Insurance World #108, Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2022

στατιστική και, τελικά, η σύγκριση στοιχείων είναι περίεργο πράγμα. Διαβάζουμε, λοιπόν, ότι το ενεργητικό των επαγγελματικών ταμείων στο τρίτο τρίμηνο μειώθηκε… Ε, όχι και μειώθηκε, φίλες και φίλοι. Με τέτοιο κατακλυσμό στις διεθνείς αγορές σε ομόλογα και μετοχές; Και, εκεί, να που ξεπηδάει «πίσω από τις γραμμές» το στοιχείο: Ενεργητικό στο τέλος Ιουνίου 2021 στα 1.752 εκατ. ευρώ. Ενεργητικό στο τέλος Σεπτεμβρίου του 2022; Στα 1.752 εκατ. ευρώ, επίσης… Καμιά φορά, η αγορά «βγάζει τη γλώσσα» και μας κοροϊδεύει. Εμείς βλέπουμε, λοιπόν, άριστη επαγγελματική διαχείριση και ενεργητικό, μετά από περίπου έναν χρόνο πτώσης, στο υψηλότερο σημείο τιμών των αγορών, που κορύφωναν πέρσι το καλοκαίρι. Βλέπουμε τις καταθέσεις να είναι 28 εκατ. ευρώ λιγότερες και την αξία των τοποθετήσεων σε ομόλογα αυξημένη κατά 32 εκατ. ευρώ! Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η διαχείριση είχε αυξημένη ρευστότητα και την αξιοποίησε με αγορές ομολόγων των οποίων οι τιμές υποχωρούσαν. Καθώς οι θεσμικοί διατηρούν τις μακροχρόνιες θέσεις τους στα ομόλογα, θα πάρουν τους τόκους τους και θα τα αφήσουν να λήξουν. Είναι έτσι; Μπορεί και όχι. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η πτώση των αγορών έχει βάλει πολύ δύσκολα στον ασφαλιστικό κόσμο, την ώρα που ο πληθωρισμός παραμένει ψηλά, ενώ οι αυξήσεις των επιτοκίων οδηγούν σε επιβράδυνση και σε πιθανότατη ύφεση στην Ευρώπη. Η Ελλάδα διαφοροποιείται, χάρη στα ευρωπαϊκά κονδύλια και τις επενδύσεις, αλλά κι εδώ δύσκολα είναι τα πράγματα. Οι κίνδυνοι στην ενέργεια είναι μεγάλοι. Είναι έτσι, λοιπόν, ή όχι; Αλλά θα μας τα πουν σύντομα οι πλέον αρμόδιοι, στο 4ο Συνέδριο Επαγγελματικής Ασφάλισης, που οργανώνουν

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΟΥΖΟΥΝΗΣ CEO, ethosGROUP ouzounis.k@ethosmedia.eu

ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΩΝΣΤΑΣ Διευθυντής Σύνταξης konstas.c@ethosmedia.eu

ΝΙΚΟΣ ΚΩΤΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ Αρχισυντάκτης kotsikopoulos.n@ethosmedia.eu

ΜΥΡΤΩ ΤΣΑΒΑΛΟΥ Συντάκτρια tsavalou.m@ethosmedia.eu

ΠΟΠΗ ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗ Δημιουργικό popikalogianni@gmail.com

ΑΜΑΛΙΑ ΛΟΥΒΑΡΗ Eπιμέλεια-Διόρθωση louvari.a@ethosmedia.eu

ΡΑΝΤΩ ΜΑΝΩΛΟΓΛΟΥ Key Account Manager manologlou.r@ethosmedia.eu

ΓΙΟΥΛΗ ΜΟΥΤΕΒΕΛΗ Διοικητική Υποστήριξη mouteveli.g@ethosmedia.eu

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΡΟΠΟΔΗ Advertising Executive ropodi.d@ethosmedia.eu ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΟΙΚΟΝΟΜΑΚΗ Υπεύθυνη Συνδρομών oikonomaki.s@ethosmedia.eu ΜΑΡΙΑ ΑΝΔΡΙΩΤΗ Λογιστήριο andrioti.m@ethosmedia.eu ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ SHUTTERSTOCK Φωτογραφία PRESSIOUS ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ Α.Β.Ε.Ε. Εκτύπωση-ΒιβλιοδεσίαΣακουλοποίηση

μελών. Το νέο ExCom χαρακτηρίζεται από ποικιλομορφία, με σημαντική γυναικεία εκπροσώπηση, σε ποσοστό 37,5%. Υπό την ηγεσία του Χρήστου Γεωργακόπου-

λου, το νέο ExCom της ενοποιημένης εταιρείας θα αποτελέσουν οι κ.κ. (αλφαβητικά):

• Στέφανος Βερζοβίτης, που θα αναλάβει τη θέση του Chief Operations Officer.

• Ισαβέλλα Βήτου, που θα αναλάβει τη θέση της Chief Strategy and Integration Officer.

• Χρήστος Γεωργίου, που θα αναλάβει τη θέση τoυ Chief Financial Officer.

• Θωμάς Κωνσταντινί-

δης, που θα αναλάβει τη θέση του Chief Investments Officer.

• Στέφανος Μαλαχιάς, που θα αναλάβει τη θέση του Chief Commercial Officer.

• Εύη Μαρτίνοβιτς, που θα αναλάβει τη θέση της Chief Legal and Compliance Officer.

• Νίκος Χαλκιόπουλος, που θα αναλάβει τη θέση του Chief Insurance Officer.

• Δέσποινα Χαράπη, που θα αναλάβει τη θέση της Chief HR Officer.

➧ 534 Δράσεις από τον ΣΕΜΑ για την ασφαλιστική αγορά και την κοινωνία Στις 534 δράσεις του ΣΕΜΑ, που αναλήφθηκαν τα τελευταία 3,5 χρόνια με αποκλειστικό στόχο να βοηθήσουν την ασφαλιστική αγορά να ισχυροποιηθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο προς όφελος της οικονομίας και της κοινωνίας, αναφέρθηκε ο πρόεδρος του συνδέσμου, κ. Μιχάλης Τζωρτζωρής, καλωσορίζοντας τους καλεσμένους στην καθιερωμένη ετήσια κλειστή εκδήλωση του φορέα

για τους χορηγούς του, η οποία έλαβε χώρα στις 30 Νοεμβρίου 2022, μια πολύ λαμπερή βραδιά.

Ο κ. Μ. Τζωρτζωρής ευχαρίστησε τους εκπροσώπους των ασφαλιστικών εταιρειών για τη στήριξή τους στον σύνδεσμο, όπως και για τη στενή συνεργασία με τους μεσίτες ασφαλίσεων. «Οι δράσεις του ΣΕΜΑ», είπε, «έχουν αποκλειστικό στόχο να βοηθήσουν την αγορά να μεγαλώσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Το έργο αυτό ανήκει σε μια εξαιρετική ομάδα που έχουμε φτιάξει και αποτελεί το ΔΣ του ΣΕΜΑ. Είναι ο κ. Ζαφειρίου, ο κ. Αλφιέρης, ο κ. Χατζηθεοδοσίου, η κ. Βιτάλη, η κ. Δράκου και ο

Ζηκούλης».

δράσεις αυτές κατευ-

συγκροτημένα

Πολιτεία, τους μεσίτες ασφαλίσεων, την επιστημονική κοινότητα και τον καταναλωτή.

➧ Ολοκληρώθηκε η συγχώνευση της ΝΝ

Hellas με την NN Hellas ΙΙ (πρώην MetLife)

Ολοκληρώθηκε, πρόσφατα, η συγχώνευση με απορρόφηση της ΝΝ

Hellas ΙΙ (πρώην MetLife)

από την ΝΝ Hellas. Η ενοποίηση αυτή οδηγεί στη δημιουργία της μεγαλύτερης ασφαλιστικής εταιρείας στην ελληνική αγορά.

Με οδηγό τις αξίες «Νοιαζόμαστε, Είμαστε Ξεκά

υψηλού επιπέδου ολοκληρωμένες υπηρεσίες και προϊόντα στους ασφαλισμένους, έχοντας πάντα στο επίκεντρο τη βέλτιστη εξυπηρέτησή τους.

ρείες, καθώς η εταιρεία έχει χαρτοφυλάκιο και

➧ Οι πέντε ασφαλιστικές εταιρείες “True Leaders” Πέντε ασφαλιστικές εταιρείες περιλαμβάνονται στη λίστα με τις συνολικά 90 True Leaders 2021 Εταιρείες και Ομίλους που ξεχώρισαν με βάση τέσσερα μετρήσιμα και αντικειμενικά κριτήρια, σύμφωνα με τα δημοσιευμένα αποτελέσματά τους από την ICAP CRIF. Οι ασφαλιστικές εταιρείες με αλφαβητική σειρά:

• Allianz Ελλάς Ασφαλιστική Μονοπρόσωπη ΑΕ

• Groupama Φοίνιξ ΑΕΑΕ

• Ergo Ασφαλιστική Μονοπρόσωπη AΕ • Ευρωπαϊκή Πίστη ΑΕΓΑ

• Ιντεραμέρικαν Ελληνική Εταιρεία Ασφαλίσεων Ζημιών Μονοπρόσωπη ΑΕ

στους δύο κλάδους της ασφάλισης (ζημιών και ζωής). Στη δεύτερη φάση της διαδικασίας, κατά τις ίδιες πληροφορίες, έχουν περάσει μια ελληνική ασφαλιστική εταιρεία και ένα λιβανέζικο σχήμα επενδυτών.

Μετά από κινήσεις σχετικά με την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου και τη διάρθρωση του χαρτοφυλακίου της εταιρείας στην Ελλάδα, στον κλάδο ζημιών (αυτοκινήτου) ανέκαμψε ο δείκτης φερεγγυότητας, που στο τέλος του 2021 ήταν 116%.

➧ Ποιος θα πάρει το 85% της Prime Insurance Κύπρου του Δ. Κοντομηνά; Προς πώληση τίθεται το πλειοψηφικό πακέτο 85% της Prime Insurance Κύπρου, το οποίο ανήκε στον αείμνηστο Δημήτρη Κοντομηνά. Σύμφωνα με σχετικά δημοσιεύματα από τον κυπριακό και ελληνικό Τύπο, ήδη έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για την αγορά του πακέτου κάποιες ασφαλιστικές εται-

➧ Σε σταυροδρόμι το μέλλον της επαγγελματικής ασφάλισης Το 4o Συνέδριο Επαγγελματικής Ασφάλισης αποσκοπεί στην καταγραφή των εξελίξεων που έλαβαν χώρα τον τελευταίο χρόνο σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο στον θεσμό της επαγγελματικής ασφάλισης, αλλά και του συνταξιοδοτικού-ασφαλιστικού συστήματος, γενικότερα. Το 4o Ετήσιο Συνέδριο Επαγγελματικής Ασφάλισης διοργανώνεται από την Ελληνική Ένωση Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΕΛΕΤΕΑ) και την ethosEVENTS, την Τετάρτη 22 και την Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου 2023, με φυσική παρουσία στο ξενοδοχείο Athenaeum InterContinental και με παράλληλη online μετάδοση από το LiveOn Expo Complex.

➧ Pricefox.gr: Έως 12% αύξηση στα ασφάλιστρα αυτοκινήτου το 2022 Αύξηση των ασφαλίστρων αυτοκινήτου για το 2022 παρατηρείται συγκριτικά με το 2021, ενώ αναμενόμενη είναι και η περαιτέρω αύξησή τους για το 2023. Σύμφωνα με το Pricefox. gr, μετά από σύγκριση ασφαλιστικών εταιρειών αναφορικά με τις μέσες αυξήσεις τιμών ασφάλειας αυτοκινήτου, παρατηρήθηκε ότι στην Ελλάδα, συνολικά, υπάρχει αύξηση από 3.5% έως 12% των ασφαλίστρων το 2022 σε σχέση με το 2021. ➧ Η Ναταλία Γιαννιού αναλαμβάνει χρέη General Sales Manager στη ΜΙΝΕΤΤΑ Μεγάλη κινητικότητα παρατηρείται την τελευταία περίοδο στις ασφαλιστικές, με αποχωρήσεις, μεταγραφές και ανάληψη νέων καθηκόντων. Μια αλλαγή αφορά και το έμπειρο στέλεχος, μέχρι πρότινος, της Διεύθυνσης Πωλήσεων & Marketing της Ιnterasco, κ. Ναταλία Γιαννιού, η οποία αποχώρησε από την εταιρεία το περασμένο καλοκαίρι, παραδίδοντας τα ηνία στον κ. Κωνσταντίνο Αρβανίτη. Η κ. Γιαννιού ανέλαβε, πλέον, καθήκοντα στη ΜΙΝΕΤΤΑ Ασφαλιστική ως General Sales Manager της εταιρείας. Πρόκειται για ένα στέλεχος με μεγάλη εμπειρία στην ασφαλιστική αγορά, που έχει διατελέσει, μεταξύ άλλων, Head of Brokers

Channel της AIG και της Interamerican και Brokers & Non Tied Agents

Manager της AXA Ασφαλιστικής.

➧ Αλ. Σαρρηγεωργίου: Νέες ευκαιρίες συνεργασίας της ελληνικής και της

βρετανικής ασφαλιστικής αγοράς Η ΕΑΕΕ, στις 6 Δεκεμβρίου 2022, παρουσίασε τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας και της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς σε ειδική εκδήλωση, με θέμα “Greek economy and insurance market, outlook, challenges and prospects”. Η παρουσίαση φιλοξενήθηκε από τους Lloyd’s στο εμβληματικό τους κτήριο, στο Λονδίνο. Την εκδήλωση τίμησε με την παρουσία του ο Πρέσβης της Ελλάδας στο Λονδίνο, Εξοχότατος κ. Ιωάννης Ραπτάκης, ενώ εκ μέρους των Lloyd’s την εκδήλωση άνοιξε η κ.

Dawn Miller, Commercial Director. Ο πρόεδρος της ΕΑΕΕ, κ. Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, ήταν ο κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης. «Η παρουσίαση πιστεύουμε να αποτελέσει έναυσμα για την περαιτέρω σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς και της ασφαλιστικής αγοράς του Λονδίνου» είπε. Η ελληνική ασφαλιστική αγορά διαθέτει αξιοπιστία, φερεγγυότητα και μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης». iw

θίγει, μεταξύ άλλων, ο διαπρεπής νομικός και ομότιμος καθηγητής του Εμπορικού Δικαίου στο Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, κ. Ιωάννης Ρόκας, στη συνέντευξη που παραχώρησε στο Insurance World. Ο κ. Ρόκας υπενθυμίζει ότι το ασφαλιστικό προϊόν είναι μια υπόσχεση που αγοράζεται προαιρετικά και συνεπώς ο παράγοντας της αξιοπιστίας είναι κομβικός. Πέραν αυτού όμως, ο κ. Ρόκας, στη συνέντευξή του, τέμνει και την ανάγκη αναβάθμισης του ρυθμιστικού

και νομικού πλαισίου, που συμβάλλει σημαντικά στην κατεύθυνση της δημιουργίας ενός καλύτερου μέλλοντος για τον ασφαλιστικό κλάδο, αλλά και στην ποιότητα των υπηρεσιών που θα απολαύσει ο ασφαλισμένος. Το περιβάλλον καθορίζεται σημαντικά από τον νομοθέτη και η χρεία ποιοτικής αναβάθμισης

διαδικασίες

ευέλικτο ρυθμιστικό πλαίσιο, συμβατό με

της

Απαιτεί επίσης, εύλογα, την ενεργοποίηση σύγχρονων κανόνων που υπάρχουν, αλλά έχουν μείνει ανενεργοί, για την πραγματική εφαρμογή των υποχρεωτικών ασφαλίσεων.

Επίσης, απαιτεί αντιμετώπιση της αδράνειας, γνώση και υιοθέτηση άριστων κανόνων εφαρμογής και την αναγκαιότητα ώστε το νομοθετικό πλαίσιο να αποτελεί εγγύηση της φερεγγυότητας και αξιοπιστίας του ασφαλιστικού προϊόντος. Ο καθηγητής θέτει ακόμη το ζήτημα της «ειδικότητας» και, εμμέσως πλην σαφώς, την ανάγκη και χρησιμότητα ενός καταρτισμένου και ενημερωμένου διαμεσολαβητή, ο οποίος πρέπει να αναγνωρίσει τις ανάγκες του ασφαλισμένου και να τον βοηθήσει να καταλήξει στις σωστές και κατάλληλες αποφάσεις για την ασφάλισή του. Η συνέντευξη με τον καθηγητή κ. Ιωάννη Ρόκα ακολουθεί:

iw? Πού πιστεύετε ότι θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή για ένα καλύτερο μέλλον της ασφάλισης στην Ελλάδα; απ. Η αξία της ασφάλισης εξαρτάται πολύ από το επίπεδο αξιοπιστίας που εμπνέει, γιατί το ασφαλιστικό προϊόν δεν είναι άλλο από μια υπόσχεση κάλυψης κινδύνων, ενώ η καταβολή ασφαλίσματος, αν τύχει και πραγματοποιηθεί ο κίνδυνος, είναι η εκδήλωση της υπόσχεσης. Δεν αγοράζεις εύκολα προαιρετικά μια υπόσχεση αν δεν έχεις εμπιστοσύνη σε αυτόν που θα την εκτελέσει, εμπιστοσύνη ότι θα έχει την οικονομική δυνατότητα, τη βούληση και ικανότητα να την εκτελέσει σωστά, αλλά εμπιστοσύνη και στο ίδιο το προϊόν. Η απλούστευση των διαδικασιών αναζήτησης και αγοράς ασφάλισης

και η αναβάθμιση του service που

φέρνει η ψηφιακή τεχνολογία, η βελτίωση της παροχής πληροφοριών σχετικά με τις ιδιότητες και παροχές

του προϊόντος, η παροχή συμβουλής στους (υποψήφιους) πελάτες σχετικά με τις ανάγκες τους, αλλά και οι προχωρημένες τεχνικές μάρκετινγκ, καθιστούν το ασφαλιστικό προϊόν ελκυστικό, αλλά δεν αρκούν για να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των αγοραστών του σε ικανοποιητικό βαθμό, ώστε να δημιουργηθεί και μια «φιλοασφαλιστική κουλτούρα», όπως δείχνει το πολύ χαμηλό ποσοστό επί του ΑΕΠ που αντιπροσωπεύει το ασφάλιστρο. Όμως η αξιοπιστία δεν κερδίζεται στον επιθυμητό βαθμό χωρίς ποιοτική αναβάθμιση του ρυθμιστικούνομικού πλαισίου και του ελέγχου εφαρμογής των ρυθμίσεων. Αυτό οφείλεται στο ότι η ασφαλιστική παροχή μέχρι να φθάσει στον ασφαλισμένο περνάει από ένα πυκνό «φίλτρο κανόνων» ή αλλιώς βασίζεται σε κανόνες που πρέπει να τηρηθούν και άρα να τους γνωρίζουμε καλά και να ερμηνεύονται τεκμηριωμένα με μη αμφισβητούμενες μεθόδους. Δεν

είναι υπερβολή, αλλά κυριολεξία, ο χαρακτηρισμός της ασφάλισης ως “legal product”, αφού η υπόσχεση καταβολής ασφαλίσματος σε περίπτωση επέλευσης περιστατικών αβέβαιων, για να γίνει βεβαιότητα, απαιτεί τη θέσπιση λειτουργικών δεσμευτικών κανόνων, τη διάθεση μηχανισμών πραγματικού διαρκούς ελέγχου της τήρησής των και νομικούς κανόνες με αποτελεσματικές και δίκαιες κυρώσεις. Για να λειτουργεί η ασφάλιση ως εγγύηση (“garantie” ονομάζεται στη Γαλλία) απαιτείται αυτό να το εγγυάται και ο νόμος. Η «νομική εγγύηση» περιλαμβάνει και τη μακρά σειρά των παρεπόμενων υποχρεώσεων που έχει ο παρασκευαστής και ο διανομέας ασφαλιστικών προϊόντων έναντι των ασφαλισμένων. Με την αναβάθμιση του ρυθμιστικού-νομικού πλαισίου η αντιμετώπιση αιτιάσεων και η εξωδικαστική επίλυση αμφισβητήσεων κερδίζει γενικότερη αποδοχή και αναγνώριση, οι δε δικαστικές αποφάσεις θα ικανοποιούν περισσότερο το αίσθημα ότι απονεμήθηκε η δικαιοσύνη σε διαφορές ασφαλιστικού ενδιαφέροντος, με κέρδος για την ασφάλιση. Η ασφάλιση συνδέεται όμως άμεσα και με το πολιτιστικό και μορφωτικό επίπεδο, την οικονομία και τις συναλλακτικές συνήθειες του περιβάλλοντος στο οποίο παρέχεται, το επίπεδο του οποίου επηρεάζει την ευρεία διάδοσή της. Εξαιρούμε την ασφάλιση ορισμένων μεγάλων και ειδικών κινδύνων, που λειτουργεί αρκετά διαφορετικά. Εμπόδιο στην ποιοτική αναβάθμιση αποτελεί και το έλλειμμα στη σημασία που δίδεται στο κριτήριο της ποιότητας και ειδικότητας κατά την ανάθεση έργων που σχετίζονται με ρυθμίσεις. Υπάρχει ανάγκη «αναζήτησης» τέτοιων προσώπων, ώστε να περιορίζεται η γνωριμία με τον αναθέτοντα ως κριτήριο επιλογής ή η δημοσιότητα από τα μέσα ενημέρωσης, τα συνέδρια, τις χορηγίες και επίσης

όχι μόνο μεταξύ εκείνων που οι ίδιοι επιδιώκουν τη συμμετοχή τους. Υπάρχουν εξαιρετικού επιπέδου άνθρωποι, που δεν ζητούν να συμπράξουν, αλλά θα μπορούσαν, αρκεί να υπάρχει βούληση να αναζητηθούν. Αποτέλεσμα είναι και οι νομοθετικές διατάξεις που επιβάλλουν τις 50 υποχρεωτικές ασφαλίσεις αστικής ευθύνης που ισχύουν σήμερα στην Ελλάδα και έχουν εισαχθεί ως ενωσιακές υποχρεώσεις με εισηγήσεις διαφόρων υπουργείων, προφανώς χωρίς τη συμμετοχή της αρμόδιας εποπτικής αρχής επί της ιδιωτικής ασφάλισης, για τις οποίες δεν υπάρχει καμία ρύθμιση ως προς τη λειτουργία της ασφάλισης, χωρίς την οποία δεν μπορεί να γίνει σοβαρά λόγος για υποχρεωτική ασφάλιση (με εξαίρεση βέβαια την αστική ευθύνη ατυχημάτων αυτοκινήτων). Αυτό ισχύει και για την ιδιωτική ασφάλιση επαγγελματικής αστικής ευθύνης, που αφορά και τις περισσότερες υποχρεωτικές ασφαλίσεις. Πλήττει την ασφάλιση και η πολύ αργή απονομή της δικαιοσύνης, που, όπως είχα αρθρογραφήσει σχετικά (Καθημερινή, 21.4.2019), ισοδυναμεί σχεδόν με άρνηση απονομής της. Αν ο ασφαλισμένος συμβιβάζεται σε ένα ποσό ασφαλίσματος που πιστεύει ότι τον αδικεί και το κάνει μόνο για να αποφύγει τη μακρόσυρτη δικαστική διαδικασία, ενώ θα την ακολουθούσε αν διαρκούσε ένα εύλογο χρονικό διάστημα, βλάπτεται η αξιοπιστία του προϊόντος, και όχι μόνο. Δεν θα ήταν το ίδιο αν το όποιο αποτέλεσμα προερχόταν από δικαστική απόφαση, έστω και αρνητική για αυτόν.

iw? Τι θα μπορούσε να συμβάλει στο να ξεπεραστούν προβλήματα αυτού του τύπου;

απ. Θα ήταν διαφορετικά τα πράγματα αν η δικαιοσύνη είχε απελευθερωθεί από μέρος της βαριάς πανοπλίας των δικονομικών διατάξεων, με «εξυπνότερες» διαδικασίες, προσαρμοσμένες στην ταχύτητα

των συναλλαγών. Απαιτείται όμως πολλή δουλειά για να ανατραπεί το «δικονομικό ταμπού», που είναι περισσότερο ζήτημα διαδικασιών και κανόνων λειτουργίας που τίθενται με ευθύνη της Πολιτείας και όχι τόσο του επιπέδου των δικαστικών λειτουργών, που είναι υψηλό. Απαιτείται να γίνει συνείδηση και πράξη ότι ο δικαστής πρέπει να έχει εξοικείωση και γνώσεις και των ειδικών θεμάτων που καλείται να επιλύσει, όπως είναι τα σχετιζόμενα με την ιδιωτική ασφάλιση. Στα δικαστήρια του Πειραιά η Πολιτεία έχει θεσπίσει τμήμα ναυτιλιακών διαφορών, αν και οι σημαντικές ναυτιλιακές διαφορές επιλύονται εκτός Ελλάδος, πράγμα που δεν συμβαίνει με την ιδιωτική ασφάλιση, παρά τον πολλαπλάσιο αριθμό υποθέσεων. Οι νομικοί κανόνες και η δικαιοσύνη είναι ένα δύσκολο και ευαίσθητο ζήτημα και το «ταμπού» που δημιουργεί, μπορεί με τον χρόνο, τον εκσυγχρονισμό και με πολλή δουλειά, να ξεπεραστεί, προς όφελος και της ασφάλισης, ώστε στο μέλλον να μη θυμόμαστε καν τις αγκυλώσεις που υπήρχαν. Όταν το 2001 μου ανατέθηκε να προεδρεύσω και εισηγηθώ κανό-

νες εταιρικής διακυβέρνησης για τις εισηγμένες εταιρείες, είχα απέναντί μου τους εκπροσώπους ιδιωτικών φορέων και φορέων της Διοίκησης, που δεν έβλεπαν την ανάγκη θεσμοθέτησης ανεξάρτητων μελών στο ΔΣ και προσέκρουε σε «ταμπού» η επιλογή μου να εισαχθούν οι κανόνες με νόμο –έστω λακωνικό– και όχι με μη υποχρεωτικά υποδείγματα, όπως ήθελαν ή δεν είχαν άποψη οι παράγοντες της αγοράς. Ο νόμος έγινε πάντως [3016/2002] και τον αντικατέστησε ο αναλυτικότατος νόμος [4706/2020] και, αμέσως μετά, ο επίσης αναλυτικότατος εν μέρει συμπληρωματικός του νόμος [4972/2022], χωρίς ο σημερινός συνωστισμός διατάξεων νόμων εταιρικής διακυβέρνησης να θυμίζει καν τον τότε αφορισμό της εισαγωγής νόμου εταιρικής διακυβέρνησης. Σημειωτέον, η ασφάλιση βασίζεται και στην παιδεία αυτών που την παράγουν, αυτών που τη διανέμουν, αλλά εν μέρει και αυτών που την καταναλώνουν, και η αναβάθμιση του ρυθμιστικού της πλαισίου απαιτεί γνώσεις και αντιμετώπιση της αδράνειας. Η πλήρης ανανέωση της νομοθεσίας της ασφαλιστικής σύμβασης το 1997, μετά από απόλυτη ακινησία με νομοθεσία καταγωγής το 1882, οφείλεται στις σε βάθος γνώσεις του αντικειμένου εκ μέρους κρίσιμων συντελεστών της υλοποίησής της, που αντιλήφθηκαν ότι οι τότε υπάρχουσες ρυθμίσεις ανταποκρίνονταν κυρίως στο μοντέλο των εμπόρων ασφαλισμένων και των

συνέντευξη

Η ασφάλιση βασίζεται και στην παιδεία αυτών που την παράγουν, αυτών που τη διανέμουν, αλλά εν μέρει και αυτών που την καταναλώνουν, και η αναβάθμιση του ρυθμιστικού της πλαισίου απαιτεί γνώσεις και αντιμετώπιση της αδράνειας.

εκσυγχρονισμός με περιορισμό της αυστηρότητάς των έναντι του συνηθισμένου ασφαλισμένου, που είναι η μεγάλη πλειοψηφία στη σύγχρονη εποχή. Σε αρκετά ζητήματα υπάρχει, ακόμα σήμερα, άγνοια σε βαθμό ασφαλιστικού αναλφαβητισμού, ακόμα και σε ανθρώπους που καλούνται να ασχοληθούν με το αντικείμενο, αναφορικά με τις ρυθμίσεις των συμβατικών σχέσεων ασφαλιστή με ασφαλισμένο, που εμποδίζει την πλήρη κατανόηση των αρχών της ασφάλισης και δεν συμβάλλει στην απαλλαγή από την αντίληψη ότι η ασφάλιση είναι ένα αναγκαίο κακό. Βασικές έννοιες, όπως η διαφορά του λήπτη της ασφάλισης από τον ασφαλισμένο, του ασφαλισμένου από τον απλό δικαιούχο του ασφαλίσματος, της ασφάλισης ίδιου συμφέροντος και της ασφάλισης ξένου συμφέροντος, δεν θα έπρεπε να αγνοούνται, όπως το ότι ειδική προστασία δίδει υποχρεωτικά ο νόμος σε όλους τους ασφαλισμένους –ακόμα και στους μη καταναλωτές–, εκτός από τους ασφαλισμένους κατά μεγάλων κινδύνων. Υπάρχει επίσης καθολική –μη ηθελημένη– αποχή από τη χρήση της ειδικής βασικής νομοθετημένης ορολογίας του ασφαλιστικού δικαίου, με χρήση όρων που χρησιμοποιούνται απείθαρχα, οι οποίοι αναπαράγονται από τη νομολογία ή προέρχονται από μεταφραστικά τμήματα της

Ευρωπαϊκής Ένωσης, Οδηγιών που εύλογα αγνοούν την ειδική ορολογία και μεταφέρονται “copy paste” σε ελληνικά νομοθετήματα. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η σύγχυση, η δαπάνη περιττών ωρών σε θέματα κατανόησης, μέχρι και λαθεμένη επίδραση σε δικαστικές κρίσεις και γενικά υποβάθμιση του ρυθμιστικού περιβάλλοντος της ασφάλισης, προς βλάβη της ανάπτυξής της. Η κάλυψη αυτής της παθογένειας, σε συνδυασμό με τη ρύθμιση των σχέσεων των δύο πλευρών με άριστους κανόνες που εφαρμόζονται σωστά, είναι μια επένδυση στην εμπιστοσύνη. Αυτό απαιτεί προτεραιότητα στην ποιότητα, καλλιέργεια και ανάλυση των ρυθμίσεων, ανοικτό διάλογο σε αμφισβητούμενα και μη θέματα που δεν είναι επιφανειακά και με ευρεία συμμετοχή υψηλού επιπέδου ενεργών ειδικών. Με δυο λόγια, απαιτείται συνειδητοποίηση του ελλείμματος, πολλή δουλειά και να αντιμετωπιστεί με σοβαρότητα και προσοχή τόσο από την ασφαλιστική βιομηχανία όσο και από

την Πολιτεία η ρυθμιστική υποδομή, που είναι η «σπονδυλική στήλη» της ασφάλισης και που συμβάλλει στη βιωσιμότητά της. Τα προϊόντα διαφόρων κατηγοριών ασφάλισης δεν έχουν ειδικό νομοθετικό πλαίσιο, ούτε πρέπει κατ’ ανάγκη να έχουν, είναι όμως καλό να υπάρ-

χει για ορισμένα από αυτά τύπος γενικών όρων προς προαιρετική μεν χρήση, που, εφόσον είναι υψηλής ποιότητας, θα τους ακολουθεί η αγορά, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες. Θα μπορούσε έτσι να δημιουργηθεί από την αγορά ένα βασικό συμβατικό πλαίσιο λειτουργίας ορισμένων προϊόντων που δεν θα είναι εισαγόμενο, αλλά εναρμονισμένο με το λοιπό νομικό περιβάλλον και τις καταναλωτικές συνήθειες της χώρας και άρα περισσότερο κατάλληλο.

iw? Πείτε μας δυο-τρεις σημαντικές θεματικές από την επιστημονική και επαγγελματική σας δραστηριότητα που σχετίζεται με την ασφάλιση.

απ. Ήταν πολύ ικανοποιητικό, λόγω της ενασχόλησής μου ως εισηγητής του νέου νόμου για την ασφαλιστική σύμβαση, το ότι ο αντίστοιχος νέος γερμανικός νόμος που εκδόθηκε έντεκα χρόνια μετά, έχει σε τρία-τέσσερα σημεία νεωτερισμούς που έχει ο ελληνικός, και ιδιαίτερα ότι έχει γραφτεί για μια διάταξη πως αποτελεί το πρότυπο της αντίστοιχης γερμανικής. Πρόκειται για τη διάταξη που, μεταξύ άλλων, προβλέπει πως όταν η ασφάλιση αστικής ευθύνης είναι κατά νόμο υποχρεωτική, ο τρίτος που ζημιώθηκε μπορεί να απαιτήσει απευθείας από την ασφαλιστική εταιρεία ασφάλισμα. Αλλά αυτή η διάταξη προβλέπει ότι δεν ισχύει αν δεν ορισθεί με Υπουργική Απόφαση το νομικό πρόσωπο ή η Υπηρεσία που θα δέχεται κοινοποιήσεις των ασφαλιστικών εταιρειών των υπόχρεων προσώπων που τήρησαν και διατηρούν την υποχρέωση προς ασφάλισή των. Όμως, 25 χρόνια μετά τη θέση σε ισχύ του νόμου, δεν έχει οριστεί το νομικό πρόσωπο ή η Υπηρεσία και για αυτό δεν ισχύει η διάταξη. Η ικανοποίηση πάντως δεν συμψηφίστηκε με την απογοήτευση για τον τρόπο που εισάγονται οι υποχρεωτικές

ασφαλίσεις όσο ο δρόμος για τη βελτίωση και –γιατί όχι και την ενεργοποίηση– της διάταξης είναι ανοικτός. Εκτός Ελλάδος, συνηθίζεται να ακολουθούμε επαγγελματικές, οικονομικές, εκπαιδευτικές δραστηριότητες και, πολλές φορές, με προσωπική επιτυχία συμπατριωτών μας προσθέτουμε αξία σε ξένα “brands”, είτε πρόκειται για “brands” εμπορικών επιχειρήσεων είτε επιστημονικών φορέων. Δυσκολεύομαι να συμβιβαστώ με το ότι δεν μπορεί να συμβαίνει και το αντίθετο. Έτσι, ήταν διπλά ικανοποιητική η δυνατότητα που μου δόθηκε να αναλάβω με την ομάδα μου, μετά από πανευρωπαϊκό διαγωνισμό, τη σύνταξη των νόμων για την ασφαλιστική σύμβαση, για την ασφάλιση αστικής ευθύνης ατυχημάτων αυτοκινήτων και για την εποπτεία των ασφαλιστικών επιχειρήσεων της Δημοκρατίας της Βοσνίας Ερζεγοβίνης. Οι νόμοι αυτοί έχουν εξολοκλήρου

συνταχθεί από την ομάδα μου με χρηματοδότηση της ΕΕ και μάλιστα ονομάζονται και leggi grecci. Αντίστοιχη ήταν η ικανοποίηση στη συμβολή στη δημιουργία της

ρουμάνικης εποπτικής αρχής επί της ιδιωτικής ασφάλισης και η εκτέλεση του μεγάλου έργου θεσμικής ενίσχυσης της ασφαλιστικής αγοράς της Ρωσικής Ομοσπονδίας, που εκτελέσαμε με την ομάδα μας κατ’ εντολή και με χρηματοδότηση της ΕΕ, καθώς και για μια σειρά από διεθνείς διαιτησίες, μεταξύ των οποίων αναφέρω τέσσερις ασφαλιστικού ενδιαφέροντος, γιατί έχουν την ιδιαιτερότητα όχι μόνο του μεγάλου μεγέθους των, αλλά και γιατί μας δόθηκε η ευκαιρία να υποστηρίξουμε τα συμφέροντα αλλοδαπών οντοτήτων/θεσμών σε διαφορές με οντότητες/θεσμούς άλλων κρατών, που δεν είχαν σχέση με την Ελλάδα. Είχα και έχω την τύχη, λόγω του πανεπιστημιακού γνωστικού μου αντικειμένου, που είναι το εμπορικό δίκαιο, και της επαγγελματικής μου απασχόλησης, η ενασχόληση να περιλαμβάνει το ευρύτερο νομικό περιβάλλον των εμπορικών και βιομηχανικών επιχειρήσεων και την καλλιέργεια των κλάδων του εμπορικού δικαίου, που βοηθάει στην καλύτερη κατανόηση της λειτουργίας της ανώνυμης ασφαλιστικής εταιρείας, της ασφαλιστικής

σύμβασης και της διανομής. Γιατί θεσμικό πλαίσιο της ασφάλισης είναι και η ανώνυμη εταιρεία, ο ανταγωνισμός, οι εξαγορές και συγχωνεύσεις, το ναυτικό, το αεροπορικό και το δίκαιο των μεταφορών και του καταναλωτή, γιατί το αποτέλεσμα της εξειδίκευσης υποβαθμίζεται αν γίνεται σε βάρος του ευρύτερου ρυθμιστικού περιβάλλοντος. Έχω επίσης την ευκαιρία να είμαι, επί μακρά σειρά ετών, ενεργό μέλος ομάδας 10.000 θεωρητικών και πρακτικών του θεσμικού πλαισίου της ασφάλισης από 45 χώρες (και ήδη πρόεδρος επί τιμή της Διεθνούς Ένωσης Ασφαλιστικού Δικαίου) και να αντιληφθώ πράγματα που διαφορετικά δεν θα μπορούσα ούτε με την καλύτερη προσπάθεια. Τέλος, θέλω να προσθέσω ότι η ενασχόληση σε αυτό το επίπεδο απαιτεί την αντικειμενική θεώρηση του θεσμικού πλαισίου της ασφάλισης, την αφοσίωση σε αυτό με ουδέτερη θέση ως προς τα εκατέρωθεν συμφέροντα, με την έννοια της μη ταύτισης με επιχειρηματικά συμφέροντα. Έτσι, προάγεται καλύτερα και ο θεσμός, προς όφελος της ασφάλισης. iw

πλαίσιο συμφωνίας για τη δημιουργία κανόνων που θα αποτρέπουν την «άτακτη» χρεοκοπία ασφαλιστικών εταιρειών στην Ευρώπη συμφώνησαν οι Ευρωπαίοι τρεις μέρες πριν τα Χριστούγεννα. Θα είναι ένα πλαίσιο όπως αυτό που ισχύει για τις ευρωπαϊκές τράπεζες, για τις οποίες επίσης υπάρχουν προβλέψεις που αποτρέπουν τη μετάδοση συστημικών κινδύνων σε περίπτωση χρεοκοπίας. Με βάση αυτό το πλαίσιο θα διαπραγματευθούν τους κανόνες στο επόμενο διάστημα με τον νέο χρόνο, ώστε να ενταχθούν στο αναθεωρημένο πλαίσιο για το Solvency II. Η Οδηγία για το πλαίσιο αποτροπής άτακτης χρεοκοπίας ονομάζεται IRRD (από τα αρχικά Insurance Recovery and Resolution Directive) και, όπως ανακοινώθηκε από το Συμβούλιο, οι εκπρόσωποι των κρατών μελών συμφώνησαν (σε μια γενική προσέγγιση) σχετικά με την Οδηγία για την ανάκαμψη και την εξυγίανση ασφαλίσεων (IRRD). Η πρόταση αυτή συμφωνήθηκε να ενισχύσει την Οδηγία Solvency II, με στόχο να καταστήσει τον ασφαλιστικό και αντασφαλιστικό τομέα πιο ανθεκτικό και να ενισχύσει την προστασία των αντισυμβαλλομένων, των φορολογουμένων, της οικονομίας και της χρηματοπιστωτικής σταθερό-

τητας εντός της ΕΕ. Η απόφαση του Συμβουλίου ανοίγει τον δρόμο για την έναρξη των διαπραγματεύσεων με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το νέο έτος, ενόψει της συμφωνίας για το τελικό κείμενο. Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών της Τσεχίας (η οποία προεδρεύει στην ΕΕ αυτήν την περίοδο), Zbyne`΄k Stanjura, «αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός για τη μείωση των κινδύνων για τους αντισυμβαλλομένους και τους φορολογουμένους και την ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και της εμπιστοσύνης στην εσωτερική αγορά. Η νέα Οδηγία θα παρέχει ένα πλαίσιο για περιπτώσεις στις οποίες το καθεστώς Solvency II δεν εμποδίζει την πτώχευση μιας ασφαλιστικής επιχείρησης. Το πλαίσιο Solvency II λειτουργεί γενικά καλά, αλλά περίπου δέκα ασφαλιστικές εταιρείες της ΕΕ αποτυγχάνουν κάθε χρόνο, με σημαντικές επιπτώσεις στους αντισυμβαλλομένους.

Η Οδηγία για την ανάκτηση και την επίλυση ασφαλίσεων (IRRD) θα παρέχει εναρμονισμένες διαδικασίες επίλυσης, καθιστώντας ευκολότερο τον χειρισμό των αποτυχιών των ασφαλιστικών εταιρειών, ιδίως σε διασυνοριακό πλαίσιο».

Το σκεπτικό του Συμβουλίου Για πολλές κοινωνικές και οικονομικές δραστηριότητες η κατοχή ενός ασφαλιστηρίου συμβολαίου είναι απαραίτητη για την προστασία από πιθανούς κινδύνους. Η άτακτη αποτυχία των ασφαλιστών μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στους αντισυμβαλλομένους, τους δικαιούχους, τους ζημιωθέντες ή τις επηρεαζόμενες επιχειρήσεις. Μπορεί περαιτέρω να οδηγήσει ή να ενισχύσει τη χρηματοπιστωτική αστάθεια και να επηρεάσει την πραγματική οικονομία στο σύνολό της ή να απαιτήσει εξαιρετική προσφυγή σε δημόσιους πόρους. Επί του παρόντος, δεν υπάρχουν εναρμονισμένες διαδικασίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την εξυγίανση

των ασφαλιστών, με ουσιαστικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών να οδηγούν σε άνισα επίπεδα προστασίας για τους αντισυμβαλλομένους και τους δικαιούχους. Το IRRD θα εισαγάγει ένα εναρμονισμένο καθεστώς

κών εταιρειών, ώστε να παρέχει στις

εθνικές αρχές παρόμοια εργαλεία και διαδικασίες εξυγίανσης για την αντιμετώπιση αστοχιών. Η πρόταση θα απαιτούσε από τα κράτη μέλη να συστήσουν αρχές εξυγίανσης ασφαλίσεων, να εξασφαλίσουν αποτελεσματική διασυνοριακή συνεργασία και να αναθέσουν στην Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (EIOPA) συντονιστικό ρόλο. Το IRRD θα εξασφάλιζε ίσους όρους ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών μελών και θα προστάτευε τα συμφέροντα των κατόχων πολιτικής. Επιπλέον, θα ελαχιστοποιούσε τον αντίκτυπο στην οικονομία, το χρηματοπιστωτικό σύστημα και κάθε προσφυγή στα χρήματα των φορολογουμένων, συμβάλλοντας στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και την εμπιστοσύνη στην εσωτερική αγορά ασφάλισης και αντασφάλισης. Η ανακοίνωση αναφέρει ότι το Συμβούλιο χαιρετίζει την αξία της θέσπισης ενός εναρμονισμένου ελάχιστου ευρωπαϊκού πλαισίου για την ανάκαμψη και εξυγίανση των ασφαλιστικών επιχειρήσεων, υπό την προϋπόθεση ότι το πλαίσιο αυτό είναι αναλογικό, προσαρμοσμένο στον ασφαλιστικό τομέα και συμβάλλει δεόντως στην προστασία των αντισυμβαλλομένων και στη διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στην ενιαία αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. «Είναι σημαντικό να θεσπιστούν κοινοί κανόνες και ταυτόχρονα να αφεθεί επαρκής ευελιξία στις εθνικές αρχές για να προσαρμόσουν τις ιδιαιτερότητες των ασφαλιστικών αγορών τους και να αντιμετωπίσουν τα χαρακτηριστικά της κάθε περίπτωσης» αναφέρεται.

Ενώ οι εθνικές αρχές πρέπει να διαθέτουν επαρκείς εξουσίες για να

αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τις ασφαλιστικές αποτυχίες, πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή κανόνες για να διασφαλιστεί η δίκαιη μεταχείριση

όλων των ενδιαφερομένων, όπως η αρχή ότι κανένας πιστωτής δεν πρέπει να βρίσκεται σε χειρότερη θέση σε περίπτωση διάλυσης εταιρείας, σε σύγκριση με μια «συνηθισμένη» πτωχευτική διαδικασία.

Ιστορικό της Οδηγίας για τις πτωχεύσεις Στις 22 Σεπτεμβρίου 2021, η Επιτροπή ενέκρινε πρόταση για Οδηγία για την ανάκτηση και την εξυγίανση ασφαλίσεων (IRRD) ως μέρος της συνολικής δέσμης αναθεώρησης των κανόνων Solvency II. Η πρόταση αποσκοπεί στην εναρμόνιση των εθνικών νομοθεσιών για την ανάκαμψη και την εξυγίανση των ασφαλιστικών και αντασφαλιστικών επιχειρήσεων παρόμοια με εκείνα του τραπεζικού τομέα, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι ασφαλιστές και οι αντασφαλιστές στην ΕΕ θα συνεχίσουν να επενδύουν και να υποστηρίζουν τις πολιτικές προτεραιότητες της ΕΕ. Από τον Οκτώβριο του 2021, υπό τη σλοβενική, τη γαλλική και την τσεχική προεδρία, η ομάδα εργασίας του Συμβουλίου για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και η τραπεζική ένωση συζήτησαν την πρόταση σε πολλές περιπτώσεις. Τον Ιούνιο του 2022, η γαλλική προεδρία παρουσίασε μια έκθεση προόδου και, τον Δεκέμβριο του 2022, η τσεχική προεδρία πρότεινε μια σειρά συμβιβαστικών τροπολογιών για την επίτευξη μιας γενικής συμφωνίας πλαισίου.

Οι Ευρωπαίοι ασφαλιστές υπέρ της ενσωμάτωσης κανόνων βιωσιμότητας στη Solvency II Οι ευρωπαϊκοί ασφαλιστές υποστηρίζουν τη φιλόδοξη ατζέντα της ΕΕ για τη βιωσιμότητα και δεσμεύονται να συνεχίσουν να συνεισφέρουν στη μετάβαση σε μια πιο βιώσιμη κοινωνία, διαδραματίζοντας έναν σημαντικό ρόλο στην επίτευξη των στόχων της Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ. Η βιωσιμότητα είναι βασικό στοιχείο

της αναθεώρησης Solvency II και οι ασφαλιστές υποστηρίζουν αλλαγές που μπορούν να βοηθήσουν να διευκρινιστεί πώς οι κίνδυνοι βιωσιμότητας, περιλαμβανομένων και των κινδύνων της κλιματικής αλλαγής, ενσωματώνονται κατάλληλα στο πλαίσιο Solvency II, εφόσον αυτό δεν ισχύει ήδη. Αν και οι απαιτήσεις για τους ασφαλιστές να ενσωματώσουν τους κινδύνους βιωσιμότητας στις επενδύσεις, το underwriting και το reserving αποτελούν ήδη μέρος του Solvency II, ο κλάδος αναγνωρίζει το όφελος από την προσθήκη ορισμένων περαιτέρω διευκρινίσεων. Ως εκ τούτου, ο κλάδος υποστηρίζει τις προτάσεις της Επιτροπής σχετικά με τη βιωσιμότητα που βασίζονται στον κίνδυνο, όπως: Τακτικές αναθεωρήσεις και ενημερώσεις, όπου χρειάζεται, του εύρους και της βαθμονόμησης των παραμέτρων της standard formula που σχετίζονται με τον κίνδυνο φυσικής καταστροφής και το κλίμα. Την ένταξη της ανάλυσης σεναρίων κλιματικής αλλαγής στον ORSA. Την εντολή της EIOPA να διερευνηθεί αν μια διαφορετική προληπτική μεταχείριση για green/brown assets, καθώς και assets με κοινωνικό πρόσημο, δικαιολογείται με βάση στοιχεία διαφορών κινδύνου.

Επιπλέον, ο κλάδος υποστηρίζει σχέδια μετάβασης, τα οποία ένα πολύ ευρύ φάσμα εταιρειών, περιλαμβανομένων και των ασφαλιστών, θα πρέπει να καταρτίσουν, όπως προβλέπεται στις διατομεακές Οδηγίες της Directive on Corporate Sustainability Due Diligence και της Corporate Sustainability Reporting Directive. Ως εκ τούτου, για να αποφευχθούν περιττές επικαλύψεις και ασυνέπειες, δεν χρειάζεται να συμπεριληφθούν σχέδια μετάβασης σε ειδική τομεακή νομοθεσία, όπως το Solvency II. iw

δρόμους, θα καινοτομήσουν, θα δημιουργήσουν και θα συμβάλουν, τελικά, στο καλύτερο μέλλον που ονειρευόμαστε για τον τόπο. Ένας ζωντανός και δραστήριος νέος άνθρωπος, με εμπειρία, γερές σπουδές και απασχόληση στο εξωτερικό, που όμως γύρισε και ανέλαβε τα ηνία της Mega Brokers. «Πατάει» στην εμπειρία και τη γνώση που έλαβε στο εξωτερικό, αλλά είναι «ζυμωμένος» εξ απαλών ονύχων με τις ασφαλίσεις, τα προβλήματα, τις προοπτικές, τον ανταγωνισμό και την ελληνική πραγματικότητα. Είναι, λοιπόν, σωστά τοποθετημένος.

iw? Συγχαρητήρια και για την επίσημη ανάληψη ρόλου «πρώτου καπετάνιου» στη Mega Brokers, αν και η εντύπωση της αγοράς ήταν ότι ήδη εσείς «κυβερνούσατε», εδώ και κάποιο διάστημα, λόγω και των μεγάλων υποχρεώσεων του προέδρου με τα επιμελητηριακά θέματα. Ήσασταν, άλλωστε, ήδη γενικός διευθυντής της εταιρείας και αντιπρόεδρος. Πάντως, στη γιορτή της Mega Brokers, όταν βραβεύσατε τους κορυφαίους συνεργάτες σας, τον Ιούνιο, ο πρόεδρος σας είχε αποκαλέσει «μαέστρο». Τα νέα όμως τα μάθαμε τον Οκτώβριο… απ. Καταρχάς, σας ευχαριστώ πολύ!

χρονοδιάγραμμα που απαιτείται σε μια διαδικασία διαδοχής. Όπως καταλαβαίνετε, οι διεργασίες και τα βήματα που πρέπει να γίνουν για τη διασφάλιση μιας ομαλής και απρόσκοπτης μετάβασης απαιτούν χρόνο, οργάνωση και σωστή ενημέρωση σε εσωτερικό αλλά και εξωτερικό επίπεδο. Εξάλλου, όπως έχω δηλώσει και πάλι στο πρόσφατο παρελθόν, στόχος όλων μας στη Mega Brokers είναι η συνέχιση της επιτυχημένης πορείας της μέσα από ένα περιβάλλον σταθερότητας, ασφάλειας και εμπιστοσύνης για τους συνεργάτες μας και τους πελάτες μας. iw? Είναι αλλιώς να γεννιέσαι και να είσαι «από τα γεννοφάσκια σου», που λένε, σε μια οικογένεια που ζει και αναπνέει με τη διαμεσολάβηση; Βλέπεις πιο θετικά το

επάγγελμα ή μήπως σκέφτεσαι να αποφύγεις καλύτερα εκείνα τα προβλήματα που αντιλαμβάνεσαι ότι απασχολούν καθημερινά τους γονείς; απ. Απολύτως εύλογα τα ερωτήματά σας. Αρχικά, θα ήθελα να θέσω ακόμη δύο παραμέτρους, που θα πρέπει να συνυπολογιστούν στο ζήτημα του να αναλάβεις μια οικογενειακή επιχείρηση. Το πρώτο αφορά το να μη σε ενδιαφέρει καθόλου το επαγγελματικό αντικείμενο της επιχείρησης

Χρειάζεται ισορροπία στην καθημερινότητα που διαμορφώνουμε, έτσι ώστε να συνεχίσουμε να είμαστε αποδοτικοί και παραγωγικοί.

ματεύσεων και της επικοινωνίας μού φαινόταν συναρπαστικός. Έτσι, λοιπόν, από μικρή ηλικία και μέσω της οικογένειάς μου, ήρθα σε επαφή με το αντικείμενο της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης και την απόρροια όλων όσων συνεπάγεται αυτό. Είδα την όμορφη, την απαιτητική, την πιεστική, τολμώ να πω, πλευρά του επαγγέλματος και συνειδητά επέλεξα να το ακολουθήσω. Όχι εξαιτίας κάποιας επιβεβλημένης υποχρέωσης, για να συνεχίσω την οικογενειακή παράδοση, αλλά επειδή πραγματικά αγάπησα τον κλάδο και όσα μπορεί να σου προσφέρει. iw? Τώρα που ήδη είστε πια «στα βαθιά νερά», αλλά πολύ νέος επίσης, θα λέγατε στους νεότερους από εσάς να σκεφτούν τη σταδιοδρομία στον κλάδο;

απ. Με μία λέξη, ναι! Ο κλάδος των ασφαλίσεων αποτελεί ένα πεδίο επαγγελματικής δραστηριοποίησης με προεκτάσεις που αγγίζουν άμεσα και έμμεσα κάθε έκφανση της καθημερινότητάς μας. Νομίζω πως είναι μια πολύ γοητευτική ιδέα για κάθε άνθρωπο –και πολύ περισσότερο για κάθε νέο άνθρωπο– η δυνατότητα να αποτελέσει έναν βασικό παράγοντα για τη βελτίωση της ζωής και της καθημερινότητας των ανθρώπων που θα τον εμπιστευθούν και παράλληλα μέσα από αυτές τις διεργασίες να εξελιχθεί και ο ίδιος. Επιτρέψτε μου να σταθώ για λίγο στη διατύπωσή σας σχετικά με τα

νερά». Πιστεύω ακράδα-

πως το μεγαλύτερο αίσθημα

και ικανοποίησης που μπορείς να νιώσεις ως άνθρωπος και ως επαγγελματίας έρχεται μόνο όταν διαπιστώνεις πως η «κολύμβηση» που έμαθες «στα ρηχά νερά» σε βοήθησε στο να πας πιο βαθιά και να σώσεις έναν συνάνθρωπό σου που υπερεκτίμησε τις δυνατότητές

του και άρχισε να «βουλιάζει», κυριολεκτικά και μεταφορικά. Αυτό για μένα, και πιστεύω για πολλούς άλλους νέους ανθρώπους που θέλουν να εμπλακούν με τον κλάδο, αποτελεί το πολυτιμότερο κίνητρο.

iw? Υπάρχουν προσωπικά στοιχεία στον χαρακτήρα του ανθρώπου, πέραν των σπουδών, τα οποία εκτιμάτε ότι είναι απαραίτητα για μια καλή πορεία στον χώρο, και ποια είναι αυτά;

απ.

Άποψή μου είναι και διαλέγω πάντα να συνεργάζομαι με ανθρώπους για τον χαρακτήρα και την ακεραιότητά τους. Ίσως κάποτε οι σπουδές και το υψηλό επίπεδο κατάρτισης ενός στελέχους να ήταν αρκετά για να του εξασφαλίσουν μια επιτυχημένη σταδιοδρομία, και δεν αναφέρομαι μόνο στον ασφαλιστικό τομέα, αλλά πλέον είναι επιβεβλημένο στη φαρέτρα ενός ασφαλιστικού διαμεσολαβητή να υπάρχουν και τα επονομαζόμενα “soft skills”. Δεξιότητες, δηλαδή, άρρηκτα συνδεμένες με το να μπορεί ένα στέλεχος να ανταποκριθεί στο αντικείμενό του εξυπηρετώντας το σφαιρικά. Το να μπορεί να επικοινωνήσει σωστά με πελάτες και συνεργάτες, το να μπορεί να διαπραγματευτεί αποτελεσματικά, η ικανότητά του να μπορεί να ηγηθεί, η καλή διαχείριση του χρόνου, η ενσυναίσθηση και μια σειρά πολλών άλλων δεξιοτήτων είναι πλέον προαπαιτούμενα.

iw? Γιατί οι νεότεροι πρέπει να σκεφτούν να ασφαλιστούν, αφού… είναι νέοι; απ. Μέσα από την εύστοχη, ομολογουμένως, ερωταπάντησή σας, έρχεται στην επιφάνεια και αναδεικνύεται ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα του ασφαλιστικού τομέα στη χώρα μας. Αυτό δεν είναι

Στόχος όλων μας στη Mega Brokers είναι η συνέχιση της επιτυχημένης πορείας της μέσα από ένα περιβάλλον σταθερότητας, ασφάλειας και εμπιστοσύνης για τους συνεργάτες μας και τους πελάτες μας.

άλλο από την έλλειψη ασφαλιστικής κουλτούρας που διέπει το σκεπτικό αρκετών νέων ανθρώπων της χώρας μας. Τολμώ να πω πως αυτή η αντιμετώπιση δεν περιορίζεται αποκλειστικά και μόνο στον τομέα της πρόνοιας για το μέλλον, αλλά έχει ισχυρή παρουσία και σε μια πλειάδα πεδίων της πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής ζωής του τόπου μας. Για πολλούς νέους η διασφάλιση του μέλλοντός τους –και αυτό βεβαίως θα πρέπει όλους να μας προβληματίσει– δεν βρίσκεται ψηλά στη λίστα του προγραμματισμού τους. Βεβαίως, οι συνέπειες τέτοιων αποφάσεων έχουν σοβαρό αντίκτυπο και επιπτώσεις, οι οποίες δυστυχώς γίνονται αντιληπτές όταν πλέον είναι πολύ αργά. Θέλω να πιστεύω πως ακόμη ανήκω και εγώ σε αυτούς, αλλά οπωσδήποτε δεν γίνεται να ταυτιστώ με ένα σκεπτικό που καλλιεργεί την ανασφάλεια και το ρίσκο. Το να επαφίενται στα κελεύσματα του «αύριο» οι κρισιμότεροι τομείς για τη ζωή κάθε ανθρώπου, όπως η υγεία του, η οικία του, η επιχείρησή του ή οι μελλοντικές συνταξιοδοτικές απολαβές του, και όταν μάλιστα μπορεί να τα διασφαλίσει με πολύ ευνοϊκότερους όρους από εκείνους που θα ακολουθήσουν την ασφάλισή του σε μεγαλύτερη ηλικία, πρέπει να είναι το αυτονόητο και ως αυτονόητο δεν επιδέχεται κάποια περαιτέρω ανάλυση.

iw? Σκεφτήκατε καθόλου την πιθανότητα να παραμείνετε και να συνεχίσετε την επιτυχημένη καριέρα σας στο εξωτερικό ή αποφασίσατε εύκολα την επιστροφή;

απ. Όπως και για κάθε άλλο βήμα της ζωής μου, έτσι και αυτή η απόφαση για την επιστροφή μου, το 2015, στην Ελλάδα ήταν απόρροια ώριμης σκέψης και διεξοδικής μελέτης όλων των παραμέτρων της, τόσο σε επαγγελματικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο. Από τη μια πλευρά, απολάμβανα ένα εξαιρετικό εργασιακό περιβάλλον, με πολλές προοπτικές διεθνούς ανέλιξης, και στον αντίποδα βρισκόταν η πρόκληση του να επιστρέψω στη Mega Brokers και να προσπαθήσω να συνεισφέρω στην εξέλιξη της εταιρείας με όσες εμπειρίες είχα αποκομίσει από το εξωτερικό, στα ελληνικά δεδομένα του ασφαλιστικού κλάδου. Ασφαλώς, στην απόφασή μου τελικά να επιστρέψω συνηγόρησε και η μεγάλη αγάπη που τρέφω για τον τόπο μας, την Ελλάδα. Η ποιότητα της ζωής, η ζωντανή κουλτούρα, το ταμπεραμέντο των ανθρώπων

της, είτε ως πελάτες, συνεργάτες ή απλώς ως συμπολίτες μου, συνθέτουν ένα μοναδικό κράμα συνθηκών που προσφέρει προσωπική

ισορροπία. Δεν περιστρέφονται όλα γύρω από τα επαγγελματικά και τα οικονομικά θέματα. Χρειάζεται ισορροπία στην καθημερινότητα

που διαμορφώνουμε, έτσι ώστε να συνεχίσουμε να είμαστε αποδοτικοί και παραγωγικοί.

iw? Από την εμπειρία σας, οι ευκαιρίες ανάπτυξης για ικανά και μορφωμένα στελέχη είναι μεγαλύτερες στο εξωτερικό;

απ. Το συγκεκριμένο ερώτημα έχει απαντηθεί με τον καλύτερο τρόπο από τον Αμερικανό συγγραφέα Jackson Brown, ο οποίος είπε: «Η ευκαιρία χορεύει μ’ αυτούς που είναι ήδη στην πίστα». Είναι αρκετά εύκολο να υιοθετήσουμε την επιδερμική προσέγγιση πως

οι ευκαιρίες στο εξωτερικό είναι μεγαλύτερες ή και περισσότερες από αυτές που προσφέρει η χώρα μας. Όταν ένα στέλεχος έχει τα εχέγγυα των σπουδών, της κατάρτισης, της ευρείας αντίληψης και της όρεξης για δημιουργία, οι ευκαιρίες θα του παρουσιαστούν όπου κι αν βρίσκεται. Επ’ ουδενί δεν γίνεται να παραλείψουμε από την εξίσωση των ευκαιριών τους παράγοντες της τύχης, αλλά και της αδικίας πολλές φορές, οι οποίοι όμως διέπουν τις εργασιακές συνθήκες τόσο της Ελλάδας όσο και χωρών του εξωτερικού. Με απλά λόγια, και στην Ελλάδα, εάν αξίζεις, δεν χάνεσαι. iw

αγαπημένους του– ενώ ταυτόχρονα χαίρεται το δώρο της ζωής. Θα ήταν ευτυχέστερος δηλαδή (αν μπορούσε), έχοντας κερδίσει το «στοίχημα», επειδή μετέβη εις τας αιωνίας μονάς; Προφανώς, ο πελάτης αυτός: Δεν Ασφάλειες ζωής: Σταθερό «καταφύγιο» και σιγουριά κάθε ασφαλισμένου Οι ασφάλειες ζωής είναι η πεμπτουσία των ασφαλίσεων και η σημαντικότερη πράξη διασφάλισης

οποίος θα τον κατηύθυνε στο σωστό

του.

ζωής:

ξεχωριστός και

με ιδιαίτερες ανάγκες, απαιτήσεις και προσωπικές δυσκολίες ή αναγκαιότητες που πρέπει να ληφθούν υπόψη. Τα προγράμματα που παρέχουν οι εταιρείες μπορούν να καλύψουν κάθε ανάγκη και ιδιαιτερότητα. Η επιλογή πρέπει να είναι ώριμη για να αποδώσει καρπούς μακροχρόνια. Υπάρχουν τα κλασικά συμβόλαια ζωής, αλλά υπάρχουν και οι ασφάλειες ζωής που συνδέονται με επενδυτικά προϊόντα, τα λεγόμενα Unit Linked, που μακροχρόνια αποδίδουν περισσότερο. Όπως φαίνεται,

ειδικευμένο

που τα έβλεπαν να χάνουν έδαφος φέτος μετά τον πόλεμο και την πτώση των αγορών, εκείνες που έχασαν μεγαλύτερο έδαφος είναι οι κλασικές ασφάλειες ζωής, για το εννεάμηνο που υπάρχουν στοιχεία. Υπάρχουν επίσης οι καλύψεις που σχετίζονται με την υγεία, τις ασθένειες ή ατυχήματα ή καλύπτουν ανικανότητα για εργασία και απώλεια εισοδήματος, προσφέρουν πρόληψη, νοσηλεία και αποκατάσταση. Υπάρχουν ακόμα εκείνες στις οποίες τα ασφάλιστρα καταβάλλονται με συγκεκριμένη περιοδικότητα ή καταβάλλονται εφάπαξ. Το τοπίο είναι περίπλοκο, γιατί πρέπει να καλύψει μεγάλη γκάμα αναγκών για κάθε ασφαλισμένο. Η μεγάλη εικόνα των ασφαλίσεων Και το μεγαλύτερο μπέρδεμα έρχεται όταν ο ασφαλισμένος θέλει να ασφαλιστεί με πρόγραμμα που συνδέεται με επενδύσεις, αλλά βλέπει, άναυδος, τις τιμές των ομολόγων να υποχωρούν, όπως και των μετοχών, και λησμονεί ότι το συμβόλαιό του είναι μακροχρόνιο και συνεπώς στη διάρκεια 15-20 ετών θα έρθει η περίοδος με μεγάλη άνοδο των τιμών και κέρδη. Γιατί κι εδώ ισχύει ό,τι με τις μετοχές: κανείς δεν ξέρει πότε θα ανεβούν και πότε θα πέσουν και

με σωστή διασπορά και επαγγελματική διαχείριση από εξειδικευμένους επαγγελματίες έχει αποδειχθεί ότι ξεπερνά τις βραχυχρόνιες διακυμάνσεις και αποδίδει οφέλη. Στην Ελλάδα η ιδιωτική ασφάλιση έχει πολύ χαμηλότερη διείσδυση σε σχέση με το εξωτερικό, ωστόσο αυτό, σταδιακά, αλλάζει και ενδέχεται να είμαστε μπροστά σε μια μακροχρόνια ανοδική πορεία, καθώς οι συνθήκες ευνοούν έντονα την ανάπτυξη του κλάδου. Το πρόβλημα αυτό –όπως και οι διακυμάνσεις στην παραγωγή ασφαλίστρων– αποτυπώνεται στα στοιχεία της παραγωγής ασφαλίστρων και στα λοιπά στατιστικά στοιχεία της Έρευνας της ΕΑΕΕ για τις ασφάλειες ζωής. Αλλά, όπως και οι ασφαλισμένοι δεν πρέπει να βλέπουν βραχυπρόθεσμα

αλλά σε βάθος χρόνου, έτσι και οι εξαγορές στον κλάδο, αποκαλύπτουν τη δυναμική που αναπτύσσεται και

θα γίνει φανερή τα επόμενα χρόνια. Θα πρέπει κανείς να βλέπει τη μεγάλη εικόνα. Τι δείχνει η έρευνα της ΕΑΕΕ για τον κλάδο ζωής: Σταθεροποιείται η τάση στα

Unit Linked Η παραγωγή συμβολαίων που συνδέονται με επενδυτικά προϊόντα εξακολουθεί να είναι, όπως και πέρσι, ανοδική, με αυξανόμενη τάση, παρά τη μείωση των αξιών σε μετοχές και ομόλογα με τα οποία συνδέονται τα συγκεκριμένα συμβόλαια. Αυτό είναι το πλέον αισιόδοξο και ενδιαφέρον στοιχείο της έρευνας της ΕΑΕΕ για τον κλάδο ζωής, που δείχνει ότι κάποιες συνήθειες μεταβάλλονται και οι τάσεις αλλάζουν. Είναι χαρακτηριστικό το ότι το 83,7% των νέων εργασιών στον κλάδο ζωής αφορούν συμβόλαια ζωής συνδεδεμένα με επενδύσεις.

επένδυση

Από την άλλη, μια τάση των τραπεζών να προσφέρουν με πενταετή ομολογιακά αμοιβαία μερίσματα σε προϊόντα που ανταγωνίζονται τις προθεσμιακές καταθέσεις και υπερβαίνουν τους τόκους για ποσά που είναι σημαντικά μικρότερα από αυτά των προθεσμιακών μπορεί να αλλάξει τη γενική εικόνα, αλλά όχι την ουσία των ασφαλίσεων ζωής, οι οποίες παρέχουν καλύψεις ζωής και υγείας. Ένα άλλο στοιχείο που παρουσιάζει

Ιανουαρίου και τέλους Ιουνίου, δείχνουν τα στοιχεία έρευνας της ΕΑΕΕ, σύμφωνα με την οποία:

Το σύνολο της παραγωγής έφθασε σε 1,338 δισ. ευρώ φέτος στο πρώτο εξάμηνο έναντι 1,368 δισ. ευρώ πέρσι.

Η παραγωγή ατομικών ασφαλίσεων υποχώρησε κατά 6,4% από πέρσι, στα 984,37 εκατ. ευρώ, έναντι 1,051 δισ. ευρώ πέρσι.

✓

Ξεκάθαρη στροφή

προς τις ασφαλίσεις που συνδέονται με επενδυτικά προϊόντα.

μήνου, ποσό 327,9 εκατ. ευρώ αντιστοιχεί στις νέες εργασίες του κλάδου (εκ των οποίων 290,8 εκατ. ευρώ στις ατομικές ασφαλίσεις και 37,1 εκατ. ευρώ στις ομαδικές ασφαλίσεις).

Από το σύνολο των νέων εργασιών, οι εφάπαξ καταβολές κατά το πρώτο εξάμηνο του 2022 ανήλθαν στα 236,4 εκατ. ευρώ (εκ των οποίων 215,6 εκατ. ευρώ στις ατομικές ασφαλίσεις και 20,8 εκατ. ευρώ στις ομαδικές).

Κανάλια διανομής: Ο πρώτος λόγος στους διαμεσολαβητές

ενδιαφέρον είναι ότι οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές έχουν το μεγαλύτερο μερίδιο στην παραγωγή συμβολαίων ασφαλειών ζωής, με μερίδιο που φθάνει συνολικά το 55,4% στα ατομικά συμβόλαια και συνολικό μερίδιο 54,7% στα ομαδικά συμβόλαια ζωής. Αντίθετα, η πτώση των νέων εργασιών, με νέα συμβόλαια των ασφαλιστικών επιχειρήσεων στο πρώτο εξάμηνο φέτος, είναι δυσάρεστο νέο, που εύλογα αποδίδεται στη μεγάλη αύξηση του πληθωρισμού, που μείωσε τα πραγματικά εισοδήματα και προσγείωσε τις προσδοκίες, όπως επίσης και στα περιοριστικά μέτρα για τη ρευστότητα, που επιβραδύνουν μεν τον πληθωρισμό, αλλά ανακόπτουν και την ανάπτυξη της οικονομίας. Μικρή υποχώρηση 2,2% της παραγωγής ασφαλίσεων στον κλάδο ζωής στο πρώτο εξάμηνο 2022, μεταξύ

Η παραγωγή ομαδικών ασφαλίσεων, ωστόσο, αυξήθηκε κατά 11,8% στο πρώτο εξάμηνο, στα 353,54 εκατ. ευρώ, από παραγωγή ομαδικών ασφαλίσεων 316,21 εκατ. ευρώ στο πρώτο εξάμηνο πέρσι. Ωστόσο στα συγκεκριμένα στοιχεία ξεχωρίζει η συνεχιζόμενη αύξηση των ατομικών ασφαλίσεων ζωής που συνδέονται με επενδυτικά προϊόντα (Unit Linked), στις οποίες η παραγωγή έφθασε στα 426,62 εκατ. ευρώ στο πρώτο εξάμηνο, από 406,83 εκατ. ευρώ πέρσι. Στο μεταξύ, το 28% έφθασε η μείωση της παραγωγής συμβολαίων ζωής, αναλυόμενη σε μείωση κατά 29,7% των ατομικών ασφαλίσεων και 11,5% μείωση των ομαδικών.

Από το σύνολο της παραγωγής ασφαλίστρων του πρώτου εξα-

Στις ατομικές ασφαλίσεις, κυρίαρχο κανάλι διανομής είναι οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές με 55,4% (39,9% οι αποκλειστικής συνεργασίας και 15,5% οι μη αποκλειστικής συνεργασίας) και ακολουθεί το bancassurance με 43,3%. Από τις άμεσες πωλήσεις προέρχεται μόλις το 1,3% της παραγωγής.

Στις ομαδικές ασφαλίσεις, οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές συγκεντρώνουν το 54,7% της παραγωγής (44,4% οι μη αποκλειστικής συνεργασίας και 10,3% οι αποκλειστικής συνεργασίας). Οι άμεσες πωλήσεις συγκεντρώνουν το 34,81% της παραγωγής (ειδικότερα, από call center, direct mail το 8,4%, από corporate sales, ασφαλιστικούς υπαλλήλους το 26,4% και από το Διαδίκτυο το 0,01%).

Από το bancassurance προέρχεται το 10,5%.

Πίνακας 2 Παραγωγή ασφαλίστρων κλάδου ζωής στο πρώτο εξάμηνο 2022

Αποζημιώσεις Οι αποζημιώσεις που πληρώθηκαν κατά το πρώτο εξάμηνο του 2022 ανήλθαν σε 921 εκατ. ευρώ περίπου, έναντι 910 εκατ. περίπου το αντίστοιχο διάστημα του 2021. Η αύξηση των αποζημιώσεων των ασφαλιστικών επιχειρήσεων της παρούσας έρευνας έφθασε στο 1,2% στο σύνολο, οφειλόμενη σε αύξηση 5,6% των αποζημιώσεων των ατομικών συμβολαίων και 8,6% μείωση των αποζημιώσεων των ομαδικών συμβολαίων. Στην έρευνα του 2022 περιλαμβάνονται τα στοιχεία 18 ασφαλιστικών επιχειρήσεων με καθεστώς εγκατάστασης, οι οποίες συγκέντρωσαν το 99% της παραγωγής ασφαλίστρων (περιλαμβανομένων και των δικαιωμάτων συμβολαίων) στις ασφαλίσεις ζωής και υγείας, σύμφωνα με τα πλήρη στοιχεία της ασφαλιστικής αγοράς που αφορούσαν το 2021. Από τις ανωτέρω επιχειρήσεις, οι 4 δραστηριοποιούνται μόνο στις ασφαλίσεις ζωής ενώ 14 δραστηριοποιούνται σε ασφαλίσεις ζωής, ατυχημάτων, ασθενειών και άλλων ασφαλίσεων.

Πίνακας 4 Κατανομή παραγωγής ομαδικών ασφαλίσεων

Πίνακας 3 Κατανομή παραγωγής ατομικών ασφαλίσεων

Πλησιάζοντας στο τέλος κάθε χρονιάς, πολλοί από εμάς κάνουμε έναν απολογισμό του έτους που πέρασε, θέτοντας παράλληλα στόχους για τη νέα χρονιά που έρχεται. Πόσοι από εμάς επιθυμούν την απόκτηση μιας δικλίδας ασφαλείας για το μέλλον και τη διαχείριση των οικονομικών τους; Πόσοι από εμάς δεν έχουμε αναρωτηθεί πώς θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε ένα κεφάλαιο για τα μελλοντικά μας σχέδια, όπως η εξασφάλιση της ποιότητας ζωής που επιθυμούμε να έχουμε κατά τη συνταξιοδότηση ή η αποκατάσταση και το μέλλον των παιδιών μας; Οι απαντήσεις βρίσκονται στο νέο ασφαλιστικό-επενδυτικό πρόγραμμα της Εθνικής Ασφαλιστικής Full [Life] Balance & Protect, το οποίο μπορεί να γίνει ο καλύτερός μας σύμμαχος. Δεν χρειάζεται να στερηθούμε το «σήμερα» για να φροντίσουμε για το μέλλον μας. Το νέο ασφαλιστικό-επενδυτικό πρόγραμμα της Εθνικής Ασφαλιστικής Full [Life] Balance & Protect, χάρη σε μια σειρά από σύγχρονα χαρακτηριστικά, δίνει σε όλους εσάς τη δυνατότητα να στοχεύσετε με σιγουριά σε ένα μέλλον με ισορροπία και προστασία. Σας προσφέρει ευελιξία επιλογής ανάμεσα σε δύο διαφορετικές επιλογές επένδυσης (Balance ή Protect). Η επενδυτική επιλογή Full [Life] Balance συνδέεται με επενδυτικά κεφάλαια τύπου “LifecycleΚύκλου Ζωής”. Η επιλογή της επένδυσης είναι ελεύθερη από εσάς, με χρονικό ορίζοντα από 10 έως 20 έτη. Η επενδυτική αυτή στρατηγική φέρνει μια σειρά από σημαντικά

οφέλη σε όσους την ακολουθήσουν. Κι αυτό γιατί το πρόγραμμα είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να μειώνεται ο επενδυτικός κίνδυνος όσο πλησιάζει η ημερομηνία

λήξης του Η επενδυτική επιλογή Full [Life] Protect συνδέεται με το Αμοιβαίο Κεφάλαιο “BNP Paribas Ethniki Insurance 80% Protected Multi-Asset Fund”. Το αμοιβαίο αυτό κεφάλαιο, με τη στρατηγική επένδυσης που ακολουθεί, στοχεύει στην επίτευξη προστασίας 80% της υψηλότερης καθαρής αξίας ενεργητικού που επιτυγχάνεται από την έναρξη της επένδυσης. Με αυτόν τον τρόπο η επένδυσή σας συμμετέχει στις ανοδικές κινήσεις της αγοράς, ενώ προστατεύεται κατά 80% στις καθοδικές. Η διάρκεια του προγράμματος είναι με ελάχιστο τα 15 έτη και μέγιστο τα 30 έτη. H διαχείριση της επένδυσης γίνεται από τον έμπειρο, διεθνούς εμβέλειας διαχειριστή, την BNP Paribas Asset Management, και επομένως δεν απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις από την πλευρά σας. Επιπλέον, το ασφαλιστικό-επενδυτικό πρόγραμμα Full [Life] Balance & Protect προσφέρει σημαντικά οφέλη και δυνατότητες, όπως:

Συστηματική αποταμίευση με μακροχρόνιο ορίζοντα, στοχεύοντας στη δημιουργία σημαντικού κεφαλαίου Προσθήκη πλήθους σημαντικών ασφαλιστικών καλύψεων που ταιριάζουν περισσότερο στον τρόπο ζωής του ασφαλισμένου, ώστε να καλύπτονται και οι επενδυτικές και οι ασφαλιστικές του ανάγκες. Bonus στη λήξη του προγράμματος, που είναι ανάλογο της διάρκειάς του. Επιλογή λήψης του ποσού στη λήξη είτε ως εφάπαξ είτε με μηνιαίες καταβολές. Ενίσχυση της επένδυσης με έκτακτες καταβολές. Μερική ή ολική εξαγορά του κεφαλαίου, εφόσον παρουσιαστεί ανάγκη. Δημιουργία παιδικού προγράμματος, καθώς το πρόγραμμα έχει ελάχιστη ηλικία εισόδου 30 ημερών.

Μπορείτε να ξεκινήσετε από σήμερα κιόλας με ασφάλεια και προστασία να διαμορφώνετε το κεφάλαιο που επιθυμείτε να έχετε στο μέλλον. Σημαντική Επισήμανση: Η Εθνική Ασφαλιστική δεν παρέχει οποιασδήποτε μορφής εγγύηση για την απόδοση ή διατήρηση των επενδυόμενων ποσών στο ανωτέρω επενδυτικό προϊόν βασιζόμενο σε ασφάλιση. Η επένδυση σε Κεφάλαια Οργανισμών Συλλογικών Επενδύσεων σε Κινητές Αξίες (ΟΣΕΚΑ) δεν έχει Εγγυημένη Απόδοση και οι

GROUPAMA

«Η ισόβια ασφάλιση ζωής δίνει μία επιπλέον διάσταση προστασίας της οικογένειας, ολοκληρώνοντας την εξασφάλισή της»

Αν κάποιος ανατρέξει στην ιστορία της ασφάλισης ζωής, θα βρει ότι το πρώτο καταγεγραμμένο ασφαλιστήριο του κλάδου εκδόθηκε στο Λονδίνο στις 18 Ιουνίου 1583! Ήταν μια πολύ απλή συμφωνία (30 λίρες ασφάλιστρο για κάλυψη 400) με διάρκεια έναν χρόνο. Στους τεσσερισήμισι αιώνες που μεσολάβησαν, οι ασφαλίσεις ζωής έχουν διαδοθεί σε όλο τον ανεπτυγμένο κόσμο και καλύπτουν πολύ περισσότερες περιπτώσεις από ό,τι μπορεί να φανταστεί ο μέσος αγοραστής. Συνήθως, οι Έλληνες καταναλωτές ταυτίζουν τις ασφαλίσεις ζωής με τις συνταξιοδοτικές/αποταμιευτικές καλύψεις ή ακόμη και με τις ασφαλίσεις υγείας. Δυστυχώς, δεν έχουμε επιτύχει –ως αγορά– να καθιερώσουμε στη συνείδηση του αγοραστικού κοινού τη σπουδαιότητα της ασφάλισης ζωής. Ίσως αυτό οφείλεται στην ίδια τη «φύση» της εξασφάλισης και την ασφαλιστική περίπτωση που καλύπτει την απώλεια της ανθρώπινης ζωής. Κάτι που κάνει ένα πρόγραμμα ασφάλισης ζωής δυσάρεστο και δύσκολο στην παρουσίασή του. Είναι αρκετά «άβολο» να απευθύνεσαι σε έναν υποψήφιο πελάτη μιλώντας του για το μόνο αναπόφευκτο γεγονός της ζωής μας.

Ο θάνατος –ειδικά του προσώπου που προσφέρει το βασικό εισόδημα σε μια οικογένεια–, εκτός από το μεγάλο συναισθηματικό κενό, προκαλεί και σοβαρά οικονομικά ζητήματα. Ο επαγγελματίας ασφαλιστικός διαμεσολαβητής, που γνωρίζει τις πραγματικές ανάγκες των πελατών του, μπορεί να σχεδιάσει λύσεις που θα «ελαφρύνουν» τουλάχιστον τα οικονομικά ζητήματα. Μια οικογένεια χρειάζεται να συνεχίσει να λειτουργεί, τα έξοδα να πληρώνονται, οι όποιες οφειλές να τακτοποιούνται, τα παιδιά (αν υπάρχουν) να σπουδάσουν, οι φόροι κληρονομιάς (αν υπάρχουν) να πληρωθούν, αυτοί που μένουν πίσω να συνεχίσουν τη ζωή τους προσπαθώντας να διαχειριστούν την απουσία του αγαπημένου τους χωρίς οικονομικά βάρη. Τη λύση μπορεί να αποτελέσει η ασφάλιση ζωής. Πόσα είδη έχουμε Η πιο απλή εκδοχή είναι η Πρόσκαιρη Ασφάλιση Ζωής, η οποία, όπως μαρτυρά το όνομά της, έχει συγκεκριμένη διάρκεια, η οποία καθορίζεται από την αρχή του συμβολαίου. Αυτό που οι περισσότεροι πελάτες δεν γνωρίζουν είναι το πολύ χαμηλό κόστος που έχουν οι ασφαλίσεις αυτού του τύπου. Για παράδειγμα,

ένας 35χρονος γονιός μπορεί να εξασφαλίσει στην οικογένειά του 50.000 ευρώ σε περίπτωση που αυτός φύγει από τη ζωή στα επόμενα 20 χρόνια, με κόστος μόλις 13 ευρώ τον μήνα. Εναλλακτικά, υπάρχει η Ισόβια Ασφάλιση Ζωής. Εδώ, η διάρκεια δεν είναι συγκεκριμένη και το προϊόν αυτό αποτελεί ένα «πολυεργαλείο» στη διάθεση του πελάτη και του διαμεσολαβητή. Καλύπτει όλες τις περιπτώσεις που καλύπτει και η Πρόσκαιρη Ασφάλιση και τις διευρύνει με μια σειρά από επιπλέον δυνατότητες. Ενδεικτικά, μπορεί να παρέχει τα απαιτούμενα κεφάλαια για την αποπληρωμή των φόρων κληρονομιάς που προκύπτουν. Μπορεί, επίσης, να αποτελέσει την ίδια την κληρονομιά του ασφαλισμένου. Ενδεικτικά, το κόστος για άτομα 35 ετών και κεφάλαιο 50.000 ευρώ διαμορφώνεται στα 69 ευρώ τον μήνα. Επιπλέον, η Ισόβια Ασφάλιση Ζωής έχει και αποταμιευτικό χαρακτήρα, αφού το πρόγραμμα, εκτός του ασφαλιστικού σκέλους, δημιουργεί και ένα σημαντικό απόθεμα. Το απόθεμα αυτό αυξάνεται όσο ο ασφαλισμένος συνεχίζει την καταβολή των ασφαλίστρων και έχει δύο ευεργετικές συνέπειες:

Πρώτον, δημιουργεί ένα κεφάλαιο το οποίο ο ασφαλισμένος μπορεί να εισπράξει αν και όταν δεν χρειάζεται πλέον την ασφάλιση. Δεύτερον, μειώνει σε σημαντικό βαθμό το τελικό κόστος του ασφαλιστικού προγράμματος. Με τον τρόπο αυτό, η Ισόβια Ασφάλιση Ζωής δίνει μία επιπλέον διάσταση προστασίας της οικογένειας, ολοκληρώνοντας την εξασφάλισή της.

GENERALI

Για την Generali κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός και αξίζει να έχει τη φροντίδα που του ταιριάζει. Έχοντας τοποθετήσει την ανθρώπινη μοναδικότητα στο επίκεντρο του σχεδιασμού της, η εταιρεία αλλάζει τα δεδομένα στον κλάδο των ατομικών και των οικογενειακών ασφαλίσεων μέσα από το Life On, ένα καινοτόμο οικοσύστημα υπηρεσιών ζωής και υγείας. Στόχος είναι η συνεχής αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών, βάσει των νέων καταναλωτικών αναγκών και μέσω της προσφοράς καινοτόμων, ψηφιακών εργαλείων εξυπηρέτησης. Τα ευέλικτα προγράμματα της Generali αποτελούν ένα πλέγμα διασυνδεδεμένων υπηρεσιών, τεχνολογικών εργαλείων και ασφαλιστικών καλύψεων, που παρέχουν τη δυνατότητα προσωποποιημένων λύσεων στους πολίτες. Η προσέγγιση αυτή προτάσσει τις έννοιες της Φρο-

ντίδας και της Πρόληψης έναντι της αποζημίωσης του κινδύνου και κάνει πράξη την υπόσχεση του οργανισμού να αποτελεί τον Lifetime Partner των ασφαλισμένων του, παραμένοντας δίπλα τους όχι μόνο τη στιγμή ενός δυσάρεστου συμβάντος, αλλά σε κάθε τους βήμα, παρέχοντάς τους έξυπνα μέσα για να ζήσουν μια καλύτερη ζωή.

Modular ΣχεδιασμόςΕξατομικευμένες Λύσεις Ανταποκρινόμενη στις νέες καταναλωτικές τάσεις, σήμερα, η Generali μπορεί να προσφέρει στους πολίτες τη δυνατότητα να συμμετάσχουν

ενεργά στη σύνθεση του δικού τους προγράμματος ενεργοποιώντας τις υπηρεσίες και τις παροχές του οικοσυστήματος που ταιριάζουν στις ανάγκες τους, επιλέγοντας μεταξύ πέντε (5) διακριτών αξόνων προστασίας:

Πρόληψη Γιατροί και εξετάσεις Νοσηλεία Αποκατάσταση Υπηρεσίες Κάθε κατηγορία έχει διαφορετικά επίπεδα κάλυψης (Basic, Standard, Premium), με περιθώριο εμπλουτισμού και εξειδίκευσης της κάλυψης. Ο ασφαλισμένος μπορεί να κάνει τον συνδυασμό που επιθυμεί, σύμφωνα με το προφίλ και τις ανάγκες του, αλλά και να επιλέγει το επίπεδο κάλυψης που επιθυμεί, ξεχωριστά, για κάθε άξονα, χωρίς περιορισμό. Οι διαφορετικοί άξονες του νέου οικοσυστήματος υγείας παρέχουν απόλυτη ευελιξία στον πελάτη, καθώς μπορεί να συνδυάσει καλύψεις από διαφορετικά μέχρι πρότινος προϊόντα (νοσοκομειακά, εξωνοσοκομειακά, οικογενειακά, ζωής). Έχει, έτσι, τη δυνατότητα να δημιουργήσει

ο ίδιος το δικό του εξατομικευμένο οικοσύστημα υγείας και φροντίδας με τη βοήθεια του ασφαλιστικού του συμβούλου και την υπογραφή της Generali. Όπως σημειώνει ο κ. Γεώργιος Ζερβουδάκης, διευθυντής Πωλήσεων της Generali: «Οι πολίτες, σήμερα, είναι ενημερωμένοι και εκπαιδευμένοι στην σύγχρονη τεχνολογία, με αποτέλεσμα να επιζητούν προσωποποιημένα προγράμματα και άμεση ψηφιακή εξυπηρέτηση, διαμορφώνοντας, ουσιαστικά, το τελικό προϊόν. Αυτή είναι μία από τις βασικές καινοτομίες του Οικοσυστήματος Υγείας-Life On. Επιπλέον, η συμμετοχή του ασφαλισμένου στον σχεδιασμό των προγραμμάτων προσφέρει τεράστια ευελιξία στους συνεργάτες μας, καθώς τους βοηθά να ανταποκριθούν στις πλέον απαιτητικές ανάγκες ανθρώπων με διαφορετικά καταναλωτικά προφίλ. Κυρίως, θα έλεγα, των πολύ νεότερων που, μέχρι σήμερα, θεωρούσαν την ιδιωτική ασφάλιση λιγότερο προσβάσιμη». Περισσότερο από ασφάλιση… Μέσω του νέου Οικοσυστήματος Υγείας της Generali ο καταναλωτής δεν αντιμετωπίζεται μονοδιάστατα, αλλά ολιστικά. Η εξυπηρέτηση και οι υπηρεσίες δεν σταματούν στην αγορά μιας ασφαλιστικής κάλυψης έναντι κάποιου κινδύνου, αλλά ακολουθούν τον πελάτη σε διαφορετικές φάσεις της ζωής του και της επαφής του με την εταιρεία. Οι Υπηρεσίες, που αποτελούν τον πέμπτο άξονα προστασίας, περιλαμβάνουν εφαρμογές και ειδικές ψηφιακές πλατφόρμες προσφέροντας μια νέα, αναβαθμισμένη εμπειρία προστασίας και εξυπηρέτησης. Από την πρώτη στιγμή της εισόδου του στο οικοσύστημα, και ανεξάρτητα από το επίπεδο κάλυψης που διαθέτει, ο κάτοχος του Life On έχει στη διάθεσή του τις ακόλουθες υπηρεσίες:

My Generali: Για πρώτη φορά, διασυνδέονται σε ένα και μόνο σημείο πρόσβασης όλες οι ασφαλιστικές υπηρεσίες. Με το My Generali ο ασφαλισμένος μπορεί να αξιοποιεί από το κινητό ή τον υπολογιστή του όλες τις δυνατότητες της ασφάλισής του εύκολα και γρήγορα: ραντεβού με γιατρό, προέγκριση ή αναγγελία νοσηλείας, υποβολή ιατρικών εξόδων, πραγματοποίηση πληρωμών και παρακολούθηση των αιτημάτων του (mygenerali gr).

My e-Doctor: Μέσω του ειδικά σχεδιασμένου app o ασφαλισμένος έχει τη δυνατότητα να επικοινωνεί δωρεάν, μέσω τηλεσυνεδρίας, με γιατρούς διαφορετικών ειδικοτήτων, να λαμβάνει ιατρική συμβουλευτική 24/7 και να πραγματοποιεί έναν πρώτο έλεγχο των συμπτωμάτων του. Η υπηρεσία διατίθεται σε συνεργασία με τη Healthwatch

My Health IQ: O ψηφιακός «σύμβουλος υγείας» (εφαρμογή και web), που προσφέρεται σε συνεργασία με τη διακεκριμένη εταιρεία τεχνολογίας dacadoo, δίνει στον χρήστη τη δυνατότητα να παρακολουθεί, μέσω tracker ή χειροκίνητης εισαγωγής δεδομένων που σχετίζονται με την υγεία και τον τρόπο ζωής του, το ατομικό του σκορ καλής υγείας. Καθημερινές προκλήσεις και ένας ψηφιακός coach εκπαιδεύουν τον χρήστη στην υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής και τον βοηθούν στην επίτευξη των προσωπικών του στόχων (myhealthiq.generali.gr).

My e-Gym: Πρόκειται για μια δωρεάν πλατφόρμα, με ειδικά διαμορφωμένα προγράμματα εκγύμνασης και ευεξίας. Ο ασφαλισμένος μπορεί τώρα να γυμναστεί από το σπίτι και να γνωρίσει τα οφέλη της άσκησης στο σώμα και τη διάθεσή του με την καθοδήγηση των

κορυφαίων trainers των Holmes Place. Live sessions γυμναστικής, προγράμματα mindfulness και έξυπνα workouts είναι τώρα προσβάσιμα μέσα από το Life On health ecosystem της Generali.

Ψυχική Υγεία: Η ψυχική υγεία είναι εξίσου σημαντική με τη σωματική για τη διασφάλιση μιας καλύτερης ποιότητας ζωής. Σε συνεργασία με τη Melapus, οι ασφαλισμένοι του Life On έχουν τη δυνατότητα ατομικής συνεδρίας, ψηφιακά ή με επίσκεψη στο γραφείο πιστοποιημένων ψυχολόγων, ψυχιάτρων και παιδοψυχιάτρων. Η υπηρεσία διατίθεται σε ειδική προνομιακή τιμή για τους ασφαλισμένους της Generali. Διατροφολόγος-Διαιτολόγος: Η υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών είναι το πρώτο βήμα για την πρόληψη πολλών ασθενειών και η βάση για την καλή λειτουργία του οργανισμού. Για τον λόγο αυτό η Generali εξασφάλισε προνομιακή πρόσβαση σε εξειδικευμένους διαιτολόγους-διατροφολόγους του δικτύου της Affidea. Οι πιο σύγχρονες υπηρεσίες Διαιτολογίας και οι τελευταίες επιστημονικές εξελίξεις στον τομέα της διατροφολογικής συμβουλευτικής τίθενται στην υπηρεσία των ασφαλισμένων του Life On.

Μέσα από την ιστοσελίδα της Generali κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να δει συνδυαστικά όλες τις καλύψεις και να λάβει μια εξατομικευμένη πρόταση ασφάλισης, βασισμένη στις επιλογές του. Στη συνέχεια, μπορεί να προσαρμόσει την πρόταση αυτή τόσο ως προς την πληρότητα των καλύψεων όσο και ως προς την τιμή με τη βοήθεια του προσωπικού του Ασφαλιστικού Συμβούλου, ο οποίος έχει ενημερωθεί και μελετήσει ήδη τις προτιμήσεις του δυνητικού πελάτη.

Bonjour Multicover: Εξειδικευμένο πρόγραμμα κάλυψης 42 Σοβαρών Ασθενειών

Σε μια εποχή αβεβαιότητας και υψηλού ρίσκου, η εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης απαντά σε πολλές προκλήσεις θεμάτων υγείας. Όμως, σοβαρές ασθένειες παραμένουν ενεργές, με δυστυχώς αυξανόμενη συχνότητα εμφάνισής τους. Η CNP ΖΩΗΣ έρχεται να δώσει λύσεις με τα ειδικά προγράμματα κάλυψης Σοβαρών Ασθενειών. Συγκεκριμένα, παρέχει τη δυνατότητα στους πελάτες της να δημιουργήσουν το κατάλληλο ασφαλιστήριο συμβόλαιο, που να ανταποκρίνεται στις δικές τους ανάγκες. Το Bonjour Multicover είναι το μοναδικό πρόγραμμα στην ελληνική αγορά με τόσο μεγάλο εύρος Σοβαρών Ασθενειών (42), που προσφέρει τη δυνατότητα συνέχισης της ασφάλισης ακόμη κι όταν ο ασφαλισμένος διαγνωσθεί και αποζημιωθεί. Το Bonjour Multicover παρέχει στους ασφαλισμένους τη δυνατότητα οικονομικής ενίσχυσης για την αντιμετώπιση σοβαρών προβλημάτων υγείας.

Όρια Ασφαλισμένου Κεφαλαίου Από 15.000 έως 75.000 ευρώ. Συνδυασμός Καλύψεων Δυνατότητα συνδυασμού και με

άλλες συμπληρωματικές καλύψεις ασφάλισης στο ίδιο ασφαλιστήριο συμβόλαιο. Εφάπαξ Καταβολή Αποζημίωσης

Η αποζημίωση καταβάλλεται εφάπαξ, ανεξαρτήτως του ύψους των εξόδων που έχουν τυχόν πραγματοποιηθεί.

Συνέχιση Ασφάλισης μετά τη διάγνωση

Η ασφάλιση συνεχίζεται μετά τη διάγνωση και δεν τερματίζεται με

την καταβολή μίας και μόνο αποζημίωσης. Παρέχεται δυνατότητα κάλυψης για μέχρι και 3 περιπτώσεις Σοβαρών Ασθενειών, αρκεί καθεμία από αυτές να εμπίπτει σε διαφορετική ομάδα ταξινόμησης των 42 Σοβαρών Ασθενειών για τις οποίες προβλέπεται κάλυψη. Απλή και Εύκολη Διαδικασία Ασφάλισης Με απλή και εύκολη διαδικασία ασφάλισης, το ασφαλιστήριο συμβόλαιό σας εκδίδεται γρήγορα και σας παραδίδεται άμεσα.

Το Bonjour Multicover απευθύνεται σε άτομα ηλικίας από 18 έως 55 ετών που επιθυμούν να έχουν προστασία έναντι σοβαρών ασθενειών και καλύπτει μέχρι και τρεις (3) ασθένειες από διαφορετική ομάδα. Το ασφαλισμένο κεφάλαιο καταβάλλεται εξολοκλήρου στον ασφαλισμένο με τη διάγνωση μίας από τις σαράντα δύο (42) καλυπτόμενες σοβαρές ασθένειες. Η διάρκεια ασφάλισης είναι ένα έτος, με δυνατότητα ετήσιων ανανεώσεων και μέγιστη ηλικία λήξης το 65ο έτος. Οι 42 Σοβαρές Ασθένειες που καλύπτονται χωρίζονται στις ακόλουθες έξι ομάδες:

Ομάδα 1η: Εγκεφαλικό επεισόδιο, Παρακαμπτήρια Χειρουργική Επέμβαση της Στεφανιαίας Αρτηρίας, Καρδιακή Προσβολή, Νεφρική Ανεπάρκεια, Χειρουργική Επέμβαση Αορτής με Μόσχευμα, Μεταμόσχευση Παγκρέατος, Μεταμόσχευση Νεφρού, Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος.

Ομάδα 2η: Εγχείρηση Καρδιακής Βαλβίδας, Μεταμόσχευση Καρδιάς,

Σοβαρή Μυοκαρδίτιδα, Μυοκαρδιοπάθεια.

Ομάδα 3η: Τύφλωση, Κώμα, Καλοήθης Όγκος στον Εγκέφαλο, Απώλεια Ακοής, Σοβαρά Εγκαύματα, Απώλεια Άκρων, Απώλεια ενός άκρου και ενός ματιού, Σύνδρομο Apallic.

Ομάδα 4η: Τελικό στάδιο Ανεπάρκειας του Ήπατος, Νόσος του Πνεύμονα σε τελικό στάδιο, HIV από μετάγγιση αίματος, HIV που αποκτήθηκε λόγω επαγγέλματος, Αιφνίδια Ηπατίτιδα, Μεταμόσχευση Ήπατος, Μεταμόσχευση Πνεύμονα, Πρωτοπαθής Πνευμονική Υπέρταση.

Ομάδα 5η: Παράλυση, Πολλαπλή ή Κατά Πλάκας Σκλήρυνση, Εγκεφαλίτιδα, Νόσος του Parkinson, Μηνιγγίτιδα, Σοβαρό Τραύμα στο κεφάλι, Πολιομυελίτιδα, Νόσος του Κινητικού Νευρώνα, Επιδεινούμενη Υπερπυρηνική Παράλυση με αποτέλεσμα μόνιμα συμπτώματα, Ρευματοειδής Αρθρίτιδα, Επιδεινούμενη Σκληροδερμία.

Ομάδα 6η: Καρκίνος, Απλαστική Αναιμία, Μεταμόσχευση Μυελού των Οστών.

Αν επιθυμείτε να αποκτήσετε ένα σύγχρονο, ευέλικτο και με μεγάλη δυνατότητα κάλυψης ασφαλιστικό πρόγραμμα, αυτό είναι το Bonjour Multicover της CNP ΖΩΗΣ Το Bonjour Multicover είναι ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα που έρχεται κοντά σας με τη σιγουριά που προσφέρει η CNP ΖΩΗΣ, μέλος του ηγετικού κυπριακού ασφαλιστικού ομίλου CNP CYPRUS, που ανήκει στον γαλλικό πολυεθνικό κολοσσό CNP ASSURANCES iw

κύπτουν

Προστατεύουν

σεις από το κόστος των επιθέσεων που επηρεάζουν τη διαχείριση data, την IT υποδομή και την πολιτική πληροφοριών, επιθέσεις που συχνά δεν καλύπτονται από παραδοσιακά ασφαλιστικά προϊόντα. Οι εν λόγω απειλές δεν αφορούν μόνο μεγάλους οργανισμούς: αντιθέτως, μικρότερες επιχειρήσεις και όμιλοι μπορεί να γίνουν ευκολότεροι στόχοι και για τον λόγο αυτό είναι

αναγκαία η δημιουργία νέων ασφαλιστικών προϊόντων που θα απευθύνονται σε αυτές

τα ασφάλιστρα αποτελούν

Οι εταιρείες-στόχοι και η αύξηση των επιθέσεων Τα περιστατικά cyber attacks και data breaches αυξάνονται σε παγκόσμιο επίπεδο και σε εταιρείες κάθε μεγέθους. Έρευνα της Checkpoint αποτυπώνει το μέγεθος της απειλής, ειδικά την τελευταία τριετία: οι επιθέσεις ransomware αυξήθηκαν κατά 93% και οι περισσότερες εταιρείες-στόχοι επηρεάστηκαν από τις εν λόγω cyber επιθέσεις. Επιχειρήσεις που παρέχουν υπηρεσίες τραπεζικές, χρηματοοικονομικές, ασφαλιστικές, υπηρεσίες υγείας και retail ήταν εκείνες που αποτέλεσαν τους μαζικότερους στόχους των κυβερνοεγκληματιών το 2020, καθώς είχαν μεγάλο όγκο δεδομένων. Παράλληλα με την επέκταση του digitalization, μια σειρά από υπηρεσίες όπως internet banking, online αγορές και πληρωμές, ηλεκτρονικά ιατρικά αρχεία κ.ά. οδηγούν σε νέους κινδύνους παραβίασης δεδομένων. Τύποι επιθέσεων Άνω του 95% των αξιώσεων στον κυβερνοχώρο εμπίπτουν σε τρεις μεγάλες κατηγορίες: Κλοπή κεφαλαίων Αυτή η κατηγορία αφορά στην κλοπή χρημάτων από τον τραπεζικό λογαριασμό μιας εταιρείας. Το γεγονός ότι σχεδόν κάθε επιχείρηση μπορεί

πλέον να διακινεί τα χρήματά της και να συναλλάσσεται ηλεκτρονικά και εξ αποστάσεως συνεπάγεται μεγαλύτερη ευκολία για τους κυβερνοεγκληματίες στο να προβαίνουν σε κλοπές. Αντί να αποσπούν χρήματα με τον γνωστό, παραδοσιακό τρόπο, οι hackers κλέβουν όλο και πιο συχνά χρήματα διά του διαδικτύου, μέσω διαφόρων μορφών ηλεκτρονικής απάτης. Σε περίπτωση που η επιχείρηση δεν έχει προβεί στις προβλεπόμενες ενέργειες κυβερνοασφάλειας, η τράπεζα δεν δύναται να την αποζημιώσει.

Κλοπή δεδομένων Τα δεδομένα είναι πολύτιμα και, εφόσον έχουν αξία, κάποιοι τα θέτουν ως «στόχο». Τα κρούσματα κλοπής ταυτότητας έχουν φτάσει σε επίπεδα-ρεκόρ παγκοσμίως. Αξίζει να σημειωθεί ότι προκειμένου να γίνει η δέσμευση αυτών των στοιχείων, οι κυβερνοεγκληματίες χρειάζονται τα αντίστοιχα δεδομένα. Φαινομενικά, ήσσονος σημασίας πληροφορίες, όπως ονόματα και διευθύνσεις που είναι αποθηκευμένες σε υπολογιστές, μπορεί να αξιοποιηθούν ανάλογα και τελικά να σας κοστίσουν περισσότερα χρήματα από ό,τι φαντάζεστε. Ζημιά σε ψηφιακά στοιχεία από τους hackers Για την εύρυθμη λειτουργία τους οι

επιχειρήσεις εξαρτώνται πλέον σε μεγάλο βαθμό από τα ηλεκτρονικά τους συστήματα. Οι hackers μπορούν να εισβάλουν στα ψηφιακά «άδυτα» μιας εταιρείας και, είτε βλάπτοντας τα ψηφιακά assets είτε απειλώντας να τα βλάψουν, να αποσπάσουν χρήματα από τα θύματά τους, που συχνά επιλέγουν να ενδώσουν στον εκβιασμό καταβάλλοντας λύτρα. Βέβαια, ακόμη και μετά την πληρωμή, τα συστήματα της εταιρείας έχουν ήδη «παραλύσει» και η επισκευή τους είναι εξαιρετικά δαπανηρή.

Η εικόνα της αγοράς στην Ελλάδα Στο πλαίσιο αυτό, ο κλάδος του cyber insurance, τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα, φαίνεται πως αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη δυναμική. Ενδεικτικά, η PwC προέβλεψε, σε πρόσφατη μελέτη της, ότι τα εγγεγραμμένα ασφάλιστρα από το cyber insurance θα αγγίξουν παγκοσμίως έως το 2030 τα 7,5 δισεκατομμύρια. Παράλληλα, εκτιμάται ότι η παγκόσμια αγορά cyber ασφάλισης θα αυξηθεί από 12,83 δισ. δολ. το 2022 σε 63,62 δισ. δολ. έως το 2029.

Το cyber risk απασχολεί ολοένα και περισσότερο την ελληνική ασφαλιστική αγορά από την άποψη τόσο της προοπτικής ανάπτυξης όσο και των προκλήσεων και των ειδικών θεμάτων που αναδεικνύονται και πρέπει να αντιμετωπιστούν, όπως είναι τα ζητήματα underwriting, risk management, προστασίας προσωπικών δεδομένων κ.ά. Για τον λόγο αυτό, εξάλλου, με πρωτοβουλία της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, έχει συσταθεί ήδη ειδική “Task Force”, με στόχο τη στενή παρακολούθηση των εξελίξεων στον τομέα των κινδύνων του κυβερνοχώρου σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο και την ανάληψη δράσεων ενημέρωσης των εταιρειώνμελών της αλλά και άλλων ενδιαφερόμενων φορέων και οργανισμών.

Προχωρώντας ένα βήμα μπροστά, η Ένωση διοργάνωσε, πρόσφατα, εκδήλωση με θέμα “Cyber InsuranceTrends & Insights”, στην οποία συμμετείχαν και μέλη της εν λόγω ομάδας, όπου δόθηκε έμφαση στο ζήτημα της ανάγκης για σαφήνεια. Η απειλή του “silent cyber”, τονίστηκε, είναι εντονότερη στην αγορά σήμερα, και για τον λόγο αυτό αποτελεί προτεραιότητα να δίδεται ιδιαίτερη προσοχή σε ορολογίες στα συμβόλαια, είτε αυτά είναι παραδοσιακά είτε πρόκειται για “stand alone”. Με άλλα λόγια, τα συμβόλαια πρέπει να ορίζουν ρητά τι καλύπτεται και τι όχι. Την ίδια ώρα, τo “risk appetite” στην Ελλάδα συνάδει με την αύξηση των περιστατικών cyber crime, αν και η δραστηριότητα παραμένει σχετικά χαμηλή, όπως συμβαίνει και σε μεγαλύτερες αγορές (π.χ. στις ΗΠΑ, όπου η παραγωγή cyber insurance αποτελεί μόλις το 1% του συνόλου της ασφαλιστικής δραστηριότητας). Σε γενικές γραμμές, οι προοπτικές που ανοίγονται είναι μεγάλες (και) στην ελληνική ασφαλιστική αγορά, καθώς οι εταιρείες δείχνουν μια στροφή στην κουλτούρα τους έναντι των cyber κινδύνων, θεωρώντας πως σε έναν κόσμο στον οποίο κυριαρχεί το διαδίκτυο, η ασπίδα έναντι

των hackers έχει καταστεί μάλλον ανάγκη παρά μια «πολυτέλεια». Οι εταιρείες εμφανίζονται αρκετά πιο ώριμες, πλέον, ως προς την υιοθέ-

τηση πρακτικών cyber προστασίας και εργαλείων άμυνας, στον απόηχο των περιστατικών που σημάδεψαν το 2022, σε μεγάλoυς ομίλους, όπως τα ΕΛΤΑ και ο ΔΕΣΦΑ. Πλέον, διαπιστώνεται ότι μια επιχείρηση μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπη με πολλαπλές συνέπειες από μια τέτοια επίθεση που αφορούν:

1. Direct financial losses από cyber crime

2. Third party losses-απαιτήσεις τρίτων για διαρροή δεδομένων, πληροφοριών

3. Δυσφήμιση, καθώς μια εταιρεία μπορεί π.χ. να υποστεί διαρροή δεδομένων

Μια άλλη κατηγορία που δημιουργεί ευκαιρίες ανάπτυξης αφορά την προσωπική ασφάλιση. Οι εξελίξεις της τεχνολογίας, το ΙοΤ, η ΑΙ, νέες τεχνολογίες που εντάσσονται στην καθημερινότητά μας (smartphones, smart home, «έξυπνα» συστήματα παρακολούθησης στο αυτοκίνητο)

μπορούν να αποτελέσουν μοχλό

περαιτέρω διείσδυσης. Στο πλαίσιο αυτό, η ασφαλιστική αγορά μπορεί να αποτελέσει

«ασπίδα» για τους ασφαλισμένους, αναλαμβάνοντας δράση τόσο προλη-

πτική –με υπηρεσίες συμβουλευτικής και assessment κινδύνου– όσο και κάλυψης σε περίπτωση έκθεσης σε cyber κίνδυνο. Και καθώς η τεχνολο-

γία ολοένα εξελίσσεται, δημιουργώντας παράλληλα επιπλέον κινδύνους, το μέλλον μπορεί να φέρει νέα μοντέλα προϊόντων, κυρίως «υβριδικά», που θα συνιστούν ένα blend εργαλείων πρόληψης, διαχείρισης κινδύνου και διαχείρισης συνεπειών. Κυβερνοεπιθέσεις: Κορυφαία απειλή για τις μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις Μια νέα διεθνής έρευνα, που διεξήγαγε η Kaspersky σχετικά με τον τρόπο που ανταποκρίνονται τα στελέχη C-suite επιπέδου απέναντι στη διαρκώς εξελισσόμενη φύση των απειλών κατά της κυβερνοασφάλειας των επιχειρήσεων, καθώς και τα εμπόδια που έχουν αντιμετωπίσει, οδήγησε σε ενδιαφέροντα ευρήματα. Ο όρος C-Suite χρησιμοποιείται για να περιγράψει τα μέλη της διοικητικής ομάδας μιας επιχείρησης, όπως CEO (Διευθύνων Σύμβουλος), CFO (Διευθυντής Οικονομικών), CIO (Διευθυντής Πληροφοριών), COO (Γενικός Διευθυντής Λειτουργιών) κ.λπ. Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, τα υψηλόβαθμα στελέχη μεγάλων ελληνικών επιχειρήσεων θεωρούν τις κυβερνοεπιθέσεις πιο μεγάλο κίνδυνο για τις επιχειρήσεις τους από ό,τι το επιδεινούμενο οικονομικό περιβάλλον. Από τα διακόσια, συνολικά, C-Suite στελέχη που συμμετείχαν στην έρευνα από την Ελλάδα, το 43% δηλώνει πως

Πίνακας Οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι/απειλές για την επιχειρηματική συνέχεια (απάντησαν από Ελλάδα 200 στελέχη, Ηνωμένο Βασίλειο 200, Γαλλία 200, Γερμανία 100, Αυστρία 50, Τσεχία 50, Ολλανδία 100, Βέλγιο 100, Ισπανία 200, Πολωνία 200, Ιταλία 200, Ρουμανία 200)

οι κυβερνοεπιθέσεις αντιπροσωπεύουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις τους, με τις κινητοποιήσεις εργαζομένων (34%), τα ζητήματα συμμόρφωσης και κανονισμών (34%), ανταγωνισμού (31%) και οικονομίας (28%) να ακολουθούν. Όλοι (100%) οι συμμετέχοντες στο δείγμα αναγνωρίζουν πως οι

επιχειρήσεις τους βρίσκονται στο στόχαστρο από παράγοντες ψηφιακών απειλών. Παρ’ όλα αυτά, μόλις για το ένα τρίτο (33%) των Ελλήνων ερωτηθέντων η κυβερνοασφάλεια αποτελεί θέμα ημερήσιας διάταξης για τις συνεδριάσεις του διοικητικού συμβουλίου της επιχείρησής τους, ενώ για περισσότερους από τους μισούς (55%) η κυβερνοασφάλεια

τίθεται ως θέμα μόλις σε κάποιες συνεδριάσεις. Παράλληλα, ένα στα δέκα (10%) C-Suite στελέχη δηλώνει πως η κυβερνοασφάλεια σπάνια αποτελεί θέμα ημερήσιας διάταξης για τις συνεδριάσεις του διοικητικού συμβουλίου, με το 3% των ερωτηθέντων να απαντά πως η κυβερνοασφάλεια ανακύπτει μόνο σε καταστάσεις κρίσης.

Πίνακας Η συχνότητα κατά την οποία βρίσκεται στην ατζέντα του ΔΣ των εταιρειών το cyber security

Όταν τίθενται στις συνεδριάσεις ζητήματα κυβερνοασφάλειας, οι πληροφορίες σχετικά με τους παράγοντες απειλών παρουσιάζονται συνήθως από τους IT Managers (51%) ή τους CISO της επιχείρησης (50%), ενώ λιγότερο συχνά παρουσιάζονται από εξωτερικούς προμηθευτές λύσεων κυβερνοασφάλειας (30%) ή συνεργάτες (26%). Τις περισσότερες φορές (48%), η πληροφόρηση σχετικά με τις απειλές προέρχεται από ιδιωτικές πηγές, ενώ συχνά προέρχεται και από εξωτερικούς προμηθευτές (39%) και δημόσιες πηγές (39%), όπως πληροφορίες ανοιχτού κώδικα, κοινωνικά δίκτυα ή cs blogs. Τέλος, το 36% του δείγματος αντλεί πληροφορίες από πηγές του dark web, ενώ το 34% αντλεί πληροφόρηση από εσωτερικές ομάδες πληροφοριών. Αντιστρόφως ανάλογη φαίνεται να είναι η σχέση μεταξύ του μεγέθους της επιχείρησης και του βαθμού ευαισθητοποίησης σχετικά με τα θέματα κυβερνοασφάλειας, με το 33% των συμμετεχόντων που προέρχονται από επιχειρήσεις με ετήσιο κύκλο μεταξύ 50 και 99 εκατ. ευρώ να δηλώνουν πως η κυβερνοασφάλεια εντάσσεται πάντα στην ημερήσια διάταξη, ποσοστό που πέφτει στο 31% όσον αφορά τα στελέχη από οργανισμούς με κύκλο εργασιών μεταξύ 100 και 499 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, παρόλο που οι κυβερνοεπιθέσεις ανησυχούν τα C-Suite στελέχη περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη απειλή και όλοι οι συμμετέχοντες στην έρευνα αναγνωρίζουν πως οι επιχειρήσεις τους μπορεί να βρεθούν στο στόχαστρο, σημαντικά είναι τα εμπόδια που δηλώνουν οι συμμετέχοντες ότι αντιμετωπίζουν για να κατανοήσουν πλήρως και εκτενώς τα ζητήματα που σχετίζονται με την κυβερνοασφάλεια των επιχειρήσεων. Σχεδόν οι μισοί (47%) συμμετέχοντες από το ελληνικό δείγμα υποστηρίζουν ότι δεν διαθέτουν τα κατάλληλα εργαλεία, αρκετό χρόνο (46%) και επαρκείς πόρους (45,5%) προκει-

μένου να κατανοήσουν με πλήρη τρόπο τα ζητήματα που άπτονται της κυβερνοασφάλειας, ενώ σημαντικό εμπόδιο φαίνεται να αποτελεί και η σχετική με τις ψηφιακές απειλές γλώσσα. Σχεδόν για έναν στους τρεις (31,5%) Έλληνες συμμετέχοντες η εξειδικευμένη ορολογία και οι περίπλοκοι όροι που χρησιμοποιούνται για την περιγραφή των ψηφιακών απειλών συνιστούν το μεγαλύτερο εμπόδιο στην κατανόηση των πιο επιτακτικών θεμάτων κυβερνοασφάλειας. Μάλιστα, μεγάλο είναι το ποσοστό των ερωτηθέντων που δηλώνει δυσκολία να κατανοήσει ευρέως χρησιμοποιούμενους όρους κυβερνοασφάλειας, όπως ο όρος «επιθέσεις phising», με πάνω από το ένα τρίτο (34%) να δηλώνει πως ο συγκεκριμένος όρος του προκαλεί σύγχυση, ενώ εξίσου δυσνόητοι αποδεικνύονται οι όροι «επιθέσεις ransomware» και «malware» για το 30% και το 27% του δείγματος, αντίστοιχα. Το cloud security, το ransomware, οι επιθέσεις DDoS και phishing αποτελούν τα ζητήματα κυβερνοασφάλειας που προκαλούν τη μεγαλύτερη ανησυχία στα C-Suite στελέχη στην Ελλάδα. Επιπλέον, τα ανθρώπινα λάθη και η πιθανότητα οι εργαζόμενοι να λειτουργήσουν ως «ο πιο αδύναμος κρίκος» (χρησιμοποιώντας κυρίως τους ίδιους ανίσχυρους κωδικούς παντού ή κοινοποιώντας τους μέσω social media) αποτελούν μία από τις μεγαλύτερες ανησυχίες μαζί με την έλλειψη ταλέντου στην κοινότητα της κυβερνοασφάλειας. Τέλος, είναι και κάποιοι που ανησυχούν για την αργή ανάπτυξη ενός πλάνου mobile security από τους ειδικούς. «Όπως προκύπτει από τη διεθνή μας έρευνα, τα C-Suite στελέχη χρειάζονται βοήθεια για να κατανοήσουν το περιεχόμενο των ψηφιακών απειλών

που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις τους. Η αξιοποίηση δημοσίως διαθέσιμων πληροφοριών και η αύξηση των πόρων που διατίθενται

✓

Οι εταιρείες εμφανίζονται αρκετά πιο ώριμες, πλέον, ως προς την υιοθέτηση πρακτικών cyber προστασίας και εργαλείων άμυνας, στον απόηχο των περιστατικών που σημάδεψαν το 2022.

για τη σχετική εκπαίδευση είναι πολύ χρήσιμες κινήσεις, όμως το σύγχρονο τοπίο απειλών αποδεικνύεται συχνά περίπλοκο και συνεχώς εξελισσόμενο, καθώς σε αυτό πρωταγωνιστούν μερικοί από τους πιο αφοσιωμένους και τεχνολογικά καταρτισμένους κυβερνοεγκληματίες στον πλανήτη» εξήγησε ο κ. Βασίλης Βλάχος, Channel Manager της Kaspersky για Ελλάδα και Κύπρο. «Η πραγματικότητα είναι ότι χωρίς μια πολυεπίπεδη προσέγγιση κυβερνοασφαλείας, που συνδυάζει δημοσίως διαθέσιμες πηγές ειδήσεων και επεξεργασία στοιχείων μέσα από τα social media, με ενεργή υπηρεσία πληροφοριών στελεχωμένη από ειδικούς που μιλούν τη γλώσσα του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο και έχουν τη δυνατότητα να επεξεργαστούν δεδομένα από τα βάθη του dark web, οι οργανισμοί είναι απλώς κατά το ήμισυ προστατευμένοι απέναντι στις ψηφιακές απειλές».

Χαμηλά τα ποσοστά των ασφαλισμένων εταιρειών Επιστρέφοντας στη «μεγάλη εικόνα»

του cyber insurance, είναι κοινή διαπίστωση ότι, παρόλο που οι ασφαλιστές έχουν προχωρήσει σε συντονισμένες ενέργειες ευαισθητοποίησης του κοινού για τους κινδύνους που ελλοχεύουν από την έκθεση στον κυβερνοχώρο, οι επιχειρήσεις είτε παραμένουν ανασφάλιστες είτε εξαιρετικά υποασφαλισμένες.

Σε μια πρόσφατη έρευνα, που επικαλείται η Swiss Re, υπολογίστηκε ότι μόλις το 55% των επιχειρήσεων έχουν κάλυψη στον κυβερνοχώρο και μόλις 1 στις 5 εξ αυτών καλύπτονται επαρκώς. Παράλληλα, εκτιμάται ότι οι απαιτήσεις που προκύπτουν από μια cyber attack σε μικρομεσαία επιχείρηση είναι τρεις φορές μεγαλύτερες από ό,τι στις μεγάλες εταιρείες, με τα δικαστικά κόστη να κυμαίνονται συνήθως μεταξύ 20.000 και 100.000 δολαρίων για μια επιχείρηση με κύκλο εργασιών μικρότερο από 50 εκατ. δολάρια. Με αυτά τα δεδομένα, οι (αντ)ασφαλιστές προχώρησαν σε συγκεκριμένες ενέργειες «θωράκισής» τους, όπως η αύξηση των ασφαλίστρων, η βελτίωση του underwriting discipline, η διευκρίνιση όρων και προϋποθέσεων. Αυτές οι ενέργειες είχαν ως έναν βαθμό επιτυχία, καθώς τα loss ratios παρέμειναν σταθερά το 2021. Επιπλέον, αξίζει να αναφερθεί ότι ορισμένοι από τους σημερινούς κινδύνους στον κυβερνοχώρο δεν πληρούν επαρκώς τα τυπικά χαρακτηριστικά του insurability. Πιο συγκεκριμένα, η άθροιση των ζημιών θα μπορούσε να επηρεάσει γρήγορα και σημαντικά τη διαφοροποίηση και/ή πρόκληση του market capacity. O κίνδυνος είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί, ενώ η περιορισμένη ασφάλιση επηρεάζει το capacity, παρά την αυξανόμενη ζήτηση, δημιουργώντας προκλήσεις για την ανάπτυξη της αγοράς μακροπρόθεσμα. Όλες αυτές οι προκλήσεις δημιουργούν εμπόδια στην ανάπτυξη του κλάδου και οι ασφαλιστικές λαμβάνουν μέτρα για την αντιμετώπισή τους. Μεταξύ των ενεργειών στις οποίες προχωρούν είναι η προσέλκυση περισσότερων ταλέντων στον κλάδο, η τυποποίηση των data και των πληροφοριών, προσομοιώσεις και μοντελοποίηση των κινδύνων. Παράλληλα, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι ασφαλιστικές τείνουν να

συμμορφωθούν με τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφαλίσεων και Επαγγελματικών Συντάξεων (EIOPA) για αυξανόμενο έλεγχο αναφορικά με την έκθεσή τους στον κίνδυνο κυβερνοχώρου λόγω πιθανών διφορούμενων όρων στα συμβόλαια. Ειδικότερα, η EIOPA συστήνει στις εταιρείες να είναι προσεκτικές ως προς τους όρους και τις προϋποθέσεις των συμβολαίων που συντάσσουν, να επικαιροποιούν τις καλύψεις και τις εξαιρέσεις, οι οποίες πρέπει να συνάδουν μεταξύ τους. Κοινή συνισταμένη όλων αυτών των ενεργειών είναι ο στόχος για ενίσχυση της ανθεκτικότητάς τους, η οποία απαιτεί συνεργασία μεταξύ εταιρειών, ασφαλιστών και κυβερνήσεων. Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, στην αγορά διαπιστώνονται:

Μεγάλες απώλειες/υψηλή τιμολόγηση Πιο αυστηρές πολιτικές τιμολόγησης και capacity από την αντασφαλιστική αγορά Μειωμένα όρια Υψηλότερες απαιτήσεις για την παροχή cyber καλύψεων-Αυστηρότεροι έλεγχοι Πιο αυστηροί όροι, προϋποθέσεις και εξαιρέσεις Βελτιωμένες υπηρεσίες cyber, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών αποκατάστασης μετά την επίθεση

Risk Management

Η διαχείριση κινδύνου είναι η διαδικασία εντοπισμού, αξιολόγησης και ανταπόκρισης/μετριασμού συμβάντων κινδύνου. Οι (αντ)ασφαλιστικοί οργανισμοί, με αυτόν τον τρόπο και με βάση το tolerance τους, μπορούν να επιλέξουν είτε να αποφύγουν είτε να αποδεχθούν να αναλάβουν ορισμένους κινδύνους και ακολούθως να λάβουν τα αντίστοιχα μέτρα. Στο κόσμο του cyber, οι εταιρείες πρέπει να αντιμετωπίζουν τα

τρωτά σημεία των συστημάτων των υπολογιστών και του δικτύου τους. Οφείλουν επίσης να εκπαιδεύουν τους υπαλλήλους ως προς τις ενδεχόμενες απειλές και να είναι ενήμεροι για τους νόμους περί απορρήτου εν μέσω ενός επικίνδυνου γεωπολιτικού περιβάλλοντος. Οι προσπάθειες για τη διαχείριση των κινδύνων που απορρέουν από την ευθύνη τρίτων, τις αξιώσεις ransomware και τις απειλές στην εφοδιαστική αλυσίδα/υποδομές ζωτικής σημασίας καταβάλλονται ήδη από τη δεκαετία του 1990. Έκτοτε το εύρος των απειλών στον κυβερνοχώρο έχει φτάσει σε νέα επίπεδα. Ο ιδιωτικός και ο δημόσιος τομέας ανταποκρίνονται στις νέες προκλήσεις με επενδύσεις που στοχεύουν στη μεγαλύτερη ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και με την ανάπτυξη της cyber insurance. Η αγορά ασφάλισης στον κυβερνοχώρο αναπτύχθηκε ραγδαία το 2021, λόγω της αύξησης του ransomware και των first-party losses, ενώ ταυτόχρονα παρατηρούνται και αυξημένες απαιτήσεις τρίτων. Εκτιμάται ότι η ισχυρή ανάπτυξη θα συνεχιστεί τα επόμενα χρόνια, καθώς οι κίνδυνοι στον κυβερνοχώρο γίνονται ολοένα και πιο κατανοητοί. Η ασφάλιση διαδραματίζει βασικό ρόλο στη βελτίωση της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, πέρα από τη βασική λειτουργία της μεταφοράς κινδύνου. Μετά την πρόσφατη αύξηση των επιθέσεων κακόβουλου λογισμικού, ο κλάδος έχει αυστηροποιήσει τα πρότυπα underwriting, συμβάλλοντας σε προσωρινή μείωση της συχνότητας και της σοβαρότητας επιθέσεων και αξιώσεων ransomware το 2022. Πέρα από τη δημιουργία οικονομικών κινήτρων για τη βελτίωση των πρωτοκόλλων ασφαλείας και τον μετριασμό των τρωτών σημείων, η (αντ)ασφαλιστική αγορά cyber insurance διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στο risk management μέσω της τιμολόγησης του κινδύνου, ο οποίος

παρέχει μια οικονομική βάση για τη λήψη αποφάσεων. Παράλληλα, παρακολουθεί στενά τις εταιρείες και συνδράμει στον περιορισμό τυχόν τρωτών σημείων, ενώ βελτιώνει την ανθεκτικότητα των εταιρειών, μετριάζοντας τυχόν απώλειες μετά από μια κυβερνοεπίθεση. Πώς επηρεάζονται τα ασφάλιστρα Οι προκλήσεις του cyber risk, ιδιαίτερα την τελευταία τριετία, μετά την Covid-19 και την ανάγκη για απομακρυσμένη εργασία, οδήγησαν την αγορά σε αναθεώρηση του τρόπου χάραξης πολιτικών και σύναψης συμβολαίων, με έμφαση στην αναδιαμόρφωση των ασφαλίστρων. Εταιρείες-πελάτες με παρόμοια προφίλ ενδέχεται να υποστούν διαφορετικά επίπεδα αυξήσεων, με τους ασφαλιστές να αναθεωρούν ως προς την επάρκεια των ασφαλίστρων στα συμβόλαια που λήγουν. Από αυτήν την άποψη, ένας μικρός

αλλά αυξανόμενος αριθμός πελατών είδαν μειωμένη τιμολόγηση σε σύγκριση με το 2021, και σε αυτό συνέβαλαν και τα επίπεδα του ανταγωνισμού. Την ίδια περίοδο, καταγράφονται αυξήσεις της τάξης ακόμη και του 50% ή περισσότερο για εταιρείες που είχαν ασφάλιστρα αρκετά χαμηλότερα από εφάμιλλές τους το προηγούμενο έτος. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες παραμένουν εστιασμένες στον συστημικό κίνδυνο. Έτσι, σε τμήματα με μεγάλο όγκο πωλήσεων οι ασφαλιστές (σ.σ. μεσαίες επιχειρήσεις) προσφέρουν λιγότερη capacity ανά πελάτη συγκριτικά με μεγάλες επιχειρήσεις αξίας 1 δισ. ευρώ και άνω, καθώς είναι λιγότερες σε αριθμό και έτσι παρουσιάζουν χαμηλότερο συσσωρευμένο κίνδυνο. Πιο σύνθετες οι επιθέσεις Αξίζει να σημειωθεί ότι το εύρος και η συχνότητα των επιθέσεων στον κυβερνοχώρο αυξάνονται διαρκώς και

το ransomware έχει καταστεί πλέον ο No1 κίνδυνος για τις επιχειρήσεις. Σύμφωνα με το Allianz Barometer για το 2022, τα περιστατικά στον κυβερνοχώρο αποτέλεσαν τον κορυφαίο κίνδυνο, για πρώτη φορά, εν μέσω απειλών για business disruption και φυσικών καταστροφών. Εξετάζοντας μόνο το ransomware, η NetDiligence διαπίστωσε ότι κατά την περίοδο 2017-2022, το 70% των επιθέσεων κατά τις οποίες οι κυβερνοεγκληματίες ζητούσαν λύτρα καταγράφηκε την τελευταία διετία, με τη σοβαρότητά τους να αγγίζει επίπεδα-ρεκόρ. Την ίδια ώρα, η τεχνολογική πρόοδος διευρύνει την πολυπλοκότητα των επιθέσεων. Η εμφάνιση των κρυπτονομισμάτων προσφέρει μια εύκολη, μη ιχνηλατήσιμη μέθοδο πληρωμής για το ηλεκτρονικό έγκλημα. Παράλληλα, η τεχνητή νοημοσύνη επεκτείνει τις δυνατότητες της επίθεσης αλλά

αποκτά νέες διαστάσεις, γίνεται πιο πολύπλοκο και λιγότερο ιχνηλατήσιμο. Οι hackers είναι, για παράδειγμα, σε θέση να χρησιμοποιήσουν 3 διαφορετικές μεθόδους εκβιασμού: Κρυπτογραφούν και εξάγουν τα δεδομένα μιας εταιρείας προβαίνοντας σε διπλό εκβιασμό (double extortion): ο πρώτος αφορά το «ξεμπλοκάρισμα» του συστήματος και ο δεύτερος την απειλή για διαρροή δεδομένων. Οι κυβερνοεγκληματίες μπορούν να αξιοποιήσουν τα κλεμμένα δεδομένα για να προβούν σε τριπλό εκβιασμό (triple extortion) απειλώντας ευθέως τον ιδιοκτήτη τους. Μερικές φορές, οι hackers συνεχίζουν την επίθεσή τους έως ότου η εταιρεία διορθώσει τα πρωτόκολλα ασφαλείας της (εκ νέου εκβιασμοί ή re-extortions).

Αυτοματοποίηση, νέες τεχνολογίες και robot hacking Η αυτοματοποίηση και η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών σε όλη τη δομή και τη δραστηριότητα μιας βιομηχανίας-επιχείρησης φέρνει στο προσκήνιο τον αυξημένο αριθμό κινδύνων για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο. Μια πρόσφατη έρευνα της Kaspersky σε 15 χώρες έδειξε ότι το 79% των εργαζομένων πιστεύουν πως τα ρο-

μπότ θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ευρύτερα και σε διάφορους κλάδους. Ωστόσο, το 85% από αυτούς φοβούνται το robot hacking. Σήμερα, η ρομποτική χρησιμοποιείται για τον έλεγχο των βιομηχανικών συστημάτων ελέγχου, των διαδικασιών παραγωγής και της τεχνολογίας των πληροφοριών, γενικότερα. Αντικαθιστά τη χειρωνακτική εργασία, βελτιώνοντας την απόδοση, την ταχύτητα, την ποιότητα και την απόδοση. Στην έρευνα, οι εργαζόμενοι ανέφεραν αύξηση των επιπέδων ρομποτοποίησης στις εταιρείες τους τα τελευταία δύο χρόνια. Το 41% των εργαζομένων δήλωσαν ότι οι οργανισμοί τους χρησιμοποιούν ήδη ρομπότ και το 29% των οργανισμών σχεδιάζουν να τα χρησιμοποιήσουν στο εγγύς μέλλον. Ένα από τα ευρήματα της έρευνας ήταν ότι οι ερωτηθέντες πιστεύουν πως τα ρομπότ μπορούν να βοηθήσουν τις βιομηχανίες να αυξήσουν τα οικονομικά οφέλη τους αλλά και να σώσουν τους ανθρώπους από επικίνδυνα καθήκοντα. Ένα άλλο όμως σημαντικό εύρημα ήταν ότι οι κίνδυνοι για την κυβερνοασφάλεια αυξάνονται λόγω της ρομποτοποίησης. Η πλειονότητα των ερωτηθέντων (85%) πιστεύει ότι τα ρομπότ μπορούν να παραβιαστούν και το 51% γνωρίζει περιστατικά όπως αυτά που

συμβαίνουν στην εταιρεία τους ή σε άλλες τοπικές επιχειρήσεις. Οι ερωτηθέντες διίστανται στην εκτίμησή τους για το πόσο προστατευμένα είναι τα ρομπότ: σχεδόν οι μισοί εργαζόμενοι (44%) πιστεύουν ότι δεν υπάρχουν αρκετά μέτρα κυβερνοασφάλειας για την προστασία των ρομπότ σε διαφορετικούς κλάδους, ενώ το 40% πιστεύει ότι υφίστανται επαρκή προστατευτικά μέτρα. Όπως εκτιμάται, τα ρομπότ, οι ρομποτικοί ελεγκτές, τα συστήματα αυτοματισμού και οι αλυσίδες εφοδιασμού πρόκειται να γίνουν ο κύριος φορέας για κυβερνοεπιθέσεις τα επόμενα χρόνια και χρειάζονται προστασία εδώ και τώρα. Προτού κάποιος ενσωματώσει ρομπότ στην παραγωγή, πρέπει να εγγυηθεί την ευρωστία του δικτύου διείσδυσης και τη συνολική ασφάλειά του. Δεν έχουν σχεδιαστεί όλες οι σύγχρονες τεχνολογίες με γνώμονα την ασφάλεια, επομένως μόνο η χρήση αμυντικής προστασίας σε βάθος βιομηχανικού δικτύου και πολυλειτουργικών πλατφορμών παρακολούθησης θα εξασφαλίσει την αδιάλειπτη λειτουργία της εταιρείας.

Στο μικροσκόπιο η λειτουργική ανθεκτικότητα των ασφαλιστών στον cyber-χώρο Στο μικροσκόπιο όμως τίθεται και το ζήτημα της ασφάλειας των ασφαλιστών στον κυβερνοχώρο. Το FSB (Συμβούλιο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας), η IAIS (Διεθνής Ένωση Εποπτών Ασφαλίσεων) και άλλοι οργανισμοί συντάσσουν και δημιουργούν διεθνή πρότυπα για την εποπτεία της λειτουργικής ανθεκτικότητας, προς χρήση από τις τοπικές ρυθμιστικές αρχές. Παράλληλα, εξετάζουν ενδελεχώς ζητήματα που ανακύπτουν από τη χρήση τρίτων παρόχων υπηρεσιών. Οι αρχές της GFIA με σχετικό κείμενο απαριθμούν τις βασικές αρχές για την αποτελεσματική εποπτεία της λειτουργικής ανθεκτικότητας των ασφαλιστών στον κυβερνοχώρο.

Ορισμένες από τις αρχές αυτές είναι οι εξής: Η ανάπτυξη διεθνών ρυθμιστικών προτύπων και εγχώριων προσεγγίσεων για τη λειτουργική ανθεκτικότητα στον ασφαλιστικό τομέα πρέπει να βασίζεται σε κινδύνους και αρχές, προκειμένου να δοθεί στις επιχειρήσεις η ευελιξία να αναπτύξουν ένα πλαίσιο που θα ταιριάζει στο δικό τους επιχειρηματικό και λειτουργικό μοντέλο, καθώς και στους κινδύνους disruption που αντιμετωπίζουν.

Οι εποπτικές προσεγγίσεις για τη λειτουργική ανθεκτικότητα του ασφαλιστικού κλάδου θα πρέπει να αντικατοπτρίζουν τις ανάγκες του κλάδου αυτού και να μην υιοθετούνται ακατάλληλα πλαίσια συστημικού κινδύνου που θα προέρχονται από άλλους χρηματοπιστωτικούς τομείς.

Κατά τη διαδικασία εποπτείας διεθνώς ενεργών ασφαλιστικών ομίλων που δραστηριοποιούνται σε πολλαπλές δικαιοδοσίες, οι κανόνες λειτουργικής ανθεκτικότητας θα πρέπει να είναι συνεπείς και να επιτρέπουν παγκόσμιες πρακτικές επιχειρησιακής ανθεκτικότητας σε ολόκληρο τον όμιλο. Τάσεις και προτεραιότητες Ενόσω οι εξελίξεις, γεωπολιτικές, τεχνολογικές κ.ο.κ. «τρέχουν», οι ασφαλιστές θέτουν νέες προτεραιότητες, αφουγκραζόμενοι την αγορά. Με αφορμή τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας, πρόσφατα τα Lloyd’s του Λονδίνου ανακοίνωσαν ότι από το 2023 οι

παγκόσμιες ασφαλιστικές εταιρείες θα πρέπει να αποκλείουν τις επιθέσεις που υποστηρίζονται από τα κράτη. Στις ΗΠΑ, μια πράξη πολέμου δεν καλύπτεται πλέον, ενώ άλλες χώρες ακολουθούν το παράδειγμά τους. Αν και αυτή η προσπάθεια περιορισμού του κινδύνου είναι κατανοητή, ανοίγει

την πόρτα για νέους «παίκτες» στην αγορά cyber ασφάλισης. Όμως και εκείνοι οι οργανισμοί οι οποίοι θα συνεχίσουν να ασφαλίζουν επιθέσεις που υποστηρίζονται από τα κράτη, πιθανότατα, θα γίνονται όλο και πιο άκαμπτοι ως προς τις απαιτήσεις τους. Ως μέρος αυτού, τα ασφάλιστρα θα συνεχίσουν να αυξάνονται. Υιοθέτηση των βέλτιστων πρακτικών Μια άλλη σημαντική αλλαγή που διαφαίνεται στον ορίζοντα είναι η υιοθέτηση υποχρεωτικά των θεμελιωδών στοιχείων της ασφάλισης πριν από τη σύναψη ενός συμβολαίου. Η λίστα των βασικών αυτών στοιχείων θα επεκταθεί και θα απαιτεί την εφαρμογή βασικών ελέγχων, πολιτικών και πρακτικών «υγείας» στον κυβερνοχώρο. Μεταξύ άλλων, θα περιλαμβάνονται έλεγχος ταυτότητας πολλαπλών παραγόντων, δημιουργία ισχυρών, μοναδικών κωδικών πρόσβασης, προετοιμασία για ένα συμβάν στον κυβερνοχώρο και καθιέρωση διαδικασιών δημιουργίας αντιγράφων ασφαλείας. Επιπλέον, η υιοθέτηση και η τήρηση των κατευθυντήριων γραμμών ασφαλείας NIST θα καταστεί απαραίτητη για την απόκτηση και τη διατήρηση της κάλυψης.

Έλεγχος «υγείας» στον κυβερνοχώρο. Όπως συμβαίνει και στην ασφάλιση ζωής, κάθε επιχείρηση θα ελέγχεται προτού συναφθεί ένα ασφαλιστήριο συμβόλαιο στον κυβερνοχώρο. Στη συνέχεια, το επίπεδο κινδύνου θα καθορίσει το αν η εταιρεία θα καλυφθεί και ακολούθως θα προκύπτει το σχετικό ασφάλιστρο. Αν ο οργανισμός λάβει μέτρα για να μειώσει τον κίνδυνο, το ασφάλιστρο θα μειώνεται. Τεχνολογία για την κατανόηση του κινδύνου: Ένας παραδοσιακός πάροχος ασφάλισης αξιολογεί τον κίνδυνο ετησίως. Ωστόσο, οι πάρο-

χοι ασφάλισης στον κυβερνοχώρο θα οφείλουν να εξελιχθούν προκειμένου να εξασφαλίσουν μια πιο λεπτομερή εκτίμηση κινδύνου με βάση το τρέχον τοπίο των απειλών. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα οι ασφαλιστικές να υιοθετούν όλο και περισσότερα τεχνολογικά εργαλεία για να κατανοήσουν την έκθεσή τους στον κίνδυνο.

Τι οφείλουν να κάνουν οι εταιρείες-πελάτες πριν τη σύναψη/ανανέωση ενός συμβολαίου

Πριν από την υποβολή νέων προτάσεων κινδύνου, οι πελάτες θα πρέπει:

Να βεβαιωθούν ότι τα βασικά ενδιαφερόμενα μέρη (για παράδειγμα οι Διευθυντές και οι Επικεφαλής Υπεύθυνοι Ασφάλειας Πληροφοριών-CISO) ενημερώνονται για πιθανές απαιτήσεις των ασφαλιστών. Είναι απαραίτητη η κοινοποίηση των οδηγιών των ασφαλιστικών σχετικά με τα απαιτούμενα επίπεδα ελέγχων ασφάλειας στον κυβερνοχώρο και την πιθανή διαμόρφωση των ασφαλίστρων. Να σκεφθούν τη μεγαλύτερη εικόνα και ποιο θα ήταν ένα καλό αποτέλεσμα για την επιχείρηση. Να παρουσιάσουν μια καλά διατυπωμένη εικόνα στους ασφαλιστές με την οποία θα αποδεικνύουν ότι η επιχείρηση έχει υιοθετήσει μια καλή προσέγγιση προστασίας, με βάση τον κίνδυνο στον κυβερνοχώρο.

Να αναλογιστούν την ευρύτερη χρήση της ασφάλισης και τη δυνατότητα να αποκτήσουν ευνοϊκότερους όρους από τους ασφαλιστικούς τους συνεργάτες. Να είναι ανοιχτοί και να συνεργάζονται με τους ασφαλιστές με μια προσέγγιση εταιρικής σχέσης.

Το περιβάλλον στο οποίο καλούνται να λειτουργήσουν σήμερα οι οργανισμοί και οι επιχειρήσεις αλλάζει δυναμικά και, μαζί με αυτό, αλλάζει η νομοθεσία που ορίζει τη λειτουργία τους, ενώ σημαντικός παράγοντας των αλλαγών είναι και οι συνήθειες των πελατών, οι οποίοι επιλέγουν να συναλλάσσονται μαζί τους μέσω διαφορετικών καναλιών, όπως είναι τα ψηφιακά κανάλια επικοινωνίας αλλά και το ηλεκτρονικό εμπόριο (e-commerce). Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19, αυξήθηκε ακόμη περισσότερο η σημασία της ψηφιοποίησης και της ψηφιακής ωρίμανσης των οργανισμών και των επιχειρήσεων, προκειμένου να συνεχίσουν να λειτουργούν ακόμα και υπό ακραίες και απρόβλεπτες συνθήκες, όπως αυτές που βιώνει η παγκόσμια κοινότητα τα τελευταία δύο χρόνια. Παρά τα οφέλη που προσφέρει η ψηφιακή εξέλιξη και η ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών, η αυξανόμενη εξάρτηση από αυτές οδηγεί αναπόφευκτα σε αύξηση των κινδύνων ψηφιακής ασφάλειας και σε ανάλογη αύξηση του ηλεκτρονικού εγκλήματος. Μια κυβερνοεπίθεση ή μια παραβίαση των συστημάτων ασφαλείας και η απώλεια ή διαρροή δεδομένων θα μπορούσαν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στη λειτουργία και τη φήμη της εταιρείας ή του οργανισμού. Στα παραπάνω έρχεται να προστεθεί

ο Γενικός Κανονισμός Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων (GDPR), ο οποίος έχει εφαρμοστεί από τον Μάιο του 2018 και ορίζει πως oι οργανισμοί, επιχειρήσεις και οι εταιρείες πρέπει να γνωρίζουν τόσο τον αριθμό όσο και τις διαδικασίες συλλογής και επεξεργασίας των δεδομένων που έχουν στην κατοχή τους, καθώς σήμερα είναι περισσότερο εκτεθειμένες από ποτέ σε ηλεκτρονικούς και διαδικτυακούς κινδύνους. Ακόμη, οι άνθρωποι που βρίσκονται σε θέσεις ευθύνης θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι και ενημερωμένοι για το πώς θα προστατεύσουν και θα διασφαλίσουν τα ψηφιακά δεδομένα που διαχειρίζονται, είτε αυτά αφορούν τα εταιρικά είτε τα δεδομένα πελατών και συνεργατών. Με στόχο να διαχειριστούν αποτελεσματικά τις συνέπειες τέτοιων κινδύνων, καθώς διακινδυνεύουν έτσι την εταιρική φήμη τους, ενώ επίσης μια κυβερνοεπίθεση μπορεί να επιφέρει σοβαρές οικονομικές απώλειες. Παράλληλα, κρίνεται αναγκαία η διεύρυνση της εταιρικής κουλτούρας τόσο στον τομέα της εκπαίδευσης όσο και της πρόληψης κυβερνοεπιθέσεων. Μπορεί μια εταιρεία να έχει την πιο προηγμένη ομάδα ασφαλείας με απεριόριστους πόρους, αλλά αν δεν υπάρχει η σωστή κουλτούρα στον οργανισμό, η αποτυχία όσον αφορά στην ασφάλεια και τη σωστή διαχείριση

Αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα των επικεφαλής των εταιρειών παγκοσμίως καθίσταται πλέον η ολιστική προσέγγιση στην κυβερνοασφάλεια, καθώς οι κυβερνοαπειλές συνεχίζουν να αυξάνονται σε συχνότητα και να γίνονται πιο εξελιγμένες, στοχεύοντας πολλαπλά σημεία και κενά ασφαλείας που τυχόν μπορεί να υπάρχουν στα πληροφοριακά συστήματα. Κάποιες από τις επιθέσεις που λαμβάνουν χώρα το τελευταίο διάστημα είναι το ηλεκτρονικό ψάρεμα (phishing), η επικοινωνία μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας, η οποία προέρχεται φαινομενικά από μια νόμιμη πηγή και προτρέπει τους χρήστες να αποκαλύψουν προσωπικά ή εταιρικά στοιχεία ή να ακολουθήσουν κάποιον σύνδεσμο σε άλλο ιστότοπο, με απώτερο σκοπό την κλοπή δεδομένων ή την εγκατάσταση κακόβουλου λογισμικού Ενώ ακολουθούν το Pharming, το οποίο είναι μια κυβερνοεπίθεση που αποσκοπεί στην ανακατεύθυνση της επισκεψιμότητας ενός ιστότοπου σε

έναν άλλο, ψεύτικο ιστότοπο, εγκαθιστώντας ένα κακόβουλο πρόγραμμα στον υπολογιστή, καθώς επίσης και το So-cial Engineering, η τακτική πίσω από μερικές από τις πιο γνωστές επιθέσεις. Ο σκοπός των επιθέσεων Social Engineering αποσκοπεί στο κερδίσει την εμπιστοσύνη του θύματος ώστε να αποσπάσει δεδομένα και χρήματα. Ο ασφαλιστικός κλάδος, αναγνωρίζοντας τους κινδύνους του κυβερνοχώρου (Cyber Risks) και την πρόκληση που συνιστά η ασφάλισή τους, προχώρησε στη δημιουργία ενός νέου τύπου ασφάλισης που καλύπτει μεγάλο αριθμό των Cyber Risks, των ηλεκτρονικών και διαδικτυακών, δηλαδή, κινδύνων που αντιμετωπίζουν οι οργανισμοί, οι επιχειρήσεις και οι άνθρωποί τους, σήμερα. Η ασφάλιση κατά των κινδύνων του κυβερνοχώρου είναι ομολογουμένως μια πολύπλοκη νέα μορφή ασφάλισης. Αυτήν τη στιγμή, προσφέρεται στη χώρα μας από ορισμένες ασφαλιστικές εταιρείες είτε ως αυτοτελές ασφαλι-

στήριο συμβόλαιο είτε ως επέκταση άλλης ασφαλιστικής κάλυψης. Ωστόσο, η ασφάλιση cyber risk απασχολεί ολοένα και περισσότερο την ελληνική ασφαλιστική αγορά από την άποψη τόσο της προοπτικής ανάπτυξης όσο και των προκλήσεων και των ειδικών θεμάτων που αναδεικνύονται και πρέπει να αντιμετωπιστούν, όπως είναι τα ζητήματα underwriting, risk management, προστασίας προσωπικών δεδομένων κ.ά. Η ασφάλιση κατά των κινδύνων του κυβερνοχώρου διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην προσπάθεια όλων ώστε να ενισχύσουν την ανθεκτικότητά τους στον κυβερνοχώρο, προσφέροντας πολλές διαφορετικές υπηρεσίες (αποζημιώσεων, συμβουλευτικών υπηρεσιών) τόσο πριν και κατά τη διάρκεια όσο και μετά από ένα περιστατικό κυβερνοεπίθεσης. Κλείνοντας, θα έλεγα πως το ερώτημα που γεννάται τώρα είναι πόσο καλά προετοιμασμένοι είμαστε σε μια όχι και τόσο απίθανη κυβερνοεπίθεση.

Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις κινδυνεύουν, αναλογικά, περισσότερο από τις συνέπειες που έχει μια κυβερνοεπίθεση, καθώς οι μεγάλες εταιρείες μπορούν ευκολότερα να ανακάμψουν.

οι απειλές και οι επιθέσεις

κυβερνοχώρο αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο. Τα πράγματα μπορεί να γίνουν ακόμη πιο περίπλοκα καθώς προχωράει ο ψηφιακός μετασχηματισμός των κοινωνιών και αυξάνεται η συνδεσιμότητα ανθρώπων, συστημάτων και μηχανών. Το μόνο που χρειάζονται οι εισβολείς για να δράσουν είναι πρόσβαση σε συστήματα ηλεκτρονικών υπολογιστών που συνδέονται στο διαδίκτυο. Κι αυτό είναι κάτι που μπορούν πολύ εύκολα να το βρουν. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι, κατά την περίοδο της πανδημίας, καταγράφηκε αλματώδης αύξηση

των κυβερνοεπιθέσεων σε επιχειρήσεις όλων των μεγεθών, αλλά και σε οργανισμούς στην Ελλάδα, και πλέον η ανάγκη για επένδυση στην κυβερνοασφάλεια αλλά και στην εκπαίδευση των χρηστών είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Ως συνέπεια της κατακόρυφης και αναγκαίας ανάπτυξης της ψηφιοποίησης, βρέθηκαν στο στόχαστρο και οι πολύ μικρές αλλά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αφού, λόγω των περιοριστικών μέτρων, αναγκάστηκαν να μεταφέρουν τις εργασίας τους στο Cloud, και χωρίς να έχουν ενεργοποιήσει ισχυρούς μηχανισμούς ασφαλείας, ήταν και τα πιο εύκολα υποψήφια θύματα των κυβερνοεγκληματιών. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις κινδυνεύουν, αναλογικά, περισσότερο από τις συνέπειες που έχει μια κυβερνοεπίθεση, καθώς οι μεγάλες εταιρείες μπορούν ευκολότερα να ανακάμψουν από το πλήγμα έχοντας τα απαραίτητα κονδύλια για να το πράξουν, ενώ οι μικρομεσαίες ίσως να μην επιβιώσουν. Στην Ελλάδα, υπάρχουν ήδη καταγεγραμμένα κρούσματα ζημιών, στοιχείο που καταδεικνύει πως το κυβερνοέγκλημα είναι ήδη μεταξύ των

απειλών του τοπικού επιχειρείν. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Checkpoint Research (CPR), οι κυβερνοεπιθέσεις, παγκοσμίως, αυξήθηκαν κατά 28% το τρίτο τρίμηνο του 2022 σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα του προηγούμενου έτους. Είναι ενδιαφέρον το ότι, στην Ελλάδα, για το ίδιο διάστημα, οι επιθέσεις αυξήθηκαν κατά 64% συγκριτικά με τον προηγούμενο χρόνο, καταγράφοντας 813 επιθέσεις κατά μέσο όρο την εβδομάδα. Σε αυτό το τοπίο, οι ελληνικές επιχειρήσεις και οι κρατικοί οργανισμοί, που αντικειμενικά έχουν κάνει άλματα στον ψηφιακό μετασχηματισμό αλλά και στη θωράκιση κυβερνοασφάλειας, οφείλουν να συνεχίσουν με τον ίδιο ρυθμό τις επενδύσεις, αλλά και τη στρατηγική για ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, μειώνοντας το ρίσκο μιας επικείμενης επίθεσης. Η διακοπή της επιχειρηματικής δραστηριότητας είναι από τις μεγαλύτερες απειλές, είτε προέρχεται από το οικονομικό περιβάλλον είτε από ατυχηματικό γεγονός, όπως ενδεικτικά είναι η πυρκαγιά, η κλοπή, οι συνεχώς εντονότερες φυσικές καταστροφές και, τα τελευταία χρόνια, οι κυβερνοεπιθέσεις και η παραβίαση των δεδομένων. Ως κλάδος, έχουμε, πλέον, το know-how και την ειδίκευση να αναλάβουμε και αυτούς τους κινδύνους, παρόλο που η ευαισθητοποίηση των επιχειρήσεων σε θέματα ασφάλισης ηλεκτρονικών και διαδικτυακών κινδύνων δεν είναι ακόμα εμφανής συγκριτικά με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ένα πρόγραμμα cyber insurance έχει σκοπό να αντισταθμίσει τη ζημιά

που θα υποστεί μια επιχείρηση σε

περίπτωση ηλεκτρονικής επίθεσης. Κάθε εταιρεία ή οργανισμός που επεξεργάζεται προσωπικά δεδομένα εργαζομένων ή και πελατών πρέπει να έχει κατά νου την προστασία των δεδομένων αυτών. Για κάθε επιχείρηση, όσο μικρή ή μεγάλη κι αν είναι, το cyber security insurance μπορεί να

προσφέρει μία παραπάνω σιγουριά. Φυσικά, πρέπει να συνδυάζεται με τα απαραίτητα συστήματα ασφαλείας της ίδιας της επιχείρησης. Στην ERGO Ασφαλιστική, αντιλαμβανόμενοι τις σύγχρονες ανάγκες των επιχειρήσεων που προκύπτουν στην ψηφιακή εποχή που διανύουμε, για τη διασφάλιση των πληροφοριακών συστημάτων τους και για την προστασία των προσωπικών δεδομένων του πελατολογίου τους από διάφορους διαδικτυακούς κινδύνους, προσφέρουμε πλέον ασφάλιση και κατά κινδύνων κυβερνοχώρου με το πρόγραμμα ERGO Cyber, μια ολοκληρωμένη λύση που προσφέρεται σε δύο επίπεδα καλύψεων, για να μπορούν οι επιχειρήσεις να επιλέξουν αυτό που ανταποκρίνεται καλύτερα στις ανάγκες τους. Η ασφαλιστική κάλυψη κινείται σε τρεις πυλώνες: διαχείρισης κρίσεων/ περιστατικών, διακοπής εργασιών και διοικητικών/νομικών υποχρεώσεων, και ειδικότερα σε:

Αντιμετώπιση Συμβάντος & Κέντρο Διαχείρισης Περιστατικών Αποκατάσταση Βάσης Δεδομένων Εκβιασμό στον Κυβερνοχώρο Έγκλημα στον Κυβερνοχώρο

Διακοπή Επιχειρηματικής Λειτουργίας Εμπιστευτικότητα & Ευθύνη Απορρήτου Ευθύνη Ασφάλειας Δικτύου

Η ασφάλιση των διαδικτυακών και ηλεκτρονικών κινδύνων δεν είναι απλά ένα ασφαλιστικό προϊόν, είναι ένα εργαλείο risk management, παρέχοντας όχι μόνο αποζημιώσεις, αλλά κυρίως υπηρεσίες αντιμετώπισης κρίσης. Παρόλο που τα οφέλη από την ψηφιοποίηση είναι προφανή και αναμφισβήτητα, η αυξανόμενη εξάρτηση από τις ψηφιακές τεχνολογίες οδηγεί αναπόφευκτα σε αύξηση των κινδύνων ψηφιακής ασφάλειας και σε ανάλογη αύξηση του ηλεκτρονικού εγκλήματος. iw

ούμε σε έναν κόσμο μεγάλων τομών και ανατροπών. Τη δεκαετή οικονομική κρίση διαδέχθηκε η υγειονομική και, στη συνέχεια, η ενεργειακή, ως απόρροια της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Οι συνέπειες του «ντόμινο» περιστατικών που σημάδεψαν την παγκόσμια

κοινότητα τα τελευταία χρόνια ήταν τεράστιες: οικονομική ανασφάλεια, business disruption, νέες cyber απειλές, αναταραχή στην εφοδιαστική αλυσίδα, διπλασιασμός του ενεργειακού κόστους σε μία διετία, παγκοσμίως, ήταν κάποιες από τις επιπτώσεις αυτών των απρόβλεπτων γεγονότων.

Οι επιχειρήσεις ανά τον κόσμο έσπευσαν να αλλάξουν ραγδαία τον τρόπο λειτουργίας τους εστιάζοντας στον ψηφιακό και ενεργειακό τους μετασχηματισμό. Η κλιματική αλλαγή έχει αναγκάσει την ΕΕ να εφαρμόσει ένα σχέδιο μετάβασης σε καθαρότερες μορφές ενέργειας ως προϋπόθεση για την κλιματική ουδετερότητα, με στόχο έως το 2050 το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας που καταναλώνεται να προέρχεται από τις ανανεώσιμες πηγές. Την ώρα που οι επενδύσεις σε φωτοβολταϊκά πάρκα, ανεμογεννήτριες και, ευρύτερα, εγκαταστάσεις εκμετάλλευσης ΑΠΕ κορυφώνονταν, το ξέσπασμα της ενεργειακής κρίσης ανάγκασε πολλά κράτη-μέλη της Ένωσης να επιστρέψουν σε παραδοσιακές μορφές ενέργειας,

εισβολής στην Ουκρανία. Παρά όμως αυτήν την οπισθοδρόμηση, οι προσπάθειες για την ανάπτυξη τεχνολογιών, εγκαταστάσεων και δραστηριοτήτων φιλικότερων προς το περιβάλλον ολοένα και εντείνονται. Κατόπιν όλων των ανωτέρω, καθίσταται σαφές ότι η τεράστια αγορά ενέργειας αποτελεί ένα πεδίο νέων ευκαιριών για την ασφαλιστική βιομηχανία, και ιδιαίτερα για την Ελλάδα, όπου έχουν προγραμματιστεί ή πραγματοποιούνται μεγάλα ενεργειακά projects. Το ίδιο το Ταμείο Ανάκαμψης, εξάλλου, παρέχει μια μοναδική ευκαιρία στην ελληνική οικονομία να επανεκκινήσει μέσα

από έναν μεγάλο αριθμό δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων που θα ενταχθούν στο Ταμείο Πράσινων Χρηματοδοτήσεων. Η ασφαλιστική αγορά μπορεί να διαδραματίσει κομβικό ρόλο και να αποτελέσει πολύτιμο σύμμαχο των επενδυτών μέσα από ειδικά προγράμματα ασφάλισης ενέργειας και επενδύσεις. Για τις επενδύσεις ΑΠΕ, επί παραδείγματι, οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν είναι πολλοί και αφορούν διάφορα στάδια, όπως την εγκατάσταση ενός συστήματος, τη συντήρηση, τη λειτουργία, ακόμη και την εμφάνιση οποιασδήποτε φυσικής καταστροφής.

✓

Η

τεράστια αγορά ενέργειας αποτελεί ένα πεδίο νέων ευκαιριών για την ασφαλιστική βιομηχανία, και ιδιαίτερα για την Ελλάδα, όπου έχουν προγραμματιστεί ή πραγματοποιούνται μεγάλα ενεργειακά projects.

Ιδιαίτερα δε για την Ελλάδα, τα ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως έχουμε βιώσει πολλάκις στο παρελθόν, έχουν προκαλέσει τεράστιες ζη-

✓

Οι ασφαλίσεις ανανεώσιμων

πηγών ενέργειας

παρουσιάζουν μεγάλες

αναπτυξιακές προοπτικές, καθώς οι δυνατότητες

πολλαπλασιασμού τους

μεγιστοποιούνται, πλέον, και στη χώρα μας.

μιές και αλλαγή πλάνων. Ανεμογεννήτριες, αιολικά πάρκα, φωτοβολταϊκά συστήματα, βιομηχανικές εγκαταστάσεις, μονάδες παραγωγής ενέργειας, εγκαταστάσεις αποθήκευσης LNG είναι κάποιες από τις επενδύσεις που αποτελούν μονόδρομο για την ενεργειακή μετάβαση της χώρας. Η εγχώρια αγορά προσφέρει προγράμματα με διαφορετικά χαρακτηριστικά και ευέλικτα προϊόντα, ώστε να καλυφθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το σύνολο αυτής της δραστηριότητας απέναντι σε μια σειρά κινδύνων που μπορούν να προβλεφθούν. Όπως είναι φυσικό, σε μια εποχή συνεχών ανακατατάξεων, η ασφαλιστική αγορά διαρκώς αφουγκράζεται και αναπροσαρμόζεται ως προς τις καλύψεις, διαμορφώνοντας ένα πιο ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη πράσινων επενδύσεων. Τα μεγάλα έργα που αλλάζουν το ενεργειακό τοπίο με επίκεντρο την Ελλάδα Τα νέα δεδομένα που επέβαλε η ενεργειακή κρίση ανέδειξαν την ανάγκη για εναλλακτικές λύσεις όσον αφορά το ευρύτερο τοπίο στον κλάδο ενέργειας, με την Ελλάδα να αναδεικνύεται σε σημαντικό κόμβο πανευρωπαϊκά. Οι έρευνες για υδρογονάνθρακες αποτελούν μια σημαντική πηγή άμεσων ξένων επενδύσεων και οι πέντε, πλέον, σημαντικοί στόχοι δημιουργούν μια αγορά αξίας 250 δισ. ευρώ.

Μάλιστα εκτιμήσεις αναλυτών κάνουν λόγο για κοιτάσματα φυσικού αερίου που μπορεί να ανέρχονται σε 2 με 2,5 τρισ. κυβικά μέτρα, ποσότητες που μπορούν να καλύψουν το 15% με 20% των αναγκών της Ευρώπης. Πλέον, υλοποιούνται μια σειρά από μεγάλα projects που, μεταξύ άλλων, αφορούν τη Διασύνδεση ΕλλάδαςΒουλγαρίας, τον Διαδριατικό Αγωγό καθώς και τον τερματικό σταθμό LNG της Ρεβυθούσας, ενώ στο χρονοδιάγραμμα της υλοποίησης τίθενται και άλλα μεγάλα έργα, όπως η κατασκευή και λειτουργία του Πλωτού Σταθμού Αποθήκευσης και Αεριοποίησης (FSRU) Αλεξανδρούπολης και το Interconnector Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας. Παράλληλα, η χώρα μας έχει πολλά να επιδείξει και στον τομέα της εξωστρέφειας όσον αφορά τα ενεργειακά έργα. Τα παραδείγματα είναι πολλά: Το πρωτοποριακό έργο υδρογόνου Green HiPo της Advent Technologies στη Βοστώνη, η παραγωγική δραστηριότητα της ελληνικής εταιρείας μπαταριών Sunlight στο εξωτερικό, η επένδυση της Hellenic Cables σε εργοστάσιο παραγωγής στο Μέριλαντ, τα ενεργειακά έργα της Mytilineos, μεταξύ άλλων, σε Μ. Βρετανία, Ισπανία, Σλοβενία κ.ο.κ. Στο προσκήνιο οι ΑΠΕ Η Ελλάδα αποτελεί μία από τις πλέον αναπτυσσόμενες δυνάμεις στον κλάδο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Το σχέδιο της Ευρώπης για ενεργειακή απεξάρτησή της από τη Ρωσία, αλλά και ενεργειακή μετάβαση, ευνοεί και την Ελλάδα, με την παροχή έξτρα κονδυλίων για την κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση μεγάλων έργων ΑΠΕ, με έξτρα κονδύλια μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης για συγκεκριμένες επενδύσεις ή προγράμματα κατάρτισης. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι η χώρα μας βρίσκεται στο top-5 των χωρών που θα λάβουν κοινοτικά κονδύλια

από το Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας, ήτοι πάνω από 4 δισ. ευρώ, την περίοδο 2025-2032. Πρόκειται για κονδύλια τριπλάσια σε σχέση με αυτά που αναλογούν με βάση τις εκπομπές από τα κτήρια και τις μεταφορές. Τα εν λόγω χρήματα θα διοχετευθούν σε δράσεις που θα περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, επιδοτήσεις για ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων, εγκατάσταση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αλλά και προμήθεια ηλεκτρικών οχημάτων. Σημαντικό σημείο για τις αναπτυξιακές ευκαιρίες επενδύσεων είναι το γεγονός ότι η διαθεσιμότητα των ΑΠΕ και η τιμή τους δεν επηρεάζεται από γεωπολιτικές εντάσεις ή άλλους εξωγενείς παράγοντες και η διείσδυσή τους στο ενεργειακό status quo γίνεται όλο και μεγαλύτερη. Εκτιμάται ότι η μείωση του κόστους της τεχνολογίας και η αυξημένη ζήτηση λόγω απανθρακοποίησης αναμένεται τα επόμενα 10 χρόνια να οδηγήσουν σε ένα ποσοστό 70% της νέας εγκατεστημένης ισχύος αποκλειστικά από αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα. Παράλληλα, έως το 2050 το 50% της ηλεκτρικής ενέργειας θα παράγεται από αιολική και ηλιακή ενέργεια. Στα «αρνητικά» της ανάπτυξης μπορεί να αναφερθεί, ενδεικτικά, ότι η παραγωγή από ΑΠΕ είναι εξαιρετικά ασταθής και είναι ευάλωτη στις καιρικές διακυμάνσεις, ειδικά όταν ο χαμηλός άνεμος προς το αιολικό πάρκο, η ξηρασία σε υδροηλεκτρικές εγκαταστάσεις και η έλλειψη ηλιακού φωτός στις ηλιακές εγκαταστάσεις αποτελούν βασικούς κινδύνους για τον περιορισμό της παραγωγής. Παράλληλα, είναι υποκείμενες σε γεγονότα φυσικών καταστροφών που αποτελούν έναν άλλο πιθανό κίνδυνο για την υποδομή.

Ο ρόλος του ασφαλιστή Η ασφάλιση θεωρείται, σε μεγάλο βαθμό, ένα χρήσιμο εργαλείο για την απορρόφηση των οικονομικών

κραδασμών και τη διαχείριση των κινδύνων που σχετίζονται με τις φυσικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και της ενεργειακής κρίσης που βιώνουμε. Οι πιο διαδεδομένες τεχνολογίες παραγωγής ενέργειας είναι αυτές των φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων, αιολικών πάρκων, μονάδων παραγωγής βιοαερίου, γεωθερμικών μονάδων και υδροηλεκτρικών σταθμών, που προσελκύουν επενδύσεις τόσο από τον ιδιωτικό όσο και από τον δημόσιο τομέα. Οι ασφαλίσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας παρουσιάζουν μεγάλες αναπτυξιακές προοπτικές, καθώς οι δυνατότητες πολλαπλασιασμού τους μεγιστοποιούνται –πλέον και στη χώρα μας–, όπως είναι φυσικό. Οι ασφαλιστικές εταιρείες έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν κάλυψη με:

Αστική ευθύνη προς τρίτους, αλλά και εργοδοτική ευθύνη, πέραν του ΙΚΑ, για τυχόν ατυχήματα που μπορεί να συμβούν Κάλυψη ζημιών από τρομοκρατικές ενέργειες, ταραχές Κάλυψη για την περίοδο συντήρησης Κάλυψη ζημιών σε υφιστάμενη περιουσία για μονάδες πάνω σε στέγες Κάλυψη εσφαλμένης μελέτης για εργασίες πολιτικού μηχανικού Ασφάλιση περιουσίας και μηχανικών βλαβών μετά την παράδοση και έναρξη της λειτουργίας της μονάδας Κάλυψη για απώλεια ή ζημιά της ασφαλισμένης μονάδας ή σταθμού, καθώς επίσης και για απώλεια μικτών εσόδων συνεπεία ασφαλισμένης υλικής ζημιάς Κάλυψη για κακοτεχνία, βραχυκύκλωμα κ.λπ.

Σε τέτοιες περιπτώσεις, ο ασφαλιστικός διαμεσολαβητής δρα ως

σύμβουλος που εγγυάται το σύνολο της επένδυσης σε ΑΠΕ, είτε αφορά μεγάλες επιχειρηματικές μονάδες είτε μονάδες μικρότερης κλίμακας. Υποστηρίζει από την αρχή τον επενδυτή, επισημαίνοντας κινδύνους στους οποίους εκτίθεται το έργο (risk management), και συμβουλεύει σε θέματα ενίσχυσης της ασφάλειας της επένδυσης και της ελαχιστοποίησης του κινδύνου. Επιπλέον, η ασφαλιστική κάλυψη των ΑΠΕ διαμορφώνει ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη ενεργειακών επενδύσεων. Ενισχύει την εμπιστοσύνη τόσο των τραπεζών και των επενδυτών όσο και των εταιρειών που επιθυμούν να χρηματοδοτήσουν αναπτυξιακά έργα στον τομέα αυτό. Σε αυτό το πλαίσιο, θα μπορούσε να ειπωθεί πως η θέση των (αντ)ασφαλιστών σε έναν κόσμο με μηδενικό αποτύπωμα είναι διττός: Ως μια βιομηχανία risk management οφείλουν να αξιολογούν, να τιμολογούν και να καλύπτουν κινδύνους που σχετίζονται με το περιβάλλον και κατ’ επέκταση με την ενέργεια, προκειμένου να συμβάλουν στην προσαρμογή των νέων συνθηκών που επιφέρει η κλιματική αλλαγή. Από την άλλη, ως μακροπρόθεσμοι θεσμικοί επενδυτές, ακολουθούν τον δρόμο των επενδύσεων σε βιώσιμες επιχειρήσεις και δραστηριότητες, είτε απευθείας είτε μέσω third-party asset managers.

Φωτοβολταϊκά Τα φωτοβολταϊκά, είτε στις στέγες είτε σε υπαίθριο χώρο για μαζική παραγωγή (net metering κτλ.), έχουν κυριαρχήσει μέχρι στιγμής στο επενδυτικό ενδιαφέρον. Η εγκατάσταση και η λειτουργία των φωτοβολταϊκών απαιτούν εξειδικευμένο ασφαλιστικό πρόγραμμα, που να καλύπτει πλήρως την εγκατάστασή σας. Οι υποψήφιοι οφείλουν να λάβουν υπ’ όψιν τους τα εξής 5 στοιχεία:

1. Ακραία καιρικά φαινόμενα Η έκθεση των φωτοβολταϊκών σε όλες τις καιρικές συνθήκες είναι προφανής, άρα και ο κίνδυνος, ιδιαίτερα δε τον τελευταίο καιρό, όπου τα ακραία φαινόμενα παρατηρούνται ολοένα και πιο συχνά.

2. Κλοπή Όσο κι αν έχετε φροντίσει για τη φύλαξη της εγκατάστασής σας, καθώς οι βασικές μονάδες βρίσκονται συνήθως σε απομονωμένα σημεία, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν κινδυνεύει από επίδοξους κλέφτες.

3. Κακόβουλες ενέργειες Η βλάβη ή η ζημιά, που θα επιφέρει άμεση πτώση στα έσοδά σας, από κάποια κακόβουλη δράση είναι ένα ενδεχόμενο που πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ’ όψιν. Κι αυτό δεν αφορά μόνο στα φωτοβολταϊκά πάρκα, αλλά και στις εγκαταστάσεις, στις οροφές των κτηρίων, όπου η πρόσβαση είναι πιο εύκολη για τους πιο πολλούς.

4. Προστασία από σεισμό ή φωτιά Λόγω της φύσης τους, τα φωτοβολταϊκά πάρκα βρίσκονται συνήθως έξω από τους αστικούς ιστούς και αυτό σημαίνει πως είναι εκτεθειμένα και σε άλλους κινδύνους, εκτός των καιρικών φαινομένων. Η φωτιά είναι ένας τέτοιος κίνδυνος, ενώ και ο σεισμός μπορεί να τα επηρεάσει, όπως επίσης μπορεί να προκαλέσει ζημιές σε εγκαταστάσεις που βρίσκονται σε κτήρια.

5. Βλάβη

Οι ζημιές στα μηχανήματα είναι ένας ακόμη παράγοντας για να ασφαλίσετε τα φωτοβολταϊκά σας συστήματα. Το κόστος της επιδιόρθωσης της βλάβης σε συνδυασμό με την απώλεια εσόδων μπορεί να επιβραδύνουν την παραγωγή και να αυξήσουν κατακόρυφα το εκτός προϋπολογισμού κόστος.

Σύμφωνα με τον κ. Παύλο Λοΐζου, CEO της Ask WiRE, καθώς οι ασφαλιστές στην ΕΕ κατανέμουν περίπου το 8% των επενδύσεών τους στον τομέα των ακινήτων, πιθανές αλλαγές στην αξία τους για λόγους ενεργειακής απόδο-

σης θα μπορούσαν να επηρεάσουν σημαντικά τους ισολογισμούς των ασφαλιστικών εταιρειών. Ειδικότερα, ο κ. Λοΐζου αναφέρει σχετικά: «Πρόσφατα, η αρμόδια ευρωπαϊκή αρχή για την ασφαλιστική βιομηχανία και τα επαγγελματικά συνταξιοδοτικά

ταμεία, η EIOPA, εξέδωσε ένα έγγραφο συζήτησης με θέμα “Προληπτικός χειρισμός των κινδύνων σχετικών με τη βιωσιμότητα”. Καταρχάς, από μόνο του το γεγονός πως η ΕΙΟΡΑ αποφάσισε να καταπιαστεί με το συγκεκριμένο ζήτημα καταδεικνύει και τη σοβαρότητά του. Κατά δεύτερο, περίοπτη θέση στο έγγραφο κατέχει ο ρόλος του τομέα των ακινήτων και η σημασία του στην επίτευξη των στόχων ESG και των ευρύτερων συνθηκών βιωσιμότητας. Τονίζεται, χαρακτηριστικά, ότι οι αγορές ακινήτων διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο για τη μετάβαση προς μια οικονομία και κοινωνία χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Η κατασκευή και η ενεργειακή χρήση κτηρίων συνδέεται, σε σημαντικό βαθμό, με τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, καθιστώντας την αναβάθμιση της ενεργειακής απόδοσης των υφιστάμενων κτηρίων, αλλά και τις αυστηρές απαιτήσεις για νέα κτήρια, βασική παράμετρο των πολιτικών για την κλιματική μετάβαση στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στην πράξη, η διαφορά στην ενεργειακή απόδοση των κτηρίων μπορεί να δημιουργήσει διαφόρων ειδών ρίσκα στο μέλλον. Μπορεί, για παράδειγμα, να αφορούν την αγοραία αξία ενός κτηρίου αν αρχίσουν να προτιμούνται ακόμη περισσότερο τα πιο ενεργειακά αποδοτικά κτήρια. Κάτι που είναι πολύ πιθανό να συμβεί, με δεδομένη την ενεργειακή κρίση που διανύουμε και η οποία δεν προβλέπεται να εξομαλυνθεί σύντομα. Καθώς οι ασφαλιστές στην ΕΕ κατανέμουν περίπου το 8% των επενδύσεών τους στον τομέα των ακινήτων, πιθανές αλλαγές στην αξία τους για λόγους ενεργειακής απόδοσης θα μπορούσαν να επηρεάσουν σημαντικά τους ισολογισμούς των ασφαλιστικών εταιρειών, σημειώνεται χαρακτηριστικά στο έγγραφο συζήτησης. Διευκρινίζεται, μάλιστα, ότι η εκτίμηση της ακίνητης περιουσίας βασίζεται συνήθως σε συναλλαγές για τις οποίες τα αντίστοιχα δεδομένα

δεν είναι δημόσια διαθέσιμα, άρα το ποσοστό λάθους είναι σχετικά υψηλό. Επομένως, πρέπει να ακολουθηθεί μια διαφορετική προσέγγιση για την επιδιωκόμενη ανάλυση, γι’ αυτό και το έγγραφο επικεντρώνεται στον πιθανό μεταβατικό κίνδυνο όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση των κτηρίων και πώς αυτός θα μπορούσε να επηρεάσει τους υπολογισμούς που γίνονται για σκοπούς προληπτικής εποπτείας στη βάση της Οδηγίας

Solvency II. Επιπλέον, εργασία που διενεργήθηκε από το Energy Efficiency

Data Protocol and Por-tal (EeDaPP) καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι επενδύσεις οι οποίες βελτιώνουν την ενεργειακή απόδοση των κτηρίων μπορούν να οδηγήσουν σε αυξημένη αποτίμηση της συγκεκριμένης ακίνητης περιουσίας, λόγω κυρίως της χαμηλότερης κατανάλωσης ενέργειας. Η έκθεση παρέχει επίσης στοιχεία τα οποία διασυνδέουν τα ακίνητα υψηλής ενεργειακής απόδοσης με χαμηλότερο κίνδυνο αθέτησης υποχρέωσης για στεγαστικά δάνεια σε σύγκριση με τα ακίνητα χαμηλής ενεργειακής απόδοσης. Τρεις λόγοι οδηγούν σε αυτό το συμπέρασμα: η υψηλότερη αξία του ακινήτου, το μικρότερο κόστος ενεργειακής κατανάλωσης και ο μικρότερος κίνδυνος ενεργειακής μετάβασης. Το ζήτημα της ενεργειακής απόδοσης των κτηρίων, όμως, δεν αποτελεί απλώς μια τάση που αφορά αποκλειστικά και μόνο την ελεύθερη αγορά και τη δυναμική της προσφοράς και ζήτησης. Με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δίνει ιδιαίτερη σημασία στην υλοποίηση της λεγόμενης Πράσινης Συμφωνίας, η οποιαδήποτε δράση προς αυτήν την κατεύθυνση είναι σημαντική. Ειδικά αν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι η λειτουργία των κτηρίων αντιστοιχεί στο 40% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας και στο 36% των σχετικών με την ενέργεια εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Άρα, η λεγόμενη απανθρακοποίηση του

κτηριακού τομέα αποτελεί βασική πτυχή των προσπαθειών της ΕΕ. Η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτηρίων στην ΕΕ εκτιμάται πως μπορεί να μειώσει τη συνολική κατανάλωση ενέργειας κατά 5%6% και τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά περίπου 5%. Ωστόσο, περίπου το 75% του κτηριακού αποθέματος της ΕΕ θεωρείται ενεργειακά αναποτελεσματικό σύμφωνα με τα ισχύοντα κτηριακά πρότυπα και, κατά μέσο όρο, τα ετήσια ποσοστά ανακαίνισης του κτηριακού αποθέματος αντιστοιχούν σε λιγότερο από 1%. Μια άλλη παράμετρος η οποία λαμβάνεται υπόψη στο σχετικό έγγραφο αφορά στον αντίκτυπο που έχει η ενεργειακή κατανάλωση στο διαθέσιμο εισόδημα ενός νοικοκυριού. Όπως σημειώνεται, κατά μέσο όρο, το 20,1% του διαθέσιμου εισοδήματος ενός νοικοκυριού αφορά δαπάνες οι οποίες σχετίζονται με θέματα στέγασης (το ποσοστό αυτό στην Κύπρο είναι, κατά πάσα πιθανότητα, μεγαλύτερο). Καθώς οι τιμές της ενέργειας αυξήθηκαν σημαντικά την τελευταία δεκαετία σε όλες τις χώρες της ΕΕ, η πίεση που σχετίζεται με το ενεργειακό κόστος στο εισόδημα ενός νοικοκυριού αυξήθηκε επίσης. Αν πάρουμε, για παράδειγμα, την ηλεκτρική ενέργεια, θα παρατηρήσουμε ότι η μέση τιμή της στην ΕΕ αυξήθηκε από 0,16 ευρώ ανά kWh το 2008 σε 0,24 ευρώ ανά kWh το 2021. Προσαρμοσμένες για τον πληθωρισμό, οι τιμές αυξήθηκαν από 0,16 ευρώ ανά kWh το 2008 σε 0,20 ευρώ ανά kWh το 2021. Άρα η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης ενός κτηρίου μπορεί επίσης να προστατεύσει τον ιδιοκτήτη ή τον ενοικιαστή του από ραγδαίες αλλαγές στο ενεργειακό κόστος. Γίνεται αντιληπτό, λοιπόν, ότι η ενεργειακή απόδοση των κτηρίων αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την αποτίμηση της αξίας τους. Τόσο οι επενδυτές και οι τελικοί χρήστες όσο και οι ευρωπαϊκοί θεσμοί δίδουν,

πλέον, ιδιαίτερη έμφαση στα λεγόμενα “πράσινα” κτήρια, όχι γιατί είναι η νέα τάση, αλλά επειδή αποτελούν μια αναγκαιότητα την οποία, πλέον, επιδιώκουν όλοι οι συνδαιτυμόνες του τομέα. Έτσι και οι ασφαλιστικές εταιρείες δεν μπορούν να αγνοούν τα νέα δεδομένα, είτε πρόκειται για σκοπούς τιμολόγησης, δημιουργίας νέων προϊόντων ή αποτίμησης του χαρτοφυλακίου τους. Τα παραπάνω δημιουργούν σημαντικές ανάγκες για συλλογή και ανάλυση δεδομένων. Αν και πρόκειται για διαδικασία που έχει κόστος, εντούτοις, αποτελεί παράλληλα μια μοναδική ευκαιρία για τις ασφαλιστικές εταιρείες να αναβαθμίσουν τις υποδομές τους, αυτοματοποιώντας διαδικασίες για μείωση του κόστους και αυξάνοντας το εισόδημά τους μέσω της καλύτερης τιμολόγησης πελατών χαμηλότερου ρίσκου και την αμεσότητα πωλήσεων μέσω του διαδικτύου. Ευτυχώς, για τους επαγγελματίες της ασφαλιστικής βιομηχανίας, υπάρχουν, πλέον, δεκάδες διαθέσιμα δεδομένα που μπορούν να τους βοηθήσουν να λάβουν τις ορθές αποφάσεις. Αυτό που εκκρεμεί είναι να συνεργαστούν με τους κατάλληλους οργανισμούς, οι οποίοι θα τους βοηθήσουν να συγκεντρώσουν και να αναλύσουν σωστά αυτά τα δεδομένα. Ηλεκτροκίνηση-Εναλλακτικά

καύσιμα

Πέραν όμως των ανανεώσιμων

πηγών ενέργειας, η ηλεκτροκίνηση καθώς και οι ανάλογες υποδομές

εναλλακτικών καυσίμων είναι ένα ακόμη «μέτωπο» που δρομολογεί εξελίξεις, παρέχοντας ευκαιρίες για αύξηση της ασφαλιστικής παραγωγής.

Η μείωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων στις μεταφορές είναι καίριας σημασίας προκειμένου η ΕΕ να επιτύχει κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Η χρήση ηλεκτρικών-υβριδικών οχημάτων και μέσων μεταφο-

ράς συνεπάγεται νέα δεδομένα για την ασφαλιστική κοινότητα, καθώς συνεπάγεται μεταξύ άλλων:

Ανάγκη για επαρκή σημεία επαναφόρτισης καθώς και σημεία ανεφοδιασμού με εναλλακτικά καύσιμα για αυτοκίνητα, οχήματα και μέσα μεταφορών. Ο κανονισμός για τις υποδομές εναλλακτικών καυσίμων (μέρος της δέσμης Fit for 55) θέτει συγκεκριμένους στόχους για την ανάπτυξη τέτοιων υποδομών στην ΕΕ κατά τα προσεχή έτη. Στην Ελλάδα, στόχος είναι τα σημεία επαναφόρτισης να φθάσουν τις 12.000 έως το 2025 και τις 25.000 έως το 2030. Περαιτέρω χρήση μπαταριών λιθίου, που, σε περίπτωση βλάβης, πυρκαγιάς ή αντικατάστασης προσθέτουν μια νέα διάσταση στις απώλειες, καθώς το κόστος είναι μεγάλο. Κρίσιμο ζήτημα είναι η διάρκεια ζωής και η απόδοση της μπαταρίας, ενώ στο προσκήνιο τίθενται ζητήματα όπως ευθύνη κατασκευαστών και προμηθευτών, κόστος επισκευής ή αντικατάστασης. Χρήση νέων τεχνολογιών, όπως συστήματα υποβοήθησης οδηγού (ADAS) και τηλεματική. Τα εν λόγω συστήματα είναι εξαιρετικά πολύπλοκα και η διαδικασία underwriting θα πρέπει να γίνεται με ιδιαίτερη προσοχή. Την ίδια ώρα, η αγορά ηλεκτρικών/ υβριδικών οχημάτων διογκώνεται. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση Κατασκευαστών Αυτοκινήτων, το τρίτο τρίμηνο του 2022, το μερίδιο αγοράς των ηλεκτρικών οχημάτων με μπαταρία (BEV) αντιπροσώπευε το 11,9% των συνολικών ταξινομήσεων επιβατικών αυτοκινήτων στην ΕΕ, ενώ τα ηλεκτρικά οχήματα κέρδισαν, επίσης, μερίδιο αγοράς, αποτελώντας το 22,6% του συνόλου των πωλήσεων.

Στην Ελλάδα, η αγορά κινείται με αλματώδεις ρυθμούς. Όπως αποτυπώνεται από τα στοιχεία του Συνδέσμου Εισαγωγέων Αντιπροσώπων Αυτοκινήτων (ΣΕΑΑ), για το ενδεκάμηνο του 2022 (Ιανουάριος-Νοέμβριος), το συνδυαστικό μερίδιο των ηλεκτρικών και υβριδικών οχημάτων στη χώρα μας βρισκόταν στο 7,6%, έναντι 6,5% την αντίστοιχη περίοδο του 2021.

Η έννοια της παραμετρικής ασφάλισης Σε σύγκριση με την παραδοσιακή ασφαλιστική κάλυψη, η οποία περιορίζεται στις υλικές ζημιές, πλέον παρέχονται ευκαιρίες κάλυψης για ολόκληρο τον κύκλο ζωής των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, χάρη στη χρήση εργαλείων και προϊόντων παραμετρικής ασφάλισης. Μεγάλοι (αντ)ασφαλιστικοί όμιλοι, ιδίως στο εξωτερικό, βασίζονται αρκετά στην ασφάλιση που απορρέει από τη χρήση μιας παραμέτρου η οποία συνδέεται με τις ζημιές ή τις απώλειες ενός πελάτη, προτείνοντας μια ευρεία γκάμα προϊόντων για ενεργειακά έργα, από την κάλυψη του κινδύνου χρηματοδότησης ή καθυστέρησης έναρξης του έργου έως την απώλεια παραγωγής λόγω δυσμενών καιρικών φαινομένων. Επί της ουσίας, πρόκειται περί εξατομικευμένης ασφάλισης για την αντιστάθμιση κινδύνων εξαιτίας δυσμενών καιρικών φαινομένων και φυσικών καταστροφών στις οποίες εκτίθεται ο ασφαλισμένος. Από την άλλη, η έκδοση ενός παραμετρικού ασφαλιστήριου συμβολαίου απαιτεί, σε πολλές χώρες, έγκριση από τις ρυθμιστικές αρχές. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ανάλογα με το ρυθμιστικό και νομικό πλαίσιο μιας χώρας, οι παραμετρικές λύσεις εκδίδονται ως παράγωγο και όχι ως ασφαλιστικό συμβόλαιο. Ο λόγος είναι ότι οι παραμετρικές λύσεις τείνουν να περιλαμβάνουν το λεγόμενο basis risk, την αβεβαιότητα δηλαδή

για το αν η αποζημίωση θα ταιριάζει με τις πραγματικές ζημίες. Μια περαιτέρω ρυθμιστική ανησυχία έγκειται στο αν απορρέει έννομο ασφαλιστικό συμφέρον για τον ασφαλισμένο. Όσον αφορά την παραμετρική ασφάλιση για τις ΑΠΕ, μπορούν να αναπτυχθούν έννομα ασφαλιστικά συμφέροντα από third parties. Για παράδειγμα, μια κυβέρνηση θα θέλει να προχωρήσει σε παραμετρική ασφάλιση για να υποστηρίξει τα κρατικά επιδοτούμενα έργα της, με στόχο τον μετριασμό του κλιματικού κινδύνου. Δεδομένου του ότι υπάρχει μια αυξανόμενη ώθηση προς το ESG και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής από τις κυβερνήσεις, αναμένεται ότι οι περιορισμοί στην παραμετρική ασφάλιση ΑΠΕ θα επανεξεταστούν.

Τo χτύπημα στον Nord Stream

Οι εκρήξεις στον Nord Stream, μια υπόθεση που παραμένει ακόμη αδιαλεύκαντη, έδωσε νέες διαστάσεις στο ζήτημα ανάληψης κινδύνου. Ήδη από την έναρξη του πολέμου και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία,

οι μεγάλοι (αντ)ασφαλιστικοί όμιλοι άρχισαν να αποσύρουν το ενδιαφέρον τους για την κάλυψη του Nord Stream 2, ως απόρροια της έντονης γεωπολιτικής διαμάχης και εν μέσω του φόβου για κυρώσεις από την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Όπως είναι γνωστό, οι ΗΠΑ έχουν απειλήσει με κυρώσεις κατά ευρωπαϊκών εταιρειών που υποστηρίζουν την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου 11 δισ. δολαρίων. Oι εκρήξεις στον Nord Stream 1, που μεταφέρει αέριο στην Ευρώπη μέσω της Βαλτικής, έφεραν την (αντ) ασφαλιστική αγορά προ ενός μεγάλου διλήμματος, στην προσπάθεια διαχείρισης πιθανών απαιτήσεων που συνεπάγονται απώλειες εκατοντάδων εκατομμυρίων. Το ζήτημα ήταν διττό και αφορούσε: Τη διαχείριση απαιτήσεων Τη συνέχιση ή μη της κάλυψης του αγωγού Nord Stream Όσον αφορά το πρώτο ζήτημα, οι undewriters ενδεχομένως να προχωρήσουν σε αμφισβήτηση των

αξιώσεων, με το σκεπτικό ότι η ζημιά ήταν πράξη αυτοδολιοφθοράς ή πολέμου, που δεν καλύπτονται γενικά από την ασφάλιση. Σχετικά με το δεύτερο σκέλος, οι σχετικές αποφάσεις μένει να ληφθούν, ωστόσο θεωρείται βέβαιο πως σε περίπτωση ανανέωσης των συμβολαίων, τα ασφάλιστρα θα ήταν σαφώς πιο αυξημένα –και πάντα στα όρια του επιτρεπτού–, δεδομένων των κινδύνων αλλά και των παγκόσμιων κυρώσεων κατά της

Gazprom. Εν ολίγοις, το ζήτημα των εκρήξεων στον αγωγό ενίσχυσε τις ανησυχίες του (αντ)ασφαλιστικού κόσμου σχετικά με το ζήτημα της ανάληψης κινδύνου σε τομείς και projects που σχετίζονται άμεσα με την ενέργεια. Προκλήσεις για τους ασφαλιστές Στον κλάδο της (αντ)ασφάλισης, το μπαράζ γεγονότων που έπληξε την παγκόσμια κοινότητα, είχε μεγάλο αντίκτυπο. Οι (αντ)ασφαλιστές διαπίστωσαν με σκληρό τρόπο ότι τα παραδοσιακά προγράμματα που

προσέφεραν, όταν οι συνθήκες ήταν ηπιότερες, δεν συνάδουν πλέον με τις παρούσες προκλήσεις. Ο κλάδος οφείλει να προσαρμοστεί στο «σήμερα», να γίνει πιο ανθεκτικός έναντι των κινδύνων, προκειμένου να βοηθήσει την κοινωνία να καταστεί εξίσου ανθεκτική. Στον τομέα της ενέργειας, μια σειρά από νέες προτεραιότητες –ανάπτυξη ΑΠΕ, ενεργειακή μετάβαση, ενεργειακή (αν)ασφάλεια, ανάγκη περιορισμού του «αποτυπώματος» άνθρακα– θέτουν τους ασφαλιστές αντιμέτωπους με νέα δεδομένα, και το «κλειδί» για την αντιμετώπισή τους είναι η καλύτερη κατανόηση, αξιολόγηση και εν τέλει αντιμετώπιση των κινδύνων που ανακύπτουν. Προσπάθειες για στροφή προς το Net-Zero, που απαιτούν την κατασκευή νέων υποδομών, θα πρέπει να ασφαλιστούν. Η Swiss Re εκτιμά ότι οι νέες ασφαλιστικές δραστηριότητες που σχετίζονται με ενέργεια θα οδηγήσουν σε παραγωγή ασφαλίστρων που θα ξεπεράσει τα 237 εκατ. δολ. έως το 2035 στις μεγάλες αγορές, όπως τις ΗΠΑ, τη Μ. Βρετανία και τη Γερμανία. Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι οι προσπάθειες για ενεργειακή μετάβαση και ενεργειακή αποδέσμευση εντείνονται, μεγάλοι (αντ)ασφαλιστικοί όμιλοι εξακολουθούν να επενδύουν δισεκατομμύρια σε νέα έργα ορυκτών καυσίμων. Αν σε αυτό προστεθεί και ο κίνδυνος των stranded assets, όπου οι δεσμεύσεις ή η συμμετοχή εταιρειών στη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων χάνουν την αξία τους, καθώς οδεύουμε σε μια οικονομία μηδενικού άνθρακα, τότε ο ασφαλιστικός τομέας είναι βέβαιο ότι θα υποστεί αυξανόμενες ζημίες. Οι ασφαλιστές έχουν τη δύναμη να ανατρέψουν τα δεδομένα επιλέγοντας να επενδύσουν σε πιο «πράσινες»

δραστηριότητες, να κατευθύνουν τις εταιρείες στις οποίες επενδύουν προς πιο βιώσιμες πρακτικές και να δημιουργήσουν άμυνες έναντι των

απωλειών που σχετίζονται με το κλίμα. Το υψηλότερο ενεργειακό κόστος, από την άλλη, θα μπορούσε να μεταφραστεί σε πολιτικούς και κοινωνικούς κινδύνους, προσθέτοντας έξτρα βάρος στις υπάρχουσες πληθωριστικές πιέσεις, επηρεάζοντας δυνητικά τις καταναλωτικές δαπάνες και την ευημερία των εργαζομένων. Καθώς η ενεργειακή μετάβαση κερδίζει δυναμική, η εστίαση θα μετατοπιστεί στην «κοινωνική» πτυχή του ESG, με πιθανά ζητήματα για την ενεργειακή φτώχεια και την ανεργία σε βιομηχανίες και περιοχές με δραστηριότητες που βασίζονται στον άνθρακα. Οι λύσεις που πρέπει δοθούν θα πρέπει να αντιμετωπίζουν κάθε πτυχή του «τρίπτυχου» ESG, από τη μείωση των εκπομπών έως την παροχή προσιτής, αξιόπιστης ενέργειας παγκοσμίως, ενώ ταυτόχρονα να εξισορροπούν τις ανάγκες ενός εργατικού δυναμικού. Η έγκαιρη συνεργασία με τους ασφαλιστές είναι απαραίτητη για την κατανόηση των κινδύνων αυτών και τη δημιουργία λύσεων. Η ασφαλιστική βιομηχανία μπορεί να παρέχει διατομεακή εμπειρογνωμοσύνη και γνώση, δεδομένα και εργαλεία για τον εντοπισμό και την ποσοτικοποίηση των κινδύνων. Συνεργαζόμενος με πελάτες, ο κλάδος μπορεί να βοηθήσει στην απομάκρυνση του κινδύνου των επενδύσεων που δρομολογούνται στην καθαρή ενέργεια. Ο ασφαλιστικός κλάδος δύναται επίσης να συνδράμει στον μετριασμό των κοινωνικών και περιβαλλοντικών συνεπειών αυτής της μετάβασης. Οι διαχειριστές κινδύνου είναι σε θέση, εν ολίγοις, να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην ενεργειακή μετάβαση, βοηθώντας τους οργανισμούς να κατανοήσουν τους κινδύνους και τις ευκαιρίες και να λάβουν τεκμηριωμένες αποφάσεις που ευθυγραμμίζονται με τις δεσμεύσεις του Net-Zero και του ESG. Τελικά, η

ενεργειακή μετάβαση θα γίνει ένας κρίσιμος παράγοντας στις στρατηγικές και επιχειρησιακές αποφάσεις.

Το ζήτημα της νομοθεσίας Σε όλο αυτό το νέο τοπίο που διαμορφώνεται, και παρά τις έντονες μεν, μεμονωμένες δε πρωτοβουλίες των ασφαλιστικών ομίλων να ενθαρρύνουν τις προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, υπάρχει μια μεγάλη κινητήριος δύναμη και παράλληλα μια τροχοπέδη: το ζήτημα της νομοθεσίας. Δεδομένης της δέσμευσης της ΕΕ για μηδενικές εκπομπές έως το 2050, οι (αντ)ασφαλιστές οφείλουν να καταστήσουν το underwriting και τις επενδυτικές τους δραστηριότητες συμβατές με αυτές τις επιταγές. Θα πρέπει να αξιολογήσουν διεξοδικά και να προετοιμαστούν για τους κλιματικούς κινδύνους και να λάβουν ενεργά μέτρα προκειμένου να περιορίσουν τη στήριξη σε ρυπογόνες δραστηριότητες που λειτουργούν επιβαρυντικά για το κλίμα. Η αναθεώρηση του Solvency II για την επένδυση κεφαλαίων αποτελεί ομολογουμένως έναν δισεπίλυτο γρίφο για τον (αντ)ασφαλιστικό κόσμο, με έξτρα «ρήτρες», περιορισμούς και αυστηροποίηση του πλαισίου. Η ελληνική ασφαλιστική αγορά μάλιστα εκτιμά ότι η αυστηροποίηση του νομοθετικού πλαισίου ενδεχομένως να λειτουργήσει αποτρεπτικά έναντι των «πράσινων» επενδύσεων.

Μακροπρόθεσμα, ωστόσο, εκτιμάται ότι θα βοηθήσει προς την κατεύθυνση της προώθησης της βιωσιμότητας με μέτρα όπως:

Πρόβλεψη ώστε η οικονομική ισχύς των ασφαλιστικών επιχειρήσεων να λαμβάνει καλύτερα υπόψη ορισμένους κινδύνους, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που σχετίζονται με το κλίμα, και θα είναι λιγότερο ευαίσθητη στις βραχυπρόθεσμες διακυμάνσεις της αγοράς.

iw? Πώς οι εξελίξεις στην ενέργεια επηρεάζουν την ασφαλιστική αγορά και ποιος είναι ο ρόλος της ενεργειακής μετάβασης σε αυτές τις εξελίξεις;

απ. Οι ενεργειακές εξελίξεις του 2022 ήταν οι χειρότερες δυνατές των τελευταίων 50 ετών, σε παγκόσμιο επίπεδο. Στον τομέα του πετρελαίου, είχαμε ανατιμήσεις μεγαλύτερες από αυτές του 2010, ενώ στο φυσικό αέριο οι τιμές έχουν αυξηθεί σε ιστορικά υψηλά. Η εκτίναξη των τιμών ενέργειας έχει δημιουργήσει ένα πληθωριστικό “domino effect”, που επηρεάζει, άμεσα και έμμεσα, και την ασφαλιστική αγορά. Οι προκλήσεις που δημιουργούνται είναι τεράστιες και ενδέχεται να επηρεάσουν όλη την κλίμακα της ασφαλιστικής βιομηχανίας. Από τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις, τους αντασφαλιστές, τη διαμεσολάβηση μέχρι τους ασφαλισμένους.

iw? Ποια προβλήματα δημιουργεί η ενεργειακή κρίση και πώς θα πρέπει να λειτουργήσουν οι ασφαλιστικές;

απ. Σε ό,τι αφορά τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις γενικών ασφαλίσεων, όπως είναι η NP Ασφαλιστική, το ζητούμενο είναι να καλυφθούν όλες οι επιχειρηματικές δραστηριότητες έναντι των άμεσων και έμμεσων κινδύνων που προκαλεί η ενεργειακή κρίση. Η ανατίμηση της ενέργειας μέσα στο 2022 κατά 30%-40% έχει φέρει σε αδιέξοδο πολλές μικρές επιχειρήσεις. Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις θα πρέπει να λειτουργήσουν όχι μόνο ως πωλητές ασφαλειών, αλλά και ως σύμβουλοι διαχείρισης της κρίσης, προτείνοντας λύσεις, νέα προγράμματα και εξειδικευμένες καλύψεις. Υπολογίζεται ότι εάν συνεχιστεί η ενεργειακή ανατίμηση (πετρέλαιο ή και φυσικό αέριο), μέσα στο 2023 θα υπάρξει σημαντική επιβάρυνση του διαθέσιμου εισοδήματος νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Ο φόβος που δημιουργείται σε κάθε ασφαλιστική αγορά ανά τον κόσμο είναι ότι οι ενεργειακές ανατιμήσεις θα λειτουργήσουν κόντρα στην ασφαλιστική δραστηριότητα, ειδικά σε κλάδους που η ασφάλιση δεν είναι υποχρεωτική. Ωστόσο, στην Ελλάδα, οι ασφαλι-

στικές προσφέρουν και λύσεις και τεχνογνωσία για να αντιμετωπιστεί η ενεργειακή κρίση και σε μακροπρόθεσμο επίπεδο. Η NP Ασφαλιστική προσφέρει σημαντικές εναλλακτικές επιλογές και καλύψεις σε όλα τα προϊόντα της και έχει ένα εξαιρετικά προσεκτικό αλλά και ευέλικτο underwriting, ώστε να μπορούν όλοι οι ενδιαφερόμενοι να ασφαλιστούν χωρίς να φοβούνται τις επιπτώσεις από την ενεργειακή κρίση.

iw? Ποια είναι τα νέα προϊόντα της NP Ασφαλιστικής για την ενεργειακή μετάβαση; απ. Σε ό,τι αφορά την ενεργειακή μετάβαση, η NP Ασφαλιστική, ακολουθώντας ή και πρωτοπορώντας στις ασφαλιστικές εξελίξεις, ήταν από τις πρώτες εταιρείες που προσέφεραν ασφαλίσεις για την κατασκευή και λειτουργία φωτοβολταϊκών πάρκων, υδροηλεκτρικών έργων, αιολικών πάρκων, έργων γεωθερμίας, αλλά και της ασφάλισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Επιπλέον, παρέχει ασφαλιστική κάλυψη για

Πέντε μεγάλες εταιρείες ελέγχουν το 75% της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς μετά τις εξαγορές και συγχωνεύσεις, που έχουν οδηγήσει σε αυξημένη συγκέντρωση. Αυτό είναι ένα από τα βασικότερα συμπεράσματα της ετήσιας έκθεσης της ασφαλιστικής αγοράς από την KPMG, η οποία επισημαίνει την κινητικότητα στον κλάδο, που οφείλεται κυρίως σε ξένους επενδυτές. Οι μεγάλες συναλλαγές που έλαβαν χώρα ανοίγουν τις πόρτες για περαιτέρω συμφωνίες, με σημαντικούς ομίλους να δηλώνουν το «παρών» και την πρόθεση για επένδυση στην ελληνική ασφαλιστική αγορά, σημειώνει η KPMG σχολιάζοντας κάθε εξαγορά ξεχωριστά. Τα συνολικά ασφάλιστρα για το 2021 αυξήθηκαν, φθάνοντας τα 4.5 δισ., σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, με επίκεντρο –όπως και κάθε σημαντική μεταβολή τα τελευταία έτη– τις ασφαλίσεις ζωής που συνδέονται με επενδύσεις, με άνοδο περίπου στο 42%, όπως ανέλυσε ο Φίλιππος Κάσσος, Partner στο Τμήμα Ελέγχου και Ασφαλιστικών Υπηρεσιών της KPMG στην Ελλάδα, παρουσιάζοντας την έκθεση. «Σε επίπεδα-ρεκόρ», λέει η KPMG, ανήλθε «η κερδοφορία σε 18 εκατ. ευρώ, επίδοση που είναι κοντά στα 17 εκατ. ευρώ του 2020, αλλά σημαντικά αυξημένη σε σχέση με τα προηγούμενα έτη. Η αύξηση της παραγωγής για το 2021, η συγκράτηση των λειτουργικών εξόδων και η διατήρηση του

δείκτη ζημιών σε χαμηλά ακόμη επίπεδα για το 2020 και το 2021 συνέβαλαν ουσιαστικά στην αύξηση της κερδοφορίας τα δύο τελευταία έτη». Αυτά είναι μερικά σημεία από την έκθεση της KPMG. Αναλυτική παρουσίαση των σημαντικότερων σημείων της έκθεσης, με τα βασικά συμπεράσματα, παρουσιάζει το iw:

Τα ασφάλιστρα ανά κάτοικο στην Ελλάδα είναι υποπολλαπλάσια σε σχέση με την Ευρώπη. Ειδικά στον κλάδο ζωής, είναι το 1/7 σε σχέση με την Ευρώπη, με μέσο ποσό 192 ευρώ. Τα ασφάλιστρα του κλάδου υγείας είναι 67 ευρώ έναντι 483 ευρώ στην Ευρώπη (και πάλι το 1/7) και τα 44 ευρώ του ασφαλίστρου της κατοικίας αντιστοιχούν περίπου στο 1/8 αυτών της Ευρώπης.

Τα ασφάλιστρα στην Ελλάδα αυξήθηκαν σημαντικά το 2021, περισσότερο από την Ευρώπη και ειδικά στις σημαντικές κατηγορίες των κλάδων ζωής, υγείας και γενικών ασφαλίσεων. Ωστόσο, υπολείπονται σημαντικά των ευρωπαϊκών.

Ειδικότερα τα ασφάλιστρα για ασφάλειες ζωής αυξήθηκαν κατά 21% έναντι αύξησης 16% στην Ευρώπη, τα ασφάλιστρα υγείας κατά 9% έναντι αύξησης 5% στην Ευρώπη, οι γενικές ασφάλειες πήραν 10% στην Ελλάδα έναντι αύξησης 8% στην Ευρώπη. Αντίθετα, τα ασφάλιστρα ΙΧ αυξήθηκαν κατά 6% έναντι 9% στην Ευρώπη και της κατοικίας κατά 9% έναντι αύξησης 14% στην Ευρώπη.

Στην Ελλάδα η ύφεση έφθασε το 9% το 2020 (μείωση ΑΕΠ) και τα ασφάλιστρα μόλις το 0,7%. Στην Ευρώπη η ύφεση ήταν 6,6% και τα ασφάλιστρα μειώθηκαν κατά 1,5%.

Το 2021, οι οικονομίες αντέδρασαν ανοδικά και αναπτύχθηκαν. Το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 8,3% και τα ασφάλιστρα αυξήθηκαν κατά 11%. Στην Ευρώπη το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 5,3% και τα ασφάλιστρα αυξήθηκαν κατά 10,5%.

Οι επενδύσεις των ασφαλιστικών εταιρειών εκτός Unit Linked φθάνουν το 78% στην Ελλάδα και το 73% στην Ευρώπη. Τα δάνεια είναι μόλις το 1% των επενδύσεων στην Ελλάδα έναντι 4% στην Ευρώπη. Οι επενδύσεις Unit Linked είναι 215 για την Ελλάδα και 23% για την Ευρώπη.

Η ασφαλιστική διείσδυση παραμένει πολύ χαμηλά στην Ελλάδα. Αυξήθηκε από το 2,4% στο 2,5%

το 2021, δηλαδή περίπου στο 50% της Ισπανίας και χαμηλότερα από το 40% της Πορτογαλίας. Ουδεμία σχέση ασφαλώς με τη Γερμανία και πολύ περισσότερο με τις ΗΠΑ. Τα κεφάλαια και η φερεγγυότητα των ασφαλιστικών επιχειρήσεων στην Ελλάδα αυξήθηκαν σημαντικά. Η κερδοφορία των εταιρειών αυξήθηκε, με το RoE (Return on Equity) να φθάνει το 8% από 6,9%, ενώ η απόδοση του ενεργητικού και των επενδύσεων (RoI) έμειναν σταθερές. Οι ζημιές στα οχήματα αυξήθηκαν, αλλά το μέσο κόστος μειώθηκε.

Κινητικότητα στον ασφαλιστικό κλάδο Με βάση τα τελευταία στοιχεία, η συγκέντρωση του κλάδου, ως αποτέλεσμα των εξαγορών και συγχωνεύσεων, έχει πλέον οδηγήσει σε συγκέντρωση συνολικά άνω του 75% της αγοράς σε πέντε μεγάλες εταιρείες του κλάδου. Οι ασφαλιστικές εταιρείες προσανατολίζονται και εντείνουν τις προσπάθειές τους στην καθετοποίηση των υπηρεσιών τους, ειδικά στον κλάδο της υγείας, αλλά και στην παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών προς τους πελάτες, στοχεύοντας στον ψηφιακό μετασχηματισμό και στην καλύτερη εμπειρία πελάτη. Η σημαντική κινητικότητα το τελευταίο διάστημα σημειώνεται κυρίως από ξένους επενδυτές, που εκφράζουν ενδιαφέρον για να αποκτήσουν μερίδια σε μια αγορά η οποία έχει προοπτικές ανάπτυξης. Πρόσφατο παράδειγμα συναλλαγών αποτελεί η εξαγορά και μεταβίβαση του πλειοψηφικού κεφαλαίου της Εθνικής Ασφαλιστικής από την Εθνική Τράπεζα στη CVC Capital Partners. H συναλλαγή περιλάμβανε την πώληση και μεταβίβαση του συνόλου των μετοχών της Εθνικής Ασφαλιστικής

που ανήκουν στην Τράπεζα σε νεοσύστατη θυγατρική της CVC και την αγορά από την Τράπεζα ποσοστού 9.99% στο μετοχικό κεφάλαιο της νεοσύστατης εταιρείας. Κατά πολλούς, η εξαγορά αυτή αναμένεται να φέρει πολλαπλές επιδράσεις στην ιδιωτική ασφάλιση στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στον κλάδο υγείας, αφού η CVC είναι ο ιδιοκτήτης μεγάλων ιδιωτικών κλινικών στη χώρα. Επιπλέον, μέσα στο 2021 ολοκληρώθηκε η εξαγορά της ελληνικής θυγατρικής του Ομίλου ΑΧΑ από τον όμιλο Generali, με την ολοκλήρωση της οποίας σημειώθηκε και η έναρξη της αποκλειστικής συμφωνίας διανομής της Generali με την Alpha Bank για 20 έτη. Συναλλαγή εξίσου μεγάλης σημασίας αποτελεί η εξαγορά της MetLife Ελλάδος από την NN Ασφαλιστική, ως αποτέλεσμα της στρατηγικής της αμερικανικής MetLife να πουλήσει επιλεγμένες θυγατρικές της εταιρείες. Η συναλλαγή αυτή βοηθά την ΝΝ Ασφαλιστική να αυξήσει την παρουσία της στα ομαδικά προγράμματα υγείας και επένδυσης στην Ελλάδα.

Πολύ σημαντική επίσης είναι η αναμενόμενη συνένωση μέσω της εξαγοράς της Ευρωπαϊκής Πίστης από την Allianz, που ανακοινώθηκε μέσα στο 2022 και τοποθετεί την ενιαία εταιρεία που θα προκύψει

εντός ηγετικών θέσεων στον τομέα των γενικών ασφαλίσεων. Στρατηγικής σημασίας είναι και η συνεργασία στην οποία προχώρησε η ERGO Ασφαλιστική με τη Mapfre Asistencia, για να προσφέρουν ολοκληρωμένες προτάσεις υπηρεσιών μέσω της Eurosos Assistance. Η κίνηση της ERGO έρχεται σε συνέχεια της ολοκληρωμένης εξαγοράς και συγχώνευσης της ΑΤΕ Ασφαλιστικής το 2018. Είναι ξεκάθαρο ότι η έντονη επιχειρηματική δραστηριότητα στον κλάδο έχει επιφέρει σημαντικές αλλαγές στην ασφαλιστική βιομηχανία της χώρας. Οι μεγάλες συναλλαγές που έλαβαν χώρα ανοίγουν τις πόρτες για περαιτέρω συμφωνίες, με σημαντικούς ομίλους να δηλώνουν το «παρών» και την πρόθεση για επένδυση στην ελληνική ασφαλιστική αγορά.

Οι εταιρείες στην ελληνική ασφαλιστική αγορά Η ελληνική ασφαλιστική αγορά, σύμφωνα με τα τρέχοντα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, αποτελείται από:

6 αλληλασφαλιστικούς συνεταιρισμούς που δραστηριοποιούνται στις γενικές ασφαλίσεις 36 εν ισχύ ασφαλιστικές επιχειρήσεις, εκ των οποίων 34 εποπτευόμενες από την Τράπεζα της Ελλάδος

2 δραστηριοποιούνται αποκλειστικά στις ασφαλίσεις ζωής 18 δραστηριοποιούνται αποκλειστικά στις ασφαλίσεις κατά ζημιών 16 μικτές επιχειρήσεις 21 υποκαταστήματα ΕΕ 253 επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται μέσω καθεστώτος ελεύθερης εγκατάστασης ή ελεύθερης παροχής υπηρεσιών

Συμπεράσματα έκθεσης KPMG «Τα στοιχεία του 2021 με βάση το δείγμα της KPMG επιβεβαιώνουν τη συνεχή αύξηση παραγωγής, αν και με αργούς ρυθμούς, οι οποίοι ωστόσο συμβαδίζουν με τη μεταβολή του ΑΕΠ. Το 2021 ήταν γενικά μια καλή χρονιά για την παραγωγή, με αύξηση περίπου στο 10%, μια απόδοση ελαφρώς καλύτερη από το ΑΕΠ (8.5%). Τα συνολικά ασφάλιστρα για το 2021 ανέρχονται στα 4.5 δισ., σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος (SII), με επίκεντρο –όπως και κάθε σημαντική μεταβολή τα τελευταία έτη– τις ασφαλίσεις ζωής που συνδέονται με επενδύσεις, με άνοδο περίπου στο 42%. Καλή σχετικά επίδοση και για τις ασφαλίσεις κατά ζημιών, με 3% αύξηση στο δείγμα μας και 4% περίπου συνολικά στην αγορά. Όπως έχουμε επανειλημμένα σημειώσει στο παρελθόν, μια σημαντική άνοδος της παραγωγής στις παραδοσιακές γενικές ασφαλίσεις

(και υγείας) θα σηματοδοτούσε την αύξηση του μεγέθους της αγοράς και αλλαγή της συμπεριφοράς των καταναλωτών».

Ετήσια μεταβολή ΑΕΠ και ασφαλίστρων «Παρατηρούμε μια σχετικά υψηλή συσχέτιση της μεταβολής εγγεγραμμένων ασφαλίστρων με τη μεταβολή του ΑΕΠ, όπως επιβεβαιώνεται και το 2021. Οι σημαντικές διαφορές στην ένταση που παρατηρούνται στο 2015 και 2016 οφείλονται στην αναστάτωση των αγορών και της επιβολής περιορισμών στην κίνηση των κεφαλαίων, που είχε σαν αποτέλεσμα μαζικές κινήσεις (εξαγορές, αγορές, επανατοποθετήσεις κ.λπ.) σε ασφαλιστικά και επενδυτικά συμβόλαια. Αντίστροφα, το 2020, η επίδραση της πανδημίας Covid-19 ήταν πολύ σημαντική στο μέγεθος του ΑΕΠ σε σχέση με τις επιδόσεις του κλάδου, που παρέμειναν σχετικά σταθερές. Τα μηδενικά ή και αρνητικά τραπεζικά επιτόκια έστρεψαν τους καταναλωτές στην αγορά επενδυτικού τύπου μακροπρόθεσμων ασφαλιστικών προϊόντων, ιδιαίτερα το 2020, με προστασία κεφαλαίου ή και μικρά εγγυημένα επιτόκια. Αν λάβουμε υπόψη τις εκτιμήσεις για το ΑΕΠ τα επόμενα έτη, δεν πρέπει να αναμένουμε αξιοσημείωτες μεταβολές στην παραγωγή, ιδιαίτερα σε αποπληθωριστικές τιμές, αν δεν υπάρχουν επεμβάσεις στην αγορά ή και αλλαγές στην ασφαλιστική συνείδηση των καταναλωτών». Ασφάλιστρα ανά κάτοικο και ετήσια μεταβολή «Με την ανά κάτοικο επίδοση επιβεβαιώνεται η καλή χρονιά το 2021 τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και στην Ελλάδα. Παρά την καλή επίδοση του 2021, δεν παρατηρούμε διαφορετική εικόνα σε σχέση με τη χαοτική διαφορά που χωρίζει τα ποσά στην Ελλάδα με αυτά της

Ευρώπης σε επίπεδο μέσου ασφαλίστρου ανά κάτοικο. Η ασφαλιστική συνείδηση κυρίως των κατοίκων στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη, αλλά και η σταθερή τάση για υψηλής ποιότητας ιατρική κάλυψη είναι αξιοσημείωτη. Επίσης, λόγω της αυξημένης παραγωγής επενδυτικού τύπου ασφαλίσεων, σε ορισμένες χώρες τα ασφάλιστρα ανά κάτοικο ξεπερνούν τις 5.000 ευρώ και φτάνουν σε ακραίες περιπτώσεις τις 100.000 ευρώ».

Σύνθεση ενεργητικού ανά

κλάδο ασφάλισης «Η σύνθεση του ενεργητικού των ελληνικών ασφαλιστικών επιχειρήσεων παραμένει χωρίς ιδιαίτερες μεταβολές, με τα χρηματοοικονομικά προϊόντα υψηλής ρευστότητας να αποτελούν το 90%, ενώ τα λοιπά στοιχεία ενεργητικού με χαμηλότερη ρευστότητα καταλαμβάνουν περίπου το 10% του συνόλου της περιουσίας, εκτός από τις γενικές ασφαλίσεις όταν καταλαμβάνουν το 16%-17%, λόγω απαιτήσεων από ασφάλιστρα και αντασφαλιστές».

Ανάλυση επενδύσεων (εκτός Unit Linked) Χωρίς ιδιαίτερες μεταβολές παραμένει, λέει η KPMG, η σύνθεση του

επενδυτικού χαρτοφυλακίου των εταιρειών, μη συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων Unit Linked. Τα ομόλογα παραμένουν το καλύτερο «εργαλείο» για τη στρατηγική συσχέτισης με αντίστοιχες υποχρεώσεις, αλλά και ασφαλέστερο «καταφύγιο» για τους ασφαλιστές. Οι εταιρείες έχουν τοποθετήσει:

το 80,04% των κεφαλαίων τους σε ομόλογα, το 10,44% σε αμοιβαία κεφάλαια, το 4,65% σε μετοχές, το 2% σε επενδυτικά ακίνητα και ποσοστό 2,86% σε προθεσμιακές καταθέσεις.

Ανάλυση επενδύσεων σε Ελλάδα και Ευρώπη Σταθερή είναι η επενδυτική πολιτική από τις ελληνικές ασφαλιστικές, λέει η KPMG. Αντίθετα, διαπιστώνει εμφανείς διαφοροποιήσεις στη σύνθεση χαρτοφυλακίου μεταξύ ελληνικών επιχειρήσεων και μέσου όρου ευρωπαϊκών ασφαλιστικών επιχειρήσεων, με την Ελλάδα να επενδύει σημαντικά σε ομόλογα. «Η μικρή πτώση στις επενδύσεις (εκτός UL) οφείλεται κυρίως στις αποτιμήσεις σε χαμηλότερης αξίας τέλους έτους 2021 σε σχέση με την προηγούμενη χρήση» αναφέρει. iw

οι επαγγελματίες της ασφαλιστικής αγοράς των οποίων τα χαρακτηριστικά διαφέρουν από κάθε άλλο κανάλι διανομής ασφαλιστικών προϊόντων. Οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές δεν είναι απλά πωλητές ενός προϊόντος, αλλά αποτελούν τον σύμβουλο που κατανοεί βαθιά τις ξεχωριστές ανάγκες κάθε ασφαλισμένου και προτείνει ασφαλιστικές υπηρεσίες ολιστικά. Κάποιες από τις σύγχρονες υπηρεσίες ασφάλισης, για τις οποίες σήμερα υπάρχουν προσδοκίες για περαιτέρω ανάπτυξη των εργασιών

σχολήσουν τον

Το ξέσπασμα της πανδημίας ήρθε να θυμίσει σε όλους πως η υγεία είναι ένα από τα πολυτιμότερα αγαθά. Τα ιδιωτικά συμβόλαια υγείας είναι ο «σύμμαχος» για τη φροντίδα και τη συμπληρωματική κάλυψη κάθε πολίτη, για πολλούς λόγους. Με τις ασφαλίσεις υγείας εξασφαλίζουμε αποκατάσταση της υγείας σε περίπτωση ασθένειας καθώς και αντιμετώπιση μιας προσωρινής ή μόνιμης ανικανότητας που μπορεί να έρθει ως επακόλουθο. Αποκτάμε πρόσβαση στις πλέον αναβαθμισμένες ποιοτικά και εκσυγχρονισμένες υπηρεσίες φροντίδας της υγείας και αποφεύγουμε μεγάλες σειρές αναμονής. Οι καλύψεις σε ένα συμβόλαιο ασφάλισης υγείας μπορεί να είναι: Νοσοκομειακή, δηλαδή κάλυψη για προβλήματα υγείας που απαιτούν νοσηλεία Εξωνοσοκομειακή, δηλαδή κάλυψη για προβλήματα υγείας που δεν απαιτούν νοσηλεία Ανικανότητα, δηλαδή αποζημίωση/ αναπλήρωση απωλειών που προκαλούνται από ασθένεια, ατύχημα ή αναπηρία

Ένα ασφαλιστήριο υγείας δίνει τη δυνατότητα για υπηρεσίες χωρίς γεωγραφικούς περιορισμούς, εύκολη πρόσβαση σε γιατρούς και κλινικές, με πλήρη ελευθερία επιλογής στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό. Μεταθέτει το οικονομικό βάρος που συνεπάγεται το κόστος μιας νοσηλείας από την τσέπη του καταναλωτή στην ασφαλιστική εταιρεία, ενώ ένα σωστά δομημένο πλάνο καθοδηγεί αποτελεσματικά τον ασφαλισμένο ώστε να θωρακίσει την υγεία του. Ο ασφαλιστικός διαμεσολαβητής

είναι αυτός που μπορεί να επεξηγήσει με σαφήνεια στον ασφαλισμένο ζητήματα όπως οι εξαιρέσεις σε ένα συμβόλαιο, τα όρια και τα ποσοστά κάλυψης, πιθανές απαλλαγές στα έξοδα που προκύπτουν πριν και μετά από μια νοσηλεία, την ανανέωση και διάρκεια ενός συμβολαίου κ.λπ. Η ασφάλιση υγείας μπορεί να έχει τη μορφή ατομικών ή ομαδικών συμβολαίων (ασφάλιση ομάδων προσώπων, όπως των εργαζομένων μιας επιχείρησης).

Ο κλάδος ασφάλισης αστικής ευθύνης διαγράφει μια ανοδική πορεία την τελευταία τετραετία (2017-2021). Ωστόσο, απαιτείται ακόμη αρκετή προσπάθεια, και από πλευράς της αγοράς, καθώς παραμένει μεγάλο το κενό προστασίας σε πολλές επαγγελματικές κατηγορίες. Οι φορείς εκπροσώπησης του κλάδου ασφαλιστικής διαμεσολάβησης έχουν υπογραμμίσει αρκετές φορές πως το χαμηλό ποσοστό ιδιωτικής ασφάλισης οφείλεται κυρίως στην

έλλειψη υποχρεωτικότητας, καθώς η Ελλάδα είναι από τις ελάχιστες χώρες που δεν έχει υποχρεωτική την ασφάλιση ευθυνών για πολλά επαγγέλματα στα οποία ελλοχεύουν κίνδυνοι κατά την εκτέλεση των εργασιών (γιατροί, δικηγόροι κ.ά.). Με την ασφάλιση αστικής ευθύνης ο ασφαλιστής καλύπτει τις δαπάνες που απορρέουν από την απόκρουση και την ικανοποίηση αξιώσεων τρίτων σε βάρος σας για ζημίες που προκλήθηκαν σε αυτούς (τρίτους)

από αμέλειά σας. Ο κλάδος ασφάλισης αστικής ευθύνης είναι σύνθετος, αλλά αναπτυσσόμενος στη χώρα. Προσφέρει ασφαλιστικές λύσεις για την προστασία και την ανάπτυξη της σύγχρονης επιχειρηματικής δραστηριότητας. Ορισμένες από αυτές είναι: Ασφάλιση αστικής ευθύνης μικρών/ μεγάλων επιχειρήσεων και εργο-

στασιακών μονάδων Ασφάλιση επαγγελματικής αστικής ευθύνης παρόχων υπηρεσιών, όπως π.χ. γιατρών, φαρμακοποιών, δικηγόρων, συμβολαιογράφων, πολιτικών μηχανικών, αρχιτεκτόνων, λογιστών, διαμεσολαβούντων, τουριστικών πρακτόρων Ασφάλιση αστικής ευθύνης εργοδότη

Ασφάλιση αστικής ευθύνης για ελαττωματικά προϊόντα

Ασφάλιση αστικής ευθύνης διευθυντών & στελεχών διοίκησης (D&O) Ασφάλιση περιβαλλοντικής ευθύνης

Ασφάλιση κλινικών μελετών και δοκιμών φαρμάκων

Ασφάλιση ηλεκτρονικών και διαδικτυακών κινδύνων

Δίπλα στο σύνθετο αντικείμενο του αγροτικού τομέα βρίσκονται σήμερα οι επαγγελματίες ασφαλιστές, προτείνοντας λύσεις στους πελάτες του κλάδου. Ο αγροτικός τομέας αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες της ελληνικής οικονομίας, όντας παράλληλα βασικός «αιμοδότης» μεταποιητικών εταιρειών τροφίμων. Τα ρίσκα στον αγροτικό τομέα είναι

σύνθετα και συνεχώς αυξανόμενα αν συνυπολογίσουμε την κλιματική κρίση, που επηρεάζει καθοριστικά τον αγροτικό τομέα (προβλέψεις για άνοδο της θερμοκρασίας στην Ελλάδα, μείωση των βροχοπτώσεων τις επόμενες δεκαετίες κ.λπ.). Η ιδιωτική ασφάλιση μπορεί να υποστηρίξει, συμπληρωματικά με τον ΕΛΓΑ, τις σύγχρονες ανάγκες της αγροτικής παραγωγής.

Κίνδυνοι που μπορεί να καλύψει ένα ασφαλιστήριο συμβόλαιο εντοπίζονται σε εξωτερικούς παράγοντες, όπως πυρκαγιές, άγρια ζώα, ασθένειες, ζιζάνια, ακραία καιρικά φαινόμενα (χαλάζι, καύσωνας, παγετός κ.λπ.). Την ίδια ώρα, ένα συμβόλαιο μπορεί να καλύψει και άλλα ρίσκα, όπως: χαμηλή ποσότητα παραγωγής, έλλειψη ζήτησης, αλλαγές σε επιδοτήσεις κ.λπ.

«Υπάρχουν δύο ειδών εταιρείες σήμερα. Αυτές που έχουν πέσει θύμα χάκερ, και αυτές που θα πέσουν στο μέλλον». Αυτή είναι μια γνωστή φράση στον δημόσιο λόγο για όσους ασχολούνται με τα ζητήματα κυβερνοεπιθέσεων και cyber απειλών. Οι κίνδυνοι αυτοί, βέβαια, δεν

αφορούν μόνο μεγάλες οντότητες, αλλά και τον απλό πολίτη. Οι νέες τεχνολογίες και εφαρμογές προσφέρουν οφέλη, αλλά η παράλειψη του παράγοντα της ασφάλειας εγκυμονεί κινδύνους που μπορούν να εκθέσουν στελέχη και οργανισμούς και να τους βλάψουν πολύ σοβαρά. Το

ίδιο ισχύει και για τον απλό χρήστη, του οποίου τα προσωπικά δεδομένα μπορεί να βρεθούν εκτεθειμένα. Σήμερα, οι εξειδικευμένοι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές μπορούν να προσφέρουν προϊόντα cyber ασφάλισης που είναι σχεδιασμένα για να μετριάσουν τις οικονομικές

συνέπειες και τον κίνδυνο να θιγεί η εταιρική φήμη από πιθανή παραβίαση της ασφάλειας προσωπικών δεδομένων και άλλων «ζημιών», ως απόρροια μιας κυβερνοεπίθεσης, με μια σειρά υπηρεσιών: αποζημιώσεις σε τρίτους που υπέστησαν ζημία λόγω διαρροής δεδομένων, νομικά έξοδα για τη διαχείριση των κανονιστικών απαιτήσεων σε περίπτωση παραβίασης δεδομένων, καλύψεις σε απώλεια κερδών λόγω διακοπής λειτουργίας, ακόμα και με την παροχή εξειδικευμένων διαπραγματευτών σε περίπτωση εκβιασμού (λύτρα) για αποκάλυψη δεδομένων.

Τεχνικές ασφαλίσεις

Η «αναζωπύρωση» στον τομέα των κατασκευών, το τελευταίο διάστημα, συνοδεία συναφών εργασιών που σχετίζονται και με τον τουρισμό, μπορεί να αποτελέσει το εφαλτήριο νέων εργασιών. Σήμερα, η εξέλιξη των τεχνικών ασφαλίσεων –που περιλαμβάνονται στον κλάδο περιουσίας– είναι σύνθετη. Για παράδειγμα, περιλαμβάνονται καλύψεις όπως ασφάλιση εργολαβιών και συναρμολογήσεων ή ασφαλίσεις ηλεκτρονικού εξοπλισμού και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ). Κίνδυνοι ελλοχεύουν σε λιμενικά έργα, μονάδες παραγωγής ενέργειας, ανέγερση δημόσιων και ιδιωτικών κτηρίων, τηλεπικοινωνίες, malls, αεροδρόμια και πάσης άλλης φύσεως τεχνικές εργασίες. Τα ερχόμενα μεγάλα projects (Ταμείο Ανάκαμψης, προγραμματισμένες και μελλοντικές επενδύσεις) για υποδομές, «πράσινη μετάβαση», ενέργεια κ.λπ. δημιουργούν την προσδοκία για νέα ασφαλιστική παραγωγή και ανάπτυξη, καθώς απαιτούνται καλύψεις σε μια σειρά κινδύνων.

Τα ασφαλιστήρια τεχνικών ασφαλίσεων προσφέρουν κάλυψη κατά παντός κινδύνου. Συγκεκριμένα, καλύπτονται: Δομικές μηχανές εργοληπτριών εταιρειών Έργα υποδομής πολιτικού μηχανικού αποπερατωμένα ή εν λειτουργία Ηλεκτρομηχανολογικός εξοπλισμός βιομηχανικών εγκαταστάσεων κάθε τύπου Μονάδες παραγωγής ενέργειας κάθε μορφής (υδροηλεκτρικά

φράγματα, αιολικά πάρκα, φωτοβολταϊκά πάρκα κ.ά.) Ηλεκτρονικός εξοπλισμός (εξοπλισμός πληροφορικής, ιατρικός εξοπλισμός, τηλεπικοινωνιακός εξοπλισμός κ.ά.) Μηχανική βλάβη ψυκτικών θαλάμων και αλλοίωση των εμπορευμάτων που φυλάσσονται μέσα σε αυτούς ως απόρροια μηχανικής βλάβης τους.

Ο κλάδος τεχνικών ασφαλίσεων παρέχει και δυνατότητα κάλυψης απωλειών κέρδους. iw

Τι διαμείφθηκε στο 3rd Insurance Intermediaries Forum της ethosEVENTS

Aπαιτητικός, με προκλήσεις και νέες ευκαιρίες, είναι ο δρόμος του σύγχρονου ασφαλιστικού μεσολαβητή, σε μια περίοδο καταιγιστικών αλλαγών σε παγκόσμιο επίπεδο και σε ένα περιβάλλον μεγάλων διεθνών και τοπικών προκλήσεων. Τους δρόμους που ανοίγονται σήμερα, τις αυξανόμενες προκλήσεις και τις νέες ευκαιρίες ανέλυσαν οι ομιλητές του 3rd Insurance Intermediaries Forum, που πραγματοποίησε με μεγάλη επιτυχία η ethosEVENTS. Το υβριδικό συνέδριο είχε θέμα «Η πραγματική αξία της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης» και διοργανώθηκε με τη συνδρομή του Premiere Sponsor, ERGO Ασφαλιστική. Η διοργάνωση υλοποιήθηκε με φυσική παρουσία, αλλά και με ψηφιακή συμμετοχή μέσω του LiveOn Expo Complex, του 3D εκθεσιακού και συνεδριακού κέντρου της LiveOn, της ψηφιακής πλατφόρμας Επιχειρηματικής Επικοινωνίας και Εκδηλώσεων.

Κατά την έναρξη του συνεδρίου, θεσμικό χαιρετισμό απηύθυνε ο κ. Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, πρόεδρος του ΔΣ της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος (ΕΑΕΕ), πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ασφαλιστικού ομίλου Eurolife FFH, και ο κ. Γιάννης Χατζηθεοδοσίου, πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών (ΕΕΑ). Στον κ. Δημήτρη Τσεσμετζόγλου, CEO, Howden Hellas & Cyprus, απονεμήθηκε στο συνέδριο τιμητική διάκριση για την προσφορά του στον κλάδο. Θεσμική τοποθέτηση πραγματοποίησαν ο κ. Μιχάλης Τζωρτζωρής, πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Μεσιτών Ασφαλίσεων (ΣΕΜΑ) και πρόεδρος της Ένωσης Ασφαλιστικών Διαμεσολαβητών Ελλάδος (ΕΑΔΕ), η κ. Δήμητρα-Ιωάννα Λύχρου, πρόεδρος της Ένωσης Επαγγελματιών Ασφαλιστών Ελλάδος (ΕΕΑΕ), ο κ. Ηλίας Τσολάκης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ανεξάρτητων Ασφαλιστικών Διαμεσολαβητών (ΠΟΑΔ), και η κ. Μαρία Δημητριάδη-Bιλτανιώτη, Insurance Agent,

Δημητριάδης Ασφαλιστικοί Πράκτορες, πρόεδρος του ΣΠΑΤΕ (Συλλόγου Ασφαλιστικών Πρακτόρων Νομού Αττικής).

Γιάννης Χατζηθεοδοσίου Πρόεδρος του ΕΕΑ & της Mega Brokers ΑΕ

«Ο κλάδος των διαμεσολαβητών μπορεί να κάνει τη διαφορά» «Ο κλάδος των διαμεσολαβητών μπορεί να κάνει τη διαφορά» ήταν το κεντρικό μήνυμα στον θεσμικό χαιρετισμό που απηύθυνε προς τους συνέδρους, διαδικτυακά, ο πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου

Αθηνών (ΕΕΑ), κ. Γιάννης Χατζηθεοδοσίου, δίνοντας το «παρών» στο 3rd Insurance Intermediaries Forum. Ο κ. Χατζηθεοδοσίου τόνισε: «Διεκδικούμε θέση στην υποχρεωτικότητα των ασφαλίσεων». Πιο συγκεκριμένα, ανέφερε ότι το ΕΕΑ στηρίζει τη διαμεσολάβηση: «Ο κλάδος των ασφαλιστών μπορεί να κάνει τη διαφορά. Η αξία της διαμεσολάβησης αναδεικνύεται καθημερινά. Το γνωστικό επίπεδο αναβαθμίστηκε». Είπε ότι «το επάγγελμα γίνεται πιο απαιτητικό, σύνθετο και ενδιαφέ-

ρον». Πρόσθεσε ακόμη ότι έγιναν άλματα στον κλάδο: «Η ραγδαία άνοδος της τεχνολογίας έφερε τον ασφαλιστή στην πρώτη γραμμή. Ως πρόεδρος του ΕΕΑ, τονίζω ότι στηρίζουμε την ασφαλιστική διαμεσολάβηση». Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «η αγορά διάγει μία από τις πιο σημαντικές περιόδους των τελευταίων ετών. Οι ασφαλιστές βαδίζουν σε μια νέα πραγματικότητα. Διεκδικούμε θέση στην υποχρεωτικότητα των ασφαλίσεων».

Ωστόσο παραμένει σταθερή μέσα σε συνθήκες καταστροφής». Αυτό ήταν, μεταξύ άλλων, το μήνυμα στον θεσμικό χαιρετισμό του κ. Αλέξανδρου Σαρρηγεωργίου, προέδρου της ΕΑΕΕ και προέδρου & CEO του Ομίλου Eurolife FFH. Κατά την έναρξη του συνεδρίου, ο κ. Σαρρηγεωργίου μίλησε για τη γραφειοκρατία, για το επερχόμενο, ακόμα δυσκολότερο, θεσμικό πλαίσιο που ετοιμάζεται, για τον πόλεμο, τα επιτόκια και την ενεργειακή κρίση και για την πτωτική αγορά (bear market) που πλήττει ομόλογα και μετοχές, μειώνοντας βραχυπρόθεσμα το ενεργητικό των ασφαλιστικών εταιρειών. Ειδικότερα, αναφέρθηκε: Στη γενική κατάσταση στην ελληνική οικονομία και στο πώς διάφοροι παράγοντες επηρεάζουν την αγορά Στο κανονιστικό και εποπτικό πλαίσιο και στο πού βρισκόμαστε σε σχέση με την ασφαλιστική αγορά Στο πώς συντίθενται στην πραγματικότητα αυτά που βιώνει ο μεσολαβητής

«Ζούμε», είπε, «πολλά χρόνια συνεχών κρίσεων, όμως η αγορά πάει καλά, αλλά σε μια πραγματικότητα με πληθωρισμό, η ζήτηση πιέζεται. Τα στοιχεία ενεργητικού απομειώνονται με ένα bear market σε ομόλογα και μετοχές. Η ασφαλιστική αγορά, σύμφωνα με τα στοιχεία Σεπτεμβρίου, βρίσκεται στάσιμη. Ωστόσο παραμένει σταθερή μέσα σε συνθήκες καταστροφής. Και τα solvency rates είναι στo 200%». Όπως είπε, «το Solvency ΙΙ και η εποπτεία από την ΤτΕ μάς έκανε καλό», τονίζοντας ότι «η ευρωπαϊκή και η ελληνική ασφαλιστική αγορά κουβαλούν τα διπλά κεφάλαια από αυτά που ζητάει το ήδη επιβαρυμένο Solvency II (υπό αναθεώρηση)». Και συνέχισε: «Το κλίμα που υπάρχει στην Ευρωβουλή είναι απογοητευτικό. Μπορεί να ψηφίσουν τον πιο απογοητευτικό νόμο. Από εκεί ξεκινάνε όλα». Και κατέληξε: «Η συνταγή για εμένα είναι το επάγγελμα του ασφαλιστή να είναι πολύ υψηλά. Υπάρχει προοπτική».

Δημήτρης Τσεσμετζόγλου

CEO, Howden Greece & Cyprus

Διακεκριμένος ηγέτης στην ελληνική ασφαλιστική διαμεσολάβηση Υπομονή, επιμονή και όραμα ήταν τα στοιχεία που οδήγησαν ψηλά την Howden Greece & Cyprus, όπως τόνισε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, κ. Δημήτρης Τσεσμετζόγλου. Ο κ. Τσεσμετζόγλου τιμήθηκε για την προσφορά του στον κλάδο ως «Διακεκριμένος ηγέτης στην ελληνική ασφαλιστική διαμεσολάβηση». Αναφερόμενος στα τρία στοιχεία που ήταν σημαντικά στον αγώνα που έδωσε η Howden Greece & Cyprus προκειμένου να βρεθεί στην κορυφή, ο κ. Τσεσμετζόγλου τόνισε χαρακτηριστικά: «Υπομονή, επιμονή και όραμα, αλλά και τα 20 χρόνια σκληρής δουλειάς ήταν αυτά που ξεχωρίζω». Κατέληξε λέγοντας: «Παραμένουμε πάντα αφοσιωμένοι στις αρχές και τον στρατηγικό μας σχεδιασμό,

προκειμένου να πετύχουμε τον στόχο μας. Αυτό μας έφερε σήμερα στην πρώτη θέση των διαμεσολαβητών στην ελληνική αγορά, κάτι που δεν ήταν όραμά μας όταν ξεκινήσαμε».

Θάνος Παπαδημητρίου Διευθυντής Στρατηγικών Έργων Ζωής & Υγείας, ERGO Ασφαλιστική

Σύγχρονη επένδυση και καινοτόμα προγράμματα Unit Linked Στις ασφαλίσεις ζωής εισέρχεται μεθοδικά και οργανωμένα η ERGO, αλλάζοντας το προφίλ της στην ασφαλιστική αγορά, δήλωσε από το βήμα του ομιλητή στο 3rd Insurance Intermediaries Forum ο κ. Θάνος Παπαδημητρίου, Διευθυντής Στρατηγικών Έργων Ζωής & Υγείας της εταιρείας. Η ERGO κάνει την είσοδό της στον κλάδο ζωής, με custom-made προϊόντα, με μοναδικά αμοιβαία κεφάλαια, που παρέχουν ασφάλεια και στα οποία μπορούν να συμμετέχουν μόνο οι ασφαλισμένοι της. Έχοντας την υποστήριξη και την τεχνογνωσία του κολοσσού της Munich Re και της επενδυτικής του διεθνούς ομίλου MEAG –η οποία διαχειρίζεται σήμερα περισσότερα από 330 δισ.–, η ERGO προσφέρει τη δυνατότητα διαμόρφωσης του επενδυτικού προϊόντος που ταιριάζει σε κάθε πελάτη. Τα αμοιβαία κεφάλαια επενδύουν σε assets στην ευρωζώνη και διεθνώς με πολύ μεγάλη διασπορά, για περιορισμό του ρίσκου. Ο κ. Παπαδημητρίου ανέφερε ότι η ERGO έχει ξεκινήσει την υλοποίηση του νέου στρατηγικού σχεδίου της, με στόχο την ενίσχυση της παρουσίας της στις ασφαλίσεις ζωής & υγείας, με τη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης γκάμας προϊόντων, την υιοθέτηση νέων τεχνολογικών λύσεων και την αξιοποίηση του εκτεταμένου δικτύου των συνεργατών της.

Μιχάλης Τζωρτζωρής Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Μεσιτών Ασφαλίσεων (ΣΕΜΑ), Πρόεδρος της Ένωσης Ασφαλιστικών Διαμεσολαβητών Ελλάδος (ΕΑΔΕ)

«Μύθος ότι οι Έλληνες δεν έχουν ασφαλιστική συνείδηση»

Αναλυτικά στοιχεία για την πορεία της αγοράς, φέτος, και τα τελευταία χρόνια, έδωσε ο πρόεδρος του ΣΕΜΑ και της ΕΑΔΕ, κ. Μιχάλης Τζωρτζωρής, στη θεσμική τοποθέτησή του. Τόνισε μάλιστα ότι παραμένουμε, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, μια μικρή αγορά τα τελευταία τριάντα χρόνια. Παράλληλα, έδωσε το μήνυμα ότι οι διαμεσολαβητές

παραμένουν σταθερά στην πρώτη γραμμή. Ειδικότερα, στη θεσμική τοποθέτηση που πραγματοποίησε, ο κ. Τζωρτζω-

ρής παρέθεσε στοιχεία: «Η περσινή

χρονιά έκλεισε με 4,3 δισ. ευρώ. Το ίδιο θα έχουμε και φέτος. Τα τελευταία τριάντα χρόνια, παραμένουμε μια μικρή αγορά» είπε. «Με όρους ισοδυναμίας, είμαστε στο ένα τέταρτο από το μέγεθος αυτό που θα έπρεπε να είμαστε» πρόσθεσε. Και συνέχισε: «Ένας Ευρωπαίος ξοδεύει

για ασφάλεια ζωής 1.000 ευρώ, ενώ στην Ελλάδα μόνο 200 ευρώ. Πρέπει να αναρωτηθούμε για ποιον λόγο υπολειπόμαστε». Ο κ. Τζωρτζωρής τόνισε ότι «αποτελεί μύθο το επιχείρημα ότι οι Έλληνες δεν έχουν ασφαλιστική συνείδηση».

Δήμητρα-Ιωάννα Λύχρου Πρόεδρος της Ένωσης Επαγγελματιών Ασφαλιστών Ελλάδος (ΕΕΑΕ)

«Η ασφάλιση δεν κοστίζει, αλλά αξίζει» Υπενθυμίζοντας το αγαθό της ασφάλισης, το οποίο έχει αξία και όχι κόστος, θεσμικό χαιρετισμό απηύθυνε η κ. Δήμητρα-Ιωάννα Λύχρου, νέα πρόεδρος της Ένωσης Επαγγελματιών Ασφαλιστών Ελλάδος (ΕΕΑΕ). Αναφερόμενη στο ιδιαίτερο, απαιτητικό περιβάλλον, στο οποίο όμως η ελληνική ασφαλιστική αγορά αντεπεξήλθε, η κ. Λύχρου τόνισε: «Μέσα στην παρατεταμένη αταξία, η ασφαλιστική αγορά στάθηκε στο ύψος της. Τα ασφαλιστικά γραφεία έδειξαν μεγάλη ετοιμότητα και επέδειξαν εντυπωσιακά αποτελέσματα». Η κ. Λύχρου καυτηρίασε ιδιαίτερα

τα φαινόμενα στρεβλώσεων και ανταγωνισμού που επηρεάζουν τις εργασίες των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών: «Αντιμετωπίζουμε στρεβλώσεις με φαινόμενα αθέμιτου ανταγωνισμού και επίσης ανεπαρκή εποπτεία στα φαινόμενα αυτά». Πρόσθεσε ακόμα: «Η προσπάθειά μας είναι να αποδείξουμε στην κοινωνία ότι η ασφάλιση δεν κοστίζει, αλλά αξίζει. Η χώρα μας είναι υπασφαλισμένη». Ανέφερε μάλιστα ότι «ετησίως, στην Ελλάδα δίνονται 368 ευρώ, με τον μέσο όρο στην Ευρώπη να είναι ετησίως στα 2.300 ευρώ». Κατέληξε δε στο ότι «πρέπει να προσφέρουμε νέα, έξυπνα προϊόντα, προσαρμοσμένα στις ανάγκες των πολιτών». Ιωάννης Τοζακίδης Πρόεδρος της ΕΣΑΠΕ, Συντονιστής Ασφαλιστικών Πρακτόρων, Ιδρυτής της Liberty Insurance Agents

«Δεν αρκεί η γνώση του προϊόντος» Δεν αρκεί η γνώση του προϊόντος, επεσήμανε στη θεσμική τοποθέτησή του ο κ. Ιωάννης Τοζακίδης, πρόεδρος της ΕΣΑΠΕ (Ένωσης Συντονιστών Ασφαλιστικών Πρακτόρων Ελλάδος), συντονιστής ασφαλιστικών πρακτόρων και ιδρυτής της Liberty Insurance Agents. Ο κ. Τοζακίδης στάθηκε όχι μόνο στις αλλαγές του περιβάλλοντος και των εξωτερικών συνθηκών, αλλά και στις αλλαγές των συμπεριφορών, των συνηθειών και των προτιμήσεων των καταναλωτών. Όπως είπε: «Λόγω της διαφορετικής ζωής των πολιτών, έχουμε νέα δεδομένα, νέες ανάγκες, και θα πρέπει να προσεγγίσουμε πολίτες και επιχειρήσεις με εξατομικευμένες λύσεις». Εκτός από την επέκταση των εξατομικευμένων λύσεων, ο κ. Τοζακίδης αναφέρθηκε και στην ανάγκη μεγαλύτερης εκπαίδευσης και ενημέρωσης των ασφαλισμένων.

Τέλος, κατέληξε στο ότι «ο υβριδικός ασφαλιστικός σύμβουλος είναι ο μοναδικός συντελεστής ανάπτυξης της αγοράς και εδραίωσης».

Ηλίας Τσολάκης Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ανεξάρτητων Ασφαλιστικών Διαμεσολαβητών (ΠΟΑΔ)

«Ο ασφαλιστικός διαμεσολαβητής είναι στα χαρακώματα» Σύντομη θεσμική παρέμβαση στο 3rd Insurance Intermediaries Forum, με διαδικτυακή σύνδεση, έκανε και ο κ. Ηλίας Τσολάκης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ανεξάρτητων Ασφαλιστικών Διαμεσολαβητών (ΠΟΑΔ). Μάλιστα τόνισε, ιδιαίτερα, τις δυσκολίες του ασφαλιστικού διαμεσολαβητή: «Ο ασφαλιστικός διαμεσολαβητής βρίσκεται στα χαρακώματα. Ανήκουμε σε αυτούς». Όπως είπε, κάνοντας χρήση και σχετικών στοιχείων, «μεγαλύτερο μέρος από το 50% της συνολικής παραγωγής που έρχεται στις ασφαλιστικές επιχειρήσεις ανήκει στους επαγγελματίες ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές». Μαρία ΔημητριάδηBιλτανιώτη

Πρακτόρων Νομού Αττικής). Η κ. Δημητριάδη-Βιλτανιώτη ανέλυσε με παραδείγματα τη σημασία του ρόλου του διαμεσολαβητή στην ασφάλιση. Όπως τόνισε, «ο ρόλος μας είναι να ακούμε την επιθυμία και αγωνία του πελάτη, να τη μετατρέπουμε, να την αναλύουμε και να την εξασφαλίζουμε μέσα από ασφαλιστικά προγράμματα». Θέλησε ακόμη να εντοπίσει τι έχει αλλάξει και τι παραμένει σταθερό στη διαδρομή των τελευταίων στη βασική δραστηριότητα των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών. Με αναδρομή στον τρόπο λειτουργίας των ασφαλιστικών πρακτόρων στις δεκαετίες του 1980 και του 1990, απέδειξε, τελικά, ότι «αυτό που έχει αλλάξει είναι ο τρόπος επικοινωνίας και προσέγγισης, αλλά όχι ο τρόπος δουλειάς».

Υπογράμμισε, τελικά, ότι ο επαγγελματίας ασφαλιστικός διαμεσολαβητής, την τελευταία δεκαπενταετία, έχει επιδείξει «προσαρμοστικότητα, κατανοώντας πλήρως τις απαιτήσεις του νέου ασφαλιστικού περιβάλλοντος».

Forum η κ. Μαρία Δημητριάδη-Bιλτανιώτη, Insurance Agent, Δημητριάδη Ασφαλιστικοί Πράκτορες, πρόεδρος του ΣΠΑΤΕ (Συλλόγου Ασφαλιστικών

Ο μετασχηματισμός της αγοράς-Η επόμενη μέρα Στο πλαίσιο του πρώτου Panel, με συντονιστή τον κ. Κωνσταντίνο Ουζούνη, CEO του ethosGROUP, και θέμα «Ο μετασχηματισμός της αγοράς-Η επόμενη μέρα», ο κ. Σωτήριος Μπερσίμης, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, επεσήμανε ότι, σήμερα, με την τεχνολογία και την ψηφιοποίηση, υπάρχει η δυνατότητα δημιουργίας προϊόντων που θα έχουν κοινωνικό αποτύπωμα. Εξέφρασε την άποψη ότι «για να είμαστε περισσότερο ανταγωνιστικοί, πρέπει να βρούμε εργαλεία που θα μας διαφοροποιούν από τις υπηρεσίες που προσφέρει το κράτος». Σημείωσε ότι «σήμερα, υπάρχει πολύ μεγάλη γνώση και αποθήκες δεδομένων μέσα στις ασφαλιστικές εταιρείες, από την επεξεργασία των

οποίων μπορούν να προκύψουν νέα προϊόντα». Ο κ. Μιχάλης Τζωρτζωρής, πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Μεσιτών Ασφαλίσεων (ΣΕΜΑ) και πρόεδρος της Ένωσης Ασφαλιστικών Διαμεσολαβητών Ελλάδος (ΕΑΔΕ), ανέφερε ότι η αγορά αλλάζει με πολύ έντονους ρυθμούς και ότι η τάση που θα κυριαρχήσει στην ασφαλιστική αγορά θα είναι η πρόβλεψη και η αποφυγή και όχι η αποζημίωση: «Η σημασία αυτού είναι μεγάλη. Η ασφάλιση θα πρέπει να προλαμβάνει και όχι μόνο να αποζημιώνει. Έτσι αναδεικνύεται ο συμβουλευτικός ρόλος του ασφαλιστή». Πρόσθεσε: «Πρέπει να προηγούμαστε της ζημιάς. Να την προλαμβάνουμε». Τόνισε δε ότι είναι λανθασμένη η επικέντρωση στο «κυνήγι» νέων πελατών, καθώς η καλύτερη διαχείριση του υπάρχοντος πελατολογίου μπορεί να αποφέρει περισσότερα. Έκλεισε λέγοντας ότι η έλλειψη κινήτρων, ελέγχου και η υπερφορολόγηση είναι κάποια από τα πράγματα που δυσχεραίνουν το

άνοιγμα της αγοράς. Ο κ. Ιωάννης Τοζακίδης, πρόεδρος της ΕΣΑΠΕ (Ένωσης Συντονιστών Ασφαλιστικών Πρακτόρων Ελλάδος), συντονιστής ασφαλιστικών πρακτόρων και ιδρυτής της Liberty Insurance Agents, σημείωσε ότι αποτελεί μονόδρομο η απόλυτη συμμετοχή των φυσικών δικτύων στην ανάπτυξη της ασφαλιστικής αγοράς. «Πρέπει όμως κι εμείς να αλλάξουμε την προσέγγισή μας, να μην είναι προϊοντική, αλλά ολιστική. Σήμερα, ο ασφαλιστικός διαμεσολαβητής έχει μια τεράστια ευκαιρία. Γιατί, σήμερα, μπορεί να έχει πληροφόρηση και εκπαίδευση ψηφιακά όλες τις μέρες του χρόνου» πρόσθεσε.

Θεσμικό πλαίσιο-Κρίσιμα ζητήματα που απασχολούν τον κλάδο Με τη συμμετοχή του κ. Δημήτρη Γαβαλάκη, γενικού γραμματέα του ΕΕΑ, προέδρου της GAMA Global Hellas και ιδρυτή της Life Plan Insurance, το δεύτερο Panel της ημέρας ασχολήθηκε με το καυτό θέμα του θεσμικού

πλαισίου. Ο κ. Γαβαλάκης έθεσε άμεσα το ζήτημα: «Δεν βλέπουμε να αντιμετωπίζονται ισότιμα όλα τα δίκτυα διανομής στην πράξη». Στο ίδιο Panel μαζί του βρέθηκαν εκλεκτοί συνομιλητές, όπως η κ. Μαρία Δημητριάδη-Bιλτανιώτη, Insurance Agent, Δημητριάδη Ασφαλιστικοί Πράκτορες, πρόεδρος του ΣΠΑΤΕ (Συλλόγου Ασφαλιστικών Πρακτόρων Νομού Αττικής), και η κ. Άλκηστις Χριστοφίλου, εταίρος στην Ρόκας Δικηγορική Εταιρεία, πρόεδρος της AIDA Europe. Τη συζήτηση συντόνιζε ο κ. Αναστάσιος Τσομπανίδης, οικονομικός αναλυτής και δημοσιογράφος. O κ. Γαβαλάκης ανέφερε στην τοποθέτησή του: «Για τον δικό μας κλάδο ο νομοθέτης επιθυμούσε ισότιμη αντιμετώπιση δικτύων διανομής, διαφάνεια για τον υποψήφιο καταναλωτή, προκειμένου να επιλέξει το προϊόν. Αυτά έχουν αφομοιωθεί από την πραγματική αγορά; Τα επιτύχαμε σε θεσμικό πλαίσιο, αλλά υιοθετήθηκαν στην πραγματική αγορά; Η αγορά δεν έχει προλάβει να τα αφομοιώσει.

Δεν βλέπουμε να αντιμετωπίζονται ισότιμα όλα τα δίκτυα διανομής στην πράξη» επεσήμανε. Είπε μάλιστα ότι «ο νομοθέτης λέει “δεν θέλουμε ο διανομέας να δημιουργεί εκπτώσεις ή ειδικά κίνητρα, πρέπει ο καταναλωτής να επιλέγει το προϊόν με βάση τα χαρακτηριστικά του”. Υπάρχουν ωστόσο ασφαλιστικά τεχνάσματα που παρακάμπτουν αυτήν τη διαδικασία, για να επιτύχουν αύξηση των πωλήσεων». Η κ. Δημητριάδη-Βιλτανιώτη στάθηκε ιδιαίτερα στο πλεονέκτημα της προσωπικής επαφής του διαμεσολαβητή με τον πελάτη, σημειώνοντας ότι «η ανάπτυξη της τεχνολογίας μάς δίνει ακόμη περισσότερη δύναμη». Στην ερώτηση αν η ευρεία ποικιλομορφία προϊόντων μπορεί να απορροφηθεί

από την αγορά, η κ. Δημητριάδη-Βιλτανιώτη τόνισε την ανάγκη, αρχικά, ο ασφαλισμένος να αισθάνεται ασφαλής: «Οι ασφαλιστικές είναι υγιείς επιχειρήσεις, υπάρχει το θεσμικό πλαίσιο που τους δίνει ένα “ευρωπαϊκό διαβατήριο”. Η ποικιλομορφία συναντάται κυρίως σε κλάδους που είναι υποχρεωτικοί, όπως αυτός του αυτοκινήτου. Η αστική ευθύνη είναι υποχρεωτική ασφάλιση και αντιπροσωπεύει το 46% των ασφαλίσεων ζημιών. Αυτό που έχει σημασία είναι ο καταναλωτής να κατανοεί τι του προσφέρεται. Πιστεύω ότι ο καταναλωτής, σήμερα, βρίσκεται σε σύγχυση». Η νομικός κ. Άλκηστις Χριστοφίλου, πρόεδρος της AIDA Europe, στην τοποθέτησή της, δήλωσε: «Σήμερα, έχουμε μια νέα γενιά νομοθεσίας, πιο μετρική, που πρέπει να μετουσιωθεί όχι μόνο ως προς την κεφαλαιακή επάρκεια των εταιρειών, αλλά και ως προς ένα δεύτερο μεγάλο πεδίο, αυτό του ESG». Εξήγησε ότι είναι «ένα πεδίο που τώρα αρχίζει να διαμορφώνεται. Ένας όμιλος είναι, πλέον, υποχρεωμένος να επιλέγει συνεργάτες που να είναι συμβατοί με το πλαίσιο ESG και να πλασάρει προϊόντα με ένα τέτοιο αποτύπωμα».

Όσον αφορά στις επενδύσεις ESG, η κ. Χριστοφίλου ανέφερε ότι, μέχρι σήμερα, «για την κλιματική αλλαγή και το net zero μόνο 2% από αυτά τα κεφάλαια έχει επενδυθεί και πρέπει να κατευθυνθεί ένα μεγάλο ποσό και στον τρίτο κόσμο». Ευκαιρίες ανάπτυξης στην ασφαλιστική διαμεσολάβηση Στο Panel III του συνεδρίου, με θέμα «Ευκαιρίες ανάπτυξης στην ασφαλιστική διαμεσολάβηση», συμμετείχαν οι κ.κ. Δήμητρα-Ιωάννα Λύχρου, πρόεδρος της Ένωσης Επαγγελματιών Ασφαλιστών Ελλάδος (ΕΕΑΕ), Νίκος Σωφρονάς, γενικός διευθυντής του Ελληνικού Ινστιτούτου Ασφαλιστικών Σπουδών (ΕΙΑΣ), και Ηλίας Τσολάκης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ανεξάρτητων Ασφαλιστικών Διαμεσολαβητών (ΠΟΑΔ). Η κ. Λύχρου στάθηκε στο ζήτημα της στασιμότητας της αγοράς ως προς την παραγωγή ασφαλίστρων, ενώ σημείωσε ότι μεγάλο μερίδιο ευθύνης το έχει η Πολιτεία, καθώς σε κλάδους που θα μπορούσε να είναι αρωγός η ασφαλιστική αγορά είναι το κράτος τελικά που αναλαμβάνει αυτόν τον ρόλο, ενώ ταυτόχρονα δεν εκπαιδεύει επαρκώς μέσω των σχολείων για την έννοια της αποταμίευσης. Η ευθύνη της αγοράς, πρόσθεσε η κ. Λύχρου, έγκειται στο γεγονός ότι δεν έχει δημιουργήσει μια συνολική καμπάνια ενημέρωσης για το αγαθό της ασφάλισης. «Είπε ότι πρέπει να μπουν νέοι στο επάγγελμα, εφοδιασμένοι με πολύ καλές γνώσεις». Ο κ. Σωφρονάς τόνισε ότι το κράτος θα μπορούσε και όφειλε να έχει κάνει πολύ περισσότερα, «με συνέργειες με τον θεσμό ιδιωτικής ασφάλισης προς όφελος της κοινωνίας». Δίνοντας μια αισιόδοξη νότα για την πορεία του κλάδου στο σύνολό του, ο κ. Σωφρονάς είπε: «Η ελληνική ασφαλιστική αγορά δεν θεωρώ ότι βρίσκεται σε στασιμότητα. Προερχόμαστε από υπερδεκαετή οικονομική κρίση, που το ΑΕΠ υποχώρησε κατά

25 ποσοστιαίες μονάδες». Εκτίμησε επίσης ότι, στο εγγύς μέλλον, η προοπτική της διαμεσολάβησης ανοίγει ευοίωνα: «Δημιουργούνται ευκαιρίες μέσα από κρίσεις στο περιβάλλον και τους κινδύνους που ενέχουν από τις διαρκείς ανατροπές στο τοπίο των συνταξιοδοτήσεων, ενώ και η πανδημία έφερε στην επιφάνεια επιπλέον ανάγκες για ό,τι αφορά την υγεία μας. Σε όλα αυτά, τα μέλη της αγοράς είναι οι παράγοντες εκείνοι που μπορούν να συνεισφέρουν με λύσεις και συμβουλευτική. Εκτίμησή μου είναι ότι η ασφάλιση θα εξελιχθεί όπως της πρέπει και η διαμεσολάβηση θα είναι ο κύριος μοχλός αυτής της μετάβασης».

Τι είπε ο πρόεδρος της ΠΟΑΔ, Ηλίας Τσολάκης «Ο ασφαλιστικός διαμεσολαβητής δεν υστερεί σε τίποτα από τον άνθρωπο που διαμεσολαβεί στην Ευρώπη. Πρόσφατα, στη Γερμανία, είχαμε μια συζήτηση με Έλληνες ασφαλιστές που δραστηριοποιούνται εκεί. Μας ανέφεραν ότι τα δικά μας δεδομένα της εκπαίδευσης είναι πολύ δυσκολότερα από τα δικά τους. Υπήρξαν στην Ελλάδα πιστοποιήσεις και εξετάσεις που έδωσαν αρνητικό πρόσημο, αφήνοντας απέξω 500 νέους ανθρώπους» σημείωσε ο κ. Τσολάκης. Σχετικά με τις εξελίξεις που έφερε στη διαμεσολάβηση η μείωση των ασφαλιστικών εταιρειών, ο κ. Τσολάκης είπε: «Η εξαγορά μεριδίων από ξένες εταιρείες και η συγκέντρωση σε αυτούς τους ασφαλιστικούς κολοσσούς που επενδύουν στην Ελλάδα θωρακίζουν τόσο τους Έλληνες πολίτες όσο και τους επαγγελματίες ασφαλιστές του χώρου. Οι κίνδυνοι που φαντάζουν απροσπέλαστοι πλέον δεν είναι, υπάρχουν παροχές που δεν υπήρχαν έως σήμερα. Από την άλλη, η συρρίκνωση δεν προωθεί την άμιλλα, πρέπει να είμαστε, πλέον, περισσότερο προσεκτικοί». iw

Επιμέλεια: Νίκος Κωτσικόπουλος

Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Ασφαλιστικών Διαμεσολαβητών, κ. Ντομινίκ Σιζ, ο οποίος συμμετείχε με ομιλία και σε ενημερωτική ενότητα για θέματα σχετικά με τις πρακτικές στα δίκτυα διανομής. Του απονεμήθηκε αναμνηστική πλακέτα από τον πρόεδρο του ΕΕΑ, κ. Γ. Χατζηθεοδοσίου, και τον ΓΓ, κ. Δ. Γαβαλάκη.

είπε ο κ. Χατζηθεοδοσίου. Τη βράβευση έκανε ο πρόεδρος του ΣΕΜΑ, κ. Μιχάλης Τζωρτζωρής, ενώ «στο κόλπο» ήταν ο γενικός γραμματέας του ΕΕΑ, πρόεδρος της Επιτροπής Ασφαλιστικών Διαμεσολαβούντων, κ. Δημήτρης Γαβαλάκης, που τη διοργάνωσε. Τι συνέβη: Τελειώνει το πάνελ και ξεκινά να φύγει για το διάλειμμα ο κ. Χατζηθεοδοσίου, αλλά τον φωνάζουν πίσω στο πάνελ, όπου περιμένουν ο κ. Γαβαλάκης και ο κ. Τζωρτζωρής. Καλούν τα στελέχη που ηγούνται του κλάδου η νέα πρόεδρος της ΕΕΑΕ, κ. Δήμητρα Λύχρου, παλαιότεροι, όπως ο κ. Καραβίας κ.λπ., και γίνεται η βράβευση. Εκεί, ο κ. Τζωρτζωρής θα κάνει τις αναφορές για Μέσι, Τσιτσιπά και Σάκκαρη και θα προχωρήσει με τη βράβευση στον εμφανώς αιφνιδιασμένο και συγκινημένο Γιάννη Χατζηθεοδοσίου. ΕΣΠΑ Ένταξη της Διαμεσολάβησης στο επόμενο και ασφάλιση περιουσίας Ο υπουργός Ανάπτυξης, Άδωνις Γεωργιάδης, είπε ότι ο κλάδος της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης θα ενταχθεί στο επόμενο ΕΣΠΑ και δεσμεύθηκε για νέα ρύθμιση της υποχρεωτικής ασφάλισης

περιουσίας έναντι φυσικών καταστροφών, σύντομα. «Φυσικά και θα επαναφέρουμε το 4Η

Συνδιάσκεψη Ασφαλιστικών Διαμεσολαβητών, σε πάνελ στο οποίο το θέμα του ανταγωνισμού και

ΕΣΠΑ» είπε ο υπουργός Ανάπτυξης, Άδωνις Γεωργιάδης, μιλώντας σε πάνελ στην 4η Εθνική Συνδιάσκεψη Ασφαλιστικών Διαμεσολαβητών, το Σάββατο 20 Νοεμβρίου. Από τις σχετικές παρεμβάσεις των κυβερνητικών παραγόντων προέκυψαν αποτελέσματα για τον κλάδο με δεσμεύσεις που αφορούν: την ένταξη του κλάδου της ασφαλιστικής διαμεσολάβησης στο νέο ΕΣΠΑ και τη νέα προσπάθεια για τον εντοπισμό των ανασφάλιστων οχημάτων. Επίσης: Επικοινωνήθηκε στους αρμόδιους πολιτικούς και τεχνοκράτες το θέμα της υποχρεωτικότητας των ασφαλίσεων, όπως στις άλλες χώρες της ΕΕ. Τεκμηριώθηκε η ανάγκη αξιοποίησης της ιδιωτικής ασφάλισης στην κάλυψη των φυσικών καταστροφών στην Ελλάδα, όπως συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη.

GROUPAMA

Το κουπόνι myZen για όλα τα κανάλια «Το κουπόνι myZen, που πωλείται με ασφάλειες της Groupama, μπορεί να πουληθεί από οποιονδήποτε διαμεσολαβητή. Δεν υπάρχει διάκριση ανάμεσα στα κανάλια». Αυτό δήλωσε στη διάρκεια της 4ης Συνδιάσκεψης Ασφαλιστικών Διαμεσολαβητών ο εμπορικός διευθυντής της Groupama, Κωνσταντίνος Σεμερτζόγλου. Ο κ. Σεμερτζόγλου δέχθηκε ερωτήσεις για το θέμα και, καθώς αναφέρθηκε η καμπάνια της εταιρείας από τους διαμεσολαβητές, διευκρίνισε ότι το πρόγραμμα είναι ανοιχτό προς πώληση από όλους, για να σταματήσει η παρεξήγηση.

BIPAR «Εσείς έχετε τη δύναμη»: Τι είπε ο πρόεδρός της «Εσείς έχετε τη δύναμη» είπε στους

Έλληνες διαμεσολαβητές ο Γάλλος πρόεδρος της BIPAR, κ. Ντομινίκ Σιζ. Ο κ. Σιζ είναι ο πρόεδρος του Πανευρωπαϊκού Συνδέσμου Ασφαλιστικών Διαμεσολαβητών και συμμετείχε στην 4η Εθνική Συνδιάσκεψη των Ασφαλιστικών Διαμεσολαβητών, ανταποκρινόμενος στην πρόσκληση των Ελλήνων συναδέλφων του. Ο κ. Σιζ είχε την ευκαιρία να επισημάνει τις θετικές πλευρές απέναντι στον ανταγωνισμό που συναντούν οι διαμεσολαβητές, υπενθυμίζοντας τα δυνατά τους σημεία: «Δεν πουλάμε προϊόντα» είπε. «Είμαστε σύμβουλοι. Και αυτό περιμένουν από εμάς οι καταναλωτές, τη συμβουλή μας». «Γι’ αυτόν τον λόγο», συνέχισε, «όταν μιλάμε για ανταγωνισμό, θα ήθελα να θυμίσω ότι αυτοί δεν παρέχουν συμβουλευτικές υπηρεσίες. Είναι αδύναμοι. Εμείς είμαστε οι δυνατοί. Κι αυτό πρέπει να το βάλουμε καλά στο μυαλό μας». ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΙΣΤΗ Βράβευση για 9η διαδοχική χρονιά από το Ελληνικό Ινστιτούτο Επιχειρηματικής Ηθικής Για ένατη συνεχόμενη χρονιά βραβεύτηκε από το Ελληνικό Ινστιτούτο Επιχειρηματικής Ηθικής-EBEN GR η Ευρωπαϊκή Πίστη. Η εταιρεία απέσπασε και πάλι την ανώτατη διάκριση “Olympic Kotinos Wreath” για την επιχειρηματική λειτουργία της. Το γεγονός αυτό καθιστά την Ευρωπαϊκή Πίστη τη μοναδική ασφαλιστική εταιρεία που βραβεύεται για ένατη συνεχόμενη χρονιά. Το Ελληνικό Ινστιτούτο Επιχειρηματικής ΗθικήςΕΒΕΝ GR εκπροσωπεί το Εuropean Business Ethics Network και είναι μη κερδοσκοπικός

Γιώργος Γκούσκος, ο οποίος, δήλωσε: «Αυτή η βράβευση αποτελεί για εμάς μία ακόμη αναγνώριση για τις αρχές εταιρικής υπευθυνότητας που εφαρμόζουμε ως εταιρεία αναφορικά με το ανθρώπινο δυναμικό, τη σχέση με τους πελάτες και τη συνεισφορά στην κοινωνία και στην προστασία του περιβάλλοντος».

ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΙΣ

5,17 εκατ. από τις ασφαλιστικές για τις βροχοπτώσεις του Οκτωβρίου

που ιδρύθηκε στην

το 2005 και στοχεύει στην προώθηση των αρχών της Επιχειρηματικής Ηθικής, της Εταιρικής Κοινωνικής Υπευθυνότητας και της Εταιρικής Διακυβέρνησης στον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα, στην ακαδημαϊκή κοινότητα και σε εθελοντικούς οργανισμούς. Το βραβείο παρέλαβε ο διευθυντής Προϋπολογισμού και Χρηματοοικονομικών Αναφορών, κ.

Στα 5,17 εκατ. ευρώ εκτιμάται, καταρχάς, ότι θα φθάσουν οι αποζημιώσεις για 190 ζημιές από ακραία καιρικά φαινόμενα στην Κρήτη. Στις 15 Οκτωβρίου 2022, ακραία καιρικά φαινόμενα (βροχοπτώσεις-πλημμύρες) επικράτησαν στην Κρήτη, προκαλώντας απώλεια ανθρώπινων ζωών και εκτεταμένες καταστροφές. Η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος (ΕΑΕΕ), πιστή στη συστηματική καταγραφή και διερεύνηση των ασφαλισμένων ζημιών από φυσικές καταστροφές, προχώρησε σε έρευνα μεταξύ των ασφαλιστικών επιχειρήσεων-μελών της σχετικά με την πρώτη εκτίμηση των ζημιών που προκλήθηκαν από τα συγκεκριμένα ακραία καιρικά φαινόμενα. Από τις 190 ζημιές, οι 135 αφορούσαν τις ασφαλίσεις περιουσίας (εκτίμηση ποσού απαίτησης 4,97 εκατ. ευρώ) και 55 ζημιές τις ασφαλίσεις αυτοκινήτων (εκτίμηση 208.000 ευρώ). iw

οι εταιρείες θα περάσουν τις αυξήσεις στον καταναλωτή. Να είναι καλά στις Βρυξέλλες που το σκέφτηκαν… Στο μεταξύ, πέρυσι, το μέσο ασφάλιστρο στο ΙΧ ήταν πάνω από 155160 ευρώ ετησίως, σύμφωνα με τις πλατφόρμες. Αυτές που δίνουν τα φθηνά βασικά συμβόλαια. Φέτος, είναι τουλάχιστον άλλα 10 ευρώ πάνω, κι αυτό είναι φθηνό στην πραγματικότητα. Θα πείτε, «έχει και πιο φθηνό». Θα σας πω ότι έχει και πολύ πιο ακριβό, πάνω από 350 ευρώ, και δεν μιλάμε καν για μικτή ασφάλιση. Επίσης, αν ο άλλος έχει να πληρώσει και σήμα και φόρους, δυσκολεύεται να κάνει ένα ετήσιο συμβόλαιο και με τρίμηνα συμβόλαια, πληρώνει ετησίως μεγαλύτερα ποσά. Φέτος, η αύξηση είναι έως 18%. Το άλλο που πρέπει να πούμε έχει να κάνει με τις ζημιές. Περισσότερες μεν πέρυσι, αλλά το κόστος ήταν 2% χαμηλότερα, σωστά; Φέτος όμως το νούμερο στις αποζημιώσεις που έχουν καταβληθεί είναι 28% μικρότερο από πέρυσι στο εννεάμηνο. Ακριβή