνει ότι θα διορθώσει τα προβλήματα στον ισολογισμό της εισηγμένης. Ειδικότερα, το ακαθάριστο χρέος της εταιρείας θα υποχωρήσει από τα 736 εκατ. ευρώ τον Ιούνιο του 2012 σε περίπου 200 εκατ. ευρώ το 2013, με το καθαρό χρέος να μειώνεται στα 60 εκατ. ευρώ, ακυρώνοντας επί της ουσίας τις ανησυχίες για την αναχρηματοδότηση της εταιρείας. Ωστόσο, τονίζει, η Folli Follie με
14 Νοέμβριος 2012
την κίνηση αυτή στερείται μιας αξιόπιστης πηγής ταμειακών ροών, ύψους 30 εκατ. ευρώ ετησίως. Στα 7,30 από 6,30 ευρώ προηγουμένως έχει αυξήσει την τιμή - στόχο της μετοχής των Eλληνικών Πετρελαίων η Επενδυτική Τράπεζα της Ελλάδας, διατηρώντας σύσταση «accumulate». Η χρηματιστηριακή προβλέπει ότι μετά την ολοκλήρωση της αναβάθμισης των διυλιστηρίων στην Ελευσίνα, η εταιρεία είναι σε θέση να παράγει ισχυρές ταμειακές ροές και να επιταχύνει την απομόχλευση του ισολογισμού της. Παράλληλα, προσθέτει ότι η επιτυχημένη ολοκλήρωση της ιδιωτικοποίησης της ΔΕΠΑ θα ενισχύσει ακόμα περισσότερο τον ισολογισμό της εταιρείας. ΠΕΡΙΟΡΙΣΜEΝΗ Η ΕΜΠΙΣΤΟΣYΝΗ ΤΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ Η ING Investment Management προβλέπει ότι το 2013, παρά το σημαντικό κίνδυνο νέων κραδασμών στις αγορές, θα σημειωθεί ανάπτυξη. Ωστόσο, υποστηρίζει ότι το ανοδικό σενάριο είναι ορατό, αλλά οι επενδυτές ενδέχεται να το παραβλέψουν λόγω της χαμηλής εμπιστοσύνης. Σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε η εταιρεία διαχείρισης επενδύσεων μεταξύ Ευρωπαίων θεσμικών επενδυτών, το 85% των συμμετεχόντων εκφράζει σοβαρές ανησυχίες για ενδεχόμενη κατάρρευση της Ευρωζώνης, με δεύτερη σημαντικότερη απειλή μια επιβράδυνση στην Κίνα, για την οποία περίπου το 40% των ερωτηθέντων ανησυχεί ιδιαίτερα. Οι αναλυτές της ING Investment Management προβλέπουν αύξηση του Παγκόσμιου Πραγματικού ΑΕΠ κατά 3,3% για το 2013, σε σύγκριση με την εκτίμηση του 3% για το 2012, ενώ αναμένουν το τρέχον έτος ανάπτυξη της τάξεως του 2,2% στις ΗΠΑ, η οποία θα υποχωρήσει ελαφρώς στο 2% στο επόμενο έτος. Η εκτίμησή τους για την Ευρωζώνη και το Ηνωμένο Βασίλειο είναι -0,5% και 0,3%, και -0,1% και 1,3% αντίστοιχα.
Όσον αφορά τις αναδυόμενες αγορές, η ING IM αναμένει αύξηση του ΑΕΠ κατά 5,4% αυτό το έτος, η οποία θα ανέλθει σε 6% το 2013. Για την Κίνα, εκτιμά ότι οι αντίστοιχοι αριθμοί θα είναι από 7,6% σε 7,8%, αλλά θα υποχωρήσουν στο 6,5% το 2014. Σύμφωνα με τον κ. Valentijn van Nieuwenhuijzen, επικεφαλής στρατηγικής της ING Investment Management, οι προβλέψεις για το 2013 θα πρέπει να θεωρηθούν ως μια «διελκυστίνδα» μεταξύ των θετικών επιδράσεων της επεκτατικής νομισματικής πολιτικής που υιοθέτησαν οι αρμόδιες αρχές και των πιέσεων που ασκεί η περιοριστική δημοσιονομική πολιτική και η απομόχλευση του ιδιωτικού τομέα. Οι παγκόσμιες αγορές παραμένουν ασταθείς και οι ανισορροπίες καθιστούν την οικονομία πολύ ευαίσθητη σε κραδασμούς. Ωστόσο, τονίζει ότι πάντα θα υπάρχουν νέοι κραδασμοί και οι επενδυτές θα πρέπει να θυμούνται να αξιοποιούν τις κυκλικές διακυμάνσεις. Χ
Χ
~ αφιέρωμα
ΑΓΟΡΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
ΟΙ «ΕΚΡΗΚΤΙΚΕΣ» ΤΙΜΕΣ ΣΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ ΕΥΝΟΟΥΝ ΤΙΣ ΑΠΕ
~
Η συνεχής άνοδος των διεθνών τιμών στα καύσιμα οδηγεί σε αύξηση της αξίας πωλήσεων των εταιρειών εμπορίας πετρελαιοειδών, αλλά ταυτόχρονα και σε μείωση του όγκου πωλήσεών τους, με αποτέλεσμα η αγορά να στρέφεται όλο και περισσότερο σε άλλες μορφές ενέργειας, όπως είναι το φυσικό αέριο, το υγραέριο, αλλά και οι ΑΠΕ.
T
ο 2011 οι πωλήσεις των επιχειρήσεων του κλάδου εμπορίας πετρελαιοειδών διαμορφώθηκαν σε 13.531 εκατ. ευρώ έναντι των 12.892 εκατ. ευρώ του προηγούμενου έτους, καταγράφοντας άνοδο κατά 5% περίπου. Η σημαντική αύξηση των διεθνών τιμών των πετρελαιοειδών και του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα, σε συνδυασμό με την ύφεση της ελληνικής οικονομίας, οδήγησαν το 2011 σε περαιτέρω περιορισμό του όγκου των πωλήσεων κατά 5,1%, μετά τη μείωση κατά 12,6% κατά την περίοδο 2009/2010. Τα μικτά κέρδη το 2011 περιορίστηκαν, υποχωρώντας στα 489 εκατ.
16 Νοέμβριος 2012
ευρώ, έναντι των 552 εκατ. της προηγούμενης χρονιάς. Το συνολικό κόστος πωληθέντων αυξήθηκε κατά 5,7%. Αναφορικά με τα επιμέρους μεγέθη του συνολικού κόστους πωληθέντων, παρατηρήθηκε ότι το 2011 το 67,1% αυτού αφορούσε στο κόστος εισαγωγής CIF, το οποίο – δεδομένου του ότι αποτελεί συνάρτηση της τιμής εισαγωγής πετρελαίου – κατέγραψε αύξηση κατά 21,4% έναντι του 2010, απορροφώντας το μεγαλύτερο μερίδιο της μεταβολής του κόστους πωληθέντων. Οι δασμοί και οι φόροι με ποσοστό 32,5% αποτελούν το δεύτερο σημαντικότερο παράγοντα διαμόρφωσης του κόστους πωληθέντων. Μικρή είναι η επίδραση του τρίτου παράγοντα, δηλαδή
των άμεσων εξόδων αγορών, που συμμετέχουν στο κόστος πωληθέντων με ποσοστό μικρότερο του 1%. Οι υπόλοιπες δαπάνες των επιχειρήσεων του κλάδου μειώθηκαν το 2011 κατά 10% περίπου σε σχέση με το προηγούμενο έτος και διαμορφώθηκαν στα 567 εκατ. ευρώ έναντι 624 εκατ. ευρώ το 2010. Από τα επιμέρους στοιχεία των δαπανών, όλα σχεδόν σημείωσαν μείωση, με μεγαλύτερη αυτή στα ανόργανα έσοδα/έξοδα (-52,3%). Το 2011 ο κλάδος παρέμεινε σε ζημιογόνα καθαρά αποτελέσματα, το ύψος των οποίων διαμορφώθηκε στα 46 εκατ. ευρώ, στα επίπεδα δηλαδή της προηγούμενης περιόδου.
ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ Τα περισσότερα μεγέθη που προσδιορίζουν την περιουσιακή διάρθρωση των επιχειρήσεων του κλάδου πετρελαιοειδών παρουσίασαν μείωση το 2011. Αναλυτικότερα, τα πάγια αυξήθηκαν το 2011 οριακά - κατά 1,7% ενώ αντίθετα αρκετά υψηλή μείωση (-4,5%) σημείωσε το κυκλοφορούν ενεργητικό σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Ανάλογη ήταν και η εξέλιξη του βραχυπρόθεσμου παθητικού, το οποίο μειώθηκε κατά 8,1%. Απόρροια των ανωτέρω ήταν να μειωθεί οριακά το κεφάλαιο κίνησης, που αποτελεί τη διαφορά κυκλοφοΧΡΗΜΑ 17
Χ αφιέρωμα ~ Αγορά Ενέργειας ρούντος ενεργητικού και βραχυπρόθεσμου παθητικού, από 844 εκατ. ευρώ το 2010 σε 839 εκατ. ευρώ το 2011 (-0,6%). Το σύνολο του απασχολούμενου κεφαλαίου το 2011 αυξήθηκε οριακά (0,7%) σε σχέση με το 2010. Επιπροσθέτως, η καθαρή θέση των επιχειρήσεων μειώθηκε κατά 2,7%, από 789 εκατ. ευρώ το 2010 σε 767 εκατ. ευρώ περίπου το 2011. Αναφορικά με τις μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις, παρατηρείται ότι αυτές αυξήθηκαν σε μικρό βαθμό το 2011 - κατά 1,7% - σε σχέση με το 2010, ενώ η εξάρτηση των εταιρειών εμπορίας πετρελαιοειδών από ξένα κεφάλαια ενισχύθηκε περαιτέρω με την αύξηση του βραχυπρόθεσμου τραπεζικού δανεισμού κατά 7,9% το 2011. ΑΝΑΛΥΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΩΝ ΕΣΟΔΩΝ / ΕΞΟΔΩΝ Οι φόροι και οι έκτακτες εισφορές δεν σημείωσαν ουσιαστική μεταβολή το 2011, ξεπερνώντας οριακά τα 14,1 εκατ. ευρώ έναντι των 14,5 εκατ. το 2010. Οι ανόργανες δαπάνες (έσοδα) προσέγγισαν το 2011 τα 11 εκατ. ευρώ, ενώ οι φόροι εισοδήματος χρήσεως υποδιπλασιάστηκαν, φτάνοντας τα 10,5 εκατ. ευρώ έναντι των 23,4 εκατ. της προηγουμένης χρήσης. ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ Σε αντίθεση με το γενικότερο αρνητικό επενδυτικό κλίμα στην ελληνική οικονομία, οι επενδύσεις των επιχειρήσεων του κλάδου, οι οποίες ταξινομούνται σε εκείνες που αφορούν «την ασφάλεια και το περιβάλλον» και στις «λοιπές», αυξήθηκαν το 2011 κατά 1,4% έναντι του 2010, τάση που προκύπτει από τη μικρή ενίσχυση, κατά 1,6%, των λοιπών επενδύσεων. Οι επενδύσεις για την ασφάλεια και το περιβάλλον υποχώρησαν στις 3.074 χιλ. ευρώ το 2011, έναντι 3.120 χιλ. ευρώ το προηγούμενο έτος. Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων του δείγματος επενδύει λιγότερα, σε σχέση με το προηγούμενο έτος, κονδύλια για τη βελτίωση των συνθηκών ασφάλειας στις εγκαταστάσεις τους και την προστασία του περιβάλλοντος. Οι ιδιόκτητοι αποθηκευτικοί χώροι ανέρχονται σε 1176 χιλ. m3 το 2011, καταγράφοντας σημαντική αύξηση, της τάξης του 15% σε σχέση με το 2010. Σημαντική αύξηση παρατηρήθηκε, παράλληλα, ☛
Η ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΩΝ (ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΑ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΜΕΓΕΘΗ) ΣΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ ΕΙΝΑΙ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ, ΚΑΘΩΣ ΤΟ 2011 Ο ΚΛΑΔΟΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΩΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΡΑΤΙΚΟ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΦΟΡΟΥΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΕΙΣΦΟΡΕΣ ΠΟΥ ΞΕΠΕΡΝΟΥΝ ΤΑ 4.256 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ ΚΑΙ ΚΑΤΕΒΑΛΕ ΣΤΟ ΕΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ, ΥΠΟ ΜΟΡΦΗ ΚΑΘΑΡΩΝ ΑΜΟΙΒΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝ, ΠΕΡΙΠΟΥ 131 ΕΚΑΤ. 18 Νοέμβριος 2012
και στους ενοικιαζόμενους αποθηκευτικούς χώρους από 223 χιλ. m3 το 2010 σε. 381 χιλ. m3 το 2011. Ο αριθμός των πρατηρίων που φέρουν το σήμα των εταιρειών πετρελαιοειδών, παρουσιάζει μικρή υποχώρηση, κατά 1,9%, στα 6.192 πρατήρια το 2011 έναντι 6.310 το 2010. Αντίστοιχα, μικρή πτώση παρουσίασαν οι πωλήσεις σε χιλ. μ.τ. στα πρατήρια, καθώς διαμορφώθηκαν σε 6.173 χιλ. μ.τ. το 2011, υποχωρώντας κατά 5% περίπου σε σχέση με το προηγούμενο έτος. ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ Το κοινωνικό προϊόν αποτελεί μέρος των εσόδων των επιχειρήσεων, που κατανέμεται στο προσωπικό, στο κράτος, στους μετόχους και στους πιστωτές. Είναι δηλαδή δαπάνες για: (α) τη μισθοδοσία του προσωπικού και την παροχή σε αυτό διαφόρων ωφελημάτων πέραν των στενά προβλεπόμενων από τις ισχύουσες διατάξεις (όπως ασφαλιστική κάλυψη του προσωπικού για νοσοκομειακή περίθαλψη και συνταξιοδοτικές παροχές), την κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών στους διάφορους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης, (β) την πληρωμή στο κράτος του φόρου εισοδήματος, του φόρου μισθωτών υπηρεσιών, καθώς και διαφόρων άλλων φόρων, την πραγματοποίηση διαφόρων δωρεών και χορηγιών, (γ) την πληρωμή τόκων στα πιστωτικά ιδρύματα, (δ) την πληρωμή μερίσματος στους μετόχους και για την αύξηση των αποθεματικών. Με την ευρεία έννοια, και τα λειτουργικά έξοδα θα μπορούσαν να θεωρηθούν κοινωνικό προϊόν, αφού καταλήγουν στη χρηματοδότηση άλλων παραγωγικών μονάδων, που και αυτές με τη σειρά τους παράγουν κοινωνικό προϊόν, όπως αρχικά ορίσθηκε. Ο ρυθμός μεταβολής του κοινωνικού προϊόντος, μετά από μια περίοδο θετικών μεταβολών (2000-2010) παρουσίασε το 2011 μείωση κατά 16,4%. Το κοινωνικό προϊόν αυξήθηκε με μέσο ετήσιο ρυθμό 10% κατά την περίοδο 2000-2011, ωστόσο το 2011 διαμορφώθηκε στα 4.405 εκατ. ευρώ (από 5.268 εκατ. ευρώ το 2010). Αναλυτικότερα, οι εισροές / έσοδα του συνόλου των εξεταζόμενων εταιρειών του κλάδου από την οικονομική δραστηριότητα του έτους 2011 ανέρχονται σε 13.626 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 8.750 εκατ. ευρώ (64,2%) διατέθηκαν για κάλυψη του κόστους προϊόντων CIF (κόστος αργού πετρελαίου), ένα μικρότερο μέρος (3,7%) κάλυψε άλλα λειτουργικά έξοδα των εταιρειών, ενώ ακόμη μικρότερο κομμάτι αποσπούν τα άμεσα έξοδα αγορών και οι αποσβέσεις. Η συνεισφορά του κλάδου πετρελαιοειδών (με βάση τα ενοποιημένα μεγέθη) στο κοινωνικό προϊόν είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς το 2011 ο κλάδος πετρελαιοειδών δημιούργησε για τον κρατικό προϋπολογισμό έσοδα από φόρους και άλλες εισφορές που ξεπερνούν τα 4.256 εκατ. ευρώ και κατέβαλε στο εν ενεργεία προσωπικό, υπό μορφή καθαρών αμοιβών και άλλων παροχών, περίπου 131 εκατ. ευρώ. Εν κατακλείδι, ο κλάδος της εμπορίας πετρελαιοειδών καταγράφει ιδιαίτερα σημαντική συνεισφορά στην οικονομία της χώρας μας. Η συνεισφορά αυτή, ως αποτέλεσμα της επιτυχημένης επιχειρηματικής δραστηριότητας, υλοποιείται με την παραγωγή «πλούτου» (έσοδα για το κράτος από φόρους και εισφορές των επιχειρήσεων του κλάδου), τη δημιουργία θέσεων εργασίας, με ταυτόχρονη διασφάλιση του περιβάλλοντος, και με τη συμβολή και επίδραση στην κοινωνική πρόοδο και συνοχή. Το ύψος και η σύνθεση του κοινωνικού προϊόντος που παράγουν οι επιχειρήσεις του κλάδου, συνολικά, προσδιορίζει με σαφήνεια το μέγεθος της συνεισφοράς αυτής.
ERICSSON HELLAS ΕΠΕΝΔΥΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΩΜΕΝΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ Ǿ İȣȡȣȗȦȞȚțȩIJȘIJĮ ijȑȡȞİȚ ĮȪȟȘıȘ IJȘȢ ʌĮȡĮȖȦȖȚțȩIJȘIJĮȢ IJȘȢ țİȡįȠijȠȡȓĮȢ țĮȚ IJȘȢ ĮȞIJĮȖȦȞȚıIJȚțȩIJȘIJĮȢ IJȦȞ İʌȚȤİȚȡȒıİȦȞ IJȘȢ ȤȫȡĮȢ țĮȚ ȐȡĮ İȞȚıȤȪİIJĮȚ Ș İȟȦıIJȡȑijİȚĮ țĮȚ Ș ĮȞȐʌIJȣȟȘ
Χ αφιέρωμα ~ Αγορά Ενέργειας
ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΑΠΑΝΩΝ ΚΛΑΔΟΥ ΕΜΠΟΡΙΑΣ 13,4%
ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΚΛΑΔΟΥ Αποδοτικότητας Οι αριθμοδείκτες αποδοτικότητας παρέχουν πληροφόρηση για την αποδοτικότητα των κεφαλαίων και των στοιχείων του ενεργητικού των επιχειρήσεων και αποδίδουν ουσιαστικά την ικανότητα της διοίκησης να μεγιστοποιεί τα κέρδη της με βάση τα υφιστάμενα περιουσιακά της στοιχεία. Για την εξαγωγή συμπερασμάτων σε ό,τι αφορά την αποδοτικότητα των επιλεχθέντων δειγμάτων των επιχειρήσεων, χρησιμοποιούνται οι ακόλουθοι αριθμοδείκτες: (α) Αποδοτικότητα συνόλου απασχολούμενων κεφαλαίων: (Κέρδη προ τόκων & φόρων/ Μ.Ο. 2ετίας συνόλου απασχολουμένου κεφαλαίου)*100. Ο αριθμοδείκτης αυτός δείχνει την αποδοτικότητα του συνόλου των εξεταζόμενων εταιρειών ανεξάρτητα από τις πηγές προέλευσης των κεφαλαίων τους (ίδια και ξένα). Με άλλα λόγια, μετρά την ικανότητα των επιχειρήσεων για πραγματοποίηση κερδών, καθώς και το βαθμό επιτυχίας των διοικήσεών τους. Όσο υψηλότερος είναι ο αριθμοδείκτης τόσο ευνοϊκότερο είναι το οικονομικό περιβάλλον για τις επιχειρήσεις του δείγματος. Αντίθετα, ένας χαμηλός αριθμοδείκτης αποδοτικότητας συνόλου απασχολουμένων κεφαλαίων μπορεί εύκολα να μηδενιστεί σε περίπτωση που ο κλάδος διέλθει περίοδο κρίσεως. Το 2011, η αποδοτικότητα του συνόλου των απασχολουμένων κεφαλαίων των εξεταζόμενων εταιρειών ήταν ίση με το 1,3%, παρουσιάζοντας επιδείνωση κατά μισή μονάδα περίπου σε σχέση με το προηγούμενο έτος και 5 περίπου ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2009, εξέλιξη που οφείλεται κυρίως στη σημαντική μείωση των κερδών προ τόκων και φόρων του συνόλου των επιχειρήσεων του δείγματος την τελευταία διετία. (β) Αποδοτικότητα ιδίων κεφαλαίων προ & μετά από φόρους: (ΚΠΦ/ Μ.Ο. διετίας καθαρής θέσης)*100 & (ΚΜΦ/ Μ.Ο. διετίας καθαρής θέσης) *100. Ο αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων απεικονίζει την κερδοφόρο δυναμικότητα των επιχειρήσεων. Η υψηλή τιμή του δείκτη αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων αποτελεί ένδειξη ευημερίας των εξεταζόμενων επιχειρήσεων. Αυτό μπορεί να οφείλεται στην επιτυχημένη διοίκησή τους, στις ευνοϊκές για αυτές οικονομικές συνθήκες και στην εύστοχη χρησιμοποίηση των κεφαλαίων τους. Η διαφορά μεταξύ του αριθμοδείκτη αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων προ φόρων και αυτού μετά από φόρους εντοπίζεται στη χρήση του μεγέθους «κέρδη (ζημιές) προ φόρων» στη θέση του αριθμητή για τον υπολογισμό του πρώτου αριθμοδείκτη και αντίστοιχα στη χρήση του μεγέθους «καθαρά κέρδη (ζημιές)» στη θέση του αριθμητή για τον υπολογισμό του δεύτερου. Το 2011, η μείωση των προ φόρων κερδών οδήγησε την προ φόρων αποδοτικότητα ιδίων κεφαλαίων σε επιδείνωση κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες, φτάνοντας το -4,8%. Παρόμοια πορεία είχε και ο δείκτης της αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων μετά από φόρους, ο οποίος παρέμεινε κοντά στο -6%, υποχωρώντας οριακά σε σχέση με το 2010. Η εξέλιξη αυτή είναι αποτέλεσμα της σημαντικής πτώσης τόσο των προ φόρων όσο και των μετά από φόρους καθαρών κερδών την τελευταία διετία. 20 Νοέμβριος 2012
-1,7%
17,6% 5,4% 2,4%
59,3%
AMOIBEΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΕΡΓΟΔΟΤΙΚΕΣ ΕΙΣΦΟΡΕΣ ΦΟΡΟΙ ΚΑΙ ΕΙΣΦΟΡΕΣ ΑΛΛΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΕΞΟΔΑ ΑΠΟΣΒΕΣΕΙΣ ΑΝΟΡΓΑΝΑ ΕΣΟΔΑ ΚΑΙ ΕΞΟΔΑ
ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΓΕΘΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΗΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ 730,8 677,3 552,2
ΒΡΑXYΠΡΟΘΕΣΜΟΣ ΤΡΑΠΕΖIKOΣ ΔΑΝΕΙΣΜΟΣ 40,9 67,0 106,1
ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ
2011 2010 2009
424,1 417,1 330,9 767,6 788,8 827,9
ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΚΑΘΑΡΑ ΘΕΣΗ ΣΥΝΟΛΟ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ
838,9 844,3 730,8
ΣΥΝΟΛΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΙΝΗΣΗΣ
831,0 904,6 828,2
ΒΡΑΧ. ΠΑΘΗΤΙΚΟ
1669,9 1748,9 1559,0
ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ
1124,5 1106,0 1086,2
ΠΑΓΙΑ 0,0
1000,0
2000,0
Πηγή: Επεξεργασία οικονομικών στοιχείων των εταιρειών.
ΕΞΕΛΙΞΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ
2011
2010
2009
10,50 10,93 14,14
14,54
23,47 28,86
20,54
45,60 30,99
0,00 10,00 20,00 30,00 40,00 50,00 ΦΟΡΟΙ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΑΝΟΡΓΑΝΑ ΕΣΟΔΑ / ΕΞΟΔΑ ΦΟΡΟΙ ΚΑΙ ΕΙΣΦΟΡΕΣ
Χ αφιέρωμα ~ Αγορά Ενέργειας
ΑΡΙΘΜΟΔΕIΚΤΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ 2010-2011 2010 1. Αποδοτικότητα συνόλου απασχολουμένων 1,7% κεφαλαίων 2. Αποδοτικότητα ιδίων κεφαλαίων προ φόρων -1,6% 3. Αποδοτικότητα ιδίων κεφαλαίων -5,7% μετά από φόρους 4. Μικτό περιθώριο κέρδους 4,3% 5. Καθαρό περιθώριο κέρδους (προ φόρων) -0,1% 6. Διανομή κοινωνικού προϊόντος στο Δημόσιο 97,3% (α) Δασμοί / Φόροι αγορών 96,3% (β) Φόρος εισοδήματος 0,7% (γ) Άλλοι φόροι και εισφορές 0,3% 7. Διανομή κοινωνικού προϊόντος στο προσωπικό 2,8% (α) Αμοιβές προσωπικού 2,2% (β) Εργοδοτικές εισφορές 0,6% 8. Διανομή κοινωνικού προϊόντος στις τράπεζες 0,9% 9. Διανομή κοινωνικού προϊόντος -0,9% στις επιχειρήσεις 10. Επενδύσεις προς μικτά κέρδη 11,1%
2011 1,3% -4,8% -6,0% 3,6% -0,3% 96,6% 96,1% 0,2% 0,3% 3,0% 2,3% 0,7% 1,4% -1,1% 13,0%
Πηγή: Οικονομικά στοιχεία επιχειρήσεων – Επεξεργασία στοιχείων: ΙΟΒΕ.
(γ) Μικτό περιθώριο κέρδους: (Μικτά κέρδη / Αξία πωλήσεων)*100 Ο συγκεκριμένος δείκτης αποτελεί ένδειξη της πολιτικής αγορώνπωλήσεων που εφαρμόζουν οι επιχειρήσεις και θεωρείται σημαντικό μέτρο αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας των διοικήσεών τους. Μια υψηλή τιμή του δείκτη δείχνει την ικανότητα των επιχειρήσεων για επίτευξη φθηνών αγορών και πωλήσεων σε υψηλές τιμές. Η τιμή του δείκτη εξαρτάται και από τη δομή των κεφαλαίων των εξεταζόμενων επιχειρήσεων, δηλαδή από το βαθμό δανειακής επιβάρυνσης, γιατί είναι ενδεχόμενο τα κέρδη τους να διατίθενται σε σημαντικό ποσοστό για την πληρωμή τόκων. Ακόμη, μπορεί να επηρεάζεται από τη μέθοδο αποτίμησης των αποθεμάτων. Πάντως, σε ορισμένες περιπτώσεις ενδέχεται ο αριθμοδείκτης μικτού περι-
22 Νοέμβριος 2012
θωρίου κέρδους να μην περιέχει μια πλήρη εικόνα της αποδοτικότητας των επιχειρήσεων, γιατί ένα μικρό περιθώριο μπορεί να συνοδεύεται από πολύ υψηλό όγκο πωλήσεων. Η μεγαλύτερη αύξηση του κόστους πωληθέντων έναντι της αξίας των πωλήσεων μείωσε τα μικτά κέρδη με αποτέλεσμα το 2011 το μικτό περιθώριο κέρδους των εξεταζόμενων εταιρειών να μειωθεί κατά 1 ποσοστιαία μονάδα σε σχέση με το 2010, λαμβάνοντας την τιμή 3,6%. Σε επίπεδο εταιρειών, το υψηλότερο μικτό περιθώριο κέρδους κατέγραψε η Coral Gas (17,6%) με τις υπόλοιπες να κυμαίνονται σε χαμηλά επίπεδα. Η κύρια δραστηριότητα της συγκεκριμένης εταιρείας διαφέρει από αυτήν των υπόλοιπων εταιρειών του δείγματος, καθώς τα έσοδά της προέρχονται από την εμπορία υγραερίου. Έτσι, κρίνεται σκόπιμο να αναφερθεί ότι πέραν της εταιρείας αυτής, από τις υψηλότερες τιμές στο συγκεκριμένο δείκτη κατέγραψε η BP Ελληνική (8%), με τις υπόλοιπες να κυμαίνονται κάτω από 10%. Από την άλλη πλευρά, τα χαμηλότερα ποσοστά παρουσίασαν η ΕΤΕΚΑ με 2,1% και η Revoil με 2,9%. (δ) Καθαρό περιθώριο κέρδους προ φόρων: (Κέρδη προ φόρων / Αξία πωλήσεων)*100. Ο λόγος των κερδών προ φόρων προς τις πωλήσεις εκφράζει τον αριθμοδείκτη καθαρού περιθωρίου κέρδους (προ φόρων) ή καθαρού κέρδους. Ο συγκεκριμένος αριθμοδείκτης καταγράφει το ποσοστό κέρδους επί των πωλήσεων με συνυπολογισμό των λειτουργικών και μη λειτουργικών εσόδων / εξόδων. Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμοδείκτης καθαρού κέρδους τόσο πιο επικερδής είναι μια επιχείρηση ή ένα σύνολο επιχειρήσεων. Το 2011, το καθαρό περιθώριο κέρδους μειώθηκε σε σχέση με το προηγούμενο έτος και παρουσιάζεται οριακά αρνητικό (-0,3%). Η εξέλιξη αυτή – όπως και στην προηγούμενη περίπτωση – οφείλεται στο χαμηλότερο ρυθμό μεταβολής των προ φόρων κερδών έναντι εκείνου των πωλήσεων. Σε εταιρικό επίπεδο, το υψηλότερο καθαρό περιθώριο κέρδους το 2011 κατέγραψε η BP Ελληνική (3,1%) με την Coral Gas να ακολουθεί (2,2%), ενώ οι υπόλοιπες εταιρείες του κλάδου κινήθηκαν οριακά θετικά και αρνητικά. Μεγαλύτερη μείωση σημείωσαν τα Ελληνικά Καύσιμα (-1,6%).
Χ αφιέρωμα ~ Αγορά Ενέργειας Αριθμοδείκτες κοινωνικού προϊόντος Οι αριθμοδείκτες κοινωνικού προϊόντος παρέχουν πληροφόρηση για τη διανομή του κοινωνικού προϊόντος: (α) στο Δημόσιο, (β) στο προσωπικό, (γ) στις τράπεζες και (δ) στους μετόχους. Όπως έχει ήδη αναφερθεί, ως κοινωνικό προϊόν νοείται η διαφορά του συνόλου των εισροών (αξία πωλήσεων, άλλα έσοδα εκμετάλλευσης, έκτακτα και ανόργανα έσοδα/ έξοδα) και του συνόλου των εκροών (κόστος προϊόντων CIF, άμεσα έξοδα αγορών, άλλα λειτουργικά έξοδα, αποσβέσεις) των επιχειρήσεων. Στην παρούσα ενότητα περιλαμβάνεται ένας ακόμη αριθμοδείκτης, αυτός των επενδύσεων προς το σύνολο των μικτών κερδών. (α) Διανομή κοινωνικού προϊόντος στο Δημόσιο Οι εξεταζόμενες εταιρείες διαθέτουν το κοινωνικό προϊόν τους στο Δημόσιο μέσω: (α) δασμών και φόρων αγορών, (β) φόρου εισοδήματος και (γ) άλλων φόρων και εισφορών. Το ποσοστό που αφορά στη διανομή του κοινωνικού προϊόντος στο Δημόσιο μειώθηκε στο 96,6% το 2011 από 97,3% το 2010. Σε εταιρικό επίπεδο, τις υψηλότερες τιμές στο συγκεκριμένο δείκτη κατέγραψαν τα Ελληνικά Καύσιμα (101,7%), ενώ ακολουθεί η Αιγαίον Όιλ (98,0%) και η ΕΤΕΚΑ με 97,7%. Από την άλλη, το χαμηλότερο ποσοστό συγκεντρώνει η BP Ελληνική με (7,5%). (β) Διανομή κοινωνικού προϊόντος στο προσωπικό Μέρος του κοινωνικού προϊόντος των επιχειρήσεων του δείγματος διατίθεται στο προσωπικό τους μέσω: (α) των αμοιβών και (β) των εργοδοτικών εισφορών. Το 2010, ο δείκτης παρουσίασε οριακή αύξηση στο 3%, ενώ ο δείκτης των αμοιβών προσωπικού διατηρήθηκε στα ίδια περίπου επίπεδα. Σε επίπεδο επιχειρήσεων, τις πρώτες θέσεις στη διανομή του κοινωνικού προϊόντος στο προσωπικό για το 2011 κατείχαν η BP Ελληνική με ποσοστό 52,9% και η Coral Gas με 32,2%, ενώ στις τελευταίες θέσεις βρέθηκαν τα Ελληνικά Καύσιμα και η ETEKA με 2,2% και 1,2%, αντίστοιχα. (γ) Διανομή κοινωνικού προϊόντος στις τράπεζες Οι επιχειρήσεις διαθέτουν μέρος του κοινωνικού τους προϊόντος στις τράπεζες για την αποπληρωμή δανείων.
24 Νοέμβριος 2012
Για την οικονομική χρήση 2011 το ποσοστό που αφορά στη διανομή του κοινωνικού προϊόντος στις τράπεζες αυξήθηκε κατά 1,5 ποσοστιαία μονάδα. Σε εταιρικό επίπεδο, οι επιχειρήσεις που διέθεσαν το υψηλότερο ποσοστό του κοινωνικού τους προϊόντος στις τράπεζες το συγκεκριμένο έτος, ήταν η BP Ελληνική και η Mamidoil-Jetoil με 3,7%, ενώ οι υπόλοιπες εταιρείες του κλάδου κυμαίνονται χαμηλά, χωρίς να ξεπερνούν σε ποσοστό το 2%. Από την άλλη μεριά, το χαμηλότερο ποσοστό διέθεσαν η Coral Gas (0,3%) και τα Ελληνικά Καύσιμα (0,5%). (δ) Διανομή κοινωνικού προϊόντος σε μετόχους - επιχειρήσεις Οι επιχειρήσεις του κλάδου διαθέτουν επίσης ένα μέρος του κοινωνικού προϊόντος για την πληρωμή μερίσματος στους μετόχους και για την αύξηση των αποθεματικών. Το 2011 η τιμή του εν λόγω δείκτη κυμάνθηκε και πάλι σε αρνητικά επίπεδα (-1,1%) σημειώνοντας μικρή πτώση σε σχέση με το 2010. Η επιδείνωση του δείκτη οφείλεται κατά κύριο λόγο στην υποχώρηση των καθαρών κερδών μετά από φόρους της χρήσης του 2011. Αναφορικά με τις εταιρείες του δείγματος, μόνο η BP Ελληνική φαίνεται να ξεχωρίζει διαθέτοντας το 35,9% του κοινωνικού της προϊόντος για πληρωμή μερίσματος στους μετόχους και για αύξηση των αποθεματικών τους, ενώ στις τελευταίες θέσεις και με αρνητικό πρόσημο στην τιμή του δείκτη βρίσκονται τα Ελληνικά Καύσιμα (-4,4%) και η ΕΚΟ (-2,9%). (ε) Επενδύσεις προς μικτά κέρδη Ο συγκεκριμένος αριθμοδείκτης δεν ανήκει στην κατηγορία των αριθμοδεικτών διανομής κοινωνικού προϊόντος. Το ζητούμενο εδώ είναι η σύγκριση των συνολικών επενδύσεων των επιχειρήσεων του δείγματος με τα μικτά τους κέρδη. Το 2011, ο δείκτης βελτιώθηκε κατά 2 περίπου ποσοστιαίες μονάδες, φτάνοντας στο 13% από 11,2% την προηγούμενη χρονιά. Η αύξηση οφείλεται εν μέρει στην επενδυτική πολιτική των επιχειρήσεων, η οποία ήταν αυξημένη σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Σε εταιρικό επίπεδο, το υψηλότερο ποσοστό κατέχει η Revoil με 34,5%, ενώ στην τελευταία θέση βρίσκεται η Ελινόιλ με ποσοστό κοντά στο 3%.
ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ Η ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ Η συνολική εγκατεστημένη δυναμικότητα των μονάδων ΑΠΕ κινήθηκε ανοδικά την περίοδο 2006-2011, με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 23%. Τα αιολικά πάρκα καλύπτουν διαχρονικά το μεγαλύτερο ποσοστό στο σύνολο των ΑΠΕ, με το μερίδιό τους να διαμορφώνεται σε 68% το 2011, ενώ δυναμικά αναπτύσσονται και τα φωτοβολταϊκά. Οι συνολικές πωλήσεις ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ παρουσίασαν σημαντική αύξηση το 2011/10 (55%), κυρίως λόγω της εντυπωσιακής ανάπτυξης των φωτοβολταϊκών σταθμών.
Ο
κλάδος των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) συνιστά ένα δυναμικά αναπτυσσόμενο τμήμα της παγκόσμιας ενεργειακής πολιτικής. Η συνεχής ανάπτυξη που παρουσιάζει ο κλάδος των ΑΠΕ τα τελευταία χρόνια σχετίζεται με την αναγκαιότητα μείωσης του βαθμού εξάρτησης από την «οικονομία των υδρογονανθράκων». Οι τελευταίες μεταβολές και προοπτικές εξέλιξης του συγκεκριμένου κλάδου παρουσιάζονται στην έκτη έκδοση της κλαδικής μελέτης «Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας» της ICAP Group. Στον τομέα παραγωγής Η/Ε από ΑΠΕ δραστηριοποιείται μεγάλος αριθμός μονάδων, καθεμιά εκ των οποίων αποτελεί συνήθως μια αυτόνομη εταιρεία, σε πολλές περιπτώσεις θυγατρική μιας μεγαλύτερης επιχειρηματικής οντότητας. Τα επιχειρηματικά σχήματα που δραστηριοποιούνται στον κλάδο των ΑΠΕ σε επίπεδο μονάδων παραγωγής Η/Ε προέρχονται κυρίως από τον κατασκευαστικό τομέα, αλλά και από τον ενεργειακό κλάδο. Στον ευρύτερο κλάδο δραστηριοποιείται, επίσης, αξιόλογος αριθμός προμηθευτών συστημάτων ενεργειακής εκμετάλλευσης ΑΠΕ, το πλήθος των οποίων παρουσιάζει αύξηση τα τελευταία χρόνια. Δυνατό σημείο του κλάδου των ΑΠΕ αποτελεί το υψηλό εκμεταλλεύσιμο ενεργειακό δυναμικό της χώρας (αιολικό δυναμικό, ηλιοφάνεια κ.τ.λ.) συγκριτικά με τις υπόλοιπες χώρες του ευρύτερου γεωγραφικού μας χώρου και η χρήση του συστήματος feed-in tariff για την αποζημίωση των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας, το οποίο είναι από τα υψηλότερα στην Ευρώπη. Από την άλλη πλευρά, ορισμένα από τα κυριότερα προβλήματα είναι η έλλειψη χρηματοδοτικών εργαλείων για την ανάπτυξη νέων έργων (δεδομένης της υπάρχουσας ύφεσης της οικονομίας), οι καθυστερήσεις στις πληρωμές της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και ο κορεσμός των δικτύων σε περιοχές με υψηλό ενεργειακό δυναμικό. Αναφερόμενη στην εξέλιξη και τη διάρθρωση της εγκατεστημένης ισχύος, καθώς και στην παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια από ΑΠΕ, η διευθύντρια οικονομικών - κλαδικών μελετών της ICAP Group, κ. Σταματίνα Παντελαίου, σημειώνει τα εξής: «Η συνολική εγκατεστημένη
ισχύς παραγωγής Η/Ε από ΑΠΕ (σε MW) αυξήθηκε με μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής 23% την πενταετία 2006-2011. Ειδικότερα, το 2011 η ισχύς αυξήθηκε σχεδόν κατά 40% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Τα αιολικά πάρκα καλύπτουν διαχρονικά το μεγαλύτερο ποσοστό στο σύνολο των ΑΠΕ, με το μερίδιό τους να διαμορφώνεται σε 68% το 2011. Ακολούθησαν τα φωτοβολταϊκά πάρκα με ποσοστό 21,6% και οι μικροί υδροηλεκτρικοί σταθμοί με 8,5% το ίδιο έτος. Το 85% περίπου της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος βρίσκεται στο διασυνδεδεμένο σύστημα και το υπόλοιπο 15% στα μη διασυνδεδεμένα νησιά. Η συνολική παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια από ΑΠΕ (σε MWh) ακολούθησε ανοδική πορεία την περίοδο 2006-2011, με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης της τάξης του 18%. Οι συνολικές πωλήσεις Η/Ε από ΑΠΕ (σε αξία) παρουσίασαν σημαντική αύξηση την περίοδο 20062011 (με μέσο ετήσιο ρυθμό 33,9%). Η μεγαλύτερη αύξηση σημειώθηκε το 2011/10 (55%), κυρίως λόγω της εντυπωσιακής ανάπτυξης των φωτοβολταϊκών σταθμών». Στο πλαίσιο της μελέτης έγινε και χρηματοοικονομική ανάλυση των επιχειρήσεων παραγωγής Η/Ε από ΑΠΕ βάσει επιλεγμένων αριθμοδεικτών. Επίσης, συντάχθηκε ομαδοποιημένος ισολογισμός βάσει δείγματος 121 επιχειρήσεων του κλάδου, για τις οποίες υπήρχαν διαθέσιμα στοιχεία ισολογισμών των χρήσεων 2010 και 2011. Από τα σχετικά δεδομένα προέκυψε ότι oι συνολικές πωλήσεις των 121 εταιρειών του δείγματος αυξήθηκαν κατά 43,6% το 2011/10. Με χαμηλότερο, ωστόσο, ρυθμό αυξήθηκε το μικτό κέρδος (14,6%). Ο υπερδιπλασιασμός των λοιπών λειτουργικών εξόδων επιδείνωσε το λειτουργικό αποτέλεσμα των επιχειρήσεων, το οποίο μειώθηκε κατά 31,7%. Τελικά, το καθαρό αποτέλεσμα (προ φόρου εισοδήματος) υποχώρησε κατά 37,5% το 2011/10, ενώ και τα κέρδη EBITDA μειώθηκαν κατά 11,9%. Σύμφωνα με τις ισχύουσες συνθήκες, το ποσοστό διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας προβλέπεται ότι θα παρουσιάσει συνεχή αύξηση την περίοδο 2012-2020. Ειδικότερα, η συνολική παραγόμενη Η/Ε από ΑΠΕ εκτιμάται ότι θα εμφανίσει μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής της τάξης του 15% έως το 2020.
Α) ΔΙΑΧΡΟΝΙΚH ΕΞEΛΙΞΗ ΕΓΚΑΤΕΣΤΗΜEΝΗΣ ΙΣΧYΟΣ ΑΠΕ (2002-2011)
Β) ΚΑΤΑΝΟΜH ΔΥΝΑΜΙΚOΤΗΤΑΣ ΜΟΝAΔΩΝ ΠΑΡΑΓΩΓHΣ Η/Ε ΑΠO ΑΠΕ (2011)
800 MYHΣ 8,5%
700 600 500
ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ 21,6%
400 300
BIOMAZA / BIOAEΡIO 1,9%
ΑΙΟΛΙΚΑ 68,0%
200 100 0
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
EΤΟΣ ΒAΣΗΣ: 2002=100
ΠΗΓH: ICAP GROUP ΑΕ ΧΡΗΜΑ 25
Η ΕΙΚΟΝΑ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ
ΕΛ.ΠΕ.
ΒΕΛΤΙΩΜΕΝΗ Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ Β’ ΤΡΙΜΗΝΟΥ
Θετικά ήταν τα λειτουργικά αποτελέσματα για τα ΕΛ.ΠΕ. στο β’ τρίμηνο, με τα συγκρίσιμα κέρδη EBITDA του ομίλου στα 197 εκατ. ευρώ (+36% έναντι του β’ τριμήνου του 2011), κυρίως λόγω των περιθωρίων διύλισης που κυμάνθηκαν στα υψηλότερα επίπεδα από το δ’ τρίμηνο του 2008 (ενδεικτικά περιθώρια FCC Μεσογείου στα 6,6 $/bbl.), καθώς και της θετικής επίπτωσης από τον έλεγχο δαπανών με τα σταθερά κόστη μειωμένα κατά 10%. Η επίδοση αυτή επετεύχθη σε ένα ιδιαίτερα δύσκολο περιβάλλον, με την ελληνική αγορά επηρεασμένη από αυξημένη αβεβαιότητα, επιδεινούμενες συνθήκες ρευστότητας και μειωμένη οικονομική δραστηριότητα, που οδήγησαν σε περαιτέρω υποχώρηση της εγχώριας αγοράς καυσίμων κατά 12%. Επιπλέον, κατά το β’ τρίμηνο, το εμπάργκο στο Ιράν και η ανάγκη για προσαρμογή στις πηγές προμήθειας αργού επιδείνωσαν περαιτέρω το ήδη δύσκολο περιβάλλον. Τα προσαρμοσμένα καθαρά κέρδη έφτασαν τα 86 εκατ. ευρώ (-7% έναντι του β’ τριμήνου του 2011), ενώ επηρεάστηκαν από ζημιές συναλλαγματικών διαφορών ύψους 46 εκατ. ευρώ, λόγω αποτίμησης των δανείων σε δολάρια ΗΠΑ. Η πρόσκαιρη μείωση των τιμών αργού οδήγησε σε υψηλές ζημιές αποτίμησης αποθεμάτων που, σε συνδυασμό με άλλα μη λειτουργικά αποτελέσματα, επηρέασαν αρνητικά τα δημοσιευμένα αποτελέσματα κατά 142 εκατ. ευρώ, οδηγώντας σε καθαρές ζημιές -28 εκατ. ευρώ (β’ τριμ. 2011: κέρδη 60 εκατ. ευρώ). Τα συγκρίσιμα καθαρά κέρδη στο α’ εξάμηνο ανήλθαν σε 131 εκατ. ευρώ. Η μείωση στο κεφάλαιο κίνησης οδήγησε σε υποχώρηση του καθαρού δανεισμού σε σχέση με το α’ τρίμηνο του 2012 στα 1,8 δισ. ευρώ και το δείκτη μόχλευσης Δανεισμού / Απασχολούμενων Κεφαλαίων στο 43%. Η διαδικασία εκκίνησης του διυλιστηρίου Ελευσίνας ολοκληρώνεται και οι πρώτες πωλήσεις προϊόντων από το νέο διυλιστήριο έχουν προγραμματιστεί για τις αρχές Σεπτεμβρίου. Η αναχρηματοδότηση των πιστωτικών γραμμών που λήγουν στο δ’ τρίμηνο του 2012 και το α’ τρίμηνο του 2013 βρίσκεται στο τελικό της στάδιο. Σημαντικό μέρος του δανείου θα προέλθει από ελληνικές και ξένες τράπεζες που έχουν αναλάβει ρόλο διοργανωτή (MLA). Ο όμιλος συμμετείχε στη διαδικασία για την απόκτηση αδειών έρευνας υδρογονανθράκων στον Πατραϊκό Κόλπο και στα Ιωάννινα, ηγούμενος κοινοπραξίας με τις εταιρείες Melrose Resources και Edison, με τον κάθε εταίρο να συμμετέχει με ποσοστό 33,3%. Ο Γιάννης Κωστόπουλος, διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Ελληνικά Πετρέλαια, σχολίασε: «Βρισκόμαστε στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσουμε θετικά λειτουργικά αποτελέσματα για το β’ τρίμηνο του 2012, παρά τις αντίξοες συνθήκες που αντιμετωπίσαμε στις αγορές μας, καθώς και την ολοκλήρωση της διαδικασίας εκκίνησης του αναβαθμισμένου διυλιστηρίου Ελευσίνας, το οποίο θα αρχίσει να συνεισφέρει σημαντικά στα αποτελέσματα και τις ταμειακές ροές του ομίλου». Κύρια σημεία των αποτελεσμάτων των επιχειρηματικών κλάδων ΔΙΥΛΙΣΗ, ΕΦΟΔΙΑΣΜΟΣ & ΕΜΠΟΡΙΑ ∼ Πολύ καλές επιδόσεις από το διυλιστήριο Ασπροπύργου, μείωση 26 Νοέμβριος 2012
σταθερών εξόδων κατά 12% και αριστοποίηση εφοδιασμού αργού οδήγησαν σε συγκρίσιμα κέρδη EBITDA 152 εκατ. ευρώ (β’ τρίμηνο 2011: 98 εκατ. ευρώ) στην εγχώρια διύλιση. ∼ Η αύξηση μεριδίων αγοράς σε μια επιδεινούμενη εσωτερική αγορά καυσίμων και οι αυξημένες εξαγωγές είχαν ως αποτέλεσμα μεγαλύτερους όγκους πωλήσεων. ∼ Το διυλιστήριο Θεσσαλονίκης επαναλειτούργησε στα μέσα Ιουλίου, μετά από προγραμματισμένη συντήρηση των μονάδων διύλισης αργού και αναμόρφωσης νάφθας. ∼ Το διυλιστήριο της ΟΚΤΑ συνεισέφερε 4 εκατ. ευρώ στα συγκρίσιμα κέρδη EBITDA, ενώ οι όγκοι πωλήσεων επηρεάστηκαν από τις δυσμενείς συνθήκες της αγοράς. ΕΓΧΩΡΙΑ ΕΜΠΟΡΙΑ ∼ Παρά τη μείωση ζήτησης καυσίμων κίνησης, βελτιώθηκαν οι επιδόσεις λόγω αύξησης μεριδίων αγοράς, θετικής συνεισφοράς των καυσίμων αεροπορίας και αυστηρότερου ελέγχου πιστώσεων. ∼ Η μείωση εξόδων (15% έναντι του β’ τριμήνου του 2011) αντιστάθμισε τους χαμηλότερους όγκους, με αποτέλεσμα τα συγκρίσιμα κέρδη EBITDA να ανέλθουν στα 9 εκατ. ευρώ, έναντι 4 εκατ. ευρώ το β’ τρίμηνο του 2011. ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ∼ Παρά το επιδεινούμενο μακροοικονομικό περιβάλλον στις περισσότερες αγορές του εξωτερικού, η αύξηση όγκων στη Βουλγαρία και μεριδίων αγοράς στο Μαυροβούνιο, καθώς και η θετική επίδοση στην Κύπρο οδήγησαν σε αύξηση κερδοφορίας 11%, με το EBITDA στα 12 εκατ. ευρώ. ΠΕΤΡΟΧΗΜΙΚΑ ∼ Η μείωση στις διεθνείς τιμές και τα περιθώρια του πολυπροπυλενίου οδήγησαν σε συγκρίσιμα κέρδη EBITDA 14 εκατ. ευρώ (β’ τρίμηνο 2011: 19 εκατ. ευρώ). Ο αυξημένος εξαγωγικός προσανατολισμός (65% των πωλήσεων α’ εξαμήνου κατευθύνθηκε σε επιλεγμένες αγορές της Μεσογείου) και η μείωση των εξόδων σταθεροποίησαν την επίδοση. ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ∼ Η μείωση στην κατανάλωση ηλεκτρισμού και την ηλεκτροπαραγωγή από Φ.Α. οδήγησαν την Elpedison σε χαμηλότερη παραγωγή, με το EBITDA να διαμορφώνεται στα 13 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 30% σε σχέση με πέρσι. ∼ Η συνεισφορά της ΔΕΠΑ στα αποτελέσματα του ομίλου ανήλθε στα 15 εκατ. ευρώ, επηρεασμένη από προβλέψεις για την επίλυση των εκκρεμοτήτων σε διαιτησία με τη ΔΕΗ. Η μείωση της ζήτησης στο τρίμηνο οδήγησε σε χαμηλότερους όγκους πωλήσεων κατά 12% και σε μειωμένα λειτουργικά αποτελέσματα.
MOTOR OIL
ΑΥΞΗΣΗ ΤΖΙΡΟΥ, ΜΕΙΩΣΗ ΚΕΡΔΩΝ ΣΤΟ ΕΞΑΜΗΝΟ
Αύξηση του κύκλου εργασιών κατά 15,73%, αλλά και πτώση των καθαρών κερδών κατά 73,79%, παρουσίασε ο όμιλος της Motor Oil το πρώτο εξάμηνο του 2012 σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα το 2011. Ειδικότερα, τα κέρδη μετά από φόρους υποχώρησαν στα 27,6 εκατ. ευρώ από 105,1 εκατ. ευρώ που ήταν το πρώτο εξάμηνο του 2011 (μείωση 73,79%) ενώ τα κέρδη προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και συνολικών αποσβέσεων περιορίσθηκαν σε 119,7 εκατ. ευρώ έναντι 207,4 εκατ. ευρώ κατά το πρώτο εξάμηνο του 2012. Αντίθετα, ο κύκλος εργασιών της Motor Oil ανήλθε στα 4,78 δισ. ευρώ από 4,13 δισ. ευρώ, σημειώνοντας άνοδο 15,73%. Η αύξηση του κύκλου εργασιών οφείλεται στην ενίσχυση του όγκου πωλήσεων (κατά 10,20%), σε συνδυασμό με την οριακή άνοδο του μέσου όρου των τιμών (σε δολάρια) των προϊόντων πετρελαίου και την ενδυνάμωση του δολαρίου ΗΠΑ (μέση ισοτιμία) έναντι του ευρώ (κατά 7,60%). Όσον αφορά στις προοπτικές της Motor Oil - σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην έκθεση του διοικητικού της συμβουλίου για τα οικονομικά αποτελέσματα του πρώτου εξαμήνου του 2012 - η σχετική
ομαλοποίηση που διαφαίνεται τόσο στην εξέλιξη των τιμών του αργού όσο και στην ισοτιμία ευρώ/δολαρίου ΗΠΑ διαμορφώνει θετικές προϋποθέσεις για την πορεία των συνολικών μεγεθών της χρήσης, δεδομένου του ότι η εισηγμένη είναι σε θέση να πραγματοποιεί ικανοποιητικά περιθώρια. Ταυτόχρονα, αναμένεται ότι οι εργασίες της εταιρείας θα παραμείνουν σε υψηλό επίπεδο παρά τη συνεχιζόμενη επιβράδυνση της ζήτησης στην εσωτερική αγορά μέσω της συνεισφοράς των δικτύων λιανικής εμπορίας καυσίμων Coral (Shell), Avin, και Coral Gas. Επιπλέον, όπως επισημαίνεται στην ίδια έκθεση, στην παρούσα φάση η Motor Oil, μετά την απόκτηση του 26,71% της Cyclon Ελλάς επιδιώκει την περαιτέρω καθετοποίησή της και την εξεύρεση συνεργειών στον τομέα λιανικής εμπορίας υγρών καυσίμων. Αναφορικά με τις επενδύσεις, η εταιρεία σχεδιάζει να προχωρήσει σε νέες επενδύσεις ύψους 11,4 εκατ. ευρώ στο δεύτερο εξάμηνο του 2012, σε συνέχεια επενδύσεων ύψους 23,6 εκατ. ευρώ που πραγματοποίησε κατά το πρώτο εξάμηνο για την ενίσχυση - μεταξύ άλλων - των όρων ασφαλείας και υγιεινής του διυλιστηρίου και την ενεργειακή του αυτοτέλεια αλλά και για τη διασφάλιση υψηλού βαθμού ευελιξίας στην παραγωγή και διακίνηση των προϊόντων της.
REVOIL
ΑΥΞΗΜΕΝΟΣ ΚΑΤΑ 4,5% Ο ΟΓΚΟΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ
Αύξηση κατά 14,2% παρουσίασε ο κύκλος εργασιών του ομίλου το πρώτο εξάμηνο του 2012, κλείνοντας στα 498 εκατ. ευρώ έναντι 436,1 εκατ. ευρώ το 2011, λόγω της αύξησης των πωλούμενων ποσοτήτων καυσίμων του ομίλου και των συγκριτικά υψηλότερων τιμών του πετρελαίου διεθνώς, σε συνδυασμό με την αποδυνάμωση του ευρώ έναντι του δολαρίου. Σε μια αγορά που για τρίτη συνεχή χρονιά καταγράφει απώλειες, οι οποίες σύμφωνα με εκτιμήσεις το πρώτο εξάμηνο του 2012 ξεπερνούν το 15%, οι συνολικές πωλούμενες ποσότητες των καυσίμων του ομίλου στην εγχώρια αγορά το πρώτο εξάμηνο του 2012 εμφάνισαν αύξηση κατά 5,19% και ανήλθαν στα 463,92 εκατ. λίτρα, έναντι 441,04 εκατ. λίτρων το 2011. Η επέκταση του δικτύου πρατηρίων, η νέα αμόλυβδη βενζίνη 95 xtra4 που δημιούργησε η εταιρεία και οι προωθητικές ενέργειες που ενίσχυσαν σημαντικά τις πωλήσεις, διαφοροποίησαν τις επιδόσεις του ομίλου σε σχέση με τον κλάδο. Πιο αναλυτικά , οι πωληθέντες όγκοι στις βενζίνες και το πετρέλαιο κίνησης του ομίλου το εξάμηνο του 2012 ανήλθαν στα 265,1 εκατ. λίτρα έναντι 253,7 εκατ. λίτρων το 2011, εμφανίζοντας άνοδο κατά
4,5%. Οι πωλούμενες ποσότητες πετρελαίου θέρμανσης ανήλθαν στα 195,1 εκατ. λίτρα έναντι 184,55 εκατ. λίτρων το πρώτο εξάμηνο του 2011, παρουσιάζοντας άνοδο κατά 5,72%. Το μικτό κέρδος ανήλθε στα 14,05 εκατ. ευρώ έναντι 15,27 εκατ. ευρώ το περσινό εξάμηνο. Η καθοδική πορεία της παγκόσμιας ναυλαγοράς συμπίεσε τα έσοδα από τις νέες ναυλώσεις των πλοίων του ομίλου, οδηγώντας τα ενοποιημένα λειτουργικά κέρδη σε επίπεδο EBITDA σε κλείσιμο στα 5,07 εκατ. ευρώ έναντι 6,27 εκατ. ευρώ το 2011, με τη λειτουργική κερδοφορία της μητρικής εταιρείας να παραμένει κοντά στα περσινά επίπεδα. Οι υψηλές αποσβέσεις λόγω των επενδύσεων στην επέκταση του δικτύου πρατηρίων και στη ναυτιλία, τα χαμηλότερα έσοδα από τις ναυλώσεις των δύο πλοίων του ομίλου και η μείωση των περιθωρίων κέρδους στο πλαίσιο της προσαρμογής του ομίλου στις πιεστικές συνθήκες της ύφεσης οδήγησαν τα ενοποιημένα αποτελέσματα προ φόρων σε κλείσιμο με μικρές ζημιές 199,6 χιλ. ευρώ έναντι κερδών 1,61 εκατ. ευρώ το 2011. Σε ό,τι αφορά τη μητρική, οι ζημιές περιορίζονται στις 74 χιλ. ευρώ από κέρδη 662,7 χιλ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2011. ΧΡΗΜΑ 27
Χ αφιέρωμα ~ Αγορά Ενέργειας Σε επίπεδο αποτελεσμάτων μετά από φόρους, ο όμιλος παρουσίασε ζημιές 301,4 χιλ. ευρώ από κέρδη 1,46 εκατ. ευρώ το 2011, ενώ τα συγκεντρωτικά συνολικά έσοδα μετά από φόρους έκλεισαν στις 620,4 χιλ. ευρώ λόγω των θετικών συναλλαγματικών διαφορών ευρώ/δολ. ΗΠΑ κατά την ενοποίηση από τη συμμετοχή της 100% θυγατρικής ΑΡΙΣΤΟΝ ΕΕΠΝ στο μετοχικό κεφάλαιο των θυγατρικών της πλοιοκτητριών εταιρειών. Το αντίστοιχο εξάμηνο του 2011 τα συγκεντρωτικά συνολικά έσοδα είχαν κλείσει με αρνητικό πρόσημο 966,9 χιλ. ευρώ. Η παρατεταμένη ύφεση των τελευταίων ετών που πλήττει την ελληνική οικονομία, όχι μόνο συνεχίστηκε, αλλά και επιδεινώθηκε στο πρώτο μισό του 2012, προμηνύοντας τη συνέχεια μιας ακόμη πολύ δύσκολης χρονιάς. Η πτώση της κατανάλωσης συνεχίζεται, η ρευστότητα της αγοράς είναι σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα και ο ανταγωνισμός έχει
συμπιέσει δραματικά τα περιθώρια κέρδους τόσο των εταιρειών εμπορίας όσο και των πρατηριούχων, που δίνουν αγώνα να διατηρήσουν τις πωλήσεις τους και να καλύψουν τα λειτουργικά τους έξοδα. Ο όμιλος Revoil προσαρμόζεται στα δεδομένα της αγοράς, ενισχύοντας τους μηχανισμούς για τη διασφάλιση των εσόδων και της ρευστότητάς του σε ικανοποιητικά επίπεδα, ενώ συνεχίζει τα προγράμματα περιορισμού του κόστους, επιτυγχάνοντας μείωση των λειτουργικών του εξόδων. Παράλληλα, με επιλεκτικές προωθητικές ενέργειες που προσθέτουν αξία στην κάθε συναλλαγή με τον τελικό καταναλωτή και με τη δημιουργία νέων προϊόντων ενίσχυσε την ανταγωνιστικότητά του, αυξάνοντας τις πωλήσεις του σε ένα κλάδο που συνεχίζει να καταγράφει απώλειες. Η άνοδος των πωλήσεων ανέβασε το συνολικό μερίδιο αγοράς του ομίλου στην εγχώρια εμπορία πετρελαιοειδών πάνω από 10%.
ΜΕΤΚΑ
ΣΤΟ 80% Η ΕΞΑΓΩΓΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Η έναρξη λειτουργίας όλων των θερμικών και ανανεώσιμων μονάδων ενέργειας (πλην της συμπαραγωγής) εξουδετερώνει την αναμενόμενη μείωση κύκλου εργασιών στη Μέτκα και στον τομέα μεταλλουργίας & μεταλλείων. Ο όμιλος, με εξαγωγική δραστηριότητα 80% και ολοκληρωμένες επενδύσεις αιχμής εντός της χώρας, ύψους 1 δισ. την τελευταία πενταετία, καταβάλλει υπεράνθρωπη προσπάθεια διατήρησης της εξωστρέφειας και της επιτυχημένης πορείας του απέναντι σε όλα τα θεσμικά, τραπεζικά, ενεργειακά και λειτουργικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας. Στο α’ εξάμηνο του 2012, ο όμιλος Μυτιληναίου κατέγραψε ενοποιημένο κύκλο εργασιών 714,4 εκατ., έναντι των 710,7 εκατ. του πρώτου εξαμήνου 2011, αύξηση 0,5% που οφείλεται στην αυξημένη συνεισφορά του τομέα ενέργειας. Τα λειτουργικά κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) το α’ εξάμηνο του 2012 ανήλθαν σε 80,0 εκατ., από 107,0 εκατ. το 2011. Τα καθαρά κέρδη, μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας, ανήλθαν σε 8,5 εκατ., έναντι 30,5 εκατ. το αντίστοιχο εξάμηνο του προηγούμενου έτους. Ο τομέας των έργων EPC παρουσίασε την προεξοφληθείσα και αναμενόμενη κάμψη στον κύκλο εργασιών σε σχέση με τη χρήση του 2011, που συνοδεύθηκε από εκπληκτικές αλλά ασφαλώς μη διατηρήσιμες επιδόσεις, ιδιαίτερα υπό τις παρούσες συνθήκες στην Ελλάδα, αλλά και τις άλλες χώρες όπου δραστηριοποιείται η Μέτκα. Η δραστηριότητα στην Ελλάδα επηρεάστηκε από ύφεση που οδήγησε σε ακύρωση ή αναβολή των όποιων επενδύσεων σχεδιάζονταν σε έργα ενδιαφέροντος της Μέτκα, ενώ τα υπό εκτέλεση έργα, κυρίως της ΔΕΗ, έχουν εξελιχθεί σε επιζήμια δραστηριότητα για την εταιρεία, λόγω των σημαντικών καθυστερήσεων στην υλοποίηση και χρηματοδότηση, χωρίς ευθύνη της Μέτκα. Η δραστηριότητα στο εξωτερικό προχώρησε καλύτερα του αναμενομένου, αντισταθμίζοντας τις ζημίες από τα έργα της ΔΕΗ. Συγκεκριμένα, ο κύκλος εργασιών της θυγατρικής Μέτκα στο α’ εξάμηνο του 2012, ανήλθε στα 298,7 εκατ., έναντι 477,8 εκατ. το 2011. Τα κέρδη 28 Νοέμβριος 2012
προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) ανήλθαν σε 50,7 εκατ., από 2,3 εκατ. πέρσι, ενώ το περιθώριο κέρδους EBITDA διατηρήθηκε σε υψηλά επίπεδα (17,0%). Όσον αφορά στα καθαρά κέρδη, μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας, αυτά ανήλθαν σε 40,1 εκατ. έναντι 49,6 εκατ. την αντίστοιχη περίοδο του 2011. Ο τομέας μεταλλουργίας & μεταλλείων του ομίλου αποτελεί τον τομέα που αντιμετωπίζει τις ισχυρότερες προκλήσεις το 2012. Σε παγκόσμιο επίπεδο, περίπου το 50% των εταιρειών του κλάδου εμφανίζουν αρνητικές χρηματικές ροές (negative cash cost and cash flows). Σε αυτό το πλαίσιο της διεθνούς αρνητικής συγκυρίας, ο τομέας μεταλλουργίας του ομίλου σημείωσε μείωση του κύκλου εργασιών, που διαμορφώθηκε στα 232,6 εκατ., από 260,8 εκατ. κατά το αντίστοιχο τρίμηνο του 2011. Σε ένα τέτοιο παγκόσμιο περιβάλλον, ο όμιλος στον κλάδο μεταλλουργίας & μεταλλείων διατηρεί σε πλήρη εξέλιξη πρόγραμμα δραστικού περιορισμού του κόστους, ύψους 145 εκατ. δολ. ΗΠΑ ετησίως, για να εξασφαλίσει τη μακροχρόνια βιωσιμότητα του σημαντικού αυτού κλάδου της οικονομίας. Σε αυτή την προσπάθεια, βρίσκει απέναντί του την ελληνική γραφειοκρατία, η οποία κρατάει ακόμα εκτός εμπορικής λειτουργίας το εργοστάσιο συμπαραγωγής (επένδυση 200 εκατ. που ολοκληρώθηκε προ τετραετίας), με αποτέλεσμα η μονάδα αυτή να παράξει για τον όμιλο ζημίες 11,5 εκατ. μόνο το α’ εξάμηνο του 2012. Ο τομέας ενέργειας, έχοντας πλέον σε πλήρη λειτουργία 2 από τα καλύτερα θερμικά εργοστάσια της Ευρώπης, αλλά και αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα, ενίσχυσε σημαντικά τα μεγέθη του ομίλου στο α’ εξάμηνο του 2012. Πιο συγκεκριμένα, ο κύκλος εργασιών του τομέα ανήλθε σε 198,5 εκατ., από 34,6 εκατ. την αντίστοιχη περίοδο του 2011 και αντιστοιχεί στο 28% του συνολικού κύκλου εργασιών του ομίλου. Σημειώνεται ότι από το β’ τρίμηνο καταγράφεται για πρώτη φορά συνεισφορά από τη μονάδα ισχύος 437MW της Korinthos Power, που ξεκίνησε την εμπορική της λειτουργία τον Απρίλιο του 2012.
Άλλες σημαντικές εξελίξεις του α’ εξαμήνου είναι οι εξής: ∼ Η υπογραφή της νέας τριετούς συμφωνίας συνδιαχείρισης για την προμήθεια φυσικού αερίου από τη ΔΕΠΑ, εξασφαλίζει την ομαλή τροφοδοσία των τριών θερμικών μονάδων παραγωγής ενέργειας του ομίλου και προσφέρει ευελιξία για την πραγματοποίηση εισαγωγών, σταθμίζοντας συνεχώς τις συνθήκες στην αγορά υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ – LNG). Παράλληλα, ο όμιλος, με τη λειτουργία και των τριών θερμικών μονάδων, συνεχίζει σταθερά να αυξάνει το μερίδιό του στην εγχώρια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. ∼ Η μεγάλη πτώση των τιμών του Χρηματιστηρίου Μετάλλων LME. ∼ Η εντεινόμενη άνοδος του δολαρίου ΗΠΑ έναντι του ευρώ. ∼ Οι υψηλότερες τιμές πρώτων υλών (κυρίως του φυσικού αερίου), οι οποίες από τα μέσα του έτους αποκλιμακώνονται σημαντικά. ∼ Η συνεχιζόμενη υπερφορολόγηση της παραγωγικής διαδικασίας (ειδικοί φόροι, τέλη κ.λπ.)
∼ Οι συνεχείς ανοδικές πιέσεις στα επιτόκια δανεισμού λόγω της ελληνικής κρίσης. ∼ Η μεγάλη δυσκολία στην ανεύρεση εγγυητικών επιστολών αποδεκτών τραπεζικών ιδρυμάτων για συμμετοχή σε διεθνείς διαγωνισμούς. Μέσα σε αυτό το ασφυκτικό οικονομικό περιβάλλον, ο όμιλος, ακριβώς λόγω του διαφοροποιημένου χαρακτήρα και του εξαγωγικού προσανατολισμού των δραστηριοτήτων του, καθώς και της σημαντικής ρευστότητας που διαθέτει (178 εκατ. στις 30/6/12) ανταποκρίνεται με επιτυχία στις προκλήσεις. Για το υπόλοιπο της φετινής χρονιάς, οι σημαντικές μειώσεις στις τιμές πρώτων υλών, η έναρξη κατασκευής νέων έργων EPC, η περαιτέρω υλοποίηση του προγράμματος «Το Μέλλον», η αυξημένη ρευστότητα και η συνεισφορά πλέον για όλο το β’ εξάμηνο των μονάδων παραγωγής ενέργειας, επιτρέπουν στη διοίκηση να διατηρήσει την πρόβλεψη της Γενικής Συνέλευσης του Μαΐου 2012 ότι «θα γίνει ό,τι είναι δυνατόν για να διατηρήσει ο όμιλος τα αποτελέσματα (κύκλο εργασιών, EBITDA, καθαρά κέρδη) του 2011, που ήταν και έτος ρεκόρ στην ιστορία του ομίλου».
ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ
ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΕΓΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΗ ΙΣΧΥ
Οι ενοποιημένες πωλήσεις της εταιρείας ανήλθαν σε 55,2 εκατ. ευρώ, έναντι 27,9 εκατ. ευρώ κατά το α’ εξάμηνο του 2011, αυξημένες κατά 97,8%, κυρίως λόγω της αύξησης των εσόδων από την ενεργειακή της δραστηριότητα, συνέπεια της μεγαλύτερης εγκατεστημένης ισχύος, σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Τα έσοδα από τον τομέα της ενέργειας ανήλθαν σε 38,2 εκατ. ευρώ έναντι 20,0 εκατ. ευρώ το α’ εξάμηνο του 2011, αυξημένα κατά 91,2%. Οι πωλήσεις του κατασκευαστικού τομέα της εταιρείας προς τρίτους διαμορφώθηκαν στα 17 εκατ. ευρώ έναντι 7,9 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2011, αυξημένες κατά 114,5%. Η συνολική λειτουργική κερδοφορία προ αποσβέσεων, τόκων, φόρων και επενδυτικών αποτελεσμάτων (EBITDA) ανήλθε σε 27 εκατ. ευρώ, έναντι 13,3 εκατ. ευρώ το περσινό διάστημα, αυξημένη κατά 103,6%. Τα συνολικά λειτουργικά κέρδη, προ φόρων και τόκων (ΕΒΙΤ), διαμορφώθηκαν σε 17,8 εκατ. ευρώ έναντι 9,2 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 92,7%. Αντίστοιχα, τα κέρδη προ φόρων διαμορφώθηκαν στα 11,5 εκατ. ευρώ έναντι 10,1 εκατ. ευρώ το α’ εξάμηνο του
2011, αυξημένα κατά 13,8%. Τα καθαρά κέρδη, μετά από τα δικαιώματα μειοψηφίας, διαμορφώθηκαν στα 7,9 εκατ. ευρώ, έναντι 7,0 εκατ. ευρώ το περσινό διάστημα, αυξημένα κατά 13,4%. Οι επενδύσεις του ομίλου το α’ εξάμηνο του 2012 ανήλθαν σε 139,5 εκατ. ευρώ, καθώς το επενδυτικό πρόγραμμα συνεχίζεται. Οι ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες προ μεταβολών του κεφαλαίου κίνησης ανήλθαν σε 27,1 εκατ. ευρώ έναντι 13,2 εκατ. ευρώ την προηγούμενη περίοδο, ενώ η καθαρή δανειακή θέση του ομίλου (ταμειακά διαθέσιμα μείον τραπεζικό δανεισμό) διαμορφώθηκε στα 271,6 εκατ. ευρώ. Η συνολική εγκατεστημένη ισχύς του ομίλου ανέρχεται σε 488 MW, καθώς πρόσφατα ολοκληρώθηκε η εγκατάσταση ενός μεγάλου αιολικού πάρκου της εταιρείας στην Αμερική, συνολικής ισχύος 138 MW. Ταυτόχρονα, ο όμιλος διαθέτει υπό κατασκευή ή έτοιμες προς κατασκευή εγκαταστάσεις ΑΠΕ ισχύος 253 MW, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Συνολικά, η εταιρεία λειτουργεί, κατασκευάζει ή έχει πλήρως αδειοδοτήσει 741 MW εγκαταστάσεων ΑΠΕ, στην Ευρώπη και την Αμερική.
ΧΡΗΜΑ 29
NEXANS ΕΛΛΑΣ Η ΑΓΟΡA ΗΛΕΚΤΡΙΚHΣ ΕΝEΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΛΩΔIΩΝ Είναι γεγονός, πως παρά την οικονομική κρίση που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα, η ζήτηση ενέργειας παραμένει σε ικανοποιητικά επίπεδα.
Ε
πίσης, όλο και περισσότερες αγορές στρέφουν το ενδιαφέρον τους προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ως αποτέλεσμα της απόσυρσης μονάδων παραγωγής πυρηνικής ενέργειας, αλλά και των μέτρων εναντίον της εκπομπής καυσαερίων από τις θερμοηλεκτρικές μονάδες. Για παράδειγμα στη Γερμανία, η παραγωγή ενέργειας αυξήθηκε, αλλά οι πάροχοι στη χώρα είναι ακόμα διστακτικοί για το πώς να αντιδράσουν στην απόφαση της κυβέρνησης να καταργήσει τα πυρηνικά εργοστάσια. Όπως έχει παρατηρηθεί, η υποχώρηση της χρήσης πυρηνικής ενέργειας λογω των θεμάτων ασφαλείας που έχουν προκύψει στο παρελθόν, αύξησε την ζήτηση άλλων πηγών όπως π.χ. το φυσικό αέριο και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Στην Ευρώπη, χαρακτηριστικό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι το ότι δημιουργούνται όλο και περισσότερες μικρές μονάδες παραγωγής οι οποίες έχουν φωτοβολταϊκά και αιολικά συστήματα, σε αντίθεση με το παρελθόν, όπου η παραγωγή ήταν συγκεντρωμένη σε
μεγάλες ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες. Για παράδειγμα στην Ελλάδα τέτοια συγκέντρωση παρατηρείται στην Πτολεμαΐδα, στο Αλιβέρι, στη Μεγαλόπολη και αλλού. Η διασπορά μικρών μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας έχει συνέπεια να μεταβάλλεται ο σχεδιασμός του δικτύου μεταφοράς και διανομής και να δημιουργείται ένα πυκνότερο δίκτυο καλωδίων και αγωγών. Είναι αυτονόητο ότι αυτός ο διαφορετικός σχεδιασμός του δικτύου απαιτεί μεγαλύτερες ποσότητες καλωδίων και αγωγών. Η ισχυρή ανάπτυξη της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας έχει ως αποτέλεσμα την επιτάχυνση της ζήτησης για έξυπνα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας και για εξαρτήματα καλωδίων. Ο Όμιλος Nexans κατέχει ηγετική θέση σε αυτή την αγορά. Δεν θα πρέπει να παραλειφθεί ότι στην Ελλάδα άλλα και στις χώρες που περιβρέχονται από θάλασσα και έχουν νησιωτικά συμπλέγματα, αυξάνονται οι απαιτήσεις για τη διασύνδεση περιοχών με υποβρύχια καλώδια. Έτσι, η ζήτηση για υψηλή τάση και υποβρύχιες εφαρμογές έχει αυξηθεί στις περισσότερες αγορές.
Η ΘEΣΗ ΤΗΣ NEXANS ΕΛΛAΣ Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η Nexans Ελλάς, παρά την οικονομική κρίση, πέτυχε να διατηρήσει ένα ικανοποιητικό επίπεδο πωλήσεων στον ευρύτερο Ελλαδικό χώρο και την Κύπρο στον τομέα της μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας. Επιπλέον η ραγδαία ανάπτυξη στην κατασκευή υποδομών για την αιολική ενέργεια και τα φωτοβολταϊκά πάρκα οδήγησε στην αύξηση ζήτησης για ειδικά καλώδια που εξυπηρετούν αυτές τις εγκαταστάσεις. Παρόμοιες τάσεις για την ανάπτυξη μικρών μονάδων παραγωγής με εκμετάλλευση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, παρατηρούνται και στην Ανατολική Ευρώπη με αύξηση ζήτησης των ειδικών καλωδίων. Η Nexans Ελλάς ως μέλος του πολυεθνικού ομίλου Nexans και βάσει της νέας οργανωτικής δομής του ομίλου σε ζώνες αγοράς, αναμένει στην περαιτέρω ανάπτυξη των εξαγωγών σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Διαπιστώνεται ότι, πέραν της Ευρωπαϊκής προοπτικής της εταιρείας, υφίστανται ικανοποιητικές δυνατότητες ανάπτυξης σε χώρες της Αφρικής που παρατηρείται ταχεία ανάκαμψη της οικονομίας τους. Η εταιρεία δραστηριοποιείται και σε αυτές τις αγορές με επιτυχία και προσβλέπει σε μεγαλύτερη ανάπτυξη των δραστηριοτήτων της στο μέλλον. 30 Νοέμβριος 2012
Σημαντικό πλεονέκτημα για τη Nexans Ελλάς στην επίτευξη των ανωτέρω, αποτελούν το πλήρως εκσυγχρονισμένο εργοστάσιό της στην Αγία Μαρίνα Φθιώτιδας, οι άρτια οργανωμένες Εμπορικές, Οικονομικές και Τεχνικές υπηρεσίες της και η συνεχής ανανέωση του έμψυχου στελεχιακού δυναμικού της. Η εταιρεία έχει αξιοποιήσει και αφομοιώσει την τεχνογνωσία που προσφέρουν οι υπηρεσίες του Ομίλου Nexans και ήδη την εφαρμόζει με επιτυχία στο εργοστάσιο της Αγ. Μαρίνας Φθιώτιδας. Η τεχνογνωσία αυτή αφορά στην εισαγωγή νέων αποδοτικότερων μεθόδων παραγωγής, την μείωση αναλισκόμενων υλικών και ενέργειας και την εισαγωγή οργανωτικών μεθόδων που επιτρέπουν την αποδοτικότερη χρησιμοποίηση των ανθρωπίνων πόρων. Σημαντική βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πελάτες μας αποτελεί η προώθηση νέων ειδικών τύπων καλωδίων, όπως τα καλώδια με αντοχή σε ειδικές συνθήκες (πυρκαγιάς, υψηλής θερμοκρασίας). Επιπρόσθετα, σημαντικές επενδύσεις προηγμένης τεχνολογίας γίνονται με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος και την ενίσχυση της ασφάλειας και υγιεινής στους χώρους εργασίας στο εργοστάσιο. Χ
άρθρο Χ
ΦΥΣΙΚO ΑEΡΙΟ
Η ΕΝEΡΓΕΙΑ ΠΟΥ... ΜΕΤΡAΕΙ! Το φυσικό αέριο αποτελεί την καλύτερη, ορθολογικότερη και πιο ρεαλιστική λύση για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της εποχής στον ενεργειακό τομέα. Διαθέτει μία σειρά από ιδιότητες που του προσδίδουν τη δυνατότητα να καλύψει τις ανάγκες της κοινωνίας για καθαρή, αποδοτική, άφθονη και χαμηλού κόστους ενέργεια. Δημιουργεί θέσεις εργασίας και ενεργοποιεί την ανάπτυξη και κατά συνέπεια την εθνική οικονομία. Εγγυάται και εξασφαλίζει ενεργειακή ασφάλεια.
ΤΟ ΦΥΣΙΚO ΑEΡΙΟ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟYΣ
A
ς δούμε την παρουσία του φιλικού στο περιβάλλον, αποδοτικού καυσίμου στη χώρα μας αλλά και σε όλο τον κόσμο, με μερικά πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία:
35% – το εκτιμώμενο κέρδος, ενός μέσου νοικοκυριού, για το χειμώνα 2011 – 2012 από την χρήση φυσικού αερίου για θέρμανση, σε σχέση με το πετρέλαιο και ακόμη σημαντικότερο το ποσοστό οικονομίας όταν χρησιμοποιείται για φαγητό και για ζεστό νερό 19% – η αύξηση, το 2011, στην κατανάλωση φυσικού αερίου από τον αστικό και επαγγελματικό τομέα, σε σχέση με το 2010 730 – οχήματα δημόσιας χρήσης (απορριμματοφόρα και λεωφορεία) που κινούνται με φυσικό αέριο, καθαρότερα και πιο αποδοτικά 2 – υπάρχοντες σταθμοί ανεφοδιασμού οχημάτων ιδιωτικής και δημόσιας χρήσης με φυσικό αέριο 10 – νέοι σταθμοί εφοδιασμού οχημάτων με φυσικό αέριο, των οποίων η λειτουργία έχει δρομολογηθεί, ώστε να καλύψουν τις ανάγκες των όλο και περισσότερων επιβατικών αυτοκινήτων που κινούνται με την φιλική στο αστικό τοπίο πηγή ενέργειας 30,5% – ποσοστό ηλεκτρικής ενέργειας που παράχθηκε στην Ελλάδα το 2011 με καύσιμο το φυσικό αέριο 1 εκατομμύριο – οι οικιακοί και επαγγελματίες καταναλωτές που έχουν σήμερα πρόσβαση στο φυσικό αέριο και την οικονομία, την πρακτικότητα και την αποδοτικότητα που προσφέρει 43% – αύξηση κατανάλωσης φυσικού αερίου από μονάδες παραγωγής ηλεκτρισμού το 2011, σε σχέση με το 2012 12,7 εκατομμύρια – ο αριθμός των οχημάτων φυσικού αερίου στον κόσμο. Πρόκειται για οχήματα που εκπέμπουν σημαντικά λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα, είναι λιγότερο θορυβώδη και έχουν μεγαλύτερη ενεργειακή απόδοση 500 χιλιάδες – οικιακοί και επαγγελματίες καταναλωτές που θα αποκτήσουν πρόσβαση στα οφέλη του φυσικού αερίου όταν ολοκληρωθεί η ίδρυση των τριών νέων ΕΠΑ (στη Στερεά Ελλάδα - Εύβοια, Kεντρική Μακεδονία και Ανατολική Μακεδονία –Θράκη) 5.600 – το μήκος, σε χιλιόμετρα, του μέσης και χαμηλής πίεσης δικτύου φυσικού αερίου στην
χώρα μας ιδιοκτησίας ΔΕΠΑ 1.208 – το μήκος σε χιλιόμετρα του δικτύου υψηλής πίεσης φυσικού αερίου ιδιοκτησίας ΔΕΣΦΑ 30% – λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα, βασικού υπεύθυνου για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, που εκπέμπει η καύση του φυσικού αερίου σε σχέση με το πετρέλαιο 45% – λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα που εκπέμπει το φυσικό αέριο σε σχέση με το κάρβουνο 50% – δυνατότητα μείωσης ενεργειακού κόστους ενός οχήματος που χρησιμοποιεί για την κίνηση του φυσικό αέριο σε σχέση με τη βενζίνη 40% – μείωση αντίστοιχου κόστους σε σχέση με το πετρέλαιο κίνησης 50% – ελάττωση του θορύβου ενός κινητήρα φυσικού αερίου σε σχέση με το θόρυβο ενός συμβατικού κινητήρα βενζίνης ή πετρελαίου κίνησης 720 χιλιόμετρα – η απόσταση που κάλυψε ένα όχημα (FiatPanda) βάζοντας 30 ευρώ φυσικό αέριο. 1996 – χρονολογία που ο πρώτος στην Ελλάδα βιομηχανικός καταναλωτής φυσικού αερίου συνδέθηκε με το τότε υπάρχον δίκτυο 5% – η ετήσια αύξηση κατά μέσο όρο στην Ελλάδα της κατανάλωσης του φυσικού αερίου για την τριετία 2008 – 2011 1 εκατομμύριο – αριθμός οχημάτων στην Ευρώπη που κινούνται με φυσικό αέριο ενώ αναμένεται την προσεχή διετία να υπερδιπλασιαστεί 300.000 – οι θέσεις εργασίας που έχει δημιουργήσει ο κλάδος του φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση Στην Ελλάδα το φυσικό αέριο αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο ως το καύσιμο που μπορεί να παίξει αποφασιστικό ρόλο για ένα μέλλον πιο καθαρό, με μεγαλύτερη ενεργειακή ασφάλεια και αποδοτικότητα. Στην χώρα μας η αποδεδειγμένη και πολυεπίπεδη συμβολή του στην ανάπτυξη, το μεγαλύτερο ζητούμενο των καιρών, το καθιστούν ακόμα πιο πολύτιμο. Η ΔΕΠΑ, ο φορέας που είναι υπεύθυνος για την εισαγωγή των πλεονεκτημάτων του φυσικού αερίου σε όλο και περισσότερες γωνιές της χώρας μας συνεχίζει τις δράσεις της για την περαιτέρω εξάπλωσή του. Χ ΧΡΗΜΑ 31
Χ συνέντευξη
ΘΑ ΔΩΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΥΔΑΠ-ΠΡΟΤΥΠΟ Το όραμά του για μια σύγχρονη ΕΥΔΑΠ, που θα αντιμετωπίζει με αποφασιστικότητα και δυναμισμό τις προκλήσεις του μέλλοντος, μοιράζεται μαζί μας ο νέος πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλός της, Στέλιος Σταυρίδης.
ΣΤΕΛΙΟΣ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΑΙ ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΤΗΣ ΕΥΔΑΠ
“Διοικώ, δεν πουλώ”
32 Νοέμβριος 2012
ΧΡΗΜΑ_Ποιο είναι το όραμά σας για την πορεία της ΕΥΔΑΠ; ΣΤΕΛΙΟΣ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ_Η ΕΥΔΑΠ, σήμερα, είναι ίσως η καλύτερη ΔΕΚΟ της χώρας, έχοντας πετύχει πάρα πολλά, τα περισσότερα άγνωστα στο ευρύτερο κοινό. Όμως συνεχίζοντας και εντείνοντας την προσπάθεια, μπορούμε να πετύχουμε πολύ περισσότερα, για το καλό πρωτίστως των πελατών μας, των εργαζομένων και των συνεργατών, αλλά και της βάρβαρα πληττόμενης ελληνικής κοινωνίας γενικότερα. Όραμά μου είναι να κάνουμε την ΕΥΔΑΠ μια εταιρεία - πρότυπο, που θα τη θαυμάζουν μέσα και έξω από την Ελλάδα! Θέλω να αποδείξουμε, ότι εμείς οι Έλληνες μπορούμε να κάνουμε θαύματα και να διδάξουμε πώς μπορεί και πώς πρέπει να διοικείται μια σύγχρονη, δυναμική και κοινωνικά ευαίσθητη εταιρεία. Θέλω, λοιπόν, να μεταδώσω την αποφασιστικότητα και τον ενθουσιασμό μου, ώστε να κάνουμε τον «υδάτινο κόσμο» της ΕΥΔΑΠ κρυστάλλινο, διαφανή και πηγή αναζωογόνησης, δημιουργίας και προόδου όλων. Με αμεσότητα, ανοιχτές πόρτες και απόλυτη διαφάνεια, στόχος μου είναι να δημιουργήσω μια δυνατή, μια ανίκητη ομάδα, που – επαναλαμβάνω - πρωταρχική αποστολή της θα έχει την εξυπηρέτηση των καταναλωτών-πελατών και την ενίσχυση του κύρους και της φήμης της ΕΥΔΑΠ, της οποίας έχω την ύψιστη τύχη και τιμή να ηγούμαι! Πρωταρχικό μου μέλημα θα είναι πάντοτε η ανάπτυξη όλου του άξιου ανθρώπινου δυναμικού της ΕΥΔΑΠ, με στόχο (πέρα από την πρόοδο του καθενός) την παροχή υπηρεσιών αρίστης ποιότητας, σε εξαιρετική σχέση τιμής για τους πελάτες μας. Ταυτό-
χρονα, θέλω να ανεβάζουμε συνεχώς, κάθετα και σε όλους ανεξαιρέτως τους τομείς, την περιβαλλοντική μας ευαισθησία, αλλά και την ατομική κοινωνική ευθύνη όλων μας. Οι κλειστές ομάδες, τα στεγανά, τα καπετανάτα, η συντεχνιακή αντίληψη, οι αποκλεισμοί, η προνομιακή αντιμετώπιση, μόνο καταστροφή μπορούν να προκαλέσουν. Γι’ αυτό και πάντοτε έδωσα σκληρές μάχες ενάντια σε τέτοιες αντιλήψεις. Θέλω όλοι στην ΕΥΔΑΠ να πιστέψουν στην ανεκτίμητη αξία τους και στο ότι αυτή πολλαπλασιάζεται μέσα από την ομάδα, για να «σκοτώσουμε» το «ο σώζων εαυτόν σωθήτω» και να καλλιεργήσουμε ομαδικό πνεύμα. Εξυπηρετώντας τους εσωτερικούς μας πελάτες (δηλαδή τους συναδέλφους μας), θα εξυπηρετήσουμε καλύτερα τους πελάτες της ΕΥΔΑΠ. Γι’ αυτό θα δώσω, με μεγάλη αποφασιστικότητα, μάχες για: ∼ Την αξιοποίηση και την προστασία όλων των εργαζομένων της ΕΥΔΑΠ από πράξεις αποκλεισμού και αδικίας. ∼ Την περαιτέρω μείωση φαινομένων σπατάλης και λεηλασίας της ΕΥΔΑΠ (π.χ. τα υπέρογκα και συνεχώς αυξανόμενα χρέη των ΟΤΑ), σε μια περίοδο μάλιστα που πλήττονται βάρβαρα και απολύτως δυσβάσταχτα τα εισοδήματα των εργαζομένων, αλλά και της κοινωνίας. ∼ Την περαιτέρω ανάπτυξη της ΕΥΔΑΠ και την ενίσχυση του ήδη πολύ υψηλού κύρους και της φήμης της. Ξεκινάω με τις καλύτερες προϋποθέσεις: Όλος ο κόσμος με «αγκάλιασε» και με έκανε από την πρώτη στιγμή να νιώσω μέλος της μεγάλης και σπουδαίας οικογένειας της ΕΥΔΑΠ! Αν καταφέρω να αποτύχω (διότι
περί επιτεύγματος θα πρόκειται), μοναδικός υπεύθυνος θα είμαι εγώ! Ο Έλληνας, από τη φύση του, είναι νοικοκύρης, έχει φιλότιμο, έχει μπέσα και λεβεντιά. Οι συνθήκες τον κάνουν να συμπεριφέρεται με τρόπο απαράδεκτο, απαξιώνοντας τον εαυτό του και τους άλλους και κάνοντας την καθημερινότητά του σχεδόν αβίωτη. Είμαι βέβαιος ότι όλοι στην ΕΥΔΑΠ θα δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις, ώστε ο καθένας μας να δίνει τον καλύτερό του εαυτό και όλοι μαζί να βαδίσουμε το δρόμο της προόδου που αξίζουμε. Γνωρίζω ότι σήμερα η ψυχολογία όλων είναι στο μηδέν και κανείς δεν έχει κίνητρα να δώσει έστω και ένα μικρό μέρος προσπάθειας. Είναι ανθρώπινο και απόλυτα κατανοητό. Όμως, αν δεν προσπαθήσουμε, αν δεν «ανασκουμπωθούμε», αν δεν αλλάξουμε προσέγγιση, απλώς θα χειροτερεύουμε τη σημερινή – καταθλιπτική και καταστροφική – κατάσταση. Οφείλουμε όλοι εμείς που είμαστε σήμερα τυχεροί και έχουμε δουλειά, με τη δημιουργικότητά μας, τη συνέπεια, τη σκληρή δουλειά και την πίστη μας, να τα καταφέρουμε. Να μείνουμε προσηλωμένοι στο στόχο, που δεν μπορεί να είναι άλλος από το να διασώσουμε, αλλά και να δημιουργήσουμε νέες θέσεις εργασίας, ώστε να απορροφηθούν οι εκατοντάδες χιλιάδες των ανέργων. Οι γονείς μου, από εύπορες οικογένειες της Σμύρνης, σε μία μέρα τα έχασαν όλα! Δούλεψαν όμως, δημιούργησαν, πέρασαν δύσκολα, μέσα στη φτώχια και την προσφυγιά, αλλά τελικά έζησαν μια ευτυχισμένη ζωή, απολαμβάνοντας την αγάπη που έδιναν και έπαιρναν από τους γύρω τους. Χ_Ποιες καινοτομίες πιστεύετε ότι μπορούν να εισαχθούν σε μια εταιρεία όπως η ΕΥΔΑΠ ; Σ.Σ._Ό,τι πιο σύγχρονο, καινοτόμο, απλό και λειτουργικό μπορεί κανείς να φανταστεί. Πέρα από τη ριζική απλοποίηση της γραφειοκρατίας, έχω σκοπό να προχωρήσουμε δυναμικά στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων της πληροφορικής και του διαδικτύου για την τιμολόγηση και την είσπραξη, τις προμήθειες, την εκπαίδευση, την εσωτερική και εξωτερική επικοινωνία. Έχοντας ήδη έτοιμο έδαφος από τους προκατόχους μου, θέλω να αξιοποιήσω με ταχύτατους ρυθμούς ανθρώπους και τεχνολογία, ώστε να απλοποιήσουμε διαδικασίες, να μειώσουμε κάθετα το κόστος και να ανεβάσουμε σημαντικά το επίπεδο των
υπηρεσιών μας. Θέλω επίσης να μειώσουμε ριζικά το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα και να συμβάλουμε στην επίλυση του τεράστιου (περιβαλλοντικά και κοινωνικά) θέματος της αποχέτευσης, των αποβλήτων και των λυμάτων. Υπάρχουν πάρα πολλά που μπορούν να γίνουν. Χρειάζεται όρεξη, κέφι και αποφασιστικότητα, για να αντιμετωπίσει κανείς τους μίζερους, συντηρητικούς και «αρτηριοσκληρωμένους» που θέλουν να μας κρατούν όμηρους στη μετριότητα. Κάθε άνθρωπος θέλει να αναδειχθεί και να αποδείξει ότι αξίζει πολλά. Θέλω να είμαι ο καταλύτης που θα επιτρέψει στον καθένα στην ΕΥΔΑΠ να έχει μια ευχάριστη, παραγωγική και αποδοτική καθημερινότητα. Χ_Ποια θεωρείτε ότι μπορεί να είναι η συμβολή της ΕΥΔΑΠ στην αναστροφή του δυσμενούς οικονομικού και κοινωνικού κλίματος; Σ.Σ._Η ΕΥΔΑΠ, λόγω της σημασίας της, του μεγέθους και του κύρους της, μπορεί να αποτελέσει υπόδειγμα εταιρείας και να ηγηθεί της προσπάθειας αναστήλωσης της χώρας μας. Μπορούμε να αυξήσουμε κάθετα την κερδοφορία μας, χωρίς αυτό να λειτουργήσει εις βάρος της τσέπης των πελατών μας. Στο χέρι μας είναι να αποδείξουμε ότι μια δημόσια επιχείρηση μπορεί να διοικηθεί σωστά, χωρίς έξωθεν εμφανείς και αφανείς αντιπαραγωγικές παρεμβάσεις. Ήδη οι εργαζόμενοι στην ΕΥΔΑΠ πλήττονται βάναυσα, αφού το εισόδημά τους έχει μειωθεί κατά 50% τα τελευταία 2 χρόνια. Πρέπει τώρα όλοι να βρουν το κουράγιο και τη δύναμη για να δώσουν τον καλύτερό τους εαυτό. Είμαι σίγουρος ότι θα το κάνουν! Για να δώσουμε την ευκαιρία σε όλους μας να ζήσουμε σε μια Ελλάδα που μας αξίζει, με την αξιοπρέπεια που μας αξίζει. Οι εποχές των δανεικών, της ήσσονος προσπάθειας, της σπατάλης και της λεηλασίας, πέρασαν ανεπιστρεπτί. Όλα αυτά καταρράκωσαν και την αξιοπρέπειά μας και την αξιοπιστία μας ως έθνος. Και έχουμε ιερή υποχρέωση, κυρίως προς τους εαυτούς μας, να τα αντιστρέψουμε. Όχι με λεονταρισμούς, κραυγές, απειλές, αερολογίες και μπλόφες, αλλά με συνέπεια, σοβαρότητα, σκληρή δουλειά και ομαδικό πνεύμα. Χ_Σχετικά με το πλάνο της κυβέρνησης για την ιδιωτικοποίηση της εταιρείας, πώς πιστεύετε ότι μπορεί να εφαρμοστεί επιτυχώς μια τέτοια κίνηση, τη στιγμή που μιλάμε για την ιδιωτικοποίηση ενός ευαί-
σθητου κοινωνικού αγαθού, όπως το νερό; Σ.Σ._Η απόφαση για την ιδιωτικοποίηση της ΕΥΔΑΠ αφορά την κυβέρνηση και τον μέτοχο (ΤΑΙΠΕΔ) και σε καμία περίπτωση τη διοίκησή της. Ως πρόεδρος, λοιπόν, και διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, δεν πουλώ, διοικώ! Μια καλοδιοικούμενη ΕΥΔΑΠ θα πρέπει να είναι η επιδίωξη κάθε Έλληνα πολίτη, είτε είναι υπέρ είτε κατά της ιδιωτικοποίησης. Αυτό πρέπει να το καταλάβουν οι πάντες και χρέος μου είναι να το καταλάβουν! Αναμένω όλοι, ανεξαιρέτως, να μας (με) βοηθήσουν να διοικήσουμε σωστά την ΕΥΔΑΠ, προς όφελος των πελατών, των εργαζομένων και των συνεργατών της. Δεν μπορώ να σκεφθώ κανέναν που να θέλει την ΕΥΔΑΠ «ξέφραγο αμπέλι» για να επωφελούνται κάποιοι εκλεκτοί εις βάρος του κοινωνικού συνόλου. Πάντως, ένας ακόμη από τους πολλούς αστικούς μύθους της Ελλάδας του λαϊκισμού, της παραπληροφόρησης και της ανευθυνότητας, είναι ότι ιδιωτικοποιείται το νερό! Το νερό είναι φυσικό αγαθό και φυσικά δεν ιδιωτικοποιείται ούτε – εξ όσων γνωρίζω – είναι πρόθεση κανενός να το ιδιωτικοποιήσει! Άλλο, λοιπόν, το αγαθό και άλλο οι λειτουργίες παροχής του. Πάντως, στο πρόγραμμα της κυβέρνησης, η ΕΥΔΑΠ έπεται της ΕΥΑΘ, που έχει επιλύσει πολλά ευαίσθητα ζητήματα και αυτό είναι πολλαπλά χρήσιμο για τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί στην ΕΥΔΑΠ. Ύψιστη αποστολή του κράτους πρέπει να είναι η ανάπτυξη ρυθμιστικού και ελεγκτικού ρόλου, ώστε να μην μπορεί να είναι κανένας ιδιώτης (μικρός ή «ισχυρός») ασύδοτος και ανεξέλεγκτος, όπως έχουμε συχνά δει να συμβαίνει. Μέχρι σήμερα, το κράτος απέτυχε οικτρά, έγινε κράτος - δυνάστης, διότι ακριβώς δεν θέλησε ποτέ να ελέγξει, γιατί η έλλειψη ελέγχου εξυπηρετούσε τις πελατειακές σχέσεις που μας έφτασαν ως εδώ. Άρα, ας δουλέψουμε όλοι μας, ανεξαρτήτως ιδεολογίας, προς μία και μοναδική κατεύθυνση: Να νοικοκυρέψουμε το κράτος μας, ώστε να λειτουργήσει εύρυθμα, αποτελεσματικά, δίκαια και αποδοτικά, για το καλό των πολιτών του και κυρίως των ασθενέστερων, οι οποίοι σήμερα βρίσκονται σε πλήρη απόγνωση, εκεί που τους οδήγησε ο άκρατος, βάρβαρος και καταστροφικός κρατισμός. Είμαι πολύ αισιόδοξος ότι η κοινωνία, παρά την κατάθλιψη που βιώνει, αρχίζει να καταλαβαίνει πολλά! Γι’ αυτό και πιστεύω ότι η Ελλάδα μας θα βρει το δρόμο της! Χ ΧΡΗΜΑ 33
ΚΛΑΔΟΣ FACTORING
ΥΠΟΧΩΡΕΙ
ΑΛΛΑ ΔΙΑΤΗΡΕΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ
~ 34 Νοέμβριος 2012
Χ
~ αφιέρωμα
Στο εξάμηνο του τρέχοντος έτους τα στοιχεία δείχνουν πτώση του συνολικού κύκλου εργασιών, ο οποίος διαμορφώθηκε στα 6,2 δισ. ευρώ, από 7,4 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2011. Το εγχώριο factoring έφτασε τα 5,4 δισ. ευρώ έναντι 6,5 δισ. ευρώ αντίστοιχα, ενώ το εξαγωγικό υποχώρησε στα 821 εκατ. ευρώ από 943 εκατ. ευρώ.
Σ
ημάδια κόπωσης επιδεικνύει εδώ και ενάμιση περίπου χρόνο η αγορά factoring, μετά από μια περίοδο πενταετούς συνεχούς ανάπτυξης, καθώς έχει και αυτή επηρεαστεί από τη γενικότερη αρνητική συγκυρία που βιώνει η οικονομία της χώρας. Αυτό, μάλιστα, συμβαίνει παρά το γεγονός ότι το factoring, ως επενδυτικό εργαλείο, θα μπορούσε να αποτελεί μια ιδιαιτέρως αποτελεσματική λύση στα σοβαρά προβλήματα ρευστότητας που αντιμετωπίζουν χιλιάδες μικρές και μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις, είτε η δραστηριότητά τους περιορίζεται στην εγχώρια αγορά είτε επεκτείνεται στο εξωτερικό. Όμως, όπως επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς, η απροθυμία στην ανάληψη πιστωτικού κινδύνου, το «στέγνωμα» της ρευστότητας και η συρρίκνωση του χρόνου πίστωσης στην ελληνική αγορά, αποτελούν εμπόδια για την ανάπτυξη του ελληνικού factoring. Έτσι και στο εξάμηνο του τρέχοντος έτους τα στοιχεία δείχνουν πτώση του συνολικού κύκλου εργασιών, ο οποίος άγγιξε τα 6,2 δισ. ευρώ, από 7,4 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2011, με το εγχώριο factoring να φτάνει τα 5,4 δισ. ευρώ έναντι 6,5 δισ. αντίστοιχα. Το εξαγωγικό factoring ήταν και αυτό πτωτικό, στα 821 εκατ. ευρώ, από 943 εκατ. ευρώ πέρσι, παρά το γεγονός ότι οι ελληνικές εξαγωγές γενικά αυξάνονται το τελευταίο διάστημα. Το forfaiting κινείται και αυτό σε πολύ χαμηλά επίπεδα, καθώς ο τζίρος του στο εξάμηνο μόλις και μετά βίας έφτασε τα 5 εκατ. ευρώ. Όπως αναφέρει ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής της Eurobank Factors A.E., Χαράλαμπος Καναλουπίτης, «δεν είναι δυνατόν να λειτουργήσει ανεξάρτητα από το μηχανισμό της αγοράς ένα εξάρτημά της που είναι το factoring. Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο είναι ευδιάκριτα σαφή τα σημάδια κόπωσης του σημαντικού ρυθμού ανάπτυξης που απολάμβανε την προηγούμενη πενταετία». Παρόλα αυτά, το factoring που στην ουσία αποτελεί δέσμη χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβάνοντας την παροχή ρευστότητας, την ασφάλιση και τη διαχείριση απαιτήσεων από πωλήσεις με
πίστωση, έχει προφανή πλεονεκτήματα για την επιχειρηματικότητα. Σύμφωνα με τον Γιώργο Καραγιαννόπουλο, πρόεδρο της Ελληνικής Ένωσης Factoring, «τα πλεονεκτήματα του factoring για την επιχειρηματικότητα είναι, αν όχι προφανή, αρκετά προβεβλημένα προς την επιχειρηματική κοινότητα. Εντούτοις, συχνά υποσκιάζονται από το ογκώδες έργο των τραπεζών. Η συνεισφορά του όμως είναι ιδιαίτερα επωφελής για το κοινωνικό σύνολο και τα αποτελέσματα μπορεί να έχουν χαρακτήρα κοινωφελούς έργου και όχι απλώς οικονομικής αποδοτικότητας». Εκτός από τις γνωστές μορφές factoring, όπως είναι το εγχώριο, το εξαγωγικό και το forfaiting, έχουν κάνει τα τελευταία χρόνια και άλλες πιο σύνθετες μορφές που απαντούν σε ευρύτερες επιχειρηματικές και κοινωνικές ανάγκες, όπως είναι το reverse factoring και το community based factoring. Είναι λοιπόν στο χέρι των εταιρειών factoring να πείσουν τις τράπεζες για τη στρατηγική αναγκαιότητά τους, είτε αυτές λειτουργούν ως ανεξάρτητες μονάδες είτε ανήκουν σε έναν ευρύτερο χρηματοπιστωτικό όμιλο.
☛
Η ΑΠΡΟΘΥΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΛΗΨΗ ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ, ΤΟ «ΣΤΕΓΝΩΜΑ» ΤΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ Η ΣΥΡΡΙΚΝΩΣΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΠΙΣΤΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ, ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΕΜΠΟΔΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ FACTORING
ΧΡΗΜΑ 35
Χ αφιέρωμα ~ Kλάδος factoring
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ FACTORING & ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΤΗΣ EUROBANK FACTORS
FACTORING ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Η
νέα τάξη πραγμάτων στην Ελλάδα υπαγορεύει μια εντελώς διαφορετική οπτική στην προσέγγιση των Οργανισμών κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Ενώ οι οικονομικές θεωρίες θέλουν το κοινωνικό σύνολο να ωφελείται μέσα από την επιχειρηματική διεργασία, η σημερινή κατάσταση στη χώρα πρέπει να ωθήσει την επιχειρηματική δραστηριότητα να λειτουργήσει αποδοτικά προς μια ασθμαίνουσα κοινωνία με άμεση και ξεκάθαρη κοινωνική ωφέλεια και όχι έμμεσα. Η ανάγκη είναι τέτοια που κάθε επιχείρηση οφείλει να αναρωτηθεί πώς μπορεί να συνεισφέρει στο κοινωνικό σύνολο μέσω του αντικειμένου της. Το factoring αποτελεί δέσμη χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβάνοντας την παροχή ρευστότητας, την ασφάλιση και τη διαχείριση απαιτήσεων από πωλήσεις με πίστωση. Τα πλεονεκτήματα για την επιχειρηματικότητα είναι, αν όχι προφανή, αρκετά προβεβλημένα προς την επιχειρηματική κοινότητα. Εντούτοις, συχνά υποσκιάζονται από το ογκώδες έργο των τραπεζών. Η συνεισφορά του όμως είναι ιδιαίτερα επωφελής για το κοινωνικό σύνολο και τα αποτελέσματα μπορεί να έχουν χαρακτήρα κοινωφελούς έργου και όχι απλώς οικονομικής αποδοτικότητας. Έννοιες όπως το reverse factoring, το community based factoring και πιο απλές όπως το εξαγωγικό factoring, αποτέλεσαν πυλώνες στήριξης για χώρες με ατελή συστήματα επιχειρηματικής δράσης. Χωρίς να θέλω να μπω στις λεπτομέρειες ενός πολυσχιδούς σχήματος, όπως το reverse factoring, θυμίζω ότι πρόκειται για την περίπτωση που ένας μεγάλος και φερέγγυος αγοραστής προϊόντων/ υπηρεσιών «αγκαλιάζει» το πλήθος των μικρών και αδύναμων προμηθευτών του, παρέχοντας την εγγύησή του και τη συγκατάβαση για συνεργασία σε έναν ή περισσότερους Οργανισμούς factoring, που με τη σειρά τους αναλαμβάνουν να παρέχουν την απαραίτητη ρευστότητα που χρειάζονται οι προμηθευτές για να καλύψουν τις τρέχουσες ανάγκες τους και μέχρι να εξοφληθούν από τον αγοραστή. Τέτοια προγράμματα «έτρεξαν» με επιτυχία στο Μεξικό και αλλού, όπου τοπικές επιχειρηματικές κοινότητες χωρίς πρόσβαση σε κεφάλαια και δανεισμό κατάφεραν να επιβιώσουν ως προμηθευτές μεγάλων πολυεθνικών ομίλων με παρουσία στη χώρα. Και είναι εύκολο κάποιος να αντιληφθεί ότι αναφερόμαστε σε καθεστώτα όπου υπάρχει πλήρης ταύτιση μεταξύ οικογένειας, επιχείρησης και τοπικής κοινότητας. Αντίστοιχα, το community based factoring αναφέρεται στο έργο των factors που εξειδικεύεται στην εξυπηρέτηση τοπικών επιχειρηματι-
36 Νοέμβριος 2012
κών κοινοτήτων. Φανταστείτε ροδακινοπαραγωγούς που πουλάνε τη σοδειά τους σε τοπική κονσερβοποιία η οποία με τη σειρά της εξάγει το σύνολο της παραγωγής. Σε αυτή την περίπτωση, το factoring παρέχει την απαραίτητη ρευστότητα που χρειάζεται ο ροδακινοπαραγωγός για να εξοφλήσει τα αγροτικά εφόδια που αγόρασε από τον τοπικό γεωπόνο και τα έξοδα συγκομιδής, η κονσερβοποιία χρησιμοποιεί την πίστωση ως κεφάλαιο κίνησης για να προετοιμάσει την παραγωγή και, μόλις πουλήσει στο εξωτερικό το προϊόν της, το factoring επανεμφανίζεται στην εικόνα για να αγοράσει τις εξαγωγικές πωλήσεις και να εξοφληθεί για τα χρεωστούμενα προς τους ροδακινοπαραγωγούς που είναι στην ουσία χρεωστούμενα στην εταιρεία factoring, κλείνοντας έναν κύκλο επιτυχημένης εμπορικής συναλλαγής που ωφέλησε μια ολόκληρη κοινότητα. Η εξωστρέφεια αποτελεί διέξοδο στην εγκλωβισμένη ελληνική επιχειρηματικότητα. Το factoring αποτελεί ένα από τα πιο ολοκληρωμένα εργαλεία ενίσχυσης του εξωστρεφή χαρακτήρα των επιχειρήσεων, αφού συνδυάζει την παροχή ρευστότητας με τη διασφάλιση της εισπρακτικής διαδικασίας από πελάτες του εξωτερικού. Στην Ελλάδα, η αγορά του factoring προσπαθεί να δώσει το ελπιδοφόρο στίγμα της μέσα σε ένα περιβάλλον έντονων διεργασιών και ανακατατάξεων που υπαγορεύονται από τις κινήσεις των μητρικών τραπεζών. Οι εταιρείες και οι τραπεζικές μονάδες factoring, αν και μπορούν να αισθάνονται ότι έχουν σε μεγάλο βαθμό πετύχει τα τελευταία χρόνια να πείσουν τις τράπεζες στις οποίες ανήκουν για τη στρατηγική αναγκαιότητά τους, καλούνται σήμερα να κάνουν δύο πράγματα: 1) να παρουσιάσουν σε τράπεζες και θεσμικούς παράγοντες τη συγκριτικά πιο αποτελεσματική διαχείριση πιστωτικών κινδύνων που έχουν πετύχει, κερδίζοντας το ενδιαφέρον σε μια εποχή που τα κεφάλαια σπανίζουν και τα χρηματοδοτικά εργαλεία κινδύνου πρέπει να τυγχάνουν πολύ αυστηρότερης αξιολόγησης αναφορικά με τα κεφάλαια που πρέπει να δεσμεύουν, 2) να αναζητήσουν κι άλλους τρόπους επικοινωνίας των πλεονεκτημάτων τους εκτός από την παραδοσιακή οδό των τραπεζικών δικτύων πωλήσεων. Όσον αφορά στο δεύτερο, η Ελληνική Ένωση Factoring έχει από την ίδρυσή της αναλάβει με υπευθυνότητα το έργο αυτό και σκοπεύει να εντατικοποιήσει τις προσπάθειές της φέρνοντας το προϊόν στο κατώφλι της ακαδημαϊκής (και εν γένει εκπαιδευτικής) και επιχειρηματικής κοινότητας, αλλά και αυξάνοντας τις θεσμικές επαφές της. Χ
abc factors abc factors Υπηρεσίες απόλυτα προσαρμοσμένες στις ανάγκες της κάθε επιχείρησης
Της Μαρίας Ράικου, Διευθύνουσας Συμβούλου της ΑΒC FACTORS
Τ
ο έτος 2011 ο συνολικός κύκλος εργασιών των υπηρεσιών Factoring, παρόλη τη συνέχιση της υψηλής ύφεσης της ελληνικής αγοράς κυμάνθηκε στα 14,7 δισ. ευρώ, στα ίδια επίπεδα του 2010. H περιορισμένη ρευστότητα στην αγορά λόγω επιμήκυνσης των ημερών αποπληρωμής, ο περιορισμός των πιστώσεων εκ μέρους των τραπεζών, η απαίτηση των ξένων προμηθευτών προς τους Έλληνες εισαγωγείς για αγορές τοις μετρητοίς λόγω υψηλού κινδύνου της χώρας, είναι οι κύριοι παράμετροι οι οποίοι έχουν επηρεάσει την πορεία εξέλιξης του Factoring ως χρηματοοικονομικού “προϊόντος” στην εν γένει χρηματοπιστωτική αγορά τα τελευταία δύο έτη. Επιπλέον στην “άμυνα” του προϊόντος συνετέλεσε η ανάπτυξη της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων ως αντιστάθμιση του μειωμένου τζίρου στην ελληνική αγορά, αρκετές εκ των οποίων αναζήτησαν το όφελος των πλεονεκτημάτων των υπηρεσιών του Εξαγωγικού Factoring. Η μοναδικότητα του Factoring ως χρηματοοικονομικού εργαλείου το οποίο παρέχει σύνολο υπηρεσιών όπως διαχείριση/είσπραξη, άμεση ρευστοποίηση, αξιολόγηση ή/και κάλυψη του πιστωτικού κινδύνου των εμπορικών απαιτήσεων, καθώς και η διαφορετική προσέγγιση αξιολόγησης του πιστωτικού κινδύνου των πελατών/επιχειρήσεων (επικεντρώνοντας στην αξιολόγηση των αγοραστών του πελάτη τους και στους εμπορικούς όρους που διέπουν τη μεταξύ τους σχέση) αποτελούν τα εμπορικά πλεονεκτήματα του “προϊόντος”, καθιστώντας το ελκυστικό τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Ιδιαίτερα είναι δε τα οφέλη στις σημερινές συνθήκες για την πλειοψηφία των ελληνικών επιχειρήσεων οι οποίες έχουν υποστεί επιβάρυνση της χρηματοοικονομικής τους θέσης, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουν δυσκολία ανταπόκρισης στη ζήτηση νέου δανεισμού τους στη βάση των παραδοσιακών τραπεζικών προϊόντων. Το Factoring, καθώς και το Forfaiting εντάσσονται στην κατηγορία Πρακτορείας Επιχειρηματικών Απαιτήσεων, με τη δια-
φορά όσον αφορά στο δεύτερο της απουσίας της υπηρεσίας διαχείρισης/είσπραξης των εμπορικών απαιτήσεων των επιχειρήσεων, καθώς και της κάλυψης μακρύτερης περιόδου πίστωσης των απαιτήσεων. Η ελληνική κυβέρνηση, στο πλαίσιο τόνωσης της ελληνικής οικονομίας μέσω της εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων έχει προχωρήσει στην προώθηση των εξαγωγών μέσω επιμελητηρίων και εξαγωγικών οργανισμών, καθώς επίσης και μέσω της συμμετοχής των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Η πρόκληση για τους Factors είναι μεγάλη και τα πλεονεκτήματα του εξαγωγικού Factoring ιδιαίτερα σημαντικά, καθώς ο ΄Ελληνας εξαγωγέας όχι μόνο διασφαλίζει την άμεση ρευστοποίηση των πωλήσεων μέσω της προεξόφλησης των απαιτήσεών του, αλλά και την τελική είσπραξή τους με ποσοστό εξασφάλισης έως και 100%, διασφαλίζοντας την υγιή ανάπτυξη εκτός Ελλάδας. Το δίκτυο των δραστηριοποιούμενων Factors σε μεγάλο αριθμό χωρών και η μεταξύ τους συνεργασία όσον αφορά στις διασυνοριακές εμπορικές συναλλαγές, αποτελεί πηγή παροχής εξειδικευμένης γνώσης και υποστήριξης για τις ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις, τόσο όσον αφορά στον πιστοληπτικό έλεγχο των ξένων αγοραστών όσο και ως προς το νομικό καθεστώς των χωρών τους. Οι εργασίες του Εξαγωγικού Factoring στο έτος 2011 παρουσίασαν αύξηση 31,5% σε σχέση με το 2010. Η ABC Factors – θυγατρική κατά 100% της Alpha Bank – παρέχει όλες τις υπηρεσίες Factoring εφαρμόζοντας την υψηλή τεχνογνωσία και την αναγνωρισμένη εμπειρία της για προσαρμοσμένες υπηρεσίες και λύσεις στις ανάγκες των επιχειρήσεων, είτε οι εμπορικές τους απαιτήσεις προέρχονται από την Ελλάδα είτε από το εξωτερικό. Στις ανάγκες της τροφοδοτικής αλυσίδας των επιχειρήσεων η ABC Factors, μέσω συνδυαστικής εφαρμογής των υπηρεσιών της και με την υποστήριξη του εξειδικευμένου πληροφοριακού της συστήματος, παρέχει επιπλέον λύσεις υπηρεσιών όπως Reverse Factoring, Back to Back Factoring, Forfaiting κ.λπ.
Χ αφιέρωμα ~ Kλάδος factoring
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΑΝΑΛΟΥΠΙΤΗΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ EUROBANK FACTORS A.E. ∼ Είναι δυνατόν το factoring να μείνει ανεπηρέαστο από την αρνητική οικονομική συγκυρία; Όχι. Δεν είναι δυνατόν να λειτουργήσει ανεξάρτητα από το μηχανισμό της αγοράς ένα εξάρτημά της. Εμποδίζει την ενίσχυσή του η απροθυμία στην ανάληψη πιστωτικού κινδύνου, η αποπνικτική κατάσταση στη ρευστότητα και η εκ των πραγμάτων συρρίκνωση του χρόνου πίστωσης. Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο είναι ευδιάκριτα σαφή τα σημάδια κόπωσης του σημαντικού ρυθμού ανάπτυξης που απολάμβανε την προηγούμενη πενταετία. Κι όμως το factoring στην Ελλάδα έχει προοπτικές. ∼ Είναι δυνατόν το factoring να αναπτυχθεί παρά την αρνητική οικονομική συγκυρία; Ναι. Θα αρκούσε να καταλάβει το χώρο που του αναλογεί στην ελληνική οικονομία. Οι επιχειρήσεις το έχουν ανάγκη διότι μπορεί να τους παρέχει κεφάλαιο κίνησης για να πιστώνουν τους πελάτες τους. Παράλληλα, με συνδυαστικές λύσεις που έχουν στη διάθεσή τους οι μονάδες factoring, αναλαμβάνουν την κάλυψη του πιστωτικού κινδύνου και βοηθούν στη βελτίωση χρηματοοικονομικών δεικτών. Σε αυτό
38 Νοέμβριος 2012
συντελεί και η διάθεση των τραπεζικών ομίλων που ανήκουμε να εξορθολογήσουν τη χορήγηση των βραχυπρόθεσμων χρηματοδοτήσεών τους. Ειδικότερα η Eurobank Factors διατηρεί την ηγετική της θέση στον κλάδο, εστιάζοντας σε καινοτόμες λύσεις που έχουν σαν αφετηρία την αντίληψη των αναγκών των επιχειρήσεων, αξιοποιώντας τις δυνατότητες της τεχνολογίας (tailor made λύσεις, reverse factoring κ.ά.). Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει η εντυπωσιακή άνοδος του εξαγωγικού factoring, σε αντίθεση με την πτώση του εισαγωγικού. Η εταιρεία μας, μέσα από μια σειρά στοχευμένων συνεργασιών με ασφάλειες πιστώσεων, τον ΟΑΕΠ και φυσικά με το διεθνές δίκτυο φακτόρων (Factors Chain International) παρέχει στον εξαγωγέα ένα εξειδικευμένο one stop shop. Η επικέντρωση στους εξαγωγείς αξιοποιεί τόσο τις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η Eurobank προάγοντας την εξωστρέφεια των επιχειρήσεων όσο και τις συμπληρωματικές λύσεις που παρέχει ο τομέας του corporate transaction banking στο συναλλακτικό τους κύκλωμα. Η προσπάθεια αυτή αναγνωρίζεται τα τελευταία τέσσερα χρόνια με κορυφαία βραβεία από το μεγαλύτερο Οργανισμό ανταποκριτών factoring στον κόσμο.
Χ
~ αφιέρωμα
ΚΛΑΔΟΣ ΤΥΧΕΡΩΝ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ
ΡΥΘΜΙΣΤΗΣ ΤΩΝ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝ Η ΠΩΛΗΣΗ ΤΟΥ ΟΠΑΠ
~
M
εγάλη κινητικότητα υπάρχει στον κλάδο των τυχερών παιχνιδιών στη χώρα μας, καθώς ο διαγωνισμός που τρέχει για την απόκτηση του 33% του ΟΠΑΠ μέσω του ΤΑΙΠΕΔ, έχει προσελκύσει μεγάλο ενδιαφέρον από σημαντικούς στρατηγικούς επενδυτές, ενώ η εισαγωγή των VLT’s και του online στοιχηματισμού στην ελληνική αγορά ανεβάζει ακόμα περισσότερο το «θερμόμετρο» του εγχώριου ανταγωνισμού. Η ιδιωτικοποίηση του ΟΠΑΠ είναι από τις πιο σημαντικές για το ελληνικό δημόσιο, αλλά και για την εγχώρια επιχειρηματικότητα, καθώς ο Οργανισμός αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη λοταρία στον κόσμο και την πιο κερδοφόρο εισηγμένη του κλάδου στην Ευρώπη. Σε πρώτη φάση οι εταιρείες και τα επενδυτικά σχήματα που εξέφρασαν ενδιαφέρον είναι οκτώ και προέρχονται τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις υπάρχουν κοινο-
40 Νοέμβριος 2012
πραξίες Ελλήνων και ξένων. Πιο συγκεκριμένα πρόκειται για τις εταιρείες:
~ BC Partners, βρετανική εταιρεία επιχειρηματικών συμμετοχών.
Είναι η δεύτερη φορά που ενδιαφέρεται για την ελληνική αγορά τυχερών παιχνιδιών, μετά τη Hyatt Regency. ~ Emma Delta Ltd, επενδυτικό κεφάλαιο που το διαχειρίζεται η Emma Delta Management Ltd, με κύριους μετόχους τους Jiri Smejc (66,7%, μέτοχος του τσεχικού fund PPF, το οποίο έχει συμμετοχή στην Πειραιώς) και Γιώργο Μελισσανίδη (33,3%). ~ Κοινοπραξία των Gauselmann AG (55%), Playtech Ltd (41%) και Helvason Ltd (4%, φέρεται να είναι συμφερόντων του ομίλου Κοπελούζου). ~ Κοινοπραξία των Intralot Holdings Luxemburg S.A. (34%) και Intralot Investments Ltd (66%).
Σε πρώτη φάση οι εταιρείες και τα επενδυτικά σχήματα που εξέφρασαν ενδιαφέρον για τον ΟΠΑΠ είναι οκτώ και προέρχονται τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό, ενώ δεν λείπουν και οι περιπτώσεις όπου Έλληνες και ξένοι ένωσαν τις δυνάμεις τους για τη διεκδίκηση ενός εκ των σημαντικότερων «φιλέτων» της δημόσιας περιουσίας...
~ Primrose Treasure Limited, θυγατρική της Fosun International (ο μεγαλύτερος επιχειρηματικός όμιλος της Σαγκάης, συνεργάζεται με τη Folli Follie) ~ Third Point LLC ~ TPG Capital ~ Triple Five World Group Properties Limited
Σήμερα το 33% του ΟΠΑΠ αποτιμάται στο Χ.Α. στα 500 εκατ. ευρώ, ποσό που ισοδυναμεί σχεδόν με τις προβλέψεις για τα κέρδη του Οργανισμού το 2012. Το γεγονός αυτό δεν προϊδεάζει για το ότι το τίμημα που θα υποβληθεί θα είναι πολύ μεγαλύτερο των 500 εκατ., καθώς η φορολόγηση των μικτών κερδών από το 2013 και των κερδών των νικητών κατά 10% από το πρώτο ευρώ θα μειώσει σημαντικά τη μελλοντική κερδοφορία του Οργανισμού. Από την επιβολή συντελεστή φορολογίας 30% στα μικτά κέρδη του
ΟΠΑΠ το 2013, τα καθαρά κέρδη του Οργανισμού θα περιοριστούν στα 250 εκατ. ευρώ από 500 εκατ. ευρώ το 2012. Το Δημόσιο, σκεπτόμενο ότι θα αποχωρήσει από τον Οργανισμό και για να συμμορφωθεί με τις επιταγές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επέβαλε αυτή τη φορολογία που θα του εξασφαλίσει αυξημένα μελλοντικά φορολογικά έσοδα. Παράγοντες της αγοράς αναφέρουν ότι με την απόφαση αυτή το κράτος, στην ουσία, περιορίζει τα μελλοντικά έσοδα του Οργανισμού, άρα και τους φόρους που θα εισπράξει, αλλά το ΤΑΙΠΕΔ θεωρεί ότι από τη φορολόγηση των κερδών των νικητών η πτώση του τζίρου του ΟΠΑΠ δεν θα ξεπεράσει το 5%. Παρόλα αυτά, πάνω από 10% εκτιμούν την πτώση του τζίρου επενδυτικοί οίκοι αφού, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνουν, μέχρι σήμερα καταβάλλεται φόρος μόνο για το 20% των κερδών που διανέμονται στους παίκτες, καθώς το 80% αφορά κέρδη κάτω από το ποσό των 100 ευρώ, γεγονός που θα περιορίσει την ανακύκλωσή τους. ΧΡΗΜΑ 41
Χ αφιέρωμα ~ Κλάδος τυχερών παιχνιδιών VLTS ΚΑΙ LIVEBETTING ΣΤΟ ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ Οι οκτώ ενδιαφερόμενοι για τον ΟΠΑΠ θα πρέπει να ενσωματώσουν στο τίμημα που θα προσφέρουν τα οφέλη από τη δραστηριοποίηση του ΟΠΑΠ στα VLTs και στο διαδίκτυο, αλλά και από το μονοπώλιο ως το 2030. Μόνο από τα VLTs, τα ετήσια έσοδα υπολογίζονται σε 800 εκατ. ευρώ. Άλλωστε ο νέος ιδιοκτήτης θα αντισταθμίσει την πτώση των κερδών από την περικοπή των κοινωνικών δράσεων του Οργανισμού (χορηγίες, δωρεές), που σε ετήσια βάση προσεγγίζουν τα 100 εκατ. ευρώ, ενώ θεωρείται βέβαιο ότι θα επιδιώξει να αλλάξει και τη συλλογική σύμβαση εργασίας με το προσωπικό, η οποία προβλέπει ως και 20 μισθούς σε μία χρήση, απίθανα επιδόματα (ακόμη και για χειρισμό φωτοτυπικών μηχανημάτων), καθώς και πλουσιοπάροχα εφάπαξ. Έμπειροι παράγοντες αναφέρουν ότι η τελική προσφορά των επενδυτών θα εξαρτηθεί και από τον τρόπο καταβολής του τιμήματος. ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΑ ΛΑΧΕΙΑ Με ενδιαφέρον αναμένουν στο ΤΑΙΠΕΔ και την εξέλιξη του διαγωνισμού για τα «Κρατικά Λαχεία», που αφορά τη χορήγηση της άδειας λειτουργίας και τη διαχείριση των «Κρατικών Λαχείων» για περίοδο 12 ετών, συμπεριλαμβανομένου και του «Ξυστό». Σύμφωνα με πληροφορίες, η αυστριακή λοταρία έχει αποχωρήσει από το διαγωνισμό και συνεχίζουν η κοινοπραξία ΟΠΑΠ, Lottomatica, Intralot, Scientific Games και η κοινοπραξία της ιταλικής Sisal μαζί με τον όμιλο Κοπελούζου. Leader στην πρώτη κοινοπραξία είναι ο ΟΠΑΠ με 34%. Στους όρους του διαγωνισμού αναφέρεται ότι ο πλειοδότης θα πρέπει να επιστρέφει στο κράτος το 30% των μικτών κερδών (τζίρος μείον τα κέρδη των νικητών), ποσό το οποίο δεν πρέπει να υπολείπεται των 30 εκατ. ευρώ τον πρώτο χρόνο και των 50 εκατ. ευρώ για καθένα από τα υπόλοιπα 11 χρόνια. Η εγγυημένη αυτή απόδοση αναμένεται να έχει αντίκτυπο στην οικονομική προσφορά των δύο διεκδικητών. ΚΟΜΙΣΙΟΝ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ONLINE Τα τυχερά παιχνίδια σε απευθείας σύνδεση είναι μία από τις ταχύτερα αυξανόμενες δραστηριότητες παροχής υπηρεσιών στην Ε.Ε., με ετήσια ποσοστά αύξησης σχεδόν 15% και κατ’ εκτίμηση ετήσια έσοδα ύψους 13 δισ. ευρώ το 2015. Ο εν λόγω κλάδος εξακολουθεί να αναπτύσσεται
παράλληλα με την ταχύρρυθμη πρόοδο της διαδικτυακής τεχνολογίας. Οι υπηρεσίες τυχερών παιχνιδιών σε απευθείας σύνδεση καλύπτουν ένα φάσμα τυχερών παιχνιδιών όπως το αθλητικό στοίχημα και το πόκερ, το καζίνο και τα λαχεία, με 6,8 εκατ. καταναλωτών που συμμετέχουν σε έναν ή περισσότερους τύπους υπηρεσιών τυχερών παιχνιδιών σε απευθείας σύνδεση. Ωστόσο, υπάρχουν επίσης χιλιάδες δικτυακοί τόποι τυχερών παιχνιδιών που δεν υπόκεινται σε κανονιστική ρύθμιση, συχνά από χώρες εκτός της Ε.Ε., στους οποίους είναι εκτεθειμένοι οι καταναλωτές και οι οποίοι συνεπάγονται σημαντικούς κινδύνους, όπως την απάτη και τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Τα τυχερά παιχνίδια σε απευθείας σύνδεση στην Ε.Ε. χαρακτηρίζονται από διαφοροποιημένους εθνικούς κανόνες. Παρά την υποχρέωσή τους να συμμορφώνονται με τους κανόνες της Ε.Ε., τα κράτη - μέλη μπορούν πράγματι να επιβάλλουν όρια ή να περιορίζουν την προσφορά όλων ή ορισμένων τύπων υπηρεσιών τυχερών παιχνιδιών σε απευθείας σύνδεση με βάση στόχους προστασίας του δημοσίου συμφέροντος που επιδιώκουν να διασφαλίσουν σε σχέση με τα τυχερά παιχνίδια. Όλο και περισσότερα κράτη - μέλη καταβάλλουν προσπάθειες για να υπερνικήσουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν και αναθεωρούν τις εθνικές τους κανονιστικές διατάξεις και πρακτικές. Ωστόσο, τα τρέχοντα κανονιστικά, κοινωνικά και τεχνικά ζητήματα στην Ε.Ε. δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν ικανοποιητικά από τα μεμονωμένα κράτη μέλη. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα λόγω της διασυνοριακής διάστασης των υπηρεσιών τυχερών παιχνιδιών σε απευθείας σύνδεση. Η Επιτροπή παρουσίασε ένα σχέδιο δράσης με μια σειρά πρωτοβουλιών κατά τη διάρκεια των δύο επόμενων ετών, που αποσκοπούν στην αποσαφήνιση της κανονιστικής ρύθμισης των τυχερών παιχνιδιών σε απευθείας σύνδεση και στην ενθάρρυνση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών - μελών. Ο κ. Michel Barnier, επίτροπος αρμόδιος για την εσωτερική αγορά και τις υπηρεσίες, δήλωσε τα εξής: «Πρέπει να προστατεύονται επαρκώς οι καταναλωτές, αλλά και όλοι οι πολίτες γενικότερα, πρέπει να προλαμβάνεται η νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και η απάτη, πρέπει να διασφαλίζεται ο αθλητισμός έναντι των στημένων αγώνων που συνδέονται με το στοίχημα και πρέπει οι εθνικοί κανόνες να συμμορφώνονται με τη νομοθεσία της Ε.Ε. Αυτοί είναι οι στόχοι του σχεδίου δράσης που εγκρίναμε σήμερα». ☛
ΤΑ ΤΥΧΕΡΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΣΕ ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΣΥΝΔΕΣΗ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΤΑΧΥΤΕΡΑ ΑΥΞΑΝΟΜΕΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΤΗΝ Ε.Ε., ΜΕ ΕΤΗΣΙΑ ΠΟΣΟΣΤΑ ΑΥΞΗΣΗΣ ΣΧΕΔΟΝ 15% ΚΑΙ ΚΑΤ’ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΤΗΣΙΑ ΕΣΟΔΑ ΥΨΟΥΣ 13 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ ΤΟ 2015. Ο ΕΝ ΛΟΓΩ ΚΛΑΔΟΣ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΣΣΕΤΑΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΜΕ ΤΗΝ ΤΑΧΥΡΡΥΘΜΗ ΠΡΟΟΔΟ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ.
42 Νοέμβριος 2012
☛
ΜΕ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΑΝΑΜΕΝΟΥΝ ΣΤΟ ΤΑΙΠΕΔ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΚΡΑΤΙΚΑ ΛΑΧΕΙΑ, ΠΟΥ ΑΦΟΡΑ ΤΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΤΗΣ ΑΔΕΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΚΡΑΤΙΚΩΝ ΛΑΧΕΙΩΝ ΓΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟ 12 ΕΤΩΝ, ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ «ΞΥΣΤΟ». ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Η Επιτροπή δεν προτείνει νομοθεσία σε επίπεδο Ε.Ε. για τα τυχερά παιχνίδια σε απευθείας σύνδεση. Προτείνει ένα σύνολο δράσεων και κοινών αρχών για την προστασία. Αν και τα κράτη - μέλη είναι κατ’ αρχάς ελεύθερα να καθορίζουν τους στόχους των πολιτικών τους για τα τυχερά παιχνίδια σε απευθείας σύνδεση, η διασφάλιση της συμμόρφωσης της εθνικής νομοθεσίας με τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ε.Ε. (ΣΛΕΕ) αποτελεί προϋπόθεση για μια επιτυχημένη πολιτική της Ε.Ε. σχετικά με τα τυχερά παιχνίδια σε απευθείας σύνδεση. Η Επιτροπή θα συστήσει φέτος ομάδα εμπειρογνωμόνων, προκειμένου να διευκολυνθεί η ανταλλαγή εμπειριών σχετικά με την κανονιστική ρύθμιση μεταξύ των κρατών - μελών. Αυτό θα βοηθήσει να αναπτυχθεί ένας ευνομούμενος, ασφαλέστερος κλάδος τυχερών παιχνιδιών σε απευθείας σύνδεση στην Ε.Ε., πράγμα που με τη σειρά του θα βοηθήσει τους καταναλωτές να απομακρυνθούν από τους δικτυακούς τόπους που δεν υπόκεινται σε κανονιστική ρύθμιση. Τα παιδιά και άλλες ευάλωτες ομάδες χρειάζονται προστασία, δεδομένου του ότι το 75% των πολιτών της Ε.Ε. ηλικίας κάτω των 17 ετών χρησιμοποιεί το διαδίκτυο. Η Επιτροπή ενθαρρύνει την ανάπτυξη καλύτερων εργαλείων επαλήθευσης της ηλικίας και φίλτρων διαδικτυακού περιεχομένου. Καταβάλλει επίσης προσπάθειες για πιο υπεύθυνη διαφήμιση και αυξημένη ευαισθητοποίηση των γονέων σχετικά με τους κινδύνους που συνδέονται με τα τυχερά παιχνίδια. Εκτός από την προστασία των ανηλίκων από την έκθεση, υπάρχει και η ευθύνη να προστατευθούν οι πολίτες και οι οικογένειες που έχουν ήδη υποφέρει από εξάρτηση από τα τυχερά παιχνίδια (μεταξύ 0,5 και 3% του πληθυσμού) ή από άλλες μορφές διαταραχών που συνδέονται με τα τυχερά παιχνίδια, με την εξεύρεση αποτελεσματικών μεθόδων θεραπείας και πρόληψης. Για τον σκοπό αυτό, απαιτείται καλύτερη κατανόηση των υποκείμενων αιτίων. Ένας άλλος σημαντικός στόχος είναι η πρόληψη και η αποτροπή της απάτης και της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες μέσω των τυχερών παιχνιδιών σε απευθείας σύνδεση. Λόγω της διασυνοριακής φύσης τους, τα κράτη - μέλη δεν μπορούν να εφαρμόζουν αποτελεσματικά μηχανισμούς για την καταπολέμηση της απάτης. Είναι αναγκαία μια προσέγγιση που θα συγκεντρώνει την Ε.Ε., τα κράτη - μέλη και τον κλάδο ώστε να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα από κάθε πλευρά. Είναι αναγκαίο ένα υψηλό επίπεδο συνεργασίας, ιδίως για τη διασφάλιση της ακεραιότητας του αθλητισμού. Οι στημένοι αγώνες που συνδέονται με το στοίχημα έρχονται σε αντίθεση με την ίδια τη φύση της ευγενούς άμιλλας και του ανταγωνισμού που χαρακτηρίζει τον αθλητισμό. Για την καταπολέμησή τους, η Επιτροπή θα προωθήσει την τα-
χύτερη ανταλλαγή πληροφοριών, τους μηχανισμούς καταγγελίας δυσλειτουργιών και τη γενική συνεργασία σε εθνικό και διεθνές επίπεδο μεταξύ των ενδιαφερόμενων φορέων, των φορέων εκμετάλλευσης και των ρυθμιστικών αρχών - προκειμένου να διαφυλαχθεί η ακεραιότητα του αθλητισμού - καθώς και την καλύτερη εκπαίδευση και την αύξηση της ευαισθητοποίησης των αθλητών. Ειδικότερα, η Επιτροπή θα εκδώσει τρεις συστάσεις που θα απευθύνονται στα κράτη - μέλη και θα αφορούν συγκεκριμένα: i) την κοινή προστασία των καταναλωτών, ii) την υπεύθυνη διαφήμιση των τυχερών παιχνιδιών και iii) την πρόληψη και καταπολέμηση των στημένων αγώνων που συνδέονται με το στοίχημα. Άλλα μέτρα προβλέπουν, μεταξύ άλλων, τη στήριξη της συγκριτικής αξιολόγησης και της δοκιμής εργαλείων γονικού ελέγχου, την επέκταση του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, καθώς και την προώθηση της διεθνούς συνεργασίας στον τομέα της πρόληψης των στημένων αγώνων. Τα κράτη - μέλη καλούνται επίσης, για παράδειγμα, να διενεργήσουν έρευνες και συλλογή δεδομένων σχετικά με τις διαταραχές που συνδέονται με τα τυχερά παιχνίδια, να προωθήσουν την κατάρτιση στο δικαστικό τομέα όσον αφορά την απάτη και τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και να δημιουργήσουν εθνικά σημεία επαφής που θα συγκεντρώνουν όλους τους φορείς που εμπλέκονται στην καταπολέμηση των στημένων αγώνων. ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΑΙ ΕΠΟΜΕΝΑ ΒΗΜΑΤΑ Η ανακοίνωση αποτελεί συνέχεια της διαβούλευσης στο πλαίσιο της «πράσινης βίβλου», που πραγματοποιήθηκε το προηγούμενο έτος (βλέπε IP/11/358). Μια πρώτη συνεδρίαση της ομάδας εμπειρογνωμόνων με τα κράτη μέλη προβλέπεται για το Δεκέμβριο του 2012, ενώ το 2013 η Επιτροπή θα διοργανώσει διάσκεψη με τους εμπλεκόμενους φορείς. Η Επιτροπή θα εξετάσει την εφαρμογή του σχεδίου δράσης και θα αξιολογήσει την πρόοδο που θα έχει επιτευχθεί σε όλη την Ε.Ε. δύο έτη μετά την έκδοση της ανακοίνωσης. Η Επιτροπή θα αποστείλει αιτήματα παροχής πληροφοριών στα κράτη - μέλη κατά των οποίων έχουν κινηθεί διαδικασίες επί παραβάσει από το 2008 και ύστερα, προκειμένου να έχει πλήρη και ακριβή ενημέρωση σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στην εθνική νομοθεσία. Θα ζητηθούν επίσης πληροφορίες από τα κράτη - μέλη κατά των οποίων έχουν υποβληθεί καταγγελίες. Η Επιτροπή ευελπιστεί ότι η συνεργασία των κρατών - μελών θα οδηγήσει σε έγκαιρη και ικανοποιητική λύση όσον αφορά τη συμβατότητα των εθνικών μέτρων με την ισχύουσα ενωσιακή νομοθεσία. ΧΡΗΜΑ 43
Χ αφιέρωμα ~ Κλάδος τυχερών παιχνιδιών
ΟΠΑΠ ΜΙΚΡΗ ΠΤΩΣΗ ΤΖΙΡΟΥ ΚΑΙ ΚΕΡΔΩΝ Οι πωλήσεις στο α’ εξάμηνο του 2012 μειώθηκαν κατά 6,2%, σε 2.054,8 εκατ. ευρώ, από 2.191,4 εκατ. ευρώ κατά την αντίστοιχη περίοδο του 2011, λόγω κυρίως του δυσμενούς μακροοικονομικού περιβάλλοντος (ΑΕΠ α’ εξαμήνου μειωμένο κατά 6,4%). Οι πωλήσεις στο β’ τρίμηνο του 2012 διαμορφώθηκαν σε 989,6 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 7,5% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2011. Τα λειτουργικά κέρδη πρo φόρων τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) στο α’ εξάμηνο του 2012 διαμορφώθηκαν σε 344,6 εκατ. ευρώ, από 368,1 εκατ. ευρώ κατά την αντίστοιχη περίοδο του 2011, παρουσιάζοντας μείωση 6,4% ως αποτέλεσμα της μείωσης του κύκλου εργασιών. Κατά το β’ τρίμηνο του 2012 τα κέρδη EBITDA ανήλθαν στα 160,2 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 4,1%, εξαιτίας κυρίως της μείωσης του ποσοστού διανομής κερδών στους νικητές των παιχνιδιών και των χαμηλότερων λειτουργικών εξόδων. Τα καθαρά κέρδη για το α’ εξάμηνο του 2012 μειώθηκαν κατά 5,7%, στα 258,0 εκατ. ευρώ, έναντι των 273,7 εκατ. ευρώ της αντίστοιχης περιόδου του 2011, παρουσιάζοντας μικρότερη πτώση έναντι αυτής των πωλήσεων. Τα καθαρά κέρδη στο β’ τρίμηνο του 2012 διαμορφώθηκαν στα 126,1 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 18% σε σχέση με το β’ τρίμηνο του 2011, λόγω μερικής αναστροφής της φορολογικής πρόβλεψης του 2011 και χαμηλότερης αναβαλλόμενης φορολογίας. ΜΕΙΩΣΗ ΤΖΙΡΟΥ ΚΑΙ ΣΤΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ Οι πωλήσεις των παιχνιδιών αθλητικού στοιχηματισμού μειώθηκαν στο α’ εξάμηνο του 2012 κατά 5,2%, στα 829,4 εκατ. ευρώ, από 874,8 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2011, κυρίως λόγω των μειωμένων εσόδων κατά 19,8% των Monitor Games και της ελαφράς πτώσης του ΠΑΜΕ ΣΤΟΙΧΗΜΑ κατά 3,2%. Στο β’ τρίμηνο του 2012, τα έσοδα του ΠΑΜΕ ΣΤΟΙΧΗΜΑ αυξήθηκαν κατά 2,2%, στα 370,4 εκατ. ευρώ, λόγω του EURO 2012. Τα έσοδα από τα αριθμολαχεία στο α’ εξάμηνο του 2012 μειώθηκαν κατά 6,9%, στα 1.225,4 εκατ. ευρώ, έναντι 1.316,6 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2011. Στο β’ τρίμηνο του 2012 οι πωλήσεις του ΚΙΝΟ διαμορφώθηκαν στα 516,9 εκατ. ευρώ, από 545,3 εκατ. ευρώ στο β’ τρίμηνο του 2011, μειωμένες κατά 5,2%, ποσοστό μικρότερο σε σχέση τόσο με το α’ τρίμηνο του 2012 (6,7%) όσο και με το δ’ τρίμηνο του 2011 (8,2%). Το κόστος πωλήσεων στο α’ εξάμηνο του 2012 διαμορφώθηκε στα 1.663,9 εκατ. ευρώ, από
44 Νοέμβριος 2012
1.772,4 εκατ. ευρώ στο α’ εξάμηνο του 2011, μειωμένο κατά 6,1%, σε επίπεδα αντίστοιχα με την πτώση των πωλήσεων. Τα κέρδη στους νικητές των παιχνιδιών στο α’ εξάμηνο του 2012 διαμορφώθηκαν στα 1.396,3 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 6,4% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2011, αντιστοιχώντας στο 68,0% των συνολικών πωλήσεων, έναντι 68,1% την ίδια περίοδο του 2011. Ειδικότερα, για το ΠΑΜΕ ΣΤΟΙΧΗΜΑ το ποσό που αποδόθηκε στους νικητές ως ποσοστό επί των πωλήσεων του παιχνιδιού (payout), διαμορφώθηκε στο 72,3% το β’ τρίμηνο του 2012 από 77,3% την αντίστοιχη περίοδο του 2011. Επίσης, το ποσοστό των κερδών των νικητών στο ΚΙΝΟ για το β’ τρίμηνο του 2012 παρέμεινε σταθερό σε 69,1%. Τα συνολικά έξοδα διάθεσης διαμορφώθηκαν το α’ εξάμηνο 2012 σε 53,3 εκατ. ευρώ, από 54,7 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2011, παρουσιάζοντας μείωση κατά 2,5%. Για το β’ τρίμηνο του 2012 τα έξοδα διάθεσης αυξήθηκαν κατά 4,1%, λόγω της αύξησης των δωρεών και των οικονομικών ενισχύσεων κατά 195,5%, μέσω των οποίων αντανακλάται η αυξημένη κοινωνική συνεισφορά της εταιρείας. Τα έξοδα διαφήμισης στο β’ τρίμηνο του 2012 μειώθηκαν κατά 50%, στα 3,2 εκατ. ευρώ. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΤΑΜΕΙΑΚΕΣ ΡΟΕΣ Οι ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες στο α’ εξάμηνο του 2012 ανήλθαν σε 359,5 εκατ. ευρώ, από 215,1 εκατ. ευρώ κατά την αντίστοιχη περίοδο του 2011, παρουσιάζοντας αύξηση 67,1%. Η θετική διαφορά οφείλεται κυρίως στην απουσία έκτακτης εισφοράς στο εξάμηνο του 2012, σε σχέση με την εκροή 91,9 εκατ. ευρώ το α’ εξάμηνο του 2011, καθώς και σε χαμηλότερες πληρωμών φόρων και μικρότερες απαιτήσεις. ΡΟΕΣ ΑΠΟ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ Οι συνολικές ταμειακές ροές από επενδυτικές δραστηριότητες στο εξάμηνο του 2012 είναι αρνητικές κατά 11,3 εκατ. ευρώ, επηρεαζόμενες κυρίως από την εκροή για αγορά παγίων. Οι ταμειακές εκροές για χρηματοδοτικές δραστηριότητες στο α’ εξάμηνο του 2012 μειώθηκαν, φθάνοντας τα 238,0 εκατ. ευρώ, από 276,9 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2011, αντανακλώντας κυρίως την πληρωμή μερίσματος τον Ιούνιο του 2012 και τις πληρωμές κεφαλαίου δόσεων της χρηματοδοτικής μίσθωσης.
ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ I) Το διοικητικό συμβούλιο στη συνεδρίαση της 7ης.08.2012 αποφάσισε την εκλογή του κ. Κωνσταντίνου Λουρόπουλου ως προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της εταιρείας. II) Σε συνέχεια προηγούμενων αποφάσεων της εταιρείας όσον αφορά στη στρατηγική της στο διαδίκτυο, η ΟΠΑΠ Α.Ε. είναι έτοιμη να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τον προτιμητέο ανάδοχο, με στόχο τη σύσταση κοινοπρακτικού σχήματος. Η εταιρεία διατηρεί το δικαίωμα εξέτασης των εναλλακτικών επιλογών της με τους υπόλοιπους συμμετέχοντες στη διαδικασία, εφόσον οι διαπραγματεύσεις με τον προτιμητέο ανάδοχο δεν καταλήξουν σε συμφωνία. Σε κάθε περίπτωση, στην τελική συμφωνία προβλέπονται ρήτρες προστασίας του στρατηγικού επενδυτή που θα προκύψει από ενδεχόμενη διαδικασία ιδιωτικοποίησης. III) Η διαδικασία επιλογής τεχνολογικού παρόχου για το κεντρικό σύστημα της ΟΠΑΠ Α.Ε βρίσκεται στο στάδιο αξιολόγησης της
οικονομικής προσφοράς, καθώς ο τεχνικός φάκελος του προμηθευτή κρίθηκε επαρκής σύμφωνα με τις τεχνικές προδιαγραφές της διακήρυξης. IV) Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου αναφορικά με την προσφυγή των Stanleybet International Ltd, William Hill Organization Ltd και William Hill Plc κατά του ελληνικού Δημοσίου αναμένεται εντός του 2013. V) Η ΟΠΑΠ Α.Ε. αναμένει την έκδοση του κανονισμού παιχνιδιών των VLTs από την Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Τυχερών Παιγνίων (ΕΕΕΠ), προκειμένου να προχωρήσει στην περαιτέρω υλοποίηση του έργου. VI) Η ετήσια τακτική γενική συνέλευση των μετόχων που πραγματοποιήθηκε την 1η.06.2012 ενέκρινε την προταθείσα από το διοικητικό συμβούλιο διανομή κερδών και αποφάσισε την καταβολή συνολικού μερίσματος 0,72 ευρώ ανά μετοχή για την εταιρική χρήση του έτους 2011, προ παρακράτησης φόρου 25%. Η καταβολή του μερίσματος πραγματοποιήθηκε στις 18.06.2012.
INTRALOT ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΜΕΓΕΘΩΝ ΣΤΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Αύξηση τόσο των εσόδων όσο και των EBITDA ανακοίνωσε ο όμιλος της Intralot για το α’ εξάμηνο του έτους. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται σε σχετική ανακοίνωση, στο εξεταζόμενο διάστημα ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών ανήλθε σε 687,3 εκατ. ευρώ έναντι 586,4 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περσινή περίοδο, σημειώνοντας αύξηση 17,2%. Τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) την ίδια περίοδο διαμορφώθηκαν στα 81,4 εκατ. ευρώ, σε σχέση με 72,6 εκατ. ευρώ κατά το αντίστοιχο εξάμηνο του 2011 (+12,2%). Τα κέρδη μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας στο α’ εξάμηνο του 2012 μειώθηκαν κατά 26,8%, φτάνοντας τα 5,5 εκατ. ευρώ. Σε σύγκριση με το α’ τρίμηνο του 2012, ο καθαρός δανεισμός έφθασε τα 388 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 26,1 εκατ. ευρώ το α’ εξάμηνο του 2012, εξαιτίας των επενδύσεων συνολικής αξίας 39,4 εκατ. ευρώ το β’ τρίμηνο του 2012, κυρίως λόγω της ανανέωσης της άδειας διαχείρισης της εθνικής λοταρίας στη Μάλτα. Αναφορικά με τη μητρική εταιρεία, ο κύκλος εργασιών αυξήθηκε κατά 17,1%, φθάνοντας τα 74,2 εκατ. ευρώ. Τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) αυξήθηκαν κατά 59,7%, στα 20,5 εκατ. ευρώ, από 12,8 εκατ. ευρώ στο α’ εξάμηνο του 2011. Τέλος, όσον αφορά στα κέρδη μετά από φόρους (EAT), αυτά διαμορφώθηκαν στα 18,7 εκατ. ευρώ σε σχέση με τα 3,7 εκατ. ευρώ του α’ εξαμήνου του 2011. ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟ 2ο ΤΡΙΜΗΝΟ Σχολιάζοντας τα οικονομικά αποτελέσματα, ο διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου Intralot, κ. Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος, δήλωσε: «Το δεύτερο τρίμηνο του 2012 αποτέλεσε μια περίοδο σημαντικών επιχειρηματικών εξελίξεων για τον Όμιλο Intralot. Όσον αφορά στις δραστηριότητες της εταιρείας, οι πιο σημαντικές εξελίξεις είναι η ανανέωση της άδειας για τη διαχείριση της κρατικής λοταρίας της Μάλτας για επιπλέον 10 έτη, γεγονός που διασφαλίζει την απρόσκοπτη λειτουργία της λοταρίας της χώρας, και η είσοδος μας στη γερμανική
αγορά αθλητικού στοιχήματος μέσω της συνεργασίας μας με τη Scientific Games για την υποστήριξη της Oddset, της γερμανικής λοταρίας που διαχειρίζεται τα συγκεκριμένα παιχνίδια στη χώρα. Η Γερμανία απελευθέρωσε πρόσφατα την αγορά στοιχήματος και θα είμαστε παρόντες σε αυτή τη μεγάλη ευρωπαϊκή αγορά. Άλλες εξελίξεις περιλαμβάνουν το Μεξικό, όπου η Intralot θα συνεργαστεί με τη Sorteo για μια περίοδο πέντε ετών, με σκοπό να αναπτύξουν προϊόντα για τη Lotería Nacional, την εθνική λοταρία της χώρας. Αυτό το νέο έργο θα ενισχύσει περαιτέρω την ήδη ισχυρή παρουσία μας στη Λατινική Αμερική. Επιπλέον, η κρατική λοταρία της Κροατίας, Hrvatska Lutrija d.o.o, επέλεξε πρόσφατα την Intralot ως στρατηγικό συνεργάτη της για την ανάπτυξη διαδικτυακών παιχνιδιών καζίνο, κατόπιν διεθνούς διαγωνισμού, επεκτείνοντας την παρουσία μας στο χώρο των διαδικτυακών τυχερών παιχνιδιών. Τέλος, δύο νέα σημαντικά έργα ξεκίνησαν πρόσφατα, τα συστήματα εποπτείας βιντεολόττο στο Οχάιο των ΗΠΑ και στη Βικτώρια της Αυστραλίας. Και τα δύο έργα θα αναπτυχθούν πλήρως μέσα στους επόμενους μήνες. Όσον αφορά στα οικονομικά αποτελέσματα του α’ εξαμήνου, ο Όμιλος συνέχισε να αναπτύσσεται σε επίπεδο τόσο εσόδων, όσο και κερδών EBITDA, ενώ οι ταμειακές ροές της εταιρείας επιβαρύνθηκαν από τις σημαντικές επενδύσεις σε έργα που υλοποιούμε αυτή την περίοδο, συμπεριλαμβανομένων της άδειας στη Μάλτα το δεύτερο τρίμηνο και του συστήματος εποπτείας βιντεολόττο στην Αυστραλία, έργα τα οποία μεσοπρόθεσμα θα αποφέρουν υψηλές αποδόσεις. Πρόσφατα, επεκτείναμε το κοινοπρακτικό δάνειο της εταιρείας για επιπλέον δύο έτη, έως το Δεκέμβριο του 2014, με πολύ ανταγωνιστικούς οικονομικούς όρους. Η χρηματοδότηση πραγματοποιήθηκε από μια κοινοπραξία τραπεζών στην οποία συμμετέχουν κορυφαίοι διεθνείς και τοπικοί τραπεζικοί οργανισμοί. Στην Intralot, αναζητούμε επιλεκτικά ευκαιρίες που θα εμφανισθούν στο άμεσο μέλλον τόσο στην Ελλάδα όσο και στις άλλες μεγάλες διεθνείς αγορές». ΧΡΗΜΑ 45
Χ αφιέρωμα ~ Κλάδος τυχερών παιχνιδιών
AVENIR ΚΑΜΨΗ ΜΕΓΕΘΩΝ ΣΤΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Πιο βαθιά σε ύφεση βυθίζεται ο όμιλος Avenir, του οποίου οι ζημιές ανήλθαν σε 4.102.152 ευρώ έναντι ζημιών 604.240 ευρώ στο πρώτο εξάμηνο του 2010. Τα μικτά κέρδη του ομίλου ανήλθαν σε 4.532.871 ευρώ, έναντι μικτών κερδών 5.283.484 ευρώ στο αντίστοιχο διάστημα του 2010, σημειώνοντας μείωση της τάξης του 14,2%, η οποία οφείλεται στην αλλαγή του μίγματος των πωλήσεων του ομίλου. Ειδικότερα, o ενοποιημένος κύκλος εργασιών διαμορφώθηκε κατά το πρώτο εξάμηνο του 2011 σε 78.298.823 ευρώ, έναντι 62.561.079 ευρώ το αντίστοιχο εξάμηνο του 2010, σημειώνοντας αύξηση της τάξης του 25,16%. Από την άλλη, τα αποτελέσματα προ φόρων χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων ανήλθαν σε ζημιά 922.596 ευρώ έναντι ζημιάς 55.357 ευρώ στο αντίστοιχο διάστημα του 2010. Θα πρέπει να επισημανθεί επίσης ότι ποσό της τάξης των 2.500.000 ευρώ το οποίο έχει μειώσει τα αποτελέσματα του πρώτου εξαμήνου του 2011, δεν είναι επαναλαμβανόμενο. Περαιτέρω, επιβεβαιώνεται η προσήλωση της διοίκησης του ομίλου στη στρατηγική που επιλέχθηκε και αφορά στη δραστηριοποί-
ησή του στους τομείς των συλλογικών στοιχημάτων και διαδικτυακών παιγνίων. Στόχος της διοίκησης του ομίλου είναι η ολοκλήρωση της αναδιάρθρωσής του και η ανάπτυξη των εργασιών του στους κλάδους των στοιχημάτων και των διαδικτυακών παιγνίων, τόσο μέσα από το φυσικό δίκτυο των καταστημάτων του στην Κύπρο όσο και με τη χρήση των διεθνών αδειών που κατέχει στον τομέα των διαδικτυακών αυτών προϊόντων, με απώτερο σκοπό τη δημιουργία προϋποθέσεων για την αύξηση του μεριδίου αγοράς και την περαιτέρω βελτίωση της θέσης των δύο θυγατρικών Eurogoal και Megabet στην κυπριακή αγορά. Επιπροσθέτως, ο όμιλος στο δεύτερο τρίμηνο του 2011 εγκαινίασε τη δεύτερη συνεργασία του στον τομέα των «καζίνο εν πλω» με την υπογραφή συμφωνίας με δεύτερη εταιρεία που δραστηριοποιείται στις ακτοπλοϊκές γραμμές της Αδριατικής και βρίσκεται ήδη σε συζητήσεις με τρίτη εταιρεία που δραστηριοποιείται διεθνώς στον τομέα της κρουαζιέρας. Επιπλέον, ο όμιλος θα εισάγει μέσα στην τρέχουσα χρήση νέα προϊόντα και υπηρεσίες, συνεχίζοντας έτσι την απόλυτα επιτυχημένη προσπάθειά του, με σκοπό πάντα τη δημιουργία προστιθέμενης αξίας για τους μετόχους και καθαρής κερδοφορίας για τον όμιλο.
CENTRIC «ΓΥΡΙΣΕ» ΣΕ ΚΕΡΔΗ ΣΤΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Κερδοφορία κατέγραψε η εταιρεία Centric Συμμετοχών Α.Ε. κατά το α’ εξάμηνο, με τα καθαρά κέρδη μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας να φθάνουν τα 1,89 εκατ. ευρώ. Ο κύκλος εργασιών ανήλθε σε 255,02 εκατ. ευρώ, έναντι 289,55 εκατ. ευρώ το α’ εξάμηνο του 2011, υποχωρώντας κατά 11,93%. Το μικτό κέρδος ανήλθε σε 5,03 εκατ. ευρώ, έναντι 6,65 εκατ. ευρώ το α’ εξάμηνο του 2011, καταγράφοντας μείωση 24,35%. Παρά τη μείωση του κύκλου εργασιών και του μικτού κέρδους, ο όμιλος πέτυχε σημαντική λειτουργική κερδοφορία, όπως ανακοίνωσε. Τα κέρδη προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσμά-
των και συνολικών αποσβέσεων (EBITDA) αυξήθηκαν κατά 70,29%, στα 2,84 εκατ. ευρώ, έναντι 1,67 εκατ. ευρώ κατά το α’ εξάμηνο του 2011. Τα κέρδη προ φόρων διαμορφώθηκαν στα 2,69 εκατ. ευρώ, έναντι 0,80 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο περσινό εξάμηνο, ενισχυμένα κατά 234,95%. Τα καθαρά αποτελέσματα μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας ήταν κέρδη 1,89 εκατ. ευρώ έναντι ζημιών 0,22 εκατ. ευρώ το α’ εξάμηνο του 2011. Τα ίδια κεφάλαια (30/6/2012) ανήλθαν σε 44,20 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 4,51% σε σχέση με εκείνα της 31ης.12.2011.
DIONIC ΜΕ ΖΗΜΙΕΣ ΞΕΚΙΝΗΣΕ ΤΟ 2012 Ζημιές και μειωμένο κύκλο εργασιών εμφάνισε ο όμιλος Dionic στο πρώτο τρίμηνο του 2012. Συγκεκριμένα, ο όμιλος εμφάνισε ζημιές μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας ύψους 0,64 εκατ. ευρώ, έναντι κερδών 0,06 εκατ. ευρώ ένα χρόνο νωρίτερα. Ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών υποχώρησε κατά 26,88%, σε 11,5 εκατ. ευρώ. Τα μικτά κέρδη του ομίλου ανήλθαν στα 3,9 εκατ. ευρώ από 3,6 εκατ. 46 Νοέμβριος 2012
ευρώ το πρώτο τρίμηνο του 2011 και τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) του ομίλου διαμορφώθηκαν σε 1,04 εκατ. ευρώ έναντι 1,5 εκατ. ευρώ. Τα κέρδη προ φόρων και τόκων (ΕΒΙΤ) διαμορφώθηκαν σε 0,3 εκατ. ευρώ, έναντι 0,5 εκατ. ευρώ, ενώ τα κέρδη προ φόρων του ομίλου (ΕΒΤ) διαμορφώθηκαν σε ζημιές 0,17 εκατ. ευρώ, έναντι κερδών 0,98 εκατ. ευρώ. Χ
άρθρο Χ
A GLOBAL PLAYER
WITH STRONG PRESENCE IN THE GREEK GAMING MARKET Bally Technologies was founded in 1932, making it the world’s oldest slot manufacturing company. It was created as the manufacturing arm of parent company Lions Manufacturing Corporation to develop a small, but highly profitable pinball game called the "Ballyhoo" .
H
owever, it was the overnight success of Bally’s “Reliance” automatic dice machine, created in 1936, that catapulted the Company into the gaming business. That same year, Bally introduced the first of what was to be a long line of highly successful slot machines. Called the “Bally Baby,” this little slot machine measured just ✒ 13 centimeters by 19 centimeters and weighed only Marco eight pounds. Herrera* Since day one, innovation has been at the core of Bally’s business model. Bally is a worldwide gaming company that designs, manufactures, distributes, and operates gaming devices and monitoring, accounting, and player-tracking systems for gaming devices. It produces numerous trailblazing video and spinning-reel gaming devices in an assortment of technologically advanced cabinets. The Company also has an interactive division focused on internet, mobile, and social initiatives. The Company’s primary technologies include gaming devices for land-based, riverboat and Native American casinos, video lottery and central determination markets, and specialized system-based hardware and software products. Its hardware and software products provide casinos with a wide range of marketing, data management, accounting, security, and other software applications and tools to more effectively manage their operations. More recently, Bally received accolades for its iVIEW Display Manager™ (DM), a customer-relationship marketing tool capable of multiple cross-promotions which creates amazing player loyalty when combined with Bally’s Elite Bonusing Suite™ (EBS). EBS gives operators the power to instantly reward valued customers at the pointof-play. Each game can be turned into a robust communications device and win the loyalty of players with entertaining and interactive floor-wide promotions, rewards and incentives. The Elite Bonus-
ing Suite’s Virtual Racing product has already been a huge hit on casino floors across America, driving coin-in, carded play, new player’s club signups, and tremendous floor-wide excitement. Bally has recently unveiled a multitude of world-class brands. The gaming industry leader has brought one of the top TV shows to casino floors with Pawn Stars™, based on HISTORY® Channel’s international hit TV series. The Company also introduced the world to Michael Jackson King of Pop™, which features one of the most widely beloved and influential artists of all time in an exciting, music-filled game featuring hit songs Bad, Beat It, Billie Jean, Dirty Diana, and Smooth Criminal. For more than 80 years, Bally Technologies has lead the gaming industry in innovation and quality technology-based products and services, winning more than 40 innovation awards over the past four years. With nearly 3,000 employees around the world in 25 different offices, Bally Technologies remains a leading global partner in innovation. Χ *Bally Technologies’ Vice President and Managing Director of Europe, Middle East and Africa
Χ
48 Νοέμβριος 2012
~ αφιέρωμα
ΑΝΑΔΕΙΞΤΕ ΤΙΣ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟΥ
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΒΡΑΒΕΙΑ
ΧΡΗΜΑ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΟΥΖΟΥΝΗΣ
2012
Τ
~
o περιοδικό ΧΡΗΜΑ, για δέκατη συνεχή χρονιά και μετά τη μεγάλη επιτυχία των προηγούμενων ετών, προχωρά στην απονομή των Επιχειρηματικών Βραβείων «ΧΡΗΜΑ - Γεώργιος Ουζούνης 2012», με στόχο την προβολή των επιχειρήσεων που συμβάλλουν τα μέγιστα στην ανάπτυξη του χρηματιστηριακού θεσμού και της ελληνικής οικονομίας, γενικότερα.
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΩΝ ΝΙΚΗΤΩΝ Κριτήρια επιλογής και αξιολόγησης των επιχειρήσεων αποτελούν η ανάπτυξή τους, οι επενδύσεις, οι καινοτόμες δράσεις τους, ο διεθνοποιημένος προσανατολισμός τους, τα θετικά αποτελέσματα, η εναρμόνισή τους με την εταιρική διακυβέρνηση και την εταιρική
κοινωνική ευθύνη και η συμπεριφορά τους απέναντι στη χρηματιστηριακή αγορά και στο επενδυτικό κοινό γενικότερα. ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΠΟΥ ΒΑΘΜΟΛΟΓΕΙ ΚΑΙ Η ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Στην τελική αξιολόγηση και επιλογή, για να εξασφαλιστεί η αντικειμενικότητα των αποτελεσμάτων, συμμετείχε το ευρύ επενδυτικό κοινό. Η ψηφοφορία του επενδυτικού κοινού πραγματοποιήθηκε από την Τετάρτη 7 Νοεμβρίου 2012 μέχρι και την Παρασκευή 23 Νοεμβρίου 2012 στο website του περιοδικού ΧΡΗΜΑ (www.hrima.gr) και μέσω αποστολής ειδικού ερωτηματολογίου στους αναγνώστες του περιοδικού ΧΡΗΜΑ και της ηλεκτρονικής εφημερίδας ΧΡΗΜΑ WEEK. ΧΡΗΜΑ 49
Χ αφιέρωμα ~ Επιχειρηματικά Βραβεία «Χρήμα - Γεώργιος Ουζούνης 2012»
ΟΙ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΤΩΝ ΒΡΑΒΕΙΩΝ (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) (11) (12) (13) (14) (15) (16)
Βραβείο καλύτερης εταιρείας – 2012 Βραβείο καλύτερης εταιρείας FTSE ASE 20 – 2012 Βραβείο καλύτερης εταιρείας Διεθνούς Αγοράς – 2012 Βραβείο καλύτερης εταιρείας Μεσαίας – Μικρής Κεφαλαιοποίησης – 2012 Βραβείο καλύτερης εταιρείας του Δημοσίου – 2012 Βραβείο καλύτερης τράπεζας – 2012 Βραβείο ανάκαμψης αποτελεσμάτων – 2012 Βραβείο υψηλών ρυθμών ανάπτυξης – 2012 Βραβείο διεθνοποίησης - 2012 Βραβείο υψηλών επενδύσεων – 2012 Βραβείο επιχειρηματικής καινοτομίας – 2012 Βραβείο επενδυτικών σχέσεων – 2012 Βραβείο εταιρικής διακυβέρνησης – 2012 Βραβείο εταιρικής κοινωνικής ευθύνης -2012 Βραβείο καλύτερης εταιρείας εναλλακτικής αγοράς – 2012 Βραβείο καλύτερης εταιρείας του Χ.Α.Κ. - 2012 (Εξαιρουμένων των εταιρειών: Τράπεζα Κύπρου και Marfin Popular Bank)
∼1∼ ΒΡΑΒΕΙΟ
ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ - 2012 Αξιολογούνται μια σειρά από παράγοντες όπως η πορεία των οικονομικών επιδόσεων, η σταθερότητά τους, η διεύρυνση των μεριδίων αγοράς, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τους επενδυτές, η προσπάθεια διεθνοποίησης, η καινοτομία, η έμφαση στις επενδύσεις, κ.λπ. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20.
Coca Cola Τρία Έψιλον ΕΛΒΑΛ ΕΥΔΑΠ Ελληνικά Πετρέλαια ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή Πλαίσιο ΜΕΤΚΑ Motor Oil ΟΛΘ ΟΠΑΠ ΟΤΕ Frigoglass S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Jumbo Σωληνουργεία Κορίνθου Folli-Follie Ευρωπαϊκή Πίστη Εθνική Τράπεζα Τράπεζα Πειραιώς Alpha Bank
50 Νοέμβριος 2012
∼2∼ ΒΡΑΒΕΙΟ
ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ FTSE-ASE/20 - 2012 Αξιολογούνται μια σειρά από παράγοντες όπως η πορεία των οικονομικών επιδόσεων, η σταθερότητά τους, η διεύρυνση των μεριδίων αγοράς, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τους επενδυτές, η προσπάθεια διεθνοποίησης, η καινοτομία, η έμφαση στις επενδύσεις, κ.λπ. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20.
Alpha Bank Folli Follie Βιοχάλκο ΔΕΗ Coca Cola Τρία Έψιλον Ελλάκτωρ Ελληνικά Πετρέλαια Εθνική Τράπεζα Eurobank Τράπεζα Κύπρου Marfin Egnatia Bank Marfin Investment Group Motor Oil Jumbo Μυτιληναίος ΟΠΑΠ ΟΤΕ Τράπεζα Πειραιώς Τιτάν ΜΕΤΚΑ
∼3∼ ΒΡΑΒΕΙΟ
ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΓΟΡΑΣ - 2012 Αξιολογούνται μια σειρά από παράγοντες όπως η πορεία των οικονομικών επιδόσεων, η σταθερότητά τους, η διεύρυνση των μεριδίων αγοράς, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τους επενδυτές, η προσπάθεια διεθνοποίησης, η καινοτομία, η έμφαση στις επενδύσεις, κ.λπ. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12.
Centric Σωληνουργεία Κορίνθου ΑΛΚΟ Καράτζη ΕΧΑΕ Intralot ΕΛΒΑΛ Βιοχάλκο ΜΕΤΚΑ Πλαστικά Θράκης Πλαστικά Κρήτης Χαλκόρ
13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20.
Σιδενόρ Folli-Follie Frigoglass Ικτίνος S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Coca Cola Τρία Έψιλον Kleemann FG Europe
∼4∼ ΒΡΑΒΕΙΟ
ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΕΣΑΙΑΣ-ΜΙΚΡΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗΣ 2012 Αξιολογούνται μια σειρά από παράγοντες όπως η πορεία των οικονομικών επιδόσεων, η σταθερότητά τους, η διεύρυνση των μεριδίων αγοράς, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τους επενδυτές, η προσπάθεια διεθνοποίησης, η καινοτομία, η έμφαση στις επενδύσεις, κ.λπ. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17.
Ανδρομέδα Ελγέκα Revoil Ελίν Έλαστρον Έλτον Ευρωπαϊκή Πίστη Κέκροψ Intrakat Kleemann Κυριακίδης Μάρμαρα Γρανίτες Μύλοι Λούλη Mevaco Mig Real Estate Σελόντα Centric Κρι Κρι
∼5∼ ΒΡΑΒΕΙΟ
ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ - 2012
∼6∼ ΒΡΑΒΕΙΟ
ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ - 2012 Αξιολογούνται μια σειρά από παράγοντες όπως η πορεία των οικονομικών επιδόσεων, η σταθερότητά τους, η διεύρυνση των μεριδίων αγοράς, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τους επενδυτές, η προσπάθεια διεθνοποίησης, η καινοτομία, η έμφαση στις επενδύσεις, κ.λπ. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
∼7∼ ΒΡΑΒΕΙΟ
ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ - 2012 Αξιολογείται η εταιρεία που φαίνεται ότι θα καταφέρει το 2012 να ανακάμψει σε μεγάλο βαθμό, διακόπτοντας ζημιές ή την πτωτική πορεία του παρελθόντος ή που, τέλος, παρουσιάζει μεγάλη βελτίωση επιδόσεων μέσα στο 2012. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13.
Αξιολογούνται μια σειρά από παράγοντες όπως η πορεία των οικονομικών επιδόσεων, η σταθερότητά τους, η διεύρυνση των μεριδίων αγοράς, η ευελιξία της εταιρείας στις αλλαγές του εξωτερικού περιβάλλοντος, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τους επενδυτές, ο βαθμός εξυπηρέτησης των πελατών, κ.λπ. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
ΔΕΗ Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης ΕΥΑΘ ΕΥΔΑΠ ΟΛΘ ΟΛΠ ΟΠΑΠ Hellenic Postbank
Alpha Bank Εθνική Τράπεζα Eurobank Marfin Egnatia Bank Τράπεζα Πειραιώς Τράπεζα Κύπρου Τράπεζα Αττικής Hellenic Postbank
Centric Ιατρικό Αθηνών Ντρουκφάρμπεν Ελλάκτωρ Σελόντα Σπύρου ΟΤΕ Ανδρομέδα ΕΛΒΙΕΜΕΚ Ευρωπαϊκή Πίστη Inform Λύκος Σωληνουργεία Κορίνθου ΕΥΔΑΠ
∼8∼ ΒΡΑΒΕΙΟ
ΥΨΗΛΩΝ ΡΥΘΜΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ - 2012 Αξιολογείται η επίδοση της εταιρείας ως προς την επίτευξη υψηλών ρυθμών ανάπτυξης κατά το 2012, που εκτιμάται ότι είναι διατηρήσιμοι και στο μέλλον. 1. 2. 3. 4. 5.
Hellas on line Τέρνα Ενεργειακή Intralot Nexans ΟΛΘ ΧΡΗΜΑ 51
Χ αφιέρωμα ~ Επιχειρηματικά Βραβεία «Χρήμα - Γεώργιος Ουζούνης 2012» 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18.
FG Europe Motor Oil Μύλοι Λούλοι ΜΕΤΚΑ S&B Βιομηχανικά Ορυκτά ΟΛΠ Μυτιληναίος Flexopack Mediterra Frigoglass Ικτίνος Καραμολέγκος Optronics
7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17.
Frigoglass Hellas On Line Jumbo Marfin Investment Group Motor Oil Revoil Τιτάν Υγεία Μυτιληναίος Τέρνα Ενεργειακή Βιοχάλκο
∼11∼ ΒΡΑΒΕΙΟ ∼9∼ ΒΡΑΒΕΙΟ
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ - 2012
ΔΙΕΘΝΟΠΟΙΗΣΗΣ - 2012
Αξιολογείται η επίδοση της εταιρείας ως προς την εφαρμογή προηγμένων τεχνολογιών και καινοτομιών, τόσο στη διαδικασία παραγωγής όσο και στην προσφορά προϊόντων και υπηρεσιών.
Αξιολογείται η επίδοση της εταιρείας ως προς την επέκταση των δραστηριοτήτων της κατά το 2012, στο εξωτερικό, είτε μέσω εξαγωγών είτε μέσω παραγωγικής επέκτασης. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18.
Μυτιληναίος Νηρέας Ελληνικά Καλώδια Inform Λύκος Kleemann Eurodrip Motor Oil Μαθιός MLS Πληροφορική Mevaco OTE Nexans Ελλάκτωρ Κρι Κρι Fourlis Συμμετοχών Creta Farms Intralot METKA
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19.
∼12∼ ΒΡΑΒΕΙΟ
∼10∼ ΒΡΑΒΕΙΟ
ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ - 2012
ΥΨΗΛΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ - 2012 Αξιολογείται η επίδοση της εταιρείας ως προς την υλοποίηση φιλόδοξων επενδυτικών προγραμμάτων, ικανών να ενισχύσουν τη μακροπρόθεσμη παρουσία της στην αγορά. 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Ελλάκτωρ Ελληνικά Πετρέλαια Flexopack Coca-Cola Τρία Έψιλον Forthnet Fourlis Συμμετοχών
52 Νοέμβριος 2012
Ελγέκα Creta Farms Inform Λύκος Intralot Kleemann Κορρές Mediterra MLS Πληροφορική OTE Υγεία Optronics Forthnet Singular Logic Profile Λογισμός ΟΠΑΠ Jumbo Epsilon Net Entersoft
Αξιολογείται η στάση της εταιρείας απέναντι στο επενδυτικό κοινό (ποιότητα και επάρκεια παρεχόμενων πληροφοριών, ικανοποιητική ιστοσελίδα, προθυμία εξυπηρέτησης μετόχων, στάση των βασικών μετόχων και της διοίκησης απέναντι στη μετοχή και τους μικρομετόχους, κ.λπ.). 1. 2. 3. 4. 5.
ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ Coca-Cola Τρία Έψιλον Εθνική Τράπεζα Eurobank Frigoglass
6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20.
7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17.
Intralot Marfin Egnatia Bank Motor Oil Forthnet ΟΤΕ Tιτάν Τράπεζα Κύπρου Τράπεζα Πειραιώς ΟΠΑΠ Fourlis Συμμετοχών Jumbo Μυτιληναίος Ελληνικά Πετρέλαια ΔΕΗ Alpha Bank
S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Tιτάν ΟΠΑΠ ΟΤΕ Τράπεζα Πειραιώς Coca-Cola Τρία Έψιλον Marfin Egnatia Bank ΕΛΒΑΛ Frigoglass Τράπεζα Κύπρου Alpha Bank
∼15∼ ΒΡΑΒΕΙΟ
ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ - 2012 ∼13∼ ΒΡΑΒΕΙΟ
ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ - 2012 Αξιολογείται η τυπική προσαρμογή των εταιρειών στο θεσμικό πλαίσιο περί Εταιρικής Διακυβέρνησης, αλλά και η πρόθεση των εταιρειών για την ουσιαστική Εταιρική Διακυβέρνηση, σε ανταπόκριση των αυξημένων απαιτήσεων του ανταγωνισμού και των κεφαλαιαγορών. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.
Marfin Investment Group Motor Oil Μυτιληναίος Πετρόπουλος S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Τιτάν Τράπεζα Πειραιώς Τράπεζα Κύπρου Fourlis Συμμετοχών Coca-Cola Τρία Έψιλον Alpha Bank Εθνική Τράπεζα Τράπεζα Αττικής Intralot Ελληνικά Πετρέλαια
Αξιολογούνται μια σειρά από παράγοντες όπως η πορεία των οικονομικών επιδόσεων, οι επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, η καινοτομία, η προσπάθεια διεθνοποίησης, η έμφαση στις επενδύσεις, η διεύρυνση των μεριδίων αγοράς, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τους επενδυτές, η σταθερότητά τους κ.λπ. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13.
Alpha Trust OTC Βιοϊατρική και Ρομποτική Τεχνολογία Vidavo Doppler Entersoft Envitec Epsilon Net Euroxx Χρηματιστηριακή Foodlink Κρητών Άρτος Mediterra Optronics Performance Technologies
∼16∼ ΒΡΑΒΕΙΟ
ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΤΟΥ Χ.Α.Κ. - 2012 (Εξαιρουμένων των εταιρειών: Τράπεζα Κύπρου και Marfin Egnatia Bank)
∼14∼ ΒΡΑΒΕΙΟ
ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ - 2012 Αξιολογείται η έμφαση των εταιρειών στο γενικότερο κοινωνικό τους ρόλο (εργαζόμενοι, καινοτομία, προστασία περιβάλλοντος, ενίσχυση τοπικών κοινωνιών, χορηγικό έργο, αθλητισμός, κοινωνική μέριμνα, πολιτισμός κ.λπ.). 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Μυτιληναίος ΔΕΗ Εθνική Τράπεζα Ελληνικά Πετρέλαια Eurobank Marfin Investment Group
Αξιολογούνται μια σειρά από παράγοντες όπως η πορεία των οικονομικών επιδόσεων, η σταθερότητά τους, η διεύρυνση των μεριδίων αγοράς, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τους επενδυτές, η προσπάθεια διεθνοποίησης, η καινοτομία, η έμφαση στις επενδύσεις, κ.λπ. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Δήμητρα Επενδυτική Ελληνική Τράπεζα Logicom Louis Group Tsokkos Hotels Πανδώρα Τσιμεντοποιία Βασιλικού
Χ
ΧΡΗΜΑ 53
Χ συνέντευξη
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΡΕΜΥΔΑΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ &
ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ Το κλέψιμο του κράτους δεν είναι ούτε μέθοδος ούτε λογική ανάπτυξης μιας επιχείρησης και τα όσα επικράτησαν επί σειρά ετών και ακόμα συνεχίζονται, σχετικά με τη φοροδιαφυγή, ευθύνονται, σε μεγάλο βαθμό, για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα η ελληνική οικονομία, αναφέρει ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Γενικής Εμπορίου και Βιομηχανίας, κ. Γιώργος Κρεμύδας. Μιλώντας στο «Χ», σκιαγραφεί με ρεαλιστικό τρόπο τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η επιχειρηματικότητα, αλλά και τις προοπτικές που ανοίγονται, ενώ αποδίδει μεγάλες ευθύνες στον κρατικό παρεμβατισμό, αλλά και σε διάφορα κόστη που επιβλήθηκαν για διάφορους λόγους, βαραίνοντας όμως την επιχειρηματικότητα. Θεωρεί ότι μπορεί η Ελλάδα να αναπτυχθεί, αρκεί να υπάρξει σχέδιο που να μπορεί να υλοποιηθεί και φυσικά να μπουν νομικοί κανόνες για όλους. Υποστηρίζει ότι η ανάπτυξη δεν θα έρθει με επενδύσεις σε βιομηχανικές δραστηριότητες, αλλά σε άλλους τομείς, ενώ κρίνει πως σήμερα δεν έχει ακόμα δημιουργηθεί πρόσφορο έδαφος για να τοποθετηθούν ξένα και ελληνικά κεφάλαια. Για την επιχείρησή του, η οποία έχει επεκταθεί και στην ενέργεια (φωτοβολταϊκά), αναφέρει ότι στόχος είναι να διατηρήσει την ηγετική της θέση, ενισχύοντας την εξαγωγική της δραστηριότητα, με στόχο του χρόνου να μπορέσει να αντιπροσωπεύσει το 25%-30% του ετήσιου κύκλου εργασιών της. 54 Νοέμβριος 2012
✒
Συνέντευξη στον Γιάννη Βερμισσώ
ΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΕΙΝΑΙ Η ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗ
ΠΟΥ ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΕΙ ΚΑΙ ΤΙΣ ΣΩΣΤΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΧΡHΜΑ_Μιλήστε μας για την ιστορία, για το παρελθόν της Γενικής Εμπορίου και Βιομηχανίας. ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΡΕΜΥΔΑΣ_Η εταιρεία ιδρύθηκε το 1966 και είχε τρεις μετόχους. Εγώ ήμουν ο μικρότερος μέτοχος, με 5%. Κύριος μέτοχος ήταν ο Νίκος Προπόλης με 80% και ακολουθούσε ο Κώστας Σταματίου με 15%. Χ_Η δραστηριότητα της εταιρείας σας ήταν πάντα στο ίδιο αντικείμενο; Γ.Κ._Ναι, αυτό του βιομηχανικού υδραυλικού εξοπλισμού, ο οποίος βέβαια με τα χρόνια επεκτεινόταν σταδιακά σε πιο εξειδικευμένα υλικά και πιο μεγάλους πελάτες, ακολουθώντας τη φυσική πορεία της εξέλιξης της ελληνικής αγοράς και της τεχνολογίας. Χ_Πώς βρεθήκατε στο «τιμόνι» της εταιρείας; Γ.Κ._Η εταιρεία δούλευε κάτω από το μετοχικό σχήμα που σας ανέφερα και προχωρούσε στην αγορά σταθερά για πολλά χρόνια. Ωστόσο, μετά από διάφορα γεγονότα, η διοίκηση ήλθε στα χέρια μου το 1985, δηλαδή λίγα χρόνια προτού εισαχθεί στο χρηματιστήριο. Χ_Πήρατε τη διοίκηση και μετά αποφασί-
σατε να μπείτε στο χρηματιστήριο. Τι σας οδήγησε στην απόφαση αυτή; Γ.Κ._Τότε είχα δύο δυνατότητες: η μία ήταν να δεχθώ την εξαγορά ή τη συνεργασία με κάποιον από τους μεγάλους «οίκους» του εξωτερικού, που τότε ήταν στην Ελλάδα και έκαναν αγορές ιδίως στον κλάδο το δικό μας και είχα προτάσεις. Η άλλη ήταν να μείνω στην επιχείρηση, να την κρατήσω και να την αναπτύξω. Απλά θα σας πω ότι ήταν το μεράκι μου να προχωρήσω. Συνέπεια της επιλογής μου ήταν και η είσοδος στο χρηματιστήριο, το οποίο όταν το αντιμετωπίζεις στη σωστή του διάσταση, αποτελεί μια ουσιαστική πηγή χρηματοδότησης. Χ_Μετά από τα χρηματιστηριακά κεφάλαια άρχισε η ανάπτυξή σας; Γ.Κ._Είχε αρχίσει νωρίτερα διότι, όπως σας ανέφερα, η εταιρεία αναπτυσσόταν. Χ_Πείτε μας γι’ αυτή την – τότε - ανάπτυξη. Με ποια «φόρμουλα» και ποια στρατηγική επιτεύχθηκε; Ποια ήταν η κινητήριος δύναμή της; Γ.Κ._Η απλή παρατήρηση και τα προσεκτικά βήματα. Δηλαδή, είδα πώς γινόταν στο εξωτερικό, τι έκαναν εκεί οι ομοειδείς επιχειρήσεις, ήθελα να μάθω, ενδιαφέρθηκα και πράγματι αποκόμισα σημαντικά για εμένα συμπεράσματα. Έτσι λοιπόν, σιγά
σιγά, και αφού είδα και τον εδώ τρόπο πωλήσεων που ακολουθούσαν άλλες εταιρείες ανταγωνιστικές ή μη, προχώρησα. Μην ξεχνάμε ότι εγώ είχα έλθει από την επαρχία, οπότε είχα άλλες προσλαμβάνουσες εκεί. Εδώ στην Αθήνα όφειλα, για να προχωρήσω, να μάθω, να εκπαιδευτώ, όπως και έγινε. Χρόνο με το χρόνο, αναπτυσσόμουν επαγγελματικά και τελικά έγινα ο μεγαλύτερος στον κλάδο μου. Χ_Αυτή τη στιγμή η Γενική Εμπορίου και Βιομηχανίας είναι η μεγαλύτερη εταιρεία στον κλάδο υδραυλικού βιομηχανικού εξοπλισμού; Γ.Κ._Ναι. Χ_Το πελατολόγιό σας περιλαμβάνει όλα τα μεγέθη εταιρειών ή «βαραίνει» περισσότερο προς κάποιες μικρές, μεσαίες ή μεγάλες εταιρείες; Γ.Κ._Απευθυνόμαστε σε όλη την αγορά, οπότε σαφώς έχουμε και μικρούς και μεγάλους. Οι μεγάλοι πελάτες είναι διάφορες εταιρείες, όπως οι ΕΛ.ΠΕ., Motoroil, ΔΕΗ, ΟΤΕ, αλλά και τεχνικές εταιρείες, κατασκευαστικοί όμιλοι, όπως οι ΑΚΤΩΡ, ΤΕΡΝΑ, ΜΕΤΚΑ, αλλά και αρκετές άλλες κατασκευαστικές. Μάλιστα έχουμε και εγχώριους πελάτες, αλλά και από το εξωτερικό. ΧΡΗΜΑ 55
Χ συνέντευξη ~ Γιώργος Κρεμύδας ☛
ΚΑΝΑΜΕ ΜΙΑ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ. ΑΝΟΙΞΑΜΕ ΕΝΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΣΤΗ ΡΟΥΜΑΝΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΟΥΣΑΜΕ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ. ΩΣΤΟΣΟ, ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ, ΕΚΤΙΜΗΣΑΜΕ ΟΤΙ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΑΝΑΣΤΕΙΛΟΥΜΕ ΤΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ. ΠΑΝΤΩΣ, ΑΥΤΗ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ, ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΘΥΓΑΤΡΙΚΗΣ ΜΑΣ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΠΟΥΛΑΜΕ ΤΑ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ ΜΑΣ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ.
Χ_Στο εξωτερικό τι δραστηριότητα αναπτύσσετε; Γ.Κ._Κάναμε μια οργανωμένη προσπάθεια στο εξωτερικό. Ανοίξαμε ένα γραφείο στη Ρουμανία και πραγματοποιούσαμε συναλλαγές. Ωστόσο, λόγω της οικονομικής κρίσης, εκτιμήσαμε ότι έπρεπε να αναστείλουμε τη δραστηριότητά του. Πάντως, αυτή τη στιγμή, μέσω της θυγατρικής μας στη Θεσσαλονίκη πουλάμε τα εμπορεύματά μας σε όλα τα Βαλκάνια. Χ_Συνεχίζετε να έχετε βλέψεις να φτιάξετε θυγατρικές σε άλλες χώρες; Γ.Κ._Όχι, γιατί με τη νέα τεχνολογία και με τη συγκοινωνιακή σύνδεση που έχει αναπτυχθεί, είναι πολύ εύκολο από τη Θεσσαλονίκη να πουλήσεις και να μεταφέρεις εμπόρευμα στα Βαλκάνια. Χ_Έχετε πολλούς πελάτες στο εξωτερικό; Γ.Κ._Ναι αρκετούς. Χ_Πόσο μερίδιο του τζίρου σας αντιπροσωπεύουν οι συναλλαγές σας στο εξωτερικό; Γ.Κ._Το 45-50% του τζίρου της εταιρείας μας στη Θεσσαλονίκη είναι από το εξωτερικό σύμφωνα με τα αποτελέσματα του προηγούμενου έτους. Η εταιρεία της Θεσσαλονίκης ανήκει σε ποσοστό 75-80% στη Γενική Βιομηχανίας και Εμπορίου και από εδώ διευθύνεται. Χ_Από εδώ, τον Ασπρόπυργο, δεν γίνονται συναλλαγές; Γ.Κ._Και από εδώ πραγματοποιούμε συναλλαγές, αλλά την αγορά των Βαλκανίων την έχουμε συνδέσει κυρίως με την εταιρεία μας στη Θεσσαλονίκη. Το ποσοστό των εδώ συναλλαγών είναι μικρό. Πάντως, να σας πω 56 Νοέμβριος 2012
ότι ο όμιλος έχει ως στόχο του χρόνου να φτάσουν οι εξαγωγές το 25-30% του τζίρου, γνωρίζοντας βέβαια και τα προβλήματα της αγοράς εξαιτίας της ύφεσης. Χ_Πόσες θυγατρικές επιχειρήσεις έχει ο όμιλος; Γ.Κ._Στον κλάδο του βιομηχανικού υδραυλικού εξοπλισμού έχει δύο. Χ_Σε ποιον άλλο κλάδο επεκτείνεται ο όμιλος; Γ.Κ._Τώρα έχουμε μπει και στα φωτοβολταϊκά και στα ενεργειακά με τη Γενική Εμπορίου «Ενέργεια». Μάλιστα υπάρχει μια νέα μονάδα με φωτοβολταϊκά εδώ στην Αττική και ολοκληρώνεται άμεσα και άλλη στη Θεσσαλονίκη. Χ_Θεωρείτε ότι είναι καλή επένδυση τα φωτοβολταϊκά; Γιατί επεκταθήκατε σε αυτόν τον τομέα αφού είστε τόσα χρόνια στα βιομηχανικά υδραυλικά και μάλιστα leader και με μεγάλους πελάτες; Γ.Κ._Πρώτον διότι επεκτείνουμε τη δραστηριότητά μας και δεύτερον διότι αντιμετωπίζουμε την υφεσιακή κατάσταση της αγοράς. Μην ξεχνάμε ότι υπάρχει πρόβλημα ρευστότητας και γενικά η αγορά δεν κινείται. Ανεκόπησαν όλα τα δημόσια έργα, οπότε και σταμάτησαν αλυσιδωτά και οι εξαρτώμενες από αυτά δραστηριότητες. Δεν πληρώνει το κράτος, οπότε σταμάτησαν τα πάντα και ο τζίρος έχει μειωθεί στο 50% τα τελευταία δύο χρόνια. Χ_Ο καλύτερος τζίρος που είχε κάνει ο όμιλος ποιος ήταν; Γ.Κ._Σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη ήταν περίπου 44-45 εκατ. ευρώ.
Χ_Και αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο μισό για το 2012; Γ.Κ._Για το 2012 με πολλές προσπάθειες θα βρεθούμε στο ήμισυ. Χ_Είστε μια αμιγώς εμπορική επιχείρηση. Γιατί δεν σκεφτήκατε να μπείτε στην παραγωγή; Γ.Κ._Είχαμε ξεκινήσει, είχαν γίνει κάποιες προσπάθειες, αλλά δεν γνωρίζαμε καλά το αντικείμενο. Ο Έλληνας δεν έχει εκπαιδευτεί ακόμα για βιομηχανικός εργάτης. Οι μεγάλες εταιρείες που κυριαρχούν στο είδος αποτελούν εξαιρέσεις. Χ_Ο Έλληνας, δηλαδή, δεν είναι για να γίνει βιομήχανος επιχειρηματίας ή βιομηχανικός εργάτης... Γ.Κ._Και τα δύο. Χ_Μα κάποτε είχαμε μια πάρα πολύ μεγάλη βιομηχανία… Γ.Κ._Αυτά πρέπει κάποτε να τα ξεχάσουμε. Τα περισσότερα, αν όχι όλα, ήταν κρατικοδίαιτα, δεν εκσυγχρονίστηκαν. Για παράδειγμα έβγαζαν μπαμπάκι ή κλωστές και ήρθαν οι Κινέζοι με το φτηνό εργατικό κόστος και κατέρρευσαν. Χ_Εσείς πιστεύετε ότι η Ελλάδα σήμερα δεν είναι έτοιμη να παράγει ή να αποτελέσει εστία προσέλκυσης επενδύσεων; Γ.Κ._Μπορεί να γίνουν επενδύσεις, αλλά με άλλη κουλτούρα. Μπορούν να γίνουν φάρμες, γεωργικές επενδύσεις μπορούμε να παράγουμε για παράδειγμα πορτοκάλια, γιατί λόγω του κλίματος έχουμε τα πιο ωραία στη γεύση. Επιβάλλεται όμως να αλλάξουμε νοοτροπία και να εργαστούμε. Είναι λυπηρό να φέρνουμε αγροτικά προϊόντα από το εξωτερικό. Χ_Τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει; Να δοθεί έμφαση στον πρωτογενή τομέα; Γ.Κ._Να γίνεται σωστή παραγωγή, να υπάρχουν κανάλια διάθεσης και να μην παρεμβαίνει το κράτος πουθενά εάν είναι να δημιουργεί στρεβλώσεις. Λόγου χάριν, να σας πω για το επίδομα γάμου. Γιατί θεσπίστηκε και γιατί να το παίρνει ακόμα και ένας 70άρης στο μισθό του. Είναι καλύτερο ο κάθε εργαζόμενος οποιαδήποτε αύξηση να τη συνδυάζει με την παραγωγή του. Και για να εξηγήσω: Είναι σωστό να δώσει το κράτος επίδομα για 5-10 χρόνια για να κάνει κανείς παιδί, αλλά μετά γιατί να υπάρχει επίδομα; Σκεφτείτε ότι σε εμάς, ως εται-
ρεία, τα επιδόματα μαζί με το ΙΚΑ είναι το 60-70% του συνολικού κόστους μας. Απίθανο ποσοστό! Για παράδειγμα υπάρχει επίδομα κομπιούτερ. Και ρωτώ υπάρχει περίπτωση σήμερα να εργάζεται κανείς σε γραφείο χωρίς να χρησιμοποιεί κομπιούτερ; Ήταν μεγάλο λάθος την κοινωνική του πολιτική το κράτος να την χρεώνει στις επιχειρήσεις. Να πω ακόμη ότι γεμίσανε αυτοί που διόριζαν τους δήμους με κόσμο που δεν έχουν τι να κάνουν και πληρώνουμε εμείς οι επιχειρηματίες χιλιάδες ευρώ ετησίως για δημοτικά τέλη και χαράτσια. Από πού θα βγουν αυτά σήμερα που δεν υπάρχει δουλειά; Γι’ αυτό και χρειάζεται πρόνοια. Χ_Η επιχειρηματικότητα σήμερα πού σκαλώνει; Γ.Κ._Σε δεκάδες απίθανα πράγματα. Υπάρχουν περιπτώσεις εδώ που έρχονται να φορτώσουν για το εξωτερικό και δεν μπορούν γιατί πέφτει το σύστημα του τελωνείου. Πού έχει ακουστεί αυτό; Ποιος θα πληρώσει την νταλίκα που κάθεται για δύο ημέρες επειδή πέφτει το ηλεκτρονικό σύστημα; Στις άλλες χώρες πώς λειτουργούν όλα; Χ_Έτσι πιστεύετε ότι θα δοθεί μια λύση; Γ.Κ._Όλο λένε διάφορα, αλλά νομίζω ότι τελικά δεν εφαρμόζεται τίποτα. Χ_Γιατί δεν εφαρμόζονται; Γ.Κ._Γιατί δεν πιστεύουν σε αυτά που πάνε να κάνουν. Τρία χρόνια κοροϊδεύουν με το μνημόνιο και αυτά που πρέπει να γίνουν δεν γίνονται. Χ_Εσείς για την επιχείρησή σας τι βλέπετε; Γ.Κ._Εγώ βλέπω το εξής: ότι μπορώ να ανταγωνιστώ άμεσα τους Ευρωπαίους και να πάω στη Μέση Ανατολή τα εμπορεύματά μου. Ζητώ βέβαια να με αφήσει ελεύθερο το κράτος να έχω ανταγωνιστικό κόστος, καθώς η αντίστοιχη επιχείρηση της Γερμανίας ή της Ιταλίας έχει μεγαλώσει και επιμερίζεται το κόστος της. Αν αυτός έχει 8-10% λειτουργικό κόστος, δανείζεται με 2-3% και όχι με 10%, ο κόσμος δουλεύει οκτάωρο, δουλεύει πραγματικά και αποδίδει. Εδώ δεν υπάρχει παραγωγικότητα, γιατί οι εταιρείες και το κράτος δεν έχουν σωστούς μηχανισμούς. Αυτή τη στιγμή προσπαθώ να ανταγωνιστώ τον Ιταλό που έχει ένα λειτουργικό κόστος 8% και εμείς είχαμε 15% και λόγω της κρίσης πήγαμε στο 25%. Χ_Για τα δημοτικά τέλη τι έχετε να πείτε;
Γ.Κ._Είναι πανάκριβα, διότι δεν απολαμβάνουμε υπηρεσίες. Για παράδειγμα όταν βρέχει, πνιγόμαστε. Γιατί πληρώνουν στο δήμο αντίστοιχη υπηρεσία; Χ_Εσείς προτείνετε να μειωθούν τα δημοτικά τέλη; Γ.Κ._Ναι, είναι υπερβολικά. Ας υπολογίζουν και οι δήμοι τα δικά τους κόστη ορθολογικά. Χ_Μπορεί να χωρέσει η ελληνική αγορά και άλλη εταιρεία σαν εσάς; Γ.Κ._Όχι για την εγχώριο κατανάλωση. Μπορεί όμως να δημιουργηθεί για να αναπτυχθεί στο εξωτερικό. Γιατί η Ολλανδία εξάγει σε όλο τον κόσμο; Χ_Μπορεί δηλαδή να δημιουργηθεί μια επιχείρηση εδώ με βιομηχανικό και υδραυλικό εξοπλισμό; Γ.Κ._Ναι, και να πουλάει στη Μέση Ανατολή. Πάρα πολύ εύκολα. Πρέπει να υπάρχουν άνθρωποι με κέφι και χρήμα. Χ_Με τις τράπεζες ποια είναι η σχέση σας; Γ.Κ._Αυτή τη στιγμή δεν έχουμε πρόβλημα. Πρέπει να πω όμως ότι στο παρελθόν ήταν εγκληματική η συμπεριφορά των τραπεζών, αλλά και των δανειοληπτών. Χ_Σήμερα οι τράπεζες στηρίζουν τις επιχειρήσεις;
Γ.Κ._Η γνώμη μου είναι ότι τις στηρίζουν παραπάνω από ό,τι πρέπει, γιατί οι περισσότερες επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν προβλήματα και οι τράπεζες δεν πρόκειται να πάρουν τα λεφτά τους. Χ_Να ανοίξουν, λοιπόν, οι «στρόφιγγες»; Γ.Κ._Να ανοίξουν στους σωστούς και τους υπεύθυνους επαγγελματίες. Στα «λαμόγια» να μην ανοίξουν ποτέ! Χ_Όταν λέτε «λαμόγια», ποιους εννοείτε; Γ.Κ._Τους φοροδιαφεύγοντες κυρίως. Το μεγαλύτερο έγκλημα στην Ελλάδα είναι η φοροδιαφυγή και καταστρέφει τις σωστές επιχειρήσεις. Η φοροδιαφυγή οδήγησε το κράτος εδώ που είναι σήμερα. Από εμάς δεν βγαίνει ούτε μία βίδα χωρίς απόδειξη. Χ_Την επιχείρηση την αναπτύξατε χωρίς φοροδιαφυγή. Πώς γίνατε η καλύτερη επιχείρηση από αυτές που υπάρχουν στην Ελλάδα; Γ.Κ._Υπάρχει ο δρόμος για τον καθένα και φυσικά αυτός δεν είναι το κλέψιμο του κράτους. Χ_Την κατάσταση στην αγορά πώς τη βλέπετε να διαμορφώνεται; Γ.Κ._Είναι δραματική! Υπάρχει τρόπος να βελτιωθεί, αλλά πρέπει να υπάρξει σωστό σχέδιο που θα το υποστηρίξουν όλοι και φυσικά να μπουν νομικοί κανόνες για όλους. Χ ΧΡΗΜΑ 57
Χ
~ αφιέρωμα
ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ
&
ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΟΥΝΤΕΣ
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΣΤΟ ΝΕΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Οι τάσεις εξέλιξης των ασφαλιστικών εργασιών και των προϊόντων και οι στρατηγικές που μπορούν να οδηγήσουν τις ασφαλιστικές εταιρείες και τους διαμεσολαβούντες σε πορεία ανάπτυξης, παρά τις δυσκολίες που υπάρχουν στην ελληνική αγορά, παρουσιάστηκαν στο συνέδριο Insurance Money Conference 2012.
58 Νοέμβριος 2012
O
κ. Γιώργος Κώτσαλος, Πρόεδρος της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος (ΕΑΕΕ), ανέφερε ότι στη δύσκολη αυτή συγκυρία η ιδιωτική ασφάλιση παραμένει αρκετά ισχυρή σε αντιδιαστολή με άλλες αγορές όπως η τραπεζική. Επίσης τόνισε ότι σήμερα οι ασφαλιστικές εταιρείες αντιμετωπίζουν μια σειρά από διλήμματα, όπως τη μείωση του κόστους σε σχέση με την παροχή υπηρεσιών, τους μετόχους, τα μεγέθη, τη μετάβαση από το τηλέφωνο στο διαδίκτυο και τη διαφάνεια, στα οποία πρέπει να βρουν λύσεις λαμβάνοντας υπόψη τους τις τάσεις των καταναλωτών. Ακόμα είπε ότι οι συνθήκες αλλάζουν στην ασφαλιστική αγορά και οι τάσεις που διαμορφώνονται είναι οι ακόλουθες:
∼ Υπάρχει τεράστια πίεση για απλότητα και διαφάνεια ∼ Ο καταναλωτής «αυτοκατευθύνεται» περισσότερο από ό,τι στο παρελθόν ∼ Ο πελάτης εμπιστεύεται σε μεγάλο βαθμό το διαδίκτυο, τα μέλη της οικογένειάς του και τα φιλικά πρόσωπα στις επιλογές που κάνει ∼ Γίνεται χρήση των υπηρεσιών του διαδικτύου. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι τραπεζικός οργανισμός με 10.000 πελάτες ανταλλάσσει για τις συναλλαγές του με τους πελάτες 30.000 e-mail και τηλέφωνα και 750.000 διαδικτυακές πράξεις ∼ Ο καταναλωτής αισθάνεται πάντα την ανάγκη να βρίσκεται σε επικοινωνία με τον ασφαλιστή του
Στην παρέμβασή του ο κ. Χαράλαμπος Βογιατζής, διευθυντής της Διεύθυνσης Εποπτείας Ιδιωτικής Ασφάλισης της Τράπεζας της Ελλάδος, δήλωσε τα εξής: «Είναι γενική ομολογία ότι η ελληνική ασφαλιστική αγορά διαχειρίζεται αρκετά ικανοποιητικά τις αρνητικές συνέπειες της χρηματοοικονομικής κρίσης, ενώ παράλληλα προσπαθεί να αντιπαρέλθει μια σειρά διαρθρωτικών προβλημάτων που εμποδίζουν την ασφαλή και ταχύτερη ανάπτυξή της. Σε ό,τι αφορά τις ασφαλιστικές εταιρείες, η βελτίωση της τιμολογιακής τους πολιτικής και της πολιτικής διάθεσης των προϊόντων, ο έλεγχος των λειτουργικών τους δαπανών και του κόστους αποζημιώσεων και ο περιορισμός των ανείσπρακτων απαιτήσεων από ασφάλιστρα αποτελούν μερικές μόνο από τις αναγκαίες εκ μέρους τους ενέργειες που, σε συνδυασμό με τον περιορισμό των ατυχημάτων, μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην αντιστάθμιση των αρνητικών επιπτώσεων της κρίσης. Στο πλαίσιο αυτό, η εποπτική αρχή, με συνεχείς παρεμβάσεις, δίνει τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες και να εξοικειωθούν με τις απαιτήσεις της Solvency II. Ειδικότερα η ΔΕΙΑ βοηθά όλες τις εταιρείες, μεγάλες και μικρές, να κατανοήσουν τις οργανωτικές και κεφαλαιακές προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν. Επιπλέον, τις καθοδηγεί στην κατεύθυνση της έγκαιρης λήψης στρατηγικών αποφάσεων, με απώτερο στόχο την κατάκτηση εκείνου του μεγέθους και του επιπέδου οργάνωσης που θα τους επιτρέψει να επιβιώσουν στο νέο περιβάλλον. Σε ό,τι αφορά την ασφαλιστική διαμεσολάβηση, η εξυγίανση του κλάδου και η αξιοποίηση σύγχρονων μεθόδων μάρκετινγκ και επικοινωνίας θα δώσουν τη δυνατότητα στους επαγγελματίες του χώρου να επικεντρωθούν στο κύριο αντικείμενο της δραστηριότητάς τους και να διεκδικήσουν καλύτερους όρους συνεργασίας με τις εταιρείες. Η σημερινή κρίση αναδεικνύει την ανάγκη για ασφαλιστικά προϊόντα που δεν υπόσχονται απλώς, αλλά παγιώνουν στον καταναλωτή την πεποίθηση ότι έχουν τη δυνατότητα να του προσφέρουν ένα καλύτερο μέλλον. Σύντομα η ασφαλιστική αγορά θα κληθεί να παρουσιάσει αξιόπιστες προτάσεις για αποδοτικά συνταξιοδοτικά προγράμματα, για υπηρεσίες υγείας υψηλής ποιότητας και για μέσα αποταμίευσης και επένδυσης ικανά να θωρακίσουν οικονομικά τις νεότερες γενιές. Υπό αυτό το πρίσμα, θα ήταν λάθος οι αναμενόμενες κεφαλαιακές αυξήσεις της τάξης του 1,5 δισ. ευρώ να εκληφθούν ως μέσα κάλυψης ελλειμμάτων. Πρωτίστως, αποτελούν την αδιαμφισβήτητη έκφραση εμπιστοσύνης σε μια αγορά που κατορθώνει, παρόλη τη δυσμενή συγκυρία, να μεταλλάσσεται και να εξελίσσεται προς το καλύτερο». ΧΡΗΜΑ 59
Χ αφιέρωμα ~ Insurance Money Conference 2012
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΕΡΓΙΟΥ Γενικός Γραμματέας Καταναλωτή Ο κ. Γιώργος Στεργίου, Γενικός Γραμματέας Καταναλωτή, δήλωσε: «Η κρίση είναι μια χρυσή ευκαιρία για να δείξει ότι η ελευθερία προσφέρει ευκαιρίες ανάπτυξης, αλλά και υπηρεσίες για τους πελάτες που θα τους λύσουν βασικές τους ανάγκες». Αναφερόμενος στον Κώδικα Δεοντολογίας, τόνισε ότι αποτελεί ένα ιδιαίτερα σημαντικό βήμα, στο οποίο θα ήθελε και η Γενική Γραμματεία να συμμετέχει και να συμβάλλει. Τέλος, παρουσίασε στοιχεία σχετικά με την υπηρεσία διαχείρισης παραπόνων της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή, σύμφωνα με τα οποία από το σύνολο των παραπόνων – καταγγελιών που έχουν κατατεθεί στην υπηρεσία από τον Ιανουάριο έως και το Σεπτέμβριο του 2012 το ποσοστό που σχετίζεται με την ιδιωτική ασφάλιση ανέρχεται στο 12,1%. Οι καταγγελίες αφορούν κυρίως: υπέρμετρη αύξηση ασφαλίστρων, άρνηση καταβολής ΦΠΑ, άρνηση καταβολής ασφαλιστικής αποζημίωσης, διαφορά εκτίμησης της καταβαλλόμενης αποζημίωσης κατόπιν νοσηλείας, διαφορά εκτίμησης καταβαλλόμενης αποζημίωσης σε πολυασφαλιστήρια αυτοκινήτου και πρόωρη εξαγορά αποταμιευτικών προγραμμάτων.
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΞΕΝΑΚΗ Partner στην Deloitte Insurance Leader Greece Στις τάσεις και τις προκλήσεις της ευρωπαϊκής ασφαλιστικής αγοράς και τις εποπτικές αλλαγές που συνεπάγεται η εφαρμογή των Solvency II, FATCA, IFRS και Rating Agencies, αναφέρθηκε η κα Δέσποινα Ξενάκη, Partner στην Deloitte Insurance Leader Greece. Σύμφωνα με έρευνα της Deloitte, τα κυριότερα εμπόδια στην εφαρμογή της SII είναι η απροθυμία των στελεχών για αλλαγές στην εταιρεία (82%), η μη εξεύρεση πόρων (72%), οι εξωπραγματικές προσδοκίες (65%), η ελλιπής παρακολούθηση έργου (54%), η αμφισβήτηση των ωφελειών (46%) και η έλλειψη προσόντων (44%). Τα ζητήματα που προβληματίζουν τις ασφαλιστικές εταιρείες σε σχέση με την Οδηγία είναι η αποτίμηση των μακροχρόνιων εγγυήσεων, τα εσωτερικά μοντέλα, η τιμολόγηση προϊόντων, η επενδυτική πολιτική, η διαχείριση κινδύνων, τα εποπτικά κεφάλαια κ.ά.
ΛΑΜΠΡΟΣ ΓΚΟΓΚΟΣ Partner Ασφαλιστικών & Αναλογιστικών Υπηρεσιών στην Κεντρική & Νοτιοανατολική Ευρώπη της Ernst & Young Στοιχεία σχετικά με την ετοιμότητα των ασφαλιστικών εταιρειών απέναντι στις απαιτήσεις που ορίζει η Solvency II παρουσίασε ο κ. Λάμ60 Νοέμβριος 2012
προς Γκόγκος, Partner Ασφαλιστικών & Αναλογιστικών Υπηρεσιών στην Κεντρική & Νοτιανατολική Ευρώπη της Ernst & Young. Σύμφωνα με τη μελέτη της εταιρείας, οι μισές ασφαλιστικές εταιρείες δεν θα είναι έτοιμες να εφαρμόσουν την Οδηγία την 1/1/2014. Σε σχέση με την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στους τρεις πυλώνες, επεσήμανε ότι: α) στο σύνολό της η ασφαλιστική αγορά βρίσκεται σε καλό επίπεδο προετοιμασίας στον πρώτο πυλώνα, β) στο δεύτερο πυλώνα μόνο το 17% έχει ήδη θέσει σε λειτουργία τμήματα διαχείρισης κινδύνου και γ) στον τρίτο πυλώνα οι εταιρείες δεν έχουν προετοιμαστεί σε πολύ μεγάλο βαθμό.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΖΙΤΖΙΚΑΣ Διευθυντής Επιχειρηματικών Ασφαλίσεων της Chartis Ο κ. Γιάννης Τζίτζικας, Διευθυντής Επιχειρηματικών Ασφαλίσεων της Chartis, αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στις εξελίξεις που αφορούν τον τομέα της ασφάλισης των επιχειρήσεων. Στην αρχή περιέγραψε τη γενικότερη κατάσταση που επικρατεί στην οικονομία, η οποία σύμφωνα πάντα με τον ίδιο, χαρακτηρίζεται από παρατεταμένη ύφεση, αύξηση της ανεργίας, συρρίκνωση της ρευστότητας των επιχειρήσεων, πτώση των επενδύσεων και μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών. Ο κ. Τζίτζικας υπογράμμισε ότι όλα τα παραπάνω έχουν οδηγήσει τις επιχειρήσεις στο να δίνουν προτεραιότητα στον εξορθολογισμό των εξόδων και στη διαφύλαξη της ρευστότητας και να προσανατολίζονται σε νέες αγορές. Στη συνέχεια αναρωτήθηκε αν οι ασφαλιστικές λύσεις είναι απαραίτητες για τις επιχειρήσεις ή κατά την άποψή τους είναι απλά «nice to have» και για ποιο λόγο η ασφαλιστική αγορά δεν παρουσιάζει ανάπτυξη τη στιγμή που προσφέρει λύσεις τις οποίες οι καταναλωτές δείχνουν να έχουν ανάγκη.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΟΥΛΑΚΗΣ Διευθύνων Σύμβουλος της Saint – Gobain Autover Hellas Ο κ. Κωνσταντίνος Δημητρουλάκης, Διευθύνων Σύμβουλος της Saint – Gobain Autover Hellas, αναφέρθηκε στην Glassdrive, ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο επισκευής και αντικατάστασης κρυστάλλων που ανήκει στη Saint – Gobain Autover Hellas. Η Saint – Gobain Autover Hellas διατηρεί παρουσία σε 25 χώρες και διανέμει 4 εκατ. κρύσταλλα παγκοσμίως. Επίσης το 50% των κρυστάλλων στην Ευρώπη προέρχονται από τον όμιλο. Το παγκόσμιο δίκτυό της έχει 476 σταθμούς και 210 κινητές μονάδες, ενώ στην Ελλάδα διαθέτει 28 σταθμούς και 80 συνεργεία. Προτεραιότητα της Glassdrive είναι η ασφάλεια των καταναλωτών, που εξασφαλίζεται με την ποιότητα των κρυστάλλων, την τεχνογνωσία και το υψηλό επίπεδο εξυπηρέτησης, αλλά και η διαφάνεια στις υπηρεσίες των ασφαλιστικών εταιρειών που πραγματώνεται μέσω του τιμοκαταλόγου, της κεντρικής τιμολόγησης και του ηλεκτρονικού φακέλου.
ΠΑΝΕΛ Ι
ΠΑΝΕΛ Ι: Οι κ.κ. Λ. Τσόλκας, Partner στην Accenture, Π. Ζαμπέλης, Αναλογιστής μέλος της ΕΑΕ - Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος της AON Hewitt Ελλάδας, Ν. Μακρόπουλος, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος της Ευρώπης Ασφαλιστικής, Α. Βασιλείου, Αντιπρόεδρος Δ.Σ. της Εθνικής Ασφαλιστικής, και Κ. Ουζούνης, Συντονιστής, CEO της Ethos Media S.A.
Στην πρώτη θεματική ενότητα του συνεδρίου «Οι ασφαλιστικές εταιρείες μπροστά στο νέο χρηματοοικονομικό περιβάλλον» αναπτύχθηκαν η εποπτεία από την Τράπεζα της Ελλάδος, η ζημιά που υπέστη ο κλάδος από το PSI, οι αλλαγές στην κοινωνική ασφάλιση, η υπόθεση της «Ασπίς», της οποίας η επίδραση δεν έχει ακόμα ξεπεραστεί και η εναρμόνιση με τη Solvency II. Ο κ. Ανδρέας Βασιλείου, Αντιπρόεδρος του Δ.Σ. της Εθνικής Ασφαλιστικής, είπε ότι οι ασφαλιστικές πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες που τους αναλογούν και να αναβαθμίσουν το επάγγελμα, παρέχοντας αξιοπιστία στην αγορά. «Οι πωλητές πρέπει να εκπροσωπούν τις εταιρείες καλά. Στο βαθμό που είναι αυτοί αξιόπιστοι, όλος ο κλάδος είναι αξιόπιστος», ανέφερε χαρακτηριστικά. Ο κ. Πάνος Ζαμπέλης, Αναλογιστής, μέλος της ΕΑΕ (Ένωση Αναλογιστών Ελλάδας) και Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος της AON Hewitt Ελλάδας, τόνισε την ανάγκη προσαρμογής των ασφαλιστικών εταιρειών στο νέο περιβάλλον, ώστε να ανταποκριθούν στις νέες απαιτήσεις. «Αυτό που δια-
μορφώνει το περιβάλλον είναι η κρίση, με τις συνέπειες να είναι άμεσες: Απώλειες εργασιών ιδιαίτερα στον κλάδο ζωής, αλλά και στις γενικές ασφαλίσεις, ενώ παρατηρείται πτώση της δραστηριότητας και στον όγκο εργασιών». Ο κ. Νικόλαος Μακρόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας “Ευρώπη Ασφαλιστική”, ανέδειξε τη σημασία του ευέλικτου ασφαλιστικού σχήματος που μπορεί να αποτελέσει την αιχμή του δόρατος στην αγορά τα επόμενα χρόνια. «Είχα μεγάλο δίλημμα πριν 20 χρόνια όταν αγόρασα την “Ευρώπη”. Διάλεξα το δύσκολο δρόμο, με μια εξειδικευμένη εταιρεία η οποία τώρα συμμετέχει στα μεγαλύτερα συμβόλαια, πάντα βέβαια με τη βοήθεια αντασφαλιστών. Ο κ. Λάμπρος Τσόλκας, Partner της Accenture, μίλησε για την αρνητική εικόνα που έχουν οι καταναλωτές διεθνώς για την ασφαλιστική αγορά και προέτρεψε τις εταιρείες να ξεχάσουν το παλιό επιχειρηματικό μοντέλο, όπου μια μεγάλη εταιρεία μπορούσε να ασφαλίσει τα πάντα, και να προσαρμοστούν στις συνθήκες κρίσης που τείνουν να μετατραπούν σε μια νέα φυσιολογική κατάσταση.
ΠΑΝΕΛ ΙΙ
ΠΑΝΕΛ ΙI: Οι κ.κ. Λ. Γκόγκος, Partner Ασφαλιστικών & Αναλογιστικών Υπηρεσιών στην Κεντρική & Νοτιοανατολική Ευρώπη της Ernst & Young, Β. Νικηφοράκης, Γενικός Διευθυντής Οικονομικών Υπηρεσιών, Στρατηγικού Σχεδιασμού & MIS της Eurolife Ασφαλιστικής, Α. Χριστοφίλου, Δικηγόρος, LL.M. (L.S.E.) της I.K. Ρόκας & Συνεργάτες και Ε. Τζώρτζη, Δημοσιογράφος, Εφημερίδα Καθημερινή
Στο δεύτερο πάνελ ο κ. Λάμπρος Γκόγκος, Partner Ασφαλιστικών & Αναλογιστικών Υπηρεσιών στην Κεντρική & Νοτιοανατολική Ευρώπη της Ernst & Young, τόνισε ότι οι ασφαλισμένοι χρειάζονται τη
μακροχρόνια σχέση με την ασφαλιστική τους εταιρεία, με την ασφαλιστική αγορά να λειτουργεί σε ένα κοινό πανευρωπαϊκό πλαίσιο. Σύμφωνα με τον ίδιο, «η Solvency II ενισχύει τον ασφαλισμένο και τις ΧΡΗΜΑ 61
Χ αφιέρωμα ~ Insurance Money Conference 2012 καλά οργανωμένες ασφαλιστικές εταιρείες». Ο κ. Βασίλης Νικηφοράκης, Γενικός Διευθυντής Οικονομικών Υπηρεσιών της Eurolife Ασφαλιστικής, αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στα νέα δεδομένα όσον αφορά το πώς θα αποτιμώνται οι μακροχρόνιες εγγυήσεις, καθώς και οι εφεξής μεγαλύτερες κεφαλαιακές ανάγκες των εταιρειών εξαιτίας της Solvency II. «Η Solvency II προτρέπει τις εταιρείες να σχεδιάσουν τη στρατηγική τους βάσει των κεφαλαίων τους, τώρα αλλά και στο μέλλον». Η Solvency II δημιουργεί πολλές απαιτήσεις στο κομμάτι των υποχρεώσεων, ενώ οι αγορές διαπιστώνουν ότι τα risk free επιτόκια έχουν πέσει πολύ χαμηλά. Αυτό δημιουργεί μεγαλύτερες απαιτήσεις από τις ασφαλιστικές εταιρείες, σύμφωνα με τον κ. Νικηφοράκη. Η Άλκηστις Χριστοφίλου, LSE Εταίρος της Κ. Ρόκας & Συνεργάτες, επικεντρώθηκε στο μεγάλο εύρος δραστηριοτήτων και εφαρμογής
οδηγιών των καινούριων εποπτικών αρχών που δημιουργούνται στην Ευρώπη. Είπε, μεταξύ άλλων, ότι στην Ευρώπη υπάρχουν πολλές ταχύτητες σε ό,τι αφορά τις χώρες, αλλά και τις εταιρείες στον ασφαλιστικό κλάδο. Ένα από τα σημαντικά προβλήματα στην Ευρώπη, σύμφωνα με την κα Χριστοφίλου, είναι ότι η εποπτεία των εταιρειών γίνεται σε εθνικό επίπεδο, με το πλαίσιο λειτουργίας των εποπτικών αρχών να μην έχει ακόμα αποσαφηνιστεί, γεγονός που επιδεινώθηκε λόγω της κρίσης. Επίσης, σύμφωνα με την κα Χριστοφίλου, ένα ζήτημα που θα απασχολήσει στο άμεσο μέλλον την ασφαλιστική αγορά είναι τι «ένδυμα» θα έχουν τα προϊόντα (τραπεζικό, ασφαλιστικό κ.λπ.). Γενικότερα οι ομιλητές ανέπτυξαν το θέμα της ετοιμότητας των ασφαλιστικών εταιρειών στο να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της Solvency II και της εποπτικής αρχής τόσο στην Ελλάδα όσο και πανευρωπαϊκά.
ΠΑΝΕΛ ΙΙΙ
ΠΑΝΕΛ IΙI: Οι κ.κ. Μαργαρίτα Αντωνάκη, Γενική Διευθύντρια της ΕΑΕΕ , Δρ Γ. Βελιώτης, Γενικός Διευθυντής Ζωής & Υγείας της Interamerican, Ρ. Σπυρόπουλος, Διοικητής του ΙΚΑ και Ν. Υποφάντης, δημοσιογράφος στο ΣΚΑΪ
Στο τρίτο πάνελ του συνεδρίου, με θέμα «Τα οφέλη της συνεργασίας ιδιωτικής και δημόσιας ασφάλισης», ο κ. Ροβέρτος Σπυρόπουλος, Διοικητής του ΙΚΑ, τόνισε ότι υπάρχουν μεγάλα περιθώρια συνεργασίας μεταξύ του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα, ωστόσο «είναι ☛
Ρ. ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ: «ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΜΠΟΥΜΕ ΣΤΗ ΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΓΙΑ ΝΑ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣΟΥΜΕ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΝΑ ΞΑΝΑΣΥΖΗΤΗΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΙΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΤΟΣΟ ΤΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ ΤΟΜΕΑ ΟΣΟ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΑΡΟΧΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ»
62 Νοέμβριος 2012
απαραίτητο να γίνουν κάποια βήματα, ένα εκ των οποίων είναι και η ανανέωση του νομοθετικού πλαισίου της δημόσιας, της ιδιωτικής και της επαγγελματικής ασφάλισης. Πρέπει να μπούμε στη λογική αναμόρφωσης του διαλόγου για να οικοδομήσουμε τη λειτουργία της δημόσιας και προαιρετικής ασφάλισης και να ξανασυζητήσουμε από την αρχή τις βασικές προϋποθέσεις τόσο των παροχών από το δημόσιο τομέα όσο και της ανάπτυξης παροχών από τον ιδιωτικό τομέα. Η συνεργασία αυτή πρέπει να διέπεται από τις αρχές: α) της προαιρετικότητας, ώστε να μπορεί να επιλέγει ο καταναλωτής αυτό που επιθυμεί, β) της συμπληρωματικότητας, αλλά και γ) της μοναδικότητας (τομείς με αποκλειστική δράση)». Επιπροσθέτως, ανέφερε ότι «εφόσον καθορισθούν οι στόχοι, θα πρέπει να δημιουργηθούν διαδικασίες ωρίμανσης και αποδοχής των δράσεων αυτών με μια Εθνική Επιτροπή Διαλόγου στην οποία θα συμμετέχουν όλα τα κόμματα και οι φορείς. Εν συνεχεία όποια διαδικασία γίνεται αποδεκτή, να αποτελεί αντικείμενο επεξεργασίας ειδικής ομάδας και να θεσμοθετείται». Στη συνέχεια η κα Μαργαρίτα Αντωνάκη, Γενική Διευθύντρια της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, ανέφερε ότι «το συνταξιοδοτικό σύστημα είναι ένα μίγμα τριών πυλώνων: της κοινωνικής, της επαγγελματικής και της ιδιωτικής ασφάλισης. Στην Ελλάδα το
τελευταίο διάστημα έχουν γίνει αρκετές κινήσεις για την αναμόρφωση του πρώτου πυλώνα, ο οποίος πλήττεται από την οικονομική κρίση, τις δημογραφικές αλλαγές και την ανεργία, όμως δεν υπάρχει πρόοδος όσον αφορά στους άλλους δύο πυλώνες». Πρόσθεσε πως οι ασφαλιστικές εταιρείες πιστεύουν στον τομέα των συντάξεων και προχωρούν σε ανακεφαλαιοποιήσεις οι οποίες πραγματοποιούνται με χρήματα των μετόχων και όχι του ελληνικού δημοσίου. Τέλος, όσον αφορά τις εταιρείες των οποίων οι άδειες ανεκλήθησαν στο παρελθόν, είπε πως «το πρόβλημα στις εταιρείες αυτές ήταν κυρίως πρόβλημα εποπτείας. Σήμερα υπάρχει αφενός ένας επόπτης που θεωρείται αξιόπιστος και αφετέρου νομοθεσία που δημιουργεί αυστηρότατο πλαίσιο λειτουργίας». Στην έλλειψη κοινού οράματος μεταξύ των φορέων της δημόσιας και
της ιδιωτικής ασφάλισης αναφέρθηκε ο κ. Δρ Γιώργος Βελιώτης, Γενικός Διευθυντής Ζωής & Υγείας της Interamerican, ο οποίος τόνισε ότι η μεγαλύτερη πρόκληση στη συνεργασία ιδιωτικής και δημόσιας ασφάλισης είναι η υλοποίηση, η εφαρμογή ενός σχεδίου. «Στην Ολλανδία, που έχει ιδιαίτερα ανεπτυγμένο σύστημα υγείας χρειάστηκαν δεκαπέντε χρόνια για να υλοποιηθεί, ενώ στην Τουρκία ξεκίνησαν τα ΚΕΝ το 2007 και σήμερα είναι ακόμα σε δοκιμαστικό στάδιο, σε αντιδιαστολή με τη χώρα μας που τα έθεσε σε εφαρμογή μόλις πριν ένα χρόνο». «Αντί να προσπαθούμε να ανακαλύψουμε από την αρχή τον τροχό, πρέπει να συζητήσουμε για την οικοδόμηση των ορθών βημάτων και να εστιάσουμε στην πρωτοβάθμια περίθαλψη, καθώς εκεί αντιμετωπίζονται οι χρόνιες παθήσεις, αλλά και οι ελλείψεις του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα.
ΠΑΝΕΛ ΙV
ΠΑΝΕΛ ΙV: Οι κ.κ. Θ. Βαλσαμίδης, Key Account Manager της Carglass, Σ. Καλλέργη, Head of Bancassurance της Τράπεζας Πειραιώς, Α. Βαρσαμής, Διευθύνων Σύμβουλος της Easy Insurance Agency, Γ. Φουφόπουλος, Επιθεωρητής Πωλήσεων της Εθνικής Ασφαλιστικής, Χ. Σταυρίδης, Πρόεδρος του Ι.ΧΟ.Σ και Γ. Βερμισσώ, δημοσιογράφος στον Επενδυτή και Διευθυντής Σύνταξης του περιοδικού Insurance World
Το τέταρτο πάνελ του συνεδρίου είχε τίτλο «Το μέλλον της διανομής ασφαλιστικών προϊόντων: Agency, bancassurance, ανεξάρτητο δίκτυο, direct πωλήσεις και άλλες ανερχόμενες μέθοδοι προώθησης εργασιών». Στο πάνελ μίλησε ο κ. Θοδωρής Βαλσαμίδης, Key Account Manager της Carglass, ο οποίος ανέφερε ότι η θραύση κρυστάλλων αποτελεί το 4% του συνόλου των αποζημιώσεων και το 25% του συνόλου των claims, ενώ πρόσθεσε ότι η Carglass διατηρεί αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα 16 εταιρικά καταστήματα. Ο κ. Αντώνης Βαρσαμής, Διευθύνων Σύμβουλος της Easy Insurance Agency, από την πλευρά του, είπε ότι το ίντερνετ αποτελεί αυτή τη στιγμή παγκόσμια δύναμη, αλλά δεν μπορούν να πουληθούν μέσω αυτού όλα τα προϊόντα που μπορεί να πουλήσει ένας ασφαλιστής. Επίσης ο κ. Βαρσαμής συμπλήρωσε ότι είναι μεγάλη ευκολία για τον ασφαλιστικό πελάτη να μπορεί να βλέπει τα πάντα αναρτημένα στο διαδίκτυο. Η κα Σοφία Καλλέργη, Head of Bancassurance στην Τράπεζα Πειραιώς, τόνισε ότι η πώληση ασφαλιστικών προϊόντων μέσω της τράπεζας έχει περάσει από το στάδιο της απλής σύστασης στο στάδιο της στοχευμένης προσέγγισης. Το bancassurance είναι, σύμφωνα με την κα Καλλέργη, ένας διαφορετικός τρόπος διανομής ασφαλιστικών προϊόντων, που δεν μπορεί να συγκριθεί με άλλα κανάλια, αλλά που επέ-
τρεψε στις τράπεζες να εμπλουτίσουν τα παρεχόμενα προϊόντα τους. Ο κ. Χρήστος Σταυρίδης, Πρόεδρος του Ινστιτούτου Χρηματοοικονομικών Σπουδών, αναφέρθηκε στο μέγεθος της πανευρωπαϊκής ασφαλιστικής αγοράς, η οποία παράγει πάνω από 1 τρισ. ευρώ ασφάλιστρα, επενδύει 7 τρισ. ευρώ και απασχολεί 1 εκατ. υπαλλήλους. Μεταξύ των διαφορετικών κατηγοριών δικτύων, ανέφερε τις direct πωλήσεις, το distance selling (μέσω ίντερνετ, call centers κ.λπ.), τους ασφαλιστικούς συμβούλους και τα shop in shop (π.χ. μια ομάδα πωλητών μέσα σε μια βιομηχανία). Τέλος ο κ. Γιώργος Φουφόπουλος, Επιθεωρητής Πωλήσεων της Εθνικής Ασφαλιστικής, είπε ότι στις περιόδους που μια εταιρεία θέλει να αναπτυχθεί, φτιάχνει δίκτυο, όταν όμως χάνει 30-40% των εργασιών της, το δίκτυο χάνει σε παραγωγικότητα, καθώς αυξάνει τα κόστη του. Το πραγματικό κόστος ενός agency, όμως, σύμφωνα με τον ίδιο, βρίσκεται στο 2% επί του χαρτοφυλακίου του. Γενικότερα η συζήτηση των ομιλητών περιστράφηκε γύρω από θέματα όπως ο καθοριστικός ρόλος του agency στην ασφαλιστική ανάπτυξη και το μέλλον του κλάδου, η σταδιακή διείσδυση του bancassurance και οι προοπτικές του για απόκτηση μεριδίων από την ασφαλιστική πίτα, οι direct πωλήσεις στην ελληνική και παγκόσμια αγορά και οι νέες μέθοδοι προώθησης ασφαλιστικών προϊόντων, που αλλάζουν το ασφαλιστικό επάγγελμα. ΧΡΗΜΑ 63
Χ αφιέρωμα ~ Insurance Money Conference 2012
ΠΑΝΕΛ V
ΠΑΝΕΛ V: Οι κ.κ. Π. Ψαριανός, Οικονομολόγος, Διευθύνων Σύμβουλος του «Γραφείου Ψαριανού Α.Ε.», Δ. Ζαφειρίου, Επίτιμος Πρόεδρος της Comergon SA Risk Managers Insurance Brokers, Δ. Γαβαλάκης, Πρόεδρος των ΠΣΣΑΣ & ΕΑΔΕ, Π. Κατσαϊδώνης, Διευθύνων Σύμβουλος της PK Data και Γ. Βερμισσώ, δημοσιογράφος στον Επενδυτή και Διευθυντής Σύνταξης του περιοδικού Insurance World
Στο πέμπτο πάνελ του συνεδρίου οι συμμετέχοντες επικεντρώθηκαν στους αναγκαίους προσανατολισμούς της διαμεσολάβησης για την ποιοτική αναβάθμιση και την παραγωγική ανάπτυξη του κλάδου. Ο κ. Παναγιώτης Ψαριανός, Οικονομολόγος και Διευθύνων Σύμβουλος της Εταιρείας Ελεγκτών – Συμβούλων Επιχειρήσεων «Γραφείο Ψαριανού Α.Ε.», ανέφερε ότι οι επιχειρήσεις εμφανίζουν ελλείψεις τόσο σε επίπεδο οργάνωσης (έρευνα, επιλογή προσωπικού κ.ά.) όσο και σε επίπεδο χρήσης της τεχνολογίας. Όσον αφορά τις συνεργασίες μεταξύ των εταιρειών, τόνισε ότι δεν βλέπουμε αποτελέσματα στις συζητήσεις τους, γιατί ο Έλληνας δεν έχει κουλτούρα συνεργασίας, σωστή διαχείριση και οργάνωση. Πρέπει να καταλάβουμε πως ο σκοπός ενός συνεταιρισμού είναι η μείωση κόστους και η συνένωση δυνάμεων». Ο κ. Δημήτρης Ζαφειρίου, Επίτιμος Πρόεδρος της Comergon SA Risk Managers Insurance, μίλησε για τη σημασία της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, που αποτελεί ένα πεδίο στο οποίο η ασφαλιστική αγορά τα τελευταία σαράντα χρόνια δεν έχει σημειώσει καμία πρόοδο. Η διαπίστωση αυτή, όπως τόνισε, προέρχεται από το γεγονός ότι η «πίτα» στην αγορά δεν έχει μεγεθυνθεί. «Η κοινωνία σήμερα, περισσότερο από ποτέ, ζητά από τους επαγγελματίες να επιστρέψουν ένα μέρος από την εργασία τους στην κοινωνία. Το ζητούμενο για ένα διαμεσολαβούντα είναι να δημιουργήσει προστιθέμενη αξία για τον πελάτη του. Στο πλαίσιο της ΕΚΕ, προβλέπεται, σε επίπεδο εργαζομένων, σωστό εργασιακό περιβάλλον, ευκαιρίες επαγγελματικής εξέλιξης, σεμινάρια για το ρόλο τους κ.ά. Η εταιρική κοινωνική ευθύνη αποτελεί αναμφί-
βολα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για κάθε επιχείρηση». Σχετικά με την εξειδίκευση των εταιρειών, ανέφερε πως «ένα γραφείο διαμεσολαβούντων, για να είναι σε θέση να προσφέρει tailor made προϊόντα, θα πρέπει να έχει αναπτύξει την τεχνολογία, την τεχνογνωσία, την εκπαίδευση και την εξωστρέφεια». Τέλος, όταν ρωτήθηκε για τις συνέργειες των εταιρειών, εξέφρασε την άποψη ότι «η νοοτροπία μας δεν μας επιτρέπει να δούμε τα αρνητικά και τα οφέλη, γι’ αυτό και όταν φτάνουν δύο πλευρές στη συζήτηση, υπάρχει πάντα ένα τείχος». Για την τυποποίηση των πληροφοριών των ασφαλιστικών εταιρειών και τη χαμηλή απορρόφηση των τεχνολογικών συστημάτων στην ασφαλιστική αγορά μίλησε ο κ. Παναγιώτης Κατσαϊδώνης, Διευθύνων Σύμβουλος της PK Data. Όπως είπε «το περιβάλλον που καλούμαστε να ενώσουμε θυμίζει τη Βαβέλ, καθώς κάθε ασφαλιστική εταιρεία ακολουθεί στο σύστημά της διαφορετική νοοτροπία. Έτσι οι άνθρωποι που καλούνται να συνεργαστούν με πολλές εταιρείες, καλούνται να χειριστούν και πολλά διαφορετικά συστήματα». Από την πλευρά του ο κ. Δημήτρης Γαβαλάκης, Πρόεδρος του ΠΣΣΑΣ και της ΕΑΔΕ, επεσήμανε ότι «η εξασφάλιση της ποιότητας των υπηρεσιών που παρέχουν οι διαμεσολαβούντες εξαρτάται από τη μηχανογράφηση, την οργάνωση, την τυποποίηση, τις υποδομές και τη λειτουργία κάθε επιχείρησης. Η τεχνολογία δεν έχει αξιοποιηθεί στο βαθμό που πρέπει από τους επαγγελματίες της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης, έχουμε όμως καταφέρει μέσω της επικοινωνίας της ΕΑΔΕ και του ΕΕΑ να οργανώσουμε δράσεις για την εκπαίδευση των διαμεσολαβούντων».
Παράλληλα σεμινάρια Παράλληλα με τη διεξαγωγή του συνεδρίου πραγματοποιήθηκαν σεμινάρια από το ΕΙΑΣ και το Ι.ΧΟ.Σ, τα οποία είχαν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν οι σύνεδροι. Συγκεκριμένα: Α. «Ασφαλιστική διαμεσολάβηση: Διαχειριστείτε την επιχείρησή σας ως επαγγελματίας» (Αποτελεί μέρος της Φάσης 2 της Σειράς Ανάπτυξη Επαγγελματιών της LIMRA), Διοργάνωση: Ελληνικό Ινστιτούτο Ασφαλιστικών Σπουδών (ΕΙΑΣ) 64 Νοέμβριος 2012
Εισηγητής: κ. Σπύρος Λευθεριώτης, Εντεταλμένος Σύμβουλος Διοίκησης, Μέλος του Δ.Σ. του ΕΙΑΣ Β. «Διατηρησιμότητα - Η τέχνη της θωράκισης χαρτοφυλακίου» Διοργάνωση: Ινστιτούτο Χρηματοοικονομικών Σπουδών (Ι.ΧΟ.Σ.) Εισηγητής: Παναγιώτης Λελεδάκης, Διευθύνων Σύμβουλος του Ι.ΧΟ.Σ. Γ. «Risk Sharing Plan: Ολοκληρωμένη μεθοδολογία διαχείρισης επιχειρηματικών ασφαλίσεων» Διοργάνωση: Ινστιτούτο Χρηματοοικονομικών Σπουδών (Ι.ΧΟ.Σ.) Εισηγήτρια: Σταυρίδη Λάουρα, Γενική Διευθύντρια του Ι.ΧΟ.Σ.
Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη των:
Silver Sponsors
Bronze Sponsors
Distinguished Corporate Participation
Corporate Participations
Under the Auspices of
Courier Sponsor
Communication Partner
Print Sponsor
Communication Sponsors
ασφαλίζομαι
Για περισσότερες πληροφορίες, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επισκεφθούν την ιστοσελίδα http://www.moneyconferences.com/conference.asp?catid=1879 ή να επικοινωνήσουν με την υπεύθυνη του προγράμματος, κα Σοφία-Αφροδίτη Βουλγαράκη, Communication & PR Manager της Ethos Media S.A., στο τηλ: 210 9984901 ή στην ηλεκτρονική διεύθυνση: voulgaraki.s@ethosmedia.eu ΧΡΗΜΑ 65
Χ παρουσίαση
ΤΙΤΛΟΣ
ΤΙΤΛΟΣ ΤΙΤΛΟΣ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ΑΠΟ ΤΗ EUROBANK Lead
«ΜΕ ΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ» Η Eurobank παρουσίασε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα δράσεων, που εστιάζεται στις ανάγκες της υγιούς και βιώσιμης ελληνικής επιχειρηματικότητας μέσα στο περιβάλλον της κρίσης.
✒τον από ?????
Σ
τόχος είναι η πολύπλευρη και ολοκληρωμένη ενίσχυση των ελληνικών επιχειρήσεων, που θα συμβάλει στην αντιμετώπιση των δυσκολιών της συγκυρίας, αλλά και θα τις βοηθήσει να ανταποκριθούν με επιτυχία στις προκλήσεις του διεθνούς ανταγωνισμού και των διεθνών αγορών. Πρόκειται για ένα νέο βήμα προώθησης της στρατηγικής ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας, των επενδύσεων και των εξαγωγών, που έχει χαράξει και υλοποιεί με συνέπεια η τράπεζά μας από το 2009, με έμφαση στην ανάγκη για μια εξωστρεφή αναπτυξιακή ώθηση στην ελληνική οικονομία, αλλά και στην ανάδειξη του ρόλου του υγιούς ιδιωτικού παραγωγικού τομέα στην προσπάθεια εξόδου από την κρίση. Το πρόγραμμα αρθρώνεται γύρω από τέσσερις άξονες πρωτοβουλιών, που είναι οι ακόλουθοι: Πρώτον, προσφέρεται στις επιχειρήσεις/πελάτες μια δέσμη νέων προϊόντων και υπηρεσιών που στοχεύουν να στηρίξουν την οικονομική εξωστρέφεια των συνεπών και υγιών επιχειρήσεων. Δεύτερον, παρουσιάζεται, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, το Exportgate.gr, μια ηλεκτρονική πύλη διεθνούς δικτύωσης των ελληνικών επιχειρήσεων, για την προβολή και την προώθηση των προϊόντων τους σε νέες διεθνείς αγορές. Τρίτον, οργανώνεται το τέταρτο κατά σειρά “Go International” στη 66 Nοέμβριος 2012
Μόσχα, την άνοιξη του 2013, σε συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών. Παράλληλα, προετοιμάζεται για το φθινόπωρο του 2013 μια νέα πρωτοβουλία, με την οργάνωση διήμερης συνάντησης στην Αθήνα των σημαντικότερων Ευρωπαϊκών Διανομέων Χονδρικού Εμπορίου (Wholesale Distributors) σε τρόφιμα και ποτά, καθώς και των μεγάλων ευρωπαϊκών αλυσίδων τροφίμων με μεσαίες και μικρές κυρίως ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις. Τέταρτον, η τράπεζα χτίζει γέφυρες επαφής ανάμεσα στη δυναμική επιχειρηματικότητα, τον τραπεζικό τομέα και την καινοτόμο επιστημονική δραστηριότητα. Το πρόγραμμα πρωτοβουλιών περιλαμβάνει τη μείωση των επιτοκίων δανεισμού σε κατηγορίες επιχειρηματικών πελατών, τη λύση στο πρόβλημα της παροχής διεθνώς αποδεκτών εγγυήσεων για την αγορά πρώτων υλών, την προχρηματοδότηση της παραγωγικής διαδικασίας των εξαγωγικών επιχειρήσεων και τη χρηματοδότηση των τουριστικών επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν στενότητα ρευστότητας, τη στήριξη των μεσαίων επιχειρήσεων, καθώς και την παροχή καινοτόμων υπηρεσιών, όπως η στοχευμένη συνεργασία επιχειρήσεων με ειδικά εξειδικευμένη ομάδα στελεχών της τράπεζας, που δρα συμβουλευτικά για την υποστήριξη της πρόσβασης επιχειρήσεων σε νέες διεθνείς αγορές.
Α. ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑΣ
Γ. ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΞΑΓΩΓΩΝ – GO INTERNATIONAL ΣΤΗ ΜΟΣΧΑ ΓΙΑ ΑΝΟΙΓΜΑ ΣΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΡΩΣΙΚΗ ΑΓΟΡΑ
Πέντε δέσμες νέων προϊόντων συνθέτουν ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο στήριξης των επιχειρήσεων: 1.Επιβράβευση των συνεπών επιχειρήσεων 2.Στήριξη της παραγωγικής διαδικασίας που έχει διαταραχθεί από την πιστωτική ασφυξία 3.Επιβράβευση των εξαγωγικών επιχειρήσεων για το δυναμισμό τους 4.Στήριξη των μεσαίων επιχειρήσεων που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας και είναι βιώσιμες, αλλά αντιμετωπίζουν συγκυριακά προβλήματα 5.Στήριξη του τουριστικού κλάδου Β. Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑΣ – ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΠΥΛΗΣ ΕΞΑΓΩΓΩΝ, EXPORTGATE.GR Δίνεται μια νέα διάσταση στη στήριξη των εξαγωγέων, παρέχοντας μοναδικά τεχνολογικά εργαλεία, που δεν υπήρχαν έως σήμερα στην Ελλάδα, για να ανοίξουν το δρόμο σε νέες διεθνείς αγορές. Κεντρικό ρόλο εδώ έχει η δημιουργία της νέας ηλεκτρονικής πύλης Exportgate.gr (σε συνεργασία με τους κύριους εξαγωγικούς φορείς – ΣΕΒΕ, ΠΣΕ, ΣΕΚ και τον ΣΕΒ, και με την ενεργό υποστήριξη πολλών διμερών επιμελητηρίων).
Α) Το Exportgate.gr εντάσσεται στο πρόγραμμα ολοκληρωμένης υποστήριξης της εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων “Go International”. Β) Οργάνωση στην Αθήνα για το φθινόπωρο του 2013 διήμερης συνάντησης των σημαντικότερων Ευρωπαϊκών Διανομέων Χονδρικού Εμπορίου (Wholesale Distributors), καθώς και διεθνών αλυσίδων τροφίμων και ποτών στην Ευρώπη με μεσαίες και μικρές ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις.
Δ. ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΩΝ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ Ο διαγωνισμός «Η Ελλάδα καινοτομεί!», τον οποίο η Eurobank συνδιοργανώνει με τον ΣΕΒ, ήδη από την έναρξή του, έγινε δεκτός με ενθουσιασμό από την ερευνητική και ακαδημαϊκή, αλλά και από την επιχειρηματική, κοινότητα. Η δεύτερη διοργάνωση βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, καθώς δεκάδες καινοτόμες ερευνητικές προτάσεις έχουν ήδη υποβληθεί και εισέρχονται στη φάση της αξιολόγησης από τους διακεκριμένους επιστήμονες που συγκροτούν την επιστημονική επιτροπή του διαγωνισμού. Η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού και η βράβευση των καλύτερων προτάσεων θα γίνει σε συνεργασία με τον ΣΕΒ τον Ιούνιο του 2013, ενώ η Eurobank είναι έτοιμη να χρηματοδοτήσει και να στηρίξει την εμπορική ανάπτυξη των καινοτόμων ιδεών. Χ
ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΕΝΑ ΝΕΟ ΒΗΜΑ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΤΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΞΑΓΩΓΩΝ, ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΧΑΡΑΞΕΙ ΚΑΙ ΥΛΟΠΟΙΕΙ ΜΕ ΣΥΝΕΠΕΙΑ Η ΤΡΑΠΕΖΑ ΜΑΣ ΑΠΟ ΤΟ 2009, ΜΕ ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΞΩΣΤΡΕΦΗ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΩΘΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΟΥ ΡΟΛΟΥ ΤΟΥ ΥΓΙΟΥΣ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΕΞΟΔΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ. ΧΡΗΜΑ 67
ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ
ΜΑΧΟΝΤΑΙ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΕΣ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ
68 Nοέμβριος 2012
Χ
~ αφιέρωμα
Ασφαλιστικές εταιρείες και τράπεζες διεκδικούν μέρος της ασφαλιστικής πίτας με νέα όπλα και επιστράτευση όλων των δυνάμεων
K
πρέπει να προσπελάσει, αλλά και αποφάσεις που πρέπει να αθοριστικό ρόλο καλούνται να παίξουν ✒ λάβει σε σχέση με το συνεχώς μεταβαλλόμενο κανονιστικό τα δίκτυα πωλήσεων στην αύξηση της από τnν Βίκυ και φορολογικό περιβάλλον, την ανάγκη ύπαρξης ισχυρότεασφαλιστικής παραγωγής, καθώς αν και Γερασίμου ρων σχημάτων, καθώς και την έλλειψη ρευστότητας στην η οικονομική ύφεση ταλανίζει για τέταρτο συνεχή χρόνο την ελληνική αγορά, μέσα αγορά. από το νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται, κυ- Σημαντικές εξελίξεις αναμένονται για το σχέδιο του «Ασφαλιστικού ρίως στους τομείς σύνταξης και υγείας, παρουσιάζονται νέες ευκαιρίες Τειρεσία» που έχει καταθέσει η Διεύθυνση Εποπτείας της Ιδιωτικής ανάπτυξης για τις ασφαλιστικές εταιρείες. Τόσο η μείωση κοινωνικών Ασφάλισης της Τράπεζας της Ελλάδος, με στόχο την εξυγίανση του παροχών από το κράτος σε επίπεδο περίθαλψης όσο και η συνεχής κλάδου, προς το οποίο ωστόσο έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους οι περικοπή των συνταξιοδοτικών αποδοχών από το δημόσιο, ενισχύουν φορείς εκπροσώπησης των διαμεσολαβούντων. την πεποίθηση της αγοράς για στροφή των καταναλωτών στην ιδιω- Πρόσφατα σε επιστολή του ο κ. Γ. Χατζηθεοδοσίου, γενικός γραμτική ασφάλιση και αύξηση των εσόδων των ασφαλιστικών εταιρειών ματέας του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, ανέφερε ότι «σε μέσα στα επόμενα χρόνια. κάθε σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα, και αυτό λειτουργεί μέχρι σήμερα Ασφαλιστικές εταιρείες και τράπεζες θα διεκδικήσουν μέρος της και στη χώρα μας, για να βεβαιωθεί ότι κάποιος έχει παράτυπη συμασφαλιστικής πίτας, επιστρατεύοντας όλες τους τις δυνάμεις και τα περιφορά και στη συνέχεια να δημοσιοποιηθεί το όνομά του στον μέσα. Σημαντικό, αναμφίβολα, ρόλο στη διεκδίκηση αυτή θα έχουν «Τειρεσία», θα πρέπει να υπάρχει ή δικαστική απόφαση ή σφραγιοι άνθρωποι της διαμεσολάβησης, που αποτελούν τον ισχυρότερο σμένες επιταγές. Υπάρχει «Τειρεσίας» στη χώρα μας και ο κλάδος διακρίκο επικοινωνίας μεταξύ των εταιρειών και των καταναλωτών, οι μεσολάβησης θα πρέπει να έχει την ίδια μεταχείριση με τους άλλους τράπεζες αλλά και το διαδίκτυο μέσω των direct πωλήσεων. Σύμ- κλάδους. φωνα με στοιχεία της αγοράς, στον κλάδο ζωής μερίδιο άνω του 50% Προτείναμε στην Τράπεζα της Ελλάδος και στον κύριο Βογιατζή, που της παραγωγής φαίνεται πως καταλαμβάνει το agency system, άνω κατά τη γνώμη μας μπορεί να επιτελέσει ένα σημαντικό έργο στην του 30% το bancassurance και ακολουθούν το μεσιτικό και πρακτο- εξυγίανση της ασφαλιστικής αγοράς όσο και στην αναβάθμιση των ρειακό δίκτυο. Αντίθετα στις γενικές ασφάλειες πάνω από το 1/2 της επαγγελματιών της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης, να δώσει εδώ και συνολικής παραγωγής κατέχει το μεσιτικό-πρακτορειακό δίκτυο, πε- τώρα στη δημοσιότητα όλα τα ονόματα των διαμεσολαβούντων με παρίπου 40% το agency system και περίπου 10% οι τραπεζοασφάλειες. ράτυπη συμπεριφορά και να υποχρεώσει τόσο τις ασφαλιστικές εταιρείες όσο και τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις να μη συνεργάζονται μαζί τους επί ποινή. ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΟYΝΤΕΣ Οι διαμεσολαβούντες αποτελούν το παραδοσιακό κομμάτι της ασφα- Αυτό που αναγράφεται στην απόφαση της ΔΕΙΑ, ότι μονομερώς για λιστικής αγοράς και το κύριο μέσο προώθησης των ασφαλιστικών ποσά άνω των 10.000 ευρώ, μια ασφαλιστική εταιρεία θα μπορεί να προγραμμάτων των εταιρειών. Σύμφωνα με στοιχεία της αγοράς εκτι- στέλνει κάποιον στον «Τειρεσία» χωρίς προηγουμένως να υπάρξει διμάται ότι ο αριθμός τους ανέρχεται περίπου στις 15.000. καστική απόφαση, δημιουργεί τον κίνδυνο οι ασφαλιστικοί διαμεσοΟ κλάδος στην παρούσα φάση έρχεται αντιμέτωπος με εμπόδια που λαβητές να είναι έρμαια των διαθέσεων των ασφαλιστικών εταιρειών». ΧΡΗΜΑ 69
Χ αφιέρωμα ~ Ασφαλιστική αγορά ΓΑΒΑΛAΚΗΣ - ΠΡOΕΔΡΟΣ ΕΑΔΕ ΚΑΙ ΠΣΣΑΣ ΔΗΜHΤΡΗΣ Σε τι υπερτερεί ο κλάδος των διαμεσολαβούντων από τα υπόλοιπα «κανάλια» διανομής Η ασφαλιστική αγορά διαθέτει πληθώρα προϊόντων που σχεδιάζονται με στόχο την κάλυψη πραγματικών και σημαντικών αναγκών των ανθρώπων ή των επιχειρήσεων. Ο ανταγωνισμός από τη μία και η συνεχής εξέλιξη των σχεδιασμών των προϊόντων από την άλλη δημιουργούν υψηλές απαιτήσεις γνώσεων και εμπειρίας στην ασφαλιστική διαμεσολάβηση. Όποιο κανάλι διανομής στηρίζεται κυρίαρχα και αναπτύσσει τη στρατηγική του με επίκεντρο ένα προϊόν είναι πολύ πιθανό έως βέβαιο να δημιουργεί έλλειμμα σωστής πληροφόρησης ή ακόμα περισσότερο λανθασμένη επιλογή παροχών για τον πελάτη. Η πώληση που στηρίζεται στη λεπτομερή ανάλυση αναγκών από τη μία και στη δυνατότητα ανάλυσης των συγκριτικών πλεονεκτημάτων των προϊόντων από την άλλη εξασφαλίζει το μέγιστο βαθμό την εκπλήρωση του στόχου της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης. Συμπερασματικά θα καταλήγαμε ότι τα εναλλακτικά δίκτυα διανομής, θεωρείται ασφαλές, να προωθούν απλά στη σχεδίαση προϊόντα, μόνο για συγκεκριμένες ασφαλιστικές ανάγκες και αφού σε κάθε περίπτωση τηρούνται όλες οι διαδικασίες που καθορίζονται για τη σωστή ενημέρωση του υποψήφιου πελάτη. Πώς επηρεάζουν τους διαμεσολαβούντες οι κανονιστικές παρεμβάσεις της ΤτΕ Είναι προφανές ότι ο ρόλος της Εποπτείας είναι ένας ιδιαίτερα σημαντικός και σύνθετος ρόλος, που καθορίζει τη λειτουργία της ασφαλιστικής αγοράς. Κάθε προσπάθεια που προάγει τη λειτουργία της αγοράς με ίδιους κανόνες για όλους, που εξασφαλίζει τη διαφάνεια και την προστασία του ασφαλισμένου και που τέλος βοηθά την εξέλιξη στον εκσυγχρονισμό της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης θεωρείται πολύτιμη και αναγκαία. Πολλές φορές όμως κανονιστικές παρεμβάσεις ενδέχεται να προκαλέσουν αρνητικές συνέπειες στη λειτουργία της αγοράς. Είναι σημαντικό σε αυτές τις περιπτώσεις να υπάρχει ευελιξία του επανασχεδιασμού και της διορθωτικής παρέμβασης. Ενδεικτικά μπορώ να αναφέρω ότι είχαμε τονίσει στη διαβούλευση με τη ΔΕΙΑ, πριν γίνει πράξη το σχέδιο για την εκπαίδευση και πιστοποίηση γνώσεων των ασφαλιστικών και αντασφαλιστικών διαμεσολαβητών, ότι στην ύλη του πιστοποιητικού Α’ θα πρέπει να περιλαμβάνεται και ένα σημαντικό κομμάτι για τα U/L προϊόντα, μιας και αυτά αποτελούν πολύτιμο εργαλείο για την ασφαλιστική κάλυψη των ασφαλισμένων. Σήμερα ένα χρόνο μετά την εφαρμογή της συγκεκριμένης Οδηγίας και ύστερα από τρεις εξετάσεις πιστοποίησης, υπάρχουν πολλοί συνάδελφοι ασφαλιστικοί σύμβουλοι που τυπικά απαγορεύεται να πουλήσουν τέτοια προϊόντα, παρότι αυτά βρίσκονται στο «οπλοστάσιο» των εταιρειών τους και είναι απλά σε σχεδίαση, συνδυάζοντας την αποταμίευση με την ασφάλιση, στερούμενοι έτσι τη δυνατότητα να καλύψουν και με αυτή τη λύση τους υποψήφιους πελάτες τους και πάνω από όλα έχοντας διαφορετικά «όπλα» απ’τον συνάδελφό τους ασφαλιστικό σύμβουλο, ο οποίος είχε την άδειά του πριν τη συγκεκριμένη απόφαση. Τέλος με βάση την πληροφόρηση που έχουμε για επόμενες κανονιστικές παρεμβάσεις κυρίως σε θέματα δεοντολογίας, οργάνωσης και λειτουργίας θα ήταν σημαντικό η ΔΕΙΑ να αναζητήσει τη «χρυσή τομή» ανάμεσα στα απαιτούμενα για την ορθή λειτουργία της αγοράς και της διαμεσολάβησης και στη μη υπερβολική απαίτηση γραφει70 Nοέμβριος 2012
οκρατικών διαδικασιών που ενδέχεται να καταστήσουν μια μικρή εταιρεία διαμεσολάβησης μη βιώσιμη λόγω λειτουργικού κόστους. Ποιες προκλήσεις θα αντιμετωπίσει ο κλάδος των διαμεσολαβούντων; Η πραγματικότητα είναι ότι, λόγω των σημαντικών προβλημάτων που περνάει η χώρα μας το τελευταίο διάστημα, και η ασφαλιστική αγορά δεν έχει μείνει ανεπηρέαστη. Θα μπορούσα να πω ότι η έλλειψη συνεννόησης σε βασικούς τομείς όλων των εμπλεκόμενων φορέων σε περίοδο κρίσης, ενώ είναι προαπαιτούμενο για την επαναδιαμόρφωση της πορείας της ασφαλιστικής αγοράς, δεν έχει επιτευχθεί. Η πιο αυστηρή Εποπτεία, η IMD2 και η Solvency II, η αναμονή των εξελίξεων για τα επαγγελματικά ταμεία, οι συγχωνεύσεις τραπεζικών ιδρυμάτων και ασφαλιστικών εταιρειών, οι σημαντικές αλλαγές στον τομέα των κοινωνικών παροχών, τα εναλλακτικά δίκτυα διανομής και η χρήση σύγχρονων τεχνολογιών είναι παράμετροι που θα επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο με τον οποίο θα λειτουργεί η ασφαλιστική διαμεσολάβηση στα επόμενα χρόνια. Το σίγουρο είναι ότι ο ασφαλιστικός διαμεσολαβητής που θα επενδύει στη γνώση του και που θα χρησιμοποιεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό τα μέσα που του παρέχει η τεχνολογία θα έχει πάντα το προσδοκώμενο αποτέλεσμα και θα μπορεί να ανοίγει σημαντικούς δρόμους για την επαγγελματική του εξέλιξη. Άλλωστε σε μια χώρα με τα χαρακτηριστικά της πατρίδας μας η έννοια του προσωπικού ασφαλιστικού συμβούλου αποτελεί πρώτη προτεραιότητα στην επιλογή για τους συμπολίτες μας. Αλλαγές στις προτιμήσεις των καταναλωτών και στην τιμολόγηση των ασφαλιστικών προϊόντων Είναι δεδομένο ότι η οικονομική κρίση δημιουργεί όλο και πιο έντονη τη στροφή των καταναλωτών προς το οικονομικότερο, μειώνοντας τις απαιτήσεις τους για την ποιότητα και την αξία των παροχών τους. Όταν όμως αναφερόμαστε σε ασφαλιστική κάλυψη, που η αξία της αποδεικνύεται κυρίαρχα τη στιγμή της ανάγκης, η στροφή αυτή των καταναλωτών μπορεί να αποτελέσει ανασταλτικό παράγοντα για την εξέλιξη στο μέλλον της ασφαλιστικής αγοράς. Ο ρόλος της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης, αλλά και όλων των φορέων στην ασφαλιστική αγορά, είναι να προσπαθήσουμε να ανατρέψουμε το συγκεκριμένο κλίμα, μιας και οι συμπολίτες μας, σήμερα παρά ποτέ, έχουν ανάγκη από ουσιαστικές παροχές. Συνέργειες Οι συνέργειες και σε επίπεδο ασφαλιστικών εταιρειών, αλλά και μεταξύ εταιρειών διαμεσολάβησης, πρέπει να είναι η πρώτη αντίδρασή μας στα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται στον κλάδο μας. Η ομαδική δράση, η συνένωση των δυνατών χαρακτηριστικών του καθενός μας, οι οικονομίες κλίμακος, αλλά και σε δεύτερο επίπεδο η προσπάθεια δημιουργίας σχημάτων που θα αναπτύξουν επιθετική κι όχι αμυντική δράση, μπορεί να είναι η απάντηση στις προκλήσεις που περιγράψαμε πιο πάνω. Είναι βέβαια δύσκολο άνθρωποι με έντονη προσωπικότητα, που έχουν αποδείξει πολλά χρόνια τώρα την αξιοσύνη τους, να επαναπροσδιορίσουν τη φιλοσοφία με την οποία θα αντιμετωπίσουν την επόμενη μέρα. Πολλοί λένε ότι είναι αναγκαίο. Πιστεύω όμως ότι κίνητρο δεν πρέπει να είναι κυρίως η ανάγκη, αλλά πάνω από όλα το όραμα για μια αγορά που θα στηρίζεται κυρίως στην προστιθέμενη αξία που της δίνει η ασφαλιστική διαμεσολάβηση.
ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΜΕΣΩ ΤΡΑΠΕΖΩΝ Τη δεκαετία του 1990 άρχισε να γίνεται ευρύτερα γνωστή η έννοια της τραπεζοασφάλισης, της προώθησης ασφαλιστικών προϊόντων μέσω των τραπεζών είτε με την ίδρυση θυγατρικών εταιρειών είτε με συνεργασίες τραπεζικών και ασφαλιστικών εταιρειών. Τα προϊόντα που διατίθενται μέσω του «καναλιού» αυτού είναι συνήθως τυποποιημένα, κατανοητά και προσιτά από οικονομικής πλευράς για τον πελάτη. Δεδομένης της οικονομικής κρίσης στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης σήμερα οι τράπεζες επικεντρώνονται σε μεγάλο βαθμό σε προϊόντα που προσφέρουν συμπληρωματικό εισόδημα ή σύνταξη. Γι’ αυτό το λόγο και τα αποταμιευτικά και επενδυτικά προγράμματα που προωθούνται μέσω του bancassurance κεντρίζουν όλο και περισσότερο το ενδιαφέρον των καταναλωτών και ιδιαίτερα σε περιόδους σαν και αυτήν που ασφαλισμένοι και καταθέτες αναζητούν οικονομική εξασφάλιση. Τα τραπεζοασφαλιστικά προϊόντα διακρίνονται σε ανεξάρτητα και συμπληρωματικά. Τα ανεξάρτητα τραπεζοασφαλιστικά προϊόντα δεν συνδέονται άμεσα με τραπεζικά προϊόντα, αλλά μέσω των καταστημάτων προωθούνται στους πελάτες της τράπεζας και αφορούν κατά βάση συνταξιοδοτικά προγράμματα, προγράμματα για παιδιά και τα προϊόντα υγείας που προωθούνται από τις τράπεζες. Αντίθετα, τα συμπληρωματικά συνδέονται άμεσα με τραπεζικά προϊόντα και απευθύνονται στους πελάτες που καταρχάς έχουν αγοράσει το τραπεζικό προϊόν. Τα προϊόντα αυτά, πολλές φορές, είναι ενσωματωμένα μέσα στο τραπεζικό προϊόν, δημιουργώντας για τον πελάτη ένα ενιαίο προϊόν.
☛
ΤΟ ΣΙΓΟΥΡΟ ΕΙΝΑΙ ΟΤΙ Ο ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΣ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΤΗΣ ΠΟΥ ΘΑ ΕΠΕΝΔΥΕΙ ΣΤΗ ΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΑΙ ΠΟΥ ΘΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙ ΣΤΟ ΜΕΓΙΣΤΟ ΔΥΝΑΤΟ ΒΑΘΜΟ ΤΑ ΜΕΣΑ ΠΟΥ ΤΟΥ ΠΑΡΕΧΕΙ Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΘΑ ΕΧΕΙ ΠΑΝΤΑ ΤΟ ΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΚΑΙ ΘΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΝΟΙΓΕΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΤΟΥ ΕΞΕΛΙΞΗ
ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ Οι απευθείας πωλήσεις μέσω διαδικτύου βρίσκονται ακόμα σε αρχικό στάδιο στην Ελλάδα σε σχέση με την Ευρώπη. Τα προϊόντα που προωθούνται διαδικτυακά αφορούν κυρίως στο κλάδο αυτοκινήτου, με τον οποίο είναι εξοικειωμένο το ελληνικό καταναλωτικό κοινό και δεν χρειάζεται ιδιαίτερη επεξήγηση για να γίνει κατανοητό το περιεχόμενο καλύψεων. Οι ιστοσελίδες που προωθούν direct ασφαλίσεις απευθύνονται κυρίως σε καταναλωτές που αναζητούν εύληπτα προγράμματα με μειωμένο κόστος.
Ν. ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ
ΔΙΕΥΘΥΝΤHΣ ΠΩΛHΣΕΩΝ ΤΗΣ GENERALI Τα τελευταία χρόνια ζούμε ραγδαίες μεταβολές στο οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον. Από την εποχή της ευμάρειας και της καταναλωτικής ευφορίας περάσαμε στην εποχή της δημοσιονομικής προσαρμογής και της κρίσης του δημοσίου χρέους, όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά και σε όλη την Ευρώπη. Βρισκόμαστε στο μεταίχμιο, σε μια συνεχή διαδικασία αλλαγών και εξελίξεων που πραγματοποιούνται με μεγάλη ταχύτητα και επηρεάζουν άμεσα την ασφαλιστική αγορά, που διαφοροποιείται και μεταβάλλεται τόσο σε θεσμικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο λειτουργίας της αγοράς, προκειμένου να αντιμετωπίσει την πρόκληση. Οι θεσμικές αλλαγές, που περιλαμβάνουν την εφαρμογή της πολυαναμενόμενης οδηγίας Solvency II και την εφαρμογή αυστηρότερων κανόνων εποπτείας από τις Αρχές, κινούνται στην κατεύθυνση του εκσυγχρονισμού και της βελτίωσης της αγοράς. Ταυτόχρονα, ορισμένες αρχές και σταθερές, παραμένουν αναλλοίωτες στο βάθος των χρόνων. Αρχές που η Generali επιμένει να ακολουθεί, καθώς η αξία τους έχει επιβεβαιωθεί στους δύο σχεδόν αιώνες παρουσίας της εταιρείας στη διεθνή ασφαλιστική αγορά. Η ανθρώπινη ανάγκη για ουσιαστική επαφή και επικοινωνία είναι μία από τις σταθερές αυτές. Σε περιόδους κρίσεων η ανάγκη αυτή γίνεται ακόμη πιο έντονη καθώς τα ερωτηματικά, οι απορίες και η επιθυμία για συμβουλή και βοήθεια από ανθρώπους πιο εδικούς είναι περισσότερο έντονη. Σε εποχές κρίσεων αποκτά ακόμη μεγαλύτερη αξία η έννοια value for money, το ουσιαστικό περιεχόμενο της οποίας αφορά στην αγορά
προϊόντων που καλύπτουν ακριβώς τις ανάγκες που έχει ο κάθε καταναλωτής. Πιστή στις συγκεκριμένες αρχές, η Generali αποδέχεται την αξία και το ρόλο όλων των δικτύων πωλήσεων, αλλά δίνει έμφαση και επενδύει στον ανθρώπινο παράγοντα. Στηρίζει και αναδεικνύει σε κύριο φορέα της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης τους επαγγελματίες διαμεσολαβητές που έχουν την εμπειρία, τη γνώση και τη δύναμη να ανταποκριθούν στις νέες ανάγκες των καταναλωτών και να αναπτύξουν ισχυρούς δεσμούς μαζί τους. Γι’ αυτό στην Generali υποστηρίζουμε και επενδύουμε σε επαγγελματίες διαμεσολαβητές υψηλής ποιότητας που έχουν την εμπειρία και τη δύναμη να αναπτύξουν σταθερούς δεσμούς με τους καταναλωτές και να καλύψουν πλήρως τις νέες απαιτήσεις τους. Αντιθέτως, στις δύσκολες μέρες τις οποίες διανύουμε πιστεύουμε ότι πρωτίστως πρέπει να στηριχθεί ο συνεργάτης μας. Για το σκοπό αυτό υλοποιούμε σύγχρονες μηχανογραφικές εφαρμογές, όπως το GBOX που θα στηρίξει και θα βελτιώσει την παραγωγικότητα του συνεργάτη αναβαθμίζοντας έτσι και τη σχέση του με την εταιρεία. Επίσης, προωθούμε νέα σύγχρονα ασφαλιστικά προγράμματα, με μειωμένα τιμολόγια όπου αυτό είναι τεχνικά εφικτό, ενώ φροντίζουμε να τον διευκολύνουμε στην είσπραξη των συμβολαίων με την παροχή υπηρεσιών είσπραξής τους από την εταιρεία. Τέλος, βελτιώνουμε τα υφιστάμενα προϊόντα και τους όρους των συμβολαίων, έτσι ώστε να υπάρχουν ακόμα πιο ξεκάθαρες σχέσεις μεταξύ της εταιρείας, των διαμεσολαβητών και των ασφαλισμένων μας. Χ ΧΡΗΜΑ 71
Χ ρεπορτάζ
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ
ΜΕΤ’ ΕΜΠΟΔΙΩΝ Η ΑΝΑΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ ΦΑΡΜΑΚΩΝ Επιτέλους, πρέπει να δημιουργηθεί μια οργανωμένη υπηρεσία τιμολόγησης, η οποία να συλλέγει στοιχεία καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου και να τιμολογεί με διαφάνεια και αξιοπιστία 3 ή 4 φορές το χρόνο
72 Νοέμβριος 2012
Μ
εσοσταθμική μείωση στις τιμές των φαρμάκων έως και 16% θα επιφέρει η ανατιμολόγηση φαρμάκων, η οποία την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές βρισκόταν στην τελική ευθεία. Η αγορά πάντως αναμένει με αγωνία την έκδοση διορθωτικού δελτίου, ώστε να αποκατασταθούν λάθη του αρχικού δελτίου τιμών, που εκδόθηκε στις 17-10-2012. Το μέτρο αναμένεται να αποφέρει μείωση της δαπάνης κατά 50 εκατ. ευρώ έως το τέλος του 2012 και άνω των 300 εκατ. σε ετήσια βάση. Η Τρόικα είχε συμπεριλάβει το μέτρο σε εκείνα που θα έπρεπε να εφαρμόσει η κυβέρνηση στον τομέα της υγείας πριν την εκταμίευση της δόσης. Το χρονοδιάγραμμα προέβλεπε ότι θα έπρεπε να έχει εφαρμοστεί έως τις 30-9-2012, αλλά για μία ακόμη φορά αποδείχθηκε ότι η τιμολόγηση με βάση τις τιμές 22 χωρών είναι ένα επίπονο εγχείρημα. Τα κριτήρια, με τα οποία έγινε η ανατιμολόγηση, χονδρικά μπορούν να αποτυπωθούν σε 4 βασικά σημεία: 1. Τα πρωτότυπα φάρμακα χωρίς αντίγραφα θα λάμβαναν τιμή το μέσο όρο των 3 χαμηλότερων τιμών που ισχύουν στην Ευρώπη. 2. Στα πρωτότυπα που έχουν αντίγραφα, η τιμή τους θα έπρεπε να μειωθεί κατά 50%. Η κυβέρνηση και ο αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός Μ. Σαλμάς αποφάσισαν τα ποσοστά μείωσης να εφαρμοστούν στην ανώτερη τιμή που είχε ένα φάρμακο, όταν τελούσε υπό προστασία πατέντας. 3. Εξαίρεση αποτελούν τα πρωτότυπα (με αντίγραφα) φάρμακα με τιμή 5-10 ευρώ, τα οποία θα μειωνόταν κατά 5%, ενώ σε εκείνα με τιμή έως 5 ευρώ, η τιμή τους θα μειώνονταν μόνο κατά 3%. Με τον τρόπο αυτό, η κυβέρνηση επιχείρησε να «προστατέψει» παλιά και φθηνά φάρμακα, ώστε να μην αποσυρθούν από την αγορά και αντικατασταθούν από ακριβότερα. 4. Τα αντίγραφα φάρμακα θα λάμβαναν το 80% της τιμής του αντίστοιχου πρωτοτύπου. Βέβαια, η σχετική υπουργική απόφαση με τα κριτήρια, που υπέγραψε ο Μ. Σαλμάς, ήταν αρκετά περίπλοκη και σε ορισμένα σημεία αντιφατική, γεγονός που στην υλοποίησή της προκάλεσε μεγάλες στρεβλώσεις σε ορισμένες κατηγορίες φαρμάκων και εύλογες αντιδράσεις από τον ΣΦΕΕ και την ΠΕΦ. Οι ενστάσεις άρχισαν να “πέφτουν βροχή” και τα πρώτα 24ωρα εκδόθηκαν διαδοχικές αναθεωρήσεις για τα πιο οφθαλμοφανή λάθη. Φαίνεται ότι ο διαχωρισμός που επιχειρήθηκε στα σκευάσματα προ του 2000 τελικά προκάλεσε περισσότερα προβλήματα από εκείνα που υποτίθεται ότι θα έλυνε. Στην πράξη αποδείχτηκε, για μία ακόμη φορά, ότι το υπουργείο Υγείας (και ο ΕΟΦ) δεν διαθέτουν την αναγκαία υποδομή, ώστε η τιμολόγηση των φαρμάκων να γίνεται με διαφάνεια και αξιοπιστία. Τουλάχιστον αυτή τη φορά μπήκαν οι βάσεις, ώστε να μην επαναληφθούν οι «αμαρτίες» του παρελθόντος:
∼ Ξεκαθαρίστηκε ποια πρωτότυπα φάρμακα είναι εντός και ποια εκτός προστασίας. Εδώ υπήρξε εμπλοκή, γιατί ούτε ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ) ούτε ο Οργανισμός Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας (ΟΒΙ) είχαν στην κατοχή τους στοιχεία για τις πατέντες των φαρμάκων. Το θέμα ξεπεράστηκε τον Αύγουστο, όταν ο κ. Σαλμάς με απόφασή του ενσωμάτωσε στο εθνικό δίκαιο σχετική κοινοτική οδηγία, που κάνει λόγο για «αποκλειστικότητα δεδομένων» (data exclusivity) των φαρμάκων. Έτσι, πλέον, ένα πρωτότυπο φάρμακο θεωρείται
☛
ΤΟ ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΕΒΛΕΠΕ ΟΤΙ ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΕΧΕΙ ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΙ ΕΩΣ ΤΙΣ 30-9-2012, ΑΛΛΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΚΟΜΗ ΦΟΡΑ ΑΠΟΔΕΙΧΘΗΚΕ ΟΤΙ Η ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΤΙΜΕΣ 22 ΧΩΡΩΝ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΕΠΙΠΟΝΟ ΕΓΧΕΙΡΗΜΑ
ότι είναι εκτός πατέντας όταν έχει λήξει η περίοδος «αποκλειστικότητας δεδομένων», πέραν της οποίας μπορούν να δημιουργηθούν γενόσημα. Με τον τρόπο αυτό λοιπόν στο νέο δελτίο τιμών που βγήκε, στο καθεστώς «εκτός πατέντας» έμειναν μόνο 879 σκευάσματα, ενώ μέχρι πρότινος ήταν 1.521! Το μείζον ερώτημα που τίθεται είναι: Πόσα χρόνια τα υπόλοιπα σκευάσματα παρέμεναν προστατευμένα και άρα λάμβαναν υψηλή τιμή; Σήμερα, αυτά μειώθηκαν στο 50% της υψηλότερης τιμής που είχαν λάβει σε καθεστώς προστασίας. ∼ Το υπουργείο Υγείας απέκτησε πρόσβαση σε μια αξιόπιστη βάση δεδομένων για τις τιμές που ισχύουν στην Ευρώπη. Στο σημείο αυτό ήταν καταλυτική η συμβολή της task force και του κ. Ράιχενμπαχ, που εξασφάλισαν πρόσβαση στη βάση δεδομένων EURIPID, την οποία διατηρεί η Κομισιόν. Αν και η βάση δεδομένων περιλαμβάνει μόνο λιανικές τιμές και χρειάζεται η εφαρμογή ειδικών εργαλείων (απομειωτές) για τον προσδιορισμό των χονδρικών, είναι ένα καλό σύστημα αναφοράς. Η Τρόικα είχε συμπεριλάβει το μέτρο της ανατιμολόγησης σε εκείνα που θα έπρεπε να εφαρμόσει η κυβέρνηση στον τομέα της υγείας, πριν την εκταμίευση της δόσης. Το χρονοδιάγραμμα προέβλεπε ότι θα έπρεπε να έχει εφαρμοστεί έως τις 30-9-2012 και πως πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε 3 μήνες! Ένα πράγμα είναι βέβαιο: Η αγορά δεν αντέχει άλλους πειραματισμούς και ερασιτεχνισμούς με τις τιμές των φαρμάκων και ειδικά οι μεγάλες, διεθνείς εταιρείες, αφού οι τιμές της Ελλάδας επηρεάζουν τις αντίστοιχες τιμές μέσω του συστήματος reference pricing σε άλλες μεγάλες χώρες, όπως τη Βραζιλία και την Τουρκία. Από την άλλη και οι φαρμακοβιομηχανίες οφείλουν να αντιληφθούν ότι “τα ψέματα τελείωσαν”. Ας μην ξεχνάμε ότι το 2009, κατά παραδοχή της Λούκας Κατσέλη, φθάσαμε να έχουμε τα ακριβότερα γενόσημα και από τα πιο ακριβά πρωτότυπα φάρμακα στην Ευρώπη! Ο ΣΦΕΕ και η ΠΕΦ οφείλουν να συμβάλουν παραγωγικά και όχι να κάνουν “ανταρτοπόλεμο”, εκμεταλλευόμενες τις έκδηλες αδυναμίες των κρατικών μηχανισμών. Η κυβέρνηση και ο Μάριος Σαλμάς οφείλουν να αποδείξουν ότι δεν θα επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος. Επιτέλους, πρέπει να δημιουργηθεί μια οργανωμένη υπηρεσία τιμολόγησης στον ΕΟΦ (ή όπου αλλού), η οποία να συλλέγει στοιχεία καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου και να τιμολογεί με διαφάνεια και αξιοπιστία 3 ή 4 φορές το χρόνο. Και όχι να τρέχουμε 10 ή 15 μέρες για να βρούμε τιμές για 12.500 προϊόντα. ΧΡΗΜΑ 73
Χ ρεπορτάζ ∼ Φαρμακευτική αγορά: Μετ’ εμποδίων η ανατιμολόγηση φαρμάκων Και το πιο σημαντικό: Μπορεί η κυβέρνηση να συμμορφώθηκε με τις απαιτήσεις της Τρόικας όσον αφορά στις τιμές των φαρμάκων, ωστόσο, συνεχίζει να παρεμβαίνει στις τιμές, χωρίς να έχει τα «εργαλεία» στον τομέα της κατανάλωσης των φαρμάκων ώστε να αντιμετωπίσει την υποκατάσταση φθηνών φαρμάκων από ακριβότερα. Το φαινόμενο αυτό αποτελεί και την κύρια αιτία της έκρηξης των δαπανών για φάρμακα. ΣΥΜΨΗΦΙΣΜΟ ΓΙΑ ΤΟ CLAW BACK Συμψηφισμό της αυτόματης επιστροφής (claw back), που πρέπει να καταβάλουν οι φαρμακοβιομήχανοι επειδή οι δαπάνες για φάρμακα έχουν ξεφύγει, με τα χρέη του ΕΟΠΥΥ προς τις φαρμακοβιομηχανίες προωθεί η κυβέρνηση. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, θέμα συμψηφισμού είχε θέσει στην Τρόικα και η προηγούμενη ηγεσία του υπουργείου Υγείας, αλλά δεν είχε εγκριθεί από την Τρόικα. Θυμίζουμε ότι για το πρώτο τετράμηνο του έτους ο ΕΟΠΥΥ έχει ζητήσει ως επιστροφή περίπου 152 εκατ. ευρώ, ενώ ως το τέλος του έτους το τελικό ποσό εκτιμάται ότι θα αγγίξει τα 250 εκατ. (λόγω των κινητοποιήσεων). Την ίδια ώρα, οι φαρμακοβιομηχανίες έχουν να λαμβάνουν περίπου 1,6 δισ. από το Δημόσιο (ΕΟΠΥΥ, νοσοκομεία ΕΣΥ, στρατιωτικά νοσοκομεία).
ΣΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΑ ΝΕΑ ΦΑΡΜΑΚΑ Όπως αναμενόταν, το δελτίο τιμών δεν συμπεριέλαβε κανένα από τα σκευάσματα που έλαβαν άδεια από την 1-1-2011 μέχρι και σήμερα. Πρόκειται για περίπου 1.700 προϊόντα και ανάμεσά τους βρίσκονται και ορισμένα που αφορούν σοβαρές ή σπάνιες νόσους, για τις οποίες δεν υπάρχουν θεραπείες ή οι υπάρχουσες δεν επαρκούν. Ο Μ. Σαλμάς έχει δηλώσει πως στο επόμενο δελτίο τιμών θα συμπεριληφθούν ορισμένα σκευάσματα τα οποία έλαβαν άδεια με διαδικασίες ταχείας έγκρισης από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων και αφορούν κατά κύριο λόγο σπάνια και σοβαρά νοσήματα. Ακόμη, έχει διαβεβαιώσει ότι θα ενταχθούν και ορισμένα αντίγραφα φάρμακα, τα οποία αφορούν θεραπευτικές κατηγορίες, στις οποίες μέχρι πρότινος δεν υπήρχαν γενόσημα. Ο ΣΦΕΕ έχει στείλει κατάλογο με 12 τέτοια σκευάσματα, τα οποία αφορούν ετησίως περίπου 600 ασθενείς σε όλη τη χώρα και η έγκρισή τους θα προκαλέσει επιβάρυνση ύψους 12 εκατ. ευρώ. Η ΠΕΦ έχει ενημερώσει εγγράφως ότι υπάρχουν 20 γενόσημα, τα οποία μπορούν να οδηγήσουν σε μείωση της δαπάνης κατά 70-80 εκατ. ευρώ το χρόνο! Πρόκειται για γενόσημα που αφορούν σε θεραπευτική κατηγορία στην οποία μέχρι τώρα δεν υπήρχαν γενόσημα στην αγορά. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της ΠΕΦ, η εισαγωγή ενός και μόνο γενοσήμου στην κατηγορία των γαστρεντερικών, για φάρμακο που μέχρι τώρα δεν είχε γενόσημο (Nexium), μπορεί να οδηγήσει σε εξοικονόμηση 30 εκατ. ευρώ. Όσον αφορά τα καινοτόμα φάρμακα, ας δούμε δύο παραδείγματα: ∼ Το φάρμακο INCIVO (ουσία telaprevir), που αφορά την ηπατίτιδα C, εγκρίθηκε με επιταχυνόμενη διαδικασία, επειδή η αρμόδια Επιτροπή Φαρμάκων για Ανθρώπινη Χρήση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων θεώρησε ότι «με δεδομένο το ότι το 70% των λοιμώξεων με ιό της ηπατίτιδας C στο δυτικό κόσμο είναι γονότυπου 1, προκύπτει ένα σημαντικό όφελος για τη δημόσια υγεία με τη διάθεση αυτής της θεραπευτικής επιλογής στους ασθενείς» - όπως αναφέρει η σχετική απόφαση της επιτροπής. ∼ Το φάρμακο ZYTIGA (ουσία abiraterone acetate), που αφορά ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο του προστάτη, αξιολογήθηκε με επιταχυνόμενη διαδικασία, επειδή κρίθηκε ότι «η φτωχή πρόγνωση των ασθενών αυτών (με μεταστατικό ανθεκτικό στον ευνουχισμό καρκίνο του προστάτη, των οποίων η νόσος έχει εξελιχθεί κατά τη διάρκεια ή μετά από θεραπεία με χημειοθεραπευτικό σχήμα που περιέχει δοσεταξέλη) αντιπροσωπεύει μια υψηλής σημασίας ακάλυπτη ιατρική ανάγκη, ενώ ο καινοτόμος μηχανισμός δράσης της δραστικής ουσίας αμπιρατερόνης έχει τη δυνατότητα να προσφέρει μια εναλλακτική θεραπευτική επιλογή για αυτούς τους ασθενείς – σύμφωνα με την ίδια την επιτροπή. Χ
74 Νοέμβριος 2012
Χ ρεπορτάζ
CHIPITA
ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΠΩΛΗΣΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΣΤΙΣ Η.Π.Α. Η πώληση αφορά τις δραστηριότητες «MelbaToast» και «Chips» - υπό τις επωνυμίες «OldLondon» και «NewYorkStyle» αντιστοίχως - ενώ δεν συμπεριλαμβάνει τις δραστηριότητες της εταιρείας στα κρουασάν. Η συναλλαγή αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στο τέταρτο τρίμηνο του 2012.
Σ
την υπογραφή συμφωνίας για την πώληση των δραστηριοτήτων της στις Η.Π.Α. στην B&G foods, έναντι τιμήματος 62,5 εκατ. δολ., προχώρησε πρόσφατα η «Chipita». Η πώληση αφορά τις δραστηριότητες «MelbaToast» και «Chips» υπό τις επωνυμίες «OldLondon» και «NewYorkStyle» αντιστοίχως - ενώ δεν συμπεριλαμβάνει τις δραστηριότητες της εταιρείας στα κρουασάν. Η συναλλαγή αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στο τέταρτο τρίμηνο του 2012. Η Chipita, σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση, στοχεύει σε συνεχή ανάπτυξη των δραστηριοτήτων της στις περιοχές της Μέσης και Άπω Ανατολής. Για το σκοπό αυτό, η επένδυση στην Τουρκία για παραγωγή κρουασάν θα ολοκληρωθεί μέσα στο 2013 και η επένδυση στην Ινδία για παραγωγή κρεμών ολοκληρώνεται το 2012. Επίσης, εξετάζεται η επέκταση και σε άλλες αγορές, όπως αυτή της Ινδονησίας. Τις δραστηριότητές της όμως ενισχύει και στην Ελλάδα, καθώς έχει καταφέρει να είναι ανάμεσα στις κορυφαίες επιλογές των καταναλωτών και ειδικά των νέων καταναλωτών. Γι' αυτόν το λόγο εκτιμάται ότι για το σύνολο του 2012, σε ενοποιημένη βάση, θα έχει σημαντικά υψηλότερο EBITDA και κέρδη προ φόρων σε σχέση με το 2011. Η Chipita, εταιρεία ελληνικής προέλευσης, με ισχυρή παρουσία σε παγκόσμιο επίπεδο, δραστηριοποιείται στην παραγωγή και εμπορία προϊόντων αρτοποιίας και σοκολατοποιίας. Η παρουσία της σε περισσότερες από 35 χώρες, όπου απασχολεί 9.000 ανθρώπους, την κατατάσσει σε έναν από τους πιο σημαντικούς παίκτες στις κατηγο-
☛
Η ΣΥΝΑΛΛΑΓΗ ΜΕ ΤΗΝ B&G FOODS ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΝΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΕΙ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΤΡΙΜΗΝΟ ΤΟΥ 2012. Η CHIPITA ΣΤΟΧΕΥΕΙ ΣΕ ΣΥΝΕΧΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΤΗΣ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΗΣ ΜΕΣΗΣ ΚΑΙ AΠΩ ΑΝΑΤΟΛΗΣ.
ρίες των γλυκών και αλμυρών σνακ. Η κύρια μάρκα της εταιρείας, 7DAYS, έχει γίνει συνώνυμο της κατηγορίας των κρουασάν και βασικός «παίκτης» στην αγορά των αλμυρών σνακ. Κύριες κατηγορίες δραστηριότητας της μάρκας 7DAYS είναι: κρουασάν, bake rolls (chips από ψωμί), cakes και swiss rolls, και άλλα προϊόντα ζύμης. Η εταιρεία διατηρεί παραγωγικά εργοστάσια σε 6 χώρες: Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία, Πολωνία, Ρωσία και Αμερική με 62 παραγωγικές γραμμές. Επιπλέον δραστηριοποιείται στη Σαουδική Αραβία, το Μεξικό και τη Νιγηρία μέσω joint venture συνεργασιών με μεγάλες εταιρείες. Χ ΧΡΗΜΑ 75
Χ έρευνα
ΕΡΕΥΝΑ PWC ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΛΑΔΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
ΣΗΜΑ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ «ΜΠΛΑΚ ΑΟΥΤ»
Το φυσικό αέριο κερδίζει έδαφος παγκοσμίως στην ικανοποίηση της ζήτησης ενέργειας, ωστόσο δεν αναμένεται να αλλάξει τις ισορροπίες στον κλάδο, ενώ ταυτόχρονα εντείνονται οι φόβοι για «μπλακ άουτ» μέχρι το 2030 στην Ευρώπη και τη Βόρειο Αμερική, με το αντίθετο να συμβαίνει στις αναπτυσσόμενες χώρες. Επίσης υπάρχει ανησυχία για αύξηση των καταναλωτών με αδυναμία πρόσβασης σε πηγές ενέργειας, τη στιγμή που σύμφωνα με τις προβλέψεις του κλάδου, το ενεργειακό μίγμα των ορυκτών καυσίμων αδυνατεί να ανταποκριθεί στους στόχους που αφορούν την κλιματική αλλαγή μέχρι το 2030
Π
αρά τις προγραμματιζόμενες νέες μονάδες παραγωγής, τα στελέχη των επιχειρήσεων στον κλάδο της ενέργειας αναμένουν να αυξηθεί ο κίνδυνος «μπλακ άουτ» στην Ευρώπη και τη Βόρειο Αμερική μέχρι το 2030, καθώς ο κλάδος έχει να αντιμετωπίσει ένα μεγάλο αριθμό προκλήσεων που αφορούν στην παροχή ηλεκτρικής ενέργειας με οικονομικούς όρους για τους καταναλωτές, στην ενεργειακή αποδοτικότητα και την εξασφάλιση παροχής ενέργειας. Επιπλέον, υπάρχει ανησυχία ότι ο αριθμός των καταναλωτών με αδυναμία πρόσβασης σε πηγές ενέργειας λόγω οικονομικής δυσχέρειας θα αυξηθεί μέσα στα επόμενα 20 χρόνια. Τα ευρήματα της 12ης έκθεσης της PwC για τις προοπτικές στον παγκόσμιο κλάδο παροχής ηλεκτρικής ενέργειας (Global Power & Utilities report – «The shape of power to come») προέκυψαν από τις απόψεις στελεχών 72 εταιρειών παροχής ηλεκτρικής ενέργειας που λειτουργούν σε 43 χώρες. Αναλύοντας τα σημαντικά ζητήματα που αντιμετωπίζει σήμερα ο κλάδος, καθώς και τις εξελίξεις στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας έως το 2030, η έκθεση υπογραμμίζει τις σημαντικές αλλαγές και τις προκλήσεις που επιφυλάσσει το μέλλον για τον κλάδο. Με τη ζήτηση της ηλεκτρικής ενέργειας να αναμένεται να αυξηθεί από 17.200 TWh το 2009 σε 31.700 TWh το 2035*, οι μονάδες με βάση το φυσικό αέριο είναι πρώτες στη λίστα των επενδυτικών προτεραιοτήτων σε διπλάσιο ποσοστό από αυτό των επενδύσεων για μονάδες με βάση την πυρηνική ενέργεια ή τις λιγνιτικές μονάδες. Παρόλα αυτά, οι ερωτηθέντες υποστηρίζουν ότι δεν πρόκειται να αλλάξει δραστικά η υπάρχουσα ενεργειακή ισορροπία, με το μερίδιο του 76 Νοέμβριος 2012
φυσικού αερίου να αναμένεται να αυξηθεί από 29% που είναι σήμερα σε 33% το 2030. Σε γενικές γραμμές, οι εταιρείες παροχής ηλεκτρικής ενέργειας προβλέπουν μεταβολή της σύνθεσης του ενεργειακού μίγματος από 66% ορυκτά καύσιμα και 34% μη ορυκτά καύσιμα που ισχύει σήμερα σε 57% και 43% αντίστοιχα το 2030, γεγονός το οποίο καθιστά πολύ μακρινό το στόχο που έχει τεθεί για τον περιορισμό της ανόδου θερμοκρασίας του πλανήτη. Ο επικεφαλής του τομέα της ενέργειας της PwC στην Ελλάδα, Σωκράτης Λεπτός - Μπούρτζη, δήλωσε: «Ο κλάδος και οι κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν διάφορα διλήμματα που αφορούν στην ισορροπία μεταξύ της δυνατότητας παροχής ηλεκτρικής ενέργειας σε οικονομικούς όρους, ενεργειακής ασφάλειας και αειφορίας. Η εξέλιξη καίριων ζητημάτων όπως είναι η κλιματική αλλαγή και η ενεργειακή διαθεσιμότητα παραμένει στην κορυφή της ατζέντας. Οι επενδύσεις έχουν καταστεί δυσκολότερες και η πλειοψηφία εκφράζει την ανησυχία ενδεχόμενης έλλειψης πόρων για έργα υποδομής. Η μειωμένη ζήτηση ως αποτέλεσμα της οικονομικής ύφεσης έχει εξασφαλίσει λίγο ακόμη χρόνο στον αγώνα δρόμου για να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής και της ενεργειακής υποδομής. Ωστόσο, η έρευνα υπογραμμίζει την ανησυχία ότι οι εξελίξεις μέχρι το 2030 ίσως να μην είναι θετικές αν δεν επιλυθούν ζητήματα της διαθεσιμότητας επενδυτικών κεφαλαίων και ευνοϊκών πολιτικών». Με τον προβληματισμό για την αδυναμία των καταναλωτών να αντεπεξέλθουν οικονομικά στο κόστος παροχής ηλεκτρικής ενέργειας και με το ρυθμό των επενδύσεων σε υποδομές στις δυτικές αγορές να δη-
ΣΕ ΓΕΝΙΚΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ, ΟΙ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΠΡΟΒΛΕΠΟΥΝ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ ΤΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΥ ΜΙΓΜΑΤΟΣ ΑΠΟ 66% ΟΡΥΚΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ ΚΑΙ 34% ΜΗ ΟΡΥΚΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ ΠΟΥ ΙΣΧΥΕΙ ΣΗΜΕΡΑ ΣΕ 57% ΚΑΙ 43% ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ ΤΟ 2030, ΓΕΓΟΝΟΣ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΚΑΘΙΣΤΑ ΠΟΛΥ ΜΑΚΡΙΝΟ ΤΟ ΣΤΟΧΟ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΤΕΘΕΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟ ΤΗΣ ΑΝΟΔΟΥ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ. μιουργούν ανασφάλεια για την εξασφάλιση παροχής ενέργειας, η Ευρώπη και η Βόρειος Αμερική ανησυχούν τώρα περισσότερο για τον κίνδυνο μπλακ άουτ, σε σύγκριση με τις αναπτυσσόμενες χώρες. Στην Ευρώπη και τη Βόρειο Αμερική περίπου οι μισοί των ερωτηθέντων (46%) προβλέπουν αυξημένο κίνδυνο μπλακ άουτ μέχρι το 2030, ενώ στις αναπτυσσόμενες αγορές, όπου οι διακοπές ηλεκτρικού ρεύματος είναι πιο συνηθισμένες, το 53% αναμένει ότι θα μειωθούν. Η αδυναμία ανταπόκρισης των καταναλωτών στο κόστος παροχής ηλεκτρικής ενέργειας έχει ανέβει υψηλότερα στην ατζέντα, με την πλειοψηφία να παραδέχεται ότι το θέμα αυτό αποτελεί θεμελιώδη προβληματισμό για τον κλάδο, αφού ο αριθμός των καταναλωτών που δυσκολεύεται να έχει πρόσβαση σε οικονομικές πηγές ενέργειας να αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά μέσα στα επόμενα 20 χρόνια, ιδιαίτερα στην Ευρώπη και τη Νότιο Αμερική. Τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων θεωρούν ότι η αδυναμία ανάκτησης του κόστους των απαιτούμενων επενδύσεων από τον καταναλωτή θα αποτελέσει εμπόδιο στη δυνατότητα ανταπόκρισης στην αυξανόμενη ζήτηση. ΕΞΥΠΝΟΙ ΜΕΤΡΗΤΕΣ / ΕΞΥΠΝΑ ΔΙΚΤΥΑ Οι απόψεις για τα έξυπνα δίκτυα και τους έξυπνους μετρητές αντικατοπτρίζουν το κενό που πρέπει να γεφυρωθεί μεταξύ των οικιακών καταναλωτών και των επιχειρήσεων του κλάδου. Το φαινόμενο δυσπιστίας είναι εντονότερο στη Βόρειο Αμερική και την Ευρώπη, όπου το 80% και το 74% των ερωτηθέντων αντίστοιχα προβληματίζονται για την αποδοχή αυτών από τους καταναλωτές και θεωρούν ότι αυτό αποτελεί πιθανό εμπόδιο για την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων των νέων τεχνολογιών.
Ο Steven Jennings, επικεφαλής του τομέα της ενέργειας και των υπηρεσιών κοινής ωφελείας της PwC στο Ηνωμένο Βασίλειο, δήλωσε: «Τα έξυπνα δίκτυα και οι έξυπνοι μετρητές είναι ψηλά στη λίστα με τις επενδυτικές προτεραιότητες. Παρόλα αυτά, η απάθεια των καταναλωτών σε συνδυασμό με τις διάφορες ανησυχίες τους όσον αφορά τη χρήση προσωπικών δεδομένων, αποτελούν ήδη παράγοντες που θα μπορούσαν να περιορίσουν τις δυνατότητες αυτών των νέων τεχνολογιών. Η εξασφάλιση εμπιστοσύνης από την πλευρά των καταναλωτών και η ύπαρξη διαφάνειας μπορεί να αποτελέσει τον παράγοντα που θα ενθαρρύνει και θα κινητοποιήσει την αλλαγή συμπεριφοράς». ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ / ΚΑΘΑΡΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Η νέα παραγωγική δυναμικότητα που χρειάζεται για να ανταποκριθεί στην αυξανόμενη ζήτηση θα ενισχύσει τον κλάδο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με πολλούς ερωτηθέντες – πάνω από το 80% να πιστεύουν ότι μέχρι το 2030 η αιολική ενέργεια, η βιομάζα, καθώς και όλες οι μορφές ηλιακής ενέργειας δεν θα χρειάζονται πια επιδοτήσεις για να είναι ανταγωνιστικές. Γενικά, οι συμμετέχοντες στην έρευνα αναμένουν μια τεράστια ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας εκτός των υδροηλεκτρικών, ώστε να υπάρξει ανταπόκριση στα σενάρια ενεργειακής ζήτησης για το 2030. Ακόμη, περίπου το 60%, τα τρία πέμπτα των ερωτηθέντων, πιστεύουν ότι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα αποτελούν μέχρι το 2030 ένα σημαντικό ποσοστό των οχημάτων παγκοσμίως. Τρεις στους πέντε συμμετέχοντες δήλωσαν ότι οι υποδομές που απαιτούνται για μεταφορές με τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας θα αποτελέσουν μια μεγάλη πρόκληση για τον κλάδο. Χ ΧΡΗΜΑ 77
Χ
στα ενδότερα του Χρηματιστηρίου Αθηνών
ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΣΑΜΑΖ – ΟΤΕ
Ικανοποιητικές οι επιδόσεις του γ’ τριμήνου Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα του γ’ τριμήνου, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΟΤΕ, κ. Mιχάλης Τσαμάζ, σημείωσε τα εξής: «Είμαστε ικανοποιημένοι με τις ισχυρές επιδόσεις μας και το γ’ τρίμηνο του έτους, δεδομένης της δύσκολης οικονομικής κατάστασης στην Ελλάδα. Παρά την πίεση που άσκησαν στα έσοδα, τόσο η πορεία της οικονομίας όσο και τα εξόχως χαμηλότερα τέλη τερματισμού κινητής τηλεφωνίας στις περισσότερες από τις χώρες όπου δραστηριοποιούμαστε, η συνεχής προσπάθειά μας για έλεγχο του κόστους οδήγησε σε αύξηση του περιθωρίου προσαρμοσμένης λειτουργικής κερδοφορίας στο 36,5%. Τα καθαρά κέρδη επίσης αυξήθηκαν. Η έντονη προσπάθεια της διοίκησης για δημιουργία ταμειακών ροών οδήγησε σε σημαντική πρόοδο σε σχέση με τα προηγούμενα τρίμηνα, με αποτέλεσμα την περαιτέρω μείωση του καθαρού δανεισμού κατά 212 εκατ. ευρώ το τρίμηνο, με τη συνολική μείωση του δανεισμού να ξεπερνά το 1 δισ. ευρώ τους τελευταίους 12 μήνες. Σημειώνουμε την ταχεία πρόοδο στα σχέδια αναχρηματοδότησής μας, καθώς έχουμε ήδη λάβει δεσμεύσεις για την αναχρηματοδότηση μισού περίπου δισ. ευρώ του κοινοπρακτικού μας δανείου και είμαστε βέβαιοι ότι τα θέματα θα κλείσουν εντός χρονοδιαγράμματος έως το τέλος του πρώτου τριμήνου του 2013». Ο κ. Τσαμάζ πρόσθεσε: «Πιστεύουμε ότι εμπορικά έχουμε ανακτήσει έδαφος και ότι οι πελάτες μας πλέον αναγνωρίζουν την αξία των προϊόντων και υπηρεσιών του ΟΤΕ. Τα επόμενα τρίμηνα θα δούμε αποτελέσματα με την προώθηση νέων προϊόντων, από τα οποία ξεχωρίζει η προγραμματισμένη εμπορική διάθεση του VDSL. Επιταχύνουμε τη διαδικασία του μετασχηματισμού της επιχείρησης, όπως αποδεικνύεται και από την υλοποίηση νέου προγράμματος οικειοθελούς αποχώρησης, το οποίο επίσης ανακοινώνεται σήμερα. Το πρόγραμμα μειώνει σημαντικά το κόστος της εταιρείας, ενώ παράλληλα συμβάλλει και στην απαραίτητη ανανέωση του εργατικού μας δυναμικού». Το γ’ τρίμηνο του 2012 τα συνολικά έσοδα του Ομίλου ΟΤΕ μειώθηκαν κατά 10,2%, σύμφωνα με τις προβλέψεις της διοίκησης. Εκτός από το συνεχόμενα δυσμενές οικονομικό περιβάλλον στην Ελλάδα, το οποίο επηρεάζει τις δραστηριότητες τόσο της σταθερής όσο και της κινητής τηλεφωνίας, η μείωση αντανακλά και τις σημαντικές μειώσεις των τελών τερματισμού στις περισσότερες από τις χώρες όπου δραστηριοποιείται ο ΟΤΕ, οι οποίες υπολογίζονται στα 36 εκατ. ευρώ, από τα 133,7 εκατ. ευρώ της μείωσης των εσόδων που σημειώθηκε στο τρίμηνο. Επίσης, τα έσοδα της κινητής τηλεφωνίας Ελλάδας είχαν ενισχυθεί στο γ’ τρίμηνο του 2011 κατά 23 εκατ. ευρώ από επιπλέον έσοδα λόγω των λήξεων συγκεκριμένων προσφορών στην καρτοκινητή.
11-2012
FRIGOGLASS
78 Νοέμβριος 2012
Αναμένεται καλύτερο το δ’ τρίμηνο Ο κύριοςTorstenTuerling, διευθύνων σύμβουλος της Frigoglass, σχολίασε: «Όπως είχαμε αναφέρει στις επιχειρηματικές προοπτικές του εξαμήνου, αντιμετωπίσαμε ένα ιδιαίτερα δυσμενές τρίτο τρίμηνο. Σε ένα περιβάλλον οικονομικής ύφεσης στην Ευρώπη, οι βασικοί μας πελάτες μείωσαν σημαντικά τις επενδύσεις τους. Τα χαμηλά επίπεδα παραγγελιών στις περισσότερες παραγωγικές μας μονάδες οδήγησαν σε αναξιοποίητη παραγωγική δυναμική και κατ’ επέκταση σε μη επαρκή απορρόφηση των γενικών εξόδων στο τρίμηνο. Συνέπεια αυτού ήταν η αδυναμία μείωσης των αποθεμάτων μας. Επιπλέον, έκτακτα γεγονότα και τα αρνητικά περιθώρια κέρδους των δραστηριοτήτων μας στην Κίνα και την Αμερική, καθώς και η πρόσφατη εξαγορά της Frigoglass Jebel Ali, επηρέασαν αρνητικά στην κερδοφορία του τρίτου τριμήνου. Παρά το αντίξοο αυτό οικονομικό περιβάλλον, συνεχίσαμε να επενδύουμε σε νέες τεχνολογίες και προϊόντα με στόχο τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Αποτέλεσμα αυτού είναι η δημιουργία βραχυπρόθεσμα αρνητικών επιπτώσεων στην παραγωγικότητα των μονάδων και επιπρόσθετου κόστους, ωστόσο, αποτελεί παράγοντα διατήρησης της ηγετικής μας θέσης και περαιτέρω ενίσχυσης μέσω καινοτόμων προϊόντων. Εκτιμούμε ότι το εμπορικό περιβάλλον θα παραμείνει ιδιαίτερα δύσκολο τα επόμενα τρίμηνα. Ωστόσο, έχουμε αναπτύξει συγκεκριμένο σχέδιο για την αποκατάσταση της κερδοφορίας μας και την ενίσχυση του ισολογισμού μας μέσω σημαντικής βελτίωσης των ταμειακών ροών. Προσφάτως ανακοινώσαμε τη νέα οργανωτική μας δομή που θα μας επιτρέψει να αξιοποιήσουμε σημαντικές ευκαιρίες ανάπτυξης εκτός Ευρώπης, να ενισχύσουμε τη λειτουργική μας αποδοτικότητα και να υλοποιήσουμε με επιτυχία τα σχέδιά μας. Θα ανακοινώσουμε περαιτέρω λεπτομέρειες σχετικά με τους στόχους μας κατά τη δημοσίευση των ετήσιων αποτελεσμάτων για τη χρήση του 2012». Επιχειρηματικές προοπτικές: Αναμένουμε οι ενοποιημένες πωλήσεις του τέταρτου τριμήνου να κινηθούν σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο των προηγούμενων ετών, κυρίως λόγω ισχυρών πωλήσεων στις περιοχές της Αφρικής/Μέσης Ανατολής και Ασίας/Ωκεανίας. Η νέα οργανωτική δομή με ηγετική ομάδα εστιασμένη στην εν λόγω γεωγραφική περιοχή θα μας επιτρέψει να αξιοποιήσουμε καλύτερα τη δυναμική των αγορών αυτών και θα αποτελέσει την κινητήρια δύναμη της μελλοντικής μας ανάπτυξης».
COCA COLA HELLENIC
Πτώση 12% στα συγκρίσιμα καθαρά κέρδη εννεαμήνου Κατά 12% υποχώρησαν τα συγκρίσιμα καθαρά κέρδη εννεαμήνου της Coca Cola Hellenic, καθώς διαμορφώθηκαν στα 265 εκατ. ευρώ έναντι των 302 εκατ. ευρώ πριν από ένα χρόνο. Επίσης, τα συγκρίσιμα λειτουργικά κέρδη σημείωσαν πτώση 12%, φθάνοντας τα 412 από τα 468 εκατ. ευρώ το 2011, ενώ τα καθαρά έσοδα από τις πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 3%, στα 5,468 δισ. ευρώ από τα 5,326 δισ. ευρώ το 2011. Ειδικότερα, στο εννεάμηνο του 2012, τα καθαρά έσοδα από τις πωλήσεις αυξήθηκαν κατά 3%, ενώ ο όγκος πωλήσεων υποχώρησε κατά 1%. Στις αναδυόμενες αγορές σημειώθηκε αύξηση του όγκου πωλήσεων κατά 3%, η οποία υπεραντισταθμίστηκε από την πτώση του όγκου πωλήσεων κατά 5% και κατά 2% στις ανεπτυγμένες και στις αναπτυσσόμενες αγορές αντίστοιχα. Ο όγκος πωλήσεων στην κατηγορία των ανθρακούχων αναψυκτικών παρέμεινε αμετάβλητος σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρσι. Οι πωλήσεις τσαγιού και οι πωλήσεις των ποτών ενέργειας κατέγραψαν αύξηση 3% και 5% αντίστοιχα. Oι πωλήσεις των εμφιαλωμένων νερών και χυμών μειώθηκαν κατά 4% και 6% αντίστοιχα. Τα οφέλη από τις πρωτοβουλίες αύξησης των εσόδων υπεραντισταθμίστηκαν από το συνδυασμό υψηλότερου κόστους πρώτων υλών και δυσμενών μεταβολών των συναλλαγματικών ισοτιμιών. Το γεγονός αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση των συγκρίσιμων λειτουργικών κερδών κατά 56 εκατ. ευρώ στο εννεάμηνο του 2012. Επίσης, οι ελεύθερες ταμειακές ροές ανήλθαν στα 381 εκατ. ευρώ, ενώ το κεφάλαιο κίνησης βελτιώθηκε κατά 35 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση. Η εταιρεία αναμένει δημιουργία ελεύθερων ταμειακών ροών ύψους 1,45 δισ. ευρώ για την τριετία 2012-2014, παράλληλα με το στόχο για επένδυση 1,45 δισ. ευρώ σε σωρευτικές κεφαλαιουχικές δαπάνες στο ίδιο διάστημα. Ο κ. Δημήτρης Λόης, διευθύνων σύμβουλος της Coca Cola Hellenic, δήλωσε: «Στο τρίτο τρίμηνο του 2012 επιτύχαμε αύξηση του όγκου πωλήσεων και αύξηση των εσόδων, με το ρυθμό αύξησης των εσόδων να ξεπερνά εκείνον του όγκου πωλήσεων. Το επίτευγμα αυτό αποδεικνύει ότι η άριστη εκτέλεση της στρατηγικής μας επιτυγχάνει τα επιθυμητά αποτελέσματα, ακόμη και εν μέσω του δυσμενούς οικονομικού κλίματος που επικρατεί».
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΙΝΩΑΣ
O κόσμος το 2050: Μεγάλες αλλαγές, μεγάλες προκλήσεις «Όλοι θα είμαστε πιο πλούσιοι και πιο υγιείς το 2050», διαμήνυσε με βεβαιότητα κόντρα στο κλίμα των ημερών ο κ. John Andrews, συγγραφέας του βιβλίου «Ο κόσμος το 2050», μαζί με τον έτερο συντάκτη του Economist, Daniel Franklin. Ο κ. Andrews αναφέρθηκε στη σημερινή κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα, παρατηρώντας ότι οι Γερμανοί επιχειρούν να προσαρμόσουν τους Έλληνες στα γερμανικά πρότυπα. «Γιατί όμως; Η κάθε κουλτούρα έχει τη δική της δυναμική, αρκεί να αξιοποιήσει όλες τις δυνατότητές της», συμπλήρωσε, για να τονίσει με νόημα πως όλες οι κρίσεις κάποτε τελειώνουν. Δήλωσε πάντως, αναφερόμενος στην ελληνική περίπτωση ότι τα σημερινά δεδομένα δεν του αφήνουν περιθώριο εκτίμησης από ποιους και πότε θα συμβεί. Σύμφωνα με την ανάλυση του κ. Andrews αναφορικά με τις παγκόσμιες τάσεις, το 2050 ο πληθυσμός θα έχει πολλαπλασιαστεί αγγίζοντας τα 9 δισ. και κατά 1/3 θα αποτελείται από ηλικιωμένους. Οι περισσότεροι άνθρωποι θα ζουν σε πόλεις, γεγονός που θα συνδεθεί με αντίστοιχες αλλαγές στις αναπτυσσόμενες χώρες. Το 2050 οι νέοι θα περνούν περισσότερο χρόνο στις σχολικές αίθουσες και ο χρόνος υποχρεωτικής εκπαίδευσης θα έχει αυξηθεί σε τουλάχιστον 12 έτη (μόλις 6 σήμερα στην Ινδία). Όσον αφορά στον καίριο τομέα της τεχνολογίας, η Ευρώπη θα πάψει να αποτελεί τη σημερινή μεγάλη δύναμη και θα δώσει τη σκυτάλη στις χώρες της Ασίας. «Όταν έχεις ισχυρή οικονομία, διαθέτεις και μεγάλο στρατό», υπογράμμισε, εκτιμώντας ότι από το 2020 η Κίνα θα αρχίσει να ξοδεύει περισσότερα χρήματα σε στρατιωτικές δαπάνες συγκριτικά με τις ΗΠΑ. «Σε αντίθεση με αυτό που συνηθίζεται στην Ελλάδα, όπου το θετικό δεν πουλάει, το βιβλίο των συντακτών του Economist εκπέμπει αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία», επεσήμανε χαρακτηριστικά ο υπουργός Εσωτερικών, Ευριπίδης Στυλιανίδης. Όπως είπε, βρήκε ενδιαφέρουσες τις παρατηρήσεις του συγγράμματος, σύμφωνα με τις οποίες «τα καλά νέα δεν μαθαίνονται ποτέ» και «όσο λιγότερες οι προβλέψεις τόσο μεγαλύτερη η πρόοδος». Ο κ. Στυλιανίδης, μεταξύ άλλων, εστιάστηκε στις δυσκολίες που απεικονίζονται ευδιάκριτα στη νεοελληνική ιστορία για να τονίσει την πρόοδο την οποία έχει επιτύχει έως σήμερα η χώρα. «Είναι εξαιρετικά δύσκολο να παίρνεις αποφάσεις με μια κοινωνία που βρίσκεται απέναντι», δήλωσε ανάμεσα σε άλλα για την παρούσα συγκυρία στην Ελλάδα. Πάντως, εμφανίστηκε αισιόδοξος για τις μελλοντικές εξελίξεις: «Εγώ βλέπω το ποτήρι μισογεμάτο».
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
Νέος Δείκτης Μεσαίας-Μικρής Κεφαλαιοποίησης Στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης προσπάθειας για τη βελτίωση της «ορατότητας» των εισηγμένων εταιρειών από το επενδυτικό κοινό, το Χρηματιστήριο Αθηνών δημιούργησε το Δείκτη Τιμών Μεσαίας-Μικρής κεφαλαιοποίησης Χ.Α., ο οποίος λειτουργεί ήδη από τις 29 Οκτωβρίου. Ο νέος δείκτης αξιοποιεί μια ποσοτική μέθοδο επιλογής των συμμετεχουσών εταιρειών η οποία βασίζεται στα ετήσια δημοσιευμένα θεμελιώδη μεγέθη τους. Ο δείκτης αριθμεί 20 εταιρείες συν πέντε που είναι αναπληρωματικές. Η αξιολόγηση του δείκτη θα είναι ετήσια και θα λαμβάνει χώρα το Μάρτιο. Η τιμή έναρξης διαπραγμάτευσης του δείκτη είναι οι 1.000 μονάδες. Οι εταιρείες που απαρτίζουν το δείκτη είναι οι: Ανδρομέδα, ΑΝΕΚ, ΕΛΓΕΚΑ, Ελίν, Έλαστρον, Έλτον, Ευρωπαϊκή Πίστη, Ιντρακάτ, Κέκροψ, Kleemann, Κλουκίνας-Λάππας, Κρι Κρι, Κυριακίδης Μάρμαρα, Μύλοι Λούλη, Ινφόρμ Λύκος, Mevaco, Mig Real Estate, Revoil, Σελόντα, Centric. ΧΡΗΜΑ 79
τα νέα της αγοράς
11-12
Χ LAMDA DEVELOPMENT
Θετική η πορεία των εμπορικών κέντρων
Η
θετική διαφοροποίηση της δραστηριότητας των εμπορικών κέντρων από την υπόλοιπη αγορά λιανικής συνεχίζεται, καθώς αποτελούν σημεία αναφοράς και αποδοχής από το καταναλωτικό κοινό. Οι έμποροι λιανικής συνεχίζουν και έχουν το πλεονέκτημα του χαμηλότερου ενοικίου συγκριτικά με τις κεντρικές οδούς, καθώς επίσης μεγάλη υποστήριξη σε ενέργειες marketing και επικοινωνίας και εξασφαλισμένη μεγάλη επισκεψιμότητα, όπως αποδεικνύει η μέχρι σήμερα πορεία. Απόδειξη της επιτυχίας αυτής αποτελεί το καθεστώς πλήρους μίσθωσης των εμπορικών της κέντρων. Πιο συγκεκριμένα, ικανοποιητική, συγκριτικά με την αγορά, κρίνεται η απόδοση του εμπορικού κέντρου «The Mall Athens», δεδομένου του ότι η επαναλαμβανόμενη κερδοφορία, παρά την κρίση, μειώθηκε κατά 12,2%, ενώ ο τζίρος των καταστημάτων παρουσίασε επίσης πτώση κατά 10,6%. Είναι αρκετά ενθαρρυντικό το γεγονός ότι παραμένει σχεδόν πλήρως μισθωμένο και με αριθμό επισκεπτών που κινείται στα περσινά επίπεδα. Ο συνολικός κύκλος εργασιών των καταστημάτων στο «Golden Hall» για την ίδια περίοδο κινήθηκε πτωτικά κατά 12%, ενώ η επαναλαμβανόμενη κερδοφορία μειώθηκε κατά 27%. Σε ό,τι αφορά τον αριθμό επισκεπτών, παρατηρήθηκε μικρή πτώση κατά 3%. Στο «Mediterranean Cosmos» στη Θεσσαλονίκη η πτώση του κύκλου εργασιών των καταστημάτων περιορίστηκε μόνο κατά 3,4%, η επισκεψιμότητα παρουσίασε μικρή πτώση κατά 4%, ενώ η επαναλαμβανόμενη κερδοφορία παρουσίασε οριακή κάμψη κατά 2,6%. Σημειωτέον ότι, μετά την ανάληψη του 100% της διαχείρισης του «Mediterranean Cosmos» από το Δεκέμβριο του 2010, υλοποιούνται επιτυχώς αλλαγές και βελτιώσεις, με στόχο την ποιοτική αναβάθμιση και την περαιτέρω ενδυνάμωση του προϊοντικού μίγματος με επιπλέον ισχυρά εμπορικά σήματα, όπως, μεταξύ άλλων, το Attica, η Intersport, η H&M και η Apple. Επιπλέον, έχει ολοκληρωθεί η δεύτερη φάση της αρχιτεκτονικής και αισθητικής αναβάθμισης του εμπορικού κέντρου, επένδυση που αναδεικνύει τη μακροπρόθεσμη δέσμευση υποστήριξης των εμπορικών κέντρων. Η μαρίνα του Φλοίσβου, παρά την οικονομική κρίση, παρουσίασε λειτουργικά κέρδη κατά 0,4 εκατ. ευρώ, ενώ και τα κτήρια γραφείων είχαν θετική συνεισφορά στη λειτουργική κερδοφορία του ομίλου κατά 1,5 εκατ. ευρώ. Tα έσοδα από συμμετοχές και μερίσματα παραμένουν στα περσινά επίπεδα, καθώς τα έσοδα από μερίσματα από τη Eurobank Properties ανήλθαν στα 3,6 εκατ. ευρώ, απόρροια της συνεχιζόμενης κερδοφορίας της.
MLS ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ
Επανήλθε σε τροχιά ανάπτυξης
Η
εταιρεία, έπειτα από δύο χρόνια ύφεσης λόγω της κρίσης στην ελληνική αγορά, κατόρθωσε στο τρίτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους να ξαναμπεί σε τροχιά ανάπτυξης (Growth), με τον κύκλο εργασιών της στο τρίμηνο να σημειώνει αύξηση 16% (1,93 εκατ. ευρώ έναντι 1,66 εκατ. ευρώ) και τα κέρδη μετά από φόρους να αυξάνονται κατά 24% (434 χιλ. ευρώ έναντι 351 χιλ. ευρώ πέρσι). Όσον αφορά συνολικά στο εννεάμηνο, ο κύκλος εργασιών της MLS ανήλθε σε 5,02 εκατ. ευρώ από 6,02 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2011, μειωμένος κατά 17%. Τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) διαμορφώθηκαν σε 3,21 εκατ. ευρώ έναντι 3,93 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 18%, ενώ τα κέρδη μετά από φόρους ανήλθαν σε 1,1 εκατ. ευρώ έναντι 1,65 εκατ. ευρώ, μειωμένα δηλαδή κατά 33%. Η εταιρεία διαθέτει μηδενικό τραπεζικό δανεισμό και ικανοποιητικούς δείκτες ρευστότητας. Σημαντικό παράγοντα για την επιστροφή της MLS σε ρυθμούς ανάπτυξης αποτέλεσε η κυκλοφορία του MLS iQTalk, του πρώτου ελληνικού κινητού που κυκλοφόρησε στο τρίτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους στην ελληνική αγορά. Στην επιστροφή σε ανάπτυξη (Growth) συνετέλεσε, επίσης, η σταδιακή ανάπτυξη των εξαγωγών. Η MLS, παρόλο που μείωσε τα λειτουργικά της έξοδα, συνεχίζει με συνέπεια τις επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη (R&D) και ετοιμάζει νέα επαναστατικά προϊόντα. Η διοίκηση της εταιρείας αναμένει ότι στο τελευταίο τρίμηνο του έτους ο ρυθμός ανάπτυξης θα ενταθεί περαιτέρω. 80 Nοέμβριος 2012
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΛΑΜΠΟΚΗ
Λανσάρει τη σειρά προϊόντων «Dear Crete»
Μ
ε ιδιαίτερα μεγάλη επιτυχία η «Οικογένεια Καλαμπόκη» παρουσίασε τις νέες σειρές προϊόντων της, με την ονομασία «Dear Crete» («Αγαπημένη Κρήτη» στα ελληνικά), στη διεθνή έκθεση Sial 2012, στο Παρίσι (21 - 25 Οκτωβρίου 2012). Οι τρεις σειρές προϊόντων της, τα «Παραδοσιακά» (The Traditional Series), τα «Εκλεκτά» (The Eclectic Series) και τα «Βιολογικά» (The Organic Series) έτυχαν θερμότατης υποδοχής και ιδιαίτερα θετικών σχολίων από τους δεκάδες επισκέπτες του περιπτέρου της εταιρείας. Αγοραστές από όλο τον κόσμο (Γερμανία, Γαλλία, Αγγλία, Αυστραλία, ΗΠΑ και άλλες χώρες) έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και έμειναν απόλυτα ευχαριστημένοι από τη νέα εικόνα της εταιρείας και από το σύγχρονο σχεδιασμό των προϊόντων, καθώς με το βλέμμα στο μέλλον και στις διεθνείς αγορές, εξελίσσει διαρκώς την ιστορία και το γευστικό ταξίδι της από το 1930 έως σήμερα. Πάνω απ’ όλα, όμως, αυτό που για μία ακόμη φορά εντυπωσίασε τους διεθνείς επισκέπτες της Sial, ήταν η απαράμιλλη ποιότητα των προϊόντων της «Οικογένειας Καλαμπόκη». Η σειρά «Τα Παραδοσιακά» (σταφιδωτά, παξιμαδάκια αμυγδάλου, παξιμαδάκια πορτοκαλιού, μπισκότα καρυδιού, λαδοκούλουρα με σουσάμι, μπισκότα λεμονιού με βασιλικό, μπισκότα μανταρινιού, μπισκότα φουντουκιού), που βασίζεται σε παραδοσιακές γεύσεις και συνταγές της Κρήτης, αποτελεί έναν ιδανικό πρεσβευτή της κρητικής διατροφής σε όλο τον κόσμο. Πρόκειται για προϊόντα χειροποίητα, φτιαγμένα με εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο Σητείας (Π.Ο.Π) και αγνές πρώτες ύλες της κρητικής γης. Η σειρά «Τα Εκλεκτά» (μπισκότα σύκου, παξιμαδάκια ούζου, μπισκότα μαστίχας), που περιλαμβάνει συνταγές που βασίζονται σε πρώτες ύλες επώνυμων προϊόντων Π.Ο.Π. απ’ όλη την Ελλάδα, ξεχώρισε για την ιδιαίτερη συσκευασία της και την πρωτότυπη, σύγχρονη γευστική παλέτα της. Τέλος, η σειρά «Τα Βιολογικά» (μπισκότα λαδιού με σουσάμι, παξιμαδάκια αμυγδάλου, μπισκότα γάλακτος), που απευθύνεται σε καταναλωτές που επιλέγουν αποκλειστικά γεύσεις με βιολογικές πρώτες ύλες, κίνησε το ενδιαφέρον αλυσίδων βιολογικών καταστημάτων. Με την ίδια προσήλωση στην ποιότητα και τη γεύση, που διακρίνει τη μακρόχρονη πορεία της «Οικογένειας Καλαμπόκη» από το 1930 μέχρι σήμερα, δημιουργήθηκαν οι νέες σειρές προϊόντων «Αγαπημένη Κρήτη». Με αγάπη, τέχνη στα χέρια και με σεβασμό στην παράδοση της Κρήτης και στην πλούσια και εύφορη γη της, φτιάχνονται τα μοσχομυριστά της κεράσματα, που ταξιδεύουν την Ελλάδα σε όλο τον κόσμο και φέρνουν πάλι στη ζωή τη νοστιμιά που ζητά.
SIEMENS ΕΛΛΑΔΑΣ
Συνεχίζει κανονικά τις δραστηριότητες στα φωτοβολταϊκά
Σ
ε συνέχεια της ανακοίνωσης της μητρικής εταιρείας σχετικά με τις στρατηγικές αλλαγές στη δραστηριοποίηση της Siemens στις ΑΠΕ και την αποεπένδυση από τον κλάδο της ηλιακής ενέργειας, η Siemens Ελλάδας διευκρίνησε ότι οι δραστηριότητές της στον τομέα των φωτοβολταϊκών συστημάτων συνεχίζονται κανονικά, χωρίς αλλαγές. Για την καλύτερη ενημέρωση του κοινού, σημειώνεται ότι η ανακοίνωση της μητρικής εταιρείας αφορά τον τομέα ενέργειας και συγκεκριμένα το τμήμα που ασχολείται με ολοκληρωμένα φωτοβολταϊκά έργα (turnkey projects). Στην Ελλάδα, η Siemens δραστηριοποιείται στον κλάδο των φωτοβολταϊκών μέσω του τομέα βιομηχανίας, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την παροχή, διανομή και προώθηση φωτοβολταϊκών μετατροπέων (inverters). Η προαναφερθείσα ανακοίνωση δεν επιφέρει καμία αλλαγή στη δομή και την οργάνωση του τομέα βιομηχανίας της Siemens Ελλάδας, ούτε βεβαίως και στην εξυπηρέτηση των Ελλήνων πελατών που έχουν επιλέξει φωτοβολταϊκούς μετατροπείς της εταιρείας για τις εγκαταστάσεις τους. Τέλος, σημειώνεται ότι οι δραστηριότητες της Siemens στην ελληνική αγορά των φωτοβολταϊκών μετατροπέων εξακολουθούν να υποστηρίζονται από τη μητρική εταιρεία, η οποία εστιάζεται στη συγκεκριμένη αγορά ως περιοχή ανάπτυξης για τη Siemens Ελλάδας. ΧΡΗΜΑ 81
Χ δια ταύτα...
✒ από τον Γιάννη Βερμισσώ
» α ν ή φ η κ « υ ο τ ς ο λ ό ρ Ο ά ρ ο γ α η ν ο ρ στη σύγχ
Λ
όγια πολλά, ευχές και χαρμόσυνες προσεγγίσεις δεν αρκούν για να γυρίσει σελίδα η ελληνική οικονομία. Χρειάζεται κάτι πολύ πιο ουσιαστικό, που θα μπορεί να φέρει αποτελέσματα και άμεσα. Ο λόγος είναι απλός: όταν οι συνθήκες, η ψυχολογία, τα γεγονότα έχουν φθάσει στο έσχατο σημείο – όπως δηλαδή συμβαίνει τώρα στη χώρα - τότε επιβάλλεται ένα «σοκ»! Σαφώς και χρειάζεται προσοχή αυτό να μην προέλθει από άτακτες δυνάμεις ή συμπεριφορές, αλλά από την οργανωμένη Πολιτεία, τη συντεταγμένη κοινωνική και πολιτική άποψη που είναι δοκιμασμένη. Μπορεί βέβαια στην ελληνική περίπτωση η δοκιμασμένη συνταγή να ήταν πικρή, αλλά δεν παύει να είναι συνταγή η οποία πρέπει να αλλάξει στα συστατικά της. Έχει ανάγκη από σοβαρότητα και συνέπεια, έχει ανάγκη να ξεφύγει από τις μίζες και τις προμήθειες, έχει ανάγκη από ομαλότητα και καλή διάθεση. «Νοικοκύρεμα και δουλειά» λένε οι απλοί άνθρωποι, που δεν θέλουν τίποτε περισσότερο από το να λειτουργήσουν μέσα σε ένα καθεστώς ηρεμίας, που έχει εκλείψει από την αγορά. 82 Nοέμβριος 2012
Όσο και να φαίνεται παράξενο, μιλάμε για το αυτονόητο, όταν κάποιος αποφασίζει να κάνει κάτι και μπορεί να το φέρνει εις πέρας, να το ολοκληρώνει, να το στήνει και να το κινητοποιεί. Να μπορεί δηλαδή με ιδιωτική πρωτοβουλία να αναπτύσσει την επιχειρηματικότητα, χωρίς επιδοτήσεις, κρατικούς σχεδιασμούς και μπλεξίματα που συνιστούν καθυστερήσεις. Απλά πράγματα, αλλά πολύ δύσκολα, ακόμα, για την αγορά της Ελλάδας, που έχει τους δικούς της ρυθμούς. Συγκεκριμένα, υπάρχουν ακόμα κάποιοι που περιμένουν από τα υπουργεία να «τους κάνουν τη δουλειά». Υπάρχουν επίσης κάποιοι που ορέγονται επιδοτήσεις και παχυλά κεφάλαια για να κάνουν κάτι αναπτυξιακό που θα αποδώσει πολλά, όπως τουλάχιστον υπόσχονται. Υπάρχουν και άλλοι που περιμένουν να ανοίξει δουλειές ο κρατικός τομέας για να εισβάλουν και να τις πάρουν και να διασφαλίσουν μέσω αυτής της διαδικασίας τα έσοδα από τα ευρωπαϊκά κονδύλια. Και το χειρότερο είναι ότι υπάρχουν και κάποιοι άλλοι που τα υπόσχονται. Ο ρόλος πάλιωσε και όσο παραμένει στο έργο θα παίζεται…
ΧΡΗΜΑ
ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ ONOMATΕΠΩΝΥΜΟ
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ
Τ.Κ.
ΠΕΡΙΟΧΗ
ΠΟΛΗ
ΧΩΡΑ
ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Ε-ΜAIL
ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ
ΚΙΝΗΤΟ
FAX
ΑΦΜ*
ΔΟΥ*
* ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ
Το ΧΡΗΜΑ καινοτομεί τεχνολογικά, κυκλοφορεί και ψηφιακά, με e-mail! Ο συνδρομητής μπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, με τρόπο παρόμοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης με λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σημειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!
ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Σε έντυπη και ψηφιακή μορφή) ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ ΕΞΑΜΗΝΗ (5 ΤΕΥΧΗ) 20,00 € ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΣ (10 ΤΕΥΧΗ) 100,00 €
ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ) 30,00 €
ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 45,00 €
ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 80,00 €
ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ) 150,00 €
ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟMΙKΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 60,00 € ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 110,00 €
ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή) ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 15,00 € (Σε όλες τις συνδρομές συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α.)
ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / ΙΒΑΝ GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192) Βεβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασμός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρείας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σημειώνετε πάντα το όνομά σας στο καταθετήριο. Παρακαλούμε, όπως αποστείλετε το καταθετήριο με fax στο 210 998 4953, υπόψιν κου Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.
ΕΠΙΤΑΓΗ
ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ
*Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 17456 Άλιμος, Fax: 210 998 4953
Yπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu
ΧΡΗΜΑ
www.hrima.gr
XΡHMATIΣTHΡIO
ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.387 / 11.2012 / € 6,00
Κλάδος Factoring: Υποχωρεί, αλλά διατηρεί προοπτικές
ΧΡΗΜΑ
Σε αστάθεια προβλέψεις και τιμές-στόχοι
τ.387 / 11.2012
ΑΓΟΡΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Οι «εκρηκτικές» τιμές στα καύσιμα ευνοούν τις ΑΠΕ
Γιώργος Κρεμύδας
Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Γενικής Εμπορίου και Βιομηχανίας
Το μεγαλύτερο έγκλημα στην Ελλάδα είναι η φοροδιαφυγή
SS POS RE
T
P
Το κλέψιμο του κράτους δεν είναι ούτε μέθοδος ούτε λογική ανάπτυξης μιας επιχείρησης και τα όσα επικράτησαν επί σειρά ετών και ακόμα συνεχίζονται, σχετικά με τη φοροδιαφυγή, ευθύνονται, σε μεγάλο βαθμό, για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα η ελληνική οικονομία
ES
T
R
P
ISSN 1105-0470
X+7
ΚΕΜΠ.AΘ
S PO
013648
S