Pharma and Health Business #76, Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2023 (αποσπάσματα)

# 076 ΙΑΝ-ΦΕΒ 2023

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Αυξήθηκε η Έρευνα το 2021 ΕΚΘΕΣΗ EFPIA

Ο πιο καλός ο διοικητής

Στην Ευρώπη μειώνεται η Ε&Α νέων φαρμάκων κατά 25%

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

4ο Clinical Research Conference

Αποστολίδης

Η επόμενη γενιά εμβολίων κατά του κορωνοϊού

Think Tank για κλινικές µελέτες

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

4ο Clinical Research Conference

Think Tank για κλινικές µελέτες

www.virus.com.gr

ISSN: 2241-0961

Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία απεικόνισης του καρκίνου

www.virus.com.gr

ISSN: 2241-0961

6 Ρεπορτάζ

Αυξήθηκε η Έρευνα το 2021

10 Έκθεση EFPIA

Στην Ευρώπη μειώνεται η Ε&Α νέων

φαρμάκων κατά 25%

15 ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΚΕ

16 ΣΦΕΕ

Υγειονομικό και εκπαιδευτικό υλικό σε

225 μαθητές στη Λήμνο

17 ΠΕΦ

Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία

στηρίζει το έργο της Ιεράς

Αρχιεπισκοπής Αθηνών

18 DEMO

Ανθρωπιστική βοήθεια αξίας 230.000

στους σεισμόπληκτους

ΠΡΟΣΥΦΑΠΕ

Στο πλευρό των σεισμόπληκτων σε

Τουρκία και Συρία

19 DEMO

Πρωτοβουλία ενημέρωσης έναντι της

έμφυλης βίας

ΠΡΟΣΥΦΑΠΕ

Δωρεάν μετρήσεις οστικής πυκνότητας

20 PFIZER

Δωρεάν το πλήρες χαρτοφυλάκιο

22 ROCHE DIAGNOSTICS

Διαδικτυακό εργαλείο για τη διάγνωση

του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας

23 ROCHE

Η Roche Hellas δίπλα στα παιδιά του «Χαμόγελου του Παιδιού»

24 NOVO NORDISK

Η ομάδα «Τρέχουμε για να αλλάξουμε το Διαβήτη/Run to Change Diabetes»

στο Lycabettus Run 2023

25 BAYER

Ενημερωτικό portal για χρήση των φαρμάκων

26 SANOFI

Κοντά στους Έλληνες ασθενείς με σπάνια νοσήματα

27 BRISTOL MYERS SQUIBB

Εκστρατεία ενημέρωσης για τον

καρκίνο του πνεύμονα

28 AMGEN

Εκστρατεία ενημέρωσης για την Οστεοπόρωση «Γερά Οστά»

29 ASTELLAS

Εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τον καρκίνο του προστάτη

Κωνσταντίνος Ουζούνης CEO, ethosGROUP ouzounis.k@ethosmedia.eu

Νατάσσα Λαζαράκου ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ lazarakou.n@ethosmedia.eu

Αιμίλιος Νεγκής ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ negis.e@ethosmedia.eu

Μαρία Αλιμπέρτη ΣΥΝΤΑΚΤΡΙΑ alimperti.m@ethosmedia.eu

#076

IAN-ΦΕΒ 2023

Χρήστος Χαραλαμπάκης KEY ACCOUNT MANAGER charalampakis.c@ethosmedia.eu

Δέσποινα Ροπόδη ADVERTISING EXECUTIVE ropodi.d@ethosmedia.eu

Αμαλία Λούβαρη

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ - ΔΙΟΡΘΩΣΗ louvari.a@ethosmedia.eu

Γιούλη Μουτεβελή ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ mouteveli.g@ethosmedia.eu

30 UNI-PHARMA

Βιώσιμη ανάπτυξη, SDGs & Εταιρική

Υπευθυνότητα με κέντρο τον Άνθρωπο

και τις ανάγκες του

32 CHIESI

Έλαβε ξανά πιστοποίηση ως B Corp εταιρεία!

33 HHG

Ο Όμιλος Hellenic Healthcare

επιβραβεύθηκε από τον EcoVadis

34 GENEKOR

Δωρεάν γενετικές εξετάσεις στο

«Χαμόγελο του Παιδιού»

35 CORONIS RESEARCH

Η Coronis Research στο πλευρό

των μελών της «Ανοιχτής Αγκαλιάς»

36 ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ

Το κέντρο Bioiatriki+ επιβραβεύει

τον σεβασμό στο περιβάλλον

37 LA ROSE-POSAY

Δωρεάν προληπτικός έλεγχος σπίλων σε νησιώτες

38 BOEHRINGER INGELHEIM

Επικαιροποιημένες για το 2030 οι δεσμεύσεις της για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα

Πόπη Καλογιάννη ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ popikalogianni@gmail.com

40 11th Clinical Research Conference

«Το μέλλον δεν μπορεί να περιμένει

την Ελλάδα»

48 Ρεπορτάζ

Η επόμενη γενιά εμβολίων

κατά του κορωνοϊού

58 Ρεπορτάζ

Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία απεικόνισης

του καρκίνου

62 Ρεπορτάζ

Μεταστατικός καρκίνος μαστού: Εξατομικευμένη θεραπεία με

καινοτόμα φάρμακα

66 Ρεπορτάζ

Θεραπευτικές εξελίξεις στις κακοήθειες του γαστρεντερικού συστήματος

68 Ρεπορτάζ

Νέα δεδομένα για την αξία της κολονοσκόπησης

70 Ρεπορτάζ

Τεχνητός δίσκος δίνει λύση στην αυχενική δισκοκήλη

72 Ρεπορτάζ

Θεραπεία αλλεργικής ρινίτιδας όταν δεν αποδίδουν τα φάρμακα

74 Έρευνα SOS για την καθιστική ζωή!

Λωρέττα Μπούρα ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ boura.l@ethosmedia.eu

Μαρία Ανδριώτη ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ andrioti.m@ethosmedia.eu

Θοδ. Αναγνωστόπουλος/Photopress Θ&Α Αναγνωστόπουλοι Shutterstock ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

Pressious Αρβανιτίδης Α.Β.Ε.Ε. ΕΚΤΥΠΩΣΗ - ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ

ιδιοκτησία œ Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημοσίευση φωτογραφιών

Λυσικράτους 64, 176 74 Καλλιθέα

T: +30 210 998 4950

E: phb-press@ethosmedia.eu

www.virus.com.gr • www.phb.com.gr

ΓΕΜΗ: 00044774007000

• www.ethosmedia.eu

• www.ethosevents.eu

• www.banks.com.gr

• www.insuranceworld.gr

ISSN: 2241-0961

Είναι σαφές

ότι η Υγεία δεν βρίσκεται ψηλά στην προεκλογική ατζέντα των κομμάτων.

Είναι βέβαιο όμως ότι θα βρεθεί στο επίκεντρο αλλαγών, ανεξαρτήτως του

ποιος θα σχηματίσει

Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές δεν είχε ανακοινωθεί ακόμη η

ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών. Όλα δείχνουν ότι, όποτε κι αν γίνουν,

πρώτο κόμμα θα είναι η ΝΔ και πως θα διεκδικήσει αυτοδυναμία με νέα

προσφυγή στις κάλπες, που, αν και δύσκολη, είναι εφικτή.

Είναι σαφές ότι η Υγεία δεν βρίσκεται ψηλά στην προεκλογική ατζέντα των

κομμάτων. Προέχουν, εύλογα, άλλα θέματα, όπως η ακρίβεια, οι τηλεφωνικές

υποκλοπές, η ενεργειακή κρίση κ.λπ.

Είναι βέβαιο όμως ότι η Υγεία θα βρεθεί στο επίκεντρο αλλαγών, ανεξαρτήτως

του ποιος θα σχηματίσει κυβέρνηση. Ο ίδιος ο Κ. Μητσοτάκης έχει δεσμευτεί

για ριζικές διοικητικές και οργανωτικές αλλαγές, το οποίο, με απλά λόγια, σημαίνει δύο πράγματα:

œ Πρώτον, αλλαγή της νομικής μορφής των νοσοκομείων και μετατροπή τους σε ΝΠΙΔ και œ Δεύτερον, αναδιάταξη του νοσοκομειακού χάρτη της χώρας, με τη σύμπτυξη κλινικών όμορων νοσοκομείων, τη συγχώνευση ή τη μετατροπή δομών.

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει κάνει λόγο για τέτοιες αλλαγές. Έχει εξαγγείλει

μόνιμες προσλήψεις προσωπικού και σταδιακή αύξηση της δημόσιας χρηματοδότησης για την Υγεία ως ποσοστό του ΑΕΠ. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η στάση του ΠΑΣΟΚ. Διότι είναι πιθανό να συμμετέχει στον σχηματισμό κυβέρνησης, είτε με τη ΝΔ (το πιο πιθανό σενάριο) είτε με τον ΣΥΡΙΖΑ. Και στην περίπτωση αυτή, είναι βέβαιο ότι θα διεκδικήσει το Υπουργείο Υγείας. Προεκλογικό πρόγραμμα για την Υγεία δεν έχει εκδοθεί, αλλά εκείνο των εκλογών του 2019 δείχνει ότι υπάρχουν αρκετά κοινά σημεία με τη ΝΔ, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τις αλλαγές στα νοσοκομεία. Δυστυχώς, η μέχρι σήμερα στάση του ΣΥΡΙΖΑ δείχνει ότι στο θέμα αυτό θα σταθεί απέναντι, υποδαυλίζοντας τις όποιες αντιδράσεις τοπικών παραγόντων.

Οι πρόσφατες κινητοποιήσεις στην Κρήτη μάλιστα δείχνουν ότι οι αντιδράσεις

αναμένονται έντονες, και όποια κυβέρνηση προκύψει από τις εκλογές θα έχει

πραγματικά δύσκολο έργο.

Αιμίλιος Νεγκής

για Ε&Α στην

Ελλάδα ήταν

2.635,23 εκατ. ευρώ, μέσα σε έναν χρόνο αυξήθηκαν κατά 141 εκατ. ευρώ.

œ

Αυξήθηκε η Έρευνα το 2021

Στο

Ο«ύριος άνεμος» φαίνεται πως πνέει στη χώρα για τον τομέα της Έρευνας και της Ανάπτυξης, καθώς καταγράφεται αύξηση κατά 5,7% των δαπανών και κατά 4,2% του προσωπικού σε δραστηριότητες Έρευνας & Ανάπτυξης το 2021 στην Ελλάδα. Τα δεδομένα αυτά προκύπτουν από τα προκαταρκτικά στοιχεία που δημοσίευσε το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ), ως η αρμόδια Εθνική Αρχή του Ελληνικού Στατιστικού Συστήματος για τις ευρωπαϊκές στατιστικές Έρευνας, Ανάπτυξης και Καινοτομίας. Άξιο λόγου είναι το γεγονός ότι ο κρατικός τομέας αύξησε τις δαπάνες του κατά 7,8% σε σχέση με το 2020.

Αναλυτικότερα, κατά το προηγούμενο έτος, το 2021, οι δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν

για Ε&Α στην Ελλάδα ήταν 2.635,23 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 141 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2020 (ποσοστό αύξησης 5,7%). Σε συνδυασμό με την αύξηση κατά 9,8% του ΑΕΠ στην Ελλάδα το 2021, ο δείκτης Ένταση Ε&Α, που εκφράζει τις δαπάνες Ε&Α ως ποσοστό του ΑΕΠ, διαμορφώθηκε σε 1,45% από 1,51% το 2020. Πρόκειται για τα αποτελέσματα της στατιστικής έρευνας του ΕΚΤ, που διεξήχθη κατά το τρέχον έτος, σε φορείς με ερευνητικές και αναπτυξιακές δραστηριότητες στους τέσσερις τομείς εκτέλεσης Ε&Α: επιχειρήσεις (BES), τριτοβάθμια εκπαίδευση (HES), κρατικός τομέας (GOV) και ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα (PNP). Τα αποτελέσματα είναι διαθέσιμα στην έκδοση «Βασικοί Δείκτες Έρευνας και Ανάπτυξης για δαπάνες και προσωπικό το 2021 στην Ελλάδα-Προκαταρκτικά στοιχεία» (https://

1,45% του ΑΕΠ το ποσοστό των δαπανών, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία

Οι δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν

metrics ekt gr/publications/610).

Αναλυτικά, η έρευνα έδειξε ότι ο τομέας των επιχειρήσεων συνεχίζει να έχει τη μεγαλύτερη συνεισφορά στις συνολικές δαπάνες Ε&Α. Αναλυτικότερα, το 2021, στον τομέα των επιχειρήσεων, πραγματοποιήθηκαν δαπάνες Ε&Α ύψους 1.245,20 εκατ.

ευρώ (0,69% του ΑΕΠ), παρουσιάζοντας

αύξηση 8,3% σε σχέση με το 2020. Αξιομνημόνευτο είναι το γεγονός ότι αυξήθηκαν

οι δαπάνες Ε&Α που καταγράφονται στον

κρατικό τομέα, οποίος προέβη σε δαπάνες

Ε&Α ύψους 579,00 εκατ. ευρώ (0,32% του ΑΕΠ), ενισχυμένες κατά 7,8% σε σχέση με το 2020

Στον τομέα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, οι δαπάνες Ε&Α ανήλθαν σε 795,83 εκατ.

ευρώ (0,44% του ΑΕΠ) και κυμάνθηκαν στα ίδια επίπεδα με το 2020, παρουσιάζοντας αύξηση 0,4%. Στον τομέα των

ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων πραγματοποιήθηκαν δαπάνες Ε&Α 15,20 εκατ. ευρώ (0,01% του ΑΕΠ).

Χρηματοδοτικές πηγές

Όσον αφορά τις πηγές από τις οποίες χρηματοδοτήθηκαν οι δαπάνες Ε&Α, το 2021, το κράτος αποτελεί τη μεγαλύτερη πηγή χρηματοδότησης, με 1.161,68 εκατ. ευρώ. Σημαντική αύξηση σημειώθηκε στις δαπάνες E&A που χρηματοδοτήθηκαν από το κράτος μέσω του ΕΣΠΑ 2014-2020 Αναλυτικότερα, η χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ ήταν συνολικά 335,54 εκατ. ευρώ (αύξηση 33,50%) και αφορούσε όλους τους τομείς: τις επιχειρήσεις (139,18 εκατ. ευρώ), τον τομέα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (100,36 εκατ. ευρώ), τον κρατικό τομέα (95,02 εκατ. ευρώ) και τον τομέα ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων (0,98 εκατ. ευρώ).

Στον τομέα των επιχειρήσεων πραγματοποιήθηκαν δαπάνες Ε&Α ύψους 1.245,20 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας

/ Ιανουάριος-Φεβρουάριος 2023

Η δεύτερη μεγαλύτερη πηγή χρηματοδότησης των δαπανών Ε&Α του 2021 ήταν οι επιχειρήσεις, με ποσό 1.013,24 εκατ. ευρώ. Το μεγαλύτερο μέρος –τα 925,82 εκατ. ευρώ– της χρηματοδότησης των επιχειρήσεων επενδύθηκε σε Ε&Α που διενεργείται από τις ίδιες τις επιχειρήσεις. Το υπόλοιπο χρηματοδότησε Ε&Α στην τριτοβάθμια εκπαίδευση (60,15 εκατ. ευρώ), στον κρατικό τομέα (25,53 εκατ. ευρώ) και σε ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα (1,74 εκατ. ευρώ).

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί την τρίτη, κατά σειρά, πηγή χρηματοδότησης Ε&Α, με 268,47 εκατ. ευρώ (ποσοστό 10,2% του συνόλου). Η ΕΕ πρόσφερε πόρους σε ερευνητικά έργα σε όλους τους τομείς εκτέλεσης Ε&Α, τις επιχειρήσεις (73,60 εκατ. ευρώ), τον τομέα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (103,60 εκατ. ευρώ), τον κρατικό τομέα (86,47 εκατ. ευρώ) και τον τομέα ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων (4,80 εκατ. ευρώ).

Θετικές συνέπειες

Η αύξηση των δαπανών Ε&Α το 2021 είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση στην απασχόληση σε δραστηριότητες Ε&Α. Ο αριθμός των Ισοδυνάμων Πλήρους Απασχόλησης (ΙΠΑ), που αποδίδουν «θέσεις» πλήρους απασχόλησης, σε σχέση με το 2020 αυξήθηκε κατά 4,2% για το συνολικό προσωπικό σε Ε&Α και κατά 3,2% για τους ερευνητές. Το συνολικό προσωπικό σε Ε&Α το 2021 ανέρχεται σε 60.537 θέσεις πλήρους απασχόλησης (ΙΠΑ) και οι ερευνητές σε 44.317 ΙΠΑ. Η μεγαλύτερη αύξηση καταγράφεται στον τομέα των επιχειρήσεων.

Σχετικά με τη μελέτη, τα στατιστικά στοιχεία και οι δείκτες για την Έρευνα, Ανάπτυξη και Καινοτομία στην Ελλάδα αφορούν ευρωπαϊκές στατιστικές και παράγονται από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου, την αρμόδια εθνική αρχή του Ελληνικού Στατιστικού Συστήματος. Αποτελούν τα επίσημα εθνικά στοιχεία, τα οποία αποστέλλονται και δημοσιεύονται από τη Eurostat και τον ΟΟΣΑ. Διατίθενται

επίσης από το ΕΚΤ σε έντυπες και ηλεκτρονικές εκδόσεις και πίνακες δεδομένων στον δικτυακό τόπο: http://metrics.ekt.gr Αξίζει να αναφερθεί πως η έρευνα για την καταγραφή των δαπανών & προσωπικού Ε&Α για το 2021 πραγματοποιείται στο πλαίσιο του Υποέργου 5 «Παραγωγή δεικτών RIS3 για τα έτη 2016-2023» της Πράξης «Εγκατάσταση Μηχανισμού Παρακολούθησης (Monitoring Mechanism) της

υλοποίησης της εθνικής στρατηγικής RIS3Συλλογή και επεξεργασία Δεικτών», που υλοποιείται από το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου, στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμμα-

τος «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα & Καινοτομία (ΕΣΠΑ 2014-2020)» με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης-Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.•••

Η Ευρωπαϊκή Ένωση

αποτελεί την τρίτη, κατά σειρά, πηγή

χρηματοδότησης

Ε&Α με 268,47 εκατ. ευρώ.

Η αύξηση των

δαπανών Ε&Α

το 2021 είχε

ως αποτέλεσμα

την αύξηση σε

δραστηριότητες Ε&Α

στην απασχόληση.

œ Έκθεση του γραφείου Charles River Associates

για λογαριασμό της EFPIA

Στην

Ευρώπη μειώνεται η Ε&Α

25%

Ποια είναι τα προβληματικά πεδία και ποιες οι προτάσεις για τη φαρμακευτική πολιτική

Eμπόδια ορθώνονται στην πρόσβαση των Ευρωπαίων πολιτών σε νέα φάρμακα και σε πρωτοποριακές κλινικές δοκιμές. Οι επενδύσεις σε φαρμακευτική Ε&Α, κλινικές δοκιμές και βιομηχανική παραγωγή μειώνονται σταθερά, σύμφωνα με έρευνα για λογαριασμό της EFPIA.

Αναλυτικά, νέα έκθεση που δημοσιεύθηκε πρόσφατα από το γραφείο Charles River Associates, η οποία διενεργήθηκε για λογαριασμό της EFPIA, καταμαρτυρά την πτώση των αριθμών. Ο κώδωνας κρούεται για τα Φαρμακευτικά Προϊόντα Προηγμένης Θεραπείας (ATMPs), τις μηχανικής ιστών γονιδιακές και κυτταρικές θεραπείες που χρησιμοποιούνται για την πρόληψη, αγωγή και θεραπεία σπάνιων ασθενειών, περιλαμβανομένων και κάποιων μορφών καρκίνου, στις οποίες οι ΗΠΑ και η Κίνα κυριαρχούν. Συγκεκριμένα, καταγράφονται:

œ Επενδύσεις σε Ε&Α: Το 2002, οι ΗΠΑ δαπάνησαν 2 δισ. δολ. περισσότερα από ό,τι η Ευρώπη σε Ε&Α. Σήμερα, αυτό αντιστοιχεί σε ένα ποσό 20 δισ. δολ., μια αύξηση 1.000%. Από τις συνολικές επενδύσεις σε Ε&Α που έχουν γίνει σε ΗΠΑ, Ευρώπη, Κίνα και Ιαπωνία, μόνο το 31% αντιστοιχεί στην Ευρώπη. Αυτό το ποσοστό βαίνει σταθερά μειούμενο από το 41% το 2001. Η Κίνα, εν τω μεταξύ, μεγέθυνε το μερίδιό της από το 1% στο 8%.

œ ATMP: Η δραστηριότητα κλινικών δοκιμών στις ΗΠΑ είναι διπλάσια και στην Κίνα τριπλάσια σε σχέση με εκείνη της Ευρώπης. Ο αριθμός των δοκιμών ATMP

που διεξάγονται στις ΗΠΑ και την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού αυξήθηκε κατά 70% και 67%, αντίστοιχα, από το 2014

ώς το 2021, ενώ της Ευρώπης παρέμεινε στάσιμος.

επενδύσεις σε Ε&Α

που έχουν γίνει σε ΗΠΑ, Ευρώπη, Κίνα και Ιαπωνία, μόνο το 31% αντιστοιχεί στην Ευρώπη.

œ Κλινικές δοκιμές: Η Ευρώπη κατείχε το 19% των συνολικών κλινικών δοκιμών παγκοσμίως το 2020, καταγράφοντας πτώση 6,3% σε σύγκριση με ένα 25,5%, κατά μέσο όρο, την τελευταία δεκαετία.

Η έκθεση τονίζει μια σειρά προβληματικών πεδίων και διατυπώνει προτάσεις πολιτικής –που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν σε επίπεδο εθνικών κυβερνήσεων ή ΕΕ–μέσω της αναθεώρησης της εφαρμοζόμενης φαρμακευτικής νομοθεσίας. Η EFPIA προειδοποιεί ότι οι εναλλακτικές που συζητούνται από τους πολιτικούς ιθύνοντες στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής φαρμακευτικής στρατηγικής πόρρω απέχουν από την ουσιαστική αντιμετώπιση των προβληματισμών σχετικά με τη βελτίωση της ελκυστικότητας της Ευρώπης για τις επιστήμες υγείας και την υποστήριξη εταιρειών που έχουν ήδη επενδύσει στην Ευρώπη. Η έκθεση δημοσιεύεται μαζί με μια έρευνα που παρουσιάζει το ευρωπαϊκό αποτύπωμα, έναν διαδραστικό χάρτη που δείχνει λεπτομερώς τις θέσεις όλων των εγκαταστάσεων παραγωγής σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Οι συστάσεις για την αντιμετώπιση τομέων ενδιαφέροντος περιλαμβάνουν:

1. Παροχή κινήτρων για την ανάπτυξη κόμβων καινοτομίας πραγματικά παγκόσμιου βεληνεκούς στην ΕΕ Ενόσω η παγκόσμια Ε&Α αναμένεται να αυξηθεί με ρυθμό 4,2% ετησίως για να φθάσει τα 233 δισ. δολ. το 2026, μετακινείται εκτός Ευρώπης. Ενώ παγκοσμίως κορυφαίοι κόμβοι, όπως η Βοστώνη,

το Σαν Φρανσίσκο και το Χρυσό Τρίγωνο τού ΗΒ, τυγχάνουν πολύ σημαντικής πολιτικής προσοχής και στρατηγικής χρηματοδότησης, η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση της έρευνας είναι πιο ενιαία, πριμοδοτώντας την ισότητα έναντι της ποιότητας. Οι χώρες με την υψηλότερη ερευνητική δαπάνη στην ΕΕ δεν είναι τα κέντρα καινοτομίας. Αυτή είναι μια αδύναμη στρατηγική: Η ΕΕ θα έπρεπε να σκεφθεί τη χρηματοδότηση μιας επισκόπησης των υφιστάμενων επιστημών υγείας και βιομηχανικών πολιτικών σε όλα τα κράτη μέλη, προκειμένου να εντοπιστούν οι παράγοντες επιτυχίας και οι ευκαιρίες για αναπαραγωγή του μοντέλου. Αυτήν τη στιγμή, λείπει από το πλαίσιο των πολιτικών μια επικέντρωση σε κόμβους επιστημών ζωής.

2. Ενίσχυση ολοκληρωμένων δυνατοτήτων και χρηματοδότηση της επαναστατικής καινοτομίας

Το μερίδιο της Ευρώπης στις αναδυόμενες εταιρείες βιοφαρμακευτικής βρίσκεται σε πτώση την τελευταία δεκαετία. Η τοποθεσία των υφιστάμενων κέντρων Ε&Α είναι αποφασιστικός παράγοντας για την προσέλκυση νέων επενδύσεων. Ενώ οι εταιρείες που αναδύονται στις ΗΠΑ και την Κίνα μπορεί να επενδύσουν στην Ευρώπη καθώς αναπτύσσονται, θα συνεχίσουν να επενδύουν εκεί όπου πρωτοξεκίνησαν. Η συνεισφορά των ανερχόμενων στην παγκόσμια παραγωγή κινεζικών βιοφαρμακευτικών εταιρειών αυξήθηκε τάχιστα, με ρυθμό 456%, μεταξύ του 2016 και του 2021. Η φαρμακευτική στρατηγική της ΕΕ ανα-

Από τις συνολικές

γνωρίζει τη σημασία της χρηματοδότησης

σε κοινοτικό επίπεδο και των εθνικών σχεδίων για την υποστήριξη των ΜΜΕ, αλλά

το θέμα θα έπρεπε να προχωρήσει περισσότερο. Υπάρχουν σημάδια θετικών τάσεων σε κάποια κράτη μέλη: Στη Δανία, για παράδειγμα, υποστηρίχθηκε η ανάπτυξη 200 νέων εταιρειών επιστημών υγείας μεταξύ του 2017 και του 2022 στο συγκρότημα της Ανατολικής Δανίας, επίσης υποστηριζόμενο από το με έδρα τη Βοστώνη «Κέντρο Καινοτομίας της Δανίας», υπό την αιγίδα της κυβέρνησης, και το οποίο στοχεύει στην επιτάχυνση της συνεργασίας μεταξύ των παρεμφερών συγκροτημάτων. Θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στον εντοπισμό και την υιοθέτηση επιτυχών πρωτοβουλιών στην ευρωπαϊκή φαρμακευτική στρατηγική.

3. Επανασχεδιασμός των πολιτικών των εφοδιαστικών αλυσίδων, με σκοπό την προσέλκυση επενδύσεων σε προηγμένες θεραπείες (ATMP) στην Ευρώπη Οι ATMP (Φαρμακευτικά Προϊόντα Προηγμένης Θεραπείας) είναι οι θεραπείες του μέλλοντος, με 804 βιοθεραπευτικά προϊόντα επόμενης γενιάς (περιλαμβανομένων και των κυτταρικών και γονιδιακών θεραπειών και τεχνολογίας mRNA) εν εξελίξει παγκοσμίως σε περισσότερα από 8.000 νέα φάρμακα. Οι ΗΠΑ κατέχουν το 50% των εγκαταστάσεων παραγωγής ATMP παγκοσμίως. Η Ασία καθίσταται τάχιστα η πιο ανταγωνιστική περιοχή στην προσέλκυση

κλινικών δοκιμών σε ATMP (255 το 2021), με την Ευρώπη σε πτώση (89 το 2021).

Προκειμένου η Ευρώπη να αρχίσει να ανταγωνίζεται πιο αποτελεσματικά, πρέπει να αναγνωρίσει την πολυπλοκότητα αυτών των νέων τεχνολογιών και να δομήσει το διασυνδεδεμένο οικοσύστημα που απαιτείται για την ανάπτυξή τους. Το γεγονός ότι η Ευρώπη έχει υψηλότατες επιδόσεις στην ακαδημαϊκή έρευνα για τα ATMP –τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα έχουν εκπονήσει και δημοσιεύσει 48.000 περισσότερες μελέτες από ό,τι οι ΗΠΑ το διάστημα 2017-2019 και 20.000 περισσότερες από την Κίνα– δεν μετασχηματίζει την πραγματοποιούμενη σε θεραπείες για τους ασθενείς.

Η ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης παρεμποδίζεται από μια αποσπασματική

και με στεγανά προσέγγιση στην εκπόνηση πολιτικών και τις χαμένες ευκαιρίες. Η ΕΕ πρέπει να αναλάβει περισσότερο ενεργό και προορατικό ρόλο

στην ενδυνάμωση της μεγέθυνσης των αναδυόμενων συγκροτημάτων ATMP, παρέχοντας υποστήριξη σε ολόκληρο το οικοσύστημα της Ε&Α, παραγωγής και κλινικών δοκιμών.

4. Υποστήριξη της καινοτομίας με την εφαρμογή μηχανισμών πρώιμης προσέγγισης, περιλαμβανομένης και της γένεσης και χρήσης πραγματικών στοιχείων εν τοις πράγμασι Ο παραδοσιακός κύκλος ζωής ανάπτυξης ενός φαρμάκου αλλάζει. Τα φάρμακα πρέπει, όλο και περισσότερο, να κερδίζουν την υπό αίρεση έγκριση, ώστε να φθάνουν στους ασθενείς νωρίτερα και να μπορούν να αποκομίσουν πραγματικά αποδεικτικά από την κλινική πράξη. Οι εταιρικές επενδύσεις σε κλινική έρευνα θα επηρεάζονται όλο και περισσότερο από την κανονιστική ευελιξία και ευκινησία και ένα υποστηρικτικό περιβάλλον κλινικών δοκιμών, το οποίο διασφαλίζει ότι οι ασθενείς μπορούν να επωφεληθούν από τις νέες θεραπείες. Οι προτάσεις της Επιτροπής για μια αναθεωρημένη φαρμακευτική νομοθεσία συμμερίζονται κάποιους από αυτούς τους στόχους: υποστήριξη καινοτόμων σχεδιασμών κλινικών δοκιμών και νέες μεθόδους συλλογής αντικειμενικών στοιχείων και αξιολογήσεων. Εν τούτοις, η στρατηγική της Επιτροπής φαίνεται να μη λαμβάνει υπόψη της τη συσχέτιση μεταξύ της πρώιμης πρόσβασης των ασθενών σε νέα φάρμακα και της ελκυστικότητας της Ευρώπης ως τόπου εγκατάστασης εταιρειών για τη χωροθέτηση της έρευνάς τους, των κλινικών δοκιμών τους και των παραγωγικών εγκαταστάσεών τους, ιδιαίτερα για νέες τεχνολογίες.

5. Ενίσχυση του ψηφιακού μετασχηματισμού της ΕΕ και υποστήριξη της ανάπτυξης ψηφιακών δεξιοτήτων Χώρες που προσφέρουν αποτελεσματικό ψηφιακό οικοσύστημα αποτελούν ισχυρό πόλο έλξης επενδύσεων από διεθνείς εταιρείες. Οι ΗΠΑ προηγούνται κατά πολύ της Ευρώπης σε ψηφιακή υποδομή και διασυνδεσιμότητα. Παρά το γεγονός ότι πέντε χώρες της ΕΕ κατατάσσονται ανάμεσα στις δέκα κορυφαίες παγκοσμίως στην ψηφιοποίηση, οι κορυφαίοι κόμβοι Ε&Α και παραγωγικών εγκαταστάσεων στην Ευρώπη (σε Γερμανία, Βέλγιο και Ιρλανδία) κατατάσσονται πολύ χαμηλά στην ψηφιακή ανταγωνιστικότητα (19η, 23η και 24η α-

Οι χώρες με την υψηλότερη ερευνητική δαπάνη στην ΕΕ δεν είναι τα

κέντρα καινοτομίας.

πό τις 52, αντίστοιχα). Μια προσπάθεια καθοδηγούμενη από την ΕΕ να αυξήσει τη διασυνδεσιμότητα των κόμβων καινοτομίας, τις δεξιότητες του επιστημονικού προσωπικού σε ψηφιακές τεχνολογίες και να επιταχύνει την ψηφιοποίηση των συστημάτων υγείας θα βοηθήσει στην ενίσχυση της καινοτομίας. Η φαρμακευτική στρατηγική της ΕΕ συμμερίζεται τον στόχο προετοιμασίας για τον ψηφιακό μετασχηματισμό, αλλά δεν δίνει αρκετή έμφαση στην υποστήριξη των κρατών μελών στον εκσυγχρονισμό της ψηφιακής τους υποδομής, ώστε να υποστηριχθεί η ανάπτυξη και πρόσβαση σε νέα φάρμακα.

6. Ενθάρρυνση της υιοθέτησης πολιτικών αειφόρου διαδικασίας κρατικών προμηθειών και τιμολογήσεων Οι παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες για νέα φάρμακα κράτησαν εξαιρετικά καλά κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Η αυξημένη προσοχή της Ευρώπης στην απασχόληση ατόμων εκτός της επικράτειάς της και στην παραγωγή παλιότερων, γενόσημων φαρμάκων είναι μια στρατηγική που αντιβαίνει στους στόχους της μακροπρόθεσμης βιομηχανικής στρατηγικής της ΕΕ, που, σε συνδυασμό με την έλλειψη αειφόρου αγοράς για καινοτόμα προϊόντα, θα πλήξει τη μελλοντική καινοτομία. Εκτός κι αν ξανασκεφτούμε το περιεχόμενο της προτεινόμενης αναθεώρησης της φαρμακευτικής νομοθεσίας στην ΕΕ.

7. Ανάπτυξη μακροπρόθεσμων ευρωπαϊκών πολιτικών και συνεργασιών

για τη δημιουργία σταθερού πλαισίου, ώστε να έλκονται επενδύσεις στον βιοφαρμακευτικό τομέα Αποφάσεις σχετικά με τις επενδύσεις σε ερευνητικούς και εργοστασιακούς κόμβους είναι μακροπρόθεσμες αποφάσεις, ενόσω οι κλινικές δοκιμές διεξάγονται συχνά επί σειρά ετών. Προκειμένου η Ευρώπη να είναι στρατηγικά αυτόνομη από τον υπόλοιπο κόσμο, απαιτείται ένα σφριγηλό οικοσύστημα Ε&Α. Οι πολιτικές αποφάσεις

που λαμβάνονται σήμερα θα έχουν αντίκτυπο στην ελκυστικότητα της Ευρώπης ως περιοχής επένδυσης σχετικών επενδύσεων για πολλές δεκαετίες.

Δεδομένου του μακροπρόθεσμου ορίζοντα των επενδυτικών αποφάσεων, περιοχές που προσφέρουν σταθερό περιβάλλον, σε συνδυασμό με αναπτυσσόμενες αγορές, θα επωφεληθούν από το μειωμένο εικαζόμενο ρίσκο. Μια μακροπρόθεσμη προοπτική απαιτεί να εφαρμοστεί η νέα φαρμακευτική στρατηγική της ΕΕ μέσω μιας μακρόπνοης εταιρικής σχέσης με τη βιομηχανία, με ορατούς και σχετικούς δείκτες βασικούς δείκτες επιδόσεων, που θα έχουν συνδιαμορφωθεί ώστε να διασφαλιστεί ότι η αναθεωρημένη νομοθεσία θα έχει τον σκοπούμενο αντίκτυπο και θα δίνει τη δυνατότητα βαθμονόμησης της μακροπρόθεσμης ταξινόμησης της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης στην προσέλκυση Ε&Α, κλινικών δοκιμών και παραγωγικών επενδύσεων.

Η γενική διευθύντρια της EFPIA, Nathalie Moll, δήλωσε: «Η σημερινή έκθεση θα πρέπει να λειτουργήσει ως αφύπνιση για όλους μας. Δεν θα μπορούσε να είναι πιο σημαντική για τους ασθενείς –και το μέλλον στην ανάπτυξη φαρμάκων στην Ευρώπη– και η Επιτροπή και οι εθνικές κυβερνήσεις πρέπει να συνεργαστούν με τη βιομηχανία προκειμένου να συγκρατήσουν και να αναπτύξουν περαιτέρω τον τομέα εδώ, στην Ευρώπη. Για να επιτευχθεί αυτό θα πρέπει να εστιάσουμε στην υιοθέτηση των βέλτιστων πρακτικών σε ολόκληρο το οικοσύστημα των επιστημών υγείας, προκειμένου να υπάρξει άμιλλα με τις επιτυχίες των πιο φιλόδοξων, παγκοσμίως, κορυφαίων περιοχών στις ΗΠΑ και την Ασία. Ενώ η φιλοδοξία της Επιτροπής να εξισορροπήσει το προσιτό για τα κράτη μέλη και τη μελλοντική καινοτομία είναι σωστή, το τρέχον σκεπτικό

Αναγκαία κρίνεται η εφαρμογή της νέας

στρατηγικής της ΕΕ μέσω μιας μακρόπνοης εταιρικής σχέσης με τη βιομηχανία.

CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR

R CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR

CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR

R CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR

CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR

R CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR

CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR

R CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR

CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR

R CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR

CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR

R CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR CSR

18

DEMO

Ανθρωπιστική βοήθεια αξίας 230.000 στους σεισμόπληκτους ΠΡΟΣΥΦΑΠΕ Στο πλευρό των σεισμόπληκτων σε Τουρκία και Συρία

20

PFIZER Δωρεάν το πλήρες χαρτοφυλάκιο

24

NOVO NORDISK

Η ομάδα «Τρέχουμε για να αλλάξουμε το Διαβήτη/Run to Change Diabetes» στο Lycabettus Run 2023

30

UNI-PHARMA

Βιώσιμη ανάπτυξη, SDGs & Εταιρική Υπευθυνότητα με κέντρο τον Άνθρωπο και τις ανάγκες του

αφιέρωμα

Εταιρική

Κοινωνική Ευθύνη