ΧΡΗΜΑ #393 by ethosMEDIA

ΧΡΗΜΑ

www.hrima.gr

XΡHMATIΣTHΡIO

«Ραντεβού» με κέρδη το φθινόπωρο

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.393 / 06.2013 / € 6,00

Digital Banking: Η νέα τραπεζική εποχή... είναι ήδη εδώ!

ΧΡΗΜΑ τ.393 / 06.2013

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Χρειάζεται κοινή δράση επιχειρήσεων και καταναλωτών Νίκος Λούλης

Πρόεδρος της «Μύλοι Λούλη»

Σεβόμαστε το αλεύρι και τις οικογενειακές μας αξίες Οι καλές σχέσεις με το προσωπικό και τα στελέχη μας, ο σεβασμός προς τους προμηθευτές, η διαφάνεια προς τις τράπεζες και ο σεβασμός προς το προϊόν μας είναι λίγες από τις βασικές μας αξίες.

ISSN 1105-0470

ΧΡΗΜΑ

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ ONOMATΕΠΩΝΥΜΟ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ

Τ.Κ.

ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ

ΧΩΡΑ

ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ε-ΜAIL

ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ

ΚΙΝΗΤΟ

FAX

ΑΦΜ*

ΔΟΥ*

* ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

Το ΧΡΗΜΑ καινοτομεί τεχνολογικά, κυκλοφορεί και ψηφιακά, με e-mail! Ο συνδρομητής μπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, με τρόπο παρόμοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης με λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σημειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Σε έντυπη και ψηφιακή μορφή) ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ ΕΞΑΜΗΝΗ (5 ΤΕΥΧΗ) 20,00 € ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΣ (10 ΤΕΥΧΗ) 100,00 €

ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ) 30,00 €

ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 45,00 €

ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 80,00 €

ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ) 150,00 €

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟMΙKΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 60,00 € ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 110,00 €

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή) ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 15,00 € (Σε όλες τις συνδρομές συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α.)

ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / ΙΒΑΝ GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192) Βεβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασμός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρείας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σημειώνετε πάντα το όνομά σας στο καταθετήριο. Παρακαλούμε, όπως αποστείλετε το καταθετήριο με fax στο 210 998 4953, υπόψιν κου Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.

ΕΠΙΤΑΓΗ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

*Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 17456 Άλιμος, Fax: 210 998 4953

Yπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu

2 Γιώργος Καλούμενος, Aρχισυντάκτης

Η ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ ΑΣΤΟΧΙΑ ΑΠΕΙΛΕΙ ΤΟ GREECOVERY Η κυβερνητική κρίση που αναπόφευκτα προκλήθηκε μετά την αιφνίδια απόφαση για το κλείσιμο της ΕΡΤ, μετέφερε νευρικότητα στους επενδυτές και επανέφερε τη μεταβλητότητα στο ελληνικό χρηματιστήριο

ο τελευταίο πράγμα που χρειαζόταν το ελληνικό χρηματιστήριο, μετά από μια περίοδο σημαντικής ανόδου από την αρχή της χρονιάς μέχρι και τις αρχές Ιουνίου, ήταν η πολιτική αβεβαιότητα. Μετά την άστοχη, όπως αποδεικνύεται σε πολιτικό επίπεδο, απόφαση να μπει «λουκέτο» στην ΕΡΤ δημιουργήθηκαν, όπως ήταν αναμενόμενο, αντιδράσεις στα κόμματα που στηρίζουν την τρικομματική κυβέρνηση, και έγινε ορατό το ενδεχόμενο μιας πρόωρης εκλογικής αναμέτρησης.

θεί στις 1.150 μονάδες για να υποχωρήσει στα μέσα Ιουνίου στις 850 μονάδες και να επανέλθει στις 900 μονάδες. Και η μεταβλητότητα φαίνεται ότι ήρθε για να μείνει.

Αυτή η εξέλιξη ήταν δεδομένο ότι θα προκαλούσε σπασμωδικές κινήσεις από τους εγχώριους, αλλά και τους ξένους επενδυτές, οι οποίοι θα αναζητούσαν «προστασία» ρευστοποιώντας μετοχές.

Μετά ήλθαν οι πολιτικές έριδες γύρω από το αιφνίδιο «λουκέτο» στην ΕΡΤ, η υποβάθμιση του Χ.Α., η πρώτη ανεπτυγμένη αγορά που υποβαθμίζεται σε αναδυόμενη και όλα αυτά έθεσαν εν αμφιβόλω την έλευση του «Greecovery». Στην αρνητική συγκυρία ήρθαν να προστεθούν και οι κακοί χειρισμοί στο μέτωπο των αποκρατικοποιήσεων, με την απόσυρση του ενδιαφέροντος της

Πάντως το ελληνικό χρηματιστήριο, εδώ και αρκετό χρονικό διάστημα, δηλαδή πριν την απόφαση για την ΕΡΤ, είχε εισέλθει σε φάση αυξημένης μεταβλητότητας, με αποτέλεσμα από τις 800 μονάδες που ήταν τα χαμηλά του, μετά τις εξελίξεις στην Κύπρο, να βρε-

4 Ιούνιος 2013

Τραπεζίτες και πολιτικοί Έλληνες και Ευρωπαίοι, ξένα ΜΜΕ και διεθνείς επενδυτικοί οίκοι, με μπαράζ δηλώσεων και εκθέσεων πριν μερικές εβδομάδες, μιλούσαν για ελληνικό «success story». Όλοι μαζί δήλωναν: «Ξεχάστε το Grexit και καλωσορίστε την Greecovery!».

Gazprom και την αποτυχία να βρεθεί επενδυτής για τη ΔΕΠΑ, αλλά και τα σύννεφα που ξαφνικά εμφανίστηκαν στη διαδικασία ολοκλήρωσης της ιδιωτικοποίησης του ΟΠΑΠ, με κάποιους να μιλούν ακόμα και για κίνδυνο οριστικού ναυαγίου του deal. Δηλαδή και οι δύο βασικοί λόγοι που πριν ένα μήνα άνοιγαν ένα παράθυρο αισιοδοξίας για την ελληνική οικονομία, που ήταν η άνοδος του χρηματιστηρίου και οι θετικές εξελίξεις στις αποκρατικοποιήσεις, απενεργοποιήθηκαν σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Και το πιο ανησυχητικό είναι ότι για τις παραπάνω αρνητικές εξελίξεις, τόσο σε ό,τι αφορά την ΕΡΤ όσο και τις ιδιωτικοποιήσεις, φέρουν μεγάλη ευθύνη οι άστοχες κινήσεις του «στενού» κυβερνητικού επιτελείου.

ΧΡΗΜΑ τ.393, Ιούνιος 2013

ΕΝ ΑΡΧΗ...

1 £ ¡ © £ ¨ £ ¨

¡ 1 £ £ Æ Í»ÉÂÊÌÆ È¾Æ ÌÆ ÁÆÓÄÊÌº ¸ÕÌÖË ¾Ë¾ÄÈ ÐÂÆ Í ËÓ ¾Í» ÂÈ¾ÑÌÊÊ½ÏÆ¾ ¾ËÒÏÎÍÌÖÔ Ë¾ ÂÄÈ¾Ñ¾ÉÂºÀÌÖË Ñ¾ ÐÍºÑÆ¾ ÑÌÖÔ ÍÌÏÂºÔ Ë¾ ÑÌÖÔ ÁÎÐÂÆÔ ¿Ì¹ÒÂÆ¾ È¾Æ ÂÉÍºÁ¾

ÒÂ ÌÆÏ ÐÌÖ ¨ÍÌÐÑ¹ÏÆÇÂ XXX VOIDS HS GBNJMZ

ËºÐÕÖÐÂ ÑÌ ÂÍÂºÄÌË ¸ÏÄÌ ÑÅÔ ·Í¾ÑÅÔ ÏÊÌÐÑÂº¾Ô Ð¹ÊÂÏ¾ "-1)" #"/, *#"/ (3 &*¡ *#"/ (3 ¾Ï¾È¾ÉÌ½ÊÂ ÂÍÆ¿Â¿¾ÆÎÐÑÂ ÑÅË È¾Ñ ÒÂÐ¹ Ð¾Ô ÑÅÉÂÃÓËÆÈ

*OUFSOFU XXX VOIDS HS GBNJMZ £ÅÉ¸ÃÓËÌ ÁÓÏÂÎË £¾ÕÖÁÏÌÊÆÈ¹ ÂÍÆÑ¾Ä¹ £¾ÄÆ¾ÍÆ¸Ï¾ Ò¹Ë¾ ¾Æ ÌÆÈÌÄ¸ËÂÆ¾ ÕÓÏÆÐÊ¸ËÅ ¾Í» ÑÌË Í»ÉÂÊÌ ÂºË¾Æ ÍÌÉ½

Χρηματιστήριο «Ραντεβού» με κέρδη το φθινόπωρο

Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος Χρειάζεται κοινή δράση επιχειρήσεων και καταναλωτών

Digital Banking Η νέα τραπεζική εποχή... είναι ήδη εδώ!

44 56 Υπηρεσίες υγείας Υποχωρεί η ζήτηση, μειώνεται η ρευστότητα

Κατανάλωση αλκοόλ Στα 155 δισ. ευρώ οι επιπτώσεις

Ασφαλιστική κάλυψη περιβαλλοντικής ευθύνης «Ο ρυπαίνων πληρώνει»

6 Ιούνιος 2013

περιεχόμενα τ.393/06.2013 22 ~ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΑΓΟΡΕΣ Ταύροι: Το μεγάλο «πάρτι» δεν ξεκίνησε ΘΕΜΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ

52 ~ ΑΝΑΛΥΣΗ VRS ΟΠΑΠ, Ιντραλότ

Οι καλές σχέσεις με το προσωπικό και τα στελέχη μας, ο σεβασμός προς τους προμηθευτές, η διαφάνεια προς τις τράπεζες και ο σεβασμός προς το προϊόν μας είναι λίγες από τις βασικές μας αξίες.

70 ~ ΦΑΚΕΛΟΙ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ Σαράντης, Motor Oil, FG, ΟΛΠ

ΧΡΗΜΑ

~ Απαγορεύεται αυστηρά η αναδη-

τεύχος Ιουνίου 2013

ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ Bίκυ Γερασίμου gerasimou.v@ethosmedia.eu CEO Κωνσταντίνος Ουζούνης ouzounis.k@ethosmedia.eu ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Γιάννης Βερμισσώ vermisso.j@ethosmedia.eu ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ Γιώργος Καλούμενος kaloumenos.g@ethosmedia.eu

Γαλάτεια Μπασέα bassea.g@ethosmedia.eu Κωνσταντίνος Ουζούνης ouzounis.k@ethosmedia.eu Δέσποινα Τραυλού travlou.d@ethosmedia.eu ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Ράντω Μανώλογλου manologlou.r@ethosmedia.eu

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Λωρέττα Μπούρα mpoura.l@ethosmedia.eu

ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Νατάσσα Λαζαράκου lazarakou.n@ethosmedia.eu

ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Δέσποινα Ροπόδη ropodi.d@ethosmedia.eu

Τζένη Ρούσση roussi.t@ethosmedia.eu

TMHMA MARKETING EΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ & ΔΗΜ. ΣΧΕΣΕΩΝ Αθηνά Φραδέλου fradelou.a@ethosmedia.eu

μοσίευση φωτογραφιών και ύλης ή μέρους αυτής, και η καθ' οιονδήποτε τρόπο εκμετάλλευσή τους, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη. ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ Θοδωρής Αναγνωστόπουλος Shutterstock ETHOS MEDIA S.A. Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος

T:210 9984950, Φ:210 9984953 ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ E:hrima@hrima.gr, www.hrima.gr Πόπη Καλογιάννη ISSN 1105-0470 Σοφία-Αφροδίτη Βουλγαράκη popikalogianni@gmail.com voulgaraki.s@ethosmedia.eu ΕΚΤΥΠΩΣΗ - ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ Ζωή Κλωσίδη ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ - ΕΝΘΕΣΗ klosidi.z@ethosmedia.eu Pressious Αρβανιτίδης Α.Β.Ε.Ε. ~ Το τεύχος που κρατάτε στα ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ χέρια σας, είναι τυπωμένο σε πιστοποιημένο χαρτί FSC® και & ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ έτσι συμβάλλει στην υποστήKωνσταντίνος Σαλβαρλής ριξη των δασών του πλανήτη. salvarlis.k@ethosmedia.eu ISSN 1105-0470

04 ~ Εν αρχή: Η κυβερνητική αστοχία απειλεί το Greecovery 08 ~ Επικαιρότητα: Αναζητούν μια «ιστορία επιτυχίας» στην Ελλάδα 78 ~ Νέα της αγοράς 82 ~ Δια ταύτα: Η «κατάδυση» μπορεί να φέρει 1 δισ. δολ.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Νίκος Λούλης Πρόεδρος της «Μύλοι Λούλη» Σεβόμαστε το αλεύρι και τις οικογενειακές μας αξίες ΧΡΗΜΑ 7

επικαιρότητα

ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΑΝΙΑΣ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ

Θύμα, και όχι θύτης, ο τραπεζικός τομέας Οι ελληνικές τράπεζες ήταν το θύμα και όχι ο θύτης στην ελληνική κρίση και, σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες που βρέθηκαν σε αντίστοιχη θέση με την Ελλάδα, δεν αποτέλεσαν την πηγή του προβλήματος, καθώς οι επιλογές τους ήταν σαφώς πιο προσεκτικές. Πάρα ταύτα, το πλήγμα ήταν σοβαρό, καθώς χάθηκαν κεφάλαια 32 δισ. ευρώ, λόγω του PSI, και καταθέσεις 104 δισ. ευρώ την περίοδο 2009 – 2012.

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΠΑΣΟΚ

Επιβεβαιώνει τις θέσεις μας η έκθεση του ΔΝΤ Η έκθεση του ΔΝΤ καταγράφει και επιβεβαιώνει θέσεις που έχουμε παρουσιάσει δημόσια κατ’ επανάληψη και ήταν η βάση της επιχειρηματολογίας μας στις σκληρές διαπραγματεύσεις με το ΔΝΤ και τα άλλα δύο μέλη της Τρόικας, προκειμένου να διαφυλάξουμε την Ελλάδα από τη σωρευτική ύφεση και ανεργία που προήλθε από την εφαρμογή ενός ατελούς στη σύλληψή του πρώτου προγράμματος.

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΟΡΔΑΣ

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Δεν τίθεται θέμα άρσης της αναστολής πλειστηριασμών Για την κυβέρνηση, και ειδικότερα για το υπουργείο Ανάπτυξης, δεν τίθεται απολύτως κανένα θέμα αλλαγής της υφιστάμενης απόφασης για αναστολή πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας. Ο προβληματισμός αφορά στην ομαλή μετάβαση μετά την έξοδο από την κρίση, που θα αποτρέπει τον μαζικό πλειστηριασμό ακινήτων, ώστε σε καμία περίπτωση να μην τεθεί σε κίνδυνο η αξία της ιδιοκτησίας των πολιτών.

ΜΑΡΙΟ ΝΤΡΑΓΚΙ

ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΤΗΣ ΕΚΤ

Μέτρα ενίσχυσης της πραγματικής οικονομίας Η κεντρική τράπεζα έχει εξετάσει ένα ευρύ φάσμα έκτακτων μέτρων για την περαιτέρω μείωση του κατακερματισμού των αγορών στην Ευρωζώνη και την ενίσχυση της πραγματικής οικονομίας. Σε αυτά περιλαμβάνονται οι τίτλοι με εξασφάλιση περιουσιακά στοιχεία (ABS), αλλά και το αρνητικό επιτόκιο στη διευκόλυνση αποδοχής των καταθέσεων. 8 Ιούνιος 2013

ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ, «ΚΑΛΠΗ-ΚΑ» ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ

Θα πληρώσει το πολιτικό ρίσκο η οικονομία και το Χ.Α.;

ο τελευταίο πράγμα που θα ήθελε η ελληνική οικονομία και η ελληνική χρηματιστηριακή αγορά, αυτή τη στιγμή, είναι μια κυβερνητική κρίση ή την προσφυγή στις κάλπες, με αφορμή το «λουκέτο» στην ΕΡΤ. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι οι αναβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας, με κορυφαία αυτήν του οίκου αξιολόγησης Fitch, αλλά και η θεαματική βελτίωση στην ελληνική αγορά ομολόγων, πέρα της όποιας βελτίωσης της δημοσιονομικής κατάστασης της χώρας, στηρίχθηκε στην αντοχή της τρικομματικής κυβέρνησης, παρά τα σκληρά μέτρα που κλήθηκε να περάσει. Και όποιοι ξένοι επενδυτές έρθουν στην Ελλάδα, θα εξετάσουν και την πολιτική σταθερότητα της χώρας πριν επενδύσουν. Ο διεθνής οίκος αξιολόγησης, στηρίζοντας την απόφαση για αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας, τόνιζε ότι «το ρίσκο για την Ελλάδα παραμένει, αλλά είναι πολύ μικρότερο από ό,τι έναν χρόνο πριν. Το κλίμα για την Ελλάδα μόλις έχει αλλάξει. Πέρυσι, τέτοιον καιρό, όλοι πίστευαν πως η χώρα θα εγκαταλείψει το ευρώ». Μια πολιτική αστάθεια και οι πρόωρες εκλογές κινδυνεύουν να εκτροχιάσουν το ελληνικό πρόγραμμα, αλλά και να επαναφέρουν στο προσκήνιο τα σενάρια για «Grexit», δημιουργώντας και πάλι ανησυχία στους ξένους επενδυτές, οι οποίοι έδειχναν ότι ήταν πρόθυμοι να γυρίσουν στην ελληνική αγορά. Επιπλέον, επανενεργοποιούνται τα σενάρια «ατυχήματος» που μπορεί να προκαλέσει το ιδιαίτερα περίπλοκο πολιτικό και οικονομικό τοπίο, όπως διαμορφώνεται. Ακόμη κι αν η κυβέρνηση περάσει τον «σκόπελο» της ΕΡΤ, έρχονται νέες, εξίσου δύσκολες, αποφάσεις, που θα δοκιμάσουν τη συνοχή της τρικομματικής κυβέρνησης, η οποία δεν θα είναι τόσο ισχυρή όσο πρώτα, μετά το «μέτωπο» της ΕΡΤ. Η εμπιστοσύνη που άρχισαν, έστω και δειλά, να δείχνουν τελευταία οι δανειστές και οι αγορές βασίζεται κυρίως στην πρόοδο που σημείωσε τους τελευταίους μήνες η ελληνική κυβέρνηση όσον αφορά τη νομοθέτηση και εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων

ΠΩΛ ΤΟΜΣΕΝ

ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΤΟΥ ΔΝΤ

Όχι στη μείωση φόρων Κατά την άποψή μας, οι ελληνικές αρχές δεν θα πρέπει να εξετάσουν τη μείωση των φόρων προτού υπάρξουν σαφείς ενδείξεις ότι οι μεταρρυθμίσεις έχουν αποτέλεσμα, αν και μπορεί κανείς πάντα να εξετάσει τα ήδη συμφωνηθέντα δημοσιονομικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένων και των φόρων, με άλλα μέτρα.

και την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων. Το κλείσιμο της ΕΡΤ είναι μια κίνηση υψηλού πολιτικού ρίσκου, αλλά και συμβολισμού, καθώς για πρώτη φορά μια κυβέρνηση ακουμπά την «καρδιά» του Δημοσίου χωρίς αναστολές και πισωγυρίσματα. Και αυτό μπορεί να είναι ένα μήνυμα αποφασιστικότητας της κυβέρνησης προς τους δανειστές και τις αγορές, αλλά τι ουσία θα έχει αν πέσει η κυβέρνηση; Υπάρχει επίσης ο φόβος ότι μια πιθανή πτώση της κυβέρνησης θα μπορούσε να προκαλέσει ακυβερνησία, ενώ μια πιθανή εκλογική αναμέτρηση που θα ακολουθήσει θα διεξαχθεί υπό καθεστώς απόλυτης πόλωσης και ο κίνδυνος εκτροχιασμού του ελληνικού προγράμματος είναι υπαρκτός. ΑΝΗΣΥΧIΑ ΣΕ ΒΡΥΞEΛΛΕΣ ΚΑΙ ΟΥAΣΙΝΓΚΤΟΝ Έκδηλη ανησυχία επικρατεί στις Βρυξέλλες, καθώς εκφράζονται φόβοι για αποσταθεροποίηση του πολιτικού σκηνικού, μετά την απόφαση της κυβέρνησης για «τον ξαφνικό θάνατο της ΕΡΤ» και την αποτυχία στην πώληση της ΔΕΠΑ. Κύκλοι της Κομισιόν διαβάζουν με ανησυχία τις ανακοινώσεις των δύο κυβερνητικών εταίρων ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ, που διαφωνούν με τη συγκεκριμένη απόφαση και διερωτώνται για την ποιότητα της κυβερνητικής συνοχής. Σε σχέση με την ΕΡΤ, τόσο το επιτελείο Ρεν όσο και το περιβάλλον της επιτρόπου Ν. Κρουζ τηρούν αποστάσεις, ρίχνοντας το βάρος των επιλογών αποκλειστικά στην ελληνική πλευρά. Ουδείς, όμως, μπορεί να κρύψει την αγωνία του για το αν, και κατά πόσο, η όλη κατάσταση οδηγήσει τους πολιτικούς αρχηγούς στο να λύσουν τις διαφορές τους στις κάλπες. Αλλά και η Ουάσινγκτον φοβάται ότι μπορεί να πέσει η κυβέρνηση και η είδηση για «λουκέτο» στην ΕΡΤ έχει προκαλέσει σφοδρή ανησυχία στις ΗΠΑ. ΘΟΛΩΝΕΙ Η «ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ»; Και όλα αυτά συμβαίνουν την ώρα που τραπεζίτες και πολιτικοί Έλληνες και Ευρωπαίοι, ξένα ΜΜΕ και διεθνείς επενδυτικοί οίκοι, με μπαράζ δηλώσεων και εκθέσεων, μιλούν για ελληνικό «success story». Επιδίδονται, μάλιστα, σε μια ένθερμη στήριξη της ελληνικής κυβέρνησης, και προσωπικά του ιδίου του Πρωθυπουργού Α. Σαμαρά, και μάλιστα έχουν αρχίσει να βλέπουν και έξοδο της Ελλάδας στις αγορές το 2014 (!), όπως και η «σιδηρά κυρία» του ΔΝΤ, Κ. Λαγκάρντ. Όλοι μαζί δηλώνουν: «Ξεχάστε το Grexit και καλωσορίστε την Greecovery!». Μια ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας είναι το ζητούμενο όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και για το Βερολίνο και το ΔΝΤ, που θέλουν, πάση θυσία, να παρουσιάσουν κάποια στιγμή μια «ιστορία επιτυχίας» στην Ελλάδα, η οποία αποτέλεσε και το μεγάλο «πείραμα» της πολιτικής των Μνημονίων στην Ευρωζώνη. Ένα «success story» αναζητά όμως και η Αθήνα, ιδίως υπό το πρίσμα των ευρωεκλογών τον Μάιο του 2014.

ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ

Αποκαταστήσαμε την εμπιστοσύνη στη χώρα Τώρα πια κανείς δεν πιστεύει στην επιστροφή της Ελλάδας από το ευρώ στη δραχμή. Έχουμε αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη στη χώρα. Η προσαρμογή της δημόσιας οικονομίας προχωρά με τον ρυθμό που έχουν ορίσει οι πιστωτές, ενώ το δημόσιο έλλειμμα συρρικνώνεται με ταχύτητα πρωτόγνωρη.

ΟΛΓΑ ΚΕΦΑΛΟΓΙΑΝΝΗ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

Αλλάξαμε την αρνητική εικόνα της Ελλάδας Καταφέραμε να αλλάξουμε την πολύ αρνητική εικόνα που υπήρχε για την Ελλάδα και έτσι να μπορούμε φέτος, το 2013, να δούμε μια μεγάλη ανάκαμψη του ελληνικού τουρισμού. Ενός τομέα που είναι πολύ σημαντικός για την οικονομική δραστηριότητα και που έχει ακόμη μεγαλύτερη σημασία μέσα σ’ αυτές τις δύσκολες στιγμές που περνά η χώρα μας. Κι αυτό, όχι απλώς επειδή φέρνει έσοδα, αλλά επειδή δημιουργεί θέσεις εργασίας, κάτι που είναι εξαιρετικά σημαντικό λόγω του μεγάλου προβλήματος της ανεργίας.

ΚΡΙΣΤΙΝ ΛΑΓΚΑΡΝΤ ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΤΟΥ ΔΝΤ

Θεμελιώδης αλλαγή στη συμπεριφορά της Αθήνας Έχει υπάρξει μια θεμελιώδης αλλαγή στην ικανότητα της Αθήνας να ανταποκριθεί στις δεσμεύσεις της στο πλαίσιο του προγράμματος διάσωσης. Αυτό βάζει την Ελλάδα στα πρόθυρα της ανάκτησης της εμπιστοσύνη των αγορών, κάτι που είχε να συμβεί από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης στη χώρα.

ΚΩΣΤΗΣ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

«Ξεκλειδώνουν» τα μεγάλα τεχνικά έργα Εκτός από τους 4 αυτοκινητοδρόμους, τους τελευταίους 12 μήνες, δημοπρατήθηκαν ή εκτελούνται πάνω από 60 σημαντικά τεχνικά έργα σε όλη την Ελλάδα, συνολικού προϋπολογισμού πάνω από 2,5 δισ. Παράλληλα συνεχίζουμε τα έργα της επέκτασης του Μετρό και του Τραμ, κρατήσαμε ζωντανό το έργο του Μετρό Θεσσαλονίκης. Προχωράμε το σχέδιο αξιοποίησης των περιφερειακών αεροδρομίων, καθώς και τον εκσυγχρονισμό και την επέκταση του σιδηροδρομικού δικτύου, ώστε να αναπτυχθούν δράσεις που θα καταστήσουν τη χώρα μας ισχυρό διαμετακομιστικό κέντρο.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΟΥΡΚΟΛΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ

Αιχμή της ανάπτυξης, η ναυτιλία και οι εξαγωγές Η αιχμή του δόρατος για ανάπτυξη θα είναι παραγωγικοί κλάδοι με υψηλό συντελεστή εξωστρέφειας, όπως η ναυτιλία, οι εξαγωγικές επιχειρήσεις, ο τουρισμός, αλλά και το πιστωτικό σύστημα μετά την επιτυχή διείσδυσή του στη ΝΑ Ευρώπη. Όλοι αυτοί οι τομείς θα πρέπει να στηριχθούν πολυεπίπεδα. ΧΡΗΜΑ 9

Χ χρηματιστήριο

ΕΙΣΗΓΜEΝΕΣ «ΡΑΝΤΕΒΟY» ΜΕ ΤΑ ΚEΡΔΗ ΤΟ ΦΘΙΝOΠΩΡΟ

κόμη και οι εισηγμένες με έντονο εξωστρεφή χαρακτήρα, όπως και η πλειοψηφία των εισηγμένων επιχειρήσεων, είδαν τα μεγέθη τους να μειώνονται, στο α’ τρίμηνο του 2013, ενώ δεν αναμένονται δραματικές αλλαγές προς το καλύτερο για το άμεσο μέλλον, καθώς οι συνθήκες χρηματοδότησης παραμένουν ιδιαίτερα «σφιχτές» και ακριβές για τις εγχώριες επιχειρήσεις. Βέβαια αν και κάποιες εταιρείες άνοιξαν τον δρόμο προς τις αγορές με «αλμυρό» επιτόκιο, η συντριπτική πλειοψηφία των εταιρειών δεν έχουν τη δυνατότητα ακόμα και αυτής της ακριβής χρηματοδότησης. Το β’ τρίμηνο θα έχει τις πασχαλινές πωλήσεις, τις πρώτες εισροές της τουριστικής περιόδου, λιγότερα έκτακτα και καθόλου αναβαλλόμενη φορολογία. Επομένως, στην καλύτερη περίπτωση, θα πρέπει να

10 Ιούνιος 2013

αναμένουμε το α’ εξάμηνο να κινηθεί σε ελαφρώς υψηλότερα επίπεδα κερδοφορίας, όχι όμως σημαντικά διαφοροποιημένα από το πρώτο. Ίσως στο εννεάμηνο η εικόνα της κερδοφορίας να έχει αποκτήσει ένα ισχυρότερο momentum, καθώς εντός των θερινών μηνών θα ξεκινήσουν τα κατασκευαστικά έργα, οι ανακεφαλαιοποιημένες τράπεζες θα έχουν κάποιες δυνατότητες αναχρηματοδοτήσεων και ο τουρισμός θα έχει ενισχύσει ταμειακά την οικονομία. Το πρώτο τρίμηνο του 2013 ήταν ένα ακόμα αδύναμο τρίμηνο σε μια σειρά δέκα συνεχόμενων οριακών ή πολύ αρνητικών δημοσιευμένων τριμήνων. Οι ελληνικές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν μια ισχυρή, σε διάρκεια και ένταση, ύφεση, που αποδυναμώνει τα κεφάλαιά τους και προσθέτει συνεχώς νέα μέλη στην ομάδα των

ζημιογόνων εταιρειών. Οι συνθήκες επιχειρηματικότητας παραμένουν τόσο δυσμενείς, που πλέον οι ζημιές κάνουν την εμφάνισή τους ακόμα και σε εταιρείες που δεν είχαν προηγούμενο συνεχόμενων ζημιών και ανήκουν στο «κλαμπ» των μεγάλων. Όσοι σταθούν στην τελική γραμμή, κινδυνεύουν να χάσουν τη μεγάλη εικόνα, αφού όλο το θετικό αποτέλεσμα προέρχεται από την εμφάνιση των θετικών έκτακτων εγγραφών της Alpha Bank και της Τράπεζας Πειραιώς. ΠΤΩΣΗ 23% ΣΤΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΚΕΡΔΗ Τα σημαντικά έκτακτα αποτελέσματα στις τράπεζες δίνουν αύξηση 659,3% στα μετά από φόρους κέρδη των εισηγμένων εταιρειών για το α’ τρίμηνο του 2013, στα 6,561

δισ. ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία που επεξεργάστηκε η Beta Securities μεταξύ 208 ισολογισμών. Όμως όπως σημειώνει η χρηματιστηριακή, το θετικό αποτέλεσμα προέρχεται από την εμφάνιση των θετικών έκτακτων εγγραφών της Alpha Bank και της Τράπεζας Πειραιώς, ενώ υπάρχουν σημαντικά μη επαναλαμβανόμενα κέρδη από την επιβολή του αναβαλλόμενου φόρου, λόγω αλλαγής των φορολογικών συντελεστών από 20% σε 26%. Πιο αντιπροσωπευτικό της εικόνας των εισηγμένων εταιρειών είναι το λειτουργικό αποτέλεσμα, το οποίο μειώθηκε κατά 23%, με αποτέλεσμα τα λειτουργικά κέρδη, συνολικά, για τις 208 εισηγμένες να διαμορφώνονται σε 1,392 δισ. ευρώ. Μειωμένος παρουσιάζεται και ο συνολικός κύκλος εργασιών, σε ποσοστό 9%, στα 17,206 δισ. ευρώ. Οι ισχυρότερες μειώσεις παρατηρούνται στη διαφημιστική δαπάνη (ΜΜΕ, εκδόσεις), τις κατασκευές, τις μεταλλουργικές εργασίες, τις υπηρεσίες υγείας, αλλά και τα διυλιστήρια. Τι επηρέασε τα μεγέθη του α' τριμήνου και το 2013:

Ο ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ ΣΤΟ Α’ ΤΡΙΜΗΝΟ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ

Α’ ΤΡΙΜΗΝΟ 2013

Δ (%) ΜΕ ΤΟ 2012

1.431.900 1.045.400 869.300 772.442 320.558 314.520 2.190.939 359.044 133.993 733.361 260.091 242.964 246.350 23.350 381.853 355.796 8.618 35.033 29.797 9.523 140.619

-0,1% -11,4% -18,4% -15,0% -22,9% 33,7% -4,9% -0,3% -21,5% -10,3% -7,3% 7,8% 7,4% -2,4% 0,4% 2,5% -17,3% 34,3% -48,8% -11,0% -11,6%

(ποσά σε χιλ. ευρώ)

COCA COLA ΟΤΕ ΟΠΑΠ ΕΘΝΙΚΗ ALPHA BANK ΠΕΙΡΑΙΩΣ MOTOR OIL ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ ΜΕΤΚΑ ΒΙΟΧΑΛΚΟ ΕΛΛΑΚΤΩΡ ΤΙΤΑΝ FOLLI FOLLIE ΟΛΠ JUMBO (9μηνο) ΙΝΤΡΑΛΟΤ ΕΧΑΕ ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΣΩΛΗΝΟΥΡΓΕΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟΥ EUROBANK PROPERTIES FRIGOGLASS

∼ Η υψηλή βάση σύγκρισης με το α' τρίμηνο του 2013. Η συσσωρευμένη ύφεση στα τέσσερα τρίμηνα ήταν της τάξεως του 12%. ∼ Η αλλαγή των φορολογικών συντελεστών και η αναβαλλόμενη φορολογία. ∼ H μετατόπιση των πασχαλινών πωλήσεων προς το β' τρίμηνο της χρήσης. ∼ Η φορολογία των μικτών κερδών του ΟΠΑΠ με 30%. ∼ Η μείωση της ζήτησης στο πετρέλαιο θέρμανσης λόγω του ειδικού φόρου κατανάλωσης. ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤEΣ Καλό ξεκίνημα για ΔΕΗ, Τέρνα Ενεργειακή, Πλαίσιο, FF Group, Profile, Ικτίνο, MLS Πληροφορική, Καράτζη, ΟΛΘ και Έλτον Χημικά. Με κέρδη, αλλά σε χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με πέρσι, κινήθηκαν η ΜΕΤΚΑ, ο ΟΤΕ, η Frigoglass, η Intralot και η S&B. Αρνητικά μεγέθη, ή κατώτερα των προσδοκιών, ανακοινώθηκαν από τον Τιτάνα, τον Φουρλή, τη Σιδενόρ και την Coca Cola. Με σημαντικές ζημιές ξεκίνησαν τη χρονιά οι MIG, Forthnet, Axon, Ηρακλής, Σφακιανάκης, Σιδενόρ, Χαλκόρ, Σελόντα, σχεδόν το σύνολο των εταιρειών στις εκδόσεις και o κλάδος των ναυτιλιακών εταιρειών. Χ

ΤΟ ΕΒΙΤDA ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ ΣΤΟ Α’ ΤΡΙΜΗΝΟ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ

Α’ ΤΡΙΜΗΝΟ 2013

Δ (%) ΜΕ ΤΟ 2012

-2,403.880 34.774 3.077.296 82.700 57.600 368.000 24.314 29.904 45.869 49.355 52.638 53.214 22.941 71.754 4.096 55.082 4.489 2.003 8.558 20.268 20.585

-539,4% 104,3% 884,7% 3,2% -68,8% -11,9% -28,6% -17,7% -50,6% 29,6% 1,8% 8,4% -17,3% -24,9% -12,0% 32,1% -21,8% -69,2% -11,4% -16,7% 57,2%

(ποσά σε χιλ. ευρώ)

Alpha Bank Εθνική Πειραιώς Coca Cola ΟΠΑΠ ΟΤΕ ΤΙΤΑΝ Βιοχάλκο Motor Oil Μυτιληναίος Ελλάκτωρ Folli Follie ΜΕΤΚΑ Jumbo (εννεάμηνο 2012) ΟΛΠ Ιντραλότ ΕΧΑΕ Σωληνουργεία Κορίνθου Eurobank Properties Frigoglass Τέρνα Ενεργειακή

ΧΡΗΜΑ 11

Χ χρηματιστήριο

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

«ΕΥΛΟΓΙΑ» Η ΤΑΜΠΕΛΑ ΤΗΣ ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΗΣ ΑΓΟΡΑΣ; Τα «τυχερά» χαρτιά της υποβάθμισης

«μετάβαση» του ελληνικού χρηματιστηρίου από τις ανεπτυγμένες αγορές στις αναδυόμενες, μετά την υποβάθμιση από τον οίκο MSCI, θα μπορούσε να αναζωπυρώσει τη ζήτηση για ελληνικές μετοχές, αν και η χτυπημένη από την κρίση Ελλάδα θα αισθανθεί αρκετά «άβολα» ανάμεσα στις ταχέως αναπτυσσόμενες οικονομίες της Ασίας και της Αφρικής. Η Ελλάδα, μάλλον, είναι απίθανο να θεωρηθεί μια αγορά υψηλής ανάπτυξης στο περιβάλλον των αναδυόμενων αγορών, δεδομένου του ότι το εισόδημά της είναι σε πτωτική και όχι σε αναπτυξιακή πορεία. Επιπλέον, δεν έχει και το δημογραφικό πλεονέκτημα ενός νεαρού πληθυσμού και τους αυξανόμενους καταναλωτές που απολαμβάνουν οι αναδυόμενες αγορές της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής. Η Russell έκανε πριν από λίγους μήνες την αρχή και «υποβάθμισε» την Ελλάδα σε «αναδυόμενη» από «ανεπτυγμένη» αγορά, ακολούθησε ο οίκος MSCI και οι FTSE εξετάζουν επίσης τον υποβιβασμό της ελληνικής αγοράς τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Η Ελλάδα έγινε η πρώτη ανεπτυγμένη χώρα που υποβαθμίστηκε σε status αναδυόμενης αγοράς από τον MSCI, αφού ο Γενικός Δείκτης του Χ.Α. σημείωσε πτώση 83% από το 2007, καταγράφοντας τη δεύτερη χειρότερη επίδοση παγκοσμίως από τον Οκτώβριο του 2007. Η αναβάθμιση από την MSCI πριν από 12 χρόνια, στην πραγματικότητα κόστισε στους επενδυτές της Ελλάδας, γιατί το 0,13% του μεριδίου της στον δείκτη MSCI των ανεπτυγμένων αγορών, ήταν πολύ χαμηλότερο από το ποσοστό του 5% που είχε όταν ήταν αναδυόμενη αγορά. Αυτό

12 Ιούνιος 2013

υποδηλώνει πως μια επιστροφή στο καθεστώς των αναδυόμενων αγορών, θα μπορούσε να φέρει στην αγορά περισσότερους επενδυτές. «Αν η MSCI υποβάθμιζε την Ελλάδα, θα άρχιζα να “κοιτάω” το Χ.Α.», δήλωνε πριν από λίγες εβδομάδες, στο Reutures, ο Jan-Maarten Bakkum, στρατηγικός αναλυτής αναδυόμενων αγορών στην ING Investment Management, η οποία έχει υπό διαχείριση 2-3 δισ. ευρώ στις μετοχές των παραπάνω αγορών. «Είναι μια χώρα που έπεσε σε κρίση και τώρα δείχνει σημεία ανάκαμψης», όπως προσθέτει. Η Russell είχε επισημάνει πως η στάθμιση της Ελλάδας στον δείκτη των αναδυόμενων αγορών, αν και είναι μικρή, θα είναι περισσότερο από έξι φορές μεγαλύτερη

ΟΙ ΥΠΟΨΗΦΙΕΣ ΜΕΤΟΧΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΔΕΙΚΤΗ MSCI ΟΤΕ ΟΠΑΠ ΔΕΗ ΕΛ.ΠΕ. Jumbo Motor Oil FF Group Τιτάν Alpha Banκ Πειραιώς Εθνική Μυτιληναίος ΜΕΤΚΑ

από τη στάθμισή της στον ανεπτυγμένο δείκτη. Οι επενδυτές των αναδυόμενων αγορών μπορεί επίσης να έχουν περιορισμούς από την αγορά assets των χωρών που δεν εμπίπτουν σε αυτήν την κατηγορία αγορών, και έτσι μια αλλαγή του καθεστώτος για την Ελλάδα θα μπορούσε να προσελκύσει αυτά τα, «πεινασμένα» για ρίσκο, funds. Οι κρίσεις χρέους, η ανεργία, οι υποτιμήσεις των μισθών και η κοινωνική αναταραχή είναι μια γνωστή ιστορία σε εκείνους τους επενδυτές που τοποθετούνται στις αναδυόμενες αγορές, ενώ οι επενδυτές των ανεπτυγμένων αγορών εξακολουθούν να προσπαθούν να προσαρμοστούν σε αυτό το νέο «τοπίο». Για άλλους επενδυτές, ωστόσο, η θέση της Ελλάδας στους δείκτες αναδυόμενων αγορών δεν θα έχει τόσο μεγάλη διαφορά. Οι μετοχές της αποτελούν λιγότερο από το 0,02% του δείκτη MSCI World, ποσοστό σχεδόν αμελητέο. Όμως τους δείκτες του MSCI παρακολουθεί περίπου το 80% των διεθνών hedge funds, τα οποία στις συνεδριάσεις του περασμένου Μαΐου έδωσαν μια πρώτη γεύση για το τι θα ακολουθήσει σε μια ρηχή αγορά, όπως την ελληνική, όπου μετά βίας καθημερινά ξεπερνά τα 50 εκατ. ευρώ σε τζίρο. ΤΑ ΘΕΤΙΚΑ ΚΑΙ ΤΑ ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΤΗΣ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗΣ Την ίδια ώρα, εισροές ενός δισ. δολ. από τα funds που επενδύουν σε δείκτες αναδυόμενων αγορών με εκροές 194 εκατ. δολ. από αυτά που φεύγουν γιατί επενδύουν σε ανεπτυγμένες αγορές, εκτιμά η HSBC ότι θα έχει το ελληνικό χρηματιστή-

ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ

Τιμή 12/06/2008: 3839,44

Τιμή 11/06/2013: 895,86

Απόδοση -76,67%

Ο Γενικός Δείκτης του Χ.Α. σημείωσε πτώση 83% από το 2007, καταγράφοντας τη δεύτερη χειρότερη επίδοση παγκοσμίως

ριο μετά την υποβάθμισή του. Το ειδικό βάρος στον MSCI Emerging Market δείκτη εκτιμάται ότι για τη χώρα μας θα είναι στο 0,96%. Οι μεγαλύτερες εισροές αναμένονται σε Alpha Banκ, ΕΛ.ΠΕ., Πειραιώς, ΔΕΗ και Εθνική, ενώ εκροές θα υπάρξουν για τις δύο μετοχές που είναι τώρα στον MSCI των ανεπτυγμένων αγορών, δηλαδή τον ΟΤΕ και τον ΟΠΑΠ. Κατά συνέπεια, το ισοζύγιο εισροών – εκροών από την υποβάθμιση του χρηματιστηρίου είναι συντριπτικά θετικό για το ελληνικό χρηματιστήριο, σύμφωνα με τον διεθνή οίκο. Η έκθεση της Ελλάδας στις ανεπτυγμένες αγορές ήταν οριακή και την αντιπροσώπευαν στον MSCI Global μόνο δύο μετοχές, του ΟΤΕ και του ΟΠΑΠ. Η υποβάθμιση μπορεί να αυξήσει τις εισροές από ξένους θεσμικούς επενδυτές βραχυπρόθεσμα, εκτιμά η NBG Securities. Με βάση τις εκτιμήσεις της χρηματιστηριακής, η Ελλάδα αντιπροσώπευε λιγότερο από 0,02% των συνολικών υπό διαχείριση κεφαλαίων στις ανεπτυγμένες αγορές (ή το 0,1% στο σύνολο της ανεπτυγμένης Ευρώπης). Στις αναδυόμενες αγορές η Ελλάδα πιθανότατα θα μπει σε παρόμοια κατάταξη με τις αγορές CE3 (Πολωνία, Τσεχία, Ουγγαρία), αν και χαμηλότερα από την Πολωνία, και αυτό σημαίνει ότι θα αντιστοιχεί περίπου στο 2% των υπό διαχείριση κεφαλαίων της αναδυόμενης Ευρώπης και περίπου στο 0,30% των συνολικών υπό διαχείριση κεφαλαίων στις αναδυόμενες αγορές. Αυτό σημαίνει ότι το μέγεθος της Ελλάδας θα είναι δύσκολο να αγνοηθεί στο νέο της περιβάλλον. Η Ελλάδα ανήκει στην Ευρωζώνη και ο ελληνικός επιχειρηματικός

τομέας έχει ανταγωνιστεί μεγάλες επιχειρήσεις των ανεπτυγμένων αγορών, γεγονός που της δίνει προβάδισμα στο νέο περιβάλλον. Η υποβάθμιση σημαίνει μεγαλύτερη μεταβλητότητα για την αγορά, γεγονός που είναι ήδη εμφανές. Ο μέσος όρος μεταβλητότητας ενός έτους στις μετοχές που παρακολουθεί η χρηματιστηριακή ανέρχεται σε 55%, έναντι 17% για τον EuroStoxx 50. Το μέγεθος των κεφαλαίων στις αναδυόμενες αγορές, με βάση την εκτίμηση της NBG Securities, ανέρχεται σε περίπου 15% των κεφαλαίων των ανεπτυγμένων αγορών, που σημαίνει ότι το ενδιαφέρον για την Ελλάδα, μακροπρόθεσμα, θα μειωθεί. Η ελληνική οικονομία βρίσκεται στην έκτη χρονιά ύφεσης και οι προοπτικές ανάπτυξής της δεν είναι ευνοϊκές σε σύγκριση με τις άλλες αναδυόμενες χώρες. Κατά τη χρηματιστηριακή, με βάση τους κανόνες του MSCI, σε ό,τι αφορά τα μεγέθη των εταιρειών, το free float και τη ρευστότητα, εκτιμάται ότι οι υποψήφιες για συμμετοχή στον δείκτη θα είναι οι εξής εταιρείες: ΟΤΕ, ΟΠΑΠ, ΔΕΗ, Ελληνικά Πετρέλαια, Jumbo, Motor Oil, FF Group και Τιτάν. Θεωρεί επίσης πως πιθανότητες να συμπεριληφθούν στον δείκτη έχουν επίσης ο Μυτιληναίος και η ΜΕΤΚΑ. Τα κεφάλαια των αναδυόμενων αγορών, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της NBG Securities, είναι κατά περισσότερο από δύο τρίτα επικεντρωμένα σε κλάδους και, ως εκ τούτου, η κεφαλαιοποίηση της αγοράς έχει λιγότερη σημασία στο νέο περιβάλλον. Η Ελλάδα επέστρεψε, μετά από περισσότερο από 10 χρόνια, εκεί όπου βρισκόταν ως αγορά για πολύ καιρό. Η υποβάθμιση

οδηγεί σε ευνοϊκή σύγκριση ορισμένες ελληνικές μετοχές έναντι των αντίστοιχων των αναδυόμενων αγορών. Με βάση τις εκτιμήσεις της Factset, φαίνεται πως αυτό ισχύει για τις ΜΕΤΚΑ, Motor Oil, Jumbo και ΟΤΕ. Ωστόσο, ο ΟΤΕ και ο ΟΠΑΠ θα μπορούσαν να έχουν, βραχυπρόθεσμα, καθαρές εκροές από την εξαίρεσή τους από τους δείκτες των ανεπτυγμένων αγορών. Επιπλέον, το ελληνικό σενάριο που η NBG Securities προτιμά μεσοπρόθεσμα, θα γίνει πιο σχετικό εάν ακολουθηθεί από μια ισχυρότερη οικονομική ανάκαμψη. Η πρόσφατη αδυναμία της αγοράς, κατά την εκτίμηση της χρηματιστηριακής, έχει να κάνει περισσότερο με τη ρευστότητα και όχι τόσο με τις εξελίξεις από το μέτωπο των αποκρατικοποιήσεων. Οι αυξήσεις κεφαλαίου στις τράπεζες, με βάση τους υπολογισμούς της χρηματιστηριακής, αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 10% του free float. Ο όποιες πιθανές εισροές από την υποβάθμιση λογικά θα βοηθήσουν, εκτιμά η NBG Securities. Ο ΟΙΚΟΣ FTSE Στις ανεπτυγμένες αγορές, μέχρι νεωτέρας, παραμένει το Χ.Α., σύμφωνα με τον οίκο FTSE, ωστόσο η επίσημη αξιολόγηση θα γίνει τον Σεπτέμβριο. Σύμφωνα με τον οίκο, παρά τις ενστάσεις επενδυτών, το Χ.Α. έχει σημειώσει πρόοδο, έτσι παραμένει έως τον Σεπτέμβριο στην κατηγορία των ανεπτυγμένων. Το πρόβλημα που εντοπίζεται είναι η επιβολή του φόρου υπεραξίας, καθώς αποτελεί ελληνική «πρωτοτυπία», γι' αυτό άλλωστε οι φορείς της αγοράς ζητούν από το Υπουργείο Οικονομικών την κατάργηση επιβολής του φόρου. Χ ΧΡΗΜΑ 13

Χ προτάσεις αγοράς

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΝΕΑ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ

NATIONAL BANK OF GREECE

ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ ΣΤΗΝ ΚΕΡΔΟΦΟΡΙΑ ΣΥΝΤΟΜΑ Η τρύπα που καλύπτει μέσω της ΑΜΚ είναι οι απώλειες από το PSI και όχι από τη λειτουργική δραστηριότητά της

πετυχημένη ανακεφαλαιοποίηση (την ώρα που γράφεται το κείμενο, οι πληροφορίες ήθελαν την Εθνική να συγκεντρώνει πάνω από 1 δισ. από ιδιώτες μετόχους και να καλύπτει το 10% της ιδιωτικής συμμετοχής) θα ανοίξει τον δρόμο για αποκατάσταση της κερδοφορίας της Εθνικής Τράπεζας πολύ σύντομα. Και αυτό, όπως παρατηρούν τραπεζικοί αναλυτές, καθώς το μεγαλύτερο μέρος της τρύπας που καλείται να καλύψει σήμερα η τράπεζα μέσω της αύξησης, είναι οι απώλειες από το PSI και όχι από τη λειτουργική δραστηριότητά της. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, οι αναμενόμενες ζημίες από επισφάλειες θα είναι περιορισμένες, αφού βάσει Blackrock αυτές θα είναι μόλις 18,5% του εγχώριου δανειακού χαρτοφυλακίου για τη διετία 2012 - 2014 έναντι 33% του μ.ο. των υπολοίπων τραπεζών. Μάλιστα η τάση δημιουργίας χαμηλότερων επισφαλειών σε σύγκριση με το 2012 φάνηκε στα αποτελέσματα του δ' τριμήνου του 2012 και του α' τριμήνου του 2013. Επίσης παρατηρείται χαμηλότερη μόχλευση σε σχέση με την υπόλοιπη αγορά. Ο λόγος δανείων προς καταθέσεις κυμαίνεται στο 95%, όταν στις άλλες τράπεζες κινείται από 113% ως 125%. Οι παραπάνω εκτιμήσεις ενισχύονται από το γεγονός ότι η Εθνική πέτυχε την επαναφορά της στην κερδοφορία το πρώτο τρίμηνο του 2013, καταγράφοντας καθαρά κέρδη ύψους 186 εκατ., από ζημιές 265 εκατ. στο αντίστοιχο τρίμηνο του 2012. Ιδιαίτερα θετική ήταν η συνεισφορά της Fi-

14 Ιούνιος 2013

nansbank, με κέρδη 155 εκατ. και του δικτύου των θυγατρικών της ΝΑ Ευρώπης, με 13 εκατ. Τα κέρδη, εάν συμπεριληφθούν τα μη επαναλαμβανόμενα κόστη που συνδέονται με το εγχείρημα απόκτησης της Eurobank, περιορίζονται στα 27 εκατ. Ο pro forma δείκτης κύριων βασικών ιδίων κεφαλαίων (Core Tier I) διαμορφώνεται σε 9,3%. Οι καταθέσεις σημείωσαν ετήσια αύξηση 5%, με σημαντική εισροή εγχώριων καταθέσεων μετά τον Ιούνιο του 2012, της τάξης των 3,3 δισ. Για πρώτη φορά από την αρχή της κρίσης, υπήρξε μείωση των προβλέψεων στην Ελλάδα στα 318 εκατ. (από 419 εκατ. το α' τρίμηνο 2012). Το ποσοστό κάλυψης των επισφαλών απαιτήσεων από προβλέψεις του ομίλου διατηρήθηκε στο 54%. Ο δείκτης δανείων προς καταθέσεις στην Ελλάδα διαμορφώθηκε στο 95% (από 105%), και ο δείκτης καθυστερήσεων σε 19,8% για τον όμιλο και 24,3% για το εγχώριο χαρτοφυλάκιο. Η Merrill Lynch εκτιμά ότι η Εθνική θα έχει pro forma ενσώματη λογιστική αξία ανά μετοχή περίπου 2,0 ευρώ, σε σχέση με την τρέχουσα τιμή των 4,5 ευρώ. Η Εθνική σύμφωνα με τον αμερικανικό οίκο - διαπραγματεύεται με premium έναντι των ευρωπαϊκών τραπεζών (2xNAV), με μέσο forward P/NAV στο 1,0x. Δεδομένου του ότι η βάση για την τιμή strike του warrant είναι η τιμή προεγγραφής στην αύξηση κεφαλαίου (4,29 ευρώ ανά μετοχή), η Εθνική θα πρέπει να εμφανίσει σημαντική αύξηση

της λογιστικής αξίας. Για να μπορέσουν οι κάτοχοι των warrants της Εθνικής να εξασκήσουν τα δικαιώματά τους με τους υφιστάμενους συναλλακτικούς πολλαπλασιαστές, η τράπεζα θα πρέπει να εμφανίζει σημαντική αύξηση της λογιστικής αξίας. Όμως παρά τις δυσκολίες, η τράπεζα διαθέτει κάποια πλεονεκτήματα που θα τη βοηθήσουν στην κερδοφορία και τη λογιστική της αξία, το κυριότερο εκ των οποίων είναι η Finansbank. Η τουρκική θυγατρική μπορεί να προσθέσει 0,5-0,7 ευρώ στα καθαρά έσοδα ετησίως, ενώ αν προχωρήσει στην πώληση ποσοστού της Finansbank, θα μπορούσε να ενισχυθεί η λογιστική της αξία. H FINANSBANK Έντονες είναι οι φήμες σχετικά με την πώληση ποσοστού της τουρκικής θυγατρικής Finansbank. Η υπόθεση δεν είναι παλιά και συνδέεται με την αύξηση των κεφαλαίων Tier1 στο 9% από 7,8% που είναι σήμερα. Η ελληνική τράπεζα θα συνεχίσει να την ενοποιεί και λέγεται ότι θα βγάλει προς πώληση μόνο το 32%.Yπενθυμίζεται ότι η Εθνική έχει αποσβέσει πλήρως τη Finansbank και την έχει εγγράψει στα βιβλία της έναντι 3,6 δισ. δολ., έναντι αγοραίας αξίας 8 δισ. δολ. Σημαντική ώθηση, αλλά σε μακροπρόθεσμη βάση, αναμένει η Bank of America Merrill Lynch, να λάβει η Εθνική από την τουρκική θυγατρική της Finansbank, αν και βραχυπρόθεσμα θα πρέπει να ξεπεράσει σημαντικές δυσκολίες.

επιχειρηματικά νέα εισηγμένων Χ

ΒΕΛΤΙΩΜΕΝΕΣ ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΟ 2013 Συνέργειες σε ετήσια βάση 547 εκατ. μέσα από τις εξαγορές

ελτιωμένες εμφανίζονται οι προοπτικές για το υπόλοιπο της χρονιάς, όπως υποστηρίζει η διοίκηση της Τραπέζης Πειραιώς στο ενημερωτικό δελτίο για την αύξηση κεφαλαίου, καθώς:

∼ Από το τέλος του Μαρτίου του 2013 η άντληση κεφαλαίων από τις χρηματαγορές μέσω διατραπεζικού δανεισμού έχει περαιτέρω επεκταθεί, με αποτέλεσμα και το κόστος άντλησης κεφαλαίων να κυμαίνεται σε χαμηλότερο επίπεδο έναντι του 2012.

∼ Τα κέρδη προ προβλέψεων αναμένεται να ενισχυθούν περαιτέρω από τη βελτίωση στο κόστος χρηματοδότησης, καθώς ανακτήθηκε η πρόσβαση στη χρηματοδότηση μέσω της ΕΚΤ από τα μέσα Ιανουαρίου 2013, μειώνοντας σημαντικά τη χρήση του ακριβότερου μηχανισμού ELA, αλλά και από την αναμενόμενη σταδιακή μείωση στα επιτόκια καταθέσεων πελατείας. Στο τέλος της ανακεφαλαιοποίησης ο όμιλος θα έχει κεφάλαια 9,73 δισ. και θα είναι μία από τις καλύτερες ανακεφαλαιοποιημένες τράπεζες στην Ευρώπη και η καλύτερη στην Ελλάδα, με συνολικό δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας 15,2%. Τα προ φόρων κέρδη, συμπεριλαμβανομένης της αρνητικής υπεραξίας, διαμορφώθηκαν σε 3.077 εκατ., ενώ τα καθαρά αποτελέσματα από συνεχιζόμενες δραστηριότητες, τα αναλογούντα στους μετόχους για το 1ο τρίμηνο του 2013, τα οποία ενσωματώνουν θετικό αναβαλλόμενο φόρο 540 εκατ., διαμορφώθηκαν σε 3.617 εκατ.

ΟΙ ΣΥΝΕΡΓΕΙΕΣ Η τράπεζα αναμένει να επιτύχει σημαντικές συνέργειες σε ετήσια βάση, ύψους περίπου 547 εκατ. ευρώ, από το τέλος του 2015, μέσα από τις εξαγορές που έχει πραγματοποιήσει. Οι συνέργειες αυτές αναμένεται να ενισχύσουν τη δυνατότητα του ομίλου να παράγει κέρδη προ προβλέψεων που θα προέλθουν κυρίως από εξοικονόμηση κόστους τόσο λειτουργικού (εξορθολογισμός υποκαταστημάτων, βελτιστοποίηση κατανομής προσωπικού και εξάλειψη αλληλεπικαλυπτόμενων υποδομών) όσο και χρηματοδοτικού (κυρίως μέσω μειωμένων περιθωρίων προθεσμιακών καταθέσεων, καθώς εναρμονίζεται σταδιακά, πλήρως, η δραστηριότητα τιμολόγησης καταθέσεων), καθώς επίσης και από μικρές συνέργειες εσόδων. Ταυτόχρονα, τα κόστη ενσωμάτωσης της περιόδου 2013-2015 εκτιμώνται συνολικά σε περίπου 423 εκατ. ευρώ και αφορούν διαδικασίες ενοποίησης υποδομών και δικτύων, προκειμένου να επιτευχθούν οι συνέργειες κόστους. ΤΑ ΜΕΓΕΘΗ Μετά τις απορροφήσεις τραπεζών: ∼ Η Πειραιώς αποτελεί τη μεγαλύτερη τράπεζα στην ελληνική αγορά, με μερίδιο αγοράς 28% στα δάνεια και 27% στις καταθέσεις βάσει των αποτελεσμάτων του α' τριμήνου του 2013. ∼ Το ενεργητικό του ομίλου την 31 Μαρτίου του 2013 ανήλθε σε 85,9 δισ. ευρώ, τα δάνεια προ προβλέψεων σε 71,9 δισ. και στα 60,7 δισ. ευρώ τα μετά προβλέψεων. ∼ Οι δραστηριότητες στην Ελλάδα αντι-

στοιχούν σε 54,4 δισ. ευρώ σε καθαρές χορηγήσεις (90% επί του συνόλου του ομίλου) και στα 48,7 δισ. ευρώ σε καταθέσεις (91% επί του συνόλου του ομίλου). ∼ Η τράπεζα διαθέτει το μεγαλύτερο δίκτυο διανομής στην Ελλάδα, με 1.186 υποκαταστήματα και 444 υποκαταστήματα στο εξωτερικό. Αυτή η παρουσία θα της επιτρέψει να διεκδικήσει καταθέσεις και ευκαιρίες δανεισμού με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και από θέση ισχύος, σημειώνεται στο ενημερωτικό. ∼ Κατά την 31η Μαρτίου 2013, ο δείκτης χορηγήσεων προς καταθέσεις του ομίλου ήταν 114%, σε σύγκριση με 121% στο τέλος του 2012 και 171% τον Ιούνιο του 2012, αντίστοιχα. ∼ Η χρηματοδότηση της Πειραιώς από το ευρωσύστημα μειώθηκε στο α' τρίμηνο του 2013 και ανέρχεται σε 21,5 δισ. ευρώ, έναντι 31,6 δισ. ευρώ στο τέλος του 2012. ∼ Το ύψος των προβλέψεων την 31η Μαρτίου 2013 διαμορφώθηκε σε 31,8%. Με την εξαγορά της ATEbank, το χαρτοφυλάκιο που απέκτησε η τράπεζα αποτελούνταν κυρίως από εξυπηρετούμενα δάνεια. Κατά τον χρόνο της εξαγοράς της Γενικής Τράπεζας, ο δείκτης NPLs αυτής ανερχόταν στο 61,7%, ενώ τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια της Millennium αντιστοιχούσαν σε ποσοστό 26,1%. ΤΟ ΜΕΤΟΧΟΛΟΓΙΟ Τα νομικά πρόσωπα κατείχαν στις 23 Απριλίου το 46,13% του μετοχικού κεφαλαίου της Πειραιώς, ενώ οι ιδιώτες επενδυτές το 53,87%. Κανένας μέτοχος δεν κατείχε ποσοστό άνω του 5%.

Χ επιχειρηματικά νέα εισηγμένων

ΚΕΡΔΟΦΟΡΑ ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΑΠΟ ΤΟ 2015 Με δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας Core Tier 1 στο 13,9%

ίναι πολύ ενθαρρυντικό το ότι η Alpha Bank, μια τράπεζα με θετικά κεφάλαια προ της ανακεφαλαιοποίησης και με δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας Core Tier 1 στο 13,9% ή 7,8 δισ. ευρώ μετά την ανακεφαλαιοποίηση, καταφέρνει να συγκεντρώσει το ενδιαφέρον των επενδυτών και να καλύψει όχι απλά το 10% αλλά να ξεπεράσει το 12%. Την εκτίμηση για επιστροφή στην κερδοφορία το 2015 για την Alpha Bank αναφέρει η Merrill Lynch - Bank of America. Όπως ήταν αναμενόμενο, ο βασικός στρατηγικός στόχος επιτεύχθηκε και συγκέντρωσε 550 εκατ. Ο βασικός στόχος ήταν να συγκεντρωθούν 457 εκατ. ή το 10% της ΑΜΚ και με ιδιωτική τοποθέτηση να αντληθούν 92 εκατ. ή το 2% της ΑΜΚ, δηλαδή συνολικά το 12% της ΑΜΚ των 4,57 δισ. Ως προς το σκέλος της αύξησης των 457 εκατ. υποβλήθηκαν προσφορές 685 με 695 εκατ. ευρώ, που υπερκάλυψαν το ζητούμενο ποσό κατά 1,5 φορά. Το εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι στην ιδιωτική τοποθέτηση των 92 εκατ. υποβλήθηκαν προσφορές που υπερκάλυψαν το ζητούμενο ποσό 5 φορές ή 460 εκατ.

Συνολικά, δηλαδή, υποβλήθηκαν προσφορές 1,14 δισ., διπλάσιες από τον αρχικό στόχο των 550 εκατ. που τελικώς αποδέχθηκε. Να σημειωθεί ότι τα warrants που αντιστοιχούν σε κάλυψη 12% από ιδιώτες είναι 7,33. Θετική (credit positive) χαρακτηρίζει την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης της Alpha Bank η Moody's, τονίζοντας ότι αποκαθιστά τη φερεγγυότητα, ενώ εξασφαλίζει τον ιδιωτικό της χαρακτήρα. Μετά την ανακεφαλαιοποίηση, η τράπεζα θα έχει δείκτη βασικών εποπτικών κεφαλαίων (pro forma core Tier I) στο 13,9%. Η κεφαλαιακή ενίσχυση ολοκληρώθηκε επιτυχώς, με την τράπεζα πλέον να εστιάζεται στη στρατηγική της αναδιάρθρωσης του ισολογισμού της. Ωστόσο, παρά τις θετικές εξελίξεις, οι προκλήσεις για την τράπεζα, και για ολόκληρο τον ελληνικό κλάδο παραμένουν. Σύμφωνα με τον οίκο, το δυσμενές μακροοικονομικό περιβάλλον θα συνεχίζει να επιβαρύνει την ποιότητα του ενεργητικού της τράπεζας, με τα προβληματικά δάνεια να αποτελούν πολύ σοβαρό πρόβλημα (έφτασαν στο 30,1% τον Μάρτιο). Η κεφαλαιακή βάση της

Alpha Bank θα συνεχίσει να δέχεται ισχυρές πιέσεις τους επόμενους 12-18 μήνες. Την εκτίμηση για επιστροφή στην κερδοφορία το 2015 για την Alpha Bank αναφέρει η Merrill Lynch - Bank of America. Όπως αναφέρει ο αμερικανικός οίκος, τα προσαρμοσμένα στοιχεία που ανακοινώθηκαν για το πρώτο τρίμηνο ήταν αναμενόμενα, λόγω των αδύναμων τάσεων σε ό,τι αφορά τα έσοδα, τη συνεχιζόμενη επικέντρωση της διοίκησης στην περικοπή κόστους, καθώς και τις υψηλές προβλέψεις. Η Bank of America Merrill Lynch εκτιμά πως παρόμοιες αδύναμες τάσεις θα επικρατήσουν καθ' όλη τη διάρκεια του 2013.Η ανάκαμψη των εσόδων αποτελεί το «κλειδί» για τη μακροπρόθεσμη κερδοφορία της Alpha Bank, αναφέρει η Bank of America Merrill Lynch. Όπως επισημαίνει, το outlook της κερδοφορίας της Alpha Bank παραμένει εξαιρετικά αβέβαιο και ενώ η ποιότητα των assets πιθανότατα θα αποτελέσει έναν βασικό παράγοντα βραχυπρόθεσμα, ωστόσο πιο μακροπρόθεσμα η κερδοφορία της τράπεζας θα εξαρτηθεί από την ικανότητά της να αποκαταστήσει τα καθαρά επιτοκιακά περιθώρια. Χ

EUROBANK ASSET MANAGEMENT Α.Ε.Δ.Α.Κ.

ΕΛΑΒΕ ΔΙΕΘΝΗ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ

ύμφωνα με το διεθνές Πρότυπο ΕΝ ISO 9001: 2008 πιστοποιήθηκε η εταιρεία Eurobank Asset Management Α.Ε.Δ.Α.Κ. για το Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας που ανέπτυξε και εφαρμόζει, κατόπιν επιθεώρησης από τον έγκριτο και διεθνώς αναγνωρισμένο Φορέα Πιστοποίησης TÜV HELLAS, που ανήκει κατά 100% στον διεθνή Οίκο Πιστοποίησης TÜV NORD Group. Στο πλαίσιο της επιθεώρησης-πιστοποίησης επιβεβαιώθηκε ότι η Eurobank Asset Management Α.Ε.Δ.Α.Κ. εφαρμόζει Σύστημα Διαχείρισης σύμφωνα με το παραπάνω Πρότυπο στα εξής πεδία εφαρμογής: ∼ Διαχείριση Αμοιβαίων Κεφαλαίων ∼ Διαχείριση Θεσμικών και Ιδιωτικών Χαρτοφυλακίων

16 Ιούνιος 2013

∼ Παροχή Επενδυτικών Λύσεων μέσω Αμοιβαίων Κεφαλαίων Τρίτων Παρόχων ∼ Παροχή Επενδυτικών Συμβουλών Όπως ανέφερε ο Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας, κ. Κωνσταντίνος Μοριανός, «η συγκεκριμένη πιστοποίηση επιβραβεύει τη συνεχή προσπάθειά μας για παροχή ποιοτικών υπηρεσιών διαχείρισης περιουσίας σε ιδιώτες και θεσμικούς πελάτες. Μία προσπάθεια που πραγματώνεται με την κατάκτηση και διατήρηση της ηγετικής μας θέσης στην Ελλάδα επί πέντε συνεχή χρόνια και τις διακρίσεις που έχουν λάβει οι διαχειριστές μας σε διεθνές επίπεδο».

ΣΧΟΛΙΑ

ΠΟΣΟ ΑΠΕΧΕΙ ΤΟ «SUCCESS STORY» ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ… ΚΡΙΣΗ; Τελικά πόσο απέχει το «success story» και το «Greecovery» από την επιστροφή στην… κρίση; Τραπεζίτες και πολιτικοί Έλληνες και Ευρωπαίοι, ξένα ΜΜΕ και διεθνείς επενδυτικοί οίκοι, με μπαράζ δηλώσεων και εκθέσεων πριν μερικές εβδομάδες μιλούσαν για ελληνικό «success story». Όλοι μαζί δήλωναν: «Ξεχάστε το Grexit και καλωσορίστε την Greecovery!». Μετά ήλθαν οι πολιτικές έριδες γύρω από το αιφνίδιο «λουκέτο» στην ΕΡΤ, η υποβάθμιση του Χ.Α., η πρώτη ανεπτυγμένη αγορά που υποβαθμίζεται σε αναδυόμενη και οι δυσμενείς εξελίξεις γύρω από το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, που έθεσαν εν αμφιβόλω την έλευση του «Greecovery». Κυνική ομολογία ΔΝΤ: «Ιφιγένεια» η Ελλάδα, για να σωθεί η Ευρώπη. Το ΔΝΤ παραδέχεται ότι υποτίμησε σοβαρά τη ζημιά που θα έκαναν στην ελληνική οικονομία οι συνταγές της λιτότητας. Ωστόσο, το Ταμείο υπογραμμίζει ότι η συνταγή που ακολουθήθηκε στην Ελλάδα, σε συντονισμό με την Ευρωπαϊκή Ένωση, αγόρασε χρόνο για το υπόλοιπο της Ευρωζώνης. Τελικά άξιζε η παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ; Αναρωτιέται ο νομπελίστας οικονομολόγος Paul Krugman και στρέφει τα βέλη του κατά της ΕΚΤ, καθώς, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, «έχαψε» τη φαντασίωση της επεκτατικής λιτότητας. Υποστηρίζει ότι η Τρόικα έπρεπε εξαρχής να αποδεχθεί ότι ήταν απαραίτητη η άμεση αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, ενώ η ΕΚΤ έπρεπε εξαρχής να στηρίξει τις αγορές κρατικού χρέους. Αναγνωρίζει, ωστόσο, ότι μια τέτοια κίνηση θα ήταν δύσκολη πολιτικά, γι’ αυτό κι επανέρχεται στη γνωστή του άποψη, ότι δηλαδή οι Ευρωπαίοι έπρεπε να εξετάσουν αν η Ελλάδα άξιζε να παραμείνει στο ευρώ. Εκτιμά μάλιστα ότι παρότι οι συνέπειες θα ήταν άσχημες, δεν θα ήταν χειρότερες από αυτές που βιώνουμε σήμερα. Πολλοί εκτιμούν ότι η παραδοχή των λαθών στο ελληνικό πρόγραμμα, από το ΔΝΤ, το «mea culpa» του, αποτελεί ένα ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί στα χέρια της κυβέρνησης. Εκτιμούν ότι η παραδοχή του λάθους μπορεί να ισχυροποιήσει τη θέση των Ελλήνων πολιτικών στις μελλοντικές συνομιλίες με την Τρόικα, όσον αφορά ένα νέο «haircut» στο ελληνικό χρέος ή την ελάφρυνση των μέτρων λιτότητας. Όμως ο «εμφύλιος» που έχει ξεσπάσει στην Τρόικα μπορεί να οδηγήσει σε έξοδο του ΔΝΤ, κάτι που δεν θα αρέσει στις

αγορές, στις οποίες θέλουμε να βγούμε όσο γίνεται πιο γρήγορα. Όπως έχει επισημάνει ο νομπελίστας οικονομολόγος Paul Krugman, οι αγορές δίνουν βάση σε ό,τι λέει το ΔΝΤ - παρά τα λάθη που έχει κάνει – και όχι στους Ευρωπαίους πολιτικούς. Τους Ευρωπαίους πολιτικούς, που το «Economist» σε ένα σαρκαστικό εξώφυλλο και ένα έντονα επικριτικό δημοσίευμα, στο οποίο γίνεται λόγος για έλλειψη πολιτικής βούλησης και κίνδυνο διάλυσης της Ευρωζώνης, τους παρουσιάζει ως «υπνοβάτες» που βαδίζουν προς τον γκρεμό. Εμπνευσμένο από την αφίσα της κινηματογραφικής ταινίας «The Sleepwalkers», το «Economist» κατηγορεί τους ηγέτες της Ε.Ε. για καταστροφική απραξία και τους καλεί να «ταρακουνηθούν» και να «βγουν από τον λήθαργό τους». Όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι αντιλαμβάνονται την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και παίρνουν στα χέρια τους το μέλλον τους κόντρα στους κομματικούς συνδικαλιστές. Επτακόσιοι και πλέον εργαζόμενοι της γαλακτοβιομηχανίας Μεβγάλ, που είναι ο μεγαλύτερος ιδιώτης εργοδότης στη Βόρεια Ελλάδα, με σχεδόν 1.000 άτομα προσωπικό, στα Κουφάλια Θεσσαλονίκης, αντιστάθηκαν σε 20 συνδικαλιστές του ΠΑΜΕ, οι οποίοι, με το «έτσι θέλω», προσπάθησαν να εμποδίσουν την ομαλή λειτουργία του εργοστασίου και την προσέλευση των εργαζομένων σε αυτό. Ακόμη και σήμερα, αρκετές εβδομάδες μετά το ταξίδι του πρωθυπουργού στην Κίνα, πολλοί στην Ελλάδα προσπαθούν να υποβαθμίσουν τις επαφές Σαμαρά στην Κίνα. Ξεχνούν όμως, ή δεν θέλουν να παραδεχθούν, ότι η μικρή και χρεωκοπημένη Ελλάδα κάνει «δουλειές» με τη μελλοντική «Νέα Ρώμη». Σύμφωνα με έγκυρους πολιτικούς και οικονομικούς αναλυτές, η Κίνα στα επόμενα χρόνια θα «κατακτήσει» τον κόσμο, εκτοπίζοντας τις ΗΠΑ: 1. Η Κίνα διαθέτει συναλλαγματικά αποθέματα 3 τρισ. δολ., συμπεριλαμβανομένου και του 1 τρισ. δολ. σε ομόλογα του αμερικανικού Δημοσίου. 2. Το γιουάν θα φέρει επανάσταση σε ολόκληρο τον χρηματοπιστωτικό κόσμο τα επόμενα χρόνια. «Είναι το πιο συναρπαστικό γεγονός από τη δημιουργία του ευρώ», έγραφε η γερμανική Ντι Βελτ. 3. Στα 800 δισ. δολ. εκτιμώνται οι κινεζικές επενδύσεις παγκοσμίως, για την περίοδο 2011-2016. ΧΡΗΜΑ 17

ΣΧΟ

Χ άρθρο

ΟΙ ΠΡΟΚΛHΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣYΓΧΡΟΝΟΥ MARKETING ΚΑΙ Ο ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΡΟΛΟΥ ΤΟΥ CHIEF MARKETING OFFICER

Mε την έκρηξη του digital και του mobile marketing, τα web sites και τα social media, τα στελέχη του marketing κατακλύζονται από δεδομένα που δημιουργούνται από τους καταναλωτές μέσω αναζητήσεων, ιστορικών αγορών, εφαρμογών σάρωσης τιμών στα κινητά τηλέφωνα, likes στο Facebook και σχολίων στο Twitter.

ν συνδυάσει κανείς τα δεδομένα αυτά με εκείνα που κοινωνικής δικτύωσης τόσο για την εσωτερική εταιρική επιπροέρχονται από την καταναλωτική συμπεριφορά κοινωνία όσο και για την επικοινωνία με τους πελάτες. των πελατών στο κατάστημα και τις συζητήσεις στο call center, είναι σαφές ότι οι Διευθυντές Marketing (CMOs) Η χρήση και αξιοποίηση της τεχνολογίας μπορεί να προσδώαντιμετωπίζουν σήμερα μια καθημερινή πρόκληση επεξερσει στις επιχειρήσεις τα απαιτούμενα ανταγωνιστικά πλεονεγασίας και “μετάφρασης” των δεδομένων σε χρήσιμη πληκτήματα για να δραστηριοποιηθούν δυναμικά στις αγορές ✒ ροφορία. Οι διευθυντές marketing που θα τιθασεύσουν με τους. Για να ανταποκριθούν στη νέα πραγματικότητα όπως διαγράφει ο επιτυχία αυτή τη νέα πηγή πληροφόρησης, που εισρέει από μορφώνεται, οι CMOs αρχίζουν πλέον να αξιοποιούν την τεΠαντελής διαφορετικές πηγές, θα βρίσκονται σε πλεονεκτική θέση για χνολογία, δημιουργώντας μια κοινή ατζέντα με τους Ξανθούλης* την αύξηση των εσόδων, την επανεφεύρεση των σχέσεων με Διευθυντές Πληροφορικής (CIOs), προκειμένου να καθορίτους πελάτες τους, τη δημιουργία νέας αξίας με την παροχή ουσια- σουν με τον βέλτιστο τρόπο τις τεχνολογικές τους ανάγκες, εστιάζοντας στικών και εξατομικευμένων υπηρεσιών. στα εργαλεία ανάλυσης, στους μεγάλους όγκους δεδομένων και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο πελάτης το αναμένει και το επιθυμεί και τα στελέχη marketing καλούνται να ξεπεράσουν την έννοια της ένταξης του ατόμου σε μια με- Σε αυτήν τη νέα πραγματικότητα, η ΙΒΜ μπορεί να βοηθήσει με την γάλη δημογραφική ομάδα. Καλούνται να κατανοούν κάθε άτομο πείρα δεκαετιών που διαθέτει στη συνεργασία με τους επικεφαλής χωριστά, ως μοναδική προσωπικότητα έτσι ώστε να μπορούν να προ- των επιχειρήσεων και των τμημάτων πληροφορικής, με ένα χαρτοσαρμόζουν σε πραγματικό χρόνο προωθητικές ενέργειες, τιμολόγηση φυλάκιο τεχνολογίας εργαλείων ανάλυσης μεγάλου όγκου δεδομένων και προσφορές που είναι εξατομικευμένες για εκατομμύρια πελάτες. (big data) στον τομέα του marketing, από το εμπόριο μέχρι τις πωΕξοπλισμένο με τα κατάλληλα δεδομένα που έχουν εξαχθεί από τα λήσεις και διανομή, στο cloud computing, στα μέσα κοινωνικής διεργαλεία ανάλυσης δεδομένων, το marketing καθίσταται περισσότερο κτύωσης και την ανάλυση αποτύπωσης απόψεων κ.ά. Διαθέτει επίσης ελκυστικό, λιγότερο αδιάκριτο και ακόμη και ευπρόσδεκτο - περισ- έναν τομέα συμβουλευτικών υπηρεσιών εστιασμένο στην ανάλυση δεδομένων για το marketing με περισσότερους από 10.000 ειδικούς σότερο σαν μια επιθυμητή υπηρεσία. του κλάδου, ικανότητα διεξαγωγής επιχειρησιακών ερευνών από το Άλλο χαρακτηριστικό της εποχής είναι ότι σήμερα οι πελάτες παρα- think tank της IBM, εκατοντάδες επιστήμονες στο πεδίο των δεδοκολουθούν τους Οργανισμούς πιο στενά από ό,τι στο παρελθόν. Έτσι μένων που ειδικεύονται στην έρευνα στο εμπορικό πεδίο και στο τα στελέχη του marketing συνειδητοποιούν πλέον ότι η εικόνα μιας πεδίο της ανάλυσης των δεδομένων, περισσότερα από 700 διπλώεπωνυμίας καθορίζεται όχι μόνο από τα προϊόντα ή τη φήμη της, αλλά ματα ευρεσιτεχνίας για καινοτομίες στο πεδίο της ανάλυσης δεδομέκαι από την εταιρική κουλτούρα. Αναγνωρίζοντας τη βαθιά επίδραση νων και του εμπορίου, καθώς και μια κοινότητα χιλιάδων πελατών που μπορούν να έχουν οι εργαζόμενοι της εταιρείας στις επωνυμίες της τεχνολογίας marketing της IBM που μπορούν να ανταλλάσσουν που διαχειρίζονται, στο πλαίσιο του χαρτοφυλακίου τους, οι CMO ιδέες και βέλτιστες πρακτικές. Χ καθίστανται υπεύθυνοι για την οικοδόμηση μιας εσωτερικής κουλτούρας που χαρακτηρίζεται από γνώση του τρόπου χρήσης των μέσων *Software Solutions Sales Specialist της IBM Ελλάς Α.Ε. 18 Ιούνιος 2013

Χ παρασκήνιο

ΤΗΣ ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ «ΤΟ ΚΑΓΚΕΛΟ» «Βόμβα» στις τράπεζες τα «κόκκινα» δάνεια Moody’s: Βλέπει εκτίναξη μη εξυπηρετούμενων δανείων στο 30% το 2013

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΩΝ ΔΑΝΕΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟ 2009 ΕΩΣ ΤΟ 2012

Q4 2009 Τα συνολικά μη εξυπηρετούμενα δάνεια στις Q1 2010 ελληνικές τράπεζες θα ξεπεράσουν το 30% Q2 2010 μέχρι το τέλος του 2013, ενώ πιθανότατα θα Q3 2010 αυξηθούν περαιτέρω το 2014, λόγω της βαQ4 2010 θιάς και παρατεταμένης ύφεσης στην ΕλQ1 2011 λάδα, εκτιμά η Moody’s, χαρακτηρίζοντας Q2 2011 «credit negative» τα αυξανόμενα μη εξυπηQ3 2011 ρετούμενα δάνεια. Q4 2011 Όπως επισημαίνει στο Credit Outlook της, αν Q1 2012 και τα στοιχεία του τραπεζικού συστήματος Q2 2012 τον Δεκέμβριο του 2012 έδειχναν αύξηση Q3 2012 36,4% των ονομαστικών μη εξυπηρετούμεQ4 2012 νων δανείων στο 24,6% του συνόλου του δανεισμού, ο οίκος θεωρεί πως τα στοιχεία αυτά υποτιμούν το πραγματικό επίπεδο των επισφαλών δανείων, γιατί εξαιρούν τα περισσότερα αναδιαρθρωμένα δάνεια. Σύμφωνα με έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, περίπου το 5% των συνολικών δανείων έχει ήδη αναδιαρθρωθεί το πρώτο τρίμηνο του 2012, ενώ η Τράπεζα της Ελλάδος στην έκθεση του Δεκεμβρίου 2012 για την ανακεφαλαιοποίηση και την αναδιάρθρωση του ελληνικού τραπεζικού τομέα, αναφέρει πως μόνο για το χαρτοφυλάκιο των στεγαστικών δανείων, τα αναδιαρθρωμένα δάνεια αντιστοιχούσαν σε ποσοστό υψηλότερο του 7% των μικτών στεγαστικών δανείων. Συνεπώς, η Moody’s εκτιμά πως το εύρος των συνολικών προβληματικών δανείων, συμπεριλαμβανομένων και των αναδιαρθρωμένων, θα είναι πιο κοντά στο 40% μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους. Οι βασικότεροι λόγοι για την επιδείνωση της ποιότητας των assets εξακολουθούν να είναι: 1. Η πιεσμένη εγχώρια ζήτηση, 2. Η περιορισμένη ρευστότητα και η απομόχλευση του κλάδου, 3. Η αύξηση της ανεργίας και 4. Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές της κυβέρνησης προς τον ιδιωτικό τομέα.

20 Ιούνιος 2013

7,7% 8,2% 9,0% 10,0% 10,4% 11,5% 12,8% 14,7% 16,0% 18,7% 21,6% 22,5% 24,6%

Τα υψηλότερα μη εξυπηρετούμενα δάνεια οδηγούν σε υψηλότερες πιστωτικές απώλειες, που με τη σειρά τους θα συνεχίσουν να πιέζουν αρνητικά την κερδοφορία των τραπεζών, σχολιάζει η Moody’s. Η έκθεση της ΤτΕ αναφέρει επίσης πως η συνολική πρόβλεψη για την πιστωτική απώλεια του συστήματος την τριετία 2012-2014 ανέρχεται σε περίπου 34,8 δισ. ευρώ (ή περίπου 17,1% των συνολικών δανείων) υπό το «αρνητικό σενάριο», που στην ουσία όμως είναι η τρέχουσα οικονομική πραγματικότητα στην Ελλάδα. Αν δεν υπάρξει σημαντική βελτίωση στην ελληνική οικονομία, οι προβλεπόμενες αυτές πιστωτικές απώλειες, σε συνδυασμό με τα πιεσμένα προ προβλέψεων έσοδα των τραπεζών (περίπου 3 δισ. ευρώ το 2012), θα τις καταστήσουν ζημιογόνες το 2013, αλλά και το 2014.

2 δισ. η ψήφος εμπιστοσύνης σε 5 ελληνικές επιχειρήσεις Εταιρικά ομόλογα: ακριβός, αλλά αναγκαίος ο δανεισμός για τις επιχειρήσεις, ελκυστικές αποδόσεις για τους δανειστές Ο ΟΤΕ, τα Ελληνικά Πετρέλαια, ο Τιτάνας, η ΦΑΓΕ και η Frigoglass κατάφεραν το τελευταίο εξάμηνο να συγκεντρώσουν κεφάλαια ύψους 2 δισ. ευρώ περίπου, μέσω της έκδοσης εταιρικών ομολόγων. Η κίνηση αυτή εκλαμβάνεται από τους ειδικούς και ως «ψήφος εμπιστοσύνης» για τις προοπτικές που ανοίγονται για τη χώρα τα επόμενα χρόνια, καθώς επικρατεί πλέον το «στοίχημα» της ανάκαμψης της Ελλάδας, γνωστό και ως «Grecovery». Βεβαίως το επιτόκιο ήταν «τσιμπημένο». Μπορεί για τους ξένους επενδυτές τα επιτόκια του 8% να είναι εξαιρετικά αποδοτική επένδυση, αλλά για τις ίδιες τις εταιρείες είναι μάλλον επώδυνα, αφού για να ανταποκριθούν, θα πρέπει να παρουσιάσουν ρυθμούς ανάπτυξης κερδών άνω του 10-12% ετησίως, γεγονός που υπό τις υπάρχουσες συνθήκες στην Ελλάδα φαίνεται ιδιαίτερα δύσκολο. Όμως με τις τράπεζες να μην μπορούν να χρη-

ματοδοτήσουν με μεγάλα ποσά τις ελληνικές επιχειρήσεις, οι τελευταίες αναζητούν «διέξοδο» χρηματοδότησης από το εξωτερικό, έστω και ακριβή. Ο διοικητής της ΤτΕ, Γ. Προβόπουλος, συνέστησε στις εταιρείες να αναζητήσουν τρόπους έκδοσης εταιρικών ομολόγων, θεωρώντας ότι αποτελούν μια ενδεδειγμένη επιλογή εξωστρεφούς δανεισμού. Προς το παρόν, οι εκδόσεις εταιρικών ομολόγων που έγιναν από τον Ιούνιο του 2012 μέχρι τον Μάρτιο του 2013 αποτελούν τα πιο ελκυστικά επενδυτικά προϊόντα για τα ξένα hedge funds που αναζητούν αποδόσεις, καθώς η σχέση απόδοσης/κινδύνου έχει βελτιωθεί θεαματικά εξαιτίας της υποχώρησης του κινδύνου Grexit. Οι εκδόσεις των Coca Cola, ΟΤΕ, Tιτάν, ΦΑΓΕ, Frigoglass και ΕΛ.ΠΕ. έγιναν ανάρπαστες από τα αμερικανικά funds, καθώς θεώρησαν ότι για την Coca Cola και τον Τιτάνα τα επιτόκια της τάξης του 4,25 και 4,5%, αντίστοιχα, ήταν ιδιαίτερα ικανοποιητικά, αφού και οι δύο εταιρείες έχουν αυξημένη αξιολόγηση από τη Fitch και τη Moody's και άμεση πρόσβαση στις αμερικανικές και ευρωπαϊκές αγορές. Επιτόκια μεταξύ 6-7% είχαν οι εκδόσεις ΟΤΕ και ΦΑΓΕ, 8,25% η έκδοση της Frigoglass και πρόσφατα των ΕΛ.ΠΕ. επιτόκιο 8,5%. Για το εταιρικό των ΕΛ.ΠΕ. η σχέση απόδοσης/κινδύνου ήταν τόσο δελεαστική για τους επενδυτές, που η Wall Street Journal έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην έκδοση, ενώ τόσο το ομόλογο όσο και η μετοχή μπήκαν στη λίστα της Goldman Sachs. Το ενδιαφέρον για τις εκδόσεις εταιρικών ομολόγων σε ελληνικές εισηγμένες εκδήλωσαν πρόσφατα η Citigroup και η HSBC.

Ξένα funds «βλέπουν» Ελλάδα και είσοδο στο Χ.Α. Η δημιουργία του πρώτου fund που θα τοποθετείται σε ελληνικές αξίες και επιχειρήσεις και θα εισαχθεί προς διαπραγμάτευση στο Χ.Α., ανακοινώθηκε στη διάρκεια του 2ου Forum που συνδιοργάνωσαν το Χρηματιστήριο Αθηνών και το Ελληνοαμερικανικό Επιμελητήριο στη Νέα Υόρκη. Την ανακοίνωση έκανε ο ιδρυτής της Global Family Partners, κ. Nikolaj Albinus, ο οποίος εξέφρασε έντονο ενδιαφέρον για την ελληνική αγορά. «Δεν είναι αυτή η παρθενική μας εμφάνιση στην Ελλάδα», τόνισε ο κ. Albinus, «ήδη έχουμε τοποθετηθεί σε ελληνικές τράπεζες, τυχερά παιχνίδια, αλλά και στη διαχείριση απορριμμάτων. Παρακολουθούμε με ενδιαφέρον τις εξελίξεις στην ελληνική οικονομία τα τελευταία 2,5 χρόνια. Ενδιαφερόμαστε για μακροπρόθεσμες και όχι πρόσκαιρες τοποθετήσεις στην ελληνική αγορά. Πρόσφατα επικοινωνήσαμε με τη Morgan Stanley, ζητώντας λεπτομέρειες για τον νόμο που ψηφίστηκε προσφάτως και επιτρέπει την εισαγωγή funds στο ελληνικό χρηματιστήριο. Ενδέχεται να είμαστε οι πρώτοι που θα ντεπουτάρουμε αυτήν την αγορά», κατέληξε. Από την άλλη, η Third Point ανα-

κοίνωσε ότι δημιούργησε το Third Point Hellenic Recovery Fund για επενδύσεις σε εταιρείες που έχουν πληγεί από την πρόσφατη ύφεση στην ελληνική οικονομία, και ως εκ τούτου έχουν άμεση ανάγκη για κεφάλαια ανάπτυξης και ρευστότητα. Το Ταμείο αναμένεται να επικεντρωθεί τόσο στα δημόσια όσο και στα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια. Το Third Point σχεδιάζει να επενδύσει λιγότερο από το 1,5% των assets των υφιστάμενων hedge funds του στο νέο fund, και θα αντλήσει επιπλέον χρήματα από θεσμικούς επενδυτές. Το Third Point συμπεριλαμβάνεται μεταξύ των αμερικανικών εταιρειών που ψάχνουν ευκαιρίες στα ελληνικά assets, αφού τα πέντε χρόνια ύφεσης στη χώρα έχουν ρίξει τις αξίες των μετοχών και των ακινήτων.

ΔΕΗ: Γερμανικό, αλλά και ιαπωνικό ενδιαφέρον Μεγαλώνει ο κατάλογος των πιθανών υποψήφιων επενδυτών της, αυτή τη φορά με την εκδήλωση ενδιαφέροντος εξ Ανατολών. Ήδη, επιβεβαιώνονται από πολλές πλευρές πληροφορίες ότι η ιαπωνική πρεσβεία στην Αθήνα, μόλις έγινε η ανακοίνωση του σχεδίου αποκρατικοποίησης της επιχείρησης, ζήτησε να της σταλεί το σχετικό κείμενο του ΥΠΕΚΑ στα αγγλικά. Υπενθυμίζεται ότι ψηλά στον πίνακα εκδήλωσης ενδιαφέροντος βρίσκονται, από καιρό, γερμανικές, γαλλικές και ιταλικές εταιρείες, όπως οι EON και RWE, καθώς και η ιταλική Edison, η οποία έχει περιέλθει στον έλεγχο της EDF. Την ίδια ώρα δεν περνά απαρατήρητη πρόσφατη επίσκεψη κλιμακίου του γερμανικού κολοσσού RWE, το οποίο είχε συναντήσεις τόσο με το οικονομικό επιτελείο όσο και με τον πρόεδρο του ΤΑΙΠΕΔ, κ. Σταυρίδη. Οι Γερμανοί της RWE επιθυμούν διακαώς να μπουν στη ΔΕΗ, ενώ και η Γερμανίδα Καγκελάριος Α. Μέρκελ, κατά την επίσκεψή της στην Αθήνα, είχε προωθήσει το «deal» κατά τη συνάντησή της με τον πρωθυπουργό. Δημιουργία «μικρής ΔΕΗ» με αντιπροσωπευτικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής που θα πουληθούν σε ιδιώτες, είσοδος στρατηγικού επενδυτή στη ΔΕΗ και πώληση του 49 % των δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας περιλαμβάνει το σχέδιο αναδιάρθρωσης και αποκρατικοποίησής της. Η κυβέρνηση στοχεύει στην απόσχιση του 30% των δραστηριοτήτων της ΔΕΗ και στην πώληση ποσοστού 17% της υπόλοιπης επιχείρησης μέχρι τις αρχές του 2016, με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Η κυβέρνηση κατέχει αυτήν τη στιγμή ποσοστό 51% στην ΔΕΗ και στόχος της είναι να διατηρήσει την καταστατική μειοψηφία, δηλαδή το 34% της επιχείρησης. Η διαγωνιστική διαδικασία για το 17% αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2015. Συνολικά είναι μια πολύ μεγάλη διαδικασία, μέχρι το τέλος του 2015, ίσως και τις αρχές του 2016. Χ ΧΡΗΜΑ 21

αγορές Χ διεθνείς προτάσεις αγοράς ~ Σε αστάθεια προβλέψεις και τιμές-στόχοι Χ

ΤΑYΡΟΙ ΤΟ ΜΕΓAΛΟ «ΠAΡΤΙ» ΔΕΝ ΞΕΚIΝΗΣΕ

ΑΡΚΟYΔΕΣ «ΑΣΘΕΝHΣ ΜΕ ΛΕΥΧΑΙΜIΑ» ΟΙ ΑΓΟΡEΣ Deutsche Bank Το μεγάλο «πάρτι» στις μετοχές θα ξεκινήσει μόλις η Fed αρχίσει να αυξάνει τα επιτόκια!

o «ράλι» των χρηματιστηριακών αγορών τα τελευταία χρόνια έχει σε μεγάλο βαθμό καθοδηγηθεί από τη χαλαρή νομισματική πολιτική της Fed. Γεγονός είναι ότι με τις κεντρικές τράπεζες να έχουν διαθέσει ρευστότητα άνω των 15 τρισ. δολ., οι συνθήκες στις αγορές κάθε άλλο παρά φυσιολογικές είναι. Στην πραγματική οικονομία η κρίση βαθαίνει, αλλά οι αγορές «κολυμπούν» στη ρευστότητα και «πετούν» σε ιστορικά υψηλά. Οι επενδυτές προσπαθούν να επωφεληθούν από το «πάρτι» και σπεύδουν σε κάτι που πλέον θυμίζει πολύ καζίνο. Αλλά τι θα γινόταν αν η Fed «γύριζε» την πολιτική της σε πιο σφιχτή; Τι θα συμβεί αν η Fed άρχισε να «ψαλιδίζει» τις αγορές κρατικών ομολόγων; Θα αποτελέσει αυτό κακό οιωνό για την πορεία των μετοχών; Οι περισσότεροι φοβούνται ότι κάτι τέτοιο θα «ξεφουσκώσει» τις αγορές. Όμως η Deutsche Bank, σε σημείωμα προς τους πελάτες της, εκτιμά ότι η αρχή ενός κύκλου πιο περιοριστικής πολιτικής της Fed είναι πολύ περισσότερο bullish παρά bearish για τις μετοχές! Κι μάλιστα τονίζει ότι το «πάρτι» θα ξεκινήσει πραγματικά, όταν η Fed αρχίσει την πρώτη αύξηση των επιτοκίων. Και γι’ αυτό, οι βουτιές της αγοράς λόγω του φόβου αύξησης των επιτοκίων, αποτελούν μοναδικές αγοραστικές ευκαιρίες για τους επενδυτές. Μάλιστα, οι αναλυτές της Deutsche Bank

22 Ιούνιος 2013

σημειώνουν ότι από τους 15 κύκλους σύσφιξης της πολιτικής της Αμερικανικής Κεντρικής Τράπεζας, από το 1965 έως σήμερα, ο S&P 500 συνέχισε να ανεβαίνει

Οι διοικητές της FED, Μπεν Μπερνάνκι, και της Τράπεζας της Αγγλίας, Μέρβιν Κινγκ, έχουν παραδεχθεί δημόσια, τους τελευταίους μήνες, ότι η χαλαρή πολιτική ενέχει κινδύνους και για τις αγορές

χωρίς διόρθωση κατά τη διάρκεια της αρχής του κύκλου σύσφιξης σε όλες, εκτός από τρεις περιπτώσεις: το 1971, το 1977 και το 1994. Όπως καταλήγει η Deutsche Bank, η αλλαγή πολιτικής της Fed δεν πρόκειται να γονατίσει την αγορά, αλλά αντίθετα θα δώσει το έναυσμα για ένα νέο μεγάλο «πάρτι»! G.S.: ΜΗΝ… ΠΑΝΙΚΟΒAΛΛΕΣΤΕ, ΓΙΑ 5 ΛOΓΟΥΣ! «Μην πανικοβάλλεστε... οι αγορές θα συνεχίσουν να ανεβαίνουν»! Αυτό είναι το μήνυμα του επικεφαλής στρατηγικής της Goldman Sachs, Peter Oppenheimer, παρά τις προοπτικές της άρσης της στήριξης της οικονομίας της Fed προς το τέλος του καλοκαιριού και της αναιμικής ανάπτυξης της Ευρωζώνης. Η Goldman Sachs εκτιμά ότι η αδυναμία που έχουμε ήδη δει δεν αποτελεί μέρος της έναρξης μιας bear market στις αγορές, αλλά μάλλον μια παύση σε μια τάση που είναι ακόμα αρκετά θετική, και τονίζει ότι οι αγορές των μετοχών μπορούν πραγματικά να αποδώσουν σημαντικά κέρδη στα επόμενα χρόνια. Τα πρόσφατα στατιστικά δεδομένα για την οικονομία είναι μάλλον υποτονικά, αλλά πολλά χρηματιστήρια, μεταξύ των οποίων και εκείνα στις ΗΠΑ και τη Γερμανία, ανήλθαν πριν από λίγο καιρό σε επίπεδα-ρεκόρ. Αυτή η φαινομενική απόκλιση δεν είναι

τόσο «παρανοϊκή» όσο ίσως δείχνει. Και αυτό γιατί σύμφωνα με την Goldman Sachs:

∼ Σε μεγάλο βαθμό, η πρόσφατη αδυναμία στην οικονομική δραστηριότητα ενδεχομένως να είναι προσωρινή και οι πιθανότητες να έλθει ανάκαμψη στη συνέχεια του έτους είναι αρκετές. Ακόμη και στην Ευρωζώνη, οι οικονομικές συνθήκες δεν θα είναι τόσο κακές στο δεύτερο εξάμηνο του έτους και τον επόμενο χρόνο, καθώς θα «καθοδηγεί» η ανάκαμψη στη Γερμανία.

∼ Ο παγκόσμιος πληθωρισμός παραμένει υπό έλεγχο και πιθανότατα θα υποχωρήσει σε ορισμένες χώρες.

∼ Οι χαμηλότερες πληθωριστικές πιέσεις συνεχίζουν να προσφέρουν την κάλυψη που χρειάζεται για τη διατήρηση της χαλαρής νομισματικής πολιτικής. Και αυτό, από τη μία, βοηθά τις συνθήκες βελτίωσης των χρηματοπιστωτικών συνθηκών και από την άλλη στηρίζει τις πραγματικές τιμές ενεργητικών.

∼ Ενώ οι τιμές των μετοχών έχουν ανακάμψει δυναμικά μετά την κρίση, οι αποτιμήσεις σε γενικές γραμμές δείχνουν λογικές, ειδικά αν συνυπολογίσουμε τα χαμηλά επιτόκια και το χάσμα ανάμεσα στις «προμήθειες-κινδύνους» των μετοχών και των υπόλοιπων επενδυτικών ενεργητικών (που σε πολλές περιπτώσεις έχουν διολισθήσει σε χαμηλά ρεκόρ).

∼ Τα επίπεδα στα οποία κινούνται τα χρηματιστήρια σε σχέση με προηγούμενα υψηλά δεν έχουν ιδιαίτερη σημασία. Ο βρετανικός δείκτης FTSE 100, για παράδειγμα, βρίσκεται κοντά στα ιστορικά υψηλά του, αλλά και πάλι κινείται 6% χαμηλότερα από το επίπεδο του 1999. Προσαρμοσμένος στον πληθωρισμό, ο δείκτης παραμένει 31% χαμηλότερα από το ζενίθ του, που εκδηλώθηκε 14 χρόνια πριν. ΟΙ ΑΠΑΙΣΙOΔΟΞΟΙ Υπάρχουν όμως και οι αντίθετες φωνές, με πιο ηχηρή αυτήν της Pimco, του μεγαλύτερου fund διαχείρισης ομολόγων παγκοσμίως. Ο Bill Gross, ο ισχυρός άντρας της Pimco,

☛

PIMCO: ΤΟ ΕYΚΟΛΟ ΧΡHΜΑ ΤΩΝ ΚΕΝΤΡΙΚΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΚΑΤΟΡΘΩΣΕΙ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟ ΣΤΟΧΟ: ΝΑ ΦΕΡΕΙ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

εκτιμά ότι το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα τείνει να θυμίσει έναν ασθενή που πάσχει από λευχαιμία και έχει απεγνωσμένα ανάγκη από χημειοθεραπεία. Όπως εξηγεί χαρακτηριστικά, στην τρέχουσα συγκυρία, οι ισχυρότερες κεντρικές τράπεζες του πλανήτη θεωρούν πως το διαρκές τύπωμα χρήματος μπορεί να σταθεροποιήσει αρχικά - και να τονώσει σε δεύτερο στάδιο - την παγκόσμια οικονομία. Αλλά ο Bill Gross απαντά: «Η πολιτική αυτή δεν αποδίδει καρπούς τελικά. Το εύκολο χρήμα των κεντρικών τραπεζών», επισημαίνει ο ίδιος, «δεν έχει κατορθώσει να επιτύχει τον μεγάλο στόχο: Να φέρει πίσω την ανάπτυξη». Και διαμηνύει: «Με περισσότερο χρέος δεν μπορείς να θεραπεύσεις μια κρίση χρέους. Το πραγματικό ζητούμενο είναι η επιστροφή στην ανάπτυξη, στην πραγματική ανάπτυξη». «Οι επενδυτές πρέπει να κοιτάξουν να αναζητήσουν το εξής: Ένα λιγότερο ριψοκίνδυνο, αλλά περισσότερο βιώσιμο, μονοπάτι...», καταλήγει ο Gross. Η BIS Μία ακόμη «φωνή», που προειδοποιεί για αδικαιολόγητη ευφορία και κίνδυνο «φούσκας» στις διεθνείς αγορές μετοχών και

☛

ΜΕ ΤΙΣ ΚΕΝΤΡΙΚEΣ ΤΡAΠΕΖΕΣ ΝΑ EΧΟΥΝ ΔΙΑΘEΣΕΙ ΡΕΥΣΤOΤΗΤΑ AΝΩ ΤΩΝ 15 ΤΡΙΣ. ΔΟΛ., ΟΙ ΣΥΝΘHΚΕΣ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡEΣ ΚAΘΕ AΛΛΟ ΠΑΡA ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚEΣ ΕIΝΑΙ

ομολόγων, είναι αυτή της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών (BIS), επισημαίνοντας ότι η διάθεση άφθονου φθηνού χρήματος από τις κεντρικές τράπεζες «μάγεψε» τους επενδυτές, με αποτέλεσμα αυτοί να αγνοήσουν τα δυσοίωνα μηνύματα για την παγκόσμια οικονομία και οι αγορές να βρίσκονται υπό το «ξόρκι» της χαλαρής νομισματικής πολιτικής. Όπως εξηγεί η τράπεζα, κάθε φορά που μια αρνητική οικονομική είδηση ερχόταν στο φως, οι επενδυτές, αντί να απογοητευθούν, την αποδέχονταν ως διαβεβαίωση για νέα στηρίγματα από τους κεντρικούς τραπεζίτες. Η τακτική αυτή οδήγησε σε θεαματικά κέρδη, τα οποία, όμως, μπορεί να συνοδευθούν από απότομες, δραματικές απώλειες, εάν το κλίμα ξαφνικά ανατραπεί. Ακόμη και οι ίδιοι οι κεντρικοί τραπεζίτες έχουν εκφράσει τη δυσπιστία τους για την αισιοδοξία των αγορών. Οι διοικητές της FED - Μπεν Μπερνάνκι - και της Τράπεζας της Αγγλίας - Μέρβιν Κινγκ - έχουν παραδεχθεί δημόσια, τους τελευταίους μήνες, ότι η χαλαρή πολιτική ενέχει κινδύνους. Μάλιστα, ο πρώτος έχει σημειώσει ότι θα περιορίσει το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, εάν βελτιωθούν περαιτέρω οι συνθήκες της οικονομίας των ΗΠΑ. ΙΑΠΩΝIΑ: ΣΤΡΟΦH ΣΕ ΜΕΤΟΧEΣ ΓΙΑ ΚΡΑΤΙΚO ΤΑΜΕIΟ ΜΕ 1,16 ΤΡΙΣ. ΔΟΛ. Το μεγαλύτερο κρατικό συνταξιοδοτικό ταμείο στον κόσμο, με υπό διαχείριση κεφάλαια 112 τρισ. γεν (1,16 τρισ. δολ), που ισοδυναμούν με την οικονομία του Μεξικού, αλλάζει επενδυτική στρατηγική με μεγαλύτερες τοποθετήσεις στις μετοχές. Ο λόγος για το κρατικό επενδυτικό συνταξιοδοτικό ταμείο της Ιαπωνίας, που ανακοίνωσε ότι θα μειώσει τις τοποθετήσεις του σε εγχώρια κρατικά ομόλογα στο 60% του χαρτοφυλακίου του (από 67%), αυξάνοντας παράλληλα τις τοποθετήσεις σε εγχώριες μετοχές, σε 12% από 11% μέχρι πρότινος. Παράλληλα, αυξάνει τις τοποθετήσεις του σε ξένες μετοχές σε 12% από 9% μέχρι πρότινος, ενώ οι τοποθετήσεις σε ξένα ομόλογα αυξάνονται στο 11% από 8% του χαρτοφυλακίου του. Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος της αλλαγής, αναφέρεται ότι το συγκεκριμένο επενδυτικό ταμείο έχει υπό διαχείριση κεφάλαια ύψους 112 τρισ. γεν (1,16 τρισ. δολ.). Κατά συνέπεια, μια αλλαγή ακόμη και 1% στη σύνθεση του χαρτοφυλακίου του επηρεάζει σημαντικά τις αγορές. Χ ΧΡΗΜΑ 23

~ αφιέρωμα

ΧΡΕΙAΖΕΤΑΙ ΚΟΙΝH ΔΡAΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡHΣΕΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

24 Iούνιος 2013

ημέρα αυτή θεσπίστηκε στις 15 Δεκέμβρη του 1972, κατά τη διάρκεια της «Α’ Διάσκεψης για το Περιβάλλον» στη Στοκχόλμη, που διοργανώθηκε υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, με στόχο να υπενθυμίσει στους κατοίκους του πλανήτη ότι το μέλλον της ανθρωπότητας είναι άμεσα συνυφασμένο με το μέλλον των οικοσυστημάτων. Από τότε, και κάθε χρόνο, δίνεται η ευκαιρία σε όλους τους φορείς, αλλά και τους πολίτες, να εκφράσουν την άποψή τους για όσα συμβαίνουν στον πλανήτη και αφορούν ιδιαίτερα τη ρύπανση, τη διατήρηση και τη σωτηρία της πανίδας και της χλωρίδας κ.λπ. Η προστασία του περιβάλλοντος έχει καθοριστική σημασία για την ποιότητα ζωής των σημερινών και των μελλοντικών γενεών. Ο άνθρωπος αποτελεί έναν ζωντανό οργανισμό που ζει μέσα στο περιβάλλον, δέχεται ερεθίσματα από αυτό και ανταλλάσσει ύλη και ενέργεια. Η εμπορευματοποίηση των κοινών αγαθών, η ρύπανση και η κλιματική αλλαγή είναι θέματα τα οποία οι κυβερνήσεις, οι παγκόσμιοι οργανισμοί και οι επιχειρήσεις πρέπει να τα αντιμετωπίσουν με ιδιαίτερη προσοχή και να λάβουν μέτρα. Απαιτείται, λοιπόν, η κοινή δράση επιχειρήσεων και πολιτών στην Ευρώπη, για να υπερασπιστούν από κοινού τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές κατακτήσεις.

Η «Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος» γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 5 Ιουνίου και αποτελεί το κύριο όχημα του ΟΗΕ από το 1972 για την ενημέρωση του παγκόσμιου κοινού για τα περιβαλλοντικά προβλήματα του πλανήτη μας.

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΚΥΡΟΥΣ Πάντως υπάρχουν για τις ελληνικές επιχειρήσεις περιβαλλοντικές διακρίσεις διεθνούς κύρους, όπως η «Γαλάζια Σημαία» και η «Green Key», που απονεμήθηκαν και φέτος στο Nana Beach της εταιρείας Καράτζη Α.Ε., επιβραβεύοντας τη συνέπεια της διοίκησης και των εργαζομένων του ξενοδοχείου σε ό,τι αφορά την προστασία του περιβάλλοντος. Το Nana Beach συγκαταλέγεται ανάμεσα στα λίγα ξενοδοχειακά συγκροτήματα που έχουν λάβει τη διάκριση «Γαλάζια Σημαία» από την αρχή του θεσμού μέχρι σήμερα. Η βράβευση της παραλίας Δράπανος του Nana Beach με «Γαλάζια Σημαία» για 17η χρονιά, πιστοποιεί τις διαρκείς προσπάθειες που καταβάλλονται για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, τον καθαρισμό της ακτής, την ποιότητα των νερών, την ασφάλεια των λουομένων, τη φροντίδα για τα άτομα με ειδικές ανάγκες, αλλά και γενικότερα την εκπαίδευση και πληροφόρηση για θέματα περιβάλλοντος. Το γεγονός ότι η Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης, ως υπεύθυνος οργανισμός για το πρόγραμμα «Γαλάζιες Σημαίες» στην Ελλάδα, απένειμε ακόμα μία φορά το βραβείο στο Nana Beach, αποτελεί μία ακόμη διεθνή αναγνώριση για τις αυστηρές περιβαλλοντικές πρακτικές που ακολουθούνται στο ξενοδοχείο. Παράλληλα, η βράβευση του Nana Beach με «Green Key Eco Label» για 5η χρονιά, αποδεικνύει ότι η δέσμευση του ξενοδοχείου να κάνει πράξη την «πράσινη» φιλοσοφία που διέπει καθημερινά τη λειτουργία του, αποδίδει καρπούς όχι μόνο σε ό,τι αφορά το οικολογικό αποτύπωμα του Nana Beach, αλλά και σε όσον αφορά τη συμβολή του ΧΡΗΜΑ 25

Χ αφιέρωμα ~ Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος ☛

ΠΑΝΤΩΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΚΥΡΟΥΣ, ΟΠΩΣ Η «ΓΑΛΑΖΙΑ ΣΗΜΑΙΑ» ΚΑΙ Η «GREEN KEY», ΠΟΥ ΑΠΟΝΕΜΗΘΗΚΑΝ ΚΑΙ ΦΕΤΟΣ ΣΤΟ NANA BEACH ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΚΑΡΑΤΖΗ Α.Ε., ΕΠΙΒΡΑΒΕΥΟΝΤΑΣ ΤΗ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΤΟΥ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟΥ ΣΕ Ο,ΤΙ ΑΦΟΡΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ.

στη διατήρηση και την ενίσχυση της προστασίας του περιβάλλοντος ως χρέος προς τις επόμενες γενιές από έναν τουριστικό προορισμό υψηλής ποιότητας, που όχι μόνο σέβεται το περιβάλλον, αλλά το διατηρεί και το ενισχύει για τις επόμενες γενιές. Το διεθνές Ίδρυμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, που συντονίζει το πρόγραμμα «Green Key», θέτει αυστηρές προϋποθέσεις περιβαλλοντικών πρακτικών στους συμμετέχοντες, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται η χρηστή διαχείριση απορριμμάτων και κατανάλωσης ενέργειας και νερού, καθώς και η διεύρυνση των χώρων πρασίνου. Με αφορμή τη βράβευση, η Αναπληρώτρια Διευθύνουσα Σύμβουλος της Καράτζη Α.Ε., κα Μαρίτα Καράτζη, δήλωσε: «είμαστε περήφανοι για τις απονομές «Γαλάζια Σημαία» και «Green Key Eco Label», και φέτος, στο Nana Beach. Πάντα θέτουμε τον πήχη λίγο ψηλότερα. Και αυτό γιατί αντιλαμβανόμαστε αυτές τις διακρίσεις όχι απλώς σαν αναγνώριση της περιβαλλοντικής μας πολιτικής, αλλά κυρίως σαν ανανέωση της δέσμευσής μας να λειτουργούμε υπεύθυνα, προς όφελος της κοινωνίας, αλλά και προς την κατεύθυνση της ανάδειξης της υψηλής ποιότητας και των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων του ελληνικού τουριστικού προϊόντος». ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Με αφορμή την «Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος», η Wind διάλεξε ένα διαφορετικό, πιο βιωματικό, τρόπο για να ευαισθητοποιήσει περισσότερα από 700 παιδιά εργαζομένων στην εταιρεία σε όλη την Ελλάδα, οργανώνοντας έναν πρωτότυπο διαγωνισμό σε συνεργασία με την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών. Μικρά και μεγαλύτερα παιδιά, από 3-16 ετών, καλούνται να σκεφτούν, να ονειρευτούν και να σχεδιάσουν το δικό τους ιδανικό περιβάλλον, συμμετέχοντας σε έναν πρωτότυπο, αλλά και βιωματικό διαγωνισμό ζωγραφικής, όπου κάθε ζωγραφιά είναι τόσο ξεχωριστή όσο και κάθε παιδί. Η Wind προσφέρει τα υλικά και τα παιδιά βάζουν το ταλέντο τους, αλλά πάνω από όλα τη φαντασία τους. «Η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος είναι προϋπόθεση για να απολαμβάνουμε τη ζωή μας σήμερα, αλλά και στο μέλλον, δημιουργώντας τις συνθήκες που θα προσφέρουν ποιότητα ζωής και στις επόμενες γενιές. Στη Wind, λειτουργώντας με αγάπη και ευθύνη προς το περιβάλλον, αναζητούμε ολοένα περισσότερους και νέους τρόπους για να εκφράσουμε εμπράκτως τη δέσμευσή μας για ένα καλύτερο φυσικό περιβάλλον. Με αφορμή την 5η Ιουνίου, “Παγκόσμια Ημέρα 26 Iούνιος 2013

Περιβάλλοντος”, δίνουμε πρωταγωνιστικό ρόλο στα παιδιά μας. Γιατί πιστεύουμε ότι τα παιδιά μπορούν να κάνουν το περιβάλλον όμορφο σαν ζωγραφιά! Η προστασία του περιβάλλοντος είναι ευθύνη όλων μας σήμερα, για να παραδώσουμε στα παιδιά μας ένα καλύτερο κόσμο αύριο!», δήλωσε η κα Ιωάννα Τσίτουρα, Γενική Διευθύντρια Ανθρώπινου Δυναμικού της Wind Ελλάς. FRIESLANDCAMPINA ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ Η 1η Ιουνίου έχει ανακηρυχθεί «Παγκόσμια Ημέρα Γάλακτος», σύμφωνα με απόφαση της Οργάνωσης Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) του ΟΗΕ. Η FrieslandCampina, η κορυφαία διεθνής εταιρεία παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων, στο πλαίσιο της πολιτικής της για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (ΕΚΕ), συμμετείχε ενεργά στον εορτασμό της συμβολικής αυτής ημέρας, η οποία αναδεικνύει την τεράστια αξία του γάλακτος στην υγεία, την ανάπτυξη και την περαιτέρω εξέλιξη του ανθρώπινου πληθυσμού, σε όλο τον κόσμο. Στην Ελλάδα, με αφορμή τον εορτασμό της «Παγκόσμιας Ημέρας Γάλακτος», η FrieslandCampina Hellas ξεκίνησε στις 29 Μαΐου, στη σελίδα της https://www.facebook.com/NOYNOY.gr, μια διασκεδαστική διαδραστική εφαρμογή, μέσω της οποίας οι επισκέπτες είχαν τη δυνατότητα να βλέπουν τη λέξη «Γάλα» γραμμένη σε πολλές γλώσσες του κόσμου. Κατά τη διάρκεια του τετραημέρου μέχρι και την 1η Ιουνίου, για κάθε μία συμμετοχή στην εφαρμογή, η FrieslandCampina Hellas συνεισέφερε μια συσκευασία γάλακτος «NOYNOY Εβαπορέ» στην ειδική προσφορά παροχής δωρεάν προϊόντων προς την Ανώτατη Συνομοσπονδία Πολυτέκνων Ελλάδας (ΑΣΠΕ), συγκεντρώνοντας, με την ενεργό συμμετοχή του κοινού, πάνω από 3.400 κουτιά γάλακτος. Με αυτή την πρωτοβουλία κοινωνικής υπευθυνότητας, η FrieslandCampina Hellas ενισχύει περαιτέρω τους μακροχρόνιους δεσμούς που έχει αναπτύξει με την κοινότητα των πολυτέκνων και ειδικότερα με τους μεγαλύτερους θεσμικούς φορείς (ΑΣΠΕ και ΕΠΑ), τις δραστηριότητες των οποίων στηρίζει ηθικά και υλικά, για 6η συνεχή χρονιά. Γιατί για τη FrieslandCampina Hellas, η πολύτιμη αξία του γάλακτος γίνεται ακόμα μεγαλύτερη μέσα από την κοινωνική προσφορά! ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ Πάνω από 33.850 ηλεκτρικές μικροσυσκευές, 4.647,90 κιλά μπαταριών, 1.323 τόνους χαρτομάζας και 630 κιλά λαμπτήρων, συγκεντρώθηκαν προς ανακύκλωση από τη Μαρινόπουλος Α.Ε. το πρώτο τετράμηνο του 2013. Η Μαρινόπουλος Α.Ε., πιστή στη δέσμευσή της για αειφόρο ανάπτυξη, αναλαμβάνει συστηματικά πρωτοβουλίες περιβαλλοντικής υπευθυνότητας, ενισχύοντας παράλληλα την εφαρμογή φιλικών προς το περιβάλλον πρακτικών και τεχνολογιών. Στο πλαίσιο αυτό, το 2012 ανακύκλωσε 4.288 τόνους χαρτομάζας και 22.118,90 κιλά μπαταριών. Φέτος, συνέχισε την προσπάθειά αυτή, ενώ παράλληλα στις 5 Ιουνίου του 2013, με αφορμή την «Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος», υλοποίησε σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης, δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού, αναφορικά με τα οφέλη της ανακύκλωσης συσκευασιών στους μπλε κάδους, σε πέντε υψηλής επισκεψιμότητας καταστήματά της εταιρείας στην Αθήνα. Πιο συγκεκριμένα, οι καταναλωτές που επισκέφθηκαν τα καταστήματα Carrefour Γέρακα, Αμαρουσίου, Αλίμου, Πέτρου Ράλλη και Αμ-

O ΟΤΕ επικεφαλής στο ερευνητικό πρόγραμμα LiveCity Εφαρμογές επικοινωνίας με χρήση ζωντανού βίντεο διευκολύνουν την καθημερινότητα και βελτιώνουν το βιοτικό επίπεδο πικεφαλής στο ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα LiveCity, που στόχο έχει την αναβάθμιση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών μέσω της χρήσης video (“Live Video-to-Video Supporting Interactive City Infrastructure”), ανέλαβε ο ΟΤΕ. Το πρόγραμμα, με τη χρήση ζωντανού βίντεο μέσω διαδικτύου, αξιοποιεί την ανάπτυξη εφαρμογών επικοινωνίας για την εκπαίδευση, την υγεία, την πολιτιστική ενημέρωση και την εξυπηρέτηση του πολίτη. Το πρόγραμμα εκτιμάται ότι θα συμβάλλει στην προώθηση νέων τεχνολογιών και καινοτόμων εφαρμογών ευρυζωνικότητας. Το LiveCity συντονίζεται και εποπτεύεται συνολικά από τον ΟΤΕ. Στο πλαίσιό του, θα δημιουργηθεί ένα ιδεατό δίκτυο μεταξύ των ευρωπαϊκών φορέων και πόλεων που συμμετέχουν σ’ αυτό, προσφέροντας τη δυνατότητα διαδραστικής επικοινωνίας για την ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών. Παράλληλα, στο πλαίσιο του έργου, ο ΟΤΕ θα συνδέσει επιλεγμένα σημεία του Δήμου Βριλησσίων, καθώς και δύο σχολεία του Δήμου, με το Μουσείο Τηλεπικοινωνιών ΟΤΕ. Έτσι, με τη χρήση ζωντανού βίντεο υψηλής ποιότητας και

μέσω κατάλληλης δικτυακής υποδομής, οι κάτοικοι του Δήμου θα μπορούν να ενημερώνονται για τα πολιτιστικά και εκπαιδευτικά δρώμενα του Μουσείου, ενώ οι μαθητές των εμπλεκομένων σχολείων θα έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν διαδραστικά στα αντίστοιχα προγράμματα του Μουσείου. Επιπλέον, στο ερευνητικό πρόγραμμα προβλέπεται και η υλοποίηση διεθνούς διασύνδεσης με το αντίστοιχο Μουσείο P&T του Λουξεμβούργου, με στόχο την προβολή και ανταλλαγή πολιτιστικού περιεχομένου, αλλά και την προώθηση κοινών δράσεων που εστιάζονται στον πολιτισμό και την εκπαίδευση. Στο LiveCity συμμετέχουν συνολικά 18 φορείς (πανεπιστήμια, ακαδημαϊκά και ερευνητικά ινστιτούτα, εκπρόσωποι τοπικής αυτοδιοίκησης, εκπαιδευτικοί φορείς, εταιρείες τηλεπικοινωνιών και πληροφορικής κ.ά.) από 7 ευρωπαϊκά κράτη. Το πρόγραμμα αποτελεί μέρος της στρατηγικής της Ε.Ε. για την ανάπτυξη καινοτομιών, με στόχο τη διάθεση στους πολίτες εφαρμογών και υπηρεσιών που βασίζονται στο Διαδίκτυο του Μέλλοντος (Future Internet), και οι οποίες τελικά θα δημιουργήσουν τις σύγχρονες «έξυπνες» πόλεις (“smart cities”). Ο ΟΤΕ επενδύει σταθερά στην έρευνα και την ανάπτυξη της τεχνολογίας, ενώ έχει συμμετάσχει επιτυχώς σε μεγάλο αριθμό ερευνητικών προγραμμάτων, τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο, όπως σε ευρωπαϊκά προγράμματα για ασύρματες επικοινωνίες, σε προγράμματα “cloud computing” για την ασφάλεια κρίσιμων υποδομών ΙΤ, αλλά και σε προγράμματα σχετικά με τεχνολογίες και αρχιτεκτονικές δικτύων πρόσβασης επόμενης γενιάς.

Χ αφιέρωμα ~ Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος πελοκήπων καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, είχαν τη δυνατότητα να ενημερωθούν από εκπροσώπους της Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης για το πώς οι ίδιοι μπορούν να λειτουργούν υπεύθυνα και με σεβασμό προς το περιβάλλον. Παράλληλα, στο πλαίσιο της συγκεκριμένης δράσης, οι πελάτες των καταστημάτων της Μαρινόπουλος Α.Ε. είχαν την ευκαιρία, συμμετέχοντας σε ένα διαδραστικό και εκπαιδευτικό παιχνίδι γνώσεων (κουίζ), με τίτλο «Ανακυκλώνω τις συσκευασίες μου στον μπλε κάδο», να μάθουν περισσότερα για την ανακύκλωση συσκευασιών στον «μπλε κάδο» και να κερδίσουν συμβολικά αναμνηστικά δώρα. Όπως χαρακτηριστικά σημείωσε η κα Αγγελική Μοτσάκου, Διευθύντρια Επικοινωνίας & Εταιρικής Υπευθυνότητας της Μαρινόπουλος Α.Ε.: «Στη Μαρινόπουλος Α.Ε. δέσμευσή μας είναι να περιορίζουμε τις όποιες περιβαλλοντικές μας επιπτώσεις, ενσωματώνοντας τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης στη λειτουργία μας. Στόχος μας είναι να συνεχίσουμε να δραστηριοποιούμαστε υπεύθυνα, πάντα με σεβασμό προς το περιβάλλον και τον άνθρωπο». HENKEL ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Η Henkel έδωσε δυναμικά το «παρών» στο συνέδριο «Efficient Consumer Response Europe Conference & Marketplace», στις 14 και 15 Μαΐου, στις Βρυξέλλες, όπου ειδικοί και υπεύθυνοι για τη λήψη αποφάσεων από τον τομέα των καταναλωτικών αγαθών αντάλλαξαν απόψεις για τις μελλοντικές τάσεις και προκλήσεις της αγοράς. Η συζήτηση επικεντρώθηκε στην εξεύρεση τρόπων συνεργασίας μεταξύ όλων των συμμετεχόντων στην αλυσίδα αξίας των προϊόντων, για την προώθηση της βιώσιμης κατανάλωσης. Η ενεργός συμμετοχή της Henkel σε ένα τόσο σημαντικό ευρωπαϊκό φόρουμ επιβεβαιώνει τον ηγετικό της ρόλο και την έμπρακτη δέσμευσή της στην ανάπτυξη πρωτοβουλιών για την αειφόρο ανάπτυξη. Η Henkel, πρόσφατα, δημοσίευσε τον 22ο Απολογισμό Αειφορίας της, με τη στρατηγική της να εστιάζεται στην επίτευξη όσο το δυνατόν περισσότερων στόχων με τους λιγότερους δυνατούς πόρους. Στόχος είναι ο τριπλασιασμός της αποδοτικότητας της εταιρείας ως προς την κατανάλωση πόρων έως το 2030, και στην προσπάθεια αυτή

28 Iούνιος 2013

εμπλέκονται ενεργά οι σχεδόν 47.000 εργαζόμενοί της, προμηθευτές, καταναλωτές και βιομηχανικοί χρήστες. Στο συνέδριο «Efficient Consumer Response Europe Conference & Marketplace», ο Malte Turk, Corporate Director International Trade Marketing του τομέα απορρυπαντικών & καθαριστικών της Henkel, έδωσε μια εικόνα των συμπερασμάτων της διεθνούς συγκριτικής έρευνας «Global», που διεξάγει η Henkel για τις καταναλωτικές συνήθειες και συμπεριφορές, σε ετήσια βάση, από το 2010. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ «GLOBAL» Στόχος της έρευνας, που μέχρι στιγμής έχει συγκεντρώσει στοιχεία από 30.000 περίπου καταναλωτές σε 22 χώρες, είναι να αναδείξει το γεγονός ότι οι επιλογές χαρακτηριστικών τύπων καταναλωτή, με κριτήριο τη βιώσιμη κατανάλωση, παρουσιάζουν σημαντικά μικρότερες διαφορές από αυτές που παρατηρούνται στην περίπτωση κριτηρίων, όπως η ποιότητα και η τιμή του προϊόντος. Οι καταναλωτές, παγκοσμίως, κατανοούν με σχετικά όμοιο τρόπο τα ζητήματα της βιώσιμης κατανάλωσης και, συνεπώς, πρέπει να προσεγγίζονται με βάση κοινά μηνύματα. Ο Malte Turk αναφέρθηκε και στην πρωτοβουλία της Henkel να αναλύσει αυτόματα πλυντήρια ρούχων και πιάτων. Όπως προέκυψε, περίπου το 70% της ενέργειας που καταναλώνεται κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής των πλυντηρίων επηρεάζεται από τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούνται, κάτι που οι περισσότεροι καταναλωτές φαίνεται να υποτιμούν. Με τη μείωση απλώς της θερμοκρασίας του πλυντηρίου, από 40° σε 30° C, με παράλληλη αξιοποίηση, για παράδειγμα, του καθαριστικού ρούχων Persil Megaperls, μπορεί να επιτευχθεί εξοικονόμηση ενέργειας έως και 40%. Η Henkel εστιάζεται στην ανάπτυξη προϊόντων που επιτρέπουν την αποτελεσματική χρήση πόρων, προσπαθώντας παράλληλα να επηρεάσει την περιβαλλοντικά υπεύθυνη συμπεριφορά των καταναλωτών με στοχευμένες επικοινωνιακές ενέργειες. Στο πλαίσιο αυτό, η Henkel πραγματοποίησε τη μεγάλη έρευνα «Henkel Habits 2012», σε συνεργασία με την TNS, σε δείγμα 6.400 ατόμων από 8 χώρες (Ελλάδα, Γαλλία, Βέλγιο, Ολλανδία, Ιταλία, Ισπανία, Ηνωμένο Βασίλειο και Σουηδία). Το βασικό ερώτημα που τέθηκε ήταν αν οι Ευρωπαίοι κα-

ταναλωτές καταφέρνουν σε καιρούς οικονομικής κρίσης να συνδυάσουν την εξοικονόμηση πόρων και την προστασία του περιβάλλοντος. ΚΑΤΑΝΑΛΩΝΕΙ ΥΠΕΥΘΥΝΑ Η ΝΟΤΙΑ ΕΥΡΩΠΗ Τα συμπεράσματα απέδειξαν ότι, ιδιαίτερα στη Νότια Ευρώπη, οι καταναλωτές φαίνεται να επιστρέφουν στην έξυπνη και υπεύθυνη κατανάλωση. Συγκεκριμένα, αν και η τιμή παραμένει ο καθοριστικός παράγοντας στην απόφαση για αγορές καλλυντικών προϊόντων, ο σεβασμός προς το περιβάλλον αναδεικνύεται το βασικότερο κριτήριο των καταναλωτικών επιλογών για απορρυπαντικά προϊόντα και συγκολλητικά υλικά. Στο πλαίσιο της έρευνας, μόνο το 17% των ερωτηθέντων δήλωσε ικανοποιημένο με τη συμβολή που έχουν οι επιλογές του για την αγορά και τη χρήση καταναλωτικών προϊόντων στην προστασία του περιβάλλοντος, το οποίο αναδεικνύει το σημαντικό περιθώριο βελτίωσης. Ωστόσο, η συλλογική επίγνωση που υπάρχει στην Ελλάδα για το ζήτημα της περιβαλλοντικής προστασίας γίνεται εμφανής από το γεγονός ότι οι Έλληνες δηλώνουν ότι δεν αφήνουν το νερό να τρέχει άσκοπα όταν βουρτσίζουν τα δόντια τους κατά 93% ή όταν κάνουν μπάνιο κατά 88%, και ότι μείωσαν τη θερμοκρασία πλυσίματος των ρούχων και τη διάρκεια του κάθε κύκλου πλύσης κατά 60%. Επίσης, στην έρευνα «Henkel Habits» τονίστηκαν ιδιαίτερα οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι καταναλωτές στο να εξακριβώσουν ποια προϊόντα ακολουθούν όντως υπεύθυνες περιβαλλοντικές πρακτικές σε όλη την αλυσίδα παραγωγής και πώλησής τους. Ανταποκρινόμενη στην ανάγκη αυτή για μεγαλύτερη διαφάνεια και παροχή πληροφοριών αναφορικά με τις περιβαλλοντικές πιστοποιήσεις των προϊόντων, η Henkel δίνει μεγάλη σημασία στην αρμονική συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων μερών στην αλυσίδα αξίας, προκειμένου οι καταναλωτές να πειστούν αποτελεσματικά για την αξία των βιώσιμων καταναλωτικών επιλογών και της υιοθέτησης μιας φιλικής προς το περιβάλλον προσέγγισης σχετικά με τη χρήση των προϊόντων. Στόχος της Henkel είναι να εξακολουθήσει σταθερά να κατέχει ηγετική θέση στην προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης. Η δέσμευσή της αυτή άλλωστε επιβεβαιώνεται από τις σχετικές διακρίσεις της: Το 2012 συμπεριλήφθηκε για 12η συνεχή χρονιά στον Δείκτη FTSE4Good Index και για 6η συνεχή χρονιά στον Δείκτη Dow Jones Sustainability Index. Παράλληλα, της αποδόθηκε ο τίτλος μίας από τις πιο ηθικές εταιρείες παγκοσμίως για 5η συνεχόμενη χρονιά (World’s Most Ethical Companies).

Γ. ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ

ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ

Από τη φύση των δραστηριοτήτων της ως μεσίτες ασφαλίσεων, η Comergon έχει από τη λειτουργία της μικρή επιρροή στο περιβάλλον. Παρόλα αυτά, η εταιρεία μας, στο πλαίσιο της πενταετούς πλέον ισχύουσας πολιτικής ΕΚΕ, έχει αναπτύξει ένα πρόγραμμα δράσεων για τη συμμετοχή στην κοινωνία και τον έλεγχο και περιορισμό του αποτυπώματός της στην επιβάρυνση του περιβάλλοντος. Οι δράσεις αυτές συνίστανται στα εξής: 1. Συμμετοχή στα κοινωνικά δρώμενα Η Comergon ενισχύει και υποστηρίζει πρωτοβουλίες φορέων και οργανώσεων που προστατεύουν και καλλιεργούν την περιβαλλοντική συνείδηση, όπως η «Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος & Πολιτισμού», η οργάνωση για τη διαχείριση της άγριας φύσης «ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ», ο οργανισμός «ΑΡΧΕΛΩΝ» για την προστασία της θαλάσσιας χελώνας, η πρωτοβουλία του ΟΗΕ για το κλίμα «Seal the Deal», η πρωτοβουλία της WWF για την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος «Η Ώρα της Γης», κ.λπ. 2. Δράσεις μείωσης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης Η Comergon ανακυκλώνει συνεχώς αναλώσιμα υλικά και εξοπλισμό (μπαταρίες, ηλεκτρολογικό – ηλεκτρονικό εξοπλισμό) και έγγραφα. Επίσης, περιορίζει την κατανάλωση χαρτιού, αυξάνοντας συνεχώς την ηλεκτρονική διακίνηση εγγράφων. Εξοικονομεί ενέργεια έχοντας εγκαταστήσει λαμπτήρες χαμηλής κατανάλωσης και κλιματιστικά τελευταίας τεχνολογίας και υιοθετώντας τακτική συντήρηση συσκευών – μηχανημάτων, περιορίζει τη μόλυνση της ατμόσφαιρας με τη χρήση υβριδικών εταιρικών αυτοκινήτων και, τέλος, δρα ενεργά στη διάχυση γνώσεων για τη βιοποικιλότητα και τη διατήρηση της χλωρίδας και, ειδικότερα, στην Ακρόπολη, με τη «Micromeria Acropolitana», ένα φυτό που φύεται κατ’ αποκλειστικότητα εκεί. 3. Ανάπτυξη της «πράσινης» επιχειρηματικότητας H εταιρεία μας προωθεί εξειδικευμένες γνώσεις ασφαλιστικών προϊόντων προστασίας των επιχειρήσεων σε περίπτωση περιβαλλοντικής μόλυνσης και δραστηριοποιείται έντονα στην ασφάλιση εταιρειών εναλλακτικών μορφών ενέργειας (φωτοβολταϊκά, αιολικά κ.λπ.). Η Comergon είναι η μοναδική μεσιτική εταιρεία ασφαλίσεων που έχει περιλάβει την Ε.Κ.Ε. στη στρατηγική της από πενταετίας, δημοσιεύοντας μάλιστα φέτος τον 4ο κοινωνικό απολογισμό της.

ΜΕΛΕΤΗΣ ΦΟΥΣΚΑΡΗΣ

HEAD OF COMMUNICATIONS & BRANDING, EASTERN & SOUTHERN EUROPE, METLIFE ALICO Στη MetLife Alico πιστεύουμε ότι η ευθύνη προς το περιβάλλον και η εφαρμογή προγραμμάτων περιβαλλοντικής προστασίας αποτελούν μια ιδιαίτερα ουσιαστική συνεισφορά προς την κοινωνία μέσα στην οποία λειτουργούμε. Στο πλαίσιο αυτό, φροντίζουμε και τηρούμε ένα σταθερό πρόγραμμα ανακύκλωσης χαρτιού και μπαταριών, ενώ ξεκινήσαμε πρόσφατα και ανακύκλωση παλαιών ηλεκτρικών συσκευών. Επίσης, έχουμε ήδη προχωρήσει στην αλλαγή των λαμπτήρων σε νέας τεχνολογίας φωτιστικά, καθώς επίσης και σε αλλαγή του κλιματισμού στα κεντρικά γραφεία της εταιρείας. Στις εσωτερικές διαδικασίες εκτύπωσης έχουμε φροντίσει τον περιορισμό της άσκοπης κατανάλωσης χαρτιού, κάτι που έχει επεκταθεί και στην ευρύτερη επικοινωνία μας με τους ασφαλισμένους μας. Aποτελεί προτεραιότητά μας, αλλά και υποχρέωσή μας, το να διασφαλίζουμε ότι ως εταιρεία λειτουργούμε με τέτοιον τρόπο που να μη θέτουμε σε κίνδυνο το περιβάλλον ή να καταστρέφουμε τους περιορισμένους φυσικούς πόρους στον πλανήτη. Για τον σκοπό αυτό, εξετάζουμε συνεχώς και εφαρμόζουμε σύγχρονους τρόπους, με τους οποίους η εταιρεία μας μπορεί να λειτουργεί αποτελεσματικά, μειώνοντας στο ελάχιστο το οικολογικό της αποτύπωμα. ΧΡΗΜΑ 29

Χ αφιέρωμα ~ Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος

ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΗ ΜΕΙΩΜΕΝΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Η εταιρική υπευθυνότητα αποτελεί βασικό κομμάτι της στρατηγικής και της λειτουργίας της «ΑΒ Βασιλόπουλος», από τα πρώτα χρόνια της σύστασής της, και αποτελεί βασικό πυλώνα των δραστηριοτήτων μας υπό τον διακριτικό τίτλο: «Αλυσίδα Ευθύνης». Η πολιτική μας στηρίζεται σε τρεις βασικούς πυλώνες: Άνθρωπος Προϊόντα - Περιβάλλον. Για καθέναν από αυτούς έχουν τεθεί συγκεκριμένοι στόχοι και βάσει αυτών έχουν αναπτυχθεί πολιτικές και δράσεις. Σε ό,τι αφορά στο περιβάλλον, η προστασία του είναι άμεσα συνυφασμένη με την εταιρεία μας, αλλά και με τις μελλοντικές γενιές, ενώ η «Μέρα του Περιβάλλοντος» αποτελεί ευκαιρία για να γιορτάσουμε και όχι για να πράξουμε αποσπασματικά. Στην προσπάθειά μας να περιορίσουμε τον περιβαλλοντικό μας αντίκτυπο, που προκαλείται από τις καθημερινές μας δραστηριότητες, έχουμε δώσει έμφαση στη μείωση της κατανάλωσης της ενέργειας που απαιτείται για τη λειτουργία των καταστημάτων, όπως και της ενέργειας που καταναλώνεται από τις υποδομές και τις μεταφορές μας. Δεσμευόμαστε για πρωτοβουλίες όπως ανακύκλωση, συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας, κεντρικοποιημένο σύστημα διακίνησης εμπορευμάτων, ελαχιστοποιώντας την επιβάρυνση που προκαλεί η δραστηριότητά μας. Παράλληλα, «εκπαιδεύουμε» στην προστασία του περιβάλλοντος όλο και περισσότερους καταναλωτές, όπως φέτος, που για 5η συνεχόμενη χρονιά συμμετείχαμε ενεργά στην παγκόσμια πρωτοβουλία

«Earth Hour», σβήνοντας τις εξωτερικές πινακίδες όλων των καταστημάτων για δύο ημέρες και μειώνοντας παράλληλα στα απολύτως απαραίτητα επίπεδα τις ανάγκες ηλεκτροδότησής τους. Επίσης, μέσω του ειδικού εντύπου προσφορών, ενημερώσαμε όλους τους συνεργάτες και πελάτες μας, προκειμένου να προβούν σε ανάλογες ενέργειες, συμβάλλοντας στη συλλογική αυτή προσπάθεια. Και επειδή κάθε προσπάθεια τιμάται και ανάλογα, το 2012 λάβαμε 6 περιβαλλοντικές διακρίσεις, όπως τη διεθνή αναγνώριση - πιστοποίηση Breeam για το ΑΒ Green Store, το δεύτερο «Ευρωπαϊκό Βραβείο Περιβάλλοντος» στον τομέα της οργάνωσης και διοίκησης για το ΑΒ Green Store, από τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Προστασίας Περιβάλλοντος (ΠΑΣΕΠΠΕ), το πρώτο βραβείο «Green Leader- Υπολογισμός και Μείωση του Αποτυπώματος Διοξειδίου του Άνθρακα» από το Κέντρο Αειφορίας και το Ερευνητικό Εργαστήριο Μarketing του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, βραβείο στην κατηγορία Enviromental Awards των «True Leaders» από την ICAP Group και δύο διακρίσεις από το «Self Service Magazine», στην κατηγορία «Βιοκλιματικό Κτήριο» για το ΑΒ Green Store και στην κατηγορία «Energy Mastering – Energy Class» για τις μεθόδους εξοικονόμησης ενέργειας που εφαρμόζουμε. Και επειδή είμαστε όλοι ένας κρίκος αυτής της «Αλυσίδας Ευθύνης», η προσπάθεια συνεχίζεται…

ΕΛΙΝΟΪΛ

ΕΞΕΛΙΣΣΕΙ, ΣΕ ΠΙΟ «ΠΡΑΣΙΝΟ», ΤΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΤΗΣ ΜΟΝΤΕΛΟ Η Ελινόιλ, θεωρώντας αυτονόητη την ευθύνη της να συμβάλλει στις προσπάθειες για ένα βιώσιμο μέλλον, φροντίζει να εξελίσσει το επιχειρηματικό της μοντέλο έτσι ώστε να γίνεται πιο «πράσινο». Σε αυτό το πλαίσιο έχει προβεί σε μια σειρά από σημαντικές και πρωτοποριακές επενδύσεις, μετατρέποντας σταδιακά τη λειτουργία της σε πιο φιλική για το περιβάλλον. Η Ελινόιλ είναι η εταιρεία που άνοιξε τον δρόμο για τα βιοκαύσιμα στην Ελλάδα, εισάγοντας και διαθέτοντας βιοντήζελ μέσω του δικτύου πρατηρίων ελίν στη Θράκη το 1999 και το 2000. Σήμερα, η συνδεδεμένη με την Ελινόιλ εταιρεία «ελίν Βιοκαύσιμα», παράγει πλέον η ίδια βιοντήζελ στο υπερσύγχρονο εργοστάσιο που έχει κατασκευάσει στον Βόλο, πιστή στην κατεύθυνση που είχε χαραχθεί για την εξάπλωση φιλικών προς το περιβάλλον καυσίμων. Η εταιρεία παρουσιάζει έντονη δραστηριοποίηση στον χώρο των νησιών, όπου διαθέτει ένα δίκτυο 150 πρατηρίων ελίν. Με στόχο την ασφαλή και περιβαλλοντικά φιλική τροφοδοσία του δικτύου της, η Ελινόιλ έχει ναυλώσει δύο υπερσύγχρονα, διπλού τοιχώματος και πυθμένα, δεξαμενόπλοια, τα «Απηλιώτης» και «Ζέφυρος», τα οποία διαθέτουν πρωτοποριακά συστήματα ενεργού και παθητικής προστασίας. 30 Iούνιος 2013

Συστήματα όπως αυτό του ελέγχου της στάθμης καυσίμων συντελούν στο να εκμηδενιστεί η πιθανότητα διαρροής καυσίμων σε περίπτωση ατυχήματος και έτσι να διασφαλίζεται η προστασία του θαλάσσιου φυσικού περιβάλλοντος. Ακόμη, με τα γεμιστήρια τεχνολογίας bottom loading και τα συστήματα ανάκτησης ατμών που χρησιμοποιούνται στα δύο δεξαμενόπλοια για τη φόρτωση των καυσίμων στα βυτιοφόρα, επιτυγχάνεται ελαχιστοποίηση των εκπομπών αέριων υδρογονανθράκων στην ατμόσφαιρα, με ταυτόχρονη μεγιστοποίηση της ασφάλειας. Τα «Απηλιώτης» και «Ζέφυρος» έχουν βραβευθεί για τον περιβαλλοντικά φιλικό σχεδιασμό τους από τους Lloyds (2006), το Ecocity (2007) και τον ΠΑΣΕΠΠΕ (2010). Η Ελινόιλ ναυλώνει και τρίτο υπερσύγχρονο δεξαμενόπλοιο, επίσης διπλού τοιχώματος και πυθμένα, για την τροφοδοσία των εγκαταστάσεών της. Η συνολική ηλικία του στόλου της είναι αρκετά κάτω των 10 ετών, καθιστώντας τον εξαιρετικά αξιόπιστο και ασφαλή για το περιβάλλον. Η Ελινόιλ, παράλληλα με τις σημαντικές επενδύσεις που κάνει σε τεχνολογίες φιλικές προς το περιβάλλον, επεκτείνει την περιβαλλοντική της δράση και με άλλα προγράμματα όπως, για παράδειγμα, αυτό της ανακύκλωσης, στο οποίο σταδιακά εντάσσει νέα υλικά, με στόχο την ελαχιστοποίηση της επιβάρυνσης που προκαλεί στο περιβάλλον.

Χ άρθρο

άρθρο Χ

ΔΕΗ

ΣΤΟN ΣΤΡΑΤΗΓΙΚO ΣΧΕΔΙΑΣΜO Η ΕΤΑΙΡΙΚH ΚΟΙΝΩΝΙΚH ΕΥΘYΝΗ Σε μια πολύ δύσκολη οικονομική περίοδο για τη χώρα, η ΔΕΗ Α.Ε. – με μια μοναδική συμβολή στην ανάπτυξη της ελληνικής oικονομίας και την άνοδο της κοινωνικής ευημερίας για πάνω από 60 χρόνια - συνεχίζει να επιτελεί ένα εξαιρετικά σημαντικό οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό έργο.

ε δεδομένη την ένταξη της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης στον στρατηγικό σχεδιασμό της, με κύριο στόχο τη συστηματική διαχείρισή της και με βασικό άξονα την ουσιαστική επικοινωνία της με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, στο τέλος του 2012 εκδόθηκε ο 2ος κατά σειρά Απολογισμός Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης της ΔΕΗ Α.Ε., με έτος αναφοράς το 2011. Στόχος του Απολογισμού είναι να παρουσιάσει την επίδοση της επιχείρησης στα θέματα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης και Βιώσιμης Ανάπτυξης, με βάση το τρίπτυχο «Οικονομία - Περιβάλλον - Κοινωνία», και απευθύνεται σε όλες τις ομάδες ενδιαφερόμενων μερών της επιχείρησης, όπως είναι οι πελάτες της, οι μέτοχοι και οι επενδυτές, οι συνεργάτες της, οι εργαζόμενοί της, οι θεσμικοί και δημόσιοι φορείς, οι τοπικές κοινωνίες, κ.ά. ΣΤΟΧΟΙ ΓΙΑ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Όπως αναφέρει στο εισαγωγικό του μήνυμα ο κ. Αρθούρος Ζερβός, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΗ, παρουσιάζονται με λεπτομέρεια και διαφάνεια, σύμφωνα με τις απαιτήσεις των κατευθυντήριων οδηγιών του διεθνούς προτύπου Εταιρικής Υπευθυνότητας Global Reporting Initiative, οι πρωτοβουλίες που ανέλαβε η επιχείρηση προκειμένου να ανταποκριθεί υπεύθυνα στις προκλήσεις και να συνεχίσει να πετυχαίνει τους στόχους της για βιώσιμη ανάπτυξη. Στο πλαίσιο αυτό, η ΔΕΗ εφάρμοσε τις διαθέσιμες τεχνολογίες σε συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας, μείωσης αέριων ρύπων (το 2011 οι εκπομπές οξειδίων του θείου παρουσίασαν μείωση κατά 31%), αποτελεσματικότερης διαχείρισης των αποβλήτων, επαναχρησιμοποίησης του νερού, περιορισμού του ανθρακικού της αποτυπώματος, με τη μείωση των μετακινήσεων και τη χρησιμοποίηση έξυπνων μετρητών για τις καταμετρήσεις, υποστηρίζοντας, παράλληλα, προγράμματα για την προστασία του οικοσυστήματος. Όσον αφορά την υποστήριξη της κοινωνίας, η ΔΕΗ υλοποίησε δράσεις και προγράμματα που ανταποκρίνονται στις ανάγκες της, δίνοντας προτεραιότητα στις ευπαθείς κοινωνικά ομάδες και στις τοπικές κοινωνίες των περιοχών στις οποίες δραστηριοποιείται. Όλες της οι ενέργειες υποστηρίζουν μακροπρόθεσμα την ανάπτυξη και οικονομική ευημερία των όμορων περιοχών, τη δημιουργία θέσεων εργα-

σίας, την αγορά αγαθών και υπηρεσιών από τοπικούς προμηθευτές και την κατασκευή έργων υποδομής. Επιπλέον, η ΔΕΗ συνέχισε τα προγράμματα τηλεθέρμανσης πόλεων, καθώς και την παροχή αντισταθμιστικών οφελών. Παράλληλα, θεωρώντας ότι η υγεία και η ασφάλεια των εργαζομένων της είναι ιδιαίτερα σημαντικές, συνέχισε να επενδύει στους ανθρώπους της, οργανώνοντας κύκλους εκπαίδευσης σε θέματα υγείας και ασφάλειας. Επιπροσθέτως, συνέχισε να πιστοποιεί τους Σταθμούς Παραγωγής της, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του διεθνούς προτύπου OHSAS 18001, ενώ έγινε και η πιστοποίηση της Διεύθυνσης Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία, σύμφωνα με το Πρότυπο ΕΛΟΤ. ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΟΣ Όπως υπογραμμίζει ο κ. Ζερβός, η ΔΕΗ μεσοπρόθεσμα παραμένει προσηλωμένη στο στόχο της να κτίσει μια εταιρεία ανθεκτική και βιώσιμα ανταγωνιστική, εφαρμόζοντας αρχές πλήρους διαφάνειας και καθιερώνοντας σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ των εργαζομένων, των συνεργατών και των πελατών της. Προτεραιότητά της για το επόμενο διάστημα παραμένει η περαιτέρω μείωση του περιβαλλοντικού της αποτυπώματος, μέσω πολλαπλών δράσεων που θα οδηγήσουν στην προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και την εφαρμογή Συστημάτων Περιβαλλοντικής Διαχείρισης και στις υπόλοιπες μονάδες παραγωγής της. Παράλληλα πρέπει να σημειωθεί πως η επιχείρηση προχωρά στην υιοθέτηση μιας πιο πελατοκεντρικής αντίληψης και ενισχύει το διάλογο και τη λογοδοσία προς τους κοινωνικούς της εταίρους, μεταξύ άλλων και μέσω της πρακτικής δημοσίευσης Απολογισμών Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης. Ο Απολογισμός έχει συνταχθεί σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες του Global Reporting Initiative (GRI - έκδοση G3). Επιπλέον, έχει ληφθεί υπόψη και το συμπλήρωμα για τον ενεργειακό κλάδο (GRI - Electric Utilities Sector Supplement). Τέλος, το επίπεδο εφαρμογής του Απολογισμού είναι C+ και επιβεβαιώθηκε από τον ίδιο τον Οργανισμό GRI, ενώ, για την εξωτερική διασφάλισή του, ανεξάρτητος φορέας εφάρμοσε το Διεθνές Πρότυπο Εργασιών Διασφάλισης 3000 (ISAE 3000). Χ ΧΡΗΜΑ 31

Χ συνέντευξη

ΝΙΚΟΣ ΛΟΥΛΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ «ΜΥΛΟΙ ΛΟΥΛΗ» Ο Νίκος Λούλης αποκαλύπτει τις αρχές και τις αξίες βάσει των οποίων δραστηριοποιείται η εταιρεία «Μύλοι Λούλη» εδώ και 230 χρόνια, που την οδήγησαν σε σταθερή πορεία μέσα από παγκόσμιους πολέμους, εμφυλίους και οικονομικές κρίσεις όπως η σημερινή. Περιγράφει πώς αντιμετώπισε και ξεπέρασε τις πρώτες δυσκολίες όταν πήρε τη σκυτάλη της διοίκησης από τον πατέρα του Κώστα Λούλη το 2010, εν μέσω ύφεσης και σε ιδιαίτερα μικρή ηλικία. Τέλος, αναλύει τις λεπτομέρειες και τις προοπτικές της πρόσφατης συμφωνίας με τον αραβικό όμιλο Al Dahra Agriculture και καταθέτει την άποψή του για τις μεταρρυθμίσεις που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ένα πιο φιλικό και αποδοτικό περιβάλλον για τις ελληνικές βιομηχανικές επιχειρήσεις.

32 Ιούνιος 2013

✒

Συνέντευξη στον Γιώργο Καλούμενο

ΣΕΒΟΜΑΣΤΕ ΤΟ ΑΛΕΥΡΙ ΚΑΙ ΤΙΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΕΣ ΜΑΣ ΑΞΙΕΣ ΧΡHΜΑ_Η «Μύλοι Λούλη» είναι από τις λίγες εταιρείες που κατορθώνουν τα τελευταία χρόνια όχι μόνο να διατηρούν ισχυρά τα βασικά τους μεγέθη, όπως είναι ο τζίρος και το EBITDA τους, αλλά και να έχουν, ταυτόχρονα, τη δυνατότητα να υλοποιούν σημαντικές επενδύσεις, όπως αυτή που επανέθεσε σε λειτουργία τον ιστορικό αλευρόμυλο στο Κερατσίνι. Ποια είναι η «συνταγή» που φέρνει αυτά τα αποτελέσματα μέσα στην κρίση; ΝΙΚΟΣ ΛΟΥΛΗΣ_Είναι ένας συνδυασμός πραγμάτων, που επιτρέπει στην εταιρεία μας όχι μόνο να διατηρεί τα βασικά μεγέθη της εν μέσω κρίσης, αλλά παράλληλα να προχωρά σε επενδύσεις και ανάπτυξη πωλήσεων. Πρώτα από όλα, είμαστε τυχεροί που δραστηριοποιούμαστε στον κλάδο των τροφίμων και δη στο αλεύρι, το οποίο αποτελεί την πλέον βασική πηγή διατροφής για τον άνθρωπο. Μην ξεχνάμε, ότι τα πιο φθηνά τρόφιμα, όπως το ψωμί, τα μπισκότα, τα μακαρόνια και τα σφολιατοειδή, είναι όλα προϊόντα παράγωγα αλεύρου ή σιμιγδαλιού. Αυτό, από μόνο του, μας εξασφαλίζει ότι καθημερινά «έχουμε δουλειά». Από εκεί και πέρα, η εταιρεία μας, έχοντας έναν υγιή τραπεζικό - για το μέγεθός της - δανεισμό, αλλά και μια σωστή διαχείριση των χρηματοοικονομικών της, κατάφερε, σε μεγάλο βαθμό, να μην επηρεαστεί από την έλλειψη ρευστού που υπάρχει σήμερα στην ελληνική αγορά. Τέλος, πολύ βασικό στοιχείο στο να καταφέρει η εταιρεία μας να αντιμετωπίσει την κρίση με ικανοποιητικά αποτελέσματα είναι

το ότι βασιζόμαστε σε οικογενειακές αρχές εδώ και δεκαετίες. Οι καλές σχέσεις με το προσωπικό και τα στελέχη μας, ο σεβασμός προς τους προμηθευτές, η διαφάνεια προς τις τράπεζες και ο σεβασμός προς το προϊόν μας είναι λίγες από αυτές τις βασικές αξίες. Χ_Το 2010 ο πατέρας σας μεταβίβασε σε εσάς την πλειοψηφία των μετοχών της «Μύλοι Λούλη», αναθέτοντάς σας έτσι την πλήρη διοίκηση της εταιρείας. Δεδομένης της μικρής σας ηλικίας, πόσο δύσκολο ήταν αυτό για εσάς και με ποιο τρόπο η οικονομική κρίση επηρέασε το ξεκίνημά σας; N.Λ._Η αλλαγή της σκυτάλης της εταιρείας μας, από τον πατέρα μου σε εμένα, ήταν πραγματικά κάτι πρωτότυπο για την ελληνική επιχειρηματικότητα. Ο πατέρας μου, Κώστας Λούλης, διέψευσε ακόμα και τους πιο δύσπιστους, οι οποίοι θεωρούσαν ότι δεν θα μπορέσει τόσο εύκολα να παραδώσει τη διοίκηση και την ιδιοκτησία της «Μύλοι Λούλη».

Καθότι και αυτός ανέλαβε πολύ νέος, στα δεκαεννιά του μόλις χρόνια, και μάλιστα υπό πολύ δύσκολες συνθήκες - αφού ο πατέρας του είχε ήδη πεθάνει απότομα από καρκίνο - θεώρησε ότι όταν είμαι έτοιμος, πρέπει να ξεκινήσω πλήρης ευθυνών. Φιλοσοφία του είναι ότι εάν η επόμενη γενιά μάθει να δραστηριοποιείται υπό την προστασία της προηγούμενης, τότε σίγουρα θα είναι δύσκολο να αναλάβει πραγματικές ευθύνες όταν προκύψει ανάγκη. Εγώ, από τη μεριά μου, δεν φοβήθηκα την ευθύνη, καθώς θεώρησα ότι με τα καλά στελέχη τα οποία έχουμε στην ομάδα μας, αλλά και λόγω της σχετικά υγιούς αγοράς στην οποία δραστηριοποιούμαστε, με σκληρή δουλειά από μεριάς μου θα κατάφερνα γρήγορα να αποκτήσω την απαραίτητη γνώση και εμπειρία για να ηγηθώ της εταιρείας. Πραγματικά πρόκειται για μια πρόκληση, που όχι μόνο δεν φοβήθηκα, αλλά ευχαρίστως δέχτηκα. Όσο για την οικονομική κρίση την οποία βιώνουμε, αυτό που λέω πάντα αστειευόμενος είναι ότι δεν γνώρισα, επιχειρηματικά,

☛

Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΣ, ΕΧΟΝΤΑΣ ΕΝΑΝ ΥΓΙΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΗΣ - ΔΑΝΕΙΣΜΟ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΜΙΑ ΣΩΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΤΗΣ, ΚΑΤΑΦΕΡΕ, ΣΕ ΜΕΓΑΛΟ ΒΑΘΜΟ, ΝΑ ΜΗΝ ΕΠΗΡΕΑΣΤΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΕΙΨΗ ΡΕΥΣΤΟΥ ΠΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ.

ΧΡΗΜΑ 33

Χ συνέντευξη ~ Νίκος Λούλης τα καλά χρόνια της ελληνικής οικονομίας και, άρα, μην έχοντας μέτρο σύγκρισης, θεωρώ αυτά που βιώνουμε ως μια «φυσιολογική» κατάσταση. Σε κάθε περίπτωση, ρεαλιστικά, βιώνοντας και επιβιώνοντας σε αυτήν την κατάσταση, πιστεύω ότι αποκομίζω εμπειρίες που θα μου φανούν ιδιαίτερα χρήσιμες στο μέλλον. Χ_Η σημαντική μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος, που έχει συντελεστεί εδώ και αρκετό χρονικό διάστημα, έχει φέρει ξανά το ψωμί, αλλά και τα υπόλοιπα παράγωγα προϊόντα που έχουν άμεση σχέση με το αλεύρι, στην προτεραιότητα του Έλληνα καταναλωτή. Έχει παίξει και αυτό ρόλο, και σε ποιο βαθμό, στην καλή πορεία που έχετε διαγράψει κόντρα στην κρίση; N.Λ._Η στροφή των καταναλωτών σε διατροφές χαμηλότερου κόστους, όπως η διατροφή στα προϊόντα που αναφέρονται στην ερώτησή σας, είναι γεγονός. Ο Έλληνας καταναλωτής ελαττώνει τη συχνότητα που καταναλώνει κρεατικά, ψαρικά ή άλλα ακριβά τρόφιμα, και τα αντικαθιστά με τρόφιμα βασισμένα στους υδατάνθρακες (παράγωγα δημητριακών). Ωστόσο, την ίδια στιγμή,

υπάρχει μια ενδιαφέρουσα και λογική κίνηση των καταναλωτών, οι οποίοι είναι πολύ πιο προσεκτικοί στο να ψωνίζουν την ποσότητα που θα καταναλώσουνε, αποφεύγοντας τις υπερβολές του παρελθόντος. Έτσι, ενώ βλέπουμε τον καταναλωτή να τρώει περισσότερο ψωμί, η ετήσια αγορά ψωμιού στην οποία αυτός θα προβεί είναι η ίδια ή και ελαφρώς πτωτική, καθώς έχει πετάξει λιγότερο ψωμί. Στα δε είδη πολυτελείας (ζαχαροπλαστική, βουτήματα κ.λπ.) υπάρχει μια πτώση κατανάλωσης, λόγω του ότι αυτά τα προϊόντα δεν είναι αναγκαία στην καθημερινή διατροφή. Άρα, λοιπόν, στο σύνολο της αγοράς, παρά το γεγονός ότι οι καταναλωτές καταναλώνουν περισσότερο, η τάση είναι ελαφρώς πτωτική. Βέβαια, το «ελαφρώς πτωτική» στις μέρες μας είναι σίγουρα θετικό, εάν συγκριθεί με άλλες βιομηχανίες. Χ_Πριν έναν περίπου μήνα υπογράψατε μια συμφωνία στρατηγικής σημασίας με τον αραβικό όμιλο Al Dahra Agriculture, για τη συμμετοχή του στο μετοχικό κεφάλαιο της «Μύλοι Λούλη», αρχικά με 10% και στη συνέχεια με 20%. Ποια θα είναι τα άμεσα οφέλη αυτής της συμφωνίας για την εταιρεία σας; Ανοίγει με αυτόν τον

τρόπο η πόρτα των αγορών του αραβικού κόσμου για σας; N.Λ._Η εταιρεία Al Dahra, έχοντας ως βάση το Abu Dhabi, αποτελεί τον στρατηγικό συνεργάτη της κυβέρνησης των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων στη διασφάλιση των τροφίμων προς τη χώρα. Έχει δε πραγματοποιήσει δεκάδες επενδύσεις σε πολλές ευρωπαϊκές και αραβικές χώρες, όπως και σε χώρες της βορειοανατολικής Αφρικής. Οι προοπτικές που ανοίγονται για την εταιρεία μας είναι πολλές. Πρώτον, μέσω του δικτύου που διαθέτει η Al Dahra στις περιοχές της βορείου Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, μας δίνεται η δυνατότητα να πραγματοποιήσουμε εξαγωγές σε αυτές τις χώρες. Δεύτερον, αποκτάμε πρόσβαση στα διακρατικά συμβόλαια τροφίμων που έχει η κυβέρνηση των Η.Α.Ε. με άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής. Τρίτον, η Al Dahra επιθυμεί να επενδύσει στην παραγωγή αλεύρου σε χώρες της Μέσης Ανατολής και της βορείου Αφρικής. Σε αυτές τις χώρες υπάρχει μια ραγδαία αύξηση πληθυσμού και στις περισσότερες υπάρχει παράλληλα και οικονομική ανάπτυξη, δημιουργώντας έτσι τις κατάλληλες ☛

ΘΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΕΙ ΕΝΑ JOINT VENTURE ΟΠΟΥ Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ «ΜΥΛΟΙ ΛΟΥΛΗ», ΟΠΩΣ ΣΧΕΔΙΑΖΕΤΑΙ, ΘΑ ΚΑΤΕΧΕΙ ΤΟ 25%, Η AL DAHRA ΤΟ 65% ΚΑΙ Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΜΟΥ, ΚΩΣΤΑΣ ΛΟΥΛΗΣ, ΤΟ 10%. ΜΕ ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ, Η AL DAHRA ΘΑ «ΦΕΡΕΙ ΣΤΟ ΤΡΑΠΕΖΙ» ΤΙΣ ΠΡΟΣΒΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΣΕ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ, ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΟΥΝ ΑΥΤΕΣ ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ.

34 Ιούνιος 2013

προοπτικές σε εταιρείες βασικών, φθηνών τροφίμων, όπως είναι η δική μας. Χ_Η συμφωνία σας με την Al Dahra περιλαμβάνει και τη δημιουργία ενός joint venture με στόχο τη δραστηριοποίηση του σχήματος στις αγορές της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής. Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια για τα σχέδιά σας σχετικά με αυτό το joint venture; N.Λ._Θα δημιουργηθεί ένα joint venture όπου η εταιρεία «Μύλοι Λούλη», όπως σχεδιάζεται, θα κατέχει το 25%, η Al Dahra το 65% και ο πατέρας μου, Κώστας Λούλης, το 10%. Με αυτόν τον τρόπο η Al Dahra θα «φέρει στο τραπέζι» τις προσβάσεις της σε αυτές τις αγορές, όπως και κεφάλαια για να πραγματοποιηθούν αυτές οι μεγάλες επενδύσεις. Η «Μύλοι Λούλη» θα συμμετέχει κεφαλαιακά, αλλά θα προσφέρει και το πολύ σημαντικό κομμάτι της τεχνογνωσίας και της εκπαίδευσης του ανθρώπινου δυναμικού. Τέλος, ο Κώστας Λούλης θα οργανώσει και θα επιβλέψει τις εν λόγω επενδύσεις. Είναι σημαντικό να σημειώσω ότι η εταιρεία μας έχει συνολικά κατασκευάσει, ανακατασκευάσει και λειτουργήσει εννιά εργοστάσια αλευρομύλων, με συνολικά 19 γραμμές παραγωγής, σε τέσσερις διαφορετικές χώρες (Αλβανία, Ρουμανία, Βουλγαρία, Ελλάδα). Χ_Στη δύσκολη εποχή που διανύουμε, ο κοινωνικός ρόλος, ειδικά των παραδοσιακών ελληνικών επιχειρήσεων, όπως η δική σας, αυξάνεται σε βαθμό πρωτόγνωρο σε σχέση με το παρελθόν. Ποιες είναι οι πολιτικές που ακολουθείτε σε εργασιακά και κοινωνικά θέματα που αφορούν στην εταιρεία σας και τους εργαζομένους της; N.Λ._Η οικογένειά μας δραστηριοποιείται στον χώρο της παραγωγής αλεύρων στην Ελλάδα από το 1782. Αποτελεί έτσι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας εδώ και 230 χρόνια. Η εταιρεία μας, μαζί με την ελληνική κοινωνία, έχει επιβιώσει από την τουρκοκρατία, τους βαλκανικούς πολέμους, δύο παγκόσμιους πολέμους, έναν εμφύλιο και αρκετές περιόδους οικονομικής ύφεσης. Αυτό δεν θα ήταν δυνατό εάν ο μύλος δεν ήταν δίπλα στην κοινωνία αλλά και τους εργαζομένους του. Ανέκαθεν, η εταιρεία βοηθούσε φιλανθρωπικές οργανώσεις, κοινωνικά παντοπωλεία, συσσίτια της εκκλησίας, αλλά και συναν-

θρώπους μας που αντιμετωπίζανε προβλήματα επιβίωσης. Τον τελευταίο καιρό δε, καθώς το προϊόν που παράγουμε αποτελεί βασικό τρόφιμο για πολλούς ανθρώπους, οι αιτήσεις για βοήθεια σε είδος έχουν δυστυχώς αυξηθεί κατά πολύ. Προσπαθούμε και ανταποκρινόμαστε στις περισσότερες από αυτές, ειδικά όταν αφορούν περιπτώσεις επιβίωσης συνανθρώπων μας. Είναι δυστυχές το γεγονός ότι το κράτος δεν μπορεί πλέον να στηρίξει τις αδύναμες, κοινωνικά, ομάδες. Σε ένα επίπεδο περισσότερο κοινωνικό και πολιτιστικό, δημιουργήσαμε και θέσαμε σε λειτουργία στις αρχές αυτού του έτους ένα πρότυπο μουσείο γύρω από την αλυσίδα «σιτάρι-αλεύρι-ψωμί», το οποίο λειτουργεί στις εγκαταστάσεις μας στο Κερατσίνι Αττικής. Αυτό επισκέπτονται καθημερινά σχολεία και ενδιαφερόμενοι χωρίς να πληρώνουν κάποιο αντίτιμο για την είσοδό τους στον χώρο. Χ_Ο εγχώριος βιομηχανικός κλάδος, εδώ και χρόνια, αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα, γραφειοκρατίας, ανταγωνιστικότητας και άλλα, με αποτέλεσμα πολλές ελληνικές βιομηχανίες να επιλέγουν να αποχωρήσουν από την Ελλάδα, ενώ κάποιες άλλες αναγκάστηκαν να βάλουν λουκέτο. Ποια είναι η θέση σας σχετικά με την επιλογή μεταφοράς της έδρας μιας εταιρείας στο εξωτερικό; N.Λ._Δυστυχώς, αυτό αποτελεί μια επιχειρηματική κίνηση την οποία δεν μπορώ να κατακρίνω. Πέρα από την οικονομική ύφεση που βιώνει η Ελλάδα, η χώρα αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα, τα οποία πηγάζουν από το περίπλοκο, και συνεχώς

μεταβαλλόμενο, φορολογικό και νομικό πλαίσιο. Είναι λογικό, λοιπόν, οι επιχειρηματίες οι οποίοι ρισκάρουν την περιουσία και τα χρήματά τους να επιλέξουν να δραστηριοποιηθούν στο εξωτερικό, από τη στιγμή που βρίσκουν σε αυτές τις χώρες ένα σταθερό πλαίσιο πάνω στο οποίο μπορούν να προγραμματιστούν και να έχουν απόδοση από τις επενδύσεις τους. Εμείς, παρόλα αυτά, για λόγους τόσο επιχειρηματικούς όσο και πατριωτικούς, παρότι αυτό μπορεί να ακούγεται λίγο ρομαντικό, επιλέξαμε το 2011 να πραγματοποιήσουμε μια επένδυση ύψους 10.000.000 ευρώ, ανακατασκευάζοντας πλήρως τους «Μύλους Αγίου Γεωργίου» στο Κερατσίνι Αττικής, οι οποίοι είχαν παύσει τη λειτουργία τους από το 2009. Χ_Ποιες κινήσεις πρέπει να γίνουν, σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο, ώστε να αντιστραφεί το κλίμα φυγής των επιχειρήσεων από την Ελλάδα; N.Λ._Παρότι δεν θεωρώ τον εαυτό μου ειδικό για να απαντήσω σε μια τέτοια ερώτηση, καθώς η απάντηση αυτή απαιτεί βαθιές πολιτικές και οικονομικές γνώσεις, τις οποίες δεν θεωρώ ότι έχω, θα προσπαθήσω να αναφέρω τι εγώ, προσωπικά, πιστεύω πως, αν άλλαζε, θα δημιουργούσε ένα καλύτερο περιβάλλον, μέσα στο οποίο οι επιχειρήσεις θα μπορούσαν να λειτουργήσουν πιο αποδοτικά. Πρώτον, θα επισημάνω ξανά την αναγκαιότητα ύπαρξης ενός σταθερού φορολογικού πλαισίου πάνω στο οποίο θα μπορεί ένας επιχειρηματίας να σχεδιάσει και να υπολογίσει. ΧΡΗΜΑ 35

Χ συνέντευξη ~ Νίκος Λούλης

Δεύτερον, θεωρώ απαραίτητο να λειτουργήσει σωστά και αποδοτικά το νομικό σύστημα της χώρας, αποδίδοντας γρήγορα δικαιοσύνη. Τρίτον, θα πρέπει οι κρατικοί ελεγκτικοί μηχανισμοί (όλων των δραστηριοτήτων) να ελέγχουν αποδοτικά όλες τις επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως μεγέθους και κλάδου, με την ίδια αυστηρότητα. Τέταρτον, θεωρώ επίσης αναγκαίο οι δημόσιοι οργανισμοί να λειτουργήσουν πιο αποδοτικά, εξυπηρετώντας γρήγορα και αποτελεσματικά τους πολίτες. Τέλος, πέρα από τη φορολογία, πρέπει να μειωθούν και τα κόστη που προέρχονται από ΔΕΚΟ, καθότι οι ελληνικές επιχειρήσεις πληρώνουν πολύ ακριβούς λογαριασμούς. Αυτά είναι μόνο λίγα από τα βασικά πράγματα που θα έκαναν τη δραστηριότητά μας πιο ανταγωνιστική τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. Χ_Οι επιδόσεις σας για το 2012 είχαν ως αποτέλεσμα να σας τιμήσει το επενδυτικό κοινό, απονέμοντάς σας το δεύτερο βραβείο της «Καλύτερης Εταιρείας ΜεσαίαςΜικρής Κεφαλαιοποίησης του Χ.Α.», στο πλαίσιο των «Βραβείων Χρήμα - Γεώργιος Ουζούνης 2012». Τι σημαίνουν για σας οι θετικές προσδοκίες των Ελλήνων, αλλά και των ξένων επενδυτών, για την εταιρεία σας; N.Λ._Το συγκεκριμένο βραβείο, προερχόμενο από ένα καταξιωμένο περιοδικό του οικονομικού χώρου, αποτέλεσε για εμένα, αλλά και για το προσωπικό της εταιρείας, ιδιαίτερη τιμή. Επίσης, τα τελευταία δύο χρόνια έχουμε λάβει, συνεχόμενα, το 36 Ιούνιος 2013

Strongest Companies in Greece Certificate της ICAP, έχουμε ενταχθεί στον δείκτη θεμελιωδών μεγεθών του Χ.Α. και έχουμε βραβευθεί ως η μακροβιότερη βιομηχανία τροφίμων της Ελλάδας. Όλα τα παραπάνω αποτελούν μια αναγνώριση των προσπαθειών που γίνονται καθημερινά από την εταιρεία εν μέσω της οικονομικής ύφεσης που βιώνουμε. Πιστεύω ότι, στο πλαίσιο της συμφωνίας που κάναμε με την Al Dahra, η εμπιστοσύνη των ξένων επενδυτών έχει ήδη φανεί. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι η παραπάνω εταιρεία απέκτησε τη συμμετοχή της στη «Μύλοι Λούλη» με βάση την πραγματική αποτίμηση και όχι τη χρηματιστηριακή. Αυτό μαρτυρά την εμπιστοσύνη που υπάρχει στο μέλλον της εταιρείας «Μύλοι Λούλη» και στη δυνατότητα αυτής να φέρει αποτέλεσμα. Χ_Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια έντονη μεταβλητότητα των διεθνών τιμών σιτηρών, με αποτέλεσμα να βλέπουμε έντονες μεταβολές στις τιμές των τροφίμων. Από πού προέρχονται αυτές οι μεταβολές και πώς είναι δυνατόν στο μέλλον να διασφαλιστεί μια ισορροπία στις τιμές των τροφίμων; N.Λ._Δυστυχώς αυτό που περιγράφετε είναι μια πάρα πολύ δυσάρεστη πραγματικότητα. Να σημειώσω ενδεικτικά ότι την τελευταία δεκαετία το Food Index Price (διεθνής δείκτης τιμών) που εκδίδει ο FAO, το αρμόδιο όργανο του ΟΗΕ για τα τρόφιμα, έχει αυξηθεί κατά 130%, με ετήσιες μεταβολές από χρόνο σε χρόνο, που πολλές φορές αγγίζουν αυξομειώσεις της τάξεως του 90%. Άρα, εδώ εγείρονται δύο προβλήματα: το

πρώτο είναι η αύξηση των τιμών των τροφίμων διαχρονικά, που είναι γεγονός, και το δεύτερο εξίσου μεγάλο πρόβλημα είναι η έντονη μεταβλητότητα τιμών που ενδέχεται να έχουν τα τρόφιμα, είτε ανοδικά είτε καθοδικά, από τη μία χρονιά στην άλλη. Θα ήθελα να αναφερθώ στα δύο αυτά προβλήματα ξεχωριστά. Το πρώτο πρόβλημα, δηλαδή αυτό της αύξησης των τιμών, προκύπτει ξεκάθαρα λόγω της ραγδαίας αύξησης του πληθυσμού, την οποία η αγροτική παραγωγή δυσκολεύεται να ακολουθήσει. Παράλληλα, η όλο και αυξανόμενη ζήτηση δημητριακών για την παραγωγή βιοαιθανόλης έχει δημιουργήσει περαιτέρω πίεση στις ανοδικές τιμές. Μην ξεχνάμε ότι μέχρι το 2050 ο πληθυσμός της γης υπολογίζεται να αυξηθεί κατά περίπου 3 δισεκατομμύρια ανθρώπους. Συνεπώς, επιβάλλεται να βρεθεί μια μακροπρόθεσμη λύση για το πώς θα καλυφθούν οι διατροφικές ανάγκες αυτού του επιπλέον πληθυσμού. Προτάσεις για λύσεις υπάρχουν και διερευνώνται - όπως είναι τα GMO’s, Food Fortification κ.λπ. - αλλά ακόμα παραμένουν σε ερευνητικό επίπεδο. Όσον αφορά στο δεύτερο πρόβλημα, αυτό της υψηλής μεταβλητότητας των τιμών από χρόνο σε χρόνο, αποτελεί ένα εξίσου μεγάλο θέμα, καθότι είναι αδύνατο για μια επιχείρηση ή ακόμα και για τον τελικό καταναλωτή να μπορέσει να προϋπολογίσει τα έξοδα και τις ανάγκες του. Η μεταβλητότητα αυτή οφείλεται στο ότι οι αγορές τροφίμων έχουν γίνει καθαρά χρηματιστηριακές και, ως αποτέλεσμα, τόσο η συμμετοχή επενδυτικών κεφαλαίων στα τρόφιμα όσο και η καθημερινή φημολογία γύρω από αυτά, πυροδοτεί συνεχώς αυξομειώσεις τιμών. Σε αυτό το επίπεδο, θεωρώ ότι οι διακυμάνσεις των τιμών είναι πολλές φορές πλασματικές, δηλαδή χωρίς να υπάρχουν ουσιαστικές αιτίες. Παράλληλα, όμως, υπάρχουν και ουσιαστικοί λόγοι που συμβάλλουν σε αυτήν τη μεταβλητότητα. Αυτοί είναι, κυρίως, οι έντονες κλιματολογικές αλλαγές, ένα φαινόμενο που ζούμε κάθε χρόνο, όπου παρατηρούνται ακραία καιρικά φαινόμενα σε μόνιμη βάση, με αποτέλεσμα να καταστρέφονται ολόκληρες σοδειές, πράγμα που καθιστά την εξεύρεση ποιοτικών προϊόντων ιδιαίτερα δύσκολη. Προσωπικά, ανησυχώ εξίσου για το θέμα των τιμών και για το κατά πόσον θα μπορούμε από χρονιά σε χρονιά να βρίσκουμε απροβλημάτιστα ποιοτικά στάρια, κατάλληλα για ανθρώπινη κατανάλωση. Χ

~ αφιέρωμα

DIGITAL BANKING

Η ΝΕΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΕΠΟΧΗ... ΕΙΝΑΙ ΗΔΗ ΕΔΩ!

38 Ioύνιος 2013

Ο χρηματοπιστωτικός κλάδος ήταν από τους πρώτους, παγκοσμίως, που αξιοποίησαν τις δυνατότητες των πληροφοριακών συστημάτων, και γενικότερα των ψηφιακών τεχνολογιών, προκειμένου να μειώσουν το λειτουργικό κόστος τους, να αυξήσουν την παραγωγικότητά τους, να αποκτήσουν νέα κανάλια διανομής και να προσφέρουν καλύτερες υπηρεσίες στους πελάτες τους.

ο Digital Banking έχει προσελκύσει τα τελευταία χρόνια τη μεγάλη προσοχή τραπεζιτών, οικονομικών παραγόντων, επιχειρηματιών, αναλυτών, αλλά και του Τύπου σε όλο τον κόσμο. Αυτό, κατά ένα μέρος, οφείλεται στη γρήγορη και σημαντική ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου, καθώς και στο γεγονός ότι οι ηλεκτρονικές συναλλαγές και οι πληρωμές αποτελούν εδώ και χρόνια αναπόσπαστο κομμάτι των τραπεζικών συναλλαγών. Επίσης, οφείλεται στο γεγονός ότι το e-banking θα επηρεάσει θετικά την κερδοφορία και την ανάπτυξη του τραπεζικού τομέα, ενώ θα συμβάλει και στην καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών. Παρόλα αυτά, ο νέος αυτός τρόπος συναλλαγής δεν έχει διεισδύσει, τουλάχιστον στην Ελλάδα, θεαματικά στους καταναλωτές, προς το παρόν τουλάχιστον. Οι προοπτικές για το Digital Banking θα είναι αναμφισβήτητα μεγάλες, μόλις εξοικειωθεί πλήρως το καταναλωτικό κοινό με τα νέα κανάλια επικοινωνίας. Πάντως ο χρηματοπιστωτικός κλάδος ήταν από τους πρώτους, παγκοσμίως, που αξιοποίησαν τις δυνατότητες των πληροφοριακών συστημάτων και γενικότερα των ψηφιακών τεχνολογιών, προκειμένου να μειώσουν το λειτουργικό κόστους τους, να αυξήσουν την παραγωγικότητά τους, να αποκτήσουν νέα κανάλια διανομής και να προσφέρουν καλύτερες υπηρεσίες στους πελάτες τους. Η τρέχουσα περίοδος είναι από τις πλέον κρίσιμες στην ιστορία του τραπεζικού συστήματος, δεδομένων των σαρωτικών αλλαγών που συντελούνται

στην αγορά. Και για μία ακόμη φορά, οι ψηφιακές τεχνολογίες θα είναι αυτές που θα συνεισφέρουν σε σημαντικό βαθμό προκειμένου η μετάβαση στην επόμενη μέρα να είναι περισσότερο ομαλή. Το ζήτημα των βέλτιστων λύσεων που αναζητούν οι τράπεζες μαζί με τις εταιρείες πληροφορικής, αναφορικά με την ενοποίηση των πληροφοριακών συστημάτων τους, λαμβάνει ιδιαίτερες διαστάσεις μετά τις πρόσφατες συγχωνεύεις που έλαβαν χώρα ή βρίσκονται σε εξέλιξη στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Πρόκειται για ένα ζήτημα κρίσιμης σημασίας, προκειμένου να υπάρξει σωστή ενοποίηση δύο ή περισσότερων τραπεζικών ιδρυμάτων, χωρίς να υπάρξει πρόβλημα στην εξυπηρέτηση και την παροχή υπηρεσιών προς τους καταναλωτές. Το συγκεκριμένο θέμα δεν απασχολεί μόνο όσους εργάζονται στις διευθύνσεις πληροφορικής μιας τράπεζας, αλλά, πρακτικά, το σύνολο των τμημάτων της, τα οποία βασίζονται πλέον εξολοκλήρου σε πληροφοριακά συστήματα, προκειμένου να λειτουργήσουν με σωστό τρόπο, χωρίς προβλήματα και να είναι περισσότερο παραγωγικά. Εδώ πρέπει να επισημάνουμε ότι η έλευση της ηλεκτρονικής τραπεζικής και του Digital Banking δεν θα σημάνει και το τέλος του φυσικού καταστήματος. Την ίδια στιγμή, όμως, οι ψηφιακές τεχνολογίες και οι νέες συνήθειες των καταναλωτών έχουν ως αποτέλεσμα να δημιουργηθεί η ανάγκη αλλαγής του τραπεζικού καταστήματος. Στόχος είναι να φθάσουμε σε έναν τύπο καταστήματος που θα είναι περισσότερο λειτουργικός, φιλικός και παραγωγικός τόσο για τους πελάτες όσο και για τους εργαζόμενους σε αυτό. ΧΡΗΜΑ 39

Χ αφιέρωμα ~ Digital Banking ☛

ΟΙ ΟΡΟΙ PC BANKING, ONLINE BANKING, INTERNET BANKING, TELEPHONE BANKING, MOBILE BANKING ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΟΠΟΙΟΥΣ ΜΠΟΡΕΙ Ο ΠΕΛΑΤΗΣ ΝΑ ΕΡΘΕΙ ΣΕ ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΩΝ ΣΕ ΚΑΠΟΙΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΤΗΣ.

E-BANKING ΚΑΙ E-COMMERCE Η ηλεκτρονική τραπεζική (e-banking) είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι του ηλεκτρονικού εμπορίου και των τραπεζικών συναλλαγών, το οποίο περικλείει όλες τις συναλλαγές που γίνονται μέσω ηλεκτρονικών δικτύων. Τα ηλεκτρονικά κανάλια χρησιμοποιούνται για συναλλαγές τόσο μεταξύ επιχειρήσεων (business to business) όσο και μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών (business to consumer), όπως η αγορά και η πληρωμή αγαθών. Το e-banking είναι μέρος του e-commerce, γιατί οι τράπεζες συμμετέχουν σε επιχειρηματικές συναλλαγές μέσω ηλεκτρονικών μέσων. Με άλλα λόγια, το e-banking δεν είναι απλώς ένα τραπεζικό προϊόν, αλλά η περιγραφή του τρόπου με τον οποίο γίνονται οι επαφές και οι συναλλαγές μεταξύ των τραπεζών και των πελατών τους. Ορισμός και τύποι e-banking Οι όροι PC Banking, Online Banking, Internet Banking, Telephone Banking, Mobile Banking αναφέρονται στους τρόπους με τους οποίους μπορεί ο πελάτης να έρθει σε επαφή με την τράπεζά του χωρίς να χρειάζεται να είναι παρών σε κάποιο κατάστημά της. Το e-banking μπορεί να θεωρηθεί ότι περικλείει όλους τους παραπάνω όρους, περιγράφει δηλαδή όλους τους τρόπους και τις δυνατότητες επαφής του πελάτη με την τράπεζα, ηλεκτρονικά. PC Banking Είναι ο όρος που περιγράφει τις συναλλαγές που γίνονται μέσω του pc του πελάτη. Η μεταφορά των δεδομένων σε μια τέτοια συναλλαγή γίνεται μέσω των τηλεφωνικών γραμμών (αναλογικές ή ψηφιακές). Μπορούμε να διακρίνουμε δύο είδη PC Banking: 1. Το Οnline Banking, στο οποίο οι συναλλαγές γίνονται μέσω «κλειστών δικτύων». Για να γίνει μια συναλλαγή, ο πελάτης πρέπει να προμηθευτεί ειδικό software από την τράπεζα. Ο τρόπος αυτός συναλλαγών εμφανίστηκε στη Γερμανία στις αρχές της δεκαετίας του ’80 με ένα σύστημα που λεγόταν BTX (German Federal Post Office). 2. Το Internet Banking: Ο γνωστός τρόπος συναλλαγής του χρήστη με την τράπεζα από όποιο τερματικό και αν βρίσκεται, ανά πάσα στιγμή, με τη χρήση, ενδεχομένως, συγκεκριμένων κωδικών. Mobile Banking Πολλές φορητές συσκευές, όπως τα κινητά τηλέφωνα, τα tablet, οι φορητές ατζέντες (PDA) μπορούν να έχουν πρόσβαση στο internet. Έτσι οι χρήστες μπορούν να εκτελέσουν internet banking από άλλες συσκευές, εκτός του pc. Αυτού του είδους οι συναλλαγές περιγράφονται με τον όρο mobile banking. ΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΣΤΑ ΟΠΟΙΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΣΤΙΑΣΤΟΥΝ ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ Οι τράπεζες πρέπει να επικεντρωθούν στα εξής σημεία: ∼ Ενοποίηση καναλιών (καταστήματα, τηλεφωνικό κέντρο, ΑΤΜ, Η/Υ, κινητά τηλέφωνα, δορυφορική τηλεόραση): Η ενιαία διαχείριση της πληροφορίας μέσω των ηλεκτρονικών καναλιών θα βοηθήσει τις τράπεζες να κατανοήσουν καλύτερα τις

40 Ioύνιος 2013

ανάγκες των πελατών τους και να τους προσφέρουν πλήρεις υπηρεσίες για τη σωστή διαχείριση των οικονομικών τους. Οι διαφορετικές βάσεις δεδομένων που συντηρούν πολλές τράπεζες για διαφορετικά προϊόντα, μειώνουν τον βαθμό εξυπηρέτησης των πελατών. Η δημιουργία πελατοκεντρικών συστημάτων, τα οποία θα διατηρούν τις πληροφορίες αυτές σε βάση δεδομένων από την οποία θα εξυπηρετούνται όλα τα κανάλια σε πραγματικό χρόνο, είναι μονόδρομος, και θα πρέπει να τον ακολουθήσουν όλες οι τράπεζες. Η διαδικασία αυτή θα συντελέσει και στη διευκόλυνση των πελατών κατά την πραγματοποίηση μιας συναλλαγής ή για να αποφασίσουν την αγορά ενός προϊόντος (π.χ. η χρήση του internet με τη βοήθεια ενός ενημερωμένου τηλεφωνικού κέντρου). ∼ Καλύτερη διαχείριση πληροφοριών: Οι συναλλαγές που θα εκτελούνται μέσω των ηλεκτρονικών καναλιών, ιδιαίτερα του internet, θα παρέχουν πληροφορίες σχετικά με την καταναλωτική συμπεριφορά των πελατών, οι οποίες, και πάλι, θα βοηθήσουν τις τράπεζες να κατανοήσουν τις ανάγκες των πελατών τους, ούτως ώστε να δημιουργήσουν εξειδικευμένα προϊόντα και υπηρεσίες, όλα προσαρμοσμένα στις ανάγκες του κάθε πελάτη. ∼ Εκπαίδευση των πελατών: Η συνεχής εκπαίδευση των πελατών αποτελεί το πιο σημαντικό ίσως στοιχείο για τη χρήση νέων καναλιών. Όσο η τεχνολογία εξελίσσεται με ταχείς ρυθμούς, και νέες εφαρμογές δημιουργούνται, είναι πολύ δύσκολο για τον νέο ή τον μέσο χρήστη να τις κατανοήσει και να τις χρησιμοποιήσει. Γι’ αυτό οι τράπεζες πρέπει να αναπτύσσουν τις εφαρμογές αυτές με γνώμονα τους πελάτες, ούτως ώστε να είναι προσιτές και φιλικές προς αυτούς. Η χρήση της προηγμένης τεχνολογίας, σε συνδυασμό με το σωστό marketing - με οργανωμένες προωθητικές ενέργειες θα παίξει σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια αυτή. Η μετάβαση του χρήστη που έχει ήδη εξοικειωθεί με τη χρήση ενός καναλιού σε ένα άλλο θα είναι πιο ομαλή. Για παράδειγμα, κάποιος που πραγματοποιεί συναλλαγές με το κινητό του, ενδέχεται να δοκιμάσει και κάποιο άλλο κανάλι, ανάλογα με το πού θα βρίσκεται κάθε στιγμή, όπως την τηλεόραση από το σπίτι. Η εκπαίδευση πρέπει να περιλαμβάνει θέματα που αφορούν κυρίως την κατοχύρωση της ασφάλειας των συναλλαγών, αφού αυτή αποτελεί την κύρια ανησυχία του κοινού. Οι εταιρείες που θα δαπανήσουν μεγάλο ποσοστό του προϋπολογισμού τους σε ενημέρωση είναι αυτές που θα προσελκύσουν και τους περισσότερους πελάτες. Τα επόμενα χρόνια, ο ρυθμός επένδυσης σε συστήματα θα επιβραδυνθεί, ενώ η προσπάθεια προσέγγισης πελατών θα γίνει εντονότερη. ∼ Αύξηση της λειτουργικότητας των εφαρμογών: Παράλληλα, όσο περισσότερο χρησιμοποιούν οι πελάτες τα νέα κανάλια για την πραγματοποίηση των συναλλαγών τους τόσο απαιτούνται περισσότερες και πιο εκλεπτυσμένες υπηρεσίες και προϊόντα προστιθέμενης αξίας. Οι τράπεζες θα πρέπει να προβλέπουν ποιο θα είναι αυτό που θα θελήσουν οι πελάτες και πρέπει να είναι έτοιμες όταν αυτοί το απαιτήσουν. Όσο οι πελάτες ανακαλύπτουν τα προνόμια που τους προσφέρουν τα εναλλακτικά κανάλια, καθώς και τη δυνατότητα να πραγματοποιούν μόνοι τους τις συναλλαγές τους και να γίνονται καλύτεροι χρήστες τόσο πιο γρήγορα θα στραφούν προς τη χρήση αυτών.

VISA-MASTERCARD: ΑΝΕΒΑΙΝΟΥΝ ΟΙ «ΑΝΕΠΑΦΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ» ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ «Ανέπαφες συναλλαγές» χαρακτηρίζεται ο τρόπος με τον οποίο θα πραγματοποιούμε τις πληρωμές μας στο μέλλον, όμως από ό,τι φαίνεται αυτό το μέλλον είναι πολύ νωρίτερα από ό,τι πιστεύουν αρκετοί, τουλάχιστον σε ορισμένες χώρες της Ευρώπης, όπως τουλάχιστον προκύπτει από τα στοιχεία που δημοσιοποιούν εμπλεκόμενοι φορείς όπως η Visa Europe και η Mastercard. Για να ολοκληρωθεί μια «ανέπαφη συναλλαγή», το μόνο που απαιτείται είναι ο καταναλωτής να περάσει την κάρτα του - που διαθέτει ένα τσιπ τεχνολογίας NFC - μπροστά από το ειδικό τερματικό. Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιήσει και ένα smartphone που υποστηρίζει τη συγκεκριμένη τεχνολογία. Οι κάρτες αυτές έκαναν την εμφάνισή τους στην Ευρώπη ουσιαστικά στο τέλος του 2011, αλλά τους τελευταίους μήνες η χρήση τους δείχνει να είναι αρκετά εκτεταμένη. Σύμφωνα με πρόσφατα ανακοινωθέντα στοιχεία της Visa Europe, τον Μάρτιο του 2013 πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 19 εκατ. συναλλαγές με τη χρήση τέτοιου είδους καρτών, ενώ το ποσό που έχει δαπανηθεί μέχρι σήμερα μέσω καρτών «ανέπαφων πληρωμών» και smartphones που διαθέτουν την εφαρμογή Visa payWave έχει πλέον ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ. Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο είναι, πάντως, ότι από την περίοδο Δεκεμβρίου 2012 - Μαρτίου 2012 οι σχετικές συναλλαγές αυξήθηκαν κατά 47%. Μέχρι το τέλος του 2013, η Visa Europe αναμένει ότι οι Ευρωπαίοι θα πραγματοποιούν πάνω από 52 εκατ. «ανέπαφες συναλλαγές» κάθε μήνα. Αντίστοιχες είναι και οι εκτιμήσεις της MasterCard, η οποία έχει ενεργοποιήσει κάρτες «ανέπαφων συναλλαγών» σε 26 χώρες της Ευρώπης, μεταξύ των οποίων είναι και η Ελλάδα. Οι χώρες της Ευρώπης όπου φαίνεται να υπάρχει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι η Βρετανία και η Πολωνία. Σύμφωνα με τη Visa Europe, στη Βρετανία μία στις τέσσερις συναλλαγές με Visa γίνεται με κάρτες «ανέπαφων πληρωμών», ενώ βρίσκονται ήδη σε κυκλοφορία 26,9 εκατ. κάρτες. Μάλιστα, στο Λονδίνο, σύμφωνα με τη Mastercard, οι κάρτες «ανέπαφων πληρωμών» γίνονται πλέον δεκτές ακόμη και στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Η έκπληξη είναι μάλλον η Πολωνία. Περισσότερο από το 10% των συναλλαγών με κάρτες MasterCard στη συγκεκριμένη χώρα είναι «ανέπαφες», ενώ η Visa Europe αναφέρει ότι γίνονται 10 εκατ. συναλλαγές τον μήνα. Το «κλειδί» είναι, βέβαια, η ύπαρξη των απαραίτητων τερματικών, καθώς στην Πολωνία υπάρχουν 116.000 σημεία που δέχονται κάρτες «ανέπαφων συναλλαγών». ΑΡΚΕΤΑ ΠΙΣΩ Η ΕΛΛΑΔΑ Η χώρα μας δείχνει να βρίσκεται ακόμη αρκετά πίσω στον συγκεκριμένο τομέα. Πριν από ένα περίπου χρόνο, η Eurobank ξεκίνησε να κυκλοφορεί πιστωτικές κάρτες MasterCard με τέτοιου είδους δυνατότητες, αλλά ακόμη ο αριθμός των τερματικών είναι μικρός και οι εκτιμήσεις είναι πως η διείσδυση βρίσκεται σε αρκετά χαμηλά επίπεδα. Επίσης, ένα πιλοτικό πρόγραμμα είχε ξεκινήσει τον Απρίλιο του 2012 και η Alpha Bank με τη Visa Europe. Πάντως, η εκτίμηση δεν αποκλείεται να αλλάξει, καθώς οι πληροφορίες κάνουν λόγο για τουλάχιστον δύο ελληνικές τράπεζες που θα λανσάρουν τη δυνατότητα «ανέπαφων συναλλαγών». Οι αλλαγές στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα αποτελούν σίγουρα έναν λόγο καθυστέρησης, όπως και το ότι θα απαιτηθεί αλλαγή των τερματικών που βρίσκονται ήδη εγκατεστημένα στα σημεία πώλησης προϊόντων και υπηρεσιών σε ολόκληρη τη χώρα. ΧΡΗΜΑ 41

ΟΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ E-BANKING ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ – i-BANK

EUROBANK E-BANKING

Πλεονεκτήματα Οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες i-bank σάς προσφέρουν:

Χρησιμοποιώντας την υπηρεσία e-Banking της Eurobank, σας δίνεται η δυνατότητα να διεκπεραιώνετε τις τραπεζικές και χρηματιστηριακές σας συναλλαγές εύκολα και γρήγορα, από την οθόνη του υπολογιστή σας.

∼ ∼ ∼ ∼ ∼

Άμεση κάλυψη των καθημερινών, τραπεζικών σας υποχρεώσεων Υψηλό επίπεδο ασφάλειας στις συναλλαγές σας Ευελιξία στην εξυπηρέτησή σας, όλο το 24ωρο Οικονομία, με μηδενικές ή πολύ χαμηλές χρεώσεις Ασφάλεια

Η Εθνική Τράπεζα διασφαλίζει τις συναλλαγές σας αξιοποιώντας τη σύγχρονη τεχνολογία. Η διασφάλιση των συναλλαγών που πραγματοποιούνται μέσω Internet, Phone και Mobile Banking, καθώς και μέσω του δικτύου i-bank ATM, αφορά τόσο στην προστασία των προσωπικών στοιχείων των συναλλασσομένων όσο και στο απόρρητο και απαραβίαστο των συναλλαγών. Η ασφάλεια των συναλλαγών είναι και δική σας υπόθεση. Ενημερωθείτε για τις συμβουλές ασφαλείας και τις οδηγίες της τράπεζας. 42 Ioύνιος 2013

Μεταξύ άλλων, μέσα από το e-Banking μπορείτε να: ∼ Ενημερώνεστε on-line για τα υπόλοιπα και τις κινήσεις των λογαριασμών, των πιστωτικών σας καρτών και δανείων, ∼ Εξοφλείτε την πιστωτική σας κάρτα και το δάνειό σας, ∼ Πληρώνετε τη ΔΕΗ, τον ΟΤΕ, το ΦΠΑ και το ΙΚΑ, καθώς και ένα πλήθος άλλων λογαριασμών, ∼ Μεταφέρετε χρήματα στην Ελλάδα και το εξωτερικό με προνομιακούς όρους σε σχέση με τα καταστήματα, ∼ Αγοράζετε και να πουλάτε μετοχές σε πραγματικό χρόνο, ∼ Ενημερώνεστε μέσω sms και e-mail για τις κινήσεις των λογαριασμών και των καρτών σας.

ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ – WINBANK Πρόκειται για την υπηρεσία ηλεκτρονικής τραπεζικής της Τράπεζας Πειραιώς, για να πραγματοποιείτε τις τραπεζικές και χρηματιστηριακές συναλλαγές σας με ασφάλεια μέσω internet. Η πιο πολυβραβευμένη υπηρεσία web banking στην Ελλάδα. Πλεονεκτήματα Ταχύτητα και ευκολία Με την υπηρεσία winbank web banking μπορείτε να παρακολουθείτε με ασφάλεια το χαρτοφυλάκιό σας στην Τράπεζα Πειραιώς και να κάνετε τις συναλλαγές σας οποιαδήποτε μέρα ή ώρα με την άνεσή σας από το σπίτι σας. Κατηγορίες συναλλαγών Η υπηρεσία winbank web banking καλύπτει όλο το εύρος συναλλαγών που μπορείτε να κάνετε σε κάποιο τραπεζικό κατάστημα: ∼ Διαχείριση τραπεζικών προϊόντων (αλλαγή ορίων, τροποποίηση χαρακτηριστικών κ.λπ.) ∼ Μεταφορές ∼ Πληρωμές ∼ Εμβάσματα ∼ Χρηματιστηριακές συναλλαγές ∼ Winbank alerts ∼ Αιτήσεις για νέα προϊόντα Επιπλέον, καλύπτει και μια σειρά από πρόσθετες υπηρεσίες που προσφέρονται αποκλειστικά από τα ηλεκτρονικά κανάλια της Τράπεζας Πειραιώς: ∼ ∼ ∼ ∼ ∼ ∼ ∼ ∼

Λεφτά στο λεπτό Διαχείριση προπληρωμένης κάρτας webuy Πολύ μεγαλύτερο εύρος συναλλαγών εξόφλησης λογαριασμών Συναλλαγές σε ξένα χρηματιστήρια Ανανέωση χρόνου ομιλίας καρτοκινητού Χρηματιστηριακές συναλλαγές E-statements Winbank for cards

λεια και άμεση εξυπηρέτηση, δημιούργησε το Attica e-banking. Πληροφορηθείτε άμεσα για την υπηρεσία αυτή. Παρεχόμενες υπηρεσίες: ∼ Άμεση πληροφόρηση για τα στοιχεία, τα υπόλοιπα και τις κινήσεις των λογαριασμών σας που τηρούνται στην Attica Bank. ∼ Μεταφορές κεφαλαίων μεταξύ προδηλωμένων λογαριασμών σας στην Attica Bank ή και μεταφορές κεφαλαίων από προδηλωμένο λογαριασμό σας σε λογαριασμό τρίτου, που τηρείται στην Attica Bank. ∼ Εμβάσματα με πληρωμή σε μετρητά σε κατάστημα της Attica Bank. ∼ Εμβάσματα με πληρωμή σε μετρητά σε άλλη τράπεζα στην Ελλάδα, ενταγμένη στο σύστημα DIAS Credit Transfer. ∼ Εμβάσματα με αυτόματη πίστωση λογαριασμού σε άλλη τράπεζα στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό (εφόσον συμμετέχει στο SEPA), ενταγμένη στο σύστημα DIAS Credit Transfer. Πληρωμές οφειλών που αφορούν: ∼ Πιστωτικές κάρτες εκδόσεως Attica Bank δικές σας ή τρίτων. ∼ Πιστωτικές κάρτες εκδόσεως άλλων τραπεζών, μέσω DIAS Credit Transfer. ∼ Ανοικτά δάνεια εκδόσεως Attica Bank, δικά σας ή τρίτων. ∼ Επαναφόρτιση της Gift Card Visa. ∼ Δημόσια ταμεία ∼ Εταιρείες τηλεπικοινωνιών: LANNET, COSMOTE S.A., CYTA HELLAS, HELLASFON NETWORKS Α.Ε., ON TELECOMS, TELLAS, VIVA PAYMENTS, VIVODI, ΟΤΕ ∼ Ασφαλιστικές εταιρείες ∼ Λοιπές εταιρίες Πάγιες εντολές πληρωμής που αφορούν: ∼ Δημόσια ταμεία ∼ Εταιρείες τηλεπικοινωνιών ∼ Ασφαλιστικές εταιρείες ∼ Λοιπές εταιρείες ΑΛΛΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

ATTICA BANK E-BANKING

∼ Έκδοση και ταυτόχρονη εξαργύρωση εργοσήμου, καθώς και αναζήτηση και επανεκτύπωση παραστατικών προηγούμενων εργοσήμων. ∼ Αίτηση για τη χορήγηση καρνέ επιταγών, ενημέρωση για την εξέλιξη της αίτησης. ∼ Απενεργοποίηση Atticard Extracash (Cash Card). ∼ Ενημέρωση για τις κινήσεις και τα στοιχεία δανείου, προθεσμιακής κατάθεσης ή REPO που τηρούνται στην Attica Bank. ∼ Προσθαφαίρεση λογαριασμών/καρτών, δικών σας ή τρίτων. ∼ Αλλαγή των προσωπικών στοιχείων επικοινωνίας σας. ∼ Διαχείριση παραμέτρων ασφαλείας (αλλαγή password, ενεργοποίηση ή απενεργοποίηση λίστας ΤΑΝ, κ.λπ.). ∼ Αλλαγή των προσωπικών στοιχείων επικοινωνίας σας. ∼ Διαχείριση παραμέτρων ασφαλείας (αλλαγή password, ενεργοποίηση ή απενεργοποίηση λίστας ΤΑΝ, κ.λπ.).

Η Attica Bank, στην προσπάθειά της να ικανοποιήσει άμεσα τις ανάγκες των πελατών της ώστε να διεκπεραιώσουν ένα μεγάλο μέρος των συναλλαγών τους με ευκολία, από τον δικό τους χώρο, εξοικονομώντας χρόνο - χωρίς να απαιτείται η παρουσία τους στην τράπεζα - ασφά-

Σημειώνουμε ότι οι περισσότερες από τις υπηρεσίες του e-banking της Attica Bank σάς παρέχονται χωρίς επιβάρυνση, ενώ οι υπόλοιπες έχουν χαμηλότερο κόστος σε σχέση με τις τραπεζικές συναλλαγές που πραγματοποιούνται στα καταστήματα. Χ

O πιο οικολογικός τρόπος να κάνετε banking Πραγματοποιώντας τις συναλλαγές σας ηλεκτρονικά, μέσα από την υπηρεσία winbank web banking, βοηθάτε το περιβάλλον. Με τη μεγάλη εξοικονόμηση χαρτιού που επιτυγχάνεται, περιορίζονται οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την παραγωγή του: κοπή δέντρων, κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος και νερού. Βάζοντας λοιπόν την ηλεκτρονική τραπεζική στην καθημερινότητά σας, συμβάλλετε σημαντικά στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος που αφήνετε στον πλανήτη. Επιπλέον, οι συναλλαγές μέσω winbank web banking έχουν χαμηλότερα ή μηδενικά έξοδα.

ΧΡΗΜΑ 43

~ αφιέρωμα

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ

ΥΠΟΧΩΡΕΙ Η ΖΗΤΗΣΗ, ΜΕΙΩΝΕΤΑΙ Η ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ

Περαιτέρω υποχώρηση της ζήτησης για υπηρεσίες ιδιωτικής υγείας – καθυστερημένες εισπράξεις από ΕΟΠΥΥ 44 Ιούνιος 2013

ζήτηση των υπηρεσιών ιδιωτικής υγείας παρουσίασε υποχώρηση για δεύτερη συνεχή χρονιά (έως και 20%), καθώς η οικονομική κρίση οδήγησε σε περαιτέρω μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών. Επιπροσθέτως, το 2010 και το 2011 η επισκεψιμότητα στις μονάδες του ΕΣΥ - όπου οι χρεώσεις είναι χαμηλότερες συγκριτικά με τις ιδιωτικές κλινικές - αυξήθηκε κατά 20%. Το 2011, ο αριθμός των νοσηλευθέντων αυξήθηκε κατά 6% και οι χειρουργικές επεμβάσεις κατά 6%. Όπως δείχνουν τα στοιχεία από πρόσφατη μελέτη της Hellastat Α.Ε., κύριο πρόβλημα των ιδιωτικών μονάδων υγείας είναι η μειωμένη ρευστότητα, κυρίως λόγω της καθυστερημένης είσπραξης των οφειλών από τα δημόσια ταμεία. Η συνεργασία με τον ΕΟΠΥΥ στις αρχές του 2012, αν και οδήγησε σε αύξηση των περιστατικών νοσηλείας στις ιδιωτικές κλινικές, χαρακτηρίστηκε από ιδιαίτερα χαμηλές πληρωμές. Ενδεικτικά, οι οφειλές για νοσήλια έως τα τέλη Οκτωβρίου του 2011 ανέρχονταν σε 600 εκατ. ευρώ, ενώ τον περασμένο Μάιο είχαν φτάσει περίπου τα 850 εκατ. ευρώ, αυξανόμενες κατά περίπου

60 εκατ. ευρώ τον μήνα. Αρνητικά έχει επιδράσει και η νέα τιμολογιακή πολιτική που εφαρμόστηκε στα ειδικά-προσθετικά υλικά και τα φάρμακα (επιβολή πλαφόν), αλλά και η επιβολή ΦΠΑ 13% από την 1/1/2011. Επιπλέον, η λίστα των Κλειστών Ενοποιημένων Νοσηλίων (ΚΕΝ), που καθορίστηκε στις αρχές του 2012, σύμφωνα με την οποία θα τιμολογούνταν οι ιατρικές πράξεις, δεν έχει ακόμα εφαρμοστεί. Πάντως ο ιδιωτικός τομέας υγείας απασχολεί άμεσα περισσότερους από 25.000 εργαζομένους, συντηρεί περισσότερες από 30.000 θέσεις εργασίας, μέσω έμμεσων συνεργασιών, και επενδύει στη βιώσιμη ανάπτυξη με νέες υποδομές, νέα ιατρικά πρωτόκολλα, νέες τεχνολογίες. Καλύπτοντας το 39% των υπηρεσιών υγείας στη χώρα, ο ιδιωτικός τομέας υγείας συγκρατεί κρίσιμο επιστημονικό δυναμικό στη χώρα, σε μια εποχή που μαστίζεται από brain drain, συνεισφέρει σημαντικά στο ΑΕΠ και αναδεικνύει την Ελλάδα ως προορισμό ιατρικού τουρισμού. Λειτουργεί συμπληρωματικά του δημόσιου τομέα υγείας, αλλά καλύπτει και επεμβάσεις και ιατρικές πράξεις υψηλής τεχνολογίας, που αδυνατεί να καλύψει το δημόσιο, αποτελώντας κομβικό παράγοντα διασφάλισης της δημόσιας υγείας στην Ελλάδα. ΧΡΗΜΑ 45

Χ αφιέρωμα ~ Υπηρεσίες Υγείας ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ Στη μελέτη της Hellastat αναλύονται οι οικονομικές καταστάσεις 78 επιχειρήσεων. Τα βασικά συμπεράσματα που προκύπτουν συνοψίζονται στα εξής: ∼ Ο αθροιστικός κύκλος εργασιών του δείγματος υποχώρησε για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά κατά 10,1%, σε 1,17 δισ. ευρώ. Το 80% των εταιρειών υπέστησαν υποχώρηση των εσόδων τους. ∼ Τα ΚΠΤΦΑ επέδειξαν σημαντική μείωση, που έφτασε το -27,5% σε περίπου 67 εκατ. ευρώ, ενώ οι προ φόρων ζημιές του δείγματος διευρύνθηκαν σε 150 εκατ. ευρώ, με το 53% των επιχειρήσεων να καθίστανται ζημιογόνες. ∼ Η μέση αποδοτικότητα των ιδίων κεφαλαίων διαμορφώθηκε σε 1,7%, έναντι 8,8% κατά την προηγούμενη χρήση. ∼ Η μέση γενική ρευστότητα παρέμεινε σε επίπεδο οριακά ανώτερο της μονάδας. ∼ Οι Απαιτήσεις συνιστούν σημαντικό μέρος των συνολικών κεφαλαίων (24% το 2011), καθώς τα δημόσια ασφαλιστικά ταμεία καθυστερούν τις πληρωμές προς τα νοσοκομεία. Λόγω της σημαντικής χορηγούμενης πίστωσης (221 ημέρες), ο εμπορικός κύκλος διαμορφώθηκε στις 14 ημέρες. ∼ Η κεφαλαιακή μόχλευση το 2011 βελτιώθηκε σε 1,5 προς 1, έπειτα από μια χρονιά ανόδου. ∼ Οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις το 2011 υποχώρησαν κατά 1,6% (κυρίως λόγω των υποχρεώσεων έναντι των προμηθευτών), καταλαμβάνοντας το 47% του Παθητικού. Πάντως, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, ο κλάδος της υγείας είναι ένας από τους σημαντικότερους τομείς για την οικονομία: απασχολεί 17 εκατομμύρια άτομα στην Ε.Ε. (το 8% όλων των απασχολουμένων). Λόγω της γήρανσης του πληθυσμού και της διαρκώς αυξανόμενης ζήτησης για υπηρεσίες υγείας, ο τομέας αυτός αναμένεται να διαδρα-

ματίσει στο μέλλον ακόμη πιο καίριο ρόλο στη δημιουργία θέσεων απασχόλησης. Ωστόσο, θα πρέπει να λυθούν ορισμένα σοβαρά προβλήματα του κλάδου: ∼ Το εργατικό δυναμικό γερνάει, ενώ το ποσοστό των προσλήψεων για αντικατάσταση όσων συνταξιοδοτούνται είναι πολύ χαμηλό ∼ Παρατηρείται μεγάλη κινητικότητα προσωπικού σε ορισμένους επιμέρους κλάδους, λόγω των απαιτητικών όρων εργασίας και των σχετικά χαμηλών αμοιβών ∼ Απαιτούνται νέες δεξιότητες, που να συμβαδίζουν με τις καινοτόμες τεχνολογίες και την ολοένα μεγαλύτερη εμφάνιση χρόνιων νόσων, όπως ο διαβήτης και οι καρδιοπάθειες στους ηλικιωμένους. ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΚΛΙΝΙΚΩΝ Στον αέρα η συνεργασία ιδιωτικών κλινικών με το Δημόσιο Εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη Τύπου, με θέμα «Η ιδιωτική υγεία στην Ελλάδα του σήμερα: Μύθοι και πραγματικότητα», παραχώρησε ο Σύνδεσμος Ελληνικών Κλινικών (ΣΕΚ). Παραθέτοντας στοιχεία που αποτυπώνουν την πραγματικότητα του αδιεξόδου στο οποίο έχουν περιέλθει σήμερα οι ιδιωτικές κλινικές στην Ελλάδα, εξαιτίας της άρνησης του Δημοσίου να καλύψει τις συμβατικές του υποχρεώσεις απέναντί τους, ο ΣΕΚ τόνισε ότι οι ιδιωτικές κλινικές είναι σε αδυναμία να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους και να πληρώσουν εργαζομένους και προμηθευτές, με αποτέλεσμα υγιείς εταιρείες να κατηγορούνται από τον ίδιο τους τον οφειλέτη, το Δημόσιο, για αδυναμία καταβολής φόρων και εισφορών. Ο ΣΕΚ ζήτησε συνάντηση με τον Πρωθυπουργό, καλώντας τον να παρέμβει άμεσα και πρακτικά για να προστατέψει τη βιωσιμότητα ενός δυναμικού κλάδου της οικονομίας, και πυλώνα της εθνικής υγείας, που απειλείται με αφανισμό. Μόνο η πολιτική βούληση θα βάλει

ΣYΝΟΨΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΚΛΑΔΟΥ

Κεφαλαιακή Διάρθρωση Βραχ. υποχρεώσεις / Πωλήσεις Βραχ. τραπεζικές υποχρ. / Πωλήσεις Ξένα προς ίδια κεφάλαια Κάλυψη τόκων από λειτουργικά κέρδη Ρευστότητα Γενική ρευστότητα Άμεση ρευστότητα Εμπορικός Κύκλος Ημέρες απαιτήσεων Ημέρες αποθεμάτων Ημέρες πίστωσης από προμηθευτές Περιθώρια κέρδους & Αποδοτικότητα Περιθώριο μικτού κέρδους Περιθώριο ΚΠΤΦΑ Περιθώριο καθαρού κέρδους (προ φόρων) Απόδοση συνολικού ενεργητικού προ φόρων Απόδοση ιδίων κεφαλαίων προ φόρων Διάμεσος Επεξεργασία : www.hellastat.eu

46 Ιούνιος 2013

2011

2010

2009

2008

71,9% 36,1% 1,49 1,4

61,3% 19,2% 1,84 4,8

44,1% 9,7% 1,55 5,2

39,9% 10,2% 1,75 2,3

1,06 1,04 14 226 9 221

1,01 1,00 5 199 8 202

1,08 1,06 -19 160 8 188

1,15 1,11 -5 150 5 159

17,1% 9,5% -0,5% -0,3% 1,7%

19,9% 8,8% 1,3% 1,4% 8,8%

20,8% 12,6% 8,4% 5,3% 19,7%

20,4% 12,1% 4,7% 8,4% 24,7%

τέλος στις αυθαιρεσίες, στις ξαφνικές, μονομερείς μεταβολές σε συμφωνημένες υποχρεώσεις και στις μεθοδεύσεις που κυοφορούνται εν κρυπτώ για να καλύψουν τις αδυναμίες των ιθυνόντων. Καταρρίπτοντας τα ευχολόγια και τους μύθους που αφορούν στην εύρυθμη λειτουργία της συνεργασίας των ιδιωτικών κλινικών με το Δημόσιο, ο ΣΕΚ κατέγραψε τη ζοφερή πραγματικότητα, παρουσιάζοντας συγκεκριμένα παραδείγματα προχειρότητας, αιφνιδιασμού και έλλειψης κεντρικού σχεδιασμού, ενώ παράλληλα κατέθεσε συγκεκριμένες προτάσεις που, έστω και την ύστατη ώρα, θα μπορέσουν να αποκαταστήσουν την εύθραυστη ισορροπία στην οποία βρίσκεται σήμερα η συνεργασία αυτή. ΠΑΛΙΕΣ ΟΦΕΙΛΕΣ ΕΟΠΥΥ Παρά το γεγονός ότι δεσμεύτηκε με νόμο σε ειδικό λογαριασμό 1,5 δισ. ευρώ από την Τρόικα για εξόφληση μέρους των ληξιπροθέσμων οφειλών 2007-2011, οι παλαιές οφειλές του ΕΟΠΥΥ στις ιδιωτικές κλινικές ξεπερνούν τα 530 εκατ. ευρώ μέχρι την 31-12-11. Για να προχωρήσει η διαδικασία εκκαθάρισης παλαιών οφειλών, ο ΣΕΚ πρότεινε οι ιδιωτικές κλινικές να χρηματοδοτήσουν τον έλεγχό τους μέσα από μια τριμερή συμφωνία ΕΟΠΥΥ, ιδιωτικών κλινικών και ελεγκτικών εταιρειών της απόλυτης έγκρισης του Οργανισμού. ΝΕΕΣ ΟΦΕΙΛΕΣ ΕΟΠΥΥ Η σύμβαση του ΕΟΠΥΥ με τους παρόχους υγείας προβλέπει καταβολή του 90% της αποζημίωσης του μηνιαίου τιμολογίου εντός 45 ημερών από την υποβολή του και εξόφληση εντός 6 μηνών το αργότερο. Η πραγματικότητα είναι ότι το 2012 έχει καταστεί ήδη ληξιπρόθεσμο και περισσότερα από 200 εκατ. ευρώ οφείλονται από 1-1-12 μέχρι σήμερα. Το γεγονός ότι κάθε μήνα προστίθενται 40 εκατομμύρια νέων οφειλών οδηγεί σε εθνικοποίηση της ιδιωτικής υγείας. ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΠΛΗΡΩΜΩΝ ΕΟΠΥΥ Για την εξασφάλιση ισότιμης μεταχείρισης και ισονομίας στις πληρωμές των ιδιωτών που συνεργάζονται με τον ΕΟΠΥΥ, ο ΣΕΚ πρότεινε αναλογικότητα στις πληρωμές κάθε μήνα, με θέσπιση διαφανούς διαδικασίας αποπληρωμής μέσω συγκεκριμένης ποσόστωσης, που θα αποδίδει, π.χ. x% σε φαρμακευτικούς φορείς, ψ% σε ιδιωτικές κλινικές, ζ% σε κρατικά νοσοκομεία και ω% σε γιατρούς. ΣΥΜΨΗΦΙΣΜΟΣ ΑΛΛΗΛΟΫΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΩΝ Παρά τη δέσμευση των Υπουργείων Υγείας & Οικονομικών ότι ο συμψηφισμός των οφειλών των παρόχων υγείας με τις απαιτήσεις τους από τον ΕΟΠΥΥ θα υλοποιηθεί το αργότερο μέχρι 31-10-2012, σήμερα αναμένεται πόρισμα ομάδας Εργασίας του Υπουργείου Οικονομικών μέχρι τις 28 Ιουνίου 2013. Ο ΣΕΚ προτείνει τον συμψηφισμό χρεών και οφειλών μετά την παρέλευση διπλάσιου χρόνου από την ημερομηνία αποπληρωμής της οφειλής. ΕΝΙΑΙΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Ο ΣΕΚ πρότεινε την άμεση εφαρμογή ενιαίου πλαισίου λειτουργίας για όλους τους παρόχους υγείας, μέσα από αξιολόγηση, κατηγοριοποίηση και διαπίστευση των δημόσιων και ιδιωτικών νοσοκομείων, με συγκεκριμένα κριτήρια και ανάλογη διαφοροποίηση των αποζημιώσεων. ΥΓΙΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ Η ιδιωτική υγεία λειτουργεί με τιμολόγια πολύ χαμηλότερα του Δη-

☛

ΟΙ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΥΝΙΣΤΟΥΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΤΩΝ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ (24% ΤΟ 2011), ΚΑΘΩΣ ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΤΑΜΕΙΑ ΚΑΘΥΣΤΕΡΟΥΝ ΤΙΣ ΠΛΗΡΩΜΕΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ. ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗΣ ΧΟΡΗΓΟΥΜΕΝΗΣ ΠΙΣΤΩΣΗΣ (221 ΗΜΕΡΕΣ), Ο ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΘΗΚΕ ΣΤΙΣ 14 ΗΜΕΡΕΣ.

μοσίου, προσφέροντας υπηρεσίες πολύ υψηλότερης ποιότητας, ενώ παράλληλα η ίδια ιατρική πράξη κοστίζει 5 φορές πιο ακριβά στον δημόσιο από ό,τι στον ιδιωτικό τομέα. Η πρόταση του ΣΕΚ περιλαμβάνει θέσπιση ενιαίου ποσού εισφοράς ασφαλισμένου, ανεξαρτήτως του αν εισάγεται σε δημόσιο ή ιδιωτικό νοσοκομείο, καθώς και έλεγχο υπερβολών, υπερβάσεων και ορθής εφαρμογής των ΚΕΝ σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, που θα συνοδεύεται από τη δημοσίευση συγκριτικών στοιχείων. ΕΝΙΑΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Το «Παπαγεωργίου», το «Ωνάσειο» και το «Ερρίκος Ντυνάν» εντάσσονται στον κωδικό πληρωμών των ιδιωτικών νοσοκομείων, αλλά λειτουργούν με όρους Δημοσίου. Ο ΣΕΚ προτείνει να βγουν από τον κωδικό πληρωμών των ιδιωτικών νοσοκομείων χωρίς να μεταβληθεί το προϋπολογισμένο ποσό. Εναλλακτικά, οι ασφαλισμένοι του ΕΟΠΥΥ να έχουν την ίδια συμμετοχή στο ΚΕΝ και να επιβαρύνονται τα τιμολόγιά τους με τον αντίστοιχο ΦΠΑ. ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ, ΟΡΟΙ, ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ, ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ Η συνεργασία των παρόχων ιδιωτικής υγείας με το Δημόσιο διέπεται από συστηματικούς αιφνιδιασμούς, αυθαιρεσίες και μονομερείς μεταβολές των όρων των συμφωνιών που έχουν υπογραφεί. Οι αλλαγές επιβάλλονται βίαια, κάποιες φορές με αναδρομική ισχύ, με υπουργικές αποφάσεις που ανακοινώνονταν σε μία νύχτα, με αποτέλεσμα η ιδιωτική υγεία να εκβιάζεται ώστε να έχει μόνο υποχρεώσεις, χωρίς κανένα δικαίωμα. ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΗΣΗ ΓΙΑ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ, ΕΛΕΓΧΟ, ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Η απουσία σχεδιασμού και εφαρμογής ενιαίου μηχανογραφικού συστήματος, που θα υποκαταστήσει τα προγράμματα των παλαιών ταμείων, οδηγεί σε προχειρότητα και «μπαλώματα», που δεν ανταποκρίνονται στις σημερινές ανάγκες και δεν είναι συμβατά με τα σύγχρονα συστήματα, με αποτέλεσμα η ψηφιακή τεχνολογία να βρίσκεται στην υπηρεσία της ενίσχυσης της γραφειοκρατίας. Κλείνοντας, ο κ. Ανδρέας Καρταπάνης, Πρόεδρος του Δ.Σ. του ΣΕΚ, δήλωσε ότι ο χρόνος ανοχής έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. «Οι ζωές των εργαζομένων μας και των οικογενειών τους, αλλά και η παροχή υπηρεσιών υγείας στους ασφαλισμένους του ΕΟΠΥΥ σε όλη τη χώρα, κρέμονται από μια κλωστή. Η λύση εναπόκειται στην πολιτική βούληση στο ανώτατο επίπεδο». ΧΡΗΜΑ 47

Χ αφιέρωμα ~ Υπηρεσίες Υγείας ΟΜΙΛΟΣ ΥΓΕΙΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΖΙΡΟΥ, ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ ΖΗΜΙΩΝ Τα ενοποιημένα και εταιρικά αποτελέσματα της χρήσης του 2012 δεν είναι ευθέως συγκρίσιμα με τα αποτελέσματα της χρήσης του 2011, κυρίως λόγω της απομείωσης στοιχείων του ενεργητικού του Ομίλου «Μητέρα» και της απομείωσης των ληξιπρόθεσμων μέχρι την 31/12/2011 οφειλών των ασφαλιστικών ταμείων του Δημοσίου, σύμφωνα με πρόσφατη κοινή υπουργική απόφαση. Σε ενοποιημένο επίπεδο, ο κύκλος εργασιών του 2012 ανήλθε σε 242,5 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 2,1% έναντι 237,6 εκατ.ευρώ το 2011. Ο κύκλος εργασιών της μητρικής εταιρείας μειώθηκε κατά 2,3% και ανήλθε σε 138,5 εκατ. ευρώ, έναντι 141,7 εκατ. ευρώ κατά την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Τα ενοποιημένα δημοσιευμένα αποτελέσματα, προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA), παρουσίασαν σημαντικά κέρδη, ύψους 13,2 εκατ. ευρώ έναντι 3 εκατ. ευρώ το 2011. Τα συγκρίσιμα ενοποιημένα αποτελέσματα, προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA), διαμορφώθηκαν σε κέρδη 15 εκατ. ευρώ, έναντι κερδών 3 εκατ. ευρώ το 2011. Τα αποτελέσματα, προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA), του «Υγεία» διαμορφώθηκαν σε κέρδη 17,6 εκατ. ευρώ, έναντι κερδών 20,8 εκατ. ευρώ το 2011, και το περιθώριο EBITDA ως ποσοστό των πωλήσεων διαμορφώθηκε σε 12,7% το 2012 έναντι 14,7% το 2011. Τα συγκρίσιμα αποτελέσματα, προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA), της μητρικής εταιρείας διαμορφώθηκαν σε κέρδη 18,9 εκατ. ευρώ, έναντι κερδών 20,8 εκατ. ευρώ το 2011, και το περιθώριο EBITDA ως ποσοστό των πωλήσεων διαμορφώθηκε σε 13,7% το 2012, έναντι 14,7% το 2011. Ο όμιλος «Υγεία» παρουσίασε ζημιές μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας από συνεχιζόμενες δραστηριότητες -111,5 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών -27,5 εκατ. ευρώ το 2011. Ωστόσο, τα συγκρίσιμα ενοποιημένα αποτελέσματα, μετά από φόρους, παρουσιάζουν σημαντική συρρίκνωση των ζημιών, και διαμορφώνονται σε -4,9 εκατ. ευρώ το 2012, έναντι ζημιών -28 εκατ. ευρώ το 2011. Οι ζημιές, μετά από φόρους, της μητρικής εταιρείας διαμορφώθηκαν σε -140 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών -12,4 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο πέρσι. Τα συγκρίσιμα αποτελέσματα, μετά από φόρους, διαμορφώθηκαν στα ίδια επίπεδα περίπου, ήτοι σε κέρδη 2,2 εκατ. ευρώ το 2012, έναντι κερδών 2,6 εκατ. ευρώ το 2011. Στα συγκρίσιμα αποτελέσματα δεν συμπεριλαμβάνονται οι απομειώσεις υπεραξίας και λοιπών στοιχείων του ενεργητικού θυγατρικών, τα αποτελέσματα από τη λειτουργία και την πρόβλεψη πώλησης τoυ κυπριακού ομίλου Vallone για το 2012, η πώληση της τουρκικής θυγατρικής για το 2011 και λοιπά έκτακτα έξοδα. ΙΑΣΩ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ EBITDA Ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών έμεινε ουσιαστικά αμετάβλητος και έφτασε το 2012 στα 124,14 εκατ. ευρώ, έναντι των περσινών 124,37 εκατ. ευρώ. Εν τούτοις, το EBITDA, δηλαδή τα ενοποιημένα κέρδη προ φόρων, χρηματοδοτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων, παρουσίασαν σημαντική αύξηση και έφτασαν το 2012 στα 24,61 εκατ. ευρώ, έναντι των περσινών 20,13 εκατ. ευρώ. Τα συγκρίσιμα με το 2011 τελικά, προ φόρων, αποτελέσματα της μητρικής το 2012 είναι 8,07 εκατ. ευρώ. Οι ανάγκες για πιστή απεικόνιση των μεγεθών των οικονομικών τους καταστάσεων οδήγησαν 48 Ιούνιος 2013

στην απόφαση για απομείωση της αξίας των συμμετοχών της στη θυγατρική ΙΑΣΩ General κατά 11,17 εκατ. ευρώ. Επισημαίνεται ότι κατά το 4ο τρίμηνο του 2012 ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών σημείωσε σημαντική αύξηση και ανήλθε σε 32,51 εκατ. ευρώ, έναντι των περσινών 30,12 εκατ. ευρώ, και τα ενοποιημένα κέρδη, προ φόρων, χρηματοδοτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων (EBITDA), έφτασαν στο 4ο τρίμηνο του 2012 τα 6,54 εκατ. ευρώ, έναντι των περσινών 2,90 εκατ. ευρώ. Ο Πρόεδρος του ομίλου ΙΑΣΩ, κ. Γιώργος Σταματίου, σχολιάζοντας τα εν λόγω αποτελέσματα, δήλωσε: «Στις αρχές του 2012, λαμβάνοντας υπόψη τις δυσμενείς οικονομικές συνθήκες, αλλά και τις νέες συνθήκες που δημιουργήθηκαν στην αγορά της υγείας με τη δημιουργία του ΕΟΠΥΥ, θέσαμε ως κύριο στόχο τη διατήρηση του αριθμού των ασθενών και του μεριδίου αγοράς, με παράλληλη βελτίωση της κερδοφορίας μας. Για τον σκοπό αυτό αποφασίσαμε να προχωρήσουμε στη σύναψη σύμβασης με τον ΕΟΠΥΥ από τις 17/1/2012, παρέχοντας υπηρεσίες όλων των εταιρειών του ομίλου στους ασφαλισμένους του. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την πιστή εφαρμογή των σχεδίων μας για διαρκή βελτίωση του επιπέδου των παρεχομένων υπηρεσιών, την προσφορά τους σε ιδιαίτερα ανταγωνιστικές τιμές, καθώς και την ορθολογικότερη διαχείριση των λειτουργικών δαπανών, είχε ως αποτέλεσμα να περιορισθούν κατά μεγάλο βαθμό οι δυσμενείς επιπτώσεις της κρίσης και να αποφευχθεί η μείωση των ασθενών και του κύκλου εργασιών. Οι θυγατρικές και συνδεδεμένες επιχειρήσεις του ομίλου παρουσίασαν το 2012 βελτιωμένα αποτελέσματα, ανέπτυξαν τον κύκλο εργασιών, περιόρισαν τις λειτουργικές τους δαπάνες και τελικά βελτίωσαν τα περιθώρια κέρδους μέσω περιορισμού των λειτουργικών δαπανών, όπου αυτό ήταν εφικτό. Σοβαρή επίδραση στα οικονομικά μεγέθη, και ιδίως στα αποτελέσματα των εταιρειών, επέφερε η κρίση ρευστότητας της αγοράς, η οποία εντάθηκε από τις καθυστερήσεις αποπληρωμής των χρεών του δημοσίου και ιδίως του ΕΟΠΥΥ. Ως ιατρός, δεν επιθυμώ να αναφερθώ περισσότερο στα ποσοτικά μεγέθη των οικονομικών καταστάσεων και αρκούμαι στις ακόλουθες παρατηρήσεις που χαρακτηρίζουν και τη σχετική αισιοδοξία όλων μας. Εμείς όλοι, οι άνθρωποι του ΙΑΣΩ, είμαστε υποχρεωμένοι να βλέπουμε με αισιοδοξία το μέλλον. Θεωρούμε ότι η διεύρυνση της ποιότητας των υπηρεσιών μας, η μείωση του κόστους της λειτουργίας μας και η μείωση των προσφερόμενων τιμών σε όλους όσους κάνουν χρήση των υπηρεσιών μας, συνεχίζουν και φέτος να αποτελούν τους κατευθυντήριους άξονες του έργου μας. Επίσης αγκαλιάζουμε και υιοθετούμε τις εξελίξεις της ιατρικής επιστήμης και επιδιώκουμε, παρά τις όποιες δυσκολίες, να είμαστε στην πρωτοπορία του κλάδου μας». ΙΑΤΡΙΚΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΤΩΣΗ 27,1% ΣΤΑ ΚΕΡΔΗ Με αύξηση κύκλου εργασιών κατά 14,8% και μείωση στα κέρδη προ φόρων κατά 27,1% έκλεισε το εννεάμηνο του 2002 για τον όμιλο του Ιατρικού Αθηνών. Η υστέρηση στα κέρδη αποδίδεται από τη διοίκηση στα αυξημένα χρηματοοικονομικά έξοδα. Τα κέρδη, προ φόρων, του Ιατρικού Αθηνών, σε επίπεδο ομίλου, κατά το εννεάμηνο του 2001, διαμορφώθηκαν στα 8,55 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση 27,1%.

Σημειώνεται ότι η κερδοφορία της εταιρείας, όπως ανακοίνωσε η διοίκηση, βαρύνεται με αυξημένα χρηματοοικονομικά έξοδα, αυξημένες αποσβέσεις λόγω του σημαντικού επενδυτικού της πλάνου, αυξημένα έξοδα ανακαινίσεων των κλινικών που πραγματοποιήθηκαν μέσα στο τρίτο τρίμηνο, καθώς και με τα έξοδα της έναρξης λειτουργίας της κλινικής της Δάφνης. Επίσης, για το εννεάμηνο της τρέχουσας χρήσης, σε σχέση με το εννεάμηνο του 2001, ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών ανήλθε σε 114,7 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 14,8% σε σχέση με το εννεάμηνο του 2001. Σημειώνεται στην ανακοίνωση της εταιρείας, ότι η αύξηση των εσόδων κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική, δεδομένου του γενικότερου αρνητικού κλίματος. Επίσης επιβεβαιώνει τη σταδιακή απόδοση των επενδύσεων. Τα λειτουργικά κέρδη ανήλθαν σε 19,9 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 6,9% σε σχέση με το προηγούμενο εννεάμηνο. Με βάση τα αποτελέσματα του εννεαμήνου για το σύνολο της χρήσης, η διοίκηση του Ιατρικού Αθηνών αναμένει ενοποιημένο κύκλο εργασιών 151 εκατ. ευρώ, λειτουργικά κέρδη 24 εκατ. ευρώ και κέρδη προ φόρων 11 εκατ. ευρώ. EUROMEDICA ΕΙΣΟΔΟΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΕΠΕΝΔΥΤΗ ΜΕ 100 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ Την είσοδο στρατηγικών επενδυτών στον όμιλο, με την εισφορά 100 εκατ. ευρώ σε μετρητά, ανακοίνωσε η διοίκηση της Euromedica. Το διοικητικό συμβούλιο της Euromedica ανακοινώνει ότι επετεύχθη συμφωνία με εκπρόσωπο στρατηγικών επενδυτών για την είσοδό τους στον όμιλο της Euromedica, η οποία τελεί υπό την αίρεση της έγκρισης των εμπλεκομένων πιστωτικών ιδρυμάτων. Η συμφωνία προβλέπει την ίδρυση κοινής εταιρείας, στην οποία η Euromedica θα εισφέρει μια σειρά από περιουσιακά της στοιχεία (διαγνωστικά κέντρα), ενώ οι στρατηγικοί επενδυτές θα εισφέρουν το ποσό των 100 εκατ. ευρώ σε μετρητά. Το νέο σχήμα που θα προκύψει, θα παρέχει μια ευρεία γκάμα υπηρεσιών υγείας, στο πλαίσιο της παροχής των οποίων η τεχνογνωσία της Euromedica αναμένεται να αποτελέσει ένα από τα σημαντικότερα assets. Ο στρατηγικός σχεδιασμός υλοποίησης της ως άνω συμφωνίας προβλέπει την απόσχιση του κλάδου διαγνωστικών της Euromedica και την εισφορά του στο νέο σχήμα. Η είσοδος του στρατηγικού επενδυτή στη Euromedica ΑΕΠΙΥ και οι συνέργειες που θα επιτευχθούν θα επιτρέψουν τη βελτίωση της χρηματοοικονομικής διάρθρωσης του ομίλου, καθώς θα οδηγήσουν στην καλύτερη εξυπηρέτηση των δανειακών υποχρεώσεων της εταιρείας και την ενίσχυση της κεφαλαιακής της βάσης, συμβάλλοντας επίσης στην ανάπτυξη της ίδιας και του ομίλου - τόσο στον τομέα των διαγνωστικών όσο και στον τομέα των κλινικών - λόγω της ρευστότητας που θα αντληθεί. Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, η συμφωνία αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες ξένες επενδύσεις στον τομέα της υγείας στη χώρα τα τελευταία χρόνια, ενώ αποτελεί έμπρακτη απόδειξη της εμπιστοσύνης προς τον όμιλο, αλλά και των προοπτικών που διαφαίνονται στον τομέα της υγείας στην Ελλάδα. Είναι μια κίνηση η οποία αναμένεται να δώσει νέα πνοή στον όμιλο Euromedica και να συνδράμει ουσιαστικά στην προσπάθεια που γίνεται από τη διοίκηση για την υλοποίηση του στρατηγικού σχεδιασμού και τη βελτίωση των χρηματοοικονομικών μεγεθών του.

ΟΟΣΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΠΑΤΑΛΗ 7,2 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ ΣΕ ΔΑΠΑΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ Τεράστιες σπατάλες κατά την περίοδο 2005-2009 στον κλάδο υγείας στην Ελλάδα αποτυπώνονται στα στοιχεία που καταγράφονται στο Σύστημα Λογαριασμών Υγείας (ΣΛΥ), το πρότυπο σύστημα ταξινόμησης των δαπανών υγείας που έχουν αναπτύξει ο ΟΟΣΑ, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και η Eurostat. Σύμφωνα με προκαταρκτικά στοιχεία, των οποίων εκκρεμεί ακόμα η επικύρωση από την ΕΛΣΤΑΤ, από τα 38,1 δισ. ευρώ αύξησης του ΑΕΠ στα τέσσερα χρόνια από το 2005 ως το 2009 (από 193 σε 231,1 δισ. ευρώ), τα 7,2 δισ. ευρώ προήλθαν από την αύξηση των συνολικών δαπανών υγείας. Όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα της εφημερίδας «Καθημερινή», από αυτά τα 7,2 δισ., τα 6,8 δισ. ευρώ ήταν αποτέλεσμα της εκτόξευσης των δημόσιων δαπανών υγείας. Το μεγαλύτερο μέρος της σπατάλης οφείλεται στη δημόσια νοσοκομειακή δαπάνη, που εκτοξεύθηκε κατά την υπό εξέταση τετραετία κατά 79% – από 3,9 σε 7 δισ. ευρώ. Ως ποσοστό του ΑΕΠ, η δημόσια νοσοκομειακή δαπάνη αυξήθηκε μεταξύ των ετών 2005-2009 από 2% σε 3%. Παράλληλα, μεταξύ των ετών 2005-9, το κόστος του φαρμάκου και των υγειονομικών αναλωσίμων για το κράτος αναρριχήθηκε κατά 73%, από τα 3 δισ. ευρώ στα 5,2 δισ. Ως ποσοστό της συνολικής παραγωγής, η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη εκτινάχθηκε από το 1,5% στο 2,2% του ΑΕΠ. Επίσης, το 2005, τα έξοδα του ελληνικού Δημοσίου για εργαστηριακές εξετάσεις και άλλες εξωνοσοκομειακές υπηρεσίες ήταν 1,6 δισ. ευρώ, ενώ το 2009 το αντίστοιχο ποσό είχε αισίως φτάσει τα 2,6 δισ. ευρώ, καταγράφοντας αύξηση 63%. ΑΥΞΗΣΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ ΣΤΗΝ ΨΗΦΙΑΚΗ ΥΓΕΙΑ Οι επενδύσεις που έγιναν στον κλάδο της ψηφιακής υγείας το 2012, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, αυξήθηκαν κατά 46%, σύμφωνα με μια έκθεση της Rock Health. Η τελευταία είναι μια εταιρεία που έχει βασικό σκοπό την ενίσχυση των νέων επιχειρηματιών στον χώρο σε οικονομικό και συμβουλευτικό επίπεδο, παρέχοντας εξοπλισμό και εγκαταστάσεις, marketing και promotion. Στη μελέτη της η Rock Health διαπίστωσε ότι σε σχέση με το 2011 σημειώθηκαν 46% περισσότερες επενδύσεις στον κλάδο, καθώς και 56% περισσότερες συμφωνίες. Μείωση όμως υπήρξε στις χρηματοδοτήσεις: κατά 4% στη βιοτεχνολογία και κατά 16% στις ιατρικές συσκευές. Στα λογισμικά σημειώθηκε αύξηση κατά 19%. Ορισμένα συμπεράσματα: ∼ 134 εταιρείες ψηφιακής υγείας συγκέντρωσαν η καθεμία από τουλάχιστον 2 εκατ. δολ. το 2012. ∼ Οι εταιρείες ψηφιακής υγείας που βρίσκονται στην Bay Area και στην περιοχή της Βοστώνης, αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 40% του συνόλου των επενδύσεων που έλαβαν χώρα το 2012. ∼ Οι πέντε μεγαλύτερες συμφωνίες αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 20% του συνόλου των χρηματοδοτήσεων ολόκληρου του 2012. Τέσσερα συγκεκριμένα θέματα αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 1/3 του συνόλου των συμφωνιών: 1) Προσωπικά «εργαλεία» καταναλωτών για την παρακολούθηση της υγείας τους – 150 εκατ. δολ. 2) Επικοινωνία και υποστήριξη των καταναλωτών – 237 εκατ. δολ. 3) Ηλεκτρονικοί ιατρικοί φάκελοι για την καταγραφή κλινικών πληροφοριών – 108 εκατ. δολ. 4) Διαχείριση νοσοκομείων – 78 εκατ. δολ. Χ ΧΡΗΜΑ 49

Μεταξύ των θεμάτων που αναλύθηκαν ήταν και τα νέα τεχνολογικά εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι marketers

ε μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε το Συνέδριο «Marketing & sales meta-conference: Τεχνολογικά εργαλεία για το 2020», που διοργάνωσε η Ethos Media Α.Ε., υπό την αιγίδα του Εργαστηρίου Μάρκετινγκ του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και με την υποστήριξη του Ελληνικού Ινστιτούτου Μάρκετινγκ (ΕΙΜ) της ΕΕΔΕ, την Πέμπτη 23 Μαΐου στο Ξενοδοχείο Divani Apollon Palace, στο Καβούρι. Οι τεχνολογικές εξελίξεις που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι marketers, τα νέα εργαλεία marketing και οι προοπτικές που δημιουργούν, καθώς και οι επιπτώσεις της κρίσης στη συμπεριφορά των καταναλωτών, ήταν μερικά από τα θέματα που συζητήθηκαν κατά τη διάρκεια του συνεδρίου. Στην πρώτη ενότητα του συνεδρίου, με θέμα «Πώς η τεχνολογία έχει επηρεάσει και θα επηρεάσει τη συμπεριφορά του καταναλωτή και του αγοραστή», συμμετείχαν οι κ.κ. Γιώργος Φλέσσας, Πρό-

50 Ιούνιος 2013

εδρος & Διευθύνων Σύμβουλος της Civitas, Άννα Καραδημητρίου, Γενική Διευθύντρια Καταναλωτικών Ερευνών της Focus Bari, Χαράλαμπος Κασσιός, Account Manager της Millward Brown Greece, Γιάννης Κρασονικολάκης, Διδάκτωρ στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ χαιρετισμούς απηύθυναν οι κ.κ. Κωνσταντίνος Ουζούνης, CEO Ethos Media S.A., Σέργιος Δημητριάδης, Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Marketing & Επικοινωνίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και Νίκος Ματθαίος, επικεφαλής του τομέα Διεύθυνσης Επενδυτικών Προϊόντων και Καταθέσεων της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος και Α’ Αντιπρόεδρος του ΕΙΜ. Αναφερόμενοι στο προφίλ του σημερινού καταναλωτή, οι ομιλητές τόνισαν ότι παρουσιάζεται περισσότερο απαιτητικός, συνειδητοποιημένος, δικτυωμένος και δύσπιστος προς τις μάρκες των προϊόντων που αγοράζει. Προτεραιότητα για κάθε επιχείρηση αποτελεί σήμερα η ενίσχυση της εμπιστοσύνης του καταναλωτή απέναντι στην εταιρεία και τα προϊόντα.

Οι κ.κ. Γιώργος Αντωνιάδης, Business Development Director, Icon Platforms, Αντώνης Αργυρός, Επιχειρηματίας, Sportmania και Αποστόλης Μιχαλάκος, Εμπορικός Διευθυντής, Rulemotion στη ζωντανή συνέντευξη με συντονιστή τον δημοσιογράφο κ. Δημήτρη Μαλλά.

Επίκεντρο της δεύτερης θεματικής ενότητας του συνεδρίου αποτέλεσαν τα καινοτόμα τεχνολογικά εργαλεία και η συμβολή τους στην ανάπτυξη των επιχειρήσεων. Οι ομιλητές κ.κ. Παναγιώτης Τσαντίλας, Ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος του www.palo.gr, Έλενα Μαθιού – Rose, Συνιδρύτρια & Διευθύνουσα Σύμβουλος της Wizzard, Δανάη Τζιτζά, Head of Strategic Navigation Solutions της Wizzard και Αντώνης Ρουσελιωτάκης, Γενικός Διευθυντής της Social Handlers, τόνισαν μεταξύ άλλων ότι αν και στον χώρο του marketing συντελούνται μεγάλες αλλαγές στον τρόπο προσέγγισης, οι ανάγκες των καταναλωτών και των marketers παραμένουν οι ίδιες. Κατά τη διάρκεια της τρίτης θεματικής ενότητας, και συγκεκριμένα στη ζωντανή συνέντευξη με συντονιστή τον δημοσιογράφο κ. Δημήτρη Μαλλά, οι ομιλητές κ.κ. Γιώργος Αντωνιάδης, Business Development Director της Icon Platforms, Αντώνης Αργυρός, Επιχειρηματίας της Sportmania και Αποστόλης Μιχαλάκος, Εμπορικός Διευθυντής της Rulemotion, ανέλυσαν τις τεχνολογικές λύσεις του μέλλοντος, την αλλαγή του τρόπου πωλήσεων και την αντιστροφή του μοντέλου από προϊοντικό σε πελατοκεντρικό.

Οι κ.κ. Μάρκος Φραγκουλόπουλος, Πρόεδρος, EIM της ΕΕΔΕ, Γενικός Διευθυντής Πωλήσεων & Marketing, Όμιλος Interamerican & Αντιπρόεδρος, Interamerican Finance, Μάριος Γεωργακόπουλος, Υπεύθυνος Πωλήσεων & Μάρκετινγκ, Food Plus (Pizza Hut & KFC) και Πάνος Μήλιας, Digital Media Manager, Nestlé Hellas Α.Ε., με συντονιστή τον κ. Αντώνη Ρουσελιωτάκη, Γενικό Διευθυντή, Social Handlers.

Τέλος, για το πραγματικό κέρδος που προκύπτει από το μάρκετινγκ στα social media, μίλησαν οι συμμετέχοντες στην τέταρτη ενότητα του συνεδρίου με τίτλο «Δείξε μου τα λεφτά: Ποιο είναι το πραγματικό κέρδος από τα κοινωνικά μέσα και τα τεχνολογικά εργαλεία». Στην ενότητα συμμετείχαν οι κ.κ. Φίλιππος Πασχέντης, Business Development Manager της Predicta A.E., Συλβάνα Γεροντή, Business Development Director της Cambo Industries και Στέλιος Μουστάκης, Senior Account Manager της Cambo Industries. Επίσης, στο πάνελ με συντονιστή τον κ. Αντώνη Ρουσελιωτάκη, Γενικό Διευθυντή της Social Handlers, συμμετείχαν οι κ.κ. Μάρκος Φραγκουλόπουλος, Πρόεδρος του EIM της ΕΕΔΕ, Γενικός Διευθυντής Πωλήσεων & Marketing του Ομίλου Interamerican και Αντιπρόεδρος της Interamerican Finance, Μάριος Γεωργακόπουλος, Υπεύθυνος Πωλήσεων & Μάρκετινγκ της Food Plus (Pizza Hut & KFC) και Πάνος Μήλιας, Digital Media Manager της Nestlé Hellas Α.Ε. Την επικοινωνία του συνεδρίου υποστήριξε η Civitas, ενώ τα συμπεράσματα θα δημοσιοποιηθούν μέσα στο επόμενο διάστημα με τη μορφή ηλεκτρονικού περιοδικού. Χ

ΧΡΗΜΑ 51

Χ ανάλυση

ΟΠΑΠ [BLOOMBERG TICKER: OPAP:GA, REUTERS TICKER: OPAPR.AT] Εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών, Ελλάδα

Κλάδος δραστηριότητας: Τυχερά και συναφή παιχνίδια

ΤΙΜΗ ΜΕΤΟΧΗΣ (03/06/2013) Αρ. Μετοχών (.000) Χρ. Αξία (σε εκατ. ευρώ) Μέσος Ημ. Όγκος Συν. Συντελεστής Beta

6,78 ευρώ 319.000 2.162,82 1.410.151 0,73

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Μέγ. 52 εβδ. Χαμ. 52 εβδ. Απόδ. 1-Μ Απόδ. 6-Μ Απόδ. 12-Μ

8,27 ευρώ 3,50 ευρώ -1,74% 30,38% 64,56%

Πηγή: Η Εταιρία, VRS.

ΚΥΡΙΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ∼ Ο ΟΠΑΠ (Οργανισμός Προγνωστικών Αγώνων Ποδοσφαίρου) αποτελεί την ηγέτιδα εταιρεία στην ελληνική αγορά τυχερών και συναφών παιχνιδιών. Ο ΟΠΑΠ (η εταιρεία ή ο όμιλος) διαθέτει την αποκλειστική άδεια από το ελληνικό κράτος για τη διεξαγωγή μιας σειράς τυχερών και συναφών παιχνιδιών, όπως αριθμολαχείων, αμοιβαίων παιχνιδιών πρόγνωσης αποτελεσμάτων ποδοσφαίρου, καθώς και στοιχημάτων προκαθορισμένης ή μεταβλητής απόδοσης μέχρι το έτος 2020 ή 2030. Η εταιρεία ιδρύθηκε το 1958 και εισήχθη στο Χρηματιστήριο Αθηνών το 2001. Με την πάροδο των πρώτων μηνών του έτους 2013, ο ΟΠΑΠ βρίσκεται σε στάδιο ιδιωτικοποίησης.

θήκες που διέπουν την αγορά παιχνιδιών στην Ελλάδα, η οποία εν μέρει είναι μονοπωλιακή, επιδεικνύει τάσεις μερικής απελευθέρωσης και ταυτόχρονα διακρίνεται από σημαντικό μέγεθος παράνομης αγοράς παιχνιδιών κυρίως μέσω του διαδικτύου, (2) το μέγεθος της δυνητικής αγοράς τυχερών παιχνιδιών στην Ελλάδα, η οποία συνεχώς εξελίσσεται και μεταβάλλεται, (3) την πολιτική που ακολουθείται αναφορικά με τα κέρδη που διανέμονται στους συμμετέχοντες παίκτες, (4) τον τρόπο φορολόγησης των εσόδων και κερδών εταιρειών όπως ο ΟΠΑΠ, (5) τις μακροοικονομικές συνθήκες που προσδιορίζουν το ύψος της συμμετοχής του κοινού στην αγορά των τυχερών παιχνιδιών και (6) τα λειτουργικά κόστη του Οργανισμού.

∼ Στην ελληνική αγορά, ο ΟΠΑΠ είναι αποκλειστικός κάτοχος αδειών για τη χρήση 35.000 VLTs (Video Lotteries) και επικεφαλής κοινοπραξίας (μαζί με τις εταιρείες Ιντραλότ και Scientific Games) που πρόσφατα επιλέχθηκε από τις αρχές για την απόκτηση άδειας λειτουργίας κρατικών λαχείων και ξυστού στην ίδια αγορά.

∼ Στο πλαίσιο της ιδιωτικοποίησής του, ο Όμιλος ΟΠΑΠ δημοσιοποίησε τον Φεβρουάριο του 2013, αναλυτικές εκτιμήσεις και προβλέψεις της μελλοντικής εξέλιξης των θεμελιωδών του μεγεθών έως και το έτος 2022. Ο πολλαπλασιαστής καθαρών κερδών του ΟΠΑΠ σε trailing βάση διαμορφώνεται σε 5,24χ, ενώ με βάση την πρόβλεψη των καθαρών κερδών της διοίκησης για το 2013 σε 18,65χ. Χ

∼ Η αποτίμηση της αξίας του Ομίλου ΟΠΑΠ στο Χρηματιστήριο επηρεάζεται από μια σειρά παραγόντων, όπως ενδεικτικά: (1) Τις συν-

(σε εκατ. ευρώ) 2009 2010 2011 2012

Έσοδα (*) 5.440,9 5.140,0 4.358,5 3.971,6

Καθαρά Έσοδα (GGR) 1.781,0 1.654,0 1.413,4 1.302,1

ΚΠΤΦΑ (EBITDA) 966,8 911,3 734,2 673,8

Κέρδη προ Φόρων 946,9 889,6 699,7 638,2

Καθαρά Κέρδη μφδμ 593,8 575,8 537,5 505,5

P/Ε (x) 3,6 3,8 4,0 4,3

P/BV (x) 3,5 3,1 2,4 1,9

EV / EBITDA (x) 1,5 1,7 3,1 3,0

Δανεισμός / Ίδια Κεφάλαια (x) 0,0 0,0 0,3 0,2

ROE % 96% 83% 60% 43%

(*) Πριν από την αφαίρεση των αποδιδόμενων προς τους παίκτες κερδών. Πηγή: Ενοποιημένες Λογιστικές Καταστάσεις βάσει ΔΠΧΠ. Η πληροφόρηση που περιλαμβάνεται στο παρόν έγγραφο βασίζεται σε δεδομένα που έχουν ληφθεί από αναγνωρισμένες στατιστικές υπηρεσίες, δημοσιευμένες αναφορές ή πληροφορίες ή άλλες πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες. Ωστόσο, η πληροφόρηση αυτή δεν έχει εξακριβωθεί από τη VRS και η VRS δεν παραθέτει δηλώσεις για την ακρίβεια και την πληρότητά της. Η πληροφόρηση αλλά και οποιαδήποτε δηλωθείσα άποψη δεν αποτελούν προσφορά για πώληση ή πρόταση για προσφορά πώλησης οποιωνδήποτε μετοχών, δικαιωμάτων προτίμησης, μετατρέψιμων αξιόγραφων ή δικαιωμάτων προαίρεσης των «καλυπτόμενων εταιρειών» σε οποιαδήποτε περίπτωση.

Οι αναλύσεις της VRS διαβάζονται από επαγγελματίες διαχειριστές και επενδυτές στις αγορές της Β. Αμερικής, Ευρώπης και Ασίας σύμφωνα με τα στοιχεία των διεθνών οίκων Thomson Reuters, S&P Capital IQ και Factset

VALUATION & RESEARCH SPECIALISTS (VRS) Αιόλου 104, Αθήνα 10564, τηλ.: 210 3219557, email: info@valueinvest.gr

52 Ιούνιος 2013

ανάλυση Χ

ΙΝΤΡΑΛΟΤ Α.Ε. [BLOOMBERG TICKER: INLOT:GA, REUTERS TICKER: INLR.AT] Εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών, Ελλάδα

Κλάδος δραστηριότητας: Οργάνωση, διαχείριση και υποστήριξη τυχερών και συναφών παιχνιδιών

ΤΙΜΗ ΜΕΤΟΧΗΣ (03/06/2013) Αρ. Μετοχών (.000) Χρ. Αξία (σε εκατ. ευρώ) Μέσος Ημ. Όγκος Συν. Συντελεστής Beta

2,01 ευρώ 158.962 319,51 594.301 0,94

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Μέγ. 52 εβδ. Χαμ. 52 εβδ. Απόδ. 1-Μ Απόδ. 6-Μ Απόδ. 12-Μ

2,34 ευρώ 0,66 ευρώ -2,43% 36,73% 206,87%

Πηγή: Η Εταιρία, VRS.

ΚΥΡΙΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ∼ Η Ιντραλότ (η εταιρεία ή ο όμιλος) δραστηριοποιείται στη διεθνή αγορά τυχερών παιχνιδιών, παρέχοντας εξειδικευμένες και ολοκληρωμένες λύσεις στην ανάπτυξη προϊόντων τεχνολογίας και τη διαχείριση τυχερών παιχνιδιών. Με έδρα την Ελλάδα, ο όμιλος διαθέτει παρουσία σε ένα μεγάλο αριθμό χωρών, σχεδόν σε όλες τις ηπείρους, δημιουργώντας έσοδα από τρεις βασικές δραστηριότητες: την πλήρη λειτουργία τυχερών παιχνιδιών, τη διαχείριση τυχερών παιχνιδιών, καθώς και την πώληση προϊόντων και υπηρεσιών αντίστοιχων υποδομών. ∼ Ενδεικτικές γεωγραφικές αγορές στις οποίες ο όμιλος ανακοίνωσε πρόσφατες εξελίξεις είναι, μεταξύ των άλλων, οι ΗΠΑ (Νότια Καρολίνα, Οχάιο), Αυστραλία, Γερμανία, Αζερμπαϊτζάν, Ιταλία, Κίνα, Βραζιλία, Βιετνάμ, Μάλτα και Ελλάδα. ∼ Σύμφωνα με το guidance της διοίκησης της εταιρείας, η Ιντραλότ αποδίδει ιδιαίτερη έμφαση στην ενίσχυση της κερδοφορίας και τη διατήρηση αποτελεσματικών λειτουργικών ταμειακών

(σε εκατ. ευρώ) 2009 2010 2011 2012

Πωλήσεις 903,6 1.115,7 1.202,4 1.374,0

ΚΠΤΦΑ (EBITDA) 154,4 152,7 153,8 177,5

Κέρδη προ Φόρων 104,5 80,7 57,0 58,4

Καθαρά Κέρδη μφδμ 32,0 33,9 17,7 6,1

ροών, μέσω της χρονικής επέκτασης και ενίσχυσης του χαρτοφυλακίου των έργων και συμβολαίων της. Ο όμιλος βρίσκεται σε στάδιο συζητήσεων για την επαναχρηματοδότηση του μετατρέψιμου ομολογιακού δανείου του, το οποίο λήγει στο τέλος του έτους 2013. ∼ Σε trailing βάση, ο πολλαπλασιαστής καθαρών κερδών της Ιντραλότ διαμορφώνεται σε 46,77χ και ο πολλαπλασιαστής πωλήσεων σε 0,23χ. Τα χαμηλά επίπεδα κερδοφορίας της εταιρείας δεν επιτρέπουν τη διαμόρφωση πολλαπλασιαστών για τη μετοχή Ιντραλότ, πλησιέστερα προς τα μέσα επίπεδα αποτίμησης της αγοράς. Η φύση της διεθνούς αγοράς τυχερών παιχνιδιών στην οποία δραστηριοποιείται ο όμιλος, ο μεγάλος αριθμός των χωρών δραστηριοποίησης, καθώς και η πολυπλοκότητα του χαρτοφυλακίου συμβολαίων που διαθέτει στις εν λόγω γεωγραφικές αγορές, λειτουργούν ανασταλτικά ως προς τη μεγιστοποίηση της διαφάνειας της πληροφόρησης και ως προς τη διαμόρφωση της αποτίμησης της εταιρείας στο χρηματιστήριο. Χ

P/Ε (x) 10,0 9,4 18,1 52,2

P/BV (x) 1,2 1,1 1,1 1,1

EV / EBITDA (x) 3,8 4,5 4,4 3,9

Δανεισμός / Ίδια Κεφάλαια (x) 1,8 1,8 1,7 1,7

ROE % 12% 12% 6% 2%

Πηγή: Ενοποιημένες Λογιστικές Καταστάσεις βάσει ΔΠΧΠ.

Η πληροφόρηση που περιλαμβάνεται στο παρόν έγγραφο βασίζεται σε δεδομένα που έχουν ληφθεί από αναγνωρισμένες στατιστικές υπηρεσίες, δημοσιευμένες αναφορές ή πληροφορίες ή άλλες πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες. Ωστόσο, η πληροφόρηση αυτή δεν έχει εξακριβωθεί από τη VRS και η VRS δεν παραθέτει δηλώσεις για την ακρίβεια και την πληρότητά της. Η πληροφόρηση αλλά και οποιαδήποτε δηλωθείσα άποψη δεν αποτελούν προσφορά για πώληση ή πρόταση για προσφορά πώλησης οποιωνδήποτε μετοχών, δικαιωμάτων προτίμησης, μετατρέψιμων αξιόγραφων ή δικαιωμάτων προαίρεσης των «καλυπτόμενων εταιρειών» σε οποιαδήποτε περίπτωση.

H VRS παρέχει δείγματα ανάλυσης και εκτίμησης εταιρικής αξίας σε εισηγμένες και μη εταιρείες που επιζητούν εξωστρέφεια σε επενδυτικά κεφάλαια

VALUATION & RESEARCH SPECIALISTS (VRS) Αιόλου 104, Αθήνα 10564, τηλ.: 210 3219557, email: info@valueinvest.gr

ΧΡΗΜΑ 53

Χ άρθρο

ΤΑ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ («ΦΟΥΣΚΕΣ») ΕΙΝΑΙ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ Αν ζούσε ο μεγάλος οικονομολόγος Galbraith, θα έβλεπε, με αφορμή την κατάρρευση της αγοράς των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων χαμηλής φερεγγυότητας στις ΗΠΑ προ ετών, να επιβεβαιώνονται με τον δραματικότερο τρόπο οι απόψεις που είχε διατυπώσει πριν δύο περίπου δεκαετίες σχετικά με τα κοινά χαρακτηριστικά που διέπουν τις κερδοσκοπικές «φούσκες» τους τρεις τελευταίους αιώνες. Επίσης, θα έβλεπε να επιβεβαιώνεται η άποψή του ότι τα φαινόμενα κερδοσκοπίας αποτελούν δομικό συστατικό του οικονομικού συστήματος της ελεύθερης αγοράς.

οδηγεί στην επανάληψη των ίδιων λαθών υπό παρόμοιες John Kenneth Galbraith (1908-2006) υπήρξε Κασυνθήκες, με διαφορά μόνο λίγων ετών. Ο Galbraith παραθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του τηρεί ότι υπάρχουν πολύ λίγα πεδία της ανθρώπινης δραΧάρβαρντ και Πρόεδρος της Αμερικανικής Ακαστηριότητας στα οποία η ιστορία παίζει τόσο μικρό ρόλο δημίας Τεχνών και Γραμμάτων. Διακεκριμένος συγγραφέας όσο στον κόσμο της οικονομίας. Αλήθεια, πόσο γρήγορα ξετριάντα ενός βιβλίων που εκτείνονται σε τρεις δεκαετίες, χάσαμε την κατάρρευση των dot.com! Η εμπειρία του παέχει λάβει τιμητικές διακρίσεις από τα μεγαλύτερα πανερελθόντος απορρίπτεται ως καταφύγιο εκείνων που δεν πιστήμια του κόσμου. Σε ένα από τα βιβλία του, που εξέδωσε το 1990 με τίτλο «A έχουν τη διορατικότητα να αντιληφθούν τα απίστευτα θαύ✒ short history of financial euphoria», ο διάσημος Αμερικαματα του παρόντος. Ο νομπελίστας οικονομολόγος Paul γράφει ο νός οικονομολόγος ακτινογραφεί περιπτώσεις οικονομικής Krugman, τον οποίο όλοι εκθειάζουν σήμερα, αγνοήθηκε Κωνσταντίνος Χ. Ζιάβρας* ευφορίας (οι γνωστές «φούσκες») αρχής γενομένης από koszia@yahoo.gr όταν προειδοποιούσε για την επέλευση της σημερινής κρίσης. την Tουλιπομανία στα μέσα της δεκαετίας του 1630 μέχρι β. Τη σύνδεση του πλούτου με την εξυπνάδα. Ποιος από τους εξατη χρηματιστηριακή καταστροφή του 1987. Στο βιβλίο αυτό περιγράφει τα χαρακτηριστικά της μαζικής ψυχο- πατημένους επενδυτές του Madoff θα μπορούσε, άραγε, μόλις μεριλογίας της περιόδου της οικονομικής ευφορίας που προηγείται της κούς μήνες πριν, να ισχυριστεί ότι πίσω από τις υψηλές αποδόσεις αναπόφευκτης, απότομης και, τελικά, καταστροφικής κατάρρευσης. του fund του πάμπλουτου πρώην προέδρου του NASDAQ, κρυβόΜάταια, από ό,τι φαίνεται, προσπάθησε να προειδοποιήσει τους ταν απλά μια πυραμίδα; Τα «golden boys» δεν μπορούσαν να κάνουν επενδυτές πως μόνο η σαφής κατανόηση των κοινών χαρακτηριστι- λάθος, εφόσον εξασφάλιζαν εξαψήφιες ετήσιες αμοιβές για τον κών που έχουν τα κερδοσκοπικά επεισόδια, μπορεί να τους σώσει εαυτό τους και υψηλά βραχυπρόθεσμα κέρδη για τους πελάτες τους. από την επέλευση ενός μελλοντικού καταστροφικού κερδοσκοπι- Επίκεντρο κάθε κερδοσκοπικού επεισοδίου είναι πάντα μια ανακάκού φαινόμενου, όπως αυτού της κατάρρευσης της αγοράς ακινήτων λυψη ή κάποιο επίτευγμα το οποίο, φαινομενικά, είναι καινούργιο στις ΗΠΑ που, με τη σειρά του, προκάλεσε την παγκόσμια χρημα- και προδικάζει μεγάλα κέρδη υπό τη μορφή κάποιου χρηματοοικονομικού εργαλείου ή ευκαιρίας για επένδυση. Δίνεται, λοιπόν, στους τοπιστωτική και οικονομική κρίση που βιώνουμε σήμερα. Ο διάσημος οικονομολόγος επικαλείται δύο βασικούς παράγοντες επενδυτές η πεποίθηση ότι ανοίγεται μπροστά στους μια νέα αποδοως βασικές αιτίες για τη δημιουργία του κλίματος που υποστηρίζει τική επενδυτική ευκαιρία που πρέπει να βιαστούν να εκμεταλλευτούν. την οικονομική ευφορία: α. Τη βραχεία οικονομική μνήμη και την άγνοια της ιστορίας, που Ο Galbraith υποστηρίζει πως, τις περισσότερες φορές, αν όχι όλες, 54 Ιούνιος 2013

οι φερόμενες ως χρηματοοικονομικές καινοτομίες είναι, ουσιαστικά, απλά, διαφοροποιήσεις ενός καθιερωμένου προτύπου. Ο κανόνας είναι ότι οι οικονομικές λειτουργίες δεν οφείλονται σε καινοτομίες. Ο Αμερικανός οικονομολόγος δεν έζησε περισσότερο για να γνωρίσει την «ευρηματικότητα» της τιτλοποίησης των επισφαλών δανείων, οι οποίες, φυσικά, δεν «εξαφάνισαν» τον κίνδυνο, απλώς τον μετέφεραν σε κάποιους άλλους. Άλλος σημαντικός παράγοντας της ανωτέρω ανάλυσης είναι η διαπίστωση ότι κοινός παρονομαστής στις ανόδους, και τις πτώσεις που τις ακολούθησαν, ήταν η ανάληψη μεγάλου χρέους για τη χρηματοδότηση των καινοτομιών και της κερδοσκοπίας, που εξασφαλιζόταν, περισσότερο ή λιγότερο επαρκώς, από πραγματικά περιουσιακά στοιχεία. Αυτό ακριβώς συνέβη και στην παρούσα κρίση, δηλαδή οι τράπεζες χρηματοδότησαν, αφειδώς, επισφαλείς πελάτες με εξασφάλιση, αμφιβόλου αξίας, ακίνητα. Η δεκαετία του ‘80 με τα «junk bonds» δεν φαίνεται να μας δίδαξε τίποτα. Το τελικό κοινό χαρακτηριστικό των κερδοσκοπικών φαινόμενων είναι ότι μετά το αναπόφευκτο «κραχ», θα ακολουθήσει μια περίο-

δος θυμού, εκτόξευσης κατηγοριών, καθώς και μια περίοδος αυτοκριτικής. Αυτό, όμως, που δεν θα συζητηθεί είναι η κερδοσκοπία και η αδικαιολόγητη αισιοδοξία που τη στήριξε. Όλοι σήμερα κατηγορούν τα «golden boys» και τις αγορές που δεν μπόρεσαν να «αυτορυθμιστούν», όμως, μέχρι σήμερα δεν έχουμε δει κανένα πραγματικό θεσμικό μέτρο που θα θωρακίσει τις αγορές από την κερδοσκοπία. Δυστυχώς, όλες οι ανωτέρω διαπιστώσεις του Αμερικανού οικονομολόγου που καταγράφηκαν στο προαναφερθέν βιβλίο, έχουν εφαρμογή και στην τρέχουσα χρηματοπιστωτική κρίση των ενυπόθηκων δανείων. Σίγουρα το βιβλίο «A short history of financial euphoria» θα πρέπει να διαβαστεί και να ξαναδιαβαστεί από όλους όσους αναμειγνύονται με τα οικονομικά, και ιδιαίτερα με τις επενδύσεις, καθότι όποιος δεν μαθαίνει από τα λάθη του παρελθόντος είναι καταδικασμένος να τα επαναλαμβάνει. Τελικά, το ερώτημα στο οποίο όλοι αναμένουν μια απάντηση είναι το ποια θα είναι η επόμενη «φούσκα». Δυστυχώς, κανείς δεν μπορεί να το γνωρίζει. Το μόνο σίγουρο είναι ότι αυτό θα συμβεί, αργά ή γρήγορα. Χ

(*) Ο κ. Κωνσταντίνος Χ. Ζιάβρας έχει σπουδάσει Οικονομικά και έχει κάνει μεταπτυχιακά στις Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σπουδές, καθώς και στη Διοίκηση Επιχειρήσεων. Σήμερα εργάζεται ως Οικονομικός Διευθυντής ομίλου σε επιχείρηση εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών και ως Σύμβουλος Επιχειρήσεων. Επίσης, διδάσκει σε μεταπτυχιακά προγράμματα Διοίκησης Επιχειρήσεων. ΧΡΗΜΑ 55

Χ ρεπορτάζ

ΤΙΤΛΟΣ

ΤΙΤΛΟΣ ΤΙΤΛΟΣ 155 ΔΙΣ

ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΑΛΚΟΟΛ! Lead

Περισσότεροι από 12 εκατ. Ευρωπαίοι είναι σήμερα εξαρτημένοι από το αλκοόλ

✒ από τον ????? ?????????

56 Ιούνιος 2013

ε πρωτοβουλία μη κυβερνητικών οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στην Ε.Ε. και της εταιρείας Lundbeck, πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στις Βρυξέλλες η «1η Εβδομάδα Ενημέρωσης για τις αρνητικές επιπτώσεις του αλκοόλ». Η Ευρώπη έχει το υψηλότερο ποσοστό αλκοολικών παγκοσμίως, τα υψηλότερα κατά κεφαλήν επίπεδα κατανάλωσης αλκοόλ και το υψηλότερο ποσοστών προβλημάτων υγείας που προκαλούνται από το αλκοόλ. Συνολικά, υπολογίζεται ότι πάνω από 12 εκατ. Ευρωπαίοι είναι σήμερα εξαρτημένοι από το αλκοόλ. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ αποτελεί τη βασική αιτία για το 7,4% των προβλημάτων υγείας και των πρόωρων θανάτων στην Ε.Ε. Παράλληλα, το αλκοόλ ευθύνεται για το 3,5% των θανάτων από καρκίνο παγκοσμίως και αναγνωρίζεται ως σημαντικός παράγοντας κινδύνου για περισσότερα από 60 νοσήματα, όπως είναι οι ηπατοπάθειες και ο διαβήτης. Ευθύνεται, επίσης, για ένα σημαντικό αριθμό θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων στην Ε.Ε., ενώ έχει σοβαρές κοινωνικές επιπτώσεις – βία, χουλιγκανισμό, εγκληματικότητα, οικογενειακά προβλήματα, κοινωνικό αποκλεισμό – και επηρεάζει αρνητικά την παραγωγικότητα στην εργασία. Το 2010 στην Ευρώπη, το συνολικό κόστος από τις επιπτώσεις της κατανάλωσης αλκοόλ για την κοινωνία εκτιμήθηκε στα 155 δισ. ευρώ! Αυτό το ποσό θα μπορούσε να καλύψει 14 φορές το κόστος των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου και είναι πολύ μεγάλο για την παρούσα συγκυρία της οικονομικής κρίσης. Με στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των Ευρωπαίων πολιτών σχετικά με τις σοβαρές συνέπειες από την αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ, ξεκίνησε η «1η Εβδομάδα Ενημέρωσης για τις αρνητικές επιπτώσεις του αλκοόλ» στις Βρυξέλλες, η οποία ολοκληρώθηκε στις 17 Μαΐου. Σκοπός της είναι η ευαισθητοποίηση των πολιτών, αλλά και των κεντρικών οργάνων λήψης αποφάσεων στην Ε.Ε. Στόχος της είναι η ανάληψη πολιτικών αλλά και άλλων δράσεων - τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο - για την αντιμετώπιση του ζητήματος, κυρίως μέσω της ανανέωσης της «Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για το Αλκοόλ» και της συνεχιζόμενης «Διαδικασίας Προβληματισμού για τις Χρόνιες Παθήσεις». Στο πλαίσιο αυτό, οι ευρωεκλογές που θα διεξαχθούν τον Μάιο του 2014 αποτελούν σημαντική ευκαιρία ανάδειξης του θέματος. Η «1η Εβδομάδα Ενημέρωσης για τις αρνητικές επιπτώσεις του αλκοόλ» αποτελεί μια πρωτοβουλία μη κυβερνητικών οργανώσεων με σημαντική δραστηριότητα στην Ε.Ε. σε θέματα υγείας, όπως η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Μελέτης Ήπατος (EASL), ο Ευρωπαϊκός Σύλλογος Ασθενών Ήπατος (ELPA), το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Αλληλεγγύης για τα προβλήματα που προκαλεί το αλκοόλ (EΜΝΑ), η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Συλλόγων Ατόμων με Ψυχική Ασθένεια (EUFAMI), η Eurocare, η Alcohol Concern, καθώς και η φαρμακευτική εταιρεία Lundbeck. Η εξάρτηση από το αλκοόλ επηρεάζεται σημαντικά από γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Οι γενετικοί παράγοντες υπολογίζεται ότι αντιπροσωπεύουν το 60% του κινδύνου εκδήλωσης της νόσου. Ένα βασικό χαρακτηριστικό της εξάρτησης από το αλκοόλ είναι η, συχνά, ακατανίκητη επιθυμία για αλκοόλ.

Οι ασθενείς αντιμετωπίζουν δυσκολίες στον έλεγχο της κατανάλωσης του αλκοόλ, παρά τις επιβλαβείς επιπτώσεις που αυτό επιφέρει. Η διάγνωση της εξάρτησης από το αλκοόλ απαιτεί τουλάχιστον τη συνύπαρξη τριών από τα έξι κριτήρια στην κατάταξη κατά ICD-10, όπως ορίζονται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO). Το αλκοόλ είναι τοξικό για τα περισσότερα όργανα του σώματος, ενώ το επίπεδο κατανάλωσης είναι στενά συνδεδεμένο με τον κίνδυνο μακροπρόθεσμης νοσηρότητας και θνησιμότητας. Η κατανάλωση αλκοόλ υψηλού κινδύνου είναι συχνή σε πολλές χώρες στον κόσμο. Ως κατανάλωση υψηλού κινδύνου χαρακτηρίζεται η κατανάλωση πάνω από 40 g αλκοόλ/μέρα για τις γυναίκες, ποσότητα που αντιστοιχεί σε περίπου 4 ποτήρια κρασί 120 ml ή 4 ποτήρια μπύρας 330 ml ή 3 ποτήρια ουίσκι 40 ml, και πάνω από 60 g/μέρα για τους άνδρες, που ως ποσότητα αντιστοιχεί σε περίπου 5 ποτήρια κρασί 120 ml ή 6 ποτήρια μπύρας 330 ml ή 5 ποτήρια ουίσκι 40 ml. Στην Ευρώπη υπάρχει τεράστιο θεραπευτικό κενό, καθώς μόλις το 8% των ασθενών με εξάρτηση από αλκοόλ τυγχάνουν οποιασδήποτε θεραπείας. Η αποχή, καθώς και η μείωση της κατανάλωσης αποτελούν εναλλακτικές της ολοκληρωμένης θεραπευτικής προσέγγισης, για ασθενείς εξαρτημένους από το αλκοόλ. 5.000 ΘΑΝΑΤΟΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ! Σήμερα στην Ελλάδα εκτιμάται ότι περίπου 200.000 άτομα είναι εξαρτημένα από το αλκοόλ, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης Εξαρτησιογόνων Ουσιών. Την ίδια ώρα, 5.000 θάνατοι οφείλονται σε αιτίες που σχετίζονται με την κατάχρησή του. Πάντως, η κατανάλωση αλκοόλ στην Ελλάδα συγκαταλέγεται ανάμεσα στις μεσαίες μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών και φαίνεται να παρουσιάζει μείωση. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Π.Ο.Υ., η κατανάλωση «σκληρών» αλκοολούχων ποτών στην Ελλάδα φαίνεται να μειώνεται, η κατανάλωση κρασιού να παραμένει περίπου σε σταθερά επίπεδα, ενώ φαίνεται να αυξάνεται εντυπωσιακά η κατανάλωση της μπίρας. Στη μελέτη ATTICA που πραγματοποιήθηκε στην Αττική το 2002, το ποσοστό καθημερινής κατανάλωσης αλκοόλ στους ενήλικες άνδρες έφτανε το 42,5%, ενώ στις γυναίκες το 13,6%. Αντίστοιχα ποσοστά επιβεβαιώθηκαν και από άλλες έρευνες. Τα υψηλότερα ποσοστά κατανάλωσης και στα δύο φύλα παρατηρούνται στην ηλικία των 55 - 64 ετών. Αντίθετα, τα ποσοστά ολοκληρωτικής αποχής από το αλκοόλ είναι χαμηλά για την Ελλάδα και αφορούν μόλις στο 8,3% του πληθυσμού (άνδρες 1,2%, γυναίκες 15,4%) (WHO - Global Status Report on Alcohol 2004). Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Ε.Κ.ΤΕ.Π.Ν. (2007), οι συνήθεις χώροι κατανάλωσης αλκοολούχων ποτών μπορεί είτε να είναι στο σπίτι είτε να σχετίζονται με κάποια μορφή διασκέδασης/εξόδου. Συνήθως, ο ένας στους τρεις ερωτώμενους καταναλώνει αλκοολούχα στο «σπίτι» (31,9%) ή στο «σπίτι κάποιου άλλου» (5,5%), ενώ η πλειοψηφία των ερωτώμενων (ποσοστό 61,9%) αναφέρει κατανάλωση αλκοολούχων εκτός σπιτιού και κυρίως σε χώρους διασκέδασης, όπως «μπαρ/ντίσκο/κλαμπ» (28,5%), «ταβέρνα/εστιατόριο» (19,2%) και «καφενείο/καφετέρια» (14,2%). ΧΡΗΜΑ 57

Χ ρεπορτάζ ∼ 155 δισ. οι επιπτώσεις από το αλκοόλ!

ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΟΥ ΑΛΚΟΟΛ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ∼40 εκατ. ευρώ επενδύονται κάθε χρόνο σε διαφημίσεις αλκοολούχων προϊόντων στην Ελλάδα! ∼Λιγότερα από 100 χιλ. ευρώ σε καμπάνιες ευαισθητοποίησης για τον αλκοολισμό ή την οδήγηση υπό την επήρεια. ∼Κάθε χρόνο το κράτος εισπράττει περίπου 500 εκατ. ευρώ από φόρους στο αλκοόλ.

ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΟΙΝΟΠΝΕΥΜΑΤΩΔΩΝ ΣΕ ΑΛΚΟΟΛΗ

ΟΙΝΟΠΝΕΥΜΑΤΩΔΕΣ ΠΟΤΟ Μπίρα Κρασί Ουίσκι - Βότκα Ρούμι

ΑΛΚΟΟΛΙΚΟΙ ΒΑΘΜΟΙ 5 11 40 60

Γραμμάρια αλκοόλης/Λίτρο οινοπνευματώδους ποτού 40 88 320 480

Σημαντικές διαφοροποιήσεις στον χώρο κατανάλωσης παρατηρούνται σε σχέση με το φύλο: οι γυναίκες αναφέρουν κατανάλωση αλκοολούχων στο «σπίτι» σε υψηλότερο ποσοστό από τους άνδρες (42,3% και 33,6%, αντίστοιχα), οι οποίοι αναφέρουν κατανάλωση αλκοολούχων κυρίως σε χώρους διασκέδασης και ιδιαίτερα σε «μπαρ/ντίσκο/κλαμπ» (30%). Όσον αφορά στην κατανάλωση αλκοολούχων στους διάφορους χώρους διασκέδασης, οι γυναίκες συνήθως καταναλώνουν αλκοολούχα σε χώρους οι οποίοι δεν αποτελούν μέρη αποκλειστικής κατανάλωσης αλκοόλ, όπως οι ταβέρνες και τα εστιατόρια, ως συνοδευτικό του φαγητού, ενώ οι άνδρες προτιμούν σε μεγαλύτερο ποσοστό να καταναλώνουν αλκοολούχα στους χώρους διασκέδασης, όπως «μπαρ/ντίσκο/κλαμπ», καθώς και σε «καφενείο/καφετέρια». Σοβαρό πρόβλημα αποτελεί στη χώρα μας η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ. Η Ελλάδα παρουσιάζει την υψηλότερη θνησιμότητα από τροχαία ατυχήματα και μία από τις υψηλότερες από τυχαίες δηλητηριάσεις. Σε έρευνα για τους τραυματισμούς από τροχαία που έκαναν εισαγωγή σε νοσοκομεία της Αθήνας, υπολογίσθηκε ότι το 10% των τραυματι-

σμών μπορούν να αποδοθούν άμεσα στην κατανάλωση αλκοόλ. Από τους οδηγούς που ενεπλάκησαν σε τροχαία ατυχήματα την περίοδο 1995 - 1997, το 41% διαπιστώθηκε ότι είχε κάνει χρήση αλκοόλ πριν την οδήγηση, ενώ στο 33% η συγκέντρωση αλκοόλης στο αίμα ήταν πάνω από 80 mg/dl. Σύμφωνα με στοιχεία της τροχαίας, κατά τα έτη 2005 και 2006, το ποσοστό των θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων που οφείλονται σε μέθη ήταν 28% και 25,4% αντίστοιχα (Ε.Κ.ΤΕ.Π.Ν. 2007). ΕΛΛΕΙΨΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ Σχετικά πρόσφατη έρευνα (2011) που διενήργησε η ΜΚΟ «Νηφάλιοι-στην υγειά μας» ανέδειξε πόσο σοβαρό είναι πλέον το πρόβλημα της κατανάλωσης αλκοόλ στην Ελλάδα, γεγονός που σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στις εσφαλμένες αντιλήψεις που επικρατούν μεταξύ των Ελλήνων. Είναι ενδεικτικό ότι ο αλκοολισμός παραμένει μια άγνωστη ασθένεια: πάνω από το 50% θεωρούν ότι η συνήθεια κάποιων να παραγγέλνουν το ένα ποτό μετά το άλλο σχετίζεται με την αδυναμία χαρακτήρα, ενώ μόλις το 30% αναγνωρίζει ότι το αλκοόλ είναι εθιστικό και ότι η έλλειψη ελέγχου οδηγεί στον αλκοολισμό. Εντύπωση προκαλεί και το γεγονός ότι το 10% των Ελλήνων αγνοούν ότι απαγορεύεται να καταναλώσουν αλκοόλ οι έγκυες γυναίκες ή εκείνες που επιθυμούν να γίνουν σύντομα μητέρες. Τρεις στους 10 Έλληνες, μάλιστα, λένε «ναι» στην κατανάλωση αλκοόλ και σε ανηλίκους, καθώς όπως εξηγούν όλοι οι κανόνες έχουν τις εξαιρέσεις τους! Σε ό,τι αφορά στη συχνότητα κατανάλωσης αλκοόλ, όπως προκύπτει από την ίδια έρευνα, το 58% πίνει μία φορά την εβδομάδα ή και αραιότερα, αλλά το 42% των ερωτηθέντων είναι συχνοί πότες, πίνοντας από 2-3 φορές την εβδομάδα έως και καθημερινά! Επιπλέον, επτά στους δέκα Έλληνες δεν γνωρίζουν ότι τα αεριούχα ποτά σε μπουκάλι που πωλούνται ακόμη και από τα περίπτερα (alcopops), περιέχουν αλκοόλη.

«ΡΩΤΑ ΤΟΝ ΔΙΟΝΥΣΗ» Η εφαρμογή «Ρώτα το Διονύση» http://calculator.drinkiq.com/el-gr/θα σε βοηθήσει να ελέγχεις πόσο πίνεις. Το «εργαλείο» αυτό έχει χρησιμοποιήσει κάποιες μέσες μετρήσεις και περιεκτικότητες αλκοόλ για διάφορα συνηθισμένα ποτά, καθώς αν ξέρεις πόσο αλκοόλ περιέχουν τα ποτά σου, μπορείς να ελέγχεις πιο εύκολα την κατανάλωση που κάνεις. Η εφαρμογή «Ρώτα τον Διονύση» θα σε βοηθήσει: ∼Να μάθεις πόσα γραμμάρια αλκοόλ έχεις καταναλώσει ∼Να μάθεις πόσο χρόνο χρειάζεται ο οργανισμός σου για να μεταβολίσει το αλκοόλ ∼Να μάθεις πόσες θερμίδες περιέχονται στο ποτό σου. Το αποτέλεσμα αποτελεί εκτίμηση του μέσου όρου των θερμίδων σε μια τυπική μπύρα, κρασί ή ποτό, και δεν περιλαμβάνει τις θερμίδες οποιουδήποτε mixer (π.χ. ουίσκι με κόλα)

ΕΛΑΤΕ ΣΕ ΕΠΑΦΗ… Η Κίνηση Πολιτών «Νηφάλιοι» λειτουργεί 24ωρη γραμμή βοήθειας. Καλέστε στο 210-6852660 58 Ιούνιος 2013

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΑΛΚΟΟΛ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΜΑΣ Το αλκοόλ ασκεί πολύπλευρη φαρμακολογική και τοξική δράση στον οργανισμό μας και επηρεάζει τη λειτουργία πολλών συστημάτων. Οι δράσεις του εξαρτώνται από την πυκνότητα του αλκοόλ στο αίμα και περιλαμβάνουν: ∼ Κεντρικό νευρικό σύστημα. Η κύρια δράση του αλκοόλ αφορά στο κεντρικό νευρικό σύστημα (Κ.Ν.Σ.). Η φαρμακολογική δράση του αλκοόλ στο Κ.Ν.Σ. είναι κατασταλτική και όχι διεγερτική. Σε μεγάλες μάλιστα συγκεντρώσεις, το κατασταλτικό αποτέλεσμα της δράσης του αλκοόλ είναι ιδιαίτερα εμφανές και μοιάζει με εκείνο των αναισθητικών φαρμάκων. Τα πρώτα συμπτώματα από το Κ.Ν.Σ. εκδηλώνονται μόλις η συγκέντρωση του αλκοόλ στο αίμα ξεπεράσει τα 40 mg % και περιλαμβάνουν εξασθένηση της μνήμης και της προσοχής, ήπιες διαταραχές του λόγου, διαταραχές στην εκτέλεση λεπτών χειρισμών και ελάττωση της αντίδρασης σε αισθητηριακά ερεθίσματα. Στις συγκεντρώσεις αυτές, διατηρείται η πνευματική διαύγεια και το άτομο δεν έχει την αίσθηση της επίδρασης που ασκεί το αλκοόλ στον οργανισμό του. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό κατά την οδήγηση, καθώς, ενώ ο οδηγός δεν έχει αίσθηση της επίδρασης της αλκοόλης, ώστε να ακολουθήσει περισσότερο συντηρητική οδήγηση, έχει εντούτοις βραδύτερη αντίδραση στα διάφορα ερεθίσματα, γεγονός που μπορεί να αποβεί μοιραίο. Η πυκνότητα των 40 mg % μπορεί να επιτευχθεί πολύ εύκολα στον οργανισμό, π.χ. με την κατανάλωση 60 γραμμαρίων ουίσκι ή 200 γραμμαρίων κρασιού. Σε μεγαλύτερες συγκεντρώσεις, παρατηρείται σταδιακή θόλωση της διάνοιας (μέθη), κεφαλαλγίες κ.λπ., συμπτώματα που εμφανίζονται όταν η συγκέντρωση στο αίμα φτάσει τα 150 – 200 mg %. Σε υψηλότερες συγκεντρώσεις εμφανίζεται η εικόνα της βαριάς μέθης και της δηλητηρίασης, με σύγχυση, λήθαργο και κώμα. Ο θάνατος είναι σπάνιος από οξεία δηλητηρίαση και μπορεί να επέλθει από παράλυση του κέντρου της αναπνοής, όταν η συγκέντρωση του αλκοόλ ξεπεράσει τα 450 – 500 mg %. ∼ Εξάρτηση. Όταν υπάρχει χρόνια κατανάλωση αλκοόλ, αναπτύσσεται σταδιακά στον οργανισμό ένας βαθμός ανοχής. Αυτό σημαίνει ότι για να επιτευχθεί το ίδιο φαρμακολογικό αποτέλεσμα στον οργανισμό, απαιτούνται όλο και υψηλότερες συγκεντρώσεις αλκοόλ στο αίμα. Δεδομένου του ότι ο σκοπός της κατανάλωσης αλκοόλ είναι ακριβώς η πρόκληση αυτού του φαρμακολογικού αποτελέσματος (ευθυμία ή μέθη), η επίτευξή του προϋποθέτει όλο και μεγαλύτερες καταναλώσεις αλκοολούχων ποτών. Η συνεχόμενη αύξηση του βαθμού ανοχής οδηγεί σταδιακά σε «σωματική εξάρτηση», δηλαδή σε εκδήλωση δυσάρεστων συμπτωμάτων, που ονομάζονται «στερητικά συμπτώματα», τα οποία εκδηλώνονται όταν δεν υπάρχουν επαρκή επίπεδα αλκοόλης στο αίμα. Καθώς ο οργανισμός έχει ανάγκη αλκοόλης όλο και υψηλότερων επιπέδων, είναι δυνατόν τα στερητικά συμπτώματα σε μερικές περιπτώσεις να εκδηλωθούν ακόμη και όταν η αλκοόλη βρίσκεται σε επίπεδα περίπου 100 mg %. Εντούτοις, ο όρος «αλκοολισμός» δεν πρέπει να θεωρείται συνώ-

νυμος με την εμφάνιση σωματικής εξάρτησης από το αλκοόλ. Ο αλκοολισμός είναι μια κατάσταση κατά την οποία δημιουργούνται στο άτομο προβλήματα υγείας, εργασίας και κοινωνικά προβλήματα με ενδεχόμενες νομικές προεκτάσεις, ανεξάρτητα από το κατά πόσον έχει αναπτυχθεί σωματική εξάρτηση στο αλκοόλ ή όχι. ∼ Ήπαρ και πεπτικό σύστημα. Η γνωστότερη και σημαντικότερη βλαπτική επίδραση της χρόνιας, πέραν της συνήθους μέτριας κατανάλωσης αλκοόλ, είναι η κίρρωση του ήπατος. Οι χρόνιοι χρήστες αλκοόλης έχουν κατά μέσο όρο 7,5 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να εκδηλώσουν ηπατική κίρρωση από ό,τι οι μη χρήστες, ενώ ειδικά οι άνδρες που κάνουν υψηλή κατανάλωση έχουν μέχρι και 13 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα. Η κίρρωση του ήπατος είναι το τελικό στάδιο μιας χρόνιας και συνήθως ασυμπτωματικής ηπατικής βλάβης, της καλούμενης αλκοολικής ηπατίτιδας. Η ευαισθησία των ατόμων στην ανάπτυξη κίρρωσης ποικίλλει σημαντικά. Σε δόσεις 60 - 80 γραμμαρίων αλκοόλ την ημέρα, μετά από 5 χρόνια, περίπου το 10 - 15% θα παρουσιάσει ηπατικό πρόβλημα. Η αύξηση της ποσότητας επιφέρει ταχύτερα την ηπατική βλάβη και σε μεγαλύτερο ποσοστό χρηστών. Επιπλέον, η χρήση αλκοόλ οδηγεί σε λιπώδη διήθηση του ήπατος και σε αύξηση της συχνότητας εμφάνισης πρωτοπαθούς καρκίνου του ήπατος. Στο πεπτικό σύστημα, η χρόνια υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε χρόνια ή οξεία παγκρεατίτιδα, έλκος στομάχου και δωδεκαδακτύλου, χρόνια γαστρίτιδα, ατροφική γαστρίτιδα, δυσαπορρόφηση βιταμινών, ασβεστίου, μαγνησίου κ.λπ. ∼ Καρκίνος. Η κατανάλωση αλκοόλ οδηγεί στην ανάπτυξη διαφόρων τύπων καρκίνων του πεπτικού συστήματος, όπως του στόματος, του φάρυγγα, του οισοφάγου, του ήπατος, του παγκρέατος κ.λπ. Ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του πεπτικού συστήματος είναι συνολικά τετραπλάσιος σε σχέση με τους μη χρήστες αλκοόλ. ∼ Νευρικό σύστημα. Στο νευρικό σύστημα, η υπερβολική και παρατεταμένη κατανάλωση αλκοόλ προκαλεί ποικίλες βλάβες του εγκεφάλου και των περιφερικών νεύρων. Οι βλάβες αυτές μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντικές αναπηρίες διαφόρων μορφών. Επιπλέον, μπορεί να εμφανισθούν επιληψία, περιφερική πολυνευροπάθεια και σύνδρομο Wernicke - Korsakoff. Ο σχετικός κίνδυνος για την επιληψία, ήδη από τη μεσαία κατανάλωση αλκοόλ, είναι μέχρι και 7,5 φορές μεγαλύτερος σε σύγκριση με αυτούς που δεν κάνουν χρήση αλκοόλ. Επίσης, η κατανάλωση αλκοόλ αυξάνει τη συχνότητα εκδήλωσης θανατηφόρων ή μη θανατηφόρων αγγειακών επεισοδίων του εγκεφάλου, με έναν σχετικό κίνδυνο που μπορεί να φτάσει στους άνδρες το 2,38, αλλά στις γυναίκες να προσεγγίζει το 8 (ο κίνδυνος δηλαδή είναι 8 φορές μεγαλύτερος). ΧΡΗΜΑ 59

Χ ρεπορτάζ ∼ 155 δισ. οι επιπτώσεις από το αλκοόλ! ∼ Ισχαιμική καρδιοπάθεια και διαβήτης. Είναι διαπιστωμένο ότι η μικρή ως μέτρια κατανάλωση αλκοόλ έχει θετικό προστατευτικό αποτέλεσμα στην πιθανότητα εμφάνισης ισχαιμικής καρδιοπάθειας, καθώς και σακχαρώδη διαβήτη. Εντούτοις, το θετικό αποτέλεσμα αντιστρέφεται όταν η κατανάλωση ξεπεράσει κατά μέσο όρο τα 40 γραμμάρια αλκοόλης την ημέρα για τις γυναίκες και τα 60 γραμμάρια για τους άνδρες. Στην υψηλότερη κατανάλωση οινοπνεύματος, παρατηρείται αύξηση του σχετικού κινδύνου για ισχαιμική καρδιοπάθεια, η οποία στους άνδρες μπορεί να φτάσει μέχρι το 65%. Παράλληλα, σε υψηλή κατανάλωση το αλκοόλ προκαλεί ταχυκαρδία, υπέρταση, καρδιακές αρρυθμίες και αλκοολική μυοκαρδιοπάθεια (WHO 2004).

∼ Κύηση. Η συστηματική κατανάλωση αλκοόλ προκαλεί στο έμβρυο σοβαρές βλάβες. Μπορούν να προκληθούν αυτόματη αποβολή, χαμηλό βάρος γέννησης, συγγενείς ανωμαλίες, νευρολογικές αναπηρίες, διανοητική καθυστέρηση, ηπατικές βλάβες κ.λπ. Οι βλάβες είναι συχνότερες όταν η κατανάλωση του αλκοόλ γίνεται κατά το πρώτο τρίμηνο της κύησης, κατά το οποίο, ακόμη και μια μέτρια κατανάλωση αλκοόλ (1 - 2 ποτά την ημέρα) μπορεί να οδηγήσει σε εμβρυϊκές βλάβες.

∼ Αναπνευστικό σύστημα. Η χρόνια χρήση αλκοόλ στο αναπνευστικό σύστημα μπορεί να προκαλέσει κρίσεις άπνοιας κατά τον ύπνο, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια από χημικό ερεθισμό των πνευμόνων, πνευμονία και καρκίνο του λάρυγγα και των πνευμόνων.

• η εμφάνιση αιματολογικών διαταραχών (αναιμία ή θρομβοπενία), • οι μυοσκελετικές διαταραχές (μυοπάθειες, οστεοπόρωση κ.λπ.), • οι διαταραχές της αναπαραγωγικής λειτουργίας (διαταραχές στύσης, μείωση όγκου και ποιότητας του σπέρματος κ.λπ.).

∼ Άλλες επιβλαβείς δράσεις του αλκοόλ στον οργανισμό. Μεταξύ των άλλων επιδράσεων του αλκοόλ στον οργανισμό περιλαμβάνονται:

ΜΕΙΖΟΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ Στις ΗΠΑ, οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι περισσότεροι από 300.000 αλκοολικοί είναι ηλικίας 13-18 ετών και οι μελέτες δείχνουν ότι οι έφηβοι στις αγροτικές περιοχές πίνουν τόσο συχνά όσο και οι έφηβοι των αστικών περιοχών. Από μελέτες έχει βρεθεί πως τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη, το 87% των αποφοίτων λυκείου έχουν κάνει χρήση αλκοόλ κάποια στιγμή στη ζωή τους, το 67% έχουν μεθύσει και το 51% μέθυσαν κατά τη διάρκεια του μήνα πριν από την έρευνα, ενώ σε άλλη μελέτη φάνηκε ότι το 50% των τελειοφοίτων έχουν οδηγήσει αυτοκίνητο μετά από χρήση αλκοόλ ή έχουν επιβιβασθεί σε όχημα που οδηγούσε μεθυσμένος οδηγός. Στις ευρωπαϊκές χώρες, η κατανάλωση αλκοόλ είναι αρκετά συχνή από τους εφήβους, με την Ελλάδα να κατέχει την τρίτη θέση μετά τη Δανία και τη Βρετανία. Τις καταστροφικές συνέπειες της άκριτης χρήσης του αλκοόλ δείχνει το γεγονός ότι στην Ευρώπη, ένας στους τέσσερις θανάτους μεταξύ των ηλικιών 15 – 29 συνδέεται, άμεσα ή έμμεσα, με το οινόπνευμα. Από στοιχεία ερευνών στην Ελλάδα προκύπτει ότι οι έφηβοι καταναλώνουν για πρώτη φορά αλκοόλ στην ηλικία των 12 ετών, ενώ ο μέσος όρος της ηλικίας που αρχίζουν οι νέοι να συμμετέχουν στην επικίνδυνη αυτή συνήθεια, διαμορφώνεται στα 16,2 χρόνια. Σε έρευνα του ΕΚΤΕΠΝ (Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης – Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά και την Τοξικομανία), το 97,6% των μαθητών δήλωσαν κατανάλωση αλκοόλ τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους και το 32% δήλωσαν 20 ή περισσότερες φορές το δωδεκάμηνο. Τα αγόρια αρχίζουν νωρίτερα τη σχέση τους με το αλκοόλ (15,1 ετών) σε σύγκριση με τα κορίτσια (17,3 ετών). Ένας στους τρεις νέους ηλικίας 16-18 ετών ισχυρίζεται ότι πίνει αλκοόλ τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, το 60 Ιούνιος 2013

17% ότι πίνει τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα και το 20% ότι καταναλώνει πάνω από 5 ποτήρια στο ίδιο χρονικό διάστημα. Από έρευνα της Π.Ο.Υ., κατά τη διάρκεια των ετών 2001-2002, σε δείγμα 1.324 νέων ηλικίας 15 ετών, διαπιστώθηκε πως το 23,4% των αγοριών και το 16,9% των κοριτσιών είχαν κάνει χρήση 2 ή περισσότερες φορές τον τελευταίο μήνα πριν την έρευνα. Στην Ελλάδα, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, η γεωγραφική προέλευση των μαθητών που καταναλώνουν αλκοόλ επικεντρώνεται στις ημιαστικές και αγροτικές περιοχές και μειώνεται στα αστικά κέντρα και ιδιαίτερα στη Θεσσαλονίκη (στοιχεία από έρευνα του ΕΠΙΨΥ – Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής το 1998, σε πανελλήνιο επίπεδο, με 8.500 μαθητές ηλικίας 13- 18 ετών).

✒

Της Αρτέμιδας Κ. Τσίτσικα*

8 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΛΚΟΟΛ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ 1. Τα Ελληνόπουλα γίνονται «γερά ποτήρια» από μικρά; Σύμφωνα με την Πανευρωπαϊκή έρευνα ESPAD, η οποία στην Ελλάδα πραγματοποιείται από το ΕΠΙΨΥ (Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής), παρατηρείται σημαντική αύξηση, διαχρονικά, των παιδιών που ξεκινούν τη χρήση αλκοόλ σε μικρή ηλικία (κάτω των 13 ετών). Τα ποσοστά των παιδιών που μέθυσαν για πρώτη φορά σε ηλικία κάτω των 13 ετών (πρώιμη μέθη) είναι 9% για τα αγόρια και 5% για τα κορίτσια - τα οποία ωστόσο είναι από τα χαμηλότερα σε σχέση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. 2. Πόσων χρονών ξεκινούν να πίνουν; Από την εμπειρία μας στη Μονάδα Εφηβικής Υγείας, αλλά και βασιζόμενοι σε στοιχεία ερευνών στην Ελλάδα, προκύπτει ότι τα Ελληνόπουλα ξεκινούν να πίνουν αλκοόλ γύρω στην ηλικία των 12 ετών. Γενικά, η χρήση και η κατάχρηση αλκοόλ στην εφηβεία εξακολουθεί να αποτελεί πρόβλημα στην Ευρώπη, αλλά και στην Ελλάδα. Σύμφωνα με την ESPAD, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ στον εφηβικό πληθυσμό παρουσιάζει αυξητική τάση από το 1998 έως το 2007 (ποσοστά 11,7% και 14,8% αντίστοιχα). Ενώ στους μαθητές στην Ευρώπη η μπύρα αποτελεί το κυρίαρχο ποτό, στην Ελλάδα πρώτα σε προτίμηση (24.8%) έρχονται τα ποτά με υψηλή περιεκτικότητα σε αλκοόλ (ουίσκι, βότκα). Σημαντική είναι ακόμη η πληροφορία ότι το αλκοόλ είναι η πρώτη εξαρτησιογόνος ουσία που δοκιμάζουν οι έφηβοι (μέσος όρος ηλικίας: 13,2 έτη). 3. Γιατί; Το αλκοόλ μπορεί να προσφερθεί για πρώτη φορά σε μια οικογενειακή γιορτή ή και από φίλους. Oι έφηβοι πίνουν συνήθως το Σαββατοκύριακο, στα πάρτι με φίλους, σε μικρές ή μεγάλες ομάδες φίλων ή στο σπίτι φίλου όταν λείπουν οι γονείς του. Η χρήση και κατάχρηση αλκοόλ στην εφηβεία είναι φαινόμενο πολυπαραγοντικό. Εξαρτάται από γενετικούς παράγοντες και από την κληρονομικότητα, το πόσο ευάλωτη είναι μια προσωπικότητα, την οικογένεια και τη λειτουργικότητά της, ενώ σημαντικό ρόλο στην εφηβεία παίζει και η πίεση από τους συνομηλίκους (peer pressure). 4. Η κατάσταση στο σπίτι μπορεί να οδηγήσει ένα παιδί στο αλκοόλ; Όταν στην οικογένεια υπάρχει κάποιος γονιός που πίνει ή όταν υπάρχουν οικονομικά, προσωπικά ή επικοινωνιακά προβλήματα, ενδεχομένως οι παράγοντες αυτοί να οδηγήσουν τον έφηβο στη χρήση αλκοόλ.

5. Η εφηβεία; Η εφηβεία αποτελεί από μόνη της μια περίοδο επαναστατικότητας, πειραματισμού και σημαντικής επιρροής από τους συνομηλίκους. Οι έφηβοι αρέσκονται να ακολουθούν «μόδες», να αποδεικνύουν στους συνομηλίκους τους ότι είναι θαρραλέοι και τολμηροί, και να υιοθετούν συμπεριφορές ενηλίκων. Οι έφηβοι είναι ευάλωτοι στις υπερβολές και συχνά τούς είναι δύσκολο να αυτοοριοθετούνται, με αποτέλεσμα να φτάνουν σε ακραίες συμπεριφορές, που συμπεριλαμβάνουν και τη χρήση και κατάχρηση αλκοολούχων ποτών. Επιπλέον, η χρήση αλκοόλ μπορεί να μειώσει το άγχος τους, να τους διευκολύνει κοινωνικά και να τους βοηθήσει να λειτουργήσουν σεξουαλικά. Ας μην ξεχνάμε ότι η χρήση αλκοόλ είναι καθόλα νόμιμη και συχνά παρουσιάζεται από τα ΜΜΕ με πολύ γοητευτικό τρόπο, χωρίς να αναφέρονται ή να τονίζονται οι αρνητικές συνέπειες της κατάχρησης. 6. Ποιο ποτό δοκιμάζουν συνήθως πρώτα; Συνήθως οι έφηβοι ξεκινούν με τα συσκευασμένα αλκοολούχα αναψυκτικά και ακολουθούν τα ποτά με υψηλή περιεκτικότητα σε αλκοόλη (βότκα, ουίσκι), η μπύρα και το κρασί. 7. Πώς πρέπει να αντιδράσουν οι οικογένειες; Το «κλειδί» για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της κατάστασης έγκειται στη σωστή ενημέρωση των γονέων, οι οποίοι κατακλύζονται από αντιφατικές πληροφορίες σχετικά με την επικινδυνότητα της χρήσης ουσιών από τους νέους. Οι ίδιοι οι γονείς θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η δική τους στάση απέναντι στο αλκοόλ αποτελεί πρότυπο για τη συμπεριφορά που θα αναπτύξει ο/η έφηβος/η. Καλό είναι να αποφεύγονται οι τακτικές εκφοβισμού, να ενθαρρύνεται ο αυτοσεβασμός του εφήβου και να αποθαρρύνονται οι συμπεριφορές χρήσης αλκοόλ επισημαίνοντας στον/στην έφηβο τις συνέπειες, που θα τον/την οδηγήσουν σε καταστάσεις αμηχανίας ή ντροπής. 8. Θα βοηθούσαν οι αυστηρότεροι έλεγχοι στα νυχτερινά μαγαζιά; Μέτρα απαγόρευσης ή τιμωρητικά μπορεί να έχουν κάποιο προσωρινό αποτέλεσμα, ωστόσο το «κλειδί» είναι η παιδεία. Οι γονείς είναι σημαντικό να καλύπτουν συναισθηματικά τα παιδιά και παράλληλα να εφαρμόζουν όρια και να ενημερώνουν. Το παράδειγμα που δίνουν οι ίδιοι έχει πολύ μεγάλη δύναμη. Στο σχολείο μεγάλη αποτελεσματικότητα έχουν οι εργασίες στις οποίες οι έφηβοι συμμετέχουν ενεργά και ενημερώνουν συνομηλίκους (peer education). Σημαντικά είναι ο έλεγχος της διαφήμισης, η ενημέρωση από τα ΜΜΕ και η δημιουργία εκπομπών για νέους. Ο έλεγχος στα κέντρα διασκέδασης και στα σημεία αγοράς των ποτών μπορεί να συμβάλει στο να μην είναι προσιτά τα ποτά στις ευαίσθητες ηλικίες. Χ

* Επιστ. Υπευθύνου της Μονάδας Εφηβικής Υγείας (ΜΕΥ), Β’ Παιδιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείου Παίδων «Π & Α Κυριακού» ΧΡΗΜΑ 61

62 Ioύνιος 2013

~ αφιέρωμα

ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΚΑΛΥΨΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ

Ο ΡΥΠΑIΝΩΝ « ΠΛΗΡΩΝΕΙ » Σύντομα βγαίνει σε διαβούλευση το σχέδιο της υπουργικής απόφασης για τη χρηματοοικονομική ασφάλεια

ρίσιμο στοίχημα» για τη χώρα μας χαρακτηρίζει ο κ. Μωυσής Κουρουζίδης, Ειδικός Γραμματέας Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας, την εφαρμογή της υποχρεωτικής χρηματοοικονομικής ασφάλειας που περιλαμβάνεται στην ευρωπαϊκή οδηγία «ο ρυπαίνων πληρώνει», η οποία θα διασφαλιστεί στην πράξη με την επικείμενη υπουργική απόφαση, που θα καθορίσει τους όρους εφαρμογής της και τις επαγγελματικές δραστηριότητες που θα υπαχθούν υποχρεωτικά σε αυτήν. Αν και η οδηγία της Ε.Ε. για την περιβαλλοντική προστασία εντάχθηκε στο εθνικό μας δίκαιο με προεδρικό διάταγμα το 2009, μέχρι σήμερα εκκρεμεί η υπουργική απόφαση για τη χρηματοοικονομική ασφάλεια έναντι της περιβαλλοντικής ζημιάς. Η απόφαση αυτή θα οδηγήσει τις επιχειρήσεις σε μια πιο υπεύθυνη στάση απέναντι στο περιβάλλον, σε επίπεδο πρόληψης και αποκατάστασης των ζημιών που προκαλούν, αλλά ταυτόχρονα θα δημιουργήσει και το κατάλληλο έδαφος για την ανάπτυξη της περιβαλλοντικής ασφάλισης στην Ελλάδα, στην οποία δραστηριοποιούνται αρκετές εταιρείες. Η εξέλιξη αυτή φαίνεται πως δεν είναι ιδιαίτερα μακρινή, καθώς η Ειδική Γραμματεία ήδη σχεδιάζει μέσα στον Μάιο να αποστείλει ολοκληρωμένη έκθεση στα αρμόδια όργανα της Ε.Ε. σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας, και σύντομα αναμένεται να τεθεί σε διαβούλευση το σχέδιο της υπουργικής απόφασης για τη χρηματοοικονομική ασφάλεια. Όπως μας αναφέρει ο κ. Κουρουζίδης: «Η Οδηγία 2004/35/ΕΚ εν-

σωματώθηκε στην εθνική νομοθεσία με το προεδρικό διάταγμα 148/2009 “Περιβαλλοντική ευθύνη για την πρόληψη και την αποκατάσταση των ζημιών στο περιβάλλον - Εναρμόνιση με την οδηγία 2004/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 21ης Απριλίου 2004, όπως ισχύει” (ΦΕΚ 190 Α). Αρμόδια εποπτεύουσα και συντονιστική Αρχή για την εφαρμογή της Οδηγίας για την περιβαλλοντική ευθύνη στην Ελλάδα (Οδηγία 2004/35/ΕΚ) είναι το Συντονιστικό Γραφείο Αντιμετώπισης Περιβαλλοντικών Ζημιών (ΣΥΓΑΠΕΖ) της Ειδικής Γραμματείας Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΥΠΕΚΑ. Το αρμόδιο Συντονιστικό Γραφείο Αντιμετώπισης Περιβαλλοντικών Ζημιών της ΕΓΕΠΕ έχει επεξεργαστεί ένα σχέδιο υπουργικής απόφασης το οποίο θα τεθεί σύντομα προς διαβούλευση πριν από τη έκδοση της ΚΥΑ. Το σχέδιο αυτό στηρίχθηκε στα πορίσματα της ομάδας εργασίας που είχε συσταθεί το 2012 για το θέμα της ασφάλισης των δραστηριοτήτων του παραρτήματος ΙΙΙ του προεδρικού διατάγματος 148/2009 και είχε καταλήξει σε κάποια πορίσματα τα οποία και ελήφθησαν υπόψιν στο υπό επεξεργασία σχέδιο. Επιπλέον το ΣΥΓΑΠΕΖ έχει ήδη προετοιμάσει ολοκληρωμένη έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της Οδηγίας για την περιβαλλοντική ευθύνη στην Ελλάδα, η οποία θα αποσταλεί προς τα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εντός του Μαΐου τ.ε., ενώ παράλληλα θα αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του ΥΠΕΚΑ. Ειδικότερα, σχετικά με τη χρηματοοικονομική ασφάλεια και τις αλΧΡΗΜΑ 63

Χ αφιέρωμα ~ Ασφαλιστική κάλυψη περιβαλλοντικής ευθύνης λαγές που αυτή θα επιφέρει όσον αφορά την περιβαλλοντική προστασία, προσθέτει πως «η υποχρεωτική χρηματοοικονομική ασφάλεια (και εδώ σημειώνουμε ότι μπορεί να παρέχεται ως ασφάλιση ή εγγύηση) θα διασφαλίσει στην πράξη την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει». Επισημαίνεται ότι ο υπεύθυνος φορέας εκμετάλλευσης είναι υπεύθυνος για το συνολικό κόστος αποκατάστασης. Μέχρι στιγμής η υποχρεωτική ασφάλιση ισχύει για τις εργασίες διαχείρισης αποβλήτων με βάση την κείμενη νομοθεσία. Με την εφαρμογή της υποχρεωτικής ασφάλισης σε όλες τις δραστηριότητες του παραρτήματος ΙΙΙ του προεδρικού διατάγματος θα δημιουργηθεί μια κατάσταση winwin αφενός για τις επιχειρήσεις και αφετέρου για τη διοίκηση και τις ασφαλιστικές εταιρείες. Οι επιχειρήσεις, ανάλογα με το ύψος της περιβαλλοντικής ασφάλισης, θα έχουν τουλάχιστον μία minimum κάλυψη για την αντιμετώπιση περιβαλλοντικών ζημιών που τυχόν προκαλέσουν. Βασική προϋπόθεση, καταρχάς, αποτελεί η τήρηση της περιβαλλοντικής τους άδειας και της νομοθεσίας εν γένει, καθώς και η λήψη τυχόν προληπτικών μέτρων που κρίνονται απαραίτητα. Στις περιπτώσεις που προκληθεί περιβαλλοντική ζημιά, θα είναι σε θέση να αντεπεξέλθουν στην οικονομική επιβάρυνση που θα απαιτηθεί για την αποκατάστασή της. Από την άλλη πλευρά, η ασφάλιση αποτελεί εχέγγυο για τη διοίκηση και διασφαλίζεται ο σκοπός του προεδρικού διατάγματος που είναι η αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημιάς από τον υπεύθυνο που την προκάλεσε. Η εφαρμογή της Οδηγίας για την περιβαλλοντική ευθύνη αποτελεί για τη χώρα μας ένα κρίσιμο στοίχημα, ιδιαίτερα στην περίοδο της κρίσης». ΤΙ ΑΝΑΦΕΡΕΙ Η ΟΔΗΓΙΑ Με την παρούσα δυσχερή οικονομική κατάσταση για τις επιχειρήσεις, τα μειωμένα κεφάλαια και την ιδιαίτερα περιορισμένη χρημα-

64 Ioύνιος 2013

τοδότηση από τις τράπεζες καθίσταται αμφίβολη η δυνατότητα των επιχειρήσεων να ανταποκριθούν στην αποκατάσταση των περιβαλλοντικών ζημιών που μπορεί να προκαλέσουν. Στόχος της Ε.Ε. με την Οδηγία «ο ρυπαίνων πληρώνει» ήταν να διευρύνει αφενός τις υποχρεώσεις των εν δυνάμει ρυπαντών προς το περιβάλλον και να διασφαλίσει ότι θα αναλάβουν το κόστος της αποκατάστασης του περιβάλλοντος. Πέρα από την υποχρέωση του «ρυπαίνοντος» να αποκαταστήσει τη ζημία που έχει προκληθεί από την επιχείρησή του στο έδαφος και τους υδροφόρους ορίζοντες, καθορίζεται ότι πρέπει να αποκατασταθεί και η ζημία προς τους φυσικούς οικοτόπους και τα προστατευόμενα είδη. Επίσης η επιχείρηση είναι υποχρεωμένη να αποκαταστήσει τη ζημιά που θα προκληθεί μετά από χρόνια, ακόμα και αν έχει μεταφέρει τις εγκαταστάσεις της σε άλλη περιοχή. Ως «περιβαλλοντική ζημία» νοείται: α. Η ζημία προστατευόμενων ειδών και φυσικών οικότοπων: οποιαδήποτε ζημία έχει σημαντικά δυσμενείς συνέπειες για την επίτευξη ή τη συντήρηση της ευνοϊκής κατάστασης διατήρησης αυτών των οικότοπων ή ειδών. Η σημασία αυτών των συνεπειών πρέπει να αξιολογείται σε σχέση με την αρχική τους κατάσταση. β. Η ζημία των υδάτων: οποιαδήποτε ζημία επηρεάζει δυσμενώς, σε σημαντικό βαθμό, την οικολογική, χημική ή/και ποσοτική κατάσταση ή/και το οικολογικό δυναμικό. γ. Η ζημία του εδάφους, ήτοι οποιαδήποτε ρύπανση του εδάφους που δημιουργεί σοβαρό κίνδυνο δυσμενών συνεπειών για την ανθρώπινη υγεία, ως αποτέλεσμα της άμεσης ή έμμεσης εισαγωγής εντός του εδάφους, επί του εδάφους ή στο υπέδαφος, ουσιών, παρασκευασμάτων, οργανισμών ή μικροοργανισμών.

AIG, HDI GERLING, ΚΑΡΑΒΙΑΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΚΑΙ ΟΜΝΥΩ μιλούν για την ασφάλιση περιβαλλοντικής ευθύνης Χ_Ποια είναι τα οφέλη της ασφάλισης για περιβαλλοντικούς κινδύνους; Ποιους κινδύνους καλύπτει; Μιχάλης Ιωαννίδης, Underwriting Manager, Casualty, Environmental, Aviation Profit Centers, AIG: Θα έθετα την ερώτηση διαφορετικά, καθώς το ζητούμενο εδώ δεν είναι τα οφέλη για μια επιχείρηση, αλλά το ρίσκο που παίρνει, αμελώντας τους συγκεκριμένους κινδύνους. Μια πιθανή μόλυνση στο περιβάλλον έχει συνέπειες που επηρεάζουν άμεσα τόσο τον ισολογισμό όσο και την εταιρική φήμη. Διανύουμε άλλωστε την εποχή στην οποία μιλάμε ολοένα και περισσότερο για αειφόρο ανάπτυξη και υπεύθυνο επιχειρείν. Υπό αυτό το πρίσμα, η ασφάλιση της περιβαλλοντικής ευθύνης μπορεί να προστατεύσει ουσιαστικά τη βιωσιμότητα της εταιρείας, με καλύψεις όπως η αποκατάσταση της βιοποικιλότητας, τα έξοδα υπεράσπισης απαιτήσεων και οι δαπάνες πρόληψης και μετριασμού των επιπτώσεων από ρύπανση ή περιβαλλοντική ζημία. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η κάλυψη όχι μόνο για αιφνίδια, αλλά και για σταδιακή ρύπανση, το κόστος καθαρισμού ιδίων, αλλά και τρίτων εγκαταστάσεων, καθώς και οι υλικές ζημιές και οι σωματικές βλάβες τρίτων. Προαιρετικά, η ασφάλιση μπορεί να καλύψει έξοδα διακοπής εργασιών, καθώς και περιβαλλοντική ζημία που σχετίζεται με μεταφορά προϊόντων ή αποβλήτων, καθώς και κατασκευαστικών έργων. Ελίνα Παπασπυροπούλου, Διευθύντρια Ασφαλίσεων Casualty/Specialty, HDI-Gerling Hellas: Η ασφάλιση αποζημιώνει τις επιχειρήσεις για τις απαιτήσεις που συνδέονται με περιβαλλοντική ζημία και προκύπτουν σύμφωνα με το ελληνικό προεδρικό διάταγμα 148/2009, το οποίο ενσωματώνει την κοινοτική οδηγία 2004/35/ΕΚ. Στη χώρα μας οι καλύψεις αστικής ευθύνης των επιχειρήσεων, μέχρι σήμερα, συνδέονταν με απαιτήσεις του αστικού δικαίου και κάλυπταν, μόνο μερικώς, τη συνολική περιβαλλοντική ευθύνη των επιχειρήσεων. Πλέον με την ολοκληρωμένη ασφάλιση περιβαλλοντικής ευθύνης, ο ασφαλισμένος καλύπτεται για ζημίες στο περιβάλλον που απορρέουν από τη δραστηριότητά του (από τις εγκαταστάσεις και τη λειτουργία της επιχείρησης καθώς και τα προϊόντα της) και τις οποίες θα κληθεί να αποκαταστήσει. Η μετακύλιση της οικονομικής ευθύνης στις επιχειρήσεις σημαίνει και την αναπόφευκτη ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών ζητημάτων στις επιχειρησιακές λειτουργίες. Επομένως, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς την αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής υποβάθμισης στη χώρα μας. Άρης Μακρής, Υπεύθυνος Πωλήσεων και Marketing στην «Καραβίας & Συνεργάτες»: Το περιβάλλον στο παρελθόν δεν αποτελούσε προστατευόμενο αγαθό για τον άνθρωπο, διότι δεν υπήρχε το νομοθετικό πλαίσιο το οποίο θα καθιστούσε, περιβαλλοντικά και οικονομικά, υπεύθυνους τους φορείς εκμετάλλευσης, για να αναλάβουν το κόστος πρόληψης και αποκατάστασης μιας ζημιάς στο περιβάλλον. Η ευθύνη των φορέων εκμετάλλευσης περιοριζόταν μόνο στην ευθύνη έναντι τρίτων. Έτσι η ασφάλιση για περιβαλλοντικούς κινδύνους ουσιαστικά έχει κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο, αφενός γιατί μέσω της πρόληψης επιτυγχάνεται η προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και οικονομικό γιατί σε περίπτωση ζημιάς μεταβιβάζεται το κόστος αποκατάστασης στον ασφαλιστή. Αυτός άλλωστε είναι και ο

λόγος που προτείνονται υψηλά όρια κάλυψης, καθόσον το ανασφάλιστο μέρος “κοστίζει” πολύ ακριβά. Συνοπτικά, περιλαμβάνονται καλύψεις όπως: ∼ Τα έξοδα απορρύπανσης (πρωτογενής, συμπληρωματική και αντισταθμιστική) επιβάλλονται από αρμόδια Αρχή ή από τρίτους ∼ Βαθμιαία, αιφνίδια και ατυχηματική ρύπανση ∼ Απαιτήσεις τρίτων μερών για σωματικές βλάβες και ζημιές σε περιουσίες τρίτων ∼ Τα νομικά έξοδα Κωνσταντίνος Βαλαβάνης, Διευθύνων Σύμβουλος της ΟΜΝΥΩ: Η ασφάλιση για περιβαλλοντικούς κινδύνους καλύπτει, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή (Οδηγία 2004/35/ΕΚ) και εθνική νομοθεσία (Π.Δ. 148/2009, όπως τροποποιήθηκε με τον Ν. 4014/2011), τη διασπορά, απελευθέρωση, διαρροή στερεού, υγρού ή αέριου στοιχείου, το οποίο μπορεί να ρυπάνει το έδαφος, την ατμόσφαιρα, τα ύδατα εντός ή εκτός των εγκαταστάσεων του ασφαλισμένου. Η περιβαλλοντική ασφάλιση καλύπτει τα ακόλουθα έξοδα τα οποία βαρύνουν τον φορέα της ρυπαίνουσας εγκατάστασης που υπάγεται στις διατάξεις της Οδηγίας 2004/35: ∼ Ενέργειες για τον περιορισμό και την πρόληψη της ρύπανσης ∼ Ενέργειες για τη διερεύνηση και διαπίστωση της ρύπανσης ∼ Κόστος καθαρισμού εδαφών, υδάτων: υπόγειων και επιφανειακών, αποκομιδής, απομάκρυνσης των ρύπων ∼ Παρακολούθηση του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα ∼ Αποκατάσταση των προστατευομένων ειδών – βιοτόπων Επισημαίνεται ότι δεν καλύπτονται ζημίες και έξοδα από: ∼ Πόλεμο, τρομοκρατικές ενέργειες ∼ Ποινές, πρόστιμα ∼ Ηθελημένες πρακτικές που εύλογα αναμένεται να προξενήσουν ζημία ∼ Μη συμμόρφωση με αποφάσεις αρμοδίων αρχών και με τη νομοθεσία ∼ Εκπομπή ρύπων εντός των ορίων της άδειας λειτουργίας ∼ Γνωστές προϋπάρχουσες συνθήκες ρύπανσης Χ_Σήμερα εκκρεμεί η υπουργική απόφαση για τη χρηματοοικονομική ασφάλεια έναντι της περιβαλλοντικής ζημιάς, προκειμένου να εφαρμοστεί πλήρως η Ευρωπαϊκή Οδηγία στη χώρα μας. Τι θα αλλάξει με την έκδοση της απόφασης; Κωνσταντίνος Βαλαβάνης: Με την έκδοση της εκκρεμούσας υπουργικής απόφασης, θα καθορισθούν οι επαγγελματικές δραστηριότητες που θα υπαχθούν υποχρεωτικά, και σταδιακά έως το 2015, σε καθεστώς χρηματοοικονομικής ασφάλειας, σύμφωνα με το άρθ. 14 του Π.Δ. 148/2009. Επιπλέον, θα προσδιορισθεί το μέγιστο ποσό χρηματοοικονομικής εγγύησης. Η υπουργική απόφαση αναμένεται να τεθεί από το ΥΠΕΚΑ σε διαβούλευση στο άμεσο μέλλον. Άρης Μακρής: Σκοπός του Π.Δ. 148/2009 είναι η διαμόρφωση ενός πλαισίου για την περιβαλλοντική ευθύνη, βάσει της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει», με σκοπό την πρόληψη και την αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημίας. Επομένως οι φορείς εκμετάλλευσης επαγΧΡΗΜΑ 65

Χ αφιέρωμα ~ Ασφαλιστική κάλυψη περιβαλλοντικής ευθύνης γελματικών δραστηριοτήτων, οι οποίες προκαλούν περιβαλλοντική ζημία καθίστανται οικονομικά υπόχρεοι για την αποκατάσταση της ζημίας ή για τη λήψη των απαραίτητων προληπτικών μέτρων για επικείμενη απειλή περιβαλλοντικής ζημιάς. Με την έκδοση της απόφασης θα λήξει η περίοδος του «περιβαλλοντικού εφησυχασμού». Θα υπάρξει ανάγκη ουσιαστικής αξιολόγησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και εκτίμησής τους και ολοκληρωμένη διαχείριση. Θα επιλεγούν τα κατάλληλα χρηματοοικονομικα «εργαλεία», περιλαμβανομένης της ασφάλισης. Μιχάλης Ιωαννίδης: Η Ευρωπαϊκή Οδηγία ουσιαστικά δημιουργεί ένα κοινό νομικό πλαίσιο σε όλες τις χώρες, με κύριο στόχο την πρόληψη και αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ρύπανσης, εφαρμόζοντας την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει». Πρακτικά αυτό μεταφράζεται σε αντικειμενική ευθύνη, αλλά και αυστηρότερες υποχρεώσεις για τις επιχειρήσεις, καθώς θα πρέπει να πάρουν μέτρα τόσο για την πρόληψη όσο και κατά τη διάρκεια μιας ζημιάς. Ωστόσο, η εκκρεμότητα αποσαφήνισης των υποχρεώσεων ασφάλισης δεν μεταθέτει την ημερομηνία εφαρμογής της Οδηγίας, που για την Ελλάδα είναι η 30ή Απριλίου 2007, με βάση το σχετικό προεδρικό διάταγμα. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι από αυτήν την ημερομηνία «τρέχει» ήδη η νομική ευθύνη των επιχειρήσεων έναντι του περιβάλλοντος και συνεπώς οι επιχειρήσεις που δεν ασφαλίζονται για περιβαλλοντική ευθύνη θα κληθούν να καταβάλουν μόνες τους το κόστος και τις αποζημιώσεις σε περίπτωση ρύπανσης. Ελίνα Παπασπυροπούλου: Η Κοινοτική Οδηγία και η ενσωμάτωσή της στη χώρα μας ήδη έχει φέρει στο προσκήνιο το ζήτημα της περιβαλλοντικής ευθύνης των επιχειρήσεων. Η έκδοση της απόφασης θα σημάνει αλλαγές για την ασφαλιστική αγορά, καθώς πλέον θεσπίζεται υποχρεωτική χρηματοοικονομική ασφάλεια (ιδιωτική ασφάλιση ή άλλης μορφής χρηματοοικονομική εγγύηση) για την κάλυψη της ευθύνης. Παρόλο που το σχετικό προεδρικό διάταγμα έχει εκδοθεί από το 2009, εξακολουθεί να εκκρεμεί η σχετική κοινή υπουργική απόφαση για τον προσδιορισμό των όρων της ασφάλειας. Η εκτίμησή μας είναι ότι η σχετική ευθύνη θα καλυφθεί κυρίως από την ασφαλιστική αγορά. Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, βρισκόμαστε σε αναμονή για την ανάπτυξη των προσαρμοσμένων ασφαλιστικών λύσεων που θα καλύπτουν πλήρως τις επιχειρήσεις σύμφωνα με όσα ορίζονται στην απόφαση. Από την εμπειρία της HDI-Gerling σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπου ήδη προσφέρεται εξειδικευμένη περιβαλλοντική κάλυψη, έχουμε αποκτήσει μια αρκετά ολοκληρωμένη εικόνα των επερχόμενων αλλαγών.

Ελίνα Παπασπυροπούλου: Ο κλάδος παρουσιάζει σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης, λαμβανομένων υπόψιν και των ιδιαίτερα χαμηλών ποσοστών ασφάλισης για περιβαλλοντικούς κινδύνους που υπάρχουν αυτήν τη στιγμή στην Ελλάδα. Το πεδίο εφαρμογής είναι ιδιαίτερα ευρύ, καθώς η κάλυψη απευθύνεται σε μεγάλο βαθμό επιχειρήσεων και δεν αποτελεί μόνο αντικείμενο της (βαριάς) βιομηχανίας. Θεωρούμε πως για να αναπτυχθεί με βιώσιμη προοπτική ο κλάδος, απαιτείται συντηρητική αντιμετώπιση και κοστολόγηση των σχετικών ασφαλιστηρίων, ιδιαίτερα καθώς δεν υπάρχει προηγούμενη εγχώρια εμπειρία για την αξιολόγηση και τιμολόγηση των κινδύνων. Η διεθνής ασφαλιστική αγορά έχει καταδείξει ότι το ύψος στο οποίο ενδέχεται να ανέλθουν οι περιβαλλοντικές ζημίες απαιτεί υψηλά όρια κάλυψης που λίγες εταιρείες μπορούν να προσφέρουν. Μιχάλης Ιωαννίδης: Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε ένα σταδιακά αυξανόμενο ενδιαφέρον για την ασφάλιση περιβαλλοντικής ευθύνης, κάτι που δίνει και αρκετά ευοίωνες προοπτικές για περαιτέρω ανάπτυξη του κλάδου. Ενώ μέχρι πρότινος υπερίσχυε η λανθασμένη αντίληψη πως η συγκεκριμένη ασφάλιση αφορά μόνο σε βιομηχανίες και μεγάλες παραγωγικές μονάδες, πλέον είναι σαφές πως οι κλάδοι στους οποίους απευθύνεται είναι πολύ περισσότεροι. Ουσιαστικά, η περιβαλλοντική ευθύνη αφορά σε πάσης φύσης επιχειρηματικές εγκαταστάσεις, όπως παραγωγικές, αποθηκευτικές, εμπορικές, διαχείρισης αποβλήτων ή ακόμη και γεωργικές ή κτηνοτροφικές μονάδες. Πέρα από τις εγκαταστάσεις, είναι εξίσου απαραίτητη για τον κλάδο των μεταφορών και των logistics, καθώς και για τα κατασκευαστικά έργα. Κωνσταντίνος Βαλαβάνης: Οι προοπτικές ανάπτυξης του κλάδου είναι, στην παρούσα συγκυρία, πολύ σημαντικές για τους ακόλουθους λόγους: 1. Οι περιβαλλοντικοί έλεγχοι θα αυξηθούν και θα συστηματικοποιηθούν στο άμεσο μέλλον, με την εφαρμογή του Ν. 4014/2011 για την περιβαλλοντική αδειοδότηση. Συγκεκριμένα: α) Οι περιβαλλοντικοί ελεγκτές θα πλαισιωθούν από εξουσιοδοτημένους ιδιώτες ελεγκτές, β) οι επιχειρήσεις θα έχουν ηλεκτρονική ταυτότητα αναρτημένη στο διαδίκτυο όπου θα παρουσιάζεται η περιβαλλοντική τους συμπεριφορά, γ) οι έλεγχοι θα σχεδιάζονται και θα γίνονται σε συστηματική βάση και όχι μόνον κατόπιν καταγγελίας, όπως συνήθως συμβαίνει σήμερα, δ) οι προβλεπόμενες κυρώσεις θα αυξηθούν. 2. Με την εφαρμογή του Ν.4042/2012 για την ποινική προστασία του περιβάλλοντος θα εφαρμοσθούν αυστηρότερες ποινικές κυρώσεις.

Χ_Ποιες είναι οι προοπτικές ανάπτυξης αυτού του κλάδου; Άρης Μακρής: Αρχικά, ο κλάδος των περιβαλλοντικών ευθυνών αποτελεί μια τεράστια πρόκληση για όλες τις βαθμίδες της ασφαλιστικής αγοράς (ασφαλιστικές εταιρείες, μεσίτες κ.ά.). Βέβαια απαιτείται άριστη γνώση του αντικειμένου, συνεχής ενημέρωση της νομοθεσίας, συζήτηση και ανάλυση με τους παράγοντες της βιομηχανίας και με εξειδικευμένους συμβούλους, προκειμένου η ασφάλιση να ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες του ασφαλισμένου. Έχοντας ως δεδομένο το ότι η πλειονότητα των φορέων εκμετάλλευσης είναι εν δυνάμει ρυπαντές, αντιλαμβανόμαστε ότι τα περιθώρια ανάπτυξης είναι τεράστια, αλλά και η ευθύνη του ασφαλιστικού κλάδου αυξημένη. 66 Ioύνιος 2013

Χ_Σε τι διαφέρει ο κλάδος στην Ελλάδα σε σχέση με το εξωτερικό; Ελίνα Παπασπυροπούλου: «Στη χώρα μας διαπιστώνονται ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τα οποία μάλλον δυσχεραίνουν την ανάληψη των περιβαλλοντικών κινδύνων από τις ασφαλιστικές εταιρείες. Σε αυτά περιλαμβάνεται η δυσκολία αντικειμενικής αποτύπωσης της κατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος, αλλά και παράμετροι όπως ο μεγάλος αριθμός προστατευόμενων περιοχών, τα φαινόμενα διασυνοριακής μόλυνσης, το πρόβλημα της αναδρομικής κάλυψης για προϋπάρχοντα περιστατικά, κ.ά. Το επίπεδο της συνεργασίας μεταξύ των κρατικών φορέων και της ασφαλιστικής αγοράς αποτελεί

καθοριστικό παράγοντα για την πορεία του συγκεκριμένου κλάδου. Σε κάθε περίπτωση, όπως και στις αγορές του εξωτερικού, έτσι και στη χώρα μας, η περιβαλλοντική ασφάλιση απαιτεί επιστημονική διαδικασία αξιολόγησης και διαχείρισης κινδύνου, που αναλύει την περιβαλλοντική επίδοση της κάθε επιχείρησης και τους συνδεόμενους με αυτήν περιβαλλοντικούς κίνδυνους. Στην HDI-Gerling, με τη συμβολή εξειδικευμένων και έμπειρων στελεχών Risk Engineers, χρησιμοποιούμε μελέτες αξιολόγησης επικινδυνότητας και προτείνουμε τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων προστασίας, πρόληψης και ελαχιστοποίησης των ζημιών σε κάθε μεμονωμένο πελάτη, παράγοντες που αποτελούν τη βάση για τους όρους του ασφαλιστηρίου». Μιχάλης Ιωαννίδης: Σε ό,τι αφορά την πληρότητα του ασφαλιστικού προγράμματος, δεν υπάρχει κάποια διαφοροποίηση. Η βασική διαφορά έχει να κάνει με τα χρόνια στα οποία υφίσταται ο συγκεκριμένος κλάδος, καθώς στο εξωτερικό μετρά πάνω από τρεις δεκαετίες. Ωστόσο, αυτή ακριβώς η χρονική διαφορά μάς έχει προσφέρει εξαιρετικά επίπεδα τεχνογνωσίας και εμπειρίας στον συγκεκριμένο τομέα, από χώρες πολύ πιο ώριμες στον κλάδο της περιβαλλοντικής ευθύνης. Έτσι είμαστε σε θέση να προσφέρουμε ό,τι προσφέρουν οι χώρες του εξωτερικού σε επίπεδα καλύψεων, ορίων και εξυπηρέτησης σε αποζημιώσεις, συνδυάζοντάς τα με βαθιά γνώση της τοπικής αγοράς. Άρης Μακρής: Ο κλάδος περιβαλλοντικών ευθυνών δεν είναι άγνωστος στην αγορά του εξωτερικού. Στην Ευρώπη, η ασφάλιση ρύπανσης υπάρχει τις τελευταίες δύο δεκαετίες, αρχικά για την κάλυψη «τυχαίου και αιφνίδιου περιστατικού», ως επέκταση των ασφαλιστηρίων γενικής αστικής ευθύνης. Η Κοινοτική Οδηγία διαμόρφωσε ένα νέο τοπίο, με ασφαλιστήρια που ανταποκρίνονται στη νομοθεσία και χωρίς να στέκονται όμως αποκλειστικά σε αυτήν. Στην Ελλάδα ο κλάδος βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο, με μικρό αριθμό ασφαλιστικών εταιρειών/μεσιτών, είτε παρέχοντας ολοκληρωμένη κάλυψη ρύπανσης είτε περιορισμένη και για συγκεκριμένες δραστηριότητες. Κωνσταντίνος Βαλαβάνης: Τα ελάχιστα που απαιτούνται στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης προβλέπονται στην Κοινοτική Οδηγία 2004/35/ΕΚ. Με βάση την ανωτέρω Οδηγία λειτουργούν τα κράτημέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από χώρα σε χώρα μπορεί να υπάρχουν διαφορές στην εφαρμογή της Οδηγίας ανάλογα με τις απαιτήσεις, τις ανάγκες του κάθε κράτους ή το εφαρμοστέο δίκαιο. Στις ΗΠΑ, κατά παράδοση, τα θέματα αυτά ρυθμίζονται πιο αυστηρά, αλλά και εκεί η εφαρμογή εξαρτάται από τους νόμους της κάθε πολιτείας (π.χ. η Καλιφόρνια έχει αυστηρότερους νόμους από τη Ν. Υόρκη). Στην Ελλάδα την αρμοδιότητα για την εφαρμογή της Οδηγίας για την περιβαλλοντική ευθύνη έχει το ΥΠΕΚΑ, και ειδικότερα η Ειδική Γραμματεία Επιθεώρησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η οποία συστάθηκε ως ενιαίος διοικητικός φορέας με τον Ν. 3818/2010 (αρθρ. 6) και σε αυτήν υπάγεται το Συντονιστικό Γραφείο Αντιμετώπισης Περιβαλλοντικών Ζημιών (ΣΥ.Γ.Α.ΠΕ.Ζ.) (αρθρ. 6 του Π.Δ. 148/2009), το οποίο λειτουργεί σε κεντρικό επίπεδο. Παράλληλα, έχουν συσταθεί, με αποφάσεις των Γενικών Γραμματέων Αποκεντρωμένης Διοίκησης, στις 13 περιφέρειες της χώρας, Περιφερειακές Επιτροπές Αντιμετώπισης Περιβαλλοντικών Ζημιών. Το 2012 συστάθηκε Γνωμοδοτική Επιτροπή που επικουρεί το ΣΥΓΑΠΕΖ στο έργο του. Χ ΧΡΗΜΑ 67

Χ ρεπορτάζ

ΤΙΤΛΟΣ ΜΥΘΟΣ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ

ΤΙΤΛΟΣ ΣΤΟΧΕΥΕΙ ΝΑ ΦΤΑΣΕΙ ΣΤΟ 20%ΤΙΤΛΟΣ ΤΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΩΝ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΤΗΣ Lead

Σχεδιασμό για την επίτευξη εξαγωγικής δραστηριότητας της τάξης του 20% σε βάθος τριετίας, από 15% που είναι σήμερα, έχει πραγματοποιήσει η διοίκηση της «Μύθος Ζυθοποιία».

υτήν τη στιγμή, η «Μύθος» εξάγεται σε 40 χώρες, με τη μεγαλύτερη δυναμική να εμφανίζει η Αγγλία και η Αυστραλία, ενώ καλή πορεία έχει και η Κύπρος. Όμως το μεγάλο «στοίχημα» σε ό,τι αφορά το εξαγωγικό άνοιγμα της «Μύθος» είναι η διείσδυση στην αγορά της Κίνας, για την οποία η διοίκηση της εταιρείας ετοιμάζει άμεσα, μέσα στο τρέχον έτος, σχέδιο επέκτασης. Σε ό,τι αφορά τα οικονομικά στοιχεία, η «Μύθος Ζυθοποιία» εμφανίζει οικονομική σταθερότητα και θετικούς οικονομικούς δείκτες. Συγκεκριμένα, κατά τη χρήση του 2012, παρουσίασε σταθερό τζίρο, ✒ που ανήλθε σε 84.751 εκατ. ευρώ, εμφανίζοντας οριακή πτώση κατά από 0,3% σε σχέση με το 2011. τον ????? Παράλληλα, τα κέρδη, προ φόρων, της «Μύθος Ζυθοποιία» το 2012 ανήλθαν σε 3,217 εκατ. ευρώ, εμφανίζοντας σχετική κάμψη σε σχέση με τη χρήση του 2011. Η πτώση στην κερδοφορία οφείλεται στις αποσβέσεις των αυξημένων επενδύσεων που πραγματοποιεί η εταιρεία, καθώς και στις σημαντικές προωθητικές ενέργειες και την πολιτική προσφορών που υλοποιεί προς τους καταναλωτές. Αποτέλεσμα των προσπαθειών της εταιρείας είναι η εκ νέου αύξηση του μεριδίου που κατέχει στην αγορά, που για το 2012 υπολογίζεται σε ποσοστό 16,8%. Παράλληλα, η «Μύθος Ζυθοποιία» εμφανίζει βελτίωση στην εικόνα των δεικτών ρευστότητας και χρηματοοικονομικής θέσης στη χρήση του 2012. Θετικά επίσης εμφανίζονται τα αποτελέσματα του α’ τετραμήνου του 2013 για την «Μύθος Ζυθοποιία», καθώς επιτεύχθηκε διψήφια αύξηση όγκου πωλήσεων και κερδοφορίας, σε μια αγορά που κινείται πτωτικά με ποσοστό της τάξης του 4%. Η υλοποίηση του στοχευμένου επιχειρηματικού σχεδιασμού και η ακολουθούμενη στρατηγική της «Μύθος Ζυθοποιία» έχει συμβάλει σε βάθος τετραετίας στη σταθεροποίηση σε επίπεδα κερδοφορίας για την εταιρεία και σε αύξηση του τζίρου της σε ποσοστό 31%. Δυναμικά εξελίσσεται επίσης το πλάνο επενδύσεων, ύψους 50 εκατ. ευρώ, που έχει ανακοινώσει η «Μύθος Ζυθοποιία» έως το 2015. Ειδικότερα, η εταιρεία, με μηδενικό τραπεζικό δανεισμό, έχει ήδη ολοκληρώσει κατά 75-80% το επενδυτικό της πλάνο. Επίκεντρο των επενδύσεων αποτελούν ο εκσυγχρονισμός της παραγωγικής μονάδας, η ανάπτυξη καινοτομίας, φέρνοντας στην Ελλάδα την πρωτοποριακή τεχνολογία Draught Master και δημιουργώντας νέα δεδομένα για την εγχώρια αγορά μπύρας, η βελτιστοποίηση του σχεδιασμού marketing, η ενδυνάμωση του ανθρώπινου δυναμικού και η ανανέωση του 68 Ιούνιος 2013

☛

ΔΥΝΑΜΙΚA ΕΞΕΛIΣΣΕΤΑΙ ΤΟ ΠΛAΝΟ ΕΠΕΝΔYΣΕΩΝ YΨΟΥΣ 50 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙ Η «ΜΥΘΟΣ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ» ΕΩΣ ΤΟ 2015. ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ, Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ, ΜΕ ΜΗΔΕΝΙΚΟ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΔΑΝΕΙΣΜΟ, ΕΧΕΙ ΉΔΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΕΙ ΚΑΤΑ 75-80% ΤΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ ΤΗΣ ΠΛΑΝΟ.

τεχνολογικού εξοπλισμού, σημειώνοντας αύξηση του αριθμού των παγίων στην αγορά κατά την τελευταία τετραετία. Σε αυτό το πλαίσιο, σημαντικές είναι οι επενδύσεις που προγραμματίζονται για το 2013, οι οποίες ανέρχονται σε 5 εκατ. ευρώ περίπου, δίνοντας έμφαση στα εμπορικά πάγια, τον εξοπλισμό εργοστασίου και την αναβάθμιση τεχνολογικού εξοπλισμού. Σε επίπεδο στρατηγικού σχεδιασμού, το 2013 η «Μύθος Ζυθοποιία» στοχεύει σε αύξηση του μεριδίου αγοράς, ενίσχυση της κερδοφορίας και επίτευξη υψηλής ρευστότητας και επενδύσεων. Σε αυτό το πλαίσιο, η στρατηγική της εταιρείας δίνει έμφαση: α) στην ισχυροποίηση του brand «Μύθος», β) τη διεύρυνση του portfolio και την ενδυνάμωση της κουλτούρας draught και γ) την περαιτέρω ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού, που ανέρχεται σε 380 εργαζομένους. Ο Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας, κ. Αλέξανδρος Καραφυλλίδης, δήλωσε: «Μέσα σε 4 έτη, η Μύθος Ζυθοποιία έχει επιτύχει οικονομική ενδυνάμωση και ανάπτυξη, ενώ ακολουθεί μια δυναμική πορεία. Τα θετικά αποτελέσματα του 2012, η σταθερή κερδοφορία μας, αλλά και τα πρώτα μηνύματα του 2013 μάς δίνουν το έναυσμα για να θέσουμε τον πήχη ακόμα ψηλότερα, κατακτώντας ακόμα μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς. Είμαι ιδιαίτερα αισιόδοξος, καθώς σε μια πτωτική κατά 4% αγορά, κατακτούμε ήδη μερίδιο της τάξης του 17%. Με στόχο την κατάκτηση του 20% της αγοράς, εντοπίζουμε τις ευκαιρίες και με σύμμαχό μας τους εργαζομένους μας αναπτυσσόμαστε δημιουργώντας νέα δεδομένα». Χ

ρεπορτάζ Χ

ZTE

ΕΝΔΥΝΑΜΩΝΕΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η πρόσφατη υπογραφή του Μνημονίου Συνεργασίας επιβεβαιώνει τη δέσμευση της εταιρείας για ακόμα μεγαλύτερη δραστηριοποίηση στην ελληνική αγορά

ΖΤΕ Corporation, ο κορυφαίος πάροχος στην παγκόσμια αγορά τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού, διαχείρισης δικτύου και συσκευών κινητής τηλεφωνίας, ενισχύει την παρουσία της στην Ελλάδα, με την απόφασή της να καταστήσει το λιμάνι του Πειραιά διαμετακομιστικό κέντρο για τα προϊόντα της, αλλά και με τη σχεδιαζόμενη δημιουργία στην Ελλάδα κέντρου παραγωγής λογισμικού (Software Research & Development Center) για όλους τους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους. Κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Κίνα, ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς είχε κατ’ ιδίαν συνάντηση με ανώτερα στελέχη της ΖΤΕ στο Πεκίνο, ενώ ο υπουργός Κωστής Χατζηδάκης, συνοδευόμενος από τον υφυπουργό κ. Μυταράκη, τον προϊστάμενο του γραφείου στρατηγικού σχεδιασμού της Γενικής Γραμματείας Πρωθυπουργού, Δρα Δημήτρη Πτωχό, και Έλληνες διπλωμάτες που επανδρώνουν το ελληνικό προξενείο στη Σαγκάη, επισκέφθηκε το κέντρο έρευνας της ΖΤΕ στη Σαγκάη. Σύμφωνα με το Μνημόνιο Συνεργασίας που υπογράφτηκε με τον υπουργό κ. Χατζηδάκη, η εταιρεία θα καταστήσει το λιμάνι του Πειραιά διαμετακομιστικό κέντρο (transit and logistics hub) για τα προϊόντα της στην Ευρώπη, αλλά και την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου. Η συμφωνία έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς η ΖΤΕ είναι ένας εκ των πέντε κορυφαίων κατασκευαστών τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού παγκοσμίως, διαθέτει πελατειακή βάση με περισσότερους από 500 τηλεπικοινωνιακούς παρόχους παγκοσμίως και έχει παρουσία σε 140 και πλέον χώρες. Επιπλέον, στα άμεσα σχέδια της ΖΤΕ είναι και η δημιουργία στην Ελλάδα κέντρου παραγωγής λογισμικού (Software Research & Development Center) για όλους τους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους, εκμεταλλευόμενη το μεγάλο πλεονέκτημα των Ελλήνων μηχανικών, που είναι η πολύ μεγάλη εξειδίκευσή τους. H ZTE έχει αναπτύξει μια ιδιαί-

τερα ισχυρή παρουσία στην Ελλάδα, τόσο στον τομέα των τερματικών κινητής τηλεφωνίας και smarhphones όσο και στα συστήματα πρόσβασης στο διαδίκτυο και τα CPE's, απολαμβάνοντας μεγάλα μερίδια αγοράς. Ο κ. Deng Chao, Country Manager της ZTE Ελλάς, δήλωσε σχετικά: «Η ανάδειξη του Πειραιά σε διαμετακομιστικό κέντρο και η δημιουργία κέντρου παραγωγής λογισμικού αναμένεται ότι θα δημιουργήσουν σημαντικές θέσεις εργασίας σε τομείς ιδιαίτερα κρίσιμους για την ελληνική οικονομία, καθιστώντας την Ελλάδα οικονομική “πύλη” της Ευρώπης για την εταιρεία. Έχοντας συμπληρώσει 10 χρόνια δυναμικής παρουσίας στην Ελλάδα, με πελατολόγιο που περιλαμβάνει όλους τους παρόχους τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, η ΖΤΕ θα συνεχίσει να υποστηρίζει κάθε αναπτυξιακή προσπάθεια στην Ελλάδα». Στο πλαίσιο αυτό, έχει εκφράσει το ενδιαφέρον της για το έργο του «Σύζευξις ΙΙ», καθώς και για πρωτοβουλίες για τη δημιουργία εθνικού δικτύου οπτικών ινών FTTH. ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ZTE Η ΖΤΕ είναι μια εισηγμένη εταιρεία, παγκόσμιος πάροχος τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού και λύσεων για δίκτυα. Διαθέτει την πιο ολοκληρωμένη λίστα προϊόντων που καλύπτουν κάθε κλάδο στις τηλεπικοινωνίες, μεταξύ αυτών ασύρματη, πρόσβαση και κομιστή, VAS, τερματικά και επαγγελματικές υπηρεσίες. Η εταιρεία προσφέρει καινοτόμα και κατά παραγγελία προϊόντα και υπηρεσίες σε πάνω από 500 τηλεπικοινωνιακούς παρόχους, σε περισσότερες από 140 χώρες, βοηθώντας τους να ανταποκρίνονται στις συνεχώς μεταβαλλόμενες ανάγκες των πελατών τους και να αυξάνουν τα έσοδά τους. Η ΖΤΕ δεσμεύει το 10% του ετήσιου εσόδου της για έρευνα και ανάπτυξη και έχει ηγετική συμμετοχή σε διάφορους διεθνείς οργανισμούς που έχουν στόχο να αναπτύσσουν πρότυπα για τη βιομηχανία των τηλεπικοινωνιών. Χ ΧΡΗΜΑ 69

Χ φάκελοι

ΣΑΡΑΝΤΗΣ

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΜΕΓΕΘΩΝ ΤΟ 2012 Αύξηση των καθαρών κερδών στα 13,90 εκατ., από 12,15 εκατ. που ήταν το 2012, και έσοδα 246 εκατ., έναντι 236 εκατ. που ήταν στο τέλος του 2012, έδωσε για το 2013 η διοίκηση του ομίλου.

σον αφορά τις κινήσεις του ομίλου για το 2013, η διοίκησή του, όπως πάντα, παραμένει επικεντρωμένη στους στρατηγικούς άξονες που υποστηρίζουν και εξασφαλίζουν την αναπτυξιακή πορεία του, οι οποίοι συνίστανται στην οργανική ανάπτυξη των βασικών δραστηριοτήτων και των ιδιοπαραγόμενων προϊόντων, στην αύξηση των μεριδίων αγοράς, καθώς και στην εξεύρεση πιθανών εξαγορών στις χώρες όπου δραστηριοποιείται ο όμιλος. Τα στοιχεία παρατέθηκαν στο πλαίσιο παρουσιάσεων που διοργανώνει η Ένωση Θεσμικών Επενδυτών από τον οικονομικό διευθυντή του ομίλου, κ. Κωνσταντίνο Ροζακέα. Όπως ανέφερε ο κ. Ροζακέας, τα οικονομικά μεγέθη του Ομίλου Σαράντη παρουσίασαν ουσιώδη αύξηση κατά το 2012, ξεπερνώντας τις εκτιμήσεις της διοίκησης. Η άνοδος στις ενοποιημένες πωλήσεις του ομίλου, ύψους 6,6%, υποστηρίχθηκε από την ελληνική αγορά η οποία, παρά τη δυσχερή οικονομική συγκυρία και παρά τη σημαντική πτώση που παρατηρείται στο λιανικό εμπόριο, αυξήθηκε σημαντικά, κατά 14%, καθώς και από τις χώρες του εξωτερικού που σημείωσαν άνοδο πωλήσεων κατά 3% (6% σε τοπικό νόμισμα). Η αύξηση αυτή αποδίδεται, κατά κύριο λόγο, στην ανανέωση του προϊοντικού χαρτοφυλακίου της εταιρείας, που έχει επιτευχθεί όχι μόνο μέσω νέων εμπορικών συμφωνιών αντιπροσώπευσης και διανομής σημάτων, αλλά και μέσω της ανάπτυξης νέων προϊόντων, προσαρμοσμένων στα νέα καταναλωτικά δεδομένα, και επαναλανσαρισμάτων σε υπάρχοντα προϊόντα της εταιρείας. Σε επίπεδο κερδοφορίας, παρά την υποβάθμιση των ισοτιμιών και το υψηλότερο κόστος πετρελαίου, το περιθώριο μικτού κέρδους παρέμεινε σε υψηλά επίπεδα κατά το 2012, λόγω ευνοϊκότερων συμφωνιών προμήθειας υλών και υπηρεσιών. Επιπροσθέτως, ο έλεγχος των ΣΑΡΑΝΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

70 Ιούνιος 2013

☛

ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ 2012, Ο ΟΜΙΛΟΣ ΣΑΡΑΝΤΗ ΠΕΤΥΧΕ ΝΑ ΔΙΑΤΗΡΗΣΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΔΙΕΥΡΥΝΕΙ ΤΙΣ ΚΑΘΑΡΕΣ ΤΑΜΕΙΑΚΕΣ ΡΟΕΣ ΤΟΥ, ΝΑ ΜΕΙΩΣΕΙ ΤΟΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟ ΔΑΝΕΙΣΜΟ ΤΟΥ ΚΑΤΑ ΠΕΡΙΠΟΥ 8 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ ΚΑΙ ΝΑ ΕΧΕΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ 2012 ΘΕΣΗ NET CASH ΥΨΟΥΣ ΠΕΡΙΠΟΥ 1 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ. λειτουργικών εξόδων, η λειτουργική μόχλευση και τα χαμηλότερα χρηματοοικονομικά έξοδα οδήγησαν σε σημαντική άνοδο σε όλες τις γραμμές των αποτελεσμάτων και τα περιθώρια κέρδους συγκριτικά με πέρσι, υπερβαίνοντας τις προβλέψεις της διοίκησης. Ειδικότερα, το ΕΒΙΤ του ομίλου αυξήθηκε κατά 10% από πέρσι, στα 17,36 εκατ. ευρώ και το περιθώριο ΕΒΙΤ ανήλθε σε 7,36%. Τα κέρδη μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας, παρουσίασαν αξιοσημείωτη αύξηση κατά 24,84%, στα 12,15 εκατ. ευρώ, και το αντίστοιχο περιθώριο κέρδους διαμορφώθηκε σε 5,15%. Τα κέρδη ανά μετοχή σημείωσαν ουσιώδη άνοδο, κατά 38%. ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ Κατά την διάρκεια του 2012, ο Όμιλος Σαράντη πέτυχε να διατηρήσει και να διευρύνει τις καθαρές ταμειακές ροές του, να μειώσει τον τραπεζικό δανεισμό του κατά περίπου 8 εκατ. ευρώ, και να έχει στο τέλος του 2012 θέση net cash ύψους περίπου 1 εκατ. ευρώ. Επιπροσθέτως, η μείωση στα αποθέματα που σχετίζονταν με την ανάληψη νέων οίκων από την αρχή του 2012, καθώς και η εκκαθάριση των εποχιακών πωλήσεων κατά το Δ’ τρίμηνο του 2012, που μείωσε τις απαιτήσεις πελατών, οδήγησαν σε σημαντική βελτίωση στο απασχολημένο κεφάλαιο κίνησης του ομίλου. Η εύρωστη οικονομική θέση της εταιρείας έχει δώσει τη δυνατότητα στη διοίκηση να υλοποιήσει τα στρατηγικά της πλάνα μέσα από την υποστήριξη των προϊόντων της, τη σύναψη νέων εμπορικών συμφωνιών αποκλειστικής αντιπροσώπευσης προϊόντων, καθώς και την περαιτέρω επέκταση στην αγορά της Νοτιοανατολικής Ευρώπης (μέσω της δημιουργίας καινούργιας θυγατρικής στην Βοσνία). Επιπλέον, η διοίκηση της εταιρείας επέστρεψε αξία στους μετόχους

της, ακυρώνοντας το 10% του μετοχικού της κεφαλαίου που κατείχε σε ίδιες μετοχές. ΟΙ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ 2013 Όσον αφορά τις κινήσεις του ομίλου για το 2013, η διοίκησή του, όπως πάντα, παραμένει επικεντρωμένη στους στρατηγικούς άξονες που υποστηρίζουν και εξασφαλίζουν την αναπτυξιακή πορεία του, οι οποίοι συνίστανται στην οργανική ανάπτυξη των βασικών δραστηριοτήτων και των ιδιοπαραγόμενων προϊόντων, στην αύξηση των μεριδίων αγοράς, καθώς και στην εξεύρεση πιθανών εξαγορών στις χώρες που δραστηριοποιείται ο όμιλος. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της διοίκησης, ο κύ-

κλος εργασιών στο τέλος του 2013 αναμένεται να διαμορφωθεί στα 246,00 εκατ. ευρώ, έναντι των 236 εκατ. ευρώ που ήταν στο τέλος του 2012. Σε ό,τι αφορά στα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA), προβλέπεται αύξηση το 2013 στα 22,75 εκατ. ευρώ από 21,17 εκατ. ευρώ που ήταν το 2012. Τα κέρδη προ φόρων και τόκων (EBIT) αναμένεται να διαμορφωθούν στα 19,00 εκατ. ευρώ από 17,36 εκατ. ευρώ που ήταν το 2012, ενώ τα κέρδη προ φόρων, αντίστοιχα, προβλέπεται να ανέλθουν στα 17,59 εκατ. ευρώ το 2013, από 15,29 εκατ. ευρώ που ήταν το 2012. Τέλος, τα κέρδη μετά από φόρους, καθώς και τα καθαρά κέρδη του ομίλου το 2013 αναμένεται να διαμορφωθούν στα 13,90 εκατ. ευρώ, από 12,15 εκατ. ευρώ που ήταν το 2012. Χ

ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ

ΣΕ ΣΥΝΕΧΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ME ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ Η στρατηγική της εταιρείας κατά τη χρήση του 2012 επικεντρώθηκε κυρίως στην επίτευξη υψηλού βαθμού απασχόλησης του διυλιστηρίου, στη διάθεση της αυξημένης παραγωγής προϊόντων, κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο, και στη δημιουργία ισχυρών ταμειακών ροών.

το πλαίσιο της ετήσιας ενημέρωσης αναλυτών, η οποία πραγματοποιήθηκε μέσω της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών, παρουσιάστηκαν οι δραστηριότητες και τα οικονομικά μεγέθη της Μότορ Οϊλ για τη χρήση 2012. Η στρατηγική της εταιρείας κατά τη χρήση του 2012 επικεντρώθηκε κυρίως στην επίτευξη υψηλού βαθμού απασχόλησης του διυλιστηρίου, στη διάθεση της αυξημένης παραγωγής προϊόντων, κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο, και στη δημιουργία ισχυρών ταμειακών ροών. Κατά τη διάρκεια του 2012, το διυλιστήριο λειτούργησε με αυξημένο βαθμό διυλιστικής ικανότητας, στα 185.000 βαρέλια ημερησίως, με ταυτόχρονη συγκράτηση του κόστους λειτουργίας (Refinery Operating Cost) ως αποτέλεσμα του προγράμματος ελέγχου των δαπανών που εφαρμόζει η εταιρεία. Επιπροσθέτως, το 2012 η Μότορ Όιλ αξιοποίησε τον εξαγωγικό της προσανατολισμό, επιτυγχάνοντας για δεύτερη συνεχόμενη χρήση, ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

παρά τη συνεχόμενη πτώση της κατανάλωσης προϊόντων πετρελαίου στην εγχώρια αγορά, συνολικό όγκο πωλήσεων που ξεπέρασε σημαντικά την ετήσια παραγωγική δυναμικότητα του διυλιστηρίου. Ο όγκος πωλήσεων εξωτερικού το 2012 διαμορφώθηκε στο 72,46% του συνολικού όγκου πωλήσεων της εταιρείας, έναντι 67,83% το 2011. Τέλος, η δημιουργία ισχυρών ταμειακών ροών για την εταιρεία κατά τη χρήση του 2012, επέτρεψε αφενός την απρόσκοπτη χρηματοδότηση του αυξημένου κύκλου εργασιών και των λειτουργικών δραστηριοτήτων της και, αφετέρου, τη σημαντική μείωση του τραπεζικού δανεισμού. Ο καθαρός τραπεζικός δανεισμός της Μότορ Όιλ την 31.12.2012 περιορίστηκε σε 692 εκατ. ευρώ από 863 εκατ. ευρώ την 31.12.2011. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΧΡΗΣΗΣ 2012 Οι πωλήσεις προϊόντων της εταιρείας σε όγκο ανήλθαν σε μετρικούς τόνους 11,65 εκατ. έναντι Μ.Τ. 10,76 εκατ. το 2011 (αύξηση 8,35%). Ο κύκλος εργασιών της εταιρείας για το 2012 ανήλθε σε 8.240 εκατ. ευρώ έναντι 7.146 εκατ. ευρώ για το 2011. Τα κέρδη προ αποσβέσεων, χρηματοοικονομικών και φόρων (EBITDA) της μητρικής για το 2012 ήταν 246,2 εκατ. ευρώ, έναντι 299,2 εκατ. ευρώ για το 2011. Τα κέρδη προ φόρων της μητρικής για το 2012 διαμορφώθηκαν σε 114,1 εκατ. ευρώ, έναντι 177,1 εκατ. ευρώ το 2011 (μείωση 35,58%), ενώ τα κέρδη μετά από φόρους ανήλθαν σε 90,7 εκατ. ευρώ, έναντι 140,9 εκατ. ευρώ. Το προτεινόμενο ποσό μερίσματος ανά μετοχή για τη χρήση 2012 ανέρχεται σε 0,30 ευρώ και αντιστοιχεί σε μερισματική απόδοση 5,18% με βάση τη μέση χρηματιστηριακή τιμή της μετοχής της εταιρείας κατά τη διάρκεια του 2012. Χ ΧΡΗΜΑ 71

Χ φάκελοι

F.G. EUROPE

ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΤΗΝ ΟΔΗΓΟΥΝ ΑΝΟΔΙΚΑ Αύξηση πωλήσεων και κερδών πραγματοποίησε το 2012 ο όμιλος F.G. Europe, καθώς διατήρησε τις εξαγωγές του σε υψηλά επίπεδα, ενώ αύξησε τα έσοδά του και στον κλάδο ενέργειας.

το πλαίσιο παρουσιάσεων που διοργανώνει η Ένωση Θεσμικών Επενδυτών, πραγματοποιήθηκε παρουσίαση του ομίλου F.G. EUROPE από τον Διευθύνοντα Σύμβουλό του κ. Ιωάννη Παντούση, τον Γενικό Διευθυντή κ. Ανδρέα Δεμέναγα και τον Αναπληρωτή Γενικό Διευθυντή κ. Ευάγγελο Λιανόπουλο. Στην παρουσίαση έγινε εκτενής αναφορά στη θετική πορεία του ομίλου το 2012, στη σημαντική αύξηση των πωλήσεων στην εσωτερική αγορά, στη διατήρηση των εξαγωγών σε υψηλά επίπεδα, στην ικανοποιητική κερδοφορία, στην αύξηση των εσόδων στον τομέα της ενέργειας και στη νέα σημαντική συμφωνία συνεργασίας της εισηγμένης με τη Midea Group. Συμπερασματικά, για το 2012, αναφέρθηκε ότι: Τα καθαρά, μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας, κέρδη του ομίλου ανήλθαν το 2012 σε 4,79 εκατ. ευρώ, έναντι των αντίστοιχων 4,17 εκατ. ευρώ του 2011, αυξημένα κατά 14,86%. Τα κέρδη προ φόρων, χρηματοοικονομικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων (EBITDA), σημαντικά αυξημένα, κατά 38,65%, ανήλθαν το 2012 σε 14,42 εκατ. ευρώ, έναντι των 10,40 εκατ. ευρώ του 2011. Ο δείκτης EBITDA διαμορφώθηκε σε 12,98%, έναντι του αντίστοιχου 10,43% του 2011, αυξημένος κατά 2,55 μονάδες. F.G. EUROPE ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

72 Ιούνιος 2013

☛

ΕΝΤΟΣ ΤΟΥ 2012 Η ΘΥΓΑΤΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ CITY ELECTRIC Α.Ε. ΕΛΑΒΕ ΑΔΕΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΓΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΑΙΟΛΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΙΣΧΥΟΣ 498,15 MW, ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗ ΒΟΡΕΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΑ ΤΗΣ ΛΗΜΝΟΥ, ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ.

Τα μικτά κέρδη του ομίλου ανήλθαν το 2012 σε 29,57 εκατ. ευρώ, έναντι των αντίστοιχων 28,12 εκατ. ευρώ του 2011, αυξημένα κατά 5,15%. Οι συνολικές πωλήσεις του ομίλου ανήλθαν το 2012 σε 111,12 εκατ. ευρώ, έναντι πωλήσεων 99,72 εκατ. ευρώ το 2011, αυξημένες κατά 11,43%. Τα έσοδα του ομίλου στον τομέα της ενέργειας το 2012 υπερδιπλασιάσθηκαν, σημειώνοντας αύξηση 111,84%, ανερχόμενα συνολικά σε 11,63 εκατ. ευρώ, έναντι των αντίστοιχων 5,49 εκατ. ευρώ του 2011, λόγω κυρίως της λειτουργίας του νέου αιολικού πάρκου τής κατά 100% θυγατρικής της R.F. ENERGY A.E., ΑΙΟΛΙΚΗ ΑΔΕΡΕΣ Α.Ε., ισχύος 35,4 MW, στην Ερμιόνη Αργολίδος. Οι πωλήσεις των διαρκών καταναλωτικών αγαθών από τη μητρική εταιρεία ανήλθαν συνολικά το 2012 σε 99,27 εκατ. ευρώ, έναντι των αντίστοιχων πωλήσεων 93,82 εκατ. ευρώ του 2011, αυξημένες σε ποσοστό 5,80%. Οι πωλήσεις των κλιματιστικών, αυξημένες κατά 7,07%, ανήλθαν το 2012 σε 94,18 εκατ. ευρώ, έναντι των 87,96 εκατ. ευρώ που ήταν οι

☛

ΣΤΗΝ ΑΙΟΛΙΚΗ ΚΥΛΙΝΔΡΙΑΣ Α.Ε. ΧΟΡΗΓΗΘΗΚΑΝ, ΤΟ 2012, 4 ΝΕΕΣ ΑΔΕΙΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΠΟ ΒΙΟΑΕΡΙΟ, ΙΣΧΥΟΣ 9,328 MW.

αντίστοιχες πωλήσεις το 2011, με τις εξαγωγές να ανέρχονται σε 56,84 εκατ. ευρώ. Οι πωλήσεις των λευκών συσκευών ESKIMO, με την αναβάθμιση και την προσθήκη νέων προϊόντων στην γκάμα, αυξήθηκαν κατά 48,30%, ανερχόμενες σε 1,75 εκατ. ευρώ, έναντι του 1,18 εκατ. ευρώ της προηγούμενης χρήσης. Οι πωλήσεις των προϊόντων SHARP (λευκών και μαύρων συσκευών) ανήλθαν το 2012 σε 3,35 εκατ. ευρώ, έναντι των 4,75 εκατ. ευρώ του 2011, μειωμένες σε ποσοστό 29,47%.

γής ηλεκτρικής ενέργειας από αιολικούς σταθμούς στην ίδια περιοχή, συνολικής ισχύος 69MW. Εντός του 2012 η θυγατρική εταιρεία του ομίλου CITY ELECTRIC Α.Ε. έλαβε άδεια παραγωγής για θαλάσσιο αιολικό πάρκο, συνολικής ισχύος 498,15 MW στη θαλάσσια περιοχή βορειοανατολικά της Λήμνου στην περιφέρεια Βορείου Αιγαίου. Στην ΑΙΟΛΙΚΗ ΚΥΛΙΝΔΡΙΑΣ Α.Ε. χορηγήθηκαν, το 2012, 4 νέες άδειες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από βιοαέριο, ισχύος 9,328 MW.

Επίσης αναφέρθηκαν:

Για το 2013 οι στόχοι της διοίκησης του ομίλου είναι:

∼ Η σημαντική, κατά 62,52%, αύξηση των πωλήσεων κλιματιστικών στην εσωτερική αγορά, λόγω κυρίως της αύξησης της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης και της στροφής των καταναλωτών σε εναλλακτικές πηγές για την κάλυψη των αναγκών τους σε θέρμανση. ∼ Η διατήρηση των εξαγωγών της εταιρείας σε υψηλά επίπεδα, με αποτέλεσμα οι τελευταίες να αντιπροσωπεύουν το 60,35% των πωλήσεων του κλιματισμού και το 57,18% των συνολικών πωλήσεων της εταιρείας. ∼ Η κάλυψη σχεδόν του συνόλου των πωλήσεων της μητρικής από τις πωλήσεις των διαρκών καταναλωτικών αγαθών (99,8%). ∼ Η μείωση το 2012 των γενικών εξόδων κατά 5,27% και η μείωση των χρηματοοικονομικών εξόδων κατά 35,47%. ∼ Η τήρηση από την εταιρεία και τον όμιλο των προβλεπόμενων από τη σύμβαση του ομολογιακού δανείου δεικτών. ∼ Η παράταση για δύο έτη - με τη συναίνεση των ομολογιούχων, βάσει της δυνατότητας που παρεχόταν από τη σύμβαση - της διάρκειας του ομολογιακού δανείου που εξέδωσε το 2008 η εταιρεία. ∼ Η συμφωνία συνεργασίας της εταιρείας με τη Midea Group στον κλιματισμό από το Μάιο του 2012 και από τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους στον τομέα των λευκών συσκευών και στα αναμενόμενα οφέλη από τη συνεργασία αυτή για την εταιρεία και τον όμιλο συνολικά. ∼ Οι νέες προοπτικές που δημιουργούνται για την εταιρεία από τις πωλήσεις των προϊόντων SHARP, μετά την επαναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας συνεργασίας με τον οίκο και την επίτευξη νέων ανταγωνιστικών τιμών για τα προϊόντα SHARP σε σχέση με ομοειδή προϊόντα του ανταγωνισμού.

∼ Η διατήρηση των εξαγωγών σε υψηλά επίπεδα και η συνεχής επέκταση των δραστηριοτήτων της εταιρείας στις αγορές του εξωτερικού, όπου ήδη διαθέτει ισχυρή παρουσία. ∼ Η διατήρηση της ηγετικής θέσης της εταιρείας στην εσωτερική αγορά στον τομέα του κλιματισμού. ∼ Η δυναμική παρουσίαση και προώθηση των προϊόντων (κλιματιστικών και λευκών συσκευών) της Midea Group. ∼ Η ενίσχυση της παρουσίας των προϊόντων SHARP και ESKIMO στην εσωτερική αγορά. ∼ Η ενίσχυση της κεφαλαιακής διάρθρωσης και η διατήρηση ικανοποιητικής ρευστότητας. ∼ Η επίτευξη οικονομιών κλίμακας και η σφιχτότερη οργανωτική δομή, με τη σχεδιαζόμενη απορρόφηση των δύο κατά 100% θυγατρικών της εταιρειών. ∼ Η επιδίωξη συμφωνίας για ένα νέο ομολογιακό δάνειο εντός του έτους. ∼ Η διερεύνηση δημιουργίας θυγατρικής εταιρείας στο εξωτερικό, με σκοπό την απρόσκοπτη χρηματοδότηση των δραστηριοτήτων της εταιρείας και του ομίλου. ∼ Η ωρίμανση της αδειοδοτικής διαδικασίας στο μεγάλο έργο της Εύβοιας. Επικείμενη συμφωνία για τη χρηματοδότηση του έργου από τράπεζες, όταν οι συνθήκες της αγοράς το επιτρέψουν. ∼ Η μείωση των χρηματοοικονομικών εξόδων στον τομέα της ενέργειας, λόγω της αναμενόμενης είσπραξης από το δημόσιο, επιχορήγησης (ύψους 15,5 εκατ. ευρώ περίπου).

Αναφορικά με τις δραστηριότητες του oμίλου στον τομέα της ενέργειας αναφέρθηκε ότι: Οι εταιρείες του ομίλου έχουν λάβει ήδη άδειες παραγωγής ύψους 294 MW στη Νότια Εύβοια και αναμένονται επίσης άδειες παραγω-

Τέλος, σχετικά με την πορεία της εταιρείας το 2013, έγινε αναφορά στα στοιχεία του α’ τριμήνου, βάσει των οποίων προκύπτει αύξηση των πωλήσεων σε σχέση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2012 κατά 17% και αύξηση των κερδών προ φόρων κατά 17% περίπου. Με δεδομένο το ότι οι πωλήσεις του α’ τριμήνου δεν είναι ενδεικτικές των εν συνεχεία πωλήσεων, η διοίκηση της εταιρείας είναι ιδιαίτερα αισιόδοξη για τη συνέχεια. Χ ΧΡΗΜΑ 73

Χ φάκελοι

ΟΛΠ - Γ. ΑΝΩΜΕΡΙΤΗΣ

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΧΡΟΝΙΑ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΟ 2013 Παρά την κρίση, τα έσοδα στον τομέα της διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων (ΣΕΜΠΟ) αυξήθηκαν κατά +21,89%, στον τομέα της διακίνησης αυτοκινήτων κατά +5,24 και στον τομέα της κρουαζιέρας κατά 12%.

ην εταιρεία, τη δραστηριότητά της και τα οικονομικά αποτελέσματα για το 2012 παρουσίασαν ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου και Διευθύνων Σύμβουλος του Ο.Λ.Π. Α.Ε. κ. Γ. Ανωμερίτης, o Αναπληρωτής Διευθύνοντος Συμβούλου κ. Παν. Πετρουλής, ο Γενικός Διευθυντής κ. Στ. Χατζάκος και η Διευθύντρια Οικονομικού κα Αικ. Βενάρδου. Η ενημέρωση πραγματοποιήθηκε από τη διοίκηση του Ο.Λ.Π. Α.Ε. προς τα μέλη της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών στα γραφεία του Χρηματιστηρίου Αξιών Αθηνών (Χ.Α.Α.). Αναλύθηκαν προς τους θεσμικούς επενδυτές τα στοιχεία διακίνησης εμπορευμάτων και επιβατών μέσω του Λιμένα Πειραιά, καθώς και τα οικονομικά αποτελέσματα του έτους 2012, με έμφαση στο γεγονός της διατήρησης της εταιρείας στην κερδοφορία, η οποία έχει για τρίτη συνεχή χρονιά κέρδη, παρά τη συνεχιζόμενη κρίση στον χώρο των θαλασσίων μεταφορών και στο εισαγωγικό εμπόριο της χώρας. Παρά την κρίση αυτή, τα έσοδα στον τομέα διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων (ΣΕΜΠΟ) αυξήθηκαν κατά +21,89%, στον τομέα της διακίνησης αυτοκινήτων κατά +5,24 και στον τομέα της κρουαζιέρας κατά 12%. Από την πλευρά των εξόδων μεγάλη μείωση σημειώθηκε στους μισθούς και τα ημερομίσθια, καθώς μειώθηκαν κατά 14% επιπλέον το 2012. Το προσωπικό μειώθηκε κατά 550 άτομα χωρίς καμία νέα πρόσληψη. Εντυπωσιακή ήταν επίσης και η πορεία που διέγραψε κατά το 2012 και η πορεία της μετοχής του ΟΛΠ, καθώς η τιμή της σχεδόν διπλασιάστηκε (αύξηση 98,59%) και μάλιστα η ίδια θετική πορεία συνεχίζεται και κατά το τρέχον έτος, όπου έχει καταγράψει ΟΛΠ ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

74 Ιούνιος 2013

☛

ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ ΤΩΝ ΕΞΟΔΩΝ ΜΕΓΑΛΗ ΜΕΙΩΣΗ ΣΗΜΕΙΩΘΗΚΕ ΣΤΟΥΣ ΜΙΣΘΟΥΣ ΚΑΙ ΤΑ ΗΜΕΡΟΜΙΣΘΙΑ, ΚΑΘΩΣ ΜΕΙΩΘΗΚΑΝ ΚΑΤΑ 14% ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΤΟ 2012. ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΜΕΙΩΘΗΚΕ ΚΑΤΑ 550 ΑΤΟΜΑ, ΧΩΡΙΣ ΚΑΜΙΑ ΝΕΑ ΠΡΟΣΛΗΨΗ.

ήδη επιπλέον αύξηση άνω του 25%. Οι μέχρι σήμερα εκτιμήσεις για το 2013 δείχνουν ότι και το τρέχον έτος θα αποτελέσει μια δυναμική, αναπτυξιακή και κερδοφόρα χρονιά. Όπως τόνισε ο Γ. Ανωμερίτης, απαντώντας σε ερωτήσεις των θεσμικών επενδυτών: «Το λιμάνι του Πειραιά είναι ένα λιμάνι μεγάλων προοπτικών. Είναι ταυτόχρονα και ένα λιμάνι μεγάλων μεγεθών, το οποίο υπηρετεί πολλαπλούς τομείς δραστηριότητας. Μέσα από αυτήν την πολλαπλότητα (ακτοπλοΐα, κρουαζιέρα, car-terminal, σταθμοί εμπορευματοκιβωτίων, πώληση υπηρεσιών παροχών και ναυπηγοεπισκευή) και τον λειτουργικό εκσυγχρονισμό του, οι προοπτικές του ΟΛΠ Α.Ε. καθίστανται ελκυστικές για κάθε πάροχο και για κάθε επενδυτή. Με βάση το νέο νόμο αναδιάρθρωσης του λιμενικού συστήματος της χώρας, ο ΟΛΠ Α.Ε. μεγεθύνεται απορροφώντας τις εταιρείες της Ραφήνας, του Λαυρίου και της Ελευσίνας, και καθίσταται έτσι το πρώτο μεγάλο holding λιμενικών υπηρεσιών της χώρας. Ήδη οι προτάσεις επενδυτών και χρηστών για παραχωρήσεις αξιοποίησης της λιμενικής του περιουσίας και άλλων παράλληλων δράσεων εξετάζονται προσεκτικά από τον ΟΛΠ Α.Ε. και τον κύριο μέτοχό του, το ΤΑΙΠΕΔ. Για κάθε πάντως κίνηση ή απόφαση, είναι υποχρέωσή μας να ενημερώνουμε τους θεσμικούς επενδυτές, οι οποίοι κατέχουν ήδη το 25% των μετοχών της εταιρείας μας. Μιας μετοχής της οποίας η αξία τα τελευταία 2 χρόνια σχεδόν τριπλασιάσθηκε, χάρις στη δική σας στήριξη». Χ

ΣΩΛΗΝΟΥΡΓΕΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟΥ

ΕΝΙΣΧΥΕΤΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΚΕΡΔΟΦΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΟΜΙΛΟΥ Τα ενοποιημένα κέρδη, προ φόρων, ενισχύθηκαν κατά 73,2% και ανήλθαν στη χρήση 2012 σε 11,8 εκατ. ευρώ έναντι 6,8 εκατ. ευρώ το 2011, ενώ τα ενοποιημένα κέρδη, μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας, παρουσίασαν επίσης σημαντική αύξηση, της τάξεως του 71,9%, και ανήλθαν στη χρήση 2012 σε 9,7 εκατ. ευρώ

υγκεκριμένα, για τη χρήση του 2012, αναφέρθηκε από τη διοίκηση ότι, ενώ ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών παρουσίασε κάμψη και διαμορφώθηκε σε 234,7 εκατ. ευρώ, έναντι των 264,1 εκατ. ευρώ του 2011, ο Όμιλος «Σωληνουργεία Κορίνθου» πέτυχε να ενισχύσει σημαντικά το περιθώριο κερδοφορίας του, αντισταθμίζοντας την όξυνση του ανταγωνισμού. Τα ενοποιημένα κέρδη, προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και συνολικών αποσβέσεων (EBITDA), διαμορφώθηκαν στη χρήση του 2012 σε 21,3 εκατ. ευρώ, έναντι 18,1 εκατ. ευρώ το 2011, παρουσιάζοντας αύξηση της τάξης του 17,7%, ενώ το περιθώριο EBITDA βελτιώθηκε σημαντικά και διαμορφώθηκε σε 9,1% επί του ενοποιημένου κύκλου εργασιών, έναντι 6,8% κατά τη χρήση του 2011. Τα ενοποιημένα κέρδη, προ φόρων, ενισχύθηκαν κατά 73,2% και ανήλθαν στη χρήση 2012 σε 11,8 εκατ. ευρώ, έναντι των 6,8 εκατ. ευρώ του 2011, ενώ τα ενοποιημένα κέρδη, μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας, παρουσίασαν επίσης σημαντική αύξηση, της τάξεως του 71,9% και ανήλθαν στη χρήση του 2012 σε 9,7 εκατ. ευρώ (0,0779 ευρώ ανά μετοχή), έναντι 5,6 εκατ. ευρώ (0,0453 ευρώ ανά μετοχή) το 2011. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός της σημαντικής μείωσης του καθαρού δανεισμού, ο οποίος την 31/12/2012 διαμορφώθηκε σε 22,4 εκατ. ευρώ έναντι 40,9 εκατ. ευρώ την 31/12/2011, ως αποτέλεσμα της βελτιωμένης διαχείρισης των αποθεμάτων και των αγορών πρώτων υλών. Στη συνέχεια αναφέρθηκε από τους εκπροσώπους της ότι η εταιρεία ΣΩΛΗΝΟΥΡΓΕΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

☛

Η «ΣΩΛΗΝΟΥΡΓΕΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟΥ» ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΣΤΑΘΕΡΑ, ΠΡΟΣΗΛΩΜΕΝΗ ΣΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΤΗΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ, ΕΠΕΚΤΕΙΝΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΣΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΕΙΤΑΙ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΣΕ ΝΕΕΣ, ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΜΕΝΕΣ ΑΓΟΡΕΣ συνεχίζει σταθερά, προσηλωμένη στην υλοποίηση του στρατηγικού της σχεδιασμού, επεκτείνοντας τις δραστηριότητές της στις αγορές του εξωτερικού στις οποίες δραστηριοποιείται, αλλά και σε νέες, αναπτυσσόμενες αγορές. Παράλληλα, προσανατολίζεται στη διεύρυνση της γκάμας των προσφερόμενων προϊόντων της, ενδυναμώνοντας περαιτέρω, με τον τρόπο αυτό, τη θέση του ομίλου στη διεθνή αγορά, καθιστώντας τον έναν από τους σημαντικότερους και πιο αξιόπιστους κατασκευαστές σωλήνων ενέργειας παγκοσμίως. Σε αυτό το πλαίσιο, η εταιρεία προχώρησε στην υπογραφή σύμβασης με τη γερμανική εταιρεία κατασκευής εξοπλισμού SMS Meer, για την προμήθεια μονάδας παραγωγής σωλήνων ευθείας ραφής μεγάλης διαμέτρου, τύπου LSAW-JCOE. Η νέα μονάδα θα είναι σε θέση να παράγει σωλήνες με εξωτερική διάμετρο από 18’’ έως 56’’, πάχος τοιχώματος έως 40 mm, μήκος σωλήνα έως 18,3 μέτρα και ποιότητα χάλυβα υψηλής αντοχής έως Χ100. Η ετήσια παραγωγική δυναμικότητα θα είναι 400.000 τόνοι σωλήνων. Οι νέοι σωλήνες LSAW θα χρησιμοποιηθούν σε έργα ενεργειακού εφοδιασμού στην περιοχή της Μεσογείου, στον Κόλπο του Μεξικού, στη Λατινική Αμερική, στη Δυτική/Ανατολική Αφρική, στη Βόρεια Θάλασσα και αλλού. Με τη νέα αυτή επένδυση, η εταιρεία επεκτείνει την γκάμα των προϊόντων της, με στόχο να ανταποκριθεί στην αυξανόμενη παγκόσμια ζήτηση για σωλήνες υψηλής αντοχής και καταπόνησης, που χρησιμοποιούνται σε κατασκευή υποθαλάσσιων και χερσαίων αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου και πετρελαίου. Χ ΧΡΗΜΑ 75

στα ενδότερα του Χρηματιστηρίου Αθηνών

ΒΙΟΧΑΛΚΟ

Μειωμένος κύκλος εργασιών κατά 10,3% στο τρίμηνο Ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών της Βιοχάλκο κατά το α’ τρίμηνο του 2013 ανήλθε σε 733 εκατ. ευρώ, μειωμένος κατά 10,3% σε σχέση με αυτόν της αντίστοιχης περσινής περιόδου, λόγω της επιβράδυνσης της ευρωπαϊκής οικονομίας, καθώς και της συνεχιζόμενης ύφεσης της ελληνικής. Τα ενοποιημένα κέρδη, προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων (EBITDA), ανήλθαν σε 25,6 εκατ. ευρώ, έναντι 37,6 εκατ. ευρώ το 2012, ενώ τα ενοποιημένα αποτελέσματα, προ φόρων και δικαιωμάτων τρίτων, κυμάνθηκαν στα ίδια με πέρσι επίπεδα και διαμορφώθηκαν σε ζημίες 22,8 εκατ. ευρώ. Τα καθαρά ενοποιημένα αποτελέσματα της περιόδου επιβαρύνθηκαν εφάπαξ κατά το ποσό των 36,4 εκατ. ευρώ, λόγω της αναβαλλόμενης φορολογικής ζημίας που προέκυψε από την αύξηση του φορολογικού συντελεστή στο 26%, από το 20%, και τελικά τα καθαρά ενοποιημένα αποτελέσματα, μετά από φόρους και δικαιώματα τρίτων, διαμορφώθηκαν σε ζημίες 41,1 εκατ. ευρώ (ή -0,2063 ευρώ ανά μετοχή), έναντι ζημιών 14,7 εκατ. ευρώ (ή -0,0735 ευρώ ανά μετοχή), το α’ τρίμηνο του 2012. Η μεγάλη κάμψη που παρατηρείται στην οικοδομική δραστηριότητα στην Ελλάδα, η αύξηση του ενεργειακού κόστους, το οποίο επιβαρύνεται και με φόρους καταναλώσεως, καθώς και η αύξηση του χρηματοοικονομικού κόστους, επηρεάζουν δυσμενώς τα οικονομικά αποτελέσματα. Τα αποτελέσματα προ φόρων της Βιοχάλκο Α.Ε., κατά το α’ τρίμηνο του 2013, ανήλθαν σε ζημίες 0,05 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών 0,15 εκατ. ευρώ της αντίστοιχης περιόδου του 2012, ενώ τα καθαρά αποτελέσματα, μετά από φόρους, διαμορφώθηκαν σε ζημίες 4,2 εκατ. ευρώ (ή -0,0212 ευρώ ανά μετοχή), επιβαρυμένα με αναβαλλόμενη φορολογική ζημία 4,1 εκατ. ευρώ, λόγω της αύξησης του φορολογικού συντελεστή από 20% σε 26%, έναντι ζημιών 0,3 εκατ. ευρώ το 2012 (ή -0,0014 ευρώ ανά μετοχή).

ΣΕΛΟΝΤΑ

06-2013

Συμμετέχει στο πρόγραμμα «Επιταγή εισόδου στην αγορά εργασίας»

76 Ιούνιος 2013

Η εταιρεία «Σελόντα» προσφέρει μια ευκαιρία εργασίας στον κλάδο των ιχθυοκαλλιεργειών, συμμετέχοντας στο πρόγραμμα «Επιταγή εισόδου στην αγορά εργασίας». Το πρόγραμμα προσφέρει 5.350 θέσεις πρακτικής απασχόλησης σε 890 επιχειρήσεις και παράλληλα δημιουργεί τις προϋποθέσεις μόνιμης απασχόλησης και επαγγελματικής εξέλιξης. Η «Σελόντα», μέσω του συγκεκριμένου προγράμματος, που οργανώνεται από την εταιρεία «Διάσταση», επιθυμεί να συμβάλει στην ουσιαστική στήριξη της νέας γενιάς και στο κομβικής σημασίας πρόβλημα για τη χώρα, την ανεργία. Συμμετέχοντας σε αυτήν την προσπάθεια, η «Σελόντα» προσφέρει την προοπτική για επαγγελματική εξέλιξη σε έναν από τους σημαντικότερους κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Ο κλάδος των ιχθυοκαλλιεργειών, ήδη, αποτελεί έναν σημαντικό μοχλό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, εμφανίζοντας αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα, παρά τη συνεχιζόμενη οικονομική ύφεση στη χώρα μας. Παράλληλα, παρουσιάζει σημαντικές προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης μέσω της εξωστρέφειας που τον χαρακτηρίζει. Αποτελεί, γενικότερα, έναν κλάδο με αξιόλογες προϋποθέσεις εργασιακής εμπειρίας και απασχόλησης. Η συμμετοχή αυτή της εταιρείας εντάσσεται στο συνολικό πλαίσιο της παρουσίας της, ως «εταιρικός πολίτης», καθώς είναι στρατηγική επιλογή η προσφορά της τόσο στις τοπικές οικονομίες όσο και στις τοπικές κοινωνίες όπου δραστηριοποιείται, μέσω της ενίσχυσης της απασχόλησης, της στήριξης μέσω επενδύσεων, αλλά και χορηγιών. «Με τη στήριξη του προγράμματος “Επιταγή εισόδου στην αγορά εργασίας”, η Σελόντα παρέχει νέες θέσεις εργασίας, συμβάλλοντας με τη δυναμική της στην καταπολέμηση του προβλήματος της ανεργίας. Η εταιρεία μας, με μεγάλη χαρά, συμμετέχει και υποστηρίζει το νέο αυτό πρόγραμμα, προσφέροντας μια αξιόλογη διέξοδο σε ανέργους, δίνοντάς τους την ευκαιρία να εργασθούν και να αναδείξουν τις ικανότητές τους», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Σελόντα, κ. Ιωάννης Στεφανής.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΟΣ ΚΛΑΔΟΣ

FORTHNET

Ο κατασκευαστικός τομέας αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, ο οποίος τα προηγούμενα χρόνια είχε συνδεθεί άρρηκτα με την οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Ο κλάδος των κατασκευών έφθασε στην κορύφωσή του το 2006, όπου συνέβαλε κατά 7,8% στο ΑΕΠ της τελευταίας, ενώ το 2011 η συμμετοχή του μειώθηκε μόλις στο 2,2%. Η συμμετοχή του στη συνολική απασχόληση ανερχόταν σε 8,7% το 2008, έκτοτε όμως παρατηρείται συνεχής μείωση του ποσοστού συμμετοχής (5,6% το β’ τρίμηνο του 2012). Σωρευτικά κατά την περίοδο 2008-2012 παρατηρούνται απώλειες 186 χιλ. θέσεων εργασίας.

Τα ενοποιημένα έσοδα της Forthnet για το α’ τρίμηνο του 2013 διαμορφώθηκαν σε 97,5 εκατ. ευρώ, μειωμένα έναντι του α’ τριμήνου του 2012, κυρίως λόγω της συμπίεσης τιμών που υφίσταται η λιανική αγορά, αλλά και της αλλαγής των λογιστικών μεθόδων. Η μείωση του τζίρου, προσαρμοσμένη, βρίσκεται στο επίπεδο του 5,5%.

Πτωτικά συνεχίζεται η πορεία των μεγάλων τεχνικών επιχειρήσεων

Στον κλάδο δραστηριοποιείται ένας μεγάλος αριθμός τεχνικών επιχειρήσεων, ωστόσο στις τρεις ανώτερες τάξεις (5ης, 6ης και 7ης) περιλαμβάνονται – συγκριτικά - λίγες εταιρείες. Τα κριτήρια και οι δείκτες βιωσιμότητας που ορίζει η εθνική νομοθεσία για την κατάταξη των εργοληπτικών επιχειρήσεων οδήγησαν (κυρίως από το 2002) στη δημιουργία σχετικά λίγων και μεγάλων επιχειρηματικών σχημάτων – ομίλων. Σχετικά με τα προβλήματα του κλάδου, η διευθύντρια οικονομικών - κλαδικών μελετών της ICAP Group, κ. Σταματίνα Παντελαίου, σημειώνει τα εξής: «Τα τελευταία χρόνια οι περικοπές στα προγράμματα δημοσίων επενδύσεων και η μείωση στις δημοπρασίες δημοσίων έργων επέφεραν μείωση της κατασκευαστικής δραστηριότητας δημοσίων έργων. Περαιτέρω, η οικονομική ύφεση που πλήττει τη χώρα έχει επιφέρει μείωση του εισοδήματος των νοικοκυριών, αύξηση του αδιάθετου αποθέματος ακινήτων, μείωση των χορηγήσεων δανείων, με αποτέλεσμα να πληγεί και ο τομέας κατασκευής ιδιωτικών έργων (κατοικίες, εμπορικά και βιομηχανικά ακίνητα κ.λπ.). Συνέπεια των παραπάνω ήταν η δραστική επιβάρυνση των αποτελεσμάτων των επιχειρήσεων ιδιαίτερα την τριετία 2009-2011, γεγονός το οποίο δημιούργησε ανακατατάξεις στον κλάδο, όπως υποβαθμίσεις επιχειρήσεων σε χαμηλότερες τάξεις πτυχίων, πτωχεύσεις, παύση λειτουργίας ορισμένων εταιρειών και γενικότερα σταδιακή μείωση του αριθμού των εταιρειών 5ης, 6ης και 7ης τάξης. Για να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα στην εγχώρια αγορά, οι μεγαλύτερες (κυρίως) από τις εταιρείες του κλάδου, εκμεταλλευόμενες τη σημαντική τεχνογνωσία που έχουν αποκτήσει, αναζητούν ευκαιρίες και εκτός των ελληνικών συνόρων». Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της κλαδικής μελέτης, το μέγεθος της αγοράς των τεχνικών εταιρειών 7ης-6ης-5ης τάξης (έσοδα μόνο από την κατασκευή αυτοτελώς εκτελούμενων έργων, στην Ελλάδα και το εξωτερικό) παρουσιάζει μείωση από το 2009, υποχωρώντας κατά 7,8% το 2011/10. Η πτωτική πορεία συνεχίστηκε και το 2012, με εκτιμώμενο ποσοστό της τάξης του 36%. Οι εταιρείες 6ης και 7ης τάξης αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος της αγοράς (40 και 46% αντίστοιχα το 2011).

Μειωμένα τα έσοδα τριμήνου

Τα ενοποιημένα έσοδα (ομαλοποιημένα) για το α’ τρίμηνο του 2013 είναι χαμηλότερα του α’ τριμήνου του 2012, λόγω της πτώσης του μέσου εσόδου ανά συνδρομητή, του δυσμενούς μακροοικονομικού περιβάλλοντος και του έντονου ανταγωνισμού. Παρά το γεγονός ότι οι καθαρές νέες συνδέσεις, το α’ τρίμηνο του 2013 έφτασαν τις 28.036, αυξημένες κατά πολύ σε σχέση με τις 4.275 του αντίστοιχου α’ τριμήνου του 2012, η επίπτωση των αυξημένων νέων συνδρομητών δεν αποτυπώνεται πλήρως στα έσοδα του α’ τριμήνου του 2013. Το προσαρμοσμένο EBITDA του α’ τριμήνου του 2013 ανήλθε στα 17,9 εκατ. ευρώ, συγκρινόμενο με τα 21 εκατ. ευρώ του α’ τριμήνου του 2012, κυρίως λόγω της πτώσης εσόδων. Η αυξημένη απόκτηση νέων συνδρομητών, η πτώση του μέσου εσόδου ανά συνδρομητή, καθώς και το κόστος αντικατάστασης των αποκωδικοποιητών παλαιάς γενεάς με νέους, οδήγησαν σε πτώση του EBITDA σε σχέση με το α’ τρίμηνο του 2012. Ο συνολικός τραπεζικός δανεισμός κατά το α’ τρίμηνο του 2013 ήταν χαμηλότερος κατά 10 εκατ. ευρώ σε σχέση με το δ’ τρίμηνο του 2012, ενώ η εταιρεία επηρεάστηκε από έκτακτη ζημία κατά 1 εκατ. ευρώ, λόγω των εξελίξεων στην Κύπρο. Πρόσφατες εξελίξεις

∼ Τον Απρίλιο του 2013 λανσαρίστηκε η νέα οικογένεια υπηρε-

σιών Nova 3Play, που προσφέρει στον συνδρομητή, μέσα από έναν λογαριασμό, μια ενιαία εμπειρία σταθερής τηλεφωνίας, internet και συνδρομητικής τηλεόρασης. Οι νέες αυτές υπηρεσίες αναμένεται ότι θα προσελκύσουν ένα σημαντικό αριθμό νέων συνδρομητών.

∼ Το α’ τρίμηνο του 2013 πραγματοποιήθηκε αντικατάσταση

του 1/3 των αποκωδικοποιητών παλαιάς γενιάς με αποκωδικοποιητές νέας τεχνολογίας MPEG4. Με την ολοκλήρωση της αντικατάστασης όλων των αποκωδικοποιητών παλαιάς γενιάς, η εταιρεία θα είναι σε θέση να μειώσει τα κόστη εκπομπής σήματος και να βελτιώσει τα επίπεδα ασφαλείας της πλατφόρμας.

ΧΡΗΜΑ 77

τα νέα της αγοράς

06-13

Χ MLS

Είσοδος στην αγορά των tablets

ην είσοδό της στην αγορά των tablets ανακοινώνει η MLS. Μετά την πολυετή δραστηριοποίησή της στις αγορές της πλοήγησης, των εκπαιδευτικών διαδραστικών πινάκων, αλλά και την είσοδό της στην αγορά της κινητής τηλεφωνίας, η MLS επεκτείνει τις δραστηριότητές της και στην αγορά των tablets. Το όνομα των tablets είναι MLS iQTab και τα πρώτα μοντέλα θα κυκλοφορήσουν το προσεχές διάστημα με λειτουργικό σύστημα Android. Τα MLS iQTab αποτελούν ένα πρότζεκτ που προετοιμάζει η εταιρεία εδώ και καιρό, θέτοντας υψηλές προδιαγραφές σε hardware και software. Για τη δημιουργία του καταβλήθηκε προσπάθεια να συνδυαστούν υψηλής ποιότητας υλικά κατασκευής και κορυφαία τεχνικά χαρακτηριστικά με νέες καινοτόμες «λειτουργίες-έκπληξη», ειδικά σχεδιασμένες ώστε να προσφέρουν μοναδική εμπειρία χρήσης. Τα πρώτα MLS iQTab θα κυκλοφορήσουν σε διάφορα μοντέλα το επόμενο δίμηνο. Η εταιρεία στοχεύει να επιτύχει μια πολύ καλή πορεία των νέων της προϊόντων στην ελληνική - και όχι μόνο - αγορά. Στην πλοήγηση η MLS κατέχει πάνω από το 50% της ελληνικής αγοράς, ενώ εξάγει τους Talk & Drive πλοηγούς της σε Τουρκία, Χιλή, Μαρόκο, Κύπρο και πρόσφατα στη Σαουδική Αραβία και την Ιορδανία. Περισσότερες πληροφορίες για τα τεχνικά χαρακτηριστικά των νέων tablets, τις λειτουργίες τους, τις εμπορικές συνεργασίες και τις τιμές διάθεσής τους θα δοθούν στη δημοσιότητα τις επίσημες ημερομηνίες κυκλοφορίας τους στην αγορά.

ΒΙΒΕΧΡΩΜ

Διοργάνωσε διεθνές συνέδριο

ΒΙΒΕΧΡΩΜ διοργάνωσε από τις 3 έως τις 6 Ιουνίου το παγκόσμιο συνέδριο «DECO Global Conference» της AkzoNobel, σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας. Το «DECO Global Conference» αποτελεί θεσμό για τον ολλανδικό όμιλο χρωμάτων AkzoNobel και πραγματοποιείται σε ετήσια βάση. Με κύριο στόχο τη δημιουργία του ετήσιου στρατηγικού πλάνου του ολλανδικού ομίλου AkzoNobel, συμπεριλαμβανομένων όλων των εταιρειών-μελών του ομίλου που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή διακοσμητικών χρωμάτων, περισσότερα από 130 στελέχη αντάλλαξαν απόψεις, εμπειρίες, αλλά και βέλτιστες επιχειρηματικές πρακτικές. Προκειμένου να επιτύχει τους στόχους της, η AkzoNobel, παγκόσμιος ηγέτης της αγοράς χρωμάτων, έχει προσδιορίσει τους ακόλουθους στρατηγικούς τομείς στους οποίους εστιάζει τη δράση της: φροντίδα για τον πελάτη, μείωση της πολυπλοκότητας των διαδικασιών παραγωγής του προϊόντος, κέρδος και απόδοση των επενδύσεων, ασφάλεια και βιωσιμότητα, καθώς και ανάπτυξη ταλέντων. Παράλληλα, κατά τις διεργασίες του παγκόσμιου συνεδρίου, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να σχολιάσουν τις τάσεις της παγκόσμιας αγοράς των διακοσμητικών χρωμάτων, αλλά και τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται ενόψει της παρούσας οικονομικής κατάστασης. «Κατά τη διάρκεια της συνάντησης των στελεχών του ομίλου AkzoNobel στην Αθήνα επιτύχαμε πολλά. Ένας από τους βασικούς στόχους μας ήταν να δημιουργήσουμε τη στρατηγική που θα ακολουθήσει ο όμιλος σε όλες τις τοπικές αγορές που δραστηριοποιείται. Επιπροσθέτως, μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του συνεδρίου ήταν να στηρίξουμε με την παρουσία μας την ελληνική αγορά και να μοιραστούμε τις τάσεις και τις προοπτικές που διαφαίνονται για τον κλάδο στο άμεσο χρονικό διάστημα», δήλωσε ο κ. Ιωακείμ Προβατάς, διευθύνων σύμβουλος της ΒΙΒΕΧΡΩΜ. Στο συνέδριο σημειώθηκε μεγάλη προσέλευση στελεχών από όλες τις χώρες στις οποίες δραστηριοποιείται ο όμιλος AkzoNobel - ξεπέρασαν τα 130 άτομα - ανάμεσα στους οποίους παρευρέθηκαν ο κ. Ruud Joosten, Managing Director of Deco for AkzoNobel, και ο κ. Peter van Campen, Regional Director Southern Europe for AkzoNobel. 78 Ιούνιος 2013

ΟΤΕ-COSMOTE

Πρόγραμμα ανακύκλωσης

οινό και διευρυμένο πρόγραμμα ανακύκλωσης για μπαταρίες, μελάνια εκτυπωτή και τηλεφωνικές συσκευές (σταθερές και κινητές με τα αξεσουάρ τους) υλοποιούν ο ΟΤΕ και η Cosmote, ενώνοντας τις δυνάμεις τους. Το πρόγραμμα αντικαθιστά τα ήδη υπάρχοντα προγράμματα ανακύκλωσης που εφαρμόζουν οι δύο εταιρείες εδώ και 7 χρόνια, στο πλαίσιο των δράσεων εταιρικής υπευθυνότητας. Θα εφαρμοστεί δε στο δίκτυο καταστημάτων ΟΤΕ - Cosmote - Γερμανός, που συμπεριλαμβάνει περισσότερα από 580 σημεία σε όλη την Ελλάδα και σε επιλεγμένα κεντρικά κτήρια ΟΤΕ και Cosmote. Με το μήνυμα «Ανακυκλώνουμε - μικρή προσπάθεια, μεγάλο αποτέλεσμα», οι δύο εταιρείες προτρέπουν τον κόσμο να συμμετάσχει, επισημαίνοντας ότι ακόμη και μια μικρή ενέργεια, όπως η ανακύκλωση μπαταριών, δρα αθροιστικά, συμβάλλοντας στην προστασία του περιβάλλοντος. O ΟΤΕ και η Cosmote θα δώσουν 1.000 ευρώ στους περιβαλλοντικούς φορείς «Φιλοδασική Ένωση Αθηνών» και «Καλλιστώ», για κάθε τόνο κινητών και σταθερών τηλεφωνικών συσκευών με τα αξεσουάρ τους που θα συγκεντρωθούν μέχρι την 31/5/2014. Το πρόγραμμα ανακύκλωσης των ΟΤΕ- Cosmote έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά περιβαλλοντικών δράσεων που στόχο έχουν τη μείωση της επίδρασης της λειτουργικής δραστηριότητας των δύο εταιρειών στο περιβάλλον, σύμφωνα με διεθνείς κανόνες και πρακτικές. Η Cosmote και οι θυγατρικές του ομίλου ΟΤΕ στη ΝΑ Ευρώπη έχουν πιστοποιηθεί κατά το πρότυπο ISO 14001:2OO4 και ο ΟΤΕ βρίσκεται σε διαδικασία ανάπτυξης του παραπάνω Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης. Ο ΟΤΕ και η Cosmote εφαρμόζουν περιβαλλοντική στρατηγική, με βασικούς άξονες τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματός τους, τη συμβολή στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος τρίτων και την ευαισθητοποίηση εργαζομένων και κοινού. Αποδεικνύουν καθημερινά την ολοκληρωμένη περιβαλλοντική πολιτική, αναπτύσσοντας δράσεις προς αυτήν την κατεύθυνση.

ΓΕΡΜΑΝΟΣ

MASTERCARD-MAESTRO

Το LG Optimus F5, το φθηνότερο 4G Smartphone

Προνομιακές αγορές στα ΑΒ

ο νέο LG Optimus F5, το φθηνότερο 4G Smartphone της αγοράς, φέρνει στους πελάτες του το Δίκτυο Καταστημάτων ΓΕΡΜΑΝΟΣ, αποκλειστικά από την COSMOTE. Όσοι αποκτήσουν το LG Optimus F5 θα μπορούν να απολαμβάνουν απίστευτα γρήγορο mobile internet με ταχύτητες 4G προηγμένης τεχνολογίας, που πρώτη η COSMOTE έφερε στην Ελλάδα. Το LG Optimus F5 διαθέτει εξαιρετική οθόνη αφής υψηλής ανάλυσης IPS 4.3’’, λειτουργικό Android 4.1.2 Jelly Bean, διπύρηνο επεξεργαστή 1.2GHz Qualcomm και κάμερα 5MP στο πίσω μέρος και 1.3MP μπροστά. Στα μοναδικά τεχνικά χαρακτηριστικά του συγκαταλέγονται, επίσης, η αποκλειστική λειτουργία Qslide που επιτρέπει τη χρήση δύο εφαρμογών στην ίδια οθόνη (για να μπορεί κανείς ταυτόχρονα να παρακολουθεί π.χ. ένα βίντεο και να στέλνει SMS), αλλά και η λειτουργία Live Zooming, για να μπορεί ο χρήστης να μεγεθύνει την εικόνα έως και πέντε φορές, όταν παρακολουθεί ένα βίντεο. Οι επισκέπτες των καταστημάτων ΓΕΡΜΑΝΟΣ μπορούν να αποκτήσουν το LG Optimus F5 4G στην τιμή των 389,90€ ή φθηνότερα με σύνδεση στα προγράμματα COSMOTE ΑΠΕΡΙΟΡΙΣΤΑ.

ραγματοποιώντας τις αγορές τους στα supermarket ΑΒ, όλοι οι κάτοχοι καρτών MasterCard και Maestro θα λαμβάνουν αυτόματα μέρος στην ηλεκτρονική κλήρωση για να κερδίσουν μία από τις 1.000 δωροεπιταγές αξίας 50 ευρώ ή και ένα από τα 30 διπλά εισιτήρια για ένα από τα εντός έδρας παιχνίδια οποιασδήποτε ελληνικής ομάδας συμμετάσχει στους αγώνες των ομίλων του UEFA Champions League κατά την αγωνιστική περίοδο 2013/14. Οι κάτοχοι θα ενημερώνονται για τα αποτελέσματα της κλήρωσης τη στιγμή της αγοράς, μέσω της απόδειξης της συναλλαγής τους. Οι νικητές θα πρέπει απλά να τηλεφωνήσουν στο νούμερο που εμφανίζεται στην απόδειξη συναλλαγής και να δηλώσουν τον τυχερό δωδεκαψήφιο κωδικό, αλλά και τη διεύθυνση στην οποία επιθυμούν να παραλάβουν το δώρο τους. Η Ιωάννα Μίγγου, Marketing Manager της MasterCard στην Ελλάδα, δήλωσε: «Συνεργαζόμαστε με την κορυφαία ελληνική αλυσίδα supermarket ΑΒ Βασιλόπουλος, με κοινό στόχο τη συστηματική ενίσχυση της αγοραστικής εμπειρίας των Ελλήνων καταναλωτών. Έτσι, παραμένοντας πιστοί στις αξίες μας και έχοντας σαν βασική προτεραιότητα την προσφορά επιπλέον προνομίων και δώρων, επιβραβεύουμε, για ακόμη μια φορά, τους κατόχους καρτών MasterCard και Maestro, μετατρέποντας τις καθημερινές τους αγορές στα ΑΒ σε ένα ταξίδι γεμάτο δώρα και εκπλήξεις ανεκτίμητης αξίας». H διοίκηση της «ΑΒ Βασιλόπουλος» δήλωσε: «Στην ΑΒ Βασιλόπουλος, ο πελάτης παραμένει πάντα στο επίκεντρο της στρατηγικής και των δράσεών μας. Ανανεώνοντας, έτσι, τη συνεργασία μας με τη MasterCard για ακόμη μια χρονιά, αποδεικνύουμε έμπρακτα πως στα ΑΒ Βασιλόπουλος οι καταναλωτές μπορούν να απολαύσουν τις αγορές στους στο έπακρο».

ΧΡΗΜΑ 79

παρουσιάσεις 06-2013

WESTNET DISTRIBUTION

ΝΕΑ ΣΕΙΡΑ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ASUS

Westnet Distribution, μέλος του ομίλου εταιρειών Π. Γερμανού, παρουσίασε σήμερα τη νέα σειρά προϊόντων ASUS, που θα εισάγει στην ελληνική αγορά ως ο μοναδικός διανομέας της ASUS στην Ελλάδα για notebooks, tablets και all in one PC. Στην εκδήλωση έδωσαν το «παρών» υψηλόβαθμα στελέχη της ASUS, παρουσιάζοντας οι ίδιοι τη νέα σειρά προϊόντων, τα οποία διακρίνονται για την καινοτομία, τον μοναδικό σχεδιασμό και την προσιτή τιμή τους. Ο κ. Χρήστος Καλογεράκης, διευθύνων σύμβουλος της Westnet, δήλωσε: «Η Westnet, μέσα από ξεκάθαρη στρατηγική διανομής, μια πολύ δυνατή ομάδα και συνεργασίες με επιλεγμένους vendors, καταγράφει ήδη θετικά αποτελέσματα. Συγκεκριμένα, το 2013, στοχεύουμε σε ανάπτυξη 7% στις κατηγορίες που έχουμε επιλέξει να επικεντρωθούμε. Η ASUS αποτελεί έναν από τους πολύ σημαντικούς συνεργάτες μας και μας επιτρέπει να προσφέρουμε πραγματικά καινοτόμα προϊόντα με τη σφραγίδα ενός διεθνώς καταξιωμένου brand». Από την πλευρά της ASUS παρευρέθησαν οι Danielle Buttafava, Alessandro Basso, Stefano Cortinovis και Aysha Huang, εκπροσωπώντας τις κατηγορίες των PC, tablets, notebooks και components αντίστοιχα, οι οποίοι αναφέρθηκαν στη σταθερά ανοδική πορεία των προϊόντων ASUS στην ελληνική αγορά. Ο εμπορικός διευθυντής της Westnet, κ. Γιώργος Δαβιώτης, σημείωσε ότι, σύμφωνα με στοιχεία της αγοράς, τα προϊόντα της ASUS γνωρίζουν πολύ θερμή ανταπόκριση από το αγοραστικό κοινό και καταγράφουν σημαντικό ρυθμό ανάπτυξης. «Η ASUS αποτελεί συνώνυμο της υψηλής τεχνολογίας, της καινοτομίας και του value for money και γι’ αυτό κερδίζει συνέχεια έδαφος στην ελληνική αγορά». Το επόμενο δίμηνο οι λάτρεις της τεχνολογίας θα έχουν πρόσβαση σε ολόκληρη τη νέα προϊοντική γκάμα της ASUS, η οποία περιλαμβάνει notebooks, tablets και all in one PC, μέσα από δίκτυα καταστημάτων τεχνολογίας και επιλεγμένα καταστήματα, με διανομή της Westnet Distribution. Η Westnet Distribution Α.Ε. δραστηριοποιείται αποκλειστικά στον χώρο της διανομής προϊόντων πληροφορικής και υψηλής τεχνολογίας από το 2005. Η εταιρεία προσφέρει ένα πακέτο λύσεων που περιλαμβάνει τη διανομή και την αντιπροσώπευση προϊόντων πληροφορικής και υψηλής τεχνολογίας μεγάλων εταιρειών της παγκόσμιας αγοράς, όπως οι HP, LG, Asus, Lenovo, Samsung, Philips κ.ά.

«ΑΒ MOBILE APP»

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ «ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ» ΓΙΑ «ΕΞΥΠΝΕΣ» ΑΓΟΡΕΣ

«ΑΒ Βασιλόπουλος» βρίσκεται δίπλα στους σύγχρονους καταναλωτές και απαντά στις ανάγκες τους με φρέσκιες ιδέες. Σε αυτήν την κατεύθυνση, είναι διαθέσιμη η εφαρμογή «AB Mobile App» για Android και iOS (iPhone) συσκευές. Μέσω της εφαρμογής αυτής, οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα να συνδυάσουν την οργάνωση των αγορών τους με την ενημέρωσή τους για τις πιο πρόσφατες προσφορές της «ΑΒ Βασιλόπουλος», με προτάσεις για συνταγές, αλλά και με πληροφόρηση για τα νέα της εταιρείας. Πλέον οι καταναλωτές μπορούν να αφήσουν πίσω τους τις παραδοσιακές, χειρόγραφες λίστες για τα ψώνια. Με το «AB Mobile App» μπορούν να δημιουργήσουν τη δική τους ηλεκτρονική λίστα, προσθέτοντας μόνοι τους τα είδη που χρειάζονται από τις κατηγορίες προϊόντων που διατίθενται στα καταστήματα «ΑΒ Βασιλόπουλος». Στη συνέχεια έχουν τη δυνατότητα να τη μοιραστούν με μέλη της οικογένειάς τους, ώστε να τη συμπληρώσουν και να είναι διαθέσιμη με το πάτημα ενός κουμπιού όταν βρεθούν σε ένα κατάστημα ΑΒ. Η εφαρμογή μπορεί επίσης να λειτουργήσει σαν οδηγός για τον καταναλωτή, καθώς παρέχει τη δυνατότητα εμφάνισης του κοντινότερου καταστήματος «ΑΒ Βασιλόπουλος», βάσει της τρέχουσας τοποθεσίας του χρήστη και όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες για αυτά (φωτογραφία, στοιχεία διεύθυνσης και επικοινωνίας, διαθέσιμες υπηρεσίες). Επιπλέον, μέσω του «AB Mobile App», οι χρήστες μπορούν να αναζητήσουν προσφορές από το 15νθήμερο έντυπο, έξτρα προσφορές και τις προσφορές σε πόντους ΑΒ plus. Το «AB Mobile App», όμως, βοηθάει τους χρήστες του και στην κουζίνα, προτείνοντας πρωτότυπες και γευστικές συνταγές, ώστε να αξιοποιήσουν με τον καλύτερο τρόπο τα προϊόντα που αγόρασαν από τα καταστήματα ΑΒ. Η εφαρμογή, ακόμα, προτείνει αξιόλογα κρασιά της κάβας «ΑΒ Βασιλόπουλος» για να συνοδεύσουν το κάθε γεύμα. Τέλος, στο εύχρηστο inbox του «AB Mobile App» ο χρήστης μπορεί να δει συγκεντρωμένες όλες τις ενέργειες που τρέχουν στην εφαρμογή, αλλά και να λάβει μέρος σε διαγωνισμούς και κληρώσεις. Η εφαρμογή είναι διαθέσιμη από το Google Play για συσκευές Android και από το iTunes για τις συσκευές με λειτουργικό σύστημα iOS. 80 Ιούνιος 2013

ΟΠΕ

ΔΡΑΣΕΙΣ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΣΙΟΥ ΣΤΗΝ ΚΙΝΑ

ε συνέχεια της εξαιρετικά επιτυχημένης επίσκεψης της ομάδας «Masters of Wine» από τη Βόρεια Αμερική και τον Καναδά, στα τέλη Απριλίου, στη χώρα μας, ο Ελληνικός Οργανισμός Εξωτερικού Εμπορίου και η Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Αμπέλου και Οίνου (ΕΔΟΑΟ) υποδέχονται από τις 8 έως τις 15 Ιουνίου δεκαπενταμελή ομάδα Κινέζων δημοσιογράφων από εξειδικευμένα περιοδικά οίνου, όπως τα «Wine & Spirits China», «Wine Magazine», «Wine in China Magazine», «Cru Magazine» κ.ά. Η επίσκεψη εντάσσεται στις δράσεις του «Προγράμματος Προώθησης Οίνων Ποιότητας σε Αγορές Τρίτων Χωρών – ΚΟΑ Κρασιού», που υλοποιείται από τον ΟΠΕ και την ΕΔΟΑΟ και συγχρηματοδοτείται από την Ελλάδα και την Ε.Ε. Το πρόγραμμα της επίσκεψης στην Ελλάδα προβλέπει ξεναγήσεις και γευστικές δοκιμές σε οινοπαραγωγικές περιοχές και οινοποιεία στη Βόρεια Ελλάδα, την Αττική, την Πελοπόννησο, τη Σαντορίνη και την Κρήτη. Πιο αναλυτικά, θα γίνουν επισκέψεις σε Νάουσα, Επανωμή, Αττική, Νεμέα, Μαντινεία, Σαντορίνη και Ηράκλειο, ενώ θα γίνουν εκτενείς παρουσιάσεις των κρασιών ΠΟΠ – ΠΓΕ κάθε περιοχής της Ελλάδας που δεν θα επισκεφθούν. Αξίζει να σημειωθεί ότι στα τέλη Ιουνίου αναμένεται να περιηγηθεί σε οινοπαραγωγικές περιοχές της χώρας μας η Debra Meiburg MW, τηλεδημοσιογράφος και opinion leader στην Κίνα για το κρασί, κυρίως, τη γαστρονομία και τον τουρισμό, μαζί με μια ομάδα δημοσιογράφων από την κινεζική τηλεόραση και τον Τύπο. Από τη δράση αυτή πρόκειται να παραχθεί τηλεταινία για το ελληνικό κρασί. Στο πλαίσιο του «Προγράμματος Προώθησης Οίνων Ποιότητας», που υλοποιείται από τους δύο φορείς για την αγορά της Κίνας, κατά τον τελευταίο μήνα έχει πραγματοποιηθεί μια σειρά δράσεων προβολής και γνωριμίας των επαγγελματιών του χώρου, και των Κινέζων καταναλωτών, με το ελληνικό ποιοτικό κρασί. Οι Κινέζοι επαγγελματίες του οινικού κλάδου - εκπρόσωποι του εμπορίου και του Τύπου - με τη βοήθεια Ελλήνων και Κινέζων sommeliers, είχαν τη δυνατότητα να δοκιμάσουν έναν μεγάλο αριθμό επιλεγμένων ελληνικών ετικετών κρασιού, σε ειδικά διαμορφωμένα wine bars στις διεθνείς εκθέσεις «Sial China Shanghai», «Interwine China Guanghzhou» και «Topwine China Beijing». Παράλληλα, μέσα από μια σειρά στοχευμένων παρουσιάσεων και γευσιγνωσιών, των οποίων επιλήφθηκε ο Έλληνας «Master of Wine», κ. Κωνσταντίνος Λαζαράκης, σε συνεργασία με εξειδικευμένους φορείς του οινικού κλάδου της Κίνας (εταιρεία δημοσίων σχέσεων και σχολή οινογνωσίας), οι διάφοροι δημοσιογράφοι, εκπρόσωποι του εμπορίου, sommeliers και opinion leaders των τεσσάρων σπουδαιότερων εμπορικών κέντρων της Κίνας (Πεκίνο, Σαγκάη, Καντόνα, Χονγκ Κονγκ), που παρέστησαν στις εκδηλώσεις, είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν τον οινικό πλούτο της Ελλάδας.

ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤΑ FSC

Ε.Ι. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΒΑΣΕΙ GRI

ΧΑΡΙΖΕΙ ΧΑΜΟΓΕΛΑ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ

επιλογή της πιστοποίησης εταιρικών εντύπων κατά FSC συγκαταλέγεται μεταξύ των κριτηρίων αναφοράς των εταιρειών βάσει του διεθνούς προτύπου Global Reporting Initiative (GRI). Όπως αναφέρθηκε και στο Global Conference on Sustainability and Reporting (Άμστερνταμ, 22-24 Μαΐου 2013), και σε συνέχεια σχετικού ερωτήματος που έθεσε η Pressious Arvanitidis μέσω εκπροσώπου της EuroCharity (www.eurocharity.gr) που παρευρέθηκε στο συνέδριο, το συγκεκριμένο κριτήριο μετριέται σε τέσσερεις δείκτες (indicators) στο GRI Reporting Framework, οι οποίοι είναι όλοι εστιασμένοι στη μειούμενη ή/και ορθολογική επίδραση των επιχειρηματικών δράσεων στο περιβάλλον. Η πιστοποιημένη κατά FSC εταιρεία γραφικών τεχνών και εκτυπώσεων Pressious Arvanitidis (www.pressious.com) είναι η μοναδική εταιρεία του κλάδου στην Ελλάδα σήμερα η οποία παρέχει στις συνεργαζόμενες επιχειρήσεις τη δυνατότητα πιστοποιημένων κατά FSC εκτυπώσεων.

τις 26 Απριλίου του 2013 η διοίκηση της Ε.Ι. Παπαδόπουλος Α.Ε., μαζί με τη διοίκηση του ΚΑΑΠΑΑ Βούλας, εγκαινίασαν την παιδική χαρά που δημιούργησε η εταιρεία αποκλειστικά για τα παιδιά του κέντρου. Στη γιορτή των εγκαινίων, τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να παίξουν και να διασκεδάσουν στη νέα παιδική χαρά, να χαρούν με face painting, να χορέψουν και να απολαύσουν τα αγαπημένα μπισκότα της εταιρείας Παπαδοπούλου. Η εταιρεία συνεργάστηκε με αρκετούς συντελεστές, όπως μηχανικούς και αρχιτέκτονες, προκειμένου να σχεδιάσει και να παραδώσει μιαν ασφαλή και εξοπλισμένη με παιχνίδια και ειδικές κατασκευές παιδική χαρά, με σκοπό την ψυχαγωγία των παιδιών. Η δημιουργία της παιδικής χαράς εντάσσεται στο πλαίσιο των δράσεων για το 2013 του προγράμματος εταιρικής κοινωνικής ευθύνης «Χαμόγελα» της Ε.Ι. Παπαδόπουλος Α.Ε. Η ενέργεια αυτή έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά ενεργειών της εταιρείας για τα παιδιά, όπως η πολύχρονη συνεργασία με το «Ελληνικό Παιδικό Μουσείο», η προσφορά προϊόντων σε κοινωνικά παντοπωλεία και ιδρύματα, οι χορηγίες παιδικών θεατρικών παραστάσεων, η υποστήριξη σχολικών και αθλητικών εκδηλώσεων, αλλά και η παροχή υποτροφιών. Η κ. Ιωάννα Παπαδοπούλου, πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της εταιρείας, δήλωσε: «Με μεγάλη μας χαρά, ολοκληρώνουμε και παραδίδουμε το έργο αυτό, συμβάλλοντας κι εμείς με τον τρόπο μας στο έργο του Κέντρου. Ελπίζουμε να προσφέρει στα παιδιά του ΚΑΑΠΑΑ πολλά χαμόγελα, στιγμές χαράς και ξεγνοιασιάς». ΧΡΗΜΑ 81

Χ δια ταύτα...

✒ από τον Γιώργο Καλούμενο

» η σ υ δ ά τ α Η «κ . λ ο δ . σ ι δ 1 ι ε ρ έ φ α μπορεί ν O MSCI επιβεβαίωσε αυτό που όλοι γνωρίζαμε: Η Ελλάδα είναι μια καταδυόμενη αγορά. Ο οίκος μετέφερε την Ελλάδα από τις ανεπτυγμένες στις αναδυόμενες αγορές, ενώ κανένας δεν επιχαίρει αυτής της εξέλιξης, με εξαίρεση, ίσως, τους μετόχους.

υτό αναφέρουν οι «Financial Times»: η κίνηση αυτή του οίκου μπορεί να είναι καλή για την Ελλάδα, αφού τα ζητήματα της πολιτικής κατάρρευσης, της χρεωκοπίας και των ταραχών είναι μέρος της εργασίας των ειδικών στις αναδυόμενες αγορές. Ο υψηλότερος συντελεστής στάθμισης στην Ελλάδα θα αναγκάσει παθητικά κεφάλαια να θέσουν περισσότερα κεφάλαια από τις ανεπτυγμένες αγορές στη χώρα. Ήδη η HSBC εκτιμά ότι θα χάσει από την Ελλάδα γύρω στα 194 εκατ. δολ. άμεσα, για να κερδίσει όμως μόλις πάνω από 1 δισ. δολ., όταν οι αλλαγές τεθούν σε ισχύ τον Νοέμβριο. Δυστυχώς, όμως, είναι πολύ πιθανό να προηγηθεί μια μεγάλη διόρθωση με μεγάλη καθοδική πίεση στις τιμές, θέτοντας ακόμη και το «Greekovery» εν αμφιβόλω. Πάντως, το ισοζύγιο εισροών – εκροών από την υποβάθμιση του χρηματιστηρίου είναι συντριπτικά θετικό για το ελληνικό χρηματιστήριο, σύμφωνα με τον διεθνή οίκο. Η Ελλάδα επέστρεψε, μετά από περισσότερα από 10 χρόνια, εκεί όπου βρισκόταν ως αγορά για πολύ καιρό. H «μετάβαση» του ελληνικού χρηματιστηρίου από τις ανεπτυγμένες αγορές στις αναδυόμενες, μετά την υποβάθμιση από τον οίκο MSCI, θα μπορούσε να 82 Ιούνιος 2013

αναζωπυρώσει τη ζήτηση για ελληνικές μετοχές, αν και η χτυπημένη από την κρίση Ελλάδα θα αισθανθεί αρκετά «άβολα» ανάμεσα στις ταχέως αναπτυσσόμενες οικονομίες της Ασίας και της Αφρικής. Η Ελλάδα μάλλον είναι απίθανο να θεωρηθεί μια αγορά υψηλής ανάπτυξης στο περιβάλλον των αναδυόμενων αγορών, δεδομένου του ότι το εισόδημά της είναι σε πτωτική και όχι σε αναπτυξιακή πορεία. Η Ελλάδα όμως, εάν η οικονομία δείξει τάσεις ανάκαμψης, θα μπορούσε να προσελκύσει τα, «πεινασμένα» για ρίσκο, επιθετικά funds. Οι μεγαλύτερες εισροές αναμένονται σε Alpha Banκ, ΕΛ.ΠΕ., Πειραιώς, ΔΕΗ και Εθνική, Ελληνικά Πετρέλαια, Jumbo, Motor Oil, FF Group, Τιτάν, Μυτιληναίο και ΜΕΤΚΑ, ενώ εκροές θα υπάρξουν για τις δύο μετοχές που είναι τώρα στον MSCI των ανεπτυγμένων αγορών, δηλαδή τον ΟΤΕ και τον ΟΠΑΠ. Ο νέος δείκτης MSCI Greece (η σύνθεση του οποίου θα αποφασιστεί τον Νοέμβριο) θα είναι ευρύτερος και πιο αντιπροσωπευτικός σε σχέση με τον υφιστάμενο, που περιελάμβανε μόλις δύο μετοχές, αυτές της Coca Cola 3E και του ΟΠΑΠ. Είναι ορατό το ενδεχόμενο τα funds των αναδυόμενων αγορών με υπό διαχείριση κεφάλαια 1,3 δισ. δολ., που επενδύουν με «πυξίδα» τους δείκτες της MSCI, να ξαναβάλουν στο «ραντάρ» τους την Αθήνα.

ΧΡΗΜΑ

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ ONOMATΕΠΩΝΥΜΟ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ

Τ.Κ.

ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ

ΧΩΡΑ

ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ε-ΜAIL

ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ

ΚΙΝΗΤΟ

FAX

ΑΦΜ*

ΔΟΥ*

* ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ) 30,00 €

ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 45,00 €

ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 80,00 €

ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ) 150,00 €

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟMΙKΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 60,00 € ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 110,00 €

ΕΠΙΤΑΓΗ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

*Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 17456 Άλιμος, Fax: 210 998 4953

Yπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu

ΧΡΗΜΑ

www.hrima.gr

XΡHMATIΣTHΡIO

«Ραντεβού» με κέρδη το φθινόπωρο

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.393 / 06.2013 / € 6,00

Digital Banking: Η νέα τραπεζική εποχή... είναι ήδη εδώ!

ΧΡΗΜΑ τ.393 / 06.2013

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Χρειάζεται κοινή δράση επιχειρήσεων και καταναλωτών Νίκος Λούλης

Πρόεδρος της «Μύλοι Λούλη»

ISSN 1105-0470