Pharma and Health Business #76, Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2023

Page 1

# 076 ΙΑΝ-ΦΕΒ 2023

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Αυξήθηκε η Έρευνα το 2021 ΕΚΘΕΣΗ EFPIA

Ο πιο καλός ο διοικητής

Στην Ευρώπη μειώνεται η Ε&Α νέων φαρμάκων κατά 25%

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

4ο Clinical Research Conference

Αποστολίδης

Η επόμενη γενιά εμβολίων κατά του κορωνοϊού

Think Tank για κλινικές µελέτες

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

4ο Clinical Research Conference

Think Tank για κλινικές µελέτες

www.virus.com.gr

ISSN: 2241-0961

Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία απεικόνισης του καρκίνου

www.virus.com.gr

ISSN: 2241-0961

# 035 ΙΑΝ-ΦΕΒ 2016
Ο πιο καλός ο διοικητής ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Πασχάλης
ΠΡΟΦΙΛ
Αποστολίδης ΡΕΠΟΡΤΑΖ
# 035 ΙΑΝ-ΦΕΒ 2016
ΠΡΟΦΙΛ
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Πασχάλης
ΡΕΠΟΡΤΑΖ
Αφιέρωμα Εταιρική
Κοινωνική Ευθύνη

6 Ρεπορτάζ

Αυξήθηκε η Έρευνα το 2021

10 Έκθεση EFPIA

Στην Ευρώπη μειώνεται η Ε&Α νέων

φαρμάκων κατά 25%

15 ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΚΕ

16 ΣΦΕΕ

Υγειονομικό και εκπαιδευτικό υλικό σε

225 μαθητές στη Λήμνο

17 ΠΕΦ

Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία

στηρίζει το έργο της Ιεράς

Αρχιεπισκοπής Αθηνών

18 DEMO

Ανθρωπιστική βοήθεια αξίας 230.000

στους σεισμόπληκτους

ΠΡΟΣΥΦΑΠΕ

Στο πλευρό των σεισμόπληκτων σε

Τουρκία και Συρία

19 DEMO

Πρωτοβουλία ενημέρωσης έναντι της

έμφυλης βίας

ΠΡΟΣΥΦΑΠΕ

Δωρεάν μετρήσεις οστικής πυκνότητας

20 PFIZER

Δωρεάν το πλήρες χαρτοφυλάκιο

22 ROCHE DIAGNOSTICS

Διαδικτυακό εργαλείο για τη διάγνωση

του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας

23 ROCHE

Η Roche Hellas δίπλα στα παιδιά του «Χαμόγελου του Παιδιού»

24 NOVO NORDISK

Η ομάδα «Τρέχουμε για να αλλάξουμε το Διαβήτη/Run to Change Diabetes»

στο Lycabettus Run 2023

25 BAYER

Ενημερωτικό portal για χρήση των φαρμάκων

26 SANOFI

Κοντά στους Έλληνες ασθενείς με σπάνια νοσήματα

27 BRISTOL MYERS SQUIBB

Εκστρατεία ενημέρωσης για τον

καρκίνο του πνεύμονα

28 AMGEN

Εκστρατεία ενημέρωσης για την Οστεοπόρωση «Γερά Οστά»

29 ASTELLAS

Εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τον καρκίνο του προστάτη

Κωνσταντίνος Ουζούνης CEO, ethosGROUP ouzounis.k@ethosmedia.eu

Νατάσσα Λαζαράκου ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ lazarakou.n@ethosmedia.eu

Αιμίλιος Νεγκής ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ negis.e@ethosmedia.eu

Μαρία Αλιμπέρτη ΣΥΝΤΑΚΤΡΙΑ alimperti.m@ethosmedia.eu

#076

IAN-ΦΕΒ 2023

Χρήστος Χαραλαμπάκης KEY ACCOUNT MANAGER charalampakis.c@ethosmedia.eu

Δέσποινα Ροπόδη ADVERTISING EXECUTIVE ropodi.d@ethosmedia.eu

Αμαλία Λούβαρη

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ - ΔΙΟΡΘΩΣΗ louvari.a@ethosmedia.eu

2 / Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2023
œ ΠΕΡ ΟΜΕΝΑ
10 36 25

Γιούλη Μουτεβελή ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ mouteveli.g@ethosmedia.eu

30 UNI-PHARMA

Βιώσιμη ανάπτυξη, SDGs & Εταιρική

Υπευθυνότητα με κέντρο τον Άνθρωπο

και τις ανάγκες του

32 CHIESI

Έλαβε ξανά πιστοποίηση ως B Corp εταιρεία!

33 HHG

Ο Όμιλος Hellenic Healthcare

επιβραβεύθηκε από τον EcoVadis

34 GENEKOR

Δωρεάν γενετικές εξετάσεις στο

«Χαμόγελο του Παιδιού»

35 CORONIS RESEARCH

Η Coronis Research στο πλευρό

των μελών της «Ανοιχτής Αγκαλιάς»

36 ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ

Το κέντρο Bioiatriki+ επιβραβεύει

τον σεβασμό στο περιβάλλον

37 LA ROSE-POSAY

Δωρεάν προληπτικός έλεγχος σπίλων σε νησιώτες

38 BOEHRINGER INGELHEIM

Επικαιροποιημένες για το 2030 οι δεσμεύσεις της για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα

Πόπη Καλογιάννη ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ popikalogianni@gmail.com

40 11th Clinical Research Conference

«Το μέλλον δεν μπορεί να περιμένει

την Ελλάδα»

48 Ρεπορτάζ

Η επόμενη γενιά εμβολίων

κατά του κορωνοϊού

58 Ρεπορτάζ

Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία απεικόνισης

του καρκίνου

62 Ρεπορτάζ

Μεταστατικός καρκίνος μαστού: Εξατομικευμένη θεραπεία με

καινοτόμα φάρμακα

66 Ρεπορτάζ

Θεραπευτικές εξελίξεις στις κακοήθειες του γαστρεντερικού συστήματος

68 Ρεπορτάζ

Νέα δεδομένα για την αξία της κολονοσκόπησης

70 Ρεπορτάζ

Τεχνητός δίσκος δίνει λύση στην αυχενική δισκοκήλη

72 Ρεπορτάζ

Θεραπεία αλλεργικής ρινίτιδας όταν δεν αποδίδουν τα φάρμακα

74 Έρευνα SOS για την καθιστική ζωή!

Λωρέττα Μπούρα ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ boura.l@ethosmedia.eu

Μαρία Ανδριώτη ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ andrioti.m@ethosmedia.eu

Θοδ. Αναγνωστόπουλος/Photopress Θ&Α Αναγνωστόπουλοι Shutterstock ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

Pressious Αρβανιτίδης Α.Β.Ε.Ε. ΕΚΤΥΠΩΣΗ - ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ

ιδιοκτησία œ Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση φωτογραφιών

Λυσικράτους 64, 176 74 Καλλιθέα

T: +30 210 998 4950

E: phb-press@ethosmedia.eu

www.virus.com.gr • www.phb.com.gr

ΓΕΜΗ: 00044774007000

• www.ethosmedia.eu

• www.ethosevents.eu

• www.banks.com.gr

• www.insuranceworld.gr

ISSN: 2241-0961

3
και ύλης, ή μέρος αυτής, και η καθ’ οιονδήποτε τρόπο εκμετάλλευσή τους, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη
58 74 72

Είναι σαφές

ότι η Υγεία δεν βρίσκεται ψηλά στην προεκλογική ατζέντα των κομμάτων.

Είναι βέβαιο όμως ότι θα βρεθεί στο επίκεντρο αλλαγών, ανεξαρτήτως του

ποιος θα σχηματίσει

Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές δεν είχε ανακοινωθεί ακόμη η

ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών. Όλα δείχνουν ότι, όποτε κι αν γίνουν,

πρώτο κόμμα θα είναι η ΝΔ και πως θα διεκδικήσει αυτοδυναμία με νέα

προσφυγή στις κάλπες, που, αν και δύσκολη, είναι εφικτή.

Είναι σαφές ότι η Υγεία δεν βρίσκεται ψηλά στην προεκλογική ατζέντα των

κομμάτων. Προέχουν, εύλογα, άλλα θέματα, όπως η ακρίβεια, οι τηλεφωνικές

υποκλοπές, η ενεργειακή κρίση κ.λπ.

Είναι βέβαιο όμως ότι η Υγεία θα βρεθεί στο επίκεντρο αλλαγών, ανεξαρτήτως

του ποιος θα σχηματίσει κυβέρνηση. Ο ίδιος ο Κ. Μητσοτάκης έχει δεσμευτεί

για ριζικές διοικητικές και οργανωτικές αλλαγές, το οποίο, με απλά λόγια, σημαίνει δύο πράγματα:

œ Πρώτον, αλλαγή της νομικής μορφής των νοσοκομείων και μετατροπή τους σε ΝΠΙΔ και œ Δεύτερον, αναδιάταξη του νοσοκομειακού χάρτη της χώρας, με τη σύμπτυξη κλινικών όμορων νοσοκομείων, τη συγχώνευση ή τη μετατροπή δομών.

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει κάνει λόγο για τέτοιες αλλαγές. Έχει εξαγγείλει

μόνιμες προσλήψεις προσωπικού και σταδιακή αύξηση της δημόσιας χρηματοδότησης για την Υγεία ως ποσοστό του ΑΕΠ. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η στάση του ΠΑΣΟΚ. Διότι είναι πιθανό να συμμετέχει στον σχηματισμό κυβέρνησης, είτε με τη ΝΔ (το πιο πιθανό σενάριο) είτε με τον ΣΥΡΙΖΑ. Και στην περίπτωση αυτή, είναι βέβαιο ότι θα διεκδικήσει το Υπουργείο Υγείας. Προεκλογικό πρόγραμμα για την Υγεία δεν έχει εκδοθεί, αλλά εκείνο των εκλογών του 2019 δείχνει ότι υπάρχουν αρκετά κοινά σημεία με τη ΝΔ, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τις αλλαγές στα νοσοκομεία. Δυστυχώς, η μέχρι σήμερα στάση του ΣΥΡΙΖΑ δείχνει ότι στο θέμα αυτό θα σταθεί απέναντι, υποδαυλίζοντας τις όποιες αντιδράσεις τοπικών παραγόντων.

Οι πρόσφατες κινητοποιήσεις στην Κρήτη μάλιστα δείχνουν ότι οι αντιδράσεις

αναμένονται έντονες, και όποια κυβέρνηση προκύψει από τις εκλογές θα έχει

πραγματικά δύσκολο έργο.

Αιμίλιος Νεγκής

œ EDITΟRIAL
editorial
Στην τελική ευθεία για τις εκλογές
4 / Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2023
5

για Ε&Α στην

Ελλάδα ήταν

2.635,23 εκατ. ευρώ, μέσα σε έναν χρόνο αυξήθηκαν κατά 141 εκατ. ευρώ.

œ

Αυξήθηκε η Έρευνα το 2021

Στο

Ο«ύριος άνεμος» φαίνεται πως πνέει στη χώρα για τον τομέα της Έρευνας και της Ανάπτυξης, καθώς καταγράφεται αύξηση κατά 5,7% των δαπανών και κατά 4,2% του προσωπικού σε δραστηριότητες Έρευνας & Ανάπτυξης το 2021 στην Ελλάδα. Τα δεδομένα αυτά προκύπτουν από τα προκαταρκτικά στοιχεία που δημοσίευσε το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ), ως η αρμόδια Εθνική Αρχή του Ελληνικού Στατιστικού Συστήματος για τις ευρωπαϊκές στατιστικές Έρευνας, Ανάπτυξης και Καινοτομίας. Άξιο λόγου είναι το γεγονός ότι ο κρατικός τομέας αύξησε τις δαπάνες του κατά 7,8% σε σχέση με το 2020.

Αναλυτικότερα, κατά το προηγούμενο έτος, το 2021, οι δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν

για Ε&Α στην Ελλάδα ήταν 2.635,23 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 141 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2020 (ποσοστό αύξησης 5,7%). Σε συνδυασμό με την αύξηση κατά 9,8% του ΑΕΠ στην Ελλάδα το 2021, ο δείκτης Ένταση Ε&Α, που εκφράζει τις δαπάνες Ε&Α ως ποσοστό του ΑΕΠ, διαμορφώθηκε σε 1,45% από 1,51% το 2020. Πρόκειται για τα αποτελέσματα της στατιστικής έρευνας του ΕΚΤ, που διεξήχθη κατά το τρέχον έτος, σε φορείς με ερευνητικές και αναπτυξιακές δραστηριότητες στους τέσσερις τομείς εκτέλεσης Ε&Α: επιχειρήσεις (BES), τριτοβάθμια εκπαίδευση (HES), κρατικός τομέας (GOV) και ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα (PNP). Τα αποτελέσματα είναι διαθέσιμα στην έκδοση «Βασικοί Δείκτες Έρευνας και Ανάπτυξης για δαπάνες και προσωπικό το 2021 στην Ελλάδα-Προκαταρκτικά στοιχεία» (https://

6 / Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2023
1,45% του ΑΕΠ το ποσοστό των δαπανών, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία
Τι
οι Δείκτες Ε&Α που δημοσίευσε το ΕΚΤ œ ΡΕΠΟΡΤΑΖ
μαρτυρούν
Οι δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν

metrics ekt gr/publications/610).

Αναλυτικά, η έρευνα έδειξε ότι ο τομέας των επιχειρήσεων συνεχίζει να έχει τη μεγαλύτερη συνεισφορά στις συνολικές δαπάνες Ε&Α. Αναλυτικότερα, το 2021, στον τομέα των επιχειρήσεων, πραγματοποιήθηκαν δαπάνες Ε&Α ύψους 1.245,20 εκατ.

ευρώ (0,69% του ΑΕΠ), παρουσιάζοντας

αύξηση 8,3% σε σχέση με το 2020. Αξιομνημόνευτο είναι το γεγονός ότι αυξήθηκαν

οι δαπάνες Ε&Α που καταγράφονται στον

κρατικό τομέα, οποίος προέβη σε δαπάνες

Ε&Α ύψους 579,00 εκατ. ευρώ (0,32% του ΑΕΠ), ενισχυμένες κατά 7,8% σε σχέση με το 2020

Στον τομέα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, οι δαπάνες Ε&Α ανήλθαν σε 795,83 εκατ.

ευρώ (0,44% του ΑΕΠ) και κυμάνθηκαν στα ίδια επίπεδα με το 2020, παρουσιάζοντας αύξηση 0,4%. Στον τομέα των

ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων πραγματοποιήθηκαν δαπάνες Ε&Α 15,20 εκατ. ευρώ (0,01% του ΑΕΠ).

Χρηματοδοτικές πηγές

Όσον αφορά τις πηγές από τις οποίες χρηματοδοτήθηκαν οι δαπάνες Ε&Α, το 2021, το κράτος αποτελεί τη μεγαλύτερη πηγή χρηματοδότησης, με 1.161,68 εκατ. ευρώ. Σημαντική αύξηση σημειώθηκε στις δαπάνες E&A που χρηματοδοτήθηκαν από το κράτος μέσω του ΕΣΠΑ 2014-2020 Αναλυτικότερα, η χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ ήταν συνολικά 335,54 εκατ. ευρώ (αύξηση 33,50%) και αφορούσε όλους τους τομείς: τις επιχειρήσεις (139,18 εκατ. ευρώ), τον τομέα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (100,36 εκατ. ευρώ), τον κρατικό τομέα (95,02 εκατ. ευρώ) και τον τομέα ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων (0,98 εκατ. ευρώ).

7
Στον τομέα των επιχειρήσεων πραγματοποιήθηκαν δαπάνες Ε&Α ύψους 1.245,20 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας
αύξηση 8,3% σε σχέση με το 2020.

/ Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2023

Η δεύτερη μεγαλύτερη πηγή χρηματοδότησης των δαπανών Ε&Α του 2021 ήταν οι επιχειρήσεις, με ποσό 1.013,24 εκατ. ευρώ. Το μεγαλύτερο μέρος –τα 925,82 εκατ. ευρώ– της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων επενδύθηκε σε Ε&Α που διενεργείται από τις ίδιες τις επιχειρήσεις. Το υπόλοιπο χρηματοδότησε Ε&Α στην τριτοβάθμια εκπαίδευση (60,15 εκατ. ευρώ), στον κρατικό τομέα (25,53 εκατ. ευρώ) και σε ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα (1,74 εκατ. ευρώ).

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί την τρίτη, κατά σειρά, πηγή χρηματοδότησης Ε&Α, με 268,47 εκατ. ευρώ (ποσοστό 10,2% του συνόλου). Η ΕΕ πρόσφερε πόρους σε ερευνητικά έργα σε όλους τους τομείς εκτέλεσης Ε&Α, τις επιχειρήσεις (73,60 εκατ. ευρώ), τον τομέα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (103,60 εκατ. ευρώ), τον κρατικό τομέα (86,47 εκατ. ευρώ) και τον τομέα ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων (4,80 εκατ. ευρώ).

Θετικές συνέπειες

Η αύξηση των δαπανών Ε&Α το 2021 είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση στην απασχόληση σε δραστηριότητες Ε&Α. Ο αριθμός των Ισοδυνάμων Πλήρους Απασχόλησης (ΙΠΑ), που αποδίδουν «θέσεις» πλήρους απασχόλησης, σε σχέση με το 2020 αυξήθηκε κατά 4,2% για το συνολικό προσωπικό σε Ε&Α και κατά 3,2% για τους ερευνητές. Το συνολικό προσωπικό σε Ε&Α το 2021 ανέρχεται σε 60.537 θέσεις πλήρους απασχόλησης (ΙΠΑ) και οι ερευνητές σε 44.317 ΙΠΑ. Η μεγαλύτερη αύξηση καταγράφεται στον τομέα των επιχειρήσεων.

Σχετικά με τη μελέτη, τα στατιστικά στοιχεία και οι δείκτες για την Έρευνα, Ανάπτυξη και Καινοτομία στην Ελλάδα αφορούν ευρωπαϊκές στατιστικές και παράγονται από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου, την αρμόδια εθνική αρχή του Ελληνικού Στατιστικού Συστήματος. Αποτελούν τα επίσημα εθνικά στοιχεία, τα οποία αποστέλλονται και δημοσιεύονται από τη Eurostat και τον ΟΟΣΑ. Διατίθενται

επίσης από το ΕΚΤ σε έντυπες και ηλεκτρονικές εκδόσεις και πίνακες δεδομένων στον δικτυακό τόπο: http://metrics.ekt.gr Αξίζει να αναφερθεί πως η έρευνα για την καταγραφή των δαπανών & προσωπικού Ε&Α για το 2021 πραγματοποιείται στο πλαίσιο του Υποέργου 5 «Παραγωγή δεικτών RIS3 για τα έτη 2016-2023» της Πράξης «Εγκατάσταση Μηχανισμού Παρακολούθησης (Monitoring Mechanism) της

8 œ ΡΕΠΟΡΤΑΖ

υλοποίησης της εθνικής στρατηγικής RIS3Συλλογή και επεξεργασία Δεικτών», που υλοποιείται από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου, στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμμα-

τος «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα & Καινοτομία (ΕΣΠΑ 2014-2020)» με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης-Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.•••

Η Ευρωπαϊκή Ένωση

αποτελεί την τρίτη, κατά σειρά, πηγή

χρηματοδότησης

Ε&Α με 268,47 εκατ. ευρώ.

Η αύξηση των

δαπανών Ε&Α

το 2021 είχε

ως αποτέλεσμα

την αύξηση σε

δραστηριότητες Ε&Α

στην απασχόληση.

9

œ Έκθεση του γραφείου Charles River Associates

για λογαριασμό της EFPIA

Στην

Ευρώπη μειώνεται η Ε&Α

25%

Ποια είναι τα προβληματικά πεδία και ποιες οι προτάσεις για τη φαρμακευτική πολιτική

Eμπόδια ορθώνονται στην πρόσβαση των Ευρωπαίων πολιτών σε νέα φάρμακα και σε πρωτοποριακές κλινικές δοκιμές. Οι επενδύσεις σε φαρμακευτική Ε&Α, κλινικές δοκιμές και βιομηχανική παραγωγή μειώνονται σταθερά, σύμφωνα με έρευνα για λογαριασμό της EFPIA.

Αναλυτικά, νέα έκθεση που δημοσιεύθηκε πρόσφατα από το γραφείο Charles River Associates, η οποία διενεργήθηκε για λογαριασμό της EFPIA, καταμαρτυρά την πτώση των αριθμών. Ο κώδωνας κρούεται για τα Φαρμακευτικά Προϊόντα Προηγμένης Θεραπείας (ATMPs), τις μηχανικής ιστών γονιδιακές και κυτταρικές θεραπείες που χρησιμοποιούνται για την πρόληψη, αγωγή και θεραπεία σπάνιων ασθενειών, περιλαμβανομένων και κάποιων μορφών καρκίνου, στις οποίες οι ΗΠΑ και η Κίνα κυριαρχούν. Συγκεκριμένα, καταγράφονται:

œ Επενδύσεις σε Ε&Α: Το 2002, οι ΗΠΑ δαπάνησαν 2 δισ. δολ. περισσότερα από ό,τι η Ευρώπη σε Ε&Α. Σήμερα, αυτό αντιστοιχεί σε ένα ποσό 20 δισ. δολ., μια αύξηση 1.000%. Από τις συνολικές επενδύσεις σε Ε&Α που έχουν γίνει σε ΗΠΑ, Ευρώπη, Κίνα και Ιαπωνία, μόνο το 31% αντιστοιχεί στην Ευρώπη. Αυτό το ποσοστό βαίνει σταθερά μειούμενο από το 41% το 2001. Η Κίνα, εν τω μεταξύ, μεγέθυνε το μερίδιό της από το 1% στο 8%.

œ ATMP: Η δραστηριότητα κλινικών δοκιμών στις ΗΠΑ είναι διπλάσια και στην Κίνα τριπλάσια σε σχέση με εκείνη της Ευρώπης. Ο αριθμός των δοκιμών ATMP

που διεξάγονται στις ΗΠΑ και την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού αυξήθηκε κατά 70% και 67%, αντίστοιχα, από το 2014

ώς το 2021, ενώ της Ευρώπης παρέμεινε στάσιμος.

10 / Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2023
νέων
φαρμάκων κατά
œ ΕΚΘΕΣΗ
EFPIA
11

επενδύσεις σε Ε&Α

που έχουν γίνει σε ΗΠΑ, Ευρώπη, Κίνα και Ιαπωνία, μόνο το 31% αντιστοιχεί στην Ευρώπη.

œ Κλινικές δοκιμές: Η Ευρώπη κατείχε το 19% των συνολικών κλινικών δοκιμών παγκοσμίως το 2020, καταγράφοντας πτώση 6,3% σε σύγκριση με ένα 25,5%, κατά μέσο όρο, την τελευταία δεκαετία.

Η έκθεση τονίζει μια σειρά προβληματικών πεδίων και διατυπώνει προτάσεις πολιτικής –που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν σε επίπεδο εθνικών κυβερνήσεων ή ΕΕ–μέσω της αναθεώρησης της εφαρμοζόμενης φαρμακευτικής νομοθεσίας. Η EFPIA προειδοποιεί ότι οι εναλλακτικές που συζητούνται από τους πολιτικούς ιθύνοντες στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής φαρμακευτικής στρατηγικής πόρρω απέχουν από την ουσιαστική αντιμετώπιση των προβληματισμών σχετικά με τη βελτίωση της ελκυστικότητας της Ευρώπης για τις επιστήμες υγείας και την υποστήριξη εταιρειών που έχουν ήδη επενδύσει στην Ευρώπη. Η έκθεση δημοσιεύεται μαζί με μια έρευνα που παρουσιάζει το ευρωπαϊκό αποτύπωμα, έναν διαδραστικό χάρτη που δείχνει λεπτομερώς τις θέσεις όλων των εγκαταστάσεων παραγωγής σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Οι συστάσεις για την αντιμετώπιση τομέων ενδιαφέροντος περιλαμβάνουν:

1. Παροχή κινήτρων για την ανάπτυξη κόμβων καινοτομίας πραγματικά παγκόσμιου βεληνεκούς στην ΕΕ Ενόσω η παγκόσμια Ε&Α αναμένεται να αυξηθεί με ρυθμό 4,2% ετησίως για να φθάσει τα 233 δισ. δολ. το 2026, μετακινείται εκτός Ευρώπης. Ενώ παγκοσμίως κορυφαίοι κόμβοι, όπως η Βοστώνη,

το Σαν Φρανσίσκο και το Χρυσό Τρίγωνο τού ΗΒ, τυγχάνουν πολύ σημαντικής πολιτικής προσοχής και στρατηγικής χρηματοδότησης, η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση της έρευνας είναι πιο ενιαία, πριμοδοτώντας την ισότητα έναντι της ποιότητας. Οι χώρες με την υψηλότερη ερευνητική δαπάνη στην ΕΕ δεν είναι τα κέντρα καινοτομίας. Αυτή είναι μια αδύναμη στρατηγική: Η ΕΕ θα έπρεπε να σκεφθεί τη χρηματοδότηση μιας επισκόπησης των υφιστάμενων επιστημών υγείας και βιομηχανικών πολιτικών σε όλα τα κράτη μέλη, προκειμένου να εντοπιστούν οι παράγοντες επιτυχίας και οι ευκαιρίες για αναπαραγωγή του μοντέλου. Αυτήν τη στιγμή, λείπει από το πλαίσιο των πολιτικών μια επικέντρωση σε κόμβους επιστημών ζωής.

2. Ενίσχυση ολοκληρωμένων δυνατοτήτων και χρηματοδότηση της επαναστατικής καινοτομίας

Το μερίδιο της Ευρώπης στις αναδυόμενες εταιρείες βιοφαρμακευτικής βρίσκεται σε πτώση την τελευταία δεκαετία. Η τοποθεσία των υφιστάμενων κέντρων Ε&Α είναι αποφασιστικός παράγοντας για την προσέλκυση νέων επενδύσεων. Ενώ οι εταιρείες που αναδύονται στις ΗΠΑ και την Κίνα μπορεί να επενδύσουν στην Ευρώπη καθώς αναπτύσσονται, θα συνεχίσουν να επενδύουν εκεί όπου πρωτοξεκίνησαν. Η συνεισφορά των ανερχόμενων στην παγκόσμια παραγωγή κινεζικών βιοφαρμακευτικών εταιρειών αυξήθηκε τάχιστα, με ρυθμό 456%, μεταξύ του 2016 και του 2021. Η φαρμακευτική στρατηγική της ΕΕ ανα-

12 œ ΕΚΘΕΣΗ EFPIA / Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2023
Από τις συνολικές

γνωρίζει τη σημασία της χρηματοδότησης

σε κοινοτικό επίπεδο και των εθνικών σχεδίων για την υποστήριξη των ΜΜΕ, αλλά

το θέμα θα έπρεπε να προχωρήσει περισσότερο. Υπάρχουν σημάδια θετικών τάσεων σε κάποια κράτη μέλη: Στη Δανία, για παράδειγμα, υποστηρίχθηκε η ανάπτυξη 200 νέων εταιρειών επιστημών υγείας μεταξύ του 2017 και του 2022 στο συγκρότημα της Ανατολικής Δανίας, επίσης υποστηριζόμενο από το με έδρα τη Βοστώνη «Κέντρο Καινοτομίας της Δανίας», υπό την

αιγίδα της κυβέρνησης, και το οποίο στοχεύει στην επιτάχυνση της συνεργασίας μεταξύ των παρεμφερών συγκροτημάτων. Θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στον εντοπισμό και την υιοθέτηση επιτυχών πρωτοβουλιών στην ευρωπαϊκή φαρμακευτική στρατηγική.

3. Επανασχεδιασμός των πολιτικών των εφοδιαστικών αλυσίδων, με σκοπό την προσέλκυση επενδύσεων σε προηγμένες θεραπείες (ATMP) στην Ευρώπη Οι ATMP (Φαρμακευτικά Προϊόντα Προηγμένης Θεραπείας) είναι οι θεραπείες του μέλλοντος, με 804 βιοθεραπευτικά προϊόντα επόμενης γενιάς (περιλαμβανομένων και των κυτταρικών και γονιδιακών θεραπειών και τεχνολογίας mRNA) εν εξελίξει παγκοσμίως σε περισσότερα από 8.000 νέα φάρμακα. Οι ΗΠΑ κατέχουν το 50% των εγκαταστάσεων παραγωγής ATMP παγκοσμίως. Η Ασία καθίσταται τάχιστα η πιο ανταγωνιστική περιοχή στην προσέλκυση

κλινικών δοκιμών σε ATMP (255 το 2021), με την Ευρώπη σε πτώση (89 το 2021).

Προκειμένου η Ευρώπη να αρχίσει να ανταγωνίζεται πιο αποτελεσματικά, πρέπει να αναγνωρίσει την πολυπλοκότητα αυτών των νέων τεχνολογιών και να δομήσει το διασυνδεδεμένο οικοσύστημα που απαιτείται για την ανάπτυξή τους. Το γεγονός ότι η Ευρώπη έχει υψηλότατες επιδόσεις στην ακαδημαϊκή έρευνα για τα ATMP –τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα έχουν εκπονήσει και δημοσιεύσει 48.000 περισσότερες μελέτες από ό,τι οι ΗΠΑ το διάστημα 2017-2019 και 20.000 περισσότερες από την Κίνα– δεν μετασχηματίζει την πραγματοποιούμενη σε θεραπείες για τους ασθενείς.

Η ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης παρεμποδίζεται από μια αποσπασματική

και με στεγανά προσέγγιση στην εκπόνηση πολιτικών και τις χαμένες ευκαιρίες. Η ΕΕ πρέπει να αναλάβει περισσότερο ενεργό και προορατικό ρόλο

στην ενδυνάμωση της μεγέθυνσης των αναδυόμενων συγκροτημάτων ATMP, παρέχοντας υποστήριξη σε ολόκληρο το οικοσύστημα της Ε&Α, παραγωγής και κλινικών δοκιμών.

4. Υποστήριξη της καινοτομίας με την εφαρμογή μηχανισμών πρώιμης προσέγγισης, περιλαμβανομένης και της γένεσης και χρήσης πραγματικών στοιχείων εν τοις πράγμασι Ο παραδοσιακός κύκλος ζωής ανάπτυξης ενός φαρμάκου αλλάζει. Τα φάρμακα πρέπει, όλο και περισσότερο, να κερδίζουν την υπό αίρεση έγκριση, ώστε να φθάνουν στους ασθενείς νωρίτερα και να μπορούν να αποκομίσουν πραγματικά αποδεικτικά από την κλινική πράξη. Οι εταιρικές επενδύσεις σε κλινική έρευνα θα επηρεάζονται όλο και περισσότερο από την κανονιστική ευελιξία και ευκινησία και ένα υποστηρικτικό περιβάλλον κλινικών δοκιμών, το οποίο διασφαλίζει ότι οι ασθενείς μπορούν να επωφεληθούν από τις νέες θεραπείες. Οι προτάσεις της Επιτροπής για μια αναθεωρημένη φαρμακευτική νομοθεσία συμμερίζονται κάποιους από αυτούς τους στόχους: υποστήριξη καινοτόμων σχεδιασμών κλινικών δοκιμών και νέες μεθόδους συλλογής αντικειμενικών στοιχείων και αξιολογήσεων. Εν τούτοις, η στρατηγική της Επιτροπής φαίνεται να μη λαμβάνει υπόψη της τη συσχέτιση μεταξύ της πρώιμης πρόσβασης των ασθενών σε νέα φάρμακα και της ελκυστικότητας της Ευρώπης ως τόπου εγκατάστασης εταιρειών για τη χωροθέτηση της έρευνάς τους, των κλινικών δοκιμών τους και των παραγωγικών εγκαταστάσεών τους, ιδιαίτερα για νέες τεχνολογίες.

5. Ενίσχυση του ψηφιακού μετασχηματισμού της ΕΕ και υποστήριξη της ανάπτυξης ψηφιακών δεξιοτήτων Χώρες που προσφέρουν αποτελεσματικό ψηφιακό οικοσύστημα αποτελούν ισχυρό πόλο έλξης επενδύσεων από διεθνείς εταιρείες. Οι ΗΠΑ προηγούνται κατά πολύ της Ευρώπης σε ψηφιακή υποδομή και διασυνδεσιμότητα. Παρά το γεγονός ότι πέντε χώρες της ΕΕ κατατάσσονται ανάμεσα στις δέκα κορυφαίες παγκοσμίως στην ψηφιοποίηση, οι κορυφαίοι κόμβοι Ε&Α και παραγωγικών εγκαταστάσεων στην Ευρώπη (σε Γερμανία, Βέλγιο και Ιρλανδία) κατατάσσονται πολύ χαμηλά στην ψηφιακή ανταγωνιστικότητα (19η, 23η και 24η α-

13
Οι χώρες με την υψηλότερη ερευνητική δαπάνη στην ΕΕ δεν είναι τα
κέντρα καινοτομίας.

πό τις 52, αντίστοιχα). Μια προσπάθεια καθοδηγούμενη από την ΕΕ να αυξήσει τη διασυνδεσιμότητα των κόμβων καινοτομίας, τις δεξιότητες του επιστημονικού προσωπικού σε ψηφιακές τεχνολογίες και να επιταχύνει την ψηφιοποίηση των συστημάτων υγείας θα βοηθήσει στην ενίσχυση της καινοτομίας. Η φαρμακευτική στρατηγική της ΕΕ συμμερίζεται τον στόχο προετοιμασίας για τον ψηφιακό μετασχηματισμό, αλλά δεν δίνει αρκετή έμφαση στην υποστήριξη των κρατών μελών στον εκσυγχρονισμό της ψηφιακής τους υποδομής, ώστε να υποστηριχθεί η ανάπτυξη και πρόσβαση σε νέα φάρμακα.

6. Ενθάρρυνση της υιοθέτησης πολιτικών αειφόρου διαδικασίας κρατικών προμηθειών και τιμολογήσεων Οι παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες για νέα φάρμακα κράτησαν εξαιρετικά καλά κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Η αυξημένη προσοχή της Ευρώπης στην απασχόληση ατόμων εκτός της επικράτειάς της και στην παραγωγή παλιότερων, γενόσημων φαρμάκων είναι μια στρατηγική που αντιβαίνει στους στόχους της μακροπρόθεσμης βιομηχανικής στρατηγικής της ΕΕ, που, σε συνδυασμό με την έλλειψη αειφόρου αγοράς για καινοτόμα προϊόντα, θα πλήξει τη μελλοντική καινοτομία. Εκτός κι αν ξανασκεφτούμε το περιεχόμενο της προτεινόμενης αναθεώρησης της φαρμακευτικής νομοθεσίας στην ΕΕ.

7. Ανάπτυξη μακροπρόθεσμων ευρωπαϊκών πολιτικών και συνεργασιών

για τη δημιουργία σταθερού πλαισίου, ώστε να έλκονται επενδύσεις στον βιοφαρμακευτικό τομέα Αποφάσεις σχετικά με τις επενδύσεις σε ερευνητικούς και εργοστασιακούς κόμβους είναι μακροπρόθεσμες αποφάσεις, ενόσω οι κλινικές δοκιμές διεξάγονται συχνά επί σειρά ετών. Προκειμένου η Ευρώπη να είναι στρατηγικά αυτόνομη από τον υπόλοιπο κόσμο, απαιτείται ένα σφριγηλό οικοσύστημα Ε&Α. Οι πολιτικές αποφάσεις

που λαμβάνονται σήμερα θα έχουν αντίκτυπο στην ελκυστικότητα της Ευρώπης ως περιοχής επένδυσης σχετικών επενδύσεων για πολλές δεκαετίες.

Δεδομένου του μακροπρόθεσμου ορίζοντα των επενδυτικών αποφάσεων, περιοχές που προσφέρουν σταθερό περιβάλλον, σε συνδυασμό με αναπτυσσόμενες αγορές, θα επωφεληθούν από το μειωμένο εικαζόμενο ρίσκο. Μια μακροπρόθεσμη προοπτική απαιτεί να εφαρμοστεί η νέα φαρμακευτική στρατηγική της ΕΕ μέσω μιας μακρόπνοης εταιρικής σχέσης με τη βιομηχανία, με ορατούς και σχετικούς δείκτες βασικούς δείκτες επιδόσεων, που θα έχουν συνδιαμορφωθεί ώστε να διασφαλιστεί ότι η αναθεωρημένη νομοθεσία θα έχει τον σκοπούμενο αντίκτυπο και θα δίνει τη δυνατότητα βαθμονόμησης της μακροπρόθεσμης ταξινόμησης της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης στην προσέλκυση Ε&Α, κλινικών δοκιμών και παραγωγικών επενδύσεων.

Η γενική διευθύντρια της EFPIA, Nathalie Moll, δήλωσε: «Η σημερινή έκθεση θα πρέπει να λειτουργήσει ως αφύπνιση για όλους μας. Δεν θα μπορούσε να είναι πιο σημαντική για τους ασθενείς –και το μέλλον στην ανάπτυξη φαρμάκων στην Ευρώπη– και η Επιτροπή και οι εθνικές κυβερνήσεις πρέπει να συνεργαστούν με τη βιομηχανία προκειμένου να συγκρατήσουν και να αναπτύξουν περαιτέρω τον τομέα εδώ, στην Ευρώπη. Για να επιτευχθεί αυτό θα πρέπει να εστιάσουμε στην υιοθέτηση των βέλτιστων πρακτικών σε ολόκληρο το οικοσύστημα των επιστημών υγείας, προκειμένου να υπάρξει άμιλλα με τις επιτυχίες των πιο φιλόδοξων, παγκοσμίως, κορυφαίων περιοχών στις ΗΠΑ και την Ασία. Ενώ η φιλοδοξία της Επιτροπής να εξισορροπήσει το προσιτό για τα κράτη μέλη και τη μελλοντική καινοτομία είναι σωστή, το τρέχον σκεπτικό

14 œ ΕΚΘΕΣΗ EFPIA / Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2023
σίγουρα θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στη φροντίδα των ασθενών και θα διαβρώσει έτι περαιτέρω την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης» •••
φαρμακευτικής
Αναγκαία κρίνεται η εφαρμογή της νέας
στρατηγικής της ΕΕ μέσω μιας μακρόπνοης εταιρικής σχέσης με τη βιομηχανία.

CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR

R CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR

CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR

R CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR

CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR

R CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR

CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR

R CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR

CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR

R CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR

CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR

R CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR

18

DEMO

Ανθρωπιστική βοήθεια αξίας 230.000 στους σεισμόπληκτους ΠΡΟΣΥΦΑΠΕ Στο πλευρό των σεισμόπληκτων σε Τουρκία και Συρία

20

PFIZER Δωρεάν το πλήρες χαρτοφυλάκιο

24

NOVO NORDISK

Η ομάδα «Τρέχουμε για να αλλάξουμε το Διαβήτη/Run to Change Diabetes» στο Lycabettus Run 2023

30

UNI-PHARMA

Βιώσιμη ανάπτυξη, SDGs & Εταιρική Υπευθυνότητα με κέντρο τον Άνθρωπο και τις ανάγκες του

R CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR
αφιέρωμα
Εταιρική
Κοινωνική Ευθύνη

Η δράση στηρίζει

παιδιά, ευάλωτες ομάδες και ακρίτες

œ Κοινωνική πρωτοβουλία «προΣfΕΕρουμε»

Υγειονομικό και

εκπαιδευτικό υλικό σε 225 μαθητές στη Λήμνο

Σημαντική ποσότητα φαρμακευτικούυγειονομικού και εκπαιδευτικού υλικού σε 225 μαθητές στη Λήμνο προσέφερε ο ΣΦΕΕ, στο πλαίσιο της κοινωνικής πρωτοβουλίας «προΣfΕΕρουμε». Το νησί της Λήμνου αποτέλεσε τον όγδοο σταθμό της δράσης.

Συγκεκριμένα, ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος και οι εταιρείες μέλη του Lundbeck, Takeda και Βιανέξ, με την αρωγή του Περιφερειακού Τμήματος ΕΕΣ Λήμνου, στήριξαν τους μαθητές στο 2ο Δημοτικό Σχολείο Μύρινας και στο Εργαστήριο Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης Ρεπανιδίου Λήμνου.

Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία περιλαμβά-

Ο ΣΦΕΕ

παρείχε, ακόμη, φαρμακευτική

αγωγή ασθενών

με χρόνια

νοσήματα στις Δομές Φιλοξενίας Προσφύγων/ Μεταναστών.

νεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο δράσεων που έχουν αναλάβει από κοινού ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός (ΕΕΣ) και ο Σύνδεσμος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ). Προσδοκία αποτελεί η κάλυψη των αναγκών σε φαρμακευτικά σκευάσματα, υγειονομικό υλικό, είδη πρώτης ανάγκης και σχολικά είδη παιδιών και ευάλωτων κοινωνικά ομάδων. Οι ευπαθείς αυτοί άνθρωποι φιλοξενούνται σε Δομές και Κέντρα Κοινωνικής Πρόνοιας σε ακριτικές και απομακρυσμένες περιοχές της Ελλάδας.

Η πρωτοβουλία «απλώνεται» χρονικά από το 2016 και καλύπτει γεωγραφικά από τη Ρόδο έως τη Φλώρινα, από τα Ιωάννινα έως την Αλεξανδρούπολη, την Ξάνθη και το Καστελόριζο. Ενδεικτικό είναι το ότι, στην Κομοτηνή, προσφέρθηκε πολύτιμο υλικό στα Κέντρα Φιλοξενίας Ασυνόδευτων Ανηλίκων του Ελληνικού

Ερυθρού Σταυρού. Επιπλέον, ο ΣΦΕΕ παρείχε τη φαρμακευτική αγωγή ασθενών με χρόνια νοσήματα στις Δομές Φιλοξενίας Προσφύγων/Μεταναστών στο Κλειδί Σερρών, στη Μαλακάσα και στην Κόρινθο.

Αξιομνημόνευτο είναι επίσης το γεγονός ότι ο ΣΦΕΕ κάλυψε το κόστος αναλώσιμων υλικών για τη διενέργεια, μέσω των κινητών μονάδων του Ελληνικού Ερυθρού

Σταυρού (ΕΕΣ), μαζικών rapid tests ανίχνευσης κορωνοϊού.

Η επόμενη δράση προγραμματίζεται να λάβει χώρα στην Εύβοια, για την υποστήριξη των μαθητών στις πυρόπληκτες περιοχές. Σχετικά με την κοινωνική πρωτοβουλία, ο πρόεδρος του ΕΕΣ, Dr. Αντώνιος Αυγερινός, υποστήριξε: «O Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, στο πλαίσιο της εθελοντικής αγαθοποιού ανθρωπιστικής δυναμικής που έχει αναπτύξει, συμπορεύεται με τον ΣΦΕΕ σε θέματα που στοχεύουν στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης, καθώς επίσης στην ενεργοποίηση της κοινωνίας των πολιτών, προκειμένου να αποφεύγονται φαινόμενα περιθωριοποίησης και απομονωτισμού ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, και στην ενδυνάμωση του εθελοντικού ρεύματος στη χώρα μας». Αναφερόμενος στη συνένωση δυνάμεων με τον ΕΕΣ, ο πρόεδρος του ΣΦΕΕ, Ολύμπιος Παπαδημητρίου, επεσήμανε: «Είμαστε περήφανοι για τη συνεργασία μας με τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό, η οποία συνεχίζεται και το 2022, αγκαλιάζοντας τις ανάγκες παιδιών αλλά και ευάλωτων κοινωνικά ομάδων σε ακριτικές περιοχές. Δεσμευόμαστε να συνεχίσουμε αυτήν την προσπάθεια, άλλωστε στόχος και του φαρμακευτικού κλάδου είναι να στηρίζει την κοινωνία, να είναι όλοι καλά, σήμερα περισσότερο από ποτέ, ώστε να μπορούν όλοι να ελπίζουν σε ένα καλύτερο μέλλον».•••

16 / Iανουάριος-Φεβρουάριος 2023

œ Κάλυψη αναγκών ευπαθών κοινωνικών ομάδων

Συμπαραστάτης στο έργο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών είναι η Πανελλήνια Ένωση Φαρμακοβιομηχανίας. Με στόχο την κάμψη των κοινωνικών ανισοτήτων, η ΠΕΦ ανανέωσε έως το 2026 το μνημόνιο συνεργασίας με την Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών.

Επιδίωξη είναι η ικανοποίηση των ιατροφαρμακευτικών αναγκών των ευπαθών κοινωνικών ομάδων μέσω του Κεντρικού Κοινωνικού Φαρμακείου των Αθηνών και του Φαρμακείου του Χαλανδρίου Το μνημόνιο υπέγραψαν ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμος Β’ και ο πρόεδρος της ΠΕΦ, Θεόδωρος Τρύφων. Παρόντες ήταν ο υπουργός Υγείας, Θάνος Πλεύρης, η υφυπουργός Υγείας, Ζωή Ράπτη, και σύσσωμο το προεδρείο και τα μέλη του ΔΣ της ΠΕΦ. Αναφερόμενος στη στήριξη της ΠΕΦ, ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος τόνισε: «Η συνεργασία της εκκλησίας με τη φαρμακοβιομηχανία, ή με όσους εργάζονται στην υπηρεσία του φαρμάκου, και η συνεργασία μας, στοχεύει στο να μπορούμε να προσφέρουμε το φάρμακο στους ανθρώπους εκείνους οι οποίοι δεν έχουν τη δυνατότητα να το πάρουν από μόνοι τους. Έτσι, λοιπόν, είναι μια εκδήλωση ευχαριστίας προς αυτούς τους ανθρώπους και μια υπόσχεση ότι θα κάνουμε ό,τι μπορούμε περισσότερο».

Από την πλευρά του, ο Θάνος Πλεύρης

έδωσε τα εύσημα στην ΠΕΦ για τη δωρεά για τη διασφάλιση της επάρκειας φαρμά-

κων στα κοινωνικά φαρμακεία και στις κοινωνικές δομές. Επίσης, ο υπουργός εξήρε το έργο της εκκλησίας και του Μακαριωτάτου, το οποίο βοηθά σημαντικά την Πολιτεία. Με τη σειρά της, η Ζωή Ράπτη εστιάστηκε στο έργο της Αρχιεπισκοπής και της φαρμακοβιομηχανίας για τους πιο ευάλωτους συμπολίτες. Σκοπός της κυβέρνησης, σύμφωνα με την υφυπουργό, είναι να προ-

ωθήσει το έργο για την εξυπηρέτηση των ομάδων αυτών.

Τη δέσμευση της εγχώριας βιομηχανίας στη μάχη κατά των κοινωνικών ανισοτήτων επεσήμανε ο πρόεδρος της ΠΕΦ, Θεόδωρος Τρύφων: «Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία έχει σαν βασικό στόχο τη συμβολή της στην κοινωνική συνοχή της Ελλάδας. Στα πλαίσια αυτά, σε συνεργασία με την Αρχιεπισκοπή, προσφέρουμε δωρεάν φάρμακα στα κοινωνικά φαρμακεία για άπορους συμπολίτες μας. Μαζί με άλλες δράσεις, θεωρούμε ότι, ειδικά αυτήν την περίοδο της κρίσης, είναι σημαντικό να δίνουμε το “παρών” ως υπεύθυνοι κοινωνικοί εταίροι και να στηρίζουμε έμπρακτα τους συνανθρώπους μας που βρίσκονται σε ανάγκη».•••

17  ΑΦΙΕΡΩΜΑ EKE
Η
ελληνική φαρμακοβιομηχανία
στηρίζει το έργο της Ιεράς
Αρχιεπισκοπής Αθηνών
Βοήθεια στο Κεντρικό Κοινωνικό Φαρμακείο των Αθηνών και στο Φαρμακείο του Χαλανδρίου

Με γρήγορα

αντανακλαστικά, η DEMO στήριξε τους

πληγέντες σε Τουρκία

και Συρία

œ Αποστολή ενέσιμων νοσοκομειακών φαρμάκων

Στην

τον κόσμο γύρω μας με άξονα τον άνθρωπο.

Χείρα βοηθείας στους σεισμόπληκτους

στην Τουρκία και στη Συρία τείνει η

DEMO. Με στόχο την ανακούφιση

των πληγέντων, η DEMO ανακοίνωσε ότι θα στείλει ενέσιμα νοσοκομειακά φάρμακα αξίας 230.000 ευρώ. Στο πλαίσιο της κοινωνικά υπεύθυνης λειτουργίας, και με αυξημένο το αίσθημα της αλληλεγγύης, η DEMO απάντησε σε κάλεσμα του Υπουργείου Υγείας για συγκέντρωση ανθρωπιστικής βοήθειας προς τους πληγέντες στις γειτονικές χώρες. Με γρήγορα αντανακλαστικά, η εταιρεία αποφάσισε να συμβάλει στις υπεράνθρωπες προσπάθειες των τοπικών αρχών και μονάδων υγείας.

«Οι συνάνθρωποί μας βιώνουν μια ανείπωτη τραγωδία και μια άνευ προηγούμενου ανθρωπιστική κρίση, μετά τους ισχυρούς, αλλεπάλληλους σεισμούς. Στην DEMO, αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο γύρω μας με άξονα τον άνθρωπο. Ο κώδικας αξιών μας μάς επιτάσσει να κινηθού-

με άμεσα και αδιαπραγμάτευτα και, με τα μέσα που διαθέτουμε, να ενώσουμε όλοι μαζί τις δυνάμεις μας, για να ενισχύσουμε τις γενναίες προσπάθειες όσων βρίσκονται στην πρώτη γραμμή», επεσήμανε ο διευθύνων σύμβουλος της DEMO, Δημήτρης Δέμος.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η DEMO, ηγέτιδα στον κλάδο της φαρμακοβιομηχανίας, είναι διεθνώς αναγνωρισμένη ως ένας από τους επίσημους προμηθευτές των Ηνωμένων Εθνών, της UNICEF, του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, των Γιατρών Χωρίς Σύνορα και του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού. Η εταιρεία δραστηριοποιείται σε έναν τομέα στον οποίο η προσφορά προς τον άνθρωπο είναι εγγενές στοιχείο και ο κοινωνικός αντίκτυπος της δραστηριότητάς

της είναι άμεσος και θεμελιώδης για την υγεία και την ποιότητα ζωής εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο.•••

Φαρμακευτικό υλικό

στην Επίλεκτη Ομάδα

Ειδικών Αποστολών

Ελλάδος

œ Για την ανακούφιση των πληγέντων

των σεισμόπληκτων σε Τουρκία

και Συρία

ίπλα στα θύματα του σεισμού στην Τουρκία και τη Συρία βρίσκεται ο Όμιλος ΠΡΟΣΥΦΑΠΕ. Η δραματική

κατάσταση των πληγέντων, με τις απώλειες των οικείων τους, τους τραυματισμούς, την έλλειψη στέγης και εν γένει τις κακές συνθήκες διαβίωσης, κινητοποίησαν τον όμιλο. Με στόχο την ανακούφιση των σεισμοπαθών, ο όμιλος, την Παρασκευή 10 Φεβρουαρίου, παρέδωσε την πρώτη δόση του προσφερόμενου φαρμακευτικού υλικού στην Επίλεκτη Ομάδα Ειδικών Αποστολών Ελλάδος (ΕΠΟΜΕΑ), στο Αιγάλεω. Με τη δωρεά του εφοδίασε το πρώτο κλιμάκιο εθελοντών της, που θα αναχωρούσε για την Τουρκία την ίδια ημέρα.

Στη συνέχεια, φαρμακευτικό υλικό στάλθηκε τους σεισμόπληκτους της Συρίας, με την παράδοσή του στην πρεσβεία της Συρίας. Μαζί με τα πολύτιμα φάρμακα στάλθηκε και η ευχή να φτάσουν σε όσους το έχουν ανάγκη όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Ο όμιλος έκανε πράξη τη στήριξη και την αγάπη προς τους δοκιμαζόμενους πληθυσμούς. Όλοι στον Όμιλο ΠΡΟΣΥΦΑΠΕ –διοίκηση, εργαζόμενοι και τα φαρμακεία

που εκπροσωπεί ο όμιλος– έχουν κινητήριο δύναμη τη φράση της Maya Angelou: «Προσπάθησε να γίνεις το ουράνιο τόξο στο σύννεφο κάποιου άλλου», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση του ομίλου.•••

18 / Iανουάριος-Φεβρουάριος 2023
Δ
Ανθρωπιστική βοήθεια αξίας 230.000 στους σεισμόπληκτους
Στο πλευρό
DEMO αντιλαμβανόμαστε

œ «Γυναίκες Μαζί Δυνατές»

Πρωτοβουλία ενημέρωσης

έναντι της έμφυλης βίας

Mήνυμα στήριξης στις γυναίκες που

υφίστανται έμφυλη βία στα α-

κριτικά νησιά στέλνει η φετινή πρωτοβουλία της DEMO, «Γυναίκες Μαζί Δυνατές». Η δράση υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος κοινωνικής ευθύνης της εταιρείας. Με μότο «ο δρόμος από το σκοτάδι στο φως περνάει από τη γνώση και τη στήριξη», υλοποιείται το πρόγραμμα από τον προηγούμενο Μάρτιο και συνεχίζει να στηρίζει, να ενημερώνει και να αφυπνίζει γυναίκες που ζουν σε ακριτικά

νησιά σχετικά με την έμφυλη βία. Ενημερώσεις πραγματοποιήθηκαν στην Πάτμο, τη Λέρο και την Αστυπάλαια. Εξειδικευμένοι συνεργάτες μοιράστηκαν εμπειρίες με γυναίκες που έχουν βιώσει κακοποίηση ή έχουν υπάρξει μάρτυρες σε ανάλογα περιστατικά. Στα νησιά, εκτός από τις ομιλίες της ψυχολόγου, της δικηγόρου και της προέδρου του κινήματος Strong me,

ακούστηκε και η μαρτυρία επιζώσας έμφυλης βίας, μιας νέας μητέρας τεσσάρων παιδιών, η οποία αναφέρεται στην κακοποίηση που υπέστη μέσα στον δεκαετή γάμο της και πώς, σε συνεργασία με την αστυνομία αλλά και τη Δικαιοσύνη, κατάφερε να σωθεί από το νοσηρό της περιβάλλον. Το πρόγραμμα ευχαριστεί για τη στήριξη τον δήμαρχο Πάτμου, Λευτέρη Πέντε, τον δήμαρχο Λέρου, Μιχάλη Κόλλια, τον Σύλλογο «Γυναίκες χωρίς Σύνορα» της Λέρου, τον δήμαρχο Αστυπάλαιας, Νίκο Κομηνέα, και όλους τους κατοίκους που αγκάλιασαν το πρόγραμμα. Επόμενοι σταθμοί του προγράμματος είναι η Σκιάθος και η Κίμωλος. Η πρωτοβουλία υλοποιείται σε συνεργασία

με την Άγονη Γραμμή και το Strong me υπό την αιγίδα της Γενικής Γραμματείας Δημογραφικής, Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων.•••

Αφύπνιση γυναικών που ζουν στα ακριτικά νησιά

œ Δίκτυο φαρμακείων Green Pharmacy

Δωρεάν μετρήσεις οστικής πυκνότητας

ια πρώτη φορά, πραγματοποίησε δράσεις πρόληψης της οστεοπόρωσης το δίκτυο φαρμακείων Green Pharmacy του Ομίλου ΠΡΟΣΥΦΑΠΕ, σε συνεργασία με τον Σύλλογο Σκελετικής Υγείας «Πεταλούδα». Ακόμη και δωρεάν μετρήσεις οστικής πυκνότητας προσφέρθηκαν από τις 3 έως τις 7 Οκτωβρίου 2022, στο πλαίσιο της Εβδομάδας Οστεοπόρωσης.

Σε ειδικά διαμορφωμένα σημεία των δήμων Δάφνης-Υμηττού, Αργυρούπολης-Ελληνικού και Νέας Σμύρνης, πραγματοποιήθηκε ενημέρωση για την οστεοπόρωση, παρέχοντας ταυτόχρονα δωρεάν προληπτικό έλεγχο

Η δράση είχε την υποστήριξη των δήμων. Εξειδικευμένοι γιατροί αξιολογούσαν επιτόπου το αποτέλεσμα. Μάλιστα, υπολογίζεται πως, το πενταήμερο, διενεργήθηκαν συνολικά 375 μετρήσεις οστικής πυκνότητας, σε ωφελούμενους ηλικίας κάτω από τα 50 έτη, που έφταναν μέχρι και άνω των 70. Χαρακτηριστικό είναι το ότι από την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων διαγνώστηκαν με οστεοπόρωση 117 άτομα Άξιο λόγου είναι το γεγονός πως για την εν λόγω δράση ενημέρωναν το κοινό τα φαρμακεία του δικτύου με διανομή προσκλήσεων, ενώ παράλληλα υλοποιούνταν ψηφιακή καμπάνια ενημέρωσης στο Facebook.•••

Διαγνώστηκαν με οστεοπόρωση 117 άτομα σε 375 μετρήσεις

19  ΑΦΙΕΡΩΜΑ EKE
Γ

ανθρώπους

œ Προσφέρει φάρμακα και εμβόλια

ε 45 χώρες προσφέρει η Pfizer χωρίς κέρδος το πλήρες χαρτοφυλάκιο φαρμάκων και εμβολίων της, για το οποίο κατέχει τα παγκόσμια δικαιώματα, διευρύνοντας σημαντικά τη δέσμευσή της στο «Σύμφωνο για έναν Υγιέστερο Κόσμο». Επιδίωξη της εταιρείας είναι να συμβάλει στη βελτίωση

της υγείας 1,2 δισ. ανθρώπων που ζουν σε 45 χώρες με χαμηλότερα εισοδήματα. Λαμβάνοντας υπόψη το φορτίο των νόσων, αλλά και τις ανάγκες των ασθενών που δεν καλύπτονται σε αυτές τις χώρες, η Pfizer θα προσφέρει και τα εκτός πατέντας προϊόντα, αυξάνοντας τα συνολικά παρεχόμενα προϊόντα από 23 σε περίπου 500. Πρόκειται για φάρμακα και εμβόλια τα οποία αντιμετωπίζουν ή προλαμβάνουν αρκετά

από τα πιο σημαντικά μεταδοτικά και μη νοσήματα, με τα οποία είναι αντιμέτωπες οι χώρες με χαμηλότερα εισοδήματα σήμερα.

Σε αυτό το χαρτοφυλάκιο εντάσσονται οι χημειοθεραπείες και οι από του στόματος χορηγούμενες θεραπείες καρκίνου, που έχουν τη δυνατότητα δυνητικά να αντιμετωπίσουν σχεδόν ένα εκατομμύριο νέων περιστατικών καρκίνου σε χώρες

μέλη του Συμφώνου σε ετήσια βάση. Στη φαρέτρα των τοπικών γιατρών θα προστεθεί ένα ευρύ φάσμα αντιβιοτικών που μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της αυξανόμενης νοσηρότητας, θνησιμότητας και κόστους, που σχετίζονται με την αντιμικροβιακή αντοχή (AMR). Εκτιμάται ότι είναι δυνατόν να αποτραπεί το ενδεχόμενο περίπου 1,5 εκατομμυρίου θανάτων στις χώρες αυτές κάθε χρόνο, λόγω βακτηριακών λοιμώξεων σε νοσοκομεία και δημόσιες κλινικές.

Αξίζει να σημειωθεί πως και τα νέα φάρμακα και εμβόλια που θα κυκλοφορούν από την εταιρεία θα εντάσσονται στο χαρτοφυλάκιο του Συμφώνου και θα διατίθενται χωρίς κέρδος.

«Ξεκινήσαμε το Σύμφωνο για να συνεισφέρουμε στη μείωση των τεράστιων ανισοτήτων στον τομέα της υγείας στον κόσμο μας. Η ελπίδα μας είναι να ενδυναμώσουμε τις κυβερνήσεις των χωρών και να συνδημιουργήσουμε λύσεις, καθώς και με άλλους εταίρους από διαφορετικούς τομείς, και να εξαλείψουμε πολλά από τα συστημικά εμπόδια για καλύτερη υγεία. Στους μήνες που πέρασαν από την παρουσίαση του Συμφώνου, ήταν

20 / Iανουάριος-Φεβρουάριος 2023
Στηρίζει 45 χώρες με
χαμηλότερα εισοδήματα
και 1,2 δισ.
Σ
Δωρεάν το πλήρες χαρτοφυλάκιο προϊόντων της
Η Pfizer διευρύνει το Σύμφωνο για έναν Υγιέστερο Κόσμο.

ηχηρό το μήνυμα από τους ηγέτες αυτούς, ότι η πρόσβαση σε ευρύτερο και πιο άμεσο φάσμα προϊόντων υψηλής ποιότητας, με συνέπεια, είναι απαραίτητη για έναν ουσιαστικό και βιώσιμο μετασχηματισμό. Πιστεύουμε πως η διεύρυνση αυτή στα προϊόντα, σε συνδυασμό με τις συνεχιζόμενες προσπάθειες για την αντιμετώπιση των εμποδίων που περιορίζουν ή αποτρέπουν την πρόσβαση, θα μας βοηθήσει να πετύχουμε, ή ακόμα και να επιταχύνουμε, το όραμά μας για έναν κόσμο στον οποίο όλοι οι άνθρωποι θα έχουν πρόσβαση στα φάρμακα και στα εμβόλια που χρειάζονται για να ζουν υγιέστερα για περισσότερα χρόνια», ανέφερε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Pfizer, δρ Άλμπερτ Μπουρλά. «Το Σύμφωνο αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς τη βιώσιμη υγειονομική ασφάλεια

Η Pfizer θα προσφέρει και

τα εκτός πατέντας

προϊόντα, αυξάνοντας

της Ρουάντα και της ηπείρου ευρύτερα. Η παροχή του διευρυμένου χαρτοφυλακίου, σε συνδυασμό με την ενίσχυση του δημόσιου συστήματος υγείας, θα βελτιώσει περαιτέρω την πρόοδό μας και θα προσφέρει πολύτιμη στήριξη σε βασικές εθνικές πρωτοβουλίες υγείας, που οδηγούν σε θετικά αποτελέσματα στον τομέα της υγείας», ανέφερε, από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Ρουάντα, Paul Kagame

Από την παρουσίασή του τον Μάιο του 2022 μέχρι και σήμερα, το «Σύμφωνο για έναν Υγιέστερο Κόσμο» συνεχίζει να σημειώνει πρόοδο όσον αφορά τους στόχους του για την επίτευξη παγκόσμιας ισότητας στον τομέα της υγείας, τόσο μέσω της διάθεσης φαρμάκων και εμβολίων όσο και μέσω της ενδυνάμωσης των συστημάτων υγείας. Η Ρουάντα ήδη παρέλαβε εννέα φάρμακα και εμβόλια της Pfizer για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων μορφών καρκίνων καθώς και μολυσματικών και φλεγμονωδών νόσων. Σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας της Ρουάντα, η Pfizer παρέχει επαγγελματική εκπαίδευση για να υποστηρίξει την παραλαβή φαρμάκων και εμβολίων και, τον Νοέμβριο, στο πλαίσιο της «Ομάδας Παγκόσμιας Υγείας» που έχει δημιουργήσει, ανέπτυξε την πρώτη Ομάδα στη χώρα για να βοηθήσει με τη διερεύνηση δυνατοτήτων για τη μακροπρόθεσμη βελτιστοποίηση της αλυσίδας εφοδιασμού με φάρμακα. Επίσης, βρίσκεται σε εξέλιξη συνεργασία με τα Υπουργεία Υγείας του Μαλάουι, της Γκάνας και της Σενεγάλης, καθώς και με πολλά άλλα κράτη μέλη του Συμφώνου, για την καλύτερη κατανόηση των υγειονομικών αναγκών κρίσιμης σημασίας και των ευκαιριών για την ενδυνάμωση των συστημάτων υγείας.•••

τα συνολικά παρεχόμενα

προϊόντα από 23 σε περίπου 500.

21  ΑΦΙΕΡΩΜΑ EKE

Βοηθά στον προσυμπτωματικό

έλεγχο και τη λήψη

αποφάσεων για τη μετέπειτα φροντίδα των ασθενών.

œ Για επαγγελματίες υγείας

ε στόχο τον προσυμπτωματικό έλεγχο, τη διαλογή και τη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, η Roche Diagnostics Hellas παρουσίασε πρόσφατα την ιστοσελίδα hpvtest.gr, ένα νέο διαδικτυακό εργαλείο. Το εργαλείο αυτό απευθύνεται σε επαγγελματίες υγείας σε όλη την Ελλάδα. Επιδίωξη είναι η έγκυρη πληροφόρηση των επαγγελματιών υγείας σχετικά με τον ιό των ανθρώπινων

τη σύνδεσή του με την εμφάνιση καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Στον ιστοχώρο προσφέρεται ενημέρωση και σχετικά με το πλήρες χαρτοφυλάκιο των προϊόντων της Roche Diagnostics για τη νόσο.

Ο γιατρός μπορεί να ενημερωθεί για τα εργαλεία που χρειάζονται για να πραγματοποιήσει τον προσυμπτωματικό έλεγχο γρήγορα και με ακρίβεια. Ακόμη, έχει τη δυνατότητα να μάθει πώς θα δώσει σαφείς απαντήσεις στις ασθενείς του, για να πραγματοποιήσουν άμεσα διαλογή αποτελεσμάτων, για τη βέλτιστη διαστρωμάτωση του κινδύνου από HPV.

Το εν λόγω εργαλείο θα συμβάλει και στη λήψη αποφάσεων για τη μετέπειτα φροντίδα των ασθενών, με βεβαιότητα για τα αποτελέσματα της εξέτασης. Η ιστοσελίδα

αναμένεται ότι θα ενημερώνεται συνεχώς με νέο υλικό, προκειμένου να καλύπτει τις εξελισσόμενες διαγνωστικές ανάγκες. Αναφερόμενη στην πρωτοβουλία, η Marketing Manager Molecular Lab Lead της Roche Diagnostics Hellas, Σοφία Μάσιου, ανέφερε, μεταξύ άλλων: «Βασική αποστολή όλων μας στη Roche Diagnostics είναι να αναπτύσσουμε και να παρέχουμε πρωτοποριακές, αποδοτικές και αξιόπιστες λύσεις, που μπορούν να συμβάλουν εμπράκτως στη διάγνωση και την αντιμετώπιση σοβαρών νοσημάτων, όπως είναι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας. Με την ιστοσελίδα hpvtest.gr, ο στόχος μας επικεντρώνεται στην παροχή ουσιαστικής, συνεχούς ενημέρωσης και επιστημονικής πληροφόρησης για τα νέα προϊόντα στον συγκεκριμένο τομέα, διευκολύνοντας έτσι τους επαγγελματίες υγείας να παίρνουν σωστές αποφάσεις και να παρέχουν σαφείς απαντήσεις, για την καλύτερη φροντίδα και υγεία των ασθενών τους». Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα www. hpvtest.gr, η λύση της Roche για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας σχεδιάστηκε για τον εντοπισμό των πιο ισχυρών δεικτών της νόσου σε όλες τις γυναίκες, σε οποιαδήποτε ηλικία, και για να γίνει ο προσυμπτωματικός έλεγχος.•••

22 / Iανουάριος-Φεβρουάριος 2023
Με στόχο την
ενημέρωση για τον
Μ
ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων
θηλωμάτων
(HPV) και
Διαδικτυακό εργαλείο για
τη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας

Η Roche Hellas δίπλα

το πλευρό των παιδιών που φιλοξενούνται στο Σπίτι του «Χαμόγελου

του Παιδιού» στο Μαρούσι βρέθηκαν, για ακόμη μία χρονιά, οι εργαζόμενοι της Roche Hellas και της Roche Diagnostics Hellas. Συμμετέχοντας στη διεθνή πρωτοβουλία Παγκόσμια Πεζοπορία για τα Παιδιά, οι εθελοντές στήριξαν παιδιά ηλικίας από 2 έως 19 ετών. Η φετινή «διαδρομή προσφοράς», στην οποία συμμετείχαν συνολικά 90 εργαζόμενοι, άρχισε με τη διοργάνωση bazaar

στα γραφεία της εταιρείας. Αγαπημένα είδη (βιβλία, παιχνίδια, διακοσμητικά, αξεσουάρ κ.ά.) που χάρισαν εργαζόμενοι της

Roche βρήκαν ένα δεύτερο «σπίτι» στα χέρια άλλων συναδέλφων τους. Τα χρήματα

που εξασφαλίστηκαν από τις αγορές προσφέρθηκαν για τις ανάγκες λειτουργίας του «Χαμόγελου του Παιδιού» στο Μαρούσι. Επίσης, οι εργαζόμενοι έκαναν δωρεά

πακέτων με σχολικά είδη, που θα συντροφεύσουν αυτή τη χρονιά τους μικρούς μαθητές του «Χαμόγελου». Οι ίδιοι οι εργαζόμενοι τα διακόσμησαν με ευχές και ζωγραφιές, δημιουργώντας ένα προσωποποιημένο δώρο για κάθε παιδί. Στο πνεύμα αυτό, η εταιρεία δώρισε και είδη επίπλωσης στους μικρούς μαθητές, με στόχο να ανανεωθούν οι χώροι μελέτης στο Σπίτι και να γίνει πιο ευχάριστη η καθημερινότητα των παιδιών.

Ακόμη, πολλοί εργαζόμενοι συνέδραμαν

με κάποιο χρηματικό ποσό τον οργανισμό είτε στο ειδικό κουτί που είχε τοποθετηθεί κατά τη διάρκεια του bazaar είτε μέσω τραπεζικής κατάθεσης απευθείας στον οργανισμό.

Αναφερόμενος στη δράση, ο διευθύνων

σύμβουλος της Roche Hellas, Ezat Azem, επεσήμανε σχετικά: «Η Παγκόσμια Πεζοπορία για τα Παιδιά αποτελεί τα τελευταία 19 χρόνια σημείο αναφοράς για

την κουλτούρα εταιρικής υπευθυνότητας

της Roche Hellas. Μέσω της συμμετοχής μας στην πρωτοβουλία αυτή, έχουμε δημιουργήσει μια “παράδοση” εθελοντικής κινητοποίησης, που με υπερηφάνεια βλέπουμε κάθε χρόνο όχι μόνο να παραμένει ενεργή στις καρδιές των συναδέλφων, αλλά να διευρύνεται με νέες πρωτότυπες δράσεις, πάντα με στόχο να βελτιώσουμε τις ζωές των παιδιών που έχουν ανάγκη». Από την πλευρά του, ο διευθύνων σύμβουλος της Roche Diagnostics Hellas, Siete Braak, τόνισε: «Η βιώσιμη συμπεριφορά είναι ριζωμένη στον τρόπο με τον οποίο καθημερινά δραστηριοποιούμαστε επιχειρηματικά. Μέσω του ετήσιου φιλανθρωπικού θεσμού, η “οικογένεια” της Roche άνοιξε, για άλλη μια φορά, την αγκαλιά της για τα παιδιά του “Χαμόγελου”, πλησιάζοντας ακόμη περισσότερο τον σκοπό της, να βελτιώσει τις ζωές των ανθρώπων».

Ακολουθώντας την εταιρική παράδοση 20 χρόνων, το χρηματικό ποσό που συγκεντρώθηκε συνολικά από τις απευθείας δωρεές των εργαζομένων θα διπλασιαστεί από τη Roche και θα διατεθεί για τους σκοπούς του Employee Action and Charity Trust (Re&Act), της παγκόσμιας πρωτοβουλίας της εταιρείας που υποστηρίζει την προσχολική εκπαίδευση, την ανάπτυξη ικανοτήτων και την ανάπτυξη των νέων σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. •••

23  ΑΦΙΕΡΩΜΑ EKE Δωρεά πακέτων με σχολικά είδη και είδη επίπλωσης Σ
στα παιδιά του «Χαμόγελου του Παιδιού»
œ Παγκόσμια Πεζοπορία για τα Παιδιά

Ευαισθητοποίηση του κοινού για τη νόσο

Με μήνυμα

«Η πρόληψη και η ρύθμιση του διαβήτη μπορούν να επιτευχθούν».

το πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής υπευθυνότητας της Novo Νοrdisk Hellas και του προγράμματος “Healthy Cities”, η ομάδα «Τρέχουμε για να αλλάξουμε το Διαβήτη/ Run to Change Diabetes» συμμετείχε στο Lycabettus Run 2023 την Κυριακή 19 Φεβρουαρίου. Η ομάδα αποτελούνταν από περισσότερους από 185 δρομείς, δίνοντας δυναμικά το «παρών» στις διαδρομές του αγώνα στον Λυκαβηττό, του Αγώνα Δρόμου 11 χλμ., του Αγώνα Δρόμου 5,5 χλμ., του Αγώνα Trail 9 χλμ. και του Αγώνα Trail 4,5 χλμ., καθώς και στους αγώνες relay. Στην ομάδα συμμετείχαν εργαζόμενοι της Novo Nordisk Hellas, η Γερμανική Σχολή Αθηνών (Deutsche Schule Athen), η Πανελλήνια Ομοσπονδία για το Διαβήτη (ΕΛΟΔΙ), η Πανελλήνια Ένωση Αγώνος κατά του Νεανικού Διαβήτη (ΠΕΑΝΔ), αθλητές με Σακχαρώδη Διαβήτη, δρομείς από όλη την Ελλάδα, δημοσιογράφοι του χώρου της υγείας καθώς και φίλοι της ομάδας. Με αφορμή τη δυναμική παρουσία της ο-

μάδας, ο γενικός διευθυντής της εταιρείας, Ολύμπιος Παπαδημητρίου, επεσήμανε:

«Η συμμετοχή της ομάδας μας “Τρέχου-

με για να αλλάξουμε το Διαβήτη/Run to Change Diabetes” στο δρομικό γεγονός

του Lycabettus Run 2023 προκύπτει από

την ανάγκη να ευαισθητοποιήσουμε και να ενημερώσουμε τον γενικό πληθυσμό

της χώρας για τον Σακχαρώδη Διαβήτη και να επικοινωνήσουμε το μήνυμα ότι η πρόληψη και η ρύθμισή του είναι δυνατό να επιτευχθούν με τρεις επιλογές:

1. Αξιολογώντας τον κίνδυνο εμφάνισης Σακχαρώδη Διαβήτη από μια απλή εξέταση, 2. Υιοθετώντας την υγιεινή διατροφή και 3. Εντάσσοντας στην καθημερινότητά μας την άσκηση».

Η Διευθύντρια Εταιρικών Υποθέσεων της Novo Nordisk Hellas, Μαίρη Καραγεώργου, με αφορμή τον αγώνα του Λυκαβηττού, σημείωσε: «Η εταιρεία μας, στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, συμμετέχει στο δρομικό γεγονός του Lycabettus Run 2023. Σκοπός μας είναι να βελτιώσουμε την πρόληψη και να προάγουμε την έγκαιρη διάγνωση στον Σακχαρώδη Διαβήτη. Θα συνεχίσουμε να εντείνουμε τις προσπάθειές μας τόσο προς το ευρύ κοινό όσο και στους θεσμούς, προκειμένου να αντιμετωπιστεί προληπτικά και αποτελεσματικά η ασθένεια του Σακχαρώδη Διαβήτη καθώς και η νόσος της Παχυσαρκίας, στην Ελλάδα. Παράλληλα, το 2023, ο εορτασμός των 100 ετών από την ίδρυση της εταιρείας μας σηματοδοτεί και την εστίασή μας στη διατήρηση υγιών πόλεων μέσω του προγράμματος “Healthy Cities”. Μείνετε συντονισμένοι για τις δράσεις που θα ακολουθήσουν»!•••

24 / Iανουάριος-Φεβρουάριος 2023
Σ
Η ομάδα «Τρέχουμε για να
αλλάξουμε το Διαβήτη/Run to Change Diabetes»
στο Lycabettus Run 2023
œ Novo Nordisk Hellas

œ Στο πλαίσιο του προγράμματος-ορόσημο Healthcare Accelerator

Ενημερωτικό portal για

Eνημερωτικό οδηγό για τη βελτίωση της πληροφόρησης των ασθενών σχετικά με την ασφαλή χρήση των φαρμάκων δημιούργησε η Bayer Ελλάς. Το portal ονομάζεται “Patient Navigator” και λειτουργεί στο πλαίσιο του προγράμματος-ορόσημο Healthcare Accelerator της εταιρείας.

Πρόκειται για έναν ψηφιακό χώρο ενημέρωσης, ο οποίος δημιουργήθηκε ώστε

να παρέχει υποστήριξη για την πλήρη κατανόηση των θεμάτων που μπορεί να προβληματίζουν και να απασχολούν έναν ασθενή ή τα κοντινά του πρόσωπα. Για τον λόγο αυτό, οι παρεχόμενες πληροφορίες

δεν περιέχουν δύσκολες και εξειδικευμένες

ορολογίες. Με αυτόν τον τρόπο οι ασθενείς

γνωρίζουν τον εαυτό τους καλύτερα και είναι ικανοί να λαμβάνουν τις κατάλληλες αποφάσεις για την υγεία τους. Ο ασθενής μπορεί να ενημερωθεί για σημαντικά θέματα σχετικά με την ορθολογική χρήση των φαρμάκων, τα οφέλη και τους κινδύνους, καθώς και να λάβει γνώση για τη διαδικασία που ακολουθείται στην ανάπτυξη νέων φαρμάκων

Ακόμη, παρέχονται συμβουλές για πληροφορίες που αναγράφονται στις φαρμακευτικές συσκευασίες, αλλά και παραδείγματα για την ορθή ανάγνωση και ερμηνεία

των στατιστικών στοιχείων. Ο ιστότοπος

διαθέτει την υπηρεσία «λίστας ελέγχου», δηλαδή έναν χρήσιμο κατάλογο βασικών θεμάτων παρακολούθησης για την προετοιμασία των ασθενών κατά την επίσκεψή τους στον γιατρό. Αξίζει να αναφερθεί πως το πρόγραμμαορόσημο Healthcare Accelerator της Bayer αποβλέπει στη δημιουργία ενός «οικοσυστήματος» με τρεις πυλώνες της Υγείας: ιατρική εκπαίδευση, κλινική πρακτική και κλινική έρευνα. Αναφερόμενος στο

εγχείρημα, ο Cluster Medical Director της Bayer (Greece & Cyprus, Southern Mediterranean & Black Sea), Θανάσης Κώτσανης, επεσήμανε ότι «η πρωτοβουλία της Bayer Ελλάς να δημιουργήσει έναν καινοτόμο, ψηφιακό ενημερωτικό οδηγό, με στόχο την καλύτερη ενημέρωση των ασθενών για την ασφάλεια των φαρμάκων, αντικατοπτρίζει την προσπάθειά της, μέσα από το ίδιο το πρόγραμμα, να κάνει πραγματικότητα την επιστήμη για μια καλύτερη ζωή, που είναι προσιτή για όλους». Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του ΔΣ της Ένωσης Ασθενών Ελλάδος, Νίκος Δέδες, εξέφρασε την ικανοποίησή του για την πρωτοβουλία. Ο κ. Δέδες υποστήριξε ότι «είναι σημαντικό ένας μεγάλος οργανισμός να τοποθετεί τον ασθενή στο επίκεντρο και να ανταποκρίνεται συνολικά στις ανάγκες του. Ανάγκες που δεν περιορίζονται μόνο στη δημιουργία καινοτόμων προϊόντων, αλλά επεκτείνονται και στην εκπαίδευσή του για ζητήματα που σχετίζονται με την πρόσβαση στο φάρμακο, την παροχή σύγχρονης επιστημονικής γνώσης και λύσεων, στη φαρμακοεπαγρύπνηση και, φυσικά, στην εγγραμματοσύνη σε θέματα υγείας».•••

Βελτίωση της πληροφόρησης των ασθενών σχετικά με την ασφαλή χρήση

τους

Ο ασθενής μπορεί

να ενημερωθεί για

σημαντικά θέματα σχετικά με την

ορθολογική χρήση

των φαρμάκων, τα οφέλη και τους κινδύνους

25  ΑΦΙΕΡΩΜΑ EKE
χρήση
των φαρμάκων

Δωρεάν πρόσβαση σε μια προηγμένης

τεχνολογίας γενετική

εξέταση

œ Έγκαιρη διάγνωση και τέλος στην ταλαιπωρία

Συνήθως, η διάγνωση έρχεται καθυστερημένα,

καθώς η σπανιότητα

των παθήσεων σε συνδυασμό με

τη γενικευμένη

συμπτωματολογία δυσχεραίνουν την ορθή διάγνωση.

υμπαραστάτης στην «Οδύσσεια» της διάγνωσης των σπάνιων ασθενών γίνεται η Sanofi Ελλάδας, λαμβάνοντας μια καινοτόμο πρωτοβουλία. Ασθενείς από την Ελλάδα και άλλες χώρες θα έχουν δωρεάν πρόσβαση σε μια προηγμένης τεχνολογίας γενετική εξέταση Επιδίωξή της είναι η έγκαιρη διάγνωση σπάνιων νοσημάτων, περιορίζοντας την ταλαιπωρία από το, συχνά, μακρύ και ψυχοφθόρο ταξίδι των πασχόντων. Μέσω

του διετούς προγράμματος, τη δυνατότητα δωρεάν πρόσβασης θα έχουν ασθενείς με ύποπτα συμπτώματα από την Ελλάδα, την Πολωνία, την Τσεχία, την Ουγγαρία, την Ουκρανία, τη Ρουμανία και το Ισραήλ.

Στόχος είναι η γρήγορη και αξιόπιστη διάγνωση. Τα δείγματα ασθενών από τις προαναφερόμενες χώρες θα αναλύονται σε εξειδικευμένα εργαστήρια μοριακής ανάλυσης της εταιρείας Genekor στην Ελλάδα Με την επιλογή αυτή αναμένεται ότι η χώρα μας θα καταστεί επίκεντρο πρόσβασης

των ασθενών με σπάνιες παθήσεις στην ιατρική καινοτομία για την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Η είδηση ανακοινώθηκε σε συνέντευξη Τύπου στην πρεσβεία της Γαλλίας, παρουσία επιφανών εκπροσώπων των Αρχών Υγείας

και της επιστημονικής κοινότητας. Την τίμησαν με την παρουσία τους η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας, Μίνα Γκάγκα, και ο γενικός γραμματέας Υπηρεσιών Υγείας, Ιωάννης Κωτσιόπουλος

Αναφερόμενος στην ιατρική ανάγκη που οδήγησε τη Sanofi στην ανάληψη της πρωτοβουλίας, ο Medical Manager Sanofi Rare Diseases & Rare Blood Disorders

Greece & Cyprus Specialty Care, Κωνσταντίνος Κουλούσιος, περιέγραψε το ταξίδι των ασθενών με σπάνιες παθήσεις: «Στη μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων, η διάγνωση έρχεται καθυστερημένα, καθώς η σπανιότητα των παθήσεων σε συνδυασμό με τη γενικευμένη συμπτωματολογία δυσχεραίνουν την ορθή διάγνωση.

Ως εκ τούτου, το διάστημα που μεσολαβεί από την έναρξη των συμπτωμάτων έως τη λήψη της τελικής διάγνωσης μπορεί να είναι μακρύ και πολυετές, με τους ασθενείς να επισκέπτονται εν τω μεταξύ διαφορετικές ιατρικές ειδικότητες».

Από τη μεριά του, ο Country Medical Lead, Medical Head Sanofi Specialty Care Greece & Cyprus, Νίκος Χαλαράκης, αναφέρθηκε στις παραμέτρους του προγράμματος, υπό το πρίσμα της αυξανόμενης επένδυσης της Sanofi στην Ελλάδα και της ανάπτυξης συνεργειών προς όφελος της επιστημονικής κοινότητας και των ασθενών στη χώρα μας: «Η Sanofi, ως μια καινοτόμος, ανθρωποκεντρική εταιρεία, εξακολουθεί με αποφασιστικότητα να επενδύει στην Ελλάδα, θέτοντας σε προτεραιότητα την ενίσχυση των υπηρεσιών υγείας προς τους ασθενείς με σπάνιες παθήσεις.

Ο γονιδιακός έλεγχος με τη μέθοδο της Αλληλούχισης Επόμενης Γενιάς (Next Generation Sequencing-NGS) θα ωφελήσει άμεσα την ιατρική κοινότητα, τους ασθενείς και τις οικογένειές τους, έχοντας, ταυτόχρονα, έμμεσα οφέλη για την εγχώρια οικονομία».•••

26 / Iανουάριος-Φεβρουάριος 2023
Σ
Κοντά στους
Έλληνες ασθενείς
με σπάνια νοσήματα

œ Με μήνυμα «Ζήσε κάθε σου ανάσα!»

ενημέρωσης

Έμφαση στην πρόληψη και την

ελπίδα των ασθενών δίνει η εκστρατεία ενημέρωσης για τον

καρκίνο του πνεύμονα «Ζήσε

κάθε σου ανάσα!» της βιοφαρμακευτικής εταιρείας Bristol Myers Squibb (BMS).

Η καμπάνια υλοποιήθηκε με αφορμή τον

Νοέμβριο ως μήνα ευαισθητοποίησης για

τον καρκίνο του πνεύμονα, για πρώτη φορά υπό την αιγίδα ευρωπαϊκού συλλογικού οργάνου ασθενών με καρκίνο πνεύμονα, του Lung Cancer Europe (LuCE), καθώς και υπό την αιγίδα: της Ελληνικής Εταιρείας Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας (ΕΕΑΟ), της Ελληνικής Εταιρείας Καρκίνου Πνεύμονα (ΕΛΕΚΑΠ), της Ελληνικής Εταιρείας Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδας (ΕΟΠΕ), της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας (ΕΠΕ), της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ) και της FairLife LCC-Φροντίδα και πρόληψη για τον Καρκίνο του Πνεύμονα.

Με δύο άξονες, την Πρόληψη και την Ελπίδα που έρχεται μέσα από τη θεραπευτική αντιμετώπιση της νόσου, η καμπάνια στοχεύει στην αύξηση των ποσοστών έγκαιρης διάγνωσής της, ενθαρρύνοντας την υποβολή σε τακτικές προληπτικές εξετάσεις.

O δεύτερος στόχος αφορά τους ανθρώπους

που ήδη μάχονται τη νόσο, στέλνοντας ένα ισχυρό μήνυμα αισιοδοξίας, αφού με τις διαθέσιμες καινοτόμες θεραπευτικές

επιλογές μπορούν να προσβλέπουν σε περισσότερα και καλύτερα χρόνια ζωής. Με την κατάλληλη φροντίδα για την υγεία των πνευμόνων μας, εξασφαλίζεται «ανάσα ζωής»! Στο πνεύμα της εκστρατείας, η BMS Ελλάδας διοργάνωσε ανοιχτή εκδήλωση στο “The Mall Athens”, με σκοπό την ενημέρωση για τον καρκίνο του πνεύμονα. Εκεί βρίσκονταν και γνωστοί ραδιοφωνικοί παραγωγοί που προσκαλούσαν τους ακροατές να προσέλθουν στο σημείο για να λάβουν μέρος στις προγραμματισμένες δραστηριό-

τητες. Ειδικός επαγγελματίας καθοδηγούσε τους επισκέπτες να δημιουργήσουν το αποτύπωμα του χεριού τους πάνω σε έναν τοίχο μέσω της τεχνικής αναπνοής “Five Finger Breathing”. Στο πλαίσιο της δράσης, έλαβαν επίσης μια αναμνηστική φωτογραφία με το μήνυμα «Ζήσε κάθε σου ανάσα!», για να τους υπενθυμίζει να φροντίζουν την καλή υγεία των πνευμόνων τους. Πληροφορίες σχετικά με τον καρκίνο του πνεύμονα (επίπτωση, παράγοντες κινδύνου, συμπτώματα, θεραπευτικές επιλογές) παρουσιάζονται με ευσύνοπτο και εύκολα κατανοητό τρόπο στην ενημερωτική ιστοσελίδα www.zisekathesouanasa.gr. Μέσω της ιστοσελίδας, η ιατρική πληροφορία γίνεται ακόμη πιο προσιτή στο ευρύ κοινό, καθώς ο επισκέπτης μπορεί να βρει ένα γλωσσάρι με την επεξήγηση των βασικών –και συχνά δυσνόητων– ιατρικών όρων που σχετίζονται με τη νόσο. Για την αντιμετώπιση της ελλιπούς πληροφόρησης του κοινού και των εσφαλμένων αντιλήψεων σχετικά με τον καρκίνο του πνεύμονα, η ιστοσελίδα περιλαμβάνει ειδική ενότητα με τίτλο «Ήξερες ότι», όπου κάθε «μύθος» καταρρίπτεται με την παρουσίαση της επιστημονικά ορθής πληροφορίας. Ακόμη, η ενημέρωση του κοινού υποστηρίζεται από προβολή στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο, καθώς και στους εταιρικούς λογαριασμούς της BMS στα social media.•••

διάγνωσης της νόσου

Με την κατάλληλη φροντίδα για την υγεία των πνευμόνων μας, εξασφαλίζεται «ανάσα ζωής»!

27  ΑΦΙΕΡΩΜΑ EKE
Στόχος είναι η αύξηση των ποσοστών έγκαιρης
Εκστρατεία
για τον καρκίνο του πνεύμονα

Φωταγώγηση

του κτηρίου της

Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας

œ Στόχος

Επιδίωξη είναι να αποτυπωθούν

οι επιπτώσεις της

προχωρημένης

μορφής της νόσου

στην υγεία των ασθενών.

Με στόχο την ενημέρωση για την έγκαιρη διάγνωση της οστεοπόρωσης, η φαρμακευτική εταιρεία Amgen Hellas πραγματοποίησε τη φωταγώγηση του κτηρίου της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας , στη Θεσσαλονίκη. Η ενέργεια πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της Εκστρατείας Ενημέρωσης για την Οστεοπόρωση «Γερά Οστά». Η εν λόγω δράση έλαβε χώρα με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Οστεοπόρωσης (20 Οκτωβρίου). Την καμπάνια της Amgen Hellas στηρίζουν η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης Μεταβολισμού των Οστών (ΕΕΜΜΟ) και ο Σύλλογος Σκελετικής Υγείας «Πεταλούδα».

Η φωταγώγηση έγινε παρουσία εκπροσώπων της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, υπό την αιγίδα της οποίας τελεί η δράση, μελών του Συλλόγου «Πεταλούδα» και στελεχών της Amgen Hellas. Στο κόκκινο χρώμα «λούστηκε» η πρόσοψη του κτηρίου παραπέμποντας ευθέως στην κεντρική δημιουργική ιδέα της εκστρατείας, αυτήν της χαρακτηριστικής ταινίας περιτυλίγματος με την κόκκινη ένδειξη «ΕΥΘΡΑΥΣΤΟΝ». Με τον τρόπο αυτό συμβολίζονται τα εύθραυστα οστά των ατόμων με οστεοπόρωση. Επιδίωξη είναι να αποτυπωθούν οι επιπτώσεις της προχωρημένης μορφής της νόσου στην υγεία των ασθενών, εξαιτίας της αποδυνάμωσης των οστών, σε τέτοιο βαθμό ώστε ο ασθενής να παθαίνει κατάγματα Σύμφωνα με την πρόεδρο του Συλλόγου Σκελετικής Υγείας «Πεταλούδα», Μέμη Τσεκούρα, πρόθεση όλων των συντελεστών με τη δράση είναι να ενισχυθεί η πρόληψη και η ενημέρωση των Ελλήνων πολιτών. Η φωταγώγηση πραγματοποιήθηκε παράλληλα με μια διήμερη καμπάνια εξέτασης για την οστεοπόρωση, με δη-

λώσεις συμμετοχής που ξεπέρασαν τους 100 ασθενείς.

Η εκστρατεία

Η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να αποτρέψει τον πόνο και την απώλεια της ατομικής ανεξαρτησίας που επιφέρει ένα κάταγμα, διευκολύνοντας και τον εντοπισμό κατάλληλης θεραπευτικής παρέμβασης. Με στόχο τον άμεσο εντοπισμό της νόσου, η εκστρατεία «Γερά Οστά» προσδοκά να ενθαρρύνει τα άτομα άνω των 50 ετών να υποβάλλονται σε τακτικές εξετάσεις για την υγεία των οστών τους.

Ήδη προβάλλεται τηλεοπτικό σποτ με «πρωταγωνίστρια» την ταινία περιτυλίγματος «ΕΥΘΡΑΥΣΤΟΝ», ενώ παρέχονται σημαντικές πληροφορίες μέσα από την ιστοσελίδα της εκστρατείας (www.geraosta.

gr) σχετικά με θέματα διατροφής και άσκησης. Επίσης, προσφέρονται πρακτικές συμβουλές για την αποτελεσματική διαχείριση της οστεοπόρωσης, με δύο ξεχωριστά διαιτολόγια για γυναίκες και άνδρες, καθώς και ένα πλήρες πρόγραμμα ασκήσεων, που συμβάλλει στην πρόληψη και αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης. Στο πλαίσιο της εκστρατείας, τα μηνύματα διαδίδονται και στο ψηφιακό περιβάλλον μέσω ενεργοποίησης στα social media Αναφερόμενος στην εκστρατεία, ο γενικός διευθυντής της Amgen Ελλάδος και Κύπρου, Γιώργος Τουσίμης, επεσήμανε: «Η Amgen Hellas, για μία χρονιά ακόμα, υποστηρίζει ενεργά την εκστρατεία ενημέρωσης του κοινού για την οστεοπόρωση “Γερά Οστά”. Με την υποστήριξη του Συλλόγου Σκελετικής Υγείας “Πεταλούδα” αλλά και υπό την αιγίδα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, βρισκόμαστε σήμερα εδώ για να υπενθυμίσουμε στους συμπολίτες μας ότι η οστεοπόρωση είναι μια νόσος που μας αφορά όλους».•••

28 / Iανουάριος-Φεβρουάριος 2023
Εκστρατεία ενημέρωσης
για την Oστεοπόρωση
«Γερά Οστά»
η αφύπνιση πολιτών άνω των 50 ετών

œ Δωρεάν εφαρμογή κινητού τηλεφώνου

Tην υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής ενθαρρύνει εκστρατεία ενημέρωσης της Astellas Ελλάδος για τους ασθενείς με καρκίνο του προστάτη. Το κεντρικό μήνυμα είναι «Η υγιεινή διατροφή και η άσκηση σύμμαχοι στη θεραπεία σου». Στην προσπάθεια αυτή, ο ασθενής χρειάζεται τη συνεργασία του θεράποντα ιατρού και των επαγγελματιών υγιεινής διατροφής και σωματικής φυσικής κατάστασης. Για

την ευαισθητοποίηση χρησιμοποιείται ένα

animated video

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αριθμός των νέων διαγνώσεων καρκίνου του προστάτη αυξάνεται: 450.000 νέες περιπτώσεις

διαγνώστηκαν στην Ευρώπη το 2018, συγκριτικά με 345.000 νέες περιπτώσεις

το 2012.

Στην Ελλάδα, οι νέες διαγνώσεις υπολογίζονται σε περίπου 6.500 για το 2018, ενώ οι θάνατοι περίπου σε 1.850 για το ίδιο διάστημα.

Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας, oι ασθενείς θα πρέπει να λαμβάνουν συμβουλές που να εξηγούν πώς οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, συμπεριλαμβανομέ -

νης της διατροφής και της άσκησης, μπορούν να συμβάλουν στην επιτυχή έκβαση και τη διαχείριση της νόσου. Οι προληπτικές συμβουλές περιλαμβάνουν οδηγίες για απώλεια βάρους, αυξημένη άσκηση, βελτιωμένη διατροφή και διακοπή του καπνίσματος. Συγκεκριμένα, η ενημέρωση έρχεται με μια εφαρμογή κινητού τηλεφώνου η οποία έχει τη μορφή παιχνιδιού, «ΕπιλοΥΕS!». Ο χρήστης περιηγείται στην εφαρμογή και καλείται να επιλέξει ανάμεσα σε υγιεινές και μη υγιεινές διατροφικές συνήθειες καθώς και καθημερινές δραστηριότητες. Οι σωστές «ΕπιλοΥΕΣ!» είναι εκείνες

που συνιστούν μια ισορροπημένη διατροφή και άσκηση. Ως επιβράβευση, με την ολοκλήρωση του παιχνιδιού εμφανίζεται στην οθόνη το μήνυμα «ΝΑΙ! στην υγιεινή διατροφή και την άσκηση». To animated video θα προβληθεί σε ψηφιακά μέσα ενημέρωσης. Ειδικότερα, για την πρωτοβουλία της Astellas να πραγματοποιήσει την εκστρατεία, ο πρόεδρος του ΔΣ και διευθύνων σύμβουλος της Astellas, Χαράλαμπος Λάμπρου, επεσήμανε: «Στην Astellas, με την ανάληψη καινοτόμων πρωτοβουλιών και την υλοποίηση στοχευμένων ενεργειών, φροντίζουμε τον ασθενή και θέτουμε σε προτεραιότητα τη βελτίωση της ποιότητας ζωής του. Μέσω της ενημερωτικής εκστρατείας στόχος μας είναι να παροτρύνουμε τους ασθενείς να ακολουθήσουν ένα ισορροπημένο πρόγραμμα διατροφής σε συνδυασμό με συστηματική φυσική δραστηριότητα, συνήθειες που συμβάλλουν στη θωράκιση του οργανισμού και στην ανταπόκρισή του στη θεραπεία».•••

Με

29  ΑΦΙΕΡΩΜΑ EKE
Εκστρατεία ενημέρωσης
και ευαισθητοποίησης για τον καρκίνο του προστάτη
σύνθημα
«Η υγιεινή διατροφή
και η άσκηση σύμμαχοι στη θεραπεία σου»

Πλήθος δράσεων

που υλοποιεί

ο Όμιλος

εκπορεύονται από

τη Στρατηγική

Βιώσιμης Ανάπτυξης

και Εταιρικής

Υπευθυνότητας.

œ Αυξάνοντας

με κέντρο τον Άνθρωπο

και τις ανάγκες του

O ΟΦΕΤ έχει υιοθετήσει τα SDGs και τα πρότυπα

Βιώσιμης Ανάπτυξης

Δεν είναι πάντα εύκολο να σχεδιάζεις μια ισοβαρή Στρατηγική Βιώσιμης Ανάπτυξης και Εταιρικής Υπευθυνότητας. Ιδιαίτερα όταν σχεδιάζεις τη Στρατηγική αυτή με γνώμονα τον Άνθρωπο και τις ανάγκες του. Ο Όμιλος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Τσέτη (ΟΦΕΤ) πασχίζει, εδώ και χρόνια, να ισορροπήσει στους τομείς που έχει επιλέξει να στηρίξει –όπως ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, έρευνα & επιστήμη, νέα γενιά, περιβάλλον–, με το αποτέλεσμα του απολογισμού του να τον δικαιώνει. Με ιστορία πάνω από μισό αιώνα, ο ΟΦΕΤ έχει υιοθετήσει τα SDGs και τα πρότυπα Βιώσιμης Ανάπτυξης ως αναπόσπαστο μέρος της καθημερινής του λειτουργίας. Με αυτόν τον τρόπο στοχεύει να αυξήσει ακόμη περισσότερο το κοινωνικό του αποτύπωμα, μειώνοντας παράλληλα το περιβαλλοντικό και ενεργειακό αποτύπωμα, παραμένοντας προσηλωμένος στην αποτελεσματική εταιρική διακυβέρνηση και στο Ηθικό Επιχειρείν.

Ο ΟΦΕΤ, με τις βιομηχανίες του UNIPHARMA & InterMed, την εμπορική εταιρεία στην Κύπρο Pharmabelle και τη βιομηχανία εκχύλισης φαρμακευτικών φυτών UniHerbo, στη διάρκεια της πανδημίας του COVID-19, απέδειξε περίτρανα ότι δεν κάμπτεται από τα δύσκολα και τα επείγοντα, αντίθετα, οι δυνατές αυτές προκλήσεις τον αναζωογονούν!

Με απόφαση της CEO του Ομίλου, κυρίας Ιουλίας Τσέτη, φαρμακοποιού MSc, επίτιμης Δρος Φαρμακευτικής του ΕΚΠΑ, ΓΓ του ΔΣ του ΣΕΒ και προέδρου του UN Global Compact Network Hellas, υλο-

ποιήθηκαν, ήδη από το πρώτο πανδημικό κύμα, σημαντικές δωρεές 24 εκατ. τόνων χλωροκίνης που κατευθύνθηκαν στο ΕΣΥ, 60.000 τόνων προς το κυπριακό υγειονομικό σύστημα, καθώς και χιλιάδες λίτρα αντισηπτικών προς τον ΕΟΔΥ.

Άλλες δράσεις που υλοποιεί ο Όμιλος και που εκπορεύονται από τη Στρατηγική Βιώσιμης Ανάπτυξης και Εταιρικής Υπευθυνότητας έχουν ως εξής:

Το Ίδρυμα ΑΜΚΕ ΚΛΕΩΝ ΤΣΕΤΗΣ, με γενναίες υποτροφίες, αποτελεί στήριγμα

για τις νέες γενιές επιστημόνων, με στόχο οι νέοι μας να παραμείνουν στην Ελλάδα και να αντιστρέψουν το κλίμα της «αιμορραγίας» της μετανάστευσης.

Εξέλιξη Ζωής: Φορέας κοινωνικού χαρακτήρα, που αποσκοπεί στην υποστήριξη και αυτονόμηση εφήβων (16-18 ετών) και νεαρών ενηλίκων (18-25 ετών), που προέρχονται από περιβάλλοντα ιδρυματικής περίθαλψης μέσα από προγράμματα εκπαιδευτικής κατάρτισης, ψυχοκοινωνικής ενδυνάμωσης και τη συμμετοχή τους σε αθλητικές και πολιτιστικές δράσεις.

Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ: Τον Φεβρουάριο του 2022, η CEO του ΟΦΕΤ, κυρία Ιουλία Τσέτη, σε συνεργασία με την Αντιπρόσωπο στην Ελλάδα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, ανακοίνωσαν στοχευμένες ενέργειες, προκειμένου οι πρόσφυγες που έρχονται στην Ελλάδα να μπορούν να ενταχθούν ομαλά στην κοινωνία και στην αγορά εργασίας.

30 / Iανουάριος-Φεβρουάριος 2023
Βιώσιμη ανάπτυξη, SDGs & Εταιρική Υπευθυνότητα
το κοινωνικό, περιβαλλοντικό και ενεργειακό αποτύπωμα

SCIENCE ON THE GO: Το κινητό εργαστήριο επιστήμης, όπου οι επιστήμονες του Ομίλου διδάσκουν το know-how σκευασμάτων (όπως δημιουργία στοματικών διαλυμάτων, συμπληρωμάτων διατροφής κ.λπ.).

Inspirational Mentors: Η κυρία Ιουλία Τσέτη βρίσκεται μεταξύ των 55 προσωπικοτήτων στην Ελλάδα που λειτουργούν επιδραστικά και εμπνέουν τη νέα γενιά.

Ήδη η CEO του ΟΦΕΤ πραγματοποίησε

συναντήσεις με τους μαθητές της Β’ Λυκείου του 2ου ΕΠΑΛ ΚΟΖΑΝΗΣ, με στόχο οι μαθητές να δημιουργήσουν τη δική τους εικονική επιχείρηση-start up, μέσα

από τον διαγωνισμό «Εικονική Επιχείρηση-Company Program». Ο διαγωνισμός

τελεί για 4η συνεχόμενη χρονιά υπό την Αιγίδα της Α.Ε.

Η ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΖΩΗΣ, με επισκέψεις σε απομακρυσμένες περιοχές και συνεργασία με την Ελληνική Ενδοκρινολογική Εταιρεία και με κατά τόπους Ιατρικούς και Οδοντιατρικούς Συλλόγους. Εκατοντάδες άνθρωποι που δεν έχουν πρόσβαση σε Κέντρα και Δομές Υγείας έχουν πραγματοποιήσει δωρεάν εξετάσεις θυρεοειδή με υπερήχους, φροντίδα στοματικής υγείας, και έχουν ενημερωθεί ενδελεχώς για την υγεία τους.

Η Green Team του ΟΦΕΤ, με το σύνθημα Save the Sea, υλοποιεί μεγάλα περιβαλλοντικά προγράμματα, υποβρύχια και παράκτια, σε νησιά, μεταξύ των οποίων στην εμβληματική Δήλο.

Συνεργασία με την Axion Hellas για στήριξη του πληθυσμού σε άγονες περιοχές και υποστήριξή τους σε θέματα υγείας.

Η Ομάδα Αιμοδοσίας του ΟΦΕΤ ΣΤΑΓΟΝΑ ΖΩΗΣ, με εθελοντικές αιμοδοσίες που πραγματοποιούνται στις εγκαταστάσεις των βιομηχανιών, σε συνεργασία με το νοσοκομείο Αγία Όλγα.

Η Running Team του ΟΦΕΤ στηρίζει σταθερά, τα τελευταία χρόνια, το ΑΛΜΑ ΖΩΗΣ και τις γενναίες γυναίκες που παλεύουν ενάντια στον καρκίνο του μαστού.

Συνεργασία το 2019 και το 2022 με τον μεγαλύτερο φιλανθρωπικό και αθλητικό αγώνα που στηρίζει τα παιδιά, το No Finish Line

Συνεργασία με την BE LIVE: Μέσα από τη συνεργασία με την Οργάνωση και το Πρόγραμμα BE LIVE –των γιατρών Κελλάρη και Χηνιάδη–, το οποίο στηρίζει υπογόνιμα ζευγάρια κάνοντας πράξη το όνειρό τους για δημιουργία οικογένειας, ο Όμιλος Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Τσέτη εκφράζει, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, το αποτύπωμα της ευαισθησίας και προσφοράς του προς την κοινωνία. Επίσης η InterMed, στο πλαίσιο της συνεργασίας

αυτής, έχει καλύψει συστηματικά τα διατροφικά συμπληρώματα 30 και πλέον υπογόνιμων ζευγαριών, για την προετοιμασία των κύκλων εξωσωματικής τους.

Οι βιομηχανίες του Ομίλου UNI-PHARMA & InterMed είναι διεθνώς αναγνωρισμένες ως επίσημοι προμηθευτές των Ηνωμένων Εθνών, της UNICEF και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

Οι UNI-PHARMA & InterMed αποτελούν μέλη του UN GLOBAL COMPACT-Οικουμενικού Συμφώνου των Ηνωμένων Εθνών, ενώ από το 2020 βρίσκονται στην ηγετική ομάδα των “The Most Sustainable Companies in Greece”, μεταξύ των 25 επιχειρήσεων-πρότυπα που αναδεικνύουν τον Επιχειρηματικό Χάρτη της Βιώσιμης Ανάπτυξης στη χώρα μας.•••

31  ΑΦΙΕΡΩΜΑ EKE

Διεθνής πιστοποίηση

για την εξισορρόπηση

κέρδους και ωφέλειας

œ Προτεραιότητα στη βιωσιμότητα

Έλαβε ξανά

ως B Corp εταιρεία!

Για ακόμη μία φορά, η Chiesi Hellas έλαβε την πιστοποίηση Benefit Corporation (B Corp), επιβεβαιώνοντας ότι πρωτοπορεί σε θέματα βιώσιμης ανάπτυξης. Η εκ νέου πιστοποίηση αποτελεί επίσημη αναγνώριση των συντονισμένων προσπαθειών για τη δημιουργία ενός βιώσιμου μέλλοντος, με σεβασμό προς τον ασθενή, τους εργαζόμενους, το περιβάλλον και την κοινωνία, σύμφωνα με την εταιρεία. Προτεραιότητα της Chiesi Hellas αποτελεί η βιωσιμότητα, ως πυλώνας του στρατηγικού πλάνου της εταιρείας, η οποία έχει υιοθετήσει ένα εξελιγμένο επιχειρηματικό παράδειγμα. Αφετηρία της αναγνώρισης

αποτέλεσε το 2019, όταν η Chiesi Hellas έλαβε την πρώτη πιστοποίηση ως B Corp εταιρεία. Η επαναπιστοποίηση, πέρα από την επιβεβαίωση του οράματος για τη βιωσιμότητα, έρχεται να επικυρώσει μία ακόμη στόχευση της εταιρείας, να δημιουργεί αξία τόσο για την επιχείρηση όσο και για την κοινωνία και το περιβάλλον.

Πιστοποίηση B Corp

Πρόκειται για διεθνή πιστοποίηση από τον αναγνωρισμένο, μη κερδοσκοπικό οργανισμό B Lab. Την πιστοποίηση λαμβάνουν οι εταιρείες με κερδοσκοπικό χαρακτήρα που εξισορροπούν το κέρδος και την ωφέλεια, σύμφωνα με υψηλά πρότυπα κοινωνικής και

περιβαλλοντικής απόδοσης, διαφάνειας προς το

κοινό και νομικής υπευθυνότητας. Της πιστοποίησης προηγείται βαθμο-

λόγηση των εταιρειών στη

βάση μιας απαιτητικής και

πολύμηνης διαδικασίας αξιολόγησης ως προς το εταιρικό αποτύπωμα σε πέ-

ντε τομείς: τη διακυβέρνηση, τους εργαζόμενους, την κοινωνία, το περιβάλλον και τους πελάτες. Σήμερα, το δίκτυο των πιστοποιημένων B Corp εταιρειών αποτελείται μόνο από 5.893 εταιρείες σε 85 χώρες παγκοσμίως από 158 διαφορετικούς κλάδους. Κοινή τους προσδοκία είναι να αξιοποιούν την επιχειρηματική τους δράση ως δύναμη για το συλλογικό καλό. Αξίζει να αναφερθεί ότι στη νέα της πιστοποίηση η Chiesi Hellas έλαβε συνολική βαθμολογία που ανήλθε στους 103,8 βαθμούς. Όπως τονίζεται στη σχετική ανακοίνωση, σημειώθηκε άλμα εταιρικής προόδου σε θέματα βιώσιμης ανάπτυξης, που αποτυπώνεται στους επιπλέον 20,9 βαθμούς που απέσπασε η εταιρεία σε σύγκριση με τη βαθμολογία που συγκέντρωσε το 2019 (82,9). Στην υψηλή βαθμολόγηση συνυπολογίστηκαν τα υψηλά πρότυπα για τις περιβαλλοντικές της επιδόσεις, όπως αυτές αποτυπώνονται στις εγκαταστάσεις της, στη λειτουργία της, στη χρήση των φυσικών πόρων και της ενέργειας και στις εκπομπές ρύπων. Υψηλές επιδόσεις κατέγραψε, επίσης, και για το κοινωνικό της αποτύπωμα, όπως καταμετρήθηκε με βάση την υποστήριξη ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και τη συμμετοχή σε δράσεις εθελοντισμού.

Αναφερόμενος στη νέα πιστοποίηση, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Chiesi Hellas, Σταύρος Θεοδωράκης, τόνισε: «Αισθανόμαστε ιδιαίτερα υπερήφανοι για την επαναπιστοποίηση, καθώς είναι το αποτέλεσμα τριών χρόνων σκληρής προσπάθειας και αφοσίωσης. Ανήκουμε στις εταιρείες που επιλέξαμε να προχωρούμε στο ταξίδι της επιχειρηματικότητας δείχνοντας έμπρακτα τον σεβασμό στον άνθρωπο και το περιβάλλον. Σε αυτό το ταξίδι ελπίζουμε να βρούμε σύντομα κι άλλους συνοδοιπόρους και στη χώρα μας».•••

32 / Iανουάριος-Φεβρουάριος 2023
πιστοποίηση

œ Διάκριση για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά

Ο

Όμιλος Hellenic Healthcare

επιβραβεύθηκε

από τον EcoVadis

Mε την Ασημένια Διάκριση από τον EcoVadis (2022-2023) διακρίθηκε ο Όμιλος Hellenic Healthcare (HHG) για τις κοινωνικά υπεύθυνες πρακτικές που εφαρμόζει σχετικά με θέματα υπεύθυνης επιχειρηματικότητας, αειφορίας και βιώσιμης ανάπτυξης. Τα εύσημα έλαβε ο όμιλος, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, από τον κορυφαίο οργανισμό αξιολόγησης εταιρικής βιωσιμότητας παγκοσμίως. Ο όμιλος αποτελεί πρότυπο για το ελληνικό επιχειρείν, αφού με τις πρωτοβουλίες του στηρίζει τους ανθρώπους ποικιλοτρόπως. Αφενός προσφέρει κορυφαίες, πρωτοποριακές ιατρικές υπηρεσίες, εξελιγμένες μεθόδους διάγνωσης και θεραπείας, αφετέρου σχεδιάζει και υλοποιεί πρωτοβουλίες που συμβάλλουν με τρόπο καταλυτικό στη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας. Το νέο βραβείο τεκμηριώνει ότι η δυναμική των ενεργειών Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης του Ομίλου HHG δεν περιορίζεται εντός των ελληνι-

κών συνόρων, αφού πλέον κατατάσσεται ανάμεσα στο 10% των κορυφαίων εταιρειών παγκοσμίως σε υπηρεσίες παροχής υγείας. Για ακόμη μία φορά, ο Όμιλος Hellenic Healthcare τέθηκε προς εξέταση από το σύστημα αξιολόγησης EcoVadis (CSR Rating), το οποίο εκτιμά την ποιότητα των συστημάτων διαχείρισης της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης της εκάστοτε εταιρείας, μέσω των πολιτικών που διαθέτει, των πρακτικών που εφαρμόζει και των αποτελεσμάτων τους. Το EcoVadis θέτει 21 κριτήρια, τα οποία βασίζονται σε διεθνή πρότυπα, όπως είναι οι Αρχές του Οικουμενικού Συμφώνου (Global Compact), οι συνθήκες της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO), τα πρότυπα του Global Reporting Initiative (GRI Standards) και το πρότυπο ISO 26000 μεταξύ άλλων. Στη συνέχεια, τα κριτήρια αυτά ομαδοποιούνται σε τέσσερις θεματικές ενότητες: περιβάλλον, εργασιακές πρακτικές και ανθρώπινα δικαιώματα, ορθές επιχειρηματικές πρακτικές και βιώσιμες προμήθειες.

Ο Όμιλος Hellenic Healthcare δίνει έμφαση στη βιώσιμη ανάπτυξη αντιμετωπίζοντάς την ως θεμελιώδες μέρος της φιλοσοφίας και του DNA του. Σύμφωνα με τη φιλοσοφία του, η πραγματική εξέλιξη μιας εταιρείας ή ενός οργανισμού μπορεί να επιτευχθεί μόνο όταν στοχεύει στην ανάπτυξη και την εξέλιξη της κοινωνίας μέσα στην οποία δραστηριοποιείται. Σε αυτήν την κατεύθυνση, ο Όμιλος HHG στέκεται δίπλα σε όσους τον εμπιστεύονται και συνεχίζει να οικοδομεί ένα μέλλον συμπερίληψης, μεριμνώντας ταυτόχρονα για την κοινωνία και το περιβάλλον •••

Ξεχώρισε για τις πρακτικές σε θέματα υπεύθυνης επιχειρηματικότητας, αειφορίας και βιώσιμης ανάπτυξης

Ο Όμιλος HHG

κατατάσσεται στο 10% των κορυφαίων

εταιρειών

παγκοσμίως σε υπηρεσίες παροχής υγείας.

33  ΑΦΙΕΡΩΜΑ EKE

Μερίδιο των εσόδων

της εταιρείας για

παιδιά που τις έχουν

άμεση ανάγκη

œ Προσφορά αξίας 15.000 ευρώ σε μικρούς ασθενείς

Επιδίωξη είναι

η προσφορά

ποιοτικών ιατρικών

διαγνωστικών

υπηρεσιών σε όλα

τα παιδιά που

χρειάζονται στήριξη.

Mια γενναιόδωρη αγκαλιά ανοίγει η εταιρεία Genekor Ιατρική ΑΕ σε παιδιά με προβλήματα υγείας μέσω του Οργανισμού

«To Χαμόγελο του Παιδιού». Δωρεάν γενετικές εξετάσεις αξίας 15.000 ευρώ θα προσφερθούν στους μικρούς ασθενείς. Επιδίωξη είναι η προσφορά ποιοτικών ιατρικών διαγνωστικών υπηρεσιών σε όλα τα παιδιά που χρειάζονται στήριξη. Απώτερος σκοπός αποτελεί η έγκαιρη διάγνωση, η πρόγνωση και η εξατομικευμένη διαχείρισή τους από τον θεράποντα ιατρό τους. Υπενθυμίζεται πως η Genekor λειτουργεί εδώ και 15 χρόνια, εστιάζοντας στη διεξαγωγή μοριακών εξετάσεων στην Ογκολογία, την Καρδιολογία, τη Νευρολογία και τη Φαρμακογονιδιωματική. «Όλοι όσοι εργαζόμαστε στην Genekor θεωρούμε υποχρέωσή μας και χαρά μας να προσφέ-

ρουμε το μέγιστο των δυνατοτήτων μας ώστε κάθε άνθρωπος να έχει μια ευκαιρία για βελτιωμένη ποιότητα ζωής» αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση της εταιρείας. Στο πλαίσιο της κοινωνικής ευθύνης, μερίδιο των εσόδων της εταιρείας από τις εξετάσεις που διενεργούνται διοχετεύονται σε γενετικές εξετάσεις σε παιδιά που τις έχουν άμεση ανάγκη, αλλά δεν έχουν εύκολη πρόσβαση σε αυτές. «Ευχαριστούμε

“To Χαμόγελο του Παιδιού” για το εξαιρετικό τους έργο προς κάθε παιδί και οικογένεια που χρειάζεται βοήθεια και που επιτρέπει στην Genekor να είναι μέρος αυτού» τονίζεται στην ανακοίνωση.

Το «Χαμόγελο του Παιδιού», εδώ και 26 χρόνια, βρίσκεται στο πλευρό των παιδιών, παρέχοντας βοήθεια ολιστικά και εξατομικευμένα σε 275.077 παιδιά και τις οικογένειές τους στον τομέα της υγείας.•••

34 / Iανουάριος-Φεβρουάριος 2023
Δωρεάν γενετικές
εξετάσεις στο
«Χαμόγελο του Παιδιού»

œ Laptops σε άτομα με αναπηρία

Η CORONIS Research

Mε τη δωρεά της, η εταιρεία CORONIS Research «ζέστανε» την «Ανοιχτή Αγκαλιά». Χείρα βοηθείας έτεινε η εταιρεία CORONIS Research στον Σύλλογο

Γονέων-Κηδεμόνων και Φίλων ατόμων με αναπηρία «Η Ανοιχτή Αγκαλιά» προσφέροντας laptops.

Επιδίωξη ήταν η εκπαίδευση των μελών του Συλλόγου στο μάθημα της πληροφορικής και των Αγγλικών. Παράλληλα, οι εργαζόμενοι της ερευνητικής εταιρείας CORONIS Research, με παρουσία σε Ελλάδα, Κύπρο και Βουλγαρία, παρέδωσαν στον Σύλλογο μεγάλη ποσότητα από πλαστικά καπάκια, με σκοπό την αγορά αναπηρικού αμαξιδίου. Σημειώνεται ότι ο μη κερδοσκοπικός σύλλογος αριθμεί 250 μέλη, ιδρυτικά και τακτικά.

«Όλοι μας πρέπει να σταθούμε ως αρω-

γοί δίπλα στα άτομα με ειδικές ανάγκες, που έχουν τουλάχιστον ίσα δικαιώματα με τους υπόλοιπους» επεσήμανε η Ευαγγελία Κοράκη, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της εταιρείας. Την προσφορά της εταιρείας CORONIS Research παρέλαβαν ο πρόεδρος του Συλλόγου, Εμμανουήλ Διαγουμάς, και ο αντιπρόεδρος και ταμίας, Χρήστος Κουκοβίνης, εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη τους προς την εταιρεία για τη συνεισφορά στο έργο τους. Υπενθυμίζεται ότι η ελληνική εταιρεία, που δραστηριοποιείται διεθνώς, αναλαμβάνει, ύστερα από ανάθεση, έρευνα, καλύπτοντας το φάσμα ανάπτυξης και διάθεσης φαρμακευτικών προϊόντων. Επίσης, είναι συνεργάτης επιλογής για πολλές γνωστές φαρμακευτικές και βιοτεχνολογικές εταιρείες.•••

35  ΑΦΙΕΡΩΜΑ EKE
στο πλευρό των μελών της «Ανοιχτής Αγκαλιάς»
Στήριξη και για την αγορά αναπηρικού αμαξιδίου
Επιδίωξη ήταν η εκπαίδευση των
μελών του Συλλόγου
στο μάθημα της
πληροφορικής και των Αγγλικών.

Το δικό του λιθαράκι στο εγχείρημα της ανακύκλωσης και της διάσωσης του περιβάλλοντος βάζει το Διατροφολογικό-Εργομετρικό Κέντρο του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ, Bioiatriki+. Με τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα “The Green City”, το μεγαλύτερο πρόγραμμα επιβράβευσης της ανακύκλωσης στην Ευρώπη, προσφέρει στην καλλιέργεια της οικολογικής συνείδησης.

Στο πνεύμα αυτό, το κέντρο Bioiatriki+ επιβραβεύει τον σεβασμό στο περιβάλλον στην κατηγορία των μεγάλων επιχειρήσεων. Συγκεκριμένα, παρέχονται πέντε προσφορές διατροφολογικών υπηρεσιών

σε πολύ προσιτές τιμές. Σε αυτήν την γκάμα προσφορών περιλαμβάνονται: τρισδιάστατη ανάλυση σώματος, λιπομέτρηση, εξατομικευμένο διατροφικό πλάνο και διατροφολογικές συνεδρίες.

Στον άξονα της προαγωγής της υγείας μέσω της διατροφής και της φυσικής δραστηριότητας, οι άνθρωποι του Κέντρου Bioiatriki+

είναι πρόθυμοι να καλύψουν πλήρως τις ανάγκες για πρόληψη, διατήρηση της καλής υγείας και ευζωίας. Για τον σκοπό αυτό, το ανθρώπινο δυναμικό του Κέντρου απαρτίζουν έμπειροι επιστήμονες, εξειδικευμένοι στο πεδίο της Κλινικής Διατροφολογίας-Διαιτολογίας και της Φυσικής Αγωγής. Το εγχείρημα φέρουν εις πέρας με τη βοήθεια υπερσύγχρονου εργομετρικού εξοπλισμού. Μάλιστα, το κέντρο Bioiatriki+ διαθέτει τη μοναδική πλατφόρμα τρισδιάστατης ανάλυσης σύστασης σώματος FIT3D.

Το πρόγραμμα “The Green City”

Πρόκειται για ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα ανακύκλωσης, που υλοποιούν η Περιφέρεια Αττικής και ο ΕΔΣΝΑ. Κατά την προσπάθεια αυτή, οι πολίτες έχουν την ευκαιρία να ανακυκλώνουν τα διαχωρισμένα υλικά τους και να κερδίζουν πόντους, τους οποίους εξαργυρώνουν μέσω των συνεργατών του προγράμματος. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις προσφορές και την επιβράβευση της ανακύκλωσης: Bioiatriki+ Αθήνας, 210 6966282.

Μπορείτε να διαβάσετε όλα τα νέα του Bioiatriki+ στην ιστοσελίδα του, στο Facebook και το Instagram.•••

36 / Iανουάριος-Φεβρουάριος 2023
Το κέντρο Bioiatriki+ επιβραβεύει τον σεβασμό στο περιβάλλον
Συμμετέχει στο πρόγραμμα “The Green City”
œ Διατροφολογικό-Εργομετρικό Κέντρο του Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ, Bioiatriki+

œ Εξετάσεις σε 300 κατοίκους

Το εγχείρημα προληπτικού ελέγχου σπίλων των κατοίκων στα νησιά Μήλο-Κίμωλο και Σάμο-Φούρνους, στήριξε η La Rοche-Posay Σε συνεργασία με δερματολόγους, η εταιρεία συμμάχησε με τον Όμιλο Εθελοντών κατά του Καρκίνου «ΑγκαλιάΖΩ».

Συνολικά, εξετάστηκαν 300 κάτοικοι, από τους οποίους 20 φέρουν ύποπτες βλάβες, και παραπέμφθηκαν για περαιτέρω θεραπεία. Επιδίωξη της δράσης ήταν η πληροφόρηση, μέσα από τον δωρεάν έλεγχο σπίλων, των κατοίκων των νησιών.

Συνήθως, οι νησιώτες εκτίθενται πολλές ώρες στον ήλιο και χρειάζονται ενημέρωση για τις συνέπειες της ακτινοβολίας και τις επιπτώσεις στο δέρμα.

Στο πλαίσιο της δράσης αυτής, υπό την αιγίδα της Ελληνικής Δερματολογικής και Αφροδισιολογικής Εταιρείας, ο Όμιλος Εθελοντών κατά του Καρκίνου «ΑγκαλιάΖΩ»

συνεργάστηκε με τους τοπικούς φορείς. Οι δερματολόγοι Μαριτίνα Ρόππα, Ευθυμίου Ουρανία και Μαζιώτη Μαρία προσέφεραν δωρεάν εξέταση, συμβουλές και δείγματα προϊόντων φυτοπροστασίας της αντηλιακής σειράς Anthelios La Roche-Posay. Επίσης, πραγματοποιήθηκε ενημερωτική εσπερίδα, με θέμα «Προστατεύουμε το δέρμα μας» και με ομιλητές την Αναστασία Πασακοπούλου, πρόεδρο του ΔΣ του ΟΕΚΚ-ΑγκαλιάΖΩ, και τη διευθύντρια του ΟΕΚΚ-ΑγκαλιάΖΩ, Όλγα Λιοντοπούλου, σε ό,τι αφορά στην έγκυρη ενημέρωση για τη σωστή προστασία, τους δερματολόγους που συμμετείχαν στη δράση, αλλά και την ψυχολόγο του ΟΕΚΚ-ΑγκαλιάΖΩ, Μυρσίνη Νοχού, η οποία μίλησε για τη φροντίδα του σώματος και την ψυχική υγεία. Τους κατοίκους που, λόγω εργασίας, εκτίθενται πολλές ώρες στον ήλιο αποτύπωσε στον φακό του ο φωτογράφος Κοσμάς Κουμιανός. Συγκεκριμένα, τους φωτογράφισε στο ορυχείο του νησιού κατά την

εξόρυξη της κιμωλίας, στα παραθεριστικά χωριά, την Αλυκή και το Καλαμίτσι.

«Παραμένουμε πιστοί στο όραμά μας “Κανένας μόνος του ενάντια στον καρκίνο!” και συνεχίζουμε να ενισχύουμε τις δράσεις του ΑγκαλιάΖΩ στα νησιά με προληπτικoύς ελέγχους σπίλων σε όλους τους κατοίκους. Βασικός μας στόχος για το 2022 είναι να “είμαστε δίπλα” σε ακόμα περισσότερους ασθενείς μέσω στοχευμένων ενεργειών, που θα βοηθήσουν καθέναν από αυτούς να βγει νικητής σε αυτή τη δύσκολη μάχη» δήλωσε η brand manager της La Roche-Posay, Μαριάννα Χαντάντ. «Η ικανοποίηση από τα αποτελέσματα των επισκέψεών μας στα νησιά είναι μεγάλη. Διαπιστώσαμε ότι, μέσω των δράσεων που πραγματοποιήθηκαν, η ανάγκη των κατοίκων για ενέργειες δευτερογενούς πρόληψης ήταν επιτακτική. Ο καρκίνος του δέρματος και το μελάνωμα μπορούν να προληφθούν έχοντας γίνει έγκαιρη διάγνωση από ιατρούς δερματολόγους. Θα συνεχίσουμε να βρισκόμαστε στο πλευρό των κατοίκων της νησιωτικής Ελλάδας με ουσιαστικές και αποτελεσματικές δράσεις στον τομέα της υγείας. Ευχαριστούμε την εταιρεία La Roche-Posay για την αμέριστη βοήθεια στο έργο του ομίλου μας και την εξαιρετική συνεργασία στις δράσεις μας» ανέφερε για τη δράση η διευθύντρια του ΟΕΚΚ-ΑγκαλιάΖΩ, Όλγα Λιοντοπούλου.•••

37  ΑΦΙΕΡΩΜΑ EKE
Δωρεάν προληπτικός
έλεγχος σπίλων σε νησιώτες
Εντοπισμός ύποπτων βλαβών και παραπομπή σε θεραπεία

20 Πρωτοβουλίες παγκοσμίως σε

συμφωνία με τους

Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης των

Ηνωμένων Εθνών

HBoehringer Ingelheim λειτουργεί με στόχο να εξυπηρετεί τις ανάγκες της υγείας των ανθρώπων και των ζώων. Αυτό καθιστά τη θέση της εταιρείας μοναδική στο να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις της αειφόρου ανάπτυξης. Το πλαίσιο «Αειφόρος Ανάπτυξη-Για Γενεές» έχει τρεις πυλώνες: “More Health”, “More Green” και “More Potential”. Μέσω των τριών αυτών πυλώνων, η Boehringer Ingelheim εφαρμόζει 20 πρωτοβουλίες

σε ολόκληρο τον κόσμο που καθοδηγούν τη συνεισφορά και την επίδραση της εταιρείας. Αυτές οι πρωτοβουλίες είναι σε συμφωνία με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών. Προκειμένου

να επιτύχει τους στόχους αυτούς, η εταιρεία έχει ανανεώσει τη δέσμευσή της για συμμετοχή σε μεγάλο εύρος συνεργασιών που απαιτείται για την αντιμετώπιση των πολύπλοκων προκλήσεων παγκοσμίως.

Με την ευκαιρία της Διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή 2021 (COP26), η Boehringer Ingelheim ανακοινώνει την επικαιροποιημένη στρατηγική της προσέγγιση για τη βιωσιμότητα. Ειδικότερα, τον πυλώνα MORE GREEN, με

τις σχετικές δεσμεύσεις για περιβαλλοντική βιωσιμότητα, ως έναν από τους τρεις πυλώνες του πλαισίου «Αειφόρος Ανάπτυξη-Για Γενεές».

Συνεχίζοντας ένα ταξίδι το οποίο ξεκίνησε πριν από 135 χρόνια, η Boehringer Ingelheim συνεχίζει να προσφέρει λύσεις για ακάλυπτες ιατρικές ανάγκες και ενισχύει τις φιλοδοξίες για την αντιμετώπιση παγκόσμιων υγειονομικών και περιβαλλοντικών προκλήσεων. Η ανανεωμένη στρατηγική προσέγγιση εξακολουθεί να εστιάζει στη δύναμη και στην αξία της μακροχρόνιας συνεργασίας, που συμβάλλει σε ένα υγιέστερο και περισσότερο βιώσιμο μέλλον για την κοινωνία.

Με τον πυλώνα MORE GREEN η Boehringer Ingelheim σκοπεύει να καταστεί ακόμα περισσότερο περιβαλλοντικά βιώσιμη, συνεχίζοντας τη σημαντική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, της χρήσης ενέργειας και πόρων καθώς και του αποτυπώματος νερού. Ανανεώνει τους στόχους περιβαλλοντικής βιωσιμότητας, δεσμευόμενη:

œ Να εξασφαλίσει ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα για τις επιχειρησιακές της λειτουργίες έως το 2030.

œ Να μειώσει περαιτέρω το αποτύπωμα νερού, ιδιαίτερα σε περιοχές που επηρεάζονται από τη διαθεσιμότητα του νερού, καθώς και να προστατέψει το καθαρό νερό στις κοινότητες στις οποίες η εταιρεία δραστηριοποιείται.

œ Να εφαρμόσει αρχές κυκλικότητας για

τη μείωση των λειτουργικών αποβλήτων στους χώρους υγειονομικής ταφής, καθώς και αρχές οικολογικού σχεδιασμού και πράσινης χημείας για όλα τα νέα προϊόντα.

38 / Iανουάριος-Φεβρουάριος 2023
Επικαιροποιημένες για το 2030 οι δεσμεύσεις της για την περιβαλλοντική
βιωσιμότητα
œ «Αειφόρος Ανάπτυξη-Για Γενεές» Η ανανεωμένη στρατηγική προσέγγιση εξακολουθεί να εστιάζει στη δύναμη και στην αξία της μακροχρόνιας συνεργασίας για ένα υγιέστερο και περισσότερο βιώσιμο μέλλον για την κοινωνία.

Ο πυλώνας MORE GREEN εμπεριέχει αναθεωρημένους στόχους περιβαλλοντικής βιωσιμότητας για την αντιμετώπιση των πιο πιεστικών θεμάτων που αντιμετωπίζει ο πλανήτης μας. Στην Boehringer Ingelheim, το να κάνουμε τον πλανήτη μας υγιέστερο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του στόχου μας να αναπτύσσουμε πρωτοποριακές θεραπείες που μεταμορφώνουν τις ζωές των ανθρώπων και των ζώων για πολλές γενεές. Η υποβάθμιση του περιβάλλοντος δεν επιδεινώνει μονάχα τα υφιστάμενα υγειονομικά ζητήματα, αλλά δημιουργεί επίσης νέες προκλήσεις.

Το πλαίσιο «Αειφόρος Ανάπτυξη-Για Γενεές» φιλοδοξεί να αναπτύξει καλύτερες θεραπείες, να προσφέρει καλύτερες λύσεις υγειονομικής φροντίδας και να συμβάλλει συνεχώς σε έναν καλύτερο κόσμο για τις μελλοντικές γενεές. Επιπλέον, εξελίσσει τις δεσμεύσεις της Boehringer Ingelheim

και αυξάνει σημαντικά την επίδραση της εταιρείας σε υγειονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά θέματα, σε συμφωνία με τους Στόχους Αειφόρου Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών για το 2030.

Η δέσμευση της εταιρείας για ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΠΡΑΣΙΝΟ υπογραμμίζεται από μια

σειρά πρωτοβουλιών. Η εταιρεία επικαιρο-

ποιεί άμεσα και εξελίσσει μεγάλο αριθμό

εργασιών και πρωτοβουλιών, πολλές από

τις οποίες είναι ενεργές για περισσότερο από μία δεκαετία.

Για να προωθήσει τη χρήση τεχνολογιών

και λύσεων με χαμηλό αποτύπωμα άνθρακα η Boehringer Ingelheim εφαρμόζει εσωτερικό πρόγραμμα τιμολόγησης 100 EUR ανά τόνο εκπομπών CO2 για τις επενδύσεις. Το σύστημα τιμολόγησης διασφαλίζει ότι οι επενδύσεις βασίζονται στις εκπομπές CO2 που δημιουργούνται (και είναι υψηλότερο από το κόστος των εκπομπών που όρισε η ομοσπονδιακή νομοθεσία το 2021).

Η πρωτοβουλία “Clean Water” διασφαλίζει ότι τα ίχνη φαρμακευτικών ουσιών στα λύματα παραμένουν σημαντικά χαμηλότερα από οποιοδήποτε επίπεδο επίδρασης.

Αν και η Boehringer Ingelheim προσπαθεί να επιτύχει χαμηλά επίπεδα φαρμακευτικών υπολειμμάτων στα λύματα, η πρωτοβουλία “Clean Water” στοχεύει να οδηγήσει τα επίπεδα αυτά ακόμα χαμηλότερα καθώς και να δεσμεύσει σχετικά και τους προμηθευτές.

Η χρηματοδότηση του MORE GREEN υποστηρίζει ειδικά προγράμματα μείωσης του αποτυπώματος άνθρακα, νερού και κυ-

κλικής οικονομίας. Η Boehringer Ingelheim

εστιάζει στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα

στα κυριότερα έργα της και προσφέρει 130 εκατομμύρια ευρώ επιπλέον για πράσινα έργα που συμβάλλουν στους παγκόσμιους στόχους της πρωτοβουλίας MORE GREEN.

Το ταμείο έχει ήδη βοηθήσει να ξεκινήσουν περίπου 40 νέα έργα περιβαλλοντικής βιωσιμότητας από το 2020.

Ο πυλώνας MORE GREEN είναι ο ένας από τους τρεις πυλώνες του πλαισίου «Αειφόρος Ανάπτυξη-Για Γενεές» της Boehringer Ingelheim μαζί με τον πυλώνα MORE POTENTIAL, που στοχεύει στη συν-δημιουργία υγιών, χωρίς αποκλεισμούς και βιώσιμων κοινωνιών, και τον πυλώνα MORE HEALTH, που έχει στόχο να εξασφαλίσει καλύτερη υγεία για τους ανθρώπους και τα ζώα. Η Boehringer Ingelheim λειτουργεί με στόχο να εξυπηρετεί τις ανάγκες της υγείας των ανθρώπων και των ζώων. Αυτό καθιστά τη θέση της εταιρείας μοναδική στο να αντιμετωπίζει τις προκλήσεις της αειφόρου ανάπτυξης. Το πλαίσιο «Αειφόρος Ανάπτυξη-Για Γενεές» έχει τρεις πυλώνες: “More Health”, “More Green” και “More Potential”. Μέσω των τριών αυτών πυλώνων η Boehringer Ingelheim εφαρμόζει 20 πρωτοβουλίες σε ολόκληρο τον κόσμο που καθοδηγούν τη συνεισφορά και την επίδραση της εταιρείας. Αυτές οι πρωτοβουλίες είναι σε συμφωνία με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών. Προκειμένου να επιτύχει τους στόχους αυτούς η εταιρεία έχει ανανεώσει τη δέσμευσή της για συμμετοχή σε μεγάλο εύρος συνεργασιών που απαιτείται για την αντιμετώπιση των πολύπλοκων προκλήσεων παγκοσμίως.

H Boehringer Ingelheim δραστηριοποιείται για περισσότερο από μισό αιώνα στην Ελλάδα, έχοντας εργοστάσιο στο Κορωπί. Το εργοστάσιο αποτελεί κέντρο εξαγωγών, πραγματοποιώντας το 2,2% των εξαγωγών της χώρας ανεξαρτήτως κλάδου. Παράλληλα συμμετέχει στο πρόγραμμα Be Green της μητρικής εταιρείας, αποτελώντας ένα παράδειγμα αειφόρου ανάπτυξης προς μίμηση.•••

Η Boehringer Ingelheim εστιάζει

στην περιβαλλοντική

βιωσιμότητα στα

κυριότερα έργα

της και προσφέρει

130 εκατομμύρια

ευρώ επιπλέον για

πράσινα έργα.

39  ΑΦΙΕΡΩΜΑ EKE

11th Clinical Research Conference

Αλλαγές στο μοντέλο των κλινικών δοκιμών

Tις αλλαγές και τις προκλήσεις που γεννά η εφαρμογή του Νέου Ευρωπαϊκού Κανονισμού ανέδειξαν οι εργασίες του 11th Clinical Research Conference, με την ηγεσία του Υπουργείου Υγείας να διαβεβαιώνει ότι θα γίνουν διορθωτικές κινήσεις σε νομικό επίπεδο για τη διευκόλυνση της διεξαγωγής των κλινικών μελετών στη χώρα. Τα στοιχεία από τις αιτήσεις για νέες κλινικές μελέτες στην Ελλάδα με το νέο σύστημα, το 2022, είναι ενθαρρυντικά, αφού, κατά την πάροδο των μηνών της πιλοτικής φάσης, ο αριθμός αυτών ακολούθησε αυξητική πορεία. Ωστόσο, το τοπίο των κλινικών μελετών αναμένεται να αναδιαμορφωθεί τόσο από τον ψηφιακό μετασχηματισμό όσο και από την είσοδο των αποκεντρωμένων δοκιμών, με τη χώρα μας να υστερεί, λόγω γραφειοκρατικών αγκυλώσεων και ελλείμματος ψηφιακής εγγραμματοσύνης κάποιων ασθενών και γιατρών.

Οι προκλήσεις ήρθαν στην επιφάνεια από

την εφαρμογή του νέου ευρωπαϊκού κανονισμού για τη διεξαγωγή κλινικών μελετών, ενώ οι ομιλητές του συνεδρίου κατέδειξαν τις ανάγκες της στελέχωσης των γραφείων κλινικών μελετών στα νοσοκομεία με κατάλληλο προσωπικό.

Θετική ήταν η εικόνα για την πορεία των ερευνών με την εφαρμογή του νέου κανονισμού, τις δυνατότητες των φορέων και τις κινήσεις που πρέπει να γίνουν για

την ανάσχεση εμποδίων. Οι δυσκολίες

θα είναι κοινές, όπως εκτιμάται, για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες στην προσπάθεια προσαρμογής στη διαδικασία, με τους ομιλητές να τονίζουν ότι θα πρέπει να υπάρξει μέριμνα για τις εθνικές ιδιοτροπίες-γραφειοκρατίες που προκαλούν χρονοτριβή. Όσο για την ελληνική πραγματικότητα, έχουν εντοπιστεί σημεία που χρήζουν βελτίωσης και τρόποι για να αποφευχθούν οι καθυστερήσεις.

Σχετικά με τις μελέτες εξ αποστάσεως, αναλύθηκαν τα πλεονεκτήματα και οι δυσχέρειες, η διευκόλυνση της πρόσβασης, η διασφάλιση της προστασίας των δεδομένων αλλά και τα αναχώματα από τα υπάρχοντα νοσοκομειακά μοντέλα. Μέχρι τώρα, η τεχνολογία είναι πιο μπροστά από τη νομοθεσία, όπως τόνισαν οι ομιλητές, σημειώνοντας ότι το νέο μοντέλο μελετών θα βγει εκτός νοσοκομείου «με τη μελέτη να πηγαίνει στον ασθενή».

Το 11th Clinical Research Conference, #mtco22, διοργανώθηκε από την ethos EVENTS, τον ενημερωτικό ιστότοπο υγείας virus.com.gr και το περιοδικό πολιτικής της υγείας Pharma & Health Business.

Στο πλαίσιο του συνεδρίου, πραγματοποιήθηκε Κλειστή Συνάντηση Εργασίας, με τη συμμετοχή του κ. Ιωάννη Κωτσιόπουλου, γενικού γραμματέα Υπηρεσιών Υγείας, διοικητών και στελεχών νοσοκομείων

και Υγειονομικών Περιφερειών (ΥΠΕ) από όλη τη χώρα.

40 œ ΡΕΠΟΡΤΑΖ / Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2023
«Το μέλλον δεν μπορεί να περιμένει την Ελλάδα»

Θάνος Πλεύρης

Οκ. Πλεύρης χαιρέτισε το συνέδριο με

την ιδιότητα του υπουργού και του επιστήμονα, καθώς η διδακτορική του διατριβή είναι πάνω στις Κλινικές Έρευνες.

Ο υπουργός υποστήριξε ότι δεν πρέπει να

βλέπουμε τις κλινικές μελέτες μόνο από την

οικονομική πλευρά και την προσέλκυση επενδύσεων, αλλά και από την πλευρά των ασθενών που εξασφαλίζουν μεγαλύτερη

πρόσβαση σε θεραπείες.

Βήματα προόδου διασφαλίστηκαν με το επενδυτικό clawback, που υπήρξε πυλώνας προσέλκυσης του ενδιαφέροντος, ιδιαίτερα από τις πολυεθνικές εταιρείες. Επίσης, επιχειρήθηκε απλοποίηση των διαδικασιών και μεγαλύτερη ταχύτητα στο σκέλος του ΕΟΦ, χωρίς ακόμη να υπάρχει ικανοποίηση ως προς τα νοσοκομεία, αλλά γίνεται προσπάθεια να τεθούν βάσεις για να έχουμε ένα καλύτερο πλαίσιο. Προς αυτήν την κατεύθυνση, ο ΓΓ, κ. Ιωάννης Κωτσιόπουλος, έχει αναλάβει ένα σκέλος εργασίας και προΐσταται της επιτροπής παρακολούθησης φαρμάκων, εξετάζοντας

σίδα, κυρίως στα νοσοκομεία. Στόχος είναι να γίνουν περισσότερες κλινικές δοκιμές, και αυτό επεξεργάζεται μια συνολική ομάδα, που έχει αναλάβει να κάνει άμεσα τις αναγκαίες διορθωτικές παρεμβάσεις.

την ομιλία-παρουσίασή του, με θέμα «Οι επενδύσεις της Demo στη Βιοτεχνολογία-Ανάπτυξη και παραγωγή μονοκλωνικών αντισωμάτων»

ο κ. Βαρδαμίδης επεσήμανε το εγχείρημα

της DEMO για μια «πρότυπη μονάδα παραγωγής μονοκλωνικών αντισωμάτων στον Άγιο Στέφανο Αττικής».

Πρόκειται για μια επένδυση 100 εκατ. ευρώ, τα επόμενα 10 χρόνια, με στόχο την α-

νάπτυξη και παραγωγή βιοομοειδών, που δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας, μεταξύ των οποίων και θέσεις υψηλής εξειδίκευσης, συμβάλλοντας ενεργά στο “brain gain”.

Η λειτουργία της εξειδικευμένης μονάδας δημιουργεί επίσης την ανάγκη για κλινικές μελέτες για τα τελικά φαρμακευτικά προϊόντα που θα αναπτυχθούν και θα παραχθούν στην Demo τα επόμενα χρόνια. Σημειώνεται ότι, για πρώτη φορά στην Ελ-

41
το σκέλος της δαπάνης, ενώ σχεδιάζονται και δράσεις για τις κλινικές δομικές. Πρόθεση της ηγεσίας του Υπουργείου Υγείας είναι να προκύψει μια ολοκληρωμένη διαδικασία με παρέμβαση στο υπάρχον νομικό πλαίσιο, με γνώμονα να εξασφαλιστεί η απλοποίηση των διαδικασιών, ιδιαίτερα εκεί όπου βρίσκεται ο ασθενής στην αλυΣ
ΥΓΕΙΑΣ Γεώργιος Βαρδαμίδης QUALITY ASSURANCE PROJECT MANAGER-BIOTECHNOLOGY OPERATIONS, DΕΜΟ Θ. Πλεύρης: Δεν πρέπει να βλέπουμε τις κλινικές μελέτες μόνο από την οικονομική πλευρά, αλλά και από την πλευρά των ασθενών.
YΠΟΥΡΓΟΣ

λάδα, θα κατασκευάσει βιολογικά φάρμακα. Υπό αυτό το πρίσμα, η Demo παρακολουθεί με μεγάλο ενδιαφέρον τις εξελίξεις

στον χώρο των κλινικών μελετών, και ιδιαίτερα στις παρεμβάσεις που χρειάζονται ώστε να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο που θα επιτρέπει την όσο το δυνατόν πιο γρήγορη και ομαλή διεξαγωγή τους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα βιολογικά φάρμακα αποτελούν έναν από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους τομείς στη φαρμακευτική βιομηχανία. Περιέχουν δραστικές ουσίες που εισήγαγαν πολλές νέες θεραπείες

για χρόνιες, επικίνδυνες αλλά και σπάνιες ασθένειες, όπως είναι ο καρκίνος, ο διαβήτης, η αναιμία, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η σκλήρυνση κατά πλάκας και άλλα αυτοάνοσα νοσήματα.

Γιάννης

Στην ομιλία-παρουσίασή του, με θέμα «Κλινικές Μελέτες: Με το βλέμμα στο μέλλον», ο κ. Xονδρέλης επικαλέστηκε στοιχεία της EFPIA, σύμφωνα με τα οποία: «Η χώρα μας επενδύει μόλις 102 εκατ. ευρώ, όταν η συνολική επένδυση για κλινική έρευνα στην Ευρώπη ξεπερνά τα 39 δισ. ευρώ! Σύμφωνα με σχετικές μελέτες, η επένδυση για κλινική έρευνα στη χώρα μας θα μπορούσε να φτάσει τα 500 εκατ. ευρώ, με σημαντικά οφέλη στο

ΑΕΠ (~1,2 δισ. ευρώ), σε φορολογικά

έσοδα (~270 εκατ. ευρώ) και σε θέσεις εργασίας (~23.000)».

Η Ελλάδα, παρά τα ορθά βήματα που έχει κάνει η κυβέρνηση το τελευταίο διάστημα, εξακολουθεί να χρειάζεται πολύ περισσότερα για να καταστεί διεθνώς ανταγωνιστική. Τα διαθέσιμα στοιχεία από τον ΕΟΦ δείχνουν ότι, παρά την έντονη ανοδική πορεία των δύο προηγούμενων ετών, ο αριθμός εγκρίσεων νέων κλινικών δοκιμών στην Ελλάδα το 2022 θα είναι σημαντικά μειωμένος.

Η επιτυχής εφαρμογή του νέου κανονισμού στις ευρωπαϊκές χώρες θα αποτελέσει βασικό κριτήριο για την επιλογή των χωρών διεξαγωγής μιας κλινικής δοκιμής από το 2023 και μετά. Ο κανονισμός μπορεί να καταστεί καταλύτης για την κλινική έρευνα στην ΕΕ και την Ελλάδα αν η εφαρμογή του συνδυαστεί με αλλαγή νοοτροπίας σε όλο το οικοσύστημα της έρευνας. Το να καταστεί η χώρα μας ελκυστικός τόπος για τη διεξαγωγή κλινικών δοκιμών σημαίνει μια μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα και, παράλληλα, μια σημαντική δυνατότητα για τους ασθενείς να αποκτήσουν πρόσβαση στις πιο σύγχρονες θεραπευτικές επιλογές, το νωρίτερο δυνατό.

42 œ ΡΕΠΟΡΤΑΖ / Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2023
Χονδρέλης
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ, ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ-ΛΙΛΛΥ, ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ ΣΦΕΕ

Οι προκλήσεις από την εφαρμογή του

νέου ευρωπαϊκού κανονισμού για τη

διεξαγωγή κλινικών μελετών αλλά και της στελέχωσης των γραφείων κλινικών μελετών στα νοσοκομεία τέθηκαν επί τάπητος στο πρώτο Στρογγυλό Τραπέζι. Την αισιοδοξία για την ανοδική πορεία των ερευνών με την εφαρμογή του νέου κανονισμού εξέφρασε η πρόεδρος της HACRO (Ελληνικού Συλλόγου των CROs), πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της Coronis Research ΑΕ, κ. Ευαγγελία Κοράκη, υποστηρίζοντας ότι ο κλάδος «τρέχει» πολλά χρόνια κλινικές μελέτες στην Ελλάδα με δύσκολες καταστάσεις και μέσα από αυτές έχει αναδείξει top recruiter και φοβερές ερευνητικές ομάδες. Θετικό βήμα θεωρεί η κ. Κοράκη το γεγονός ότι η Πολιτεία άκουσε τους εμπλεκόμενους φορείς και τα προβλήματά τους και σχεδιάζει αλλαγές. Ως χώρα, η Ελλάδα έδειξε τις δυνατότητές της την περίοδο της πανδημίας Covid-9 με την οργάνωση του εμβολιασμού και τους ψηφιακούς χειρισμούς των θεμάτων, αποκτώντας τεχνογνωσία, άρα μπορεί να αξιοποιηθεί αυτή η ευκαιρία, γιατί τα θέματα στις κλινικές μελέτες μπορούν να λυθούν με ψηφιακές λύσεις. Ο σχεδιασμός του μέλλοντος με μεθοδολογία χρειάζεται εντοπισμό των προβλημάτων, εξεύρεση λύσεων με ψηφιακές λύσεις και οργάνωση για τα γραφεία κλινικών μελετών. Ως προς τη λειτουργία γραφείου κλινικών μελετών στα νοσοκομεία ή ορισμού αρμόδιου έρευνας ποιότητας και εκπαίδευσης, ο κ. Ελευθέριος Πάλλης, MD, MSc, PhD, μέλος της Ομάδας Εργασίας για την ανάπτυξη των Κλινικών Μελετών και της Βιοϊατρικής Έρευνας στη χώρα, τόνισε ότι έχουν δρομολογηθεί αλλαγές που αναμένεται να ολοκληρωθούν στο επόμενο εξάμηνο. Με αφετηρία τα υπάρχοντα γραφεία στο νοσοκομείο «Αττικό» και το νοσοκομείο της Κρήτης, με βάση το ήδη πεπειραμένο προσωπικό αλλά και την εκπαίδευση νέου. Η υπάρχουσα δομή θα πρέπει να αξιοποιηθεί μέχρι να υπάρχει επικεντρωμένο γραφείο, κάποιοι εργαζόμενοι έχουν ήδη γνώση και εκπαίδευση, όσο για τα κριτήρια που θα αφορούν τα νέα στελέχη, αυτά αναμένεται να τεθούν προς συζήτηση στην Ομάδα Εργασίας.

Σαφώς, για να προχωρήσουν οι διαδικασίες, θα πρέπει το Υπουργείο Υγείας να έχει μια καλή εικόνα όλων των πλευρών. Επίσης, θα πρέπει να ξεπεραστούν οι σκόπελοι σε διοικητικά θέματα, οι καθυστερήσεις

λόγω φόρτου εργασίας, όπως στην υπογραφή διοικητού, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις ζητείται απόφαση του διοικητικού συμβουλίου του νοσοκομείου, ενώ έχουν διαπιστωθεί και προβλήματα με νοσοκομεία που δεν κόβουν τιμολόγια για παρακλητικές εξετάσεις, οπότε πληρώνει ο ΕΟΠΥΥ. Για τον παράγοντα «χρόνο», ο κ. Νίκος Κωστάρας, γενικός διευθυντής της IQVIA Ελλάδος, εξέφρασε τις επιφυλάξεις του για την άμεση απόκριση των νοσοκομείων, τα οποία θα πρέπει να τηρούν χρονοδιαγράμματα ενός μηνός, όπως προβλέπει ο Νόμος. Υπάρχει ποινή που θα πρέπει να εφαρμόζεται, όπως τόνισε ο κ. Κωστάρας. Σχολιάζοντας το γεγονός ότι η χώρα παρουσιάζει μεγάλο χρόνο καθυστέρησης στις διαδικασίες, ο κ. Κωστάρας έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου αναφερόμενος σε αρνητικά μηνύματα για τη συνέχιση μεγάλου αριθμού ερευνών από το εξωτερικό, επισημαίνοντας ότι πρέπει να υπάρξει αλλαγή νοοτροπίας. Υποστήριξε επίσης ότι θα πρέπει να δοθούν οικονομικά κίνητρα σε εταιρείες ώστε να φέρουν μελέτες στη χώρα μας. Σχετικά με τον υψηλό πήχη

Από αριστερά: Αιμίλιος Νεγκής, Δημοσιογράφος, Διευθυντής Σύνταξης, Pharma & Health Business, virus.com.gr, Γιάννης Χονδρέλης, Διευθυντής Ιατρικού Τμήματος, Φαρμασέρβ-Λίλλυ, Συντονιστής Ομάδας Κλινικών Μελετών, ΣΦΕΕ, Ευαγγελία Κοράκη, Πρόεδρος, HACRO (Ελληνικός Σύλλογος των CROs), Πρόεδρος & Διευθύνουσα Σύμβουλος, Coronis Research ΑΕ, Νίκος Κωστάρας, Γενικός Διευθυντής, IQVIA Hellas, Ελευθέριος Πάλλης, MD, MSc, PhD, Πρώην Αντιπρόεδρος, ΕΟΦ.

43
που θέτει ο νέος κανονισμός, ο κ. Γιάννης Χονδρέλης, διευθυντής του Ιατρικού Τμήματος της Φαρ-
ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ I «Μέτρα και πολιτικές για την προώθηση των κλινικών μελετών στην Ελλάδα»

Από αριστερά: Λεωνίδας Κληρονόμος, Αναπληρωτής Προϊστάμενος, Τμήμα Κλινικών Δοκιμών, Διεύθυνση Φαρμακευτικών Μελετών & Έρευνας, Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ), Βαρβάρα Βαζαίου, Local Country Site Activation Manager για την Ελλάδα, IQVIA, Αγγελική Μαυράκη, Διευθύντρια Τμήματος Κλινικών Μελετών, Sanofi, Αιμίλιος Νεγκής, Δημοσιογράφος, Διευθυντής Σύνταξης, Pharma & Health Business, virus.com.gr.

μασέρβ-Λίλλυ και συντονιστής της Ομάδας Κλινικών Μελετών ΣΦΕΕ, ισχυρίστηκε ότι «η εφαρμογή του νέου κανονισμού είναι ένα μεγάλο πρότζεκτ». Υπογράμμισε επίσης την ελληνική εμπειρία υποβολής 20 κλινικών δοκιμών λέγοντας ότι, μπορεί να διαπιστώθηκε ότι υπάρχουν θέματα που χρειάζονται βελτίωση, αλλά το σύστημα δουλεύει. Μεταξύ άλλων, ο κ. Χονδρέλης έδωσε έμφαση στην ανταπόκριση στους χρόνους, ενώ ήδη, όπως τόνισε στα λεγόμενά του, έχουν διαπιστωθεί κενά ενημέρωσης, καθώς οι

Οκ. Λεωνίδας Κληρονόμος, αναπληρωτής προϊστάμενος στο Τμήμα Κλινικών Δοκιμών της Διεύθυνσης Φαρμακευτικών Μελετών & Έρευνας του ΕΟΦ, ανακοίνωσε ότι ο αριθμός αιτήσεων μέσω CTR παρουσίασε σταδιακή αύξηση από τον προηγούμενο Φεβρουάριο μέχρι τον Οκτώβριο του 2022. Σύμφωνα με επικαιροποιημένα στοιχεία, το 2022 κατατέθηκαν 34 αιτήσεις με το σύστημα του νέου κανονισμού και 185 με το παλιό σύστημα. Το σύνολο των αιτημάτων

που έχει δεχθεί ο ΕΟΦ (219) σε σύγκριση

με εκείνο του 2021 εμφανίζει συνεχιζόμενη αυξητική τάση, «παρά τα προβλήματα

διοικήσεις των νοσοκομείων δεν είχαν πληροφορηθεί για την εγγραφή σε βάση του ΕΜΑ. Σημαντικό στοιχείο, που θα αποφέρει πρόοδο, θα είναι η στελέχωση των γραφείων των νοσοκομείων με

κατάλληλο

προσωπικό, για αυτό θα πρέπει να οριστούν τα κατάλληλα προσόντα, αλλά και το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο. Εμπόδια, σύμφωνα με τον κ. Χονδρέλη, στην περαιτέρω ανάπτυξη στέκονται το clawback και το rebate, για την προσέλκυση επενδύσεων μέσω κλινικών ερευνών.

και ερωτήματα για τη λειτουργικότητα του κανονισμού».

Δεν υπάρχει πτωτική τάση στις αιτήσεις για κλινικές δοκιμές και ήδη έχουν εγκριθεί 10 από 34 υπό τον κανονισμό. Οι μελέτες που έως σήμερα έχουν υποβληθεί δεν περιλαμβάνουν ιατροτεχνολογικά προϊόντα. Ο ΕΟΦ, για να ανταποκριθεί στις νέες ρυθμίσεις κανονισμού, έχει προχωρήσει σε έλεγχο και πολλαπλές δοκιμαστικές διαδικασίες για τη λειτουργικότητα και έχει αναπτύξει training project, ενώ για την εκπαίδευση του προσωπικού που ασχολείται με φακέλους έχει οριστεί master trainer. Έχουν εκπαιδευθεί το προσωπικό και οι γραμματείες και έχουν γίνει εκπαιδεύσεις εκτός ΕΟΦ, σε μέλη ΣΦΕΕ HACRO κ.ά., παρουσιάσεις και διαλέξεις για την ασφάλεια των κλινικών δοκιμών. Ευκαιρίες και προκλήσεις υπάρχουν για τη χώρα μας, όπως τόνισε η διευθύντρια του Τμήματος Κλινικών Μελετών της Sanofi, κ. Αγγελίνα Μαυράκη, συμπληρώνοντας: «Όταν έχουμε ένα εργαλείο στα χέρια μας, τελικά το αποτέλεσμα της χρήσης του έχει να κάνει με το ποιοι θα το χρησιμοποιήσουν και πώς θα το χρησιμοποιήσουν». Η ευρωπαϊκή νομοθεσία διασφαλίζει εναρμόνιση, ανταγωνιστικότητα και ταχύτητα, όπως επεσήμανε η κ. Μαυράκη, αλλά αυτά τα πλεονεκτήματα ενδέχεται να αποτελέσουν και κίνδυνο για τη χώρα αν δεν άρει ο-

44 œ ΡΕΠΟΡΤΑΖ
Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2023
/
ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ
ΤΡΑΠΕΖΙ ΙI
«Νέος ευρωπαϊκός κανονισμός:
Προοπτικές-ευκαιρίες-επιπτώσεις»

ποιαδήποτε τοπικά εμπόδια προκαλούν καθυστερήσεις. Η ανησυχία είναι δικαιολογημένη, σύμφωνα με την ίδια, λόγω της ιδιαιτερότητάς μας ως λαού «της τελευταίας στιγμής», αλλά ευτυχώς με αξιοπρεπή παρουσία. Ωστόσο, η χώρα μας θα πρέπει να κινηθεί γρήγορα για να άρει τις δυσκολίες που υπάρχουν. Στις τεχνικές δυσκολίες διοικητικής φύσης αναφέρθηκε η κ. Μαυράκη, στο θέμα των τοπικών ιδιαιτεροτήτων στα απαιτούμενα έγγραφα προς κατάθεση. Ήδη άλλωστε υπάρχει συνεργασία για να ξεπεραστούν οι ειδικές απαιτήσεις που θέτουμε ως χώρα, με παράδειγμα τη μετάφραση του πλήρους πρωτοκόλλου, καθώς είμαστε η μόνη χώρα που το απαιτεί. Ένα άλλο θέμα αφορά τις συμβάσεις, που αποτελούν μειονέκτημα για τη χώρα μας, γιατί, ενώ όλες οι χώρες αρχίζουν τις διαδικασίες ταυτόχρονα, η χώρα μας εμφανίζει μια καθυστέρηση ενός μηνός, λόγω του Νόμου, που απαιτεί να αρχίσει η διαδικασία μετά την έγκριση των αρχών. Ο ΣΦΕΕ έχει καταθέσει πρόταση στο Υπουργείο Υγείας ώστε να υπάρξει ροή στη διαδικασία. Στη χώρα μας υπάρχει υποδομή, αλλά χρειάζονται βελτιώσεις, ενώ είναι θετικό το γεγονός ότι οι ρυθμιστικές αρχές είναι ενημερωμένες, με αποτέλεσμα να καθίστανται σύμμαχοι στην προσπάθεια του κλάδου. Οι εμπλεκόμενοι φορείς, εταιρείες, χορη-

Δρ. Αθανάσιος Κώτσανης

γοί, νοσοκομεία κ.ά., εξοικειώνονται με τη διαδικασία, ενώ υπάρχουν ακόμη θέματα εμπειρίας και αναπάντητα ερωτήματα για τη διαδικασία, όπως υποστήριξε η Local Country Site Activation Manager για την Ελλάδα της IQVIA, κ. Βαρβάρα Βαζαίου. «Δεν αργήσαμε, ακολουθούμε τον ρυθμό που έχουν κι άλλες ευρωπαϊκές χώρες, είμαστε μπροστά, σίγουρα πρέπει να προσαρμοστούν όλες οι χώρες στις απαιτήσεις του νέου κανονισμού, όπως είπε και η κ. Μαυράκη, στις γλωσσικές απαιτήσεις» ανέφερε χαρακτηριστικά η κ. Βαζαίου. Το βασικότερο πρόβλημα βρίσκεται στον χρόνο έναρξης των ερευνητικών κέντρων, τόνισε η κ. Βαζαίου. Σύμφωνα με τον νέο κανονισμό, θα δίνονται γρηγορότερα οι εγκρίσεις, αλλά θα αρχίσει νέος «αγώνας δρόμου» για τα κέντρα, τα οποία δεν μπορούν να δρομολογήσουν τις διαδικασίες αν δεν υπάρχει η υπογραφή των συμβάσεων, συμπλήρωσε η κ. Βαζαίου. Πανευρωπαϊκό

πρόβλημα μπορεί να αποτελέσει η εγγραφή των νοσοκομείων στη βάση δεδομένων ως προϋπόθεση για να ενταχθεί στην αίτηση της κλινικής έρευνας, αλλά προκύπτουν πολλές φορές τεχνικά προβλήματα στο website του ΕΜΑ. Σαφώς, θα προκύψουν, στην πορεία, εμπόδια από τις εναρμονίσεις όλων των χωρών και τη στελέχωση των εθνικών επιτροπών δεοντολογίας.

MEDICAL DIRECTOR GREECE & CYPRUS, SOUTHERN MEDITERRANEAN & BLACK SEA (SMBS) CLUSTER MEDICAL DIRECTOR, BAYER

την ομιλία-παρουσίασή του, ο δρ Αθανάσιος Κώτσανης αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, στον ερευνητικό αγώνα της εταιρείας για τα γενετικά νοσήματα (LEAPS), το κλινικό πρόγραμμα για τη θεραπεία της νόσου Parkinson καθώς και την επένδυση σε πλατφόρμες συνεργασιών.

Η Bayer Ελλάς έχει αναπτύξει ένα κλινικό πρόγραμμα 20 μελετών με περισσότερα από 370 ερευνητικά κέντρα, το οποίο θα παρέχει πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες σε περισσότερους από 4.300 ασθενείς. Πρόκειται για μια επένδυση

αξίας άνω των 32 εκατ. ευρώ για τα επόμενα 3-4 χρόνια και απαιτεί μια αφοσιω-

45
Σ

Από αριστερά: Δρ Αθανάσιος Κώτσανης, Medical Director Greece & Cyprus, Southern Mediterranean & Black Sea (SMBS) Cluster Medical Director, Bayer, Γεώργιος Ε. Δαφούλας, Ακαδημαϊκός Υπότροφος Ψηφιακής Διαγνωστικής και Θεραπευτικής, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Ιατρικός Διευθυντής, Innovation Sprint, Χρήστος Τσαρούχης, Clinical Operations Manager, Ιατρικό Τμήμα, Φαρμασέρβ-Λίλλυ, Ελευθέριος Θηραίος, MD, Msc in Public Health, Γενικός/Οικογενειακός Ιατρός, Διευθυντής ΕΣΥ-ΚΥ Βάρης, Προϊστάμενος Διεύθυνσης Βελτίωσης της Ποιότητας των Υπηρεσιών Υγείας-Οργανισμός Διασφάλισης της Ποιότητας στην Υγεία (ΟΔΙΠΥ ΑΕ), Γενικός Γραμματέας Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών, Αιμίλιος Νεγκής, Δημοσιογράφος, Διευθυντής Σύνταξης, Pharma & Health Business, virus. com.gr.

μένη εξειδικευμένη ομάδα 65 ανθρώπων. Αξιοσημείωτη είναι η πρωτοβουλία-ορόσημο, το «Healthcare Accelerator-Μαζί για μια καλύτερη ζωή, Bayer Greece», που περιλαμβάνει ένα σύνολο προγραμμάτων και δράσεων σε έναν ορίζοντα τριών ετών. Το Healthcare Accelerator αναπτύχθηκε με όραμα τη δημιουργία ενός «οικοσυστήματος» στο οποίο οι τρεις πυλώνες, της ιατρι-

κής εκπαίδευσης, της κλινικής πρακτικής και της κλινικής έρευνας, αλληλεπιδρούν και μεγιστοποιούν τα οφέλη για τους ασθενείς του «σήμερα» και του «αύριο» σε ένα καινοτόμο και αποδοτικό σύστημα υγείας στην Ελλάδα. Η μετουσίωση του οράματος γίνεται πραγματικότητα με μια σειρά δράσεων και προγραμμάτων που διενεργούνται ή υποστηρίζονται από την Bayer Ελλάς.

Ως προς τα πλεονεκτήματα της διαδικασίας, ο ακαδημαϊκός, υπότροφος της Ψηφιακής Διαγνωστικής και Θεραπευτικής στο Τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ιατρικός διευθυντής Innovation Sprint, κ. Γεώργιος Ε. Δαφούλας, εξήγησε ότι παρέχονται δυνατότητες για περιβάλλοντα παρακολούθησης των συμμετεχόντων, μειώνοντας τα διαστήματα επισκέψεων στο κέντρο έρευνας, κυρίως για νέους που μπορούν να συνδεθούν με την τεχνολογία. Από τη διαδικασία της αποκεντρωμένη μελέτης αποκλείονται οι ψηφιακά αναλφάβητοι ασθενείς.

Επίσης, είναι εφικτή η παρακολούθηση πληθώρας δεδομένων, που πριν δεν ήταν δυνατή, καθώς ακόμη διευκολύνεται το recruitment του πληθυσμού μελέτης

μέσω αλγόριθμων και εντοπίζονται εύκολα οι επιλέξιμοι ασθενείς εφόσον έχουν δώσει άδεια επεξεργασίας των στοιχείων τους. Ωστόσο, η χώρα μας βρίσκεται πίσω, παρά το γεγονός ότι «διατίθενται απίστευτα εργαλεία που εμείς ακόμη δεν τα έχουμε δει. Εμείς ακόμη παλεύουμε με το ρυθμιστικό πλαίσιο…» σχολίασε ο κ. Δαφούλας.

Ο ρυθμός των εξελίξεων θα ακολουθηθεί, σύμφωνα με τον κ. Δαφούλα, στις έρευνες φάσης ΙΙΙ, αλλά, όπως εκτιμά ο ερευνητής, ίσως προκύψει θέμα σε μελέτες στη φάση

IV, γιατί είναι ακόμη πίσω η Ελλάδα, ακόμη κι αν παραδοθούν τα συστήματα το 2025, όπως προβλέπει το Ταμείο Ανάκαμψης. Δεν είναι βέβαιο πως το business model θα λειτουργήσει, λόγω της γραφειοκρατίας, αν δεν αλλάξει πλαίσιο.

Ο MD, Msc in Public Health, γενικόςοικογενειακός ιατρός, διευθυντής ΕΣΥ στο Κέντρο Υγείας Βάρης, προϊστάμενος της Διεύθυνσης Βελτίωσης της Ποιότητας των Υπηρεσιών Υγείας του Οργανισμού Διασφάλισης της Ποιότητας στην Υγεία (ΟΔΙΠΥ ΑΕ) και γενικός γραμματέας της Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών, κ. Ελευθέριος Θηραίος, στάθηκε και εκείνος στην ψηφιακή εγγραμματοσύνη των υγειονομικών, συμπληρώνοντας ότι το ζήτημα του ψηφιακού μετασχηματισμού είναι ο πυρήνας ακόμη και για την ΠΦΥ. Σημαντικό είναι, σύμφωνα με τον κ. Θηραίο, να υπάρχει ψηφιακή εγγραμματοσύνη και στην προπτυχιακή εκπαίδευση των γιατρών, ενώ η συνεχιζόμενη ιατρική εκπαίδευση πρέπει να αποτελεί ευθύνη των

46 œ ΡΕΠΟΡΤΑΖ
Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2023
/
ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ III
«Αποκεντρωμένες κλινικές μελέτες και αξιοποίηση νέων, ψηφιακών τεχνολογιών»

επιστημονικών εταιρειών. Ωστόσο, ο κ. Θηραίος τόνισε το κενό που υπάρχει στο να λαμβάνεται υπόψη η γνώμη των γιατρών και

η παραμετροποίηση των ειδικών αναγκών

στην προσπάθεια της Πολιτείας για αλλαγή

στο σύστημα υγείας σχετικά με την πολλα-

πλή χρήση ψηφιακών εργαλείων.

Ο

δρ Αθανάσιος Κώτσανης, Medical Director Greece & Cyprus, Southern Mediterranean & Black Sea (SMBS) Cluster Medical Director, Bayer, υποστήριξε ότι η τεχνολογία βρίσκεται πιο μπροστά από τα νομοθετικά πλαίσια, αποτελώντας ένα ξεκάθαρο παράδειγμα του ότι τα συστήματα υγείας πρέπει να επιταχύνουν τα πράγματα. Με τις αποκεντρωμένες κλινικές μελέτες διευκολύνονται να συμμετάσχουν οι κάτοικοι όχι μόνο απομακρυσμένων περιοχών, αλλά και στα αστικά κέντρα, γλυτώνοντας την ταλαιπωρία της μετακίνησης. Επίσης, εξασφαλίζεται ένα κόστος πιο διαχειρίσιμο, γιατί είναι κοστοβόρα τα wearable ή τα γιλέκα που χρησιμοποιούνται σε τέτοιες μελέτες, ενώ δεν αμφισβητείται η ασφάλεια των δεδομένων, γιατί δεν υφίσταται περιθώριο λάθους ή «μαγειρέματος» των αριθμών. Σύντομα, τα επόμενα χρόνια, οι αποκεντρωμένες κλινικές μελέτες θα αποτελούν κορυφαία πραγματικότητα για τη χώρα μας και παγκοσμίως, δομημένες και ενσωματωμένες εντός ενός πρωτοκόλλου, όπως ανέφερε

ο Clinical Operations Manager στο Ιατρικό Τμήμα της Φαρμασέρβ-Λίλλυ, κ. Χρήστος Ι. Τσαρούχης. Ο κ. Τσαρούχης πρόσθεσε ότι οι νέες διαδικασίες θα οδηγήσουν την κλινική δοκιμή σε αλλαγή μοντέλου: «Η κλινική δοκιμή πάει στον ασθενή». Προϋπόθεση αποτελεί η εκπαίδευση, ιδιαίτερα για τους ασθενείς που δεν έχουν ψηφιακή εγγραμματοσύνη. Με τη νέα μεθοδολογία, ανάμεσα στον κύριο ερευνητή και την ομάδα ασθενών παρεμβάλλονται πολλοί ενδιάμεσοι σταθμοί: π.χ. θα υπάρχει το mobile health care, δηλαδή εξειδικευμένοι άνθρωποι που θα υπηρετούν τις ανάγκες μιας διαδικασίας ενός πρωτοκόλλου και, αν χρειαστεί, θα πηγαίνουν και στον ασθενή, στο σπίτι του. Εκεί θα του μεταφέρουν και θα του χορηγούν το φάρμακό του, εφόσον χρειάζεται, όπως περιέγραψε ο κ. Τσαρούχης. Αυτή η διαδικασία εφαρμόστηκε σε έκτακτες συνθήκες, κατά την πανδημία, με πλήρη δομημένη διαδικασία, όπως προέβλεπαν οι οδηγίες των διεθνών οργανισμών. Πρόκληση αποτελεί επίσης η ρύθμιση για την εφαρμογή, εκτός από έκτακτες συνθήκες. Πλέον, αναμένεται η έκδοση ενός paper για μια Ομάδα Εργασίας του ΕΜΑ, που θα «χτίσει» τα αναγκαία βήματα ώστε όλες οι χώρες της ΕΕ να κινηθούν προς τη μεθοδολογία των αποκεντρωμένων κλινικών μελετών.•••

47

Η επόμενη γενιά εμβολίων κατά του κορωνοϊού

Tα εμβόλια κατά του κορωνοϊού SARS-CoV-2 έχουν χορηγηθεί σε δισεκατομμύρια ανθρώπους για να τους προστατεύσουν από τον COVID-19 και έχουν σώσει περισσότερες από 20 εκατομμύρια ζωές. Όμως οι παραλλαγές του ιού μπορούν να αποφύγουν μέρος της ανοσίας που παρέχουν τα αρχικά εμβόλια. Ως αποτέλεσμα, οι προγραμματιστές εμβολίων σε όλο τον κόσμο εργάζονται πάνω σε δεκάδες εμβόλια «επόμενης γενιάς» COVID-19: όχι απλώς ενημερώσεις των πρώτων εκδόσεων, αλλά

εμβόλια που χρησιμοποιούν νέες τεχνολογίες και πλατφόρμες.

Τα εμβόλια αυτά είναι μια διαφορετική ομάδα, αλλά ο γενικός στόχος είναι να παρέχουν μακροχρόνια προστασία που να είναι ανθεκτική στις ιικές αλλαγές. Ορισμένα

θα μπορούσαν να προστατεύουν από ευρύτερες κατηγορίες κορωνοϊών, περιλαμβανομένων και εκείνων που δεν έχουν ακόμη εμφανιστεί. Άλλες μπορεί να παρέχουν πιο ισχυρή ανοσία, να το κάνουν σε χαμηλότερες δόσεις ή να προλαμβάνουν καλύτερα τη μόλυνση ή τη μετάδοση του ιού.

48 / Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2023
Ποια είναι η ανταπόκριση της αγοράς
œ ΡΕΠΟΡΤΑΖ
œ Νέες τεχνολογίες και ανοσία

Γιατί χρειαζόμαστε περισσότερα

εμβόλια;

Απαντάμε με μια λέξη: Εξέλιξη. Τα πρώτα εγκεκριμένα εμβόλια COVID-19 δοκιμάστηκαν για προστασία έναντι εκδόσεων

του SARS-CoV-2 που δεν είχαν αλλάξει πολύ από τότε που ο ιός αναγνωρίστηκε για

πρώτη φορά. Αυτά τα εμβόλια κυκλοφορούν σε διαφορετικούς τύπους –ορισμένα αποτελούνται από αγγελιοφόρο RNA, άλλα είναι αδρανοποιημένες εκδόσεις του ί-

διου του κορωνοϊού ή ορισμένων πρωτεϊνών του–, αλλά όλα λειτουργούν εκθέτοντας τον οργανισμό σε αντιγόνα (τμήματα του ιού), για να προκαλέσουν ανοσολογική απόκριση χωρίς να προκαλέσουν ασθένεια.

Πώς τα εμβόλια κατά των κορωνοϊών προστατεύουν από τον Sars-CoV-2: ένα γράφημα που δείχνει τη διαδικασία με την οποία τα εμβόλια παρέχουν ανοσία.

49
Nik Spencer/Nature.
Τι να περιμένουμε από αυτήν την
επόμενη γενιά εμβολίων.

Μια δεύτερη γενιά

εμβολίων έχει

ήδη εισαχθεί για

την ενίσχυση της

ανοσίας έναντι

της παραλλαγής

Όμικρον.

Σε γενικές γραμμές, αυτή η ανοσολογική απόκριση προέρχεται από τα Β κύτταρα, τα οποία παράγουν αντισώματα που μπορούν να εμποδίσουν τον SARS-CoV-2 να μολύνει τα κύτταρα, καθώς και από τα Τ κύτταρα, τα οποία μπορούν να καταστρέψουν τα μολυσμένα κύτταρα (και να υποστηρίξουν άλλες ανοσολογικές αποκρίσεις). Οι εμβολιασμοί δημιουργούν επίσης μια δεξαμενή «κυττάρων μνήμης» για παρατεταμένη ανοσία, ακόμη και μετά τη μείω-

ση των αρχικών επιπέδων αντισωμάτων.

Σε επόμενη μόλυνση, τα κύτταρα Β μνήμης αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται και να διαφοροποιούνται σε κύτταρα που παράγουν περισσότερα αντισώματα.

Οι παραλλαγές του κορωνοϊού αποφεύγουν την ανοσία: ένα γράφημα που δείχνει πώς οι μεταλλάξεις καθιστούν τα αντισώματα λιγότερο επιδέξια και δεσμεύουν τις παραλλαγές.

Αν και τα εμβόλια αυτά παρέχουν μακροχρόνια προστασία έναντι σοβαρής νόσου, η προστασία που προσφέρουν έναντι της ιογενούς λοίμωξης φθίνει σε μήνες. Και παραλλαγές του SARS-CoV-2, όπως είναι η παραλλαγή Όμικρον, έχουν έκτοτε εξελιχθεί με μεταλλάξεις που τους επιτρέπουν να ξεφεύγουν από μέρος αυτής της ανοσίας.

Για παράδειγμα, οι αντιδράσεις μνήμης

που δημιουργήθηκαν από τα αρχικά εμβόλια παράγουν αντισώματα που δεν προσκολλώνται τόσο εύκολα στην Όμικρον.

Αυτό συμβάλλει στη μειωμένη προστασία από τη μόλυνση.

Μια δεύτερη γενιά εμβολίων έχει ήδη εισαχθεί για την ενίσχυση της ανοσίας έναντι της παραλλαγής Όμικρον. Είναι πιθανό ότι

θα ακολουθήσουν περαιτέρω, ειδικές για

κάθε παραλλαγή, ενημερώσεις των εμβο-

λίων, ώστε να προσπαθήσουν να συμβαδίσουν με την εξέλιξη του ιού –αν και δεν είναι σαφές αν η προστασία που προσφέρουν θα είναι ιδιαίτερα μακράς διάρκειας, καθώς η ανοσία εξασθενεί και ο SARSCoV-2 εξελίσσεται περαιτέρω.

Ως αποτέλεσμα, οι ερευνητικές ομάδες ακολουθούν διάφορες προσεγγίσεις για την ανάπτυξη νέων εμβολίων.

Επικαιροποιημένα εμβόλια

Για την αντιμετώπιση των παραλλαγών του SARS-CoV-2, οι εταιρείες ανάπτυξης εμβολίων Pfizer-BioNTech και Moderna παρουσίασαν πέρσι επικαιροποιημένα εμβόλια mRNA.

Αυτά ονομάζονται δισθενή, επειδή κωδικοποιούν μόρια της πρωτεΐνης spike από τον αρχικό ιό και από την Όμικρον (η πρωτεΐνη spike είναι αυτή που χρησιμο-

50 œ ΡΕΠΟΡΤΑΖ
/ Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2023
Nik Spencer/Nature.

ποιεί ο SARS-CoV-2 για να συνδεθεί με τα κύτταρα).

Τα δισθενή εμβόλια λειτουργούν με διάφορους τρόπους. Όπως και άλλα αναμνηστικά εμβόλια COVID-19, διεγείρουν

τα κύτταρα Β μνήμης που έχουν ήδη δημιουργηθεί από προηγούμενα εμβόλια –

μέρος αυτής της κυτταρικής απόκρισης

οδηγεί σε αντισώματα που μπορούν να

αναγνωρίσουν την Όμικρον. Η ισχύς τους

μπορεί επίσης να ενισχυθεί με την πάρο-

δο του χρόνου: όταν τους παρουσιάζεται η αιχμή της Όμικρον, τα κύτταρα Β της μνήμης περνούν από μια εξελικτική διαδικασία «εκπαίδευσης» μετάλλαξης και επιλογής, παράγοντας μια δεξαμενή κυττάρων Β που κωδικοποιούν αντισώματα τα οποία δεσμεύουν πιο στενά την αιχμή της Όμικρον. Τέλος, τα συστατικά Όμικρον των δισθενών εμβολίων στρατολογούν επίσης νέα κύτταρα Β που παράγουν τα δικά τους αντισώματα.

51
Nik Spencer/Nature.
Τα «ευρέως
προστατευτικά»
εμβόλια θα μπορούν
να στοχεύουν
μελλοντικές
παραλλαγές του SARS-CoV-2 ακόμη και συγγενείς κορωνοϊούς.

Αυτές οι επιδράσεις μπορεί να σημαίνουν ότι μια αναμνηστική δόση του δισθενούς εμβολίου παρέχει καλύτερη προστασία έναντι της Όμικρον από ό,τι μια αναμνηστική δόση του αρχικού εμβολίου. Αλλά δεν είναι ακόμη σαφές πόσο ουσιαστικό είναι αυτό το πλεονέκτημα στην πράξη. Ορισμένοι προγραμματιστές, περιλαμβανομένης και της Pfizer-BioNTech, εργάζονται επίσης σε συνδυασμένα εμβόλια για την προστασία των ανθρώπων από τον COVID-19 και άλλες ασθένειες, συνηθέστερα από τη γρίπη. Σχεδόν όλα βρίσκονται σε πρώιμα στάδια ανάπτυξης.

προστασίας

Οι επικαιροποιήσεις των εμβολίων COVID-19 θα είναι πάντα ένα ή δύο βήματα πίσω από τον εξελισσόμενο ιό. Οι επιστήμονες ελπίζουν να αναπτύξουν «ευρέως προστατευτικά» εμβόλια, που θα μπορούν να στοχεύουν μελλοντικές παραλλαγές του SARS-CoV-2, ακόμη και συγγενείς κορωνοϊούς.

Ο στόχος ορισμένων από αυτά τα εμβόλια είναι να δημιουργήσουν ανοσολογική απόκριση κατά συγκεκριμένων περιοχών της πρωτεΐνης spike που είναι συντηρημένες σε όλες τις παραλλαγές του SARSCoV-2 και σε ορισμένα συγγενικά είδη κορωνοϊών, το οποίο σημαίνει ότι τείνουν να μη μεταλλάσσονται σε νέες παραλλαγές. Μια περιοχή ενδιαφέροντος είναι η περιοχή δέσμευσης υποδοχέα (RBD), η οποία συνδέεται με την πρωτεΐνη υποδοχέα

ACE2 στα ανθρώπινα κύτταρα και αποτελεί στόχο ορισμένων από τα πιο ισχυρά αντισώματα του οργανισμού που εμποδίζουν τη μόλυνση. Τουλάχιστον δύο ομάδες, στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον στο Σιάτλ και στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας (Caltech) στην Πασαντίνα, παρασκευά-

ζουν εμβόλια «μωσαϊκού»: νανοσωματίδια διάσπαρτα με RBDs από τον SARS-CoV-2 και κορωνοϊούς της ίδιας οικογένειας (που ονομάζονται σαρβεκοϊοί), όπως είναι ο SARS-CoV και άλλοι που απομονώθηκαν από νυχτερίδες.

Όταν ένα κύτταρο Β αναγνωρίζει περισσότερα από ένα RBD σε αυτά τα μωσαϊκά νανοσωματίδια –προσκολλώντας σε συντηρημένες περιοχές από πολλαπλά είδη ιών–, προσδένεται ισχυρά. Αυτό, με τη σειρά του, ενεργοποιεί αυτό το κύτταρο Β να πολλαπλασιαστεί και να παραγάγει περισσότερα αντισώματα (καθώς και κύτταρα Β μνήμης για την καταπολέμηση μελλοντικών λοιμώξεων). Τα Β κύτταρα που αναγνωρίζουν ένα RBD από ένα μόνο είδος ιού προσδένονται ασθενώς και δεν προκαλούν αυτήν την αντίδραση. Οι ερευνητές ελπίζουν ότι η χρήση μωσαϊκών νανοσωματιδίων θα οδηγήσει σε μια εμπλουτισμένη δεξαμενή αντισωμάτων που μπορούν να αναγνωρίσουν πολλαπλές RBDs σε όλα τα είδη κορωνοϊών.

Όταν ένα κύτταρο Β αναγνωρίζει περισσότερα από ένα RBD σε αυτά τα μωσαϊκά νανοσωματίδια –προσκολλώντας σε συντηρημένες περιοχές από πολλαπλά είδη ιών– προσδένεται ισχυρά. Αυτό, με τη σειρά του, ενεργοποιεί αυτό το κύτταρο Β να πολλαπλασιαστεί και να παραγάγει περισσότερα αντισώματα (καθώς και κύτταρα Β μνήμης για την καταπολέμηση μελλοντικών λοιμώξεων).

Τα Β κύτταρα που αναγνωρίζουν ένα RBD από ένα μόνο είδος ιού προσδένονται ασθενώς και δεν προκαλούν αυτήν την αντίδραση. Οι ερευνητές ελπίζουν ότι η χρήση μωσαϊκών νανοσωματιδίων θα οδηγήσει σε μια εμπλουτισμένη δεξαμενή αντισωμάτων που μπορούν να αναγνωρίσουν πολλαπλές RBDs σε όλα τα είδη κορωνοϊών.

52 œ ΡΕΠΟΡΤΑΖ / Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2023
Εμβόλια ευρείας
Εμβόλια που θα αναγνωρίζουν πολλές άλλες πρωτεΐνες του SARS-CoV-2 θα βοηθήσουν στην προστασία ατόμων με ανοσοποιητικό σύστημα που δεν είχε ισχυρές αντισωματικές αποκρίσεις.

Nik Spencer/Nature. Προσαρμογή από Caltech (https://go.nature.com/3R6GWJ3)

Μελέτες σε ζώα υποδηλώνουν ότι τα εμβόλια

αυτά προκαλούν πράγματι προστατευτικές αποκρίσεις έναντι διαφόρων σαρβεκοϊών. Οι πρώτες κλινικές δοκιμές πρόκειται να αρχίσουν τα επόμενα δύο χρόνια.

Πέρα

από την αιχμή

Πολλά εμβόλια πρώτης γενιάς COVID-19

προκαλούν ανοσολογική απάντηση μόνο

κατά της πρωτεΐνης spike του SARS-CoV-2. Ωστόσο, ορισμένα εμβόλια επόμενης γενιάς παρέχουν και άλλες ιικές πρωτεΐνες, με την ελπίδα να δημιουργήσουν μια πιο ποικιλόμορφη ανοσολογική απόκριση που θα μιμείται με ασφάλεια την προστασία που παρέχει η λοίμωξη. Αυτή η προσέγγιση θα μπορούσε επίσης να μετριάσει τις επιπτώσεις των νέων παραλλαγών του spike.

53

να επιτύχει την ίδια

ή

και ισχυρότερη ανοσολογική

απόκριση σε

σύγκριση με τα

συμβατικά εμβόλια mRNA.

Nik Spencer/Nature. Προσαρμογή από Stanford Univ. (https://go.nature.com/3WV2FB6)

Η πρωτεΐνη spike είναι ο κύριος στόχος των κυττάρων Β που παράγουν αντισώματα. Αλλά τα Τ κύτταρα που καταστρέφουν τα μολυσμένα κύτταρα μπορούν να αναγνωρίσουν πολλές άλλες πρωτεΐνες του SARS-CoV-2. Για τον λόγο αυτό, εμβόλια που παρέχουν άλλες πρωτεΐνες θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην προστασία ατόμων των οποίων το ανοσοποιητικό σύστημα δεν παράγει ισχυρές αντισωματικές αποκρίσεις. Τέτοια εμβόλια θα μπορούσαν επίσης να είναι πιο ανθεκτικά

στην εξέλιξη του ιού, επειδή οι πρωτεΐνες που δεν αποτελούν αιχμές τείνουν να διαφέρουν λιγότερο μεταξύ των παραλλαγών.

Η αμερικανική εταιρεία βιοτεχνολογίας Gritstone αναπτύσσει ένα τέτοιο εμβόλιο: παραδίδει οδηγίες για διάφορες πρωτεΐνες του SARS-CoV-2 χρησιμοποιώντας την τεχνολογία εμβολίων mRNA. Εν τω μεταξύ, η εταιρεία βιοτεχνολογίας του Τέξας Vaxxinity αναπτύσσει ένα εμβόλιο με βάση πρωτεΐνες που θα εκθέσει τον οργανισμό σε πολλαπλά αντιγόνα. Η εταιρεία λέει ότι σχεδιάζει να υποβάλει αίτηση για έγκριση στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Αυστραλία φέτος, αφού μια δοκιμή φάσης ΙΙΙ έδειξε ότι το εμβόλιο ήταν ασφαλές και προκάλεσε ισχυρή αντισωματική απόκριση όταν χρησιμοποιήθηκε ως αναμνηστικό.

Νέα σχέδια πλατφόρμας

Ένας άλλος τρόπος κατηγοριοποίησης των εμβολίων νέας γενιάς είναι η μέθοδος χορήγησης στο σώμα. Τα υπάρχοντα εμβόλια

χρησιμοποιούν μία από τις τέσσερις τουλάχιστον προσεγγίσεις: τα εμβόλια νουκλεϊκών οξέων (κυρίως mRNA) δίνουν οδηγίες στα κύτταρα να κατασκευάσουν την πρωτεΐνη αιχμής SARS-CoV-2, τα αδρανοποιημένα εμβόλια χρησιμοποιούν εκδόσεις του ίδιου του κορωνοϊού, τα πρωτεϊνικά εμβόλια αποτελούνται από την πρωτεΐνη αιχμής ή την RBD της και τα εμβόλια ιικών φορέων χρησιμοποιούν τροποποιημένους ιούς για να μεταφέρουν τις οδηγίες για την πρωτεΐνη αιχμής στα κύτταρα. Τα εμβόλια επόμενης γενιάς θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν βελτιώσεις σε αυτά τα σχέδια ή αλλαγές στους μηχανισμούς χορήγησης που θα μπορούσαν να βελτιώσουν την απόδοση.

Αυτοενισχυόμενα

RNAs

Τα εμβόλια mRNA βοήθησαν να αντιστραφεί η πορεία της πανδημίας, ιδίως στις πλούσιες χώρες, όπου πωλήθηκε η συντριπτική πλειοψηφία των δόσεων. Μια παραλλαγή αυτής της τεχνολογίας θα μπορούσε

να καταστήσει τα εμβόλια φθηνότερα και ακόμη πιο ισχυρά, ελαχιστοποιώντας παράλληλα τις παρενέργειες.

Τα εμβόλια που αναπτύχθηκαν από την Pfizer-BioNTech και από τη Moderna (με το Εθνικό Ινστιτούτο Αλλεργιών και Λοιμωδών Νοσημάτων των ΗΠΑ) αποτελούνται

από οδηγίες mRNA για μια τροποποιημέ-

νη εκδοχή της αιχμής συσκευασμένες σε ένα λιπαρό νανοσωματίδιο. Σε μια επικαι-

54 œ ΡΕΠΟΡΤΑΖ / Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2023
Μια δόση εμβολίων saRNA θα μπορούσε

ροποιημένη έκδοση αυτής της τεχνολογίας, τα εμβόλια με αυτοενισχυόμενο RNA (saRNA) περιλαμβάνουν επίσης οδηγίες

για ένα ένζυμο που δίνει εντολή στα κύτταρα να παράγουν περισσότερα αντίγραφα του spike.

Αυτό σημαίνει ότι μια μικρότερη –και ενδεχομένως φθηνότερη– δόση εμβολίων saRNA θα μπορούσε να επιτύχει την ίδια ή και ισχυρότερη ανοσολογική απόκριση, σε σύγκριση με τα συμβατικά εμβόλια mRNA. Μια μικρότερη αρχική δόση θα μπορούσε επίσης να μειώσει τις παρενέργειες.

Ένα εμβόλιο saRNA, που αναπτύχθηκε από την αμερικανική εταιρεία Arcturus

Therapeutics, ολοκλήρωσε μια δοκιμή φάσης ΙΙΙ τον Απρίλιο του 2022. Η εταιρεία έχει τώρα ξεκινήσει μια άλλη δοκιμή φάσης ΙΙΙ στην Ιαπωνία, η οποία, όπως

σε νανοσωματίδια

λέει, θα μπορούσε να οδηγήσει σε αίτηση για έγκριση εκεί. Η Gritstone χρησιμοποιεί την τεχνολογία saRNA για την παροχή πρόσθετων πρωτεϊνών SARS-CoV-2 σε ένα υποψήφιο εμβόλιο Τ-κυττάρων που έχει ολοκληρώσει μια δοκιμή φάσης Ι. Πρωτεΐνες

Αρκετά εμβόλια COVID-19 με βάση πρωτεΐνες έχουν εγκριθεί παγκοσμίως, περιλαμβανομένου και ενός που παρασκευάζεται από την αμερικανική εταιρεία βιοτεχνολογίας Novavax. Το χαμηλό κόστος και η ευκολία παραγωγής τους τα καθιστά ελ-

55
Nik Spencer/Nature.
Το χαμηλό κόστος
και η ευκολία
παραγωγής τους καθιστά ελκυστικά τα εμβόλια με πρωτεΐνες.

κυστικά. Συνήθως, αποτελούνται από σταθεροποιημένες μορφές ολόκληρης της πρωτεΐνης SARS-CoV-2 spike ή της RBD της. Μια νέα κατηγορία αυτών των εμβολίων αποτελείται από πρωτεΐνες που αυτοσυναρμολογούνται σε μια δομή σε σχήμα μπάλας ποδοσφαίρου, γεμάτη με spike ή RBD. Η επαναλαμβανόμενη διάταξη των ιικών μορίων, που μιμείται έναν πραγματικό ιό, δημιουργεί μια ιδιαίτερα ισχυρή ανοσολογική απόκριση.

Τα εμβόλια «μωσαϊκού» που αναπτύχθηκαν

από το Caltech και το Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον (τα οποία είναι γεμάτα με RBD από πολλά είδη κορωνοϊών) αποτελούν ένα παράδειγμα αυτής της προσπάθειας.

Ένα άλλο εμβόλιο με νανοσωματίδια έχει ήδη εγκριθεί, τον Απρίλιο του 2022, από τις ρυθμιστικές αρχές της Νότιας Κορέας. Πρόκειται για ένα εμβόλιο το οποίο αναπτύχθηκε επίσης στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον και περιέχει RBDs από την αρχική έκδοση του SARS-CoV-2. Μια δοκιμή φάσης ΙΙΙ έδειξε ότι το εμβόλιο ενίσχυσε τις αντιδράσεις των αντισωμάτων σε επίπεδα που ήταν αρκετές φορές υψηλότερα από εκείνα που παρήγαγε το εμβόλιο ιικού φορέα που αναπτύχθηκε από την AstraZeneca και το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο χρησιμοποιεί έναν αδενοϊό χιμπατζή που κωδικοποιεί αντιγόνα αιχμής.

Ωστόσο, η νοτιοκορεατική εταιρεία που αναπτύσσει το εμβόλιο, η SK biosciences, δήλωσε στα τέλη του 2022 ότι διέκοψε την παραγωγή εν μέσω χαμηλής ζήτησης για το εμβόλιο στη Νότια Κορέα. Μια ομάδα με επικεφαλής ερευνητές του Ινστιτούτου

Έρευνας του Στρατού Walter Reed των ΗΠΑ στο Silver Spring του Maryland αναπτύσσει ένα άλλο εμβόλιο με πρωτεϊνικά νανοσωματίδια, χρησιμοποιώντας μια πρωτεΐνη που μεταφέρει σίδηρο και ονομάζεται φερριτίνη.

Ορισμένα εμβόλια COVID-19 εισπνέονται ως ομίχλη μέσω της μύτης ή του στόματος ή ως ρινικές σταγόνες. Με αυτόν τον τρόπο προκαλούν ανοσολογικές αντιδράσεις στο σημείο όπου ο SARS-CoV-2 εισέρχεται στον οργανισμό, στις λεπτές βλεννογόνες μεμβράνες που καλύπτουν τη μύτη και το στόμα. Αυτά τα εμβόλια θα μπορούσαν, θεωρητικά, να σταματήσουν τον ιό πριν εξαπλωθεί.

Δεδομένα από μελέτες σε ζώα υποδηλώνουν ότι αυτό μπορεί να είναι εφικτό, και τουλάχιστον πέντε ρινικά εμβόλια έχουν ήδη εγκριθεί για χρήση: δύο στην Κίνα και από ένα στην Ινδία, το Ιράν και τη Ρωσία. Ωστόσο, δεν υπάρχουν ακόμη δεδομένα για το κατά πόσον τα εμβόλια αυτά είναι καλύτερα από τις ενέσεις όσον αφορά τη μείωση της μόλυνσης ή της μετάδοσης του ιού.

56 œ ΡΕΠΟΡΤΑΖ
Ιανουάριος-Φεβρουάριος
/
2023
Nik Spencer/Nature.
Τα εμβόλια mRNA θα είναι ηγέτες της αγοράς ως προς την ικανότητα να αντιδρούν γρήγορα.

Μια βασική πρόκληση για την ανάπτυξη

αυτών και άλλων εμβολίων επόμενης γενιάς COVID-19 είναι να αποδειχθεί ότι προσφέρουν πραγματικές βελτιώσεις σε

σχέση με τα υπάρχοντα εμβόλια, επισημαίνει η Melanie Saville, εκτελεστική διευ-

θύντρια Έρευνας και Ανάπτυξης Εμβολίων

στο Coalition for Epidemic Preparedness

Innovations (CEPI), ένα ίδρυμα με έδρα

το Όσλο, που είναι ένας από τους κύριους χρηματοδότες των εμβολίων επόμενης γενιάς COVID-19.

Σκληρός ανταγωνισμός

Όλα τα εμβόλια επόμενης γενιάς θα πρέπει να «παλέψουν» για μερίδιο αγοράς.

Περισσότερα από 50 εμβόλια έχουν ήδη εγκριθεί και υπάρχουν εκατοντάδες

σε πρώιμο και προχωρημένο στάδιο κλινικών δοκιμών, ενώ εκατοντάδες άλλα έχουν εγκαταλειφθεί.

Μεταξύ των εγκεκριμένων εμβολίων, λίγα μόνο κυριαρχούν στις δόσεις που έχουν χορηγηθεί.

Παρά τον καταιγισμό των ερευνών, τα τρέχοντα εμβόλια mRNA, όπως αυτά της

Moderna και της Pfizer-BioNTech, είναι πιθανό να διατηρήσουν την κυριαρχία τους, υποστηρίζει ο Matt Linley, διευθυντής Ανάλυσης στην Airfinity, μια εταιρεία Πληροφοριών για τις Βιοεπιστήμες στο Λονδίνο.

Η ταχεία ανάπτυξη των δισθενών εμβολίων που περιλάμβαναν ένα συστατικό Όμικρον έδειξε ότι τα εμβόλια αυτά μπορούν να προσαρμοστούν γρήγορα. Αν χρειαστεί άλλη ενημέρωση, «τα εμβόλια mRNA θα είναι ηγέτες της αγοράς ως προς την ικανότητα να αντιδρούν γρήγορα» ισχυρίζεται ο Linley.

Η πανδημία COVID-19 δεν θεωρείται, πλέον, η ολοκληρωτική κατάσταση έκτακτης ανάγκης που ήταν κάποτε, και έτσι οι προγραμματιστές και οι ρυθμιστικές αρχές θα κινηθούν πιο αργά σε σύγκριση με τον ιλιγγιώδη ρυθμό των εμβολίων πρώτης γενιάς, προσθέτει ο Saville. «Δεν θα πρέπει να τα βιάσουμε, διότι αυτά πρέπει να είναι τα είδη εμβολίων που θα είναι ανθεκτικά μακροπρόθεσμα για το COVID-19».

Αλλά, ακόμη κι αν οι εργασίες πάνω σε νέες τεχνολογίες εμβολίων δεν αποδώσουν

άμεσα κατά του COVID-19, θα μπορούσαν να υποστηρίξουν τις προσπάθειες για την καταπολέμηση άλλων ασθενειών, λέει ο Saville, όπως οι εργασίες του CEPI πάνω σε μια «βιβλιοθήκη εμβολίων» για διαφορετικές οικογένειες ιών για τη βελτίωση της προετοιμασίας για μελλοντικές απειλές •••

57
Nik Spencer/Nature. Πηγή: Ν: Airfinity Nik Spencer/Nature. Πηγή: Ν: Airfinity

œ Ψηφιακή υποδομή με πλήθος δεδομένων

HΕυρωπαϊκή Επιτροπή εγκαινίασε την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία απεικόνισης του καρκίνου

που αποβλέπει στη στήριξη των παρόχων υγειονομικής περίθαλψης, των ερευνητικών ιδρυμάτων και των φορέων καινοτομίας κατά τη βέλτιστη χρήση καινοτόμων, βασιζόμενων σε δεδομένα λύσεων για τη θεραπεία και την περίθαλψη του καρκίνου.

Σε αυτήν περιλαμβάνεται τo Ευρωπαϊκό

Ενοποιημένο Αποθετήριο για Εικόνες Καρκίνου (EUCAIM) που αποτελεί πρωτοποριακό έργο ανάπτυξης μιας ενοποιημένης υποδομής. Στόχος της λειτουργίας

του είναι να ενισχύσει τη χρήση απεικονιστικών μεθόδων σε συνδυασμό με την Τεχνητή Νοημοσύνη, με απώτερο σκοπό την ιατρική ακριβείας για τους καρκινοπαθείς

και τους πολίτες της Ευρώπης.

Η πρωτοβουλία περιλαμβάνεται στο ευρωπαϊκό σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου. Επιδίωξη αποτελεί η δημιουργία μιας ψηφιακής υποδομής που θα συνδέει τους πόρους και τις βάσεις δεδομένων απεικόνισης του καρκίνου σε

ολόκληρη την ΕΕ, διασφαλίζοντας παράλληλα την τήρηση υψηλών προτύπων δεοντολογίας, εμπιστοσύνης, ασφάλειας και προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Στο πλαίσιο της εν λόγω υποδομής, θα συνδέονται επίσης ενωσιακές και εθνικές πρωτοβουλίες, δίκτυα νοσοκομείων, καθώς και αποθετήρια ερευνών με απεικονιστικά δεδομένα και άλλα σχετικά δεδομένα υγείας. Εκτιμάται ότι η ανάπτυξη των εργαλείων αυτών θα βοηθήσει τους γιατρούς και τους ερευνητές να σημειώσουν πρόοδο στην καταπολέμηση του καρκίνου. Καινοτόμες λύσεις θα προκύψουν από τα δεδομένα, ώστε να αναβαθμιστεί η διάγνωση και η καλύτερη περίθαλψη των ασθενών. «Η πρωτοβουλία απεικόνισης του καρκίνου θα παράσχει ζωτικής σημασίας πληροφορίες για την επόμενη γενιά διαγνωστικών μέσων και θεραπειών για τον καρκίνο και θα μας βοηθήσει να καταστήσουμε τον προσυμπτωματικό έλεγχο περισσότερο ακριβή, έγκαιρο και προσβάσιμο

Η εν λόγω πρωτοβουλία αποτελεί βασικό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο ε-

58 / Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2023
Ευρωπαϊκή
πρωτοβουλία απεικόνισης του
καρκίνου Δημιουργείται Ευρωπαϊκό Ενοποιημένο Αποθετήριο
œ ΡΕΠΟΡΤΑΖ

πενδύουμε και αξιοποιούμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις δυνατότητες καινοτόμων ψηφιακών λύσεων, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού σχεδίου για την καταπολέμηση του καρκίνου, ώστε να αλλάξει η πραγματικότητα για τους καρκινοπαθείς και τις οικογένειές τους» τόνισε η κ. Στέλλα Κυριακίδου, επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων.

Το σκεπτικό της πρωτοβουλίας βασίζεται στο γεγονός ότι η τεχνολογική καινοτομία, σε συνδυασμό με την προστασία των δεδομένων, μπορεί να δημιουργήσει ένα αξιόπιστο πλαίσιο για ερευνητές, φορείς καινοτομίας, γιατρούς και ασθενείς Χάρη στη νέα ευρωπαϊκή πρωτοβουλία απεικόνισης του καρκίνου, οι ερευνητές θα έχουν αποτελεσματική πρόσβαση σε περισσότερα δεδομένα υψηλής ποιότητας, για τη μελέτη της νόσου και την προώθηση της κατανόησής της. Οι φορείς καινοτομίας θα είναι σε θέση να αναπτύξουν και να δοκιμάσουν λύσεις για την περίθαλψη του καρκίνου βασιζόμενες σε δεδομένα. Η διευκόλυνση της ανάπτυξης λύσεων βασιζόμενων σε δεδομένα θα δώσει τη δυνατότητα στους γιατρούς να λαμβάνουν κλινικές αποφάσεις, να προβαίνουν σε διαγνώσεις και θεραπείες και να εφαρμόζουν προγνωστική ιατρική προς όφελος των καρκινοπαθών με τρόπο ακριβέστερο και ταχύτερο. Επιπλέον, θα υποστηρίξει τον αλτρουισμό δεδομένων μεταξύ των πολιτών, οι οποίοι θα μπορούσαν να δώσουν οικειοθελώς τη συγκατάθεση ή την άδειά τους για τη διάθεση δεδομένων δικής τους παραγωγής ως μέσο εμπλουτισμού των συνόλων δεδομένων υγείας. Ωστόσο, η διασυνοριακή και η διαλειτουργική συνεργασία θα υλοποιείται μέσω της ασφαλούς υποδομής, που θα διαφυλάσσει την ιδιωτικότητα και θα επιταχύνει την καινοτομία στην ιατρική έρευνα. Για παράδειγμα, θα είναι εφικτή η κατάρτιση νέων τεχνολογιών που χρησιμοποιούν Τεχνητή Νοημοσύνη. Με τον τρόπο αυτό θα επιταχυνθεί η ανάπτυξη καινοτόμων εργαλείων, τα οποία μπορούν να προσφέρουν ταχύτερη διάγνωση του καρκίνου και βελτιωμένη εξατομικευμένη περίθαλψη.

Προώθηση της έρευνας και της περίθαλψης

Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή στρατηγική για τα δεδομένα και τον ευρωπαϊκό χώρο δεδομένων για την υγεία, η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία απεικόνισης του καρκίνου είναι μία από τις εμβληματικές πρωτοβουλίες του

59

ευρωπαϊκού σχεδίου για την καταπολέμηση του καρκίνου (EBCP). Συγκεκριμένα, αναμένεται να συνδυάσει την καινοτομία στον τομέα της ψηφιακής τεχνολογίας και την ευρωπαϊκή προστασία των δεδομένων για τη δημιουργία ενός αξιόπιστου και ασφαλούς πλαισίου, που θα παρέχει στους ερευνητές, τους φορείς καινοτομίας και τους γιατρούς πρόσβαση σε πολύτιμα δεδομένα. Σημαντικοί ευρωπαϊκοί ερευνητικοί οργανισμοί, ιδρύματα

και επιχειρήσεις θα συνεργαστούν για τον σχεδιασμό των υποδομών, οι οποίες θα έχουν τους εξής στόχους:

œ

Παροχή εύκολης πρόσβασης σε με-

γάλο όγκο δεδομένων απεικόνισης

του καρκίνου στους Ευρωπαίους κλινικούς γιατρούς, ερευνητές και φορείς

καινοτομίας.

œ

Στήριξη της δοκιμής και ανάπτυξης

εργαλείων εξατομικευμένης ιατρικής, για την προώθηση της διάγνωσης

και θεραπείας του καρκίνου.

œ Στήριξη της δημιουργίας νέων συνόλων δεδομένων απεικόνισης του καρκίνου και της διαλειτουργικότητας των υφιστάμενων, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή στρατηγική για τα δεδομένα.

Η σημασία του

Το EUCAIM εκτιμάται ότι θα αντιμετωπίσει τον κατακερματισμό των υφιστάμενων αποθετηρίων εικόνων καρκίνου. Μάλιστα, σχεδιάζεται να δημιουργηθεί άτλαντας (Atlas of Cancer Imaging) με περισσότερα από 60 εκατομμύρια ανωνυμοποιημένα (μη ταυτοποιήσιμα) δεδομένα ιατρικής απεικόνισης καρκίνου. Αυτά θα είναι προσβάσιμα στον χώρο της κλινικής ιατρικής, της έρευνας και της καινοτομίας σε όλη την ΕΕ, για την ανάπτυξη και τη συγκριτική αξιολόγηση αξιόπιστων εργαλείων Τεχνητής Νοημοσύνης (AI).

Η υποδομή θα συμπληρωθεί περαιτέρω με μελέτες παρατήρησης από νοσοκομεία,

μοριακά και εργαστηριακά δεδομένα. Εκτιμάται ότι θα επεκταθεί σε τουλάχιστον 30 κατανεμημένους κόμβους-παρόχους

δεδομένων από 15 χώρες μέχρι το τέλος του τετραετούς του έργου. «Οι ψηφιακές τεχνολογίες και η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι καίριας σημασίας στη μάχη μας κατά του καρκίνου. Κινητήριος μοχλός αυτών των τεχνολογιών είναι τα δεδομένα υψηλής ποιότητας. Με την ευρωπαϊκή πρωτοβουλία απεικόνισης του καρκίνου θα απελευθερώσουμε πληθώρα δεδομένων και θα τα μετατρέψουμε σε καινοτόμες λύσεις για την περίθαλψη του καρκίνου» επεσήμανε, μεταξύ άλλων, ο κ. Τιερί Μπρετόν, επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς.

Στην πρωτοβουλία εντάσσεται και η ολοκλήρωση του έργου του μηχανισμού δοκιμών και πειραματισμού στον τομέα της υγείας με τη χρήση TN (TEF-Health). Τα δύο έργα αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, όπως και ο σχεδιασμός της πανευρωπαϊκής ψηφιακής υποδομής, και να έχουν θεσπιστεί οι μηχανισμοί συνεργασίας. Στη συνέχεια, οι πάροχοι δεδομένων θα είναι σε θέση να συνδεθούν με τη νέα αυτή ευρωπαϊκή ομοσπονδοποιημένη πλατφόρμα.

Η πρώτη έκδοση της πλατφόρμας θα διατεθεί έως τα τέλη του 2024 και η τελική έκδοση αναμένεται έως τα τέλη του 2025. Η ψηφιακή υποδομή θα βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία και χρήση το 2026. Σημειώνεται ότι το έργο EUCAIM υποστηρίζεται από το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη» με 18 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για έργο μεγάλης κλίμακας, που θα αναπτύξει την ομοσπονδιακή ευρωπαϊκή υποδομή δεδομένων απεικόνισης του καρκίνου με βάση το έργο δικτύου ΤΝ. Η υποδομή αποσκοπεί να συμπεριλάβει περισσότερα από 100.000 περιστατικά καρκίνου έως το 2025 και τουλάχιστον 60 εκατομμύρια υπομνηματισμένες απεικονίσεις καρκίνου στον προαναφερόμενο άτλαντα καρκινικών απεικονίσεων.

Το έργο ξεκινά με 21 κλινικές εγκαταστάσεις από 12 χώρες και αποσκοπεί στο να εξαπλωθεί ώς τους 30 τουλάχιστον κατανεμημένους παρόχους δεδομένων από 15 χώρες. Τα δεδομένα απεικόνισης του καρκίνου θα τεθούν στη διάθεση του TEFHealth, που θεσπίστηκε στο πλαίσιο του προγράμματος DIGITAL. Μέσω αυτού μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που έχουν αναπτύξει λύσεις Τεχνητής Νοημοσύνης για την αντικαρκινική περίθαλψη θα έχουν τη δυνατότητα να τις δοκιμάσουν σε πραγματικά περιβάλλοντα.•••

60 œ ΡΕΠΟΡΤΑΖ / Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2023
Περισσότερα από 100.000 περιστατικά καρκίνου έως το 2025 και τουλάχιστον 60 εκατομμύρια απεικονίσεις θα δημιουργήσουν άτλαντα καρκινικών απεικονίσεων.
61 www.ethosmedia.eu

œ Τρεις νέες θεραπείες στο «οπλοστάσιο» των γιατρών

Oκαρκίνος του μαστού μπορεί να είναι ο συχνότερος «εχθρός» των γυναικών παγκοσμίως, αλλά ο τακτικός προληπτικός έλεγχος, η έγκαιρη διάγνωση και οι αποτελεσματικές σύγχρονες θεραπείες μπορούν να εξασφαλίσουν τη δυνατότητα ίασης των ασθενών. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι μία στις οκτώ γυναίκες θα παρουσιάσει καρκίνο του μαστού, ενώ στην Ελλάδα αναφέρονται

περί τις 7.700 νέες περιπτώσεις τον χρό-

νο και κάποιες από αυτές θα αναπτύξουν μεταστατική νόσο

«Οι εξελίξεις στη θεραπεία του μεταστατικού

καρκίνου του μαστού είναι καταιγιστικές

και αυτό οφείλεται στην εξατομίκευση της θεραπευτικής προσέγγισης. Ο καρκίνος του μαστού δεν αντιμετωπίζεται πια ως μια νόσος με τα ίδια χαρακτηριστικά σε όλες τις γυναίκες, αλλά εστιάζουμε στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του στην κάθε ασθενή. Η εξατομικευμένη θεραπεία έχει ως σκοπό την επιλογή της ιδανικής θεραπείας της ασθενούς και βασίζεται σε καινοτόμα

φάρμακα, τα οποία στοχεύουν σε εξειδικευμένα μόρια των καρκινικών κυττάρων,

που εμπλέκονται στον πολλαπλασιασμό και την επιβίωσή τους. Στον καρκίνο του μαστού, ανάλογα με την έκφραση των ορμονικών υποδοχέων ER, PR και της ογκοπρωτεΐνης Ηer-2, εφαρμόζεται και ανάλογη στοχευμένη θεραπεία» εξηγεί η δρ Ελένη Γαλάνη, παθολόγος-ογκολόγος στη Β’ Ογκολογική Κλινική του Metropolitan Hospital

Ακόμη και για τις περιπτώσεις ασθενών με μεταστατικό ορμονοευαίσθητο καρκίνο του μαστού (ER, PR θετικοί και Her-2 αρνητικοί όγκοι) έχει διασφαλιστεί μια νέα κατηγορία φαρμάκων. Πρόκειται για τους αναστολείς της κυκλίνης (CDK4/6 inhibitors), οι οποίοι χαρίζουν στις ασθενείς περισσότερα χρόνια ποιοτικής ζωής. Μάλιστα, με χορήγηση της θεραπείας από του στόματος, οι ασθενείς δεν χρειάζεται να λάβουν για μεγάλο χρονικό διάστημα τη χημειοθεραπεία και μπορούν να μη διαταράξουν την καθημερινή τους ρουτίνα, αφού δεν θα χάσουν τα μαλλιά τους και θα έχουν ελάχιστες ανεπιθύμητες ενέργειες.

Τρία νέα φάρμακα αυτής της κατηγορίας

είναι διαθέσιμα, σήμερα, στη χώρα μας.

62 / Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2023
Μεταστατικός
καρκίνος μαστού:
Εξατομικευμένη θεραπεία με καινοτόμα φάρμακα
Πώς βοηθούν οι προληπτικές εξετάσεις
œ ΡΕΠΟΡΤΑΖ
63

Οι συνδυασμοί θεραπειών έχουν

καταφέρει τόσο

την αύξηση των

ποσοστών ίασης όσο

και τη μετατροπή της

μεταστατικής νόσου

σε χρόνια νόσο.

Her-2 θετική μεταστατική νόσος

Ειδικότερα, οι νέες αντι-Her-2 στοχεύουσες θεραπείες μπορούν να επιμηκύνουν

το διάστημα επιβίωσης ασθενών με Her-2

θετική μεταστατική νόσο, μεταβάλλοντας

την ογκολογική ασθένεια σε χρόνια νόσο

με πολύ καλή ποιότητα ζωής. Συγκεκριμένα, δύο νέα φάρμακα για τον Her-2 θετικό μεταστατικό καρκίνο του μαστού προστέθηκαν

στη θεραπευτική φαρέτρα.

Το ένα είναι το νέο σύμπλοκο μόριο Τrastuzumab-Deruxtecan, το οποίο έδειξε εξαιρετικά υψηλή αποτελεσματικότητα

σε ασθενείς με μεταστατικό Her-2 θετικό καρκίνο του μαστού, στους οποίους είχαν αποτύχει προηγούμενες θεραπείες.

Το άλλο φάρμακο, το Τucatinib, είναι ένας ιδιαίτερα αποτελεσματικός μικρομοριακός εκλεκτικός αναστολέας του Her-2, που χορηγείται από το στόμα σε συνδυασμό με από του στόματος χημειοθεραπεία και με το μονοκλωνικό αντίσωμα Transtuzumab Και τα δύο αυτά φάρμακα είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά και στις ασθενείς με Her-2 θετική νόσο που έχουν εγκεφαλικές μεταστάσεις. Το δε Τucatinib συστήνεται για τη θεραπεία ασθενών με εξελισσόμενες εγκεφαλικές εντοπίσεις.

Τριπλά αρνητικός καρκίνου του μαστού

Ασθενείς με μεταστατική τριπλά αρνητική νόσο φαίνεται να έχουν σημαντικό κλινικό όφελος από τη λήψη συνδυασμού ανοσοθεραπείας και χημειοθεραπείας.

Συγκεκριμένα, το όφελος αυτό αφορά τις ασθενείς με έκφραση του δείκτη PDL-1.

Το «πράσινο φως» δόθηκε στην Ευρώπη σε ένα νέο σύμπλοκο μόριο, το Sagituzumb Govitecan, το οποίο προσφέρει σημαντική παράταση του χρόνου ζωής των ασθενών με προχωρημένο προθεραπευμένο τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού.

«Σε ένα μικρό ποσοστό (5%-10%) των ασθενών ο καρκίνος του μαστού είναι κληρονομικός. Σήμερα, γνωρίζουμε ότι ο κληρονομικός καρκίνος του μαστού και των ωοθηκών συνήθως οφείλεται

σε παθολογικές μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA1/2. Πρέπει όμως να τονιστεί ότι ο γονιδιακός έλεγχος πρέπει να γίνεται σε επιλεγμένο πληθυσμό, που πληροί συγκεκριμένα κριτήρια.

Αναστολείς της PARP Μια νέα

στολείς της PARP μπορούν να επιδιορθώνουν τις βλάβες στο DNA, έχουν διανοίξει νέους, σημαντικούς θεραπευτικούς δρόμους, σύμφωνα με τη γιατρό. Αυτές είναι καινοτόμες

θεραπείες, εγκεκριμένες από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων και διαθέσιμες στις Ελληνίδες ασθενείς.

Όλα τα δεδομένα καταδεικνύουν πως είμαστε πια σε μια νέα εποχή συνδυασμένης θεραπείας. Πλέον, συνδυασμοί της κλασικής χημειοθεραπείας ή ορμονοθεραπείας με νέα, καινοτόμα φάρμακα, μονοκλωνικά αντισώματα ή ανοσοθεραπεία έχουν καταφέρει τόσο την αύξηση των ποσοστών ίασης όσο και τη μετατροπή της μεταστατικής νόσου σε χρόνια νόσο.

Στην κατεύθυνση της ανακούφισης και της θεραπείας ασθενών συμβάλλουν οι σύλλογοι ασθενών, που με τη συνεχή και ουσιαστική παρουσία τους υποστηρίζουν σε κάθε επίπεδο (ενημερωτικό, ψυχολογικό ή/και οικονομικό) τις ασθενείς με καρκίνο του μαστού καθ’ όλη τη διάρκεια της θεραπείας τους. Στην πληροφοριακή θωράκιση των γυναικών, το δίκτυο «Γυναίκες στην Ογκολογία», που αποτελείται από γυναίκες ογκολόγους, πέραν των συνεχών δράσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης που αναλαμβάνει, έχει δημιουργήσει τη διαδικτυακή πλατφόρμα w4life gr. Επιδίωξη είναι η αξιόπιστη και υπεύθυνη ενημέρωση.

«Τέλος, ας έχουμε κατά νου ότι το “προλαμβάνειν” είναι αυτό που θέλουμε, δηλαδή “κάλλιον του θεραπεύειν”, όταν στις προτεινόμενες προληπτικές ιατρικές εξετάσεις προστίθενται η αποφυγή των συνηθειών που σχετίζονται με την αύξηση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου και η υιοθέτηση ενός τρόπου ζωής που σχετίζεται με τη μείωση του ίδιου κινδύνου» επισημαίνει η δρ Ελένη Γαλάνη, η οποία αναλύει τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν οι ασθενείς για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού:

œ

Αποφυγή του καπνίσματος, της παχυσαρκίας, δηλαδή του πρώτου και του δεύτερου μεγαλύτερου παράγοντα κινδύνου εμφάνισης καρκίνου, ακόμα και της μέτριας κατανάλωσης αλκοόλ, που αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του μαστού. œ Υγιεινή διατροφή και άσκηση, που αποτελούν ασπίδα προστασίας από τον καρκίνο.

œ Κατάλληλες για το φύλο, την ηλικία και το ιστορικό προληπτικές εξετάσεις.

«Αυτόν τον δρόμο είναι που έχουμε υποχρέωση, τόσο προς τον εαυτό μας όσο και προς αυτούς που αγαπάμε, να ακολουθούμε» καταλήγει η γιατρός.•••

64 œ ΡΕΠΟΡΤΑΖ
Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2023
/
κατηγορία φαρμάκων σε μορφή χαπιών έρχεται να ευνοήσει ασθενείς με μετάλλαξη στα γονίδια BRCA1/2. Οι ανα-

Ενημέρωση ουσίας για την επιχειρηματικότητα

στην υγεία

και το φάρμακο

10 ΧΡΟΝΙΑ

Εξειδικευμένη ενημέρωση

Συνεντεύξεις και έρευνες

σε βάθος για επίκαιρα θέματα

Θεσμικές, επιχειρηματικές

και επιστημονικές αναλύσεις

Ρεπορτάζ για την πολιτική υγείας

και φαρμάκου

65 www.ethosmedia.eu info@ethosmedia.eu
Γράφουμε αυτά
που αξίζουν για

Η θεραπεία με βιολογικά μόρια

συμβάλλει στην ελάττωση της θνητότητας.

Eπιστημονικά «όπλα» έχουν προστεθεί στη φαρέτρα των ογκολόγων, συμβάλλοντας στην αποτελεσματική αντιμετώπιση του συνόλου των κακοηθειών. Την ελπίδα διαχέουν οι εξελίξεις στην αντινεοπλασματική θεραπεία, που υπερβαίνουν πλέον τις προβλέψεις των προηγούμενων χρόνων, με αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης, βελτίωση της ποιότητας ζωής των πασχόντων, βελτιστοποίηση των θεραπειών με τη χρήση στοχευτικών παραγόντων και της ανοσοθεραπείας, σε πολλές περιπτώσεις, προσφέροντας πλήρη ίαση. «Ως γνωστόν, το ανοσιακό σύστημα είναι πολύ σημαντικό, διότι αφενός αποτελεί τη φυσική άμυνα του οργανισμού έναντι ξενιστών και αφετέρου συμβάλλει στην αντιμετώπιση καρκινικών κυττάρων. Η ανοσοθεραπεία είναι θεραπεία που χρησιμοποιεί συγκεκριμένα τμήματα του ανοσοποιητικού συστήματος του ίδιου του ασθενή για να καταπολεμήσει παθήσεις όπως ο καρκίνος. Αυτό μπορεί να γίνει με δύο τρόπους: είτε προκαλώντας ή πιέζοντας τις φυσικές δυνάμεις του ίδιου του ανοσοποιητικού συστήματος να ανακαλύψει και να επιτεθεί στα καρκινικά κύτταρα είτε παρασκευάζοντας βιολογικά μόρια στο εργαστήριο που είναι ακριβώς όμοια με τα συστατικά του ανοσοποιητικού συστήματος, τα οποία χρησιμοποιούνται στη βελτίωση του τρόπου δράσης του αμυντικού

μηχανισμού εναντίον των καρκινικών κυττάρων» εξηγεί ο MD, MSc, PhD, παθολόγος-ογκολόγος, διευθυντής της Δ’ Ογκολογικής Κλινικής του Metropolitan General, Νικόλαος Κεντεποζίδης

Η θεραπεία με βιολογικά μόρια εφαρμόστηκε αρχικά σε κακοήθειες όπως είναι ο καρκίνος του πνεύμονα, ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης και το μελάνωμα και πλέον επεκτείνεται σε ολοένα και περισσότερες μορφές καρκίνου, όπως είναι οι κακοήθειες του γαστρεντερικού συστήματος. Στην κατηγορία αυτή υπάγονται ο καρκίνος του οισοφάγου-στομάχου, ο καρκίνος του παχέος εντέρου και ορθού, ο καρκίνος του παγκρέατος και ο

66 / Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2023
του γαστρεντερικού συστήματος Μείωση της επίπτωσης και της θνητότητας και στα δύο φύλα σε χώρες του δυτικού κόσμου œ Η συμβολή της ανοσοθεραπείας œ ΡΕΠΟΡΤΑΖ
Θεραπευτικές εξελίξεις στις κακοήθειες

καρκίνος του ήπατος και των χοληφόρων. Πρόκειται για διαφορετικές κατηγορίες νεοπλασμάτων, αλλά με έναν κοινό παρονομαστή: τη μείωση της επίπτωσης

και της θνητότητας σε χώρες του δυτικού κόσμου τόσο σε άνδρες όσο και

σε γυναίκες

Σε ό,τι έχει να κάνει με τις εξελίξεις στους

καρκίνους του γαστρεντερικού συστήματος, σημαντικό ρόλο παίζει το μοριακό

προφίλ των όγκων αυτών. Τα τελευταία

χρόνια, ο έλεγχος βιοδεικτών όπως είναι το MSI, το PD-L1 και το TMB έχουν προσθέσει και την ανοσοθεραπεία στις

θεραπευτικές επιλογές, με ενθαρρυντικά αποτελέσματα.

Καρκίνος του οισοφάγουστομάχου

Πλέον, εφαρμόζεται τόσο η ανοσοθεραπεία όσο και θεραπείες που στοχεύουν το HER-2 γονίδιο. Μάλιστα, στον καρκίνο του οισοφάγου πήρε έγκριση η χορήγηση pembrolizumab στην πρώτη γραμμή σε συνδυασμό με πλατίνα και 5-FU σε ασθενείς που δεν είναι κατάλληλοι για χειρουργική εξαίρεση ή ριζική χημειοακτινοθεραπεία. Καρκίνος

Η ανοσοθεραπεία έχει πάρει έγκριση στην πρώτη γραμμή ασθενών με μεταστατικό κολο-ορθικό καρκίνο που εμφανίζουν μικροδορυφορική αστάθεια, αυξάνοντας τόσο το ελεύθερο προόδου νόσου διάστημα (PFS) όσο και την ολική επιβίωση (OS). Επιπλέον, εκτός από τον μοριακό έλεγχο με KRAS, NRAS και MSI, στην καθημερινή πρακτική έχει προστεθεί ο έλεγχος για έκφραση του HER-2, του BRAF και του NTRK, οπότε εφαρμόζονται και οι ανάλογες στοχευτικές ή στοχευμένες θεραπείες.

Καρκίνος του παγκρέατος

Σε μια νόσο με λίγες θεραπευτικές επιλογές, μέχρι σήμερα, ο έλεγχος της μικροδορυφορικής αστάθειας, καθώς και ο έλεγχος μεταλλάξεων των γονιδίων των BRCA

1 και 2 γονιδίων, έχουν πλέον προσφέρει επιπρόσθετες θεραπευτικές λύσεις με την εφαρμογή της ανοσοθεραπείας και των PARP αναστολέων, αντίστοιχα, στους ασθενείς αυτούς.

Καρκίνος του ήπατος

Στην «πρώτη γραμμή» ο συνδυασμός ανοσοθεραπείας (Atezolizumab) μαζί με το μονοκλωνικό αντίσωμα bevacizumab έχει

αυξήσει τόσο το ελεύθερο προόδου νόσου διάστημα (PFS) όσο και την ολική επιβίωση (OS) συγκρινόμενα με το sorafenib, το οποίο για πολλά χρόνια ήταν η επικρατέστερη θεραπεία στη συγκεκριμένη νόσο.

Καρκίνος των χοληφόρων

Πέρα από τη χορήγηση ανοσοθεραπείας, ο έλεγχος αναδιάταξης του γονιδίου FGFR έχει προσφέρει μία επιπλέον θεραπευτική επιλογή στους ασθενείς αυτούς με τη χορήγηση από του στόματος της ουσίας pemigatinib.

«Συμπερασματικά, βλέπουμε ότι, στην εποχή της εξατομικευμένης θεραπείας, έχουν αυξηθεί οι θεραπευτικές μας επιλογές, είναι όμως αδήριτη ανάγκη η εξεύρεση των κατάλληλων βιοδεικτών, έτσι ώστε μελλοντικά να είμαστε σε θέση να μπορούμε να χορηγούμε το κατάλληλο φάρμακο στον κατάλληλο ασθενή» καταλήγει ο κ. Κεντεποζίδης.•••

του παχέος εντέρου
67
Ο έλεγχος
βιοδεικτών και η ανοσοθεραπεία έχουν ενθαρρυντικά αποτελέσματα.

Μειώθηκε, μετά από δέκα χρόνια παρακολούθησης, η πιθανότητα

διάγνωσης καρκίνου

του παχέος εντέρου.

Η μέση ηλικία διάγνωσης

Οπροσυμπτωματικός έλεγχος μέσω κολονοσκόπησης απασχόλησε ερευνητές που κατέδειξαν ότι, μετά από δέκα χρόνια παρακολούθησης, η πιθανότητα διάγνωσης καρκίνου του παχέος εντέρου «πέφτει», αλλά δεν μειώνεται η πιθανότητα θανάτου από τη νόσο. Ήδη, επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι η μέση ηλικία διάγνωσης της νόσου μετατοπίζεται σε νεότερες ηλικίες, οπότε και ενθαρρύνεται η υποβολή στην εξέταση από την ηλικία των 45

ετών για ασθενείς με τυπικό κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.

Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο New England Journal of Medicine δημιούργησε στην επιστημονική κοινότητα έντονες συζητήσεις για την πραγματική αξία της κολονοσκόπησης ως μεθόδου προσυμπτωματικού ελέγχου

για τον κολοορθικό καρκίνο. Τα στοιχεία σχολιάζουν οι καθηγητές της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Μιχάλης Λιόντος (επίκουρος καθηγητής), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (καθηγήτρια), Φλώρα Ζαγουρή (καθηγήτρια) και Θάνος Δημόπουλος (καθηγητής και πρύτανης του ΕΚΠΑ). Αναλυτικά, ο πληθυσμός της μελέτης ήταν περίπου 85.000 άτομα ηλικίας 55-64 ετών από την Πολωνία, τη Νορβηγία και τη Σουηδία. Οι συμμετέχοντες τυχαιοποιήθηκαν σε αναλογία 1:2 είτε να κληθούν για κολονοσκόπηση είτε να έχουν τη συνήθη φροντίδα, δηλαδή να μην κάνουν προγραμματισμένα προσυμπτωματικό έλεγχο Κατά τη διάρκεια μιας μέσης παρακο-

λούθησης δέκα ετών, διαγνώστηκαν 259 περιπτώσεις καρκίνου του παχέος εντέρου στην ομάδα προσκεκλημένων σε σύγκριση με 622 περιπτώσεις στην ομάδα συνήθους περίθαλψης. Στις αναλύσεις πρόθεσης-προς-οθόνη, ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου στα δέκα έτη ήταν 0,98% στην ομάδα προσκεκλημένων και 1,20% στην ομάδα συνήθους φροντίδας, δηλαδή μείωση του κινδύνου κατά 18%

Ο δε κίνδυνος θανάτου από καρκίνο του παχέος εντέρου ήταν 0,28% στην ομάδα προσκεκλημένων και 0,31% στην ομάδα συνήθους φροντίδας (αναλογία κινδύνου, 0,90-95% CI, 0,64 έως 1,16).

Ο αριθμός των ατόμων που χρειαζόταν να προσκληθούν για να υποβληθούν σε προληπτικό έλεγχο για την πρόληψη μιας περίπτωσης καρκίνου του παχέος εντέρου ήταν 455 (95% CI, 270 έως 1.429). Ο

κίνδυνος θανάτου από οποιαδήποτε αιτία

ήταν 11,03% στην ομάδα που προσκλήθηκε και 11,04% στην ομάδα συνήθους φροντίδας (λόγος κινδύνου, 0,99, 95% CI, 0,96 έως 1,04)

Σε αυτήν την τυχαιοποιημένη δοκιμή, ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου στα δέκα έτη ήταν χαμηλότερος μεταξύ των συμμετεχόντων που κλήθηκαν να υποβληθούν σε προληπτική κολονοσκόπηση από ό,τι μεταξύ εκείνων που δεν υποβλήθηκαν σε προληπτικό έλεγχο. Σύμφωνα με τα ευρήματα στην ομάδα της κολονοσκόπησης, μειώθηκε μετά από δέκα χρόνια παρακολούθησης η πιθανότητα διάγνωσης καρκίνου του παχέος

68 / Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2023
Νέα
για την αξία
δεδομένα
της κολονοσκόπησης
πέφτει, αλλά ο γενικός πληθυσμός δεν υποβάλλεται σε εξέταση œ Η σημασία του προσυμπτωματικού ελέγχου œ ΡΕΠΟΡΤΑΖ

εντέρου, αλλά δεν μειώθηκε η πιθανότητα

θανάτου από τη νόσο. Σημειώνεται πως το ποσοστό διάγνωσης πρώιμων και πιο προχωρημένων καρκίνων ήταν το ίδιο

και στις δύο ομάδες της μελέτης.

Αποτελεσματικότητα της μεθόδου

Τα δεδομένα της έρευνας δείχνουν ότι

μόνο το 42% όσων κλήθηκαν να κάνουν κολονοσκόπηση, στο πλαίσιο της μελέτης,

τελικά υποβλήθηκαν στην εξέταση. Στην

ομάδα που υποβλήθηκε στην εξέταση, η κολονοσκόπηση μείωσε την πιθανότητα

διάγνωσης της νόσου κατά 30% και την πιθανότητα θανάτου κατά 50%.

«Το συμπέρασμα που προκύπτει από τη μελέτη ότι η μείωση κατά 18% της ανίχνευσης του καρκίνου του παχέος

εντέρου και η εξοικονόμηση σχεδόν 0% ζωών λόγω καρκίνου του παχέος εντέρου είναι παραπλανητικό» δήλωσε στο Medical News Today η δρ Vanitha Bala, γαστρεντερολόγος στο Memorial Hermann Medical Group στο Χιούστον του Τέξας, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη. Η τελευταία εξήγησε ότι αν ληφθεί υπόψη μόνο η ομάδα που υποβλήθηκε σε προληπτικό

έλεγχο [11.843 άτομα], τότε η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου μειώνεται κατά 31% (18% στη μελέτη) και

ο κίνδυνος θανάτου μειώνεται κατά 50% (0% στη μελέτη)».

Στο ίδιο πνεύμα για τους περιορισμούς της

μελέτης, η δρ Elena Ivanina, διευθύντρια της Νευροολοκληρωτικής Γαστρεντερολογίας

στο νοσοκομείο Lenox Hill, η οποία δεν συμμετείχε στη μελέτη, σχολίασε σχετικά:

«Η μεγαλύτερη απόχρωση σε αυτήν τη μελέτη είναι η διαφορά μεταξύ του “καλούμενου να κάνει κολονοσκόπηση”

και της πραγματικής πραγματοποίησης

της κολονοσκόπησης. Τα συμπεράσματά

τους περιγράφουν τα αποτελέσματα των ατόμων που “προσκλήθηκαν” να κάνουν κολονοσκόπηση, εκ των οποίων μόνο το 42% έκανε πράγματι την κολονοσκόπηση. Στην προσαρμοσμένη ανάλυσή

τους για τα άτομα που πράγματι έκαναν κολονοσκόπηση υπήρξε μείωση της θνησιμότητας κατά 50%, η οποία είναι απίστευτα σημαντική».

Ενστάσεις είχε και ο Dr. David A. Greenwald, διευθυντής Κλινικής Γαστρεντερολογίας και Ενδοσκόπησης στο νοσοκομείο

Mount Sinai, που πρόσθεσε: «Ένα άλλο ζήτημα με τη μελέτη είναι η ποιότητα των κολονοσκοπήσεων που πραγματοποιήθηκαν από το ένα τρίτο περίπου των ιατρών,

που ήταν κάτω από αυτό που θεωρείται ελάχιστο πρότυπο στις ΗΠΑ. Υπάρχει άφθονη βιβλιογραφία ότι απαιτείται κολονοσκόπηση υψηλής ποιότητας για να είναι αποτελεσματική στην πρόληψη του CRC και των θανάτων που σχετίζονται με το CRC και ότι η κολονοσκόπηση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον χειριστή». Ο γιατρός υπενθύμισε ότι «κάθε αύξηση κατά 1% στην ADR σχετίζεται με 3% μείωση της μελλοντικής επίπτωσης του καρκίνου του παχέος εντέρου και 5% μείωση των θανάτων που σχετίζονται με τον καρκίνο του παχέος εντέρου».

Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, οι ασθενείς υποβλήθηκαν σε κολονοσκόπηση χωρίς κάποια καταστολή. Επιπλέον, τα ποιοτικά κριτήρια αναφορικά με την ενδοσκόπηση όλου του εντέρου και το ποσοστό ανίχνευσης αδενωμάτων δεν εκπληρώθηκαν στο 17% και το 28% των συμμετεχόντων ιατρών, αντίστοιχα. Οι παράγοντες αυτοί είναι πιθανόν ότι επηρέασαν την αποτελεσματικότητα της διαδικασίας προσυμπτωματικού ελέγχου.

Οι ερευνητές καταλήγουν ότι η κολονοσκόπηση μειώνει τα ποσοστά διάγνωσης του καρκίνου του παχέος εντέρου. Όμως, πρέπει οι ασθενείς να υποβάλλονται σε κολονοσκόπηση, καθώς η μελέτη έδειξε ότι το ποσοστό συμμόρφωσης στον γενικό πληθυσμό είναι χαμηλό και χρειάζεται μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση του κοινού. Ακόμη πρέπει να υπάρχουν τα απαιτούμενα κριτήρια ποιότητας προκειμένου να διασφαλίζουν οι ασθενείς πραγματικό όφελος στην πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου.•••

Το ποσοστό

συμμόρφωσης στον

γενικό πληθυσμό

είναι χαμηλό

και χρειάζεται

μεγαλύτερη

ευαισθητοποίηση του κοινού.

69

Η αντικατάσταση του

ανθρώπινου δίσκου

από τεχνητό μειώνει

σε μεγάλο βαθμό

τη δημιουργία ή

την επιδείνωση της

δισκοπάθειας.

Τεχνητός δίσκος

δίνει λύση

δισκοκήλη

Λύση στο πρόβλημα της εκφύλισης και της δημιουργίας νέων δισκοκηλών μετά από πρόσθια αυχενική σπονδυλοδεσία δίνει, πλέον, η τοποθέτηση τεχνητού δίσκου (ολική αρθροπλαστική αυχενικού δίσκου). Τα παραπάνω αποδεικνύουν τα νέα στατιστικά στοιχεία που αφορούν τα μακροχρόνια πλεονεκτήματα της μεθόδου αυτής και τα οποία παρουσιάστηκαν στο 15ο Πανελλήνιο Συνέδριο Σπονδυλικής Στήλης, που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα (3-5 Νοεμβρίου), με διεθνή συμμετοχή.

«Πράγματι, η μέθοδος αυτή (ολική αρθροπλαστική αυχενικού δίσκου), με την αντικατάσταση του ανθρώπινου δίσκου από τεχνητό, μειώνει σε μεγάλο βαθμό τη δημιουργία ή επιδείνωση δισκοπάθειας στο παρακείμενο της σπονδυλοδεσίας επίπεδο και το νέο χειρουργείο» αναφέρει ο διακεκριμένος νευροχειρουργός, με μεγάλη εμπειρία στις επεμβάσεις σπονδυλικής στήλης, κ. Θεολόγος Θεολόγου, διευθυντής της Νευροχειρουργικής Κλινικής στην κλινική «Λευκός Σταυρός». Κι αυτό, όπως εξηγεί ο κ. Θεολόγου, συμβαίνει γιατί «ο τεχνητός δίσκος, ο οποίος μιμείται τις ιδιότητες του ανθρώπινου δίσκου, επιτρέπει την κίνηση ανάμεσα στους γειτονικούς σπονδύλους. Με τον τρόπο αυτό αποφεύ-

γεται η φθορά του γειτονικού διαστήματος

και, άρα, η ανάγκη για δεύτερη επέμβαση σε μερικά χρόνια».

Σύμφωνα όμως με όσα ανέφεραν στο συνέδριο κορυφαίοι νευροχειρουργοί, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην επιλογή των ασθενών που θα υποβληθούν στη μέθοδο αυτή. Συγκεκριμένα, είναι αναγκαίο να δοθεί μεγάλη σημασία στις ενδείξεις που πρέπει να τίθενται από τον χειρουργό για την πραγματοποίηση της μεθόδου αυτής. «Οι ενδείξεις, σύμφωνα με όλες τις διεθνείς μελέτες, αναφέρει ο κ. Θεολόγου, πρέπει να είναι ιδιαίτερα αυστηρές. Μόνο ασθενείς με δισκοκήλες που είναι μαλακές χωρίς την ύπαρξη οστεοφύτων και χωρίς αστάθεια ενδείκνυνται για την τοποθέτηση τεχνητού δίσκου. Αντίθετα, ασθενείς με αυχενική σπονδύλωση και ύπαρξη στενώσεων ή οστεοφύτων ή με σπονδυλοαρθροπάθεια ή αστάθεια δεν έχουν καμία ένδειξη τοποθέτησης τεχνητού αυχενικού δίσκου. Το αντίθετο, μάλιστα. Υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα στους ασθενείς αυτούς να επιδεινωθούν τα συμπτώματά τους». Και ο διακεκριμένος Έλληνας νευροχειρουργός καταλήγει: «Χρειάζεται, λοιπόν, προσοχή στην επιλογή των ασθενών, έτσι ώστε αυτοί πραγματικά να επωφεληθούν από τα πλεονεκτήματα της τοποθέτησης

70 / Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2023
στην αυχενική
Μειώνει την πιθανότητα για νέα χειρουργική επέμβαση στο μέλλον œ 15ο Πανελλήνιο Συνέδριο Σπονδυλικής Στήλης œ ΡΕΠΟΡΤΑΖ

ενός τεχνητού δίσκου. Φυσικά, θα πρέπει να αναφέρουμε τον ρόλο που παίζει και η εμπειρία του χειρουργού στο να διακρίνει ποιοι ασθενείς έχουν ένδειξη για αυτήν τη μέθοδο καθώς και στην τεχνική επιτυχία του χειρουργείου».

Αξίζει να αναφερθεί ότι, σύμφωνα με επιστημονικά δεδομένα, ένα σημαντικό ποσοστό των ασθενών (περίπου το 16%) που υποβάλλονται σε πρόσθια αυχενική σπονδυλοδεσία θα αναπτύξουν συμπτώματα από τους παρακείμενους στη σπονδυλοδεσία δίσκους σε βάθος χρόνου δέκα ετών μετά τη χειρουργική επέμβαση. Ένα πολύ μεγάλο ποσοστό από αυτούς –που μπορεί να φτάσει σύμφωνα με νεότερες στατιστικές μελέτες το 70%– θα χρειαστούν νέα χειρουργική επέμβαση.

Η ολική αρθροπλαστική αυχενικού δίσκου, που χρησιμοποιείται τα τελευταία 15 χρόνια και εξελίσσεται, πάντα με τη βοήθεια της τεχνολογίας, αντιμετωπίζει την υποτροπή αυτή με μεγάλη επιτυχία. Η επιτυχία της μεθόδου αυτής έγκειται στη φιλοσοφία της, που θέλει την όσο το δυνατόν καλύτερη και πληρέστερη διατήρηση της κίνησης της σπονδυλικής στήλης. Αυτό επιτυγχάνεται με την αντικατάσταση του ανθρώπινου δίσκου με έναν τεχνητό. Τέλος, έχει μεγάλη σημασία να αναφερθεί ότι στο 15ο Πανελλήνιο Συνέδριο Σπονδυλικής Στήλης, με μετα-ανάλυση των διεθνών βιβλιογραφικών και στατιστικών δεδομένων, μετά από πρόσθια αυχενική δισκεκτομή και σπονδυλοδεσία, περίπου το 6% των ασθενών θα χρειαστούν νέα χειρουργική επέμβαση στο μέλλον. Με την τοποθέτηση τεχνητού αυχενικού δίσκου, αντί για σπονδυλοδεσία, το ποσοστό αυτό πέφτει στο μισό, περίπου στο 3,1%!

Τι είναι η αυχενική

σπονδύλωση

Είναι η κατάσταση εκείνη της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, εκφυλιστικής αιτιολογίας, στην οποία υπάρχει στένωση του νωτιαίου σωλήνα ή/και των σπονδυλικών τρημάτων (δηλαδή των τρημάτων από όπου βγαίνουν τα νεύρα έξω από τη σπονδυλική στήλη). Οφείλεται στην υπερτροφία των αρθρώσεων και των συνδέσμων, καθώς και σε ανάπτυξη οστεοφύτων, κάτι αντίστοιχο με τη στένωση του οσφυϊκού σωλήνα. Πρόκειται δε για μια συνηθισμένη κατάσταση στους ανθρώπους της τρίτης ηλικίας, αλλά δεν εμφανίζουν όλοι συμπτώματα. Όταν όμως εμφανιστούν, τα συνηθέστερα είναι πόνος στον αυχένα και αίσθηση «πιασίματος», τα

οποία μπορεί να υφεθούν με συντηρητική αγωγή (φαρμακευτική αγωγή και/ή φυσικοθεραπείες). Αν όμως η στένωση είναι μεγάλη, τότε αρχίζουν και εμφανίζονται συμπτώματα και σημεία από τον νωτιαίο μυελό και τις νευρικές ρίζες.

Μπορεί, λοιπόν, να εμφανιστούν:

œ

Μούδιασμα ή άλλες διαταραχές αισθητικότητας στα χέρια œ Απώλεια δύναμης στα χέρια και τα πόδια œ Διαταραχές βάδισης œ Διαταραχές από τους σφιγκτήρες

Αν αρχίσει να εμφανίζεται οποιαδήποτε συμπτωματολογία από το νευρικό σύστημα, είναι άμεσης προτεραιότητας η επίσκεψη σε γιατρό, για την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία. Μια καθυστέρηση στην αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμες βλάβες.•••

71

œ Ποια είναι τα συμπτώματα

Οι ενοχλητικές συνέπειες στην

ποιότητα της ζωής μας

Κλειδί» για την αντιμετώπιση

της χρόνιας ρινόρροιας και

της αλλεργικής ρινίτιδας, όταν δεν μπορεί να επιλυθεί το πρόβλημα με θεραπευτική αγωγή, αποτελεί η νευρεκτομή του οπίσθιου ρινικού νεύρου! Η είδηση ανακοινώθηκε στο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Ωτορινολαρυγγολογίας, Κεφαλής & Τραχήλου, που πραγματοποιήθηκε στο Μιλάνο, από τις 29 Οκτωβρίου έως τις 2 Νοεμβρίου 2022, με βάση νεότερα επιστημονικά δεδομένα.

«Η νευρεκτομή του οπίσθιου ρινικού νεύρου είναι πλέον ασφαλής, ενώ αποτελεί

την καλύτερη εναλλακτική θεραπεία για

την αντιμετώπιση της χρόνιας ρινόρροιας

και της αλλεργικής ρινίτιδας», σύμφωνα

με τον διακεκριμένο Έλληνα χειρουργό ωτορινολαρυγγολόγο Μηνά Ν. Αρτόπουλο, διευθυντή του Τμήματος Χειρουργικής Τραχήλου-Θυρεοειδούς της ΩΡΛ Κλινικής του ΜΗΤΕΡΑ, που παρακολούθησε το συνέδριο.

«Η νευρεκτομή του οπίσθιου ρινικού νεύρου είναι σύντομη, εύκολη και αποτελεσματική εναλλακτική λύση. Η βασική διαδικασία είναι η επιλεκτική κοπή δεσμίδων νεύρων στο επίπεδο του σφηνοπαλατινικού τρήματος (SPF) με ενδοσκοπική διαρινική προσέγγιση. Η απονεύρωση του ρινικού βλεννογόνου τον καθιστά “αδιάφορο” σε οποιοδήποτε είδος αλλεργιογόνου ή αλλεργικής αντίδρασης» εξηγεί ο ειδικός.

72 / Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2023 «
Θεραπεία
αλλεργικής ρινίτιδας όταν δεν αποδίδουν τα φάρμακα
œ ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Ρινίτιδα και συνέπειες στη

ζωή μας

Όπως είναι γνωστό, η αλλεργική ρινίτιδα επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής, συμβάλλει σε χαμένο ή μη παραγωγικό χρόνο στο σχολείο ή στην εργασία. Ακόμη, η αλλεργική ρινίτιδα έχει επίπτωση στον ύπνο μας, διαταράσσοντάς τον και προκαλώντας υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Η ρινίτιδα ορίζεται κλινικά ως η εμφάνιση δύο ή περισσότερων συμπτωμάτων πρόσθιας ή οπίσθιας ρινόρροιας, φτερνίσματος, ρινικής απόφραξης και/ή κνησμού της μύτης κατά τη διάρκεια δύο ή περισσότερων διαδοχικών ημερών για περισσότερο από μία ώρα τις περισσότερες ημέρες Σύμφωνα με τους ωτορινολαρυγγολόγους, η αλλεργική ρινίτιδα διαγιγνώσκεται όταν αυτά τα συμπτώματα προκαλούνται από έκθεση σε αλλεργιογόνο το οποίο οδηγεί σε αντίδραση που προκαλείται από την ανοσοσφαιρίνη IgE. Ο ερεθισμός των νεύρων προκαλεί φτάρνισμα και φαγούρα. Η απώλεια της ακεραιότητας του βλεννογόνου προκαλεί ρινόρροια και η αγγειακή εμπλοκή οδηγεί σε απόφραξη της μύτης. Οι ιατρικές μέθοδοι είναι συμπτωματικά αποτελεσματικές σε ήπιες περιπτώσεις, με προσωρινή ανακούφιση και αντιμετωπίσιμες ανεπιθύμητες ενέργειες. Όταν όμως αποτυγχάνουν, η νευρεκτομή του οπίσθιου ρινικού νεύρου είναι αποτελεσματική εναλλακτική λύση. Σύμφωνα με επιστημονικά στοιχεία, εκτιμάται ότι, παγκοσμίως, το 15%-30% του πληθυσμού υποφέρει από αλλεργική ρινίτιδα και το μέσο κόστος ανά περιστατικό για την αντιμετώπιση και τη θεραπεία της φτάνει τα 593 δολάρια! Το κόστος περιλαμβάνει τη θεραπεία αλλά και τις ενδεχόμενες επιπλοκές που προκύπτουν από τη νόσο συνολικά.•••

73
Παγκοσμίως, το 15%-30%
του πληθυσμού υποφέρει από αλλεργική ρινίτιδα.

œ Νέα έρευνα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας σε 194 χώρες

SOS για την

Κόστος 300 δισ. δολ. έως το 2030 από τη

Έως το 2030, σχεδόν 500 εκατομμύρια άνθρωποι θα αναπτύξουν καρδιακές παθήσεις, παχυσαρκία, διαβήτη ή άλλες μη μεταδοτικές ασθένειες (ΜΚΝ) που αποδίδονται στη σωματική αδράνεια!

Μάλιστα, το κόστος της καθιστικής ζωής

μπορεί να φθάσει τα 300 δισ. δολ. έως το 2030 αν οι κυβερνήσεις δεν αναλάβουν επείγουσα δράση και δεν ενθαρρύνουν τους πολίτες τους να ασκούνται περισσότερο.

Στις 19 Οκτωβρίου δημοσιεύθηκε από

τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας μια νέα, σοκαριστική έκθεση με τίτλο “Global status report on physical activity 2022”.

Η έκθεση μετρά τον βαθμό στον οποίο οι κυβερνήσεις εφαρμόζουν συστάσεις για

την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας σε όλες τις ηλικίες. Στοιχεία από 194 χώρες δείχνουν ότι, συνολικά, η πρόοδος είναι αργή και ότι οι χώρες πρέπει να επιταχύνουν την ανάπτυξη και την εφαρμογή πολιτικών για την αύξηση των επιπέδων σωματικής δραστηριότητας και, ως εκ τούτου, την πρόληψη ασθενειών και τη μείωση της επιβάρυνσης στα ήδη καταπονημένα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης.

œ Λιγότερο από το 50% των χωρών έχουν εθνική πολιτική σωματικής άσκησης, εκ των οποίων λιγότερο από το 40% είναι λειτουργικό.

œ Μόνο το 30% των χωρών έχουν εθνικές κατευθυντήριες γραμμές για τη φυσική δραστηριότητα για όλες τις ηλικιακές ομάδες.

œ

Ενώ σχεδόν όλες οι χώρες αναφέρουν

ένα σύστημα παρακολούθησης της φυσικής δραστηριότητας ενηλίκων, το 75% των χωρών παρακολουθούν τη σωματική δραστηριότητα μεταξύ των εφήβων και λιγότερο από το 30% παρακολουθούν τη φυσική δραστηριότητα παιδιών κάτω των 5 ετών.

œ

Σε τομείς πολιτικής που θα μπορούσαν να ενθαρρύνουν τις ενεργές και βιώσιμες μεταφορές, μόνο λίγο πάνω από το 40% των χωρών έχουν πρότυπα σχεδιασμού δρόμων που κάνουν το περπάτημα και το ποδήλατο ασφαλέστερα.

Χρειαζόμαστε περισσότερες χώρες να κλιμακώσουν την εφαρμογή πολιτικών για να υποστηρίξουν τους ανθρώπους να είναι πιο δραστήριοι μέσω του περπατήματος, της ποδηλασίας, του αθλητισμού και άλ-

/ Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2023

74 œ ΕΡΕΥΝΑ
καθιστική ζωή!
σωματική αδράνεια!

Το κόστος της καθιστικής ζωής μπορεί να φθάσει τα

300 δισ. δολ. έως το 2030.

λων σωματικών δραστηριοτήτων. Τα οφέλη είναι τεράστια, όχι μόνο για τη σωματική και ψυχική υγεία των ατόμων, αλλά και για τις κοινωνίες, τα περιβάλλοντα και τις οικονομίες» είπε ο δρ Tedros Adhanom Ghebreyesus, γενικός διευθυντής του ΠΟΥ, συμπληρώνοντας: «Ελπίζουμε ότι οι χώρες και οι εταίροι θα χρησιμοποιήσουν αυτήν την έκθεση για να οικοδομήσουν πιο ενεργές, πιο υγιείς και δικαιότερες κοινωνίες για όλους».

Η οικονομική επιβάρυνση της σωματικής αδράνειας είναι σημαντική και το κόστος της θεραπείας νέων περιπτώσεων μη μεταδοτικών ασθενειών που μπορούν να προληφθούν (NCDs) θα φθάσει σχεδόν τα 300 δισ. δολ. ΗΠΑ έως το 2030, περίπου 27 δισ. ετησίως.

œ Ενώ οι εθνικές πολιτικές για την αντιμετώπιση των NCDs και της σωματικής αδράνειας έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, επί του παρόντος, αναφέρεται ότι το 28% των πολιτικών δεν χρηματοδοτούνται ή δεν εφαρμόζονται.

œ H έκθεση έδειξε ότι μόνο λίγο πάνω από το 50% των χωρών διεξήγαγαν εθνική εκστρατεία επικοινωνίας ή διοργάνωσαν εκδηλώσεις σωματικής δραστηριότητας μαζικής συμμετοχής τα τελευταία δύο χρόνια.

Η πανδημία Covid-19 όχι μόνο σταμάτησε αυτές τις πρωτοβουλίες, αλλά επηρέασε κι άλλες πολιτικές που έχουν διευρύνει τις ανισότητες όσον αφορά την πρόσβαση και τις ευκαιρίες για άσκηση σωματικής δραστηριότητας για πολλές κοινότητες. Το 2018, ο ΠΟΥ δρομολόγησε ένα νέο Παγκόσμιο Σχέδιο Δράσης για τη Φυσική Δραστηριότητα 2018-2030, το οποίο σκιαγραφεί 4 τομείς δράσεων πολιτικής και 20 συγκεκριμένες συστάσεις και δράσεις πολιτικής για τα κράτη μέλη, τους διεθνείς εταίρους και τον ΠΟΥ, για την αύξηση της

75

δραστηριότητα;

Ο ΠΟΥ ορίζει τη φυσική δραστηριότητα ως οποιαδήποτε σωματική

κίνηση παράγεται από τους σκελε-

τικούς μύες και απαιτεί ενεργειακή

δαπάνη. Η σωματική δραστηριότητα

αναφέρεται σε όλες τις κινήσεις, περιλαμβανομένου και του ελεύθερου

χρόνου, για τη μεταφορά προς και

από μέρη ή ως μέρος της εργασί-

ας ενός ατόμου. Τόσο η μέτρια όσο

και η έντονη σωματική δραστηριό-

τητα βελτιώνουν την υγεία.

Οι δημοφιλείς τρόποι δραστηριότη-

τας περιλαμβάνουν το περπάτημα,

το ποδήλατο, τον αθλητισμό, την ενεργό αναψυχή και το παιχνίδι, και

μπορούν να γίνουν σε οποιοδήποτε

επίπεδο δεξιοτήτων και να τους α-

πολαμβάνουν όλοι.

Η τακτική σωματική δραστηριότητα

έχει αποδειχθεί ότι βοηθά στην πρόληψη και τη διαχείριση μη μεταδοτι-

κών ασθενειών, όπως οι καρδιακές

παθήσεις, το εγκεφαλικό, ο διαβήτης

και αρκετοί καρκίνοι. Βοηθά, επί-

σης, στην πρόληψη της υπέρτασης,

στη διατήρηση ενός υγιούς σωματι-

κού βάρους και μπορεί να βελτιώ-

σει την ψυχική υγεία, την ποιότητα

ζωής και την ευεξία.

Πόση σωματική

δραστηριότητα

Οι οδηγίες και οι συστάσεις του ΠΟΥ

παρέχουν λεπτομέρειες για διαφορετικές ηλικιακές ομάδες και συγκε-

κριμένες ομάδες πληθυσμού σχετικά

με το πόση σωματική δραστηριότητα

απαιτείται για καλή υγεία.

σωματικής δραστηριότητας παγκοσμίως. Το παγκόσμιο σχέδιο δράσης καλεί

τις χώρες, τις πόλεις και τις κοινότητες

να υιοθετήσουν μια απάντηση «ολόκληρου του συστήματος» με τη συμμετοχή όλων των τομέων και των ενδιαφερομένων

που αναλαμβάνουν δράση σε παγκόσμιο, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο για να παρέχουν ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον και περισσότερες ευκαιρίες ώστε να βοηθήσουν τους ανθρώπους να αυξήσουν τα επίπεδα της σωματικής τους δραστηριότητας.

Το 2018, η Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας συμφώνησε σε έναν παγκόσμιο στόχο για μείωση της σωματικής αδράνειας κατά 15% έως το 2030 σε ευθυγράμμιση με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ). Οι δεσμεύσεις που ανέλαβαν οι παγκόσμιοι ηγέτες για την ανάπτυξη φιλόδοξων εθνικών ανταποκρίσεων ΣΒΑ παρέχουν την ευκαιρία να επικεντρωθούν εκ νέου στις προσπάθειες για την προώθηση της φυσικής δραστηριότητας.

Η εργαλειοθήκη ACTIVE του ΠΟΥ που κυκλοφόρησε το 2019 παρέχει πιο συγκεκριμένη τεχνική καθοδήγηση σχετικά με τον τρόπο έναρξης και εφαρμογής των 20 συστάσεων πολιτικής που περιγράφονται στο παγκόσμιο σχέδιο δράσης. Το παγκόσμιο σχέδιο δράσης και το ACTIVE προτείνουν επιλογές πολιτικής που μπορούν να προσαρμοστούν στην τοπική κουλτούρα και τα τοπικά περιβάλλοντα, για να συμβάλουν στην αύξηση των επιπέδων σωματικής δραστηριότητας παγκοσμίως. Αυτές περιλαμβάνουν:

παρακολούθηση της φυσικής δραστηριότητας και στην εφαρμογή της πολιτικής.

Η νέα έκθεση αξιολογεί την πρόοδο κάθε χώρας σε σχέση με αυτές τις συστάσεις και δείχνει ότι πρέπει να γίνουν πολύ περισσότερα. Ένα κρίσιμο εύρημα στην έκθεση είναι η ύπαρξη σημαντικών κενών στα παγκόσμια δεδομένα για την παρακολούθηση της προόδου σε σημαντικές δράσεις πολιτικής, όπως η παροχή δημόσιου ανοιχτού χώρου, υποδομών πεζοπορίας και ποδηλασίας, αθλητισμού και φυσικής αγωγής σε σχολεία. Η έκθεση ζητά, επίσης, να αντιμετωπιστούν οι αδυναμίες σε ορισμένα υπάρχοντα δεδομένα.

œ

την ανάπτυξη και εφαρμογή εθνικών κατευθυντήριων γραμμών για τη σωματική άσκηση για όλες τις ηλικιακές ομάδες, œ τη δημιουργία εθνικών μηχανισμών συντονισμού με τη συμμετοχή όλων των σχετικών κυβερνητικών υπηρεσιών και βασικών μη κυβερνητικών φορέων για την ανάπτυξη και εφαρμογή συνεκτικών και βιώσιμων σχεδίων πολιτικής και δράσης, œ την υλοποίηση εκστρατειών επικοινωνίας σε όλη την κοινότητα για την αύξηση της ευαισθητοποίησης και της γνώσης σχετικά με τα πολλαπλά οφέλη για την υγεία, τα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη της σωματικής δραστηριότητας, œ την επένδυση σε νέες τεχνολογίες, καινοτομία και έρευνα για την ανάπτυξη

οικονομικών προσεγγίσεων για την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας, ιδίως σε περιβάλλοντα χαμηλών πόρων, œ το να διασφαλίζεται τακτική επιτήρηση και

/ Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2023

«Μας λείπουν παγκόσμιοι εγκεκριμένοι δείκτες για τη μέτρηση της πρόσβασης σε πάρκα, ποδηλατοδρόμους, μονοπάτια πεζών, παρόλο που γνωρίζουμε ότι υπάρχουν δεδομένα σε ορισμένες χώρες. Κατά συνέπεια, δεν μπορούμε να αναφέρουμε ή να παρακολουθούμε την παγκόσμια παροχή υποδομής που θα διευκολύνει την αύξηση της φυσικής δραστηριότητας» δήλωσε η Fiona Bull, επικεφαλής της Μονάδας Φυσικής Δραστηριότητας του ΠΟΥ. «Μπορεί να είναι ένας φαύλος κύκλος, κανένας δείκτης και κανένα στοιχείο δεν οδηγεί σε απουσία παρακολούθησης και λογοδοσίας και, πολύ συχνά, σε καμία πολιτική και καμία επένδυση. Ό,τι μετριέται γίνεται και έχουμε τρόπο για να παρακολουθήσουμε ολοκληρωμένα και σθεναρά τις εθνικές δράσεις για τη σωματική δραστηριότητα». Η έκθεση καλεί τις χώρες να δώσουν προτεραιότητα στη σωματική δραστηριότητα ως το «κλειδί» για τη βελτίωση της υγείας και την αντιμετώπιση των NCDs, να ενσωματώσουν τη σωματική δραστηριότητα σε όλες τις σχετικές πολιτικές και να αναπτύξουν εργαλεία, καθοδήγηση και εκπαίδευση για τη βελτίωση της εφαρμογής. «Είναι καλό για τη δημόσια υγεία και έχει οικονομικό νόημα να προωθήσουμε περισσότερη σωματική δραστηριότητα για όλους» δήλωσε ο Dr Ruediger Krech, διευθυντής του Τμήματος Υγείας του ΠΟΥ. «Πρέπει να διευκολύνουμε προγράμματα χωρίς αποκλεισμούς για σωματική δραστηριότητα για όλους και να διασφαλίσουμε ότι οι άνθρωποι έχουν ευκολότερη πρόσβαση σε αυτά. Αυτή η έκθεση απευθύνει μια σαφή έκκληση προς όλες τις χώρες για ισχυρότερη και επιταχυνόμενη δράση από όλους τους σχετικούς φορείς που συνεργάζονται καλύτερα για την επίτευξη του παγκόσμιου στόχου για μείωση κατά 15% του επιπολασμού της σωματικής αδράνειας έως το 2030».

76 œ ΕΡΕΥΝΑ
Ερωτήσεις-Απαντήσεις
Πώς ορίζεται η σωματική
συνιστάται;

Για παιδιά κάτω του 1 έτους

Σε ένα 24ωρο, για τα βρέφη (κάτω του 1 έτους) συνιστάται:

œ Να είναι σωματικά δραστήρια πολλές φορές την ημέρα, με διάφορους τρόπους, ιδιαίτερα μέσω διαδραστικού παιχνιδιού στο πάτωμα. Όσο περισσότερο τόσο καλύτερα.

œ Για όσα δεν κινούνται ακόμη, τουλάχιστον 30 λεπτά σε πρηνή θέση (χρόνος

της κοιλιάς) κατά τη διάρκεια της ημέρας ενώ είναι ξύπνια.

œ

Να μην παραμένουν για περισσότερο από μία ώρα τη φορά δεμένα σε καρότσια, παιδικά καρεκλάκια ή στην πλάτη του φροντιστή.

œ Να μην περνούν χρόνο μπροστά σε οθόνες (τηλεόραση, tablets).

Όταν το μωρό κάθεται, ενθαρρύνεται η ενασχόληση με την ανάγνωση βιβλίων και την αφήγηση με έναν φροντιστή και καλό ύπνο:

œ 14-17 ώρες (ηλικία 0-3 μηνών)

œ 12-16 ώρες (ηλικία 4-11 μηνών), περιλαμβανομένου και του μεσημεριανού ύπνου

Για παιδιά ηλικίας 1-2 ετών σε ένα 24ωρο:

œ Να αφιερώνεται χρόνος τουλάχιστον 180 λεπτών σε διάφορους τύπους σωματικών δραστηριοτήτων σε οποιαδήποτε ένταση, περιλαμβανομένης και της μέτριας έως έντονης σωματικής δραστηριότητας, που να κατανέμεται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Όσο περισσότερο τόσο καλύτερα.

œ Να μην παραμένουν τα παιδιά για περισσότερο από μία ώρα τη φορά δεμένα σε καροτσάκια/καρότσια, παιδικά καρεκλάκια ή στην πλάτη του φροντιστή και να μην κάθονται για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

œ Για παιδιά ενός έτους δεν συνιστάται η καθιστική ώρα στην οθόνη (όπως παρακολούθηση τηλεόρασης ή βίντεο παίζοντας παιχνίδια στον υπολογιστή).

œ Για παιδιά ηλικίας 2 ετών, η καθιστική ώρα στην οθόνη δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερη από μία ώρα. Όσο λιγότερο τόσο το καλύτερο.

Όταν το παιδί κάθεται, ενθαρρύνεται η ενασχόληση με την ανάγνωση και την αφήγη-

ση με έναν φροντιστή και ύπνο 11-14 ώρες, περιλαμβανομένου και του μεσημεριανού ύπνου, με κανονικούς χρόνους ύπνου και αφύπνισης.

Για παιδιά ηλικίας 3-4 ετών σε ένα 24ωρο:

œ

Να αφιερώνεται χρόνος τουλάχιστον 180 λεπτών σε διάφορους τύπους σωματικών δραστηριοτήτων σε οποιαδήποτε ένταση, εκ των οποίων τουλάχιστον τα 60 λεπτά να είναι μέτριας έως έντονης σωματικής δραστηριότητας, κατανεμημένα κατά τη διάρκεια της ημέρας. Όσο περισσότερο τόσο καλύτερα.

œ

Να μην παραμένουν τα παιδιά για περισσότερο από μία ώρα τη φορά δεμένα σε καροτσάκια/καρότσια κ.λπ. και μην κάθονται για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

œ Η καθιστική ώρα στην οθόνη δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερη από μία ώρα. Όσο λιγότερο τόσο καλύτερα.

œ Όταν κάθονται, είναι προτιμότερη η ενασχόληση με την ανάγνωση και την αφήγηση με έναν φροντιστή.

œ Να αφιερώνονται 10-13 ώρες σε ύπνο καλής ποιότητας, που μπορεί να περιλαμβάνει έναν υπνάκο, με κανονικούς χρόνους ύπνου και αφύπνισης.

77
Ο
ΠΟΥ συνιστά:

Για παιδιά και εφήβους ηλικίας 5-17 ετών:

œ Τουλάχιστον 60 λεπτά, κατά μέσο όρο, την ημέρα μέτριας έως έντονης έντασης, κυρίως αερόβια, σωματική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια της εβδομάδας.

œ Αερόβιες δραστηριότητες έντονης έντασης, καθώς και αυτές που ενισχύουν τους μυς και τα οστά, τουλάχιστον τρεις ημέρες την εβδομάδα.

œ Περιορισμός του χρόνου που αφιερώνεται στην καθιστική ζωή, ιδιαίτερα ο χρόνος ψυχαγωγίας σε οθόνη.

Για ενήλικες ηλικίας 18-64 ετών:

œ

Τουλάχιστον 150-300 λεπτά μέτριας έντασης αερόβια σωματική δραστηριότητα.

œ

Ή τουλάχιστον 75-150 λεπτά αερόβιας σωματικής δραστηριότητας έντονης έντασης.

œ Ή ισοδύναμο συνδυασμό δραστηριότητας μέτριας και έντονης έντασης όλη την εβδομάδα.

œ

Επίσης, δραστηριότητες μυϊκής ενδυνάμωσης σε μέτρια ή μεγαλύτερη

ένταση που να περιλαμβάνουν όλες τις κύριες μυϊκές ομάδες, δύο ή περισσότερες ημέρες την εβδομάδα, καθώς αυτές παρέχουν πρόσθετα οφέλη για την υγεία.

œ

Αύξηση της μέτριας έντασης αερόβιας σωματικής δραστηριότητας σε περισσότερα από 300 λεπτά ή περισσότερα από 150 λεπτά αερόβιας σωματικής δραστηριότητας έντονης έντασης ή έναν ισοδύναμο συνδυασμό

μέτριας και έντονης δραστηριότητας όλη την εβδομάδα, για πρόσθετα οφέλη στην υγεία.

œ Περιορισμός του χρόνου που δαπανάται στην καθιστική ζωή. Η αντικατάσταση του καθιστικού χρόνου με σωματική δραστηριότητα οποιασδή-

ποτε έντασης έχει οφέλη για την υγεία.

œ

Για να μειώσουν τις επιβλαβείς συνέπειες της παρατεταμένης καθιστικής

συμπεριφοράς στην υγεία, όλοι οι ενήλικες και οι ηλικιωμένοι θα πρέπει να επιδιώκουν να κάνουν περισσότερα από τα συνιστώμενα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας μέτριας έως έντονης έντασης.

Για ενήλικες ηλικίας 65 ετών

και άνω:

œ Τα ίδια που ισχύουν και για τους ενήλικες έως 64 ετών.

œ Ως μέρος της εβδομαδιαίας σωματικής τους δραστηριότητας, οι ηλικιωμένοι θα πρέπει να κάνουν ποικίλη σωματική δραστηριότητα, που να δίνει έμφαση στη λειτουργική προπόνηση ισορροπίας και ενδυνάμωσης σε μέτρια ή μεγαλύτερη ένταση, τρεις ή περισσότερες ημέρες την εβδομάδα, για ενίσχυση της λειτουργικής ικανότητας και για την πρόληψη πτώσεων.

/ Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2023

78 œ ΕΡΕΥΝΑ

Οι χώρες και οι κοινότητες πρέπει να αναλάβουν δράση για να δώσουν σε όλους περισσότερες ευκαιρίες να είναι ενεργοί, προκειμένου να αυξηθεί η σωματική δραστηριότητα. Αυτό απαιτεί συλλογική προσπάθεια τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό επίπεδο, σε διαφορετικούς τομείς και κλάδους για την εφαρμογή πολιτικής και λύσεων κατάλληλων για το πολιτιστικό και κοινωνικό περιβάλλον μιας χώρας, για την προώθηση, τη διευκόλυνση και την ενθάρρυνση της φυσικής δραστηριότητας.

Οι πολιτικές για την αύξηση της σωματικής δραστηριότητας στοχεύουν να διασφαλίσουν ότι:

œ το περπάτημα, το ποδήλατο και άλλες μορφές ενεργών μη μηχανοκίνητων μορφών μεταφοράς είναι προσβάσιμες και ασφαλείς για όλους, œ οι πολιτικές εργασίας και χώρου εργασίας ενθαρρύνουν την ενεργό μετακίνηση και ευκαιρίες για σωματική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια της εργάσιμης ημέρας, œ η παιδική μέριμνα, τα σχολεία και τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης παρέχουν υποστηρικτικούς και ασφαλείς χώρους και εγκαταστάσεις για όλους

œ

Τουλάχιστον 150-300 λεπτά μέτριας έντασης αερόβια σωματική δραστηριότητα ή τουλάχιστον 75-150 λεπτά αερόβιας σωματικής δραστηριότητας έντονης έντασης ή ισοδύναμο συνδυασμό δραστηριότητας μέτριας και έντονης έντασης όλη την εβδομάδα.

œ

Δραστηριότητες μυϊκής ενδυνάμωσης, σε μέτρια ή μεγαλύτερη ένταση, που να περιλαμβάνουν όλες τις κύριες μυϊκές ομάδες, δύο ή περισσότερες ημέρες την εβδομάδα, καθώς αυτές παρέχουν πρόσθετα οφέλη για την υγεία.

œ

Ως μέρος της εβδομαδιαίας σωματικής τους δραστηριότητας, οι ηλικιωμένοι θα πρέπει να κάνουν ποικίλη σωματική δραστηριότητα, που να δίνει έμφαση στη λειτουργική προπόνηση ισορροπίας και ενδυνάμωσης σε μέτρια ή μεγαλύτερη ένταση, τρεις ή περισσότερες ημέρες την εβδομάδα, για ενίσχυση της λειτουργικής ικανότητας και για την πρόληψη πτώσεων.

œ

Αύξηση της μέτριας έντασης αερόβιας σωματικής δραστηριότητας σε περισσότερα από 300 λεπτά ή περισσότερα από 150 λεπτά αερόβιας σωματικής δραστηριότητας έντονης έντασης ή έναν ισοδύναμο συνδυασμό μέτριας και έντονης δραστηριότητας όλη την εβδομάδα, για πρόσθετα οφέλη στην υγεία.

œ Περιορισμός του χρόνου που αφιερώνεται στην καθιστική ζωή.

œ Για να συμβάλουν στη μείωση των επιβλαβών επιπτώσεων των υψηλών επιπέδων καθιστικής συμπεριφοράς στην υγεία, όλοι οι ενήλικες και οι ηλικιωμένοι θα πρέπει να επιδιώκουν να κάνουν περισσότερα από τα συνιστώμενα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας μέτριας έως έντονης έντασης.

τους μαθητές να περνούν τον ελεύθερο χρόνο τους ενεργά, œ τα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης παρέχουν ποιοτική φυσική αγωγή, που υποστηρίζει τα παιδιά να αναπτύξουν πρότυπα συμπεριφοράς που θα τα κρατήσουν σωματικά δραστήρια σε όλη τους τη ζωή, œ τα προγράμματα που βασίζονται στην κοινότητα και τα προγράμματα σχολικού αθλητισμού παρέχουν κατάλληλες

ευκαιρίες για όλες τις ηλικίες και τις ικανότητες, œ οι αθλητικές εγκαταστάσεις και οι εγκαταστάσεις αναψυχής παρέχουν ευκαιρίες σε όλους να έχουν πρόσβαση και να συμμετέχουν σε μια ποικιλία διαφορετικών αθλημάτων, χορού, άσκησης και ενεργού αναψυχής·και œ οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης συμβουλεύουν και υποστηρίζουν τους ασθενείς να είναι τακτικά ενεργοί. •••

79
Για άτομα που ζουν με χρόνιες παθήσεις (υπέρταση, διαβήτη τύπου 2, HIV και επιζώντες από καρκίνο): Πώς οι κυβερνήσεις μπορούν να αυξήσουν τη φυσική δραστηριότητα;

Το όραμα μας

Υγεία και Τροφή για Όλους

Εξελίσσουμε τη ζωή – αυτός είναι ο στόχος μας στη Bayer. Δεσμευόμαστε να επιτυγχάνουμε τον σκοπό μας, Κάθε Μέρα. Όλοι μαζί.

Σε όλο τον κόσμο. Με πάθος για νέες ιδέες.

/ # 035 / Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2016 ISSN: 2241-0961

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.