ΧΡΗΜΑ #375

αποκλειστικότητα

ΧΡΗΜΑ

www.hrima.gr

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ

ΧΡΗΜΑ

Στο ρυθμό της ύφεσης οι εισηγμένες

τ.375 / 09.2011

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΡΣΑΛ Με πρότυπο την πρώην Ανατολική Γερμανία Δημήτρης Βαράγκης Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος Βαράγκης ΑΒΕΠΕ

Η ελληνική αγορά βρίσκεται σε αναστολή δραστηριότητας Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Βαράγκης ΑΒΕΠΕ θεωρεί ότι ο μόνος δρόμος για να οδηγηθούν οι ελληνικές επιχειρήσεις στην έξοδο από το «τούνελ» είναι η επαναφορά στις ρίζες και τις αξίες του ελληνικού πολιτισμού, οι οποίες στη σύγχρονη Ελλάδα έχουν ξεχαστεί και αν «επικαιροποιηθούν», μπορούν να συμβάλουν στη δημιουργία ανταγωνιστικών και ποιοτικών προϊόντων και υπηρεσιών.

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.375 / 09.2011 / € 6.00

Οι πρωταγωνίστριες τράπεζες της χρονιάς

ΧΡΗΜΑ

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ ONOMATΕΠΩΝΥΜΟ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ

Τ.Κ.

ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ

ΧΩΡΑ

ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ε-ΜAIL

ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ

ΚΙΝΗΤΟ

FAX

ΑΦΜ*

ΔΟΥ*

* ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

Το ΧΡΗΜΑ καινοτομεί τεχνολογικά, κυκλοφορεί και ψηφιακά, με e-mail! Ο συνδρομητής μπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, με τρόπο παρόμοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης με λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σημειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!

Διαμορφώνουμε πόλεις που αξίζει να «χτίσουμε» το μέλλον μας σε αυτές.

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Σε έντυπη και ψηφιακή μορφή) ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ ΕΞΑΜΗΝΗ (5 ΤΕΥΧΗ) 20,00 €

H Siemens προσφέρει απαντήσεις για τη δημιουργία βιώσιμων πόλεων, οι οποίες εξασφαλίζουν διάρκεια, ποιότητα ζωής και ευημερία.

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΣ (10 ΤΕΥΧΗ) 100,00 €

ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ) 30,00 €

ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 45,00 €

ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 80,00 €

ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ) 150,00 €

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟMΙKΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 60,00 € ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 110,00 €

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή) ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 15,00 € (Σε όλες τις συνδρομές συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α.)

ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ Τα τρένα μας πηγαίνουν τους ανθρώπους στα σπίτια τους πιο γρήγορα, σε πόλεις όπως το Σαν Ντιέγκο. Οι λύσεις μας για την επεξεργασία του νερού προσφέρουν σε αφθονία πόσιμο νερό στη Σιγκαπούρη. Στο Βερολίνο, οι λύσεις της Siemens για τα κτίρια μειώνουν το ενεργειακό κόστος.. Σ Σττο Durban, ο ιατρικός μας εξοπλισμός βοηθά

τους πολίτες να ζήσουν περισσότερο και πιο υγιείς. Σε όλο τον κόσμο, η Siemens βοηθά τις πόλεις να γίνουν ιδανικά μέρη για την ευημερία των ανθρώπων, των επιχειρήσεων και του περιβάλλοντος. Συνεργαζόμαστε καθημερινά με τον κόσμο του σήμερα για να αναπτύξουμε λύσεις που διαρκούν στο χρόνο.

ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / ΙΒΑΝ GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192) Βεβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασμός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρείας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σημειώνετε πάντα το όνομά σας στο καταθετήριο. Παρακαλούμε, όπως αποστείλετε το καταθετήριο με fax στο 210 998 4953, υπόψιν κου Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.

ΕΠΙΤΑΓΗ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

*Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 17456 Άλιμος, Fax: 210 998 4953

siemens.com/answers Yπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu

2 Γιάννης Βερμισσώ, Σύμβουλος Έκδοσης

Η ΠΡΙΜΟΔΟΤΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΕΥΚΑΙΡΙΩΝ Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις των επενδυτικών σχεδίων που έμειναν, επί σειρά ετών, εγκλωβισμένα στα γρανάζια της γραφειοκρατίας και οι δημιουργοί τους είτε έφυγαν είτε «πάγωσαν» τα σχέδιά τους, απελπισμένοι από την κατάσταση που επικρατούσε.

K

άτι δείχνει να αλλάζει στην απρόσιτη εικόνα που, για πολλά χρόνια, παρουσίαζε η ελληνική οικονομία στους ξένους. Ως γνωστόν, έδειχνε αρνητική, άρα και αποτρεπτική για επενδύσεις, και «βασανιστική» για όσους «έκλειναν τα μάτια» και δοκίμαζαν να επιχειρήσουν, να δημιουργήσουν κάτι σε ελληνικό έδαφος. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις των επενδυτικών σχεδίων που έμειναν, επί σειρά ετών, εγκλωβισμένα στα γρανάζια της γραφειοκρατίας και οι δημιουργοί τους είτε έφυγαν είτε «πάγωσαν» τα σχέδιά τους, απελπισμένοι από την κατάσταση που επικρατούσε. Οι συνθήκες τραγικές - και κυρίως άδικες - για την πρόοδο της οικονομίας και της κοινωνίας. Σήμερα τα σημάδια δείχνουν ότι σε λίγο καιρό μπορεί – με κάθε επιφύλαξη μέχρι να γίνει πραγματικότητα - οι κακές αυτές συνθήκες να περάσουν στο παρελθόν. Το επιβεβαιωμένο γερμανικό ενδιαφέρον, που δημοσιοποιήθηκε με την επίσκεψη των αρμοδίων της χώρας, το επίσης εκπεφρασμένο

ενδιαφέρον των Αράβων, αλλά και επιχειρηματιών άλλων χωρών, να έλθουν στην Ελλάδα να επενδύσουν, σαφώς δείχνει ότι αναπτύσσεται μια τάση με πολύ μεγάλη σημασία για τη χώρα. Ωστόσο, δεν αρκεί μόνο αυτό. Η αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι θα αντικατοπτριστεί και σε πραγματικά γεγονότα. Και αυτό το γνωρίζουν οι ενδιαφερόμενοι, γι’ αυτό και θέτουν ως όρο της ενασχόλησής τους με επενδύσεις στην Ελλάδα να καταργηθούν όλα όσα μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί ως εμπόδια και είναι γνωστά σε όλους. Καλούνται λοιπόν οι αρμόδιοι αφενός να προετοιμάσουν το έδαφος και αφετέρου να προχωρήσουν σε θεσμικές παρεμβάσεις που όχι μόνο θα «γκρεμίσουν» τα εμπόδια, αλλά πολύ περισσότερο θα δημιουργήσουν κίνητρα.

Το πρώτο δείγμα πάντως θετικής έκβασης των πραγμάτων αποτελεί το ξεμπλοκάρισμα, όπως ανακοινώθηκε σχετικά από τον υπουργό κ. Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, των τεσσάρων επενδυτικών σχεδίων ύψους 1,2 δισ. ευρώ, που βρίσκονταν, επί μακρόν, στα συρτάρια των υπουργείων, με τη διαβεβαίωση ότι θα υπάρξει και συνέχεια. Είναι μια αρχή που κάνει σαφές και ορατό το γεγονός ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα μεταίχμιο όσον αφορά τις επενδύσεις. Και είναι πλέον ξεκάθαρο ότι είναι ένα θέμα που έχει εξελιχθεί σε πολιτική ευκαιρία για τους κυβερνώντες, για να αποδείξουν ότι η χώρα γυρίζει σελίδα...

ΧΡΗΜΑ τ.375, Σεπτέμβριος 2011 4 Σεπτέμβριος 2011

ΕΝ ΑΡΧΗ...

12

Σοφοκλέους Στο ρυθμό της ύφεσης οι εισηγμένες

40 22

76η ΔΕΘ Ανάπτυξη και καινοτομία τα «κλειδιά» της κρίσης

Κλάδος τροφίμων και ποτών Σε αναζήτηση διεξόδων ανάπτυξης

Ασφαλιστική αγορά Πώς θα προφυλαχθείτε από τους επαγγελματικούς κινδύνους

58

Σχέδιο Μάρσαλ Με πρότυπο την πρώην Ανατολική Γερμανία

17

6 Σεπτέμβριος 2011

46

Energy Money Conference 2011 Εξαγωγές ρεύματος: Ένας νέος ρόλος για τις ΑΠΕ

περιεχόμενα τ.375/09.2011 37 ~ ALPHA-EUROBANK Τράπεζα αναφοράς σε Ελλάδα και ΝΑ Ευρώπη 56 ~ ΠΕΙΡΑΙΩΣ WEALTH MANAGEMENT Διαχείριση περιουσίας στην περίοδο της κρίσης ΘΕΜΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ

63 ~ ΦΑΚΕΛΟΙ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ Rilken, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ

Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Βαράγκης ΑΒΕΠΕ θεωρεί ότι ο μόνος δρόμος για να οδηγηθούν οι ελληνικές επιχειρήσεις στην έξοδο από το «τούνελ» είναι η επαναφορά στις ρίζες και τις αξίες του ελληνικού πολιτισμού, οι οποίες στη σύγχρονη Ελλάδα έχουν ξεχαστεί και αν «επικαιροποιηθούν», μπορούν να συμβάλουν στη δημιουργία ανταγωνιστικών και ποιοτικών προϊόντων και υπηρεσιών.

72 ~ EUROMONEY Οι πρωταγωνίστριες τράπεζες της χρονιάς

ΧΡΗΜΑ

ΔΙΟΡΘΩΣΗ-ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Αμαλία Λούβαρη amalia.louvari@gmail.com

τεύχος Σεπτεμβρίου 2011

ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Κωνσταντίνος Ουζούνης ouzounis.k@ethosmedia.eu ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Γιάννης Βερμισσώ vermisso.j@ethosmedia.eu ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ Γιώργος Καλούμενος kaloumenos.g@ethosmedia.eu ΣΥΝΤΑΞΗ Bίκυ Γερασίμου gerasimou.v@ethosmedia.eu Λίλιαν Μαργαρίτη margariti.l@ethosmedia.eu Γαλάτεια Μπασέα bassea.g@ethosmedia.eu

Κωνσταντίνος Ουζούνης ouzounis.k@ethosmedia.eu Άντα Σεϊμανίδη seimanidi.a@ethosmedia.eu Κωνσταντίνος Χριστοφιλέας oikonomia28@yahoo.gr ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Γρηγόρης Λεωνίδης leonidis.g@ethosmedia.eu ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Ράντω Μανώλογλου manologlou.r@ethosmedia.eu ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Λωρέττα Μπούρα mpoura.l@ethosmedia.eu

ΦΩΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ ΦΩΤΟ PRESS Hλίας Αναγνωστόπουλος

ΥΠΕΥΘΥΝΗ MARKETING Αθηνά Φραδέλου fradelou.a@ethosmedia.eu

ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ Πόπη Καλογιάννη popikalogianni@gmail.com

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ & ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Kωνσταντίνος Σαλβαρλής salvarlis.k@ethosmedia.eu

ΕΚΤΥΠΩΣΗ ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ Pressious Αρβανιτίδης Α.Β.Ε.Ε.

ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ Δέσποινα Ροπόδη ropodi.d@ethosmedia.eu

ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ Αλοίμονος Α.Ε.

ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Νατάσσα Λαζαράκου lazarakou.n@ethosmedia.eu ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ Στράτος Μωυσής moisis.s@ethosmedia.eu

ΔΙΑΝΟΜΗ

ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΝΤΥΠΟΥ: 3648

ΔΙΕΘΝΗ ΘΕΜΑΤΑ αποκλειστικότητα EUROMONEY

~ Απαγορεύεται αυστηρά η αναδη-

μοσίευση φωτογραφιών και ύλης ή μέρους αυτής, και η καθ' οιονδήποτε τρόπο εκμετάλλευσή τους, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη. ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ

ETHOS MEDIA S.A. Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος T:210 9984950, Φ:210 9984953 E:hrima@hrima.gr, www.hrima.gr ISSN 1105-0470

~ Το τεύχος που κρατάτε στα

χέρια σας, είναι τυπωμένο σε πιστοποιημένο χαρτί FSC® και έτσι συμβάλλει στην υποστήριξη των δασών του πλανήτη.

04 ~ Εν αρχή: Η πριμοδότηση των επενδυτικών ευκαιριών 10 ~ Επικαιρότητα: Στάσιμοι οι δείκτες αποτελεσματικότητας 66 ~ Έρευνα Icap: Σε πτωτική τροχιά η σωληνουργία 74 ~ Στα ενδότερα του Χρηματιστηρίου Αθηνών 76 ~ Νέα της αγοράς 82 ~ Δια ταύτα: Ακούει κανείς;

32

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Δημήτρης Βαράγκης Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Βαράγκης ΑΒΕΠΕ ΧΡΗΜΑ 7

26

Οι «συνταγές» της συντεταγμένης χρεοκοπίας Λεζάντα

2 από την

Άντα Σεϊμανίδη

Η διαδικασία της συντεταγμένης χρεοκοπίας της Ελλάδας, έτσι κι αλλιώς, έχει ήδη ξεκινήσει, δήλωσε τις προάλλες ο καθηγητής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, Κλέμενς Φουστ, ο οποίος τυγχάνει να είναι και σύμβουλος του υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Για να διευκρινίσει ότι η χώρα μας, με την επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής των δανείων της, τη μείωση των τόκων και την αναδιαπραγμάτευση των δανειακών όρων, συνολικότερα, έχει ήδη μπει σε μια διαδικασία πτώχευσης. Από τη δική του πλευρά, ο εκ των συμβούλων της ομοσπονδιακής κυβέρνησης της Γερμανίας Λαρς Φελντ, απαντώντας στο ερώτημα εάν «η αναδιάρθρωση των ελληνικών χρεών» σημαίνει απλά «διαγραφή», προωθεί την εξής πρόταση των εμπειρογνωμόνων της κυβέρνησης: το ελληνικό χρέος, το οποίο προς στιγμήν είναι στα χέρια κρατικών και ιδιωτών πιστωτών, να παραχωρηθεί στο EFSF και σε αντάλλαγμα οι πιστωτές να λάβουν ασφαλή ομόλογα του EFSF, αν και μόνο στο μισό της ονομαστικής αξίας των ελληνικών ομολόγων. Οι πιστωτές παραιτούνται λοιπόν από το ήμισυ των διεκδικήσεών τους και το EFSF, ως βασικός πιστωτής της Αθήνας, θα συνεχίσει να ασκεί πιέσεις στην Ελλάδα, ώστε να μεταρρυθμίσει την οικονομία της. Σε ό,τι πάλι αφορά τις ελληνικές τράπεζες, προκειμένου να μπορέσουν να επιβιώσουν σε αυτήν την περίπτωση, η παραπάνω πρόταση περιλαμβάνει την υποστήριξή τους από το EFSF με άλλα 20 δισ. ευρώ. Η συγκεκριμένη εκδοχή, πάντως, δεν περιλαμβάνει και τον εκδιωγμό της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, θεωρώντας την ως καταστροφική, με περικοπή του χρέους έως 90%, δημιουργία συνθηκών χάους για την ελληνική οικονομία και άνοιγμα της «θύρας» κατά του ευρώ και των κρατών-μελών του.

17 09

Η παραμονή στην Ευρωζώνη Λεζάντα Κι αυτό είναι προφανώς το μόνο που, στην παρούσα φάση, μπορούμε να συνεχίσουμε να διεκδικούμε. Την ενεργή τουλάχιστον παραμονή της χώρας μας στην Ευρωζώνη… Προς αυτήν την κατεύθυνση κινήθηκε και η πρόσφατη αγωνιώδης προτροπή του αναπληρωτή διευθύνοντος συμβούλου της Eurobank κ. Ν. Καραμούζη, ότι οφείλουμε πλέον να τολμήσουμε να πάρουμε τις δύσκολες αποφάσεις και να στοιχηθούμε όλοι, και σαν άτομα και συλλογικά, στο πλαίσιο ενός εθνικού σχεδίου με στόχο τη διάσωση της χώρας. Κι αυτή είναι η πραγματικότητα. Την οποία, όλοι μας, αν και θιγόμενοι, αν και φεύγοντας με άδειο πλέον καλάθι από το σούπερ-μάρκετ, αν και διαθέτοντας το όποιο υστέρημα του εισοδήματός μας για την κάλυψη των Λεζάντα θα πρέπει να «κάνουμε τα γλυκά-πικρά» και να την αποέκτακτων εισφορών και των φόρων επί των ακινήτων δεχθούμε. Είμαστε πράγματι σε καθεστώς πτώχευσης, όσο κι αν μας τρομάζει η λέξη και, ανεξάρτητα από το τελικό ποσοστό στο οποίο θα ανέλθει τελικά η περικοπή του ελληνικού χρέους, σε ποιον χρονικό ορίζοντα και με ποιες διαδικασίες, μπαίνουμε σε μία από τις πιο δύσκολες δεκαετίες για το σύγχρονο ελληνισμό. Με τις σημερινές συνθήκες, ο «από μηχανής θεός» δεν θα έρθει και η μοναδική λύση μακροπρόθεσμης οικονομικής μας επιβίωσης και ανάπτυξης είναι να προσαρμοστούμε υπομονετικά στις νέες συνθήκες, διατηρώντας κατά το δυνατόν την επιχειρησιακή μας ετοιμότητα και ελπίζοντας ότι οι πολιτικοί μας θα αρθούν στο ύψος των περιστάσεων έστω και αυτή την ύστατη στιγμή…

06

Λεζάντα

οδός ανάπτυξης...

82 Λεζάντα

8 Σεπτέμβριος 2011

Χ

επικαιρότητα

ΤΙΜΟΘΥ ΓΚΑΪΤΝΕΡ

ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

Υπό πίεση οι Ευρωπαίοι Νομίζω ότι πρόκειται να δούμε τους Ευρωπαίους να παίρνουν μαθήματα από την κρίση μας και να εργάζονται πάνω σε πράγματα στα οποία είχαμε εργαστεί και εμείς εδώ στις Η.Π.Α. Oι Ευρωπαίοι βρίσκονται ακόμη υπό μεγάλες πιέσεις. Πραγματικά, κάνουν μια απίστευτα δύσκολη δουλειά, προσπαθώντας να χτίσουν μια ισχυρότερη οικονομική ένωση, με ένα πολύ ισχυρό χρηματοοικονομικό «τείχος» για να βοηθήσει αυτές τις οικονομίες που προχωρούν σε μεταρρυθμίσεις.

ΜΙΧΑΛΗΣ ΧΡΥΣΟΧΟΪΔΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Μέτρα «δημοσιονομικής επιβίωσης» Η προτεραιότητα τώρα είναι να επιβιώσουμε. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να εφαρμόσουμε τα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής που συμφωνήσαμε και η Ευρώπη θα πρέπει να πάρει τις απαραίτητες αποφάσεις για να καθησυχάσει τις αγορές. Το επόμενο διάστημα προτεραιότητα πρέπει να είναι η δημιουργία ενός κλίματος σταθερότητας και η προώθηση πολιτικών που ενισχύουν την επιχειρηματική δραστηριότητα και την απασχόληση, όπως τα μεγάλα έργα υποδομών που αναπτύσσουν την πραγματική οικονομία.

ΖΑΚ ΝΤΕΛΟΡ

ΠΡΩΗΝ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΚΟΜΙΣΙΟΝ

Να ζητάμε ρεαλιστικά πράγματα Δεν πρέπει να επιτρέψουμε να βγει η Ελλάδα από το ευρώ, διότι θα έχουμε αλυσιδωτές συνέπειες - τύπου ντόμινο. Η κερδοσκοπία δεν θα σταματήσει και θα έλθει η σειρά της Ιταλίας και της Ισπανίας. Δεν πρέπει να ζητάμε μη ρεαλιστικά πράγματα από την Ελλάδα. Γνωρίζοντας την ιστορία της, πρέπει να δείξουμε περισσότερη κατανόηση και όχι να απαιτούμε από την ελληνική κυβέρνηση να καταφέρει να αλλάξει τα πάντα μέσα σε ένα χρόνο.

ΧΑΡΗΣ ΣΑΧΙΝΗΣ

ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΤΗΣ ΔΕΠΑ

Δεν θα αποτελέσει πρόβλημα ο ITGI Η χρηματοδότηση του αγωγού φυσικού αερίου ITGI, που συνδέει την Ιταλία με την Τουρκία μέσω της Ελλάδας, δεν θα αποτελέσει πρόβλημα, παρά την τρέχουσα αβεβαιότητα για την παγκόσμια οικονομία. Είναι ένα διεθνές έργο και αυτό που εγγυάται είναι το κόστος διέλευσης. Ο αγωγός μπορεί να αποτελέσει την πρώτη φάση ενός ευρύτερου συστήματος αγωγών, με τον Nabucco να ακολουθεί σε τέσσερα ή πέντε χρόνια αργότερα, όταν και θα είναι διαθέσιμες μεγαλύτερες ποσότητες φυσικού αερίου. Συνεχίζεις το άνοιγμα του νότιου διαδρόμου με τον ITGI και τέσσερα χρόνια αργότερα κατασκευάζεις τον Nabucco. Αυτά τα τέσσερα χρόνια είναι αρκετός χρόνος για να έχουμε πιο ξεκάθαρη εικόνα για τις εν δυνάμει προμήθειες από το Τουρκμενιστάν, το Ιράκ και άλλα έργα στην περιοχή.

10 Σεπτέμβριος 2011

ΣΤΑΣΙΜΟΙ ΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

Η

ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας συνεχίζει να αποτελεί έναν πολύ δύσκολο στόχο και αυτό φαίνεται ξεκάθαρα τόσο από τις διαρκείς νέες επιλογές, κυρίως φορολογικών μέτρων, όσο και από το γεγονός ότι οι διάφοροι δείκτες που θα αποτελούσαν σημάδια αλλαγής του κλίματος δεν εμφανίζουν πρόοδο. Ανεργία, ακάλυπτες επιταγές, αποδοχές εργαζομένων, τζίρος καταστημάτων, οικοδομική δραστηριότητα υπόκεινται σε διαρκή πίεση και αποτυπώνουν μια δύσκολη συγκυρία που, προς το παρόν, δεν δείχνει να αναστρέφεται. Την ίδια εικόνα - έλλειψης προόδου - που εντείνει την αγωνία για την πορεία της ελληνικής οικονομίας εμφανίζει και η εφαρμογή στην πράξη όσων μέτρων αναπτυξιακού χαρακτήρα έχουν εξαγγελθεί. Ο αναπτυξιακός νόμος, οι ξένες επενδύσεις, οι νέες θέσεις εργασίας και πολλά ακόμα που θα μπορούσαν να φέρουν «άνεμο αλλαγής» δεν φαίνεται να γίνονται απτή πραγματικότητα, την ώρα μάλιστα που οι συνθήκες επιβάλλουν υψηλές ταχύτητες. Ήταν αρχή του καλοκαιριού όταν ακόμα ο απολογισμός της οικονομικής πολιτικής δεν ήταν ευχάριστος και τα στοιχεία δυσοίωνα. Ωστόσο, στο διάστημα αυτό μέχρι σήμερα – περίπου τρεις μήνες οι επιλογές της οικονομικής πολιτικής εξακολούθησαν να στηρίζονται στην ίδια «συνταγή» αναζήτησης εσόδων από την ίδια ουσιαστικά «δεξαμενή». Αξίζει να δει κανείς μερικά από τα «δείγματα» του Ιουνίου, τα οποία όχι μόνο δεν οδήγησαν σε αναζήτηση λύσεων τους αρμοδίους, αλλά, αντίθετα, φαίνεται να προσπεράστηκαν, με αποτέλεσμα να συνεχιστεί η επιδείνωση ή έστω η διατήρηση της ίδιας κατάστασης. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι οι ακάλυπτες επιταγές εμφάνισαν κατά το πεντάμηνο Ιανουαρίου – Μαΐου αύξηση κατά 27,9% και ανήλθαν σε 820,3 εκατ. ευρώ, ενώ με τις απλήρωτες συναλλαγματικές το ποσό υπερέβαινε τα 900 εκατ ευρώ. Η πορεία αυτή της αύξησης των ακάλυπτων επιταγών συνεχίζεται μέχρι σήμερα και οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι στο τέλος του έτους μπορεί να φθάσουν και τα 2 δισ. ευρώ, εντείνοντας την ύφεση στην αγορά. Σε αυτό συνηγορούν τα στοιχεία του Αυγούστου, όπου σύμφωνα με την «Τειρεσίας Α.Ε.», στο οκτάμηνο του 2011 η αξία των ακάλυπτων επιταγών διαμορφώθηκε σε 1,5 δισ. ευρώ. Ειδικότερα τον Αύγουστο του 2011, οι ακάλυπτες επιταγές έφτασαν τα 153,6 εκατ.ευρώ και σε τεμάχια τις 15.121, σημειώνοντας μείωση κατά 60,90% και 3.06% αντίστοιχα σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα του ίδιου έτους. Σε σχέση με τον Αύγουστο του 2010 οι ακάλυπτες επιταγές σημείωσαν μείωση κατά 24,18% όσον αφορά τα τεμάχια και κατά 19,7% σε σχέση με τα ποσά. Οι απλήρωτες συναλλαγματικές τον Αύγουστο του 2011 ανήλθαν σε τεμάχια σε 13.508 και σε αξία σε 22,5 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 18,76% και 20,43% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα του ιδίου έτους. Συνεπώς στον τομέα της αγοράς δεν φαίνεται από τις αρχές του καλοκαιριού μέχρι σήμερα να υπάρχουν κάποια δείγμα θετικής εξέλιξης, δημιουργώντας ανησυχία για το επόμενο διάστημα.

ΓΙΟΥΡΓΚΕΝ ΣΤΑΡΚ

ΟΙ ΕΚΤΙΜhΣΕΙΣ ΜΙΛΟΥΝ ΓΙΑ ΣΥΝΕΧΙΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗΣ ΔΙΟΓΚΩΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΕΡΓΙΑΣ, ΚΑΤΑΔΕΙΚΝΥΟΝΤΑΣ ΟΤΙ ΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΓΙΝΑΝ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΤΡΙΜΗΝΟ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΚΑΜΜΙΑ ΘΕΤΙΚΗ ΕΠΙΠΤΩΣΗ. ΑΝΕΡΓΙΑ Την αντιαναπτυξιακή πορεία της ελληνικής οικονομίας επιβεβαιώνουν και τα στοιχεία της ανεργίας, η οποία ανήλθε σε επικίνδυνα υψηλά ποσοστά, καταγράφοντας αρνητικό ρεκόρ για το Μάιο, φθάνοντας στο 16,6% έναντι 15,8% τον Απρίλιο του 2011. Σύμφωνα με την έρευνα εργατικού δυναμικού για το μήνα, που δημοσιοποίησε η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΣΑ), το ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα το Μάιο του 2011 ανήλθε σε 16,6%, έναντι 12,0% το Μάιο του 2010 και 15,8% τον Απρίλιο του 2011. Όπως αναφέρεται στα στοιχεία της ΕΣΑ, το σύνολο των απασχολούμενων κατά το Μάιο του 2011 εκτιμάται ότι ανήλθε σε 4.131.528, ενώ οι άνεργοι ανήλθαν σε 822.719 και ο οικονομικά μη ενεργός πληθυσμός ανήλθε σε 4.383.374». Οι εκτιμήσεις μιλούν για συνέχιση της επικίνδυνης διόγκωσης της ανεργίας, καταδεικνύοντας ότι τα βήματα που έγιναν το τελευταίο τρίμηνο δεν έχουν καμμία θετική επίπτωση. ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΕΣ ΑΠΟΔΟΧΕΣ Σημαντικό στοιχείο, το οποίο επηρεάζει την εξέλιξη των επιχειρήσεων και γενικότερα της αγοράς, είναι και αυτό που αφορά τις αποδοχές των εργαζομένων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου, οι μέσες ακαθάριστες αποδοχές στο σύνολο της οικονομίας μειώθηκαν κατά 9,3% το 2010 (έναντι αύξησης 3,3% το 2009) και εκτιμάται ότι θα μειωθούν περαιτέρω κατά 5 - 5,8% το 2011 (στοιχεία βάσει της εκτίμησης της Τράπεζας της Ελλάδος). Αναφορικά με τα στοιχεία κόστους, οι μέσες ακαθάριστες ονομαστικές αποδοχές το 2010 μειώθηκαν κατά 2,9% στον μη τραπεζικό ιδιωτικό τομέα (έναντι αύξησης 2,8% το 2009), κατά 1,8% στις τράπεζες (έναντι αύξησης 3,7% το 2009) και κατά 5,5% στις επιχειρήσεις κοινής ωφελείας (έναντι αύξησης 7,7% το 2009). Η αρνητική αυτή εξέλιξη στις αποδοχές συνεχίζεται και στο τέλος του έτους αναμένεται να έχει διαμορφωθεί σε χαμηλότερα επίπεδα. ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Πέραν των προαναφερθέντων στοιχείων, που συνδέονται άμεσα με την ελληνική οικονομία και συντελούν σε ένα φαύλο κύκλο αδιεξόδου, υπάρχουν και άλλα ανησυχητικά δείγματα, που αφορούν την εξέλιξη της οικοδομικής δραστηριότητας, η οποία όχι μόνο μειώθηκε το 2010 (μείωση περίπου 37,5% των οικοδομικών αδειών), αλλά συνεχίζει να βρίσκεται σε πτωτική πορεία, προκαλώντας παράλυση σε όλες τις επαγγελματικές τάξεις που σχετίζονται με αυτή. Πτώση επίσης καταγράφεται και στη βιομηχανική παραγωγή, στην ιδιωτική κατανάλωση και στον τζίρο του λιανεμπορίου. Είναι λοιπόν προφανές ότι η δυσμενής κατάσταση της ελληνικής οικονομίας, που αντιμετωπίζεται εδώ και πολύ καιρό μέσα από μια σειρά μέτρων και επίπονων επιλογών, τόσο για τους κυβερνώντες όσο και για τους πολίτες της χώρας, δεν εμφανίζει σημάδια θετικά που να επιτρέπουν αισιοδοξία. Μπορεί βέβαια ο χρόνος που έχει περάσει να είναι λίγος για να αποδώσουν αποτελέσματα τα μέτρα, αλλά οι συνθήκες είναι τόσο δύσκολες που δεν υπάρχει και μεγάλο περιθώριο αντοχής.

ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΕΚΤ

Δεν είναι δικαιολογία η ύφεση Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν θα δέχεται ελληνικά ομόλογα ως εγγυήσεις από τράπεζες οι οποίες επιθυμούν να δανειστούν από αυτήν, εάν η Ελλάδα χρεοκοπήσει. Εάν το μέρος ή ολόκληρο το χρέος της χώρας διαγραφεί, τότε οι ελληνικές τράπεζες θα υποφέρουν περισσότερο, καθώς έχουν τη μεγαλύτερη έκθεση. Η ύφεση δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δικαιολογία για τη μη εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, καθώς η έλλειψή τους, όπως των φορολογικών, είναι η κύρια αιτία του υψηλού ελλείμματος.

ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΑΜΟΥΖΗΣ

ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΤΗΣ EUROBANK

Ας μην υποτιμάμε την απειλή Η Ελλάδα πρέπει και μπορεί να συνεχίσει να είναι ενεργά παρούσα στην Ευρωζώνη. Είναι φανερό, όμως, ότι η μέχρι σήμερα πορεία μας δεν πείθει τις διεθνείς αγορές και τους Ευρωπαίους εταίρους μας. Η απειλή για τη χώρα μας είναι μεγάλη, είναι υπαρκτή και δεν πρέπει να την υποτιμάμε.

ΠΕΛΟΠΙΔΑΣ ΚΑΛΛΙΡΗΣ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ

Επιμένει να «αρμενίζει στραβά» η κυβέρνηση Η κυβέρνηση δυστυχώς επιμένει σε λάθος «ρότα» στην οικονομική πολιτική. Τα λάθη, οι καθυστερήσεις και οι παραλείψεις που έγιναν στην αρχή της θητείας της κυβέρνησης δημιουργούν πράγματι περιορισμούς στην άσκηση της οικονομικής πολιτικής. Ωστόσο, νέα μέτρα περικοπής εισοδημάτων θα εντείνουν το φαύλο κύκλο της ύφεσης. Η νέα μείωση μισθών και συντάξεων που εξετάζεται, θα πρέπει, πάση θυσία, να αποφευχθεί. Όχι μόνο για λόγους κοινωνικούς, αλλά για και για λόγους οικονομικούς. Τη στιγμή που οι τιμές των προϊόντων συνεχίζουν να αυξάνονται, μια νέα μείωση της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων και των συνταξιούχων θα κόψει και άλλο «οξυγόνο» από την οικονομία. Ο ρυθμός της ύφεσης, αντί για 5,5% που προβλέπει η κυβέρνηση, είναι πολύ πιθανό να ξεπεράσει το 6%, με ό,τι αυτό σημαίνει για τη λειτουργία της οικονομίας και την κοινωνική σταθερότητα και συνοχή.

ΖΑΝ ΚΛΩΝΤ ΤΡΙΣΕ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΚΤ

Σχετικά καλή η κατάσταση του χρέους της Ευρωζώνης Το επίπεδο χρέους της Ευρωζώνης είναι πιθανώς καλύτερο από ό,τι άλλων οικονομιών παγκοσμίως. Εάν πάρουμε την Ευρωζώνη και την Ευρώπη ως σύνολο, η κατάσταση είναι σχετικώς ενθαρρυντική σε σχέση με άλλες μεγάλες προηγμένες οικονομίες. ΧΡΗΜΑ 11

Χ προτάσεις αγοράς

ΣΤΟ ΡΥΘΜΟ ΤΗΣ ΥΦΕΣΗΣ ΟΙ ΕΙΣΗΓΜΕΝΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ

✒ από τη Λίλιαν Μαργαρίτη

Σημαντική διεύρυνση των ζημιών τους εμφάνισαν, στο σύνολό τους, οι ελληνικές εισηγμένες στο πρώτο εξάμηνο του 2011, σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, καθώς επιβαρύνθηκαν σημαντικά από τα αρνητικά αποτελέσματα των τραπεζών.

Σ

ύμφωνα με τα στοιχεία των λογιστικών καταστάσεων που επεξεργάστηκε η Πήγασος Χρηματιστηριακή, σε σύνολο 249 εισηγμένων οι ζημίες ανήλθαν σε 4,39 δισ. ευρώ, έναντι ζημιών 966,8 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2010. Καλύτερη ήταν η εικόνα του κύκλου εργασιών των εισηγμένων, καθώς ανήλθε συνολικά, στο διάστημα Ιανουαρίου-Ιουνίου 2011, στα 38,2 δισ. ευρώ, έναντι των 37,18

12 Σεπτέμβριος 2011

δισ. ευρώ πέρσι, σημειώνοντας μικρή άνοδο κατά 3%. Από τις 249 εταιρείες που περιλαμβάνονται στους παρακάτω πίνακες, οι 95 ήταν κερδοφόρες, ενώ 154 ήταν ζημιογόνες. Από τις κερδοφόρες, οι 42 εμφάνισαν αύξηση κερδών, οι 34 μείωσαν τα κέρδη τους, ενώ 19 εισηγμένες επανήλθαν στην κερδοφορία μετά τις περσινές ζημίες. Όσον αφορά τις ζημιογόνες, 70 από αυτές διεύρυναν τις ζημιές τους, 41

μείωσαν τις ζημιές τους, ενώ 43 εμφάνισαν αρνητικά αποτελέσματα έναντι κερδών στο περσινό πρώτο εξάμηνο. Τη μεγαλύτερη αύξηση λειτουργικής κερδοφορίας εμφάνισαν οι κλάδοι επενδύσεων και διαχείρισης ακίνητης περιουσίας, βοηθητικών προς μεταφορές δραστηριοτήτων, συμμετοχών και παροχής συμβουλών, τα καλώδια και ο κλάδος ειδών-λύσεων πληροφορικής. Αντίθετα, επλήγησαν σημαντικά

οι κλάδοι υπηρεσιών υγείας, εμπορίου, ενδυμασίας, κατασκευών, γεωργίας και κτηνοτροφίας. Δραματική αύξηση ζημιών εμφάνισαν οι τράπεζες, που επιβαρύνθηκαν από τις απομειώσεις στα ομόλογα και τις αυξημένες προβλέψεις για επισφάλειες. Σημαντική αύξηση στη δραστηριότητά τους εμφάνισαν οι κλάδοι των μεταλλικών προϊόντων, των διυλιστηρίων, των μηχανημάτων και ειδών εξοπλισμού και των βασικών μετάλλων. Αντίθετα, η μεγαλύτερη υστέρηση εσόδων παρατηρήθηκε στους κλάδους βιομηχανίας, επίπλων, εμπορίου, συντήρησης και επισκευής οχημάτων, τηλεόρασης και ψυχαγωγίας, καθώς και στις εκδοτικές και εκτυπωτικές εταιρείες. Σε επίπεδο κερδοφορίας, τη μεγαλύτερη ποσοστιαία άνοδο σημείωσαν οι εταιρείες Πλαίσιο, ΟΤΕ, Ικτίνος, Νηρεύς, Mevaco, Ελβάλ, ΟΛΘ, Μότορ Όιλ, Δίας Ιχθυοκαλλιέργειες, Ελληνικά Πετρέλαια, ΕΥΔΑΠ, ΟΛΠ και ΕΥΑΘ. Η εικόνα των αποτελεσμάτων των εισηγμένων είναι ανάλογη της ύφεσης που επικρατεί στην Ελλάδα, η οποία έχει επηρεάσει αρνητικά την πλειοψηφία των κλάδων του Χ.Α., επισημαίνει ο κ. Νίκος Χριστοδούλου, υπεύθυνος του Τμήματος Μελετών και Αναλύσεων της Merit ΑΧΕΠΕΥ. Ειδικότερα, τα περιθώρια κέρδους έχουν συρρικνωθεί, ενώ τα χρηματοοικονομικά έξοδα έχουν αυξηθεί. Ωστόσο, ο αναλυτής επισημαίνει ότι υπάρχουν και θετικά στοιχεία από την αύξηση της κερδοφορίας ορισμένων εταιρειών, ενώ τα αισιόδοξα μηνύματα έρχονται κυρίως από τους εξαγωγικούς κλάδους και τις εξωστρεφείς εταιρείες. Αντίθετα, έχουν πληγεί περισσότερο – εκτός από τις τράπεζες - το λιανεμπόριο, οι κατασκευές και ο κλάδος υγείας. Όσον αφορά τον τζίρο των εταιρειών, που σημείωσε μικρή αύξηση, αυτή οφείλεται κυρίως στα Ελληνικά Πετρέλαια και τη Μότορ Όιλ. Αν αφαιρέσουμε τις δύο αυτές εταιρείες, που ευνοήθηκαν από την άνοδο των διεθνών τιμών του πετρελαίου και από την ενσωμάτωση νέων δραστηριοτήτων, παρατηρούμε μια μείωση του τζίρου κατά 3,4%, επισημαίνει ο κ. Χριστοδούλου. Η πτώση στον τζίρο δεν είναι δραματική, καθώς μετριάζεται από τις εξαγωγικές εταιρείες, ενώ οφείλεται, εν πολλοίς, και στην αυξημένη φορολογία στην Ελλάδα. Επιπλέον, πολλές επιχειρήσεις προχώρησαν σε μειώσεις τιμών, προκειμένου να

☛

ΤΗ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΑΥΞΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΚΕΡΔΟΦΟΡΙΑΣ ΕΜΦΑΝΙΣΑΝ ΟΙ ΚΛΑΔΟΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ, ΒΟΗΘΗΤΙΚΩΝ ΠΡΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ, ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ, TA ΚΑΛΩΔΙΑ ΚΑΙ Ο ΚΛΑΔΟΣ ΤΩΝ ΕΙΔΩΝ-ΛΥΣΕΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ διατηρήσουν τις πωλήσεις τους στα περσινά επίπεδα, γεγονός που επηρέασε σημαντικά τα περιθώρια κέρδους τους. Τις θετικές εκπλήξεις του πρώτου εξαμήνου επισημαίνει σε ανάλυσή της για τα αποτελέσματα η National Securities. Ειδικότερα, αναφέρει ότι οι αυξημένες πωλήσεις ευνόησαν τον κλάδο διύλισης και πετρελαίου, τα αποτελέσματα του οποίου ξεπέρασαν τις προσδοκίες των αναλυτών. Μικτή εικόνα εμφάνισαν οι υπόλοιποι κλάδοι του Χρηματιστηρίου Αθηνών, με εξαίρεση τον κλάδο των κατασκευών, που κινήθηκε αρκετά χαμηλότερα των προβλέψεων των αναλυτών και επλήγη από τη συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας και το «πάγωμα» των δημοσίων έργων. Οι αναλυτές της χρηματιστηριακής αναφέρουν ότι οι εταιρείες με εξαγωγικό προσανατολισμό, σε συνδυασμό με την περικοπή δαπανών που πραγματοποίησαν, διαφοροποιήθηκαν και εμφάνισαν καλά αποτελέσματα. Σε αυτή τη βάση, η National Securities εκφράζει την προτίμησή της σε εταιρείες που δεν δραστηριοποιούνται στο χρηματοοικονομικό τομέα, ωστόσο εκτιμά ότι τυχόν θετικές εξελίξεις από το μέτωπο του ελληνικού χρέους μπορεί να οδηγήσουν σε υπεραπόδοση την εγχώρια αγορά. ΜΕΙΩΣΗ ΣΤΙΣ ΤΙΜΕΣ-ΣΤΟΧΟΥΣ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ Τα απογοητευτικά αποτελέσματα των τραπεζών οδήγησαν αρκετούς εγχώριους και ξένους αναλυτές στην αναθεώρηση προς τα κάτω των τιμών - στόχων που είχαν θέσεις στις αρχές του έτους για τους τραπεζικούς τίτλους. Ειδικότερα η Nomura περιέκοψε την τιμή στόχο τεσσάρων ελληνικών τραπεζών. Συγκεκριμένα, η τιμή - στόχος για τη μετοχή της Εθνικής μειώθηκε στα 3,7 ευρώ

από 8,6 ευρώ, για τη μετοχή της Alpha Bank στα 2,3 ευρώ από τα 5,6 ευρώ, για τη Eurobank στα 1,6 ευρώ από τα 5,30 ευρώ και για την Τράπεζα Πειραιώς στα 0,7 ευρώ από 1,50 ευρώ. Σε hold υποβάθμισε τη σύσταση της μετοχής της Εθνικής η Eurobank Equities, σε έκθεσή της, μειώνοντας παράλληλα την τιμή - στόχο στα 4,10 ευρώ, από 6,30 ευρώ που ήταν πριν. Παράλληλα, η χρηματιστηριακή επισημαίνει ότι τα κέρδη που ανακοίνωσε η Εθνική ήταν χαμηλότερα των προβλέψεων των αναλυτών, κυρίως λόγω των «απωλειών» στα έσοδα από συναλλαγές, ενώ σημειώνει την αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και την εκροή καταθέσεων, η οποία το β’ τρίμηνο έφτασε στα 6,3 δισ. ευρώ. Νέα, χαμηλότερη τιμή - στόχο για τη μετοχή της Εθνικής Τράπεζας, στα 3,8 ευρώ από 5,1 ευρώ, έδωσε και η Natixis σε έκθεσή της, μετά τα αποτελέσματα εξαμήνου της τράπεζας, διατηρώντας «ουδέτερη» σύσταση. Τις τιμές - στόχους για τέσσερις ελληνικές και κυπριακές τράπεζες περιέκοψε και η Goldman Sachs. Έτσι, η τιμή - στόχος για την Τράπεζα Κύπρου μειώνεται στο 1,5 ευρώ από 1,9 ευρώ, για την Πειραιώς στα 0,7 ευρώ από 1,05 ευρώ και για την Αγροτική Τράπεζα στο 0,65 ευρώ από 1,1 ευρώ. Επίσης, η τιμή - στόχος για το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο αναπροσαρμόστηκε στο 1,5 ευρώ από 2,5 ευρώ. Στα 2,90 ευρώ, από 3,50 ευρώ που ήταν πριν, μείωσε την τιμή - στόχο της μετοχής της Alpha Bank η Euroxx Sec, διατηρώντας σύσταση «equalweight». Παράλληλα η χρηματιστηριακή αναφέρει στην έκθεσή της ότι, με βάση τα αποτελέσματα που ανακοίνωσε η τράπεζα στο πρώτο εξάμηνο του έτους, προβλέπει ότι στο σύνολο του 2011 θα εμφανίσει ζημίες 524,2 εκατ. ευρώ. Χ ΧΡΗΜΑ 13

Χ προτάσεις αγοράς ~ Στο ρυθμό της ύφεσης οι εισηγμένες εταιρείες

Αποτελέσματα εξαμήνου 2011 (χιλ. ευρώ) σε βασικούς κλάδους Πήγασος Χρηματιστηριακή ΑΕΠΕΥ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ALPHA ΤΡΑΠΕΖΑ ΑΤΤΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ EUROBANK ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ MARFIN POPULAR ΠΕΙΡΑΙΩΣ PROTON

Κύκλος Εργασιών α'εξάμηνο 2011 Δ(%) με α' εξαμ. 2010

Κέρδη 2011

Δ(%)

879.360 51.529 53.326 312.729 1.952.026 1.019.000 552.772 376.800 628.000

-4,1% -17,1% -23,2% -0,8% -6,6% -5,3% 11,4% 6,1% 6,2%

-524.796 -66.285 -284.117 -610.626 -1.310.190 -588.000 -112.397 -202.378 -820.000

-1473,2% -1715,0% -32,7% -14,1% -1000,0% -1276,0% -169,1% -484,7% -8515,4%

3.366 0 22.210 41.596 2.630 5.553 15.709 366 9 0 3.785 119

-13,2% 0,7% 2,9% 12,1% -10,9% -13,5% 28,6% -18,4% -

686 -881 8.200 -3.183 -1.432 1.729 9.324 -114 -387 -225 -7.573 -1.444

126,0% -212,5% 347,4% 80,4% 17,2% 33,0% 132,7% 65,7% 12,2% 50,4% 34,8% 23,2%

ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ HOL ΟΤΕ FORTHNET

109.792 2.479.700 206.264

12,2% -10,1% 3,8%

-7.680 92.400 -61.808

57,4% 1748,0% -94,8%

ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ

4.599.705 4.135.317

9,2% 69,4%

179.162 105.025

205,5% 436,6%

ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΔΕΗ ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ

2.719.165 27.911

-6,1% -3,1%

128.804 6.984

-63,0% 138,2%

ΥΔΡΕΥΣΗ Ε.Υ.Α.Θ. Ε.Υ.Δ.Α.Π.

38.892 165.124

3,1% -9,2%

12.065 7.782

92,4% 158,1%

ΕΠΙΒΑΤΗΓΟΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑ - ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ AEGEAN ΑΝΕΚ LINES ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΜΙΝΩΙΚΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΕΣΒΟΥ

295.176 116.991 111.456 79.327 36.122

10,4% 4,6% -11,4% 12,0% 72,9%

-19.820 -16.974 -33.979 -24.715 -27.130

39,1% 40,5% -6,2% -13,0% -106,2%

289.555 78.299 2.191.383

-20,2% 25,2% -20,1%

-216 -4.102 273.702

-107,1% -580,3% 8,7%

ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΠΕΝΔ. & ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ TRASTOR ΒΑΛΚΑΝ EUROBANK PROPERTIES LAMDA DEVELOPMENT MIG REAL ESTATE ALPHA ΑΣΤΙΚΑ ΑΚΙΝΗΤΑ ΒΩΒΟΣ ΜΠΑΜΠΗΣ ΕΛΒΙΕΜΕΚ ΚΕΚΡΟΨ ΚΕΡΑΜΕΙΑ ΑΛΛΑΤΙΝΗ PASAL REDS

ΤΥΧΕΡΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ CENTRIC MULTIMEDIA AVENIR ΟΠΑΠ

14 Σεπτέμβριος 2011

MH MEΤΑΛΛΙΚΑ ΟΡΥΚΤΑ S&B ΗΡΑΚΛΗΣ ΙΚΤΙΝΟΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ ΜΑΘΙΟΣ ΠΥΡΙΜΑΧΑ MERMEREN COMBINAT ΤΙΤΑΝ

229.813 147.453 14.297 20.766 7.090 6.555 556.975

12,8% -30,5% 47,6% -32,7% -38,9% -32,9% -18,2%

10.401 -42.574 1.645 3.861 -525 3.354 23.402

85,1% -1591,5% 1343,0% 119,1% -143,4% -27,1% -65,7%

ΤΡΟΦΙΜΑ ΕΒΖ (12Μ 2010) ΕΒΡΟΦΑΡΜΑ NUTRIART ΜΥΛΟΙ ΚΕΠΕΝΟΥ ΚΑΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ ΚΡΕΚΑ CRETA FARM ΚΡΙ ΚΡΙ ΚΥΛΙΝΔΡΟΜΥΛΟΣ ΛΟΥΛΗ ΝΙΚΑΣ ΚΥΛΙΝΔΡΟΜΥΛΟΙ Κ.ΣΑΡΑΝΤ. ΧΑΤΖΗΚΡΑΝΙΩΤΗ

14.927 25.576 15.230 37.959 15.244 48.335 25.926 44.870 34.341 14.380 3.583

9,0% -36,7% 23,2% 16,9% 12,1% -5,3% -2,2% 27,6% -19,1% 32,7% 33,7%

30 -12.122 215 736 -471 -1.425 2.667 2.509 -2.053 1.091 -935

233,3% 45,2% -32,2% 34,3% -2342,9% -1110,6% 14,5% 10,5% -109,5% 159,1% -60,9%

ΒΟΗΘΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Ο.Λ.Θ. Ο.Λ.Π.

24.367 51.342

6,0% -20,2%

4.910 3.655

498,8% 122,2%

335.037 187 61.706 93 8.890 414.464 6.982 6.154 3.417 694.248 67.464 21.392 10.228 13.059 1.141 20.879

-14,4% -22,1% -28,9% -98,9% -49,9% 50,7% 60,2% -70,8% -30,1% -24,6% -34,2% -21,3% -74,1% -34,0% -93,0% -11,7%

2.806 -2.410 -4.874 -13.230 -8.489 485 -241 -10.670 -415 -24.298 920 -2.240 -25.842 -3.694 84 -5.337

-73,5% -1180,7% -810,5% 46,7% -29,8% -74,9% 68,5% -23,5% -1438,7% -703,1% -41,5% -4866,0% -121,2% -491,3% -80,0% -31,0%

7.203 19.787 11.638 48.553 9.878

24,9% -2,7% 45,9% 13,4% 5,4%

-423 342 -3.976 3.261 -499

81,2% 138,5% -277,9% -9,2% 18,3%

132.205 92.817 24.184

19,2% 11,2% 16,0%

3.093 5.763 2.041

134,3% 27,6% 63,1%

16.116 63.073 21.247 40.158 96.902 69.322

41,4% 4,3% 6,4% 27,2% 4,5% 18,8%

554 696 215 -240 9.766 -2.090

69,9% 272,2% -94,2% -176,2% 1325,7% -399,0%

ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΑΒΑΞ ΑΕΓΕΚ ΑΘΗΝΑ ΑΤΤΙ-ΚΑΤ ΒΙΟΤΕΡ ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ΔΟΜΙΚΗ ΚΡΗΤΗΣ ΕΔΡΑΣΗ ΕΚΤΕΡ ΕΛΛΑΚΤΩΡ INTRACOM ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΚΛΟΥΚΙΝΑΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΜΟΧΛΟΣ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΧΗΜΙΚΑ - ΠΛΑΣΤΙΚΑ PLIAS RILKEN ΔΑΪΟΣ ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΕURODRIP ΠΑΪΡΗΣ ΠΕΤΖΕΤΑΚΙΣ ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΘΡΑΚΗΣ ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΚΡΗΤΗΣ FLEXOPACK ΙΧΘΥΟΤΡΟΦΕΙΑ ΓΑΛΑΞΙΔΙ ΔΙΑΣ ΙΧΘ. ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΙΧΘΥΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ INTERFISH ΝΗΡΕΥΣ ΣΕΛΟΝΤΑ

16 Σεπτέμβριος 2011

Χ ρεπορτάζ

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΡΣΑΛ

ΜΕ ΠΡΟΤΥΠΟ ΤΗΝ ΠΡΩΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ Την ώρα που αναμένεται με ενδιαφέρον η επίσκεψη στην Ελλάδα του Γερμανού υπουργού Οικονομίας και αντικαγκελαρίου της Γερμανίας, Φίλιπ Ρέσλερ (6-7 Οκτωβρίου), συνοδεία 100 Γερμανών επιχειρηματιών, προκειμένου να προωθήσει γερμανικές επενδύσεις, η όποια γερμανική επενδυτική βοήθεια συνδέεται επίσης με την πρόοδο των μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα.

Ό

πως, ουσιαστικά, τόνισε ο κ. Ρέσλερ, «αν δεν προχωΓια το επίκαιρο όμως αυτό θέμα, η γράφουσα είχε πρόσφατα ρήσετε άμεσα σε μεταρρυθμίσεις, δεν ερχόμαστε να την ευκαιρία να συζητήσει αφενός με δύο διακεκριμένους επενδύσουμε», ενώ η περίφημη δήλωσή του ότι η συμπολίτες του κ. Ρέσλερ, οι οποίοι έχουν λόγο στα πράγέξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη δεν αποτελεί «ταμπού», ματα και εξηγούν πώς βλέπουν, από τη δική τους πλευρά, το πέρα από τον πανικό που δημιούργησε στις διεθνείς χρηματαπολυσυζητημένο Σχέδιο Μάρσαλ για τη χώρα μας, τις δυναγορές, δημιούργησε και πολλά ερωτήματα σε σχέση με τη σκοτότητες της γερμανικής υποστήριξης και, ακόμα, με ποιες ✒ από την πιμότητά της. Δεν είναι βέβαια η πρώτη φορά που ο κ. Ρέσλερ, προϋποθέσεις θα γίνει δυνατή, το συντομότερο δυνατό, η Άντα προερχόμενος από το μικρό φιλελεύθερο Κόμμα των Ελεύθευλοποίηση αυτού. Σεϊμανίδη ρων Δημοκρατών (FDP), διαφοροποιείται από τα άλλα κόμματα Πρόκειται για τον επικεφαλής οικονομολόγο του ασφαλιπου συμμετέχουν στον ομοσπονδιακό κυβερνητικό συνασπισμό. Προ στικού κολοσσού της Allianz, Δρ. Μίκαελ Χάισε, ο οποίος διεκδικεί μηνός επανέλαβε την αντίθεσή του στην έκδοση ευρωομολόγων για την δικαιολογημένα τον τίτλο πατρότητας επί του Σχεδίου, αφού πρώτη αντιμετώπιση της ευρωπαϊκής κρίσης του χρέους, αποστασιοποιήθηκε από όλους, τον περασμένο Μάιο, η Allianz επεσήμανε την ανάγκη να επίσης από την πρόταση για μια οικονομική κυβέρνηση της Ευρωζώνης, πέσουν στην Ελλάδα σημαντικά κεφάλαια και επενδύσεις προκειμέπου διατυπώθηκε από την καγκελάριο Μέρκελ και τον Γάλλο πρόεδρο νου να ανακάμψει οικονομικά. Επίσης, για τον βουλευτή του ΧριΝικολά Σαρκοζί, ενώ επίσης είναι πολύ επιφυλακτικός σε ό,τι αφορά τη στιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU) Στέφαν Μπίλγκερ, ο οποίος θέσπιση ενός ευρωπαϊκού φόρου στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές, έρχεται συχνά στην Ελλάδα, προ μηνός μάλιστα συναντήθηκε και με όπως προτείνουν το Παρίσι και το Βερολίνο. τον πρόεδρο της Ν.Δ., κ. Α. Σαμαρά. Σε ό,τι επίσης αφορά την οικονομική πολιτική της Γερμανίας, θεωρεί ότι θα ασκείται από το γερμανικό υπουργείο Οικονομίας, καθώς οι ΟΠΩΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ σχολιαστές στη Γερμανία εκτιμούν ομόφωνα πως το σημαντικό ρόλο Κατά τον κ. Μπίλγκερ, το Σχέδιο Μάρσαλ πρέπει να κινηθεί στο πρόστην οικονομική πολιτική έχει ο υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ τυπο με βάση το οποίο υλοποιήθηκε η οικονομική στήριξη της πρώην Σόιμπλε, μέλος της CDU (Χριστιανοδημοκρατική Ένωση) της Μέρ- Ανατολικής Γερμανίας από τη Δυτική Γερμανία, μετά την επανένωση κελ και όχι ο Ρέσλερ, το κόμμα μάλιστα του οποίου βρίσκεται χαμηλά των δύο τμημάτων της χώρας, το 1990. Η οικονομικά ισχυρή Bunστις δημοσκοπήσεις. desrepublik, με τους περίπου 60 εκατ. κατοίκους, βοήθησε την ασθενέστερη πρώην Ανατολική Γερμανία, με περίπου 17 εκατ. κατοίκους, να σταθεί στα πόδια της με ένα συνολικό ποσό της τάξης των 2 τρισ. ΚΑΛΗ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ Πάντως, θα πρέπει να σημειώσουμε, ότι η προετοιμασία της επίσκε- ευρώ μέσα σε 20 χρόνια. Η επιτυχία του συγκεκριμένου προγράμμαψης - που ας σημειωθεί πραγματοποιήθηκε σε πολύ σύντομο χρονικό τος οφείλεται: Πρώτον στην εγκατάσταση στην πρώην Ανατολική Γερδιάστημα και με πρωτοβουλία του ίδιου του κ. Ρέσλερ - έγινε πολύ διε- μανία σημαντικών βιομηχανιών με ιστορική διαδρομή, όπως η BMW, ξοδικά και με ουσιαστική εμπλοκή των Γερμανών επιχειρηματιών. η Audi, η γνωστή φίρμα οπτικών Carl-Zeiss-Werke κ.ά., αλλά και στην Πραγματοποιήθηκε, στην αρχή, συνάντηση των δύο Συνδέσμων Βιο- παράλληλη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας. Δεύτερον, στη δημιμηχάνων (γερμανικού και ελληνικού) και στη συνέχεια συνάντηση με ουργία νέων εσόδων που προέκυψαν μέσα από την απλοποίηση του τον αντικαγκελάριο της Γερμανίας, προκειμένου να προετοιμαστεί κα- θεσμικού πλαισίου, κάτι που έκανε τις επενδύσεις πιο ελκυστικές. λύτερα η γερμανική επιχειρηματική αποστολή. Παράλληλα, κάθε Τρίτον, από τις ιδιωτικοποιήσεις που πραγματοποιήθηκαν με μεγάλη εβδομάδα έρχεται στην Ελλάδα κλιμάκιο Γερμανών επιχειρηματιών επιτυχία και οι οποίες προσφέρουν μια εξαιρετική δυνατότητα και και διερευνά τις δυνατότητες συγκεκριμένων επενδύσεων. Όλα αυτά, στην Ελλάδα, εφόσον βέβαια γίνουν με προσοχή. σε συνδυασμό με την κινητικότητα που υπάρχει στον τομέα της αξιοΩς αποτέλεσμα των μεγάλων ξένων επενδύσεων, στην ανατολική ποίησης των κονδυλίων του ΕΣΠΑ, δημιουργούν κάποιες δειλές προ- πλευρά, δημιουργήθηκαν 36 χιλ. νέες θέσεις εργασίας και εγκαταοπτικές υποστήριξης της αναπτυξιακής διαδικασίας. στάθηκαν 150 δυτικογερμανικές γερμανικές εταιρείες, με ετήσιο ΧΡΗΜΑ 17

Χ ρεπορτάζ ∼ Σχέδιο Μάρσαλ

Στιγμιότυπο από την ελληνογερμανική συζήτηση στρογγυλής τραπέζης, που διοργανώθηκε στην Αλεξανδρούπολη από το Οικονομικό Φόρουμ Θράκης: Από αριστερά, η συντονίστρια του πάνελ Α. Σεϊμανίδη, ο ομοσπονδιακός βουλευτής του CDU Στ. Μπίλγκερ, ο κ. Κ. Χατζιδάκης, ο επικεφαλής οικονομολόγος της Allianz κ. Χάισε, ο Έλληνας πρόεδρος του Ελληνοβρεττανικού Επιμελητηρίου κ. Οικονομόπουλος, ο Δήμαρχος Αλεξανδρούπολης Ευ. Λαμπάκης και ο διευθυντής του υπουργείου Τουρισμού-Πολιτισμού κ. Νταής.

τζίρο της τάξης των 11 εκατ. ευρώ. Τέταρτον, έγιναν επίσης σημαντικές κοινωνικές μεταρυθμίσεις, όπως η συνταξιοδότηση στα 67, οι περικοπές μισθών, η μείωση της επιρροής των συνδικάτων και πολλά άλλα. Πέμπτον, υπήρξε καλή εκπαίδευση και κατάρτιση μέσα από ένα αποτελεσματικό εκπαιδευτικό σύστημα διπλής κατεύθυνσης (θεωρητική και πρακτική εξειδίκευση). Με αυτό το σκεπτικό, ο κ. Μπίλγκερ συστήνει στην Ελλάδα να βελτιώσει κατεπειγόντως το επενδυτικό περιβάλλον για να ισχυροποιήσει τη βιομηχανική της παραγωγή. Κατά την εκτίμησή του, ο τομέας των ναυπηγήσεων προσφέρεται για ανάπτυξη, όμως η Ελλάδα πρέπει να αναζητήσει και άλλους τομείς, καθώς μόνον ο τουρισμός και η αγροτική οικονομία δεν αρκούν. Ο ίδιος έχει ψηφίσει υπέρ όλων των προγραμμάτων διάσωσης του ευρώ και επίσης στα τέλη Σεπτεμβρίου θα ψηφίσει ξανά «ναι», όπως και οι περισσότεροι από τους συναδέλφους του. Τίθεται πάντως κατά της έκδοσης ευρωομολόγου ως λύσης ανακούφισης των δημόσιων οικονομικών τόσο της Ελλάδας όσο και των άλλων ευρωπαϊκών χωρών που αντιμετωπίζουν δημοσιονομικό πρόβλημα. ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Από τη δική του πλευρά, ο Δρ Μίκαελ Χάισε της Allianz επισημαίνει ότι ένα σχέδιο τύπου Mάρσαλ έχει επίσης μία ακόμα σημαντική θετική πλευρά: ότι διασφαλίζει ουσιαστικά τη χρηματοδότηση των επενδυτικών προγραμμάτων που θα υλοποιηθούν μέσω Γερμανίας, με εγγυήσεις που θα καλύψουν τις όποιες ανησυχίες των χρηματοδοτικών φορέων. Σημειώνεται ιδιαίτερα ότι η Allianz διαδραματίζει, στην παρούσα φάση, σημαντικό ρόλο στον τρόπο με τον οποίο θα αντιμετωπιστεί τελικά το ελληνικό χρέος από γερμανικής πλευράς, καθώς είναι ιδιοκτήτρια της μεγαλύτερης εταιρείας επενδύσεων σε ομόλογα, της Pimco, και κατέχει από το 2010 ελληνικά ομόλογα ύψους 1,3 δισ. ευρώ. Από χθες, μάλιστα, ο όμιλος ξεκίνησε να προωθεί την άποψη ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να ανταλλάξει παλαιά ομόλογα ονομαστικής αξίας 100 με νέα αξίας 70, επιτυγχάνοντας μια εθελοντική και de facto μείωση του χρέους κατά 30% και επιμηκύνοντας παράλληλα τη διάρκειά τους. Της πρωτοβουλίας του ομίλου αναμένεται σύντομα συνέχεια, καθώς η διοίκησή του είναι προφανές ότι δεν επιθυμεί να εγ18 Σεπτέμβριος 2011

γράψει ανεπιθύμητες και απροσδόκητες εξελίξεις σε ένα τόσο μεγάλο χαρτοφυλάκιο ομολόγων. Ειρήσθω εν παρόδω, η πρωτοβουλία του ομίλου αποκτά αυτές τις μέρες επιπρόσθετη αξία, καθώς, όπως ανέφερε τις προάλλες ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας και επικεφαλής οικονομολόγος του Οργανισμού για την Οικονομική Συνεργασία και την Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ) Πιερ-Κάρλο Παντοάν, το υπάρχον σχέδιο διάσωσης της χώρας εξετάζει και άλλους μηχανισμούς, προκειμένου η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα να είναι ελκυστική και από την άλλη να μην κοστίζει πολύ στην Ελλάδα. ΑΠΟ ΤΗ ΘΡΑΚΗ Η ΕΙΔΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΖΩΝΗ; Τους συνομιλητές μας κ.κ Χάισε και Μπίλγκερ συναντήσαμε πρόσφατα, με την ευκαιρία της διοργάνωσης στην Αλεξανδρούπολη ελληνογερμανικής συζήτησης στρογγυλής τραπέζης, από το «Οικονομικό Φόρουμ της Θράκης». Στα πάνελ της εκδήλωσης έλαβαν μέρος, μεταξύ άλλων, ο Γενικός Γραμματέας Στρατηγικών Επενδύσεων του υπουργείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, Π.Σελεκός, ο Περιφερειάρχης Αν. Μακεδονίας – Θράκης, Α. Γιαννακίδης, ο Δήμαρχος Αλεξανδρούπολης, Ευ. Λαμπάκης, ο τ. υπουργός Κ. Χατζιδάκης, ο γενικός γραμματέας ΔΟΣ, κ. Κ. Παπαδόπουλος, ο διευθύνων σύμβουλος της Farmaten, κ. Β. Κάτσος, ο δρ. Όλιβερ Έβερλιγκ, δι☛

ΚΑΤΑ ΤΟΝ Κ. ΜΠΙΛΓΚΕΡ, ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΡΣΑΛ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΙΝΗΘΕΙ ΣΤΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΥΛΟΠΟΙΗΘΗΚΕ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ ΠΡΩΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ, ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΕΝΩΣΗ ΤΩΝ ΔΥΟ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ, ΤΟ 1990.

☛

Ο ΔΡ ΜΙΚΑΕΛ ΧΑΪΣΕ ΤΗΣ ALLIANZ ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΙ ΟΤΙ ΕΝΑ ΣΧΕΔΙΟ ΤΥΠΟΥ MΑΡΣΑΛ ΕΧΕΙ ΕΠΙΣΗΣ ΜΙΑ ΑΚΟΜΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ: ΟΤΙ ΔΙΑΣΦΑΛΙΖΕΙ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΤΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΘΑ ΥΛΟΠΟΙΗΘΟΥΝ ΜΕΣΩ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ, ΜΕ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΘΑ ΚΑΛΥΨΟΥΝ ΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ ΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΩΝ ΦΟΡΕΩΝ. ευθύνων σύμβουλος του γερμανικού οίκου Rating Evidence Ltd., και άλλοι εκλεκτοί ομιλητές. Σημειώνεται ότι το φόρουμ της Θράκης ξεκίνησε με πρωτοβουλία της νομικού κ. Κ. Καραγιάννη, η οποία ζει στη Γερμανία, αλλά κατάγεται από τη Θράκη. Στην παρούσα φάση, το φόρουμ προωθεί τη δημιουργία μιας ειδικής οικονομικής ζώνης στην περιοχή, στα πρότυπα που προτείνει η γερμανική πλευρά, όπου θα ισχύει κατ’ εξαίρεση ο φορολογικός συντελεστής 10%, με στόχο την προσέλκυση επενδύσεων. Η πρόεδρος του φόρουμ επισημαίνει ότι έχει ήδη κατατεθεί σχετικό αίτημα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ έχει ανατεθεί σε μεγάλο δικηγορικό γραφείο της Φραγκφούρτης η προώθηση των απαραίτητων ενεργειών. Το αίτημα στηρίζεται στο επιχείρημα ότι η περιοχή γειτνιάζει με χώρες που έχουν πολύ χαμηλούς συντελεστές άμεσης και έμμεσης φορολόγησης, με συνέπεια να χάνονται μεγάλες επενδύσεις για τη Θράκη. Με βάση την προεργασία που έχει γίνει, και εφόσον εφαρμοστεί το σχέδιο για την επιβολή στη χώρα μας οικονομικών ζωνών με ειδικό φορολογικό καθεστώς, η Θράκη θα είναι η πρώτη περιοχή που θα έχει έτοιμο το φάκελο υποψηφιότητας. Από τη δική του πλευρά, ο Γενικός Γραμματέας Στρατηγικών Επενδύσεων του υπουργείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, Π.Σελέκος, που επίσης έλαβε μέρος στο στρογγυλό τραπέζι της Αλεξανδρούπολης, δεν είναι αρνητικός σε μια τέτοια προοπτική, με την προϋπόθεση ότι αυτό θα επιτραπεί από την Ε.Ε. λόγω της έκτακτης οικονομικής κρίσης. ΕΣΠΑ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΡΣΑΛ Σε κάθε περίπτωση, βέβαια, και ανεξάρτητα από τις όποιες μεμονωμένες αναπτυξιακές προτάσεις προωθούνται αυτήν την περίοδο, η ουσιαστική ώθηση στην ανάπτυξη θα δοθεί μέσα από το ΕΣΠΑ. Ο καθ’ ύλην αρμόδιος για το ΕΣΠΑ Επίτροπος, Γιοχάνες Χαν, ήρθε μέσα στο Σεπτέμβριο δύο φορές στην Ελλάδα, προκειμένου να αναζητήσει με την ελληνική πλευρά τους τρόπους για την εξάλειψη της γραφειοκρατίας και για να συμφωνηθούν οι προτεραιότητες για κάθε μία περιφέρεια της χώρας, αναλόγως των δραστηριοτήτων της κάθε περιοχής, της γεωγραφικής της θέσης και της δυνατότητας ενίσχυσης ιδιαίτερα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, με προσανατολισμό στη σύσταση και απογείωση καινοτόμων επιχειρήσεων. Ιδιαίτερα για τις ΜΜΕ, αναμένεται να διατεθούν επιπλέον 500 εκατ. ευρώ από τον αρχικό προγραμματισμό. Αν όλα πάνε καλά, εκτιμάται ότι μπορεί να διατεθούν μέσω ΕΣΠΑ κονδύλια έως και 1,5 δισ. ευρώ νωρίτερα από το χρόνο που έχει προϋπολογισθεί αρχικώς. Βέβαια, σε άμεση προτεραιότητα βρίσκεται και η απεμπλοκή όλων των μεγάλων έργων, η

τόνωση τομέων όπως τα περιβαλλοντικά έργα και οι υποδομές στην ενέργεια, τα προγράμματα κατάρτισης και αντιμετώπισης της ανεργίας, η προώθηση προγραμμάτων στον τομέα της πληροφορικής και άλλα. Την προσπάθεια που γίνεται προς αυτήν την κατεύθυνση εξειδίκευσε, με το δικό του τρόπο, πριν από λίγες μέρες, και ο κ. Χορστ Ράιχενμπαχ, επικεφαλής της ομάδας δράσης που συνέστησε ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο για την απορρόφηση του ΕΣΠΑ και την υλοποίηση του μνημονίου. Ο Γερμανός πρώην αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, μιλώντας σε εκδήλωση του Ελληνογερμανικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου με θέμα «Ανάκαμψη τώρα - Ένα ευρωπαϊκό σχέδιο Μάρσαλ για την Ελλάδα», μετέφερε ανάμεσα σε άλλα και τις δικές του προτάσεις σε σχέση με την επιτάχυνση του ΕΣΠΑ. Σημειώνεται, πάντως, ότι παράλληλα με τα έργα που φαίνεται ότι θα «πριμοτοδοτηθούν» με το νέο σύστημα του ΕΣΠΑ, απεντάσσονται οριστικά πολλά από τα έργα που έχουν παραμείνει σε αδράνεια για πάνω από 2 χρόνια. Ο ΠΑΡΑΛΛΗΛΙΣΜΟΣ ΕΝΟΣ ΟΝΟΜΑΤΟΣ… Να σημειωθεί ιδιαίτερα, ότι παρά τους παραλληλισμούς που έκαναν ορισμένες εφημερίδες και κάποια blogs με το όνομα του κ. Χορστ Ράιχενμπαχ (επικεφαλής του «4ου Ράιχ» και άλλα διάφορα), ο ίδιος δεν θυμίζει σε τίποτα κάτι τέτοιο. Τον γνωρίσαμε από κοντά, για να διαπιστώσουμε την χαμηλού προφίλ προσέγγιση ενός τεχνοκράτη και έμπειρου οικονομολόγου, με ειδική εμπειρία σε θέματα αναπτυξιακών χρηματοδοτήσεων, αφού τα τελευταία χρόνια ήταν αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης. Το κυριότερο όμως είναι ότι ο κ. Ράιχενμπαχ αισιοδοξεί σχετικά με το έργο που ανέλαβε στη χώρα μας και σαφώς μας μεταδίδει την αισιοδοξία του. Ως επικεφαλής της Ομάδας Δράσης της Κομισιόν, ανέλαβε να συμβάλει στην άμεση ενεργοποίηση των περίπου 7,7 δισ. ευρώ ευρωπαϊκών κονδυλίων που βρίσκονται σήμερα "εν υπνώσει". Σημειώνεται ότι η Ομάδας Δράσης για την Ελλάδα, την οποία συντονίζει ο ίδιος ο Επίτροπος Όλι Ρεν, θα υποβάλει μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου στις ελληνικές αρχές και στην Κομισιόν την πρώτη της τριμηνιαία έκθεση προόδου. Από αυτήν θα φανεί, καθαρά, ποιοι τομείς χωλαίνουν σε απορροφητικότητα. …ΚΑΙ Η ΟΜΑΔΑ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Η Ομάδα Δράσης υπό τον κ. Ράιχενμπαχ θα αποτελείται από περίπου 30 άτομα, από τα οποία τα δέκα περίπου θα έχουν την έδρα τους στις Βρυξέλλες και τα υπόλοιπα θα βρίσκονται στη χώρα μας. Στόχος της θα είναι η επικοινωνία με την ελληνική κυβέρνηση, αλλά και με τις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τον ΟΟΣΑ και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, για να επιτευχθεί μια επιτάχυνση της απορρόφησης των κοινοτικών κονδυλιών από τα διαρθρωτικά ταμεία και να προσφερθεί τεχνική βοήθεια για να προωθηθεί η απαραίτητη δέσμη μεταρρυθμίσεων. Κατά τον κ. Ράιχενμπαχ, πάντως, η ομάδα δεν θα έχει αρμοδιότητα ελέγχου ή υποκατάστασης των ελληνικών αρχών. Η ελληνική κυβέρνηση είναι αυτή που θέτει τις προτεραιότητες και ορίζει τις ανάγκες και η ομάδα θα της προσφέρει την τεχνική της υποστήριξη. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ο κ. Ράιχενμπαχ και η ομάδα του, ήρθαν στην Ελλάδα για να μείνουν, τουλάχιστον μέχρι να απορροφηθούν τα κονδύλια του ΕΣΠΑ. Το καλό, στην περίπτωσή τους, είναι ότι η αποστολή τους θα είναι εκ των πραγμάτων πιο ευχάριστη από εκείνη της τρόικα, καθώς θα προσπαθούν να τονώσουν την ανάπτυξη, την ώρα που ο κ. Τόμσεν και οι συνάδελφοί του θα παλεύουν με όλα τα δυσάρεστα: επιβολή απολύσεων στο δημόσιο τομέα, παραπέρα περικοπές στο δημόσιο τομέα κ.ά. ΧΡΗΜΑ 19

Χ ρεπορτάζ ∼ Σχέδιο Μάρσαλ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΑΤΖΗΜΑΡΚΑΚΗΣ

ΤΑ SMS ΜΕ ΤΟΝ ΟΛΙ ΡΕΝ ΚΑΙ Η ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΡΕΣΛΕΡ Ένα επίσης πρόσωπο που το προσεχές διάστημα αναμένεται ότι θα τροφοδοτεί επίσης τις στήλες του ελληνικού τύπου με συνεχείς ειδήσεις είναι και ο ελληνικής καταγωγής γερμανός ευρωβουλευτής των Ελευθέρων Δημοκρατών (FDP) Γιώργος Χατζημαρκάκης. Μέλος του μικρότερου κόμματος που μετέχει στον κυβερνητικό συνασπισμό της Γερμανίας, ο κ. Χατζημαρκάκης, γνωρίζεται βέβαια πολύ καλά με τον πρόεδρο του FDP, υπουργό Οικονομίας της Γερμανίας και αντικαγκελάριο Φίλιπ Ρέσλερ. Η έντονη ανάμιξή του στα ελληνικά πράγματα, η στενή του σχέση με τον Φίλιπ Ρέσλερ, αλλά και η τρέχουσα συμβολή του στη διαμόρφωση των γερμανικών επενδυτικών προτάσεων και ενδιαφερόντων για την Ελλάδα, έχουν πείσει γερμανικές εφημερίδες όπως η «Financial Times Deutschland», ότι ο ίδιος προσπαθεί να ξεκινήσει μια νέα πολιτική σταδιοδρομία στην Ελλάδα. Πριν από ελάχιστους μάλιστα μήνες, η γερμανική εφημερίδα έγραψε ότι «η Ελλάδα χρειάζεται ανθρώπους σαν τον Χατζημαρκάκη, οι οποίοι να μπορούν να «ανταλλάξουν γρήγορα sms με τον Eυρωπαίο Επίτροπο Νομισματικών Υποθέσεων Όλι Ρεν». Είναι αλήθεια, ότι ο κ. Χατζημαρκάκης «έχει πατήσει πόδι» στους Γερμανούς, προκειμένου να προωθηθεί η ίδρυση μιας επενδυτικής τράπεζας που θα διευκολύνει και θα χρηματοδοτεί γερμανικές επενδύσεις στην Ελλάδα, ενώ έχει μεγάλη εμπλοκή στη διοργάνωση της επίσκεψης Ρέσλερ στις 6 και 7 Οκτωβρίου στην Ελλάδα, συνοδεία 100 Γερμανών επιχειρηματιών. Τις προάλλες, μάλιστα, επεσήμανε, ότι παρά τη 15μηνη καθυστέρηση της χώρας μας να γίνει ελκυστικός τόπος επενδύσεων, τώρα έχει γίνει η εκκίνηση και δεν πρέπει αυτό να χαλάει από δηλώσεις όπως αυτές του αντικαγκελαρίου Φίλιπ Ρέσλερ, «οι οποίες έγιναν για εσωτερική κατανάλωση στη Γερμανία εν όψει των περιφερειακών εκλογών». Ο ελληνικής καταγωγής ευρωβουλευτής εκτιμά ότι από γερμανικής πλευράς υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για επενδύσεις στον τουριστικό τομέα, για «πράσινη ανάπτυξη», σε συνεργασία με πέντε μεγάλα πολυτελή ξενοδοχειακά συγκροτήματα στην Κρήτη και σε άλλες περιοχές της χώρας, όπως φυσικά και για επενδύσεις στον τομέα της ενέργειας. Η ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΘΑ ΔΕΙΞΕΙ… Σε κάθε περίπτωση, το γερμανικό ενδιαφέρον θα φανεί και εμπράκτως στη διάρκεια της επικείμενης επίσκεψης του Ρέσλερ, αφού οι Γερμανοί επιχειρηματίες που θα τον συνοδεύσουν στην Αθήνα θα έχουν στις βαλίτσες τους συγκεκριμένα επενδυτικά σχέδια. Όπως πάντως ήδη διαφαίνεται από τις γραπτές προτάσεις Γερμανών και Ελλήνων επιχειρηματιών που υποβλήθηκαν στο Ελληνογερμανικό Εμπορικό Επιμελητήριο και στον ΣΕΒ (την κατάρτιση της λίστας με τους Γερμανούς επιχειρηματίες έχει αναλάβει κυρίως το Ελληνογερμανικό Βιομηχανικό και Εμπορικό Επιμελητήριο, ενώ την κατάρτιση της λίστας των Ελλήνων επιχειρηματιών που θα συμμετάσχουν στα μίτινγκ που θα πραγματοποιηθούν έχει αναλάβει ο ΣΕΒ), οι πιο πολλές προτάσεις για επιχειρηματικές συνεργασίες που έχουν «πέσει στο τραπέζι» αφορούν ώριμα επενδυτικά σχέδια στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέρ20 Σεπτέμβριος 2011

γειας. Κατά τον γενικό διευθυντή βέβαια του Ελληνογερμανικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Μάρτιν Κναπ, τα γερμανικά ενδιαφέροντα καλύπτουν και άλλους τομείς, όπως μεγάλα έργα, τουρισμό και υψηλή τεχνολογία. Η επικαιρότητα όμως φέρνει σε πρώτο πλάνο το μεγάλο σχέδιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τον ήλιο και εξαγωγής της, το λεγόμενο πρόγραμμα «Ήλιος», το οποίο βρίσκει μεγάλη ανταπόκριση, τόσο από τη γερμανική Κυβέρνηση όσο και από τη γερμανική βιομηχανία. Ήδη, ο υπουργός ΠΕΚΑ κ. Παπακωνσταντίνου, ανακοίνωσε τη σύσταση κοινής ομάδας, στην οποία συμμετέχουν, μεταξύ άλλων, εκπρόσωποι διαφορετικών κλάδων της γερμανικής βιομηχανίας, από τον κλάδο των κατασκευών, τον κλάδο των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας και του εξοπλισμού, με στόχο τον έλεγχο της προόδου του «Ήλιος». «ΗΛΙΟΣ» ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΥΟ ΠΛΕΥΡΕΣ Το συγκεκριμένο πρότζεκτ ενδιαφέρει και τις δυο πλευρές: από τη μια πλευρά, το τεράστιο παραγωγικό δυναμικό που έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια στη Γερμανία στον τομέα των φωτοβολταϊκών, φαίνεται ότι έχει κλείσει τον κύκλο του για την εσωτερική αγορά και αναζητά πλέον άλλες. Να σημειωθεί βέβαια, ότι, όπως επισημαίνουν πολλά γερμανικά media, για σημαντική μερίδα του πολιτικού κόσμου της χώρας η «πράσινη» ενέργεια δεν μπορεί να αναπτυχθεί εις βάρος των μεγάλων γερμανικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα της παραγωγής ενέργειας από θερμοηλεκτρικές μονάδες. Στον αντίποδα, στους θερμούς υποστηρικτές της ιδέας Σόιμπλε για εισαγωγές ρεύματος στη Γερμανία από την Ελλάδα συγκαταλέγεται και ο αρμόδιος για θέματα ενέργειας επίτροπος Γκίντερ Έτινγκερ, ο οποίος υποστηρίζει ξεκάθαρα ότι «στο πλαίσιο της βοήθειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς την Ελλάδα θα πρέπει να υπάρξουν προγράμματα για τη δημιουργία φωτοβολταϊκών πάρκων». ΔΙΚΤΥΟ ΚΑΙ ΓΙΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ Από την ελληνική πάλι πλευρά, το πρόγραμμα, παρέχει μοναδική ευκαιρία για εξαγωγή πράσινης ενέργειας – ηλιακής και αιολικής – σε χώρες γειτονικές οι οποίες διαπιστώνουν ότι δεν μπορούν να εκπληρώσουν τους στόχους και είναι διατεθειμένες να πληρώσουν, αλλά και σε χώρες που μετά το ατύχημα της Φουκουσίμα αποφάσισαν να κλείσουν τα εργοστάσια πυρηνικής ενέργειας. Κατά την πρόσφατη εκτίμηση του κ. Μανιάτη, η ενέργεια που θα παράγεται από το πρόγραμμα, θα εξάγεται και θα είναι καθαρό δημόσιο έσοδο για τη χώρα, με εκτιμώμενες αρχικές επενδύσεις της τάξης των 10 δισ. ευρώ και σε βάθος χρόνου της τάξης των 30 δισ. ευρώ. Επιπλέον, η ηγεσία του ΥΠΕΚΑ είναι πεπεισμένη ότι με το πρόγραμμα «Ήλιος» μπορεί να λυθεί και το πρόβλημα της ενεργειακής διασύνδεσης των νησιών με την ηπειρωτική χώρα, αφού, για να γίνει η μεταφορά ηλιακής ενέργειας από τα νησιά και την ηπειρωτική χώρα προς τη Γερμανία, θα δημιουργηθεί δίκτυο το οποίο θα χρησιμοποιηθεί και για τις εσωτερικές μας ανάγκες. Με αυτό το σκεπτικό το σχέδιο θα μπορέσει να αποτελέσει και τον καταλύτη για την περαιτέρω ανάπτυξη των ευρωπαϊκών δικτύων μεταφοράς ηλεκτρισμού προς τη νότια Ευρώπη, κάτι που, όχι μόνο η χώρα μας, αλλά και πολλές άλλες, βάζουν σε προτεραιότητα στην ατζέντα τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι και από τη δική τους πλευρά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι επιχειρήσεις που διαχειρίζονται δίκτυα μεταφοράς ενέργειας και οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο εμπόριο ενέργειας πιέζουν ασφυκτικά για μια ευρωπαϊκή πολιτική στήριξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και φυσικά για την κατασκευή του απαραίτητου δικτύου. Χ

Χ

∼ αφιέρωμα

ΚΛΑΔΟΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ & ΠΟΤΩΝ

ΣΕ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΔΙΕΞΟΔΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

∼

Ο κλάδος τροφίμων και ποτών αποτελεί, παρά την κρίση, έναν από τους δυναμικότερους και ταχύτερα αναπτυσσόμενους τομείς της ελληνικής μεταποίησης.

Τ

α μεγέθη του κλάδου αντιστοιχούν στο 25% του κύκλου εργασιών, στο 24% της απασχόλησης, στο 25% του συνολικού επενδεδυμένου κεφαλαίου και σχεδόν στο 25% της προστιθέμενης αξίας της χώρας, ενώ οι εταιρείες τροφίμων και ποτών αποτελούν μερικούς από τους βασικούς εξαγωγείς μας. Οι εξαγωγικές πωλήσεις αντιπροσωπεύουν το 20% των συνολικών πωλήσεων από εξαγωγές και παρουσιάζουν έσοδα που ξεπερνούν τα 2 δισ. ευρώ. Βασικές αγορές για τα ελληνικά προϊόντα αποτελούν η Γερμανία, η Ιταλία, η Ισπανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ. Αλλά και εντός συνόρων, η Ελλάδα προσφέρει πολλαπλά οφέλη σε σημαντικό αριθμό πολυεθνικών επιχειρήσεων. Επιχειρηματικοί κολοσσοί, όπως οι Nestlé, Coca Cola, Kraft Foods, Barilla, Cadbury και General Mills παρασκευάζουν στην Ελλάδα μια ευρεία γκάμα προϊόντων, που γίνονται άμεσα αποδεκτά τόσο στην εγχώρια όσο και στις γειτονικές περιφερειακές αγορές. Σημαντικό πλεονέκτημα αποτελεί το γεγονός ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών έχουν αναπτύξει ένα εκτενές και δυναμικό δίκτυο πωλήσεων και διανομής στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Κύρια προϊόντα εξαγωγής αποτελούν τα λαχανικά, τα φρούτα, το ελαιόλαδο, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, τα φρέσκα θαλασσινά, οι κομπόστες φρούτων, οι ελιές, οι σταφίδες, το κρασί και τα προϊόντα τομάτας. Η Ελλάδα προσφέρει σημαντικές επιχειρηματικές ευκαιρίες για δημιουργία προστιθέμενης αξίας σε πολλές κατηγορίες προϊόντων, ιδίως όσο αυξάνεται διεθνώς το ενδιαφέρον για προϊόντα υγιεινής διατροφής, σνακ και προμαγειρεμένα γεύματα. Οι συνταγές με μέλι

22 Σεπτέμβριος 2011

και ξηρούς καρπούς, τα ζυμαρικά, οι μαρμελάδες, καθώς και τα προϊόντα θαλασσινών και κρέατος παρουσιάζουν επίσης σημαντικές προοπτικές. Παράλληλα, όσο αυξάνεται η κατανάλωση ελαιόλαδου, η Ελλάδα μπορεί να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στον τομέα ως η τρίτη μεγαλύτερη ελαιοπαραγωγός χώρα στον κόσμο. Τα κυριότερα πλεονεκτήματα για τους υποψήφιους επενδυτές είναι τα εξής: ∼ Χαμηλό λειτουργικό κόστος ∼ Άφθονες πρώτες ύλες ∼ Παραγωγή σύμφωνα με το ευρωπαϊκό κανονιστικό και νομοθετικό πλαίσιο ∼ Πρόσβαση στις αναδυόμενες αγορές της Νοτιοανατολικής Ευρώπης όπου οι ελληνικές εταιρείες τροφίμων και ποτών έχουν εξαιρετικά ανεπτυγμένο δίκτυο παραγωγής και διανομής ∼ Τάση, ιδιαίτερα στις ανεπτυγμένες κοινωνίες, για υγιεινή διατροφή βασισμένη στα μεσογειακά διατροφικά χαρακτηριστικά. ∼ Υψηλά καταρτισμένο και εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό ∼ Εξοικείωση των Ελλήνων καταναλωτών με διεθνείς γεύσεις και διεθνή προϊόντα διατροφής. Επενδυτικές ευκαιρίες παρουσιάζονται επίσης στα «μεσογειακά» προϊόντα διατροφής, καθώς και στον ταχέως αναπτυσσόμενο τομέα των βιολογικών προϊόντων. Αγαθά όπως ο κρόκος Κοζάνης, η μαστίχα Χίου και η σπιρουλίνα, ως διατροφικό συμπλήρωμα, είναι διεθνώς αναγνωρισμένα για την εξαιρετικά υψηλή τους ποιότητα. Επιπλέον, φημισμένα προϊόντα, όπως το ούζο, η φέτα και τα φυστίκια Αιγίνης, κερδίζουν συνεχώς νέες αγορές σε παγκόσμιο επίπεδο.

Lead

ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΟΤΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΚΑΙ ΠΟΤΩΝ ΕΧΟΥΝ ΑΝΑΠΤΥΞΕΙ ΕΝΑ ΕΚΤΕΝΕΣ ΚΑΙ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΝΟΜΗΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΝΟΤΙΟΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Κ ΧΡΗΜΑ 23

Χ αφιέρωμα ∼ Κλάδος τροφίμων και ποτών

ΚΡΕΑΣ ΑΥΞAΝΟΝΤΑΙ

ΟΙ ΕΙΣΑΓΩΓEΣ

Το κρέας αποτελεί ένα βασικό είδος διατροφής στη χώρα μας και η ζήτησή του συνολικά χαρακτηρίζεται από χαμηλή ελαστικότητα ως προς την τιμή. Οι μεταβολές στην τιμή δεν επηρεάζουν δραστικά τη συνολική κατανάλωση κρέατος, ωστόσο μπορεί να καθορίζουν το βαθμό υποκατάστασης μεταξύ των διαφόρων ειδών κρέατος. Σύμφωνα με μελέτη της Icap οι παράγοντες που επηρεάζουν περισσότερο τη ζήτηση είναι η αντίληψη περί ποιότητας του κρέατος, η οποία συνδέεται συχνά με την προέλευσή του, οι διατροφικές συνήθειες των καταναλωτών, τα έθιμα και οι παραδόσεις, τα οποία ευνοούν την κατανάλωση συγκεκριμένης κατηγορίας κρέατος σε συγκεκριμένες περιόδους κ.λπ. Κύριο γνώρισμα του κλάδου είναι η πληθώρα επιχειρήσεων στον παραγωγικό τομέα. Στην αγορά του κρέατος υπάρχουν λίγες μεγάλες βιομηχανίες που λειτουργούν και ως σύνθετες καθετοποιημένες μονάδες, πλήθος χοιροτροφικών εκμεταλλεύσεων-μονάδων παραγωγής χοιρινού κρέατος και πτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων-μονάδων παραγωγής κρέατος πουλερικών, βοοτροφικές μονάδες κ.ά. Επιπλέον, η επεξεργασία και η τυποποίηση κρέατος αποτελεί μόνη της το αντικείμενο πολλών εταιρειών, οι οποίες διευρύνουν την παρουσία τους στην αγορά. Οι μονάδες αυτές προμηθεύονται κρέας είτε από την εγχώρια αγορά είτε από το εξωτερικό και αναλαμβάνουν τον τεμαχισμό, την αποστέωση και την τυποποίηση σε συσκευασίες που προορίζονται είτε για «επαγγελματική» χρήση είτε για λιανική πώληση ή ακόμη για την παραγωγή κρεατοσκευασμάτων. Κατά το διάστημα 1986-2008 η εγχώρια κατανάλωση αυξήθηκε, με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 0,67%, αν και παρουσίασε διακυμάνσεις. Ωστόσο, την τελευταία δεκαετία η εξέλιξη ήταν φθίνουσα, όπως προαναφέρθηκε. Σε γενικές γραμμές, το μερίδιο της εγχώριας παραγωγής στην κατανάλωση μειώνεται διαχρονικά, ενώ ταυτόχρονα η εισαγωγική διείσδυση αυξάνεται (κυμάνθηκε μεταξύ 43%-48,5%) την τελευταία

εξαετία. Η άνοδος αυτή των εισαγωγών αποδίδεται στις εγγενείς αδυναμίες της πρωτογενούς εγχώριας παραγωγής και στη μειωμένη ανταγωνιστικότητα των εγχώριων προϊόντων. Από την άλλη πλευρά, οι εξαγωγικές επιδόσεις της εγχώριας παραγωγής παραμένουν εξαιρετικά χαμηλές. Το μερίδιο της εγχώριας παραγωγής στην κατανάλωση μειώνεται διαχρονικά, ενώ ταυτόχρονα η εισαγωγική διείσδυση αυξάνεται (κυμάνθηκε μεταξύ 43%-48,5%) την τελευταία εξαετία. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες το μεγαλύτερο μέρος της συνολικής αγοράς απέσπασε το χοιρινό κρέας (ποσοστό 32,8% το 2008). Στη συνέχεια ακολουθεί το κρέας πουλερικών (με ποσοστό 26,8% το 2008) και το βόειο κρέας (18,3%). Ο τομέας της εκτροφής και παραγωγής κρέατος αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα όσον αφορά την παραγωγική διαδικασία, αλλά και τον ανταγωνισμό από τα εισαγόμενα προϊόντα. Βασικό χαρακτηριστικό του κλάδου είναι ο κατακερματισμός της πρωτογενούς αγροτικής παραγωγής εν γένει και η ύπαρξη μεγάλου αριθμού κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων, συνήθως μικρής παραγωγικής δυναμικότητας και χαμηλού ή μέτριου επιπέδου οργάνωσης. Η ελλιπής οργάνωση των περισσότερων εκτροφικών μονάδων δημιουργεί το επιπλέον πρόβλημα της χαμηλής απόδοσης του ζωικού κεφαλαίου σε κρέας. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την καλή οργάνωση των εκτροφικών μονάδων και το χαμηλότερο κόστος παραγωγής σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δημιουργεί έντονο ανταγωνισμό μεταξύ των εγχωρίως παραγομένων και εισαγομένων προϊόντων, ο οποίος είναι εμφανής κυρίως στο επίπεδο των τιμών. Η εισαγωγική διείσδυση είναι μεγάλη στις κατηγορίες βοείου και χοιρινού κρέατος, ενώ στον τομέα της πτηνοτροφίας οι συνθήκες διαφέρουν και οι εισαγωγές παραμένουν σε περιορισμένα επίπεδα, λόγω του υψηλότερου επιπέδου οργάνωσης και του μεγάλου μεγέθους των κορυφαίων μονάδων.

ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

ΣΥΝΕΧIΖΕΤΑΙ Η ΑΝAΠΤΥΞΗ, ΑΛΛA ΜΕ ΜΕΙΩΜΕΝΟΥΣ ΡΥΘΜΟYΣ Η βιολογική γεωργία είναι ένα σύστημα ολοκληρωμένης παραγωγής, με μειωμένους βαθμούς ελευθερίας όσον αφορά στις εισροές θρεπτικών στοιχείων (λιπάνσεων) και φυτοπροστατευτικών ουσιών, σε σύγκριση με τα κλασικά συστήματα ολοκληρωμένης παραγωγής. Στόχος είναι η παραγωγή γεωργικών προϊόντων χωρίς χημικά κατάλοιπα, καθώς και η ανάπτυξη μεθόδων παραγωγής φιλικών προς το περιβάλλον, με έμφαση στη διατήρηση της γονιμότητας του εδάφους. Ο κυριότερος παράγοντας που επηρεάζει τη ζήτηση για βιολογικά προϊόντα είναι η μέριμνα των καταναλωτών για την υγεία τους, σε συνδυασμό με την ασφάλεια των τροφίμων, στοιχείο το οποίο επηρεάζεται μεταξύ άλλων και από τα διάφορα διατροφικά «σκάνδαλα» που κατά καιρούς δημοσιοποιούνται.

24 Σεπτέμβριος 2011

Ο κλάδος των βιολογικών προϊόντων στη χώρα μας αποτελείται κατά πλειοψηφία από επιχειρήσεις μικρού μεγέθους, οικογενειακού χαρακτήρα, το δε επίπεδο πωλήσεών τους είναι σχετικά χαμηλό. Σύμφωνα με τα στοιχεία που προκύπτουν από την κλαδική μελέτη, η συνολική αξία της εγχώριας αγοράς βιολογικών τροφίμων (σε τιμές λιανικής) παρουσίασε αύξηση της τάξης του 30% το 2008 σε σχέση με το 2007. Ειδικότερα, τα εισαγόμενα βιολογικά τρόφιμα εκτιμάται ότι κάλυψαν περίπου το 57% της συνολικής αξίας για το 2008. Όσον αφορά σε τρία από τα κυριότερα βιολογικά προϊόντα, η εγχώρια κατανάλωση τυποποιημένου βιολογικού ελαιόλαδου παρουσίασε αύξηση της τάξης του 15% την περίοδο 2008/07, ενώ το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής πα-

ραγωγής (περίπου 63% το 2008) έχει ως προορισμό χώρες του εξωτερικού. Η αγορά κρασιού από βιολογικά σταφύλια σημείωσε άνοδο της τάξης του 4% το 2008 σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, ενώ το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής παραγωγής του συγκεκριμένου προϊόντος (περίπου το 79% το 2008) διοχετεύεται στην εγχώρια αγορά. Τέλος, η κατανάλωση βιολογικών εσπεριδοειδών παρουσιάζεται αυξημένη κατά 5% περίπου το 2008, με το ποσοστό των εξαγωγών να ξεπερνά το 68%. Οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ, ως κανάλι διακίνησης, εκτιμάται ότι συγ-

κέντρωσαν το 2008 συνολικά το 50% των πωλήσεων του κλάδου των βιολογικών τροφίμων. Το μερίδιο συμμετοχής τους αναμένεται να ενισχυθεί περαιτέρω τα επόμενα χρόνια, καθώς όλο και περισσότερες αλυσίδες επεκτείνονται στην εμπορία βιολογικών τροφίμων δημιουργώντας στα καταστήματά τους «βιολογικές γωνιές». Τα καταστήματα αμιγώς βιολογικών τροφίμων (αλυσίδες και μεμονωμένα) εκτιμάται ότι κατέλαβαν ποσοστό 46% περίπου. Το υπόλοιπο 4% μοιράζονται λοιπά σημεία πώλησης (λαϊκές αγορές κ.λπ.).

ΑΡΤΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ ΑΥΞΑΝΟΜΕΝΟΣ Ο ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΤΩΝ ΤΥΠΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ

Η εγχώρια αγορά των τυποποιημένων αρτοπαρασκευασμάτων χαρακτηρίζεται από έντονο ανταγωνισμό μεταξύ των μεγαλύτερων κυρίως βιομηχανιών, οι οποίες ελέγχουν σημαντικό τμήμα της αγοράς. Οι επιχειρήσεις του εξεταζόμενου κλάδου, προκειμένου να διατηρήσουν ή και να αυξήσουν το μερίδιο που κατέχουν στην αγορά, προσπαθούν να παράγουν προϊόντα τα οποία να καλύπτουν τις συνεχώς αυξανόμενες απαιτήσεις των καταναλωτών και τα διατροφικά τους πρότυπα για καλύτερης ποιότητας και υγιεινότερα προϊόντα. Επιπλέον, η διάθεση στην αγορά ποικιλίας υποκατάστατων ή παρεμφερών προϊόντων οξύνει τον υφιστάμενο ανταγωνισμό. Η εγχώρια αγορά τυποποιημένων αρτοπαρασκευασμάτων εμφανίζει υψηλό βαθμό συγκέντρωσης, με την ύπαρξη λίγων μεγάλων βιομηχανιών και μικρού αριθμού μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι περισσότερες εκ των οποίων είναι τοπικού χαρακτήρα. Οι μεγάλες αρτοβιομηχανίες διαθέτουν ανεπτυγμένα δίκτυα διανομής που καλύπτουν όλη τη χώρα, καθώς και σύγχρονο μηχανολογικό εξοπλισμό που τους δίνει τη δυνατότητα να προσφέρουν προϊόντα σε ανταγωνιστικές τιμές. Παράλληλα, η διευρυνόμενη τάση για πραγματοποίηση μαζικών αγορών από τους καταναλωτές μέσω των σούπερ μάρκετ ευνοεί τη ζήτηση των εξεταζόμενων προϊόντων και συμβάλλει στην αύξηση του μεριδίου αγοράς των μεγάλων βιομηχανιών. Επίσης, οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ διαθέτουν από τα κατα-

στήματά τους και προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας (private label). Η συνολική εγχώρια κατανάλωση βιομηχανοποιημένου ψωμιού παρουσίασε διαχρονική αύξηση την περίοδο 1995-2008, με μέσο ετήσιο ρυθμό ανόδου 5,6%. Την κυριότερη κατηγορία αποτελεί το ψωμί για τοστ, το οποίο συμμετείχε με ποσοστό 61% στο σύνολο της κατανάλωσης (σε τόνους) το 2008. Ακολουθεί το ψωμί σε μορφή φρατζόλας ή καρβελιού, το οποίο κάλυψε το 26% της συνολικής αγοράς, ενώ τα rolls για hamburgers και sandwiches και το ψωμί γερμανικού τύπου απέσπασαν μερίδιο 7% και 6% αντίστοιχα, το ίδιο έτος. Το μέγεθος της εγχώριας κατανάλωσης των συσκευασμένων φρυγανιών παρουσίασε μικρές ετήσιες διακυμάνσεις τη χρονική περίοδο 1995-2008, ενώ η κατανάλωση παξιμαδιών σουηδικού τύπου ακολούθησε πτωτική πορεία, εμφανίζοντας μέσο ετήσιο ρυθμό μείωσης 6%. Αντιθέτως, σημαντική αύξηση παρουσιάζει η ζήτηση για παξιμάδια παραδοσιακού τύπου, τα τελευταία χρόνια. Τέλος, αυξητικές τάσεις εμφανίζει και η εγχώρια κατανάλωση τυποποιημένων κριτσινιών, την ίδια χρονική περίοδο. Η ζήτηση τυποποιημένων αρτοπαρασκευασμάτων καλύπτεται σχεδόν εξ ολοκλήρου από εγχωρίως παραγόμενα προϊόντα και σε μικρό ποσοστό από εισαγόμενα. Σε ορισμένες κατηγορίες προϊόντων δεν πραγματοποιούνται εισαγωγές, λόγω της μικρής διάρκειας συντήρησής τους, η οποία δεν επιτρέπει τη μεταφορά τους σε μεγάλες αποστάσεις.

AΓΟΡΑ ΠΑΓΩΤΟΥ

ΧΑΡΑΚΤΗΡIΖΕΤΑΙ ΑΠΟ ΕΠΟΧΙΚOΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜEΝΗ ΚΑΤΑΝAΛΩΣΗ Σύμφωνα με τη Μελέτη της ICAP, ο αριθμός των επιχειρήσεων οι οποίες δραστηριοποιούνται στον κλάδο του παγωτού είναι μεγάλος, ωστόσο η αγορά ελέγχεται από λίγες επιχειρήσεις (υψηλός βαθμός συγκέντρωσης), οι οποίες διαθέτουν κυρίως επώνυμα προϊόντα και καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος της κατανάλωσης. Οι μεγάλου μεγέθους επιχειρήσεις διαθέτουν ανεπτυγμένα δίκτυα διανομής σε όλη τη χώρα και, επιπλέον, διατηρούν σύγχρονο μηχανολογικό εξοπλισμό τον οποίο ανανεώνουν τακτικά, ώστε να ανταποκρίνονται καλύτερα στις απαιτήσεις και τα νέα δεδομένα που προκύπτουν στην αγορά. Παράλληλα επενδύουν στον τομέα του marketing και στην προβολή, προκειμένου να ενισχύσουν την αναγνωρισιμότητα των εμπορικών τους σημάτων. Επίσης, μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου, σε ορισμένες πε-

ριπτώσεις, προβαίνουν σε συνεργασίες, εξαγορές και συγχωνεύσεις με άλλες εταιρείες ειδών διατροφής. Στον κλάδο του παγωτού, εκτός από τις μεγάλου μεγέθους παραγωγικές μονάδες, δραστηριοποιούνται και πολλές μεσαίου και μικρού μεγέθους επιχειρήσεις. Το πρόβλημα το οποίο αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις αυτές εστιάζεται στην έλλειψη κεφαλαίων για την πραγματοποίηση επενδύσεων σε μηχανολογικό εξοπλισμό, για την αναβάθμιση των παραγωγικών τους εγκαταστάσεων και την τυποποίηση των προϊόντων που παράγουν. Κυρίως όμως αντιμετωπίζουν δυσχέρειες στην ανάπτυξη ενός εκτεταμένου δικτύου διανομής, με αποτέλεσμα να διοχετεύουν τα προϊόντα τους, κυρίως ή αποκλειστικά, σε τοπικές αγορές. ΧΡΗΜΑ 25

Χ αφιέρωμα ∼ Κλάδος τροφίμων και ποτών

ΚΥΡΙΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΕΞΑΓΩΓΗΣ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΤΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ, ΤΑ ΦΡΟΥΤΑ, ΤΟ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ, ΤΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ, ΤΑ ΦΡΕΣΚΑ ΘΑΛΑΣΣΙΝΑ, ΟΙ ΚΟΜΠΟΣΤΕΣ ΦΡΟΥΤΩΝ, ΟΙ ΕΛΙΕΣ, ΟΙ ΣΤΑΦΙΔΕΣ, ΤΟ ΚΡΑΣΙ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΟΜΑΤΑΣ ΑΓΟΡA ΜΕ ΔΙΑΚΥΜAΝΣΕΙΣ Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της κλαδικής μελέτης, η συνολική εγχώρια αγορά παγωτού παρουσίασε διακυμάνσεις την περίοδο 19972008. Το 2007 εμφάνισε άνοδο 3,4% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ενώ το 2008 παρουσίασε υποχώρηση περίπου 2%. Τα τυποποιημένα παγωτά (ατομικά και οικογενειακά) κάλυψαν το μεγαλύτερο μέρος της συνολικής κατανάλωσης το 2008, με ποσοστό της τάξης του 76%. Τα ατομικά παγωτά απέσπασαν μερίδιο 49% και τα οικογενειακά απέσπασαν μερίδιο της τάξης του 27%, ενώ το μη τυποποιημένο (χύμα παγωτό) κάλυψε το 24% του συνόλου. Η εισαγωγική διείσδυση στην αγορά παγωτού τη διετία (2007-2008) κυμάνθηκε μεταξύ 25%-28% και η αντίστοιχη εξαγωγική δραστηριότητα κυμάνθηκε μεταξύ 16%-18%, μειωμένη όμως το 2008 σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Σημαντική εξέλιξη στον τομέα του παγωτού αποτελούν τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας (private label), τα οποία εμφανίζουν ανοδικές πω-

λήσεις τα τελευταία χρόνια και κατέχουν αξιόλογη θέση στις προτιμήσεις των καταναλωτών. Άλλη μια τάση που διαπιστώνεται τελευταία είναι εκείνη της αύξησης της κατανάλωσης παγωτού στο σπίτι, ανεξαρτήτως καναλιού διανομής. Η τάση αυτή οφείλεται στο γεγονός ότι τα παιδιά, και γενικά οι νέοι, που αποτελούν μια σημαντική κατηγορία καταναλωτών για τις εταιρείες του κλάδου, αφιερώνουν όλο και μεγαλύτερο μέρος του ελεύθερου χρόνου τους στο σπίτι, ενώ παράλληλα ο ελεύθερος χρόνος του μέσου ανθρώπου συνεχώς και περιορίζεται. Σύμφωνα με την ανάλυση του ομαδοποιημένου ισολογισμού (βάσει δείγματος 14 εταιρειών), οι πωλήσεις των παραγωγικών επιχειρήσεων παγωτού για το 2007 αυξήθηκαν κατά 9,25% σε σχέση με το 2006, ενώ το μικτό κέρδος αυξήθηκε με εντονότερο ρυθμό (13,2%). Συνέπεια των παραπάνω ήταν η δραστική βελτίωση του λειτουργικού αποτελέσματος και η εμφάνιση σημαντικού ύψους καθαρών κερδών το 2007. Το περιθώριο EBITDA διαμορφώθηκε σε 30,73% το 2007 και η αποδοτικότητα ίδιων κεφαλαίων σε 24,34%.

ΑΛΚΟΟΛΟΥΧΑ ΠΟΤΑ

ΦΘIΝΟΥΣΑ Η ΚΑΤΑΝAΛΩΣΗ ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑIΑ ΠΕΝΤΑΕΤIΑ Ο κλάδος των αλκοολούχων ποτών γνώρισε ιδιαίτερη ανάπτυξη στα μέσα της δεκαετίας του '80, όταν οι Έλληνες καταναλωτές, ακολουθώντας τα ευρωπαϊκά πρότυπα, άρχισαν να υποκαθιστούν σταδιακά τα εγχωρίως παραγόμενα προϊόντα με άλλα, εισαγόμενα αλκοολούχα ποτά. Κάτω από συνθήκες έντονου ανταγωνισμού σε διεθνές επίπεδο, αρκετές ελληνικές παραγωγικές και εισαγωγικές εταιρείες περιήλθαν μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων στον έλεγχο μεγάλων διεθνών οίκων, οι οποίοι, πέραν των δικών τους καθιερωμένων εμπορικών σημάτων, απέκτησαν και αρκετά γνωστά σήματα ποτών. Η ζήτηση των αλκοολούχων ποτών επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τις καταναλωτικές συνήθειες, οι οποίες τα τελευταία χρόνια στρέφονται προς έναν πιο υγιεινό τρόπο διατροφής και διαβίωσης, γεγονός που ευνοεί τη ζήτηση μη αλκοολούχων ποτών και ποτών χαμηλού αλκοολικού βαθμού. Η τιμή πώλησης των αλκοολούχων ποτών, σε συνδυασμό με το διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών, αποτελούν επίσης σημαντικούς παράγοντες που επιδρούν στη ζήτηση. Η ειδική φορολογία στην οποία υποβάλ26 Σεπτέμβριος 2011

λονται τα αλκοολούχα, επιδρά στη διαμόρφωση της τελικής τους τιμής και ενισχύει την υποκατάστασή τους από άλλα ποτά, χαμηλότερης περιεκτικότητας σε αλκοόλ και κατ' επέκταση και χαμηλότερης τιμής. Επίσης, η ζήτηση των εξεταζόμενων προϊόντων επηρεάζεται και από κοινωνικούς παράγοντες, καθώς επίσης και από δημογραφικούς παράγοντες. Η εγχώρια παραγωγή αλκοολούχων ποτών αφορά κυρίως το ούζο, τα λικέρ και το μπράντυ. Οι μεγάλες παραγωγικές μονάδες παρουσιάζονται αρκετά διαφοροποιημένες σε σχέση με τις λοιπές επιχειρήσεις του κλάδου ως προς τον τρόπο οργάνωσης της παραγωγικής διαδικασίας και το δίκτυο διανομής τους. Οι μικρές παραγωγικές μονάδες έχουν κυρίως βιοτεχνικό χαρακτήρα και το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής τους αφορά συνήθως το ούζο. Σχεδόν στο σύνολό τους, οι μεγάλες παραγωγικές μονάδες διαθέτουν εκτεταμένο δίκτυο διανομής των προϊόντων τους, που καλύπτει τη «ζεστή» και «κρύα» αγορά. Οι εξαγωγικές επιδόσεις του κλάδου αφορούν κυρίως το ούζο. Ο εισαγωγικός τομέας ελέγχεται από λίγες, μεγάλου μεγέθους, επι-

χειρήσεις, που είναι θυγατρικές πολυεθνικών εταιρειών. Διαθέτουν πανελλαδικά δίκτυα διανομής, μέσω των οποίων διοχετεύουν στην αγορά τα προϊόντα τους, καθώς και τα προϊόντα άλλων επιχειρήσεων του κλάδου. Το μεγαλύτερο δε μέρος των εισαγωγών προέρχεται από χώρες της Ε.Ε. Η συνολική εγχώρια αγορά αλκοολούχων ποτών κινείται πτωτικά τα τελευταία χρόνια. Το μεγαλύτερο μέρος της εγχώριας αγοράς καλύπτεται από εισαγόμενα προϊόντα, ενώ η εγχώρια παραγωγή συνίσταται κυρίως σε ούζο, τσίπουρο, μπράντυ και λικέρ. Στο σύνολο της αγοράς, το ουίσκι καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος, καταλαμβά-

νοντας ποσοστό περίπου 40% το 2008, ενώ ακολουθεί το ούζο με μερίδιο της τάξης του 25%. Στην τρίτη θέση, με αρκετά μικρότερη ζήτηση, βρίσκεται η βότκα και ακολουθούν τα λικέρ και τα μπράντυ, ενώ τη μικρότερη ζήτηση συγκεντρώνουν το τζιν και το ρούμι. Το ούζο αποτελεί αποκλειστικά εγχωρίως παραγόμενο προϊόν και το κυριότερο εξαγόμενο αλκοολούχο ποτό, ενώ από το 2000 παρατηρείται και σε αυτό πτωτική τάση της κατανάλωσης. Από τα λοιπά αλκοολούχα ποτά, ελαφρά αυξητική τάση χαρακτηρίζει τα λεγόμενα «λευκά» ποτά (βότκα, τζιν), ενώ εντυπωσιακή ήταν η ανάπτυξη των ποτών χαμηλού αλκοολικού βαθμού (RtD's).

ΑΓΟΡΑ ΜΠΥΡΑΣ

ΥΨΗΛOΣ ΒΑΘΜOΣ ΣΥΓΚEΝΤΡΩΣΗΣ Έντονος ανταγωνισμός και πολύ υψηλός βαθμός συγκέντρωσης χαρακτηρίζουν την αγορά μπύρας στην Ελλάδα. Στην αγορά κυριαρχεί ουσιαστικά μία μεγάλη ζυθοβιομηχανία, η οποία παράγει, εισάγει και διακινεί ισχυρά εμπορικά σήματα, ενώ δραστηριοποιούνται επίσης λίγες ακόμη παραγωγικές επιχειρήσεις, καθώς και αρκετές εισαγωγικές εταιρείες του ευρύτερου κλάδου των ποτών και ειδών διατροφής. Πολύ πρόσφατα παρατηρείται και μια τάση ανάπτυξης επιχειρήσεων μικροζυθοποιίας στην εγχώρια αγορά. Από επιχειρηματική σκοπιά, δυνατό σημείο του κλάδου είναι κατ’ αρχήν η υψηλή κερδοφορία των εδραιωμένων εταιρειών. Επίσης, δυνατό σημείο από πλευράς προϊόντος θεωρείται η χαμηλότερη τιμή του σε σχέση με τα ανταγωνιστικά οινοπνευματώδη ποτά, η ανεπτυγμένη παραγωγική βάση, οι κατάλληλες συνθήκες παραγωγής (διαθεσιμότητα κατάλληλου νερού) και η προσφορά προϊόντων υψηλής ποιότητας, κυρίως δε η πληθώρα και η ποικιλία των τελικών σημείων διάθεσης και η «εύκολη» πρόσβαση στην κατανάλωση μπύρας σε πολλές διαφορετικές περιστάσεις. Το βασικότερο χαρακτηριστικό της ζήτησης μπύρας στην Ελλάδα είναι η εποχικότητα. Η περίοδος της ουσιαστικής κατανάλωσης μπύρας στη χώρα μας αρχίζει το Μάρτιο και διαρκεί 8 μήνες περίπου, με την κατανάλωση να κορυφώνεται μεταξύ των μηνών Μαΐου και Σεπτεμβρίου. Το στοιχείο της εποχικότητας συνδυάζεται και με την τουριστική κίνηση προς τη χώρα μας, η οποία έχει σαφώς θετική επίδραση στην εγχώρια κατανάλωση μπύρας. Επίσης, παράγοντας που επηρεάζει τη ζήτηση μπύρας είναι και η τιμή της σε σχέση και με τις τιμές των άλλων οινοπνευματωδών ποτών, καθώς επίσης και η χαμηλή περιεκτικότητά της σε αλκοόλ, που ευνοεί την κατανάλωσή της σε μεγαλύτερες ποσότητες. Από την έρευνα οικογενειακών προϋπολογισμών που διενεργεί ή ΕΣΥΕ προκύπτει ότι η μέση μηνιαία δαπάνη των νοικοκυριών για μπύρα καλύπτει το 28,5% των αντίστοιχων δαπανών για αγορά οινοπνευματωδών ποτών γενικά. Όσον αφορά τα υποκατάστατα προϊόντα, η εμφάνιση στην αγορά νέων ποτών χαμηλού αλκοολικού βαθμού (ready to drink) ασκεί έντονο ανταγωνισμό στον κλάδο, καθώς τα εν λόγω προϊόντα αποσπούν μερίδιο αγοράς από την μπύρα. ΜΕΤΑΤΌΠΙΣΗ ΑΠO ΤΗΝ «ΚΡYΑ» ΣΤΗ «ΖΕΣΤH» ΑΓΟΡA Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται κάποια τάση μετατόπισης της ζήτησης μπύρας από την «κρύα» αγορά (εστιατόρια, μπαρ κ.λπ.) στη «ζεστή» (οικιακή κατανάλωση), ωστόσο η κατανάλωση στην «κρύα» αγορά εξακολουθεί να κυριαρχεί, καλύπτοντας τα 2/3 του συνόλου.

Η ζήτηση μπύρας στην ελληνική αγορά καλύπτεται κυρίως από την εγχώρια παραγωγή, το μέγεθος της οποίας παρουσίασε διακυμάνσεις την περίοδο 1996-2008. Συγκεκριμένα, η εγχώρια παραγωγή μπύρας μετά από μείωση (-6,8%) που σημειώθηκε κατά το 2007, παρουσίασε οριακή αύξηση (κατά 1,3%) το 2008. Η εγχώρια φαινομενική κατανάλωση μπύρας αυξήθηκε κατά 2,7% το 2008 έναντι του 2007. Τα τελευταία χρόνια η εισαγωγική διείσδυση στην αγορά μπύρας παρουσιάζει ανοδική τάση. Τη διετία 2007-2008 ο βαθμός εισαγωγικής διείσδυσης κυμάνθηκε μεταξύ 11%-12%. Από την άλλη, η εξαγωγική επίδοση παρουσιάζει διακυμάνσεις, ενώ το 2008 οι εξαγωγές κάλυψαν το 6,4% της παραγωγής. Στο πλαίσια της μελέτης έγινε εκτεταμένη χρηματοοικονομική ανάλυση των επιχειρήσεων του κλάδου βάσει επιλεγμένων αριθμοδεικτών. Επίσης, συνετάχθη ομαδοποιημένος ισολογισμός βάσει αντιπροσωπευτικού δείγματος οκτώ παραγωγικών επιχειρήσεων, για τις χρήσεις 2006 και 2007. Όπως προέκυψε από την εν λόγω ανάλυση, το σύνολο του ενεργητικού των επιχειρήσεων ζυθοποιίας παρουσίασε μικρή μόνο μεταβολή (1,4%) το 2007 σε σχέση με το 2006, προερχόμενη κυρίως από την αύξηση των αποθεμάτων. Το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων παρέμεινε στα ίδια επίπεδα με το 2006, ενώ οι συνολικές βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις αυξήθηκαν κατά 9,6% το 2007. Οι συνολικές πωλήσεις των οκτώ (8) επιχειρήσεων διαμορφώθηκαν σε 517 εκατ. ευρώ το 2007, αυξημένες κατά 10% έναντι του προηγουμένου έτους. Τα μικτά κέρδη αυξήθηκαν κατά 37,4%, γεγονός που οδήγησε σε σημαντική βελτίωση τόσο το λειτουργικό αποτέλεσμα (+19,5%) όσο και τα κέρδη προ φόρου (+18,4%). Τα κέρδη EBITDA αυξήθηκαν το τελευταίο έτος κατά 11,7%. Η αποδοτικότητα ιδίου κεφαλαίου διαμορφώθηκε σε 27,9% το 2007, ενώ εντυπωσιακή βελτίωση εμφανίζει το περιθώριο μικτού κέρδους. Σύμφωνα με τις ισχύουσες συνθήκες και τάσεις, η συνολική εγχώρια αγορά της μπύρας αναμένεται να επηρεαστεί από τις συνθήκες πίεσης του διαθέσιμου οικογενειακού εισοδήματος και τη μείωση των τουριστικών αφίξεων κατά τη θερινή περίοδο του 2009, με συνέπεια παράγοντες του κλάδου να μην αποκλείουν πιθανή μείωση της ζήτησης, χωρίς όμως μεγάλη απόκλιση από τα δεδομένα του έτους 2008. Η διαφαινόμενη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος μέρους των καταναλωτών και ο συνεπαγόμενος περιορισμός της συχνότητας εξόδου για διασκέδαση, αναμένεται να εντείνει τη σταδιακή αύξηση του ποσοστού της «ζεστής» αγοράς. ΧΡΗΜΑ 27

Χ αφιέρωμα ∼ Κλάδος τροφίμων και ποτών

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

ΤΑ ΑΓΟΡAΖΕΙ Η ΠΛΕΙΟΝOΤΗΤΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ Σημαντικά ευρήματα προέκυψαν από έρευνα, που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη, πάνω στη συμπεριφορά του σύγχρονου Έλληνα καταναλωτή απέναντι στα ελληνικά παραδοσιακά τρόφιμα και ποτά, στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού προγράμματος της Αγροτικής Οικονομίας, της Γεωπονικής Σχολής του Α.Π.Θ. Περίπου οι μισοί από τους ερωτώμενους (48,8%) απάντησαν ότι συχνά καταναλώνουν παραδοσιακά τρόφιμα και ποτά, το 29,5% ότι τα καταναλώνουν περιστασιακά, το 16,9% ότι τα καταναλώνουν πολύ συχνά, το 4,3% των ερωτηθέντων τα καταναλώνουν σπάνια, ενώ μόνο το 0,5% δεν καταναλώνουν ποτέ παραδοσιακά τρόφιμα και ποτά. Αναφορικά με τα διάφορα είδη των παραδοσιακών τροφίμων και ποτών, τα δημοφιλέστερα στην κατανάλωση είναι το γιαούρτι, το μέλι, τα τοπικά τυριά, οι μαρμελάδες, τα γλυκά κουταλιού, ο τραχανάς, οι χυλοπίτες και το κρασί. Η πλειονότητα των καταναλωτών αγοράζει παραδοσιακά τρόφιμα και ποτά, κυρίως γιατί θεωρεί ότι είναι φτιαγμένα με αγνά υλικά χωρίς χημικά πρόσθετα, είναι πιο υγιεινά από τα βιομηχανοποιημένα και έχουν ωραία γεύση και άρωμα. Ο σημαντικότερος λόγος, για τον οποίο ένα μικρό ποσοστό του δείγματος δεν αγοράζει παραδοσιακά τρόφιμα και ποτά, είναι το γεγονός ότι τα φτιάχνουν μόνοι τους, ενώ δεύτερο σημαντικό εμπόδιο είναι το ότι δεν τα βρίσκουν εύκολα στην αγορά. Αναφορικά με τον τόπο αγοράς των παραδοσιακών τροφίμων και ποτών η πλειονότητα των καταναλωτών προτιμά να τα προμηθεύεται από το σούπερ μάρκετ της γειτονιάς, από ειδικά καταστήματα πώλησης παραδοσιακών τροφίμων και ποτών και από τη λαϊκή αγορά. Οι περισσότεροι καταναλωτές (87%), κατά την επίσκεψή τους στους τόπους παραγωγής των παραδοσιακών τροφίμων και ποτών, θα αγοράσουν οπωσδήποτε κάποια παραδοσιακά τρόφιμα και ποτά, διότι κατά κύριο λόγο είναι τοπικά και φτιαγμένα με τοπικές πρώτες ύλες και συνταγές. Σχεδόν οι μισοί καταναλωτές του δείγματος φαίνεται ότι φτιάχνουν μόνοι τους κάποια από τα παραδοσιακά τρόφιμα και ποτά. Το 82% των καταναλωτών προτιμά τα συσκευασμένα παραδοσιακά τρόφιμα και ποτά. Το 58% διαβάζει πολύ συχνά τις πληροφορίες που αναγράφονται στην ετικέτα των συσκευασμένων παραδοσιακών τροφίμων και ποτών και ενδιαφέρεται να μάθει κυρίως για την ημερομηνία λήξης, τα συστατικά και τον τόπο προέλευσής τους. Όσον αφορά στις τιμές των παραδοσιακών τροφίμων και ποτών, το 49% τις βρίσκει υψηλές, αλλά οι περισσότεροι δήλωσαν ότι είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν επιπλέον για την αγορά των παραδοσιακών τροφίμων και ποτών με τιμή προσαυξημένη έως 10% συγκριτικά με αυτή των βιομηχανοποιημένων τροφίμων και ποτών. Το 52% των καταναλωτών δεν θεωρεί ικανοποιητική τη διάθεση των παραδοσιακών τροφίμων και ποτών. Σχετικά με την ενημέρωση των καταναλωτών για τα παραδοσιακά τρόφιμα και ποτά, η πλειονότητα των καταναλωτών (76%) δήλωσε ότι δεν είναι ικανοποιημένοι από την ενημέρωσή τους. Οι περισσότεροι καταναλωτές έχουν ενημερωθεί για την κατηγορία αυτή των τροφίμων κυρίως από συγγενείς και φίλους, από τα περιοδικά και από την τηλεόραση. Για την καλύτερη ενημέρωσή 28 Σεπτέμβριος 2011

☛

ΑΓΑΘΑ ΟΠΩΣ Ο ΚΡΟΚΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣ, Η ΜΑΣΤΙΧΑ ΧΙΟΥ ΚΑΙ Η ΣΠΙΡΟΥΛΙΝΑ, ΩΣ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΟ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ, ΕΙΝΑΙ ΔΙΕΘΝΩΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΥΨΗΛΗ ΤΟΥΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑ. ΕΠΙΠΛΕΟΝ, ΦΗΜΙΣΜΕΝΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ, ΟΠΩΣ ΤΟ ΟΥΖΟ, Η ΦΕΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΦΥΣΤΙΚΙΑ ΑΙΓΙΝΗΣ, ΚΕΡΔΙΖΟΥΝ ΣΥΝΕΧΩΣ ΝΕΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΣΕ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΕΠΙΠΕΔΟ τους θεωρούν ότι το κράτος θα πρέπει να στηρίξει οικονομικά τους γυναικείους συνεταιρισμούς, για τη μεγαλύτερη προβολή τους, ώστε να μπορέσουν να προβληθούν και να υπάρχουν περισσότερες ενημερωτικές εκπομπές στην τηλεόραση. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, το προφίλ του καταναλωτή των παραδοσιακών τροφίμων και ποτών μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι το ακόλουθο: καταναλωτής ηλικίας άνω των 41 ετών, έγγαμος με περισσότερα από 2 ενήλικα μέλη στο νοικοκυριό του και σχετικά υψηλό εισόδημα (2500-3000). Επιπλέον, παρατηρήθηκε ότι η κατανάλωση των παραδοσιακών τροφίμων και ποτών εξαρτάται πρωτίστως από την περιοχή στην οποία διαμένουν οι καταναλωτές (30%), από το μηνιαίο οικογενειακό τους εισόδημα (26%) και από τον αριθμό των ενήλικων μελών του νοικοκυριού τους (21%). Να σημειωθεί ότι ο όρος «παραδοσιακά τρόφιμα» αναφέρεται σε τρόφιμα φτιαγμένα από ιδιαίτερες πρώτες ύλες, με μια συνταγή γνωστή για μεγάλο χρονικό διάστημα και /ή με μια συγκεκριμένη διαδικασία. Τα παραδοσιακά τρόφιμα συσχετίζονται, επίσης, συχνά με τα τοπικά και τα χειροποίητα τρόφιμα που αναφέρονται στα συγκεκριμένα συστατικά, τον τόπο παραγωγής και την τεχνογνωσία. Ως παραδοσιακά ορίζονται τα τρόφιμα που έχουν αποδεδειγμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που τα κάνουν να ξεχωρίζουν από άλλα παρόμοια προϊόντα της ίδιας κατηγορίας όσον αφορά στη χρήση παραδοσιακών συστατικών (πρώτη ύλη ή πρωτογενή προϊόντα) ή την παραδοσιακή σύσταση ή τον παραδοσιακό τρόπο παραγωγής ή/και μεταποίησής τους. Διακρίνονται σε: α) Παραδοσιακά προϊόντα δημητριακών (τραχανάς, χυλοπίτες, κουσκούσι, περέκ κ.ά.), β) Παραδοσιακά προϊόντα κρέατος (χωριάτικα λουκάνικα, καβουρμάς, παστουρμάς κ.ά.), γ) Παραδοσιακά προϊόντα λαχανικών και φρούτων (κομπόστες, μαρμελάδες, γλυκά κουταλιού, τουρσιά κ.ά.), δ) Άλλα παραδοσιακά τρόφιμα (παστέλι, λουκούμια, αμυγδαλωτά, μουστοκούλουρο κ.ά.) και ε) Παραδοσιακά ποτά (λικέρ, κρασί, τσίπουρο, τσικουδιά).

O ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ CRETA FARMS, κ. ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΔΟΜΑΖΑΚΗΣ ΕΣΤΙΑΣΕ ΣΤΗΝ ΠΡΟΪΟΝΤΙΚΗ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ, ΔΗΛΩΝΟΝΤΑΣ ΣΧΕΤΙΚΑ «ΟΡΑΜΑ ΜΑΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΝΑ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΗΣΟΥΜΕ ΤΟ ΖΩΙΚΟ ΛΙΠΟΣ ΜΕ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ, ΣΕ ΟΣΕΣ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ, ΩΣΤΕ ΤΟ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ ΝΑ ΜΠΕΙ ΣΕ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑΣ ∼ CRETA FARMS ∼ Συνεργασία στο τυρί με τη Μεβγάλ Σημείο-σταθμός αποτελεί η εξέλιξη της Creta Farms από εταιρεία αλλαντικών σε εταιρεία τροφίμων, επιβεβαιώνοντας τη δέσμευσή της για συνεχή ανάπτυξη και καινοτομία. Το όχημα μέσω του οποίου επιτυγχάνεται η «νέα σελίδα» στην ιστορία της εταιρείας είναι το νέο προϊόν «Εν Ελλάδι Μεσογειακή», που συνδυάζει αρμονικά δύο αγαπημένα υλικά των Ελλήνων, το γάλα και το ελαιόλαδο. Με αυτό τον τρόπο δημιουργείται ένα μοναδικό προϊόν σε γεύση και διατροφική αξία, ανατρέποντας τα, μέχρι σήμερα, δεδομένα στα αντίστοιχα προϊόντα της κατηγορίας του. Η νέα κατηγορία τροφίμων στην οποία εισέρχεται η Creta Farms επιλέχθηκε γιατί προσφέρει σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης: έχει μέγεθος ισοδύναμο με αυτό της αγοράς των αλλαντικών και σχεδόν καθημερινή συχνότητα κατανάλωσης. Με την «Εν Ελλάδι Μεσογειακή», η συνολική αγορά στην οποία μέχρι σήμερα απευθύνεται η εταιρεία, διπλασιάζεται! Η «Εν Ελλάδι Μεσογειακή» είναι αποτέλεσμα του κοινού φιλόδοξου εγχειρήματος που ξεκίνησε η Creta Farms με τη Μεβγάλ, μία επίσης αναγνωρισμένη στον κλάδο της εταιρεία. Για πρώτη φορά στην πλέον δημοφιλή κατηγορία τυριού στην Ελλάδα διατίθεται στην αγορά ένα προϊόν βασισμένο στη μοναδική συνταγή «Εν Ελλάδι», όπου το 50% των ζωικών λιπαρών έχει αντικατασταθεί από το ελαιόλαδο, καλύπτοντας την ανάγκη όσων αναζητούν εκλεκτή ποιότητα, πλούσια γεύση και ισορροπημένη διατροφή με καλά λιπαρά. Η «Εν Ελλάδι Μεσογειακή» παράγεται με 11% ελαιόλαδο και ελληνικό ημιάπαχο αιγοπρόβειο γάλα, σε αναλογία 90% πρόβειο και 10% γίδινο, ακολουθώντας μια διαδικασία παραγωγής ανάλογη της παραδοσιακής.

O Πρόεδρος της Creta Farms, κ. Εμμανουήλ Δομαζάκης, εστίασε στην προϊοντική καινοτομία της εταιρείας και στην παραγωγική διαδικασία «Εν Ελλάδι», δηλώνοντας σχετικά: «Όραμά μας αποτελεί να αντικαταστήσουμε το ζωικό λίπος με ελαιόλαδο σε όσο περισσότερες κατηγορίες τροφίμων, ώστε το ελαιόλαδο να μπει σε προϊόντα καθημερινότητας, προσφέροντας στους ανθρώπους γευστική απόλαυση, με καλύτερα όμως λιπαρά. Στην περίπτωση της «Εν Ελλάδι Μεσογειακής», αξιοποιήσαμε την καινοτόμο ιδέα που πρώτοι εμείς έχουμε εισαγάγει στην παγκόσμια αγορά, δηλαδή την αντικατάσταση του ζωικού λίπους με εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο στα αλλαντικά. Την προσαρμόσαμε στην πιο δημοφιλή κα-

τηγορία προϊόντων στην ελληνική οικογένεια. Έτσι, δημιουργήσαμε ένα μοναδικό προϊόν σε γεύση, θρεπτική αξία και ποιότητα... μια αυθεντική απόλαυση, αλλά με λιγότερα ζωικά λιπαρά».

O Αντιπρόεδρος της Creta Farms, κ. Κωνσταντίνος Δομαζάκης, έδωσε έμφαση στις προκλήσεις που παρουσιάζονται στις διεθνείς αγορές, με αφορμή την είσοδο της εταιρείας στην αγορά του τυριού: «Αντιλαμβάνεστε ότι καλούμαστε να κερδίσουμε ένα δύσκολο στοίχημα. Ειδικότερα, όσον αφορά στις διεθνείς αγορές, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε επιμερίζονται σε δύο άξονες: Ο πρώτος αφορά στη σημαντική εξαγωγική δραστηριότητα που καταγράφεται στην προϊοντική κατηγορία της φέτας. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, το 2009 οι εξαγωγές ανήλθαν σε 30 χιλ. τόνους, ποσό το οποίο αντιστοιχεί στο 1/3 της ετήσιας συνολικής παραγωγής και με αξία 160 εκατ. ευρώ. Η δεύτερη, και ακόμη πιο σημαντική, πρόκληση αφορά στην εξαιρετική δυνατότητα που προβάλλει μπροστά μας με την είσοδό μας στην κατηγορία των τυριών, να επαναλάβουμε στο εξωτερικό το ίδιο μοντέλο ανάπτυξης με αυτό που εφαρμόζουμε στην κατηγορία των αλλαντικών. Ακολουθώντας το motto “Think globally, act locally”, θα εστιάσουμε στη μετέπειτα εισχώρηση και ανάπτυξη στις σημαντικές κατηγορίες των εκάστοτε ντόπιων τυριών, ως το επόμενο στάδιο της ανάπτυξης της δραστηριότητάς μας στις χώρες όπου ήδη έχουμε ή θα έχουμε λανσάρει τα αλλαντικά με την παραγωγική διαδικασία Εν Ελλάδι». ∼ ΚΡΙ ΚΡΙ∼ Αύξηση κερδών στο εξάμηνο Κέρδη σημείωσε στο α' εξάμηνο ο όμιλος ΚΡΙ ΚΡΙ, τα οποία διαμορφώθηκαν σε 2.667 χιλ. ευρώ, από 2.330 χιλ. ευρώ το 2010 (αύξηση 14,5%). Αναφορικά με τα μεγέθη της κερδοφορίας παρουσιάζεται μείωση των κερδών προ φόρων του ομίλου κατά 8,1% (3.193 χιλ. ευρώ, έναντι 3.473 χιλ. ευρώ) στο εξάμηνο του 2011, έναντι του εξαμήνου του 2010. Ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών ανήλθε σε 25.927 χιλ. ευρώ, έναντι 26.497 χιλ. ευρώ το εξάμηνο του 2010, ενώ τα μεγέθη της κερδοφορίας του ομίλου διαμορφώνονται ως εξής: ∼ Τα λειτουργικά κέρδη (EBITDA) ανήλθαν σε 4.686 χιλ., έναντι 4.724 χιλ. το εξάμηνο του 2010. ∼ Τα κέρδη προ φόρων ανήλθαν σε 3.193 χιλ., έναντι 3.473 χιλ. το εξάμηνο του 2010. ΧΡΗΜΑ 29

Χ αφιέρωμα ∼ Κλάδος τροφίμων και ποτών ∼ Τέλος, τα καθαρά κέρδη μετά από φόρους, που αντιστοιχούν στους ιδιοκτήτες της μητρικής, ανήλθαν σε 2.667 χιλ., έναντι 2.330 χιλ. της αντίστοιχης προηγούμενης περιόδου. Σε εταιρικό επίπεδο, ο κύκλος εργασιών της ΚΡΙ ΚΡΙ ανήλθε σε 25.353 χιλ. ευρώ, έναντι 25.749 χιλ. ευρώ το εξάμηνο του 2010. Αντίστοιχα, τα κέρδη προ φόρων της εταιρείας διαμορφώθηκαν στα επίπεδα των 3.668 χιλ., από 3.533 χιλ. το εξάμηνο του 2010. Συνολικά ο κύκλος εργασιών του ομίλου παρουσίασε μείωση κατά 2,2% (25.927 χιλ., έναντι 26.497 χιλ. ευρώ) στο εξάμηνο του 2011, έναντι του εξαμήνου του 2010. Οι πωλήσεις παγωτού του ομίλου παρουσίασαν μείωση κατά 11,1% και διαμορφώθηκαν σε 13.976 χιλ., έναντι 15.716 χιλ. στην αντίστοιχη προηγούμενη περίοδο. Η μεταβολή αυτή προέρχεται, κυρίως, από τη μείωση των πωλήσεων προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αντίθετα, στην εγχώρια αγορά, μετά την υπογραφή της συμφωνίας συνεργασίας με τη MARS HELLAS, βάσει της οποίας η ΚΡΙ ΚΡΙ ανέλαβε την αποκλειστική διανομή των παγωτών MARS σε πανελλαδικό επίπεδο, προωθήθηκε η ενοποίηση των δύο χαρτοφυλακίων κωδικών παγωτού και η συνένωση των δικτύων διανομής. Παράλληλα, συνεχίστηκε η επέκταση του εγχώριου δικτύου με νέα σημεία πώλησης παγωτού, ενώ ενισχύθηκε η παρουσία της και στις αγορές των Βαλκανίων, δραστηριοποιούμενη με ίδιο δίκτυο πωλήσεων στην αγορά παγωτού της ΠΓΔΜ, της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας. Οι πωλήσεις γαλακτοκομικών του ομίλου παρουσίασαν αύξηση 10,6% και διαμορφώθηκαν σε 11.835 χιλ. ευρώ, έναντι 10.699 χιλ. ευρώ στην αντίστοιχη προηγούμενη περίοδο, παρουσιάζοντας ανάπτυξη σε όλες τις αγορές. Στον κλάδο των γαλακτοκομικών, λόγω της άσχημης οικονομικής συγκυρίας, η εταιρεία ακολούθησε πολιτική ανταγωνιστικών τιμών, προωθώντας τις πωλήσεις με «προσφορές» προς τον καταναλωτή. Αναφορικά με την επενδυτική δραστηριότητα, συνεχίζεται η υλοποίηση του επενδυτικού προγράμματος για το παγωτό, που έχει ενταχθεί στις διατάξεις του ν 3299/04. Το συνολικό ύψος του εγκεκριμένου προγράμματος είναι 8.710 χιλ. ευρώ και με την ολοκλήρωσή του, η εταιρεία αναμένεται να λάβει επιχορήγηση συνολικού ύψους 3.484 χιλ. ευρώ. Μέχρι στιγμής, έχει ολοκληρωθεί περισσότερο από το 50% του συνολικού προϋπολογισμού. Συνολικά, το α’ εξάμηνο του 2011 οι επενδύσεις του ομίλου σε πάγιο εξοπλισμό ξεπέρασαν τα 1.700 χιλ. ευρώ. Επίσης, στο πλαίσιο της ενδυνάμωσης της παρουσίας της στο εξωτερικό, και ιδιαίτερα στις αραβικές χώρες, πρόσφατα προχώρησε στην ίδρυση θυγατρικής εταιρείας με την επωνυμία «KRI KRI DLBA MIDDLE EAST LTD» και έδρα το Ερμπίλ του Ιράκ. Η νεοϊδρυθείσα εταιρεία, μόλις τακτοποιηθούν ορισμένα θέματα αδειοδοτήσεων και οριστικοποιηθούν οι λεπτομέρειες του business plan, θα ξεκινήσει την κατασκευή εργοστασίου γαλακτοκομικών. Η διοίκηση της ΚΡΙ ΚΡΙ διατηρεί επιφυλακτική στάση αναφορικά με την κατάσταση και τις εξελίξεις στο εγχώριο και ευρωπαϊκό οικονομικό περιβάλλον. Η παρούσα οικονομική κρίση δημιουργεί πρόσθετη αβεβαιότητα αναφορικά με τα μακροοικονομικά μεγέθη της «πραγματικής» οικονομίας και τη ζήτηση καταναλωτικών προϊόντων. Έτσι, υπό τις παρούσες συνθήκες υποχώρησης της πιστωτικής επέκτασης, καθίσταται ιδιαίτερα σημαντική η διατήρηση υψηλής ρευστότητας και χαμηλού καθαρού δανεισμού για τον όμιλο. Στο πλαίσιο αυτό, εντάσσεται και η πρόταση του Διοικητικού Συμβουλίου, που έγινε δεκτή από τη Γενική 30 Σεπτέμβριος 2011

Συνέλευση της 29ης Ιουνίου του 2011, για τη μη διανομή μερίσματος της χρήσης του 2010. ∼ NUTRIART∼ Συμφωνία για χρηματοοικονομική αναδιάρθρωση Στην υπογραφή της συμφωνίας για τη χρηματοοικονομική αναδιάρθρωση της Nutriart, προχώρησαν η τελευταία και οι 14 τράπεζες που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις, σηματοδοτώντας τη νέα εποχή που ανοίγεται για την εταιρεία, με την παροχή νέας χρηματοδότησης και την αναχρηματοδότηση των υφιστάμενων χρεών της. Οι βασικοί όροι της συμφωνίας περιλαμβάνουν την παροχή νέας χρηματοδότησης έως το ύψος των 15 εκατ. ευρώ, η οποία θα καλυφθεί εξ ολοκλήρου από τράπεζες και το βασικό μέτοχο της Nutriart. Επιπλέον, τα υπάρχοντα δάνεια μετατρέπονται σε μακροπρόθεσμα, δημιουργώντας έτσι τις κατάλληλες προϋποθέσεις για την άμεση εφαρμογή του λειτουργικού πλάνου της Nutriart. Καθ’ όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, καθοριστικό ρόλο έπαιξε τόσο η βούληση των τραπεζών να βρεθεί η «χρυσή τομή» για τη θετική έκβαση των διαπραγματεύσεων όσο και η συνεχής και έμπρακτη υποστήριξη του βασικού μετόχου της εταιρείας. Η υπογραφή της συμφωνίας για τη χρηματοοικονομική αναδιάρθρωση διασφαλίζει την απρόσκοπτη συνέχιση της λειτουργίας της και την περαιτέρω ανάπτυξή της. Στο αμέσως επόμενο διάστημα, η Nutriart θα είναι σε θέση να ξεκινήσει την υλοποίηση του επιχειρηματικού πλάνου ανάπτυξης, επενδύσεων και καινοτομίας. Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Nutriart, κ. Μιχάλης Οικονομάκης, δήλωσε σχετικά: «Σε αυτή τη δυσμενή συγκυρία που διανύει η ελληνική οικονομία, η υπογραφή της συμφωνίας χρηματοοικονομικής αναδιάρθρωσης της εταιρείας, αποτελεί ελπιδοφόρο μήνυμα για το μέλλον της ελληνικής επιχειρηματικότητας και την επιβίωση ιστορικών ελληνικών σημάτων, όπως αυτά των «Κατσέλης» και «Αλλατίνη». Η θετική έκβαση των διαπραγματεύσεων δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί χωρίς τη συνεχή υποστήριξη των προμηθευτών μας, τη σημαντική συμβολή των εργαζομένων και της διοίκησης και την εμπιστοσύνη των τραπεζών στο όραμα και τις προοπτικές της εταιρείας, που τυγχάνουν της διαρκούς υποστήριξης του βασικού μετόχου. Είμαστε πεπεισμένοι ότι η ισχυρή αναγνωρισιμότητα, η ιστορία, η ποιότητα των προϊόντων μας, η προσήλωση και η υψηλή δέσμευση που έχουν επιδείξει οι εργαζόμενοί μας όλο αυτό το διάστημα, σε συνδυασμό με ένα στοχευμένο επιχειρηματικό πλάνο, θα οδηγήσουν τη Nutriart στην επίτευξη των στόχων της προς όφελος όλων των ενδιαφερομένων μερών και των καταναλωτών». ∼ ΚΑΝΑΚΗΣ∼ Καθαρά κέρδη 608,963 χιλ. ευρώ στο εξάμηνο Αύξηση 2,15% στον κύκλο εργασιών και πτώση 0,28% στα καθαρά κέρδη παρουσίασαν τα οικονομικά αποτελέσματα της εταιρείας «Στέλιος Κανάκης» στο α' εξάμηνο του 2011, σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Ειδικότερα, σύμφωνα με τις δημοσιευμένες λογιστικές καταστάσεις, ο κύκλος εργασιών διαμορφώθηκε σε 8,557 εκατ. ευρώ, από 8,377 εκατ. ευρώ στο εξάμηνο του 2010, σημειώνοντας αύξηση 2,15%. Τα κέρδη μετά από φόρους διαμορφώθηκαν σε 608,963 χιλ. ευρώ, από 610,712 χιλ. ευρώ, σημειώνοντας πτώση 0,28%.

ΤΖEΝΗ ΛΑΧΑΝA CRETA FARMS, GROUP MARKETING DIRECTOR

Μ

ε πολλή προσοχή παρακολουθούμε το ιδιαίτερα δυσχερές περιβάλλον που διαμορφώνεται στην αγορά, όπου σημειώνονται σημαντικές απώλειες λόγω της πτώσης του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης. Ο κλάδος των τροφίμων και ποτών συμπαρασύρεται από τη γενικότερη πτωτική τάση που επικρατεί στην ελληνική αγορά, με τους καταναλωτές να περιορίζουν τις καθημερινές δαπάνες, πολλές φορές στα προϊόντα πρώτης ανάγκης. Ενδεικτικό είναι το ποσοστό μείωσης των πωλήσεων (8,5%) που σημείωσαν τα καταστήματα τροφίμων για το 2010, όπως καταγράφηκε στα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Παράλληλα, αυξάνεται το μερίδιο των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας στην ελληνική αγορά, ως αποτέλεσμα της στροφής των καταναλωτών σε πιο φθηνά προϊόντα. Εκτιμούμε ότι η τάση για πτώση των πωλήσεων στον κλάδο των τροφίμων θα συνεχιστεί, δεδομένης της δεινής οικονομικής κατάστασης στην οποία έχει περιέλθει ένας ολοένα αυξανόμενος αριθμός Ελλήνων. Παρόλα αυτά, όλοι οι επαγγελματίες του κλάδου οφείλουμε να εισπράττουμε την κρίση ως μια ευκαιρία για αξιοποίηση του συνόλου των δυνατοτήτων μας και να βρίσκουμε λύσεις που απαντούν

τόσο στη βιωσιμότητα του κλάδου όσο και στις ανάγκες του καταναλωτικού κοινού. Κεντρικός άξονας του στρατηγικού σχεδιασμού μας πρέπει να αποτελεί η καινοτομία, η οποία μας καθιστά ανταγωνιστικούς και κυρίως απαντά στις διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες των καταναλωτών για ποικιλία και πιο υγιεινές προτάσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η «Εν Ελλάδι Μεσογειακή» που λανσάραμε πρόσφατα, ανατρέποντας τα μέχρι σήμερα δεδομένα, παντρεύοντας τη φρεσκάδα του γάλακτος με την νοστιμιά του ελαιολάδου. Επίσης, με προσήλωση στη σταθερή και υψηλή ποιότητα και ασφάλεια των προϊόντων, με επενδύσεις και καινοτόμο marketing, αλλά και με την επίτευξη συνεργασιών, όπου είναι εφικτό, μπορούμε να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων. Στην Creta Farms επίσης προσαρμοζόμαστε στα νέα δεδομένα, εφαρμόζοντας μια «υπεύθυνη» τιμολογιακή πολιτική και προσφέροντας καινοτόμα, υγιεινά και ασφαλή προϊόντα, τα οποία σέβονται τη «χρυσή τομή» ανάμεσα στη δεδομένη υψηλή ποιότητά μας και το κόστος. Ταυτόχρονα, ενδυναμώνουμε την παρουσία μας στο εξωτερικό, εκπροσωπώντας επάξια το ελληνικό επιχειρείν. Χ

Χ συνέντευξη

Η ελλΗνικΗ αγορα βρισκεται σε αναστολΗ δραστΗριοτΗτασ

δΗΜΗτρΗσ βαραγκΗσ Προεδροσ και διεΥΘΥνΩν σΥΜβοΥλοσ τΗσ βαραγκΗσ αβεΠε

32 σεπτέμβριος 2011

✒

ο κ. δημήτρης βαράγκης περιγράφει με τα μελανότερα των χρωμάτων την κατάσταση που επικρατεί αυτή τη στιγμή στην ελληνική αγορά, καθώς πιστεύει ότι ειδικά η μικρομεσαία επιχείρηση θα βγει «ακρωτηριασμένη» από τη σημερινή κρίση. ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της βαράγκης αβεΠε θεωρεί ότι ο μόνος δρόμος για να οδηγηθούν οι ελληνικές επιχειρήσεις στην έξοδο από το «τούνελ» είναι η επαναφορά στις ρίζες και τις αξίες του ελληνικού πολιτισμού, οι οποίες στη σύγχρονη ελλάδα έχουν ξεχαστεί και αν «επικαιροποιηθούν», μπορούν να συμβάλουν στη δημιουργία ανταγωνιστικών και ποιοτικών προϊόντων και υπηρεσιών. ΧρHμα_ Κ. Βαράγκη δραστηριοποιείστε σε έναν τομέα που έχει πληγεί (όπως και αρκετοί άλλοι βέβαια) βαρύτατα από την κρίση. Ταυτόχρονα η λεγόμενη μεσαία τάξη, στην οποία παραδοσιακά απευθύνονται τα προϊόντα σας, δέχεται συνεχείς φορολογικές επιθέσεις. Πώς μία επιχείρηση όπως η δική σας μπορεί να αντεπεξέλθει στη σημερινή οικονομική κατάσταση; ΔΗμΗΤρΗΣ ΒαραΓΚΗΣ_Η οικονομική κρίση δεν είναι μόνο στην ελλάδα. το φαινόμενο είναι παγκόσμιο και σε όλες τις αγορές του εξωτερικού υπάρχει μεγαλύτερη προσφορά από ό,τι ζήτηση. στις συνθήκες αυτές επιβιώνουν οι καλύτεροι και εκείνοι που έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν προστιθέμενη αξία μέσω των προϊόντων και υπηρεσιών τους. εμείς αυτή τη στιγμή χρησιμοποιούμε το σχεδιασμό μας και τη δημιουργικότητά μας στην παραγωγή για να δώσουμε σε ό,τι προσφέρουμε προστιθέ-

μενη αξία. δεν προσπαθούμε απλά να πουλήσουμε ένα προϊόν, όπως οι περισσότεροι. εμείς προσπαθούμε να δημιουργήσουμε με σημεία αναφοράς τις καταβολές μας και τον πολιτισμό που φέρουμε μέσα μας. στη σύγχρονη ελλάδα δυστυχώς ο πολιτισμός έχει παρερμηνευτεί, καθώς, στην πράξη, στην καθημερινότητά μας, έχουμε αποκοπεί από τις ρίζες και τις αξίες μας. το ερώτημα λοιπόν είναι πώς μπορεί μία ελληνική επιχείρηση που έχει σεβασμό στις ρίζες της, να τις «επικαιροποιήσει» και να προσπαθήσει να δημιουργήσει κάτι που να είναι και ελληνικό και παγκόσμιο ταυτόχρονα. αυτή για μένα είναι η ουσία και γι’ αυτό προσπαθούμε: οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν πρέπει απλά να πουλάνε ένα αγαθό, αλλά, μαζί με αυτό, να προσφέρουν και μια «εμπειρία ζωής». τα προϊόντα «κουβαλάνε» μαζί τους συναισθήματα και εμπειρίες, πρέπει να συμβολίζουν κάτι σε αυτούς που τα αγοράζουν. να τους κάνουν να αισθάνονται ότι, πέρα από τις χρηστικές, τους καλύπτουν και συναισθηματικές ανάγκες. εμείς, με τη γνώση και την πείρα που διαθέτουμε, πρέπει να σχεδιάζουμε και να φτιάχνουμε προϊόντα που προσφέρουν στον αγοραστή και την εμπειρία. αυτή η συναισθηματική κά-

συνέντευξη στον Γιώργο Καλούμενο

λυψη είναι που προσδίδει στο προϊόν αξία και είναι το μοναδικό στοιχείο που μπορεί να μας διαφοροποιήσει από κάποιον κινέζο ή ινδό κατασκευαστή. για παράδειγμα, στις αγορές της Μέσης ανατολής όπου εμείς δραστηριοποιούμαστε, άμεσοι ανταγωνιστές μας είναι επιχειρήσεις από τις χώρες αυτές και σε κάθε έργο υπάρχουν δεκάδες επιχειρήσεις τις οποίες καλούμαστε να ανταγωνιστούμε. επίσης στη Μ. ανατολή υπάρχει υπερπληθωρισμός χρήματος, δηλαδή υπάρχει περισσότερο χρήμα από αυτό που ο κόσμος χρειάζεται. γι’ αυτό επενδυτές από το κατάρ ήρθαν στην ελλάδα, πήγαν στην Πορτογαλία, στην ισπανία, παντού. αλλά επειδή στις αγορές της Μ. ανατολής έχουν διεισδύσει οι κινέζοι και οι ινδοί και ο ανταγωνισμός είναι τρομακτικός, μόνο με την εξειδίκευση και τη διαφοροποίηση μπορεί κανείς να αντιπαρέλθει τη δυνατότητα που έχουν αυτές οι χώρες να προσφέρουν χαμηλές τιμές. Χ_από τις λίγες διεξόδους που έχουν απομείνει στο ελληνικό εμπόριο, αλλά και γενικότερα για τις εγχώριες επιχειρήσεις φαίνεται πως είναι η δραστηριότητα

☛

οι ελλΗνικεσ εΠιΧειρΗσεισ δεν ΠρεΠει αΠλα να ΠοΥλανε ενα αγαΘο, αλλα, ΜαΖι Με αΥτο, να ΠροσΦεροΥν και Μια «εΜΠειρια ΖΩΗσ». τα ΠροΪοντα «κοΥβαλανε» ΜαΖι τοΥσ σΥναισΘΗΜατα και εΜΠειριεσ, ΠρεΠει να σΥΜβολιΖοΥν κατι σε αΥτοΥσ ΠοΥ τα αγοραΖοΥν. να τοΥσ κανοΥν να αισΘανονται οτι, Περα αΠο τισ ΧρΗστικεσ, τοΥσ καλΥΠτοΥν και σΥναισΘΗΜατικεσ αναγκεσ.

ΧρΗΜα 33

Χ συνέντευξη ~ Δημήτρης Βαράγκης εκτός συνόρων. Εσείς έχετε κάνει κινήσεις προς αυτήν την κατεύθυνση; Δ.Β._εμείς προσανατολίσαμε την ανάπτυξή μας στις χώρες του κόλπου. Έχουμε ιδρύσει εταιρεία στο Άμπου ντάμπι των Ηνωμένων αραβικών εμιράτων, συνάψαμε συμφωνία αντιπροσώπευσης με τοπική εταιρεία στο ομάν και πρόσφατα ιδρύσαμε νέα εταιρεία στο κατάρ. Πρόκειται για την VARANGISQATAR και σε αυτήν η «βαράγκης» έχει συμμετοχή 44%, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό ανήκει σε τοπικούς παράγοντες. το γεγονός αυτό είναι για εμάς πολύ σημαντικό, καθώς δείχνει ότι υπάρχουν κάποιοι που, αποδεσμευμένοι από την όποια αντίληψη ή προκατάληψη του ονόματός μας στην ελλάδα, πιστεύουν στις ικανότητές μας και επενδύουν χρήματα στην εταιρεία μας. Άρα το να είμαστε εμείς μειοψηφούντες σε μία εταιρεία πλειοψηφούντων τοπικών παραγόντων είναι για εμάς απόλυτα θετικό. και μάλιστα σε μια χώρα όπως είναι το κατάρ όπου, ενόψει της ανάληψης του Παγκοσμίου κυπέλλου της FIFA 2022, σημειώνεται σημαντική οικιστική ανάπτυξη, και στην οποία δημιουργούνται συνεχώς νέες υποδομές σε κτήρια και ξενοδοχεία. είναι μια αγορά στην οποία πιστεύουμε ότι με τη βοήθεια των εκεί συνεργατών μας, θα καταφέρουμε να εγκαθιδρυθούμε και να έχουμε αποτελέσματα. Μάλιστα η VARANGISQATAR συμμετέχει μεταξύ 5-8 οκτωβρίου στη 10η διεθνή Έκθεση επίπλων και Design που θα πραγματοπoιηθεί στο Doha Exhibition Center του κατάρ, σε μια έκθεση που αφορά στο σχεδιασμό εσωτερικών χώρων κτηρίων και επίπλου. αυτή θα είναι και η πρώτη επίσημη εμφάνιση της εταιρείας στο κατάρ σε μια διεθνή έκθεση, στην οποία συμμετέχουν εταιρείες από όλο τον κόσμο 34 σεπτέμβριος 2011

και που απευθύνεται στις αγορές της Μέσης ανατολής. την ίδια στιγμή η εταιρεία ολοκληρώνει το δεύτερο σημαντικό έργο της στην περιοχή, το οποίο αφορά στο σχεδιασμό, τη διαμόρφωση και τον εξοπλισμό των εσωτερικών χώρων ενός μπουτίκ ξενοδοχείου 65 δωματίων στην περιοχή σαλάλα του ομάν, που θεωρείται ως ο πιο αναπτυσσόμενος τουριστικός προορισμός του σουλτανάτου, κοντά στα σύνορα με την Υεμένη. Η εταιρεία ευελπιστεί ότι το έργο αυτό υλοποιημένο, καθώς η λειτουργία του ξενοδοχείου θα ξεκινήσει μέσα στον οκτώβριο, θα αποτελέσει νέο σημείο αναφοράς, ώστε να μπορέσει η «βαράγκης» να αναλάβει και άλλα αντίστοιχα έργα. αυτή τη στιγμή εργάζεται στο ομάν μια δική μας ομάδα αποτελούμενη από 20 Έλληνες, οι οποίοι συναρμολογούν και τοποθετούν τον εξοπλισμό του ξενοδοχείου που κατασκευάστηκε εξολοκλήρου στην ελλάδα. Η αρχή που έχουμε θέσει είναι να προβάλλουμε το έργο μας και την ελλάδα, γιατί πιστεύουμε ότι το μέλλον μας βασίζεται στην προσοχή στο τελικό σχεδιαστικό αποτέλεσμα και στην απόλυτη ποιότητα.

Χ_Πώς βλέπετε γενικότερα την κατάσταση στην ελληνική αγορά; Δ.Β._Η ελλάδα δυστυχώς βρίσκεται σε πλήρη αναστολή δραστηριότητας. είναι λογικό ότι με τα νέα μέτρα, οι περισσότεροι που είχαν την επιθυμία και τη δυνατότητα να αγοράσουν ένα ποιοτικό προϊόν, πλέον δεν την έχουν, καθώς είναι φανερό ότι βρισκόμαστε σε κατάσταση «ανωτέρας βίας». Όσον αφορά τη δική μας εταιρεία, απλά προσπαθούμε να επιβιώσουμε στο εγχώριο πεδίο, ώστε να διατηρήσουμε την εδώ παραγωγική μας διαδικασία. Προσπαθούμε να θωρακιστούμε, να μην απομακρύνουμε τους ικανούς μας συνεργάτες και τους εξειδικευμένους μας τεχνίτες. αυτούς τους ανθρώπους θεωρούμε ότι πρέπει «πάση θυσία» να τους κρατήσουμε για τη γνώση τους και την πείρα τους, γιατί για χρόνια τους έχουμε υποστηρίξει και μας έχουν υποστηρίξει. αγωνιζόμαστε για να κρατήσουμε την παραγωγική μας βάση εδώ, την ίδια στιγμή που η δραστηριότητα στην ελλάδα δεν έχει ή έχει εξαιρετικά μικρό αντικείμενο, ενώ συγχρόνως επικεντρώνουμε τις προσπάθειες ανάπτυξής μας στη Μέση ανατολή. την ίδια ώρα δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι βαδίζουμε σε «τεντωμένο σκοινί», καθώς είναι κρίσιμο το πόσο γρήγορα θα αναπτυχθεί η δραστηριότητα εκτός συνόρων που, έστω πρόσκαιρα, θα διατηρήσει την υπάρχουσα υποδομή στην ελλάδα. δηλαδή βρισκόμαστε μπροστά σε ένα σχήμα περίεργο, καθώς καλούμαστε να «παντρέψουμε» τις δύο αυτές καταστάσεις, αφού η εδώ δραστηριότητα δεν μπορεί πλέον να καλύψει τις ανάγκες επιβίωσης της εταιρείας μας. Χ_Σας έχει περάσει ποτέ η σκέψη να μεταφερθείτε εκτός Ελλάδας; Δ.Β._Όχι, είμαστε Έλληνες και η παραγωγική μας διαδικασία θα παραμείνει εδώ,

Η ελλαδα δΥστΥΧΩσ βρισκεται σε ΠλΗρΗ αναστολΗ δραστΗριοτΗτασ. ειναι λογικο, Με τα νεα Μετρα, οι Περισσοτεροι ΠοΥ ειΧαν τΗν εΠιΘΥΜια και τΗ δΥνατοτΗτα να αγορασοΥν ενα Ποιοτικο ΠροΪον, Πλεον να ΜΗν τΗν εΧοΥν, καΘΩσ ειναι Φανερο οτι βρισκοΜαστε σε καταστασΗ «ανΩτερασ βιασ».

☛

εΜεισ ΠροσανατολισαΜε τΗν αναΠτΥΞΗ Μασ στισ ΧΩρεσ τοΥ κολΠοΥ. εΧοΥΜε ιδρΥσει εταιρεια στο αΜΠοΥ νταΜΠι τΩν ΗνΩΜενΩν αραβικΩν εΜιρατΩν, σΥναΨαΜε σΥΜΦΩνια αντιΠροσΩΠεΥσΗσ Με τοΠικΗ εταιρεια στο οΜαν και ΠροσΦατα ιδρΥσαΜε νεα εταιρεια στο καταρ. Προκειται για τΗν VARANGISQATAR και σε αΥτΗν Η «βαραγκΗσ» εΧει σΥΜΜετοΧΗ 44%, ενΩ το ΥΠολοιΠο Ποσοστο ανΗκει σε τοΠικοΥσ Παραγοντεσ. τόσο από πλευράς υποδομής όσο και εξοπλισμού. Μάλιστα μπορώ να σας πω ότι με τη «διόρθωση» που αυτή τη στιγμή συντελείται στην ελλάδα, και λόγω της πίεσης των ξένων, πιθανώς οι ελληνικές παραγωγικές επιχειρήσεις να γίνουν πιο ανταγωνιστικές, καθώς δεν υφίσταται η συνεχιζόμενη αύξηση των εξόδων παραγωγής όπως ίσχυε μέχρι σήμερα. γιατί έως τώρα στην ελλάδα όλα λάμβαναν αυτόματη τιμαριθμική αύξηση, ανεξαρτήτως των δυνατοτήτων της αγοράς. Η ελλάδα βρέθηκε σε αδιέξοδο γιατί ενώ παλιά, με το εθνικό της νόμισμα, είχε τη δυνατότητα σε ανάλογες περιόδους η δραχμή να διολισθαίνει, τώρα με το ευρώ η δυνατότητα αυτή δεν υπάρχει. Έτσι είχαμε το φαινόμενο οι τιμές και οι αμοιβές να ανεβαίνουν με παράλληλη άνοδο του ευρώ, δημιουργώντας πρόβλημα ανταγωνιστικότητας στη χώρα. Η «διόρθωση» λοιπόν αυτή σαφώς δημιουργεί βραχυπρόθεσμα σε όλους μας μια δύσκολη πραγματικότητα, αλλά μακροπρόθεσμα μπορεί να γίνει η αιτία η ελλάδα να μπει κάποια στιγμή σε ανοδική τροχιά ξανά για πολλά χρόνια. εκεί είναι το στοίχημα σήμερα. στο πόσο δηλαδή η «αιμοδοσία» από το εξωτερικό θα μπορέσει να στηρίξει την παραγωγική βάση των επιχειρήσεων στην ελλάδα. Υπάρχει κίνδυνος, ωστόσο, επειδή αυτή τη στιγμή στην ελλάδα όλα λειτουργούν στη βάση της κρίσης και του «πανικού», μήπως ο πανικός αυτός δημιουργήσει τέτοια θέματα και προβλήματα, ώστε την ώρα της «μετάγγισης» να υπάρξει «διαρροή αίματος». σε τόσο κρίσιμη φάση βρισκόμαστε. Χ_αυτή τη στιγμή πώς λειτουργεί απέναντι στις ελληνικές επιχειρήσεις το τραπεζικό σύστημα; Δ.Β._είναι αλήθεια ότι υπάρχει ένας προβληματισμός όσον αφορά την υποστήριξη των επιχειρήσεων από τις τράπεζες, διότι αυτές τηρούν στάση αναμονής ενόψει των εξελίξεων στο εξωτερικό οικονομικό πεδίο. Παρόλα αυτά ακόμα, δεν έχουμε φτάσει σε

τελικό στάδιο. αυτή είναι η δική μου αντίληψη. αυτό δεν σημαίνει ωστόσο πως δεν μπορεί να χειροτερέψει το κλίμα και να προκύψει πλέον πλήρης αδυναμία του συστήματος. Χ_Οι τράπεζες βοηθούν τις υγιείς επιχειρήσεις; Δ.Β._τις βοηθούν, αλλά το βασικό πρόβλημα είναι ότι στην παρούσα φάση οι περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις δεν είναι υγιείς. Η υγεία μίας επιχείρησης ορίζεται από τον κύκλο εργασιών και το μικτό περιθώριο κέρδους της. Όταν το μικτό περιθώριο κέρδους μιας επιχείρησης πιέζεται σημαντικά και ο κύκλος εργασιών είναι δραματικά μειούμενος λόγω της οικονομικής αδυναμίας της αγοράς, οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να είναι υγιείς. Έτσι υφίσταται μεγάλος προβληματισμός για το κατά πόσον οι τράπεζες θα επιλέξουν ή θα έχουν τη δυνατότητα να στηρίξουν μη υγιείς επιχειρήσεις. διανύουμε μια χρονική περίοδο όπου πιθανώς οι τράπεζες θα πρέπει να αξιολογήσουν ποιες επιχειρήσεις έχουν όραμα και να προβλέψουν ποιες θα είναι εκείνες που τελικά μακροπρόθεσμα θα κερδίσουν. οι τράπεζες, με προϋπόθεση τη δική τους υγεία, θα έχουν το «κλειδί» για να δημιουργήσουν ευστάθεια στην αγορά και συνθήκες ψυχραιμίας σε ιδιώτες και επιχειρήσεις, ώστε να μπορέσουν να συνεχίσουν να «πολεμάνε». για παράδειγμα, το 70% των πωλήσεων της δικής μας εταιρείας, λόγω της κάθετης πτώσης του τζίρου στην ελληνική αγορά, γίνεται στο εξωτερικό. αλλά αυτό το ποσοστό διαμορφώνεται έτσι επειδή έχουν εξαλειφθεί οι πωλήσεις στην ελλάδα. αυτή τη στιγμή όλα κρίνονται από τη δυνατότητα εξαγωγικής δραστηριότητας. δεν υπάρχει ελληνική αγορά. Χ_αν μπορούσατε εσείς να προτείνατε κάποια μέτρα ποια θα ήταν αυτά; Δ.Β._αυτό είναι ένα δύσκολο ερώτημα. καταρχήν θα μπορούσα να αναφερθώ στο ότι το κράτος θα έπρεπε να διαμορφώσει μια

εμπορική πολιτική, όπως για παράδειγμα αυτή που ακολουθεί η τουρκία. είναι συγκλονιστικό το πώς η τουρκία υποστηρίζει τις επιχειρήσεις της στο εξωτερικό. οι κατά τόπους πρεσβείες υποστηρίζουν με συγκεκριμένες ενέργειες τις τουρκικές επιχειρήσεις, ώστε να αποκτήσουν μερίδιο αγοράς. και δεν είναι μόνο η τουρκία που κινείται με τον τρόπο αυτό, αλλά την αναφέρω ως σημείο αναφοράς επειδή είναι γειτονική μας χώρα. σε εμάς η εξωτερική πολιτική δεν αποτελεί εργαλείο προώθησης ελληνικών συμφερόντων στο εξωτερικό. νομίζω ότι αυτό, ειδικά στην παρούσα συγκυρία, είναι ο πιο «αδύναμος κρίκος». για παράδειγμα βλέπουμε ότι όλες οι επιχειρήσεις που συμμετέχουν στις επιχειρηματικές αποστολές που διοργανώνουν οι φορείς για την προώθηση ελληνικών προϊόντων στο εξωτερικό, επιδοτούνται. αυτό δεν πρέπει να συμβαίνει. δεν θα έπρεπε να υπάρχει καμμία επιδότηση. για ποιο λόγο να επιδοτείται κανείς για οτιδήποτε; Όταν μπεις σε αυτή τη λογική, εκ των πραγμάτων, δεν είσαι ανταγωνιστικός. δεν έχεις τη δυνατότητα να πας στο εξωτερικό και να επιβιώσεις. καλύτερα αυτά τα χρήματα να δοθούν, ώστε να αποκτήσουν κύρος οι ελληνικές πρεσβείες και τα προξενεία στο εξωτερικό. αυτή τη στιγμή η εικόνα των πρεσβειών και των προξενείων μας υποβαθμίζεται, λόγω αδυναμίας οικονομικής υποστήριξης τους από την ελλάδα. το παράδειγμα με τις επιδοτήσεις είναι ενδεικτικό. Όλο το σύστημα στην ελλάδα συνεχίζει να δουλεύει με τα ίδια κριτήρια και την ίδια νοοτροπία που δούλευε στην «προ μνημονίου» εποχή. αυτοί που εντάσσονται στα προγράμματα για να επιδοτηθούν, υπερτιμολογούν τα προϊόντα τους για να λάβουν μεγαλύτερο ποσό επιδότησης από αυτό που δικαιούνται και η ίδια ιστορία συνεχίζεται εσαεί. αυτά τα χρήματα λοιπόν ας τα δώσει το κράτος για να καλύψει τις υποχρεώσεις του και όχι για να συνεχίζει να αναπαράγει πρακτικές που στο τέλος της ημέρας δεν έχουν ωφελήσει σε τίποτα τη χώρα. ΧρΗΜα 35

Χ συνέντευξη ~ Δημήτρης Βαράγκης ☛

αΠο τΗ στιγΜΗ ΠοΥ Η ελλΗνικΗ εΠιΧειρΗσΗ δεν εΧει τΗ δΥνατοτΗτα να εΠενδΥσει ΠεραιτερΩ σε αναΠτΥΞΗ, σε ερεΥνα και τεΧνολογια, λογΩ τΗσ ελλειΨΗσ οικονοΜικΩν ΜεσΩν, οι Ξενεσ εΠιΧειρΗσεισ σΥνεΧιΖοΥν τΗν εΠιΘεσΗ τοΥσ και στΗν οΥσια κερδιΖοΥν Μεριδια αγορασ ΠοΥ ΧανοΥν οι ελλΗνικεσ λογΩ αδΥναΜιασ.

για μένα θα πρέπει, ως Έλληνες, ο καθένας από τη θέση του, να βρούμε έναν τρόπο να έχουμε παρουσία στο εξωτερικό, στις πρωτεύουσες και στα ξένα κράτη και από τη στάση και τη συμπεριφορά μας η ελλάδα να γίνει συνώνυμο της ποιότητας, της αξιοπιστίας και ενός σωστού παρελθόντος. γιατί σήμερα η ελλάδα είναι συνώνυμη της ανοργανωσιάς, της αναξιοπιστίας, της αδυναμίας να αντεπεξέλθει στα καθήκοντά της, της αδυναμίας πληρωμών και ό,τι άλλου αρνητικού υπάρχει. Χ_Στους περισσότερους κλάδους και ιδιαίτερα στο έπιπλο έχουν επικρατήσει τα τελευταία χρόνια στην ελληνική αγορά πολυεθνικοί όμιλοι, οι οποίοι προσφέρουν στην πλειοψηφία τους φθηνά προϊόντα. Πιστεύετε ότι αυτή η κατάσταση μπορεί να ανατραπεί κάποια στιγμή μετά την κρίση ή είναι πλέον παγιωμένη και άρα μη αναστρέψιμη; Δ.Β._Προσωπικά θεωρώ ότι είναι μη αναστρέψιμη, γιατί μέσα από την κρίση αυτοί που έχουν ενισχυθεί περισσότερο είναι τα διεθνή brands και οι αλυσίδες, που έχουν και πρόσβαση σε κεφάλαια, αλλά και αυτονομία ενεργειών. από τη στιγμή που η ελληνική επιχείρηση δεν έχει την δυνατότητα να επενδύσει περαιτέρω σε ανάπτυξη, σε έρευνα και τεχνολογία, λόγω της έλλειψης οικονομικών μέσων, οι ξένες επιχειρήσεις συνεχίζουν την επίθεσή τους και στην ουσία κερδίζουν μερίδια αγοράς που χάνουν οι ελληνικές λόγω αδυναμίας. Η κατεύθυνση αυτή είναι για μένα δυστυχώς απόλυτα ξεκάθαρη. και ας μην ξεχνάμε ότι η κρίση στα οικονομικά και η έλλειψη εμπιστοσύνης στην ελλάδα «επιδοτεί» αυτές τις επιχειρήσεις, διότι αφενός προσφέρουν πιο οικονομικά προϊόντα, αφετέρου αισθάνεται ο καταναλωτής ότι αυτό που θα πληρώσει, αυτό θα πάρει.

36 σεπτέμβριος 2011

Χ_Πιστεύετε ότι θα αντέξει η ελληνική μικρομεσαία επιχείρηση; Δ.Β._είναι σαφές ότι η ελληνική μικρομεσαία επιχείρηση θα βγει απόλυτα «ακρωτηριασμένη» μέσα από αυτή την κρίση. οι ελληνικές επιχειρήσεις και θα ελαττωθούν σε αριθμό και θα μικρύνουν. βλέπουμε ότι οι μεγάλες εταιρείες γίνονται μεσαίες για να παραμείνουν εν ζωή, οι μικρομεσαίες γίνονται οικογενειακές για να μπορέσουν να αντέξουν κ.ο.κ. σε όλα γίνεται μια έκπτωση. Όπως γίνεται στα χρήματα, γίνεται και στα μεγέθη εταιρειών, στην υποδομή και στους ανθρώπους. στα πλαίσια αυτά κάποιες μικρές εταιρείες θα αφανιστούν, ενώ πιστεύω ότι αυτή η «έκπτωση» γίνεται, δυστυχώς, σε όλα τα επίπεδα. κοιτάξτε, νομίζω ότι η πραγματικότητα είναι πάρα πολύ δύσκολη, και η ελπίδα βρίσκεται μόνο στο πώς θα μπορέσει κάποιος να συρρικνωθεί, να κρατήσει τα όποια πλεονεκτήματα δημιουργικότητας διαθέτει, ώστε να μπορέσει να αντέξει και κάποια στιγμή στο μέλλον να μπορέσει να διεκδικήσει κάποια πράγματα. γιατί αυτή τη στιγμή στην ελλάδα όλες οι επιχειρήσεις, είτε είναι παραγωγικές είτε εμπορικές, βρίσκονται σε κατάσταση δυσκολίας επιβίωσης. Ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι η ελλάδα δεν έχει καμμία δική της πρώτη ύλη. Άρα είναι αναγκασμένη να τις εισάγει. και είναι τέτοια η κατάσταση αυτή τη στιγμή στη διεθνή αγορά, που οι Έλληνες επιχειρηματίες είναι αναγκασμένοι να προπληρώνουν μετρητοίς ό,τι αγορές κάνουν για να αποκτήσουν τις πρώτες ύλες που χρειάζονται. διότι υπάρχει πλήρης απαξίωση της χώρας στο εξωτερικό και αβεβαιότητα για το αν, αύριο, θα υπάρχει ελλάδα. και αν υπάρχει, για το ποιο νόμισμα θα έχει, το ευρώ ή τη δραχμή. δηλαδή σήμερα ο Έλληνας επιχειρηματίας στο εξωτερικό αντιμετωπίζεται σαν «καταζητούμενος». δεν υπάρχει ασφάλεια πίστωσης για ό,τι κι αν θέλει να αγοράσει από το

εξωτερικό, πρέπει να τα προπληρώνει όλα τοις μετρητοίς, ενώ την ίδια στιγμή στην ελλάδα έχει μείωση εργασιών. επίσης όλες οι επιχειρήσεις στην ελλάδα στηρίζονται σε μικρότερες εταιρείες-«συνεργάτες» ή σε υπεργολάβους. Όλες αυτές οι εταιρείες βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε τέτοια οικονομική ασφυξία, που δεν έχουν τη δυνατότητα να δεχτούν παραγγελία, αν δεν λάβουν τουλάχιστον το 50% της αξίας της προκαταβολικά. Παλαιότερα έκανες την παραγγελία σου και την πλήρωνες με την παράδοση. σήμερα ο συνεργάτης σου ζητά πολύ μεγαλύτερη προκαταβολή, γιατί ο ίδιος στηρίζεται σε μια τράπεζα που δεν τον χρηματοδοτεί. δηλαδή αυτή τη στιγμή η ελληνική αγορά βρίσκεται σε έναν φαύλο κύκλο που ανακυκλώνει το αδιέξοδο. Χ_Οι περισσότερες επιχειρήσεις τα τελευταία χρόνια έχουν προχωρήσει σε γενναία προγράμματα περιστολής εξόδων. Εσείς σε ποιο βαθμό έχετε περιορίσει τα έξοδα σας και με ποιους τρόπους; Δ.Β._εμείς σε όλα τα τμήματα έχουμε κρατήσει τους απολύτως απαραίτητους, με βάση τις γνώσεις και την τεχνογνωσία τους. αυτούς τους εργαζόμενους τους κρατάμε ακόμα και αν υπολειτουργούν, γιατί δεν διακινδυνεύουμε να μην τους ξαναβρούμε στην αγορά εργασίας. Παράλληλα, όσοι συνεργάτες είναι «χωρίς εξειδίκευση» δυστυχώς φεύγουν. Άρα αυτή τη στιγμή οι εταιρείες «σκελετοποιούνται», διατηρούν στο δυναμικό τους αυτούς που μπορούν να προσφέρουν εμπειρία και γνώση στην επανεκκίνησή τους. στην ελληνική αγορά προβλέπω σύντομα να συμβεί ό,τι συμβαίνει και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπου εργοστάσια λειτουργούν τρεις ημέρες την εβδομάδα, λόγω της μείωσης του αντικειμένου τους στην παραγωγική διαδικασία. στη γερμανία, στη γαλλία, στην ιταλία υπάρχουν πολύ μεγάλα και σημαντικά εργοστάσια παραγωγής επίπλων όπου εργάζονται τρεις ημέρες την εβδομάδα. Χ_Δηλαδή βλέπετε να γίνεται καθεστώς η εκ περιτροπής εργασία; Δ.Β._Προβλέπω ότι αν συνεχιστεί η ίδια η κατάσταση στην ελλάδα, αυτό θα γίνει πολύ σύντομα, γιατί είναι ένας τρόπος, χωρίς να κάνεις μείωση των ονομαστικών αποδοχών, να περιορίσεις τα έξοδα. και είναι ένας τρόπος κάποιος να «κρατηθεί» στην ελλάδα, για να μπορέσει να είναι παρών όταν γίνει η επανεκκίνηση της οικονομίας.

Χ παρουσίαση

ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΗ ALPHA BANK-EUROBANK

ΤΡΑΠΕΖΑ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΣΕ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΝΑ ΕΥΡΩΠΗ

Ένας παγκοσμίως ανταγωνιστικός τραπεζικός όμιλος αναμένεται να προκύψει μετά τη συγχώνευση της Alpha Βank με τη Eurobank, καθώς πλέον το νέο σχήμα θα περιλαμβάνεται στους 25 μεγαλύτερους τραπεζικούς ομίλους στην Ευρωζώνη, με pro forma συνολικό ενεργητικό 146 δισ. ευρώ, ενώ θα διαθέτει το κατάλληλο μέγεθος ώστε να καθιερώσει τη μετοχή του ως μετοχή αναφοράς στις διεθνείς αγορές.

Ο

νέος όμιλος θα κατέχει ηγετική θέση στην εγχώρια αγορά σε όλες τις τραπεζικές δραστηριότητες και θα έχει το μεγαλύτερο δίκτυο καταστημάτων στη χώρα. Ο ενιαίος όμιλος, με γνώμονα τις κοινές αξίες και αρχές, και με βάση ένα πελατοκεντρικό επιχειρηματικό μοντέλο, θα προσφέρει το πλέον ανταγωνιστικό φάσμα υπηρεσιών προς ιδιώτες, επιχειρήσεις και θεσμικούς πελάτες σε ολόκληρη τη χώρα. Οι συνολικές χορηγήσεις εκτός Ελλάδας θα φτάσουν τα 21 δισ. ευρώ, με ένα δίκτυο 1.300 και πλέον καταστημάτων διεθνώς, το οποίο θα κατατάσσεται μεταξύ των τριών μεγαλύτερων τραπεζικών ομίλων στις κύριες αγορές της περιφέρειας, με χορηγήσεις 6,9 δισ. ευρώ στη Ρουμανία, 5,3 δισ. ευρώ στη Βουλγαρία και 2,2 δισ. ευρώ στη Σερβία. Ο νέος όμιλος θα συνδυάσει την ισχυρή θέση της Alpha στις τραπεζικές υπηρεσίες προς επιχειρηματικούς πελάτες, καθώς και ιδιώτες με υψηλά εισοδήματα, τόσο στην Ελλάδα όσο και στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, με την ισχυρή θέση της Eurobank EFG στην επενδυτική τραπεζική, το private banking, τη διαχείριση περιουσίας και τις ασφαλιστικές υπηρεσίες, καθώς και την υψηλή αποτελεσματικότητα των δικτύων της και την ικανότητα δημιουργίας εσόδων από προμήθειες. Ο συνδυασμός των προσφερόμενων προϊόντων και υπηρεσιών και το πελατοκεντρικό μοντέλο εξυπηρέτησης θα αποτελούν για τους πελάτες μια κορυφαία επιλογή, ιδανικά διαμορφωμένη για να αξιοποιήσει την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Οι τελικές συνέργειες που αναμένεται να προκύψουν σε βάθος τριετίας, εκτιμώνται σε 650 εκατ. ευρώ κατ’ έτος, εκ των οποίων 350 εκατ. ευρώ αφορούν σε συνέργειες λειτουργικού κόστους, 210 εκατ. ευρώ αφορούν στη μείωση του κόστους χρήματος και 90 εκατ. ευρώ σε συνέργειες εσόδων. Η καθαρή παρούσα αξία (Net Present Value), που θα δημιουργηθεί υπέρ των μετόχων, αντιπροσωπεύει πάνω από 3,4 δισ. ευρώ. Ως μέρος της συναλλαγής, ο νέος όμιλος θα προχωρήσει άμεσα στην

☛

ΟΙ ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ ΕΚΤΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΘΑ ΦΤΑΣΟΥΝ ΤΑ 21 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ, ΜΕ ΕΝΑ ΔΙΚΤΥΟ 1.300 ΚΑΙ ΠΛΕΟΝ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΣ, ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΘΑ ΚΑΤΑΤΑΣΣΕΤΑΙ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΩΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΟΜΙΛΩΝ ΣΤΙΣ ΚΥΡΙΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ, ΜΕ ΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ 6,9 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ ΣΤΗ ΡΟΥΜΑΝΙΑ, 5,3 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΚΑΙ 2,2 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ ΣΤΗ ΣΕΡΒΙΑ. υλοποίηση Σχεδίου Ενίσχυσης Κεφαλαίων, ύψους περίπου του ισόποσου 3,9 δισ. ευρώ κεφαλαίων. Το σχέδιο περιλαμβάνει: οργανικές πρωτοβουλίες που θα αποφέρουν το ισοδύναμο κεφαλαίων Core Tier 1 άνω των 2,1 δισ. ευρώ, την έκδοση υποχρεωτικά μετατρέψιμου ομολογιακού δανείου ύψους 500 εκατ. ευρώ, ταυτόχρονα με την προτεινόμενη αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, το οποίο θα καλυφθεί από την Paramount, καθώς και αύξηση μετοχικού κεφαλαίου ύψους 1,25 δισ. ευρώ. ΟΙ ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΤΗΣ ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΗΣ Οι μέτοχοι της Eurobank EFG θα λάβουν 5 νέες κοινές μετοχές Alpha Bank για κάθε 7 κοινές μετοχές Eurobank EFG που κατέχουν, που αντιστοιχεί σε σχέση ανταλλαγής σε 0,714 μετοχές Alpha Bank για κάθε μία μετοχή Eurobank EFG. Με βάση την προτεινόμενη σχέση ανταλλαγής, η pro forma μετοχική σύνθεση του νέου ομίλου θα αποτελείται κατά 57,5% από μετόχους της Alpha Bank και κατά 42,5% από μετόχους της Eurobank EFG. ΧΡΗΜΑ 37

Χ παρουσίαση ∼ Συγχώνευση Alpha Bank-Eurobank Η συγχώνευση της Eurobank EFG και της Alpha Bank θα υλοποιηθεί δια απορροφήσεως της πρώτης από τη δεύτερη, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2515, όπως ισχύουν. Η διαδικασία της συγχώνευσης αναμένεται να περατωθεί έως το τέλος του έτους, μετά από έγκριση των Εκτάκτων Γενικών Συνελεύσεων των Τραπεζών Alpha Bank και Eurobank EFG, καθώς και τις απαιτούμενες εγκρίσεις των αρμόδιων εποπτικών αρχών. Ο νέος όμιλος αναμένεται να αξιοποιήσει ετήσιες συνέργειες ύψους 650 εκατ. ευρώ προ φόρων κατ’ έτος, οι οποίες περιλαμβάνουν συνέργειες λειτουργικού κόστους και κόστους χρήματος ύψους 560 εκατ. ευρώ και συνέργειες εσόδων ύψους 90 εκατ. ευρώ. Το πλήρες όφελος των συνεργειών αναμένεται να προκύψει σε βάθος τριών ετών από την ολοκλήρωση της συγχώνευσης. Το εφάπαξ κόστος αναδιάρθρωσης για την επίτευξη των συνεργειών εκτιμάται σε περίπου 450 εκατ. ευρώ συνολικά.

~ Συνέργειες Λειτουργικού Κόστους: Εκτιμάται ότι θα επιτευχ-

θούν συνέργειες λειτουργικού κόστους ύψους 270 εκατ. ευρώ από τη συνένωση των δραστηριοτήτων των τραπεζών στην Ελλάδα και ύψους 80 εκατ. ευρώ από τη συνένωση των αντίστοιχων δραστηριοτήτων των τραπεζών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Οι συνέργειες αυτές αναμένεται να προέλθουν από τη συνένωση δυνάμεων στη δημιουργία προϊόντων και στις υποστηρικτικές λειτουργίες, από τη βέλτιστη αξιοποίηση του ενιαίου δικτύου λιανικής τραπεζικής και των προμηθειών, καθώς και από την άρση των αλληλοκαλύψεων σε ορισμένες κεντρικές λειτουργίες. Η συνένωση των δραστηριοτήτων στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, όπου αμφότερες οι τράπεζες έχουν προχωρήσει σε σημαντικές επενδύσεις τα τελευταία πέντε χρόνια, αναμένεται να οδηγήσει, μετά την ολοκλήρωση της συγχώνευσης, σε αύξηση της παραγωγικότητας και της αποτελεσματικότητας στο δίκτυο, καθώς και στις υποστηρικτικές λειτουργίες.

~ Συνέργειες Κόστους Χρήματος: Εκτιμάται ότι θα δημιουργη-

θούν συνέργειες ύψους 210 εκατ. ευρώ προ φόρων, κατ’ έτος, από τη διαμόρφωση ενιαίας τιμολογιακής πολιτικής στις καταθέσεις στο ενοποιημένο δίκτυο, την αυξημένη δυνατότητα προσέλκυσης και διακράτησης καταθέσεων, καθώς και τη μείωση των εξόδων από τόκους μετά την υλοποίηση του σχεδίου ενίσχυσης των κεφαλαίων.

~ Συνέργειες Εσόδων: Εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν συνέργειες

εσόδων ύψους 90 εκατ. ευρώ προ φόρων, κατ’ έτος, από τις αυξημένες δυνατότητες για σταυροειδείς πωλήσεις (cross-selling), που θα προκύψουν από τη συνένωση της πελατειακής βάσης των δύο τραπεζών και την εναρμόνιση των βέλτιστων πρακτικών στο νέο όμιλο.

Η διοίκηση του νέου ομίλου διαθέτει εκτενή εμπειρία συγχωνεύσεων στην Ελλάδα και διεθνώς. Συγκεκριμένα, η Eurobank EFG έχει υλοποιήσει ένα σημαντικό αριθμό συγχωνεύσεων στην Ελλάδα, ενώ η παρούσα διοίκηση της Alpha Bank υλοποίησε με επιτυχία τη μεγαλύτερη συνένωση στην ιστορία του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, με την εξαγορά της Ιονικής Τράπεζας. ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΘΩΡΑΚΙΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗΣ ΘΕΣΗΣ Το ολοκληρωμένο σχέδιο κεφαλαιακής ενίσχυσης, που θα έχει στο 38 Σεπτέμβριος 2011

μεγαλύτερο μέρος του ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2012, αναμένεται ότι θα ενδυναμώσει την κεφαλαιακή βάση του ενιαίου οργανισμού κατά περίπου το ισόποσο 3,9 δισ. ευρώ. Ο pro forma Δείκτης Core Tier I της ενιαίας τράπεζας αναμένεται να ανέλθει στο 14.0% μετά την πλήρη υλοποίηση του σχεδίου. Επιπροσθέτως, η βελτιωμένη ικανότητα κερδοφορίας της ενιαίας τράπεζας, λόγω των σημαντικών συνεργειών που αναμένονται, θα επιταχύνει το ρυθμό της οργανικής ενίσχυσης της κεφαλαιακής βάσης του νέου ομίλου σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Η ενιαία τράπεζα θα χαίρει ισχυρής κεφαλαιακής θέσης, με τον pro forma Δείκτη Core Tier I να ανέρχεται σε 10,6%. Η έκτακτη επίπτωση του PSI θα ανέλθει σε περίπου 1,2 δισ. ευρώ (μετά από φόρους) για το ενοποιημένο σχήμα. Ο pro forma Δείκτης Core Tier I θα αυξηθεί ως αποτέλεσμα των προτεινόμενων ενεργειών του σχεδίου κεφαλαιακής ενίσχυσης (όπως αναλύονται κατωτέρω) ως εξής:

~ Άνω του 10%, μέσω της προτεινόμενης έκδοσης υποχρεωτικά μετατρέψιμου ομολογιών που θα καλυφθούν από την Paramount, καθώς και μέσω της αναμενόμενης μετατροπής των υφιστάμενων μετατρέψιμων σε μετοχές ομολογιών Tier I της Eurobank EFG.

~ Άνω του 12%, μέσω της ολοκλήρωσης των ήδη δρομολογημένων πρωτοβουλιών για την οργανική κεφαλαιακή ενίσχυση.

~ Στο 14%, μετά την ολοκλήρωση της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου.

Οι ενέργειες αυτές θα προσφέρουν στο νέο όμιλο συνολικό κεφαλαιακό απόθεμα ασφαλείας ύψους περίπου 4 δισ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένης και πρόβλεψης για φόρους), πάνω από το Δείκτη Core Tier I 10%. Τα ετήσια προ προβλέψεων έσοδα ύψους άνω των 3 δισ. ευρώ κατ’ έτος (με βάση τα pro forma κέρδη προ προβλέψεων του 2010 και συνυπολογιζόμενων των συνολικών εκτιμώμενων συνεργειών) παρέχουν τη δυνατότητα περαιτέρω οργανικής ενίσχυσης των κεφαλαίων της νέας τράπεζας. ☛

ΟΙ ΤΕΛΙΚΕΣ ΣΥΝΕΡΓΕΙΕΣ ΠΟΥ ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΝΑ ΠΡΟΚΥΨΟΥΝ ΣΕ ΒΑΘΟΣ ΤΡΙΕΤΙΑΣ, ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΙ ΣΕ 650 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ ΚΑΤ’ ΕΤΟΣ, ΕΚ ΤΩΝ ΟΠΟΙΩΝ 350 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ ΑΦΟΡΟΥΝ ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΕΙΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ, 210 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ ΑΦΟΡΟΥΝ ΣΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ 90 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΕΙΕΣ ΕΣΟΔΩΝ. Η ΚΑΘΑΡΗ ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΞΙΑ (NET PRESENT VALUE), ΠΟΥ ΘΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΕΙ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ, ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΕΙ ΠΑΝΩ ΑΠΟ 3,4 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ.

Το Σχέδιο Ενίσχυσης των Κεφαλαίων του νέου ομίλου περιλαμβάνει τα εξής:

~ Ενέργειες για την οργανική δημιουργία κεφαλαίων, πολλές εκ

των οποίων έχουν ήδη ανακοινωθεί και βρίσκονται σε εξέλιξη. Οι ενέργειες αυτές αναμένεται να εισφέρουν άνω των 2,1 δισ. ευρώ (ή περίπου 260 μονάδες βάσης) στα Κύρια Βασικά Ίδια Κεφάλαια (Core Tier I), ως ακολούθως:

• Σειρά οργανικών πρωτοβουλιών που αναμένεται να δημιουργήσουν το ισοδύναμο κεφαλαίων Core Tier I ύψους 1,8 δισ. ευρώ: Πώληση των δραστηριοτήτων της Eurobank EFG στην Τουρκία (περίπου 60 μ.β.), αναδιάρθρωση του ισολογισμού (περίπου 50 μ.β.), πλήρης εφαρμογή της Προσέγγισης Εσωτερικών Διαβαθμίσεων (IRB) για τον υπολογισμό των σταθμισμένων για κινδύνους εποπτικών κεφαλαίων (risk weighted assets) σε όλο το νέο όμιλο (περίπου 60 μ.β.) και λοιπές ενέργειες διαχείρισης του ισολογισμού, που αναμένεται να έχουν υλοποιηθεί έως το τέλος του 2013.

• 350 εκατ. ευρώ από μετατροπή των υφιστάμενων ομολογιακών τίτλων Tier 1 της Eurobank EFG σε κοινές μετοχές: αναμένεται ότι οι συγκεκριμένοι προνομιούχοι μετατρέψιμοι ομολογιακοί τίτλοι της Eurobank EFG, ονομαστικής αξίας 350 εκατ. ευρώ, θα μετατραπούν σε κοινές μετοχές σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά την ολοκλήρωση της συγχώνευσης.

~ Εξωτερική άντληση κεφαλαίων Core Tier I ύψους 1,75 δισ. ευρώ (ή 190 μ.β.)

• 500 εκατ. ευρώ Υποχρεωτικά Μετατρέψιμων Τίτλων (MCNs), που θα καλυφθούν από την Paramount: Στο πλαίσιο της συναλλαγής, η Paramount έχει δεσμευθεί να επενδύσει 500 εκατ. ευρώ με τη μορφή MCNs. Οι τίτλοι MCN, συνυπολογιζόμενοι στα κεφάλαια Core Tier 1, αναμένεται να είναι τριετούς διάρκειας, με ετήσιο κουπόνι 10% και τιμή μετατροπής 1.70 ευρώ ανά μετοχή (που αντιπροσωπεύει ένα discount της τάξεως του 20% σε σχέση με την pro forma τιμή της μετοχής του ενιαίου σχήματος την 26η Αυγούστου του 2011).

• Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου ύψους 1.250 εκατ. ευρώ: Οι οίκοι Citi και JP Morgan, που ενεργούν ως σύμβουλοι της Alpha Bank, καθώς και οι οίκοι Barclays Capital και Goldman Sachs International, που ενεργούν ως χρηματοοικονομικοί σύμβουλοι της Eurobank EFG, εργάζονται από κοινού προς την κατεύθυνση της εγγύησης της κάλυψης της προτεινόμενης ΑΜΚ μέσω συμφωνίας αναδοχής, η οποία θα πραγματοποιηθεί μετά την ολοκλήρωση της συγχώνευσης και υπό την αίρεση των επικρατουσών συνθηκών της αγοράς εκείνο το διάστημα, αλλά και των όρων της αύξησης. Ο κύριος Γιάννης Κωστόπουλος θα είναι ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου και της Εκτελεστικής Επιτροπής, ενώ επικεφαλής του νέου διοικητικού σχήματος θα είναι δύο συν-διευθύνοντες συμβούλοι: ο κύριος Δημήτρης Μαντζούνης θα έχει την ευθύνη των κεντρικών λειτουργικών υπηρεσιών και των υπηρεσιών ελέγχου και ο κύριος Νικόλαος Νανόπουλος θα έχει την ευθύνη των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Ο πρόεδρος της Alpha Bank και προτεινόμενος πρόεδρος του νέου ομίλου, κύριος Γιάννης Κωστόπουλος, δήλωσε:

☛

ΤΟ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ, ΠΟΥ ΘΑ ΕΧΕΙ ΣΤΟ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΕΙ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ 2012, ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΟΤΙ ΘΑ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΕΙ ΤΗΝ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗ ΒΑΣΗ ΤΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΚΑΤΑ ΠΕΡΙΠΟΥ ΤΟ ΙΣΟΠΟΣΟ 3,9 ΔΙΣ ΕΥΡΩ. Ο PRO FORMA ΔΕΙΚΤΗΣ CORE TIER I ΤΗΣ ΕΝΙΑΙΑΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΝΑ ΑΝΕΛΘΕΙ ΣΤΟ 14.0% ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΗ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ. «Είμαι ιδιαίτερα ευτυχής που η Alpha Bank και η Eurobank EFG συμφώνησαν να συμπράξουν, προκειμένου να δημιουργήσουν μια τράπεζα αναφοράς για την Ελλάδα και μια σημαντική νέα δύναμη στον ευρωπαϊκό τραπεζικό χώρο. Σε μια εποχή όπου αναμένονται τα πρώτα σημάδια ανακάμψεως της ελληνικής οικονομίας, μέσω της εφαρμογής του προγράμματος διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, καθώς και με την υποστήριξη των Ευρωπαίων εταίρων μας, η νέα Τράπεζα θα έχει ως στόχο να συμβάλει στην επανεκκίνηση της οικονομικής δραστηριότητας στην Ελλάδα και να ισχυροποιήσει τη θέση της χώρας μας ως σημείο προσβάσεως προς τις γειτονικές οικονομίες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Η συγχώνευση αυτή είναι ένα καθοριστικό βήμα προς την ενδυνάμωση του ιδιωτικού τομέα, σε μια κρίσιμη περίοδο για την Ελλάδα, αναδεικνύοντας παράλληλα τη σημαντική στήριξη που έχουμε από διεθνείς κορυφαίους επενδυτές. Τέλος, είμαι στην ευχάριστη θέση να καλωσορίσω την ενισχυμένη συμμετοχή της Paramount από το Κατάρ στη νέα μεγάλη τράπεζα». Ο πρόεδρος της Εurobank EFG, κύριος Ευθύμιος Χριστοδούλου, δήλωσε: «Χαιρετίζω την προτεινόμενη συγχώνευση και τη συμμετοχή της Paramount από το Κατάρ στο νέο σχήμα. Σήμερα δημιουργείται ένας νέος τραπεζικός “πρωταθλητής” στην Ελλάδα και την ευρύτερη περιφέρεια, που συνδυάζει μια ισχυρή κεφαλαιακή βάση και ένα ταλαντούχο και αφοσιωμένο διοικητικό επιτελείο, με εξαιρετικές και συμπληρωματικές δεξιότητες και ικανότητες. Είμαι πεπεισμένος ότι το νέο ενιαίο σχήμα θα λειτουργήσει ως σημαντικός καταλύτης για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Είναι καλά τοποθετημένο όχι μόνο για να αντέξει τους κραδασμούς της παρούσας οικονομικής αναταραχής, αλλά και για να δημιουργήσει νέες ευκαιρίες και προοπτικές και να παίξει κεντρικό ρόλο στη μελλοντική ανάπτυξη της ευρύτερης περιφέρειας».

H συγχώνευση αναμένεται να εγκριθεί στις Έκτακτες Γενικές Συνελεύσεις της Alpha Bank και της Εurobank EFG το Νοέμβριο του 2011 και η ολοκλήρωση της νομικής συγχώνευσης αναμένεται να πραγματοποιηθεί γύρω στα μέσα Δεκεμβρίου του 2011.

H Citi και η JP Morgan ενεργούν ως χρηματοοικονομικοί σύμβουλοι της Alpha Bank. Η Barclays Capital, η Goldman Sachs International και η Rothschild ενεργούν ως χρηματοοικονομικοί σύμβουλοι της Eurobank EFG. Χ ΧΡΗΜΑ 39

Χ

~ αφιέρωμα

76 ΔΕΘ

η

ΑΝΑΠΤΥΞΗ & ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ

Τ

ΤΑ «ΚΛΕΙΔΙΑ»ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ

α νέα θεματικά αφιερώματα της 76ης ΔΕΘ αποτύπωσαν την ανάγκη για την υλοποίηση καινούργιων παραγωγικών επενδύσεων και την αξιοποίηση των τεχνολογιών πληροφορικής-επικοινωνίας. Παράλληλα, ο πυρήνας των θεματικών αφιερωμάτων διανθίστηκε και από ένα πλήθος εκδηλώσεων, καλύπτοντας τις απαιτήσεις ενημέρωσης και ψυχαγωγίας όλων των ηλικιών. Έτσι η 76η ΔΕΘ παρουσίασε, μέσα από συγκεκριμένες και μετρήσιμες δραστηριότητες, τις ευκαιρίες για ανάπτυξη με ένα περιεχόμενο χειροπιαστό και με δράσεις που απευθύνονταν τόσο στους εμπορικούς όσο και στους απλούς επισκέπτες. Η φετινή ΔΕΘ, με μέγα χορηγό τον ΟΠΑΠ, απαρτίστηκε από 14 θεματικά αφιερώματα - τα οποία έχουν ανανεωθεί και εμπλουτιστεί σε μεγάλο βαθμό - καθώς και από τις πλούσιες πολιτιστικές εκδηλώσεις του Disc Festival. Στο πλαίσιο αυτό, τα καινούργια θεματικά αφιερώματα ήταν τα ακόλουθα: INNOVATION & INVENTIONS: Το αφιέρωμα απευθύνθηκε σε ευρεσιτέχνες ή δημιουργούς ρομποτικών κατασκευών από όλη την Ελλάδα και διοργανώθηκε με τη συνεργασία του Οργανισμού Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας. Παράλληλα, σε ειδική ενότητα, υλοποιήθηκε και το σαλόνι «Επιχειρηματική Καινοτομία», που αφορούσε

40 Σεπτέμβριος 2011

όλες τις επιχειρήσεις οι οποίες διαθέτουν καινοτόμα προϊόντα. Το INNOVATION & INVENTIONS είναι ένα ειδικό αφιέρωμα στην ευρεσιτεχνία, την καινοτομία και το βιομηχανικό design, που έχει στόχο να αναδειχθεί η εφευρετικότητα, η επινοητικότητα, η εργατικότητα και το πάθος που διακρίνει επιχειρήσεις, ερευνητικά κέντρα, εργαστήρια εφαρμογών, αλλά και μεμονωμένα άτομα, καθώς και η επιχειρηματική αξιοποίηση των καινοτομιών τους, είτε σε επίπεδο Β2C είτε σε επίπεδο Β2Β. Έτσι, στο πλαίσιο του μεγαλύτερου εκθεσιακού γεγονότος της χώρας, δόθηκε η δυνατότητα στο ευρύ κοινό να γνωρίσει εκ του σύνεγγυς καινοτομίες και αποτελέσματα ερευνών, που αναμένεται να πρωταγωνιστήσουν στο μέλλον. Kατά τη διάρκειά του πραγματοποιήθηκε και η παρουσίαση των προτάσεων του Πανελλήνιου Διαγωνισμού Εφαρμοσμένης Έρευνας και Καινοτομίας με τίτλο «Η Ελλάδα καινοτομεί», που διοργάνωσαν από κοινού ο ΣΕΒ και η Eurobank EFG. FARMA FAIR: Πραγματοποιήθηκε η αναπαράσταση μιας αγροτικής φάρμας, στην οποία παρουσιάστηκαν όλες οι δραστηριότητές της που έχουν σχέση με την παραγωγή ζωοκομικών και φυτικών προϊόντων. Το αφιέρωμα επιχείρησε να καταγράψει τις γνώσεις-παραστάσεις του κύκλου της αγροτικής παραγωγής και της μετεξέλιξης της φυτικής και ζωικής παραγωγής σε μια σειρά τροφίμων ή άλλων - μη βρώσιμων - προϊόντων. Οι επισκέπτες μπόρεσαν να δουν και να γνωρίσουν τη

Στην ανάπτυξη και την καινοτομία ως διεξόδους, αλλά και σε νέες ιδέες, επικεντρώθηκε η 76η ΔΕΘ. Η φετινή διοργάνωση προέβαλε τις δυνατότητες και τις προκλήσεις που γεννά η κρίση για την ελληνική οικονομία, αποτελώντας σημείο εκκίνησης για την ανάπτυξη της υγιούς επιχειρηματικότητας και τον εκσυγχρονισμό του δημόσιου τομέα.

ΧΡΗΜΑ 41

Χ αφιέρωμα ~ 76η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης ☛

ΤΗΝ ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΑΝΑΤΑΞΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, Η ΟΠΟΙΑ ΘΑ ΒΟΗΘΗΣΕΙ ΤΗ ΧΩΡΑ ΝΑ ΞΕΦΥΓΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΦΕΣΗ ΚΑΙ ΝΑ ΑΡΧΙΣΕΙ ΣΤΑΔΙΑΚΑ ΝΑ ΞΕΠΕΡΝΑ ΤΑ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ, ΑΠΟΤΥΠΩΣΕ ΦΕΤΟΣ Η 76Η ΔΕΘ. διαδικασία παραγωγής προϊόντων. Παράλληλα, σε ειδική ενότητα διοργανώθηκε και το Pet Festival. Στις εγκαταστάσεις του αφιερώματος, υπήρξε φυσική παρουσία ζώων και φυτών, ενώ τα παιδιά συμμετείχαν σε δημιουργικά εργαστήρια που διεξήχθησαν με την τεχνογνωσία και την επιμέλεια εξειδικευμένων φορέων.

E-GAMING HIGH-TECH: Το συγκεκριμένο αφιέρωμα αναπτύχθηκε στο Περίπτερο 15, το κεντρικότερο περίπτερο του Διεθνούς Εκθεσιακού Κέντρου και οι άξονές του ήταν οι εξής: α) Hightech - Εταιρείες Hardware, Software και Κινητής Τηλεφωνίας, Κονσόλες Παιχνιδιών και Περιφερειακά. β) E-Gaming, με πρώτες παρουσιάσεις και δοκιμές παιχνιδιών της σεζόν 2011-2012 (Pro-Evolution Soccer 2012, FIFA 2012, κ.ά.), καθώς και τουρνουά παιχνιδιών και διαγωνισμοί με διαδραστική συμμετοχή παικτών και επισκεπτών, τα οποία διοργάνωσε η HELEXPO, σε συνεργασία με την εταιρεία Reload Entertainment. Ακόμη υπήρξε εκθεσιακή παρουσία των εταιρειών video games, με δυνατότητα πώλησης προϊόντων μέσω αντιπροσώπων τους. Η 76η ΔΕΘ φιλοξένησε ακόμη τα εξής αφιερώματα: «Eλλάδα & Επιχειρηματικότητα»: Το θεματικό αυτό αφιέρωμα προέβαλε τα τοπικά παραδοσιακά προϊόντα, τα ήθη και έθιμα, καθώς και την επιχειρηματική ανάπτυξη στην περιφέρεια. Πρωταγωνιστικό ρόλο διαδραμάτισαν οι περιφέρειες της χώρας και τα επιμελητήρια, με έμφαση στους ακόλουθους άξονες: α) Επιχειρηματικότητα – Τεχνολογία – Καινοτομία και άλλα στοιχεία που δημιουργούν την «ταυτότητα» της κάθε περιοχής, β) Πολιτισμός – Λαϊκές Γιορτές – Παράδοση και γ) Τουρισμός (Υπαίθρου – Θαλάσσιος & Χειμερινός).

«Nέος Eπιχειρηματίας και Hμέρες Franchise B. Eλλάδος»: Διοργανώθηκε για 2η συνεχή χρονιά, ενημερώνοντας για όλες τις τρέχουσες επιχειρηματικές ευκαιρίες στην αγορά του franchise, τους τρόπους χρηματοδότησης, τις τάσεις της αγοράς, τα πλεονεκτήματα κ.ά. Σκοπός της εκδήλωσης ήταν η τόνωση της επιχειρηματικότητας στη Βόρεια Ελλάδα, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή, μέσω της ενημέρωσης των εν δυνάμει επιχειρηματιών. Το αφιέρωμα υλοποιήθηκε σε συνεργασία με το κορυφαίο κλαδικό περιοδικό «Franchise Deal».

«Domisis» & «Energyland»: Eιδικό αφιέρωμα στα δομικά υλικά, τα πατώματα, τα κουφώματα, τις κατασκευές, τις διαμορφώσεις χώρων και την οικολογική δόμηση. Ακόμη πραγματοποιήθηκε αφιέρωμα στην ενέργεια, την εξοικονόμησή της, τα συστήματα και τις εναλλακτικές μορφές της, τη θέρμανση και ψύξη για κάθε σπίτι ή επαγγελματικό χώρο. Χορηγός αμφότερων των θεματικών αφιερωμάτων ήταν η εταιρεία ΟΙΚΟΝΕΡΓΕΙΑ.

42 Σεπτέμβριος 2011

«Modacasa»: Έπιπλα, προτάσεις διακόσμησης και έξυπνες λύσεις για το σπίτι και το γραφείο. Για χώρους με άνεση, λειτουργικότητα και ιδιαίτερη «προσωπικότητα». Χορηγός ήταν η εταιρεία ΟΙΚΟΕΝΕΡΓΕΙΑ.

«Autoland»: Νέα μοντέλα αυτοκινήτων, μοτοσικλετών, αξεσουάρ και ανταλλακτικών. Στο πλαίσιο της Autoland λειτούργησε το ειδικό σαλόνι για την υγραεριοκίνηση «Car & Gas», με συμμετοχή εταιρειών εγκατάστασης και εμπορίας συστημάτων υγραερίου. Το ειδικό σαλόνι «Car & Gas» έδωσε τη δυνατότητα σε όλους όσους δραστηριοποιούνται στο συγκεκριμένο τομέα, να έρθουν σε απευθείας επαφή με τουλάχιστον 250.000 επισκέπτες με άμεσο και ειδικό ενδιαφέρον, που αναζητούν τη μεταστροφή σε οικονομικότερα και οικολογικά καύσιμα. Παράλληλα, διοργανώθηκε ειδικό σαλόνι μεταχειρισμένων οχημάτων, μοτοσικλετών, σκαφών και τροχόσπιτων.

«Stateland»: Kρατικοί Oργανισμοί και φορείς ενημερώθηκαν για τις νέες υπηρεσίες, που μειώνουν τη γραφειοκρατία και αυξάνουν την ποιότητα της εξυπηρέτησης. Με διαδραστικό χαρακτήρα επιδιώχθηκε η ενεργή συμμετοχή των επισκεπτών, με στόχο την ανάδειξη του έργου, που διευκολύνει την καθημερινότητα του πολίτη.

«Global Exchange»: Tο αφιέρωμα που συγκέντρωσε όλες τις οργανωμένες, κρατικές ή μη, συμμετοχές από το εξωτερικό και συνέβαλε στις διεθνείς συνεργασίες. Τιμώμενη χώρα της 76ης ΔΕΘ ήταν η Σερβία.

«Disc Festival»: Γνωστά ονόματα από το καλλιτεχνικό στερέωμα έδωσαν την ευκαιρία σε όλους τους επισκέπτες να διασκεδάζουν καθημερινά με τις μεγαλύτερες επιτυχίες της ελληνικής μουσικής σκηνής. Χορηγός ήταν η OLYMPIC AIR. «Playland»: Το αφιέρωμα αποτέλεσε πόλο έλξης για τα παιδιά και την οικογένεια, καλύπτοντας το περίπτερο 17 του Διεθνούς Εκθεσιακού Κέντρου Θεσσαλονίκης. Πάνω από 10.000 παιχνίδια μοιράστηκαν στους μικρούς επισκέπτες της Playland, η οποία ήταν αφιερωμένη στα σπορ, καθώς και στη δημιουργική απασχόληση και αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου. Στο πλαίσιο αυτό περιείχε αφιέρωμα σε Ολυμπιακά αθλήματα, δημιουργικά εργαστήρια, κεντρική σκηνή με συνεχόμενο πρόγραμμα θεατρικών και άλλων εκδηλώσεων, ακόμη και ένα λούνα-παρκ. Στην κεντρική σκηνή το τσίρκο «Κουκουμπαγιάν» παρουσίασε ένα αυθεντικό λαϊκό πρόγραμμα για μικρούς και μεγάλους, που συνδυάζει το τσίρκο με το θέατρο, ενώ πραγματοποιήθηκαν παραστάσεις Καραγκιόζη, θεατρικές παραστάσεις - «Ο Τσάρλι Τσάπλιν στο θέατρο» και οι «Όρνιθες» σε διασκευή του Γιάννη Καλατζόπουλου - Μαγικά Κόλπα από το «Mαrmelo Illusion show», εναέριες ακροβασίες με πανιά από την Φίλλυ Παπατζήκα κ.ά. Ακόμη λειτούργησαν ποικίλα και ενδιαφέροντα δημιουργικά εργαστήρια, ενώ σε μίνι γήπεδα χάντμπολ, πινγκ-πονγκ, ποδοσφαίρου και μπάσκετ, τα παιδιά μπόρεσαν να παίξουν με αθλητές και να ενημερωθούν από ειδικούς.

~ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ~ 1η Έκθεση Χειροποίητου Καλλιτεχνικού Κοσμήματος «Luxury Handmade Jewellery Exhibition» Η 1η Έκθεση Χειροποίητου Καλλιτεχνικού Κοσμήματος «Luxury Handmade Jewellery Exhibition» διοργανώθηκε από τον όμιλο SEV Development και τις Σύγχρονες Εικαστικές Συναντήσεις Bazaarts Fine Art Exhibitions. Στον εκθεσιακό χώρο της SEV Development, απέναντι από τον πύργο του ΟΤΕ, εκτέθηκαν κοσμήματα μοναδικών καλλιτεχνών-δημιουργών.

~ΟΙ ΥΠΟΣΧΟΜΕΝΟΙ ΚΛΑΔΟΙ~ Η ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας σε διάφορους υποσχόμενους κλάδους της εγχώριας οικονομίας - όπως η αγροτική παραγωγή αλλά και η επαγγελματική ανέλιξη, ιδιαίτερα των νέων, είχαν τη δική τους θέση στην 76η ΔΕΘ, στο πλαίσιο της οποίας πραγματοποιήθηκαν πολλές σχετικές εκδηλώσεις. Έτσι, η εκδήλωση «Νέος επιχειρηματίας και Ημέρες Franchise» πραγματοποιήθηκε για δεύτερη συνεχή χρονιά και είχε ως σκοπό την παρουσίαση επιχειρηματικών προτάσεων για διαφορετικούς τομείς της ελληνικής οικονομίας. Το Σάββατο και την Κυριακή 17 και 18 Σεπτεμβρίου έλαβαν χώρα σεμινάρια και ομιλίες με θέματα που αφορούν τον νέο επιχειρηματία, τη χρηματοδότηση και τις νέες τεχνολογίες, οι οποίες μπορούν να υποστηρίξουν υφιστάμενες και νέες επιχειρήσεις. Παράλληλα, σε ειδικά διαμορφωμένο εκθεσιακό χώρο, δόθηκε η ευκαιρία να πραγματοποιηθούν συναντήσεις με εκπροσώπους αλυσίδων franchise, καθώς επίσης και με ειδικευμένους συμβούλους επιχειρήσεων. Όλα τα παραπάνω έλαβαν χώρα στο περίπτερο 2 της 76ης ΔΕΘ, τις ώρες λειτουργίας της έκθεσης, η οποία το Σαββατοκύριακο ήταν συνεχώς ανοιχτή από τις 10 το πρωί έως τις 10 το βράδυ.

ΠΑΡΙΣ ΜΑΥΡΙΔΗΣ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ & ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΤΗΣ HELEXPO «Πιο επίκαιρη από ποτέ η έκθεση» Την ανάγκη για ανάταξη της οικονομίας, η οποία θα βοηθήσει τη χώρα να ξεφύγει από την ύφεση και να αρχίσει σταδιακά να ξεπερνά τα αναπτυξιακά προβλήματά της, αποτύπωσε φέτος η 76η ΔΕΘ, από τις 10 έως τις 18 Σεπτεμβρίου, στο Διεθνές Εκθεσιακό Κέντρο Θεσσαλονίκης, σύμφωνα με τον κ. Μαυρίδη. Όπως ο ίδιος δηλώνει, «Η διοργάνωση της ΔΕΘ από τη HELEXPO συγκεντρώνει πλέον νέα χαρακτηριστικά, τα οποία την καθιστούν περισσότερο επίκαιρη από ποτέ, και προσαρμόζουν τη λειτουργία της στις απαιτήσεις της οικονομίας της αγοράς. Η 76η ΔΕΘ λοιπόν δημιουργεί ευκαιρίες ανάπτυξης και προτείνει λύσεις εξόδου από την κρίση σε ένα κρίσιμο χρονικό σημείο, όπου χρειάζεται η συντονισμένη προσπάθεια των επιχειρήσεων, του κράτους και όλων των παραγωγικών φορέων της οικονομίας για τη βέλτιστη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων, εθνικών και κοινοτικών. Επιπλέον, είναι επείγουσα η ανάγκη επικέντρωσης στην εξωστρέφεια, στην καινοτομία, στην έρευνα και σε κλάδους οι οποίοι συνιστούν συγκριτικό πλεονέκτημα για τη χώρα μας. Ο τουρισμός, η ναυτιλία, η πρωτογενής παραγωγή και τα ποιοτικά εγχώρια τρόφιμαποτά, η ενέργεια σε όλες τις μορφές της, η υλοποίηση των μεγάλων έργων υποδομής, η πληροφορική και η σύνδεση του ερευνητικού-ακαδημαϊκού έργου με την παραγωγή, αποτελούν τομείς οι οποίοι μπορούν να «τραβήξουν» την οικονομία από την ύφεση. Είναι προφανές πλέον πως το κρατικοδίαιτο μοντέλο της οικονομίας με τα στεγανά και τις συντεχνίες, που αποτελεί τροχοπέδη για τις επενδύσεις, αποτελεί παρελθόν. Τα νέα θεματικά αφιερώματα της 76ης ΔΕΘ καταδεικνύουν ακριβώς αυτή την ανάγκη για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας, για την υλοποίηση νέων «πράσινων» επενδύσεων και για την αξιοποίηση των τεχνολογιών πληροφορικής-επικοινωνιών. Το μήνυμα της ΔΕΘ είναι ότι δεν πρόκειται για μια γενική έκθεση με ένα ασαφές και ρευστό περιεχόμενο, αλλά με ένα περιεχόμενο προσαρμοσμένο στις απαιτήσεις και στις ανάγκες των καιρών και κυρίως στις επιταγές των επιχειρήσεων».

~ΣΕΒ-EUROBANK~ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ FORUM Με τις επενδύσεις στην καινοτομία να αναγνωρίζονται πια ως κεντρικός μοχλός για τη μετάβαση σε ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης, βασισμένο στη γνώση και την εξωστρέφεια, η χρηματοδότηση πρωτοβουλιών στο συγκεκριμένο τομέα αναδεικνύεται σε ζήτημα αιχμής όχι μόνο για τον τραπεζικό κλάδο και την επιχειρηματική κοινότητα, αλλά και για την ελληνική οικονομία στο σύνολό της. Στο πρόσφορο περιβάλλον της 76ης ΔΕΘ, που εστιάζεται στην ανάπτυξη και την καινοτομία, ο ΣΕΒ (Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών) και η Eurobank EFG διοργάνωσαν ενημερωτικό forum για την παρουσίαση των σύγχρονων χρηματοδοτικών εργαλείων που είναι πλέον διαθέσιμα για την ενίσχυση και τη στήριξη των καινοτόμων επιχειρήσεων.

N. ΚΑΡΑΜΟΥΖΗΣ

ΑΝ. ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΤΗΣ EUROBANK «Χρειάζεται να τολμήσουμε»

Ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Eurobank EFG, κ. Νικόλαος Καραμούζης, αναφερόμενος στη συγκυρία στην οποία βρίσκεται η ελληνική οικονομία, τόνισε: «Η Ελλάδα πρέπει και μπορεί να συνεχίσει να είναι ενεργά παρούσα στην Ευρωζώνη. Είναι φανερό, όμως, ότι η μέχρι σήμερα πορεία μας δεν πείθει τις διεθνείς αγορές και τους Ευρωπαίους εταίρους μας. Η απειλή για τη χώρα μας είναι μεγάλη, είναι υπαρκτή και δεν πρέπει να την υποτιμούμε. Οφείλουμε να επανεξετάσουμε αμέσως πτυχές της πολιτικής μας, της πορείας μας, της προσέγγισης και της στρατηγικής που ακολουθούμε για την επίλυση των σοβαρών προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε. Χρειάζεται να τολμήσουμε τις μεγάλες αλλαγές, τις δύσκολες αποφάσεις, να στοιχηθούμε όλοι και σαν άτομα και σαν συλλογικότητες, στο πλαίσιο ενός εθνικού σχεδίου με στόχο τη διάσωση της χώρας. Εμείς έχουμε υποχρέωση να ανατάξουμε την οικονομία μας, να αλλάξουμε δομές, θεσμούς, λειτουργίες, νοοτροπίες, να δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις μιας νέας αναπτυξιακής πορείας». Όπως είπε: «Σ’ αυτό το δυσμενές περιβάλλον, όπου πλέον κυριαρχεί η εσωστρέφεια, η αρνητική ψυχολογία και η απαισιοδοξία, η Alpha Bank και η Eurobank έκαναν μια μεγάλη υπέρβαση, που αλλάζει τα δεδομένα στην αγορά, πιστεύοντας και στις δυνατότητες της χώρας και στις προοπτικές της». Κλείνοντας την παρέμβασή του, ο κ. Καραμούζης πρότεινε την ανάληψη συγκεκριμένων πρωτοβουλιών για τη χρηματοδότηση καινοτόμων επιχειρήσεων και τη στήριξη μεταπτυχιακών φοιτητών. Συγκεκριμένα ανέφερε: «οι μεγάλες ελληνικές τράπεζες θα μπορούσαν να αναλάβουν αμέσως την πρωτοβουλία δημιουργίας μιας ανεξάρτητης ιδιωτικής εταιρείας Venture Capital με επαγγελματική και έμπειρη διοίκηση. Η μετοχική συμμετοχή και τα κεφάλαια θα μπορούσαν να προέλθουν αρχικά από τρεις πηγές: τις τράπεζες, το ΕΣΠΑ και ιδιωτικούς επενδυτικούς φορείς». Παράλληλα υπογράμμισε ότι «οι παραγωγικές ιδιωτικές δυνάμεις της χώρας και οι οικονομικά ευκατάστατοι, εντός και εκτός Ελλάδος, μπορούν και οφείλουν να δημιουργήσουν και να προικοδοτήσουν με τους κατάλληλους χρηματοοικονομικούς πόρους ένα νέο, μεγάλο ιδιωτικό φορέα κοινωνικής αλληλεγγύης, τον φορέα Ιδιωτικών Υποτροφιών, που θα επενδύει στη μόρφωση, τη γνώση και το μέλλον της νέας γενιάς της χώρας». ΧΡΗΜΑ 43

Χ αφιέρωμα ~ 76η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης ☛

ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΔΕΘ ΗΤΑΝ ΟΤΙ ΔΕΝ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΜΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ, ΜΕ ΕΝΑ ΑΣΑΦΕΣ ΚΑΙ ΡΕΥΣΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ, ΑΛΛΑ ΜΕ ΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΟ ΣΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΩΝ ΚΑΙΡΩΝ ΚΑΙ ΚΥΡΙΩΣ ΣΤΙΣ ΕΠΙΤΑΓΕΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΣΕΒ «Κρίσιμη η χρηματοδότηση της καινοτομίας»

Σε χαιρετισμό του για την εκδήλωση, ο πρόεδρος του ΣΕΒ, κ. Δημήτρης Δασκαλόπουλος, σημειώνει: «Ζούμε στην εποχή της καινοτομίας, για την ακρίβεια της τεχνολογικής προόδου, που προχωρά με γρήγορες και μεγάλες «δρασκελιές», καλύπτοντας ένα ευρύτατο φάσμα της ανθρώπινης δράσης. Μέσα στο πλαίσιο αυτό, δεν είναι ούτε τυχαίο ούτε απρόσμενο το ότι η καινοτομία έφτασε και στο χρηματοπιστωτικό τομέα. Χωρίς αμφιβολία, η χρηματοδότηση της καινοτομίας είναι, ίσως, μία από τις πιο δύσκολες αποστολές του τραπεζικού συστήματος. Κεφάλαια υψηλού επιχειρηματικού κινδύνου, θερμοκοιτίδες για νέες επιχειρήσεις, εξειδικευμένα επιχειρηματικά κεφάλαια, εξειδικευμένοι επενδυτικοί οργανισμοί, συνθέτουν ένα εκτεταμένο δίκτυο χρηματοδοτικών εργαλείων, που αναδέχεται το αυξημένο ρίσκο της επένδυσης στην καινοτομία και πολύ συχνά αμείβεται πλουσιοπάροχα για τη διορατικότητά του». Σύμφωνα με τον κ. Δασκαλόπουλο, η χρηματοδότηση της καινοτομίας είναι σε τεράστιο βαθμό θέμα διαίσθησης και οραματισμού και λιγότερο θέμα εμπειρίας και κανόνων. Όπως είπε: «Στον πραγματικό κόσμο δεν υπάρχουν οι επενδυτές που περιγράφουν τα διάφορα μοντέλα. Υπάρχουν άνθρωποι με «σάρκα και οστά», που θέλουν να πράξουν ενώ ανησυχούν, που επιδιώκουν να πετύχουν, ενώ προβληματίζονται βαθιά, που αντιδρούν ενώ πιέζονται από την παράδοση». «Σήμερα, κλείνει ουσιαστικά και πρακτικά το πρώτο κεφάλαιο του μεγάλου διαγωνισμού καινοτομίας που προκήρυξε η Eurobank σε συνεργασία με τον ΣΕΒ. Το επόμενο βήμα είναι το “πάντρεμα” της καινοτομίας με την αγορά και αυτή θα είναι πλέον η πρόκληση στην οποία επιχειρήσεις και τραπεζικό σύστημα οφείλουμε μαζί να ανταποκριθούμε», κατέληξε ο κ. Δασκαλόπουλος. Το forum, στο πλαίσιο της ΔΕΘ, εντάχθηκε στη δέσμη πρωτοβουλιών που ανέπτυξαν από κοινού ο ΣΕΒ και η Eurobank EFG, με κεντρικό άξονα το διαγωνισμό «Η Ελλάδα Καινοτομεί», που αποτέλεσε σημείο συνάντησης για τις δημιουργικές δυνάμεις της επιστημονικής και της επιχειρηματικής κοινότητας στη χώρα μας και συνάντησε ευρύτατη αποδοχή, με αποτέλεσμα τη θεσμοθέτησή του ώστε να διεξάγεται τακτικά, κάθε δύο χρόνια. Στην ανοιχτή δημόσια συζήτηση με θέμα «Σύγχρονα εργαλεία χρηματοδότησης και πλαίσιο ανάπτυξης νέων καινοτόμων επιχειρήσεων», την οποία συντόνισε ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΔΟΛ δημοσιογράφος κ. Παντελής Καψής, ο Πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Τεχνολογίας, ο διακεκριμένος καθηγητής και ακαδημαϊκός Σταμάτης Κριμιζής επεσήμανε ότι «ελά44 Σεπτέμβριος 2011

χιστοι ιδιωτικοί φορείς επιχειρούν χρηματοδότηση πανεπιστημιακών εργαστηρίων για να διεξάγουν επιστημονική έρευνα σχετική με την επιχειρηματική τους δραστηριότητα. Οι φοιτητές δεν το επιτρέπουν και οι καθηγητές δεν τολμούν να το δεχτούν, αν και ορισμένοι είναι σιωπηρά θετικοί... Ο νέος νόμος για την ανώτατη εκπαίδευση», είπε ο κ. Κριμιζής, «δημιουργεί συνθήκες για να αλλάξει αυτή η ελληνική “ιδιαιτερότητα” που έχει αποδειχθεί εμπόδιο για την ανάπτυξη μιας σύγχρονης οικονομίας». Ο πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), κ. Αθανάσιος Κωνσταντόπουλος, αναφέρθηκε στην εμπειρία δημιουργίας νέων καινοτόμων επιχειρήσεων από το προσωπικό του ΕΚΕΤΑ και στα ελλείμματα του ισχύοντος πλαισίου ανάπτυξης. Ο κ. Κωνσταντόπουλος σημείωσε ιδιαίτερα τις ανάγκες των νέων επιχειρήσεων για κεφάλαια, ώστε να κατοχυρώνουν δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας για τα αποτελέσματα της ερευνητικής τους δραστηριότητας (Intellectual Property portfolio/seed) και για τη δημιουργία επιχειρηματικών σχημάτων προς υλοποίηση καινοτόμων ερευνητικών ιδεών στην παραγωγή (start-up). Επίσης, αναφέρθηκε στις ευκαιρίες και τις προοπτικές που δημιουργούνται από νέες τεχνολογίες, οι οποίες αναπτύσσονται στο ΕΚΕΤΑ και συγκεντρώνουν σημαντικές πιθανότητες επιτυχίας».

~WIND~ ΧΟΡΗΓΟΣ ΤΟΥ E-GAMING HIGH-TECH Ισχυρή παρουσία είχε και φέτος η WIND Ελλάς στην 76η ΔΕθ ως χορηγός του αφιερώματος E-Gaming High-Tech, που αναπτύχθηκε στο κεντρικότερο περίπτερο του Διεθνούς Εκθεσιακού Κέντρου (Περίπτερο 15). Η έκτη συνεχόμενη συμμετοχή της WIND στη ΔΕΘ, τη βρήκε στο χώρο της τεχνολογίας και του E-Gaming, να παρουσιάζει στο περίπτερό της μια μεγάλη γκάμα Smartphone συσκευών, καθώς και προγραμμάτων καρτοκινητής, ιδανικά για όσους θέλουν να κάνουν χρήση mobile internet. Οι επισκέπτες του περιπτέρου είχαν τη δυνατότητα να δοκιμάζουν ζωντανά τις συσκευές, ενώ κάθε μέρα της διοργάνωσης δύο τυχεροί κέρδιζαν smartphone τελευταίας τεχνολογίας. Στο περίπτερο γίνονταν επίσης ταυτοποιήσεις καρτοκινητής τηλεφωνίας με δώρο επιπλέον χρόνο ομιλίας από τη WIND. Στο χώρο του αφιερώματος E-Gaming High-Tech έγιναν επίσης οι πρώτες παρουσιάσεις και δοκιμές παιχνιδιών της σεζόν 2011-2012 (Pro- Evolution Soccer 2012, FIFA 2012, κ.ά.), τουρνουά παιχνιδιών και διαγωνισμοί με διαδραστική συμμετοχή παικτών και επισκεπτών, καθώς το Ε-Gaming φιλοδοξεί να εδραιωθεί ως το μεγαλύτερο εκθεσιακό γεγονός βιντεοπαιχνιδιών στη χώρα. Στο πλαίσιο του αφιερώματος αλλά και της ενημερωτικής εκστρατείας «Kid@safety, Internet, Κινητό και Παιδί», η WIND συνεργάστηκε με τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της ΕΛ.ΑΣ., η οποία, με εισηγητή τον επικεφαλής της Διεύθυνσης κ. Μανώλη Σφακιανάκη, πραγματοποίησε στο χώρο του περιπτέρου εκπαιδευτικά σεμινάρια για την ασφαλή χρήση του διαδικτύου. Στόχος της παρουσίας της επίλεκτης ομάδας Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος στο περίπτερο της WIND ήταν η διαδραστική επικοινωνία με νέους και με γονείς για την ασφαλή χρήση στο διαδίκτυο με έμφαση στο cyberbullying, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τον εθισμό, καθώς και τους τρόπους προφύλαξης και αντιμετώπισης. Τα σεμινάρια πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή 11 Σεπτεμβρίου (και ώρες 12:00, 17:00 και 20:00), με ελεύθερη είσοδο για όλους τους επισκέπτες της έκθεσης, ενώ οι ενδιαφερόμενοι μπόρεσαν να τα παρακολουθήσουν live stream μέσω της ιστοσελίδας www.kidsatsafety.gr. Χ

Χ

~ αφιέρωμα

ΕΝΕΡΓΕΙΑ

ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΕ ΕΝΑ ΝΕΟ ΤΟΠΙΟ Οι προοπτικές για τις ΑΠΕ και ο προσανατολισμός στις εξαγωγές ρεύματος

O

επενδυτικός οργασμός στις ΑΠΕ, που καταγράφηκε την τελευταία τριετία και το επενδυτικό ενδιαφέρον που συνεχίζεται, καθιστά εφικτή την προοπτική εξαγωγής του παραγόμενου ρεύματος από τις ΑΠΕ προς τη Γερμανία και προς άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Βασική γι’αυτό προϋπόθεση είναι η συγκεκριμένη προοπτική να υποστηριχθεί από τις αναγκαίες στρατηγικές επενδύσεις, από ένα πιο ευέλικτο, και με λιγότερη γραφειοκρατία, κράτος και από ένα ξεκαθάρισμα τοπίου σε σχέση με το πολυσυζητημένο τέλος των ΑΠΕ και τις εγγυημένες τιμές. Πρόκειται για το βασικό συμπέρασμα της ενότητας για τις ΑΠΕ, στο πλαίσιο των εργασιών του επενδυτικού φόρουμ με τίτλο

46 Σεπτέμβριος 2011

«Ενέργεια: Επενδύσεις σε ένα νέο τοπίο», που διοργανώθηκε την Πέμπτη 7 Ιουλίου από το οικονομικό-επενδυτικό περιοδικό «ΧΡΗΜΑ» και τα «Moneyconferences» στο ξενοδοχείο Intercontinental. Ένα ακόμα σημαντικό συμπέρασμα ήταν ότι, λόγω της δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας, οι χρηματοδοτήσεις των έργων γίνονται πιο επιλεκτικά και η ποσοστιαία συνδρομή των τραπεζών αναμένεται να είναι μικρότερη, ενώ θα ενισχύονται έργα για τα οποία υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό ιδίων κεφαλαίων από την πλευρά του επενδυτή.

To συγκεκριμένο συνέδριο, που τέθηκε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, καθώς επίσης και του «Invest in Greece», πραγματοποιήθηκε επίσης με τη συνεργασία της αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής

energy money

conference 2011 event

Επιτροπής στην Ελλάδα, του γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Αθήνα, αλλά και του συνόλου των φορέων που εκπροσωπούν τους επιμέρους τομείς της ενέργειας. Στο φόρουμ, πέρα από την ηγεσία του ΥΠΕΚΑ, τους εκπροσώπους της Ε.Ε., τους εκπροσώπους των τραπεζών και των περιφερειών, συμμετείχαν ως ομιλητές ή ως πάνελιστ, πάνω από 70 εκπρόσωποι των κορυφαίων ελληνικών και ξένων επιχειρηματικών ομίλων που επενδύουν σήμερα σε όλους τους τομείς της ενέργειας. ΜΙΑ «ΚΑΥΤΗ» ΘΕΜΑΤΟΛΟΓΙΑ Ο λογαριασμός του τέλους ΑΠΕ, οι νέες διατάξεις του ν.3851/2010 που αφορούν την τιμολόγηση της ενέργειας που πα-

✒

Επεξεργασία συμπερασμάτων: Άντα Σεϊμανίδη

✒

Ρεπορτάζ: Γιώργος Καλούμενος, Βίκυ Γερασίμου

ράγεται από ΑΠΕ, η διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης τρίτων στα δίκτυα, οι προϋποθέσεις επιτάχυνσης της αξιοποίησης του αιολικού δυναμικού στα νησιά, η χρηματοδότηση και η προοπτική ξένων επενδύσεων στο χώρο, η ραγδαία άνοδος των επενδύσεων στα φωτοβολταϊκά, τα οικονομικά μεγέθη και οι στρατηγικές κινήσεις των περίπου 100 επιχειρήσεων του κλάδου, η προοπτική εξαγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, αλλά και η προοπτική αύξησης των εξαγορών και των συγχωνεύσεων στον τομέα των ΑΠΕ στην Ελλάδα το 2011 και το 2012, οι νέες προοπτικές για τη βιομάζα και τη γεωθερμία και η καύση απορριμμάτων με ενεργειακή αξιοποίηση ήταν ανάμεσα στα βασικά θέματα που συζητήθηκαν κατά τη διάρκεια των επιμέρους θεματικών των πάνελ της ενότητας. ΧΡΗΜΑ 47

Χ αφιέρωμα ~ Energy Money Conference 2011

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΧΑΒΙΑΡΟΠΟΥΛΟΣ

σκονται εξάλλου αιολικά πάρκα ισχύος περίπου 300 MW, τα οποία θα λειτουργήσουν μέσα στο 2011 και ο προϋπολογισμός τους αγγίζει τα 450 εκατ. ευρώ. Συνολικά, οι επενδύσεις που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με τις ΑΠΕ εντός του 2011 θα ανέλθουν στα 1.350 εκατ. ευρώ.

ΑΠΕ ΥΠΕΚΑ

Οι στόχοι παραμένουν φιλόδοξοι Στην ομιλία του, κατά την έναρξη του πρώτου πάνελ της ενότητας με θέμα «Το επόμενο βήμα στην αιολική ενέργεια», ο κ. Παναγιώτης Χαβιαρόπουλος, Διευθυντής της Υπηρεσίας ΑΠΕ του ΥΠΕΚΑ, αναφέρθηκε αναλυτικά στους στόχους του Εθνικού Σχεδίου Δράσης 2010-2020 για τις ΑΠΕ, που παρουσιάστηκε το 2010 και αποτελεί ένα φιλόδοξο σχέδιο που αποβλέπει στην αναμόρφωση του ενεργειακού μίγματος της χώρας, προκειμένου να ικανοποιηθούν οι δεσμευτικοί στόχοι του 2020 για τις ΑΠΕ (επίπεδο διείσδυσης: 40% ηλεκτρισμός, 20% θερμότητα και 10% μεταφορές). Σημαντική θα είναι και η συμμετοχή των λοιπών ΑΠΕ, όπως η βιομάζα, η γεωθερμική και η ηλιακή ενέργεια. Οι συνολικές επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα μέσα στην επόμενη δεκαετία εκτιμώνται στα 22,2 δισ. ευρώ, με εκτιμώμενες καθ’ έτος επενδύσεις της τάξης των 2 δισ. ευρώ. Από τις επενδύσεις αυτές, ένα ποσό, της τάξης των 16,5 δισ., θα κατευθυνθούν σε νέες εγκαταστάσεις ΑΠΕ, το 1,6 στην αντλιοταμίευση που θα υποστηρίξει τη μεταβαλλόμενη παραγωγή των ΑΠΕ, το 1,1 δισ. στην ηλιακή θέρμανση/ψύξη και 0,5 δισ. στα έργα βιομάζας και βιοαερίου.

ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ «ΚΑΘΑΡΟΥ» ΑΝΘΡΑΚΑ Στις τεχνολογίες ορυκτών καυσίμων η χώρα θα επενδύσει 2,1 δισ. ευρώ για νέα ισχύ «καθαρού άνθρακα», ενώ 3,3 δισ. θα επενδυθούν σε μονάδες φυσικού αερίου. Το 2011 οι επενδύσεις θα προέλθουν από δύο κυρίως τεχνολογίες ηλεκτροπαραγωγής, τα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά, καθώς και από τα απαραίτητα έργα αναβάθμισης του συστήματος μεταφοράς και δικτύων διανομής. Σε ό,τι αφορά ειδικά τα φωτοβολταϊκά, αναμένεται, μέχρι το τέλος του 2011, να εγκατασταθούν επιπλέον 200 MW. Υπό κατασκευή βρί☛

AΠΟΛΥΤΑ ΕΦΙΚΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΞΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΑΠΟ ΑΠΕ ΠΡΟΣ ΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣ ΑΛΛΕΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΧΩΡΕΣ, ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ ΟΤΙ ΘΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΧΘΕΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΕΝΑ ΠΙΟ ΕΥΕΛΙΚΤΟ, ΚΑΙ ΜΕ ΛΙΓΟΤΕΡΗ ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΑ, ΚΡΑΤΟΣ

48 Σεπτέμβριος 2011

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΠΑΣΤΑΜΑΤΙΟΥ ΕΛΕΤΑΕΝ

Διπλάσια τα αιολικά Στο χαιρετισμό που, από τη δική του πλευρά, απηύθυνε ο κ. Παναγιώτης Παπασταματίου, πρόεδρος του Δ.Σ. της ΕΛΕΤΑΕΝ, ανέφερε ότι ο μέσος όρος εγκαταστάσεως αιολικών πάρκων στην Ελλάδα έχει διπλασιαστεί. Οι επενδύσεις μάλιστα αιολικών πάρκων που υλοποιούνται αυτή την περίοδο αναμένεται να οδηγήσουν τη συνολική ισχύ των εγκαταστάσεων που θα συνδεθούν στο σύστημα το 2011 στα 350 MW, με συνολικό ύψος επενδύσεων άνω των 500 εκατ. ευρώ. Σε σχέση με το επιχείρημα ότι οι ΑΠΕ είναι ένα είδος «ακριβής» ανάπτυξης, που δεν μπορεί να προωθείται εν μέσω οικονομικής κρίσης, ο κ. Παπασταματίου επέμεινε στις άμεσης επικαιρότητας προτάσεις του ΕΛΕΤΑΕΝ, να υπάρχει επαρκής εγγύηση των συμβάσεων πώλησης ενέργειας και ορθή αποτίμηση του ειδικού τέλους ΑΠΕ, που σήμερα είναι τεχνητά υπερτιμημένο σε βάρος των καταναλωτών και των ΑΠΕ. Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε επίσης στην καθαρότητα των κανόνων, που είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την υγιή επιχειρηματικότητα και συνδέεται με ζητήματα γραφειοκρατίας και διαφάνειας, επισημαίνοντας την ανάγκη: πρώτον, να επιλυθούν τα χρόνια και γνωστά προβλήματα της αδειοδοτικής διαδικασίας και δεύτερον, να επιταχυνθεί η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και να εφαρμοσθεί τίμιος και διαφανής ανταγωνισμός καυσίμων και μορφών ενέργειας.

M. KNAPP

ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ

Από τη δική του πλευρά, ο κ. Martin Knapp, Γενικός Διευθυντής του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου, στο χαιρετισμό που απηύθυνε, τόνισε ότι οι ΑΠΕ θα παίξουν αποφασιστικό ρόλο στην οικονομία, ενόψει μάλιστα και του σχεδίου για την ανάπτυξη των εξαγωγών ενέργειας από φωτοβολταϊκά στην Κεντρική Ευρώπη. Ιδιαίτερα αναφέρθηκε στις προωθητικές ενέργειες του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου σχετικά με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ειδικότερα στο διαδικτυακό τόπο (www.renewablesb2b.com) που έχει δημιουργήσει το Επιμελητήριο και αποτελεί τη μεγαλύτερη επιχειρησιακή πλατφόρμα στο χώρο των ΑΠΕ, περιλαμβάνοντας δύο βασικές ενότητες: α) το «πάντρεμα» των επιχειρήσεων και β) τις ΑΠΕ

∼ ΠΑΝΕΛ Γ1 ∼

Το επόμενο βήμα στην αιολική ενέργεια

Από αριστερά στην φωτογραφία οι ομιλητές: κ. Α. Τσαντίλας, Γενικός Διευθυντής Ενέργειας, Rokas Renewables, Δρ. Ι. Τσιπουρίδης, Διευθύνων Σύμβουλος, ΔΕΗ Ανανεώσιμες, κ. Ι. Εμίρης, Διευθυντής Διεύθυνσης Επενδυτικής Τραπεζικής, Alpha Bank, Συντονιστής του πάνελ: κ. Θ. Παναγούλης, δημοσιογράφος, «Ο Κόσμος του Επενδυτή», κ. Β. Σπηλιωτόπουλος, Γενικός Διευθυντής, Γκαμέσα Ενεργειακή Ελλάς, κ. Εμ. Μαραγκουδάκης, Διευθύνων Σύμβουλος, Τέρνα Ενεργειακή

στην Ελλάδα. Η πλατφόρμα καλύπτει, μεταξύ άλλων, τους τομείς της ηλιακής, αιολικής και υδροηλεκτρικής ενέργειας, της γεωθερμίας, της βιοενέργειας και της εξοικονόμησης ενέργειας με μια ευρεία γκάμα εξειδικευμένων πληροφοριών. Η δομή της πλατφόρμας, με τη διαφοροποίησή της σε «πύλη» πληροφόρησης και σε τόπο ηλεκτρονικής αγοράς, προσφέρει σε επιχειρήσεις με εξαγωγικό ή εισαγωγικό προσανατολισμό ένα εντελώς νέο εργαλείο για τη διευκόλυνση των διεθνών εμπορικών συναλλαγών.

ΠΑΝΕΛ Στη συζήτηση που ακολούθησε, με θέμα «Το επόμενο βήμα στην αιολική ενέργεια», συμμετείχαν οι κ.κ. Αθανάσιος Τσαντίλας, Γενικός Διευθυντής Ενέργειας της «Rokas Renewables», Εμμανουήλ Μαραγκουδάκης, Διευθύνων Σύμβουλος της «Τέρνα Ενεργειακή», Δρ. Γιάννης Τσιπουρίδης, Διευθύνων Σύμβουλος της «ΔΕΗ Ανανεώσιμες», Βασίλης Σπηλιωτόπουλος, Γενικός Διευθυντής της «Gamesa Ενεργειακή Ελλάς» και Ιωάννης Εμίρης, Διευθυντής της Διεύθυνσης Επενδυτικής Τραπεζικής της «Alpha Bank».

☛

ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΥΠΟ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΤΕΛΟΥΣ ΑΠΕ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΓΓΥΗΜΕΝΕΣ ΤΙΜΕΣ ΤΩΝ ΑΠΕ ΟΙ ΕΠΕΝΔΥΤΕΣ ΕΠΕΣΗΜΑΝΑΝ ΟΤΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΤΟ ΤΑΧΥΤΕΡΟ ΔΥΝΑΤΟΝ ΝΑ ΑΝΟΙΞΕΙ ΤΑ ΧΑΡΤΙΑ ΤΗΣ, ΝΑ ΛΑΒΕΙ ΤΙΣ ΟΡΙΣΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΝΑ ΞΕΚΑΘΑΡΙΣΕΙ ΤΟ ΤΟΠΙΟ

Γ. ΤΣΙΠΟΥΡΙΔΗΣ

ΔΕΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ

Τα αιολικά δεν είναι ακριβά

Β. ΣΠΗΛΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ GAMESA ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ

Σημαντική η βοήθεια του επενδυτικού νόμου Ιδιαίτερη έμφαση απέδωσε στα οφέλη που προκύπτουν για την οικονομία από τα αιολικά πάρκα ο κ. Βασίλης Σπηλιωτόπουλος, Γενικός Διευθυντής της «Gamesa Ενεργειακή Ελλάς», όπως η δημιουργία θέσεων εργασίας και η απόδοση του ΦΠΑ, τονίζοντας ότι υπάρχει ισχυρή προστιθέμενη αξία από την ανάπτυξη των αιολικών πάρκων. Παράγοντες που παίζουν σημαντικό ρόλο ως προς την ανάπτυξή τους είναι η ειδική βοήθεια μέσω του επενδυτικού νόμου, η κρίσιμη μάζα επενδύσεων, αλλά και η οικονομική αστάθεια.

Ο Δρ. Γιάννης Τσιπουρίδης επεσήμανε, από την πλευρά του, ότι τα αιολικά πάρκα δεν αποτελούν ακριβή μορφή ενέργειας, αλλά αντίθετα έχουν να προσφέρουν πολλά σε επίπεδο συγκράτησης του οικονομικού και του κοινωνικο-περιβαλλοντικού κόστους της παραγωγής ενέργειας. Υπενθύμισε ότι το 2013 η χώρα θα κληθεί να καταβάλει περίπου 1 δισ. ευρώ το χρόνο για δικαιώματα ρύπων για να προσθέσει ότι οι ΑΠΕ έρχονται να υποκαταστήσουν σταδιακά το λιγνίτη και να περιορίσουν τις υποχρεώσεις μας. Δεδομένου του ότι το τέλος στους λογαριασμούς της ΔΕΗ πηγαίνει για την αποπληρωμή των ΑΠΕ, όταν η τιμή τους είναι υψηλότερη από την οριακή τιμή του συστήματος, στο μέλλον η «ψαλίδα» θα κλείσει. Όσον αφορά τη δυνατότητα του ηλεκτρικού δικτύου να «αντέξει» 40% ρεύμα από ΑΠΕ, αυτή είναι εφικτή με την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει κάποιος χρόνος, καλύτερες διασυνδέσεις, καταμερισμός και κάποιας μορφής αποθήκευση της ενέργειας όπως η αντλιοταμίευση. ΧΡΗΜΑ 49

Χ αφιέρωμα ~ Energy Money Conference 2011 ☛

ΟΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΠΙΟ ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΑ ΚΑΙ Η ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΜΙΚΡΟΤΕΡΗ, ΕΝΩ ΘΑ ΕΝΙΣΧΥΟΝΤΑΙ ΕΡΓΑ ΓΙΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΕΝΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΙΔΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΕΠΕΝΔΥΤΗ

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΝΤΙΛΑΣ

στην Ελλάδα γίνεται με βάση το λιγνίτη, χωρίς όμως να υπολογίζεται το κόστος των ρύπων και το κόστος του καυσίμου. Σε περίπτωση μάλιστα που δεν είχε μεσολαβήσει η κρίση, η οποία άλλαξε τα δεδομένα της ζήτησης, η σχετική ταρίφα θα ήταν πολύ κοντά στην τιμή του συστήματος. Αναφερόμενος, εξάλλου, στο χρηματοδοτικό μοντέλο «επενδυτής-τράπεζα», τόνισε ότι στην παρούσα φάση αυτό είναι πεπερασμένο, καθώς στα νέα μοντέλα που υιοθετούνται στο εξωτερικό συμμετέχει στην επένδυση και το κράτος, βάσει ειδικής νομοθεσίας. Συγκεκριμένα, σε άλλες χώρες έχει θεσπιστεί ειδική νομοθεσία φορολογικών κινήτρων, η οποία προβλέπει τη διακίνηση κεφαλαίων στο εσωτερικό ενός ομίλου, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για επενδύσεις. Προσφέρεται δε η δυνατότητα να μεταφερθούν οι φορολογικές απαλλαγές και σε άλλη εταιρεία του ίδιου ομίλου, που θα πάρει χρηματοδότηση για νέα έργα. Ο κ. Μαραγκουδάκης, πάντως, επέμεινε ιδιαίτερα στο ισχυρό επενδυτικό ενδιαφέρον που μπορεί να προσελκύσει ο τομέας, παρά τα νομοθετικά εμπόδια που υπήρξαν σε συγκεκριμένες κατηγορίες σημαντικών επενδύσεων ΑΠΕ με μεγάλη εγχώρια προστιθέμενη αξία.

ROKAS RENEWABLES

Περιφερειακό εισόδημα, το 40% της αξίας του αιολικού Κατά τη δική του παρέμβαση ο κ. Αθανάσιος Τσαντίλας, Γενικός Διευθυντής Ενέργειας της «Rokas Renewables», ανέφερε ότι το 30-40% της αξίας ενός τυπικού αιολικού πάρκου παραμένει στην ελληνική αγορά και αποτελεί περιφερειακό εισόδημα. Επίσης, ο βασικός εξοπλισμός και η ανεμογεννήτρια μπορούν να κατασκευαστούν στην Ελλάδα, όπως και άλλα τμήματα των αιολικών πάρκων με σημαντική προστιθέμενη αξία, απαιτείται όμως μια κρίσιμη μάζα παραγωγής, προκειμένου να γίνει δυνατή η αξιοποίηση των τμημάτων αυτών από τους επενδυτές. Σε σχέση με τις υπάρχουσες δυσκολίες χρηματοδότησης των μεγάλων επενδυτικών πρότζεκτ, από πλευράς ελληνικών τραπεζών, ο κ. Τσαντίλας διευκρίνισε ότι η χρηματοδότηση της «Rokas Renewables» δεν επηρεάζεται, καθώς η χρηματοδότηση προέρχεται εξολοκλήρου από τη μητρική εταιρεία (ισπανική Iberdrola) και από τράπεζες του εξωτερικού. Διατύπωσε επίσης την εκτίμηση ότι, εφόσον η επιχειρούμενη σήμερα αποσυμφόρηση και απλοποίηση της αδειοδοτικής διαδικασίας επιτευχθεί άμεσα, σημαντικά επενδυτικά σχέδια θα μπουν αμέσως στη φάση της υλοποίησης.

ΕΜ. ΜΑΡΑΓΚΟΥΔΑΚΗΣ ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ

Νέο μοντέλο συμμετοχής Ο κ. Εμμανουήλ Μαραγκουδάκης, Διευθύνων Σύμβουλος της «Τέρνα Ενεργειακή», αναφερόμενος στο μύθο του ακριβού κόστους των ΑΠΕ, υπενθύμισε ότι η σύγκριση των τιμών για την αιολική ενέργεια 50 Σεπτέμβριος 2011

ΙΩΑΝΝΗΣ ΕΜΙΡΗΣ ALPHA BANK

Θα βελτιωθεί η χρηματοδοτική ροή προς την ενέργεια Από τη δική του τέλος πλευρά, ο κ. Ιωάννης Εμίρης, Διευθυντής της Διεύθυνσης Επενδυτικής Τραπεζικής της Alpha Bank, αναφερόμενος στην έλλειψη ρευστότητας και τις ώριμες επενδύσεις που πρέπει να χρηματοδοτηθούν, δήλωσε ότι τελικά τα προβλήματα χρηματοδότησης της Ελλάδας θα επιλυθούν και ο τραπεζικός κλάδος θα βελτιώσει τη χρηματική ροή προς τον τομέα της ενέργειας. Σημαντικός θα είναι πάντως σε κάθε περίπτωση και ο ρόλος των ξένων εταιρειών που μπορούν να φέρουν «φρέσκα» κεφάλαια από τις μητρικές τους εταιρείες, όπως επίσης της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, αλλά και του νέου χρηματοδοτικού εργαλείου ECS. ☛

ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΥΠΑΡΧΟΥΣΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΑΠΟ ΠΛΕΥΡΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΤΖΕΚΤΣ Ο Κ. ΤΣΑΝΤΙΛΑΣ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕ ΟΤΙ Η ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ROKAS RENEWABLES ΔΕΝ ΕΠΗΡΕΑΖΕΤΑΙ, ΚΑΘΩΣ Η ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΠΡΟΕΡΧΕΤΑΙ ΕΞΟΛΟΚΛΗΡΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΗΤΕΡΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ( ΙΣΠΑΝΙΚΗ IBERDROLA) ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ.

ΦΙΛΟΔΟΞΟΙ OI ΣΤΟΧΟΙ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΤΩΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ

Δ

εν θα πρέπει πλέον να τίθενται στόχοι για την αγορά των φωτοβολταϊκών λαμβάνοντας υπόψη μόνο τις εγχώριες ανάγκες σε κατανάλωση ρεύματος, αλλά και τις δυνατότητες τροφοδοσίας της υπόλοιπης Ευρώπης. Αυτό ήταν το βασικό συμπέρασμα από τις τοποθετήσεις που έγιναν κατά τη διάρκεια του συνεδρίου στο πλαίσιο της ενότητας για τα φωτοβολταϊκά. Όπως ξεκάθαρα τονίστηκε, η προοπτική της συγκεκριμένης αγοράς για τα επόμενα 3-4 χρόνια είναι καλή και, με τα σημερινά δεδομένα, αναμένεται ότι θα επιτευχθεί ο στόχος για το 2015. Για την περαιτέρω ανάπτυξη της αγοράς, ο στόχος για το 2020 θα πρέπει να αναπροσαρμοστεί προς τα πάνω, αλλιώς η αγορά θα οδηγηθεί σε συρρίκνωση μετά από 4 χρόνια. Η προοπτική που διανοίγεται άμεσα για την Ελλάδα, σε συνδυασμό με τη γνωστή πρόταση Σόιμπλε, να γίνει η χώρα παραγωγός «πράσινης» ενέργειας από φωτοβολταϊκά και να τροφοδοτήσει και την υπόλοιπη Ευρώπη, δημιουργεί νέες δυνατότητες και με αυτό το πρίσμα οι νέοι στόχοι που θα τεθούν, θα πρέπει να λάβουν υπόψη και τις δυνατότητες εξαγωγών ρεύματος. Αυτή η θεώρηση γίνεται ακόμα πιο ελκυστική, αν λάβει κανείς υπόψη του τις υποδομές που έχουν δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα για την παραγωγή φωτοβολταϊκών πλαισίων. Ήδη είναι σε πλήρη λειτουργία 5 μονάδες παραγωγής, που με την αθροιστική τους δυναμικότητα μπορούν να καλύψουν τις σημερινές ανάγκες της ελληνικής αγοράς. Πρόκειται για σύγχρονες επενδύσεις που ξεπερνούν το μισό δισ. ευρώ και δεν έχουν τίποτα να «ζηλέψουν» από τους Ευρωπαίους ανταγωνιστές. Η βιομηχανία έχει δημιουργήσει τα τελευταία χρόνια περίπου 700 θέσεις εργασίας, ενώ συνολικά ο κλάδος στην Ελλάδα απασχολεί πάνω από 5.000 άτομα (στην παραγωγή, μελέτη, εγκατάσταση, εμπορία, συντήρηση φωτοβολταϊκού εξοπλισμού κ.λπ.), νούμερο που συνεχώς αυξάνεται.

ΔΡ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΖΑΧΑΡΙΟΥ

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ

Προσοχή στις εγγυημένες τιμές Από τη δική του πλευρά, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εταρειών Φωτοβολταϊκών κ. Αλέξανδρος Ζαχαρίου, χαιρετίζοντας την ενότητα για τις επενδύσεις στα φωτοβολταϊκά, σε σχέση με τις εγγυημένες τιμές, τόνισε ότι αυτές είναι εγγυημένες για 20 χρόνια και οποιαδήποτε ενδεχόμενη μελλοντική αλλαγή θα αφορά μόνο νέες συμβάσεις (επενδύσεις), όπως έχει επανειλημμένως επιβεβαιώσει ο εκάστοτε υπουργός ΠΕΚΑ. Οτιδήποτε άλλο θα ήταν καταστροφικό για το επενδυτικό περιβάλλον και θα δημιουργούσε κλίμα αβεβαιότητας, το οποίο θα οδηγούσε σε «πάγωμα» της αγοράς. Υπενθύμισε επίσης ότι

τα πρώτα ουσιαστικά κίνητρα για την εγκατάσταση διασυνδεδεμένων φωτοβολταϊκών συστημάτων στην Ελλάδα δόθηκαν το 2006, όπου, με το νόμο 3468, είχε κανείς τη δυνατότητα πώλησης του ρεύματος προς το δίκτυο σε ειδική τιμή. Η εξέλιξη των τιμών αυτών αναπροσαρμόστηκε στις αρχές του 2009 (Ν. 3734), ενσωματώνοντας μια σταδιακή αποκλιμάκωση, που λαμβάνει υπόψη την προσδοκώμενη μείωση του κόστους του εξοπλισμού φωτοβολταϊκών στο μέλλον. Αυτά τα κίνητρα είναι απαραίτητα για την επίτευξη και των εθνικών στόχων, για τους οποίους έχει δεσμευτεί η χώρα απέναντι στην Ε.Ε.: 2200 MWp φωτοβολταϊκών μέχρι το 2020 με έναν ενδιάμεσο στόχο για 1500 MWp στο τέλος του 2014, μοιρασμένα μεταξύ αγροτών και λοιπών επενδυτών. Σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη της αγοράς, επεσήμανε ότι, ενώ τα πρώτα χρόνια εφαρμογής του νόμου του 2006 η εξέλιξη ήταν εξαιρετικά αργή, κυρίως λόγω γραφειοκρατικών προβλημάτων, μετά από διορθώσεις του θεσμικού πλαισίου, για τις οποίες έκανε σημαντικές παρεμβάσεις ο ΣΕΦ, φτάσαμε σε μια υγιή, εκθετική ανάπτυξη της αγοράς την τελευταία διετία. Σήμερα έχουμε ξεπεράσει τα 310 MWp συνολικής εγκατεστημένης ισχύος, σε όλη την γκάμα συστημάτων από οικιακά και εμπορικά συστήματα σε στέγες, μέχρι μεγάλες μονάδες παραγωγής επί εδάφους.

Η ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΩΝ ΟΙΚΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Μάλιστα, τα μικρά οικιακά κερδίζουν συνεχώς έδαφος, καθώς αποτελούν μια πολύ ελκυστική επένδυση για κάθε ιδιώτη, όπως και τα συστήματα άνω των 150 kWp, καθώς αιτήσεις του 2007/2008 «ωριμάζουν» και υλοποιούνται. Παρόλα αυτά, η κατηγορία των μεσαίου μεγέθους φωτοβολταϊκών παραμένει η μεγαλύτερη στην ελληνική αγορά, καθώς, στο ξεκίνημα της αγοράς, αυτά τα συστήματα είχαν απλούστερη αδειοδοτική διαδικασία, ενώ σήμερα οι περισσότερες εγκαταστάσεις στα νησιά εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία. ☛

Η ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΠΟΥ ΔΙΑΝΟΙΓΕΤΑΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ Η ΧΩΡΑ ΠΑΡΑΓΩΓΟΣ “ΠΡΑΣΙΝΗΣ” ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΠΟ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΚΑΙ ΝΑ ΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΕΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΠΟΛΟΙΠΗ ΕΥΡΩΠΗ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΝΕΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΜΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΠΡΙΣΜΑ ΟΙ ΝΕΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΠΟΥ ΘΑ ΤΕΘΟΥΝ ΘΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΛΑΒΟΥΝ ΥΠΟΨΗ ΚΑΙ ΤΙΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΡΕΥΜΑΤΟΣ ΧΡΗΜΑ 51

Χ αφιέρωμα ~ Energy Money Conference 2011 ☛

Η ΔΥΣΜΕΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΥΓΚΥΡΙΑ ΔΕΝ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΑΦΗΣΕΙ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΛΑΔΟ ΤΩΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ ΑΝΕΠΗΡΕΑΣΤΟ, ΜΕ ΤΙΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΝΑ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΠΙΟ ΔΥΣΚΟΛΑ, ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΠΙΟ ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΑ

για το «ξεκαθάρισμα» των αιτήσεων, η μακροπρόθεσμη προοπτική της επιδότησης της ηλιακής κιλοβατώρας (Feed in Tarrif) ήταν ανάμεσα στα θέματα που απασχόλησαν τους συμμετέχοντες κ.κ. Σωτήρη Κάπελλο, Διευθυντή Ανάπτυξης Φωτοβολταϊκών της «ΕΛΠΕ Ανανεώσιμες», κ. Ευρυπίδη Δοντά, Πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο της «Επίλεκτος Κλωστοϋφαντουργία», κ. Κωνσταντίνο Μαύρο, Διευθύνοντα Σύμβουλο της «Positive Energy».

Σ. ΚΑΠΕΛΛΟΣ

ΕΛΠΕ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ

Αύξηση της αποδοτικότητας των φωτοβολταϊκών Η δυναμική των οικιακών συστημάτων φαίνεται κι από το πλήθος των αιτημάτων που έχουν κατατεθεί και θα μπορούσαν να υλοποιηθούν πολύ σύντομα. Ήδη έχουμε ξεπεράσει τα 20 MWp εγκαταστάσεων, με μια μέση ισχύ ανά σύστημα στα 9 kWp, που σημαίνει ότι η πλειοψηφία των εγκαταστάσεων είναι κοντά στο μέγιστο επιτρεπτό όριο των 10 kWp. Αυτός ο τύπος των εγκαταστάσεων αναδεικνύει, με τον καλύτερο τρόπο, τα πλεονεκτήματα της τεχνολογίας, η οποία είναι η πλέον κατάλληλη για τη διάσπαρτη και αποκεντρωμένη παραγωγή ενέργειας, ενισχύοντας έτσι το δίκτυο. Σε μια περίοδο που η ανάγκη για οικονομική ανάπτυξη και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας είναι μεγαλύτερη από ποτέ, ενώ το κόστος και η περιβαλλοντική επιβάρυνση συμβατικών πηγών ενέργειας αποδεικνύεται όλο και πιο δυσβάσταχτη (βλ. διαρροή πλατφόρμας ΒΡ στον κόλπο του Μεξικού, ατύχημα Fukoshima κ.λπ.), είναι ξεκάθαρο ότι η επιλογή των φωτοβολταϊκών μόνο οφέλη μπορεί να φέρει.

ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΙΚΡΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΑ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ Το επίμαχο θέμα της χρηματοδότησης των επενδύσεων και τα γραφειοκρατικά ζητήματα που σχετίζονται με την αδειοδότηση των φωτοβολταϊκών πάρκων αποτέλεσαν το επίκεντρο των τοποθετήσεων των συμμετεχόντων στο πάνελ με τίτλο «Οι μεγάλες και οι μικρές επενδύσεις στα φωτοβολταϊκά». Οι εξελίξεις στην ελληνική οικονομία και το πρόβλημα της χρηματοδότησης, οι εξαγορές μονάδων φωτοβολταϊκών και το ενδιαφέρον των ξένων εταιρειών, τα προβλήματα σύνδεσης με το δίκτυο, οι 7.500 φάκελοι που εκκρεμούν προς αξιολόγηση στον ΔΕΣΜΗΕ, οι όροι σύνδεσης με τη ΔΕΗ και τα κριτήρια

Από τη δική του πλευρά, ο κ. Κάπελλος δήλωσε, καταρχάς, αισιόδοξος για την προσεχή ανάπτυξη των φωτοβολταϊκών, καθώς ο ΣΕΦ αναμένει να εγκατασταθούν φέτος 200-300 MW στη χώρα μας, ως αποτέλεσμα του ισχυρού επενδυτικού ενδιαφέροντος και του νέου θεσμικού πλαισίου που ισχύει από πέρσι. Όπως τόνισε χαρακτηριστικά, στο μεγαλύτερο μέρος τους (52,5%), τα εγκατεστημένα φωτοβολταϊκά αφορούν έργα με ισχύ ανάμεσα στα 20 και 150 KW, ενώ πλέον αρχίζουν να επιταχύνονται και τα μικρά οικιακά συστήματα, εξασφαλίζοντας ένα κομμάτι της σχετικής πίτας. Σε κάθε όμως περίπτωση, κατά την εκτίμησή του, δύο είναι οι καθοριστικοί παράγοντες που θα επηρεάσουν την υλοποίηση των έργων στη συνέχεια: Ο πρώτος αφορά τα γραφειοκρατικά ζητήματα που σχετίζονται με την αδειοδότηση των φωτοβολταϊκών πάρκων και ο δεύτερος αφορά το επίμαχο θέμα της χρηματοδότησης των επενδύσεων, στο οποίο θα πρέπει άμεσα να βρεθούν λύσεις. Ο κ. Καπέλλος τόνισε επίσης ιδιαίτερα ότι οι τεχνολογικές εξελίξεις έχουν οδηγήσει σε μείωση του κόστους και σε αύξηση της αποδοτικότητας των φωτοβολταϊκών συστημάτων. Σύμφωνα μάλιστα με τις εκτιμήσεις, μέχρι το τέλος της τρέχουσας χρονιάς οι τιμές των φωτοβολταϊκών θα καταγράψουν μείωση της τάξεως του 30%.

Κ. ΜΑΥΡΟΣ

Θέμα χρηματοδότησης και διαφοροποίησης του μίγματος των επενδυτών: Ο κ. Μαύρος επεσήμανε, ανάμεσα σε άλλα, ότι η δυσμενής οικονομική συγκυρία δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστο και τον κλάδο των

∼ ΠΑΝΕΛ Γ2 ∼

Μεγάλες και Μικρές Επενδύσεις στα φωτοβολταϊκά

Από αριστερά στην φωτογραφία οι ομιλητές: κ. Κ. Μαύρος, Διευθύνων Σύμβουλος, Positive Energy, Συντονιστής του πάνελ: κ. Κ. Στούπας, δημοσιογράφος, Real News, κ. Σ. Καπέλλος, Διευθυντής Ανάπτυξης, ΕΛΠΕ Ανανεώσιμες, κ. Ε. Δοντάς, Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος, Επίλεκτος Κλωστοϋφαντουργία

52 Σεπτέμβριος 2011

φωτοβολταϊκών, με τις χρηματοδοτήσεις των έργων να γίνονται πιο δύσκολα, αλλά και πιο επιλεκτικά. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η ποσοστιαία συνδρομή των τραπεζών αναμένεται να είναι μικρότερη και να ενισχύονται έργα για τα οποία υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό ιδίων κεφαλαίων από την πλευρά του επενδυτή. Με αυτήν την έννοια, ενδέχεται να «χαθούν» κάποια έργα, κυρίως όμως ευκαιριακού χαρακτήρα. Βέβαια, παρά το γεγονός ότι και το 2010 ήταν μια εξαιρετικά δύσκολη χρονιά για την οικονομία μας, οι ελληνικές τράπεζες χρηματοδότησαν 150 νέα MWp, ενώ το πρώτο τρίμηνο του 2011 εγκαταστάθηκαν επίσης 70 νέα MWp, εξέλιξη που, κατά την εκτίμησή του, οδηγεί σε αισιοδοξία για μια αγορά, στο τέλος του 2011, της τάξεως των 250-280 ΜWp. Το μέγεθος αυτό θα αντιστοιχεί σε μία επιπλέον σημαντική αύξηση της αγοράς των φωτοβολταϊκών της τάξεως του 70-80%. Συνεπώς, δεν θα μπει «φρένο» στην ανάπτυξη της αγοράς, αλλά θα διαφοροποιηθεί το μίγμα των επενδυτών. Σε ό,τι αφορά τις ξένες επενδύσεις, με την προϋπόθεση ότι θα διασφαλιστεί πρώτα η σταθερότητα, θα υπάρξει και αλλαγή στο ενεργειακό μίγμα της χώρας.

Ε. ΔΟΝΤΑΣ

ΕΠΙΛΕΚΤΟΣ ΚΛΩΣΤΟΫΦΑΝΤΟΥΡΓΙΑ

Εφικτός ο στόχος των εξαγωγών ρεύματος Εφικτό χαρακτήρισε ο κ. Δοντάς τον στόχο να καταστεί η Ελλάδα ένα κέντρο εξαγωγών ενέργειας, με την προϋπόθεση ότι θα δημιουργηθεί ένα κράτος πιο ευέλικτο, το οποίο θα μπορέσει αφενός να δημιουργήσει άμεσα τις απαραίτητες υποδομές και αφετέρου να προσελκύσει ξένους επενδυτές, που δεν θα απογοητεύονται από τη γραφειοκρατία. Σημειώνεται ιδιαίτερα ότι η «Επίλεκτος Κλωστοϋφαντουργία» του κ. Δοντά, μέσω της θυγατρικής της Selected Volt AE, υλοποίησε το μεγαλύτερο φωτοβολταϊκό πάρκο (10 MW), όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και των Βαλκανίων, στην περιοχή των Φαρσάλων του Νομού Λαρίσης και δίπλα στις εγκαταστάσεις των εκκοκκιστηρίων και κλωστηρίων της μητρικής εταιρείας. Η συνολική παραγωγή ενέργειας ετησίως αναμένεται να ξεπερνάει τα 14 GWh και η ενεργειακή της απόδοση θα είναι αρκετή για να ηλεκτροδοτήσει μια πόλη με πληθυσμό 10.800 κατοίκων ή 3.730 νοικοκυριά. Τα έσοδα που περιμένει από το φωτοβολταϊκό πάρκο αναμένεται να είναι άνω των 5,5 εκατ. ετησίως.

ΝΙΚΟΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ

INTERNATIONAL LIFE ΑΕΓΑ

Από τη δική του πλευρά, ο κ. Ν. Παυλόπουλος, Διευθυντής Υποστήριξης Ειδικών & Μεγάλων Συνεργασιών της International Life ΑΕΓΑ, αναφέρθηκε στη δυνατότητα της ιδιωτικής ασφάλισης να καλύψει τους λειτουργικούς κινδύνους που μπορούν να προκαλέσουν ζημία σε έναν ιδιώτη ή μια επιχείρηση. Οι δυνατότητες προστασίας των ιδιωτών που επενδύουν σε φωτοβολταϊκά συστήματα καλύπτουν, ανάμεσα σε άλλα, την ανέγερση του έργου και την εγκατάσταση (καλύψεις πυρός, κινδύνου, γενικής αστικής ευθύνης κ.λπ.), τη λειτουργία (καλύψεις για μηχανικές βλάβες, απώλεια μικτών εσόδων, αστικών ευθυνών έναντι τρίτων κ.ά.), το μηχανολογικό εξοπλισμό, την περιουσία υπό φροντίδα (προαιρετικά), την απομάκρυνση ερειπίων κ.ά. Το κόστος της ασφάλισης εξαρτάται από το είδος της εγκατάστασης, το μέγεθος της επένδυσης και την επιλογή των παρεχόμενων καλύψεων, αλλά γενικά κυμαίνεται στο 0,2-0,4% της επένδυσης. H Interlife δραστηριοποιείται σε 3 χώρες, συνεργάζεται με τους μεγαλύτερους αντασφαλιστικούς φορείς και στηρίζει κάθε κίνηση που προσφέρει ανάπτυξη στην αγορά.

ΟΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ Στο δεύτερο εξάλλου μέρος του πάνελ, κατασκευαστές και προμηθευτές φωτοβολταϊκών συστημάτων κατέθεσαν τις δικές τους εμπειρίες και απόψεις σε σχέση με την ανάπτυξη του κλάδου. Με συνομιλητές τούς κ.κ. Χάρη Χρηστίδη, Γενικό Διευθυντή της SMA Hellas, Σοφοκλή Πιταροκoίλη, Γενικό Διευθυντή του Όμίλου SolarCells Hellas και Γιάννη Ζολώτα, Ενεργειακό Σύμβουλο, αναπτύχθηκαν οι εξαγωγικές προσπάθειες των Ελλήνων παραγωγών, αλλά και το έμπρακτο ενδιαφέρον των εταιρειών εξοπλισμού να στηρίξουν την αγορά φωτοβολταϊκών.

∼ ΠΑΝΕΛ Γ3 ∼

Φωτοβολταϊκά: Παραγωγοί & Κατασκευαστές

Από αριστερά στη φωτογραφία οι ομιλητές: κ. Σ. Πιταροκoίλης, Γενικός Διευθυντής, Όμιλος Solar-Cells Hellas, Συντονίστρια του πάνελ: κα Ά Σεϊμανίδη, δημοσιογράφος, περιοδικό «ΧΡΗΜΑ», κ. Χ. Χρηστίδης, Γενικός Διευθυντής, SMA Hellas, κ. Γ. Ζολώτας, Ενεργειακός Σύμβουλος ΧΡΗΜΑ 53

Χ αφιέρωμα ~ Energy Money Conference 2011

ΔΡ. ΚΩΣΤΑΣ ΔΑΝΙΗΛΙΔΗΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΜΕ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ

Ο καταλυτικός ρόλος του παραγωγού Από τη δική του πλευρά, ο πρόεδρος του ΣΠΕΦ (Σύνδεσμος Παραγωγών Ενέργειας με φωτοβολταϊκά), κ. Κώστας Δανιηλίδης, απευθύνοντας χαιρετισμό κατά την έναρξη του πάνελ, αναφέρθηκε στην ψυχολογία των επενδυτών που έχουν επενδύσει στα φωτοβολταϊκά εκατομμύρια ευρώ, «πέρασαν ξυστά» από το χείλος του γκρεμού, όταν κινδύνευσε να μειωθεί η επιδότηση σε μεσαίες και μεγάλες εγκαταστάσεις και σήμερα, έχοντας επενδύσει σε έργα που αδειοδοτήθηκαν πριν από 2-3 χρόνια, έρχονται αντιμέτωποι με την έλλειψη ρευστότητας από την πλευρά των τραπεζών. Από ό,τι φαίνεται δε ο ρόλος τους στην υλοποίηση νέων επενδύσεων είναι καταλυτικός, καθώς ο μόνος τρόπος προκειμένου αυτές να υλοποιηθούν, είναι να χρηματοδοτηθούν κατά 100% από την πλευρά του παραγωγού ή να υπάρξει σύμπραξη με ξένους ομίλους.

ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΟΓΕΡΑΚΗΣ

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ

Μια «πράσινη» τράπεζα επενδύσεων για τις ΑΠΕ Στην έλλειψη χρηματοδότησης στον τομέα των φωτοβολταϊκών αναφέρθηκε ιδιαιτέρως και ο κ. Καλογεράκης, επισημαίνοντας χαρακτηριστικά ότι έχουν κλείσει οι «στρόφιγγες» από τις τράπεζες ακόμα και για τα οικιακά φωτοβολταϊκά. Προκειμένου να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το πρόβλημα, πρότεινε να δημιουργηθεί μια «πράσινη» τράπεζα επενδύσεων των ΑΠΕ, διευκρινίζοντας ότι δεν είναι εφικτό να μιλάμε για ανάπτυξη της τάξης των 9,2 GW έως το 2020, χωρίς να γνωρίζουμε πώς θα χρηματοδοτηθεί αυτή. Σε ό,τι αφορά στο νέο αναπτυξιακό νόμο, τόνισε ότι πρέπει να ξεκινήσει η συζήτηση για την επανένταξη στο νόμο αυτό των φωτοβολταϊκών. Σε σχέση με την πολυσυζητημένη επιβάρυνση του τέλος των ΑΠΕ, τόνισε ότι χρεώνεται μεν σαν ειδικό τέλος, αλλά αφορά μόνο στο 40%. Η επιβάρυνση όμως στο τιμολόγιο του καταναλωτή στα επόμενα χρόνια θα είναι μόνο 3,3%.

ΣΟΦΟΚΛΗΣ ΠΙΤΑΡΟΚΟΙΛΗΣ SOLAR-CELLS HELLAS

Πάνω από το 70% της επένδυσης το κόστος κατασκευής Από τη δική του πλευρά ο κ. Σοφοκλής Πιταροκoίλης, Γενικός Δι-

ευθυντής του ομίλου Solar-Cells Hellas, αναφερόμενος στα στοιχεία που πρέπει κανείς να προσέξει για να οδηγηθεί στην επιτυχημένη υλοποίηση και σωστή λειτουργία ενός φωτοβολταϊκού πάρκου και δεδομένου του ότι το κόστος κατασκευής αποτελεί πάνω από το 70% της επένδυσης, έδωσε έμφαση στα εξής τρία σημεία: Πρώτον, στους ποικίλους κίνδυνους, από τα χωματουργικά έως και τη διασύνδεση των πλαισίων που παρατηρούνται στα πρώτα στάδια υλοποίησης της κατασκευής. Δεύτερον, στην ποιότητα του εξοπλισμού, που πρέπει να είναι εξασφαλισμένη. Τρίτον, στη σημασία σε κάθε λεπτομέρεια, ακόμα και στον τρόπο διασύνδεσης των πλαισίων. Σε σχέση με το κόστος των φωτοβολταϊκών πλαισίων, ο κ. Πιταροκoίλης ανέφερε ότι τους τελευταίους μήνες έχει κατρακυλήσει, λόγω της αύξησης της απόδοσης, της αντικατάστασης του ασημιού από χαλκό στα ηλιακά κελιά και γενικά λόγω της τεχνολογικής προόδου.

ΧΑΡΗΣ ΧΡΗΣΤΙΔΗΣ SMA HELLAS

Έμφαση στο σωστό σχεδιασμό Ο κ. Χάρης Χρηστίδης, γενικός διευθυντής της SMA Hellas, αναφέρθηκε από την πλευρά του στη σημασία του σωστού σχεδιασμού για ένα φωτοβολταϊκό πάρκο, για να προσθέσει ότι ένα επιτυχημένο έργο φωτοβολταϊκών αρχίζει με τη βέλτιστη διαστασιολόγηση του συστήματος. Αναφέρθηκε επίσης στις υπάρχουσες δυνατότητες εξοικονόμησης πολύτιμου χρόνου για τους εγκαταστάτες και τους σχεδιαστές φωτοβολταϊκών συστημάτων με την υποστήριξη καινοτόμων λογιστικών, παρέχοντας παράλληλα σημαντικά δεδομένα σχεδιασμού. Στο ερώτημα κατά πόσο οι κατασκευαστές και οι προμηθευτές φωτοβολταϊκών συστημάτων και των τμημάτων τους είναι διατεθειμένοι, στη δύσκολη αυτή συγκυρία, να «χρηματοδοτήσουν» κατά κάποιο τρόπο τους πελάτες τους, προσφέροντας μεγαλύτερες χρονικές διευκολύνσεις πληρωμής ή ακόμα και δανεισμό, ο κ. Χρηστίδης παρατήρησε ότι καταβάλλεται μια τέτοια προσπάθεια από αρκετές εταιρείες του χώρου, προκειμένου να εξυπηρετήσουν τους πελάτες τους, αλλά ασφαλώς δεν επαρκεί, προκειμένου να καλύψει τις υπάρχουσες ανάγκες.

Γ. ΖΟΛΩΤΑΣ

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ

Το Bridgefinancing στους κατασκευαστές Σε σχέση με το κρίσιμο θέμα της χρηματοδότησης των επενδύσεων στον κλάδο, ο ενεργειακός σύμβουλος κ. Γ. Ζολώτας επεσήμανε ότι σε πολλές χώρες του εξωτερικού οι εταιρείες που κατασκευάζουν φωτοβολταϊκά πάρκα είναι συχνά και συνεπενδυτές. Αγοράζουν, στην ουσία, μερίδια στα πάρκα που κατασκευάζουν, αναλαμβάνοντας την ενδιάμεση χρηματοδότηση (Bridgefinance), καθώς, λόγω της έλλειψης ρευστότητας, οι τράπεζες εκταμιεύουν την πρώτη δόση του δανείου όταν το πάρκο έχει ήδη συνδεθεί. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να εφαρμοστεί ευρύτερα και στην Ελλάδα. Σε σχέση πάλι με το θέμα της εγγυημένης τιμής, επεσήμανε ότι τα σημερινά επίπεδα αντιπροσωπεύουν την αυξανόμενη αγορά και γι’ αυτό είναι λογικά. Σε περίπτωση όμως που η πολιτεία τη μειώσει, θα πρέπει το γρηγορότερο να υπάρξει ενημέρωση σχετικά με το αν η μείωση θα αφορά σημερινές ή προγενέστερες επενδύσεις».

*Οι ενότητες του συνεδρίου για τη βιομάζα και τη γεωθερμία, όπως επίσης και για την εξοικονόμηση ενέργειας, θα παρουσιαστούν αναλυτικά στο επόμενο τεύχος, του Οκτωβρίου.

54 Σεπτέμβριος 2011

Το συνέδριο τέλεσε υπό την αιγίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, καθώς, επίσης, και του Invest in Greece, με τη συνεργασία της ελληνικής αντιπροσωπείας της Ε.Ε. στην Ελλάδα και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και με την υποστήριξη των:

Silver Sponsors

Bronze Sponsors

Corporate ΟΝΟΜΑ Participations ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΤΙΤΛΟΣ ΤΙΤΛΟΣ

Academic Partner

Communication Partner

Carbon Neutral Sponsor

Print Sponsor

Supporter

Registration Sponsor

Communication Sponsors

ασφαλίζομαι

energy

money conference 2011

Πιστοποιητικό πλήρους αντιστάθμισης To Energy Money Conference 2011 έγινε Ανθρακικά Ουδέτερο Συνέδριο, (Πράσινο – Κλιματικά Ουδέτερο Συνέδριο).

ΧΡΗΜΑ 55

Χ συνέντευξη

ΠΕΙΡΑΙΩΣ WEALTH MANAGEMENT

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΑΝΤΖΩΡΗΣ Ο επικεφαλής πωλήσεων και προϊόντων, Κ. Μαντζώρης, παρουσιάζει τις επενδυτικές λύσεις που προσφέρει η Πειραιώς Wealth Management, οι οποίες λειτουργούν ως «ασπίδα» σε περιόδους κρίσης, όπως η σημερινή.

ΧΡΗΜΑ_Ποιες είναι οι επιπτώσεις της κρίσης στη λειτουργία του κλάδου της Διαχείρισης Περιουσίας - Wealth Management; ΚΩΝ. ΜΑΝΤΖΩΡΗΣ _Η οικονομική κρίση που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια έχει επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τον κλάδο της διαχείρισης περιουσίας. Οι επιπτώσεις αυτής της κρίσης θεωρώ ότι αποτυπώνονται σε δύο κυρίως επίπεδα: στην αλλαγή της επενδυτικής φιλοσοφίας των ιδιωτών πελατών, αλλά και στη μεταβολή των αξιών που αναζητούν από την τράπεζα που επιλέγουν να συνεργαστούν. Διανύουμε μια περίοδο υψηλής μεταβλητότητας, κατά την οποία τόσο η διάθεση για ανάληψη επενδυτικού κινδύνου όσο και ο χρονικός ορίζοντας έχουν μειωθεί σημαντικά, με αποτέλεσμα όχι μόνο η διαχείριση περιουσίας, αλλά κυρίως η επίτευξη των επενδυτικών και προσωπικών στόχων, να έχουν γίνει εξαιρετικά δύσκολες. Όταν η αγορά διακατέχεται από κλίμα αβεβαιότητας, οι επενδυτές χάνουν την προοπτική των μακροπρόθεσμων

56 Σεπτέμβριος 2011

επενδυτικών στόχων και στρέφονται προς τη λογική της συντήρησης - wealth preservation. Κύριος άξονας των επιλογών για τη διάρθρωση ενός επενδυτικού χαρτοφυλακίου αποτελεί για τους περισσότερους η προστασία του κεφαλαίου. Αυτή η παράμετρος μειώνει τη διαθεσιμότητα των επενδυτικών επιλογών, αλλοιώνει τη σωστή κατανομή και διασπορά και κατ’ επέκταση δεν επιτρέπει την προοπτική υψηλών αποδόσεων. Σε αυτό το τόσο ασταθές περιβάλλον, οι επενδυτές κρίνουν ως πιο σημαντικές αξίες για τη συνεργασία με το Wealth Management μιας τράπεζας την εμπιστοσύνη απέναντι στον επενδυτικό σύμβουλο, την περιεκτική επικοινωνία και την ποιότητα εξυπηρέτησης. Οι πελάτες αναζητούν ικανά και έμπειρα στελέχη, με γνώση των αγορών και των επενδυτικών κινδύνων, για να πορευτούν μαζί τους και να αντιμετωπίσουν τις οικονομικές «θύελλες». Η απόδοση του χαρτοφυλακίου και το κόστος των υπηρεσιών δεν αποτελούν πια τον πιο σημαντικό παράγοντα για μια συνεργασία που μπορεί να οδηγήσει δυνητικά σε αυτό που ορίζουμε ως συνολική συγκέντρωση περιουσίας – Total Wealth Management. Είναι δεδομένο το ότι στο χώρο της Διαχείρισης Περιουσίας ανταγωνιστικό πλεονέκτημα δημιουργεί η αντίληψη που βασίζεται στη δημιουργία μακροπρόθεσμων σχέσεων εμπιστοσύνης. Μια άλλη παράμετρος που πρέπει επίσης να αναφέρουμε είναι ότι σε αυτή τη νέα πραγματικότητα - όπου το αίσθημα της σιγουριάς και της ασφάλειας έχει μειωθεί δραματικά - οι πελάτες δίνουν ιδιαίτερο βάρος για την επιλογή της συνεργασίας τους στο μέγεθος και την αξία του τραπεζικού οργανισμού που έχουν απέ-

ναντί τους. Χαρακτηριστικά όπως η πιστοληπτική ικανότητα, η κεφαλαιακή επάρκεια και η ρευστότητα που, υπό άλλες συνθήκες, δεν θα ήταν καν θέμα συζήτησης, αποτελούν πια πρωταρχικό παράγοντα για την επιλογή του Private Bank και του διαχειριστή. Σε αυτές τις δύσκολες και πρωτόγνωρες συνθήκες, η Πειραιώς Wealth Management, αποτέλεσμα της στρατηγικής συμμαχίας μεταξύ της Τράπεζας Πειραιώς και της BNP Paribas Wealth Management, ανταποκρίνεται με επιτυχία, έχοντας δημιουργήσει ένα μοναδικό συνδυασμό ισχυρής εξειδίκευσης στην Ελλάδα, αλλά και διεθνούς τεχνογνωσίας. Η δυναμική της BNP Paribas, με παρουσία σε περισσότερες από 80 χώρες και περισσότερα από 250 δισ. ευρώ υπό διαχείριση σε επίπεδο wealth management παγκοσμίως, επιτρέπει στους πελάτες μας να έχουν πρόσβαση σε προϊόντα και υπηρεσίες διεθνούς επιπέδου, αλλά και ταυτόχρονα να νιώθουν το αίσθημα της ασφάλειας που μπορεί και προσδίδει η 1η τράπεζα σε υπηρεσίες wealth management στην Ευρώπη και ένας από τους 15 μεγαλύτερους τραπεζικούς οργανισμούς στον κόσμο σήμερα. Χ_Πώς διαχειρίζεστε τις νέες ανάγκες των πελατών που προκύπτουν από την κρίση; Κ.M._Στην Πειραιώς Wealth Management, οι ενέργειες και οι δράσεις μας κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης - και όχι μόνο - βασίζονται σε ένα πελατοκεντρικό μοντέλο που έχει ως μοναδικό στόχο να προσφέρει κατεύθυνση και προσανατολισμό στους διακεκριμένους πελάτες μας για την επίτευξη των προσωπικών τους στόχων. Το κριτήριο της επιτυχίας είναι για εμάς να κατανοήσουμε τις πραγματικές

ανάγκες όλων αυτών που μας εμπιστεύονται τη διαχείριση της περιουσίας τους και να μπορούμε να καταγράψουμε πώς οι ανάγκες αυτές μεταβάλλονται σε μια τέτοια δύσκολη περίοδο. Το «κλειδί» για να το πετύχουμε αυτό, αποτελεί η συστηματική εφαρμογή και ενεργή παρακολούθηση της διαδικασίας KYC – Know Υour Client (γνώρισε τον πελάτη σου). Μέσα από αυτή τη διαδικασία – που εφαρμόζουμε τόσο σε νέους όσο και στους υπάρχοντες πελάτες σε τακτά διαστήματα - είμαστε σε θέση να αντλούμε και να αξιολογούμε πληροφορίες που είναι εξαιρετικά σημαντικές, για να καταλήξουμε στην επενδυτική στρατηγική. Με μια αναλυτική συζήτηση και με διερευνητικές ερωτήσεις, αναδεικνύουμε τη μοναδικότητα του κάθε πελάτη και ταυτόχρονα συγκεντρώνουμε σημαντικά στοιχεία, όπως: ~ Την αποτύπωση της συνολικής περιουσιακής του διάρθρωσης ~ Τις ανάγκες ρευστότητας που έχει για το άμεσο μέλλον ~ Τις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες δανειακές υποχρεώσεις του ~ Την ανοχή του απέναντι στους επενδυτικούς κινδύνους – Risk profile ~ Τους προσωπικούς του στόχους για την περιουσία του ~ Το χρόνο που μπορεί να αφιερώσει για τη διαχείριση του χαρτοφυλακίου του Με αυτό τον τρόπο διασφαλίζουμε ότι οι επενδύσεις συμβαδίζουν πάντα με τους οικονομικούς στόχους των πελατών, αφού έχουμε τη δυνατότητα και την ευελιξία να μεταβάλλουμε τα χαρτοφυλάκια και να αναθεωρούμε τη στρατηγική ανάλογα με τις αλλαγές που συντελούνται στις προσωπικές υποχρεώσεις των πελατών μας.

στρατηγικής). Πρόκειται για ένα νέο μοντέλο συμβουλευτικής διαχείρισης περιουσίας, προσαρμοσμένο στο βαθμό ενασχόλησης των πελατών με μοναδικά προνόμια και παροχές. Πιο αναλυτικά, παρέχουμε στους πελάτες τη δυνατότητα της απευθείας επικοινωνίας με την ομάδα επενδύσεων, αποκλειστική πρόσβαση σε επενδυτικές αναλύσεις για την πορεία των αγορών, προγραμματισμένες ανά τακτά διαστήματα συναντήσεις για την ανασκόπηση του χαρτοφυλακίου τους, SMS alert με έκτακτες ενημερώσεις και ιδέες και βέβαια προνομιακή τιμολόγηση με σημαντικές εκπτώσεις σε ορισμένες κατηγορίες προμηθειών. Σε όλα αυτά προστίθενται και οι συμβουλευτικές υπηρεσίες επί φορολογικών θεμάτων (tax advisory), ακίνητης περιουσίας και τέχνης (art consulting), αλλά και η διακεκριμένη πιστωτική κάρτα Black Infinite Visa, με ένα από τα καλύτερα concierge services στον κόσμο, δημιουργώντας ένα πλήρες και σύγχρονο φάσμα υπηρεσιών, που καλύπτει πλήρως τις ανάγκες που προκύπτουν σε μια τόσο δύσκολη εποχή. Στην αναζήτηση των καλύτερων λύσεων στα νέα δεδομένα της αγοράς, έχουμε επίσης δημιουργήσει για τους πελάτες μας μια μοναδική προϊοντική βάση, στo πλαίσιo μιας πλατφόρμας ανοιχτής αρχιτεκτονικής (open architecture). Ένα από τα μεγάλα οφέλη της συνεργασίας με την BNP Paribas είναι η δυνατότητα πρόσβασης στην πλατφόρμα προϊόντων της που βρίσκεται στο Παρίσι. Με περισσότερα από 100 εξειδικευμένα στελέχη, είμαστε σε θέση να επικοινωνούμε καθημερινά στους πελάτες μας ιδέες που προστατεύουν το κεφάλαιο και ταυτόχρονα μπορούν και να καρπώνονται αποδόσεις σε συσχέτιση με την άνοδο των αγορών.

Χ_Ποιες επενδυτικές λύσεις τούς προτείνετε και πώς αυτές «απαντάνε» στις νέες συνθήκες; Κ.M._Κατανοώντας ότι οι ανάγκες των πελατών μας διαρκώς αυξάνονται, έχουμε διευρύνει τις υπηρεσίες μας πέρα από την παραδοσιακή λήψη και διαβίβαση εντολών. Ανεβαίνουμε ένα «σκαλί» πιο πάνω στη σχέση πελάτη και τράπεζας, βάζοντας στην καθημερινή επικοινωνία και τους investment specialists (επενδυτική ομάδα επενδύσεων και

Χ_Πώς διασφαλίζεται η ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρετε στους πελάτες σας; Κ.M._Η παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών αποτελεί για την Πειραιώς Wealth Management πρώτη προτεραιότητα. Ιδιαίτερα σε αυτήν την περίοδο αναλύουμε περισσότερο το βαθμό ικανοποίησης των πελατών μας, εφαρμόζοντας μια σειρά από εσωτερικές διαδικασίες παρακολούθησης. Πιο συγκεκριμένα, η διασφάλιση της υψηλής ποιότητας υπηρεσιών επιτυγχάνεται με τα παρακάτω:

Διαδικασία διαχείρισης παραπόνων (complaint management) Η Πειραιώς Wealth Management έχει θεσπίσει συγκεκριμένη διαδικασία καταγραφής και παρακολούθησης παραπόνων, με στόχο την άμεση επίλυση και διαχείριση των διαφορών που ανακύπτουν με τους πελάτες μας. Παράλληλα, έχουμε δημιουργήσει ειδική ηλεκτρονική διεύθυνση επικοινωνίας, ώστε η διοίκηση της εταιρείας να ενημερώνεται και να επεξεργάζεται συνολικά τα υποβαλλόμενα παραπόνα, ώστε να εξάγει συμπεράσματα αναφορικά με το επίπεδο ικανοποίησης των πελατών της. Εκπαίδευση και κατάρτιση επενδυτικών συμβούλων (training and knowledge management) Η επιτυχία στην ποιότητα των υπηρεσιών, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσεων, εξαρτάται από την ικανότητα προσαρμογής των επενδυτικών συμβούλων στο συνεχώς μεταβαλλόμενο γνωστικό περιβάλλον. Στο πλαίσιο αυτό, επενδύουμε στην εκπαίδευση/κατάρτιση των ανθρώπων μας, με στόχο την ανάπτυξη των ικανοτήτων τους και τη βελτίωση της απόδοσης και της αποτελεσματικότητάς τους. Το νέο μοντέλο εκπαίδευσης περιλαμβάνει, εκτός των μέχρι σήμερα γνωστών εκπαιδευτικών μεθόδων, μια εσωτερική βιβλιοθήκη διαχείρισης γνώσης (knowledge management database), με την οποία μεταφέρουμε επιπρόσθετης αξίας πληροφόρηση σε όλα τα τμήματα της εταιρείας, επιτυγχάνοντας ακόμα υψηλότερη ποιότητα υπηρεσιών. Κατηγοριοποίηση πελατών (client segmentation) Για την καλύτερη εξυπηρέτηση σε περιόδους αστάθειας, η Πειραιώς Wealth Management κρίνει ως απολύτως αναγκαία τη δυναμική κατηγοριοποίηση των πελατών της σε ομογενείς ομάδες, με βάση τα ειδικά χαρακτηριστικά τους. Με αυτό τον τρόπο, οι επενδυτικοί μας σύμβουλοι είναι σε θέση να υποστηρίξουν καλύτερα τις μεταβαλλόμενες ανάγκες τους, αλλά και να ταιριάξουν τις ανάγκες αυτές με τα κατάλληλα επενδυτικά προϊόντα. Η διαδικασία αυτή προσδίδει αξία στη σχέση με τον πελάτη και στην ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρουμε. Χ

ΧΡΗΜΑ 57

Χ

~ αφιέρωμα

Εξειδικευμένες ασφαλιστικές καλύψεις σε συνδυασμό με παραδοσιακά προϊόντα της ασφαλιστικής βιομηχανίας δημιουργούν σήμερα ένα σύνθετο και ασφαλές δίχτυ προστασίας για κάθε επιχείρηση

ΠΩΣ ΘΑ ΠΡΟΦΥΛΑΧΘΕΙΤΕ ΑΠΟ ΤΟΥΣ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ

Σ

✒

~

Από την Βίκυ Γερασίμου

το σύγχρονο οικονομικό περιβάλλον, η λειτουργία των επιχειρήσεων ενέχει πολλούς κινδύνους. Η αντιμετώπιση απροσδόκητων προβλημάτων σε μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι στο παρελθόν, έχει ως αποτέλεσμα η διαχείριση του επαγγελματικού και επιχειρηματικού κινδύνου να είναι περισσότερο επιβεβλημένη από ποτέ. Παράγοντες όπως η κατάργηση των συνόρων σε επίπεδο επικοινωνίας, κεφαλαίων, εταιρειών και καταναλωτών, ο δυναμικός ρόλος των Ενώσεων Καταναλωτών, που έχει συμβάλει σημαντικά στη διαμόρφωση του σύγχρονου καταναλωτή, ο οποίος γνωρίζει σε μεγάλο βαθμό τα δικαιώματά του και τα διεκδικεί, αλλά και η αυστηροποίηση του πλαισίου λειτουργίας των επιχειρήσεων από τις εποπτικές αρχές, εκθέτουν κάθε επιχείρηση σε κινδύνους πρωτόγνωρους και συχνά απρόβλεπτους. Ωστόσο, το επιχειρηματικό «τοπίο» δεν περιορίζεται μόνο στα προαναφερθέντα. Οι διοικήσεις των εταιρειών έρχονται αντιμέτωπες και με ένα μεγάλο σκόπελο, που καλούνται να διαχειριστούν με σύνεση, ορθό προγραμματισμό, αλλά και καινοτόμες δράσεις, την οικονομική ύφεση. Η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος, η έλλειψη ρευστότητας και οι αυξημένες υποχρεώσεις που έχουν οι επιχειρήσεις, δυσχεραίνουν ακόμα την κατάσταση. Μια ανασφάλιστη ζημιά, σε τέτοιες περιόδους, είναι πολύ πιθανό να οδηγήσει και σε πλήρη επιχειρηματική καταστροφή, ίσως και σε πλήρη προσωπική καταστροφή του επιχειρηματία. Σε αυτούς τους κινδύνους - που μπορεί να σχετίζονται με απρόβλεπτα γεγονότα ή να αφορούν στις ίδιες τις εγκαταστάσεις της εταιρείας ή

58 Σεπτέμβριος 2011

στους εργαζόμενους, αλλά και σε πολύ ευρύτερους τομείς που άπτονται της κοινωνίας, του περιβάλλοντος και των απαιτήσεων τρίτων απαντούν προϊόντα της σύγχρονης ασφαλιστικής βιομηχανίας. Σε συνδυασμό με τις παραδοσιακές ασφαλιστικές καλύψεις, όπως οι καλύψεις κατά ζημιών των εγκαταστάσεων, του εξοπλισμού, των εμπορευμάτων των πρώτων υλών κ.λπ. και κατά των ατυχημάτων των εργαζομένων, δημιουργούν ένα σύνθετο και ασφαλές «δίχτυ» προστασίας της επιχείρησης. Στο πλαίσιο αυτό θα αναφερθούμε στις βασικές κατηγορίες καλύψεων που είναι η επαγγελματική αστική ευθύνη, η αστική ευθύνη προϊόντος, η ασφάλιση στελεχών διοίκησης, η ασφάλιση περιβαλλοντικών κινδύνων και τα ομαδικά ασφαλιστήρια.

~ΕπαΓΓΕλματικΗ αστικΗ ΕυθυνΗ~ Η ασφάλιση ευθυνών προς τρίτους αποτελεί κάλυψη ζωτικής σημασίας για τους επαγγελματίες, που συχνά προσανατολίζονται σε καλύψεις κτηρίου και εγκαταστάσεων, αγνοώντας την πιθανότητα να υποστούν μεγάλη ζημία από αστικές ευθύνες που απορρέουν από την άσκηση της επιχειρηματικότητάς τους. Ωστόσο, η ζημία που μπορεί να υποστεί μια επιχείρηση από καταστροφές σε εξοπλισμό, εγκαταστάσεις και κτήριο, είναι μέγεθος υπολογίσιμο, σε αντιδιαστολή με τις αξιώσεις τρίτων, που αποτελούν μέγεθος που δύσκολα μπορεί να προβλεφθεί από τη διοίκηση της επιχείρησης. Όπως αναφέρει ο Θοδωρής Κοκκάλας, Διευθύνων Σύμβουλος της Victoria Ασφαλιστικής, «η ασφαλιστική συνείδηση του επιχειρηματία βελτιώνεται με την πάροδο των ετών, ωστόσο η διαδικασία αυτή γίνεται με πολύ αργά βήματα». Τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική, η ασφάλιση αστικής ευ-

Η ΖΗΜΙΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΥΠΟΣΤΕΙ ΜΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΑΠΟ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΣΕ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟ, ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΤΗΡΙΟ ΕΙΝΑΙ ΜΕΓΕΘΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΙΜΟ, ΣΕ ΑΝΤΙΔΙΑΣΤΟΛΗ ΜΕ ΤΙΣ ΑΞΙΩΣΕΙΣ ΤΡΙΤΩΝ, ΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΜΕΓΕΘΟΣ ΠΟΥ ΔΥΣΚΟΛΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΒΛΕΦΘΕΙ ΧΡΗΜΑ 59

Χ αφιέρωμα ~ ασφαλιστική αγορά ☛

ΜΙΑ ΑΝΑΣΦΑΛΙΣΤΗ ΖΗΜΙΑ, ΣΕ ΤΕΤΟΙΕΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥΣ, ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΠΙΘΑΝΟ ΝΑ ΟΔΗΓΗΣΕΙ ΚΑΙ ΣΕ ΠΛΗΡΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ, ΙΣΩΣ ΚΑΙ ΣΕ ΠΛΗΡΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑ

θύνης έναντι τρίτων είναι υποχρεωτική, στοχεύοντας στην οικονομική εξασφάλιση των πολιτών σε περίπτωση απαίτησης από τρίτους. Σύμφωνα με το άρθρο 914 του Αστικού Κώδικα, «όποιος ζημιώσει άλλον, παράνομα ή υπαίτια, έχει υποχρέωση να τον αποζημιώσει». Την ευθύνη αυτή της αποζημίωσης έρχονται να καλύψουν, με προϋποθέσεις βέβαια, τα ασφαλιστήρια επαγγελματικής αστικής ευθύνης. Καλύπτεται δηλαδή η εκ του νόμου προβλεπόμενη ευθύνη του ασφαλισμένου επαγγελματία, των υπαλλήλων του και των συνεργατών του, για ζημιογόνα γεγονότα που θα προκληθούν σε τρίτους, λόγω λαθών ή/και παραλείψεων, κατά την άσκηση της επαγγελματικής του δραστηριότητας και μόνο. Στα ζημιογόνα γεγονότα περιλαμβάνονται, ανάλογα με το είδος της επαγγελματικής δραστηριότητας, οι σωματικές βλάβες ή ο θάνατος τρίτων, οι χρηματικές αποζημιώσεις σε τρίτους και τα έξοδα υπεράσπισης του ασφαλισμένου ή τα έξοδα του εξώδικου συμβιβασμού. Τα προγράμματα «επαγγελματικής αστικής ευθύνης» απευθύνονται σε επαγγελματίες διαφόρων ειδικοτήτων, οι οποίοι αναλαμβάνουν να εκτελέσουν ένα συγκεκριμένο έργο και στα πλαίσια της επαγγελματικής τους δραστηριότητας προξενούν, από λάθος, ζημιά σε τρίτους. Στην αγορά υπάρχουν ασφαλιστήρια, ειδικά σχεδιασμένα, που, μεταξύ άλλων, καλύπτουν τους εξής επαγγελματίες: Γιατρούς, φαρμακοποιούς, διαγνωστικά κέντρα, κλινικές, δικηγόρους, συμβολαιογράφους, πολιτικούς μηχανικούς, αρχιτέκτονες, μηχανολόγους, διοργανωτές τουριστικών ταξιδιών (tour operators), λογιστές, ορκωτούς λογιστές και ελεγκτές, ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές, μεσίτες και διαχειριστές ακινήτων, πραγματογνώμονες, εκτιμητές, φορείς πιστοποίησης, συμβούλους κάθε είδους (τεχνικών έργων, τεχνικών υγείας και ασφάλειας, περιβάλλοντος, πληροφορικής κ.λπ.), πραγματογνώμονες και επιθεωρητές ναυτιλίας, στελέχη διοίκησης και διευθυντές επιχειρήσεων, κέντρα τεχνικού ελέγχου οχημάτων, εταιρείες φύλαξης και ασφάλειας κ.ά. Με τα ασφαλιστήρια επαγγελματικής αστικής ευθύνης μπορούν να καλυφθούν τόσο φυσικά όσο και νομικά πρόσωπα. Μπορεί επίσης να είναι ταυτόχρονα ασφαλισμένα με διαφορετικά συμβόλαια και το φυσικό πρόσωπο και το νομικό πρόσωπο για το οποίο εργάζεται το φυσικό πρόσωπο, γιατί όταν προκύψει ευθύνη μπορεί να υπάρχουν αντικρουόμενα συμφέροντα. Στις ασφαλίσεις επαγγελματικές ευθύνης, τα ασφαλιζόμενα κεφάλαια δεν είναι σταθερά, αλλά συμφωνούνται κατά τη σύναψη του συμβολαίου μεταξύ ασφαλιστικής εταιρείας και επαγγελματία. Τα κεφάλαια αυτά είναι τα ανώτατα ποσά τα οποία θα καταβάλει η εταιρεία σε περίπτωση ζημιογόνου γεγονότος. Συνεπώς, για την επιλογή του ύψους των ασφαλιζομένων κεφαλαίων πρέπει ο επαγγελματίας να εκτιμήσει τις πιθανές απαιτήσεις των τρίτων, πράγμα που είναι πολύ δύσκολο. «Η παλέτα των προσφερόμενων προϊόντων ασφάλισης ευθυνών στην αγορά έχει εμπλουτιστεί με προϊόντα που προσφέρουν στον ασφαλι60 Σεπτέμβριος 2011

σμένο υπεράσπιση ή καλύπτουν το κόστος και αποκαθιστούν ζημίες που έχουν προκληθεί σε τρίτους. Έτσι επιχειρήσεις, στελέχη και ελεύθεροι επαγγελματίες μπορούν πλέον να βρουν στην αγορά μας τα κατάλληλα προϊόντα που θα «μονώσουν» την επιχείρηση και το επάγγελμά τους από πιθανές ευθύνες τους απέναντι σε μετόχους, εργαζομένους, πελάτες, συνεργάτες, αλλά και το ευρύ κοινό ως αποδέκτη των προωθητικών τους ενεργειών κ.λπ.», σύμφωνα με τη Μαργαρίτα Γκολφινοπούλου, Manager, Major Accounts, Business Solutions, Sales & Marketing Division της Chartis Ελλάς.

~αστικΗ ΕυθυνΗ προϊοντοσ~ Κάθε προϊόν, προκειμένου να καταλήξει στον τελικό καταναλωτή, διέρχεται από πολλά στάδια, όπως η παραγωγή, η συσκευασία και η διανομή. Κατά τη διάρκεια όλων αυτών των διαδικασιών είναι πιθανό να προκύψουν λάθη ή παραλείψεις - ακόμα και στις οδηγίες ενός προϊόντος - που να οδηγήσουν σε αξιώσεις τρίτων έναντι της επιχείρησης. Δεν είναι άλλωστε λίγες οι περιπτώσεις ανάκλησης ελαττωματικών προϊόντων που δημοσιοποιούνται κατά καιρούς από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και δημιουργούν σημαντικές απώλειες στις επιχειρήσεις. Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή έννομη τάξη με την οποία έχει εναρμονιστεί το ελληνικό δίκαιο, ο παραγωγός ευθύνεται για κάθε ζημία που οφείλεται σε ελάττωμα του προϊόντος του. Στόχος του υφιστάμενου ρυθμιστικού πλαισίου είναι η προστασία του καταναλωτή, που μπορεί να στραφεί κατά του παραγωγού ή εκείνου που θεωρείται παραγωγός, και να αξιώσει αποζημίωση για ένα ελαττωματικό προϊόν. Η ασφάλιση αστικής ευθύνη προϊόντος καλύπτει την ευθύνη που έχει κάθε επιχείρηση έναντι τρίτων για ζημίες που μπορούν να προκληθούν από τη χρήση των προϊόντων που παράγει ή διακινεί. Οι αξιώσεις τρίτων μπορεί να πηγάζουν από την ελαττωματική σχεδίαση ενός προϊόντος, από λανθασμένες οδηγίες χρήσεως, αμέλεια προειδοποίησης ή οποιοδήποτε λάθος κατά την παραγωγή ή κατασκευή. Τον κίνδυνο αυτό για τους επιχειρηματίες καλύπτουν τα προγράμματα ασφάλισης αστικής ευθύνης προϊόντος που απευθύνονται σε κατασκευαστές προϊόντων ή πρώτων υλών, προμηθευτές προϊόντων, εισαγωγείς προϊόντων για πώληση ή άλλης μορφής διανομή, πρόσωπα που αναφέρονται ως παραγωγοί προϊόντων, αλλά και σε όσους συμβάλλουν στην κυκλοφορία ενός προϊόντος. Στην αγορά διατίθενται πολλά προγράμματα τα οποία καλύπτουν την αστική ευθύνη του ασφαλιζόμενου κατασκευαστή, εισαγωγέα ή εμπόρου, για απαιτήσεις που θα υποχρεωθεί να καταβάλει σε τρίτους για σωματικές βλάβες ή υλικές ζημιές που θα προκληθούν σε αυτούς από τη χρήση ελαττωματικού προϊόντος. ~ασφαλισΗ ΕυθυνΗσ στΕλΕΧΩν ΔιοικΗσΗσ~ Τα υψηλόβαθμα στελέχη μεγάλων εταιρειών ή οργανισμών λαμβάνουν σημαντικές αποφάσεις που διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη και τη λειτουργία των επιχειρήσεων σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον που ενέχει πολλούς κινδύνους. Δεν είναι τυχαίο ότι τα τελευταία χρόνια οι δικαστικές αξιώσεις έναντι στελεχών διοίκησης παρουσιάζουν μεγάλη αύξηση. Η Ασφάλιση Αστικής Ευθύνης Στελεχών Διοίκησης απευθύνεται σε εταιρείες που θέλουν να προστατεύσουν την περιουσία των στελεχών τους – ή και της εταιρείας από πιθανά λάθη, που μπορεί να οδηγήσουν σε αξιώσεις τρίτων. Η Ασφάλιση Ευθύνης Στελεχών Διοίκησης προστατεύει τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου και τα στελέχη της εταιρείας έναντι απαιτή-

σεων τρίτων που απορρέουν από λάθη ή παραλείψεις κατά την άσκηση των διοικητικών τους καθηκόντων. Αφορά δηλαδή στην αστική ευθύνη των μελών του διοικητικού συμβουλίου και των διευθυντών ή άλλων ανωτάτων στελεχών της επιχείρησης που απορρέει από άδικες πράξεις ή παραλείψεις τους μόνο κατά την άσκηση του επαγγέλματός τους, καθώς και τα έξοδα που θα γίνουν για τη νομική τους υπεράσπιση. Η ανάγκη προστασίας των στελεχών μιας επιχείρησης μπορεί να προκύψει από: ~ Τους εργαζόμενους της επιχείρησης λόγω σεξουαλικής παρενόχλησης, μεροληπτικής διάκρισης ή καταχρηστικής απόλυσης, διάκρισης μεταξύ των εργαζομένων, μη καταβολής δεδουλευμένων, παραβίασης προσωπικού απορρήτου και προσωπικών δεδομένων, ηθικής βλάβης και προσβολής προσωπικότητας κ.λπ. ~ Το Δημόσιο για απάτη εις βάρος του δημοσίου κ.λπ. ~ Τους μετόχους για πτώση της τιμής της μετοχής ~ Τους πελάτες ενός οικονομικού οργανισμού, λόγω κακής ποιότητας προϊόντος ~ Ανταγωνιστές της επιχείρησης για παραβάσεις πνευματικής ιδιοκτησίας, βιομηχανική κατασκοπεία, αθέμιτο ανταγωνισμό κ.λπ.

~ομαΔικΕσ ασφαλισΕισ Για ΕπιΧΕιρΗματιΕσ~ Τα ομαδικά προγράμματα ζωής και υγείας προστατεύουν τον εργαζόμενο ή και την οικογένειά του από το ενδεχόμενο ατυχήματος ή απώλειας ζωής, εξασφαλίζοντας μια σταθερή πηγή εισοδήματος στην περίπτωση που συμβεί κάποιο απρόβλεπτο γεγονός. «Η ομαδική ασφάλιση με δυναμική παρουσία σχεδόν 50 χρόνων στη χώρα μας, έχει εξελιχθεί σήμερα σε ένα θεσμό ο οποίος αντιστοιχεί στο 30% του συνολικού τζίρου της ιδιωτικής ασφάλισης στην Ελλάδα, αποδίδοντας ως αποζημιώσεις στους ασφαλισμένους του ποσό που προσεγγίζει τα 5 δισ. ευρώ κατά την τελευταία τριετία», δηλώνει ο κ. Γιώργος Βλασσόπουλος, επικεφαλής των ομαδικών ασφαλίσεων στη MetLife Alico. Αν και σύμφωνα με στοιχεία της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών, τα ασφάλιστρα του κλάδου ομαδικών ασφαλίσεων ανήλθαν το 2010 στα 701,1 εκατ. ευρώ, έναντι των 637,7 εκατ. ευρώ που ήταν το 2010, ωστόσο η κρίση φαίνεται πως έχει περιορίσει σε ένα βαθμό την ικανότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων να χρηματοδοτήσουν τα ομαδικά προγράμματα. Αντίθετα οι μεγάλες επιχειρήσεις, αναγνωρίζοντας τη σημασία της παροχής αυτής στους εργαζόμενους, επικεντρώνουν την προσπάθειά τους σε προσαρμογές συμβολαίων για τη μείωση του κόστους. Στην προσπάθεια αυτή ανταποκρίνεται και η ασφαλιστική βιομηχανία, που προχωρά σε αναπροσαρμογές των προγραμμάτων που ήδη υπάρχουν στην αγορά, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες των επιχειρήσεων. Η προσπάθεια αυτή δεν εξαντλείται στη μείωση των καλύψεων, παρέχοντας πιο προσιτά ασφάλιστρα, αλλά

αφορά κυρίως τη μείωση του κόστους μέσω των συμβάσεων με μεγάλα νοσηλευτήρια και διαγνωστικά κέντρα. Η ομαδική ασφάλιση παρέχει οφέλη τόσο στον εργαζόμενο όσο και στον εργοδότη, καθώς βελτιώνει τις εργασιακές σχέσεις, δημιουργεί φορολογικά πλεονεκτήματα για την επιχείρηση, κατάλληλες συνθήκες για την αύξηση της παραγωγικότητας των εργαζομένων, τους προστατεύει από το κόστος υγείας και ενισχύει την αίσθηση σταθερότητας και ασφάλειας στο εργασιακό περιβάλλον. Τα ομαδικά προγράμματα απευθύνονται σε όλους, θέτοντας ως μόνη προϋπόθεση να υφίσταται ένα οργανωμένο σχήμα με μέλη που η ηλικία τους δεν ξεπερνά τα 65 χρόνια. Τα παραδείγματα είναι πολλά, όπως οι εργαζόμενοι σε μια επιχείρηση, τα μέλη ενός φυσιολατρικού συλλόγου, οι αθλητές μιας ομάδας, οι συνταξιούχοι ενός οργανισμού, οι πελάτες μιας συγκεκριμένης επιχείρησης, οι μετέχοντες σε μια οργανωμένη εκδρομή, οι εγγεγραμμένοι σε ένα επαγγελματικό επιμελητήριο, τα μέλη μιας επιστημονικής ομάδας, το διδακτικό προσωπικό ενός ιδρύματος κ.λπ. Στα ασφαλιστήρια αυτά, εκτός σπανίων εξαιρέσεων, μπορούν να ενταχθούν και τα προστατευόμενα μέλη (σύζυγος/παιδιά) του κυρίως ασφαλιζόμενου, συνήθως για τις καλύψεις υγείας. Με τον τρόπο αυτό διευρύνεται πολύ ο πληθυσμός ενός ομαδικού ασφαλιστηρίου συμβολαίου και μάλιστα με άτομα μικρής ηλικίας, γεγονός που κάθε ομαδικό ασφαλιστήριο επιδιώκει. Τα ομαδικά ασφαλιστήρια αφορούν πάντοτε καλύψεις των κλάδων ζωής, υγείας και επένδυσης. Οι δύο μεγάλες κατηγορίες είναι: α) ασφαλιστήρια παροχής υπηρεσιών υγείας και β) ασφαλιστήρια παροχής εφάπαξ ή/και σύνταξης. ασφαλιστήρια υγείας Το κάθε ομαδικό συμβόλαιο σχεδιάζεται ανάλογα με τις πραγματικές ανάγκες των μελών της ομάδας, για τον απλούστατο λόγο ότι έρχεται να συμπληρώσει τις παροχές του κοινωνικού φορέα και να βελτιώσει τις παρεχόμενες υπηρεσίες προς αυτούς. Το εύρος των καλύψεων είναι μεγάλο, ουσιαστικά κάθε κάλυψη που θα μπορούσε να έχει ο καθένας σε ένα ατομικό του ασφαλιστήριο μπορεί να περιλαμβάνεται και σε ένα ομαδικό. Ενδεικτικά, οι καλύψεις που θα μπορούσαν να περιλαμβάνονται σε ένα ομαδικό συμβόλαιο υγείας είναι: ~ Απώλεια ζωής ~ Μόνιμη Ολική ή Μερική Ανικανότητα προς εργασία ~ Πρόσκαιρη Ολική Ανικανότητα προς εργασία ~ Νοσοκομειακή περίθαλψη ~ Εξωνοσοκομειακή περίθαλψη ~ Νοσοκομειακά και λοιπά επιδόματα ~ Ιατροφαρμακευτικές δαπάνες από ατύχημα ~ Επείγουσα ιατρική μεταφορά

ΧΡΗΜΑ 61

Χ αφιέρωμα ~ ασφαλιστική αγορά ☛

ΟΠΩΣ ΟΡΙΖΕΙ Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΝΟΜΗ ΤΑΞΗ, ΜΕ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΕΧΕΙ ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΤΕΙ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ, Ο ΠΑΡΑΓΩΓΟΣ ΕΥΘΥΝΕΤΑΙ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΖΗΜΙΑ ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ ΣΕ ΕΛΑΤΤΩΜΑ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΤΟΥ

ασφαλιστήρια εφάπαξ και συνταξιοδότησης Πολύ σημαντικά θεωρούνται τα ομαδικά ασφαλιστήρια συνταξιοδότησης ή/και εφάπαξ. Δύο είναι οι βασικές μορφές: ~ Τα ασφαλιστήρια δημιουργίας συγκεκριμένου κεφαλαίου για κάθε ασφαλιζόμενο. Με τα ασφαλιστήρια αυτά συμφωνείται εξαρχής το ποσό που θα λάβει ο εργαζόμενος σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές στο μέλλον και τα ασφάλιστρα (εισφορές) υπολογίζονται στη συνέχεια, ώστε να εξασφαλίζεται η δημιουργία των ποσών αυτών. ~ Τα ασφαλιστήρια καθορισμένης εισφοράς ανά εργαζόμενο. Με τα ασφαλιστήρια αυτά συμφωνείται εξαρχής το ποσό των ασφαλίστρων (εισφορές) ανά εργαζόμενο, που παραμένουν σταθερά, και το τελικό ποσό του κεφαλαίου, που θα λάβει ο εργαζόμενος σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές στο μέλλον, εξαρτάται από τη συσσώρευση των εισφορών και τις αποδόσεις των επενδύσεων. Η επενδυτική πολιτική της ασφαλιστικής εταιρείας μπορεί να βασίζεται σε εγγυημένο επιτόκιο, που δημιουργεί ελάχιστες εγγυημένες αποδόσεις σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές στο μέλλον και επιπλέον ποσά, αν η απόδοση των επενδύσεων είναι μεγαλύτερη του εγγυημένου επιτοκίου, ή σε καλάθι αμοιβαίων κεφαλαίων (προϊόντα Unit Linked), που δεν έχει εγγυημένες αποδόσεις, αλλά το επενδυτικό προφίλ αποφασίζεται σε συμφωνία με τον ασφαλιζόμενο, σε αμοιβαία ελληνικά ή διεθνή. Η μορφή της επένδυσης (με ή χωρίς εγγυημένα ελάχιστα ποσά) αποτελεί συμφωνημένο όρο του ομαδικού συμβολαίου.

~ασφαλισΗ πΕριΒαλλοντικΩν κινΔυνΩν~ Με την εναρμόνιση με την ευρωπαϊκή οδηγία 2004/35/ΕΚ στα τέλη του 2009, σχετικά με την πρόληψη και την αποκατάσταση της περιβαλλοντικής ζημιάς, δημιουργήθηκε ένα νέο νομοθετικό πλαίσιο για τις επιχειρήσεις, που βασίζεται στην αρχή ο «ρυπαίνων πληρώνει». Σύμφωνα με τα όσα ορίζει το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα, κάθε φορέας εκμετάλλευσης, η δραστηριότητα του οποίου προκάλεσε περιβαλλοντική ζημία ή άμεση απειλή περιβαλλοντικής ζημίας είναι κατ’ αρχήν οικονομικά υπεύθυνος για τη λήψη των απαραίτητων μέτρων πρόληψης ή/ και αποκατάστασής της. Τα μέρη που φέρουν την ευθύνη κάλυψης των δαπανών για την πρόληψη ή τη διόρθωση της περιβαλλοντικής ζημίας είναι οι φορείς που αναπτύσσουν τις επικίνδυνες ή δυνάμει επικίνδυνες δραστηριότητες. Σε αυτές συγκαταλέγονται οι δραστηριότητες που ελευθερώνουν βαρέα μέταλλα στα ύδατα ή στον ατμοσφαιρικό αέρα, οι εγκαταστάσεις παραγωγής επικίνδυνων χημικών προϊόντων, οι χώροι υγειονομικής ταφής αποβλήτων και οι εγκαταστάσεις καύσης. Υπεύθυνοι για την κάλυψη των δαπανών πρόληψης ή διόρθωσης των ζημιών σε προστατευόμενα είδη και φυσικά ενδιαιτήματα μπορούν να καταστούν και άλλοι οικονομικοί φορείς, μόνον όμως εφόσον διαπιστω62 Σεπτέμβριος 2011

θεί δόλος ή αμέλεια εκ μέρους τους. Ως εκ τούτου, οι φορείς εκμετάλλευσης θα πρέπει να έχουν διασφαλίσει τις κατάλληλες χρηματοοικονομικές εγγυήσεις, ώστε σε περίπτωση που προκύψουν ευθύνες, να μπορούν να αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις που θα προκύψουν και να συνεχίσουν απρόσκοπτα την επιχειρηματική τους δραστηριότητα. Τα ασφαλιστικά προγράμματα που υπάρχουν στην αγορά, κατά κύριο λόγο, απευθύνονται σε: ~ Εταιρείες που κατασκευάζουν δημόσια και ιδιωτικά έργα ~ Εταιρείες παραγωγής ενέργειας ~ Εταιρείες κατασκευής μετάλλων ~ Μεταφορείς αποβλήτων ~ Εταιρείες ανακύκλωσης ~ Εγκαταστάσεις πετρελαιοειδών ~ Νοσοκομεία ~ Ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, εμπορικά κέντρα, εκθεσιακούς χώρους κ.λπ. Ενδεικτικά, κάποια από τα προϊόντα αφορούν σε ασφάλιση για ευθύνη μόλυνσης του περιβάλλοντος, ασφάλιση περιουσίας για «πράσινα» κτήρια, ασφάλιση για περιβαλλοντική καταστροφή, προϊόντα για έργα αιολικής και ανανεώσιμης ενέργειας, υπηρεσίες αποκατάστασης και ανακαίνισης ζημιών από μεταλλευτικές εργασίες και εργασίες επιχωμάτωσης κ.ά.

~ο ρολοσ τΩν ΔιαμΕσολαΒουντΩν προσΩπΩν~ Η αναζήτηση των πλέγματος αυτών των καλύψεων δεν πρέπει να αποτελεί αντικείμενο της ίδιας της επιχείρησης. Ο λόγος είναι απλός: μια επιχείρηση, ανεξαρτήτως μεγέθους, δεν έχει τη γνώση και την εμπειρία ανάλυσης των κινδύνων αυτών, ούτως ώστε στη συνέχεια να αναζητήσει τις αντίστοιχες καλύψεις. Παράλληλα, είναι αδύνατο μια επιχείρηση να παρακολουθεί συνεχώς την εξέλιξη της ασφαλιστικής βιομηχανίας και να επιλέγει τα πιο σύγχρονα προϊόντα, ακόμα και αν διαθέτει ειδικό ασφαλιστικό τμήμα. Για το σκοπό αυτό, υπάρχουν οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες του ασφαλιστικού χώρου που μπορούν να προσφέρουν τις υπηρεσίες αυτές. Η ύπαρξη διαμεσολαβούντος προσώπου, μόνο προστιθέμενη αξία προσφέρει σε μια επιχείρηση και η έλλειψή του εγκυμονεί κινδύνους, οι οποίοι, δυστυχώς, διαπιστώνονται μετά την επέλευση του κινδύνου. Η ασφαλιστική τοποθέτηση των κινδύνων μιας επιχείρησης μπορεί να επιτευχθεί με πολλούς τρόπους και όχι απλά με κάποιο πολυασφαλιστήριο μιας ασφαλιστικής εταιρείας. Η ανεύρεση των καλύτερων προγραμμάτων, με το σωστό κόστος, είτε σε μια ασφαλιστική εταιρεία είτε σε περισσότερες, είτε συνασφαλιστικά είτε όχι, είτε στην εγχώρια αγορά είτε στη διεθνή, αποτελεί έργο των πιστοποιημένων επαγγελματιών διαμεσολαβητών. Σύμφωνα με την Καραβίας και Συνεργάτες, «οι επαγγελματίες θα πρέπει να δουν την ασφαλιστική κάλυψη της εταιρείας τους ως επιβεβλημένη, καθώς διάφοροι κίνδυνοι όπως: φυσικές καταστροφές, κλοπές, λάθη ή παραλείψεις της επιχείρησης, ελαττωματικό προϊόν κ.ά. θα έχουν σίγουρα δυσμενείς επιπτώσεις, οι οποίες ορισμένες φορές είναι καταστρεπτικές. Ο εξειδικευμένος ασφαλιστικός διαμεσολαβητής, ο επαγγελματίας ασφαλιστικός σύμβουλος επιχειρήσεων θα αξιολογήσει όλους αυτούς του κινδύνους και θα προτείνει την κατάλληλη ασφαλιστική κάλυψη, σύμφωνα με την ανάγκη του επαγγελματία και της εταιρείας, αφού σήμερα η ασφαλιστική αγορά προσφέρει λύσεις, μέσω εξειδικευμένων ασφαλιστικών προϊόντων και υπηρεσιών». Χ

Χ φάκελοι

RILKEN

ΣΤΟΧΟΣ Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΚΕΡΔΟΦΟΡΙΑ

✒ από τον Γιώργο Καλούμενο

Την αισιοδοξία ότι η εταιρεία θα «γυρίσει» σε κέρδη το 2011 εκφράζει η διοίκησή της, βάσει της πορείας της κατά το τρέχον έτος

Σ

ε θετικό έδαφος θα επιστρέψει το 2011, σε αντίθεση με τις ζημιές που κατέγραψε πέρσι, η Rilken, σύμφωνα με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλό της, Κων. Φαλτσέτα, παρά το γεγονός ότι το πρώτο τρίμηνο παρουσίασε πτώση πωλήσεων κατά 8,3% και μικτών αποτελεσμάτων κατά 6,2% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό. Όμως, σύμφωνα με τον κ. Φαλτσέτα, το πρώτο φετινό τρίμηνο δεν είναι αντιπροσωπευτικό σε σχέση με την περσινή χρονιά, καθώς φέτος δεν συμπεριλήφθηκαν σε αυτό οι πωλήσεις του Πάσχα, όπως έγινε πέρσι, που «έπεσε» πολύ νωρίς. Επίσης, την προηγούμενη χρονιά, οι κινητοποιήσεις των μεταφορέων «πλήγωσαν» ιδιαίτερα την εταιρεία, οι οποίες λογικά δεν θα επαναληφθούν φέτος. Συγκεκριμένα, οι απεργίες στα φορτηγά επηρέασαν ιδιαίτερα τις επιδόσεις του τρίτου τριμήνου, το οποίο ο κ. Φαλτσέτας χαρακτήρισε καταστροφικό, με τις πωλήσεις να διαμορφώνονται στο διάστημα μεταξύ Ιουλίου και Σεπτεμβρίου σε 8,3 εκατ. ευρώ, όταν τα προηγούμενα χρόνια ξεπερνούσαν τα 10 εκατ. ευρώ. Ο ίδιος τονίζει ότι η κατάσταση το 2011 δεν είναι κακή και έχει βελτιωθεί σημαντικά σε σχέση με το 2010, καθώς η πτώση έχει πέσει κάτω από το μισό, όπως ήδη φαίνεται από τα στοιχεία του πρώτου πενταμήνου. Επίσης, οι δαπάνες της εταιρείας έχουν περιοριστεί φέτος κατά 4,3%. Σε ό,τι αφορά τα περσινά αποτελέσματα, οι πωλήσεις υποχώρησαν κατά 7,2% με αποτέλεσμα οι ζημιές να φτάσουν το 1,18 εκατ. ευρώ από κέρδη 1,6 εκατ. το 2009. Η πτώση της επισκεψιμότητας στα κομμωτήρια κατά 20% είχε ως αποτέλεσμα να μειωθούν σημαντικά οι πωλήσεις σε αυτά και οδήγησε στο να πωλούνται τα προϊόντα τους με χαμηλότερα περιθώρια κέρδους. Επίσης, το 2010 η εταιρεία επιβαρύνθηκε με επιπλέον 160.000 ευρώ της έκτακτης εισφοράς. Ακόμη, το 2010 ήταν μια χρονιά αλματώδους αύξησης των επισφαRILKEN ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

☛

Η ΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΚΕΨΙΜΟΤΗΤΑΣ ΣΤΑ ΚΟΜΜΩΤΗΡΙΑ ΚΑΤΑ 20% ΕΙΧΕ ΩΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΝΑ ΜΕΙΩΘΟΥΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΟΙ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΣΕ ΑΥΤΑ ΚΑΙ ΟΔΗΓΗΣΕ ΣΤΟ ΝΑ ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΟΥΣ ΜΕ ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΑ ΠΕΡΙΘΩΡΙΑ ΚΕΡΔΟΥΣ λειών. Συγκεκριμένα, λόγω της αρνητικής κατάστασης που επικρατεί στην αγορά, οι επισφάλειες εκτοξεύτηκαν σε 1,23 εκατ. ευρώ, από τις 500 χιλιάδες ευρώ των προηγούμενων χρόνων. «Μόνο από την πτώχευση της «Ατλάντικ», η εταιρεία κατέγραψε ζημιές των 600 χιλ. ευρώ», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Φαλτσέτας και συνεχίζει λέγοντας: «Η αγορά έχει στεγνώσει από μετρητά και δεν αποκλείεται, και φέτος, μεγάλοι πελάτες να βρεθούν σε αδυναμία πληρωμών». Πάντως η Rilken, εκμεταλλευόμενη με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα λανσαρίσματά της, κατάφερε, σύμφωνα με τον πρόεδρό της, να έχει υποχώρηση τζίρου κατά 13% μικρότερη από το σύνολο της αγοράς, γεγονός που συνετέλεσε στην αύξηση του μεριδίου της στην εγχώρια αγορά, το οποίο έγινε διψήφιο για πρώτη φορά. Συγκεκριμένα, η αύξηση του μεριδίου αγοράς το 2010 έφτασε το 0,7% και διαμορφώθηκε στο 10,1%. Μόνο δύο εταιρείες, η Rilken και η C-P, κατόρθωσαν να αυξήσουν τα μερίδιά τους, καθώς οι υπόλοιπες σημείωσαν πτώση και συγκεκριμένα η L’ Oréal κατά 1,1%, η Unilever κατά 0,7%, η P&G 0,3% και η BDF κατά 0,2%. Σε ό,τι αφορά το κτήριο της εταιρείας στην Κηφισιά, που εδώ και τρία χρόνια προσφέρεται προς πώληση, η συντήρηση του οποίου κοστίζει το ιδιαίτερα υψηλό ποσό των 300.000 ευρώ ετησίως, ο κ. Φαλτσέτας ανέφερε ότι «δεν υπάρχει ενδιαφέρον για τέτοιου είδους επενδύσεις σήμερα, παρά το γεγονός ότι έχουμε δείξει μεγάλη ευελιξία στην τιμή που ζητάμε σε σχέση με τα 10 εκατ. ευρώ που ζητούσαμε αρχικά. Μάλιστα, παρά το γεγονός ότι αποδεσμευτήκαμε από το μεσίτη στον οποίο το είχαμε αναθέσει αποκλειστικά και συνεργαστήκαμε με πολλούς μεσίτες, κανείς από αυτούς δεν κατάφερε να φέρει κάποια σοβαρή πρόταση». Χ ΧΡΗΜΑ 63

Χ έρευνα

ΜΕΛΕΤΗ MCKINSEY & COMPANY

ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ ΜΟΝΤΕΛΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ «ΑΞΙΑΣ» 50 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ

Σε μελέτη της, που φέρει τον τίτλο «Η Ελλάδα 10 χρόνια μπροστά», η McKinsey & Company προτείνει την υιοθέτηση ενός νέου μοντέλου ανάπτυξης της Ελλάδας, το οποίο μπορεί να δημιουργήσει 49 δισ. ευρώ σε ετήσια Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία και 520 χιλ. νέες θέσεις εργασίας εντός 10 ετών, σε πέντε μεγάλους κλάδους και οκτώ αναδυόμενους υποκλάδους της οικονομίας.

Σ

ύμφωνα με τη μελέτη, η Ελλάδα εισήλθε πριν από τρία χρόνια σε φάση βαθιάς ύφεσης, από την οποία προσπαθεί να ανακάμψει. Οι ιδιωτικές και οι δημόσιες επενδύσεις περιορίστηκαν σημαντικά. Το δημόσιο χρέος, ως ποσοστό του ΑΕΠ, διογκώθηκε σημαντικά και το κράτος επαφίεται πλέον σε έκτακτες δανειακές εισφορές από επίσημους φορείς για να χρηματοδοτήσει τις κοινωνικές δαπάνες, τους μισθούς και το δημοσιονομικό έλλειμμα. Πέρα από την κρίση ελλείμματος και χρέους, η χώρα αντιμετωπίζει προκλήσεις ως προς την ανταγωνιστικότητά της και την προοπτική απασχόλησης του ανθρώπινου δυναμικού της. Υπολείπεται των ευρωπαϊκών της εταίρων σε κρίσιμα μεγέθη, όπως οι άμεσες ξένες επενδύσεις, η παραγωγικότητα εργασίας και ο βαθμός συμμετοχής του πληθυσμού στο εργατικό δυναμικό. Η ελληνική οικονομία αδυνατεί να προσφέρει ευκαιρίες απασχόλησης, ιδιαίτερα στους νέους και στις γυναίκες, και πάσχει από χαμηλό ποσοστό κινητικότητας του εργατικού δυναμικού, γεγονός που δυσχεραίνει την εύρεση εργασίας για τους νεοεισερχόμενους στην αγορά. Με την πάροδο του χρόνου, η ύφεση μετατρέπεται ραγδαία σε κρίση απασχόλησης, με το επίσημο ποσοστό ανεργίας να πλησιάζει το 17%. Μια σειρά αλληλεξαρτώμενων πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών παραγόντων έχει συντελέσει στη χαμηλή ανταγωνιστικότητα, στην υστέρηση των ξένων επενδύσεων και στο πρόβλημα της απασχόλησης στην Ελλάδα. Η ελληνική οικονομία έχει αναπτυχθεί βάσει μιας δομής ζήτησης που δεν είναι βιώσιμη και υπό χρόνιες συνθήκες που δεν ευνοούν την επιχειρηματικότητα. Ο προγραμματισμός και η υλοποίηση των επενδύσεων αντιμετωπίζουν σοβαρά εμπόδια που αυξάνουν το κόστος. Η ελληνική αγορά είναι μία από τις πλέον υπερρυθμιζόμενες στην Ευρώπη, με γραφειοκρατία που επηρεάζει ευρέως τις επενδύσεις, από την επιχειρηματική εκμετάλλευση της γης μέχρι το βαθμό ανταγωνισμού μέσα στα πολλά ελεγχόμενα (κλειστά) επαγγέλματα. Στα δικαστήρια καθυστερεί ένας μεγάλος αριθμός επενδυτικών σχεδίων, με αποτέλεσμα να χάνονται διεθνή επενδυτικά κεφάλαια, τα οποία η οικονομία έχει απόλυτη ανάγκη. Ένα περίπλοκο διοικητικό και φορολογικό σύστημα δημιουργεί νομικά, γραφειοκρατικά και διαδικαστικά αντικίνητρα στην προσπάθεια ίδρυσης ή και επέκτασης των επιχειρή64 Σεπτέμβριος 2011

σεων, ενώ παράλληλα αδυνατεί να εισπράξει ετήσια φοροδιαφυγή της τάξης των 15-20 δισ. ευρώ, ποσό που θα επαρκούσε για να καλύψει το δημοσιονομικό έλλειμμα. ΑΔΥΝΑΜΙΑ ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΗΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ Το αποτέλεσμα είναι ότι η Ελλάδα αδυνατεί να προσελκύσει τα επενδυτικά κεφάλαια που χρειάζεται για να ιδρυθούν νέες επιχειρήσεις και να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας. Στην Ελλάδα, οι άμεσες ξένες επενδύσεις ως ποσοστό επί του ΑΕΠ αποτελούν μόνο ένα μικρό ποσοστό αυτών που εισρέουν στην Ιταλία και στην Ισπανία, δύο από τις ανταγωνιστικές αγορές στην περιοχή της Μεσογείου. Σε συνδυασμό με το αρνητικό επιχειρηματικό περιβάλλον, η υστέρηση αυτή εξηγεί σε μεγάλο βαθμό το γιατί η Ελλάδα δεν μπορεί να δημιουργήσει μόνιμες θέσεις εργασίας στους παραγωγικούς τομείς της πραγματικής οικονομίας και υποχρεώνεται να καλύπτει με εισαγωγές πολλές από τις ανάγκες της, οδηγούμενη έτσι το 2010 σε έλλειμμα εμπορικού ισοζυγίου της τάξης των 19 δισ. ευρώ. Η ελληνική παραγωγικότητα υπολείπεται της ευρωπαϊκής σε όλους τους τομείς. Ένας από τους λόγους είναι η συγκριτική έλλειψη επιχειρήσεων μεγάλου μεγέθους, οι οποίες μεγιστοποιούν την παραγωγικότητα μέσω οικονομιών κλίμακας και φάσματος (π.χ. μέσω εξειδίκευσης, επενδύσεων, καινοτομίας, κ.λπ.). Στη βιομηχανία, για παράδειγμα, μόνο το 27% των μονάδων απασχολεί πάνω από 250 άτομα σε σύγκριση με 34% στην Ολλανδία και 54% στη Γερμανία. Η απότομη αύξηση της ιδιωτικής και της δημόσιας κατανάλωσης – κατά περίπου 4 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ ετησίως η κάθε μία – την περίοδο 2000-2008, έχει στερήσει πόρους από τις επενδύσεις. Αυτή η άνοδος ευθύνεται για το 97% της συνολικής αύξησης του ΑΕΠ κατά την ίδια περίοδο, όταν σε χώρες όπως η Αυστρία, η Γερμανία, η Γαλλία και η Ολλανδία το αντίστοιχο ποσοστό είναι 71%. Αντίστοιχα, υψηλότερο στις χώρες αυτές από την Ελλάδα ήταν και το ποσοστό του ΑΕΠ που οφείλεται στις ιδιωτικές και δημόσιες επενδύσεις. Η πρόσφατη κρίση χρέους οδήγησε στην υιοθέτηση πολλών μέτρων λιτότητας, αξίας πολλών δισ. ευρώ, για την αντιμετώπιση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Η ελληνική κυβέρνηση έχει ήδη νομοθετή-

σει σημαντικές μεταρρυθμίσεις προς την κατεύθυνση της εργασιακής ευελιξίας, του εξορθολογισμού των δαπανών του δημοσίου τομέα και της απελευθέρωσης των αγορών. Παράλληλα, όμως, με τη δημοσιονομική προσαρμογή, απαιτείται η Ελλάδα να επιτύχει οικονομική ανάπτυξη. Η εφαρμογή του δημοσιονομικού προγράμματος πρέπει να συνοδευτεί από το σχεδιασμό και την εφαρμογή ενός μακροπρόθεσμου/βιώσιμου νέου μοντέλου ανάπτυξης της Ελλάδας. ΤΟ ΝΕΟ ΜΟΝΤΕΛΟ Η μελέτη «Η Ελλάδα 10 χρόνια μπροστά» επιδιώκει να καλύψει αυτό το κενό. Προτείνει την υιοθέτηση ενός νέου μοντέλου ανάπτυξης της Ελλάδας, που μπορεί να δημιουργήσει 49 δισ. ευρώ σε ετήσια Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (55 δισ. ευρώ σε όρους ΑΕΠ) και 520 χιλ. νέες θέσεις εργασίας εντός 10 ετών, σε μόλις πέντε μεγάλους κλάδους και οκτώ αναδυόμενους υποκλάδους της οικονομίας. Αυτό σημαίνει ότι, ακόμη κι αν η υπόλοιπη οικονομία αναπτύσσεται με ένα μέτριο μέσο ετήσιο ρυθμό 1,5%, που σήμερα προβλέπουν οι διεθνείς οργανισμοί, ο συνολικός ρυθμός ανάπτυξης θα μπορούσε σχεδόν να διπλασιαστεί στο 3% στην επόμενη δεκαετία. Το νέο μοντέλο ανάπτυξης της Ελλάδας προτείνει την υιοθέτηση μιας σειράς προτεραιοτήτων που αφορούν το σύνολο της οικονομίας και περιγράφει συγκεκριμένες δράσεις που μπορούν να αναληφθούν στο επίπεδο των πέντε κύριων κλάδων και των οκτώ αναδυόμενων υποκλάδων της οικονομίας. Η ενεργή και αποτελεσματική συμμετοχή του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα είναι απαραίτητη για την υλοποίηση των δράσεων αυτών. Βασική πρόταση της μελέτης είναι η άμεση εφαρμογή μιας συστηματικής και καθολικής προσπάθειας που καλύπτει το σύνολο της οικονομίας και αποβλέπει στην υλοποίηση του προγράμματος των μεταρρυθμίσεων, στη μείωση του μεγέθους και του παρεμβατισμού του κράτους, στην απελευθέρωση της οικονομίας και την ενίσχυση των επενδύσεων και της ανάπτυξης, ιδιαίτερα δε της εξωστρέφειας. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με μεταρρυθμίσεις όπως η υιοθέτηση της διαδικασίας fast track, όπως εφαρμόσθηκε επιτυχημένα για τα έργα υποδομής των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, ώστε να επιταχυνθεί η έγκριση της επένδυσης και να περιορισθεί η γραφειοκρατία, η απελευθέρωση των αγορών και των επαγγελμάτων, καθώς και η επιτάχυνση της εκδίκασης υποθέσεων σχετικών με επενδυτικά σχέδια που εκκρεμούν στα δικαστήρια. Προτεραιότητα αποτελεί επίσης η εισαγωγή στο δημόσιο τομέα τεχνογνωσίας και εξειδικευμένων ανθρώπινων πόρων από τον ιδιωτικό τομέα, η δημιουργία ευκαιριών απασχόλησης για τους νέους και τις γυναίκες και η καταπολέμηση της αδιαφάνειας και της φοροδιαφυγής μέσω προηγμένων μεθόδων διάγνωσης, βεβαίωσης και είσπραξης οφειλών. Τέλος, η ίδρυση ενός θεσμικού οργάνου Οικονομικής Ανάπτυξης και Μεταρρύθμισης (Economic Development and Reform Unit), που θα αναφερόταν απευθείας στον Πρωθυπουργό και θα αναλάμβανε το συντονισμό και την παρακολούθηση των αναπτυξιακών δράσεων και μεταρρυθμίσεων σε όλα τα μέτωπα, αξιοποιώντας και την τεχνογνωσία της επιχειρηματικής και ακαδημαϊκής κοινότητας. Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΕΞΑΓΟΡΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΕΩΝ Ο επιχειρηματικός κόσμος πρέπει να επιδιώξει τη δημιουργία μεγαλύτερων μονάδων μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων και την υιοθέτηση πιο αποδοτικών μεθόδων παραγωγής. Πρέπει, επίσης, να γίνει πιο ενεργός στην έγκαιρη προώθηση επώνυμων ελληνικών αγαθών και υπηρεσιών στις αγορές του εξωτερικού. Μερικά σχετικά παραδείγματα που αναφέρονται στη μελέτη είναι η στρατηγική στροφή του τουρισμού προς μεγαλύτερες και ανεκμετάλλευτες μέχρι σήμερα αγορές, η

☛

ΜΙΑ ΣΕΙΡΑ ΑΛΛΗΛΕΞΑΡΤΩΜΕΝΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΕΧΕΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΕΙ ΣΤΗ ΧΑΜΗΛΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΣΤΗΝ ΥΣΤΕΡΗΣΗ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ. Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΕΧΕΙ ΑΝΑΠΤΥΧΘΕΙ ΒΑΣΕΙ ΜΙΑΣ ΔΟΜΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΚΑΙ ΥΠΟ ΧΡΟΝΙΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΥΝΟΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ. προσέλκυση τουρισμού υψηλής εισοδηματικής κατηγορίας και η ενθάρρυνση των επενδύσεων σε μεγάλες Περιοχές Ολοκληρωμένης Τουριστικής Ανάπτυξης (ΠΟΤΑ), σε υψηλού επιπέδου παραθεριστικές κατοικίες, σε μαρίνες και σε σημεία ελλιμενισμού κρουαζιερόπλοιων. Η αγροτική παραγωγή, και ειδικά η μεταποίηση τροφίμων, μπορεί να προσανατολιστεί προς τις αγορές του εξωτερικού, όπου συγκεκριμένα προϊόντα υψηλής ποιότητας, όπως το ελαιόλάδο, επιλεγμένα φρούτα και λαχανικά και διάφορα γαλακτοκομικά προϊόντα έχουν τη δυνατότητα να επιτύχουν οικονομίες κλίμακας με διεθνή ανταγωνιστικότητα. Στον τομέα της ενέργειας υπάρχουν σημαντικά περιθώρια για πιο αποδοτική ενεργειακή χρήση των υπαρχόντων και νέων εμπορικών ακινήτων και κατοικιών. Αυτό θα είχε ευνοϊκά παράπλευρα αποτελέσματα στις κατασκευές, στην ανάπτυξη της αγοράς ακίνητης περιουσίας και στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, ενώ θα δημιουργούσε περιθώρια για εξαγωγές και θα προσέλκυε άμεσες ξένες επενδύσεις. Σε πολλά υποσχόμενους αναδυόμενους κλάδους, όπως η ιχθυοκαλλιέργεια και τα γενόσημα φάρμακα, θα μπορούσε να προχωρήσει η σταδιακή απελευθέρωση των αγορών με στόχο την ανάπτυξη, ιδιαίτερα σε τομείς όπου υπάρχει είτε η τεχνογνωσία είτε η δυνατότητα να δημιουργηθούν μεγαλύτερες παραγωγικές μονάδες. Ευρύτερα, αυτός ο στρατηγικός αναπροσανατολισμός της οικονομίας μπορεί να οδηγήσει σε μια πιο υγιή δομή της συνολικής ζήτησης με σαφή οφέλη για τον πρωτογενή τομέα, την ενθάρρυνση των επενδύσεων και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στη μεταποίηση και στη βαριά βιομηχανία. Ο τομέας της βιομηχανίας περιλαμβάνει έναν μεγάλο αριθμό σύγχρονων, οργανωμένων και διεθνώς ανταγωνιστικών ελληνικών επιχειρήσεων με σημαντική εξαγωγική δραστηριότητα. Η βιομηχανία είναι ο τομέας που συνεισφέρει τα μέγιστα σε φόρους και εισφορές. Η απελευθέρωσή της από περιττά εμπόδια, σε συνδυασμό με την ευρύτερη δημιουργία ενός φιλικού και σταθερού επιχειρηματικού περιβάλλοντος, αποτελεί τη βασική προϋπόθεση για να βελτιωθεί η δυνατότητά της να αναπτυχθεί και να συνεισφέρει ακόμη περισσότερο στην ανάπτυξη και την απασχόληση άλλων κλάδων. Η σύνοψη αυτή (Executive Summary) αναλύει τα εμπόδια που πρέπει να ξεπεραστούν, προκειμένου να υιοθετηθεί το νέο μοντέλο ανάπτυξης της Ελλάδας. Στη συνέχεια περιγράφεται το μοντέλο αυτό από μακροοικονομική σκοπιά και παρουσιάζονται οι δράσεις που πρέπει να αναληφθούν σε κάθε κλάδο, με στόχο την αύξηση της παραγωγής και της απασχόλησης. Αυτές οι δράσεις αποτελούν κρίσιμα βήματα σε μια πορεία που θα οδηγήσει τη χώρα σταδιακά, από την ύφεση και τη λιτότητα, σε μια βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη. Χ ΧΡΗΜΑ 65

Χ έρευνα

EρEYNA ICAP

ςΕ ΠτωτιΚη τροχιΑ η ςωληνουρΓιΑ το μέγεθος της εγχώριας γενικής κατανάλωσης χαλυβδοσωλήνων, ακολουθώντας τις πτωτικές τάσεις του κλάδου των κατασκευών και της οικοδομικής δραστηριότητας, καταγράφει φθίνουσα πορεία την τελευταία τριετία και το 2010 μειώθηκε κατά 23,5%.

η

ζήτηση για χαλυβδοσωλήνες συνδέεται άμεσα με την πορεία του κλάδου των κατασκευών (δημόσια και ιδιωτικά τεχνικά έργα, οικοδομική δραστηριότητα κ.λπ.). με τη σειρά τους, οι παράγοντες που επηρεάζουν τη ζήτηση για τα συγκεκριμένα προϊόντα εξαρτώνται από τη γενικότερη πορεία της οικονομίας, την εξέλιξη των επενδύσεων, τις χορηγήσεις δανείων κ.λπ. η αγορά των χαλυβδοσωλήνων, σαφώς επηρεασμένη από την τρέχουσα οικονομική κατάσταση, εμφανίζει φθίνουσα πορεία και αναμένεται να παρουσιάσει περαιτέρω πτώση το προσεχές διάστημα. τα παραπάνω επισημαίνονται στην κλαδική μελέτη που εκπόνησε η Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών της ICAP Group. ο εξεταζόμενος κλάδος αποτελείται τόσο από παραγωγικές μονάδες όσο και από εμπορικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της εισαγωγής χαλυβδοσωλήνων. η εγχώρια παραγωγή χαρακτηρίζεται από συγκέντρωση των επιχειρήσεων, καθώς το μεγαλύτερο μέρος της πραγματοποιείται από μικρό αριθμό μονάδων. οι περισσότερες παραγωγικές επιχειρήσεις είναι σχετικά μεγάλου μεγέθους και ασχολούνται με την κατασκευή σωλήνων με ραφή, διαφόρων διαμέτρων, για τη μεταφορά ρευστών ή αερίων. οι εισαγωγικές εταιρείες του κλάδου δεν ασχολούνται αποκλειστικά με τα εξεταζόμενα προϊόντα. ορισμένες από αυτές δραστηριοποιούνται ταυτόχρονα στην εισαγωγή και εμπορία μετάλλων, εξαρτημάτων, βιομηχανικών εφοδίων και στον ευρύτερο κλάδο «μεταλλικά Προϊόντα - Κατασκευές». ΕξΕλιξη του δΕιΚτη της ΕΓχωριΑς ΑΓορΑς χΑλυβδοςωληνων

☛

η ΕΓχωριΑ ΠΑρΑΓωΓη χΑρΑΚτηριΖΕτΑι ΑΠο ςυΓΚΕντρωςη των ΕΠιχΕιρηςΕων, ΚΑΘως το μΕΓΑλυτΕρο μΕρος της ΠρΑΓμΑτοΠοιΕιτΑι ΑΠο μιΚρο ΑριΘμο μονΑδων. οι ΠΕριςςοτΕρΕς ΠΑρΑΓωΓιΚΕς ΕΠιχΕιρηςΕις ΕινΑι ςχΕτιΚΑ μΕΓΑλου μΕΓΕΘους ΚΑι ΑςχολουντΑι μΕ την ΚΑτΑςΚΕυη ςωληνων μΕ ρΑΦη, διΑΦορων διΑμΕτρων, ΓιΑ τη μΕτΑΦορΑ ρΕυςτων Ή ΑΕριων. το μέγεθος της εγχώριας φαινομενικής κατανάλωσης χαλυβδοσωλήνων, ακολουθώντας τις πτωτικές τάσεις του κλάδου των κατασκευών και της οικοδομικής δραστηριότητας εν γένει, καταγράφει φθίνουσα πορεία την τελευταία τριετία και το 2010/09 μειώθηκε κατά 23,5%. οι χαλυβδοσωλήνες με ραφή καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μερίδιο στη συνολική ετήσια αγορά χαλυβδοσωλήνων. το 2010, η εν ΚΑτΑνομη ΑΓορΑς χΑλυβδοςωληνων (2010)

Σωλήνες χωρίς ραφή 16 %

Σωλήνες µε ραφή 84 %

Ετος βΑςης 2004=100

66 ςεπτέμβριος 2011

ΠηΓη: ICAP GrouP

λόγω κατηγορία κατέλαβε το 84% της συνολικής αγοράς, ενώ αυτοί χωρίς ραφή απέσπασαν το υπόλοιπο 16%. οι προβλέψεις παραγόντων του κλάδου για το μέλλον της αγοράς δεν είναι ευοίωνες, σύμφωνα με τις παρούσες συνθήκες και τάσεις. ςυγκεκριμένα, τη διετία 2011-2012, εκτιμάται ότι το σύνολο της αγοράς θα παρουσιάσει περαιτέρω μείωση. η εξέλιξη αυτή αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στη διατήρηση της αρνητικής οικονομικής συγκυρίας και τη συνεχιζόμενη πτώση της οικοδομικής δραστηριότητας. Από τον ομαδοποιημένο ισολογισμό που σχηματίστηκε στο πλαίσιο της μελέτης, βάσει δείγματος 11 αντιπροσωπευτικών παραγωγικών εταιρειών χαλυβδοσωλήνων, φαίνεται ότι το σύνολο του ενεργητικού εμφάνισε μείωση κατά 24,8% το 2009. Αντίθετα, το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων αυξήθηκε κατά 3,06% έναντι του προηγούμενου έτους. οι συνολικές πωλήσεις εμφανίζουν πτώση (-24,4%) το 2009/08, τα κέρδη EBITDA μειώθηκαν κατά 24,23%, ενώ και τα κέρδη προ φόρων μειώθηκαν κατά 24,6% το ίδιο διάστημα. ΥΦΕΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΠΛΑΣΤΙΚΟΥΣ ΣΩΛΗΝΕΣ η αγορά των πλαστικών σωλήνων, σαφώς επηρεασμένη από την τρέχουσα οικονομική κατάσταση, εμφανίζει πτωτικές τάσεις, οι οποίες αναμένεται να συνεχισθούν την επόμενη διετία. η διευθύντρια Οικονομικών και Κλαδικών Μελετών της ICAP, κ. Σταματίνα Παντελαίου, σχολίασε για τον κλάδο: «η συνολική εγχώρια παραγωγή πλαστικών σωλήνων παρουσίασε συνεχή άνοδο κατά την περίοδο 2004-2008 και το 2010 εμφάνισε μείωση κατά 16,7% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Αντίστοιχα, η φαινομενική κατανάλωση πλαστικών σωλήνων ακολούθησε ανοδική πορεία τη χρονική περίοδο 2000-2008, με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 1,7%. την τελευταία διετία (2009-2010) εμφάνισε πτωτικές τάσεις και το 2010/09 μειώθηκε κατά 17,6%». η ζήτηση του κλάδου της σωληνουργίας εν γένει επηρεάζεται άμεσα από την εξέλιξη της οικοδομικής και κατασκευαστικής δραστηριότητας. το 2009/08 η οικοδομική δραστηριότητα μειώθηκε κατά 24,4% βάσει συνολικής επιφάνειας και κατά 26,5% βάσει συνολικού όγκου. την πτώση αυτή ακολούθησε και η αγορά των πλαστικών σωλήνων, σημειώνοντας μείωση κατά περίπου 18% τη διετία 2009/2010. η αγορά πλαστικών σωλήνων αποτελείται τόσο από παραγωγικές μονάδες όσο και από εμπορικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τομέα της εισαγωγής πλαστικών σωλήνων. το μεγαλύτερο μέρος των παραγόμενων ποσοτήτων προέρχεται από λίγες επιχειρήσεις μεγάλου μεγέθους. η πλειοψηφία των μικρότερων επιχειρήσεων ασχολείται με την παραγωγή συγκεκριμένων τύπων και κατηγοριών πλαστικών σωλήνων. ΕξΕλιξη του δΕιΚτη της ΕΓχωριΑς ΑΓορΑς ΠλΑςτιΚων ςωληνων

☛

οι ΠροβλΕΨΕις ΠΑρΑΓοντων του ΚλΑδου ΓιΑ το μΕλλον της ΑΓορΑς δΕν ΕινΑι ΕυοιωνΕς, ςυμΦωνΑ μΕ τις ΠΑρουςΕς ςυνΘηΚΕς ΚΑι τΑςΕις. ςυΓΚΕΚριμΕνΑ, τη διΕτιΑ 2011-2012, ΕΚτιμΑτΑι οτι το ςυνολο της ΑΓορΑς ΘΑ ΠΑρουςιΑςΕι ΠΕρΑιτΕρω μΕιωςη. η ΕξΕλιξη Αυτη ΑΠοδιδΕτΑι, ςΕ μΕΓΑλο βΑΘμο, ςτη διΑτηρηςη της ΑρνητιΚης οιΚονομιΚης ςυΓΚυριΑς ΚΑι τη ςυνΕχιΖομΕνη Πτωςη της οιΚοδομιΚης δρΑςτηριοτητΑς. η διάθεση των πλαστικών σωλήνων πραγματοποιείται απευθείας από τις προμηθευτικές επιχειρήσεις προς τους τελικούς πελάτες του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, αλλά και μέσω χονδρεμπόρων. οι περισσότερες από τις επιχειρήσεις του εξεταζόμενου κλάδου έχουν αναπτύξει οργανωμένα δίκτυα πωλήσεων, τα οποία απαρτίζονται από τοπικούς αντιπροσώπους ή/και θυγατρικές-συνδεδεμένες επιχειρήσεις, καθώς και από ειδικευμένους πωλητές. το 2010 οι πλαστικοί σωλήνες από πολυαιθυλένιο απέσπασαν το 50,4% της συνολικής εγχώριας κατανάλωσης και ακολούθησαν οι άκαμπτοι και εύκαμπτοι σωλήνες από PVC, με ποσοστό 36,5% και 13,1% αντίστοιχα. Παράγοντες του κλάδου εκτιμούν ότι, σύμφωνα με τις ισχύουσες συνθήκες και τάσεις, η συνολική εγχώρια αγορά πλαστικών σωλήνων (σε ποσότητα) θα παρουσιάσει περαιτέρω μείωση κατά τη διετία 2011-2012. Πέρα από την ανάλυση της αγοράς, στη συγκεκριμένη μελέτη πραγματοποιείται και χρηματοοικονομική ανάλυση επιχειρήσεων παραγωγής πλαστικών σωλήνων, με τη χρήση αριθμοδεικτών. Από τον ομαδοποιημένο ισολογισμό που παρουσιάστηκε, βάσει δείγματος 17 αντιπροσωπευτικών παραγωγικών επιχειρήσεων πλαστικών σωλήνων, προκύπτει ότι το σύνολο του ενεργητικού των εταιρειών μειώθηκε κατά 3,68% το 2009 σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ενώ και το σύνολο των ιδίων κεφαλαίων μειώθηκε κατά 8,09% την ίδια περίοδο. οι συνολικές πωλήσεις των εξεταζόμενων επιχειρήσεων του κλάδου μειώθηκαν κατά 25,5%, τα δε κέρδη EBITDA μειώθηκαν κατά 45,9% την περίοδο 2009/08. Χ ΚΑτΑνομη ΑΓορΑς ΠλΑςτιΚων ςωληνων (2010)

Σωλήνες Πολυαιθυλενίου 50,4 % Άκαµπτοι σωλήνες από PVC 36,5 %

Eύκαµπτοι σωλήνες από PVC 13,1 %

Ετος βΑςης 2000=100

ΠηΓη: ICAP GrouP χρημΑ 67

Χ φάκελοι

ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ

ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΤΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ Τη στρατηγική και τις προοπτικές του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, όπως διαμορφώνονται στο πλαίσιο του εγχώριου και διεθνούς περιβάλλοντος, παρουσίασε η διοίκηση του ομίλου στην Ένωση Θεσμικών Επενδυτών 1

Σ

υγκεκριμένα, έγινε αναλυτική αναφορά στους κύριους τομείς δραστηριότητας του ομίλου, δηλαδή την ενέργεια, τις κατασκευές, τις παραχωρήσεις και το real estate. Αναλυτικότερα, στον κλάδο της ενέργειας, ο όμιλος κατέχει ένα ισχυρό χαρτοφυλάκιο έργων, καθώς διαθέτει σε λειτουργία ή στο στάδιο της κατασκευής περισσότερα από 1250 MW στην Ελλάδα και το εξωτερικό, τόσο όσον αφορά σε εργοστάσια με καύσιμο το φυσικό αέριο όσο και σε εγκαταστάσεις Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ). Πιο συγκεκριμένα, ο όμιλος λειτουργεί δύο εργοστάσια παραγωγής ενέργειας με καύσιμο φυσικό αέριο στην Ελλάδα, συνολικής ισχύος 582 MW, ενώ επιπλέον 678 MW από ανανεώσιμες πηγές βρίσκονται σε λειτουργία είτε στο στάδιο της κατασκευής στην Ελλάδα, στην Ανατολική Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Στις κατασκευές, ο όμιλος συγκεντρώνει ένα σημαντικό ανεκτέλεστο υπόλοιπο εργασιών, που υπερβαίνει τα 2 δισ. ευρώ. Παράλληλα με την παρουσία του στην Ελλάδα, ο όμιλος έχει σημαντική παρουσία στις αγορές της Μέσης Ανατολής και των Βαλκανίων. Στις παραχωρήσεις, ο όμιλος συμμετέχει σε τρία από τα μεγαλύτερα έργα παραχώρησης αυτοκινητόδρομων στην Ελλάδα (Νέα Οδός, Κεντρική Οδός, Ολυμπία Οδός). Σε ερώτηση για την πορεία των έργων αυτών, η κατασκευή των οποίων έχει σταματήσει προς το παρόν, ο Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, κ. Γιώργος Περιστέρης, ανέφερε: «Παρά το γεγονός ότι ήδη από το Μάρτιο του 2010 οι τράπεζες είχαν σταματήσει τη χρηματοδότηση των έργων, ακόμα αναμένεται από την Πολιτεία η επίλυση των προβλημάτων, ώστε να ξεκινήσουν και πάλι τα έργα αυτά, τα οποία μπορούν να συνεισφέρουν τα μέγιστα στην εθνική οικονομία, καθώς δημιουργούν χιλιάδες θέΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

70 Σεπτέμβριος 2011

σεις εργασίας στην περιφέρεια, αποτελούν το 2% του ΑΕΠ, ενώ ταυτόχρονα σχετίζονται με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση μέσω του συνόλου σχεδόν του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος, ύψους άνω των 6 δισ. ευρώ, με εξαιρετικά ευνοϊκούς όρους». Στο real estate, ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ απασχολεί ίδια κεφάλαια που προσεγγίζουν τα 177 εκατ. ευρώ, αναπτύσσοντας ακίνητα στην Ελλάδα και στην περιοχή των Βαλκανίων. Απαντώντας σε ερωτήσεις σχετικά με το αν συνεχίζονται οι επενδύσεις του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ υπό τις παρούσες συνθήκες, ο κ. Περιστέρης επεσήμανε: «το επενδυτικό πρόγραμμα του ομίλου συνεχίζεται, κυρίως στον τομέα της ενέργειας, αυξάνοντας την ικανότητα του ομίλου για τη δημιουργία σταθερών χρηματοροών. Παρά τα σημαντικά προβλήματα, επενδύσαμε πέρσι 339 εκατ. ευρώ και φέτος θα επενδύσουμε επιπλέον 200 εκατ. ευρώ». Ιδιαίτερη αναφορά έγινε από τη διοίκηση του ομίλου και στις οφειλές που υπάρχουν για έργα και επενδύσεις που έχουν υλοποιηθεί. Συγκεκριμένα, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο κ. Περιστέρης ανέφερε ότι «στον όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ οφείλονται συνολικά, από επιστροφές ΦΠΑ που δεν έχουν γίνει και από έργα που έχουν εκτελεσθεί χωρίς όμως να έχουν πληρωθεί, πολύ περισσότερα από 200 εκατ. ευρώ». ΑΥΞΗΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑ 50% ΟΙ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Αυξημένες κατά 50% είναι οι ενοποιημένες πωλήσεις της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ στο πρώτο εξάμηνο του 2011, φθάνοντας τα 413,8 εκατ. ευρώ, έναντι 275 εκατ. ευρώ το α’ εξάμηνο του 2010, κυρίως λόγω των αυξημένων πωλήσεων στους τομείς των κατασκευών και της θερμικά παραγόμενης ενέργειας. Η λειτουργική κερδοφορία προ αποσβέσεων (EBITDA) του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ διαμορφώθηκε σε 56,5 εκατ. ευρώ, έναντι 30,8 εκατ. ευρώ, αυξημένη κατά 83,3% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010, επηρεασμένη κυρίως από τον τομέα των κατασκευών. Αντίστοιχα, τα συνολικά λειτουργικά κέρδη (ΕΒΙΤ) του ομίλου διαμορφώθηκαν σε 24,8 εκατ. ευρώ, έναντι 15,8 εκατ. ευρώ το α’ εξάμηνο του 2010, αυξημένα κατά 57%. Τα κέρδη προ φόρων παρουσίασαν μείωση κατά 22,4% και διαμορφώθηκαν σε 7,9 εκατ. ευρώ, έναντι 10,2 εκατ. ευρώ την προηγούμενη περίοδο, ενώ τα καθαρά κέρδη, μετά την αφαίρεση των δικαιωμάτων μειοψηφίας, διαμορφώθηκαν σε 0,5 εκατ. ευρώ, έναντι 1,9 εκατ. ευρώ το α’ εξάμηνο του 2010, μειωμένα κατά 73,6%. Χ

ΚΑΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ

ΔΙΨΗΦΙΑ ΑΥΞΗΣΗ ΤΖΙΡΟΥ ΣΤΟ ΠΕΝΤΑΜΗΝΟ

✒ από τον Γιώργο Καλούμενο

Τη δυναμική της πορεία συνεχίζει η εταιρεία «Καραμολέγκος» σε Ελλάδα και Ρουμανία, κατορθώνοντας να αναπτύσσεται με ρυθμούς τριπλάσιους της αγοράς 2

A

ύξηση του τζίρου της κατά 9-10% πραγματοποιεί από την αρχή του έτους η αρτοβιομηχανία «Καραμολέγκος», παρά το γεγονός ότι η αγορά του τοστ συνολικά αναπτύσσεται κατά 2-3%. Μάλιστα η ενίσχυση του κύκλου εργασιών της πραγματοποιείται για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, καθώς και πέρσι είχε αγγίξει διψήφια ποσοστά, παρά την κρίση. Βέβαια η ύφεση δεν επιτρέπει στα κέρδη να ακολουθούν ανάλογη με τον τζίρο ανάπτυξη, όμως είναι πολύ θετικό το γεγονός ότι και αυτά αυξήθηκαν και ανήλθαν (για την εταιρεία) στο ποσό των 2,039 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 1,4% στη χρήση του 2010. Μεταξύ άλλων, το αποτέλεσμα της εταιρείας επηρεάστηκε αρνητικά την περσινή χρονιά και από την απεργία των φορτηγών, η οποία συντελέστηκε σε ένα κρίσιμο διάστημα για το εμπόριο. Πάντως, όπως εξηγεί ο γενικός διευθυντής της, Β. Παντελής, «η κρίση γενικά βοηθάει τον κλάδο. Το τοστ, από σνακ, έχει μετατραπεί σε ένα μικρό γεύμα και έχει κυρίαρχη παρουσία στα ταπεράκια που παίρνουν οι εργαζόμενοι στη δουλειά, αλλά και τα μικρά παιδιά στο σχολείο». Η διοίκηση της εταιρείας αποφάσισε να «παγώσει» προς το παρόν την επέκταση των εγκαταστάσεών της στο Κορωπί, μια επένδυση σε κτήρια και μηχανολογικό εξοπλισμό10 εκατ. ευρώ, η οποία θα της έδινε επιπρόσθετη παραγωγική δυνατότητα, καθώς η υφιστάμενη γραμμή παραγωγής λειτουργεί αυτή τη στιγμή σε τρεις βάρδιες, φτάνοντας πολύ κοντά στα ανώτατα όριά της. Όμως περιθώρια αύξησης παραγωγής έχει το εργοστάσιο στη Ρουμανία, που αποτελεί πρόσφατη επένδυση αξίας 10 εκατ. ευρώ, στο οποίο αυτή τη στιγμή λειτουργεί μία βάρδια, εξυπηρετώντας κυρίως την αγορά του Βουκουρεστίου. Για την πορεία της εταιρείας στη Ρουμανία, ο πρόεδρός της Μαν. Καραμολέγκος τονίζει ότι πρόκειται για μια δύσκολη αγορά, στην οποία ήδη δραστηριοποιούνται έξι ρουμανικές εταιρείες. Παρόλα αυτά, έχει καταφέρει να διεισδύσει ικανοποιητικά και αυτή τη στιγμή να KAΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

☛

Η ΥΦΕΣΗ ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΙ ΣΤΑ ΚΕΡΔΗ ΝΑ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΑΝΑΛΟΓΗ ΜΕ ΤΟΝ ΤΖΙΡΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗ, ΟΜΩΣ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΘΕΤΙΚΟ ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΟΤΙ ΚΑΙ ΑΥΤΑ ΑΥΞΗΘΗΚΑΝ ΚΑΙ ΑΝΗΛΘΑΝ (ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ) ΣΤΟ ΠΟΣΟ ΤΩΝ 2,039 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ, ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΝΤΑΣ ΑΥΞΗΣΗ 1,4% ΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ 2010 είναι η τρίτη δύναμη εκεί και να οδεύει ολοταχώς προς τη δεύτερη θέση. Ένα από τα πλεονεκτήματά της στη Ρουμανία είναι, σύμφωνα με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλό της, ότι η ελληνική εταιρεία είναι εξειδικευμένη στο τοστ, τη στιγμή που οι ανταγωνίστριες ρουμανικές εταιρείες το παράγουν ως συμπληρωματικό προϊόν, έχοντας ως κύρια δραστηριότητά τους το παραδοσιακό ψωμί. Γενικά η Ρουμανία δεν είναι ώριμη αγορά στο τοστ, καθώς οι Ρουμάνοι δεν το προτιμούν ακόμα έναντι του «κανονικού» ψωμιού. Αυτό σημαίνει ότι το τοστ έχει σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης, καθώς όσο θα εκμοντερνίζονται οι καταναλωτικές συνήθειες των Ρουμάνων τόσο θα στρέφονται περισσότερο σε αυτό. Σημαντική εξέλιξη στην ελληνική αγορά είναι η ισχυρή ανάπτυξη του private label, καθώς εξελίσσεται σε leader της αγοράς. «Τα τρία τελευταία χρόνια το private label στο τοστ έχει γνωρίσει ανάπτυξη της τάξης του 7% και πλέον η αναλογία του σε σχέση με το επώνυμο φτάνει σχεδόν στο 50/50», αναφέρει ο κ. Παντελής. Αυτή η εξέλιξη οδηγεί τις εταιρείες του κλάδου στο να κάνουν περισσότερες προωθητικές ενέργειες για να στηρίζουν τις πωλήσεις των επώνυμων προϊόντων τους, κάτι που φυσικά αυξάνει τα έξοδά τους. «Μην ξεχνάμε ότι το ψωμί γενικά είναι ένα δύσκολο προϊόν, καθώς είναι καθημερινής κατανάλωσης, όπως για παράδειγμα και το γάλα», τονίζει ο κ. Παντελής. Τέλος, σε ό,τι αφορά την αλυσίδα αρτοζαχαροπλαστείων «Απολλώνειο», που ανήκουν με πλειοψηφικό ποσοστό στην εταιρεία «Καραμολέγκος», είναι θετικό, σύμφωνα με τον κ. Καραμολέγκο, το γεγονός ότι το franchise τους έχει μεγάλη ζήτηση παρά την κρίση, με 300 άτομα να περιμένουν στην αναμονή. Αυτή τη στιγμή λειτουργούν 11 καταστήματα, εκ των οποίων τα έξι είναι franchise και τα πέντε ιδιόκτητα. Χ ΧΡΗΜΑ 71

Χ

~ αποκλειστικότητα

ΟΙ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΡΙΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ Τη λίστα με τις καλύτερες τράπεζες παγκοσμίως, τόσο σε επίπεδο γενικών εργασιών όσο και κατά δραστηριότητα, κατάρτισε το Euromoney

Π

τερη στις υπηρεσίες συναλλαγών και αναδυόμενων αγορώτη στο γενικό σύνολο κατατάχθηκε η De✒ ρών, η Northern Trust καλύτερος σύμβουλος επενδύσεων, utsche Bank και έτσι αναδείχθηκε η καλύαπό τον η Societe Generale καλύτερη στα δομημένα προϊόντα και η τερη τράπεζα παγκοσμίως. Εκτός του ότι Peter Lee Lazard καλύτερη ανεξάρτητη τράπεζα επενδύσεων. Τραπήρε τις περισσότερες ψήφους (4) ως καλύπεζίτης της χρονιάς ψηφίστηκε ο Ρομπέρτο Σετούμπαλ της Itau. τερη τράπεζα στον κόσμο, είχε και την καλύτερη βαθμολογία συνολικά, καθώς «μάζεψε» 24 προτιμήσεις, εκ των οποίων οι οκτώ ήταν πρωτιές σε επιΚΑΛΥΤΕΡΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ μέρους κατηγορίες εργασιών, οι 13 ήταν πρωτιές σε διάφορες DEUTSCHE BANK περιφέρειες του κόσμου και οι επτά αφορούσαν τη βράβευσή της Η διοίκηση της Deutsche Bank είναι πολύ περήφανη για το ανακαως καλύτερης τράπεζας σε κάποια χώρα. τασκευασμένο αρχηγείο της τράπεζας στη Φραγκφούρτη. Οι δίΣτη δεύτερη θέση βρίσκεται η HSBC, η οποία είχε τρεις ψήφους ως δυμοι πύργοι της αποτελούν πραγματικό «φάρο» φιλικότητας προς καλύτερη τράπεζα γενικά, 10 ψήφους ως καλύτερη σε κάποιον επιτο περιβάλλον. Η αίθουσα του διοικητικού συμβουλίου έχει μια μέρους τομέα, 8 ψήφους ως καλύτερη σε κάποια περιφέρεια και οθόνη πλάσμα τόσο μεγάλη, που θα μπορούσε άνετα να βρίσκεται επτά ως καλύτερη σε συγκεκριμένη χώρα. και σε γήπεδο ποδοσφαίρου. Και ακριβώς πάνω από το λόμπι του Στην τρίτη θέση είναι η Morgan Stanley, στην τέταρτη η Credit κτηρίου υπάρχει ένας ειδικός χώρος όπου όποιος επιθυμεί, μποSuisse, στην πέμπτη η Goldman Sachs, στην έκτη η Citi, στην ρεί να μάθει οποιαδήποτε πληροφορία θέλει για την τράπεζα. έβδομη η Barclays, στην όγδοη η JP Morgan, στην ένατη η Lazard, Η Deutsche είχε συχνά προβλήματα με το brand της. Για κάποιενώ την πρώτη δεκάδα «κλείνει» η Itau. Σε ό,τι αφορά τις επιμέους είναι υπερβολικά «γερμανικό». Για άλλους, πάλι, δεν είναι αρρους εργασίες των τραπεζών, η Barclays Capital αναδείχθηκε κακετά «γερμανικό». Μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση, πολλοί της λύτερη τράπεζα επενδύσεων παγκοσμίως, η Morgan Stanley άσκησαν κριτική για την εικόνα της, ότι δηλαδή παραείναι βασικαλύτερος οίκος εξαγορών-συγχωνεύσεων και διαχείρισης κεφασμένη στο επενδυτικό της κομμάτι, ένα τμήμα το οποίο αρκετοί θελαίων, η Deutsche Bank καλύτερος χρηματοπιστωτικός οίκος, η ωρούν ότι είναι πολύ εκτεθειμένο στο ρίσκο, σε βαθμό που τίθεται Credit Suisse καλύτερος οίκος στις υψηλές αποδόσεις και στη διασε κίνδυνο όλο το γκρουπ. χείριση περιουσίας, η HSBC καλύτερος οίκος στη διαχείριση ρίΕκτός από ένα αρνητικό διάλειμμα το 2008, όταν φυσικά δεν ήταν σκου και σύμβουλος για θέματα κρατικών χρεών, η Goldman η μόνη τράπεζα που «υπέφερε», η Deutsche είχε μια αξιοπρόσεκτη Sachs καλύτερος οίκος επιχειρηματικών αναδιαρθρώσεων, η JP πορεία την τελευταία δεκαετία, υπό τις οδηγίες του Γιόζεφ ΆκερMorgan καλύτερος οίκος διαχείρισης εμπορευμάτων, η Citi καλύμαν. Και τώρα η γερμανική τράπεζα εμφάνισε, για άλλη μία φορά,

72 Σεπτέμβριος 2011

κέρδη τα οποία είναι καλύτερα από τις άμεσα ανταγωνιστικές της τράπεζες. Αλλά το πιο εντυπωσιακό στοιχείο της Deutsche Bank είναι ότι καταφέρνει να έχει εξαιρετικά αποτελέσματα σχεδόν σε κάθε δραστηριότητά της, σε μια εποχή, μάλιστα, όπου συντελούνται μεγάλες αλλαγές. Σε επίπεδο γκρουπ, η τράπεζα αλλάζει την «ισορροπία» της. Με τις εξαγορές της Postbank και της Sal Oppenheim στη Γερμανία, αλλά και του τμήματος λιανικής τραπεζικής της ABN Amro στην Ολλανδία, οι παραδοσιακές τραπεζικές εργασίες αναμένεται να φτάσουν στο 40% των συνολικών κερδών του γκρουπ μέχρι το 2013. Ο ίδιος ο Άκερμαν λέει ότι ο μακροπρόθεσμος στόχος είναι οι λιανικές εργασίες να φτάσουν στο 50/50 με το εταιρικό και το επενδυτικό κομμάτι. Αυτό μπορεί στην πράξη να μην αποδειχτεί και τόσο εύκολο, καθώς παρά τις επιπτώσεις από τις προετοιμασίες για την υιοθέτηση της Βασιλείας ΙΙΙ, οι τραπεζικές εργασίες που αφορούν τις επιχειρήσεις και τις επενδύσεις πάνε πάρα πολύ καλά. Η λέξη «ανθεκτική», που η Deutsche χρησιμοποιεί για να περιγράψει την επενδυτική της τράπεζα, με δυσκολία αποτυπώνει με δι-

☛

ΣΤΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΘΕΣΗ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ Η HSBC, Η ΟΠΟΙΑ ΕΙΧΕ ΤΡΕΙΣ ΨΗΦΟΥΣ ΩΣ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΓΕΝΙΚΑ, 10 ΨΗΦΟΥΣ ΩΣ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΣΕ ΚΑΠΟΙΟΝ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΤΟΜΕΑ, 8 ΨΗΦΟΥΣ ΩΣ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΣΕ ΚΑΠΟΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΑΙ ΕΠΤΑ ΩΣ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΣΕ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΧΩΡΑ. καιοσύνη τις επιδόσεις της. Κι αυτό γιατί, μόνο το 2010, συνεισέφερε γύρω στα 6 δισ. ευρώ στην προ φόρων κερδοφορία του γκρουπ, μια επίδοση που υπήρξε η δεύτερη καλύτερη στην ιστορία της, ενώ το 2011 πάτησε ακόμη περισσότερο «γκάζι», καθώς στο πρώτο τρίμηνο παρήγαγε τα 2,6 δισ. ευρώ κερδών από τα συνολικά 3,5 δισ. ευρώ του γκρουπ. Χ

ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΜΕ ΤΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΧΡΥΣΑ ΜΕΤΑΛΛΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ

DEUTSCHE BANK HSBC MORGAN STANLEY CREDIT SUISSE GOLDMAN SACHS CITI BARCLAYS JP MORGAN LAZARD ITAU SOCIETE GENERALE NORTHERN TRUST BAML STANDARD CHARTERED BNP PARIBAS MOELIS SEB SANTANDER STANDARD BANK UBS UNICREDIT RAIFFEISEN ECOBANK NBK TD BANK BBVA BES CIMB INTESA SAN PAOLO NOMURA NORDEA SWEDBANK

ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ 4 3 3 3 2 2 1 1 1 1 1 1

ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΣΕ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΜΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΣΕ ΜΙΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ 8 10 7 6 6 3 6 4 3 1 1 1 4 2 2 2

ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΣΕ ΜΙΑ ΧΩΡΑ

ΣΥΝΟΛΟ

13 8 4 2 3 7 2 3

7 7 13 8 5 7 6 12

1

1 2

4 6 2

5 2 2

3 2 2 1 1 1 1 1 1

1 5 1 5 4 3 1 1 1 3 2 2 2 2 2 2

24 18 20 13 10 16 9 16 1 3 3 1 9 8 4 0 4 7 3 6 5 4 2 2 2 3 2 2 2 2 2 2

Διευκρινίσεις: Μόνο οι τράπεζες που κέρδισαν ή ήταν υποψήφιες σε πάνω από μία κατηγορίες συμπεριλαμβάνονται στη λίστα. Οι τράπεζες κατατάχτηκαν πρώτα για τις παγκόσμιες πρωτιές τους, μετά για τις πρωτιές σε κατηγορίες, μετά για τα περιφερειακά "χρυσά" και τέλος για τις πρωτιές σε χώρες. Το τελικό σύνολο δεν συμπεριλαμβάνει τις ψήφους της καλύτερης τράπεζας στην στήλη «μία κατηγορία εργασιών».

ΧΡΗΜΑ 73

Χ

στα ενδότερα του Χρηματιστηρίου Αθηνών

«ALPHA TRUST ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΜΕΤΟΧΙΚΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ» 20 χρόνια στην κορυφή των αποδόσεων

Είκοσι χρόνια συμπληρώθηκαν στις 13 Αυγούστου από την έναρξη του Α/Κ «ALPHA TRUST ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ Μετοχικό Εσωτερικού» (Άδεια Σύστασης: Απόφ. Επιτρ. Κεφαλαιαγοράς 58546/Β737, ΦΕΚ 679/Β/8.8.1991). Το παλαιότερο ιστορικά Α/Κ της διαχειρίστριας εταιρείας ALPHA TRUST Α.Ε.Δ.Α.Κ. παραμένει σταθερά στην πρώτη θέση της κατηγορίας του από την έναρξή του στις 13/8/1991, έχοντας σημειώσει με στοιχεία της 13ης/8/2011 σωρευτική απόδοση 468,75% Σημ. και μέση ετήσια απόδοση 9,08% Σημ. Αντίστοιχα, ο Γενικός Δείκτης του Χρηματιστηρίου Αθηνών, ο οποίος βρισκόταν στα επίπεδα των 1000,6 μονάδων στις 13/8/1991 και στις 991,14 μονάδες στις 13/8/2011, παρουσίασε την ίδια περίοδο αρνητική απόδοση, της τάξεως του (-0,95)%. Επιπροσθέτως, το Α/Κ έχει λάβει κορυφαίες αξιολογήσεις 4 και 5 αστέρων από το διεθνή οίκο Morningstar, ενώ έχει συμπεριληφθεί πολλές φορές στις πρώτες θέσεις της κατηγορίας των μετοχικών αμοιβαίων κεφαλαίων Ελλάδας. Η επέτειος των 20 ετών του Α/Κ «ALPHA TRUST Αναπτυξιακό Μετοχικό Εσωτερικού» είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη δυναμική και επιτυχημένη 20ετή διαδρομή της ALPHA TRUST Α.Ε.Δ.Α.Κ., η οποία τηρεί σταθερά και με συνέπεια, όλα αυτά τα χρόνια, ένα ιδιαίτερα υψηλό επίπεδο διαχείρισης, με μια σειρά από πρωτιές σε αποδόσεις και διακρίσεις στην ελληνική αγορά αμοιβαίων κεφαλαίων. Η ALPHA TRUST ΑΕΔΑΚ είναι θυγατρική της ALPHA TRUST ΑΕΠΕΥ, η οποία ιδρύθηκε το 1987 και είναι η πρώτη εταιρεία παροχής επενδυτικών υπηρεσιών που δραστηριοποιήθηκε στην Ελλάδα. Η ALPHA TRUST αποτελεί σήμερα το μεγαλύτερο ανεξάρτητο οργανισμό διαχείρισης κεφαλαίων στη χώρα μας, ενώ παράλληλα συγκαταλέγεται σταθερά ανάμεσα στους κορυφαίους διαχειριστές επενδύσεων της τελευταίας εικοσαετίας. Οι σωρευτικές αποδόσεις του Α/Κ «ALPHA TRUST ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ Μετοχικό Εσωτερικού» ήταν: για το έτος (31.08.2010-31.08.2011) -30,44%, για την τριετία (29.08.2008-31.08.2011) -55,40%, από την αρχή του έτους έως την 31.08.2011, -23,03%. Για τον υπολογισμό των σωρευτικών και μέσων ετήσιων αποδόσεων έχει ληφθεί υπόψη η επανεπένδυση του μερίσματος. *ΤΑ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΕΓΓΥΗΜΕΝΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΔΕΝ ΔΙΑΣΦΑΛΙΖΟΥΝ ΤΙΣ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ

09-2011

ΕΘΝΙΚΗ

74 Σεπτέμβριος 2011

Αναδιάρθρωση της μετοχικής δομής στη ΝΑ Ευρώπη Το Διοικητικό Συμβούλιο της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, στη συνεδρίασή του την Παρασκευή 9 Σεπτεμβρίου 2011, ενέκρινε σχέδιο αναδιάρθρωσης των θυγατρικών εταιρειών του ομίλου στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, που περιλαμβάνει τη δημιουργία εταιρείας holding των τραπεζών και των λοιπών χρηματοοικονομικών εταιρειών στην περιοχή. Διευκρινίζεται ότι το σχέδιο δεν περιλαμβάνει τη Finansbank, η οποία θα συνεχίσει την αυτόνομη πορεία της. Η Εθνική Τράπεζα έχει ισχυρή παρουσία στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, τόσο στην εταιρική όσο και στη λιανική τραπεζική, λειτουργώντας ένα δίκτυο 600 καταστημάτων, με 8.000 εργαζόμενους, συνολικό ενεργητικό που υπερβαίνει τα 9 δισ. ευρώ, με παρουσία σε Βουλγαρία, Ρουμανία, Σερβία, ΠΓΔΜ και Αλβανία. Παράλληλα, η Εθνική Τράπεζα έχει αναπτύξει στις χώρες αυτές ένα δίκτυο εταιρειών που προσφέρουν όλο το φάσμα των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, όπως leasing, factoring, brokerage, asset management, insurance και bancassurance. Η αναδιάρθρωση της δομής της παρουσίας του ομίλου στην περιοχή στοχεύει στην ενδυνάμωση της αναπτυξιακής του πορείας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, με τη δημιουργία προϋποθέσεων αυτόνομης πρόσβασης στις διεθνείς αγορές χρήματος και κεφαλαίου. Η μετοχική αναδιάρθρωση θα γίνει αφού ληφθούν οι απαραίτητες εγκρίσεις από τις αρμόδιες εποπτικές αρχές όλων των εμπλεκόμενων χωρών.

ΟΠΑΠ

Συγκρότηση επιτροπής διαπραγματεύσεων Η ΟΠΑΠ Α.Ε. ανακοινώνει ότι το Διοικητικό της Συμβούλιο αποφάσισε, στην από 14 Σεπτεμβρίου 2011 συνεδρίασή του, τη συγκρότηση: α) Επιτροπής Διαπραγματεύσεων για την επέκταση της εικοσαετούς άδειας που της χορηγήθηκε με το Ν. 2843/2000 για μία περαιτέρω δεκαετία, ήτοι από το 2021 έως το 2030 και β) Επιτροπής Αξιολόγησης της πρότασης του ελληνικού δημοσίου για την αξία του δικαιώματος λειτουργίας των 35.000 VLTs. Η σύνθεση αμφότερων των ως άνω επιτροπών ορίζεται τριμελής και θα είναι κοινή, θα απαρτίζεται δε από τους κ.κ. Ιωάννη Σπανουδάκη, Πρόεδρο Δ.Σ. και Διευθύνοντα Σύμβουλο, Δημοσθένη Αρχοντίδη, Μη Εκτελεστικό Μέλος Δ.Σ. και Γεώργιο Γανωτή, Εκτελεστικό Μέλος Δ.Σ.

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΛΩΔΙΑ

Οικονομικά αποτελέσματα εξαμήνου Ο κύκλος εργασιών του ομίλου «Ελληνικά Καλώδια» το πρώτο εξάμηνο του 2011 ανήλθε σε 204 εκατ. ευρώ, αυξημένος κατά 20% έναντι του 2010 (170 εκατ. ευρώ), ενώ της μητρικής εταιρείας ανήλθε στα 153 εκατ. ευρώ, έναντι των 122 εκατ. ευρώ του 2010. Η αύξηση αυτή οφείλεται τόσο στην αύξηση του όγκου πωλήσεων, κυρίως προς χώρες του εξωτερικού όσο και στην άνοδο των τιμών των μετάλλων σε σχέση με το 2010. Τα κέρδη προ φόρων, επενδυτικών και χρηματοοικονομικών αποτελεσμάτων και συνολικών αποσβέσεων διαμορφώθηκαν σε 11,4 εκατ. ευρώ για τον όμιλο «Ελληνικά Καλώδια» και στα 6,5 εκατ. ευρώ για τη μητρική εταιρεία, έναντι 5,6 εκατ. ευρώ και 3,2 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα, το 2010. Τα ενοποιημένα αποτελέσματα προ φόρων σημείωσαν βελτίωση, καθώς ανήλθαν σε κέρδη 3,9 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών 380 χιλ. ευρώ το 2010, ενώ η μητρική εταιρεία σημείωσε κέρδη προ φόρων 1,2 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών 67 χιλ. ευρώ το 2010. Τέλος, τα καθαρά ενοποιημένα κέρδη, μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας, ανήλθαν σε 3 εκατ. ευρώ ή 0,1107 ευρώ ανά μετοχή, ενώ η μητρική εταιρεία εμφάνισε κέρδη μετά από φόρους 605 χιλ. ευρώ ή 0,0222 ευρώ ανά μετοχή. Ο καθαρός δανεισμός του ομίλου ανήλθε σε 102 εκατ. ευρώ, σταθερός σε σχέση με την 31/12/2010, παρά τον αυξημένο κύκλο εργασιών, αποτέλεσμα της βελτιωμένης διαχείρισης του κεφαλαίου κίνησης. Αντίστοιχα ο καθαρός δανεισμός της μητρικής ανήλθε σε 67 εκατ. ευρώ, έναντι 71 εκατ. ευρώ την 31/12/2010. Το πρώτο εξάμηνο του 2011 εκταμιεύτηκαν, σε επίπεδο ομίλου, 3,5 εκατ. ευρώ για επενδύσεις. Ο όμιλος «Ελληνικά Καλώδια» συνεχίζει να κινείται στο πλαίσιο του μακροπρόθεσμου στρατηγικού του πλάνου, εστιάζοντας σε πωλήσεις προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας και σε αγορές του εξωτερικού, ώστε να μην επηρεάσει τις μελλοντικές του προοπτικές η παρατεταμένη ύφεση της ελληνικής αγοράς. Σημαντική, σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, αναμένεται να είναι και η συμβολή της Fulgor, η οποία εξαγοράστηκε στις 29 Ιουλίου του 2011. Η εξαγορά θα ενισχύσει τον εξαγωγικό προσανατολισμό του ομίλου, ενώ θα εμπλουτίσει το χαρτοφυλάκιο προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας. Επίσης, αναμένεται θετική επίδραση από τις συνέργειες που θα προκύψουν στα δίκτυα πωλήσεων, στην αλυσίδα τροφοδοσίας, στην παραγωγή, καθώς και στην έρευνα και ανάπτυξη νέων προϊόντων. Με την προσθήκη της Fulgor ο όμιλος «Ελληνικά Καλώδια» διαμορφώνεται σε έναν από τους μεγαλύτερους ομίλους καλωδίων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

ΕΤΕΜ

Αποτελέσματα β’ τριμήνου Οι ενοποιημένες πωλήσεις της ΕΤΕΜ για το β’ τρίμηνο του 2011 ανήλθαν στα 50,2 εκατ. ευρώ, έναντι 54 εκατ. ευρώ το β’ τρίμηνο του 2010, μειωμένες κατά 6,98%. Αντίστοιχα, οι πωλήσεις της μητρικής εταιρείας έφτασαν τα 21,4 εκατ. ευρώ, έναντι 25,4 εκατ. ευρώ κατά το β’ τρίμηνο του 2010, μειωμένες κατά 15,61%. Τα ενοποιημένα αποτελέσματα προ φόρων, χρηματοοικονομικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων (EBITDA), διαμορφώθηκαν σε ζημίες 2,05 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών 2,9 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2010, ενώ τα ενοποιημένα αποτελέσματα, μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας της περιόδου, διαμορφώθηκαν σε ζημιές 6,98 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών 7,26 εκατ. ευρώ το β’ τρίμηνο του 2010. Τέλος, οι ενοποιημένες ζημιές ανά μετοχή, για το β’ τρίμηνο του 2011, ήταν 0,2327 ευρώ ανά μετοχή, έναντι ζημιών 0,2419 ευρώ ανά μετοχή το β’ τρίμηνο του 2010. Αντίστοιχα, τα αποτελέσματα προ φόρων, χρηματοοικονομικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων (EBITDA) της εταιρείας, διαμορφώθηκαν σε ζημιές 1,7 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών 2,7 εκατ. ευρώ το β’ τρίμηνο του 2010, ενώ τα αποτελέσματα μετά από φόρους της μητρικής εταιρείας για την περίοδο που έληξε στις 30/06/2011, ήταν ζημιές 4,8 εκατ. ευρώ ή 0,1615 ευρώ ανά μετοχή, έναντι ζημιών ύψους 4,7 εκατ. ευρώ ή 0,1563 ευρώ ανά μετοχή κατά το β’ τρίμηνο του 2010. Οι ενοποιημένες ταμειακές λειτουργικές εισροές έφτασαν τα 1,75 εκατ. ευρώ, έναντι ταμειακών εκροών 0,3 εκατ. ευρώ το β’ τρίμηνο του 2010, ενώ οι αντίστοιχες εταιρικές διαμορφώθηκαν σε εισροές 3,3 εκατ. ευρώ, έναντι εκροών 0,3 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2010. Τέλος οι ροές από επενδυτικές δραστηριότητες διαμορφώθηκαν σε εκροές 2,55 εκατ. ευρώ για τον όμιλο και σε εκροές 0,7 εκατ. ευρώ για την εταιρεία, έναντι εκροών 2,0 εκατ. ευρώ για τον όμιλο και εκροών 0,7 εκατ. ευρώ για την εταιρεία το β’ τρίμηνο του 2010. Η επιδείνωση της οικονομίας στη χώρα, καθώς και η δυσμενής διεθνής συγκυρία έχουν διαμορφώσει εξαιρετικά αρνητικές συνθήκες για την κατανάλωση και κατ’ επέκταση την ανάπτυξη. Σε αυτό το δύσκολο περιβάλλον, ο όμιλος της ΕΤΕΜ συνεχίζει τις προσπάθειές του για τη δημιουργία θετικών ταμειακών ροών, παρά την αύξηση της τιμής της πρώτης ύλης κατά περίπου 13%, τον εξορθολογισμό του κόστους παραγωγής και την εκμετάλλευση των συνεργειών μεταξύ των θυγατρικών εταιρειών. Παράλληλα η γκάμα των προϊόντων του ομίλου εμπλουτίζεται συνεχώς με νέα και πρωτοποριακά, τα οποία καλύπτουν μεγάλο μέρος των αναγκών των τελικών καταναλωτών, ενώ ταυτόχρονα όλες οι εταιρείες του ομίλου αναβαθμίζουν το επίπεδο των υπηρεσιών εξυπηρέτησης.

ΧΡΗΜΑ 75

τα νέα της αγοράς

09-11

Χ Microsoft

Διευρύνει το πρόγραμμα δωρεάς λογισμικού σε Μ.Κ.Ο.

Η

Microsoft Corp. ανακοίνωσε σημαντικές αναβαθμίσεις στο πρόγραμμα δωρεάς λογισμικού, προκειμένου να διευκολύνει ακόμα περισσότερους μη κυβερνητικούς και μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς στο να αποκτήσουν πρόσβαση σε λύσεις τεχνολογίας. Η πρωτοβουλία δωρεάς λογισμικού σε Μ.Κ.Ο. ξεκίνησε από τη Microsoft το 1998, ενώ υπολογίζεται ότι, στο πλαίσιο της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας, έχει μέχρι σήμερα διατεθεί διεθνώς λογισμικό αξίας πάνω από 3,9 δισ. δολ. σε περισσότερους από 40.000 Μ.Κ.Ο. Στην Ελλάδα το πρόγραμμα αυτό ξεκίνησε το 2005, ενώ από το 2009 καθιερώθηκε η διοργάνωση της εκδήλωσης NGO Day για την ενημέρωση των εν λόγω οργανισμών αναφορικά με τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία. Υπολογίζεται ότι στην Ελλάδα περισσότεροι από 30 μη κυβερνητικοί και μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί έχουν αξιοποιήσει αυτή τη δυνατότητα και έχουν αποκτήσει δωρεάν προϊόντα λογισμικού αξίας πάνω από 2.500.000 ευρώ. Οι αναβαθμίσεις του προγράμματος στοχεύουν στο να δώσουν σε ακόμα περισσότερους Μ.Κ.Ο. τη δυνατότητα να υποβάλουν αίτηση για δωρεά λογισμικού.

Interamerican

Κέρδη 27,9 εκατ. ευρώ στο εξάμηνo

Σ

ε μια περίοδο δοκιμασίας και για την ασφαλιστική αγορά, εξαιτίας της οικονομικής ύφεσης, η Interamerican υπερκάλυψε τους στόχους της κατά το α’ εξάμηνο, επιτυγχάνοντας κέρδη προ φόρων 27,9 εκατ. ευρώ. Τα συνολικά, μικτά εγγεγραμμένα ασφάλιστρα εξαμήνου της εταιρείας ανήλθαν σε 239,9 εκατ. ευρώ, υπερβαίνοντας κατά 2,2% τον στόχο εξαμήνου, έναντι 253 εκατ. κατά το αντίστοιχο περσινό χρονικό διάστημα. Η Interamerican ακολούθησε με συνέπεια το επιχειρηματικό σχέδιο της συνετής διαχείρισης των κινδύνων, της πολυκαναλικής διανομής και του ελέγχου του κόστους, με τις λειτουργικές δαπάνες (εξαιρουμένου του κόστους προμηθειών) να περιορίζονται, με την εφαρμογή του σχεδίου κερδοφορίας, σε 46 εκατ. κατά το φετινό α’ εξάμηνο, έναντι 53,1 εκατ. πέρσι. Ως προς τα παραγωγικά αποτελέσματα, η εταιρεία έγραψε σε ασφάλιστρα ζωής, συμπεριλαμβανομένων των συμβολαίων επενδυτικού χαρακτήρα, 67,9 εκατ. ευρώ, έναντι 83,1 εκατ. πέρσι. Τα επενδυτικά συμβόλαια - με αιχμή το «Capital» - απέδωσαν 21,6 εκατ., δηλαδή κατά 25% πάνω από τις προβλέψεις εξαμήνου. Το Μάιο η εταιρεία ξεκίνησε την εφαρμογή μιας στρατηγικής για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς της στον κλάδο ζωής, με εμπορικές και λειτουργικές ενέργειες. Στον κλάδο υγείας τα ασφάλιστρα έφθασαν τα 55,8 εκατ., έναντι 57,8 εκατ. το α’ εξάμηνο του 2010. Η Interamerican διατήρησε την ισχυρή θέση της στην αγορά ασφαλίσεων υγείας, παρά τις επιπτώσεις της δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας που ανέκοψε γενικά την ανανέωση συμβολαίων. Ο συνδυασμένος δείκτης ζημιών (combined ratio) της εταιρείας στην υγεία είναι σημαντικά βελτιωμένος, έχοντας περιοριστεί στα 71,1%, έναντι 106,9% πέρσι, κυρίως λόγω της απελευθέρωσης των αποθεμάτων, η οποία προέκυψε από ενέργειες διαχείρισης χαρτοφυλακίου. Στις γενικές ασφάλειες σημειώθηκαν μικτά εγγεγραμμένα ασφάλιστρα 116,1 εκατ., αυξημένα κατά 3,6% έναντι του αντίστοιχου εξαμήνου του 2010 (112,1 εκατ.). Το αποτέλεσμα οφείλεται στις εξαιρετικές επιδόσεις όλων των δικτύων διανομής και ιδίως των απευθείας πωλήσεων στον κλάδο της αστικής ευθύνης αυτοκινήτου, στον οποίο επίσης περιορίστηκε το combined ratio σε 95% (από 98,1% πέρσι). Η Interamerican προτίθεται να συμμετάσχει στο πρόγραμμα ανταλλαγής ελληνικών ομολόγων και θα καταγράψει τις όποιες απομειώσεις προκύψουν κατά τη χρονική στιγμή της ανταλλαγής. Ο μητρικός όμιλος Eureko ήδη συμπεριέλαβε στα αποτελέσματα εξαμήνου απομειώσεις ύψους 48 εκατ. ευρώ για το σκοπό αυτό, ακολουθώντας την ολλανδική πολιτική στήριξης της Ελλάδας.

76 Σεπτέμβριος 2011

Public

Διευρύνει το «Trade 'n' Save» Aegean Power

Μετονομάστηκε σε Hellas Power

H

ελληνική ιδιωτική εταιρεία προμήθειας και εμπορίας ηλεκτρικού ρεύματος Aegean Power «γυρνάει σελίδα», αλλάζοντας το όνομά της σε Hellas Power, ενισχύοντας έτσι την αναπτυξιακή της πορεία και εγκαινιάζοντας μια νέα δυναμική περίοδο. Με νέα πλέον εταιρική ταυτότητα, η Hellas Power έχει στρατηγικό στόχο να αποτελέσει μια ηγέτιδα δύναμη στον ενεργειακό κλάδο για την Ελλάδα και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, συνεχίζοντας να παρέχει υπηρεσίες υψηλής ποιότητας σε ανταγωνιστικές τιμές. Το «Hellas» στη νέα ονομασία της συμβολίζει ότι η εταιρεία έχει μεγαλώσει και «αγκαλιάζει» πλέον όλη τη χώρα, εισάγοντας μια νέα εποχή για τον Έλληνα καταναλωτή. Με το σλόγκαν «Η δική μας ενέργεια», η Hellas Power προβάλλει την πελατοκεντρική της πολιτική, απευθυνόμενη σε όλους τους Έλληνες. Το νέο σύμβολο της Hellas Power αφηγείται οπτικά μια διαχρονική ιστορία ελληνικότητας και δημιουργίας. Η έμπνευση έρχεται από το ελληνικό φως και την απλότητα των αρχαίων κυκλαδικών ειδωλίων. Είναι ένα λαμπρό και φωτεινό σύμβολο της αέναης ροής θετικής ενέργειας. Αποπνέει ενέργεια, κίνηση και δυναμισμό, καθαρότητα και διαφάνεια. Η Hellas Power προσφέρει στα νοικοκυριά «πακέτα kWh», τα «Energy Home Packs» για τετράμηνη κατανάλωση, προς μια συγκεκριμένη σταθερή μηνιαία χρέωση, με εξοικονόμηση έως και 16%. Παράλληλα, η Hellas Power διαθέτει το «Energy Home Basic», με χαμηλό μηνιαίο πάγιο και σταθερή χρέωση ανά kWh, για εκείνους που χρησιμοποιούν το σπίτι τους λίγους μήνες το χρόνο (π.χ. το εξοχικό). Αντίστοιχα, οι επιχειρήσεις συνεχίζουν να επωφελούνται μέσω των ενεργειακών πακέτων «Business Energy Value», με έκπτωση που φτάνει έως και το 18,5%.

Τ

α καταστήματα Public διευρύνουν το πρόγραμμα «Trade 'n' Save», δίνοντας την αποκλειστική δυνατότητα σε όλους να ανταλλάξουν οποιοδήποτε laptop, κονσόλα, tablet, κινητό ή iPod διετίας διαθέτουν και να αποκτήσουν κάποιο νέο προϊόν τεχνολογίας ή οτιδήποτε άλλο επιθυμούν από τα προϊόντα του Public σε πολύ χαμηλότερη τιμή. Μέσω αυτού του αποκλειστικού προγράμματος, οι καταναλωτές μπορούν μόνο στα Public να δώσουν αξία στο παλιό τους laptop, tablet, κινητό, iPod ή την κονσόλα τους, από όπου κι αν το έχουν αγοράσει. Συγκεκριμένα, επιστρέφοντας τα παλιά τους προϊόντα, δύο ετών παλαιότητας, μπορούν να τα ανταλλάξουν με καινούρια, ίσης ή και μεγαλύτερης αξίας, απλά καταβάλλοντας το επιπλέον αντίτιμο. Είναι δε αξιοσημείωτο ότι το πρόγραμμα αφορά τόσο σε επώνυμες μάρκες laptop και netbook όσο και στα λεγόμενα ownlabel προϊόντα, όπως π.χ. το Turbo-X κ.ά. Τα Public, πρεσβεύοντας ότι η προηγμένη τεχνολογία είναι δικαίωμα όλων, εξασφάλισαν για τους επισκέπτες τους πολύ ανταγωνιστικές τιμές. Έτσι, για παράδειγμα, η επιστροφή ενός laptop Dell μπορεί να σημαίνει όφελος έως και 536 ευρώ, η επιστροφή ενός iPod μπορεί να εξασφαλίζει έως 145 ευρώ έκπτωση στην επόμενη αγορά, ενώ η επιστροφή ενός iPad1 μπορεί να αντιστοιχεί σε 310 ευρώ κέρδος. Η υπηρεσία «Trade 'n' Save» σχεδιάστηκε με στόχο να δώσει στον καταναλωτή το προνόμιο της χαμηλότερης τιμής και απευθύνεται σε όλους όσους έχουν κάποια ξεχασμένη συσκευή και θέλουν να την ανανεώσουν, σε μαθητές ή φοιτητές που τους δόθηκε laptop το 2009 και θέλουν να το αλλάξουν με κάποιο καινούργιο. Ακόμη, στους φανατικούς της τεχνολογίας που θέλουν να έχουν πάντα το τελευταίο tablet ή iPod και στους απανταχού gamers που έχουν παλιές κονσόλες και θέλουν να τις αντικαταστήσουν με νέες. Επίσης, σε όσους έχουν ατομικές επιχειρήσεις και θέλουν να ανανεώσουν τον τεχνολογικό εξοπλισμό τους. Το νέο «Trade 'n' Save»είναι μια μόνιμη υπηρεσία, συνέχεια του προγράμματος που εισήγαγαν τα Public στην αγορά τον Ιούνιο και αφορούσε στην ανταλλαγή κινητών τηλεφώνων. Μετά την πολύ μεγάλη ανταπόκριση του κοινού δημιούργησε νέα δεδομένα στο ελληνικό λιανεμπόριο και έρχεται πλέον να δώσει μεγαλύτερο εύρος επιλογών στους επισκέπτες των καταστημάτων Public, ενισχύοντας ακόμη περισσότερο την εμπειρία τους.

Cοca-Cola Τρία Έψιλον

Χρυσό βραβείο στην επιχειρηματική ηθική

Η

δέσμευση της «Cοca-Cola Τρία Έψιλον» στις αρχές της επιχειρηματικής ηθικής επιβραβεύτηκε στο πλαίσιο του θεσμού «Business Ethics Excellence Awards EBEN 2011», όπου η εταιρεία κέρδισε το χρυσό βραβείο. Η βράβευση πραγματοποιήθηκε πρόσφατα σε ειδική τελετή, που διοργανώθηκε από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Επιχειρηματικής Ηθικής στην Ελλάδα, και αφορούσε την εξαιρετική απόδοση της εταιρείας στους τομείς: Εσωτερικός Έλεγχος, Επιχειρηματική Ανάλυση, Περιβαλλοντικές Ενέργειες και Κοινωνικές Δραστηριότητες. Τα αποτελέσματα βασίστηκαν στην αξιολόγηση πιστοποιημένων αξιολογητών του Ελληνικού Ινστιτούτου Επιχειρηματικής Ηθικής - ΕΒΕΝ GR. Την αξία της κοινωνικής διακυβέρνησης και της εταιρικής υπευθυνότητας τόνισε ο κ. Βασίλης Λώλας, Διευθυντής Επικοινωνίας και Δημοσίων Σχέσεων της «Coca-Cola Τρία Έψιλον», ο οποίος παρέλαβε το βραβείο και δήλωσε: «Η σημερινή διάκριση μάς τιμά ιδιαίτερα, καθώς υπηρετούνται οι αρχές και οι αξίες που διέπουν την εταιρεία σε όλες τις εκφάνσεις της δραστηριότητάς της. Ειδικότερα στις μέρες μας, όπου η χώρα μας διανύει μια ιδιαίτερη περίοδο, ο επιχειρηματικός κόσμος καλείται να «αγκαλιάσει» ακόμα περισσότερο τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης, της χάραξης ορθής στρατηγικής και οργάνωσης και της διαφάνειας στο σύνολο της επικοινωνίας, τόσο ενδοεταιρικά όσο και με τους εταιρικούς κοινωνικούς εταίρους». Η βράβευση ήρθε να προστεθεί στη μεγάλη σειρά διακρίσεων και βραβείων της «Coca-Cola Τρία Έψιλον», από αξιόλογους θεσμούς, όπως οι «Best Workplaces» και «CR Index». ΧΡΗΜΑ 77

παρουσιάσεις 09-2011 HENKEL

ΝΕΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ ΣΤΗΝ ΚΙΝΑ

M

ια εντυπωσιακή τελετή πραγματοποίησε η Henkel, με αφορμή την έναρξη της κατασκευής του εργοστασίου συγκολλητικών, συνολικής έκτασης 150.000 τ.μ., στο Πάρκο Χημικής Βιομηχανίας στη Σαγκάη. Η νέα αυτή μονάδα θα αποτελέσει την κύρια βάση κατασκευής συγκολλητικών στην Κίνα, καθώς και στην ευρύτερη περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού. Μετά την ολοκλήρωσή του, το νέο εργοστάσιο της Henkel θα είναι το μεγαλύτερο εργοστάσιο συγκολλητικών στον κόσμο, με εκτιμώμενη ετήσια παραγωγή 428.000 τόνων. Η κατασκευή του νέου εργοστασίου συγκολλητικών αποτελεί κομμάτι της συνολικής στρατηγικής της εταιρείας να επεκτείνει τις δραστηριότητές της στις αναπτυσσόμενες περιοχές. Πιο συγκεκριμένα, αυτή τη στιγμή το 42% των συνολικών πωλήσεων της Henkel πραγματοποιείται στις αναπτυσσόμενες αγορές, ενώ το 53% των υπαλλήλων της εργάζονται πλέον σε αυτές τις περιοχές. Οι νέες υπερσύχρονες εγκαταστάσεις συγκολλητικών προγραμματίζεται να αρχίσουν την παραγωγή στο τέλος του 2012, δίνοντας τη δυνατότητα στη Henkel να ανταποκριθεί στη ραγδαίως αυξανόμενη ζήτηση για τα κορυφαία συγκολλητικά της στην Κίνα, καθώς και στην ευρύτερη περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού. Για την κατασκευή του νέου εργοστασίου, υπολογίζεται ότι θα χρειαστεί μια συνολική επένδυση της τάξεως των 50 εκατ. ευρώ. Η Henkel σχεδιάζει επίσης να προσλάβει 600 υπαλλήλους για τη λειτουργία των νέων εγκαταστάσεων. «Η επένδυση αυτή συμβαδίζει με την προτεραιότητά μας να επεκτείνουμε τις δραστηριότητές μας στις αναπτυσσόμενες αγορές», εξήγησε ο Kasper Rorsted, Διευθύνων Σύμβουλος της Henkel, κατά τη διάρκεια της εντυπωσιακής τελετής. «Η Κίνα αποτελεί σημαντική κινητήρια δύναμη ανάπτυξης για τη Henkel και είμαστε σίγουροι ότι το εργοστάσιο θα ενισχύσει σε μεγάλο βαθμό τη δυνατότητα ανάπτυξης της εταιρείας στη χώρα».

78 Σεπτέμβριος 2011

Χ SAXO BANK

NEA «BINARY TOUCH OPTIONS»

H

Saxo Bank, ειδική στις διαδικτυακές συναλλαγές και επενδύσεις, εμπλουτίζει το χαρτοφυλάκιο των προϊόντων της για επενδύσεις στην αγορά συναλλάγματος, με τη διάθεση δικαιωμάτων προαίρεσης «Binary Touch Options». Τα «Binary Touch Options» διατίθενται αρχικά για τα έξι πιο δημοφιλή ζεύγη νομισμάτων: EUR-USD, USD-JPY, GBP-USD, EURJPY, EUR-GBP και AUD-USD, ενώ η διαπραγμάτευσή τους θα γίνεται από το διεθνώς αναγνωρισμένο εργαλείο συναλλαγών σε δικαιώματα προαίρεσης (Options) σε συνάλλαγμα, το FX Options Board, της πλατφόρμας SaxoTrader. Με το νέο αυτό προϊόν, η Saxo Bank διευρύνει τις επιλογές των επενδυτών, παρέχοντας τη δυνατότητα στους πελάτες της να επενδύσουν στην πιο ρευστή αγορά παγκοσμίως, με ευκολία και άνεση. Τα «Binary Touch Options» αποτελούν μια απλή εναλλακτική στις επενδύσεις σε συνάλλαγμα, αλλά και εργαλείο αντιστάθμισης κινδύνου, ενώ προσφέρουν τη δυνατότητα στον επενδυτή να γνωρίζει εκ των προτέρων τα κέρδη ή τις ζημίες που θα καταγράψει (σε αντίθεση με τα Vanilla Options), απλοποιώντας έτσι σημαντικά τη συναλλαγή. Οι πελάτες μπορούν πλέον να επενδύσουν στην κατεύθυνση στην οποία θα κινηθεί η ισοτιμία του ζεύγους νομισμάτων, εκφράζοντας παράλληλα την άποψή τους σχετικά με το ύψος της τιμής και το χρονικό ορίζοντα. Σημαντική καινοτομία των «Binary Touch Options» της Saxo Bank αποτελεί η δυνατότητα που παρέχει στους πελάτες της να «κλείνουν» τις θέσεις αγοράς (long) και πώλησής (short) τους στην τρέχουσα τιμή της αγοράς, πριν τη λήξη των Options. Ο κ. Gustave Rieunier, επικεφαλής FX Options & Forward Trading της Saxo Bank, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Με τα “Binary Touch Options” εμπλουτίζουμε τα προϊόντα μας για επενδύσεις σε συνάλλαγμα, ανταποκρινόμενοι στις απαιτήσεις της αγοράς για απλές και ξεκάθαρες συναλλαγές στην παγκόσμια αγορά συναλλάγματος, ενώ παράλληλα γεφυρώνουμε το κενό μεταξύ της επένδυσης Spot ή μέσω των Vanilla Options. Τα “BinaryTouch Options” απευθύνονται τόσο σε έμπειρους όσο και σε νέους επενδυτές της αγοράς συναλλάγματος και αποτελούν το καταλληλότερο εργαλείο για επενδύσεις στην αγορά αυτή. Η Saxo Bank έχει εξελιχθεί σε μία από τις κορυφαίες εταιρείες στο χώρο των δικαιωμάτων προαίρεσης (Options) συναλλάγματος, σε παγκόσμιο επίπεδο. Η προσθήκη ενός τόσο εύκολου και απλού προϊόντος, μαζί με τη ρευστότητα που παρέχουμε, τις διεθνώς αναγνωρισμένες πλατφόρμες και τις ελκυστικές πολιτικές τιμολόγησης που διαθέτουμε, αποτελεί μια ακόμα σημαντική βελτίωση των προϊόντων και υπηρεσιών που προσφέρουμε στο χώρο του συναλλάγματος».

HTC-ΓΕΡΜΑΝΟΣ

ΠΡΟΣΕΦΕΡΑΝ ΔΩΡΕΑΝ ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ BON JOVI

H

HTC και τα καταστήματα «Γερμανός» έδωσαν δυναμικό «παρών» στην πρώτη live συναυλία των Bon Jovi στην Ελλάδα. Οι Bon Jovi βρέθηκαν στην Αθήνα και συγκεκριμένα στο ΟΑΚΑ για μία και μοναδική συναυλία. Το κοινό των 65.000 θαυμαστών του συγκροτήματος κατέκλεισε το Ολυμπιακό Στάδιο από νωρίς, προκειμένου να παρακολουθήσει το show του αγαπημένου του συγκροτήματος, που επισκέφτηκε για πρώτη φορά την Ελλάδα. Οι Bon Jovi προσέφεραν μια φαντασμαγορική παράσταση σε όλους τους παρευρισκομένους, ερμηνεύοντας παλιά και νεότερα τραγούδια τους. Η HTC και τα καταστήματα «Γερμανός» προσέφεραν ένα δωρεάν εισιτήριο για τη συναυλία των Bon Jovi με κάθε αγορά ενός HTC Wildfire S. Καθόλη τη διάρκεια του Ιουνίου, οι fans της HTC είχαν την ευκαιρία να αποκτήσουν το πολυπόθητο εισιτήριο για τη συναυλία ενός από τα μεγαλύτερα ροκ συγκροτήματα στα καταστήματα «Γερμανός». Tο HTC Wildfire S smartphone αποτελεί ένα προσιτό, συμπαγές και ευχάριστο στη χρήση τηλέφωνο, που στο εσωτερικό του κρύβει την ισχυρή εμπειρία ενός «έξυπνου» κινητού.

FIX HELLAS

GAEA

H

H

ΚΑΤΕΚΤΗΣΕ ΤΟ «ΧΑΛΚΙΝΟ» ΣΤΑ FAMOUS BRANDS FIX Hellas κατέκτησε την 3η θέση στην κατηγορία της στα famous brands, από την πρώτη κιόλας χρονιά επανακυκλοφορίας της. Πρόκειται για την ετήσια θεσμοθετημένη έρευνα για τις ελληνικές επιχειρήσεις, που διεξάγει για 6η συνεχή χρονιά το Reputation Management Institute – RMI Athens. Ο θεσμός των «Famous Brands, οι μάρκες με την καλύτερη φήμη», είναι ο μοναδικός όπου οι ίδιοι οι καταναλωτές επιλέγουν αυθόρμητα τις μάρκες της αρεσκείας τους, για 33 κατηγορίες προϊόντων, χωρίς ενδεδειγμένη λίστα απαντήσεων. Λαμβάνοντας, λοιπόν, υπόψη τις αυθόρμητες απαντήσεις του κοινού και το γεγονός ότι η FΙΧ Hellas συμπλήρωσε μόλις τον πρώτο χρόνο επανακυκλοφορίας της, η συγκεκριμένη διάκριση είναι ιδιαίτερα σημαντική για την Ολυμπιακή Ζυθοποιία. Ο ενθουσιασμός των καταναλωτών και η έμπρακτη απόδειξη της εμπιστοσύνης τους προς τη FIX Hellas, γεμίζει όλους στην Ολυμπιακή Ζυθοποιία με υπερηφάνεια. Η ιστορικότερη ελληνική μπίρα «αΦΙΧθη» δυναμικά και απέδειξε ότι το καταναλωτικό κοινό ξέρει να εκτιμά και να επιβραβεύει την αξιοπιστία, την ποιότητα και την πραγματική γεύση ενός προϊόντος. Η διοίκηση της Ολυμπιακής Ζυθοποιίας ευχαριστεί θερμά τους καταναλωτές γι’ αυτή τη διάκριση και δεσμεύεται να συνεχίσει την επιχειρηματική της πορεία, με την ίδια όρεξη και το ίδιο μεράκι.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΣΤΑ EUROPEAN BUSINESS AWARDS GAEA είναι η μοναδική ελληνική εταιρεία τροφίμων που συγκαταλέγεται ανάμεσα στις 10 καλύτερες πανευρωπαϊκές εταιρείες στις οποίες απονεμήθηκε η διάκριση της εξαιρετικής επιχειρηματικής απόδοσης «Ruban d’ Honneur» στην κατηγορία Import/Export. Έχοντας ήδη περάσει, με απόλυτη επιτυχία, το πρώτο μέρος του διαγωνισμού, στο οποίο συμμετείχαν πάνω από 15.000 εταιρείες περισσοτέρων από 30 χωρών της Ευρώπης, η GAEA ξεχώρισε στο τελικό στάδιο του διαγωνισμού, διεκδικώντας το Import/Export Award για τις 22 Νοεμβρίου στη Βαρκελώνη. Αξίζει να σημειωθεί ότι, συνολικά, και στις 10 κατηγορίες βραβείων, μόνο 100 κορυφαίες πανευρωπαϊκά εταιρείες κατάφεραν να διακριθούν με το βραβείο «Ruban d’ Honneur». Η διάκριση αυτή έρχεται να επισφραγίσει, για άλλη μια φορά, την εξαιρετική αναπτυξιακή πορεία της GAEA και τον έντονα εξαγωγικό προσανατολισμό της, επιβεβαιώνοντας τον καινοτόμο χαρακτήρα της και την ηγετική θέση της στις διεθνείς αγορές. Ο θεσμός «European Business Awards» είναι μια ανεξάρτητη πανευρωπαϊκή διοργάνωση, με αντικείμενο την αναγνώριση και επιβράβευση της αριστείας, των βέλτιστων πρακτικών και της καινοτομίας στην ευρωπαϊκή επιχειρηματική κοινότητα. Αποδέκτες των βραβείων είναι σύγχρονες επιχειρήσεις, οι οποίες συμβαδίζουν τόσο με τους ευρύτερους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και με τις αρχές των αντιπροσωπευτικών ομάδων των κρατών-μελών της. Ο Διευθύνων Σύμβουλος της GAEA, κ. Άρης Κεφαλογιάννης, ευχαρίστησε τους διοργανωτές και δήλωσε: «Είμαστε πολύ υπερήφανοι στη GAEA που κερδίσαμε τη διάκριση “Ruban d’ Honneur” στο θεσμό των «European Business Awards». Εδώ και 16 χρόνια, η GAEA, ακολουθώντας τη δέσμευσή της για επιχειρηματική υπευθυνότητα και περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση, επενδύοντας στην καινοτομία και την πρωτοτυπία, αποδεικνύει έμπρακτα με τη διάκριση αυτή τη δυναμική παρουσία της στην ελληνική και διεθνή αγορά αυθεντικών ποιοτικών προϊόντων ελαιόλαδου και ελιάς. Τα εξαιρετικά μας προϊόντα, καθώς και οι δυνατότητες που δίνουμε τόσο στο ανθρώπινο δυναμικό όσο και στους συνεργάτες μας να ενεργούν με τρόπο αποτελεσματικό και υπεύθυνο, αναγνωρίζονται για άλλη μια φορά με τη βράβευση του “Ruban d’ Honneur”». ΧΡΗΜΑ 79

INDESIT

ΔΥΟ ΝΕΕΣ ΣΕΙΡΕΣ ΨΥΓΕΙΟΚΑΤΑΨΥΚΤΩΝ

H

εταιρεία λευκών οικιακών συσκευών Indesit Company, αξιοποιώντας μία μοναδική τεχνολογία που εστιάζει στις ανάγκες του καταναλωτή, φέρνει τώρα στην κουζίνα σας 2 νέες σειρές ψυγειοκαταψυκτών, τη σειρά Evolution της μάρκας Hotpoint, και τη σειρά Icon της μάρκας Indesit. Και οι δύο σειρές που ξεκίνησαν να λανσάρονται και στην ελληνική αγορά ξεχωρίζουν για τον κορυφαίο σχεδιασμό, την υψηλή λειτουργικότητα, την καινοτόμο τεχνολογία, εξασφαλίζοντας μεγαλύτερη χωρητικότητα και εξοικονόμηση ενέργειας, αλλά και χρημάτων. Τα νέα αυτά ψυγεία είναι Full No Frost και διακρίνονται για το καινοτόμο σύστημα κυκλοφορίας αέρα και την τέλεια ελεγχόμενη θερμοκρασία σε όλο το θάλαμο του ψυγείου. Ο ψυχρός αέρας διοχετεύεται σε κάθε ράφι ξεχωριστά και εγγυάται τον συνεχή έλεγχο της θερμοκρασίας. Πιο συγκεκριμένα, το νέο αυτό σύστημα εξασφαλίζει την καλύτερη κυκλοφορία του αέρα, τη συντήρηση των τροφίμων για μεγαλύτερη διάρκεια και τη διατήρηση της φρεσκάδας, των θρεπτικών συστατικών και βιταμινών τους, όπως την πρώτη μέρα που αγοράστηκαν! Η Indesit Company, βελτιώνοντας συνεχώς την ενεργειακή απόδοση των προϊόντων της, παρουσιάζει νέα ψυγεία που ξεχωρίζουν για τις μεγαλύτερες ενεργειακές τους κλάσεις, έως Α++ για επιπλέον εξοικονόμηση ενέργειας και χρημάτων. Οι νέες αυτές σειρές, παρέχουν στους καταναλωτές μεγαλύτερο και πιο οργανωμένο χώρο για την αποθήκευση των προϊόντων, αυξάνοντας τη χωρητικότητα στο εσωτερικό τους, στις ίδιες εξωτερικές διαστάσεις. Αυτό επιτυγχάνεται χάρη στη χρήση καινοτόμων μονωτικών υλικών, τα οποία μειώνουν τα εσωτερικά τοιχώματα των συσκευών, ενώ η προσθήκη ενός ειδικού συρταριού συμβάλλει σημαντικά στη μεγιστοποίηση της φρεσκάδας των τροφίμων που αποθηκεύονται σε αυτό. Η Indesit Company, συνδυάζοντας μοναδικά το πρωτοποριακό design και την εξελιγμένη τεχνολογία παρουσιάζει μία νέα αισθητική ψυγείων με επίπεδες εξωτερικές επιφάνειες, νέο εξωτερικό χερούλι και εξωτερική οθόνη χειρισμού. Ο φωτισμός έχει αντικατασταθεί με τεχνολογία Led lighting, που εξασφαλίζει καλύτερη διάχυση φωτός σε όλες τις εσωτερικές επιφάνειες στο χώρο της συντήρησης. Οι νέες αυτές σειρές ψυγείων αποδεικνύουν αδιαμφισβήτητα τη μεγάλη εμπειρία και τεχνογνωσία της Indesit Company, καθιστώντας την πρωτοπόρο εταιρεία λευκών οικιακών συσκευών στη δημιουργία προϊόντων τεχνολογικής υπεροχής και σχεδιασμού.

ALBA

ΧΑΜΗΛΟΣ Ο ΔΕΙΚΤΗΣ ΤΩΝ ΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Μ

ία στις τρεις εταιρείες θα μειώσει το προσωπικό της, μία στις δύο δεν θα δώσει καθόλου αυξήσεις τους επόμενους 12 μήνες και μία στις πέντε εταιρείες θα μειώσει τους μισθούς των εργαζομένων. Ο Δείκτης Τάσεων Αγοράς Εργασίας για το 2ο εξάμηνο του 2011, σύμφωνα με την έρευνα που πραγματοποίησε το ALBA Graduate Business School, παραμένει χαμηλός αλλά σταθερός συγκριτικά με το προηγούμενο εξάμηνο. Ο Δείκτης συνεχίζει για 6ο εξάμηνο να είναι κάτω από την τιμή του 100 (81), γεγονός που μεταφράζεται σε μείωση και στασιμότητα των δραστηριοτήτων προσέλκυσης και επιλογής νέων στελεχών. Η έρευνα διεξάγεται κάθε 6 μήνες με τη χορηγία της ECDL Hellas και έχει ως στόχο την καταγραφή των τάσεων που επικρατούν στις διαδικασίες προσέλκυσης και επιλογής στελεχών, αλλά και την καταγραφή των προσδοκιών για τους επόμενους έξι μήνες, στην Ελλάδα. Ο 2ος κύκλος (2ο εξάμηνο) του 2011 διεξήχθη κατά το χρονικό διάστημα Μάιος- Ιούνιος 2011 και τα αποτελέσματα συνοψίζονται ως εξής: 1. Το 34% των επιχειρήσεων του δείγματος ενδέχεται να προβεί σε μείωση του εργατικού δυναμικού το επόμενο εξάμηνο. Μόνο το 17,9% των εταιρειών θα πραγματοποιήσει προσλήψεις.

2. Το 50,7% των εταιρειών δεν έδωσε καθόλου αυξήσεις τον τελευταίο χρόνο, ενώ το ποσοστό αυτό θα αγγίξει το 54% τους επόμενους 12 μήνες. Μόνο το 9,9% θα δώσει αυξήσεις πάνω από 3%.

3. Σε αντίθεση με το γενικότερο οικονομικό κλίμα, μία στις δύο επιχειρήσεις εξακολουθεί να εμφανίζεται αισιόδοξη (48,1%).

4. Άνοδο πάνω από 20% στις ενέργειες προσέλκυσης και επιλογής προσωπικού αναμένεται μόνο στους κλάδους των υπηρεσιών, των φαρμακευτικών, των κατασκευαστικών και στη βιομηχανία (τάση που ξεκίνησε το προηγούμενο εξάμηνο). Στον κλάδο της εκπαίδευσης οι προσδοκίες αύξησης ενεργειών προσέλκυσης νέου προσωπικού είναι μηδενικές, όπως και στον τραπεζικό κλάδο και στον κλάδο του τουρισμού. Το εμπόριο παρουσιάζει ακόμα χαμηλά ποσοστά κάτω από 10% όπως και στο προηγούμενο εξάμηνο. Στον τραπεζικό κλάδο παρατηρείται άνοδος 30% στον αριθμό των οικειοθελών αποχωρήσεων.

5. Το 63,2% των εταιρειών δηλώνει ότι έχει επηρεαστεί πολύ ή και δραματικά από την παρούσα οικονομική κρίση, ποσοστό αυξημένο συγκριτικά με το περασμένο εξάμηνο (52,4%). Μόνο το 1,4% των εταιρειών δηλώνει ότι έχει μείνει τελείως ανεπηρέαστο.

80 Σεπτέμβριος 2011

Χ δια ταύτα...

✒ από τον Γιάννη Βερμισσώ

ι ε ύ ο ακ νείς; κα K

Οι συνεχείς φορολογικές επιβαρύνσεις των επιχειρήσεων, το τελευταίο διάστημα, σαφώς έχουν προκαλέσει αναστάτωση στην αγορά

υρίως όμως - και αυτό είναι το χειρότερο - έχουν δημιουργήσει μια φοβία για το μέλλον, καθώς είναι διάχυτη η αίσθηση ότι η φορολογική επιβάρυνση είναι ίσως ένα από τα λίγα «εργαλεία» που διαθέτει η κυβέρνηση για να αυξήσει τα έσοδα του κράτους και συνεπώς θα εμμένει να τα χρησιμοποιεί. Κανείς δεν αμφισβητεί ότι η φορολογική πολιτική είναι πολύ σημαντική και στηρίζει το ζητούμενο της ανάπτυξης. Ωστόσο, όταν αυτή δεν έχει σταθερότητα, τότε τα πράγματα γίνονται δύσκολα. Οι έκτακτες αποφάσεις που αφορούν φορολογικές επιβαρύνσεις, πέραν της εξόντωσης κάθε προγραμματισμού των επιχειρήσεων και των φυσικών προσώπων, στερούν τη ρευστότητα από την αγορά και οδηγούν σε ασφυξία, με ολέθρια αποτελέσματα. Και όλα αυτά αποσκοπούν στην κάλυψη των ελλειμμάτων του δημόσιου τομέα. Αν το αποτέλεσμα αυτής της τακτικής οδηγούσε στην επίτευξη του στόχου, τότε σίγουρα, παρά το πρόβλημα που δημιουργεί κατά την εφαρμογή της, θα μπορούσε να προσφέρει στους παθόντες την ικανοποίηση ότι συνέβαλαν σε μια εθνική προσπάθεια η οποία απέδωσε καρπούς. Θα ήταν μια ανακούφιση. Όταν όμως το αποτέλεσμα δεν είναι το επιδιωκόμενο, τότε η εφαρμοζόμενη πολιτική, εκτός από το ότι δεν είναι αποτελεσματική, προκαλεί διπλό «πόνο». Κάτι τέτοιο συμβαίνει, προς το παρόν, και η ανησυχία εναλλάσσεται με την απογοήτευση. Η περιπέτεια αυτή όμως δεν δείχνει να τελειώνει εδώ. Λέγεται ότι, πέρα από τα μέχρι τώρα γνωστά των έκτακτων εισφορών, αναμένονται μέχρι τέλος του έτους άλλα συμπληρωματικά - επτά στον αριθμό - σημειώματα πληρωμής ειδικών και έκτακτων φόρων, τα οποία θα προστεθούν στους ετήσιους φόρους, τα τέλη και τις εισφορές κάθε μικρομεσαίας επιχείρησης, ξεπερνώντας κάθε όριο αντοχής και κάθε 82 Σεπτέμβριος 2011

μέτρο υπερφορολόγησης. Μέσα σε όλη αυτή την προσπάθεια, η κυβέρνηση ίσως θα έπρεπε να αντιμετωπίσει με μεγαλύτερη ευαισθησία τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αντί να τις στοχοποιεί και να τις βαραίνει βάναυσα κατά την εφαρμογή της φορολογικής της πολιτικής. Δεν πρέπει να ξεχνούν οι αρμόδιοι ότι η επιβίωση των επιχειρήσεων είναι απόλυτα συνδεδεμένη και με μια άλλη, πολύ σημαντική, παράμετρο που είναι η συντήρηση, ίσως και η αύξηση, των θέσεων απασχόλησης. Δεν είναι άστοχη η πρόταση που διατύπωσαν οι εκπρόσωποι των επιχειρήσεων της αγοράς ότι δηλαδή η μείωση των φορολογικών βαρών των επιχειρήσεων θα δώσει ένα σημαντικό κίνητρο και θα επιτρέψει σε πάρα πολλούς επιχειρηματίες είτε να προσλάβουν κάποιον επιπλέον εργαζόμενο είτε να διατηρήσουν κάποιον στη θέση του, αξιοποιώντας ταυτόχρονα τα προγράμματα του ΟΑΕΔ. Ακόμα υποστήριξαν ότι η μείωση του φορολογικού συντελεστή επί των καθαρών κερδών των επιχειρήσεων κατά 25%, δηλαδή από το 20% στο 15%, ακόμα και κατά 50%, δηλαδή από το 20% στο 10%, όχι μόνο δημιουργεί βάσεις για τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων, αλλά ταυτόχρονα δίνει και απάντηση στο διογκούμενο πρόβλημα της ανεργίας. Κι αυτό γιατί μέσω των εξοικονομούμενων πόρων από τη μείωση του φορολογικού συντελεστή στο Φόρο Εισοδήματος Νομικών Προσώπων (ΦΕΝΠ), δίνεται η δυνατότητα στον επιχειρηματία - έμπορο να ενισχύσει την παραγωγικότητα, αλλά πιθανώς και την τεχνογνωσία της επιχείρησής του, μέσω της ενίσχυσης του εργατικού δυναμικού που απασχολεί στην επιχείρησή του, με την πρόσληψη ενός επιπλέον ατόμου, μέσω των επιδοτούμενων προγραμμάτων του ΟΑΕΔ. Και για να καταλήξουμε:

Ποιος ακούει και διαβάζει αυτές τις προτάσεις;

ΧΡΗΜΑ

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ ONOMATΕΠΩΝΥΜΟ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ

Τ.Κ.

ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ

ΧΩΡΑ

ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ε-ΜAIL

ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ

ΚΙΝΗΤΟ

FAX

ΑΦΜ*

ΔΟΥ*

* ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

Το ΧΡΗΜΑ καινοτομεί τεχνολογικά, κυκλοφορεί και ψηφιακά, με e-mail! Ο συνδρομητής μπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, με τρόπο παρόμοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης με λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σημειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!

Διαμορφώνουμε πόλεις που αξίζει να «χτίσουμε» το μέλλον μας σε αυτές.

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Σε έντυπη και ψηφιακή μορφή) ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ ΕΞΑΜΗΝΗ (5 ΤΕΥΧΗ) 20,00 €

H Siemens προσφέρει απαντήσεις για τη δημιουργία βιώσιμων πόλεων, οι οποίες εξασφαλίζουν διάρκεια, ποιότητα ζωής και ευημερία.

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΣ (10 ΤΕΥΧΗ) 100,00 €

ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ) 30,00 €

ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 45,00 €

ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 80,00 €

ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ) 150,00 €

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟMΙKΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 60,00 € ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 110,00 €

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή) ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 15,00 € (Σε όλες τις συνδρομές συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α.)

ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ Τα τρένα μας πηγαίνουν τους ανθρώπους στα σπίτια τους πιο γρήγορα, σε πόλεις όπως το Σαν Ντιέγκο. Οι λύσεις μας για την επεξεργασία του νερού προσφέρουν σε αφθονία πόσιμο νερό στη Σιγκαπούρη. Στο Βερολίνο, οι λύσεις της Siemens για τα κτίρια μειώνουν το ενεργειακό κόστος.. Σ Σττο Durban, ο ιατρικός μας εξοπλισμός βοηθά

τους πολίτες να ζήσουν περισσότερο και πιο υγιείς. Σε όλο τον κόσμο, η Siemens βοηθά τις πόλεις να γίνουν ιδανικά μέρη για την ευημερία των ανθρώπων, των επιχειρήσεων και του περιβάλλοντος. Συνεργαζόμαστε καθημερινά με τον κόσμο του σήμερα για να αναπτύξουμε λύσεις που διαρκούν στο χρόνο.

ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / ΙΒΑΝ GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192) Βεβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασμός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρείας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σημειώνετε πάντα το όνομά σας στο καταθετήριο. Παρακαλούμε, όπως αποστείλετε το καταθετήριο με fax στο 210 998 4953, υπόψιν κου Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.

ΕΠΙΤΑΓΗ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

*Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 17456 Άλιμος, Fax: 210 998 4953

siemens.com/answers Yπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu

αποκλειστικότητα

ΧΡΗΜΑ

www.hrima.gr

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ

ΧΡΗΜΑ

Στο ρυθμό της ύφεσης οι εισηγμένες

τ.375 / 09.2011

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΡΣΑΛ Με πρότυπο την πρώην Ανατολική Γερμανία Δημήτρης Βαράγκης Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος Βαράγκης ΑΒΕΠΕ

Η ελληνική αγορά βρίσκεται σε αναστολή δραστηριότητας Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Βαράγκης ΑΒΕΠΕ θεωρεί ότι ο μόνος δρόμος για να οδηγηθούν οι ελληνικές επιχειρήσεις στην έξοδο από το «τούνελ» είναι η επαναφορά στις ρίζες και τις αξίες του ελληνικού πολιτισμού, οι οποίες στη σύγχρονη Ελλάδα έχουν ξεχαστεί και αν «επικαιροποιηθούν», μπορούν να συμβάλουν στη δημιουργία ανταγωνιστικών και ποιοτικών προϊόντων και υπηρεσιών.

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.375 / 09.2011 / € 6.00

Οι πρωταγωνίστριες τράπεζες της χρονιάς