Ph.B #020

020

# ΔΕΚ 2013 ΙΑΝ 2014 ΤΙΜΗ 6 €

Συνέντευξη Άδωνις Γεωργιάδης

Προφίλ Παύλος Θεοδωράκης

Ρεπορτάζ Χιλιάδες σκοτώνουν οι νοσοκομειακές λοιμώξεις

www.virus.com.gr ISSN: 2241-0961

ΡΕΠΟΡΤΑΖ Ποιες αλλαγές έρχονται στην Υγεία το 2014

idπεριεΧΟΜΕΝΑ

2

/ Νοέμβριος 2011

Μέχρι να βρεθεί το φάρµακο που θα µας κρατάει για πάντα νέους…

…καταφέραµε να αυξήσουµε το όριο ζωής κατά 12 ολόκληρα χρόνια! Οι φαρµακευτικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα επενδύουν διαρκώς στην ανάπτυξη και διάθεση νέων, αποτελεσµατικότερων και ασφαλέστερων φαρµάκων και θεραπειών. Με καινοτόµα φάρµακα και θεραπείες, κατάφεραν να αυξηθεί κατά 12 χρόνια ο µέσος όρος ζωής αλλά και να βελτιωθεί η ποιότητά της. Με καθηµερινή προσπάθεια συµβάλλουν στην προστασία του πολυτιµότερου αγαθού όλων µας, της υγείας, αλλά και στο δικαίωµα της πρόσβασης των ασθενών στα κατάλληλα φάρµακα και θεραπείες που χρειάζονται.

Ο Σύνδεσµος Φαρµακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος εκπροσωπεί έναν από τους πιο καινοτόµους, παραγωγικούς και εξωστρεφείς κλάδους της εθνικής µας οικονοµίας. Αντιπροσωπεύει το 90% της αγοράς φαρµάκου που δραστηριοποιείται στη χώρα µας. Οι ÆÍÍÉÎÊÌ¼Ö ÌÂÊ ÏÍØÆÔÎÊÌ¼Ö ÆÓÂÊÑƾÆÖ – µέλη του, επενδύουν διαρκώς στη δηµιουργία αποτελεσµατικών φαρµάκων και θεραπειών, για να διασφαλίσουν το δικαίωµα όλων στην υγεία και µια καλύτερη ποιότητα ζωής.

www.sfee.gr

Λ. Κηφισίας 280 & Αγρινίου 3, 152 32, Χαλάνδρι, Αθήνα, Τηλ: 210 68 91 101, Fax: 210 68 91 060

1

idπεριεΧΟΜΕΝΑ

10 8 Προφίλ Παύλος Θεοδωράκης Ένας σύμβουλος «παντός καιρού»

26

34

10 Συνέντευξη Άδωνις Γεωργιάδης «Οι νέοι γιατροί περιμένουν τους βολεμένους» 18 Ρεπορτάζ Οι αλλαγές στην Υγεία το 2014

40

26 Μελέτη Εθνική Ασφάλιση Υγείας 34 Ρεπορτάζ Αλόγιστη η χρήση αντιβιοτικών στη χώρα μας 40 Άρθρο Η αλήθεια για το Gate Keeping

CEO: Κωνσταντίνος Ουζούνης ouzounis.k@ethosmedia.eu

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: Αιμίλιος Νεγκής negis.e@ethosmedia.eu

     ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΡΙΑ: Βασιλική Αγγουρίδη Agouridi.v@ethosmedia.eu ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ - ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ: Δήµητρα Ευθυµιάδου efthymiadou.d@ethosmedia.eu

020

# ΔΕΚ 2013- ΙΑΝ 2014

2

Κοσμάς Ζακυνθινός zakinthinos.k@ethosmedia.eu Χρύσα Πανταζή pantazi.c@ethosmedia.eu

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Διονύσιος Δρογγίτης drogitis.d@ethosmedia.eu ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Γιώργος Μελιτσιώτης melitsiotis.g@ethosmedia.eu ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Δέσποινα Ροπόδη ropodi.d@ethosmedia.eu



3

idπεριεΧΟΜΕΝΑ

10 44 Publi Η εποχή της Evidence-based Policy στην Υγεία

56

46 Επικαιρότητα

58

56 Ρεπορτάζ Πρωτοποριακή τεχνική για τον καρκίνο του παγκρέατος 58 Άρθρο Ο καρκίνος δεν συμβαίνει μόνο στους άλλους

62

62 Μελέτη Η αυτοθεραπεία στην Ελλάδα 69 News 73 Virus 78 Ραντεβού Υγείας

ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ: Νατάσσα Λαζαράκου lazarakou.n@ethosmedia.eu

Eπιμέλεια ΥΛΗΣ - creative: Θεοδοσία Μαρούτση theodosia.maroutsi@gmail.com ISSN: 2241-0961

   

tmhma Marketing–Επικοινωνίας & ΔηmΟΣΙΩΝ Σχέσεων: Αθηνά Φραδέλου fradelou.a@ethosmedia.eu Σοφία-Αφροδίτη Βουλγαράκη voulgaraki.s@ethosmedia.eu ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ & ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής salvarlis.k@ethosmedia.eu

4

Ιδιοκτησία: ETHOS MEDIA S.A.

ΒΟΗΘΟΣ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ: Τζένη Ρούσση roussi.t@ethosmedia.eu ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Θεόδωρος Αναγνωστόπουλος Shutterstock Εκτύπωση - ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ - Συσκευασία: Pressious Αρβανιτίδης Α.Β.Ε.Ε.

Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος T: 210 9984950, Φ: 210 9984953 E: info@virus.com.gr www.virus.com.gr • www.ethosmedia.eu * Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση φωτογραφιών και ύλης, ή μέρος αυτής, και η καθ’ οιονδήποτε τρόπο εκμετάλλευσή τους, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη

Το τεύχος που κρατάτε στα χέρια σας, είναι τυπωμένο σε πιστοποιημένο χαρτί FSC® και συμβάλλει στην υποστήριξη των δασών του πλανήτη.

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

Όλοι έχουµε ε

Το ίδιο πρέπει να έχουν και τ

Φροντίδα για τον άνθρωπο.

Ελληνικά,

Φροντίδα για τον άνθρωπο.

ELPEN A.E. ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Tηλ: 2

5

EDITΟRIAL

ι, ε γ ύ ε φ 3 1 Το 20 αι… τ ν ο χ ρ έ ς έ ης. εταρρύθμισ οι αλλαγ βευμα της μ και το διακύ φονταν

ρα που γρά

ώ Μέχρι την

ρίσει

ν είχε ξεκαθα

μμές, δε αυτές οι γρα

ον ΕΟΠΥΥ.

Ε

ι

να

έχει

άψει να παρ

ός θα π ο Οργανισμ

μονάδες του

ι οι υπηρεσίες κα υγειονομικές

.

α

ρεωμένη ν

είναι υποχ

υσικά θα

γές. Αυτές φ

μιση θα

ι η μεταρρύθ

ακά κα γίνουν σταδι

ς

τε όχι με τι

ωνούμε εί Είτε συμφ

ς. Το θετικό

τός διετία οκληρωθεί εν

ολ

ειται

ρνησης, πρόκ

ς κυβέ επιδιώξεις τη

Στο προηγούμενο τεύχος έγραφα ότι «η παράσταση αρχίζει». Δυστυχώς, έπεσα μέσα, με όσα έχουν συμβεί τις τελευταίες εβδομάδες για την τροπολογία με τα φάρμακα και τις αλλαγές στον ΕΟΠΥΥ. Το 2013 φεύγει επεισοδιακά, κληροδοτώντας κατάλοιπα στη νέα χρονιά…

οπαθούντες…

ι στις αλλα προχωρήσε

περιφέρειες

ντήσει

και να κατα

εί τους αναξι

ση Η κυβέρνη

στις

ντρα υγείας,

ά θεμέλια μην έχει γερ

να εξυπηρετ

ΙΚΑ θα

αζί με τα κέ

υπαχθούν, μ

οίο, όμως,

οντίδας, το οπ

ιας φρ πρωτοβάθμ

ωστό είναι ότ

ει γίνει γν κείνο που έχ

ηρεσιών

α πλέγμα υπ

ιτέλους έν φτιάξουμε επ

ς θα γίνει στ

ι πώ πλήρως τι κα

, είναι να

υνος, λοιπόν

νδ Ο μεγάλος κί

για τον

ρχουν

ι ότι δεν υπά

γιάδη είνα Άδωνη Γεωρ

ύθμιση τερη μεταρρ δοκίες. για τη μεγαλύ μεγάλες προσ ν ά το στοι Δημόσιο, μετ ι πως ελάχι » του είνα στο ελληνικό ύ το α « ο Τ ι να πολίτες δεν ει. Όπως κα ». Βέβαια, οι τα καταφέρ θα ι ότ «Καποδίστρια υν πιστεύο ι, οι είναι μόνο 2013 φεύγε ι αν ο ΕΟΠΥΥ τα ον έρ φ αλμός…». Το α ψ ς τό ενδι ον «κ , ει ‘χ ναι ατρός τους εί ή όχι. Αν ο γι νται… αγοραστής ι αλλαγές έρχο ς ή αν έχει κα ση η όλ σχ α ς απ αποκλειστική είο.

ιδιωτικό ιατρ

ν πρόσβαση

είναι να έχου

τές!

Καλές γιορ

σε καλούς ν

νουν από τη

ίς να πληρώ

ρ γιατρούς χω τσέπη τους.

ολίτες

έρει τους π

ενδιαφ Εκείνο που

ό είναι ς ουσίας, αυτ

εγκής

Αιμίλιος Ν

Επί τη

                                

6

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

°È·Ù› Mylan; °È·Ù› ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙Ô˘Ì ÛÙÔÓ ŒÏÏËÓ· ·ÛıÂÓ‹ ¶OIOTIKA ÁÂÓfiÛËÌ· Ê¿Ú̷η Û ÙÈ̤˜ ÚÔÛÈÙ¤˜ ÁÈ· O§OY™...

GPH_AD_052_OCT_12

°È· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ www.mylan.com

Generics Pharma Hellas Ltd. ı˘Á·ÙÚÈ΋ Ù˘ Mylan Inc. §. BÔ˘ÏÈ·Á̤Ó˘ 577A, 164 51 AÚÁ˘ÚÔ‡ÔÏË ñ TËÏ.: 210 99.36.410 ñ Fax: 210 99.56.410 ñ e-mail: info@mylan.gr °Ú. £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢: T.£. 8509, EÌÔÚÈÎfi K¤ÓÙÚÔ “Philippos Center”, 570 01 £¤ÚÌË, TËÏ. & Fax: 2310 383.171 º·ÚÌ·ÎÔÂ·ÁÚ‡ÓËÛË: TËÏ.: 210 99.36.410 ñ Fax: 210 99.47.377 ñ e-mail: pharmacovigilance@mylan.gr

7

ΠΡΟΦΙΛ

Παύλος Θεοδωράκης

Ένας σύμβουλος "παντός καιρού"

Γενικός γιατρός της "παλιάς φουρνιάς" και άνθρωπος που σχολιάζεται ιδιαιτέρως τους τελευταίους μήνες, παρασκηνιακά

Π

της Δήμητρας Ευθυμιάδου

8

ιθανώς σε μιαν άλλη εποχή, μια τέτοια περίπτωση να περνούσε απαρατήρητη. Σε εποχές μνημονίου, όμως, όπου όλα λειτουργούν υπό το «μικροσκόπιο», ο γενικός γιατρός και επικεφαλής για την επιτροπή της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας «Υγεία εν Δράσει», της ομάδας Task Force δηλαδή, Παύλος Θεοδωράκης «περνά από κόσκινο». Και σίγουρα όχι τυχαία: Είναι γενικός γιατρός της «παλιάς φουρνιάς», οπότε και ο τίτλος ειδικότητας του έχει απονεμηθεί. Όμως κατορθώνει να επιβιώνει σε κάθε ηγεσία του υπουργείου Υγείας, καθώς είναι «παντός καιρού»... Είναι ο άνθρωπος που σχολιάζεται ιδιαιτέρως τους τελευταίους μήνες, παρασκηνιακά, από τα περισσότερα στελέχη της αγοράς Υγείας. Και αυτό γιατί ο Άδωνις Γεωργιάδης τού ανέθεσε, μεταξύ άλλων, να «τρέξει» τις αλλαγές της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, δηλαδή του «νέου ΕΟΠΥΥ», από τον οποίο θα εξαρτώνται στο μέλλον σχεδόν όλοι οι Έλληνες. Δεν είναι λίγοι, μάλιστα, εκείνοι που υποστηρίζουν ότι ως γενικός γιατρός επιχειρούσε από την αρχή να τοποθετήσει σε περίοπτη θέση τους συνάδελφους του γενικούς γιατρούς σε ισχυρά πόστα. Δεν είναι όμως μόνο αυτό το ζήτημα με τον Παύλο Θεοδωράκη. Ταυτόχρονα αποτελεί την «ανάσα» του Ά. Γεωργιάδη, τον οποίο εκθειάζει σχεδόν όπου βρεθεί και όπου σταθεί, με συνέπεια, πριν λίγο καιρό, να διορισθεί και διοικητής του ψυχιατρικού νοσοκομείου «Δαφνί». Και οι καλά γνωρίζοντες αναφέρουν ότι κατόρθωσε, μέσα σε μόλις λίγα 24ωρα, να δημιουργήσει εντάσεις στο προσωπικό, το οποίο ήταν ήδη «στα κάγκελα» εξαιτίας της κινητικότητας.

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

Αίσθηση είχε προκαλέσει μάλιστα το γεγονός ότι, πριν καλά-καλά παραιτηθεί ο πρώην διοικητής του Δαφνίου Όθ. Χαραλαμπάκης, η ομάδα του Γεωργιάδη είχε φροντίσει άρον-άρον να εκδώσει το σχετικό ΦΕΚ για να διορισθεί με διαδικασίες-εξπρές ο νέος προστατευόμενος διοικητής. Δεν είναι επίσης τυχαίο το ότι, αρκετό καιρό πριν αφιχθεί στο Δαφνί ο κ. Θεοδωράκης, όλοι γνώριζαν ότι ήταν ήδη… διορισμένος, ενώ ο απερχόμενος είχε αφήσει σαφείς αιχμές για σταδιακή αποδόμησή του, αφού γίνονταν συσκέψεις για την κινητικότητα χωρίς ο ίδιος να καλείται σε αυτές. Ο Παύλος Θεοδωράκης έχει όμως εμπειρία από ψυχιατρικά νοσοκομεία, καθώς είχε θητεύσει στο παρελθόν στο ψυχιατρικό νοσοκομείο Χανίων, το οποίο και έκλεισε, στο πλαίσιο της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης, με τρικούβερτους πανηγυρισμούς, που κρατούν ακόμη και τώρα διά του facebook. Είναι, άλλωστε, και εκπρόσωπος της χώρας μας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για την ψυχική υγεία, γεγονός που επίσης σχολιάζεται κακεντρεχώς, δεδομένου του ότι πολλοί είναι αυτοί που αμφισβητούν τις γνώσεις του επί του θέματος ως γενικού γιατρού. Ο κ. Θεοδωράκης, όμως, κόσμησε πρόσφατα δημοσιεύματα με το όνομά του, όταν αιφνιδίως τού χορηγήθηκαν 14.900 ευρώ με την υπογραφή του διοικητή της 1ης Υγειονομικής Περιφέρειας Βασίλη Κοντοζαμάνη, με απευθείας (νόμιμη μεν, αλλά με ερωτηματικά δε, ως προς το ηθικό κομμάτι) ανάθεση για να εκπονήσει νέα μελέτη για την Πρωτοβάθμια Φροντί-

δα Υγείας στις αστικές περιοχές της 1ης Υγειονομικής Περιφέρειας Αττικής. Και το ζήτημα είναι ότι ο κ. Θεοδωράκης θα πάρει και μέρος της «πίτας» από τα 10 εκατ. ευρώ που θα λάβει η Task Force για το πρόγραμμα της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας για όλη τη χώρα. Ερωτηθείς σχετικά από την «Ε», ο Βασίλης Κοντοζαμάνης δήλωσε για την απόφασή του στις 4.10.2013: «Η μελέτη ανατέθηκε έχοντας τηρηθεί όλες οι προβλεπόμενες διαδικασίες από τη νομοθεσία. Πληροφορίες του PhB αναφέρουν ότι ο περιφερειάρχης Υγείας Β. Κοντοζαμάνης ουδόλως ευχαριστημένος ήταν που αναγκάστηκε να υπογράψει την έκτακτη επιχορήγηση στον κ. Θεοδωράκη, ελέω όμως εντολών άνωθεν την υπέγραψε. Βέβαια άλλες πηγές αναφέρουν ότι ο «διαχρονικός» κ. Θεοδωράκης είναι εκείνος που σχεδόν ποτέ δεν εισπράττει αυτά που πρέπει και βρίσκεται σε μόνιμη θέση διαμαρτυρίας. «Συνέχεια διαμαρτύρεται ότι εκείνος δεν βγάζει χρήματα από τις δουλειές που κάνει», έλεγε άνθρωπος που συχνάζει στους διαδρόμους του υπουργείου Υγείας επί χρόνια και ξέρει πρόσωπα και πράγματα. Πάντως ο επικεφαλής για τις αλλαγές στην ΠΦΥ ξεκίνησε να εμφανίζεται στα πράγματα από την εποχή που υπουργός Υγείας ήταν ο Νικήτας Κακλαμάνης. Όταν ο κ. Κακλαμάνης έγινε δήμαρχος Αθηναίων, φρόντισε να τον τοποθετήσει στα ιατρεία του Δήμου, ενώ οι παροικούντες εις την οδό Αριστοτέλους αναφέρουν ότι και στους επόμενους υπουργούς Υγείας όλο και κάποιο ρόλο ξέκλεβε ο κ. Θεοδωράκης. Επανεμφανίστηκε, όμως, δριμύτερος στα πράγματα επί Ανδρέα Λυκουρέντζου, οπότε και τοποθετήθηκε στο «Υγεία εν δράσει» της Task Force για την ΠΦΥ. Μία από τις συνήθειες του πολυπράγμονα γενικού γιατρού είναι να φωτογραφίζεται με όλες αυτές τις «υψηλές γνωριμίες» του και να αναρτά τα ενσταντανέ στη σελίδα του στο facebook. Εκεί είναι που φρόντισε και πρόσφατα να ανεβάσει διάφορες σκηνές από τα ταξίδια του με τον Ά. Γεωργιάδη, αλλά

και με την υφυπουργό Υγείας Ζέτα Μακρή, καθώς και με ξένους παράγοντες. Μάλιστα ο ενθουσιώδης σύμβουλος συχνά-πυκνά δεν παραλείπει να στήνεται δίπλα σε μνημεία, αγάλματα, αλλά και πινακίδες στα ταξίδια του στο εξωτερικό, όπου και παρευρίσκεται. Πιο πρόσφατες είναι αυτές από το Ταλίν της Εσθονίας, όπου ο κ. Θεοδωράκης εντόπισε και κατάστημα με την επωνυμία «Τρόικα» και έσπευσε να στηθεί σαν ενθουσιώδες παιδί κάτω από την πινακίδα, προς τέρψιν των διαδικτυακών του φίλων. Άλλοτε, πάλι, τα ενσταντανέ που επιδιώκει να προβάλλει σχετίζονται με το φιλανθρωπικό έργο του στο παρελθόν σε διάφορες χώρες, όπου παρείχε τις ιατρικές του γνώσεις. Τώρα το αν η επιλογή του Παύλου Θεοδωράκη «δια χειρός Άδωνη» στις καίριες θέσεις της υγείας αποδειχθεί αποτελεσματική ή όχι, το μέλλον θα το δείξει.

9

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

10

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

Άδωνις Γεωργιάδης*

«Οι νέοι γιατροί περιμένουν τους βολεμένους!» Συνέντευξη: Δήμητρα Ευθυμιάδου Φωτο: Θεόδωρος Αναγνωστόπουλος

Ο Υπουργός Υγείας μιλάει για τον ΕΟΠΥΥ, τα φάρμακα, τον ΣΥΡΙΖΑ και… τα social media!

Α

κόμη και... σπίτι του θα μπορούσε να πάει μετά τις αλλαγές σε ΕΟΠΥΥ και νοσοκομεία ο Άδωνις Γεωργιάδης, καθώς, όπως δηλώνει στο PhB, έχει εκπληρώσει το σύνολο των πολιτικών του φιλοδοξιών και δεν τον ενδιαφέρει πια αν θα βγει ακόμη και βουλευτής.

Πάντως, ο Υπουργός Υγείας, ανεξάρτητα από το τι θα γίνει τελικά με τον ΕΟΠΥΥ, δεν σκοπεύει να παραιτηθεί, καθώς υποστηρίζει στη συνέντευξή του ότι είχε πει πως απολύσεις δεν θα γίνουν μόνο στα νοσοκομεία. Ο Άδωνις Γεωργιάδης μιλά για τους Έλληνες φαρμακοβιομήχανους, που «γλίτωσαν από τα Τάρταρα και ήθελαν και άλλα», αλλά και για τις πολυεθνικές φαρμακευτικές εταιρείες. Δεν αποκλείει, παράλληλα, νέες μειώσεις τιμών σε σύντομο χρονικό διάστημα, ενώ για τον ΕΟΠΥΥ και τα πολυιατρεία του θεωρεί πως ό,τι μένει για καιρό αναξιοποίητο και κλειστό ίσως τελικά και να μη χρειάζεται...

Ο Υπουργός Υγείας, παρά τις εντάσεις των τελευταίων ημερών με τους γιατρούς του Οργανισμού, σημειώνει ότι περιμένουν ουρά χιλιάδες νέοι γιατροί για να ενταχθούν στο σύστημα, ενώ αποκαλύπτει ότι θα συγχωνευθούν (ήτοι θα κλείσουν) μονάδες υγείας του πρώην ΙΚΑ και θα παραμείνουν μόνο όσες βρίσκονται σε ιδιόκτητα κτήρια. Ταυτόχρονα αρνείται ότι ανέθεσε τη μεταρρύθμιση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας στην Task Force, ενώ δεν διστάζει να μιλήσει για την εμμονή του με το twitter, αλλά και για τις συχνές τηλεοπτικές του εμφανίσεις.

*Υπουργός Υγείας

11

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Στο κομμάτι των off patent, όπου ανήκουν όλες οι πολυεθνικές, είναι οι μεγαλύτερες μειώσεις

Γενική πολιτική του Υπουργείου Υγείας είναι όσο οι φαρμακευτικές εταιρείες αυξάνουν τις πωλήσεις τους τόσο να ρίχνουν τις τιμές τους

12

Η πρόσφατη κόντρα για τα φάρμακα με τον ΣΥΡΙΖΑ σάς άφησε επικοινωνιακά, μάλλον, στη θέση του νικητή. Πολλοί θεωρούν όμως ότι άφησε και μια «σκιά» στο δικό σας προφίλ, σχετικά με τη σχέση σας με τις πολυεθνικές εταιρείες. Τι απαντάτε σε αυτό; Θα λυθούν όλες οι «σκιές»: Όταν εκδοθεί το νέο δελτίο τιμών και οι πολίτες μπαίνουν στα φαρμακεία και δουν τις νέες τιμές φαρμάκων. Στο κομμάτι των off patent, όπου ανήκουν όλες οι πολυεθνικές, είναι οι μεγαλύτερες μειώσεις. Ναι, αλλά τα off patent που η πατέντα τους έχει λήξει μετά το 2012 είναι πολύ λίγα… Δεν μειώνονται μόνο αυτά που έχασαν την πατέντα τους μετά το 2012, αλλά και τα πριν. Εκεί θα φθάσει, στο 15% μέσα στο 2014 και από κει και πέρα κι άλλο. Γιατί αυτή η διαφοροποίηση; Δεν θα σας το κρύψω. Η διαφοροποίηση έγινε κυρίως για προστασία της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας. Τότε γιατί διαμαρτυρήθηκαν μόνο οι Έλληνες φαρμακοβιομήχανοι; Γιατί θέλανε παραπάνω προστασία. Οι τιμές των γενόσημων καθορίζονται με βάση τις τιμές των off patent. Η εφαρμογή των τριών χαμηλότερων τιμών προ του 2012 θα οδηγούσε τις βασικές κατηγορίες φαρμάκων και τις ελληνικές εταιρείες που παράγουν γενόσημα στα «Τάρταρα»! Άρα οι διαμαρτυρίες πού θεωρείτε ότι οφείλονταν; Επειδή σώθηκαν από τα «Τάρταρα», ήθελαν να σωθούν και περαιτέρω… Οφείλω να σας πω ότι η γενική πολιτική του Υπουργείου Υγείας είναι όσο αυξάνουν τις πωλήσεις τους τόσο θα πρέπει να

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

ρίχνουν τις τιμές τους και να τις φέρνουν κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Άρα δεν θα ισχύσει τελικά η δυναμική τιμολόγηση; Όλα θα ισχύσουν. Άλλα για τα προ του 2012 ο εκάστοτε Υπουργός Υγείας θα μπορεί να προχωρά συνεχώς και σε περαιτέρω μειώσεις, αλλά όχι σε αυξήσεις. Ο νόμος απαγορεύει την αύξηση. Η δυναμική τιμολόγηση θα γίνει και για τα προ και για τα μετά του 2012. Αλλά θα δίνεται 1% ανά 250.000 κουτιά, για όσα η πατέντα τους έληξε πριν το 2012. Θα είναι δυναμική τιμολόγηση η volume. Το επιχείρημα στελεχών του ΕΟΦ για τη μικρή μείωση των τιμών στα φάρμακα που η πατέντα τους έληξε πριν το 2012, ήταν ότι δεν μπορούσαν να γίνουν συγκρίσεις για τόσο πολλά φάρμακα με την Ευρώπη. Είναι λογικό επιχείρημα; Εγώ σας απήντησα... Πολλοί λένε ότι ο Άδωνις δεν θα εξοικονομήσει τα λεφτά που επιδιώκει από τη νέα τιμολόγηση... Εμείς λέμε 400 εκατ. θα είναι η εξοικονόμηση για όλα τα φάρμακα μαζί. Και για τα προ του 2012 και για τα μετά. Η πολιτική μας είναι πολυσχιδής και δεν εδράζεται μόνον στην τροπολογία. Έχει διάφορους άξονες, πχ. αν επιτύχουμε να εφαρμόσουμε τα νέα θεραπευτικά πρωτόκολλα από το νέο έτος, αυτά θα κόψουν μεγάλο μερίδιο δαπάνης. Αν, μάλιστα, συνδυαστεί με τις μειώσεις των τιμών, θα έχουν περαιτέρω εξοικονόμηση. Αν συνδυαστεί και με την αύξηση του ποσοστού των γενοσήμων, θα έχουμε και άλλη. Θέλω να πω ότι δεν είναι η πολική μας μόνο στην τιμή. Η τιμή είναι ένας

από τους άξονες για να πετύχουμε τους στόχους μας. Τα ακριβά φάρμακα γιατί δεν τα πειράξατε; Γιατί αυξήσαμε το rebate. Από 9 στο 11% και σε αυτά της λίστας «3816» τα υψηλού κόστους, που δεν είχαν καθόλου rebate, βάλαμε 3%. Όπως επίσης αυξήσαμε και το volume rebate στα ακριβά. Άρα τα πειράξαμε. Δεν πειράξαμε την τιμή τους. Γιατί η διαφορά μεταξύ των ακριβών και των off patent και γενοσήμων είναι ότι στα μεν ακριβά έχουμε τις χαμηλότερες τιμές στην Ευρώπη, ενώ στα άλλα είχαμε τις ακριβότερες τιμές στην Ευρώπη. Άρα, αναγκαστικά μειώνεις την τιμή εκεί που είσαι ακριβότερος, όχι εκεί που είσαι φθηνότερος. Αν πειράξεις την τιμή στα ακριβά, απλώς θα φύγουν τα φάρμακα από την Ελλάδα. Αυτό, να ξέρετε, το κατάλαβε μέχρι και ο ΣΥΡΙΖΑ, γι’ αυτό και «άδειασε» τον κ. Κουρουμπλή. Εφόσον, είπε, για την

13

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Η εξοικονόμηση από το σύνολο των φαρμάκων θα φθάσει τα 400 εκατ. ευρώ

14

οριζόντια μείωση 20% ότι ήταν πρόταση Κουρουμπλή και όχι ΣΥΡΙΖΑ. Το επόμενο θα ήταν να τον βρίσουν κιόλας... (γελάει) Ως προς την επικοινωνία των διαμαρτυριών... Μόνο οι Έλληνες φαρμακοβιομήχανοι διαμαρτυρήθηκαν τελικά και όχι οι ξένοι... Κάνετε λάθος, ο ΣΦΕΕ έβγαλε σκληρή ανακοίνωση εναντίον μου. Έκανε και συνέντευξη Τύπου. Ναι, αλλά για τη δαπάνη του 2014 έκανε ανακοινώσεις, όχι για τη νέα τιμολόγηση... Αυτό δεν δείχνει, ενδεχομένως, ότι «διαμαρτύρομαι κι εγώ για να μη φανεί ότι ευνοήθηκα»; Κανένας δεν είναι βολεμένος. Με 500 εκατ. κάτω στη δαπάνη κανένας δεν είναι βολεμένος. Η δαπάνη έχει ξεφύγει; Κοιτάξτε, φέτος η δαπάνη, σε σχέση με τον μειωμένο στόχο, θα είναι ελάχιστα προσαυξημένη, αλλά ο στόχος έχει μειωθεί. Πήγε 2,371 δισ. θα είναι περίπου 2,550 δισ., κάπου εκεί, γι’ αυτό θα έχει claw back. Πού οφείλεται το ότι δεν συγκρατήθηκε; Ήδη είμαστε πιο κάτω από πέρυσι. Ο στόχος είναι πολύ χαμηλός. Γι’ αυτό και βάζουμε τα μέτρα. Άρα, πώς θα πάμε ακόμη πιο κάτω, στα 2 δισ., το 2014; Βγαίνει; Γι’ αυτό βάζουμε όλα αυτά τα μέτρα... Θα «βγει» ο κόσμος, θα μπορεί να πάρει φάρμακα; Αν τα μέτρα αποδώσουν, θα πάμε καλά. Να σας φέρω ένα παράδειγμα: Ο Οκτώβριος δεν πήγε καλά. Είχαμε 6 εκατ. συνταγές, που είναι τεράστιο νούμερο. Λέγαμε, μάλλον, λόγω της απεργίας που πήγαν όλοι να πάρουν τα φάρμακά τους. Κανονικά είναι 5 εκατ. οι συνταγές. Όμως προσέξτε τι σημαίνει αυτό: Σημαίνει ότι εάν δεν εφαρμόσουμε μέτρα που θα εμποδίζουν την υπερβολική συνταγογράφηση, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να ελέγχουμε τη δαπάνη. Ποιο είναι το βασικό μέτρο για την υπερβολική συνταγογράφηση; Τα πρωτόκολλα. Το άλλο μέτρο είναι το 1 ευρώ ανά συνταγή. Όταν ο άλλος θα πληρώνει, γιατί θα θέλει πολλές συνταγές, θα το ξανασκέφτεται. Ναι, αλλά υπάρχει η διαφοροποίηση με τα τρία φάρμακα ανά συνταγή... Αυτό δεν αλλάζει… Ναι, αλλά αυτό δεν διευκολύνει τους χρόνιους πάσχοντες... Σας είπα, δεν πρέπει να γράφονται πολλές συνταγές. Στην Ελλάδα έχουμε τεράστιο πρόβλημα υπερβολικής συνταγογράφησης. Δεν νοείται να έχουμε τόσες πολλές συνταγές για τον πληθυσμό μας.

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

Στην κόντρα με τους γιατρούς, τραβήξατε αρκετά το σχοινί... Πόσοι εκτιμάτε ότι θα φύγουν από το σύστημα και δεν θα ενταχθούν στο ΕΣΥ; Δεν ξέρουμε ακόμη. Θα φανεί. Βέβαια, το αρχικό σχέδιο ήταν να βγει το πόρισμα, να ξεκινήσουμε το διάλογο με τους φορείς, να δούμε πού συμφωνούμε και πού όχι. Αλλά οι γιατροί δεν προσήλθαν στον διάλογο και προτίμησαν να κάνουν απεργία. Ζητώντας μαξιμαλιστικά να τους δώσουμε χαρτί που θα έλεγε ότι δεν θα γίνει καμία απόλυση καμία διαθεσιμότητα καμία... Τέτοιες δεσμεύσεις δεν μπορούσαν να υπάρξουν. Και είχαμε πει ότι αν τα πολυιατρεία του ΕΟΠΥΥ μείνουν κλειστά για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, ασφαλώς θα επανεξετάσουμε την ανάγκη ύπαρξής τους. Μπορεί τελικά να δούμε "αιφνίδιο θάνατο"; Αν κάτι δεν λειτουργεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, προφανώς δεν χρειάζεται να υπάρχει. Οι ασθενείς πώς θα εξυπηρετούνται σε μια τέτοια περίπτωση; Θα βρούμε τρόπους. Όλα λύνονται σ’ αυτή τη ζωή... Είναι χιλιάδες οι νέοι γιατροί που περιμένουν να συμβληθούν με το σύστημα. Περιμένουν στην ουρά τους βολεμένους. Θα είναι, δηλαδή, ανοικτό σε όλους το νέο σύστημα; Σας είπα, είναι χιλιάδες οι νέοι γιατροί που περιμένουν τους βολεμένους. Εάν οι βολεμένοι είναι αχάριστοι απέναντι στο κράτος, το κράτος πρέπει να επανεξετάζει τη στάση του. Πόσα πολυιατρεία θα κλείσουν; Σας θυμίζω ότι ο πρόεδρος του ΕΟΠΥΥ έχει δηλώσει πως θα κλείσουν αυτά που είναι σε νοικιασμένα κτήρια. Η μεταρρύθμιση έχει κάποια βήματα. Το πρώτο βήμα είναι η διοικητική συνένωση. Εκεί δεν κλείνει κανένα. Το δεύτερο βήμα, μετά το πρώτο εξάμηνο του 2014, θα είναι η συνένωση των τμημάτων έτσι ώστε να φτιάξουμε μεγάλες μονάδες ανά πόλη, που θα κάνουν 24ωρη εφημερία. Άρα θα έχουμε σύμπτυξη μονάδων. Και βεβαίως θα προτιμήσουμε να κρατήσουμε αυτά που έχουν ιδιόκτητα κτήρια και να αφήσουμε αυτά που έχουμε νοικιασμένα. Στόχος να φτιάξουμε ένα σύστημα πρωτοβάθμιας φροντίδας που θα κρατά τον κόσμο, ώστε να μην πηγαίνει στα νοσοκομεία. Κατηγορηθήκατε ότι αναθέσατε το σχέδιο στην Task Force, αλλά και στον Π. Θεοδωράκη, που είναι γενικός γιατρός και άρα ήθελε από την αρχή να ευνοήσει τον κλάδο του. Τι απαντάτε;

15

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Το δεύτερο βήμα της μεταρρύθμισης στην ΠΦΥ θα είναι η συνένωση των τμημάτων

Αυτά είναι σχέδια συνωμοσιολογίας. Το σχέδιο έχει γίνει με ευθύνη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ο οποίος ήρθε και στην Αθήνα στη διάσκεψη. Εάν ο ΠΟΥ δεν ξέρει τι του γίνεται, τι να σας πω... θα ξέρει ο κ. Χρονόπουλος. Οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία λένε ότι η διαθεσιμότητα δεν κράτησε μικρό χρονικό διάστημα, όπως λέγατε...

Το να σπάσει ο Άδωνις Γεωργιάδης τη... σιωπή του σίγουρα δεν είναι και το μεγαλύτερο επίτευγμα του κόσμου. Να τη σπάσει όμως σε δημοσιογράφο με τον οποίο το τελευταίο εξάμηνο έχει κοντραριστεί μαζί του, το λες και τολμηρό! Από κει που στο twitter με αποκαλούσε «η κ. Ευθυμιάδη» και έσπευδε να διαψεύσει ρεπορτάζ όπως αυτό της αποκάλυψης με το πόρισμα της Task Force και τα κονδύλια που θα εισπράξει για την υλοποίησή του, αλλά και για τα ακριβά φάρμακα, που ήταν κατά 880% ακριβότερα σε σχέση με το εξωτερικό, ο Άδωνις Γεωργιάδης με υποδέχτηκε τελικά με τη δέουσα ευγένεια και τα α-

16

παραίτητα κομπλιμέντα. Μπορεί μέσα του να έβραζε, αλλά στα… «έξω» του, έσταζε μέλι! Το επίθετό μου το έμαθε για τα καλά και πλέον με αποκαλούσε και με το μικρό: «Δήμητρα, πρέπει να παραδεχτώ ότι στο θέμα των φαρμάκων μου έκανες την πιο σωστή κριτική. Εγώ λέω και τα κακά και τα καλά», απεφάνθη κάποια στιγμή, κάνοντας ακόμη και τον φωτογράφο μας να γουρλώσει τα μάτια του. Κατά τη διάρκεια της συνάντησής μας, πάντως, ο Άδωνις δεν αποχωρίστηκε ούτε λεπτό το τεράστιο μπλε ακουστικό που είχε ενσωματώσει στο smart phone του, τελευταίας τεχνολογίας.

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

15 μέρες κράτησε... Ναι, αλλά, π.χ. στο Σισμανόγλειο, δεν έχουν επιστρέψει όλοι… Άλλο αυτό, δεν έχουν βγει ακόμη τα ΦΕΚ για να γυρίσουν. Η διαθεσιμότητα έχει λήξει και πληρώνονται κανονικά. Έχετε κατηγορηθεί ότι ενώ βάζατε στοιχήματα ότι θα παραιτηθείτε αν γίνουν απολύσεις, τελικώς «τα γυρίσατε» και

«Τι το θέλετε αυτό; Όλοι το σχολιάζουν», τον ρώτησα έκπληκτη, βλέποντάς τον να μιλά με περισσή άνεση στο υπερμέγεθες ακουστικό. «Μιλάω όλη μέρα στο κινητό και με πονάει το κεφάλι μου. Μ’ αυτό σώθηκα», δικαιολογήθηκε ο Άδωνις. «Έχω και σε άσπρο», έσπευσε να υπερασπιστεί την τεχνολογική του επιλογή. Λίγο μετά αποχώρησε τρέχοντας για το γραφείο του Κ. Μητσοτάκη, για να κλείσει το θέμα της κινητικότητας. Εκεί ήταν που άδραξα κι εγώ την ευκαιρία να κάτσω για λίγο στην «ηλεκτρική» καρέκλα του Υπουργού Υγείας. Όχι, προς ώρας, δεν εποφθαλμιώ τη θέση του...

μιλήσατε για απολύσεις και μάλιστα υποστηρίζετε τώρα ότι εννοούσατε μόνο τα νοσοκομεία... Τελικά θα παραιτηθείτε αν «δείξετε την πόρτα» στους γιατρούς του ΕΟΠΥΥ; Όταν συνομιλώ με τους εργαζόμενους του νοσοκομείου «Αγία Βαρβάρα» και λέω δεν θα υπάρξει καμία απόλυση από εσάς, το εσάς τι είναι; Είναι ο ΕΟΠΥΥ;

Είχατε πει γενικά στην Υγεία... Μιλάω και απευθύνομαι σε αυτούς που είναι από τα νοσοκομεία. Για τη διαθεσιμότητα των νοσοκομείων. Και πράγματι στα νοσοκομεία δεν θα υπάρξει καμία απόλυση. Όχι γιατί είμαι καλός, αλλά γιατί τα κενά που έχουμε είναι περισσότερα από αυτούς που βγάζουμε στη διαθεσιμότητα. Πολλοί αναρωτιούνται πότε δουλεύει ο Άδωνις. Όλη μέρα στο twitter και στα κανάλια... Είμαι όλη την ημέρα εδώ. Στην τηλεόραση βγαίνω μία ώρα την ημέρα, άντε δύο, αφήστε που την έχω κόψει λίγο τελευταία, και εδώ είμαι 15 ώρες την ημέρα. Στο twitter μπαίνω μόνο όταν κάνω διαδρομές μέσα στο αυτοκίνητο. Από δω και έως τον ΕΟΠΥΥ κ.λπ., γιατί βαριέμαι τις διαδρομές. Όταν είμαι εδώ, δεν μπορώ. Εδώ δεν προλαβαίνω ούτε τα μηνύματα να δω. Μπορεί εσύ να μου ασκείς σφοδρή κριτική, και τη δέχομαι, αλλά τους 6 μήνες που είμαι εδώ έχουμε κάνει πάρα πολλά πράγματα όπως διαθεσιμότητα, κινητικότητα, ξεκινήσαμε τη μεταρρύθμιση στον ΕΟΠΥΥ, πολιτική στα φάρμακα και πολλά ακόμα. Λέτε να μην έχω δουλέψει; Η απάντησή μου σε αυτούς που λένε κάτι τέτοιο είναι το τι κάνω. Σπίτι μένετε καθόλου; Λίγες ώρες, δυστυχώς. Πολλοί λένε ότι μόλις γίνουν οι αλλαγές, ο Άδωνις Γεωργιάδης θα απομακρυνθεί από την κυβέρνηση και θα αποτελέσει κάτι σαν «αποδιοπομπαίο τράγο»... Έχω εκπληρώσει το σύνολο των πολιτικών μου φιλοδοξιών. Θέλω να κάνω τη δουλειά μου και δεν με ενδιαφέρει να βγω ούτε βουλευτής.•••

Στα νοσοκομεία δεν θα υπάρξει καμία απόλυση, γιατί τα κενά είναι περισσότερα από όσους βγαίνουν στη διαθεσιμότητα

17

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

• Χρονιά - ορόσημο το 2014 για την Υγεία.

• Εκ βάθρων οι αλλαγές σε ΕΟΠΥΥ, πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, στις σχέσεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και στη φαρμακευτική πολιτική

ΕΟΠΥΥ-ΠΦΥ-ΦΑΡΜΑΚΟ

Ποιες αλλαγές έρχονται στην Υγεία το 2014 Του Αιμίλιου Νεγκή

Τ

ο 2014, θα είναι χρονιά - ορόσημο για την Υγεία. Όπως όλα δείχνουν, έρχονται ριζικές αλλαγές σε ΕΟΠΥΥ, πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, φάρμακα, μαζί με νέα μέτρα ελέγχου του κόστους στην Υγεία.

18

Σε ασφαλιστικό ταμείο μετατρέπεται ο ΕΟΠΥΥ, υπό το ΕΣΥ θα λειτουργεί η νέα ΠΦΥ, στα 2 δισ. η φαρμακευτική δαπάνη

• ΕΟΠΥΥ: Η κυβέρνηση έχει αποφασίσει ο Οργανισμός να πάψει να παρέχει υπηρεσίες υγείας και να μετατραπεί σε αμιγώς ασφαλιστικό ταμείο. Ο σχεδιασμός προβλέπει ότι μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου θα πρέπει να υπάρξει νομοθετική ρύθμιση για

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

19

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Μ

έσα στο 2014, θα εφαρμοστούν ειδικά μέτρα για τον έλεγχο των δαπανών, ώστε να τηρηθεί απαρέγκλιτα ο προϋπολογισμός του Οργανισμού

20

τη θεσμική μετατροπή του Οργανισμού. Από όσα έχουν γίνει γνωστά, το σύνολο σχεδόν του διοικητικού προσωπικού του Οργανισμού θα μεταφερθεί στον νέο Οργανισμό. Επίσης, παρά τις περί αντιθέτου φήμες, θα μείνουν σε λειτουργία και τα φαρμακεία του Οργανισμού, που παρέχουν φάρμακα υψηλού κόστους σε χιλιάδες ασθενείς ανά τη χώρα. Το υγειονομικό προσωπικό του Οργανισμού θα ενταχθεί σε καθεστώς κινητικότητας - «εξπρές», καθώς θα παραμείνει στις μονάδες υγείας του πρώην ΙΚΑ, οι οποίες όμως θα υπαχθούν στις υγειονομικές περιφέρειες. Οι γιατροί θα κληθούν να επιλέξουν ανάμεσα στην πλήρη και αποκλειστική απασχόληση ή σε σύμβαση για το ιδιωτικό

ανερχόταν αρχικά σε 808 εκατ. ευρώ. Άρα η πραγματική μείωση (αρχικά προϋπολογισθέν 2014 σε σχέση με το αρχικά προϋπολογισθέν 2013) ανέρχεται σε 34 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται όμως ότι ο Οργανισμός έλαβε εκ των υστέρων για το 2013 επιπλέον πιστώσεις 300 εκατ. ευρώ για την εξασφάλιση της αποτελεσματικότερης λειτουργίας του, διαμορφώνοντας το συνολικό ύψος της κρατικής επιχορήγησης για το 2013 σε 1.108 εκατ. ευρώ. Έτσι τα πραγματικά έσοδα μειώνονται μόνο κατά περίπου 430 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, σε ό,τι αφορά τη φαρμακευτική δαπάνη, η διαφαινόμενη μείωσή της, που ανέρχεται σε ποσοστό περίπου 34% (διαφορά περίπου 1 δισ. ευρώ) δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Οι

τους ιατρείο με 200 επισκέψεις τον μήνα (με 10 ευρώ την επίσκεψη είναι 2.000 ευρώ μηνιαίως μικτά).

πιστώσεις του προϋπολογισμού του ΕΟΠΥΥ για φαρμακευτική δαπάνη του 2013 ανέρχονταν σε 2.371 εκατ. ευρώ (καθαρό ποσό, ύστερα από την αφαίρεση rebate και claw back) και διατηρήθηκαν εκεί. Το επιπλέον ποσό, μέχρι τα 3.076 εκατ. ευρώ, που φαίνεται στον απολογισμό του 2013 αφορά σε μεταφορά πιστώσεων για υποχρεώσεις του 2012. Το 2014 η πραγματική διαφορά των 330 εκατ. ευρώ θα καλυφθεί από τη μείωση των τιμών των φαρμάκων, που θα προέλθει από την πρόσφατη νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργείου Υγείας. Οι παροχές ασθένειας του Οργανισμού φαίνεται ότι έχουν μείωση της τάξης του 25% και εδώ όμως η πραγματικότητα είναι διαφορετική. Για το 2013 προβλέπονταν 1.671 εκατ. ευρώ και αυτά θα δοθούν τελι-

• Χρηματοδότηση ΕΟΠΥΥ: Όπως προκύπτει από τον κρατικό προϋπολογισμό του 2014, που ψηφίστηκε πρόσφατα, στα έσοδα του ΕΟΠΥΥ παρουσιάζεται μείωση, της τάξης των 2,18 δισ. ευρώ, το 2014 σε σχέση με το 2013. Αυτό οφείλεται, κατά κύριο λόγο, στην έκτακτη χρηματοδότηση ύψους περίπου 1,77 δισ. ευρώ που έλαβε ο ΕΟΠΥΥ το 2013 για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών του Οργανισμού μέχρι 31/12/2011. Ειδικότερα, η επιχορήγηση του ΕΟΠΥΥ από τον κρατικό προϋπολογισμό για το έτος 2014 έχει προϋπολογιστεί σε 774 εκατ. Το αντίστοιχο ποσό για το έτος 2013

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

• Μέτρα ελέγχου δαπανών: Μέσα στο 2014, θα εφαρμοστούν ειδικά μέτρα για τον έλεγχο των δαπανών, ώστε να τηρηθεί απαρέγκλιτα ο προϋπολογισμός του Οργανισμού. Ειδικότερα, θα ξεκινήσει ο οικονομικός, διαχειριστικός και κλινικός

1. Όγκου-τιμής («price volume agreements»). Οι συμφωνίες αυτού του είδους, επιφέρουν μειώσεις-εκπτώσεις στις τιμές στην περίπτωση υπέρβασης των πωλήσεων που έχουν συμφωνηθεί προκαταβολικά.

2. Επιμερισμού του κινδύνου («risk sharing agreements»). Αφορά συμφωνίες συμμετοχής στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης, ανεξάρτητα από το τελικό αποτέλεσμα, βασιζόμενοι στην αποτελεσματικότητα και αποδοτικότητα των υπηρεσιών και των προϊόντων τους, και δέχονται έκπτωση επί των τιμών τους.

3. Εκπτώσεις («rebates»). Συμφωνίες πρόσθετης κλιμακούμενης επιστροφής, ανάλογα με τον συνολικό όγκο πωλήσεων των προϊόντων τους ή παροχής των υπηρεσιών τους. Ήδη, εφαρμόζονται σε

έλεγχος για τη νοσηλεία ασφαλισμένων του ΕΟΠΥΥ σε ιδιωτικές κλινικές. Ήδη, έχουν επιλεγεί οι τρεις κοινοπραξίες, με τις οποίες θα πρέπει να κάνουν σύμβαση οι ιδιωτικές κλινικές, ώστε να προχωρήσει ο έλεγχος. Μένει να δούμε πώς θα γίνει ο έλεγχος και κυρίως τι θα αποδώσει. Ο Άδωνις Γεωργιάδης έχει εξαγγείλει ότι το μέτρο θα επεκταθεί και στα δημόσια νοσοκομεία! Σημαντικό μέτρο επίσης είναι ότι θα ενεργοποιηθεί η επονομαζόμενη Επιτροπή Διαπραγμάτευσης. Έργο της είναι οι οικονομικές συμφωνίες με τους παρόχους, ανάλογα με τον όγκο και την αποτελεσματικότητα, καθώς και η παρέμβαση σε τυχόν υπέρβαση στις δαπάνες! Ειδικότερα, η επιτροπή αυτή θα διαχειρίζεται συμφωνίες:

φαρμακοποιούς, φαρμακοβιομηχανίες και διαγνωστικά κέντρα και κλινικές. Στις 10-10-2013, εκδόθηκε η κοινή υπουργική απόφαση των Χ. Σταϊκούρα και Ά. Γεωργιάδη, με την οποία συστήνεται η εν λόγω επιτροπή, ενώ αναμένεται νέα απόφαση για τον διορισμό του προέδρου και των μελών της. Η επιτροπή αυτή θα αποτελείται από τον πρόεδρο και 6 μέλη. Όλοι τους θα διορίζονται με διετή θητεία και δεν θα επιτρέπεται ο διορισμός τους για περισσότερες από δύο συνεχείς θητείες. Ο Αντιπρόεδρος Α’ και ο Αντιπρόεδρος Β’ του ΕΟΠΥΥ ορίζονται ως μέλη της επιτροπής. Κατ’ εξαίρεση, η πρώτη θητεία ορίζεται σε 1 έτος και δεν ανανεώνεται. Προφανώς για λόγους διασφάλισης της διαφάνειας… Πληροφορίες για το ποιος θα αναλάβει πρόεδρος και ποια θα είναι τα μέλη,

κά. Τα 2.179 που εμφανίζονται στο σχέδιο του απολογισμού του 2013 αφορούν σε μεταφορές προϋπολογισμού και σε υποχρεώσεις του 2012. Έτσι η πραγματική διαφορά με τον προϋπολογισμό του 2014 είναι περίπου στο 2% (31 εκατ. ευρώ). Αξίζει να αναφερθεί ότι τα ποσά που αναφέρονται για το 2014 αφορούν έσοδα και δαπάνες που έχουν προϋπολογιστεί, ενώ για το 2013 είναι απολογιστικά στοιχεία.

Μ

ένουν στον ΕΟΠΥΥ τα φαρμακεία του Οργανισμού

21

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Η

περιβόητη τροπολογία για την τιμολόγηση των φαρμάκων θα πρέπει να εφαρμοστεί εντός του Ιανουαρίου

εκτός από τους δύο αντιπροέδρους, δεν υπάρχουν. Η Κοινή Υπουργική Απόφαση προβλέπει ότι τόσο ο πρόεδρος όσο και τα μέλη της επιτροπής με τους αναπληρωτές τους, είναι επιστήμονες κύρους, με εμπειρία στο αντικείμενο της οικονομικής οργάνωσης και λειτουργικής διάρθρωσης των υπηρεσιών υγείας. Επιπλέον, για τον πρόεδρο, αναφέρει ότι πρέπει να είναι κάτοχος τουλάχιστον μεταπτυχιακού τίτλου με αντικείμενο την οργάνωση, διοίκηση, λειτουργία των υπηρεσιών υγείας ή τη διαπραγμάτευση στον χώρο της Υγείας, με τουλάχιστον δεκαετή εμπειρία στο αντικείμενο εξειδίκευσής του και να διαθέτει άριστη γνώση της αγγλικής γλώσσας κατ’ ελάχιστον. Τα λοιπά μέλη της επιτροπής πρέπει να είναι τουλάχιστο πτυχιούχοι ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος (ΑΕΙ) ημεδαπής ή αλλοδαπής, με τουλάχιστον διετή εμπειρία στο αντικείμενο της εξειδίκευσής τους και να διαθέτουν άριστη γνώση της αγγλικής γλώσσας. Η επιτροπή θα συνεδριάζει τουλάχιστον 2 φορές τον μήνα και οι συνεδριάσεις της θα είναι μυστικές. Μένει να δούμε στην πράξη τα πρόσωπα που θα κληθούν να στελεχώσουν την επιτροπή και κυρίως την πορεία των εργασιών της. Σε μια χώρα που φημίζεται για την αδιαφάνεια και τη διαπλοκή, ειδικά στον χώρο της υγείας, όποιοι κληθούν να συμμετάσχουν στην επιτροπή θα επιφορτιστούν με μεγάλο βάρος.

• Πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας: Μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2014, θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί όλες οι αποφάσεις για το προσωπικό των μονάδων υγείας των πρώην ΙΚΑ και να έχουν εντα-

22

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

χθεί στις υγειονομικές περιφέρειες. Οι υπηρεσίες αυτές, μαζί με τα κέντρα υγείας και τα περιφερειακά και αγροτικά ιατρεία του ΕΣΥ, θα αποτελέσουν το νέο σύστημα πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2014, όλοι οι ασφαλισμένοι του ΕΟΠΥΥ θα κληθούν να επιλέξουν τον γενικό-οικογενειακό τους γιατρό. Λόγω έλλειψης γενικών γιατρών (χρειαζόμαστε 7.000 έχουμε τους μισούς) θα μπορούν να επιλέξουν και παθολόγους. Εκείνο που δεν έχει αποσαφηνιστεί είναι αν θα χρειάζεται παραπομπή του οικογενειακού γιατρού για επίσκεψη σε ιδιώτη, ειδικό γιατρό. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, θα υπάρξει περιορισμός στην πρόσβαση σε ιδιώτες γιατρούς ειδικοτήτων με εξαίρεση τις εξής ειδικότητες: καρδιολόγος, γυναικολόγος, παιδίατρος και ΩΡΛ. Επίσης, θα χρειάζεται παραπομπή του οικογενειακού γιατρού για την προσφυγή σε νοσοκομείο – εκτός φυσικά των επειγόντων περιστατικών. Στην τελική τους μορφή οι μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας θα πρέπει να λειτουργούν σε 24ωρη βάση και θα παρέχουν υπηρεσίες και σε ανασφάλιστους. Το εγχείρημα θα είναι τεράστιο, τόσο σε μέγεθος όσο και σε πολυπλοκότητα. Ο βαθμός δυσκολίας αυξάνεται με δεδομένη την πολιτική και οικονομική συγκυρία. Μην ξεχνάμε ότι οι αλλαγές θα πραγματοποιηθούν μεσούσης της προεκλογικής περιόδου για τις ευρωεκλογές και τις αυτοδιοικητικές κάλπες.

• Φάρμακα: Θυμίζουμε ότι το πλαφόν που έχει τεθεί από το Μνημόνιο για τη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη είναι 2 δισ. ευρώ, έναντι

2,371 φέτος, και ενώ οι εκπρόσωποι της φαρμακοβιομηχανίας είχαν ζητήσει να μην πέσουν κάτω από 2,2 δισ. ευρώ. Η περιβόητη τροπολογία για την τιμολόγηση των φαρμάκων, που προκάλεσε τη σύγκρουση κυβέρνησης και ΣΥΡΙΖΑ, πέρασε και θα πρέπει να εφαρμοστεί άμεσα εντός του Ιανουαρίου. Η πιο σημαντική παρέμβαση αφορά τα φάρμακα εκτός πατέντας και τα αντίστοιχα γενόσημά τους. Η τροπολογία διαχωρίζει τα off patent φάρμακα σε όσα έχουν λάβει άδεια κυκλοφορίας μέχρι την 31-12-2011 και εκείνα που έλαβαν άδεια μετά την 1-1-2012. Για τα φάρμακα της δεύτερης κατηγορίας, εφεξής, η τιμή των φαρμάκων αυτών - εφόσον για αυτά υπάρχει γενόσημό τους που κυκλοφορεί - μειώνεται αυτόματα είτε στο 50% της τελευταίας τιμής υπό προστασία είτε στον μέσο όρο των τριών χαμηλότερων τιμών των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εφόσον είναι χαμηλότερος του 50% της τελευταίας τιμής υπό προστασία. Στις περιπτώσεις, που δεν υπάρχει γενόσημο που να κυκλοφορεί, η τιμή τους θα ορίζεται στον μέσο όρο των τριών χαμηλότερων τιμών των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό μεταφράζεται σε δραστική μείωση της τιμής τους, καθώς είναι διεθνής πρακτική όταν ένα φάρμακο χάνει την πατέντα, να πέφτει κατακόρυφα η τιμή του. Την πρακτική αυτή έχουν αποδεχθεί και οι μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες, σε μια προσπάθεια να βοηθήσουν τα συστήματα υγείας να εξοικονομήσουν πόρους, ώστε να βρουν χρήματα για τα νέα, ακριβά φάρμακα… Στην κατηγορία αυτή ανήκουν περίπου 100 φάρμακα, τα οποία παράγονται από ξένες φαρμακοβιομηχανίες. Ανάμεσά τους

βρίσκονται αρκετά γνωστά φάρμακα, όπως π.χ. το γνωστό αντιυπερτασικό σκεύασμα Diovan της ελβετικής Novartis. Για όσα off patent έχουν λάβει άδεια κυκλοφορίας μέχρι και την 31-12-2011 θα υπάρξει οριζόντια μείωση των τιμών με υπουργική απόφαση, η οποία θα ανέλθει σε 15%. Ακόμη, με την ίδια απόφαση θα προστατεύονται πολύ φθηνά φάρμακα, δηλαδή, φάρμακα με τιμή 12 ευρώ, στα οποία δεν θα έχουμε μικρότερο «κούρεμα»: 5% για φάρμακα με τιμή μέχρι 6 ευρώ και 10% με τιμή μεταξύ 6 και 12 ευρώ. Η επίσημη αιτιολόγηση είναι ότι πρόκειται για περίπου 2.500 φάρμακα και «δεν δύναται ο ΕΟΦ να ανταποκριθεί στο διοικητικό βάρος της έρευνας τιμών σε 28 χώρες». Η τροπολογία φέρνει σημαντικές αλλαγές στην τιμολόγηση των γενοσήμων, που έχουν λάβει άδεια μετά την 1-1-2012. Ουσιαστικά, πρόκειται για περίπου 1.200 φάρμακα, που έλαβαν τιμή μετά τον Αύγουστο, κατόπιν απαίτησης της Τρόικας. Τα φάρμακα αυτά θα λαμβάνουν μέγιστη τιμή στο 65% της τιμής του αντίστοιχου φαρμάκου αναφοράς, του οποίου έχει λήξει η περίοδος προστασίας. Όταν περισσότερα από ένα γενόσημα προϊόντα λαμβάνουν άδεια κυκλοφορίας, εφαρμόζεται δυναμική τιμολόγηση βάσει του όγκου των πωλήσεων, όπως θα οριστεί με Απόφαση του Υπουργού Υγείας. Δηλαδή, η τιμή τους θα μειώνεται όσο αυξάνονται οι πωλήσεις τους και κάθε γενόσημο θα λαμβάνει χαμηλότερη τιμή από το προηγούμενο. Σύμφωνα με πληροφορίες, θα υπάρξει 1% έκπτωση ανά 100.000 ευρώ τζίρου. Έτσι, θα υπάρξει ανταγωνισμός προς όφελος των ασφαλιστικών ταμείων, αλλά και κίνητρα σε μια φαρμακοβιομη-

Μ

έσα στο πρώτο τρίμηνο του 2014 οι αποφάσεις για το προσωπικό των μονάδων υγείας των πρώην ΙΚΑ και η ένταξή τους στις υγειονομικές περιφέρειες

23

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Τ

ον Φεβρουάριο του 2014, θα υπάρξει ο τελικός συμψηφισμός για την εφαρμογή του clawback στις ιδιωτικές κλινικές και στα διαγνωστικά κέντρα

24

ών και 90 εκατ. ελληνικών). Μένει να δούμε τι θα γίνει στην πράξη…

χανία να φέρει όσο το δυνατόν ταχύτερα το γενόσημο στην ελληνική αγορά. Στο σημείο αυτό εδράζονται οι ανησυχίες των ελληνικών φαρμακοβιομηχανιών έναντι των μεγάλων διεθνών εταιρειών γενοσήμων: TEVA (Ισραήλ), Ranbaxy (Ινδία), Mylan, Watson (ΗΠΑ), Sandoz (ελβετική, ανήκει στη Novartis). Είναι φανερό ότι αν οδηγηθούμε σε αγώνα μείωσης των τιμών, οι ελληνικές επιχειρήσεις, αργά ή γρήγορα, θα τεθούν εκτός μάχης, αν δεν είναι ανταγωνιστικές. Ακόμη, αυξάνονται οι εκπτώσεις (rebates) που θα πληρώνουν οι πολυεθνικές φαρμακοβιομηχανίες προς τον ΕΟΠΥΥ και τα υπόλοιπα ταμεία. Αν κάποιο σκεύασμα είναι μοναδικό σε θεραπευτική κατηγορία της θετικής λίστας φαρμάκων, τότε η έκ-

• Άλλα κρίσιμα θέματα: Τον Φεβρουάριο του 2014, θα υπάρξει ο τελικός συμψηφισμός για την εφαρμογή του clawback στις ιδιωτικές κλινικές και στα διαγνωστικά κέντρα. Παράλληλα, μέσα στο πρώτο τρίμηνο πρέπει να ολοκληρωθεί η κατηγοριοποίηση όλων των ιδιωτικών σε 5 κατηγορίες, ώστε να είναι ανάλογη και η αποζημίωσή τους. Ο ΕΟΠΥΥ έχει παρουσιάσει ένα σχέδιο για την αξιολόγηση όλων των κλινικών, αλλά υπάρχουν σοβαρές ενστάσεις από τις ιδιωτικές κλινικές, οι οποίες υποστηρίζουν ότι δίδεται βαρύτητα σε ανούσιους δείκτες και όχι στην ποιότητα των υπηρεσιών.

πτωση θα αυξάνεται από 9% σε 11%. Ακόμη, αυξάνονται σημαντικά τόσο τα κλιμάκια όσο και τα ποσοστά στο κλιμακωτό ποσοστό έκπτωσης, που θεσπίστηκε από τον Α. Λοβέρδο ανάλογα με τον όγκο πωλήσεων κάθε φαρμάκου. Ενώ μέχρι σήμερα τα φάρμακα με μεγάλο τζίρο (άνω των 2,5 εκατ. ευρώ το τρίμηνο) είχαν επιστροφή 8%, τώρα το ποσοστό αυτό αυξάνεται σε 12%. Αν λάβουμε υπόψη μας και το γενικό ποσοστό έκπτωσης, που αφορά όλα τα φάρμακα (9%), τότε βλέπουμε ότι οι μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες είναι πιθανό να καταβάλουν rebates στον ΕΟΠΥΥ και στα ταμεία έως και 21%! Οι εκτιμήσεις του Υπουργείου Υγείας είναι ότι οι νέες ρυθμίσεις θα έχουν ετήσια εξοικονόμηση ύψους 480 εκατ. (390 εκατ. από φάρμακα ξένων φαρμακοβιομηχανι-

Ακόμη, έχει τεθεί ζήτημα το 2014 να αλλάξει η μορφή των συμβάσεων του ΕΟΠΥΥ με τις μεγάλες ιδιωτικές κλινικές και πλέον ο Οργανισμός θα κάνει επιμέρους συμβάσεις, οι οποίες θα αφορούν υπηρεσίες τις οποίες δεν μπορεί να καλύψει το ΕΣΥ, όπως π.χ. εντατική θεραπεία, ακτινοθεραπευτικά περιστατικά, καρδιοχειρουργικά, πνευμονικής εμβολής κ.ο.κ. Η κυβέρνηση έχει ανακοινώσει αόριστα ότι έχει στόχο τις Συμπράξεις Δημοσίου Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) σε επιλεγμένα νοσοκομεία του ΕΣΥ, καθώς και τη χρήση χώρων νοσοκομείων του ΕΣΥ από ιδιώτες. Ακόμη, έχει ανακοινώσει ότι θα προωθήσει ιδιωτικά, απογευματινά χειρουργεία στα νοσοκομεία του ΕΣΥ, με στόχο την αύξηση των εσόδων των νοσοκομείων κατά 600 εκατ. το χρόνο. •••

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

25

ΜΕΛΕΤΗ

• Μελέτη, με επικεφαλής τον καθηγητή Οικονομικών της Υγείας, Λ. Λιαρόπουλο, αναδεικνύει την ανάγκη μετάβασης από Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης σε Σύστημα Εθνικής Ασφάλισης Υγείας

Ειδική Έκθεση Alpha Bank

Εθνική Ασφάλιση Υγείας της Βασιλικής Αγγουρίδη

Διαφορετικό σύστημα χρηματοδότησης της Υγείας, ισότιμο και βιώσιμο οικονομικά

Τ

α τελευταία δύο χρόνια, η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) δεν έχει βγει στιγμή από το προσκήνιο. Αναδομήθηκε, συνενώνοντας τους τομείς υγείας των ασφαλιστικών ταμείων σε έναν φορέα, τον ΕΟΠΥΥ, κίνηση που αποδείχθηκε πιο περίπλοκη και δυσλειτουργική από ό,τι θα μπορούσε κάποιος, στην Αριστοτέλους ή στο Μαξίμου, να πιστεύει ή να ελπίζει. Σαν ένα άλλο «γιοφύρι της Άρτας», η απόφαση για τη νέα αναδόμηση της ΠΦΥ ήρθε σε λιγότερο από 730 ημέρες. Οι επίσημες προτάσεις αφορούσαν, ως επί το πλείστον, στον χαρακτήρα που θα λάβει ο ΕΟΠΥΥ στο νέο καθεστώς, αν δηλαδή θα παραμείνει αγοραστής και πάροχος υπηρεσιών ή θα απολέσει τη δεύτερη ιδιότητά του. Η «πλάστιγγα» έγειρε προς τη δεύτερη άποψη και τα συνεπακόλουθά της. Οι εν λόγω προτάσεις και το πλαίσιο σκέψης τους, όμως, δεν είναι η μοναδική πορεία πλεύσης. Μια μελέτη-πρόταση, της οποίας ηγείται ο καθηγητής Οικονομικών της Υγείας, Λυκούργος Λιαρόπουλος, επικεντρώνεται στο «δια ταύτα», υπογραμμίζοντας

26

τη σημασία που έχει για την παρεχόμενη ΠΦΥ, την ισότιμη πρόσβαση των πολιτών και τους οικονομικούς δείκτες, το σύστημα χρηματοδότησης της Υγείας. Στη βάση της πρότασης βρίσκεται η ανάγκη για αλλαγή εκ βάθρων και αντικατάστα-

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

27

ΜΕΛΕΤΗ

Ε

μβαλωματικές λύσεις, με περιορισμένα έκτακτα συστήματα vouchers, είναι ανεπαρκείς και παροδικές

28

ση του Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης με ένα σύστημα Εθνικής Ασφάλισης Υγείας. Όπως σημειώνεται, «συστήματα όπως το δικό μας, που επιβαρύνουν τον “ασφαλιστικό μισθό” με το κόστος ασφάλισης, είναι λιγότερο ισότιμα και επιβαρύνουν την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας». Η πρόταση όμως για ένα σύστημα εθνικής ασφάλισης υγείας μπορεί να αποδειχθεί οικονομικά βιώσιμη και πιο ισότιμη, προσφέροντας ένα επαρκές πακέτο υπηρεσιών, για το σύνολο της κοινωνίας, σε ανεκτό κόστος. «Η Εθνική Ασφάλιση Υγείας προσφέρει τη μόνη δίκαιη και βιώσιμη λύση στο οξύ πρόβλημα υποασφάλισης. Σε μια κοινωνία με 27% ανεργία, η ασφάλιση υγείας

γείας για όλους μπορεί να συμπληρώνεται από επαγγελματικά ή κλαδικά προγράμματα ή/και ιδιωτική ασφάλιση». Με τη διαπίστωση ότι «όσο μεγαλύτερος ο αριθμός όσων εισφέρουν σε μια δεξαμενή τόσο το απαιτούμενο κατά κεφαλήν ποσό (εισφορά) είναι μικρότερο», μοντέλα όπως η Εθνική Ασφάλιση Υγείας διαθέτουν το χαμηλότερο κόστος κατά κεφαλήν, αφού έχουν τη μεγαλύτερη δεξαμενή ασφαλισμένων. Συνεπάγεται, όμως, την παραδοχή ότι όλοι πληρώνουμε για να ασφαλίσουμε τον κίνδυνο ασθένειας όλων. «Στον αντίποδα βρίσκεται η κοινωνική ασφάλιση (ΚΑ) κατά επαγγελματική, γεωγραφική ή άλλου είδους ομάδα, με μικρότερες

δεν μπορεί να εξαρτάται από το εργασιακό καθεστώς και να εκλείπει σε περίπτωση ανεργίας. Εμβαλωματικές λύσεις, με περιορισμένα έκτακτα συστήματα vouchers, είναι ανεπαρκείς και παροδικές. Επίσης, ακόμη και σε καθεστώς ομαλής οικονομικής δραστηριότητας, η επιβάρυνση της εργασίας με το κόστος της ασφάλισης δημιουργεί πρόβλημα ανισότητας και ανταγωνιστικότητας», σημειώνεται στη μελέτη. Η πρόταση της ομάδας Λιαρόπουλου είναι η κάλυψη από το κράτος του κόστους ενός πακέτου υπηρεσιών, μέσω κρατικών και συμβεβλημένων ιδιωτικών φορέων παροχής, σε επίπεδο που η χώρα αντέχει. Παράλληλα, προτείνεται η κατάργηση των κλάδων υγείας, των ταμείων ασφάλισης και των αντίστοιχων εισφορών εργοδοτών και εργαζομένων. «Αυτή η Εθνική Ασφάλιση Υ-

δεξαμενές ατόμων και διαφορετικά συμφέροντα, οι οποίες αναλαμβάνουν και το ρίσκο. Η τρίτη εκδοχή είναι αυτή της ιδιωτικής ασφάλισης, όπου η ασφάλιση γίνεται επιχειρηματική ευκαιρία στην αγορά. Και στις δύο αυτές μορφές ασφάλισης το κόστος βαρύνει το ατομικό εισόδημα». Είναι, μάλλον προφανές, ότι το εισόδημα της εργασίας, σαφώς επηρεασμένο από τα υφεσιακά φαινόμενα, είναι ανεπαρκές για την κάλυψη των αναγκών που συνεχώς αυξάνονται λόγω της προόδου της επιστήμης της ιατρικής και της βιοϊατρικής τεχνολογίας. Στην Ελλάδα δε, η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη, δεδομένου του πολύ υψηλού επιπέδου ανεργίας, και όπως προειδοποιούν οι συντάκτες της μελέτης: «είναι αμφίβολο αν η κοινωνική συνοχή μπορεί να διατηρηθεί με το παρόν σύστημα κάλυ-

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

ψης της ασφάλισης υγείας από εισφορές στην εργασία». «Από τις εξελίξεις της τελευταίας πενταετίας, φαίνεται ότι το σύστημα εξάντλησε τις δυνατότητές του. Παρά τη συγχώνευση όλων των ταμείων στον ΕΟΠΥΥ, η εξάρτηση από εισφορές της εργασίας, με την ευρεία

οι περισσότερες από τις οποίες έχουν συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, αύξησαν σημαντικά τις δαπάνες υγείας, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα. Τι ισχύει, όμως, στο πεδίο της ασφάλισης υγείας στη χώρα μας, σήμερα; Αναλύοντας τα δεδομένα του νέου Συστήματος Λογαριασμών Υγείας (έως το 2011), «το μεγάλο μέρος της δαπάνης υγείας επωμίζονται οι εργαζόμενοι, μισθωτοί και ελεύθεροι επαγγελματίες, και σε πολύ μεγάλο βαθμό τα νοικοκυριά, μέσω της συμμετοχής στο κόστος και των άτυπων πληρωμών. Αυτό είναι ένα αντίστροφα προοδευτικό και, συνεπώς, άδικο σύστημα». Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του συστήματος χρηματοδό-

έννοια, και η μεγάλη ανεργία το έφεραν σε ουσιαστική «πτώχευση». Είναι φανερό ότι απαιτείται η μεγαλύτερη δυνατή μεγέθυνση της δεξαμενής, δηλαδή στο σύνολο των εσόδων της κοινωνίας που δεν είναι άλλο από τα φορολογικά έσοδα του κράτους», συμπεραίνεται στη μελέτη. Εξετάζοντας δεδομένα της περιόδου από 2000 - 2011 φαίνεται πως τα κρατικά συστήματα, χρηματοδοτούμενα από φορολογικά έσοδα, αύξησαν τις συνολικές δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ, τα πρώτα χρόνια και διατήρησαν τη δημόσια «δέσμευση» κατά τα χρόνια της ύφεσης. Σε γενικές γραμμές, τα συστήματα με κρατική ασφάλιση είναι ενδεχομένως ελαφρώς πιο «ακριβά», όμως, προσφέρουν ένα ακριβότερο και σταθερό πακέτο υπηρεσιών για το σύνολο του πληθυσμού. Από την άλλη, ορισμένες χώρες,

τησης στη χώρα μας είναι πως «είναι ταυτόχρονα ακριβό, αναποτελεσματικό, αφού δεν καλύπτει τις ανάγκες των χρηστών, και άδικο, με τεράστια επιβάρυνση των οικογενειακών προϋπολογισμών». Σύμφωνα με τους συντάκτες της μελέτης, στην Ελλάδα, μέχρι το 2012 η κάλυψη της δαπάνης γινόταν με πολλούς τρόπους. Από τον κρατικό προϋπολογισμό και τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης, για τις δημόσιες δαπάνες, και μέσω της ιδιωτικής ασφάλισης, του οικογενειακού προϋπολογισμού και των άτυπων πληρωμών, για την ιδιωτική δαπάνη. Αλλά και μετά το 2012, η μόνη αλλαγή είναι η συγχώνευση των κυριότερων φορέων στον ΕΟΠΥΥ, χωρίς, όμως, καμιά άλλη αλλαγή στη βάση της χρηματοδότησης, δηλαδή στις εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών.

Π

ροτείνεται η κατάργηση των κλάδων υγείας, των ταμείων ασφάλισης και των αντίστοιχων εισφορών εργοδοτών και εργαζομένων

29

ΜΕΛΕΤΗ

Π

αρά τη συγχώνευση όλων των ταμείων στον ΕΟΠΥΥ, η εξάρτηση από εισφορές της εργασίας, με την ευρεία έννοια, και η μεγάλη ανεργία έφεραν το σύστημα σε ουσιαστική «πτώχευση»

Εν τέλει, «το κράτος ξοδεύει για να παράγει υπηρεσίες, τις οποίες «αγοράζει» πάλι το κράτος σε τιμές που καθορίζει το κράτος, αλλά χωρίς να έχουν καμία σχέση με το πραγματικό κόστος παραγωγής. Το αποτέλεσμα είναι αλλεπάλληλες αλληλοτροφοδοτούμενες «φούσκες» χρεών μεταξύ κράτους, ασφαλιστικών φορέων, νοσοκομείων και ιδιωτών παραγωγών». Η κατάσταση ελάχιστα άλλαξε με τη δημιουργία του ΕΟΠΥΥ το 2012. Οι αριθμοί δείχνουν πως τα έσοδα από εισφορές του κλάδου ασθενείας, τουλάχιστον για την περίοδο 2002-2012, δεν κάλυψαν τις δαπάνες για παροχές ασθενείας και η κρατική επιχορήγηση ήταν αναγκαία για την κάλυψη των ετήσιων ελλειμμάτων των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης και για την ασφάλιση των δημοσίων υπαλλήλων. Όπως σημειώνεται, «συνολικά, στην 9ετία 2003-2011, οι εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών κάλυψαν μόνο το 57% των δαπανών υγείας των ΟΚΑ. Τα υπόλοιπα (43%) τα πλήρωσε το κράτος». Άρα, η επικρατούσα άποψη ότι «οι ασφαλισμένοι και οι εργοδότες πληρώνουν για την υγειονομική περίθαλψη των εργαζομένων», φαίνεται πως δεν ισχύει. Στα χρόνια της δημοσιονομικής παραγωγής, ο χώρος της υγείας φαίνεται να προσαρμόστηκε επιτυχώς, αλλά η προσαρμογή δεν ήταν παρόμοια σε όλες τις πηγές χρηματοδότησης. «Στη διετία 2010-11, όταν άρχισε η προσπάθεια προσαρμογής, η ποσοστιαία μείωση ήταν πολύ μεγαλύτερη στην κρατική δαπάνη, μικρότερη στις δαπάνες των ταμείων και πολύ μικρότερη στην επιβάρυνση των νοικοκυριών, ενώ αυξήθηκε και η προσφυγή στην ιδιωτική ασφάλιση. Με άλλα λόγια, η κοινωνική ασφάλιση κι-

30

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

νείται πιο δύσκολα όταν οι αποφάσεις αφορούν μειώσεις στις δαπάνες, συνεπώς δεν συνεισφέρει το ίδιο στη δημοσιονομική προσαρμογή». Μια βιώσιμη και πιο δίκαιη λύση, με μεγαλύτερη ανταπόκριση στις δημοσιονομικές ανάγκες, είναι για τον καθηγητή Λιαρόπουλο και την ομάδα του ένα δημόσιο σύστημα ασφάλισης υγείας με χρηματοδότηση από φορολογικά έσοδα. «Με δεδομένο ότι για πολλά χρόνια η Ελλάδα θα βρίσκεται σε καθεστώς οιονεί «επιτήρησης», κρίνουμε σκόπιμη τη στήριξη της δημόσιας ασφάλισης υγείας από μία μόνο πηγή και αυτή δεν μπορεί παρά να είναι η μεγαλύτερη, δηλαδή τα συνολικά φορολογικά έσοδα της χώρας», τονίζουν.

Η πρόταση για Εθνική Ασφάλιση Υγείας Για τους συντάκτες της μελέτης, η καθιέρωση της Εθνικής Ασφάλισης Υγείας αφορά σε όλους τους Έλληνες πολίτες που διαθέτουν ΑΜΚΑ και προβλέπει την κατάργηση των ταμείων υγείας και των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων, με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Για τους νομίμως διαμένοντες και απασχολούμενους ξένους υπηκόους παραμένει το καθεστώς των εισφορών, μέχρις ότου περάσει ένα χρονικό διάστημα νόμιμης παραμονής. Επίσης, προβλέπεται άμεση κατάργηση των εργοδοτικών εισφορών για εκείνους τους εργοδότες που δεν οφείλουν στο ΙΚΑ ή σε άλλο ασφαλιστικό οργανισμό ή έχουν ρυθμίσει τις οφειλές τους και τηρούν τη ρύθμιση για περισσότερο από ένα χρόνο. Σε ό,τι αφορά στις παροχές, η Εθνική Ασφάλιση Υγείας θα καλύπτει ένα πακέτο στο

ύψος του σημερινού κανονισμού παροχών του ΕΟΠΥΥ, που παρέχουν δημόσιοι και ιδιωτικοί συμβεβλημένοι πάροχοι. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, αν το 2011 καταργούνταν οι εισφορές εργαζομένων και εργοδοτών, το κράτος, για να κλείσει το κενό, θα έπρεπε να καλύψει από φορολογικά έσοδα ποσό 4.242 εκατ. ή 2% του ΑΕΠ. Το ίδιο έτος, όμως, από την κατάργηση των εισφορών, θα είχαν ωφεληθεί τα νοικοκυριά, κατά 2.207 εκατ. ευρώ και οι επιχειρήσεις κατά 2.035 εκατ. ευρώ. «Παράλληλα, εκτός από την αύξηση του προ φόρου εισοδήματος εργοδοτών (+5,10%) και εργαζομένων (+ 2,55%), θα υπήρχε κέρδος από την άμεση βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων λόγω μείωσης του εργατικού κόστους». Βέβαια, η θέσπιση του συστήματος Εθνικής Ασφάλισης Υγείας προϋποθέτει την αντιμετώπιση των ελλείψεων του συστήματος υγείας, χωρίς τις οποίες η εφαρμογή της θα τεθεί σε κίνδυνο. Καταρχάς, θα πρέπει να δημιουργηθεί το σύστημα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας με βασικό προαπαιτούμενο τον ουσιαστικό διασυνδετικό ρόλο της ΠΦΥ με τη νοσοκομειακή φροντίδα. «Συνδεδεμένη με

την παραπάνω προϋπόθεση είναι η ανάγκη δημιουργίας εξειδικευμένων αυτόνομων Τμημάτων Ατυχημάτων και Επείγουσας Φροντίδας (ΤΕΠ) στα μεγάλα αστικά κέντρα και σε επιλεγμένα σημεία στην επαρχία, τα οποία θα λύσουν το πρόβλημα “εμπορίας” κρεβατιών στο στάδιο της εισαγωγής στο νοσοκομείο, με σημαντική ελάφρυνση των νοικοκυριών». Σημαντικότερη προϋπόθεση, όμως, είναι η εξυγίανση της οικονομικής διαχείρισης του συστήματος με την ηλεκτρονική χρεωστική κάρτα, σε όλα τα στάδια των συναλλαγών του πολίτη με το σύστημα υγείας. Καθολική ηλεκτρονική χρέωση εφαρμόζει η Γαλλία από το 2000 και έχει κριθεί ως απόλυτα επιτυχημένη. Εστιάζοντας στο γαλλικό παράδειγμα, η προτεινόμενη λύση χαρακτηρίζεται από τους συντάκτες της μελέτης πολύ απλή στη σύλληψη και στην εφαρμογή της.

Τ

ο κράτος ξοδεύει για να παράγει υπηρεσίες τις οποίες «αγοράζει» πάλι το κράτος σε τιμές που καθορίζει το κράτος, χωρίς να έχουν σχέση με το πραγματικό κόστος παραγωγής

Ηλεκτρονική διαχείριση της Φροντίδας Υγείας Η βασική φιλοσοφία της κάρτας είναι η δυνατότητα εκκαθάρισης της υποχρέωσης του πολίτη για πληρωμή σε σχέση με τη φορολογία εισοδήματος. Συγκεκριμένα, δεν υπάρχει συναλλαγή μετρητών μεταξύ καταναλωτών και προμηθευτών. Η διαπίστωση της κατανάλωσης και η καταγραφή της δαπάνης γίνεται μέσω μαγνητικής εγγραφής στην «Κάρτα Υγείας» που διαθέτουν όλοι οι πολίτες άνω των 18 ετών. Η κάρτα δεν περιέχει υγειονομικά δεδομένα και είναι αυστηρά προσωπική. Στην περίπτωση κατάχρησης αφαιρείται χωρίς αναπλήρωση της προ της παρόδου σημαντικής χρονικής περιόδου.

31

ΜΕΛΕΤΗ

Τ

ο μεγάλο μέρος της δαπάνης υγείας επωμίζονται οι εργαζόμενοι, μισθωτοί και ελεύθεροι επαγγελματίες, και σε πολύ μεγάλο βαθμό τα νοικοκυριά

32

Ακόμη, οι ατομικές χρεώσεις διαβιβάζονται αυτομάτως στον ΕΟΠΥΥ, για αποζημίωση του προμηθευτή σε καθορισμένο χρονικό διάστημα. Στην περίπτωση κατάχρησης της χρήσης της κάρτας από τον προμηθευτή, αυτός αποβάλλεται από το σύστημα για διάστημα 10 ετών. Τέλος, οι χρεώσεις σε δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς κοινοποιούνται αυτομάτως και στις φορολογικές αρχές για εκκαθάριση σε συσχέτιση με το εισόδημα. «Το ύψος της πραγματικής και διαπιστωμένης δαπάνης συνεκτιμάται με το ετήσιο τεκμαρτό εισόδημα του φορολογουμένου. Η μορφή της αναλογικότητας αποτελεί στοιχείο της εκάστοτε εισοδηματικής και φορολογικής πολιτικής, σε συνδυασμό με πιθανή θεσμοθέτηση ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος».

ώρα του υπολογισμού της φορολογικής του υποχρέωσης». Παράλληλα, εκτιμάται ότι το νέο σύστημα θα συνδυάσει την ασφάλιση υγείας με την κοινωνική πολιτική, καθώς «τη στιγμή της εκκαθάρισης, ο πολίτης βλέπει προτυπωμένες τις ετήσιες χρεώσεις για όλες τις καταναλώσεις από το δημόσιο και το ιδιωτικό σύστημα υγείας. Στη λογική της προοδευτικής συμμετοχής στα φορολογικά βάρη γίνεται και η χρέωση για την Υγεία. Έτσι ένας πολίτης με χαμηλό δηλωμένο ή τεκμαρτό εισόδημα δεν θα χρεωθεί, ενδεχομένως, καθόλου. Αντιθέτως, ένας πολίτης με πολύ υψηλό εισόδημα θα χρεωθεί με ποσό ίσο με την καταγραφείσα δημόσια δαπάνη, αλλά θα έχει και φοροαπαλλαγή σύμφωνα με την κατανάλωση ιδιωτικών υπηρεσι-

Τα οφέλη του συστήματος

ών». Παράλληλα, θα μειωθεί η ιδιωτική δαπάνη και η παραοικονομία, αφού «το νέο σύστημα καταγραφής των χρεώσεων με βάση τη χρεωστική κάρτα, θα χρησιμοποιείται κατά τον ίδιο τρόπο από τους δημόσιους και τους ιδιώτες προμηθευτές. Ο κανονισμός παροχών του δημόσιου συστήματος θα είναι διαθέσιμος σε εύχρηστη μορφή (drop down menu) στους προμηθευτές, αλλά και στους καταναλωτές, ώστε η χρέωση να συμπίπτει με τον κανονισμό. Προφανώς, υπηρεσίες εκτός κανονισμού παροχών επιβαρύνουν τον χρήστη και είναι η μόνη περίπτωση όπου συναλλαγή μεταξύ χρήστη και προμηθευτή είναι επιτρεπτή. Προφανώς, η παραπάνω πρόβλεψη σημαίνει ότι θα αναπτυχθεί υγιής ανταγωνισμός μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα». •••

Κατά την Ομάδα Λιαρόπουλου, το σύστημα θα συμβάλει στην εξάλειψη της γραφειοκρατίας και της άχρηστης εργασίας, ενώ θα ενισχύσει την ασφάλεια και την προστασία από την κατάχρηση, αφού εγγυητής της εγκυρότητας της πληρωμής είναι ο ίδιος ο πολίτης. «Έχει σαφές κίνητρο να αποφύγει τη χρέωση με πλασματικές υπηρεσίες, αφού η εκκαθάριση θα γίνεται σε συνδυασμό με την υποβολή και εκκαθάριση της φορολογικής του δήλωσης. Ο προμηθευτής ενδέχεται να επιχειρήσει να έρθει σε “συνεννόηση” με τον πολίτη για χρέωση πλασματικών υπηρεσιών, εξετάσεων κ.λπ. Αυτό, όμως, προϋποθέτει ότι θα καλύψει το μέρος της συμμετοχής του πολίτη, το οποίο θα του χρεωθεί την

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

Αναπόσπαστο κοµµάτι της ενηµέρωσής

Το

αποτελεί

τη νέα πύλη στην ασφαλιστική αγορά. Με συνεχή ανανέωση και ειδήσεις από όλο τον κόσµο, συγκρίσεις προϊόντων και multimedia, αποτελεί τον πιο πλήρη ασφαλιστικό σας οδηγό. Πλοηγηθείτε, σήµερα κιόλας, µε ταχύτητα, ασφάλεια και εγκυρότητα στον κόσµο του

σας!

Αποκαλυπτική ∆ηµοσιογραφία Αποκλειστικότητες Απόψεις Στελεχών Προσωπογραφίες ∆ιεθνή Θέµατα Εκπαιδευτικά Βοηθήµατα Videos

Τ: 210 99 84 950, F: 210 99 84 953

33

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

• Στα ύψη η μικροβιακή αντοχή, σύμφωνα με την Ε.Ε.

• Σοβαροί κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία • Το 50% των νοικοκυριών χρησιμοποιεί αντιβιοτικά • Η Κύπρος στους «πρωταθλητές» της υπερκατανάλωσης

ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ & νοσοκομειακές λοιμώξεις

Αλόγιστη η χρήση αντιβιοτικών στη χώρα μας

του Κοσμά Ζακυνθινού

Τ

ον «κώδωνα του κινδύνου» έναντι της αλόγιστης χρήσης αντιβιοτικών «κρούει» η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επισημαίνοντας τον σοβαρό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, λόγω της αύξησης της αντοχής ορισμένων βακτηρίων.

34

«Με ανησυχεί βαθιά το γεγονός ότι τα αντιβιοτικά, τα οποία μας επέτρεψαν κατά το παρελθόν να αντιμετωπίσουμε θανατηφόρες τότε βακτηριδιακές λοιμώξεις και να σώσουμε πολλές ζωές, καθίστανται σήμερα όλο και λιγότερο αποτελεσματικά»

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας του Ευρωβαρόμετρου (με δεδομένα του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων), το ποσοστό των Ευρωπαίων που πήραν αντιβιοτικά τους τελευταίους 12 μήνες ανέρχεται στο 35%, με

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

35

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Η

υπερκατανάλωση αντιβιοτικών ευνόησε την αύξηση της αντοχής των μικροβίων, εμφανίζοντας αύξηση των νοσοκομειακών λοιμώξεων

36

την Ελλάδα να βρίσκεται πολύ κοντά στον μέσο κοινοτικό όρο (με 36%), ενώ η Μάλτα (με 48%), η Κύπρος (με 47%), η Ρουμανία (με 47%), η Γαλλία (με 44%) και το Λουξεμβούργο (με 43%) αποτελούν την «πρωταθλήτρια» πεντάδα υπερκατανάλωσης αντιβιοτικών. Η υπερκατανάλωση αντιβιοτικών τα τελευταία χρόνια ευνόησε την αύξηση της αντοχής των μικροβίων σ’ αυτά, η οποία, σε συνδυασμό με την κακή κατάσταση των νοσοκομείων ως προς την καθαριότητα και την απολύμανση, εκδηλώνεται με την αύξηση των νοσοκομειακών λοιμώξεων, των λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος, των μηνιγγίτιδων, των

λες χώρες του κοινοτικού Νότου (Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία και Βουλγαρία). Η αύξηση των νοσοκομειακών λοιμώξεων στη Νότια Ευρώπη, οφείλεται στην ανάπτυξη πολυανθεκτικών κατά Gram βακτηρίων, τα οποία είναι ανθεκτικά ακόμη και στις καρβαπενέμες, τα πιο ισχυρά αντιβιοτικά, που χρησιμοποιούνται ακριβώς για την αντιμετώπιση των λοιμώξεων που αναπτύσσονται σε νοσοκομεία.

διαρροϊκών νοσημάτων και των σεξουαλικά μεταδιδόμενων λοιμώξεων. Τα ανθεκτικά μικρόβια μπορούν να μεταδοθούν και από τα ζώα στον άνθρωπο μέσω της τροφικής αλυσίδας ή με την άμεση μεταξύ τους επαφή. Όπως αποκαλύπτουν τα στοιχεία μελέτης, οι νοσοκομειακές λοιμώξεις είναι υπεύθυνες για τον θάνατο 25.000 ατόμων ετησίως στην Κοινότητα, ενώ η αύξηση των κρουσμάτων κατά την περίοδο μεταξύ 2009 και 2012 αποτελεί μια «πολύ ανησυχητική» εξέλιξη. Ενώ, σύμφωνα με τον διευθυντή του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ΕΚΠΕΝ), Μαρκ Σπρένγκερ, η οικονομική κρίση έχει ανεβάσει στα ύψη τα ποσοστά των θανατηφόρων νοσοκομειακών λοιμώξεων, τόσο στην Ελλάδα όσο και στις άλ-

αντοχή και για τη δημιουργία νέων καινοτόμων φαρμάκων. Πρόσφατα, μάλιστα, η Κομισιόν ανακοίνωσε την υλοποίηση 15 νέων ερευνητικών προγραμμάτων, ύψους 91 εκατ. ευρώ, κυρίως στον τομέα των νανοτεχνολογιών, προκειμένου να παραχθούν νέα αντιμικροβιακά φάρμακα, στο πλαίσιο της καταστολής των υψηλών επιπέδων... «αντοχής», που θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία. «Με ανησυχεί βαθιά το γεγονός ότι τα αντιβιοτικά, τα οποία μας επέτρεψαν κατά το παρελθόν να αντιμετωπίσουμε θανατηφόρες τότε βακτηριδιακές λοιμώξεις και να σώσουμε πολλές ζωές, καθίστανται σήμερα όλο και λιγότερο αποτελεσματικά», επισημαίνει ο Ευρωπαίος επίτροπος, αρμόδιος για θέματα υγείας, Τόνιο Μποργκ, υπογραμμίζοντας: «Θέλω να το-

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

Ασκήσεις... "αντοχής" Μέχρι σήμερα, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επενδύσει γύρω στα 800 εκατ. ευρώ σε προγράμματα έρευνας για τη μικροβιακή

νίσω με έμφαση πόσο σοβαρά αντιμετωπίζει η Επιτροπή την πρόκληση που θέτει η μικροβιακή αντοχή. Η Επιτροπή παραμένει απόλυτα προσηλωμένη στην εφαρμογή του σχεδίου δράσης της για την αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής, τόσο στους ανθρώπους όσο και στα ζώα με συντονισμένο τρόπο».

Το φαινόμενο "Ελλάδα" Η χώρα μας εξακολουθεί να συγκαταλέγεται στις χώρες με τα υψηλότερα επίπεδα μικροβιακής αντοχής στην Ευρώπη. Η ανάπτυξη της μικροβιακής αντοχής, δηλαδή η δημιουργία ανθεκτικών μικροβίων στα α-

ντιβιοτικά, τόσο στον νοσοκομειακό χώρο όσο και στην κοινότητα, συνδέεται άμεσα με τη χρήση των αντιβιοτικών. Η Ελλάδα συμμετέχει από το 2002 στο ευρωπαϊκό δίκτυο καταγραφής της κατανάλωσης αντιβιοτικών ESAC-NET του ECDC και από το 2004 παραμένει σταθερά πρώτη στην εξωνοσοκομειακή κατανάλωση αντιβιοτικών μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρά τη μικρή ετήσια μείωση στην κατανάλωση, που έχει αρχίσει να καταγράφεται από το 2010. Σύμφωνα με έρευνες κοινής γνώμης, ανά διετία από το 2007, διερευνάται η στάση του κοινού όσον αφορά τη χρήση των αντιβιοτικών. Από την τελευταία έρευνα, που έγινε στο τέλος Οκτωβρίου του 2013, παρατηρείται μια μείωση στην ατομική χρήση αντιβιοτικών, παρόλο που στο ευρύτε-

ρο οικογενειακό περιβάλλον (ειδικά όπου υπάρχουν παιδιά) εξακολουθεί 1 στους 2 από κάθε νοικοκυριό κάθε χρόνο να χρησιμοποιεί αντιβιοτικά. Μάλιστα, στην έρευνα κοινής γνώμης προβληματίζει η αύξηση της χωρίς ιατρικής συνταγής λήψης αντιβιοτικών (από 10 το 2007 σε 15,6% το 2013), της ύπαρξης αντιβιοτικών στο σπίτι για ώρα ανάγκης (36% το 2013), ενώ ενθαρρυντικό στοιχείο αποτελεί η αύξηση του ποσοστού που δηλώνει ότι, αν τους επόμενους μήνες παρουσιάσει κρυολόγημα ή γρίπη, δεν θα πάρει αντιβιοτικά (από 20% το 2009 σε 45% το 2013), καθώς επίσης και το γεγονός ότι το 88% των ερωτηθέντων δηλώνει πως σε προη-

Σ

την Ελλάδα κάθε χρόνο «καταλήγουν» περίπου 3 χιλ. από ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, παρουσιάζοντας αυξητική τάση

γούμενο επεισόδιο κοινού κρυολογήματος δεν πήρε αντιβιοτικά.

Νοσοκομειακές λοιμώξεις Η υπερκατανάλωση των αντιβιοτικών στην κοινότητα έχει ως αποτέλεσμα βακτήρια, όπως το κολοβακτηρίδιο - το οποίο αποτελεί το συχνότερο αίτιο ουρολοιμώξεων στην κοινότητα - να γίνονται όλο και πιο ανθεκτικά, όχι μόνο στα αντιβιοτικά «πρώτης γραμμής», αλλά και στα αντιβιοτικά των οποίων η χορήγηση ενδείκνυται για την αντιμετώπιση σοβαρών λοιμώξεων, όπως είναι οι κινολόνες (αύξηση αντοχής από 5,2% το 2005 σε 10,2% το 2012). Τα συχνότερα αίτια νοσοκομειακών λοιμώξεων (Αcinetobacter, Klebsiella και Pseudomonas) στο μεγαλύτερο ποσοστό

37

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Η

Μάλτα (με 48%), η Κύπρος (με 47%), η Ρουμανία (με 47%), η Γαλλία (με 44%) και το Λουξεμβούργο (με 43%) αποτελούν την «πρωταθλήτρια» πεντάδα υπερκατανάλωσης αντιβιοτικών

τους (>50%) είναι ανθεκτικά στα δραστικότερα υπάρχοντα αντιβιοτικά για την αντιμετώπιση των λοιμώξεων που προκαλούν, ενώ παράλληλα αυξάνεται συνεχώς η αντοχή ακόμα και στις τελευταίες θεραπευτικές επιλογές. Υψηλά επίπεδα αντοχής χαρακτηρίζουν και τα υπόλοιπα νοσοκομειακά μικρόβια. Η εφαρμογή πρωτοκόλλων και προγραμμάτων για ορθολογική χρήση αντιβιοτικών και η στοχευμένη εφαρμογή προγραμμάτων ελέγχου νοσοκομειακών λοιμώξεων μπορούν, πέραν του οφέλους στην ατομική και τη δημόσια υγεία, να αποφέρουν και δημοσιονομικά οφέλη.

Δείκτης αξιολόγησης Πλέον, η αποτελεσματική αντιμετώπιση των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων θα αποτελέσει και δείκτη αξιολόγησης των διοικητών όλων των νοσηλευτικών ιδρυμάτων, καθώς σύμφωνα με τους επιστήμονες είναι αναγκαία η λήψη μέτρων για τον περιορισμό της εξάπλωσης της αντοχής των μικροβίων. Μάλιστα, προς αυτήν την κατεύθυνση προχωρά το υπουργείο Υγείας, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Cambridge της Μεγάλης Βρετανίας, για την εφαρμογή στην Ελλάδα του πρωτοκόλλου δράσης που έχει εφαρμοσθεί στο Cambridge, μηδενίζοντας τις ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις. Το πρωτόκολλο θα εφαρμοσθεί πιλοτικά στο νοσοκομείο «Αττικόν» και θα είναι διάρκειας εννέα μηνών. «Ο έλεγχος των λοιμώξεων που συνδέονται με τη νοσηλεία των ασθενών στους χώρους παροχής υγείας αποτελεί βασική αρμοδιότητα και ευθύνη των διοικήσεων»,

38

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

όπως υποστηρίζει η υφυπουργός Υγείας, Ζέτα Μακρή, τονίζοντας πως «η χώρα μας εμφανίζεται μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών με το υψηλότερο ποσοστό νοσοκομειακών λοιμώξεων, με τη μεγαλύτερη συχνότητα απομόνωσης πολυανθεκτικών παθογόνων, αλλά και με το υψηλότερο ποσοστό χρήσης αντιβιοτικών στον νοσοκομειακό χώρο. Επιπλέον, η μικροβιακή αντοχή στη χώρα μας δεν περιορίζεται σε κλινικά τμήματα υψηλού κινδύνου, όπως στις μονάδες εντατικής νοσηλείας, αλλά αφορά πλέον και τους ασθενείς που νοσηλεύονται σε κοινούς θαλάμους, σε ιδρύματα χρόνιων πασχόντων, αλλά και σε κέντρα φυσικής αποκατάστασης». Με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία, οι θάνατοι στην Ελλάδα κάθε χρόνο από ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις υπολογίζονται σε 3.000, παρουσιάζοντας αυξητική τάση, με κόστος νοσηλείας για τα άτομα που προσβάλλονται από ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις να ξεπερνά ετησίως το 1,2 δισ. ευρώ, όπως επισημαίνει ο καθηγητής Παθολογίας - Λοιμωξιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθυντής της Δ’ Παθολογικής Κλινικής του πανεπιστημιακού νοσοκομείου Χαϊδαρίου «Αττικόν», Γεώργιος Πετρίκκος. Η αντοχή στις λοιμώξεις είναι αποτέλεσμα της κατάχρησης και υπερκατανάλωσης των υπαρχόντων αντιβιοτικών, εξαπλώνεται ταχύτατα εξαιτίας της έντονης μετακίνησης ατόμων μεταξύ των διαφόρων χωρών για λόγους τουριστικούς, ιατρικούς ή οικονομικούς, ανέφερε ο καθηγητής Μικροβιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Αθανάσιος Τσακρής, υπογραμμίζοντας την αναγκαιότητα λήψης μέτρων για τον περιορισμό της εξάπλωσης της αντοχής των μικροβίων.

Το "Αργυρό" στην Κύπρο Τα αντιβιοτικά, από τη μέρα της ανακάλυψής τους πριν από περίπου 80 χρόνια, έχουν σώσει εκατομμύρια ζωές από βακτηριακές λοιμώξεις. Το φαινόμενο της ανθεκτικότητας των μικροβίων στα αντιβιοτικά οφείλεται βασικά σε δύο λόγους: στη λανθασμένη χρήση και στην κατάχρησή τους. Μέρος του προβλήματος αποτελεί και η Κύπρος, καθώς στη συνολική κατανάλωση αντιβιοτικών, σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, την κατατάσσουν στη δεύτερη θέση στην Ευρώπη, όπως προκύπτει από το Δίκτυο Επιτήρησης Κατανάλωσης Αντιβιοτικών στην Ευρώπη. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, μια δεύτερη σημαντική διαπίστωση είναι ότι το 75% της κατανάλωσης συμβαίνει στον ιδιωτικό τομέα, κυρίως στους εξωτερικούς ασθενείς. Ενώ από τη μελέτη επιπολασμού λοιμώξεων, οι οποίες σχετίζονται με την παροχή υπηρεσιών υγείας και χρήσης αντιμικροβιακών φαρμάκων, προέκυψε ότι ποσοστό 45,2% των ασθενών ήταν υπό αντιμικροβιακή αγωγή (34% στην Ευρώπη), 43% της χρήσης αντιβιοτικών γινόταν για σκοπούς θεραπείας λοιμώξεων και το 36% για χειρουργική προφύλαξη, 73% των ασθενών που λάμβαναν αντιβιοτικά για χειρουργική προφύλαξη λάμβαναν αυτή την αγωγή για περισσότερες από 24 ώρες.

"Μύθοι" και θεραπείες Τους κινδύνους που κρύβει η περιττή χορήγηση αντιβιοτικών τονίζει και ο βρετανικός οργανισμός Public Health England, επισημαίνοντας τους «μύθους» που θέλουν

συμπτώματα όπως η καταρροή και τα φλέματα να θεραπεύονται με αντιβίωση. Το 40% του δείγματος της έρευνας θεωρεί ότι τα αντιβιοτικά πρέπει να λαμβάνονται ακόμη και όταν εμφανίζει κανείς συμπτώματα απλού κρυολογήματος, με το 50% όσων ζητούν ιατρική συμβουλή να επιμένουν λανθασμένα στη χορήγηση αντιβιοτικών. Οι επιστήμονες τονίζουν ότι η υπερβολική χρήση των αντιβιοτικών ευθύνεται για την αντίσταση που έχουν αναπτύξει σ’ αυτά πολλά βακτήρια και ιοί και πως η λύση αυτού του προβλήματος βρίσκεται στο χέρι όλων, αρκεί να μη στρέφονται στα αντιβιοτικά με την πρώτη ενόχληση. Την ανάγκη για τη χορήγηση λιγότερων αντιβιοτικών τονίζει και η Ελληνική Εταιρεία Έρευνας και Εκπαίδευσης στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, επισημαίνοντας ότι η χώρα μας είναι η πρώτη στην Ευρωπαϊκή Ένωση σε ό,τι αφορά την αλόγιστη χρήση τους. Σύμφωνα με την Ελληνική Εταιρεία Έρευνας και Εκπαίδευσης στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, τα αντιβιοτικά δεν θεραπεύουν ούτε βοηθούν στην πρόληψη των ιώσεων, δεν προλαμβάνουν τις μικροβιακές λοιμώξεις, ενώ συμπτώματα όπως ο πονόλαιμος και η καταρροή δεν ανταποκρίνονται στη χορήγησή τους. Τα αντιβιοτικά που χορηγούνται για κάποια μόλυνση δεν είναι πάντα κατάλληλα και για κάποια άλλη, ενώ η λανθασμένη και άσκοπη χρήση τους ευθύνεται για την εμφάνιση μικροβίων μακροπρόθεσμα, τα οποία δεν αντιμετωπίζονται με τα μέσα που υπάρχουν σήμερα. Η θεραπεία με αντιβιοτικά διαρκεί περίπου πέντε μέρες και πρέπει να ολοκληρώνεται ώστε να μην ενθαρρύνεται η εμφάνιση ανθεκτικών βακτηρίων. •••

Τ

ους κινδύνους που κρύβει η περιττή χορήγηση αντιβιοτικών τονίζει και ο βρετανικός οργανισμός Public Health England, επισημαίνοντας τους «μύθους» που θεραπεύονται με αντιβίωση

39

ΑΡΘΡΟ

•"Gate Keeping": ένας από τους "κακούς" όρους στην Υγεία • Ο γενικός ιατρός αποφασίζει την κατάλληλη παραπομπή του ασθενή

Η αλήθεια για το Gate Keeping του Μποδοσάκη Μερκούρη Προέδρου ΕΛΕΓΕΙΑ – Ελληνικής Εταιρείας Γενικής Ιατρικής

Ο όρος που κινδυνεύει να βάλει τον ιατρικό κόσμο της χώρας σε "εμφύλιο πόλεμο"

Π

ολύς λόγος γίνεται τελευταία στον ιατρικό τύπο, αλλά και ανάμεσα στους συναδέλφους όλων των ειδικοτήτων, για το διαβόητο Gate Keeping. Επιτρέψτε μου να παρέμβω για να εξηγήσω το ζήτημα αυτό, που κινδυνεύει να βάλει τον ιατρικό κόσμο της χώρας σε "εμφύλιο πόλεμο".

Από «κακούς» όρους γνωρίζουμε όλοι, και ιδιαίτερα εμείς οι γιατροί. Χρόνια φωνάζουμε ότι ο σωστός όρος είναι «πνευμονίτις» - του κάκου - όλοι χρησιμοποιούν τον λανθασμένο όρο «πνευμονία». Ιδιαίτερα εμείς, οι γενικοί/οικογενειακοί ιατροί, έχουμε υποφέρει χρόνια από τον κακό όρο γενικός ιατρός (σε μετάφραση του αγγλοσαξωνικού «general practitioner»), όταν σε ολόκληρο τον υπόλοιπο κόσμο (Αμερική, Ασία, Αφρική), ο τίτλος της ειδικότητάς μας είναι οικογενειακή ιατρική (Family Medicine).

40

Δυστυχώς, η επιρροή των Άγγλων στην Ευρώπη είναι τόση και η εμμονή τους στα δικά τους τόσο μεγάλη - θυμίζω μετρικά συστήματα, οδική νομοθεσία κ.λπ. - που αδυνατούμε προς το παρόν τουλάχιστον να αλλάξουμε τους "κακούς" όρους που αυτοί επέβαλαν. Ένας από αυτούς τους όρους είναι και το Gate Keeping (φύλακας του συστήματος). Πρέπει κατ’ αρχάς να ενημερώσω ότι, στο πλαίσιο της Πανευρωπαϊκής, αλλά και της Παγκόσμιας Επιστημονικής Οργάνωσης της Γενικής/Οικογενειακής Ιατρικής (WONCA),

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

έχει προταθεί και ψηφισθεί και από εμάς της ΕΛΕΓΕΙΑ, αντικατάσταση του επιθετικού αυτού όρου με το Gate Opening (αυτός που ανοίγει την «πόρτα» του συστήματος). Εις μάτην, ο όρος Gate Keeping έχει εγκαθιδρυθεί και δεν αλλάζει στην καθημερινή κουβέντα. Ας πάμε όμως στην ουσία: Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει μήπως, όπως ακούω και βλέπω σε διάφορες αφελείς τοποθετήσεις συναδέλφων, ότι ο οικογενειακός γιατρός θα «κάνει κουμάντο» στις κλινικές των νοσοκομείων και θα μπαζοβγάζει ασθενείς κατά τις επιθυμίες του; Σημαίνει ότι η Γενική Ιατρική θα επανέλθει ρεβανσιστικά για να υποβαθμίσει και αυτή, με τη σειρά της, τις άλλες ειδικότητες, όπως -για να πούμε και του στραβού το δίκιο- έκαναν αυτές για χρόνια αναφορικά με τη Γενική Ιατρική; Τίποτε από αυτά. Παραθέτω λοιπόν: Διακήρυξη της ALMA ATA (Έκδοση Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας) Άρθρο VII παρ. 6 «Η ΠΦΥ πρέπει να ενισχύεται από ολοκληρωμένα, λειτουργικά και αλληλοϋποστηριζόμενα συστήματα παραπομπής, που να οδηγούν προοδευτικά στην καθολική βελτίωση της περίθαλψης για όλους, δίνοντας προτεραιότητα σ’ αυτούς που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη.»

Health for all by the year 2000 (Υγεία για όλους μέχρι το 2000) Πανευρωπαϊκό Πρόγραμμα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Στόχος26: Ένα σύστημα υπηρεσιών υγείας βασιζόμενο στην ΠΦΥ. «Ως το 1990, όλα τα κράτη-μέλη θα πρέπει να έχουν αναπτύξει συστήματα υπηρεσιών υγείας, μέσω μιας αποτελεσματικής κοινοτικής συμμετοχής, τα οποία να βασίζονται στην πρωτοβάθμια φροντίδα

41

ΑΡΘΡΟ

Έ

χει προταθεί και ψηφισθεί και από εμάς της ΕΛΕΓΕΙΑ, αντικατάσταση του επιθετικού αυτού όρου με το Gate Opening

Δ

εν έχουμε σύστημα παραπομπών, όπως δεν έχουμε -όπως η ΕΛΕΓΕΙΑ διαμαρτύρεται χρόνια τώραΙατρικό Φάκελο

42

υγείας και να υποστηρίζονται από τη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια φροντίδα, σύμφωνα με τη διακήρυξη της Alma-Ata».

Chart (Framework) of General Practice in Europe. Χάρτα (πλαίσιο λειτουργίας) του γενικού/ οικογενειακού γιατρού στην Ευρώπη. Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας - Τμήμα Ευρώπης ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ, παρ. 10 «Παρ’ όλο που η μεγάλη πλειοψηφία των προβλημάτων υγείας που παρουσιάζονται από τους ασθενείς στην πρώτη τους επίσκεψη μπορεί να αντιμετωπισθεί από τον γενικό ιατρό, σε άλλες περιπτώσεις αυτός πρέπει να αποφασίσει την κατάλληλη παραπομπή για τον ασθενή. Τα αποτελέσματα μιας τέτοιας παραπομπής πρέπει να κοινοποιηθούν από τον οικογενειακό ιατρό στον ασθενή. Ο οικογενειακός ιατρός πρέπει να τον πληροφορήσει σχετικά με τις διαθέσιμες υπηρεσίες, το πώς να τις χρησιμοποιήσει καλύτερα και να είναι ο συντονιστής όλων των συμβουλών και της υποστήριξης που δέχεται ο ασθενής».

Chart (Framework) of General Practice in Europe. Χάρτα (πλαίσιο λειτουργίας) του γενικού/ οικογενειακού γιατρού στην Ευρώπη. Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας- Τμήμα Ευρώπης ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ Ι. ΔΟΜΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ παρ. 4. ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΑΡΑΠΟΜΠΩΝ «Το απαύγασμα του συντονιστικού ρόλου του οικογενειακού ιατρού είναι ότι η άμεση παραπομπή σε άλλους ειδικούς ι-

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

ατρούς θα πρέπει να αποφεύγεται οποτεδήποτε είναι δυνατόν. Ο οικογενειακός ιατρός έχει εκπαιδευθεί στο τι να αναλαμβάνει άμεσα και τι όχι από τα προβλήματα υγείας που του παρουσιάζονται. Το κατάλληλο σύστημα παραπομπών συνεπάγεται αμοιβαιότητα μεταξύ του οικογενειακού ιατρού και των άλλων ειδικών: Ο οικογενειακός ιατρός πρέπει να κάνει τις κατάλληλες παραπομπές και βέβαια ο ειδικός πρέπει να ενημερώνει τον οικογενειακό ιατρό. Ο ασθενής παραπέμπεται από τον ειδικό με τις πληροφορίες αυτές πίσω στον οικογενειακό ιατρό του». ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ Τα παραπάνω αποτελούν δημοσιευμένα κείμενα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, η Ελλάδα συμμετείχε με εκπροσώπους του Υπουργείου Υγείας της στις συναντήσεις που προηγήθηκαν από τη διατύπωση αυτών των κειμένων και τα προσυπέγραψε. Αν χρειάζεται, έχω στη διάθεσή σας ακόμη και τα ονόματα αυτών που μετείχαν στις διάφορες αποστολές. Μετά από όλα αυτά, θα ήθελα πραγματικά να καταλάβω ποιο είναι το ζήτημα. Αναντίστοιχα από το γεγονός ότι το ελληνικό κράτος κωλυσιέργησε αδικαιολόγητα, το ουσιώδες θέμα παραμένει: Δεν έχουμε σύστημα παραπομπών, όπως δεν έχουμε -όπως η ΕΛΕΓΕΙΑ διαμαρτύρεται χρόνια τώρα- Ιατρικό Φάκελο. Υπάρχει κανείς που μπορεί να παραθέσει επιχειρήματα, με βάση τα οποία δεν τα χρειαζόμαστε ή μήπως αντιδρούμε απλά και άκριτα στις πιέσεις της Τρόικας; Παρακαλώ να μην αυταπατώμεθα: Αυτά έπρεπε να τα εφαρμόσουμε, για τη δική μας πρόοδο, τιμώντας ταυτόχρονα και τις υπογραφές μας, πριν ακόμη από το 1990.•••

43

ΡUBLI

• Τα πρότυπα GS1, επί 40 χρόνια, αποτελούν την κοινή γλώσσα του παγκόσμιου εμπορίου και χρησιμοποιούνται από 2.500.000 επιχειρήσεις σε περισσότερους από 20 βιομηχανικούς κλάδους

GS1

Η εποχή της Evidence-Based Policy στην Υγεία της Βασιλικής Αγγουρίδη

Μ

"

ονόδρομος" για την καλύτερη και αποδοτικότερη λειτουργία των δημόσιων νοσοκομείων και των παρεχόμενων υπηρεσιών τους, αποδεικνύεται η εφαρμογή προτύπων στον χώρο της Υγείας. Σε αυτό τον δρόμο έχει ήδη μπει και η Ελλάδα, με την Πολιτεία να αναγνωρίζει τη σημασία της ανάπτυξης ενός κοινού συστήματος προτύπων, όπως τονίστηκε στο "Standards Money Conference 2013". Σύμφωνα με τον Διοικητή της Α’ ΥΠΕ, Β. Κοντοζαμάνη, περνάμε σε μια εποχή Evidence-Based Policy. «Υπάρχει σχέδιο», ανέφερε χαρακτηριστικά, διευκρινίζοντας πως χωρίς στοιχεία δεν μπορεί να χαραχθεί πολιτική. «Αν αξιοποιήσουμε τους υφιστάμενους πόρους, μπορούμε και να βελτιώσουμε το σύστημα», τόνισε, ξεκαθαρίζοντας

44

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

Βελτιστοποίηση των υπηρεσιών και εξοικονόμηση πόρων μέσω της κωδικοποίησης ότι οι πληροφορίες θα ομαδοποιηθούν, μέσω της επιτροπής κωδικοποίησης, που θα ενισχύσει τη λειτουργία των νοσοκομείων. Από την πλευρά του, ο τότε σύμβουλος του Υπουργείου Υγείας σε θέματα πληροφορικής και τεχνολογίας, Π. Οπλοποιός, επεσήμανε την απουσία κοινής κωδικοποίησης ως σημείο αναφοράς για όλα τα νοσοκομεία. «Δεν υπάρχει κοινή γλώσσα επικοινωνίας και φιλοσοφία του υπουργείου είναι να κοιτάξουμε πώς μπορούμε να εφαρμόσουμε κάτι ενιαίο», σημείωσε τονίζοντας πως από μία και μόνο κωδικοποίηση η εξοικονόμηση ανήλθε στο 20%. Εκτίμησε, δε, ότι στο σύνολό της η διαδικασία θα έχει επεκταθεί σε όλη την Ελλάδα έως το τέλος του 2015. Καταλύτης στην προσπάθεια της κωδικοποίησης είναι ο Σύνδεσμος GS1. Βέβαια, όπως σημείωσε ο τεχνικός σύμβουλος της

GS1 Association Greece, Γ. Δημητρακόπουλος, μέχρι πρότινος, υπήρχε θέληση, αλλά λάθος τρόπος. «Οι προσπάθειες ήταν μεμονωμένες, έλειπε η διαλειτουργικότητα. Τώρα υπάρχει κοινή θέληση και αποφασιστικότητα από το υπουργείο, με σύμμαχο την GS1», υπογράμμισε.

Τα πρότυπα GS1 Η εφαρμογή των προτύπων GS1 και η σφαιρική αντιμετώπιση των logistics στον, ευαίσθητο και εξαιρετικά πολύπλοκο, τομέα της υγείας εξασφαλίζουν: Τυποποιημένες και αυτοματοποιημένες διαδικασίες Μείωση των λαθών Ιχνηλασιμότητα σε όλα τα επίπεδα Μοναδική ταυτοποίηση, αναγνώριση και αυθεντικότητα προϊόντων και υπηρεσιών Πλήρη διαφάνεια, ακρίβεια και ταχύτητα σε όλες τις διαδικασίες της εφοδιαστικής αλυσίδας Κατά συνέπεια: βελτίωση της περίθαλψης και της ασφάλειας των ασθενών και μείωση των δαπανών της υγείας. Τα προγράμματα που εκπονούνται από τον GS1, μέσω της ομάδας GS1 Healthcare, απευθύνονται και φέρνουν κοντά φαρμακευτικές εταιρείες, κατασκευαστές ιατρικού εξοπλισμού, διανομείς, φαρμακαποθήκες, μεταφορείς, νοσοκομεία, εργαστήρια, φαρ-

μακεία, ασφαλιστικούς φορείς και ταμεία, γιατρούς. Πρόσφατα, με τη συνεργασία 80 και πλέον ειδικών, η ομάδα GS1 Healthcare ανακοίνωσε τον τρόπο σήμανσης -με GS1 barcode- των προϊόντων υγείας και σε επίπεδο μονάδας, όπως μη συσκευασμένα δισκία, φάρμακα σε υγρή μορφή, προϊόντα και συσκευές μιας χρήσης κ.λπ. Το σύστημα GS1 έχει αναγνωριστεί από την HL7 (την παγκόσμια αρχή για τη διαλειτουργικότητα των πληροφοριών και των προτύπων υγείας), με την υποστήριξη 50 και πλέον κορυφαίων φορέων του παγκόσμιου τομέα υγείας, ως το καταλληλότερο, παγκοσμίως, σύστημα προτύπων για την αλυσίδα εφοδιασμού της υγείας. Το παραπάνω επισφραγίστηκε με την ανανέωση του μνημονίου συνεργασίας μεταξύ των δύο παγκόσμιων οργανισμών, μετά τη δημοσίευση σχετικής έκθεσης της McKinsey & Company, στην οποία, μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι «η εφαρμογή διεθνών προτύπων σε όλα τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας της υγείας θα μπορούσε να διασώσει 22.000 – 43.000 ζωές και να αποτρέψει 0,7 έως 1,4 εκατομμύρια αναπηρίες ασθενών». Επίσης αναφέρεται ότι «ένα μοναδικό, διεθνές σύστημα προτύπων θα αποτρέψει την κυκλοφορία πλαστών φαρμάκων αξίας δεκάδων δισ. δολ. και θα οδηγήσει σε μείωση των δαπανών υγείας από 40 έως 100 δισ. δολ.».•••

info

Ο GS1 είναι ένας διεθνής, μη κερδοσκοπικός, Οργανισμός. Εδρεύει στις Βρυξέλλες και εκπροσωπείται σε περισσότερες από 100 χώρες. Λειτουργεί ως ουδέτερος φορέας και ασχολείται αποκλειστικά με την ανάπτυξη και εφαρμογή διεθνών πολυτομεακών προτύπων για τη διευκόλυνση των διαδικασιών της εφοδιαστικής αλυσίδας και των logistics. Συνεργάζεται με πολλούς διεθνείς οργανισμούς και φορείς, όπως οι ISO, NATO, OHE, Ευρωπαϊκή Ένωση, World Customs Organization, World Health Organization, AIM, κ.ά. Στην Ελλάδα εκπροσωπείται από το GS1 Association Greece.

45

Οικονομική επικαιρότητα

1. R oche 2. Τηλεϊατρική 3. "Υγεία" 4. Το "μπλε" του Διαβήτη 5. ΣΦΕΕ Innovation Project 6. A ctelion 7. Καινοτόμα φάρμακα 8. AbbVie 9. Αντικαρκινικό φάρμακο 10. O χώρος του φαρμάκου 11. Kαρκίνος του μαστού 12. Pfizer 13. Gsk

2.

46 46 47 48 48 50 50 51 51 52 52 53 53

Την ευκαιρία να εργαστούν και να εκπαιδευτούν στη Roche δίνει η εταιρεία σε νέους πτυχιούχους

Η

φαρμακευτική εταιρεία, ηγέτιδα στον τομέα της καινοτομίας και βιοτεχνολογίας στη χώρα μας, υιοθέτησε και υλοποιεί από φέτος ένα ετήσιο πρόγραμμα έμμισθης επαγγελματικής απασχόλησης στην εταιρεία για 10 νέους πτυχιούχους. Έτσι, η Roche Hellas άνοιξε φέτος κυριολεκτικά τις πόρτες της για να υποδεχθεί 10 νέους επιστήμονες της τάξης του 2013, δίνοντάς τους την ευκαιρία να ξεκινήσουν την επαγγελματική σταδιοδρομία τους, να ενισχύσουν την εμπειρία τους και την εξειδίκευση στο αντικείμενό τους. «Στόχος της πρωτοβουλίας «Roche Management Trainee Program» είναι να δώσουμε σε αυτή τη νέα γενιά επιστημόνων της Ελλάδας, την ευκαιρία και τα εφόδια που θα συμβάλουν στην επαγγελματική ανέλιξή τους και την περαιτέρω επιτυχία τους», επεσήμανε ο Διευθύνων Σύμβουλος της Roche Hellas, Δρ Alexander Zehnder, υποδεχόμενος τους επιτυχόντες του προγράμματος την πρώτη ημέρα εργασίας τους. «Προσδοκούμε πως μέσα από τη δέ-

Τηλεϊατρική για τους Ακρίτες

Σε 100 περιοχές σε όλη την Ελλάδα επεκτάθηκε το πρόγραμμα τηλεϊατρικής της Vodafone, με τη συνεργασία του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών. Μέσω της τεχνολογίας κινητής επικοινωνίας, οι κάτοικοι απομακρυσμένων και ακριτικών περιοχών έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας και προληπτικής ιατρικής. Από το 2008 έως και σήμερα οι υπηρεσίες τηλεϊατρικής της Vodafone και του Ιατρικού Κέντρου έχουν προσφερθεί σε 14 χιλιάδες ανθρώπους. Από αυτούς, για 1.400 οι γιατροί έκριναν πως χρειάζονται περαιτέρω διερεύνηση, ενώ για 41 η κατάσταση κρίθηκε σοβαρή και κατευθύνθηκαν σε νοσοκομειακή μονάδα. Το 2006 οι περιοχές που συμμετεί-

46

Roche Management

1.

χαν στο πρόγραμμα ήταν μόλις πέντε, ενώ το 2008, όταν και ξεκίνησε η συνεργασία με το Ιατρικό Κέντρο, ήταν 17. Τα 30 έφθασαν τα σημεία το 2011, για εκτιναχθούν στα 100 φέτος. Πάνω από 500 χιλιάδες κάτοικοι περιοχών, από την Ορεστιάδα έως και τη Γαύδο, έχουν πρόσβαση σε υψηλού επιπέδου ειδικευμένες υπηρεσίες υγείας, χωρίς να χρειάζεται να μετακινηθούν χιλιόμετρα από τον τόπο κατοικίας τους. Με το πρόγραμμα τηλεϊατρικής της Vodafone οι κάτοικοι των απομακρυσμένων περιοχών μπορούν να επι-

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

σκέπτονται το περιφερειακό ιατρείο και να πραγματοποιούν τις ιατρικές τους εξετάσεις, όπως για παράδειγμα ένα καρδιογράφημα ή μια σπιρομέτρηση, οι οποίες με τη σειρά τους αποστέλλονται, μέσω του δικτύου της Vodafone, σε ειδικευμένους γιατρούς στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών. Οι ειδικευμένοι γιατροί παρέχουν τη συμβουλευτική τους γνωμάτευση μέσα σε 24 ώρες, με τον ίδιο τρόπο. Ωστόσο, όπως διευκρινίζουν οι υπεύθυνοι του προγράμματος, που υλοποιείται και σε συνεργασία με τις ΥΠΕ, προς το παρόν το σύστημα τηλεϊατρικής δεν ανταποκρίνεται σε έκτακτα περιστατικά. Η επένδυση της Vodafone σε αυτό το πρόγραμμα ξεπερνάει το 1 εκατ. ευρώ.

Trainee Program σμευσή μας στο πρόγραμμα αυτό, όλο και περισσότεροι ταλαντούχοι επιστήμονες θα επιλέγουν να εργάζονται στη χώρα τους την Ελλάδα», πρόσθεσε. Στο πρόγραμμα αυτό, το οποίο τελεί υπό την αιγίδα της Ελβετικής Πρεσβείας, υπεβλήθησαν 1.392 αιτήσεις από υποψηφίους

προερχόμενους από τους κλάδους σπουδών Οικονομικών Επιστημών, Νομικής, Διοίκησης Επιχειρήσεων, Διοίκησης Ανθρωπίνων Πόρων, Marketing & Επικοινωνίας, Φαρμακολογίας, Βιολογίας κ.ά., πολλοί από τους οποίους έκαναν αίτηση για περισσότερες από μία θέσεις εργασίας.

ΥΓΕΙΑ: Νέα θεραπευτική μέθοδος

3.

Νέα μέθοδος διαδερμικής εμφύτευσης βαλβίδας προσφέρει θεραπεία σε ασθενείς υψηλού κινδύνου με ανεπάρκεια αορτικής βαλβίδας, που σήμερα μένουν χωρίς αντιμετώπιση, λόγω της βαρύτητας του ανοιχτού χειρουργείου.

H πρώτη στην Ελλάδα επέμβαση του είδους σε ασθενή με ανεπάρκεια αορτής, πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στην υπερσύγχρονη Υβριδική Αίθουσα του ΥΓΕΙΑ από τους καρδιοχειρουργούς της Β’ Καρδιοχειρουργικής Κλινικής και τους καρδιολόγους του Τμήματος Διαδερμικών Βαλβίδων του νοσοκομείου. Ο ασθενής είχε συνυπάρχουσες παθήσεις που καθιστούσαν απαγορευτικό το κλασικό χειρουργείο αντικατάστασης της ανεπαρκούς βαλβίδας, ενώ έχει ήδη λάβει εξιτήριο. «Η επέμβαση, που μέχρι σήμερα είχε πραγματοποιηθεί σε λιγότερους από 80 ασθενείς παγκοσμίως, διενεργήθηκε μόλις μία εβδομάδα μετά την έγκριση από τις ευρωπαϊκές αρχές της πρώτης διαδερμικής βαλβίδας για θεραπεία ανεπάρκειας της αορτικής βαλβίδας (JENA, Germany)», ανακοίνωσε το νοσοκομείο. Η διαδερμική αντικατάσταση της αορτικής βαλβίδας είναι μια αναγνωρισμένη, και ταχέως επεκτεινόμενη, μέθοδος θεραπείας της στένωσης της αορτικής βαλβίδας, η οποία πλέον εφαρμόζεται και σε ασθενείς με ανεπάρκεια αορτικής βαλβίδας. Πραγματοποιείται σε επιλεγμένους ασθενείς υψηλού κινδύνου για την κλασική χειρουργική αντικατάσταση, προσφέροντας όλα τα πλεονεκτήματα αυτής, με σαφώς λιγότερους κινδύνους, ταχεία ανάρρωση και βελτίωση στην ποιότητα ζωής του ασθενούς.

47

Οικονομική επικαιρότητα

ΣΦΕΕ Innovation Project:

5.

Ο

4.

ο "μπλε" Τ του Διαβήτη

«Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη» (14/11) και το Καλλιμάρμαρο ντύθηκε με μπλε χρώματα, στο πλαίσιο της διεθνούς πρωτοβουλίας φωταγώγησης ιστορικών μνημείων. Ο Υπουργός Υγείας, Ά. Γεωργιάδης έδωσε το «σήμα» για τη φωταγώγηση του Παναθηναϊκού Σταδίου, σε εκδήλωση της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας, με την υποστήριξη της Novartis Hellas. Το Καλλιμάρμαρο συγκαταλέγεται στα πολυάριθμα ιστορικά μνημεία σε όλο τον κόσμο - όπως η Όπερα του Σίδνεϊ στην Αυστραλία, το Άγαλμα της Μικρής Γοργόνας στη Δανία, η Πύλη του Βρανδεμβούργου στο Βερολίνο, ο Οβελίσκος του Μπουένος Αϊρες στην Αργεντινή - που θα «ντυθούν στα μπλε», με στόχο την ευαισθητοποίηση όλων για τις επιπτώσεις του Διαβήτη. Λίγες ημέρες νωρίτερα, και το κτήριο του ελληνικού κοινοβουλίου φωταγωγήθηκε μπλε, εξ αποστάσεως, από την Υφυπουργό Υγείας, Ζ. Μακρή.

48

ι τρεις νικητές βραβεύθηκαν στη διάρκεια της εκδήλωσης «Disrupt, Startup, ScaleUP», που διοργανώθηκε από τους Industry Disruptors – Game Changers, στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Εβδομάδας Επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα. Μετά τη διαδικασία της αξιολόγησης, όπου οι 10 επικρατέστερες συμμετοχές από τις συνολικά 143 - παρουσίασαν, σε 3 λεπτά σε κοινό και κριτές, την καινοτόμο ιδέα και το επιχειρηματικό σχέδιό τους και δέχθηκαν ερωτήσεις, ενώ η κριτική επιτροπή ανέδειξε τους νικητές, δηλώνοντας απόλυτα ικανοποιημένη από το πολύ υψηλό επίπεδο των συμμετοχών και των καινοτομιών που έχουν αναπτυχθεί στον ελληνικό επιστημονικό χώρο.

•1 ο Βραβείο – 25.000 ευρώ ΜΙR.I.AM: Διαγνωστικό τεστ για 48 διαφορετικούς τύπους καρκίνου. Πρόκειται για μια απλή, φθηνή και γρήγορη πρωτοποριακή εξέταση αίματος που θα δείχνει πολλές και διαφορετικές μορφές καρκίνου με βάση τα microRNA (μικρές αλληλουχίες RNA οι οποίες μπορούν να κάνουν τα γονίδια να ενεργοποιηθούν ή να απενεργοποιηθούν). Στοχεύοντας στο να εντοπίσουν τα microRNA στον ανθρώπινο οργανισμό, η ομάδα ΜirOculus, μέλος της οποίας είναι και η μεταδιδακτορική ερευνήτρια Μοριακής Βιολογίας στο Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών, Φ. Χριστοδούλου, δημιούργησε το πρωτότυπο μιας συσκευής (MIR.I.AM) η

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

Το μέλλον της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας αναδείχθηκε στον διαγωνισμό του ΣΦΕΕ Innovation Project. οποία, μέσα σε μια ώρα, και με ελάχιστο κόστος, θα δείχνει όχι μόνο αν ένας ασθενής εμφανίζει καρκίνο, αλλά και τον υπότυπο, καθώς και το στάδιο της νόσου του. Το κόστος της συσκευής είναι της τάξεως των 500 δολ., όταν ένα αντίστοιχο μηχάνημα κοστίζει τουλάχιστον 20 χιλ. δολ. Σημαντικό είναι επίσης το ότι τα αποτελέσματα που προκύπτουν από την εξέταση θα μπορούν να καταγράφονται από την κάμερα ενός smartphone και οι εικόνες θα αποστέλλονται σε λογισμικό cloud, ώστε να ολοκληρώνεται η ανάλυση που επιτρέπει τη διάγνωση.

• 2ο Βραβείο – 15.000 ευρώ PNEUMO PROJECT Η ιδέα αφορά ένα φορητό σπιρόμετρο – όργανο για τον έλεγχο της αναπνευστικής λειτουργίας – το οποίο λειτουργεί μαζί με το «έξυπνο» κινητό του χρήστη και πραγματοποιεί πλήρη σπιρομέτρηση και αποστολή των δεδομένων μέσω διαδικτύου στον θεράποντα γιατρό. Η ομάδα ερευνητών αποτελείται από τους Α. Κουρή, Χρ. Μπεργελέ και Ι. Καστανιώτη. Το Pneumo, όπως ονομάστηκε το σπιρόμετρο, δεν χρειάζεται μπαταρίες και συνεργάζεται ασύρματα με το smartphone. Θα επιτρέπει σε άτομα με αναπνευστικά προβλήματα, όπως το άσθμα ή η ΧΑΠ, να παρακολουθούν εύκολα την κατάσταση της υγείας τους και να ρυθμίζουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τη φαρμακευτική αγωγή τους σε συνεργασία με τον γιατρό τους. Η πρόταση αποτελεί μια παγκόσμια πρωτοτυπία.

Οι νικητές •3 ο έπαθλο – 10.000 ευρώ PNEUMOGENESIS: Χρήση βλαστικών κυττάρων για τη θεραπεία ανίατων πνευμονικών παθήσεων Σκοπός είναι η μελέτη, η προώθηση και η χρήση των πολυδύναμων βλαστικών κυττάρων (stem cells), τα οποία απομονώνονται με τη διαδικασία της λιποαναρρόφησης από τον ίδιο τον ασθενή, για τη θεραπεία ανίατων παθήσεων, με έμφαση στα νοσήματα του αναπνευστικού. Όπως έχουν δείξει, μέχρι στιγμής, οι μελέτες της ομάδας, της οποίας επικεφαλής είναι ο Καθηγητής Πνευμονολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, Δ. Μπούρος, τα κύτταρα αυτά μπορούν να προσφέρουν βελτίωση σε ασθενείς με σοβαρές πνευμονικές νόσους, όπως η ιδιοπαθής πνευμονική ίνωση, στην οποία ο ιστός βαθιά μέσα στους πνεύμονες γίνεται ουλώδης και παχυσμένος, με αποτέλεσμα ο οργανισμός να δυσκολεύεται στην επαρκή πρόσληψη οξυγόνου. Η νόσος αυτή μεταφράζεται ουσιαστικά σήμερα σε καταδίκη για τον ασθενή, αφού η

μέση επιβίωση μετά τη διάγνωση είναι 3-5 έτη. Η συγκεκριμένη μέθοδος μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμη και για άλλες αναπνευστικές νόσους – «μάστιγες» του πληθυσμού, όπως η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια που πλήττει το 8-10% του πληθυσμού, αλλά και για γενετικές νόσους, όπως η κυστική ίνωση.

49

Οικονομική επικαιρότητα

Καινοτόμα φάρμακα και προσδόκιμο ζωής

7.

Actelion: Διπλή έγκριση για το Macitentan

6.

Τόσο ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) όσο και η Επιτροπή Φαρμακευτικών Προϊόντων για Ανθρώπινη Χρήση (CHMP) έδωσαν το «πράσινο φως» στο Macitentan της Actelion, για τη θεραπεία της πνευμονικής αρτηριακής υπέρτασης (ΠΑΥ). Σύμφωνα με ανακοίνωση της εταιρείας, η CHMP συνέστησε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εγκρίνει το σκεύασμα ως μονοθεραπεία ή θεραπεία συνδυασμού, για τη μακροχρόνια θεραπεία της ΠΑΥ σε ενήλικους ασθενείς με συμπτώματα Λειτουργικής Κλάσης ΙΙ έως ΙΙΙ κατά ΠΟΥ. Η αποτελεσματικότητα έχει αποδειχθεί σε πληθυσμό ασθενών με ΠΑΥ, συμπεριλαμβανομένης της ιδιοπαθούς και κληρονομικής ΠΑΥ, της ΠΑΥ που σχετίζεται με διαταραχές του συνδετικού ιστού, και της ΠΑΥ που σχετίζεται με απλή συγγενή καρδιοπάθεια μετά από χειρουργική διόρθωση. Η θετική γνωμοδότηση της CHMP είναι ένα από τα τελικά βήματα πριν τη χορήγηση άδειας κυκλοφορίας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

50

Σε αύξηση του προσδόκιμου ζωής και μείωση των ημερών νοσηλείας οδηγεί η χρήση καινοτόμων φαρμάκων στην Ελλάδα, όπως προκύπτει από μελέτη του Καθηγητή Οικονομικών του Πανεπιστημίου της Columbia, Frank Lichtenberg, στο πλαίσιο ανεξάρτητου ερευνητικού προγράμματος που χρηματοδοτήθηκε από την MSD Ελλάδος

Σ

ύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο πλαίσιο του 9ου Πανελληνίου Συνεδρίου για τη Διοίκηση, τα Οικονομικά και τις Πολιτικές της Υγείας της ΕΣΔΥ, η αύξηση του προσδόκιμου ζωής κατά 2 χρόνια που καταγράφηκε στη χώρα μας οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη χρήση των καινοτόμων φαρμάκων, ενώ η τάση μείωσης της εισαγωγής νέων σκευασμάτων, λόγω και της οικονομικής κρίσης, που σημειώνεται από το 2011 και μετά, μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες μελλοντικά.

Η μελέτη εξετάζει, για πρώτη φορά, τον αντίκτυπο των καινοτόμων φαρμάκων, τόσο σε οικονομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο, στη χώρα μας, χρησιμοποιώντας δεδομένα από διεθνείς οργανισμούς και από την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία. Όπως προκύπτει, η οικονομική κρίση στην Ελλάδα επηρέασε σημαντικά τον αριθμό των καινοτόμων φαρμάκων που εισήχθησαν στην αγορά. Ενώ τόσο το 2009

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

όσο και το 2010 εισήχθησαν από 16 καινοτόμα φάρμακα, το 2011 και το 2012 ο αριθμός μειώθηκε σε 9 και 2 αντίστοιχα. «Ο αριθμός των νέων φαρμάκων που εισήχθησαν στην ελληνική αγορά μειώθηκε δραματικά τα τελευταία χρόνια. Το γεγονός αυτό είναι πολύ πιθανό ότι θα μειώσει την αύξηση του προσδόκιμου ζωής και θα αυξήσει τις μέρες νοσηλείας στο άμεσο μέλλον», σημείωσε ο κ. Lichtenberg.

Στους κορυφαίους εργοδότες η AbbVie

8.

Την 4η θέση, μεταξύ των καλύτερων εργοδοτών στους τομείς της βιοτεχνολογίας και της φαρμακοβιομηχανίας, κατέλαβε για το 2013 η AbbVie, σύμφωνα με το παγκοσμίως αναγνωρισμένο περιοδικό "Science"

Η

AbbVie διακρίθηκε και για την υψηλής ποιότητας και πολύ σημαντική έρευνα που επιτελεί, το ξεκάθαρό όραμά της και την κοινωνική της υπευθυνότητα. «Είναι μεγάλη τιμή για την AbbVie να λαμβάνουμε μια τόσο υψηλή θέση στο πρώτο κιόλας έτος λειτουργίας μας ως ανεξάρτητη βιοφαρμακευτική εταιρεία. Καθημερινά, οι εργαζόμενοί μας επιδεικνύουν το πάθος και τη δέσμευση που απαιτείται, με ένα στόχο: τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών. Σε αυτήν την κατεύθυνση, είμαστε αφοσιωμένοι στη δημιουργία ενός εργασιακού περιβάλλοντος που προάγει την καινοτομία και υποστηρίζει τους εργαζομένους μας, τόσο στην Ελλάδα όσο και στον υπόλοιπο κόσμο», δήλωσε ο Θωμάς Κούγκουλος, Διευθυντής Ανθρώπινου Δυναμικού της AbbVie Ελλάδος. Από τη μεριά της, η Τίνα Ανταχοπού-

λου, Medical Director της AbbVie Ελλάδος, τόνισε: «Η διάκρισή μας αυτή μάς δίνει δύναμη να συνεχίσουμε. Ο προσανατολισμός της AbbVie, άλλωστε, στην έρευνα είναι πολύ έντονος. Περισσότερο από το 14% των παγκόσμιων εσόδων επενδύεται σε έρευνα και ανάπτυξη νέων φαρμάκων, ενώ καθημερινά αγωνιζόμαστε ώστε να προσελκύσουμε τη διεξαγωγή περισσότερων μελετών στην Ελλάδα, αυξάνοντας τη συμμετοχή μας στο 10% της παγκόσμιας επένδυσης της AbbVie σε έρευνα και ανάπτυξη». Στην έρευνα, που διεξήχθη ηλεκτρονικά μεταξύ 5 και 31 Μαρτίου 2013, συμμετείχαν 3.656 ερωτηθέντες από τον χώρο της βιοτεχνολογίας και της φαρμακοβιομηχανίας, οι οποίοι βαθμολόγησαν τις εταιρείες με βάση 23 χαρακτηριστικά, μεταξύ των οποίων η καινοτομία, η ποιοτική έρευνα και η κοινωνική ευθύνη.

Σοβαρές παρενέργειες από αντικαρκινικό φάρμακο

9.

Επικίνδυνες παρενέργειες, που μπορούν να οδηγήσουν ακόμη και στον θάνατο, προκαλεί φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του προχωρημένου καρκίνου του μαστού ή του μεταστατικού καρκίνου. Σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας του Καναδά, το φάρμακο Xeloda προκαλεί «σοβαρές δερματικές αντιδράσεις, μερικές φορές θανάσιμες, όπως τα σύνδρομα Stevens-Johnson και Lyell». Το σύνδρομο Stevens-Johnson χαρακτηρίζεται από ένα πολύμορφο ερύθημα με σοβαρές νεκρώσεις. Έτσι, οι καναδικές υγειονομικές αρχές ζήτησαν από το ελβετικό εργαστήριο Hoffmann-La Roche να προβεί σε αλλαγές στο φάρμακο. «Οι ενδείξεις και τα συμπτώματα σοβαρών δερματικών αντιδράσεων μπορεί να περιλαμβάνουν συμπτώματα παρόμοια με της γρίπης», με ισχυρό πυρετό, πόνους και κνησμούς στο δέρμα, όπως προειδοποιεί το καναδικό υπουργείο. «Εξανθήματα κόκκινα ή μοβ που επεκτείνονται, αποκόλληση του δέρματος», αλλά επίσης «πληγές στο στόμα» είναι μεταξύ των συμπτωμάτων τα οποία έκαναν ασθενείς που υποβάλλονται σε θεραπεία με Xeloda να ενημερώσουν αμέσως το εργαστήριο και το καναδικό υπουργείο Υγείας. «Η Hoffmann-La Roche θα εργαστεί μαζί με το καναδικό Υπουργείο Υγείας για να επιφέρει τις απαραίτητες αλλαγές στη μονογραφία του προϊόντος Xeloda», διαβεβαίωσε το υπουργείο. Οι γιατροί που συνταγογραφούν ενημερώθηκαν από τον ελβετικό όμιλο, ο οποίος τους προειδοποίησε γι’ «αυτές τις ανεπιθύμητες παρενέργειες που συνδέονται με ένα προϊόν υγείας το οποίο κυκλοφορεί στην αγορά».

51

Οικονομική επικαιρότητα

Σε αδιέξοδο ο χώρος του φαρμάκου

10.

Ανέφικτο χαρακτηρίζει ο ΣΦΕΕ τον στόχο των 2 δισ. ευρώ για το 2014, προειδοποιώντας πως μια περαιτέρω μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης θα θέσει σε κίνδυνο τη φαρμακευτική περίθαλψη των πολιτών

69

εταιρείες-μέλη, 31 ελληνικές και 38 θυγατρικές πολυεθνικών κατέληξαν στο ομόφωνο συμπέρασμα ότι «η κατάσταση στον χώρο του φαρμάκου έχει περιέλθει σε πλήρες αδιέξοδο, εξαιτίας των συνεχών μειώσεων στον φαρμακευτικό προϋπολογισμό, οι οποίες επιτυγχάνονται μέσω αποσπασματικών, οριζόντιων, άδικων και εισπρακτικών μέτρων και όχι μέσω των απαιτούμενων διαρθρωτικών αλλαγών». Κατά τον ΣΦΕΕ, η λήψη οριζόντιων εισπρακτικών μέτρων, αντί διαρθρωτικών,

Πολύτιμο «εργαλείο», που προσφέρει υποστήριξη και πρακτικές συμβουλές σε γιατρούς και ασθενείς, αποτελεί η ηλεκτρονική πλατφόρμα ενημέρωσης για τον καρκίνο του μαστού, που λειτουργεί στο πλαίσιο του προγράμματος Α.Υ.Γ.Η. (http://avgibreastcancer.gr). Πρόκειται για μια πρωτοβουλία της AstraZeneca, υπό την αιγίδα της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας Μαστού και της Εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδος, η οποία συγκεντρώνει τη γνώση των επαγγελματιών υγείας και την εμπειρία των ασθενών, με στόχο την προσφορά πρακτικών συμβουλών και υποστήριξης σε γιατρούς και

52

ασθενείς σε κάθε στάδιο της θεραπείας του καρκίνου του μαστού. Η πλατφόρμα είναι εγκεκριμένη από

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

οδηγεί τον κλάδο σε αδιέξοδο και τιμωρεί την καινοτομία και τους Έλληνες ασθενείς, ενώ εκκρεμούν χρέη ύψους 1,2 δισ. ευρώ προς τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις. Η αναπροσαρμογή της φαρμακευτικής δαπάνης θα επέτρεπε και την αύξηση της διείσδυσης των φαρμάκων που έχουν τιμή χαμηλότερη από την τιμή αναφοράς (off-patent και γενόσημα) στην αγορά, οδηγώντας έτσι στην περαιτέρω εξοικονόμηση στη φαρμακευτική δαπάνη, ενώ θα επιτάχυνε την άμεση εφαρμογή των θεραπευτικών πρωτοκόλλων/registries.

τον ΕΟΦ, ενώ απευθύνεται σε επαγγελματίες υγείας που ασχολούνται με ασθενείς με καρκίνο του μαστού, ογκολόγους-παθολόγους και χειρουργούς μαστού, προσφέροντάς τους «εργαλεία» και υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας για τους ίδιους και τις ασθενείς τους. Το Α.Υ.Γ.Η. (Ασθενείς - Υποστήριξη - Γνώση - Ηρεμία) αποτελεί ένα συνολικό πρόγραμμα ενημέρωσης και υποστήριξης γιατρών και ασθενών, εγκεκριμένο από τον ΕΟΦ, που υποστηρίζεται από έντυπο υλικό, καθώς και ειδική ιστοσελίδα, για την πρόσβαση στην οποία απαιτείται μια σύντομη και απλή διαδικασία εγγραφής.

12.

Pfizer: Προσφορά ζωής Φάρμακα αξίας 1 εκατ. ευρώ παρέδωσε η Pfizer Hellas στο Ιατρείο Κοινωνικής Αποστολής του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, για τις ανάγκες των άπορων και ανασφάλιστων ασθενών

Π

ρόκειται για 80 χιλιάδες σκευάσματα, στα οποία η πρόσβαση για τους φτωχούς και χρονίως ανασφάλιστους συνανθρώπους μας ήταν ανύπαρκτη. Βιολογικοί παράγοντες, μονοκλωνικά αντισώματα, νευροληπτικά και άλλα φάρμακα πολύ υψηλού κόστους που θα χορηγηθούν σε ασθενείς με Alzheimer και άλλες νευροψυχιατρικές διαταραχές, σε ασθενείς με νεανική ιδιοπαθή αρθρίτιδα και άλλα αυτοάνοσα νοσήματα. Η δωρεά περιλαμβάνει και αντιβιοτικά, αλλά και φάρμακα καθημερινής ανάγκης, καθώς και εμβόλιο κατά του πνευμονιόκοκκου για την ανοσοποίηση βρεφών και παιδιών. Η χορήγησή τους θα γίνεται αυστηρά πριν παρέλθει η ημερομηνία λήξης τους,

με συγκεκριμένη καταγραφή ανά σκεύασμα και ανά ημερομηνία λήξης, τόσο στο κεντρικό όσο και στα παραρτήματα του Ιατρείου Κοινωνικής Αποστολής. Προϋποθέσεις για τη δωρεάν χορήγηση φαρμάκων είναι η πιστοποίηση των φτωχών ανασφάλιστων πολιτών με ετήσιο εισόδημα κάτω από 10 χιλ. ευρώ και η προσκόμιση πρόσφατης ιατρικής συνταγής, προκειμένου να δοθούν τα δωρεάν φάρμακα. Τα σκευάσματα παρέδωσαν στο φαρμακείο του Ιατρείου Κοινωνικής Αποστολής, εκ μέρους της εταιρείας Pfizer, ο Διευθυντής Δημοσίων Σχέσεων Α. Φουστέρης, ο Διευθυντής Ρυθμιστικών Υποθέσεων Νοτιοανατολικής Ευρώπης Ν. Μουτζούρης και ο Υπεύθυνος Διάθεσης των προϊόντων στην ελληνική αγορά, Γ. Χριστοφόρου.

13.

SK: G Ευρωπαϊκή Έγκριση για το Revlar

Την τελική έγκριση έλαβε από την αρμόδια ευρωπαϊκή αρχή το εισπνεόμενο φάρμακο Relvar, των GlaxoSmithKline και Theravance. Το φάρμακο, εισπνεόμενο μέσω μιας συσκευής παλάμης, που ονομάζεται Ellipta, αποτελεί ένα κορτικοστεροειδές που μειώνει τη φλεγμονή σε ασθενείς με Χρόνια Αναπνευστική Πνευμονοπάθεια. Το σκεύασμα αποτελεί ένα από τα δύο νέα φάρμακα της GSK, που αναμένεται να επιφέρουν έσοδα περίπου 15 εκατ. δολ. τα επόμενα χρόνια. Η επιτάχυνση των διαδικασιών από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων στη φαρμακευτική σύμπραξη επήλθε ως αποτέλεσμα της σχετικής έγκρισης, τον περασμένο Μάιο, από τις αρμόδιες αρχές των Ηνωμένων Πολιτειών. Το φάρμακο στις ΗΠΑ απευθυνόταν, μέχρι πρότινος, σε ασθενείς με ΧΑΠ, αλλά ο αρμόδιος ευρωπαϊκός οργανισμός επέκτεινε τη σύσταση για χρήση και σε ασθενείς με άσθμα.

53

AΡΘΡΟ

Μας εµπιστεύονται, γιατί... Νο1 σε αυθηµερόν διακινήσεις Άµεση επιστροφή αντικαταβολών και εισπράξεων Ειδικές εξυπηρετήσεις ανάλογα µε τις ανάγκες κάθε πελάτη Μεταφορές ευπαθών αποστολών (βλαστοκύτταρα, ξηρός πάγος, εµβόλια, κ.λ.π.)

ΤΑΧΥ∆ΕΜΑ C.C.L. ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΓΡΑΦΕΙΑ: ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 100, 151 25 ΜΑΡΟΥΣΙ, ΤΗΛ: 210 8056550, FAX: 210 8056553 www.tachydema.gr ΓΕΝΙΚΗ Α∆ΕΙΑ ΤΑΧΥ∆ΡΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ: E.E.T.T. A.M.: 03-017 86

/ Νοέμβριος 2011

Μας εµπιστεύονται τα µεγαλύτερα ονόµατα της Ελληνικής οικονοµίας!

courier

cargo

logistics

87

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

• Η συχνότητα του καρκίνου του παγκρέατος είναι ένα κρούσμα ανά 30.000 άτομα στον πληθυσμό • Στην Ελλάδα κάθε χρόνο πεθαίνουν από καρκίνο στο πάγκρεας περίπου 500 άτομα

Πρωτοποριακή τεχνική για τον καρκίνο του παγκρέατος

Η νέα επαναστατική χειρουργική τεχνική άνοιξε τον δρόμο ώστε, σήμερα, πολλοί όγκοι στο πάγκρεας, που θεωρούνταν από πολλούς χειρουργούς «ανεγχείρητοι», να είναι πλέον εγχειρήσιμοι

Ν

έα δεδομένα στην αντιμετώπιση του καρκίνου του παγκρέατος δημιουργεί η εφαρμογή μιας πρωτοπόρου και επαναστατικής χειρουργικής τεχνικής. Η εφαρμογή της τεχνικής αυτής δίνει τη δυνατότητα να αφαιρούνται, σε ορισμένους ασθενείς, οι μέχρι σήμερα «ανεγχείρητοι καρκινικοί όγκοι» και να επιμηκύνεται το προσδόκιμο επιβίωσής τους. Μάλιστα η νέα επαναστατική χειρουργική τεχνική, η οποία εφαρμοζόταν σε 10 μόλις κέντρα του εξωτερικού (7 στις ΗΠΑ και 3 στην Ευρώπη), τώρα εφαρμόζεται και στη χώρα μας από Έλληνα χειρουργό. «Πράγματι εφαρμόζουμε τη νέα χειρουργική τεχνική και στην Ελλάδα, με άριστα αποτελέσματα», τονίζει ο επίκουρος καθηγητής χειρουργικής της «Mayo Clinic», κ. Γρηγόρης Τσιώτος. Όπως εξηγεί ο διαπρεπής Έλληνας επιστήμονας – που έχει συμπληρώσει οκταετή θητεία στην παγκοσμίου φήμης αμερικα-

56

νική κλινική «Mayo Clinic» - μέχρι πριν από μερικά χρόνια ο καρκίνος του παγκρέατος, που επεκτείνεται στην πυλαία φλέβα, θεωρούνταν μη χειρουργήσιμος. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, σε παγκόσμιο επίπεδο, εκατοντάδες χιλιάδες ασθενείς να πεθαίνουν κάθε χρόνο χωρίς να έχουν χειρουργηθεί. Η νέα επαναστατική χειρουργική τεχνική άνοιξε τον δρόμο ώστε, σήμερα, πολλοί όγκοι στο πάγκρεας, που θεωρούνταν από πολλούς χειρουργούς «ανεγχείρητοι», να είναι πλέον εγχειρήσιμοι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα εφαρμογής

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

της επαναστατικής χειρουργικής τεχνικής είναι μια πρόσφατη περίπτωση ενός 65χρόνου Έλληνα που είχε διαγνωστεί με καρκίνο του παγκρέατος, ο οποίος διηθούσε την πυλαία φλέβα, όπως φάνηκε στην αξονική και μαγνητική τομογραφία. Ο ασθενής αυτός με τις εξετάσεις του περιπλανήθηκε σε πολλά νοσοκομεία και χειρουργικές κλινικές, αλλά όλοι οι χειρουργοί θεωρούσαν τον όγκο του ανεγχείρητο. «Πράγματι μέχρι και σήμερα, όταν ο όγκος έχει κάνει διήθηση την πυλαία φλέβα ή την άνω μεσεντέριο φλέβα, γενικά οι χειρουργοί τόσο στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό θεωρούν την περίπτωση ανεγχείρητη», τονίζει ο κ. Τσιώτος και συμπληρώνει: « Η διήθηση της πυλαίας φλέβας είναι ο συχνότερος λόγος για τον οποίο οι όγκοι του παγκρέατος κρίνονται ανεγχείρητοι». Στην περίπτωση του 65χρονου Έλληνα ασθενή, ο κ. Τσιώτος και η ομάδα του αφαίρεσαν την κεφαλή του παγκρέατος (εγχείρηση Whipple) μαζί με το διηθημένο τμήμα της πυλαίας φλέβας. Στη συνέχεια, όπως εξήγησε, αντικατέστησε την πυλαία φλέβα με άλλη φλέβα του ίδιου του ασθενή. Έτσι, ο καρκίνος αφαιρέθηκε ολοσχερώς και ο ασθενής ελευθερώθηκε από τη νόσο. Την επαναστατική χειρουργική τεχνική ο κ. Τσιώτος και η ομάδα του έχουν εφαρμόσει μέχρι σήμερα σε 14 ασθενείς στην Ελλάδα με άριστα αποτελέσματα. «Η εφαρμογή της επαναστατικής τεχνικής, όπως τονίζει ο διαπρεπής χειρουργός, και η αφαίρεση της διηθημένης από παγκρεατικό καρκίνο πυλαίας φλέβας είναι μια πολύ δύσκολη και απαιτητική εγχείρηση, με πάρα πολλές, σημαντικότατες τεχνικές λεπτομέρειες. Για τους λόγους αυτούς, άλλωστε, εφαρμόζεται μόνον από πο-

λύ λίγους χειρουργούς παγκοσμίως. Αξίζει όμως να εφαρμόζεται, γιατί δημιουργεί την κρισιμότατη διαφορά μεταξύ απαλλαγής ή όχι από έναν θανατηφόρο κακοήθη όγκο». Σύμφωνα με τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα, η εφαρμογή της τεχνικής αυτής επιμηκύνει το προσδόκιμο επιβίωσης των ασθενών με καρκίνο στο πάγκρεας μέχρι και τρία χρόνια. «Οι ασθενείς που προσβάλλονται από καρκίνο στο πάγκρεας έχουν μέση επιβίωση περίπου τρεις μήνες. Με την τεχνική αυτή, αφαιρώντας τους όγκους, τοποθετούμε τον ασθενή σε άλλη ομάδα πρόγνωσης, δηλαδή μπορεί να έχει ένα προσδόκιμο επιβίωσης μέχρι τρία χρόνια», καταλήγει ο κ. Τσιώτος. Με τη νέα τεχνική, το χειρουργείο διαρκεί 6-8 ώρες, ο ασθενής παραμένει στο νοσοκομείο 10-12 ημέρες, ενώ επιστρέφει στις καθημερινές του δραστηριότητες ένα μήνα μετά την επέμβαση. Όσο για τις μετεγχειρητικές επιπλοκές, αυτές υπάρχουν σε ποσοστό 10-20%. Η συχνότητα του καρκίνου του παγκρέατος είναι ένα κρούσμα ανά 30.000 άτομα στον πληθυσμό. Η νόσος χτυπά, αδιάκριτα, άνδρες και γυναίκες με την ίδια αναλογία μετά την τέταρτη δεκαετία της ζωής τους. Στην Ελλάδα κάθε χρόνο πεθαίνουν από καρκίνο στο πάγκρεας περίπου 500 άτομα, ενώ οι εγχειρήσεις που γίνονται για την αντιμετώπισή του είναι πολύ λίγες για δύο λόγους: Πρώτον γιατί, συνήθως, στο 70% των περιπτώσεων η ασθένεια διαγιγνώσκεται πολύ αργά, όταν έχουν πολλές ηπατικές μεταστάσεις, και δεύτερον γιατί οι χειρουργοί που έχουν ειδική εκπαίδευση και εμπειρία στη χειρουργική του παγκρέατος είναι ελάχιστοι.•••

57

ΑΡΘΡΟ

• EUROPEAN CANCER FOUNDATION – ECCO 2013 • Το σχέδιο δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κατά του καρκίνου

Oncopolicy Forum

«Ο καρκίνος δεν συμβαίνει μόνο στους άλλους» του Tonio Borg, Μέλους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για θέματα Υγείας

Ο

καρκίνος εξακολουθεί να αποτελεί μεγάλη πρόκληση, τόσο για τους ασθενείς και τις οικογένειές τους όσο και για την υγειονομική πολιτική και τις υπηρεσίες υγείας σε όλες τις χώρες, εντός και εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η πρόκληση αυτή γίνεται όλο και μεγαλύτερη όσο ο πληθυσμός γερνάει, γι’ αυτό και πρέπει να την αντιμετωπίσουμε κατά μέτωπο.

58

Μόνο το 2012, 2,6 εκατομμύρια Ευρωπαίοι διαγνώσθηκαν με κάποια μορφή καρκίνου

Μόνο μέσα στο 2012, 2,6 εκατομμύρια Ευρωπαίοι διαγνώσθηκαν με κάποια μορφή καρκίνου. Μέσα στο ίδιο έτος, περίπου 1 εκατομμύριο 300 χιλιάδες άνθρωποι έπεσαν θύματα του καρκίνου εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με βάση τους σημερινούς δείκτες επίπτωσης, αναμένεται ότι 1 στους 3 άνδρες και 1 στις 4 γυναίκες στην Ευρωπαϊκή Ένωση θα διαγνωσθεί με καρκίνο πριν την ηλικία των 75 ετών.

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

Ο καρκίνος δεν συμβαίνει μόνο στους άλλους. Μπορεί να συμβεί σε όλους μας: στην οικογένειά μας, στους φίλους μας, στους γείτονες και στους συναδέλφους μας. Γι’ αυτό και ο καρκίνος είναι και πρέπει να παραμείνει πρωταρχική προτεραιότητα σε όλα τα επίπεδα. Για παραπάνω από είκοσι χρόνια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμβάλλει με τη δράση της στην αντιμετώπιση της ασθένειας αυτής. Πράγματι, η Επιτροπή παρέχει αποφασιστική στήριξη στα κράτη-μέλη στο θέμα του καρκίνου. Στο πλαίσιο της δραστηριότητάς της αυτής, η Επιτροπή προώθησε την Ευρωπαϊκή Συνεργασία Δράσης κατά του Καρκίνου το 2009 και εκπόνησε ένα Κοινό Πρόγραμμα Δράσης μαζί με τα κράτημέλη για την εφαρμογή της. Η κοινή αυτή δράση παρέχει ένα πλαίσιο συλλογής και ανταλλαγής πληροφοριών, τεχνικών και ειδικών γνώσεων σε θέματα πρόληψης και ελέγχου του καρκίνου. Αυτός ο συντονισμός ενεργειών σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει βοηθήσει στη συγκέντρωση ειδικών γνώσεων και την αποφυγή άσκοπων επαναλήψεων, στηρίζοντας περαιτέρω τα κράτη-μέλη στην ανάπτυξη της εθνικής στρατηγικής τους για την καταπολέμηση του καρκίνου. Θα αναφέρω εν συντομία τρία παραδείγματα που αναδεικνύουν την αξία της κοινής αυτής δράσης: Πρώτον, όπως έχει συμφωνηθεί, μέχρι το 2014 το κάθε κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα έχει θέσει σε εφαρμογή τη δική του Εθνική Στρατηγική ή Πρόγραμμα για τον Έλεγχο του Καρκίνου. Αυτό θα συμβάλει στην επίτευξη του φιλόδοξου στόχου της μείωσης της εμφάνισης του καρκίνου

59

ΑΡΘΡΟ

Γ

ια παραπάνω από 20 χρόνια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συμβάλλει με τη δράση της στην αντιμετώπιση της ασθένειας αυτής

κατά 15% μέχρι το 2020, όπως αναφέρεται στη σχετική Έκθεση για τη δράση κατά του καρκίνου. Δεύτερον η Επιτροπή, σε συνεργασία με το Διεθνές Κέντρο Έρευνας για τον Καρκίνο, στηρίζει τα κράτη-μέλη στην εφαρμογή προγραμμάτων προληπτικού ελέγχου του καρκίνου, με το σχεδιασμό κατευθυντήριων οδηγιών για τη διασφάλιση της ποιότητας του προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του στήθους, του τραχήλου της μήτρας και του παχέος εντέρου. Τρίτον, η Επιτροπή επί του παρόντος ασχολείται με την αναθεώρηση του Ευρωπαϊκού Κώδικα κατά του Καρκίνου, που συντάχθηκε για πρώτη φορά το 1987. Ο κώδικας αυτός απαρτίζεται από συστάσεις που αποσκοπούν να περάσουν στους πολίτες δύο ξεκάθαρα μηνύματα: ότι πολλές μορφές καρκίνου είναι δυνατό να αποφευχθούν με την υιοθέτηση ενός υγιεινότερου τρόπου ζωής, όπως αναφέρεται, για παράδειγμα, στη σύσταση κατά του καπνίσματος, και ότι η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να σημαίνει θεραπεία ή αύξηση της πιθανότητας θεραπείας του καρκίνου. Ο νέος Κώδικας θα είναι έτοιμος στις αρχές του 2014 και ελπίζουμε ότι οι ενώσεις ασθενών και οι ιατρικοί οργανισμοί θα παίξουν ενεργό ρόλο στην προώθησή του. Η δράση αυτή είναι εξαιρετικά σημαντική όσον αφορά την ευαισθητοποίηση των πολιτών σχετικά με την πρόληψη ή τουλάχιστον την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου. Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα αυτής της Κοινής Δράσης θα παρουσιαστούν στο πλαίσιο ενός ανοιχτού φόρουμ, το οποίο θα πραγματοποιηθεί στη Λιουμπλιάνα στις

60

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

26-27 Νοεμβρίου. Ελπίζω ότι πολλοί από εσάς θα έχετε την ευκαιρία να το παρακολουθήσετε. Περαιτέρω, εντός του 2014, η Επιτροπή έχει στόχο να προωθήσει ένα νέο σχέδιο Κοινής Δράσης σε συνεργασία με τα κράτη-μέλη, το οποίο θα αφορά τον Ολοκληρωμένο Έλεγχο Καρκίνου. Στο πλαίσιο αυτής της νέας Κοινής Δράσης, την οποία επί του παρόντος εξετάζουμε μαζί με τα κράτη-μέλη, έχουμε στόχο να εντοπίσουμε στοιχεία-"κλειδιά" και ποιοτικά στάνταρ σχετικά με τον έλεγχο του καρκίνου στην Ευρώπη, καθώς και να προωθήσουμε τη συνεργασία μεταξύ των κρατώνμελών. Συγκεκριμένα, η δράση αυτή θα περιλαμβάνει την ανταλλαγή των πιο αποτελεσματικών τεχνικών και τον καθορισμό των στοιχείων που αποτελούν τα "κλειδιά" για τη διασφάλιση της καλύτερης δυνατής φροντίδας σε σχέση με τον καρκίνο. Όσον αφορά ειδικά το θέμα του προληπτικού ελέγχου του καρκίνου του μαστού, έχουμε ζητήσει από το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να εκσυγχρονίσει και να αναθεωρήσει τις τρέχουσες κατευθυντήριες οδηγίες που αφορούν τον προσυμπτωματικό αυτό έλεγχο και τη διασφάλιση της ποιότητάς του. Οι νέες κατευθυντήριες οδηγίες, οι οποίες έχουν προγραμματιστεί για το 2015, θα βοηθήσουν τα κράτη-μέλη να εξελίξουν και να εκσυγχρονίσουν τις στρατηγικές τους σχετικά με τον προληπτικό έλεγχο και τη διαχείριση των θεραπευτικών μεθόδων του καρκίνου του μαστού, προς όφελος εκατομμυρίων γυναικών σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επίσης, θα αποτελέσουν τη βάση για μία δέσμη ελάχιστων ποιοτικών στάνταρ

για τις υπηρεσίες που αφορούν τον καρκίνο του μαστού, και παράλληλα ένα εθελούσιο πλάνο διασφάλισης ποιότητας, το οποίο θα ενισχύεται μέσω διαδικασιών πιστοποίησης. Το εθελούσιο αυτό πλάνο, το οποίο αποτελεί το πρώτο στο είδος του εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα επικεντρωθεί κατά κύριο λόγο στον ασθενή και θα καλύπτει όλες τις πτυχές της διάγνωσης και φροντίδας. Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να προσθέσω ότι το Κοινό Κέντρο Ερευνών βρίσκεται σε διαδικασία σχεδιασμού ενός Ευρωπαϊκού Συστήματος Πληροφοριών για τον Καρκίνο, με στόχο την ενοποίηση των μητρώων καρκίνου ανά την Ευρώπη. Για μία ακόμη φορά, οι εργασίες αυτές θα προχωρήσουν σε στενή συνεργασία με όλους τους ενδιαφερόμενους παράγοντες. Προκειμένου να είμαστε σε θέση να παρακολουθούμε με τρόπο πιο αποδοτικό τα άμεσα αποτελέσματα και οφέλη των διαφόρων παρεμβάσεων σε πολιτικές που αφορούν τον καρκίνο, και παράλληλα να κάνουμε πιο εύστοχες συγκρίσεις μεταξύ διαφορετικών περιοχών και χωρών, πρέπει να εκτιμήσουμε τη θεμελιώδη σημασία της εναρμόνισης των σχετικών δεδομένων. Έτσι, το σύστημα αυτό θα αποτελέσει μια πολύτιμη πηγή έρευνας για τον καρκίνο και συγχρόνως θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε καλύτερα ενδεχόμενες ανισότητες και άλλες πιθανές αιτίες διαφοροποίησης των δεδομένων που αφορούν τον καρκίνο από περιοχή σε περιοχή. Κυρίες και Κύριοι, Έχουμε κάνει σπουδαία βήματα στη μάχη κατά του καρκίνου, ενώ πολλά α-

κόμη σχέδια βρίσκονται σε εξέλιξη. Είναι πολύ σημαντικό όλες αυτές οι εργασίες να έχουν συνοχή μεταξύ τους και να προχωρούν κατά τρόπο συντονισμένο. Η επιτυχία μας στον αγώνα αυτό εξαρτάται κατά πολύ από την επιλογή σωστών επενδύσεων, το σχεδιασμό βιώσιμων δράσεων και τη συνεργασία. Με στόχο τη βελτίωση της συνολικής διαχείρισης των εργασιών σχετικά με τον καρκίνο, εξετάζουμε τη σύσταση μιας Ομάδας Ειδικών σε θέματα Ελέγχου του Καρκίνου στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου θα μετέχουν εκπρόσωποι και κύκλοι συμφερόντων όλων των κρατών-μελών, στους οποίους θα συμπεριλαμβάνονται ενώσεις ασθενών και οργανισμοί επαγγελματιών του κλάδου της υγείας. Μια τέτοια ομάδα θα συνέβαλλε στη διασφάλιση της επιδίωξης των προτεραιοτήτων, στον αποτελεσματικό συντονισμό των σχετικών δράσεων και εν τέλει στην αποφυγή άστοχων ενεργειών. Θα ήθελα να κλείσω με τη διαβεβαίωση ότι η Επιτροπή παραμένει απόλυτα αφοσιωμένη στο σχεδιασμό της πολιτικής για τον έλεγχο του καρκίνου. Στόχος μας είναι πάντα η πρόληψη με κάθε μέσο του καρκίνου και η βελτίωση της προοπτικής των καρκινοπαθών για σωστή και έγκαιρη διάγνωση, πληροφόρηση και φροντίδα. Ανυπομονούμε να συνεχίσουμε τις προσπάθειες, σε συνεργασία με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και τους Ευρωπαϊκούς Οργανισμούς που εκπροσωπούνται εδώ σήμερα. Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας και σας εύχομαι η συμμετοχή σας στο συνέδριο αυτό να είναι ενδιαφέρουσα και αποδοτική.•••

Σ

χεδιάζεται Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών για τον Καρκίνο, για την ενοποίηση των μητρώων καρκίνου της Ευρώπης

61

ΜΕΛΕΤΗ

• Το μέγεθος της αγοράς μπορεί να φτάσει από τα 260 εκατ. ευρώ που είναι σήμερα σε πλέον των 462 εκατ. ευρώ το 2017

Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας

Η αυτοθεραπεία στην Ελλάδα Έως το 70-80% ορισμένων παθήσεων δύναται να αντιμετωπιστεί μέσω της αυτοφροντίδας, χωρίς την παρέμβαση του γιατρού

Η

διεύρυνση του καταλόγου των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων, σε συνδυασμό με την απελευθέρωση στο καθεστώς τιμολόγησής τους, μπορεί να έχει σημαντικά οφέλη για το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης στη χώρα μας, αλλά και για την ελληνική οικονομία γενικότερα. Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξε η μελέτη με τίτλο: «Η αυτοθεραπεία στην Ελλάδα και την Ευρώπη», που εκπόνησε ομάδα ερευνητών της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, με επικεφαλής τον καθηγητή κ. Νίκο Μανιαδάκη. Σκοπός της ήταν να αναδείξει τα πλεονεκτήματα και την ωφέλεια της αυτοθεραπείας και της χρήσης των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων για το σύστημα υγείας και κοινωνικής ασφάλισης. Ειδικότερα, η σταδιακή απελευθέρωση

62

της διατίμησης των ΜΗΣΥΦΑ, σε συνδυασμό με τη διεύρυνση της λίστας φαρμάκων στην κατηγορία αυτή, θα απελευθερώσει παραγωγικές επενδύσεις από τον κλάδο των ΜΗΣΥΦΑ, διπλασιάζοντας το μέγεθος της αγοράς από τα 260 εκατ. ευρώ σήμερα σε πλέον των 462 εκατ. ευρώ το 2017. Η εισαγωγή νέων φαρμάκων στην αγορά θα επιτρέψει να: Δοθούν κίνητρα για την αναβάθμιση και την ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής ΜΗΣΥΦΑ Δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας Αποσυμφορηθεί το Εθνικό Σύστημα Υγείας Μειωθεί η δαπάνη των ασφαλιστικών ταμείων Ενισχυθούν τα δημόσια έσοδα Υπερδιπλασιαστεί η διαφημιστική δαπάνη των ΜΗΣΥΦΑ στα ΜΜΕ

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

Η μελέτη Η αυτοθεραπεία είναι η αντιμετώπιση των κοινών προβλημάτων υγείας με φάρμακα ειδικά σχεδιασμένα και χαρακτηρισμένα για χρήση χωρίς ιατρική επίβλεψη, τα οποία έχουν προηγουμένως εγκριθεί ως ασφαλή και αποτελεσματικά για τη συγκεκριμένη χρήση. Τα φάρμακα για την αυτοθεραπεία αποκαλούνται «μη συνταγογραφούμενα» και είναι διαθέσιμα χωρίς συνταγή γιατρού από τα φαρμακεία. Σε ορισμένες χώρες, τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα είναι επίσης διαθέσιμα στα σούπερ μάρκετ και σε άλλα καταστήματα. Η αυτοθεραπεία με μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, πολλές φορές, αναφέρεται και ως «υπεύθυνη αυτοθεραπεία», για να είναι εφικτή η διάκριση από την πρακτική της αγοράς και χρήσης ενός συνταγογραφούμενου φαρμάκου χωρίς συνταγή γιατρού. Αυτό είναι «ανεύθυνη (και ενδεχομένως επικίνδυνη) «αυτοσυνταγή» και δεν έχει θέση στην αυτοφροντίδα ή στην (υπεύθυνη) αυτοθεραπεία. Τα προϊόντα που χρησιμοποιούνται στην αυτοθεραπεία, θα πρέπει να συνοδεύονται με επαρκείς πληροφορίες, σχετικά με το πώς πρέπει να ληφθούν ή να χρησιμοποιηθούν, με τις συνέπειες και τις πιθανές παρενέργειές τους, με το πώς οι παρενέργειες θα πρέπει να παρακολουθούνται, με τις πιθανές αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα, με τις προφυλάξεις και τις προειδοποιήσεις, με την ενδεδειγμένη διάρκεια της χρήσης τους και με το πότε πρέπει ο ασθενής να αναζητήσει συμβουλές από έναν επαγγελματία υγείας. Η αυτοφροντίδα ορίζεται ως η φροντίδα που λαμβάνεται από τα ίδια τα άτομα προς

63

ΜΕΛΕΤΗ

Ο

ι φαρμακοποιοί είναι οι επαγγελματίες που διαδραματίζουν ένα πολύ σημαντικό ρόλο στην καθοδήγηση του ασθενή, στο πλαίσιο της αυτοφροντίδας και της αυτοθεραπείας

64

τη δική τους υγεία και ευεξία, συμπεριλαμβανομένης της φροντίδας που παρέχουν στα μέλη της οικογενείας τους και σε τρίτους. Στην πράξη, η αυτοφροντίδα περιλαμβάνει όλες εκείνες τις δράσεις που οι άνθρωποι υλοποιούν, προκειμένου να μπορέσουν να παραμείνουν σε φόρμα, να διατηρήσουν την καλή φυσική και ψυχική τους υγεία, να ικανοποιήσουν τις κοινωνικές και ψυχολογικές τους ανάγκες, να προλάβουν περιττούς κινδύνους για την υγεία τους, να φροντίσουν και να αυτοθεραπεύσουν ασθένειες ήσσονος σημασίας και να διατηρήσουν την υγεία και την ευημερία τους σε καλή κατάσταση, μετά από μια οξεία ασθένεια ή την έξοδο από το νοσοκομείο. Η αύξηση της αυτοφροντίδας και της αυτοθεραπείας, τα τελευταία χρόνια, οφείλε-

δύναται να βοηθήσει τόσο τους ασθενείς όσο και το σύνολο του συστήματος υγείας και ασφάλισης. Η αυτοφροντίδα και η αυτοθεραπεία περιλαμβάνουν ένα μεγάλο εύρος δράσεων που λαμβάνουν οι ασθενείς, προκειμένου να μπορέσουν να διαχειριστούν καλύτερα την υγεία τους. Οι φαρμακοποιοί είναι οι επαγγελματίες που διαδραματίζουν ένα πολύ σημαντικό ρόλο στην καθοδήγηση του ασθενή, στο πλαίσιο της αυτοφροντίδας και της αυτοθεραπείας. Η αποτελεσματική επικοινωνία μεταξύ φαρμακοποιού και ασθενή, καθώς και η λεπτομερής αξιολόγηση του προβλήματος από την πλευρά του φαρμακοποιού, είναι ζωτικής σημασίας. Οι φαρμακοποιοί, ουσιαστικά, αποτελούν τους συμβούλους των ασθενών και υ-

ται σε διάφορους παράγοντες. Τέτοιοι παράγοντες είναι οι κοινωνικοοικονομικοί, η αλλαγή του τρόπου ζωής, η ευκολότερη πρόσβαση σε φάρμακα, η έμφαση στην αντιμετώπιση των χρόνιων ασθενειών και στην αποκατάσταση, η βελτίωση της δημόσιας υγείας και των περιβαλλοντικών παραγόντων, η αλλαγή των δημογραφικών και επιδημιολογικών δεδομένων και οι μεταρρυθμίσεις στον τομέα της Υγείας. Στο σημείο αυτό, πρέπει να αναφερθεί ότι πολλές έρευνες και μελέτες που έχουν διενεργηθεί από ειδικούς, έχουν δείξει ότι έως και το 70 με 80% ορισμένων παθήσεων δύναται να αντιμετωπιστεί μέσω της αυτοφροντίδας, χωρίς την παρέμβαση του γιατρού και μάλιστα πολλοί ειδικοί τονίζουν τη σημαντική συμβολή που μπορεί να έχει στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Η σωστή χρήση της αυτοφροντίδας (μέσω των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων)

ποκαθιστούν, εν μέρει, τους γιατρούς στα συγκεκριμένα πλαίσια. Από τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι ο φαρμακοποιός διαδραματίζει κορυφαίο ρόλο στην αυτοφροντίδα και στην αυτοθεραπεία, αφού δρα ως πληροφοριοδότης, ως προμηθευτής φαρμάκων, ως εκπαιδευτής και επόπτης, ως συνεργάτης και ως προαγωγός υγείας.

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

Οικονομική αποτίμηση Στη μελέτη αναπτύχθηκε ένα μοντέλο αποτίμησης των επιπτώσεων μιας ενδεχόμενης διεύρυνσης της λίστας των ΜΗΣΥΦΑ. Στο μοντέλο, προβλέπονται 3 σενάρια διεύρυνσης της λίστας, που μπορούν να υλοποιηθούν μέσω μεταφοράς φαρμάκων από την αρνητική και τη θετική λίστα, προς τη λίστα των μη συνταγογραφούμενων, ώστε αυτή να εναρμονιστεί με τις αντίστοιχες στις ευρωπαϊκές χώρες. Τα σενάρια που εξετά-

ζονται στη μελέτη είναι τα εξής: • Σενάριο 1: Το συγκεκριμένο σενάριο βασίστηκε σε αντίστοιχες μελέτες που έχουν δημοσιευθεί για την περίπτωση άλλων χωρών, σχετικά με τη μεταφορά φαρμάκων υπέρ της λίστας των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Με βάση τις μελέτες που έχουν παρουσιαστεί στη βιβλιογραφία, υιοθετείται ένα σενάριο μεταφοράς του 50% της λίστας των φαρμάκων της αρνητικής λίστας και του 5% εκείνων της θετικής λίστας.

• Σενάριο 2: Για το συγκεκριμένο σενάριο, ζητήθηκε η συνδρομή ειδικού εμπειρογνώμονα (Καθηγητής Φαρμακολογίας ΑΠΘ Δημήτρης Κούβελας). Στο σενάριο αυτό, τα φάρμακα που μπορούν να μεταφερθούν στη λίστα των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων, προκύπτουν ύστερα από ενδελεχή αξιολόγηση όλων των φαρμάκων που περιέχονται στην αρνητική και τη θετική λίστα, καθώς και των κριτηρίων ένταξης σε αυτές. Τα φάρμακα εξετάστηκαν ένα προς ένα, σύμφωνα με τα κριτήρια ένταξης στη λίστα των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων διεθνώς. Ύστερα από πρόταση του ειδικού εμπειρογνώμονα και συσχέτιση με τις πωλήσεις των φαρμάκων αυτών, το 2011 διαπιστώθηκε ότι μπορεί να μεταφερθεί το 57% των φαρμάκων της αρνητικής λίστας, και το 2,3% των φαρμάκων της θετικής λίστας, στη λίστα των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων.

• Σενάριο 3: Το σενάριο αυτό βασίζεται στις ευρωπαϊκές λίστες των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων, οι οποίες παρουσιάζονται σε σχετικό παράρτημα. Πιο συγκεκριμένα, στο σενάριο αυτό έγινε αξιολόγηση της λίστας των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων σε 24 χώρες στην Ευρώπη (Αυστρία, Βέλγιο, Δανία, Φιλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Ιταλία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία, Σουηδία, Ηνωμένο Βασίλειο, Βουλγαρία, Κροατία, Τσεχία, Ουγγαρία, Λιθουανία, Νορβηγία, Πολωνία, Σλοβακία, Σλοβενία και Ελβετία) και κατασκευάστηκε ένας αλγόριθμος, ο οποίος ανεδείκνυε τα φάρμακα που μπορούσαν να μεταφερθούν από τη θετική και την αρνητική λίστα προς τη λίστα των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Συγκεκριμένα, ένα φάρμακο θεωρήθηκε ότι μπορεί να μεταφερθεί στη λίστα των ΜΗΣΥΦΑ στη χώρα μας, εφόσον ήταν ΜΗΣΥΦΑ σε τουλάχιστον 7 άλλες ευρωπαϊκές χώρες, από τις παραπάνω 24 που αποτέλεσαν το δείγμα ανάλυσης, δηλαδή περίπου στο ένα τρίτο.

Τι ισχύει για την τιμολόγηση και την αποζημίωση Το βασικό συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι η πλειονότητα των χωρών ακολουθούν ένα ελεύθερο σύστημα τιμολόγησης των μη συνταγογραφούμενων φαρμακευτικών σκευασμάτων, με ελάχιστες χώρες να επιλέγουν κρατική παρέμβαση στην τιμολόγηση των ΜΗΣΥΦΑ. Παρατηρείται μια σχεδόν καθολική επιλογή, αφού οι 21 από τις 23 χώρες που αποτελούν το δείγμα της παρούσας έρευνας, επιτρέπουν στην αγορά των ΜΗΣΥΦΑ να αυτοκαθορίζεται και να αυτορρυθμίζεται μέσα από τους μηχανισμούς του ανταγωνισμού. Επιλέγουν δηλαδή να μην ασκήσουν αυ-

Η

αυτοφροντίδα και η αυτοθεραπεία περιλαμβάνουν ένα μεγάλο εύρος δράσεων που λαμβάνουν οι ασθενείς, προκειμένου να μπορέσουν να διαχειριστούν καλύτερα την υγεία τους

στηρή και παρεμβατική τιμολογιακή πολιτική με τον καθορισμό της τιμής των ΜΗΣΥΦΑ, αλλά να ασκούν μόνο προληπτικούς ελέγχους στο πλαίσιο διασφάλισης της δημόσιας υγείας. Εξαίρεση της γενικότερης αυτής τάσης αποτελεί η Ελλάδα, η οποία είναι μία εκ των 2 χωρών που εξετάστηκαν και που ρυθμίζουν κρατικά τις τιμές των ΜΗΣΥΦΑ, ασκώντας ουσιαστικά έντονο κρατικό παρεμβατισμό. Ακόμη, η λίστα των ΜΗΣΥΦΑ στην Ελλάδα είναι μικρότερη σε σχέση με άλλες χώρες, πολλά συνταγογραφούμενα φάρμακα στη χώρα μας (Rx) είναι ΟTC σε πολλές άλλες χώρες και συνεπώς η σχετική λίστα με τα ΜΗΣΥΦΑ μπορεί να διευρυνθεί σημαντικά. Ας δούμε τι ισχύει σε άλλες χώρες: Κατηγοριοποίηση φαρμάκων Το σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών έχουν πρόσφατα τροποποιήσει την εθνική τους νομοθεσία για να την εναρμονίσουν

65

ΜΕΛΕΤΗ

Η

λίστα των ΜΗΣΥΦΑ στην Ελλάδα είναι μικρότερη σε σχέση με άλλες χώρες, πολλά συνταγογραφούμενα φάρμακα στη χώρα μας (Rx) είναι ΟTC σε πολλές άλλες χώρες και συνεπώς η σχετική λίστα με τα ΜΗΣΥΦΑ μπορεί να διευρυνθεί σημαντικά

Τ

ο συνηθέστερο σύστημα αποζημίωσης συνταγογραφούμενων φαρμάκων είναι το σύστημα εσωτερικών τιμών αναφοράς, που χρησιμοποιείται ευρέως στις περισσότερες πλέον χώρες της Ευρώπης

66

με μια σειρά από ευρωπαϊκές οδηγίες. Οι οδηγίες αυτές καλύπτουν θέματα που αγγίζουν κάθε πτυχή σχεδόν της αγοράς του φαρμάκου και συνεπακόλουθα τα ΜΗΣΥΦΑ. Μία εξ αυτών αποτελεί και η κατηγοριοποίηση των φαρμακευτικών προϊόντων. Η κατηγοριοποίηση αυτή προσδιορίζεται με σαφήνεια στην Ευρωπαϊκή Οδηγία 2001/83/CE. Η οδηγία αυτή έχει δομήσει την κατάταξη των φαρμακευτικών προϊόντων με βάση τη δυνατότητα προμήθειάς τους από τους καταναλωτές. Η κατηγοριοποίηση αυτή δημιουργεί δύο βασικές ομάδες προϊόντων, και αφορούν τα φάρμακα που χορηγούνται μόνο μετά από ιατρική συνταγογράφηση και τα φάρμακα που μπορούν να διατεθούν χωρίς να είναι απαραίτητη η ιατρική συνταγογράφηση. Στηριζόμενοι πάνω σε αυτές τις δύο βασικές ομάδες προϊόντων, η ίδια οδηγία (2001/83/CE) προσδιορίζει παράλληλα και υποκατηγορίες με τα αντίστοιχα κριτήριά τους, οι οποίες όμως δεν ενσωματώνονται στη νομοθεσία από το σύνολο των υπό εξέταση χωρών. Οι υποκατηγορίες αυτές αφορούν τα φάρμακα που χορηγούνται με ιατρική συνταγή που μπορεί να είναι ανανεώσιμη ή όχι, τα φάρμακα που χορηγούνται με ειδική ιατρική συνταγή και τα φάρμακα που χορηγούνται με περιορισμένη ιατρική συνταγή και που προσδιορίζονται να χρησιμοποιηθούν σε ειδικευμένο περιβάλλον. Κάθε φαρμακευτικό σκεύασμα που δεν εμπίπτει στις ανωτέρω κατηγορίες φαρμάκων, κατηγοριοποιείται ως μη συνταγογραφούμενο φαρμακευτικό προϊόν και μπορεί να το προμηθευτεί ο καταναλωτής ελεύθερα, με δική του βούληση από τα φαρμακεία ή τα αντίστοιχα σημεία πώλησης.

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

Τιμολόγηση φαρμάκων Κάθε χώρα από αυτές που εξετάστηκαν στην παρούσα μελέτη, διαθέτει τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αναφορικά με την τιμολόγηση των φαρμάκων. Οι διαφορές σε πολιτισμικό, κοινωνικό, οικονομικό και γεωγραφικό επίπεδο, διαμόρφωσαν σε κάθε χώρα, σε βάθος χρόνου, μια ιδιαίτερη σύνθεση κανόνων και πολιτικών γύρω από τον τομέα του φαρμάκου. Οι πολιτικές αυτές, στον τομέα της τιμολόγησης, οδηγούν αναπόφευκτα την κάθε χώρα στο να διαμορφώνει τις δικές της τιμές για τα φαρμακευτικά σκευάσματα που διατίθενται στην αγορά της. Παρά τις διαφοροποιήσεις αυτές, υπάρχουν και γενικές ομοιότητες στις διαδικασίες που ακολουθούνται στη διαδικασία της τιμολόγησης. Τα συνταγογραφούμενα φάρμακα συνήθως τιμολογούνται με βάση το εξωτερικό σύστημα τιμών αναφοράς. Στη βάση αυτή, οι τιμές άλλων χωρών συντίθενται μαθηματικά προκειμένου να εκτιμηθεί η τιμή του φαρμάκου σε μια συγκεκριμένη χώρα. Ο προσδιορισμός των χωρών αναφοράς είναι ίσως η πιο σημαντική παράμετρος του συγκεκριμένου συστήματος, καθότι έμμεσα καθορίζει το ύψος της τιμής. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η τιμολόγηση του φαρμακευτικού προϊόντος είναι μια διαδικασία διαπραγμάτευσης μεταξύ των κρατικών φορέων της εκάστοτε χώρας και των εταιρειών εισαγωγής ή παραγωγής. Η διαπραγμάτευση βασίζεται σε κλινικά, οικονομικά, επιδημιολογικά και άλλα συναφή στοιχεία. Τα γενόσημα και τα ΜΗΣΥΦΑ φάρμακα αποτελούν ειδικές περιπτώσεις. Τα γενόσημα συνήθως τιμολογούνται στη βάση των πρωτοτύπων και η τιμή τους ορίζεται ως ποσοστό της τιμής των πρωτότυπων συνταγογραφούμενων φαρ-

μάκων. Όπως υποδεικνύει η ανασκόπησή μας, τα ΜΗΣΥΦΑ, καθολικά σχεδόν, έχουν ελεύθερες τιμές στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες όπου μελετήθηκαν. Αποζημίωση φαρμάκων Κάθε χώρα διαθέτει τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και στον τομέα της αποζημίωσης, αλλά, παράλληλα, το σύνολο των χωρών παρουσιάζει κάποιες γενικές ομοιότητες. Οι ομοιότητες αυτές εντοπίζονται, κατά κύριο λόγο, στις μεθόδους που ακολουθεί η κάθε χώρα, προκειμένου να αποζημιώσει ένα φαρμακευτικό σκεύασμα. Το συνηθέστερο σύστημα αποζημίωσης συνταγογραφούμενων φαρμάκων είναι το σύστημα εσωτερικών τιμών αναφοράς, που χρησιμοποιείται ευρέως στις περισσότερες πλέον χώρες της Ευρώπης. Στο πλαίσιο αυτό, καθορίζεται μια τιμή αποζημίωσης κοινή για μια ομάδα ομοειδών προϊόντων που ανήκουν στην ίδια θεραπευτική ή φαρμακευτική κατηγορία ή ένδειξη. Η τιμή αυτή ορίζεται με διάφορους μαθηματικούς τύπους και μεθοδολογίες και μπορεί να ισχύει για όλα τα συνταγογραφούμενα φάρμακα, πρωτότυπα και γενόσημα, ή μόνο για τα πρώτα. Συνήθως τα φάρμακα τα οποία αποζημιώνονται, συμπεριλαμβάνονται στη θετική λίστα, ενώ εκείνα τα οποία δεν αποζημιώνονται από την κοινωνική ασφάλιση δεν συμπεριλαμβάνονται σε αυτήν ή συμπεριλαμβάνονται στην αρνητική λίστα, αλλά εξακολουθούν να απαιτούν συνταγογράφηση. Τέλος στη λίστα των ΜΗΣΥΦΑ συμπεριλαμβάνονται, κατά κύριο, λόγο φάρμακα που ούτε απαιτούν συνταγογράφηση ούτε αποζημίωση από την κοινωνική ασφάλιση και καλύπτονται στο σύνολό τους από ίδιες πληρωμές των ασθενών. Προώθηση φαρμάκων Το σύνολο σχεδόν των χωρών που εξετάζει η παρούσα μελέτη, ενσωμάτωσαν στη νομοθεσία τους την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2001/83/CE, του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου και του συμβουλίου της 6ης Νοεμβρίου 2001, περί κοινοτικού κώδικα για τα φάρμακα που προορίζονται για ανθρώπινη χρήση. H οδηγία αυτή ορίζει στο άρθρο 86 ότι προώθηση φαρμακευτικού προϊόντος νοείται οποιαδήποτε μορφή παροχής πληροφοριών για την προσέλκυση πελατείας, πρόβλεψης ή προτροπής, που αποσκοπεί στην προώθηση της χορήγησης συνταγών, της προμήθειας, της πώλησης ή της κατανάλωσης φαρμάκων, περιλαμβάνει ιδίως τη διαφήμιση των φαρμάκων που απευθύνεται στο κοινό, τη διαφήμιση των φαρμάκων που απευθύνεται στα άτομα που είναι εξουσιοδοτημένα να χορηγούν τις σχετικές

συνταγές ή να προμηθεύουν τα φάρμακα, την επίσκεψη ιατρικών επισκεπτών σε άτομα που είναι εξουσιοδοτημένα να χορηγούν ιατρικές συνταγές ή να προμηθεύουν φάρμακα, την προμήθεια δειγμάτων, την προτροπή για τη διάθεση φαρμάκων ή τη χορήγηση των σχετικών ιατρικών συνταγών, μέσω της παροχής, της προσφοράς ή της υπόσχεσης πλεονεκτημάτων, χρηματικών ή εις είδος, εκτός αν η πραγματική αξία τους είναι ελάχιστη, τη χορηγία συναντήσεων εμπορικής προώθησης, στις οποίες παρίστανται άτομα εξουσιοδοτημένα να διαθέτουν φάρμακα ή να χορηγούν τις σχετικές συνταγές, και τη χορηγία επιστημονικών συνεδρίων στα οποία συμμετέχουν πρόσωπα τα οποία είναι εξουσιοδοτημένα να χορηγούν συνταγές ή να προμηθεύουν φάρμακα, ιδίως δε η κάλυψη των εξόδων ταξιδιού και διαμονής των μετεχόντων. Η ίδια οδηγία (2001/83 CE), στη συνέχεια, προσδιορίζει στο άρθρο 88 τους βασικούς κανόνες προώθησης φαρμακευτικών προϊόντων. Πιο συγκεκριμένα αναφέρει: Τα κράτη-μέλη απαγορεύουν την απευθυνόμενη στο κοινό διαφήμιση φαρμάκων που μπορούν να χορηγηθούν μόνο με ιατρική συνταγή σύμφωνα με τον Τίτλο VI, που περιέχουν ψυχοτρόπες ή ναρκωτικές ουσίες, κατά την έννοια των Διεθνών Συμβάσεων, όπως οι Συμβάσεις των Ηνωμένων Εθνών του 1961 και του 1971. Τα φάρμακα τα οποία, λόγω της σύνθεσης και του σκοπού τους, έχουν προβλεφθεί και σχεδιασθεί για να χρησιμοποιούνται χωρίς την παρέμβαση ιατρού για τη διάγνωση, την αναγραφή σε συνταγή ή την επίβλεψη της θεραπείας, μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο διαφήμισης, που απευθύνεται στο κοινό εν ανάγκη με τη συμβολή του φαρμακοποιού.

Τ

α ΜΗΣΥΦΑ, στα 24 από τα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε., πωλούνται με τιμή ελεύθερα καθοριζόμενη από τον παρασκευαστή. Ως εκ τούτου, είναι σχεδόν αδύνατον να βρεθούν τιμές πώλησής τους σε επίσημα price lists. Επομένως, το υπάρχον σύστημα τιμολόγησης φαρμάκων στη χώρα μας δεν εξυπηρετεί τα ΜΗΣΥΦΑ

67

Αλβανία

Ε.Τ. Ε.Τ.

-

+ +

-

Βουλγαρία

Κ.Π. Κ.Π. -

+ +

-

Τσεχία

Κ.Π. Ε.Τ.

-

+ +

-

Κύπρος

Κ.Π. Ε.Τ.

-

+ +

-

Ουγγαρία

Ε.Τ. Ε.Τ.

-

+ +

-

Λετονία

Κ.Π. Ε.Τ.

-

+ +

-

Λιθουανία

Κ.Π. Ε.Τ.

-

+ +

-

Πολωνία

Κ.Π. Ε.Τ.

-

+ +

-

Σλοβενία

Κ.Π. Ε.Τ.

-

+ +

-

Αυστρία

Κ.Π. Ε.Τ.

-

+ +

-

Γαλλία

Κ.Π. Ε.Τ.

-

+ +

-

Γερμανία

Κ.Π. Ε.Τ.

-

+ +

-

Δανία

Ε.Τ. Ε.Τ.

-

+ +

-

Εσθονία

Κ.Π. Ε.Τ.

-

+ +

-

Ην. Βασίλειο

Κ.Π. Ε.Τ.

-

+ +

-

Ισπανία

Κ.Π. Ε.Τ.

-

+ +

-

Ιταλία

Κ.Π. Ε.Τ.

-

+ +

-

Νορβηγία

Κ.Π. Ε.Τ.

-

+ +

-

Πορτογαλία

Κ.Π. Ε.Τ.

-

+ +

-

Σουηδία

Κ.Π. Ε.Τ.

-

+ +

-

Φινλανδία

Ε.Τ. Ε.Τ.

-

+ +

-

Ελλάδα

Κ.Π. Κ.Π. -

+ +

-

Ε.Τ.: Ελεύθερη Τιμολόγηση, Κ.Π.: Κρατική Παρέμβαση στην τιμολόγηση, +: επιτρέπεται, -: δεν επιτρέπεται

68

Ωστόσο, τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. δύνανται να απαγορεύουν στο έδαφός τους την απευθυνόμενη στο κοινό διαφήμιση φαρμάκων. Η απαγόρευση δεν εφαρμόζεται στις εκστρατείες εμβολιασμού που διενεργούνται από τον κλάδο και που είναι εγκεκριμένες από τις αρμόδιες αρχές των κρατώνμελών. Τέλος, τα κράτη-μέλη απαγορεύουν την άμεση διάθεση φαρμάκων στο κοινό για λόγους προώθησής τους από τις φαρμακοβιομηχανίες. Με τον τρόπο αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση καθιέρωσε ένα ενιαίο πλαίσιο, μέσα στο οποίο μπορούν να δημιουργηθούν κοινές συνθήκες προώθησης, καθώς και τα φαρμακευτικά προϊόντα τα οποία μπορούν να ενταχθούν σε αυτό. Στόχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ήταν να καθοριστεί ένα

μακεία. Τα φάρμακα αυτά αποδίδουν έσοδα περίπου 5,53 εκατ. ευρώ ετησίως σε Φ.Π.Α. στο Δημόσιο. Ο μέσος όρος αγοράς τους είναι 2,5 ευρώ, ενώ ο τζίρος είναι εξαιρετικά υψηλός, καθώς καταλαμβάνουν περίπου το 5% της συνολικής αξίας των φαρμάκων που πωλούνται στην ελληνική αγορά και το 20%22% σε αριθμό τεμαχίων. Στην Ελλάδα τα ΜΗΣΥΦΑ χορηγούνται αποκλειστικά από τα φαρμακεία, στο πρότυπο και άλλων 13 χωρών της Ευρώπης, μεταξύ των οποίων η Γερμανία, η Γαλλία, η Ισπανία, το Βέλγιο και η Αυστρία. Φέρουν ταινία αναγνώρισης όμοια με αυτή των φαρμάκων (κουπόνι πράσινου χρώματος για ΜΗΣΥΦΑ), έτσι ώστε να διευκολύνεται η ιχνηλασιμότητά τους, να α-

κοινό πλαίσιο, το οποίο θα προασπίζει τη δημόσια υγεία, αποτρέποντας παράλληλα πρακτικές που μπορούν να δημιουργήσουν αθέμιτα στοιχεία ανταγωνισμού μεταξύ μονάδων ή χωρών που εμπορεύονται ή δίνουν έμφαση στην προαγωγή της εμπορίας του φαρμάκου.

ποθαρρύνεται η επιπόλαιη χρήση τους από το κοινό και να διασφαλίζεται η συστημική ενσωμάτωσή τους στη λήψη ιστορικού του ασθενή από τους θεράποντες γιατρούς, για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας και καταπολέμησης της πολυφαρμακίας. Τα ΜΗΣΥΦΑ, στα 24 από τα 27 κράτημέλη της Ε.Ε., πωλούνται με τιμή ελεύθερα καθοριζόμενη από τον παρασκευαστή. Ως εκ τούτου, είναι σχεδόν αδύνατον να βρεθούν τιμές πώλησής τους σε επίσημα price lists. Επομένως, το υπάρχον σύστημα τιμολόγησης φαρμάκων στη χώρα μας δεν εξυπηρετεί τα ΜΗΣΥΦΑ. Για λόγους διαφάνειας και ορθής τιμολόγησης, που δεν θα προβληματίζει ούτε τις αρχές ούτε τις εταιρείες, οι τιμές πώλησης των ΜΗΣΥΦΑ είναι σκόπιμο να καθορίζονται ελεύθερα από τον παρασκευαστή. Με αυτόν τον τρόπο, η χώρα μας θα ευθυγραμμιστεί με την πρακτική της πλειοψηφίας των κρατών της Ε.Ε.•••

Αποζημίωση ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ

Αποζημίωση ΣΥ.ΦΑ.

Προώθηση ΣΥ.ΦΑ.

Προώθηση ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ.

Τιμολόγηση ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ.

Τιμολόγηση ΣΥ.ΦΑ.

ΜΕΛΕΤΗ

"Τζίρος" 150 εκατ. Τα ΜΗΣΥΦΑ είναι σήμερα 1.284 σκευάσματα 115 διαφορετικών δραστικών ουσιών, διαφορετικών φαρμακοτεχνικών μορφών και αλάτων, καθώς και συνδυασμών τους. Το 2012 παρουσίασαν συνολικές πωλήσεις περίπου 145 εκατ. ευρώ (5% της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης με μέση λιανική τιμή κατά προσέγγιση 1,70 ευρώ/τεμάχιο, μία από τις οικονομικότερες διεθνώς). Από τη δαπάνη αυτή, το 67,23% αφορά τις εταιρείες παραγωγής, το 4,87% τις φαρμακαποθήκες και το 23,53% τα φαρ-

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

• Νέα βάση δεδομένων για κλινικές μελέτες • Univadis: "Πολυεργαλείο" για επιστήμονες • EFPIA: Έκθεση για τη συμμόρφωση των ασθενών

Αυξάνονται οι πιέσεις στη φαρμακευτική βιομηχανία για μεγαλύτερη διαφάνεια στις πληροφορίες κλινικών δοκιμών - συμπεριλαμβανομένων των δεδομένων ασφαλείας και των στοιχείων των μελετών που απέτυχαν - παράλληλα με την αύξηση πρόσβασης στα δεδομένα για την επιστημονική κοινότητα

Οι ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές έχουν ανακοινώσει ένα σχέδιο, προκειμένου να αρχίσει η δημοσίευση των δεδομένων κλινικών μελετών που υποβλήθηκαν από τις εταιρείες, και αναζητούν νέες εγκρίσεις φαρμάκων από το επόμενο έτος.

Νέο θεσμικό πλαίσιο προωθείται στην Ε.Ε. στο οποίο όλες οι κλινικές δοκιμές, επιτυχείς ή όχι, θα πρέπει να δημοσιεύονται, ενώ οι εμπορικές δοκιμές θα πρέπει να συνοδεύονται από αναφορά κλινικών μελετών.

Ήδη, η βρετανική GlaxoSmithKline έχει δημιουργήσει ένα ηλεκτρονικό σύστημα, που παρέχει στους ερευνητές πρόσβαση σε ανώνυμα δεδομένα ασθενών σχετικά με τα φάρμακα.

Μάλιστα, ανακοίνωσε ότι θα δημοσιεύσει τις εκθέσεις των κλινικών μελετών για όλα τα εγκεκριμένα φάρμακα που χρονολογούνται από την ίδρυσή της το 2000!

Ένα βήμα παραπέρα προχωρά η αμερικανική Pfizer. Από το 2014, θα προσφέρει διευρυμένη πρόσβαση στις πληροφορίες των αποτελεσμάτων κλινικών δοκιμών σε ανεξάρτητους ερευνητές και συμμετέχοντες ασθενείς.

69

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Νέα βάση δεδομένων για κλινικές μελέτες Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) ανακοίνωσε την έναρξη λειτουργίας της ενημερωμένης έκδοσης της Ευρωπαϊκής Βάσης Δεδομένων των Κλινικών Δοκιμών (EudraCT). Έτσι, ανοίγει πλέον ο δρόμος για τη δημοσιοποίηση των συνοπτικών αποτελεσμάτων τους μέσω της ιστοσελίδας EU Clinical Trials Register (EU CTR)

Οι χορηγοί των κλινικών δοκιμών ενθαρρύνονται να εγγραφούν στην ιστοσελίδα EudraCT, ώστε να μπορούν να ξεκινήσουν την προσθήκη δεδομένων. Τα αποτελέσματα θα διατεθούν προς το ευρύ κοινό όταν ο EMA, προς το τέλος του τρέχοντος έτους, θα λανσάρει τη νέα έκδοση της EU CTR, όπως τουλάχιστον έχει εξαγγείλει. Η υποχρεωτική δημοσίευση συνοπτικών αποτελεσμάτων, σύμφωνα με τους όρους που δημοσίευσε πέρσι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δεν θα τεθεί σε ισχύ μέχρι τα μέσα

του 2014. Μέχρι τότε, ο EMA θα έχει πραγματοποιήσει περισσότερες ενημερώσεις στο σύστημα για τη βελτίωση της λειτουργικότητάς του, τόσο για τους χορηγούς των κλινικών δοκιμών όσο και για τις ρυθμιστικές αρχές της Ε.Ε. «Με την έναρξη αυτών των περαιτέρω ενημερώσεων της EudraCT, έως τα μέσα του 2014, θα ισχύσουν οι λεπτομέρειες και ο χρόνος δημοσίευσης των αποτελεσμάτων, όπως περιγράφεται στην οδηγία της Ε.Ε., και τότε οι χορηγοί θα κληθούν να τα δημοσιεύσουν», αναφέρει ο Οργανισμός. Η σχετική ανακοίνωση του Οργανισμού, αλλά και η δυνατότητα αυτή που παρέχει, κατά ένα μέρος, απευθύνεται στις διαμαρτυρίες συλλόγων ασθενών και εταιρειών, που αναζητούν διαφάνεια στα δεδομένα των κλινικών μελετών στην Ευρώπη. Για παράδειγμα, η εκστρατεία που έχει ξεκινήσει η GSK με την επωνυμία Alltrials έχει διαμαρτυρηθεί για κωλυσιεργία, από πλευράς του EMA, στο θέμα της EU CTR, καθώς και για το περιορισμένο πεδίο εφαρμογής της, που περιλαμβάνει μόνο δεδομένα μελετών στη Φάση Κλινικής Ανάπτυξης 2 ως 4. Οι υποστηρικτές της συγκεκριμένης εκστρατείας θα ήθελαν να δουν τη δημοσίευση δεδομένων από κλινικές μελέτες που έγιναν τουλάχιστον 20 χρόνια πριν, ώστε να ενημερώσουν τις θεραπευτικές επιλογές τους.

Νέα βράβευση για τον αντιμικροβιακό χαλκό Η μελέτη για τα οικονομικά οφέλη από την εφαρμογή του αντιμικροβιακού χαλκού σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) έλαβε το 4ο βραβείο στο 14th World Sterilization Congress και στο 8th National Sterilization Disinfection Congress, που έγιναν πρόσφατα στην Antalya της Τουρκίας. Ο κ. Σπύρος Παπανικολάου, Γενικός Χειρουργός -Εντατικολόγος και μέλος της Επιστημονικής Ομάδας, αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «η μείωση των αντιμικροβιακών σκευασμάτων, σε ποσοστό 31%, με στατιστική σημαντικότητα p < 0.001, επηρέασε, και μάλιστα μείωσε, το κόστος λειτουργίας της ΜΕΘ για το χρονικό διάστημα της ερευνητικής μελέτης των εννέα μηνών».

70

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

Univadis: "Πολυεργαλείο" της MSD για Έλληνες επιστήμονες

Σ

ήμερα, η Univadis έχει 2 εκατομμύρια μέλη, τα οποία αυξάνονται κατά 30% κάθε χρόνο, προσφέροντάς τους δωρεάν ανεξάρτητη ενημέρωση για τις ιατρικές εξελίξεις, ενώ αποτελεί πηγή εύκολα προσβάσιμων πληροφοριών και συνεχούς εκπαίδευσης, αφού συνεργάζεται, μεταξύ άλλων, με διεθνώς καταξιωμένα ιατρικά περιοδικά, όπως το «The Lancet» και το «JAMA Network». Η πλατφόρμα Univadis παρουσιάστηκε επισήμως στις 7-12-2013 σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Υγείας. Το Univadis έχει συγκεντρώσει περιεχόμενο από κορυφαίους εκδοτικούς οίκους, που προσφέρουν αναλυτικές και συνεχώς ενημερωμένες ιατρικές πληροφορίες. Σύμφωνα με τον Online Strategy & Solutions Manager Customer Engagement Department, της MSD, Ν. Θασίτη: «η προσαρμογή της πλατφόρμας στα ελληνικά δεδομένα πήρε 3,5 μήνες, ώστε να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες

των ιατρών της χώρας μας», ενώ ο Medical Director της εταιρείας, Πλ. Περιστέρης, ξεκαθάρισε ότι η MSD δεν έχει δικαίωμα παρέμβασης στο υλικό. Το Univadis προσφέρει μια ευρεία συλλογή από εφαρμογές ιατρικού περιεχομένου, οι οποίες δίνουν τη δυνατότητα για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με τις ιατρικές εξελίξεις, γρήγορη και εύκολη αναζήτηση πληροφοριών, συνεχιζόμενη ιατρική εκπαίδευση και άμεση πρόσβαση σε αξιόπιστες επιστημονικές πηγές. Επίσης, κάθε γιατρός ή επαγγελματίας υγείας μπορεί να προσαρμόσει το Univadis ανάλογα με τις ανάγκες και την εξειδίκευσή του. Ειδικότερα, όσον αφορά στα εκπαιδευτικά σεμινάρια, περιλαμβάνονται περισσότερα από 400 επιλεγμένα και διαπιστευμένα δικτυακά προγράμματα, με τη συμμετοχή του BMJ Learning, και πραγματοποιείται προσομοίωση αληθινών περιπτώσεων και πραγματικών διαγνώσεων.

Συνεργασία με το "The Lancet" H πλατφόρμα Univadis προσφέρει την επιλογή Just Published από το «The Lancet», προσφέροντας τη δυνατότητα να διαβάσετε πρωτότυπα κείμενα και αποσπάσματα για περιορισμένο χρονικό διάστημα πριν την έντυπη έκδοσή τους. Μπορείτε

επίσης να κατεβάσετε επιλεγμένα πλήρη άρθρα, χωρίς κόστος, για 7 ημέρες. Οι ειδικές εκδόσεις του «The Lancet» για το Univadis περιλαμβάνουν τα: The Lancet Infectious Diseases, The Lancet Neurology και The Lancet Oncology.

Ηλεκτρονική βιβλιοθήκη πολύτιμης ιατρικής γνώσης αποτελεί η ιατρική πλατφόρμα Univadis (http://www.univadis.gr), που εισήλθε και επισήμως στη ζωή των επαγγελματιών υγείας και στην Ελλάδα, με την πρωτοβουλία της MSD. Μάλιστα, λειτουργεί ήδη σε περισσότερες από 40 χώρες!

in brief

To Univadis περιλαμβάνει επιλεγμένα πλήρη άρθρα του JAMA Network κάθε εβδομάδα, καθώς και βιντεοσκοπημένες συνεντεύξεις των δημιουργών τους. Ακόμη, διαθέτει χρήσιμα «εργαλεία» για την καθημερινή κλινική πρακτική, όπως: Μοντέλα ανατομίας: Εξερευνήστε την ανατομία διαφόρων οργάνων σε πολλαπλά τρισδιάστατα και δισδιάστατα επίπεδα και χρησιμοποιήστε τις εικόνες στις παρουσιάσεις σας ή για την ενημέρωση των ασθενών σας.

DRI Online: Το εγκυρότερο ελληνικό συνταγογραφικό βοήθημα και την Alexandria Online Medical Library, τη μοναδική on-line ιατρική βιβλιοθήκη στα ελληνικά. Βιβλιοθήκη πολυμέσων: Υψηλής ποιότητας εικόνες και βίντεο που περιέχουν διαφάνειες, αξονικές τομογραφίες, φωτογραφίες και διαγράμματα για τις παρουσιάσεις σας.

Medical Calculators: Κλινικά κριτήρια, ιατρικές εξισώσεις, εργαστηριακές τιμές και ερωτηματολόγια, για ένα ευρύ φάσμα παθήσεων και ειδικοτήτων.

71

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

Στην Ευρώπη, η μη συμμόρφωση στη θεραπευτική αγωγή υπολογίζεται ότι δημιουργεί για τις κυβερνήσεις ένα κόστος ύψους 125 δισ. ευρώ, ενώ συμβάλλει και στον πρόωρο θάνατο σχεδόν 200.000 Ευρωπαίων κάθε χρόνο, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Φαρμακευτικών Βιομηχανιών και Ενώσεων (EFPIA)

in brief

Στο πλαίσιο του 7ου Framework Programme της Ε.Ε. για την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη, συντάχθηκε μια έκθεση (http://abcproject.eu/ img/ABC%20Executive%20Summary. pdf ) προκειμένου να αναπτυχθούν στρατηγικές για να αλλάξουν αποτελεσματικά τη συμπεριφορά των ασθενών και των επαγγελματιών υγείας και να ενισχύσουν τη συμμόρφωση των ασθενών σε όλη την Ευρώπη.

ΕFPIA: Το 50% των ασθενών δεν παίρνουν σωστά τα φάρμακά τους

Τ

ο χαμηλό ποσοστό συμμόρφωσης μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο τόσο σε πιθανά κλινικά οφέλη της θεραπείας όσο και στην οικονομική αποδοτικότητα των φαρμάκων. Οι ασθενείς μπορεί να μη γνωρίζουν πολλά για τις νόσους, να μην έχουν κατανοήσει το θεραπευτικό πλάνο και τις απαιτήσεις του ή ακόμη μπορεί απλώς να ξεχνούν ή και να θέλουν να αποφύγουν τις παρενέργειες της θεραπείας. Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει επίσης η σχέση των επαγγελματιών υγείας με τους ασθενείς. Προκειμένου να βελτιωθεί η κατάσταση, όπου περίπου το 50% των ασθενών δεν ανταποκρίνονται επαρκώς στο θεραπευτικό πλάνο που τους έχει συσταθεί, χρειάζεται περισσότερη συνεργασία μεταξύ των φορέων της υγείας. Η φαρμακευτική βιομηχανία πιστεύει ότι το μέλλον βρίσκεται στους πλήρως ενημερωμένους ασθενείς που υποστηρίζονται από τα συστήματα υγείας. Υπάρχει ανάγκη για μια συντονισμένη προσέγγιση στο

πλαίσιο της Ε.Ε., καθώς και σε εθνικό επίπεδο ανάμεσα σε ασθενείς, φροντιστές και επαγγελματίες υγείας, για να βελτιώσουν τα ποσοστά προσκόλλησης στη φαρμακευτική αγωγή, αλλά και στην εκπαίδευση των ασθενών για θέματα υγείας. «Βρισκόμαστε ακόμη στα πρώιμα στάδια του να κατανοήσουμε το ποιες πληροφορίες είναι οι πιο χρήσιμες για τους ασθενείς που θα ενθαρρύνουν την καλύτερη συμμόρφωση», αναφέρει συγκεκριμένα η EFPIA. Η κατανόηση των ασθενών για θέματα που αφορούν την υγεία τους είναι σημαντική για την αποτελεσματικότητα της θεραπείας, καθώς το μεγαλύτερο μέρος της εξαρτάται από την υπευθυνότητα των ασθενών - σε επίπεδο σωστής λήψης των φαρμάκων, επικοινωνίας με τον γιατρό, υγιεινής διατροφής, κ.λπ. «Όσο περισσότερα καταλαβαίνουν οι ασθενείς για τη νόσο και τη θεραπεία τους τόσο πιθανότερο είναι ότι θα ακολουθήσουν το πρόγραμμα», υπογραμμίζει η EFPIA.

Βασικότερες στρατηγικές: Εξέταση των χαρακτηριστικών φαρμάκων και νόσων, της κατάστασης της υγείας των ασθενών, καθώς και της σημασίας των φαρμάκων στη συνολική φροντίδα του ασθενή. Συνιστώσες που θα στοχεύουν στα στοιχεία παραμονής των ασθενών στη θεραπεία: πρωτοβουλία, εφαρμογή και επιμονή στην ορθή λήψη των φαρμάκων. Εξέταση συμπεριφορικών θεωριών, για να επεκταθεί η κατανόηση των παραγόντων που επηρεάζουν τη φαρμακευτική συμμόρφωση και τις πρακτικές που θα μπορούσαν να τη βελτιώσουν. Σεβασμός στις πεποιθήσεις και τις προτιμήσεις των ασθενών.

72

Το πρόγραμμα EUPATI Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα EUPATI (http://www.patientsacademy.eu/ index.php/en/) προετοιμάζει το έδαφος για την παροχή επιστημονικά έγκυρων, αντικειμενικών και αναλυτικών πληροφοριών στους ασθενείς, σχετικά με την έρευνα και την ανάπτυξη των φαρμάκων. Η πρόοδος που σημειώνουν οι τεχνολογίες των μέσων ψηφιακής υγείας παρέχουν πλέον περαιτέρω ώθηση για βελτίωση των ποσοστών συμμόρφωσης των ασθενών στη φαρμακευτική αγωγή,

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

καθώς και αποδοτική διαχείριση πολύπλοκων θεραπειών, μεγιστοποιώντας την επικοινωνία των ασθενών και βοηθώντας με έξυπνες συσκευές διάγνωσης και παρακολούθησης βιοδεικτών.

• Άδωνις και καινοτόμα φάρμακα • Τα ακριβά εργαστήρια • "Φαρμάκι" για Λιντζέρη και ασθενείς

της Δήμητρας Ευθυμιάδου «Ένα από όλα θα αγοράσω», απεφάνθη ο Άδωνις Γεωργιάδης, απευθυνόμενος στον πρώην Διοικητή του ΙΚΑ Μιλτιάδη Νεκτάριο, ο οποίος προτείνει σύμπραξη μεταξύ δημόσιου τομέα υγείας και ασφαλιστικών εταιρειών.

Και μπορεί ο Άδωνις Γεωργιάδης να το είπε αυτό με χιούμορ στο 9ο Συνέδριο της ΕΣΔΥ, όμως πίσω από τις λέξεις κρύβεται όχι ο Αλέξης, αλλά η πραγματικότητα.

«Πακέτα» υπηρεσιών υγείας, τόσο σε νοσοκομειακό επίπεδο όσο φυσικά και για την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, θα «ψωνίζει» ο Άδωνις από παντού στο άμεσο μέλλον. Άλλωστε ο ΕΟΠΥΥ είναι πλέον «μονοψώνιο».

Και όλα αυτά για να γίνουμε μια... «κανονική χώρα», όπως υποστηρίζει ο Άδωνις, και για να μη δίνουμε 500 εκατ. ευρώ σε υπηρεσίες που θα μπορούσαμε να αγοράσουμε με 100.

Άλλωστε ο κ. Γεωργιάδης θέλει να περάσει στην ιστορία ως ο μέγας μεταρρυθμιστής της Υγείας, κάνοντας τον σημερινό ΕΟΠΥΥ τον μεγαλύτερο εθνικό ασφαλιστικό οργανισμό υγείας της χώρας. Η ιστορία θα το δείξει...

73

VΙRUS

Ο Άδωνις, τα καινοτόμα φάρμακα και η απώλεια της μητέρας του! Τι σχέση έχει άραγε ο Άδωνις Γεωργιάδης με τα καινοτόμα φάρμακα που δεν έφθασαν ποτέ στους Έλληνες ασθενείς εδώ και 2-3 χρόνια;

Έ

να είναι βέβαιον: θα επιθυμούσε να υπήρχαν λίγα χρόνια νωρίτερα, προκειμένου να είχε σωθεί η μητέρα του, την οποία έχασε από λευχαιμία, όπως δημοσίως παραδέχτηκε ο ίδιος κατά τη διάρκεια του 9ου συνεδρίου της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας. Και μπορεί την εποχή εκείνη να μην υπήρχαν καινοτόμα φάρμακα που θα μπορούσαν να σώσουν τη ζωή της, σήμερα όμως που υπάρχουν, δεν φθάνουν ποτέ στους ασθενείς. Εξάλλου, τιμές πήραν 100 καινοτόμα φάρμακα όχι όμως και θέση στη θετική λίστα φαρμάκων. Συνεπώς, «δώρον άδωρον»... Ο υπουργός Υγείας, θέλοντας μάλιστα να δείξει την πυγμή του, δήλωσε ότι θα απομακρύνει την επιτροπή, αν δεν λύσει άμεσα το θέμα. Βέβαια ο κ. Γεωργιάδης δεσμεύθηκε ενώπιον των παρευρισκομένων ότι θα ξεκινήσει διάλογο και για άλλα καινοτόμα

φάρμακα, ώστε να μπορέσουν να κυκλοφορήσουν στην ελληνική αγορά, αλλά με την παρουσία του… Υπουργείου Οικονομικών, όπως είπε. Εξάλλου, ο φόβος της κυβέρνησης είναι μην εκτοξευθεί η φαρμακευτική δαπάνη. Τώρα το αν οι ασθενείς βασανίζονται και χάνουν τη ζωή τους είναι άγνωστο αν αφορά κανέναν από την κυβέρνηση. Ο Άδωνις, πάντως, θέλοντας και μη, παραδέχτηκε: «Σίγουρα κάποιοι άνθρωποι θα χάσουν τη ζωή τους γιατί εμείς δεν φέραμε καινοτόμα φάρμακα στην Ελλάδα». Η συζήτηση, πάντως, ξεκίνησε όταν ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Pfizer Hellas, Erik Nordkamp, αποκάλυψε επίσης την προσωπική του περιπέτεια υγείας: «Πριν από 8 χρόνια, διεγνώσθην με λευχαιμία», είπε για να συμπληρώσει: «Σώθηκα χάρη σε καινοτόμο φάρμακο. Και οι Έλληνες για τρία χρόνια δεν έχουν πρόσβαση», κατέληξε με νόημα.

Ο high-tech Άδωνις, οι γκρίνιες και το… "πουλέν" του!

«Talk of the town» έχει γίνει η «παθιασμένη» σχέση του Ά. Γεωργιάδη με το Twitter. Ο υπουργός Υγείας, όπου βρεθεί κι όπου σταθεί, δεν διστάζει να αναρτά δημοσιεύσεις στο αγαπημένο του Twitter, προκαλώντας συχνά δυσάρεστα σχόλια. Στο συνέδριο της ΕΣΔΥ μάλιστα, ο κ. Γεωργιάδης απαντούσε στον δημοσιογράφο Κώστα Βαξεβάνη, μετά την κόντρα τους για την τροπολογία με τα φάρμακα. Σύμμαχο στις τεχνολογικές του δραστηριότητες έχει ο Άδωνις κοστουμάτο νεαρό, ο οποίος ακολουθεί κατά πόδας τον υπουργό και τον απαθανατίζει με κάμερα και ipad. Το «πουλέν» του Άδωνη έχει κάνει αίσθηση, καθώς δεν υπάρχει βήμα του υπουργού που να μη γίνεται φωτογραφικό ενσταντανέ, το οποίο στη συνέχεια είτε αναρτάται στα social media είτε αποστέλλεται με τα δελτία Τύπου. Άλλες εποχές, άλλες συνήθειες...

74

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

Τελικά ποια εργαστήρια είναι πιο ακριβά; Ο Υπουργός Υγείας, πάντως, υποστηρίζει ότι το κόστος για το σύστημα είναι πενταπλάσιο, ενίοτε και πολλαπλάσιο, καθώς συνυπολογίζει την υψηλή αγορά των αντιδραστηρίων, αλλά και το κόστος μισθοδοσίας και συντήρησης των κτηρίων. Γι’ αυτό, άλλωστε, και ο ΕΟΠΥΥ, που μετατρέπεται σε καθαρά εθνικό ασφαλιστικό φορέα, θα αγοράζει πια υπηρεσίες από τον ιδιωτικό τομέα για να «μην πληρώνουμε παραπάνω», όπως υποστηρίζει ο κ. Γεωργιάδης. Όμως οι υγειονομικοί υπάλληλοι έχουν άλλη άποψη: Εκτιμούν ότι με λίγες κινήσεις ο ΕΟΠΥΥ θα μπορούσε να κάνει οικονομία και να εξασφαλίσει πολλά κονδύλια, τα οποία, στη συνέχεια, θα μπορούσαν να διατεθούν για την ενίσχυση του ΕΣΥ. Μάλιστα οι υγειονομικοί υπάλληλοι προτείνουν μια σειρά αλλαγών ώστε να διατηρηθούν οι δομές και τα εργαστήρια, κάτι βέβαια που η κυβέρνηση δεν προτίθεται να κάνει, όπως όλα δείχνουν.

Σύμφωνα με τη μελέτη των υπαλλήλων του ΕΟΠΥΥ, σήμερα οι αιμοληψίες που γίνονται σε όλη τη χώρα είναι περίπου 6.900 καθημερινά. Στην περίπτωση που διατηρηθούν μόνο τα ιδιόκτητα κτήρια, ώστε να γίνει εξοικονόμηση από τα μισθώματα, οι εργαζόμενοι υπολογίζουν ότι το δημόσιο σύστημα θα εξοικονομήσει 22% - 24% του σημερινού κόστους που, κατά τον σύλλογο των υγειονομικών, μεταφράζεται σε 96.000.000 ευρώ ετησίως. Σύμφωνα με την πρότασή τους, ο ΕΟΠΥΥ δίνει σήμερα 70 ευρώ ανά αιμοληψία σε περίπου 1.764.000 που πραγματοποιούνται κάθε χρόνο. Και έτσι εκτιμούν ότι το κόστος που πληρώνει ο ΕΟΠΥΥ στα ιδιωτικά εργαστήρια είναι 123.480.000 ευρώ. Οι υγειονομικοί υπάλληλοι θεωρούν ότι στην Αττική, τα 40 εργαστήρια που υπάρχουν σήμερα, μπορούν να περιορισθούν σε 13 με 14 και στην υπόλοιπη Ελλάδα από 100 σε 53 περίπου.

Μεγάλη συζήτηση έχει ανοίξει, εδώ και καιρό, σχετικά με το αν οι υπηρεσίες που παρέχονταν εδώ και χρόνια από τις δομές του πρώην ΙΚΑ (νυν ΕΟΠΥΥ) ήταν τελικά πιο συμφέρουσες ή πιο ακριβές από ό,τι αν τις αγόραζε η Πολιτεία από τον ιδιωτικό τομέα

in brief

Προς αναζήτηση «γκουρού» επικοινωνίας στην Υγεία! Πρώτο θέμα είναι πλέον σε όλα τα ΜΜΕ, αλλά και στην ατζέντα της κυβέρνησης, η Υγεία, και, όπως φαίνεται, είναι ένας τομέας που ελάχιστοι γνωρίζουν. Αυτό απεδείχθη, άλλωστε, πρόσφατα στην κόντρα ΣΥΡΙΖΑ-Άδωνη για την τροπολογία με τα φάρμακα. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν - όπως αναφέρουν πληροφορίες του PhB – το γεγονός ότι κομματικά επιτελεία αναζητούν εναγωνίως ανθρώπους που να γνωρίζουν και από Υγεία, αλλά και από επικοινωνία.

Ο μνημονιακός κύριος υπουργός! Το ότι ο Άδωνις Γεωργιάδης είναι «μνημονιακός» υπουργός υπέρ το δέον είναι, λίγο-πολύ, γνωστό. Άλλωστε το διαφημίζει δεόντως, όπου βρεθεί και όπου σταθεί. «Είμαι μνημονιακός και έχω ηθική υποχρέωση να τηρήσω το πρόγραμμα», αποφαίνεται συχνά-πυκνά. Τώρα όμως προχωρά ένα βήμα παραπάνω: Τι ακούστηκε να λέει πρόσφατα, στηρίζοντας μάλιστα τον Υπουργό Οι-

κονομικών Γιάννη Στουρνάρα, που ακούει τα εξ αμάξης το τελευταίο διάστημα; «Θα συμφωνήσω με τον Γιάννη Στουρνάρα, το μόνο συγκροτημένο κείμενο που υπάρχει σε αυτή τη χώρα είναι το μνημόνιο», είπε, με στόμφο, ο υπουργός Υγείας. Άγνωστο παραμένει εάν θεωρεί αντίστοιχα «συγκροτημένα» τα κείμενα του Αριστοτέλη, του Πλάτωνα και των λοιπών αρχαίων...

Στόχος είναι να εκπαιδευτούν κομματικά στελέχη, ώστε να μπορούν να «σταθούν» στις εμφανίσεις τους στα ΜΜΕ. Και η αναζήτηση αυτή αφορά και μεμονωμένους πολιτικούς σύμφωνα με πηγές, οι οποίοι επιδιώκουν να αναδειχθούν... μέρες που είναι! Άλλωστε οι περισσότεροι σκέφτονται ότι θα έχουν ως τηλεοπτικό αντίπαλο τον Ά. Γεωργιάδη, ο οποίος μετρά πολλές ώρες στον τηλεοπτικό «αέρα» και η άνεσή του στο γυαλί, αλλά και γενικά στα ΜΜΕ, θεωρείται ιδανική για μέρες μνημονίου...

75

VΙRUS

Φάρμακα - "φαρμάκι" για Λιντζέρη-ασθενείς Το "πιστόλι στον κρόταφο" του προέδρου του ΕΟΦ, Δημήτρη Λιντζέρη έχει βάλει ο Άδωνις Γεωργιάδης, προκειμένου να τελειώσει όσο το δυνατόν γρηγορότερα με τις νέες τιμές των φαρμάκων, που πρέπει να είναι προσαρμοσμένες στην τελευταία τροπολογία

in brief

Άρον-άρον προσπαθούσαν, μέχρι την τελευταία στιγμή, να περάσουν ρουσφέτια κάθε λογής οι απομακρυσθέντες διοικητές των νοσοκομείων του ΕΣΥ, λένε πληροφορίες του PhB.

Ο

ι διαδικασίες πρέπει να επισπευσθούν, ώστε την 1η Ιανουαρίου να μπορεί να βγει το νέο δελτίο τιμών, απεφάνθη πρόσφατα ο κ. Γεωργιάδης, απευθυνόμενος στον κ. Λιντζέρη, όπως αναφέρουν πληροφορίες του PhB, κάνοντας τον πρόεδρο του ΕΟΦ να «γουρλώσει» τα μάτια του. Και αυτό επειδή δεν νοιώθει ότι μπορεί, προς ώρας, να κινητοποιήσει τόσο γρήγορα τους μηχανισμούς των αρμόδιων υπηρεσιών του Οργανισμού, δεδομένου του ότι είχαν πρόσφατα και απώλειες στελεχών, όπως την κα Σουρολιάκου, που παραιτήθηκε. Μ’ αυτά και μ’ αυτά. η άρον-άρον διαδικασία δημιούργησε ανησυχία στην αγορά φαρμάκου και πολλοί έσπευσαν να διαμαρτυρηθούν προσωπικώς στον υπουργό, ζητώντας πίστωση χρόνου. Αίτημα το οποίο η οδός Αριστοτέλους ούτε που σκέφτεται να ικανοποιήσει, καθώς θεωρεί ότι μόνο έτσι θα εξοικονομήσει τα 600 εκατ. ευρώ που χρειάζονται για το 2014. Και σαν να μην έφθαναν όλα αυτά, είναι και οι νέες ρυθμίσεις και τα πλαφόν στους

γιατρούς που κάνουν την αγορά φαρμάκου να ανησυχεί περαιτέρω για το τι μέλλει γενέσθαι. Το πλαίσιο είναι πολύ πιο αυστηρό από αυτό που είχε διαρρεύσει, με συνέπεια να μπαίνει γερός «κόφτης» στις συνταγές των γιατρών, κάτι που όλα δείχνουν πως θα δημιουργήσει θέμα στους ασφαλισμένους. Άλλωστε, σύμφωνα με την υπουργική απόφαση, γύρω στα μέσα Ιανουαρίου θα εκδοθεί απόφαση του προέδρου του ΕΟΠΥΥ στην οποία θα ορίζεται ότι η μηνιαία δαπάνη του συνόλου των συνταγών του εκάστοτε γιατρού δεν θα μπορεί να υπερβεί το 80% της μέσης μηνιαίας δαπάνης του κατά τη διάρκεια του 2013. Μάλιστα στον κάθε γιατρό που θα υπερβαίνει το όριο, θα πέφτει και «κόφτης» από το σύστημα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης της ΗΔΙΚΑ, καθώς δίνεται εντολή να προσαρμόζεται το σύστημα «ώστε ο ιατρός να μη δύναται να συνταγογραφήσει ανά μήνα φάρμακα των οποίων η συνολική δαπάνη υπερβαίνει κατά 20% το μηνιαίο όριο του εκάστοτε ιατρού».

Μπορεί όλο το προηγούμενο διάστημα, που ήταν σε αναμονή για το αν θα μείνουν ή θα φύγουν, να είχαν παγώσει όλες τις προμήθειες και τις διαδικασίες, κάνοντας τα νοσηλευτικά ιδρύματα να υπολειτουργούν, όχι όμως και τις τελευταίες ημέρες της παραμονής τους. Πολλοί ήταν αυτοί, σύμφωνα με πηγές, που έτρεχαν να προλάβουν για να εγκρίνουν συμβάσεις της τελευταίας στιγμής ή και να εξυπηρετήσουν φίλους και γνωστούς, βάζοντάς τους στο σύστημα. Μάλιστα, όπως έλεγαν στο PhB άνθρωποι που κινούνται καθημερινά στα νοσοκομεία, κάποιοι έκαναν ακόμη και έκτακτες συνεδριάσεις των Δ.Σ. για να επιλύσουν δήθεν επείγοντα ζητήματα.

76

Η μάχη του... χρίσματος! Επικοινωνιακή μάχη «σώμα με σώμα» δίνουν οι συνδικαλιστές γιατροί, με αφορμή τις επερχόμενες εκλογές στους ιατρικούς συλλόγους (2014). Οι συνδικαλιστές έχουν επιστρατεύσει κάθε επικοινωνιακό μέσο για να προβληθούν, ώστε σιγά-σιγά να στηθεί το προφίλ τους. Δεν λείπουν τα «πισώπλατα μαχαιρώματα», αλλά και οι αιχμές του ενός εναντίον του άλλου. Η άλλη τους μεγάλη «μάχη» δίνεται στο Μέγαρο Μαξίμου και στη Συγγρού, όπου πολλοί υποψή-

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

φιοι σπεύδουν να εκδηλώσουν το ενδιαφέρον τους στα υψηλόβαθμα στελέχη της ΝΔ, για να πάρουν το χρίσμα του κόμματος. Ωστόσο, όπως σημειώνουν πηγές, ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, παρότι έχει εκφράσει τις συμπάθειές του στους στενούς του συνεργάτες, σκοπεύει να κρατήσει κλειστά τα χαρτιά του μέχρι το τέλος, οπότε και θα δώσει γραμμή για τον… σταυρό! Μέχρι τότε, κάποιοι μάλλον θα χάσουν τον ύπνο τους.

77

Ραντεβού υγείας

Όταν η απιστία αποκαλύπτεται… με φυσικούς τρόπους! «Τα πάντα εν σοφία εποίησε»... Ο τρόπος λειτουργίας του ανθρώπινου σώματος είναι αξιοθαύμαστος και ποτέ δεν σταματά να εκπλήσσει τους επιστήμονες

Π

ρόσφατα ανακάλυψαν ότι όταν ένας άνδρας υποψιάζεται τη σύντροφό του για απιστία, τότε αυξάνεται κατακόρυφα στο σώμα του ο αριθμός των σπερματοζωαρίων, που συλλαμβάνει «στα πράσα» το σπέρμα που προέρχεται από άλλον άνδρα. Σύμφωνα με την κλινική σεξολόγο δρ Lindsy Doe, από το αμερικανικό Πανεπιστήμιο Montana, το 40% της σύνθεσης των σπερματοζωαρίων αποτελείται από τα λεγόμενα «καμικάζι» ή «πολεμιστές» σπερματοζωάρια, ο σκοπός των οποίων δεν είναι να γονιμοποιήσουν το ωάριο, αλλά να εμποδίσουν τα σπερματοζωάρια που προέρχονται από άλλα αρσενικά να φτάσουν και να γονιμοποιήσουν το ωάριο. Έτσι, στην υποψία και μόνο ενός άνδρα

ότι η σύντροφός του τον απατά, ο αριθμός αυτών των επιθετικών σπερματοζωαρίων αυξάνεται, προκειμένου να «υπερασπίσουν» το ωάριο - οχυρό από τα σπερματοζωάρια - «εισβολείς». Η δρ Doe περιγράφει τη μέθοδο της παρεμπόδισης άλλων σπερματοζωαρίων από το να φτάσουν το ωάριο ως «μπλοκάρισμα». Οι ουρές των σπερματοζωαρίων – «καμικάζι» δημιουργούν «φράγματα» που παρεμποδίζουν τη δίοδο. Σε περίπτωση υποψίας για απιστία, σύμφωνα με την δρ Doe, αυξάνεται ο αριθμός των «πολεμιστών» στο ανδρικό σπέρμα, αλλά μειώνεται αντίστοιχα εκείνος των σπερματοζωαρίων που έχουν γονιμοποιητική ικανότητα, με αποτέλεσμα τελικά να μειώνονται οι πιθανότητες σύλληψης.

Μια αγκαλιά την ημέρα… τον γιατρό τον κάνει πέρα!

της Δήμητρας Ευθυμιάδου

Φάρμακο για την καρδιά αποδεικνύεται μια αγκαλιά, καθώς, και επιστημονικά πια, αποδεικνύεται ότι μπορεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο οργανισμός του ανθρώπου. Ειδικοί από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της North Carolina αποφαίνο-

νται ότι μια αγκαλιά δεν βοηθά μόνο στη συναισθηματική γαλήνη, αλλά μπορεί να μειώσει την αρτηριακή πίεση, τον καρδιακό ρυθμό, το στρες, αλλά και να βελτιώσει τη μνήμη. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι τα επίπεδα της κορτιζόλης (της ορμόνης που παράγεται όταν είμαστε αγχωμένοι)

Το γραφείο αποκαλύπτει τον χαρακτήρα! Σε αποκαλύψεις για τον χαρακτήρα του ανθρώπου προβαίνει το ακατάστατο ή τακτοποιημένο γραφείο. Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι μπορούμε να συμπεράνουμε πολλά για τους ανθρώπους με κριτήριο το... γραφείο τους! Στην περίπτωση που προτιμάτε να δουλεύετε σε ένα τακτοποιημένο γραφείο, όπου όλα βρίσκονται σε τάξη και ασφάλεια, κατά πάσα πιθανότητα είστε γενναιόδωροι, υπακούετε στους κανόνες, αλλά είστε και οπαδοί της υγιεινής ζωής. Όμως, ένα γραφείο ακατάστατο, γεμάτο με πολλά και διασκορπισμένα πράγματα, φανερώνει δημιουργικότητα. Σύμφωνα με μελέτη του πανεπιστημίου της Μινεσότας, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Psychological Science, τα άτομα που εργάζονται σε τακτοποιημένο περιβάλλον είναι περισσότερο γενναιόδωρα και κάνουν πιο υγιεινές διατροφικές επιλογές, ενώ αυτοί που εργάζονται σε ακατάστατο χώρο, τείνουν να είναι πιο δημιουργικοί και να αναλαμβάνουν ρίσκα.

78

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

Γιατί παχαίνουμε τον χειμώνα;

Ό

πως αποκαλύπτουν επιστημονικές έρευνες, τα χειμωνιάτικα κιλά όχι μόνο λαμβάνονται πιο εύκολα - κατά μέσο όρο τρία με τέσσερα - αλλά καθυστερούν να χαθούν. Οι αιτίες για την εμφάνιση αυτού του φαινομένου είναι πολλές. Η επικρατούσα άποψη είναι ότι τρώμε περισσότερο φαγητό για να μην κρυώνουμε. Βέβαια μπορεί αυτό να αποτελεί το «άλ-

λοθί» μας απέναντι στην κατανάλωση υπερβολικού φαγητού, αλλά επιστημονικά δεν τεκμηριώνεται, αφού, όπως αναφέρουν οι ειδικοί, το πρόσθετο σωματικό λίπος αποτελεί απλώς «αποθήκη θερμίδων». Να σημειωθεί εδώ ότι μόνο το καφέ λίπος είναι το θερμογόνο, το οποίο βρίσκεται σε αφθονία μόνο στα μωρά και όχι στους ενήλικες. Επίσης, ένας ακόμη αστικός μύθος, ότι η κατανάλωση αλκοόλ ζεσταίνει, καταρρίπτεται, αφού έρευνες έδειξαν ότι όχι μόνο δεν βοηθά μόνιμα, αλλά λειτουργεί αντίστροφα για τα κιλά μας. Παράλληλα, αν και το καλοκαίρι καταναλώνουμε σαλάτες, φρούτα και άλλα ελαφριά φαγητά για να δροσιστούμε, τον χειμώνα κάνουμε ακριβώς το αντίθετο: καταναλώνουμε μόνο λιπαρά, και όσο το δυνατόν πιο «πλούσια» εδέσματα, με περισσότερα γλυκά και φαγητά που περιέχουν με πολλούς υδατάνθρακες και σάκχαρα.

μειώνονται σημαντικά – ειδικά στις γυναίκες - όταν δέχονται αγκαλιές για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα! Οι ερευνητές βρήκαν επίσης ότι οι αγκαλιές προκαλούν την αυξημένη έκκριση της οξυτοκίνης, γνωστής και ως «ορμόνης της αγάπης», της ορμόνης που βοηθά στη δημιουργία και εδραίωση δεσμών αγάπης μεταξύ της μητέρας και του παιδιού.

Όπου φτωχός… και η μοίρα του! Τελικά οι φτωχοί δεν έχουν να αντιμετωπίσουν μόνο τα οικονομικά τους προβλήματα, αλλά και πονοκεφάλους και ημικρανίες, καθώς είναι πιθανότερο να εμφανιστούν σε ανθρώπους με χαμηλότερα εισοδήματα, σύμφωνα μια νέα μεγάλη αμερικανική επιστημονική έρευνα. Οι ερευνητές του πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια και του Ιατρικού Κολεγίου Άλμπερτ Αϊνστάιν, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας «Neurology», σύμφωνα με το

πρακτορείο Ρόιτερς, ανέλυσαν στοιχεία για 162.700 άνδρες και γυναίκες, που εμφάνιζαν περιοδικές και όχι μόνιμες ημικρανίες. Όπως διαπίστωσαν οι επιστήμονες, όσο χαμηλότερο το εισόδημα τόσο αυξάνονταν οι πονοκέφαλοι. Τους περισσότερους πονοκεφάλους είχαν όσοι διέθεταν ετήσιο οικογενειακό εισόδημα κάτω των 60 χιλ. δολ. (περίπου 41 χιλ. ευρώ). Η νέα μελέτη επιβεβαιώνει προηγούμενες έρευνες, που επίσης είχαν συσχετίσει το χαμηλότερο εισόδημα με μεγαλύτερη συχνότητα πονοκεφάλων.

Λίγο το κρύο, λίγο η θαλπωρή του σπιτιού, λίγο η μελαγχολία του χειμώνα, λίγο η κακή διάθεση, δεν θέλουμε και πολύ για να εκτονώσουμε την κακή ψυχική μας διάθεση σε ένα ασταμάτητο τσιμπολόγημα. Έτσι, αργά αλλά σταθερά, το βάρος... ανεβαίνει κατακόρυφα!

Πότε κάνουν σεξ για πρώτη φορά οι γυναίκες;

Στη φόρα βγήκε η ερωτική ζωή των γυναικών! Μπορεί να κρατούν ερμητικά κλειστά τα στόματά τους για τη σεξουαλική τους ζωή, αλλά οι ειδικοί συμπέραναν ότι πλέον οι γυναίκες είναι περισσότερο απελευθερωμένες σε σχέση με μια 20ετία πριν. Στο μικροσκόπιο μπήκε η ερωτική ζωή των γυναικών, προκειμένου να εξακριβωθεί και «με τη βούλα» των επιστημόνων πότε η σύγχρονη γυναίκα κάνει σεξ για πρώτη φορά. Η υπεύθυνη της έρευνας, στην οποία συμμετείχαν 15.000 ενήλικες, η δρ Kaye Wellings, του πανεπιστημίου College London, αποκάλυψε στο «The Lancet» ορισμένες από τις πτυχές της ερωτικής ζωής των γυναικών. Πλέον, η μέση γυναίκα κάνει σεξ για πρώτη φορά στην ηλικία των 16 κατά μέσο όρο. Να σημειωθεί ότι στη δεκαετία του 1960 οι νεαρές γυναίκες περίμεναν μέχρι τα 19 τους χρόνια για να προχωρήσουν ερωτικά. Ένα από τα βασικότερα συμπεράσματα της έρευνας είναι ότι η μέση γυναίκα έχει οκτώ ερωτικούς παρτενέρ στη διάρκεια της ζωής της από τους 4 που είχε πριν από 20 χρόνια.

79

γ ί ν ε τ ε συνδρομητές !

Αλλάξτε την ελληνική αγορά Υγείας! Εγγραφείτε τώρα στο Ph.B (Pharma & Health Business)! ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΑ

ΕΤΑΙΡΙΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ* ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ

Τ.Κ.

ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ

ΧΩΡΑ

ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

E-MAIL

ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ

ΚΙΝΗΤΟ

FAX

ΑΦΜ*

ΔΟΥ*

*ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Σε έντυπη και ψηφιακή μορφή) ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ & ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΞΑΜΗΝΗ (5 ΤΕΥΧΗ): 40€

ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ): 50€

ΕΤΗΣΙΑ ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ): 30€

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΣ (10 ΤΕΥΧΗ): 70€

ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ): 90€

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή) ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ): 10€ (Σε όλες τις συνδρομές συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α 6,5%)

Το Ph.B καινοτομεί τεχνολογικά, κυκλοφορεί και ψηφιακά, με e-mail! Ο συνδρομητής μπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, με τρόπο παρόμοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης με λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σημειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!

ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ (5028-041137-461 / IBAN GR51 0172 0280 0050 2804 1137 461) ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / IBAN GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192) Βεβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασμός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρίας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σημειώνετε πάντα το όνομα σας στο καταθετήριο. Παρακαλούμε όπως αποστείλετε το καταθετήριο με fax στο 210 998 4953, υπόψιν κ. Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.

ΕΠΙΤΑΓΗ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

Υπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος, Fax: 210 998 4953

80

/ Δεκέμβριος 2013 - Ιανουάριος 2014

998/GR/12-01//1003(1)

ΕΞΕΛΙΣΣΟΥΜΕ ΤΙΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ. ΒΕΛΤIΩΝΟΥΜΕ ΤΗ ΖΩΗ.

ΓΙ’ ΑΥΤΟ ΕΙΜΑΣΤΕ ΕΔΩ.

Η Gilead Sciences είναι μια βιοτεχνολογική εταιρεία που ανακαλύπτει, αναπτύσσει και εμπορεύεται καινοτόμες θεραπείες για νόσους όπου υπάρχει επιτακτική ανάγκη. Αποστολή της εταιρείας παγκοσμίως είναι να προάγει τη φροντίδα των ανθρώπων που πάσχουν από ασθένειες απειλητικές για τη ζωή. Η Gilead εστιάζει τους πρωταρχικούς στόχους της στα αντιικά (φάρμακα κατά των ιών HIV/ AIDS και των χρόνιων ηπατιτίδων) και στις ασθένειες του αναπνευστικού (όπως η γρίπη και η κυστική ίνωση). Σήμερα, το 40% των εργαζομένων μας απασχολείται στο τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης. Είναι ένα ποσοστό που υπερβαίνει το αντίστοιχο άλλων εταιρειών του χώρου μας και καταδεικνύει τη μακρόχρονη αφοσίωσή μας στην επιστημονική καινοτομία.

81

AΡΘΡΟ

4

/ Δεκέμβριος 2011-Ιανουάριος 2012