ΧΡΗΜΑ #401 by ethosMEDIA

ΧΡΗΜΑ

www.hrima.gr

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ

ΧΡΗΜΑ

Το πολιτικό ρίσκο «καίει» την έξοδο στις αγορές

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.401 / 04.2014 / € 6,00

Outdoor Expo 2014: Υποδέχτηκε περισσότερους από 30.000 επισκέπτες

τ.401/ 04.2014

SUSTAINABILITY Αρμονική συνύπαρξη ανάπτυξης και βιωσιμότητας

Πολυχρόνης Γριβέας Διευθύνων Σύμβουλος, Αστήρ Παλάς

Τουρισμός: O οδηγός της ανάπτυξης Ο «Αστέρας» είναι μια διαχρονική αξία στον χώρο του τουρισμού στη χώρα, και έχει τη δυναμική και τη δυνατότητα να αναδειχθεί με όραμα και συλλογική προσπάθεια σε παγκόσμιο επίπεδο. Με αυτό το όραμα πορευόμαστε και είμαι βέβαιος ότι σύντομα θα εκπληρώσουμε τις προσδοκίες όλων μας.

ISSN 1105-0470

ΧΡΗΜΑ

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ ONOMATΕΠΩΝΥΜΟ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ

Τ.Κ.

ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ

ΧΩΡΑ

ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ε-ΜAIL

ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ

ΚΙΝΗΤΟ

FAX

ΑΦΜ*

ΔΟΥ*

* ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

Το ΧΡΗΜΑ καινοτομεί τεχνολογικά, κυκλοφορεί και ψηφιακά, με e-mail! Ο συνδρομητής μπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, με τρόπο παρόμοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης με λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σημειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Σε έντυπη και ψηφιακή μορφή) ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ ΕΞΑΜΗΝΗ (5 ΤΕΥΧΗ) 20,00 € ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΣ (10 ΤΕΥΧΗ) 100,00 €

ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ) 30,00 €

ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 45,00 €

ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 80,00 €

ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ) 150,00 €

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟMΙKΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 60,00 € ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 110,00 €

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή) ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 15,00 € (Σε όλες τις συνδρομές συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α.)

ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / ΙΒΑΝ GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192) Βεβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασμός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρείας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σημειώνετε πάντα το όνομά σας στο καταθετήριο. Παρακαλούμε, όπως αποστείλετε το καταθετήριο με fax στο 210 998 4953, υπόψιν κου Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.

ΕΠΙΤΑΓΗ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

*Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 17456 Άλιμος, Fax: 210 998 4953

Yπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu

2 Γιώργος Καλούμενος, Aρχισυντάκτης

ΑΝΟΙΞΕ Ο ΔΡΟΜΟΣ ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ Μεσομακροπρόθεσμα, τα οικονομικά οφέλη για τις τράπεζες και τις εισηγμένες επιχειρήσεις, και γενικότερα για τις ελληνικές επιχειρήσεις, από την επιτυχή έξοδο της Ελλάδας θα είναι σημαντικότατα.

ιευκολύνονται, πλέον, οι χρηματοροές προς τη χώρα (και όχι μόνο για δανεισμό) και επίσης διευκολύνονται οι ελληνικές τράπεζες για την προσφυγή τους σε αγορές. Είναι προφανές ότι ανοίγει πλέον ο δρόμος στις τράπεζες για να αντλήσουν κεφάλαια από την αγορά και να υλοποιήσουν με μεγαλύτερη άνεση τα σχέδιά τους. Επίσης, όπως εξηγούν τραπεζικοί παράγοντες, η έκδοση πενταετών ομολόγων θα έχει άμεσο αντίκτυπο στα επιτόκια χορηγήσεων των τραπεζών, τα οποία στον τομέα της επιχειρηματικής πίστης αναμένεται να υποχωρήσουν τουλάχιστον κατά μία μονάδα. Γενικότερα θα επέλθει μια μείωση του κόστους δανεισμού. Η ύπαρξη ενός πενταετούς ομολόγου ασκεί πιέσεις στο κόστος δανεισμού μέσω εντόκων γραμματίων. Η φημολογία ότι επίκειται έκδοση πενταετών ομολόγων προσγείωσε το επιτόκιο του εξάμηνου εντόκου γραμματίου στο 3,01% και εκτιμάται ότι μετά την έκδοση σταδιακά θα υποχωρήσει στο 1%-1,5%. Το stock των εντόκων γραμματίων πλησιάζει τα 15 δισ. Αν το επιτόκιο, από το 3% υποχωρήσει στο 1%, αυτό θα σημαίνει μια μείωση τόκων κατά 300 εκατ. σε ετήσια βάση. Ακόμη περιορίζεται η εξάρτηση από

4 Απρίλιος 2014

την ΕΚΤ, καθώς με τα νέα ομόλογα σπάει ο κύκλος της αναγκαστικής προσφυγής στην ΕΚΤ και αυτό γιατί χωρίς καινούργια ομόλογα δεν μπορείς να κάνεις ρέπος και χωρίς ρέπος δεν μπορείς να κάνεις αναχρηματοδότηση στα υπάρχοντα ομόλογα. ΓΙΑΤΙ «ΕΚΑΝΑΝ ΟΥΡΑ» Γιατί παρουσιάστηκε τόσο ισχυρή ζήτηση για το ελληνικό χρέος; Οι βασικές εκτιμήσεις των αναλυτών επικεντρώνονται στα εξής: 1. Οι επενδυτές είναι «πεινασμένοι» για αποδόσεις. Είναι δύσκολο να βρεις αυτές τις μέρες απόδοση που προσεγγίζει το 5%. 2. Ίσως το πιο σημαντικό: οι νέοι αυτοί επενδυτές προστατεύονται από το ημερολόγιο. Όταν το χρέος της Ελλάδας αναδιαρθρώθηκε τον Μάρτιο του 2012, τα παλαιά ομόλογα, που δεν μπορούσαν να πληρωθούν, ανταλλάχθηκαν με καινούρια ομόλογα, που δεν θα ωριμάσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα - για δεκαετίες σε

ορισμένες περιπτώσεις. Αν εξαιρεθεί το χρέος που η Ελλάδα οφείλει στην ΕΚΤ, η χώρα δεν έχει σημαντικές υποχρεώσεις αποπληρωμής χρέους έως το 2023, αρκετό καιρό μετά τη λήξη του πενταετούς ομολόγου το 2019. 3. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν θα θελήσουν να τιμωρήσουν και πάλι τους ιδιώτες πιστωτές, οι οποίοι είχαν δεχτεί σοβαρό πλήγμα κατά την προηγούμενη αναδιάρθρωση. 4. Η ΕΚΤ «φυλάει τα νώτα» των επενδυτών. Ο Μάριο Ντράγκι έχει υποσχεθεί πως θα κάνει ό,τι χρειαστεί για να διατηρήσει τη χρηματοοικονομική σταθερότητα στην Ευρωζώνη. Μόλις την περασμένη εβδομάδα η ΕΚΤ εξέτασε την πιθανότητα υλοποίησης ενός προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης για να ωθήσει προς τα κάτω τα επιτόκια.

ΧΡΗΜΑ τ.401, Απρίλιος 2014

ΕΝ ΑΡΧΗ...

Χρηματιστήριο Το πολιτικό ρίσκο «καίει» την έξοδο στις αγορές

Sustainability Αρμονική συνύπαρξη ανάπτυξης και βιωσιμότητας

Τραπεζικός κλάδος Πήρε «ψήφο εμπιστοσύνης» από τις αγορές

38 Τηλεπικοινωνίες Μονόδρομος οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις

Ασφάλιση Μεταφερόμενων Εμπορευμάτων Το 50% της παραγωγής του έχασε ο κλάδος σε 6 χρόνια

6 Απρίλιος 2014

περιεχόμενα τ.401/04.2014 20 ~ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΑΓΟΡΕΣ Όλα τα λεφτά στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια ΘΕΜΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ

60 ~ OUTDOOR EXPO 2014 Υποδέχτηκε περισσότερους από 30.000 επισκέπτες

Ο «Αστέρας» είναι μια διαχρονική αξία στον χώρο του τουρισμού στη χώρα, και έχει τη δυναμική και τη δυνατότητα να αναδειχθεί με όραμα και συλλογική προσπάθεια σε παγκόσμιο επίπεδο. Με αυτό το όραμα πορευόμαστε και είμαι βέβαιος ότι σύντομα θα εκπληρώσουμε τις προσδοκίες όλων μας.

62 ~ ΑΝΑΛΥΣΗ VRS Coca Cola HBC AG

ΧΡΗΜΑ

~ Απαγορεύεται αυστηρά η αναδη-

μοσίευση φωτογραφιών και ύλης ή μέρους αυτής, και η καθ' οιονδήποτε τρόπο εκμετάλλευσή τους, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη.

τεύχος Απρίλιος 2014

ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ Bίκυ Γερασίμου gerasimou.v@ethosmedia.eu Γαλάτεια Μπασέα bassea.g@ethosmedia.eu CEO Κωνσταντίνος Ουζούνης ouzounis.k@ethosmedia.eu ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Γιάννης Βερμισσώ vermisso.j@ethosmedia.eu ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ Γιώργος Καλούμενος kaloumenos.g@ethosmedia.eu

Κωνσταντίνος Ουζούνης ouzounis.k@ethosmedia.eu Πάρης Κορωναίος koronaios.p@ethosmedia.eu Αριστείδης Κυπριώτης kypriotis.a@ethosmedia.eu ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Διονύσης Δρογγίτης drogitis.d@ethosmedia.eu

KEY ACCOUNT MANAGER Ράντω Μανώλογλου manologlou.r@ethosmedia.eu ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Δέσποινα Ροπόδη ropodi.d@ethosmedia.eu TMHMA MARKETING EΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ & ΔΗΜ. ΣΧΕΣΕΩΝ Αθηνά Φραδέλου fradelou.a@ethosmedia.eu

YΠΕΥΘΥΝΗ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ Νατάσσα Λαζαράκου lazarakou.n@ethosmedia.eu ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ Θοδωρής Αναγνωστόπουλος Shutterstock ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ Πόπη Καλογιάννη popikalogianni@gmail.com

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ

ETHOS MEDIA S.A. Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος T:210 9984950, Φ:210 9984953 E:hrima@hrima.gr, www.hrima.gr ISSN 1105-0470

Σοφία-Αφροδίτη Βουλγαράκη voulgaraki.s@ethosmedia.eu ΕΚΤΥΠΩΣΗ - ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ - ΕΝΘΕΣΗ ~ Το τεύχος που κρατάτε στα ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ Pressious Αρβανιτίδης χέρια σας, είναι τυπωμένο σε πιστοποιημένο χαρτί FSC® και & ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Α.Β.Ε.Ε. έτσι συμβάλλει στην υποστήKωνσταντίνος Σαλβαρλής ριξη των δασών του πλανήτη. salvarlis.k@ethosmedia.eu ISSN 1105-0470

04 ~ Εν αρχή: Άνοιξε ο δρόμος για περισσότερη ρευστότητα 08 ~ Επικαιρότητα: Η Ελλάδα ανασταίνεται μετά τον «Γολγοθά» τεσσάρων ετών 76 ~ Στα ενδότερα του Χ.Α. 78 ~ Νέα της αγοράς 82 ~ Δια ταύτα: Επανέρχεται ο πολιτικός κίνδυνος;

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Πολυχρόνης Γριβέας, Διευθύνων Σύμβουλος, Αστήρ Παλάς Κρίσιμο «στοίχημα» η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου ΧΡΗΜΑ 7

επικαιρότητα

ΧΟΑΚΙΜ ΑΛΜΟΥΝΙΑ

ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΤΗΣ Ε.Ε.

Αισιοδοξία για τις ελληνικές τράπεζες Είμαι αισιόδοξος για το μέλλον των ελληνικών τραπεζών. Είναι πολύ θετικό το γεγονός ότι η Alpha Bank και η Τράπεζα Πειραιώς βγήκαν στις αγορές. Θα παρακολουθήσουμε το σχέδιο αναδιάρθρωσής τους. Δημιουργούνται οι συνθήκες για την παραπέρα ιδιωτικοποίηση της Eurobank.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

Δημιουργία νέου προτύπου ανάπτυξης Η Ελλάδα βρίσκεται σε διαδικασία δημιουργίας νέου προτύπου ανάπτυξης, με στόχο να γίνει εξωστρεφής και φιλική για τις επιχειρήσεις Οι μεταρρυθμίσεις που έχουν ήδη υιοθετηθεί στην αγορά εργασίας, θα διευκολύνουν τη γρηγορότερη μείωση της ανεργίας, τώρα που η ελληνική οικονομία μπαίνει σε πορεία ανάκαμψης.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΟΡΚΙΔΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΣΕΕ

Σημαντική εξέλιξη η έξοδος στις αγορές Η έξοδος της χώρας μας στις διεθνείς αγορές, για πρώτη φορά σήμερα, έπειτα από τέσσερα χρόνια, οπωσδήποτε συνιστά μια σημαντική εξέλιξη στην προσπάθεια ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας, αφού ξανακερδίζεται η χαμένη εμπιστοσύνη των επενδυτών. Δεν πρόκειται μόνο για μια συμβολική κίνηση που σηματοδοτεί την απαρχή της επιστροφής στην ομαλότητα.

ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ

Παραμένουμε εγκλωβισμένοι Είναι πασιφανές ότι όχι μόνο δεν βγαίνουμε σε ξέφωτο, αλλά παραμένουμε εγκλωβισμένοι στην παγίδα του χρέους. Παρ’ όλα αυτά, τώρα, Τρόικα και ελληνική κυβέρνηση αποφάσισαν να ξαναβγούν στις αγορές με παρόμοιο επιτόκιο, όσο ακριβώς ήταν όταν το θεωρούσανε απαγορευτικό και αποχώρησαν από αυτές.

ΓΕΝΣ ΒΑΪΝΤΜΑΝ

ΕΠΙΚΕΦΑΛΗΣ ΤΗΣ BUNDESBANK

Χαμηλοί οι αποπληθωριστικοί κίνδυνοι Ο Μάριο Ντράγκι το κατέστησε σαφές στην προηγούμενη συνέντευξη Τύπου. Πιστεύουμε πως οι αποπληθωριστικοί κίνδυνοι είναι εξαιρετικά χαμηλοί και, ως εκ τούτου, η εικόνα που έχουμε για τον πληθωρισμό είναι ότι οι τιμές καταναλωτή θα αρχίσουν να αυξάνονται σταδιακά. 8 Απρίλιος 2014

Η ΕΛΛΑΔΑ ΑΝΑΣΤΑΙΝΕΤΑΙ (;) ΜΕΤΑ ΤΟΝ «ΓΟΛΓΟΘΑ» ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΕΤΩΝ Τέσσερα χρόνια μετά το πρώτο μνημόνιο, κυβέρνηση και Τρόικα δεν εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα του χρέους, που ήταν ο βασικός στόχος των μνημονίων

ριν από τέσσερα χρόνια, στις 23 Απριλίου 2010, ο Γ. Παπανδρέου, με φόντο το λιμάνι του Καστελόριζου, ανακοίνωνε στον ελληνικό λαό την ένταξη της χώρας στον μηχανισμό στήριξης, που σηματοδότησε και την έναρξη της «Οδύσσειας» για την ελληνική οικονομία. Λάθη στον σχεδιασμό του πρώτου μνημονίου και καθυστερήσεις έφεραν βαθιά ύφεση, ενώ η ανεργία έσπασε κάθε ρεκόρ, φθάνοντας στο 27%, το εισόδημα των νοικοκυριών συρρικνώθηκε κατά περίπου 30% και στον ιδιωτικό τομέα σημειώθηκε ένας μικρός «Αρμαγεδδών». Ακόμη και πριν από δύο χρόνια, η Ελλάδα αναγκάστηκε να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση του χρέους της για να αποφύγει τη χρεοκοπία. Το «εργαστήριο» της Ευρώπης, μέσα στο οποίο πραγματοποιούνται οικονομικά πειράματα, χαρακτηρίζει το BBC την Ελλάδα. Σχεδόν πριν από τέσσερα χρόνια, η Ελλάδα έφτασε στο χείλος της καταστροφής και αναγκάστηκε να ζητήσει διεθνή στήριξη. Αυτό ήταν κάτι που δεν έπρεπε ποτέ να συμβεί, αφού η Συνθήκη της Ε.Ε. δεν προβλέπει μια ευρωπαϊκή χώρα να επωμίζεται το χρέος μιας άλλης. Ωστόσο, τον Απρίλιο του 2010 η Ελλάδα δεν μπορούσε πια να αναχρηματοδοτηθεί. Η επιβίωση της Ευρωζώνης κινδύνευσε. Επομένως, κάθε κανόνας αγνοήθηκε... Από τότε και μέχρι σήμερα, η Ελλάδα έλαβε δύο πακέτα διάσωσης, με αντάλλαγμα την επιβολή σκληρής λιτότητας. «Το ελληνικό πείραμα - με στόχο τη διάσωση του ευρώ - δεν έχει προηγούμενο...», τονίζει το BBC. Πλέον η Ελλάδα δείχνει διαφορετική. Η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας έχει ανακτηθεί, το δημοσιονομικό έλλειμμα έχει μειωθεί και υπάρχει πρωτογενές πλεόνασμα. Οι αγορές «βλέπουν» πλέον με καλύτερο «μάτι» τις ελληνικές τρά-

πεζες και ο στόχος αναφέρεται σε ανάπτυξη +0,6% της ελληνικής οικονομίας το 2014, ενώ η Ελλάδα ετοιμάζεται να βγει στις αγορές. Σήμερα, όμως, είναι έτοιμη να επιστρέψει στις αγορές ομολόγων και, όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά η Wall Street Journal: «Η Ελλάδα ανασταίνεται με την έξοδο στις αγορές». Όμως τέσσερα χρόνια μετά το πρώτο μνημόνιο, κυβέρνηση και Τρόικα δεν εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα του χρέους, που ήταν ο βασικός στόχος. Ο ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ Στην τελευταία έκθεση της Τραπέζης της Ελλάδος γίνεται και ένας απολογισμός της τετραετούς ύφεσης: ∼ Την τετραετία 2010-2013 η ύφεση ήταν συνολικά 20,4%. ∼ Η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος είναι πάνω από 30% (η συρρίκνωση αυτή είναι η μεγαλύτερη μεταπολεμικά στις χώρες του ΟΟΣΑ). ∼ Η ιδιωτική κατανάλωση σε σταθερές τιμές μειώθηκε περίπου κατά 23%. ∼ Υποχώρησαν οι δαπάνες για επενδύσεις την τετραετία 2010-2013 κατά 51% (το 47% της υποχώρησης προέρχεται από μείωση επενδύσεων σε κατοικίες και το 17% από μείωση επενδύσεων σε λοιπές κατασκευές). ∼ Το κόστος της ύφεσης σε όρους θέσεων απασχόλησης είναι τεράστιο. ∼ Μεταξύ 2009-2013 χάθηκαν 904.200 θέσεις εργασίας (-19,9%). Από τα άτομα που είναι άνεργα το 2013 περίπου το 1/5 είναι άνεργα από το 2009. ∼ Σύμφωνα με στοιχεία του ΙΚΑ, περίπου 75.600 επιχειρήσεις (το 30%) διέκοψαν τη δραστηριότητά τους. ∼ Σωρευτικά το 2010-2013 οι πραγματικές μέσες ακαθάριστες αποδοχές μειώθηκαν κατά 25,2%, ενώ οι κατώτατες αποδοχές κατά 19,9%. Οι μέσες ακαθάριστες αποδοχές ανά τομέα υποχώρησαν ως εξής: Δημόσιο: -15,9%, ΔΕΚΟ: -29,1%, Τράπεζες: -18,2%, Ιδιωτικός τομέας (πλην τραπεζών): -20,4%. Η πρόβλεψη της ΤτΕ είναι ότι το 2013 οι μέσες αποδοχές μειώθηκαν κατά 7,4% (Ευρωζώνη +1,8%). Το ποσοστό αυτό είναι το μεγαλύτερο της τελευταίας τετραετίας. Φέτος, μάλιστα, θα υπάρξει νέα πτώση κατά 1,5% στις μέσες αποδοχές. ∼ Το ποσοστό του πληθυσμού της Ελλάδας που βρίσκεται είτε σε κίνδυνο φτώχειας είτε σε κατάσταση κοινωνικού αποκλεισμού (ζει με υλικές στερήσεις ή σε νοικοκυριά με χαμηλή ένταση εργασίας) το 2012 ήταν 34,6% (3.795.100 άτομα) και είναι υψηλότερο από την Ε.Ε.-28 (25,1%), με εξαίρεση τη Βουλγαρία (49,3%), τη Ρουμανία (41,7%) και τη Λετονία (36,6%). Ο κίνδυνος φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού αυξήθηκε τα τρία πρώτα χρόνια της κρίσης κατά 25,4%.

ΣΙΜΟΣ ΚΕΔΙΚΟΓΛΟΥ

ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΟΣ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ

Επανακτάται η αξιοπιστία μας Η υπερκάλυψη του ομολόγου ήταν οκταπλάσια των αρχικών προσφορών και εξ όσων γνωρίζω, θα αντληθεί ένα ποσό 3 δισ. ευρώ. Δεν θριαμβολογούμε και δεν θεωρούμε ότι έχει τελειώσει τίποτα. Η προσπάθεια πρέπει να συνεχιστεί, αλλά συνιστά ένα πολύ σημαντικό βήμα, διότι επανακτάται η αξιοπιστία της ελληνικής οικονομίας και επαληθεύεται με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο η εμπιστοσύνη προς την ελληνική οικονομία.

ΝΟΤΗΣ ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ

ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Να μην «ξεχάσουμε» τους ανθρώπους Μπορούμε να πούμε ότι μια νέα Ελλάδα, με προσεκτικά βήματα, βγαίνει ξανά στις αγορές. Βεβαίως, από την άλλη πλευρά, υπάρχει και το κόστος και ο πόνος της προσαρμογής. Και οι όποιες επιτυχίες στο επίπεδο των αριθμών δεν θα πρέπει να μας κάνουν να ξεχάσουμε τους ανθρώπους. Η συνολική ανεργία ανήλθε στην Ελλάδα στο 27,5%. Το ποσοστό ανεργίας στους νέους κάτω των 25 ετών ήταν 58,3%. Την περίοδο 2011-2013 έκλεισαν περίπου 82.000 επιχειρήσεις. Ή ότι σε κάποιες περιπτώσεις η επιχειρηματικότητα που εκδηλώνεται είναι επιχειρηματικότητα ανάγκης.

ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ

Να ανοίξει συζήτηση περί άρσης της μονιμότητας Πιστεύω ότι, πλέον, είμαστε ώριμοι να ανοίξει συζήτηση περί άρσης της μονιμότητας στο Δημόσιο. Είναι ένα ζήτημα που θα συζητήσουμε (αν θα αφορά τους νέους ή τους παλιούς), γιατί υπάρχουν διαφορετικές προτάσεις, αλλά η κοινωνία είναι ώριμη να ανοίξει ζήτημα άρσης μονιμότητας για τους δημοσίους υπαλλήλους. Τονίζω ότι αυτό, για να γίνει, πρέπει να ολοκληρωθεί η διαδικασία της συνταγματικής αναθεώρησης σε δύο κοινοβουλευτικές περιόδους, άρα δεν είναι άμεσο, αλλά στην ατζέντα πρέπει να μπει και αυτό.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΡΑΤΟΥΛΗΣ ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ ΤΟΥ ΣΥΡΙΖΑ

«Πέταξαν» 70 δισ. ευρώ από τις τράπεζες Επί μνημονιακών κυβερνήσεων έφυγαν από τις ελληνικές τράπεζες 70 δισ. ευρώ και σας διαβεβαιώνω - είμαι απόλυτος σε αυτή μου την εκτίμηση - ότι δεν υπάρχει περίπτωση να γυρίσουν πίσω στις ελληνικές τράπεζες τα 70 δισ. ευρώ ή δεν υπάρχει περίπτωση να μας δανείσουν με δικαιοσύνη και ευνοϊκά επιτόκια ή δεν υπάρχει περίπτωση να έχουμε ξένες παραγωγικές επενδύσεις στη χώρα, εάν δεν διαγραφεί το μεγαλύτερο μέρος του δημόσιου χρέους. ΧΡΗΜΑ 9

Χ χρηματιστήριο

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΡΙΣΚΟ

«ΚΑΙΕΙ»

ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΣΤΙΓΜΗ ΤΗΣ ΕΞΟΔΟΥ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ Μεσοπρόθεσμα άνοδος, αλλά μεταβλητότητα ως τις εκλογές εκτιμούν οι αναλυτές

επιτυχής έξοδος στις αγορές δίνει την ευκαιρία στην κυβέρνηση να υποστηρίξει ότι η Ελλάδα πια «δεν γύρισε απλώς σελίδα» ή «κεφάλαιο», «άλλαξε βιβλίο». Όμως το χρηματιστήριο, βραχυπρόθεσμα, «αγνόησε» την ιστορική αυτή στιγμή. Πολλοί εκτιμούν ότι την είχε προεξοφλήσει εδώ και πολλούς μήνες, ενώ αρκετοί αναλυτές εκτιμούν ότι την αγορά έχει αρχίσει να απασχολεί αισθητά ο πολιτικός κίνδυνος καθώς πλησιάζουμε προς τις ευρωεκλογές. Μάλιστα, μετά την έξοδο στις αγορές, επανήλθαν και οι φήμες για τριπλές εκλογές τον Μάιο. Οι επενδυτές έχουν να αντιμετωπίσουν την υφέρπουσα πολιτική αβεβαιότητα ως τις ευρωεκλογές και όχι μόνο, καθώς μπορεί να κρατήσει για μήνες, ανάλογα με το «μήνυμα» των δημοτικών και των ευρωεκλογών. Οι ευρωεκλογές του Μαΐου θα είναι καθοριστικές και για το Χ.Α. Εάν η κυβέρνηση υποστεί μεγάλη ήττα, η χώρα κινδυνεύει να μπει σε μια μακρά προεκλογική περίοδο και να υπάρξει πολιτική αποσταθεροποίηση, στην οποία οι μεταρρυθμίσεις δεν θα μπορέσουν να προχωρήσουν και η οικονομία θα βρεθεί υπό πολιτική ομηρία. Σε μια τέτοια περίπτωση, το Χ.Α. θα κινηθεί έντονα πτωτικά. Τα καλό σενάριο για την αγορά θα είναι να

10 Aπρίλιος 2014

αντέξει η Ν.Δ. και να συνεχίσει την όποια μεταρρυθμιστική πολιτική. Αξίζει να σημειωθεί ότι κάποιοι αναλυτές εκφράζουν την άποψη πως για τους δώδεκα μήνες οι πολιτικές εξελίξεις θα απασχολούν τους επενδυτές, βλέπουν υψηλή μεταβλητότητα και συνιστούν γρήγορες κινήσεις στην αγορά και διακράτηση υψηλής ρευστότητας. Με δεδομένη την εύθραυστη κοινοβουλευτική πλειοψηφία και την κρίσιμη κοινωνικοοικονομική κατάσταση, οι αναλυτές αμφιβάλλουν για το αν η κυβέρνηση θα μπορούσε να λάβει επιπρόσθετα μέτρα. Σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο, η μετάθεση της αναβάθμισης της ελληνικής οικονομίας από τον οίκο Moody's, λόγω των εξελίξεων σε πολιτικό επίπεδο, αύξησαν το political risk, με αποτέλεσμα να μετριαστούν οι προσδοκίες σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα η αγορά θα κινηθεί ανοδικά, ενώ μέχρι τη λήξη των εκλογικών διαδικασιών θα υπάρξει έντονη μεταβλητότητα. Η Credit Suisse εκτιμά ότι είναι αυξημένο το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών στα τέλη του 2014. Κίνδυνο πρόωρων εκλογών στην Ελλάδα διαβλέπει ο αμερικανικός οίκος αξιολόγησης Moody's. Οι πολιτικές εξελίξεις φαίνεται ότι ανέβα-

λαν και την αναμενόμενη αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας από τον διεθνή οίκο αξιολόγησης Moody’s. Η Moody’s, στην τελευταία της έκθεση, προειδοποιεί ότι το πολιτικό ρίσκο στην Ελλάδα παραμένει αυξημένο, επισημαίνοντας ότι η πιθανότητα περαιτέρω διάβρωσης της κυβερνητικής πλειοψηφίας παραμένει υψηλή και θα μπορούσε να οδηγήσει σε πρόωρες κοινοβουλευτικές εκλογές στους επόμενους έξι μήνες. Σύμφωνα με τη Nomura, το επόμενο σημαντικό γεγονός για την Ελλάδα είναι οι ευρωεκλογές και οι αυτοδιοικητικές εκλογές του Μαΐου. Η τράπεζα αναφέρεται και στο «Ποτάμι», το οποίο, όπως επισημαίνει, περιπλέκει το πολιτικό σκηνικό. Παράλληλα προειδοποιεί ότι μια κατακρήμνιση του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές θα σημάνει αποσταθεροποίηση για την κυβέρνηση συνασπισμού ΝΔ - ΠΑΣΟΚ.

RBS: ΤΟ ΟΜΟΛΟΓΟ ΜΕΙΩΝΕΙ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΙΝΔΥΝΟ Όμως η έκδοση του ελληνικού ομολόγου ήταν και πολιτική επιτυχία, υποστηρίζει η Royal Bank of Scotland σε ανάλυσή της. Εκτιμά ότι έχει πολιτικό αντίκτυπο, καθώς αποτελεί παράγοντα μείωσης του πολιτικού ρίσκου, δίνοντας ένα ακόμα επιχείρημα στην κυβέρνηση πριν από τις ευρωεκλογές στην κόντρα με την αντιπολί-

τευση για το ποιος μπορεί να διαχειριστεί καλύτερα την κρίση. Υποστηρίζει, μάλιστα, ότι θα βοηθήσει τη ΝΔ να επανακτήσει το προβάδισμα έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, όπως και η διανομή μέρους του πρωτογενούς πλεονάσματος. H RBS εκτιμά ότι οι οίκοι αξιολόγησης θα επιταχύνουν την αναβάθμιση της Ελλάδας. Αν και δεν αναμένεται να τοποθετήσουν τη χώρα σε «επενδυτική βαθμίδα» φέτος (σ.σ. S&P και Fitch μάς τοποθετούν έξι κλίμακες χαμηλότερα και η Moody’s εννέα), βλέπει ως πιθανή την αναβάθμιση σε BB τους επόμενους μήνες. Μπορεί μια χώρα να σηκώσει 3 δισ. με 5% και η Moody’s να την έχει μόλις μία βαθμίδα πάνω από τη χρεοκοπία; Αυτό αναρωτιούνται οι αναλυτές.

ΑΚΡΙΒΗ Η ΑΓΟΡΑ; Το ελληνικό χρηματιστήριο έχει πλέον στη «φαρέτρα» του και την επιστροφή της χώρας στις αγορές. Ωστόσο, το θετικό νέο

δεν άλλαξε τις διαθέσεις των επενδυτών, καθώς ήταν, εν πολλοίς, προεξοφλημένο. Άλλωστε, η ελληνική χρηματιστηριακή αγορά είχε καταγράψει μια άνοδο 17% από τις αρχές του 2014 και η αποτίμησή της είχε καταστεί ακριβή. Η αγορά έρχεται από μια μεγάλη άνοδο, η οποία ξεκίνησε τον περασμένο Οκτώβριο, με τον Γενικό Δείκτη στις 1.095 μονάδες και έφθασε έως τις 1.370 μονάδες. Οι αποτιμήσεις της ελληνικής αγοράς δεν είναι πια φθηνές, υπάρχει ίσως περισσότερη αισιοδοξία από όση επιτρέπουν οι ιστορικοί μέσοι όροι αποτιμήσεων των εταιρειών. Το 2014 τρέχει με ΡΕ 20, ενώ το 2015 με ΡΕ 15 με αρκετό ρίσκο, ωστόσο, εκτέλεσης και πολλά «αν» στις βασικές παραδοχές. Ως εκ τούτου, η προσέγγιση στην αγορά, όπως σημειώνουν αναλυτές, θα πρέπει να είναι αυστηρά επιλεκτική και πολύ εστιασμένη στις ειδικές προοπτικές του κάθε κλάδου, αλλά και της χρηματοοικονομικής δομής που έχει πλέον η κάθε εταιρεία. Τα «καλά» νέα για το σύνολο της αγοράς μάλλον εξαντλήθηκαν ή προεξοφλήθηκαν. Ωστόσο, η δυναμική για τον τραπεζικό κλάδο είναι σε εξέλιξη και, επί της ουσίας, τώρα αρχίζει το «καλό» σενάριο, όπως υποστηρίζουν στελέχη της αγοράς. Η πιο απλοποιημένη έκδοση για το ελληνικό χρηματιστήριο είναι ότι έγινε «ακριβό» εκτός των μετοχών των τραπεζών. Η προσέγγιση αυτή έχει απήχηση μεταξύ των ειδικών, αλλά και των επενδυτών, οι οποίοι προετοιμάζονται για μίνι διόρθωση των τιμών των μετοχών. Μεσομακροπρόθεσμα, η αγορά θα επωφεληθεί από τη μείωση του country risk, με τα ελληνικά assets να αναβαθμίζονται και θα συμπιεστούν περισσότερο οι αποδόσεις των ανταγωνιστικών, προς τις μετοχές, τοποθετήσεων (έντοκα γραμμάτια, repos και άλλοι τίτλοι).

ΟΙ ΜΕΤΟΧΕΣ ΜΕ ΤΗ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΑΝΟΔΟ ΣΤΟ Α’ ΤΡΙΜΗΝΟ Intracom Autohellas MIG Lamda Development Aegean Airlines Fourlis Trastor Πειραιώς

+55,56% +44,46% +38,85% +37,58% +36,75% +36,67% +34,08% +30,72

ΟΙ ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΕΣ ΤΩΝ ΑΠΟΔΟΣΕΩΝ ΣΤΟ Α’ ΤΡΙΜΗΝΟ Στο α’ τρίμηνο του 2014 αδιαφιλονίκητοι πρωταγωνιστές αναδείχθηκαν τα ελληνικά επενδυτικά assets, με τις μετοχές και τα ομόλογα να καταγράφουν υψηλές αποδόσεις παγκοσμίως. Στο χρηματιστήριο της Αθήνας ο Γενικός Δείκτης σημείωσε κέρδη 15%. Ανάλογη εικόνα επικράτησε και στην αγορά ομολόγων. Τα κέρδη για τα δεκαετή ομόλογα έφτασαν στο α’ τρίμηνο φέτος το 17%-18%. Η απόδοση αυτή έφερε στην κορυφή την Ελλάδα ανάμεσα στα 15 κράτημέλη της Ευρωζώνης. Αρκετοί αναλυτές εκτιμούν ότι η αγορά, εάν δεν υπάρξει κάποιοι πολιτικό ατύχημα, θα αρχίσει και πάλι να κινείται έντονα ανοδικά όταν ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, αρχής γενομένης από το Eurogroup του Μαΐου. Πάντως η καγκελάριος Μέρκελ, κατά την επίσκεψή της στην Αθήνα, άνοιξε «παράθυρο» για το χρέος, αλλά από το φθινόπωρο. Στο διάστημα του α’ τριμήνου, για την πλειονότητα των μετοχών της μεγάλης και της μεσαίας κεφαλαιοποίησης, σημειώθηκαν μικρές ή μεγαλύτερες αποδόσεις. Όπως φαίνεται και στον σχετικό πίνακα, από τους τίτλους που συγκροτούν τον Γενικό Δείκτη η μετοχή της Intracom με 55,56% είχε τη μεγαλύτερη απόδοση. Ακολούθησαν οι μετοχές των Autohellas με 44,46%, MIG με 38,85%, Lamda Develοpment με 37,58%, Aegean με 36,75%, Fourlis με 36,67%, Trastor με 34,08% και Πειραιώς με άνοδο 30,72%. Αντιθέτως, τις μεγαλύτερες απώλειες στο α’ τρίμηνο κατέγραψαν η Attica Bank με πτώση 25,71%, ενώ ακολουθούν οι Νηρέας (-16,67%), Παπουτσάνης (-15,25%), Coca Cola HBC (-14,29%), Χαλκόρ (-9,71%), Frigoglass (-7,83%), ΕΛ.ΠΕ. (-4,09%) και Δρομέας (-2,15%). Χ

ΟΙ ΜΕΤΟΧΕΣ ΜΕ ΤΗ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΤΩΣΗ ΣΤΟ Α’ ΤΡΙΜΗΝΟ Αττικής Νηρέας Παπουτσάνης Coca Cola HBC Χαλκόρ Frigoglass ΕΛ.ΠΕ. Δρομέας

-25,71% -16,67% -15,25% -14,29% -9,71% -7,83% -4,09% -2,15% ΧΡΗΜΑ 11

Χ χρηματιστήριο

ΤΙ «ΚΕΡΔΙΖΟΥΝ» ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΚΑΙ ΕΙΣΗΓΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΟΔΟ ΣΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ Ανοίγει ο δρόμος για περισσότερη ρευστότητα και μείωση κόστους δανεισμού

ετικά ήταν τα μηνύματα από την έκδοση πενταετούς ομολόγου του ελληνικού Δημοσίου, καθώς επέστρεψαν οι ξένοι επενδυτές στην αγορά μετά από τέσσερα χρόνια. Η επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές μεσομακροπρόθεσμα θα έχει θετική επιρροή στο σύνολο της ελληνικής οικονομίας. Ωστόσο, το ελληνικό χρηματιστήριο, και ειδικότερα ο Γενικός Δείκτης, δείχνει να «αγνόησε» το σημαντικό γεγονός. Άλλωστε το είχε προεξοφλήσει εδώ και αρκετούς μήνες. Η αγορά των μετοχών δέχθηκε πρόσκαιρες πιέσεις, γιατί αρκετοί επενδυτές μετακινή-

12 Aπρίλιος 2014

θηκαν από τις μετοχές στα ομόλογα. Την ίδια στιγμή οι επιχειρήσεις με «ηγέτη» τις τράπεζες έδειξαν τον δρόμο άντλησης ρευστότητας, η οποία αποτελεί και τον «ακρογωνιαίο λίθο» για την ανάπτυξη της οικονομίας. Ο στόχος των επιχειρήσεων τους επόμενους μήνες είναι η συγκέντρωση κεφαλαίων στα επίπεδα των 12 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 6 δισ. κατευθύνονται στις τράπεζες. Οι ανάγκες των εταιρειών σε ρευστό είναι προφανές ότι θα δημιουργήσουν πρόσκαιρα πιέσεις, καθώς τα κεφάλαια αναζητούν αποδόσεις με το χαμηλότερο ρίσκο.

Οι εκδόσεις ομολόγων προσελκύουν κεφάλαια και από την αγορά των μετοχών, η οποία σε πολλές περιπτώσεις έχει δώσει σημαντικά κέρδη. Μεσομακροπρόθεσμα, τα οικονομικά οφέλη για τις τράπεζες και τις εισηγμένες επιχειρήσεις, και γενικότερα τις ελληνικές επιχειρήσεις, από την επιτυχή έξοδο της Ελλάδας στις αγορές - έστω και δοκιμαστική - είναι σημαντικότατα. Πλέον, διευκολύνονται οι χρηματοροές προς τη χώρα (και όχι μόνο για δανεισμό) και επίσης διευκολύνονται οι ελληνικές τράπεζες για την προσφυγή τους σε αγορές.

Σε ό,τι αφορά τις τράπεζες, εκτιμάται ότι τέτοια γεγονότα προκαλούν το φαινόμενο του «ντόμινο» και ότι η έξοδος του ελληνικού Δημοσίου στις αγορές, μετά από τέσσερα χρόνια, θα έχει πολλαπλά οφέλη για το τραπεζικό σύστημα. Είναι προφανές ότι ανοίγει πλέον ο δρόμος στις τράπεζες για να αντλήσουν κεφάλαια από την αγορά και να υλοποιήσουν με μεγαλύτερη άνεση τα σχέδιά τους. Τα βασικά σημεία στα οποία εστιάζουν οι αναλυτές, είναι η σταδιακή μείωση των επιτοκίων δανεισμού και η εισροή κεφαλαίων μέσω του χρηματιστηρίου, ωστόσο ακόμη και το άνοιγμα της διατραπεζικής αγοράς θα μπορούσε να γίνει πραγματικότητα. Σε ό,τι αφορά την εισροή κεφαλαίων μέσω του χρηματιστηρίου, οι τράπεζες έχουν μπροστά τους την εξάσκηση των warrants, ενώ όσο μεγαλύτερο είναι το ενδιαφέρον των επενδυτών τόσο πιο γρήγορα θα επιστρέψουν σε χέρια ιδιωτών. Η επάνοδος του Δημοσίου στις αγορές, άλλωστε, ανοίγει τον δρόμο και για μεγάλες επιχειρήσεις να επανέλθουν στον στίβο του διεθνούς δανεισμού. Επίσης, όπως εξηγούν τραπεζικοί παράγοντες, η έκδοση πενταετών ομολόγων θα έχει άμεσο αντίκτυπο στα επιτόκια χορηγήσεων των τραπεζών, τα οποία στον τομέα της επιχειρηματικής πίστης αναμένεται να υποχωρήσουν τουλάχιστον κατά μία μονάδα. Γενικότερα θα επέλθει μείωση του κόστους δανεισμού. Η ύπαρξη ενός πενταετούς ομολόγου ασκεί πιέσεις στο κόστος δανεισμού μέσω εντόκων γραμματίων. Η φημολογία ότι επίκειται έκδοση πενταετών ομολόγων προσγείωσε το επιτόκιο του εξάμηνου εντόκου γραμματίου στο 3,01% και εκτιμάται ότι μετά την έκδοση, σταδιακά, θα υποχωρήσει στο 1%-1,5%. Το stock των εντόκων γραμματίων πλησιάζει σήμερα τα 15 δισ. ευρώ. Αν το επιτόκιο από το 3% υποχωρήσει πράγματι στο 1%, αυτό σημαίνει μείωση τόκων κατά 300 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση. Ακόμη περιορίζεται η εξάρτηση από την ΕΚΤ, καθώς με τα νέα ομόλογα σπάει ο κύκλος της αναγκαστικής προσφυγής στην Κεντρική Ευρωπαϊκή Τράπεζα και αυτό γιατί χωρίς καινούργια ομόλογα δεν μπορείς να κάνεις ρέπος και χωρίς ρέπος δεν μπορείς να κάνεις αναχρηματοδότηση στα υπάρχοντα ομόλογα.

ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ Όλα δείχνουν ότι κάτι αλλάζει για την ελληνική οικονομία, δημιουργώντας την αίσθηση ότι μέρος από τη ρευστότητα που αντλεί το

☛

Ο ΣΤOΧΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡHΣΕΩΝ ΤΟΥΣ ΕΠOΜΕΝΟΥΣ ΜHΝΕΣ ΕIΝΑΙ Η ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΚΕΦΑΛΑIΩΝ ΓYΡΩ ΣΤΑ 12 ΔΙΣ., ΕΚ ΤΩΝ ΟΠΟIΩΝ ΤΑ 6 ΔΙΣ. ΚΑΤΕΥΘYΝΟΝΤΑΙ ΣΤΙΣ ΤΡAΠΕΖΕΣ

τραπεζικό σύστημα, θα περάσει στην πραγματική οικονομία και στις επιχειρήσεις, αναφέρουν στελέχη της αγοράς. Οι τράπεζες άνοιξαν τον δρόμο στο Δημόσιο, τόνισε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιώργος Προβόπουλος, παραμονές της επιτυχούς έκδοσης του πενταετούς ομολόγου, γεγονός που ισχύει και αντίστροφα, καθώς το αμέσως επόμενο διάστημα τόσο τα πιστωτικά ιδρύματα όσο και κορυφαίες εισηγμένες εταιρείες στο Χρηματιστήριο Αθηνών θα βγουν στις αγορές. Οι ομολογιακές εκδόσεις συμπεριλαμβάνονται εδώ και καιρό στα σχέδια και των μεν και των δε, ωστόσο, οι συγκυρίες δεν ήταν μέχρι πρότινος και οι καταλληλότερες. Τη δεδομένη χρονική στιγμή, το momentum για τέτοιες ενέργειες είναι ιδανικό. Η έξοδος στις αγορές αναμένεται να οδηγήσει στη σταδιακή ομαλοποίηση των συνθηκών δανεισμού. Τι σημαίνει αυτό για τις τράπεζες; Την απεξάρτησή τους από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που άλλωστε είναι και το ζητούμενο. Οι εκδόσεις, στις οποίες αναμένεται να προχωρήσουν οσονούπω οι τράπεζες, θα έχουν ισχυρή ανταπόκριση και μάλιστα από το εξωτερικό, τονίζουν πηγές της αγοράς, επικαλούμενοι το ομόλογο των 500 εκατ. ευρώ της Πειραιώς, το οποίο υπερκαλύφθηκε έξι φορές. Οι Αμερικανοί έχουν δώσει στην τράπεζα «ψήφο εμπιστοσύνης» και αναμένεται να κάνουν το ίδιο και με άλλες συστημικές, λένε τραπεζικοί φορείς. Το παράδειγμα της Πειραιώς αναμένεται να ακολουθήσει η Alpha Bank. Πληροφορίες αναφέρουν ότι η τελευταία θα βγει στις αγορές με στόχο την άντληση ποσού 300500 εκατ. ευρώ. Μετά την Alpha - η οποία σημειωτέον έχει προχωρήσει και σε αύξηση μετοχικού κε-

φαλαίου (ΑΜΚ) ύψους 1,2 δισ. ευρώ, προκειμένου να καλύψει και τις κεφαλαιακές της ανάγκες - σε έκδοση ομολόγου εξετάζει να προβεί και η Εθνική, η οποία έχει ανακοινώσει, εξάλλου, πως δεν πρόκειται να κάνει ΑΜΚ. Το ομόλογο της ΕΤΕ θα λειτουργήσει ως «ανάχωμα» στη ρευστότητά της, ως μια «συμπληρωματική κίνηση» στα επιχειρησιακά σχέδια (business plans), που ζητάει η Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού DG Comp, όπως έγινε γνωστό κατά την επίσκεψη του επικεφαλής της, Γκερτ Κούπμαν. Πληροφορίες αναφέρουν ότι η ΕΤΕ σχεδιάζει έκδοση senior ομολόγου πενταετούς διάρκειας, ζητώντας την άντληση 1 δισ. ευρώ.

ΟΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ Τη σκυτάλη παίρνουν οι εισηγμένες ΔΕΗ, Motor Oil και Μυτιληναίος, τα «βαριά χαρτάκια» του Χρηματιστηρίου, σε μια περίοδο αρκετά καλή για το ταμπλό. Η έκδοση της ΔΕΗ, σύμφωνα με διαχειριστές, ήταν προγραμματισμένη για την προηγούμενη εβδομάδα, αλλά μεσολάβησε η έξοδος της χώρας στις αγορές. Συγκεκριμένα, η εταιρεία θα προχωρήσει στην έκδοση εταιρικού ομολόγου πενταετούς διάρκειας και ύψους 300 - 500 εκατ. Στα «βήματα» της ΔΕΗ για την έκδοση εταιρικού ομολόγου, η Motor Oil και ο Μυτιληναίος. Ο Μυτιληναίος θα επιδιώξει να αντλήσει τουλάχιστον 200 - 250 εκατ. και με επιτόκιο χαμηλότερο του 6%. Υπενθυμίζεται ότι και την περσινή χρονιά ξένοι επενδυτές έδωσαν «ψήφο εμπιστοσύνης» σε εισηγμένες του Χ.Α., αποκτώντας συμμετοχή στο μετοχικό τους κεφάλαιο, γεγονός που εξέπνευσε θετικά μηνύματα σε μια τόσο διψασμένη αγορά για ρευστό όσο η ελληνική. Σπουδαίοι ξένοι οίκοι και διεθνή funds, που διαχειρίζονται πολλά δισεκατομμύρια ευρώ, μπήκαν ως στρατηγικοί επενδυτές σε εισηγμένες επιχειρήσεις, όπως στον Μυτιληναίο, στην Eurobank Properties, στη ΓΕΚ Τέρνα. Ωστόσο, αξίζει να επισημανθεί πως οι παραπάνω όμιλοι θεωρούνται από τα καλά «χαρτάκια» της ελληνικής χρηματιστηριακής αγοράς, που σημαίνει πως οι ξένοι «ψαρεύουν» ελληνικές εταιρείες με αυξημένη εξωστρέφεια και καλές διασυνδέσεις στο εξωτερικό, ενώ την ίδια στιγμή οι διοικήσεις των εισηγμένων θέλουν να εξασφαλίσουν φθηνότερη χρηματοδότηση από τις διεθνείς αγορές, χωρίς όμως να χαλάσουν τις πελατειακές τους σχέσεις με τις ελληνικές τράπεζες. Χ ΧΡΗΜΑ 13

Χ προτάσεις αγοράς

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΝΕΑ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ

ΕΙΣΗΓΜΕΝΕΣ Η «ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ» ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΤΟΥ 2013 Τα turn arounds ήταν περισσότερα φέτος, αλλά η εικόνα παραμένει υπέρ των ζημιογόνων

14 Aπρίλιος 2014

επιχειρηματικά νέα εισηγμένων Χ

αγική εικόνα: Τα έκτακτα αποτελέσματα αύξησαν κατά 128,9% τα κέρδη μετά από φόρους των εισηγμένων το 2013, όπως προκύπτει από τους ισολογισμούς 221 εταιρειών τους οποίους επεξεργάστηκε η BETA Χρηματιστηριακή. Το 2013 υπήρχαν αρκετοί μη επαναλαμβανόμενοι παράγοντες που αλλοιώνουν σημαντικά την κερδοφορία - όπως έκτακτα έσοδα, προβλέψεις, κόστη εθελουσίας και φυσικά την αυξημένη φορολογική επιβάρυνση, λόγω της αύξησης του συντελεστή στο 26%, αλλά και την αναδρομική φορολόγηση αφορολόγητων αποθεματικών προηγούμενων ετών. Τα κέρδη μετά από φόρους διαμορφώθηκαν στα 2,49 δισ., ενώ ο κύκλος εργασιών των 221 εισηγμένων υποχώρησε σε ποσοστό 5%, στα 71,05 δισ. Επίσης πτώση κατά 21,8% σημείωσαν και τα λειτουργικά κέρδη και υποχώρησαν στα 5,4 δισ. Παρ’ όλα αυτά, αρκετοί αναλυτές θεωρούν πως η φετινή χρονιά θα είναι κομβικής σημασίας για τα εταιρικά αποτελέσματα, με ενδεικτική την εκτίμηση που έχει διατυπώσει η Alpha Finance για μέση ετήσια αύξηση κερδών κατά 28% την ερχόμενη τετραετία, αλλά και τις συνεχείς αναθεωρήσεις στις τιμές-στόχους διεθνών οίκων που, σε αρκετές περιπτώσεις, πλέον, προεξοφλούν διπλασιασμό των καθαρών κερδών με ορίζοντα το 2016-2017. Ήδη σε αρκετές περιπτώσεις εταιρειών ο δανεισμός έχει μειωθεί κατακόρυφα τα τελευταία τρίμηνα (ενδεικτικές είναι οι περιπτώσεις του ΟΤΕ, της ΕΥΔΑΠ και της Folli Follie), γύρω στις 30-40 επιχειρήσεις επέστρεψαν σε κέρδη από ζημιές ή είναι πλέον πολύ κοντά για να το πετύχουν, ενώ μεγάλος αριθμός εισηγμένων έχει περιορίσει σημαντικά την έκταση των ζημιογόνων αποτελεσμάτων. Στην πλειονότητά τους, ωστόσο, οι εταιρείες εξακολουθούν να βρίσκονται «στο κόκκινο», ενώ παράλληλα συνεχίζουν να μειώνουν θέσεις εργασίας και να συσσωρεύουν ρευστό στα ταμεία τους, εκποιώντας περιουσιακά στοιχεία προκειμένου να αποπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους στις τράπεζες. Η μείωση του τζίρου κατά 5% αποδίδεται στην εγχώρια ύφεση, καθώς και στην κόπωση των εξαγωγών των ελληνικών εταιρειών. Από την πλευρά τους οι εισηγμένες εταιρείες έδωσαν έμφαση τόσο στις περικοπές των δαπανών όσο και στην ενίσχυση

των ταμειακών τους ροών, γεγονός που επηρέασε θετικά το τελικό αποτέλεσμα. Σε κάθε περίπτωση τα τελικά αποτελέσματα επηρεάστηκαν και από μια σειρά εκτάκτων παραγόντων, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται:

∼ Οι λιγότερες προβλέψεις και απομειώσεις τόσο στα ακίνητα όσο και σε άλλα περιουσιακά στοιχεία. ∼ Η αυξημένη φορολογική επιβάρυνση, λόγω του αναβαλλόμενου φόρου (συντελεστής από 20% στο 26%), αλλά και της φορολόγησης τέως αφορολόγητων αποθεματικών. ∼ Έκτακτες προβλέψεις στον κλάδο της υγείας (clawback και rebate). ∼ Οι συναλλαγματικές ισοτιμίες κινήθηκαν υπέρ του ευρώ, ευνοώντας τις εισαγωγικές εταιρείες. Τέλος, σημαντική επίπτωση στα τελικά αποτελέσματα είχε ο κλάδος των διυλιστηρίων, λόγω των ιστορικά χαμηλών περιθωρίων διύλισης στην Ευρώπη. Σύμφωνα με την ΒΕΤΑ, το 2013 μπορεί να μη μείνει στην ιστορία ως το έτος με τη μεγαλύτερη οργανική κερδοφορία, θα μείνει ωστόσο ως το έτος με τις μεγαλύτερες μειώσεις κόστους που επιχειρήθηκαν να γίνουν με επαναλαμβανόμενο αντίκτυπο. Οι μειώσεις κόστους έχουν συντελεσθεί είτε με εθελούσιες εξόδους προσωπικού είτε με τη μείωση άλλων σταθερών εξόδων (ενοίκια, ενεργειακό κόστος, κ.λπ.). Στο δ' τρίμηνο οι δύο συστημικές τράπεζες, τα Ελληνικά Πετρέλαια και ο ΟΤΕ, επιβάρυναν τα αποτελέσματά τους με εθελούσιες εξόδους, οι ωφέλειες των οποίων αναμένεται να εμφανιστούν το 2014.

ΟΙ 31 ΕΤΑΙΡΕIΕΣ ΠΟΥ ΓYΡΙΣΑΝ ΣΤΑ ΚEΡΔΗ ΤΟ 2013 Σύμφωνα με την Beta Χρηματιστηριακή, αν και υπάρχουν περισσότερα turn around φέτος, η εικόνα παραμένει υπέρ των ζημιογόνων. Ειδικότερα, από τις 221 εισηγμένες που δημοσίευσαν ισολογισμούς, οι 80 είναι κερδοφόρες και οι 141 ζημιογόνες. Από τις 81 κερδοφόρες, οι 23 κατέγραψαν αύξηση των κερδών, οι 26 μείωση, ενώ 31 επέστρεψαν σε κέρδη. Σε ό,τι αφορά τις 141 ζημιογόνες, οι 52 εμφάνισαν ενίσχυση των ζημιών, οι 71 κάμψη, ενώ 18 κατέστησαν ζημιογόνες στη χρήση. Μέσα στην προηγούμενη χρονιά, 31 όμιλοι

από αρκετούς κλάδους δραστηριότητας, συμπεριλαμβανόμενου και του τραπεζικού, «γύρισαν» σε κέρδη από ζημίες. Ειδικότερα, και αρχής γενομένης από τις τράπεζες, το 2013 η Εθνική παρουσίασε καθαρά κέρδη 831 εκατ. από ζημίες 2,131 δισ. το 2012, η Alpha Bank έδειξε κέρδη 2,922 δισ. από ζημίες 1,082 δισ. και η Πειραιώς κέρδη 2,532 δισ. από ζημίες 513 εκατ. στο ίδιο χρονικό διάστημα. Όπως σχολιάζει η Beta ΑΧΕΠΕΥ: Εθνική: Τα έκτακτα που καταγράφονται στο δ’ τρίμηνο περιλαμβάνουν την προσθήκη του αναβαλλόμενου φόρου (864 εκατ.), τα έξοδα για την εθελουσία έξοδο (193 εκατ. ευρώ), καθώς και έξοδα απομειώσεων συμμετοχών και χρεογράφων (140 εκατ. ευρώ). Πειραιώς: Τo πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου επιβάρυνε τα αποτελέσματα κατά 102 εκατ. ευρώ. Επίσης, έκτακτο αρνητικό αποτέλεσμα καταγράφεται και από τη συμμετοχή με 44 εκατ. ευρώ στο ταμείο εγγυοδοσίας. Alpha: Από απομειώσεις η τράπεζα επιβαρύνθηκε κατά 62,5 εκατ. ευρώ, η αύξηση της συμμετοχής στο ταμείο εγγυοδοσίας είχε κόστος 28 εκατ. ευρώ, ενώ από εργοδοτικές αποζημιώσεις υπάρχει όφελος 32 εκατ. ευρώ, πιθανόν λόγω κάποιας αντιστροφής πρόβλεψης. Επίσης turn around όσον αφορά την κερδοφορία τους παρουσιάζουν οι: Βαλκάν Ακινήτων: Κέρδη 17,5 εκατ. από ζημίες 925 χιλ. με την επισήμανση πως πρόκειται για ειδική περίπτωση. Eurobank Properties: Κέρδη 2,73 εκατ. από ζημίες 28,060 εκατ. MIG Real Estate: Κέρδη 196 χιλ. από ζημίες 9,967 εκατ. Ευρωσύμβουλοι: Κέρδη 385 χιλ. από ζημίες 893 χιλ. HOL: Κέρδη 1,382 εκατ. από ζημίες 15,84 εκατ. Cyclon: Κέρδη 357 χιλ. από ζημίες 766 χιλ. Aegean: Κέρδη 66,33 εκατ. από ζημίες 10,5 εκατ. Q&R: Κέρδη 296 χιλ. από 953 χιλ. Αττικές Εκδόσεις: Κέρδη 859 χιλ. από ζημίες 230 χιλ. ΧΡΗΜΑ 15

ΟΙ ΕΤΑΙΡΕIΕΣ ΜΕ ΤΗ ΜΕΓΑΛYΤΕΡΗ ΑYΞΗΣΗ ΚΕΡΔΟΦΟΡIΑΣ ΤΟ 2013 (κέρδη άνω των 2 εκατ. ευρώ)

Folli Follie Κυριακίδης Η. - F.H.L ΕΧΑΕ Ικτίνος ΕΥΔΑΠ Πλαίσιο Κανάκης ΜΕΤΚΑ MLS Πληροφορική Μυτιληναίος Coca Cola Inform Λύκος ΟΛΠ ΕΛΤΟΝ Μύλοι Κεπενού Ευρωπαϊκή Πίστη

+268,1% +256,6% +170,99% +139,3% +51,4% +39,2% +38,1% +30,7% +24,2% +18,1% +16,9% +16,5% +12,1% +9,9% +9,1% +6,00%

ΟΙ ΕΤΑΙΡΕIΕΣ ΜΕ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛYΤΕΡΟ ΤΖIΡΟ ΤΟ 2013

ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ

ΠΩΛΗΣΕΙΣ

ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΑΠΟ ΤΟ 2012

ΕΛ.ΠΕ. Motor Oil Coca Cola ΔΕΗ ΟΤΕ ΟΠΑΠ Ιντραλότ Μυτιληναίος MIG Ελλάκτωρ ΤΙΤΑΝ ΧΑΛΚΟΡ ΕΛΒΑΛ

9.674.324 9.282.339 6.874.000 5.970.826 4.254.200 3.711.059 1.539.430 1.409.293 1.302.691 1.241.826 1.175.937 1.102.022 1.008.502

-7,6% -4,1% -2,4% -0,2% -9,1% -6,6% +12,0% -3,4% -11,7% +0,7% +4,00% -12,5% -5,2%

Πηγή: Merit ΑΧΕΠΕΥ

ΟΙ ΕΙΣΗΓΜEΝΕΣ ΜΕ ΚΑΘΑΡO ΤΑΜΕIΟ (εκατ. ευρώ)

Πηγή: Merit ΑΧΕΠΕΥ

ΟΙ 20 ΕΙΣΗΓΜEΝΕΣ ΕΤΑΙΡΕIΕΣ ΜΕ ΤΑ ΥΨΗΛOΤΕΡΑ ΚEΡΔΗ ΤΟ 2013 Καθαρά κέρδη (εκατ. ευρώ) ALPHA ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ FF GROUP ΟΤΕ COCA COLA ΟΠΑΠ ΜΕΤΚΑ ΕΥΔΑΠ AEGEAN JUMBO (6Μ 2013) ΚΑΡΕΛΙΑΣ ΕΧΑΕ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ ΟΛΘ ΒΑΛΚΑΝ ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΥΑΘ ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΚΡΗΤΗΣ Πηγή: Beta AXEΠEY

16 Aπρίλιος 2014

2.922.200 2.532.000 831.149 807.000 344.632 287.800 221.200 141.115 91.656 78.160 66.330 58.969 39.945 32.284 22.505 18.188 17.500 14.309 13.075 12.860

ΟΙ 20 ΕΙΣΗΓΜEΝΕΣ ΜΕ ΤΙΣ ΥΨΗΛOΤΕΡΕΣ ΖΗΜΙEΣ ΤΟ 2013 (εκατ. ευρώ) ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ EUROBANK ΕΛ.ΠΕ. ΔΕΗ MIG ΒΙΟΧΑΛΚΟ ΗΡΑΚΛΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ΝΗΡΕΥΣ ΣΙΔΕΝΟΡ ΑΒΑΞ ΙΝΤΡΑΚΟΜ ΣΕΛΟΝΤΑ FORTHNET ΝΕΛ ΧΑΛΚOΡ EUROMEDICA LAMDA DEVELOPMENT Πηγή: Beta AXEΠEY

-2.049.502 -1.154.000 -269.229 -225.288 -203.342 -173.336 -136.267 -112.434 -94.561 -89.454 -75.071 -73.746 -69.668 -64.627 -60.465 -59.820 -59.043 -57.979 -50.282 -48.599

ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΥΔΑΠ Aegean Καρέλια ΕΧΑΕ ΜΕΤΚΑ ΟΛΘ ΟΠΑΠ Eurobank Properties ΕΥΑΘ Alpha Αστικά Ακίνητα Πλαίσιο Folli Follie Σαράντης ΕΚΤΕΡ Ευρωπαϊκή Πίστη Kleemann Hellas Flexopack ΚΡΙ ΚΡΙ Κανάκης ΓΕΚΕ ΕΛΒΕ MIG Real Estate A/S Company MLS Πληροφορική Profile Ιντεάλ Πηγή: Beta AXEΠEY

NET DEBT 328.825 212.877 172.957 162.841 124.887 96.514 76.589 65.606 53.588 43.356 37.956 29,041 12.218 11.126 8.916 4.995 4.486 4.331 4.231 3.746 3.160 1.856 1.759 1.604 1.416 1.091

Kleemann: Κέρδη 884 χιλ. από ζημίες 230 χιλ. Γενική Εμπορίου: Κέρδη 619 χιλ. από ζημίες 143 χιλ. ΕΛΤΡΑΚ: Κέρδη 766 χιλ. από ζημίες 2,13 εκατ. Medicom: Κέρδη 93 χιλ. από ζημίες 529 χιλ. Νάκας: Κέρδη 118 χιλ. από ζημίες 208 χιλ. CPI: Κέρδη 72 χιλ. από ζημίες 446 χιλ. Microland: Κέρδη 16 χιλ. από ζημίες 3,6 εκατ. Ιονική Ξενοδοχειακή: Κέρδη 755 χιλ. από ζημίες 4,055 εκατ. Λάμψα: Κέρδη 3.281 εκατ. από ζημίες 4,2 εκατ. ευρώ Βαρβαρέσος: Κέρδη 9,48 εκατ. από ζημίες 4,33 εκατ. ΕΛΒΕ: Κέρδη 42 χιλ. από ζημίες 168 χιλ. Δομική Κρήτης: Κέρδη 120 χιλ. από ζημίες 6,7 εκατ. Τσουκαρίδης: Κέρδη 764 χιλ. από ζημίες 910 χιλ. Πετρόπουλος: Κέρδη 613 χιλ. από ζημίες 5,6 εκατ. Diversa: Κέρδη 16 χιλ. από ζημίες 67 χιλ. (εξάμηνο) Entersoft: Κέρδη 545 χιλ. από ζημίες 67 χιλ. Euroxx: Κέρδη 311 χιλ. από ζημίες 199 χιλ. Mediterra: Κέρδη 133 χιλ. από ζημίες 339 χιλ.

Η ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ Σύμφωνα με τη Merit ΑΧΕΠΕΥ, η ρευστότητα, ως το σημαντικότερο, ενδεχομένως, κριτήριο βιωσιμότητας των εισηγμένων στο κοντινό μέλλον, φαίνεται να διευρύνει περαιτέρω τις αποκλίσεις μεταξύ των εταιρειών, δημιουργώντας κυριολεκτικά ένα χρηματιστήριο δύο κατηγοριών. Ωστόσο, στο σύνολό τους, παρατηρείται περαιτέρω μείωση του συνολικού δανεισμού των εισηγμένων κατά περίπου 2,66 δισ. ευρώ, στα 33,07 δισ. ευρώ, από 35,73 δισ. ευρώ που καταγράφηκαν το 2012, μειώνοντας την εξάρτησή τους από ξένα κεφάλαια, ειδικότερα αν συνυπολογίσουμε και τις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου που δεν ήταν λίγες. Προς αυτή την κατεύθυνση, ιδιαίτερα θετική κρίνεται η μείωση του βραχυπρόθεσμου δανεισμού κατά περίπου 5 δισ. ευρώ, στα 13,89 δισ. ευρώ, από 18,98 δισ. ευρώ το προηγούμενο έτος. Επίσης, η επεξεργασία των αποτελεσμά-

των ανέδειξε 40 εισηγμένες από το δείγμα των οποίων η αναλογία καθαρός δανεισμός προς ίδια κεφάλαια (net debt/equity) είναι μεγαλύτερη του 1,5, ενώ για τις 27 από αυτές η αναλογία ξεπερνά το 2. Τα συνολικά ταμειακά διαθέσιμα αυξήθηκαν ικανοποιητικά κατά 1,12 δισ. ευρώ, στα 8,99 δισ. ευρώ, από 7,87 δισ. ευρώ το 2012 στις ίδιες εταιρείες, που φαίνεται ότι με τα μετρητά τους καλύπτουν πλέον το 64,72% του βραχυπρόθεσμου δανεισμού. Υπάρχουν 26 εταιρείες με καθαρό ταμείο άνω του 1 εκατ. ευρώ, μεταξύ των οποίων βρίσκονται σταθερά οι ΚΑΡΕΛΙΑ, ΟΠΑΠ, AEGEAN, EXAE, ΟΛΘ, ΕΥΑΘ, ΜΕΤΚΑ, EUROBANK PROPERTIES, ΠΛΑΙΣΙΟ, ενώ προστέθηκε και η ΕΥΔΑΠ, καταλαμβάνοντας μάλιστα την πρώτη θέση στον πίνακα, με 328,8 εκατ. ευρώ ταμείο.

ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΔΑΝΕΙΣΜΟΥ Επόμενος σταθμός στους ισολογισμούς, σύμφωνα με την ΒΕΤΑ Χρηματιστηριακή, θα είναι η μείωση του κόστους δανεισμού. Ήδη επιχειρείται μια προσπάθεια μείωσης της καθαρής δανειακής θέσης, είτε με αυξήσεις κεφαλαίου είτε με εξοφλήσεις δανείων. Το εγχείρημα είναι δύσκολο, καθώς οι εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης είναι περιορισμένες, ωστόσο η σταθεροποίηση των λειτουργικών κερδών αποτελεί μια καλή αρχή για την επιστροφή και της τελικής γραμμής στο «συν». Στο α' τρίμηνο μεγάλο μέρος των αναδιαρθρώσεων θα αρχίσουν να πιάνουν τόπο πριν τη γραμμή των λειτουργικών κερδών. Όσο θα εξελίσσεται η χρήση, το όφελος θα γίνεται πιο ορατό, αφού το σταθερό κόστος έχει συμπιεστεί κατεβάζοντας χαμηλότερα το «νεκρό» σημείο. Για να επιτευχθεί, ωστόσο, το όφελος, θα χρειαστούν καύσιμα, τουτέστιν ρευστότητα, στην οποία ο τραπεζικός κλάδος δεν φαίνεται να έχει ακόμα ανοίξει - φθηνές γραμμές για αύξηση του κεφαλαίου κίνησης. Οι βελτιώσεις, ωστόσο, που αναμένονται στο προσεχές διάστημα δεν θα προέλθουν μόνο από τη διοχέτευση ρευστότητας: Ο κλάδος των κατασκευών, λόγω επανέναρξης των έργων στις παραχωρήσεις, θα αρχίσει να εμφανίζει θετικό πρόσημο, ενώ παράπλευρες ωφέλειες αναμένονται και στη ζήτηση οικοδομικών υλικών. Καλά είναι τα πρώτα μηνύματα από το μέτωπο των κρατήσεων στον τουρισμό. Η αύξηση του κύκλου εργασιών στον ΟΠΑΠ με την εγκατάσταση των VLT's στο β' εξάμηνο θα

βελτιώσει την κερδοφορία του. Κοιτάζοντας μακρύτερα, προβλέπονται η εκμετάλλευση του «Ελληνικού», καθώς και άλλες αποκρατικοποιήσεις (λιμάνια, ύδρευση, κ.λπ.)

ΟΙ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ Στις εταιρείες με τις μεγαλύτερες ζημιές συγκαταλέγονται οι ΕΛ.ΠΕ., ΜΙG, ΔΕΗ ΗΡΑΚΛΗΣ, ενώ, στον αντίποδα, πρωταθλητές στα κέρδη υπήρξαν οι ΟΤΕ, Folli Follie, ΟΠΑΠ, ΜΕΤΚΑ και ΕΥΔΑΠ. Δυνατό φινάλε για FF Group, Αεροπορία Αιγαίου, Jumbo (β’ τρίμηνο), Eurobank Properties, ΟΛΘ και ΜΕΤΚΑ. Εικόνα βελτίωσης για Φουρλή, Coca Cola. Σε μικρότερες εταιρείες επισημαίνουμε τις Κυριακίδης, Ευρωπαϊκή Πίστη, Πλαίσιο, Γενική Εμπορίου, Αττικές Εκδόσεις, Μύλοι Κεπενού, Κανάκης, Revoil, Πετρόπουλος, Paperpack, Λάμψα και Βyte. Για άλλο ένα τρίμηνο καλές επιδόσεις ανακοινώθηκαν από Καρέλια, Σαράντη, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ και Πλαστικά Κρήτης. Σε επίπεδο έτους τα Ελληνικά Χρηματιστήρια, η Τράπεζα της Ελλάδος, καθώς και οι ΕΥΔΑΠ, ΜΕΤΚΑ και Πλαίσιο είχαν εξαιρετικές επιδόσεις, ενώ από μικρότερες εταιρείες οι MLS Πληροφορική, Inform Lycos, Elton Χημικά και Ευρωπαϊκή Πίστη έδειξαν μεγέθη με ιστορικά υψηλές αναφορές. Από την Εναλλακτική Αγορά ξεχώρισαν οι Entersoft, Vidavo και Εuroxx που γύρισαν σε κερδοφορία, ενώ πολύ καλή εικόνα είχε και η Envitec, παρά τη μείωση της κερδοφορίας της. Αρνητικά μεγέθη - ή κατώτερα των προσδοκιών - ανακοινώθηκαν από Ιντραλότ, Ελληνικά Πετρέλαια, Frigoglass και Τιτάν. Με σημαντικές ζημίες έκλεισε τη χρονιά ο όμιλος Βιοχάλκο, καθώς και η μητρική, ενώ υψηλές ζημιές παρουσιάζουν οι MIG, Παρνασσός, Τρόπαια, Forthnet, Πήγασος, Καθημερινή, Αλουμύλ, ΕΛΓΕΚΑ, Spider, Dionic, Axon, Yalco, Lavipharm, Intertech, Ηλεκτρονική Αθηνών, Creta Farm, Νίκας, Ακρίτας, Ηρακλής, σχεδόν το σύνολο των εταιρειών στις ιχθυοκαλλιέργειες, το σύνολο των ναυτιλιακών εταιρειών και του κλάδου υγείας. Θα πρέπει να επισημανθεί, ωστόσο, ότι σε πολλές από τις παραπάνω εταιρείες η ζημιά ενισχύθηκε από μη επαναλαμβανόμενους παράγοντες (απομειώσεις, προβλέψεις, διακύμανση ισοτιμιών και εμπορευμάτων), με αποτέλεσμα να μεγεθύνεται δυσανάλογα με την επίδοση των λειτουργικών αποτελεσμάτων η πίεση στην τελική γραμμή. Χ ΧΡΗΜΑ 17

ΣΧΟΛΙΑ

ΣΤΟΝ ΦΟYΡΝΟ ΜΕ ΠΑΤAΤΕΣ… Ε, όχι και να πέσει η κυβέρνηση επειδή ο σύμβουλος του Πρωθυπουργού παγιδεύτηκε από έναν χρυσαυγίτη! Και μάλιστα τη στιγμή που η οικονομία και η χώρα ετοιμάζεται για comeback… Βέβαια, το πολιτικό ζήτημα που έχει προκύψει φαίνεται ότι έχει «ουρά». Όμως, κάποτε σε αυτή τη χώρα πρέπει να καταλάβουμε ότι υπάρχουν ακόμα πιο σημαντικά πράγματα, που αφορούν τη ζωή εκατομμυρίων πολιτών. Ε, όχι και να πέσει η κυβέρνηση, επειδή ξαφνικά ο Γιωργάκης «την είδε» σοσιαλιστής που δεν θέλει τους «κακούς» τραπεζίτες και θέλει να ρίξει την κυβέρνηση... Και πρέπει να μας εξηγήσει, όπως και όλοι οι βουλευτές που δεν ψήφισαν την ανακεφαλαιοποίηση: γιατί θα έπρεπε ο ελληνικός λαός να πληρώσει 3 δισ. για την Eurobank, όταν υπάρχουν ιδιωτικά κεφάλαια έτοιμα να μπουν στην τράπεζα; Ο κοσμογυρισμένος Γιωργάκης δεν έμαθε ότι ακόμη και στην Κίνα «ανοίγει» το τραπεζικό σύστημα και πέντε τράπεζες οδεύουν προς ιδιωτικοποίηση; Προεκλογική «κομπίνα» χαρακτήρισε ένας από τους πιο «σοβαρούς» πολιτικούς του ΣΥΡΙΖΑ, ο Δ. Παπαδημούλης, τη σχεδιαζόμενη έξοδο στις αγορές. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, δήλωσε ότι σε μια προεκλογικού χαρακτήρα πολιτική απόφαση η κυβέρνηση και η Ε.Ε. προετοιμάζουν μια «στημένη» έξοδο της Ελλάδας στις αγορές. Δηλαδή όσοι επενδυτές αγοράσουν ομόλογα, θα υπακούσουν στα πολιτικά κελεύσματα της ελληνικής κυβέρνησης και της Ε.Ε.; Και πού θα βρεθούν τα λεφτά αν δεν βγούμε στις αγορές; Η μοναδική λύση είναι να μας δώσουν νέο δάνειο οι Ευρωπαίοι. Αλλά αυτό συνεπάγεται νέο μνημόνιο. Εκτός και εάν πιστεύει ότι τα ευρώ θα έλθουν… από τον ουρανό! Θα πρέπει ο ΣΥΡΙΖΑ, εάν θέλει να γίνει κάποια στιγμή κυβέρνηση, να πει στον ελληνικό λαό τι θα κάνει τελικά με το μνημόνιο: θα το σκίσει, θα το καταργήσει, θα το ακυρώσει, θα το επαναδιαπραγματευτεί ή θα το κάνει… «στο φούρνο με πατάτες»; Ο Αλέξης είπε ότι στην Ελλάδα δημιουργείται ο «λευκός κινέζος εργαζόμενος». Εντάξει από λευκοί να γίνουμε Κινέζοι, αλλά εργαζόμενοι δεν θα γίνουμε ΠΟΤΕ! Τσουκαλάδες και Στρατούληδες θα γίνουμε με συνταξάρες, εφάπαξ και βουλευτικές αποζημιώσεις!

18 Aπρίλιος 2014

Εκλογές ή δημοψήφισμα, αν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ βρει κλειστές πόρτες στην Ευρώπη! Το είπε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ μιλώντας περί ενός «σχεδίου Β», σε περίπτωση ρήξεως με την Ευρώπη. Φαντάζεστε τι έχει να γίνει στις τράπεζες και στα σούπερ μάρκετ, για παράδειγμα, εκείνες τις μέρες, αν συμβούν αυτά; Απορίας άξιο, πώς ο σοβαρός και μετρημένος κ. Δραγασάκης είπε τέτοια πράγματα… Ξέσπασε «πόλεμος» για την παράταση της χρονικής διάρκειας του γάλακτος και διερωτώνται οι παλαιότεροι από εμάς: Τι πάθαμε που μεγαλώσαμε πίνοντας συμπυκνωμένο και ζαχαρούχο γάλα ή οι γονείς μας γάλα σε σκόνη; Το ερώτημα είναι αν πίνουμε πρωτίστως «καθαρό» γάλα και σε δεύτερη φάση θα πρέπει να μας ενδιαφέρει πριν πόσες ημέρες έχει αρμεχτεί. Και ερωτά ένας απλός καταναλωτής: γιατί η τιμή του γάλακτος που πίνουν οι Έλληνες να έχει μία από τις ανώτερες τιμές στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στην πιο φτωχή χώρα της Ευρώπης; Δεν είναι παράδοξο αυτό; Κάτι δεν πάει καλά... Να δώσουμε στο ΥΠ.ΟΙΚ. μια είδηση, αν δεν τη διάβασαν, για να αυξήσουν τα φορολογικά έσοδα. Το Κολοράντο, που έγινε η πρώτη αμερικανική πολιτεία που από την 1η Ιανουαρίου νομιμοποίησε την παραγωγή, την πώληση και την κατανάλωση κάνναβης, ανέφερε πως τα φορολογικά έσοδα ανήλθαν στα 3,5 εκατ. δολ. Πάνω από 50 έμποροι λιανικής είχαν δηλώσει στις φορολογικές αρχές της πολιτείας εισπράξεις που συνδέονται με την κάνναβη. Πραγματικά δεν καταλαβαίνω γιατί το Υπουργείο Οικονομικών, με επίσημη ανακοίνωσή του, ενημερώνει τους υποψήφιους φοροφυγάδες για τις χώρες που είναι «φορολογικοί παράδεισοι» και δεν συνεργάζονται στον τομέα της φορολογίας με την Ελλάδα. Μετά από όσα περάσαμε κάποιοι συνδικαλιστές είναι ακόμη «στον κόσμο τους». Ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής, κ. Κωνσταντίνος Λουράντος, δηλώνει στον υπουργό Ανάπτυξης, Κ. Χατζηδάκη: «Τα φαρμακεία θα είναι ο τάφος σας»!

ΣΧΟ

Χ διεθνείς αγορές

ΟΛΑ ΤΑ ΛΕΦΤΑ ΣΤΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑ Οι Αμερικανοί επενδυτές ποντάρουν στα χρηματιστήρια του ευρωπαϊκού Νότου

ν και τα τελευταία πέντε χρόνια η Ευρωζώνη βιώνει τις επιπτώσεις της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης του 2008, τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια έχουν διαγράψει μια εντυπωσιακή πορεία! Ενδεικτικά, ο ευρωπαϊκός δείκτης FTS Eurofirst 300 από το 2008 έως το 2014 έχει καταγράψει κέρδη σχεδόν 100%. Παρά την ευρωπαϊκή κρίση και τα πακέτα διάσωσης σε χώρες όπως η Ελλάδα και η Ιρλανδία, τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια παραμένουν «άθικτα». Τι σηματοδοτεί, όμως, η bull market για την Ευρωζώνη; Καταδεικνύεται η εμπιστοσύνη των αγορών στην ΕΚΤ και την ευρωπαϊκή πολιτική ηγεσία. Οι αγορές επιδεικνύουν τυφλή εμπιστοσύνη στις προσπάθειες της Ευρωζώνης για ανάκτηση της επενδυτικής εμπιστοσύνης. Οι ευρωπαϊκές αγορές, για μία ακόμη φορά, βρήκαν στήριγμα στα λεγόμενα και τις διαβεβαιώσεις του επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Μάριο Ντράγκι, ο οποίος αναφέρει, σε όλους τους τόνους, ότι η ΕΚΤ είναι έτοιμη

να λάβει τα κατάλληλα μέτρα για τη στήριξη της οικονομίας, ακόμη και μη συμβατικά μέτρα για τη στήριξη της οικονομίας της Ευρωζώνης. Μάλιστα, παραδέχτηκε ότι υπήρξε συζήτηση για ένα πρόγραμμα ανάλογο του QE της Federal Reserve, το οποίο συνίστατο στην αγορά κρατικών ομολόγων. Ο κ. Ντράγκι δεν απέκλεισε την περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής, επαναλαμβάνοντας με έμφαση ότι θα παραμείνουν τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ στο σημερινό ή σε χαμηλότερα επίπεδα για παρατεταμένη χρονική περίοδο. Η προσδοκία αυτή βασίζεται στις υποτονικές προοπτικές για τον πληθωρισμό, δεδομένης της ευρείας αδυναμίας της οικονομίας, του υψηλού βαθμού μη χρησιμοποίησης παραγωγικών συντελεστών και της υποτονικής πιστωτικής επέκτασης. Τα μέχρι τώρα στοιχεία που έχουν ανακοινωθεί επιβεβαιώνουν τη μέτρια ανάκαμψη της οικονομίας της Ευρωζώνης, η οποία εξελίσσεται σύμφωνα με την προηγούμενη εκτίμηση της ΕΚΤ. Ταυτόχρονα, τα πρόσφατα στοιχεία επιβεβαιώνουν την προσδοκία για μια παρατεταμένη περίοδο

☛

ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ ΣΤΟΝ ΝΤΡΑΓΚΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΗΓΕΣΙΑ 20 Aπρίλιος 2014

χαμηλού πληθωρισμού. Ωστόσο, οι εκτιμήσεις για τον πληθωρισμό, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, εξακολουθούν να είναι σταθεροποιημένες σε επίπεδα συμβατά με τον στόχο, ήτοι χαμηλότερα αλλά πλησίον του 2%.

ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ Στα οικονομικά στοιχεία, το ΑΕΠ στην Ευρωζώνη αυξήθηκε κατά 0,2%, σε τριμηνιαία βάση, κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2013, έναντι 0,1% και 0,3% τα δύο προηγούμενα τρίμηνα αντίστοιχα. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, θα υπάρξει κάποια περαιτέρω βελτίωση της εγχώριας ζήτησης, η οποία θα ενισχυθεί από τη διευκολυντική κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής, τη συνεχή βελτίωση των συνθηκών χρηματοδότησης, καθώς και την πρόοδο που σημειώθηκε στον τομέα της δημοσιονομικής εξυγίανσης και των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων από πλευράς κυβερνήσεων. Επιπλέον, τα πραγματικά εισοδήματα υποστηρίζονται πλέον από τη συγκρατημένη αύξηση των τιμών και ιδίως των χαμηλότερων τιμών της ενέργειας. Την ίδια στιγμή, αν και οι αγορές εργασίας έχουν δείξει τα πρώτα σημάδια βελτίωσης, η ανεργία παραμένει σε υψηλά επίπεδα και, συνολικά, η πλεονάζουσα ικανότητα παραγωγής είναι επιβαρυντική. Επιπλέον,

οι απαραίτητες προσαρμογές των ισολογισμών στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα θα συνεχίσουν να επηρεάζουν αρνητικά τον ρυθμό της οικονομικής ανάκαμψης. Οι κίνδυνοι που περιβάλλουν τις οικονομικές προοπτικές για την Ευρωζώνη εξακολουθούν να είναι καθοδικοί. Οι εξελίξεις στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές και τις αναδυόμενες οικονομίες, καθώς και οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι, μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τις οικονομικές συνθήκες. Άλλοι κίνδυνοι μπορεί να είναι η ασθενέστερη από το αναμενόμενο εγχώρια ζήτηση και η ανεπαρκής εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στις χώρες της Ευρωζώνης, καθώς και η ασθενέστερη αύξηση των εξαγωγών.

Η ΕΥΡΩΖΩΝΗ ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΠΛΕΟΝ… ΡΥΘΜΟ! Η Goldman Sachs εμμένει στις long τοποθετήσεις στις ευρωπαϊκές μετοχές, τονίζοντας πως μια περαιτέρω «χαλάρωση» της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ θα αποτελέσει βήμα προόδου για την Ευρωζώνη. Η Ευρωζώνη διαθέτει πλέον… ρυθμό! Αυτό αναφέρει ο εφευρέτης του Grexit, γνωστός και ως Willem Buiter. Ο οικονομολόγος της Citigroup - ή αλλιώς ο «Mr Grexit» - εκτιμά πως η παγκόσμια οικονομία το 2014 θα αναπτυχθεί με ρυθμό άνω του 3%. Αναφερόμενος στην Ευρωζώνη, καθιστά σαφές πως πλέον η ευρωπαϊκή οικονομία διαθέτει ρυθμό. «Οι ευρωπαϊκές αγορές είναι σε καλύτερη κατάσταση» παραδέχεται, επικαλούμενος τα εξαιρετικά χαμηλά spreads της περιφέρειας. Η Credit Suisse εκτιμά ότι οι μετοχές, διεθνώς, εμφανίζονται εξαιρετικά ακριβές. Δεν ισχύει όμως το ίδιο για τις ευρωπαϊκές μετοχές. Οι ευρωπαϊκές μετοχές προσφέρουν μια σημαντική προσδοκία: Την προσδοκία της βελτίωσης των εταιρικών αποτελεσμάτων, καθώς οι οικονομίες της Ευρωζώνης ανακάμπτουν. Η Barclays εκτιμά πως οι ευρωπαϊκές μετοχές θα «τρέξουν» με «ράλι» της τάξης του 23% μέχρι το τέλος του επόμενου έτους, με ηγέτες τις αγορές της περιφέρειας - και ειδικά την ισπανική και την ιταλική αγορά - καθώς η αύξηση της κερδοφορίας στις εταιρείες της περιοχής θα προσελκύσει όλο και περισσότερους επενδυτές.

☛

Η GOLDMAN SACHS ΕΜΜΕΝΕΙ ΣΤΙΣ LONG ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΕΣ ΜΕΤΟΧΕΣ Όπως σημειώνει η τράπεζα, ο πιο ισχυρός «δείκτης» αυτή τη στιγμή, ο οποίος και θα οδηγήσει στην εκτόξευση των ευρωπαϊκών αγορών το επόμενο διάστημα, είναι το σημαντικό discount της Ευρώπης σε σύγκριση με τις αμερικανικές αγορές, που αγγίζει σήμερα το 30%, και είναι πολύ χαμηλότερο του ιστορικού μέσου όρου. Αν και η Barclays θεωρεί πως οι ιστορικές αποδόσεις δεν είναι ενδεικτικές των μελλοντικών αποδόσεων, ωστόσο επισημαίνει πως στο παρελθόν, όταν υπήρξε σημαντικό discount στην Ευρώπη σε σχέση με τις ΗΠΑ, αποδείχθηκε, στη συνέχεια, τεράστια επενδυτική ευκαιρία στις μετοχές της περιοχής.

ΤΟ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ ΧΡΗΜΑ ΡΕΕΙ ΣΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΝΟΤΟ Οι Αμερικανοί επενδυτές στρέφονται στα χρηματιστήρια του ευρωπαϊκού Νότου, ποντάροντας στην ανάκαμψη της Ευρωζώνης, ενώ ήδη τα χρηματιστήρια της Ελλάδας και της Ιταλίας καταγράφουν κέρδη της τάξεως του 14% για το 2014. Οι τοποθετήσεις σε ένα συγκεκριμένο αμερικανικό ETF που παρακολουθεί τον FTSE Portugal 20 (Global X FTSE Portugal 20 ETF) αυξήθηκαν το α’ τρίμηνο του έτους από 1,6 εκατ. δολ. σε 21 εκατ. δολ. Επίσης, οι Αμερικανοί επενδυτές αύξησαν τις τοποθετήσεις τους κατά 100 εκατ. δολ. σε ένα συγκεκριμένο προϊόν που ακολουθεί το Χρηματιστήριο Αθηνών. Ειδικότερα, τα κεφάλαια του ETF της Global X Management που παρακολουθεί τον FTSE Greece 20 εκτινάχθηκαν στα 249 εκατ. δολ., από 132 εκατ. δολ. Αντίστοιχη στροφή επενδυτικών κεφαλαίων καταγράφεται σε ETFs, που παρακολουθούν χρηματιστηριακούς δείκτες της Ιταλίας και της Ισπανίας. Στον αντίποδα, τα επενδυτικά κεφάλαια σε fund που παρακολουθούν τους γερμανικούς και τους γαλλικούς δείκτες μειώνονται. Σύμφωνα με τους αναλυτές, οι μετοχές των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου θα συνεχίσουν να κινούνται ανοδικά, καθώς ανα-

κάμπτει η εμπιστοσύνη για την πορεία των συγκεκριμένων οικονομιών. «Βλέπουμε να επιστρέφουν οι κεφαλαιακές ροές», δηλώνουν αναλυτές της Barclays, αναφερόμενοι στα χρηματιστήρια των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου και συμπληρώνει: «Είχαν πληγεί για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα και, επιτέλους, βλέπουμε ότι πραγματοποιείται στροφή στην οικονομία. Προφανώς, αυτές οι αγορές έχουν ήδη ενισχυθεί, αλλά η ανάκαμψη δεν έχει πλήρως προεξοφληθεί. Νομίζουμε ότι υπάρχουν και άλλα περιθώρια ανόδου». «Πολλοί από αυτούς τους τίτλους στην περιφέρεια ήδη έχουν ανάλογη αποτίμηση, με τους λιγότερο εκτεθειμένους ανταγωνιστές του ευρωπαϊκού πυρήνα ή παρουσιάζουν μόνο μικρό discount», αναφέρουν οι αναλυτές, θέτοντας πλέον και θέμα αποτίμησης. Συμπληρώνουν, ωστόσο, ότι «καθώς παραμένουν οι οικονομικές προκλήσεις, η αποτίμηση των μετοχών από αυτό το σημείο θα καθοδηγηθεί περισσότερο από την ανάπτυξη των θεμελιωδών μεγεθών».

ΤΕΛΟΣ ΟΙ ΕΚΡΟΕΣ ΣΤΙΣ ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Μετά από 22 συναπτές εβδομάδες εκροών, οι αναδυόμενες αγορές κατέγραψαν επιτέλους θετικό ισοζύγιο στις ροές κεφαλαίων! Μετά την πρόσφατη αναταραχή στις αναπτυσσόμενες αγορές, η οποία προκλήθηκε κυρίως από τη συρρίκνωση της παρεχόμενης ρευστότητας της Fed, οι αναδυόμενες αγορές αντέδρασαν ορθά, περιορίζοντας τις εκροές κεφαλαίων, χάρη στην άμεση αύξηση των επιτοκίων των κεντρικών τραπεζών. «Μετά από σωρευτικές εκροές ύψους 51,2 δισ. δολ. τις τελευταίες 22 εβδομάδες, οι αναδυόμενες αγορές εμφάνισαν εισροές ύψους 2,49 δισ. αυτή την εβδομάδα», εξηγεί η Morgan Stanley. Πρόκειται για την 1η εβδομάδα εισροών από τον Οκτώβριο του 2013. Χ ΧΡΗΜΑ 21

~ αφιέρωμα

SUSTAINABILITY

22 Απρίλιος 2014

ΣΤΟΧΟΣ Η ΑΡΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ Η αειφόρος ή βιώσιμη ανάπτυξη αναφέρεται στην οικονομική ανάπτυξη που σχεδιάζεται και υλοποιείται λαμβάνοντας υπόψη την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιωσιμότητα.

ΧΡΗΜΑ 23

Χ αφιέρωμα ~ Sustainability

νώμονας της αειφορίας είναι η μέγιστη δυνατή απολαβή αγαθών από το περιβάλλον, χωρίς όμως να διακόπτεται η φυσική παραγωγή αυτών των προϊόντων σε ικανοποιητική ποσότητα και στο μέλλον. Η βιώσιμη ανάπτυξη προϋποθέτει ανάπτυξη των παραγωγικών δομών της οικονομίας παράλληλα με τη δημιουργία υποδομών για μια ευαίσθητη στάση απέναντι στο φυσικό περιβάλλον και στα οικολογικά προβλήματα (όπως ορίζουν παραδοσιακές επιστήμες σαν τη γεωγραφία). Η βιωσιμότητα υπονοεί ότι οι φυσικοί πόροι υφίστανται εκμετάλλευση με ρυθμό μικρότερο από αυτόν με τον οποίον ανανεώνονται, διαφορετικά λαμβάνει χώρα περιβαλλοντική υποβάθμιση. Θεωρητικά, το μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα της περιβαλλοντικής υποβάθμισης είναι η ανικανότητα του γήινου οικοσυστήματος να υποστηρίξει την ανθρώπινη ζωή (οικολογική κρίση). Σημείο αναφοράς για τις εξελίξεις στη μελέτη της οικολογικά ευαίσθητης ανάπτυξης αποτελεί το πρωτόκολλο του Κιότο, που υπογράφτηκε το 1997 (ως συμπλήρωμα της Σύμβασης-Πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για τις Κλιματικές Μεταβολές του 1992) και τέθηκε μερικώς σε ισχύ από το 2005. Ορισμένες από τις τάσεις και τα ζητήματα που απασχολούν τη βιώσιμη ανάπτυξη στην Ευρώπη από τη δεκαετία του 1990 είναι: η προώθηση της χρήσης «ενεργειακά καθαρών» μορφών μετακίνησης (π.χ. ηλεκτρικά αυτοκίνητα), η «βιωσιμότερη» αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, ο οικολογικός χαρακτηρισμός καταναλωτικών προϊόντων, η βιοτεχνολογία, η εξάλειψη φυλετικών και σεξιστικών διακρίσεων στον εργασιακό τομέα κ.λπ. Συναφείς όροι, οι οποίοι συνήθως χρησιμοποιούνται με σχεδόν ταυτόσημη έννοια, είναι η «πράσινη» ανάπτυξη και η «πράσινη» οικονομία. Ωστόσο, πρέπει να τονιστεί πως η «πράσινη» ανάπτυξη δίνει προτεραιότητα στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα και όχι στην οικονομική ανάπτυξη, ενώ σχετίζεται, έως έναν βαθμό τουλάχιστον, με τα «πράσινα» κόμματα της πολιτικής οικολογίας. Από την άλλη, η «πράσινη» οικονομία αποτελεί ουσιαστικά εφαρμογή των οικολογικών οικονομικών, μιας ετερόδοξης οικονομολογικής σχολής με παρεμφερείς προβληματισμούς, δίνοντας έμφαση στις ήπιες μορφές ενέργειας. Η αειφόρος ανάπτυξη, η «πράσινη» ανάπτυξη και η «πρά☛

ΣΗΜΕΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΑΙΣΘΗΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΤΟΥ ΚΙΟΤΟ, ΠΟΥ ΥΠΟΓΡΑΦΤΗΚΕ ΤΟ 1997 (ΩΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ-ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΟΥ 1992) ΚΑΙ ΤΕΘΗΚΕ ΜΕΡΙΚΩΣ ΣΕ ΙΣΧΥ ΑΠΟ ΤΟ 2005.

24 Απρίλιος 2014

σινη» οικονομία, ανάμεσα στ' άλλα, μπορούν να αξιοποιούν και τα σύγχρονα τεχνολογικά «εργαλεία» που παρέχει η επιστήμη των περιβαλλοντολόγων μηχανικών, καθώς και τις αρχές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής. Η βιώσιμη ανάπτυξη (Sustainable Development), έννοια-«κλειδί» για τον 21ο αιώνα, δεν είναι δυνατόν να αγνοηθεί τόσο από τους επιστήμονες που ασχολούνται με θέματα ανάπτυξης και περιβάλλοντος όσο και από κάθε πολίτη που προβληματίζεται για την κατάσταση στον σύγχρονο κόσμο. Η βιώσιμη ανάπτυξη έχει πυροδοτήσει διαφωνίες σχετικά με την έννοια, τη χρησιμότητα και τη σκοπιμότητά της, αλλά όλοι συμφωνούν ότι αποτελεί την κοινή αφετηρία διαλόγου όλων των «ενδιαφερόμενων μερών»: των εθνικών και τοπικών κυβερνήσεων, του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, όπως και των μη κυβερνητικών οργανώσεων και των απλών πολιτών. Η βιώσιμη ανάπτυξη επηρεάζει σε μικρό ή σε μεγάλο βαθμό όλους τους παράγοντες της κοινωνίας, γιατί δεν πρόκειται για απλή περιβαλλοντική προστασία, αλλά για τη σύγκλιση περιβαλλοντικών και αναπτυξιακών διαδικασιών που πρέπει να συντελεσθούν με αλλαγή του συστήματος αξιών. Εναλλακτικά του όρου «βιώσιμη ανάπτυξη» χρησιμοποιούνται οι όροι «αειφορία», «ολοκληρωμένη, διατηρήσιμη ή διαρκής ή αειφόρος ανάπτυξη» κ.λπ. Ο όρος «Βιωσιμότητα» (Sustainability) φαίνεται να είναι ο πιο αντιπροσωπευτικός, ενώ συγχρόνως παρακάμπτεται η σύγχυση της «ανάπτυξης» με την «αύξηση» και τη «μεγέθυνση». Η βιωσιμότητα μιας δραστηριότητας αφορά τη μακροπρόθεσμη παράτασή της στο μέλλον. Η βιωσιμότητα, με τη σημερινή έννοια του όρου, αποτελεί μια πορεία, μια διαδικασία του ανθρώπου να διατηρηθεί στο πεπερασμένο οικοσύστημα της Γης. Η βιωσιμότητα δεν είναι μια συγκεκριμένη, παγιωμένη ιδέα, αλλά μια εξελικτική πορεία βελτίωσης της διαχείρισης των φυσικών και ανθρώπινων συστημάτων μέσα από την καλύτερη κατανόηση και γνώση. Πρέπει να θεωρηθεί ανάλογη με την εξέλιξη των ειδών, που είναι μια μη ντετερμινιστική διαδικασία, η οποία δεν έχει αποτέλεσμα γνωστό εκ των προτέρων. Ο βασικός στόχος της βιωσιμότητας είναι η επιβίωση του ανθρώπου και με αυτή την έννοια είναι ανθρωποκεντρική, αλλά διαφέρει απόλυτα από την «άγρια» ή απεριόριστη ανάπτυξη-μεγέθυνση, που πρεσβεύουν τα κλασικά οικονομικά, γιατί θέτει περιορισμούς. Η βιωσιμότητα είναι έννοια πολύ ευρύτερη από την προστασία του περιβάλλοντος, γιατί προϋποθέτει μακροπρόθεσμες πολιτιστικές αλλαγές. Ο γνωστότερος ορισμός της βιώσιμης ανάπτυξης ανήκει αναμφισβήτητα στην πρωθυπουργό της Νορβηγίας, Gro Harlem Brundtland. Ως πρόεδρος της Παγκόσμιας Επιτροπής για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη, η κα Brundtland παρέδωσε στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών το 1987, την Αναφορά της, με τίτλο «Το κοινό μας μέλλον», που είναι γνωστή ως «Brundtland report», στην οποία ορίζεται η βιώσιμη ανάπτυξη «ως η ανάπτυξη που ικανοποιεί τις ανάγκες των σύγχρονων γενεών χωρίς να θέτει σε κίνδυνο την ικανότητα των επόμενων γενεών να ικανοποιήσουν τις δικές τους ανάγκες». Στη Διεθνή Συνδιάσκεψη του Ρίο το 1992, από την οποία προέκυψε η Agenda 21 - κείμενο βασισμένο στη συστημική μεθοδολογία - διατυπώθηκαν για πρώτη φορά και επίσημα οι αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης. Εκεί η βιώσιμη ανάπτυξη ορίζεται ως η ανάπτυξη που παρέχει μακροπρόθεσμα οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη, φροντίζοντας τις ανάγκες της παρούσας και των μελλοντικών γενεών.

Οι συνθήκες του Μάαστριχτ το 1992, του Άμστερνταμ το 1997 και η Διεθνής Συνδιάσκεψη του Γιοχάνεσμπουργκ το 2002, δέκα χρόνια μετά το Ρίο, επιβεβαίωσαν και καθιέρωσαν νομικά την αναγκαιότητα της βιωσιμότητας και ενσωματώθηκαν στο Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Τα αίτια της σημερινής κρίσης, όπως και οι αντιδράσεις σε αυτήν, που οδήγησαν στον επαναπροσδιορισμό της βιωσιμότητας, μπορούν να συνοψισθούν σε πέντε κατηγορίες-αίτια: 1. Την «κλασική» οικονομική θεωρία (τέλη του 18ου και αρχές του 19ου αιώνα), η οποία οδήγησε στην ανάγκη για βιώσιμη ανάπτυξη. 2. Η ανάπτυξη διεθνών και άλλων οργανισμών, κυρίως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. 3. Οι διάφορες περιβαλλοντικές κρίσεις σε τοπική ή παγκόσμια κλίμακα (Τσερνομπίλ, μείωση της στιβάδας του όζοντος κ.λπ.). 4. Τα περιβαλλοντικά κινήματα και η περιβαλλοντική βιβλιογραφία. 5. Η ανάπτυξη της περιβαλλοντικής προστασίας ως αποτέλεσμα των δύο ανωτέρω. Τα οικονομικά ή η οικονομική επιστήμη παίζουν σημαντικό ρόλο στην ερμηνεία και την εφαρμογή της βιωσιμότητας. Τα κλασικά οικονομικά που επηρεάζουν σήμερα πολλές πλευρές της σχέσης ανθρώπου-περιβάλλοντος, όπως και ανθρώπου-κοινωνίας, είναι βασισμένα στην αναλυτική λογική. Με τα οικονομικά προσδιορίζεται η κατανάλωση των φυσικών και άλλων πόρων, η οικονομική δραστηριότητα που είναι παράγων ρύπανσης, όπως και η κατανομή των αγαθών. Παρόλο που η εξέλιξη των οικονομικών τους τελευταίους δύο αιώνες θα απαιτούσε μεγαλύτερη ανάλυση, είναι χρήσιμο να επισημανθούν τα κυριότερα σημεία που σχετίζονται στενά με τη βιωσιμότητα.

ΟΙ ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΑΡΧΕΣ Η αλλαγή νοοτροπίας, ηθικών αξιών, νομοθετικού πλαισίου και επιστημονικής προσέγγισης δεν είναι εύκολη. Η βιωσιμότητα απαιτεί αλλαγή βαθιά ριζωμένων αντιλήψεων για τον άνθρωπο και τον κόσμο, που μετατρέπονται σε πλήθος καθημερινών επιλογών σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο. Το γενικό πλαίσιο της βιώσιμης ανάπτυξης που διαμορφώνεται με βάση δώδεκα θεμελιώδεις αρχές που αναφέρονται στη συνέχεια, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα για την απαραίτητη αυτή αλλαγή. 1. Αρχή της Δημόσιας Οικολογικής Τάξης: Η βιώσιμη ανάπτυξη αποτελεί ευθύνη του κράτους και δεν αφήνεται στη λειτουργία της αγοράς. 2. Αρχή της Βιωσιμότητας: Διατήρηση του φυσικού κεφαλαίου και απαγόρευση κάθε μείωσης ή υποβάθμισης. 3. Αρχή της Φέρουσας Ικανότητας: Διατήρηση της σταθερής κατάστασης των οικοσυστημάτων με ανάπτυξη που βρίσκεται κάτω από τα όρια αντοχής τους. 4. Αρχή της Υποχρεωτικής Αποκατάστασης διαταραχθέντων οικοσυστημάτων: Αποκατάσταση του απολεσθέντος φυσικού κεφαλαίου. 5. Αρχή της Βιοποικιλότητας: Διατήρηση της βιοποικιλότητας, που θεωρείται κριτήριο και παράγοντας ευρωστίας των οικοσυστημάτων. 6. Αρχή της Κοινής Φυσικής Κληρονομιάς: Τα κοινά φυσικά

☛

Η ΑΛΛΑΓΗ ΝΟΟΤΡΟΠΙΑΣ, ΗΘΙΚΩΝ ΑΞΙΩΝ, ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΥΚΟΛΗ. Η ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΑΠΑΙΤΕΙ ΑΛΛΑΓΗ ΒΑΘΙΑ ΡΙΖΩΜΕΝΩΝ ΑΝΤΙΛΗΨΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ, ΠΟΥ ΜΕΤΑΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΣΕ ΠΛΗΘΟΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ ΣΕ ΑΤΟΜΙΚΟ ΚΑΙ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ.

αγαθά δεν επιτρέπεται να ιδιοποιηθούν και η κοινή χρήση τους να περιορισθεί ή να καταργηθεί. 7. Αρχή της Ήπιας Ανάπτυξης των Ευπαθών Οικοσυστημάτων: Στα ευπαθή οικοσυστήματα (δάση, ακτές, βουνά, μικρά νησιά, τοποθεσίες φυσικού κάλλους) επιτρέπεται «ήπια» ανάπτυξη που ορίζεται κατά περίπτωση, ώστε να μην επιβαρύνει το περιβάλλον υπέρμετρα. 8. Αρχή της Χωρονομίας: Επιβάλλεται ο συνολικός και χωροταξικός σχεδιασμός των δραστηριοτήτων, ώστε να εξασφαλίζεται η διατήρηση της φέρουσας ικανότητας των οικοσυστημάτων. 9. Αρχή της Πολιτιστικής Κληρονομιάς: Διατήρηση των σπουδαιότερων πολιτιστικών στοιχείων (μνημεία, αρχιτεκτονικά σύνολα, τόποι). 10. Αρχή του Βιώσιμου Αστικού Περιβάλλοντος: Διατήρηση της ποιότητας ζωής στις πόλεις και αναχαίτιση της ανάπτυξης μεγαπόλεων. 11. Αρχή προστασίας του Φυσικού Κάλλους: Διατήρηση και προστασία του τοπίου με παρεμβάσεις που δεν το αλλοιώνουν. 12. Αρχή της Οικολογικής Συνείδησης: Καθιέρωση της οικολογικής συνείδησης των πολιτών που είναι και οι προστάτες του περιβάλλοντος.

Η ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΟΧΥΡΩΣΗ Στην Ελλάδα η αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης κατοχυρώθηκε συνταγματικά το 2001, ως αρχή της αειφορίας, με την προσθήκη στο εδ. β της παρ. 1 του άρθρου 24 του Συντ. όρου, κατά τον οποίο τα ιδιαίτερα προληπτικά και κατασταλτικά μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος θα πρέπει να λαμβάνονται από το κράτος «στο πλαίσιο της αρχής της αειφορίας». Η προσθήκη αυτή αντανακλά την πολυετή σχετική νομολογία του Σ.τ.Ε., το οποίο, ιδίως μετά τη Διακήρυξη του Ρίο το1992, και τη δημιουργία με το ν. 1968/1991 ειδικού Τμήματος για το Περιβάλλον στο Συμβούλιο της Επικρατείας, ήτοι του Ε’ Τμήματος αυτού, αρμόδιου μέχρι τότε για την επεξεργασία των κανονιστικών διαταγμάτων, διέπλασε - ελλείψει υπάρξεως θεσμικής τάξεως για τη βιώσιμη ανάπτυξη - υπερνομοθετικό σύστημα αρχών βιωσίμου αναπτύξεως, χρησιμοποιώντας ως νομική βάση το άρθρο 24 του Συντ., το οποίο ερμήνευσε υπό το φως των αρχών της Διακηρύξεως του Ρίο και των οδηγιών της Αgenda 21, επικαλούμενο στη συνέχεια και τις νομικές διατάξεις της Συνθήκης του Μάαστριχτ και του Άμστερνταμ για τη βιώσιμη ανάπτυξη. ΧΡΗΜΑ 25

Χ αφιέρωμα ~ Sustainability

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

ΚΩΔΙΚΑΣ ΑΡΧΩΝ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ-ΜΕΛΩΝ

εξορυκτικός κλάδος αποτελεί μια οικονομική δραστηριότητα ζωτικής σημασίας για την ανθρώπινη ευημερία, καθώς παράγει προϊόντα που καλύπτουν βασικές ανάγκες της κοινωνίας. Για την ικανοποίηση των σημερινών και μελλοντικών αναγκών της κοινωνίας, οι επιχειρήσεις του εξορυκτικού κλάδου πρέπει να μπορούν να λειτουργούν σε ένα προβλέψιμο θεσμικό και νομικό πλαίσιο που προάγει την επιχειρηματικότητα, διασφαλίζει την προστασία του περιβάλλοντος και ενισχύει την κοινωνική συνοχή. Οι παραπάνω στόχοι εναρμονίζονται με τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης, όπως αυτή ορίστηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, Goetheborg 2001), και η οποία αποβλέπει στην ταυτόχρονη βελτίωση των δραστηριοτήτων και αποτελεσμάτων των επιχειρήσεων, και στους τρεις πυλώνες της: Οικονομία, Περιβάλλον, Κοινωνία. Τα μέλη του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ) αναγνωρίζουν ότι η βιώσιμη ανάπτυξη αποτελεί πρωταρχικής σημασίας στόχο της κοινωνίας και αποδέχονται τον δικό τους ρόλο στην επίτευξη αυτής της επιδίωξης. Για τον σκοπό αυτό οι επιχειρήσεις μέλη-του ΣΜΕ υιοθετούμε τον παρόντα Κώδικα Αρχών και δεσμευόμαστε για τη συνεχή βελτίωση των επιδόσεών μας στον οικονομικό, περιβαλλοντικό και κοινωνικό τομέα της εργασίας: 1. Ενσωματώνοντας αρχές βιώσιμης ανάπτυξης στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων των εταιρειών-μελών μας. 2. Εφαρμόζοντας αρχές και πρακτικές επιχειρηματικής ηθικής και σύγχρονα συστήματα εταιρικής διακυβέρνησης. 26 Απρίλιος 2014

3. Εκπληρώνοντας με συνέπεια τις θεσμοθετημένες υποχρεώσεις μας και παρέχοντας ορθή και συστηματική ενημέρωση και πληροφόρηση σε όσους επηρεάζονται ή επηρεάζουν τις δραστηριότητες των επιχειρήσεών μας. 4. Επιδιώκοντας τον ειλικρινή διάλογο με όσους επηρεάζονται ή επηρεάζουν τις δραστηριότητες των επιχειρήσεών μας, με πνεύμα αμοιβαίας κατανόησης των απόψεων των διαφόρων μερών. 5. Υιοθετώντας την ανάπτυξη και εφαρμογή ορθών και επιστημονικά θεμελιωμένων μεθόδων σχεδιασμού των εξορυκτικών δραστηριοτήτων για την αποτελεσματική προστασία του περιβάλλοντος και για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας. 6. Διευκολύνοντας και ενθαρρύνοντας τη σχεδίαση προϊόντων και διαδικασιών παραγωγής, τη χρήση και ανακύκλωση των προϊόντων μας και τη διάθεση των αποβλήτων, με υπεύθυνο τρόπο. 7. Επενδύοντας σε φυσικούς, τεχνολογικούς, οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους με σκοπό την ανάπτυξη και τη συνεχή βελτίωση της αποτελεσματικότητας και αποδοτικότητας σε βάθος χρόνου. 8. Επιδιώκοντας τη συνεχή βελτίωση των επιδόσεών μας στον τομέα της υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας. 9. Δημοσιοποιώντας στοιχεία για την παρακολούθηση της προόδου που αφορά στις οικονομικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιδόσεις του κλάδου, με ιδιαίτερη έμφαση στους τομείς της υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας. 10.Συμβάλλοντας οι επιχειρήσεις, ως «ενεργοί πολίτες», στην κοινωνική, οικονομική, πολιτιστική και θεσμική ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών στις οποίες δραστηριοποιούμαστε. Χ

Γ. ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΑΙ CEO ΤΗΣ COMMERGON στ. Διασφάλισε τη στελέχωσή της και τη συμμετοχή της σε οργανισμούς, φορείς, σωματεία και επιμελητήρια, στον χώρο της Κοινωνίας, του Περιβάλλοντος, της Αγοράς και της Κοινωνικής Ευθύνης. H εταιρεία, προκειμένου να διασφαλίσει τη βιώσιμη ανάπτυξή της, έχει διαμορφώσει την κατάλληλη Εταιρική Διακυβέρνηση, με όλες τις Συμμορφώσεις που επιβάλλονται από την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, προκειμένου να ικανοποιεί, παρέχοντας προστιθέμενη αξία, τους κοινωνικούς της εταίρους, μέσω δράσεων για την κοινωνία, το περιβάλλον, την ασφαλιστική αγορά και τους εργαζομένους, με υπεύθυνη και ηθική επιχειρηματικότητα και διαφάνεια. Για τον σκοπό αυτό, η εταιρεία: α. Έθεσε τις αξίες και τα οράματά της, β. Διαμόρφωσε την κατάλληλη κουλτούρα και τις κατάλληλες στρατηγικές, γ. Καθόρισε τις διαδικασίες λειτουργίας (που παρακολουθούνται με εσωτερικό έλεγχο), μεθόδους αντιμετωπίσεως των εστιάσεων κ.λπ., δ. Ανέλυσε τις ανάγκες των κοινωνικών εταίρων, αλλά και τις προσδοκίες τους. ε. Διασφάλισε την τεχνογνωσία, την εξειδίκευση και την «διά βίου» εκπαίδευση των εργαζομένων.

«Όπλα» της, για την υλοποίηση των παραπάνω, αποτελούν: α. Η εξωστρέφεια (με την ίδρυση θυγατρικών στο εξωτερικό – Κύπρος/Αίγυπτος - και την αποκλειστική εκπροσώπηση 6 Διεθνών Δικτύων Μεσιτών, που δραστηριοποιούνται σε 100 και πλέον χώρες), β. Η 45ετής και πλέον εμπειρία της στην ασφαλιστική αγορά (με τη 2η γενιά να έχει αναλάβει τη διοίκησή της), γ. Η καλή της φήμη (στην Ελλάδα και το εξωτερικό) και δ. Ο συνεχής Διάλογος με τους κοινωνικούς εταίρους με συνεχείς Έρευνες Ικανοποιήσεως, καθώς και με τη συνεχή επικοινωνία μαζί τους (site, newsletters, εκδηλώσεις, αρθρογραφία κ.λπ.). Με την υιοθέτηση των ανωτέρω περιγραφομένων αρχών, και με τα μέσα που έχει συμπεριλάβει για την πραγματοποίησή τους, οι μέτοχοί της και η εταιρεία πορεύονται με επιτυχία από το 1970 στον χώρο της ιδιωτικής ασφάλισης, αποτελώντας τον στρατηγικό σύμμαχο των ασφαλισμένων φυσικών και νομικών προσώπων. Χ

ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΑΜΑΤΑΚΗΣ

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ MARKETING ΚΑΙ CUSTOMER MANAGEMENT, DIXONS SOUTH-EAST EUROPE

Οι πρωτοβουλίες των εταιρειών, στο πλαίσιο της βιωσιμότητας, τονώνουν την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και είναι καθοριστικές για τη συνέχιση της ύπαρξης της αγοράς, αλλά και της ίδιας της επιχείρησης. Στην εταιρεία «Κωτσόβολος» έχουμε ομαδοποιήσει τις πρωτοβουλίες εταιρικής υπευθυνότητας υπό την έννοια του «πράττειν». Πρόκειται για πλατφόρμα η οποία στηρίζεται σε 4 βασικούς άξονες για την υποστήριξη της κοινωνίας, της αγοράς, του ανθρώπου και του περιβάλλοντος. Καρδιά του «πράττειν» είναι η Ομάδα Εθελοντών της εταιρείας, που ενεργοποιείται προκειμένου να βοηθάμε, συστηματικά, πρόσωπα ή φορείς που επιτελούν κοινωνικό έργο. Σε αυτό το πνεύμα, πραγματοποιούμε ετησίως την «Ημέρα Καλής Πράξης», τη μεγαλύτερη συντονισμένη προσπάθεια εταιρικού εθελοντισμού της εταιρείας «Κωτσόβολος». Φέτος θα πραγματοποιηθεί για 2η συνεχόμενη χρονιά, με τη συμμετοχή 800 περίπου εθελοντών, οι οποίοι θα σχεδιάσουν και θα υλοποιήσουν, πανελλαδικά, δράσεις που εξυπηρετούν και στηρίζουν την τοπική τους κοινωνία. Επιπλέον, ενισχύουμε τακτικά διάφορους σκοπούς, αλλά και τους τρεις βασικούς μας κοινωνικούς εταίρους,

«Το Χαμόγελο του Παιδιού», την «Κιβωτό του Κόσμου» και το «Make a Wish Ελλάδος», είτε με χορηγία ειδών είτε με προσφορά τεχνογνωσίας. Αξιοσημείωτες είναι οι προσπάθειές μας στον άξονα του περιβάλλοντος. Τα τρία τελευταία χρόνια έχουμε θεσπίσει ολοκληρωμένες διαδικασίες για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και καυσίμων από τις εγκαταστάσεις και τον στόλο μεταφορών μας. Μέσα από την καλλιέργεια της ορθής «ενεργειακής» συμπεριφοράς, τη βελτιστοποίηση των παρεχομένων από εμάς υπηρεσιών, την τοποθέτηση καταγραφικού εξοπλισμού, αλλά και τον ορισμό υπευθύνων, έχουμε πετύχει να μειώσουμε κατά 20% την κατανάλωση ενέργειας, ενώ έχουμε βραβευθεί και για τη μείωση στην κατανάλωση καυσίμων, που συνεπάγεται και μειωμένες εκπομπές καυσαερίων. Επίσης διατηρούμε την πρωτοπορία στην ανακύκλωση συσκευών, που πρώτοι ξεκινήσαμε τον Απρίλιο του 2008. Ανακυκλώνουμε όλο τον χρόνο και σε συγκεκριμένες περιόδους δίνουμε κίνητρα στους πελάτες μας προκειμένου να αντικαταστήσουν παλιές και ενεργοβόρες συσκευές. Έχουμε ανακυκλώσει πάνω από 500.000 συσκευές και δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι αν, υποθετικά, τις τοποθετούσαμε τη μία πάνω στην άλλη, θα έφταναν έως το διάστημα. Η στήριξη νευραλγικών τομέων της εταιρικής υπευθυνότητας, όπως η κοινωνία, ο άνθρωπος και το περιβάλλον, καθώς και η λογική τού εθελοντισμού, αποτελούν μέρος της κουλτούρας μας και προσπαθούμε να τα αποτυπώσουμε στην κοινωνική μας προσφορά. Χ ΧΡΗΜΑ 27

Χ αφιέρωμα ~ Sustainability

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ του Δρος Κωνσταντίνου Αραβώση, Λέκτορα Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου

ς Βιώσιμη Ανάπτυξη ορίζεται η ανάπτυξη η οποία ικανοποιεί τις ανάγκες του παρόντος χωρίς να θέτει σε κίνδυνο την ικανότητα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιήσουν τις δικές τους ανάγκες. Για να πραγματοποιηθεί, θα πρέπει να συνδυαστεί η κοινωνική πρόοδος - που θα αναγνωρίζει και θα λαμβάνει υπόψη τις ανάγκες όλων των πολιτών - η αποτελεσματική περιβαλλοντική διαχείριση και η διατήρηση υψηλών ρυθμών οικονομικής μεγέθυνσης και απασχόλησης. Στόχος της βιώσιμης ανάπτυξης είναι μια καλύτερη ποιότητα ζωής για όλους τους πολίτες, τόσο για αυτούς που ζουν και δουλεύουν σήμερα όσο και για τις επόμενες γενεές. Η ταύτιση της ανάπτυξης μόνο με την οικονομική μεγέθυνση δεν μπορεί πλέον να προσφέρει σύγχρονες λύσεις. Έχει οδηγήσει σε οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες, που είναι υπεύθυνες για εντάσεις που εκδηλώνονται σε τοπικό ή περιφερειακό επίπεδο, αλλά και για ανισορροπίες που προκαλούν ιδιαίτερα διεθνή προβλήματα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα των προβλημάτων που έχει δημιουργήσει ο «παραδοσιακός» τρόπος, αλλά και οι στόχοι της βιώσιμης ανάπτυξης, σε διεθνές επίπεδο, είναι ότι το ένα τέταρτο του παγκόσμιου πληθυσμού διαβιώνει με εισόδημα λιγότερο από ένα δολάριο την ημέρα και το ένα πέμπτο του παγκόσμιου πληθυσμού δεν έχει πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας. Η Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια, έχει πετύχει υψηλούς ρυθμούς οι28 Απρίλιος 2014

κονομικής μεγέθυνσης. Το ζητούμενο είναι να διατηρηθούν και να αυξηθούν χωρίς όμως να διαταραχθεί ο κοινωνικός ιστός και χωρίς να υποβαθμιστεί το περιβάλλον. Σε περίπτωση που οι δύο αυτές συνιστώσες δεν ληφθούν υπόψη, πολύ σύντομα θα οδηγήσουν σε συγκρούσεις και θα αποτελέσουν σημαντικό παράγοντα επιβράδυνσης της οποιασδήποτε οικονομικής μεγέθυνσης. Η διεθνής κοινότητα από το 1987 έχει αναγνωρίσει την αναγκαιότητα στροφής στη βιώσιμη ανάπτυξη. Σε μια βασανιστική, πολλές φορές, πορεία δεκαπέντε χρόνων, η έννοια της βιώσιμης ανάπτυξης, αλλά και η αναγκαιότητα λήψης συγκεκριμένων αποφάσεων και υλοποίησης σχετικών πολιτικών, δράσεων και μέτρων, γίνεται ολοένα περισσότερο αποδεκτή. Σε αυτά τα πλαίσια, η Ευρωπαϊκή Ένωση παίζει έναν πολύ σημαντικό και πρωτοποριακό ρόλο. Σε όλα τα επίσημα κείμενά της έχει ενσωματώσει τις βασικές αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης. Παράλληλα, ο στόχος της βιωσιμότητας αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της ευρωπαϊκής στρατηγικής για τον 21ο αιώνα. Η εξειδίκευση των στόχων και των στρατηγικών της βιώσιμης ανάπτυξης δεν μπορεί να είναι ίδια για όλες τις χώρες. Οι κοινωνικές, οικονομικές, περιβαλλοντικές ιδιαιτερότητες, αλλά και το επίπεδο ανάπτυξης κάθε χώρας θα πρέπει να ληφθούν υπόψη στην πορεία προς τη βιώσιμη ανάπτυξη. Στην προσπάθεια αποτύπωσης της σημερινής πραγματικότητας δια-

πιστώνεται ότι τόσο το κοινωνικό όσο και το φυσικό περιβάλλον δέχονται πιέσεις οι οποίες προέρχονται από την ανθρώπινη δραστηριότητα και σχετίζονται με τους οικονομικούς ρυθμούς ανάπτυξης, αλλά και με αυτούς του βιοτικού επιπέδου. Αυτό σημαίνει ότι για να προστατεύσουμε το περιβάλλον θα πρέπει να σταματήσουμε οποιαδήποτε ανθρωπογενή δραστηριότητα; Η στρατηγική της βιώσιμης ανάπτυξης παρέχει τη δυνατότητα χρησιμοποίησης των τεχνολογικών και επιστημονικών επιτευγμάτων με τρόπο ώστε να δημιουργηθούν εναλλακτικές πολιτικές προτάσεις οι οποίες θα διασφαλίζουν αύξηση της παραγωγικότητας, αποτελεσματικότητα, κοινωνική συνοχή και συνετή διαχείριση των φυσικών πόρων. Σε αυτά τα πλαίσια, η περιβαλλοντική πολιτική θα πρέπει να περιλαμβάνει μέτρα και δράσεις που αφορούν την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, τη μείωση των αερίων ρύπων, την ορθολογική διαχείριση των στερεών αποβλήτων, των δασικών και των υδατικών πόρων, την αντιμετώπιση της ερημοποίησης και την προστασία της βιοποικιλότητας.

☛

ΟΙ ΠΛΕΟΝ ΟΡΑΤΕΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΙΝΑΙ Η ΠΛΗΘΩΡΑ ΟΔΙΚΩΝ ΑΡΤΗΡΙΩΝ ΚΑΤΑ ΜΗΚΟΣ ΤΩΝ ΑΚΤΩΝ ΠΟΥ ΟΔΗΓΟΥΝ ΣΤΟΥΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥΣ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥΣ ΚΑΙ Ο ΣΥΝΩΣΤΙΣΜΟΣ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΛΙΕΣ. Η ΑΛΟΓΙΣΤΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΝΕΡΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΝΟΜΒΡΗ ΠΕΡΙΟΔΟ ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΠΙΕΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΥΔΑΤΙΝΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ, ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΤΑ ΜΙΚΡΑ ΝΗΣΙΑ.

Η ΥΠΑΡΧΟΥΣΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η Ελλάδα διαθέτει ένα πλούσιο περιβαλλοντικό απόθεμα. Το σχετικά μη υποβαθμισμένο φυσικό περιβάλλον, που διακρίνεται για την υψηλή βιοποικιλότητα, σε συνδυασμό με μεγάλη ποικιλία βιοτόπων, η ποιότητα των νερών κολύμβησης και των ακτών της χώρας, η ποιότητα της ατμόσφαιρας, βρίσκονται σε γενικές γραμμές σε καλύτερη κατάσταση απ’ ό,τι στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες - παρά τα επιμέρους προβλήματα. Η συστηματική αποκατάσταση μνημείων και η ανακαίνιση έργων αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, σε συνδυασμό με τη δημιουργία δικτύων πεζοδρόμων στις μεγάλες πόλεις της χώρας, αναζωογόνησαν ορισμένα ιστορικά κέντρα. Ταυτόχρονα, το δίκτυο NATURA 2000, ένα μεγάλης κλίμακας ευρωπαϊκό πρόγραμμα, που αφορά στη διατήρηση και διαχείριση της φυσικής κληρονομιάς, έχει ολοκληρωθεί και βρίσκεται στη φάση της υλοποίησης από τους φορείς διαχείρισης. Όμως, σε άλλους τομείς, και ειδικότερα σε αυτούς όπου η οικονομική πολιτική δεν ενσωμάτωσε την περιβαλλοντική διάσταση, παρουσιάστηκε μικρότερη πρόοδος. Παράλληλα, οι δραματικές κοινωνικοοικονομικές αλλαγές των τελευταίων ετών αρχίζουν να κάνουν αισθητές τις επιπτώσεις τους στην ποιότητα του περιβάλλοντος. Τα συνεχώς αυξανόμενα καταναλωτικά επίπεδα, σε συνδυασμό με την περαιτέρω οικονομική ανάπτυξη της χώρας, αναμένεται να δημιουργήσουν σημαντικές πιέσεις στους φυσικούς πόρους και σε πολλές περιπτώσεις να απειλήσουν την ισορροπία των οικοσυστημάτων και τη δημόσια υγεία.

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Το ιδιαίτερα ελκυστικό φυσικό περιβάλλον του ελληνικού χώρου έχει καταστήσει την Ελλάδα ισχυρό πόλο έλξης για τον τουρισμό. Μετά από μια περίοδο ταχύτατης ανάπτυξης δύο περίπου δεκαετιών, ο τουρισμός σήμερα συμμετέχει με 6% στο ΑΕΠ της χώρας, συμβάλλοντας ταυτόχρονα σημαντικά στην απασχόληση και την περιφερειακή ανάπτυξη. Όμως, ενώ ο αριθμός των αφίξεων των ξένων τουριστών, που σήμερα κυμαίνεται γύρω στα 12 εκατ. αφίξεις ετησίως, παρουσιάζει μια μακροπρόθεσμα ανοδική τάση, τα έσοδα από την τουριστική δραστηριότητα ακολουθούν πτωτική πορεία ως αποτέλεσμα του έντονα αναπτυσσόμενου μαζικού τουρισμού. Ο μαζικός τουρισμός έχει παράλληλα και σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον, με συνέπεια η συνέχιση του ίδιου μοντέλου τουριστικής ανάπτυξης ουσιαστικά να υπονομεύει μακροπρόθεσμα την ανάπτυξή του.

Οι πλέον ευαίσθητες στην τουριστική πίεση περιοχές είναι φυσικά οι παράκτιες, στις οποίες συγκεντρώνεται και ο κύριος όγκος τουριστών, καθώς και μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού. Επιπλέον, ο παράκτιος χώρος έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και από την πλευρά των φυσικών οικοσυστημάτων, λόγω της συνύπαρξης και αλληλεπίδρασης τριών βασικών στοιχείων της φύσης: της θάλασσας, της ξηράς και του αέρα. Δέλτα ποταμών, λιμνοθάλασσες και άλλοι υγροβιότοποι, αμμοθίνες, λιβάδια ποσειδωνίας, κλειστοί κόλποι κ.λπ., αποτελούν περιοχές αναπαραγωγής και διαβίωσης πολλών και σημαντικών ειδών χλωρίδας και πανίδας. Οι πλέον ορατές συνέπειες της υποβάθμισης του περιβάλλοντος είναι η πληθώρα οδικών αρτηριών κατά μήκος των ακτών που οδηγούν στους τουριστικούς προορισμούς και ο συνωστισμός στις παραλίες. Η αλόγιστη κατανάλωση νερού κατά την άνομβρη περίοδο προκαλεί πιέσεις στους υδάτινους πόρους, ιδιαίτερα στα μικρά νησιά. Η υψηλή ζήτηση νερού και ιδιαίτερα η υπεράντληση έχει πολλαπλές επιπτώσεις σε αυτές τις περιοχές, όπως η μη αντιστρεπτή υφαλμύρωση των υπόγειων υδροφορέων. Η τουριστική βιομηχανία είναι, επίσης, παραγωγός μεγάλων ποσοτήτων στερεών αποβλήτων. Οι τοπικές αρχές αδυνατούν, τις περισσότερες φορές, να αντεπεξέλθουν αποτελεσματικά σε αυτή την παραγωγή. Ο καθαρισμός των ακτών με τη χρήση ειδικών μηχανημάτων έχει γίνει κοινή πρακτική, παρότι οι μέθοδοι αυτές ενδέχεται να προκαλούν διάβρωση στις παραλίες. Παράλληλα, η επεξεργασία των λυμάτων, η παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, οι ιατρικές και άλλες υπηρεσίες, παρουσιάζονται συχνά ανεπαρκείς κατά τις περιόδους αιχμής. Στη Ελλάδα έχει ήδη εκπονηθεί «Πρόγραμμα για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη των Ελληνικών Ακτών και Νησιών», που παρείχε γενικές και ειδικές αρχές για τη διαχείριση των περιοχών αυτών, κατευθύνσεις για την οριοθέτηση της παράκτιας ζώνης, τομεακές κατευθύνσεις στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης διαχείρισης και ειδικές προτάσεις. Στο πλαίσιο του Προγράμματος διαμορφώθηκε Σχέδιο Οδηγίας για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη των Παράκτιων Περιοχών. Ο πρόσφατος Νόμος για τον Χωροταξικό Σχεδιασμό και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη προβλέπει τη διαμόρφωση Ειδικών Πλαισίων Χωρικής Ανάπτυξης για περιοχές με ειδικά προβλήματα όπως οι παράκτιες και νησιωτικές. Τα προβλήματα και οι δυνατότητες ανάπτυξης του παράκτιου χώρου στην Ελλάδα επιβάλλουν την ανάγκη ορθολογικής διαχείρισής του με την προοπτική μιας στρατηγικής Βιώσιμης Ανάπτυξης που θα λαμβάνει υπόψη τη φέρουσα ικανότητα κάθε περιοχής. Χ ΧΡΗΜΑ 29

Χ αφιέρωμα ~ Sustainability

ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΪΟΝΤΑ - ΑΝΘΡΩΠΟΙ - ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΧΡΗΜΑ_Σε ποιο βαθμό έχουν ενσωματωθεί στα προϊόντα και τις υπηρεσίες της επιχείρησής σας οι σύγχρονες αρχές της βιωσιμότητας; AB_Στην εταιρεία μας πιστεύουμε πολύ στην έννοια της ανάπτυξης με βιώσιμο τρόπο. Μέσα από μια σειρά προγραμμάτων έχουμε θέσει στο επίκεντρο των ενεργειών μας τα προϊόντα, τους ανθρώπους και το περιβάλλον. Προτεραιότητά μας είναι να ικανοποιούμε στο μέγιστο τις ανάγκες των καταναλωτών σε ποσότητα, ποιότητα, ασφάλεια και τιμές, με βασική μας δέσμευση την, περιβαλλοντικά και κοινωνικά, υπεύθυνη λειτουργία της εταιρείας μας. Για τον λόγο αυτό αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες που στοχεύουν αφενός στον περιορισμό της επιβάρυνσης που προκαλεί η καθημερινή μας δραστηριότητα στο περιβάλλον, αφετέρου στην ανάληψη εθελοντικών δράσεων για την πρόληψή της. Στόχος μας είναι μέσα από τη συλλογική συμμετοχή και τη στενή συνεργασία όλων των εταίρων μας, των εργαζομένων, των προμηθευτών, των πελατών, των τοπικών κοινωνιών και των εθελοντικών οργανώσεων, να συνεχίσουμε να αναπτύσσουμε τις πρωτοβουλίες και τις δράσεις μας, με επιδίωξη την ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Χ_Ποια είναι τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που έχουν ενσωματώσει αυτές τις αρχές; AB_Πράγματι, έχουμε ενσωματώσει στα προϊόντα και τις υπηρεσίες μας μεθόδους και πρακτικές που διασφαλίζουν την αειφόρο ανάπτυξη. Στόχος μας είναι να παρέχουμε στους καταναλωτές ασφαλή και υψηλής ποιότητας προϊόντα. Γι’ αυτόν τον λόγο συνεργαζόμαστε με προμηθευτές τους οποίους στηρίζουμε εδώ και χρόνια και τους οποίους εκπαιδεύουμε ώστε να ανταποκρίνονται στα κριτήρια βιωσιμότητας που θέτουμε. Κριτήρια που βασίζονται στην ποιότητα, τη συνέπεια, τη στήριξη των τοπικών προϊόντων, την προστασία του περιβάλλοντος και τις προσιτές τιμές. Πέραν αυτών, λαμβάνουμε επιπρόσθετα μέτρα για την ασφάλεια των προϊόντων και των πελατών μας. Το σύστημα HACCP, η σήμανση της ενδεικτικής ημερήσιας πρόσληψης GDA (Guideline Daily Amount), η πιστοποίηση ISO 22000, που αφορά στο σύστημα διαχείρισης τροφίμων που έλαβαν τα κέντρα αποθήκευσης της ΑΒ στα Οινόφυτα και στη Σίνδο στη Θεσσαλονίκη, είναι, ενδεικτικά, μερικές από τις υπηρεσίες και τις λειτουργίες οι οποίες βασίζονται στις αρχές της βιωσιμότητας. Επιπλέον, έχουμε υιοθετήσει πρακτικές που περιορίζουν την επιβάρυνση που προκαλεί η καθημερινή μας δραστηριότητα στο περιβάλλον και ταυτόχρονα στοχεύουν στη μείωση του ενεργειακού μας 30 Απρίλιος 2014

αποτυπώματος. Τα συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας, το ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης των απορριμμάτων και των ανακυκλώσιμων υλικών, το κεντρικοποιημένο σύστημα διακίνησης εμπορευμάτων είναι μερικές από τις μεθόδους που εφαρμόζουμε για τη σωστή διαχείριση και εξοικονόμηση ενέργειας. Αξίζει να αναφέρουμε ότι ως αποτέλεσμα όλων αυτών των πρακτικών, καταφέραμε το 2012, 8 χρόνια νωρίτερα, να εκπληρώσουμε τον στόχο του 2020, για μείωση του ανθρακικού μας αποτυπώματος κατά 20%! Η επιτυχία αυτή μάς δίνει το κίνητρο να προχωρήσουμε ακόμα ένα βήμα μπροστά στην εφαρμογή νέων και καινοτόμων προγραμμάτων για βιώσιμη ανάπτυξη. Χ_Ποια είναι τα οφέλη που έχει αποκομίσει η εταιρεία σας από την υιοθέτηση των αρχών βιωσιμότητας στην παραγωγή των προϊόντων και στην παροχή των υπηρεσιών της; AB_Τη σημερινή εποχή, οι πολίτες, όσο ποτέ άλλοτε, απαιτούν από τις εταιρείες έναν νέο τρόπο λειτουργίας. Σε αυτό το πλαίσιο, οι μεγάλες εταιρείες ανταποκρίνονται μέσω της υιοθέτησης των αρχών βιωσιμότητας και του υπεύθυνου επιχειρείν. Στην ΑΒ Βασιλόπουλος, εδώ και 75 χρόνια, μέσω της συνετής διαχείρισης, της εναρμονισμένης προσαρμογής της πολιτικής μας, σύμφωνα με τις ανάγκες της αγοράς και των καταναλωτών, όπως επίσης και μέσω της αναγνώρισης της αρχής ότι μια εταιρεία οφείλει να «προστατεύει» τους κοινωνικούς της εταίρους, εφαρμόζουμε μια ολοκληρωμένη επιχειρηματική στρατηγική που στοχεύει στη μακροπρόθεσμη οικονομική βιωσιμότητα και την κοινωνική ευημερία. Ως αποτέλεσμα, δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι έχουμε καταφέρει να κερδίσουμε μεγάλο κομμάτι της εμπιστοσύνης των καταναλωτών, οι οποίοι μας επιβραβεύουν, τοποθετώντας μας στις πρώτες θέσεις μεταξύ των εταιρειών που δρουν για το καλό της κοινωνίας. Βέβαια, δεν θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε και στα οικονομικά οφέλη που προκύπτουν από την υλοποίηση προγραμμάτων αειφορίας. «Πράσινες» πρακτικές, όπως το κεντρικοποιημένο σύστημα διακίνησης της ΑΒ ή η εκμετάλλευση της απορριπτόμενης θερμότητας, η οποία αποβάλλεται από τον ψυκτικό κύκλο, όχι μόνο βοηθούν στην εξοικονόμηση της ενέργειας και στην προστασία του περιβάλλοντος, αλλά ταυτόχρονα περιορίζουν τα κόστη για την εταιρεία. Η «πράσινη επιχειρηματικότητα», λοιπόν, εκτός από μια επιταγή, που επιβάλλει η οικολογική μας συνείδηση, αποτελεί για εμάς και μια ουσιαστική πρόταση ορθής διαχείρισης με στόχο την αειφορία. Χ

ΛΟΥΞ

ΣΕ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΓΙΑ 50.000 ΓΕΥΜΑΤΑ ΑΓΑΠΗΣ «ΛΟΥΞ» στηρίζει την «Αποστολή», τον Φιλανθρωπικό Οργανισμό της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, προσφέροντας 50.000 γεύματα αγάπης. Το έργο της «Αποστολής» είναι τεράστιο και πολυσχιδές. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι μόλις σε ένα χρόνο, το 2012, στήριξε 1.945.010 συνανθρώπους μας προσφέροντας, κάθε ημέρα, 10.000 μερίδες φαγητού ή διανέμοντας περισσότερα από 8.000 δέματα αγάπης με είδη πρώτης ανάγκης. Σκοπός της ανιδιοτελούς προσφοράς της «ΛΟΥΞ» είναι η ενίσχυση του όλο και πιο δύσκολου καθημερινού αγώνα της «Αποστολής» να ανταποκρίνεται στις τρέχουσες βασικές ανάγκες των συνανθρώπων μας που ζουν κάτω από το όριο της φτώχιας. Η προσπάθεια αυτή γίνεται όλο και πιο δύσκολη αφού, λόγω της συνεχιζόμενης κρίσης, ο αριθμός των εμπερίστατων συνανθρώπων μας διαρκώς αυξάνεται. Στο πλαίσιο αυτής της πρωτοβουλίας περιλαμβάνεται, πέραν της προσφοράς των 50.000 γευμάτων αγάπης, μια τηλεοπτική καμπάνια, καθώς και άλλες ειδικές ενέργειες. Στόχος της προσπάθειας είναι, μέσα από την ενημέρωση για το φιλανθρωπικό έργο της «Αποστολής», να ευαισθητοποιηθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι άνθρωποι για μεγαλύτερη κοινωνική αλληλεγγύη.

ΠΩΣ Η «ΛΟΥΞ ΜΑΡΛΑΦΕΚΑΣ» ΑΝΤΙΛΑΜΒΑΝΕΤΑΙ ΤΗΝ ΕΚΕ

∼

Μία από τις θεμελιώδεις αξίες της «Λουξ Μαρλαφέκας», σε όλη τη διάρκεια της ιστορικής της διαδρομής, αποτελεί η συνεισφορά στην πρόοδο και στην ευημερία της ελληνικής κοινωνίας, παράγοντας ιδιαίτερα σημαντικός τώρα, που η χώρα μας βιώνει μία από τις πιο βαθιές οικονομικές και κοινωνικές κρίσεις των τελευταίων ετών. Αποτέλεσμα της υιοθέτησης αυτών των αρχών είναι η ανάπτυξη μιας εταιρικής κουλτούρας από την οποία απορρέει η πρόθεση της «Λουξ» να λειτουργεί με υπευθυνότητα σε όλους τους τομείς που αποτελούν σημαντικούς άξονες ανάπτυξης και περιλαμβάνουν τους εργαζομένους, την κοινωνία και το περιβάλλον. Σύμφωνα με τον ορισμό που αναφέρεται στην «Πράσινη Βίβλο» για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2001), «Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη είναι η έννοια σύμφωνα με την οποία οι επιχειρήσεις ενσωματώνουν σε εθελοντική βάση κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς προβληματισμούς στις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες και στις επαφές τους με άλλα ενδιαφερόμενα μέρη, καθώς αντιλαμβάνονται ότι η υπεύθυνη συμπεριφορά οδηγεί στην αειφόρο επιχειρηματική επιτυχία» (Πηγή: Ελληνικό Δίκτυο για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη). Έχοντας επίγνωση της ευθύνης της προς τον άνθρωπο και το περιβάλλον, η εταιρεία δεσμεύεται για τη συνεχή βελτίωση της ποιότητας ζωής του συνανθρώπου, των εργαζομένων και των εταίρων της, ακολουθώντας δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης σε τοπικό, αλλά και σε πανελλαδικό επίπεδο. Επιπλέον, στοχεύοντας στη διαφύλαξη του φυσικού πλούτου του τόπου μας, η εταιρεία, μέσα από χορηγίες, υποστηρίζει δράσεις ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης φιλοπεριβαλλοντικών πρακτικών, έτσι ώστε να εμφυσήσει σε μικρούς και μεγάλους την ανάπτυξη της οικολογικής συνείδησης. Η ευαισθητοποίηση της εταιρείας απέναντι σε θέματα περιβαλλοντικής σημασίας είναι ιδιαίτερα έντονη και συνεχώς αυξανόμενη. Σε αυτό το πλαίσιο, η «Λουξ» στήριξε το πρόγραμμα της Εθνικής Ολυμπιακής Ακαδημίας και του Υπουργείου Παιδείας «Αναδάσωση και Αθλητισμός», ενώ συμμετέχει ενεργά σε εκδηλώσεις οικολογικού περιεχομένου που διοργανώνονται κάθε χρόνο για τα παιδιά, με αφορμή την «Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος». Επιπλέον, η εταιρεία υλοποιεί χορηγικά προγράμματα στηρίζοντας αθλητικές ενώσεις, σωματεία και φορείς της κοινωνίας, σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της ενασχόλησης των νέων με τον αθλητισμό, αλλά και ενεργού συμβολής της στην ανάπτυξη του αθλητικού ιδεώδους και των εννοιών που αυτό πρεσβεύει. Χ ΧΡΗΜΑ 31

Χ αφιέρωμα ~ Sustainability

ΟΤΕ - COSMOTE

ΔΕΚΑΠΕΝΤΕ ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΣΤΟ ΠΑΙΔΙ «Ημέρα Αγάπης - Ημέρα Έμπνευσης», περισσότερο από μισό εκατομμύριο ευρώ για τα παιδιά

εκαπέντε χρόνια προσφοράς στο παιδί κλείνουν φέτος ο ΟΤΕ και η COSMOTE, έχοντας στηρίξει συνολικά περισσότερες από 40 μη κυβερνητικές οργανώσεις με πάνω από 5,5 εκατ. ευρώ συμβάλλοντας στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης παιδιών που έχουν ανάγκη, σε όλη την Ελλάδα. Τα 15 χρόνια προσφοράς γιόρτασαν ο ΟΤΕ και η COSMOTE, παραδίδοντας το ποσό των 550.000 ευρώ σε 17 κοινωφελείς οργανισμούς για παιδιά, στο πλαίσιο ειδικής εκδήλωσης με θέμα «Ημέρα Αγάπης – Ημέρα Έμπνευσης». Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε για να τιμηθεί το έργο των φορέων και των 4.500 εθελοντών που φροντίζουν για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης περισσότερων από 150.000 παιδιών. Ο κ. Μιχάλης Τσαμάζ, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου ΟΤΕ, δήλωσε κατά την εκδήλωση: «Πρέπει να βγαίνουμε από τους τέσσερις τοίχους μας και να βλέπουμε τι συμβαίνει δίπλα μας. Ειδικά οτιδήποτε αφορά στη ζωή των παιδιών δεν αφήνει περιθώρια βολέματος. Όλοι μπορούμε και πρέπει να συμβάλλουμε στην αλλαγή της κατάστασης που ζούμε. Για εμάς στον Όμιλο ΟΤΕ τα προγράμματα και οι δράσεις προς αυτή την κατεύθυνση, αποτελούν διαχρονική δέσμευση». Για άλλη μια χρονιά, τα ποσό που αποδόθηκε στους κοινωφελείς οργανισμούς συγκεντρώθηκε από τα έσοδα των κλήσεων των πελατών του ΟΤΕ, που πραγματοποίησαν κατά τη διάρκεια των χριστουγεννιάτικων γιορτών, καθώς και από τα Πρωτοχρονιάτικα SMS και MMS των πελατών της COSMOTE. Ο ΟΤΕ και η COSMOTE προσέφεραν μέρος των εσόδων τους στους φορείς: ∼ Ένωση «Μαζί για το Παιδί» (Ένωση 10 Φιλανθρωπικών Σωματείων)* ∼ Σωματείο για τη φροντίδα των ατόμων με Νευρομυϊκές Παθήσεις «MDA ΕΛΛΑΣ» Εθελοντικός Οργανισμός «Το Χαμόγελο του Παιδιού» ∼ Οργάνωση «Ανοιχτή Αγκαλιά των Φίλων Κοινωνικής Παιδιατρικής» ∼ «Εταιρεία Προστασίας Σπαστικών» ∼ «ΕΛ.Ε.Π.Α.Π», Ελληνική Εταιρία Προστασίας και Αποκαταστάσεως Αναπήρων Παίδων

∼ «Φλόγα», Σύλλογος Γονιών Παιδιών με Νεοπλασματική Ασθένεια ∼ «ΣΚΕΠ», Σύνδεσμος Κοινωνικής Ευθύνης για Παιδιά και Νέους ∼ Οργανισμός «Make-A-Wish» (Κάνε-Μια-Ευχή Ελλάδος) ∼ Εργαστήρι Ειδικής Αγωγής «Μαργαρίτα» ∼ Πανελλήνιος Σύλλογος Προστασίας Ενημέρωσης & Βοήθειας Καρδιοπαθών Παιδιών «Η Καρδιά του Παιδιού» ∼ Σωματείο «Αντιμετώπιση Παιδικού Τραύματος» ∼ Φιλανθρωπικό Σωματείο «Κιβωτός Αγάπης» ∼ Σωματείο Γονέων και Φίλων Ατόμων με Αναπηρία «Σύλλογος Δικαίωμα στη Ζωή» ∼ Σύλλογος Βορείου Ελλάδος για άτομα με συγγενείς καρδιοπάθειες «Παιδικές Καρδιές» Επίσης, για πρώτη φορά, οι εργαζόμενοι του ΟΤΕ και της COSMOTE επέλεξαν μέσω ψηφοφορίας ένα από τα σωματεία, το Εργαστήριο Ειδικής Αγωγής «Μαργαρίτα». Επιπλέον, και φέτος, αντί αγοράς χριστουγεννιάτικων εταιρικών δώρων και έντυπων καρτών, ο ΟΤΕ και η COSMOTE διέθεσαν χρηματικό ποσό στους φορείς για το παιδί: Δημοτικό Βρεφοκομείο Αθηνών και Ίδρυμα για το Παιδί «H Παμμακάριστος».

ΟΤΕ COSMOTE Ημέρα Αγάπης: Οι εκπρόσωποι των μη κυβερνητικών οργανώσεων για τα παιδιά που τιμήθηκαν για το έργο τους μαζί με τον κ. Μιχάλη Τσαμάζ, Πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο Ομίλου ΟΤΕ.

*Τα 10 Σωματεία-Μέλη της Ένωσης «Μαζί για το Παιδί» είναι: Ίδρυμα «Η Παιδική Στέγη», Ίδρυμα Κοινωνικής Εργασίας «Χατζηπατέρειον» - Κ.Α.Σ.Π., Εταιρεία Προστασίας Σπαστικών, Σωματείο «Φίλοι του Θεοτόκος», Κέντρο Ειδικών Ατόμων «Η Χαρά», Πανελλήνια Ένωση Αγώνα κατα του Νεανικού Διαβήτη (Π.Ε.Α.Ν.Δ.), Οι Φίλοι του Παιδιού, «ΠΝΟΗ» – Φίλοι Εντατικής Θεραπείας Παιδιού, Οι Φίλοι της Μέριμνας, Παιδικά Χωριά SOS.

32 Απρίλιος 2014

Χ συνέντευξη

ΠΟΛΥΧΡΟΝΗΣ ΓΡΙΒΕΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΤΗΣ «ΑΣΤΗΡ ΠΑΛΑΣ»

34 Απρίλιος 2014

ΚΡΙΣΙΜΟ «ΣΤΟΙΧΗΜΑ» Η ΕΠΙΜΗΚΥΝΣΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ✒

Συνέντευξη στον Γιώργο Καλούμενο

Ο διευθύνων σύμβουλος της «Αστήρ Παλάς» αναλύει τον τρόπο με τον οποίο η διοίκηση κατάφερε να βελτιώσει σημαντικά τα οικονομικά μεγέθη της το 2013, περιγράφει τις δυνατότητες ανάπτυξης που το συγκρότημα αποκτά μετά και την επιτυχημένη ολοκλήρωση της δεσμευτικής φάσης για την πώλησή του στην Jermyn Street και επισημαίνει τους βασικούς άξονες στους οποίους πρέπει να στηριχθεί ο ελληνικός τουρισμός ώστε να βελτιώσει ποιοτικά το προϊόν του και να ηγηθεί, ως κλάδος, της εθνικής προσπάθειας για ανάκαμψη της εγχώριας οικονομίας.

ΧΡHΜΑ_Κύριε Γριβέα, δώστε μας μια εικόνα της οικονομικής κατάστασης του Αστέρα Βουλιαγμένης για το 2013, καθώς και γενικότερα στοιχεία που αφορούν στη δραστηριότητά του. ΠΟΛΥΧΡΟΝΗΣ ΓΡΙΒΕΑΣ_Κατά τη χρήση 2013, ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών ανήλθε σε 26,9 εκατ. ευρώ, έναντι 25,3 εκατ. ευρώ το 2012, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 6,4%. Ο κύκλος εργασιών της εταιρείας διατηρήθηκε στα 25,3 εκατ. ευρώ και τα μικτά αποτελέσματα της εταιρείας ανήλθαν σε κέρδη ύψους 423 χιλ. ευρώ έναντι ζημιών 2.579 χιλ. ευρώ το 2012, λόγω της σημαντικής μείωσης του κόστους πωλήσεων κατά περίπου 3 εκατ. ευρώ. Το σύνολο των διανυκτερεύσεων των ξενοδοχείων «ARION RESORT & SPA» και «THE WESTIN ATHENS» το 2013 ανήλθε σε 55.321 έναντι 51.406 το 2012, ενώ τα έσοδα από δωμάτια παρουσίασαν αύξηση κατά περίπου 3%, παρά τη μείωση της μέσης τιμής κατά 4,6%. Το αποτέλεσμα προ φόρων, τόκων, αποσβέσεων και τελών ακίνητης περιουσίας της εταιρείας διαμορφώθηκε σε κέρδη 2.139 χιλ. ευρώ έναντι ζημίας 892 χιλ. ευρώ το 2012 (βελτίωση 340%), ενώ τα αντίστοιχα ποσά για τον όμιλο ανήλθαν σε κέρδη

2.356 χιλ. ευρώ έναντι ζημίας 991 χιλ. ευρώ το 2012 (βελτίωση 338%). Τα καθαρά αποτελέσματα, μετά από φόρους, της εταιρείας παρουσίασαν σημαντική βελτίωση, καθώς διαμορφώθηκαν σε ζημία 6.029 χιλ. ευρώ, έναντι ζημίας 9.115 χιλ. ευρώ το 2012 (βελτίωση 34%), ενώ τα αντίστοιχα ποσά για τον όμιλο ανήλθαν σε ζημία 6.446 χιλ. ευρώ, έναντι ζημίας 9.318 χιλ. ευρώ το 2012 (βελτίωση 31%). Χ_Έχετε προχωρήσει σε ενέργειες με στόχο τον εξορθολογισμό των δαπανών και τη βελτίωση των βασικών οικονομικών μεγεθών του «Αστέρα» τα τελευταία χρόνια και, αν ναι, ποιες είναι αυτές; Π.Γ._Από τον Αύγουστο του 2012 η εταιρεία εφάρμοσε ένα πρόγραμμα αναδιοργάνωσης, λαμβάνοντας μέτρα με σκοπό τον ορθολογισμό του λειτουργικού κυρίως κόστους, με αποτέλεσμα να βελτιώσει σημαντικά τα αποτελέσματά μας σε σχέση με το 2012. Αλλάξαμε δομές διαχείρισης, απλουστεύσαμε διαδικασίες, περιορίσαμε τα λειτουργικά έξοδα, μειώθηκε το κόστος μισθοδοσίας, επαναδιαπραγματευθήκαμε όλες τις συμβάσεις με εξωτερικούς συνεργάτες, δημιουργήσαμε συνέργειες μεταξύ ΧΡΗΜΑ 35

Χ συνέντευξη ~ Πολυχρόνης Γριβέας τμημάτων, συγχωνεύσαμε τμήματα και δημιουργήσαμε εσωτερικές πολιτικές που βοήθησαν στην επίτευξη της μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας, αλλά και άλλες που βοήθησαν στην πιο αποτελεσματική διαχείριση της ρευστότητάς μας. Κύριο μέλημά μας ήταν - και παραμένει - η διαφύλαξη των θέσεων εργασίας και η ήπια προσαρμογή στα δεδομένα της τουριστικής αγοράς. Από την οικονομική χρήση του 2011 τα συνολικά έξοδα της εταιρείας έχουν περιοριστεί κατά 6 εκατ. ευρώ περίπου, επιτρέποντάς μας, χωρίς αύξηση των εσόδων μας, να έχουμε το 2013 λειτουργικά κέρδη. Χ_Ο «Αστέρας» Βουλιαγμένης αποτελεί σίγουρα ένα από τα σημαντικότερα κεφάλαια του εγχώριου τουριστικού κλάδου και η παρουσία του ενισχύει την εικόνα της πολυτέλειας που πρέπει να έχει κάθε μεγάλη πρωτεύουσα της Ευρώπης, όπως είναι η Αθήνα. Σε ποιον βαθμό ο «Αστέρας» μπορεί να συμβάλει στην προσπάθεια της περαιτέρω αύξησης του τουριστικού ρεύματος στη χώρα και ιδιαίτερα στη δοκιμαζόμενη τα τελευταία χρόνια ελληνική πρωτεύουσα; Π.Γ._Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι ο τουρισμός είναι ο οδηγός στην προσπάθεια ανάπτυξης της οικονομίας μας και ο «Αστέρας» ένας από τους βασικούς πρωταγωνιστές του. Έχω ξαναπεί, πολλές φορές στο παρελθόν, ότι ο «Αστέρας» είναι μια διαχρονική αξία στον χώρο του τουρισμού στη χώρα, και έχει τη δυναμική και τη δυνατότητα να αναδειχθεί με όραμα και συλλογική προσπάθεια σε παγκόσμιο επίπεδο. Με αυτό το όραμα πορευόμαστε και είμαι βέβαιος ότι σύντομα θα εκπληρώσουμε τις προσδοκίες όλων μας. Το 2014 μπορεί να αποδειχτεί μία από τις πιο επιτυχημένες χρονιές μας και να γίνει η αφετηρία του άλματος προς ένα λαμπρό και γεμάτο επιτυχίες μέλλον. Το άκουσμα, και μόνο, στα διεθνή μέσα μαζικής ενημέρωσης, της επιτυχημένης ολοκλήρωσης της δεσμευτικής φάσης της πώλησης του «Αστέρα» συνέβαλε στο να διαμορφωθεί ένα θετικό κλίμα στους ισχυρούς επενδυτικούς κύκλους του εξωτερικού και στην ενίσχυση της αξιοπιστίας της δοκιμαζόμενης Αθήνας. Πιστεύω ότι η πώληση του «Αστέρα» είναι μόνο η αρχή και για άλλες σημαντικές επενδύσεις σε ξενοδοχειακά ακίνητα της χώρας μας. 36 Απρίλιος 2014

☛

ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ 2011 ΤΑ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΕΞΟΔΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΧΟΥΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΤΕΙ ΚΑΤΑ 6 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ ΠΕΡΙΠΟΥ, ΕΠΙΤΡΕΠΟΝΤΑΣ ΜΑΣ, ΧΩΡΙΣ ΑΥΞΗΣΗ ΤΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΜΑΣ, ΝΑ ΕΧΟΥΜΕ ΤΟ 2013 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΚΕΡΔΗ.

Χ_Πώς έχει ξεκινήσει το 2014 για την εταιρεία; Βλέπετε αύξηση των κρατήσεων και γενικά της ζήτησης, όπως όλοι οι φορείς του κλάδου προβλέπουν για τη φετινή τουριστική περίοδο; Π.Γ._Το πρώτο τρίμηνο του έτους, που σημειωτέον είναι και το πιο αδύναμο κάθε χρονιά για τον «Αστέρα», η δραστηριότητά μας παρουσιάζει ικανοποιητική αύξηση, που ξεπερνά το 15%. Οδηγός της αύξησης αυτής αποτέλεσαν τα συνέδρια που φιλοξενήσαμε, αφού σιγά-σιγά, πλέον, ο προορισμός «Αθήνα» αποκαθιστά τη φήμη του ως ασφαλής και ταυτόχρονα αξιόπιστος ως προς τις υπηρεσίες που προσφέρει. Θα έλεγα, είμαι συγκρατημένα αισιόδοξος για το 2014, χωρίς όμως να με βρίσκουν σύμφωνο οι γενικευμένοι πανηγυρισμοί που συχνά παρατηρώ. Η αύξηση των αφίξεων είναι σίγουρα ένα ελπιδοφόρο μήνυμα, αλλά το μεγαλύτερο στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί είναι η σταδιακή ανάπτυξη του τουριστικού αυτού ρεύματος χρόνο με τον χρόνο, ώστε έτσι να επιμηκυνθεί η τουριστική περίοδος, που θα έχει πολλαπλά οφέλη, με σημαντικότερο τη συμβολή στη μείωση της ανεργίας. Αυτό θα το κερδίσουμε με ποιοτικά, κυρίως, κριτήρια, όπως η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, των υποδομών και των παρεχόμενων υπηρεσιών. Χ_Βάσει της εικόνας που έχετε από την αρχή της χρονιάς μέχρι σήμερα, θα μπο-

ρούσατε να κάνετε μια πρόβλεψη για τη συνολική πορεία του ξενοδοχειακού συγκροτήματος του «Αστέρα» μέσα στο 2014; Π.Γ._Το 2014 η πορεία του ομίλου - εφόσον δεν μεταβληθεί ο επιχειρησιακός σχεδιασμός από τους πιθανούς νέους μετόχους της εταιρείας - αναμένεται να βελτιωθεί περαιτέρω, καθώς οι θετικές επιπτώσεις του προγράμματος αναδιοργάνωσης, σε συνδυασμό με τη βάσιμη προσδοκία για αύξηση των εσόδων, θα επηρεάσουν θετικά τα αποτελέσματα σε ετήσια βάση. Χ_Ποια πιστεύετε ότι είναι τα πλεονεκτήματα του «Αστέρα» έναντι του ανταγωνισμού; Π.Γ._O «Aστέρας» είναι ένα ξενοδοχειακό συγκρότημα με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, δυσεύρετα παγκοσμίως στον ξενοδοχειακό χώρο, όπως το εξαιρετικό φυσικό κάλλος του συγκροτήματος, η εύκολη προσέγγιση από το Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών, αλλά και με σκάφος από τη θάλασσα, η κοντινή απόσταση από το κέντρο της Αθήνας, αλλά και το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας, η άμεση πρόσβαση σε πολύ σημαντικά πολιτιστικά σημεία και σημεία υψηλού ενδιαφέροντος. Είναι τόσο κοντά στα επιχειρηματικά κέντρα των Αθηνών, για business, αλλά και τόσο μακριά, ώστε να θεωρείται ο ιδανικός προορισμός για χαλάρωση και διακοπές. Όποιος επισκέπτεται το resort για πρώτη φορά, διακατέχεται δικαίως από απρόσμενο δέος και θαυμασμό από τη μεγαλοπρέπειά του. Η ζεστή φιλοξενία του προσωπικού, σε συνδυασμό με τις εκσυγχρονισμένες εγκαταστάσεις και υπηρεσίες, έχουν δώσει το δικό τους στίγμα στη χερσόνησο της Βουλιαγμένης. Χ_Πώς εξηγείτε τη μεγάλη επιτυχία της «Astir Beach»; Π.Γ._Η «Astir Beach» ανακατασκευάστηκε πλήρως το 2008 και αποτελεί μια εντελώς πρωτοποριακή για την Ελλάδα αντίληψη πλαζ. Στόχος μας ήταν, πολύ σύντομα, η «Astir Beach» να πρωταγωνιστήσει και να ξεχωρίσει σε διεθνές επίπεδο, ανεβάζοντας υψηλά τον πήχη, με μοναδικές εμπειρίες παραθαλάσσιας διασκέδασης. Θεωρώ σημαντικό το ότι τα τελευταία δυο χρόνια έχουμε λάβει

προτάσεις από επενδυτές για επέκταση του concept μας σε δύο υψηλού προφίλ τουριστικούς προορισμούς του εξωτερικού. Η «Astir Beach» περιλαμβάνει άνετες και λειτουργικές εγκαταστάσεις, απόλυτα εναρμονισμένες με το φυσικό περιβάλλον και προσφέρει υπηρεσίες υψηλού επιπέδου και ασφάλειας, που φιλοδοξούν να καλύψουν κάθε ανάγκη των επισκεπτών της. Στην «Αstir Beach» η ολοήμερη ψυχαγωγία, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, επιφυλάσσει δυνατές εμπειρίες και συγκινήσεις για όλους, με δύο εξαιρετικές επιλογές για φαγητό, σέρβις στην ξαπλώστρα, υπηρεσίες μασάζ από το Orlof Spa, εμπορικά καταστήματα για shopping, δωρεάν προγράμματα από το Holmes Place, δωρεάν πρόσβαση στο ίντερνετ, θαλάσσια σπορ, εξειδικευμένους γιατρούς για πρώτες βοήθειες, πολυτελείς χώρους για τα Platinum μέλη και πολλές δραστηριότητες από τους χορηγούς μας, Cosmote και Mercedes-Benz. Τις επόμενες εβδομάδες θα ανακοινώσουμε το πρόγραμμα της φετινής περιόδου, που περιλαμβάνει πολλές νέες εκπλήξεις και δραστηριότητες. Η «Astir Beach» προσφέρει μια ολοκληρωμένη εμπειρία, που δεν περιορίζεται πια στους λίγους μήνες της θερινής περιόδου, αλλά παραμένει ανοιχτή, προσφέροντας πολλές εμπειρίες και δραστηριότητες όλο τον χρόνο. Το πρώτο τρίμηνο του 2014 κινούμαστε με ρυθμούς ανάπτυξης άνω του 20%. Είναι φανερό ότι οι πελάτες που επισκέπτονται την «Astir Beach», συνειδητά, αναζητούν ένα πιο αναβαθμισμένο προϊόν από άλλους ψυχαγωγικούς προορισμούς δίπλα στο κύμα και είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν την όποια διαφορά του αντιτίμου. Χ_Ποια είναι τα οφέλη από την είσοδο του νέου επενδυτή στη μετοχική σύνθεση της «Αστήρ Παλάς»; Π.Γ._Η «Αστήρ Παλάς ΑΞΕ» έχει στην ιδιοκτησία της το πιο εμβληματικό ξενοδοχειακό συγκρότημα στη χώρα μας και οι ανάγκες χρηματοδότησής του για την περαιτέρω αναβάθμιση και αξιοποίησή του είναι σημαντικές. Τα οφέλη από την είσοδο ενός νέου και δυναμικού επενδυτή, όπως είναι η Jermyn Street, με την εμπειρία και την τεχνογνωσία στελεχών της μητρικής AGC, είναι πολυεπίπεδα για την εταιρεία μας, αφού νέες επενδύσεις, που είναι αναγκαίες, θα ξεκλειδώσουν αξίες και θα αυξηθούν οι προοπτικές της. Το συγκρότημα του «Αστέρα» Βουλιαγμένης έχει τη δυνα-

μική και την προοπτική ώστε να γίνει πρωταγωνιστικός προορισμός υψηλοτάτου επιπέδου σε παγκόσμιο επίπεδο, εξέλιξη η οποία μόνο οφέλη μπορεί να φέρει για την τοπική κοινωνία, τους εργαζομένους μας, του μετόχους μας, τη χώρα μας. Χ_Ποιο είναι το business plan του «Αστέρα» για τα επόμενα χρόνια; Σχεδιάζετε κάποια επέκταση ή την προσφορά καινούριων υπηρεσιών για τους πελάτες σας; Π.Γ._Το πλάνο της επόμενης πενταετίας δεν έχει ακόμη διαμορφωθεί, αφού τη μεγαλύτερη συμβολή σε αυτό θα πρέπει να έχει ο επικείμενος νέος επενδυτής που θα το χρηματοδοτήσει. Συμπληρώνουμε κομμάτικομμάτι το παζλ και πιστεύω ότι μέχρι το φθινόπωρο θα είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε τα σχέδια ανάπτυξης της «Αστήρ Παλάς». Το γεγονός ότι πλέον θα υπάρχει και ένα υψηλών προδιαγραφών οικιστικό πρότζεκτ εντός του ξενοδοχειακού συγκροτήματος απαιτεί από όλους μας μια προσεκτική προσέγγιση στον σχεδιασμό της επόμενης μέρας. Είμαι πεπεισμένος ότι θα γίνουν εντυπωσιακά πράγματα στον «Αστέρα» τα επόμενα χρόνια και, σε συνδυασμό με την επικείμενη ανάπτυξη της παραλιακής ζώνης της Αττικής, ευελπιστώ ότι θα μπορούμε να μιλούμε σύντομα για τη νέα «Κυανή Ακτή» της Μεσογείου. Χ ☛

ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ ΕΝΟΣ ΝΕΟΥ ΚΑΙ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΕΠΕΝΔΥΤΗ, ΟΠΩΣ ΕΙΝΑΙ Η JERMYN STREET, ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΕΧΝΟΓΝΩΣΙΑ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΤΗΣ ΜΗΤΡΙΚΗΣ AGC, ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥΕΠΙΠΕΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΣ.

ΧΡΗΜΑ 37

~ αφιέρωμα

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΚΛΑΔΟΣ

ΠΗΡΕ «ΨΗΦΟ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ» ΑΠΟ ΤΙΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΑΓΟΡΕΣ Κεφαλαιακή «ανάσα» 6 δισ. ευρώ στις μεγάλες ελληνικές τράπεζες από τις ξένες αγορές.

38 Απρίλιος 2014

ρόκειται για κεφάλαια – ρεκόρ, που κατάφεραν να αντλήσουν τρεις από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, δηλαδή η Πειραιώς (1,75 δισ.), η Alpha Bank (1,2 δισ.) και η Eurobank (3 δισ., εκ των οποίων περίπου 800 εκατ. θα καταβάλει το ΤΧΣ). Η Εθνική, με κεφαλαιακό έλλειμμα 2,183 δισ., επέλεξε έναν άλλο δρόμο ανακεφαλαιοποίησης: έπρεπε να βρει σε 6 μήνες 2,18 δισ. χωρίς αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. H Πειραιώς προχώρησε και σε έκδοση 500 εκατ. ομολογιακού δανείου χωρίς εξασφαλίσεις, το οποίο υπερκαλύφθηκε κατά τρεις φορές. Με βάση την άσκηση προσομοίωσης που υλοποίησε η ΤτΕ, η Alpha Bank είχε κεφαλαιακές ανάγκες ύψους 262 εκατ., η Πειραιώς 425 εκατ., ενώ η Eurobank χρειαζόταν 2,945 δισ. και η Εθνική 2,183 δισ. Κεφάλαια ύψους 397 εκατ. έχει ανάγκη η Attica Bank και 169 εκατ. η Πανελλήνια Τράπεζα. Με βάση τα stress test, η ΤτΕ υιοθέτησε το βασικό σενάριο, που προέβλεπε ανάπτυξη 0,6% το 2014 και 2,9% το 2015, έναντι του δυ-

σμενούς σεναρίου, που προέβλεπε ύφεση -2,9% το 2014 και -0,3% το 2015. Με βάση το βασικό σενάριο των stress test, προέκυψαν 6,382 δισ. κεφαλαιακές ανάγκες για τις τράπεζες: ∼ Alpha: 262 εκατ. με εσωτερική δημιουργία κεφαλαίου 4,047 δισ. ∼ Eurobank: 2,945 δισ. με εσωτερική δημιουργία κεφαλαίου 2,106 δισ. ∼ Εθνική: 2,183 δισ. κεφάλαια με εσωτερική δημιουργία κεφαλαίου 1,451 δισ. ∼ Πειραιώς: ανάγκες κεφαλαίων 425 εκατ. με εσωτερική δημιουργία κεφαλαίου 2,658 δισ. ∼ Attica Bank: 397 εκατ. με εσωτερική δημιουργία κεφαλαίου 106 εκατ.

ΧΡΗΜΑ 39

Χ αφιέρωμα ~ Tραπεζικός κλάδος Η ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗ ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ Η Εθνική, εμφανίζοντας τις χαμηλότερες εκτιμήσεις για πιστωτικές ζημιές (CLPs) σε ό,τι αφορά το ελληνικό χαρτοφυλάκιο (8,74 δισ.), δέχεται πλήγμα από τις αναμενόμενες ζημιές πιστωτικού κινδύνου στο εξωτερικό (3,1 δισ.), ενώ εμφανίζει τη χαμηλότερη εσωτερική δημιουργία κεφαλαίου, της τάξης των 1,451 δισ. Τα κύρια βασικά ίδια κεφάλαια αναφοράς διαμορφώνονται στα 4,82 δισ. ευρώ, με τον στόχο κεφαλαίων 8% στα 4,743 δισ. τον Δεκέμβριο του 2016, και οι συσσωρευμένες προβλέψεις στα 8,13 δισ.

∼ Της βελτίωσης στην παραγωγή προμηθειών, αφού ανακάμπτει η οικονομική δραστηριότητα, ∼ Των εκτιμήσεων για καλύτερη αποδοτικότητα κόστους, που αντανακλά τις συνεργίες από τα deals, αλλά και μεμονωμένες ενέργειες των τραπεζών, ∼ Των προσδοκιών για χαμηλότερα κόστη σε σχέση με το πιστωτικό ρίσκο, καθώς βελτιώνονται οι οικονομικές συνθήκες.

Η Πειραιώς εμφανίζει αναμενόμενες πιστωτικές ζημιές στο εξωτερικό, της τάξης των 2,342 δισ. και τα μεγαλύτερα CLPs για ελληνικό κίνδυνο (16,132 δισ.). Διαθέτει τα υψηλότερα κύρια βασικά ίδια κεφάλαια αναφοράς (8,294 δισ.), με στόχο 8% τον Δεκέμβριο του 2016, στα 5,265 δισ. Οι συσσωρευμένες προβλέψεις διαμορφώνονται στα 12,362 δισ. και η εσωτερική δημιουργία κεφαλαίου στα 2,658 δισ.

Η γερμανική τράπεζα προβλέπει για τις ελληνικές τράπεζες αύξηση 10% ετησίως στα έσοδα έως το 2018 και αύξηση 18% στα προ προβλέψεων κέρδη.

Η Alpha Bank εμφανίζει την υψηλότερη εσωτερική δημιουργία κεφαλαίου, στα 4,047 δισ. Οι συσσωρευμένες προβλέψεις διαμορφώνονται στα 10,416 δισ., τα ελληνικά CLPs στα 14,720 δισ. και τα CLPs εξωτερικού στα 2,936 δισ. Τα κύρια βασικά ίδια κεφάλαια της τράπεζας την ημερομηνία αναφοράς (Ιούνιο 2013) υπολογίστηκαν στα 7,38 δισ. και τα κεφάλαια τον Δεκέμβριο του 2016, βάσει του στόχου 8%, στα 4,45 δισ.

Ωστόσο, τονίζει ότι οι άμεσες προκλήσεις για τον κλάδο παραμένουν. Για τα «κόκκινα» δάνεια τονίζει ότι η μείωσή τους είναι μια πολυετής διαδικασία. Όπως σημειώνει, αναμένει καθυστερήσεις σε μεταρρυθμίσεις που θα μπορούσαν να στηρίξουν τις τράπεζες και την οικονομία.

Η Eurobank εμφανίζει το δεύτερο χαμηλότερο ύψος αναμενόμενων πιστωτικών ζημιών στην Ελλάδα, στα 9,519 δισ. ευρώ, και το χαμηλότερο στο εξωτερικό, 1,628 δισ. Οι συσσωρευμένες προβλέψεις είναι στα 7 δισ. και η εσωτερική δημιουργία κεφαλαίου στα 2,106 δισ. Τα εποπτικά κεφάλαια αναφοράς είναι στα 2,2 δισ. και ο στόχος του 8% τον Δεκέμβριο του 2016 στα 3,133 δισ.

Οι ελληνικές τράπεζες αναμένεται να εμφανίσουν διψήφιες αποδόσεις ιδίων κεφαλαίων από το 2016 και μετά, αναφέρει η Citi.

Ωστόσο, τονίζει ότι η μείωση των τραπεζών από 15 σε 4, αλλά και τα συμφέροντα της κυβέρνησης, αναμένεται να αποτελέσουν τους οδηγούς για διψήφια ποσοστά απόδοσης ιδίων κεφαλαίων προς το 2016. Η Citi «βλέπει» υψηλή απόδοση και αποτίμηση για τον εγχώριο τραπεζικό κλάδο και τονίζει πως οι διεθνείς δραστηριότητες της ΕΤΕ θα της εξασφαλίσουν σημαντική κερδοφορία, εκτιμώντας, ωστόσο, ταχύτερα κέρδη για την Alpha Bank.

ΟΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΟΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ

Σύμφωνα με τη Citi, τρία είναι τα σενάρια για την ελληνική τραπεζική αγορά με βάση τη βελτιωμένη οικονομική κατάσταση της χώρας:

Θετική ήταν η αντίδραση του οίκου αξιολόγησης Moody’s στην ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των stress test από την Τράπεζα της Ελλάδος. Μάλιστα ανέφερε ότι τα 6,4 δισ. κεφαλαιακές ανάγκες των ελληνικών τραπεζών είναι εναρμονισμένα με τις δικές της εκτιμήσεις. Η Moody’s χαρακτήρισε «πιστωτικά θετική» (credit positive) για τις ελληνικές τράπεζες τη δημοσιοποίηση των stress test. Δίνει επίσης ψήφο εμπιστοσύνης στις ελληνικές τράπεζες και εκτιμά ότι είναι σε θέση να αντλήσουν ένα σημαντικό μέρος των κεφαλαιακών τους αναγκών - αν όχι το σύνολο - από τις αγορές, καθώς το επενδυτικό ενδιαφέρον είναι αυξημένο για στοιχεία ενεργητικού. H Deutsche Bank σημειώνει ότι προβλέπει ισχυρή ανάκαμψη στα θεμελιώδη μεγέθη του εγχώριου τραπεζικού κλάδου λόγω:

∼ Το βασικό προβλέπει ότι τα κέρδη θα φτάσουν κοντά στο 1,5% του ΑΕΠ της χώρας και με περιορισμένο πλεόνασμα κεφαλαίων. Η εκτίμηση για την τιμή προς λογιστική αξία (p/b) του 2017 είναι 0,7-1,4 φορές και 10-14% το RoE.

∼ Των υψηλότερων περιθωρίων, καθώς ομαλοποιούνται τα κόστη χρηματοδότησης, ∼ Της μείωσης του πιστωτικού κινδύνου (credit risk), καθώς η ελληνική οικονομία ισχυροποιείται, 40 Απρίλιος 2014

∼ Το κακό σενάριο βασίζεται στο ότι οι τράπεζες θα χρειαστούν επιπλέον χρηματοδότηση από τους μετόχους τους, η οποία αντιστοιχεί στη σημερινή κεφαλαιοποίηση. Οι αποτιμήσεις σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο είναι οι υψηλότερες, παγκοσμίως, στο 30% του ΑΕΠ. Η εκτίμηση για την τιμή προς λογιστική αξία (p/b) του 2017 είναι 3-6 φορές και οι αποδόσεις θα παραμείνουν αρνητικές. ∼ Το καλό σενάριο προβλέπει ότι η κερδοφορία θα αυξηθεί ταχύτατα και θα φτάσει σε επίπεδα που απαντώνται σε άλλες ολιγοπωλιακές αγορές, όπως αυτές της Αυστραλίας και του Καναδά (2,5 του ΑΕΠ των χωρών). Επιπλέον κεφαλαιακό απόθεμα το οποίο μπορεί να προσεγγίζει την κεφαλαιοποίηση θα επιστρέψει, εν καιρώ, στους μετόχους. Οι τράπεζες θα έχουν το 2017 p/b μεταξύ 0,3 και 0,8 φορές και RoE 25-32%.

ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΤΟ 2013

ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ

ΚΑΘΑΡΑ ΚΕΡΔΗ 809 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ ΤΟ 2013 Ετήσια καθαρά κέρδη 809 εκατ. ευρώ ανακοίνωσε η Εθνική Τράπεζα, μετά τη ζημιογόνο χρήση του 2012, όταν είχαν καταγραφεί ζημιές 2,14 δισ. ευρώ. Ο όμιλος εμφάνισε καθαρά κέρδη 547 εκατ. ευρώ στο τελευταίο τρίμηνο της περσινής χρονιάς, στοιχείο ενδεικτικό, σύμφωνα με τη διοίκησή του, της βελτίωσης του εγχώριου οικονομικού κλίματος. Στο σύνολο του 2013 τα κέρδη προ προβλέψεων αυξήθηκαν κατά 50% σε 1,55 δισ. ευρώ, με τις προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις να περιορίζονται κατά 36% σε 1,63 δισ. ευρώ, λόγω της μείωσης των νέων δανείων σε καθυστέρηση. Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η συνεισφορά της θυγατρικής της Εθνικής στην Τουρκία, Finansbank, η οποία εμφάνισε καθαρά κέρδη 439 εκατ. ευρώ, μειωμένα σε ετήσια βάση κατά 9% σε σταθερή συναλλαγματική ισοτιμία. Θετική ήταν η συνεισφορά από τις δραστηριότητες στη ΝΑ Ευρώπη, με τα καθαρά κέρδη το 2013 να διαμορφώνονται στα 32 εκατ. ευρώ από ζημιές 65 εκατ. ευρώ την αμέσως προηγούμενη χρήση.

Ο δείκτης καθυστερήσεων διαμορφώθηκε στον όμιλο σε 22,50% και στην Ελλάδα σε 27,40%, παρουσιάζοντας αύξηση μόνο κατά 30 μ.β. στο τελευταίο τρίμηνο της περσινής χρονιάς. Αναφορικά με τα αποτελέσματα της άσκησης της BlackRock, η οποία επιφορτίστηκε με την εκτίμηση των δυνητικών ζημιών των δανειακών χαρτοφυλακίων, τονίζεται ότι η Εθνική Τράπεζα έχει, μακράν, τις χαμηλότερες δυνητικές ζημιές για την περίοδο της άσκησης σε σχέση με τις υπόλοιπες συστημικές τράπεζες. Συγκεκριμένα, επισημαίνεται ότι οι προβλέψεις για δυνητικές ζημιές στο εγχώριο χαρτοφυλάκιο που εκτίμησε η BlackRock για το διάστημα Ιουνίου 2013 – Δεκεμβρίου 2016, ανήλθαν σε 8,7 δισ. ευρώ, ενώ λαμβάνοντας υπόψη τις υπάρχουσες προβλέψεις που παρέχουν κάλυψη κατά 74%, οι καθαρές δυνητικές ζημιές για την ερχόμενη τριετία διαμορφώνονται σε μόλις 2,3 δισ. ευρώ. Σημειώνεται ότι ο τρέχων ρυθμός που αντιστοιχεί σε διενέργειες εγχώριων προβλέψεων σε ετήσια βάση ανέρχεται σε 1,2 δισ. ευρώ. Αναφορικά με τον υπολογισμό της δημιουργίας εσωτερικού κεφαλαίου ύψους 1,45 δισ. ευρώ για τα 3 χρόνια μέχρι το 2016, σημειώνεται από την Εθνική Τράπεζα ότι τα κέρδη προ προβλέψεων του ομίλου για το 2013 - έτος ύφεσης για την Ελλάδα και σημαντικών πιέσεων για την Τουρκία - ανήλθαν σε 1,55 δισ. ευρώ, υπερβαίνοντας την πρόβλεψη σε ένα μόλις έτος. Η διοίκηση της Εθνικής καταλήγει στην ίδια ανακοίνωση τονίζοντας ότι σκοπεύει να καλύψει τις κεφαλαιακές της ανάγκες, που υπολογίστηκαν από την Τράπεζα της Ελλάδος (2,2 δισ. ευρώ) εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, χωρίς αύξηση μετοχικού κεφαλαίου.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΟΥΡΚΟΛΙΑΣ

ΔΙΕΥΘYΝΩΝ ΣYΜΒΟΥΛΟΣ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚHΣ ΤΡAΠΕΖΑΣ Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα, ο διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας, Αλέξανδρος Τουρκολιάς, σημείωσε ότι το 2013 ήταν κερδοφόρο σε επίπεδο τόσο λειτουργικών όσο και καθαρών κερδών στις εγχώριες και διεθνείς δραστηριότητες. Σύμφωνα με τον ίδιο, η συνεχιζόμενη βελτίωση του οικονομικού κλίματος στην Ελλάδα επέτρεψε τη μείωση του κόστους κινδύνου της χώρας και τη συγκράτηση του ρυθμού δημιουργίας νέων επισφαλειών, καθώς οι νέες επισφάλειες στο εγχώριο χαρτοφυλάκιο μειώθηκαν περαιτέρω το δ’ τρίμηνο, με αποτέλεσμα την οριακή μόνο επιδείνωση των καθυστερήσεων. Αναφορικά με την κάλυψη των κεφαλαιακών αναγκών που προέκυψαν από την άσκηση προσομοίωσης της Τράπεζας της Ελλάδος, ο κ. Τουρκολιάς τόνισε ότι «ο όμιλος θα συνεχίσει να προβαίνει σε κινήσεις ενίσχυσης των κεφαλαιακών του αποθεμάτων με σειρά ενεργειών». Όπως σημειώνει σχετικά, λαμβανομένων υπόψη των συνθηκών με σημαντική ρευστότητα, ποιοτικά θωρακισμένο χαρτοφυλάκιο και οργανική διατηρήσιμη κερδοφορία, η Εθνική θα συνεχίσει τον διαχρονικό της ρόλο ως βασικού μοχλού ανάπτυξης της οικονομίας και στήριξης της επιχειρηματικότητας. Ο δείκτης κύριων βασικών ιδίων κεφαλαίου του ομίλου (Core Tier 1) διαμορφώθηκε σε 10,3%, ενώ αν ληφθούν υπόψη οι μεθοδολογικές αλλαγές στο μοντέλο υπολογισμού του σταθμισμένου ενεργητικού της Finansbank και το όφελος από τη συμφωνία πώλησης του Αστέρα Βουλιαγμένης, έφτασε το 11,2%. Ο δείκτης περιλαμβάνει χαμηλή επιβάρυνση από μη πραγματοποιηθείσες συναλλαγματικές ζημιές από την τουρκική λίρα κατά 24 μ.β. στο δ’ τρίμηνο του 2013. Από την άλλη πλευρά, θετικά συνεισέφερε η κερδοφορία του έτους, η μικρή κεφαλαιακή ενίσχυση των νεοαποκτηθεισών τραπεζών FBB και Probank, καθώς και το όφελος από την πώληση της εταιρείας εκμετάλλευσης ακινήτων Εθνική Πανγαία. ΧΡΗΜΑ 41

Χ αφιέρωμα ~ Tραπεζικός κλάδος

ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΣΤΑ 2,532 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ ΤΟ ΚΑΘΑΡΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ Στο ποσό των 2,532 δισ. ευρώ ανήλθε για το 2013 το καθαρό αποτέλεσμα από συνεχιζόμενες δραστηριότητες που αναλογεί στους μετόχους της Τράπεζας Πειραιώς, συμπεριλαμβανομένου μη επαναλαμβανόμενου εσόδου από αρνητική υπεραξία των εγχώριων δραστηριοτήτων των κυπριακών τραπεζών, της ATEbank και της Millennium Bank Ελλάδας, ύψους 3,81 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με όσα αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Τράπεζα Πειραιώς, τα επαναλαμβανόμενα προ φόρων και προβλέψεων κέρδη του 2013 διαμορφώθηκαν σε 731 εκατ. ευρώ, χωρίς τις έκτακτες επιβαρύνσεις λειτουργικής ενοποίησης και εξαγορών ύψους 233 εκατ. ευρώ. Τα καθαρά έντοκα έσοδα του ομίλου διαμορφώθηκαν σε 1,662 δισ. ευρώ. Όπως τονίζεται στην ανακοίνωση, στη διαμόρφωσή τους θε-

τική επίπτωση είχαν η σημαντική αποκλιμάκωση του κόστους των προθεσμιακών καταθέσεων και ο περιορισμός της χρήσης του μηχανισμού ELA. Σε τριμηνιαία βάση τα καθαρά έντοκα έσοδα αυξήθηκαν κατά 5%, στα 475 εκατ. ευρώ το δ’ τρίμηνο του 2013, και κατά 13% έναντι του β’ τριμήνου. Τα καθαρά έσοδα προμηθειών διαμορφώθηκαν σε 287 εκατ. ευρώ, με την τριμηνιαία αύξηση να φτάνει το 24%, ενώ ο όμιλος σχεδιάζει σειρά ενεργειών με στόχο την περαιτέρω ενίσχυσή τους από το χαμηλό σημερινό σημείο. Τα καθαρά λειτουργικά έσοδα διαμορφώθηκαν σε 2,135 δισ. ευρώ, ενώ το λειτουργικό κόστος διαμορφώθηκε σε 1,637 δισ., συμπεριλαμβάνοντας έκτακτα έξοδα 233 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 126 εκατ. ευρώ αφορούν το πρόγραμμα αποχώρησης προσωπικού και 107 εκατ. ευρώ το κόστος ενσωμάτωσης των εξαγορασθεισών τραπεζών. Οι προβλέψεις για δάνεια διαμορφώθηκαν σε 2,218 δισ. ευρώ ή 3,0% επί των δανείων προ προβλέψεων και προσαρμογών, από 4,2% το 2012, παρά τη σημαντική μείωση του σχηματισμού νέων δανείων σε καθυστέρηση κατά το δ’ τρίμηνο (1,3% από 1,7% το γ’ τρίμηνο), ενισχύοντας περαιτέρω τον δείκτη κάλυψης σε 51% από 49% τον Σεπτέμβριο του 2013.

ΜΙΧΑΛΗΣ ΣΑΛΛΑΣ

ΠΡOΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΟΜIΛΟΥ Σχολιάζοντας τα μεγέθη, ο πρόεδρος του ομίλου, Μιχάλης Σάλλας, δήλωσε: «Το 2013 ήταν το 6ο συνεχόμενο έτος ύφεσης για την ελληνική οικονομία και όλοι οι “πρόδρομοι” δείκτες οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ήταν και το τελευταίο. Το 2014 πιστεύουμε ότι θα επαληθευθούν οι προβλέψεις και η οικονομία θα σημειώσει θετικό ρυθμό ανάπτυξης, κυρίως κατά το β’ εξάμηνο του έτους. Οι ελληνικές τράπεζες ισχυρότερες, τόσο από πλευράς κεφαλαίων όσο και από πλευράς ρευστότητας, συνδράμουν στην ορατή πλέον ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας. Η άσκηση προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων που διενήργησε η Τράπεζα της Ελλάδος, σε συνεργασία με δύο διεθνείς συμβούλους, βάσει των αναμενόμενων ζημιών πιστωτικού κινδύνου που προσδιόρισε η BlackRock Solutions, κατέδειξε την ισχυρή θέση στην οποία βρίσκεται το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, παρά το γεγονός ότι υιοθετήθηκε ιδιαίτερα αυστηρή προσέγγιση. Η διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς, με αίσθημα ευθύνης και με εμπιστοσύνη στις προοπτικές της τράπεζας, αποφάσισε τη σύγκληση Έκτακτης Γενικής Συνέλευσης στις 28 Μαρτίου 2014, για την έγκριση αύξησης μετοχικού κεφαλαίου έως 1.750 εκατ. ευρώ, με σκοπό την επιστροφή των 750 εκατ. ευρώ προνομιούχων μετοχών του Δημοσίου, την κάλυψη των 425 εκατ. ευρώ κεφαλαιακών αναγκών που προσδιορίσθηκαν από την ΤτΕ, λαμβάνοντας υπόψη τις αναμενόμενες ζημιές για τη συνολική διάρκεια ζωής (lifetime) του δανειακού χαρτοφυλακίου, καθώς και την περαιτέρω κεφαλαιακή ενίσχυση της τράπεζας. Η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου καθιστά την Πειραιώς μία από τις πλέον κεφαλαιοποιημένες τράπεζες στην Ευρώπη, σύμφωνα με το νέο πλαίσιο της Βασιλείας ΙΙΙ, ισχυρή να αντεπεξέλθει σε εξαιρετικά ακραίες οικονομικές συνθήκες και να στηρίξει αποφασιστικά την οικονομική πρόοδο του τόπου». Από την πλευρά του, ο Σταύρος Λεκκάκος, Διευθύνων Σύμβουλος & CEO, τόνισε: «Το 2013 ήταν μια χρονιά-σταθμός για τον Όμιλο της Τράπεζας Πειραιώς, καθώς ολοκλήρωσε με ιδιαίτερη επιτυχία την απορρόφηση 6 τραπεζών σε ταχύτατο χρονικό διάστημα. Το 2014 προχωρούμε από ισχυρότερη θέση και οι κύριοι άξονες δράσης μας εστιάζονται στην ολοκλήρωση των ενεργειών για την επίτευξη των συνεργειών, την εισαγωγή βέλτιστων διεθνών πρακτικών διαχείρισης δανείων σε καθυστέρηση, αλλά και αναδιάρθρωσης προβληματικών επιχειρηματικών κλάδων, και την περαιτέρω βελτίωση της λειτουργικής αποτελεσματικότητας και εν τέλει κερδοφορίας του ομίλου. Τα επαναλαμβανόμενα αποτελέσματα προ φόρων και προβλέψεων για το 2013 ανήλθαν σε 731 εκατ. ευρώ (χωρίς την αρνητική υπεραξία των εξαγορών ύψους 3,8 δισ. ευρώ, και τα έκτακτα έξοδα ενοποίησης αυτών ύψους 233 εκατ. ευρώ. Σε τριμηνιαία βάση, οι οργανικές πηγές εσόδων συνέχισαν τη σταθερή τάση βελτίωσής τους. Τα νέα δάνεια σε καθυστέρηση εξακολούθησαν την καθοδική τους πορεία, τάση που παρατηρείται τα τελευταία 4 τρίμηνα. Ο δείκτης κάλυψης των δανείων σε καθυστέρηση από προβλέψεις ενισχύθηκε τον Δεκέμβριο 2013 στο 51% από 49% τον Σεπτέμβριο 2013, θωρακίζοντας έτσι περαιτέρω τον ισολογισμό του ομίλου. Το καθαρό αποτέλεσμα από συνεχιζόμενες δραστηριότητες που αναλογεί στους μετόχους της τράπεζας για το 2013 διαμορφώνεται στα 2,5 δισ. ευρώ, ενσωματώνοντας όφελος από αρνητική υπεραξία εξαγορών ύψους 3,8 δισ. ευρώ. Η ρευστότητα του ομίλου παρουσίασε περαιτέρω βελτίωση, με τον δείκτη χορηγήσεις προς καταθέσεις να διαμορφώνεται στο 111% τον Δεκέμβριο του 2013 από 113% στο τέλος του Σεπτεμβρίου 2013. Η κεφαλαιακή επάρκεια του ομίλου παραμένει ισχυρή, με τον δείκτη EBA CT-1 να βρίσκεται στο 13,9%». 42 Απρίλιος 2014

ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ALPHA BANK

ALPHA BANK

ΚΕΡΔΗ 2,922 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ ΓΙΑ ΤΟ 2013 Κέρδη 2,922 δισ. ευρώ για το 2013 ανακοίνωσε η Alpha Bank στα αποτελέσματα μετά από φόρους. Τα καθαρά αποτελέσματα από συνεχιζόμενες δραστηριότητες, εξαιρουμένης της θετικής επιπτώσεως από την εξαγορά της Εμπορικής Τραπέζης - ύψους 3,3 δισ. ευρώ - εμφανίζουν ζημιές 304 εκατ. ευρώ. Οι συνολικές χορηγήσεις του ομίλου προ απομειώσεων διαμορφώθηκαν σε 62,8 δισ. ευρώ στο τέλος του Δεκεμβρίου του 2013, μειωμένες κατά 548 εκατ. το δ’ τρίμηνο. Τα υπόλοιπα των χορηγήσεων στην Ελλάδα διαμορφώθηκαν σε 52,4 δισ. ευρώ, καταγράφοντας μείωση κατά 0,4 δισ. ευρώ το δ’ τρίμηνο, ενώ οι χορηγήσεις στη Νοτιοανατολική Ευρώπη ανήλθαν σε 9,9 δισ. ευρώ. Οι συνολικές καταθέσεις του ομίλου ανήλθαν σε 42,5 δισ. ευρώ στο τέλος του Δεκεμβρίου του 2013. Τα υπόλοιπα των καταθέσεων στην Ελλάδα διαμορφώθηκαν σε 36,8 δισ. ευρώ, με τις εισροές από ιδιώτες να ανέρχονται σε 1,9 δισ. ευρώ για το έτος, έναντι αυξήσεως 1,8 δισ. ευρώ για το τραπεζικό σύστημα συνολικά. Στις αρχές Δεκεμβρίου του 2013, η Alpha Bank ανακοίνωσε την αναδοχή του συνόλου των καταθέσεων τριών Συνεταιριστικών Τραπεζών (Δυτικής Μακεδονίας, Δωδεκανήσου και Ευβοίας), ύψους 0,4 δισ. ευρώ. Οι καταθέσεις στη Νοτιοανατολική Ευρώπη ανήλθαν σε 5,1 δισ. ευρώ, ουσιαστικά αμετάβλητες σε επίπεδο τριμήνου, καθώς οι εκροές στην Κύπρο αντισταθμίσθηκαν από εισροές στις υπόλοιπες χώρες της περιοχής, παρά τις ενέργειες ανατιμολογήσεως των καταθέσεων στις επιμέρους χώρες.

Ο Πρόεδρος της Alpha Bank, Γιάννης Σ. Κωστόπουλος, δήλωσε: «Η εγγυημένη από κοινοπραξία διεθνών τραπεζών αύξηση μετοχικού κεφαλαίου 1,2 δισ. ευρώ επιτρέπει την εξαγορά των προνομιούχων μετοχών του ελληνικού Δημοσίου, η οποία και αποτελεί κύριο τμήμα του σχεδιασμού μας για αποπληρωμή της κρατικής ενισχύσεως και για την πλήρη επανιδιωτικοποίηση της τραπέζης. Καθώς η χώρα εισέρχεται σε περίοδο ανακάμψεως, η Alpha Bank, με την ηγετική της θέση στην αγορά, το διευρυμένο δίκτυο και την ισχυρή εταιρική της ταυτότητα, δεσμεύεται να στηρίξει τους πελάτες της και να μεγιστοποιήσει την αξία των μετόχων της κατά τα προσεχή έτη». O Διευθύνων Σύμβουλος της Alpha Bank, Δημήτριος Π. Μαντζούνης, δήλωσε: «Συνεχίζουμε την εφαρμογή του επιχειρησιακού μας σχεδίου για την αποκατάσταση της οργανικής μας κερδοφορίας μετά και από το αποτέλεσμα του δεύτερου διαγνωστικού ελέγχου για τις κεφαλαιακές ανάγκες των ελληνικών τραπεζών. Το 2014, αναμένουμε περαιτέρω βελτίωση των κύριων εσόδων μας, λόγω του μειωμένου κόστους χρηματοδοτήσεως. Τα λειτουργικά μας έξοδα μειώθηκαν κατά 6,6% το 2013 και με την ολοκλήρωση της συγχωνεύσεως της Εμπορικής Τραπέζης αναμένονται περαιτέρω σημαντικές συνέργειες κόστους. Η αποτελεσματική πολιτική μας στη διαχείριση κινδύνων έχει απτά αποτελέσματα, καθώς μειώνονται οι καθυστερήσεις, γεγονός που μας επιτρέπει να αναμένουμε την περαιτέρω μείωση των προβλέψεων κατά το 2014. Με την πλήρη εξαγορά των προνομιούχων μετοχών του ελληνικού Δημοσίου εισάγονται υψηλής ποιότητος κεφάλαια στην καθαρή μας θέση, αυξάνεται η ευελιξία της μερισματικής μας πολιτικής και οι μέτοχοί μας επωφελούνται αποκλειστικά από μελλοντικά κέρδη».

ΧΡΗΜΑ 43

Χ αφιέρωμα ~ Tραπεζικός κλάδος

ATTICA BANK

ΑΥΞΗΣΗ ΚΑΤΑ 13,5% ΤΩΝ ΚΑΤΑΘΕΣΕΩΝ Το αποτέλεσμα προ φόρων για τον όμιλο στο δωδεκάμηνο του 2013 διαμορφώθηκε σε ζημία 153,3 εκατ. ευρώ, έναντι ζημίας 192,02 εκατ. ευρώ στο αντίστοιχο δωδεκάμηνο του 2012. Αντίστοιχα, το μετά από φόρους αποτέλεσμα για το δωδεκάμηνο διαμορφώθηκε σε ζημία ύψους 112,3 εκατ. ευρώ, έναντι ζημίας 181,6 εκατ. ευρώ στη συγκριτική χρήση του 2012. Ιδιαίτερα πρέπει να σημειωθεί η βελτίωση των συγκεντρωτικών λοιπών εσόδων μετά από φόρους, τα οποία περιορίστηκαν σε ζημία 79,4 εκατ. ευρώ έναντι ζημίας 162,8 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη χρήση. Τα ίδια κεφάλαια του ομίλου διαμορφώθηκαν σε 408,2 εκατ. ευρώ. Το σύνολο του ενεργητικού του ομίλου ανήλθε σε 4,1 δισ. ευρώ. Ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων δανείων (>180 ημερών) σε σχέση με το σύνολο των χορηγήσεων διαμορφώθηκε κατά την 31/12/2013 σε 24,6%. Σε ό,τι αφορά τη χρήση που έληξε την 31/12/2013, οι προβλέψεις για επισφαλείς χορηγήσεις ανέρχονται σε 100 εκατ. ευρώ περίπου. Οι σωρευμένες προβλέψεις ανέρχονται πλέον σε 436,4 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 20,6% περίπου σε σχέση με τη χρήση του 2012. Η κάλυψη των δανείων σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών από σωρευμένες προβλέψεις την 31/12/2013 διαμορφώθηκε σε 43,5%. Όπως προκύπτει από τα ανωτέρω, ο όμιλος, λαμβάνοντας υπόψη την αρνητική συγκυρία και το δυσμενές κλίμα που εξακολουθεί να υπάρχει, συνέχισε τη σταθερή πολιτική προβλέψεων των τελευταίων ετών, στο πλαίσιο της ορθολογικής διαχείρισης των κινδύνων, με τον δεί-

κτη προβλέψεων προς μέσο όρο χορηγήσεων να διαμορφώνεται στις 272 μ.β. για τη χρήση του 2013. Οι καθαροί τόκοι για τον όμιλο ανήλθαν σε 46,3 εκατ. ευρώ και εμφανίζουν αύξηση της τάξης του 10% έναντι της χρήσης του 2012, ως συνέπεια της μείωσης του κόστους καταθέσεων και της απεμπλοκής της τράπεζας από τον έκτακτο μηχανισμό παροχής ρευστότητας (E.L.A.). Το σύνολο των εσόδων για τον όμιλο από λειτουργικές δραστηριότητες ανήλθε σε 71,7 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση σε ποσοστό 21% έναντι της χρήσης του 2012. Τα λειτουργικά έξοδα προ προβλέψεων για λειτουργικούς κινδύνους σε επίπεδο τράπεζας διαμορφώθηκαν σε 37,8 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση της τάξης του 4,3%. Ο συνολικός δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας διαμορφώθηκε σε 12%, σημαντικά υψηλότερα από τους δείκτες που έχει θέσει ως ελάχιστο όριο η Τράπεζα της Ελλάδος. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της άσκησης της Τράπεζας της Ελλάδος, οι κεφαλαιακές ανάγκες της Attica Bank για την περίοδο από 07/2013 έως 12/2016, προσδιορίσθηκαν σε 397 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με το βασικό σενάριο της άσκησης, το οποίο όμως - ειδικά για την Attica Bank - είναι πολύ κοντά στο ακραίο σενάριο, σύμφωνα με το οποίο οι κεφαλαιακές ανάγκες, και με βάση πάντα την άσκηση της Τράπεζας της Ελλάδος, προσδιορίσθηκαν σε 434 εκατ. ευρώ. Η διοίκηση της Τράπεζας, με την παρουσία ισχυρού βασικού μετόχου στη μετοχική της σύνθεση, και σε συνέχεια της λειτουργικής αναδιάρθρωσης που έχει λάβει χώρα τα προηγούμενα έτη, προχωρά στην κατάρτιση σχεδίου κεφαλαιακής ενίσχυσης και λήψης όλων των αναγκαίων μέτρων, με σκοπό τη δημιουργία εσωτερικού κεφαλαίου για την κάλυψη των κεφαλαιακών της αναγκών, σε συνδυασμό με τη διεύρυνση της μετοχικής της σύνθεσης.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΑΜΒΡΙΛΗΣ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ATTICA BANK «Η βελτίωση του οικονομικού κλίματος, που είναι αποτέλεσμα της τήρησης των υποχρεώσεων που η ελληνική κυβέρνηση έχει αναλάβει έναντι των διεθνών πιστωτών, η συνεχιζόμενη δημοσιονομική προσαρμογή και αναδιάρθρωση της ελληνικής οικονομίας, οδήγησαν στην επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος, το οποίο, με την προϋπόθεση της τήρησης των όρων του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής, θα αποκτήσει μόνιμα χαρακτηριστικά και στους προϋπολογισμούς των επόμενων ετών. Η τήρηση του παραπάνω όρου, σε συνδυασμό με την εισροή ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων, αποτελεί την αναγκαία συνθήκη για την επάνοδο της χώρας σε αναπτυξιακή τροχιά, τη διασφάλιση της πολιτικής και κοινωνικής σταθερότητας και την εν γένει οικονομική ανάταξη. Μετά την επίτευξη του στόχου της ανακεφαλαιοποίησης της Attica Bank κατά το έτος 2013, από τον βασικό μέτοχο και από εν γένει ιδιωτικά κεφάλαια, στην τράπεζα έχουν ήδη τεθεί οι βάσεις για τη δημιουργία εσωτερικού κεφαλαίου. Οι προσπάθειες αυτές έχουν αρχίσει να αποδίδουν καρπούς από το τέλος του 2013 και τα αποτελέσματά τους αναμένεται να αποτυπωθούν πλήρως στα μεγέθη της τράπεζας για το 2014. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονιστεί ότι οι καταθέσεις για τον όμιλο κατά το έτος 2013 αυξήθηκαν κατά 13,5%. Ως αποτέλεσμα, η τράπεζα από το καλοκαίρι του 2013 έπαψε να λαμβάνει χρηματοδότηση από τον ELA, μειώνοντας ταυτόχρονα κατά πολύ την εξάρτηση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και βελτιώνοντας σημαντικά τον δείκτη χορηγήσεων προς καταθέσεις. Σε συνέχεια της δημοσιοποίησης των αποτελεσμάτων της άσκησης εκτίμησης των κεφαλαιακών αναγκών που πραγματοποίησε η Τράπεζα της Ελλάδος, η Attica Bank, βάσει του επιχειρηματικού της σχεδιασμού, θα προβεί σε όλες τις απαραίτητες κινήσεις προκειμένου να διευρύνει περαιτέρω τις δυνατότητες ενίσχυσης της κερδοφορίας της, διερευνώντας παράλληλα το ενδεχόμενο σύναψης στρατηγικών συμμαχιών που θα οδηγήσουν στην πλήρη κάλυψη του ποσού στο οποίο κατέληξε η ΤτΕ. Η αποτελεσματική διαχείριση του δανειακού χαρτοφυλακίου, καθώς και η μείωση του λειτουργικού κόστους και του κόστους καταθέσεων, αποτελούν τα βασικά σημεία δράσης της τράπεζας, από όπου αναμένεται να προέλθει η ενίσχυση της κερδοφορίας της τράπεζας εντός του 2014. Δρώντας με γνώμονα την στήριξη των πελατών της και με την υποστήριξη του βασικού της μετόχου, του ΕΤΑΑ-ΤΣΜΕΔΕ, αλλά και όλων των μετόχων της, η Attica Bank δημιουργεί το πλαίσιο ουσιαστικών απαντήσεων στα προβλήματα που έχουν δημιουργήσει η οικονομική κρίση και ο κύκλος ύφεσης στον οποίο βρέθηκε για έκτο συνεχόμενο χρόνο η ελληνική οικονομία, έστω και με πιο ήπιο ρυθμό». Χ 44 Απρίλιος 2014

~ αφιέρωμα

ΑΓΟΡΑ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ ΟΙ ΕΞΑΓΟΡΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΕΙΣ Η συνεχής πτώση των εσόδων προκαλεί αναταράξεις στον κλάδο, με τα σενάρια εξαγορών και συγχωνεύσεων ολοένα και να φουντώνουν. 46 Απρίλιος 2014

συρρίκνωση της αγοράς τηλεπικοινωνιών συνεχίστηκε για πέμπτη χρονιά το 2013, ενώ οι ειδικοί προβλέπουν ότι η τάση αυτή δεν θα αντιστραφεί και το 2014. Ο ρυθμός υποχώρησης όμως θα είναι μικρότερος σε σχέση με εκείνον που καταγράφηκε πέρσι. Η συνεχής πτώση της αγοράς προκαλεί αναταράξεις στον κλάδο, με τα σενάρια εξαγορών και συγχωνεύσεων ολοένα και να φουντώνουν. Στο επίκεντρο των εξελίξεων το τελευταίο διάστημα βρίσκεται η Forthnet, η οποία βρίσκεται στο στόχαστρο της Wind Hellas, αλλά και της Vodafone. Στόχος των δύο παρόχων κινητής τηλεφωνίας δεν είναι άλλος από το να ενσωματώσουν το διευρυμένο πελατολόγιο της Forthnet στο δικό τους και να αποκτήσουν έτσι σημαντικό προβάδισμα ο ένας έναντι του άλλου στην κατάκτηση της δεύτερης θέσης στην ελληνική αγορά. Πέρα από τη Forthnet, στόχος για πιθανή εξαγορά θεωρείται και η Cyta Hellas, καθώς αναμένεται η αποκρατικοποίηση της μητρικής εταιρείας στην Κύπρο. Από την άλλη πλευρά, η Hellas Online θεω-

ρείται ότι ήδη βρίσκεται στο «άρμα» της Vodafone, με το 18,5% των μετοχών της να βρίσκεται ήδη στην κατοχή της δεύτερης, ενώ υπάρχουν πληροφορίες που μιλούν για ενδεχόμενη μελλοντική συμφωνία, ώστε το ποσοστό αυτό να υπερβεί το 50%. Για το 2013, οι άνθρωποι της αγοράς εκτιμούν ότι η αγορά τηλεπικοινωνιών υποχώρησε περισσότερο από 10%. Μόνο για την κινητή τηλεφωνία, ο ρυθμός υποχώρησης των εσόδων της αγοράς εκτιμάται από 15 έως 18%. Εφόσον αυτό αποδειχθεί αληθές, η αγορά κινητής τηλεφωνίας θα συρρικνωθεί στα 2,0 έως 2,1 δισ. ευρώ, από περίπου 4,5 δισ. ευρώ που ήταν το 2008, τη χρονιά που οι πωλήσεις έπιασαν το ιστορικό υψηλό. Για φέτος, τα στελέχη της αγοράς εκτιμούν ότι ο ρυθμός υποχώρησης των εσόδων στις τηλεπικοινωνίες θα είναι μικρότερος από πέρσι και πλέον το ζητούμενο είναι αν το μονοψήφιο ποσοστό υποχώρησης θα είναι υψηλό ή χαμηλό. Έτσι όπως έχουν διαμορφωθεί τα δεδομένα, η πορεία της αγοράς θα καθοριστεί από εδώ και στο εξής από την επέκταση των ευρυζωνικών υπηρεσιών και της συνδρομητικής τηλεόρασης. Ο ΟΤΕ ήδη κινείται δυναμικά και στα δύο αυτά πεδία, με την επέκταση του δικτύου ΧΡΗΜΑ 47

Χ αφιέρωμα ~ Αγορά Τηλεπικοινωνιών VDSL, αλλά και του ΟΤΕ tv, ενώ οι άλλες εταιρείες κινητής προωθούν έντονα τις ασύρματες ευρυζωνικές συνδέσεις. Από την άλλη πλευρά, οι πάροχοι επενδύουν και στο περιεχόμενο και ειδικά στο τηλεοπτικό. Συγκεκριμένα, προωθούν την παροχή συνδρομητικών τηλεοπτικών προγραμμάτων, προκειμένου να αντισταθμίσουν τις απώλειες που σημειώνονται στις παραδοσιακές τηλεφωνικές γραμμές και τις συνδέσεις ADSL. Παρά όμως τη διεύρυνση του προϊοντικού τους χαρτοφυλακίου, τα έσοδα αυτά δεν μπορούν να αναπληρώσουν τη σημαντική μείωση των εσόδων που εμφανίζεται στις παραδοσιακές τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες (π.χ. στην τηλεφωνία).

ΟΤΕ

ΕΣΤΙΑΖΕΙ ΣΤΗΝ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΤΩΝ VDSL ΚΑΙ 4G ΔΙΚΤΥΩΝ Τη στρατηγική του για τον ΟΤΕ του «αύριο», σε όλους τους τομείς δραστηριότητάς του, κινητή, σταθερή, broadband, τηλεόραση, Β2Β, παρουσίασε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ομίλου, κ. Μιχάλης Τσαμάζ, στο πλαίσιο ενημερωτικής συνάντησης εφ’ όλης της ύλης με εκπροσώπους του Τύπου, την Τρίτη 1 Απριλίου, στο Μέγαρο του ΟΤΕ. Όπως ανέφερε ο κ. Τσαμάζ, η δημιουργία των καλύτερων υποδομών στη χώρα και η εμπειρία του πελάτη είναι οι κύριοι πυλώνες της στρατηγικής του Ομίλου ΟΤΕ για το 2014. Μόνο την τρέχουσα χρονιά, η εταιρεία σκοπεύει να εγκαταστήσει περίπου 1.000 νέες καμπίνες, επεκτείνοντας τη διαθεσιμότητα του VDSL στο 30% των νοικοκυριών, και να αυξήσει περαιτέρω την πληθυσμιακή κάλυψη 4G, στο 70%. Με συνολικές επενδύσεις 1,2 δισ. ευρώ στην Ελλάδα τα επόμενα 4 χρόνια, κυρίως σε δίκτυα Νέας Γενιάς σταθερής και κινητής, η εταιρεία φιλοδοξεί να επιτύχει τον στόχο της, να μπορεί να παρέχει 50 Mbps τουλάχιστον στο 65% του πληθυσμού και 100 Mbps στο 50% ως το 2020. Σε ό,τι αφορά την εμπειρία του πελάτη, στόχος του ΟΤΕ είναι «να καθιερωθεί ως η Νο1 εταιρεία στην καρδιά και την επιλογή των πελατών», προσφέροντας εξαιρετικά προϊόντα και υπηρεσίες, παρέχοντας άριστη εμπειρία εξυπηρέτησης και καλλιεργώντας μέσα στην εταιρεία κουλτούρα εμπειρίας πελάτη. Για τον σκοπό αυτό, δίνεται έμφαση στην εκπαίδευση των εργαζομένων. Το 2013, 2.200 εργαζόμενοι της Cosmote από όλες τις λειτουργικές μονάδες συμμετείχαν στο Πρόγραμμα C2X (Customer eΧperience eΧcellence), όπου εκπαιδεύτηκαν και πιστοποιήθηκαν στη φιλοσοφία και τις αρχές της «Διαχείρισης της Εμπειρίας του Πελάτη», ενώ το 2014 ξεκινά η εκπαίδευση 7.500 εργαζομένων του ΟΤΕ. Παράλληλα, σε εξέλιξη είναι ένα ακόμη σημαντικό πρόγραμμα, το ACT2 (Advanced Certificate of Telecommunication Technologies). Με το ACT2, οι τεχνικοί της εταιρείας εκπαιδεύονται σε μια ολιστική προσέγγιση του δικτύου σταθερής τηλεφωνίας, με λειτουργούσες μικρογραφίες ολόκληρου του δικτύου, από το Αστικό Κέντρο μέχρι τα σπίτια, μέσα σε αίθουσες της OTEAcademy. Το πρόγραμμα ξεκίνησε τον Νοέμβριο και ήδη το έχουν παρακολουθήσει περισσότεροι από 500 τεχνικοί από όλη την Ελλάδα. Μέχρι το τέλος του 2014, οι συμμετέχοντες τεχνικοί θα ανέλθουν σε 2.000. Επιπλέον, στην ομιλία του, ο πρόεδρος του Ομίλου ΟΤΕ έδωσε τη δική του οπτική για το μακροοικονομικό περιβάλλον και την αγορά των τηλεπικοινωνιών και περιέγραψε τις δυσκολίες που αντιμετώ48 Απρίλιος 2014

πισε ο όμιλος τη χρονιά που πέρασε, αλλά και τα όσα πέτυχε παρά τις πιέσεις. Παρά το δύσκολο μακροοικονομικό περιβάλλον και τη μειωμένη ικανότητα των επιχειρήσεων να ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους, ο Όμιλος ΟΤΕ άντεξε και εξασφάλισε τη βιωσιμότητά του, δουλεύοντας αποδοτικά και με στέρεη στρατηγική: ∼ Οι προσαρμοσμένες καθαρές ταμειακές ροές του ομίλου ξεπέρασαν το 1,2 δισ. το 2013. ∼ Τα 3 τελευταία χρόνια μείωσε τον καθαρό δανεισμό κατά 2,8 δισ. ή κατά 65%. ∼ Ο καθαρός δανεισμός είναι όσο η λειτουργική κερδοφορία σε έναν χρόνο. ∼ Δημιούργησε ταμειακά διαθέσιμα 1,5 δισ., με τις δανειακές υποχρεώσεις το 2014 να ανέρχονται σε 400 εκατ. Επιπλέον, όπως αναφέρθηκε: ∼ Με την έκδοση ομολόγου ύψους 700 εκατ. ευρώ έγινε η πρώτη εταιρεία στη χώρα από το 2011 που κατάφερε να αντλήσει ένα τόσο σημαντικό ποσό από τις διεθνείς αγορές. ∼ Η μετοχή υπεραποδίδει του Χ.Α., αλλά και των μετοχών των υπόλοιπων τηλεπικοινωνιακών παρόχων στην Ευρώπη. ∼ Διεθνείς και εγχώριοι οίκοι αναβαθμίζουν τις προοπτικές τους για τον ΟΤΕ. Όπως ανέφερε ο επικεφαλής του ΟΤΕ: «Ο ΟΤΕ είναι στην καλύτερη θέση που θα μπορούσε να είναι σε ό,τι αφορά τα χρηματοοικονομικά του. Έχει τα απαραίτητα εφόδια για να χτίσει το μέλλον». Σε εμπορικό επίπεδο δεν ήταν λίγες οι επιτυχίες που «έγραψε» ο όμιλος κατά τη διάρκεια της περασμένης χρονιάς. Οι πελάτες VDSL ξεπέρασαν τους 50.000, ενώ ο ΟΤΕ TV υπερδιπλασίασε τη συνδρομητική του βάση κλείνοντας το 2013 με 250.000 πελάτες. Οι πελάτες του ΟΤΕ TV σήμερα έχουν ξεπεράσει τις 275.000. Η Cosmote, όπως αναφέρθηκε, συνεχίζει να υπεραποδίδει σε σχέση με τον ανταγωνισμό σε μια αγορά που έχει μείνει μισή από το 2007 - όπως αποτυπώθηκε στην αύξηση μεριδίου εσόδων από υπηρεσίες και EBITDA της εταιρείας κινητής του ομίλου. Σε ερώτηση σχετικά με την πιθανότητα αλλαγής ονομασίας των θυγατρικών εταιρειών στη Ρουμανία, ο πρόεδρος του Ομίλου ΟΤΕ σημείωσε ότι το θέμα εξετάζεται, καθώς, βάσει ερευνών, εκτιμάται ότι η ☛

ΜΕ ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ 1,2 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ 4 ΧΡΟΝΙΑ, ΚΥΡΙΩΣ ΣΕ ΔΙΚΤΥΑ ΝΕΑΣ ΓΕΝΙΑΣ ΣΤΑΘΕΡΗΣ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΗΣ, Ο ΟΤΕ ΦΙΛΟΔΟΞΕΙ ΝΑ ΕΠΙΤΥΧΕΙ ΤΟΝ ΣΤΟΧΟ ΤΟΥ, ΝΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΑΡΕΧΕΙ 50 MBPS ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΣΤΟ 65% ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ 100 MBPS ΣΤΟ 50% ΩΣ ΤΟ 2020.

αλλαγή του brand σε T (Telekom) θα έχει θετική επίδραση στην εικόνα της εταιρείας στη Ρουμανία και στην προσέλκυση πελατών, προς όφελος των μετόχων. Η έγκριση για την αλλαγή του ονόματος θα γίνει από την Αθήνα, με τον κ. Τσαμάζ - όπως ο ίδιος ανέφερε - να εισηγείται θετικά. Ωστόσο, ξεκαθάρισε ότι δεν τίθεται θέμα αλλαγής ονόματος στην Ελλάδα, καθώς τα brands ΟΤΕ και Cosmote είναι υπερεπιτυχημένα. Σχολιάζοντας την ευρύτερη αγορά των τηλεπικοινωνιών, ο επικεφαλής του ΟΤΕ δεν παρέλειψε να αναφερθεί στους λεγόμενους OTTs (Over the top players), όπως η Google και το Facebook, ως ανταγωνιστικές εταιρείες ως προς τους παρόχους τηλεπικοινωνιών, καθώς χρησιμοποιούν τα έτοιμα δίκτυα, με συνεχώς αυξανόμενες απαιτήσεις σε χωρητικότητα, χωρίς να συνεισφέρουν στις επενδύσεις. Έκανε μάλιστα λόγο για ανάγκη παρέμβασης των Ρυθμιστικών Αρχών, στην Ευρώπη - και όχι μόνο - για την ανεύρεση λύσης, όπως η επιβολή ειδικού τέλους.

FORTHNET

ΑΥΞΗΣΗ 13,9% ΤΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΒΑΣΗΣ Στο τέλος του Δεκεμβρίου του 2013, οι συνδρομητές Nova 3Play/συνδυαστικών υπηρεσιών της Forthnet, ανήλθαν στους 285 χιλιάδες, σημειώνοντας αύξηση της τάξης του 75,9% σε σχέση με το τέλος του 2012, ενισχύοντας την παρουσία της Forthnet στα ελληνικά νοικοκυριά. Στο δ’ τρίμηνο, οι νέοι συνδρομητές Nova 3Play ανήλθαν σε 33,4 χιλιάδες, σημειώνοντας σημαντική αύξηση συγκρινόμενοι με τους 20,5 χιλιάδες της αντίστοιχης περσινής περιόδου. Αντίστοιχα, αύξηση σημειώθηκε στο μερίδιο των συνδρομητών Nova 3Play σε σχέση με το σύνολο της συνδρομητικής βάσης της Forthnet, με την τάση αυτή να βελτιώνει το Μέσο Έσοδο ανά Συνδρομητή, καθώς και την πιστότητά τους στην υπηρεσία. Στο τέλος του δ’ τριμήνου του 2013, οι συνδρομητές τηλεπικοινω-

νιακών υπηρεσιών αυξήθηκαν κατά 11,9% συγκριτικά με πέρσι, καθώς ανήλθαν στους 632 χιλιάδες. Η συνολική αγορά LLU αυξήθηκε κατά 47 χιλιάδες γραμμές, ενώ οι συνδρομητές LLU της Forthnet αυξήθηκαν κατά 26 χιλιάδες. Ως αποτέλεσμα, το μερίδιο αγοράς της Forthnet σε νέους συνδρομητές LLU έφτασε το 55,3%, επαληθεύοντας τη δυναμική απήχηση της εμπορικής πρωτοβουλίας του Nova 3Play. Τους τελευταίους 12 μήνες, το μερίδιο αγοράς της Forthnet σε συνδρομητές LLU αυξήθηκε κατά 2,7 ποσοστιαίες μονάδες. Η συνδρομητική βάση αυξήθηκε κατά 13,9% συγκριτικά με πέρσι, φτάνοντας στο ιστορικό υψηλό των 452 χιλιάδων συνδρομητών παρά τη μακροοικονομική αβεβαιότητα. Η αποδοχή των 3play/συνδυαστικών υπηρεσιών της Forthnet συνεχίστηκε και στο δ’ τρίμηνο του 2013. Η εξάπλωση των υπηρεσιών Nova 3Play αναμένεται να είναι ο κύριος άξονας ανάπτυξης στην αγορά της συνδρομητικής τηλεόρασης. Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο, κ. Πάνο Παπαδόπουλο: «Το 2013, η Forthnet επαναπροσδιόρισε την εμπορική πολιτική της, προσφέροντας καινοτόμες υπηρεσίες, που καλύπτουν τις ανάγκες του νοικοκυριού για ψυχαγωγία και επικοινωνία. Εκμεταλλευόμενη το μοναδικό περιεχόμενο της Nova, προχώρησε στο λανσάρισμα της υπηρεσίας Nova 3Play, η οποία γνωρίζει μεγάλη αποδοχή από το καταναλωτικό κοινό και ήταν η πρώτη εταιρεία που προσέφερε απεριόριστες κλήσεις από σταθερό τηλέφωνο προς όλα τα κινητά. Στις αρχές του 2014, η εταιρεία ολοκλήρωσε με απόλυτη επιτυχία την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, ύψους 29,1 εκατ. ευρώ, ισχυροποιώντας περαιτέρω τη θέση της. Με καταγεγραμμένη σημαντική αύξηση στη συνδρομητική μας βάση, με διαρκή αναδιάρθρωση στη δομή των κοστολογίων μας και με την αναστροφή της πτωτικής πορείας των εσόδων της λιανικής, ανταποκρινόμαστε με επιτυχία στις προκλήσεις της εποχής μας. Το 2014, βασικός πυλώνας της στρατηγικής μας θα είναι η περαιτέρω αύξηση της συνδρομητικής μας βάσης και η διασφάλιση της ρευστότητας, ενώ θα συνεχίσουμε να επενδύουμε στον σχεδιασμό νέων καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών, με επίκεντρο πάντα τον πελάτη και τις ανάγκες του».

ΧΡΗΜΑ 49

Χ αφιέρωμα ~ Αγορά Τηλεπικοινωνιών

HELLAS ONLINE

ΚΕΡΔΗ ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ 1,9 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ Τα συνολικά έσοδα της εταιρείας διαμορφώθηκαν στα 227,4 εκατ. ευρώ, από 240,7 εκατ. ευρώ το 2012, μειωμένα κατά 13,3 εκατ. ευρώ (-5,5%). Η μείωση στα έσοδα αποδίδεται κατά 61% ή 8,1 εκατ. ευρώ περίπου στη μείωση των τελών τερματισμού προς κινητά, αλλά και σταθερά δίκτυα, η οποία έχει επηρεάσει αρνητικά τα έσοδα από υπηρεσίες χονδρικής, καθώς και από τερματισμό κλήσεων στο δίκτυο της Hellas Online. Εξαιρώντας τον αντίκτυπο της μείωσης των τελών τερματισμού, η μείωση των λειτουργικών εσόδων συγκρατήθηκε στο -2,1%. Τα λειτουργικά έξοδα προ αποσβέσεων ανήλθαν στα 159 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 17,4 εκατ. ευρώ (-9,9%) σε σχέση με την προηγούμενη χρήση. Στις σημαντικότερες μειώσεις συγκαταλέγεται η μείωση της πρόβλεψης για επισφαλείς απαιτήσεις κατά 5,5 εκατ. ευρώ ως αποτέλεσμα της βελτιστοποίησης των διαδικασιών είσπραξης. Τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) σημείωσαν αύξηση κατά 6,3% και διαμορφώθηκαν σε 68,4 εκατ. ευρώ, σε σύγκριση με 64,3 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα πέρσι. Η αύξηση οφείλεται, κυρίως, στη σημαντική μείωση των λειτουργικών εξόδων, η οποία αντιστάθμισε την απώλεια εσόδων από λειτουργικές δραστηριότητες. Τα κόστη των αποσβέσεων ανήλθαν σε 54,6 εκατ. ευρώ από 64,9 εκατ. ευρώ το 2012, παρουσιάζοντας μείωση 10,3 εκατ. ευρώ ή 15,9%. Τα χρηματοοικονομικά κόστη παρουσίασαν σημαντική μείωση και διαμορφώθηκαν σε 11,9 εκατ. ευρώ από 17,5 εκατ. ευρώ το 2012. Η συνολική μείωση κατά 5,6 εκατ. ευρώ αποδίδεται στη μείωση του τραπεζικού δανεισμού, στη μείωση του κόστους χρήματος και τέλος στη μείωση του κόστους για τόκους προς προμηθευτές. Ως αποτέλεσμα των ανωτέρω, τα κέρδη προ φόρων (ΕΒΤ) της εταιρείας για το 2013 ανήλθαν σε 1,9 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών 18 εκατ. ευρώ το 2012. Υπενθυμίζεται ότι η εταιρεία πέρασε σε θετικό πρόσημο σε επίπεδο κερδών προ φόρων, για πρώτη φόρα, το α’ τρίμηνο του 2013 και παρέμεινε συνεπής όλη τη διάρκεια του έτους. Στο δωδεκάμηνο του 2013, οι ταμειακές ροές από λειτουργικές και επενδυτικές δραστηριότητες διαμορφώθηκαν στα 9,7 εκατ. ευρώ έναντι 16 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Η μείωση των ταμειακών ροών μεταφράζεται σε αποπληρωμές προμηθευτών, καθώς και σε μείωση τραπεζικού δανεισμού. Συγκεκριμένα, το υπόλοιπο των προμηθευτών διαμορφώθηκε στα 73 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 7 εκατ. ευρώ σε σχέση με το κλείσιμο του 2012, ενώ ο τραπεζικός δανεισμός διαμορφώθηκε στα 166,5 εκατ. ευρώ, βελτιωμένος κατά 7,4 εκατ. ευρώ σε σχέση με το κλείσιμο της χρήσης του 2012. Ο δείκτης καθαρού δανεισμού προς κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) συνεχίζει να μειώνεται σε σχέση με τις προηγούμενες περιόδους και διαμορφώνεται στο 2,3χ. Η συνολική LLU πελατειακή βάση της εταιρείας στο τέλος του 2013 ανήλθε σε 519.072 πελάτες, αύξηση 5,4% σε σχέση με το 2012, και με εκτιμώμενο μερίδιο αγοράς 27,1%. Παρά, τον έντονο ανταγωνισμό, ο οποίος συνεχίστηκε αμείωτος και κατά το δ’ τρίμηνο του έτους, αποτελεί στρατηγική επιλογή της Hellas Online να προσφέρει διαχρονική αξία στους πελάτες της και όχι ευκαιριακές προσφορές, διατηρώντας παράλληλα την οικονομική της ευρωστία.

ΑΥΞΗΜΕΝΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ Οι επενδύσεις της το 2013 ανήλθαν στα 36,7 εκατ. ευρώ, αυξημένες 50 Απρίλιος 2014

κατά 26,5% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Το επενδυτικό πλάνο επικεντρώθηκε στην ολοκλήρωση του οπτικού δακτυλίου της Πελοποννήσου, καθώς και σε τεχνολογίες πρόσβασης νέας γενιάς FTTx, VDSL προσφέροντας ακόμα υψηλότερες ευρυζωνικές ταχύτητες στους συνδρομητές. Συνολικά, από τις αρχές του 2006, οι επενδύσεις προσεγγίζουν τα 441 εκατ. ευρώ, υποστηρίζοντας την ανάπτυξη του ιδιόκτητου δικτύου οπτικών ινών, τη βελτιστοποίηση των τεχνολογικών συστημάτων εξυπηρέτησης πελατών, τη συνεχιζόμενη αναβάθμιση της διασύνδεσης με το εξωτερικό και της συνολικής χωρητικότητας, καθώς και των υπηρεσιών hol cloud. Σήμερα, το ιδιόκτητο δίκτυο οπτικών ινών της Hellas Online εκτείνεται σε πάνω από 5.200 χιλιόμετρα πανελλαδικά, παρέχοντας πρόσβαση στο 75% των γραμμών του ΟΤΕ με 363 συνεγκαταστάσεις σε κόμβους του ΟΤΕ από 322 την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Σχολιάζοντας τα οικονομικά αποτελέσματα του 2013 και τις πρόσφατες εξελίξεις, ο διευθύνων σύμβουλος της Hellas Online, κ. Κωνσταντίνος Κόκκαλης, ανέφερε: «Το 2013 ήταν μια χρονιά - ορόσημο για την Hellas Online, καθώς είναι ο πρώτος εναλλακτικός τηλεπικοινωνιακός πάροχος στη χώρα μας που παρουσίασε, για πρώτη χρονιά, κέρδη προ φόρων. Μέσα σε ένα δύσκολο οικονομικό περιβάλλον και μια έντονα ανταγωνιστική αγορά, η εταιρεία διεύρυνε την πελατειακή της βάση, αύξησε τη λειτουργική κερδοφορία, μείωσε τα λειτουργικά έξοδα και αξιοποίησε το 16% των εσόδων της σε επενδύσεις, μεταξύ άλλων, για τεχνολογίες πρόσβασης νέας γενιάς. Με συνέπεια στη στρατηγική μας, επικεντρωθήκαμε τα τελευταία χρόνια στην αποτελεσματική λειτουργική διαχείριση και την ορθολογική ανάπτυξη, με στόχο να προσφέρουμε αξία στους πελάτες και τους μετόχους μας».

CYTA ΕΛΛΑΔΟΣ

ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΤΗ ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΗΣ ΠΟΡΕΙΑ Με αφορμή την παρουσίαση του προϋπολογισμού του Οργανισμού Cyta ενώπιον της κοινοβουλευτικής επιτροπής οικονομικών της Κύπρου, επιβεβαιώνεται, ακόμη μια φορά, ότι η Cyta Ελλάδος υλοποιεί σταθερά το επιχειρησιακό της πλάνο από την έναρξη της εμπορικής της λειτουργίας στην Ελλάδα, τον Οκτώβριο του 2008, έως σήμερα. Ήδη, σε σκληρές συνθήκες οικονομικής κρίσης και έντονου ανταγωνισμού, η Cyta Ελλάδος έχει επιτύχει να καθιερωθεί στην ελληνική αγορά, κερδίζοντας σταδιακά την εμπιστοσύνη των σημερινών 300.000 και άνω πελατών της. Όπως δήλωσε, μεταξύ άλλων, κατά τη συγκεκριμένη παρουσίαση και ο πρόεδρος του Οργανισμού, κ. Χρίστος Πατσαλίδης: «Με αναγνωρισμένη αξία και δυναμική, η Cyta Ελλάδος είναι μία εταιρεία η οποία βρίσκεται στην προνομιακή θέση, λόγω υψηλών επιδόσεων, να επιλέξει την πορεία που θα ακολουθήσει στο μέλλον, είτε μόνη της είτε με άλλους στρατηγικούς συνεργάτες, σε κάθε περίπτωση, με σίγουρη την προοπτική να παραμείνει μία δυναμική πηγή εσόδων. Οι επιδόσεις του Οργανισμού γενικότερα, αλλά και της Cyta Ελλάδος ειδικότερα, εντυπωσιάζουν τόσο σε επίπεδο προσωπικού όσο και σε επίπεδο τεχνολογίας και υψηλών επενδύσεων με ιδίους πόρους». Όσον αφορά στην πορεία της εταιρείας, ο κ. Πατσαλίδης πρόσθεσε: «Μέχρι το 2016 η Cyta Ελλάδος θα είναι, οικονομικά, πλήρως αυτόνομη, ενώ ο Οργανισμός θα συνεχίσει μέχρι τότε να τη στηρίζει, ως βασική του επένδυση, έχοντας ο ίδιος αυτάρκεια σε πόρους και κανένα τραπεζικό δανεισμό».

Υπενθυμίζεται ότι, από τα τέλη του 2013, η εταιρεία έχει εντάξει στις υπηρεσίες της και τη συνδρομητική τηλεόραση, ενώ προσεχώς πρόκειται να εισέλθει και στην κινητή τηλεφωνία, δίνοντας πολύ σύντομα στους πελάτες της την ευκαιρία να συνδυάσουν τετραπλές υπηρεσίες (σταθερή - internet - τηλεόραση - κινητή) παρεχόμενες από μία εταιρεία.

VODAFONE

ΛΑΝΣΑΡΕΙ CLOUD ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΓΙΑ ΞΕΝΟΔΟΧΟΥΣ Η Vodafone, με στόχο να παρέχει προηγμένες λύσεις επικοινωνίας που συμβάλλουν στην αύξηση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, παρουσίασε το «Άκρως Επαγγελματικά για Ξενοδόχους». Το «Άκρως Επαγγελματικά για Ξενοδόχους» αποτελεί μια ολοκληρωμένη λύση επικοινωνίας, οργάνωσης και προβολής και ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες ανάγκες των μικρών και μεσαίων ξενοδοχειακών επιχειρήσεων. Εντάσσεται στη στρατηγική τοποθέτηση της Vodafone να παρέχει ολοκληρωμένες λύσεις στην ελληνική αγορά για την κάλυψη των συνολικών αναγκών επικοινωνίας των επαγγελματιών και των επιχειρήσεων. Η λύση «Άκρως Επαγγελματικά για Ξενοδόχους» από τη Vodafone παρέχει όλα τα απαραίτητα «εργαλεία» επικοινωνίας και οργάνωσης για τα μικρά και μεσαία ξενοδοχεία και τα ενοικιαζόμενα καταλύματα, περιλαμβάνοντας τόσο σταθερή τηλεφωνία και internet Vodafone Business Connect όσο και on-line «εργαλεία» για την οργάνωση του ξενοδοχείου, με την υπηρεσία «Vodafone for hotels». Ο Διονύσης Γρηγοράτος, διευθυντής εταιρικών πελατών στη Vodafone Ελλάδας, δήλωσε σχετικά: «Στη Vodafone Ελλάδας αναγνωρίζουμε τη σημασία που έχει η μικρή και μεσαία επιχείρηση στην ελληνική οικονομία. Μέσα από τις ειδικά διαμορφωμένες υπηρεσίες και ολοκληρωμένες προτάσεις, στηρίζουμε τον επαγγελματία με λύ-

σεις που συμβάλλουν στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της παραγωγικότητάς του. Ειδικά στον τουριστικό τομέα, που αποτελεί την κινητήριο δύναμη της οικονομίας της χώρας, στηρίζουμε έμπρακτα και ουσιαστικά τα μικρομεσαία ξενοδοχεία και τα ενοικιαζόμενα καταλύματα με τη λύση επικοινωνίας και οργάνωσης “Άκρως Επαγγελματικά για Ξενοδόχους”, που έχει διαμορφωθεί για να καλύπτει πλήρως τις ανάγκες τους». Το Vodafone Business Connect παρέχει στους επαγγελματίες προνομιακή τιμή και παροχές που προσαρμόζονται ανάλογα με την εποχικότητα και τις ανάγκες της επιχείρησής τους, όπως λεπτά ομιλίας προς εθνικά σταθερά και κινητά, ενδοεταιρικές κλήσεις, δωρεάν προώθηση κλήσεων στο Vodafone κινητό και άλλα. Με τα νέα εποχικά προγράμματα Vodafone Business Connect 1/2/4, ο ιδιοκτήτης ξενοδοχείου ή ενοικιαζόμενου καταλύματος επωφελείται από μειωμένη χρέωση κατά τη χαμηλή περίοδο και επιπλέον χρόνο ομιλίας κατά την υψηλή περίοδο. Παράλληλα, για την αποτελεσματική οργάνωση του ξενοδοχείου, η Vodafone, σε συνεργασία με τη Singular Logic, προσφέρει τη νέα υπηρεσία «Vodafone for hotels» με όλα τα απαραίτητα «εργαλεία» για τη διαχείριση των καθημερινών εργασιών. Πιο συγκεκριμένα, η υπηρεσία παρέχει αναλυτικό πλάνο κρατήσεων, εργαλεία διαχείρισης διαθεσιμότητας και πελατολογίου, καθώς και προγραμματισμό εργασιών και εκκρεμοτήτων. Πρόκειται για μια cloud υπηρεσία, γεγονός που επιτρέπει στον επαγγελματία να έχει πρόσβαση στα στοιχεία της επιχείρησής του on-line, αλλά και από κινητό τηλέφωνο (για λειτουργικά iOS και Android), μέσω της αντίστοιχης δωρεάν εφαρμογής. Με την υπηρεσία «Vodafone for hotels» ο επαγγελματίας μπορεί να έχει εικόνα του προγραμματισμού της επιχείρησής του όπου και αν βρίσκεται, ανά πάσα στιγμή. Παράλληλα, μέσα από την υπηρεσία, παρέχονται αποκλειστικές προσφορές για την προβολή της επιχείρησης, ενώ υπάρχει σύνδεση και δυνατότητα παρουσίασης στη δημοφιλή εφαρμογή «Vodafone Explore Greece». Η υπηρεσία «Vodafone for hotels» διατίθεται δωρεάν αποκλειστικά σε πελάτες Vodafone. Χ

ΧΡΗΜΑ 51

Χ αφιέρωμα ~ Αγορά Τηλεπικοινωνιών

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ

ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΕΝΙΑΙΑ ΑΓΟΡΑ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

πρόεδρος της Κομισιόν, κ. Ζοζέ Μπαρόζο, και η αντιπρόεδρος και επίτροπος για την Ψηφιακή Ατζέντα, κα Νέλι Κρους, φιλοδοξούν να δώσουν τη δυνατότητα σε όλες τις εταιρείες επικοινωνιών να δραστηριοποιηθούν με ίδιους όρους και προϋποθέσεις σε μια αγορά 500 εκατ. ανθρώπων. Η πλατφόρμα Connected Continent που εμπνεύστηκε η Ολλανδή επίτροπος, υπόσχεται μεγάλες αλλαγές στη λειτουργία της αγοράς, καθώς καταργεί την περιαγωγή και τη χρέωση των εισερχόμενων κλήσεων από και προς την Ε.Ε., προτείνει οι διεθνείς κλήσεις από και προς την Ε.Ε. να χρεώνονται ως υπεραστικές, διασφαλίζει την ουδετερότητα του διαδικτύου και επιτρέπει στους εθνικούς ρυθμιστές να ελέγχουν τις διεθνείς δραστηριότητες των κατά τόπους εταιρειών. Στόχος του νέου πακέτου, σύμφωνα με κοινοτικά στελέχη, είναι η ελευθερία διάθεσης και προμήθειας τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών σε όλη την Ε.Ε. Έτσι δίνονται κίνητρα για νέα επιχειρηματικά μοντέλα και επενδύσεις, αποσύρονται φραγμοί και εμπόδια στην κατακερματισμένη σήμερα αγορά, ενώ θεσπίζονται και εναρμονίζονται τα δικαιώματα των καταναλωτών.

ΑΠΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ Ειδικότερα, αναμένεται η απλοποίηση της νομοθεσίας και η άρση των γραφειοκρατικών εμποδίων, ώστε οι εταιρείες να μπορούν να δραστηριοποιηθούν σε ολόκληρη την κοινοτική επικράτεια. Έτσι θα μπορούν να επιχειρούν πανευρωπαϊκά έπειτα από ειδοποίηση και να χρησιμοποιούν μόνο έναν ρυθμιστή αναφοράς για όλες τις αδειοδοτήσεις και τα λοιπά θέματα. Οι εθνικοί ρυθμιστές, οι αποφάσεις των οποίων θα πρέπει να προωθούν τις επενδύσεις, θα κληθούν να περάσουν από ένα «τεστ» τριών κριτηρίων προτού ρυθμίσουν μια αγορά, ενώ η Κομισιόν θα μπορεί να παρέμβει. Παράλληλα θεσπίζονται κοινοί κανόνες ρύθμισης για την αδειοδότηση του φάσματος των συχνοτήτων, κοινά κριτήρια διαθεσιμότητας και συνθηκών χρήσης και κοινές πρακτικές για την ανάθεση του φάσματος, ενώ η Επιτροπή αποκτά τη δυνατότητα αναθεώρησης των εθνικών διαδικασιών και χρονοδιαγραμμάτων. Ακόμη προβλέπεται ότι οι εταιρείες κινητής μπορούν να αποφύγουν τη ρύθμιση αν αυτοβούλως σταματήσουν να χρεώνουν για περιαγωγή (roaming) από το 2014, ενώ δεν θα επιβάλλονται χρεώσεις για εισερχόμενες κλήσεις από και προς την Ε.Ε.

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΚΛΗΣΕΙΣ ΩΣ ΥΠΕΡΑΣΤΙΚΕΣ Σύμφωνα με την Κομισιόν, η ζήτηση για μεγαλύτερη κίνηση ψηφιακών δεδομένων ξεπερνά τη χωρητικότητα των υπαρχόντων δικτύων. Έτσι προτείνεται οι εταιρείες να μοιράζονται υποδομές και φάσμα και το τελευταίο να αποτελεί αντικείμενο συναλλαγής. Παράλληλα θεσπίζονται κίνητρα και κατάλληλα αντίτιμα για την απελευθέρωση του φάσματος, αλλά και η διασφάλιση των λιγότερο επιβαρυντικών προϋποθέσεων αδειοδότησης και ανάκλησης αν αυτό δεν χρησιμοποιηθεί. Επίσης προωθείται η χρήση και ανάπτυξη Wi-Fi και μικροκυψελών για την αύξηση της χωρητικότητας διά της απλοποίησης της 52 Απρίλιος 2014

εγκατάστασης και του διαμοιρασμού μικρών σημείων πρόσβασης. Στη σταθερή οι διεθνείς κλήσεις από και προς Ε.Ε. θα χρεώνονται ως υπεραστικές, εκτός αν απαιτείται ειδική ανάκτηση κόστους. Παράλληλα θεσπίζεται νέα δέσμη δικαιωμάτων των καταναλωτών, που μεταξύ άλλων θα περιλαμβάνουν εγγυημένη ταχύτητα σύνδεσης στο διαδίκτυο και μεγαλύτερη ευελιξία στην αλλαγή παρόχου ή συμβολαίου. Ειδικότερα προτείνονται ο εναρμονισμός των δικαιωμάτων καταναλωτή και η απαγόρευση των παραπλανητικών διαφημίσεων για τις ταχύτητες του internet, ούτως ώστε οι Ευρωπαίοι να πληρώνουν για την ταχύτητα που πραγματικά έχουν, και νέα δικαιώματα διαφανούς πληροφόρησης και εναλλαγής συμβολαίων. Επίσης επιδιώκεται η εγγύηση της ουδετερότητας του διαδικτύου και η άρση της άρνησης εισόδου διαδικτυακών υπηρεσιών από διάφορους παρόχους, αλλά και για διαφανείς ταχύτητες, ενώ δίδεται η ελευθερία παροχής υψηλότερων ταχυτήτων ή εγγυημένης ποιότητας. Το «πακέτο Κρους» δεν περιλαμβάνει ενιαίο πανευρωπαϊκό ρυθμιστή τηλεπικοινωνιών, ευρωπαϊκά τέλη τερματισμού, αλλαγές στον ορισμό του παρόχου τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών και πανευρωπαϊκή άδεια χρήσης φάσματος. Σύμφωνα με την Επιτροπή, οι τηλεπικοινωνίες έχουν μερίδιο μικρότερο του 10% της ψηφιακής οικονομίας. Έτσι το «πακέτο Κρους» στοχεύει στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στην ανάπτυξη της ηλεκτρονικής βιομηχανίας, στη βελτίωση της καθημερινότητας μέσω ψηφιακών συσκευών και εφαρμογών και στη διευκόλυνση των επιχειρήσεων. Όπως έχει πει η κα Κρους, η Ευρώπη χρειάζεται απεγνωσμένα νέες πηγές πλούτου και καινοτομίας και η Ψηφιακή Ατζέντα προσφέρεται γι’ αυτό, καθώς αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την ανταγωνιστικότητα και των άλλων κλάδων της οικονομίας. Ωστόσο, αυτό δεν μπορεί να γίνει αν η αγορά παραμείνει «εγκλωβισμένη» στις επιμέρους αγορές 28 κρατών-μελών. Μάλιστα υπολογίζει ότι η ενεργοποίηση της ενιαίας αγοράς τηλεπικοινωνιών θα αυξήσει το ευρωπαϊκό ΑΕΠ κατά 1%. Χ ☛

ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΜΙΣΙΟΝ, Η ΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΚIΝΗΣΗ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΞΕΠΕΡΝA ΤΗ ΧΩΡΗΤΙΚOΤΗΤΑ ΤΩΝ ΥΠΑΡΧΟΝΤΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ. ΕΤΣΙ ΠΡΟΤΕΙΝΕΤΑΙ ΟΙ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΝΑ ΜΟΙΡAΖΟΝΤΑΙ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΦAΣΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΣΥΝΑΛΛΑΓΗΣ.

ΕΚΘΕΣΗ DELOITTE

ΑΝΑΠΤΥΣΣΕΤΑΙ Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΑΓΟΡΑ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

ύμφωνα με τη 13η έκθεση με τίτλο «Προβλέψεις για τους κλάδους της Τεχνολογίας, των ΜΜΕ και των Τηλεπικοινωνιών (TMT)» για το έτος 2014 της Deloitte, οι κυριότερες τάσεις για την τεχνολογία, τα ΜΜΕ και τις τηλεπικοινωνίες (ΤΜΤ), παγκοσμίως, για το 2014 προβλέπουν πωλήσεις 10 εκατομμυρίων «φορέσιμων» προϊόντων (ρολόγια, γυαλιά κ.ά.), εκτίμηση ότι 50 εκατομμύρια νοικοκυριά θα διπλασιάσουν τις τηλεοπτικές συνδρομές τους, ότι η συνολική αξία των δικαιωμάτων αναμετάδοσης των δημοφιλέστερων αθλητικών διοργανώσεων θα σημειώσει αύξηση της τάξεως του 14%, καθοδηγούμενη από αθλητικά πρωταθλήματα της Βόρειας Αμερικής και από το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Επιπροσθέτως, η έκθεση προβλέπει ότι τα phablets (μεγάλα smartphones που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως κινητά τηλέφωνα και ως tablets), θα ξεπεράσουν τις πωλήσεις των tablets κατά 25 δισ. δολ. Επίσης, οι συνολικές, ανά τον κόσμο, πωλήσεις που αφορούν smartphones, tablets, ηλεκτρονικούς υπολογιστές, τηλεοράσεις και κονσόλες παιχνιδιών θα υπερβούν τα 750 δισ. δολ. μέσα στο 2014, ενώ τα smartphones, το κυριότερο προϊόν των διασυνδεδεμένων συσκευών (με 375 δισ. δολ. κύκλο εργασιών κατά το 2014), πλησιάζουν σε σημείο κορεσμού στις περισσότερες ηλικιακές ομάδες, εκτός από την ομάδα 55+ ετών. Το 2014, τα άμεσα μηνύματα κινητών τηλεφώνων (IMS) θα καλύψουν περίπου το 70% όλων των γραπτών μηνυμάτων που θα σταλούν μέσω κινητών τηλεφώνων, αλλά μόνο το 3% της αξίας του συνόλου των γραπτών μηνυμάτων. Κάθε μέρα, 70 δισ. μηνύματα θα αποστέλλονται από κινητά, από τα οποία μόνο 21 δισ. δολ. θα αφορούν τα παραδοσιακά σύντομα γραπτά μηνύματα (SMS). Τα έσοδα από τα μηνύματα υπολογίζονται σε περίπου 100 δισ. δολ. φέτος, ενώ μόλις 2 δισ. δολ. θα προέλθουν από υπηρεσίες άμεσων μηνυμάτων (IM) κινητών τηλεφώνων. Παγκοσμίως, ο όγκος των άμεσων μηνυμάτων κινητών τηλεφώνων και των μηνυμάτων κειμένου θα μεγαλώσει, παρά το γεγονός ότι σε κάποιες ανεπτυγμένες αγορές μπορεί να μειωθούν τα παραδοσιακά σύντομα γραπτά μηνύματα (SMS). Επιπλέον, το 2014 θα είναι το έτος των λεγόμενων «baby boomers» (άτομα με χρονολογία γέννησης μεταξύ 1946-1964), ενός καταναλωτικού κοινού με τις δικές του προκλήσεις και ευκαιρίες. Το να οδηγηθούν οι «babyboomers» στο να αξιοποιούν όλες τις λειτουργίες των smartphones τους, και όχι απλά να τα χρησιμοποιούν σαν ένα παραδοσιακό κινητό τηλέφωνο, αποτελεί μια μεγάλη ευκαιρία για τους παρόχους κινητής τηλεφωνίας. Οι φετινές προβλέψεις μελετούν επίσης και τα eVisits (ηλεκτρονικές ιατρικές επισκέψεις) και προβλέπουν ότι αυτές θα αρχίσουν να εξελίσσονται σε επικρατούσα τάση. Θα παρατηρηθεί ένα σημείο καμπής μέσα στο 2014 όσον αφορά την υιοθέτησή τους, εν μέρει λόγω της πίεσης που ασκείται για τη μείωση των ιατρικών δαπανών και τη

βελτίωση της ιατροφαρμακευτικής φροντίδας, αλλά κυρίως λόγω των αλλαγών στον τομέα της τεχνολογίας και των τηλεπικοινωνιακών υποδομών. Για τα μέσα μαζικής ενημέρωσης η μελέτη προβλέπει: ∼ Διπλασιασμό της συνδρομητικής τηλεόρασης: Μέχρι το τέλος του 2014 έως και 50 εκατομμύρια νοικοκυριά σε όλο τον κόσμο θα έχουν δύο ή περισσότερες συνδρομές συνδρομητικής τηλεόρασης, με τις πρόσθετες συνδρομές να αποφέρουν έσοδα περίπου 5 δισ. δολ. Επίσης, 10 εκατομμύρια επιπλέον νοικοκυριά θα λάβουν πριμοδότηση ως μέρος της εγγραφής τους σε άλλη υπηρεσία, όπως το ευρυζωνικό δίκτυο. ∼ Δικαιώματα αναμεταδόσεων αθλητικών διοργανώσεων: Η αξία των δικαιωμάτων αναμετάδοσης αθλητικών διοργανώσεων θα αυξηθεί σε 24,2 δισ. δολ., μια αύξηση 14% σε σχέση με το 2013, η οποία ισοδυναμεί με ένα επιπλέον ποσό της τάξης των 2,9 δισ. δολ. Αυτή η αύξηση των δικαιωμάτων θα υποκινηθεί από νέες συμφωνίες με κορυφαία ευρωπαϊκά πρωταθλήματα ποδοσφαίρου και με μεγάλες βορειοαμερικανικές αθλητικές διοργανώσεις. ∼ Μετρήσεις τηλεθέασης: Οι μετρήσεις τηλεθέασης των τηλεοπτικών προγραμμάτων αναμένεται ότι θα γίνουν πιο ακριβείς, χάρη στην εισαγωγή υβριδικής μέτρησης, η οποία θα συμπεριλαμβάνει την τηλεθέαση μέσω ηλεκτρονικών υπολογιστών, tablets και smartphones στη συνολική τηλεθέαση. ∼ Τα δικαιώματα για χρήση ηχογραφημένης μουσικής θα αυξηθούν. ∼ Τα έσοδα από τα δικαιώματα για την αναπαραγωγή και την εκτέλεση, δημοσίως, μουσικής αναμένεται ότι θα υπερβούν το 1 δισ. δολ. για πρώτη φορά. Για τα 16 δισ. δολ. της μουσικής βιομηχανίας, αυτό είναι ένα σημαντικό ποσό. Χ

ΧΡΗΜΑ 53

~ αφιέρωμα

ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ

ΤΟ 50% ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ ΕΧΑΣΕ Ο ΚΛΑΔΟΣ ΜΕΤΑΦΕΡΟΜΕΝΩΝ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ ΣΕ 6 ΧΡΟΝΙΑ 54 Απρίλιος 2014

Συγκέντρωση μεριδίων σε λιγότερες εταιρείες, με μία στις τρεις επιχειρήσεις να αποχωρούν από τον κλάδο τα τελευταία χρόνια

μείωση των διακινούμενων εμπορευμάτων, οι παράγοντες που λειτουργούν ως τροχοπέδη στην ανάπτυξη των εμπορευματικών συναλλαγών και η οικονομική δυσπραγία των επιχειρηματιών οδήγησαν τα τελευταία χρόνια έναν νευραλγικό κλάδο για το εμπόριο, την ασφάλιση μεταφερόμενων εμπορευμάτων, σε απώλειες που υπερβαίνουν το 50% και μεγάλη συγκέντρωση μεριδίων σε λίγους «παίχτες». Αν και ο κλάδος κατέγραφε από το 2000 και μετά ανοδική πορεία μέχρι και το 2008, που η εγγεγραμμένη παραγωγή ασφαλίστρων ανήλθε στα 50,3 εκατ., αυξημένη κατά 4,7% από το 2007, εν συνεχεία εμφανίζει αντίστροφη πορεία λόγω της οικονομικής ύφεσης. Αυτό αποτυπώνεται στα επίσημα στοιχεία για τα ασφάλιστρα, τα

οποία το 2009 φτάνουν στα 39 εκατ., το 2010 στα 33,7 εκατ. (μείωση 13,6%), το 2011 ο κλάδος παρουσιάζει τη μεγαλύτερη μείωση (-16,2%) και η παραγωγή φτάνει τα 28,2 εκατ., το 2012 είναι 23,6 εκατ. ευρώ και το 2013 ανέρχονται σε 21,8 εκατ. ευρώ. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών τα μερίδια αγοράς μοιράστηκαν σε λιγότερες εταιρείες, καθώς περίπου μία στις τρεις ασφαλιστικές που ασκούσαν τον κλάδο το 2007 σταμάτησαν να δραστηριοποιούνται σε αυτόν μέχρι το 2012.

ΤΑ ΕΜΠΟΔΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Πολλά είναι τα «μελανά» σημεία που λειτουργούν ανασταλτικά στην ανάπτυξη του κλάδου, σύμφωνα με την κα Χ. Καλαϊτζή, υπεύθυνη του κλάδου μεταφερόμενων εμπορευμάτων της AIGAION ΑσφαλιΧΡΗΜΑ 55

Χ αφιέρωμα ~ Ασφάλιση εμπορευμάτων στικής, τα οποία και «θα μπορούσαν να τροποποιηθούν από τους ίδιους τους ασφαλιστές, δίνοντας άλλη πνοή στην παραγωγή ασφαλίστρων, αλλά και στην ποιότητα της ίδιας της ασφάλισης». Πέρα από τη μειωμένη μεταφορική δραστηριότητα, που επηρεάζει τα μεγέθη του κλάδου, αναφέρεται στην κάθετη πτώση στα χρεούμενα ασφάλιστρα μεταφορών, που δεν συμβάλλει στην ορθή εκτίμηση του τεχνικού ασφαλίστρου, καθώς και στην ενημέρωση των ασφαλισμένων για τις καλύψεις και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τα συμβόλαιά τους. Όπως αναφέρει η κα Μαρία Μαραγκάκη, Προϊσταμένη του Τμήματος Αναλήψεων Μεταφορών, «ο κλάδος έχει αρκετές ιδιαιτερότητες σε σχέση με τους υπόλοιπους κλάδους ασφαλίσεων κατά ζημιών. Λόγω της οικονομικής κρίσης, και δεδομένου του ότι η ασφάλιση των μεταφερομένων εμπορευμάτων δεν είναι υποχρεωτική από τον νόμο, η ανάπτυξη του κλάδου δεν φαίνεται να ήταν η μέχρι τώρα αναμενόμενη, παρόλο που μεγάλο ποσοστό των συναλλαγών εντός της Ε.Ε. αφορά τη διακίνηση εμπορευμάτων». «Σημαντική αύξηση των εμπορευματικών μεταφορών θα επέλθει, εάν ληφθεί υπόψη η νέα γεωπολιτική κατάσταση στα Βαλκάνια και η ελκτικότητα ορισμένων μεγάλων έργων υποδομής, όπως η Εγνατία και ο ΠΑΘΕ, που διαφοροποιούν τον χάρτη των δικτύων και τον ρόλο των ελληνικών περιφερειών ως προς τις διερχόμενες ροές», εκτιμά η κα Ε. Κυριαζοπούλου, προϊσταμένη του κλάδου μεταφορών στην Ευρωπαϊκή Πίστη. Προβλήματα που «μπλοκάρουν» την αύξηση των εμπορευματικών συναλλαγών, όπως η έλλειψη σύνδεσης των απομακρυσμένων περιφερειών της Ευρώπης και η άνιση ανάπτυξη των τρόπων μεταφορών, φρενάρουν ταυτόχρονα και την ανάπτυξη του κλάδου, δηλώνει στο «Χρήμα». Η μείωση του όγκου των εμπορευμάτων που διακινούνται έχει παίξει μείζονα ρόλο στη μείωση της παραγωγής του κλάδου. Απώλειες, όμως, προέρχονται και από τα «ανασφάλιστα» εμπορεύματα, καθώς δεν είναι λίγοι οι επαγγελματίες που, λόγω μειωμένων τζίρων, μεταφέρουν εμπορεύματα χωρίς να έχουν ασφαλιστική προστασία. Σύμφωνα με την κα Μ. Κιούση, υπεύθυνη του κλάδου μεταφορών στην ΟΡΙΖΩΝ ΑΕΓΑ, «η οικονομική κρίση που ταλανίζει τη χώρα, σε συνδυασμό με το ότι η ασφάλιση των εμπορευμάτων έχει προαιρετικό χαρακτήρα, δικαιολογεί την πτωτική τάση του κλάδου για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά. Επιχειρηματίες μικροί και μεγάλοι, στο πλαίσιο της περικοπής εξόδων από παντού, αποφασίζουν να μην ασφαλίζουν τα φορτία και να αναλαμβάνουν οι ίδιοι το ρίσκο της ζημιάς».

ΜΑΡΙΑ ΜΑΡΑΓΚΑΚΗ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΑΝΑΛΗΨΕΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος, η παραγωγή των ασφαλίστρων του κλάδου μεταφερόμενων εμπορευμάτων το 2012 σημείωσε μείωση 16,1% σε σχέση με αυτή του 2011. Στην αντίστοιχη έρευνα για το έτος 2013 παρατηρούμε ότι η μείωση σε σχέση με το 2012 είναι 5,5%. Αν και οι περισσότεροι παράγοντες της ασφαλιστικής αγοράς προβλέπουν μείωση της παραγωγής μέσα στο 2014, όλα δείχνουν πως η 56 Απρίλιος 2014

αρνητική αυτή πορεία αρχίζει να αναστρέφεται και εκτιμάται ανάκαμψη της αγοράς. Ο κλάδος ασφάλισης μεταφερόμενων εμπορευμάτων είναι ένας κλάδος με αρκετές ιδιαιτερότητες σε σχέση με τους υπόλοιπους κλάδους ασφαλίσεων κατά ζημιών. Λόγω της οικονομικής κρίσης και δεδομένου του ότι η ασφάλιση των μεταφερόμενων εμπορευμάτων δεν είναι υποχρεωτική από τον νόμο, η ανάπτυξη του κλάδου δεν φαίνεται να ήταν η μέχρι τώρα αναμενόμενη, παρόλο που μεγάλο ποσοστό των συναλλαγών εντός της Ε.Ε. αφορά τη διακίνηση εμπορευμάτων. Επίσης, σε μια εποχή που η χρηματοδότηση των τραπεζικών συναλλαγών έπαψε να είναι εύκολη, η ασφάλιση των μεταφερόμενων εμπορευμάτων κρίνεται αναγκαία. Λαμβάνοντας υπόψη την πλεονεκτική γεωγραφική θέση της Ελλάδος, πιστεύουμε ότι υπάρχουν προοπτικές ανάπτυξης του κλάδου στη χώρα μας. Η Εθνική Ασφαλιστική διαθέτει πολύχρονη εμπειρία και τεχνογνωσία στον κλάδο αυτό, παρέχοντας άμεση εξυπηρέτηση και ολοκληρωμένα προγράμματα ασφάλισης, τόσο για μεμονωμένες μεταφορές όσο και για την κάλυψη μεταφορών ετήσιας διάρκειας (εσωτερική ή/και διεθνή), ανάλογα με το είδος των εμπορευμάτων και το εύρος των ασφαλιστικών καλύψεων, χρησιμοποιώντας τις ρήτρες του Ινστιτούτου Ασφαλιστών του Λονδίνου (Α, Β C, 1.1.09).

Χ. ΚΑΛΑΪΤΖΗ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΜΕΤΑΦΕΡΟΜΕΝΩΝ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ ΤΗΣ AIGAION ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗΣ Με μια ισχνή αύξηση στις εισαγωγές/εξαγωγές της χώρας μας το 2012, σε σύγκριση με το 2011 και τα προγενέστερα έτη, το 2013, δυστυχώς, παρουσιάστηκε πάλι μείωση στις εμπορικές συναλλαγές των Ελλήνων επιχειρηματιών. Το γεγονός τής συνολικά μειούμενης μεταφορικής δραστηριότητας έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής ασφαλίστρων του κλάδου μεταφερόμενων εμπορευμάτων γύρω στο 50% (21.846.403,08 ευρώ) σε σύγκριση με την παραγωγή του 2008 (44.108.720,86 ευρώ). Επίσης, το κλείσιμο αρκετών ασφαλιστικών εταιρειών (γύρω στο 31% συγκριτικά με το 2008) δημιούργησε μεγάλη συγκέντρωση μεριδίων αγοράς σε λίγους ασφαλιστές και, παρόλο που ο κλάδος παρουσιάζει κερδοφορία, στην ασφαλιστική αγορά έχει σημειωθεί κάθετη πτώση στα χρεούμενα ασφάλιστρα μεταφορών, γεγονός το οποίο αντιβαίνει στην ορθή εκτίμηση του τεχνικού ασφαλίστρου. Υπάρχουν αρκετά «μελανά» σημεία στην ισχύουσα πρακτική, όπως τα ανωτέρω, τα οποία αποτελούν τον «ακρογωνιαίο λίθο» για την πτώση που έχει παρουσιάσει ο κλάδος μεταφερομένων εμπορευμάτων στην ασφαλιστική αγορά και θα μπορούσαν να τροποποιηθούν από τους ίδιους τους ασφαλιστές, δίνοντας άλλη πνοή στην παραγωγή ασφαλίστρων, αλλά και στην ποιότητα της ίδιας της ασφάλισης. Άλλος ένας παράγοντας που θα πρέπει να αντιμετωπισθεί πιο αποτελεσματικά είναι η ενημέρωση του ασφαλιζομένου. Ενημέρωση για τις καλύψεις που του παρέχονται και για τις υποχρεώσεις του σε περίπτωση ζημίας. Θα πρέπει η ασφαλιστική αγορά να κατανοήσει πως η

σωστή και έγκαιρη ενημέρωση του ασφαλιζομένου διευκολύνει, εν κατακλείδι, και το έργο τους για την επίτευξη και τη διατήρηση υγιών και διαχρονικών σχέσεων ασφαλιστών - πελατών. Τα παρεχόμενα ασφαλιστικά προγράμματα του κλάδου μεταφορών αφορούν την κάλυψη του μεταφερόμενου εμπορεύματος και στην κάλυψη της Αστικής και Νομικής Ευθύνης του Μεταφορέα/Διαμεταφορέα, για μεταφορές είτε εντός της ελληνικής επικράτειας είτε διεθνώς. Η AIGAION έχει φροντίσει, από το 2007, να εξειδικεύσει τα ασφαλιστικά της προγράμματα που αφορούν την παρεχόμενη ασφάλιση Ευθυνών Μεταφορέων, παρέχοντας έτσι τις καλύψεις αυτές με τους δικούς της όρους, σύμφωνα με τις συμβάσεις CMR, Hague-Visby κ.λπ., όπου αυτές εφαρμόζονται. Συνοψίζοντας, από το 2008 οι ασφαλίσεις του κλάδου μεταφερόμενων εμπορευμάτων στην Ελλάδα ακολουθούν φθίνουσα πορεία εγγεγραμμένων ασφαλίστρων. Υπάρχει ελπίδα όμως πως το ίδιο το γεγονός έχει κάνει όλους τους συναλλασσομένους να παρατηρούν με μεγαλύτερη οξυδέρκεια τα δρώμενα και, αναγνωρίζοντας τα κακώς κείμενα, να χτίζουν ένα λαμπρότερο μέλλον για τον κλάδο.

ΕΜΜΥ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΥ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΙΣΤΗ Σύμφωνα με έρευνα της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδας, στην οποία συμμετείχαν 60 ασφαλιστικές εταιρείες, η παραγωγή ασφαλίστρων του κλάδου μεταφορών το 2013 διαμορφώθηκε στα 21,8 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας πτώση 5,5% σε σύγκριση με το 2012. Στο ίδιο πλαίσιο, οι περισσότεροι παράγοντες της αγοράς αναμένουν νέα ύφεση για το 2014. Βασικοί λόγοι για τη συγκεκριμένη πρόβλεψη θεωρούνται: ∼ Ο περιορισμός του εισαγωγικού και εξαγωγικού εμπορίου, καθώς και η μειωμένη παραγωγή λόγω της οικονομικής κρίσης. ∼ Η μεταφορά ανασφάλιστων εμπορευμάτων λόγω χαμηλού εισοδήματος. ∼ Η συμπίεση του όγκου των αγαθών λόγω της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. ∼ Η σημαντική μείωση της μεταφορικής ζήτησης και των ναύλων, σε συνδυασμό με την υπερπροσφορά του στόλου, που οδηγεί τα μεγέθη του κλάδου στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων δεκαετιών.

ΠOΣΟ ΕΧΕΙ ΕΠΗΡΕΑΣΕΙ Η ΚΡΙΣΗ ΤΟΝ ΚΛΑΔΟ Η παγκόσμια οικονομική ύφεση, σε συνδυασμό με σωρεία λοιπών γεγονότων, οδήγησε σε βαθιά κάμψη των σχετικών δεικτών εργασιών ασφάλισης μεταφερόμενων εμπορευμάτων ήδη από το 2008. Δεδομένου του ότι ο τομέας των μεταφορών αποτελεί έναν σημαντικό κλάδο της οικονομίας, δέχεται τις επιδράσεις της τρέχουσας οικονομικής κρίσης. Οι οδικές μεταφορές, αναμφίβολα, πλήττονται από την οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση. Εθνικοί οργανισμοί έχουν υποδείξει ότι ο τομέας των μεταφορών έχει πληγεί περισσότερο από τη μείωση

στους όγκους των διανεμόμενων προϊόντων και λιγότερο από τις τιμές. Η οικονομική ύφεση έχει οδηγήσει σε πτώση στις παραγγελίες και σε υψηλότερα κόστη, λόγω των μικρότερων φορτίωνμεταφοράς, με αποτέλεσμα να σημειώνεται στους ασφαλιστικούς δείκτες του 2014 δραματική μείωση, της τάξης του 50% έναντι του 2008.

ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Οι προοπτικές ανάπτυξης θα επιταχυνθούν με την εξέλιξη της παγκοσμιοποίησης, την εξέλιξη των σχέσεων με τρίτες χώρες, που θα διασφαλίσουν την αύξηση της μεταφοράς των εμπορευμάτων, των μελλοντικών εμπορικών εξελίξεων, με την ολοκλήρωση των δύο εμπορευματικών κέντρων στη Θεσσαλονίκη, την πιθανότητα να καταστεί το λιμάνι του Πειραιά σημαντικός δίαυλος εμπορίου σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο, τη σιδηροδρομική σύνδεση Αθήνας – Θεσσαλονίκης, τη διπλή ηλεκτροδοτούμενη σιδηροδρομική γραμμή, που θα ενισχύσει τον ρόλο του λιμανιού Θεσσαλονίκης ως κόμβου συνδυασμένων μεταφορών προς τις χώρες της Νοτιανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης. Η Ευρωπαϊκή Πίστη, σε αντίθεση με την πτώση της παραγωγής ασφαλίστρων του κλάδου μεταφορών το 2013, σημείωσε αύξηση 10,15% έναντι του 2012. Όπως σε κάθε επιχειρηματική της κίνηση, η Ευρωπαϊκή Πίστη εκφράζει την αισιοδοξία της για μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης και διεύρυνση των εργασιών του κλάδου, δίνοντας έμφαση στην καινοτομία προγραμμάτων, στην υιοθέτηση της σύγχρονης τεχνολογίας, στην εκπαίδευση για ενδυνάμωση των μελών-συνεργατών της με οργάνωση ημερίδων, με πληροφόρηση αλλαγών σε νόμους, οδηγίες και υπουργικές αποφάσεις, καθοδήγηση στη δημιουργία επικαιροποιημένων επιχειρηματικών πλάνων συμβατών με τις ιδιαίτερες συνθήκες της οικονομίας.

ΤΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΩΣ ΤΡΟΧΟΠΕΔΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΛΑΔΟ Σημαντική αύξηση των εμπορευματικών μεταφορών θα επέλθει, εάν ληφθεί υπόψη η νέα γεωπολιτική κατάσταση στα Βαλκάνια και η ελκτικότητα ορισμένων μεγάλων έργων υποδομής, όπως η Εγνατία και ο ΠΑΘΕ, που διαφοροποιούν τον χάρτη των δικτύων και τον ρόλο των ελληνικών περιφερειών ως προς τις διερχόμενες ροές. Τα σημαντικότερα προβλήματα, με αρνητικές επιπτώσεις στο λειτουργικό κόστος μεταφοράς και στην ποιότητα εξυπηρέτησης (χρόνος, αξιοπιστία, ασφάλεια, κ.λπ.), συνοψίζονται ως εξής: ∼ Η άνιση ανάπτυξη των διαφορετικών τρόπων μεταφορών, με την κυριαρχία των οδικών μεταφορών έναντι των υπολοίπων. ∼ Η συμφόρηση σε ορισμένους μεγάλους οδικούς και σιδηροδρομικούς άξονες, καθώς και στα μεγάλα κυρίως αστικά κέντρα, με αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην ποιότητα ζωής. ∼ Η έντονη ανομοιομορφία μεταξύ των επιμέρους εθνικών συστημάτων μεταφορών, με αποτέλεσμα τη μειωμένη διαλειτουργικότητα, που δημιουργεί δυσχέρειες στις διακρατικές μεταφορές. ∼ Η έλλειψη δικτυακών διασυνδέσεων και η χαμηλή διατροπικότητα, που εμποδίζουν την ανάπτυξη των συνδυασμένων μεταφορών. ∼ Οι ανεπαρκείς συνδέσεις πολλών περιμετρικών και απομακρυσμένων περιφερειών με τις κεντρικές αγορές της Ένωσης, με αρνητικές επιπτώσεις στη χωρική και οικονομική συνοχή. Η άμβλυνση των ανωτέρω προβλημάτων αποτελεί σημαντικό παράγοντα οικονομικής ανάπτυξης της αγοράς, γιατί έχουν άμεση επίπτωση στη δυνατότητα προσέλκυσης διερχόμενων εμπορευματικών ροών και στην ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων. ΧΡΗΜΑ 57

Χ αφιέρωμα ~ Ασφάλιση εμπορευμάτων ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΜΕ ΠΡΟΣΙΤΟ ΚΟΣΤΟΣ Στο πλαίσιο εναλλακτικών και ολοκληρωμένων ασφαλιστικών προγραμμάτων, τα οφέλη που προκύπτουν, αφορούν σε τεχνικούς και οικονομικούς όρους, εξασφαλίζοντας ολοκληρωμένη προστασία με προσιτό κόστος. Τα προγράμματα ασφάλισης μεταφερόμενων εμπορευμάτων παρέχουν υπηρεσίες και επεκτάσεις κινδύνων, αναγνωρίζοντας τις ανάγκες του πελάτη τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, διαμορφώνοντας πλήθος και συνδυασμό κινδύνων και επεκτάσεων, με αποτέλεσμα, βραχυπρόθεσμα, τον ευχαριστημένο πελάτη και, μακροπρόθεσμα, τον πιστό πελάτη.

ΜΑΙΡΗ ΚΙΟΥΣΗ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΣΤΗΝ ΟΡΙΖΩΝ ΑΕΓΑ Πτωτική πορεία κατέγραψε ο κλάδος της ασφάλισης μεταφερόμενων εμπορευμάτων και το 2013. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιρειών, η παραγωγή του κλάδου το 2013 μειώθηκε κατά 5,5% σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο. Συνολικά η παραγωγή ανήλθε σε 21,8 εκατ. ευρώ, από 23,1 εκατ. ευρώ το 2012. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί πως το 2013 το ποσοστό πτώσης στην παραγωγή ήταν μικρότερο σε σύγκριση με αυτό του 2012, ήτοι 16,1%. Η οικονομική κρίση που ταλανίζει τη χώρα, σε συνδυασμό με το ότι η ασφάλιση των εμπορευμάτων έχει προαιρετικό χαρακτήρα, δικαιολογεί την πτωτική τάση του κλάδου για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά. Επιχειρηματίες μικροί και μεγάλοι, στο πλαίσιο της περικοπής εξόδων από παντού, αποφασίζουν να μην ασφαλίζουν τα φορτία και να αναλαμβάνουν οι ίδιοι το ρίσκο της ζημιάς. Οι συνεχείς προσπάθειες για ανάκαμψη της οικονομίας, η αυξημένη διακίνηση εμπορευματοκιβωτίων από τον ΟΛΠ και η αύξηση των εξαγωγών σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων, μας επιτρέπουν να είμαστε αισιόδοξοι σχε-

58 Απρίλιος 2014

τικά με την ανάπτυξη του κλάδου για το 2014. Ωστόσο, πιο εμφανή θα είναι τα σημάδια ανάπτυξης του κλάδου σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, καθότι απαιτείται χρόνος ώστε μια τόσο έντονη και μακρόχρονη περίοδος ύφεσης να αντικατασταθεί από μια ευοίωνη περίοδο ανάπτυξης. Η ανάπτυξη της αγοράς απαιτεί επαναπροσδιορισμό της αντιμετώπισης της σημασίας της ασφάλισης των εμπορευμάτων από τους επιχειρηματίες που εμπλέκονται στις μεταφορές εμπορευμάτων. Δεδομένου του ότι σε περιόδους ύφεσης η δυνατότητα του επιχειρηματία να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στις επιπτώσεις μιας ενδεχόμενης ζημιάς περιορίζεται σημαντικά, γίνεται εύκολα αντιληπτό πως τα ασφάλιστρα για την προστασία της διακίνησης εμπορευμάτων αποτελούν μορφή επένδυσης και όχι περιττά έξοδα. Είναι αδιαμφισβήτητο πως η μεταφορά εμπορευμάτων ενέχει σημαντικούς κινδύνους, οι οποίοι απειλούν την άρτια ολοκλήρωση της μεταφοράς από τον τόπο αναχώρησης των φορτίων μέχρι τον τελικό προορισμό τους. Πιο συγκεκριμένα, το είδος των μεταφορικών μέσων, η στοιβασία, οι κλιματολογικές συνθήκες, οι φορτώσεις/εκφορτώσεις και το είδος του φορτίου αποτελούν μερικούς από τους πιο βασικούς κινδύνους για πρόκληση ζημιάς ή απώλειας των μεταφερόμενων εμπορευμάτων. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η ασφάλιση μεταφοράς ενέχει χαμηλό κόστος σε σχέση με την αξία των μεταφερόμενων εμπορευμάτων, γίνεται εύκολα αντιληπτό πως η ασφάλιση των εμπορευμάτων έναντι κινδύνων μεταφοράς καθίσταται μια ιδιαίτερα δελεαστική ασφαλιστική λύση, που προστατεύει τα συμφέροντα είτε του αποστολέα είτε του παραλήπτη (οποιουδήποτε έχει έννομο συμφέρον επί του εμπορεύματος τη στιγμή που λαμβάνει χώρα η ζημιά). Ιδιαίτερα οι επαγγελματίες που σχετίζονται με το διεθνές εμπόριο, οφείλουν να γνωρίζουν πως η ασφάλιση μεταφερόμενων εμπορευμάτων αποτελεί παράγοντα καθοριστικής σημασίας για την πρόοδο και την εξέλιξη των οικονομικών τους δραστηριοτήτων, καθότι τους επιτρέπει να αναλαμβάνουν με σιγουριά ποικιλία κερδοφόρων εμπορικών κινδύνων. Η ΟΡΙΖΩΝ ΑΕΓΑ, προκειμένου να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της εποχής, και να διευρύνει τις εργασίες της στον εν λόγω κλάδο, υιοθετεί μια πελατοκεντρική προσέγγιση, προσαρμόζοντας τα ασφαλιστήρια στις ιδιαίτερες ανάγκες και προσδοκίες κάθε πελάτη, προσφέροντας ανταγωνιστικά ασφάλιστρα σε ένα ιδανικό περιβάλλον προστασίας.

ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΙΣΤΗ Η Ευρωπαϊκή Πίστη ασφαλίζει τη ζημιά ή την απώλεια που τυχόν προκληθεί στο ασφαλιζόμενο αντικείμενο (μεταφερόμενο εμπόρευμα) κατά τη μεταφορά του με οποιοδήποτε αναγνωρισμένο μεταφορικό μέσο, από έναν τόπο σε έναν άλλο, εντός ή εκτός Ελλάδας, σύμφωνα με τους διεθνείς όρους πώλησης – παράδοσης του εμπορεύματος, αναγνωρίζοντας τις ανάγκες του πελάτη, κυρίως με τη χρήση ανοιχτών ουδέτερων ερωτήσεων και το στάδιο της ενεργητικής ακρόασης του πελάτη επιλέγοντας: ∼ Εναλλακτικές μορφές ασφαλιστηρίων συμβολαίων μεμονωμένων φορτώσεων ή ετήσιας διάρκειας, για εσωτερικές και/ή διεθνείς μεταφορές εμπορευμάτων, με συνδυασμό ασφαλιστικών παροχών ανάλογα με το διακινούμενο αντικείμενο και το εύρος των ασφαλιστικών καλύψεων, χρησιμοποιώντας τις διεθνείς ρήτρες ασφάλισης του Ινστιτούτου Ασφαλιστών του Λονδίνου I.C.C., με δυνατότητα επεκτάσεων για συμπληρωματικούς κινδύνους πολέμου και απεργιών, παραμονής και/ή ειδικών ρητρών για συγκεκριμένου είδους φορτία. ∼ Πλήρη και/ή μερική κάλυψη των εμπορευμάτων που διακινούν φορτηγά μεταφορικών εταιρειών με εναλλακτικές μορφές ετήσιων ασφαλιστηρίων (οpen ή block policy), ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες της μεταφορικής επιχείρησης. Ανάλογα με τη συχνότητα των φορτώσεων, τον τρόπο τεχνικής υποστήριξης και οικονομικής συναλλαγής (έκδοση βεβαίωσης ή ασφαλιστηρίου ανά φόρτωση ή περιοδικής ή ετήσιας εκκαθάρισης), επιλέγεται το κατάλληλο είδος συμβολαίου, ανάλογα με τις ασφαλιστικές ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες του συγκεκριμένου κινδύνου.

AIGAION ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ

3. Ασφαλίσεις Α.Ε. Μεταφορέα Διεθνών Μεταφορών Καλύπτεται η Α.Ε. του ασφαλιζόμενου αυτοκινητιστή για ζημίες ή απώλειες που τυχόν προκληθούν σε εμπορεύματα ιδιοκτησίας τρίτων, κατά τη μεταφορά τους, σύμφωνα με τη Σύμβαση Διεθνών Οδικών Μεταφορέων (CMR). Η ασφάλιση ισχύει για ταξίδια μεταξύ ευρωπαϊκών χωρών, ενώ είναι δυνατή η κάλυψη και σε φορτηγά με ευρωπαϊκούς αριθμούς κυκλοφορίας, με την προϋπόθεση ότι ο ασφαλιζόμενος, ως φυσικό πρόσωπο, είναι ελληνικής εθνικότητας. 4. Ασφαλίσεις Α.Ε. Διαμεταφορέα Καλύπτεται η Α.Ε. του ασφαλιζομένου για υλικές ζημίες ή απώλειες που προέρχονται από την ιδιότητά του ως διαμεταφορέα έναντι των μεταφερόμενων εμπορευμάτων, σύμφωνα με το καθεστώς, τους όρους και τους κανόνες Εσωτερικών ή Διεθνών Νόμων, Κανονισμών και Συμβάσεων που διέπουν τη διακίνηση/μεταφορά εμπορευμάτων.

ΟΡΙΖΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ Τα προγράμματα καλύψεων της ΟΡΙΖΩΝ Ασφαλιστικής στον κλάδο μεταφορών έχουν σχεδιαστεί με γνώμονα την προσαρμοσμένη στις ανάγκες και προσδοκίες σας διασφάλιση των εμπορευμάτων σας σε περίπτωση μερικής ή ολικής ζημιάς κατά τη μεταφορά τους. Μέσω διαφόρων τύπων ασφαλιστηρίων συμβολαίων, προσφέρουμε ασφάλιση μεταφοράς εμπορευμάτων που διακινούνται με οποιοδήποτε αναγνωρισμένο μεταφορικό μέσο (αεροπλάνο, πλοίο, αυτοκίνητο, φορτηγό, σιδηρόδρομο ή συνδυασμό των παραπάνω) εντός και εκτός Ελλάδας. Η ΟΡΙΖΩΝ Ασφαλιστική, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα ασφάλισης μεταφερόμενων εμπορευμάτων, προσφέρει τρία πακέτα καλύψεων, τις λεγόμενες ρήτρες A, B και C. Συμπληρωματικές καλύψεις, όπως η επέκταση της ασφάλισης κατά κινδύνων πολέμου-απεργιών, εμπλουτίζουν τα προγράμματά μας. Μέσα από τέσσερις τύπους συμβολαίων προσφέρουμε ολοκληρωμένες λύσεις, σε ένα ιδανικό περιβάλλον προστασίας και αξιοπιστίας:

Με πολύχρονη πείρα στον χώρο των μεταφορών, η AIGAION Ασφαλιστική έχει δημιουργήσει εκσυγχρονισμένα ασφαλιστικά προγράμματα, που παρέχουν πλήρη κάλυψη για οποιαδήποτε φυσική ζημία ή απώλεια στα διακινούμενα εμπορεύματα και αφορούν:

∼ Οριστικό Ασφαλιστήριο Συμβόλαιο (Voyage Policy) ∼ Προασφαλιστήριο Συμβόλαιο (Floating Policy) ∼ Ασφαλιστήριο Συμβόλαιο Διάρκειας (Open Policy) ∼ Ασφαλιστήριο Συμβόλαιο Κύκλου Εργασιών

1. Ασφαλίσεις Μεταφερόμενων Εμπορευμάτων Κάλυψη σχεδόν για κάθε είδους φορτίο, ανεξάρτητα από το μέγεθος, την αξία και τον τρόπο μεταφοράς του, αναφορικά με εισαγωγές εμπορευμάτων στην Ελλάδα, εξαγωγές προς το εξωτερικό, εσωτερική διακίνηση εντός Ελλάδας, καθώς και από μια χώρα του εξωτερικού σε άλλη. Οι ασφαλιστικές συμβάσεις καταρτίζονται κατόπιν συμφωνίας για να προστατεύσουν τον ασφαλιζόμενο από πιθανούς κινδύνους, όπως αυτοί ορίζονται από τις ρήτρες του Ινστιτούτου Ασφαλιστών του Λονδίνου.

Εναρμονισμένοι πάντα με τις συνεχείς αλλαγές του περιβάλλοντος, υιοθετούμε μια πελατοκεντρική προσέγγιση, προσαρμόζοντας τα ασφαλιστήριά μας στις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε πελάτη, προσφέροντας ανταγωνιστικά ασφάλιστρα, χωρίς ωστόσο να κάνουμε εκπτώσεις στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών μας. Οι λόγοι που μας καθιστούν μια δελεαστική επιλογή στον κλάδο της ασφάλισης μεταφερόμενων εμπορευμάτων είναι οι κάτωθι:

2. Ασφαλίσεις Α.Ε. Οδικού Μεταφορέα Εσωτερικού Προσφέρεται πλήρης προστασία στον ασφαλιζόμενο μεταφορέα για όλες τις άμεσες υλικές ζημίες που μπορεί να υποστούν τα εμπορεύματα, ιδιοκτησίας τρίτων, κατά τη διάρκεια της μεταφοράς τους, σύμφωνα με τον ελληνικό αστικό κώδικα και το ελληνικό εμπορικό δίκαιο για τις μεταφορές εντός Ελλάδας.

∼ Ασφαλιστήρια προσαρμοσμένα στις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε πελάτη (tailor made), ∼ Εξαιρετική σχέση μεταξύ του κόστους του ασφαλιστηρίου και του οφέλους των καλύψεων (Value for Money), ∼ Άμεση έκδοση ασφαλιστηρίων, ∼ Διαφανής και σύντομη διαδικασία αποζημίωσης, ∼ Συνεργασία με μεγάλο εύρος αντιπροσώπων σε χώρες του εξωτερικού, έτσι ώστε η κάλυψη των εξαγωγών να μην εμποδίζεται από γεωγραφικά όρια. Χ ΧΡΗΜΑ 59

άρθρο Χ παρουσίαση ΔΙEΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ

ζήσε

iκυνήγι iψάρεμα iσκοποβολή iκυνοφιλία

την

εμπειρία!

OUTDOOR EXPO 2014 ΥΠΟΔΕΧΘΗΚΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΥΣ ΑΠΟ 30.000 ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ Περισσότερα από 30.000 άτομα επισκέφθηκαν την τετραήμερη έκθεση Outdoor Expo, η οποία ολοκληρώθηκε την Κυριακή 30 Μαρτίου 2014 στο Μεσογειακό Εκθεσιακό Κέντρο MEC Παιανίας.

την έκθεση συμμετείχαν 110 εκθέτες και εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα των outdoor δραστηριοτήτων και στον χώρο του κυνηγιού, ενώ ταυτόχρονα πραγματοποιήθηκαν εκδηλώσεις που προσέλκυσαν το ενδιαφέρον του κοινού. Tα εγκαίνια της Outdoor Expo 2014 τελέστηκαν την Παρασκευή 28 Μαρτίου στον χώρο της εισόδου της έκθεσης, παρουσία εκπροσώπων της κυβέρνησης, του ευρύτερου πολιτικού χώρου, προέδρων και εκπροσώπων φορέων, γενικών διευθυντών και συμβούλων υπουργείων. Την έκθεση εγκαινίασαν και έκοψαν την κορδέλα ο κ. Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, Υπουργός Ναυτιλίας & Αιγαίου, ο κ. Αθανάσιος Σκορδάς,

60 Απρίλιος 2014

Υφυπουργός Ανάπτυξης & Ανταγωνιστικότητας, η κα Συλβάνα Ράπτη, Ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ, ο κ. Θανάσης Γιαννόπουλος, Υποψήφιος Περιφερειάρχης της Στερεάς Ελλάδας και τ. Υφυπουργός Υγείας και ο κ. Νίκος Παπαδόδημας, Πρόεδρος της Κ.Σ.Ε. Το Σάββατο 29 Μαρτίου διοργανώθηκε ειδική ημερίδα με τίτλο «Η κοινωνικοοικονομική διάσταση του κυνηγιού», στην οποία κατέθεσαν τις απόψεις τους διακεκριμένοι ομιλητές, όπως οι κ.κ. Νίκος Παπαδόδημας, Πρόεδρος της Κυνηγετικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος, Κ. Δημόπουλος, Γενικός Διευθυντής Δασών στο ΥΠΕΚΑ, Γ. Ναυπλιώτης, Μέλος Δ.Σ. στην ΠΕΒΕΚΕ, Β. Αλεξίου, Εκπρόσωπος Περιφέρειας Θεσ-

«Στιγμιότυπο από τα εγκαίνια της έκθεσης»

Την έκθεση εγκαινίασαν και έκοψαν την κορδέλα ο κ. Μ. Βαρβιτσιώτης, Υπουργός Ναυτιλίας & Αιγαίου, ο κ. Α. Σκορδάς, Υφυπουργός Ανάπτυξης & Ανταγωνιστικότητας, η κα Σ. Ράπτη, Ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ, ο κ. Θ. Γιαννόπουλος, Υποψήφιος Περιφερειάρχης της Στερεάς Ελλάδας και τ. Υφυπουργός Υγείας και ο κ. Ν. Παπαδόδημας, Πρόεδρος της Κ.Σ.Ε.

σαλίας, Τ. Βελισσαρίδης, Επικεφαλής της έρευνας MRB και Κ. Σκορδάς, Δασολόγος-Περιβαλλοντολόγος. Ακολούθησε συζήτηση με θέμα «Κυνήγι και Οικονομική Ανάπτυξη», την οποία συντόνισε ο κ. Δημήτρης Στριλάκος, αρχισυντάκτης της εφημερίδας ΚΥΝΗΓΕΤΙΚΑ ΝΕΑ. Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η ομιλία του κτηνίατρου κ. Μιχάλη Μάντακα, που πραγματοποιήθηκε αργότερα την ίδια μέρα, στον ειδικό χώρο εκδηλώσεων και είχε ως θέμα «Λύσσα: Kίνδυνοι-επιπτώσεις-προφυλάξεις». Στον ίδιο χώρο τελέστηκε, επίσης, την Κυριακή 30 Μαρτίου, η Ετήσια Γενική Συνέλευση της Π.Ε.Β.Ε.Κ.Ε. και οι αρχαιρεσίες της ένωσης. Σε ειδικά διαμορφωμένο στίβο πραγματοποιήθηκε σειρά κυνοφιλικών επιδείξεων, τις οποίες παρουσίασε ο κ. Κώστας Καλφόπουλος. Στο τερέν παρέλασαν οι πιο χαρακτηριστικοί εκπρόσωποι των αγγλικών φυλών, όπως τα αγγλικά και ιρλανδικά Σέτερ και Πόιντερ, ενώ τις ηπειρωτικές φυλές εκπροσώπησαν τα Ντράτχααρ, Κούρτσχααρ και τα Επανιέλ. Ο κ. Νικολακόπουλος παρουσίασε τη φυλή των Σπάνιελ, τα Springer και τα Cocker Spaniel, ενώ δεν έλειψαν και οι εκπρόσωποι της ελληνικής φυλής, οι Ελληνικοί Ιχνηλάτες, τους οποίους παρουσίασε το Team Iliadis. Εντυπωσιακές ήταν και οι παρουσιάσεις των άρτια εκπαιδευμένων Λαμπραντόρ, οι οποίες έγιναν από το Κέντρο Σκύλων Οδηγών Ελλάδας.

Το ενδιαφέρον των παρευρισκομένων κέντρισαν οι κυνοφιλικές επιδείξεις, που πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή 30 Μαρτίου με την Εθνική Έκθεση Μορφολογίας του Ομίλου Epagneul Breton και κριτή τον κ. Διονύση Ντούλο. Κατά τη διάρκεια της έκθεσης, ο γνωστός δάσκαλος Σκοποβολής, κ. Μπάμπης Αιγινήτης, μετέδωσε τις γνώσεις του στο κοινό που τον παρακολούθησε, αναπτύσσοντας θέματα όπως η «Σκοπευτική Βελτίωση στο Κυνήγι» και η «Χρηστική Επιλογή του Κυνηγετικού Όπλου», και απαντώντας σε όλες τις ερωτήσεις που του έγιναν. Στο πλαίσιο των παράλληλων εκδηλώσεων, στον χώρο του Outdoor Park, πραγματοποιήθηκαν πολλές και ενδιαφέρουσες επιδείξεις που αφορούσαν τη Διαβίωση και Επιβίωση στην Ύπαιθρο, όπως και επιδείξεις Πρώτων Βοηθειών με παρουσιαστή τον κ. Τάκη Κωνσταντίνου, καθώς και Επιδείξεις Διάσωσης από την Ελληνική Ομάδα Διάσωσης (ΕΟΔ). Η έκθεση ολοκληρώθηκε την Κυριακή 30 Μαρτίου, κληρώνοντας πλούσια δώρα, ευγενική προσφορά των εκθετών στο κοινό που παρευρέθηκε στην Outdoor Expo 2014. Χ

Για περισσότερες πληροφορίες: Μαρία Νέγκα, Client Service Executive, 210 9984920 ή www.outdoorexpo.gr

ΧΡΗΜΑ 61

Χ ανάλυση

COCA-COLA HBC AG

[BLOOMBERG TICKER: CCH:LN, EEE:GA, CCH:US] [REUTERS TICKER: CCH.L, EEER.AT, CCH.N] Εισηγμένη στα Χρηματιστήρια Λονδίνου, Αθηνών και Νέας Υόρκης

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Μέγ. 52 εβδ. Χαμ. 52 εβδ. Απόδ. 1-Μ Απόδ. 6-Μ Απόδ. 12-Μ

Κλάδος δραστηριότητας: Μη αλκοολούχα ποτά (αναψυκτικά, εμφιαλωμένο νερό, χυμοί) ΚΥΡΙΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ∼ Ο Όμιλος Coca-Cola HBC AG αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους εμφιαλωτές της Coca-Cola παγκοσμίως και τον μεγαλύτερο εμφιαλωτή της Coca-Cola στην Ευρώπη. Οι βασικοί τομείς δραστηριότητας του Ομίλου αφορούν στα μη αλκοολούχα ποτά και ειδικότερα στα αναψυκτικά, το εμφιαλωμένο νερό και τους χυμούς. Ο Όμιλος Coca-Cola HBC AG δραστηριοποιείται σε 24 γεωγραφικές αγορές – χώρες, οι οποίες διακρίνονται σε ανεπτυγμένες, αναπτυσσόμενες και αναδυόμενες αγορές. Από το έτος 2013, ο Όμιλος έχει την έδρα του στη Ζυρίχη, στην Ελβετία. ∼ Στη διάρκεια του έτους 2013, ο Όμιλος πέτυχε, εκ νέου, βελτίωση των μεριδίων του αγοράς (στον τομέα των αεριούχων αναψυκτικών) σε 20 από τις συνολικά 24 χώρες δραστηριοποίησης, μεταξύ των οποίων οι Αυστρία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Ιταλία, Ελβετία, Τσεχία, Ρουμανία, Ρωσία, Σερβία και Ουκρανία. Επίσης, σε 12 αγορές ο Όμιλος σημείωσε ιστορικά υψηλά μερίδια αγοράς (βάσει του όγκου πωλήσεων).

ΤΙΜΗ ΜΕΤΟΧΗΣ (08/04/2014) Χρηματιστήριο Αθηνών 18,15 ευρώ Αρ. Μετοχών (.000) 367.690,23 Χρ. Αξία (σε εκατ. ευρώ) 6.673,58 Μέσος Ημ. Όγκος Συν. 115.702 Συντελεστής Beta 0,10

23,66 ευρώ 17,00 ευρώ -1,25% -12,57% -13,98%

Πηγή: Η Εταιρεία, VRS.

∼ Σε επίπεδο χρηματοοικονομικών επιδόσεων, ο Όμιλος Coca-Cola HBC AG παρουσιάζει μειούμενα λειτουργικά και καθαρά περιθώρια κέρδους στη διάρκεια της τελευταίας πενταετίας (2009 – 2013), παρά τη σταθεροποίηση των πωλήσεων σε υψηλότερα επίπεδα. Το γεγονός αυτό έχει οδηγήσει τον δείκτη απόδοσης ιδίων κεφαλαίων σε χαμηλότερα επίπεδα κατά την ίδια εξεταζόμενη περίοδο. Η σχέση τραπεζικού δανεισμού προς ίδια κεφάλαια κυμαίνεται σε ικανοποιητικά επίπεδα, παρουσιάζοντας τάσεις σταθεροποίησης στη διάρκεια των τελευταίων ετών. ∼ Η πορεία της μετοχής σε σύγκριση με τον Γενικό Δείκτη του Χρηματιστηρίου Αθηνών κατά τα τελευταία 5 έτη παρουσιάζει σημαντικά ανώτερη απόδοση, ενώ η πορεία της μετοχής κατά τις τελευταίες 52 εβδομάδες εμφανίζεται ελαφρώς πτωτική. Το μέρισμα για το έτος 2013 έχει προταθεί στα 35,4 σεντς του ευρώ έναντι 34,0 σεντς για το 2012. Βάσει των δεικτών αποτίμησης, η μετοχή διαπραγματεύεται με premium έναντι των μέσων δεικτών P/E και EV/EBITDA της αγοράς, στοιχείο το οποίο είναι αναμενόμενο και τεκμηριώνεται βάσει των θεμελιωδών μεγεθών του Ομίλου. Χ

ΒΑΣΙΚA ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚA ΜΕΓEΘΗ, ΑΡΙΘΜΟΔΕIΚΤΕΣ ΚΑΙ ΔΕIΚΤΕΣ ΑΠΟΤIΜΗΣΗΣ Περίοδος 2009 - 20139 (σε εκατ. ευρώ)

2009 2010 2011 2012 2013

Έσοδα/ Κύκλος Εργασιών 6.543,6 6.793,6 6.854,3 7.044,7 6.874,0

ΚΠΤΦΑ (EBITDA) 1.019,3 1.051,5 876,7 757,6 756,1

Κέρδη προ Φόρων 564,1 576,7 375,5 258,6 294,1

Καθαρά Κέρδη μφδμ 399,2 426,6 268,9 190,4 221,2

P/Ε (x) 16,7 15,6 24,8 35,1 30,2

P/BV (x) 2,7 2,3 2,3 2,2 2,3

EV / EBITDA (x) 8,7 8,1 9,6 11,1 10,9

Δανεισμός / Ίδια Κεφάλαια (x) 1,0 0,7 0,8 0,7 0,8

ROE % 16% 14% 9% 6% 7%

Πηγή: Ενοποιημένες Λογιστικές Καταστάσεις. Η πληροφόρηση που περιλαμβάνεται στο παρόν έγγραφο βασίζεται σε δεδομένα που έχουν ληφθεί από αναγνωρισμένες στατιστικές υπηρεσίες, δημοσιευμένες αναφορές ή πληροφορίες, ή άλλες πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες. Ωστόσο, η πληροφόρηση αυτή δεν έχει εξακριβωθεί από τη VRS και η VRS δεν παραθέτει δηλώσεις για την ακρίβεια και την πληρότητά της. Η πληροφόρηση αλλά και οποιαδήποτε δηλωθείσα άποψη δεν αποτελούν προσφορά για πώληση ή πρόταση για προσφορά πώλησης οποιωνδήποτε μετοχών, δικαιωμάτων προτίμησης, μετατρέψιμων αξιόγραφων ή δικαιωμάτων προαίρεσης των «καλυπτόμενων εταιρειών» σε οποιαδήποτε περίπτωση.

Οι αναλύσεις της VRS διαβάζονται από επαγγελματίες διαχειριστές και επενδυτές στις αγορές της Β. Αμερικής, Ευρώπης και Ασίας σύμφωνα με τα στοιχεία των διεθνών οίκων Thomson Reuters, S&P Capital IQ, Factset και Inquiry Financial

VALUATION & RESEARCH SPECIALISTS (VRS) Αιόλου 104, Αθήνα 10564, τηλ.: 210 3219557, email: info@valueinvest.gr

62 Aπρίλιος 2014

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΤΙΜΗΣ ΜΕΤΟΧΗΣ (τελευταίες 52 εβδομάδες, σε ευρώ)

ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΜΕΤΟΧΗΣ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟΥ ΔΕΙΚΤΗ Χ.Α. (τελευταία 5 έτη)

Πηγή: Χρηματιστήριο Αθηνών.

ΑΝAΛΥΣΗ ΠΩΛHΣΕΩΝ COCA-COLA HBC ΒAΣΕΙ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΩΝ ΑΓΟΡΩΝ Περίοδος 2008 - 2013 (σε εκατ. ευρώ) Ενοποιημένες Πωλήσεις Ανεπτυγμένες Αγορές

Ετήσια μεταβολή Αναπτυσσόμενες Αγορές

Ετήσια μεταβολή Αναδυόμενες Αγορές

Ετήσια μεταβολή Σύνολο Πωλήσεων Ετήσια μεταβολή

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2.704,0 2,6% 1.348,4 13,7% 2.928,3 10,9% 6.980,7 8,0%

2.927,8 8,3% 1.149,1 -14,8% 2.466,7 -15,8% 6.543,6 -6,3%

2.834,6 -3,2% 1.140,0 -0,8% 2.819,0 14,3% 6.793,6 3,8%

2.834,8 0,0% 1.161,5 1,9% 2.828,0 0,3% 6.824,3 0,5%

2.701,8 -4,7% 1.148,1 -1,2% 3.194,8 13,0% 7.044,7 3,2%

2.539,6 -6,0% 1.105,6 -3,7% 3.228,8 1,1% 6.874,0 -2,4%

Πηγή: Ενοποιημένες Λογιστικές Καταστάσεις. Σημείωση: Έως τις 8 Απριλίου 2014, οι λογιστικές καταστάσεις του 12μήνου 2013, αφορούσαν στα τελευταία διαθέσιμα δημοσιευμένα αποτελέσματα του Ομίλου COCA-COLA HBC AG.

Η πληροφόρηση που περιλαμβάνεται στο παρόν έγγραφο βασίζεται σε δεδομένα που έχουν ληφθεί από αναγνωρισμένες στατιστικές υπηρεσίες, δημοσιευμένες αναφορές ή πληροφορίες, ή άλλες πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες. Ωστόσο, η πληροφόρηση αυτή δεν έχει εξακριβωθεί από τη VRS και η VRS δεν παραθέτει δηλώσεις για την ακρίβεια και την πληρότητά της. Η πληροφόρηση αλλά και οποιαδήποτε δηλωθείσα άποψη δεν αποτελούν προσφορά για πώληση ή πρόταση για προσφορά πώλησης οποιωνδήποτε μετοχών, δικαιωμάτων προτίμησης, μετατρέψιμων αξιόγραφων ή δικαιωμάτων προαίρεσης των «καλυπτόμενων εταιρειών» σε οποιαδήποτε περίπτωση.

H VRS παρέχει δείγματα ανάλυσης και εκτίμησης εταιρικής αξίας σε εισηγμένες και μη εταιρείες που επιζητούν εξωστρέφεια σε επενδυτικά κεφάλαια

VALUATION & RESEARCH SPECIALISTS (VRS) Αιόλου 104, Αθήνα 10564, τηλ.: 210 3219557, email: info@valueinvest.gr ΧΡΗΜΑ 63

Χ ρεπορτάζ

ΜΕΙΩΜΕΝΕΣ ΟΙ ΔΑΠΑΝΕΣ ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ Τι έδειξε το «νοικοκύρεμα» στα έξοδα της Υγείας των ΗΠΑ

αμηλές ταχύτητες ανάπτυξης κατέγραψαν, για τέταρτη συνεχή χρονιά, οι δημόσιες δαπάνες Υγείας στις ΗΠΑ, σύμφωνα με έρευνα του «National Health Expenditure Accounts», με τον Λευκό Οίκο να δηλώνει πως τα στοιχεία δικαιώνουν την πολιτική υγειονομικής περίθαλψης του προέδρου Ομπάμα. Όπως επισημαίνει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση, το «νοικοκύρεμα» στο Εθνικό Σύστημα Υγείας των ΗΠΑ στοίχισε 2,8 τρισ. δολ., «τρέχοντας» μόλις με 3,7% το 2012, με τις δαπάνες Υγείας στο σύνολο της οικονομίας να μειώνονται σε 17,2% από 17,3% το 2011. Για δεκαετίες, οι δαπάνες στην Υγεία αυξάνονταν ταχύτερα από τους ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας. Οι ρυθμοί ανάπτυξης που καταγράφονται τα τελευταία τέσσερα χρόνια – από το 2009 έως το 2012 – αποτελούν, στατιστικά, τα χαμηλότερα ποσοστά στο σύστημα 64 Απρίλιος 2014

υγειονομικής περίθαλψης των ΗΠΑ, δεδομένου του ότι η κυβέρνηση συλλέγει πληροφορίες από τη δεκαετία του 1960, όπως δήλωσε η Jeanne M. Lambrew, συντονίστρια της πολιτικής Υγείας του Λευκού Οίκου. «Αναφορικά με τη συζήτηση για το κατά πόσο τα μέτρα υγειονομικής περίθαλψης συνέβαλαν στην επιβράδυνση του κόστους Υγείας», η Jeanne M. Lambrew απαντά πως «δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι μειώθηκε η αύξηση των δαπανών στο Medicare». Ωστόσο, οι συντάκτες της νέας έκθεσης έχουν διαφορετική άποψη, και με δημοσίευμά τους στο περιοδικό Health Care επισημαίνουν: «Πιστεύουμε πως απαιτούνται περισσότερες στατιστικές αναλύσεις πριν καταλήξουμε στο συμπέρασμα διαρθρωτικών αλλαγών στη σχέση υγείας και οικονομίας». Σύμφωνα με τον Aaron C. Catlin, οικονομολόγο και συν -

συγγραφέα της έκθεσης, «η καθυστέρηση των επιπτώσεων της ύφεσης - περικοπές στην ανάπτυξη της οικονομίας, στην απασχόληση και στο προσωπικό εισόδημα - φαίνεται να είναι ο κύριος λόγος στη σχετικά χαμηλή αύξηση των δαπανών για την Υγεία τα τελευταία χρόνια». Ο νόμος, που ψηφίστηκε το 2010, και επίσημα ονομάζεται «Affordable Care Act» (ACA), επεκτείνει την ασφάλιση σε εκατομμύρια ανασφάλιστους Αμερικανούς μέσω του on-line συστήματος κρατικών επιδοτήσεων με βάση το εισόδημα. Επίσης, εντάσσει στο πρόγραμμα Medicaid τους εισοδηματικά ασθενέστερους, στο ήμισυ σχεδόν των κρατών. Ωστόσο, σύμφωνα με αναλυτές, η έκθεση δεν προβλέπει πως το ACA μπορεί να επηρεάσει τις δαπάνες του 2014, ενώ τα στοιχεία για το 2012 αποτελούν τη μοναδική πρόσφατη και επίσημη πληροφόρηση της κυβέρνησης για τις δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης. Πάντως, η μείωση της εν λόγω δαπάνης, χαιρετίζεται ως ένα σημαντικό βήμα προς την αντιμετώπιση των ελλειμμάτων που εμφανίζουν οι προϋπολογισμοί των ΗΠΑ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης, οι δαπάνες για τα νοσοκομεία και τους γιατρούς αυξήθηκαν με ταχύτερο ρυθμό το 2012 έως το 2011, ενώ οι δαπάνες στα συνταγογραφούμενα φάρμακα και τα γηροκομεία αναπτύσσονταν πιο αργά. Την ίδια στιγμή, οι δαπάνες νοσοκομειακής περίθαλψης αυξήθηκαν κατά 4,9% το 2012, κυρίως λόγω της αύξησης των τιμών και της πολυπλοκότητας των υπηρεσιών, με την αύξηση του 2011 να ανέρχεται σε 3,5%. Ακόμη, οι δαπάνες για υπηρεσίες γιατρών και εξωτερικά ιατρεία αυξήθηκαν κατά 4,6% το 2012 (σε 565 δισ. δολ.), ξεπερνώντας τη μεταβολή του 4,1% που καταγραφόταν το 2011. Αναλυτικότερα, κατά είδος υπηρεσίας ή προϊόν, σύμφωνα με έρευνα του «Center for Medicare and Medicaid Services», οι δαπάνες Υγείας διαμορφώθηκαν ως εξής: ∼ Νοσοκομειακή περίθαλψη: Οι νοσοκομειακές δαπάνες αυξήθηκαν κατά 4,9% το 2012, φτάνοντας στα 882 δισ. δολ., σε σύγκριση με την αύξηση του 3,5% το 2011. Η επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης το 2012 επηρεάστηκε από την αύξηση των τιμών και τη χρήση - ένταση των υπηρεσιών. Η αύξηση των δαπανών στο Medicare, το Medicaid και τις ιδιωτικές ασφαλιστικές δαπάνες στη νοσοκομειακή περίθαλψη επιταχύνθηκε το 2012, σε σύγκριση με το 2011.

δαπανών στην ιδιωτική ασφάλιση υγείας και το Medicare, που αποτελούν τους δύο μεγαλύτερους πιστωτές της κατηγορίας, παρουσίασαν μικτές τάσεις το 2012. Συγκεκριμένα, οι δαπάνες ιδιωτικής ασφάλισης υγείας για κλινικές υπηρεσίες αυξήθηκαν με ταχύτερους ρυθμούς, ενώ οι δαπάνες του Medicare επιβραδύνθηκαν ελαφρώς το 2012. ∼ Άλλες επαγγελματικές υπηρεσίες: Στην κατηγορία αυτή, που περιλαμβάνει επαγγελματίες υγείας που παρέχουν κυρίως υπηρεσίες όπως φυσικοθεραπεία, οπτομετρία, ποδιατρική και χειροπρακτική ιατρική (εκτός από γιατρούς και οδοντιάτρους), οι δαπάνες ανήλθαν σε 76,4 δισ. δολ. το 2012, εμφανίζοντας αύξηση 4,5%, περίπου τον ίδιο ρυθμό με το 2011 (4,6%). ∼ Οδοντιατρικές υπηρεσίες: Οι δαπάνες στις οδοντιατρικές υπηρεσίες αυξήθηκαν κατά 3% το 2012, ξεπερνώντας σε αξία τα 110 εκατ. δολ. Οι ρυθμοί ανάπτυξης είναι ταχύτεροι του 2011, οπότε και η αύξηση ανερχόταν σε 2,2%. ∼ Home Health Care: Στις αυτόνομες υπηρεσίες οικιακής φροντίδας οι δαπάνες επιταχύνθηκαν το 2012, καταγράφοντας αύξηση 5,1%, φτάνοντας έτσι σε 77,8 δισ. δολ., μετά την αύξηση κατά 4,1% το 2011. Οι δαπάνες Medicare και Medicaid αντιπροσωπεύουν περίπου το 81% του συνόλου δαπανών υγειονομικής περίθαλψης κατ’ οίκον το 2012. Οι δαπάνες Medicare αυξήθηκαν με ταχύτερο ρυθμό το 2012, ενώ οι δαπάνες Medicaid επιβραδύνθηκαν. ∼ Συνταγογραφούμενα φάρμακα: Η φαρμακευτική δαπάνη επιβραδύνθηκε το 2012, καθώς αυξήθηκε κατά 0,4% (στα 263,3 δισ. δολ.), σε σύγκριση με την αύξηση του 2,5% που εμφάνιζε το 2011. Στους χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης του 2012 συνέβαλαν, σε μεγάλο βαθμό, οι τιμές της λιανικής στα συνταγογραφούμενα φάρμακα, καθώς πολλά φάρμακα έχασαν την προστασία των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας στα τέλη του 2011 και το 2012.

∼ Γιατροί και κλινικές υπηρεσίες: Οι ιατρικές δαπάνες και οι δαπάνες κλινικών υπηρεσιών αυξήθηκαν κατά 4,6% το 2012, φτάνοντας στα 565 δισ. δολ., από 4,1% αύξηση το 2011. Η αύξηση των

∼ Ιατρικός εξοπλισμός: Οι δαπάνες για ανθεκτικό ιατρικό εξοπλισμό ανήλθαν σε 41,3 δισ. δολ. το 2012, αυξημένες κατά 5,6% το 2012, όπως το 2011. Οι δαπάνες της κατηγορίας αυτής περιλαμβάνει φακούς επαφής, γυαλιά και ακουστικά βαρηκοΐας. Ενώ στην κατηγορία των «μη διαρκών ιατρικών προϊόντων», όπως για παράδειγμα τα ιατρικά εργαλεία και οι χειρουργικές γάζες, οι δαπάνες αυξήθηκαν κατά 1,8%, φτάνοντας έτσι στα 53,7 δισ. δολ. το 2012. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο ρυθμός ανάπτυξης είναι βραδύτερος από ό,τι το 2011, οπότε και οι δαπάνες αυξήθηκαν κατά 3%. Χ

ΡΥΘΜΟΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΣΤΙΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ

ΟΙ ΔΑΠΑΝΕΣ ΩΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΟΥ ΑΕΠ

ΠΗΓΗ: CENTERS FOR MEDICARE AND MEDICAID SERVICES; NATIONAL BUREAU OF ECONOMIC RESEARCH ΧΡΗΜΑ 65

Χ άρθρο

ΟΙ ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΦΑΡΜΑΚΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΤΟ 2013

ΚΑΤΑΚΤΩΝΤΑΣ ΝΕΕΣ ΘΕΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΑΓΟΡΕΣ Στο ενδεκάμηνο Ιανουαρίου - Νοεμβρίου 2013 ο όγκος της παραγωγής του κλάδου αυξήθηκε, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ

περίοδο του 2012. Η εντυπωσιακή αυτή επίδοση συνοελληνική φαρμακοβιομηχανία μπορεί να χαρα✒ δεύτηκε από διεύρυνση των εσόδων του, που ανήλθε σε κτηριστεί ο «μεγάλος κερδισμένος» της ελληνιγράφει ο 8,7% το δωδεκάμηνο Νοεμβρίου 2012 - Οκτωβρίου 2013, κής βιομηχανίας, αφού το 2013 κατέγραψε τις Νίκος Καζάζης Καθηγητής έναντι πτώσης τους κατά 0,5% το αμέσως προηγούμενο δωκαλύτερες επιδόσεις μεταξύ όλων των βιομηχανικών κλάμάρκετινγκ και δεκάμηνο. δων, αυξάνοντας τόσο τον όγκο της παραγωγής της όσο και επιχειρησιακής τα έσοδά της, όταν στο σύνολο της βιομηχανίας κατεγράφη Η εξέλιξη των εσόδων του κλάδου το 2013 ανά μήνα, σύμστρατηγικής μείωση παραγωγής και εσόδων. φωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία έως και τον Οκτώβριο, έχει Η ανοδική πορεία της είναι πιθανόν μάλιστα να συνεχιστεί και κατά ως εξής: +19,2% τον Ιανουάριο (-10,4% τον ίδιο μήνα του 2012), το τρέχον έτος, καθώς οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες φαίνεται +2,8% τον Φεβρουάριο (-2,9%), +3,2% τον Μάρτιο (+7,1%), ότι το 2013 «κατέκτησαν» νέες θέσεις σε αγορές του εξωτερικού, +26,3% τον Απρίλιο (-9,2%), -8,0% τον Μάιο (0,0%), +7,1% τον συνεχίζοντας την εντυπωσιακή διεθνή εμπορική επέκταση που πα- Ιούνιο (+8,5%), +1,4% τον Ιούλιο (-12,9%), +6,0% τον Αύγουστο (+16,1%), +17,9% τον Σεπτέμβριο (-13,4%) και +13,8% τον Οκτώρουσιάζουν από τα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας. Η προοπτική διεύρυνσης των πωλήσεων γενόσημων φαρμάκων και βριο (+25,3%). η ενδεχόμενη αύξηση του μεριδίου του κλάδου στην ελληνική φαρ- Αυξημένες ήταν οι πωλήσεις και στην εγχώρια και στη διεθνή αγορά, μακευτική αγορά, που κυριαρχείται από εισαγόμενα φάρμακα, καθι- με τις διεθνείς πωλήσεις όμως τους περισσότερους μήνες να καταστούν για τον κλάδο ακόμη πιο πιθανή την εκτίναξη των γράφουν διψήφια ποσοστιαία άνοδο. Συγκεκριμένα, οι πωλήσεις παραγωγικών μεγεθών του τους επόμενους μήνες, αν και η συμπίεση των ελληνικών φαρμακοβιομηχανιών σε άλλες ευρωπαϊκές, καθώς των τιμών των γενόσημων φαρμάκων δεν αποκλείεται, σε πρώτη και σε ασιατικές και αφρικανικές αγορές, αυξήθηκαν με ρυθμό φάση, να επιδράσει ανασταλτικά στην εξέλιξη της παραγωγικής του 35,1% τον Ιανουάριο, 16,1% τον Φεβρουάριο, 9,7% τον Μάρτιο, 43,1% τον Απρίλιο, 5,5% τον Μάιο, 8,7% τον Ιούνιο, 33,5% τον Αύδραστηριότητας. Στο ενδεκάμηνο Ιανουαρίου - Νοεμβρίου 2013 ο όγκος της παραγω- γουστο, 16,8% τον Σεπτέμβριο και 17,7% τον Οκτώβριο, καθώς μόνο γής του κλάδου αυξήθηκε, σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική τον Ιούλιο παρουσίασαν κάμψη (-1,2%). Με μόνο δύο εξαιρέσεις, Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), κατά 12,8%, σε επίπεδα που είναι υψηλότερα από μία γερμανικών και άλλη μία αμερικανικών συμφερόντων, οι ελλητα αντίστοιχα του 2005 κατά 64% και φυσικά υπερκαλύπτουν τη νικές φαρμακοβιομηχανίες ελέγχονται, ως γνωστόν, από ελληνικά μείωση παραγωγής (-4,5%) που είχε καταγραφεί την ίδια χρονική οικονομικά συμφέροντα. Χ 66 Aπρίλιος 2013

ρεπορτάζ Χ

ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΠΕΝΔΥΕΙ 73,5 ΕΚΑΤ. ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΤΟ 2014

Η αλυσίδα αναπτύσσεται δυναμικά τα τελευταία χρόνια, ενισχύοντας τις πωλήσεις και το δίκτυό της.

όνο για το 2014 προγραμματίζει επενδύσεις 73,5 εκατ. ευρώ στην ελληνική αγορά, ποσό διπλάσιο του αντίστοιχου του 2013. Το πλάνο ανάπτυξης για το 2014 προβλέπει τη δημιουργία τουλάχιστον 32 νέων καταστημάτων (22 εταιρικών και 10 franchise), με ιδιαίτερη έμφαση στη Β. Ελλάδα και την Κρήτη. Αξίζει δε να σημειωθεί πως στην Κρήτη η ΑΒ Βασιλόπουλος αυτή τη στιγμή διαθέτει μόνο 6 καταστήματα, τα οποία όμως παρουσιάζουν συνολικό ετήσιο τζίρο της τάξης των 60 εκατ. ευρώ. Στην Αθήνα αναμένεται να δημιουργηθεί τρίτο ΑΒ ΜΕGA, το οποίο θα βρίσκεται κοντά στο ΙΚΕΑ Κηφισού. Παράλληλα, πρόκειται να πραγματοποιηθεί ριζική ανακαίνιση στο ΑΒ ΜΕGA στο Ελληνικό, με στόχο να αποτελέσει ξανά κατάστημα - σημείο αναφοράς. Το 2013 η εταιρεία ανακαίνισε 11 από τα υπάρχοντα καταστήματά της, άνοιξε 8 νέα εταιρικά καταστήματα και 9 franchise, φτάνοντας συνολικά τα 281 σε όλη τη χώρα. Η ανάπτυξη της εταιρείας και η συμβολή της στην ελληνική οικονομία αποτυπώνεται στα παρακάτω στοιχεία: ∼ 3.204 εργαζόμενοι προστέθηκαν στην οικογένεια της ΑΒ τα τελευταία τρία χρόνια, φθάνοντας συνολικά τους 10.958 (έως 31/12/2013). ∼ Πραγματοποιήθηκαν επενδύσεις άνω των 185 εκατ. ευρώ την τελευταία τριετία (2011 -2013). ∼ Για την ίδια περίοδο η ΑΒ Βασιλόπουλος κατέβαλε στο Δημόσιο, μέσω φόρων και άλλων εισφορών, 502 εκατ. ευρώ. Το προσεχές διάστημα η ΑΒ στοχεύει σε νέες επενδύσεις, καθώς και στην εξάπλωση του δικτύου της με άνοιγμα νέων καταστημάτων. Τέλος, υψηλά στις προτεραιότητές της παραμένουν η ανάπτυξη νέων προγραμμάτων προσφορών και οι μειώσεις των τιμών πάντα προς όφελος του καταναλωτή. «52 ΕΒΔΟΜAΔΕΣ, 52 ΔΡAΣΕΙΣ ΣIΤΙΣΗΣ ΚΑΙ ΦΡΟΝΤIΔΑΣ ΣΕ OΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛAΔΑ» Η εταιρική υπευθυνότητα είναι μέρος της ταυτότητας της ΑΒ Βασιλόπουλος. Η συνεχής στήριξη της Ελληνικής Τράπεζας Τροφίμων

☛

ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΕΙ ΤΡΙΤΟ ΑΒ ΜΕGA, ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΘΑ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΚΟΝΤΑ ΣΤΟ ΙΚΕΑ ΚΗΦΙΣΟΥ. ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ, ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΝΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΕΙ ΡΙΖΙΚΗ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ ΣΤΟ ΑΒ ΜΕGA ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ, ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΕΙ ΞΑΝΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΣΗΜΕΙΟ ΑΝΑΦΟΡΑΣ.

από την ίδρυσή της (από τον Γεράσιμο Βασιλόπουλο το 1995) μέχρι και σήμερα, όπως και η υποστήριξη φορέων και ιδρυμάτων, αποτελούν πάγια στάση της, στρατηγική απόφαση και αναπόσπαστο κομμάτι της κουλτούρας της. Σε αυτό το πλαίσιο, η ΑΒ Βασιλόπουλος ξεκίνησε στις 30 Σεπτεμβρίου ένα μεγάλο πανελλαδικό πρόγραμμα εταιρικής υπευθυνότητας για τη στήριξη των τοπικών κοινωνιών με τίτλο «52 εβδομάδες, 52 Δράσεις Σίτισης και Φροντίδας σε όλη την Ελλάδα». Στόχος της εταιρείας είναι να χρηματοδοτήσει 52 φορείς ανά την Ελλάδα και να βοηθήσει εκατοντάδες συνανθρώπους μας που το έχουν ανάγκη. Παράλληλα, η εταιρεία δίνει τη δυνατότητα στους πελάτες και τους προμηθευτές της να γίνουν «κρίκοι» αυτής της μεγάλης αλυσίδας αλληλεγγύης. Οι πελάτες της ΑΒ μπορούν να συνεισφέρουν είτε αγοράζοντας τα προϊόντα και τα κουπόνια καλού σκοπού (τα καθαρά έσοδα, από τις πωλήσεις των οποίων θα δοθούν στους 52 φορείς) είτε συγκεντρώνοντας τρόφιμα στα ειδικά καλάθια που βρίσκονται στα καταστήματα. Επίσης αρκετοί προμηθευτές προσφέρουν ποσοστά από τις πωλήσεις προϊόντων που συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Χ ΧΡΗΜΑ 67

Χ ρεπορτάζ

METRO A.E.B.E.

ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΑΝΩ ΤΩΝ 25 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ ΣΧΕΔΙΑΖΕΙ ΓΙΑ ΤΟ 2014 Επενδυτικό πρόγραμμα ύψους άνω των 25 εκατ. ευρώ σχεδιάζει να υλοποιήσει εντός του 2014 η METRO A.E.B.E., με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση της αναπτυξιακής της πορείας και τη διεύρυνση του δικτύου και των μεριδίων αγοράς της.

METRO A.E.B.E., που διαθέτει το δίκτυο χονδρικής πώλησης METRO Cash & Carry και το δίκτυο σούπερ μάρκετ My market, έχει υλοποιήσει την τελευταία πενταετία επενδύσεις ύψους 180 εκατ. ευρώ, ενώ για το 2014, όπως αναφέρθηκε, θα ξεπεράσει τα 25 εκατ. ευρώ, με διαρκή επανεπένδυση των κερδών της, αποτελώντας παράδειγμα υγιούς ανταγωνιστικής επιχείρησης και ικανότητας της ελληνικής επιχειρηματικότητας. Κύριοι άξονες του προγράμματος επενδύσεων 2014 είναι το άνοιγμα 9-10 νέων καταστημάτων, η ανακαίνιση εξοπλισμού σε μέρος του δικτύου, η συνέχιση της δημιουργίας νέων τμημάτων στα υπάρχοντα καταστήματα και η ενίσχυση των υποδομών μηχανοργάνωσης, με στόχο πάντα την ποιότητα και την ολοκληρωμένη εξυπηρέτηση των πελατών της. Ο κύκλος εργασιών της εταιρείας για το 2013 ανήλθε στα 700 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας οριακή αύξηση έναντι της προηγούμενης χρήσης - αυξάνοντας έτσι το μερίδιό της στην αγορά - και τα κέρδη προ φόρων στα 19 εκατ. ευρώ, στα ίδια δηλαδή επίπεδα με την περσινή χρονιά. Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι η εταιρεία επιτυγχάνει τα αποτελέσματα αυτά με διαρκή ενίσχυση των μεριδίων αγοράς της και διεύρυνση της πελατειακής της βάσης, χωρίς να προσφύγει σε τραπεζικό δανεισμό ή να προχωρήσει σε μειώσεις ανθρώπινου δυναμικού ή μειώσεις αποδοχών. Αντίθετα, με συναίσθηση της ευθύνης της απέναντι στις τοπικές κοινωνίες όπου δραστηριοποιείται, δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας κάθε χρόνο (110 το 2013 με πρόβλεψη για 300 περίπου νέες προσλήψεις το 2014). Σήμερα τα καταστήματα της εταιρείας, συνολικά, αριθμούν τα 104. Το δίκτυο METRO Cash & Carry με 45 σημεία αποτελεί το μεγαλύτερο δίκτυο χονδρικής πώλησης στην Ελλάδα, και η αλυσίδα σούπερ μάρκετ My market έχει παρουσία στην αγορά με συνολικά 59 καταστήματα. Η επιτυχής πορεία και η αυξανόμενη ανταγωνιστικότητα μιας αμιγώς ελληνικής επιχείρησης επιβεβαιώνεται πλήρως και από στοιχεία πρόσφατης έρευνας της Nielsen, που αφορούσε τον βαθμό ικανοποίησης και εμπιστοσύνης των πελατών του My market. Πιο συγκεκριμένα, σημαντική αύξηση, με διψήφια μάλιστα ποσο68 Απρίλιος 2014

☛

ΚΥΡΙΟΙ ΑΞΟΝΕΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ 2014 ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΑΝΟΙΓΜΑ 9-10 ΝΕΩΝ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ, Η ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΣΕ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ, Η ΣΥΝΕΧΙΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΝΕΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΣΤΑ ΥΠΑΡΧΟΝΤΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΜΗΧΑΝΟΡΓΑΝΩΣΗΣ, ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΠΑΝΤΑ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΤΩΝ ΠΕΛΑΤΩΝ ΤΗΣ. στά, παρουσιάζουν τα στοιχεία όσον αφορά τόσο την απήχηση σε νέους πελάτες όσο και την ενίσχυση της επαναλαμβανόμενης επισκεψιμότητας των πελατών, όπου ένας στους τέσσερις φαίνεται ότι εντάσσει τα My market στην κατηγορία των επιλεγμένων προμηθευτών του και γίνεται, κατ’ ουσίαν, «πιστός» πελάτης τους. Ταυτόχρονα, παρατηρείται άνοδος στον μέσο αριθμό επισκέψεων, αλλά και στη μέση αξία του καλαθιού των πελατών. Ακόμη, τα My market φαίνεται ότι «αγγίζουν» νεανικότερα του μέσου όρου κοινά, αφού παρουσιάζουν ισχυρό ποσοστό προτίμησης στα κοινά ηλικίας κάτω των 35 ετών, καθώς και στα νέα νοικοκυριά με μικρά παιδιά. Ο κ. Αριστοτέλης Παντελιάδης, Διευθύνων Σύμβουλος της METRO A.E.B.E., δήλωσε: «Συνεχίζουμε την αναπτυξιακή μας πορεία με σταθερότητα και συνέπεια στις αξίες της ποιότητας, της υψηλού επιπέδου εξυπηρέτησης και της ανταγωνιστικότητας των τιμών μας. Επενδύουμε συστηματικά στην καινοτομία και σε πρωτοποριακές ιδέες, που βελτιώνουν συνεχώς τον βαθμό ικανοποίησης των πελατών μας και τιμούν την επιλογή και εμπιστοσύνη τους σε εμάς». Χ

. O ร ย ย ย ยข ย ร ย ย ยก {

ร

W W W B WW W B ITDA I T D A ILY I L Y GR GR

3PECIALร 2 ร

ร

EPORT

ร

23!ร # ร ONFERE NCE %UROPEร ร

ร

ร ร

ร

ร ร

ร

ร ร

Χ φάκελοι

PROFILE

ΕΝΙΣΧΥΕΙ ΤΗΝ ΕΞΩΣΤΡΕΦΕΙΑ ΤΗΣ ΜΕ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ 15 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ Στην περαιτέρω ενίσχυση της εξωστρέφειάς της θα εστιάσει την επόμενη τριετία η Profile.

τόχος της διοίκησης, σύμφωνα με τον πρόεδρο της εταιρείας, Χαράλαμπο Στασινόπουλο, είναι μέχρι το 2016 τα 2/3 του κύκλου εργασιών να προέρχονται από το εξωτερικό. Για τον σκοπό αυτό, η Profile θα προχωρήσει σε επενδύσεις ύψους 15 εκατ. ευρώ σε βάθος τριετίας. Τα χρήματα αυτά θα διατεθούν για την ανάπτυξη νέων προϊόντων, την επάνδρωση των υφιστάμενων γραφείων στο εξωτερικό και, ακόμα, τη δημιουργία ενός γραφείου σε χώρα που η εταιρεία δεν έχει μέχρι στιγμής παρουσία. Η Profile, μέσα από αυτές τις κινήσεις, προσδοκά να πετύχει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης μέσα από την αυξημένη παρουσία της στις αγορές του εξωτερικού. Σύμφωνα με τον οικονομικό διευθυντή της Profile, Βαγγέλη Αγγελίδη, την τελευταία διετία η εισηγμένη κινήθηκε στα ίδια περίπου επίπεδα κύκλου εργασιών (9,32 εκατ. το 2013). Ωστόσο, μέσω της επικέντρωσης σε δικά της προϊόντα και της πώλησης αυτών στο εξωτερικό, κατάφερε να διευρύνει το περιθώριο EBITDA στο 30%, να αυξήσει δραστικά την κερδοφορία της (σε 625 χιλ. ευρώ το 2013 από 146 χιλ. το 2011) και να σημειώσει ισχυρές θετικές ταμειακές ροές (την 31/12/2013 διέθετε καθαρό ταμείο ανώτερο των τραπεζικών της υποχρεώσεων κατά 2,1 εκατ. ευρώ). Επίσης, ο δείκτης PROFILE ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

70 Απρίλιος 2014

ξένων προς ίδια κεφάλαια εμφάνισε το 2013 αξιοσημείωτη κάμψη: 0,70 φορά, από 0,93 φορά το 2012, ενώ ο δείκτης γενικής ρευστότητας ξεπέρασε το 1,52 αναδεικνύοντας την οικονομική ευρωστία του ομίλου. Η ενίσχυση των ιδίων κεφαλαίων (στα 15,1 εκατ. ευρώ, έναντι 14,5 εκατ. ευρώ το 2012) έχει οδηγήσει τον δείκτη χρηματιστηριακής αξίας προς ίδια κεφάλαια γύρω στο 60%. Σήμερα, η Profile διαθέτει γραφεία, εκτός από την Αθήνα, σε πέντε ακόμη πόλεις του εξωτερικού (Γενεύη, Λονδίνο, Ντουμπάι, Σιγκαπούρη, Λευκωσία), και έχει περισσότερους από διακόσιους εταιρικούς πελάτες σε 18 χώρες. ΣΤΑΘΕΡOΣ Ο ΤΖΙΡΟΣ, ΑΥΞΗΜΕΝΑ ΤΑ ΚΕΡΔΗ Ο όμιλος Profile εξακολούθησε την κερδοφόρο πορεία του το έτος 2013, ως αποτέλεσμα της ορθολογικής διαχείρισης και της επέκτασης των δραστηριοτήτων του σε σημαντικές αγορές του εξωτερικού, αλλά και μέσω της ανάπτυξης καινοτόμων λύσεων για τη διεθνή αγορά του χρηματοοικονομικού τομέα. Συγκεκριμένα, σε ενοποιημένο επίπεδο, ο κύκλος εργασιών του ομίλου παρουσίασε μικρή πτώση και διαμορφώθηκε στα 9,31 εκατ. ευρώ για το 2013, λόγω επιλεκτικών κινήσεων στις αγορές όπου δραστηριοποιείται. Τα κέρδη προ αποσβέσεων, τόκων και φόρων (EBITDA) εμφάνισαν αύξηση της τάξεως του 6,35% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο πέρσι, καθώς διαμορφώθηκαν σε 2,80 εκατ. ευρώ από 2,63 εκατ. ευρώ το 2012, ως συνέπεια της αύξησης περιθωρίου του μικτού κέρδους (41%) και της μείωσης των λειτουργικών εξόδων. Το περιθώριο λειτουργικού κέρδους (EBITDA) αυξήθηκε στο 30%, έναντι του 26% το 2012. Τα κέρδη προ φόρων ανήλθαν σε 649 χιλ. ευρώ, από 634 χιλ. ευρώ το 2012 και τα κέρδη μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας ανήλθαν στις 647 χιλ. ευρώ από 532 χιλ. ευρώ το προηγούμενο έτος. Κατά συνέπεια, τα κέρδη ανά μετοχή διαμορφώθηκαν σε 0,0549 ευρώ, αυξημένα κατά 21% έναντι του 2012. Χ

ΠΛΑΙΣΙΟ

ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΙΣ ΦΟΡΗΤΕΣ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΤΟ 2014 Στην ενίσχυση των πωλήσεών της στα tablet, τα smartphones και τις τηλεοράσεις με το σήμα Turbo-X θα ρίξει το μεγαλύτερο βάρος των προσπαθειών της για περαιτέρω ανάπτυξη μέσα στο 2014 η «Πλαίσιο». 2

ε εκδήλωση παρουσίασης των αποτελεσμάτων του 2013 σε αναλυτές στην Ένωση Θεσμικών Επενδυτών, η διοίκηση της «Πλαίσιο» τόνισε ότι οι τρεις αυτές κατηγορίες προϊόντων, και ιδιαίτερα οι τηλεοράσεις και τα smartphones, παρουσιάζουν ιδιαίτερες προοπτικές για ανάπτυξη κατά το τρέχον έτος, κυρίως γιατί αποτελούν πρόσφατα λανσαρίσματα, τα οποία κέρδισαν πολύ γρήγορα σημαντικά μερίδια αγοράς. Ενδεικτικά αναφέρθηκε ότι οι τηλεοράσεις Turbo-X μέσα σε λιγότερο από έναν χρόνο έφτασαν να είναι το τέταρτο brand σε πωλήσεις μέσα στα καταστήματα «Πλαίσιο», τα tablet, αντίστοιχα, να έχουν την τρίτη θέση, μετά από τα Apple και τα Samsung, ενώ ένα στα πέντε smartphones που πωλούνται είναι και αυτά Turbo-X. Σε ό,τι αφορά τις υπόλοιπες δραστηριότητες, μια κατηγορία που είχε σημαντική απόδοση σε σχέση με άλλες χρονιές ήταν αυτή των σχολικών ειδών. Οι πωλήσεις ίντερνετ συνεχίζουν να βρίσκονται σε σχετικά χαμηλά επίπεδα σε σχέση με τον τζίρο στο 6%, παρά το γεγονός ότι το site της εταιρείας δέχεται περίπου 100.000 επισκέψεις, τις περισσότερες από οποιοδήποτε άλλο site του κλάδου. Όσον αφορά την ανάπτυξη των καταστημάτων, το «Πλαίσιο» θα συνεχίσει να ακολουθεί συντηρητική πολιτική, ανοίγοντας το πολύ ένα μέσα στο 2014, ενώ όπου χρειάζεται θα προχωρήσουν σε ανακαινίσεις στα υφιστάμενα σημεία πώλησης. Τα βασικά οικονομικά μεγέθη του ομίλου διαμορφώθηκαν το 2013 ως εξής: ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

∼ Καθαρά κέρδη έτους 14,3 εκατ. ευρώ και κέρδη ανά μετοχή 65 ευρωλεπτά, αυξημένα κατά 39,3%. ∼ Ελαφρά μειωμένες πωλήσεις στο σύνολο του έτους, που ανακάμπτουν, ωστόσο, στο τελευταίο και πιο σημαντικό τρίμηνο της χρήσης. ∼ Περιθώριο λειτουργικής κερδοφορίας (EBITDA) ισχυρά αυξημένο, κατά 236 μονάδες βάσης, στο 8,3%. Βελτίωση άνω των 200 μονάδων και στους τρεις τομείς δραστηριότητας. ∼ Περαιτέρω μείωση του κόστους πωληθέντων κατά 3,8% και των λειτουργικών εξόδων κατά 5,6%, με αποτέλεσμα την ενίσχυση των περιθωρίων αποδοτικότητας. ∼ Ισχυρές λειτουργικές ταμειακές ροές 12,3 εκατ. ευρώ, παρά τη σημαντική αποπληρωμή των προμηθευτών. ∼ Εύρωστη κεφαλαιακή διάρθρωση με τον δείκτη δανειακής μόχλευσης (Ξένα/Ίδια Κεφάλαια) να συρρικνώνεται στο 0,80 από 1,05. ∼ Υποχώρηση κατά 3 εκατ. ευρώ του συνολικού δανεισμού, στα 14,3 εκατ. ευρώ. ∼ Ταμειακά διαθέσιμα πλέον των 52 εκατ. ευρώ, που αντιστοιχούν στο 40% περίπου της συνολικής κεφαλαιοποίησης. Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα του έτους, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του «Πλαισίου», κ. Γεώργιος Γεράρδος, ανέφερε τα εξής: «Τα κέρδη προ φόρων προσέγγισαν τα 20 εκατ. ευρώ, σχεδόν 50% υψηλότερα από το 2012 και μόνο η αύξηση των φορολογικών συντελεστών μπόρεσε να περιορίσει κάπως την ποσοστιαία άνοδο των αποτελεσμάτων μετά από φόρους. Η συνεπής παρακολούθηση του κόστους λειτουργίας επέφερε, για άλλη μια χρονιά, περιορισμό του, ενώ το EBITDA αυξήθηκε κατά 37,7%. Η ικανοποιητική κεφαλαιακή διάρθρωση του ομίλου, σε συνδυασμό με την ευρύτατη ρευστότητα - τα διαθέσιμα υπερέβησαν τα 50 εκατ. ευρώ - μας επιτρέπουν να προτείνουμε στη Γενική Συνέλευση τη διανομή μερίσματος 20 ευρωλεπτών ανά μετοχή, σημαντικά υψηλότερου κατά 66%, σε σχέση με το 2012, σηματοδοτώντας την επιθυμία μας να μεγιστοποιήσουμε τα οφέλη των μετόχων μας ως απόρροια της πορείας της εταιρείας». Χ ΧΡΗΜΑ 71

Χ φάκελοι

LAMDA DEVELOPMENT

ΣΤΑ 7 ΔΙΣ ΤΟ ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΟ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ H Lamda Development S.A. είναι ο προτιμητέος επενδυτής για την απόκτηση του 100% των μετοχών της εταιρείας ΕΛΛΗΝΙΚΟ Α.Ε. Με την απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του ΤΑΙΠΕΔ ολοκληρώνεται μια σύνθετη διαγωνιστική διαδικασία διάρκειας 27 μηνών.

Lamda Development S.A. και το Global Investment Group, το οποίο απαρτίζεται από την εταιρεία Al Maabar από το Abu Dhabi, από τον κινεζικό όμιλο Fosun Group και λοιπά ευρωπαϊκά κεφάλαια και υποστηρίζει την πρόταση της εταιρείας, έχοντας απόλυτη συναίσθηση της ευθύνης που συνεπάγεται η ανάληψη ενός τέτοιου έργου παγκόσμιας εμβέλειας, θέλουν να διαβεβαιώσουν ότι είναι έτοιμοι να ανταποκριθούν στις υψηλές απαιτήσεις του, εκτιμώντας βαθύτατα την ευκαιρία που τους δίνεται να συμμετάσχουν στην αναπτυξιακή πορεία της Ελλάδας μέσα από αυτό το έργο. Η απόφαση του ΤΑΙΠΕΔ δίνει οριστικό τέλος σε μια περίοδο 13 ετών εγκατάλειψης των 6.200 στρεμμάτων, που κατελάμβανε το πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού. Στην ίδια θέση θα αναπτυχθεί η μεγαλύτερη ιδιωτική επένδυση που έχει γίνει ποτέ στη χώρα μας, συνολικού εκτιμώμενου κόστους 7 δισ. ευρώ. Στόχος είναι να δημιουργηθεί, στη βάση ενός ολοκληρωμένου και συνεκτικού σχεδίου, μια πρωτοποριακή μητροπολιτική ανάπτυξη, η οποία θα συνδυάζει LAMDA DEVELOPMENT ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

72 Απρίλιος 2014

την ομορφιά και τα μοναδικά χαρακτηριστικά της περιοχής, με εμβληματικά κτήρια, πρωτοποριακές υποδομές και ποικίλες υπηρεσίες υψηλού επιπέδου, που θα βελτιώσουν την καθημερινότητα εκατομμυρίων κατοίκων της Αττικής. Η επένδυση προβλέπει την ανάπτυξη οικιστικών ζωνών, ξενοδοχείων, εμπορικών κέντρων και καταστημάτων, θεματικών πάρκων, μουσείων τέχνης και πολιτισμού, υπαίθριων πολιτιστικών χώρων, κέντρων υγείας και ευεξίας, χώρων αθλητισμού και αναψυχής, τη δημιουργία ενός σύγχρονου επιχειρηματικού, εκπαιδευτικού, ερευνητικού κόμβου, καθώς και την πλήρη αναβάθμιση της υπάρχουσας μαρίνας και του παραλιακού μετώπου. Κεντρικό συστατικό στοιχείο της επένδυσης και χαρακτηριστικό της φιλοσοφίας της είναι η δημιουργία και η συντήρηση ενός πάρκου 2.000.000 τετραγωνικών μέτρων, ενός από τα μεγαλύτερα στον κόσμο, με ελεύθερη πρόσβαση προς το κοινό, καθώς και η αναβάθμιση του παραλιακού μετώπου, με επίσης ελεύθερη πρόσβαση προς το κοινό. Το συνολικό ποσό που θα καταβάλουν η Lamda Development S.A. και το Global Investment Group διαμορφώνεται σε: α) 915 εκατ. ευρώ για την απόκτηση των μετοχών της ΕΛΛΗΝΙΚΟ Α.Ε. και β) 1,25 δισ. ευρώ για την υλοποίηση επενδύσεων σε υποδομές κοινής ωφέλειας (πάρκα, δρόμους, παιδικές χαρές, παράκτιο μέτωπο, συγκοινωνίες, σύνδεση με δίκτυα κ.λπ.), ήτοι συνολικά 2,1 δισ. ευρώ. Διευκρινίζεται ότι, σύμφωνα με τους όρους του διαγωνισμού, ο επενδυτής αποκτά την κυριότητα των 1.800 από τα 6.200 στρέμματα. Τα οφέλη για την ελληνική οικονομία, την ελληνική επιχειρηματικότητα και τις τοπικές κοινωνίες είναι προφανή και, σύμφωνα με υφιστάμενες μελέτες και εκτιμήσεις της εταιρείας, συμπυκνώνονται στα εξής:

∼ Η αναμενόμενη συμβολή του έργου στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν της χώρας θα είναι της τάξης του 1,2% σε ετήσια βάση έως το 2025. Πρόκειται για παραγωγή νέου εθνικού πλούτου, που θα προέλθει από όλους τους κλάδους των ελληνικών επιχειρήσεων, ως συνέπεια της αναζωογόνησης αργού παραγωγικού δυναμικού και της δημιουργίας νέων επενδύσεων. ∼ Το έργο θα συμβάλει στη δημιουργία κατά προσέγγιση 50.000 θέσεων εργασίας την περίοδο 2014-2025 και θα απασχολήσει εξειδικευμένο επιστημονικό δυναμικό, καθώς και προσωπικό τεχνικής κατεύθυνσης, που μαστίζεται από την ανεργία, ιδιαίτερα αυτή την εποχή λόγω της οικονομικής κρίσης. ∼ Τα έσοδα για το Ελληνικό Δημόσιο (Φ.Π.Α., Φ.Μ.Υ., φόρος εισοδήματος κ.λπ.) στην περίοδο πλήρους λειτουργίας του έργου αναμένεται να είναι της τάξης των 2 δισ. ευρώ ετησίως και θα αποτελέσουν μια υγιή και σταθερή συμβολή στην εθνική προσπάθεια για πρωτογενή πλεονάσματα και ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς.

☛

ΤΟ ΕΡΓΟ ΘΑ ΣΥΜΒΑΛΕΙ ΣΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΤΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ 50.000 ΘΕΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 2014-2025 ΚΑΙ ΘΑ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΕΙ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ, ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ, ΠΟΥ ΜΑΣΤΙΖΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΕΡΓΙΑ, ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ.

∼ Η Ελλάδα, και ειδικότερα η ευρύτερη περιοχή της πρωτεύουσας, ενδυναμώνει τη θέση της ως ένας παγκόσμιος τουριστικός προορισμός, κερδίζοντας 1.000.000 επιπλέον τουρίστες ετησίως με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την κίνηση της οικονομίας της. ∼ Η ευρύτερη νότια ζώνη της Αθήνας και οι όμοροι δήμοι θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν έναν νέο κύκλο ανάπτυξης και προόδου, συνδυαστικά και με τα άλλα μεγάλα projects που συντελούνται στην ευρύτερη περιοχή. Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Lamda Development, Οδυσσέας Αθανασίου, δήλωσε τα εξής: «Η σημερινή μέρα αποτελεί ορόσημο και το ξεκίνημα μιας νέας εποχής για τη χώρα. Σήμερα ουσιαστικά ξεκινάει η δημιουργία ενός νέου προορισμού διεθνούς εμβέλειας και παγκόσμιας αναγνωρισιμότητας, που επαναπροσδιορίζει την Αθήνα τόσο ως τουριστικό πόλο όσο και ως επιχειρηματικό και πολιτιστικό κέντρο, προσφέροντας σε όλους τους πολίτες ελεύθερη πρόσβαση σε χώρους αναψυχής, ψυχαγωγίας και άθλησης. Το μέγεθος της συνολικής επένδυσης θα ξεπεράσει τα 7 δισ. ευρώ, προερχόμενο 100% από ιδιωτικά κεφάλαια και θα αξιοποιήσει με τον καλύτερο τρόπο το σύνολο των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας. Αποτελεί έργο σημαντικής περιβαλλοντικής και πολιτιστικής αξίας, που θα συμβάλει στην αναβάθμιση της ευρύτερης περιοχής και της Αττικής γενικότερα. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον βασικό μας μέτοχο για την αμέριστη υποστήριξή του σε αυτό το εγχείρημα και όλη την προσωπική προσπάθεια που κατέβαλε προκειμένου να προσελκύσει ξένα επενδυτικά κεφάλαια στην Ελλάδα. Η Lamda Development S.A. και το Global Investment Group - τώρα που δεν υφίστανται πλέον ζητήματα εμπιστευτικότητας - θα παρουσιάσουν αναλυτικά το έργο και θα συζητήσουν εποικοδομητικά με τις τοπικές κοινωνίες και με τους κοινωνικούς εταίρους, προκειμένου ο σχεδιασμός και ο τρόπος υλοποίησής του να μεγιστοποιεί τα οφέλη τόσο για την ελληνική όσο και για τις τοπικές κοινωνίες και να ικανοποιεί στον ανώτατο βαθμό τις εθνικές προτεραιότητες που συνδέονται με αυτό. Χ ΧΡΗΜΑ 73

Χ φάκελοι

ΣΑΡΑΝΤΗΣ

ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΚΕΡΔΩΝ ΤΟ 2013 Ο Όμιλος Σαράντη έκλεισε το έτος 2013 με σημαντική άνοδο, κατά 28%, στα κέρδη ανά μετοχή, ξεπερνώντας ταυτόχρονα τις εκτιμήσεις της διοίκησης σε όλες τις γραμμές κερδοφορίας.

το πλαίσιο της ετήσιας ενημέρωσης αναλυτών, ο Όμιλος Σαράντη παρουσίασε τα οικονομικά αποτελέσματά του για τη χρήση του 2013, τη στρατηγική του, καθώς και τις εκτιμήσεις της Διοίκησης για τα οικονομικά μεγέθη του 2014. Όπως ανέφερε ο κ. Ροζακέας, τα οικονομικά μεγέθη του Ομίλου Σαράντη αναδεικνύουν για μία ακόμα χρονιά την επιχειρησιακή αριστεία και την ορθότητα των στρατηγικών επιλογών της διοίκησης. Ο Όμιλος Σαράντη έκλεισε το έτος 2013 με σημαντική άνοδο, κατά 28%, στα κέρδη ανά μετοχή, ξεπερνώντας ταυτόχρονα τις εκτιμήσεις της διοίκησης σε όλες τις γραμμές κερδοφορίας. Τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) παρουσίασαν αύξηση κατά 8,97%, στα 23,07 εκατ. ευρώ, τα κέρδη προ φόρων και τόκων (ΕΒΙΤ) αυξήθηκαν κατά 11,64%, στα 19,38 εκατ. ευρώ, και τα καθαρά κέρδη παρουσίασαν ουσιώδη αύξηση κατά 27,75%, φτάνοντας τα 15,53 εκατ. ευρώ, από 12,15 εκατ. ευρώ το 2012. Οι βασικοί παράγοντες που συνετέλεσαν στη θετική αυτή πορεία είναι η σημαντική βελτίωση που έχει επιτευχθεί στο περιθώριο μικτού κέρδους - το οποίο αυξήθηκε σε 49,35%, από 47,51% πέρσι, λόγω των ευνοϊκότερων συμφωνιών προμήθειας υλών και υπηρεσιών, του χαμηλότερου κόστους παραγωγής, καθώς και των ευνοϊκότερων τιμών των βασικών εμπορευμάτων - ο έλεγχος στις λειτουργικές δαπάνες και η λειτουργική μόχλευση, καθώς και η οικονομική ευρωστία του ομίλου, που του επιτρέπει να αυτοχρηματοδοτεί τις δραστηριότητες ΣΑΡΑΝΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

74 Απρίλιος 2014

και τα επενδυτικά του πλάνα, υποστηρίζοντας παράλληλα τις συνολικές πωλήσεις. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε και στις πωλήσεις του ομίλου κατά το 2013, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 236,59 εκατ. ευρώ το 2013, ενισχυμένες κατά 0,25% σε σύγκριση με το 2012, υποστηριζόμενες από ένα σχετικά δυνατό δ’ τρίμηνο πωλήσεων και στην Ελλάδα, αλλά και στις ξένες αγορές του ομίλου. Κατά τη διάρκεια του 2013, οι χώρες του εξωτερικού, που αντιπροσωπεύουν το 64% του συνόλου των πωλήσεων του ομίλου, ενισχύθηκαν κατά 2,17%, στηρίζοντας τις συνολικές πωλήσεις και αντισταθμίζοντας την κατά 3% πτώση πωλήσεων της ελληνικής αγοράς, η οποία όμως είναι σημαντικά χαμηλότερη συγκριτικά με την κατά 9% συρρίκνωση των πωλήσεων στο σύνολο του ελληνικού λιανεμπορίου. Η ανθεκτικότητα σε επίπεδο πωλήσεων του Ομίλου Σαράντη οφείλεται, σε μεγάλο βαθμό, στο ισχυρό και κατάλληλα ισορροπημένο προϊοντικό χαρτοφυλάκιο ανά χώρα και κατηγορία. Οι συνεχείς πρωτοβουλίες για εμπλουτισμό του χαρτοφυλακίου μέσω επαναλανσαρισμάτων, δημιουργίας νέων προϊοντικών σειρών, καινούργιων συμφωνιών αποκλειστικής αντιπροσώπευσης, σε συνδυασμό με τους στρατηγικούς σχεδιασμούς για περαιτέρω γεωγραφική επέκταση, ενισχύουν την παρουσία του ομίλου σε ένα άκρως ανταγωνιστικό και δυναμικό επιχειρηματικό περιβάλλον. Η ισχυρή οικονομική θέση του ομίλου ενδυναμώθηκε περαιτέρω κατά το 2013, καθώς συνεχίστηκε απρόσκοπτα η δημιουργία ελεύθερων ταμειακών ροών. Παρά το δύσκολο οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον, ο Όμιλος Σαράντη απομόχλευσε περαιτέρω τα στοιχεία του ισολογισμού του, μειώνοντας τον συνολικό τραπεζικό δανεισμό το 2013 κατά 35 εκατ. ευρώ από το τέλος του 2012, ενώ η net cash θέση του αυξήθηκε στα 22 εκατ. ευρώ. Παραμένοντας συνεπής στην προσθήκη αξίας στους μετόχους της, μετά την ακύρωση των ιδίων μετοχών της εταιρείας στο τέλος του 2012, και λόγω των εξαιρετικών οικονομικών αποτελεσμάτων έτους, η διοίκηση του ομίλου τον Ιανουάριο του 2014 προέβη σε πληρωμή προμερίσματος για τη χρήση του 2013. Η υγιής οικονομική θέση που διαθέτει ο όμιλος του δίνει τη δυνατότητα για επενδύσεις πάνω στους στρατηγικούς άξονες που υποστηρίζουν την ανάπτυξη και την κερδοφόρο πορεία του. Χ

ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ

ΑΞΙΟΠΟΙΕΙ ΤΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Η στρατηγική της εταιρείας το 2013 επικεντρώθηκε κυρίως στην επίτευξη υψηλού βαθμού απασχόλησης στο Διυλιστήριο, στην όσο το δυνατόν καλύτερη διάθεση της παραγωγής προϊόντων στις τρεις κύριες αγορές στις οποίες παραδοσιακά δραστηριοποιείται (Εσωτερική, Εξαγωγές, Ναυτιλία) και στη δημιουργία ισχυρών ταμειακών ροών.

ο 2013 αποτέλεσε για τη ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ μία ακόμη χρονιά σειράς προκλήσεων, που αφορούσαν την υλοποίηση του εκτεταμένου προγράμματος περιοδικής συντήρησης του Διυλιστηρίου (major shutdown program) και τη διεξαγωγή των δραστηριοτήτων της υπό τις πλέον αντίξοες συνθήκες των τελευταίων ετών για τον κλάδο διύλισης. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, η στρατηγική της εταιρείας κατά τη χρήση 2013 επικεντρώθηκε κυρίως στην επίτευξη υψηλού βαθμού απασχόλησης στο Διυλιστήριο, στην όσο το δυνατόν καλύτερη διάθεση της παραγωγής προϊόντων στις τρεις κύριες αγορές στις οποίες παραδοσιακά δραστηριοποιείται (Εσωτερική, Εξαγωγές, Ναυτιλία) και στη δημιουργία ισχυρών ταμειακών ροών. Κατά τη διάρκεια του 2013 η παραγωγή προϊόντων του Διυλιστηρίου ανήλθε σε 10,4 εκατ. μετρικούς τόνους, έναντι 10,2 εκατ. μετρικών τόνων κατά τη χρήση 2012. Αξιοποιώντας τον εξαγωγικό της προσανατολισμό, η ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ πέτυχε για πέμπτη συνεχόμενη χρήση, παρά τη συνεχόμενη πτώση της κατανάλωσης προϊόντων πετρελαίου στην εγχώρια αγορά, συνολικό όγκο πωλήσεων που ξεπέρασε σημαντικά την ετήσια παραγωγική δυναμικότητα του Διυλιστηρίου. Ο όγκος πωλήσεων εξωτερικού το 2013 διαμορφώθηκε στο 66,23% ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

του συνολικού όγκου πωλήσεων της εταιρείας έναντι 63,48% το 2012. Η δημιουργία ισχυρών ταμειακών ροών για την εταιρεία κατά τη χρήση του 2013 επέτρεψε τη σημαντική μείωση του τραπεζικού δανεισμού. Ο καθαρός τραπεζικός δανεισμός της ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ την 31.12.2013 περιορίστηκε σε 645 εκατ. ευρώ, από 692 εκατ. ευρώ την 31.12.2012 και 863 εκατ. ευρώ την 31.12.2011. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΧΡΗΣΗΣ 2013 Οι πωλήσεις προϊόντων της εταιρείας σε όγκο ανήλθαν σε 11,98 εκατ. ΜΤ έναντι 11,65 εκατ. ΜΤ το 2012. Ο κύκλος εργασιών της εταιρείας για το 2013 ανήλθε σε 7.844 εκατ. ευρώ έναντι των 8.240 εκατ. ευρώ του 2012, λόγω της μείωσης του μέσου όρου των τιμών των προϊόντων πετρελαίου κατά τη διάρκεια της χρήσης. Τα κέρδη προ αποσβέσεων, χρηματοοικονομικών και φόρων (EBITDA) της μητρικής για το 2013 ήταν 151,1 εκατ. ευρώ έναντι 246,5 εκατ. ευρώ το 2012, εξαιτίας των χαμηλότερων περιθωρίων των τελευταίων ετών, σε συνδυασμό με την περιορισμένη συνεισφορά των μονάδων μετατροπής (Hydrocracker, FCC) - λόγω του προγράμματος συντήρησης - την αποδυνάμωση του δολαρίου και την αρνητική επίπτωση από την αποτίμηση των αποθεμάτων. Τα κέρδη προ φόρων της μητρικής για το 2013 διαμορφώθηκαν σε 23,2 εκατ. ευρώ έναντι 114,4 εκατ. ευρώ το 2012, ενώ τα κέρδη μετά από φόρους ανήλθαν σε 5,58 εκατ. ευρώ έναντι 90,9 εκατ. ευρώ, εξαιτίας της αναβαλλόμενης φορολογίας λόγω της αλλαγής του φορολογικού συντελεστή από 20% σε 26%. Η εταιρεία, συνεπής προς τους μετόχους της για τη μεγιστοποίηση της μερισματικής απόδοσης, θα διανείμει μέρισμα για 13η συνεχόμενη χρήση. Το προτεινόμενο ποσό μερίσματος ανά μετοχή για τη χρήση 2013 ανέρχεται σε 0,20 ευρώ (σύμφωνα με τον Ν. 4110/2013 η παρακράτηση φόρου επί των μερισμάτων ανέρχεται σε 10%) και αντιστοιχεί σε μερισματική απόδοση 2,43% με βάση την τιμή κλεισίματος της μετοχής την 31.12.2013. Χ ΧΡΗΜΑ 75

στα ενδότερα του Χρηματιστηρίου Αθηνών

ΔΟΥΡΟΣ

Σημαντική βελτίωση των οικονομικών μεγεθών Σημαντική βελτίωση εμφανίζουν τα οικονομικά μεγέθη της εταιρείας Δούρος Α.Ε. το 2013, θέτοντας τις βάσεις για τη συνέχιση της εικόνας αυτής, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Συγκεκριμένα, η εταιρεία, παρά τη συνεχιζόμενη ύφεση της οικονομίας και το έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιείται, παρουσίασε θετικά EBITDA (κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων), τα οποία και διαμορφώθηκαν στα 119.437 ευρώ, έναντι αρνητικών EBITDA ύψους 1,117 εκατ. το 2012. Επιπλέον, σημαντική αύξηση παρουσίασε και το μικτό περιθώριο κέρδους της Δούρος Α.Ε., που από 45% το 2012, διαμορφώθηκε στο 57% το 2013, ενώ σημειώθηκε μείωση των λειτουργικών εξόδων κατά 19%. «Η εταιρεία, έχοντας ολοκληρώσει με επιτυχία τις κινήσεις εξυγίανσης, σε λειτουργικό κυρίως επίπεδο, και έχοντας σταθεροποιήσει τον κύκλο εργασιών της, είναι έτοιμη να εκπονήσει σχέδια περαιτέρω ανάπτυξης, αφού είναι πλέον ορατές οι συνθήκες μιας ευρύτερης ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας», δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος της Δούρος Α.Ε., Θεόδωρος Δούρος. Να σημειωθεί ότι η εταιρεία συνεχίζει να εφαρμόζει το σύστημα προσφορών καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, για μεγαλύτερη προσέλκυση του καταναλωτικού κοινού, προσδοκώντας αύξηση του κύκλου εργασιών της και επιστροφή σε κερδοφορία.

04-2014

ΟΜΙΛΟΣ VIOHALCO

76 Απρίλιος 2014

Αυξημένες ζημιές το 2013 Ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών του Ομίλου Viohalco για το 2013 ανήλθε σε 2.885 εκατ. ευρώ, μειωμένος κατά 13% σε σύγκριση με 3.317 εκατ. ευρώ το 2012. Η κάμψη του κύκλου εργασιών του ομίλου οφείλεται, σε μεγάλο βαθμό, στις μειωμένες τιμές μετάλλων και τους χαμηλότερους όγκους πωλήσεων, ιδίως στον κλάδο χάλυβα και σωλήνων χάλυβα, καθώς και στον κλάδο χαλκού και καλωδίων. Οι ζημίες προ φόρων, χρηματοδοτικών και επενδυτικών αποτελεσμάτων (EBIT) προ μη επαναλαμβανόμενων εξόδων, μειώθηκαν από 19 εκατ. ευρώ το 2012 σε ζημίες -18 εκατ. ευρώ το 2013. Τα κέρδη εκμετάλλευσης προ μη επαναλαμβανόμενων εξόδων στον τομέα αλουμινίου, ύψους 34 εκατ. ευρώ, αντιστάθμισαν εν μέρει τις ζημίες εκμετάλλευσης στους άλλους κλάδους. Συγκεκριμένα, τα μη επαναλαμβανόμενα έξοδα ανήλθαν σε 91 εκατ. ευρώ το 2013, και αφορούσαν κυρίως σε ζημίες απομείωσης ύψους 74 εκατ. ευρώ των επενδύσεων σε ακίνητα και σε ενσώματα πάγια στοιχεία, κυρίως στον τομέα αξιοποίησης ακινήτων και άλλων υπηρεσιών, σε έξοδα που αφορούσαν τη συγχώνευση της Viohalco και την εισαγωγή στο Χρηματιστήριο Euronext ύψους 10,6 εκατ. ευρώ, καθώς και σε έξοδα ύψους 11 εκατ. ευρώ, λόγω της προσωρινής αναστολής λειτουργίας του εργοστασίου της Sovel και του κόστους αδράνειας των εργοστασίων της Stomana Industry και της «Σωληνουργεία Κορίνθου», στον κλάδο χάλυβα και σωλήνων χάλυβα. Tα αποτελέσματα προ φόρων, χρηματοδοτικών και επενδυτικών αποτελεσμάτων (EBIT) ανήλθαν σε ζημίες 109 εκατ. ευρώ το 2013, έναντι κερδών 14 εκατ. ευρώ το 2012. Το χρηματοοικονομικό κόστος μειώθηκε κατά 4%, στα 86 εκατ. ευρώ, από 90 εκατ. ευρώ το 2012. Το γεγονός αυτό οφείλεται κυρίως στη μείωση των πραγματικών επιτοκίων, λόγω της αποτελεσματικής διαχείρισης κεφαλαίου κίνησης, που επέφερε μείωση του μέσου περιθωρίου (spread) της βραχυπρόθεσμης χρηματοδότησης. Οι ζημίες προ φόρου εισοδήματος της Viohalco για το 2013 ανήλθαν σε 192 εκατ. ευρώ, σε σύγκριση με ζημίες ύψους 75 εκατ. ευρώ το 2012, και προέκυψαν λόγω των ζημιών εκμετάλλευσης ύψους 109 εκατ. ευρώ, του χρηματοοικονομικού κόστους ύψους 86 εκατ. ευρώ και των κερδών από συγγενείς επιχειρήσεις που ενσωματώθηκαν με τη μέθοδο της καθαρής θέσης, ύψους 2,5 εκατ. ευρώ. Οι ζημίες χρήσης ανήλθαν σε 224 εκατ. ευρώ το 2013, σε σύγκριση με ζημίες ύψους 76 εκατ. ευρώ για το 2012. Τα αποτελέσματα για το 2013 επηρεάστηκαν περαιτέρω αρνητικά από την αύξηση του φορολογικού συντελεστή εταιρικών κερδών στην Ελλάδα (από 20% σε 26%) και του επανυπολογισμού του αναβαλλόμενου φόρου. Η συνολική επιβάρυνση στα αποτελέσματα για το 2013, λόγω των αλλαγών της ελληνικής φορολογικής νομοθεσίας, ανέρχεται σε 36,3 εκατ. ευρώ.

ΣΕΛΟΝΤΑ

Αύξηση τζίρου και ζημιές το 2013 Ο Όμιλος Σελόντα παρουσίασε ζημίες το 2013, κυρίως λόγω της σταδιακής μείωσης της αξίας αποτίμησης των αποθεμάτων, γεγονός μη επαναλαμβανόμενο, το οποίο ήδη απεικονίστηκε από το α’ εξάμηνο του 2014, καθώς και λόγω έκτακτων ζημιών, αποτέλεσμα της απομείωσης συμμετοχών και υπεραξιών, λαμβάνοντας υπόψη τη γενικότερη χρηματοοικονομική κατάσταση και το επενδυτικό περιβάλλον την παρούσα συγκυρία στη χώρα μας. Τα βασικά οικονομικά μεγέθη παρουσιάζονται παρακάτω:

∼ Ο κύκλος εργασιών του ομίλου αυξήθηκε κατά 14% στο ύψος των 130 εκατ. ευρώ, με την αύξηση να οφείλεται: α) στην αύξηση του όγκου της πώλησης ιχθύων σε ποσοστό 6,2%, φτάνοντας τους 21.160 τόνους, με αύξηση της αξίας πωλήσεων κατά 4,5%, ενώ επιτύχαμε μείωση της μέσης τιμής πώλησης μόλις κατά 1,5% σε σχέση με την προηγούμενη χρήση, β) στην αύξηση ποσοτήτων πώλησης γόνου κατά 13%, με αύξηση της αξίας πωλήσεων κατά 7,4%, και γ) στην αύξηση των πωλήσεων ιχθυοτροφών σε αξία κατά 48,7%. ∼ Τα αποτελέσματα EBITDA για τον όμιλο ήταν αρνητικά 40 εκατ. ευρώ, έναντι θετικών της προηγούμενης χρήσης 18 εκατ. ευρώ. Οι ζημιές προέκυψαν κυρίως από τη μείωση της αξίας των βιολογικών αποθεμάτων, που οφείλεται στη μικρότερη συνολική βιομάζα, λόγω κλιματολογικών συνθηκών, θνησιμοτήτων και απωλειών, καθώς και της χαμηλής απόδοσης των σιτηρεσίων (ιχθυοτροφών), λόγω των προβλημάτων στην αγορά πρώτων υλών των ιχθυοτροφών. ∼ Τα αποτελέσματα μετά από φόρους και δικαιώματα για τον όμιλο ήταν ζημιές ποσού 59 εκατ. ευρώ, και οφείλονται στη μείωση των βιολογικών αποθεμάτων, όπως προαναφέρθηκε ανωτέρω, και σε μη επαναλαμβανόμενα γεγονότα, όπως η απομείωση θυγατρικών και συγγενών εταιρειών ποσού 13,4 εκατ. ευρώ, η απομείωση υπεραξίας ποσού 2,3 εκατ. ευρώ, και έκτακτα γεγονότα, όπως η απομείωση της αξίας επενδυτικών ακινήτων ποσού 1,1 εκατ. ευρώ. ∼ Τα ίδια κεφάλαια του ομίλου, μετά τα αποτελέσματα της χρήσης, για τη μητρική εταιρεία είναι αρνητικά 40,7 εκατ. ευρώ και του ομίλου αρνητικά 46,8 εκατ. ευρώ και 38,4 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα, μετά τα δικαιώματα μειοψηφίας. Με τη διαδικασία της αναδιοργάνωσης των δανείων, που ήδη σχεδιάζεται από κοινού με τις τράπεζες, την αναμενόμενη κερδοφορία της εταιρείας και άλλες ενέργειες, που ήδη πραγματοποιούνται, πιστεύουμε ότι θα πετύχουμε την κάλυψη των αρνητικών ιδίων κεφαλαίων.

LAMDA

Βελτίωση κερδοφορίας των εμπορικών κέντρων Η κερδοφορία των τριών εμπορικών κέντρων (EBITDA) παρουσίασε θεαματική αύξηση, της τάξεως του 26%, και ανήλθε στα 35,6 εκατ. ευρώ. Tα ενοποιημένα λειτουργικά αποτελέσματα (EBITDA) του ομίλου το 2013 ανήλθαν σε 25,6 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 19%, αν εξαιρέσουμε τα σχετιζόμενα με το project τού Ελληνικού έξοδα. Tο β’ εξάμηνο του 2013 ο συνολικός κύκλος εργασιών των καταστημάτων παρουσίασε αύξηση 6% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, ενώ η συνολική επισκεψιμότητα των εμπορικών κέντρων κατά την ίδια χρονική περίοδο παρουσίασε επίσης αύξηση 1,5%. Η μέση πληρότητα των εμπορικών μας κέντρων ξεπερνά το 98%. Οι παραπάνω δείκτες πιστοποιούν ότι, μετά από μια περίοδο οικονομικής ύφεσης και κάμψης των αποτελεσμάτων, τα πρώτα πολύ θετικά σημάδια είναι ορατά και αποτυπώνονται στα αποτελέσματα των εμπορικών μας κέντρων. Η Lamda Development συνεχίζει να επιβεβαιώνει την ηγετική θέση της στον τομέα του Real Estate Development στη χώρα μας, έχοντας επενδύσει σημαντικά ποσά και δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας εν μέσω κρίσης και αβεβαιότητας. Πιο συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, η Lamda Development προχώρησε στις εξής επενδύσεις:

∼ Τον Νοέμβριο του 2008 εγκαινίασε το τρίτο, κατά σειρά, εμπορικό κέντρο, το Golden Hall, μια επένδυση της τάξεως των 76 εκατ. ευρώ. ∼ Τον Φεβρουάριο του 2013, συμμετέχοντας στην πρώτη μεγάλη αποκρατικοποίηση του ΤΑΙΠΕΔ, επένδυσε επιπλέον 81 εκατ. ευρώ για την εξασφάλιση του δικαιώματος εκμετάλλευσης του κτηρίου IBC για 90 χρόνια, το πίσω μέρος του οποίου παρέμενε ανεκμετάλλευτο από το 2004. Για την ανάπτυξή του μέσα στον επόμενο χρόνο θα επενδυθούν άλλα 20 εκατ. ευρώ. Στην πλήρη ανάπτυξή της, η ανωτέρω επένδυση θα έχει οδηγήσει στη δημιουργία περισσότερων των 2.000 θέσεων εργασίας. ∼ Τον Δεκέμβριο του 2010 εξαγόρασε το μειοψηφικό ποσοστό 40% του εμπορικού κέντρου Mediterranean Cosmos στη Θεσσαλονίκη, αναλαμβάνοντας αποκλειστικά η ίδια τη διαχείρισή του, μια επένδυση 80 εκατ. ευρώ περίπου. ∼ Στο Mediterranean Cosmos επενδύθηκαν επιπλέον 5 εκατ. ευρώ για την περαιτέρω βελτίωση των εγκαταστάσεων και υπηρεσιών στους καταναλωτές. O Οδυσσέας Αθανασίου, Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας, δήλωσε: «Η βελτίωση της κερδοφορίας μας και η γενικότερη θετική εικόνα της εταιρείας στηρίζεται σε δύο πυλώνες: α) στη στρατηγική των επενδύσεών μας, όπως η απόκτηση του 100% του Mediterranean Cosmos στη Θεσσαλονίκη και η απόκτηση του IBC, β) στη συνεχή μας επικέντρωση στους πελάτες/καταστηματάρχες μας και στους καταναλωτές/επισκέπτες των εμπορικών μας κέντρων, όπως αποτυπώνεται μέσα από τη συνεχή βελτίωση των υπηρεσιών που παρέχουμε σε αυτά, σε συνδυασμό με τις εκδηλώσεις και τα πολιτιστικά δρώμενα». ΧΡΗΜΑ 77

τα νέα της αγοράς

04-14

Χ ONE TEAM

Το νέο PR agency της Ολυμπιακής Ζυθοποιίας

Οne Team Α.Ε., εταιρεία παροχής ολοκληρωμένων υπηρεσιών επικοινωνίας και μάρκετινγκ, ανέλαβε τον λογαριασμό Δημοσίων Σχέσεων της Ολυμπιακής Ζυθοποιίας A.E. Η συνεργασία των δύο εταιρειών αφορά την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών και την υλοποίηση προγραμμάτων Δημοσίων Σχέσεων, σε επίπεδο εταιρικής και προϊοντικής επικοινωνίας. Ειδικότερα, η One Team αναλαμβάνει τη στρατηγική της εταιρικής επικοινωνίας, τη λειτουργία Γραφείου Τύπου, την ανάπτυξη σχέσεων με τα ΜΜΕ, τη συμβουλευτική υποστήριξη σε θέματα διαχείρισης κρίσεων, καθώς και την ολοκληρωμένη επικοινωνιακή αξιοποίηση των ενεργειών του προϊοντικού χαρτοφυλακίου της Ολυμπιακής Ζυθοποιίας (FIX Hellas, FIX Dark και FIX Royale). Την ικανοποίησή του για τη νέα αυτή συνεργασία εξέφρασε ο πρόεδρος της One Team, κ. Αντώνης Γκορτζής, δηλώνοντας: «Είμαστε ιδιαίτερα υπερήφανοι για την έναρξη της συνεργασίας μας με την Ολυμπιακή Ζυθοποιία, μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες ελληνικές εταιρείες, η οποία έδωσε νέα πνοή στην ιστορικότερη μάρκα ελληνικής μπύρας. Η εμπιστοσύνη εταιρειών του βεληνεκούς της Ολυμπιακής Ζυθοποιίας μάς τιμά ιδιαίτερα και επιβεβαιώνει το υψηλό επίπεδο εμπειρίας, τεχνογνωσίας και δημιουργικότητας που διαθέτει η ομάδα μας».

FORUM ΤΟΥ CEO CLUBS GREECE

New World’s Bets

λοκληρώθηκε με επιτυχία το Forum του CEO Clubs Greece που διοργανώθηκε την Πέμπτη 20 Μαρτίου 2014 στο ξενοδοχείο Πεντελικόν, με θέμα «New World’s Bets», απευθυνόμενο στους CEOs, και το οποίο ήταν χωρισμένο σε δύο ενότητες: «Managing Paradoxes» και «Culture Role in Organizational Transformation». Ο χειρισμός του παραδόξου, των αντιφάσεων και των διλημμάτων στον χώρο του επιχειρείν, καθώς και η διαχείριση αυτών ήταν ο άξονας συζήτησης στον οποίο επικεντρώθηκαν οι ομιλητές του πρώτου μέρους. Την ενότητα αυτή άνοιξε ο συντονιστής, Κωνσταντίνος Μαύρος, Ιδρυτής και Διευθύνων Σύμβουλος της Seed Innovative, ο οποίος όρισε την έννοια του παράδοξου τόσο από φιλοσοφική και φιλολογική ερμηνεία όσο και από επιστημονική έρευνα. Τις εμπειρίες τους και τις απόψεις τους κατέθεσαν και οι διακεκριμένοι ομιλητές του πάνελ: Ο Παναγιώτης Καμπούρογλου, Διευθύνων Σύμβουλος της ICTS, προσέγγισε το θέμα γεφυρώνοντας το παρελθόν με το παρόν και κάνοντας μια αναδρομή στην πορεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Παρουσίασε το «παράδοξο» εγχείρημά του – να συντρίψει την τότε παγκόσμια δύναμη παρά την αριθμητική υπεροχή του αντιπάλου, την άριστη διοικητική, οικονομική, στρατιωτική και επιχειρησιακή οργάνωση στο εχθρικό έδαφος, τα εξαιρετικά logistics «στα πέρατα του κόσμου», καθώς και τους ελάχιστους φυσικούς και υλικούς πόρους σε σχέση με το μέγεθος του εγχειρήματος. Τέλος, επεσήμανε ότι για να φτάσει στην επίτευξη του στόχου του, παρά τα διλήμματα που αντιμετώπισε και τις αντιφάσεις που του παρουσιάστηκαν, ο Μέγας Αλέξανδρος είχε συνταρακτικό όραμα και πίστη σε αυτό, αξίες, μοναδικές ηγετικές ικανότητες, καθώς και διαπροσωπική επικοινωνία. Η Ελένη Γ. Τέντου, Διευθύνουσα Σύμβουλος της Actelion Hellas, μοιράστηκε με τους καλεσμένους του Forum μια προσωπική της εμπειρία. Παρουσίασε το μεταβαλλόμενο περιβάλλον στον φαρμακευτικό κλάδο, παραθέτοντας τόσο τις οικονομικές διακυμάνσεις ανά έτος όσο και τις διαρρυθμίσεις τιμών από το κράτος. Η κυρία Τέντου, επιστρέφοντας από επαγγελματικό ταξίδι, ενημερώθηκε από τις ειδήσεις ότι η Actelion Hellas, η οποία έχει στο portfolio της φάρμακα εξειδικευμένα και για μορφές βαριάς ασθένειας, θα αποσυρθεί από την ελληνική αγορά! Αντιμετώπισε όχι μόνο το παράδοξο του τρόπου ενημέρωσής της, αλλά και το μεγαλύτερο δίλημμα απέναντι στους υπαλλήλους της εταιρείας καθώς και τους ασθενείς. Έπρεπε να διαχειριστεί τους επενδυτές, τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας, το κράτος, αλλά και τους ασθενείς, ανοίγοντας διάλογο και βελτιώνοντας το μοντέλο διοίκησης ώστε η επιχείρηση να παραμείνει στην Ελλάδα και τα κατάφερε – έχοντας πάντα ως γνώμονα τον ασθενή. 78 Απρίλιος 2014

INTERAMERICAN

Ανάπτυξη των συμπράξεών της με την τοπική αυτοδιοίκηση

ο πρωτοποριακό πρόγραμμα υποστήριξης τοπικών κοινοτήτων με την παροχή υπηρεσιών άμεσης ιατρικής βοήθειας, μέσω συμπράξεων με την τοπική αυτοδιοίκηση, αναπτύσσει δυναμικά η Interamerican, δημιουργώντας ένα υποδειγματικό πρότυπο αποτελεσματικής συνεργασίας του ιδιωτικού με τον ευρύτερο δημόσιο τομέα (ΣΔΙΤ) στον ευαίσθητο χώρο της υγείας. Η εταιρεία παρουσίασε, σε συνέντευξη Τύπου, στις 31 Μαρτίου, στα κεντρικά γραφεία της, απολογιστικά στοιχεία της εφαρμογής του ειδικά διαμορφωμένου προγράμματος για τους κατοίκους της Τήνου, της Σίφνου και της Ιστιαίας-Αιδηψού, με τη συνεργασία των Δημοτικών Αρχών, ενώ ανακοίνωσε την έναρξη συνεργασίας και με τον Δήμο Υδραίων. Οι καλύψεις του προγράμματος της Interamerican παρέχονται στους μόνιμους κατοίκους των εν λόγω περιοχών με κόστος ιδιαίτερα προσιτό, το οποίο αναλαμβάνει ο Δήμος και προβλέπει σημαντική έκπτωση επί του αρχικού ασφαλίστρου, καθώς και επιστροφή ασφαλίστρου που ποσοστιαία συνδέεται με την έκταση χρήσης των υπηρεσιών. Πρόκειται για συνεργασία που δίνει διέξοδο, συμπληρωματικά ως προς το δημόσιο σύστημα, στη διαπιστωμένη ανάγκη άμεσης βοήθειας όσον αφορά, κυρίως, στην επείγουσα διακομιδή ασθενούς ή τραυματία σε νοσηλευτικό κέντρο. Για τη διακομιδή, η εταιρεία διαθέτει υγειονομικό ελικόπτερο ή αεροπλάνο, καθώς και ασθενοφόρο αν απαιτηθεί - π.χ. σε περίπτωση παραλαβής ατόμου από λιμάνι ή μεταφοράς στην ηπειρωτική χώρα. Οι καλύψεις συμπληρώνονται από συμβουλευτικές και λοιπές υπηρεσίες που παρέχονται από εξειδικευμένο προσωπικό (γιατρούς και νοσηλευτές) και από την πλήρη οργανωτική μέριμνα του συντονιστικού κέντρου της Interamerican, για κάθε μεταφορά της οποίας ο μέσος χρόνος εκτιμάται, από την κλήση μέχρι την παράδοση του μεταφερομένου ατόμου σε κλινική, σε 3 ώρες. «Η βοήθεια σε πρώτο χρόνο αναδεικνύεται σε κρίσιμη υπηρεσία και αποτελεί βασική ανάγκη των κατοίκων δυσπρόσιτων περιοχών της νησιωτικής και ορεινής Ελλάδος», επεσήμανε κατά την παρουσίαση των συνεργασιών ο Γιώργος Κώτσαλος, διευθύνων σύμβουλος της Interamerican, τονίζοντας ότι αυτή η πρωτοβουλία ανοίγει δρόμο για ουσιαστικές ΣΔΙΤ, που θα βελτιώσουν την ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών στην Υγεία, με σημαντικά οφέλη για τους κατοίκους των συμβαλλόμενων δήμων. Με την άποψη τού κ. Κώτσαλου συντάσσονται, με βάση την εμπειρία της εφαρμογής στους δήμους τους, και οι δήμαρχοι Παναγιώτης Κροντηράς (Τήνου), Ανδρέας Μπαμπούνης (Σίφνου) και Ζάχος Χριστοφής (Ιστιαίας-Αιδηψού), δεδομένου του ότι η συνεργασία με την εταιρεία έλυσε ένα χρόνιο πρόβλημα των δημοτών τους.

ONEX TECHNOLOGIES

Επενδύει 50 εκατ. δολ. στις ιχθυοκαλλιέργειες

μεγαλύτερη επένδυση στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου στον τομέα της ιχθυοκαλλιέργειας ανακοινώθηκε πρόσφατα από την Onex Technologies Inc, σε συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε σε κεντρικό ξενοδοχείο της Αθήνας. Ο κ. Πάνος Ξενοκώστας, Διευθύνων Σύμβουλος της ΟΝΕΧ Technologies Inc, ενημέρωσε τους εκπροσώπους των μέσων μαζικής ενημέρωσης για τη μοναδική τεχνολογία «mobile fish pen», η οποία αναπτύχθηκε από τη Lockheed Martin και θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά στην Ευρώπη και στη Μεσόγειο μετά από την επιτυχημένη πρώτη εγκατάστασή της στη Χαβάη. Πρόκειται για μια τεχνολογία η οποία θα δημιουργήσει εξειδικευμένες θέσεις εργασίας στη χώρα μας και θα αυξήσει τις ελληνικές εξαγωγές σε ολόκληρο τον κόσμο. Σημειώνεται ότι η συγκεκριμένη τεχνολογία έχει αναδειχθεί ως μία από τις κορυφαίες 25 εφευρέσεις του 2012 από το αμερικανικό περιοδικό TIME, καθώς αποτελεί ουσιαστικά «επανάσταση» στον τομέα των ιχθυοκαλλιεργειών. Η ανάπτυξη αυτής της νέας πρωτοποριακής τεχνολογίας για τις ιχθυοκαλλιέργειες είχε ως κίνητρο, εκτός των άλλων, την πρόσφατη αναφορά του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών για την «Κατάσταση της παγκόσμιας αλιείας και ιχθυοκαλλιέργειας», όπου αναφέρεται ότι η υπεραλίευση έχει εξαφανίσει το 90% των μεγάλων ψαριών από τους ωκεανούς, ενώ το 25% των «άγριων» ψαριών έχει εκλείψει εξαιτίας φυσικών περιορισμών. Η επένδυση της ΟΝΕΧ Technologies Inc στη βιώσιμη και αξιόπιστη τεχνολογική προσέγγιση της Lockheed Martin θα υλοποιηθεί με απόλυτη υπευθυνότητα, διασφαλίζοντας την προστασία του περιβάλλοντος και τη φυσική καλλιέργεια καθαρών τύπων αλιείας της οργανικής υδατοκαλλιέργειας. Αναφερόμενος στα οικονομικά στοιχεία της σημαντικής αυτής μεγάλης επένδυσης, ο κ. Ξενοκώστας τόνισε: «Στην πρώτη τριετία, για την ανάπτυξη των δύο ειδών ψαριών, τα γνωστά σε όλους μας μαγιάτικο και φαγκρί, θα πραγματοποιηθούν επενδύσεις που ανέρχονται στο ύψος των περίπου 50 εκατ. δολ., ενώ προβλέπουμε την απόδοση της επένδυσής μας μετά την πρώτη πενταετία. Βεβαίως, στα πλάνα της δεκαετίας μας, οι επενδύσεις διπλασιάζονται, αφού μετά τα 3 έτη προχωράμε και σε νέες εγκαταστάσεις στη Μεσόγειο και σε νέα είδη ψαριών, κάποια από τα οποία απειλούνται και με εξαφάνιση». ΧΡΗΜΑ 79

παρουσιάσεις 04-2014

ATHENS CONVENTION & VISITORS BUREAU

Ο ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΠΟΛΕΩΝ ΩΣ ΒΑΣΙΚΟΣ ΑΞΟΝΑΣ ΤΗΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

τουρισμός πόλεων και η αστική ανάπτυξη» ήταν το κεντρικό θέμα της διεθνούς διάσκεψης που διοργανώθηκε τη Μεγάλη Τρίτη, 15 Απριλίου 2014, στο Μέγαρο Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο Αθηνών από τον Δήμο Αθηναίων, την Εταιρεία Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής Δήμου Αθηναίων (ΕΑΤΑ) και το Athens Convention & Visitors Bureau (ACVB), στο πλαίσιο του workshop Travel Trade Athens 2014. Ανοίγοντας τις εργασίες της διάσκεψης, ο δήμαρχος Αθηναίων, κ. Γιώργος Καμίνης, ανέφερε πως όλες οι διεθνείς μελέτες και έρευνες συγκλίνουν στη διαπίστωση ότι έχει ανατείλει η εποχή των μεγαλουπόλεων, με τις σύγχρονες τάσεις αστικοποίησης να επιφέρουν διόγκωση των μεγεθών τους και αύξηση του αριθμού τους ανά τον κόσμο. Όπως τόνισε, ο ΟΟΣΑ εκτιμά ότι το 70% του παγκόσμιου πληθυσμού θα ζει σε αστικές περιοχές μέχρι το έτος 2050, ενώ η UNESCO πριν από λίγα χρόνια, προέβλεπε ότι, μέχρι το 2015, θα υπάρχουν 26 μεγαλουπόλεις - δηλαδή πόλεις με περισσότερα από 10 εκατομμύρια άτομα πληθυσμό. Πρόσθεσε ότι το θέμα «Αστική ανάπτυξη και o τουρισμός πόλεων» δεν θα μπορούσε να είναι περισσότερο καίριο και κεφαλαιώδες, καθώς πρόκειται για ένα ζήτημα με πολλές και σύνθετες παραμέτρους, δημογραφικές, πολεοδομικές, οικονομικές και κοινωνικές, και δεν αφορά μονάχα στο μέλλον, καθώς έχει αρχίσει ήδη να επηρεάζει και να αναδιαμορφώνει το παρόν πολλών μεγάλων αστικών κέντρων. Σε αυτό το πλαίσιο, όπως τόνισε ο κ. Καμίνης, ο Δήμος Αθηναίων σχεδίασε και έθεσε σε εφαρμογή το πολυδιάστατο αναπτυξιακό σχέδιο, το «Έργο Αθήνα», το οποίο βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, με στόχο να μεταμορφώσει την Αθήνα, με τη συμμετοχή των πολιτών, σε μια πόλη με νέες παραγωγικές και κοινωνικές δομές, ανθηρή και καινοτόμα οικονομία. «Μια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα που θα σφύζει από δημιουργικότητα, με έντονα εξωστρεφή και ανανεωτικό χαρακτήρα. Μια πόλη λειτουργική για τους κατοίκους της και ελκυστική για τους επισκέπτες της», είπε χαρακτηριστικά. Το «Έργο Αθήνα», που εξελίσσεται σε τέσσερις άξονες, στοχεύει να χρηματοδοτήσει, συνολικά, έργα ύψους 174 εκατ. ευρώ περίπου, και ήδη διαθέτει χρηματοδότηση 120 εκατ. ευρώ.

LOUIS CRUISES

Η ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟ 2014

ύμφωνα με τις προβλέψεις της Louis Cruises, για φέτος αναμένονται 820.000 επισκέψεις επιβατών σε ελληνικά λιμάνια, από τους οποίους οι 150.000 θα είναι home porting (προσμετρώντας και τα πλοία που ναυλώνει και διαχειρίζεται για λογαριασμό της Thomson Cruises). Η Louis Cruises εγκαινιάζει, ουσιαστικά, τη φετινή ελληνική κρουαζιέρα και σε σχετική συνέντευξη Τύπου ανακοίνωσε τα φετινά της προγράμματα, τη στρατηγική της τοποθέτηση ως η μοναδική εταιρεία με αφετηρία ελληνικά λιμάνια και το όραμά της για βιώσιμη και ισόρροπη ανάπτυξη της κρουαζιέρας με την εισαγωγή νέων, μοναδικών προορισμών. Επίσης, για πρώτη φορά φέτος, εμπλουτίζει τις θεματικές κρουαζιέρες δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στην προώθηση του ελληνικού πολιτισμού, της γαστρονομίας, του κρασιού και της ιστορίας της χώρας μας. Αρχικά τον λόγο έλαβε ο κ. Κυριάκος Αναστασιάδης, διευθύνων σύμβουλος της Louis Cruises, ο οποίος ανακοίνωσε την καθιέρωση δύο συνεντεύξεων Τύπου, μία στην αρχή και μία στο τέλος της τουριστικής περιόδου, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας της εταιρείας για ενίσχυση της ενημέρωσης στα θέματα κρουαζιέρας, αφενός λόγω της πολυετούς εμπειρίας και τεχνογνωσίας που διαθέτει, αφετέρου εξαιτίας της συμμετοχής της στην Εκτελεστική Επιτροπή της Διεθνούς Ένωσης Κρουαζιέρας (CLIA). Στη συνέχεια περιέγραψε ποια είναι η στρατηγική και ποιοι οι στόχοι της εταιρείας, αφού όπως είπε: «Η φετινή χρονιά αποτελεί ορόσημο για εμάς, καθώς αναλάβαμε την πρωτοβουλία και την καινοτομία να εντάξουμε στα προγράμματα μικρά ελληνικά νησιά που, λόγω του μεσαίου μεγέθους των πλοίων μας, μπορούμε να τα προσεγγίσουμε χωρίς να διαταράσσεται η ηρεμία του φυσικού περιβάλλοντος, αλλά και η τοπική πολιτιστική ιδιαιτερότητα. Η ήπια αυτή τουριστική ανάπτυξη, πάντα με γνώμονα τον σεβασμό στο περιβάλλον, και η “αποσυμφόρηση” κορεσμένων προορισμών, πιστεύουμε ότι θα πρέπει να τύχει της στήριξης του κράτους με τη διαμόρφωση των κατάλληλων υποδομών, προκειμένου να αξιοποιήσει η Ελλάδα το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα στην κρουαζιέρα». 80 Απρίλιος 2014

EMIRATES

«ΠΡΟΣΓΕΙΩΝΕΤΑΙ» ΣΤΟ DUBAI MALL

Emirates φέρνει τον προσομοιωτή πτήσης του αεροσκάφους Α380 και εγκαινιάζει το επίσημο κατάστημά της στο εμπορικό κέντρο με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα στον κόσμο. Οι επισκέπτες του Dubai Mall θα έχουν πλέον τη δυνατότητα να συνδεθούν με την αεροπλοΐα όπως ποτέ πριν, χάρη στην Emirates. Η Αυτού Υψηλότης, Σεΐχης Ahmed bin Saeed Al-Maktoum, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Emirates Airline και του ομίλου, εγκαινίασε πρόσφατα το Emirates Official Store και το Emirates A380 Experience - τον πρώτο προσομοιωτή πτήσης A380 για το κοινό στη Μέση Ανατολή - στο εμπορικό κέντρο Dubai Mall. Τοποθετημένο στο Village στο Dubai Mall, το Emirates A380 Experience παρουσιάζει στους επισκέπτες τον θάλαμο διακυβέρνησης ενός από τα πιο σύγχρονα αεροσκάφη στον κόσμο, δίνοντας τη δυνατότητα, σε όσους βρεθούν στο γνωστό εμπορικό κέντρο, να βιώσουν τη μαγεία της προσγείωσης και της απογείωσης σε 12 από τα πιο πολυσύχναστα αεροδρόμια του κόσμου, κάτω από διαφορετικές καιρικές συνθήκες. Επίσης, οι επισκέπτες θα βαθμολογηθούν βάσει της απόδοσής τους στην καλύτερη πλοήγηση του αεροσκάφους, ανταγωνιζόμενοι με τους φίλους ή την οικογένειά τους. Το Emirate A380 Experience αποτελεί τη δεύτερη αντίστοιχη κατασκευή τέτοιου είδους της εταιρείας. Το πρώτο Emirates Aviation Experience εγκαινιάστηκε στο Λονδίνο το περασμένο έτος και έτυχε θερμής υποδοχής από το κοινό. «Η Emirates αποτελεί τον μεγαλύτερο διαχειριστή A380 στον κόσμο - με 47 αεροσκάφη στον στόλο μας - αεροσκάφος το οποίο είναι εξαιρετικά δημοφιλές στους πελάτες μας. Είμαστε στην ευχάριστη θέση να παρουσιάζουμε στους λάτρεις της αεροπλοΐας άλλη μια μοναδική προοπτική του μεγαλύτερου επιβατικού αεροσκάφους στον κόσμο, μέσω του Emirates A380 Experience. Έχοντας λάβει τη θετική ανταπόκριση του κοινού στο Ηνωμένο Βασίλειο, πιστεύουμε ότι το Emirates A380 Experience θα αποτελέσει μια πολύ δημοφιλή δραστηριότητα για τους επισκέπτες του εμπορικού κέντρου, καθώς και ιδανική ομαδική δραστηριότητα μεταξύ επαγγελματικών ομάδων (team building activity)», δήλωσε ο Σεΐχης Ahmed bin Saeed Al-Maktoum. «Παρουσιάζοντας το Emirates A380 Experience και το Emirates Official Store στο Dubai Mall, στοχεύουμε στο να έρθουμε πιο κοντά με ένα ευρύτερο ακροατήριο, σε ένα lifestyle περιβάλλον μεγάλης επισκεψιμότητας. Παράλληλα, επιδιώκουμε με τον τρόπο αυτό να τους δώσουμε ένα δείγμα των υπηρεσιών που προσφέρουμε στην Emirates, ανεξάρτητα από το πότε θα είναι το επόμενο ταξίδι τους», συμπλήρωσε. Οι επισκέπτες του Emirates A380 Experience θα έχουν την ευκαιρία να πετάξουν πάνω από ιστορικά μνημεία του Παρισιού και τα κανάλια του Άμστερνταμ, και να φτάσουν έως και το μοναδικό αστικό τοπίο του Χονγκ Κονγκ, όλα αυτά μέσα από οθόνες υψηλής ευκρίνειας.

TOSHIBA

ΠΑΡΑΤΕΙΝΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ ΣΑΣ

Toshiba ανακοινώνει την επέκταση της εγγύησης «Ό,τι κι αν συμβεί». Αυτή η μοναδική προσφορά για την ελληνική αγορά, που προστατεύει τους καταναλωτές από αναπάντεχα έξοδα εξαιτίας ζημιάς από ατύχημα, απώλειας δεδομένων ή κλοπής, θα παρέχεται σε όσους αγοράζουν φορητό υπολογιστή της Toshiba μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2014. Η προσφορά διατίθεται δωρεάν στους καταναλωτές, εφόσον κάνουν εγγραφή της συσκευής στην ιστοσελίδα της Toshiba εντός 14 ημερών από την αγορά. Η εγγραφή είναι δωρεάν και η εγγύηση ισχύει για έναν χρόνο από την ημερομηνία αγοράς. Η προστασία της συσκευής είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας όταν αγοράζει κανείς φορητό υπολογιστή. Δεδομένου του ότι οι περισσότερες τεχνικές δυσκολίες συμβαίνουν τον πρώτο χρόνο χρήσης της συσκευής, η Toshiba παρέχει στους πελάτες της την επέκταση της εγγύησης «Ό,τι κι αν συμβεί», για να τους προστατέψει από αναπάντεχα έξοδα. Για κάθε συσκευή που έχει δηλωθεί για την εγγύηση «Ό,τι κι αν συμβεί», οι καταναλωτές λαμβάνουν δωρεάν επισκευή της συσκευής ή αντικατάστασή της με μια καινούρια. Η Toshiba εργάζεται αδιάκοπα, σε συνεργασία με τους εξουσιοδοτημένους αντιπροσώπους, για να βελτιώσει τις υπηρεσίες που παρέχονται στους καταναλωτές. Για παράδειγμα, οι εξουσιοδοτημένοι αντιπρόσωποι της Toshiba θα παρέχουν στον πελάτη τη δυνατότητα μεταφοράς της συσκευής του στο κέντρο τεχνικής υποστήριξης, καθώς επίσης και τεχνική υποστήριξη με όλη την απαραίτητη πληροφόρηση. Όλοι οι καταναλωτές που επιθυμούν να κάνουν εγγραφή στην εγγύηση «Ό,τι κι αν συμβεί», μπορούν να το κάνουν εύκολα και γρήγορα από την ιστοσελίδα της Toshiba. Για περισσότερες πληροφορίες και για εγγραφή, απλώς επισκεφθείτε την ιστοσελίδα https://www.nomatterwhatguarantee.com/el/Home και συμπληρώστε τις απαραίτητες πληροφορίες. Οι πελάτες λαμβάνουν ένα πιστοποιητικό ολοκληρωμένης εγγραφής, που προσφέρει την απαραίτητη προστασία που χρειάζονται οι συσκευές για έναν ολόκληρο χρόνο. ΧΡΗΜΑ 81

Χ δια ταύτα...

✒ από τον Γιώργο Καλούμενο

ι α τ ε χ ρ έ ν α π Ε ; ς ο ν υ δ ν ί κ ο πολιτικός Όταν, μετά το Eurogroup και τα θερμά λόγια των Ευρωπαίων αξιωματούχων για την Ελλάδα, ανώτατο κυβερνητικό στέλεχος υποστήριζε ότι θα υπάρξει ένα μπαράζ θετικών ειδήσεων στη χώρα έως τις ευρωεκλογές της 25ης Μαΐου, που θα δώσει πόντους στην κυβέρνηση, δεν περίμενε το «σοκ» με την υπόθεση Μπαλτάκου.

αρά τα καλά νέα για την οικονομία, επανέρχεται ο πολιτικός κίνδυνος στην οικονομία. Σαμαράς και Βενιζέλος έσπευσαν να στείλουν το μήνυμα σταθερότητας της κυβέρνησης. Η κυβέρνηση δέχτηκε και την επίσκεψη της Άγκελα Μέρκελ στις 11 Απριλίου, επίσκεψη που εντάσσεται, επί της ουσίας, στην προεκλογική «καμπάνια» της ΝΔ, η οποία προσδοκά σε μια θετική δήλωση ενόψει των κρίσιμων εκλογικών αναμετρήσεων. Η γερμανική κυβέρνηση φαίνεται να ανησυχεί για τη δύναμη του κυβερνητικού συνασπισμού στην Ελλάδα. Με το πακέτο μεταρρυθμίσεων η Ελλάδα πληροί τους όρους για τη συνέχιση της οικονομικής βοήθειας, ωστόσο ο κυβερνητικός συνασπισμός της Αθήνας μόνο αρμονικός δεν είναι, εκτιμά η γερμανική Süddeutsche Zeitung και προσθέτει ότι εντείνεται η ανησυχία για το ενδεχόμενο να διαλυθεί πρόωρα ο ελληνικός κυβερνητικός συνασπισμός. Η κυβέρνηση προσπαθεί να περάσει στην αντεπίθεση, με βασικό «όπλο» την έξοδο της Ελλάδας στις αγορές μετά από τέσσερα χρόνια αποκλεισμού από τον δανεισμό, έξοδος η οποία αναμένεται από μέρα σε μέρα. H έκδοση θα είναι πενταετής, ύψους 2-3 δισ. ευρώ. Η κυβέρνηση επιχειρεί με αυτόν τον τρόπο να εκμεταλλευτεί το ιδιαίτερα θετικό κλίμα για την ελληνική οικονομία, αλλά και να απομακρύνει τα φώτα της δημοσιότητας από την υπόθεση Μπαλτάκου. Μια 82 Απρίλιος 2014

επιτυχής έξοδος στις αγορές θα δώσει την ευκαιρία στην κυβέρνηση να υποστηρίξει ότι η Ελλάδα δεν «γύρισε απλώς σελίδα ή κεφάλαιο», αλλά «άλλαξε βιβλίο». Η MOODY’S Σοβαρά ερωτηματικά για την επόμενη μέρα της Ελλάδας, τόσο σε πολιτικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο, γεννά η αναβολή της προγραμματισμένης για την Παρασκευή 11 Απριλίου ανακοίνωσης του αμερικανικού οίκου αξιολόγησης Moody's για την αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας. Οι πολιτικές εξελίξεις φαίνεται ότι ανέβαλαν και την αναμενόμενη αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας από τον διεθνή οίκο αξιολόγησης Moody’s. Η Moody’s, στην τελευταία της έκθεση, πέρα από τις θετικές εκτιμήσεις για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, προειδοποιεί ότι το πολιτικό ρίσκο στην Ελλάδα παραμένει αυξημένο, καθώς η ψηφοφορία της Κυριακής οδήγησε σε νέα συρρίκνωση της κυβερνητικής πλειοψηφίας, επισημαίνοντας ότι η πιθανότητα περαιτέρω διάβρωσης της κυβερνητικής πλειοψηφίας παραμένει υψηλή και θα μπορούσε να οδηγήσει σε πρόωρες κοινοβουλευτικές εκλογές τους επόμενους έξι μήνες.

ΧΡΗΜΑ

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ ONOMATΕΠΩΝΥΜΟ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ

Τ.Κ.

ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ

ΧΩΡΑ

ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ε-ΜAIL

ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ

ΚΙΝΗΤΟ

FAX

ΑΦΜ*

ΔΟΥ*

* ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ) 30,00 €

ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 45,00 €

ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 80,00 €

ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ) 150,00 €

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟMΙKΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 60,00 € ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 110,00 €

ΕΠΙΤΑΓΗ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

*Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 17456 Άλιμος, Fax: 210 998 4953

Yπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu

ΧΡΗΜΑ

www.hrima.gr

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ

ΧΡΗΜΑ

Το πολιτικό ρίσκο «καίει» την έξοδο στις αγορές

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.401 / 04.2014 / € 6,00

Outdoor Expo 2014: Υποδέχτηκε περισσότερους από 30.000 επισκέπτες

τ.401/ 04.2014

SUSTAINABILITY Αρμονική συνύπαρξη ανάπτυξης και βιωσιμότητας

Πολυχρόνης Γριβέας Διευθύνων Σύμβουλος, Αστήρ Παλάς

ISSN 1105-0470