ΧΡΗΜΑ #413, Ιούνιος 2015

ΧΡΗΜΑ

www.hrima.gr

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.413 / 6.2015 / € 6,00

Αγορά Factoring: Σε ανοδική τροχιά, στηρίζει την υγιή επιχειρηματικότητα

ΧΡΗΜΑ

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ

Χρειάζεται story

τ.413/ 6.2015

“AUDITING, TAX, CONSULTING SERVICES” Στήριγμα των επιχειρήσεων και της οικονομίας Μάριος Τ. Κυριάκου

Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της KPMG

Να περάσει στο DNA μας η συνέπεια στις υποχρεώσεις μας Για να μπορέσουμε να ξεπεράσουμε τα προβλήματα μακροπρόθεσμα, βασικό είναι να περάσει στο DNA μας, από τις μικρές ηλικίες, η λογική του ότι υπάρχει επίπτωση αν κάποιος δεν είναι συνεπής με τις υποχρεώσεις του και ότι αυτός θα περιφρονείται και δεν θα επαινείται από την κοινωνία.

ISSN 1105-0470

ΧΡΗΜΑ

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ ONOMATΕΠΩΝΥΜΟ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ

Τ.Κ.

ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ

ΧΩΡΑ

ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ε-ΜAIL

ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ

ΚΙΝΗΤΟ

FAX

ΑΦΜ*

ΔΟΥ*

* ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

Το ΧΡΗΜΑ καινοτομεί τεχνολογικά, κυκλοφορεί και ψηφιακά, με e-mail! Ο συνδρομητής μπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, με τρόπο παρόμοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης με λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σημειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Σε έντυπη και ψηφιακή μορφή) ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ ΕΞΑΜΗΝΗ (5 ΤΕΥΧΗ) 20,00 € ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΣ (10 ΤΕΥΧΗ) 100,00 €

ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ) 30,00 €

ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 45,00 €

ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 80,00 €

ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ) 150,00 €

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟMΙKΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 60,00 € ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 110,00 €

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή) ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 15,00 € (Σε όλες τις συνδρομές συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α.)

ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / ΙΒΑΝ GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192) Βεβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασμός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρείας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σημειώνετε πάντα το όνομά σας στο καταθετήριο. Παρακαλούμε, όπως αποστείλετε το καταθετήριο με fax στο 210 998 4953, υπόψιν κου Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.

ΕΠΙΤΑΓΗ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

*Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 17456 Άλιμος, Fax: 210 998 4953

Yπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu

2 Κωνσταντίνος Χριστοφιλέας, Διευθυντής Σύνταξης

Χτύπησε το καμπανάκι του τελευταίου γύρου

Η

χώρα δεν έχει απεριόριστο χρόνο. Ο χρόνος τρώγεται, χάνεται, δεν κερδίζεται. Η αμέριμνη στάση της κυβέρνησης, «δεν πειράζει, πέρασαν πέντε μήνες, ας περάσουν δέκα, δεκαπέντε, δεν έχουμε πρόβλημα», είναι επικίνδυνη και υπονομευτική για την οικονομία. Κάθε εβδομάδα υπάρχει μια συνάντηση ή μια συνεδρίαση που αναπαράγει τις αντιφάσεις και την αβεβαιότητα. Η κυβέρνηση νομίζει ότι έτσι κερδίζει την εβδομάδα, ενώ τρώει τις «σάρκες» της οικονομίας και τις θυσίες των πολιτών. Η στρατηγική της κυβέρνησης οδηγεί σε επιστροφή στην ύφεση, σε αύξηση της ανεργίας και, νομοτελειακά, σε τρίτο Μνημόνιο. Υπάρχει το επίπεδο των διαπραγματεύσεων, αλλά υπάρχει και το επίπεδο της πραγματικής οικονομίας, στο οποίο έχει σημειωθεί επιδείνωση, η οποία δυστυχώς αποδυναμώνει τη θέση της χώρας μας στη διαπραγμάτευση. Και δεν είναι εύκολο να αναταχθεί ούτε μετά από μια ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων, γιατί δεν υπάρχει κάποιος αυτοματισμός όταν

χάνεις το πρωτογενές πλεόνασμα. Όταν από τον μικρό θετικό ρυθμό ανάπτυξης ξαναπερνάς σε ύφεση. Η οικονομία οδηγείται και πάλι σε ύφεση, που θα φέρει και διόγκωση της ανεργίας. Ούτε λόγος για επενδύσεις και ανάπτυξη (την περιμένουμε από τη Βενεζουέλα). Το Δημόσιο δεν πληρώνει τις υποχρεώσεις του, η εσωτερική στάση πληρωμών έχει επιβληθεί, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές διευρύνονται, η ρευστότητα αποτελεί άγνωστη λέξη για την αγορά, οδηγώντας σε οικονομική ασφυξία χιλιάδες επιχειρήσεις. Οι άνεργοι παραμένουν στο 1,5 εκατομμύριο και καμία παραγωγική επένδυση δεν υπάρχει στον ορίζοντα που θα τους μειώσει, το εισόδημα των Ελλήνων παραμένει στο -35% τουλάχιστον, οι καταθέσεις στις τράπεζες, από 235 δισ. που ήταν το 2009, έφτα-

σαν στα 138 δισ. ευρώ, τα κόκκινα δάνεια στις τράπεζες κυμαίνονται από 32% έως 39% του συνόλου. Η Υγεία και τα ασφαλιστικά ταμεία καταρρέουν. Τα αποθεματικά των ταμείων, των ΟΤΑ, των Οργανισμών δεσμεύονται με ΠΝΠ και απειλούνται με εξαφάνιση. Το καμπανάκι του τελευταίου γύρου έχει ήδη χτυπήσει. Εξαντλήθηκαν ήδη και τα τελευταία όρια αντοχής της οικονομίας, της κοινωνίας, της ίδιας της χώρας. Χάσαμε πολύτιμο χρόνο και με τα νέα «βαφτίσια» της Τρόικας και του Μνημονίου. Οι καθυστερήσεις και η αβεβαιότητα εξανέμισαν την εμπιστοσύνη στην οικονομία μας. Το τίμημα είναι βαρύ και οι κίνδυνοι ακόμη μεγαλύτεροι.

ΧΡΗΜΑ

τ.413, Ιούνιος 2015

2 Ιούνιος 2015

ΕΝ ΑΡΧΗ...

52

ΑΓΟΡΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Σταθεροποίηση στα πετρελαιοειδή, καθίζηση στα φωτοβολταϊκά

38

AUDITING, TAX, CONSULTING SERVICES Στήριγμα των επιχειρήσεων και της οικονομίας

46

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ FACTORING Σε ανοδική τροχιά, στηρίζει την υγιή επιχειρηματικότητα

58 66

4 Ιούνιος 2015

ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ Κόπωση παρουσιάζει η νέα παραγωγή

ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ Ανασφάλιστα και υποτιμολογήσεις πλήττουν τον κλάδο

περιεχόμενα τ.413/6.2015 14 ~ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ Χρειάζεται story ΘΕΜΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ

10 ~ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ Ελλάδα: η νέα Lehman Brothers;

«Για να μπορέσουμε να ξεπεράσουμε τα προβλήματα μακροπρόθεσμα, βασικό είναι να περάσει στο DNA μας, από τις μικρές ηλικίες, η λογική του ότι υπάρχει επίπτωση αν κάποιος δεν είναι συνεπής με τις υποχρεώσεις του και ότι αυτός θα περιφρονείται και δεν θα επαινείται από την κοινωνία».

30 ~ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΑΓΟΡΕΣ Το Grexit ο μεγαλύτερος «μαύρος» και «γκρι κύκνος»

ΧΡΗΜΑ

~ Απαγορεύεται αυστηρά η αναδημο-

σίευση φωτογραφιών και ύλης ή μέρους αυτής, και η καθ' οιονδήποτε τρόπο εκμετάλλευσή τους, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη.

τεύχος Ιουνίου 2015

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ

CEO Κωνσταντίνος Ουζούνης ouzounis.k@ethosmedia.eu

ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ Bίκυ Γερασίμου gerasimou.v@ethosmedia.eu

ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Άρης Λαυδής lavdis.a@ethosmedia.eu

YΠΕΥΘΥΝΗ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ Νατάσσα Λαζαράκου lazarakou.n@ethosmedia.eu

Γαλάτεια Μπασέα bassea.g@ethosmedia.eu

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ MARKETING Μαίρη Κατσαπρίνη katsaprini.m@ethosmedia.eu

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ Θοδωρής Αναγνωστόπουλος Shutterstock

Αριστείδης Κυπριώτης kypriotis.a@ethosmedia.eu Σπύρος Κανιούρας kaniouras.s@ethosmedia.eu

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Kωνσταντίνος Χριστοφιλέας christofileas.k@ethosmedia.eu

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ - ΔΙΟΡΘΩΣΗ Αμαλία Λούβαρη louvari.a@ethosmedia.eu

ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚTΗΣ Γιώργος Καλούμενος kaloumenos.g@ethosmedia.eu

KEY ACCOUNT MANAGER Ράντω Μανώλογλου manologlou.r@ethosmedia.eu

ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ Σοφία-Αφροδίτη Βουλγαράκη Πόπη Καλογιάννη voulgaraki.s@ethosmedia.eu popikalogianni@gmail.com ΤΜΗΜΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ & ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Kωνσταντίνος Σαλβαρλής salvarlis.k@ethosmedia.eu Μαριάνα Βαζαίου vazaiou.m@ethosmedia.eu

ETHOS MEDIA S.A. Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος T:210 9984950, Φ:210 9984953 E:hrima@hrima.gr www.ethosmedia.eu www.ethosevents.eu www.hrima.gr www.insuranceworld.gr www.asfalizomai.com www.phb.com.gr www.alivemag.gr www.virus.com.gr www.bitdaily.gr

ΕΚΤΥΠΩΣΗ - ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ - ΕΝΘΕΣΗ Pressious Αρβανιτίδης ~ Το τεύχος που κρατάτε στα χέρια σας, είναι τυπωμένο σε Α.Β.Ε.Ε.

ISSN 1105-0470 πιστοποιημένο χαρτί FSC® και ISSN 1105-0470

έτσι συμβάλλει στην υποστήριξη των δασών του πλανήτη.

02 ~ Εν αρχή: Χτύπησε το καμπανάκι του τελευταίου γύρου 44 ~ VRS: Ανάλυση της Lamda Development 80 ~ Διά ταύτα: Τούνελ στην άκρη του τούνελ

34

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Μάριος Τ. Κυριάκου Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της KPMG Να περάσει στο DNA μας η συνέπεια στις υποχρεώσεις μας ΧΡΗΜΑ 5

Χ επικαιρότητα

Η επόμενη ημέρα της συμφωνίας Σε πολιτικό και οικονομικό «ναρκοπέδιο» η χώρα Σπάνε οι κόκκινες γραμμές της κυβέρνησης, υπογράφει η Αθήνα, όπως διαφαίνεται την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές. Όμως, για την ελληνική οικονομία και την κυβέρνηση τώρα αρχίζουν τα δύσκολα. Χωρίς δυναμική ανάπτυξης και παγιδευμένη σε μια χρηματοδότηση που θα εστιάζεται στις αποπληρωμές των υποχρεώσεων, πόσο μακριά μπορεί να πάει η αγορά και η οικονομία;

ΟΙ ΠΛΗΡΩΜEΣ ΤΗΣ ΕΛΛAΔΑΣ (ποσά σε εκατ. ευρώ)

IΟΥΛΙΟΣ Έντοκα γραμμάτια ΔΝΤ ΕΚΤ Συντάξεις Μισθοί

2.000 350 3.500 1.350 2.674

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΔΝΤ Έντοκα γραμμάτια ΕΚΤ Συντάξεις Μισθοί

180 1.000 3.200 1.280 2.572

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ Έντοκα γραμμάτια ΔΝΤ ΔΝΤ

1.400 300 350

6 Ιούνιος 2015

Α

κόμη και μετά από μια συμφωνία, ο χρόνος που θα απαιτηθεί για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και της ρευστότητας θα εξαρτηθεί από τις εισροές κεφαλαίων. Ο καταλύτης θα είναι η απτή πρόοδος σε δομικές μεταρρυθμίσεις. Πέρα από την επίτευξη μιας συμφωνίας, είναι και το τι θα επακολουθήσει αυτής. Πώς θα αντιμετωπιστούν οι εσωκομματικές τριβές, ποιοι υπουργοί θα είναι εκείνοι που θα την εφαρμόσουν, πώς θα διαμορφωθεί το πολιτικό σκηνικό. Στο σημείο αυτό όμως, παραμένουν οι ενστάσεις στο εσωτερικό της κυβέρνησης και χτυπάνε «κόκκινο». Σύμφωνα με συνομιλητές του κυρίου Καμμένου, ο αρχηγός των ΑΝΕΛ απειλεί με ενδεχόμενο αποχώρησης από την κυβέρνηση ακόμη κι αν αυξηθεί ο ΦΠΑ στα νησιά. Είναι η κυβέρνηση σε θέση να υλοποιήσει

τις μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η χώρα; Ακόμη κι αν καταλήξουμε σε συμφωνία με τους Θεσμούς, ίσως η παρούσα κυβέρνηση να βρεθεί και πάλι σε τροχιά ρήξης με τους εταίρους κατά την εφαρμογή της συμφωνίας, όπως εκτιμούν αρκετοί αναλυτές. Οι τελευταίοι στρέφουν την προσοχή τους στη μετά της συμφωνίας εποχή, κυρίως σε πολιτικό επίπεδο, καθώς η συμφωνία θα φέρει αναταραχή σε όλες τις κοινοβουλευτικές ομάδες, και κυρίως σε εκείνες του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ, που έχουν την κύρια ευθύνη για την υπογραφή, την ψήφιση και την υλοποίηση της συμφωνίας. Ακόμη, διερωτώνται αν η αντιπολίτευση θα δώσει ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση και αν ο πρωθυπουργός θα μετατρέψει την ψηφοφορία για τη συμφωνία σε ψήφο εμπιστοσύνης, ενώ τονίζουν ότι θα έχει πολιτικό πρόβλημα η κυβέρνηση –και ίσως να οδηγηθεί σε εκλογές– αν δεν συγ-

κεντρώσει τον απόλυτο αριθμό της πλειοψηφίας στην ψηφοφορία, καθώς δεν θα μπορέσει, ακόμη κι αν την ψηφίσει η αντιπολίτευση, να την υλοποιήσει. Ακόμη κι αν συμφωνήσει η Ελλάδα με τους πιστωτές, είναι δύσκολο να περάσουν τα μέτρα από τη Βουλή, από τις κοινοβουλευτικές ομάδες του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ, και αρκετοί πολιτικοί αναλυτές προβλέπουν πολιτική αστάθεια λόγω της επικείμενης συμφωνίας. Το βασικό πρόβλημα δεν είναι η συμφωνία, αλλά το πώς θα εφαρμοστούν οι μεταρρυθμίσεις από πλευράς όχι μόνο λαϊκής αντίδρασης, αλλά και απόδοσης. Τα βασικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ δεν έχουν κυβερνήσει και η άσκηση εξουσίας, και μάλιστα κυβερνητικής, θα αποδειχθεί πολύ δύσκολη υπόθεση.

Η συμφωνία απειλεί την κυβέρνηση; Κινδυνεύει πράγματι με κατάρρευση η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ κατά την εφαρμογή της συμφωνίας, όπως υποστηρίζει ο Economist; Είναι ορατή η πιθανότητα κατάρρευσης της κυβέρνησης, δεδομένων των πιέσεων της εσωκομματικής αντιπολίτευσης, προκειμένου να μη γίνουν αποδεκτά νέα μέτρα λιτότητας; Η συμφωνία με τους δανειστές απαιτεί μεγάλους συμβιβασμούς, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε αναστάτωση στο εσωτερικό της κυβέρνησης. «Αυτή η αναστάτωση μπορεί να ρίξει την κυβέρνηση» προβλέπει χαρακτηριστικά ο Economist. Τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ αντιδρούν στην παραβίαση των κόκκινων γραμμών. Όμως στην

☛

Η συμφωνία απαιτεί μεγάλους συμβιβασμούς, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε αναστάτωση στο εσωτερικό της κυβέρνησης και να προκαλέσει πολιτική αστάθεια

κυβέρνηση γνωρίζουν καλά πως για να παραμείνει η χώρα στην ευρωζώνη –όπως επιθυμεί το 79% των Ελλήνων– οι κόκκινες γραμμές της κυβέρνησης πρέπει να παραβιαστούν. Η Ελλάδα χωρίς συμφωνία δεν μπορεί να καταβάλει 6,5 δισ. στην ΕΚΤ τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Δίχως βοήθεια, η Ελλάδα θα χρεοκοπήσει, καθιστώντας αναγκαία τη μάχη του Αλέξη Τσίπρα με το αριστερό εσωτερικό του κόμματός του. Ένα εθνικό δημοψήφισμα σχετικά με τις μεταρρυθμίσεις –ή ακόμη και αιφνιδιαστικές γενικές εκλογές– μπορεί να είναι ο μόνος τρόπος για να σπάσει το αδιέξοδο, να απαλλαγούν από την ευθύνη τους οι υπουργοί, να απαλλαγεί επίσης ο πρωθυπουργός από τους «ακροαριστερούς» βουλευτές, όπως εκτιμά μια μερίδα των αναλυτών.

Η «καυτή» 20ή Ιουλίου

Για μια μερίδα των αναλυτών, ακόμη κι αν η Ελλάδα και οι πιστωτές έχουν καταλήξει σε συμφωνία, καθοριστική ημέρα για την Αθήνα είναι η 20ή Ιουλίου.

Στις 20 Ιουλίου, υπενθυμίζεται, η Ελλάδα οφείλει να καταβάλει 3,5 δισ. ευρώ στην ΕΚΤ. Πρόκειται για ένα υψηλού κινδύνου γεγονός, καθώς μια ενδεχόμενη στάση πληρωμών προς την ΕΚΤ θα συνεπαγόταν τη διακοπή του ELA προς τις ελληνικές τράπεζες. Μια τέτοια εξέλιξη θα αποτελούσε το πρώτο βήμα εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη. Τον Ιούλιο, οι πιο «καυτές» μέρες για την Ελλάδα είναι η 10η Ιουλίου, όταν λήγουν έντοκα γραμμάτια ύψους 2 δισ. ευρώ, και η 20ή του μηνός, όταν θα πρέπει να εξοφληθούν ομόλογα που έχει στα χαρτοφυλάκιά της η ΕΚΤ ύψους 3,5 δισ. ευρώ. Αν προστεθούν μία δόση 452 εκατ. προς το ΔΝΤ στις 13, οι λήξεις εντόκων γραμματίων στις 17 και η καταβολή 25 εκατ. στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων στις 20 του μηνός, οι συνολικές υποχρεώσεις της χώρας ανέρχονται σε 6,934 δισ. ευρώ. Τον Αύγουστο, η Ελλάδα καλείται να πληρώσει στην ΕΚΤ στις 20 του μήνα 3,188 δισ. για ομόλογα που λήγουν και άλλο 1 δισ. σε έντοκα γραμμάτια. Σε κάτι λιγότερο από 3 δισ. ανέρχονται οι

Το κρίσιμο χρονοδιάγραμμα για την ελληνική οικονομία 30 ΙΟΥΝΙΟΥ 30 ΙΟΥΝΙΟΥ 10 ΙΟΥΛΙΟΥ 13 ΙΟΥΛΙΟΥ 13 ΙΟΥΛΙΟΥ 17 ΙΟΥΛΙΟΥ 20 ΙΟΥΛΙΟΥ 1 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 7 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 14 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 20 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

Η Ελλάδα θα πρέπει να καταβάλει 1,6 δισ. ευρώ στο ΔΝΤ. Λήγει η παράταση του ελληνικού προγράμματος βοήθειας. Δίχως την ύπαρξη προγράμματος η ΕΚΤ θα κληθεί να επαναξιολογήσει το haircut στα collaterals των ελληνικών τραπεζών. Η Ελλάδα πρέπει να μετακυλίσει έντοκα γραμμάτια 2 δισ. (χαμηλού κινδύνου γεγονός). Η Ελλάδα θα καταβάλει 454 εκατ. στο ΔΝΤ (μέτριου κινδύνου γεγονός). Συνεδριάζει το Eurogroup. Πρόκειται για υψηλού κινδύνου γεγονός, καθώς είναι το τελευταίο προγραμματισμένο Eurogroup πριν την πληρωμή της 20ής Ιουλίου προς την ΕΚΤ. Η Ελλάδα πρέπει να μετακυλίσει έντοκα γραμμάτια 1 δισ. (χαμηλού κινδύνου γεγονός). Η Ελλάδα θα κληθεί να καταβάλει 3,5 δισ. στην ΕΚΤ. Πρόκειται για υψηλού κινδύνου γεγονός, καθώς μια ενδεχόμενη στάση πληρωμών προς την ΕΚΤ θα συνεπαγόταν τη διακοπή του ELA προς τις ελληνικές τράπεζες. Μια τέτοια εξέλιξη συνιστά το πρώτο βήμα εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη. Η Ελλάδα θα καταβάλει 177 εκατ. στο ΔΝΤ (μέτριου κινδύνου γεγονός). Η Ελλάδα πρέπει να μετακυλίσει έντοκα γραμμάτια 1 δισ. (χαμηλού κινδύνου γεγονός). Η Ελλάδα πρέπει να μετακυλίσει έντοκα γραμμάτια 1,4 δισ. (χαμηλού κινδύνου γεγονός). Η Ελλάδα θα κληθεί να καταβάλει 3,2 δισ. στην ΕΚΤ. Ο κίνδυνος του εν λόγω γεγονότος θα εξαρτηθεί πλήρως από τις τότε εξελίξεις. ΧΡΗΜΑ 7

Χ επικαιρότητα ∼ Η επόμενη ημέρα της συμφωνίας υποχρεώσεις της Ελλάδας προς τους δανειστές για τον Σεπτέμβριο, με την 4η του μηνός να αποτελεί την πιο δύσκολη μέρα, αφού η χώρα θα πρέπει να καταβάλει συνολικά 1,701 δισ. σε έντοκα γραμμάτια και στο ΔΝΤ. Τον επόμενο μήνα, η χώρα πρέπει να αποπληρώσει έντοκα γραμμάτια ύψους 1,4 δισ. και μία δόση προς το ΔΝΤ ύψους 452 εκατ. ευρώ. Και τον Δεκέμβριο, θα πρέπει να καταβληθούν συνολικά 866 εκατ. σε δύο δόσεις προς το ΔΝΤ.

Ξυπνά ο «εφιάλτης» του πρωτογενούς ελλείμματος

Την ίδια στιγμή, οι δανειακές υποχρεώσεις για την περίοδο Ιουνίου-Αυγούστου ξεπερνούν τα 9 δισ. ευρώ, ενώ υπάρχουν πάντα και οι υπόλοιπες ανελαστικές ανάγκες του κρατικού προϋπολογισμού (μισθοί, συντάξεις κ.ο.κ.). Το ποσό των υποχρεώσεων της Ελλάδας ώς το τέλος της χρονιάς εκτοξεύεται στα 25 δισ. ευρώ. Στο πεντάμηνο Ιανουαρίου-Μαΐου 2015, η υστέρηση των εσόδων του προϋπολογισμού ανέρχεται σε περίπου 2 δισ. ευρώ, εκ των οποίων σχεδόν τα μισά –το 1 δισ.– οφείλονται στην «τρύπα» που δημιουργήθηκε μόνο τον Μάιο. Μέχρι τον Απρίλιο του 2015, οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου είχαν ανέλθει στα 4,8 δισ. ευρώ, όταν τον Μάρτιο ήταν 4,4 δισ. ευρώ (περιλαμβανομένων και των επιστροφών φόρων που εκκρεμούν). Μέσα σε έναν

☛

Χάος στην οικονομία, καταρρέουν τα δημόσια έσοδα, ξυπνά ο «εφιάλτης» του πρωτογενούς ελλείμματος, με το ΑΕΠ να αναμένεται να συρρικνωθεί περαιτέρω στο β’ τρίμηνο του 2015

μήνα, αυξήθηκαν κατά 400 εκατ., ενώ σε σχέση με τις αρχές του έτους η αύξηση είναι 1,1 δισ. ευρώ. Η στάση πληρωμών οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι η κυβέρνηση επιλέγει να μην πληρώσει τις οφειλές του Δημοσίου, ώστε να έχει πόρους για να καλύπτει μισθούς, συντάξεις και υποχρεώσεις προς το εξωτερικό. Η κυβέρνηση έχει χρησιμοποιήσει το εργαλείο του βραχυπρόθεσμου δανεισμού (repos) από τους κρατικούς φορείς σε πρωτοφανή έκταση. Στο τέλος του Απριλίου, είχαν γίνει repos καθαρού ύψους 10,3 δισ. ευρώ. Το πλεόνασμα των 2,1 δισ. ευρώ που είχε δημιουργηθεί στο α’ τετράμηνο του 2015 «συρρικνώθηκε» δραμα-

τικά μετά την κάμψη των φορολογικών εσόδων. Αξιωματούχοι του Υπουργείου Οικονομικών εκτιμούν ότι αν δεν υπάρξουν παρεμβάσεις, ώστε να αντιστραφεί η κατάσταση, να τονωθεί η αγορά και να ενισχυθούν οι εισπράξεις από τον ΦΠΑ, είναι αρκετά πιθανό να επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις των δανειστών για πρωτογενές έλλειμμα (με όρους προγράμματος) κοντά στο 1,5 δισ. ευρώ το 2015. Παράλληλα, το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι στα όριά του. Σύμφωνα με την ΕΣΕΕ, κάθε μέρα που περνάει χάνονται 22,3 εκατ. από το ΑΕΠ της χώρας, κάθε 24 ώρες κλείνουν 59 επιχειρήσεις και μειώνεται η πλήρης απασχόληση κατά 613 θέσεις εργασίας. Η αγορά βρίσκεται σε ακινησία, ενώ έχει κυριολεκτικά «στεγνώσει» και οι ενέσεις ρευστότητας δεν μπορούν να τη συνεφέρουν. Πλέον, έχει ανάγκη από «μετάγγιση αίματος» τουλάχιστον 25 δισ. ευρώ για να επανεκκινηθεί, αφού οι απώλειες του α’ πεντάμηνου δύσκολα θα αναπληρωθούν μέσα στο 2015. Η οικονομική κατάσταση επιδεινώνεται, με το ΑΕΠ να αναμένεται να συρρικνωθεί περαιτέρω στο β’ τρίμηνο του 2015, ενώ επί του παρόντος σχετικά καλό είναι το πρωτογενές δημοσιονομικό ισοζύγιο, αλλά η απόδοση δεν είναι βιώσιμη και είναι πιθανό να μετατραπεί σε ελλειμματικό το 2015 αν δεν υπάρξει αλλαγή πολιτικής. Χ

Φοροεπιδρομή κατά των επιχειρήσεων Από επιδρομή φόρων η ελληνική κυβέρνηση φιλοδοξεί να εισπράξει 8 δισ. ευρώ μέσα στους επόμενους 18 μήνες. Και στη «μαύρη» εικόνα του ελληνικού επιχειρείν, με μια κυβέρνηση της οποίας κάποια μέλη θεωρούν το επιχειρηματικό κέρδος «λέπρα», έρχεται να προστεθεί μία ακόμη φοροεπιδρομή κατά των επιχειρήσεων: έκτακτη εισφορά 12% στις επιχειρήσεις με κέρδη πάνω από 500.000 ευρώ και αύξηση του συντελεστή φορολόγησης στο 29% για τα εταιρικά κέρδη. Σχεδιάζεται έτσι να εισπραχθεί γύρω στο 1 δισ. από τα κέρδη των μεγάλων επιχειρήσεων. Αν κοιτάξει κάποιος τα στοιχεία στον απολογισμό του κράτους του 2014, τα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων ήταν 2,6 δισ. ευρώ. Αν από αυτές τις επιχειρήσεις αφαιρέσει κάποιος το 1 δισ., τα λουκέτα θα πέσουν βροχή, γιατί ούτως ή άλλως κινούνταν σε οριακά επίπεδα και το 2014, που ήταν καλύτερη χρονιά από φέτος.

8 Ιούνιος 2015

Η κυβέρνηση μπορεί να υποστηρίζει ότι θα εισπράξει συνολικά 8 δισ. ευρώ από πρόσθετους φόρους, όμως γνωρίζει ότι η περαιτέρω επιβολή έκτακτων φόρων και τελών θα οδηγήσει σε νέες περιπέτειες όσες επιχειρήσεις έχουν απομείνει στον τόπο και έχουν υπομείνει τις διαρκείς φορολογικές υπερβολές των τελευταίων ετών. Μέσα σε αυτό το κλίμα που διαμορφώνεται, αρκετοί παράγοντες της αγοράς δεν αποκλείουν να υπάρξει νέο κύμα μεταφοράς της φορολογικής έδρας επιχειρήσεων στο εξωτερικό, όπως έπραξαν μεγάλοι όμιλοι (Coca Cola 3E, Βιοχάλκο), ενώ θεωρούν περίπου βέβαιο πως η νέα επιβάρυνση θα μετακυλιστεί στον τελικό καταναλωτή, ο οποίος θα βρεθεί αντιμέτωπος και με αυξημένο ΦΠΑ σε σειρά προϊόντων και υπηρεσιών. Το κυριότερο, όμως, μπορεί να αποτελέσει μονόδρομο για εκτεταμένες κινήσεις περικοπής κόστους και μειώσεις προσωπικού, οδηγώντας σε νέα αύξηση της ήδη υψηλής ανεργίας.

Χ παρασκήνιο

ΕΛΛAΔΑ

H νέα Lehman Brothers; Τα καμπανάκια κινδύνου από Ντράγκι και Γιούνκερ από ένα πιθανό Grexit Business Insider: Δεν θα γινόταν μεγάλο θέμα αν η Ελλάδα… εξαφανιζόταν!

Σε περίπτωση Grexit, το χάος που θα επικρατήσει στην Ελλάδα είναι αυτονόητο. Χάος θα επικρατήσει και στην Ευρώπη; Ακραίες φωνές εκτιμούν ότι δεν θα γινόταν μεγάλο θέμα αν η Ελλάδα… εξαφανιζόταν! H Ελλάδα μπορεί να αντιστοιχεί μόλις στο 1 με 2% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ, αλλά δεν χρειάζεται να υπάρχει και υπερβολικός εφησυχασμός, εκτιμά, αντιθέτως, μερίδα των αναλυτών.

Κ

αι επισημαίνουν ότι αν η Ελλάδα καταρρεύσει, η ΕΚΤ θα υποχρεωθεί, για να προστατεύσει την Ευρώπη, να αυξήσει το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης από 1 τρισ. σε 1,5 τρισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι η πολιτική λιτότητας της Ευρώπης, που η Γερμανία σθεναρά υποστηρίζει, θα καταρρεύσει και πως ό,τι κερδήθηκε με πολύ μεγάλο κόστος λόγω λιτότητας θα καταρρεύσει. Αν η Ελλάδα καταρρεύσει –αυτή η μικρή και ασήμαντη χώρα– θα πυροδοτήσει τόσο

10 Ιούνιος 2015

μεγάλο αντίκτυπο στην Ευρώπη, που ό,τι χτίστηκε τα τελευταία 3-4 χρόνια με όρους λιτότητας θα έχει καταρρεύσει σε όλη την Ευρώπη. Προφανώς, μια απειλή χρεοκοπίας το 2011 θα είχε όντως τεράστιο παγκόσμιο αντίκτυπο, αλλά και το 2015 η στάση πληρωμών είναι μια μεγάλη απειλή που δεν την αντιμετωπίζουν αβασάνιστα η Ευρώπη και η Γερμανία. Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, δήλωσε ότι μια έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη θα μπορούσε να πλήξει την εμπιστοσύνη στο κοινό νόμισμα. «Δεν συμφωνώ με την ιδέα ότι θα έχουμε λιγότερες ανησυχίες και περιορισμούς αν η Ελλάδα εγκαταλείψει το ευρώ» δηλώνει ο κύριος Γιούνκερ. Σημείωσε ακόμη ότι αν μια χώρα εγκαταλείψει το ευρώ, «θα βάλει στο μυαλό την ιδέα ότι το ευρώ δεν είναι αμετάκλητο». Αυτό θα μπορούσε να κάνει τους επενδυτές να αποσυρθούν από την Ευρώπη, είπε ο Γιούνκερ, προσθέτοντας ότι ο πρωθυπουργός της Ιαπωνίας τού κατέστησε σαφές, κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στο Τόκιο, πως οι επενδύσεις της Ιαπωνίας στην Ευρώπη εξαρτώνται από το αν θα υπάρχει εμπιστοσύνη στο ευρώ. Ο αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, δήλωσε ότι «οι πολιτικές συνέπειες μιας χρεοκοπίας της Ελλάδας θα ήταν φυσικά τεράστιες για την ευρωζώνη. «Η αλήθεια είναι ότι αν σπάσει η πρώτη πέτρα από το ευρωπαϊκό σπίτι, τότε η Ευρώπη θα συγκλονιστεί» υπογράμμισε ο Γερμανός αντικαγκελάριος.

Θα ζήσουμε μια νέα Lehman; «Δεν θα ήταν μεγάλο θέμα αν η Ελλάδα εξαφανιζόταν» είναι ο τίτλος δημοσιεύματος στο Business Insider, που υποστηρίζει ότι αν οι ελληνικές μετοχές, τα ελληνικά ομόλογα και το ΑΕΠ της Ελλάδας εξαφανίζονταν, θα ήταν μεν μια τραγωδία, αλλά όχι επικών και παγκοσμίως καταστροφικών διαστάσεων. Εκτιμά δε, ότι πλέον είναι πιο πιθανή μια χρεοκοπία της χώρας «ακριβώς επειδή είναι υποφερτή». Σύμφωνα με το δημοσίευμα, είναι υποφερτή γιατί το ΔΝΤ και η ΕΚΤ πλέον κατέχουν σχεδόν κάθε ομόλογο το οποίο η ελληνική κυβέρνηση μπορεί να μην πληρώσει. Επίσης, υποστηρίζει ότι είναι υποφερτή μια χρεοκοπία, επειδή ενώ οι αγορές μετοχών της Ευρώπης ανέρχονται στο σύνολό τους σε 10 τρισ. ευρώ, ο ελληνικός δείκτης S&P BMI περιλαμβάνει μόνο 39 μετοχές με συνολική κεφαλαιοποίηση αξίας 19,7 δισ. ευρώ. Ακόμη, τη θεωρεί υποφερτή, επειδή, όπως υποστηρίζει, το ΑΕΠ της Ελλάδας είναι πλέον λιγότερο από το 1,5% του ΑΕΠ της Ευρώπης, ένα ποσοστό ικανό να διακρίνει ένα καλό τρίμηνο ανάπτυξης από ένα τρίμηνο ήπιας απογοήτευσης. Για μηδενικές επιπτώσεις στην ευρωζώνη από ένα πιθανό Grexit κάνει λόγο η Berenberg Bank, επισημαίνοντας πως τα «απόνερα» της ελληνικής εξόδου θα είναι βραχύβια… Ο επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg Bank, Holger Schmieding, προειδοποιεί πως το Grexit βραχυπρόθεσμα συνεπάγεται την αναταραχή στις διεθνείς αγορές, ιδίως στην Ευρώπη. Μετοχές και ευρώ θα υποστούν απώλειες, ενώ ταυτόχρονα το κόστος δανεισμού αρ-

κετών ευρωπαϊκών κρατών, όπως η Ιταλία και η Πορτογαλία, θα αυξηθεί. «Θα υπάρξει μία περίοδος αποπροσανατολισμού, καθώς οι αγορές θα αναζητούν τρόπο αντίδρασης στο Grexit» εξηγεί. Ωστόσο, αντιτείνει, οι επιπτώσεις δεν προμηνύονται σοβαρές και μακροπρόθεσμες. «Δεν τίθεται ζήτημα σύγκρισης με την κατάρρευση της Lehman Brothers» συνεχίζει, προσθέτοντας πως ο κίνδυνος για την Ευρώπη είναι «πολύ, πολύ μικρός, σχεδόν μηδενικός». Όπως αναλύει ο οικονομολόγος, το σημείο διαφοροποίησης μεταξύ των δύο περιπτώσεων έγκειται στο στοιχείο της έκπληξης. «Η κατάρρευση της Lehman ήταν ανεπάντεχη, καθώς ουδείς την ανέμενε. Έτσι προκάλεσε αλυσιδωτές και έντονες αντιδράσεις στις αγορές» αναφέρει. Αντίθετα, υπερθεματίζει, το στοιχείο της έκπληξης απουσιάζει από την ελληνική περίπτωση. Εκτός των άλλων, η ελληνική οικονομία αντιστοιχεί μόλις στο 2% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ. «Οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες διαθέτουν τον χρόνο, ώστε να

☛

Μπορεί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι να τονίζουν ότι ένα πιθανό ατύχημα στην Ελλάδα είναι διαχειρίσιμο, εν τούτοις η ΕΚΤ κρούει καμπανάκια κινδύνου για πιθανές επιπτώσεις σε μια εμπλοκή του ελληνικού ζητήματος

περικόψουν την έκθεσή τους προς την Ελλάδα» συμπληρώνει ο αναλυτής της Berenberg Bank. «Όλοι γνωρίζουν πως η έκθεση πλέον είναι αρκετά μικρή» παραδέχεται. Είτε η Ελλάδα μείνει στο ευρώ είτε φύγει, ο τερματισμός της αβεβαιότητας θα αποδειχθεί θετικός παράγοντας… «Η επίλυση της κρίσης, είτε με τον ένα τρόπο είτε με τον άλλο, είναι προτιμότερη από το σημερινό αδιέξοδο» αναφέρει χαρακτηριστικά. «Πολύ μικρή» χαρακτηρίζει και η Capital Economics την επίδραση ενός Grexit στην

ευρωπαϊκή οικονομία. Ο αναλυτής J. Loynes επισημαίνει πως ο άμεσος οικονομικός αντίκτυπος του Grexit είναι «πολύ μικρός», δεδομένου του μεγέθους της χώρας. Όμως, αντιπαραβάλλει, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει μια αναπάντεχη διάδοση της κρίσης στις αγορές, η οποία θα έχεις ως αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους δανεισμού για τις ευρωπαϊκές χώρες. «Δεν θα έχουμε μια νέα Lehman, αλλά δεν μπορεί να αποκλειστεί και τίποτα» συμπεραίνει χαρακτηριστικά ο αναλυτής της Capital Economics.

ΤΑ «ΚΑΜΠΑΝΑΚΙΑ» ΤΗΣ ΕΚΤ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Μπορεί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, κατά καιρούς, να τονίζουν ότι ένα πιθανό ατύχημα στην περίπτωση της Ελλάδας είναι διαχειρίσιμο, εν τούτοις η έκθεση της ΕΚΤ για τη χρηματοοικονομική σταθερότητα του ευρωσυστήματος κρούει καμπανάκια κινδύνου για πιθανές επιπτώσεις σε μια εμπλοκή του ελληνικού ζητήματος, σκιαγραφώντας μια τελείως διαφορετική εικόνα. Πρώτος κίνδυνος, τονίζει η ΕΚΤ, είναι ένα σοκ στις αγορές κρατικών ομολόγων που δεν εμφανίζουν μεγάλη ρευστότητα. Κι αυτό καθώς προειδοποιεί πως το χρηματοοικονομικό σύστημα στην ευρωζώνη δεν είναι ενιαίο και η κατανομή των κεφαλαίων γίνεται ανά χώρα. Όπως σημειώνει, αν και η τάση σήμερα είναι η αύξηση της ρευστότητας στις αγορές ομολόγων της Ευρωζώνης –πέραν της Ελλάδας– αυτή μπορεί να αντιστραφεί σε κάποιες από αυτές, στο πλαίσιο της αποστροφής του ρίσκου από τους επενδυτές. Χωρίς επαρκή ρευστότητα, τα σοκ γρήγορα μεγε-

θύνονται, σημειώνει η έκθεση, επηρεάζοντας τις συνολικές χρηματοοικονομικές συνθήκες. Στο σενάριο μιας νέας κρατικής κρίσης χρέους, η ΕΚΤ περιμένει νέα άνοδο στις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων σε αυξημένα επίπεδα και πιέσεις και σε άλλα περιουσιακά στοιχεία, κυρίως τις μετοχές. Εκτιμά, με βάση τα δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί μετά το 2012 και τις παρεμβάσεις της Κεντρικής Τράπεζας, πως οι αγορές ομολόγων μπορούν να ενσωματώσουν την πιθανότητα αύξησης των ευρωπαϊκών spreads κατά 1% στην περίπτωση κάποιου σοκ στις αποδόσεις των ομολόγων. Ωστόσο, η ΕΚΤ προειδοποιεί πως αυτή η εκτίμηση μπορεί να πέσει έξω αφενός λόγω του προγράμματος QE που «τρέχει», ενώ αφετέρου δεν μπορεί να αποτιμήσει πλήρως τους κινδύνους από τις τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα. Οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων θα παραμείνουν σε αυξημένα επίπεδα τουλάχιστον ώς το τέλος του 2016 κατά μέσο όρο. Η πρόβλεψη της ΕΚΤ στο αρνητικό σενάριο κάνει λόγο για αύξηση του μέσου επιτοκίου της ευρωζώνης κατά 50 μονάδες βάσης, ενώ οι αυξήσεις ανά χώρα θα κυμαίνονται από 2 ώς 155 μονάδες βάσης. Ως πιο αδύναμοι κρίκοι αναγνωρίζονται τα ομόλογα της Κύπρου, της Ελλάδας, της Ουγγαρίας και της Πορτογαλίας. Σε ό,τι αφορά τις αγορές μετοχών, το σοκ ανά αγορά θα ποικίλλει από -1,5% ώς -25%. Η ΕΚΤ περιμένει τον μεγαλύτερο αρνητικό αντίκτυπο στην Αυστρία, τη Γαλλία, την Ελλάδα και την Πορτογαλία. Κατά μέσο όρο, σε όλη την Ευρώπη, η αγορά θα υποχωρήσει σε ένα τέτοιο σενάριο κατά 12%. ΧΡΗΜΑ 11

Χ παρασκήνιο ☛

Προφανώς, μια ελληνική χρεοκοπία το 2011 θα είχε τεράστιο παγκόσμιο αντίκτυπο, αλλά και το 2015 η στάση πληρωμών είναι μια απειλή που δεν την αντιμετωπίζει αβασάνιστα η Ευρώπη και η Γερμανία

Σύμφωνα με τη Morgan Stanley, η ευρωζώνη δεν έχει να φοβηθεί κάτι από τις εξελίξεις στην Ελλάδα, καθώς είναι πλέον ισχυρή. «Με ισχυρότερα τα νομισματικά και δημοσιονομικά “τείχη”, σε σχέση με την περίοδο 2011-12, οι επενδυτές μπορούν να εφησυχάσουν στην ευρωζώνη όσον αφορά τον κίνδυνο της Ελλάδας» αναφέρει ο Anthony O'Brien της Morgan Stanley. Σε περίπτωση που υπάρξει μια χαμένη πληρωμή προς το ΔΝΤ, χωρίς να υπάρξουν cross-defaults σε όλες τις υποχρεώσεις ή επιβολή ελέγχων κεφαλαίων, θα περιμένουμε μια διεύρυνση 10 μονάδων βάσης στα περιφερικά spreads και 5 μονάδων βάσης στα spread των ομολόγων

του πυρήνα. «Αν η ΕΚΤ επέβαλλε ελέγχους στην κίνηση κεφαλαίων στην Ελλάδα, θα προκαλούσε επίσης μείωση των αποδόσεων των γερμανικών ομολόγων κατά 10-15 μονάδες βάσης» αναφέρει ο αναλυτής.

Η «τρύπα» στο Target2 Ο Hans-Werner Sinn, πρόεδρος του ινστιτούτου Ifo στο Μόναχο, υποστηρίζει, συχνά-πυκνά, ότι η ευρωζώνη βυθίζεται όλο και περισσότερο σε μια οικονομική τρύπα, λόγω της Ελλάδας. Είναι μια παλιά εκτίμηση του Sinn με τα ισοζύγια των χωρών στο διατραπεζικό σύστημα πληρωμών της ευρωζώνης, το λεγόμενο Target2. Όταν οι Έλληνες βγάζουν τα λεφτά από τη

χώρα, αποσύρουν τα λεφτά από μια ελληνική τράπεζα, η οποία καθίσταται υπόχρεη στην κεντρική τράπεζα της Ελλάδας γι’ αυτά τα ποσά. Αυτή, με τη σειρά της, ανοίγει μια χρέωση στην ΕΚΤ. Η γερμανική τράπεζα που λαμβάνει τα χρήματα από την αγορά του σπιτιού έχει μια απαίτηση στην Bundesbank, η οποία έχει μια απαίτηση στην ΕΚΤ. Το αποτέλεσμα από όλη αυτήν τη διαδικασία είναι πως όσο όλα αυτά τα ελληνικά λεφτά που δανείζονται από την ΕΚΤ φεύγουν από τη χώρα, το ισοζύγιο της Ελλάδας στο Target γίνεται πιο αρνητικό. Και τους τελευταίους μήνες, αυτό συμβαίνει με ανησυχητικούς ρυθμούς. Κατά τον Sinn, η ελληνική κυβέρνηση χρονοτριβεί σκοπίμως, για να επιτρέψει την αύξηση του αρνητικού ισοζυγίου Target, αυξάνοντας τις δυνητικές επιπτώσεις για την Ευρώπη αν δεν ελαφρύνει την πίεση στην Ελλάδα για μεταρρυθμίσεις και για να πληρώσει τα χρέη της και, ως εκ τούτου, ενισχύοντας τη διαπραγματευτική της θέση. Σε περίπτωση μιας ελληνικής χρεοκοπίας, για το ισοζύγιο του Target η ΕΚΤ πιθανώς θα πρέπει να ανακεφαλαιοποιηθεί. Χ

Γιατί ένα Grexit δεν τρομοκρατεί την παγκόσμια αγορά Σύμφωνα με οικονομολόγους που μίλησαν στο CNN, υπάρχουν έξι λόγοι για τους οποίους η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ δεν τρομοκρατεί την παγκόσμια αγορά όσο στο παρελθόν: 1. Ισχυρότεροι πιστωτές: Η δομή του ελληνικού χρέους έχει αλλάξει. Το 2010, το 85% βρισκόταν στα χέρια ιδιωτών επενδυτών, οι οποίοι είχαν πολλά να χάσουν. Πλέον, το 80% του ελληνικού χρέους βρίσκεται στην κατοχή κυβερνήσεων και άλλων θεσμών, όπως το ΔΝΤ και η ΕΚΤ, οι οποίοι είναι καλύτερα «εξοπλισμένοι» για να αντιμετωπίσουν μια πιθανή ελληνική πτώχευση.

2. Το ρίσκο έχει διαχυθεί: Δεν υπάρχει καμία τράπεζα που να κατέχει σημαντικό μερίδιο του χρέους, επομένως κανένας πιστωτής δεν θα δεχόταν μεγάλο πλήγμα. Επιπλέον, οι ξένες τράπεζες είχαν στην κατοχή τους μόλις 46 δισ. δολ. του ελληνικού χρέους στα τέλη του 2014, σε σύγκριση με τα 300 δισ. δολ. του 2010. Οι διεθνείς τράπεζες δεν πρόκειται να τιμωρηθούν, παρά το γεγονός ότι η κατάσταση του χρέους ταρακουνάει την εμπιστοσύνη στο ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα.

3. Δεν υπάρχει κίνδυνος για ντόμινο: Η Πορτογαλία, η Ιταλία και η Ισπανία –οι υπόλοιπες «προβληματικές» χώρες της ευρω-

12 Ιούνιος 2015

ζώνης– τα καταφέρνουν πολύ καλύτερα έπειτα από σκληρή δουλειά, μέσα από επώδυνα προγράμματα διάσωσης. Οι επενδυτές είναι περισσότερο πρόθυμοι να δανείσουν τα χρήματά τους στις υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης, γιατί είναι λιγότερο φοβισμένοι ότι αυτές οι χώρες θα ακολουθήσουν την Ελλάδα εκτός της ευρωζώνης.

4. Ανάκαμψη από την ΕΚΤ: Το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων 1,3 τρισ. δολ. από την ΕΚΤ αναμένεται να δώσει ώθηση στην οικονομία και την ανάπτυξη της ευρωζώνης.

5. Οικονομική ανάπτυξη: Η Ευρώπη, παρότι μάχεται τις επιπτώσεις της μακρόχρονης ύφεσης, τώρα βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση συγκριτικά με τότε που το Grexit αποτελούσε πιθανότητα, το 2012. Το ΑΕΠ της ευρωζώνης αυξήθηκε κατά +0,4% το α’ τρίμηνο του 2015 σε τριμηνιαίο επίπεδο και κατά +1% σε ετήσιο επίπεδο.

6. Νέο σχέδιο για τα κράτη-μέλη: Όταν η κρίση της ευρωζώνης «χτύπησε» για πρώτη φορά το 2010, οι ηγέτες δεν είχαν κανένα πλάνο στο οποίο να ανατρέξουν αν ένα κράτος-μέλος αντιμετώπιζε προβλήματα. Έκτοτε, οι χώρες της ευρωζώνης εγκαθίδρυσαν το ταμείο διάσωσης με κεφάλαια ύψους 800 δισ. δολ. για έκτακτα δάνεια.

Χ χρηματιστήριο

ΧΑ Χρειάζεται

STORY Αργά ή γρήγορα, η συμφωνία με τους δανειστές είναι το επικρατέστερο σενάριο στη χρηματιστηριακή αγορά, η οποία ούτε καν θέλει να σκέφτεται το αντίθετο. Η αγορά, σε μια συμφωνία, είναι σίγουρο ότι σε βραχυπρόθεσμη βάση θα κινηθεί έντονα ανοδικά. Όμως για τη συνέχεια, η χρηματιστηριακή αγορά αλλά και η ελληνική οικονομία χρειάζονται story. Ποιο story θα πουλήσει η Ελλάδα; ✒ από τoν Κων/νο Χριστοφιλέα

14 Ιούνιος 2015

X

ωρίς δυναμική ανάπτυξης της εθνικής οικονομίας και παγιδευμένη σε μια χρηματοδότηση που θα εστιάζεται στις αποπληρωμές των υποχρεώσεων, πόσο μακριά μπορεί να πάει η αγορά; Ακόμη και μετά από μια συμφωνία, ο χρόνος που θα απαιτηθεί για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και της ρευστότητας θα εξαρτηθεί από τις εισροές κεφαλαίων. Αν και η ανάκαμψη της οικονομίας θα αποτελέσει το έναυσμα για την επαναξιολόγηση της χρηματιστηριακής αγοράς, ο καταλύτης θα είναι η απτή πρόοδος σε δομικές μεταρρυθμίσεις. Όπως σημειώνει η NBG Securities, οι επενδυτές θα πρέπει να παραμείνουν underweight ώς τον Σεπτέμβριο και να αρχίσουν να αυξάνουν σταδιακά την έκθεσή τους στο ΧΑ αν μειωθεί το πολιτικό ρίσκο. Μια πιθανή συμφωνία θα προσφέρει μια, τουλάχιστον προσωρινή, αίσθηση αισιοδοξίας. Μετά το αναμενόμενο ράλι ανακούφισης, η αγορά θα πρέπει να την αξιολογήσει. Με τα σημερινά δεδομένα, αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς μεγάλες αναταράξεις, οπότε οι πολύ αισιόδοξοι καλά θα κάνουν να είναι ψύχραιμοι, τονίζει

μερίδα των αναλυτών. Στο ενδεχόμενο μερικής συμφωνίας, η οποία θα συνοδεύεται από αντίστοιχα μερική χρηματοδότηση, προκειμένου να εκπληρωθούν οι υποχρεώσεις της χώρας μέχρι το φθινόπωρο, αλλά δεν θα συμπεριλαμβάνει τα «αγκάθια» της διαπραγμάτευσης (ασφαλιστικό, συνταξιοδοτικό), τα περιθώρια ανόδου της αγοράς θα είναι περιορισμένα. Αν η μεγάλη διαπραγμάτευση μετατεθεί, η χρηματοδότηση θα είναι πάλι με το «σταγονόμετρο» και για το διάστημα μετά το καλοκαίρι, και η τελική διαπραγμάτευση για το μέλλον της Ελλάδας θα είναι ιδιαίτερα κρίσιμη. Ο κίνδυνος για την αγορά είναι να οδηγηθούμε σε μια ενδιάμεση συμφωνία, που θα σπρώχνει τις κρίσιμες αποφάσεις για το μέλλον και θα αντιμετωπιστεί σαν προσωρινή λύση τόσο από την κυβέρνηση όσο και από τους εταίρους. Κάτι τέτοιο θα λειτουργήσει επιβαρυντικά για την οικονομία και τις τράπεζες, καθώς θα παραταθεί το «μαρτύριο της σταγόνας» αλλά και η αβεβαιότητα για την επόμενη μέρα της χώρας.

H ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΧΑ

Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΑΞΙΑΣ ΤΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ

(χωρίς τη συμμετοχή του ΤΧΣ) Δεκέμβριος 2013 Ιανουάριος 2014 Φεβρουάριος 2014 Μάρτιος 2014 Απρίλιος 2014 Μάιος 2014 Ιούνιος 2014 Ιούλιος 2014 Αύγουστος 2014 Σεπτέμβριος 2014 Οκτώβριος 2014 Νοέμβριος 2014 Δεκέμβριος 2014 Ιανουάριος 2015 Φεβρουάριος 2015 Μάρτιος 2015 Απρίλιος 2015 Μάιος 2015

(Ποσά σε εκατ. ευρώ) 49,6% 49,9% 51,5% 52,9% 54,8% 60,4% 60,6% 60,4% 61,0% 60,9% 61,3% 62,1% 61,5% 61,1% 60,1% 59,0% 58,6% 59,2%

Δεκέμβριος 2013 Ιανουάριος 2014 Φεβρουάριος 2014 Μάρτιος 2014 Απρίλιος 2014 Μάιος 2014 Ιούνιος 2014 Ιούλιος 2014 Αύγουστος 2014 Σεπτέμβριος 2014 Οκτώβριος 2014 Νοέμβριος 2014 Δεκέμβριος 2014 Ιανουάριος 2015 Φεβρουάριος 2015 Μάρτιος 2015 Απρίλιος 2015 Μάιος 2015

Καρδιογράφημα Για αρκετές εβδομάδες, το χρηματιστήριο «κοιμάται» με την ανησυχία για ρήξη, «ξυπνά» με προσδοκίες για συμφωνία. Η πορεία των διαπραγματεύσεων της Ελλάδας με τους δανειστές θυμίζει καρδιογράφημα: τη μια ημέρα καλό κλίμα και προσδοκία για συμφωνία, την επομένη κακό κλίμα γιατί μπλόκαραν οι διαπραγματεύσεις. Η χρηματιστηριακή αγορά, εδώ και αρκετές εβδομάδες, κινήθηκε στον αστερισμό των δηλώσεων, των εκτιμήσεων και των συναντήσεων, με τις ημερήσιες κινήσεις να προσομοιάζουν σε κινούμενη άμμο. Το πολιτικό-οικονομικό σκηνικό είναι η ιδανική συνταγή για να διατηρεί το ελληνικό χρηματιστήριο την υψηλή μεταβλητότητα, με πρωταγωνιστές funds του εξωτερικού που επιδίδονται σε βραχυχρόνιες κινήσεις, εναλλάσσοντας τη στρατηγική τους (από πωλητές σε αγοραστές ή το ανάποδο) ακόμη και ενδοσυνεδριακά, επικαλούμενοι κάποιο «νέο δεδομένο». Σε αυτό το περιβάλλον, το ελληνικό χρηματιστήριο, παρά την αυξημένη μεταβλητότητα, δεν έδειξε σε καμία περίπτωση να

Η ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΧΑ

(Ποσά σε δισ. ευρώ) 2.161,9 2.155,6 1.771,7 2.520,8 3.229,3 4.890,3 3.580,1 2.329,1 1.990,6 2.195,3 3.145,4 1.648,5 2.053,6 2.142,2 2.953,1 1.875,8 1.404,8 1.684,4

Δεκέμβριος 2013 Ιανουάριος 2014 Φεβρουάριος 2014 Μάρτιος 2014 Απρίλιος 2014 Μάιος 2014 Ιούνιος 2014 Ιούλιος 2014 Αύγουστος 2014 Σεπτέμβριος 2014 Οκτώβριος 2014 Νοέμβριος 2014 Δεκέμβριος 2014 Ιανουάριος 2015 Φεβρουάριος 2015 Μάρτιος 2015 Απρίλιος 2015 Μάιος 2015

60,1 60,8 67,4 70,2 64,5 70,9 79,9 66,5 66,8 61,1 52,4 53,9 45,7 38,3 45,7 39,4 41,4 42,5 ΧΡΗΜΑ 15

Χ χρηματιστήριο

Η ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ ΤΟΥ FTSΕ-25 ΜΕΤΟΧΕΣ

Alpha Bank Coca Cola HBC Eurobank Folli Follie Jumbo Lamda Development Motor Oil ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ΔΕΗ Εθνική Ελλάκτωρ ΕΧΑΕ ΕΛΠΕ ΕΥΔΑΠ ΜΕΤΚΑ Μυτιληναίος ΟΛΠ ΟΠΑΠ ΟΤΕ Πειραιώς Τέρνα Ενεργειακή Τιτάν Viohalco Grivalia Properties Aegean Airlines

ΚΛΕΙΣΙΜΟ 31/12/2014

ΚΛΕΙΣΙΜΟ 12/6/2105

ΜΕΤΑΒΟΛΗ

0,468 15,68 0,187 26,40 8,47 3,36 6,50 1,89 5,40 1,47 2,13 4,65 3,80 6,25 8,45 4,64 10,50 8,90 9,10 0,910 1,88 19,17 1,86 7,57 6,90

0,288 19,58 0,131 23,39 8,10 3,93 8,10 1,64 4,74 1,05 1,74 4,90 4,40 5,70 7,79 5,85 13,30 7,43 7,54 0,411 3,14 21,70 2,40 7,60 6,70

-38,46% +24,87% -29,95% -11,40% -4,37% +16,96% +24,62% -13,23% -12,22% -28,57% -18,31% +5,38% +15,79% -8,80% -7,81% +26,08% +26,67% -16,52% -17,14% -54,84% +67,0% +13,20% +29,03% +0,40% -2,90%

πιστεύει στη ρήξη, γιατί αλλιώς θα είχε κινηθεί προς τα επίπεδα των 500 μονάδων. Το ερώτημα είναι πώς θα αντιδράσει αν υπάρξει ρήξη και ελληνική χρεοκοπία. «Αν και το μέλλον της Ελλάδας τίθεται εν αμφιβόλω, αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι οι επενδυτές συνεχίζουν να στοιχηματίζουν στο χρηματιστήριο» αναφέρει το Bloomberg. Οι εισροές για έξι συνεχόμενους μήνες στο ETF Global X FTSE Greece 20, που διαπραγματεύεται στις ΗΠΑ, έχουν οδηγήσει τη χρηματιστηριακή του αξία σε ρεκόρ. Οι επενδυτές έχουν στραμμένη την προσοχή τους στο ΧΑ, το οποίο έχει περίπου τέσσερις φορές υψηλότερη μεταβλητότητα από την υπόλοιπη Ευρώπη φέτος. Αυτό φαίνεται να είναι μια καλή στρατηγική, καθώς ο Γενικός Δείκτης κατέγραψε καλύτερη πορεία στο α’ τρίμηνο από τον DAX στη Φραγκφούρτη και τον CAC στο Παρίσι.

16 Ιούνιος 2015

Οι ελληνικές τράπεζες κράτησαν τα ηνία της ανόδου και ο τραπεζικός δείκτης κατέγραψε άνοδο 58% από το ιστορικό χαμηλό στο οποίο βρέθηκε τον Απρίλιο. Το ETF είχε εισροές 22 εκατ. δολ. τον Μάιο. Η χρηματιστηριακή του αξία υπερτριπλασιάστηκε το 2015, καθώς ανήλθε στα 321 εκατ. δολ. την προηγούμενη εβδομάδα.

Το πολιτικό ρίσκο Στη σκέψη βέβαια των επενδυτών, πέρα από την επίτευξη μιας συμφωνίας, είναι και το τι θα επακολουθήσει αυτής. Πώς θα αντιμετωπιστούν οι εσωκομματικές τριβές, ποιοι υπουργοί θα είναι αυτοί που θα την εφαρμόσουν, πώς θα διαμορφωθεί το πολιτικό σκηνικό… Είναι η κυβέρνηση σε θέση να υλοποιήσει τις μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται η χώρα; Ακόμη κι αν καταλήξουμε σε συμφωνία με τους Θεσμούς, ίσως η παρούσα κυβέρνηση να βρεθεί και πάλι σε τροχιά ρήξης με τους εταίρους

κατά την εφαρμογή της συμφωνίας, εκτιμούν αρκετοί αναλυτές. Αρκετοί αναλυτές στρέφουν την προσοχή τους στην εποχή μετά τη συμφωνία, κυρίως σε πολιτικό επίπεδο, καθώς η συμφωνία θα φέρει αναταραχή σε όλες τις κοινοβουλευτικές ομάδες, και κυρίως σε εκείνες του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ, που έχουν την κύρια ευθύνη για την υπογραφή, την ψήφιση και την υλοποίησή της. Ακόμη, διερωτώνται αν η αντιπολίτευση θα δώσει ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση και αν ο πρωθυπουργός θα μετατρέψει την ψηφοφορία για τη συμφωνία σε ψήφο εμπιστοσύνης. Επισημαίνουν δε ότι θα έχει πολιτικό πρόβλημα η κυβέρνηση –και ίσως να οδηγηθεί σε εκλογές– αν δεν συγκεντρώσει τον απόλυτο αριθμό της πλειοψηφίας στην ψηφοφορία, καθώς δεν θα μπορέσει, ακόμη κι αν την ψηφίσει η αντιπολίτευση, να την υλοποιήσει. Σύμφωνα με χρηματιστηριακούς αναλυτές, μετά τον πρώτο ενθουσιασμό από την επίτευξη μιας συμφωνίας αναμένονται αναταράξεις στη χρηματιστηριακή αγορά. Τη συμφωνία θα ακολουθήσει η ψήφιση μέτρων από τη Βουλή. Σε αυτό το διάστημα, οι αναταράξεις στο χρηματιστήριο αναμένεται να συνεχίσουν να είναι έντονες, καθώς μετά τον αρχικό ενθουσιασμό, θα επικρατήσει πάλι πολεμικό κλίμα για την επικοινωνιακή διαχείριση του θέματος. Η Barclays σημειώνει ότι υπάρχει κίνδυνος πολιτικής κρίσης και αυτό αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη απόκλιση μέσα στο κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ, ειδικά σχετικά με την αποδοχή από την κυβέρνηση περισσότερων δημοσιονομικών μέτρων και περικοπών στις συντάξεις, προκειμένου να επιτευχθεί μια συμφωνία. Ασαφές, είναι σύμφωνα με την JP Morgan, το πώς ο Τσίπρας θα πείσει τους βουλευτές του –ιδιαίτερα εκείνους της αριστερής πλατφόρμας– να ψηφίσουν τη συμφωνία που θα κάνει με τους Θεσμούς, ώστε να αποφευχθεί η επιβολή ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων ή ακόμη και η χρεοκοπία.

H JP Morgan αναρωτιέται αν ο Τσίπρας θα είναι σε θέση να εισαγάγει την απαιτούμενη νομοθεσία στη Βουλή αρκετά γρήγορα, ώστε να ξεκλειδώσει τη χρηματοδότηση που απαιτείται για την κάλυψη των υποχρεώσεων προς τους πιστωτές ή απλά να πληρώσει τις συντάξεις και τους μισθούς στον δημόσιο τομέα. Και υπάρχει επίσης ο κίνδυνος οι ελληνικές τράπεζες να μη διαθέτουν τις εξασφα-

λίσεις που απαιτούνται για να καταστεί δυνατός ο δανεισμός από την ΕΚΤ. Σε μια τέτοια περίπτωση, θα πρέπει να επιβληθούν έλεγχοι στη ροή των κεφαλαίων ώστε να ανακοπεί η εκροή καταθέσεων. Πράγματι, η ανάγκη να επιβληθούν έλεγχοι κεφαλαίων θα μπορούσε είναι επιτακτική, ακόμη και εν απουσία μιας ελληνικής χρεοκοπίας. Το «κλειδί» αποτελεί η στάση που θα τηρήσει ο Παναγιώτης Λαφαζάνης, καθώς η αριστερή πλατφόρμα αριθμεί πάνω από 30 βουλευτές. Παρά τις διαφωνίες του, ο Λαφαζάνης επιθυμεί να αποφύγει τη δημιουργία συνθηκών που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας, υπονομεύοντας την επιρροή του ΣΥΡΙΖΑ. Αντιθέτως, μεγαλύτερες αντιδράσεις αναμένονται από τον κυβερνητικό εταίρο, Πάνο Καμμένο, και τους βουλευτές των Ανεξαρτήτων Ελλήνων. Η Berenberg Bank δίνει πιθανότητες να υπάρξει πολιτική αστάθεια στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ κατά 70%, με αποτέλεσμα –όπως εκτιμάται– το Ποτάμι να αντικαταστήσει την αριστερή πλατφόρμα στην κυβέρνηση. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, μόλις το ένα τρίτο των πολιτών εκτιμούν τώρα ότι η διαπραγματευτική στρατηγική της Αθήνας είναι η σωστή, μια αρκετά εντυπωσιακή πτώση αν αναλογιστεί κανείς ότι τον Φεβρουάριο το ποσοστό αυτό έφθανε στο 72%, λίγες μόλις ημέρες μετά την εκλογή της κυβέρνησης. Τα στοιχεία αυτά έρχονται να ενδυναμώσουν τη θέση του στρατηγικού αναλυτή της Bank of America Merrill Lynch Αθανάσιου Βαμβακίδη, ο οποίος σημειώνει ότι «η εσωτερική εναντίωση σε μια συμβιβαστική λύση είναι ο λόγος-κλειδί για την ανικανότητα

επίτευξης μιας συμφωνίας για την αξιολόγηση του προγράμματος μέχρι τώρα». Όπως σημειώνεται ειδικότερα, η αριστερή πλατφόρμα επιθυμεί την έξοδο της χώρας από το ευρώ, προκειμένου να μπει τέλος στη λιτότητα. Αν και η πολιτική θέση του Αλέξη Τσίπρα καθίσταται ολοένα και πιο αδύναμη, υπάρχει ακόμη ένα πράγμα που είναι υπέρ του: η έλλειψη μιας αξιόπιστης αντιπολίτευσης. Η UBS επισημαίνει ότι μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος για την Ελλάδα από τη δυσαρέσκεια των Ελλήνων ψηφοφόρων. Όπως σημειώνει η UBS, «είναι προφανές ότι ο ΣΥΡΙΖΑ εξελέγη με μια ισχυρή εντολή να πιέσει σκληρά την Τρόικα (τους πιστωτές), και κάνοντας αυτό βρέθηκε ουσιαστικά στη γωνία και τώρα πρέπει να βγει από αυτήν τη θέση». Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να προχωρήσει σε υπαναχωρήσεις και αυτό είναι ένα πολύ ευαίσθητο θέμα από την άποψη της εσωτερικής πολιτικής, διότι μπορεί η ελληνική κυβέρνηση να χάσει σε αξιοπιστία από το εκλογικό της σώμα. Μάλιστα, προσθέτει, μπορεί να προκαλέσει προστριβές μέσα στο κυβερνών κόμμα. Όσον αφορά το δημοψήφισμα, επισημαίνει ότι θα επιτρέψει στην κυβέρνηση να πει αξιόπιστα ότι δεν είναι αυτό που θέλει αλλά αυτό που πρέπει να γίνει ώστε η χώρα να παραμείνει στη ζώνη του ευρώ.

Η τεχνική εικόνα της αγοράς Με μια οριστική συμφωνία, όπου όλα τα ανοιχτά μέτωπα θα διευθετούνται, ο στόχος οριοθετείται στις 1.000 μονάδες, καθώς οι νέες εκθέσεις των οίκων, σε συνδυασμό με την αποκλιμάκωση που θα σημειωθεί στις αποδόσεις των ελληνικών κρατικών ομολόγων, θα ενεργοποιήσουν

μακροπρόθεσμα επενδυτικά κεφάλαια. Τεχνικά, το βλέμμα των αγοραστών παραμένει στη διάσπαση της ζώνης των τοπικών υψηλών στα επίπεδα 850/857 μονάδων. Εφόσον ο Γενικός Δείκτης διαφύγει από τη ζώνη αντίστασης των 850/857 μονάδων, η πρώτη ήπια αντίσταση τοποθετείται στην περιοχή των 880 μονάδων. Η ανοδική διάσπαση, εφόσον συνδυαστεί με την υπογραφή της συμφωνίας, μπορεί να οδηγήσει τον Γενικό Δείκτη έως και τις 945/950 μονάδες. Και πάνω από κει, υπάρχει το ισχυρό εμπόδιο των 1.035 μονάδων. Εκεί θα χρειαστούμε πραγματικά καλά νέα και τεράστιους (με τα σημερινά δεδομένα) τζίρους για να προχωρήσουμε. Στο αρνητικό σενάριο, σχεδόν σίγουρη είναι η επιταχυνόμενη προσέγγιση της ζώνης των 700 μονάδων, κάνοντας πιθανή την καταγραφή νέου χαμηλού έτους.

ΝΒG Securities: Underweight στις ελληνικές μετοχές έως τον Σεπτέμβριο Οι επενδυτές θα πρέπει να παραμείνουν underweight έως τον Σεπτέμβριο και να αρχίσουν να αυξάνουν τις θέσεις τους σταδιακά, με ενδεχόμενη μείωση του πολιτικού κινδύνου, όπως επισημαίνει η ΝΒG Securities, τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι είναι καιρός η αγορά να επανεξετάσει τις ελληνικές μετοχές. Ο επόμενος παράγοντας που πρέπει να εκτιμηθεί είναι ο χρόνος που απαιτείται για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και της ρευστότητας στην ελληνική οικονομία. Οι δύο αυτοί παράγοντες θα πρέπει να καθορίζονται από το μέγεθος των εξωτερικών εισροών: το τουριστικό εισόδημα, τις άμεσες ξένες επενδύσεις και το ενδιαφέ-

☛

Το ελληνικό χρηματιστήριο, παρά την αυξημένη μεταβλητότητα, δεν έδειξε σε καμία περίπτωση να πιστεύει στη ρήξη, γιατί αλλιώς θα είχε κινηθεί προς τα επίπεδα των 500 μονάδων

ΧΡΗΜΑ 17

Χ χρηματιστήριο ☛

Ακόμη και στην περίπτωση της επίτευξης συμφωνίας, αρκετοί αναλυτές εκφράζουν τον φόβο για ενδεχόμενη πολιτική κρίση στην Ελλάδα, καθώς δεν είναι σίγουροι ότι η κυβέρνηση θα μπορέσει να υλοποιήσει τη συμφωνία

ρον για το επερχόμενο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων. Οι ελληνικές μετοχές έχουν υποχωρήσει κατά 55% από τις 23 Απριλίου του 2010 και αυτό αντικατοπτρίζει την απώλεια κατά 25% του ΑΕΠ, καθώς ο κίνδυνος χώρας αυξάνεται. Αν και η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας θα είναι ένα έναυσμα για την αγορά, ο βασικός καταλύτης είναι η απτή πρόοδος που θα επιτευχθεί σχετικά με τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Η NBG Securities συστήνει να παραμείνουν οι επενδυτές underweight στις ελληνικές μετοχές έως τον Σεπτέμβριο και να αρχίσουν να προσθέτουν στην έκθεσή τους σταδιακά αν οι πολιτικοί κίνδυνοι μειωθούν. Οι εταιρείες που αναμένεται να επωφεληθούν από τη μεγάλη παρουσία τους εκτός Ελλάδας είναι η Folli Follie, η Motor Oil, η Frigoglass, ο Μυτιληναίος, η Aegean, ο Τιτάνας και ο Σαράντης. Επίσης, μετοχές με ισχυρό προφίλ ταμειακών ροών, όπως τα Ελληνικά Πετρέλαια, η Jumbo και η Grivalia, αναμένεται να επωφεληθούν από μια μείωση στο premium ρίσκου της χώρας. Επίσης, οι περισσότερες από τις ανωτέρω επιχειρήσεις επωφελούνται και από τις χαμηλότερες τιμές πετρελαίου και το ισχνό ευρώ. Οι ελληνικές επενδυτικές επιλογές αποδίδουν καλύτερα σε πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα, τονίζει η χρηματιστηριακή, προτείνοντας τις μετοχές των τραπεζών αλλά και των εταιρειών ΕΧΑΕ, ΔΕΗ, ΟΠΑΠ, Ελλάκτωρ, ΓΕΚ Τέρνα, Τέρνα Ενεργειακή, Άνεμος, ΕΥΔΑΠ και Φουρλής. Ο τραπεζικός κλάδος ήταν ο μεγάλος χαμένος κατά τη διάρκεια της κρίσης, καθώς αντανακλά τη συρρίκνωση της οικονομίας. Από την άλλη πλευρά, οι σημαντικές πρωτοβουλίες αναδιάρθρωσης έχουν ήδη αναληφθεί, δηλαδή η αναγκαστική εξυγίανση και ο εξορθολογισμός του κόστους. Οι τράπεζες κατάφεραν επίσης να προσελκύ-

18 Ιούνιος 2015

σουν ιδιωτικά κεφάλαια, παρά τα αδύναμα θεμελιώδη μεγέθη της οικονομίας. Συνολικά, το υψηλότερο κόστος των κινδύνων και οι πιέσεις της ρευστότητας έχουν προκαλέσει ζημιά που θα χρειαστεί πολλά χρόνια για να αποκατασταθεί. Με μέσο όρο εκτιμήσεις P/ΤΕ 0.6x το 2015, ο τομέας μπορεί να επιβεβαιώσει ένα καλό σενάριο, με την Alpha Bank να είναι η πιο κατάλληλη έκθεση φέτος στον τομέα. Οι ηγέτες του εγχώριου επιχειρηματικού τομέα έχουν επιτύχει την απαιτούμενη απομόχλευση (αν και μερικά ονόματα συνεχίζουν να πληρώνουν βαρύ κόστος στον δανεισμό τους) και έχουν απολαύσει τις λιγότερες επιπτώσεις της οικονομικής συρρίκνωσης. Όσον αφορά την κερδοφορία, εκτιμάται ότι θα υπάρξει ταχύτερη ανάκαμψη για τους «ηγέτες» του μη χρηματοπιστωτικού τομέα έναντι του τραπεζικού τομέα, καταλήγει η NBG Securities.

Απότομο rerating των τραπεζικών μετοχών Αισιόδοξη παραμένει η Euroxx για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του α’ τριμήνου του έτους, επαναλαμβάνοντας ότι το βασικό σενάριο είναι ότι θα διατηρηθεί ο ρυθμός ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας. Η Euroxx επισημαίνει ότι οι ελληνικές τράπεζες διαπραγματεύονται με μεγάλο discount έναντι των υπόλοιπων ευρωπαϊκών τραπεζών, το οποίο αντανακλά την επιμονή της πολιτικής και μακροοικονομικής αβεβαιότητας στην Ελλάδα, καθώς και τις ανησυχίες για τη ρευστότητα (ακόμη και φερεγγυότητας) των ελληνικών τραπεζών. Η Euroxx εκτιμά ότι η συμφωνία θα οδηγήσει σε απότομο rerating των τραπεζικών μετοχών και θα βοηθήσει τις ελληνικές τράπεζες να επανέλθουν σταδιακά στην ομαλότητα. Χ

ΤΡIΑ ΧΡOΝΙΑ από τα χαμηλά Πριν τρία χρόνια, στις 5 Ιουνίου του 2012, η χρηματιστηριακή αγορά έβλεπε τα χαμηλά των 471,35 μονάδων (ενδοσυνεδριακά) και των 467,36 μονάδων (κλείσιμο). Ήταν τα χαμηλότερα επίπεδα από το 1990. Ήταν το διάστημα μεταξύ των δύο εκλογικών αναμετρήσεων της 6ης Μαΐου και της 17ης Ιουνίου, όταν έφεραν ευρώ με αεροπλάνα από την ΕΕ! Από τα χαμηλά αυτά επίπεδα, αρκετά blue chips έχουν καταγράψει εντυπωσιακά κέρδη (ΟΤΕ +675%, Folli Follie +503%, ΔΕΗ +316%, Μυτιληναίος +349%, Aegean Airlines +512%, Τέρνα Ενεργειακή +320%, Jumbo +266%, ΕΥΔΑΠ +159%, Ελλάκτωρ +175%, ΓΕΚ Τέρνα +295%). Οι τράπεζες υπέστησαν πτώση έως και 95,5% σε ορισμένες περιπτώσεις. Την καλύτερη και πιο ανθεκτική εικόνα στο ταμπλό έχει η Alpha Bank, που είναι η μόνη που καταγράφει κέρδη +35,37% από τον Ιούνιο του 2012. Στην κορυφή της πτώσης βρίσκεται η Eurobank, που χάνει το 95,5%, η Εθνική καταγράφει πτώση 73,32% και η Πειραιώς -68,68%.

Χ επιχειρηματικά νέα εισηγμένων

ΕΙΣΗΓΜEΝΕΣ Άντεξαν τα λειτουργικά κέρδη το α’ τρίμηνο Η πολιτική αβεβαιότητα έπληξε τον τζίρο Οι τράπεζες παραμένουν ο «αδύναμος κρίκος» της αγοράς

Η δημοσίευση των αποτελεσμάτων α’ τριμήνου των εισηγμένων εταιρειών άφησε θετικές προσδοκίες για τη συνέχεια. Ο κλάδος των διυλιστηρίων πρωταγωνιστεί, λόγω των χαμηλών τιμών των πρώτων υλών και των ευνοϊκών περιθωρίων διύλισης, τη στιγμή που ο τραπεζικός κλάδος συνεχίζει να προβληματίζει, λόγω των εκροών καταθέσεων και των υψηλών μη εξυπηρετούμενων δανείων, όπως σημειώνουν οι αναλυτές.

20 Ιούνιος 2015

Η ΕΙΚOΝΑ ΤΩΝ ΕΙΣΗΓΜEΝΩΝ ΓΕΝΙΚO ΣYΝΟΛΟ Α’ ΤΡΙΜHΝΟΥ 2015 (εκτός τραπεζών, επενδυτικών και ασφαλιστικών) (ποσά σε εκατ. ευρώ) Κύκλος εργασιών EBITDA Κέρδη μετά από φόρους

14.618,36 1.791,30 152,03

-1,5% +21,00% 220,4%

Τράπεζες Κύκλος Εργασιών ΕΒΙΤDA Κέρδη μετά από φόρους

2.380,41 1.598,24 -419,09

+1,5% 0,1%

Κερδοφόρες Ενίσχυση κερδοφορίας Μείωση κερδοφορίας Αναστροφή ζημιών Ζημιογόνες Αύξηση ζημιών Μείωση ζημιών Αναστροφή κερδών

78 36 21 21 115 38 58 19

M

ειωμένο τζίρο κατά 1,5% κατέγραψαν οι εισηγμένες στο ελληνικό χρηματιστήριο κατά τη διάρκεια του α’ τριμήνου του έτους, με τα λειτουργικά αποτελέσματα όμως να «αντέχουν» (ενισχύθηκαν κατά 21%). Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει η Beta ΑΧΕΠΕΥ με βάση τους ισολογισμούς 193 εταιρειών. Το α’ τρίμηνο του 2015 ήταν το χειρότερο, επιχειρηματικά, τρίμηνο που παρουσιάστηκε τα τελευταία χρόνια από πλευράς οικονομικού περιβάλλοντος. Την «παράλυση» του Ιανουαρίου λόγω εκλογών διαδέχθηκαν οι επόμενοι μήνες των διαπραγματεύσεων και της μειωμένης ρευστότητας. Ήταν φυσικό λοιπόν να υπάρξει κάμψη πωλήσεων, ιδιαίτερα στους εμπορικούς-καταναλωτικούς κλάδους και πίεση εκροών κεφαλαίων στις τράπεζες. Μοναδικές ευνοημένες ήταν οι εξωστρεφείς εταιρείες καθώς και όσες μπόρεσαν να επωφεληθούν από το ράλι του δολαρίου έναντι του ευρώ.

Εξωστρεφείς εταιρείες Από τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων του α’ τριμήνου προέκυψε αξιοσημείωτη κερδοφορία και βελτίωση του κύκλου εργασιών για σημαντικό αριθμό εξωστρεφών κυρίως εταιρειών, που ευνοήθηκαν από τον συνδυασμό «ισχυρότερο δολάριοχαμηλότερο ενεργειακό κόστος», χωρίς ωστόσο να ευεργετούνται ιδιαίτερα και χρηματιστηριακά, λόγω της παντελούς απουσίας επενδυτικών κεφαλαίων. Οι πωλήσεις στο εξωτερικό αποτελούν πλέον τον βασικό κορμό των πωλήσεων για πολλούς ομίλους (Τιτάν, Folli Follie, Jumbo, Πλαστικά Θράκης, Frigoglass, Φουρλής, Σαράντης κ.ά.). Οι όμιλοι προσπαθούν να καλύψουν την εγχώρια οικονομική και επιχειρηματική αδυναμία με αύξηση της παρουσίας τους στο εξωτερικό. Σήμερα, η σχέση πωλήσεων στο εξωτερικό με το εσωτερικό διαμορφώνεται στο 50-50, ενώ είναι εμφανές ότι στα επόμενα τρίμηνα το 60% και πλέον των παραγόμενων προϊόντων θα πωλείται στο εξωτερικό σε σχέση με το εσωτερικό. Επίσης, αυξάνεται και το μερίδιο αγοράς των ελληνικών επιχειρήσεων, όχι τόσο στην Ευρώπη αλλά στην Αμερική, την Ασία και την Αφρική. Λίγοι περίμεναν στο α’ τρίμηνο οι επιδόσεις των εισηγμένων εταιρειών να κινηθούν με την ίδια δυναμική που είχαν αποκτήσει στα τρία προηγούμενα τρίμηνα, ακόμη λιγότε-

☛

Το προεκλογικό κλίμα, η μειωμένη πιστωτική επέκταση και οι διακυμάνσεις του ευρώ και του πετρελαίου ήταν οι βασικές συνιστώσες που διαμόρφωσαν τις τάσεις στους ισολογισμούς των εισηγμένων εταιρειών

ροι περίμεναν ένα δυνατό ξεκίνημα. Η παρατεταμένη αναμονή που σημειώνεται στο θέμα της διαπραγμάτευσης της Ελλάδας με τους δανειστές είχε την προβολή της στην οικονομία, καθώς εκτός από τον άμεσα εμπλεκόμενο χρηματοοικονομικό κλάδο, η πλειοψηφία των σημαντικότερων επιχειρηματικών κλάδων έδειξε υστέρηση σε σχέση με πέρσι. Η στρατηγική των περισσότερων εταιρειών παρέμεινε στη λογική του «βλέποντας και κάνοντας», με προφανή στόχο τη διαφύλαξη των οργανικών δεδομένων του ισολογισμού και της ρευστότητας, αποφεύγοντας ανοίγματα σε νέες αγορές ή την υλοποίηση νέων επενδύσεων. Το α’ τρίμηνο έκλεισε με λίγα κέρδη για το σύνολο των εμποροβιομηχανικών εταιρειών, τα οποία διαμορφώθηκαν στα 152 εκατ. ευρώ. Από το σύνολο της κερδοφορίας ένα σημαντικό μέρος οφείλεται στην επίδοση του κλάδου των διυλιστηρίων, τα οποία είχαν ένα εξαιρετικό τρίμηνο, που βοηθήθηκε από: α) τις τιμές των πρώτων υλών (αργό πετρέλαιο σε χαμηλά πενταετίας), β) τα ευνοϊκά περιθώρια διύλισης (διπλασιασμός σε σχέση με πέρσι), γ) τη σταθεροποίηση και αύξηση κατά περίπτωση της εσωτερικής ζήτησης (πετρέλαιο θέρμανσης, καύσιμα κίνησης). Εφόσον εξαιρεθεί ο κλάδος, η συνολική κερδοφορία περιορίζεται σε λίγες δεκάδες εκατομμύρια, η δε αύξηση στα λειτουργικά κέρδη περιορίζεται δραματικά. Ένα από τα αισιόδοξα μηνύματα που ξεχωρίζουμε σε αυτήν την κατά τα άλλα φτωχή σε θετικές αναγνώσεις περίοδο είναι η συνέχεια των κερδών ή η διατήρηση σε θετικό έδαφος εταιρειών που μετά από μια παρατεταμένη συγκυρία αναδιαρθρώσεων, ζημιών και εξορθολογισμού των οικονομικών τους δεδομένων έδειξαν ότι πατάνε πλέον καλά, ακόμη και σε εξαιρετικά δυσμενείς εσωτερικές συνθήκες ζήτησης. Ο τζίρος στο σύνολο του τριμήνου παρουσίασε μείωση κατά 1,5%, φθάνοντας στα 14,6 δισ. ευρώ, χωρίς να δημοσιεύονται

πλέον οι ισολογισμοί της Coca Cola και της Βιοχάλκο. Η μείωση γυρίζει σε αύξηση 5,2%, εφόσον εξαιρεθούν τα διυλιστήρια, για τα οποία η μείωση στις τιμές του αργού είχε επίπτωση στον τζίρο τους, αλλά μόνον εκεί. Η διαφορά του κατασκευαστικού κλάδου, ο οποίος έχει και τη μεγαλύτερη αύξηση σε απόλυτα νούμερα (+22%), στο σύνολο είναι 143 εκατ. ευρώ σε σχέση με πέρσι. Σε επίπεδο λειτουργικών κερδών, στο α’ τρίμηνο οι εισηγμένες έφεραν 311 εκατ. ευρώ περισσότερα σε σχέση με πέρσι. Το λειτουργικό περιθώριο αυξήθηκε σε σχέση με πέρσι στο 12,25% (Q1 2014: 9,98%), το οποίο αποτελεί μια καλή συνέχεια σε σχέση με το δ’ περσινό τρίμηνο και δημιουργεί ένα απόθεμα άμυνας σε πιθανές αυξήσεις είτε στα στοιχεία του μικτού κόστους είτε στα χρηματοοικονομικά έξοδα, προστατεύοντας την τελική γραμμή. Η αφαίρεση του κλάδου διύλισης από τα αποτελέσματα μειώνει μεν την επίδραση της βελτίωσης, δεν χαλάει ωστόσο τη θετική πορεία του τριμήνου: Το λειτουργικό περιθώριο διαμορφώνεται στο 14,27% ή 26 μονάδες βάσης υψηλότερα από πέρσι. Αν αυτό φαίνεται μικρό, αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι η ελληνική οικονομία δεν έχει ισχυρό εξαγωγικό στίγμα, επομένως σε μια περίοδο ισχυρών ανατιμητικών τάσεων του δολαρίου, η επίτευξη βελτίωσης, ακόμη και αυτής της ισχνής μορφής, αποτελεί μια θετική εξέλιξη. Η τελική γραμμή έκλεισε με ζημιές 265,8 εκατ. ευρώ, που προέρχονται από τον χρηματοοικονομικό κλάδο και την επιστροφή σε καθεστώς πολιτικής υψηλότερων προβλέψεων του τραπεζικού κλάδου. Ο αμιγώς εμποροβιομηχανικός κλάδος εμφάνισε κέρδη 152 εκατ. ευρώ (47 εκατ. ευρώ στο α’ τρίμηνο του 2014). Η περίοδος του α’ τριμήνου είχε σχετικά μικρή επίδραση εκτάκτων παραγόντων (απομειώσεις, κέρδη από πωλήσεις συμμετοχών κ.λπ.), μετά από ένα μεγάλο διάστημα καταγραφής μη οργανικών εγγραφών. ΧΡΗΜΑ 21

Χ επιχειρηματικά νέα εισηγμένων ☛

Αξιοσημείωτη κερδοφορία και βελτίωση του κύκλου εργασιών για σημαντικό αριθμό εξωστρεφών κυρίως εταιρειών, που ευνοήθηκαν από τον συνδυασμό «ισχυρότερο δολάριο-χαμηλότερο ενεργειακό κόστος»

Η σχέση κερδοφόρων και ζημιογόνων Η σχέση μεταξύ κερδοφόρων και ζημιογόνων εταιρειών παρέμεινε στάσιμη για γ’ συνεχόμενο τρίμηνο, με το 40% να εμφανίζουν κέρδη. Παρόλα αυτά, η εσωτερική κατανομή των ζημιογόνων εταιρειών δείχνει ότι από τις 115 εταιρείες που εμφάνισαν αρνητικό πρόσημο στην τελική γραμμή, οι 58 εμφάνισαν μικρότερες ζημιές (30%), μια τάση που ενισχύεται για τρίτο συνεχόμενο τρίμηνο. Ο αριθμός των εταιρειών που γύρισαν σε κερδοφορία (21) ήταν οριακά υψηλότερος από αυτές που επέστρεψαν σε ζημιές (19). Η κατανομή των αποτελεσμάτων μπορεί να μην έχει το προφανές στοιχείο της βελτίωσης, ωστόσο δείχνει ότι εσωτερικά δημιουργούνται οι προϋποθέσεις ώστε να βγουν περισσότερες εταιρείες σε κερδοφορία στα επόμενα τρίμηνα.

θούν μερίδια αγοράς. Αντίθετα, όσες εταιρείες έχουν θυγατρικές στο εξωτερικό ή έχουν εξαγωγικό προσανατολισμό κατέγραψαν πολύ υψηλές επιδόσεις ή σημαντικά έκτακτα αποτελέσματα.

∼ Οι εκροές καταθέσεων συνεχίστηκαν και μετά την προεκλογική περίοδο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να συμπιεστεί το επιτοκιακό περιθώριο, αφού ο ακριβότερος ELA ανέκοψε την τάση αύξησης που είχε παρατηρηθεί στα τελευταία τρία τρίμηνα. Είναι ενδεικτικό ότι τα προ προβλέψεων κέρδη διαμορφώθηκαν στα ίδια επίπεδα με πέρσι.

∼ Μη εξυπηρετούμενα δάνεια: Τα δάνεια σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών μετά από ένα διάστημα ύφεσης ξαναπήραν την ανηφόρα ως απόρροια του κλίματος αβεβαιότητας που επικράτησε στο α’ δίμηνο του 2015.

Τι επηρέασε το α’ τρίμηνο Προεκλογικό κλίμα, μειωμένη πιστωτική επέκταση και οι διακυμάνσεις του ευρώ και του πετρελαίου ήταν οι βασικές συνιστώσες που διαμόρφωσαν τις τάσεις στους ισολογισμούς των εισηγμένων εταιρειών. Αναλυτικότερα:

∼ Ενεργειακό κόστος: Το α’ τρίμηνο ξεκίνησε με τη δυναμική της πτώσης του δ’ τριμήνου. Η μείωση των τιμών βελτίωσε αφενός τα περιθώρια κέρδους αφετέρου το κεφάλαιο κίνησης, ενώ για τις εταιρείες διύλισης ο συνδυασμός των ικανοποιητικών περιθωρίων και της αύξησης της ζήτησης σε πετρέλαιο θέρμανσης και καύσιμα κίνησης διαμόρφωσε πολύ θετικές προϋποθέσεις ζήτησης σε σχέση με πέρσι.

∼ Ισοτιμία Ευρώ/Δολαρίου: Επηρεάστηκαν αρνητικά οι εισαγωγείς, ειδικά όσοι βρίσκονται στον χώρο του λιανικού εμπορίου, οι οποίοι φαίνεται ότι κράτησαν τα περιθώριά τους χαμηλά, ώστε να μη χα-

22 Ιούνιος 2015

Η συνέχεια... Το αδύναμο ξεκίνημα του α’ τριμήνου ήταν μάλλον αναμενόμενο και από ό,τι φαίνεται, κατά τα 2/3 της χρονικής απόστασης που έχει διανυθεί, και το β’ τρίμηνο ακολουθεί την ίδια αναιμική πορεία σημειώνει η Beta. Μπαίνοντας ωστόσο στην καρδιά της τουριστικής περιόδου, η διατήρηση της αβεβαιότητας αναφορικά με το κλείσιμο της συμφωνίας της Ελλάδας με τους πιστωτές της κρίνεται ιδιαίτερα αναγκαία ως προς την αποκατάσταση σε πρώτο χρόνο της ρευστότητας και σε δεύτερο χρόνο της εξωτερικής ζήτησης. Επομένως, οι προσδοκίες για υψηλότερες οικονομικές επιδόσεις έχουν μετατεθεί για το β’ εξάμηνο, υπό την αυστηρή αίρεση ότι το στρες της αποπληρωμής των δόσεων και των τόκων έχει αποφορτιστεί και η τάση εκροών από τα τραπεζικά γκισέ έχει αντιστραφεί. Το θετικό για τις διοικήσεις των επιχειρήσεων είναι ότι αυτή η περίοδος δεν είναι άγνωστη στη διαχείρισή της. Ανάλογες

συνθήκες είχαν καταγραφεί το 2012 και οι ενέργειες αντιμετώπισης μιας παρατεταμένης περιόδου χρηματοοικονομικής αβεβαιότητας έχουν πλέον κατηγοριοποιηθεί και κωδικοποιηθεί. Ωστόσο, ο αστάθμητος παράγοντας υπάρχει πάντα. Όταν ένας οργανισμός μαθαίνει να επιβιώνει σε εχθρικό περιβάλλον, η οριακή βελτίωση των συνθηκών του οικοσυστήματος στο οποίο δραστηριοποιείται έχει πολλαπλασιαστικό όφελος στην αποτελεσματικότητά του. Η παράμετρος αυτή είναι ικανή να φέρει πιο γρήγορα αποτελέσματα, και αν και ακούγεται σαν επιθυμία, αρκεί κανείς να διαπιστώσει τις επιδόσεις της περσινής χρονιάς κατά την οποία υπήρξε η πρώτη βελτίωση. Από αυτήν την περίοδο το όφελος δεν εξαφανίστηκε, η εγχώρια οικονομική συγκυρία ξαναγύρισε σε ύφεση, ωστόσο η μεγάλη εικόνα δεν παρουσίασε εικόνα διάλυσης και αυτό φαίνεται περισσότερο στα λειτουργικά αποτελέσματα. Οι οικονομικές επιδόσεις της τελικής γραμμής είναι στο σύνολό τους αδύναμες, αυτό όμως έχει να κάνει και με το εγχειρίδιο αντιμετώπισης κρίσεων και τη θεσμική εμπειρία δύσκολων καταστάσεων που έχει αποκτηθεί από το 2009 και μετά. Όπως και να έχει, οι ισχνές επιδόσεις του α’ τριμήνου για το σύνολο των εταιρειών εξακολουθούν να βάζουν ένα θέμα περιορισμένου πλήθους επιλογών σε μετοχές. Επιμέρους, υπάρχουν εταιρείες που όχι μόνο άντεξαν, αλλά έφεραν και αποτελέσματα που βρίσκονται σε ιστορικά υψηλά μεγέθη. Σε αυτές έχουμε επιλέξει να επικεντρωθούμε, λόγω των δοκιμασμένων και πολύ συνεπών διοικήσεων σημειώνει η Beta. Στη βασική πεντάδα επιλογών της χρηματιστηριακής βρίσκεται ο όμιλος Μυτιληναίου, λόγω των πολύ ευνοϊκών συνθηκών που διαμορφώνονται διεθνώς στις τιμές του αλουμινίου, όπως και στα Ελληνικά Πετρέλαια, λόγω της εξαιρετικής εικόνας των περιθωρίων διύλισης στο β’ τρίμηνο και της υψηλής λειτουργικής μόχλευσης. Την ομάδα κλείνουν οι συντηρητικές, αλλά δοκιμασμένες σε δύσκολους καιρούς, μετοχές των Jumbo, ΟΠΑΠ και FF Group. Σε ό,τι αφορά άλλες εταιρείες, η Beta διατηρεί θετική άποψη για τις ακόλουθες: Motor Oil, Σαράντη, Πλαίσιο, Τέρνα Ενεργειακή, Autohellas, Πλαστικά Θράκης. Στην κατηγορία των μικρότερων εταιρειών εστιάζεται στον Κυριακίδη, τον Πετρόπουλο και την Ευρωπαϊκή Πίστη. Χ

Οι πρωταγωνιστές Μικρές εκπλήξεις σε επίπεδο τελικής γραμμής εμφάνισαν ο ΟΠΑΠ, ο Μυτιληναίος (με ενίσχυση και από έκτακτα), τα Ελληνικά Πετρέλαια, η Motor Oil και ο Σαράντης. Δυνατούς ισολογισμούς, μείωση των συνολικών δανειακών υποχρεώσεων ή αύξηση του ταμείου και καλή επίδοση στην τελική γραμμή είχαν ο Μυτιληναίος, η Jumbo, η Τέρνα Ενεργειακή και ο ΟΤΕ. Πολύ καλή εικόνα είχαν ακόμα η Lamda Development, η Grivalia Properties, η ΕΥΔΑΠ, η ΕΛΒΑΛ και ο Καρέλιας. Από τις μικρομεσαίες εταιρείες εξαιρετικό ξεκίνημα σε πολλές περιπτώσεις, με συνέχεια από το περσινό δυνατό φινάλε, είχαν τα Πλαστικά Θράκης, η MLS, τα Πλαστικά Κρήτης, η AS Company, ο Πετρόπουλος, ο Καράτζης, η Flexopack, οι Κυλινδρόμυλοι Λούλη, η Ευρωπαϊκή Πίστη, η Mermeren Combinat, ο Κορρές, ο Κανάκης, η Intracom Κατασκευές, η Έλτον Χημικά, ο Νάκας, η Profile, η Space Hellas, τα Σωληνουργεία Κορίνθου, η Κρι Κρι, ο Κυριακίδης και η Paperpack. Στις βελτιώσεις θα πρέπει να συνεκτιμηθεί η προσπάθεια σταθεροποίησης ή μείωσης των ζημιών, που έχει μέχρι στιγμής πραγματοποιηθεί. Σε αυτήν τη λογική έχουν κινηθεί τα αποτελέσματα των εταιρειών Τιτάν, ΓΕΚ Τέρνα, Άνεμος και Μινωικές Γραμμές. Στον αντίποδα, αρνητικά μεγέθη –ή κατώτερα των προσδοκιών– ανακοινώθηκαν από την Ιντραλότ, τη Frigoglass, τον Ελλάκτορα, τη MIG και το Υγεία.

ΤΡΑΠΕΖΕΣ Όλες ζημιογόνες το α’ τρίμηνο Ό

λες οι ελληνικές τράπεζες παρέμειναν ζημιογόνες το α’ τρίμηνο του έτους, εξαιτίας των αδύναμων καθαρών εσόδων από τόκους, τις υψηλές προβλέψεις, την αύξηση των νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων, την επιδείνωση της ρευστότητας και την αύξηση της χρηματοδότησης από το ευρωσύστημα. Σε τακτική βάση, οι καθαρές ζημίες ανήλθαν σε 115 εκατ. για την Alpha Bank, σε 101 εκατ. για τη Eurobank, σε 157 εκατ. για την Εθνική και σε 47 εκατ. για την Πειραιώς. Οι δείκτες CET1 κυμαίνονται μεταξύ 11,9-14,2% ή 8,7-12,6% με βάση τη Βασιλεία ΙΙΙ. Τα βασικά σημεία των αποτελεσμάτων:

∼ Τα καθαρά έσοδα από τόκους μειώθηκαν κατά 2-5% σε τριμηνιαία βάση, λόγω του υψηλότερου κόστους του ELA, ενώ αντισταθμίστηκαν εν μέρει από το χαμηλότερο κόστος των προθεσμιακών καταθέσεων. ∼ Τα λειτουργικά έξοδα υποχώρησαν κατά 4 έως 35% σε τριμηνιαία βάση. ∼ Τα προ προβλέψεων έσοδα βελτιώθηκαν για όλες τις ελληνικές τράπεζες, εκτός από την Εθνική Τράπεζα. ∼ Οι προβλέψεις μειώθηκαν κατά 45-59% σε τριμηνιαία βάση για την Alpha, τη Eurobank και την Πειραιώς, ενώ για την Εθνική αυξήθηκαν κατά 18% σε τριμηνιαία βάση. Οι ∼ δείκτες μη εξυπηρετούμενων δανείων κυμάνθηκαν μεταξύ 24,3-38,9%, λόγω της επιτάχυνσης του σχηματισμού σε όλους τους τομείς. ∼ Οι χορηγήσεις αυξήθηκαν κατά 1-3% σε τριμηνιαία βάση. ∼ Η χρηματοδότηση του ευρωσυστήματος για τις βασικές ελληνικές τράπεζες αυξήθηκε από 55,6 δισ. ευρώ ή 16% του ενεργητικού τον Δεκέμβριο του 2014 στα 113,8 δισ. ευρώ ή C32% του ενεργητικού στα μέσα Μαΐου του 2015. Οι εκροές καταθέσεων –κατά τη διάρκεια του α’ τριμήνου του 2015– από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες ανήλθαν στα 25 δισ. ευρώ. Την ίδια στιγμή, η εξάρτηση από τη χρηματοδότηση της ΕΚΤ διπλασιάστηκε στα 113 δισ., ήτοι στο 1/3 των συνολικών τραπεζικών assets. Από αυτές, τα 74 δισ. προέρχονται από τον έκτακτο μηχανισμό ELA. Οι εγγυήσεις των τραπεζών, οι οποίες κρίνονται αναγκαίες για τη λήψη της ρευστότητας, προς το παρόν θεωρούνται επαρκείς. Όμως, οι εγγυήσεις συνιστούν τη μία πλευρά του προβλήματος, καθώς η άλλη εναπόκειται στην ΕΚΤ και στο ενδεχόμενο νέου «κουρέματος» των collaterals (εγγυήσεις). Ανοιχτή πληγή για τις ελληνικές τράπεζες συνιστούν και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, καθώς αρκετοί δανειολήπτες δεν καταβάλλουν τις πρέπουσες οφειλές, προσδοκώντας σε ευνοϊκές ρυθμίσεις της κυβέρνησης. Χ

ΧΡΗΜΑ 23

Χ επιχειρηματικά νέα εισηγμένων

Attica Bank Δυναμική πορεία με αυξημένη οργανική κερδοφορία Προχωρά προς αύξηση κεφαλαίου 433 εκατ. ευρώ, για να στηρίξει τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις Αλέξανδρος Αντωνόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της Attica Bank

Σ

ε αύξηση κεφαλαίου ύψους 433,4 εκατ. προχωρά η Attica Bank, με στόχο την αύξηση της ρευστότητας και τη χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας, και ειδικότερα των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ιδιαίτερα στους τομείς των κατασκευών, του τουρισμού και της ενέργειας). Οι βασικοί όροι της αύξησης κεφαλαίου είναι:

∼ Reverse split των υφιστάμενων κοινών μετοχών της 16:1 ∼ Οι νέες μετοχές που θα εκδοθούν ανέρχονται σε 1.111.156.278 ∼ Τιμή διάθεσης 0,39 ευρώ ανά μετοχή Τόσο ο πρόεδρος της Attica Bank, Γιάννης Γαμβρίλης, όσο και ο νέος διευθύνων σύμβουλος, Αλέξανδρος Αντωνόπουλος, θεωρούν ως σημείο εκκίνησης για όλους τους σχεδιασμούς της τράπεζας την επιτυχή ολοκλήρωση της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου. Σε αυτόν τον σκοπό έχουν επικεντρώσει τις προσπάθειές τους, έχοντας τη στήριξη του βασικού αλλά και των υπόλοιπων μετόχων και τη βοήθεια των διεθνών οίκων-συμβούλων της Attica. Μάλιστα, ο κύριος Αντωνόπουλος, μιλώντας πρόσφατα στο συνέδριο του Economist, έκανε ιδιαίτερη αναφορά στον νευραλγικό ρόλο των μη συστημικών τραπεζών. Όπως είπε: «Οι μη συστημικές τράπεζες στη χώρα μας, στη νέα εποχή της ελληνικής οικονομίας, αποτελούν κρίσιμο και ταυτόχρονα βασικό εργαλείο για την παροχή χρηματοδότησης στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, ιδιαίτερα στον πρωτογενή τομέα, στις εξαγωγές, στον εξειδικευμένο τουρισμό, στην τεχνολογία, στην καινοτομία, στα μικρά και μεσαία έργα υποδομών». Ο κύριος Αντωνόπουλος επεσήμανε ότι οι μικρομεσαίες τράπεζες, παρότι κατέχουν ένα μικρό μερίδιο των τραπεζικών ισολογισμών, παρέχουν σημαντικές χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, για τις οποίες σε αρκετές περιπτώσεις δεν υπάρχουν υποκατάστατα σε βασικούς τομείς της οικονομίας. «Σε σύγκριση μάλιστα με τις συστημικές μεγάλες τράπεζες, είναι πιο αποτελεσματικές στην προώθηση πολιτικών περιφερειακής οικονομικής ανάπτυξης, ενώ αποτελούν τους πιο σημαντικούς φορείς χρηματοδότησης σε περιοχές και οικονομικούς κλάδους με περιορισμένη πρόσβαση στις αγορές».

24 Ιούνιος 2015

Αύξηση οργανικών κερδών Σε 13,3 εκατ. ευρώ διαμορφώθηκαν τα οργανικά κέρδη της Attica Bank κατά το α’ τρίμηνο του 2015 έναντι οργανικών κερδών προ εκτάκτων αποτελεσμάτων 11,3 εκατ. ευρώ τη συγκριτική περίοδο, εμφανίζοντας αύξηση 17,7% σε ετήσια βάση, ακολουθώντας την πορεία που είχαν το 2014. Η Attica Bank το 2014, μετά από τρία έτη, επανήλθε σε οργανική κερδοφορία, με τα κέρδη προ προβλέψεων και φόρων να διαμορφώνονται σε 23,4 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, η τράπεζα ανακοίνωσε μείωση των λειτουργικών εξόδων κατά 13,3%. Τα ίδια κεφάλαια διαμορφώθηκαν στα 349 εκατ. ευρώ και το σύνολο του ενεργητικού του ομίλου ανήλθε σε 3,9 δισ. ευρώ. Ο συνολικός δείκτης κεφαλαίου καθώς και ο δείκτης κεφαλαίου κοινών μετοχών κατηγορίας 1 (CET1) διαμορφώθηκαν σε 8,4% και 6,1% αντίστοιχα, ξεπερνώντας τα όρια που έχουν τεθεί από την Τράπεζα της Ελλάδος. Οι σωρευτικές προβλέψεις διαμορφώθηκαν σε 565 εκατ. ευρώ και καλύπτουν κατά 57% περίπου τα δάνεια σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών (εξαιρουμένων των ρυθμίσεων). Εάν δε ληφθούν υπόψη και οι εξασφαλίσεις των δανείων, η κάλυψη υπερβαίνει το 100%. Τα καθαρά έσοδα προμηθειών διαμορφώθηκαν σε 9 εκατ. ευρώ περίπου στο τρίμηνο του 2015, παρουσιάζοντας αύξηση της τάξης του 25% σε σχέση με τη συγκριτική περίοδο. Τα αποτελέσματα και τα μεγέθη του ομίλου που καταγράφονται για το α’ τρίμηνο του 2015, σε ένα δυσμενές οικονομικό περιβάλλον, αποτυπώνουν και πιστοποιούν την ορθότητα των ενεργειών που έχει δρομολογήσει η Διοίκηση βάσει του επιχειρηματικού σχεδιασμού της τράπεζας και επιβεβαιώνουν τη δυνατότητα της Attica Bank να διατηρήσει την αυτόνομη πορεία της. Παράλληλα, συνεχίζεται με εντεινόμενο ρυθμό το πρόγραμμα αναδιάρθρωσης της τράπεζας, που έχει ξεκινήσει σε προηγούμενα έτη, με την οργανική κερδοφορία, παρά τις αντιξοότητες που δημιουργεί το οικονομικό περιβάλλον, να αποκτά μόνιμα χαρακτηριστικά. Τέλος, η Attica Bank έχει υποβάλει στις εποπτικές αρχές επιχειρησιακό σχέδιο για τη δημιουργία εσωτερικού κεφαλαίου, που θα επιτευχθεί μέσω της δραστικής περιστολής των λειτουργικών εξόδων, της αποτελεσματικής διαχείρισης των κινδύνων και της οργανωτικής αναδιάρθρωσης των λειτουργιών της τράπεζας. Χ

ΟΠΑΠ Η μετοχή στην οποία αξίζει να επενδύσει κανείς

«Αναζητάτε μια μετοχή που ενέχει ρίσκο, αλλά που ο καθένας αξίζει να επενδύσει σε αυτήν; Σταματήστε να ψάχνετε! Η μετοχή αυτή υπάρχει και δεν είναι άλλη από τον ΟΠΑΠ» επισημαίνει το Μarketwatch. Η οικονομική ιστοσελίδα κάνει λόγο για μια μετοχή με ισχυρά θεμελιώδη, τεράστια περιθώρια ανόδου και μεγάλες προοπτικές σε ό,τι αφορά τη μερισματική πολιτική. Για το α’ τρίμηνο του 2015, ο ΟΠΑΠ ανακοίνωσε ισχυρή αύξηση μεγεθών, ξεπερνώντας κατά πολύ τις εκτιμήσεις των αναλυτών.

Δίνει μάχη για να ξεπεράσει την αβεβαιότητα που πλήττει την ελληνική οικονομία μέσω της λειτουργίας νέων παιγνίων, καθώς και μέσω των συντονισμένων προσπαθειών για τον περιορισμό του κόστους. Ωστόσο, η μετοχή του ΟΠΑΠ δέχθηκε μεγάλες πιέσεις στη σκιά της όξυνσης της ελληνικής κρίσης. Όπως επισημαίνει το Marketwatch, μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον, η πιο προφανής επενδυτική επιλογή από την Ελλάδα για τους ξένους επενδυτές είναι ο ΟΠΑΠ, καθώς κατά την τελευταία δεκαετία, ανακοινώνει ταμειακές ροές γύρω στα 569 εκατ. δολ. σε ετήσια βάση. Εάν η οικονομία ανακάμψει, ο ΟΠΑΠ θα κινηθεί ανοδικά, δεδομένου του ισχυρού ισολογισμού του, που χαρακτηρίζεται από μετριοπαθή επίπεδα χρέους και ικανοποιητικά επίπεδα ρευστότητας. Σύσταση “buy” και τιμή-στόχο στα 12,50 ευρώ δίnει για τη μετοχή του ΟΠΑΠ η Εurobank Equities. Όπως τονίζει, η μετοχή διαπραγματεύεται σε μεγάλο discount έναντι των ανταγωνιστών της, λόγω του αυξημένου ρίσκου για την Ελλάδα. Η εταιρεία παρουσίασε καθαρά κέρδη 58,1 εκατ. στο α’ τρίμηνο του έτους, έναντι 49,7 εκατ. την αντίστοιχη περίοδο του 2014 (αύξηση 16,9%). Οι πωλήσεις ανήλθαν σε 1.118,2 εκατ. (αύξηση15,8%), σημειώνοντας ενίσχυση για 7ο διαδοχικό τρίμηνο. Οι πωλήσεις των παιχνιδιών αθλητικού στοιχηματισμού αυξήθηκαν κατά 6,2%, στα 419,8 εκατ. Οι πωλήσεις του «Πάμε Στοίχημα» παρουσίασαν αύξηση κατά 7,8%, ενισχυμένες για 7ο συνεχόμενο τρίμηνο, ως αποτέλεσμα κυρίως του live betting, το οποίο ενισχύθηκε περαιτέρω στο τρέχον τρίμηνο. Τα έσοδα από τα αριθμολαχεία αυξήθηκαν κατά 2,8%, στα 585,8 εκατ. Τα έσοδα από το KINO διαμορφώθηκαν στα 506,3 εκατ., υψηλότερα κατά 1,2% σε ετήσια βάση, επιστρέφοντας σε θετική πορεία για πρώτη φορά μετά το λανσάρισμα του «Σκρατς».

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ 2014 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ 2014 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ 2014 ΑΠΟΤΕ MIG Μετά από έξι συναπτά έτη, ο όμιλος κατέγραψε κέρδη 15,5 εκατ. ευρώ σε επίπεδο των ενοποιημένων λειτουργικών αποτελεσμάτων προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA), και οφείλεται στη σημαντική βελτίωση των αποτελεσμάτων των θυγατρικών Vivartia και Attica. Παράλληλα, οι ενοποιημένες πωλήσεις του ομίλου κατέγραψαν αύξηση 12 εκατ., ή 4,6% ετησίως, και ανήλθαν στα 269,2 εκατ., παρά τις συνεχιζόμενες αντιξοότητες στους περισσότερους κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Τα ενοποιημένα αποτελέσματα, μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας, του ομίλου ανήλθαν σε ζημία 39,5 εκατ., έναντι ζημίας 51,7 εκατ. το α’ τρίμηνο του 2014. Η Καθαρή Εσωτερική Αξία (NAV) της εταιρείας την 31.03.2015 ανήλθε στα 911 εκατ.,

ποσό που αντιστοιχεί σε 0,97 ευρώ ανά μετοχή. Τα ταμειακά διαθέσιμα του ομίλου, περιλαμβανομένων και των δεσμευμένων καταθέσεων, ανήλθαν στα 110 εκατ. ευρώ. Οι ενοποιημένες δανειακές υποχρεώσεις του την 31.03.2015 μειώθηκαν κατά 7 εκατ., έναντι της 31.12.2014, στα 1,74 δισ. ευρώ. ΔΕΗ Στα 55,7 εκατ. υποχώρησαν τα καθαρά κέρδη το α’ τρίμηνο του 2015 της ΔΕΗ, έναντι 81,3 εκατ. ευρώ. Τα EBITDA αυξήθηκαν κατά 4,5 εκατ. και διαμορφώθηκαν στα 313,9 εκατ., ενώ ο κύκλος εργασιών αυξήθηκε κατά 4% στα 1,548 δισ. από 1,488 δισ. πέρσι. Όπως αναφέρει η ΔΕΗ, η αύξηση των κερδών προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων το α’ τρίμηνο του 2015 έναντι του α’ τριμήνου του 2014 είναι με-

γαλύτερη, αν ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι στα αποτελέσματα του α’ τριμήνου 2014 περιλαμβάνεται εφάπαξ θετική επίπτωση ύψους 23,2 εκατ. ευρώ από την αναδρομική εφαρμογή της έκπτωσης στην τιμή του φυσικού αερίου για το β’ εξάμηνο του 2013. ΕΛΠΕ Τα οικονομικά μεγέθη του α’ τριμήνου των ΕΛΠΕ ήταν θετικά, λόγω των ισχυρών διεθνών περιθωρίων διύλισης αλλά και των υψηλών εξαγωγών. Τα κέρδη ανήλθαν στα 55 εκατ., έναντι ζημιών 18 εκατ. στο αντίστοιχο περσινό διάστημα, με τα EBITDA να διαμορφώνονται στα 205 εκατ., κυρίως λόγω των επιδόσεων του κλάδου διύλισης. Ο καθαρός δανεισμός ανήλθε στα 2,1 δισ., μειωμένος σε σχέση με πέρσι, ενώ ο δείκτης μόχλευσης διαΧΡΗΜΑ 25

Χ επιχειρηματικά νέα εισηγμένων

Μυτιληναίος Η εξωστρέφεια έφερε αύξηση κερδών 50%

Ισχυρή αύξηση κερδοφορίας πέτυχε στο α’ τρίμηνο ο Όμιλος Μυτιληναίου, με βασικό άξονα στρατηγικής την εξωστρέφεια, ως αντίβαρο στο αρνητικό εγχώριο περιβάλλον. Στο τρίμηνο άλλωστε επιτεύχθηκε σημαντική αύξηση κερδοφορίας του τομέα μεταλλουργίας, που αποτέλεσε τον βασικό μοχλό για τη βελτίωση των οικονομικών επιδόσεων του ομίλου. Ισχυρά αποτελέσματα πέτυχε και η ΜΕΤΚΑ, με υψηλά λειτουργικά περιθώρια. Παράλληλα, καταγράφηκε αύξηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τις μονάδες του ομίλου κατά 11,6% σε καθεστώς παρατεταμένης αβεβαιότητας σχετικά με το ρυθμιστικό πλαίσιο. Ο κύκλος εργασιών διαμορφώθηκε στα 320,6 εκατ., έναντι των 343,3 εκατ. την αντίστοιχη περίοδο του 2014 (μείωση 6,6%). Τα λειτουργικά κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) ανήλθαν σε 74,7 εκατ., από 67,7 εκατ. το α’ τρίμηνο του 2014 (αύξηση 10,4%), ενώ τα καθαρά κέρδη, μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας, διαμορφώθηκαν σε 22,8 εκατ., έναντι 15,2 εκατ. το προηγούμενο έτος, παρουσιάζοντας αύξηση 49,7%. Ο τομέας μεταλλουργίας και μεταλλείων παρουσίασε την ισχυρότερη επίδοση σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Συγκεκριμένα, κατέγραψε κύκλο εργασιών 139,7 εκατ., έναντι 96,3 εκατ. το 2014, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 45%. Τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) ανήλθαν σε 33,1 εκατ. ευρώ, έναντι 8,8 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2014, καταγράφοντας επίσης σημαντική αύξηση, η οποία αποτυπώνει πρωτίστως την επιτυχημένη ολοκλήρωση της στρατηγικής για τη

δραστική μείωση του κόστους και τη διασφάλιση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της Αλουμίνιον της Ελλάδος. Το α’ τρίμηνο του 2015, σημειώθηκαν υψηλές τιμές πώλησης μετάλλου και αλουμίνας, πολύ πιο ισχυρή ισοτιμία δολαρίου ΗΠΑευρώ και μείωση των τιμών πετρελαίου-φυσικού αερίου.

Folli Follie Δυναμικό ξεκίνημα το 2015

H Folli Follie Group ξεκίνησε το 2015 με σημαντική ενίσχυση των οικονομικών μεγεθών σε όλους τους τομείς και τις αγορές στις οποίες δραστηριοποιείται. Στο ποσό των 268,6 εκατ. ανήλθε ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών των συνεχιζόμενων δραστηριοτήτων της για το α’ τρίμηνο του 2015, αυξημένος κατά 17,8%. Όλοι οι επιχειρηματικοί τομείς του ομίλου εξακολουθούν να παρουσιάζουν λειτουργική δραστηριότητα σε όλες τις αγορές στις οποίες ο όμιλος δραστηριοποιείται. Η βελτιωμένη λειτουργική δραστηριότητα σε όλους τους επιχειρηματικούς τομείς του ομίλου οδήγησε σε αύξηση της λειτουργικής κερδοφορίας, που στο α’ τρίμηνο του 2015 ανήλθε στα 57,2 εκατ. σε σχέση με 53,8 εκατ., με αύξηση 6,5%. Το ενοποιημένο EBITDA ανήλθε στα 66,3 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 12,8%. Τα καθαρά ενοποιημένα κέρδη μετά από φόρους ανήλθαν στα 34,5 εκατ. ευρώ. Στα 34,50 ευρώ τοποθετεί την τιμή-στόχο για τον Όμιλο Folli Follie η Beta Securities, διατηρώντας παράλληλα αμετάβλητη τη σύσταση “overweight”, για αποδόσεις καλύτερες της αγοράς.

ΛΕΣΜΑΤΑ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ 2014 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ 2014 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ 2014 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ μορφώθηκε στο 54%. Παρά τις βελτιωμένες ταμειακές ροές των τελευταίων τριμήνων, οι συνθήκες ρευστότητας στην ελληνική οικονομία συνεχίζουν να δημιουργούν δυσανάλογη επιβάρυνση στα χρηματοοικονομικά αποτελέσματα και τη θέση του ομίλου.

MOTOR OIL Επέστρεψε στην κερδοφορία ο όμιλος Motor Oil, καθώς στο α’ τρίμηνο κατέγραψε καθαρά κέρδη 41,68 εκατ., έναντι ζημιών 8,25 εκατ. το αντίστοιχο τρίμηνο του 2014, ενώ διατηρήθηκε ο εξαγωγικός προσανατολισμός του ομίλου. Ο κύκλος εργασιών εμφανίζεται μειωμένος, σε 1,62 δισ. από 2,19 δισ., αντανακλώντας κυρίως την πτώση των διεθνών τιμών του πετρελαίου σε συνδυασμό με τις διακυμάνσεις του δολαρίου έναντι του ευρώ. Οι υπο-

26 Ιούνιος 2015

χρεώσεις και τα ίδια κεφάλαια του ομίλου έφθασαν τα 2,70 δισ. ευρώ, από 2,41 δισ. ευρώ στο τέλος του 2014. ΕΛΛΑΚΤΩΡ Ζημιές έναντι κερδών και αύξηση του κύκλου εργασιών εμφάνισε στο α’ τρίμηνο του 2015 ο όμιλος Ελλάκτωρ. Τα ενοποιημένα αποτελέσματα, μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας, ήταν ζημίες 16,7 εκατ., έναντι κερδών 1,7 εκατ. για την αντίστοιχη περίοδο του 2014, ενώ τα ενοποιημένα αποτελέσματα, μετά από φόρους, ανά μετοχή διαμορφώθηκαν σε ζημίες των 0,0971 ευρώ, έναντι κερδών 0,0098 ευρώ για το αντίστοιχο διάστημα του 2014. Παράλληλα, ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών ανήλθε σε 377,9 εκατ., έναντι 292,5 εκατ. το αντίστοιχο τρίμηνο του 2014, αυξημένος κατά 29,2%.

ΟΛΠ Μείωση τόσο στα καθαρά κέρδη όσο και στον κύκλο εργασιών παρουσίασε στα αποτελέσματα α’ τριμήνου του 2015 ο Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς. Παρά τη μείωση του κύκλου εργασιών κατά 6,16%, λόγω των τεχνικών προβλημάτων του ΠΙ, το μικτό κέρδος ανήλθε σε 3.126.898 ευρώ, έναντι ποσού 2.806.123 ευρώ της αντίστοιχης περιόδου. Τα λειτουργικά έξοδα μειώθηκαν κατά 6,73%, ενώ τα λοιπά έξοδα μειώθηκαν 71,22%. Οι αναλώσεις ανταλλακτικών μειώθηκαν κατά 40,61% και οι αποσβέσεις κατά 1,20%. Τα καθαρά κέρδη μετά από φόρους μειώθηκαν σε 726.061 ευρώ έναντι του 1.036.002 ευρώ του 2014. Τα χρηματικά διαθέσιμα του Οργανισμού αυξήθηκαν από 55.283.017 ευρώ σε 56.297.333 ευρώ.

Η Beta τονίζει ότι η κερδοφορία της FF Group έλαβε δυναμική ώθηση από την ανάπτυξη στην κινεζική αγορά, αλλά και από τα εγκαίνια του νέου πολυκαταστήματος Attica στη Θεσσαλονίκη, με τα συγκρίσιμα κέρδη της να ενισχύονται κατά 11% σε ετήσια βάση, στα 42,4 εκατ. ευρώ. Επισημαίνει ακόμη ότι οι μετοχές της FF πωλούνται σε discount σε σύγκριση με τους ανταγωνιστές. Για το 2015, βλέπει συνολικά έσοδα ύψους 1,127 δισ. και καθαρή ζημία 12 εκατ. ευρώ. Για το 2016 και το 2017, προβλέπει αύξηση των εσόδων στα 1,24 δισ. και 1,354 δισ. αντίστοιχα, καθώς και πτώση της ζημίας στα 10,9 εκατ. και 9,9 εκατ., αντίστοιχα.

Πλαίσιο Η «Jumbo της ψηφιακής τεχνολογίας»

των πωλήσεων ψηφιακής τεχνολογίας, που έχει οδηγήσει σε χρεοκοπία ή αποχώρηση πολλές εταιρείες. Ειδικότερα, όπως τονίζεται στη σχετική έκθεση, οι συσσωρευμένες ζημιές για τον κλάδο ξεπερνούν τα 200 εκατ. ευρώ. Στα πλεονεκτήματα του Ομίλου Πλαίσιο, συγκαταλέγεται το γεγονός πως έχει επιτύχει εντυπωσιακή βελτίωση της απόδοσης κεφαλαίων τα τελευταία χρόνια, καθώς τα περιθώρια κέρδους βελτιώθηκαν σημαντικά από το 2010, ενώ παρουσιάζει κοινά χαρακτηριστικά με την Jumbo, όπως οι εισαγωγές προϊόντων από την Ασία, η στροφή προς τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, ο ισχυρός ισολογισμός και η δυναμική διοίκηση. «Ιστορικά η εταιρεία επιστρέφει μεταξύ 25% και 65% των κερδών στους μετόχους» υπογραμμίζει η Eurobank Equities. Ως προς τα οικονομικά αποτελέσματα του ομίλου, η Eurobank Equities προβλέπει έσοδα 299,4 εκατ. το 2015, 319,4 εκατ. το 2016 και 334,1 εκατ. το 2017. Αντίστοιχα, τα καθαρά κέρδη εκτιμώνται σε 16,4 εκατ. το 2015, 16,5 εκατ. το 2016 και 18,5 εκατ. το 2017.

Με τη σύσταση “buy” ξεκινά την κάλυψη της μετοχής του Ομίλου Πλαίσιο η Eurobank Equities, τοποθετώντας παράλληλα την τιμήστόχο στα 9,20 ευρώ. Επισημαίνει πως ο όμιλος έχει επιτύχει σταθερή αύξηση του μεριδίου του στην αγορά ψηφιακής τεχνολογίας, χαρακτηρίζοντάς τον την “Jumbo” του σχετικού κλάδου. Καταλυτικής σημασίας για την αύξηση της κερδοφορίας, την υψηλή παραγωγή ταμειακών ροών και τις εντυπωσιακές αποδόσεις κεφαλαίων του Πλαισίου αναδεικνύονται η κάθετη ολοκλήρωσή της, καθώς και ο συνδυασμός χαμηλών κεφαλαιακών αναγκών και αποτελεσματικής διαχείρισης κεφαλαίου κίνησης. Στους κινδύνους για την πορεία του ομίλου, ο αναλυτής της Eurobank Equities περιλαμβάνει τον ισχυρό ανταγωνισμό στον κλάδο

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ 2014 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ 2014 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ 2014 ΑΠΟΤΕ ΟΛΘ Με αύξηση κύκλου εργασιών και κερδοφορίας έκλεισε το α’ τρίμηνο του 2015 ο ΟΛΘ. Ο κύκλος εργασιών ανήλθε σε 13,077 εκατ. (+1,85%), με αύξηση των πωλήσεων του Σταθμού Εμπορευματοκιβωτίων (ΣΕΜΠΟ) κατά 2,62% και του συμβατικού λιμανιού κατά 1,39%. Τα λειτουργικά κέρδη (EBITDA) για το α’ τρίμηνο διαμορφώθηκαν στα 6,94 εκατ., έναντι 6,37 εκατ. (+8,81%), ενώ τα αποτελέσματα μετά από φόρους «έκλεισαν» στα 4,85 εκατ. (+4,65%). ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ Οι ενοποιημένες πωλήσεις της «Τέρνα Ενεργειακή» του α’ τριμήνου ανήλθαν σε 46,0 εκατ., αυξημένες κατά 29,2%. Τα έσοδα από τον τομέα της ενέργειας ανήλθαν σε 37,5 εκατ., αυξημένα κατά

30, 3%. Τα καθαρά κέρδη, μετά από τα δικαιώματα μειοψηφίας, διαμορφώθηκαν στα 12,2 εκατ., αυξημένα κατά 234,9%. Η καθαρή δανειακή θέση του ομίλου διαμορφώθηκε στα 268 εκατ., έναντι 254 εκατ. στο τέλος του προηγούμενου τριμήνου, ενώ οι επενδύσεις του ομίλου το α’ τρίμηνο του 2015 ανήλθαν σε 4,7 εκατ. και αναμένεται να επιταχυνθούν στο υπόλοιπο του 2015. ΕΥΔΑΠ Σημαντική αύξηση των αποτελεσμάτων του κατέγραψε ο όμιλος ΕΥΔΑΠ κατά το α’ τρίμηνο του 2015. Ο κύκλος εργασιών κινήθηκε στα 71,9 εκατ., έναντι των 70,7 εκατ. του αντιστοίχου τριμήνου του 2014, παρουσιάζοντας αύξηση 1,7%. Τα κέρδη, μετά από φόρους, κατέγραψαν σημαντική αύξηση και

διαμορφώθηκαν στο ποσό των 9,1 εκατ. από 5,5 εκατ., αυξημένα κατά 66,8%. ΕΥΑΘ Οριακή μείωση τζίρου και υποχώρηση κερδοφορίας παρουσίασε στο α’ τρίμηνο η ΕΥΑΘ. O τζίρος του ομίλου ανήλθε στο ποσό των 19,1 εκατ. (μείωση 0,56%). Τα μετά από φόρους κέρδη διαμορφώθηκαν στο ποσό των 4,9 εκατ. ευρώ, έναντι των 5,7 εκατ. του αντίστοιχου περσινού τριμήνου (μείωση 14,63%).

FOURLIS Ο Όμιλος Fourlis στο α’ τρίμηνο του 2015 παρουσίασε αύξηση πωλήσεων και αύξηση λειτουργικής κερδοφορίας σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2014. Οι πωλήσεις έφθασαν τα 88,6 εκατ., έναντι 84,4 εκατ. στο α’ τρίμηνο ΧΡΗΜΑ 27

Χ επιχειρηματικά νέα εισηγμένων

Εθνική Αύξηση οργανικών εσόδων 4,7% στο α’ τρίμηνο

Ζημιογόνο ήταν το α’ τρίμηνο του 2015 για την Εθνική, καθώς οι αυξημένες προβλέψεις λειτούργησαν επιβαρυντικά στα οικονομικά αποτελέσματα. Η Εθνική σημείωσε ζημιές 59 εκατ., έναντι κερδών 181 εκατ. το αντίστοιχο διάστημα του 2014. Παράλληλα, οι προβλέψεις ενισχύθηκαν στα 336 εκατ. ευρώ. Αύξηση της λειτουργικής προ προβλέψεων κερδοφορίας της τάξης του 5,4% κατέγραψε η Εθνική στο α’ τρίμηνο του έτους, σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, κυρίως λόγω της περιστολής των δαπανών. Την ίδια στιγμή, ο όμιλος κατέγραψε αύξηση οργανικών εσόδων κατά 4,7% σε ετήσια βάση, με τα οργανικά προ προβλέψεων κέρδη να αυξάνονται κατά 6,0% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, ανερχόμενα σε 418 εκατ. ευρώ. Ο όμιλος κατέγραψε συνολικές ζημιές 159 εκατ., ενσωματώνοντας εγχώριες ζημίες από χρηματοοικονομικά αποτελέσματα ύψους 112 εκατ. ευρώ. Η κεφαλαιακή επάρκεια του ομίλου παρέμεινε ισχυρή, με τον δείκτη Κύριων Βασικών Ιδίων Κεφαλαίων να ανέρχεται σε 12,1%. Για βελτίωση των επιπέδων ρευστότητας της Εθνικής κάνει λόγο η Euroxx αποτιμώντας τα οικονομικά μεγέθη που ανακοίνωσε η τράπεζα για το α’ τρίμηνο του 2015. Όπως επισημαίνει, οι ζημιές ξεπέρασαν τις εκτιμήσεις των αναλυτών, αφού αυξήθηκαν λόγω της ενίσχυσης των προβλέψεων. Η Euroxx δίδει σύσταση “overweight” για την Εθνική και τιμή-στόχο στα 2,00 ευρώ. Όπως επίσης διαμηνύει η χρηματιστηριακή, η Εθνική χαίρει υψηλής ποιότητας στοι-

χείων ενεργητικού και αυξημένων επιπέδων ρευστότητας. Ωστόσο, η τράπεζα βρίσκεται αντιμέτωπη με τις προκλήσεις που γεννά η μακροοικονομική και πολιτική αβεβαιότητα που κυριαρχεί στην Ελλάδα.

Alpha Bank Ζημιές λόγω αύξησης των προβλέψεων

Ζημιές μετά από φόρους 115,8 εκατ. ανακοίνωσε για το α’ τρίμηνο του 2015 η Alpha Bank. Το αποτέλεσμα προ προβλέψεων ανήλθε στα 294,6 εκατ., αυξημένο κατά 17,9%, κυρίως λόγω της μειώσεως των λειτουργικών εξόδων και της καλής επιδόσεως όσον αφορά τα κύρια λειτουργικά έσοδα. Η μεγάλη αύξηση των προβλέψεων για προβληματικά δάνεια στα 426,3 εκατ. επέδρασε καίρια στο α’ τρίμηνο του 2015, οδηγώντας σε αύξηση ζημιών. Το core tier 1 διαμορφώνεται στο 12,6%, με φουλ εφαρμογή της Βασιλείας ΙΙΙ. Το α’ τρίμηνο του 2015, ο Δείκτης Καθυστερήσεων ανήλθε στο 33,8%, ενώ οι νέες καθυστερήσεις ανήλθαν στα 554 εκατ., μη συμπεριλαμβανομένων 202 εκατ., λόγω της ανατιμήσεως ισοτιμιών των δανείων σε ξένο νόμισμα. Στο τέλος του Μαρτίου του 2015, τα δάνεια σε καθυστέρηση ανήλθαν στα 21,3 δισ. ευρώ. Το απόθεμα των προβλέψεων αυξήθηκε κατά 426,3 εκατ. ευρώ και ενίσχυσε τον Δείκτη Καλύψεως Καθυστερήσεων στο 62,8% ή κατά 70 μονάδες βάσεως. Το συνολικό απόθεμα των προβλέψεων για τον όμιλο διαμορφώθηκε στα 13,4 δισ. ευρώ. Οι συνολικές κα-

ΛΕΣΜΑΤΑ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ 2014 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ 2014 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ 2014 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ του 2014. Τα ενοποιημένα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) ανήλθαν σε 1,1 εκατ., έναντι 0,9 εκατ. το αντίστοιχο διάστημα του 2014. Οι ζημίες, μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας, ήταν 5,2 εκατ., έναντι ζημιών 4,4 εκατ. το αντίστοιχο διάστημα του 2014. Η λιανική οικιακού εξοπλισμού και επίπλων (ΙΚΕΑ) παρουσίασε πωλήσεις 55,7 εκατ., αυξημένες κατά 7,3%.

AEGEAN AIRLINES Αυξημένα κατά 3% εμφανίζονται τα ενοποιημένα έσοδα της Αegean, ύψους 138,1 εκατ., για το α’ τρίμηνο του 2015. Επίσης, αυξημένη κατά 13% εμφανίζεται και η επιβατική κίνηση, φθάνοντας το 1,8 εκατομμύρια επιβάτες έναντι του α’ τριμήνου του 2014, που ήταν 1,6 εκατομμύρια επιβάτες. Οι καθαρές ζημιές, μετά

28 Ιούνιος 2015

από φόρους, ανήλθαν σε 8,3 εκατ., στα ίδια περίπου επίπεδα με το 2014, καθώς η μείωση του μέσου ναύλου, οι αυξημένες πτήσεις εξωτερικού κατά την εποχικά αδύναμη περίοδο και η ενδυνάμωση του δολαρίου, αντιστάθμισαν τις ωφέλειες από τη μείωση του κόστους καυσίμου, αλλά και τη βελτίωση της παραγωγικότητας και του κόστους ανά μονάδα που απορρέουν από οικονομίες κλίμακας. Τα ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα διαμορφώθηκαν σε 238 εκατ., καθώς συμπεριλαμβάνονται επενδύσεις σε εταιρικά ομόλογα ύψους 10,4 εκατ. ευρώ.

μορφώθηκαν σε 6,9 εκατ., από 7 εκατ. κατά το α’ τρίμηνο του 2014 και το EBITDA, ενισχυμένο κατά 42,0%, ανήλθε σε 1,9 εκατ. από 1,3 εκατ. ευρώ. Η αύξηση όμως των χρηματοοικονομικών εξόδων κατά 23,2% επιβάρυνε τα ενοποιημένα αποτελέσματα, τα οποία διαμορφώθηκαν σε ζημίες μετά από φόρους 1,4 εκατ. ευρώ, έναντι 1,3 εκατ. ευρώ στο α’ τρίμηνο του 2014 και ζημίες μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας –όπως προαναφέρθηκε– 900 χιλ. ευρώ, έναντι 567 χιλ. ευρώ κατά την αντίστοιχη περσινή περίοδο.

LAVIPHARM Ζημίες 900 χιλ. ευρώ εμφάνισε στο α’ τρίμηνο του 2015 η Lavipharm, έναντι 567 χιλ. ευρώ κατά την αντίστοιχη περσινή περίοδο. Οι ενοποιημένες πωλήσεις δια-

CRETA FARMS Σημαντική βελτίωση κατά 17,8% εμφάνισε στα αποτελέσματα EBITDA το α’ τρίμηνο του 2015 ο Όμιλος Creta Farms, που παράλληλα είδε αντίστοιχη αύξηση

ταθέσεις του ομίλου μειωθήκαν σε 36 δισ. το α’ τρίμηνο του 2015. Σταδιακή ισχυροποίηση μεγεθών σε ένα έτος γεμάτο μεταβλητότητα –όπως χαρακτηρίζει το 2015– διαπιστώνει η Euroxx, αποτιμώντας τα οικονομικά αποτελέσματα της Alpha Bank. Η χρηματιστηριακή διατηρεί αμετάβλητες την τιμή-στόχο στα 0,45 ευρώ και τη σύσταση “overweight”. Όπως επισημαίνει η Euroxx, η Alpha Bank παραμένει η προτιμώμενη τραπεζική μετοχή (top pick) στην Ελλάδα για τους εξής λόγους:

∼ Σταδιακή ισχυροποίηση της κεφαλαιακής θέσης ∼ Προοπτικές για συνέργειες μετά την απόκτηση της Emporiki Bank ∼ Προοπτικές βελτίωσης της κατάστασης του δανειακού της χαρτοφυλακίου

Πειραιώς Μείωση ζημιών, αύξηση λειτουργικών εσόδων

Μειώθηκαν στα 69 εκατ. οι ζημιές το α’ τρίμηνο. Ο όμιλος της Πειραιώς κατέγραψε αυξημένα λειτουργικά έσοδα, ενώ παράλληλα βελτίωσε το καθαρό επιτοκιακό περιθώριο. Αξιοσημείωτο παραμένει το γεγονός ότι, σε ατομική βάση, η Τράπεζα Πειραιώς εμφάνισε επαναλαμβανόμενα καθαρά κέρδη 23 εκατ. το α’ τρίμηνο του 2015, για πρώτη φορά μετά το α’ τρίμηνο του 2011. Τα καθαρά έντοκα έσοδα του ομίλου διαμορφώθηκαν σε 500 εκατ., αυξημένα κατά 4% σε ετήσια βάση και με μικρή υποχώρηση 2% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, λόγω και της επιβάρυν-

σης από τη χρήση του μηχανισμού ELA, η οποία όμως μετριάστηκε από την περαιτέρω αποκλιμάκωση του κόστους προθεσμιακών καταθέσεων στην Ελλάδα το α’ τρίμηνο του 2015 στις 183 μονάδες βάσης από 206 μονάδες βάσης το δ’ τρίμηνο του 2014. Ο δείκτης δανείων σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών παρέμεινε σταθερός στο 39% έναντι του Δεκεμβρίου του 2014. Η δημιουργία νέων καθυστερήσεων περιορίστηκε σε 264 εκατ. ευρώ το α’ τρίμηνο ή 38 μονάδες βάσης επί των δανείων. O δείκτης κάλυψης των δανείων σε καθυστέρηση από σωρευμένες προβλέψεις παραμένει υψηλός στο 57%, σημαντικά αυξημένος έναντι του Μαρτίου 2014 (51%). Οι προβλέψεις δανείων στο α’ τρίμηνο ανήλθαν σε 278 εκατ., αντίστοιχα με το ύψος των νέων καθυστερήσεων, με αποτέλεσμα οι σωρευμένες προβλέψεις να αντιπροσωπεύουν το 22% του συνολικού δανειακού χαρτοφυλακίου μετά και τις διαγραφές (0,4 δισ. ευρώ το α’ τρίμηνο του 2015). Χ

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ 2014 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ 2014 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΙΣΗΓΜΕΝΩΝ 2014 ΑΠΟΤΕ κατά 16% στις πωλήσεις, που ανήλθαν σε 23,8 εκατ., έναντι 20,5 εκατ. την αντίστοιχη περίοδο του 2014. Το EBITDA ανήλθε σε 2,5 εκατ. ευρώ, έναντι 2 εκατ. ευρώ. Στην ενίσχυση των πωλήσεων συνέβαλε σημαντικά η συνεχιζόμενη αύξηση του μεριδίου αγοράς της εταιρείας, που ανήλθε σε 26% τον Μάρτιο του 2015, ενισχύοντας την ηγετική της θέση. Αξίζει να σημειωθεί πως η κατηγορία των αλλαντικών παρουσίασε ανάπτυξη που κυμαίνεται στο 3%, σε σχέση με το α’ τρίμηνο του 2014. ΚΟΡΡΕΣ Τετραπλασίασε τα κέρδη του στο α’ τρίμηνο του 2015, σε 1,5 εκατ. ευρώ, ο Κορρές. Η εταιρεία σημείωσε αύξηση 35% στις ενοποιημένες πωλήσεις και κατά 116% στις πωλήσεις του εξωτερικού

(+116%), που αποδίδεται στην επιτυχημένη δραστηριότητα στην Αμερική, αλλά και την ενισχυμένη απόδοση των αγορών προτεραιότητας στην Ευρώπη. Συγκεκριμένα, συνολική ανάπτυξη +102% παρουσίασαν οι αγορές της Γερμανίας, της Αγγλίας, της Ισπανίας, της Γαλλίας και των σκανδιναβικών χωρών. ΥΓΕΙΑ Με θετικό πρόσημο έκλεισε το α’ τρίμηνο του 2015 για τον Όμιλο Υγεία, καθώς κατάφερε να συρρικνώσει τις ζημιές σε 0,4 εκατ., έναντι ζημιών 0,6 εκατ., παρά το εξαιρετικά δύσκολο οικονομικό περιβάλλον και τη νομοθετική υποχρέωση εφαρμογής περικοπών από τον ΕΟΠΥΥ (claw back και rebate). Ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών του α’ τριμήνου του 2015 ανήλθε σε 56,67 εκατ., σημειώνοντας μεί-

ωση κατά 1,4%, έναντι 57,48 εκατ ευρώ. Τα ενοποιημένα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA), παρουσίασαν αύξηση 2,4% και ανήλθαν σε 6,7 εκατ., έναντι κερδών 6,5 εκατ. ευρώ. ΑΣΤΙΚΑ ΑΚΙΝΗΤΑ Κατά το α’ τρίμηνο του 2015, τα καθαρά κέρδη, μετά από φόρους, της Alpha Αστικά Ακίνητα ανήλθαν σε 1,9 εκατ. ευρώ, έναντι 1,2 εκατ. πέρσι, παρουσιάζοντας αύξηση 62,5%. Το ανωτέρω, όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση του κύκλου εργασιών, ο οποίος ανήλθε σε 4,2 εκατ. ευρώ, από 3,3 εκατ. ευρώ κατά την αντίστοιχη περίοδο του 2014, ως αποτέλεσμα της εκπόνησης σημαντικού αριθμού εκτιμήσεων ακινήτων. ΧΡΗΜΑ 29

Χ διεθνείς αγορές

ΑΓΟΡEΣ Το Grexit ο μεγαλύτερος «μαύρος» και «γκρι κύκνος» ΟΙ ΑΠΟΔOΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΓΟΡΩΝ ΤΟ 2015 (με βάση τα κλεισίματα της 5ης Ιουνίου 2015)

Χρηματιστήριο Σαγκάης Nikkei Stoxx 600 ευρωζώνης Stoxx 600 ΕΕ Πετρέλαιο brent Δείκτης MSCI ανεπτυγμένων αγορών Δείκτης MSCI αναδυόμενων αγορών FTSE-100 Δείκτης δολαρίου Παγκόσμιος δείκτης MSCI Δείκτης ομολόγων υψηλής απόδοσης SMI (Ζυρίχη) S&P 500 Χρυσός Χαλκός Ομόλογα αναδυόμενων αγορών Δείκτης εμπορευμάτων Δεκαετές γερμανικό bund Δείκτης εταιρικών ομολόγων Δεκαετές ομόλογο Ιταλίας Δεκαετές ομόλογο ΗΠΑ

30 Ιούνιος 2015

51,7% 17,3% 16,0% 15,6% 11,3% 7,7% 7,3% 5,9% 5,8% 4,6% 3,1% 3,0% 2,7% 0,1% -5,8% -4,1% -2,8% -2,7% -2,4% -1,6% -1,00%

Ο

ι μαύροι κύκνοι συνεχίζουν να κυριαρχούν» λέει η Société Générale, τοποθετώντας το Brexit στο 45% και το Grexit, αμέσως μετά, στο 40%, παρουσιάζοντας τις δύο παραπάνω χρεοκοπίες ως τους μεγαλύτερους πολιτικούς κινδύνους για την Ευρώπη. Όπως λέει, ο κίνδυνος μιας ελληνικής χρεοκοπίας –και ενδεχομένως ένα Grexit– παραμένει πολύ πραγματικός. Μεσοπρόθεσμα, ωστόσο, η ανησυχία των αναλυτών είναι για το δημοψήφισμα του Ηνωμένου Βασιλείου (μέχρι το τέλος του 2017), που θα μπορούσε να οδηγήσει σε Brexit. Την ίδια στιγμή, ελλοχεύει ο κίνδυνος για μια ανώμαλη προσγείωση στην Κίνα (30% πιθανότητα), κάτι που θα φέρει μεγάλους κινδύνους για την παγκόσμια οικονομία. «Το Grexit είναι ο μεγαλύτερος “γκρι κύκνος” που αντιμετωπίζει η παγκόσμια οικονομία σήμερα» αναφέρει η Deutsche Bank. Σύμφωνα με την ίδια έκθεση, ακολουθούν ως «γκρι κύκνοι» η επιβράδυνση της κινεζι-

«

κής οικονομίας, η επέλαση των τζιχαντιστών της ISIS και η επικείμενη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής των ΗΠΑ. «Γκρι κύκνοι» χαρακτηρίζονται τα αναμενόμενα ώς έναν βαθμό γεγονότα, τα οποία θεωρούνται ωστόσο απίθανα να συμβούν, αν όμως συντελεστούν, μπορεί να έχουν έναν σημαντικό αντίκτυπο (αλλά όχι καταστροφικό) στην κοινωνία ή στις αγορές. Σε αντίθεση με τα αποτελέσματα των «μαύρων κύκνων», τα αποτελέσματα των «γκρι κύκνων» είναι πιο εύκολο να προβλεφθούν, ποιοτικά περισσότερο, παρά ποσοτικά. Σύμφωνα, λοιπόν, με τις εκτιμήσεις των αναλυτών της Deutsche Bank, ο μεγαλύτερος «γκρι κίνδυνος» που αντιμετωπίζει η παγκόσμια –κυρίως δε η ευρωπαϊκή– οικονομία είναι η έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη, ένα γεγονός που το χαρακτηρίζει μεσαίων πιθανοτήτων ώστε να συμβεί. Σε περίπτωση Grexit, η κρίση θα επιστρέψει στην Ευρώπη, με τους πολιτικούς κινδύνους να υπερβαίνουν το QE της ΕΚΤ και το φαινόμενο να «κολλάει ως επιδημία» τις άλλες χώρες της ευρωπεριφέρειας. Η Deutsche Bank εκτιμά ότι οι πιθανότητες για Grexit έχουν αυξηθεί σε σύγκριση με τον Απρίλιο, δεδομένης της έλλειψης προόδου στις διαπραγματεύσεις μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και των εταίρων. Αξίζει να αναφερθεί πως η ελληνική κρίση, για ευνόητους λόγους, θεωρείται ο μεγαλύτερος κίνδυνος, ωστόσο δεν είναι εξίσου ευνόητος ο λόγος για τον οποίο οι αναλυτές δεν ανησυχούν τόσο για την αύξηση των επιτοκίων στις ΗΠΑ, κάτι που οι αγορές δεν έχουν βιώσει από το 2006 και

☛

Σε περίπτωση Grexit, η κρίση θα επιστρέψει στην Ευρώπη, με τους πολιτικούς κινδύνους να υπερβαίνουν το QE της ΕΚΤ και το φαινόμενο να «κολλάει ως επιδημία» τις χώρες της ευρωπεριφέρειας, σύμφωνα με την Deutsche Bank

για το οποίο εκφράζονται πολλές ανησυχίες.

Η JP Morgan Οι συνεχιζόμενες διαφωνίες αναφορικά με το νέο σχήμα χρηματοδότησης της Ελλάδας επέφεραν πλήγμα στις ευρωπαϊκές μετοχές και τα ευρωπαϊκά ομόλογα, όπως διαπιστώνει η JP Morgan Asset Management. Σε αυτήν τη φάση, καλό θα ήταν να σκεφθούμε αν η βελτίωση του κλίματος στην Ευρώπη αντανακλά απλώς μια μικρής διάρκειας άνοδο των αγορών, λόγω του φθηνού νομίσματος και της έντονης δραστηριοποίησης των κεντρικών τραπεζών για την ενίσχυση της ρευστότητας, ή αν σηματοδοτεί μια αλλαγή που θα διαρκέσει σε βάθος χρόνου.

Οι αγορές είναι εύλογο να έχουν πιο θετική άποψη για την Ευρώπη σε σχέση με τις αρχές του 2015. Ωστόσο, με τα σημερινά επίπεδα των αποτιμήσεων, οι επενδυτές θα πρέπει να είναι προσεκτικοί και να εστιάζονται στους θεμελιώδεις παράγοντες, όπως είναι τα κέρδη των επιχειρήσεων, που αυτήν τη στιγμή μόλις αρχίζουν να ανακάμπτουν. «Εκτιμούμε», τονίζουν οι αναλυτές της JP Morgan, «ότι η ζήτηση και η προσφορά θα διατηρήσουν τις αποδόσεις των ευρωπαϊκών βασικών ομολόγων σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα για κάποιο διάστημα». Ωστόσο, καθώς υποχωρεί ο κίνδυνος του αποπληθωρισμού, η μεταβλητότητα που παρατηρείται υπενθυμίζει ότι οι συγκεκριμένοι τίτλοι δεν κινούνται πάντα προς μία κατεύθυνση και ενδέχεται να παρέχουν λιγότερη προστασία σε σχέση με τα ομόλογα υψηλότερης απόδοσης. Το πετρέλαιο και η ενίσχυση του δολαρίου, λογικά, θα λειτουργήσουν ανασταλτικά για την πορεία των αμερικανικών αγορών κατά τους αμέσως επόμενους μήνες και η σταθεροποίηση του πληθωρισμού προετοιμάζει το έδαφος για μια κάπως λιγότερο προστατευτική νομισματική πολιτική. Η αβεβαιότητα για τη χρονική στιγμή κατά την οποία θα αυξηθούν τα επιτόκια ενδέχεται να προκαλέσει ορισμένες δυσκολίες στις αγορές ομολόγων και μετοχών για ένα διάστημα. Μεσοπρόθεσμα όμως, η ισχυρότερη εγχώρια κατανάλωση και οι καλύτερες προοπτικές στο εξωτερικό, λογικά, θα ευνοήσουν τις αμερικανικές εταιρείες και μπορεί να στηρίξουν μια αυξημένη στάθμιση στις μετοχές της μεγάλης κεφαλαιοποίησης.

Σε χαμηλό οκταετίας η έκθεση των επενδυτών σε μετοχές ΗΠΑ

Ο

ι ξένοι επενδυτές έκοψαν την έκθεσή τους στις αμερικανικές μετοχές τον Μάιο, στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων οκτώ ετών, ενώ διατήρησαν την ευρωζώνη ως την κύρια προτίμησή τους στην αγορά των μετοχών, σύμφωνα με έρευνα της Bank of America. Η επενδυτική διάθεση για αμερικανικές μετοχές βούτηξε στα χαμηλότερα επίπεδα από τον Ιανουάριο του 2008, με περισσότερους fund managers να

περιορίζουν τις τοποθετήσεις τους σε “underweight”. Με βάση τη μηνιαία έκθεση του διεθνούς οίκου σε 169 fund managers, οι επενδυτές περιόρισαν την τοποθέτησή τους σε αμερικανικές μετοχές, με το 19% να έχει “underweight” θέσεις και από 12% τον Απρίλιο. Η μέτρηση έρχεται σε μεγάλη αντίθεση με τις “overweight” θέσεις του προηγούμενου τριμήνου. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη πτώση στην κατανομή των επενδύσεων των fund managers από τον

Σεπτέμβριο του 2009. «H τοποθέτηση στις ΗΠΑ έναντι του υπόλοιπου κόσμου βρίσκεται στο πιο ακραίο σημείο από τον Νοέμβριο του 2007» σημειώνει η BofA στην έκθεση. «Δεν υπάρχει απώλεια πίστης στην οικονομική ανάκαμψη και οι τοποθετήσεις δείχνουν ότι το δολάριο κινείται ανοδικά, αλλά οι αμφιβολίες αρχίζουν να κάνουν την εμφάνισή τους» ανέφερε ο Michael Hartnett, στρατηγικός αναλυτής της BofA Merrill Lynch Global Research. ΧΡΗΜΑ 31

Χ διεθνείς αγορές Το ελληνικό ζήτημα «πληγώνει» τις ευρωπαϊκές αγορές H δυστοκία στην επίτευξη συμφωνίας μεταξύ της Ελλάδας και των δανειστών και το συνεπακόλουθο αδιέξοδο επηρεάζουν σημαντικά τις κινήσεις των επενδυτών σε όλη την Ευρώπη. Όσο κι αν το διεθνές σύστημα έχει θωρακιστεί τα τελευταία χρόνια για ένα ενδεχόμενο Grexit, η αλήθεια είναι ότι όλο το σύστημα κινδυνεύει να «βαδίσει» σε αχαρτογράφητα νερά. Μπορεί λοιπόν μια έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη να έχει πάψει να είναι «ταμπού» για την ευρωπαϊκή και γενικότερα για την παγκόσμια οικονομία, όμως, επενδυτικά, οι τριγμοί που εύλογα θα επιφέρει θα είναι μεγάλοι. Το γεγονός αυτό καθορίζει το τελευταίο διάστημα και την πορεία του βαρύτερου και ισχυρότερου δείκτη του ευρωπαϊκού χρηματιστηρίου, που είναι ο δείκτης DAX της Φραγκφούρτης. Ο συγκεκριμένος δείκτης, μετά τα αλλεπάλληλα ρεκόρ και τη φρενίτιδα ανόδου που τον οδήγησε στις 10 Απριλίου στις 12.390,75 μονάδες (ενδοσυνεδριακά), που ήταν τα ιστορικά υψηλά του, κατέγραψε πτώση 10% στις αρχές Ιουνίου. «Οι επιπτώσεις μιας πιθανής εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη παραμένουν απρόβλεπτες» τονίζει ο οικονομολόγος Lorenzo Bini Smaghi, πρώην αξιωματούχος της ΕΚΤ. Υπογραμμίζει δε ότι οι αγορές τείνουν να πιστεύουν ότι μπορούν να αντιμετωπίσουν ένα ενδεχόμενο Grexit, ωστόσο η πεποίθησή τους αυτή στηρίζεται σε μια στατική εικόνα. Η δυναμική της αποχώρησης της Ελλάδας από το ευρώ, καθώς και οι τυχόν επιδημικές συνέπειες, παραμένουν μη προβλέψιμες, σημείωσε ο ίδιος στη συνέχεια, παρομοιάζοντας την κατάσταση με την κατάρρευση της Lehman Brothers. «Πριν την κατάρρευση της Lehman Brothers, όλοι πίστευαν ότι το σύστημα ήταν προετοιμασμένο να αντέξει το σοκ, αλλά δεν ήταν» ανέφερε συγκεκριμένα ο Smaghi.

UBS: Πλάνη ότι δεν κινδυνεύει η ευρωζώνη από ένα Grexit Οι επενδυτές φαίνεται να έχουν την πεποίθηση ότι αν η Ελλάδα φύγει από το ευρώ, το ενδεχόμενο μετάδοσης της κρίσης σε

32 Ιούνιος 2015

άλλες χώρες θα είναι ελάχιστο. Αυτή η πεποίθηση είναι επικίνδυνη. Η UBS δεν πιστεύει ότι η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ είναι βασικό σενάριο. Ωστόσο, αν η Ελλάδα αποχωρούσε από το ευρώ, υπάρχει μια σαφής πιθανότητα ότι και άλλες χώρες θα την ακολουθούσαν. Κι αυτό θα μπορούσε να συμβεί μέσα σε λίγους μήνες από την ελληνική αποχώρηση... Η UBS προειδοποιεί τους επενδυτές, τονίζοντας ότι το να παρακολουθεί κανείς τα spreads δεν σημαίνει τίποτα, λόγω της υπερβολικής χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής. Ο εφησυχασμός έγκειται στην άποψη ότι ενώ η Ελλάδα εξακολουθεί να έχει σημαντικά δημοσιονομικά προβλήματα, τα άλλα κράτη-μέλη της ζώνης του ευρώ έχουν λιγότερο σημαντικά δημοσιονομικά προβλήματα (όπως αντικατοπτρίζεται από τις τιμές των ομολόγων), και ως εκ τούτου μια ελληνική έξοδος από το ευρώ δεν θα προκαλέσει αναταράξεις σε άλλες αγορές ομολόγων. «Ο συλλογισμός αυτός φαίνεται ελκυστικός, αλλά αγνοεί τη διαστρεβλωμένη φύση των σύγχρονων αγορών ομολόγων» τονίζει η UBS. Πράγματι, είναι ένα αμφισβητήσιμο σημείο, καθώς η πορεία των αποδόσεων των ομολόγων σήμερα περιέχει κάθε χρήσιμη πληροφορία σχετικά με την πραγματική οικονομία ή τους κινδύνους που την περιβάλλουν. Οι αγορές ομολόγων είναι απίθανο να αποτελέσουν τον καταλύτη για μια διάλυση της νομισματικής ένωσης και, κατά πάσα πιθανότητα, δεν είναι ένα καλό σήμα των απειλών που υπάρχουν. Οι επενδυτές θα πρέπει να δίνουν λιγότερη σημασία στη σημερινή πτώση των spreads των ομολόγων ή τη συμπεριφορά των κρατικών ομολόγων της ζώνης του ευρώ. Κατά την εξέταση του κινδύνου μόλυνσης από οποιαδήποτε πιθανή ελληνική έξοδο από το ευρώ, μπορούμε να δούμε, σύμφωνα με τη UBS, τι συνέβη σε κάθε κατάρρευση νομισματικής ένωσης τον περασμένο αιώνα. Το έναυσμα για τη διάλυση δεν ήταν οι αγορές ομολόγων, τα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών ή οι πολιτικές, αλλά οι τράπεζες. Αν οι καταθέτες των τραπεζών χάσουν την πίστη τους στην ακεραιότητα μιας νομισματικής ένωσης, θα επισπεύσουν τη διάλυσή της, μεταφέροντας τα χρήματά τους σε περιοχές της νομισματικής ένωσης που θεωρούν «ισχυρότερες». Χ

ΜΕΤΟΧΕΣ H Ευρώπη παραμένει το απόλυτο φαβορί

Ο

ι μετοχικές αγορές παραμένουν στο επίκεντρο των επενδυτών από τις αρχές του έτους. Οι κινήσεις των επενδυτικών κεφαλαίων κατευθύνονται όλο και περισσότερο από τις αποφάσεις νομισματικής πολιτικής των κεντρικών τραπεζών και λιγότερο από την πορεία ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας και των θεμελιωδών μεγεθών των εταιρειών. Η έναρξη του προγράμματος νομισματικής χαλάρωσης (QE) από την ΕΚΤ και οι επικείμενες αποφάσεις της Fed για τα αμερικανικά επιτόκια, όπου το consensus εξακολουθεί να εκτιμά ότι η Αμερικανική Κεντρική Τράπεζα θα πραγματοποιήσει μια αύξηση φέτος, είτε τον Σεπτέμβριο είτε τον Δεκέμβριο, έχει προκαλέσει τη μεταστροφή υπέρ των ευρωπαϊκών αξιών. Η πρόσφατη αναταραχή στην αγορά των ευρωπαϊκών κρατικών ομολόγων και η επιστροφή των τιμών στις αρχές του έτους δείχνουν ότι το κυνήγι των εύκολων αποδόσεων έχει μάλλον τελειώσει. Στον αντίποδα, οι τιμές των δεικτών των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών χρηματιστηριακών αγορών παρέμειναν κοντά σε ιστορικά υψηλά ή υψηλά πενταετίας. Τα στοιχεία της EPFR δείχνουν ότι σε επίπεδο μετοχών η Ευρώπη παραμένει το επενδυτικό καταφύγιο και για το β' εξάμηνο του 2015. Οι διαχειριστές παραμένουν τοποθετημένοι στις μετοχές, αφού η συμμετοχή των θεσμικών επενδυτών από τα χαμηλά στα μέσα Νοεμβρίου 2014 διατηρείται σε επίπεδα-ρεκόρ.

«ΡΟΥΚEΤΑ» ΝΤΡAΓΚΙ ΣΤΑ ΟΜOΛΟΓΑ Citigroup και Goldman προειδοποιούν: Σε ιστορικά επίπεδα κινδύνου τα ευρωπαϊκά ομόλογα.

Η προειδοποίηση του Μάριο Ντράγκι ότι «η μεταβλητότητα ήρθε για να μείνει» έσκασε σαν βόμβα στην αγορά ομολόγων

H

μάχη για την επιστροφή της ευρωζώνης σε τροχιά βιώσιμης ανάπτυξης δεν έχει ακόμη κερδηθεί, και για να συμβεί αυτό απαραίτητη προϋπόθεση είναι η πλήρης εφαρμογή του προγράμματος εκτύπωσης χρήματος 1,1 τρισ. ευρώ έως τον Σεπτέμβριο του 2016. Επίσης, οι σχεδιασμοί της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για τη νομισματική πολιτική δεν λαμβάνουν υπόψη τους τις πρόσφατες βίαιες διακυμάνσεις στην αγορά ομολόγων και οι επενδυτές θα πρέπει να ξέρουν ότι η μεταβλητότητα... ήρθε για να μείνει. Αυτά ήταν τα δύο βασικά μηνύματα που έστειλε ο πρόεδρος της ΕΚΤ. Η προειδοποίησή του για τα ομόλογα έσκασε σαν βόμβα στην αγορά, αφού αναζωπύρωσε τις πιέσεις. Ο κύριος Ντράγκι τόνισε δεν θα «σβήσει τα πιεστήρια» προτού βεβαιωθεί ότι η επιστροφή του πληθωρισμού στα συμβατά με τη σταθερότητα των τιμών επίπεδα (κοντά, αλλά κάτω από το 2%) είναι διατηρήσιμη και όχι συγκυριακό φαινόμενο. Το επόμενο διάστημα, με αιτία τη δομή του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης, αναμένονται σημαντικές αναταράξεις στις

ευρωπαϊκές αγορές ομολόγων. Η προειδοποίηση του Μάριο Ντράγκι ότι «η μεταβλητότητα ήρθε για να μείνει» λειτούργησε ως καταλύτης για ένα άνευ προηγουμένου άλμα στην απόδοση του δεκαετούς γερμανικού bund, η απόδοση του οποίου αυξήθηκε γύρω στις 35 μονάδες βάσης σε δύο μόνο συνεδριάσεις, αγγίζοντας το 1%. Υπενθυμίζεται ότι στα μέσα Απριλίου είχε αγγίξει το 0,05%, οδηγώντας πολλούς στο να πιθανολογήσουν ότι ήταν θέμα χρόνου να περάσει σε αρνητικό έδαφος, χάρη στο πρόγραμμα εκτύπωσης χρήματος της ΕΚΤ. Τα πράγματα όμως εξελίχθηκαν τελείως διαφορετικά: Οι ενδείξεις επιτάχυνσης της οικονομικής δραστηριότητας στην ευρωζώνη και η επιστροφή του πληθωρισμού σε θετικό έδαφος τον Μάιο (εν πολλοίς εξαιτίας του προγράμματος αγοράς κρατικών ομολόγων της Φραγκφούρτης) άρχισαν να μη μοιάζουν συμβατές με τα μηδενικά επιτόκια, τα οποία εν πολλοίς αποτελούσαν αντανάκλαση της (απομακρυνόμενης) απειλής της ύφεσης και του αποπληθωρισμού. Ο αναλυτής της Société Générale Κιτ Γιουκς χαρακτήρισε τον Ντράγκι «Ματαδόρ Μάριο», καθώς με τις δηλώσεις του έδωσε τη χαριστική βολή στους «ταύρους» των ομολόγων. Η δε Nomura εκτιμά ότι «το ξεπούλημα στα ομόλογα έχει πλέον λάβει ιστορικές διαστάσεις και μάλλον θα συνεχιστεί», προειδοποιώντας ότι ο Ντράγκι κινδυνεύει να πέσει θύμα της επιτυχίας του, καθώς αν η άνοδος των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων της ευρωζώνης συνεχιστεί, θα οδηγήσει σε de facto σύσφιξη των συνθηκών δανεισμού, που απειλεί να υπονομεύσει την εύθραυστη ανάκαμψη. Η Citigroup και η Goldman Sachs προειδοποιούν ότι τα ευρωπαϊκά ομόλογα διατρέ-

χουν τον υψηλότερο κίνδυνο την τρέχουσα περίοδο. Σύμφωνα με τους δύο αμερικανικούς επενδυτικούς οίκους, η μεγάλη πτώση των τιμών και η άνοδος των αποδόσεων, μετά τα πρόσφατα ιστορικά χαμηλά, δεν θα πρέπει να θεωρηθούν απλώς γεγονότα των αγορών. Η μεγάλη πτώση των αποδόσεων των ευρωπαϊκών ομολόγων αποδόθηκε στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, ενώ εσχάτως οι εξελίξεις στην Ελλάδα έχουν επιβαρύνει το κλίμα στα ομόλογα. Τα γερμανικά κρατικά ομόλογα μακράς διάρκειας (Bunds) πωλήθηκαν επιθετικά. Με βάση τις αναλύσεις συσχέτισης, οι πωλήσεις στα γερμανικά ομόλογα επέδρασαν και στα αμερικανικά Treasury. Το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ έχει προκαλέσει σημαντικές στρεβλώσεις στα ευρωπαϊκά ομόλογα. Η στρατηγική της ΕΚΤ, π.χ. να προσδιορίσει ότι δεν θα αγοράσει χαμηλότερα από το επιτόκιο καταθέσεων, οδήγησε σχεδόν 55-60 ομόλογα σε αρνητικές αποδόσεις και ορισμένα από αυτά κάτω από το όριο του -0,20%του επιτοκίου αποδοχής καταθέσεων. Κατά την Goldman Sachs, το 50% των ρευστοποιήσεων στα ομόλογα είναι συνέπεια της «ορθολογικής φούσκας», όπως την ονομάζει. Η ορθολογική φούσκα ήταν απόρροια της ποσοτικής χαλάρωσης και το 50% έχει ξεφουσκώσει. Το υπόλοιπο 50% όμως προκαλεί ανησυχίες γιατί φαίνεται ότι υπάρχουν περισσότερο δομικά προβλήματα. Με βάση τη Citigroup, αναλύοντας την έννοια του κινδύνου στις αγορές ομολόγων, αναμένεται επενδυτές όπως οι τράπεζες και τα ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά ταμεία να έχουν μειωμένα αντανακλαστικά στις πωλήσεις. Χ ΧΡΗΜΑ 33

Χ συνέντευξη

ΜΑΡΙΟΣ Τ. ΚΥΡΙΑΚΟΥ Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της KPMG

34 Ιούνιος 2015

✒

Συνέντευξη στον Γιώργο Καλούμενο

«Να περάσει στο DNA μας η συνέπεια στις υποχρεώσεις μας» Ο κύριος Κυριάκου, επικεφαλής του ομίλου KPMG, ο οποίος ειδικεύεται εδώ και τουλάχιστον τέσσερις δεκαετίες στις ελεγκτικές, συμβουλευτικές και φορολογικές υπηρεσίες, μοιράζεται μαζί μας τις απόψεις του για όλα τα κρίσιμα ζητήματα που αφορούν την ελληνική οικονομία και τις ελληνικές επιχειρήσεις, όπως είναι το φορολογικό πλαίσιο, οι αποκρατικοποιήσεις, οι συγχωνεύεις και οι εξαγορές, οι εξαγωγές και οι εργασιακές σχέσεις ΧΡHΜΑ_Κύριε Κυριάκου, με βάση την εμπειρία σας για πάνω από 40 χρόνια στις ελεγκτικές, συμβουλευτικές, λογιστικές και φορολογικές υπηρεσίες, πώς κρίνετε το υφιστάμενο φορολογικό πλαίσιο για τις επιχειρήσεις στη χώρα μας; Το θεωρείτε δίκαιο; Βοηθάει στην αναπτυξιακή προσπάθεια των επιχειρήσεων; Ποιες αλλαγές πιστεύετε ότι θα βοηθούσαν την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας; ΜΑΡΙΟΣ ΚΥΡΙΑΚΟΥ_Κάθε φορολογικό σύστημα πρέπει να έχει έναν στόχο, για παράδειγμα την αύξηση εσόδων (το λεγόμενο φοροεισπρακτικό) ή να είναι αναπτυξιακό, δηλαδή χαμηλοί φόροι και κίνητρα για ανάπτυξη. Το δικό μας σύστημα, λόγω των συνθηκών, είναι φοροεισπρακτικό. Τέτοιο σύστημα δεν θεωρείται δίκαιο από τις επιχειρήσεις και, όπως έχει αποδειχτεί, δεν βοηθά στην αναπτυξιακή προσπάθεια. Κατανοώντας την ανάγκη για αύξηση των εσόδων, θεωρώ ότι θα πρέπει άμεσα να υιοθετήσουμε έναν νέο φορολογικό νόμο ο οποίος να ικανοποιεί και τον στόχο της αύξησης των εσόδων αλλά και τον στόχο ανάπτυξης. Αυτό μπορούμε να το πετύχουμε μόνο εάν μπορέσουμε να φορολογήσουμε μια μεγαλύτερη μερίδα του πληθυσμού, κοινώς να καταπολεμήσουμε τη φοροδιαφυγή. Η καλύτερη μέθοδος για να το πετύ-

χει κανείς αυτό είναι ένα πραγματικό καθολικό «πόθεν έσχες». Με αυτό το σύστημα αποφεύγουμε τριβές ή κίνητρα μεταξύ των φορολογουμένων για την παραλαβή ή μη αποδείξεων, τη μαύρη εργασία, την απόκρυψη εισοδημάτων κτλ., καθώς ο καθένας από εμάς θα πρέπει να δικαιολογεί κάθε χρόνο την αύξηση της περιουσίας του. Ένας σωστός φορολογικός νόμος είναι απαραίτητο να εστιάζει στην ουσία και όχι στους τύπους. Χ_Σε μια εποχή που οι αποκρατικοποιήσεις θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως μοχλός επανεκκίνησης της ελληνικής οικονομίας, βλέπουμε ότι τον τελευταίο χρόνο έχουν παγώσει εντελώς, ενώ και στο προηγούμενο διάστημα υπήρχε σημαντική υστέρηση στην υλοποίησή τους. Εσείς πώς κρίνετε τις μέχρι σήμερα προσπάθειες αποκρατικοποιήσεων και ποιες είναι οι προϋποθέσεις ώστε αυτές να στέφονται με επιτυχία; M.K._Οι αποκρατικοποιήσεις σε μια στιγμή που η Ελλάδα έχει ανάγκη από έσοδα θα έπρεπε να είναι μονόδρομος. Καταλαβαίνω ότι υπάρχουν αντιδράσεις σε αυτόν τον τομέα, είτε λόγω πολιτικών αντιλήψεων είτε γιατί υπάρχει η αντίληψη ότι οι τιμές για τα περιουσιακά αυτά στοιχεία

είναι πολύ χαμηλές. Όλοι θα πρέπει να γνωρίζουμε ωστόσο ότι δεν υπάρχει χαμηλή ή υψηλή τιμή, γιατί αυτή προσδιορίζεται από τα δεδομένα της αγοράς τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Συνεπώς, αγνοώντας πολιτικές αντιλήψεις, αν χρειαζόμαστε χρήματα και αν τα χρήματα που θα εισπράξουμε από τις αποκρατικοποιήσεις θα μας βοηθήσουν να βελτιώσουμε την οικονομική μας θέση, θα πρέπει να το κάνουμε. Στο κάτω-κάτω, εάν τα οικονομικά μας φτιάξουν τόσο πολύ στο μέλλον, θα μπορούσαμε να επαναγοράσουμε οποιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο εάν το θέλουμε τόσο πολύ έστω, και με αυξημένη σχετικά τιμή. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η δουλειά μάς βοηθά να αποκτήσουμε το σπίτι, αλλά ότι η απόκτηση του σπιτιού δεν φέρνει τη δουλειά, δηλαδή το έσοδο. Συμπερασματικά, είναι προφανές ότι οι προσπάθειες για τις αποκρατικοποιήσεις μέχρι σήμερα δεν έχουν στεφθεί με την επιτυχία που θα έπρεπε, λόγω των αντιδράσεων σε πολλά επίπεδα. Χ_Σε αντίθεση με τον δημόσιο τομέα, βλέπουμε ότι στην ιδιωτική οικονομία υπάρχουν πολλές και σημαντικές προσπάθειες συγκέντρωσης σε κρίσιμους κλάδους. Παραδείγματα αποτελούν οι πρόσφατες συγχωνεύσεις τραπεζών, εταιρειών ΧΡΗΜΑ 35

Χ συνέντευξη ~ Mάριος Κυριάκου τηλεπικοινωνιών και λιανεμπορίου. Πιστεύετε ότι αυτή η τάση θα συνεχιστεί, και σε ποιους τομείς θεωρείτε ότι θα υπάρξουν αντίστοιχες τάσεις στη συνέχεια; M.K._Πιστεύω ότι οι προσπάθειες συγκέντρωσης θα συνεχιστούν και στο μέλλον, γιατί, καλώς ή κακώς, η Ελλάδα δεν είναι απομονωμένη από την παγκόσμια οικονομία και τις παγκόσμιες τάσεις. Παντού στον κόσμο υπάρχει έντονη ανταγωνιστικότητα, η οποία σε μεγάλο βαθμό κρίνεται από το μέγεθος των επιχειρήσεων. Συνεπώς, η συγκέντρωση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων σκοπό έχει να δώσει μέγεθος μέσα από το οποίο οι επιχειρήσεις θα καταφέρουν να γίνουν πιο ανταγωνιστικές και θα μπορέσουν να επιβιώσουν.

Χ_Πρόσφατα, η KPMG πραγματοποίησε ένα πολύ σημαντικό συνέδριο με κεντρικό θέμα τις οικογενειακές επιχειρήσεις. Ποια είναι η γνώμη σας για αυτές; Σε ποιο βαθμό πιστεύετε ότι μπορούν να δώσουν απάντηση στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ελληνική αγορά; M.K._Ενδεχομένως να μην είναι γενικά γνωστό ότι περίπου το 80% των επιχειρήσεων παγκοσμίως είναι οικογενειακές, και υποθέτω σε μεγαλύτερο ποσοστό στην Ελλάδα. Δεν έχει ακόμη «κλειδώσει» ο ορισμός της οικογενειακής επιχείρησης σε θεσμικό επίπεδο, αλλά συνήθως εννοούμε αυτές τις επιχειρήσεις στις οποίες ένα ή περισσότερα μέλη μιας οικογένειας ή και συγγενικών οικογενειών έχουν την ιδιοκτησία. Μερικές από αυτές τις εταιρείες είναι εξαιρετικά μεγάλου μεγέθους και άλλες πάλι μικρές, γεγονός το οποίο δείχνει ότι το μέγεθος δεν είναι απαραίτητα το κριτήριο για το εάν η επιχείρηση χαρακτηρίζεται οικογενειακή ή όχι. Πιστεύω βαθιά ότι στην Ελλάδα αυτές οι επιχειρήσεις μπορούν να μας βγάλουν από την κρίση εξαιτίας του μεγάλου αριθμού τους. Πρέπει πάντα να θυμόμαστε ότι η ανάπτυξη προέρχεται γενικά από την επιχειρηματική δραστηριότητα και η επιχειρηματική δραστηριότητα δημιουργείται μέσω επενδύσεων είτε από τον δημόσιο είτε από τον ιδιωτικό τομέα. Είναι προφανές ότι από τη σημερινή κατάσταση το Δημόσιο δεν έχει τα χρήματα για επενδύσεις, επομένως όλη η αναπτυξιακή προσπάθεια θα πρέπει να έρθει από την ιδιωτική πρωτοβουλία. Αυτό σημαίνει ότι αν πράγματι θέλουμε την ανάπτυξη, η οποία φυσικά θα δημιουρ-

☛

Κατανοώντας την ανάγκη για αύξηση των εσόδων, θεωρώ ότι θα πρέπει άμεσα να υιοθετήσουμε έναν νέο φορολογικό νόμο ο οποίος να ικανοποιεί και τον στόχο της αύξησης των εσόδων αλλά και τον στόχο της ανάπτυξης 36 Ιούνιος 2015

γήσει και θέσεις εργασίας, θα πρέπει να βρούμε τρόπους ώστε αυτές οι ιδιωτικές επιχειρήσεις να μπορούν, χωρίς πρόσθετα βάρη και γραφειοκρατικές διαδικασίες, να αυξήσουν τη δραστηριότητά τους. Θα πρέπει να θυμόμαστε επίσης ότι οι μικρού μεγέθους οικογενειακές επιχειρήσεις, οι οποίες αποτελούν την πλειονότητα στην ελληνική αγορά –υπολογίζονται σε 800.000– πιο εύκολα, και πολύ πιο γρήγορα, μπορούν να προσθέσουν 1-2 υπαλλήλους, ενώ οι μεγάλες επενδύσεις, απόλυτα επιθυμητές, θα χρειαστούν πολύ χρόνο για να λύσουν το θέμα της ανεργίας. Το Δημόσιο μπορεί να συμβάλει σε αυτήν την προσπάθεια. Μπορεί να μην έχει τα χρήματα για επενδύσεις, αλλά έχει τη δύναμη να νομοθετήσει σωστά. Χ_Μπορείτε να μας δώσετε μια εικόνα των υπηρεσιών σας και με ποιον τρόπο αυτές βοηθούν τις εταιρείες-πελάτες σας να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητά τους; M.K._Οι υπηρεσίες που προσφέρουμε είναι βασικά σε τρεις τομείς: υπηρεσίες ορκωτών ελεγκτών, όπου πιστοποιούμε τις οικονομικές καταστάσεις των επιχειρήσεων δίνοντάς τους την ευκαιρία να μιλήσουν με επενδυτές, χρηματιστήρια ή τράπεζες με στοιχεία τα οποία έχουν ελεγχθεί από εμάς και ως εκ τούτου θεωρούνται πιο αξιόπιστα. Οι φορολογικές υπηρεσίες, όπου διεξάγουμε φορολογικούς ελέγχους, βοηθώντας τις επιχειρήσεις να συμμορφωθούν με τη φορολογική νομοθεσία και, αντίστοιχα, το κράτος να εισπράξει άμεσα τους φόρους που του αναλογούν, έτσι ώστε η επιχείρηση να γνωρίζει ότι με την υποβολή της φορολογικής της δήλωσης έχει συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις της φορολογικής νομοθεσίας. Επίσης, συμβουλεύουμε τις επιχειρήσεις να συμμορφωθούν με τη νομοθεσία όπου ο νόμος δεν είναι αρκετά ξεκάθαρος ή και να τακτοποιήσουν άλλες φορολογικές υποχρεώσεις είτε σε εταιρικό είτε σε προσωπικό επίπεδο. Αυτές οι υπηρεσίες παρέχονται από εξειδικευμένους λογιστές και νομικούς που απασχολούνται στην εταιρεία μας. Το τρίτο πεδίο των υπηρεσιών μας περιλαμβάνει μια ευρεία γκάμα συμβουλευτικών υπηρεσιών όπου καλύπτουμε θέματα πληροφοριακών συστημάτων, π.χ. εγκατάσταση ή έλεγχο λειτουργίας, διασφάλισης κανονιστικής συμμόρφωσης, στρατηγικών σχεδιασμών ή επιχειρηματικών σχεδίων, συμβουλών σε εξαγορές ή συγχωνεύσεις επιχειρήσεων, καθώς και εξεύρεσης ή και αξιολόγησης στελεχών επιχειρήσεων.

Χ_Μια μεγάλη διέξοδος για τις ελληνικές επιχειρήσεις είναι χωρίς αμφιβολία οι ξένες αγορές. Εσείς με ποιους τρόπους μπορείτε να τις βοηθήσετε ώστε να καταφέρουν να στρέψουν το βλέμμα τους στις απαιτητικές αγορές του εξωτερικού; Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν κατά την άποψή σας; M.K._Εμείς μπορούμε να βοηθήσουμε τις ελληνικές επιχειρήσεις που θέλουν να δραστηριοποιηθούν στο εξωτερικό, από το σημείο-μηδέν μέχρι και την έναρξη των δραστηριοτήτων τους, σε οποιαδήποτε χώρα του κόσμου, καθώς το δίκτυο της KPMG λειτουργεί σε 155 χώρες. Μπορούμε επίσης, μέσω των διαφόρων δικτύων της KPMG, να δώσουμε εμπεριστατωμένη πληροφόρηση για το ποιες είναι οι καταλληλότερες χώρες για να δραστηριοποιηθεί ο πελάτης μας και ακόμη να τους φέρουμε σε επαφή με τις επιχειρήσεις που λειτουργούν σε αυτές τις χώρες, είτε για σκοπούς συνεργασίας είτε για εξαγορά. Χ_Πώς βλέπετε την ελληνική αγορά εργασίας, η οποία ταλανίζεται από τα υψηλά ποσοστά ανεργίας, την καταπάτηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων, την απλήρωτη ή μαύρη εργασία κ.λπ.; Τι πρέπει να συμβεί, κατά τη γνώμη σας, για να ισορροπήσει η αγορά εργασίας; M.K._Σίγουρα, είναι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε σήμερα στην Ελλάδα. Όπως και με τη φοροδιαφυγή, η μαύρη εργασία είναι αποτέλεσμα μιας κουλτούρας ή μιας πεποίθησης ότι αυτές οι πρακτικές είναι αποδεκτές από το κοινωνικό σύνολο και ότι το κράτος δεν πρόκειται να εντοπίσει και να τιμωρήσει τους παραβάτες. Να σας θυμίσω την περίπτωση του εστιατορίου στην Ύδρα, όπου κλιμάκιο φοροελεγκτών διώχθηκε από την επιχείρηση με τη συμπαράσταση άλλων επιχειρήσεων αλλά και πολιτών. Για να μπορέσουμε να ξεπεράσουμε αυτά τα προβλήματα μακροπρόθεσμα, βασικό είναι να περάσει στο DNA μας, με την κατάλληλη

☛

Ενδεχομένως να μην είναι γενικά γνωστό ότι περίπου το 80% των επιχειρήσεων παγκοσμίως είναι οικογενειακές και υποθέτω σε μεγαλύτερο ποσοστό στην Ελλάδα

εκπαίδευση από τις μικρές ηλικίες, η λογική του ότι υπάρχει επίπτωση εάν κάποιος δεν είναι συνεπής με τις υποχρεώσεις του και ότι αυτός θα περιφρονείται και δεν θα επαινείται από την κοινωνία. Το βραχυπρόθεσμο είναι η υιοθέτηση του «πόθεν έσχες», που ανέφερα παραπάνω. Θα μπορούσαμε επίσης να χρησιμοποιήσουμε και ορισμένα τεστ λογικής. Για παράδειγμα, πώς μπορεί μια επιχείρηση Α μεγέθους να λειτουργεί με τα δηλωμένα πρόσωπα και τζίρο τη στιγμή που οι εγκαταστάσεις και οι δραστηριότητές της είναι φανερό ότι θα απαιτούσαν περισσότερο προσωπικό και ένα μεγαλύτερο τζίρο; Ή γιατί η επιχείρηση Β έχει μικτό κέρδος πολύ χαμηλότερο από τον μέσο όρο του κλάδου; Θα μου πείτε ότι αυτά είναι εξαιρετικά δύσκολα να γίνουν στην Ελλάδα, αλλά θα πρέπει κάποτε να αποφασίσουμε ότι είτε θα έχουμε μια Ελλάδα που θα υποφέρει είτε θα κάνουμε τις αλλαγές που χρειάζονται για να μπορέσουμε να ξεπεράσουμε τα προβλήματα. Χ_Οι τελευταίες πολιτικοοικονομικές εξελίξεις έχουν οδηγήσει στην περαιτέρω συρρίκνωση των, ελάχιστων έτσι κι αλλιώς, επενδύσεων που πραγματοποιούσαν ξένοι και εγχώριοι επενδυτές στην ελληνική αγορά. Εσείς θεωρείτε ότι υπάρχουν επενδυτικές ευκαιρίες στην Ελλάδα και

αν ναι, πώς θα μπορούσαμε να πείσουμε τους ξένους, κυρίως, επενδυτές να επενδύσουν; Σε ποιους τομείς θα στρέφατε εσείς το ενδιαφέρον τους; M.K._Στη σημερινή κατάσταση που βρίσκεται η Ελλάδα, δεν πιστεύω ότι μπορούμε να προσελκύσουμε επενδύσεις ούτε από ξένους αλλά ούτε και από ντόπιους, γιατί σήμερα ο μεγαλύτερος φόβος των επενδυτών είναι η αβεβαιότητα. Για του λόγου το αληθές, δείτε τα προτεινόμενα μέτρα για αναδρομική φορολόγηση των επιχειρήσεων και για αύξηση των φορολογικών συντελεστών που ανακοινώθηκαν. Μέχρι να ξεπεράσουμε αυτό το δυσάρεστο στάδιο, οι μόνες επενδύσεις που θα γίνουν στην Ελλάδα είναι αυτές όπου οι υφιστάμενες επιχειρήσεις αναγκαστικά θα πρέπει να κάνουν, προκειμένου να μπορέσουν να συνεχίσουν τη δραστηριότητά τους. Χ_Ποια είναι η άποψή σας για τις δημόσιες επενδύσεις και τα μεγάλα έργα, η υλοποίηση των οποίων προχωρά με ρυθμούς χελώνας τα τελευταία χρόνια; Χωρίς αυτά μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη στη χώρα; M.K._Νομίζω ότι ήδη έχω απαντήσει. Από τη στιγμή που το Δημόσιο δεν έχει χρήματα, οι δημόσιες επενδύσεις αναγκαστικά ή θα μειωθούν ή θα σταματήσουν. Ενδεχομένως, μια λύση για να προχωρήσουν αυτές οι δημόσιες επενδύσεις –και με την προϋπόθεση να έχουμε ξεπεράσει τον φόβο της πτώχευσης– θα ήταν μέσω ΣΔΙΤ, δηλαδή με τη σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Γενικά, με αυτό το σύστημα, οι ιδιώτες επενδύουν χρήματα, τεχνογνωσία κ.τ.λ. και το Δημόσιο τους παραχωρεί κάποια δικαιώματα για συγκεκριμένο διάστημα. Για παράδειγμα, ένα τέτοιο έργο στο οποίο είμαστε σύμβουλοι, αλλά που δυστυχώς δεν ολοκληρώθηκε, ήταν οι ιδιώτες να κατασκευάσουν και να λειτουργήσουν σύγχρονες φυλακές με ίδια κεφάλαια, αλλά για λογαριασμό του Δημοσίου, το οποίο Δημόσιο θα πλήρωνε μια ετήσια αμοιβή για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Χ

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ KPMG Η KPMG αποτελεί το παγκόσμιο δίκτυο ανεξάρτητων εταιρειών παροχής επαγγελματικών υπηρεσιών-μελών συνδεδεμένων με την KPMG International, ενός ελβετικού συνεταιρισμού. Οι εταιρείες-μέλη της KPMG παρέχουν ελεγκτικές, φορολογικές και συμβουλευτικές υπηρεσίες. Η KPMG λειτουργεί σε 155 χώρες, με προσωπικό περίπου 162.000 ατόμων παγκοσμίως. Κάθε εταιρεία KPMG αποτελεί μια νομικά ξεχωριστή οντότητα. Στη χώρα μας, η KPMG παρέχει, τα τελευταία 45 χρόνια, ολοκληρωμένες ελεγκτικές, συμβουλευτικές, λογιστικές και φορολογικές υπηρεσίες σε ελληνικές και διεθνείς εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Για περισσότερες πληροφορίες: www.kpmg.com/gr ΧΡΗΜΑ 37

38 Ιούνιος 2015

Χ

~ αφιέρωμα

AUDITING TAX CONSULTING SERVICES Στήριγμα των επιχειρήσεων και της οικονομίας Οι ελεγκτικές, φορολογικές και συμβουλευτικές εταιρείες καλούνται να παίξουν σημαντικό ρόλο στη στήριξη των ελληνικών επιχειρήσεων και στην ανάπτυξη της οικονομίας

Έ

ξι χρόνια μετά την απότομη προσγείωσή μας στη σκληρή πραγματικότητα της παγκόσμιας οικονομίας και την είσοδο της χώρας μας στην κρίση, η πραγματική οικονομία και οι επιχειρήσεις καλούνται να λειτουργήσουν σε πρωτοφανείς συνθήκες παρατεταμένης αβεβαιότητας και μηδενικής ρευστότητας. Τα σημερινά δεδομένα της αγοράς και των επιχειρήσεων σκιαγραφούνται από το αρνητικά μεταβαλλόμενο οικονομικό περιβάλλον, την έλλειψη χρηματοδότησης των επιχειρήσεων, τη μείωση της καταναλωτικής και επενδυτικής δαπάνης, το συνεχώς μεταβαλλόμενο φορολογικό καθεστώς και ένα γενικευμένο αίσθημα οικονομικής ανασφάλειας. Οι επιχειρήσεις έχουν ανάγκη από την άμεση πρόσβαση στην πληροφορία και από υψηλά αντανακλαστικά για να διαχειριστούν το μεταβαλλόμενο εξωτερικό περιβάλλον, την καλύτερη σχέση κόστουςωφέλειας προϊόντων και υπηρεσιών που επιλέγουν. Οι ανάγκες των επιχειρήσεων σήμερα, εκτός των άλλων, είναι ο «εξορθολογισμός» των εταιρικών λειτουργιών, η λειτουργική ταχύτητα και η ευελιξία με χαμηλό κόστος, ο σχεδιασμός των διαδικασιών εσωτερικού ελέγχου, η συλλογή δεδομένων/πληροφοριών που είναι διασκορπισμένες στην εταιρεία σε κεντρικό σημείο και η διαθεσιμότητα δεδομένων για διευκόλυνση στη λήψη αποφάσεων. Οι ελεγκτικές, οι φορολογικές και οι συμβουλευτικές εταιρείες καλούνται αυτήν την περίοδο να παίξουν σημαντικό ρόλο στη στήριξη των ελληνικών επιχειρήσεων και στην ανάπτυξη της οικονομίας.

ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Η «έξυπνη» λήψη αποφάσεων, η κατανόηση των κινδύνων που εμπεριέχονται σε κάθε σημαντική δράση, η αποτελεσματική υλοποίηση, είναι παράγοντες που μπορούν να κάνουν τη διαφορά και να οδηγήσουν στην αριστοποίηση των οργανωτικών δομών των επιχειρήσεων. Το σημερινό περιβάλλον για τις επιχειρήσεις, αλλά και γενικότερα, εξελίσσεται συνεχώς. Οι συνθήκες και οι παράμετροι που το επηρεάζουν αλλάζουν πολύ συχνά και γρήγορα, το κανονιστικό πλαίσιο γίνεται αυστηρότερο, οι καινοτομίες στην ανάπτυξη της τεχνολογίας επιδρούν σε όλα τα στάδια της επιχειρηματικής δραστηριότητας και η διαχείριση και ανάπτυξη των στελεχών αποτελούν πλέον κρίσιμο παράγοντα για την επιτυχία και την ανάπτυξη. Η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών έχει μεγάλη σημασία για να μπορεί κάποιος να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της αγοράς με την απαιτούμενη ταχύτητα, για να μπορέσουν οι επιχειρήσεις να επιβιώνουν, να αναπτύσσονται και να ευημερούν, με στόχο την ανάπτυξη, την εταιρική διακυβέρνηση και την αποδοτικότητά τους. Ο σύμβουλος επιχειρήσεων ερευνά τρόπους με τους οποίους μπορεί να βελτιωθεί η κερδοφορία, η μετοχική αξία, η αποδοτικότητα ή η ανταγωνιστική θέση της επιχείρησης του πελάτη. Προσπαθεί επίσης να εντοπίσει προβλήματα και να προτείνει λύσεις, τόσο σε στρατηγικό όσο και σε επιχειρησιακό επίπεδο, ανάλογα με την περίσταση. Το εύρος των παρεχόμενων συμβουλών μπορεί να είναι περιορισμένο (για παράδειγμα, σε ποιους τομείς και με ποιους τρόπους να επεκταθεί η εκστρατεία για την προώθηση των πωλήσεων) ή εκτεταμένο ΧΡΗΜΑ 39

Χ αφιέρωμα ~ Auditing, Tax, Consulting Services (για παράδειγμα, αν μια πιθανή επέκταση της επιχείρησης πρέπει να γίνει με συγχώνευση ή εξαγορά).

ΠΩΣ ΘΑ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΤΟΥΝ ΤΑ ΣΤΕΛΕΧΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ Έρευνα του ΣΕΒ σε 2.000 εταιρείες έδειξε ότι οι επιχειρήσεις που παρέμειναν κερδοφόρες, έστω και οριακά, είναι πολύ περισσότερο εξωστρεφείς, καινοτόμες και έκαναν επενδύσεις μέσα στην κρίση. Αυτές που παρέμειναν κερδοφόρες αφιερώνουν χρήματα και προσπάθεια για να έχουν προσωπικό με τις σχετικές δεξιότητες. Τα στοιχεία αυτά δεν είναι ασύνδετα μεταξύ τους σημείωσε ο κύριος Χάρης Κυριαζής, σύμβουλος διοίκησης του ΣΕΒ, μιλώντας στο συνέδριο με θέμα “Auditing, Tax, Consulting Services”. Η εξωστρέφεια, η καινοτομία, οι επενδύσεις σε ένα περιβάλλον αβεβαιότητας και πιστωτικής ασφυξίας, η μεγέθυνση της επιχείρησης είναι στόχοι με έντονη συσχέτιση. Αποτελούν τις προκλήσεις για τις επιχειρήσεις σήμερα, αλλά και για σημαντικό διάστημα στο μέλλον. Υπάρχει μια κοινή προϋπόθεση, που επιτρέπει στην επιχείρηση να πετύχει: Είναι τα στελέχη με τις απαιτούμενες δεξιότητες. Σύμφωνα με έρευνα του ΣΕΒ, στις μεσαίες κυρίως επιχειρήσεις, υπάρχει έλλειμμα στις δυνατότητες αρκετών στελεχών να προτείνουν ή και να υλοποιήσουν σχέδια για ουσιαστικές καινοτομίες, για ανάπτυξη εξαγωγών, για σχεδιασμό και χρηματοδότηση επενδύσεων. Το έλλειμμα αφορά συχνά και τους ιδιοκτήτες-διευθυντές. Οι επιχειρήσεις πρέπει να επενδύσουν ώστε τουλάχιστον το υψηλό και μεσαίο στελεχιακό δυναμικό να μπορεί να οραματίζεται, να σχεδιάζει και να υλοποιεί στόχους που σχετίζονται με την καινοτομία, την εξωστρέφεια και τις σχετικές επενδύσεις. Πρέπει να οργανωθούν έτσι ώστε να διευκολύνεται η συνεχής αναβάθμιση των δεξιοτήτων των στελεχών και η αποτελεσματικότητά τους απέναντι σε τέτοιους στόχους. Από πιλοτικές δράσεις που έχει διενεργήσει ο ΣΕΒ σε κάποιες εκατοντάδες στελεχών, φάνηκε ότι απαιτείται ένας συνδυασμός εκπαίδευσης και συμβουλευτικής και, παρά τις δυσκολίες, η αλλαγή μπορεί να επιτευχθεί. Εταιρείες συμβούλων και ίσως συλλογικοί φορείς μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στη σχετική ανάληψη δράσης εκ μέρους των εταιρειών σε μεγάλη έκταση. Σύμφωνα με τον κύριο Χάρη Κυριαζή, σύμβουλο διοίκησης του ΣΕΒ, η πρώτη προτεραιότητα πρέπει να είναι η αναβάθμιση των σχετικών δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού των επιχειρήσεων και, δευτερευόντως, άλλα μέτρα, όπως τα κίνητρα από την Πολιτεία για τη βελτίωση της εξωστρέφειας, της καινοτομίας και την προσέλκυση εγχώριων επενδύσεων.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ Η κρίση άλλαξε τη στάση απέναντι στη χρήση των υπηρεσιών παροχής συμβουλών στις επιχειρήσεις. Οι σύμβουλοι δεν είναι πλέον αναγκαίο «κακό». Οι επαγγελματίες μπορεί να λύσουν πολύπλοκες καταστάσεις και προβλήματα, όταν μάλιστα η ποιότητα και η ταχύτητα έχουν αυξηθεί. Βοηθούν τους οργανισμούς να μεγαλώσουν, να επιβιώσουν, να βελτιωθούν, να προσαρμοστούν και να ωφεληθούν από τις νέες δυνατότητες. Οι σύμβουλοι θα προσδώσουν προστιθέμενη αξία στις επιχειρήσεις και θα μπορέσουν να κάνουν κατανοητή τη νέα πραγματικότητα της παγκοσμιοποίησης (όχι απαραίτητα κάτι κακό), καθώς χρειάζεται γνώση και κατανόηση της ποικιλομορφίας.

40 Ιούνιος 2015

Προς τον σκοπό της ανάλυσης και της αξιολόγησης των αναγκών και των προοπτικών ανάπτυξης της αγοράς συμβουλευτικών υπηρεσιών του ιδιωτικού τομέα, ο ΣΕΣΜΑ (Σύνδεσμος Εταιρειών Συμβούλων Μάνατζμεντ Ελλάδος) ανέθεσε στην TNS ICAP τη διενέργεια έρευνας σε επιχειρήσεις των κλάδων βιομηχανίας, εμπορίου, τουρισμού, υπηρεσιών και τραπεζών. Στο πλαίσιο της έρευνας αυτής, πραγματοποιήθηκαν 300 τηλεφωνικές συνεντεύξεις σε επιχειρήσεις οι οποίες απασχολούν προσωπικό πλέον των 10 ατόμων, με στελέχη επιπέδου γενικού, οικονομικού ή εμπορικού διευθυντή. Τα βασικά αποτελέσματα της έρευνας συνοψίζονται στα εξής: ∼ Οι επιχειρήσεις συνεργάζονται με εταιρείες συμβούλων σε όλο το φάσμα της δραστηριοποίησής τους και αναγνωρίζουν ότι οι σύμβουλοι προσφέρουν τεχνογνωσία, συσσωρευμένη εμπειρία και οικονομίες κλίμακας. Οι πιο συχνά χρησιμοποιούμενες υπηρεσίες συμβούλου αφορούν θέματα αναδιοργάνωσης, ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού, βελτίωσης ποιότητας, αξιοποίησης τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών και εκπόνησης μελετών σκοπιμότητας και βιωσιμότητας, με έμφαση στην παράλληλη αξιοποίηση χρηματοδοτικών μέσων και επενδυτικών ευκαιριών. ∼ Οι μεγάλες και επιτυχημένες επιχειρήσεις εμφανίζουν αύξηση, σε πλήθος και αξία, έργων τα οποία αναθέτουν σε εταιρείες συμβούλων, ενώ στην πλειονότητά τους οι επιχειρήσεις δηλώνουν πρόθεση για μελλοντική συνεργασία με εταιρείες συμβούλων σε μεγαλύτερο βαθμό. ∼ Τα σημαντικότερα κριτήρια βάσει των οποίων οι επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως μεγέθους, επιλέγουν να συνεργαστούν με εταιρείες συμβούλων είναι κυρίως η εμπειρία, η ποιότητα-επάρκεια της σχετικής πρότασης/προσφοράς και οι συστάσεις που λαμβάνουν από πρόσωπα εμπιστοσύνης. Η τιμή φαίνεται να αποτελεί καθοριστικό παράγοντα επιλογής, κυρίως για τις μικρού μεγέθους επιχειρήσεις (10-49 εργαζόμενοι). Από την έρευνα προέκυψε ότι οι επιχειρήσεις εμφανίζονται συνολικά πολύ ικανοποιημένες από τη συνεργασία τους με τις εταιρείες συμβούλων. Στοιχεία συνεργασίας για τα οποία παρουσιάζονται πολύ ικανοποιημένες είναι η επαγγελματική δεοντολογία, η αποτελεσματικότητα των προτεινόμενων λύσεων και η ποιότητα των στελεχών των συμβουλευτικών εταιρειών.

ΕΛΕΓΚΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Το περιβάλλον στο οποίο διενεργείται ο έλεγχος συνεχώς μεταβάλλεται και δημιουργούνται αυξημένες απαιτήσεις από τους ελεγκτές. Η παγκόσμια οικονομική κρίση και η αυξημένη πολυπλοκότητα στην κατάρτιση των οικονομικών καταστάσεων αποτελούν παράγοντες που διαμορφώνουν δύσκολες συνθήκες για το ελεγκτικό έργο. Επίσης, ως αποτέλεσμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, ανέκυψαν ορισμένα βασικά ερωτήματα σχετικά με την ποιότητα του ελέγχου, την αποτελεσματικότητά του, τον ρόλο του επαγγελματικού σκεπτικισμού από τη μεριά των ελεγκτών, ακόμη και την ίδια τη σημασία του ελέγχου. Για παράδειγμα, βασικός προβληματισμός δημιουργήθηκε για το αν οι ελεγκτές έκαναν ό,τι έπρεπε να κάνουν, γιατί αν δεν προειδοποιούν για τους κινδύνους που οδηγούν στην οικονομική κρίση, τότε ποια είναι η αξία του ελέγχου; «Η μετάβαση από τον 20ό στον 21ο αιώνα επιφυλάσσει για το παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον μια σειρά από αρνητικά γεγονότα: χρηματιστηριακή κρίση, κρίση στην αγορά ακινήτων, κρίση στο χρη-

ματοπιστωτικό σύστημα, κρίση δημοσίου χρέους. Το ελεγκτικό επάγγελμα δεν έμεινε αλώβητο μέσα στο περιβάλλον αυτό» επεσήμανε ο κύριος Βάιος Ριζούλης, ορκωτός ελεγκτής λογιστής, partner, ΣΟΛ ΑΕ, μιλώντας στο συνέδριο με θέμα “Auditing, Tax, Consulting Services” Μια σειρά λογιστικών απατών και σκανδάλων που αποκαλύφθηκαν τα προηγούμενα χρόνια, αλλά και η κατάρρευση πολλών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, καθιστούν αναγκαία τα ερωτήματα: Ποιος ήταν ο ρόλος του ελεγκτικού επαγγέλματος στις εξελίξεις αυτές; Κατόρθωσαν οι ελεγκτές να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της εποχής; Τα σκάνδαλα όμως δεν ανήκουν στο παρελθόν. Σύμφωνα με τη 13η παγκόσμια έρευνα απάτης της Ernst & Young το 2014, στην οποία συμμετείχαν 2.700 διευθυντικά στελέχη, ένας στους δέκα αναφέρει ότι στην επιχείρησή τους έλαβε χώρα μια σημαντική απάτη τα τελευταία δύο χρόνια, ενώ το 42% των ερωτηθέντων υποστηρίζουν ότι η εταιρεία τους δωροδοκεί τρίτους για να διατηρήσει και να διευρύνει τις επαγγελματικές της δραστηριότητες. Τα μέτρα που έλαβαν οι εποπτικές αρχές, με σκοπό την παρεμπόδιση της μελλοντικής οικονομικής κρίσης και των μελλοντικών λογιστικών απατών, έθεσαν πολύ αυστηρούς περιορισμούς τόσο στους λογιστικούς χειρισμούς που μπορούν να κάνουν οι επιχειρήσεις όσο και στον έλεγχο που διενεργούν οι ελεγκτές. Από τη μία πλευρά, αυτή η αυστηρότητα των κανονισμών έκανε περισσότερο συνεπείς τις επιχειρήσεις, οι οποίες δεν έχουν πλέον τόσο μεγάλη ευελιξία κινήσεων για να παραπλανήσουν τους χρήστες των οικονομικών καταστάσεων. Από την άλλη πλευρά όμως, μεγάλο μέρος της πίεσης των επιχειρήσεων να συμμορφωθούν στους νέους κανόνες μεταφέρθηκε στον ελεγκτή που διενεργεί τον εξωτερικό έλεγχο. Για παράδειγμα, οι ελληνικές επιχειρήσεις που είναι εισηγμένες στο χρηματιστήριο δεν επιτρέπεται να έχουν παρατήρηση στο πιστοποιητικού ελέγχου τους. Οι ελεγκτικές εταιρείες που θέλουν να διατηρήσουν τους πελάτες τους πιέζονται να είναι περισσότερο ελαστικές; Συνεπώς, μήπως ανακύπτουν, εκ νέου, ζητήματα ανεξαρτησίας των ελεγκτών; Ο ανεξάρτητος έλεγχος είναι μια θεμελιώδης διαδικασία για τη διαμόρφωση εμπιστοσύνης στις κεφαλαιαγορές. Οι ανεξάρτητοι ελεγκτές εστιάζουν την προσπάθειά τους στο να διεξάγουν ανεξάρτητους και αντικειμενικούς ελέγχους με προστιθέμενη αξία, πέραν αυτής των τυπικών ελεγκτικών υποχρεώσεών τους. Τα τελευταία χρόνια, έχει λάβει χώρα μια έντονη δραστηριότητα και αλλαγές αναφορικά με τα πρότυπα ελέγχου και τις εποπτικές αρχές που έχουν την ευθύνη της επίβλεψης του ελεγκτικού επαγγέλματος. Παράλληλα, οι επιχειρήσεις σήμερα αντιμετωπίζουν ένα μεγάλο εύρος θεμάτων και κινδύνων, που δεν περιορίζονται μόνο στις παραδοσιακές περιοχές ελέγχου, στις οικονομικές καταστάσεις και στις χρηματοοικονομικές αναφορές. Οι ελεγκτές θα πρέπει να προσαρμοστούν στις υφιστάμενες και αναμενόμενες οικονομικές συνθήκες και στις μεταβαλλόμενες ανάγκες, ώστε να διασφαλιστεί η ποιότητα των ελέγχων. Οι προοπτικές που δημιουργούνται για το ελεγκτικό επάγγελμα στην υπάρχουσα επιχειρηματική πραγματικότητα, ακόμη και μέσα στην οικονομική κρίση, είναι θετικές.

O κύριος Νίκος Ιωάννου, partner, Grant Thornton, μιλώντας στο ίδιο συνέδριο, τόνισε ότι «η κρίση έχει αναζωπυρώσει το ενδιαφέρον του επιχειρηματικού κόσμου για τον ρόλο και τη σημασία της ελεγκτικής. Στον επιχειρηματικό τομέα οι αλλαγές που συντελούνται είναι ραγδαίες. Στον τραπεζικό τομέα οι αλλαγές που συντελούνται είναι μείζονος σημασίας και η δημιουργία εποπτικών μηχανισμών δείχνει την τάση για ενίσχυση της σημασίας του ελέγχου. Η πολυπλοκότητα και οι κίνδυνοι που συνδέονται με τις οικονομικές καταστάσεις αυξάνουν την αναγκαιότητα παροχής ελεγκτικών υπηρεσιών υψηλής ποιότητας».

☛

Η παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών έχει σημασία για να μπορεί κάποιος να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της αγοράς, για να μπορέσουν οι επιχειρήσεις να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν

Σύμφωνα με τον κύριο Ν. Ιωάννου, το επιχειρηματικό περιβάλλον και οι αλλαγές του καθιστούν αναγκαίο τον εκσυγχρονισμό του ελεγκτικού επαγγέλματος και την περαιτέρω χρήση της τεχνολογίας ως εργαλείου ελέγχου (πληροφοριακά συστήματα). Σε κάθε περίπτωση, η διασφάλιση της αξιοπιστίας και η θωράκιση της μακροχρόνιας εμπιστοσύνης στην ελεγκτική θα πρέπει να παραμένει βασικός πυλώνας των αλλαγών. Η σημασία της ασφάλειας των πληροφοριακών συστημάτων τα τελευταία χρόνια συνεχώς αυξάνεται. Υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι που σχετίζονται με την ασφάλεια των συστημάτων και δημιουργούνται εντός μιας επιχείρησης, αλλά μπορεί να έχουν μεγάλη επίδραση για όλους τους ενδιαφερομένους, εντός και εκτός της επιχείρησης. Οι αλλαγές σε κανονιστικό επίπεδο, πανευρωπαϊκά, είναι πολύ σημαντικές και επηρεάζουν τόσο τη λειτουργία των επιχειρήσεων όσο και τον τρόπο διεξαγωγής των ελέγχων. Οι μεταβολές στην ευρωπαϊκή νομοθεσία περιλαμβάνουν: ενίσχυση του επαγγελματικού σκεπτικισμού και της ανεξαρτησίας των ελεγκτών, καταγραφή περισσότερων πληροφοριών στις εκθέσεις ελέγχου, στενότερη παρακολούθηση του έργου των ελεγκτών. Στόχος είναι η αύξηση της ποιότητας του ελέγχου και της διαφάνειας, καθώς και η βελτίωση της εποπτείας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει την ενοποίηση και εμβάθυνση των κεφαλαιαγορών των 28 κρατώνμελών της με τη δημιουργία μιας κεντρικής Ένωσης Κεφαλαιαγορών (Capital Markets Union-CMU). Ο SSM είναι ένα νέο σύστημα τραπεζικής εποπτείας για την Ευρώπη, το οποίο έρχεται να αξιοποιήσει εκείνες τις βέλτιστες εποπτικές πρακτικές που ήδη εφαρμόζονται σε αρκετές περιπτώσεις και να τις ενισχύσει με καινούριες διαδικασίες. Οι εξελίξεις στον ελεγκτικό κλάδο έχουν ήδη δρομολογηθεί, με στόχο ο έλεγχος να επιδρά ωφέλιμα και να προσδίδει αξία στο σύγχρονο επιχειρηματικό περιβάλλον.

Η ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΤΙΚΗ ΔΕΞΙΟΤΗΤΑ «Την τελευταία δεκαετία, έγινε αντιληπτό από τη σύγχρονη επιχείρηση, και έχει υποστηριχθεί από τη βιβλιογραφία και από έρευνες, ότι η διαπραγματευτική δεξιότητα είναι αναγκαία στο σύγχρονο ανταγωνιστικό περιβάλλον», σύμφωνα με όσα υποστήριξε ο κύριος Δημοσθένης Παπακωνσταντίνου, σύμβουλος επιχειρήσεων, ειδικός σε θέματα διαπραγματεύσεων, μιλώντας στο ίδιο συνέδριο “Auditing, Tax, Consulting Services”. Μάλιστα, προσθέτει: «Δεν είναι απλά μια ατομική δεξιότητα, αλλά πρέπει να είναι εταιρική κουλτούρα. Όλοι σε μια εταιρεία διαπραγματεύονται για να επιτευχθούν οι στόχοι. Είναι απαραίτητη δεξιότητα είτε πουλάμε είτε αγοράζουμε, διοικούμε ή διοικούμαστε, επενδύουμε ή εξυπηρετούμε. Ιδιαίτερα την τελευταία τριετία, οι γκουρού του μάνατζμεντ την αναδεικνύουν σε κορυφαία εταιρική δεξιότητα. Η διαπραγμάτευση σήμερα έχει γίνει επιστήμη. Είναι γνώσεις, δεξιότητες και δουλειά». ΧΡΗΜΑ 41

Χ αφιέρωμα ~ Auditing, Tax, Consulting Services ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ Λόγω της κρίσης και των σκανδάλων που αποκαλύφθηκαν στο παρελθόν, τέθηκε σε ισχύ ένα πλήθος κανονιστικών μεταρρυθμίσεων που επηρεάζουν το ελεγκτικό επάγγελμα. Ωστόσο, υπήρξε σημαντικά μικρότερη έμφαση στον ρόλο των ομάδων διαχείρισης και τα διοικητικά συμβούλια, καθώς και στις αρμοδιότητες και τις ευθύνες των ρυθμιστικών αρχών για την επίτευξη χρηματοοικονομικής πληροφόρησης υψηλής ποιότητας. Ο έλεγχος είναι μόνο μία συνιστώσα στην αλυσίδα της παροχής οικονομικής πληροφόρησης, η οποία είναι μια σύνθετη διαδικασία, με πολλές αλληλεπιδράσεις και πολλούς διαφορετικούς παράγοντες. Άρα, στην αλυσίδα αυτή πρέπει να συνεισφέρουν ενεργά και οι μέτοχοι, οι επενδυτές, οι αναλυτές, οι λοιποί χρήστες των οικονομικών καταστάσεων, τα διοικητικά στελέχη, οι εποπτικές αρχές και οι φορείς καθορισμού προτύπων.

έχουν εξαντληθεί από την άδικη υπερφορολόγηση των προηγούμενων ετών. Απαιτείται ένα δικαιότερο σύστημα, με διευρυμένη φορολογική βάση. Μια διευρυμένη φορολογική βάση και η βελτίωση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού αποτελούν παράγοντες ανάπτυξης και προσέλκυσης επενδύσεων. Οι αλλαγές στη φορολογία μπορούν να προσφέρουν στην εξελισσόμενη φάση της αλλαγής παραγωγικού προτύπου της χώρας, με μια καλή φορολογική διακυβέρνηση, συμβατή με το ευρωπαϊκό κατεστημένο και τις οδηγίες του ΟΟΣΑ. Οι προκλήσεις που δημιουργούνται στα χρόνια της παγκοσμιοποίησης αφορούν και φορολογικά θέματα. Το transfer pricing αποτελεί μια περιοχή ιδιαίτερης σημαντικότητας και, χωρίς αμφιβολία, κρίσιμο παγκόσμιο φορολογικό θέμα για τους πολυεθνικούς ομίλους. Ο καθηγητής Friedrich Schneider, Department of Economics, Johannes Kepler University of Linz, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στο 11ο Athens Tax Forum, πρότεινε μια σειρά μέτρων:

Η ΚΡΙΣΗ ΧΡΕΟΥΣ Η κρίση χρέους που αντιμετώπισαν αρκετές χώρες, και βεβαίως η Ελλάδα, επηρέασε άμεσα και τον χρηματοπιστωτικό τομέα των χωρών αυτών, αφού η μεγάλη ροή κεφαλαίων προς το εξωτερικό οδήγησε σε τεράστια προβλήματα ρευστότητας και έφερε τις τράπεζες στο χείλος της κατάρρευσης. Σίγουρα μερίδια ευθύνης μοιράζονται πολλοί παράγοντες. Και οι ελεγκτές; Δεν κατηγορήθηκαν, αλλά και κανένας δεν προειδοποίησε τους επενδυτές και κυρίως τους πολίτες. Ποιοι ευθύνονται όμως για την κακή κατάσταση του δημόσιου τομέα; Οι κυβερνήσεις, οι ιδιώτες επενδυτές ή ακόμη και οι ελεγκτές; Και ο δημόσιος τομέας πρέπει να ελέγχεται. Στην Ελλάδα, κατά βάση, το Δημόσιο ελέγχεται από το Ελεγκτικό Συνέδριο, ενώ τα περισσότερα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου ελέγχονται από ορκωτούς ελεγκτές. Σύμφωνα με την IFAC (International Federation of Accountants) περισσότερο αποτελεσματική οικονομική διαχείριση και έλεγχος στον δημόσιο τομέα μπορούν να επιτευχθούν με την πλήρη υιοθέτηση των Διεθνών Προτύπων Λογιστικής Δημοσίου Τομέα (IPSAS -International Public Sector Accounting Standards), τα οποία μάλιστα βασίζονται στη λογιστική του δεδουλευμένου και όχι στην ταμειακή λογιστική που εφαρμόζουν αυτήν τη στιγμή η Ελλάδα και οι υπόλοιπες χώρες στην ευρωζώνη. Επιπλέον, απαιτείται ανάπτυξη της ικανότητας και ορθή εκπαίδευση των ελεγκτών στα ιδιαίτερα ζητήματα που αφορούν τον δημόσιο τομέα, καθώς και οι ελεγκτές να εμφυσήσουν την αξία του ποιοτικού ελέγχου.

Η ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Σε όλο τον κόσμο, οι φορολογικές τάσεις αλλάζουν διαρκώς. Οι οργανισμοί ανακαλύπτουν ότι οι αποφάσεις τους σχετικά με φορολογικά θέματα ελέγχονται περισσότερο από κάθε άλλη φορά. Οι φορολογικές αρχές μοιράζονται μεταξύ τους ιδέες και πληροφορίες με εντελώς νέους τρόπους. Σε ένα περιβάλλον κρίσιμης καμπής επανεκκίνησης της ελληνικής οικονομίας, απαιτούνται επίκαιρες και στοχευμένες φορολογικές πολιτικές, που δίνουν προτεραιότητα στην προσαρμογή του ρόλου της φορολογίας στις ειδικές ανάγκες της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, στην αποτελεσματική άμυνα απέναντι σε αντικοινωνικές συμπεριφορές περισσότερο από πριν, στην επίδραση γεγονότων που γίνονται σε άλλα μέρη του κόσμου. Φορολογικές πολιτικές που να είναι σε συνέπεια προς συναφείς πολιτικές καλής φορολογικής διακυβέρνησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο πλαίσιο μιας συνεκτικής και ανταγωνιστικής ευρωπαϊκής αγοράς. Οι πολίτες και οι επιχειρήσεις 42 Ιούνιος 2015

Α. Μέτρα πολιτικής κατά της παραοικονομίας 1. Ένα μέτρο ανάλογης πολιτικής είναι η επιστροφή του ΦΠΑ στις υπηρεσίες υψηλής έντασης εργασίας (η λεγόμενη Λουξεμβούργο Model), προκειμένου να ενισχυθεί το κίνητρο για την παροχή των υπηρεσιών αυτών στην επίσημη οικονομία.

2. Δεύτερον, οι επενδύσεις των νοικοκυριών (π.χ. στη Γερμανία 1.200 ευρώ ανά νοικοκυριό ανά έτος) θα πρέπει να εκπίπτουν από τον φόρο.

3. Τρίτον, οι ποινές για την παραοικονομία να εφαρμόζονται μόνο όταν αυτή σχετίζεται με το οργανωμένο έγκλημα, π.χ. πορνεία. Β. Μέτρα πολιτικής κατά της φοροδιαφυγής ∼ Πρέπει να υπάρχει φορολογική αμνηστία. Αν δηλωθούν έσοδα από φοροδιαφυγή, να υπάρχει ένα πάγιο 25-30%. Μετά από αυτό, να ισχύσουν αυστηρές ποινές. ∼ Η παροχή κινήτρων στους φοροεισπράκτορες με σύστημα ανταπόδοσης. ∼ Οι πιθανοί φοροφυγάδες θα μπορούσαν να πάρουν μια επιστολή από την εφορία, με το επιχείρημα ότι υπάρχουν ενδείξεις φοροδιαφυγής, προσφέροντάς τους τη δυνατότητα να καταβάλουν το 20%, χωρίς καμία περαιτέρω ενόχληση. ∼ Κάθε ελληνικό σπίτι μπορεί να αφαιρέσει ένα ορισμένο ποσό των καταβληθέντων φόρων προστιθέμενης αξίας, π.χ. 500 ευρώ από έναν κύκλο εργασιών 7.000 ευρώ από τους λογαριασμούς που δείχνουν τους φόρους προστιθέμενης αξίας. ∼ Οι μικρές επιχειρήσεις ή οι ελεύθεροι επαγγελματίες πληρώνουν ένα σταθερό ποσό των φόρων 1.000 (5.000) ευρώ από τον κύκλο εργασιών των 15.000-30.000 (31.000-50.000) ευρώ και τον κανονικό συντελεστή από τον κύκλο εργασιών 51.000 ευρώ και άνω. Από τις φορολογικές αρχές ελέγχεται μόνο ο κύκλος εργασιών. Γ. Μέτρα πολιτικής κατά της διαφθοράς ∼ Οι επιχειρήσεις που παρέχουν δωροδοκίες και/ή είναι διεφθαρμένες πρέπει να τους απαγορευθεί η δημόσια σύμβαση για 3-5 χρόνια. ∼ Θα πρέπει να υποστηριχθούν και να δοθούν κίνητρα στους πληροφοριοδότες. Επιπλέον, ένα σύστημα προστασίας θα πρέπει να αναπτυχθεί για αυτούς τους ανθρώπους. ∼ Οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι πολιτικοί πρέπει να χάνουν αμέσως τα προνόμια, τη θέση και τις συντάξεις τους. ∼ Μέτρα συμμόρφωσης, π.χ. όπως και στη γερμανική εταιρεία Siemens, θα πρέπει να ισχύουν και στις ελληνικές επιχειρήσεις. Χ

  Â

Χ ανάλυση

LAMDA DEVELOPMENT [Bloomberg Ticker: LAMDA: GA, Reuters Ticker: LMDr.AT] Εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών

ΤΙΜΗ ΜΕΤΟΧΗΣ (08/05/2015) Αρ. Μετοχών (.000) Χρ. Αξία (σε εκατ. ευρώ) Μέσος Ημ. Όγκος Συν. Συντελεστής Beta

3,82 ευρώ 79.722 304,54 92.888 0,49

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Μέγ. 52 εβδ. Χαμ. 52 εβδ. Απόδ. 1-Μ Απόδ. 6-Μ Απόδ. 12-Μ

5,46 ευρώ 2,70 ευρώ 15,76% 15,76% -30,04%

Πηγή: Η Εταιρεία, Χρηματιστήριο Αθηνών, Επεξεργασία Στοιχείων VRS.

Κλάδος δραστηριότητας: Ανάπτυξη και εκμετάλλευση ακινήτων ΕΤΑΙΡΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ ∼ Η Lamda Development (η Εταιρεία ή ο Όμιλος) δραστηριοποιείται στον κλάδο της ανάπτυξης και της εκμετάλλευσης ακινήτων με ηγετική παρουσία στην αγορά ακινήτων της Ελλάδας και με αξιοσημείωτο χαρτοφυλάκιο στην αντίστοιχη αγορά της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Ο Όμιλος έχει ως έδρα του την Αθήνα, Ελλάδα, όπου μεταξύ των άλλων λειτουργεί 2 εμπορικά κέντρα (τα «The Mall Athens» και «Golden Hall»), ενώ λειτουργεί ένα ακόμη εμπορικό κέντρο (το «Mediterranean Cosmos») στη Θεσσαλονίκη (Βόρεια Ελλάδα).

ΜΕΤΟΧΙΚH ΣYΝΘΕΣΗ (15/04/2015) Consolidated Lamda Holdings Lamda Development Α.Ε. Διεθνείς Επενδυτές Έλληνες Θεσμικοί Επενδυτές Έλληνες Ιδιώτες Επενδυτές

50,9% 1,0% 31,7% 7,7% 8,7%

Πηγή: Εταιρεία.

∼ Το χαρτοφυλάκιο ακινήτων του Ομίλου περιλαμβάνει επίσης συγκροτήματα κατοικιών, κτήρια γραφείων, καθώς και τη Μαρίνα Φλοίσβου στην περιοχή Φαλήρου, Αττική, μεταξύ των άλλων περιουσιακών του στοιχείων. ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΟΜΙΛΟΥ LAMDA DEVELOPMENT (Περίοδος 2013 – 2014) (σε εκατ. ευρώ) Ανά Κλάδο Λιανική Γραφεία Άλλα Έσοδα Γη Άλλα Περιουσιακά Στοιχεία Σύνολο

2014 520,1 26,2 13,2 142,4 8,0 709,9

% του Συνόλου 73% 4% 2% 20% 1%

2013 530,1 27,6 13,6 159,0 8,5 738,8

% του Συνόλου 72% 4% 2% 22% 1%

Σε βάση pro forma, προ της υιοθέτησης του λογιστικού προτύπου ΔΠΧΠ 11. Πηγή: Ενοποιημένες Λογιστικές Καταστάσεις. Σημείωση: Έως τις 12/5/2015, οι λογιστικές καταστάσεις του έτους 2014 αφορούσαν τα τελευταία διαθέσιμα δημοσιευμένα αποτελέσματα της Εταιρείας/Ομίλου. Η πληροφόρηση που περιλαμβάνεται στο παρόν έγγραφο βασίζεται σε δεδομένα που έχουν ληφθεί από αναγνωρισμένες στατιστικές υπηρεσίες, δημοσιευμένες αναφορές ή πληροφορίες, ή άλλες πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες. Ωστόσο, η πληροφόρηση αυτή δεν έχει εξακριβωθεί από τη VRS και η VRS δεν παραθέτει δηλώσεις για την ακρίβεια και την πληρότητά της. Η πληροφόρηση αλλά και οποιαδήποτε δηλωθείσα άποψη δεν αποτελούν προσφορά για πώληση ή πρόταση για προσφορά πώλησης οποιωνδήποτε μετοχών, δικαιωμάτων προτίμησης, μετατρέψιμων αξιόγραφων ή δικαιωμάτων προαίρεσης των «καλυπτόμενων εταιρειών» σε οποιαδήποτε περίπτωση.

CERTIFICATE IN INVESTMENT MANAGEMENT (CertIM) του CHARTERED INSTITUTE FOR SECURITIES & INVESTMENT (CISI) – www.cisi.org με περισσότερα από 40.000 μέλη και με αναγνώριση σε 110 χώρες σε όλο τον κόσμο Πιστοποίηση αναγνωρισμένη από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς της Ελλάδας ως ισοδύναμη με τον τίτλο επαγγελματικής πιστοποίησης «Διαχείριση Χαρτοφυλακίου Πελατών (γ)»

ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ (ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ή ΟΜΑΔΙΚΑ)

44 Iούνιος 2015

Από την H&F ANALYSIS (Accredited Training Provider) και τη VALUATION & RESEARCH SPECIALISTS (VRS) Τηλ. 210 3219557, 698 3603160, 6945 851420, E-mail: info@hfanalysis.gr

Η ΠΟΡΕIΑ ΤΗΣ ΤΙΜHΣ ΤΗΣ ΜΕΤΟΧHΣ (σε ευρώ, τελευταίες 52 εβδομάδες) 8,00

6,00

4,00

2,00

0,00 25/04/2014

15/06/2014

05/08/2014

25/09/2014

15/11/2014

05/01/2015

25/02/2015

17/04/2015

Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΤΗΣ ΜΕΤΟΧΗΣ ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΟN ΓΕΝΙΚΟ ΔΕΙΚΤΗ (Βάση = 100, Τελευταία 5 Έτη) 200,00

ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ

180,00

LAMDA

160,00 140,00 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 0,00 08/05/2010

08/05/2011

08/05/2012

ΚΑΤAΣΤΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜAΤΩΝ ΧΡHΣΗΣ 2014 ΣΕ ΣYΓΚΡΙΣΗ ΜΕ 2013 (Ενδεικτικοί λογαριασμοί, σε εκατ. ευρώ) (σε εκατ. ευρώ) Κύκλος Εργασιών - Έσοδα Αναπροσαρμογή Ακινήτων στη Δίκαιη Αξία Λειτουργικό Κέρδος Κέρδη προ Φόρων Καθαρά Κέρδη προς τους Μετόχους της Μητρικής Εταιρείας

2014

2013

44,24 -25,02

44,68 -30,62

-9,36 -24,18 -23,50

-16,70 -46,15 -48,60

Σημείωση: Μετά από την εφαρμογή του λογιστικού προτύπου IFRS 11. Πηγή: Επίσημες Ενοποιημένες Λογιστικές Καταστάσεις.

08/05/2013

08/05/2014

08/05/2015

ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΤΟΥΣ 2014 ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ 2013 (Ενδεικτικοί λογαριασμοί, σε εκατ. ευρώ) 2014

2013

Επενδυτικό Χαρτοφυλάκιο Ταμείο - Διαθέσιμα Άλλοι Εισπρακτέοι Λογαριασμοί ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ

565,8 187,6 49,5 802,9

591,2 32,6 46,2 670

Ίδια Κεφάλαια Δανεισμός Υποχρεώσεις Πληρωτέες Αναβαλλόμενοι Φόροι ΣΥΝΟΛΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟΥ

387,5 338,5 51,7 25,2 802,9

249,6 350,3 46,3 23,9 670,1

(σε εκατ. ευρώ)

Σημείωση: Μετά από την εφαρμογή του λογιστικού προτύπου IFRS 11. Πηγή: Επίσημες Ενοποιημένες Λογιστικές Καταστάσεις.

Η πληροφόρηση που περιλαμβάνεται στο παρόν έγγραφο βασίζεται σε δεδομένα που έχουν ληφθεί από αναγνωρισμένες στατιστικές υπηρεσίες, δημοσιευμένες αναφορές ή πληροφορίες, ή άλλες πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες. Ωστόσο, η πληροφόρηση αυτή δεν έχει εξακριβωθεί από τη VRS και η VRS δεν παραθέτει δηλώσεις για την ακρίβεια και την πληρότητά της. Η πληροφόρηση αλλά και οποιαδήποτε δηλωθείσα άποψη δεν αποτελούν προσφορά για πώληση ή πρόταση για προσφορά πώλησης οποιωνδήποτε μετοχών, δικαιωμάτων προτίμησης, μετατρέψιμων αξιόγραφων ή δικαιωμάτων προαίρεσης των «καλυπτόμενων εταιρειών» σε οποιαδήποτε περίπτωση.

ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ Για τις ανάγκες σύνταξης των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων βάσει των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων Για την εξεύρεση της αξίας μιας επιχείρησης σε θέματα εξαγορών, συγχωνεύσεων και συμμετοχής στρατηγικού επενδυτή Για θέματα φορολογικής συμμόρφωσης και για την ανάγκη ακροαματικής διαδικασίας ενώπιον δικαστηρίων

VALUATION & RESEARCH SPECIALISTS (VRS) Έτος Ίδρυσης: 2002 Αιόλου 104, Αθήνα 10564, τηλ.: 210 3219557, 698 3603160, email: info@valueinvest.gr

ΧΡΗΜΑ 45

Ανοδική τροχιά διαγράφει το factoring στην Ελλάδα την τελευταία διετία, παρά το όλο και πιο δύσκολο εγχώριο οικονομικό και επιχειρηματικό περιβάλλον στο οποίο καλείται να λειτουργήσει.

46 Ιούνιος 2015

Χ

~ αφιέρωμα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΟΡΑ FACTORING

Σε ανοδική τροχιά, στηρίζει την υγιή επιχειρηματικότητα

Σ

ύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Ελληνικής Ένωσης Factoring, ο κλάδος κατόρθωσε να αυξήσει τον τζίρο του το 2014 στα 13,01 δισ. ευρώ, από 12,09 δισ. ευρώ το 2013. Πιο συγκεκριμένα, το σύνολο του εγχώριου factoring διαμορφώθηκε πέρσι στα 10,86 δισ. ευρώ, από 10,21 δισ. ευρώ το 2013, ενώ ο τομέας του διεθνούς factoring ανήλθε στα 2,15 δισ. ευρώ, από 1,88 δισ. ευρώ. Δηλαδή βλέπουμε ότι, ποσοστιαία, το διεθνές factoring είχε σημαντικά μεγαλύτερη άνοδο από ό,τι το εγχώριο, γεγονός που δείχνει ότι ο κλάδος προσανατολίζεται όλο και περισσότερο στη στήριξη των εξωστρεφών επιχειρήσεων. Το factoring αρχίζει να γίνεται γνωστό από το 1995, όταν παρουσιάζονται στην αγορά οι πρώτοι factors. Από το 2000 και μετά, η αγορά διευρύνεται με την είσοδο νέων factors, γνωρίζοντας σημαντική ανάπτυξη. Σχεδόν όλες οι τράπεζες, είτε μέσω θυγατρικών τους είτε μέσω εξειδικευμένων τμημάτων τους, αποκτούν παρουσία και παρέχουν ένα πλήρες φάσμα υπηρεσιών factoring. Το προϊόν προτιμάται από τις τράπεζες λόγω, κυρίως, των χαρακτηριστικών ρίσκου (σαφώς χαμηλότερο) και λόγω της καλύτερης παρακολούθησης της καθημερινής συναλλακτικής συμπεριφοράς των πελατών. Παράλληλα με την εγχώρια ανάπτυξη, οι Έλληνες factors αποκτούν παρουσία σε διεθνείς ενώσεις factoring (Factors Chain International, International Factors Group). Οι υπηρεσίες του διεθνούς factoring αποκτούν πρωτεύοντα ρόλο, ειδικότερα τα τελευταία χρόνια, συνε-

πικουρώντας την προσπάθεια εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας. Οι Έλληνες factors διακρίνονται σε αξιολογήσεις διεθνών οργανισμών, κατατασσόμενοι στις κορυφαίες θέσεις των διεθνών αξιολογήσεων. Επίσης, μέσω της παρουσίας θυγατρικών τραπεζών στα Βαλκάνια και μέσω δημιουργίας τοπικών μονάδων factoring, οι Έλληνες factors συνεισφέρουν σημαντικά στην ανάπτυξη του προϊόντος στις χώρες αυτές. Ως ορισμός factoring νοείται: «η εμπορική και χρηματοοικονομική σχέση μεταξύ ενός πωλητή (προϊόντων ή υπηρεσιών), ο οποίος πωλεί με πίστωση σε αγοραστές ημεδαπούς ή/και αλλοδαπούς, με έναν πράκτορα (factor), ο οποίος αγοράζει τους λογαριασμούς απαιτήσεων, όπως αυτοί τεκμαίρονται από τα τιμολόγια πωλήσεων και τα συνοδευτικά τους έγγραφα, και ο οποίος δύναται, έναντι των απαιτήσεων αυτών, να παρέχει στον πωλητή, κάλυψη πιστωτικού κινδύνου, υπηρεσίες είσπραξης, λογιστικής διαχείρισης και χρηματοδότησης». Με βάση το International Institute for the Unification of Private Law (Unidroit) και συγκεκριμένα τη Unidroit συνθήκη για το International Factoring (Οτάβα, Μάιος 1988), το factoring ορίζεται ως «...ένα συνεχές συμβόλαιο μεταξύ ενός προμηθευτή και ενός factor, σύμφωνα με το οποίο: α. Ο προμηθευτής δύναται να εκχωρεί στον factor γεγενημένες απαιΧΡΗΜΑ 47

Χ αφιέρωμα ~ Ελληνική Αγορά Factoring ☛

Οι υπηρεσίες του διεθνούς factoring αποκτούν πρωτεύοντα ρόλο, ειδικότερα τα τελευταία χρόνια, συνεπικουρώντας την προσπάθεια εξωστρέφειας της ελληνικής οικονομίας

τήσεις, που προκύπτουν από την πώληση αγαθών ή παροχή υπηρεσιών μεταξύ αυτού και των αγοραστών του, εκτός εκείνων που αφορούν σε μη εμπορική συναλλαγή. β. Ο factor θα πρέπει να παρέχει τουλάχιστον δύο από τις παρακάτω υπηρεσίες: ∼ Χρηματοδότηση (ως προκαταβολή έναντι της αγοράς των εμπορικών απαιτήσεων) ∼ Λογιστική διαχείριση των λογαριασμών αγοραστών ∼ Είσπραξη εμπορικών απαιτήσεων ∼ Κάλυψη πιστωτικού κινδύνου γ. Ο προμηθευτής αναγγέλλει την εκχώρηση των απαιτήσεών του στους αγοραστές»

Σύμφωνα με τον Νόμο 1905/1990: ∼ Η σύμβαση factoring (Πρακτορεία Επιχειρηματικών Απαιτήσεων) καταρτίζεται μεταξύ τραπεζών ή ειδικών εταιρειών (factors) και επιχειρήσεων ή επιτηδευματιών ως προμηθευτών/πωλητών.

∼ Κατάρτιση: Κατά τη ρητή πρόβλεψη του νόμου, η σύμβαση καταρτίζεται εγγράφως. Ελλείψει ειδικότερου προσδιορισμού, πρέπει να γίνει δεκτό ότι αρκεί το ιδιωτικό έγγραφο. Το έγγραφο αποτελεί συστατικό τύπο και η έλλειψή του συνεπάγεται ακυρότητα της σύμβασης. Στην πράξη πάντως, οι εταιρείες καταρτίζουν κείμενα συμβάσεων με προδιατυπωμένους όρους, οι οποίοι δεν γίνονται συνήθως αντικείμενο διαπραγμάτευσης. Πρόκειται για συμβάσεις προσχωρήσεως ή συμβάσεις με γενικούς όρους συναλλαγών (ΓΟΣ) διατυπωμένους από τον factor.

ΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΟΥ FACTORING ΕΙΝΑΙ: Λογιστική διαχείριση των λογαριασμών αγοραστών: Ο factor αναλαμβάνει τη λογιστική παρακολούθηση των εκχωρημένων απαιτήσεων και αποτυπώνει για λογαριασμό του προμηθευτή την πραγματική εικόνα των συναλλαγών μέσω factoring. Επίσης, λόγω διαφορετικής λογιστικής αντιμετώπισης του προϊόντος, συμβουλεύει τους προμηθευτές για τον τρόπο τήρησης των βιβλίων τους αναφορικά με τις εκχωρημένες απαιτήσεις και την απεικόνισή τους στον ισολογισμό. Κάλυψη πιστωτικού κινδύνου: Μία από τις βασικότερες υπηρεσίες που προσφέρει το factoring είναι η ανάληψη του πιστωτικού κινδύνου από τον factor, καθώς και η συνεχής αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας και ο έλεγχος της φερεγγυότητας του υφιστάμενου και μελλοντικού πελατολογίου του εκάστοτε προμηθευτή. Ο factor αναλαμβάνει την ευθύνη για την οικονομική αδυναμία του αγοραστή να πληρώσει τις υποχρεώσεις απέναντι στον προμηθευτή του. Εάν ο αγοραστής πτωχεύσει ή αποδεδειγμένα έχει αδυναμία αποπληρωμής λόγω της πιστοληπτικής του ικανότητας, o factor θα αποζημιώσει τον προμηθευτή.

∼ Τράπεζες και ειδικές εταιρείες ως factors: Εργασίες factoring επιτρέπονται να εκτελούνται στην Ελλάδα κατ’ επάγγελμα από τράπεζες που έχουν εγκατάσταση και λειτουργούν νόμιμα στη χώρα, καθώς και από ανώνυμες εταιρείες πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων, που πρέπει να έχουν αποκλειστικά ως σκοπό την άσκηση της δραστηριότητας αυτής και να πληρούν τις προϋποθέσεις που καθορίζονται στο άρθρο 4 του ν. 1905/1990, καθώς και στα άρθρα 14 παρ.1 εδ. Α’ και 15 παρ. 2, σε συνδυασμό με το άρθρο 24 παρ. 1 περ. β’ του νόμου 2076/1992. Οι διατάξεις αυτές, οι οποίες είναι αναγκαστικού δικαίου, στοχεύουν στη διασφάλιση ενός ελάχιστου αξιοπιστίας εκ μέρους του factor, προκειμένου να ασκούνται από αυτόν οι χρηματοδοτικής και ασφαλιστικής φύσεως δραστηριότητες κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να έχει τη δυνατότητα αντιμετώπισης επιχειρηματικών κινδύνων χωρίς να διακυβεύονται τα συμφέροντα του αντισυμβαλλόμενου προμηθευτή.

Χρηματοδότηση (ως προκαταβολή έναντι της αγοράς των εμπορικών απαιτήσεων): Ο προμηθευτής έχει το δικαίωμα –όχι την υποχρέωση– να ζητήσει προκαταβολές έναντι των εκχωρημένων απαιτήσεών του από τον factor. Θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι ο factor είναι ο νέος δικαιούχος των απαιτήσεων αυτών και είναι εκείνος πλέον που οφείλει στον προμηθευτή το αντίτιμο της συναλλαγής, εφόσον βέβαια οι απαιτήσεις αυτές δεν παρουσιάζουν εμπορικές διαφωνίες ή άλλα προβλήματα.

∼ Επιχείρηση ή επιτηδευματίας ως προμηθευτής: Ο αντισυμβαλλόμενος του factor πρέπει να είναι κατά κύριο επάγγελμα προμηθευτής αγαθών ή υπηρεσιών (άρθρο 1 παρ. 1). Η ειδικότερη επιχειρηματική δραστηριότητα που αναπτύσσει αυτός είναι αδιάφορη. Επομένως, προμηθευτής κατά την έννοια του ν. 1905/1990 μπορεί να είναι ακόμη και ελεύθερος επαγγελματίας.

Ανάλογα με τις εμπορικές και χρηματοοικονομικές ανάγκες, οι μορφές προϊόντων factoring, όπως έχουν κατηγοριοποιηθεί διεθνώς (main line), αναφέρονται σε:

48 Ιούνιος 2015

Είσπραξη εμπορικών απαιτήσεων: Ο factor αναλαμβάνει να εισπράξει τις εκχωρημένες απαιτήσεις του εκάστοτε προμηθευτή με βάση την πιστωτική περίοδο που έχει συμφωνηθεί με τους αγοραστές του.

ΟΙ ΜΟΡΦΕΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ FACTORING

Factoring χωρίς αναγωγή: Ο factor προσφέρει όλες τις βασικές υπηρεσίες, δηλαδή λογιστική διαχείριση και παρακολούθηση, εί-

σπραξη των απαιτήσεων, πιστωτικό έλεγχο, κάλυψη πιστωτικού κινδύνου και χορήγηση προκαταβολών.

Factoring με δικαίωμα αναγωγής: Ο factor παρέχει τις παραπάνω υπηρεσίες, αλλά διατηρεί το δικαίωμα στην οικονομική αδυναμία του αγοραστή να στραφεί και αποπληρωθεί από τον προμηθευτή. Εξαγωγικό Factoring (Export Factoring): Ο factor αγοράζει εμπορικές απαιτήσεις από εξαγωγικές πωλήσεις και παρέχει όλες τις παραπάνω υπηρεσίες. Το προϊόν αυτό παρέχεται συνήθως χωρίς δικαίωμα αναγωγής εφόσον υπάρχει κάλυψη πιστωτικού κινδύνου (είτε από ανταποκριτή factor στη χώρα της εισαγωγής είτε από ασφαλιστική εταιρεία). Εισαγωγικό Factoring (Import Factoring): Ο factor αναλαμβάνει και καλύπτει τον κίνδυνο μη αποπληρωμής από εισαγωγέα-αγοραστή των εμπορικών απαιτήσεων ξένου προμηθευτή. Διαχειριστικό-Εισπρακτικό Factoring (Collection Only): Ο factor διαχειρίζεται μόνο και εισπράττει εμπορικές απαιτήσεις σύμφωνα με τις οδηγίες του προμηθευτή, καθώς και σε άλλες μορφές και συνδυασμούς, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες των εταιρειών (bulk factoring, confidential factoring, maturity factoring κ.λπ.).

Reverse Factoring: Είναι μια διαδικασία που ξεκινάει από μέρους του αγοραστή και βασίζεται στην υψηλή πιστοληπτική του ικανότητα για να βοηθήσει τους προμηθευτές του στη χρηματοδότηση των πωλήσεών τους προς αυτόν. Σε συνεργασία με τον factor ορίζουν τις διαδικασίες εκείνες που απαιτούνται για την καλύτερη διαχείριση των απαιτήσεων μέσω factoring (π.χ. επαλήθευση τιμολογίων και επιβεβαίωση πληρωμής τους κ.ά.), καθιστώντας τη χρηματοδότηση αυτών χαμηλού πιστωτικού κινδύνου.

Back to back factoring: Το συγκεκριμένο προϊόν βοηθά αποτελεσματικά στη σωστή διαχείριση της ταμειακής ροής (cash flow management) μιας επιχείρησης, συνδυάζοντας την παρακολούθηση των υποχρεώσεών της και των απαιτήσεών της την ίδια χρονική στιγμή. Ο μηχανισμός αυτός διαχείρισης των ταμειακών ροών εξασφαλίζει τις πληρωμές των υποχρεώσεων προς τους προμηθευτές του εκάστοτε πελάτη από την εισροή ρευστότητας που δημιουργείται μέσω της χρηματοδότησης των απαιτήσεων από τους αγοραστές του. Ο πελάτης είναι ένας πωλητής και ένα αγοραστής ταυτόχρονα. Ο factor ελέγχει και διαχειρίζεται ολόκληρο το συναλλακτικό και εμπορικό κύκλωμα (back to back), μειώνοντας έτσι την έκθεσή του στον πιστωτικό κίνδυνο, εξασφαλίζοντας υψηλότερη αποδοτικότητα και παρέχοντας στον πελάτη ένα πολύτιμο εργαλείο, στην προσπάθειά του να αυξήσει τις πωλήσεις του, διατηρώντας όμως κάτω από τον απόλυτο έλεγχο και τις υποχρεώσεις. Τα πλεονεκτήματα για τον πελάτη που προκύπτουν από τη χρήση του factoring συνοψίζονται στα εξής: ∼ Ρευστότητα άμεσα συνδεδεμένη με τις πωλήσεις της εταιρείας. ∼ Μείωση λειτουργικού κόστους της επιχείρησης για τη λογιστική παρακολούθηση των απαιτήσεων. ∼ Ελαχιστοποίηση του πιστωτικού κινδύνου (χωρίς αναγωγή). ∼ Ελαχιστοποίηση του κόστους είσπραξης.

∼ Αύξηση της δυνατότητας για ανάπτυξη του προμηθευτή και σε νέες αγορές. ∼ Βελτίωση οικονομικών δεικτών και της εικόνας της εταιρείας στα τρίμηνα και τέλος χρόνου (χωρίς αναγωγή, off-balance sheet effect). ∼ Βελτίωση δυνατότητας αύξησης των πωλήσεών του, καθώς προτείνει στους οφειλέτες ανοιχτό λογαριασμό. ∼ Η μεγάλη βάση δεδομένων την οποία έχει στη διάθεσή του ο factor εξασφαλίζει τον προσεκτικό έλεγχο των στοιχείων κάθε πελάτη, ούτως ώστε να μπορεί να προειδοποιηθεί έγκαιρα η συναλλασσόμενη εταιρεία. Τα πλεονεκτήματα σε ό,τι αφορά τις εισαγωγές και εξαγωγές είναι: Α) Για τους εξαγωγείς: ∼ Οι διεθνείς συναλλαγές με ανοικτούς λογαριασμούς στις ανεπτυγμένες οικονομίες. ∼ Η πρόσβαση σε οικονομικές και εμπορικές πληροφορίες για νέους και υφιστάμενους αγοραστές μέσω του δικτύου των ανταποκριτών factors. ∼ Η ανάγκη της ασφάλισης του πιστωτικού κινδύνου μέσω του συστήματος των δύο πρακτόρων (έως και το 100% της αξίας της απαίτησης) και της ασφάλισης πιστώσεων χωρίς δέσμευση πιστοδοτικών ορίων για τον εισαγωγέα. ∼ Η βέλτιστη διαχείριση της ρευστότητας λόγω της άμεσης χρηματοδότησης των πωλήσεων και της είσπραξης αυτών από εξειδικευμένο συνεργάτη στη χώρα της εισαγωγής (πλεονεκτήματα επικοινωνίας). ∼ Η μεσομακροπρόθεσμη μείωση διαχειριστικού κόστους. ∼ Η δυνατότητα χρήσης της ρευστότητας για την αποκόμιση εκπτώσεων από προμηθευτές. Β) Για τους εισαγωγείς: ∼ Η επικοινωνία είναι στη γλώσσα του. ∼ Υπάρχει δυνατότητα να εξοφλούν τα τιμολόγια τοπικά, επιλέγοντας τον πιο αξιόπιστο τρόπο. ∼ Οι διεθνείς συναλλαγές του πραγματοποιούνται με όρους ανοικτής πίστωσης, αποφεύγοντας εναλλακτικά κοστοβόρα προϊόντα (Letters of Credit etc.) ☛

Μία από τις βασικότερες υπηρεσίες που προσφέρει το factoring είναι η ανάληψη του πιστωτικού κινδύνου από τον factor, καθώς και η συνεχής αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας και ο έλεγχος της φερεγγυότητας του υφιστάμενου και του μελλοντικού πελατολογίου του εκάστοτε προμηθευτή

ΧΡΗΜΑ 49

Χ αφιέρωμα ~ Ελληνική Αγορά Factoring

ΟΙ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ FACTORING ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ABC FACTORS H ΑΒC Factors, 100% θυγατρική εταιρεία του Ομίλου Alpha Bank, ιδρύθηκε το 1995 και έκτοτε διατηρεί ηγετική θέση στην ελληνική αγορά factoring, σημειώνοντας σταθερή και δυναμική ανάπτυξη, έχοντας συνεργαστεί με περισσότερες από 2.200 ελληνικές επιχειρήσεις σε ένα ευρύ φάσμα κλάδων της ελληνικής οικονομίας, ενώ έχει διαχειριστεί εμπορικές απαιτήσεις περισσοτέρων των 16.000 επιχειρήσεων-αγοραστών ανά την Ελλάδα. Η εταιρεία παρέχει όλο το φάσμα των υπηρεσιών εγχώριου και διεθνούς factoring, καθώς και υπηρεσίες forfaiting, τόσο σε πρωτογενή βάση όσο και στη δευτερογενή αγορά. Επίσης, παρέχει τις υπηρεσίες της στις αγορές της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας και της Κύπρου.

EUROBANK FACTORS Η Eurobank Factors κατέχει την πρώτη θέση της ελληνικής αγοράς factoring και forfaiting. Είναι μέλος της Ελληνικής Ένωσης Factoring (EEF), καθώς και των διεθνών οργανώσεων FCI-Factors Chain International και IFA-International Forfaiting Association. Ο Όμιλος Eurobank διατηρεί μονάδες που προσφέρουν υπηρεσίες factoring στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία. Με ναυαρχίδα τη Eurobank Factors, το δίκτυο factoring του ομίλου παραμένει πρώτο σε όγκο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, σημειώνοντας συντηρητική αύξηση στην Ελλάδα και εντυπωσιακή στη Βουλγαρία, όπου η τοπική μονάδα είναι κι αυτή ηγέτιδα.

ΕΘΝΙΚΗ FACTORS Η Εθνική Τράπεζα ξεκίνησε να δραστηριοποιείται στην παροχή υπηρεσιών factoring από το 1994, ενώ από τα μέσα του 2009 τις εργασίες πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων ανέλαβε η νεοσυσταθείσα Εθνική Factors ΑΕ. Η Εθνική Factors, θυγατρική κατά 100% της Εθνικής Τράπεζας, αποτελεί εξειδικευμένη εταιρεία πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων και ανταποκρίνεται πλήρως στις απαιτήσεις τής διαρκώς διευρυνόμενης και αναπτυσσόμενης αγοράς factoring. Η ίδρυση της Εθνικής Factors ΑΕ εντάσσεται στο πλαίσιο της στρατηγικής απόφασης της Διοίκησης της Εθνικής Τράπεζας για την ανάπτυξη των εργασιών πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Η Εθνική Factors, με το έμπειρο προσωπικό και την υψηλή τεχνογνωσία που διαθέτει, προσφέρει ένα ευρύ φάσμα ολοκληρωμένων υπηρεσιών factoring, που περιλαμβάνει προεξόφληση, διαχείριση και είσπραξη απαιτήσεων, πιστωτικό έλεγχο και κάλυψη πιστωτικού κινδύνου. Απευθύνεται σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε όλους τους κλάδους της οικονομίας, με στόχο να αναδειχθεί σε σημαντικό συνεργάτη και σύμβουλο κάθε επιχειρηματία, στην προσπάθειά του να αναπτύξει την επιχείρησή του, αξιοποιώντας την ιστορία, την αξιοπιστία και την ηγετική θέση του ομίλου της Εθνικής Τράπεζας.

50 Ιούνιος 2015

Η Εθνική Factors έχει στόχο την παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών factoring και τη δημιουργία στενών μακροχρόνιων σχέσεων με τους πελάτες της. Βασική της επιδίωξη είναι η ικανοποίησή τους μέσα από την ανάπτυξη των εργασιών τους και τη βελτίωση της αποδοτικότητας των επιχειρήσεών τους.

ΠΕΙΡΑΙΩΣ FACTORING Η Πειραιώς Factoring ανήκει στον όμιλο επιχειρήσεων της Τράπεζας Πειραιώς. Ιδρύθηκε το 1998, με σκοπό την εφαρμογή του νέου χρηματοδοτικού θεσμού του factoring στην Ελλάδα. Το ανθρώπινο δυναμικό της εταιρείας στις 31.12.2012 έφτανε τα 45 άτομα, το ενεργητικό της ανερχόταν σε 198,2 εκατ. ευρώ και τα κέρδη προ φόρων σε 1,04 εκατ. ευρώ. Στόχος της είναι να αποτελέσει την υποστηρικτική δύναμη στις επιχειρήσεις, όχι μόνο αυξάνοντας τη ρευστότητά τους, αλλά και συμβάλλοντας στη λειτουργική ευελιξία τους. Η Πειραιώς Factoring ΑΕ είναι μέλος του διεθνούς οργανισμού Factors Chain International (FCI). Η Factors Chain International (FCI), που σήμερα είναι το μεγαλύτερο δίκτυο πρακτόρων στον κόσμο, ιδρύθηκε το 1968 με σκοπό να εξασφαλίσει τη συνεργασία μεταξύ των μελών της διεθνώς. Από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα, η FCI επεκτείνεται συνεχώς, διαθέτοντας περισσότερα από 230 μέλη σε 65 χώρες. Κάθε καινούριο μέλος υποχρεούται να πληροί πολύ αυστηρές προϋποθέσεις οικονομικής ευρωστίας και ποιοτικής εξυπηρέτησης.

HSBC FACTORING-RECEIVABLES FINANCE Μέσα από την υπηρεσία factoring-receivables finance, η HSBC παρέχει ένα σύνολο υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας, με απώτερο σκοπό την αρωγή προς την επίτευξη επιχειρηματικών στόχων των. Προς αυτήν την κατεύθυνση αναλαμβάνει τη χρηματοδότηση-προεξόφληση, διαχείριση, είσπραξη και πιστωτική κάλυψη των επί πιστώσει απαιτήσεων που προκύπτουν από την πώληση προϊόντων ή την παροχή υπηρεσιών και που εκχωρούνται στην τράπεζα. Η δυνατότητα αυτή βοηθά στην επικέντρωση στα εκάστοτε επιχειρηματικά σχέδια, στην εκμετάλλευση των αναδυόμενων ευκαιριών της αγοράς και συνολικά στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της επιχείρησης.

FIMBANK GREECE Η FIMBank, εξειδικευμένη τράπεζα στο trade finance, με έδρα τη Μάλτα και με παρουσία σε 13 χώρες, άνοιξε γραφείο του Hellenic Branch στην Αθήνα, από όπου προσφέρει μια μεγάλη γκάμα εμπορικών χρηματοοικονομικών προϊόντων, στοχεύοντας σε Έλληνες εισαγωγείς, εξαγωγείς, καθώς και σε σημαντικές παραγωγικές και εμπορικές εταιρείες στην εγχώρια αγορά. Οι εργασίες της FIMBank στην Ελλάδα εκτελούνται από μια ομάδα με σημαντική εμπειρία στον χώρο του commercial finance. Επικεφαλής του branch είναι ο Δημήτρης Ζουζούκης. Χ

φάκελοι Χ

ΟΛΠ

ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΚΕΡΔΩΝ ΕΝ ΜΕΣΩ ΑΡΝΗΤΙΚΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΣΥΓΚΥΡΙΑΣ Ιδιαίτερη ικανοποίηση προκάλεσε στους επενδυτές το γεγονός ότι τον Μάιο του 2015 ο Πειραιάς και το λιμάνι του τοποθετούνται στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής ναυτιλίας μέσα από: α) το Συνέδριο της ESPO 2015 και β) την Ευρωπαϊκή Ημέρα Θάλασσας.

O

κύριος Γ. Ανωμερίτης, παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα της χρήσης του 2014, στάθηκε ιδιαίτερα στο γεγονός ότι εν μέσω της αρνητικής συγκυρίας που επικρατεί σε πολιτικό επίπεδο (Συρία, Ουκρανία, Β. Αφρική, Μέση Ανατολή κ.λπ.), η οποία επηρεάζει τα μεγέθη του χώρου των θαλάσσιων μεταφορών, για πέμπτη συνεχή χρονιά ο ΟΛΠ ΑΕ εμφάνισε κέρδη. Όπως είναι γνωστό, κατά την οικονομική χρήση του 2014, ο ΟΛΠ ΑΕ παρουσίασε τα εξής αποτελέσματα:

στο ΤΑΙΠΕΔ ΑΕ, που είναι ο κύριος των μετοχών αυτών. Μεταξύ άλλων, τόνισε ότι ο ΟΛΠ ΑΕ είναι «μηχανή ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, του Πειραιά και των επιχειρήσεών του, συμβάλλοντας παράλληλα στις κοινωνικές, περιβαλλοντικές και πολιτιστικές διεργασίες της πόλης. Ο ΟΛΠ ΑΕ συμμετέχει στα διεθνή δρώμενα και κινείται στα πλαίσια των κανόνων της ευρωπαϊκής λιμενικής αγοράς». Στην παρουσίασή του ο κύριος Γ. Ανωμερίτης ανέφερε ως κύρια γεγονότα του 2014:

∼ Ο κύκλος εργασιών παρουσίασε μείωση 4% ∼ Το μικτό κέρδος εμφάνισε αύξηση 3,3% ∼ Τα κέρδη προ φόρων ανήλθαν σε 8.891.464,98 ευρώ, έναντι των 11.824.617,21 ευρώ του 2013. ∼ Τα λειτουργικά έξοδα μειώθηκαν κατά 4,76% ∼ Τα χρηματικά διαθέσιμα του οργανισμού ανήλθαν στις 31 Δεκεμβρίου του 2014 σε 54.466.299,3600 ευρώ, έναντι των 40.624.049 του 2013, σημειώνοντας αύξηση κατά 34,1%

α. Τη νέα σύμβαση παραχώρησης με τη ΣΕΠ ΑΕ, μέσω «φιλικού διαγωνισμού» για την κατασκευή του δυτικού Προβλήτα ΙΙΙ και του Προβλήτα πετρελαιοειδών του ΟΛΠ ΑΕ, επενδυτικής δαπάνης 230 εκατ. ευρώ, ένα έργο το οποίο θα επιφέρει το 2021 ετήσια έσοδα στον ΟΛΠ ΑΕ ύψους 110 εκατ. ευρώ. β. Την έγκριση της κατασκευής του νότιου προβλήτα κρουαζιέρας, επενδυτικής δαπάνης 136 εκατ. ευρώ, με κατά 95% κοινοτική χρηματοδότηση. γ. Την ολοκλήρωση του επιλιμένιου σιδηροδρομικού σταθμού διακίνησης αυτοκινήτων στο Ν. Ικόνιο. δ. Την περαιτέρω προώθηση των μελετών και έργων της Πολιτιστικής Ακτής Πειραιά και ε. Τη συνεχή προώθηση, βάσει του στρατηγικού του σχεδιασμού, των έργων ανάπτυξης ύψους 550 εκατ. ευρώ.

Ο κύριος Γ. Ανωμερίτης για τα θέματα της περαιτέρω ιδιωτικοποίησης μέσω της πώλησης του 67% των μετοχών του και για τις διαδικασίες που θα ακολουθηθούν παρέπεμψε τους ερωτώντες επενδυτές ΟΛΠ ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

Ο ΟΛΠ ΑΕ, πέρα από τη στρατηγική του συνεργασία στον χώρο των εμπορευματοκιβωτίων με τη ΣΕΠ ΑΕ, προωθεί νέες συνεργασίες τόσο στον χώρο της κρουαζιέρας, με νέες συμμαχίες μεγάλων εταιρειών, όσο και στο car terminal. Ιδιαίτερη ικανοποίηση προκάλεσε στους επενδυτές το γεγονός ότι τον Μάιο του 2015 ο Πειραιάς και το λιμάνι του τοποθετούνται στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής ναυτιλίας μέσα από: α) το Συνέδριο της ESPO 2015 και β) την Ευρωπαϊκή Ημέρα Θάλασσας, εκδηλώσεις στις οποίες και θα συμμετάσχουν ως σύνεδροι, στηρίζοντας τις πολιτικές του δήμου και του ΟΛΠ ΑΕ. Χ ΧΡΗΜΑ 51

ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΗ

ΑΓΟΡΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΘΙΖΗΣΗ ΣΤΑ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ

52 Iούνιος 2015

Χ

∼ αφιέρωμα

Οι εταιρείες του κλάδου προσπαθούν να ξεπεράσουν τις δυσκολίες της εγχώριας αγοράς κυρίως με εξαγωγές και με τη βελτίωση των λειτουργικών τους εξόδων, αυξάνοντας έτσι τα περιθώρια κέρδους τους.

Χ

ρονιά σταθεροποίησης ήταν το 2014 για την αγορά πετρελαιοειδών, καθώς οι όγκοι πωλήσεων ήταν έστω και λίγο αυξημένοι σε σχέση με το 2013. Παρόλα αυτά, ο τζίρος της αγοράς μειώθηκε περαιτέρω, εξαιτίας της πτωτικών τάσεων στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου. Οι εταιρείες του κλάδου προσπαθούν να ξεπεράσουν τις δυσκολίες της εγχώριας αγοράς κυρίως με εξαγωγές και με τη βελτίωση των λειτουργικών τους εξόδων, αυξάνοντας έτσι τα περιθώρια κέρδους τους. Πάντως, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, στην αγορά δραστηριοποιούνται: 2 εταιρείες διύλισης με 4 διυλιστήρια, 23 εταιρείες εμπορίας με άδεια Α με εγκαταστάσεις αποθήκευσης και διακίνησης ανά την Ελλάδα, 29 εταιρείες με άδεια Β1 ή/και Β2 για ναυτιλιακά ή/και αεροπορικά καύσιμα με ευκολίες ανεφοδιασμού πλοίων σε λιμάνια και με σταθμούς ανεφοδιασμού αεροσκαφών σε περίπου 25 αεροδρόμια. Από αυτές τις εταιρείες, οι 13 διαθέτουν και άδεια τύπου Α, 34 εταιρείες έχουν άδεια Γ, δηλαδή εμπορίας υγραερίου με εγκαταστάσεις ή/και εμφιαλωτήρια υγραερίων. Από αυτές τις εταιρείες, οι 4 διαθέτουν και άδεια τύπου Α, 26 εταιρείες έχουν άδεια Δ, δηλαδή εμπορίας ασφάλτου. Από αυτές τις εταιρείες, οι 7 διαθέτουν και άδεια τύπου Α, μία εταιρεία έχει άδεια μεταφοράς με αγωγό, που δραστηριοποιείται στη μεταφορά Jet fuels από τα διυλιστήρια στον Αερολιμένα Ε. Βενιζέλος. Επίσης, δραστηριοποιούνται στην ελληνική αγορά περίπου 6.500 πρατήρια (των οποίων η πλειοψηφία φέρει σήματα εταιρειών), και στην Ελλάδα αντιστοιχεί 1 πρατήριο ανά 1.400 κατοίκους, ενώ ο μέσος όρος της ΕΕ είναι 1 πρατήριο ανά 3.800 κατοίκους. Τέλος, υπάρχουν περίπου 1.000 πωλητές πετρελαίου θέρμανσης. Για τη διακίνηση των καυσίμων χρησιμοποιούνται: δίκτυο σωληναγωγών-pipelines, περίπου 1.500 βυτιοφόρα δημόσιας χρήσης, 350 βυτιοφόρα ιδιωτικής χρήσης των εταιρειών εμπορίας και περίπου 8.400 μικρά βυτιοφόρα ιδιωτικής χρήσης διανομής θέρμανσης. Οι συνολικές πωλήσεις το 2013 ήταν 6.581.754 τόνοι στην εσωτερική αγορά, 3.482.022 τόνοι στη διεθνή αγορά και 10.063.776 τόνοι στο σύνολο της αγοράς.

ΜΗΔΕΝΙΚΗ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΤΑ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ Πάντως, το 2014 ήταν μια πολύ κακή χρονιά για την αγορά φωτοβολταϊκών στην Ελλάδα. Κατά τη διάρκειά της εγκαταστάθηκαν ελάχιστα συστήματα (το μέγεθος της αγοράς ήταν μόλις 1,5% της αντίστοιχης του 2013), ενώ χάθηκαν χιλιάδες θέσεις εργασίας στον

κλάδο. Αιτία υπήρξε η καταστροφική πολιτική που ακολουθήθηκε, σε μια προσπάθεια να διορθωθούν παλαιότερες θεσμικές αστοχίες. Παρόλα αυτά, και λόγω της πρότερης εντυπωσιακής ανάπτυξης, το 2014 τα φωτοβολταϊκά κάλυψαν το 7% των αναγκών της χώρας σε ηλεκτρική ενέργεια, περισσότερο από κάθε άλλη τεχνολογία ΑΠΕ, φέρνοντας την Ελλάδα (για δεύτερη συνεχή χρονιά) στη δεύτερη θέση διεθνώς σε ό,τι αφορά τη συμβολή των φωτοβολταϊκών στη συνολική κατανάλωση ενέργειας.

ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΜΟΝΟ ΣΤΑ ΑΙΟΛΙΚΑ Σε αντίθεση με τα φωτοβολταϊκά, η εγκατεστημένη ισχύς των αιολικών πάρκων αυξήθηκε κατά 161 μεγαβάτ το 2014. Συγκεκριμένα, η εγκατεστημένη ισχύς των αιολικών στο τέλος του 2014 πλησίασε τα 2.000 μεγαβάτ, μέγεθος αυξημένο κατά 161 μεγαβάτ έναντι του Δεκεμβρίου του 2013. Παρά το ότι η αύξηση αυτή δεν αντανακλά τη δυναμική που μπορεί να έχει η συγκεκριμένη τεχνολογία στην Ελλάδα, γεγονός είναι ότι δείχνει να ξεπερνά την περίοδο της μεγάλης ύφεσης των προηγούμενων χρόνων. Έτσι, εφόσον το ευνοήσουν οι συνθήκες στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, το 2015 αναμένεται ακόμη μεγαλύτερη διείσδυση των αιολικών μονάδων, καθώς ήδη βρίσκονται σε φάση κατασκευής μεγάλες μονάδες. Ο λειτουργός της αγοράς (ΛΑΓΗΕ), από την πλευρά του, εκτιμά στην τελευταία έκθεσή του ότι μόνο για το ηπειρωτικό σύστημα θα προστεθούν επιπλέον περίπου 170 μεγαβάτ αιολικών. Αν☛

Το 2014 ήταν μια πολύ κακή χρονιά για την αγορά φωτοβολταϊκών στην Ελλάδα. Κατά τη διάρκειά του, εγκαταστάθηκαν ελάχιστα συστήματα (το μέγεθος της αγοράς ήταν μόλις 1,5% της αντίστοιχης του 2013), ενώ χάθηκαν χιλιάδες θέσεις εργασίας στον κλάδο.

ΧΡΗΜΑ 53

Χ αφιέρωμα ∼ Αγορά Ενέργειας τίθετα, στα φωτοβολταϊκά διατηρείται η στασιμότητα σε νέες επενδύσεις, λόγω της σημαντικής μείωσης της αμοιβής για την παραγόμενη ενέργεια.

ΠΡΟΣ ΤΟ ΓΑΛΛΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ Η ΑΓΟΡΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ; Στροφή προς το γαλλικό μοντέλο απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας φέρεται να εξετάζει η κυβέρνηση, σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε στο συνέδριο European Business Summit ο υπουργός Οικονομικών, Γ. Βαρουφάκης. «Η κυβέρνηση θα εξετάσει το μοντέλο των γαλλικών διμερών συμβολαίων στη ρύθμιση του κλάδου παραγωγής και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, χωρίς ωστόσο να ιδιωτικοποιεί την υπάρχουσα εταιρεία παραγωγής ηλεκτρισμού» είπε ο κύριος Βαρουφάκης. Αυτό σημαίνει οριστική εγκατάλειψη του σχεδίου «Μικρή ΔΕΗ» που προέβλεπε το Μνημόνιο, αλλά και της ιδιωτικοποίησης του ΑΔΜΗΕ, και αυτόματη επαναφορά των απαιτήσεων που διατύπωσε η ΕΕ το 2008 με απόφασή της για υποχρεωτική πρόσβαση τρίτων στους λιγνίτες ως καύσιμο για ηλεκτροπαραγωγή. Πάντως, η αρμόδια για θέματα ανταγωνισμού επίτροπος Μαργρέτε Βέσταγκερ χαρακτηρίζει την κατάσταση της αγοράς της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα «μονοπώλιο», που πλήττει τους καταναλωτές και την ελληνική οικονομία εν γένει. Συγκεκριμένα, σε αποκλειστική συνέντευξή της στην ιστοσελίδα EurActiv.gr, ανέφερε τα εξής: «Ο ανταγωνισμός στην ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας είναι πολύ περιορισμένος. Αυτό επηρεάζει την παραγωγή και τη χονδρική πώληση, καθώς και την προμήθεια που φτάνει στους τελικούς κα-

ταναλωτές, το οποίο ουσιαστικά συνιστά ένα μονοπώλιο. Αυτά είναι άσχημα νέα τόσο για τους καταναλωτές όσο και για την οικονομία. Σαφώς, υπάρχει ανάγκη να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός». Συνέχισε δε λέγοντας ότι η επιτροπή κατέληξε σε απόφαση το 2008, σύμφωνα με την οποία «η ΔΕΗ έχει οιονεί αποκλειστική πρόσβαση στην εκμετάλλευση λιγνίτη –το φθηνότερο καύσιμο στην Ελλάδα– και κάλεσε την Ελλάδα να επεκτείνει την πρόσβαση και στους ανταγωνιστές. Η απόφαση αυτή είναι επί του παρόντος ενώπιον των δικαστηρίων της ΕΕ». Παράλληλα, η Βέσταγκερ σχετικά με τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας στην Ελλάδα επισημαίνει ότι πρέπει να είναι «ισχυρή και ανεξάρτητη». «Σε γενικές γραμμές, είναι σημαντικό για τον ανταγωνισμό η Ελλάδα να έχει το σωστό κανονιστικό πλαίσιο και μια ισχυρή και ανεξάρτητη ρυθμιστική αρχή» αναφέρει η Επίτροπος Ανταγωνισμού, ενώ σε σχέση με την έρευνα της επιτροπής για την εξαγορά του ΔΕΣΦΑ από τη Socar, είπε πως είναι «πρόωρη» κάθε εικασία. Η Βέσταγκερ διευκρίνισε ότι η επιτροπή έχει αποστείλει ερωτήσεις στην αζερική εταιρεία και αναμένει «ολοκληρωμένες απαντήσεις», που θα κρίνουν την συμβατότητα της συμφωνίας εξαγοράς με την αγορά φυσικού αερίου στην Ελλάδα. «Η προθεσμία για την επιτροπή να λάβει απόφαση για τον ΔΕΣΦΑ και τη Socar ανεστάλη στις 21/01/2015 και δεν έχει επανεκκινηθεί ακόμη. Ως μέρος της διαδικασίας μας, έχουμε στείλει ερωτήσεις στη Socar και περιμένουμε από την εταιρεία να μας στείλει ολοκληρωμένες και πλήρεις απαντήσεις. Αυτό σημαίνει ότι είναι πρόωρο να προβούμε σε εικασίες σχετικά με την τελική έκβαση της επανεξέτασης σε αυτό το στάδιο» κατέληξε η επίτροπος.

Σε αντίθεση με τα φωτοβολταϊκά, η εγκατεστημένη ισχύς των αιολικών πάρκων αυξήθηκε κατά 161 μεγαβάτ το 2014. Συγκεκριμένα, η εγκατεστημένη ισχύς των αιολικών στο τέλος του 2014 πλησίασε τα 2.000 μεγαβάτ, μέγεθος αυξημένο κατά 161 μεγαβάτ έναντι του Δεκεμβρίου του 2013.

54 Ιούνιος 2015

ΔΕΗ Βελτίωση όλων των σημαντικών μεγεθών Τα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA) το 2014 αυξήθηκαν κατά 140,5 εκατ. ευρώ (15,9%) σε σχέση με το 2013, με το περιθώριο EBITDA να διαμορφώνεται σε 17,4%, έναντι 14,8% το 2013. Σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Πληροφόρησης (ΔΠΧΠ), ο όμιλος και η μητρική εταιρεία έχουν επιλέξει από την εισαγωγή στο χρηματιστήριο να αποτιμούν τα πάγια περιουσιακά στοιχεία με βάση τις αποτιμήσεις της εύλογης αξίας τους. Οι αποτιμήσεις αυτές πραγματοποιούνται σε περιοδική βάση κάθε 3-5 χρόνια. Τα αποτελέσματα της τελευταίας αποτίμησης ενσωματώθηκαν στις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις του 2009. Κατά συνέπεια, το 2014 ανατέθηκε σε ανεξάρτητο οίκο η εκτίμηση της εύλογης αξίας των παγίων περιουσιακών στοιχείων του ομίλου, με ημερομηνία αναφοράς την 31/12/2014. Το αποτέλεσμα της αποτίμησης έχει ενσωματωθεί στις οικονομικές καταστάσεις της 31/12/2014, με συνολική καθαρή αύξηση της αξίας των παγίων περιουσιακών στοιχείων του ομίλου και της μητρικής κατά 848 εκατ. ευρώ και 818,6 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Παράλληλα, ορισμένες επιμέρους υποαξίες που προέκυψαν για κάποια πάγια περιουσιακά στοιχεία επιβάρυναν –σύμφωνα με τα ΔΠΧΠ– τα κέρδη προ φόρων της χρήσης 2014 του ομίλου και της μητρικής κατά 60,6 εκατ. ευρώ και 29,3 εκατ. ευρώ, αντίστοιχα. Στα αποτελέσματα του 2014 περιλαμβάνεται εφάπαξ θετική επίπτωση ύψους 23,2 εκατ. ευρώ, η οποία αποτυπώθηκε στα αποτελέσματα του α’ τριμήνου του 2014, από την αναδρομική εφαρμογή της έκπτωσης στην τιμή του φυσικού αερίου για το β’ εξάμηνο του 2013. Αντίθετα, η θετική επίπτωση, η οποία επίσης είχε αποτυπωθεί στα αποτελέσματα του α’ τριμήνου του 2014, από την ανάκτηση συνολικού ποσού ύψους 21,3 εκατ. ευρώ (17,4 εκατ. ευρώ και 3,9 εκατ. ευρώ τόκοι), ως κρατική ενίσχυση προς την Αλουμίνιον ΑΕ για το χρονικό διάστημα από τον Ιανουάριο του 2007 έως τον Μάρτιο του 2008 αντιστράφηκε στο γ’ τρίμηνο, σε συνέχεια της ακύρωσης από το Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης της σχετικής απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η ΔΕΗ άσκησε αναίρεση κατά της απόφασης του Γενικού Δικαστηρίου. Επιπροσθέτως, τα αποτελέσματα του 2014 έχουν επηρεαστεί αρνητικά από πρόβλεψη ύψους 48,3 εκατ. ευρώ για κάλυψη του ελλείμματος του ΛΑΓΗΕ, που δημιουργήθηκε στην αγορά του Ημερήσιου Ενεργειακού Προγραμματισμού (ΗΕΠ) κατά τη διάρκεια των ετών 2011 και 2012 από τρίτους προμηθευτές, οι οποίοι αποχώρησαν από την αγορά. Αντίστοιχα, στα αποτελέσματα του 2013 περιλαμβάνεται εφάπαξ αρνητική επίπτωση ύψους 105,5 εκατ. ευρώ, από την εφαρμογή της απόφασης της Μόνιμης Διαιτησίας στη ΡΑΕ σχετικά με την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας στην Αλουμίνιον ΑΕ, για το διάστημα 1/7/2010 έως 30/9/2013. Χωρίς τις προαναφερθείσες εφάπαξ επιπτώσεις, το EBITDA του 2014 διαμορφώνεται σε 1.047,2 εκατ. ευρώ, έναντι 987,1 εκατ. ευρώ το 2013, αυξημένο κατά 60,1 εκατ. ευρώ, και το περιθώριο EBITDA σε 17,9%, έναντι 16,5% αντίστοιχα. Σημειώνεται ότι οι συνολικές ελεγχόμενες δαπάνες (δαπάνη μισθο-

δοσίας και δαπάνες για εργολαβίες τρίτων και ανάλωση υλικών) μειώθηκαν σημαντικά, κατά 70,7 εκατ. ευρώ, συμβάλλοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο στη βελτίωση της λειτουργικής κερδοφορίας. Αν σε αυτήν τη σύγκριση περιληφθεί και η κεφαλαιοποιημένη μισθοδοσία, τότε η συνολική εξοικονόμηση στις ελεγχόμενες δαπάνες φτάνει τα 90,1 εκατ. ευρώ.

ΕΛΠΕ Ισχυρά λειτουργικά αποτελέσματα το 2014 Τα ρεκόρ σε παραγωγή και εξαγωγές, σε συνδυασμό με τα βελτιωμένα περιθώρια διύλισης, οδήγησαν σε ισχυρά λειτουργικά αποτελέσματα για τα ΕΛΠΕ. Στα 417 εκατ. κυμαίνονται τα συγκρίσιμα EBITDA στο έτος, ρεκόρ για το δ’ τρίμηνο. Επίσης, σημειώθηκε επιβάρυνση από τη μεγάλη πτώση των τιμών του αργού. Όλες οι δραστηριότητες του ομίλου βελτίωσαν τις επιδόσεις τους, με ορισμένους κλάδους να επιτυγχάνουν ρεκόρ συνεισφοράς. Στα αποτελέσματα του κλάδου διύλισης συνετέλεσαν το ευνοϊκό διεθνές περιβάλλον διύλισης κατά το β’ εξάμηνο και οι καλύτερες επιδόσεις των διυλιστηρίων του ομίλου, μετά και τα έργα βελτίωσης στο διυλιστήριο της Ελευσίνας στις αρχές του 2014. Τα παραπάνω ενισχύθηκαν περαιτέρω από τις προσπάθειες ελέγχου των εξόδων και την αύξηση των εξαγωγών, που ανήλθαν στο 50% των συνολικών πωλήσεων. Αύξηση σημείωσε και η συνεισφορά του κλάδου εμπορίας: στην Ελλάδα, οι επιτυχημένες προσπάθειες αναδιοργάνωσης των τελευταίων δύο ετών οδήγησαν τη λειτουργική κερδοφορία σε υψηλό τετραετίας, ενώ και οι θυγατρικές εξωτερικού κατέγραψαν την υψηλότερη συνεισφορά όλων των εποχών, παρά το δυσμενές εξωτερικό περιβάλλον στις τοπικές αγορές τους. Ο κλάδος πετροχημικών βελτίωσε επίσης τις επιδόσεις του, επιτυγχάνοντας ιστορικό υψηλό κερδοφορίας. Τα δημοσιευμένα αποτελέσματα επηρεάστηκαν σημαντικά από την πτώση των τιμών αργού πετρελαίου, με αντίκτυπο στην αποτίμηση αποθεμάτων. Λόγω των υψηλών αποθεμάτων ασφαλείας που τηρούν τα διυλιστήρια, η συνολική ζημία, λόγω πτώσης τιμών, ανήλθε στα 484 εκατ. ευρώ, μετατρέποντας τα θετικά λειτουργικά αποτελέσματα 2014 σε δημοσιευμένα, σύμφωνα με ΔΠΧΠ, καθαρά αποτελέσματα 365 εκατ. ευρώ. Οι κεφαλαιουχικές δαπάνες ανήλθαν στο επίπεδο των 136 εκατ. ευρώ και αφορούν, κυρίως, πάγιες εργασίες συντήρησης, επενδύσεις για τη διατήρηση του υψηλού επιπέδου σε θέματα ασφαλείας και προστασίας του περιβάλλοντος, εργασίες βελτίωσης του διυλιστηρίου της Ελευσίνας καθώς και μικρότερα αναπτυξιακά έργα. Η αυξημένη προσφορά στην παγκόσμια αγορά αργού πετρελαίου συνεχίστηκε και κατά το δ’ τρίμηνο, κυρίως λόγω της αυξημένης παραγωγής στις ΗΠΑ και το Ιράκ και της απόφασης του ΟΠΕΚ να διατηρήσει αμετάβλητη την παραγωγή του. Σαν αποτέλεσμα, οι διεθνείς τιμές αργού πετρελαίου υποχώρησαν στα χαμηλότερα επίπεδα από τον Μάιο του 2009, με την τιμή αργού τύπου Brent κατά το πρώτο δεκαήμερο του Ιανουαρίου 2015 να διαμορφώνεται κάτω από τα 50 δολ./bbl, σημειώνοντας πτώση της τάξης των 45 δολ./bbl κατά τη διάρκεια του δ’ τριμήνου 2014 και άνω των 65 δολ./bbl συνολικά στο β’ εξάμηνο του 2014. Το δολάριο ισχυροποιήθηκε περαιτέρω έναντι του ευρώ σε σχέση με ΧΡΗΜΑ 55

Χ αφιέρωμα ∼ Αγορά Ενέργειας το γ’ τρίμηνο, με θετικό αντίκτυπο στα διεθνή περιθώρια, που υπολογίζονται σε δολάρια. Το ευρώ διαμορφώθηκε στα 1,25 δολ. κατά μέσο όρο για το δ’ τρίμηνο, το χαμηλότερο επίπεδο από το 2006. Η μείωση του κόστους ενέργειας, λόγω των χαμηλότερων τιμών αργού, σε συνδυασμό με τις μειωμένες εισαγωγές ντίζελ από τη Βόρεια Αμερική στην Ευρώπη, ήταν από τους βασικούς παράγοντες που οδήγησαν σε βελτίωση τα διεθνή περιθώρια διύλισης κατά το β’ εξάμηνο, αντισταθμίζοντας το δυσμενές περιβάλλον του α’ εξαμήνου. Τα ενδεικτικά περιθώρια διύλισης Μεσογείου FCC ανήλθαν στα 3,4 δολ./bbl (2013: 2,4 δολ./bbl), ενώ τα περιθώρια Ηydrocracking κυμάνθηκαν στα 4,5 δολ./bbl (2013: 3,7 δολ./bbl). Αύξηση ζήτησης στην εγχώρια αγορά καυσίμων Η εγχώρια ζήτηση καυσίμων το 2014 ανήλθε σε 6,7 εκατ. τόνους, σύμφωνα με τα αρχικά επίσημα στοιχεία, ενισχυμένη κατά 1,5% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, για πρώτη φορά από το 2009. Αύξηση σημείωσε η κατανάλωση ντίζελ, αντισταθμίζοντας αντίστοιχες απώλειες στη ζήτηση βενζίνης, καθώς το 60% των νέων αδειών κυκλοφορίας αφορούν ντιζελοκίνητα οχήματα. Επιπλέον, το περιβάλλον μειωμένων τιμών αλλά και η αναπροσαρμογή του ΕΦΚ οδήγησαν σε ανάκαμψη της αγοράς πετρελαίου θέρμανσης κατά 5%. Αναφορικά με την πώληση του 66% του μετοχικού κεφαλαίου του ΔΕΣΦΑ στην εταιρεία Socar, οι διαδικασίες έγκρισης από τις αρμόδιες εποπτικές αρχές βρίσκονται σε εξέλιξη, με την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανταγωνισμού να αποτελεί το τελικό στάδιο για την ολοκλήρωση των ρυθμιστικών διαδικασιών. Έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων στην Ελλάδα Τα Ελληνικά Πετρέλαια κατέθεσαν στις 6 Φεβρουαρίου 2015 προσφορές για τις υπό παραχώρηση περιοχές της Άρτας-Πρέβεζας και της ΒΔ Πελοποννήσου, στο πλαίσιο σχετικού διαγωνισμού του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος & Ενέργειας. Παράλληλα, έχουν ξεκινήσει οι ερευνητικές εργασίες στη θαλάσσια περιοχή του Δυτικού Πατραϊκού κόλπου, όπου τα Ελληνικά Πετρέλαια ηγούνται κοινοπραξίας με την ιταλική Edison και την ιρλανδική Petroceltic. Το 2014, ο όμιλος ωφελήθηκε από τα στρατηγικά έργα μετασχηματισμού που υλοποιήθηκαν τα τελευταία χρόνια όπως: α) η αναβάθμιση των διυλιστηρίων, β) η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, γ) η αναδιάρθρωση του μοντέλου λειτουργίας της λιανικής εμπορίας. Ενδεικτικά των παραπάνω επιδόσεων είναι η υψηλότερη παραγωγή και οι περισσότερες εξαγωγές στην ιστορία του, καθώς και σημαντική υπεραπόδοση των διυλιστηρίων έναντι των ενδεικτικών περιθωρίων. Επιπλέον, το 2014 επετεύχθη η ολοκλήρωση της στρατηγικής αναχρηματοδότησης και η διαχείριση των πιστωτικών κινδύνων και της ρευστότητας, παρά τις συνεχείς προκλήσεις και τη μεταβλητότητα που αντιμετώπισαν οι ελληνικές επιχειρήσεις.

των αποθεμάτων ασφαλείας που είναι υποχρεωμένα να διατηρούν τα διυλιστήρια. Η συνολική ζημία, λόγω πτώσης τιμών, το 2014 έφθασε στα 83,180 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών 4,547 εκατ. ευρώ το 2013. Όπως υπογραμμίζεται στην οικονομική έκθεση της εισηγμένης, «η αρνητική επίπτωση από την αποτίμηση αποθεμάτων ήταν η μεγαλύτερη στην ιστορία της Motor Oil, δεδομένου ότι η τιμή του dated brent παρουσίασε ιδιαίτερα έντονη αποκλιμάκωση το τελευταίο τρίμηνο τoυ 2014, οπότε και από 94,80 δολ./βαρέλι στις 30/9/2014 υποχώρησε στα χαμηλά έτους των 54,98 δολ./βαρέλι στις 31/12/2014». Μέρισμα Ταυτόχρονα, ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών κατά την παρελθούσα χρήση διαμορφώθηκε στα 9,050 δισ. ευρώ, από 9,282 δισ. ευρώ στη χρήση του 2013. Στην πτώση του κύκλου εργασιών του ομίλου συνέβαλε η μείωση του μέσου όρου των τιμών των προϊόντων πετρελαίου (εκπεφρασμένες σε δολ. ΗΠΑ) κατά 8,75%, ενώ μέρος αυτής αντισταθμίστηκε από την αύξηση του όγκου των πωλήσεων κατά 5,18%. Η διοίκηση της Motor Oil θα προτείνει στην ερχόμενη ετήσια τακτική γενική συνέλευση τη μη διανομή μερίσματος για τη χρήση 2014. Από την ανάλυση των στοιχείων πωλήσεων προκύπτει ο έντονα εξαγωγικός χαρακτήρας του ομίλου (οι πωλήσεις εξωτερικού ανήλθαν σε ποσοστό 54,21% επί του κύκλου εργασιών το 2014, έναντι 54,79% το 2013), καθώς και η σημαντική συμμετοχή της βιομηχανικής δραστηριότητας (διαμορφώθηκε σε 73,86% επί του κύκλου εργασιών το 2014, έναντι 71,41% το 2013). Το μικτό κέρδος της εταιρείας διαμορφώθηκε στο ποσό των 79,577 εκατ. ευρώ, έναντι 154,163 εκατ. ευρώ το 2013, δηλαδή μειωμένο κατά 48,38%. Η εν λόγω εξέλιξη οφείλεται στο γεγονός ότι το κόστος πωλήσεων (προ αποσβέσεων) της Motor Oil παρουσίασε μικρότερο ρυθμό μείωσης έναντι του κύκλου εργασιών (4,32% έναντι 5,19%), καθόσον τα αποθέματα τέλους χρήσης παρουσιάζονται στη χαμηλότερη τιμή μεταξύ αξίας κτήσης και ρευστοποιήσιμης αξίας. Επενδύσεις Η συνολική επενδυτική δαπάνη της Motor Oil ανήλθε το 2014 στο ποσό των 33,5 εκατ. ευρώ και αφορούσε, σχεδόν στο σύνολό της, το διυλιστήριο των Αγίων Θεοδώρων, που αποτελεί το κύριο περιουσιακό στοιχείο της Motor Oil. Για το 2015, η Μotor Oil προτίθεται να δώσει έμφαση σε έργα ενεργειακής απόδοσης, καθώς και σε έργα ενίσχυσης των υποδομών, όπως με την κατασκευή νέων δεξαμενών και την αύξηση της ευελιξίας της εφοδιαστικής αλυσίδας τόσο στο διυλιστήριο όσο και στις περιφερειακές εγκαταστάσεις. Εκτιμάται ότι η συνολική επενδυτική δαπάνη της εταιρείας για τη χρήση 2015 θα διαμορφωθεί σε 35 εκατ. ευρώ.

REVOIL Ενίσχυση λειτουργικών κερδών MOTOR OIL Ζημίες 83,2 εκατ. το 2014, λόγω πτώσης της τιμής του πετρελαίου Επιβάρυνση στα δημοσιευμένα αποτελέσματα του 2014 κατέγραψε ο όμιλος της Motor Oil από την πτώση των διεθνών τιμών αργού, λόγω 56 Ιούνιος 2015

Με σημαντική αύξηση των λειτουργικών του κερδών σε επίπεδο EBITDA έκλεισε ο όμιλος Revoil τη χρήση 2014, αποτυπώνοντας την πορεία ανάκαμψης των αποτελεσμάτων του τόσο στην εμπορία καυσίμων όσο και στη ναυτιλία. Πιο συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, η λειτουργική κερδοφορία ανήλθε στα 7,76 εκατ. ευρώ, από 6,14 εκατ. το 2013, καταγράφοντας άνοδο 26,4%. Ο

κύκλος εργασιών του ομίλου έκλεισε χαμηλότερα, στα 733,9 εκατ. ευρώ, έναντι 782,1 εκατ. ευρώ τη χρήση του 2013, λόγω της πτώσης των διεθνών τιμών των καυσίμων, καθώς οι συνολικοί πωλούμενοι όγκοι καυσίμων του ομίλου κινήθηκαν οριακά υψηλότερα. Σε μια αγορά που το 2014 παρουσίασε σταθεροποιητικές τάσεις, οι συνολικές πωλούμενες ποσότητες των καυσίμων του ομίλου ανήλθαν στα 678,4 εκατ. λίτρα, έναντι 672,7 εκατ. λίτρων το 2013, εμφανίζοντας άνοδο 0,85%. Πιο αναλυτικά, οι πωλούμενες ποσότητες πετρελαίου κίνησης ενισχύθηκαν κατά 4,1%, οι πωλήσεις πετρελαίου θέρμανσης μετά την περσινή καθίζηση κινήθηκαν ανοδικά κατά 16,2%, ενώ οι βενζίνες ακολούθησαν την πορεία της αγοράς, που κατέγραψε απώλειες ύψους 7% περίπου. Στον συνολικό κύκλο εργασιών του ομίλου, ποσό 7,59 εκατ. ευρώ προήλθε από τη δραστηριότητα στη Ναυτιλία μέσω της 100% θυγατρικής Άριστον ΕΕΠΝ. Το μικτό κέρδος του ομίλου το 2014 ανήλθε στα 22,76 εκατ. ευρώ, έναντι 21,72 εκατ. ευρώ την περσινή χρήση. Σε ό,τι αφορά τα αποτελέσματα προ φόρων, τόσο ο όμιλος όσο και η μητρική περιόρισαν τις ζημιές τους, με τον όμιλο να κλείνει στα 2,73 εκατ. ευρώ, από 3,91 εκατ. ευρώ το 2013, και τη μητρική σε 1,09 εκατ. ευρώ, από 1,87 εκατ. ευρώ το 2013. Σε επίπεδο αποτελεσμάτων, μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας, ο όμιλος τη χρήση 2014 έκλεισε με αρνητικό πρόσημο 2,75 εκατ. ευρώ, από ζημιές 3,97 εκατ. ευρώ το 2013. Σημαντικότερη βελτίωση παρουσίασε η μητρική, με τις ζημιές μετά από φόρους να κλείνουν στο 1,1 εκατ. ευρώ, από 1,92 εκατ. ζημιές το 2013. Το 2014 ήταν η πρώτη χρονιά μετά από ταλαιπωρία ετών που ο κλάδος εμπορίας πετρελαιοειδών σταθεροποίησε τις συνολικές πωλήσεις του κυρίως λόγω των αυξημένων πωλούμενων όγκων στο πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης, που αντιστάθμισε τις απώλειες στις βενζίνες. Το οριακά θετικό πρόσημο στο σύνολο των πωλούμενων προϊόντων καταδεικνύει ότι γίνονται προσπάθειες ο κλάδος να ισορροπήσει, να αφήσει τα χειρότερα πίσω του και να βελτιώσει τις προοπτικές του για το μέλλον. Στον Όμιλο Revoil η σταδιακή ανάκαμψη που συντελέστηκε από την αρχή του έτους, με την ενίσχυση της λειτουργικής κερδοφορίας του ομίλου και τον περιορισμό του ζημιογόνου αποτελέσματος, συνεχίστηκε και στο κλείσιμο της χρήσης, αποτυπώνοντας τη συντονισμένη προσπάθεια του ομίλου προς την αύξηση των εσόδων του με άνοδο των πωλούμενων όγκων καυσίμων, ποιοτικότερη διεύρυνση του δικτύου πρατηρίων με πολύ αυστηρά κριτήρια επιλογής, περιορισμό του κόστους λειτουργίας και εξοικονόμηση πόρων χωρίς καμία έκπτωση στην άριστη παροχή προϊόντων και υπηρεσιών στον τελικό καταναλωτή. Τα Στοιχεία & Πληροφορίες της χρήσης 2014, μαζί με την Ετήσια Οικονομική Έκθεση της Μητρικής και του Ομίλου, αναρτήθηκαν στην ιστοσελίδα της εταιρείας στο διαδίκτυο, στη διεύθυνση www.revoil.gr, καθώς και στην ιστοσελίδα του ΧΑ www.helex.gr, μετά το κλείσιμο της συνεδρίασης του ΧΑ της Δευτέρας 30 Μαρτίου 2015.

ΕΛΙΝΟΪΛ Γύρισε σε κερδοφορία το 2014 Σημαντική αύξηση κύκλου εργασιών και EBITDA εμφάνισε το 2014

ο όμιλος Ελινόιλ. Παράλληλα, εμφάνισε κέρδη ύψους 0,95 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών το 2013, και αύξηση τζίρου κατά 29%, στα 965 εκατ. ευρώ. Ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών του Ομίλου Ελινόιλ στη χρήση 2014 ανήλθε σε 965,3 εκατ. ευρώ έναντι 745,8 εκατ. ευρώ το 2013, καταγράφοντας αύξηση 29%. Η αύξηση αυτή οφείλεται τόσο στην αύξηση πωλήσεων εσωτερικής αγοράς όσο και στην αύξηση των πωλήσεων διεθνούς εμπορίου. Τα μικτά κέρδη του ομίλου ανήλθαν σε 37,2 εκατ. ευρώ, έναντι 31,7 εκατ. ευρώ το 2013, και τα κέρδη προ φόρων, χρηματοοικονομικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων (EBITDA) ανήλθαν σε 8,4 εκατ. ευρώ, έναντι 5,0 εκατ. ευρώ το 2013, παρουσιάζοντας αύξηση 68%. Αντίστοιχα, τα ενοποιημένα προ φόρων αποτελέσματα του ομίλου (EBT) ανήλθαν σε κέρδη 1,8 εκατ. ευρώ, έναντι ζημίας 2,1 εκατ. ευρώ, ενώ τα ενοποιημένα αποτελέσματα μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας (EATAM) ανήλθαν σε κέρδη 1,2 εκατ. ευρώ, έναντι ζημίας 2,0 εκατ. ευρώ. Όσον αφορά τη μητρική εταιρεία Ελινόιλ ΑΕ, τα κέρδη προ φόρων, χρηματοοικονομικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων (EBITDA) ανήλθαν σε 8,0 εκατ., έναντι 5,0 εκατ., αυξημένα κατά 60% σε σχέση με το 2013, τα αποτελέσματα προ φόρων σε κέρδη 1,4 εκατ., έναντι ζημίας 1,9 εκατ. το 2013 και τα αποτελέσματα μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας (EATAM) σε κέρδη 0,95 εκατ., έναντι ζημίας 2,0 εκατ. ευρώ. Όπως αναφέρει η εταιρεία σε σχετική ανακοίνωσή της, η θετική πορεία της Ελινόιλ κατά το 2014 είναι το αποτέλεσμα υλοποίησης ενός τριετούς επιχειρηματικού πλάνου, το οποίο προέβλεπε σημαντική μείωση λειτουργικών δαπανών χωρίς αποδυνάμωση της οργανωτικής δομής, επιλεκτική ανάπτυξη σε όλους τους τομείς της εσωτερικής αγοράς και διερεύνηση νέων αγορών. Η υλοποίηση του πλάνου αυτού είχε ως αποτέλεσμα τη σημαντική αύξηση πωλήσεων, την ενίσχυση των μεριδίων αγοράς και την ενδυνάμωση της παρουσίας του σήματος Ελίν. Παρά το γεγονός ότι ο αριθμός πρατηρίων στη χώρα μας έχει μειωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, η Ελινόιλ ενισχύει τις δυνάμεις της, αφού το δίκτυο ελίν αριθμεί πλέον 563 σημεία, ενώ κατά το 2014 όσα πρατήρια αποχώρησαν από την εταιρεία ή έκλεισαν αντικαταστάθηκαν από νέα, τα οποία διαθέτουν καλύτερες προοπτικές. Σημαντικό ρόλο σε αυτήν την ανοδική πορεία έπαιξε και η διάθεση στην αγορά του πρωτοποριακού καυσίμου Ντήζελ Crystal, το οποίο κερδίζει διαρκώς μερίδια πωλήσεων. Σε επίπεδο ομίλου, η θυγατρική ελίν Τεχνική ανέστρεψε την αρνητική εικόνα του 2013 και κατάφερε να έχει μια σταθερή ροή νέων έργων, η οποία οδήγησε σε θετικό οικονομικό αποτελέσματα για το 2014, παρά το γεγονός ότι η κατασκευαστική αγορά παραμένει σε ύφεση. Για το 2015, η ισχυρή μετοχική σύνθεση της Ελινόιλ, η ρευστότητα που διαθέτει αλλά και η άριστη φήμη της σε θέματα ποιότητας, εξυπηρέτησης και πρωτοπορίας, θα αποτελέσουν την εγγύηση για να συνεχίσει τη στοχευμένη ανάπτυξη και να διεκδικήσει μερίδια αγοράς μέσω νέων υγιών συνεργασιών χωρίς πιστωτικούς κινδύνους, διατηρώντας την κερδοφόρο πορεία της. Παράλληλα, η εταιρεία εκτιμά ότι η ρητή δέσμευση της νέας κυβέρνησης για την άμεση εφαρμογή μέτρων πάταξης του λαθρεμπορίου θα της επιτρέψει να εισέλθει σε νέες αγορές στις οποίες δεν είχε πρόσβαση στο παρελθόν λόγω αθέμιτου ανταγωνισμού. Χ ΧΡΗΜΑ 57

Χ

~ αφιέρωμα

ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ

ΚΟΠΩΣΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ Η ΝΕΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ Τα τελευταία χρόνια, η ασφαλιστική παραγωγή εμφανίζει σημάδια κόπωσης. Ακόμη και για τους καλύτερους της αγοράς, τα αποτελέσματα στο ζητούμενο, που είναι η σύναψη νέων συμβολαίων, δεν είναι αυτά που θα ήθελαν.

58 Ιούνιος 2015

O

ι αιτίες είναι πολλές και το πιθανότερο είναι πως έχουν να κάνουν με την ύφεση, την έλλειψη διαθεσίμου από τα νοικοκυριά, την άγνοια γύρω από την ασφάλιση, την απουσία ασφαλιστικής συνείδησης κ.λπ. Βέβαια, για να αποφύγουμε τους μηδενισμούς, έχει σημειωθεί κάποια παραγωγή, κάποια ανάπτυξη, έστω και ένα μικρό δείγμα ανακοπής της «κατάρρευσης» των τελευταίων ετών. Αναπόφευκτα γεννιέται λοιπόν ένα ερώτημα: ποια είναι τα αποτελέσματα, οι επιδόσεις, τα νούμερα, που θα ικανοποιούσαν τους παραγωγούς ασφαλειών; Και είναι ίδια για όλους; Φυσικά, ούτε απόλυτος αριθμός μπορεί να υπάρχει ούτε για όλους θα μπορούσε να προσδιοριστεί ένας δείκτης επιτυχίας παραγωγής. Στο πλαίσιο αυτό και οι ασφαλιστές –μεγάλοι, μικροί, γενικοί, εξειδικευμένοι– κινούνται επί των πραγματικών δεδομένων τους και πράττουν ανάλογα. Προχωρούν σε ανακοινώσεις, στέλνουν επιστολές (σε συναδέλφους) και αποτυπώνουν τις σκέψεις και τις επιδόσεις τους στην αγορά. Εκεί διαπιστώνει κανείς πολλά. Άλλοι είναι αισιόδοξοι και με ελπίδα, άλλοι διστακτικοί και άλλοι έξυπνα κινούμενοι. Βρίσκουν τα προτερήματά τους, εντοπίζουν τα πλεονεκτήματά τους, τα ανταγωνιστικά στοιχεία τους και τα επικοινωνούν. Επίσης, εντοπίζονται και κάποιοι που εμμένουν στις παγκόσμιες επιδόσεις και πρωτιές τους. Υπάρχουν και κάποιοι που προχωρούν με άξονα την καινοτομία, επιθυμώντας να φυσήξει άνεμος δημιουργίας στην αγορά. Παλιοί και νέοι, με συνεργασίες ή καινοτομίες, κινούνται ξορκίζοντας τη στασιμότητα.

ΟΡΙΑΚA ΑΥΞΗΜEΝΗ Η ΠΑΡΑΓΩΓH ΣΤΟ ΤΡIΜΗΝΟ Παρόλα αυτά, η ασφαλιστική παραγωγή το α’ τρίμηνο του 2015 κατέγραψε αύξηση 0,7%, δείχνοντας τα πρώτα θετικά σημάδια για την πορεία των ασφαλιστικών εργασιών. Η εικόνα της παραγωγής προήλθε από την αύξηση κατά 17,5% στις ασφαλίσεις ζωής, η οποία οφείλεται κυρίως στα προϊόντα ζωής συνδεδεμένα με επενδύσεις (unit linked), και τη μείωση κατά 11,8% στις ασφαλίσεις κατά ζημιών, που οφείλεται κυρίως στον κλάδο ασφάλισης αυτοκινήτων, με την ασφάλιση αστικής ευθύνης οχημάτων να καταγράφει μεγάλη μείωση, ξεπερνώντας το 20%.

Σύμφωνα με τον κύριο Α. Σαρρηγεωργίου, πρόεδρο της ΕΑΕΕ, «το συμπέρασμα που προκύπτει είναι μικτό. Αρχικά, ο Μάρτιος του 2015 είναι ο πρώτος μήνας που καταγράφεται αύξηση στη συνολική παραγωγή ασφαλίστρων σε μηνιαία βάση, μετά τον Οκτώβριο του 2014, γεγονός που κρίνεται θετικά. Θετική είναι και η εξέλιξη των ασφαλίσεων ζωής, γεγονός που οφείλεται κυρίως στον κλάδο ζωής ΙΙΙ, ασφαλιστικών προϊόντων συνδεδεμένων με επενδύσεις. Η παραγωγή όμως στις ασφαλίσεις κατά ζημιών, που είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την πορεία της οικονομικής δραστηριότητας, παραμένει σε αρνητική πορεία, με τη μείωση να οφείλεται κυρίως στον κλάδο αυτοκινήτων».

ΜΕΙΩΘΗΚΕ Ο ΕΤΗΣΙΟΣ ΡΥΘΜΟΣ ΠΤΩΣΗΣ ΤΟ 2014 Σε ό,τι αφορά το 2014, οι περιορισμένες επιστροφές ασφαλίστρων, τόσο στον κλάδο ζημιών όσο και στον κλάδο ζωής, η θετική πορεία των ασφαλίσεων υγείας, λόγω των ετησίως ανανεούμενων προγραμμάτων, και η εκτίναξη των συμβολαίων ζωής συνδεδεμένων με επενδύσεις, συνθέτουν τους τρεις κύριους παράγοντες για την περαιτέρω μείωση του ρυθμού πτώσης της ασφαλιστικής παραγωγής. Σύμφωνα με τη μελέτη που εκπόνησε η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών Ελλάδος (ΕΑΕΕ) αναφορικά με την παραγωγή ασφαλίστρων 2014 –στην έρευνα συμμετείχαν 59 ασφαλιστικές επιχειρήσεις-μέλη της ΕΑΕΕ, οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 94,4% περίπου της συνολικής παραγωγής ασφαλίστρων με βάση στοιχεία του 2013– η συνολική παραγωγή εμφάνισε ισχνή μείωση συγκριτικά με πέρσι, της τάξης του 0,6%, ανερχόμενη τελικά στα 3,8 δισ. ευρώ. Όσον αφορά τις ασφαλίσεις ζωής, αυτές σημείωσαν αύξηση κατά 11,4% (1,83 δισ. ευρώ), η οποία οφείλεται κυρίως στα προϊόντα ζωής συνδεδεμένα με επενδύσεις (unit linked), ενώ οι ασφαλίσεις ζημιών ανήλθαν στα 1,97 δισ. ευρώ, εμφανίζοντας μείωση 9,6%, που οφείλεται κυρίως στον κλάδο ασφάλισης αυτοκινήτων. Ειδικότερα, η ασφάλιση αστικής ευθύνης οχημάτων κατέγραψε μείωση -13,1%. Πάντως, οι ακυρώσεις συμβολαίων συνέχισαν να ακολουθούν πτωτική πορεία. Ειδικότερα, στις ασφαλίσεις ζημιών ο δείκτης τους περιορίστηκε κάτω από το 60, όταν η χρονιά άρχισε με τον δείκτη στο 80 και πέρσι τον Φεβρουάριο η αντίστοιχη τιμή ήταν στο 110.

☛

Η εικόνα της παραγωγής προήλθε από την αύξηση κατά 17,5% στις ασφαλίσεις ζωής, η οποία οφείλεται κυρίως στα προϊόντα ζωής συνδεδεμένα με επενδύσεις (unit linked), και τη μείωση κατά 11,8% στις ασφαλίσεις κατά ζημιών, που οφείλεται κυρίως στον κλάδο ασφάλισης αυτοκινήτων, με την ασφάλιση αστικής ευθύνης οχημάτων να καταγράφει μεγάλη μείωση, ξεπερνώντας το 20%.

ΧΡΗΜΑ 59

Χ αφιέρωμα ~ Aσφαλιστική Αγορά

☛

Σύμφωνα με τον κύριο Α. Σαρρηγεωργίου, πρόεδρο της ΕΑΕΕ, «το συμπέρασμα που προκύπτει είναι μικτό. Αρχικά, ο Μάρτιος του 2015 είναι ο πρώτος μήνας κατά τον οποίο καταγράφεται αύξηση στη συνολική παραγωγή ασφαλίστρων σε μηνιαία βάση, μετά τον Οκτώβριο του 2014, γεγονός που κρίνεται θετικά».

Αντίστοιχα, στις ασφαλίσεις ζωής, ο δείκτης ακυρώσεων συμβολαίων μειώθηκε στο 60 από 105 που ήταν πέρσι τον Ιούλιο, και από τα επίπεδα-ρεκόρ του 150 που ήταν τον Ιούλιο του 2013.

ΧΑΜΗΛΑ ΤΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της μελέτης για το 2014, ο κύριος Α. Σαρρηγεωργίου, πρόεδρος της ΕΑΕΕ, ανέφερε: «Η οριακή μείωση (0,6%) που κατέγραψε η συνολική παραγωγή ασφαλίστρων σε σχέση με το 2013 δείχνει ότι ανακόπτεται η πτωτική πορεία των τελευταίων χρόνων που ήταν αποτέλεσμα της μείωσης της οικονομικής δραστηριότητας στη χώρα και αποτελεί θετική ένδειξη για τη μελλοντική πορεία της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς. Θετικές είναι οι ενδείξεις για τις ασφαλίσεις ζωής, οι οποίες καθ’ όλη τη διάρκεια του 2014 κινήθηκαν αυξητικά». Παρόλα αυτά, δεν ☛

Σε ό,τι αφορά το 2014, οι περιορισμένες επιστροφές ασφαλίστρων, η θετική πορεία των ασφαλίσεων υγείας και η εκτίναξη των συμβολαίων ζωής συνδεδεμένων με επενδύσεις αποτελούν τους τρεις κύριους παράγοντες για την περαιτέρω μείωση του ρυθμού πτώσης της ασφαλιστικής παραγωγής.

60 Ιούνιος 2015

πρέπει να λησμονείται ότι η ελληνική κοινωνία βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα ασφάλισης σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, κάτι που είναι οικονομικά αλλά και κοινωνικά επικίνδυνο. Παρόλα αυτά, μήνυμα βεβαιότητας για το μέλλον των ασφαλιστικών εργασιών, καθώς και για την ανάπτυξη του κλάδου στο νέο πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον έστειλε ο κύριος Αλ. Σαρρηγεωργίου, μιλώντας στην καθιερωμένη εκδήλωση της Ένωσης για την υποδοχή του νέου έτους, 2015. Βάζοντας τρεις γενικούς άξονες, στους οποίους η ΕΑΕΕ θα κινηθεί άμεσα, ο κύριος Σαρρηγεωργίου, παρουσία όλων των συντελεστών της ασφαλιστικής αγοράς, εξέφρασε την αισιοδοξία του για μια καλή συνέχεια –με αφορμή τη λήξη της εκλογικής περιόδου– και τόνισε ότι η ανάγκη για ασφάλιση παραμένει. Ανακοίνωσε την πρόθεση της Ένωσης να ανοίξει διαύλους επικοινωνίας με την κυβέρνηση, ώστε να διαμορφωθεί μια κοινή θέση-παραδοχή, ώστε να αναπτυχθεί ο ασφαλιστικός κλάδος. Επίσης, ο πρόεδρος της ΕΑΕΕ παρουσίασε αριθμητικά τον κλάδο λέγοντας ότι η ασφαλιστική αγορά το 2014 κατέβαλε αποζημιώσεις περίπου 3 δισ. ευρώ, πραγματοποίησε επενδύσεις περίπου 12 δισ. ευρώ και απασχολεί περίπου 30 χιλιάδες εργαζομένους. Για τη νέα εποχή, όπως τη χαρακτήρισε, ανέφερε ότι: ∼ Η ΕΑΕΕ θα καταρτίσει πολυετές στρατηγικό σχέδιο για την εξωστρέφεια και την επικοινωνία του κλάδου με τους πολίτες. ∼ Υπάρχει συνεχής ενημέρωση όλων των εταιρειών του κλάδου για την οδηγία Solvency και τις καταιγιστικές ρυθμίσεις που φέρνει στις εταιρείες. Τέλος, ο κύριος Σαρρηγεωργίου υπερτόνισε το έργο της ΕΑΕΕ και των εργαζομένων, εξήρε τη συνεργασία με την ΤτΕ και, φυσικά, δεν παρέλειψε να αναφερθεί στην πολλή δουλειά που υπάρχει για το επόμενο διάστημα.

ΕΘΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΣΤΟΧΟΣ Η ΑΥΞΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΤΑ 30 ΕΚΑΤ. ΣΤΟΝ ΚΛΑΔΟ ΖΩΗΣ Τους στόχους και τις προοπτικές για τη μελλοντική ανάπτυξη των εργασιών της Εθνικής Ασφαλιστικής για το 2015 έθεσαν τα ανώτατα στελέχη της εταιρείας στο 30ό Συνέδριο Πωλήσεών της, που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στο Μέγαρο Μουσικής. Σύμφωνα με τον κύριο Γ. Ζαφείρη, γενικό διευθυντή πωλήσεων της Εθνικής, στη στρατηγική στόχευση του τρέχοντος έτους η διοίκηση εντάσσει την αύξηση της παραγωγής στον κλάδο ζωής κατά 30 εκατ. ευρώ. Για τον λόγο αυτό, η Εθνική σχεδίασε και θα λανσάρει άμεσα στην αγορά ένα νέο, ευέλικτο και ανταγωνιστικό προϊόν με την ονομασία “Full”. Στα πλεονεκτήματα των καλύψεών του, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνονται ετήσιο όριο κάλυψης στο 1,5 εκατ. ευρώ, ελεύθερη επιλογή γιατρού και νοσοκομείου, έξι επιλογές στη συμμετοχή του ασφαλισμένου, ημερήσιο χειρουργικό επίδομα και κάλυψη πριν και μετά τη νοσηλεία. Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο, Σπύρο Μαυρόγαλο, η εταιρεία βελτιώνει περαιτέρω την επικοινωνία της με τους συνεργάτες της, εγκαινιάζοντας νέα τηλεφωνική γραμμή, αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση τους. Τέλος, η εταιρεία θα δημιουργήσει mobile application με την ονομασία “Ethnodigos”, μέσω της οποίας οι ασφαλισμένοι θα παίρνουν διάφορες πληροφορίες και ειδοποιήσεις για νέες υπηρεσίες, τη λήξη των συμβολαίων τους, πληρωμές και ειδοποιήσεις γενικού ενδιαφέροντος, όπως πληροφορίες για τον καιρό, την κίνηση στους δρόμους, για ατυχήματα κ.λπ. Για την πορεία της εταιρείας μίλησε ο πρόεδρος της Εθνικής Ασφαλιστικής, κ. Δημόπουλος Δημήτριος. Όπως τόνισε οι συνεργάτες της Εθνικής συμβάλλουν στη θετική της πορεία. Η Εθνική έχει καταφέρει να διατηρήσει την κερδοφορία της σε υψηλά επίπεδα, υπερβαίνοντας τα 105 εκατ. ευρώ. Οι αποζημιώσεις ξεπέρασαν τα 369 εκατ. και ως στόχος έχει τεθεί η διατήρηση της κερδοφορίας σε τριψήφιο νούμερο. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, βραβεύτηκαν οι επιθεωρήσεις και οι κορυφαίοι συνεργάτες της εταιρείας.

INTERNATIONAL LIFE ΑΛΜΑ ΣΤΟΝ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟ ΤΟ 2015 Με έμφαση στην πελατοκεντρική της φιλοσοφία, την οργανωμένη ανάλυση των αναγκών των πελατών και την παροχή ασφαλιστικών προγραμμάτων που ανταποκρίνονται στις εκάστοτε ανάγκες των ασφαλισμένων, η διοίκηση της International Life σχεδιάζει τη μελλοντική της ανάπτυξη στην αγορά. Η εταιρεία στο 40ό Συνέδριο Πωλήσεών της, που πραγματοποιήθηκε στο Costa Navarino, βράβευσε τους καλύτερους ασφαλιστικούς συμβούλους, τους senior recruiter officers, τους unit managers, τους agency managers και τους πωλητές cross selling. Στον εναρκτήριο χαιρετισμό του, ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Γιάννης Μπράβος, αναφέρθηκε στην πορεία της και στα οικονομικά αποτελέσματα της χρονιάς που πέρασε, επισημαίνοντας ότι το 2014 ήταν για την εταιρεία μια χρονιά με υψηλά κέρδη. Επίσης, κα-

λωσόρισε στην οικογένεια της International Life τον νέο αναπληρωτή δικτύου πρακτόρων και μεσιτών, κ. Κωνσταντίνο Βακίδη. Ο γενικός διευθυντής, Γιάννης Φουρλής, μίλησε για τις παραμέτρους που συνθέτουν τη νέα εποχή στην ιδιωτική ασφάλιση και αλλάζουν τον τρόπο εργασίας των εταιρειών. «Στη νέα εποχή, ο πελάτης θα βρίσκεται στο επίκεντρο και η ασφαλιστική αγορά θα πρέπει να εστιάζει στην ικανοποίηση των αναγκών του και όχι στην πώληση προϊόντων». Στη νέα πελατοκεντρική φιλοσοφία της εταιρείας και την οργανωμένη ανάλυση αναγκών στάθηκε και ο αναπληρωτής διευθυντής πωλήσεων, Κλέαρχος Πεφάνιος. Ο κύριος Πεφάνιος ανακοίνωσε και τον νέο κανονισμό πωλήσεων, ο οποίος βασίζεται στην υψηλή παραγωγικότητα, το cross selling, τη διατήρηση χαρτοφυλακίου και την κερδοφορία. Με προϊόντα-«πρωταθλητές» στη νέα εποχή Στη νέα εποχή στην οποία εισέρχεται η International Life, με τη δημιουργία προϊόντων-«πρωταθλητών» που θα αποτελούν μια συνολική ασφαλιστική λύση ανά κλάδο για τους ασφαλισμένους με την εκμετάλλευση όλων των δυνατοτήτων που δίνει η τεχνολογία προς όφελος και των δύο πλευρών, αναφέρθηκαν τόσο ο Γιάννης όσο και ο Φωκίων Μπράβος. Στην ομιλία του ο τελευταίος υπογράμμισε ότι ο τζίρος της ασφαλιστικής αγοράς, από 5,5 δισ., υποχώρησε τα τελευταία χρόνια στα 3,7 δισ., δηλαδή έπεσε κατά 35%. Η International Life έχει 60 χρόνια ιστορίας και ανήκει στις 25 εταιρείες που έχουν καταφέρει να επιβιώσουν, από τις 225 που δραστηριοποιούνταν στην ελληνική αγορά. Το επάγγελμα του ασφαλιστή είναι τρόπος ζωής τόνισε ο κύριος Φ. Μπράβος και συμπλήρωσε ότι «όποιος καταθέτει τα όπλα γερνάει… πεθαίνει. Πρέπει να αλλάξουμε, να βρούμε νέο δρόμο. Έχουμε τα φόντα, τα όνειρα, τη φιλοδοξία για να πετύχουμε νέες διακρίσεις».

“Be the change” δεν σημαίνει απλά να κάνουμε αλλαγές υποστήριξε ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας. «Αυτό μπορεί να ’ναι και κακό. Δεν είναι αυτοσκοπός οι αλλαγές… αυτό που πρέπει όμως να κάνουμε είναι να ηγούμαστε των αλλαγών και όχι να τις ακολουθούμε. Η International Life έχει αλλάξει πολλές φορές, έχουμε προσαρμοστεί δεκάδες φορές και αυτό μας έχει επιτρέψει να επιβιώσουμε. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις 30 πρώτες εταιρείες της αγοράς το 2004, οι δέκα έχουν εξαφανιστεί και τρεις έχουν εξαγοραστεί». Στη νέα εποχή, η International Life θα πορευθεί με προϊόντα-«πρωταθλητές», που θα συγκεντρώνουν όλες τις ασφαλιστικές ανάγκες ανά κατηγορία προϊόντος. «Στο παρελθόν είχαμε πάρα πολλά προϊόντα, περίπου 1213 σε κάθε κλάδο. Φεύγουμε από αυτήν τη λογική» τόνισε ο κύριος Μπράβος, σημειώνοντας ότι ο ασφαλιστής ήταν αδύνατο να γνωρίζει τόσο πολλά προϊόντα και πολύ περισσότερο να τα μάθει ο πελάτης. Κάθε προϊόν-«πρωταθλητής» θα έχει το δικό του brand και τη δική του καινοτομία. Επίσης, κάθε προϊόν θα μπορεί να παραμετροποιηθεί σύμφωνα με τις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε πελάτη, θα υποστηρίζεται από την πιο σύγχρονη τεχνολογία και θα πρέπει να έχει επαρκές ασφάλιστρο για να καλύπτει τα κόστη και να εξασφαλίζει κάποιο κέρδος για την εταιρεία. «Πρέπει να αποκολληθούμε από την υποχρεωτική ασφάλιση αυτοκινήτου και από τα φθηνά ασφάλιστρα υγείας. Δεν επιθυμούμε να πάμε στις direct πωλήσεις αλλά να χρησιμοποιήσουμε την τεχνολογία για να διευκολύνουμε το έργο των συνεργατών μας» είπε μεταξύ άλλων ο κύριος Μπράβος. Στη συνέχεια, ο κύριος Μπράβος αναφέρθηκε στις επενδύσεις που πραγματοποιεί αυτήν την περίοδο η εταιρεία, στις οποίες περιλαμβάνονται 300 χιλ. ευρώ σε αναβάθμιση του server, 1,2 εκατ. ευρώ σε συστήματα SAS για την εναρμόνιση με τη Solvency ΙΙ, πάνω από 200 χιλ. ευρώ σε νέο σύστημα CRM και 60 χιλ. ευρώ σε εκπαίδευση των ΧΡΗΜΑ 61

Χ αφιέρωμα ~ Aσφαλιστική Αγορά εργαζομένων σε συστήματα IT. Τέλος, ο κύριος Μπράβος είπε ότι το 2014 ήταν μια καλή χρονιά, με 78 εκατ. παραγωγή, 35 εκατ. αποζημιώσεις, 19 εκατ. προμήθειες και έξοδα και 8,1 εκατ. ευρώ κέρδη προ φόρων.

ΙΝΤERAMERICAN ΑΝΑΠΤΥΣΣΕΙ ΤΙΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ Παγκρήτια ημερίδα ενημέρωσης των διοικητικών στελεχών της και των συνεργατών πωλήσεων (δικτύου agency και πρακτορειακού) για τις γενικές ασφαλίσεις οργάνωσε πρόσφατα στο Ηράκλειο η Ιnteramerican. Κατά την εταιρεία, η αγορά της Κρήτης παρουσιάζει σημαντικού μεγέθους ανάγκες ασφαλιστικής κάλυψης στους κλάδους γενικών ασφαλίσεων, με αρκετά περιθώρια ανάπτυξης εργασιών. Κατά την εκδήλωση, ο Γιάννης Καντώρος, γενικός διευθυντής εργασιών του ομίλου, αναφέρθηκε στις τάσεις και τις εξελίξεις στην ασφαλιστική αγορά και ανέπτυξε την εταιρική στρατηγική και τις προτεραιότητες πωλήσεων στους εν λόγω κλάδους, με έμφαση στην αναγνώριση των θεμάτων που απασχολούν ασφαλιστικά την τοπική κοινωνία και τις επιχειρήσεις και στην αξιοποίηση της τεχνολογικής υποστήριξης που παρέχει η Ιnteramerican στους συνεργάτες της. Για μια σειρά τεχνικών θεμάτων μίλησαν η Δώρα Αποστολοπούλου, διευθύντρια ανάληψης κινδύνων, με θέμα τα βασικά χαρακτηριστικά της σχετικής εταιρικής πολιτικής, και ο Βασίλης Βήχας, διευθύνων σύμβουλος της Μέντωρ, εταιρείας πραγματογνωμόνων και εκτιμητών που ανήκει στον Όμιλο Ιnteramerican, για τις ασφαλίσεις μεσαίων και μεγάλων εμπορικών, βιομηχανικών και επιχειρησιακών κινδύνων. Παρουσίαση των ειδικών προγραμμάτων της εταιρείας για τις ασφαλίσεις αστικής ευθύνης, καθώς επίσης των σκαφών και μεταφορών, έκαναν αντιστοίχως η Ισμήνη Βαρσάνη και η Αγγελική Μαραγκάκη, υποδιευθύντριες των κλάδων. Τέλος, για τα πράσινα καινοτομικά προϊόντα της εταιρείας, την ασφάλιση της περιβαλλοντικής ευθύνης και των φωτοβολταϊκών πάρκων μίλησε ο Κώστας Τσολακίδης, τεχνικός σύμβουλος περιβαλλοντικής ευθύνης και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ). Τον συντονισμό της ημερίδας και την αναφορά στις δραστηριότητες της Ιnteramerican στην Κρήτη έκανε ο Στάθης Λουραντάκης, περιφερειακός διευθυντής πωλήσεων Κρήτης. Υψηλή η παραγωγική δύναμη και στον κλάδο της ασφάλισης πλοίων Εξάλλου, το ειδικότερο ενδιαφέρον της Ιnteramerican για τους κλάδους ασφάλισης μεταφορών και πλοίων ανέδειξε η διεθνής συνάντηση ανταλλαγής τεχνογνωσίας που οργάνωσε πρόσφατα η εταιρεία στην Αθήνα. Στην ημερίδα συμμετείχαν υψηλόβαθμα στελέχη εταιρειών που συμμετέχουν στην ευρωπαϊκή κοινοπραξία EURAPCO. Η κοινοπραξία, με μέλη της 7 από τις μεγαλύτερες ασφαλιστικές εταιρείες της Ευρώπης, μεταξύ των οποίων και ο όμιλος Achmea, μητρικός της Ιnteramerican, έχει την εμπειρία 18 τοπικών αγορών στις οποίες δραστηριοποιούνται οι εταιρείες-μέλη. Κατά τη συνάντηση εργασίας, οι επίλεκτοι brokers-συνεργάτες της Ιnteramerican, πέρα από τα θετικά αποτελέσματα της παραγωγής της 62 Ιούνιος 2015

εταιρείας, ενημερώθηκαν και για το υψηλό capacity που διαθέτει η ελληνική εταιρεία στον κλάδο της ασφάλισης πλοίων, το οποίο διευρύνεται σημαντικά και στον κλάδο μεταφορών, λόγω της συμμετοχής της στην κοινοπραξία της EURAPCO. Σημειώνεται ότι η Ιnteramerican έκλεισε την περασμένη χρονιά με αύξηση κατά 35,6% των μικτών εγγεγραμμένων ασφαλίστρων στα πλοία, ενώ στις ασφαλίσεις μεταφορών πέτυχε αύξηση κατά 9,9% έναντι του 2013.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΙΣΤΗ ΑΥΞΗΣΗ ΜΕΓΕΘΩΝ ΤΟ 2014 Αύξηση όλων των οικονομικών της μεγεθών σημείωσε η Ευρωπαϊκή Πίστη ΑΕΓΑ το 2014, σε μια περίοδο κατά την οποία η παραγωγή του ασφαλιστικού κλάδου εκτιμάται ότι υποχώρησε κατά 1,3%. Πιο συγκεκριμένα η εταιρεία σημείωσε: ∼ Αύξηση των προ φόρων κερδών κατά 12,7%, στα 15,1 εκατ. ευρώ, έναντι 13,4 εκατ. ευρώ το 2013. ∼ Αύξηση των εγγεγραμμένων (μικτών) ασφαλίστρων και συναφών εσόδων κατά 1,9%, στα 168,6 εκατ. ευρώ, έναντι 165,4 εκατ. ευρώ την προηγούμενη χρήση. ∼ Σημαντική αύξηση της καθαρής θέσης κατά 12,6 εκατ. ευρώ ή κατά 21,3%. ∼ Αύξηση του ενεργητικού της κατά 10%, στα 329,8 εκατ. ευρώ, έναντι 299,8 εκατ. ευρώ της χρήσης 2013. ∼ Αύξηση των ασφαλιστικών προβλέψεών της κατά 8,4%, στα 234,3 εκατ. ευρώ, έναντι των 216,1 εκατ. ευρώ της προηγουμένης χρήσης. ∼ Υψηλή ρευστότητα, γεγονός που της επιτρέπει να έχει μηδενικό δανεισμό και σημαντικά ελεύθερα αποθεματικά. ∼ Αύξηση των επενδύσεων στα 254 εκατ. ευρώ, έναντι 204 εκατ. ευρώ το 2013. Επιπροσθέτως, η εταιρεία αύξησε περαιτέρω το προσωπικό της κατά 12,3%, με τις συνολικές θέσεις απασχόλησης να ανέρχονται στις 399, έναντι 355 τον Δεκέμβριο του 2013. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι στα 5 χρόνια της κρίσης (2009-2014), η Ευρωπαϊκή Πίστη πέτυχε θεαματική αύξηση της παραγωγής της κατά 45%, ενώ το σύνολο της αγοράς σημείωσε μείωση της παραγωγής κατά 28%.

GENERALI ΑΥΞΗΣΗ 6,1% ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΡΩΝ Σημαντική αύξηση παραγωγής ασφαλίστρων παρουσίασε κατά τη διάρκεια του εννεάμηνου του 2014, σε σύγκριση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα, η Generali Hellas, διευρύνοντας περαιτέρω το μερίδιο αγοράς που κατέχει στον κλάδο της ιδιωτικής ασφάλισης. Η συνολική παραγωγή ασφαλίστρων της εταιρείας ανήλθε στα 127,9 εκατ. ευρώ, έναντι 120,5 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο περσινό διάστημα, σημειώνοντας αύξηση 6,1%. Στον κλάδο ζωής, η παραγωγή ασφαλίστρων ανήλθε στα 45,2 εκατ. ευρώ, έναντι 44,2 εκατ. ευρώ το πρώτο εννεάμηνο του 2013, σημειώνοντας αύξηση 2,3%. Στον κλάδο των γενικών ασφαλίσεων, η παραγωγή της εταιρείας ανήλθε στα 82,6 εκατ. ευρώ το πρώτο εννεάμηνο του 2014, έναντι 76,3 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2013, σημειώνοντας αύξηση 8,3%. Να σημειωθεί ότι η αγορά γενικών ασφαλειών, στο σύνολό της, για το αντίστοιχο διάστημα είχε απώλειες ύψους γύρω στο 10%. Ειδικά στον κλάδο της αστικής ευθύνης οχημάτων, η εταιρεία παρουσίασε σημαντική αύξηση ποσοστού 23,6%, φτάνοντας τα 40 εκατ. ευρώ, από 32 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2013. Το τεχνικό αποτέλεσμα όλων των κλάδων κινήθηκε θετικά, ενώ αυξημένα αναμένονται, με βάση τα μέχρι τώρα δεδομένα, και τα κέρδη της εταιρείας για το σύνολο της χρήσης. Σχολιάζοντας τα παραγωγικά αποτελέσματα, ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, κ. Πάνος Δημητρίου, τόνισε ότι «η Generali συνεχίζει την αναπτυξιακή της πορεία σε μια εποχή κρίσης και αβεβαιότητας. Η στρατηγική της ποιοτικής ανάπτυξης της Generali ανταμείβεται από τους συνεργάτες της, που βρίσκουν στην εταιρεία τον κατάλληλο εταίρο για την ενίσχυση των εισοδημάτων τους σε μια δύσκολη περίοδο. Παράλληλα, όλο και περισσότεροι καταναλωτές επιλέγουν την Generali για την κάλυψη των αναγκών τους, αναγνωρίζοντάς τη ως τη δύναμη εκείνη που μπορεί να τους εγγυηθεί πραγματικά σίγουρη και αξιόπιστη προστασία».

Οι ανακοινώσεις του προέδρου της, κ. Νίκου Μακρόπουλου, συνεπικουρούμενες αυτών του κυρίου Σταύρου Κωνσταντά περί κεφαλαιακής υπερεπάρκειας, προσαρμογής στη Solvency II και περαιτέρω συνεργειών με την Εθνική, κατέδειξαν ότι η «Ευρώπη», μετά από μια τριετία συστηματικών κινήσεων, είναι έτοιμη για ένα μεγάλο άλμα. Ειδικότερα, ανακοινώθηκε η «μετρημένη» είσοδος στην Υγεία, ξεκινώντας με δύο κάρτες προληπτικής ιατρικής και υπηρεσιών βοηθείας “Blue Care”, η κατάρτιση «έξυπνου» κανονισμού πωλήσεων, ώστε δύσκολα να μένει κανείς εκτός bonus, η αγορά δύο επιπλέον ορόφων που θα συμβάλουν στη δημιουργία Europa Building και πολλά άλλα. Κατά τη μακρά διάρκεια της εκδήλωσης, ο κύριος Μακρόπουλος ανέφερε ότι όραμα της εταιρείας είναι η ταχύτατη ανάπτυξή της χωρίς εκπτώσεις στα ποιοτικά χαρακτηριστικά της, που αποτελούν και το brand της. Φερεγγυότητα, ποιότητα και αξιοπιστία είναι οι πυλώνες της εταιρείας και γνώμονας των λειτουργιών της είναι η εξυπηρέτηση του πελάτη. Στην περσινή χρονιά, η εταιρεία σημείωσε αύξηση 8,84%, με την παραγωγή της να διαμορφώνεται στα περίπου 20 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα ενοποιημένα προ φόρων διαμορφώνονται περίπου στα 4 εκατ. ευρώ. Το στοιχείο αυτό σχολίασε και ο κύριος Στ. Κωνσταντάς, τονίζοντας ότι ο δείκτης κερδών προς ασφάλιστρα είναι υψηλός και πως τα κεφάλαια της εταιρείας αυξήθηκαν κατά πολύ. Οι λόγοι όπως αναφέρθηκαν: το σωστό undewriting, η σωστή διαχείριση ζημιών, η επιλογή συνεργατών κ.ά. Η εκδήλωση της εταιρείας πλαισιώθηκε από μια ολιγόλεπτη επίδειξη ιππικής δεξιοτεχνίας τριών αθλητριών –αμαζόνων– μία εκ των οποίων ήταν η Λαβίνια, κόρη του κυρίου Μακρόπουλου. Επίσης, διακριτή ήταν και η συμμετοχή της συζύγου του, Κατλίν, σε όλες τις διαδικασίες της εκδήλωσης των βραβεύσεων. Η ευκρινής συναισθηματική οικογενειακή παρουσία συμπληρώθηκε από τους συνεργάτες που έλαβαν τις διακρίσεις. Οι δηλώσεις των συνεργατών ήταν περιεκτικές και ιδιαίτερα ζεστές απέναντι στην εταιρεία και τον κύριο Νίκο Μακρόπουλο. Ευχαριστίες, σεμνότητα, εμπιστοσύνη ήταν αυτά που απέπνεαν όσα ειπώθηκαν. «Η Ευρώπη δεν φοβάται, προχωρεί χωρίς σκιές και υποστηρίζει τους συνεργάτες της, και αυτό είναι μεγάλη υπόθεση» είπε κάποιος, συνοψίζοντας την άποψή του σε μερικές λέξεις.

ΕΥΡΩΠΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ Ο ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ 2015

NN HELLAS ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕ ΓΝΩΜΟΝΑ ΤΙΣ ΑΞΙΕΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΙΣΤΗ ΣΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΤΗΣ

Με υποδειγματικά χαρακτηριστικά, η Ευρώπη Ασφαλιστική πραγματοποίησε πρόσφατα την εκδήλωση βράβευσης των συνεργατών της, αποκαλύπτοντας ότι είναι «εταιρεία με χίλια πρόσωπα». Εμμένει στην αμεσότητα, όπως μια μικρή εταιρεία, αναπτύσσεται όπως μια μεγάλη εταιρεία, αποζημιώνει και βρίσκεται κοντά στον πελάτη, όπως μια πολύ μεγάλη εταιρεία, παρέχει ασφαλίσεις όπως μια εταιρεία boutique και, τελικά, υπερβαίνει το σύνηθες, επιδιώκει τη διαφοροποίηση και έχει την τεχνική να πετυχαίνει. Αυτά προέκυψαν από την πρόσφατη εκδήλωση που έλαβε χώρα στον ιππικό όμιλο και αυτή είναι η εικόνα που δημιουργήθηκε για την «Ευρώπη» από τη διοίκησή της και κυρίως τους συνεργάτες της και τα τιμητικά τους λόγια για τη συνεργασία τους.

Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών το ετήσιο συνέδριο στελεχών πωλήσεων της NN Hellas, στη διάρκεια του οποίου βραβεύθηκαν οι ασφαλιστικοί σύμβουλοι που ξεχώρισαν για την απόδοσή τους την περασμένη χρονιά. Σε μια ενθουσιώδη ατμόσφαιρα, τα στελέχη των πωλήσεων που διακρίθηκαν για την επίδοσή τους καταχειροκροτήθηκαν από τους συμμετέχοντες. Το φετινό συνέδριο ήταν ιδιαιτέρως ξεχωριστό, αφού πρώτο το δίκτυο πωλήσεων καλωσόρισε τη νέα επωνυμία NN Hellas, που ήρθε να διαδεχθεί την ονομασία ING Ελλάδος. Μια νέα εποχή ξεκινάει για την εταιρεία ως NN Hellas, με ίδιο όραμα αλλά με νέα, σύγχρονη διάθεση και «καθαρή γραφή». Το όραμά μας στην NN Hellas παραμένει ΧΡΗΜΑ 63

Χ αφιέρωμα ~ Aσφαλιστική Αγορά ξεκάθαρο: να προσφέρουμε στον πελάτη την καλύτερη δυνατή εμπειρία, με γνώμονα πάντα τις επιχειρηματικές αλλά ανθρώπινες αξίες μας: να νοιαζόμαστε, να είμαστε ξεκάθαροι, να δεσμευόμαστε. Αξίες στις οποίες βασίζονται 35 χρόνια τώρα οι ασφαλιστικοί σύμβουλοι της NN Hellas και χάρη στις οποίες πετυχαίνουν να χτίζουν σχέσεις εμπιστοσύνης με τους πελάτες τους και να διακρίνονται. Ο διευθύνων σύμβουλος της NN Hellas, Luis Miguel Gomez, έδωσε τα θερμά του συγχαρητήρια στα στελέχη του δικτύου πωλήσεων για τις επιτυχίες τους, λέγοντάς τους χαρακτηριστικά: «Αποτελείτε μια ομάδα η οποία όχι μόνο κατάφερε να ξεπεράσει τους στόχους της, αλλά έγινε το επίκεντρο της συζήτησης στα κεντρικά γραφεία του ομίλου στην Ολλανδία ως η ομάδα που πέτυχε το Grexcellent». Η φράση “You matter” υπογράφει τη νέα επικοινωνιακή καμπάνια της NN Hellas, με βάση την οποία η εταιρεία τονίζει πως «ό,τι έχει σημασία για εσένα, έχει σημασία και για εμάς». Για την NN Hellas, το δίκτυο πωλήσεων έχει ιδιαίτερη σημασία και η γενική διευθύντρια πωλήσεων, κ. Σοφία Ρατσιάτου, απευθυνόμενη στους ανθρώπους του δικτύου, ανέφερε χαρακτηριστικά στην ομιλία της: «Πιστεύουμε σε εσάς και πιστεύουμε ότι όλοι μαζί θα οδηγηθούμε στην επιτυχία. Πιστεύουμε και επενδύουμε ο ένας στον άλλο, εσείς εκεί έξω και εμείς στα κεντρικά. Υποχρέωση και δέσμευσή μας να υποστηρίζουμε σε γνώση και πληροφόρηση την καθημερινότητά σας, για να χειρίζεστε κάθε τι που προκύπτει με ευκολία. Έχετε δίπλα σας όλα τα στελέχη από τα κεντρικά μας γραφεία, συμμάχους στον καθημερινό σας αγώνα». Το μέλλον βρίσκεται στους ίδιους τους ανθρώπους που οδηγούν την εταιρεία, που βρίσκονται δίπλα στον πελάτη, που φροντίζουν για να αποκτήσει την καλύτερη δυνατή εμπειρία από την εταιρεία. Η γενική διευθύντρια των πωλήσεων, απευθυνόμενη στους συμμετέχοντες, είπε: «Θα πάμε μπροστά μαζί! Εσείς θα οδηγείτε και εμείς θα είμαστε εκεί, να στηρίζουμε την κάθε σας μέρα. Και επειδή θέλω να θυμάστε, κάθε στιγμή, ότι το μέλλον είστε εσείς, θέλω να είστε και εκείνοι που θα το φέρετε!». Ως μία ακόμη έμπρακτη απόδειξη της σημαντικότητας που δίνει η εταιρεία στους ανθρώπους της πρώτης γραμμής των πωλήσεων, στο συνέδριο παρουσιάστηκε σε πρώτη προβολή η διαφημιστική καμπάνια που επικοινωνεί τη νέα επωνυμία NN Hellas στην ελληνική αγορά.

AIG ΣΤΟΧΟΣ Η ΝΕΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ 32,2 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ ΓΙΑ ΤΟ 2015 Με ξεκάθαρο στόχο για νέα παραγωγή 32,2 εκατ. ευρώ το 2015, προοπτική πενταετίας τα 190 εκατ. ευρώ συνολική παραγωγή και τη βεβαιότητα για την ενίσχυση της παρουσίας της στην ελληνική αγορά, η AIG κινείται διεκδικώντας νέα μερίδια αγοράς. Το περίγραμμα των μελλοντικών της κινήσεων και την αξιολόγηση της ανοδικής της πορείας από το 2008 έως σήμερα, σε αντίθεση με την καθοδική κίνηση της ελληνικής αγοράς, παρουσίασε στη συνάντηση που είχε με τους συνεργάτες της εταιρείας ο διευθύνων σύμβουλός της, G. Zorgno, στο ξενοδοχείο Hilton. Όπως ανέφερε, η εταιρεία θα προχωρήσει σε πολυμέτωπο άνοιγμα 64 Ιούνιος 2015

στην αγορά, το οποίο περιλαμβάνει νέα προϊόντα, κίνητρα στους συνεργάτες και επικοινωνία των ασφαλιστικών της προτάσεων προς τους καταναλωτές. Μάλιστα, όπως διευκρίνισε, η εταιρεία θα έρθει ακόμη πιο κοντά στους καταναλωτές και θα επιχειρήσει τη μέγιστη δυνατή επικοινωνία και ενημέρωσή τους, με στόχο να μπορέσει να εξυπηρετήσει, να καταγράψει τις ανάγκες τους και να προχωρήσει σε παροχές ασφαλιστικών λύσεων. Επίσης, ο κύριος Zorgno τόνισε πως η AIG θα εφαρμόσει ένα ακόμη πιο αυστηρό σύστημα παραμετροποίησης-αξιολόγησης των δεδομένων που έχει στη διάθεσή της, ώστε με βάση τα αποτελέσματα να διαμορφώνει λύσεις που θα είναι υπέρ των πελατών και των συνεργατών της. Αξίζει να σημειωθεί ότι ήδη η AIG, από την περασμένη χρονιά, στήριξε έμπρακτα τους διαμεσολαβητές συνεργάτες της σε επίπεδο προμηθειών και παροχών που βοηθούν τη δουλειά τους. Στα σχέδια της πολυεθνικής εταιρείας συγκαταλέγεται η ισχυρή «τοποθέτηση» στην ελληνική αγορά, η οποία περιλαμβάνει και αλλαγές που αφορούν την εξειδίκευση των εργασιών, τη συγκεκριμενοποίηση των λειτουργιών και την εφαρμογή μιας σειράς άλλων διεθνών πρακτικών, με στόχο την αύξηση της αποτελεσματικότητας των εργασιών. Όλα αυτά τα στοιχεία αποσκοπούν στην οργάνωση των διαδικασιών, την ταχύτερη επίτευξη λύσεων και την εξοικονόμηση χρόνου και χρήματος. Στην εκδήλωση για τους συνεργάτες μίλησαν και αναφέρθηκαν αναλυτικότερα στα προαναφερθέντα και τα στελέχη της, κ. Αντώνης Παπαδόπουλος και κ. Κώστας Καραχάλιος. Ο κύριος Αντώνης Παπαδόπουλος, Head of Sales της Νότιας Ζώνης της περιοχής ΕΜΕΑ της AIG, ανέλυσε την εμπορική στρατηγική της εταιρείας για το επόμενο έτος, βασισμένη σε τρεις άξονες: τα προϊόντα, την εξωστρέφεια και τα κίνητρα για τους συνεργάτες. Συγκεκριμένα, μίλησε για τις σημαντικές αλλαγές και βελτιώσεις όλων των προϊόντων, την επικοινωνιακή στρατηγική και το εκπαιδευτικό πρόγραμμα για τους συνεργάτες της και ολοκλήρωσε την ομιλία του παρουσιάζοντας το νέο πλάνο κινήτρων που θα τεθεί σε εφαρμογή από το 2015. Ο κύριος Κώστας Καραχάλιος, Claims & Operations Manager, παρουσίασε τις αλλαγές που συντελούνται στο τμήμα αποζημιώσεων της AIG. Όπως σημείωσε, η νέα δομή που τίθεται σε εφαρμογή σε παγκόσμιο επίπεδο έχει ως στόχο την καλύτερη εξυπηρέτηση των συνεργατών και των ασφαλισμένων μέσα από την απλοποίηση των διαδικασιών και τη βέλτιστη χρήση των πόρων της εταιρείας, ώστε κάθε απαίτηση να εξυπηρετείται από τον πλέον κατάλληλο και άρτια εκπαιδευμένο διακανονιστή. Χ

φάκελοι Χ

ΕΛΒΑΛ

ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ ΜΕ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΞΑΓΩΓΕΣ Πέρα από τις παραγωγικές επενδύσεις, γίνονται και συνεχείς προσπάθειες αναδιάρθρωσης του ομίλου, με στόχο την προσφορά ολοκληρωμένων λύσεων στους πελάτες, ειδικότερα στον κλάδο των αρχιτεκτονικών εφαρμογών. Σε αυτό το πλαίσιο, μετά την απορρόφηση της ΕΤΕΜ, γίνονται προσπάθειες για την ενίσχυση του τομέα διέλασης, ώστε να σταθεροποιηθεί και να ανακάμψει.

O

Όμιλος Ελβάλ, από το 1973 που ξεκίνησε τη δραστηριότητά του, με συνεχείς επενδύσεις, κατόρθωσε να λειτουργεί ένα πλήθος σύγχρονων εργοστασίων στην Ελλάδα, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Βουλγαρία, με συνεχή αύξηση της παραγωγικής δυναμικότητάς τους, που υπερβαίνει τις 350 χιλ. τόνους ετησίως. Τα παραγόμενα προϊόντα έλασης και διέλασης αλουμινίου προσφέρουν λύσεις στους κλάδους της συσκευασίας τροφίμων και αναψυκτικών, της αυτοκινητοβιομηχανίας, της ναυπηγικής βιομηχανίας, των κατασκευών, της λιθογραφίας, σε βιομηχανικές εφαρμογές κ.λπ. Μέσω ενός διεθνούς δικτύου εμπορικών επιχειρήσεων, ο όμιλος πραγματοποιεί το 90% των πωλήσεών του στις διεθνείς αγορές, κυρίως στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην Αμερική, με πωλήσεις σε πάνω από 90 χώρες. Μέσα στο 2014, ο ενοποιημένος όγκος πωλήσεων αυξήθηκε κατά 6,2% και ανήλθε σε 350,9 χιλ. τόνους, οδηγώντας σε κύκλο εργασιών ύψους 1.060 εκατ. ευρώ, κατά 5,1% αυξημένο σε σχέση με το ΕΛΒΑΛ ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

2013. Τα κέρδη προ φόρων, αποσβέσεων και χρηματοοικονομικών (EBITDA) αυξήθηκαν κατά 6,5%, φθάνοντας στα 79,0 εκατ. ευρώ, από τα 74,2 εκατ. ευρώ του προηγούμενου έτους, ενώ τα κέρδη προ φόρων ανήλθαν σε 18,6 εκατ. ευρώ, από τα 15,5 εκατ. ευρώ του 2013. Τελικά, τα κέρδη μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας παρουσίασαν σημαντική αύξηση, στα 17 εκατ. ευρώ, από 365 χιλ. ευρώ. Ο τομέας έλασης, παρά τη σχετική συμπίεση των τιμών, διατήρησε την κερδοφορία του, λόγω του αυξημένου όγκου και της βελτίωσης κάποιων στοιχείων κόστους. Αντιθέτως, ο τομέας διέλασης εξακολούθησε να είναι ζημιογόνος, με τις λειτουργικές ζημιές του να ανέρχονται σε 15,2 εκατ. ευρώ. Θετικές λειτουργικές ροές, ύψους 23,3 εκατ. ευρώ, επιτεύχθηκαν κατά τη διάρκεια του 2014, ενώ για τα επενδυτικά προγράμματα στα εργοστάσια των Οινοφύτων και του Ηνωμένου Βασιλείου πραγματοποιήθηκαν εκροές ύψους 61,5 εκατ. ευρώ. Επιπροσθέτως, έγινε διανομή στους μετόχους ύψους 9,9 εκατ. ευρώ (0,08 ευρώ ανά μετοχή) από αποθεματικά. Και κατά το 2015, πραγματοποιούνται εκτεταμένα επενδυτικά προγράμματα, επιδιώκοντας την αύξηση της δυναμικότητας όλων των παραγωγικών μονάδων, την παραγωγή βελτιωμένων προϊόντων για εξειδικευμένες λύσεις και τη μείωση του κόστους παραγωγής, ενώ οι προοπτικές του όγκου πωλήσεων είναι θετικές για την αξιοποίηση της δυναμικότητας των εργοστασίων του ομίλου. Πέρα από τις παραγωγικές επενδύσεις, γίνονται και συνεχείς προσπάθειες αναδιάρθρωσης του ομίλου, με στόχο την προσφορά ολοκληρωμένων λύσεων στους πελάτες, ειδικότερα στον κλάδο των αρχιτεκτονικών εφαρμογών. Σε αυτό το πλαίσιο, μετά την απορρόφηση της ΕΤΕΜ, γίνονται προσπάθειες για την ενίσχυση του τομέα διέλασης, ώστε να σταθεροποιηθεί και να ανακάμψει. Χ ΧΡΗΜΑ 65

66 Ιούνιος 2015

Χ

~ αφιέρωμα

ΑΣΦAΛΙΣΗ ΟΧΗΜAΤΩΝ

Ανασφάλιστα και υποτιμολογήσεις πλήττουν τον κλάδο αυτοκινήτου Θετικές κινήσεις από το Επικουρικό Κεφάλαιο και τις ασφαλιστικές εταιρείες για να βρεθεί λύση

A

γκάθι για την ασφαλιστική αγορά και τους συνεπείς ασφαλισμένους παραμένει το πρόβλημα με τα ανασφάλιστα οχήματα. Δύο χρόνια μετά την οριοθέτηση του νομοθετικού πλαισίου που ορίζει τις επιπτώσεις για τους ανασφάλιστους οδηγούς, δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί η διασταύρωση των στοιχείων που έχουν στη διάθεσή τους οι ασφαλιστικές εταιρείες και τα αρμόδια υπουργεία, ώστε η Πολιτεία να προχωρήσει και στην επιβολή προστίμων στους ιδιοκτήτες ΙΧ που δεν πληρούν τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον Νόμο. Ωστόσο, παρά τη στάση αναμονής στην εφαρμογή όσων ορίζονται από την Πολιτεία, το Επικουρικό Κεφάλαιο προχώρησε σε μια σημαντική πρωτοβουλία παρέχοντας τη δυνατότητα στους ασφαλισμένους να ελέγξουν την ισχύ του ασφαλιστηρίου συμβολαίου τους ηλεκτρονικά μέσα από τον σύνδεσμο https://www.hic.gr/hic/Check_ins.aspx, που έχει αναρτηθεί στην κεντρική σελίδα του φορέα. Οι ασφαλισμένοι, εισάγοντας το ΑΦΜ και την πινακίδα του οχήματός τους, μπορούν να ελέγξουν αν στη βάση του Κέντρου Πληροφοριών εμφανίζεται το ασφαλιστήριο συμβόλαιό τους, σε ποια εταιρεία είναι ασφαλισμένοι και πότε λήγει η ασφαλιστική τους κάλυψη. Την εφαρμογή αυτή μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι ασφαλισμένοι και οι επαγγελματίες ασφαλιστές και για τον έλεγχο οχήματος που έχει εμπλακεί σε ατύχημα. Όπως αναφέρει ο κύριος Παναγιώτης Κούβαλης, διευθυντής Underwriting Αυτοκινήτου στην Interamerican, «είναι γεγονός ότι, παρόλο που ψηφίστηκε ο νόμος 4261/2014 και έχει τεθεί ένα ξεκάθαρο

νομοθετικό πλαίσιο στον κλάδο ασφάλισης αυτοκινήτου, με στόχο την εξασφάλιση της μέγιστης προστασίας των ασφαλισμένων, η Πολιτεία δεν έχει προχωρήσει έως και σήμερα στην εφαρμογή του σχετικού νομοθετικού πλαισίου». Το αποτέλεσμα της μη εφαρμογής της σχετικής νομοθεσίας είναι η αύξηση του αριθμού των ανασφάλιστων οχημάτων, όπως αυτή εκτιμάται από την ίδια την ασφαλιστική αγορά. Ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση είναι η νέα εφαρμογή που έθεσε σε λειτουργία το Επικουρικό Κεφάλαιο (www.hic.gr), που δίνει τη δυνατότητα στους πελάτες να επαληθεύουν τα στοιχεία της ασφαλιστικής τους κάλυψης, και σε περίπτωση απόκλισης των στοιχείων να μπορούν να απευθύνονται στην ασφαλιστική τους εταιρεία για τυχόν διορθώσεις (π.χ. λάθη στον αριθμό κυκλοφορίας, στον ΑΦΜ, στη διάρκεια ασφάλισης). Ανεπαρκείς χαρακτηρίζει στην πράξη τούς μηχανισμούς ελέγχου της Πολιτείας η κυρία Χριστιάννα Σπηλιωτοπούλου, σύμβουλος διοίκησης στον κλάδο αυτοκινήτου και μέλος του ΔΣ της Ευρώπης Ασφαλιστικής: «Οι εν δυνάμει ασφαλισμένοι, λόγω της οικονομικής κρίσης, της σιγουριάς της άριστης οδηγητικής τους ικανότητας, συν του ρίσκου ότι δεν θα πιαστούν στα δίχτυα του ελέγχου της Τροχαίας, αποφασίζουν να μείνουν ανασφάλιστοι, με αποτέλεσμα ο αριθμός των ανασφάλιστων να έχει ξεπεράσει το 1.200.000. Δεν μπορούμε όμως να παραβλέψουμε ότι η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών μαζί με την πληροφορική εταιρεία βρίσκονται σε καλό δρόμο. Ήδη, η εφαρμογή του site www.hic.gr θα βοηθήσει αρκετά ΧΡΗΜΑ 67

Χ αφιέρωμα ~ Aσφάλιση οχημάτων τους καταναλωτές να ελέγχουν από μόνοι τους την ασφάλισή τους, γεγονός που έχει ήδη αρχίσει να διαφαίνεται, αλλά και οι συχνοί έλεγχοι και η σύνδεση της Τροχαίας με το κέντρο πληροφοριών βοηθά προς αυτήν την κατεύθυνση, σώζοντας πολλές οικογένειες από τον οικονομικό μαρασμό σε περίπτωση θανατηφόρου ατυχήματος ανασφάλιστου οχήματος». Ο περιορισμός των ανασφάλιστων αυτοκινήτων θα φέρει αφενός σημαντικά έσοδα στις ασφαλιστικές εταιρείες και τους διαμεσολαβούντες, αφετέρου θα δημιουργήσει ασφαλέστερες συνθήκες για τους σύννομους οδηγούς. Κατά την κυρία Κάκια Κεχρή, τεχνική διευθύντρια Ατομικών Γενικών Ασφαλίσεων στην Generali, «τα τελευταία χρόνια, λόγω της οικονομικής κρίσης, το πρόβλημα της κυκλοφορίας ανασφάλιστων οχημάτων αποκτά σημαντικές διαστάσεις. Υπολογίζεται ότι τα ανασφάλιστα οχήματα ξεπερνούν το 1 εκατομμύριο. Η αξιοποίηση της τεχνολογίας με στόχο τη διασταύρωση των στοιχείων εκτιμάται ότι θα συμβάλει στην άμβλυνση του φαινομένου. Δυστυχώς, η Πολιτεία δεν έχει ξεκινήσει ακόμη μέσω του ΚΕΠΥΟ τη διασταύρωση των στοιχείων μεταξύ Υπουργείου Οικονομικών, Υπουργείου Μεταφορών και ασφαλιστικών εταιρειών, προκειμένου να διαπιστωθεί ποια οχήματα είναι ανασφάλιστα. Ωστόσο, σημαντική είναι η πρωτοβουλία του Επικουρικού Κεφαλαίου και του Κέντρου Πληροφοριών, που δίνει τη δυνατότητα στον ασφαλισμένο να διαπιστώνει επισκεπτόμενος την ιστοσελίδα του Επικουρικού Κεφαλαίου εάν το αυτοκίνητό του είναι ασφαλισμένο. Τέλος, οι πρόσφατες αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο για την ασφάλιση αυτοκινήτων ξεκαθαρίζουν το τοπίο και επιβάλλουν σημαντικές κυρώσεις στην περίπτωση των ανασφάλιστων οχημάτων». Στην καθυστέρηση της εφαρμογής του νόμου αναφέρεται και η κυρία Κατερίνα Ιωαννίδου, διευθύντρια Παραγωγής στην Interlife ΑΑΕΓΑ, η οποία δηλώνει: «Αν και, κατά καιρούς, έχουν ανακοινωθεί πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση των ανασφάλιστων οχημάτων, δεν έχει υπάρξει καμιά απολύτως ενέργεια για τον άμεσο και όχι έμμεσο

έλεγχο των ανασφάλιστων οχημάτων. Η έναρξη των ηλεκτρονικών διασταυρώσεων με τις ασφαλιστικές εταιρείες, μέσω του Τaxisnet, υποτίθεται ότι θα ξεκινούσε πριν 3 χρόνια, ώστε να εντοπιστούν και να ειδοποιηθούν οι κάτοχοι αυτών των οχημάτων, όμως ακόμη δεν ξεκίνησε. Προς το παρόν, δεν υφίστανται επαρκείς μηχανισμοί. Να σημειωθεί ότι σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο ανασφάλιστος οδηγός συλλαμβάνεται αν βρεθεί χωρίς ασφάλιση». Την κατάσταση που επικρατεί στον κλάδο περιγράφει και ο κύριος Αλέξανδρος Γιαννακόπουλος, προϊστάμενος της διεύθυνσης του κλάδου αυτοκινήτων και νομικής προστασίας στην ΑΤΕ Ασφαλιστική, εξηγώντας πως αν και υπάρχει το απαραίτητο πλαίσιο, δεν υπάρχει η ανάλογη κρατική βούληση, που θα μπορούσε να έχει θετικά αποτελέσματα. Όπως εξηγεί: «Οι μηχανισμοί ελέγχου και εντοπισμού των ανασφάλιστων οχημάτων θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι επαρκείς αφού: ∼ από την πλευρά της Πολιτείας υπάρχει το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο, ∼ από την πλευρά της ασφαλιστικής αγοράς, το Κέντρο Πληροφοριών με την υποδομή του έχει σε πραγματικό χρόνο την εικόνα των ασφαλισμένων οχημάτων και τέλος, ∼ οι έλεγχοι από την Αστυνομία ανέρχονται σε αρκετές εκατοντάδες ημερησίως». Το πρόβλημα εντοπίζεται στο γεγονός ότι η Πολιτεία, επί δύο χρόνια, έχει αδρανήσει και δεν έχει προβεί στην εφαρμογή του σχετικού νόμου 4141/05.04.2013. Δυστυχώς, είναι στην κουλτούρα του Έλληνα να μην πειθαρχεί όταν δεν απειλείται άμεσα με κυρώσεις για κάθε μη νόμιμη συμπεριφορά του. Είναι κοινή πεποίθηση όλων ότι αν η Πολιτεία προχωρούσε έστω και σε μία προειδοποιητική εφαρμογή του Νόμου, ο αριθμός των κυκλοφορούντων ανασφάλιστων οχημάτων θα μειωνόταν δραστικά.

Π. Κούβαλης: Η μείωση στην παραγωγή της αστικής ευθύνης σε σχέση με το 2009 είναι 36% και η αγορά έχει επιστρέψει πάλι στα επίπεδα του 2004 68 Ιούνιος 2015

ΣΤΟ -19,4% Η ΑΣΤΙΚH ΕΥΘYΝΗ ΣΤΟ ΠΡΩΤΟ ΤΡΙΜΗΝΟ ΤΟΥ 2015 Απώλειες συνεχίζει να καταγράφει ο κλάδος οχημάτων στις υποχρεωτικές και προαιρετικές καλύψεις, επηρεάζοντας καθοριστικά την πορεία των ασφαλίσεων ζημιών. Η παραγωγή στο αυτοκίνητο κατρακυλά τόσο από την πολιτική του πτωχευτικού ασφαλίστρου που ακολουθείται από τις εταιρείες στην προσπάθειά τους να αυξήσουν μερίδια όσο και από τους κατόχους, που αποσύρουν τα οχήματά τους από την κυκλοφορία, καθώς αδυνατούν να πληρώσουν τέλη και ασφάλιστρα. Ταυτόχρονα, ο περιορισμός των χρηματοδοτήσεων και κατ’ επέκταση των νέων ταξινομήσεων στον κλάδο έχει συμβάλει σημαντικά στον περιορισμό των συμπληρωματικών καλύψεων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΑΕΕ, στο πρώτο τρίμηνο του 2015 η αστική ευθύνη έχει μειωθεί κατά 19,4%, χάνοντας περισσότερα από 50 εκατ. ευρώ παραγωγής. Συνολικά, ο κλάδος έχει παραγωγή 285,9 εκατ. ευρώ και 65 εκατ. παραγωγή έχει ο κλάδος χερσαίων οχημάτων, ο οποίος μειώθηκε κατά 11,2%. Σύμφωνα με τον κύριο Π. Κούβαλη: «Η ασφάλιση αυτοκινήτου αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους κλάδους δραστηριοποίησης της ελληνικής ασφαλιστικής αγοράς. Η πτώση παραγωγής στον κλάδο της αστικής ευθύνης οχημάτων στα ποσοστά που αναφέρονται οφείλεται σε ένα μεγάλο ποσοστό στην πορεία της οικονομίας, που παραμένει αρνητική, σε συνδυασμό με τον έντονο ανταγωνισμό ανάμεσα στις ασφαλιστικές εταιρείες και την αύξηση του πλήθους των ανασφάλιστων οχημάτων. Βασική προϋπόθεση για να αντιστραφεί η πτώση είναι: ∼ Η εφαρμογή του νομοθετικού πλαισίου ασφάλισης οχημάτων, που θα έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των ανασφάλιστων οχημάτων και συνεπώς την αύξηση της παραγωγής του κλάδου. ∼ Η παροχή υπηρεσιών με προστιθέμενη αξία για τους πελάτες, που μεταφράζεται σε αύξηση της αξίας του παρεχόμενου προϊόντος. ∼ Η περαιτέρω στόχευση στη διατήρηση του ικανοποιημένου και πιστού πελατολογίου μέσω της απλοποίησης των διαδικασιών τόσο στην έκδοση συμβολαίου όσο και στην αποζημίωση του πελάτη». Στις δύο βασικότερες αιτίες που δημιουργούν αυτήν την εικόνα στα παραγωγικά στοιχεία του κλάδου αυτοκινήτου για τους τρεις πρώτους μήνες του 2015 αναφέρεται η κυρία Κ. Κεχρή. «Η πρώτη σχετίζεται με τη ραγδαία αύξηση των ανασφάλιστων οχημάτων από τις αρχές του έτους. Αν και από το δεύτερο μισό του προηγούμενου έτους είχαν παρατηρηθεί σημαντικά σημεία βελτίωσης αναφορικά με το πλήθος των ανασφάλιστων οχημάτων, από τις αρχές του 2015 η εικόνα αυτή αναστράφηκε. Η χαλάρωση των ελέγχων, σε συνδυασμό με την παρατεταμένη οικονομική ύφεση, οδηγεί περισσότερους ιδιοκτήτες αυτοκινήτων στο να ρισκάρουν να κυκλοφορούν ανασφάλιστοι. Η βούληση για την αξιοποίηση όλων των μηχανισμών ελέγχου και εποπτείας που έχει στη διάθεσή της η Πολιτεία αποτελεί βασική προϋπόθεση για τον περιορισμό του συγκεκριμένου προβλήματος. Η δεύτερη αιτία σχετίζεται με την τάση που επικρατεί στην αγορά για μείωση του μέσου ασφαλίστρου. Η αγορά αυτοκινήτου αντί να μεγαλώνει συρρικνώνεται, και οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις, στην προσπάθειά τους να αυξήσουν την παραγωγή τους, διεκδικούν μερίδια από τον ανταγωνισμό, με κυριότερο όπλο το φθηνότερο τιμολόγιο. Η σταθεροποίηση των τιμών στα ασφάλιστρα αυτοκινήτου αποτελεί άλλη μία βασική προϋπόθεση για να αντιστραφεί η πτώση στη συνολική παραγωγή ασφαλίστρων. Μια σταθεροποίηση η οποία μπο-

☛

Χ. Σπηλιωτοπούλου: Η αντιστροφή της πτωτικής τάσης θα γίνει αναγκαστικά από τα προβλήματα που θα δημιουργηθούν στην επάρκεια κεφαλαίων των εταιρειών και στη ρευστότητά τους, με τα πτωχευτικά ασφάλιστρα που ο ανταγωνισμός πλέον εφαρμόζει

ρεί να προέλθει από μια σταδιακή αύξηση του μέσου κόστους ζημιάς. Εξέλιξη που θα υποχρεώσει πολλές ασφαλιστικές εταιρείες να αναθεωρήσουν την πολιτική του χαμηλού ασφαλίστρου. Επιπλέον, η σταδιακή προσαρμογή του ασφαλιστικού κλάδου στις απαιτήσεις της νέας κοινοτικής οδηγίας Solvency II από τις αρχές του 2016 θα επιδράσει αναμφίβολα στην τιμολογιακή πολιτική των ασφαλιστικών εταιρειών». Η μειωμένη ρευστότητα των εταιρειών θα οδηγήσει στην αναθεώρηση της πολιτικής που ακολουθείται στον κλάδο, σύμφωνα με την κυρία Χ. Σπηλιωτοπούλου, και μέσω των νέων διαδικασιών θα σταματήσουν και οι απώλειες που καταγράφονται στην παραγωγή. Όπως δηλώνει: «η αντιστροφή της πτωτικής τάσης θα γίνει αναγκαστικά από τα προβλήματα που θα δημιουργηθούν στην επάρκεια κεφαλαίων των εταιρειών και στη ρευστότητά τους, με τα πτωχευτικά ασφάλιστρα που ο ανταγωνισμός πλέον εφαρμόζει. Ελπίζουμε ότι οι ίδιες οι εταιρείες θα θέσουν τέλος σε αυτήν την “ανταγωνιστική” μείωση των τιμών». Σύμφωνα με τον κύριο Α. Γιαννακόπουλο, από την παραγωγή που χάνεται η Πολιτεία θα μπορούσε να είχε κερδίσει από άμεσους και έμμεσους φόρους, ωστόσο η τακτική τής υπερβολικής φορολόγησης οδήγησε στο να απολεσθούν οφέλη τόσο για το κράτος όσο και για τον ιδιωτικό τομέα. Σημαντικό είναι, όπως μας αναφέρει, να δούμε τις αιτίες της πτώσης που καταγράφεται. «Η πτώση προκύπτει από δύο παράγοντες: πρώτον, από τη μείωση των ασφαλισμένων οχημάτων και δεύτερον, από τη μείωση των ασφαλίστρων που εφαρμόζουν οι εταιρείες στα τιμολόγιά τους. Σε ό,τι αφορά στον πρώτο παράγοντα, η μείωση των ασφαλισμένων οχημάτων οφείλεται: 1. στην αυξανόμενη τάση (ή έστω στη μη συρρικνούμενη) που καταγράφεται σχετικά με τα κυκλοφορούντα αλλά ανασφάλιστα οχήματα, 2. στην απόσυρση μεγάλου αριθμού οχημάτων τουλάχιστον την τελευταία τριετία, αλλά και 3. στην ακινητοποίηση (κατάθεση πινακίδων) μεγάλου αριθμού οχημάτων. Η μείωση του στόλου των κυκλοφορούντων οχημάτων, λόγω απόσυρσης ή ακινητοποίησής τους, έχει τις ρίζες της, κατά κύριο λόγο, στις πολιτικές των κυβερνήσεων, που με εφαρμογές εξοντωτικών φορολογικών «ποινών» (φόρος πολυτελείας, υπερβολικά τέλη κυκλοφορίας, τεκμήρια διαβίωσης κ.λπ.) οδήγησαν πάρα πολλούς κατόχους οχημάτων στην απόσυρση ή στην ακινητοποίησή τους (δηΧΡΗΜΑ 69

Χ αφιέρωμα ~ Aσφάλιση οχημάτων ☛

Κ. Κεχρή: Η χαλάρωση των ελέγχων, σε συνδυασμό με την παρατεταμένη οικονομική ύφεση, οδηγεί περισσότερους ιδιοκτήτες αυτοκινήτων στο να ρισκάρουν να κυκλοφορούν ανασφάλιστοι

μιουργώντας, εκτός των άλλων, και έναν μακρύ κατάλογο «επαγγελμάτων» που επλήγησαν από αυτές τις επιλογές). Ενδεικτικά αναφέρονται: Εισαγωγείς-εμπορία ανταλλακτικών αυτοκινήτων, επιχειρήσεις επισκευής και συντήρησης αυτοκινήτων (συνεργεία-βαφεία κ.λπ.), επιχειρήσεις εμπορίας υγρών καυσίμων, επιχειρήσεις (περιλαμβανομένου και του Δημοσίου) πιστοποίησης ελέγχου και έκδοσης πιστοποιητικών ΚΤΕΟ και κάρτας καυσαερίων κ.λπ. Από τις παραπάνω δραστηριότητες το κράτος απώλεσε τεράστια ποσά άμεσων και έμμεσων φόρων (καθώς και ασφαλιστικές εισφορές από τη μείωση των θέσεων εργασίας). Συνεπώς, για να αντιστραφεί η πτώση, που οφείλεται στη μείωση του ασφαλισμένου στόλου, θα πρέπει η Πολιτεία να πάρει γενναίες αποφάσεις εφαρμόζοντας άμεσα τον ισχύοντα νόμο για τον εντοπισμό των ανασφάλιστων οχημάτων και εξετάζοντας με καθαρότερη σκέψη και με τεχνοκρατικό τρόπο τα οφέλη και τις ζημίες που έχει όταν οδηγεί χιλιάδες ιδιοκτήτες οχημάτων στην απόφαση για απόσυρση ή ακινητοποίηση των οχημάτων τους λόγω των φορολογικών βαρών. Σε ό,τι έχει σχέση με τη μείωση που προέρχεται από τις συνεχείς μειώσεις των τιμολογίων των ασφαλιστικών εταιρειών, το θέμα θα πρέπει να απασχολήσει την εποπτική αρχή (ΤτΕ) και η τελευταία να προβεί σε ελέγχους για τη μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των εταιρειών σε όλο το φάσμα των λειτουργιών τους γύρω από τον κλάδο αυτοκινήτων». Από την πλευρά της η κυρία Κ. Ιωαννίδου δηλώνει: «Σε αντίθεση με τη γενική πτωτική εικόνα του κλάδου, η Interlife κατέγραψε το πρώτο τρίμηνο του 2015 αύξηση παραγωγής, η οποία δεν οφείλεται μόνο στα ανταγωνιστικά τιμολόγιά της, αλλά και στην ταχύτατη αποζημίωση, στην άριστη παροχή υπηρεσιών κυρίως προς τους διαμεσολαβητές συνεργάτες μας, καθώς και στην υψηλού επιπέδου κατάρτιση των στελεχών και συνεργατών. Σημαντικό ρόλο στην αύξηση παίζει και η επέκταση του δικτύου διαμεσολαβητών της εταιρείας σε συνδυασμό με τις ειδικές υπηρεσίες που παρέχουμε στους συνεργάτες, όπως το Help Desk, το Sales4Net και το Smart Pay».

ΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΕΠΙΛΕΓΟΥΝ ΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ Στην υποχρεωτική από τον Νόμο κάλυψη της αστικής ευθύνης αρκούνται οι καταναλωτές, στην πλειοψηφία τους. Οι βασικότεροι λόγοι είναι δύο: πρώτον, είναι η έλλειψη ασφαλιστικής συνείδησης και η άγνοια των κινδύνων που απορρέει από τη μη ασφάλισή τους και δεύτερον, είναι ότι έχουν υποστεί μεγάλες μειώσεις στα εισοδήματά τους και αναζητούν οικονομικά πακέτα και υπηρεσίες φθηνές.

70 Ιούνιος 2015

Μετά από την αστική ευθύνη, οι ασφαλισμένοι που έχουν συμπληρωματικές καλύψεις έχουν, κατά κύριο λόγο, οδική βοήθεια, θραύση κρυστάλλων και νομική προστασία. Ο κύριος Αλέξανδρος Γιαννακόπουλος επισημαίνει: «Παρά το γεγονός ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, έχουν στη διάθεση των καταναλωτών πληθώρα προγραμμάτων, με διάφορους συνδυασμούς πρόσθετων καλύψεων, το μεγαλύτερο ποσοστό των ασφαλισμένων περιορίζεται στην υποχρεωτική κάλυψη και σε κάποιες βασικές πρόσθετες καλύψεις (θραύση κρυστάλλων και οδική βοήθεια). Το φαινόμενο αυτό βεβαίως δεν είναι σημερινό. Η τάση αυτή υπήρχε και τα προηγούμενα χρόνια. Απλά τώρα, που βρισκόμαστε σε αυτήν την παρατεταμένη περίοδο οικονομικής κρίσης, έχει σίγουρα ενταθεί». Τη σημασία του κόστους για τον καταναλωτή επισημαίνει ο κύριος Π. Κούβαλης, σημειώνοντας ότι «οι πελάτες πλέον είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι σε θέματα κόστους. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που ένα μεγάλο ποσοστό ασφαλισμένων επιλέγει μόνον τις βασικές υποχρεωτικές καλύψεις. Εντούτοις, υπάρχουν αρκετοί ασφαλισμένοι που αναζητούν επιπρόσθετες καλύψεις, για πιο ολοκληρωμένη προστασία του αυτοκινήτου τους, όπως είναι η οδική βοήθεια, μια υπηρεσία που βοηθάει τον πελάτη στην καθημερινότητά του». Εξηγώντας τους λόγους που οδηγούν στη βασική κάλυψη περισσότερους ασφαλισμένους η κυρία Χ. Σπηλιωτοπούλου δηλώνει: «Οι χρηματοδοτήσεις αυτοκινήτων έχουν περιορισθεί, με αποτέλεσμα να μην είναι υποχρεωτική η κάλυψη των συμπληρωματικών καλύψεων. Οι ασφαλισμένοι αλλά και οι νέοι πελάτες μας προτιμούν πλέον την αγορά μεταχειρισμένων αυτοκίνητων, λόγω ανταγωνιστικότερης τιμής από τα καινούργια, τα οποία δεν τα ασφαλίζουν για συμπληρωματικές καλύψεις. Επίσης πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν ότι οι νέες διαμορφωμένες αξίες των οχημάτων, καινούργιων και μεταχειρισμένων, οδηγούν σε τρομερή πτώση των ασφαλίστρων των συμπληρωματικών κίνδυνων». Την ίδια εικόνα μεταφέρει και η κυρία Κ. Ιωαννίδου, η οποία αναφέρει ότι οι πολίτες που αντιλαμβάνονται την αξία της ιδιωτικής ασφάλισης επιλέγουν ολοκληρωμένες υπηρεσίες: «Η οικονομική αστάθεια και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ιδιοκτήτες οχημάτων είχαν σαν αποτέλεσμα να μειωθεί το ποσοστό των ασφαλισμένων με συμπληρωματικές καλύψεις. Η πλειοψηφία στρέφεται στις βασικές και απαιτούμενες από τη νομοθεσία καλύψεις, πλην όμως δεν είναι οι συνειδητοποιημένοι ιδιοκτήτες, οι οποίοι εκμεταλλεύονται τις εκπτώσεις που παρέχονται από την Interlife και απολαμβάνουν πλήρη και ολοκληρωμένη ασφαλιστική κάλυψη».

☛

Κ. Ιωαννίδου: Πιστεύουμε στο λογικό και ανταγωνιστικό ασφάλιστρο, αλλά είμαστε αντίθετοι στις συνεχείς μειώσεις ασφαλίστρων, που τελικά στρέφονται εναντίον του πελάτη και υπονομεύουν και την ίδια την εταιρεία

☛

Α. Γιαννακόπουλος: Εάν η Πολιτεία προχωρούσε έστω και σε μία προειδοποιητική εφαρμογή του Νόμου, ο αριθμός των κυκλοφορούντων ανασφάλιστων οχημάτων θα μειωνόταν δραστικά

Τέλος, από την πλευρά της η κυρία Κ. Κεχρή αναφέρει ότι οι ασφαλισμένοι της Generali, στην πλειονότητά τους, επιλέγουν και πρόσθετες καλύψεις στα ασφαλιστήρια. «Σύμφωνα με τα στοιχεία του χαρτοφυλακίου της εταιρείας για το έτος 2014, πάνω από το 60% των πελατών επιλέγουν τα προγράμματα με τις πρόσθετες καλύψεις για την κάλυψη των οχημάτων τους. Ιδιαίτερη ζήτηση έχουν οι προαιρετικές καλύψεις της πυρκαγιάς, ολικής-μερικής κλοπής και της θραύσης κρυστάλλων. Επίσης, περίπου ένας στους τρεις ασφαλισμένους της Generali επιλέγει το ασφαλιστήριό του να διαθέτει και κάλυψη για οδική βοήθεια».

ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΤΩΝ ΧΑΜΗΛΩΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΡΩΝ Τις αρνητικές επιπτώσεις από τις πολιτικές των χαμηλών ασφαλίστρων που ακολουθούν οι εταιρείες επισημαίνουν στελέχη της αγοράς. Αν και για τους καταναλωτές η προσπάθεια των εταιρειών να διατηρήσουν ή να αυξήσουν πελατολόγια και συμβόλαια λειτούργησε θετικά, προσφέροντάς τους φθηνότερες υπηρεσίες, ωστόσο τα οφέλη είναι πρόσκαιρα, καθώς σε βάθος χρόνου οι τακτικές αυτές θα έχουν αντίκτυπο και στους ασφαλισμένους. Σύμφωνα με τον κύριο Π. Κούβαλη, «ο τιμολογιακός ανταγωνισμός στον κλάδο αυτοκινήτου έχει οδηγήσει σε σημαντική μείωση του μέσου ασφαλίστρου στη διάρκεια των τελευταίων ετών και, σε συνδυασμό με τη μείωση των ασφαλισμένων οχημάτων, έχει συμβάλει στη μείωση της παραγωγής ασφαλίστρων στον κλάδο αυτοκινήτου. Η μείωση στην παραγωγή της αστικής ευθύνης σε σχέση με το 2009 είναι 36% και η αγορά έχει επιστρέψει πάλι στα επίπεδα του 2004. Για τους πελάτες, ο τιμολογιακός ανταγωνισμός λειτούργησε ιδιαίτερα θετικά, γιατί τα ασφάλιστρα είναι σαφώς πιο προσιτά και οικονομικά. Την ίδια στιγμή, για τις εταιρείες η μείωση του ασφαλίστρου δεν επηρέασε την κερδοφορία τους, καθώς, λόγω της οικονομικής κρίσης και της αύξησης στην τιμή των καυσίμων, η χρήση των οχημάτων μειώθηκε, με συνέπεια τη σημαντική μείωση στη συχνότητα των ατυχημάτων. Το σημαντικότερο όμως είναι η βιωσιμότητα ενός μοντέλου που ισορροπεί μεταξύ προσιτών και “δίκαιων” ασφαλίστρων για τον πελάτη και κερδοφόρας τιμολογιακής πολιτικής της εταιρείας. Αυτό είναι εφικτό μόνο όταν υπάρχει η δυνατότητα δυναμικής προσαρμογής του τιμολογίου του κλάδου αυτοκινήτου, σύμφωνα με το προφίλ κινδύνου του πελάτη, μακριά από οριζόντιες προσεγγίσεις, βασισμένες σε αμφιλεγόμενους μέσους όρους». Η κυρία Κ. Κεχρή δηλώνει: «Τα πρώτα χρόνια της ύφεσης, υπήρξε

μείωση του αριθμού των κυκλοφορούντων οχημάτων και παράλληλη μείωση των ζημιών που καλούνται να αποζημιώσουν οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις. Οι εταιρείες, ορμώμενες από τα σχετικά καλά τεχνικά αποτελέσματα, υιοθέτησαν πολιτική χαμηλού ασφαλίστρου. Η πολιτική αυτή, μεσομακροπρόθεσμα, θα έχει δυσμενείς επιπτώσεις τόσο για τις ασφαλιστικές εταιρείες όσο και για τους ασφαλισμένους. Για παράδειγμα, όταν το κόστος των ζημιών υπερβεί τα έσοδα από ασφάλιστρα, η εταιρεία θα έχει πρόβλημα με τα αποθέματά της και θα αναγκαστεί να προχωρήσει σε αυξήσεις. Επίσης, η αδυναμία μιας εταιρείας να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις της θέτει σε κίνδυνο την ίδια της την υπόσταση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους ασφαλισμένους της». Οι επιπτώσεις είναι πολλές, τονίζει από την πλευρά της η κυρία Χ. Σπηλιωτοπούλου: Α. Για τις εταιρείες: Η έλλειψη ρευστότητας, το πρόβλημα επάρκειας κεφαλαίων, πιθανή αργοπορία στις πληρωμές ζημιών, προστριβές με τους πελάτες και τρίτους. Β. Για τους πελάτες: Μελλοντική και απότομη αύξηση των ασφαλίστρων, καθυστερήσεις πληρωμών. Την αντίθεσή της στην τακτική των συνεχών μειώσεων εκφράζει και η κυρία Κ. Ιωαννίδου, η οποία αναφέρει: «Εμείς πιστεύουμε στο λογικό και ανταγωνιστικό ασφάλιστρο, αλλά είμαστε αντίθετοι στις συνεχείς μειώσεις ασφαλίστρων, που τελικά στρέφονται εναντίον του πελάτη και υπονομεύουν και την ίδια την εταιρεία. Η Interlife απαντά στο “φθηνό ασφάλιστρο” με αύξηση της ποιότητας παροχής υπηρεσιών, υψηλότατη φερεγγυότητα, ταχύτατη αποπληρωμή ζημιών, καινοτόμα ασφαλιστικά προϊόντα, πρόσθετες παροχές στα ασφαλιστικά συμβόλαια, στοιχεία που καθιστούν τις τιμές μας πολύ χαμηλές σε σχέση με τις παροχές». Στις λανθασμένες κινήσεις που γίνονται στην τιμολογιακή πολιτική, χωρίς να έχει προηγηθεί ο απαραίτητος έλεγχος, αναφέρεται ο κύριος Α. Γιαννακόπουλος: «Η πολιτική της συνεχούς και μη ορθολογικής μείωσης των ασφαλίστρων από κάποιες εταιρείες, δυστυχώς, “παρασύρει” και τις υπόλοιπες (τουλάχιστον τις περισσότερες από αυτές) σε έναν αγώνα δρόμου, προκειμένου να διατηρήσουν το μερίδιό τους ή και να το αυξήσουν. Εξυπακούεται ότι οι αποφάσεις για τις μειώσεις των ασφαλίστρων, τις περισσότερες φορές, λαμβάνονται “πρόχειρα”, χωρίς σοβαρή αναλογιστική μελέτη και κυρίως χωρίς να εξετάζονται τα δεδομένα των ζημιών. Το βέβαιο είναι ότι άμεσα για τους ασφαλισμένους υπάρχουν θετικές επιπτώσεις, αλλά είναι υπό εξέταση οι έμμεσες επιπτώσεις που θα προκύψουν και για αυτούς στο μέλλον».

ΧΡΗΜΑ 71

Τι λένε Interamerican, Generali, Ευρώπη Ασφαλιστική, ΑΤΕ Ασφαλιστική και Interlife για τα κανάλια διανομής και τη διεύρυνση εργασιών: Πώς σκοπεύετε να αυξήσετε το μερίδιό σας; Μέσω ποιων καναλιών διάθεσης προωθείτε τα προγράμματά σας στην αγορά; Π. Κούβαλης: H Interamerican στέκεται στο πλευρό τόσο του πελάτη όσο και του συνεργάτη, με τη δύναμη, τη φερεγγυότητα και την τεχνογνωσία που της εξασφαλίζει η εμπειρία, η γνώση και η αντίληψη της ασφαλιστικής αγοράς, καθώς και η υποστήριξη της μητρικής εταιρείας Achmea, μιας εταιρείας με εμπειρία 200 ετών στις γενικές ασφάλειες. Η εταιρεία διακρίνεται τόσο για την πολυκαναλική διανομή της (Agency, Brokers, IFA’s Anytime) όσο και για την έμφαση που δίνει στην ανάπτυξη και εφαρμογή νέων τεχνολογιών που οδηγούν, μέσω της ψηφιοποίησης, στην ενίσχυση της δυναμικής των συνεργατών και στην καλύτερη και άμεση εξυπηρέτηση του πελάτη. Η ανάπτυξη της νέας πλατφόρμας One, η έμφαση στη δημιουργία ψηφιακού γραφείου για τον συνεργάτη, καθώς και η διάθεση του Anytime (online ασφάλιση), στα δίκτυα πωλήσεων (Agency, Πρακτορειακό Δίκτυο και Independent Financial Advisors) για τον κλάδο αυτοκινήτου, αποτελούν μια σειρά ενεργειών προς αυτήν την κατεύθυνση. Η ανάπτυξη θα έρθει μέσα από την καινοτομία και η εταιρεία θέλει να παραμείνει ενεργή τόσο στην αναζήτηση νέων προϊόντων και υπηρεσιών όσο και στην υποστήριξη των δικτύων διανομής με τεχνολογίες αιχμής που δημιουργούν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και προστιθέμενη αξία. Χ. Σπηλιωτοπούλου: Σκοπός μας είναι: α. να αναπτύξουμε το δίκτυό μας όσον το δυνατόν περισσότερο μέσα στο πλαίσιο των συνεργασιών που έχει θέσει η "Ευρώπη Ασφαλιστική" και κάτω από την πολιτική της, που εφαρμόζει στον κλάδο. β. η αύξηση των εργασιών των ήδη ενεργών συνεργατών μας. γ. η διείσδυση στην αγορά με προγράμματα affinity. δ. η ορθολογιστικότερη τιμολόγηση των περιοχών ανά την Ελλάδα, σύμφωνα με τα στατιστικά μας αποτελέσματα. Κάκια Κεχρή: Βασική μας επιδίωξη, στην προσπάθεια για αύξηση του μεριδίου μας, είναι να προσφέρουμε στους πελάτες μας την κα-

72 Ιούνιος 2015

λύτερη εμπειρία εξυπηρέτησης που θα μπορούσαν να έχουν ερχόμενοι σε επαφή μαζί μας, είτε κατά τη διάρκεια δημιουργίας του ασφαλιστηρίου είτε τη δύσκολη στιγμή που θα υποστούν μια ζημιά. Στόχος μας είναι να μπορούμε να ανταποκρινόμαστε εντός της ημέρας σε όλα τα αιτήματα που δεχόμαστε (one day response). Βασικός σύμμαχος στην προσπάθειά μας αυτή είναι το δίκτυο των προσεκτικά επιλεγμένων συνεργατών μας, οι οποίοι αποτελούν τη γέφυρα επικοινωνίας με τους πελάτες μας. Κατερίνα Ιωαννίδου: Η Interlife δραστηριοποιείται πανελλαδικά αποκλειστικά και μόνο μέσα από ένα διευρυμένο δίκτυο ασφαλιστικών διαμεσολαβητών όλων των βαθμίδων, αφού η φιλοσοφία της βασίζεται στη συνεργασία και στην προώθηση της ανθρώπινης επαφής με τον πελάτη. Για την καλύτερη εξυπηρέτηση έχει εγκαταστήσει Περιφερειακή Διεύθυνση στην Αθήνα και υποκαταστήματα σε Ρόδο, Κρήτη, Σέρρες, Λαγκαδά, Καλαμαριά και Θέρμη Θεσσαλονίκης, σε συνδυασμό με αποκλειστικά γραφεία πωλήσεων και πρακτορεία στις περισσότερες πόλεις της Ελλάδας. Αλέξανδρος Γιαννακόπουλος: Η ΑΤΕ Ασφαλιστική έχει με κάθε τρόπο ταχθεί υπέρ της προώθησης των προϊόντων της μέσω του εκτεταμένου δικτύου συνεργατών που έχει (αποκλείοντας ουσιαστικά κάθε κίνηση οργανωμένης προώθησης των προϊόντων της μέσω απευθείας πωλήσεων). Τα βασικά δίκτυα πωλήσεων της εταιρείας είναι το εταιρικό της δίκτυο και το δίκτυo ανεξάρτητων συνεργατών (μεσίτες, πράκτορες κ.λπ.). Δεδομένου ότι η εταιρεία μας βρίσκεται σε μια μακρά μεταβατική περίοδο αλλαγής του μετόχου, πρώτη προτεραιότητά μας αποτελεί η προστασία του χαρτοφυλακίου από τον ανταγωνισμό, παρέχοντας κίνητρα στους συνεργάτες για τη διατήρηση και αύξηση του χαρτοφυλακίου τους, βελτιώνοντας παράλληλα ακόμη περισσότερο το ήδη υψηλό επίπεδο εξυπηρέτησής τους.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ Με μια σειρά κινήσεων που συνδυάζουν πληρότητα φάσματος καλύψεων και ποιοτικές υπηρεσίες εξυπηρέτησης, η εταιρεία ενισχύει την ηγετική της θέση στον κλάδο αυτοκινήτου. Πιο αναλυτικά, τα αναβαθμισμένα προγράμματα ασφάλισης αυτοκινήτου “Basic, Classic, Extra, Total” ανταποκρίνονται στις ανάγκες κάθε πελάτη προσφέροντας μια ευρεία γκάμα καλύψεων με οικονομικά ασφάλιστρα, λόγω του δυναμικού τρόπου τιμολόγησης, που λαμβάνει υπόψη μια σειρά από παράγοντες που αφορούν τόσο τον οδηγό όσο και το αυτοκίνητο. Επιπροσθέτως, η εταιρεία προσφέρει μοναδικές υπηρεσίες εξυπηρέτησης και υποστήριξης, ιδιαίτερα στην περίπτωση αποζημίωσης, που οι διαδικασίες είναι απλές, ταχύτατες και ευέλικτες. Η Interamerican διαθέτει ιδιόκτητη υποδομή που βρίσκεται δίπλα στον πελάτη με ένα μόνο τηλέφωνο, το 1158, 24 ώρες το 24ωρο, 365 μέρες τον χρόνο. Οι προσφερόμενες υπηρεσίες είναι: οδική βοήθεια,

φροντίδα ατυχήματος, αναγγελία ζημιάς, διαχείριση αποζημίωσης και χρήσιμες πληροφορίες. Η εταιρεία συνεργάζεται με ένα ευρύ δίκτυο επιλεγμένων και αξιόπιστων συνεργείων για την άμεση και υπεύθυνη επισκευή του αυτοκινήτου του πελάτη, ενώ διαθέτει 140 σταθμούς βοηθείας, 220 ιδιόκτητα οχήματα εξυπηρέτησης και 350 εξειδικευμένα άτομα προσωπικό. Για την ολοκληρωμένη εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων της στην Αττική, συγκέντρωσε όλες τις υπηρεσίες της στο Car Point, μια πρότυπη ιδιόκτητη μονάδα αποζημίωσης και επισκευής αυτοκινήτων. Από την εκτίμηση της ζημιάς, τον διακανονισμό και την αποζημίωση, μέχρι την επισκευή του αυτοκινήτου και την παροχή αυτοκινήτου αντικατάστασης. Στόχος μας είναι να είμαστε κοντά στον πελάτη με κάθε τρόπο, προσφέροντας ολοκληρωμένες λύσεις και μοναδικές υπηρεσίες εξυπηρέτησης και υποστήριξης.

Η Aigaion παρέχει σύγχρονα και ολοκληρωμένα προγράμματα ασφάλισης για το αυτοκίνητο, που ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις και τις ανάγκες της αγοράς. Οι ασφαλισμένοι έχουν τη δυνατότητα, εκτός από τυποποιημένα προγράμματα ασφάλισης, να διαμορφώσουν το δικό τους πρόγραμμα, σύμφωνα με τις προσωπικές ανάγκες και τις οικονομικές τους δυνατότητες. Οι όροι του ασφαλιστηρίου συμβολαίου είναι σε απλή και κατανοητή γλώσσα, με τις λιγότερες δυνατόν εξαιρέσεις και με δομή που διευκολύνει τον ασφαλισμένο στο να γνωρίζει την έκταση των καλύψεων που του παρέχονται. Για επιβατικά ιδιωτικής χρήσης, η Aigaion έχει σχεδιάσει τα προγράμματα ασφάλισης: Care, Safe, Standard, Premium και Golden Μικτή.

Για τα φορτηγά ιδιωτικής χρήσης και τα φορτηγά ιδιωτικής χρήσης αγροτικά, η Aigaion διαθέτει τα προγράμματα Basic και Premium Truck. Για τις επιβατικές ιδιωτικής χρήσης μοτοσυκλέτες υπάρχει το πρόγραμμα Aigaion Moto. Ο ασφαλισμένος μπορεί να επιλέξει από τα παραπάνω προγράμματα αυτό που επιθυμεί και να προσθέσει καλύψεις ανάλογα με τις ανάγκες του. Η Aigaion παρέχει σημαντική διευκόλυνση στους δικαιούχους αποζημίωσης, οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να εξυπηρετηθούν από τα συνεργαζόμενα με την εταιρεία συνεργεία και να αποκαταστήσουν τη ζημιά του οχήματός τους χωρίς να εκταμιεύσουν οι ίδιοι χρήματα, εφόσον πληρούνται οι ανάλογες προϋποθέσεις.

Η ΑΤΕ Ασφαλιστική διαθέτει ένα πλήθος ασφαλιστικών προγραμμάτων που στόχο έχουν να καλύψουν το 100% των ασφαλιστικών αναγκών των υποψηφίων πελατών και ασφαλισμένων της με την κατάλληλη προσαρμογή τους στις οικονομικές τους δυνατότητες. Μερικά από αυτά είναι τα παρακάτω:

3. Auto Plan 7A Είναι το πρόγραμμα που μπορεί να «χτίσει» ο συνεργάτης μας ανάλογα με τις επιθυμίες και τις ανάγκες των πελατών-ασφαλισμένων μας. Πωλείται είτε χωρίς καμία συμπληρωματική κάλυψη είτε ακόμη και με όλες τις συμπληρωματικές καλύψεις (περιλαμβανομένης και αυτής των ιδίων ζημιών).

1. ΑΤΕ Ασφαλής Οδήγηση Με υποχρεωτική κάλυψη μόνο αυτήν της αστικής ευθύνης, τέθηκε στη διάθεση των συνεργατών μας και των πελατών-ασφαλισμένων μας για να καλύψει τις ασφαλιστικές ανάγκες όσων επιθυμούσαν τον μικρότερο δυνατό συνδυασμό καλύψεων με το μικρότερο δυνατό κόστος.

2. Auto Plan Diesel Έχοντας μειωμένο τιμολόγιο κατά 10% από τα λοιπά ΕΙΧ, απευθύνεται αποκλειστικά σε ΕΙΧ με κινητήρες Diesel. Η παροχή των πρόσθετων-συμπληρωματικών καλύψεων με το βέλτιστο τιμολόγιο είναι καθαρά θέμα επιλογής των ασφαλισμένων και δεν υπόκειται σε κάποιους περιορισμούς.

4. Auto Plan 3A και 8Α Είναι τα προγράμματα για όσους επιθυμούν, εκτός της βασικής κάλυψης, και καλύψεις για το ίδιο το όχημα (κλοπή, πυρκαγιά και φυσικά φαινόμενα), έχοντας όμως –λόγω πακέτου– την καλύτερη δυνατή τιμολόγηση για όλες τις συμπληρωματικές καλύψεις. Τα προγράμματα αυτά από 1ης Ιουνίου 2016 πωλούνται με έκπτωση 10% στα ασφάλιστρα της αστικής ευθύνης.

5. Auto Plan 4A και 5Α Είναι τα πλήρη προγράμματα, που περιλαμβάνουν υποχρεωτικά και τη συμπληρωματική κάλυψη των ιδίων ζημιών (μικτή). ΧΡΗΜΑ 73

Χ αφιέρωμα ~ Aσφάλιση οχημάτων

Basic Simple, Basic Plus, Triplex, Quattro, Minikasko, Teilkasko, Extensionkasko, Vollkasko

Basic Simple Παρέχει τις υποχρεωτικές καλύψεις σε συνδυασμό με φροντίδα ατυχήματος. Συγκεκριμένα: ∼ Σωματικές βλάβες έναντι τρίτων ∼ Υλικές ζημίες έναντι τρίτων ∼ Φροντίδα ατυχήματος με ρυμούλκηση Basic Plus Πρόκειται για το βασικό πρόγραμμα ασφάλισης Basic Simple, με επιπλέον τις παρακάτω καλύψεις: ∼ Αστική ευθύνη πυρός ∼ Αστική ευθύνη σε πορθμεία και κλειστούς χώρους ∼ Ζημίες από ανασφάλιστο όχημα ∼ Προστασία Bonus-Malus ∼ Οικοσκευή σε Α’ κίνδυνο ∼ Νομική προστασία οδηγού-οχήματος ∼ Τροχαίο ατύχημα οδηγού-ιδιοκτήτη Triplex Ολοκληρωμένο πρόγραμμα ασφάλισης, που περιλαμβάνει τις καλύψεις του Basic Plus και επιπλέον: ∼ Θραύση κρυστάλλων σε Α’ κίνδυνο ∼ Κάλυψη αερόσακων σε Α’ κίνδυνο Quattro Το ολοκληρωμένο πρόγραμμα Quattro παρέχει όλες τις καλύψεις που χρειάζεται ένα όχημα για να είναι πλήρως ασφαλισμένο (καλύψεις Triplex) και επιπλέον πανελλαδική οδική βοήθεια.

Η Generali απαντά στις σημερινές ανάγκες για την ασφάλιση του αυτοκινήτου με το Speed, ένα ολοκληρωμένο προϊόν που σχεδιάστηκε ώστε να συνδυάζει το οικονομικό με το ποιοτικό. Το Speed αποτελείται από τρία επιμέρους, κλιμακούμενα προγράμματα ασφάλισης, τα οποία προσφέρουν στον πελάτη τη δυνατότητα να ορίσει το κόστος αλλά και την έκταση της κάλυψης που επιθυμεί. Συγκεκριμένα, επιλέγοντας ανάμεσα στα προγράμματα Speed, ο ασφαλισμένος μπορεί να εξασφαλίσει φροντίδα από ατύχημα όλο το 24ωρο, μέχρι και προστασία από κακόβουλες/τρομοκρατικές ενέργειες. Το Speed της Generali παρέχει πλήθος πλεονεκτημάτων όπως: ∼ Ποιοτικές και σωστά μελετημένες καλύψεις ασφάλισης. ∼ Δίκαιη και αντικειμενική τιμολόγηση, η οποία είναι βασισμένη σε 74 Ιούνιος 2015

Minikasko Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο πακέτο, που προσφέρει όλες τις απαραίτητες καλύψεις πέραν αυτών της υποχρεωτικής αστικής ευθύνης: ∼ Πυρκαγιά ∼ Πυρκαγιά κατά τη διάρκεια πολιτικών ταραχών, στάσεων, απεργιών ∼ Πυρκαγιά από δόλιο εμπρησμό τρίτου ∼ Πυρκαγιά από τρομοκρατικές ενέργειες ∼ Κλοπή ολική ∼ Κλοπή μερική ∼ Θραύση κρυστάλλων σε Α’ κίνδυνο ∼ Κάλυψη αερόσακων σε Α’ κίνδυνο Teilkasko Πρόκειται για ένα ειδικά διαμορφωμένο πακέτο, που προτείνεται για τις καλύψεις που ζητούν κυρίως οι τράπεζες. Προσφέρει όλες τις καλύψεις του Minikasko και επιπλέον: ∼ Ζημίες από φυσικά φαινόμενα ∼ Κάλυψη ηχοσυστήματος έως 150 ευρώ Extensionkasko Το Extensionkasko συμπεριλαμβάνει τις καλύψεις του Teilkasko και παράλληλα καλύπτει: ∼ Απώλεια, κλοπή, ληστεία σημαντικών εγγράφων ∼ Κάλυψη πληρωμής ασφαλίστρων λόγω απόλυσης από την εργασία ή διακοπής της επαγγελματικής δραστηριότητας ∼ Ζημίες από λανθασμένο καύσιμο Vollkasko Πρόκειται για το πλήρες πρόγραμμα ασφάλισης αυτοκινήτου έναντι όλων των κινδύνων. Περιλαμβάνει όλες τις καλύψεις που προσφέρει το πρόγραμμα Teilkasko και επιπλέον: ∼ Ίδιες ζημίες ∼ Ίδιες ζημίες από κακόβουλες ενέργειες

ενδελεχή επιστημονική μελέτη όλων των παραγόντων που διαμορφώνουν το σωστό ασφάλιστρο ανά περίπτωση. ∼ Πολλαπλές επιλογές απαλλαγών στις μικτές ασφαλίσεις. Παράλληλα, η Generali, αναγνωρίζοντας την εμπιστοσύνη των πελατών της, προσφέρει: ∼ Επιβράβευση σε ήδη υπάρχοντες πελάτες της Generali. ∼ Επιβράβευση συνετής οδήγησης, χωρίς ατυχήματα, μετά τον πρώτο χρόνο, αλλά και για κάθε επιπλέον χρόνο ασφάλισης. Ακόμη, χάρη στο πολύ καλά οργανωμένο δίκτυο εξυπηρέτησης που διαθέτει, η Generali έχει εξασφαλίσει για τους πελάτες της άμεση ανταπόκριση στις ανάγκες τους, ό,τι και να συμβεί.

Η Ευρώπη Ασφαλιστική παρουσιάζει τα ανταγωνιστικά πακέτα του κλάδου αυτοκινήτων που έχουν σαν στόχο την ολοκληρωμένη προστασία και διασφάλιση των πελατών της. Είναι σύγχρονα, ευέλικτα, εύκολα στην τιμολόγηση και βοηθούν στη σωστή ενημέρωση και

Αστική ευθύνη (Σ/Β & Υ/Ζ) Αστική ευθύνη μεταφερομένου οχήματος Αστική ευθύνη εντός φυλασσομένων χώρων Φροντίδα ατυχήματος και ρυμούλκηση σε ΙΧΕ, ΙΧΦ μέχρι 3,5 τόνους και μηχανές άνω των 125cc Προστασία BONUS μέχρι 2 ατυχήματα Αστική ευθύνη πυρός για κεφάλαιο 5.000 ευρώ Νομική προστασία για κεφάλαιο 5.000 ευρώ Προσωπικό ατύχημα οδηγού για κεφάλαιο 5.000 ευρώ Θραύση κρυστάλλων (εξαιρούνται οι αερόσακοι) για κεφάλαιο 1.000 ευρώ Ισχύει απαλλαγή ευρώ 200 για μη συνεργαζόμενα συνεργεία Πυρκαγιά Τρομοκρατικές ενέργειες συνεπεία πυρκαγιάς Ολική και μερική κλοπή με απαλλαγή στη μερική 250 ευρώ Φυσικά φαινόμενα (εξαιρείται ο παγετός) με απαλλαγή 300 ευρώ Ιδ. ζημίες με απαλλαγή (400, 750, 1.000, 1.500 ευρώ) Κακόβουλες βλάβες με απαλλαγή 300 ευρώ Προαιρετικά Ενοικίαση αυτοκινήτου συνεπεία πυρκαγιάς/κλοπής Προαιρετικά Ενοικίαση αυτοκινήτου συνεπεία Ιδ. Ζημιών Προαιρετικά Θραύση Κρυστάλλων (εξαιρούνται οι αερόσακοι) για κεφάλαιο 1.000 ευρώ Ισχύει απαλλαγή 200 ευρώ για μη συνεργαζόμενα συνεργεία Προαιρετικά Αερόσακοι συνεπεία ατυχήματος Προαιρετικά Υλικές ζημίες από ανασφάλιστο όχημα για κεφάλαιο 10.000 ευρώ Προαιρετικά Οδική βοήθεια συνεπεία βλάβης σε ΙΧΕ, ΙΧΦ μέχρι 3,5 τόνους και μηχανές άνω των 125cc

ασφάλιση των οδηγών/ιδιοκτητών αυτοκινήτων. Η εταιρεία στέκεται συνεχώς δίπλα στους πελάτες και τους συνεργάτες της και μεριμνά για την πιστή τήρηση των υποσχέσεών της, αποζημιώνοντας γρήγορα και δίκαια τους ασφαλισμένους της.

Euro1 euroeconomy

Euro2 europlus

Euro3 eurosilver

Euro4 eurogold

✓ ✓ ✓ ✓

✓ ✓ ✓ ✓

✓ ✓ ✓ ✓

✓ ✓ ✓ ✓

✓ ✓ ✓

✓ ✓ ✓ ✓ ✓

✓ ✓ ✓ ✓

✓ ✓ ✓ ✓

✓ ✓ ✓ ✓

✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓

✓

✓ ✓

✓

✓

✓

✓

✓

✓

✓

✓

✓

✓

✓

✓

✓

Χ

ΧΡΗΜΑ 75

Χ φάκελοι

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΛΩΔΙΑ

ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ ΣΤΑ ΥΠΟΒΡΥΧΙΑ ΚΑΛΩΔΙΑ Τα ενοποιημένα κέρδη προ φόρων, χρηματοδοτικών και επενδυτικών αποτελεσμάτων και συνολικών αποσβέσεων (EBITDA), προ επανεκτίμησης παγίων, διαμορφώθηκαν σε 0,5 εκατ. ευρώ, έναντι 1,1 εκατ. ευρώ το 2013, ενώ το αποτέλεσμα εκμετάλλευσης (EBIT) του ομίλου προ επανεκτίμησης παγίων ανήλθε σε ζημιές 8,8 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών 7 εκατ. ευρώ το 2013.

T

o 2014 ήταν καθοριστικό για τις μελλοντικές εξελίξεις του Ομίλου Ελληνικά Καλώδια. Εντός του έτους, ο όμιλος ανέλαβε σημαντικά συμβόλαια για έργα υποβρύχιων καλωδίων και ξεκίνησε παραγωγή στις νέες παραγωγικές εγκαταστάσεις της Fulgor, ενώ παράλληλα προχώρησε σε αναδιάρθρωση της παραγωγικής του βάσης. Με βασικούς άξονες την ευελιξία και το κόστος παραγωγής, ενίσχυσε το εμπορικό του δίκτυο και επικεντρώθηκε στην ανάπτυξη προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας. Αναφορικά με τα οικονομικά αποτελέσματα της χρήσης 2014, ο κύκλος εργασιών του Ομίλου Ελληνικά Καλώδια ανήλθε σε 359 εκατ. ευρώ, αυξημένος κατά 4% έναντι του 2013 (345 εκατ. ευρώ). Η ποσοτική αύξηση των πωλήσεων των βασικών προϊόντων του ομίλου έφτασε στο 15%, το οποίο όμως δεν αποτυπώνεται στον κύκλο εργασιών, λόγω των μειωμένων τιμών του χαλκού κατά τη διάρκεια του 2014. Τα ενοποιημένα κέρδη προ φόρων, χρηματοδοτικών και επενδυτικών αποτελεσμάτων και συνολικών αποσβέσεων (EBITDA), προ επανεκτίμησης παγίων, διαμορφώθηκαν σε 0,5 εκατ. ευρώ, έναντι 1,1 εκατ. ευρώ το 2013, ενώ το αποτέλεσμα εκμετάλλευσης (EBIT) του ομίλου προ επανεκτίμησης παγίων ανήλθε σε ζημιές 8,8 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών 7 εκατ. ευρώ το 2013. Τα αντίστοιχα ποσά μετά την επανεκτίμηση διαμορφώνονται σε ζημιές 11,2 εκατ. ευρώ (EBITDA) και 20 εκατ. ευρώ (EBIT). Τα αποτελέσματα του ομίλου επιβαρύνθηΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΛΩΔΙΑ ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

76 Iούνιος 2015

καν κατά 6,3 εκατ. ευρώ από την αποτίμηση του βασικού (μη αντισταθμιζόμενου) αποθέματος μετάλλου των παραγωγικών εταιρειών του ομίλου, λόγω της πτώσης των τιμών του χαλκού στο χρηματιστήριο μετάλλων, ενώ επιβαρύνθηκαν επιπρόσθετα λόγω της υλοποίησης των επενδυτικών έργων στο εργοστάσιο της Fulgor (κόστος αδράνειας κατά τη διάρκεια των εργασιών αναβάθμισης του υφιστάμενου εξοπλισμού και εγκατάστασης του νέου εξοπλισμού), καθώς και από τη μείωση των περιθωρίων λόγω του αυξημένου ανταγωνισμού. Τα ενοποιημένα αποτελέσματα προ φόρων ανήλθαν σε ζημιές 37,9 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών 19,6 εκατ. ευρώ το 2013, ενώ τα καθαρά ενοποιημένα αποτελέσματα, μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας, ανήλθαν σε ζημιές 30,3 εκατ. ευρώ ή 1,0258 ευρώ ανά μετοχή. Ο καθαρός δανεισμός του ομίλου ανήλθε σε 217,6 εκατ. ευρώ στις 31 Δεκεμβρίου του 2014, έναντι 179 εκατ. ευρώ στις 31 Δεκεμβρίου του 2013, γεγονός που οφείλεται κυρίως στην εκταμίευση 31 εκατ. ευρώ για επενδύσεις εντός του 2014 (το μεγαλύτερο μέρος αφορά τις υλοποιημένες επενδύσεις παραγωγής υποβρύχιων καλωδίων υψηλής τάσης στη θυγατρική Fulgor). Κλείνοντας την παρουσίαση, η διοίκηση του ομίλου αναφέρθηκε στις θετικές προοπτικές για το 2015, καθώς παρατηρείται σταδιακή ανάκαμψη των διεθνών αγορών, ενώ η ευνοϊκή ισοτιμία ευρώ/δολαρίου καθιστά τον όμιλο πιο ανταγωνιστικό σε χώρες που συναλλάσσονται σε δολάρια. Η εταιρεία Ελληνικά Καλώδια έχει ήδη αναλάβει δύο σημαντικά έργα: το έργο διασύνδεσης των νήσων Σύρου-Τήνου, Σύρου-Μυκόνου, Σύρου-Πάρου, στο πλαίσιο του Διαγωνισμού Διασύνδεσης των Κυκλάδων, και το έργο διασύνδεσης του αιολικού πάρκου στη νησίδα του Αγίου Γεωργίου. Επιπροσθέτως, αναμένονται θετικές εξελίξεις και από άλλους διαγωνισμούς υποβρύχιων καλωδίων στο άμεσο μέλλον, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Τέλος, οι πρωτοβουλίες των τελευταίων ετών για περαιτέρω ενίσχυση του εμπορικού δικτύου, μείωση του κόστους και έμφαση στην παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας θα βελτιώσουν περαιτέρω τα οικονομικά αποτελέσματα του ομίλου. Χ

ΣΙΔΕΝΟΡ

ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΣΤΙΣ ΗΠΑ ΜΕ ΝΕΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Στην ετήσια παρουσίαση της «Σιδενόρ Εταιρεία Συμμετοχών» στην Ένωση Θεσμικών Επενδυτών, μεταξύ άλλων αναλύθηκαν τα ετήσια οικονομικά αποτελέσματα της χρήσης του 2014, οι σημαντικότερες εξελίξεις σε επιχειρηματικό επίπεδο, οι προοπτικές για τη χρήση του 2015, καθώς και η ανακοινωθείσα συγχώνευση με τη Viohalco.

Ό

πως αναφέρθηκε από τους εκπροσώπους της εταιρείας, το 2014 ο Όμιλος Σιδενόρ λειτούργησε σε ένα δυσμενές περιβάλλον τόσο για την ελληνική οικονομία και τον κατασκευαστικό κλάδο όσο και για τον κλάδο χάλυβα διεθνώς. H βελτίωση των κοστολογίων της θυγατρικής εταιρείας Stomana Industry στη Βουλγαρία, τα νέα προϊόντα υψηλότερης προστιθέμενης αξίας –όπως οι ειδικοί χάλυβες και τα φύλλα χάλυβα πλάτους 2,5 μέτρων– καθώς και η διείσδυση στην αγορά πλατέων προϊόντων στις ΗΠΑ συνέβαλαν στη μείωση των ζημιών κατά το 2014. Στην Ελλάδα όμως, κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, τα δύο εργοστάσια στον Αλμυρό και τη Θεσσαλονίκη συσσώρευσαν σημαντικές ζημιές, λόγω κυρίως της δραματικής κάμψης της οικοδομικής δραστηριότητας. Συγκεκριμένα, ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών ανήλθε στη χρήση του 2014 σε 822,1 εκατ. ευρώ, έναντι 807,7 εκατ. ευρώ το 2013, καταγράφοντας αύξηση 1,8%. Τα ενοποιημένα αποτελέσματα προ φόρων διαμορφώθηκαν σε ζημιές 54,9 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών 75,4 εκατ. ευρώ το 2013, ενώ τα αποτελέσματα προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και συνολικών αποσβέσεων (EBITDA) διαμορφώθηκαν στις 31 Δεκεμβρίου 2014 σε 23 εκατ. ευρώ, έναντι των 11,5 εκατ. ευρώ πέρσι, παρουσιάζοντας αύξηση της τάξης του 101%. Τέλος, τα αποτελέσματα μετά από φόρους και δικαιώματα μειοψηφίας ανήλθαν στη χρήση του 2014 σε ζημιές 49,7 εκατ. ευρώ ΣΙΔΕΝΟΡ ΕΞΕΛΙΞΗ ΜΕΤΟΧΗΣ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ 12ΜΗΝΟ

(ζημιές 0,5165 ευρώ ανά μετοχή), έναντι ζημιών 73,7 εκατ. ευρώ (ή ζημιές 0,7663 ευρώ ανά μετοχή) το 2013. Για το 2015, ο σαφής εξαγωγικός προσανατολισμός της Σιδενόρ ευνοείται από την εξασθένηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας EUR/USD και την αξιοποίηση των παραγωγικών επενδύσεων των τελευταίων ετών. Συγκεκριμένα, η λειτουργία του νέου επαγωγικού φούρνου στη θυγατρική Sovel, η επερχόμενη ολοκλήρωση του νέου επαγωγικού φούρνου στη Θεσσαλονίκη, η εγκατάσταση του σταθμού επεξεργασίας χάλυβα εν κενώ (vacuum degasser) και της γραμμής επιφανειακής επεξεργασίας μπιγιέτας (billet conditioning) στη Stomana Industry στη Βουλγαρία, οι επενδύσεις στην Dojran Steel στην ΠΓΔΜ για την παραγωγή μορφοσιδήρων, σε συνδυασμό με τον περαιτέρω εμπλουτισμό του χαρτοφυλακίου προϊόντων και την επέκταση των δραστηριοτήτων σε νέες αγορές του εξωτερικού, προβλέπεται να συνεισφέρουν σημαντικά στη βελτίωση της κοστολογικής βάσης και στα οικονομικά αποτελέσματα της Σιδενόρ. Σημειώνεται τέλος ότι για την τρέχουσα χρήση ευοίωνες προοπτικές προσδίδει και η ανακοινωθείσα συγχώνευση της Σιδενόρ Συμμετοχών με τη Viohalco, η οποία αποτελεί τη βέλτιστη ενδεδειγμένη τεχνική λύση για την άμεση κεφαλαιακή ενίσχυση της απορροφώμενης και την υποστήριξή της σε βάθος χρόνου, μέσω της ευχερέστερης πρόσβασης που θα διασφαλίσει το νέο εταιρικό σχήμα στην εγχώρια και στη διεθνή αγορά χρήματος και κεφαλαίων. Τα νέα κεφάλαια που θα εισρεύσουν με τη συγχώνευση θα απεγκλωβίσουν κρίσιμο –ανενεργό σήμερα– παραγωγικό δυναμικό, θα τονώσουν την εξαγωγική δραστηριότητα και θα ευνοήσουν τη διατήρηση και την αύξηση των υφιστάμενων θέσεων εργασίας και απασχόλησης των ιδιαιτέρως πληγέντων από την οικονομική κρίση εργοστασίων του Αλμυρού Μαγνησίας και της Θεσσαλονίκης. Προερχόμενα πρωτίστως από υφιστάμενα διαθέσιμα της απορροφώσας Viohalco, τα κεφάλαια αυτά θα ανέλθουν σε μια πρώτη φάση σε 25 εκατ. ευρώ και θα επενδυθούν στα δύο εργοστάσια μέσω αυξήσεων κεφαλαίου που θα γίνουν στις χαλυβουργικές εταιρείες της Σιδενόρ Συμμετοχών, Σιδενόρ Βιομηχανική Χάλυβα ΑΕ και Sovel Ελληνική Εταιρεία Επεξεργασίας Χάλυβος ΑΕ, αμέσως μετά την ολοκλήρωση της συγχώνευσης. Χ ΧΡΗΜΑ 77

τα νέα της αγοράς

06-15

Χ INTERAMERICAN

Πρόγραμμα ανάπτυξης καινοτομιών για τη φροντίδα υγείας από το ΟΠΑ

Μ

ια σημαντική συνεργασία για την προώθηση της επιχειρηματικότητας ανακοινώνουν το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και η Interamerican. Αντικείμενο της συνεργασίας –η οποία εντάσσεται στο ευρύτερο σχέδιο των συνεργειών μεταξύ του εκπαιδευτικού οργανισμού και της ασφαλιστικής εταιρείας– είναι το πρόγραμμα IDEA, με στόχο τη δημιουργία καινοτόμων ηλεκτρονικών υπηρεσιών και νέων επιχειρηματικών μοντέλων σχετικών με τη φροντίδα για τις ανθρώπινες ανάγκες και την ποιότητα ζωής. Η συνεργασία αποβλέπει σε ένα προϊόν –με την ολοκλήρωση του εξάμηνης διάρκειας προγράμματος– που θα αξιοποιηθεί στην ελληνική αγορά, ανταποκρινόμενο με λύσεις στις σύγχρονες προκλήσεις για υπηρεσίες φροντίδας της υγείας μέσα από τις τεχνολογικές δυνατότητες (e-health, e-care). Αυτή θα είναι η πρώτη πτυχή της συνεργασίας, ενώ θα ακολουθήσουν σχέδια και για συνταξιοδοτικές ανάγκες, καθώς και για υπηρεσίες σχετικές με περιουσιακά στοιχεία (αυτοκίνητο, κατοικία), όλα στη βάση της χρήσης και των έξυπνων εφαρμογών της ψηφιακής τεχνολογίας και της πληροφορικής. Ειδικότερα για την υγεία, προβλέπεται η βέλτιστη αξιοποίηση, κατά την ανάπτυξη των καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών, των υποδομών της Interamerican στην υγεία: του δικτύου υγείας, των ιδιόκτητων μονάδων πρωτοβάθμιας υγείας και νοσηλείας και των υποδομών άμεσης ιατρικής βοήθειας και φροντίδας ατυχήματος. Οι φάσεις της ανάπτυξης του προγράμματος κλιμακώνουν το έργο: από τη συνθήκη των ομάδων εργασίας, το mentoring και την εξοικείωση με τεχνικές δημιουργικότητας (πρώτη φάση) μέχρι την κατανόηση και τον σχεδιασμό των βασικών στοιχείων του επιχειρηματικού μοντέλου και της υπηρεσίας (δεύτερη φάση) και την υποστήριξη της υλοποίησης των ιδεών που θα προκριθούν (τρίτη φάση), στο πλαίσιο του αντικειμένου του Κέντρου Στήριξης Επιχειρηματικότητας και Καινοτομίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Εύλογα, η συνεργασία είναι αμοιβαίου οφέλους και σημαντικής αξίας για την πρακτική εμπειρία των νέων ανθρώπων που θα συμμετάσχουν. Το πρόγραμμα είναι ανοικτό για νέους (έως 35 ετών) που διαθέτουν γνώσεις τεχνολογίας και επιχειρηματικό πνεύμα και θέλουν να αναπτύξουν ικανότητες σχεδίασης και υλοποίησης καινοτόμων επιχειρηματικών προτάσεων. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να αναζητήσουν αναλυτικότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα, καθώς και την online αίτηση συμμετοχής, στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.idea.aueb.gr.

L’ ARTIGIANO

Νέα καλοκαιρινή καμπάνια «Έτσι φτιάχνουμε την dolce vita»

Α

υτό το καλοκαίρι, η αλυσίδα delivery ιταλικού φαγητού L’ Artigiano μάς δίνει συνταγές για να κάνουμε... dolce vita! Η νέα καμπάνια με σύνθημα «L’ Artigiano: έτσι, φτιάχνουμε την dolce vita!» σχολιάζει τη νέα πραγματικότητα των Ελλήνων, τους νέους τρόπους με τους οποίους φτιάχνουν και μοιράζονται τη χαρά. Η απόλαυση δεν βρίσκεται πια στις εξεζητημένες εκφράσεις του lifestyle, την επιτήδευση ή τα γκουρμέ μπουφέ που κάποτε εξασφάλιζε η οικονομική άνεση. Τώρα, είναι οι αυθόρμητες καθημερινές στιγμές με την οικογένεια και τους φίλους, που αλλάζουν την καθημερινότητα, και το καλό ιταλικό φαγητό έρχεται να συμπληρώσει το μοίρασμα και την αλεγκρία που συνδέεται διαχρονικά με το ελληνικό «τραπέζωμα». Η αυθεντική συνταγή για dolce vita συνοδεύεται απαραίτητα από αγαπημένα πρόσωπα και μια γνήσια ιταλική pizza ή pasta από τη L’ Artigiano επαληθεύοντας έτσι το μότο της “pizza, pasta, passion”. Η L’ Artigiano, μετά από 22 χρόνια λειτουργίας, διαθέτει 16 καταστήματα στην περιοχή της Αττικής και 3 καταστήματα στην Κόρινθο, την Καλαμάτα και τη Χαλκίδα. Φιλοσοφία της εταιρείας είναι η παρασκευή γευμάτων με βάση τις ποιοτικές πρώτες ύλες και την ιταλική παράδοση σε προσιτές τιμές, στοχεύοντας στη μέγιστη ικανοποίηση του πελάτη.

78 Ιούνιος 2015

PUBLIC

Συνεργασία με την TerraNation™ και την SBS

Τ

α καταστήματα Public επεκτείνουν ακόμη περισσότερο την γκάμα των προϊόντων τους, εισερχόμενοι δυναμικά στην αγορά των εποχικών προϊόντων για το καλοκαίρι. Διαθέτουν ποιοτικά εποχικά προϊόντα για όλες τις ηλικίες αλλά και όλα όσα αναζητά μια οικογένεια για τις καλοκαιρινές της διακοπές σε μια ευρεία γκάμα τιμών. Με σταθερό κριτήριο την υψηλή αισθητική και την ποιότητα, τα Public αποδεικνύουν πως είναι ένα πολύ αγαπητό και ευέλικτo brand, που επενδύει σε συνεργασίες με εταιρείες που έχουν διακριθεί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό για τα ποιοτικά τους χαρακτηριστικά. Σε αυτό το πλαίσιο, τα Public εγκαινιάζουν τη συνεργασία τους με δύο πολύ σημαντικές εταιρείες: κατά αποκλειστικότητα με την ιταλική εταιρεία SBS, η οποία διαθέτει μια σειρά αξεσουάρ με εκλεπτυσμένο design και προσιτή τιμή, και την ελληνική εταιρεία TerraNation™, που δημιουργήθηκε για να καλύψει την αυξανόμενη ζήτηση σε καινοτόμο, υψηλών προδιαγραφών και αξιόπιστο εξοπλισμό για την παραλία. Τα προϊόντα της TerraNation™ περιλαμβάνουν εξοπλισμό σκίασης, υποστρώματα και τσάντες παραλίας, χρηστικά εργαλεία και ιδιαιτέρως απορροφητικές πετσέτες, αλλά και παιχνίδια που βασίζονται σε αντίστοιχα παραδοσιακά. Όλα είναι αποτέλεσμα προσεκτικής παρατήρησης, σχολαστικής έρευνας και εξαντλητικών δοκιμών και έχουν ως στόχο να κάνουν τους ανθρώπους ευτυχισμένους προσφέροντας μοναδικό design, ποιότητα, ασφάλεια, σιγουριά και χαλάρωση όπου κι αν βρίσκονται. Ταυτόχρονα με τη συνεργασία με την ΤerraNation™, τα Public συνεργάζονται κατά αποκλειστικότητα και με την ιταλική εταιρεία SBS, διαθέτοντας μια σειρά sport accessories, wearables και gadgets που συνδυάζουν λειτουργικότητα, design και ιταλική υπογραφή. Τα προϊόντα περιλαμβάνουν ακουστικά, ακουστικά κεφαλής, θήκες-περιβραχιόνια, βάσεις στήριξης ποδηλάτου, activity tracker, φορητά ηχεία, action camera, powerbanks, αξεσουάρ για selfie, την πληρέστερη γκάμα σε αδιάβροχες θήκες κινητών και άλλα πολλά αδιάβροχα αξεσουάρ με στυλ και άποψη. Ενδεικτικά, η αδιάβροχη SBS Action Camera προσφέρει high definition εικόνα και στη συσκευασία της περιλαμβάνονται όλα τα αξεσουάρ της, το φορητό ηχείο SBS Bluetooth Sport είναι αδιάβροχο και με ειδικό στρώμα προστασίας κατά της άμμου, ενώ το σετ SBS Sport Kit περιλαμβάνει ακουστικά μοναδικού design και θήκη-περιβραχιόνιο.

GLOBO

Αναγνώριση στο Magic Quadrant της Gartner για λύσεις EMM

Η

Globo, διεθνής πάροχος λύσεων enterprise mobility, που καλύπτουν πλήρως τις ανάγκες μιας εταιρείας για την προστασία και τη διαχείριση εταιρικών δεδομένων και mobile συσκευών, καθώς και τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη mobile εφαρμογών, συμπεριλήφθηκε για δεύτερη συνεχή χρονιά στην Έκθεση Magic Quadrant (MQ) της Gartner για λύσεις enterprise mobility management. Για το 2015, η Gartner έχει χαρακτηρίσει τις λύσεις EMM συνεκτικό κρίκο, ο οποίος ουσιαστικά συνδέει τις φορητές συσκευές με τη ροή λειτουργίας μιας επιχείρησης που περιλαμβάνει συσκευές, εφαρμογές και δεδομένα. Τη φετινή χρονιά, μόλις 12 εταιρείες αναγνωρίστηκαν στο Magic Quadrant από σύνολο 100 εταιρειών παγκοσμίως. Για τις ανάγκες της έκθεσης, οι πάροχοι αξιολογήθηκαν βάσει μιας σειράς κριτηρίων που αφορούν τόσο σε επιχειρησιακούς δείκτες όσο και σε τεχνικές δυνατότητες. Για να συμπεριληφθεί μια εταιρεία στο Magic Quadrant χρειάζεται να πληροί τις παρακάτω προϋποθέσεις: ∼ Τουλάχιστον 12 εκατ. δολ. πωλήσεις ΕΜΜ για το 2014 ∼ Τουλάχιστον πέντε συστάσεις από οργανισμούς που χρησιμοποιούν τη λύση ΕΜΜ ∼ Υποστήριξη ΕΜΜ για iOS, Android και Windows Phone ∼ Παροχή Mobile Device Management (MDM), Mobile Application Management (MAM) μέσω app wrapping ή ενός Software Development Kit (SDK) και Mobile Content Management (MCM) Ο κύριος Κωστής Παπαδημητρακόπουλος, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Globo, σχολίασε: «Η ένταξή μας στο EMM Magic Quadrant της Gartner για δεύτερη συνεχή χρονιά αποτελεί για εμάς μία ακόμα πολύ σημαντική διάκριση. Υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός παρόχων που προσφέρουν κάποια ΕΜΜ λειτουργικότητα, η οποία όμως δεν είναι αρκετή για μια επιχείρηση που προσβλέπει σε μια ολοκληρωμένη λύση mobility. Η Globo είναι μοναδική, καθώς παρέχει μια συνολική λύση, που συνδυάζει λύσεις για enterprise mobility management με μία πλατφόρμα για σχεδιασμό, ανάπτυξη και διαχείριση mobile εφαρμογών (MADP), κάτι που έχει γίνει προαπαιτούμενο για μια αποτελεσματική λύση mobility».

ΧΡΗΜΑ 79

Χ διά ταύτα...

✒ από τον Κων/νο Χριστοφιλέα

η ρ κ ά ν η τ Τούνελ σ λ ε ν ύ ο τ υ ο τ

Τελικά, ο Χάρρυ Κλυνν είχε δίκιο όταν έλεγε «βλέπω τούνελ στην άκρη του τούνελ»! Με συμφωνία ή χωρίς, έρχονται δύσκολες μέρες για την Ελλάδα. Η συμφωνία έρχεται, αλλά θα ανοίξει τον δρόμο για το επόμενο επεισόδιο του ελληνικού δράματος… Εδώ Ζάμπια, εδώ Ζάμπια: Το όνειρο κάθε αξιοπρεπούς Έλληνα. «Ζάμπια, Ζιμπάμπουε, Σουδάν, Σομαλία, Ελλάδα»: Εύκολος όμιλος. Περνάμε στα τελικά του Αφρικανικού Κυπέλλου άνετα. Από Ουγκάντα γίναμε Ζάμπια, το λες και πρόοδο… Πού είναι η ορχήστρα να παίξει τα νταούλια για να χορέψουν οι αγορές; Σκουπίζουν και τα τελευταία αποθεματικά των δήμων και των ταμείων. Σειρά θα πάρουν τα παγκάρια των εκκλησιών. Λαφαζάνη, όλοι εμείς, οι κάτοικοι των Τρικάλων, πιστεύουμε σε σένα για να σώσουμε το λιμάνι μας, που θέλουν να το πουλήσουν. Βάλε τα στήθια σου μπροστά και σε ακολουθούμε! Κάτω τα χέρια από το λιμάνι μας! Βενεζουέλα: Ζητούν δαχτυλικά αποτυπώματα για την αγορά φαρμάκων. Μαδούρο, μαζί με τον Αλέξη και τον Κιμ θα φτιάξουμε συμμαχία, με τα νταούλια που θα βαράμε θα κάνουμε τις αγορές και τον καπιταλισμό να χορεύουν στον ρυθμό μας! Η ζωή είναι ωραία... στη Βόρεια Κορέα! Μην τα παρατάς Λαφαζάνη, το όνειρο να γίνουμε Σοβιετική Ένωση ή Κούβα του 1920 πρέπει να προχωρήσει...

BRICS και πάλι BRICS, για να σωθεί η χώρα από τα αδηφάγα τρωκτικά της Ευρώπης. Έχουμε μερικά δισ. από Ρωσία, κάποια δισ. από Κίνα. Αν θέλει ο Σόιμπλε, του δανείζουμε κανένα ψιλό. Σύντροφοι της αριστερής πλατφόρμας, οι θέσεις σας περί

Υ.Γ.: Πότε θα καταλάβουμε πως δεν υπάρχει δωρεάν γεύμα; 80 Ιούνιος 2015

εθνικοποίησης τραπεζών είναι επικίνδυνες ασυναρτησίες. Εθνικοποίηση σημαίνει αποτυχία, ιδιωτικοποίηση σημαίνει επιτυχία, δυστυχώς ή ευτυχώς, αυτό μας διδάσκει ακόμη και η κομμουνιστική Κίνα. Παγκόσμιο ρεκόρ διάψευσης του εαυτού του! Ο Βαρουφάκης έβαλε φόρο στις αναλήψεις ΑΤΜ και σε μία ώρα το πήρε πίσω! Φέρτε κι άλλους μετανάστες! Όχι πολλούς όμως, μερικά εκατομμύρια ακόμη χωράνε άνετα. Εμείς, οι Έλληνες, είμαστε φιλόξενοι και θα τους καλοδεχτούμε! Λιτός βίος για τον λαό: 1.400 δολ. τη βραδιά στη σουίτα για τον Καμμένο. Ζουράρις για δανειστές: Θα τους πηδήξουμε εμείς! «Οι χρηματοσυμμορίτες προσπαθούν να δημιουργήσουν μια βορβορώδη ψωλεκτασία εις βάρος του ελληνικού λαού. Θα στηρίζω τις προτάσεις ΣΥΡΙΖΑ, ακόμη κι αν προτείνει την προσάρτηση της Μακεδονίας στα Σκόπια ή τη Χιλή» δήλωσε ο βουλευτής των ΑΝΕΛ. Πόσο δίκιο έχει ο Πανούσης, που ζητά ψυχιατρικό έλεγχο των πολιτικών για να μη γίνει η Ελλάδα φρενοκομείο… Μετά την ΕΡΤ και τις καθαρίστριες, μην ξεχάσετε και τις άγαμες θυγατέρες και το επιδοματάκι των 900 ευρώ τον μήνα, που πρέπει να πάρουν. Είχαμε το κράτος του Φωτόπουλου, τώρα δημιουργήθηκε και αυτό του Καλφαγιάννη.

ΧΡΗΜΑ

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ ONOMATΕΠΩΝΥΜΟ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ

Τ.Κ.

ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ

ΧΩΡΑ

ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ε-ΜAIL

ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ

ΚΙΝΗΤΟ

FAX

ΑΦΜ*

ΔΟΥ*

* ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

Το ΧΡΗΜΑ καινοτομεί τεχνολογικά, κυκλοφορεί και ψηφιακά, με e-mail! Ο συνδρομητής μπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, με τρόπο παρόμοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης με λέξεις κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σημειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Σε έντυπη και ψηφιακή μορφή) ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ ΕΞΑΜΗΝΗ (5 ΤΕΥΧΗ) 20,00 € ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΣ (10 ΤΕΥΧΗ) 100,00 €

ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ) 30,00 €

ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 45,00 €

ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 80,00 €

ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ) 150,00 €

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟMΙKΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 60,00 € ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 110,00 €

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Αποκλειστικά σε ψηφιακή μορφή) ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 15,00 € (Σε όλες τις συνδρομές συμπεριλαμβάνεται Φ.Π.Α.)

ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / ΙΒΑΝ GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192) Βεβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασμός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρείας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σημειώνετε πάντα το όνομά σας στο καταθετήριο. Παρακαλούμε, όπως αποστείλετε το καταθετήριο με fax στο 210 998 4953, υπόψιν κου Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.

ΕΠΙΤΑΓΗ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

*Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 17456 Άλιμος, Fax: 210 998 4953

Yπεύθυνος συνδρομών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu

ΧΡΗΜΑ

www.hrima.gr

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.413 / 6.2015 / € 6,00

Αγορά Factoring: Σε ανοδική τροχιά, στηρίζει την υγιή επιχειρηματικότητα

ΧΡΗΜΑ

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ

Χρειάζεται story

τ.413/ 6.2015

“AUDITING, TAX, CONSULTING SERVICES” Στήριγμα των επιχειρήσεων και της οικονομίας Μάριος Τ. Κυριάκου

Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της KPMG

Να περάσει στο DNA μας η συνέπεια στις υποχρεώσεις μας Για να μπορέσουμε να ξεπεράσουμε τα προβλήματα μακροπρόθεσμα, βασικό είναι να περάσει στο DNA μας, από τις μικρές ηλικίες, η λογική του ότι υπάρχει επίπτωση αν κάποιος δεν είναι συνεπής με τις υποχρεώσεις του και ότι αυτός θα περιφρονείται και δεν θα επαινείται από την κοινωνία.

ISSN 1105-0470