ΧΡΗΜΑ
www.hrima.gr
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ
«Πονταρίσματα» στην υποβάθμιση του Χ.Α.!
ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.395 / 09.2013 / € 6,00
Σημαντική αύξηση επισκεψιμότητας κατά 72,4% σημείωσε η 78η ΔΕΘ
ΧΡΗΜΑ τ.395 / 09.2013
ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Αναμένεται «θερμός» χειμώνας
Andrey Popel Director, Central, Eastern & Peripheral Europe, Greylock Capital Management
Υπάρχουν «κρυφές» επενδυτικές ευκαιρίες στην ελληνική αγορά Στην Ελλάδα υπάρχουν εταιρείες που είναι πολύ δύσκολο να επικοινωνήσεις μαζί τους, που δεν έχουν δημοσιευμένα στοιχεία, που δεν ξέρεις αν είναι καλές ή κακές. Είμαστε εδώ για να δούμε πού θα μπορούσαμε να επενδύσουμε, είτε πρόκειται για υπό πτώχευση επιχειρήσεις είτε για ναυτιλία, ομόλογα και μετοχές
ISSN 1105-0470
ΧΡΗΜΑ
ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ ONOMATΕΠΩΝΥΜΟ
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ
Τ.Κ.
ΠΕΡΙΟΧΗ
ΠΟΛΗ
ΧΩΡΑ
ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Ε-ΜAIL
ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ
ΚΙΝΗΤΟ
FAX
ΑΦΜ*
ΔΟΥ*
* ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ
Το ΧΡΗΜΑ καινοτομεί τεχνολογικά, κυκλοφορεί και ψηφιακά, με e-mail! Ο συνδρομητής μπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, με τρόπο παρόμοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης με λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σημειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!
ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Σε έντυπη και ψηφιακή μορφή) ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ ΕΞΑΜΗΝΗ (5 ΤΕΥΧΗ) 20,00 € ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΣ (10 ΤΕΥΧΗ) 100,00 €
ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ) 30,00 €
ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 45,00 €
ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 80,00 €
ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ) 150,00 €
ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟMΙKΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 60,00 € ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 110,00 €
ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή) ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 15,00 € (Σε όλες τις συνδρομές συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α.)
ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / ΙΒΑΝ GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192) Βεβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασμός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρείας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σημειώνετε πάντα το όνομά σας στο καταθετήριο. Παρακαλούμε, όπως αποστείλετε το καταθετήριο με fax στο 210 998 4953, υπόψιν κου Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.
ΕΠΙΤΑΓΗ
ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ
*Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 17456 Άλιμος, Fax: 210 998 4953
Yπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu
2 Γιώργος Καλούμενος, Aρχισυντάκτης
ΧΡΕΙΑΖΟΜΑΣΤΕ ΕΝΑ ΠΡΩΤΟΓΕΝΕΣ... ΘΑΥΜΑ Η κυβέρνηση θα επιμείνει στην ανάγκη αποτροπής των νέων μέτρων και ελπίζει στα τέλη του έτους να έχει διαμορφωθεί ένα σημαντικό πρωτογενές πλεόνασμα, το οποίο ίσως ανοίξει τις πόρτες των αγορών για την ελληνική οικονομία στα μέσα του 2014, ώστε να συγκεντρώσει γύρω στα 4 δισ., γεγονός που θα απομακρύνει τα σενάρια για νέο μνημόνιο, άρα και νέα μέτρα.
E
άν η Τρόικα απαιτήσει και άλλες περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, η Ελλάδα θα μπορούσε να καταρρεύσει», προειδοποιεί η New York Times, την ώρα που έχει ξεσπάσει στην Ελλάδα η τέλεια «καταιγίδα» βίαιου εξτρεμισμού.
«
Για την πιο κρίσιμη αξιολόγηση επιστρέφουν τα στελέχη της Τρόικας στην Αθήνα, πριν καλά-καλά κλείσουν οι κάλπες στη Γερμανία, καθώς πέρα από την εκταμίευση της επόμενης δόσης, θα ανοίξει και επισήμως η συζήτηση για το πώς, πότε και υπό ποιους όρους θα καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό της επόμενης διετίας. Το κεντρικό θέμα στις επαφές κυβέρνησης και Τρόικας θα είναι ο προϋπολογισμός του 2014 και το νέο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα για την περίοδο 2014-2017, που θα περιέχει βέβαια πρόσθετα μέτρα ύψους 4 δισ. ευρώ, για την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού της διετίας 2015-2016. Δη-
λαδή, ο νέος γύρος των επαφών ξεκινά με ένα δεδομένο, τη λήψη νέων μέτρων ύψους 4 δισ. ευρώ.
ευρώ, αλλά και το δημοσιονομικό κενό της διετίας 2015-2016, που εκτιμάται σε 4-5 δισ. ευρώ.
Η κυβέρνηση ανησυχεί για τυχόν αξίωση της Τρόικας για τη λήψη νέων μέτρων για το 2013 και το 2014. Οι ελεγκτές ήδη από τον Ιούλιο έχουν διατυπώσει επιφυλάξεις για αστοχίες στον φετινό προϋπολογισμό, λόγω της μεταφοράς πληρωμής υποχρεώσεων στους τελευταίους μήνες, αλλά έλαβαν διαβεβαιώσεις από το υπουργείο Οικονομικών ότι οι στόχοι θα επιτευχθούν.
Η κυβέρνηση θα επιμείνει στην ανάγκη αποτροπής των νέων μέτρων και ελπίζει στα τέλη του έτους να έχει διαμορφωθεί ένα σημαντικό πρωτογενές πλεόνασμα, το οποίο ίσως ανοίξει τις πόρτες των αγορών για την ελληνική οικονομία στα μέσα του 2014, ώστε να συγκεντρώσει γύρω στα 4 δισ., γεγονός που θα απομακρύνει τα σενάρια για νέο μνημόνιο, άρα και νέα μέτρα. Όμως κάτι τέτοιο θα αποτελέσει, εάν επιτευχθεί, ένα μικρό… θαύμα.
Η πιο σκληρή φάση των διαπραγματεύσεων εκτιμάται ότι θα ξεκινήσει μετά τις 14 Οκτωβρίου και θα αφορά, μεταξύ άλλων, το Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Πλαίσιο, το χρηματοδοτικό κενό της περιόδου 2014-2015, που υπολογίζεται από το ΔΝΤ στα 10,9 δισ.
ΧΡΗΜΑ τ.395, Σεπτέμβριος 2013 4 Σεπτέμβριος 2013
ΕΝ ΑΡΧΗ...
10
Χρηματιστήριο «Πονταρίσματα» στην υποβάθμιση του Χ.Α.!
66
Ασφαλιστική αγορά Αυξάνονται οι ανησυχίες για τις κυβερνοεπιθέσεις
Τηλεπικοινωνίες Αναμένεται «θερμός» χειμώνας
48
30 78η ΔΕΘ Σημαντική αύξηση επισκεψιμότητας κατά 72,4%
Πληροφορική Σημάδια ανάκαμψης με αιχμή τα laptop και τις mobile εφαρμογές
Απολογισμός Digital Banking Money Conference Ψηφιακή η «επόμενη μέρα» του τραπεζικού συστήματος
6 Σεπτέμβριος 2013
42 54
περιεχόμενα τ.395/09.2013 24 ~ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΑΓΟΡΕΣ Πόλεμος και χρηματιστήρια ΘΕΜΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ
40 ~ ΑΝΑΛΥΣΗ VRS ΕΥΔΑΠ, Σωληνουργεία Κορίνθου
Στην Ελλάδα υπάρχουν εταιρείες που είναι πολύ δύσκολο να επικοινωνήσεις μαζί τους, που δεν έχουν δημοσιευμένα στοιχεία, που δεν ξέρεις αν είναι καλές ή κακές. Είμαστε εδώ για να δούμε πού θα μπορούσαμε να επενδύσουμε, είτε πρόκειται για υπό πτώχευση επιχειρήσεις είτε για ναυτιλία, ομόλογα και μετοχές
75 ~ ΡΕΠΟΡΤΑΖ Η Philip Morris δημιουργεί logistics hub στο Αγρίνιο
ΧΡΗΜΑ
~ Απαγορεύεται αυστηρά η αναδη-
τεύχος Σεπτεμβρίου 2013
ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ Bίκυ Γερασίμου gerasimou.v@ethosmedia.eu
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Χρήστος Χαραλαμπάκης charalampakis.c@ethosmedia.eu Aντώνης Μαϊτός maitos.a@ethosmedia.eu
Γαλάτεια Μπασέα bassea.g@ethosmedia.eu Κωνσταντίνος Ουζούνης ouzounis.k@ethosmedia.eu CEO Κωνσταντίνος Ουζούνης ouzounis.k@ethosmedia.eu
Δέσποινα Τραυλού travlou.d@ethosmedia.eu
ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Γιάννης Βερμισσώ vermisso.j@ethosmedia.eu
ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Διονύσης Δρογγίτης drogitis.d@ethosmedia.eu
ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ Γιώργος Καλούμενος kaloumenos.g@ethosmedia.eu
ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Ράντω Μανώλογλου manologlou.r@ethosmedia.eu
ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Δέσποινα Ροπόδη ropodi.d@ethosmedia.eu
ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Νατάσσα Λαζαράκου lazarakou.n@ethosmedia.eu
μοσίευση φωτογραφιών και ύλης ή μέρους αυτής, και η καθ' οιονδήποτε τρόπο εκμετάλλευσή τους, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη. ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ Θοδωρής Αναγνωστόπουλος Shutterstock ETHOS MEDIA S.A. ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ Πόπη Καλογιάννη popikalogianni@gmail.com
Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος T:210 9984950, Φ:210 9984953 E:hrima@hrima.gr, www.hrima.gr ISSN 1105-0470
TMHMA MARKETING EΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ & ΔΗΜ. ΣΧΕΣΕΩΝ ΕΚΤΥΠΩΣΗ - ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ Σοφία-Αφροδίτη Βουλγαράκη ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ - ΕΝΘΕΣΗ voulgaraki.s@ethosmedia.eu Pressious Αρβανιτίδης Α.Β.Ε.Ε. ~ Το τεύχος που κρατάτε στα ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ χέρια σας, είναι τυπωμένο σε πιστοποιημένο χαρτί FSC® και & ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ έτσι συμβάλλει στην υποστήKωνσταντίνος Σαλβαρλής ριξη των δασών του πλανήτη. salvarlis.k@ethosmedia.eu ISSN 1105-0470
04 ~ Εν αρχή: Χρειαζόμαστε ένα πρωτογενές... θαύμα 08 ~ Επικαιρότητα: Όλα παίζονται (για οικονομία και κυβέρνηση) το φθινόπωρο 76 ~ Στα ενδότερα του Χ.Α. 78 ~ Νέα της αγοράς 80 ~ Παρουσιάσεις 82 ~ Δια ταύτα: Το «κρυφό» κούρεμα του χρέους
26
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Andrey Popel Central, Eastern & Peripheral Europe, Greylock Capital Management Υπάρχουν «κρυφές» επενδυτικές ευκαιρίες στην ελληνική αγορά ΧΡΗΜΑ 7
Χ
επικαιρότητα
ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ
Ικανοποιούμε τους στόχους H Ελλάδα ικανοποιεί τους στόχους του προγράμματος προσαρμογής και το όποιο χρηματοδοτικό κενό το 2015 και 2016 δεν θα πρέπει να καλυφθεί με πρόσθετα μέτρα λιτότητας, αλλά με διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και με τη στήριξη των εταίρων της Ευρωζώνης.
ΟΛΙ ΡΕΝ
ΕΠΙΤΡΟΠΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ
Η Ιταλία να μιμηθεί τη Φεράρι Η Φεράρι, όπως και η Ιταλία, έμενε πάντα προσηλωμένη στην παράδοση, στο στιλ και στην ποιότητα κατασκευής. Όμως, προκειμένου να κερδίσει στην πίστα της παγκόσμιας ανάπτυξης, χρειάζεται να σχεδιάσει τον πιο ανταγωνιστικό κινητήρα και να είναι έτοιμη για αλλαγές και προσαρμογές.
ΚΡΙΣΤΙΝ ΛΑΓΚΑΡΝΤ ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΔΝΤ
Υποτονική η παγκόσμια οικονομία Ο παγκόσμιος ρυθμός ανάπτυξης παραμένει υποτονικός παρά τα σημάδια ανάκαμψης και οι περικοπές δαπανών στις ΗΠΑ περιορίζουν την οικονομία τους. Η ανάπτυξη των ΗΠΑ θα πιο μέτρια φέτος από αυτό που θα θέλαμε, κάτω από το 2%. Ακόμα και έτσι, θα πρέπει να επιταχυνθεί το επόμενο έτος, περίπου κατά μία ποσοστιαία μονάδα.
ΜΑΡΙΑ ΦΕΚΤΕΡ
ΑΥΣΤΡΙΑΚΗ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
Μην μπούμε σε φάση Ιεράς Εξέτασης Είμαι πολύ κοντά στη θέση της Γερμανίας και του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ότι χρειάζεται να προσπαθήσουμε να αποκτήσουμε μια αρχή, η λειτουργία της οποίας θα καθορίζεται από τις συνθήκες, ώστε να μην μπούμε σε μια φάση Ιεράς Εξέτασης.
ΚΩΣΤΗΣ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Να δώσουμε έμφαση στην εξειδίκευση Η λύση στο πρόβλημα ανταγωνιστικότητας δεν είναι φυσικά να γίνουμε μια τριτοκοσμική χώρα, αλλά να δώσουμε έμφαση στην εξειδίκευση, σε τομείς όπου η γνώση και η τεχνολογία ξεπερνούν τα τυχόν μειονεκτήματα. Η καινοτομία είναι το κατεξοχήν μέσο για να αποκτήσουμε πρόσθετα συγκριτικά πλεονεκτήματα στο σύγχρονο ανταγωνιστικό περιβάλλον. 8 Σεπτέμβριος 2013
ΟΛΑ ΠΑΙΖΟΝΤΑΙ (ΓΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ) ΤΟ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ
M
πορεί η χώρα να ελπίζει σε μια νέα διευθέτηση του χρέους της, που δεν είναι ακόμη βιώσιμο; Αν επικρατήσει η Μέρκελ, που είναι και το βασικό σενάριο, τότε ο Σαμαράς θα ζητήσει «κούρεμα» στα δάνεια του επίσημου τομέα, καθώς το χρέος (300 δισ. ευρώ) στην Ελλάδα είναι μη διαχειρίσιμο; Η Μέρκελ θα δεχθεί το «κούρεμα» στα δάνεια του επίσημου τομέα και να δώσει στην κυβέρνηση Σαμαρά ένα τεράστιο πολιτικό bonus. Αν η Γερμανία δεν δώσει το πολιτικό bonus, δηλαδή το «κούρεμα», η κυβέρνηση Σαμαρά θα καταρρεύσει και το πιο πιθανό σενάριο είναι να προκηρυχθούν εκλογές. Όπως και να έχει… ιδιαίτερα «καυτό» αναμένεται το φθινόπωρο για την κυβέρνηση Σαμαρά και ειδικότερα για το οικονομικό επιτελείο, καθώς στη διαπραγμάτευση με την Τρόικα εντός του Σεπτεμβρίου, θα τεθούν επί τάπητος τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν ώστε να καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό ύψους 11 δισ. ευρώ για τα έτη 2014-2015. Ακόμη κι αν η Ελλάδα επιβιώσει από αυτήν την κατάσταση, και πάλι θα χρειάζεται μια νέα ελάφρυνση του χρέους της, προτού καταφέρει να σταθεί και πάλι στα πόδια της. Παρότι η γερμανική κυβέρνηση απορρίπτει τα σενάρια περί «κουρέματος», ακόμα και ο γερμανικός Τύπος θεωρεί αναπόφευκτο το νέο «ψαλίδισμα» μετά από τις εκλογές που πραγματοποιούνται, μάλιστα, μία εβδομάδα πριν από την άφιξη της Τρόικας στην Αθήνα. ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΤΟΥ SPIEGEL ΠΟΥ ΠΑΝΤΑ ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΝΟΝΤΑΙ Οι προβλέψεις που κάνει το έγκυρο γερμανικό περιοδικό Spiegel για την Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια, επαληθεύονται λίγους μήνες αργότερα. Έτσι σημαντικό είναι το πρόσφατο δημοσίευμα του γερμανικού περιοδικού που βλέπει … παράθυρο Μέρκελ για νέο «haircut» στο ελληνικό χρέος. Όπως υποστηρίζει το Spiegel, η Μέρκελ προειδοποίησε πως ένα
ΧΟΣΕ ΜΑΝΟΥΕΛ ΜΠΑΡΟΖΟ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΚΟΜΙΣΙΟΝ
Οι θυσίες των Ελλήνων θα ανταμειφθούν... του χρόνου Οι μακροχρόνιες θυσίες των Ελλήνων θα ανταμειφθούν του χρόνου, οπότε και η χώρα θα επιστρέψει σε ανάπτυξη. Τα προηγούμενα χρόνια η Ελλάδα είχε μεγάλη υστέρηση στην απορρόφηση των κονδυλίων των διαρθρωτικών ταμείων, όμως σήμερα βρίσκεται τέταρτη στη σειρά του πίνακα των καλύτερων επιδόσεων, σε σχέση με την απορρόφηση αυτών των κονδυλίων.
νέο «haircut» θα πυροδοτούσε ένα επικίνδυνο ντόμινο αρνητικών εξελίξεων για την Ευρωζώνη. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι το απέκλεισε κιόλας ως πιθανότητα. Η Kαγκελάριος διατηρεί στο «τραπέζι» όλες τις επιλογές για την ανάσχεση της ευρωπαϊκής κρίσης. Όμως το βασικό σενάριο είναι ότι η Γερμανία και οι Βρυξέλλες προκρίνουν ένα τρίτο πακέτο βοήθειας προς την Ελλάδα, παρά ένα γενναίο «haircut», καθώς η δεύτερη λύση δεν εξυπηρετεί τα προεκλογικά συμφέροντα της Μέρκελ, αφού οι Γερμανοί φορολογούμενοι θα πρέπει να πληρώσουν. Όμως εάν τελικά η Γερμανία προκρίνει ένα νέο «κούρεμα» του χρέους, αυτό δεν θα είναι χωρίς ανταλλάγματα, τα οποία μπορεί να περιέχουν ένα «κούρεμα» καταθέσεων ή μια υποθήκη του ελληνικού πλούτου, με τη δημιουργία νέας εταιρείας, με έδρα εκτός Ελλάδος, η οποία θα διαχειριστεί το σύνολο των αποκρατικοποιήσεων και της περιουσίας της χώρας. Έτσι εάν, δεν πρόκειται για προεκλογική τακτική, η Γερμανία αποκλείει τα ελληνικά σχέδια για νέο «κούρεμα», ώστε να καταστεί το χρέος βιώσιμο και προκρίνει νέο πακέτο στήριξης, το οποίο ασφαλώς θα συνοδεύεται με νέο μνημόνιο, που θα προκαλέσει νέες πολιτικές επιπλοκές και τυχόν πολιτικό ατύχημα στην ελληνική πολιτική σκηνή. Το νέο δάνειο θα είναι ασφαλώς μικρότερο από τα προηγούμενα και θα κυμανθεί μεταξύ 10 και 15 δισ. ΝEA ΜΕΤΡΑ ΠΡΙΝ «ΣΤΕΓΝΩΣΕΙ ΤΟ ΜΕΛΑΝΙ» Αλλά όσο μικρό και εάν είναι, θα συνοδεύεται από νέα σκληρά μέτρα πριν καν «στεγνώσει το μελάνι» του τελευταίου πακέτου οικονομικής προσαρμογής, με απολύσεις, πλειστηριασμούς και περαιτέρω περιορισμούς σε μισθούς και συντάξεις. Και αυτό, όταν ήδη πριν από λίγο καιρό δοκιμάσθηκαν με σοβαρές απώλειες οι κυβερνητικές αντοχές της τρικομματικής κυβέρνησης. Το ελληνικό χρέος και η περαιτέρω χρηματοδότηση του ελληνικού προγράμματος μετά το δεύτερο εξάμηνο του 2014 επανέρχονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος σε ΗΠΑ και Ευρώπη, με φόντο τα νεότερα στοιχεία, που δείχνουν ότι με τη συμπλήρωση του εξαμήνου το χρέος έσπασε το φράγμα των 320 δισ. ευρώ. Η αύξηση είναι παροδική και οφείλεται στην εκταμίευση των κεφαλαίων από το EFSF για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, απαντά το Υπουργείο Οικονομικών. Το ελληνικό θέμα θα έχει την ευκαιρία να συζητήσει ο Α. Σαμαράς με τον Αμερικανό αντιπρόεδρο Μπάιντεν, σε συνάντηση που αναμένεται να γίνει στην Ουάσινγκτον στις 27 Σεπτεμβρίου, δηλαδή αμέσως μετά από τις γερμανικές εκλογές, ενώ είναι πολύ πιθανόν να γίνει συνάντηση και με την Κριστίν Λαγκάρντ.
ΑΝΓΚΕΛΑ ΜΕΡΚΕΛ
ΓΕΡΜΑΝΙΔΑ ΚΑΓΚΕΛΑΡΙΟΣ
Όχι σε νέο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους Εάν προχωρήσουμε σε άφεση του χρέους μιας χώρας, θα θελήσουν το ίδιο και άλλες χώρες. Αυτό θα είχε συνέπειες για τους επενδυτές στις χώρες της Ευρωζώνης, οι οποίοι δεν θα ήταν σε θέση να γνωρίζουν εάν θα πάρουν πίσω τα χρήματά τους. Τους τελευταίους μήνες, η Ευρώπη ανέκτησε αισθητά εμπιστοσύνη και θα πρέπει να αποφευχθεί οποιαδήποτε αβεβαιότητα.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ
ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ
Να αναβαθμίσουμε τις ελληνορωσικές σχέσεις Στόχος μας είναι να αναβαθμίσουμε τις ελληνορωσικές σχέσεις. Η ελληνική πλευρά αποδίδει πολύ μεγάλη σημασία στη στρατηγική-εταιρική σχέση με τη Ρωσία. Χαιρετίσαμε ως ιδιαίτερα σημαντικό γεγονός την πρόσφατη συμφωνία μεταξύ των κ.κ. Κέρι - Λαβρόφ στη Γενεύη, ως βήμα για μια πολιτική λύση στο δράμα της Συρίας.
ΧΑΝΣ-ΒΕΡΝΕΡ ΖΙΝ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ IFO
Ελλάδα όπως... Μογγολία Και οι δύο χώρες είναι αναδυόμενες οικονομίες, οι οποίες σύμφωνα με τους κανόνες του ΟΟΣΑ δεν ανήκουν στις ανεπτυγμένες χώρες του πλανήτη. Και στις δύο επικρατεί το χάος. Στις πόλεις επικρατεί μια άγρια οικιστική ανάπτυξη, η οποία, εξαιτίας της έλλειψης μιας λειτουργούσας πολεοδομίας, παραπέμπει σε διεφθαρμένα συστήματα δημόσιας διοίκησης. Το επίπεδο διαβίωσης είναι αξιοπρόσεκτο, αλλά παραμορφωμένο. Δεν λείπουν τα σύγχρονα αυτοκίνητα, τα iPads, οι επίπεδες τηλεοράσεις… και τα καταστήματα Louis-Vuitton, ωστόσο λείπουν δρόμοι και άλλα στοιχεία δημόσιων υποδομών. Με εξαίρεση την αγροτική οικονομία, νέες θέσεις εργασίας προσφέρουν το κράτος, το εμπόριο, και οι διεθνείς οργανισμοί.
ΝΙΚΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ
Σύντομα θα πάμε στις αγορές Ο στόχος τώρα είναι να δημιουργηθούν συνθήκες για ανάπτυξη και να αντιμετωπιστούν προβλήματα όπως η ανεργία και σταθεροποίησης του τραπεζικού συστήματος. Οι περιορισμοί αίρονται. Θα τελειώσουν εντός ενός χρονικού πλαισίου μέχρι τον Ιανουάριο του 2014. Πιστεύω ότι, συντομότερα από ότι αναμένεται, θα είμαστε σε θέση να πάμε στις αγορές και να δημιουργήσουμε μια ενθαρρυντική προοπτική για τη χώρα.
ΒΟΛΦΓΚΑΝΓΚ ΣΟΪΜΠΛΕ ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
Οι μεταρρυθμίσεις θέλουν χρόνο Στα τέλη της δεκαετίας του ’90, η Γερμανία ήταν ο “άρρωστος” της Ευρώπης, και σχολιαστές θεωρούσαν ότι είναι μη ανταγωνιστική και καταδικασμένη να πέσει. Τα δύο μαθήματα που μπορούμε να πάρουμε από τη γερμανική προσαρμογή, είναι ότι οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις θέλουν χρόνο για να εμφανίσουν αποτελέσματα και το πως ό,τι έσπασε, μπορεί να επισκευαστεί. ΧΡΗΜΑ 9
Χ χρηματιστήριο
«ΠΟΝΤΑΡΙΣΜΑΤΑ» ΣΤΗΝ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ Χ.Α.!
10 Σεπτέμβριος 2013
ΟΤΑΝ «ΠΕΤΟΥΣΑΝ» ΟΙ ΜΕΤΟΧΕΣ Πριν από 13 χρόνια, το ελληνικό χρηματιστήριο ζούσε περιμένοντας την αναβάθμισή του από τον MSCI σε ανεπτυγμένη αγορά, ενώ σήμερα αρκετοί ποντάρουν στην υποβάθμιση του Χ.Α. από τον MSCI για να εισρεύσουν ξένα κεφάλαια και να ξαναπάρει μπροστά
T
o ενδιαφέρον που εκδηλώθηκε για τις ελληνικές εισηγμένες εταιρείες, και κυρίως για τις ελληνικές τράπεζες, από ξένα επενδυτικά funds, στο πλαίσιο του roadshow που διοργάνωσε το Χ.Α. στο Λονδίνο, ξεπέρασε τις προσδοκίες, καθώς ήταν τριπλάσιο σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Το ζητούμενο, όμως, είναι ο τρόπος με τον οποίο όλο αυτό χαρτογραφημένο ενδιαφέρον θα μετουσιωθεί σε αύξηση των ροών κεφαλαίων από το εξωτερικό. Έγκυροι αναλυτές έλεγαν στο «Χ» ότι πολλοί επενδυτές σπεύδουν να τοποθετηθούν στο χρηματιστήριο ενόψει της υποβάθμισης του Χ.Α. από τον οίκο FTSE στις αναδυόμενες αγορές (!), για να προλάβουν την εισροή έως και 3,5 δισ. ευρώ που επενδύουν. Θα πρέπει να τονιστεί ότι με πρακτικούς όρους αναμένεται μάλλον υποβάθμιση του Χ.Α. από τον οίκο FTSE τον Σεπτέμβριο, αλλά η ώθηση στην αγορά θα δοθεί τον Νοέμβριο, όπου αναμένονται εισροές από funds που επενδύουν στις αναδυόμενες αγορές έως 3,5 δισ. ευρώ., όταν οι ελληνικές μετοχές θα περιλαμβάνονται από τον ερχόμενο Νοέμβριο στον δείκτη MSCI Emerging Markets. Θα έρθουν όμως μαζικά τα ξένα κεφάλαια που επενδύουν στις αναδυόμενες αγορές, τη στιγμή που αυτές δεν περνούν και τις καλύτερες ημέρες τους και ενώ παρατηρείται εκροή σημαντικών κεφαλαίων από αυτές; Πριν από 13 χρόνια, περίπου, το ελληνικό χρηματιστήριο «ζούσε» και «ανέπνεε» περιμένοντας την αναβάθμισή του από τον MSCI σε ανεπτυγμένη αγορά από αναδυόμενη. Η Ελλάδα ετοιμαζόταν να υποδεχτεί το
T
ην Τρίτη 17 Σεπτεμβρίου συμπληρώθηκαν ακριβώς 14 χρόνια από το ιστορικό υψηλό των 6.355,04 μονάδων του Γενικού Δείκτη που προκλήθηκε από τη «χρηματιστηριακή φούσκα του '99». Στα 14 χρόνια που ακολούθησαν μετά το ιστορικό υψηλό, εξαφανίσθηκαν από το χρηματιστηριακό ταμπλό δεκάδες εταιρείες που είχαν «χάρτινες» υπεραξίες και όμιλοι που αποδείχτηκαν «οικονομικοί σκελετοί». Ενδεικτικά, μέχρι τις 17 Σεπτεμβρίου του 1999, ο Γενικός Δείκτης είχε καταγράψει άνοδο 132,14%. Στο ίδιο διάστημα, όμως, η μετοχή της «Ερμής Ακινήτων» είχε ενισχυθεί κατά 7.868%, ο Σιγάλας σε ποσοστό 5.437%, ο Τασόγλου κατά 4.532%, η Ευρωπαϊκή Τεχνική βρισκόταν στο +4.454%, η Δάριγκ κέρδιζε 3.410% και η Μεταλλοπλαστική Αγρινίου κατέγραφε άνοδο 3.366%. Αποδόσεις απίστευτες για τα σημερινά δεδομένα, που έμειναν, ωστόσο, στα χαρτιά μόλις άρχισε η επώδυνη πτωτική πορεία. ΟΙ ΤΙΜΕΣ Το ’99, η κεφαλαιοποίηση του Χ.Α. είχε ΤΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ εκτιναχθεί στα 212,8 δισ. ευρώ και αντιΤΗΣ ΥΨΗΛΗΣ στοιχούσε στο 182% του ΑΕΠ. Τώρα, ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ανέρχεται στα 65 δισ. ευρώ (είναι αρκετά ΣΤΙΣ 17/9/1999 χαμηλότερη λόγω των νέων μετοχών των τραπεζών στο πλαίσιο της ανακεφαλαιΕθνική 52,39 οποίησής τους) και αντιστοιχεί στο 30% ΟΤΕ 22,01 περίπου του ΑΕΠ. Δηλαδή χάθηκε περίEurobank 34,00 που… μισό ΑΕΠ. Alpha Bank 54,83 Το εξεταζόμενο διάστημα αντλήθηκαν Coca Cola 26,12 11,1 δισ. ευρώ από αυξήσεις κεφαλαίου Πειραιώς 29,27 και 1,65 δισ. ευρώ από δημόσιες εγγραEmporiki 89,20 φές. Η μέση αξία των συναλλαγών διαΤιτάν 60,15 μορφώθηκε στα 692 εκατ. ευρώ, οι Βιοχάλκο 23,97 κωδικοί των επενδυτών προσέγγισαν το Vodafone 14,22 1.800.000 και ο ρυθμός αύξησης των Intracom 38,04 κερδών των εισηγμένων επιχειρήσεων ΕΛ.ΠΕ. 16,75 ανήλθε στο 87% σε σχέση με το 1998, Ελληνική Τεχνοδομική 17,51 κυρίως λόγω των υπεραξιών από κινητές Αλουμίνιο Ελλάδος 56,93 αξίες και συμμετοχές. ΧΡΗΜΑ 11
Χ χρηματιστήριο ευρώ και η Σοφοκλέους ήλπιζε ότι η αναβάθμιση θα έφερνε περισσότερα ξένα κεφάλαια, βοηθώντας να επουλωθούν οι πληγές που άφησε το σκάσιμο της χρηματιστηριακής φούσκας του 1999. Η αναβάθμιση ήρθε και το Χρηματιστήριο Αθηνών μετατράπηκε σε ένα μικρό «ψάρι» στη μεγάλη «λίμνη» των ανεπτυγμένων αγορών, χωρίς ωστόσο να εισρεύσουν τα προσδοκώμενα κεφάλαια από το εξωτερικό. Σήμερα, 13 χρόνια αργότερα, αρκετοί ποντάρουν στην υποβάθμιση του ελληνικού χρηματιστηρίου από τον MSCI για να εισρεύσουν ξένα κεφάλαια και να ξαναπάρει μπροστά. Πράγματι, η ελληνική κεφαλαιαγορά θα είχε μεγαλύτερο ειδικό βάρος στους χρηματιστηριακούς δείκτες των αναδυόμενων αγορών του MSCI σε σχέση με τους τωρινούς. Επομένως, θεωρητικά, θα μπορούσε να προσελκύσει περισσότερα κεφάλαια από funds παθητικής διαχείρισης, που προσπαθούν να πετύχουν τις ίδιες αποδόσεις με τους ανωτέρω δείκτες, παρότι τα υπό διαχείριση κεφάλαιά τους είναι πολύ μικρότερα σε σχέση με τα αντίστοιχα των ομοειδών τους στις ώριμες αγορές. ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ Όμως, πέρα από τις προσδοκίες για την εισροή κεφαλαίων που επενδύουν στις αναδυόμενες αγορές, οι αποφάσεις των πολιτικών θα καθορίσουν τις εξελίξεις στο χρηματιστήριο (ιδιαίτερα μετά τις γερμανικές εκλογές). Το επόμενο εξάμηνο αναμένεται να είναι κρίσιμο για την πορεία της Ελλάδας σε επίπεδο οικονομίας και κοινωνίας, καθώς τυχόν αποκλίσεις στο πρόγραμμα των μεταρρυθμίσεων στον δημόσιο τομέα, ή στην επίτευξη των στόχων του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής, σε συνδυασμό με την αναγκαιότητα λήψης νέων μέτρων στο πλαίσιο ενός τρίτου μνημονίου, μπορούν να αποτελέσουν αφορμές για πολιτικές εξελίξεις. Παράλληλα η συζήτηση για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, η οποία έχει ξεκινήσει (ειδικά για το ύψος της ελάφρυνσης), θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με σχετική επιφυλακτικότητα από τους επενδυτές. Με βάση τα μέχρι τώρα δεδομένα, αυτό που θα πρέπει να αναμένεται είναι η περαιτέρω μείωση των επιτοκίων των δανείων και η επιμήκυνσή τους.
12 Σεπτέμβριος 2013
Υπενθυμίζουμε ότι ο προϋπολογισμός του 2013 προβλέπει έξοδα για τόκους 8,9 δισ. ευρώ ή 5% του ΑΕΠ περίπου. Ακόμα, όποιο χρηματοδοτικό κενό υπάρχει το 2014 και το 2015, μάλλον θα πρέπει να καλυφθεί με νέα δάνεια, καθώς η έξοδος στις αγορές με τα υπάρχοντα δεδομένα, θεωρείται απίθανη για το 2014. Το ελληνικό χρηματιστήριο το τελευταίο χρονικό διάστημα χαρακτηρίστηκε από περιορισμένους όγκους συναλλαγών (ιδιαίτερα μετά την ολοκλήρωση των αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου των τραπεζών), καταδεικνύοντας την έλλειψη ρευστότητας της αγοράς. Αναθέρμανση του ενδιαφέροντος θα μπορούσε να υπάρξει από την εισροή κεφαλαίων, λόγω της υποβάθμισης της οικονομίας σε αναδυόμενη από τη Morgan Stanley. Οι αλλαγές στους δείκτες θα πραγματοποιηθούν τον Νοέμβριο. Ο Γενικός Δείκτης τιμών κινείται σε ένα εύρος 800 – 1.000 μονάδων, χωρίς να έχουν διαμορφωθεί οι καταλύτες οι οποίοι μπορούν να τον οδηγήσουν σε υψηλότερα επίπεδα. Τα αποτελέσματα των περισσότερων εταιρειών παρέμειναν αδύναμα κατά το πρώτο εξάμηνο σε επίπεδο τελικής γραμμής, με τις περισσότερες από αυτές να προσπαθούν να ενισχύσουν τις ταμειακές τους ροές και να μειώσουν τον δανεισμό τους. Ένας μεγάλος αριθμός εισηγμένων έχει στραφεί στις διεθνείς αγορές, προκειμένου να αναχρηματοδοτήσει τον υφιστάμενο δανεισμό, με τα επιτόκια να διαμορφώνονται στα επίπεδα του 8% 10%. ΤΙ ΘΑ ΕΠΗΡΕΑΣΕΙ ΤΟ Χ.Α. Οι παράγοντες που αναμένεται να κυριαρχήσουν το επόμενο χρονικό διάστημα, σύμφωνα με τη Δυναμική ΧΑΕΠΕΥ, είναι οι εξής:
∼ Οι συζητήσεις με την Τρόικα για την κινητικότητα - απολύσεις στο δημόσιο – οι πλειστηριασμοί ακινήτων και η βιωσιμότητα του χρέους. ∼ Το προσχέδιο του προϋπολογισμού τον Οκτώβριο, τη στιγμή που η φοροδοτική ικανότητα μεγάλων στρωμάτων της κοινωνίας δείχνει να εξαντλείται. ∼ Τα stress test των τραπεζών και η ύπαρξη νέων κεφαλαιακών αναγκών. ∼ Η πορεία της ανεργίας κατά τους χειμερινούς μήνες, με τη σταθεροποίησή της
στα επίπεδα του 29% να αποτελεί εφιαλτική προοπτική. ∼ Τέλος η πρόθεση της FED να αποσύρει, σταδιακά, τα μέτρα στήριξης της αμερικανικής οικονομίας μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να κυριαρχήσει στην επενδυτική ατζέντα για το επόμενο χρονικό διάστημα. Τα πρώτα σημάδια αντίδρασης των επενδυτών έχουν εμφανιστεί κυρίως στις αναδυόμενες οικονομίες, όπου τα τοπικά χρηματιστήρια σημειώνουν σημαντική υποχώρηση, ενώ τα νομίσματα των χωρών αυτών υποχωρούν σημαντικά έναντι του δολαρίου. ALPHA FINANCE: ΕΩΣ ΚΑΙ +15% ΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΑΝΟΔΟΥ Περιθώριο ανόδου έως και 15% βλέπει για τον Γενικό Δείκτη του Χρηματιστηρίου Αθηνών η Alpha Finance στην τελευταία ανάλυσή της, χωρίς όμως σ' αυτή την προοπτική να παίζουν σημαντικό ρόλο οι τράπεζες. Αντ' αυτού, την άνοδο αναμένεται να οδηγήσουν δεικτοβαρείς τίτλοι, όπως ο ΟΤΕ, η ΔΕΗ, η Ελλάκτωρ και ο Μυτιληναίος. Σύμφωνα με την ανάλυση της Alpha, οι πολιτικές εξελίξεις, ιδιαίτερα στις αρχές του καλοκαιριού, επηρέασαν σημαντικά την εγχώρια αγορά, προκαλώντας διόρθωση κατά περίπου 20%, σε σχέση με τα υψηλά διετίας που σημείωσε τον Μάιο. Ωστόσο, η ίδια εμφανίζεται σχετικά αισιόδοξη για την πορεία της αγοράς, ιδιαίτερα μάλιστα εάν η χώρα επιτύχει επιπλέον χρηματοδότηση από τους Ευρωπαίους εταίρους της. Το 2013 θα είναι η τελευταία χρονιά της βαθιάς ύφεσης, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι οι «πληγές» θα επουλωθούν άμεσα, αναφέρει η Alpha Finance, επισημαίνοντας, μεταξύ άλλων, ότι η ανεργία δεν θα επανέλθει στα προ κρίσης επίπεδα πριν παρέλθει τουλάχιστον μία δεκαετία. CREDIT SUISSE: ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ… ΕΜΠΟΔΙΑ! Η Credit Suisse, κόντρα σε όλες τις εκτιμήσεις, υπολογίζει πως το χρηματοδοτικό κενό της Ελλάδας μεταξύ 2015 και 2020 είναι σχεδόν μηδενικό και σε έκθεσή της τονίζει χαρακτηριστικά ότι η «Ελλάδα αντιμετωπίζει τα τελευταία εμπόδια του προγράμματος διάσωσης…» «Οι χρηματοδοτικές ανάγκες για μετά το 2015 είναι σχεδόν μηδενικές έως τις αρχές του 2020, καθώς έχουν υπερκαλυ-
Χ χρηματιστήριο φθεί ήδη από πληθώρα μέτρων», εξηγεί η τράπεζα. Ως εκ τούτου, το μόνο που απομένει για το ελληνικό πρόγραμμα, τουλάχιστον για την τρέχουσα δεκαετία, είναι η «κάλυψη» της τρύπας για την περίοδο 2014 – 2015. Επικαλούμενη τους ισχυρισμούς του ΔΝΤ, η Credit Suisse διαμηνύει πως το χρηματοδοτικό κενό ανέρχεται περίπου σε 11 δισ. «Το προσεχές διάστημα θα σημειωθούν κάποιες εντάσεις ενόψει της νέας βοήθειας, αλλά το μόνο σίγουρο είναι πως το αναγκαίο ποσό θα κυμαίνεται σε χαμηλά επίπεδα, αναλογικά βέβαια με τα δισεκατομμύρια που έχουν ήδη δαπανηθεί», εξηγεί χαρακτηριστικά. «Κατά πάσα πιθανότητα, βρισκόμαστε στη διαδικασία αντιμετώπισης των τελευταίων εμποδίων – τουλάχιστον για την τρέχουσα δεκαετία - γύρω από το πρόγραμμα διάσωσης», καταλήγει ο τραπεζικός οίκος. Όσον αφορά το ελληνικό έλλειμμα, εκτιμά πως η πορεία που θα διαγράψει έως το 2016 θα είναι καθοδική, καθώς από τα 7 δισ. για το 2013 θα υποχωρήσει στο 1 δισ. το 2016. BETA SECURITIES: Ο ΔΕΚΑΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ SUCCESS STORY Τον δεκάλογο της βιωσιμότητας του ελληνικού success story παρουσίασε η χρηματιστηριακή Beta Securities και εκτιμά ότι η
14 Σεπτέμβριος 2013
ελληνική ανάπτυξη θα ενισχυθεί το 2014 και θα πετύχουμε πρωτογενή πλεονάσματα. «Η Ελλάδα θα μπορούσε να δει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης από το α’ τρίμηνο του 2014», επισημαίνει η χρηματιστηριακή, κάνοντας λόγο για ύφεση 3,6% φέτος. Ο δεκάλογος του success story, σύμφωνα με τη χρηματιστηριακή, είναι ο εξής: 1. Η διεθνής ανταγωνιστικότητα της χώρας έχει βελτιωθεί σημαντικά. Η επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων, η επανεκκίνηση των μεγάλων έργων και η βελτίωση των συνθηκών ρευστότητας θα συμβάλουν. 2. Η Ελλάδα κερδίζει υποστήριξη για τις προσπάθειες δημοσιονομικής προσαρμογής που καταβάλλει και ισχυροποιεί το «Grecovery», μόδα η οποία προσελκύει επενδύσεις. 3. Από δημοσιονομικό έλλειμμα στο 10,5% του ΑΕΠ το 2009, φέτος η χώρα προβλέπεται να ισορροπήσει, και το 2014 να παρουσιάσει πλεόνασμα 1,5% του ΑΕΠ. Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών περιορίστηκε το ίδιο διάστημα από 11,2% σε μόλις 0,8%. Το κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος έχει βελτιωθεί περίπου κατά 25%. 4. Θα επιτευχθεί ο στόχος για πρωτογε-
νές πλεόνασμα 0,5% το 2013, όπως δείχνει η πορεία της οικονομίας. 5. Οι ανακοινώσεις για τις προσλήψεις είναι περισσότερες από τις απολύσεις, αν και η ανεργία είναι υψηλή. 6. Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών μείωσε τους κινδύνους, με αποτέλεσμα οι οίκοι αξιολόγησης να έχουν θετικές εκτιμήσεις. 7. Ο τουρισμός θα συμβάλει στην ενίσχυση του ΑΕΠ. 8. Η επανέναρξη των συγχρηματοδοτούμενων έργων αποτελεί προτεραιότητα για την ανεργία. 9. Πολλές επιχειρήσεις έχουν επενδύσει ή προετοιμάζονται να επενδύσουν στην Ελλάδα. Στον χρηματοοικονομικό τομέα οι Fairfax, Third Point και Baupost είναι ιδιαίτερα ενεργοί. Οι εκδόσεις ομολόγων από τον ΟΤΕ, την Coca Cola, τα ΕΛ.ΠΕ., τη Frigoglass, την Intralot και την S&B προσέλκυσαν ξένα κεφάλαια. 10. Αν η χώρα εκπληρώσει το μεγαλύτερο μέρος των υποχρεώσεων του Μνημονίου, θα μπορέσει να διεκδικήσει μια περαιτέρω μείωση του χρέους. Χ
παρασκήνιο Χ
ΤΗΣ ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ «ΤΟ ΚΑΓΚΕΛΟ» Δείπνο… σε 800 δισ. ευρώ Διαθέτουν πάνω από 800 δισ. επενδυτικά κεφάλαια και δεν μπορούσε να τα αγνοήσει ούτε ο πρωθυπουργός Α. Σαμαράς. Πρόκειται για 20 επενδυτικούς ομίλους, ανώτατα στελέχη των οποίων προσκάλεσε σε δείπνο ο πρωθυπουργός κατά το πρόσφατο ταξίδι του στις ΗΠΑ, κατά τη διάρκεια του οποίου συζητήθηκαν οι επενδυτικές προοπτικές που δημιουργούνται στη χώρα μας. Το ενδιαφέρον των αμερικανικών funds για επενδύσεις στην Ελλάδα παραμένει υψηλό, λόγω των ιδιαίτερα θελκτικών αποδόσεων που υπόσχεται η πορεία ομαλοποίησης της οικονομίας και κυρίως του ενδεχομένου νέων μέτρων που θα καταστήσουν βιώσιμο το ελληνικό χρέος. Το σύνολο σχεδόν των hedge funds και private equity funds, τα οποία παρευρέθηκαν μέσω ανώτατων στελεχών τους στη συνάντηση, έχουν ήδη θέσει την Ελλάδα στο μικροσκόπιό τους και είτε έχουν υλοποιήσει κάποιες μικρές αρχικές επενδύσεις είτε αναζητούν ευκαιρίες, έχοντας συνεργασία με ελληνικές εταιρείες. Για παράδειγμα, ο διεθνής κολοσσός των χημικών Dow Chemicals, τα funds Baupost, Calamos, Paulson & Com, Rhone Capital, York Capital, καθώς και η Sciens Capital έχουν ήδη επενδύσει στην Ελλάδα. Τα Baupost, York Capital, Falcon, Paulson & Co έχουν κτίσει επενδυτικές θέσεις στην Πειραιώς και δευτερευόντως στην Alpha, καθώς και σε άλλα blue chips του Χ.Α. (ΟΠΑΠ, ΟΤΕ, ΔΕΗ). Το Rhone Capital συμμετείχε μαζί με την οικογένεια Κυριακόπουλου στην εξαγορά των μετόχων μειοψηφίας της S&B, ενώ η Sciens Capital δραστηριοποιείται επιχειρηματικά στη χώρα μας εδώ και αρκετά χρόνια.
Από τη Citigroup στη Eurobank;
ριξε την επένδυσή του αγοράζοντας τότε μετατρέψιμες ομολογίες με κουπόνι 7%, που τον βοήθησαν να ενισχύσει τη θέση του στην αμερικανική τράπεζα. Ο 58χρονος Σαουδάραβας έγινε ευρύτερα γνωστός το 1991, όταν τοποθέτησε 590 εκατ. δολ. στη Citibank. Συνέχισε την επενδυτική του διαδρομή χτίζοντας μερίδια στη News Corp, στην Disney και στην Apple.
Και αμερικανικό ενδιαφέρον Πάντως, εκτός από τον Σαουδάραβα μεγιστάνα Αλ Γουαλίντ μπιν Ταλάλ, υπάρχει εκδηλωμένο ενδιαφέρον από αμερικανικά κεφάλαια για τη Eurobank, αλλά και για τη μετεξέλιξη της Γενικής σε επενδυτική τράπεζα. Για τη μεν Eurobank υπήρξαν εκδηλώσεις ενδιαφέροντος από τη Fairfax, αλλά και από το σχήμα Rothschild, Eaglevale, J. Rothchild, ενώ στην ΑΜΚ της Γενικής ενδιαφέρονται να εισέλθουν αρκετά hedge funds που είτε είναι μέτοχοι της Πειραιώς (Baupost, Third Point, York Capital, Paulson) είτε όχι (Fairfax). Το θέμα της Eurobank, αλλά και οι ευρύτερες εξελίξεις στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα, συζητήθηκαν, σύμφωνα με πληροφορίες, στις συναντήσεις που είχε ο πρωθυπουργός με τους εκπροσώπους των επενδυτικών κεφαλαίων στο τελευταίο του ταξίδι στις ΗΠΑ. Μια νέα εποχή για τη Eurobank, ήδη, έχει ξεκινήσει με την ολοκλήρωση της απόκτησης του νέου Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου και της Proton Bank. Ο νέος όμιλος θα απασχολεί 20.115 εργαζομένους και θα διαθέτει συνολικά ένα δίκτυο 1.261 καταστημάτων, με παρουσία σε 7 χώρες. Επίσης ισχυροποιεί σημαντικά τα βασικά του μεγέθη, καθώς:
∼ Οι καταθέσεις αυξάνονται κατά 12 δισ., που υπερβαίνει κατά Ο βαθύπλουτος επιχειρηματίας-επενδυτής Αλ Γουαλίντ μπιν Ταλάλ, που συναντήθηκε στην Αθήνα με τον πρωθυπουργό Α. Σαμαρά, φέρεται να έδειξε ενδιαφέρον για τη Eurobank. Η κυβέρνηση θα προχωρήσει στην πώληση του 25% συν μίας μετοχής της Eurobank, το αργότερο έως τα τέλη Νοεμβρίου, σε διεθνή ιδιώτη στρατηγικό επενδυτή. Ο Σαουδάραβας μεγιστάνας φαίνεται πως προτίθεται να προχωρήσει σε επενδύσεις στη χώρα μας και σε τράπεζες. Αξίζει να σημειωθεί ότι το περιοδικό Arabian Business τον έχει χαρακτηρίσει ως έναν από τους επιχειρηματίες με τη μεγαλύτερη επιρροή, ενώ βρίσκεται στην 26η θέση του περιοδικού Forbes. Σημειολογικά, σημαντικό είναι ίσως το γεγονός ότι το 2008, όταν η Citigroup βυθίστηκε στη δίνη της κρίσης, ο εν λόγω άνθρωπος στή-
4,2 δισ. την αντίστοιχη αύξηση των δανείων. ∼ Ο λόγος δανείων προς καταθέσεις βελτιώνεται σε 114%. ∼ Το συνολικό ενεργητικό αυξάνεται κατά 23%, σε 79,4 δισ. ∼ Οι συνέργειες από τις δύο εξαγορές υπολογίζονται σε περίπου 200 εκατ. ετησίως, από το 2015 και μετά.
Ακριβές ακόμη οι ελληνικές μετοχές… Ακριβές θεωρεί ακόμη τις μετοχές των ελληνικών εταιρειών ο μεγαλοεπενδυτής Mark Mobius, ο οποίος «ανακάλυψε» τη Σοφοκλέους στα τέλη της δεκαετίας του 1980. «Υπάρχουν πράγματι ενδείξεις πως η οικονομική δοκιμασία που ΧΡΗΜΑ 15
Χ παρασκήνιο βιώνει η Ελλάδα πλησιάζει σε σημείο καμπής. Εμείς εξετάζουμε όλες τις πιθανότητες, έτοιμοι να προβούμε σε επενδύσεις. Αλλά, πρώτα από όλα, πρέπει να έχουμε ανακαλύψει τις μετοχές εκείνες που πληρούν τα δικά μας επενδυτικά κριτήρια», τονίζει ο μεγαλοεπενδυτής, ο οποίος επεσήμανε, μεταξύ άλλων, ότι είναι ακόμη ακριβές. Το ίδιο όμως δεν ισχύει για τις τραπεζικές μετοχές στο Χ.Α. «Τον τελευταίο καιρό δεν είχα προβεί σε επενδύσεις στην Ελλάδα, αλλά πλέον εξετάζω αυτό το ενδεχόμενο», δήλωσε ο Mobius, επισημαίνοντας όμως ότι οι ελληνικές μετοχές δεν έχουν ακόμη πάει όσο χαμηλά θα έπρεπε. Μπορεί η ελληνική οικονομία να έχει υποστεί ήδη μια τετραετία ύφεσης που έχει αγγίξει το 25%, και η ανεργία να έχει εκτιναχθεί στο πρωτοφανές 27,5%, ωστόσο η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να επιμείνει στη λιτότητα, αν και δεν υπάρχουν προοπτικές αξιοσημείωτης ανάκαμψης.
Έρχεται στο Χ.Α., βλέποντας «κυκλική ανάφλεξη» Κεφάλαια στην Ελλάδα στρέφει πλέον η HSBC, η οποία δίνει στο Χρηματιστήριο Αθηνών μερίδιο από το συνολικό της χαρτοφυλάκιο στις αναδυόμενες αγορές με μερίδιο 1,5%. Τα κεφάλαια αυτά, όπως δηλώνει, τα αποσύρει από τη Ρωσία. Σύμφωνα με την HSBC, η ελληνική οικονομία, έπειτα από μια συνολική συρρίκνωση του ΑΕΠ 30%, φθάνει στο σημείο της «κυκλικής ανάφλεξης» και οι μακροοικονομικές προοπτικές έχουν βελτιωθεί σημαντικά. Με βάση αυτό, και ανατρέχοντας στις επιδόσεις αγορών σε ανάλογες χρηματοοικονομικές κρίσεις του παρελθόντος (Βρετανία, Ιρλανδία, Ισπανία, Σουηδία), οι αναλυτές της HSBC εκτιμούν ότι με το γύρισμα της οικονομίας θα δοθεί ώθηση και στην ελληνική αγορά. Σε κάθε περίπτωση, η ανάκαμψη ξεκίνησε από τις μη τραπεζικές μετοχές και μόλις γύρισε η αγορά ακινήτων, το ίδιο έκαναν και οι τραπεζικές μετοχές. Μάλιστα υπογραμμίζει πως σε όρους ρευστότητας το Χρηματιστήριο Αθηνών θα μπορούσε να επωφεληθεί από την υποβάθμισή της σε αναδυόμενη αγορά. Και αυτό καθώς θα προσελκύσει το ενδιαφέρον των επενδυτών του χώρου. Κρίνει δε λογική την αποτίμηση της ελληνικής αγοράς, εφόσον η οικονομία ανακάμψει με βάση τις προβλέψεις που υπάρχουν τόσο από την κυβέρνηση και την Τρόικα όσο και από την ίδια την HSBC. Σύμφωνα με την HSBC, υπάρχει σημαντικά μεγαλύτερος χώρος για τις τραπεζικές μετο-
16 Σεπτέμβριος 2013
χές να κινηθούν ανοδικά, αφού οι αποτιμήσεις τους είναι σε πιο χαμηλά επίπεδα σε σχέση με τις μετοχές των υπόλοιπων κλάδων. Επιπλέον, θεωρεί ότι οι μετοχές των Alpha Bank, Πειραιώς, ΕΛ.ΠΕ., ΟΤΕ, Εθνικής, ΟΠΑΠ και ΔΕΗ πρέπει να ενταχθούν στον δείκτη MSCI Emerging Markets, γεγονός που θα τις θέσει στο «ραντάρ» κεφαλαίων που επενδύουν στις αναδυόμενες αγορές.
Ζημιές από τους πλειστηριασμούς; Οι πλειστηριασμοί ακινήτων πρώτης κατοικίας όχι μόνο δεν θα ωφελήσουν τις τράπεζες, αλλά θα τις ζημιώσουν, σύμφωνα με τραπεζικούς παράγοντες, γιατί θα καταρρεύσουν οι τιμές των ακινήτων, τα collaterals θα χάσουν σε αξία και θα πληγούν και τα εξυπηρετούμενα δάνεια. Τα NPLs έχουν εκτιναχθεί στα 68 δισ. Αφορούν μόνο, για παράδειγμα τα στεγαστικά, 300.000 δανειολήπτες, ενώ ο σκληρός πυρήνας του προβλήματος εστιάζεται σε περίπου 180.000 ακίνητα. Στην Ελλάδα έχουν χορηγηθεί 72 δισ. στεγαστικά δάνεια. Οι ελληνικές τράπεζες έως σήμερα έχουν διενεργήσει προβλέψεις για επισφαλή δάνεια σε ποσοστό 30% δηλαδή 66 δισ. Από τα στεγαστικά δάνεια συνολικού ύψους 72 δισ., περίπου 17 δισ. εμφανίζουν προβλήματα, που αντιστοιχούν σε 285 χιλιάδες δάνεια και δανειολήπτες. Οι ελληνικές τράπεζες, με τα 68 δισ. προβληματικών δανείων και σημαντικών προβλέψεων που έχουν πραγματοποιήσει, έχουν καλύψει σε συντριπτικό βαθμό τον κύριο όγκο των ζημιών στο σύστημα. Από αυτά τα 68 δισ., καλύπτονται σε σχεδόν καθολικό βαθμό οι προβλέψεις για τα επισφαλή στεγαστικά δάνεια που φέρουν παράλληλα και ως εγγύηση ακίνητο. Χ
Χ προτάσεις αγοράς
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΝΕΑ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΤΟΝ… ΠΥΘΜΕΝΑ ΤΩΝ ΑΠΩΛΕΙΩΝ ΟΙ ΕΙΣΗΓΜΕΝΕΣ ΠΤΩΣΗ ΤΖΙΡΟΥ 7,2% ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΚΕΡΔΩΝ 17,5% ΣΤΟ ΠΡΩΤΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΤΟΥ 2013
Η ΑΓΟΡΑ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΕ «ΑΠΟΣΤΑΣΗ ΑΝΑΠΝΟΗΣ» ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΖΗΜΙΩΝ 18 Σεπτέμβριος 2013
επιχειρηματικά νέα εισηγμένων Χ
Ο
ι τράπεζες δείχνουν να αποκτούν κάποια ορατότητα και κερδίζουν ένα βαθμό εμπιστοσύνης ως το «καλύτερο στοίχημα» αντιστροφής της οικονομίας, αν και οι επιδόσεις τους στηρίζονται σε έκτακτα ή σε αναβαλλόμενους φόρους. Οι ζημιογόνες υπερισχύουν των κερδοφόρων (64:36), ωστόσο για πρώτη φορά παρατηρείται μια πιο μαζική εικόνα βελτίωσης στην τελική γραμμή, καθώς εκτός από τις 33 εταιρείες που γύρισαν σε κέρδη, άλλες 65, από την πλευρά των ζημιογόνων εταιρειών, έδειξαν χαμηλότερες ζημιές. Οι εισηγμένες εταιρείες φαίνεται να έχουν φθάσει σε έναν πυθμένα απωλειών - μετά από 11 συνεχόμενα τρίμηνα αδυναμίας που μπορεί μεν να μην εμφανίζει καινούριες έντονες ζημιές, βρίσκεται όμως σε «απόσταση αναπνοής» από την αντιστροφή των ζημιών, όπως σημειώνει ο αναλυτής της ΒΕΤΑ ΑΕΠΕΥ, Μ. Χατζηδάκης, σχολιάζοντας τα αποτελέσματα του πρώτου εξαμήνου 2013, σε ανάλυσή του με τίτλο «Πατώντας δυνατά στο βυθό». Αν και ο ρυθμός μείωσης του ΑΕΠ επιβραδύνθηκε στο β’ τρίμηνο του 2013 (4,6% από 5,6%), η γενική εικόνα των εισηγμένων εταιρειών παρέμεινε σε πίεση. Δεν είναι τόσο το πλήθος ή το μέγεθος των ζημιών της τελικής γραμμής που προβληματίζουν όσο η μείωση στη γραμμή των λειτουργικών κερ-
ΟΙ ΘΕΤΙΚΟΙ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΟΥ Α’ 6ΜΗΝΟΥ ΔΕΗ Aegean Airlines Ελληνικά Χρηματιστήρια Πλαίσιο Σαράντης ΜΕΤΚΑ Autohellas Ιασώ ΟΛΠ Κυριακίδης Κανάκης FFGroup Profile Ικτίνος MLS Πληροφορική Περσέας Καράτζη Έλτον Χημικά Πλαστικά Κρήτης
δών. Από το σύνολο των εταιρειών οι 58 εμφανίζουν αρνητικά λειτουργικά κέρδη και άλλες 45 μικρότερες επιδόσεις σε σχέση με πέρσι, στοιχείο το οποίο αυξάνει το συστημικό ρίσκο αυτών των εταιρειών. Ο χαμηλότερος τζίρος (-7,2%) είναι επίσης ένα στοιχείο αρνητικής ανάγνωσης, προέρχεται ωστόσο από τις εταιρείες διύλισης, οι οποίες μετά από πολλά τρίμηνα θετικής συνεισφοράς, είχαν έντονα αρνητικές επιρροές από τις επιδράσεις των εξωτερικών τιμών και των περιθωρίων διύλισης που επικράτησαν στο β’ τρίμηνο. Και σε αυτήν την περίοδο τα έκτακτα κέρδη των τραπεζών από τις αρνητικές υπεραξίες, λόγω των εξαγορών και των αναβαλλόμενων φόρων, έκρυψαν την εικόνα στην τελική γραμμή, επιβάλλοντας μια πιο λεπτομερή εξέταση. Από την άλλη πλευρά, δεν θα πρέπει να αγνοούνται οι ποιοτικές και ποσοτικές βελτιώσεις που λαμβάνουν χώρα στους τραπεζικούς ισολογισμούς, δημιουργώντας κάποιες καλές προϋποθέσεις για την επόμενη χρήση σε επίπεδο λειτουργικής κερδοφορίας. Εφόσον εξαιρεθούν τα τραπεζικά έκτακτα, το β’ τρίμηνο είχε αρνητικό καθαρό αποτέλεσμα 178 εκατ. ευρώ, επίδοση που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί οριακή, δεδομένου του σταθερά μεγάλου αριθμού εταιρειών που ανακοινώνει ζημιές.
Η σχέση μεταξύ κερδοφόρων και ζημιογόνων εταιρειών διατήρησε τη μικρή βελτίωση του α’ τριμήνου, η οποία αποδίδεται και στη συνεχιζόμενη έξοδο εταιρειών από το Χ.Α. λόγω προβλημάτων, διατηρώντας τον πλειοψηφικό λόγο υπέρ των ζημιογόνων εταιρειών (64:36). Σε πλήθος κερδών/ζημιών, η μεγάλη συχνότητα συγκεντρώνεται στο εύρος +/-1 εκατ. ευρώ, όπου μετρώνται 81 περιπτώσεις εταιρειών. Το λειτουργικό περιθώριο παρουσιάζει σταθεροποίηση έναντι του α’ τριμήνου και επιδείνωση 100 μονάδων βάσης σε σχέση με πέρσι. Σε επίπεδο καθαρού περιθωρίου, οι εμποροβιομηχανικές εταιρείες, αν και υποχώρησαν στο -2,1% (-1,6% στο α’ τρίμηνο), είχαν καλύτερη εικόνα σε σχέση με πέρσι, όπου κατέγραψαν αρνητικό περιθώριο 5%. Οι διακυμάνσεις στο καθαρό περιθώριο, ωστόσο, αντιμετωπίζονται με αρκετό σκεπτικισμό, λόγω των διαφορετικών συντελεστών φορολογίας στην τελική γραμμή και των σημαντικών εκτάκτων εγγραφών.
ΟΙ ΑΡΝΗΤΙΚΟΙ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΟΥ Α’ 6ΜΗΝΟΥ
ΟΙ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΠΟΥ ΕΠΕΣΤΡΕΨΑΝ ΣΤΑ ΚΕΡΔΗ
MIG Forthnet Παρνασσός Πήγασος Altec Αλουμύλ Dionic Axon Nutriart Sprider Δίας Ιχθυοκαλλιέργειες Σελόντα Σφακιανάκης Σιδενόρ Χαλκόρ ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Εκδόσεις Ναυτιλιακές
Οι αριθμοί Μείωση, σε ποσοστό 7,2%, κατέγραψε ο τζίρος των εισηγμένων εταιρειών κατά το πρώτο εξάμηνο του 2013 και διαμορφώθηκε στα 34,71 δισ., σύμφωνα με τα στοι-
Παπουτσάνης Δομική Κρήτης Πετρόπουλος Unibios ΕΛΤΡΑΚ Kleemann Info-Quest EKTEΡ Ευρωσύμβουλοι Λάμψα Βαρβαρέσος Mermeren Combinat
ΧΡΗΜΑ 19
Χ επιχειρηματικά νέα εισηγμένων χεία που επεξεργάστηκε η εταιρεία BETA ΑΕΠΕΥ. Τα κέρδη, μετά από τους φόρους, αυξήθηκαν κατά 244%, στα 6,295 δισ., αύξηση η οποία όμως οφείλεται στα έκτακτα κέρδη των τραπεζών από τις αρνητικές υπεραξίες λόγω των εξαγορών και των αναβαλλόμενων φόρων. Μειωμένα κατά 17,5%, στα 2,866 δισ., εμφανίστηκαν τα λειτουργικά. Από τις 216 εισηγμένες εταιρείες, οι 78 παρουσίασαν κέρδη και οι 138 ζημίες. Από τις κερδοφόρες, οι 22 κατάφεραν να αυξήσουν τα κέρδη τους, 23 είδαν τα κέρδη τους να μειώνονται, ενώ 33 «γύρισαν» σε κέρδη έναντι ζημιών. Μεταξύ των ζημιογόνων, 48 είδαν τις ζημιές τους να διευρύνονται, 65 κατάφεραν να τις περιορίσουν, ενώ 25 εμφάνισαν ζημιές έναντι κερδών. ΤΙ ΕΠΗΡΕΑΣΕ ΤΑ ΜΕΓΕΘΗ ΤΟΥ Β’ ΤΡΙΜΗΝΟΥ Τα μεγέθη του β’ τριμήνου επηρεάστηκαν από: ∼ Τη διαφορά από αποτίμηση αποθεμάτων στις εταιρείες διύλισης. ∼ Τα έκτακτα κέρδη των τραπεζών, τις απομειώσεις στις εταιρείες ακινήτων, την αλλαγή των φορολογικών συντελεστών και την αναβαλλόμενη φορολογία. ∼ Τη μετατόπιση των πασχαλινών πωλήσεων στο β’ τρίμηνο της χρήσης. ∼ Τη φορολογία των μικτών κερδών του ΟΠΑΠ με 30%. ∼ Τη μείωση των τελών τερματισμού στην εγχώρια αγορά, η οποία συρρίκνωσε τα έσοδα των τηλεπικοινωνιακών εταιρειών και είχε πλήρη εφαρμογή σε όλο το χρονικό εύρος του τριμήνου. ∼ Τέλος, σε αρκετές εταιρείες του κατασκευαστικού κλάδου παρατηρείται μια μικρή βελτίωση του κύκλου εργασιών. ΟΙ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ Θετικοί πρωταγωνιστές ήταν οι εταιρείες: ΔΕΗ, Αεροπορία Αιγαίου, Ελληνικά Χρηματιστήρια, Πλαίσιο, Σαράντης, ΜΕΤΚΑ, Autohellas, Ιασώ, ΟΛΠ, Κυριακίδης, Κανάκης, FFGroup, Profile, Ικτίνος, MLS Πληροφορική, Περσέας, Καράτζη, Έλτον Χημικά και Πλαστικά Κρήτης. Με κέρδη, αλλά σε χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με πέρσι, κινήθηκαν ο ΟΤΕ, η Frigoglass, τα Πλαστικά Θράκης. Αρνητικά μεγέθη ή κατώτερα των προσδοκιών ανακοινώθηκαν από τις εταιρείες: Τιτάν, Φουρλής, Ιντραλότ, Ελληνικά Πετρέλαια και Motoroil, ενώ επέστρεψαν σε κέρδη οι εται-
20 Σεπτέμβριος 2013
ρείες: Παπουτσάνης, Δομική Κρήτης, Πετρόπουλος, Unibios, ΕΛΤΡΑΚ, Kleemann, Info-Quest, EKTEΡ, Ευρωσύμβουλοι, Λάμψα, Βαρβαρέσος, Mermeren Combinat. Mε σημαντικές ζημιές συνέχισαν τη χρονιά οι MIG, Forthnet, Παρνασσός, Πήγασος, Altec, Αλουμύλ, Dionic, Axon, Nutriart, Sprider, Δίας Ιχθυοκαλλιέργειες, Σελόντα, Σφακιανάκης, Σιδενόρ, Χαλκόρ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, σχεδόν το σύνολο των εταιρειών στις εκδόσεις και, με μικρότερες ζημιές σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του 2012, ο κλάδος των ναυτιλιακών εταιρειών. Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ... Μέχρι στιγμής, κάθε προηγούμενο τρίμηνο αναδεικνύεται σε καλύτερο από το επόμενο, επισημαίνει σε ανάλυσή της η Beta ΒΕΤΑ ΑΕΠΕΥ. Η δυναμική των ζημιών δεν έχει μειωθεί στις ελληνικές εισηγμένες, παρά τη δραστική συρρίκνωση του αριθμού τους, μετά την έξοδο από το ταμπλό πολλών αδύναμων κρίκων. Ενδεχομένως η εμφάνιση των συνεχόμενων ζημιών να αποτελεί και μέρος μιας συντηρητικής τακτικής από την πλευρά των διοικήσεων, προκειμένου να διαφυλαχθεί η ρευστότητα λόγω της σφιχτών συνθηκών χρηματοδότησης που επικρατούν στην ελληνική οικονομία. Αν εξαιρεθούν οι «συνήθεις ύποπτοι» των καλών τριμήνων, οι εισηγμένες εταιρείες δεν παρουσιάζουν κάτι διαφορετικό από αυτό που επικρατεί στην πραγματική οικονομία, που διανύει τον πέμπτο χρόνο ύφεσης. Η αύξηση της τουριστικής κίνησης στη χώρα θα επηρεάσει θετικά μερικώς το αποτέλεσμα των εισηγμένων εταιρειών, αφού ο αντίκτυπός της έχει περιορισμένη κλαδική διάχυση. Η έναρξη των κατασκευαστικών έργων στο χώρο των παραχωρήσεων πιθανόν να έχει ισχυρότερο αντίκτυπο και ενδεχομένως ουσιαστικότερη βελτίωση θα πρέπει να αναμένεται μόνο με την επίσπευση της έναρξης των έργων παραχώρησης. Ως εκ τούτου, τα επόμενα δύο τρίμηνα έως το τέλος της χρονιάς δύσκολα θα μπορέσουν να αλλάξουν τη διαμορφωμένη εικόνα ζημιών και η ερμηνεία τους θα βασιστεί στη βελτίωση ή μη σε σύγκριση με την αμέσως προηγούμενη τριμηνιαία περίοδο. ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ Αν άλλαξε κάτι σε επίπεδο επιλογής μετοχών, αυτό έχει να κάνει με τον τραπεζικό κλάδο. Οι ισολογισμοί τους έχουν πλέον
αποκτήσει μια τελική μορφή μετά από την ανακεφαλαιοποίηση και την ολοκλήρωση του κύκλου συγχωνεύσεων που έλαβε χώρα στους πρώτους επτά μήνες του 2013. Υπάρχει αρκετός χώρος διορθωτικών κινήσεων, είτε με πωλήσεις συμμετοχών είτε με εξορθολογισμό του λειτουργικού κόστους, υπό τη βασική προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξουν άλλα έκτακτα αρνητικά γεγονότα εντός ή εκτός των τειχών. Όμως οι επιδόσεις των τραπεζών στηρίζονται σε έκτακτα ή σε αναβαλλόμενους φόρους. Kαθαρά κέρδη που ξεπερνούν τα 3,5 δισ. ευρώ, λόγω της αρνητικής υπεραξίας, σημείωσε στο πρώτο εξάμηνο η Πειραιώς. Από αναβαλλόμενους φόρους προέκυψε θετική διαφορά 208 εκατ. ευρώ, στα αποτελέσματα της Εθνικής. Ο αναβαλλόμενος φόρος, που δεν είχε αναγνωρισθεί στα προηγούμενα τρίμηνα λόγω της συντηρητικής πολιτικής που ακολούθησε η τράπεζα, έκανε τη διαφορά στα αποτελέσματα του β' τριμήνου. Tα καθαρά κέρδη της Alpha Bank, συμπεριλαμβανομένης της υπεραξίας από την Emporiki, ανήλθαν στα 2,73 δισ. ευρώ, έναντι της μέσης εκτίμησης των αναλυτών για κέρδη 2,65 δισ. ευρώ. Xωρίς την ενσωμάτωση της Emporiki, η κερδοφορία διαμορφώθηκε στα 126 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών 462 εκατ. ευρώ στο ίδιο διάστημα πέρσι. ΟΙ ΕΠΙΛΟΓΕΣ Οι τράπεζες δείχνουν να αποκτούν κάποια ορατότητα και κερδίζουν ένα βαθμό εμπιστοσύνης ως το «καλύτερο στοίχημα» αντιστροφής της οικονομίας, σημειώνει η ΒΕΤΑ ΑΕΠΕΥ. Πρώτη επιλογή παραμένει η Alpha Bank, λόγω της ισχυρής κεφαλαιακής βάσης και δευτερευόντως η Τράπεζα Πειραιώς, λόγω του υψηλού βαθμού έκθεσης στην ελληνική αγορά. Από την άλλη πλευρά, οι περισσότερες μετοχές του εμποροβιομηχανικού χώρου δεν φαίνεται να έχουν ικανό ορίζοντα για προβλέψεις μεσομακροπρόθεσμης διάρκειας, πλην ελάχιστων εξαιρέσεων. Σε αυτό το πλαίσιο οι πρώτες επιλογές μας παραμένουν, ΟΤΕ, ΔΕΗ και Jumbo, διατηρούμε με αστερίσκο την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, λόγω υψηλότερων εκτάκτων, αλλά καλύτερων εν δυνάμει μεγεθών στο άμεσο μέλλον, ενώ από τη μικρότερη κεφαλαιοποίηση, καλή εικόνα έχουν ο Σαράντης, το Πλαίσιο και ο ΟΛΘ. Χ
Χ προτάσεις αγοράς ~ Σε αστάθεια προβλέψεις και τιμές-στόχοι
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ
ΔΕΝ ΚΟΒΟΥΜΕ ΟΥΤΕ ΜΙΑ ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΡΕ! Το μήνυμα Στουρνάρα, ότι αν δεν προχωρήσουν οι πλειστηριασμοί θα καταρρεύσουν οι τράπεζες, ήταν άστοχο και επικίνδυνο. Όπως απαράδεκτη ήταν και η δήλωση του Γενικού Γραμματέα Εσόδων, Χ. Θεοχάρη, για το πόσο ευεργετικό θα είναι για το ελληνικό δημόσιο να κλείσουν οι εταιρείες που οφείλουν στο κράτος, σε εφορία και ταμεία. Δεν περιμέναμε από τον κ. Γ. Στουρνάρα, γνώστη του τραπεζικού κλάδου, σε μια περίοδο όπου καταβλήθηκε υπεράνθρωπη προσπάθεια για να επιτευχθεί, έστω και στο ελάχιστο, συστημική ευστάθεια μέσω της ανακεφαλαιοποίησης να δηλώνει κάτι τέτοιο. Ο ίδιος δεν δήλωνε ότι οι τράπεζες είναι θωρακισμένες και σταθερές; Όσον αφορά τον Γ.Γ. Εσόδων, κ. Χάρη Θεοχάρη, να αρχίσει την εφαρμογή της πρότασής του περί κλεισίματος των επιχειρήσεων που χρωστούν στο δημόσιο από εκείνες που είναι «πρωταθλήτριες στο σπορ», και είναι όλες κρατικού ενδιαφέροντος. Οι φόροι, τους οποίους συνεχώς αυξάνει η κυβέρνηση, αρνούμενη να νοικοκυρέψει τις ελλειμματικές δημόσιες επιχειρήσεις και το υπερτροφικό κράτος, είναι που καθιστούν ακόμα και τις ανταγωνιστικές επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, ελλειμματικές. Λιγότερους φόρους και λιγότερο κράτος χρειάζεται η χώρα, όχι λιγότερες επιχειρήσεις, από αυτές που άντεξαν 6 χρόνια ύφεσης και 25% μείωση του ΑΕΠ. Απαράδεκτοι! Υπάρχουν και κάποιοι, όπως ο ΣΔΟΕ, που έχουν φαγωθεί με τις αποδείξεις στα «πολιτιστικά κέντρα». Δεν κόβουμε μία ρε! Μία παρέα είμαστε όλοι κάθε βράδυ στο μαγαζί και ξεδίνουμε για να ξεχάσουμε την κρίση. «Έχουμε και πέντε φίλους που λέμε τον πόνο μας και τους κερνάμε. Εσείς αν ερχόταν η μάνα σας, δεν θα την κερνούσατε; Θα κόβατε απόδειξη;», όπως λέει και ο ΛΕ.ΠΑ. Ταραχή, λαμέ, τουρκομπαρόκ, άθλια αισθητική, μαγκιά με ραγιάδικο χαμόγελο ειρωνείας-υποταγής. Η Ελλάδα του «ωχαδερφισμού» και της «αρπαχτής» δεν «αναστέναζε» τόσα χρόνια κάνοντας «ζημιές» σε αυθαίρετα σκυλάδικα, προκάτ κατασκευής (πολιτιστικά κέντρα) με κλεμμένα κοινοτικά κονδύλια, μπαξίς και ρουσφέτια; Τώρα «ντεκαντάνς τραγουδιάρης» με ντέφι αναζητεί αρκούδα να χορεύει. Όσο έρχονταν τα δανεικά των Ευρωπαίων ο τριτοκοσμικός Έλλην κυκλοφορούσε με Cavalli ρούχα και Porsche τζιπ και έκρυβε τη βλαχιά του. Μόλις πέθανε ο τζάμπας, έφυγαν τα Cavalli και η Porsche και έμεινε σαν αρκούδα με ντέφι.
22 Σεπτέμβριος 2013
Θαυματουργοί… έλεγχοι επιδομάτων. Κωφάλαλοι μιλάνε και ακούνε, ενώ τυφλοί βλέπουν, μετά τους ελέγχους που πραγματοποιούν οι αρμόδιες επιτροπές του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Πρόνοιας. Αθάνατη Ελλάδα! Κοπανατζήδες 7 στους 10 εργαζομένους στον ΕΟΤ. O EOT, επειδή ασχολείται με τον τουρισμό, είχε και τους πιο τουρίστες υπαλλήλους, λογικό δεν είναι; Όταν δουλεύεις στον ΕΟΤ, πρέπει να είσαι συνέχεια διακοπές. Αυτή είναι η δουλειά σου εξάλλου.... Χάσαμε την μπάλα. Είναι πιθανόν 85.000 δημόσιοι υπάλληλοι να έχουν προσληφθεί με πλαστά στοιχεία, κατήγγειλε ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών, Λ. Γρηγοράκος του ΠΑΣΟΚ. Δήλωσε ότι από το 2004 έως το 2009 έγιναν 850.000 προσλήψεις(!), και εκτίμησε ότι από αυτές ποσοστό πάνω από 10% είναι με πλαστά στοιχεία, που δεν έχουν ελεγχθεί από τον ΑΣΕΠ. Είναι δυνατόν να έχουν γίνει 850.000 προσλήψεις μέσα σε πέντε χρόνια επί κυβερνήσεων Καραμανλή; Διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους οι υπουργοί της Ν.Δ. και διαψεύδουν αυτό το νούμερο. Αλλά, δεν μας είπαν, πόσες προσλήψεις έγιναν αυτό το διάστημα ; Πολλοί σοκαρίστηκαν από το «Fuck you» του πρώην προέδρου του ΤΑΙΠΕΔ Στ. Σταυρίδη σε όσους αντιδρούν στις αποκρατικοποιήσεις, μιλώντας σε νορβηγική εφημερίδα. Όμως ο κ. Στ. Σταυρίδης έβγαλε την οργή του σε αυτούς που αντιστέκονται σε κάθε αποκρατικοποίηση και «κάνουν μόνο κήρυγμα» περί εθνικού πλούτου. Και πολλοί είναι αυτοί που ασπάζονται την άποψή του ότι «αν είχαμε έστω μια μέτρια νοημοσύνη, ο Πειραιάς θα ήταν μεγαλύτερο λιμάνι και από το Αμβούργο, εδώ και 10 χρόνια». Οι Έλληνες εγκαταλείπουν τον αντιαμερικανισμό! Σύμφωνα με δημοσκόπηση της Κάπα Research για λογαριασμό του «Βήματος της Κυριακής» αμέσως μετά την επίσκεψη του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά στον Λευκό Οίκο, η κοινή γνώμη φαίνεται να εγκαταλείπει τον αντιαμερικανισμό και να θεωρεί, ταυτόχρονα, ότι οι ευκαιρίες για επενδύσεις θα έρθουν αυτή τη φορά από τις ΗΠΑ και από την Κίνα και όχι από τις μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις. Για πρώτη φορά το 46,7% όσων συμμετείχαν στη δημοσκόπηση εμφανίζεται να τείνει προς τον φιλοαμερικανισμό, ένα ποσοστό που ποτέ δεν ξεπέρασε το 38% στην Ελλάδα.
ΣΧΟ
Thursday 24.10.2013
10:00 -18:00 hours/Ktima Pentelikon by SARGIA Partners
Scan ffor ddetails
Powered Powered by
Institutional Supporters
Media Sponsors
FFor or mor moree inf information ormation & rregistration egistration > >www.leadeshipseminars.gr www.leadeshipseminars.gr
αγορές Χ διεθνείς προτάσεις αγοράς ~ Σε αστάθεια προβλέψεις και τιμές-στόχοι Χ
ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑ Πώς πρέπει να κινηθούν οι επενδυτές στη σκιά της επικείμενης στρατιωτικής επιχείρησης στη Συρία
Ο
ι πολεμικές προετοιμασίες των ΗΠΑ για επίθεση στη Συρία αναστάτωσαν τις αγορές και οι επενδυτές στρέφονται στο δολάριο, με αποτέλεσμα η ισοτιμία EUR/USD να υποχωρεί προς τα επίπεδα του 1,3200. Πώς πρέπει να κινηθούν οι επενδυτές στις διεθνείς αγορές, στη σκιά της επικείμενης στρατιωτικής επιχείρησης στη Συρία; Δεδομένης της γεωπολιτικής έντασης που υπάρχει, έχει ενδιαφέρον να δούμε πώς συμπεριφέρθηκαν οι μετοχές στην προηγούμενη ένταση που υπήρξε. Πριν από τη Συρία, υπήρξε η επίθεση στη Λιβύη, η οποία ξεκίνησε στις 15 Φεβρουαρίου του 2011 και ολοκληρώθηκε στις 20 Οκτωβρίου του 2011. Κατά τη διάρκεια της σύρραξης αυτής, ο S&P 500 απώλεσε 8,50%. Μια ανάλογη πτώση θα οδηγήσει τον S&P 500 στις 1.570 μονάδες και αυτό δεν είναι ένα απαγορευτικό σενάριο. Ιστορικά, πριν από μια νέα στρατιωτική επιχείρηση, οι αμερικανικοί δείκτες τείνουν να κινούνται πτωτικά. Αμέσως μετά, όμως, τη στρατιωτική δράση - και για αρκετές εβδομάδες - η Wall Street τείνει να καταγράφει άνοδο. Κατά μέσο όρο, και σύμφωνα με τα όσα έχει να επιδείξει η πρόσφατη ιστορία, οι αμερικανικοί δείκτες είχαν καταγράψει πτώση κατά 1% ένα 15νθήμερο πριν την πραγματοποίηση μιας στρατιωτικής επέμβασης, και άνοδο γύρω στο 3% ένα μήνα μετά τη στρατιωτική επιχείρηση. Σε μια αναδρομή στις στρατιωτικές παρεμβάσεις των Αμερικανών κατά τη διάρκεια των τελευταίων 20 ετών, οι δείκτες κινήθηκαν ως εξής:
24 Σεπτέμβριος 2013
∼ Κατέγραψαν άνοδο 7% τον μήνα που ακολούθησε μετά την επίθεση στο Ιράκ τον Σεπτέμβριο του 1998. ∼ Σημείωσαν άνοδο επίσης 7% τον μήνα που ακολούθησε μετά τη στρατιωτική επιχείρηση ενάντια στη Σερβία, που ξεκίνησε τον Μάρτιο του 1999. Μόνο ο δείκτης - βαρόμετρο της Wall Street, ο S&P 500 κατέγραψε κέρδη 4,2% ένα μήνα μετά τη στρατιωτική επιχείρηση στη Βοσνία, τον Αύγουστο του 1995, και σημείωσε άνοδο 2% ένα μήνα μετά την επέμβαση στη Λιβύη τον Μάρτιο του 2011. H ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΤΗΣ CITIGROUP Με μια ιστορική αναδρομή σε 5 πολεμικές συρράξεις (Πόλεμος του Κόλπου - 1991, Κόσσοβο - 1999, Αφγανιστάν - 2001, Ιράκ -
ΟΙ 9 ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ Βουλγαρία ΗΑΕ Γκάνα Κένυα Αργεντινή Πακιστάν Κατάρ Ρουμανία Τρίνινταντ Τομπάγκο
55,6% 48,1% 43,5% 9,2% 23,4% 19,0% 15,8% 15,7% 12,10% 12,1%
Πηγή: Bank of America/Merrill Lynch
2003, Λιβύη - 2011) επιχειρεί η Citigroup να προβλέψει τη συμπεριφορά των αγορών ενόψει της επικείμενης επέμβασης στη Συρία. Σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα που δημοσίευσε, τα συμπεράσματα της Citigroup συνοψίζονται στα εξής:
∼ S&P 500: Με την έναρξη των εχθροπραξιών υπάρχει ανοδική αντίδραση. ∼ Χρυσός: Υποχωρεί με την έναρξη των εχθροπραξιών ∼ Πετρέλαιο: Συνήθως πέφτει με την έναρξη ή λίγο πριν την έναρξη των εχθροπραξιών ∼ Δολάριο: Ακολουθεί την κυρίαρχη τάση. Το δολάριο αποδυναμώθηκε μετά τις εχθροπραξίες το 1991, το 2003 και το 2011, δεδομένου του ότι ήταν σε bear market. Το αντίθετο συνέβη το 1999 και το 2001, αφού ήταν σε bull market. Αυτή τη φορά το δολάριο βρίσκεται σε ανοδικό κανάλι. Πάντως η Citigroup επισημαίνει ότι η Συρία είναι αναμφισβήτητα πιο περίπλοκη περίπτωση από ό,τι οι προηγούμενες συγκρούσεις. Οι στρατιωτικοί στόχοι, επίσης, δεν είναι τόσο καλά καθορισμένοι. Η Ρωσία και το Ιράν θα ζυγίσουν πολύ τα δεδομένα πριν δράσουν. Η συνήθης αντίδραση της αγοράς μπορεί να είναι πιο υποτονική και βραχύβια λόγω της μεγαλύτερης αβεβαιότητας. ΔΥΣΚΟΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΕΣ Ήταν ένα δύσκολο καλοκαίρι για τις ανα-
δυόμενες αγορές, μέσα σε ένα έτος που έχει αφαιρέσει πάνω από 1 τρισ. δολ. από την αξία των χρηματιστηριακών αγορών τους. Νομίσματα και χρηματιστήρια στην Ινδία, την Ινδονησία και τις Φιλιππίνες δέχονται απανωτά χτυπήματα. Τις 9 καλύτερες αποδόσεις, παγκοσμίως, συγκέντρωσε η Bank of America/Merrill Lynch, επισημαίνοντας ότι αν και οι αναδυόμενες αγορές έχουν χάσει λίγη από τη λάμψη τους τελευταία, ωστόσο υπάρχουν χώρες που βρίσκονται ακόμη στο επίκεντρο (βλ. πίνακα). Σύμφωνα με τα στοιχεία, το διάστημα Ιανουαρίου – Αυγούστου, από τις αναδυόμενες οικονομίες υπήρξαν εκροές κεφαλαίων ύψους 2,1 δισ. δολ., ωστόσο, στην πρώτη εννιάδα παρατηρήθηκαν εισροές κεφαλαίων ύψους 1,5 δισ. δολ. ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΨΗΦΟΣ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ ΣΤΙΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΜΕΤΟΧΕΣ Οι Αμερικανοί διοχετεύουν στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια τα περισσότερα κεφάλαια από το 1977, επιδεικνύοντας την εμπιστοσύνη τους στην περιοχή και στην ικανότητα της Ευρωζώνης να ανακάμψει από την κρίση χρέους, σύμφωνα με τους Financial Times.
Συνταξιοδοτικά ταμεία και άλλοι μεγάλοι αμερικανικοί όμιλοι επένδυσαν 65 δισ. δολ. σε ευρωπαϊκές μετοχές το πρώτο εξάμηνο του 2013, που είναι το μεγαλύτερο ποσό των τελευταίων 36 ετών γι' αυτήν την περίοδο, σύμφωνα με έρευνα που συνέταξε η ευρωπαϊκή ομάδα στρατηγικής της Goldman Sachs βασιζόμενη σε στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ. Τα πρώτα σημάδια οικονομικής ανάκαμψης και η βελτίωση της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης έχουν ενισχύσει το ενδιαφέρον των επενδυτών στην Ευρώπη, καθώς δημιουργούνται προσδοκίες για περαιτέρω ενίσχυση των αγορών, με κινητήριο δύναμη τα ισχυρότερα κέρδη το δεύτερο τρίμηνο του έτους. ΕΙΝΑΙ ΥΠΕΡΤΙΜΗΜΕΝΕΣ ΟΙ ΜΕΤΟΧΕΣ; Είναι υπερτιμημένες οι μετοχές; Στο καίριο αυτό ερώτημα έρχεται να απαντήσει η BlackRock. «Οι μετοχές δεν είναι υπερτιμημένες. Δεν θα πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία επί τούτου», σχολιάζει χαρακτηριστικά ο οίκος. Όπως υποστηρίζει, οι μετοχές δεν είναι τόσο ακριβές, ώστε να μην μπορεί να συνεχιστεί το ράλι.
«Οι μετοχές σίγουρα είναι ευάλωτες. Τυχόν νέο κύμα μεταβλητότητας στις αγορές δεν αποκλείεται να υπάρξει. Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία ένδειξη πως είναι υπερτιμημένες», επισημαίνει η BlackRock. Οι μετοχές, εκτιμά ο οίκος, παραμένουν η καλύτερη επενδυτική επιλογή στην τρέχουσα συγκυρία σε σχέση με κάθε άλλη εναλλακτική. Οι αποδόσεις των ομολόγων παραμένουν κοντά στα ιστορικά χαμηλά τους. Κατά την BlackRock, μάλιστα, οι μετοχές παραμένουν εξαιρετικά φθηνές, αν συγκριθούν με την πορεία των αποδόσεων των ομολόγων. «Όσοι επενδυτές αναζητούν κέρδη, θα πρέπει να στραφούν στις ευρωπαϊκές αγορές και στις αναδυόμενες αγορές», συστήνει ανεπιφύλακτα ο οίκος. Η HSBC εκτιμά ότι τα χρηματιστήρια της Ευρώπης είναι 15% υποτιμημένα συγκριτικά με τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο. Κι αυτό παρά τη μεγάλη άνοδο που καταγράφηκε στις ευρωπαϊκές χρηματιστηριακές αγορές από τον Ιούλιο του 2012, όταν ο Μάριο Ντράγκι, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, δεσμεύθηκε να κάνει ό,τι χρειάζεται για να σώσει το ευρώ. Τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια ενισχύθηκαν κατά 27% από τις 4 Ιουνίου 2012. Χ
GOLDMAN SACHS ΣΤΟΙΧΗΜΑΤΙΣΕ 400 ΕΚΑΤ. ΔΟΛ. ΣΤΙΣ ΤΙΜΕΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ
«Η
Goldman Sachs στοιχημάτισε 400 εκατ. δολ. στις τιμές τροφίμων το 2012, την ώρα που εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι ανά τον κόσμο πεθαίνουν από την πείνα», αποκαλύπτει πρόσφατη έκθεση του World Development Movement. Κατά γενική ομολογία, το 2012 αποτέλεσε ένα έτος-ορόσημο για τα κέρδη και τις δραστηριότητες της Goldman Sachs. O αμερικανικός κολοσσός είδε τα έσοδά του να αυξάνονται κατά 30% το 2012 και την τιμή της μετοχής του στη Wall Street να καταγράφει άνοδο πάνω 40% σε διάστημα 12 μηνών. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, οι απολαβές (μαζί με τα μπόνους) ενός μέσου τραπεζικού στελέχους της Goldman Sachs το 2012 ανήλθαν σε 396 χιλ. δολ. Αυτό που μετά βεβαιότητας μπορεί να ειπωθεί είναι πως... ο αμερικανικός κολοσσός κολυμπάει στο χρήμα! Αλλά ποιο είναι το τίμημα για όλη αυτή την επιτυχία; Πολλοί ισχυρίζονται πως η άκρα κερδοσκοπία από την πλευρά των ισχυρών τραπεζικών κολοσσών στις τιμές των τροφίμων είναι εκείνη που ευθύνεται για τη δραματική αύξηση των τιμών των τροφίμων σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι διεθνείς τιμές τροφίμων έχουν υπερδιπλασιαστεί σε σχέση με τα επίπεδα του 2003! Σχεδόν 2 δισεκατομμύρια ανθρώπων σε ολόκληρο τον κόσμο ξο-
δεύουν τουλάχιστον το 50% των εισοδημάτων τους για να τραφούν. Την ίδια ώρα, σχεδόν 1 δισεκατομμύριο ανθρώπων στον πλανήτη δεν έχουν πρόσβαση σε επαρκή τροφή. «Η Goldman Sachs αποτελεί τον «νούμερο ένα» πρωταγωνιστή σε ένα παιχνίδι διεθνούς εμπορίου, με στόχο τη διαρκή άνοδο των τιμών των τροφίμων, την ώρα που σχεδόν 1 δισεκατομμύριο ανθρώπων σε ολόκληρο των πλανήτη πεινάει...», σχολιάζει, μεταξύ άλλων, στην έκθεσή του το World Development Movement. Και διερωτάται: «Γιατί δεν έχει υπάρξει ακόμη καμία ειδική μέριμνα - νομικής φύσεως - προς την κατεύθυνση πάταξης του φαινομένου αυτού;» Και απαντά: «Στις ΗΠΑ υπάρχει η σχετική νομοθεσία, αλλά, ως είθισται, “μπλοκάρεται” από τις μεγάλες αμερικανικές τράπεζες και τους.... καλοπληρωμένους νομικούς τους συμβούλους». Εξαιρετικά ανησυχητικό είναι την ίδια ώρα το γεγονός πως, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, τα παγκόσμια αποθέματα τροφίμων έχουν αγγίξει τα χαμηλότερα επίπεδα σε διάστημα σχεδόν 40 ετών, αγγίζουν τα χαμηλότερα επίπεδα από το 1974, ωστόσο από τότε η αύξηση του πληθυσμού της Γης είναι ραγδαία. Εάν η ξηρασία στον πλανήτη συνεχιστεί - ή επιδεινωθεί - τότε η κατάσταση μπορεί εύκολα και γρήγορα να ξεφύγει εκτός ελέγχου... ΧΡΗΜΑ 25
Χ συνέντευξη
26 Σεπτέμβριος 2013
ANDREY POPEL DIRECTOR
CENTRAL, EASTERN AND PERIPHERAL EUROPE, GREYLOCK CAPITAL MANAGEMENΤ
✒
Συνέντευξη στον Κωνσταντίνο Ουζούνη
ΥΠΑΡΧΟΥΝ «ΚΡΥΦΕΣ» ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ Ο Andrey Popel είναι ο επικεφαλής κεντρικής, ανατολικής και «περιφερειακής» Ευρώπης της συμβουλευτικής επενδυτικής εταιρείας Greylock Capital Management, η οποία εξειδικεύεται στις επενδύσεις σε «προβληματικές» επιχειρήσεις και χώρες σε όλο τον κόσμο, καθώς και στα επενδυτικά προϊόντα υψηλών αποδόσεων. Ο κ. Popel περιγράφει τη φιλοσοφία και τις δραστηριότητες της εταιρείας, αναλύει τους λόγους της εμπλοκής της στις διαπραγματεύσεις για το ελληνικό PSI, και μοιράζεται μαζί μας τα επενδυτικά της σχέδια για την ελληνική, αλλά και για την παγκόσμια αγορά.
ΧΡΗΜΑ 27
Χ συνέντευξη ~ Andrey Popel ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΟΥΖΟΥΝΗΣ_Κ. Popel, στο site σας αναφέρετε ότι η στρατηγική σας «οδηγείται από τα γεγονότα». Τι εννοείτε με αυτό; ANDREY POPEL_Να σας πω μερικά πράγματα για την εταιρεία: Δραστηριοποιούμαστε εδώ και πάνω από 15 χρόνια στην παγκόσμια αγορά. Ειδικότητά μας είναι οι επενδύσεις σε χώρες και επιχειρήσεις που βρίσκονται στο στάδιο της αναδιάρθρωσης λόγω κρίσης ή πτώχευσης, καθώς και σε ομόλογα υψηλών αποδόσεων επιχειρήσεων και κρατών που τελούν σε καθεστώς «ειδικής κατάστασης». Στα 15 αυτά χρόνια έχουμε συμμετάσχει σε πάνω από 20 περιπτώσεις αναδιάρθρωσης κρατικών ομολόγων σε χώρες της Λατινικής Αμερικής, της Ασίας, της Αφρικής και της Ανατολικής Ευρώπης και τώρα είμαστε στην «περιφερειακή Ευρώπη» με την αναδιάρθρωση του PSI. Επίσης έχουμε εμπλακεί στην αναδιάρθρωση υψηλού προφίλ επιχειρήσεων στη Λατινική Αμερική και την Ανατ. Ευρώπη. Άρα, σε γενικές γραμμές, μπορούμε να πούμε ότι δεν επενδύουμε απλά σε αναδυόμενες αγορές, ακολουθώντας για παράδειγμα έναν δείκτη. Πρόκειται για μια διαφορετική κατηγορία επένδυσης στην κρίση, η οποία δεν φοβάται να μπει σε μια χώρα που βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού και δεν φοβάται να κοιτάξει επενδύσεις για τις οποίες όλοι οι άλλοι απλά αδιαφορούν. Η οπτική αυτή προσφέρει, για πολλούς λόγους, ευκαιρίες από διάφορες τεχνικές γωνίες. K.O._Ποιο είναι το εύρος των αποδόσεων
της τακτικής αυτής μέσα στα χρόνια; A.P._Δεν έχω τα ακριβή στατιστικά, αλλά οι μέσες ετήσιες αποδόσεις του fund πρέπει να είναι περίπου στο 16% K.O._Αυτό το ποσοστό είναι αρκετά καλό δεδομένου και του υψηλού ρίσκου που παίρνετε; A.P._Νομίζω ότι είναι πολύ καλό, αν συγκριθεί και με τις αντίστοιχες επιδόσεις του ανταγωνισμού. Η στρατηγική μας ενέχει υψηλό ρίσκο, αλλά υπάρχουν πολλοί παράγοντες που λειτουργούν υπέρ μας όταν συμμετέχουμε σε μια αναδιάρθρωση. Για παράδειγμα, μερικές εταιρείες δεν έχουν το δικαίωμα να αγοράζουν χρεόγραφα με χαμηλή αξιολόγηση. Αυτό δημιουργεί ευκαιρίες για μας, γιατί βλέπουμε ότι οι Οργανισμοί «ξεφορτώνουν» αυτά τα χαρτιά, και από την άλλη εμείς είμαστε αυτοί που τα αγοράζουν. Κι όταν γίνεται αυτό, η ρευστότητα στην αγορά είναι πολύ μικρή, με αποτέλεσμα η τιμή αγοράς να πέφτει ακόμα πιο χαμηλά. Όταν όμως στη συνέχεια η αγορά εξομαλύνεται και οι επενδυτές αποκτούν περισσότερο ενδιαφέρον προσπαθώντας να την κατανοήσουν, είναι δυνατόν να δούμε μεταβολές όπως αυτές που συνέβησαν στην Ελλάδα. Και καμιά φορά δεν είναι απλό για μας να δούμε αυτές τις μεταβολές, γιατί η αγορά είναι πολύ τεχνική, με αποτέλεσμα να μεγεθύνονται οι κινήσεις και να βλέπουμε μεταβολές που βασίζονται στα νέα που βγαίνουν στη δημοσιότητα. K.O._Μιλάτε δηλαδή για στρατηγική αξιολόγησης ρίσκου. Εσείς πώς αξιολο-
γείτε το ρίσκο των επενδύσεών σας; A.P._Βασικά, η στρατηγική αξιολόγησης ρίσκου είναι ένας πιο εύσχημος τρόπος για να πούμε το πώς διαχειριζόμαστε το ρίσκο. Εφαρμόζουμε κάποιες τεχνικές και προσπαθούμε να αντεπεξέλθουμε σε διαφορετικές «μικροδυναμικές» τάσεις στις οποίες δεν θέλουμε να είμαστε εκτεθειμένοι, αλλά γενικότερα η προσέγγισή μας απέναντι στο ρίσκο είναι πιο απλή. Η γενική μας στρατηγική είναι ότι ακολουθούμε διαφορετική στρατηγική ρίσκου για κάθε περίπτωση ξεχωριστά. K.O._Πώς επιλέγετε τις χώρες δραστηριοποίησης, τις επενδύσεις που θα πραγματοποιήσετε, αλλά και το timing που θα πατήσετε τη... «σκανδάλη»; A.P._Είναι πολύ σημαντικό να είσαι έτοιμος όταν παρουσιαστεί η ευκαιρία. Στην ουσία ακολουθείς την πτώση της χώρας και τις επιχειρήσεις που προβλέπεις ότι, λόγω των συνθηκών, θα περιέλθουν σε κατάσταση ανάγκης. K.O._Δηλαδή παρακολουθείτε όλες τις περιπτώσεις χωρών και επιχειρήσεων; A.P._Μέχρι τώρα επικεντρωνόμασταν στις παραδοσιακές αναδυόμενες αγορές. Τώρα παρακολουθούμε και τις «περιφερειακές» αναδυόμενες ευρωπαϊκές χώρες. Γιατί είναι πολύ σημαντικό να είμαστε προετοιμασμένοι γι’ αυτό που έρχεται. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Κύπρος. Ξεκινήσαμε να δουλεύουμε στην Κύπρο την ίδια περίοδο που λάμβανε χώρα το PSI. Περίπου ένα χρόνο πριν το συμβάν στην Κύπρο ήδη ξέραμε τι συμβαίνει και σε τι κατάσταση βρίσκονταν τα θεμελιώδη. Περιμέναμε την ευκαιρία λοιπόν για να επενδύσουμε. Δηλαδή, θέλω να πω ότι, όταν έχεις πλήρη γνώση της αγοράς που θες να επενδύσεις, όταν έρθει η ώρα της πτώσης δεν φοβάσαι να ακολουθήσεις το καθοδικό ρεύμα. K.O._Σε ό,τι αφορά τις περιοχές δραστηριοποίησής σας, έχετε γραφεία στην Γκάνα και τη Σιγκαπούρη. Για την Γκάνα το καταλαβαίνω, αλλά γιατί στη Σιγκαπούρη; A.P._Συνήθως με ρωτάνε το αντίθετο, δηλαδή γιατί έχουμε γραφείο στην Γκάνα. Πάντως έχουμε δύο άτομα στο γραφείο της Σιγκαπούρης. Στην Γκάνα έχουμε γραφείο που μας εκπροσωπεί στην Αφρική. K.O._Τι είδους εργασίες κάνετε στην
28 Σεπτέμβριος 2013
Ασία; Δεν φαίνεται εκεί να υπάρχουν πολλές ευκαιρίες. A.P._Έχετε δίκιο. Η εταιρεία αποφάσισε να έχει παρουσία στην Ασία για πολλούς λόγους. Ένας είναι η Κίνα και οι ανησυχίες που υπάρχουν για τις διεθνείς τιμές των εμπορευμάτων. Υπάρχουν και άλλες καταστάσεις στις οποίες εμπλεκόμαστε στην Κίνα. Γενικά η δομή των ασιατικών αγορών καθιστά τις εκεί αναδιαρθρώσεις πολύ δύσκολη υπόθεση, καθώς υπάρχουν περίπλοκες διαδικασίες με τα δικαστήρια και νομικά εμπόδια που είναι πολύ δύσκολο να ξεπεραστούν. K.O._Ποια ήταν η εμπλοκή σας στο ελληνικό PSI; A.P._Συμμετείχαμε στο ελληνικό PSI για αρκετούς λόγους. Ήταν σημαντικό για μας να καταλάβουμε τον συσχετισμό των πολιτικών δυνάμεων στην Ευρώπη. Δηλαδή να συμμετέχουμε στις διαπραγματεύσεις και να αποτελούμε μέρος της ομάδας διαπραγματεύσεων. Το να συμμετέχουμε στο PSI ήταν μια στρατηγική απόφαση. Προσφέραμε την εμπειρία που έχουμε από αντίστοιχες αναδιαρθρώσεις και πιστεύουμε ότι δώσαμε σημαντικό feedback και βοηθήσαμε ώστε να διαμορφωθούν πολλά σημεία στους όρους του PSI, αλλά, και μετά από αυτό, στα μέτρα που λήφθηκαν για την προσαρμογή της Ελλάδας, την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη κ.λπ. K.O._Ποια ήταν η επένδυση που κάνατε στα ομόλογα του PSI; A.P._Δεν μπορώ να θυμηθώ, αλλά μπορώ να πω ότι αυτή τη στιγμή είμαστε overweight σε ελληνικά ομόλογα για διάφορους λόγους. K.O._Εξετάζετε άλλες περιπτώσεις επενδύσεων στην Ελλάδα; A.P._Ναι, εξετάζουμε. Ένας από τους λόγους που είμαι στην Ελλάδα είναι για να συναντηθώ με αρκετές εταιρείες. K.O._Εταιρείες που βρίσκονται στα πρόθυρα πτώχευσης; A.P._Εταιρείες που θέλουμε να δούμε αν ταιριάζουν στο προφίλ που μας ενδιαφέρει. Το πρόβλημα είναι ότι δεν είναι blue chip εταιρείες που όλοι γνωρίζουν. Υπάρχουν στην Ελλάδα εταιρείες που είναι πολύ δύσκολο να επικοινωνήσεις μαζί τους, εταιρείες που δεν έχουν δημοσιευμένα στοιχεία, που δεν ξέρεις αν είναι καλές ή κακές. Γενικότερα, είμαστε εδώ για να δούμε πού θα μπορούσαμε να επενδύσουμε, είτε πρόκει-
☛
Συμμετείχαμε στο ελληνικό PSI για αρκετούς λόγους. Ήταν σημαντικό για μας να καταλάβουμε τον συσχετισμό των πολιτικών δυνάμεων στην Ευρώπη. Δηλαδή να συμμετέχουμε στις διαπραγματεύσεις και να αποτελούμε μέρος της ομάδας διαπραγματεύσεων. Το να συμμετέχουμε στο PSI ήταν μια στρατηγική απόφαση.
ται για υπό πτώχευση επιχειρήσεις είτε για ναυτιλία, ομόλογα, μετοχές κ.λπ. Θα πρέπει όμως να αισθανόμαστε άνετα με αυτό που θα επενδύσουμε, να το γνωρίζουμε καλά, να το έχουμε ξανακάνει. K.O._Για τι επίπεδο επένδυσης μιλάμε; A.P._Όλα εξαρτώνται από την τιμή, από τις εγγυήσεις, δεν μπορώ να δώσω συγκεκριμένη απάντηση σε αυτό. K.O._Δηλαδή μπορείτε να κάνετε από μια μικρή έως μια πολύ μεγάλη επένδυση. A.P._Προς το παρόν, το μέγεθος του fund είναι στα 650 εκατ. δολάρια και οι τοποθετήσεις μας μπορούν να φτάσουν στο 5% του fund. Οπότε είμαστε πολύ προσεκτικοί στις επενδύσεις μας μετά το 2008. Αυτή τη στιγμή εξακολουθούν να εισρέουν χρήματα στο fund και προετοιμάζουμε το έδαφος για μελλοντικές επενδύσεις. K.O._Ποια είναι η άποψή σας για την ελληνική ασφαλιστική αγορά; Γνωρίζετε κάτι γι’ αυτήν; A.P._Έχω προγραμματίσει ένα με δύο ραντεβού με νεοσύστατες ασφαλιστικές επιχειρήσεις που μπορούν να κερδίσουν μερίδιο αγοράς, αλλά για μας είναι πολύ δύσκολο να επενδύσουμε σε τέτοιες εταιρείες, γιατί είναι πάντα δύσκολο για έναν ξένο να επενδύσει στον ευρύτερο χρηματοοικονομικό κλάδο. Εν κατακλείδι, ο ασφαλιστικός κλάδος είναι αρκετά δύσκολος για να επενδύσεις, κοιτάμε όμως και κάποιες ευκαιρίες που μπορεί να υπάρχουν στον τραπεζικό κλάδο. K.O._Ποια είναι η άποψή σας για το ελληνικό χρηματιστήριο; Πιστεύετε ότι υπάρχουν ευκαιρίες για ξένους ώστε να επενδύσουν σε ελληνικές μετοχές και να αποκομίσουν κέρδη, έστω και μελλοντικά; A.P._Ναι. Αν η Ελλάδα πάει καλά, η αγορά
θα ακολουθήσει. Μπορεί να φαίνεται απλή η απάντηση, αλλά αν κάνουμε ένα βήμα πίσω, θα δούμε ότι όταν η Ελλάδα μπήκε στην κρίση, υπήρχαν πολλές ευκαιρίες για επενδύσεις. Αν δείτε τη χρηματιστηριακή αξία των εταιρειών κατά τη διάρκεια του PSI, ήταν η χαμηλότερη που είχαμε δει παγκοσμίως. Ενώ στις αντίστοιχες περιπτώσεις της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας οι αξίες δεν είχαν πέσει τόσο χαμηλά όσο της Ελλάδας. Η περίοδος αυτή των μεγάλων ευκαιριών πέρασε, αλλά και σήμερα είμαστε αισιόδοξοι για την Ελλάδα. Παρ’ όλα αυτά, είναι πολύ δύσκολο να επισημάνουμε κάποιους κλάδους ή κάποιες εταιρείες, γιατί η πορεία του ελληνικού χρηματιστηρίου είναι σημαντικά εξαρτώμενη από τη γενικότερη πορεία της οικονομίας. Όμως εξακολουθούμε να είμαστε αισιόδοξοι για το ελληνικό χρηματιστήριο, επειδή έχουμε θετικές προσδοκίες για τα μακροοικονομικά της Ελλάδας. K.O._Θα συμμετέχετε στην ανακεφαλαιοποίηση της Eurobank, στην προσπάθειά της να γίνει ιδιωτική ξανά; A.P._Είχα χτες μια καλή συζήτηση για το θέμα αυτό. Πρέπει να γίνουν προσεκτικά βήματα σε ό,τι αφορά το business plan και τι θέλει η διοίκηση να πετύχει. Δεν θέλω να αναφερθώ αυτή τη στιγμή στο αν είναι μια καλή ή κακή επένδυση. Αυτό που μου άρεσε είναι ότι η διοίκηση έχει αντιληφθεί τα προβλήματα που πρέπει να λύσει και φαίνεται να γνωρίζει τον τρόπο να το κάνει. K.O._Έχετε κάποιους συνεργάτες στην ελληνική αγορά ή δραστηριοποιείστε μόνοι σας; A.P._Επικοινωνούμε με όλες τις επενδυτικές τράπεζες και τις τράπεζες γενικότερα. Θα χαρακτήριζα όμως τη σχέση μας πιο πολύ φιλική - συμβουλευτική, παρά μια στρατηγική συνεργασία. Χ ΧΡΗΜΑ 29
Χ
~ αφιέρωμα
ΑΓΟΡΑ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ
ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ «ΘΕΡΜΟΣ» ΧΕΙΜΩΝΑΣ «Θερμός» χειμώνας αναμένεται να είναι ο προσεχής για τις εταιρείες τηλεπικοινωνιών στη χώρα μας, καθώς οι εξελίξεις δείχνουν ότι αρκετά σύντομα θα υπάρξει περαιτέρω συγκέντρωση στον κλάδο, ο οποίος, έτσι κι αλλιώς, πιέζεται από τη συνεχή μείωση εσόδων.
30 Σεπτέμβριος 2013
H
οικονομική κρίση έχει οδηγήσει τους περισσότερους καταναλωτές σε περιορισμό των τηλεπικοινωνιακών δαπανών τους, ενώ πρόσθετη πίεση προκαλεί και η σημαντική έκθεση σε τραπεζικό δανεισμό που έχουν κάποιες από τις εταιρείες του κλάδου. Τα περισσότερα σενάρια αφορούν στη Forthnet, η οποία ανακοίνωσε ότι βρίσκεται σε μη αποκλειστικές συζητήσεις με άλλες εταιρείες του κλάδου, με σκοπό τη διερεύνηση της δυνατότητας ενδεχόμενης ενοποίησης επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, καθώς και τους πιθανούς όρους και τις προϋποθέσεις στρατηγικής συνεργασίας. Μάλιστα, η εταιρεία είχε σπεύσει να τονίσει ότι οι συζητήσεις είναι σε πρώιμο στάδιο και είναι άγνωστο αν θα έχουν αποτέλεσμα ή όχι. Κατά κύριο λόγο, οι πληροφορίες φέρουν τη Forthnet να συζητά την πιθανότητα συνεργασίας με το σχήμα Vodafone - Hellas Online, αλλά και με τη Wind Ελλάς, με την οποία, μάλιστα, κάποια στιγμή η φημολογία ανέφερε ότι οι συζητήσεις είχαν προχωρήσει αρκετά. Το «παιχνίδι», μάλιστα, έγινε πολύ πιο ενδιαφέρον, όταν στο τέλος Ιουλίου, η Wind ανακοίνωσε ότι απέκτησε δικαίωμα προαίρεσης αγοράς (call option) 3.503.073 μετοχών και δικαιωμάτων ψήφου στη Forthnet, που αντιστοιχούν σε ποσοστό 27,04% επί του συνόλου των δικαιωμάτων ψήφου της Forthnet, το οποίο ανέρχεται σε 12.952.610. Σύμφωνα με τη γνωστοποίηση, η απόκτηση αυτού του δικαιώματος προαίρεσης αγοράς (call option) συμφωνήθηκε μεταξύ της Wind και της Zesmero Limited, η οποία και κατέχει τις σχετικές μετοχές και τα δικαιώματα ψήφου, δυνάμει συμφωνίας που υπεγράφη μεταξύ της Wind και της Zesmero Limited στις 18/07/2013. Εφόσον υπάρξουν θετικές εξελίξεις στις συζητήσεις που λαμβάνουν χώρα, είτε με τη Vodafone είτε με τη Wind, αναμένεται να προκύψει ένας νέος τηλεπικοινωνιακός όμιλος, με μεγέθη που θα μπορούν να είναι ευθέως συγκρίσιμα με εκείνα του ΟΤΕ, καθώς θα πρόκειται για ένα νέο σχήμα που θα μπορεί να παρέχει υπηρεσίες Quadum Play (σταθερή και κινητή τηλεφωνία, internet, αλλά και τηλεοπτικό περιεχόμενο, όπου η Forthnet, λόγω Nova, είναι μακράν ο μεγαλύτερος και ισχυρότερος παίκτης). ΕΠΙΒΡAΔΥΝΣΗ ΤΗΣ ΑYΞΗΣΗΣ ΝEΩΝ ΣΥΝΔEΣΕΩΝ Οι δύσκολες μέρες που διέρχεται και ο κλάδος των τηλεπικοινωνιών και στη σταθερή τηλεφωνία επιβεβαιώνουν τα στοιχεία που αφορούν το εξάμηνο του έτους και καταγράφουν, για μία ακόμη φορά, ότι ο ρυθμός αύξησης των συνδέσεων, μέσω της πλήρους αδεσμοποίητης πρόσβασης στον τοπικό βρόχο (LLU), συνεχίζει να κινείται με ρυθμούς επιβράδυνσης. Ειδικότερα στο β’ τρίμηνο του 2012, οι νέες συνδέσεις LLU ανήλθαν σε περίπου 41.000, ενώ στο διάστημα Ιανουαρίου - Μαρτίου ήταν περίπου 40.000, με το σύνολο των γραμμών των εναλλακτικών παρόχων να φτάνει σε 1,749 εκατ. γραμμές στο τέλος Ιουνίου. Στην πρώτη θέση, αν και με μικρή μείωση των συνδρομητών της σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, βρέθηκε η Forthnet, με τις συνδέσεις της να ανέρχονται σε 496.000. Ακολούθησε η Ηellas Online με 486.000 συνδέσεις και με σαφή ενίσχυση της συνδρομητικής της βάσης από τις 467.500 συνδέσεις του α’ τριμήνου. Ενισχυμένη εμφανίστηκε και η Wind Ελλάς, με 386.000 συνδέσεις, ενώ σαφώς αυξημένη ήταν και η συνδρομητική βάση της Cyta, που έφτασε στις 281.500 συνδέσεις. Ελαφρώς χαμηλότερα από τις
100.000, και μειωμένες σε σχέση με το περασμένο τρίμηνο, ήταν οι συνδέσεις της On Telecoms. Ο ΚΛΑΔΟΣ ΩΣ ΜΟΧΛΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Σε μια περίοδο κατά την οποία το ζητούμενο για τις κυβερνήσεις είναι η λήψη των κατάλληλων μέτρων οικονομικής πολιτικής που θα οδηγήσουν στην έξοδο από την παγκόσμια οικονομική κρίση, ο τομέας Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) παρέχει την ελπίδα μετατροπής της διεθνούς κρίσης σε εθνική ευκαιρία. Οι ηλεκτρονικές επικοινωνίες αποτελούν έναν σημαντικό τομέα των σύγχρονων οικονομιών, ο οποίος συμβάλλει αποφασιστικά στην ανάπτυξη της οικονομίας, στην αύξηση της παραγωγικότητας και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Οι επενδύσεις σε τηλεπικοινωνιακές υποδομές, με σκοπό την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισμό δικτύων πρόσβασης νέας γενιάς, θα επιφέρουν περαιτέρω βελτίωση των δεικτών αποτελεσματικότητας και ανταγωνιστικότητας σε όλους τους τομείς της ελληνικής οικονομίας, διαδραματίζοντας έτσι σημαντικό ρόλο στην κατεύθυνση της εξόδου από την ύφεση. Η Ελλάδα, σύμφωνα με μελέτη που εκπόνησε ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) τον Ιούνιο του 2012, κατέχει την 24η θέση μεταξύ 34 κρατών σε όρους σταθερής (ενσύρματης) ευρυζωνικής διείσδυσης, διαθέτοντας 22,6 συνδρομητές ανά 100 κατοίκους. Η ελληνική Πολιτεία οφείλει να σταθεί αρωγός στην υλοποίηση των αναγκαίων επενδύσεων, αξιοποιώντας τους πόρους του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) και διασφαλίζοντας συνθήκες που θα ενθαρρύνουν την προσέλκυση επενδύσεων, θέτοντας σε κάθε περίπτωση ως στόχο την ισότιμη πρόσβαση όλων των πολιτών στο σύνολο της «κοινωνίας της πληροφορίας». Η επίσπευση της κατασκευής εθνικού δικτύου οπτικών ινών και ασύρματων ευρυζωνικών υποδομών, αλλά και της μετάβασης στην ψηφιακή τηλεόραση, είναι επιτακτική, καθώς θα αποτελέσει το «όχημα» εισόδου της ευρυζωνικότητας στο σπίτι κάθε πολίτη, σε κάθε γωνιά της χώρας. Ωστόσο, το ερώτημα που προκύπτει είναι το εξής: Χρειάζεται ο κλάδος των τηλεπικοινωνιών και η ελληνική οικονομία επαναρρύθμιση; Η απάντηση θα μπορούσε να είναι ότι οι τηλεπικοινωνίες προσφέρονται, για άλλη μια φορά, ως «όχημα» οικονομικής ανάπτυξης, αλλά και ως πρότυπο επαναπροσδιορισμού των παραγωγικών βάσεων και άλλων οικονομικών κλάδων ή και ολόκληρης της οικονομίας. ☛
ΟΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΩΝ, Ο ΟΠΟΙΟΣ ΣΥΜΒΑΛΛΕΙ ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, ΣΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΣΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΝΕΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ.
ΧΡΗΜΑ 31
Χ αφιέρωμα ~ Αγορά τηλεπικοινωνιών ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ: ∼ Οι τηλεπικοινωνίες αποτελούν έναν κλάδο που οδηγεί τις εξελίξεις, διαμορφώνει όραμα οικονομικής ανάπτυξης και μεταδίδει μήνυμα σε εγχώριους και ξένους επενδυτές. Fiber to the Home: Μπορεί να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης, ωστόσο η κατασκευή των αναγκαίων υποδομών για τη δημιουργία του θα πρέπει να συνοδευθεί με την ανάπτυξη εφαρμογών περιεχομένου για κοινωνική χρήση (εξ αποστάσεως εκπαίδευση σε ακριτικά μέρη, υποδομές τηλεϊατρικής, ψηφιακές βιβλιοθήκες, ηλεκτρονική εξυπηρέτηση πολιτών και επιχειρήσεων). Οι υποδομές δεν αρκούν.·Απαιτείται η προσφορά ελκυστικού για τους πολίτες περιεχομένου και η προβολή της κοινωνικής διάστασης του έργου. ∼ Ενίσχυση της ανεξαρτησίας της Εθνικής Επιτροπής Ταχυδρομείων και Τηλεπικοινωνιών (EETT) σε θέματα ρύθμισης της αγοράς και προάσπισης του ανταγωνισμού. Οι ανεξάρτητες αρχές δεν μπορούν όμως να υποκαταστήσουν το κράτος. Απαιτείται εθνική στρατηγική. Η ΕΕΤΤ μπορεί μόνο να εφαρμόσει την ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, δεν νομοθετεί αυτοβούλως. ∼ Οι νέοι αποτελούν τους πρώτους που τείνουν να υιοθετήσουν νέες τεχνολογίες (συνέβη με την κινητή τηλεφωνία και το διαδίκτυο). Μέσα από τη χρήση των τεχνολογιών αυτών προέκυψαν νέες ανάγκες, οι οποίες, με τη σειρά τους, «γέννησαν» νέα προϊόντα. Οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας δεν είχαν εξαρχής προβλέψει την τεράστια απήχηση που θα είχαν τα σύντομα μηνύματα (sms) και αιφνιδιάστηκαν από την καινούρια αγορά που αναδύθηκε. Ο προσανατολισμός λοιπόν θα μπορούσε να έχει στόχο τους νέους: επενδύσεις σε γνώσεις, σε καινοτομίες και σε πρωτότυπες ιδέες. ∼ Τέλος, θα πρέπει να επισημανθεί ο κρίσιμος ρόλος των ΤΠΕ στο πλαίσιο μιας οικονομικής ανάπτυξης φιλικής προς το περιβάλλον, καθώς συμβάλλουν αποτελεσματικά στον περιορισμό του διοξειδίου του άνθρακα. ∼ Το μοντέλο ανάπτυξης του κλάδου των τηλεπικοινωνιών θα πρέπει να στηρίζεται στους κάτωθι άξονες: - Επενδύσεις για όλους τους πολίτες (Δικαίωμα στην ίση πρόσβαση). - Επαναρρύθμιση της αγοράς (Ανάκτηση της πίστης των πολιτών προς το κράτος). - Προσανατολισμός στη Νέα Γενιά (Στρατηγική συμμαχία με τους νέους για το μέλλον). - Συμβολή στην οικονομική ανάπτυξη με σεβασμό στο περιβάλλον (αειφόρος ανάπτυξη).
ΟΤΕ - COSMOTE ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΟΙ ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ ΤΟΥ Β’ ΤΡΙΜΗΝΟΥ Αύξηση του περιθωρίου λειτουργικής κερδοφορίας EBITDA, επιβράδυνση της μείωσης των εσόδων, μείωση καθαρού δανεισμού σε μόλις 1,2 φορές το ΕΒΙTDA και βελτιωμένες επιδόσεις στη σταθερή 32 Σεπτέμβριος 2013
τηλεφωνία, ανακοίνωσε ο Όμιλος ΟΤΕ για το β' τρίμηνο του 2013. Σύμφωνα με τα οικονομικά αποτελέσματα του Οργανισμού για την περίοδο αυτή, τα έσοδα διαμορφώθηκαν σε πάνω από 1 δισ. ευρώ, σημειώνοντας το μικρότερο ποσοστό μείωσης των τελευταίων τεσσάρων τριμήνων. Η πίεση στον κύκλο εργασιών του ομίλου συνεχίστηκε, λόγω της έντονης επίδρασης των μειώσεων των τελών τερματισμού στην κινητή. Εξαιρουμένων των μειώσεων αυτών και της συνεισφοράς της Hellas Sat το β’ τρίμηνο του 2012 (πωλήθηκε στις αρχές του 2013), τα έσοδα του ομίλου μειώθηκαν κατά μόλις 4% στο τρίμηνο. Επιπλέον, παρά τη δύσκολη οικονομική συγκυρία, και χάρη στις προσπάθειες της διοίκησης για μείωση του κόστους, ο όμιλος κατάφερε να αυξήσει το περιθώριο EBITDA σε 35,1%, από 34,7% την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Αξιοσημείωτη, επίσης, είναι η μείωση του καθαρού δανεισμού σε μόλις 1,2 φορές το EBITDA, αποτέλεσμα της στρατηγικής αναχρηματοδότησης της εταιρείας, της μείωσης των λειτουργικών εξόδων και της αύξησης των ταμειακών ροών. Αναλυτικότερα, το β’ τρίμηνο του 2013, τα λειτουργικά έξοδα μειώθηκαν κατά 10,2% σε σχέση με πέρσι, ενώ οι καθαρές λειτουργικές ταμειακές ροές του ομίλου ανήλθαν σε 249,9 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 13,2%. Ως αποτέλεσμα, ο προσαρμοσμένος καθαρός δανεισμός του ομίλου μειώθηκε κατά 740,6 εκατ. ευρώ ή κατά 23,1% σε σχέση με το τέλος Ιουνίου του 2012, και διαμορφώθηκε σε λιγότερο από 2,5 δισ. ευρώ στο τέλος Ιουνίου του 2013 (1,7 φορές το EBITDA). Αν σε αυτό συνυπολογιστεί και το όφελος από την πώληση της Globul, που ολοκληρώθηκε την περασμένη εβδομάδα, ο δείκτης προσαρμοσμένου καθαρού δανεισμού προς το ΕΒΙTDA, σήμερα, έχει μειωθεί σε περίπου 1,2 φορές. Στα αποτελέσματα τριμήνου ξεχωρίζουν οι ιδιαίτερα δυνατές επιδόσεις της σταθερής τηλεφωνίας, με τον ΟΤΕ να προσελκύει κατά τη διάρκεια του τριμήνου 24.000 συνδρομητές ευρυζωνικών υπηρεσιών, φθάνοντας τους 1.234.000. Οι υπηρεσίες VDSL του ΟΤΕ αριθμούσαν στο τέλος Ιουνίου περισσότερους από 25.000 συνδρομητές, ενώ σημαντική ανάπτυξη καταγράφηκε και στις υπηρεσίες τηλεόρασης, με τον ΟΤΕ TV να έχει 175.000 στις 30 Ιουνίου του 2013, σημειώνοντας αύξηση 26.000 πελατών στο τρίμηνο και σχεδόν 100.000 σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο πέρσι. Οι ισχυρές επιδόσεις στη σταθερή αποτυπώνονται στην αύξηση της λειτουργικής κερδοφορίας EBITDA κατά 10,6% και την ενίσχυση του περιθωρίου EBITDA σε 34,2% (άνοδος 570 μονάδων βάσης). Τα συνολικά έσοδα της σταθερής τηλεφωνίας στην Ελλάδα μειώθηκαν κατά 8,1% το τρίμηνο, σημειώνοντας το χαμηλότερο ποσοστό μείωσης εσόδων από το β’ τρίμηνο του 2010. ΑΝΘΕΚΤΙΚΕΣ ΟΙ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Οι υπόλοιπες δραστηριότητες του ομίλου επέδειξαν ανθεκτικότητα, παρά τη δύσκολη συγκυρία. Στην κινητή τηλεφωνία, στο τέλος του β’ τριμήνου του 2013, η πελατειακή βάση της Cosmote Ελλάδας διαμορφώθηκε σε 7,6 εκατομμύρια, με την εταιρεία να σημειώνει πτώση των εσόδων από υπηρεσίες, λόγω των μειώσεων των τελών τερματισμού, του δύσκολου οικονομικού κλίματος και του ανταγωνισμού. Η Cosmote συνέχισε να αναπτύσσει το 4G δίκτυό της, το οποίο καλύπτει το 80% του πληθυσμού της Αθήνας και το 90% της Θεσσαλονίκης, ενώ είναι σήμερα διαθέσιμο και σε 50 ακόμη πόλεις και δημοφιλείς προορισμούς της χώρας. Στις διεθνείς δραστηριότητες κινητής τηλεφωνίας, τόσο η Cosmote
Χ αφιέρωμα ~ Αγορά τηλεπικοινωνιών Ρουμανίας όσο και η AMC πέτυχαν σημαντικά χαμηλότερα ποσοστά μείωσης εσόδων κατά το τρίμηνο. Στη σταθερή τηλεφωνία Ρουμανίας, τα έσοδα της Romtelecom μειώθηκαν κατά 4,9% το β’ τρίμηνο του 2013, καταγράφοντας σημαντικά βελτιωμένη τάση σε σχέση με το α’ τρίμηνο του 2013, καθώς η εταιρεία συνέχισε να αντισταθμίζει μέρος της πτώσης των εσόδων από τις υπηρεσίες φωνής και τις υπηρεσίες χονδρικής, με την ενίσχυση των εσόδων από τις υπηρεσίες τηλεόρασης (+10,5%) και τις υπηρεσίες internet (+5%). ΤΣΑΜΑΖ: ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΑΝΘΕΚΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα του β’ τριμήνου, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ΟΤΕ, Mιχάλης Τσαμάζ, σημείωσε: «Είμαστε υπερήφανοι για τα εξαιρετικά ανθεκτικά αποτελέσματα που καταγράψαμε το δεύτερο τρίμηνο της χρονιάς. Παρά τη μείωση των τελών διασύνδεσης, τον έντονο ανταγωνισμό στην ευρυζωνικότητα και την κινητή, τις συνεχιζόμενες πιέσεις από το οικονομικό περιβάλλον και τις πάγιες καθυστερήσεις στις εγκρίσεις των προγραμμάτων μας από τον Ρυθμιστή, τα έσοδά μας μειώθηκαν με χαμηλότερους ρυθμούς, ενώ η λειτουργική μας κερδοφορία ενισχύθηκε. Η ανάκαμψη της σταθερής στην Ελλάδα συνεχίζεται με επιτυχία, με απόδειξη τη σημαντική ενίσχυση του περιθωρίου EBITDA, καθώς υλοποιούνται με επιτυχία οι πρωτοβουλίες μας μείωσης κόστους». Και πρόσθεσε: «Με την ολοκλήρωση της πώλησης της Globul και τις πρόσφατες ενέργειες που ολοκληρώνουν το πλάνο αναχρηματοδότησης του δανεισμού του ομίλου, είμαστε στην καλύτερη χρηματοοικονομική κατάσταση των τελευταίων ετών και μπορούμε, ακόμη πιο αποτελεσματικά, να εστιάσουμε στις δραστηριότητές μας και να πραγματοποιήσουμε επενδύσεις σύμφωνα με τις ανάγκες των πελατών μας».
FORTHNET ΑΥΞΗΣΗ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΩΝ ΚΑΤΑ 46,5% Σημαντική αύξηση της συνδρομητικής βάσης συνδυαστικών υπηρεσιών κατά 46,5% σε σχέση με το α’ εξάμηνο του 2012 πέτυχε η Forthnet. Πιο συγκεκριμένα, κατά το α’ εξάμηνο του τρέχοντος έτους: ∼ Το μερίδιο αγοράς νέων συνδρομητών LLU το α’ εξάμηνο του 2013 ανήλθε στο 36,8%. ∼ Έσοδα και EBITDA μειώθηκαν σε σχέση με το α’ εξάμηνο του 2012, λόγω της πτώσης του μέσου εσόδου ανά συνδρομητή, που οφείλεται στο δυσμενές μακροοικονομικό περιβάλλον. ∼ Υπήρξε δυναμική απήχηση των υπηρεσιών Nova 3Play, που εδραιώνει την πρωτοπορία και την ηγετική θέση της Forthnet στη νέα αγορά του 3Play. Σύμφωνα με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Forthnet, κ. Πάνο Παπαδόπουλο: «Σε ένα δυσμενές μακροοικονομικό περιβάλλον, που μειώνει το διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών και, κατά συνέπεια, οδηγεί σε 34 Σεπτέμβριος 2013
συμπίεση των εσόδων των επιχειρήσεων, στρατηγική της εταιρείας είναι η διαφοροποίηση μέσω του ανοίγματος νέων αγορών. Το επιτυχημένο λανσάρισμα της νέας υπηρεσίας Nova 3Play, σε συνδυασμό με το στρατηγικό πλεονέκτημα του αποκλειστικού τηλεοπτικού περιεχομένου της Nova, δημιουργεί και στη χώρα μας μια νέα αγορά, η οποία δίνει νέες προοπτικές και νέα περιθώρια ανάπτυξης στην εταιρεία. Η δυναμική της νέας αυτής αγοράς αποτυπώνεται στη σημαντική αύξηση της συνδρομητικής βάσης στο α’ εξάμηνο του 2013». ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Συνδυαστικές υπηρεσίες Στο τέλος Ιουνίου του 2013 η Forthnet ξεπέρασε τα 204.000 ελληνικά νοικοκυριά, τα οποία εξυπηρετεί με συνδυαστικές υπηρεσίες, κλείνοντας το εξάμηνο με αύξηση 46,5% σε σχέση με το α’ εξάμηνο του 2012. Η σημαντική αυτή αύξηση αποδίδεται κυρίως στο λανσάρισμα των υπηρεσιών Nova 3Play στο τέλος του α’ εξαμήνου και σε καινοτόμες εμπορικές προτάσεις, που αλλάζουν παγιωμένες καταναλωτικές συνήθειες. Τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες Κατά το α’ εξάμηνο του 2013, η συνδρομητική βάση στις τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες αυξήθηκε κατά 15,4% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα, ξεπερνώντας τους 597.000 συνδρομητές. Στο α’ εξάμηνο του 2013, το μερίδιο στους νέους συνδρομητές LLU ανήλθε στο 36,8%, επιβεβαιώνοντας την απήχηση των εμπορικών πρωτοβουλιών σε επίπεδο συνδυαστικών υπηρεσιών. Υπηρεσίες συνδρομητικής τηλεόρασης Κατά το α’ εξάμηνο του 2013, η συνδρομητική βάση αυξήθηκε κατά 12,8% σε σχέση με αυτή του α’ εξαμήνου του 2012, ξεπερνώντας τα 373.000 νοικοκυριά και, παρά τη μακροοικονομική αβεβαιότητα, η αποδοχή των συνδυαστικών υπηρεσιών της Forthnet συνεχίστηκε στο α’ εξάμηνο του 2013. Το λανσάρισμα της υπηρεσίας Nova 3Play προβλέπεται να είναι ο βασικός άξονας ανάπτυξης στην αγορά συνδρομητικής τηλεόρασης. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Τα ενοποιημένα έσοδα της Forthnet για το α’ εξάμηνο του 2013 διαμορφώθηκαν σε 191,1 εκατ. ευρώ, μειωμένα έναντι του α’ εξαμήνου του 2012, κυρίως λόγω της συμπίεσης τιμών που υφίσταται η λιανική αγορά. Η μείωση του τζίρου προσαρμοσμένη όσον αφορά τον λογιστικό χειρισμό των εσόδων, στα οποία η εταιρεία λειτουργεί ως ενδιάμεσος πάροχος, είναι στο επίπεδο του 6,6%. Παρά το γεγονός ότι οι καθαρές νέες συνδέσεις το α’ εξάμηνο του 2013 έφτασαν τις 24.000, αυξημένες κατά πολύ σε σχέση με τις -10.000 του αντίστοιχου α’ εξαμήνου του 2012, η επίπτωση των αυξημένων νέων συνδρομητών δεν αποτυπώνεται πλήρως στα έσοδα του α’ εξαμήνου του 2013. Το προσαρμοσμένο EBITDA του α’ εξαμήνου του 2013 ανήλθε στα 34,2 εκατ. ευρώ, αντί των 43,6 εκατ. ευρώ του α’ εξαμήνου του 2012, κυρίως λόγω της πτώσης εσόδων. Η αυξημένη απόκτηση νέων συνδρομητών, η πτώση του μέσου εσόδου ανά συνδρομητή, καθώς και το κόστος αντικατάστασης των αποκωδικοποιητών παλαιάς γενιάς με νέους, οδήγησαν σε πτώση του EBITDA σε σχέση με το α’ εξάμηνο του 2012. Ο συνολικός τραπεζικός δανεισμός το α’ εξάμηνο του 2013 μειώθηκε κατά 10 εκατ. ευρώ σε σχέση με το α’ εξάμηνο του 2012.
Πρόσφατες εξελίξεις ∼ Στο τέλος του α’ εξαμήνου, η Nova λάνσαρε την υπηρεσία Nova 3Play, προσφέροντας αξιόπιστη επικοινωνία και ποιοτική ψυχαγωγία σε προσιτή τιμή. Η απήχηση της νέας υπηρεσίας επιβεβαιώνει τη στρατηγική της εταιρείας για διαφοροποίηση από τον ανταγωνισμό και ανοίγει μια νέα αγορά, με σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης. ∼ Η πρόσφατη επέκταση της συνεργασίας με τη SuperLeague μέχρι το 2017, εξασφάλισε για τους συνδρομητές της εταιρείας τη δημοφιλέστερη αθλητική διοργάνωση για τους Έλληνες φιλάθλους. Σε συνδυασμό με την έναρξη της συνεργασίας με την Basket League, την ανανέωση της συμφωνίας με τη Volley League, αλλά και τις κορυφαίες ευρωπαϊκές διοργανώσεις, ενισχύεται το αποκλειστικό αθλητικό περιεχόμενο της Nova. ∼ Το α’ εξάμηνο του 2013 πραγματοποιήθηκε αντικατάσταση των 2/3 των αποκωδικοποιητών παλαιάς γενιάς με αποκωδικοποιητές νέας τεχνολογίας MPEG4. Με την ολοκλήρωση της αντικατάστασης όλων των αποκωδικοποιητών παλαιάς γενιάς, όλοι οι συνδρομητές μας θα έχουν την ευκαιρία να απολαμβάνουν τις προηγμένες υπηρεσίες της Nova, ενώ αντίστοιχα η εταιρεία θα είναι σε θέση να μειώσει τα κόστη εκπομπής σήματος και να βελτιώσει ακόμα περισσότερο τα επίπεδα της ασφάλειας της μετάδοσης τηλεοπτικού περιεχομένου.
VODAFONE ΑΥΞΗΣΗ ΣΥΝΔΕΣΕΩΝ, ΜΕΙΩΣΗ ΕΣΟΔΩΝ Μείωση εσόδων από υπηρεσίες, παρά το γεγονός ότι είχε αύξηση των συνδέσεων, παρουσίασε για το α’ τρίμηνο της οικονομικής της χρήσης (Απρίλιος – Ιούνιος 2013) η Vodafone Ελλάδος. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα που ανακοίνωσε ο όμιλος κινητής τηλεφωνίας, τα έσοδα από υπηρεσίες στην Ελλάδα μειώθηκαν σε ετήσια βάση κατά 17,5%. Ωστόσο το α’ τρίμηνο έκλεισε με επιπλέον 122.000 συνδέσεις σε σχέση με το τέλος Μαρτίου. Μειωμένο παρουσιάζεται το μέσο μηνιαίο έσοδο ανά συνδρομητή (ARPU). Συγκεκριμένα, το μικτό ARPU ήταν στο τρίμηνο Απριλίου – Ιουνίου 2013 11,1 ευρώ, λίγο χαμηλότερα από το τρίμηνο Ιανουαρίου – Μαρτίου 2013, που ήταν στα 11,5 ευρώ και αρκετά σε σχέση με πριν από ένα χρόνο που ήταν 14,7 ευρώ. Το ARPU της καρτοκινητής ήταν στα 3,7 ευρώ, έναντι των 3,6 ευρώ το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο, και στα 4,9 ευρώ πριν από ένα χρόνο. Το ARPU στα συμβόλαια ήταν στα 25,8 ευρώ, έναντι 26,3 ευρώ το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο και στα 31,2 ευρώ πριν από ένα χρόνο. Η πελατειακή βάση της Vodafone Ελλάδος διαμορφώνεται σε 4,631 εκατ. γραμμές κινητής τηλεφωνίας, εκ των οποίων το 66,8% είναι συνδέσεις καρτοκινητής (65,7% το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο). Πτώση σημειώθηκε στον αριθμό των μηνυμάτων, που ήταν 329 εκατ. το τρίμηνο Απριλίου – Ιουνίου 2013, έναντι των 349 εκατ. ευρώ πριν από ένα χρόνο. Αντίθετα, αυξημένη ήταν η χρήση των υπηρεσιών δεδομένων. Οι συνδρομητές της Vodafone Ελλάδος κατανάλωσαν 940 εκατ. MBs έναντι 710 εκατ. MΒs πριν από ένα χρόνο. Επίσης το 22,7% της πελατειακής βάσης της εν λόγω εταιρείας κινη-
τής έχει smartphones, έναντι 21,8% στο αμέσως προηγούμενο τρίμηνο. Το ποσοστό αυτό όμως είναι χαμηλότερο από τον μέσο όρο της νότιας Ευρώπης, που βρίσκεται στο 32,3%. Την ίδια στιγμή το 53,6% των συνδέσεων στη Vodafone Ελλάδος έχει πρόγραμμα χρήσης δεδομένων, με τη νότια Ευρώπη να είναι στο 60,6%.
WIND ΕΛΛΑΣ ΜΕΙΩΣΗ ΤΖΙΡΟΥ ΤΟ 2012 Η αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου, ύψους 200 εκατ. ευρώ, έλυσε το πρόβλημα της μείωσης κατά 10% της καθαρής θέσης του μετοχικού της κεφαλαίου στο τέλος του 2012. Σύμφωνα με τον ισολογισμό της «Wind Ελλάς», και τα οικονομικά στοιχεία, ο κύκλος εργασιών της μειώθηκε στα 613,7 εκατ. ευρώ από 661,8 εκατ. ευρώ πέρσι. Η μικρή μείωση σχετίζεται άμεσα με την οικονομική κατάσταση, την αύξηση του ανταγωνισμού, τη μείωση των τελών τερματισμού και βρίσκεται στο πλαίσιο των απωλειών της ελληνικής αγοράς τηλεπικοινωνιών. Τα προσαρμοσμένα κέρδη, προ φόρων, χρηματοδοτικών επενδυτικών αποτελεσμάτων και συνολικών αποσβέσεων της «Wind Ελλάς», μειώθηκαν στα 124 εκατ. ευρώ από 150 εκατ. ευρώ στη χρήση του 2011, ενώ το περιθώριο EBITDA διαμορφώθηκε τελικά στο 20,3%. Η εταιρεία έχει μηδενικό δανεισμό και οι υποχρεώσεις των 642 εκατ. ευρώ αφορούν ομολογίες που έχουν στην κατοχή τους οι βασικοί μέτοχοι με τη μορφή εσωτερικού δανεισμού. Η εταιρεία είχε στο τέλος του 2012 συνολική πελατειακή βάση, από σταθερή και κινητή τηλεφωνία, 4,5 εκατ. συνδρομητές. Οι καθαρές ζημιές της «Wind Ελλάς» το 2012, οι οποίες αποδίδονται στις υψηλές αποσβέσεις εξοπλισμού και σε αποσβέσεις παγίων από εξαγορές (της Tellas κυρίως), μειώθηκαν σημαντικά, στα 166,9 εκατ. ευρώ από 261,2 εκατ. ευρώ το 2011. Επίσης, οι ζημιές προ φόρων μειώθηκαν στα 180 εκατ. ευρώ το 2012, από 280 εκατ. ευρώ έναν χρόνο νωρίτερα. Η «Wind Ελλάς» πέτυχε επίσης έναν σημαντικό στόχο: να διπλασιάσει τα ταμειακά διαθέσιμα, τα οποία το 2012 έφθασαν στα 60 εκατ. ευρώ, ενώ στην προηγούμενη χρήση η εταιρεία ολοκλήρωσε επενδύσεις ύψους 65 εκατ. ευρώ. Το προσωπικό της εταιρείας στο τέλος του 2012 ήταν 1.143 εργαζόμενοι σε σχέση με τους 1.340 που ήταν πέρσι, με 120 εργαζομένους να ανταποκρίνονται στο πρόγραμμα της εθελουσίας εξόδου.
HOL ΕΠΕΝΔΥΕΙ ΣΕ ΝΕΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Η Hellas Online ανακοίνωσε τα οικονομικά αποτελέσματα για το α’ εξάμηνο του 2013, σύμφωνα με τα διεθνή λογιστικά πρότυπα. Σχολιάζοντας τα οικονομικά αποτελέσματα του α’ εξαμήνου 2013 και τις πρόσφατες εξελίξεις, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Hellas Online, κ. Αντώνης Κεραστάρης, ανέφερε: «Στο β’ τρίμηνο του 2013 η Hellas Online συνέχισε να αναπτύσσεται και να επενδύει σε νέα προϊόντα και υπηρεσίες, σε πείσμα των καιρών. Ενισχύσαμε, περαιτέρω, την κερδοφορία της εταιρείας μας σε επίΧΡΗΜΑ 35
Χ αφιέρωμα ~ Αγορά τηλεπικοινωνιών πεδο προ φόρων, ενώ καταλάβαμε και την πρώτη θέση σε καθαρές νέες συνδέσεις στην αγορά. Καταφέραμε να απορροφήσουμε τη μείωση των εσόδων από τα χαμηλότερα τέλη τερματισμού, ενισχύοντας τη λειτουργική μας κερδοφορία, και να επιστρέψουμε καθαρή και διαχρονική αξία στους πελάτες μας μέσα από τις αυξημένες επενδύσεις, αντί για ευκαιριακές προσφορές. Παράλληλα συνεχίσαμε να βελτιώνουμε τη χρηματοοικονομική μας θέση, μειώνοντας τον συνολικό μας δανεισμό και τις υποχρεώσεις προς τρίτους». Οικονομικά αποτελέσματα Τα συνολικά έσοδα διαμορφώθηκαν στα 112,9 εκατ. ευρώ, από 122,7 εκατ. ευρώ το α’ εξάμηνο του 2012, μειωμένα κατά 9,9 εκατ. ευρώ (-8,1%). Η μείωση στα έσοδα αποδίδεται κατά 75% στη μείωση των τελών τερματισμού προς κινητά αλλά και σταθερά δίκτυα, η οποία έχει επηρεάσει αρνητικά τα έσοδα από υπηρεσίες χονδρικής, καθώς και από τερματισμό κλήσεων στο δίκτυό μας. Εξαιρώντας τον αντίκτυπο της μείωσης των τελών τερματισμού, η μείωση των εσόδων στους τομείς που μπορεί να επηρεάσει η εταιρεία συγκρατήθηκε στο -2,5%, επίδοση η οποία κρίνεται θετική αναλογιζόμενοι τον έντονο ανταγωνισμό τιμών στον οποίο έχει εισέλθει η αγορά κατά το τελευταίο εξάμηνο. Τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) σημείωσαν αύξηση 3,4% και διαμορφώθηκαν σε 34,7 εκατ. ευρώ, σε σύγκριση με τα 33,6 εκατ. ευρώ του α’ εξαμήνου του 2012. Η αύξηση αυτή είναι επακόλουθο της αποτελεσματικής διαχείρισης των λειτουργικών εξόδων, μέσω της οποίας αντισταθμίστηκε η απώλεια εσόδων από λειτουργικές δραστηριότητες. Παράλληλα, η σημαντική μείωση του κόστους αποσβέσεων κατά 4,8 εκατ. ευρώ και του χρηματοοικονομικού κόστους κατά 2,6 εκατ. ευρώ συνέβαλαν στην ενίσχυση της κερδοφορίας προ φόρων (ΕΒΤ) στα 0,6 εκατ. ευρώ για το α’ εξάμηνο του 2013. Στο α’ εξάμηνο του 2013, οι ταμειακές ροές από λειτουργικές και επενδυτικές δραστηριότητες διαμορφώθηκαν στα 3,8 εκατ. ευρώ, έναντι 9,2 εκατ. ευρώ το α’ εξάμηνο του 2012. Η μείωση κατά 5,4 εκατ. ευρώ οφείλεται στις αυξημένες αποπληρωμές υποχρεώσεων, οι οποίες αποτυπώνονται στη μείωση των υπολοίπων προμηθευτών σε 71,1 εκατ. ευρώ από 80,0 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2012 και από 88,1 εκατ. ευρώ στο αντίστοιχο εξάμηνο του 2012. Επιπλέον, οι ισχυρές ταμειακές ροές επέτρεψαν την περαιτέρω μείωση του καθαρού τραπεζικού δανεισμού, καθώς το α’ εξάμηνο του 2013 πραγματοποιήθηκαν αποπληρωμές δανείων ύψους 8,7 εκατ. ευρώ, διαμορφώνοντάς τον στα 163 εκατ. ευρώ, βελτιωμένο κατά 9,2 εκατ. ευρώ σε σχέση με το α’ εξάμηνο του 2012, γεγονός που σε συνδυασμό με τη μείωση των επιτοκίων επέτρεψαν τη βελτίωση του χρηματοοικονομικού κόστους. Η εξέλιξη του τραπεζικού δανεισμού από το 2010 έως και το α’ εξάμηνο του 2013, όπου φαίνεται ότι κατά τα 2,5 τελευταία χρόνια η Hellas Online έχει μειώσει τον τραπεζικό δανεισμό της κατά 37 εκατ. ευρώ, ήτοι 18,3%, καταδεικνύοντας τη συνεχή προσπάθεια εξυγίανσης των οικονομικών της μεγεθών. Στοιχεία συνδρομητικής βάσης Η συνολική LLU πελατειακή βάση της εταιρείας στο τέλος του α’ εξαμήνου του 2013 ανήλθε σε 509.287 πελάτες, αύξηση 4,5% σε σχέση με το α’ εξάμηνο του 2012, και εκτιμώμενο μερίδιο αγοράς 27,5%. 36 Σεπτέμβριος 2013
Στο δεύτερο τρίμηνο του 2013 το μερίδιο σε νέες συνδέσεις LLU ανήλθε σε 63%, ενώ συνολικά για το α’ εξάμηνο διαμορφώθηκε στο 30%. Επενδύσεις Οι επενδύσεις της εταιρείας κατά το α’ εξάμηνο του 2013 ανήλθαν στα 16,2 εκατ. ευρώ, ενώ έφτασαν συνολικά τα 420,5 εκατ. ευρώ από τις αρχές του 2006, υποστηρίζοντας την ανάπτυξη του ιδιόκτητου δικτύου οπτικών ινών, τη βελτιστοποίηση των τεχνολογικών συστημάτων εξυπηρέτησης πελατών, τη συνεχιζόμενη αναβάθμιση της διασύνδεσης με το εξωτερικό και της συνολικής χωρητικότητας, καθώς και των υπηρεσιών «hol cloud». Σήμερα, το ιδιόκτητο δίκτυο οπτικών ινών της Hellas Online εκτείνεται σε πάνω από 5.000 χλμ πανελλαδικά, παρέχοντας πρόσβαση στο 72% των γραμμών του ΟΤΕ, με 327 συνεγκαταστάσεις σε κόμβους του ΟΤΕ, φθάνοντας σε 50 νομούς και 141 πόλεις.
CYTA ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΝΑ ΕΠΕΚΤΕΙΝΕΤΑΙ Το 2013 η Cyta Ελλάδος συνεχίζει την υλοποίηση του επενδυτικού της σχεδίου για πανελλαδική επέκταση, με έργα που θα της εξασφαλίσουν πρόσβαση σε ακόμη ευρύτερη πελατειακή βάση, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τους περιορισμούς που τίθενται από το ρευστό και ιδιαίτερα ανταγωνιστικό περιβάλλον λειτουργίας της. Στο πλαίσιο των έργων αυτών εντάσσονται: ∼ Η ενεργοποίηση των τηλεφωνικών κέντρων κατά μήκος του ιδιόκτητου οπτικού δικτύου της εταιρείας. ∼ Η επιλεκτική διάθεση υπηρεσιών σε μικρό αριθμό άλλων οικισμών. ∼ Η ολοκλήρωση της κατασκευής του οπτικού δικτύου στη διαδρομή Άρτα – Πάτρα – Αθήνα, που θα αποδεσμεύσει την εταιρεία από το κόστος διατήρησης μισθωμένων κυκλωμάτων τρίτων υψηλής χωρητικότητας και θα της δώσουν τη δυνατότητα να εκμεταλλευτεί γεωγραφικά διαφοροποιημένες εναλλακτικές σύνδεσης στο διεθνές διαδίκτυο. ∼ Η στόχευση σε πελατολόγιο επιχειρηματικών χρηστών, τόσο μικρομεσαίων όσο και μεγάλων επιχειρήσεων, παρέχοντας τη δυνατότητα ολοκληρωμένων τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών. ∼ Η ολοκλήρωση του σχεδιασμού επιχειρησιακής συνέχειας της εταιρείας, με στόχο τη μεγιστοποίηση της αξιοπιστίας και της διαθεσιμότητας των υπηρεσιών για τους πελάτες της. Σημειώνεται ότι για την επέκταση του οπτικού δικτύου στη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα έχει υποβληθεί αίτηση για συγχρηματοδότηση από το ελληνικό Δημόσιο, στο πλαίσιο του Ν. 3299/2004 (Αναπτυξιακός Νόμος). Ομοίως, η ανάπτυξη του δικτύου της εταιρείας σε πανελλαδικό επίπεδο έχει επίσης ενταχθεί σε πρόταση του Αναπτυξιακού Νόμου 3908/2011. Στο πλαίσιο των ανωτέρω δραστηριοτήτων, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο, θα επιδιωχθούν συνέργειες με τη μητρική εταιρεία, τόσο σε τεχνολογικά όσο και σε εμπορικά θέματα. Χ
ΠΟΙΟΤΙΚH ΨΥΧΑΓΩΓIΑ ΚΑΙ ΑΞΙOΠΙΣΤΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝIΑ
Η
παρατεταμένη ύφεση που βιώνει η ελληνική οικονομία έχει αλλάξει τα δεδομένα της αγοράς και έχει ήδη επιφέρει σημαντικές ανακατατάξεις σε όλους τους κλάδους. Εκείνες οι επιχειρήσεις που θα επιλέξουν να αντιμετωπίσουν την κρίση ως ευκαιρία, αξιοποιώντας τη συγκυρία για επαναπροσδιορισμό και ανάπτυξη νέων κατευθύνσεων, θα βρίσκονται ανάμεσα στους πρωταγωνιστές της νέας οικονομικής πραγματικότητας όταν η ύφεση υποχωρήσει. Επιβεβαιώνοντας τον πρωταγωνιστικό της ρόλο στην ελληνική αγορά, η Forthnet καινοτόμησε για άλλη μια φορά. Η εταιρεία που έφερε το internet και τη συνδρομητική τηλεόραση στη χώρα μας, παραμένει πάντα προσηλωμένη στις αξίες της πρωτοπορίας και της καινοτομίας. Επιδεικνύοντας διορατικότητα, ευελιξία και προσαρμοστικότητα, «διάβασε» σωστά την τρέχουσα συγκυρία και τις αλλαγές στην αγοραστική συμπεριφορά και τις νέες απαιτήσεις των καταναλωτών και επανατοποθετήθηκε στο επιχειρηματικό πεδίο. Στις αρχές του 2013 λάνσαρε την υπηρεσία Nova 3Play, δημιουργώντας μια νέα αγορά. Κατόρθωσε έτσι όχι μόνο να διαφοροποιηθεί από τον ανταγωνισμό, αλλά και να ηγηθεί μιας νέας δυναμικής αγοράς, που αναπτύσσεται έντονα λόγω των οικονομικών συνθηκών της κρίσης. Η υπηρεσία Nova 3Play προσφέρει στον Έλληνα καταναλωτή ολοκληρωμένες λύσεις οικιακής ποιοτικής ψυχαγωγίας και αξιόπιστης επικοινωνίας σε προσιτή τιμή, αξιοποιώντας το αποκλειστικό τηλεοπτικό περιεχόμενο της Nova και την υψηλή τεχνογνωσία του ανθρώπινου δυναμικού της εταιρείας. Επιπλέον, η νέα υπηρεσία Nova 3Play παρουσιάστηκε στην ελληνική αγορά την κατάλληλη στιγμή. Καθώς οι ψυχαγωγικές δραστηριότητες εκτός σπιτιού μειώνονται σταθερά και τα κανάλια ελεύθερης μετάδοσης δεν έχουν πλέον τη δυνατότητα να προσφέρουν ούτε νέο ούτε αξιόλογο πρόγραμμα, η Nova 3Play ήρθε να προτείνει μια εναλλακτική διέξοδο. Εκτός από το αποκλειστικό τηλεοπτικό περιεχόμενο, προσφέρει στον καταναλωτή 24άρι internet, απεριόριστες κλήσεις σε αστικούς και υπεραστικούς προορισμούς και κλήσεις προς κινητά με πολύ χαμηλή χρέωση! Με άλλα λόγια, καλύπτει τις ανάγκες όλης της οικογένειας για επικοινωνία,
ενημέρωση και ψυχαγωγία. Ήταν, λοιπόν, αναμενόμενο αυτός ο νέος προσανατολισμός της εταιρείας να έχει μεγάλη απήχηση στα ελληνικά νοικοκυριά. Η άμεση ανταπόκριση του καταναλωτικού κοινού αποτυπώνεται στα οικονομικά αποτελέσματα που παρουσίασε η εταιρεία για το α’ εξάμηνο του 2013, σύμφωνα με τα οποία η συνδρομητική βάση συνδυαστικών υπηρεσιών της εταιρείας αυξήθηκε κατά 46,5% σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2012, ξεπερνώντας ήδη στα τέλη Ιουνίου τα 200.000 νοικοκυριά. Η σημαντική αυτή αύξηση αποδίδεται στο λανσάρισμα των υπηρεσιών Nova 3Play. Η Forthnet φροντίζει να ανταποδίδει στους συνδρομητές της την εμπιστοσύνη που της δείχνουν και γι’ αυτό ενισχύει διαρκώς την προστιθέμενη αξία των προσφερόμενων υπηρεσιών της, επενδύοντας σε νέες συνεργασίες ή επεκτείνοντας μακροπρόθεσμα τις ήδη υπάρχουσες. Η πρόσφατη επέκταση της συνεργασίας με τη Super League μέχρι το 2017, εξασφάλισε για τους συνδρομητές των καναλιών Novasports τη δημοφιλέστερη αθλητική διοργάνωση για τους Έλληνες φιλάθλους. Σε συνδυασμό με την έναρξη της συνεργασίας με την Basket League, την ανανέωση της συμφωνίας με τη Volley League, αλλά και τις κορυφαίες ευρωπαϊκές διοργανώσεις του UEFA Champions League και της Euroleague-Basketball, ενισχύεται διαρκώς το αποκλειστικό αθλητικό περιεχόμενο της Nova. Αντίστοιχη υπεροχή επιδεικνύει και στο κινηματογραφικό περιεχόμενο, μέσα από τις συνεργασίες των καναλιών Novacinema, με τα μεγαλύτερα κινηματογραφικά studios, προβάλλοντας 12 μήνες πριν από οποιοδήποτε άλλο τηλεοπτικό κανάλι, blockbusters, οσκαρικές ταινίες, βραβευμένες τηλεοπτικές σειρές, ταινίες από το ευρωπαϊκό και παγκόσμιο σινεμά, καθώς και τα μεγαλύτερα κινηματογραφικά βραβεία του Hollywood. Διαθέτοντας αυτό το πλούσιο και αποκλειστικό περιεχόμενο για τον Έλληνα καταναλωτή, και γνωρίζοντας ότι το περιεχόμενο αποτελεί τον κεντρικό άξονα των σύγχρονων υπηρεσιών επικοινωνίας διεθνώς, η Forthnet βρίσκεται σε θέση υπεροχής. Η ισχυρή δυναμική της νέας αγοράς 3Play ανοίγει νέες προοπτικές και νέα περιθώρια ανάπτυξης για την εταιρεία. Χ ΧΡΗΜΑ 37
3 ο Ν α υ τ ι λια κό Συνέδριο ɍʉʌɻɶʉʀ
ȸ Ɂɲʐʏɿʄʀɲ ʘʎ ʅʉʖʄʊʎ ȸ Ɂɲʐʏɿʄʀɲ ʘʎ ʅʉʖʄʊʎ ʉɿʃʉʆʉʅɿʃɼʎ ɲʆɳʋʏʐʇɻʎ ʉɿʃʉʆʉʅɿʃɼʎ ɲʆɳʋʏʐʇɻʎ ʏʏɻʎ ɍʙʌɲʎ ʅɲʎ ɻʎ ɍʙʌɲʎ ʅɲʎ Ɉɸʏɳʌʏɻ Ϯϯ Ƀʃʏʘɴʌʀʉʐ ϮϬϭϯ Ɉɸʏɳʌʏɻ Ϯϯ Ƀʃʏʘɴʌʀʉʐ ϮϬϭϯ ͚Ȼɷʌʐʅɲ ȵʐɶɸʆʀɷʉʐ ͚Ȼɷʌʐʅɲ ȵʐɶɸʆʀɷʉʐ ;ȿɸʘʔ͘ ɇʐɶɶʌʉʑ ϯϴϳͿ ;ȿɸʘʔ͘ ɇʐɶɶʌʉʑ ϯϴϳͿ
Χορηγός Ταχυμεταφορών
Ⱥɸʅɲʏɿʃɹʎ ȵʆʊʏɻʏɸʎ ɇʐʆɸɷʌʀʉʐ͗ Ⱥ ɸʅɲʏɿʃɹʎ ȵʆʊʏɻʏɸʎ ɇʐʆɸɷʌʀʉʐ͗ ɍʉʌɻɶʉʀ ȵʋɿʃʉɿʆʘʆʀɲʎ
Ʌ Ʌɲɶʃʊʍʅɿɲ Ƀɿʃʉʆʉʅʀɲ ʃɲɿ Ɂɲʐʏɿʄʀɲ͗ ɲɶʃʊʍʅɿɲ Ƀɿʃʉʆʉʅʀɲ ʃɲɿ Ɂɲʐʏɿʄʀɲ͗ Ʌ Ʌʌʉʉʋʏɿʃɹʎ ʃɲɿ ɸʇɸʄʀʇɸɿʎ͗ Ɉʉ ʖʌɻʅɲʏʉʉɿʃʉʆʉʅɿʃʊ ʌʉʉʋʏɿʃɹʎ ʃɲɿ ɸʇɸʄʀʇɸɿʎ͗ Ɉʉ ʖʌɻʅɲʏʉʉɿʃʉʆʉʅɿʃʊ ɶʀɶʆɸʍɽɲɿ ʏɻʎ Ɂɲʐʏɿʄʀɲʎ͕ ʉɿ ɲʆɳɶʃɸʎ Θ ɸʋɿʄʉɶɹʎ ɶɿɲ ɶʀɶʆɸʍɽɲɿ ʏɻʎ Ɂɲʐʏɿʄʀɲʎ͕ ʉɿ ɲʆɳɶʃɸʎ Θ ɸʋɿʄʉɶɹʎ ɶɿɲ ʖʌɻʅɲʏʉɷʊʏɻʍɼ ʏɻʎ ʖʌɻʅɲʏʉɷʊʏɻʍɼ ʏɻʎ Ɂɲʐʏɿʄʀɲ ʃɲɿ ȵʄʄɳɷɲ Ɂɲʐʏɿʄʀɲ ʃɲɿ ȵʄʄɳɷɲ ȵʋɸʆɷʐʏɿʃɹʎ ȵʐʃɲɿʌʀɸʎ ʍʏɻʆ ȵʄʄɳɷɲ͗ ȵʋɸʆɷʐʏɿʃɹʎ ȵʐʃɲɿʌʀɸʎ ʍʏɻʆ ȵʄʄɳɷɲ͗ Ɂɲʐʋɻɶɸʀɲ͕ ȿɿʅɳʆɿɲ͕ ɀɲʌʀʆɸʎ͕ ɀɸʏɲʔʉʌɹʎ͕ Ɂɲʐʋɻɶɸʀɲ͕ ȿɿʅɳʆɿɲ͕ ɀɲʌʀʆɸʎ͕ ɀɸʏɲʔʉʌɹʎ͕ Ȱɸʌʉɷʌʊʅɿɲ Θ Ɉʉʐʌɿʍʅʊʎ Ȱɸʌʉɷʌʊʅɿɲ Θ Ɉʉʐʌɿʍʅʊʎ
ɍʉʌɻɶʉʀ ȸʄɸʃʏʌʉʆɿʃɼʎ ȵʋɿʃʉɿʆʘʆʀɲʎ
ɀɹɽʉɷʉɿ ʃɲɿ ȵʌɶɲʄɸʀɲ ɴɸʄʏɿʍʏʉʋʉʀɻʍɻʎ ʏɻʎ ɀɹɽʉɷʉɿ ʃɲɿ ȵʌɶɲʄɸʀɲ ɴɸʄʏɿʍʏʉʋʉʀɻʍɻʎ ʏɻʎ ɲ ɲʋʊɷʉʍɻʎ ʏʘʆ Ɂɲʐʏɿʄɿɲʃʙʆ ȵʏɲɿʌɸɿʙʆ ʋʊɷʉʍɻʎ ʏʘʆ Ɂɲʐʏɿʄɿɲʃʙʆ ȵʏɲɿʌɸɿʙʆ
ȳȳɿɲ ʋɸʌɿʍʍʊʏɸʌɸʎ ʋʄɻʌʉʔʉʌʀɸʎ ɿɲ ʋɸʌɿʍʍʊʏɸʌɸʎ ʋʄɻʌʉʔʉʌʀɸʎ ɲʋɸʐɽʐʆɽɸʀʏɸ ʍʏɻʆ ȵȵȴȵ ɲ ʋɸʐɽʐʆɽɸʀʏɸ ʍʏɻʆ ȵȵȴȵ ʏʏɻʄ͘ ϮϭϬ Ϯϭ ϭϮϬϬϬ ;ɸʍʘʏ͘ΎϳϭϰͿ ɻʄ͘ ϮϭϬ Ϯϭ ϭϮϬϬϬ ;ɸʍʘʏ͘ΎϳϭϰͿ e-mail: ŝŝŽĚΛĞĞĚĞ͘Őƌ͕ ʃ͘ Ɍ͘ Ⱦɲʌʄɿɲʑʏɻ ŽĚΛĞĞĚĞ͘Őƌ͕ ʃ͘ Ɍ͘ Ⱦɲʌʄɿɲʑʏɻ
Ɉɻʄɸʉʋʏɿʃʉʀ ɍʉʌɻɶʉʀ
ERICSSON MOBILITY REPORT
ΠΟΡΕIΑ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜIΑ ΤΩΝ ΔΕΔΟΜEΝΩΝ
Η
διακίνηση δεδομένων στα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας συνεχίζει να αναπτύσσεται με εντυπωσιακά ποσοστά παγκοσμίως. Η ανάπτυξη αυτή, καθοδηγούμενη από την αύξηση των έξυπνων συσκευών και της οικονομίας των εφαρμογών, έχει πλέον τον πιο σημαντικό αντίκτυπο στα δίκτυα σε παγκόσμιο επίπεδο. Η Ericsson πραγματοποιεί τακτικές μετρήσεις στις ευρυζωνικές αγορές και τις χώρες όπου πρώτη εισήγαγε την κινητή τηλεφωνία και καινοτόμησε με το 3G. Σκοπός αυτών των μελετών είναι να διαδοθεί η γνώση γύρω από την υπάρχουσα κινητικότητα δεδομένων και τις νέες τάσεις της αγοράς ώστε οι πάροχοι επικοινωνίας, οι κυβερνήσεις και οι πελάτες-χρήστες να γνωρίζουν την εξέλιξη και να προετοιμάζονται για αυτή. Η αυξανόμενη διαθεσιμότητα του mobile broadband έχει αυξήσει τις προσδοκίες των χρηστών αναφορικά με την ποιότητα υπηρεσίας των κινητών δικτύων. Η διακίνηση δεδομένων αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητάς μας. Η παροχή κάλυψης, η επαρκής ποιότητα και η ταχύτητα με την οποία κάποιος αποστέλλει και λαμβάνει δεδομένα οπουδήποτε και ανά πάσα στιγμή είναι πλέον το «κλειδί» για τους παρόχους υπηρεσιών. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση «Ericsson Mobility Report», η παγκόσμια διείσδυση της κινητής τηλεφωνίας το 2ο τρίμηνο του 2013 έφτασε το 91%, ενώ ο αριθμός των συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας ανήλθε σε 6,5 δισ. Τα ευρήματα είναι εντυπωσιακά αν αναλογιστεί κανείς το γεγονός ότι από την Κίνα μόνο προστέθηκαν 30 εκατομμύρια νέοι συνδρομητές, από την Ινδονησία 9 εκατομμύρια, ενώ η Ινδία πρόσθεσε 8 εκατομμύρια νέους συνδρομητές. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης«Ericsson Mobility Report», παρατηρείται μια ισχυρή ζήτηση για smartphones, που έχει μια συνεχιζόμενη και αυξανόμενη δυναμική σε όλες τις περιοχές του κόσμου. Το δεύτερο τρίμηνο του 2013 το 55% περίπου όλων των κινητών συσκευών που πωλήθηκαν ήταν smartphones, σημαντικά μεγαλύτερο από το 40% επί του συνόλου που σημειώθηκε για όλο το 2012. Όπως παρατηρείται, υπάρχουν σημαντικά περιθώρια περαιτέρω απορρόφησης, αφού μόλις το 25% περίπου των ενεργών συνδρομών κινητής τηλεφωνίας σχετίζεται με smartphones. Η αυξανόμενη ζήτηση για smartphones αποδεικνύει την ανάγκη των χρηστών για καλύτερη πρόσβαση, για κατέβασμα και διακίνηση περισσότερων δεδομένων. Τα στοιχεία της έρευνας αναφορικά με την κινητικότητα δεδομένων από τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας είναι εντυπωσιακά, καθώς έχουν διπλασιαστεί μέσα σε ένα χρόνο (Ιούλιος 2012 – Ιούλιος 2013). Η κατηγορία που δημιουργεί τη μεγαλύτερη κινητικότητα δεδομένων είναι το βίντεο. Σε ορισμένα εμπορικά δίκτυα η κατανάλωση βίντεο κυμαίνεται περίπου στα 2.6 GB τον μήνα ανά συνδρομή. Η κίνηση των δεδομένων μέσω των κινητών τηλε-
φώνων θα συνεχίσει να αυξάνεται σημαντικά τα επόμενα χρόνια, ενώ η συνολική κινητικότητα των δεδομένων αναμένεται να δωδεκαπλασιαστεί μέχρι τα τέλη του 2018. Εντυπωσιακά είναι και τα στοιχεία που προκύπτουν για το LTE. Οι συνδρομές LTE υπολογίζονται στα 125 εκατομμύρια, αυξημένες κατά 25 εκατομμύρια μέσα σε ένα τρίμηνο. Η περαιτέρω ανάπτυξη του LTE αναμένεται να είναι κατακόρυφη, καθώς οι συνδρομητές αναμένεται να ξεπεράσουν το 1 δισ. μέσα στο 2017. Σύμφωνα με τον Douglas Gilstrap, Αντιπρόεδρο και Επικεφαλής του τμήματος Strategy της Ericsson: «Οι υπηρεσίες LTE θα είναι διαθέσιμες περίπου στο 60% του παγκόσμιου πληθυσμού μέσα στο 2018». Οι broadband συνδρομές αυξήθηκαν το 2012 κατά 150 εκατομμύρια, φτάνοντας συνολικά τις 1,8 εκατομμύρια συνδρομές, αριθμός που αντιστοιχεί σε ένα εντυπωσιακό ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 45%. Η Ericsson πραγματοποιεί τακτικά μετρήσεις κινητικότητας σε πάνω από 100 λειτουργούντα δίκτυα στις κυριότερες περιοχές του κόσμου. Οι λεπτομερείς μετρήσεις γίνονται σε ένα επιλεγμένο αριθμό εμπορικών δικτύων WCDMA/HSPA και LTE, με σκοπό την ανάλυση διαφόρων προτύπων και τάσεων που δημιουργούνται στην κινητή τηλεφωνία. Η μελλοντική ανάπτυξη εκτιμάται με βάση μακροοικονομικές τάσεις, τις τάσεις των χρηστών (που έχουν διερευνηθεί από το Ericsson Consumer Lab), την ωριμότητα της αγοράς, τις προσδοκίες για την ανάπτυξη της τεχνολογίας και έγγραφα όπως εκθέσεις αναλυτών της βιομηχανίας, σε συνδυασμό με εσωτερική ανάλυση. Χ
ΧΡΗΜΑ 39
Χ ανάλυση
ΕΥΔΑΠ A.E. [BLOOMBERG TICKER: EYDAP: GA, REUTERS TICKER: EYDR.AT] Εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών, Ελλάδα
Κλάδος δραστηριότητας: Διαχειριστές Δικτύων Ύδρευσης & Αποχέτευσης
ΤΙΜΗ ΜΕΤΟΧΗΣ (05/09/2013) Αρ. Μετοχών (.000) Χρ. Αξία (σε εκατ. ευρώ) Μέσος Ημ. Όγκος Συν. Συντελεστής Beta
6,30 ευρώ 106.500 670,95 36.073 0,73
ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Μέγ. 52 εβδ. Χαμ. 52 εβδ. Απόδ. 1-Μ Απόδ. 6-Μ Απόδ. 12-Μ
6,55 ευρώ 3,08 ευρώ 2,44% 9,76% 95,65%
Πηγή: Η Εταιρία, VRS.
ΚΥΡΙΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ∼ Η εταιρεία ΕΥΔΑΠ (ή ο Όμιλος) αποτελεί τον μεγαλύτερο διαχειριστή δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης στην Ελλάδα. Η θέση της ΕΥΔΑΠ στον κλάδο έχει μονοπωλιακό χαρακτήρα, καθώς εξυπηρετεί τις ανάγκες ενός πληθυσμού 4,3 εκατομμυρίων ή του 40% περίπου του πληθυσμού της χώρας. Ο Όμιλος διαθέτει ένα δίκτυο ύδρευσης συνολικού μήκους 9.500 χιλιομέτρων.
γόντων όπως ενδεικτικά από τον χαμηλό ρυθμό είσπραξης απαιτήσεων από τους εγχώριους δήμους και άλλους κρατικούς φορείς, τη διαφοροποίηση των συμφωνιών της με το Ελληνικό Δημόσιο, την έλλειψη ορθολογικών κανόνων τιμολόγησης, καθώς και τη λειτουργία μερικώς απαρχαιωμένων εγκαταστάσεων και υποδομών.
∼ Τον Ιούλιο του 2011, η ΕΥΔΑΠ προχώρησε στην ίδρυση της 100% θυγατρικής εταιρείας ΕΥΔΑΠ Νήσων, με σκοπό την κάλυψη των αναγκών διαχείρισης δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης των ελληνικών νησιών.
∼ Στο τέλος του έτους 2012, οι απαιτήσεις της εταιρείας από δήμους, κρατικούς φορείς και συναφείς οργανισμούς ανέρχονταν στο επίπεδο των 221 εκατ. ευρώ. Στο πλαίσιο αυτό, η εταιρεία πρότεινε συγκεκριμένους διακανονισμούς των εν λόγω οφειλών ιδιαίτερα έναντι των ελληνικών δήμων που αποτελούν μία από τις σημαντικότερες κατηγορίες πελατών της. Χ
∼ Οι προοπτικές της εταιρείας επηρεάζονται από μια σειρά παρα-
(σε εκατ. ευρώ) 2009 2010 2011 2012
Πωλήσεις 386,2 379,0 358,6 353,3
ΚΠΤΦΑ (EBITDA) 48,3 63,2 77,6 108,2
Κέρδη προ Φόρων 18,0 29,8 35,5 61,9
Καθαρά Κέρδη μφδμ 5,7 11,3 26,1 46,8
P/Ε (x) 116,9 59,2 25,8 14,3
P/BV (x) 0,8 0,8 0,8 0,8
EV / EBITDA (x) 17,4 13,4 11,0 7,5
Δανεισμός / Ίδια Κεφάλαια (x) 0,2 0,2 0,2 0,2
ROE % 1% 1% 3% 5%
Πηγή: Ενοποιημένες Λογιστικές Καταστάσεις βάσει ΔΠΧΠ. Η πληροφόρηση που περιλαμβάνεται στο παρόν έγγραφο βασίζεται σε δεδομένα που έχουν ληφθεί από αναγνωρισμένες στατιστικές υπηρεσίες, δημοσιευμένες αναφορές ή πληροφορίες, ή άλλες πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες. Ωστόσο, η πληροφόρηση αυτή δεν έχει εξακριβωθεί από τη VRS και η VRS δεν παραθέτει δηλώσεις για την ακρίβεια και την πληρότητά της. Η πληροφόρηση αλλά και οποιαδήποτε δηλωθείσα άποψη δεν αποτελούν προσφορά για πώληση ή πρόταση για προσφορά πώλησης οποιωνδήποτε μετοχών, δικαιωμάτων προτίμησης, μετατρέψιμων αξιόγραφων ή δικαιωμάτων προαίρεσης των «καλυπτόμενων εταιριών» σε οποιαδήποτε περίπτωση.
Οι αναλύσεις της VRS διαβάζονται από επαγγελματίες διαχειριστές και επενδυτές στις αγορές της Β. Αμερικής, Ευρώπης και Ασίας σύμφωνα με τα στοιχεία των διεθνών οίκων Thomson Reuters, S&P Capital IQ και Factset
VALUATION & RESEARCH SPECIALISTS (VRS) Αιόλου 104, Αθήνα 10564, τηλ.: 210 3219557, email: info@valueinvest.gr
40 Σεπτέμβριος 2013
ανάλυση Χ
ΣΩΛΗΝΟΥΡΓΕΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟΥ Α.Ε. [BLOOMBERG TICKER: SOLK:GA, REUTERS TICKER: CORR.AT] Εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών, Ελλάδα
Κλάδος δραστηριότητας: Μεταλλουργικός
ΤΙΜΗ ΜΕΤΟΧΗΣ (02/09/2013) Αρ. Μετοχών (.000) Χρ. Αξία (σε εκατ. ευρώ) Μέσος Ημ. Όγκος Συν. Συντελεστής Beta
1,93 ευρώ 124.170 239,65 155.469 1,24
ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Μέγ. 52 εβδ. Χαμ. 52 εβδ. Απόδ. 1-Μ Απόδ. 6-Μ Απόδ. 12-Μ
2,53 ευρώ 0,78 ευρώ -13,06% -11,87% 144,30%
Πηγή: Η Εταιρία, VRS.
ΚΥΡΙΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ∼ Η Εταιρεία Σωληνουργεία Κορίνθου (ή ο Όμιλος) δραστηριοποιείται διεθνώς στην παραγωγή υψηλών απαιτήσεων χαλύβδινων σωλήνων για τον κλάδο της ενέργειας (μεταφορά υγρών και αερίων καυσίμων), τον κλάδο του νερού και τον κλάδο των κατασκευών. Ο Όμιλος έχει την έδρα του στην Ελλάδα και στο τέλος του Ιουνίου 2013 απασχολούσε 390 άτομα. Η εταιρεία ιδρύθηκε το έτος 1969 και εισήχθη στο Χρηματιστήριο Αθηνών το έτος 1998. ∼ Η στρατηγική ανάπτυξης του Ομίλου εστιάζεται στους ακόλουθους άξονες: (1) Επέκταση των εργασιών στις διεθνείς αγορές με ταυτόχρονη διείσδυση σε νέες αγορές, (2) Διαρκής εμπλουτισμός της γκάμας των παραγόμενων προϊόντων, (3) Ενίσχυση της παραγωγικής δυναμικότητας και συνεχής εκμοντερνισμός των παραγωγικών εγκαταστάσεων μέσω επενδύσεων. Αθροιστικά, οι επενδύσεις του Ομίλου την περίοδο 1998 – 2012 ανήλθαν σε 208 εκατ. ευρώ.
(σε εκατ. ευρώ) 2009 2010 2011 2012
Πωλήσεις 285,2 155,0 264,1 234,7
ΚΠΤΦΑ (EBITDA) 41,1 14,3 18,1 21,3
Κέρδη προ Φόρων 28,1 2,9 6,8 11,8
Καθαρά Κέρδη μφδμ 20,2 -1,6 5,6 9,7
∼ Η εταιρεία έχει πραγματοποιήσει στρατηγικές συμφωνίες και έχει συμμετάσχει σε κοινοπρακτικά σχήματα σε σημαντικές γεωγραφικές αγορές παγκοσμίως με σκοπό την τόνωση της παρουσίας της και των εργασιών της. Πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η ρωσική κοινοπραξία ZAO TMK – CPW. ∼ Σύμφωνα με τη διοίκηση, ο Όμιλος εστιάζει το ενδιαφέρον του σε νέες αγορές όπως την περιοχή της Μεσογείου, τον Κόλπο του Μεξικού, τη Λατινική Αμερική, την Αφρική και τη Βόρεια Θάλασσα, όπου παρατηρούνται συνεχείς επενδύσεις σε ενεργειακά και κατασκευαστικά έργα. ∼ Η μετοχή της εταιρείας επηρεάζεται από τις εύθραυστες συνθήκες της παγκόσμιας οικονομίας, καθώς και από την πορεία των διεθνών επενδύσεων στους ενεργειακούς και κατασκευαστικούς κλάδους. Η γεωπολιτική αποτελεί έναν πρόσθετο, αν και έμμεσο, παράγοντα προσδιορισμού της αποτίμησης της εταιρείας. Χ
P/Ε (x) 11,8 -154,0 42,6 24,8
P/BV (x) 1,6 1,6 1,6 1,5
EV / EBITDA (x) 6,8 17,1 15,5 11,8
Δανεισμός / Ίδια Κεφάλαια (x) 0,3 0,2 0,4 0,2
ROE % 14% -1% 4% 6%
Πηγή: Ενοποιημένες Λογιστικές Καταστάσεις βάσει ΔΠΧΠ. Η πληροφόρηση που περιλαμβάνεται στο παρόν έγγραφο βασίζεται σε δεδομένα που έχουν ληφθεί από αναγνωρισμένες στατιστικές υπηρεσίες, δημοσιευμένες αναφορές ή πληροφορίες, ή άλλες πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες. Ωστόσο, η πληροφόρηση αυτή δεν έχει εξακριβωθεί από τη VRS και η VRS δεν παραθέτει δηλώσεις για την ακρίβεια και την πληρότητά της. Η πληροφόρηση αλλά και οποιαδήποτε δηλωθείσα άποψη δεν αποτελούν προσφορά για πώληση ή πρόταση για προσφορά πώλησης οποιωνδήποτε μετοχών, δικαιωμάτων προτίμησης, μετατρέψιμων αξιόγραφων ή δικαιωμάτων προαίρεσης των «καλυaπτόμενων εταιριών» σε οποιαδήποτε περίπτωση.
H VRS παρέχει δείγματα ανάλυσης και εκτίμησης εταιρικής αξίας σε εισηγμένες και μη εταιρείες που επιζητούν εξωστρέφεια σε επενδυτικά κεφάλαια
VALUATION & RESEARCH SPECIALISTS (VRS) Αιόλου 104, Αθήνα 10564, τηλ.: 210 3219557, email: info@valueinvest.gr ΧΡΗΜΑ 41
Χ
~ αφιέρωμα
Ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία του άνοιξε ο ενδυναμωμένος, και ενιαίος πλέον, Εθνικός Εκθεσιακός Φορέας ΔΕΘ - HELEXPO A.E. και παρά τη δύσκολη περίοδο για την επιχειρηματικότητα και την οικονομία, με την τεχνογνωσία και τη δυναμική του σηματοδότησε το «θετικό ξεκίνημά» του με τη διοργάνωση της 78ης ΔΕΘ.
78
η
ΔΕΘ
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ – ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ –
42 Σεπτέμβριος 2013
– ΑΝΑΠΤΥΞΗ – ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑ
ΧΡΗΜΑ 43
Χ αφιέρωμα ~ 78η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης
Η
Θεσσαλονίκη επέστρεψε στη ΔΕΘ. Αυτό τουλάχιστον αποδεικνύουν τα απολογιστικά στοιχεία για την 78η διοργάνωση, που έκλεισε τις πύλες της στις 15 Σεπτεμβρίου. Ειδικότερα, ο αριθμός των επισκεπτών ανήλθε στους 181.050, καταγράφοντας την εντυπωσιακή αύξηση του 72,4% έναντι της περσινής διοργάνωσης. Ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο, που δείχνει πως ο απλός κόσμος αγκάλιασε τη φετινή έκθεση, είναι η αύξηση των εισιτηρίων κατά 93%. Μάλιστα ενδεικτικό της δυναμικής της διοργάνωσης, που κάποιες ημέρες δεν είχε σύμμαχο τον καιρό, ήταν το γεγονός ότι την τελευταία ημέρα ο αριθμός των επισκεπτών έφτασε τις 39.618, σημειώνοντας αύξηση κατά 63% έναντι της αντίστοιχης περσινής ημέρας. Εντυπωσιακό στοιχείο ήταν επίσης πως η συντριπτική πλειοψηφία των επισκεπτών ήταν νέοι μεταξύ 16 και 35 ετών, γεγονός που δείχνει ότι η νέα γενιά δίνει ψήφο εμπιστοσύνης στη ΔΕΘ. Ο συνδυασμός του εμπορικού και επιχειρηματικού χαρακτήρα της έκθεσης, με την πλούσια «βεντάλια» ψυχαγωγικών εκδηλώσεων που σχεδίασε η ΔΕΘ - HELEXPO, σε συνεργασία και με φορείς της πόλης, συνέβαλε στην επίτευξη του βασικού στόχου της εταιρείας για τη φετινή διοργάνωση, που δεν ήταν άλλος από την επιστροφή της Θεσσαλονίκης στη ΔΕΘ, τη σύσφιξη των δεσμών του κόσμου με έναν θεσμό-σύμβολο για την πόλη. Η 78η ΔΕΘ έγινε τελικά «μόδα» και είχε, πέρα από τα στοιχεία της επιχειρηματικότητας, της τεχνολογίας και της καινοτομίας, τον χαρακτήρα μιας μεγάλης γιορτής, στην οποία συμμετείχε όλη η πόλη και όχι μόνο. Με τη λήξη της 78ης ΔΕΘ, η διοίκηση της ΔΕΘ - HELEXPO απένειμε επαίνους σε όλους τους εκθέτες για τη συμμετοχή τους, ανανεώνοντας το ραντεβού για την επόμενη χρονιά. Μάλιστα, ήδη μεγάλος αριθμός εκθετών υπέγραψε δηλώσεις συμμετοχής για την 79η ΔΕΘ. Η διοίκηση και οι εργαζόμενοι της ΔΕΘ - HELEXPO θέλουν να ευχαριστήσουν τους εκθέτες, αλλά κυρίως τους επισκέπτες, για την ανταπόκρισή τους και να δηλώσουν ότι θα κάνουν το καλύτερο δυνατό για την επιτυχία και της επόμενης διοργάνωσης. Η εταιρεία, άλλωστε, έχει ήδη ξεκινήσει τον σχεδιασμό της 79ης ΔΕΘ, φιλοδοξώντας να είναι ακόμα μεγαλύτερη και πιο ελκυστική. Η φετινή διοργάνωση δεν θα ήταν δυνατή χωρίς τη συμβολή των χορηγών. Μέγας χορηγός της 78ης ΔΕΘ ήταν ο ΟΠΑΠ, στις συναυλίες ο Μασούτης, στα εισιτήρια η Domotel, στις παράλληλες εκδηλώσεις
44 Σεπτέμβριος 2013
το ενεργειακό ποτό Jaguar, που ήταν και μεγάλος χορηγός στο Beach Volley, στο e-gaming οι Red Bull, Samsung, Alienware, XBOX, GNET και Razer, στο Beach Volley οι Mega Security, Edenred, Sport 2000, Πρωτοπόροι και Underarmour, ενώ σημαντική ήταν και η συμβολή της «MLS Πληροφορική» που «έντυσε» την Πύλη του Σιντριβανιού. Η φετινή έκθεση είχε βασικούς άξονες την «καινοτομία, την τεχνολογία, την ανάπτυξη και την εξωστρέφεια», αλλά και την αναγέννηση του θεσμού της ΔΕΘ, ο οποίος εξακολουθεί να έχει τη μεγαλύτερη αναγνωρισιμότητα και να αποτελεί σημείο αναφοράς, τόσο για τους συμμετέχοντες όσο και για τους χιλιάδες των επισκεπτών από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Η 78η ΔΕΘ εμπλουτίστηκε με νέους και ξεχωριστούς τομείς, όπως «επιχειρηματικότητα και καινοτομία», «τεχνολογία, Hi-Tech, i-Gaming», «δομές απασχόλησης – εκπαίδευσης – εργασίας» και «βιβλίο». Επίσης, συνεχίστηκαν τα επιτυχημένα, αλλά ανανεωμένα, αφιερώματα για την «Ελλάδα και την Επιχειρηματικότητα», με τη συμμετοχή επιχειρήσεων μέσω επιμελητηρίων ή περιφερειών, την «Ευρεσιτεχνία & Ρομποτική» την «Ενέργεια & τη Δόμηση», το «Αυτοκίνητο», τον «Αγροτικό Τομέα», τον «Αθλητισμό», το «Έπιπλο – Διακόσμηση» και τις «Διεθνείς Συμμετοχές». Η διεθνής εμπορική ακτινοβολία και η αποτελεσματικότητα της έκθεσης έγινε το συγκριτικό πλεονέκτημα στον, ιστορικά και γεωγραφικά, ενιαίο, οικονομικό χώρο των Βαλκανίων, της Παρευξείνιας Ζώνης και της Ανατολικής Μεσογείου. Παράλληλα, η ΔΕΘ - HELEXPO Α.Ε., στο πλαίσιο της 78ης ΔΕΘ, ανέπτυξε μια σειρά από δράσεις επικοινωνιακού χαρακτήρα, τόσο εντός όσο και εκτός του εκθεσιακού της κέντρου, με στόχο την προβολή της, αλλά και την ενημέρωση των επισκεπτών της. ΑΥΞΗΜΕΝΕΣ ΟΙ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ Περισσότερες από 20 διεθνείς συμμετοχές μέτρησε φέτος η 78η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης. Φέτος ο διεθνής χαρακτήρας της διοργάνωσης ήταν ουσιαστικός, καθώς κράτη από όλο τον κόσμο έδωσαν δυναμικό «παρών» στο πλαίσιο του θεματικού αφιερώματος Κosmos, που συγκεντρώνει όλες τις ξένες συμμετοχές. Κύπρος, Αυστραλία, Βραζιλία, Νότιος Αφρική, Νιγηρία, Σλοβακία, Ιράκ, Ιράν, Ινδονησία, Πολωνία, Ρουμανία, ΗΠΑ, Αλβανία, Λιβύη και Βιετνάμ φιλοξενήθηκαν στο περίπτερο 15. Επίσης συμμετείχαν ομαδικά επιχειρήσεις από το Κοσσυφοπέδιο και
☛
ΤΗΝ ΑΛΛΑΓΗ ΣΕΛΙΔΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΘΝΗ ΕΚΘΕΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, ΠΟΥ ΑΠΟΤΥΠΩΝΕΙ, ΟΠΩΣ ΤΟΝΙΣΕ, ΤΟΝ ΝΕΟ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ, ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΣΕ ΣΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΗΣ 78ΗΣ ΔΕΘ Ο ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ, Κ. ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΑΜΑΡΑΣ
την Ταϊβάν. Η ξένη παρουσία ήταν έντονη και στο περίπτερο 5 των λιανικών πωλήσεων μέσω της Ινδίας, του Πακιστάν, της Αιγύπτου, του Νεπάλ και της Βουλγαρίας. Συνολικά οι εθνικές συμμετοχές ήταν οκτώ, ενώ οι υπόλοιπες αποτελούσαν οργανωμένες ομαδικές συμμετοχές μέσω επιμελητηρίων ή ιδιωτικών εκθεσιακών οργανισμών. Μάλιστα στην περίπτωση των Ηνωμένων Πολιτειών, η ομαδική συμμετοχή οργανώθηκε από ομογενειακό εκθεσιακό οργανισμό, παράλληλα με επιχειρηματική αποστολή. Στην 78η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης συμμετείχε και το Ελληνοαυστραλιανό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο (HACCI), το Επιχειρηματικό Συμβούλιο Ελλάδας-Αυστραλίας, το Ελληνοαφρικανικό Επιμελητήριο, αλλά και το Ελληνοϊταλικό Επιμελητήριο, που παρουσίασε την ιταλική γαστρονομία στο περίπτερο 7. Όλα τα παραπάνω δείχνουν ότι η φετινή ΔΕΘ - HELEXPO απέδωσε ιδιαίτερη σημασία στις διεθνείς συμμετοχές, αφού συνιστούν απόδειξη εμπιστοσύνης στη χώρα μας σε μια δύσκολη οικονομική συγκυρία.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΣΑΜΑΡΑΣ
ΑΛΛΑΓΗ ΣΕΛΙΔΑΣ ΜΕ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Την αλλαγή σελίδας για τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, που αποτυπώνει, όπως τόνισε, τον νέο αναπτυξιακό προσανατολισμό της χώρας, υπογράμμισε στα εγκαίνια της 78ης ΔΕΘ ο πρωθυπουργός, κ. Αντώνης Σαμαράς. Επεσήμανε μάλιστα την αναβάθμιση της φετινής διοργάνωσης με τις νέες συμμετοχές και το νέο διεθνές ενδιαφέρον που έχει προσελκύσει. «Ικανοποιήσαμε ένα χρόνιο αίτημα της Θεσσαλονίκης και ενοποιήσαμε τη ΔΕΘ με τη HELEXPO. Λύσαμε τα μεταξύ τους προβλήματα κι έχουμε τώρα έναν δυναμικό φορέα για παρέμβαση στη διεθνή εκθεσιακή αγορά», σημείωσε. Στους τρεις στόχους που ολοκλήρωσε ο εθνικός εκθεσιακός φορέας στο πρώτο εξάμηνο του έτους, αναφέρθηκε με τη σειρά του ο πρόεδρος της ΔΕΘ- HELEXPO, κ. Τάσος Τζήκας: στο φιλόδοξο διετές πλάνο εξωστρέφειας, μέσα από το οποίο ελληνικές επιχειρήσεις ταξίδεψαν από τη Σμύρνη και τη Φιλιππούπολη μέχρι τη Μελβούρνη και το Σίδνεϊ, τη μελέτη-πρόταση για τις νέες εκθεσιακές και συνεδριακές υποδομές της πόλης που προκρίνει τη λύση της ανάπλασης του υπάρχοντος εκθεσιακού κέντρου, με την παράλληλη δημιουργία ενός μητροπολιτικού πάρκου, και τη συγχώνευση της ΔΕΘ και της HELEXPO. «Η ενιαία ΔΕΘ - HELEXPO μέσα από οικονομίες κλίμακος και μια νέα στρατηγική διεθνοποίησης και αναβάθμισης των κλαδικών εκθέσεων και του εκθεσιακού κέντρου της Αθήνας, θα μπορέσει να ανα-
πτύξει τη δυναμική που της αξίζει», σημείωσε ο κ. Τζήκας, τονίζοντας πως αυτή τη δυναμική θέλει να αναδείξει ο εκθεσιακός φορέας στην 78η ΔΕΘ, με άξονες την τεχνολογία, την καινοτομία και την εξωστρέφεια. Τα μηνύματα από τη φετινή διοργάνωση είναι αισιόδοξα, καθώς καταγράφεται 40% αύξηση στους στεγασμένους χώρους, 60% αύξηση στους εκθέτες και 110% αύξηση στις ξένες συμμετοχές. «Τοποθετούμε τις νέες τεχνολογίες στην καρδιά της φετινής έκθεσης, καθιστώντας την τόπο συνάντησης για νέους και νέες και για κοινότητες προγραμματιστών από την Ελλάδα, τα Βαλκάνια και τη Silicon Valley», τόνισε. Μετά το πέρας της τελετής των εγκαινίων, ο πρωθυπουργός, κ. Αντώνης Σαμαράς, περιηγήθηκε στα περίπτερα της 78ης ΔΕΘ, κάνοντας, μεταξύ άλλων, στάσεις στη συμμετοχή της Αυστραλίας και της Κύπρου, στο περίπτερο του ΕΣΠΑ, στην έκθεση «Κειμήλια Απελευθέρωσης 1912-1913» του υπουργείου Μακεδονίας Θράκης και στο περίπτερο του Πυροσβεστικού Σώματος.
ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ
ΝΑ ΣΥΜΒΑΛΟΥΜΕ ΟΛΟΙ ΓΙΑ ΜΙΑ ΔΙΕΘΝΗ ΔΕΘ Η έκθεση μπορεί να γίνει σημαντικός κόμβος στα Βαλκάνια και προς αυτήν την κατεύθυνση πρέπει να δοθεί έμφαση τα επόμενα χρόνια, όπως σημείωσε ο πρόεδρος του ΣΥ.ΡΙΖ.Α., κ. Αλέξης Τσίπρας, κατά τη συνάντησή του με τη διοίκηση της ΔΕΘ - HELEXPO. «Πρέπει όλοι μαζί να συμβάλουμε για να ξαναγίνει η ΔΕΘ διεθνής, ακόμα και σε αυτό το οικονομικό περιβάλλον», τόνισε, υπογραμμίζοντας πως η έκθεση πρέπει να προσαρμοσθεί στις σημερινές δύσκολες συνθήκες. Ανέφερε μάλιστα πως είναι αναγκαία η στροφή στις τεχνολογίες και την καινοτομία, αλλά και η έμφαση στον αγροδιατροφικό τομέα, που αποτελεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τη χώρα. Ο κ. Τσίπρας επεσήμανε ως ιδιαίτερα θετικό το γεγονός της συμμετοχής των φορέων της πόλης στο διοικητικό συμβούλιο του εθνικού εκθεσιακού φορέα, αλλά και το ότι διεκπεραιώθηκε η διαδικασία της συγχώνευσης των δύο εταιρειών, επιλύοντας λειτουργικά προβλήματα που εμπόδιζαν την πορεία του. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο κ. Τσίπρας στη συμμετοχή του κόσμου στη φετινή 78η ΔΕΘ, χαρακτηρίζοντάς την σημαντικό παράγοντα για την έκθεση, ενώ τόνισε πως είναι θετικό στοιχείο το ότι η φετινή επισκεψιμότητα είναι αυξημένη. Αναφερόμενος στις εκθεσιακές υποδομές, χαρακτήρισε λογική τη λύση της ανάπλασης του υφιστάμενου εκθεσιακού κέντρου, με δεδομένη την οικονομική συγκυρία, σημειώνοντας ότι η ιδέα της μετεγκατάστασης πρέπει να παραμείνει στο κάδρο, εφόσον οι οικονομικές συνθήκες μεταβληθούν. ΧΡΗΜΑ 45
Χ αφιέρωμα ~ 78η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης της διοίκησης της ΔΕΘ - HELEXPO, με δεδομένη την τρέχουσα οικονομική συγκυρία. Ο κ. Κουτσούμπας, επικεφαλής αντιπροσωπείας στελεχών του ΚΚΕ, επισκέφθηκε την 78η ΔΕΘ και συναντήθηκε με τη διοίκηση της ΔΕΘ - HELEXPO, η οποία τον ενημέρωσε για τη στρατηγική του εθνικού εκθεσιακού φορέα, όπως και για τα μεγέθη της εν εξελίξει έκθεσης. Ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ, κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης, έδειξε ενδιαφέρον για τη φετινή αυξημένη συμμετοχή μικρομεσαίων επιχειρήσεων στην έκθεση.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ
ΑΝΑΓΚΑΙΑ Η ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΗ ΔΕΘ - HELEXPO Περιβάλλον μεγαλύτερης θεσμικής ασφάλειας, στο οποίο τόσο η ΔΕΘ - HELEXPO όσο και οι εργαζόμενοί της θα αποδώσουν καλύτερα, δημιουργεί η πρόσφατη συγχώνευση των δύο εταιρειών σε ένα ενιαίο σχήμα, όπως σημείωσε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, στο πλαίσιο της συνάντησής του με τη διοίκηση του εθνικού εκθεσιακού φορέα. Τον κ. Βενιζέλο συνόδευε αντιπροσωπεία υπουργών και στελεχών του ΠΑΣΟΚ. Τόνισε μάλιστα πως η συγχώνευση ήταν αναγκαία, ενώ υπογράμμισε ότι η ταυτότητα της νέας έκθεσης δεν μπορεί να είναι αποσυνδεδεμένη από την ταυτότητα της πόλης. Αναφερόμενος στις εκθεσιακές υποδομές, επεσήμανε πως η ανάπλαση του υφιστάμενου εκθεσιακού κέντρου είναι ζωτική ανάγκη για το κέντρο της Θεσσαλονίκης και πρέπει να γίνει ευκαιρία σύμπραξης του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα: «Η πόλη πρέπει να αγαπήσει το σχέδιο αυτό, το οποίο χρειάζεται τη μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση τόσο των φορέων όσο και της κοινωνίας των πολιτών», τόνισε. Όσον αφορά στην 78η ΔΕΘ, σημείωσε πως η προσπάθεια της διοίκησης της ΔΕΘ - HELEXPO να την ξανακάνει έκθεση του ιδιωτικού τομέα είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, ενώ υπογράμμισε την ανάγκη να έχει η ΔΕΘ κάθε χρόνο έναν συγκεκριμένο θεματικό άξονα.
ΦΩΤΗΣ ΚΟΥΒΕΛΗΣ
Η ΔΕΘ ΜΕΓΑΛΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ Τη σημασία και την αναγκαιότητα του θεσμού της ΔΕΘ για όλη τη χώρα υπογράμμισε ο πρόεδρος της Δημοκρατικής Αριστεράς, κ. Φώτης Κουβέλης, κατά τη συνάντησή του με τη διοίκηση της ΔΕΘ - HELEXPO. «Θέλουμε η έκθεση να γίνει το μεγάλο εκθεσιακό γεγονός της ευρύτερης περιοχής της Νοτιοανατολικής Ευρώπης», σημείωσε ο κ. Κουβέλης, υπογραμμίζοντας πως οι προσπάθειες του εθνικού εκθεσιακού φορέα εξυπηρετούν αυτόν τον σκοπό. Σύμφωνα με τον κ. Κουβέλη, η ΔΕΘ μπορεί να πρωταγωνιστήσει στις νέες τεχνολογίες και να υπηρετήσει την ανάπτυξη και την εξωστρέφεια. Μάλιστα, τάχθηκε υπέρ της ανάπλασης των υφιστάμενων εκθεσιακών υποδομών, χαρακτηρίζοντας σωστή την επιλογή 46 Σεπτέμβριος 2013
ΨΗΦΟΣ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ ΣΤΗ ΔΕΘ ΑΠΟ ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ ΚΑΙ ΗΠΑ Την παρουσία τους στην επόμενη ΔΕΘ με ένα κοινό περίπτερο θα επιδιώξουν Αυστραλία και ΗΠΑ, αποτιμώντας ως ιδιαίτερα σημαντικές τις φετινές τους συμμετοχές στην 78η διοργάνωση. Μάλιστα, όλα τα μέλη της αυστραλιανής αντιπροσωπείας, όπως έκανε γνωστό ο πρόεδρος της Άνω Βουλής της Βικτώριας, Γερουσιαστής κ. Μπρους Άτκινσον, έχουν ήδη υπογράψει τις αιτήσεις συμμετοχής τους για την επόμενη 79η ΔΕΘ, αφού οι επαφές που έκαναν τις τελευταίες ημέρες στο πλαίσιο της διοργάνωσης ήταν ιδιαίτερα αποδοτικές. Σημειώνεται ότι στην 78η ΔΕΘ συμμετέχει το Ελληνοαυστραλιανό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Βικτώριας (HACCI) και το Επιχειρηματικό Συμβούλιο Ελλάδας-Αυστραλίας (HABC), ενώ με την αφορμή της διοργάνωσης, την πόλη επισκέπτεται κοινοβουλευτική αντιπροσωπεία της πολιτείας της Βικτώριας. Οι συμμετοχές και οι επισκέψεις από την Αυστραλία είναι προϊόν της εξωστρεφούς προσπάθειας της ΔΕΘ - HELEXPO, η οποία πέρσι διοργάνωσε επιχειρηματική αποστολή στη μακρινή χώρα με σημαντικά αποτελέσματα. «Θα επιστρέψουμε του χρόνου. Η ΔΕΘ είναι μια σημαντική πρωτοβουλία που ανοίγει πόρτες για το μέλλον. Αποτελεί ένα κομβικό γεγονός που ενισχύεται χρόνο με το χρόνο και προσφέρει ευκαιρίες στις επιχειρήσεις», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Άτκινσον. Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων της Βικτώριας, κ. Κεν Σμιθ, υπογράμμισε την παρουσία του πρωθυπουργού στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, τονίζοντας πως προσδίδει ειδικό βάρος στη διοργάνωση, ενώ επεσήμανε πως ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην 78η ΔΕΘ παρουσιάζει για τους Αυστραλούς το κομμάτι που αφορά τις εναλλακτικές μορφές ενέργειας. «Η ΔΕΘ μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Άλλωστε η Θεσσαλονίκη αποτελεί πύλη στα Βαλκάνια και επιφυλάσσει ευκαιρίες», σημείωσε. Προσπάθεια ώστε να ενισχυθεί η εκθεσιακή συμμετοχή των ΗΠΑ στη ΔΕΘ και να επανέλθει σταδιακά η παρουσία τους στα επίπεδα του παρελθόντος, όταν διέθεταν αυτόνομο περίπτερο, θα καταβάλει ο Πολιτειακός Γερουσιαστής του Rhode Island, κ. Λεωνίδας Ραπτάκης, που βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη με την αφορμή της 78ης ΔΕΘ. Μάλιστα, τις επόμενες ημέρες θα έχει επαφή με το εμπορικό τμήμα της Αμερικανικής Πρεσβείας στην Αθήνα, ώστε να ανακινήσει το θέμα αυτό. Όπως δε τόνισε ο ίδιος, αλλά και ο κ. Γιώργος Ηλιόπουλος, επικεφαλής του εμπορικού τμήματος του Ελληνοαυστραλιανού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Βικτώριας, θα επιδιωχθεί συνεργασία Αυστραλίας και ΗΠΑ στην επόμενη ΔΕΘ. Χ
Χ
~ αφιέρωμα
Οι ενισχυμένες πωλήσεις φορητών ηλεκτρονικών υπολογιστών και η ανάπτυξη των mobile εφαρμογών «συγκρατούν», μέχρι στιγμής, την πτώση στη συνολική εγχώρια αγορά πληροφορικής.
ΑΓΟΡΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ
ΣΗΜΑΔΙΑ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ ΜΕ ΑΙΧΜΗ ΤΑ LAPTOP KAI ΤΙΣ MOBILE ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ 48 Σεπτέμβριος 2013
H
υποχώρηση του τζίρου, που παρατηρείται από την αρχή του χρόνου στην εγχώρια αγορά πληροφορικής, χαρακτηρίζεται, από παράγοντες της αγοράς, ως εξαιρετικά «ήπια», σε σχέση πάντα με τη γενικότερη οικονομική κρίση που βιώνει η χώρα. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας, οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές (φορητοί και desktop) επιβραδύνθηκαν - μόλις - σε μονοψήφιο ποσοστό στο πρώτο τρίμηνο του 2013, με τους φορητούς, μάλιστα, να σημειώνουν άνοδο έναντι των πτωτικών desktop. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της εταιρείας ερευνών Context, η μείωση στις εγχώριες πωλήσεις ηλεκτρονικών υπολογιστών το πρώτο τρίμηνο της τρέχουσας χρήσης, σε σχέση με έναν χρόνο νωρίτερα, ήταν της τάξης του 1,5%. Η εν λόγω μείωση συνιστά σημαντική επιβράδυνση της πτώσης της αγοράς των ηλεκτρονικών υπολογιστών, η οποία σε όλο σχεδόν το 2012 υποχωρούσε με διψήφια ποσοστά. Το «φως στο τούνελ» της κρίσης επιβεβαιώνει το γεγονός ότι στην Ελλάδα το πρώτο τρίμηνο του 2013 πωλήθηκαν, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της Context, περίπου 137.130 προσωπικοί υπολογιστές, η συντριπτική πλειονότητα των οποίων ήταν φορητοί. Μάλιστα, οι πωλήσεις των φορητών υπολογιστών «έσπασαν» το αρνητικό σερί της αγοράς και ενισχύθηκαν, καθώς στην Ελλάδα πωλήθηκαν 98.476 συσκευές, αριθμός κατά 6,52% υψηλότερος σε σχέση με το αντίστοιχο νούμερο του πρώτου τριμήνου του 2012. Στον αντίποδα, πάντως, οι πωλήσεις των επιτραπέζιων ηλεκτρονικών υπολογιστών μειώθηκαν το πρώτο τρίμηνο του 2013, σε σχέση με έναν χρόνο νωρίτερα, κατά 8,52%.
ΤΑ ΜΕΡΙΔΙΑ ΑΓΟΡΑΣ Σε ό,τι αφορά στα μερίδια των βασικών παικτών της εγχώριας αγοράς, δίνεται πραγματική μάχη στην πρώτη δεκάδα. Έτσι, όπως προκύπτει, πάντα από τα στοιχεία της Context, στο πρώτο τρίμηνο του 2013 την πρώτη θέση κατέλαβε η HP, με μερίδιο αγοράς 20,8%. Τη δεύτερη θέση της σχετικής κατάταξης καταλαμβάνει η Toshiba, με μερίδιο αγοράς γύρω στο 11,2% (η εταιρεία δεν διαθέτει στην ελληνική αγορά επιτραπέζιους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, αλλά μόνο φορητούς). Μια «ανάσα» από τη δεύτερη στην κατάταξη Toshiba βρίσκεται η μία από τις τρεις ελληνικές εκπροσωπήσεις στη σχετική λίστα, η Πλαίσιο Computers, με το brand Turbo-X, η οποία έχει μερίδιο αγοράς γύρω στο 11%. Τη σκυτάλη παίρνει στην τέταρτη θέση η Lenovo με 10,9%, ακολουθούμενη από την Dell με 10,8%. Σε κάθε περίπτωση, αν εξαιρέσει κανείς την ξεκάθαρη πρωτιά της HP, οι υπόλοιποι παίκτες της αγοράς που συγκροτούν την πεντάδα βρίσκονται πολύ κοντά, με τα μερίδια αγοράς να είναι ανατρέψιμα ανά πάσα στιγμή. Σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της Context, τη δεκάδα με τους πρωταθλητές των πωλήσεων στην ελληνική αγορά ηλεκτρονικών υπολογιστών συμπληρώνουν οι ακόλουθες: Samsung με μερίδιο αγοράς 7,2%, Sony με 7%, Info-Quest με 4,9%, Apple με 3,4% και το e-shop με μερίδιο γύρω στο 3%.
«ΚΛΕΙΔΙ» Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ MOBILE ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ Η ραγδαία ανάπτυξη της αγοράς των iPhone, iPad, Android και Windows Mobile, έχει ως συνέπεια, όλο και περισσότερες εταιρείες να στρέφουν το ενδιαφέρον τους και τις επενδύσεις στην τεχνολογία προς αυτές τις πλατφόρμες. Οι developers εφαρμογών για φορητές συσκευές (mobile devices) πρέπει να λύσουν προβλήματα όπως οι περιορισμένοι πόροι συσκευών, το μικρό μέγεθος του user interface, οι ειδικές παράμετροι ασφαλείας, οι τεχνολογίες αυτόματου προσδιορισμού της θέσης του χρήστη, οι διεθνείς αγορές, η συμβατότητα με τα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα, η πιστοποίηση και η συμβατότητα με τις ηλεκτρονικές αγορές εφαρμογών. Οι εταιρείες, με την τεχνογνωσία που διαθέτουν, μπορούν να προσφέρουν εξειδικευμένες και καινοτόμες λύσεις στους πελάτες τους. Οι εφαρμογές που έχουν αναπτύξει για λογαριασμό των πελατών τους αφορούν σε φορητές συσκευές που βασίζονται σε λειτουργικά συστήματα AppleiOS (iPad, iPhone) και το Google Android (tablets / κινητά τηλέφωνα). ΑΝΑΚΑΜΨΗ ΑΠΟ ΤΟ 2014 Τελευταία χρονιά ύφεσης, εκτιμά η γνωστή εταιρεία ερευνών IDC, πως θα είναι το 2013 για την ελληνική αγορά πληροφορικής, αναμένοντας την πτώση να κινηθεί σε χαμηλά επίπεδα φέτος, και το 2014 να εμφανιστεί και πάλι θετικό πρόσημο στον συγκεκριμένο κλάδο. «Το 2013 πιστεύουμε πως θα είναι μια μεταβατική χρονιά», υποστήριξε ο Βαγγέλης Καρανίκας, αναλυτής της IDC για την Ελλάδα και την Κύπρο, κατά την παρουσίαση των τελευταίων στοιχείων της εταιρείας. Συγκεκριμένα, η IDC εκτιμά πως ύστερα από ένα άσχημο 2011, η συνολική αξία της αγοράς πληροφορικής στην Ελλάδα το 2012 έφτασε τα 2,35 δισ. δολ. (σε σταθερές ισοτιμίες ή τα 1,69 δισ. ευρώ), σημειώνοντας μείωση κατά 13% σε ετήσια βάση, καθώς οι δύο συνεχόμενες εκλογικές αναμετρήσεις επηρέασαν αρνητικά την αγορά κατά το πρώτο μισό του έτους. Επιπλέον, σύμφωνα με την IDC, η παντελής έλλειψη νέων, μεγάλων έργων πληροφορικής, η συνεχιζόμενη μείωση των προϋπολο-
☛
ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΙΣ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΡΕΥΝΩΝ CONTEXT, Η ΜΕΙΩΣΗ ΣΤΙΣ ΕΓΧΩΡΙΕΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΤΡΙΜΗΝΟ ΤΗΣ ΤΡΕΧΟΥΣΑΣ ΧΡΗΣΗΣ, ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΕΝΑΝ ΧΡΟΝΟ ΝΩΡΙΤΕΡΑ, ΗΤΑΝ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ 1,5%
ΧΡΗΜΑ 49
Χ αφιέρωμα ~ Αγορά πληροφορικής γισμών ΙΤ και η έλλειψη ρευστότητας λειτούργησαν ανασταλτικά στην εγχώρια αγορά ΙΤ κατά τη χρονιά που μας πέρασε. Η κατηγορία που επηρεάστηκε περισσότερο ήταν το hardware, που σημείωσε μείωση 15,2% σε ετήσια βάση, λόγω των μειωμένων εσόδων από τις πωλήσεις προσωπικών υπολογιστών, κινητών τηλεφώνων και εκτυπωτικών λύσεων. Αναπόφευκτα, οι δαπάνες για λογισμικό επίσης επηρεάστηκαν αρνητικά, σημειώνοντας ετήσια μείωση 9,9%, ενώ οι υπηρεσίες πληροφορικής αποδείχθηκαν πιο ανθεκτικές, με την πτώση να αγγίζει το 8,5% σε ετήσια βάση.
∼ Καθαρά κέρδη 5.657 χιλ. ευρώ, και κέρδη ανά μετοχή 25,6 ευρωλεπτά, αυξημένα κατά 66%.
ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ 2013-2014 Όσον αφορά στο 2013, η IDC προβλέπει πως θα είναι εξίσου δύσκολο για τις εγχώριες εταιρείες πληροφορικής, τουλάχιστον για το πρώτο εξάμηνο του έτους, καθώς όλοι, ανεξαιρέτως, οι ανασταλτικοί παράγοντες του 2012, όπως τα σκληρά μέτρα λιτότητας, η αύξηση της ανεργίας, η μειωμένη αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, η έλλειψη ρευστότητας και το πάγωμα των πιστώσεων, παραμένουν και τη χρονιά που διανύουμε. Στο πλαίσιο αυτό, η συνολική ετήσια μείωση της ελληνικής αγοράς πληροφορικής ήταν 3,5% το 2013, φτάνοντας στα 2,26 δισ. δολ. και σημειώνοντας πτώση για έκτη συνεχόμενη χρονιά. Το ποσοστό αυτό, όμως, είναι σχετικά χαμηλό, αν αναλογιστεί κανείς πως το 2011 ήταν στο -16,6% και το 2010 στο -7,9%. Επιπλέον, η εκτίμηση είναι ότι το 2014 η ελληνική αγορά θα αρχίσει να ανακάμπτει και θα κινηθεί ανοδικά, με έναν ρυθμό ανάπτυξης της τάξεως του +3,2%, οπότε και θα διαμορφωθεί στα 2,336 δισ. δολ. Τα στελέχη της IDC έδωσαν και μια εικόνα για την αγορά των τηλεπικοινωνιών, για την οποία αναμένουν να παραμείνει πτωτική και φέτος. Συγκεκριμένα, εκτιμούν πως το 2012 έκλεισε στα 4,2 δισ. ευρώ, με την πτώση να είναι στο -4% σε σχέση με το 2011, που είχε ανέλθει στα 4,4 δισ. ευρώ.
∼ Συνολικά λειτουργικά έξοδα 23.911 χιλ. ευρώ, μειωμένα κατά 6,7%, λόγω της αποτελεσματικής παρακολούθησης του κόστους.
∼ ΠΛΑΙΣΙΟ ∼ ΑΥΞΗΣΗ ΚΑΤΑ 65,9% ΣΤΑ ΚΕΡΔΗ Καθαρά κέρδη, αυξημένα κατά 65,9%, και πλεόνασμα διαθεσίμων έναντι δανεισμού, παρουσίασε η εταιρεία «Πλαίσιο», ανακοινώνοντας τα οικονομικά αποτελέσματα του α’ εξαμήνου 2013, με βάση τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς. Συνοπτικά, η εταιρεία παρουσίασε τα εξής αποτελέσματα:
☛
ΚΑΘΑΡΑ ΚΕΡΔΗ ΑΥΞΗΜΕΝΑ ΚΑΤΑ 65,9%, ΚΑΙ ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ ΕΝΑΝΤΙ ΔΑΝΕΙΣΜΟΥ, ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕ Η ΕΤΑΙΡΕΙΑ «ΠΛΑΙΣΙΟ», ΑΝΑΚΟΙΝΩΝΟΝΤΑΣ ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ Α’ ΕΞΑΜΗΝΟΥ 2013, ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΑ ΔΙΕΘΝΗ ΠΡΟΤΥΠΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ
50 Σεπτέμβριος 2013
∼ Σταθερές πωλήσεις, βοηθούμενες από την ανάπτυξη στον τομέα «Τηλεφωνία» και τη σταθερότητα στον τομέα «Η/Υ & ψηφιακές εφαρμογές». ∼ Περιθώριο λειτουργικής κερδοφορίας (EBITDA) βελτιωμένο κατά 1,8 μονάδες βάσης στο 6,4%, με βασική συνεισφορά (47% περίπου) από τον τομέα «Η/Υ & ψηφιακές εφαρμογές».
∼ Επάρκεια και επαύξηση των προβλέψεων για «πελάτες/λοιπές απαιτήσεις» (στο 34,3% από 31,9% την 31.12.2012) και για «αποθέματα» (στο 27,5% από 24,2%), λόγω συντηρητικής πολιτικής και δοθέντος του τρέχοντος οικονομικού περιβάλλοντος. ∼ Περαιτέρω μείωση του συνολικού δανεισμού κατά 9%, στα 15,8 εκατ. ευρώ, έναντι της 31.12.2012 και συρρίκνωση των συνολικών υποχρεώσεων (πλην δανείων) κατά 26,8%. ∼ H εταιρεία μπορεί να καλύψει το σύνολο των δανείων της, μέσω των διαθεσίμων της, 2,4 φορές Ο κ. Γεώργιος Γεράρδος, σημείωσε τα εξής: «Για μία ακόμα περίοδο, αρχής γενομένης της χρήσης 2011, καταφέραμε να βελτιώσουμε τα περιθώρια αποδοτικότητας σε βαθμό τέτοιο που να αντισταθμίσει και με το παραπάνω την υποχώρηση των πωλήσεων. Η επιτυχία οφείλεται στα μέτρα μείωσης κόστους που εφαρμόσαμε με συνέπεια και συνίστανται αφενός μεν στον περιορισμό των λειτουργικών εξόδων, αφετέρου δε στη βελτίωση των όρων συνεργασίας με τους προμηθευτές μας, εντός του τρέχοντος αντίξοου οικονομικού περιβάλλοντος στη χώρα μας. Η σταθεροποίηση των πωλήσεων κατά το α' πρώτο εξάμηνο της χρήσης μάς κάνει αισιόδοξους για την, πέρα της αναμφισβήτητης αναβάθμισης της ανταγωνιστικής μας θέσης και της επαύξησης του μεριδίου αγοράς που κατέχουμε, συγκράτηση της πτωτικής πορείας των τομέων δραστηριοποίησής μας». Ο Αντιπρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας, κ. Κωνσταντίνος Γεράρδος πρόσθεσε: «Το πρώτο εξάμηνο του 2013, και μεταξύ των δύο τριμήνων του, το δεύτερο, ήταν τα καλύτερα εδώ και χρόνια. Το EBITDA για το Q2 βελτιώθηκε, σε συγκρίσιμους όρους, κατά 63% έναντι της αντίστοιχη περσινής περιόδου. Η ενίσχυση της κερδοφορίας επέτρεψε την περαιτέρω μείωση του δανεισμού. Η σημαντική αποπληρωμή του ύψους των υποχρεώσεων προς προμηθευτές που εκτελέσαμε εντός της τρέχουσας περιόδου, μας επιτρέπει να απαιτούμε καλύτερους όρους αγορών και να αναμένουμε περαιτέρω οφέλη για το σύνολο της χρήσης. Σε κάθε περίπτωση, θα επιμείνουμε στην υλοποίηση των αποφάσεων που έχουμε λάβει, ώστε να βελτιώσουμε περαιτέρω τη χρηματοοικονομική μας δομή και την καθαρή κερδοφορία μας. Τέλος, η ευχερής ταμειακή ρευστότητά μας, μας επιτρέπει να διερευνούμε την αγορά για την προϊοντική επέκτασή μας και την εν γένει ανάπτυξη των δραστηριοτήτων μας, ανεξάρτητα από το μακροοικονομικό περιβάλλον και προς όφελος, πάντα, των μετόχων μας».
∼ MLS ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ∼ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ Αύξηση σε όλα τα οικονομικά μεγέθη της παρουσιάζει η MLS Πληροφορική το πρώτο εξάμηνο του 2013. Αύξηση κατά 22% παρουσίασε ο κύκλος εργασιών της εταιρείας και ανήλθε σε 3,75 εκατ. ευρώ, έναντι 3,1 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2012. Τα κέρδη, μετά από φόρους, αυξήθηκαν κατά 21% και ανήλθαν σε 805 χιλ. ευρώ, έναντι 668 χιλ. ευρώ πέρσι. Τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA), διαμορφώθηκαν σε 2,32 εκατ. ευρώ, έναντι 2,07 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2012 (αύξηση 12%). Η καθαρή θέση διαμορφώθηκε σε 18,6 εκατ. ευρώ και τα ταμειακά διαθέσιμα σε 1,05 εκατ. ευρώ. Με αφορμή τα οικονομικά αποτελέσματα του α' εξαμήνου, ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της MLS, κ. Ιωάννης Καματάκης, σημείωσε: «Διανύουμε το τέταρτο συνεχόμενο ανοδικό τρίμηνο. Πιστεύουμε ότι ο ρυθμός ανάπτυξης θα ενταθεί τα επόμενα τρίμηνα. Μετά την αγορά των smartphones, η ΜLS στο τρίτο τρίμηνο που διανύουμε, εισήλθε και στην αγορά των tablets με τέσσερα νέα μοντέλα. Εντείνουμε τις επενδύσεις μας σε έρευνα και ανάπτυξη και ετοιμάζουμε πολλά νέα προϊόντα με αιχμή του δόρατος την καινοτομία». Κυκλοφορεί το πρώτο Mls full aluminium tablet Το πρώτο full aluminium tablet λάνσαρε στην ελληνική αγορά η MLS Πληροφορική. Το όνομά του είναι MLS iQTab King και συνδυάζει υψηλή τεχνολογία και κορυφαία υλικά κατασκευής, ώστε να παρέχει στον κάτοχό του μοναδική εμπειρία χρήσης. Χαρακτηρίζεται από την υψηλή αισθητική του, καθώς κατασκευάζεται εξολοκλήρου από αλουμίνιο (full aluminum unibody frame), ενώ διατίθεται σε δύο χρώματα: μαύρο και φυσικό ασημί. Το MLS iQTab King ενσωματώνει τις μοναδικές λειτουργίες αναγνώρισης φωνής της MLS: Το νέο Talk & Email, όπου ο χρήστης απλά λέει το κείμενο που θέλει να γράψει και το e-mail του γράφεται αυτόματα. Το νέο Talk & Post για το Facebook που ο χρήστης λέει το κείμενο και αυτό γράφεται αυτόματα στο wall του, ενώ το ειδικό πλήκτρο Talk & Post στο MLS Keyboard, επιτρέπει να σχολιάζει (comment) και να στέλνει μηνύματα (chat) μόνο με τη φωνή του. Το MLS iQTab King έχει λειτουργικό σύστημα Android 4.1, οθόνη αφής IPS LCD 7’’ υψηλής ανάλυσης 1280 Χ 800, για να απολαμβάνει ο χρήστης βίντεο σε High Definition (HD), πίσω κάμερα 2MP, αλλά και δεύτερη μπροστινή κάμερα για βιντεοκλήσεις. Επίσης, διαθέτει τετραπύρηνο επεξεργαστή για υψηλές επιδόσεις, μνήμη ROM 8GB, ραδιόφωνο και Bluetooth. Επιπλέον, είναι εφοδιασμένο με θύρα συνδεσιμότητας HDMI ώστε ο χρήστης να συνδέει το tablet στην τηλεόραση και να απολαμβάνει τις αγαπημένες του ταινίες. Είναι ειδικά σχεδιασμένο να το έχει πάντα μαζί του, καθώς ζυγίζει μόλις 265 γρ. (το πιο ελαφρύ) και είναι εξαιρετικά λεπτό (7.9 mm). Επιπλέον, στη συσκευασία περιλαμβάνονται καλώδιο Micro USB και USB OTG (On The Go), ώστε να συνδέει το tablet του με περιφερειακές συσκευές (π.χ. σκληρό δίσκο) και να απολαμβάνει όλα τα προνόμια ενός σταθερού υπολογιστή. Το MLS iQTab King διατίθεται στα καταστήματα ΟΤΕ, Γερμανός, Public, Κωτσόβολος, Media Markt και σε όλες τις ενημερωμένες αλυσίδες ηλεκτρικών ειδών και πληροφορικής. Η προτεινόμενη λιανική τιμή πώλησης του MLS iQTab King είναι 199 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ.
☛
Η ΡΑΓΔΑΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΤΩΝ IPHONE, IPAD, ANDROID ΚΑΙ WINDOWS MOBILE, ΕΧΕΙ ΩΣ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΟΛΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΝΑ ΣΤΡΕΦΟΥΝ ΤΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΠΛΑΤΦΟΡΜΕΣ.
∼ INTRACOM ∼ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΖΗΜΙΩΝ ΣΤΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Στα 9,2 εκατ. ευρώ ανήλθαν οι ζημιές της Intracom για το α' εξάμηνο του 2013, έναντι ζημιών 15,8 εκατ. ευρώ κατά το ίδιο χρονικό διάστημα το 2012. Τα κέρδη, προ φόρων και αποσβέσεων, μειώθηκαν στα 35,9 εκατ. ευρώ από 38,9 εκατ. ευρώ το α' εξάμηνο του 2012. Όπως σημειώνεται σε σχετική ανακοίνωση, ο όμιλος εμφάνισε μείωση πωλήσεων κατά 4,5%, στα 246,2 εκατ. ευρώ, ενώ συγκράτησε το περιθώριο λειτουργικής κερδοφορίας EBITDA και παρέμεινε σε κερδοφορία προ φόρων και χρηματοοικονομικών (ΕΒΙΤ Η1 2013: 3,4 εκατ. ευρώ, Η1 2012: 1,2 εκατ. ευρώ). ΧΡΗΜΑ 51
Χ αφιέρωμα ~ Αγορά πληροφορικής Η Intracom περιόρισε τις ζημίες προ φόρων κατά 5,2 εκατ. ευρώ ή 33,5% (ΕΒΤ Η1 2013: - 10,3 εκατ. ευρώ, Η1 2012: - 15,5 εκατ. ευρώ). Η Hellas Online εμφάνισε κέρδη προ φόρων 0,6 εκατ. ευρώ στο εξάμηνο (ΕΒΤ Η1 2013: 0,6 εκατ. ευρώ, Η1 2012: - 7,9 εκατ. ευρώ), ενώ σε κερδοφορία προ φόρων επιστρέφει και η Intracom Defense (ΕΒΤ Η1 2013: 0,3 εκατ. ευρώ, Η1 2012: - 0,5 εκατ. ευρώ). Οι νέες συμβάσεις στο τρίμηνο ανήλθαν στα 271,2 εκατ. ευρώ, ενώ το ανεκτέλεστο υπόλοιπο συμβάσεων στις 30 Ιουνίου ανερχόταν στα 766,2 εκατ. ευρώ.
ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΑΓΟΡΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Σύμφωνα με την Gartner, η αγορά πληροφορικής θα αναπτυχθεί με ρυθμό 2% το 2013 και θα ανέλθει συνολικά στα 3,7 τρισ. δολ. Στην αρχή της χρονιάς η Gartner προέβλεπε ότι η αγορά του ΙΤ θα αναπτυσσόταν με ρυθμό 4,1% κατά τη διάρκεια του 2013. Η αλλαγή στις προβλέψεις της Gartner οφείλεται κυρίως σε δύο λόγους: στην αλλαγή στην ισοτιμία του δολαρίου και τη μεγάλη πτώση στις πωλήσεις PCs, κάτι που συμπαρασύρει ολόκληρη την κατηγορία των συσκευών. Συγκεκριμένα, η Gartner προέβλεπε αρχικά ότι οι πωλήσεις συσκευών θα αυξηθούν κατά 7,9% το 2013, ωστόσο η πολύ κακή πορεία των πωλήσεων PCs ανάγκασε την εταιρεία να επανακαθορίσει το ποσοστό αυτό στο 2,8% τελικά. Εν τω μεταξύ οι πωλήσεις tablets θα σημειώσουν άνοδο 38,9% και των κινητών τηλεφώνων 9,3%, σύμφωνα με τις προβλέψεις. Σε απόλυτους αριθμούς, η Gartner υποστηρίζει ότι ο τομέας των συσκευών θα έχει τζίρο 695 δισ. δολ. το 2013. Το μεγαλύτερο κομμάτι της αγοράς αφορά τα δίκτυα, και θα ανέλθει σε 1,65 τρισ. δολ., σημειώνοντας ανάπτυξη 0,9% το 2013 έναντι -0,7% το 2012.
52 Σεπτέμβριος 2013
∼ GLOBO ∼ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΗΝ MELLON TECHNOLOGIES Η GLOBO και η Mellon Technologies ανακοίνωσαν μέσα στο καλοκαίρι την έναρξη της στρατηγικής τους συνεργασίας για την προώθηση mobile εφαρμογών στην Ελλάδα και την ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης. Η συνεργασία των δύο εταιρειών θα επικεντρωθεί αρχικά στην προώθηση λύσεων στον χώρο της τραπεζικής και των τηλεπικοινωνιών, βασισμένων στην πλατφόρμα επιχειρηματικών λύσεων mobility, GO!Enterprise. Στόχος των δύο πλευρών είναι, μελλοντικά, να επεκταθεί η συνεργασία τους και σε άλλες κάθετες αγορές, όπου οι δύο εταιρείες δραστηριοποιούνται. Ειδικότερα, μέσω της συνεργασίας των δύο ομίλων, θα προκύψουν σημαντικές συνέργειες σε δύο επίπεδα: Το πρώτο αφορά στην προώθηση των λύσεων enterprise mobility της πλατφόρμας GO!Enterprise, που έχει αναπτύξει η GLOBO στις αγορές της κεντρικής και ΝΑ Ευρώπης, όπου δραστηριοποιείται ο όμιλος της Mellon Technologies. Το δεύτερο αφορά στη χρήση της πλατφόρμας GO!Enterprise για την ανάπτυξη εξειδικευμένων εφαρμογών (mobile apps) για «έξυπνες» συσκευές, με πιο άμεσες τις εφαρμογές για mobile banking και mobile queuing. Οι συγκεκριμένες εφαρμογές, μέσα από το ασφαλές περιβάλλον ανάπτυξης της πλατφόρμας GO!Enterprise,θα συμπληρώσουν το χαρτοφυλάκιο λύσεων της Mellon για τη διευκόλυνση των συναλλαγών και τη βελτίωση της εμπειρίας του συναλλασσομένου. Η GO!Enterprise προσφέρει ένα ενοποιημένο περιβάλλον λειτουργίας, με δυνατότητα ταχείας ανάπτυξης κινητών εφαρμογών, οι οποίες είναι συμβατές με όλες τις διαδεδομένες συσκευές smartphones και tablets, παρέχοντας παράλληλα ένα σύστημα ασφαλούς και κεντρικής διαχείρισης χρηστών-εφαρμογών-συσκευών. Αποτελεί ιδανική λύση για κάθε τύπο επιχείρησης ή Οργανισμό, καλύπτοντας όλα τα είδη εφαρμογών κινητής τηλεφωνίας (B2E, B2B, B2C ή G2C). «Η συνεργασία μας με την GLOBO δημιουργεί μια ισχυρή συμμαχία για την ανάπτυξη και προώθηση καινοτόμων τεχνολογικών λύσεων στις αγορές εξωτερικού που έχουμε παρουσία, κάτι που έχει αποτελέσει στρατηγική επιλογή της Mellon Technologies από την ίδρυσή της», υπογράμμισε ο κ. Χάρης Κωνσταντινίδης, Διευθύνων Σύμβουλος της Mellon Technologies. «Ο αριθμός των χρηστών εφαρμογών για “έξυπνες” συσκευές αναμένεται ότι θα τετραπλασιαστεί φτάνοντας τους 4,4 δισεκατομμύρια χρήστες το 2017, εκ των οποίων, μόνο οι χρήστες mobile banking εφαρμογών θα ανέλθουν στο 1 δισεκατομμύριο. Η Mellon Technologies έχει δεσμευτεί να δραστηριοποιηθεί ενεργά στο χώρο αυτό και η GLOBO αποτελεί ιδανικό συνεργάτη, καθώς ανταποκρινόμαστε σε αυτή τη μεταβαλλόμενη αγορά». «Η σύναψη συνεργασίας με τη Mellon Technologies αποτελεί ένα ακόμα βήμα εδραίωσης της πλατφόρμας GO!Enterprise στην εγχώρια, αλλά και την ευρύτερη αγορά της ΝΑ Ευρώπης. Με τέτοιες συνεργασίες, η πλατφόρμα GO!Enterprise διευρύνει το δίκτυο διανομής της τόσο ποσοτικά όσο κυρίως ποιοτικά. Η εστίαση της Mellon Technologies στον τραπεζικό τομέα και η επιλογή των αξιόπιστων επιχειρηματικών λύσεων της GLOBO για την ανάπτυξη εξειδικευμένων εφαρμογών mobile banking μέσω του GO!Enterprise, αποτελεί το καλύτερο εχέγγυο για μια win-win συνεργασία, βασι-
σμένη στην παραγωγή προστιθέμενης αξίας για τις δύο πλευρές, αλλά και τους επιχειρηματικούς πελάτες τους», δήλωσε ο κ. Κωστής Παπαδημητρακόπουλος, Διευθύνων Σύμβουλος της GLOBO. ∼ EPSILON NET ∼ ΧΟΡΗΓΟΣ ΣΤΟ «HR IN ACTION 2013» Το περιοδικό HR Professional ανέλαβε και φέτος την πρωτοβουλία να αναδείξει τη θετική πλευρά του εργασιακού περιβάλλοντος, όπως αυτή διαμορφώνεται άριστα από τους ειδικούς. Με case studies, inspirational presentations και ουσιαστικό networking, η επικοινωνία, η προβολή και η ανάδειξη μιας άλλης επιχειρηματικής πραγματικότητας τέθηκε ως ο απόλυτος οδηγός του συνεδρίου. Ήταν μια ημέρα όπου η ελληνική κοινότητα του HR έχει μια σημαντική ευκαιρία να λάβει θετικά μηνύματα, να πάρει ιδέες, να ενημερωθεί και να ανταλλάξει γνώσεις και απόψεις.
Η Epsilon Net - στο πλαίσιο της συνεχούς εξωστρέφειάς της - η οποία ορίζει τη συμμετοχή της εταιρείας σε κάθε μεγάλο επαγγελματικό συνέδριο που αφορά τις δραστηριότητές της, έλαβε μέρος και φέτος ως ένας εκ των χορηγών του συνεδρίου. Η ομάδα των ομιλητών απαρτίστηκε από κορυφαία στελέχη στον τομέα του ανθρώπινου δυναμικού των μεγαλύτερων εταιρειών που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας. Αίσθηση προκάλεσε η έρευνα που παρουσιάστηκε στο πλαίσιο εισήγησης που είχε θέμα: «Η οργάνωση του τμήματος HR ως παράγοντας ενίσχυσης της εργασιακής σταθερότητας και ασφάλειας». Μέσω της έρευνας, που διεξήχθη τον Οκτώβριο του 2012, με 1.300 ερωτηματολόγια σε διευθύνσεις προσωπικού, υπευθύνους μισθοδοσίας και οικονομικούς διευθυντές, αναδείχθηκε ο τρόπος που η Epsilon Net ουσιαστικά μετουσιώνει σε «εργαλεία» τις ανάγκες της αγοράς και τα «θέλω» των στελεχών για το ιδανικό σύστημα payroll – HRM.
SYMANTEC ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ Η Symantec αποτελεί τον παγκόσμιο ηγέτη στην παροχή λύσεων ασφάλειας, αποθήκευσης και διαχείρισης συστημάτων, βοηθώντας τους πελάτες της - είτε πρόκειται για καταναλωτές και μικρές επιχειρήσεις είτε για μεγαλύτερους παγκόσμιους οργανισμούς - να διαχειριστούν και να προστατεύσουν τα δεδομένα τους, ανεξαρτήτως της συσκευής στην οποία βρίσκονται. Η Symantec το πραγματοποιεί αυτό, συνδυάζοντας κορυφαίες λύσεις λογισμικού και cloud, οι οποίες συνεργάζονται απρόσκοπτα σε πολλαπλές πλατφόρμες, δίνοντας στους πελάτες την ελευθερία χρήσης των συσκευών της επιλογής τους και πρόσβαση, αποθήκευση και μεταφορά της πληροφορίας οπουδήποτε, οποιαδήποτε στιγμή. PORTFOLIO ΛΥΣΕΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Οι κορυφαίες λύσεις της Symantec βοηθούν τους πελάτες να εξασφαλίσουν ότι η πληροφορία είναι ασφαλής και υπό σωστή διαχείριση. Λύσεις ασφάλειας και συμμόρφωσης Ο τομέας ασφάλειας και συμμόρφωσης παρέχει σε επιχειρήσεις κάθε μεγέθους λύσεις ασφάλειας και διαχείρισης Endpoint, πρόληψης διαρροής δεδομένων (data loss prevention) και λύσεις encryption & authentication. Οι προτυποποιημένες λύσεις ασφάλειας και διαχείρισης που διαθέτει η Symantec διασφαλίζουν ότι τα δεδομένα, οι υποδομές και οι διαδικασίες μπορούν να προστατευτούν, είναι εύκολα διαχειρίσιμες και μπορούν να ελεγχθούν σε όλες τις φυσικές και εικονικές πλατφόρμες. Ορισμένες από τις λύσεις της Symantec είναι: ∼ Consumer Endpoint Security (#1 market position) ∼ Endpoint Security (#1 market position, Leader in Gartner Magic Quadrant) ∼ Messaging Security (#1 market position, Leader in Gartner Magic Quadrant leader) ∼ Data Loss Prevention (#1 market position, Leader in Gartner Magic Quadrant) ∼ Security Management (Leader in Gartner Magic Quadrant) ∼ Client Management Tools (Leader in Gartner Magic Quadrant) ∼ SSL Certificates (#1 market position)
Λύσεις διαχείρισης αποθήκευσης και διαθεσιμότητας Ο τομέας διαχείρισης αποθήκευσης και διαθεσιμότητας παρέχει σε ένα ευρύ φάσμα επιχειρήσεων διαχείριση των μονάδων αποθήκευσης και υψηλή διαθεσιμότητα, καθώς και λύσεις προστασίας δεδομένων, καλύπτοντας ετερογενείς πλατφόρμες αποθήκευσης και server. Ορισμένες από τις λύσεις της Symantec είναι: ∼ Email Archiving (#1 market position, Leader in Gartner Magic Quadrant) ∼ E-Discovery (#1 market position, Leader in Gartner Magic Quadrant for E-Discovery Software) ∼ Core Storage Management Software (#1 market position) ∼ Storage Resource Management (Leader in Gartner Magic Quadrant for SRM Software) ∼ File System Software (#1 market position) ∼ Backup and Recovery (#1 market position, Leader in Gartner Magic Quadrant for Backup and Recovery) Symantec Global Services Η Symantec προσφέρει εμπεριστατωμένη τεχνογνωσία και εξειδικευμένα στελέχη, που περιλαμβάνουν managed services, εταιρική υποστήριξη πελατών και εκπαιδευτικές υπηρεσίες. Με ένα εξειδικευμένο δυναμικό επαγγελματιών και ένα εκτεταμένο δίκτυο συνεργατών, στόχος της εταιρείας είναι να βοηθά τους πελάτες της να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις ασφάλειας, διαθεσιμότητας, αποθήκευσης και συμμόρφωσης από το endpoint έως το data center. Χ ΧΡΗΜΑ 53
Τράπεζες 2.0 Ενοποίηση πληροφοριακών συστημάτων και ψηφιακές πληρωμές
ΨΗΦΙΑΚΗ Η «ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ» 54 Σεπτέμβριος 2013
Στις προοπτικές που δημιουργούνται μέσα από τη συνεργασία τραπεζικών ιδρυμάτων, της τηλεπικοινωνιακής αγοράς και του Δημοσίου, και στη συμβολή στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής μέσω της χρήσης ηλεκτρονικών μέσων συναλλαγών, αναφέρθηκαν, μεταξύ άλλων, οι ομιλητές και οι συμμετέχοντες στο Digital Banking Money Conference, που πραγματοποιήθηκε στο Divani Caravel.
«Στο φορολογικό νομοσχέδιο που έχει τεθεί σε διαβούλευση προωθείται η υποχρεωτική χρήση ηλεκτρονικών μέσων για συναλλαγές για ποσά άνω των 500 ευρώ, από 1.500 ευρώ που είναι σήμερα», με στόχο τη μείωση της φοροδιαφυγής. Αυτό ανέφερε ο κ. Χάρης Θεοχάρης, Γενικός Γραμματέας Εσόδων, ο οποίος τόνισε ότι οι ψηφιακές πλατφόρμες αποτελούν το μέλλον τόσο των τραπεζών όσο και της φορολογικής διοίκησης. Πρόσθεσε ότι τον Σεπτέμβριο η Πολιτεία θα εξετάσει το θέμα της παροχής κινήτρων, για να περάσουμε από τις συναλλαγές με μετρητά στις ηλεκτρονικές συναλλαγές, αλλά και το ζήτημα των αποδείξεων. Η κα Γιώτα Παπαρίδου, Β’ Αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών Ελλάδος, ανέφερε ότι «η ψηφιακή τραπεζική αποτελεί τον στυλοβάτη της πιστότητας του πελάτη και αποτελεί μονόδρομο που καθορίζεται από τις ανάγκες των χρηστών των τραπεζικών υπηρεσιών. Στην Ελλάδα, 9 εκατ. άνθρωποι το 2012 αγόρασαν on-line προϊόντα και υπηρεσίες αξίας 2,9 δισ. ευρώ. Ωστόσο, ο Έλληνας καταναλωτής είναι ακόμα διστακτικός προς τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες, γι’ αυτό, και σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, η διείσδυση του ebanking στην Ελλάδα είναι μόλις 17%, όταν ο μέσος όρος στην Ε.Ε. φτάνει το 54%». Εν συνεχεία ο κ. Κωτσής – Γιανναράκης, Γενικός Διευθυντής του Συνδέσμου Εταιρειών Κινητών Εφαρμογών Ελλάδος, αναφέρθηκε στο έργο των εταιρειών του ΣΕΚΕΕ, που αναπτύσσουν τεχνολογίες, εφαρμογές και υπηρεσίες για κινητά και μεταφέρουν αυτήν την τεχνογνωσία στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Επίσης, επεσήμανε ότι η χρήση των υπηρεσιών ηλεκτρονικών πληρωμών και συναλλαγών από το Δημόσιο θα διευρύνει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών. Τόνισε ότι η περιουσία της χώρας μας είναι οι νέες ιδέες και αναφέρθηκε στην περίπτωση του ΣΕΚΕΕ, όπου 32 επιχειρηματίες μετέτρεψαν το μεταπτυχιακό ή το διδακτορικό τους πρόγραμμα σε business plan.
ΤΟΥ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΧΡΗΜΑ 55
Χ αφιέρωμα ~ Digital Banking Money Conference 2013 Στην τάση των καταναλωτών να χρησιμοποιούν στην καθημερινότητά τους τις συσκευές κινητής τηλεφωνίας, τη διείσδυση του ψηφιακού κόσμου στις τραπεζικές εργασίες και την ασφάλεια των δεδομένων που μεταφέρονται ηλεκτρονικά, αναφέρθηκε ο κ. Ray Pinaki, Senior Director Europe,Middle East & Africa της SAP. Τόνισε ότι υπηρεσίες όπως το internet banking, το mobile banking και το SME banking πρέπει να είναι φιλικές προς τους πελάτες, να παρέχονται με συνέπεια, διαφάνεια και συμμόρφωση στο υπάρχον κανονιστικό πλαίσιο. Στη Βρετανία 4,5 εκατ. άνθρωποι χρησιμοποιούν τα κινητά τους για τις τραπεζικές τους συναλλαγές και στο Κατάρ χρησιμοποιούν τις συσκευές κινητής τηλεφωνίας για κάθε τραπεζική συναλλαγή.
Έρευνα για τις ψηφιακές πληρωμές σε δείγμα 300 χρηστών στην Ελλάδα και στην Αμερική, σε συνεργασία με την Ethos Media S.A., παρουσίασε ο κ. Γιάννης Παπαδάκης, ιδρυτής της Pollfish. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, ένας στους δύο χρήστες smartphones στην Ελλάδα και την Αμερική χρησιμοποιούν e-banking για ενημέρωση και πληρωμή λογαριασμών. Επίσης στην Ελλάδα οι 3 στους 10 χρήστες smartphones χρησιμοποιούν mobile banking και στις ΗΠΑ ένας στους δύο. Όσον αφορά την ικανοποίηση των χρηστών από τις υπηρεσίες αυτές, στις ΗΠΑ η συντριπτική πλειοψηφία των χρηστών είναι ικανοποιημένοι από το mobile banking. Σχετικά με τις ανέπαφες συναλλαγές, η έρευνα κατέδειξε ότι οι χρήστες είναι ικανοποιημένοι από τη συγκεκριμένη υπηρεσία.
Ο κ. Κωστής Παπαδημητρακόπουλος, ιδρυτής & Διευθύνων Σύμβουλος της Globo, ανέφερε ότι από το 1973, που ο Μάρτιν Κούπερ εφηύρε το κινητό τηλέφωνο, έως σήμερα, έχει σημειωθεί τρομερή ανάπτυξη στα κινητά. Μάλιστα, σήμερα, ακόμα και το Blackberry, που εμφανίστηκε το 2006, έχει αρχίσει να ξεπερνιέται από την τεχνολογία. Πρόσφατη μελέτη έχει δείξει, σύμφωνα με τον κ. Παπαδημητρακόπουλο, ότι η τάση του «bring your own device» είναι η μεγαλύτερη αλλαγή που έχει γίνει στις επιχειρήσεις μετά την εισαγωγή των pc υπολογιστών στις αρχές της δεκαετίας του 1980.
Εν συνεχεία, ο κ. Χάρης Καρώνης, Διευθύνων Σύμβουλος της Viva Payments Α.Ε., παρουσίασε το VivaWallet και τις καινοτόμες υπηρεσίες πληρωμών που παρέχει, όπως το ότι μπορεί κάποιος να καλέσει και να προπληρώσει ταξί με κάρτα, γνωρίζοντας από πριν το κόστος. Όπως είπε, το κομμάτι των πληρωμών των τραπεζών θα προσανατολιστεί στα κινητά τηλέφωνα. Στα επόμενα χρόνια θα δούμε να χρησιμοποιούνται και «αντιπρόσωποι πληρωμών».
Ο κ. Πάνος Αδριανός, Τechnology Consultant Manager στη MEDI-BeLux, EMC, ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι τέσσερις παράγοντες τρέχουν αυτή τη στιγμή το ΙΤ. Είναι το mobile, το cloud, τα big data και τα social media. Η EMC είναι περισσότερο αφοσιωμένη στο cloud και στα big data. Οι κύριες προκλήσεις που αφορούν στο κομμάτι του data center είναι, σύμφωνα με τον κ. Αδριανό, το πώς θα βοηθήσει στην περικοπή των λειτουργικών εξόδων και το πώς, επίσης, θα βοηθήσει στην ανάπτυξη της επιχείρησης μέσα από τις IT λειτουργίες. Ο κ. Τάσος Πανούσης, Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής του Ομίλου Eurobank, μίλησε για τις ανέπαφες συναλλαγές, επισημαίνοντας ότι τα οφέλη από τη χρήση τους είναι για τους εμπόρους η μείωση του κόστους της διαχείρισης των μετρητών, που ανέρχεται στο 2,5% του τζίρου τους, για τους καταναλωτές η ταχύτερη εξυπηρέτηση και για το κράτος η αντικατάσταση των μετρητών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών. Πρόσθεσε ότι η μέχρι τώρα υποδοχή των καρτών ανέπαφων συναλλαγών είναι θετική και ότι προγραμματίζεται η επέκταση σχεδόν σε όλες τις κάρτες της Eurobank.
56 Σεπτέμβριος 2013
Ο κ. Espen Tranoy, Managing Director της First Data Hellas, μετέφερε τη διεθνή εμπειρία του για το ψηφιακό πορτοφόλι και τόνισε πως οι εταιρείες πρέπει να εστιαστούν στο marketing, στο σύστημα που θα χρησιμοποιήσουν και στην τεχνολογία. Τόνισε πως το περιβάλλον πληρωμών μεταβάλλεται και για να γίνει οποιαδήποτε πληρωμή στον δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα χρειάζεται ένα οικοσύστημα συνεργασίας. Ο κ. Γιάννης Καμέτας παρουσίασε το i bank store και τις τάσεις στο τραπεζικό κατάστημα. Μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι ο νέος τραπεζικός πελάτης έχει αλλάξει, καθώς είναι πολυάσχολος, απαιτητικός και ενημερωμένος, θέλει να έχει τον έλεγχο των χρημάτων του, ενώ αναζητά διαφανείς όρους και απλότητα και επιβραβεύει τη σωστή εξυπηρέτηση. Ο κ. Γιάννης Γραμματικός ανέλυσε, μεταξύ άλλων, το «ψηφιακό» προφίλ των Ελλήνων. Ανέφερε ότι το 78% των χρηστών του ίντερνετ είναι μεταξύ των ηλικιών 13-44, ενώ τόνισε ότι ο μέσος χρήστης «σπαταλά» στο διαδίκτυο, κατά μέσο όρο, 11,6 ώρες την εβδομάδα. Επίσης σημείωσε ότι το 26% των χρηστών κάνει αγορές on-line και το 20% χρησιμοποιεί το internet banking.
Ο κ. Δαμιανός Χαραλαμπίδης τόνισε ότι η Εθνική Τράπεζα έχει γύρω στα 2,5 εκατ. εγγεγραμμένους χρήστες στο διαδίκτυο, από τους οποίους όμως μόνο οι 720.000 είναι ενεργοί. Επίσης ανέφερε ότι η τράπεζα θα λανσάρει στο προσεχές διάστημα δύο καινούριες ηλεκτρονικές υπηρεσίες για τους διαδικτυακούς της πελάτες, μέσω των οποίων θα υπάρχει η δυνατότητα πληρωμής ασφαλιστικών εισφορών και η προπληρωμή εισιτηρίων για διάφορα events.
O κ. Σωτήρης Συρμακέζης έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην προσπάθεια ενοποίησης των συστημάτων της Αγροτικής στην Πειραιώς, την οποία χαρακτήρισε ηρωική, δίνοντας τα εύσημα στο αρμόδιο τεχνολογικό τμήμα της Τράπεζας Πειραιώς. Σε ό,τι αφορά το ebanking της τράπεζας, ανέφερε ότι αυτό έχει 800.000 εγγεγραμμένους χρήστες και μερίδιο αγοράς 27%. Επίσης σημείωσε ότι η τράπεζα έχει 50%-60% μερίδιο στο on-line cards acquiring.
Η κα Έφη Πρεσβεία ανέλυσε τη σημασία των ηλεκτρονικών υπηρεσιών για τις τράπεζες. Τόνισε ότι οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες αποτελούν στρατηγική επιλογή για τις τράπεζες, καθώς δημιουργούν για τους πελάτες τους μια φιλική, άνετη και ελκυστική τραπεζική εμπειρία. Στόχος της Eurobank είναι να προσφέρει πολυκαναλικές e-business υπηρεσίες, εστιάζοντας στη διαδραστικότητα και την κοινή εμπειρία για τον χρήστη.
Η παρουσίαση των κ.κ. Γιώργου Βεϊνόγλου και Γιώργου Αντωνιάδη περιστράφηκε γύρω από το πώς μπορεί κάποιος να αξιοποιήσει τις mobile εφαρμογές για τη βελτιστοποίηση του loyalty των πελατών. Μεταξύ άλλων είπε ότι το loyalty πρέπει να είναι το «ταξίδι» και όχι ο «προορισμός», ενώ ανέλυσε τα χαρακτηριστικά και τα πλεονεκτήματα της πλατφόρμας Gamification που προσφέρει η εταιρεία του, Icon Platforms.
DISCUSSION PANEL Ι
Η ενοποίηση των πληροφοριακών συστημάτων κλειδί για την επόμενη φάση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος Στην ενοποίηση των πληροφοριακών συστημάτων, που είναι καθοριστική για την επόμενη φάση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, αναφέρθηκαν οι συμμετέχοντες του πρώτου πάνελ του συνεδρίου. Στη συζήτηση συμμετείχαν οι κ.κ. Νίκος Σεκούρης, Banking & Financial Sector Business Unit Director της Uni Systems, Χάρης Καρώνης, Διευθύνων Σύμβουλος της Viva Payments A.E., Νίκος Χριστοδούλου, Bοηθός Γενικός Διευθυντής Πληροφορικής της Τράπεζας και του Ομίλου της Εθνικής Τράπεζας, Κωστής Παπαδημητρακόπουλος, ιδρυτής & Διευθύνων Σύμβουλος της Globo, Δημήτριος
Πτωχός, επικεφαλής του Γραφείου Στρατηγικού Σχεδιασμού του πρωθυπουργού, ενώ συντονιστής του πάνελ ήταν ο κ. Δημήτρης Μαλλάς, δημοσιογράφος. Ο κ. Χριστοδούλου μετέφερε την εμπειρία του από την ενοποίηση της Εθνικής και της Eurobank,τονίζοντας ότι καθοριστικό ρόλο σε αυτές τις περιπτώσεις παίζει το μέγεθος των συστημάτων που ενοποιούνται, καθώς είναι πιο εύκολο να πραγματοποιηθεί η ενοποίηση σε μικρά συστήματα. Αντίθετα, είναι πιο δύσκολο να φέρει εις πέρας την ενοποίηση κάνοντας επιλεκτικά τη διασύνδεση των συστημάτων. Από την πλευρά του ο κ. Σεκούρης μίλησε για ένα καινούριο μοντέλο που, προς το παρόν, έχει εμφανιστεί στην Αμερική. Το Full Internet Bank είναι μια τράπεζα που λειτουργεί ηλεκτρονικά, χωρίς φυσικό
PANEL I: κ. Νίκος Σεκούρης, Banking & Financial Sector Business Unit Director, Uni Systems, κ. Χάρης Καρώνης, Διευθύνων Σύμβουλος, Viva Payments AE, κ. Νίκος Χριστοδούλου, Bοηθός Γενικός Διευθυντής Πληροφορικής της Τράπεζας και του Ομίλου, Εθνική Τράπεζα, κ. Κωστής Παπαδημητρακόπουλος, Ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος, GLOBO, κ. Δημήτριος Πτωχός, Επικεφαλής του Γραφείου Στρατηγικού Σχεδιασμού του Πρωθυπουργού, Δημήτρης Μαλλάς, δημοσιογράφος, Ημερησία ΧΡΗΜΑ 57
Χ αφιέρωμα ~ Digital Banking Money Conference 2013
PANEL ΙI: κ. Αθανάσιος Γεραμάνης, Country Manager της MasterCard, κ. Χάρης Θεοχάρης, Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων, κ. Τάσος Πανούσης, Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής, Όμιλος Eurobank, κ. Γιώργος Πατσής, Μέλος Δ.Σ., ΣΕΚΕΕ, CEO, Obrela Security Industries GR, Δημήτρης Μαλλάς, δημοσιογράφος, Ημερησία
κατάστημα. Το σημαντικό είναι ότι δίνουν στον πελάτη ως καλύτερο pricing την επιστροφή από το κόστος που κερδίζουν από το φυσικό κατάστημα. Ωστόσο, προκύπτουν κάποια θέματα, όπως το ζήτημα της τραπεζικής άδειας. Αναγκαία χαρακτήρισε ο κ. Δημήτρης Πτωχός, επικεφαλής του Γραφείου Στρατηγικού Σχεδιασμού του πρωθυπουργού, τη συμβολή των τραπεζικών ιδρυμάτων στις προσπάθειες της Πολιτείας για: α)την πιστοποίηση των πολιτών με ηλεκτρονικό τρόπο. Πρόκειται για ένα μοντέλο που εφαρμόζεται στο εξωτερικό και για το οποίο ήδη η Πολιτεία βρίσκεται σε επαφή με την Ένωση Τραπεζών, β) την υλοποίηση του ηλεκτρονικού παραβόλου και γ) την ηλεκτρονική τιμολόγηση. Όπως είπε, το Δημόσιο επιθυμεί επίσης να «εμπλέξει» τις τράπεζες ως προς το να πιστοποιούν με ηλεκτρονικό τρόπο την ταυτότητα των Ελλήνων πολιτών. Αυτό είναι ένα μοντέλο που υπάρχει στο εξωτερικό και το ζήτημα αυτό έχει συζητηθεί ήδη με τα θεσμικά όργανα της Ένωσης Τραπεζών. Όπως είπε, «υπάρχουν ευκαιρίες από τη συνεργασία δημοσίου, τραπεζών και τηλεπικοινωνιών. Πρέπει να διαλειτουργήσουμε και να βρούμε τη χρυσή τομή για την εν λόγω συνεργασία».
Ο κ. Παπαδημητρακόπουλος τόνισε πως σε δύο χρόνια από σήμερα δεν θα μιλάμε για desktop, όλες οι συσκευές θα είναι τύπου mobile. Επίσης είπε ότι «όλες οι τράπεζες έχουν τα δικά τους interfaces και θα πρέπει να τα επανασχεδιάσουν από το μηδέν, αναθεωρώντας πολλά από αυτά που έχουν κάνει». Εν συνεχεία, ο κ. Καρώνης ανέφερε πως «μέχρι το 2008 οι ελληνικές τράπεζες είχαν εξελιχθεί ηλεκτρονικά. Μετά την κρίση το πρόβλημα αποτυπώθηκε και στα συστήματα, τα οποία σε επίπεδο υποδομών δεν εξελίσσονται. Σήμερα συζητάμε το integration σε κάποια συστήματα που είναι ήδη outdated. Αυτό το κενό που υπάρχει πρέπει να σχεδιαστεί από το μηδέν». Πρόσθεσε ότι, πέρα από τη συνεργασία τραπεζών και δημοσίου τομέα, πρέπει να υπάρξει και συνεργασία μεταξύ των εταιρειών και έφερε ως παράδειγμα την προσπάθεια για τα ηλεκτρονικά παράβολα, που κινδυνεύει να μην υλοποιηθεί.
DISCUSSION PANEL ΙΙ
Η μετάβαση στις ψηφιακές πληρωμές Στο discussion panel με θέμα «Η μετάβαση στις ψηφιακές πληρωμές» συμμετείχαν ο κ. Χάρης Θεοχάρης, Γενικός Γραμματέας Εσόδων,
PANEL III: κ. Σωτήρης Συρμακέζης, Γενικός Διευθυντής, Τράπεζα Πειραιώς, κ. Δαμιανός Χαραλαμπίδης, Γενικός Διευθυντής Λειτουργικής Στήριξης Τράπεζας και Ομίλου, Εθνική Τράπεζα, κα Έφη Πρεσβεία, Επικεφαλής του Τομέα Ηλεκτρονικού Επιχειρείν, Όμιλος Eurobank, κ. Βασίλειος Πάλλιος,Vice President Business Mobility Solutions, GLOBO, κ. Δημήτρης Μαλλάς, δημοσιογράφος, Ημερησία
58 Σεπτέμβριος 2013
ο κ. Αθανάσιος Γεραμάνης Country Manager Mastercard, ο κ. Τάσος Πανούσης Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής Eurobank, και ο Γιώργος Πατσής Μέλος του Δ.Σ. του ΣΕΚΕΕ, CEO της Obrela Security. Ο κ. Θεοχάρης είπε ότι χρειάζεται να ληφθούν αποφάσεις στο θεσμικό πλαίσιο, που αφορούν στις ηλεκτρονικές πληρωμές και στην κατεύθυνση της θέσπισης υποχρέωσης στους εμπόρους να δέχονται τέτοιες κάρτες. Συγκεκριμένα είπε ότι για κάθε 8% που αυξάνονται οι ηλεκτρονικές πληρωμές υπάρχει 1,5% μείωση της παραοικονομίας στο ΑΕΠ. Ο κ. Πανούσης είπε, μεταξύ άλλων, ότι πρέπει να εφαρμοστεί ένα μικρότερο όριο χρήσης μετρητών, ώστε να «αναγκαστεί» ο κόσμος να βγάλει την κάρτα του για να πληρώσει. Μάλιστα τόνισε ότι η κάρτα αυτή δεν χρειάζεται να είναι πιστωτική, αλλά μπορεί να είναι η χρεωστική που σχεδόν όλοι έχουμε στο πορτοφόλι μας. Ο ίδιος ανέφερε ότι η Eurobank λάνσαρε πρόσφατα μια μίνι κάρτα που μπαίνει στο κινητό, η οποία μπορεί να κάνει αυτόματα συναλλαγές έως 25 ευρώ, και για την οποία ήδη τα πρώτα σχόλια των χρηστών είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά. Ο κ. Γεραμάνης είπε ότι η Ελλάδα έχει τρία χαρακτηριστικά: Χαμηλή διείσδυση ηλεκτρονικών πληρωμών, μεγάλη φοροδιαφυγή και υψηλό ΦΠΑ. Τόνισε ότι το κράτος πρέπει να δώσει κίνητρα στους καταναλωτές να χρησιμοποιούν κάρτες στις συναλλαγές τους και παράλληλα να μειώσει το όριο συναλλαγών που είναι υποχρεωτική η χρήση καρτών στα 500 ευρώ. «Το πρόβλημα είναι μεγάλο και γι’ αυτό χρειάζεται ριζοσπαστικές λύσεις», υποστήριξε. Ο κ. Πατσής μίλησε για το θέμα της ασφάλειας στις ηλεκτρονικές συναλλαγές, λέγοντας ότι οι τράπεζες έχουν τεχνογνωσία σε αυτόν τον τομέα, όμως κάθε σύστημα, όσο καλό και να είναι, είναι μαθηματικά βέβαια ότι κάποια στιγμή θα αποτύχει. Σημασία έχει να υπάρξει όσο το δυνατόν πιο άμεση και έγκαιρη επέμβαση σε περίπτωση αποτυχίας. «Ένα κινητό είναι ένας υπολογιστής, με τη διαφορά ότι είναι πιο εύκολο να το χάσουμε», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Πατσής, ενώ πρόσθεσε ότι οι χρήστες δεν πρέπει να χρησιμοποιούν δίκτυα που μπορεί να είναι επικίνδυνα.
DISCUSSION PANEL III
Η εποχή της ηλεκτρονικής τραπεζικής Στο Discussion Panel III, με θέμα «Η εποχή της ηλεκτρονικής τραπεζικής», συμμετείχαν οι κ.κ. Δαμιανός Χαραλαμπίδης, Γενικός Δι-
ευθυντής Λειτουργικής Στήριξης της Τράπεζας και του Ομίλου της Εθνικής Τράπεζας, Σωτήρης Συρμακέζης, Γενικός Διευθυντής της Τράπεζας Πειραιώς, Βασίλειος Πάλλιος,Vice President Business Mobility Solutions της Globo, Έφη Πρεσβεία, επικεφαλής του Τομέα Ηλεκτρονικού Επιχειρείν του Ομίλου Eurobank. Η κα Πρεσβεία επεσήμανε την αρκετά μεγάλη αύξηση των πελατών που πραγματοποιούν συναλλαγές μέσω διαδικτύου, που φτάνει και το 20-25%, ενώ και οι επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν υπηρεσίες mobile banking σημειώνουν ακόμα πιο εντυπωσιακή αύξηση, κατά 150% τον τελευταίο χρόνο. Για το θέμα της εκπαίδευσης και πληροφόρησης των πελατών είπε ότι πρέπει να συνεισφέρουν και άλλοι φορείς, όπως η τηλεόραση και το σώμα δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος. Ο κ. Χαραλαμπίδης στάθηκε στην κρισιμότητα που έχει ο παράγοντας «ασφάλεια» για την πραγματοποίηση ηλεκτρονικών συναλλαγών από τους πελάτες των τραπεζών. Για το θέμα της εκπαίδευσης είπε ότι αυτή έρχεται μόνη της εφόσον ο χρήστης μπει για πρώτη φορά στο διαδίκτυο και αρχίσει να το χρησιμοποιεί. Πάντως, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Χαραλαμπίδης, το μείζον ζήτημα για τις τράπεζες είναι πρώτα να αποκαταστήσουν την ομαλή τους λειτουργία και μετά να κοιτάξουν να εκμεταλλευτούν τις δυνατότητες των ηλεκτρονικών συναλλαγών. Ο κ. Συρμακέζης είπε ότι, ακόμα, η διείσδυση στο internet banking δεν είναι καλή, αλλά οι πελάτες που το χρησιμοποιούν συνήθως αποτελούν την «ελίτ». Αυτό σημαίνει ότι το ποσό των χρημάτων που «κινείται» διαδικτυακά είναι πολύ μεγαλύτερο αναλογικά με τον αριθμό των χρηστών που πραγματοποιεί τις συναλλαγές. Επίσης ο κ. Συρμακέζης ανέφερε ότι η Πειραιώς έχει προμηθεύσει τους εργαζομένους της με i-pad, έτσι ώστε να δείχνουν στους πελάτες πώς να χρησιμοποιούν το e-banking. Ο κ. Πάλλιος, από την πλευρά του, υπογράμμισε ότι η διείσδυση των ψηφιακών πληρωμών στην ελληνική πραγματικότητα ακολουθεί τη διείσδυση του broadband και για τον λόγο αυτό είναι λίγο πίσω σε σχέση με το εξωτερικό. Από την άλλη, όπως είπε, υπάρχει αλματώδης αύξηση στα tablets και τα smartphones, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για ψηφιακές πληρωμές εκτός από τον παραδοσιακό υπολογιστή. Χ
Το συνέδριο πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη των:
ΧΡΗΜΑ 59
Χ έρευνα
O κλάδος του εμπορίου κατέλαβε την πρώτη θέση, από πλευράς συμμετοχών των επιχειρήσεων, στις 500 μεγαλύτερες εταιρείες με βάση τον τζίρο για το οικονομικό έτος 2011.
ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΚΑΤΕΧΕΙ ΤΟ 40% ΤΩΝ ΤΟΠ 500 ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 60 Σεπτέμβριος 2013
Σ
ύμφωνα με έρευνα της Direction Business Reports, o εμπορικός κλάδος κάλυψε το 40% του συνόλου των εταιρειών με 200 επιχειρήσεις, εκ των οποίων οι 11 ήταν εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αθηνών και μη εισηγμένες ήταν οι υπόλοιπες 189. Ο κλάδος των υπηρεσιών κάλυψε το 30,60% με 153 επιχειρήσεις, εκ των οποίων οι 116 ήταν μη εισηγμένες και οι 37 εταιρείες έχουν εισαχθεί στο χρηματιστήριο. Ο κλάδος της βιομηχανίας βρέθηκε στην 3η θέση με ποσοστό 29,40% επί του συνόλου των εταιρειών. ΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟ Οι εταιρείες από τον υποκλάδο των φαρμάκων - καλλυντικών απορρυπαντικών κατέλαβαν την 1η θέση στον κλάδο του εμπορίου, καθώς 54 εταιρείες πλασαρίστηκαν στο top 500 με τους υψηλότερους τζίρους για το 2011. Ακολούθησαν 2 υποκλάδοι με τον ίδιο αριθμό εταιρειών (23), που είναι οι εταιρείες καυσίμων - λιπαντικών και υγραερίου, ενώ και οι εταιρείες σουπερμάρκετ παρέμειναν στους πρωταγωνιστές και το οικονομικό έτος 2011. Με ποσοστό 3,40% επί του συνόλου των εταιρειών στον κλάδο του εμπορίου βρέθηκαν οι εταιρείες που εκπροσωπούσαν τον κλάδο των μεταφορικών μέσων και των ανταλλακτικών, παρά το γεγονός ότι το κόστος μεταφοράς παραμένει υψηλό στη χώρα μας. Οι εταιρείες τροφίμων ανήλθαν συνολικά σε 13 και αντιστοιχούσαν στο 2,60% επί του συνόλου των επιχειρήσεων στον εμπορικό κλάδο. Αμέσως μετά, με 10 εταιρείες πλασαρίστηκε ο υποκλάδος των διαφόρων ειδών, για να ακολουθήσουν οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χώρο των ηλεκτρονικών υπολογιστών και των μηχανών γραφείου. Οι εταιρείες από τον χώρο του ηλεκτρονικού και ηλεκτρολογικού υλικού ανήλθαν σε 10, με ποσοστό 2%, και ακολούθησαν οι εταιρείες ένδυσης και υπόδησης, παρά τον μεγάλο αριθμό πτωχεύσεων που πλήττει τις εταιρείες και έχει κορυφωθεί κατά την εξαετία της εγχώριας ύφεσης (2008-2013). Ακολούθησαν εταιρείες από τα μέταλλα, τις οικιακές επαγγελματικές συσκευές, τα χημικά και τα πολυκαταστήματα. OI ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Ο κλάδος των ασφαλειών, με 23 εταιρείες και ποσοστό 4,60%, κατέλαβε την 1η θέση στις υπηρεσίες και ακολούθησαν οι εταιρείες από τον χώρο της ενέργειας και του νερού, που είχαν βρεθεί για το 2011 στις 500 πρώτες ελληνικές επιχειρήσεις με τον υψηλότερο κύκλο εργασιών. Στη συνέχεια ήταν ο τραπεζικός τομέας με 17 τραπεζικά ιδρύματα και οι υπηρεσίες μεταφορών. Οι επιχειρήσεις που χαρακτηρίζονται τεχνικές-οικοδομικές, παρά την κρίση που μαστίζει τον τομέα τους, ήταν 12 που συμπεριλήφθηκαν στο top 500 και στη συνέχεια είχαμε τις εταιρείες από τον κλάδο των ιατρικών υπηρεσιών. Οι τηλεπικοινωνίες προσέφεραν 8 εταιρείες, ο κλάδος της πληροφορικής είχε 6, ενώ τον ίδιο αριθμό εταιρειών ανέδειξαν και οι ραδιοτηλεοπτικές επιχειρήσεις. Οι διάφορες υπηρεσίες αντιπροσωπεύθηκαν από 5 εταιρείες, όπως και οι εταιρείες από τον κλάδο των θαλασσίων μεταφορών, ενώ τα ταχυδρομεία και τα του-
ριστικά γραφεία είχαν αντίστοιχα από 4 επιχειρήσεις στον κλάδο των υπηρεσιών. Στα καζίνο της χώρας εμφανίστηκαν 4 με ικανοποιητική αύξηση του τζίρου τους το 2011 και στη συνέχεια πλασαρίστηκαν επιχειρήσεις από την ακίνητη περιουσία, τις διαφημίσεις, τις χερσαίες μεταφορές και το leasing (χρηματοδοτική μίσθωση). Με μόλις 2 εταιρείες στον κλάδο είχαμε την αντιπροσώπευση από τις αεροπορικές εταιρείες, σε συνδυασμό με την ενοικίαση αυτοκινήτων. Επίσης, μόλις 1 επιχείρηση επιλέχθηκε από τους κιν/φουςθέατρα, τις συμμετοχικές εταιρείες και τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες. H ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Ο κλάδος της βιομηχανίας τροφίμων ήταν ο πρωταγωνιστής στον κλάδο της βιομηχανίας με ποσοστό 10%, αφού 50 επιχειρήσεις πλασαρίστηκαν στις πρώτες θέσεις με τον υψηλότερο κύκλο εργασιών κατά την οικονομική χρήση του 2011. Στη συνέχεια ακολούθησε ο κλάδος των φαρμάκων - καλλυντικών – απορρυπαντικών, όπου η βάση δεδομένων της Direction Business Reports επέλεξε βάσει του τζίρου συνολικά 16 επιχειρήσεις, που αντιστοιχούν στο 3,20% του βιομηχανικού κλάδου. Οι επιχειρήσεις με δραστηριότητα από τα μεταλλικά προϊόντα και τις κατασκευές είχαν 13 εταιρείες ή ποσοστό 2,6% και οι εταιρείες ηλεκτρολογικού και ηλεκτρονικού υλικού είχαν 9 επιχειρήσεις. Τον κλάδο των μεταλλουργικών προϊόντων αντιπροσώπευσαν 9 εταιρείες και ακολούθησαν οι επιχειρήσεις πλαστικών προϊόντων με 7, ενώ τον ίδιο αριθμό εταιρειών είχαν και οι επιχειρήσεις από τον κλάδο των προϊόντων μη μεταλλικών ορυκτών. Ο κλάδος ποτού, παρά την καθίζηση στις πωλήσεις λόγω της συρρίκνωσης του εισοδήματος των πολιτών, εκπροσωπήθηκε από 5 εταιρείες, για να ακολουθήσουν τα διάφορα προϊόντα με 3 εταιρείες και με τον ίδιο αριθμό εταιρειών ο κλωστοϋφαντουργικός κλάδος και ο κλάδος των πετρελαιοειδών. Μόλις 1 εταιρεία με ικανοποιητικό τζίρο εμφανίσθηκε ξεχωριστά για τους κλάδους των εφημερίδων, του καπνού, των μηχανημάτων, της ξυλείας και των ορυχείων - μεταλλείων - αλυκών.
☛
ΟΙ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΥΠΟΚΛΑΔΟ ΤΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ - ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΩΝ ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΩΝ ΚΑΤΕΛΑΒΑΝ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ, ΚΑΘΩΣ 54 ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΠΛΑΣΑΡΙΣΤΗΚΑΝ ΣΤΟ TOP 500 ΜΕ ΤΟΥΣ ΥΨΗΛΟΤΕΡΟΥΣ ΤΖΙΡΟΥΣ
ΧΡΗΜΑ 61
Χ έρευνα ∼ Κλάδος εμπορίου ΟΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΟΙ ΚΛΑΔΟΙ Ο κλάδος των φαρμάκων - καλλυντικών - απορρυπαντικών κατέλαβε την 1η θέση μεταξύ και των 3 κλάδων - εμπόριο, υπηρεσίες, βιομηχανία - που προσέφεραν τις περισσότερες (70) επιχειρήσεις στις 500 εταιρείες με τις υψηλότερες πωλήσεις για το οικονομικό έτος 2011. Στη 2η θέση βρέθηκε ο κλάδος τροφίμων με 63 επιχειρήσεις και στην 3η θέση από πλευράς εταιρειών είχαμε με 26 επιχειρήσεις τον κλάδο των πετρελαιοειδών και με 23 των σουπερμάρκετ και των ασφαλειών. Με 19 εταιρείες εκπροσωπήθηκε στο top 500 ο κλάδος του ηλεκτρολογικού - ηλεκτρονικού υλικού και ακολουθούν με 17 εταιρείες ο κλάδος των τραπεζών, οι εταιρείες από τον κλάδο ενέργειας - νερού και των μεταφορικών μέσων & ανταλλακτικών. Με 13 επιχειρήσεις είχαμε την ισοβαθμία με τις υπηρεσίες μεταφορών και τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο των μεταλλευτικών προϊόντων και κατασκευών.
ΤΟP 100 ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ 55% - ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ 24% - ΕΜΠΟΡΙΟ 21% Ο κλάδος των υπηρεσιών κατέλαβε την 1η θέση το 2011 από πλευράς αριθμού επιχειρήσεων που συμπεριλήφθησαν στις 100 πιο κερδοφόρες της οικονομίας. Οι εταιρείες υπηρεσιών αποτέλεσαν το 55% του συνολικού δείγματος του top 100 με 55 εταιρείες και ακολούθησε ο κλάδος βιομηχανίας με 24 εταιρείες και ποσοστό 24%. Ο κλάδος του εμπορίου βρέθηκε στην 3η θέση, με 21 εταιρείες και ποσοστό 21%. Αναλυτικότερα, στον κλάδο υπηρεσιών που περιλαμβάνονται 55 εταιρείες, στην 1η θέση βρέθηκε ο κλάδος ενέργειας-νερού με 13 επιχειρήσεις και ποσοστό 13% επί του συνολικού δείγματος. Αμέσως μετά, ακολούθησε ο κλάδος των ασφαλειών με 7 εταιρείες και ίδιο ποσοστό επί του γενικού συνόλου και στη συνέχεια οι υπηρεσίες μεταφορών με 6 εταιρείες, οι τεχνικές οικοδομικές εταιρείες όπου, παρά τη σχεδόν διάλυση του κλάδου, έδωσαν 4 εταιρείες που συμπεριλήφθησαν στο top 100.
OI 30 ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Α/Α ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΕΤΑΙΡEΙΑΣ
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ
ΚΛΑΔΟΣ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ
ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ & ΑΝΘΡΑΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ & ΑΝΘΡΑΚΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑ-ΝΕΡΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑ-ΝΕΡΟ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΤΥΧΕΡΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ - ΚΑΖΙΝΟ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΚΑΥΣΙΜΑ -ΛΙΠΑΝΤΙΚΑ-ΥΓΡΑΕΡΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑ-ΝΕΡΟ ΚΑΥΣΙΜΑ -ΛΙΠΑΝΤΙΚΑ-ΥΓΡΑΕΡΙΑ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΣΟΥΠΕΡΜΑΡΚΕΤ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΚΑΥΣΙΜΑ -ΛΙΠΑΝΤΙΚΑ-ΥΓΡΑΕΡΙΑ ΣΟΥΠΕΡΜΑΡΚΕΤ ΕΝΕΡΓΕΙΑ-ΝΕΡΟ ΚΑΥΣΙΜΑ -ΛΙΠΑΝΤΙΚΑ-ΥΓΡΑΕΡΙΑ ΚΑΥΣΙΜΑ -ΛΙΠΑΝΤΙΚΑ-ΥΓΡΑΕΡΙΑ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΚΑΥΣΙΜΑ -ΛΙΠΑΝΤΙΚΑ-ΥΓΡΑΕΡΙΑ ΚΑΥΣΙΜΑ -ΛΙΠΑΝΤΙΚΑ-ΥΓΡΑΕΡΙΑ ΚΑΥΣΙΜΑ -ΛΙΠΑΝΤΙΚΑ-ΥΓΡΑΕΡΙΑ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΣΟΥΠΕΡΜΑΡΚΕΤ ΣΟΥΠΕΡΜΑΡΚΕΤ ΚΑΥΣΙΜΑ -ΛΙΠΑΝΤΙΚΑ-ΥΓΡΑΕΡΙΑ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ
ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΑE ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ (ΕΛΛΑΣ) ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟΥ AE ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ (ΔΕΗ) ΑΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΣ ΑΓΟΡΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ "ΛΑΓΗΕ" ΑΕ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΟΠΑΠ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ ΑΕ EUROBANK EFG ΑΕ ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΕ ALPHA BANK ΑΕ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΡΑΠΕΖΑ ΑΕ ΕΚΟ ΑΒΕΕ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΑΕΡΙΟΥ (ΔΕΠΑ) ΑΕ CORAL ΑΕ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (ΟΤΕ) ΑΕ ΑΛΦΑ - ΒΗΤΑ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑE COSMOTE ΚΙΝΗΤΕΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΑΕ MAMIDOIL JETOIL ΑΕ ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗΣ Ι. & Σ. AEE "ΔΕΔΔΗΕ" ΑΕ ΑΙΓΑΙΟΝ ΟΪΛ ΑE AVIN OIL ΑΒΕΝΕΠ VODAFONE - ΠΑΝΑΦΟΝ ΑΕΕΤ ΡΕΒΟΪΛ ΑΕΕΠ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑ ΑEE ΕΛΙΝΟΙΛ ΑE ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΕ ΜΑΣΟΥΤΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΑΕ - ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ METRO ΑΕΒΕ ΕΤΕΚΑ ΑΕ ΕΛΒΑΛ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ ΑΕ
ΠΗΓΗ: DIRECTION BUSINESS REPORTS ΤΑ ΠΟΣΑ ΕΙΝΑΙ ΣΕ ΕΥΡΩ - ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΒΑΣΕΙ ΚΥΚΛΟΥ ΕΡΓΑΣΙΩΝ 2012 - ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΟΙ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΜΕΧΡΙ 10/07/2013
62 Σεπτέμβριος 2013
Οι εταιρείες συμμετοχών είχαν 4 εταιρείες στη γενική ταξινόμηση, τα τυχερά παιχνίδια-καζίνο επίσης 3 εταιρείες και ποσοστό 3%, ενώ συμπεριλήφθησαν και 2 επιχειρήσεις από τον κλάδο ακίνητης περιουσίας με ποσοστό 2% επί του γενικού συνόλου. Από 2 εταιρείες είχαν οι κλάδοι των ιατρικών υπηρεσιών, των πρακτορείων επιχειρηματικών απαιτήσεων, του τουρισμού (ενοικίασης αυτοκινήτων), των τηλεπικοινωνιών και του χρηματιστηρίου. Ακολούθησαν με μία εταιρεία στον κλάδο των υπηρεσιών οι εξής κατηγορίες: ασφαλιστικοί πράκτορες-μεσίτες, πληροφορική, ραδιοτηλεοπτικές επιχειρήσεις, τράπεζες, υπηρεσίες προς επιχειρήσεις και χρηματοοικονομικές υπηρεσίες. Στον κλάδο της βιομηχανίας, τα φάρμακα – καλλυντικά - απορρυπαντικά κάλυψαν την 1η θέση με 6 επιχειρήσεις και ποσοστό 6% επί του συνόλου του κλάδου, που ήταν πρώτος στη γενική κατάταξη του top 100. Ακολούθησαν τα τρόφιμα με 5 εταιρείες και αντίστοιχο ποσοστό, ο κλάδος των μεταλλικών προϊόντων και οι κατασκευές είχαν 3 εταιρείες και ποσοστό 3% και στη συνέχεια οι εταιρείες ελαστικού και πλαστικών με 2 επιχειρήσεις και ποσοστό 2%. Οι εταιρείες προϊόντων πετρελαίου και άνθρακα είχαν 2 εταιρείες και
☛
ΣΤΟΝ ΚΛAΔΟ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝIΑΣ, ΤΑ ΦAΡΜΑΚΑ – ΚΑΛΛΥΝΤΙΚA – ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚA ΚAΛΥΨΑΝ ΤΗΝ 1Η ΘEΣΗ ΜΕ 6 ΕΠΙΧΕΙΡHΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΟΣΟΣΤO 6% ΕΠI ΤΟΥ ΣΥΝOΛΟΥ ΤΟΥ ΚΛAΔΟΥ, ΠΟΥ HΤΑΝ ΠΡΩΤΟΣ ΣΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΤΟΥ TOP 100
ακολούθησε μία εταιρεία από τον κλάδο διαφόρων προϊόντων. Από 1 εταιρεία και αντίστοιχο ποσοστό 1% είχαν οι κλάδοι καπνού, μεταλλουργικών προϊόντων, ποτών, προϊόντων καπνού και προϊόντων μη μεταλλικών ορυκτών. Στον τρίτο κλάδο του εμπορίου σε σύνολο 21 επιχειρήσεων, οι 9 προ-
ΤΟ 2012 - ΒΑΣΕΙ ΚΥΚΛΟΥ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ (ΠΩΛΗΣΕΙΣ) 2012 9.900.533.000 8.240.260.000 5.887.911.000 3.872.422.139 3.827.258.869 3.775.251.000 3.308.000.000 3.079.607.000 2.806.242.000 2.363.264.000 2.014.269.000 1.941.651.348 1.824.099.000 1.704.000.000 1.621.913.000 1.460.975.000 1.367.120.000 1.230.031.000 1.167.944.000 1.143.988.000 990.717.000 912.020.000 900.051.674 808.519.000 786.509.000 766.770.000 734.350.000 699.422.666 699.097.381 697.173.332
ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ (ΠΩΛΗΣΕΙΣ) 2011 8.592.359.000 7.146.118.000 5.180.332.000 4.430.385.589 2.930.940.084 4.172.459.000 4.493.000.000 3.765.458.000 3.156.266.000 2.338.098.000 2.162.857.000 1.734.863.769 1.974.990.000 1.912.200.000 1.537.544.000 1.552.694.000 1.461.560.000 1.260.864.000 1.191.304.000 1.363.870.000 1.013.034.000 896.186.496 878.542.000 799.673.000 968.337.000 702.183.000 681.910.845 727.992.227 687.226.102
ΜΕΤΑΒΟΛΗ 2012/2011 (%) 15,22 15,31 13,66 -12,59 30,58 -9,52 -26,37 -18,21 -11,09 1,08 -6,87 11,92 -7,64 -10,89 5,49 -5,91 -6,46 -2,45 -3,97 -27,36 -9,97 0,43 -7,97 -1,65 -20,82 4,58 2,57 -3,97 1,45
ΚΕΡΔΗ ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ 2012 133.464.000 114.065.000 44.891.000 -163.559.063 318.649.203 644.420.000 -1.615.000.000 -3.024.664.000 -1.416.273.000 -1.456.310.000 -8.429.000 111.332.325 -5.384.000 -147.700.000 44.261.000 461.237.000 -6.147.000 14.547.000 29.434.000 -4.607.000 -5.012.000 -27.570.000 -2.320.623 -42.679.000 -772.000 -1.490.885.000 15.394.000 19.251.166 400.900 16.154.169
ΚΕΡΔΗ ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ 2011 156.792.000 177.076.000 -247.147.000 -106.850.137 96.636.842 702.057.000 -6.636.000.000 -13.135.565.000 -4.781.819.000 -7.326.785.000 -22.535.000 112.316.878 1.805.000 -372.500.000 41.020.000 388.827.000 -1.998.000 19.306.000 -35.000 -2.988.000 206.000 117.740.000 466.663 -23.941.000 214.000 -1.532.461.000 16.594.000 17.699.824 593.323 20.712.217
ΜΕΤΑΒΟΛΗ 2012/2011 (%) -14,88 -35,58 -53,07 229,74 -8,21 75,66 76,97 70,38 80,12 62,60 -0,88 60,35 7,90 18,62 -207,66 -24,65 -54,18 -78,27 2,71 -7,23 8,76 -32,43 -22,01
ΧΡΗΜΑ 63
Χ έρευνα ∼ Κλάδος εμπορίου ☛
ΟΙ ΚΕΡΔΟΦΟΡΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΔΥΣΚΟΛΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΝΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΤΡΙΠΤΥΧΟ: ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΠΕΡΙΘΩΡΙΩΝ, ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΓΕΝΙΚΩΝ ΕΞΟΔΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΡΕΥΣΤOΤΗΤΑΣ
έρχονταν από τα φάρμακα – καλλυντικά - απορρυπαντικά με ποσοστό 9%, στο 15% που είχε ο κλάδος συνολικά στη γενική κατάταξη του top 100. Aμέσως μετά στην κατάταξη βρέθηκε ο κλάδος των σουπερμάρκετ με 6 εταιρείες και ποσοστό κάλυψης δείκτη στο 6%. Η υπόλοιπη λίστα της κατηγορίας περιλαμβάνει από 1 εταιρεία στους εξής κλάδους: διάφορα είδη, έπιπλα-φωτιστικά, ηλεκτρονικοί υπολογιστές - μηχανές γραφείου, καύσιμα – λιπαντικά - υγραέρια, μεταφορικά μέσα & ανταλλακτικά και τρόφιμα. Αξίζει να υπογραμμίσουμε ότι στις πρώτες θέσεις των πιο κερδοφόρων επιχειρήσεων βρέθηκαν το 2011 θυγατρικές πολυεθνικών εταιρειών, που παρά την εγχώρια ύφεση διατήρησαν τα περιθώρια κέρδους. Οι 3 κλάδοι με το μεγαλύτερο ποσοστό κερδοφόρων εταιρειών για πολλοστή χρονιά ήταν οι κλάδοι εμπορίας πετρελαιοειδών, φαρμάκων και αλυσίδων σουπερμάρκετ. Ο πρώτος κλάδος έκλεισε με κέρδη εξαιτίας των 2 διυλιστηρίων με τα υψηλά περιθώρια κέρδους που διατηρήθηκαν και το 2011 και στηρίχθηκαν στις εξαγωγές. Ο
κλάδος των φαρμάκων, παρά τη μείωση της κερδοφορίας λόγω των ελληνικών ομολόγων, μαζί με τον κλάδο των σουπερμάρκετ παραμένουν οι πιο ανελαστικοί κλάδοι της ελληνικής βιομηχανίας. Οι επιχειρήσεις και των τριών κλάδων συνέχισαν και το 2012 τη σταδιακή μείωση των ημερών πίστωσης προς την πελατεία τους, με στόχο τη διατήρηση της ρευστότητας και τη μείωση, κατά το δυνατόν, του πιστωτικού κινδύνου. Στην Ελλάδα η βαθιά οικονομική ύφεση, το κλίμα αβεβαιότητας και η έλλειψη ρευστότητας δεν επιτρέπουν, προς το παρόν, την τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας, ενώ ο δείκτης βιομηχανικής παραγωγής παραμένει σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα. Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προβλέπει για την ελληνική οικονομία συνέχιση της κρίσης το 2013 με οριακή ανάκαμψη το 2014, ενώ για την Ευρωζώνη στασιμότητα τη διετία 2012 - 2013, με ασθενή ανάπτυξη το 2014. Οι κερδοφόρες επιχειρήσεις σε αυτό το δύσκολο οικονομικό περιβάλλον συνεχίζουν να επικεντρώνονται στο τρίπτυχο: ενίσχυση των λειτουργικών περιθωρίων, περαιτέρω μείωση των γενικών εξόδων και διατήρηση της ρευστότητας. Το μεγάλο στοίχημα των εταιρειών για το 2013 είναι να διατηρήσουν τις ταμειακές ροές σε ικανοποιητικά επίπεδα, έτσι ώστε να μπορούν να αποπληρώνουν τις τραπεζικές τους υποχρεώσεις και να μειώνουν τις συνολικές τους υποχρεώσεις, όπως ακριβώς έχουν πετύχει την τελευταία διετία. ΟΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΤΟ 2012 Ο κλάδος των εταιρειών διύλισης πετρελαίου που εκπροσωπείται στη χώρα μας από δύο επιχειρήσεις (Ελληνικά Πετρέλαια, Motor Oil) κατέκτησε την 1η και τη 2η θέση, με διαφορά από τις υπόλοιπες, στη λίστα των 250 μεγαλύτερων ελληνικών επιχειρήσεων το 2012, σύμφωνα με τον κύκλο εργασιών. Είναι αξιοσημείωτο το ότι και τα Ελληνικά Πετρέλαια και η Motor
OI 15 ΠΙΟ ΚΕΡΔΟΦΟΡΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Α/Α ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΕΤΑΙΡEΙΑΣ
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ
ΚΛΑΔΟΣ
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ
ΤΥΧΕΡΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ - ΚΑΖΙΝΟ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ - ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΕΣ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ & ΑΝΘΡΑΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ & ΑΝΘΡΑΚΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑ-ΝΕΡΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑ-ΝΕΡΟ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΔΙΑΦΟΡΑ ΕΙΔΗ ΑΣΦΑΛΕΙΕΣ ΦΑΡΜΑΚΑ-ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ-ΑΠΟΡΡΥΠΑΝΤΙΚΑ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ-ΝΕΡΟ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΚΑΠΝΟΥ
ΟΠΑΠ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ ΑΕ COSMOTE ΚΙΝΗΤΕΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΑΕ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΚΤΩΡ ΑΤΕ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΑE ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ (ΕΛΛΑΣ) ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟΥ AE ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ(ΔΕΣΦΑ) ΑΕ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΑΕΡΙΟΥ (ΔΕΠΑ) ΑΕ ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΕΡΟΛΙΜΕΝΑΣ ΑΘΗΝΩΝ ΑΕ "ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ" JUMBO ΑΕΕ ΕΘΝΙΚΗ Η ΑΕΕΓΑ ΓΕΝΕΣΙΣ ΦΑΡΜΑ ΑE ΑΤΤΙΚΗ ΟΔΟΣ ΑΕ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΥΔΡΕΥΣΗΣ & ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΗΣ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΗΣ (ΕΥΔΑΠ) ΑΕ ΚΑΡΕΛΙΑ ΚΑΠΝΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΑΕ
ΠΗΓΗ: DIRECTION BUSINESS REPORTS ΤΑ ΠΟΣΑ ΕΙΝΑΙ ΣΕ ΕΥΡΩ - ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΒΑΣΕΙ ΚΕΡΔΩΝ ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ 2012 - ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΟΙ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ 10/07/2013
64 Σεπτέμβριος 2013
Oil κατέγραψαν αύξηση του τζίρου τους, αντίστοιχα, κατά 15,22% και 15,31% το 2012 σε σύγκριση με το οικονομικό έτος του 2011. Στην 3η θέση της λίστας συμπεριλήφθηκε η ΔΕΗ με ποσοστιαία αύξηση 13,66% και αμέσως μετά είχαμε την παρουσία της διαχειρίστριας εταιρείας του ηλεκτρικού ρεύματος ΛΑΓΗΕ με υστέρηση κατά 12,59% του κύκλου εργασιών το 2012 σε σύγκριση με το 2011. Η Τράπεζα της Ελλάδος, σύμφωνα με τον κατάλογο των μεγαλύτερων ελληνικών επιχειρήσεων, βρέθηκε στην 5η θέση και αμέσως μετά είχαμε τον ΟΠΑΠ. Η Eurobank είναι η πρώτη εμπορική τράπεζα που καταλαμβάνει την 7η θέση, για να ακολουθήσει η Εθνική Τράπεζα, η Alpha Bank και η Tράπεζα Πειραιώς. Να υπενθυμίσουμε ότι οι τρεις τελευταίες τράπεζες διατήρησαν τις διοικήσεις τους μετά την ανακεφαλαιοποίηση του Ιουνίου, ενώ στη Eurobank η διοίκηση τοποθετήθηκε από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Η εμπορική εταιρεία ΕΚΟ ΑΒΕΕ, που δραστηριοποιείται στους κλάδους καυσίμων, λιπαντικών και υγραερίων, κατετάγη στην 11η θέση, για να ακολουθήσει η ΔΕΠΑ και η εταιρεία Coral από τον κλάδο των καυσίμων. Η κάθετη πτώση της εγχώριας ζήτησης επηρέασε τις εμπορικές επιχειρήσεις, που σημείωσαν πτώση του τζίρου τους και ανάλογη εικόνα αναμένεται να εμφανισθεί και όταν ολοκληρωθεί η τρέχουσα οικονομική χρήση. Στην πρώτη εικοσάδα των επιχειρήσεων με τον υψηλότερο κύκλο εργασιών συμπεριλήφθησαν ο ΟΤΕ, η ΑΒ Βασιλόπουλος, η Cosmote, η Mamidoil Jetoil, η Σκλαβενίτης, η ΔΕΔΔΗΕ και η Αιγαίον Όιλ. Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι δεν είχε βρεθεί ο ισολογισμός έτους 2012 μέχρι και τα τέλη Ιουλίου για την εταιρεία Μαρινόπουλος, που ασφαλώς και θα άλλαζε τη σειρά. ΟΙ ΠΛΕΟΝ ΚΕΡΔΟΦΟΡΕΣ Στην κορυφή των πιο κερδοφόρων ελληνικών επιχειρήσεων, με βάση τα κέρδη προ φόρων, και για το 2012 βρέθηκε ο ΟΠΑΠ, η ιδιωτικοποίηση του οποίου είναι αυτή την περίοδο σε πλήρη εξέ-
λιξη. Ακολούθησε η Cosmote, θυγατρική του ΟΤΕ, που ανήκει στον γερμανικό όμιλο της Deutsche Telekom. Στην 3η θέση των πιο κερδοφόρων επιχειρήσεων για την παρελθούσα χρήση συναντάμε την Τράπεζα της Ελλάδος, που αποτελεί την εποπτική αρχή του τραπεζικού συστήματος. Την πρώτη πεντάδα συμπληρώνει η κατασκευαστική εταιρεία Άκτωρ και τα Ελληνικά Πετρέλαια. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ιδιωτικοποίηση των Ελληνικών Πετρελαίων έχει μετατεθεί πλέον για το α’ εξάμηνο του 2014. Ακολουθεί στην 6η θέση η εταιρεία Motor Oil συμφερόντων της οικογένειας Β. Βαρδινογιάννη, ενώ στην 7η θέση βρέθηκε η ΔΕΣΦΑ, η οποία βρίσκεται και στην κορυφή της επικαιρότητας μετά τη συμφωνία με τους Αζέρους για τον αζέρικο αγωγό φυσικού αερίου TAP που θα περάσει και από την Ελλάδα. Στις πιο κερδοφόρες επιχειρήσεις και για το 2012 ήταν η ΔΕΠΑ, ενώ την πρώτη δεκάδα συμπληρώνουν το Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος» και το κατάστημα παιχνιδιών Jumbo. Χ
ΤΟ 2012 - ΒΑΣΕΙ ΚΕΡΔΩΝ ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ ΚΕΡΔΗ ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ 2012 644.420.000 461.237.000 318.649.203 184.606.000 133.464.000 114.065.000 112.561.000 111.332.325 97.609.255 96.956.097 87.962.000 74.358.929 63.933.000 62.005.000 56.951.000
ΚΕΡΔΗ ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ 2011 702.057.000 388.827.000 96.636.842 -95.789.000 156.792.000 177.076.000 109.059.000 112.316.878 129.528.119 102.066.425 -519.387.000 -89.322.352 64.359.000 35.578.000 47.469.000
ΜΕΤΑΒΟΛΗ 2012/2011 (%) -8,21 18,62 229,74 -14,88 -35,58 3,21 -0,88 -24,64 -5,01 -0,66 74,28 19,98
ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ (ΠΩΛΗΣΕΙΣ) 2012 3.775.251.000 1.460.975.000 3.827.258.869 473.690.000 9.900.533.000 8.240.260.000 266.501.000 1.941.651.348 295.504.868 454.276.468 673.778.000 182.274.448 175.444.000 353.344.000 174.526.000
ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ (ΠΩΛΗΣΕΙΣ) 2011 4.172.459.000 1.552.694.000 2.930.940.084 326.516.000 8.592.359.000 7.146.118.000 264.806.000 1.734.863.769 332.786.636 461.845.569 859.188.000 207.439.159 203.428.000 358.550.000 151.214.000
ΜΕΤΑΒΟΛΗ 2012/2011 (%) -9,52 -5,91 30,58 45,07 15,22 15,31 0,64 11,92 -11,20 -1,64 -21,58 -12,13 -13,76 -1,45 15,42
ΧΡΗΜΑ 65
Χ
66 Σεπτέμβριος 2013
~ αφιέρωμα
ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ
ΑΥΞΑΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΑΝΗΣΥΧΙΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΥΒΕΡΝΟΕΠΙΘΕΣΕΙΣ Οι επικεφαλής των εταιρειών, σύμφωνα με έρευνα σε επιχειρήσεις από όλο τον κόσμο, κατατάσσουν την κυβερνοαπειλή τρίτη στη λίστα με τους σημαντικότερους κινδύνους
O
ργανισμοί, επιχειρήσεις και δημόσιοι φορείς που στηρίζουν τις εργασίες τους στο διαδίκτυο, και χειρίζονται μεγάλο όγκο προσωπικών δεδομένων, είναι «ευάλωτοι» στις διαδικτυακές επιθέσεις. Στη σύγχρονη εποχή, την ψηφιακή, οι κυβερνοεπιθέσεις αποτελούν πλέον ένα σύνηθες φαινόμενο, που αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς, αλλάζει μορφές και εξελίσσεται. Συχνά καταγράφονται επιθέσεις hacker σε ιστοσελίδες ή απόρρητα αρχεία δημόσιων φορέων, χρηματοπιστωτικών οργανισμών ή παροχής υπηρεσιών υγείας και διαρρέουν ευαίσθητα προσωπικά στοιχεία πελατών. Έτσι Οργανισμοί ή υπηρεσίες κοινής ωφέλειας έρχονται αντιμέτωποι με την πιθανή δυσφήμισή τους, την απώλεια πελατών, με νομικές συνέπειες και κατ’ επέκταση αποζημιώσεις, που μπορεί να απαιτήσουν οι θιγόμενοι. Συχνά, οι κυβερνοεπιθέσεις προκαλούν και περαιτέρω ζημίες, όπως το κόστος από την προσωρινή διακοπή της λειτουργίας μιας επιχείρησης ή τις δαπάνες για την αποκατάσταση της ζημιάς στο λογισμικό της σύστημα. Σύμφωνα με τους ειδικούς του χώρου η επόμενη πρόκληση για τις εταιρείες και τα τμήματα πληροφορικής είναι η προστασία των δεδομένων σε cloud. Σήμερα φαίνεται πως δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς αρχίζουν να αναγνωρίζουν το πρόβλημα και να αναζητούν λύσεις αφενός σε επίπεδο προστασίας των συστημάτων τους και αφετέρου σε εξειδικευμένα ασφαλιστικά προϊόντα. Σύμφωνα με έρευνα της Ipsos για τους Lloyd’s που έγινε σε εταιρείες από όλο τον κόσμο, το 2013 οι επικεφαλής των εταιρειών κατατάσσουν τις επιθέσεις αυτές τρίτες στη λίστα με τους σημαντικότερους κινδύνους, όταν το 2012 οι ηλεκτρονικοί κίν-
δυνοι ήταν δωδέκατοι. Επίσης μελέτη του Ponemon Institute διαπίστωσε ότι το 2012 το μέσο ετήσιο κόστος των κυβερνοεπιθέσεων για 56 οργανισμούς των ΗΠΑ ήταν 8,9 εκατ. δολ. το χρόνο, από 8,4 εκατ. δολ. το 2011. Η εξέλιξη του φαινομένου και οι ανάγκες των Οργανισμών οδήγησαν στη δημιουργία προγραμμάτων που διασφαλίζουν ότι μια εταιρεία ή ένας Οργανισμός θα μπορέσει να συνεχίσει τη λειτουργία του μετά από μια ηλεκτρονική επίθεση. Ήδη στο εξωτερικό, πρωτίστως στην Αμερική αλλά και σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες, τα προγράμματα αυτά ανθούν, καθώς οι επιχειρηματίες αντιλαμβάνονται την αναγκαιότητά τους. Σε ένα βαθμό σε αυτό έχει συντελέσει και το νομοθετικό πλαίσιο γύρω από τα προσωπικά δεδομένα, που ορίζει ως υποχρέωση των εταιρειών – όπως συμβαίνει στη Γερμανία - να ενημερώνουν τους πελάτες τους σε περίπτωση που τα προσωπικά τους δεδομένα έχουν εκτεθεί σε τρίτους. Αναμφισβήτητα, σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της ασφάλισης για cyber-κινδύνους έχει παίξει ταυτόχρονα και η συχνότητα του φαινομένου όσο και το γεγονός ότι πλέον οι επιθέσεις δεν έχουν αποκλειστικά ως έναυσμα την οικονομική ωφέλεια αυτών που τη σχεδιάζουν, αλλά, πολύ συχνά, έχουν πολιτική ή ιδεολογική βάση. Προς την αντιμετώπιση του προβλήματος αρχίζουν σταδιακά να προσανατολίζονται και οι Οργανισμοί στην Ελλάδα. Όπως μας αναφέρει ο κ. Κώστας Βούλγαρης, Financial Lines Manager στην AIG: «σταδιακά οι επιχειρήσεις αντιλαμβάνονται την ανάγκη προστασίας τους από τη συγκεκριμένη κατηγορία κινδύνων. Αυτό συμβαίνει, κατά πρώτον, γιατί τα κρούσματα των επιθέσεων αυξάνονται και στην Ελλάδα, τόσο από hackers με οικονομικά κίνητρα όσο και από ακτιβιστικές οργανώσεις». ΧΡΗΜΑ 67
Χ αφιέρωμα ~ Aσφαλιστική Αγορά
ΤΙ ΛΕΕΙ Η AIG ΓΙΑ ΤΟΥΣ CYBER-ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ ΧΡHΜΑ_Εταιρείες, εθνικοί φορείς και διεθνείς οργανισμοί στηρίζουν τις εργασίες τους στο διαδίκτυο. Ποιους κινδύνους αντιμετωπίζουν; ΚΩΣΤΑΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ, Financial Lines Manager, AIG_Ο όρος «ηλεκτρονικοί και διαδικτυακοί κίνδυνοι» περιλαμβάνει μια ιδιαίτερα ευρεία σειρά κινδύνων που ενδέχεται να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε επιχείρηση έχει παρουσία ή/και στηρίζει τις εργασίες της στο διαδίκτυο. Αυτό, μεταξύ άλλων, συμπεριλαμβάνει οποιαδήποτε on-line πλατφόρμα, τις υπηρεσίες απομακρυσμένων servers, τα εταιρικά e-mail, την ιστοσελίδα της εταιρείας κ.ά. Εδώ, πλέον, το ζητούμενο δεν είναι τόσο η προστασία του hardware μιας εταιρείας όσο των δεδομένων που χειρίζεται, είτε αυτά είναι εταιρικά είτε προσωπικά δεδομένα πελατών/συνεργατών της. Κάτι τέτοιο μπορεί να οδηγήσει σε επιβολή προστίμων εις βάρος της επιχείρησης, υποβολή αγωγών, σημαντική κρίση εταιρικής φήμης ή ακόμη και στη διακοπή της λειτουργίας των δικτύων της. Χ_Οι εταιρείες έχουν αντιληφθεί τους κινδύνους και τις συνέπειες που αυτοί μπορεί να έχουν στην ομαλή λειτουργία τους; Έχουν διεισδύσει τα προγράμματα αυτά στην ελληνική αγορά (αν όχι, τι πρέπει να αλλάξει); K.B._Σταδιακά, ολοένα και περισσότερες εταιρείες αντιλαμβάνονται την ανάγκη προστασίας τους από τη συγκεκριμένη κατηγορία κινδύνων. Αυτό συμβαίνει, κατά πρώτον, γιατί τα κρούσματα των επιθέσεων αυξάνονται και στην Ελλάδα, τόσο από hackers με οικονομικά κίνητρα όσο και από ακτιβιστικές οργανώσεις. Επιπλέον, οι εταιρείες αντιλαμβάνονται ότι η έκταση που παίρνει μια τέτοια επίθεση είναι ιδιαίτερα μεγάλη: αρχικά δημιουργούνται χρηματικές απώλειες που οφείλονται σε αποζημιώσεις σε τρίτους, νομικά έξοδα και έρευνες, καθώς και στην απώλεια εσόδων λόγω ενδεχόμενης διακοπής της λειτουργίας των δικτύων. Ενδέχεται επίσης να υπάρχουν νομικές κυρώσεις, καθώς και προβλήματα στη λειτουργία του τμήματος ΙΤ, που καλείται αφενός να αντιμετωπίσει το πρόβλημα και αφετέρου να συνεχίσει τη ροή των καθημερινών εργασιών του. Εκτός από τα παραπάνω, μια επιχείρηση που έχει να αντιμετωπίσει
☛
K. ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ: «ΜΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕΙ ΕΝΑ ΣΧΕΤΙΚΟ ΚΡΟΥΣΜΑ ΕΠΙΘΕΣΗΣ, ΠΡΕΠΕΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΝΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΕΙ ΜΙΑ ΚΡΙΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΦΗΜΗΣ ΠΟΥ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΩΣ ΘΑ ΚΛΟΝΙΣΕΙ ΤΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ»
68 Σεπτέμβριος 2013
ένα σχετικό κρούσμα επίθεσης, πρέπει παράλληλα να διαχειριστεί μια κρίση εταιρικής φήμης που ενδεχομένως θα κλονίσει τη θέση της στην αγορά και τη σχέση της με το κοινό. Θα κληθεί να απαντήσει σε ερωτήσεις και αρνητικά σχόλια στα ΜΜΕ και τα social media, χωρίς να είναι απαραίτητα προετοιμασμένη γι’ αυτό το ενδεχόμενο. Η συνειδητοποίηση αυτή αυξάνει με γρήγορους ρυθμούς και τη διείσδυση στην αγορά των αντίστοιχων ασφαλιστικών προγραμμάτων. Χ_Πόσο καλά ανεπτυγμένα είναι τα προγράμματα ασφάλισης έναντι των κινδύνων του διαδικτύου; K.B._Έχοντας τα παραπάνω κατά νου, στην AIG δημιουργήσαμε το πρώτο πρόγραμμα ασφάλισης ηλεκτρονικών και διαδικτυακών κινδύνων στην ελληνική αγορά, το CyberEdge, το οποίο προβλέπει τις πολλαπλές και πολυεπίπεδες επιπτώσεις των διαδικτυακών και ηλεκτρονικών κινδύνων και συνδυάζει την παραδοσιακή ασφαλιστική κάλυψη με την παροχή επαγγελματικών συμβουλών. Ξεκινώντας με το αμιγώς ασφαλιστικό σκέλος, το CyberEdge καλύπτει τις απαιτήσεις τρίτων κατά του ασφαλισμένου, που ενδέχεται να προέρχονται από διαρροή ή αλλοίωση δεδομένων λόγω κακόβουλων επιθέσεων, αδυναμία πρόσβασης στα συστήματα του ασφαλισμένου, αποκάλυψη δεδομένων λόγω παραβίασης ή απώλεια δεδομένων από φορητές συσκευές (smartphones, laptops, USB drives κ.λπ.). Καλύπτονται, επίσης, οι χρηματικές απώλειες από τη διακοπή της λειτουργίας των συστημάτων μιας επιχείρησης (business interruption), καθώς και οι απώλειες από εκβιασμό μετά από διαρροή δεδομένων. Το CyberEdge ολοκληρώνεται με μια σειρά υπηρεσιών από εξειδικευμένους νομικούς, συμβούλους δημοσίων σχέσεων και ειδικούς ασφαλείας. Έτσι, προβλέπεται η διαχείριση και αποκατάσταση της εταιρικής φήμης, με στρατηγικό πλάνο επικοινωνίας προς το εσωτερικό και εξωτερικό κοινό, ενώ παράλληλα οι ειδικοί εμπειρογνώμονες διερευνούν τα αίτια και τις συνθήκες παραβίασης, καθώς επίσης και το κόστος της ζημιάς, ενώ συμβάλλουν στην αποκατάσταση των συστημάτων και στην ανάκτηση των δεδομένων. Χ_Ποιες είναι οι λύσεις που προτείνετε για την προστασία από το κυβερνοέγκλημα; K.B._Η λογική του «Act as you’ ve already been hacked» μάς βρίσκει σύμφωνους και αυτό γιατί όσο εξελίσσεται η τεχνολογία τόσο εξελίσσονται και οι μορφές επίθεσης που μπορεί να δεχθεί μια επιχείρηση. Συμβουλεύουμε λοιπόν τους ασφαλισμένους μας, αρχικά, να παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις στον χώρο της ηλεκτρονικής ασφάλειας, δίνοντας έμφαση στην πρόληψη. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, οι καλύψεις του CyberEdge περιλαμβάνουν το κόστος επαγγελματικών συμβουλών για την πρόληψη ή την ελαχιστοποίηση ενδεχόμενων αρνητικών επιπτώσεων κάποιας επίθεσης, αλλά και την ελαχιστοποίηση πιθανής ζημιάς στη φήμη οποιουδήποτε στελέχους της εταιρείας. Φυσικά, όμως, επειδή η εμπειρία έχει αποδείξει ότι δεν υπάρχει απαραβίαστο σύστημα, θεωρούμε ότι κάθε σύγχρονη επιχείρηση πρέπει να είναι και ασφαλισμένη.
ΔΕΧΘΗΚΑΤΕ ΚΥΒΕΡΝΟΕΠΙΘΕΣΗ: ΚΑΙ ΤΩΡΑ; Περισσότεροι από ένας στους τέσσερις ερωτηθέντες αναφέρουν ότι οι εταιρείες τους υπήρξαν θύματα τουλάχιστον μίας επίθεσης στον κυβερνοχώρο Σύμφωνα με την έκθεση της Deloitte, με τίτλο «Οι τάσεις στην τεχνολογία», πάνω από ένας στους τέσσερις (28%) ερωτηθέντες αναφέρουν ότι οι εταιρείες τους υπήρξαν θύματα τουλάχιστον μίας επίθεσης στον κυβερνοχώρο κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους. Η συγκεκριμένη έκθεση βασίστηκε στα πορίσματα της έρευνας στην οποία συμμετείχαν 1.749 επαγγελματίες του κλάδου της τεχνολογίας. Με τη συμβολή των έμπειρων αναλυτών της Deloitte που ασχολούνται με τον κλάδο της τεχνολογίας, η έκθεση εντοπίζει και αναλύει τις 10 τάσεις που μπορεί να επηρεάσουν τους CIOs από το τρέχον έτος και μετέπειτα. Πιο συγκεκριμένα, το 9% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι η εταιρεία του υπέστη πολλαπλές παραβιάσεις, ενώ ένα ανησυχητικό ποσοστό της τάξης του 17% δεν ήταν καν βέβαιο για την ικανότητα της εταιρείας του να εντοπίσει τέτοιου είδους επιθέσεις. Οι δέκα τάσεις στην τεχνολογία χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: ∼ Disruptors: Τάσεις που μπορούν να αναδειχθούν ως ευκαιρίες, «διαταράσσουν» θετικά και αναπτύσσουν τις δυνατότητες τεχνολογιών πληροφορίας, τις επιχειρησιακές λειτουργίες και τα επιχειρηματικά μοντέλα και ∼ Enablers: Τεχνολογικές τάσεις στις οποίες πολλοί CIOs έχουν ήδη επενδύσει χρόνο και κόπο καθώς προτείνουν μία ακόμη προσέγγιση χάρη στις νέες τεχνολογικές εξελίξεις και δυνατότητες. Στην κατηγορία Disruptors περιλαμβάνονται οι εξής πέντε τάσεις: ∼ CIO σε ρόλο καταλύτη στη «μετα-ψηφιακή» εποχή: Ο CIO αξιοποιεί τη σύγκλιση των πέντε δυνάμεων της «μετα-ψηφιακής» εποχής: των κινητών, των κοινωνικών δικτύων, των analytics, του cloud και του κυβερνοχώρου. ∼ Κινητικότητα και πάλι κινητικότητα: Η εταιρική δυναμική από την κινητικότητα (mobile) είναι πολύ μεγαλύτερη από εκείνη των σημερινών smartphones και των εφαρμογών για ταμπλέτες. Πρόκειται για ένα «εργαλείο» που αναπτύσσεται ραγδαία και που μπορεί να αναμορφώσει τα λειτουργικά και τα επιχειρησιακά μοντέλα, αλλά και ολόκληρες αγορές. ∼ Κοινωνικός ανασχεδιασμός: Οι επιχειρήσεις σήμερα ανασχεδιάζουν και εμπλουτίζουν τις κοινωνικές τους πλατφόρμες με ειδικό περιεχόμενο. Οι πλατφόρμες αυτές μπορούν να μας απαλλάξουν από τους καθιερωμένους οργανωτικούς περιορισμούς. Ο κοινωνικός ανασχεδιασμός είναι μια ολόκληρη στρατηγική που μπορεί να αλλάξει θεμελιωδώς τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι επιχειρήσεις. ∼ Σχεδιασμός ως πρακτική: Ο σχεδιασμός είναι μια ευκαιρία για αλλαγή του τρόπου με τον οποίο οι τεχνολογικές λύσεις υλοποιούνται, με στόχο την ενδυνάμωση της δημιουργικότητας και της καινοτομίας. Αποτελεί επίσης, μια νέα προσέγγιση για τον εντοπισμό των αναγκών των επιχειρήσεων, ανταποκρινόμενη στα νέα δεδομένα των καταναλωτικών τεχνολογιών. ∼ IPv6: Το Internet Protocol είναι η βάση της δικτύωσης, αλλά το εύρος των διευθύνσεων εξαντλείται. Όσο σημαντικό είναι για μια επιχείρηση να είναι συνδεδεμένη με την υπόλοιπη αγορά τόσο σημαντικό είναι και το IPv6 για το μέλλον. Στην κατηγορία Enablers ανήκουν οι ακόλουθες πέντε τάσεις: ∼ Καθορισμός της «εικόνας» των δεδομένων: Αν αξιοποιήσουμε τους ανθρώπους και τις τεχνολογίες, μπορούμε να βρούμε νέες λύ-
σεις, αλλά και να εντοπίσουμε νέες προκλήσεις, που προκύπτουν χάρη στα δεδομένα μας. ∼ Το Gaming «εισβάλλει» στον χώρο εργασίας: Η ενσωμάτωση του Gaming στην εργασία μπορεί να ενθαρρύνει τη δέσμευση και να αλλάξει τις συμπεριφορές, τόσο των εργαζομένων όσο και των πελατών, αλλά και των προμηθευτών, δημιουργώντας νέους τρόπους για να επιτευχθούν οι στόχοι των επιχειρήσεων. ∼ Επανεφευρίσκοντας τα ERP (Enterprise Resource Planning): Τα συστήματα ERP μπορούν να ενισχύσουν και να επεκτείνουν τη λειτουργικότητα των δεδομένων, του hardware, των εγκαταστάσεων και των επιχειρησιακών μοντέλων. ∼ Είναι αδύνατο να προστατευθεί κανείς από κυβερνοεπιθέσεις: Χρειάζεται γρήγορος εντοπισμός, σωστή αντιμετώπιση και συνεχής αναπροσαρμογή των τακτικών και μεθόδων προστασίας από κυβερνοεπιθέσεις. Είναι απαραίτητο η επιχείρηση να είναι κατάλληλα προετοιμασμένη για να δεχθεί μια κυβερνοεπίθεση, να την περιμένει και να την αποτρέπει - όποτε είναι αυτό δυνατό. ∼ Η «επιχείρηση» του IT: Μετά τον ανασχεδιασμό της υπόλοιπης επιχείρησης, και το ΙΤ χρειάζεται να αναπροσαρμόσει τον τρόπο λειτουργίας του σύμφωνα με τα νέα δεδομένα, έτσι ώστε οι CIOs να συνεχίσουν να συνεισφέρουν στη μείωση των εξόδων και στην καλύτερη διαχείριση του κινδύνου και το ΙΤ να αποτελέσει έναν ισχυρό συνεργάτη, που θα αξιοποιεί τις «διαταραχές» στη «μεταψηφιακή» εποχή. Ορισμένα επιπλέον σημαντικά ευρήματα των «Τάσεων στην Τεχνολογία»: Ο χρόνος εντοπισμού και αντιμετώπισης παραβάσεων ποικίλλει, αφήνοντας αρκετό περιθώριο βελτίωσης. Σχεδόν οι μισοί (48%) από τους συμμετέχοντες στην έρευνα δήλωσαν ότι οι εταιρείες τους εντόπισαν τις απειλές επίθεσης μέσα σε λίγες ώρες, ενώ περίπου ένας στους πέντε (21%) ισχυρίστηκε ότι η εταιρεία του χρειάστηκε μία εβδομάδα και σχεδόν ένας στους δέκα (9%) ότι ξεπέρασε τη μία εβδομάδα. Άνθρωποι, διαδικασίες και τεχνολογία είναι όλα εξίσου σημαντικά για τα προγράμματα αντιμετώπισης κυβερνοεπιθέσεων. Στην ερώτηση ποια χαρακτηριστικά θεωρούν πιο σημαντικά στα προγράμματα αντιμετώπισης κυβερνοεπιθέσεων, οι συμμετέχοντες απάντησαν τα εξής: υποδομές και τεχνολογία (28%), εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό/κατάλληλες δεξιότητες (26%), αποτελεσματικές λειτουργικές διαδικασίες (24%) και επαρκείς πόροι/χρηματοδότηση (22%). Τα καταναλωτικά/προσωπικά δεδομένα είναι αυτά που αναζητούνται κυρίως από τους εγκληματίες του κυβερνοχώρου και γι’ αυτόν τον λόγο οι εταιρείες επενδύουν σε μεγάλο βαθμό προκειμένου να τα προστατεύσουν. Οι ερωτηθέντες αξιολόγησαν υψηλότερα τα καταναλωτικά/προσωπικά δεδομένα. Πιο αναλυτικά, περίπου οι μισοί (49%) ανέφεραν ότι ο συγκεκριμένος τύπος δεδομένων είναι ο πιο σημαντικός για τους κυβερνοεγκληματίες, ενώ αρκετά σημαντικούς τύπους δεδομένων έκριναν την πνευματική ιδιοκτησία (27%), την εταιρική στρατηγική της εταιρείας (13%) και τις πληροφορίες για την οικονομική κατάσταση της εταιρείας (11%). Σε συμφωνία με τα παραπάνω στοιχεία έρχονται οι απαντήσεις των ερωτηθέντων, όπου περισσότεροι από τους μισούς (55%) δήλωσαν ότι οι εταιρείες τους επενδύουν πολύ περισσότερο αρχικά στην προστασία των προσωπικών δεδομένων και έπειτα στην προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας (23%). Χ ΧΡΗΜΑ 69
Χ ρεπορτάζ Χ ρεπορτάζ
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟΣ ΚΛΑΔΟΣ
Η ΑΥΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
70 Σεπτέμβριος 2013
Η διεύρυνση του καταλόγου των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων, σε συνδυασμό με την απελευθέρωση στο καθεστώς τιμολόγησής τους, μπορεί να έχει σημαντικά οφέλη για το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης στη χώρα μας, αλλά και για την ελληνική οικονομία γενικότερα.
Σ
το συμπέρασμα αυτό κατέληξε η μελέτη τίτλο: «Η αυτοθεραπεία στην Ελλάδα και την Ευρώπη», που εκπόνησε ομάδα ερευνητών της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, με επικεφαλής τον καθηγητή κ. Νίκο Μανιαδάκη. Σκοπός της ήταν να αναδείξει τα πλεονεκτήματα και την ωφέλεια της αυτοθεραπείας και της χρήσης των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων για το σύστημα υγείας και κονωνικής ασφάλισης. Ειδικότερα, η σταδιακή απελευθέρωση της διατίμησης των ΜΗΣΥΦΑ, σε συνδυασμό με τη διεύρυνση της λίστας φαρμάκων στην κατηγορία αυτή, θα απελευθερώσει παραγωγικές επενδύσεις από τον κλάδο των ΜΗΣΥΦΑ, διπλασιάζοντας το μέγεθος της αγοράς από τα 260 εκατ. ευρώ σήμερα σε πλέον των 462 εκατ. ευρώ το 2017. Η εισαγωγή νέων φαρμάκων στην αγορά θα επιτρέψει να: ∼ Δοθούν κίνητρα για αναβάθμιση και ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής ΜΗΣΥΦΑ. ∼ Δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας ∼ Αποσυμφορηθεί το Εθνικό Σύστημα Υγείας ∼ Μειωθεί η δαπάνη των ασφαλιστικών ταμείων ∼ Ενισχυθούν τα δημόσια έσοδα ∼ Υπερδιπλασιαστεί η διαφημιστική δαπάνη των ΜΗΣΥΦΑ στα ΜΜΕ Η ΜΕΛΕΤΗ Η αυτοθεραπεία είναι η αντιμετώπιση των κοινών προβλημάτων υγείας με φάρμακα ειδικά σχεδιασμένα και χαρακτηρισμένα για χρήση χωρίς ιατρική επίβλεψη, τα οποία έχουν προηγουμένως εγκριθεί, ως ασφαλή και αποτελεσματικά, για τη συγκεκριμένη χρήση. Τα φάρμακα για την αυτοθεραπεία, αποκαλούνται «μη συνταγογραφούμενα» και είναι διαθέσιμα χωρίς συνταγή γιατρού από τα φαρμακεία. Σε ορισμένες χώρες, τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα είναι επίσης διαθέσιμα στα σούπερ μάρκετ και σε άλλα καταστήματα. Η αυτοθεραπεία με μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, πολλές φορές, αναφέρεται και ως «υπεύθυνη αυτοθεραπεία», για να είναι εφικτή η διάκριση από την πρακτική της αγοράς και χρησιμοποίησης ενός συνταγογραφούμενου φαρμάκου χωρίς συνταγή γιατρού. Αυτό είναι «ανεύθυνη» (και ενδεχομένως επικίνδυνη) «αυτο-συνταγή» και δεν έχει θέση στην αυτοφροντίδα ή στην («υπεύθυνη») αυτοθεραπεία. Τα προϊόντα που χρησιμοποιούνται στην αυτοθεραπεία, θα πρέπει να συνοδεύονται από επαρκείς πληροφορίες, σχετικά με το πώς πρέπει να ληφθούν ή να χρησιμοποιηθούν, με τις συνέπειες και τις πιθανές παρενέργειές τους, με το πώς οι παρενέργειες θα πρέπει να παρακολουθούνται, με τις πιθανές αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα, με τις προφυλάξεις και τις προειδοποιήσεις, με την ενδεδειγμένη διάρκεια της χρήσης τους και με το πότε πρέπει ο ασθενής να
αναζητήσει συμβουλές από ένα επαγγελματία υγείας. Η αυτοφροντίδα ορίζεται ως η φροντίδα που λαμβάνεται από τα ίδια τα άτομα προς τη δική τους υγεία και ευεξία, συμπεριλαμβανομένης της φροντίδας που παρέχουν στα μέλη της οικογενείας τους και σε τρίτους. Στην πράξη, η αυτοφροντίδα περιλαμβάνει όλες εκείνες τις δράσεις, που οι άνθρωποι υλοποιούν, προκειμένου να μπορέσουν να παραμείνουν σε φόρμα, να διατηρήσουν την καλή φυσική και ψυχική τους υγεία, να ικανοποιήσουν τις κοινωνικές και ψυχολογικές τους ανάγκες, να προλάβουν περιττούς κινδύνους για την υγεία τους, να φροντίσουν και να αυτοθεραπεύσουν ασθένειες ήσσονος σημασίας και να διατηρήσουν την υγεία και την ευημερία τους σε καλή κατάσταση, μετά από μια οξεία ασθένεια ή έξοδο από νοσοκομείο. Η αύξηση της αυτοφροντίδας και της αυτοθεραπείας, τα τελευταία χρόνια, οφείλεται σε διάφορους παράγοντες. Τέτοιοι παράγοντες είναι, οι κοινωνικο-οικονομικοί, η αλλαγή του τρόπου ζωής, η ευκολότερη πρόσβαση σε φάρμακα, η έμφαση στην αντιμετώπιση των χρόνιων ασθενειών και στην αποκατάσταση, η βελτίωση της δημόσιας υγείας και των περιβαλλοντικών παραγόντων, η αλλαγή των δημογραφικών και επιδημιολογικών δεδομένων και οι μεταρρυθμίσεις στον τομέα της Υγείας. Στο σημείο αυτό, πρέπει να αναφερθεί ότι πολλές έρευνες και μελέτες που έχουν διενεργηθεί από ειδικούς, έχουν δείξει ότι έως το 70 με 80% ορισμένων παθήσεων μπορεί να αντιμετωπιστεί μέσω της αυτοφροντίδας, χωρίς την παρέμβαση του γιατρού και μάλιστα πολλοί ειδικοί τονίζουν τη σημαντική συμβολή που μπορεί να έχει στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας. Η σωστή χρήση της αυτοφροντίδας (μέσω των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων) μπορεί να βοηθήσει τόσο τους ασθενείς όσο και το σύνολο του συστήματος υγείας και ασφάλισης. Η αυτοφροντίδα και η αυτοθεραπεία περιλαμβάνουν ένα μεγάλο εύρος δράσεων που λαμβάνουν οι ασθενείς, προκειμένου να μπορέσουν να διαχειριστούν καλύτερα την υγεία τους. Οι φαρμακοποιοί είναι οι επαγγελματίες που διαδραματίζουν έναν πολύ σημαντικό ρόλο στην καθοδήγηση του ασθενούς, στο πλαίσιο της αυτοφροντίδας και της αυτοθεραπείας. Η αποτελεσματική επικοινωνία μεταξύ φαρμακοποιού και ασθενή, καθώς και η λεπτομερής αξιολόγηση του προβλήματος από την πλευρά του φαρμακοποιού, είναι ζωτικής σημασίας. Οι φαρμακοποιοί ουσιαστικά αποτελούν τους συμβούλους των ασθενών και υποκαθιστούν, εν μέρει, τους γιατρούς στα συγκεκριμένα πλαίσια. Από τα παραπάνω γίνεται κατανοητό, ότι ο φαρμακοποιός διαδραματίζει κορυφαίο ρόλο στην αυτοφροντίδα και στην αυτοθεραπεία, αφού δρα ως πληροφοριοδότης, ως προμηθευτής φαρμάκων, ως εκπαιδευτής και επόπτης, ως συνεργάτης και ως προαγωγός υγείας. ΧΡΗΜΑ 71
Χ ρεπορτάζ ∼ Φαρμακευτικός Κλάδος ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ Στη μελέτη αναπτύχθηκε ένα μοντέλο αποτίμησης των επιπτώσεων μιας ενδεχόμενης διεύρυνσης της λίστας των ΜΗΣΥΦΑ. Στο μοντέλο προβλέπονται 3 σενάρια διεύρυνσης της λίστας, που μπορούν να υλοποιηθούν μέσω μεταφοράς φαρμάκων από την αρνητική και τη θετική λίστα, προς τη λίστα των μη συνταγογραφούμενων, ώστε αυτή να εναρμονιστεί με τις αντίστοιχες στις ευρωπαϊκές χώρες. Τα σενάρια που εξετάζονται στη μελέτη είναι τα εξής: ∼ Σενάριο 1: Το συγκεκριμένο σενάριο βασίστηκε σε αντίστοιχες μελέτες που έχουν δημοσιευθεί για την περίπτωση άλλων χωρών, σχετικά με τη μεταφορά φαρμάκων υπέρ της λίστας των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Με βάση τις μελέτες που έχουν παρουσιαστεί στη βιβλιογραφία, υιοθετείται ένα σενάριο μεταφοράς του 50% της λίστας των φαρμάκων της αρνητικής λίστας και του 5% εκείνων της θετικής λίστας. ∼ Σενάριο 2: Για το συγκεκριμένο σενάριο, ζητήθηκε η συνδρομή ειδικού εμπειρογνώμονα (του Καθηγητή Φαρμακολογίας ΑΠΘ Δημήτρη Κούβελα). Στο σενάριο αυτό, τα φάρμακα που μπορούν να μεταφερθούν στη λίστα των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων προκύπτουν ύστερα από ενδελεχή αξιολόγηση όλων των φαρμάκων που περιέχονται στην αρνητική και τη θετική λίστα, καθώς και των κριτηρίων ένταξης σε αυτές. Τα φάρμακα εξετάστηκαν ένα προς ένα, σύμφωνα με τα κριτήρια ένταξης στη λίστα των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων διεθνώς. Ύστερα από πρόταση του ειδικού εμπειρογνώμονα και συσχέτιση με τις πωλήσεις των φαρμάκων αυτών, το 2011 διαπιστώθηκε ότι μπορεί να μεταφερθεί το 57% των φαρμάκων της αρνητικής λίστας και το 2,3% των φαρμάκων της θετικής λίστας, στη λίστα των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων. ∼ Σενάριο 3: Το σενάριο αυτό βασίζεται στις ευρωπαϊκές λίστες των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων, οι οποίες παρουσιάζονται σε σχετικό παράρτημα. Πιο συγκεκριμένα, στο σενάριο αυτό έγινε αξιολόγηση της λίστας των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων σε 24 χώρες στην Ευρώπη (Αυστρία, Βέλγιο, Δανία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Ιταλία, Ολλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία, Σουηδία, Ην. Βασίλειο, Βουλγαρία, Κροατία, Τσεχία, Ουγγαρία, Λιθουανία, Νορβηγία, Πολωνία, Σλοβακία, Σλοβενία και Ελβετία) και κατασκευάστηκε ένας αλγόριθμος, ο οποίος ανεδείκνυε τα φάρμακα που μπορούσαν να μεταφερθούν από τη θετικά και την αρνητική λίστα προς τη λίστα των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Συγκεκριμένα, ένα φάρμακο θεωρήθηκε ότι μπορεί να μεταφερθεί στη λίστα των ΜΗΣΥΦΑ στη χώρα μας, εφόσον ήταν ΜΗΣΥΦΑ σε τουλάχιστον 7 άλλες ευρωπαϊκές χώρες από τις παραπάνω 24 που αποτέλεσαν το δείγμα ανάλυσης. δηλαδή περίπου στο ένα τρίτο.
ΠΟΣΟΣΤA ΜΕΤΑΦΟΡAΣ ΦΑΡΜAΚΩΝ ΣΤΗ ΛIΣΤΑ ΤΩΝ ΜΗΣΥΦΑ
Αρνητική λίστα Θετική λίστα
72 Σεπτέμβριος 2013
Σενάριο 1
Σενάριο 2
Σενάριο 3
50% 5%
57% 2,30%
40% 4,30%
ΤΙΜΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΤΩΝ ΜΗΣΥΦΑ Κύριο συμπέρασμα ότι, η πλειονότητα των χωρών ακολουθούν ένα ελεύθερο σύστημα τιμολόγησης των μη συνταγογραφούμενων φαρμακευτικών σκευασμάτων, με ελάχιστες χώρες να επιλέγουν κρατική παρέμβαση στην τιμολόγηση των ΜΗΣΥΦΑ. Παρατηρείται μια σχεδόν καθολική επιλογή, αφού οι 21 από τις 23 χωρών που αποτελούν το δείγμα της παρούσας έρευνας, επιτρέπουν στην αγορά των ΜΗΣΥΦΑ να αυτοκαθορίζεται και να αυτορυθμίζεται μέσα από τους μηχανισμούς του ανταγωνισμού. Επιλέγουν δηλαδή να μην ασκήσουν αυστηρή και παρεμβατική τιμολογιακή πολιτική με τον καθορισμό της τιμής των ΜΗΣΥΦΑ, αλλά να ασκούν μόνο προληπτικούς ελέγχους στο πλαίσιο διασφάλισης της Δημόσιας Υγείας. Εξαίρεση της γενικότερης αυτής τάσης, αποτελεί η Ελλάδα, η οποία είναι μια εκ των 2 χωρών που εξετάστηκαν και που ρυθμίζουν κρατικά τις τιμές των ΜΗΣΥΦΑ ασκώντας ουσιαστικά έντονο κρατικό παρεμβατισμό. Ακόμη, η λίστα των ΜΗΣΥΦΑ στην Ελλάδα είναι μικρότερη σε σχέση με άλλες ώρες, πολλά συνταγογραφούμενα φάρμακα στην χώρα μας (Rx) είναι ΟTC σε πολλές άλλες χώρες και συνεπώς η σχετική λίστα με τα ΜΗΥΣΦΑ δύναται να διευρυνθεί σημαντικά. Ας δούμε τι ισχύει σε άλλες χώρες: ∼ Κατηγοριοποίηση φαρμάκων Το σύνολο των Ευρωπαϊκών χωρών, έχουν πρόσφατα τροποποιήσει την εθνική τους νομοθεσία για να την εναρμονίσουν με μια σειρά από Ευρωπαϊκές οδηγίες. Οι οδηγίες αυτές, καλύπτουν θέματα που αγγίζουν κάθε πτυχή σχεδόν της αγοράς του φαρμάκου και συνεπακόλουθα τα ΜΗΣΥΦΑ. Μια εξ’ αυτών, αποτελεί και η κατηγοριοποίηση των φαρμακευτικών προϊόντων. Η κατηγοριοποίηση αυτή, προσδιορίζεται με σαφήνεια στην Ευρωπαϊκή οδηγία 2001/83/CE. Η οδηγία αυτή, έχει δομήσει την κατάταξη των φαρμακευτικών προϊόντων, με βάση τη δυνατότητα προμήθειάς τους από τους καταναλωτές. Η κατηγοριοποίηση αυτή δημιουργεί δυο βασικές ομάδες προϊόντων και αφορούν τα φάρμακα, που χορηγούνται μόνο μετά από ιατρική συνταγογράφηση και τα φάρμακα, που μπορούν να διατεθούν χωρίς να είναι απαραίτητη η ιατρική συνταγογράφηση. Στηριζόμενοι πάνω σε αυτές τις δυο βασικές ομάδες προϊόντων, η ίδια οδηγία (2001/83/CE) προσδιορίζει παράλληλα και υποκατηγορίες με τα αντίστοιχα κριτήρια τους, οι οποίες όμως δεν ενσωματώνονται στην νομοθεσία από το σύνολο των υπό εξέταση χωρών. Οι υποκατηγορίες αυτές, αφορούν τα φάρμακα που χορηγούνται με ιατρική συνταγή που δύναται να είναι ανανεώσιμη η όχι, τα φάρμακα που χορηγούνται με ειδική ιατρική συνταγή και τα φάρμακα που χορηγούνται με περιορισμένη ιατρική συνταγή και που προσδιορίζονται να χρησιμοποιηθούν σε ειδικευμένο περιβάλλον. Κάθε φαρμακευτικό σκεύασμα, που δεν εμπίπτει στις ανωτέρω κατηγορίες φαρμάκων, κατηγοριοποιείται ως μη συνταγογραφούμενο φαρμακευτικό προϊόν και μπορεί να το προμηθευτεί ο καταναλωτής ελεύθερα, με δική του βούληση από τα φαρμακεία ή τα αντίστοιχα σημεία πώλησης. ∼ Τιμολόγηση φαρμάκων Κάθε χώρα, από αυτές που εξετάστηκαν στην παρούσα μελέτη, διαθέτει τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αναφορικά με την τιμολόγηση των φαρμάκων. Οι διαφορές σε πολιτισμικό, κοινωνικό, οικονομικό και γεωγραφικό επίπεδο, διαμόρφωσαν σε κάθε χώρα, σε βάθος χρόνου μια ιδιαίτερη σύνθεση κανόνων και πολιτικών γύρω
από τον τομέα του φαρμάκου. Οι πολιτικές αυτές, στον τομέα της τιμολόγησης, οδηγούν αναπόφευκτα την κάθε χώρα να διαμορφώνει τις δικές της τιμές για τα φαρμακευτικά σκευάσματα που διατίθενται στην αγορά της. Παρά τις διαφοροποιήσεις αυτές υπάρχουν και γενικές ομοιότητες στις διαδικασίες που ακολουθούνται στην διαδικασία της τιμολόγησης. Τα συνταγογραφούμενα φάρμακα συνήθως τιμολογούνται με βάση το εξωτερικό σύστημα τιμών αναφοράς. Στην βάση αυτού, οι τιμές άλλων χωρών συνθέτονται μαθηματικά προκειμένου να εκτιμηθεί η τιμή του φαρμάκου σε μια συγκεκριμένη χώρα. Ο προσδιορισμός των χωρών αναφοράς είναι ίσως η πιο σημαντική παράμετρος του συγκεκριμένου συστήματος, καθότι έμμεσα καθορίζει το ύψος της τιμής. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η τιμολόγηση του φαρμακευτικού προϊόντος, είναι μια διαδικασία διαπραγμάτευσης μεταξύ κρατικών φορέων της εκάστοτε χώρας και των εταιρειών εισαγωγής ή παραγωγής. Η διαπραγμάτευση βασίζεται σε κλινικά, οικονομικά, επιδημιολογικά και άλλα συναφή στοιχεία. Τα γενόσημα και τα ΜΗΣΥΦΑ φάρμακα αποτελούν ειδικές περιπτώσεις. Τα γενόσημα συνήθως τιμολογούνται στην βάση των πρωτοτύπων και η τιμή τους ορίζεται ως ποσοστό της τιμής των πρωτοτύπων συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Όπως υποδεικνύει η ανασκόπηση μας, τα ΜΗΣΥΦΑ καθολικά σχεδόν έχουν ελεύθερες τιμές στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες που μελετήθηκαν. ∼ Αποζημίωση φαρμάκων Κάθε χώρα διαθέτει τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και στον τομέα της αποζημίωσης, αλλά παράλληλα όμως ,το σύνολο των χωρών παρουσιάζει καποιες γενικές ομοιότητες. Οι ομοιότητες αυτές εντοπίζονται, κατά κύριο λόγο, στις μεθόδους που ακολουθεί η κάθε χώρα, προκειμένου να αποζημιώσει ένα φαρμακευτικό σκεύασμα. Το συνηθέστερο σύστημα αποζημίωσης συνταγογραφούμενων φαρμάκων είναι το σύστημα εσωτερικών τιμών αναφοράς, που χρησιμοποιείται ευρέως στις περισσότερες πλέον χώρες της Ευρώπης. Στα πλαίσια αυτά, καθορίζεται μια τιμή αποζημίωσης, κοινή για μια ομάδα ομοειδών προϊόντων που ανήκουν στην ίδια θεραπευτική ή φαρμακευτική κατηγορία ή ένδειξη. Η τιμή αυτή ορίζεται με διάφορους μαθηματικούς τύπους και μεθοδολογίες και δύναται να ισχύει για όλα τα συνταγογραφούμενα φάρμακα, πρωτότυπα και γενόσημα ή μόνο για τα πρώτα. Συνήθως τα φάρμακα, τα οποία αποζημιώνονται, συμπεριλαμβάνονται στην θετική λίστα, ενώ εκείνα τα οποία δεν αποζημιώνονται από την κοινωνική ασφάλιση δεν συμπεριλαμβάνονται σε αυτήν ή συμπεριλαμβάνονται στην αρνητική λίστα, αλλά εξακολουθούν να απαιτούν συνταγογράφηση. Τέλος στην λίστα των ΜΗΣΥΦΑ, συμπεριλαμβάνονται κατά κύριο λόγο φάρμακα που ούτε απαιτούν συνταγογράφηση ούτε αποζημίωση από την κοινωνική ασφάλιση και καλύπτονται στο σύνολο τους από ίδιες πληρωμές των ασθενών.
μένα να χορηγούν τις σχετικές συνταγές ή να προμηθεύουν τα φάρμακα, την επίσκεψη ιατρικών επισκεπτών σε άτομα που είναι εξουσιοδοτημένα να χορηγούν ιατρικές συνταγές ή να προμηθεύουν φάρμακα, την προμήθεια δειγμάτων, την προτροπή για τη διάθεση φαρμάκων ή τη χορήγηση των σχετικών ιατρικών συνταγών, μέσω της παροχής, της προσφοράς ή της υπόσχεσης πλεονεκτημάτων, χρηματικών ή εις είδος, εκτός αν η πραγματική αξία τους είναι ελάχιστη, τη χορηγία συναντήσεων εμπορικής προώθησης, στις οποίες παρίστανται άτομα εξουσιοδοτημένα να διαθέτουν φάρμακα ή να χορηγούν τις σχετικές συνταγές, και τη χορηγία επιστημονικών συνεδρίων, στα οποία συμμετέχουν πρόσωπα, τα οποία είναι εξουσιοδοτημένα να χορηγούν συνταγές ή να προμηθεύουν φάρμακα, ιδίως δε η κάλυψη των εξόδων ταξιδιού και διαμονής των μετεχόντων. Η ίδια οδηγία (2001/83 CE), στη συνέχεια προσδιορίζει στο άρθρο 88 τους βασικούς κανόνες προώθησης φαρμακευτικών προϊόντων. Πιο συγκεκριμένα αναφέρει ότι : τα κράτη μέλη απαγορεύουν την απευθυνόμενη στο κοινό διαφήμιση φαρμάκων που μπορούν να χορηγηθούν μόνο με ιατρική συνταγή σύμφωνα με τον Τίτλο VI, που περιέχουν ψυχοτρόπες ή ναρκωτικές ουσίες, κατά την έννοια των Διεθνών Συμβάσεων, όπως οι Συμβάσεις των Ηνωμένων Εθνών του 1961 και του 1971. Τα φάρμακα τα οποία, λόγω της σύνθεσης και του σκοπού τους, έχουν προβλεφθεί και σχεδιασθεί για να χρησιμοποιούνται, χωρίς την παρέμβαση ιατρού για τη διάγνωση, την αναγραφή σε συνταγή ή την επίβλεψη της θεραπείας, μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο διαφήμισης, που απευθύνεται στο κοινό εν ανάγκη με τη συμβολή του φαρμακοποιού. Ωστόσο, τα κράτη μέλη της ΕΕ δύνανται να απαγορεύουν στο έδαφός τους την απευθυνόμενη στο κοινό διαφήμιση φαρμάκων. Η απαγόρευση δεν εφαρμόζεται στις εκστρατείες εμβολιασμού που διενεργούνται από τον κλάδο και που είναι εγκεκριμένες από τις αρμόδιες αρχές των κρατών μελών. Τέλος, τα κράτη μέλη απαγορεύουν την άμεση διάθεση φαρμάκων στο κοινό, για λόγους προώθησής τους από τις φαρμακοβιομηχανίες. Με τον τρόπο αυτό, η ευρωπαϊκή ένωση καθιέρωσε ένα ενιαίο πλαίσιο, μέσα στο οποίο μπορούν να δημιουργηθούν κοινές συνθήκες προώθησης, καθώς και τα φαρμακευτικά προϊόντα, τα οποία μπορούν να ενταχτούν σε αυτό. Στόχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ήταν, να καθοριστεί ένα κοινό πλαίσιο, το οποίο θα προασπίζει την δημόσια υγεία, αποτρέποντας παράλληλα, πρακτικές που μπορούν να δημιουργήσουν αθέμιτα στοιχεία ανταγωνισμού, μεταξύ μονάδων ή χωρών που εμπορεύονται ή δίνουν έμφαση στην προαγωγή της εμπορίας του φαρμάκου.
∼ Προώθηση φαρμάκων Το σύνολο σχεδόν των χωρών που εξετάζει η παρούσα μελέτη, ενσωμάτωσαν στην νομοθεσία τους την ευρωπαϊκή οδηγία 2001/83/CE, του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου και του συμβουλίου της 6ης Νοεμβρίου 2001, περί κοινοτικού κώδικα για τα φάρμακα που προορίζονται για ανθρώπινη χρήση. H οδηγία αυτή, ορίζει στο άρθρο 86, ότι προώθηση φαρμακευτικού προϊόντος, νοείται οποιαδήποτε μορφή παροχής πληροφοριών για προσέλκυση πελατείας, πρόβλεψης ή προτροπής, που αποσκοπεί στην προώθηση της χορήγησης συνταγών, της προμήθειας, της πώλησης ή της κατανάλωσης φαρμάκων, περιλαμβάνει ιδίως τη διαφήμιση των φαρμάκων που απευθύνεται στο κοινό, τη διαφήμιση των φαρμάκων που απευθύνεται στα άτομα, που είναι εξουσιοδοτηΧΡΗΜΑ 73
Χ ρεπορτάζ ∼ Φαρμακευτικός Κλάδος
ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΣΕ 23 ΧΩΡΕΣ OΣΟΝ ΑΦΟΡA ΤΟ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚO ΠΛΑIΣΙΟ
Αλβανία Βουλγαρία Τσεχία Κύπρος Ουγγαρία Λετονία Λιθουανία Πολωνία Σλοβενία Αυστρία Γαλλία Γερμανία Δανία Εσθονία Ην. Βασίλειο Ισπανία Ιταλία Νορβηγία Πορτογαλία Σουηδία Φινλανδία Ελλάδα
Τιμολόγηση ΣΥ.ΦΑ
Τιμολόγηση ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ
Προώθηση ΣΥ.ΦΑ
Προώθηση ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ
Αποζημίωση ΣΥ.ΦΑ
Αποζημίωση ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ
Ε.Τ. Κ.Π. Κ.Π. Κ.Π. Ε.Τ. Κ.Π. Κ.Π. Κ.Π. Κ.Π. Κ.Π. Κ.Π. Κ.Π. Ε.Τ. Κ.Π. Κ.Π. Κ.Π. Κ.Π. Κ.Π. Κ.Π. Κ.Π. Ε.Τ. Κ.Π.
Ε.Τ. Κ.Π. Ε.Τ. Ε.Τ. Ε.Τ. Ε.Τ. Ε.Τ. Ε.Τ. Ε.Τ. Ε.Τ. Ε.Τ. Ε.Τ. Ε.Τ. Ε.Τ. Ε.Τ. Ε.Τ. Ε.Τ. Ε.Τ. Ε.Τ. Ε.Τ. Ε.Τ. Κ.Π.
-
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
-
Ε.Τ.: Ελεύθερη Τιμολόγηση, Κ.Π.: Κρατική Παρέμβαση στην τιμολόγηση, +: επιτρέπεται, -: δεν επιτρέπεται
«ΤΖΙΡΟΣ» 150 ΕΚΑΤ. ∼ Τα ΜΗΣΥΦΑ είναι σήμερα 1.284 σκευάσματα 115 διαφορετικών δραστικών ουσιών, διαφορετικών φαρμακοτεχνικών μορφών και αλάτων, καθώς και συνδυασμών τους. ∼ Το 2012 παρουσίασαν συνολικές πωλήσεις περίπου 145 εκατ. ευρώ (5% της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης με μέση λιανική τιμή κατά προσέγγιση 1,70 ευρώ/τεμάχιο), μία από τις οικονομικότερες διεθνώς. ∼ Από τη δαπάνη αυτή το 67,23% αφορά τις εταιρείες παραγωγής, το 4,87% τις φαρμακαποθήκες και το 23,53% τα φαρμακεία. Τα φάρμακα αυτά αποδίδουν έσοδα περίπου 5,53 εκατ. ευρώ ετησίως σε Φ.Π.Α. στο Δημόσιο. ∼ Ο μέσος όρος αγοράς τους είναι 2,5 ευρώ, ενώ ο τζίρος είναι εξαιρετικά υψηλός, καθώς καταλαμβάνουν περίπου το 5% της συνολικής αξίας των φαρμάκων που πωλούνται στην ελληνική αγορά και το 20-22% σε αριθμό τεμαχίων. ∼ Στην Ελλάδα τα ΜΗΣΥΦΑ χορηγούνται αποκλειστικά από τα φαρμακεία, στο πρότυπο και άλλων 13 χωρών της Ευρώπης, μεταξύ 74 Σεπτέμβριος 2013
των οποίων η Γερμανία, η Γαλλία, η Ισπανία, το Βέλγιο, η Αυστρία. ∼ Φέρουν ταινία αναγνώρισης όμοια με αυτή των φαρμάκων (κουπόνι πράσινου χρώματος για ΜΗΣΥΦΑ), έτσι ώστε να διευκολύνεται η ιχνηλασιμότητά τους, να αποθαρρύνεται η επιπόλαιη χρήση τους από το κοινό και να διασφαλίζεται η συστημική ενσωμάτωσή τους στη λήψη του ιστορικού ασθενούς από τους θεράποντες γιατρούς, για λόγους προστασίας της Δημόσιας Υγείας και καταπολέμησης της πολυφαρμακίας. ∼ Τα ΜΗΣΥΦΑ στα 24 από τα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε. πωλούνται με τιμή ελεύθερα καθοριζόμενη από τον παρασκευαστή. Ως εκ τούτου, είναι σχεδόν αδύνατον να βρεθούν τιμές πώλησης τους σε επίσημα price lists. Επομένως, το υπάρχον σύστημα τιμολόγησης φαρμάκων στη χώρα μας δεν εξυπηρετεί τα ΜΗΣΥΦΑ. ∼ Για λόγους διαφάνειας και ορθής τιμολόγησης που δεν θα προβληματίζει ούτε τις αρχές ούτε τις εταιρείες, οι τιμές πώλησης των ΜΗΣΥΦΑ είναι σκόπιμο να καθορίζονται ελεύθερα από τον παρασκευαστή. Με αυτόν τον τρόπο, η χώρα μας θα ευθυγραμμιστεί με την πρακτική της πλειοψηφίας των κρατών της Ε.Ε. Χ
ρεπορτάζ Χ
ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ LOGISTICS HUB ΣΤΟ ΑΓΡΙΝΙΟ Η Philip Morris International δημιουργεί logistics hub (κεντρική αποθήκη και κέντρο διανομής), για καπνά ανατολικού τύπου για την Ευρώπη, στις αποθήκες καπνού της εταιρείας «Παπαστράτος» στο Αγρίνιο
Η
Philip Morris International και η εταιρεία «Παπαστράτος» ανακοίνωσαν τη μετατροπή των υπερσύγχρονων αποθηκών της τελευταίας στο Αγρίνιο σε logistics hub για την Ευρώπη, για καπνά ανατολικού τύπου. Οι αποθήκες του Αγρινίου θα αποτελέσουν το μοναδικό ιδιόκτητο logistics hub της Philip Morris International στην Ευρώπη. Εκεί θα αποθηκεύονται καπνά ανατολικού τύπου προερχόμενα από την Ελλάδα, τη Βουλγαρία και την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, τα οποία στη συνέχεια θα διακινούνται προς τα εργοστάσια της εταιρείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τη Ρωσία και την Ουκρανία. Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας «Παπαστράτος», κ. Νικήτας Θεοφιλόπουλος, μετά τη συνάντηση που είχε με τον πρωθυπουργό κ. Αντώνη Σαμαρά και τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Αθ. Τσαυτάρη, δήλωσε σχετικά: «Η Ελλάδα αποτελεί για την Philip Morris International χώρα στρατηγικής σημασίας για τα καπνά ανατολικού τύπου. Όταν υπογράψαμε τον Φεβρουάριο με την ελληνική κυβέρνηση τη συμφωνία για την αγορά καπνών ανατολικού τύπου, αναφέραμε ότι ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία της εταιρείας μας στη χώρα. Προχωράμε τώρα στο επόμενο βήμα, με τη μετατροπή των υπερσύγχρονων αποθηκών της “Παπαστράτος” στο Αγρίνιο σε logistics hub της Philip Morris International για καπνά ανατολικού τύπου για την Ευρώπη, το οποίο θα ενισχύσει τον τομέα των διεθνών και εγχώριων μεταφορών της χώρας και το εξαγωγικό έργο του κλάδου. Σε συνδυασμό, δε, με το συνολικό πρόγραμμα επενδύσεών μας, που έχει ξεπεράσει τα 600 εκατ. ευρώ την τελευταία δεκαετία, ευελπιστούμε να συμβάλλουμε στην προσπάθεια της χώρας για έξοδο από την κρίση». Οι αποθήκες του Αγρινίου καλύπτουν 58.000 τ.μ. και βρίσκονται σε έκταση 250.000 τ.μ. Η μετατροπή τους σε logistics hub ξεκίνησε πρόσφατα με την παραλαβή των πρώτων 500 τόνων καπνού από τη Βουλγαρία και αναμένεται να ολοκληρωθεί με τις αγορές καπνών το
☛
ΟΙ ΑΠΟΘΗΚΕΣ ΤΟΥ ΑΓΡΙΝΙΟΥ ΘΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΟΥΝ ΤΟ ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΙΔΙΟΚΤΗΤΟ LOGISTICS HUB ΤΗΣ PHILIP MORRIS INTERNATIONAL ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ. ΕΚΕΙ ΘΑ ΑΠΟΘΗΚΕΥΟΝΤΑΙ ΚΑΠΝΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΡΟΕΡΧΟΜΕΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΩΗΝ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ, ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΣΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΘΑ ΔΙΑΚΙΝΟΥΝΤΑΙ ΠΡΟΣ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ, ΤΗ ΡΩΣΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ.
2014, όταν περίπου 15.000 τόνοι καπνών θα διακινούνται μέσω του Αγρινίου. Υπενθυμίζεται ότι με τη συμφωνία του Φεβρουαρίου μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και της Philip Morris International, η εταιρεία δεσμεύθηκε για την αγορά ελληνικών καπνών ανατολικού τύπου για την τριετία 2013-2015, αυξημένων κατά 20% σε σχέση με την προηγούμενη τριετία, παρέχοντας ένα περισσότερο προβλέψιμο οικονομικό περιβάλλον για τους 25.000 καπνοκαλλιεργητές και εργάτες του κλάδου στη χώρα. Χ ΧΡΗΜΑ 75
Χ
στα ενδότερα του Χρηματιστηρίου Αθηνών
EUROZONE FINANCIAL SERVICES FORECAST Σε ύφεση θα παραμείνει ο τραπεζικός κλάδος της Ευρωζώνης
Η ύφεση, η ανεργία και η μείωση των πραγματικών εισοδημάτων εξακολουθούν να αποτελούν σημαντικές προκλήσεις για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες σε ολόκληρη την Ευρωζώνη, σύμφωνα με το Eurozone Financial Services Forecast της ΕΥ. Ο ρυθμός της απομόχλευσης δεν έχει επιβραδυνθεί, οι προοπτικές για τις χορηγήσεις είναι χειρότερες από ό,τι αναμενόταν και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αναμένεται να φθάσουν στο υψηλότερό τους επίπεδο κατά το 2013, οπότε και η ποιοτική αξιολόγηση του ενεργητικού των τραπεζών (AQR) από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), ενδέχεται να οδηγήσει σε διατήρηση των υψηλών αυτών επιπέδων σε ορισμένες αγορές μέχρι και το 2015. Ο Andy Baldwin, επικεφαλής Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών της ΕΥ για την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή, την Ινδία και την Αφρική (EMEIA), σχολιάζει: «Τον Μάρτιο πιστεύαμε ότι ο τραπεζικός κλάδος πλησίαζε το σημείο καμπής, όμως σήμερα πια δεν περιμένουμε ότι θα υπάρξει ανάκαμψη τουλάχιστον για ένα ακόμη χρόνο. Οι προοπτικές για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες δεν μπορούν να διαχωριστούν από το οικονομικό και πολιτικό κλίμα της Ευρωζώνης. Η οικονομική ανάκαμψη είναι βραδύτερη από ό,τι ελπίζαμε, η ανεργία υψηλότερη και οι απαιτήσεις των εθνικών πολιτικών εξακολουθούν να δημιουργούν εμπόδια στην πορεία. Μέχρι να δούμε τους όρους της AQR της ΕΚΤ, είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς τις επιπτώσεις της αξιολόγησης του ενεργητικού των τραπεζών (AQR). Ωστόσο, αν συγκρίνουμε την πρόοδο που έχει σημειωθεί στους ισολογισμούς στις ΗΠΑ με αυτούς της Ευρωζώνης, είναι ρεαλιστικό να περιμένει κανείς μια πρόσθετη συρρίκνωση κατά 1,5 τρισ. ευρώ στην Ευρώπη, πράγμα που θα καθυστερήσει την ανάκαμψη ακόμη περισσότερο. Ο δανεισμός θα μειωθεί περαιτέρω, καθώς η απομόχλευση των τραπεζών συνεχίζεται. Υπήρξε μια σημαντική μείωση της ζήτησης για προσωπικά και στεγαστικά δάνεια κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους, καθώς η ανεργία στην Ευρωζώνη συνέχισε να αυξάνεται. Τα επιχειρηματικά δάνεια προβλέπεται να φθάσουν το χαμηλότερο επίπεδο της τελευταίας εξαετίας, στα 4.5 δισ. ευρώ, τα προσωπικά δάνεια θα συρρικνωθούν στα 595 δισ. ευρώ (χαμηλά επταετίας), ενώ τα στεγαστικά δάνεια θα μειωθούν κατά 46 δισ. ευρώ σε σχέση με πέρσι. Οι τράπεζες συνεχίζουν να μειώνουν τις πιστώσεις με τον ίδιο απότομο ρυθμό του 2012, συρρικνώνοντας το σύνολο του ενεργητικού τους κατά επιπλέον 850 δισ. ευρώ φέτος.
09-2013
ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ
76 Σεπτέμβριος 2013
Αυξημένες κατά 22,2% οι πωλήσεις εξαμήνου Σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις της 30ής Ιουνίου 2013, καταρτισμένες με βάση τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς, τα αποτελέσματα α’ εξαμήνου 2013 της «Τέρνα Ενεργειακή» διαμορφώνονται ως εξής: Οι ενοποιημένες πωλήσεις ανήλθαν σε 67,5 εκατ. ευρώ, έναντι 55,2 εκατ. ευρώ το α’ εξάμηνο του 2012, αυξημένες κατά 22,2% κυρίως λόγω της αύξησης των εσόδων από την ενεργειακή δραστηριότητα της εταιρείας, συνεπεία της μεγαλύτερης εγκατεστημένης ισχύος, σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Τα έσοδα από τον τομέα της ενέργειας ανήλθαν σε 51,4 εκατ. ευρώ έναντι 38,2 εκατ. ευρώ το α’ εξάμηνο του 2012, αυξημένα κατά 34,5%. Οι πωλήσεις του κατασκευαστικού τομέα της εταιρείας προς τρίτους διαμορφώθηκαν στα 16,1 εκατ. ευρώ έναντι 17 εκατ. ευρώ το α’ εξάμηνο του 2012, μειωμένες κατά 5,3%. Η συνολική λειτουργική κερδοφορία προ αποσβέσεων, τόκων, φόρων και επενδυτικών αποτελεσμάτων (EBITDA), ανήλθε σε 34,9 εκατ. ευρώ, έναντι 27 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο περσινό διάστημα, αυξημένη κατά 29,1%. Τα συνολικά λειτουργικά κέρδη προ φόρων και τόκων (ΕΒΙΤ) διαμορφώθηκαν σε 20,2 εκατ. ευρώ έναντι 17,8 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 13,7%. Αντίστοιχα, τα κέρδη προ φόρων διαμορφώθηκαν στα 9,5 εκατ. ευρώ έναντι 11,5 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2012, μειωμένα κατά 17,5%. Τα καθαρά κέρδη μετά από τα δικαιώματα μειοψηφίας, διαμορφώθηκαν στα 5,1 εκατ. ευρώ, έναντι 7,9 εκατ. ευρώ το περσινό διάστημα, μειωμένα κατά 36%.
ΟΜΙΛΟΣ QUEST
MLS
Ο Όμιλος Quest, σε συνεργασία με το ALBA Graduate Business School at The American College of Greece, δημιούργησε ένα ενδοεπιχειρησιακό πρόγραμμα εκπαίδευσης για 25 στελέχη του Ομίλου Quest, σε θέματα διοίκησης επιχειρήσεων και management. Το Quest mini MBA δημιουργήθηκε και οργανώθηκε ειδικά για τον Όμιλο Quest και στοχεύει στην προσφορά σύγχρονης γνώσης σε θέματα διοίκησης επιχειρήσεων, σε ομάδα ταλαντούχων στελεχών που προέρχονται από τις εταιρείες του ομίλου, όπως η Info Quest Technologies, η Uni Systems, η iSquare και η ΑCS. Το πρόγραμμα, το οποίο θα έχει διάρκεια 132 ωρών, θα ξεκινήσει τον Οκτώβριο του 2013 και θα ολοκληρωθεί τον Μάρτιο του 2014. Στο mini MBA θα διδάξουν διακεκριμένοι Έλληνες καθηγητές του ALBA, οι οποίοι κατέχουν σημαντικές ακαδημαϊκές διακρίσεις, τόσο στον τομέα της ακαδημαϊκής έρευνας όσο και στον τομέα της διδασκαλίας, καθώς και κορυφαίοι επισκέπτες καθηγητές από Πανεπιστήμια της Αμερικής.
Αύξηση σε όλα τα οικονομικά μεγέθη της παρουσιάζει η MLS Πληροφορική το α’ εξάμηνο του 2013. Αύξηση 22% παρουσίασε ο κύκλος εργασιών της εταιρείας και ανήλθε σε 3,75 εκατ. ευρώ έναντι 3,1 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2012. Τα κέρδη μετά από φόρους αυξήθηκαν κατά 21% και ανήλθαν σε 805 χιλ. ευρώ έναντι 668 χιλ. ευρώ πέρσι. Τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) διαμορφώθηκαν σε 2,32 εκατ. ευρώ έναντι 2,07 εκατ. ευρώ το α’ εξάμηνο του 2012 (αύξηση 12%). Η καθαρή θέση διαμορφώθηκε σε 18,6 εκατ. ευρώ και τα ταμειακά διαθέσιμα σε 1,05 εκατ. ευρώ. Με αφορμή τα οικονομικά αποτελέσματα του α’ εξαμήνου, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της MLS, κ. Ιωάννης Καματάκης, σημείωσε: «Διανύουμε το τέταρτο συνεχόμενο ανοδικό τρίμηνο. Πιστεύουμε ότι ο ρυθμός ανάπτυξης θα ενταθεί τα επόμενα τρίμηνα. Μετά την αγορά των smartphones, η ΜLS στο τρίτο τρίμηνο που διανύουμε εισήλθε και στην αγορά των tablets με τέσσερα νέα μοντέλα. Εντείνουμε τις επενδύσεις μας σε έρευνα και ανάπτυξη και ετοιμάζουμε πολλά νέα προϊόντα με αιχμή του δόρατος την καινοτομία».
Εκπαιδευτική συνεργασία με το ALBA
Τέταρτο συνεχόμενο ανοδικό τρίμηνο
ΟΠΑΠ
Μειωμένες κατά 15,1% οι πωλήσεις Παρά την επίδραση διαφόρων εξωτερικών παραγόντων κατά τη διάρκεια της εξεταζόμενης περιόδου, όπως η μακρά και απαιτητική διαδικασία πώλησης του 33%, οι εντατικές διαπραγματεύσεις για την απόκτηση της άδειας των Ελληνικών Λαχείων και κυρίως η αλλαγή του φορολογικού καθεστώτος, η δραστηριότητα του ομίλου επέδειξε αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα και επηρεάστηκε αποκλειστικά από την επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών. Η εταιρεία βελτίωσε τη θέση της στην ελληνική αγορά τυχερών παιχνιδιών, παρήγαγε υψηλές ταμειακές ροές και είναι έτοιμη να επωφεληθεί από τις νέες ευκαιρίες που προκύπτουν από την αξιοποίηση των αδειών της. Οι πωλήσεις στο α’ εξάμηνο 2013 μειώθηκαν κατά 15,1% σε 1,744,3 εκατ. ευρώ από 2.054,8 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2012, κυρίως λόγω των δυσμενών οικονομικών συνθηκών (ΑΕΠ α’ εξαμήνου μειωμένο κατά 5,1%) και διαφόρων έκτακτων παραγόντων που επέδρασαν αρνητικά στα αποτελέσματα του α’ τριμήνου. Οι πωλήσεις στο β’ τρίμηνο του 2013 διαμορφώθηκαν σε 874,9 εκατ. ευρώ από 989,6 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2012, μειωμένες κατά 11,6%, παρουσιάζοντας όμως βελτίωση σε τριμηνιαία βάση. Τα λειτουργικά κέρδη, προ φόρων τόκων και αποσβέσεων (EBITDA), στο α’ εξάμηνο του 2013 διαμορφώθηκαν σε 103,3 εκατ. ευρώ, από 344,6 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2012, παρουσιάζοντας μείωση 70,0% ως αποτέλεσμα κυρίως της φορολόγησης επί των καθαρών εσόδων με συντελεστή 30% από 1.1.2013 και σε μικρότερο βαθμό της μείωσης του κύκλου εργασιών. Τα EBITDA του β’ τριμήνου 2013 έφτασαν τα 45,7 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας πτώση 71,5% σε ετήσια βάση. Τα καθαρά κέρδη για το α’ εξάμηνο του 2013 μειώθηκαν κατά 73,9% στα 67,3 εκατ. ευρώ έναντι των 258,0 εκατ. ευρώ της αντίστοιχης περιόδου του 2012. Τα καθαρά κέρδη στο β’ τρίμηνο του 2013 διαμορφώθηκαν στα 28,4 εκατ. ευρώ μειωμένα κατά 77,5% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Οι πωλήσεις των παιχνιδιών αθλητικού στοιχηματισμού μειώθηκαν στο α’ εξάμηνο 2013 κατά 26,9%, στα 605,9 εκατ. ευρώ, από 829,4 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2012, κυρίως λόγω των μειωμένων εσόδων κατά 26.3% του «Πάμε Στοίχημα». Στο β’ τρίμηνο 2013, τα έσοδα του «Πάμε Στοίχημα» μειώθηκαν κατά 25,4%, ποσοστό μικρότερο σε σχέση με τη μείωση κατά 27,0% του α’ τρίμηνου του 2013, λαμβάνοντας υπόψη και την έλλειψη συνεισφοράς από το Ευρωπαϊκό Κύπελλο ποδοσφαίρου, που έλαβε χώρα τον Ιούνιο του 2012. Τα έσοδα από τα αριθμολαχεία στο α’ εξάμηνο του 2013 μειώθηκαν κατά 7,1%, στα 1.138,4 εκατ. ευρώ, έναντι 1.225,4 εκατ. ευρώ. Στο β’ τρίμηνο 2013, τα έσοδα από αριθμολαχεία μειώθηκαν κατά μόλις 1.9%, λόγω της αύξησης των εσόδων σε ΤΖΟΚΕΡ και ΛΟΤΤΟ και της βελτίωσης σε τριμηνιαία βάση των πωλήσεων του ΚΙΝΟ, που μειώθηκαν κατά 5.2%, έναντι πτώσης 11.4% το α’ τρίμηνο 2013.
ΧΡΗΜΑ 77
τα νέα της αγοράς
09-13
Χ TÜV HELLAS
Διπλή πιστοποίηση ποιότητας για την Ολυμπιακή Ζυθοποιία
Ο
Οργανισμός Επιθεώρησης και Πιστοποίησης TÜV HELLAS, μέλος του TÜV Nord Group, ολοκλήρωσε με επιτυχία την πρώτη διπλή πιστοποίηση ποιότητας για την Ολυμπιακή Ζυθοποιία αναφορικά με τα πεδία «Παραγωγή, Συσκευασία και Διάθεση Ζύθου», με βάση τα πρότυπα ISO 9001:2008 και ISO 22000:2005. Οι εργασίες επιθεώρησης πραγματοποιήθηκαν στις σύγχρονες, ιδιόκτητες εγκαταστάσεις της εταιρείας και στο εργοστάσιό της στη Ριτσώνα Ευβοίας. Η πιστοποίηση της Ολυμπιακής Ζυθοποιίας αφορά στο σύνολο της παραγωγικής διαδικασίας και συγκεκριμένα στα στάδια παραλαβής των πρώτων υλών, την παραγωγή ζύθου και τη διάθεση στην αγορά του τελικού προϊόντος, αποδεικνύοντας στην πράξη τη φιλοσοφία και την ευαισθησία της εταιρείας για την ποιότητα και την ασφάλεια των παραγόμενων προϊόντων της. Με την υλοποίηση της πιστοποίησης από έγκυρο φορέα, η Ολυμπιακή Ζυθοποιία εξυπηρετεί τον στρατηγικό της στόχο για εξωστρέφεια, καθώς η πιστοποιημένη ποιότητα των υπηρεσιών και προϊόντων της ενισχύει τη φήμη της, εξασφαλίζει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και τελικά δημιουργεί ευκαιρίες για διείσδυση σε διεθνείς αγορές, καθώς βελτιώνεται η εικόνα και η αξιοπιστία της επιχείρησης. Επιπλέον, η πιστοποίηση της Ολυμπιακής Ζυθοποιίας με βάση τα δύο πρότυπα ποιότητας συμβάλλει και στην εσωτερική της βελτίωση, αυξάνοντας περαιτέρω τις επιδόσεις της, μέσω της παρακολούθησης, της μέτρησης και της συνεχούς βελτίωσης των εσωτερικών διεργασιών της.
INTERAMERICAN
Διευρύνει το δίκτυο υγείας Medisystem
Η
Interamerican πυκνώνει το δίκτυο υγείας Medisystem σε όλη την Ελλάδα, αναπτύσσοντας τη δυναμική του στη λογική της ολοκληρωμένης ασφαλιστικής κάλυψης της υγείας. Με προτεραιότητα την πρόληψη και τις πρωτοβάθμιες υπηρεσίες, η εταιρεία διεύρυνε τις συνεργασίες της πέρσι και φέτος. Το δίκτυο Medisystem αριθμεί σήμερα 1.347 συνεργαζόμενους γιατρούς όλων των ειδικοτήτων, 240 διαγνωστικά κέντρα, 465 χειρουργούς–ειδικούς συνεργάτες και 17 κλινικές, ενώ συνεργάζεται με 124 γιατρούς και 66 διαγνωστικά κέντρα για τον προασφαλιστικό έλεγχο. Ειδικότερα, στο δίκτυο υγείας εντάχθηκαν και η Σύρος, το Μέτσοβο και η ευρύτερη περιφέρεια Χανίων. Από τις αρχές του 2012 και κατά το πρώτο οκτάμηνο του 2013 έχουν προσαρτηθεί στο δίκτυο 226 νέοι γιατροί, 16 διαγνωστικά κέντρα και 117 χειρουργοί. Σημειώνεται ότι οι χειρουργοί - ειδικοί συνεργάτες αμείβονται για τις υπηρεσίες τους απευθείας από την Interamerican, χωρίς την εμπλοκή του ασφαλισμένου στη συναλλαγή, ενώ από πέρσι έχει ολοκληρωθεί και λειτουργεί από την εταιρεία το δίκτυο προασφαλιστικού ελέγχου (γιατροί και διαγνωστικά κέντρα). Σε λειτουργικό επίπεδο, οι τεχνολογικές εφαρμογές της Interamerican αλλάζουν σημαντικά τη διαχείριση και στην υγεία. Ήδη, με την πλατφόρμα Genius υποστηρίζεται ο αντικειμενικός έλεγχος των δεδομένων και των πληροφοριών στον προασφαλιστικό έλεγχο, ενώ όλες οι διαδικασίες διαχείρισης της σχέσης με το δίκτυο υγείας και τους ασφαλισμένους, σταδιακά, περνούν στις ηλεκτρονικές πρακτικές. Το Medisystem παραμένει για την ελληνική ασφαλιστική αγορά, μετά από μία δεκαπενταετία εφαρμογής, το μοναδικό ολοκληρωμένο σύστημα για τη συνολική διαχείριση υπηρεσιών υγείας, που ενσωματώνει, εκτός των συνεργασιών με παρόχους υπηρεσιών, τις ιδιόκτητες υποδομές υγείας της εταιρείας (άμεση ιατρική βοήθεια, πολυιατρείο και κλινική). Η Achmea, μητρική της Interamerican, έχει χρησιμοποιήσει το Medisystem ως πρότυπο για την ανάπτυξη συστήματος υγείας και σε άλλες χώρες.
78 Σεπτέμβριος 2013
ΑΝΕΚ LINES
PRAKTIKER
Εκπτώσεις σε νέους φοιτητές
Φοιτητικό «σπίτι με τα όλα του»
Η
ΑΝΕΚ Lines συγχαίρει τους νέους φοιτητές για την επιτυχία τους στις πανελλαδικές εξετάσεις και στηρίζει τους ίδιους και τις οικογένειές τους παρέχοντας εκπτώσεις για τις πρώτες αναγκαίες μετακινήσεις προς τον τόπο σπουδών τους. Η έκπτωση αφορά στα δρομολόγια της ANEK Lines στη γραμμή Χανίων, η οποία ανέρχεται σε 50% για τους επιβάτες και 20% για Ι.Χ. αυτοκίνητο και moto και ισχύει από την ημέρα ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων των πανελλαδικών εξετάσεων έως το τέλος του Σεπτεμβρίου. Απαραίτητη προϋπόθεση για την έκδοση των εισιτηρίων από όλα τα συνεργαζόμενα με την ANEK Lines ταξιδιωτικά πρακτορεία αποτελεί η επίδειξη του ειδικού «Δελτίου Εξεταζομένων Πανελλαδικών Εξετάσεων 2013», καθώς και το γεγονός ότι θα πρέπει να ταξιδεύει ο ίδιος ο φοιτητής. Η ANEK Lines, με έντονο το αίσθημα κοινωνικής υπευθυνότητας, στηρίζει στην πράξη την παιδεία και την ελληνική οικογένεια, διευκολύνοντας με τον τρόπο αυτό την εύρεση κατοικίας και την εγγραφή των νέων φοιτητών στη σχολή που έχουν επιτύχει.
Η
Praktiker Hellas στηρίζει διαρκώς τις αγοραστικές επιλογές των καταναλωτών και παρουσιάζει μέχρι τέλος Οκτωβρίου το «Σπίτι με τα όλα του», δίνοντας έμφαση σε προϊοντικές κατηγορίες που ανταποκρίνονται στην καθημερινότητα των καταναλωτών, με είδη που προσφέρονται σε σταθερά ανταγωνιστικές τιμές. Για δεύτερη χρονιά, τα Praktiker «καλωσορίζουν» τη νέα γενιά φοιτητών προσφέροντας, και φέτος, οικονομικές προτάσεις και μοντέρνες ιδέες για τον εξοπλισμό κάθε φοιτητικού σπιτιού, καθώς και μοναδικές προσφορές που εξυπηρετούν στο ξεκίνημα της φοιτητικής τους ζωής, έως τις 30 Οκτωβρίου: ∼ Δωρεάν μεταφορά για όλες τις αγορές των φοιτητών ∼ Συναρμολόγηση με 39 ευρώ για 1 ως 3 έπιπλα και με 49 ευρώ για 4 ως και 6 έπιπλα ∼ Προνομιακό πρόγραμμα από 6 ως 24 άτοκες δόσεις Και για τους φοιτητές που «αγαπούν» τις ηλεκτρονικές αγορές, τώρα με ένα κλικ στο www.praktiker.gr επιλέγουν αυτό που θέλουν, από όπου κι αν βρίσκονται, για να στήσουν το νέο τους σπίτι οικονομικά και ανάλογα με το γούστο και τη διάθεσή τους. Και για ένα «Σπίτι με τα όλα του» προσαρμοσμένο στις ανάγκες της φθινοπωρινής περιόδου, ο νέος κατάλογος σπιτιού Praktiker, έως τις 30 Οκτωβρίου, παρουσιάζει μια πληθώρα προϊόντων και έξυπνες, χρήσιμες, λειτουργικές και οικονομικές προτάσεις για την ανανέωση του σπιτιού. Κομψές συλλογές φωτιστικών, επίπλων και αξεσουάρ για το καθιστικό, την τραπεζαρία και την κρεβατοκάμαρα, αλλά και όλος ο απαραίτητος σύγχρονος εξοπλισμός για την κουζίνα και το μπάνιο, είναι κάποιες από τις προτάσεις που μπορεί κάποιος να «ανακαλύψει» μέσα στις 100 σελίδες του. Επειδή οι χρήσιμες συμβουλές πάντα βοηθούν, στον νέο κατάλογο σπιτιού της Praktiker, αλλά και στο ηλεκτρονικό κατάστημα της εταιρείας www.praktiker.gr, υπάρχουν πληροφορίες που βοηθούν στη σωστή επιλογή στρώματος, στη φροντίδα της κουζίνας, μυστικά για έξυπνη αποθήκευση κ.ά.
SAMSUNG ELECTRONICS
Παρουσίασε την πρώτη στον κόσμο κυρτή UHD TV
Η
Samsung Electronics ανέδειξε την ηγετική της θέση στην αγορά των UHD TV, παρουσιάζοντας την πρώτη παγκοσμίως κυρτή UHD TV, κατά τη διάρκεια της IFA 2013, της μεγαλύτερης έκθεσης ηλεκτρονικών καταναλωτικών ειδών στην Ευρώπη. Η κυρτή UHD TV, διαθέσιμη σε μοντέλα των 55 και 65 ιντσών, προσφέρει ασυναγώνιστη ποιότητα εικόνας, καθώς συνδυάζει τις λεπτομέρειες της UHD TV με το κυρτό σχήμα της, εξασφαλίζοντας μια εντυπωσιακή και ενισχυμένη εμπειρία θέασης. Η Samsung αναδεικνύει, για ακόμα μία φορά, την ηγετική της θέση παγκοσμίως σε τεχνολογίες τηλεοράσεων, καθώς μια κυρτή UHD TV είναι πιο δύσκολο να παραχθεί από μια κυρτή OLED TV, λόγω των χαρακτηριστικών της οθόνης της. Με δεδομένο το ότι η αγορά των UHD TV βρίσκεται, ακόμα, σε πρώιμο στάδιο, λανσάρει την κυρτή UHD TV, ανταποκρινόμενη τόσο στις απαιτήσεις των καταναλωτών όσο και στις ανάγκες της αγοράς. Η κυρτή UHD TV έρχεται να προστεθεί στο line up των UHD τηλεοράσεων της Samsung, το οποίο περιλαμβάνει μοντέλα των 110, 98, 85, 65 και 55 ιντσών – επιβεβαιώνοντας, με τον τρόπο αυτό, ότι η νέα γενιά σε τεχνολογίες τηλεοράσεων έχει ήδη ξεκινήσει. Η κυρτή UHD TV έρχεται ως συνέχεια της πρόσφατης παγκόσμιας κυκλοφορίας της κυρτής OLED TV της Samsung, η οποία αρχικά παρουσιάστηκε κατά τη διάρκεια της έκθεσης CES 2013. ΧΡΗΜΑ 79
παρουσιάσεις 09-2013
Χ
INTERAMERICAN
«ΓΚΟΛ ΣΤΗ ΦΤΩΧΕΙΑ» ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΑΣΤΕΓΩΝ
Η
Interamerican υποστήριξε χορηγικά για έβδομη φορά την αντιπροσωπευτική για την Ελλάδα Ποδοσφαιρική Ομάδα Αστέγων κατά τη συμμετοχή της στο 11ο Παγκόσμιο Κύπελλο Αστέγων, που διεξήχθη από τις 10 έως τις 18 Αυγούστου στο Πόζναν της Πολωνίας. Το τουρνουά street soccer αποτέλεσε και φέτος «όχημα» μηνυμάτων κατά του ρατσισμού και κάθε μορφής κοινωνικού αποκλεισμού. Η ελληνική συμμετοχή συνέβαλε, σε σύνολο συμμετοχών από 64 χώρες, στην ανάδειξη του βασικού σκοπού αυτής της παγκόσμιας εκδήλωσης, που είναι η κοινωνική ένταξη και η αξιοπρεπής διαβίωση των αστέγων, απόρων και μεταναστών. Όπως έχει διαπιστωθεί η συμμετοχή στη διοργάνωση, με την παροχή κινήτρων και ηθικής ενίσχυσης, έχει ως αποτέλεσμα να αλλάζει η ζωή των περισσοτέρων συμμετεχόντων. Στο πλαίσιο της καμπάνιας «Γκολ στη Φτώχεια», η Interamerican προσέφερε στα μέλη της ελληνικής αποστολής δωρεάν ομαδική ταξιδιωτική ασφάλιση με καλύψεις ζωής και διαρκούς ανικανότητας από ατύχημα, ιατροφαρμακευτικών δαπανών θεραπείας από ατύχημα, καθώς επίσης καλύψεις έναντι ομαδικού ατυχήματος. Παράλληλα, η εταιρεία υποστηρίζει την έκδοση του περιοδικού των αστέγων «Σχεδία», ενώ τα κεντρικά γραφεία και ορισμένα από τα εταιρικά γραφεία πωλήσεων στην Αθήνα αποτελούν σταθερά σημεία προώθησης του εντύπου. Με την οργανωμένη πώληση της «Σχεδίας», οι άστεγοι εισάγονται ουσιαστικά σε μια επαγγελματική δραστηριότητα με στοιχειώδες ατομικό κέρδος, που κεφαλαιοποιείται για την αγορά νέων αντιτύπων προς πώληση. «Η Interamerican είναι με ασφαλιστικές παροχές στο πλευρό της Ομάδας Αστέγων από την πρώτη συμμετοχή της στο 5ο Παγκόσμιο Κύπελλο της Κοπεγχάγης, επιδεικνύοντας κοινωνική ευαισθησία και υπευθυνότητα και ενθαρρύνοντας με πολλούς τρόπους, ηθικά και πρακτικά, τη δύσκολη προσπάθειά μας», τόνισε ο Χρήστος Αλεφάντης, συντονιστής της Ομάδας Αστέγων και της πρωτοβουλίας «Γκολ στη Φτώχεια».
SARGIA PARTNERS
Η ΔYΝΑΜΗ ΤΟΥ ΟΡAΜΑΤΟΣ ΣΤΗΝ ΗΓΕΣIΑ
Έ
χουμε ανάγκη να γνωρίζουμε τι θέλουμε. Έχουμε ανάγκη να γνωρίζουμε πού πηγαίνουμε. Έχουμε ανάγκη να ονειρευόμαστε ένα όραμα πιο μεγάλο από μας, το οποίο θα αλλάξει τον κόσμο μας... Εάν θέλετε να γίνετε καλύτερος ηγέτης, μια καλή αρχή θα ήταν να χτίσετε όραμα – μια μεγάλη εικόνα που περιλαμβάνει τι κάνετε και πού θέλετε να πάτε. Οι σπουδαίοι ηγέτες γνωρίζουν ακριβώς πού πάνε, «ζωγραφίζουν» ένα ακατανίκητο όραμα, δουλεύουν να το πετύχουν και παρακινούν τους άλλους να συμβάλλουν στην επίτευξή του. Και χρησιμοποιούν το όραμά τους ως οδηγό για τις προσωπικές και επαγγελματικές επιλογές που κάνουν καθημερινά. Αυτό ακούγεται απλό, αλλά στην πράξη δεν είναι καθόλου απλό. Συχνά κάνετε πολλές επιλογές για το πού πρέπει να επενδύσετε (ή... αναλώσετε) τον χρόνο τον δικό σας ή των ομάδων σας. Αλήθεια, με ποιο κριτήριο κάνετε αυτές τις επιλογές; Είναι σημαντικό να κατανοούμε, να συνειδητοποιούμε τι κάνουμε, γιατί το κάνουμε και πού πηγαίνουμε στη ζωή αυτή – να έχουμε προσδιορίσει το γενικότερο πλαίσιο της ζωής που θέλουμε να ζήσουμε. Το όραμά σας, σας παρέχει ακριβώς αυτό το πλαίσιο. Γιατί να το κάνετε αυτό; Να σας ρωτήσω: Θα ανακαινίζατε ποτέ το σπίτι σας χωρίς να έχετε ένα όραμα του τι θέλετε να κάνετε; Ασφαλώς όχι. Θα είχατε μια λεπτομερή «εικόνα» του πώς θα θέλατε να μοιάζει και θα μπορούσατε να περιγράψετε με ευκολία πολλά όμορφα χαρακτηριστικά του. Κάντε το ίδιο με το όραμα του Οργανισμού σας. Επενδύετε τόσο μεγάλο κομμάτι της ζωής σας στην εργασία σας και χρειάζεται να έχετε μια ξεκάθαρη εικόνα για το πού πορεύεστε. Ναι, χρειάζεται να έχετε όραμα σε οποιονδήποτε ρόλο και ευθύνη έχετε στον Οργανισμό. Οι άνθρωποί σας θέλουν να γνωρίζουν γιατί κάνουν αυτά που κάνουν στην καθημερινότητά τους. Ως coach σάς το λέω με έμφαση: προνοήστε το! Δημιουργώντας ένα δυνατό κοινό όραμα στον Οργανισμό σας και βάζοντάς το σε πράξη, σίγουρα οδηγείστε στο επόμενο επίπεδο ηγεσίας και προσωπικής ολοκλήρωσης. Το όραμά σας θα γίνει κινητήριος δύναμη δημιουργίας στη ζωή σας – θα σας οδηγήσει σε ξεκάθαρες και αποτελεσματικές αποφάσεις και, ακόμα πιο σημαντικό, θα παρακινήσει τους γύρω σας να σας ακολουθήσουν. Μπορείτε να συμμετέχετε στο Σεμινάριο Ηγεσίας που διοργανώνει η SARGIA Partners, στις 24 Οκτωβρίου, με θέμα: Your VISION QUEST: see the change you want to be in the world – Now!, όπου ο παγκοσμίου φήμης «δάσκαλος» των Master Coaches - Hendre Coetzee, θα βοηθήσει τους συμμετέχοντες να αντιληφθούν τα θετικά στοιχεία ενός οράματος και τη σημαντικότητά του τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο. 80 Σεπτέμβριος 2013
EMIRATES
Η ΝΑΥΑΡΧΙΔΑ ΤΟΥ ΣΤΟΛΟΥ ΤΗΣ, ΤΟ AIRBUS A380, ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ
H
Emirates, μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες αεροπορικές εταιρείες στον κόσμο, έφερε τη ναυαρχίδα του στόλου της, το αεροσκάφος Airbus A380, στην Αθήνα, για μία και μοναδική πτήση στις 15 Σεπτεμβρίου 2013. Σχεδόν ένα χρόνο μετά την πρώτη προγραμματισμένη πτήση του Α380 προς την Αθήνα, και τονίζοντας περαιτέρω τη δέσμευσή της προς την ελληνική αγορά, η πτήση με αεροσκάφος Α380 πραγματοποιήθηκε με στόχο να ανταποκριθεί στην αυξημένη ζήτηση του δρομολογίου Ντουμπάι-Αθήνα. Η Emirates διατηρεί μακροχρόνιους δεσμούς με την Ελλάδα, αποτελώντας μια σημαντική αγορά για την αεροπορική εταιρεία. Στα 17 χρόνια παρουσίας της στη χώρα, η Emirates έχει συμβάλει στην ενίσχυση του εισερχόμενου και εξερχόμενου τουρισμού, μέσω του εκτεταμένου παγκόσμιου δικτύου προορισμών της. Στους πρώτους οκτώ μήνες του τρέχοντος έτους, η Emirates μετέφερε περισσότερους από 120.000 επιβάτες στο δρομολόγιο Αθήνα-Ντουμπάι. Ιδιαίτερα τους μήνες Απρίλιο και Μάιο, η Αθήνα, ως προορισμός, παρουσίασε τη μεγαλύτερη αύξηση επιβατικής κίνησης, σημειώνοντας άνοδο κατά 25% και 64%, αντίστοιχα. Τον Μάιο, πραγματοποιήθηκε αναβάθμιση του αεροσκάφους στο δρομολόγιο Αθήνα-Ντουμπάι, με την ένταξη του αεροσκάφους Boeing 777, αυξάνοντας τη χωρητικότητα κατά 60%, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους. Με την αύξηση χωρητικότητας του αεροσκάφους και την πληρότητα των προγραμματισμένων πτήσεων της Emirates για τους επόμενους μήνες να αγγίζει το 90%, το αισιόδοξο σενάριο για τον εισερχόμενο τουρισμό στην Ελλάδα το 2013 επιβεβαιώνεται για ακόμη μια φορά.
EUROBANK PROPERTIES
ΕUTELSAT
ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΔΟΜΗ
ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ KA-SAT ΣΕ ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ INTERNET
Η
Eurobank Properties ανακοινώνει προς το επενδυτικό κοινό ότι μετά από 5 και πλέον έτη επιτυχούς συνεργασίας με την εταιρεία, ο κ. Στυλιανός Προμπονάς γνωστοποίησε την επιθυμία του να αποχωρήσει για προσωπικούς λόγους από τη θέση του οικονομικού διευθυντή, με ημερομηνία ισχύος την 31/8/2013. Τη θέση του οικονομικού διευθυντή της εταιρείας αναλαμβάνει ο κ. Παναγιώτης- Αριστείδης Βάρφης, με ημερομηνία ισχύος τις 2/9/2013. Ο κ. Βάρφης κατέχει επί του παρόντος τη θέση του οικονομικού διευθυντή στη Eurobank Equities A.E.Π.Ε.Υ. Στο παρελθόν, διετέλεσε Διοικητικός Οικονομικός Διευθυντής New Europe της Eurobank Equities A.E.Π.Ε.Υ., Οικονομικός Διευθυντής της Eurobank EFG Telesis Finance A.E., Ανώτερο Οικονομικό Στέλεχος της Novonordisk A/S, καθώς και Επίκουρος Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής. Ο κ. Βάρφης είναι κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος (MSc) στην Εφαρμοσμένη Οικονομική και Χρηματοοικονομική από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Μεταπτυχιακού Τίτλου του Σώματος Ορκωτών Ελεγκτών και είναι απόφοιτος του Πανεπιστημίου Βρυξελλών με εξειδίκευση στη Διοίκηση Επιχειρήσεων. Η εταιρεία ευχαριστεί τον κ. Προμπονά για την πολύχρονη συνεισφορά του και εύχεται αντιστοίχως στον κ. Βάρφη καλή επιτυχία στα νέα του καθήκοντα.
Ο
δορυφόρος KA-SAT της Εutelsat συμμετέχει στο πιλοτικό πρόγραμμα παροχής οικονομικού internet υψηλών ταχυτήτων σε περιφέρεια της Γερμανίας. Η δοκιμή υπογραμμίζει τον ρόλο του δορυφορικού internet στην προσπάθεια γεφύρωσης του ψηφιακού χάσματος στην Ευρώπη. Ο High Throughput δορυφόρος KASAT της Eutelsat χρησιμοποιείται στο πρώτο ευρωπαϊκό δοκιμαστικό πρόγραμμα για προσφορά οικονομικού internet υψηλών ταχυτήτων σε περιφέρεια της Γερμανίας. Η τεχνική λύση, που συνδυάζει δορυφορική τεχνολογία τελευταίας γενιάς με την υφιστάμενη τηλεφωνική υποδομή, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως υπόδειγμα από ευρωπαϊκές περιφέρειες που αυτήν τη στιγμή έχουν αργή ή καθόλου πρόσβαση στο internet και στις οποίες η ανάπτυξη οπτικών ινών δεν είναι οικονομικά εφικτή. H λύση, η οποία έχει αναπτυχθεί και υλοποιηθεί από τον συνεργάτη της Εutelsat, ΕUSANET GmbH, συνδυάζει δορυφορικές και VDSL2 τεχνολογίες για την αναβάθμιση των υφιστάμενων τηλεφωνικών γραμμών και προσφέρει πρόσβαση στο internet με ταχύτητες έως 30 Mbps download και 5 Mbps upload. H υπηρεσία παρέχει επίσης τηλεφωνία VoIP και τηλεόραση DTH. Επτά κοινότητες στην περιφέρεια Niederstetten της Νοτιοδυτικής Γερμανίας (BadenWürttemberg) παίρνουν μέρος στο πιλοτικό πρόγραμμα. Το δορυφορικό δίκτυο διασυνδέει την υπηρεσία στις υπάρχουσες τηλεφωνικές γραμμές χαλκού, παρέχοντας χωρητικότητα σε νέο εξωτερικό πολυπλέκτη ψηφιακών συνδρομητικών γραμμών DSL (DSLAM). Το μόνο που χρειάζονται οι τελικοί χρήστες είναι να συνδέσουν ένα απλό ADSL μόντεμ στην πρίζα του τηλεφώνου τους, για να αποκτήσουν πρόσβαση στις νέες ευρυζωνικές υπηρεσίες με ταχύτητες έως 16 Mbps (αν χρησιμοποιούν τεχνολογία ADSL) ή έως 30 Mbps (εάν χρησιμοποιούν τεχνολογία VDSL2). Το κόστος της επένδυσης του πιλοτικού προγράμματος επιδοτείται σχεδόν κατά 50% από το κρατίδιο Baden-Württemberg. ΧΡΗΜΑ 81
Χ δια ταύτα...
✒ από τον Γιώργο Καλούμενο
α μ ε ρ ύ ο κ » ό φ υ ρ κ « ο Τ ς υ ο έ ρ χ υ ο τ Το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel, ό,τι γράφει για την Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, επαληθεύεται λίγους μήνες μετά. Πέρασε στα «ψιλά» του ελληνικού Τύπου το τελευταίο δημοσίευμά του για την πρόθεση της Γερμανίας να δώσει λύση στο θέμα του ελληνικού χρέους όχι με ένα νέο «κούρεμα», αλλά με την έκδοση ομολόγου με μηδενικό κουπόνι.
Τ
ο επίπεδο του ελληνικού χρέους - αυτήν την ώρα στο 170% του ΑΕΠ - δεν είναι βιώσιμο, ακόμη και στη βάση των πιο αισιόδοξων εκτιμήσεων. Καμιά εταιρεία, κανένας ιδιώτης επενδυτής δεν θα θέλουν να επενδύσουν στην Ελλάδα όσο καιρό υπάρχει ο κίνδυνος ενός νέου «κουρέματος» χρέους. Η λύση μιας νέας απομείωσης του ελληνικού χρέους με συμμετοχή του επίσημου τομέα (OSI) θα συνεπαγόταν επιβάρυνση των φορολογουμένων. Έτσι, προκρίνεται η λύση του «αδιαφανούς» (όπως το χαρακτηρίζει το περιοδικό) ομολόγου με μηδενικό κουπόνι. Το zero coupon είναι ένα ομόλογο που ουσιαστικά δεν πρέπει να επιστραφεί ποτέ και με αυτό δεν μπορεί κανείς να κερδίσει από τόκους. Γιατί όμως να προτιμήσουν οι Γερμανοί μια μέθοδο που με οικονομικούς όρους αντιστοιχεί σε μια πλήρη παραίτηση από τις απαιτήσεις των δανειστών; Ένα «κούρεμα» θα ήταν για την καγκελάριο μια παραδοχή που η ίδια δεν θα ήθελε ποτέ να κάνει: Ότι η κρίση θα κοστίσει πιθανόν περισσότερα χρήματα και η μέθοδος του zero coupοn bond έχει το πλεονέκτημα ότι ο γερμανικός λαός δεν μπορεί να καταλάβει τις απώλειες που υφίσταται, λόγω της πολυπλοκότητάς του. 82 Σεπτέμβριος 2013
Φέρνει μάλιστα ένα παράδειγμα για το πώς λειτουργεί το zero coupon bond δείχνοντας ότι οι απώλειες για τους δανειστές ξεκινούν αρχικά με αργούς ρυθμούς, όμως από ένα σημείο και μετά προσεγγίζουν το 100%. Είναι ουσιαστικά ένα «κρυφό» κούρεμα, με το οποίο οι φορολογούμενοι των δανειστών της Ελλάδας θα υποστούν απώλειες, χωρίς να το συνειδητοποιήσουν. Αντί για ένα «διαφανές» κούρεμα, θα επιλεγεί ένα «αδιαφανές» ομόλογο zero coupon, υποστηρίζει το Der Spiegel. Μάλιστα, η τακτική αυτή έχει περισσότερα μειονεκτήματα σε σχέση με ένα καθαρό «κούρεμα» χρέους: Εκτός του ότι δεν είναι διαφανής, κρατάει περισσότερο, ο λόγος χρέους προς το ΑΕΠ δεν μειώνεται τόσο γρήγορα όσο θα έπρεπε, καθώς ονομαστικά το χρέος παραμένει χρέος, ενώ δεν και είναι αποδεκτό από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Την ίδια ώρα πάλι στα «ψιλά» του Τύπου πέρασε και η «βόμβα» του ΔΝΤ. Στα 47 δισ. εκτιμά το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο τις μικτές χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας για την εξαετία 2015-2020, συμπεριλαμβανομένων του ελλείμματος και της ανάγκης κάλυψης των ελληνικών ομολόγων.
ΧΡΗΜΑ
ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ ONOMATΕΠΩΝΥΜΟ
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ
Τ.Κ.
ΠΕΡΙΟΧΗ
ΠΟΛΗ
ΧΩΡΑ
ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Ε-ΜAIL
ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ
ΚΙΝΗΤΟ
FAX
ΑΦΜ*
ΔΟΥ*
* ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ
Το ΧΡΗΜΑ καινοτομεί τεχνολογικά, κυκλοφορεί και ψηφιακά, με e-mail! Ο συνδρομητής μπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, με τρόπο παρόμοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης με λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σημειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!
ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Σε έντυπη και ψηφιακή μορφή) ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ ΕΞΑΜΗΝΗ (5 ΤΕΥΧΗ) 20,00 € ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΣ (10 ΤΕΥΧΗ) 100,00 €
ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ) 30,00 €
ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 45,00 €
ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 80,00 €
ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ) 150,00 €
ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟMΙKΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 60,00 € ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 110,00 €
ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή) ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 15,00 € (Σε όλες τις συνδρομές συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α.)
ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / ΙΒΑΝ GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192) Βεβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασμός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρείας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σημειώνετε πάντα το όνομά σας στο καταθετήριο. Παρακαλούμε, όπως αποστείλετε το καταθετήριο με fax στο 210 998 4953, υπόψιν κου Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.
ΕΠΙΤΑΓΗ
ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ
*Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 17456 Άλιμος, Fax: 210 998 4953
Yπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu
ΧΡΗΜΑ
www.hrima.gr
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ
«Πονταρίσματα» στην υποβάθμιση του Χ.Α.!
ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.395 / 09.2013 / € 6,00
Σημαντική αύξηση επισκεψιμότητας κατά 72,4% σημείωσε η 78η ΔΕΘ
ΧΡΗΜΑ τ.395 / 09.2013
ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ Αναμένεται «θερμός» χειμώνας
Andrey Popel Director, Central, Eastern & Peripheral Europe, Greylock Capital Management
Υπάρχουν «κρυφές» επενδυτικές ευκαιρίες στην ελληνική αγορά Στην Ελλάδα υπάρχουν εταιρείες που είναι πολύ δύσκολο να επικοινωνήσεις μαζί τους, που δεν έχουν δημοσιευμένα στοιχεία, που δεν ξέρεις αν είναι καλές ή κακές. Είμαστε εδώ για να δούμε πού θα μπορούσαμε να επενδύσουμε, είτε πρόκειται για υπό πτώχευση επιχειρήσεις είτε για ναυτιλία, ομόλογα και μετοχές
ISSN 1105-0470