ΧΡΗΜΑ #417, Δεκέμβριος 2015 by ethosMEDIA

ΧΡΗΜΑ

www.hrima.gr

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.417 / 12.2015 / € 6,00

Οι νικητές των Επιχειρηµατικών Βραβείων «Χρήµα-Γεώργιος Ουζούνης 2015»

Προσδοκίες για κέρδη σε τοπίο καταστροφής ΚΑΖΑΜΙΑΣ 2016 Όταν ο θεός της Ελλάδας «κούρεψε» το χρέος! Βελισσάριος Δότσης Διευθύνων Σύµβουλος του Enterprise Greece

Η Ελλάδα σήµερα παρουσιάζει µοναδικές επενδυτικές ευκαιρίες Η Ελλάδα παρουσιάζει σήµερα έναν ιδιαίτερο συνδυασµό, προσφέροντας σε έναν δυνητικό επενδυτή τα πλεονεκτήµατα µιας ανεπτυγµένης χώρας µε τις προοπτικές της ανάπτυξης µιας αναπτυσσόµενης χώρας.

Πρώτοι

σε Κεφαλαιακή Επάρκεια.

Πρώτοι

σε Εμπιστοσύνη.

Έτοιμοι για το αύριο, δίπλα στους ιδιώτες που δημιουργούν και τις επιχειρήσεις που σχεδιάζουν. Ολοκληρώσαμε πρώτοι την αύξηση του μετοχικού μας κεφαλαίου, συγκεντρώνοντας κεφάλαια ύψους Ευρώ 2,56 δισ., με τη συμμετοχή αποκλειστικά Ελλήνων και ξένων ιδιωτών επενδυτών. Διαθέτουμε τη μεγαλύτερη κεφαλαιακή επάρκεια με τον υψηλότερο Δείκτη CET1 17,4%, χωρίς την ενίσχυση από Προνομιούχες Μετοχές του Ελληνικού Δημοσίου ή Μετατρέψιμες Ομολογίες του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Με μέθοδο, σιγουριά και αυτοπεποίθηση, γινόμαστε ακόμα πιο δυνατοί. Για όλους εσάς που μας εμπιστεύεστε. Για να μπορούμε να στεκόμαστε δίπλα στους ιδιώτες που δημιουργούν. Για να μπορούμε να στηρίζουμε τις επιχειρήσεις που σχεδιάζουν. Alpha Bank. Έτοιμοι για το αύριο.

www.alpha.gr 210 326 0000

Νώντας Χαλδούπης, Διευθυντής Σύνταξης

Εκείνοι χάνουν χρόνο, εμείς θα αντέξουμε;

προσμονή κάθε νέου έτους είθισται να συνδέεται με την ελπίδα για το καλύτερο. Στην Ελλάδα του 2016, ο κόσμος της πραγματικής οικονομίας έχει δει ως τώρα όλες τις ελπίδες για έξοδο από το τούνελ να διαψεύδονται και το τούνελ να αποδεικνύεται εξοντωτικά μακρύ και απροσδόκητα σκοτεινό. Αξίζει να «ποντάρει» κανείς ξανά, αυτόν τον Δεκέμβριο, στο χαρτί της ελπίδας; Όποιος θέλει να δει το ποτήρι μισογεμάτο έχει αφορμές να είναι αισιόδοξος. Το πρώτο θετικό στοιχείο, που κατά δήλωσή του εξέπληξε ακόμη και τον έμπειρο οικονομολόγο της Κομισιόν και αυστηρό «Τροϊκανό» Ντέκλαν Κοστέλο, είναι ότι από θαύμα η ελληνική οικονομία άντεξε τη μεγάλη περιπέτεια του 2015 χωρίς να καταρρεύσει εντελώς. Τα χειρότερα αποφεύχθηκαν και στο τραπεζικό σύστημα, όπου το μέλλον προδιαγραφόταν ζοφερό το καλοκαίρι, με τις τράπεζες κλειστές, τους καταθέτες να σχηματίζουν ουρές στα ATM και όλους να συζητούν όχι αν, αλλά πόσο, θα «κουρευτούν» τελικά οι καταθέσεις μας. Πολλά μπορούν να ειπωθούν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, ένα όμως είναι βέβαιο: η χώρα εξακολουθεί να διαθέτει τράπεζες σε κανονική λειτουργία –και όχι σε καθεστώς εκκαθάρισης– και οι καταθέτες παραμένουν ασφαλείς, έστω και αν διατηρούνται οι ασφυκτικοί περιορισμοί στην κίνηση των κεφαλαίων τους. Τα χειρότερα αποφεύχθηκαν και στη, ζωτικής σημασίας για τη χώρα, σχέση με τους ξένους δανειστές. Το καλοκαίρι όλοι προετοιμάζονταν για μια ολέθρια σύγκρουση τρένων, που θα οδηγούσε τη χώρα στα αχαρτογράφητα νερά του Grexit. Στα τέλη της χρονιάς, η δεύτερη

κυβέρνηση Τσίπρα καταφέρνει να συμφωνήσει και να εφαρμόσει τα προαπαιτούμενα, για να «ξεκλειδώσει» ολόκληρη η πρώτη δόση του τρίτου Μνημονίου, συνολικού ύψους 26 δισ. ευρώ. Μπαίνουμε, λοιπόν, σε ενάρετο κύκλο; Ύστερα από τόσες διαψεύσεις προσδοκιών, κάθε τέτοιο συμπέρασμα μπορεί να αποδειχθεί πρόωρο και παρακινδυνευμένο. Και κάθε αισιόδοξο συμπέρασμα μπορεί να κρύβει μια ζοφερή πίσω πλευρά. Ναι, στους πίνακες της ΕΛΣΤΑΤ η οικονομία φαίνεται να έχει διασωθεί από μια καταστροφική ύφεση «διπλού πάτου», ύστερα από τις πρωτοφανείς απώλειες από το 2008 και μετά. Αν «ξύσει» κανείς όμως πίσω από τις στατιστικές, θα βρει μια πραγματική οικονομία-ζόμπι, που μόνο με μια ισχυρή ένεση (καλά στοχευμένων) επενδύσεων θα μπορούσε να επανέλθει στον κόσμο των ζωντανών. Η ιστορία πασίγνωστης αλυσίδας βιβλιοπωλείων, με καταστήματα σε όλη τη χώρα, δίνει ίσως μια αποκαλυπτική μικρογραφία του τι πραγματικά συμβαίνει στον κόσμο του ελληνικού επιχειρείν. Κλονίστηκε σοβαρά στα πρώτα χρόνια της κρίσης, αλλά βρήκε δυνάμεις για να αναδιαρθρωθεί, να περιορίσει σημαντικά το κόστος λειτουργίας και να γίνει πολύ πιο αποτελεσματική. Και ενώ όλοι πίστευαν ότι αυτό το ισχυρό όνομα θα έμενε στην αγορά, τον Δεκέμβριο αιφνιδίως τα καταστήματά της

κατέβασαν ρολά. Ίσως επειδή δεν άντεξε στις πιέσεις του ανταγωνισμού μετά το άνοιγμα της αγοράς από την Τρόικα, ίσως για πολλούς ακόμη λόγους. Μικρή αξία έχει να εξηγηθούν οι λόγοι που οδήγησαν στην ξαφνική κατάρρευση. Το δίδαγμα της ιστορίας δεν αλλάζει: ακόμη και όσοι άντεξαν στις πρωτοφανείς δοκιμασίες αυτής της κρίσης, φθάνουν στα όρια εξάντλησης των αντοχών τους. Κάτι ανάλογο ισχύει και για την κυβέρνηση, που παίζει το γνωστό από το παρελθόν παιχνίδι των καθυστερήσεων στα δύσκολα μέτρα του Μνημονίου (ασφαλιστικό, φορολόγηση αγροτών, νέο καθεστώς του ΑΔΜΗΕ κ.ά.), υπό τον φόβο της απότομης εξάντλησης του πολιτικού της κεφαλαίου. Το 2015 απέδειξε όμως, πέραν πάσης αμφιβολίας, ότι κάθε λεπτό που χάνεται σε συζητήσεις για την αντιμετώπιση της κρίσης και σε διαπραγματεύσεις με τους δανειστές μπορεί να μας φέρνει μήνες ολόκληρους μακριά από την «έξοδο του τούνελ». Ο ασθενής που λέγεται ελληνική οικονομία χρειάζεται άμεση ιατρική φροντίδα, όχι ατελείωτα ιατρικά συμβούλια. Ας γίνει τουλάχιστον αυτό αντιληπτό από όλους, για να ατενίσουμε το νέο έτος με γνήσια αισιοδοξία. Καλή χρονιά!

ΧΡΗΜΑ

τ.417, Δεκέμβριος 2015

2 Δεκέμβριος 2015

ΕΝ ΑΡΧΗ...

CMY

08 ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ Προσδοκίες για κέρδη σε τοπίο καταστροφής

32 52 4 Δεκέμβριος 2015

ΚΑΖΑΜΙΑΣ 2016 Όταν ο θεός της Ελλάδας «κούρεψε» το χρέος!

ΕΣΠΑ 2014-2020 Οι δράσεις που περιέχουν τα νέα προγράμματα

20 62

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΒΡΑΒΕΙΑ «ΧΡΗΜΑ-ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΟΥΖΟΥΝΗΣ» Ποιες εταιρείες βράβευσαν οι αναγνώστες του ΧΡΗΜΑ και της ΧΡΗΜΑ Week

VENTURE CAPITALS Μοχλός ανάπτυξης των ελληνικών επιχειρήσεων

ΧΡΗΜΑ

www.hrima.gr

τ.417/12.2015

ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.417 / 12.2015 / € 6,00

περιεχόμενα

Οι νικητές των Επιχειρηµατικών Βραβείων «Χρήµα-Γεώργιος Ουζούνης 2015»

ΧΡΗΜΑ

Προσδοκίες για κέρδη σε τοπίο καταστροφής

τ.417/ 12.2015

ΚΑΖΑΜΙΑΣ 2016 Όταν ο θεός της Ελλάδας «κούρεψε» το χρέος! Βελισσάριος Δότσης Διευθύνων Σύµβουλος του Enterprise Greece

ISSN 1105-0470

14 ~ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Οι εισηγμένες έμειναν όρθιες στη «θύελλα» των capital control

ΘΕΜΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟY

16 ~ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΑΓΟΡΕΣ Fed: «Βελούδινο» τέλος στα μηδενικά επιτόκια

Η Ελλάδα παρουσιάζει σήμερα έναν ιδιαίτερο συνδυασμό, προσφέροντας σε έναν δυνητικό επενδυτή τα πλεονεκτήματα μιας ανεπτυγμένης χώρας με τις προοπτικές της ανάπτυξης μιας αναπτυσσόμενης χώρας.

74 ~ ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ Αξιοποιώντας τις ημερίδες πληροφόρησης

ΧΡΗΜΑ

~ Απαγορεύεται αυστηρά η

αναδημοσίευση φωτογραφιών και ύλης ή μέρους αυτής, και η καθ’ οιονδήποτε τρόπο εκμετάλλευσή τους, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη.

τεύχος Δεκεμβρίου 2015

ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ Bίκυ Γερασίμου gerasimou.v@ethosmedia.eu Γαλάτεια Μπασέα bassea.g@ethosmedia.eu ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Κωνσταντίνος Ουζούνης ouzounis.k@ethosmedia.eu ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Νώντας Χαλδούπης chaldoupis.n@ethosmedia.eu

Αριστείδης Κυπριώτης kypriotis.a@ethosmedia.eu ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ - ΔΙΟΡΘΩΣΗ Αμαλία Λούβαρη louvari.a@ethosmedia.eu

ΥΠΕYΘΥΝΗ ΔΙΑΦΗΜIΣΤΙΚΟΥ ΤΜHΜΑΤΟΣ ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚTΗΣ Ράντω Μανώλογλου Γιώργος Καλούμενος kaloumenos.g@ethosmedia.eu manologlou.r@ethosmedia.eu

ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Άρης Λαυδής lavdis.a@ethosmedia.eu ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Σοφία-Αφροδίτη Βουλγαράκη voulgaraki.s@ethosmedia.eu ΤΜΗΜΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ & ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Kωνσταντίνος Σαλβαρλής salvarlis.k@ethosmedia.eu YΠΕΥΘΥΝΗ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ Νατάσσα Λαζαράκου lazarakou.n@ethosmedia.eu

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ Θοδωρής Αναγνωστόπουλος Shutterstock ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ Στράτος Μωυσής moisis.s@ethosmedia.eu ΕΚΤΥΠΩΣΗ - ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ - ΕΝΘΕΣΗ Pressious Αρβανιτίδης Α.Β.Ε.Ε. ISSN 1105-0470

ETHOS MEDIA S.A. Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος T:210 9984950, Φ:210 9984953 E:hrima@hrima.gr www.ethosmedia.eu www.ethosevents.eu www.hrima.gr www.insuranceworld.gr www.asfalizomai.com www.phb.com.gr www.alivemag.gr www.virus.com.gr www.bitdaily.gr

02 ~ Εν αρχή: Εκείνοι χάνουν χρόνο, εμείς θα αντέξουμε; 06 ~ Επικαιρότητα: «Δίμηνο του διαβόλου» για τον Αλέξη Τσίπρα 80 ~ Διά ταύτα: Ο πόνος των παλικαριών και ο άτυχος του Τζόκερ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Βελισσάριος Δότσης Διευθύνων Σύμβουλος του Enterprise Greece

Η Ελλάδα σήμερα παρουσιάζει μοναδικές επενδυτικές ευκαιρίες ΧΡΗΜΑ 5

επικαιρότητα

«Δίμηνο του διαβόλου» για τον Αλέξη Τσίπρα Αντέχουν η κυβέρνηση και οι 153 βουλευτές της πλειοψηφίας, αλλά τα δύσκολα είναι μπροστά: οι επόμενες μεγάλες προκλήσεις…

ε μεγαλύτερη ευκολία από όσο αναμενόταν πέρασε η κυβέρνηση από τη Βουλή και το τελευταίο νομοσχέδιο με προαπαιτούμενα για την πρώτη μεγάλη δόση του τρίτου Μνημονίου, συνολικού ύψους 26 δισ. ευρώ. Όμως, τα δύσκολα για τον πρωθυπουργό, Αλέξη Τσίπρα, είναι μπροστά, και η κυβέρνηση προετοιμάζεται για ένα «δίμηνο του διαβόλου», που θα καθορίσει τις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις του 2016. Με τη βοήθεια των δανειστών, που δέχθηκαν να κλωτσήσει η Αθήνα στο μέλλον σημαντικές εκκρεμότητες του τρίτου προγράμματος (ΑΔΜΗΕ, νέο ταμείο αποκρατικοποιήσεων, κανόνες για την πώληση κόκκινων δανείων), η κοινοβουλευτική διαδικασία έγκρισης του δεύτερου νομοσχεδίου με προαπαιτούμενα για την τελευταία δόση του 1 δισ. ευρώ ήταν για την κυβέρνηση λιγότερο τραυματική από την αμέσως προηγούμενη, όπου υπέστη απώλειες και η πλειοψηφία της περιορίστηκε στον οριακό αριθμό των 153 βουλευτών.

6 Δεκέμβριος 2015

Δικαιώνοντας –προς το παρόν, τουλάχιστον– την αισιοδοξία που είχε εκφράσει ο Αλέξης Τσίπρας (μιλώντας στην ΕΡΤ) για την ανθεκτικότητα της κοινοβουλευτικής του πλειοψηφίας, οι 153 υπερψήφισαν, στις 15 Δεκεμβρίου, το πολυνομοσχέδιο με τα προαπαιτούμενα. Το αντικείμενό του είχε περιοριστεί, ουσιαστικά, σε δύο μεγάλες ενότητες: δημιουργία της δευτερογενούς αγοράς κόκκινων δανείων, που συνοδεύθηκε από τις γνωστές συζητήσεις για τα «αρπακτικά» funds του Λονδίνου, και αλλαγές στο μισθολόγιο του Δημοσίου, που αν και γίνεται δεκτό ότι θα είναι ουδέτερες δημοσιονομικά, συγκέντρωσαν αρκετά «βέλη» κριτικής από την αντιπολίτευση.

«ΤΟΞΙΚΕΣ» ΕΚΚΡΕΜΟΤΗΤΕΣ Η εικόνα της ομαλής και απρόσκοπτης υλοποίησης του τρίτου «μνημονιακού» προγράμματος δεν είναι όμως όσο καθαρή μπορεί να φαίνεται εκ πρώτης όψεως. Οι εκκρεμότητες που έχουν μείνει ανοικτές, με

την ανοχή και των δανειστών, από το σύνολο των μέτρων και μεταρρυθμίσεων που θα πρέπει να υλοποιηθούν για να ολοκληρωθεί η πρώτη αξιολόγηση, αυξήθηκαν τον Δεκέμβριο, είναι εν δυνάμει «τοξικές» και θα πρέπει να διευθετηθούν μέσα στο πρώτο δίμηνο του 2016: Κόκκινα δάνεια: Το πλαίσιο για την πώληση ή την ανάθεση της διαχείρισης δανείων σε ειδικές εταιρείες, που θα εποπτεύονται από την Τράπεζα της Ελλάδος, παρέμεινε ημιτελές. Μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου, κυβέρνηση και δανειστές θα πρέπει να συμφωνήσουν αν θα υπάρξουν κάποιες πρόσθετες προστατευτικές (για τους δανειολήπτες) ρυθμίσεις, σε ό,τι αφορά μεγάλες κατηγορίες δανείων που έχουν προσωρινά εξαιρεθεί από το γενικό πλαίσιο, το οποίο σε πρώτη φάση θα καλύπτει μόνο τα μεγάλα επιχειρηματικά δάνεια και όσα

δάνεια δεν έχουν υποθήκη ή προσημείωση κύριας κατοικίας. Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση θέλει να εξαιρεθούν από τη δευτερογενή αγορά δανείων όλα τα δάνεια που συνδέονται με κύρια κατοικία, αλλά η Τρόικα διαφωνεί, θεωρώντας ότι τέτοια εξαίρεση θα περιόριζε σε πολύ μεγάλο βαθμό την εμβέλεια της δευτερογενούς αγοράς. Αν οι δύο πλευρές δεν συμφωνήσουν έγκαιρα, ως τις 15 Φεβρουαρίου, αυτόματα ο νόμος θα ισχύσει για όλα τα δάνεια. Ταμείο αποκρατικοποιήσεων: Το πολυνομοσχέδιο δεν περιέλαβε, τελικά, ρυθμίσεις για τη δημιουργία του νέου ταμείου αποκρατικοποιήσεων και αξιοποίησης δημόσιας περιουσίας, στην «ομπρέλα» του οποίου θα ενταχθούν όλα τα «ασημικά» του Δημοσίου: ΤΑΙΠΕΔ, Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου, Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Κυβέρνηση και Τρόικα κρατούν χαμηλούς τόνους για τις σοβαρές διαφωνίες που έχουν καταγραφεί ήδη από τον Νοέμβριο, όταν οι δανειστές διατύπωσαν πολλές ενστάσεις στο σχέδιο που είχε υποβάλει το Υπουργείο Οικονομικών για την ίδρυση του νέου ταμείου. Θέματα όπως η διοίκηση του Ταμείου και ο ρόλος που θα έχουν σε αυτήν οι εκπρόσωποι των δανειστών ή το αν θα αρχίσουν από το 2016 να αξιοποιούνται έσοδα από τη δημόσια περιουσία για άλλους σκοπούς πλην της εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους αφέθηκαν στον επόμενο, γι’ αυτό και δύσκολο, κύκλο διαπραγματεύσεων με τους δανειστές. ΑΔΜΗΕ: Το σχέδιο της κυβέρνησης για κρατικοποίηση του ΑΔΜΗΕ και διάθεση του 49% σε στρατηγικό επενδυτή και στο χρηματιστήριο (αντί της «καθαρής» ιδιωτικοποίησης που ήθελε η Τρόικα) αποδείχθηκε «ανώριμο», γι’ αυτό και δεν εντάχθηκαν σχετικές

διατάξεις στο πολυνομοσχέδιο. Προβληματικά σημεία είναι το πώς θα αποζημιωθεί κατάλληλα η ΔΕΗ για την απώλεια ενός στρατηγικού περιουσιακού στοιχείου της, ώστε να μην εγείρουν και οι ιδιώτες μέτοχοί της αξιώσεις στα δικαστήρια, καθώς και το αν θα παραμείνει υπό τον έλεγχο του Δημοσίου η διοίκηση ή θα περάσει στον στρατηγικό επενδυτή. Αν δεν βρεθεί συμφωνία σε αυτά και άλλα λεπτά θέματα στην επικείμενη διαπραγμάτευση, θα πρέπει να εφαρμοστεί το βασικό σενάριο του Μνημονίου (ιδιωτικοποίηση), ενώ η κυβέρνηση έχει μετατρέψει σε πολιτικό ζήτημα μείζονος σημασίας τη διατήρηση του ελέγχου του ΑΔΜΗΕ από το Δημόσιο.

Η εικόνα της ομαλής και απρόσκοπτης υλοποίησης του τρίτου «μνημονιακού» προγράμματος δεν είναι όμως όσο καθαρή μπορεί να φαίνεται εκ πρώτης όψεως ΣΤΟ ΒΑΘΟΣ... ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΕΣ! Αυτές όμως είναι οι πιο «ανώδυνες» εκκρεμότητες, που θα πρέπει να διευθετηθούν με τους Θεσμούς των δανειστών μέσα στο πρώτο δίμηνο. Οι πλέον επικίνδυνες, ως γνωστόν, αφορούν την ασφαλιστική μεταρρύθμιση και την αλλαγή του καθεστώτος φορολογίας εισοδήματος των αγροτών: 1. Για το ασφαλιστικό, οι τελευταίες επαφές του Γ. Κατρούγκαλου με τους εκπροσώπους των δανειστών ανέδειξαν ένα νέο σοβαρό σημείο τριβής, πλην της γνωστής και δημό-

σια διατυπωμένης (από τον εκπρόσωπο της Κομισιόν στην Τρόικα, Ντέκλαν Κοστέλο) αντίθεσης των δανειστών στη σχεδιαζόμενη αύξηση των εισφορών κατά 2%, ώστε να αποφευχθούν οι μειώσεις των κύριων συντάξεων. Αυτό που τονίσθηκε μετ’ επιτάσεως στον υπουργό Εργασίας από τους εκπροσώπους των Θεσμών είναι ότι θα πρέπει να επανέλθει στο μείγμα των μέτρων για το ασφαλιστικό η αύξηση από 15 σε 20 χρόνια του ελάχιστου χρόνου ασφάλισης για τη θεμελίωση δικαιώματος στη βασική σύνταξη (των 384 ευρώ). Το μέτρο αυτό είχε συμφωνηθεί επί ημερών Χαρδούβελη και οι δανειστές τονίζουν ότι αν η κυβέρνηση δεν συμφωνεί με την υιοθέτησή του, θα πρέπει να αποδεχθεί την εισαγωγή εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων (means testing) για τη χορήγηση της βασικής σύνταξης με 15 έτη ασφάλισης, κάτι που απέρριψε όμως με δηλώσεις του ο Γ. Κατρούγκαλος. 2. Για τη φορολόγηση των αγροτών, που κρύβει άκρως επικίνδυνες πολιτικές παγίδες για την κυβέρνηση, αφού μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπη με αγροτικές κινητοποιήσεις ή και με «εξέγερση» βουλευτών της επαρχίας, η γενική κατεύθυνση που χαράχθηκε με το τρίτο Μνημόνιο δεν έχει αλλάξει και ο φορολογικός συντελεστής θα πρέπει να αυξηθεί σταδιακά στο 26%. Το ερώτημα που μένει αναπάντητο προς το παρόν είναι αν θα γίνει δεκτό από τους δανειστές ένα ευνοϊκότερο καθεστώς για τους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, όσους δηλαδή αντλούν από αγροτική δραστηριότητα άνω του 50% του εισοδήματός τους. Προς το παρόν, η Τρόικα επιμένει σε «καθαρές» λύσεις, χωρίς εξαιρέσεις και «παράθυρα». Πρέπει να σημειωθεί, εξάλλου ότι το αν θα βγουν τελικά τα τρακτέρ στους δρόμους θα εξαρτηθεί όχι μόνο από το φορολογικό θέμα, αλλά και από το πόσο θα θιγούν οι αγρότες από την επικείμενη ασφαλιστική μεταρρύθμιση.

Το τελευταίο «σπριντ» για τον προϋπολογισμό Ελπίδες ότι θα επιτευχθεί ο φετινός στόχος για έλλειμμα ίσο με 0,5% του ΑΕΠ γεννά η εκτέλεση του προϋπολογισμού μέχρι το τέλος Νοεμβρίου, ενώ πολλά θα κριθούν από το τελευταίο εισπρακτικό «σπριντ» του Δεκεμβρίου, στο οποίο θα φανεί και η απόδοση από τα αναμορφωμένα τέλη κυκλοφορίας των οχημάτων. Τον Νοέμβριο, πάντως, συνεχίστηκε η κάλυψη προηγούμενων υστερήσεων στα έσοδα, καθώς το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 5,19 δισ. ευρώ, ξεπερνώντας κατά 558 εκατ. ευρώ τον μηνιαίο στόχο. Με την πολιτική της συγκρατημένης εκτέλεσης του σκέλους των δαπανών, που ακολουθεί συστηματικά το Υπουργείο Οικονομικών, το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού περιορίστηκε σε 1,236 δισ. ευρώ στο 11μηνο, δηλαδή πολύ χαμηλότερα από τον αναθεω-

ρημένο στόχο των 3 δισ. ευρώ. Βέβαια, τον Δεκέμβριο, το Υπουργείο Οικονομικών θα είναι υποχρεωμένο να εκταμιεύσει πολλές δαπάνες που είναι εγγεγραμμένες αλλά είχαν τεχνητά συγκρατηθεί. Αξίζει να σημειωθεί, πάντως, ότι στο σκέλος των εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού, που έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον λόγω των σοβαρών υστερήσεων που υπήρξαν τους προηγούμενους μήνες, η υστέρηση έναντι των αναθεωρημένων στόχων ήταν 1,354 δισ. ευρώ, αλλά στο σύνολό της συνδέεται με την καθυστέρηση της μεταφοράς εσόδων των κεντρικών τραπεζών του Ευρωσυστήματος από ελληνικά ομόλογα, η οποία ανέρχεται σε 1,867 δισ. ευρώ. Με άλλα λόγια, αν είχαν αποδοθεί αυτά τα έσοδα από το Ευρωσύστημα έγκαιρα, η υστέρηση εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού θα είχε ήδη υπερκαλυφθεί στο 11μηνο κατά 513 εκατ. ευρώ. ΧΡΗΜΑ 7

χρηματιστήριο

Προσδοκίες για κέρδη σε τοπίο καταστροφής από τον

Νώντα Χαλδούπη

Οι ασύλληπτα χαμηλές αποτιμήσεις των blue chips: Αποκαλυπτικός πίνακας της Beta στο «Χ» Οι ελπίδες για είσοδο σε ενάρετο κύκλο και οι φόβοι για νέο «ατύχημα»

τος καταστροφής ήταν, χωρίς αμφιβολία, το 2015 για το Χρηματιστήριο της Αθήνας, που αφήνει πίσω του ασύλληπτα χαμηλές αποτιμήσεις των ελληνικών μετοχών: η κυρίαρχη εταιρεία ηλεκτρισμού της χώρας έφθασε να διαπραγματεύεται στο 14% της λογιστικής της αξίας (!), όπως προκύπτει από αποκαλυπτικό πίνακα της Beta Χρηματιστηριακής και του αναλυτή Μάνου Χατζηδάκη στο «Χ». Παρά ταύτα, ζωντανή παραμένει η προσδοκία για κέρδη το 2016, με την είσοδο της οικονομίας και του ΧΑ σε ενάρετο κύκλο, έστω και αν δεν λείπουν οι φόβοι για νέο «ατύχημα». Αν υπήρχε κινηματογραφικό είδος χρηματιστηριακού γκραν γκινιόλ, το σκηνικό της ταινίας θα έπρεπε να στηθεί στο ελληνικό χρηματιστήριο του 2015. Δεν ήταν μόνο το ότι στα μέσα Δεκεμβρίου ο Γενικός Δείκτης έγραφε απώλειες άνω του 30% σε βάση δωδεκαμήνου, εκκινώντας από ένα ήδη χαμηλό επίπεδο στα τέλη του 2014, όταν η αγορά βρισκόταν σε μεγάλη ανησυχία για τις επικείμενες εκλογές και την πιθανή αποσταθεροποίηση της οικονομίας. Αυτό ίσως να γινόταν ανεκτό από όσους έχουν συνηθίσει τα υψηλά ρίσκα της ελληνικής αγοράς. Το μεγάλο και ανεπούλωτο, ως τώρα, τραύμα που αφήνει πίσω του το 2015 είναι ψυχικό. Αφενός, διαψεύσθηκε βίαια η προσδοκία που είχαν οι περισσότεροι παράγοντες της αγοράς έναν χρόνο νωρίτερα, ότι τα χειρότερα για την οικονομία και την αγορά είχαν επιτέλους τελειώσει

8 Δεκέμβριος 2015

και είχε έλθει η ώρα για μεγάλες αποδόσεις. Άλλωστε, με βάση αυτήν ακριβώς την προσδοκία, ακόμη και έμπειροι διαχειριστές κερδοσκοπικών hedge funds είχαν στοιχηματίσει αρκετά δισεκατομμύρια στις μετοχές των ελληνικών τραπεζών, πιστεύοντας ότι αγόραζαν σε τιμές ευκαιρίας. Αφετέρου, το δίδαγμα που άφησε το 2015 στους επενδυτές είναι ότι στην ελληνική αγορά μπορεί να επιβεβαιωθεί ακόμη και το πιο ακραίο σενάριο καταστροφής: ποιος θα πίστευε ότι το χρηματιστήριο χώρας της ευρωζώνης θα έμενε, για πρώτη φορά σε καιρό ειρήνης, κλειστό για 25 εργάσιμες ημέρες, λόγω της επιβολής των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων; Ποιος θα περίμενε ότι θα φθάναμε, στις 3 Αυγούστου, την πρώτη ημέρα επαναλειτουργίας της αγοράς μετά το προσωρινό «λουκέτο» στη βιαιότερη πτώση του Γενικού Δείκτη από το 1974, που τηρούνται σχετικά στοιχεία (-16,23%), η οποία θα «εξάτμιζε» σε μερικές ώρες κεφαλαιοποίηση 10 δισ. ευρώ; Αυτές ακριβώς οι τραυματικές εμπειρίες του πρόσφατου παρελθόντος φάνηκε ξεκάθαρα, τον Νοέμβριο, πόσο επηρεάζουν την αντίληψη των επενδυτών για τα ρίσκα της ελληνικής αγοράς: ακόμη και τα άκρως κερδοσκοπικά και εθισμένα στα ρίσκα επενδυτικά χαρτοφυλάκια του Λονδίνου δέχθηκαν να εισφέρουν τον «οβολό» τους στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών μόνο σε τιμές διάθεσης των νέων μετοχών που βρίσκονταν πολύ κοντά στο απόλυτο μηδέν. Ήταν και αυτό

ένα «μαύρο» παγκόσμιο ρεκόρ για το ΧΑ: ουδέποτε διατέθηκαν νέες μετοχές τραπεζών σε τόσο εξευτελιστικά χαμηλές τιμές. Έστω κι έτσι, πάντως, μπορεί να νοηθεί ως επιτυχία το γεγονός ότι οι ελληνικές τράπεζες συγκέντρωσαν αρκετά ιδιωτικά κεφάλαια για να αποφευχθεί άλλη μια τραυματική εμπειρία, αυτή της εκκαθάρισης μίας ή περισσότερων συστημικών τραπεζών και, πολύ περισσότερο, αποτράπηκε μια καθυστέρηση του εγχειρήματος της ανακεφαλαιοποίησης, που θα έφερνε κούρεμα των μη εγγυημένων καταθέσεων.

Η μεγάλη στρέβλωση Όσοι περιμένουν ότι, επιτέλους, το 2016 θα είναι η χρονιά που θα προσφέρει και πάλι κέρδη το ΧΑ στους επενδυτές ασφαλώς αντιλαμβάνονται ότι οι κίνδυνοι «ατυχήματος» που συνδέονται με την ενδεχόμενη επαναφορά της πολιτικής αστάθειας, και με πιθανές αδυναμίες στην εφαρμογή του τρίτου μνημονιακού προγράμματος, δεν έχουν εκλείψει εντελώς. Αντίθετα, μέσα στους πρώτους μήνες της χρονιάς θα εξαχθούν συμπεράσματα καθοριστικής σημασίας για την πορεία της αγοράς, καθώς η κυβέρνηση θα δώσει εξετάσεις σε πολύ δύσκολα θέματα της πρώτης αξιολόγησης (ασφαλιστικό, φορολόγηση αγροτών), και μόνο αν περάσει επιτυχώς αυτές τις εξετάσεις θα ολοκληρωθεί η αξιολόγηση, ώστε να περάσουμε

στην πολύ σημαντική συζήτηση για την ελάφρυνση του χρέους. Αναμφίβολα, θα δοθούν αρκετές αφορμές για να πάει κάτι στραβά, παρότι αυτήν τη φορά υπάρχει μια σοβαρή διαφορά, σε σχέση με τις προηγούμενες αποτυχίες διαδοχικών κυβερνήσεων: οι περισσότεροι Έλληνες, πολίτες και πολιτικοί, έχουν αντιληφθεί ότι δεν υπάρχει ανθόσπαρτος δρόμος εκτός μνημονίων, όπως και ότι η χώρα δεν έχει πλέον την πολυτέλεια να χάσει άλλες ευκαιρίες για έξοδο από την κρίση. Έχοντας πάντα κατά νου και τα ρίσκα, δύο είναι τα στοιχεία που υπογραμμίζουν οι αισιόδοξοι αναλυτές, ενόψει του επόμενου χρόνου: 1. Η είσοδος της οικονομίας και του ΧΑ σε έναν ενάρετο κύκλο αρχίζει να φαίνεται πολύ περισσότερο πιθανή από ένα καταστροφικό Grexit. 2. Οι αποτιμήσεις στην αγορά, στο κλείσιμο αυτής της καταστροφικής χρονιάς, παραπέμπουν σε άμεσο κίνδυνο Grexit, παρά σε προσδοκία θετικής έκβασης της ελληνικής περιπέτειας. Αυτή η «στρέβλωση» είναι που δημιουργεί και τις μεγάλες ευκαιρίες στο ΧΑ, τουλάχιστον στους επενδυτές που έχουν κότσια (και κεφάλαια) για να κινηθούν κόντρα στο ρεύμα (contrarian investors). Η φράση που καθοδηγεί εδώ και αιώνες αυτούς τους επενδυτές, από τους οποίους περιμένει «φρέσκο» χρήμα το ΧΑ, καθώς έχει εκπέσει στις αναδυόμενες αγορές

Τα ομόλογα δείχνουν τον δρόμο

Αν υπήρχε κινηματογραφικό είδος χρηματιστηριακού γκραν γκινιόλ, το σκηνικό της ταινίας θα έπρεπε να στηθεί στο ελληνικό χρηματιστήριο του 2015 και θεωρείται πολύ επικίνδυνη για τους συντηρητικούς διαχειριστές, αποδίδεται στον βαρόνο Ρόθτσιλντ: «Αγόραζε όταν υπάρχει αίμα στους δρόμους, ακόμη και αν αυτό το αίμα είναι το δικό σου». Την προτροπή του Ρόθτσιλντ ήδη ακολουθούν γνωστά ονόματα των διεθνών επενδύσεων, όπως ο Τζον Πόλσον, που επένδυσαν στις τραπεζικές μετοχές για δεύτερη φορά μέσα σε έναν χρόνο –παρότι όχι μόνο υπήρχε, μεταφορικά, αίμα στους δρόμους του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, αλλά και αρκετό από αυτό το χυμένο αίμα ήταν δικό τους– τα κεφάλαια που έχασαν από την προηγούμενη ανακεφαλαιοποίηση. Η συμπεριφορά αυτών των μεγάλων ονομάτων της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας ίσως πρέπει να γίνει οδηγός και για τους μικρούς Έλληνες επενδυτές, που προς το παρόν παραμένουν «μουδιασμένοι» από τα διαδοχικά σοκ της προηγούμενης περιόδου.

Όσοι διατηρούν ζωηρές αμφιβολίες για το αν μπαίνει πράγματι η οικονομία και το ΧΑ σε ενάρετο κύκλο, καλό είναι να αφήσουν κατά μέρος τις χρηματιστηριακές αναλύσεις και προβλέψεις και να στραφούν σε έναν χώρο στον οποίο πάντα προεξοφλούνται ταχύτερα οι προσδοκίες ή οι φόβοι για το μέλλον: στην αγορά ομολόγων. Δεν είναι σημαντικό μόνο ότι στα μέσα Δεκεμβρίου και αμέσως μετά την ψήφιση του δεύτερου πολυνομοσχεδίου με προαπαιτούμενα του μνημονίου η απόδοση του δεκαετούς ομολόγου υποχωρούσε κάτω από το 8,5%. Το σημαντικότερο ίσως είναι ότι η καμπύλη αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων έχει εξομαλυνθεί: το πενταετές υποχωρούσε στις 16 Δεκεμβρίου λίγο κάτω από 8% και το τριετές στο 7,69%, με εντυπωσιακή πτώση κατά 150 μονάδες βάσης (1,5%). Πώς αποκωδικοποιούνται όλα αυτά; Είθισται –και το έχουμε δει κατ’ επανάληψη στη διάρκεια της ελληνικής κρίσης– να αντιστρέφεται η καμπύλη των αποδόσεων των ομολόγων, δηλαδή να καταγράφονται υψηλότερες αποδόσεις σε βραχυχρόνιους τίτλους όταν η αγορά ανησυχεί για επικείμενο «ατύχημα» (χρεοκοπία, Grexit κ.ο.κ.). Η μεγάλη πτώση στην απόδοση των τριετών ομολόγων και η συνακόλουθη εξομάλυνση της καμπύλης επιτοκίων είναι μια ένδειξη ότι οι «παίκτες» της αγοράς ομολόγων βλέπουν το ποτήρι των μελλοΧΡΗΜΑ 9

χρηματιστήριο

ΟΙ «ΣΚΟΤΩΜΕΝΕΣ» ΑΠΟΤΙΜΗΣΕΙΣ ΤΩΝ BLUE CHIPS Πηγή: Beta Χρηματιστηριακή

FTSE-25 ΔΕΗ ΒΙΟΧΑΛΚΟ ΕΛΛΑΚΤΩΡ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ EUROBANK ΕΥΔΑΠ ALPHA ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ FF GROUP ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΜΕΤΚΑ LAMDA DEVELOPMENT ΤΙΤΑΝ GRIVALIA JUMBO ΟΠΑΠ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑ ΟΤΕ ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ ΟΛΠ AEGEAN COCA COLA

Σύνολο FTSE-25

ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΣΗ 15/12/2015

P/BV

865.360.000 352.078.615 240.721.786 2.454.024.502 2.606.938.185 145.433.813 403.359.724 2.164.138.777 465.405.000 3.611.670.820 1.124.737.481 966.732.152 235.025.960 368.849.260 286.201.172 1.318.426.843 775.651.600 1.157.868.549 1.827.870.000 294.812.219 4.107.460.260 1.091.212.353 337.500.000 482.065.425 7.397.227.147

0,14 0,26 0,29 0,37 0,40 0,41 0,43 0,47 0,49 0,52 0,65 0,66 0,69 0,72 0,78 0,85 0,89 1,45 1,65 1,70 1,85 1,86 1,89 1,93 2,50

39,50 7,36 10,42 6,44 12,97 6,92 36,00 12,55 10,86 7,77 31,65 21,81 11,96 37,19 5,77 25,09

35.080.771.644

ντικών εξελίξεων στην Ελλάδα μισογεμάτο. Άλλη μια ισχυρή ένδειξη στην ίδια, αισιόδοξη κατεύθυνση δίνει, εφόσον ερμηνευθεί προσεκτικά, η στάση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που όπως όλοι θυμούνται έκανε πρώτη, τον Φεβρουάριο του 2015, μια πολύ «προχωρημένη» επιθετική κίνηση κατά της ελληνικής κυβέρνησης, παύοντας να κάνει δεκτά για αναχρηματοδότηση των τραπεζών τα ελληνικά ομόλογα, πριν ακόμη εκπνεύσει η παράταση του ελληνικού προγράμματος. Η στάση που τηρεί η ΕΚΤ στην παρούσα φάση είναι εντελώς αντίθετη από αυτήν του Φεβρουαρίου και δείχνει τη διάθεση των κεντρικών τραπεζιτών να προεξοφλήσουν το καλύτερο για την εξέλιξη του ελληνικού προγράμματος, όπως ακριβώς τον Φεβρουάριο προεξόφλησαν το

10 Δεκέμβριος 2015

P/E

χειρότερο: πρώτος ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, Βίκτορ Κονστάντσιο, πριν ακόμη περάσει από το ελληνικό Κοινοβούλιο και το δεύτερο νομοσχέδιο με προαπαιτούμενα, ώστε να εκταμιευθεί το σύνολο της πρώτης δόσης του 1 δισ. ευρώ, δήλωσε ότι η κατ’ εξαίρεση αποδοχή των ελληνικών ομολόγων για αναχρηματοδότηση από την ΕΚΤ (waiver) μπορεί να εφαρμοστεί εκ νέου, πριν ακόμη ολοκληρωθεί η πρώτη αξιολόγηση. Η ΕΚΤ, είπε ο Πορτογάλος αντιπρόεδρος, θα μπορούσε να πεισθεί ότι η Ελλάδα εφαρμόζει πιστά το πρόγραμμα «πριν από την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, αν φθάναμε αρκετά κοντά στο τέλος της και ήμασταν πεπεισμένοι ότι η αξιολόγηση θα κλείσει επιτυχώς». Σύμφωνα με «διαρροές» από τη Φραγκφούρτη, που

έγιναν αμέσως μόλις υπερψηφίστηκε το δεύτερο πολυνομοσχέδιο, με δεδομένο το ότι το νέο ανεπίσημο χρονικό όριο για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης είναι τα μέσα Φεβρουαρίου, η ΕΚΤ θα μπορούσε να επαναφέρει το waiver ακόμη και στα τέλη Ιανουαρίου, εφόσον βεβαίως ως τότε δεν υπάρξει κάποια σοβαρή αρνητική εξέλιξη στην υλοποίηση του ελληνικού προγράμματος. Όσοι γνωρίζουν να διαβάζουν τους οιωνούς του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος υπογραμμίζουν τη σημασία της (αλληλένδετης) θετικής στάσης προς την Ελλάδα που τηρούν το τελευταίο διάστημα η αγορά ομολόγων και οι κεντρικοί τραπεζίτες στη Φραγκφούρτη, που μοιάζουν να κινούνται με βάση το καλό σενάριο για τη χώρα, πριν ακόμη αυτό αρχίσει να επηρεάζει σημαντικά τις αποτιμήσεις των μετοχών στο ΧΑ. Ιδιαίτερα σε σχέση με την ΕΚΤ –τον χρηματοδότη έσχατης καταφυγής των ελληνικών τραπεζών– οι αντιλήψεις που διαμορφώνονται στη Φραγκφούρτη πρέπει να τονιστεί ότι έχουν και άμεσο πρακτικό αντίκρισμα, καθώς η επαναφορά του waiver θα επιτρέψει στις τράπεζες να μειώσουν μέσα σε μία νύχτα την εξάρτησή τους από τον ακριβό χρηματοδοτικό μηχανισμό ELA τουλάχιστον κατά 15 δισ. ευρώ και αυτό, ασφαλώς, θα αποτιμηθεί αμέσως από το χρηματιστήριο.

«Αίμα στους δρόμους» Οι τιμές στο χρηματιστηριακό ταμπλό εκτιμάται ότι θα είναι πολύ ευαίσθητες σε ειδήσεις που θα εμπεδώνουν την αντίληψη ότι αυτήν τη φορά δεν θα υπάρξει ατύχημα στο ελληνικό πρόγραμμα, καθώς όσο θα απομακρύνονται οι φόβοι για «ατύχημα» τόσο πιο έτοιμοι θα είναι οι επενδυτές να σπεύσουν να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που δημιουργεί το «χυμένο αίμα στους δρόμους». Με άλλα λόγια, οι αποτιμήσεις των καλύτερων ελληνικών εισηγμένων εταιρειών είναι πλέον τόσο χαμηλές, που δικαιολογούν απόλυτα το ρίσκο επενδυτικής τοποθέτησης όσο ο κίνδυνος «ατυχήματος» απομακρύνεται. Σύμφωνα με στοιχεία που επεξεργάσθηκε για το «Χ» ο αναλυτής Μ. Χατζηδάκης της BETA, με βάση τις τιμές κλεισίματος της 15ης Δεκεμβρίου, οι 17 από τις 25 «βαριές» μετοχές του δείκτη FTSE διαπραγματεύονταν ακόμη και στο

ΧΡΗΜΑ 11

χρηματιστήριο 14% της λογιστικής τους αξίας (με στοιχεία οικονομικών καταστάσεων εννεαμήνου), δηλαδή με δείκτη P/BV (τιμή προς λογιστική αξία) 0,14. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της ΔΕΗ, που βρίσκεται στην κορυφή των υποτιμημένων μετοχών του δείκτη FTSE25. Η κυρίαρχη εταιρεία της αγοράς ηλεκτρισμού της χώρας, με πάγια τεράστιας αξίας, έφθασε να αποτιμάται στο χρηματιστηριακό ταμπλό έναντι μόλις 865 εκατ. ευρώ, δηλαδή με δείκτη P/BV 0,14. Ακόμη και αν δεχθεί κανείς τις εύλογες ανησυχίες για το μέλλον της ΔΕΗ, που ανέφερε σε πρόσφατη ανάλυσή της η Alpha Finance, μειώνοντας την εύλογη αποτίμηση της εταιρείας στα 928 εκατ. ευρώ, ο αγοραστής μετοχών της ΔΕΗ σε τέτοια επίπεδα τιμών έχει ελάχιστες πιθανότητες να χάσει και πολύ περισσότερες υπεραξίες να καρπωθεί, ιδιαίτερα αν επιβεβαιωθεί το καλό σενάριο για την οικονομία. Κάτι ανάλογο ισχύει και για τις μετοχές των τραπεζών, που, όπως φαίνεται στον πίνακα, διαπραγματεύονταν με σχέση τιμής/λογιστικής αξίας λίγο πάνω από το 0,5 (Alpha) ή χαμηλότερα από το 0,5 (Εθνική, Πειραιώς, Eurobank). Αγοράζοντας τραπεζικές μετοχές στο ήμισυ της λογιστικής αξίας, ένας επενδυτής έχει μικρούς κινδύνους για απώλειες και σοβαρές προσδοκίες για κέρδη. Όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι σε κάθε περίπτωση «σκοτωμένης» αποτίμησης μιας εταιρείας στο χρηματιστηριακό ταμπλό κρύβεται κάποιο σφάλμα της αγοράς. Σε αρκετές περιπτώσεις, η αγορά ενσωματώνει στις αποτιμήσεις σοβαρούς και πιθανούς κινδύνους, γι’ αυτό και δεν αρκεί να ανατρέξει κανείς στα στοιχεία για το P/BV, ώστε να διαμορφώσει την επενδυτική του συμπεριφορά μόνο με αυτόν τον γνώμονα. Πάντως, όταν τα 2/3 των ισχυρότερων εταιρειών της ελληνικής αγοράς διαπραγματεύονται με αποτίμηση χαμηλότερη της λογιστικής αξίας των εταιρειών είναι προφανές ότι έχει χυθεί αρκετό αίμα και μόνο αν επίκειται κάποια καταστροφή μπορεί να μείνει κανείς επενδυτικά αδιάφορος.

Οι τράπεζες παίρνουν τα ηνία Σημαντικό στοιχείο για να παρακολουθήσει κανείς τις χρηματιστηριακές εξελίξεις του επόμενου έτους είναι η επάνοδος των τραπεζών στο κέντρο του ελληνικού

12 Δεκέμβριος 2015

χρηματιστηριακού σύμπαντος. Οι δείκτες του ΧΑ γίνονται και πάλι τραπεζοκεντρικοί, ύστερα από την περιπέτεια της πλήρους κατάρρευσης των τραπεζικών μετοχών και της ανακεφαλαιοποίησης σε τιμές εξευτελιστικά χαμηλές, γι’ αυτό και η τελική διαμόρφωση των γενικών χρηματιστηριακών δεικτών το 2016 θα εξαρτηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό από την κίνηση των τραπεζών στο ταμπλό. Για να γίνει αντιληπτό πώς οι τράπεζες έγιναν «παρίες» του χρηματιστηρίου και ξαναπέρασαν σε πολύ σύντομο διάστημα, μετά την ανακεφαλαιοποίηση, στη θέση του οδηγού των χρηματιστηριακών εξελίξεων, αρκεί να αναφερθεί το χαρακτηριστικό παράδειγμα της μετοχής της Τράπεζας Πειραιώς. Η συμμετοχή της μετοχής της τράπεζας στον δείκτη FTSE25 έφθασε να υποχωρήσει στο αμελητέο ποσοστό του 0,03%, αλλά με την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης και την αύξηση του ποσοστού του free-float (μετοχές σε ελεύθερη διαπραγμάτευση) στο 74%, η συμμετοχή εκτινάχθηκε στο 7,7% (αύξηση κατά 257 φορές). Η αύξηση της συμμετοχής των τραπεζών στους δείκτες προσελκύει με αυτόματο τρόπο εισροές κεφαλαίων από παθητικά fund, που παρακολουθούν τους δείκτες. Αλλά για να υπάρξει μια σοβαρή ανοδική κίνηση θα χρειαστούν ενισχύσεις από fund ενεργητικής διαχείρισης και μικρότερους «παίκτες» της αγοράς, που κάνουν τους υπολογισμούς τους για να διαγνώσουν αν υπάρχουν επενδυτικές ευκαιρίες στα

ταραγμένα, μέχρι πρόσφατα, νερά του τραπεζικού κλάδου. Οι αναλυτές βλέπουν σημαντικά περιθώρια ανόδου, με «λογικά» πλέον ρίσκα, μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης. Χαρακτηριστική είναι η έκθεση της IBG, που άρχισε πρόσφατα και πάλι την κάλυψη των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, συνιστώντας αγορά και για τις τέσσερις μετοχές. Η τιμή-στόχος για την Alpha Bank ορίζεται από τη χρηματιστηριακή στα 3,88 ευρώ ανά μετοχή, για τη Eurobank σε 1,94 ευρώ, για την Εθνική Τράπεζα σε 0,60 ευρώ και για την Τράπεζα Πειραιώς σε 0,48 ευρώ. Σε σχέση με τις τιμές των αυξήσεων κεφαλαίου, το περιθώριο ανόδου κυμαίνεται από το 60% για την Τράπεζα Πειραιώς μέχρι το 100% για την Εθνική Τράπεζα. Η χρηματιστηριακή θεωρεί πως ο κλάδος είναι υπερκεφαλαιοποιημένος, σε καλή θέση να «αντέξει» τα όποια αρνητικά σενάρια και σίγουρα έτοιμος να δρέψει τα οφέλη της συγκέντρωσης. Παράλληλα, οι τράπεζες εκτιμάται ότι θα επωφεληθούν από τις τελευταίες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις (εντός και εκτός του κλάδου) και την επικείμενη ανάκαμψη της οικονομίας. Σύμφωνα με την IBG, παρά το σημαντικό περιθώριο ανόδου για όλες τις τράπεζες, κορυφαία επιλογή της είναι η Alpha Bank, λόγω της υψηλότερης ποιότητας του κεφαλαίου, της επαρκούς κάλυψης προβληματικών δανείων, της δυναμικής ισχυρής κερδοφορίας αλλά και του χαμηλότερου ποσοστού που κατέχει το κράτος σε αυτήν. Σχετικά «ασφαλές στοίχημα» χαρακτηρίζει την Εθνική Τράπεζα, καθώς μετά την αναγκαστική πώληση της Finansbank, το CET1 διαμορφώνεται σε επίπεδο υψηλότερο του 20%, διαθέτει την υψηλότερη κάλυψη των μη εξυπηρετούμενων δανείων, τη χαμηλότερη αναλογία δανείων προς καταθέσεις και την υψηλότερη δυνατότητα αναδιάρθρωσης των εγχώριων δραστηριοτήτων της. Η Πειραιώς προσφέρει την υψηλότερη μόχλευση ως προς την ανάκαμψη, καθώς είναι η μεγαλύτερη τράπεζα στην Ελλάδα, ενώ στα τρέχοντα επίπεδα προσφέρει πολύ καλό περιθώριο ανόδου. Η Eurobank προσφέρει την υψηλότερη απόδοση ιδίων κεφαλαίων, όμως διαθέτει μια σχετικά πιο αδύναμη κεφαλαιακή βάση.

επιχειρηματικά νέα εισηγμένων

Οι εισηγμένες έμειναν όρθιες στη «θύελλα» των capital control Συγκρατημένη αισιοδοξία από τα αποτελέσματα εννεαμήνου, αν και οι 6 στις 10 εταιρείες παραμένουν ζημιογόνες

ε επιτυχία πέρασαν οι εισηγμένες εταιρείες τη δοκιμασία των κλειστών τραπεζών και της επιβολής περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων, όπως επιβεβαίωσαν οι οικονομικές καταστάσεις εννεαμήνου, που δικαιολογούν τη συγκρατημένη αισιοδοξία για το κλείσιμο της χρήσης και, πολύ περισσότερο, για το 2016, παρότι η πλειονότητα των εταιρειών (6 στις 10) ήταν ζημιογόνες. Οι εισηγμένες φάνηκαν, σε γενικές γραμμές, επαρκώς προετοιμασμένες για το σοκ των κεφαλαιακών περιορισμών, ενώ και ευρύτερα οι επιπτώσεις στην οικονομική δραστηριότητα ήταν λιγότερο σημαντικές από όσο προβλεπόταν αρχικά. Πάντως, αφού κατάφεραν να ξεπεράσουν αυτό το πολύ δύσκολο εννεάμηνο με ελεγχόμενες απώλειες, οι εισηγμένες ατενίζουν με μεγαλύτερη αισιοδοξία τις προοπτικές για το 2016, υπό την προϋπόθεση βεβαίως ότι δεν θα υπάρξει κάποιο νέο «ατύχημα» στην πολιτική ζωή ή στην εφαρμογή του μνημονιακού προγράμματος. Πρέπει να τονιστεί –για να αναγνωσθούν καλύτερα τα συγκεντρωτικά στοιχεία για τα οικονομικά αποτελέσματα εννεμήνου και γ’ τριμήνου του 2015– ότι υπάρχουν δύο σοβαρές παραμορφωτικές επιδράσεις από έκτακτα γεγονότα: ο συνολικός τζίρος των εισηγμένων θα ήταν πολύ μεγαλύτερος αν δεν υπήρχε η επίδραση από τη μείωση του κύκλου εργασιών των διυλιστηρίων, λόγω της απότομης πτώσης των τιμών του πετρελαίου. Η δε συνολική

14 Δεκέμβριος 2015

κερδοφορία θα ήταν επίσης πολύ μεγαλύτερη αν δεν επηρεαζόταν από τις μεγάλες ζημιές που αποτυπώθηκαν στις οικονομικές καταστάσεις των τραπεζών μέσα στο γ’ τρίμηνο, λόγω των τεστ αντοχής. Σύμφωνα με ανάλυση του Μάνου Χατζηδάκη (BETA Χρηματιστηριακή), στο εννεάμηνο από τις 193 επιχειρήσεις που ανακοίνωσαν μεγέθη οι 83 είναι κερδοφόρες, ενώ οι 110 ζημιογόνες. Τριάντα πέντε εταιρείες αύξησαν τα κέρδη τους, 28 τα μείωσαν, 20 «γύρισαν» από ζημιές σε κέρδη και 17 από κέρδη σε ζημιές. Ο συνολικός κύκλος εργασιών έφτασε στα 42,476,721 δισ. ευρώ, που μεταφράζεται σε μείωση 6% σε σχέση με το εννεάμηνο του 2014, τα λειτουργικά κέρδη έφτασαν στα 5,193,881 δισ. ευρώ (+10,9%) ενώ τα κέρδη μετά από φόρους διαμορφώθηκαν σε ζημιές 4,269,752 δισ. ευρώ, ήτοι με πτώση κατά 597,4%, εικόνα που οφείλεται κατά 80% στις τράπεζες. Τα γενικά συμπεράσματα των αποτελεσμάτων είναι ότι τα κέρδη τα «μάζεψαν» λιγότερες εταιρείες, με θετικούς καταλύτες τα διυλιστήρια, τον τουρισμό, τα κόστη καυσίμων και τις ισοτιμίες. Όπως σημειώνει ο κύριος Χατζηδάκης, η αποτύπωση των οικονομικών αποτελεσμάτων του γ’ τριμήνου του 2015 αποτελεί από μόνη της μια ειδική περίπτωση καταγραφής δεδομένων, αφού ποτέ στην ιστορία των εισηγμένων εταιρειών δεν έχει σημειωθεί για ένα τόσο παρατεταμένο χρονικό διάστημα μια τόσο σημαντική ποσοτική και ποιοτική ανωμαλία που να

αφορά το σύνολο των εταιρειών. Η επίπτωση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων δεν είχε την επίδραση που αρχικά είχε εκτιμηθεί στα πρώτα νούμερα υστέρησης του ΑΕΠ, βάσει των οποίων διενεργήθηκαν τα τεστ αντοχής των τραπεζών (ύφεση -2,3% για το 2015), αφού οι περισσότερες εταιρείες που οδηγούν την κερδοφορία της αγοράς φαίνεται ότι είχαν προετοιμαστεί για ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Πέρα από τους περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων, η χρήση του 2015 δουλεύει με διαφορετικό φορολογικό συντελεστή από το 2014. Οι τρεις ποσοστιαίες μονάδες στην αύξηση του εταιρικού φόρου δεν έχουν μόνο αριθμητικές επιδράσεις, αλλά έχουν προβολές στη διαμόρφωση της στρατηγικής των εταιρειών. Σε μια οικονομία στην οποία στο κοντινό μέλλον δεν διαφαίνεται η δυνατότητα νέας χρηματοδότησης από το τραπεζικό σύστημα και οι περιορισμοί κεφαλαίων κάθε άλλο παρά διευκολύνουν τη δραστηριότητα εντός της εγχώριας αγοράς, η ρευστότητα που παράγεται εκ των έσω αποτελεί το μοναδικό οξυγόνο που μπορεί να διατηρήσει την επιχείρηση σε μια ομαλή οργανική λειτουργία. Επομένως, οι επιχειρήσεις που δυσκολεύονται να λειτουργήσουν σε ένα περιβάλλον με μειωμένη ζήτηση και χαμηλή ορατότητα δεν έχουν λόγο να μην περιορίσουν τη φορολογητέα ύλη και να αναστείλουν, ενδεχομένως, επενδυτικά σχέδια και μερίσματα όταν οι συνθήκες εξομαλυνθούν.

Τα αποτελέσματα αναλυτικά Όπως προαναφέρθηκε, ο τζίρος των εισηγμένων εταιρειών στο εννεάμηνο διαμορφώθηκε στα 42,5 δισ. ευρώ, μειωμένος κατά 6%. Η μείωση στο γ’ τρίμηνο ξεπέρασε το 12% (14,01 δισ. ευρώ, έναντι 16,0 δισ. ευρώ) και οφείλεται στη σημαντική κάμψη του κατασκευαστικού κλάδου στο γ’ τρίμηνο (πάνω από 11 ποσοστιαίες μονάδες) και του κλάδου διύλισης (-30%), που ωστόσο έρχεται μόνο ως αποτέλεσμα της κάμψης των τιμών του πετρελαίου (-50% σε σχέση με το γ’ τρίμηνο του 2014), αφού και τα δύο διυλιστήρια λειτούργησαν στο όριο της ονομαστικής τους δυναμικότητας. Από εκεί και πέρα, όσες εταιρείες είχαν αυξημένη έκθεση στην ελληνική αγορά υπέστησαν και τις μεγαλύτερες επιπτώσεις στον τζίρο τους: η μείωση της διαφημιστικής δαπάνης έγραψε κάμψη του τζίρου 12% στα ΜΜΕ, οι μειώσεις στα ηλεκτρικά είδη ήταν σχεδόν διψήφιες, η μείωση στην κατασκευαστική δραστηριότητα περιόρισε τις ξυλουργικές και μεταλλουργικές εργασίες κ.ο.κ. Ο τζίρος του τριμήνου επηρεάζεται και από μη επαναλαμβανόμενους παράγοντες, όπως η διακοπή των δραστηριοτήτων (λόγω πώλησης) από μια σειρά εταιρείες: Inform Lykos, Frigoglass, MIG, Ιχθυοτροφεία κ.λπ. Σε επίπεδο λειτουργικών αποτελεσμάτων (5,19 δισ. ευρώ), το εννεάμηνο μπορεί να γράφει +11%, ωστόσο το γ’ τρίμηνο έχει κλείσει με απώλειες 6,6%. Και εδώ ωστόσο υπάρχουν στρεβλώσεις, λόγω της μη συμμετοχής της Coca Cola και των ενοποιημένων αποτελεσμάτων της Βιοχάλκο, των οποίων η παρουσία εξομαλύνει την τάση. Αν θέλουμε να είμαστε δίκαιοι, τονίζει ο κύριος Χατζηδάκης, η καθαρή εικόνα των λειτουργικών αποτελεσμάτων των εισηγμένων εταιρειών είναι οριακή, αφού εξαιρουμένων των διυλιστηρίων (+220%), τα λειτουργικά κέρδη είναι μειωμένα κατά 1,3%. Οι θετικές επιδράσεις των μειωμένων τιμών των καυσίμων και η αυξημένη τουριστική κίνηση βοήθησαν τις εταιρείες μεταφορών να καταγράψουν ένα από τα καλύτερα εννεάμηνα όλων των εποχών σε επίπεδο λειτουργικών κερδών (+35%), όπως και οι χαμηλές τιμές των εμπορευμάτων, που ώθησαν τα λειτουργικά κέρδη των θυγατρικών της Βιοχάλκο σε τριψήφιο ποσοστό ανόδου (+120%), χαμηλώνοντας αισθητά το κόστος πωληθέντων.

Πολύ ικανοποιητική εικόνα είχαν επίσης εξαγωγικές εταιρείες ή εταιρείες με παρουσία στο εξωτερικό από διάφορους κλάδους (Σαράντης, Τιτάν, Κυριακίδης, Ικτίνος, Folli Follie Group), οι οποίες έχουν ευνοηθεί και από τις συναλλαγματικές ισοτιμίες. Το λειτουργικό περιθώριο αυξήθηκε κατά 80 μονάδες βάσης, στο υγιές 12,7% στο τρίμηνο, διατηρώντας σε ικανοποιητικά επίπεδα το περιθώριο του εννεαμήνου στο 12,2% (+185 μονάδες βάσης σε σχέση με το εννεάμηνο του 2014).

Οι εισηγμένες φάνηκαν, σε γενικές γραμμές, επαρκώς προετοιμασμένες για το σοκ των κεφαλαιακών περιορισμών Κέρδη αν εξαιρεθεί η (μεγάλη) ζημιά των τραπεζών Στην τελική γραμμή, υπάρχουν πλέον και οι τράπεζες, οι οποίες ναι μεν γράφουν το μεγαλύτερο μέρος των ζημιών του τεστ αντοχής της ΕΚΤ στο εννεάμηνο (-4,84 δισ. ευρώ), ωστόσο το γ’ τρίμηνο είναι κερδοφόρο κατά 964 εκατ. ευρώ, έχοντας τις θετικές επιδράσεις της αναβαλλόμενης φορολογίας. Η αλλαγή του φορολογικού συντελεστή από το 26% στο 29% δεν επέδρασε όμως θετικά παντού και δεν επέδρασε μόνο στις τράπεζες. Είναι χαρακτηριστική η διαφορετική επίδραση του αναβαλλόμενου φόρου στα δύο διυλιστήρια, στις θυγατρικές της Βιοχάλκο, σε ΕΥ∆ΑΠ, OTE, Ελλάκτορα, αλλά και σε μικρότερες εταιρείες, όπως ο Κορρές, ο Καραμολέγκος κ.λπ. Από το σύνολο των ζημιών των 4,18 δισ., εφόσον εξαιρεθούν οι τράπεζες, η τελική γραμμή εμφανίζει κέρδη 571 εκατ. ευρώ (+59%). Η δεσπόζουσα θέση των διυλιστηρίων είναι υπεύθυνη για το ήμισυ σχεδόν αυτής της επίδοσης, καθώς η εξαίρεση του κλάδου ρίχνει το απόλυτο μέγεθος των κερδών του εννεαμήνου στα 293 εκατ. ευρώ (-41,6%). Το καθαρό περιθώριο κερδοφορίας κινείται πλέον στο 1,55% σε επίπεδο χρήσης, ελαφρώς υψηλότερα (1,73%).

Τι επηρέασε το γ’ τρίμηνο Τουρισμός, εξαγωγές, μειωμένη πιστωτική επέκταση και οι διακυμάνσεις ευρώ και πετρελαίου ήταν οι βασικές συνιστώσες που διαμόρφωσαν τις τάσεις στους ισολογισμούς των εισηγμένων εταιρειών. Αναλυτικότερα: Ενεργειακό κόστος: Η χρονιά κινείται πλέον με τη δυναμική του χαμηλού κόστους καυσίμων. Η συνεισφορά του τουρισμού μεγεθύνεται, ενώ αποκτούν προβάδισμα οι εταιρείες παραγωγής ενέργειας, καθώς και όλες οι εταιρείες που έχουν ως κόστος πωληθέντων τα παράγωγα του πετρελαίου. Εμπορεύματα: Οι μεγάλες μειώσεις στις τιμές των εμπορευμάτων κατά το γ’ τρίμηνο είχαν μικτό αποτέλεσμα, καθώς ευνόησαν τους μεταποιητές και πίεσαν τα περιθώρια κερδοφορίας των παραγωγών. Ισοτιμία ευρώ/δολαρίου: Συνέχισαν να επηρεάζονται αρνητικά οι εισαγωγείς, ειδικά όσοι βρίσκονται στον χώρο του λιανικού εμπορίου, οι οποίοι φαίνεται ότι κράτησαν τα περιθώριά τους χαμηλά, ώστε να μη χαθούν μερίδια αγοράς. Αντίθετα, όσες εταιρείες έχουν θυγατρικές στο εξωτερικό ή έχουν εξαγωγικό προσανατολισμό κατέγραψαν υψηλές επιδόσεις. Περιορισμοί κεφαλαίου: Είχαν σαν αποτέλεσμα την αύξηση των απαιτήσεων αλλά και τη μείωση της ζήτησης σε εταιρείες που σχετίζονται με την κατασκευή, το λιανικό εμπόριο αλλά και με υπηρεσίες κοινής ωφέλειας. Σε μικρομεσαίες εταιρείες οι μειώσεις στον τζίρο είναι πιο έντονες. Τουρισμός: Ξενοδοχεία και μεταφορές κατέγραψαν ένα από τα καλύτερα τρίμηνα όλων των εποχών. Οι αυξημένες αφίξεις βοήθησαν στη διατήρηση της ζήτησης σε ικανοποιητικά επίπεδα στο λιανικό εμπόριο, στις μεταφορές και στα καύσιμα. Εταιρικός φόρος: Μείωσε το καθαρό αποτέλεσμα που αποδίδεται στους μετόχους, ενώ από την άλλη πλευρά δημιούργησε αναβαλλόμενες υποχρεώσεις. Επισφάλειες/Απομειώσεις: Αναμενόμενα, οι τράπεζες ενσωμάτωσαν τα τεστ αντοχής στο β’ και το γ’ τρίμηνο, τα οποία ανακοινώθηκαν σχεδόν ταυτόχρονα στο α’ δεκαήμερο του Νοεμβρίου. Οι νέες προβλέψεις των τραπεζών κόστισαν γύρω στα 5 δισ. ευρώ στην τελική γραμμή του συνόλου της κερδοφορίας των εισηγμένων. ΧΡΗΜΑ 15

διεθνείς αγορές

Fed: «Βελούδινο» τέλος στα μηδενικά επιτόκια Γιατί η πρώτη αύξηση από το 2006 δεν αναστάτωσε τις αγορές. Σοβαρότερος κίνδυνος η ατελείωτη «βουτιά» του πετρελαίου

ν παρατηρούσε κανείς τη συμπεριφορά των αγορών στις 16 Δεκεμβρίου χωρίς να γνωρίζει τις ανακοινώσεις της Τζάνετ Γιέλεν, θα δυσκολευόταν πολύ να αντιληφθεί ότι ήταν μια ιστορική ημέρα για την αμερικανική νομισματική πολιτική. Το τέλος της πολιτικής των μηδενικών επιτοκίων (Zero Interest Rate Policy-ZIRP), που κράτησε επτά ολόκληρα χρόνια, έγινε με «βελούδινους» χειρισμούς από την Αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα (Fed), και ο στόχος των κεντρικών τραπεζιτών της Ουάσιγκτον επιτεύχθηκε: η αναστάτωση στις αγορές ήταν μηδενική. Ένα αναπάντητο, ως τώρα, ερώτημα που «στοίχειωνε» το συμβούλιο της Fed, ύστερα από μια τόσο μακρά περίοδο πρωτοφανούς χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής, ήταν πώς θα αντιδρούσαν οι αγορές όταν θα ερχόταν, αναπόφευκτα, η ώρα της εξομάλυνσης. Δεν ήταν λίγοι οι αναλυτές, ήδη από την εποχή του προκατόχου της Τζ. Γιέλεν, Μπεν Μπερνάνκι, που έλεγαν ότι η ασυνήθιστα χαλαρή πολιτική της Fed «κακομάθαινε» σε τέτοιο βαθμό τους παράγοντες της αγοράς, που όταν θα τερματιζόταν, θα υπήρχε κίνδυνος απότομων αναταράξεων. Τελικά όμως η «προσγείωση» ήταν πιο ομαλή από όσο θα περίμενε και ο πιο αισιόδοξος υποστηρικτής της Fed. Για πολλούς μήνες, ήδη από τις αρχές του έτους, η Τζάνετ Γιέλεν και οι κορυφαίοι αξιωματούχοι της τράπεζας προετοίμασαν τις αγορές

16 Δεκέμβριος 2015

για την πρώτη αύξηση των επιτοκίων, με αλλεπάλληλες δηλώσεις, που έστελναν όλες το ίδιο καθησυχαστικό μήνυμα: «Τελειώσαμε με τα μηδενικά επιτόκια, αλλά η προσαρμογή της νομισματικής πολιτικής θα είναι πολύ ήπια και απλώς θα έρθει να επιβεβαιώσει ότι η αμερικανική οικονομία είναι αρκετά ισχυρή για να αντέχει πλέον μια φυσιολογική νομισματική πολιτική». Στους μήνες της προετοιμασίας για το τέλος των μηδενικών επιτοκίων, οι αγορές «χώνεψαν» σε τέτοιο βαθμό τις επερχόμενες αλλαγές, ώστε στις 16 Δεκεμβρίου, όταν έγιναν οι επίσημες ανακοινώσεις, να κλείσει ο S&P 500 στη Νέα Υόρκη με κέρδη της τάξεως του 1,5%, που θα έλεγε κανείς ότι παρέπεμπαν σε μείωση και όχι σε αύξηση των βασικών επιτοκίων. Ευθυγραμμιζόμενοι πλήρως με τα μηνύματα της Fed, οι «παίκτες» της αγοράς εξέλαβαν την αύξηση όχι σαν κακό οιωνό για τις αγορές χρήματος και κεφαλαίων, αλλά ως επιβεβαίωση της αδιατάρακτης εξόδου της αμερικανικής οικονομίας από τη βαθιά κρίση, που άρχισε το 2008.

Το μάθημα από το 1929 Όσοι έχουν αντίληψη της ιστορικής πλευράς των εξελίξεων θα μπορούσαν να πουν ότι οι ιθύνοντες της Fed, με πρώτο βεβαίως τον Μπερνάνκι, που έχει μελετήσει σε βάθος την κρίση του ’29, πήραν το μάθημά τους από τα σφάλματα εκείνης της περιόδου (αύξηση επιτοκίων σε συν-

θήκες κρίσης) και ορθά, όπως δείχνει το τελικό αποτέλεσμα, εξάντλησαν κάθε όριο χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής, για να περιορίσουν τις συνέπειες από τη βαθιά κρίση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, που είχε ως κορυφαίο γεγονός την κατάρρευση της Lehman Brothers. Βασικό στοιχείο των ανακοινώσεων της 16ης Δεκεμβρίου είναι βεβαίως η αύξηση του στόχου για το βασικό ομοσπονδιακό επιτόκιο από το 0%-0,25% στο 0,25%0,50%, ενώ αντίστοιχες αυξήσεις έγιναν και στα δευτερεύοντα επιτόκια. Ταυτόχρονα όμως η τράπεζα έδωσε μιαν άκρως καθησυχαστική καθοδήγηση για το μέλλον, που περιγράφει έναν ανώδυνο, κατ’ ουσία, κύκλο σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής. Τόνισε ότι η «στάση της νομισματικής πολιτικής παραμένει διευκολυντική», ενώ απομάκρυνε τους όποιους φόβους για τη διαδικασία «ξεφορτώματος» των τεράστιου ύψους των ομολόγων και άλλων στοιχείων ενεργητικού, που είχε συγκεντρώσει η Fed τα προηγούμενα χρόνια στην προσπάθειά της να στηρίξει το χρηματοπιστωτικό σύστημα: η συρρίκνωση του ισολογισμού της Fed δεν είναι πιθανό να αρχίσει μέχρι να φθάσει σε προχωρημένο στάδιο η εξομάλυνση του βασικού επιτοκίου. Μετάφραση: δεδομένου του ότι το βασικό επιτόκιο θα χρειαστεί περίπου δύο χρόνια για να φθάσει σε «φυσιολογικά», με ιστορικούς όρους, επίπεδα, οι αγορές δεν

έχουν να φοβηθούν ενδεχόμενες πωλήσεις τίτλων από τη Fed στο ορατό μέλλον, οι οποίες θα μπορούσαν να διαταράξουν την ισορροπία στην αγορά. Άλλωστε, οι μετριοπαθείς προβλέψεις που διατυπώνει η Ομοσπονδιακή Τράπεζα για την εξέλιξη του ΑΕΠ και του πληθωρισμού (μικρή αύξηση του προβλεπόμενου ρυθμού ανάπτυξης, με οριακή αύξηση του προβλεπόμενου πληθωρισμού) δεν προδιαθέτουν για μια απότομη σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής, ενόψει φόβων για έξαρση του πληθωρισμού. Όπως τονίστηκε και στη σχετική ανακοίνωση της τράπεζας, «δεδομένης της σημερινής απόκλισης του πληθωρισμού από το 2%, η επιτροπή θα παρακολουθεί προσεκτικά την πραγματική και προσδοκώμενη πρόοδο προς τον στόχο για τον πληθωρισμό. Η επιτροπή αναμένει ότι οι οικονομικές συνθήκες θα εξελιχθούν με τρόπο που θα δικαιολογεί μόνο σταδιακές αυξήσεις στα επιτόκια».

«Ανάσα» στον Ντράγκι Η αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων πρόσφερε μια μικρή, αλλά όχι ασήμαντη, «ανάσα» στον Μάριο Ντράγκι, σε μια περίοδο κατά την οποία ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας αντιμετωπίζει πολύ μεγάλα προβλήματα στην προσπάθειά του να τονώσει, με μέτρα χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής, την εξασθενημένη οικονομία της ευρωζώνης, με τελικό στόχο την επαναφορά του πληθωρισμού από την περιοχή κοντά στο

μηδέν στον καταστατικό στόχο της ΕΚΤ, δηλαδή κοντά στο 2%. Μετά την αδυναμία του να δικαιώσει τις προσδοκίες που ο ίδιος είχε καλλιεργήσει για μεγάλη επέκταση του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης, επειδή οι προσπάθειές του προσέκρουσαν σε πολύ ισχυρές αντιστάσεις από τη «γερμανική ομάδα» του συμβουλίου της ΕΚΤ, ο Μ. Ντράγκι έβλεπε με αγωνία να χάνει την επιρροή του στην αγορά, κάτι που κατεξοχήν αποτυπώθηκε στη διαμόρφωση της ισοτιμίας ευρώ-δολαρίου. Η πτωτική πορεία του ευρώ, με κατεύθυνση την εξίσωση με το δολάριο, είχε αντιστραφεί, καθώς οι αγορές αμφισβητούσαν τη δυνατότητα του Ντράγκι να καθοδηγήσει, κόντρα στην εσωτερική «αντιπολίτευση» στο συμβούλιο της ΕΚΤ, την πολιτική της τράπεζας σε ακόμη πιο τολμηρές κατευθύνσεις χαλάρωσης. Οι πρώτες ενδείξεις μετά την ανακοίνωση της αύξησης των επιτοκίων της Fed παραπέμπουν σε μια, έστω προσωρινή, ανακούφιση για τον Ντράγκι, καθώς το δολάριο έκανε μια μικρή ανοδική κίνηση (κατά 0,1%), για να φθάσει στο 1,09 έναντι του ευρώ. Καθώς οι τάσεις της νομισματικής πολιτικής στις δύο όχθες του Ατλαντικού είναι πλέον αντίθετες, ο Μάριο Ντράγκι μπορεί να ελπίζει ότι θα έχει ένα σημαντικό στήριγμα η προσπάθειά του να προκαλέσει την πτώση της ισοτιμίας του ευρώ, που θα εξισορροπήσει, σε κάποιον βαθμό, τη διαφαινόμενη αδυναμία του να σύρει την Μπούντεσμπανκ σε ένα τολμηρότερο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης.

Οι δύο απειλές Καθώς διαψεύδονται οι φόβοι ότι θα προκαλούσε η Fed αναταραχή στο διεθνές οικονομικό σύστημα, δύο είναι πλέον οι σοβαρές απειλές για τη διεθνή σταθερότητα: η χαμηλή τιμή του πετρελαίου και η «χαμηλή πτήση» της κινεζικής οικονομίας. Ο «πόλεμος» που έχει εξαπολύσει ο ΟΠΕΚ (δηλαδή η Σαουδική Αραβία), για να θέσει εκτός αγοράς μεγάλο μέρος της αμερικανικής παραγωγής πετρελαίου από σχιστολιθικά κοιτάσματα, διαταράσσει σε τέτοιο βαθμό τη σχέση προσφοράς-ζήτησης, που δεν διαφαίνεται τέλος στην πτώση των τιμών. Η Moody’s μείωσε σημαντικά την πρόβλεψη για την τιμή των δεικτών αναφοράς Brent και West Texas Intermediate το 2016, σε 43 και 40 δολάρια αντίστοιχα. Αυτό σημαίνει ότι η τιμή του πετρελαίου θα είναι το 2016 μια μόνιμη πηγή αποπληθωριστικών πιέσεων για το διεθνές σύστημα. Για την Κίνα, οι φόβοι για απότομη αναπτυξιακή «βουτιά» δεν έχουν κοπάσει. Αν και οι αρχές της χώρας καταφέρνουν, με μεγάλη προσπάθεια και παρεμβάσεις αμφισβητούμενης αποτελεσματικότητας, να αποτρέπουν ως τώρα μια δραματική επιβράδυνση, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα έχουν τα ίδια αποτελέσματα και το 2016. Η Fitch τονίζει σε ανάλυσή της ότι μια σοβαρή επιβράδυνση της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας στον κόσμο, με κάμψη του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ στο 2,3% την τριετία 2016-2018, θα είχε αρνητικό αντίκτυπο στην παγκόσμια ανάπτυξη, με «σημαντικές αλυσιδωτές συνέπειες για τις αναδυόμενες αγορές».

ΧΡΗΜΑ 17

ΟΜΙΛΟΣ ΥΓΕΙΑ Ανάπτυξη και δράσεις κοινωνικής ευημερίας

ο νοσοκομείο ΥΓΕΙΑ ΑΕ ιδρύθηκε το 1970 και δραστηριοποιείται στην παροχή υπηρεσιών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας περίθαλψης, κατέχοντας κυρίαρχη θέση στον κλάδο της παροχής υπηρεσιών υγείας. Είναι εταιρεία εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών και έχει διαπιστευθεί από τον οργανισμό Joint Commission International, ο οποίος την αξιολόγησε και βρήκε ότι πληροί τα διεθνή πρότυπα ποιότητας υπηρεσιών υγείας για τη φροντίδα των ασθενών και τη διοίκηση του οργανισμού. Τον Ιανουάριο του 2006, η MARFIN INVESTMENT GROUP (MIG) απέκτησε τον έλεγχο του ομίλου και προχώρησε σε μια σειρά από επενδυτικές πρωτοβουλίες, με στρατηγικό στόχο τη δημιουργία του μεγαλύτερου ομίλου παροχής ολοκληρωμένων υπηρεσιών υγείας. Ο Όμιλος ΥΓΕΙΑ, σήμερα, απασχολεί περισσότερους από 3.200 εργαζομένους και διαθέτει τρία νοσοκομεία στην Ελλάδα (ΥΓΕΙΑ, ΜΗΤΕΡΑ, ΛΗΤΩ) και ένα στην Αλβανία (ΥΓΕΙΑ Τιράνων), συνολικής δυναμικότητας 1.261 κλινών, με 55 χειρουργικές αίθουσες, 30 αίθουσες τοκετών και 9 Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Παράλληλα, έχει παρουσία και στον χώρο της πρωτοβάθμιας παροχής υγείας με δύο Διαγνωστικά Κέντρα (ΥΓΕΙΑΝΕΤ ΑΘΗΝΩΝ & ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ), ένα Κέντρο Μοριακής Βιολογίας και Κυτταρογενετικής (ΑΛΦΑLAB), ενώ διαθέτει εταιρεία εμπορίας ειδικών υλικών, αναλωσίμων, φαρμακευτικών ειδών και ειδών ιατρικής γενικής χρήσης (YLOGIMED). Επιπλέον, δραστηριοποιείται στον τομέα της έρευνας, παραγωγής και εμπορίας ιατρικών καλλυντικών προϊόντων (BEATIFIC). Στον Όμιλο ΥΓΕΙΑ, προτεραιότητά μας είναι να υπερβαίνουμε το πλαίσιο των ηθικών και κοινωνικών αξιών που διέπουν μια εταιρεία και να εφαρμόζουμε με εθελοντικό χαρακτήρα την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, τόσο στις συναλλαγές μας και στις δραστηριότητες του Ομίλου ΥΓΕΙΑ όσο και σε δράσεις ή ενέργειες που στόχο έχουν τον άνθρωπο και τις ανάγκες του και αποβαίνουν προς όφελος της κοινωνικής οικονομίας. Το μοντέλο της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης του Ομίλου ΥΓΕΙΑ στηρίζεται σε 4 άξονες: εργαζόμενοι, περιβάλλον, οικονομία & αγορά και κοι-

18 Δεκέμβριος 18 Δεκέμβριος2015 2015

νωνία. Ο τρόπος λειτουργίας του Ομίλου ΥΓΕΙΑ διακρίνεται από σαφείς διαδικασίες και ανθρωποκεντρικά συστήματα, τα οποία διευκολύνουν τους εργαζομένους στην εκτέλεση των καθηκόντων τους. Επενδύουμε στον ανθρώπινο παράγοντα και στην επαγγελματική ανάπτυξη των εργαζομένων, προσφέροντας ένα ασφαλές εργασιακό κλίμα, οικειοθελείς παροχές, καθώς και συνεχή εκπαίδευση και εξέλιξη. Το 2013, το ΥΓΕΙΑ βραβεύθηκε ως ο καλύτερος εργοδότης της χρονιάς στην Ευρώπη (1ο βραβείο στην κατηγορία Employer of the year) στον

διαγωνισμό European Business Awards 2012/13, ενώ το 2011 και το Σε αυτήν τη δύσκολη και αβέβαιη συγκυρία για την ελληνική οικονο2013 βραβεύθηκε για το εργασιακό του περιβάλλον. Το 2014, και το μία, αλλά και στο επίπεδο του κλάδου υγείας στον οποίο δραστηριοποιούμαστε, δεν επαναπαυόμαστε, αντιθέτως αντιμετωπίζουμε κάθε κρίνοσοκομείο ΜΗΤΕΡΑ βραβεύθηκε για το εργασιακό του περιβάλλον, ση ως ευκαιρία και νέα πρόκληση για να γινόμαστε καλύτεροι. Έχουμε καθώς περιλαμβανόταν στις πρώτες θέσεις των εταιρειών στην κατάταξη Best Workplaces 2014. ξεκάθαρο όραμα, σταθερές δεσμεύσεις, συνεπή στρατηγική, διαφανείς Η φροντίδα και η βιωσιμότητα του περιβάλλοντος αποτελούν δύο από διαδικασίες, βέλτιστες πρακτικές και προσήλωση στις ηθικές αρχές διατις πιο ξεκάθαρες δεσμεύσεις του Ομίλου ΥΓΕΙΑ. Εφαρμόζουμε μέτρα κυβέρνησης, ενώ παράλληλα κινούμαστε με γνώμονα τη συνεχή αναβάθμιση του επιπέδου των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας. που οδηγούν όλο και πιο κοντά στην «πράσινη» λειτουργία των εταιρειών μας, όπως χρήση φυσικού αερίου, ανακύκλωση αποβλήτων και Με την πεποίθηση ότι ο ηγέτης του κλάδου πρέπει να δίνει το παράδειγχαρτοκιβωτίων, λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας, ενώ υιοθετήμα, οι δράσεις μας είναι πια σχεδόν καθημερινές, ενώ παράλληλα φροσαμε και το Σύστημα Υπηρεσιών Διαχείρισης Εκτυπώσεων (Managed ντίζουμε για την ενδυνάμωση της κοινωνικής και οικονομικής θέσης Printing Services-MPS), επιτυγχάνοντας σημαντική μείωση της κατατου Oμίλου. Για εμάς, στον Όμιλο ΥΓΕΙΑ, θεμελιώδης αρχή αποτελεί η από καρδιάς προσφορά, και γι’ αυτό η εταιρική μας υπευθυνότητα έχει νάλωσης ενέργειας και χαρτιού. Ταυτόχρονα, τα απεικονιστικά εργαως κεντρικό πυλώνα την έννοια του εθελοντισμού. Στο εν λόγω πλαίστήρια του ΥΓΕΙΑ και του ΜΗΤΕΡΑ έχουν υιοθετήσει Πληροφοριακά Συστήματα PACS (Picture Archiving and Communication System) και σιο, αναλαμβάνουμε συστηματικά πρωτοβουλίες με στοχευμένες και RIS (Radiology Information System) και δεν χρησιμοποιούν πλέον films. συντονισμένες δράσεις Εταιρικής Υπευθυνότητας, συμβάλλοντας ουσιΟ Όμιλος ΥΓΕΙΑ έχει ενσωματώσει στη λειτουργία του Κώδικα Εταιρικής αστικά στη βελτίωση της καθημερινότητας του κοινωνικού συνόλου και Διακυβέρνησης (ΚΕΔ), κατά την κατάρτιση του οποίου λήφθηκαν υπόψη στην ανάπτυξη της κοινωνικής ευημερίας. Από το 2010 προχωρήσαμε στην έκδοση απολογισμών Εταιρικής Κοιτο σχέδιο κώδικα εταιρικής διακυβέρνησης για τις εισηγμένες εταιρείες του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών (ΣΕΒ) και οι γενικώς παραδενωνικής Ευθύνης, ενώ το 2015 εκδόθηκε ο απολογισμός της τριετίας κτές αρχές της Εταιρικής Διακυβέρνησης που εφαρμόζονται εντός των 2012-2014. Στους απολογισμούς είναι αποτυπωμένες οι πρωτοβουλίες κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. που αναλάβαμε για δράσεις που πιστεύουμε Στον Όμιλο ΥΓΕΙΑ λειτουργούμε με διαφαότι ήταν αναγκαίες, αλλά και η ανταπόκριΟ Όμιλος ΥΓΕΙΑ παρέχει υψηλής σή μας στα πολλά αιτήματα που δεχθήκανείς και αξιοκρατικές διαδικασίες, υιοθετούποιότητας υπηρεσίες υγείας στην με όλα αυτά τα χρόνια, στηριζόμενοι πάντα με συστήματα παρακολούθησης κινδύνων αιχμή της ιατρικής επιστήμης και με γνώμονα τη διαφύλαξη τόσο του εταιριστη συλλογική προσπάθεια της Διοίκησης τεχνολογίας, πάντα με σεβασμό κού συμφέροντος όσο και των συμφερόκαι των εργαζομένων του Ομίλου ΥΓΕΙΑ. Οι και ευαισθησία στον Άνθρωπο, ντων των μετόχων της εταιρείας και όλων απολογισμοί βρίσκονται αναρτημένοι στις την Κοινωνία και το Περιβάλλον. όσων συνδέονται με αυτήν. ιστοσελίδες των εταιρειών μας.

Πρόγραμμα

«Ταξιδεύουμε για την υγεία» Το 2013, σχεδιάσαμε το πρόγραμμα «Ταξιδεύουμε για την υγεία», με στόχο να καλύψουμε τις ανάγκες των κατοίκων μικρών νησιών και ορεινών κοινοτήτων, που δεν έχουν εύκολη πρόσβαση σε ιατρικές υπηρεσίες. Το πρόγραμμα στηρίχθηκε στην εθελοντική συμμετοχή ιατρών αλλά και εργαζομένων του Ομίλου ΥΓΕΙΑ (νοσηλευτικό, διοικητικό και τεχνικό προσωπικό). Έτσι, κάθε φορά, οργανώνουμε μια ανθρώπινη εκστρατεία έμπρακτης βοήθειας, κατά την οποία, με εφόδιο τις κορυφαίες ιατρικές υπηρεσίες του Ομίλου ΥΓΕΙΑ και με τον τεχνολογικό εξοπλισμό αιχμής που διαθέτουν οι κλινικές του ομίλου, οι εθελοντές ταξιδεύουν και προσφέρουν ιατρικές και διαγνωστικές εξετάσεις, ιατρική μέριμνα και ανθρώπινη φροντίδα. Με τη μεταφορά σύγχρονου εξοπλισμού, ιατρικών μηχανημάτων και άλλων υλικών, οι χώροι που επισκέπτεται η

εθελοντική ομάδα του Ομίλου ΥΓΕΙΑ μεταμορφώνονται κυριολεκτικά σε «εξωτερικά ιατρεία νοσοκομείου» μέσα σε λίγες ημέρες, προκειμένου να εξετάζονται με ασφάλεια και άνεση οι κάτοικοι, οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να εξεταστούν από διαφορετικές ειδικότητες ιατρών (περίπου 16 ειδικότητες) και να κάνουν διαγνωστικές εξετάσεις (υπερηχογραφήματα σώματος, triplex καρδιάς, καρδιογράφημα, σπιρομέτρηση, αιματολογικές εξετάσεις, τεστ Παπανικολάου κ.ά.). Ταυτόχρονα, ο Όμιλος ΥΓΕΙΑ προσφέρει όπου χρειαστεί ιατρικό εξοπλισμό, φαρμακευτικό και υγειονομικό υλικό. Μέχρι σήμερα, έχουν γίνει 5 εθελοντικές εκστρατείες, έχουν εξεταστεί περισσότεροι από 6.000 κάτοικοι και έχουν διενεργηθεί περισσότερες από 24.000 ιατρικές και διαγνωστικές εξετάσεις (Λειψοί και Αγαθονήσι, Καρπενήσι, Κάρπαθος, Καλάβρυτα, Καλαμπάκα). ΧΡΗΜΑ 19 ΧΡΗΜΑ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΑ ΒΡΑΒΕΙΑ

ΧΡΗΜΑ LEAD ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΟΥΖΟΥΝΗΣ

2015ΤΙΤΛΟΣ 47-60 ΤΙΤΛΟΣ SUB

ΟΙ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΕΙΣΗΓΜΕΝΕΣ ΤΟΥ 2015 20 Δεκέμβριος 2015

Ποιες εταιρείες βράβευσαν οι αναγνώστες του περιοδικού ΧΡΗΜΑ και της ηλεκτρονικής εφημερίδας ΧΡΗΜΑ Week

ια 13η συνεχόμενη χρονιά, πραγματοποιήθηκε η ψηφοφορία των «Επιχειρηματικών Βραβείων ΧΡΗΜΑ-Γεώργιος Ουζούνης», κατά την οποία αναδείχθηκαν οι εισηγμένες εταιρείες που διακρίθηκαν στο επιχειρηματικό γίγνεσθαι για το 2015, σε 19 κατηγορίες βραβείων. Τα αποτελέσματα προέκυψαν από online ψηφοφορία στην ιστοσελίδα www.hrima.gr, στην οποία συμμετείχαν οι αναγνώστες του περιοδικού ΧΡΗΜΑ και της ηλεκτρονικής εφημερίδας ΧΡΗΜΑ Week. Συνολικά, ψήφισαν περίπου 1.500 αναγνώστες. Οι προτιμήσεις των επενδυτών-αναγνωστών του περιοδικού ΧΡΗΜΑ και της ηλεκτρονικής εφημερίδας ΧΡΗΜΑ Week εμφάνισαν αρκετά μεγάλη διασπορά σε διαγωνιστικές κατηγορίες με πολλές συμμετέχουσες εταιρείες, με επακόλουθο οι εταιρείες που βραβεύθηκαν να μη συγκεντρώνουν πολύ εντυπωσιακά ποσοστά, ενώ την ίδια στιγμή εταιρείες με πολύ καλές επιδόσεις έμειναν εκτός τριάδας για λίγες μόνο ψήφους. Επισημαίνεται ότι, σε αρκετές περιπτώσεις, συγκεκριμένες θέσεις στην κατάταξη κρίθηκαν από διαφορά μόνο μίας ψήφου. Βραβεία σε πάνω από μία κατηγορίες κέρδισαν η Εθνική Τράπεζα, o OTE, η Motor Oil και η Ιντραλότ, ενώ ο τραπεζικός κλάδος, γενικότερα, έχει παρουσία σε αρκετές κατηγορίες, με την Εθνική να αποσπά τον τίτλο της καλύτερης εταιρείας για το 2015. ΧΡΗΜΑ 21

αφιέρωμα ~ Επιχειρηματικά Βραβεία ΧΡΗΜΑ - Γεώργιος Ουζούνης 1. ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ - 2015

2. ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ FTSE LARGE CAP - 2015

Αξιολογούνται μια σειρά από παράγοντες όπως η πορεία των οικονομικών επιδόσεων, η σταθερότητά τους, η διεύρυνση των μεριδίων αγοράς, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τους επενδυτές, η προσπάθεια διεθνοποίησης, η καινοτομία, η έμφαση στις επενδύσεις κ.λπ.

1ο ΒΡΑΒΕΙΟ

2ο ΒΡΑΒΕΙΟ

3ο ΒΡΑΒΕΙΟ

3. ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΓΟΡΑΣ - 2015

4. ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ MID-SMALL CAP - 2015

1ο ΒΡΑΒΕΙΟ

2ο ΒΡΑΒΕΙΟ

3ο ΒΡΑΒΕΙΟ

22 Δεκέμβριος 2015

5 Απονέμεται στην Εταιρεία

το 1ο Επιχειρηματικό Βραβείο στην κατηγορία

«ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΜΟΙΒΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ»

ΧΡΗΜΑ Κωνσταντίνος Ουζούνης CEO, ETHOS MEDIA S.A.

ΧΡΗΜΑ 23

αφιέρωμα ~ Επιχειρηματικά Βραβεία ΧΡΗΜΑ - Γεώργιος Ουζούνης 5. ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ - 2015

6. ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ - 2015

Αξιολογούνται μια σειρά από παράγοντες όπως η πορεία των οικονομικών επιδόσεων, η σταθερότητά τους, η διεύρυνση των μεριδίων αγοράς, η ευελιξία της εταιρείας στις αλλαγές του εξωτερικού περιβάλλοντος, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τους επενδυτές, ο βαθμός εξυπηρέτησης των πελατών κ.λπ.

1ο ΒΡΑΒΕΙΟ

2ο ΒΡΑΒΕΙΟ

1.1.

T√ §√°√∆À¶√

∆∏™

¢∂∏ A.E.

∆Ô ÏÔÁfiÙ˘Ô ÙË˜ ¢ËÌfiÛÈ·˜ ∂È¯Â›ÚËÛË˜ ∏ÏÂÎÙÚÈÛÌÔ‡ A.E. (¢.∂.∏. A.E.) Â›Ó·È ÌÔÓ·‰ÈÎfi. °È· ÙÔ ÛÎÔfi ·˘Ùfi Ú¤ÂÈ ¿ÓÙ· Ó· ·Ó··Ú¿ÁÂÙ·È Î·È Ó· ÂÊ·ÚÌfi˙ÂÙ·È ÌÂ ·fiÏ˘ÙË ·ÎÚ›‚ÂÈ· Î·È Û˘Ó¤ÂÈ·. ∆Ô ÏÔÁfiÙ˘Ô ·Ô‰›‰ÂÙ·È ÌÂ ÌÏ¤ Ô‚¿Ï ÁÚ·ÌÌÈÎfi Û¯‹Ì· (ÂÚ›ÁÚ·ÌÌ·) ÙÔ ÔÔ›Ô ÂÚÈÎÏÂ›ÂÈ Ì¤Û· ÙÔ˘ Ù· ·Ú¯ÈÎ¿ ÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÙË˜ ÂˆÓ˘Ì›·˜ ÙË˜ ¢ËÌfiÛÈ·˜ EÈ¯Â›ÚËÛË˜ HÏÂÎÙÚÈÛÌÔ‡ (¢EH), ¤¯ÔÓÙ·˜ ˆ˜ ÂÈÎ·ÛÙÈÎfi ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÙÔ ÁÚ·ÊÈÎfi Û¯‹Ì· ÙÔ˘ ÎÂÚ·˘ÓÔ‡. ™Â ·˘Ù‹ ÙË ÛÂÏ›‰· ·Ú·Ù›ıÂÙ·È Ë ÛˆÛÙ‹ Î·È ÂÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓË ÂÎ‰Ô¯‹ ÙÔ˘ ÏÔÁÔÙ‡Ô˘ ÙË˜ ∂Ù·ÈÚ›·˜, fiˆ˜ Ú¤ÂÈ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÛÂ fiÏÂ˜ ÙÈ˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ¤˜ ÙË˜ ÂÙ·ÈÚÈÎ‹˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜. ∆· ¯ÚÒÌ·Ù· ÙÔ˘ ÏÔÁÔÙ‡Ô˘ Â›Ó·È ÙÔ ÎfiÎÎÈÓÔ, ÙÔ ÌÏÂ Î·È ÙÔ ÏÂ˘Îfi. ∂›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÙÔ ÏÔÁfiÙ˘Ô Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ·ÎÚÈ‚Ò˜ fiˆ˜ ·Ú·‰›‰ÂÙ·È ÛÙ· ÚˆÙfiÙ˘· ·Ú¯Â›·, ¯ˆÚ›˜ Î·ÌÈ¿ ·ÏÏ·Á‹ ‹ ·Ú·Ô›ËÛË ÙˆÓ ÛÙÔÈ¯Â›ˆÓ ·fi Ù· ÔÔ›· ·ÔÙÂÏÂ›Ù·È.

3ο ΒΡΑΒΕΙΟ

∆Ô §ÔÁﬁÙ˘Ô ÙË˜ ¢∂∏ A.E.

T· ‚·ÛÈÎ¿ ¯ÚÒÌ·Ù· ÙÔ˘ §ÔÁÔÙ‡Ô˘ Pantone 2748

{

CMYK Cyan 100% Magenta 76% Yellow 0% Black 18%

Pantone 485

CMYK Cyan 0% Magenta 100% Yellow 91% Black 0%

§Â˘Îﬁ

7. ΒΡΑΒΕΙΟ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ - 2015 ™˘ÌÏËÚˆÌ·ÙÈÎ¿ XÚÒÌ·Ù· Pantone AÛËÌ› 8400c

AÛÚﬁÌ·˘ÚË EÊ·ÚÌÔÁ‹

TÔ ÌÏ¤ ÙÔ˘ ÏÔÁÔÙ‡Ô˘ Black 90%

TÔ ÎﬁÎÎÈÓÔ ÙÔ˘ ÏÔÁÔÙ‡Ô˘ Black 65%

EÏ¿¯ÈÛÙË ‰È¿ÛÙ·ÛË ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÙÔ˘ ÏÔÁÔÙ‡Ô˘ 10mm

8. ΒΡΑΒΕΙΟ ΥΨΗΛΩΝ ΡΥΘΜΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ - 2015

10,74mm

Pantone Cool Gray 6

Αξιολογείται η εταιρεία που φαίνεται ότι θα καταφέρει το 2015 να ανακάμψει σε μεγάλο βαθμό, διακόπτοντας ζημιές ή την πτωτική πορεία του παρελθόντος ή τέλος παρουσιάζει μεγάλη βελτίωση επιδόσεων.

Αξιολογείται η επίδοση της εταιρείας ως προς την επίτευξη υψηλών ρυθμών ανάπτυξης, που εκτιμάται ότι είναι διατηρήσιμοι και στο μέλλον.

1ο ΒΡΑΒΕΙΟ

Intracom logo & guidelines 2ο ΒΡΑΒΕΙΟ

2ο ΒΡΑΒΕΙΟ

3ο ΒΡΑΒΕΙΟ

Logo PANTONE©

Negative logo PANTONE©

Colors

PANTONE 186C

PANTONE Cool Gray 10C

Smallest size allawed

Protected space

3cm

Dont’s

24 Δεκέμβριος 2015

ΧΡΗΜΑ 25

αφιέρωμα ~ Επιχειρηματικά Βραβεία ΧΡΗΜΑ - Γεώργιος Ουζούνης 9. ΒΡΑΒΕΙΟ ΔΙΕΘΝΟΠΟΙΗΣΗΣ - 2015

10. ΒΡΑΒΕΙΟ ΥΨΗΛΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ- 2015

Αξιολογείται η επίδοση της εταιρείας ως προς την επέκταση των δραστηριοτήτων της κατά το 2015 στο εξωτερικό, είτε μέσω εξαγωγών είτε μέσω παραγωγικής επέκτασης.

Αξιολογείται η επίδοση της εταιρείας ως προς την υλοποίηση φιλόδοξων επενδυτικών προγραμμάτων, ικανών να ενισχύσουν τη μακροπρόθεσμη παρουσία της στην αγορά.

1ο ΒΡΑΒΕΙΟ

2ο ΒΡΑΒΕΙΟ

3ο ΒΡΑΒΕΙΟ

11. ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤOΜΙΑΣ - 2015

12. ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ - 2015

Αξιολογείται η επίδοση της εταιρείας ως προς την εφαρμογή προηγμένων τεχνολογιών και καινοτομιών, τόσο στη διαδικασία παραγωγής όσο και στην προσφορά προϊόντων και υπηρεσιών.

Αξιολογείται η στάση της εταιρείας απέναντι στο επενδυτικό κοινό (ποιότητα και επάρκεια παρεχόμενων πληροφοριών, ικανοποιητική ιστοσελίδα, προθυμία εξυπηρέτησης μετόχων, στάση των βασικών μετόχων και της διοίκησης απέναντι στη μετοχή και τους μικρομετόχους κ.λπ.).

1ο ΒΡΑΒΕΙΟ

2ο ΒΡΑΒΕΙΟ

3ο ΒΡΑΒΕΙΟ

26 Δεκέμβριος 2015

ΧΡΗΜΑ 27

αφιέρωμα ~ Επιχειρηματικά Βραβεία ΧΡΗΜΑ - Γεώργιος Ουζούνης 13. ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ - 2015

14. ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ - 2015

Αξιολογείται η τυπική προσαρμογή των εταιρειών στο θεσμικό πλαίσιο περί Εταιρικής Διακυβέρνησης, αλλά και η πρόθεση των εταιρειών για την ουσιαστική Εταιρική Διακυβέρνηση, σε ανταπόκριση των αυξημένων απαιτήσεων του ανταγωνισμού και των κεφαλαιαγορών.

Αξιολογείται η έμφαση των εταιρειών στον γενικότερο κοινωνικό τους ρόλο (εργαζόμενοι, καινοτομία, προστασία περιβάλλοντος, ενίσχυση τοπικών κοινωνιών, χορηγικό έργο, αθλητισμός, κοινωνική μέριμνα, πολιτισμός κ.λπ.).

1ο ΒΡΑΒΕΙΟ

2ο ΒΡΑΒΕΙΟ

3ο ΒΡΑΒΕΙΟ

15. ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ - 2015 Αξιολογούνται μια σειρά από παράγοντες όπως η πορεία των οικονομικών επιδόσεων, οι επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, η καινοτομία, η προσπάθεια διεθνοποίησης, η έμφαση στις επενδύσεις, η διεύρυνση των μεριδίων αγοράς, η χρηματιστηριακή πορεία και η σχέση με τους επενδυτές, η σταθερότητά τους κ.λπ.

16. ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ - 2015 σύμφωνα με την αθροιστική αξία συναλλαγών χρεογράφων του ΧΑ

Αξιολογούνται στοιχεία όπως η φιλοσοφία και η υποδομή λειτουργίας της εταιρείας, η ενημέρωση και η εξυπηρέτηση των πελατών, η σωστή διεκπεραίωση των εντολών αγοράς και πώλησης, η παροχή επιπρόσθετων υπηρεσιών εκτός της διεκπεραίωσης πράξεων, όπως φύλαξη τίτλων, αναλύσεις και ενημερωτικά φυλλάδια, το επίπεδο συνεργασίας και επικοινωνίας με τους επενδυτές.

1ο ΒΡΑΒΕΙΟ 1ο ΒΡΑΒΕΙΟ

ΕΘΝΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ 2ο ΒΡΑΒΕΙΟ 2ο ΒΡΑΒΕΙΟ NBG Securities

3ο ΒΡΑΒΕΙΟ

ΕΘΝΙΚΗ 3ο ΒΡΑΒΕΙΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ

Eurobank Equities NBG Securities 28 Δεκέμβριος 2015

ΧΡΗΜΑ 29

αφιέρωμα ~ Επιχειρηματικά Βραβεία ΧΡΗΜΑ - Γεώργιος Ουζούνης 17. ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΜΟΙΒΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ - 2015

18. ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΑΕΕΑΠ - 2015

Αξιολογούνται στοιχεία όπως η καλύτερη ενημέρωση των πελατών, οι αποδόσεις σε σχέση με τους δείκτες αναφοράς, η ποικιλία των προσφερόμενων προϊόντων, η ποιότητα και η σταθερότητα οργάνωσης της ΑΕΔΑΚ, η πορεία αξίας του χαρτοφυλακίου διαχείρισης, οι τακτικές διαφοροποίησης κινδύνου.

Αξιολογούνται στοιχεία όπως η ποιότητα του χαρτοφυλακίου ακινήτων, οι αποδόσεις των ακινήτων, το ύψος του μερίσματος, το ποσοστό των μισθωμάτων, η καθαρή αξία του ενεργητικού προ φόρων, το ύψος και η ποιότητα των συμμετοχών, η επενδυτική στρατηγική και η στρατηγική συνεργασιών.

1ο ΒΡΑΒΕΙΟ

2ο ΒΡΑΒΕΙΟ

Amundi Ελλάς ΑΕΔΑΚ 3ο ΒΡΑΒΕΙΟ

3ο ΒΡΑΒΕΙΟ

19. ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΑΛΥΤΕΡΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ASSET & WEALTH MANAGEMENT - 2015 AEΔAK και ΑΕΔΑΚ ΔΙΕΥΡΥΜΕΝΟΥ ΣΚΟΠΟΥ και ΑΕΠΕΥ σύμφωνα με την Ένωση Θεσμικών Επενδυτών Αξιολογούνται στοιχεία όπως η ποιότητα των συμβουλευτικών υπηρεσιών, η ποικιλία επενδυτικών επιλογών, οι αποδόσεις χαρτοφυλακίου, η ευελιξία των προσφερόμενων προϊόντων, η διαχείριση ρίσκου, οι πιστοποιήσεις λειτουργίας και το στελεχιακό δυναμικό.

1ο ΒΡΑΒΕΙΟ

2ο ΒΡΑΒΕΙΟ

3ο ΒΡΑΒΕΙΟ

Iolcus Investments ΑΕΠΕΥ 30 Δεκέμβριος 2015

συνέντευξη Χ

Quest ΣυμμΕτοχΩν Επιχειρηματικά Βραβεία «χρήμα-Γεώργιος ουζούνης» Έφη Κουτσουρέλη* ΧΡΗΜΑ_Ο Όμιλος Quest έχει αφήσει το στίγμα του στην αγορά της πληροφορικής. Σήμερα ποιες είναι οι δραστηριότητές του; EφΗ ΚΟυτΣΟυΡEλΗ_ο Όμιλος Quest, εδώ και 35 χρόνια, με όραμα το τρίπτυχο τεχνολογία-καινοτομία-επιχειρηματικότητα, συνέβαλε –και συμβάλλει– με ουσιαστικό τρόπο στην εξέλιξη και διαμόρφωση της αγοράς της πληροφορικής και της τεχνολογίας γενικότερα, τόσο εμπορικά όσο και θεσμικά. Σήμερα, η Quest Συμμετοχών εκπροσωπεί έναν από τους μεγαλύτερους αμιγώς ελληνικούς ομίλους εταιρειών με δραστηριότητες στον χώρο της τεχνολογίας, των ταχυδρομικών υπηρεσιών και της πράσινης ενέργειας. Η εταιρεία είναι εισηγμένη στο χΑ από το 1998 και παρουσίασε το 2014 ενοποιημένο κύκλο εργασιών στα 315 εκατ. ευρώ. Η τεχνολογία, και ειδικότερα η πληροφορική και οι επικοινωνίες, είναι ο κύριος πυλώνας της δραστηριότητάς μας. Καλύπτουμε το σύνολο της αγοράς, από τον τελικό καταναλωτή έως τις μεγάλες επιχειρήσεις και τους δημόσιους οργανισμούς, με προϊόντα, υπηρεσίες και ολοκληρωμένες tailor-made λύσεις, μέσα από τις εταιρείες Info Quest Technologies, iSquare, Uni Systems, το web shop You.gr και τα iStorm, τα καταστήματα που προσφέρουν αποκλειστικά τα προϊόντα Apple. Πρόσφατα, με την εξαγορά της Cardlink και τη συμμετοχή μας στην Impact, τοποθετηθήκαμε στρατηγικά και στη Fin-Tech αγορά. Αξίζει να αναφερθούμε και στην προσπάθειά μας να στηρίξουμε την ελληνική νεοφυή επιχειρηματικότητα με τη

θερμοκοιτίδα IQbility, η οποία δίνει ώθηση σε αξιόλογες νέες εταιρείες τεχνολογικού προσανατολισμού, έτσι ώστε να βρουν τον δρόμο τους στο διεθνές επιχειρηματικό στερέωμα. Πέρα από την τεχνολογία, ο Όμιλος Quest δραστηριοποιείται και στον κλάδο της παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, υλοποιώντας μέσω της θυγατρικής εταιρείας Quest Energy σημαντικές επενδύσεις. μέχρι σήμερα, η ισχύς των φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων ξεπερνά τα 18 MW, ενώ έχουν εγκριθεί άδειες για αιολικές εγκαταστάσεις ισχύος μεγαλύτερης των 400 MW. τέλος, η ACS, ηγέτιδα εταιρεία στις ταχυμεταφορές και τις ταχυδρομικές υπηρεσίες, είναι σήμερα η μεγαλύτερη ελληνική και πιο σύγχρονη εταιρεία του χώρου, με συνεπή στρατηγική ανάπτυξης και σταθερές επενδύσεις στις υποδομές και τις υπηρεσίες της. Χ_τι πιστεύετε ότι είναι αυτό που χαρακτηρίζει και διαφοροποιεί τον Όμιλο Quest από τον ανταγωνισμό επιχειρηματικά; E.Κ._Είμαστε μια δεμένη ομάδα ανθρώπων, με πάθος για τη δουλειά μας. Η φιλοσοφία της διαρκούς ανάπτυξης και της επιχειρηματικότητας μάς βοήθησε στην εξέλιξή μας και έπαιξε σημαντικό ρόλο στη μετάβαση από εταιρεία σε όμιλο εταιρειών με ισχυρή χρηματοοικονομική βάση, υψηλή τεχνογνωσία, πολυετείς διεθνείς συνεργασίες και θετικές προοπτικές. Η επιχειρηματική μας λειτουργία είναι υπεύθυνη και εστιασμένη στην ανάπτυξη εσωτερικής και εξωτερικής προστιθέμενης αξίας. Ακρογωνιαίος λίθος της λειτουργίας του

ομίλου Quest είναι η εξυπηρέτηση και η υποστήριξη του πελάτη. Πάνω σε αυτό, δημιουργήθηκε ένα ευέλικτο επιχειρηματικό σχήμα, που ακολουθεί το πρότυπο της ολικής ποιότητας σε όλα τα επίπεδα. Επίσης, για εμάς έχει σημασία ότι σεβόμαστε έμπρακτα τους πελάτες, τους προμηθευτές, τους συνεργάτες μας, αλλά και το φυσικό περιβάλλον. Χ_Ποια είναι τα σχέδιά σας για το μέλλον; E.Κ._Στη δύσκολη αυτή περίοδο για την επιχειρηματικότητα και την οικονομία γενικότερα, δεν παραιτούμαστε, τουναντίον, έχουμε εντατικοποιήσει τις προσπάθειές μας τόσο για την ανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων στον τομέα της τεχνολογίας και των ταχυμεταφορών με την ACS όσο και για την ενίσχυση της εξαγωγικής μας δραστηριότητας στις χώρες της Ανατολικής μεσογείου και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σταθερός μας στόχος είναι η ανάπτυξη. με γνώμονα αυτό, όλοι οι εργαζόμενοι του ομίλου, οι οποίοι είναι περισσότεροι από 1.300, εργάζονται ευθυγραμμισμένοι. Και γνωρίζουμε ότι είναι απαραίτητο να κάνουμε στρατηγικές κινήσεις και να επιδιώκουμε εξωστρέφεια. Χ_Η Quest Συμμετοχών βραβεύθηκε για μία ακόμη φορά στα Επιχειρηματικά Βραβεία «Χρήμα-Γεώργιος Ουζούνης». τι θα θέλατε να μας πείτε για αυτό; E.Κ._Η διάκριση αυτή μάς τιμά και θέλουμε να ευχαριστήσουμε τους αναγνώστες του περιοδικού χΡΗμΑ για την ψήφο τους. Είναι σημαντικό για εμάς, σε μια τόσο δύσκολη περίοδο, να επιβραβεύεται η δουλειά μας και να ξεχωρίζουμε. Χ

*Η Έφη Κουτσουρέλη, ιδρυτικό μέλος της Info Quest ΑΕΒΕ, είναι Aντιπρόεδρος της Quest Συμμετοχών και της ΑCS. ΧΡΗΜΑ 31 31 χΡΗμΑ

αφιέρωμα ~ ΚΑΖΑΜΙΑΣ 2016

από τον

Νώντα Χαλδούπη

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

ε λαμπρότητα γιορτάζεται η Πρωτοχρονιά. Στο μήνυμά του για την έλευση του νέου έτους, ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, μεταξύ άλλων τονίζει: «Θα κρατήσουμε ζωντανό το όνειρο για τη 13η σύνταξη, όσο και αν χρειαστεί να μειωθεί η 10η, η 11η και η 12η». Οργανώσεις συνταξιούχων από όλη τη χώρα υποδέχονται πανηγυρικά τις δεσμεύσεις του πρωθυπουργού για τη 13η σύνταξη και ανακοινώνουν την αναστολή των κινητοποιήσεών τους για την καθυστέρηση στην καταβολή της σύνταξης Ιανουαρίου, που αποδίδεται από τον υπουργό Εργασίας, Γιώργο Κατρούγκαλο, σε προσωρινά τεχνικά προβλήματα και από την «Αυγή» σε σκοτεινό σχέδιο συντηρητικών κύκλων της Ευρώπης και ύπουλες μεθοδεύσεις της διαπλεκόμενης ολιγαρχίας. Ο (άγιος;) Βασίλης Λεβέντης διαψεύδει τις επίμονες φήμες ότι σκοπεύει να κάνει δώρο τους βουλευτές του στον πρωθυπουργό και να αναλάβει το χαρτοφυλάκιο του αναπληρωτή υπουργού Τροφίμων, Ντελίβερι και Στιγμιαίων Καφέδων. Προβλέπει δε ότι ο Θεός θα στείλει καρκίνο σε όσους διαδίδουν τέτοιες φήμες και στα σόγια τους, διευκρινίζοντας πάντως ότι ο ίδιος δεν έχει υποβάλει σχετικό αίτημα στον Ύψιστο. Στην πρώτη άτυπη ενημέρωσή του στους διαπιστευμένους συντάκτες του Υπουργείου Οικονομικών για το νέο έτος, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Τρύφων Αλεξιάδης, παρουσιάζει το νέο σχέδιό του για την οριστική διευθέτηση των δημοσιονομικών προβλημάτων της χώρας. Θα επιβληθεί αναδρομική Ειδική Εισφορά Υπέρβασης Κρίσης στα εισοδήματα από το οικονομικό έτος 2000, με συντελεστή μόλις 1% και στόχο είσπραξης 25 δισ. ευρώ, τα οποία θα μπορούν να εξοφληθούν από τους φορολογουμένους σε 180 άτοκες δόσεις. Οι ανακοινώσεις Αλεξιάδη (ορθότερα: υψηλόβαθμων στελεχών του Υπουργείου Οικονομικών, δεδομένου του ότι η ενημέρωση έγινε ατύπως) προκαλούν σάλο. Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών εμφανίζεται… ταυτόχρονα στα κεντρικά δελτία ειδήσεων των μεγάλων καναλιών και καταγγέλλει συνωμοσία του καρτέλ των οικονομικών συντακτών εναντίον του. Δηλώνει ότι «είναι ακατανόητο γιατί γίνεται τόσος θόρυβος για μια τόσο μικρή εισφορά» και δεσμεύεται ότι θα εξετάσει την εξόφλησή της σε 250 άτοκες δόσεις, εξαντλώντας την κοινωνική ευαισθησία του υπουργείου. Αναστάτωση στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης προκαλούν πληροφορίες ότι ο εμβληματικός Santa Claus της Coca Cola λύνει το συμβόλαιό του με την πολυεθνική, για να φορέσει το κόκκινο του ΣΥΡΙΖΑ και να διανέμει επιδόματα και συντάξεις στην Ελλάδα. Η μετοχή της Coca Cola σταθεροποιείται μετά την επίσημη ανακοίνωση του ελληνικού Υπουργείου Οικονομικών, που τονίζει ότι «ποτέ δεν θα εκχωρηθεί η κοινωνική πολιτική της κυβέρνησης σε ξενόφερτους δήθεν αγίους των διεθνών μονοπωλίων». Σε ειδική εκδήλωση της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών για την

32 Δεκέμβριος 2015

επιτυχή ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και τις προοπτικές για το 2016, η πρόεδρος της ΕΕΤ, κ. Λούκα Κατσέλη, τονίζει ότι ήρθε η ώρα οι ελληνικές τράπεζες να χορηγήσουν δάνεια. Και εξαγγέλλει τη νέα πρωτοβουλία της ΕΕΤ, σε συνεργασία με την ΟΠΑΠ ΑΕ, για την εκτύπωση ειδικών Ξυστών Λαχείων Τραπεζικής Πίστης. Στην προνομιακή τιμή των 5 ευρώ ανά λαχείο, οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να δοκιμάζουν την τύχη τους για τη χορήγηση συνολικά τεσσάρων δανείων κάθε μήνα, ένα από κάθε συστημική τράπεζα. Αμέσως αρχίζει διαφημιστική εκστρατεία για τα νέα λαχεία, με το σύνθημα: «Άσε τον θείο και πάρε δάνειο». Καθυστερεί η έλευση των εκπροσώπων της Τρόικας στην Αθήνα για τις διαπραγματεύσεις με τον Γιώργο Κατρούγκαλο για το ασφαλιστικό. Εκπρόσωπος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου διαψεύδει κατηγορηματικά ότι η καθυστέρηση οφείλεται στα εντατικά μαθήματα διαχείρισης θυμού, που παρακολουθεί η εκπρόσωπός του, Ντέλια Βελκουλέσκου, ενόψει των διαβουλεύσεων με τον Έλληνα υπουργό.

Ο εμβληματικός Santa Claus της Coca Cola λύνει το συμβόλαιό του με την πολυεθνική, για να φορέσει το κόκκινο του ΣΥΡΙΖΑ και να διανέμει επιδόματα και συντάξεις στην Ελλάδα.

Όταν ο θεός της Ελλάδας «κούρεψε» το χρέος!

ΦΕΒΡΟΥAΡΙΟΣ

ρες αγωνίας στη Νέα Δημοκρατία, που συγκλονίζεται από την αμφισβήτηση του εκλογικού αποτελέσματος της 20ής Δεκεμβρίου, όπου ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης αναδείχθηκε απρόσμενα, με 82,8% των ψήφων, νέος αρχηγός του κόμματος. Ο Άδωνις Γεωργιάδης, άριστος γνώστης της υψηλής τεχνολογίας, με πλούσια εμπειρία στην πώληση κινεζικών tablet με έργα Ελλήνων φιλοσόφων, καταγγέλλει από το βήμα της εκπομπής του ότι η συντριπτική νίκη Μεϊμαράκη οφείλεται σε ειδικό αλγόριθμο-ιό, που εισήχθη στο κεντρικό υπολογιστικό σύστημα της Λ. Συγγρού για να επηρεάσει την καταμέτρηση των ψήφων. Ο αλγόριθμος έδινε μια πρόσθετη ψήφο στον κύριο Μεϊμαράκη, για κάθε ψήφο που καταγραφόταν υπέρ των συνυποψηφίων του, σύμφωνα με τις καταγγελίες Γεωργιάδη. Ο κύριος Γεωργιάδης κηρύσσει ανένδοτο αγώνα κατά της ηλεκτρονικής νοθείας και κλείνει πρόγραμμα εμφανίσεων σε όλες τις ενημερωτικές εκπομπές όλων των καναλιών. Προτού η κρίση στη ΝΔ προσλάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, παρεμβαίνει για την εκτόνωσή της ο Κώστας Καραμανλής. Μέσω συνεργατών, κύκλων και ορθογώνιων, αφήνει να διαρρεύσει ότι είναι εξοργισμένος από τις αβάσιμες καταγγελίες Γεωργιάδη. «Έτσι όπως πάνε, σε λίγο θα πουν ότι είχαμε βία και νοθεία στις εκλογές του 1961» φέρεται να δηλώνει αγανακτισμένος ο πρώην πρωθυπουργός. Τα κύματα οργής από τη Ραφήνα αποδεικνύονται αρκετά για να συμμορφωθεί ο κύριος Γεωργιάδης, που αμέσως αποσύρει τις καταγγελίες του, δηλώνοντας ότι έπεσε θύμα κακής πληροφόρησης. Ύστερα από αυτές τις δραματικές εξελίξεις, αρχίζει η εποχή Μεϊμαράκη στη Νέα Δημοκρατία, με πανελλαδική εξόρμηση για τη συγκέντρωση χρημάτων από μέλη και φίλους, ώστε να πληρωθούν οι λογαριασμοί ΔΕΚΟ και τα ενοίκια της Συγγρού. Ενώ η κοινή γνώμη παρακολουθεί με αγωνία τις μείζονος σημα-

σίας εξελίξεις στην ΝΔ, η Τρόικα φθάνει στην Αθήνα για τις διαπραγματεύσεις για το ασφαλιστικό και τη φορολόγηση των αγροτών. Δημοσιογραφικές πληροφορίες που δεν επιβεβαιώνονται επίσημα αναφέρουν ότι αμέσως μόλις καταλύουν στο ξενοδοχείο Χίλτον, οι επικεφαλής της Τρόικας κατευθύνονται στο μπαρ και σε λίγες ώρες εξαντλούν έξι μπουκάλια εκλεκτού ιρλανδικού ουίσκι, που έφερε για την περίσταση στην Αθήνα ο Ιρλανδός εκπρόσωπος της Κομισιόν, Ντέκλαν Κοστέλο. «Είναι ο μόνος τρόπος να αντέξουμε τον Κατρούγκαλο και τον Αλεξιάδη» εξομολογείται, υπό την επήρεια του αλκοόλ, πηγή της Τρόικας σε διεθνές πρακτορείο. Οι εκπρόσωποι της ελληνικής κυβέρνησης προσέρχονται στη διαπραγμάτευση με νέες ιδέες, που αιφνιδιάζουν τους δανειστές. Ο Γιώργος Κατρούγκαλος παρουσιάζει το σχέδιο Αλληλεγγύης και Αναπροσαρμογής Κύριων Συντάξεων και εξερχόμενος από το Χίλτον τονίζει στους δημοσιογράφους: «Είπαμε ότι οι κύριες συντάξεις δεν θα μειωθούν και τηρούμε τις δεσμεύσεις μας. Οι κύριες συντάξεις θα αναπροσαρμοσθούν με όρους δικαιοσύνης και κοινωνικής αλληλεγγύης». Ο δε Τρύφων Αλεξιάδης παρουσιάζει το καινοτομικό σχέδιό του για τη φορολογία εισοδήματος των αγροτών και αναφέρει στους δημοσιογράφους: «Ο συντελεστής για τους αγρότες δεν θα αυξηθεί. Μόνο θα αναπροσαρμοσθεί σταδιακά, για να φθάσει στο 26%». Στην παρατήρηση δημοσιογράφου ότι αυτό ακριβώς ήταν και το αρχικό σχέδιο, βάσει του Μνημονίου, ο κύριος Αλεξιάδης καταγγέλλει άλλη μια φορά το καρτέλ των οικονομικών συντακτών για παραπληροφόρηση. Μετά τον αιφνιδιασμό τους από τις ρηξικέλευθες ελληνικές προτάσεις, οι εκπρόσωποι της Τρόικας αποχωρούν από την Αθήνα, αφήνοντας τα τεχνικά κλιμάκια να διερευνήσουν σε βάθος την έννοια της «αναπροσαρμογής». Το επόμενο ραντεβού στην Αθήνα δίνεται στις αρχές Μαρτίου.

«Είναι ο μόνος τρόπος να αντέξουμε τον Κατρούγκαλο και τον Αλεξιάδη» εξομολογείται, υπό την επήρεια του αλκοόλ, πηγή της Τρόικας σε διεθνές πρακτορείο.

ΧΡΗΜΑ 33

αφιέρωμα ~ ΚΑΖΑΜΙΑΣ 2016

ΜΑΡΤΙΟΣ

υγκλονίζει την πολιτική ζωή της χώρας η αποκάλυψη ότι μυστηριώδες distress fund του Λονδίνου, με την επωνυμία Baroufa Asset Management Ltd, έχει αγοράσει τα κόκκινα δάνεια της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ στη συμβολική τιμή των 300 ευρώ. Την ίδια στιγμή, το Διαδίκτυο κατακλύζεται από μυστηριώδες βίντεο, που προβάλλει το μήνυμα «Οι 300 έρχονται» και κλείνει με τον μυώδη Γιάνη Βαρουφάκη ντυμένο με πανοπλία αρχαίου βασιλιά της Σπάρτης. Το μυστήριο λύνεται λίγα 24ωρα αργότερα, όταν ο πρώην υπουργός Οικονομικών, με νέο βίντεο που προβάλλεται στο Διαδίκτυο, αποκαλύπτει ότι ο ίδιος είναι ο διαχειριστής του Baroufa Asset Management Ltd. Όπως εξηγεί, ο μόνος τρόπος για να νικηθούν οριστικά οι μνημονιακές δυνάμεις της διαπλοκής είναι να οδηγηθούν σε εκκαθάριση τα κόμματα που εκπροσώπησαν το διεφθαρμένο καθεστώς του παρελθόντος. Και αυτό ακριβώς υπόσχεται να κάνει, ως νέος ιδιοκτήτης των δανείων τους: δίνει τελεσίγραφο τριών ημερών στα κόμματα να πληρώσουν στο ακέραιο, αλλιώς η Baroufa Asset Management θα υποβάλει στο Πρωτοδικείο Αθηνών αίτηση πτώχευσης και των δύο κομμάτων! Το πολιτικό θρίλερ έχει, ευτυχώς, αίσια κατάληξη, με παρέμβαση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Εγκρίνει κατεπείγουσα χρηματοδότηση από την κρατική γερμανική τράπεζα KfW στα δύο κόμματα για την αναχρηματοδότηση του χρέους τους και τα δάνεια πληρώνονται στο ακέραιο. «Η Γερμανία έχει αποδείξει ότι στηρίζει τους φίλους της» τονίζει ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, την ώρα που ο Γιάνης Βαρουφάκης πανηγυρίζει, με νέο βίντεο, δηλώνοντας: «Με τα κεφάλαια του γερμανικού θησαυροφυλακίου ιδρύουμε το Πανευρωπαϊκό Αντι-

μνημονιακό Κίνημα. Ο αγώνας μόλις άρχισε»! Οι δραματικές πολιτικές εξελίξεις έχουν επισκιάσει τη διαπραγμάτευση που άρχισε από τις πρώτες ημέρες του μήνα, στο γνωστό αθηναϊκό ξενοδοχείο, μεταξύ κυβέρνησης και Τρόικας για το ασφαλιστικό. Για μία ολόκληρη ώρα, σύμφωνα με Βουλγάρα καμαριέρα του ξενοδοχείου, που υπήρξε αυτήκοος μάρτυρας, η εκπρόσωπος του ΔΝΤ, Ντέλια Βελκουλέσκου, έλεγε στον Γιώργο Κατρούγκαλο: «Θα μειώσετε τις συντάξεις». Και ο υπουργός Εργασίας απαντούσε με παρρησία: «Ποτέ! Θα τις αναπροσαρμόσουμε». Χρειάσθηκε η παρέμβαση του ψυχραιμότερου εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ο οποίος αποκοιμήθηκε όσο διαρκούσε ο μονότονος διάλογος και, όταν ξύπνησε, ζήτησε από τον Έλληνα υπουργό τι ακριβώς εννοούσε με τη λέξη «αναπροσαρμογή». Χωρίς να διστάσει, ο Γ. Κατρούγκαλος άνοιξε το tablet του και, χωρίς να εκστομίσει τη λέξη μείωση, έδειξε στους συνομιλητές του πίνακα, στον οποίο καταγράφονταν με ακρίβεια οι προτάσεις της ελληνικής πλευράς για τις μειώσεις στις κύριες συντάξεις έως και κατά 30%. Στα μεγάφωνα του μπαρ του ξενοδοχείου ακουγόταν το κλασικό άσμα “Don’t let me be misunderstood”. Η παρεξήγηση ξεπεράστηκε και η εκπρόσωπός του ενέκρινε με ένα νεύμα την ασφαλιστική μεταρρύθμιση Κατρούγκαλου. Το νομοσχέδιο, στο οποίο περιλαμβάνεται και η «αναπροσαρμογή» των φορολογικών συντελεστών για τους αγρότες (προσοχή: όχι αύξηση) κατατίθεται στα τέλη του μήνα στη Βουλή, για να εγκριθεί με τη διαδικασία του κατεπείγοντος και προκαλεί πολιτική θύελλα και μαζικές διαδηλώσεις. Ομάδα εννέα βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, με επικεφαλής τον βουλευτή Ηρακλείου, Γιάννη Μιχελογιαννάκη, ανακοινώνουν ότι θα καταψηφίσουν το νομοσχέδιο. Η τύχη της χώρας κρέμεται πάλι από μια κλωστή...

Το πολιτικό θρίλερ έχει, ευτυχώς, αίσια κατάληξη, με παρέμβαση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. Εγκρίνει κατεπείγουσα χρηματοδότηση από την κρατική γερμανική τράπεζα KfW στα δύο κόμματα για την αναχρηματοδότηση του χρέους τους και τα δάνεια πληρώνονται στο ακέραιο. 34 Δεκέμβριος 2015

αφιέρωμα ~ ΚΑΖΑΜΙΑΣ 2016

ΑΠΡΙΛΙΟΣ

Πρωταπριλιά ξημερώνει σε δραματικό κλίμα για τη χώρα, καθώς η κυβέρνηση έχει αποσύρει προσωρινά το νομοσχέδιο για το ασφαλιστικό και τη φορολόγηση των αγροτών και ο πρωθυπουργός έχει συνεχείς διαβουλεύσεις με τους στενούς του συνεργάτες. Ένας εξ αυτών δηλώνει σε δημοσιογράφο: «Πάμε σε εκλογές»! Αμέσως μετά τα έκτακτα δελτία των καναλιών, που μεταδίδουν την είδηση, η κυβερνητική εκπρόσωπος, Όλγα Γεροβασίλη, τη διαψεύδει κατηγορηματικά, κάνοντας λόγο για πρωταπριλιάτικο αστείο, που παρεξηγήθηκε από τα φερέφωνα της διαπλεκόμενης ολιγαρχίας. Με τη χώρα να αντικρίζει την άβυσσο, καθώς ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών δηλώνει ότι η «ελληνική στάμνα πήγε πολλές φορές στη βρύση και αυτήν τη φορά θα σπάσει», την πόρτα του Μεγάρου Μαξίμου περνά αιφνιδίως, χωρίς να κάνει δηλώσεις στα συγκεντρωμένα τηλεοπτικά συνεργεία, ο πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων, Βασίλης Λεβέντης. Η ώρα είναι 10 το βράδυ και το μόνο που αναφέρει σιβυλλικά στους λειτουργούς της ενημέρωσης είναι: «Απόψε θα χρειαστούμε πολλούς φραπέ». Είναι Παρασκευή 4 Απριλίου και το αμερικανικό χρηματιστήριο κλείνει με απώλειες 6%, καθώς οι επενδυτές τρομοκρατούνται από την επάνοδο των σεναρίων για Grexit. Διεθνή τηλεοπτικά δίκτυα αποστέλλουν εκτάκτως ανταποκριτές στο Μέγαρο Μαξίμου, για να καλύψουν τη δραματική συνάντηση Τσίπρα-Λεβέντη. «Μόνο ο Βασίλης Λεβέντης μπορεί να αποτρέψει πλέον την κατάρρευση των αγορών» τονίζει σε ανταπόκρισή του δημοσιογράφος του CNN. Δύο ώρες μετά τα μεσάνυχτα, ο πρωθυπουργός, με εμφανή σημάδια εξάντλησης, προχωρά σε τηλεοπτικό διάγγελμα. Ανακοινώνει κυβερνητική συνεργασία με την Ένωση Κεντρώων και τη διαγραφή των εννέα βουλευτών της ομάδας Μιχελογιαννάκη. Εξαίρει την πολιτική υπευθυνότητα του Βασίλη Λεβέντη και αναφέρει ότι σε βάθος οκταετίας θα ικανοποιηθούν όλα τα αιτήματα που

Την πόρτα του Μεγάρου Μαξίμου περνά αιφνιδίως, χωρίς να κάνει δηλώσεις στα συγκεντρωμένα τηλεοπτικά συνεργεία, ο πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων, Βασίλης Λεβέντης. Η ώρα είναι 10 το βράδυ και το μόνο που αναφέρει σιβυλλικά στους λειτουργούς της ενημέρωσης είναι: «Απόψε θα χρειαστούμε πολλούς φραπέ». 36 Δεκέμβριος 2015

περιλαμβάνονται σε λίστα του προέδρου της Ένωσης Κεντρώων. «Όσοι εξακολουθούν να ονειρεύονται αριστερή παρένθεση θα απογοητευθούν» τονίζει εμφατικά, κλείνοντας το διάγγελμά του, ο πρωθυπουργός. Στη νέα εποχή της κυβέρνησης Τσίπρα, ο Βασίλης Λεβέντης αναλαμβάνει θέση αντιπροέδρου άνευ αρμοδιοτήτων. Την πολιτική σύγκλιση ΣΥΡΙΖΑ-Ένωσης Κεντρώων υπογραμμίζει φωτογραφία που διέρρευσε στον Τύπο από το Μέγαρο Μαξίμου, στην οποία έχουν απαθανατισθεί ο Βασίλης Λεβέντης και ο Αλέκος Φλαμπουράρης να πίνουν από το ίδιο ποτήρι εσπρέσο φρέντο με δύο καλαμάκια. Εξηγώντας τη μεταστροφή του από τον φραπέ στον εσπρέσο, ο κύριος Λεβέντης δηλώνει: «Ο Αλέκος είναι πολύ πειστικός συνομιλητής». Αμέσως μετά την ορκωμοσία του Βασίλη Λεβέντη, η κυβέρνηση καταθέτει εκ νέου το πολυνομοσχέδιο για το ασφαλιστικό και τη φορολόγηση των αγροτών, με μόνο μία πρόσθετη διάταξη, που ορίζει ότι οι διατελέσαντες πρωθυπουργοί απαγορεύεται να λαμβάνουν περισσότερες από μία συντάξεις. Ο πρόεδρος της Ένωσης Κεντρώων και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης αρνείται ότι πρόκειται για φωτογραφική διάταξη κατά του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, αλλά προκαλείται διακοπή ρεύματος στη Βουλή και ξαφνική επιδείνωση του καιρού στο κέντρο της Αθήνας, με θυελλώδεις ανέμους, καταρρακτώδη βροχή και συνεχείς κεραυνούς. Με παρέμβαση Φλαμπουράρη, η τροπολογία Λεβέντη αποσύρεται από το νομοσχέδιο και η ηλεκτροδότηση της Βουλής αποκαθίσταται, ενώ βελτιώνεται ξαφνικά ο καιρός. Στην ιστορική ψηφοφορία για το πολυνομοσχέδιο, αυτό εγκρίνεται με 153 ψήφους, παρότι καταψηφίζεται από τους εννέα βουλευτές της ομάδας Μιχελογιαννάκη, καθώς δίνουν θετική ψήφο οι εννέα βουλευτές της Ένωσης Κεντρώων. «Τι είχαμε, τι χάσαμε» δηλώνει χαμογελαστός ο Αλέκος Φλαμπουράρης, αποχωρώντας από τη Βουλή αγκαζέ με τον Βασίλη Λεβέντη.

αφιέρωμα ~ ΚΑΖΑΜΙΑΣ 2016

ΜΑΪΟΣ

ημοσίευμα της έγκριτης Kontra News του Γιώργου Κουρή αναστατώνει τη χώρα. Με τίτλο «Ο Αλέξης τσακίζει τα παΐδια των φοροφυγάδων» και υπέρτιτλο «Να σαπίσουν στη φυλακή οι ρεμπεσκέδες», η εφημερίδα προαναγγέλλει συντονισμένη επιχείρηση εναντίον πανίσχυρου κυκλώματος φοροφυγάδων. Ώρες αργότερα, το δημοσίευμα επιβεβαιώνεται πανηγυρικά. Όπως ανακοινώνει το γραφείο του αναπληρωτή υπουργού, Τρύφωνα Αλεξιάδη, «σε συνεργασία με το IRS, το FBI, το CSI Las Vegas καθώς και με δίκτυο πληροφοριοδοτών περιπτεριούχων, και κατόπιν ειδικής επιχείρησης των Ειδικών Δυνάμεων της Ελληνικής Αστυνομίας, στην οποία μετείχαν 3.500 άνδρες, συνελήφθησαν για διακεκριμένη φοροδιαφυγή, απάτη εις βάρος του Δημοσίου, λαθρεμπορία και νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες οκτώ (8) καστανάδες, δώδεκα (12) κουλουράδες και έξι (6) σαλεπιτζήδες». Όπως τονίζεται στην ίδια ανακοίνωση, «η σημαντική αυτή διεθνής επιχείρηση κατά της φοροδιαφυγής, στην οποία δόθηκε προτεραιότητα από τις αρχές, προκάλεσε ολιγόμηνη καθυστέρηση στην έναρξη διερεύνησης 48.000 υποθέσεων πιθανής φοροδιαφυγής, βάσει των δεδομένων που περιλαμβάνονται στις λίστες Λαγκάρντ, Λιχτενστάιν, Γερμανίας, Ντουμπάι και Παρθένων Νήσων, συνολικού πιθανού φορολογικού αντικειμένου 108 δισ. ευρώ». Πάντως, ο αναπληρωτής υπουργός δεσμεύεται ότι όλες αυτές οι υποθέσεις θα διερευνηθούν αμέσως μόλις ολοκληρωθεί η δικογραφία για τη διεθνή υπόθεση ΚΚΣ (Καστανάδων Κουλουράδων Σαλεπιτζήδων), κάτι που αναμένεται εντός του 2017 ή, το αργότερο, το 2018. Μετά την υπερψήφιση από τη Βουλή του πολυνομοσχεδίου για το ασφαλιστικό και την φορολόγηση των αγροτών, η Τρόικα ολοκληρώνει την πρώτη αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας. Ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες αναφέρουν ότι η ελληνική κυβέρνηση έλαβε εξαιρετική βαθμολογία: βαθμό 8 στα προφορικά (χάρη στην ευγλωττία Κατρούγκαλου και την οξφορδιανή προφορά Τσακαλώτου), 7 στα γραπτά (το πολυνομοσχέδιο είχε μόλις 102 συντα-

κτικά και 48 νοηματικά λάθη) και 10 με τόνο στα ψητά (χάρη στα εξαίρετα παραδοσιακά σουβλάκια με αλάδωτες πίτες, που συνόδευαν τα διαπραγματευτικά ξενύχτια στο Χίλτον). Μετά την εξέλιξη αυτή, το Eurogroup επιβεβαιώνει σε ανακοινωθέν του ότι οι υπουργοί Οικονομικών θα περιμένουν την εισήγηση της Τρόικας για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, η οποία θα συζητηθεί σε έκτακτη συνεδρίαση του οργάνου τον Ιούνιο και θα επικυρωθεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουλίου. Αποχωρώντας από τη συνεδρίαση στις Βρυξέλλες, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, τονίζει: «Χαιρετίζω την πρόοδο της ελληνικής κυβέρνησης. Δυστυχώς, ήρθε η ώρα να συζητήσουμε για το χρέος». Οι εξελίξεις για την ελληνική οικονομία είναι πλέον ραγδαίες. Ο Μάριο Ντράγκι ανακοινώνει, ύστερα από έκτακτη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της Μπούντεσμπανκ, στην οποία δεν συμμετείχε ο Γερμανός κεντρικός τραπεζίτης Βάιντμαν, επειδή προτίμησε να μιλήσει σε ημερίδα της Κεντρικής Τράπεζας του Σουδάν, ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα προχωρήσει σε αγορές τιτλοποιημένων προβληματικών δανείων ελληνικών τραπεζών μέχρι του ποσού των 50 δισ. ευρώ σε τιμές έως και 10% ανώτερες της ονομαστικής αξίας των τίτλων. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο Ντράγκι διαψεύδει ότι εκθέτει τον ισολογισμό της κεντρικής τράπεζας σε τοξικά προϊόντα, υπογραμμίζοντας: «Θα κάνω ό,τι χρειαστεί για να σπάσω τα νεύρα του Βάιντμαν». Σε δηλώσεις του από το Σουδάν, ο Γιενς Βάιντμαν τονίζει: «Στη Γερμανία λέμε συχνά ότι ο Ντράγκι θέλει να κάνει το ευρώ λιρέτα. Κάνουν λάθος! Θα το κάνει δραχμή». Στο μεταξύ, οι μετοχές των ελληνικών τραπεζών «κλειδώνουν» στο +30%. «Η άνοδος του χρηματιστηρίου δικαιώνει το όραμα της αριστεράς για ένα ανθρώπινο και κοινωνικά δίκαιο χρηματιστηριακό ταμπλό» τονίζει σε δήλωσή του ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας. Αμέσως, η εφημερίδα «Αυγή» καθιερώνει ολοσέλιδη στήλη χρηματιστηριακού παρασκηνίου και προβλέψεων, την οποία υπογράφει ο «Καγκελάριος του Σοσιαλισμού».

«Στη Γερμανία λέμε συχνά ότι ο Ντράγκι θέλει να κάνει το ευρώ λιρέτα. Κάνουν λάθος! Θα το κάνει δραχμή».

38 Δεκέμβριος 2015

Όταν ο θεός της Ελλάδας «κούρεψε» το χρέος!

ΙΟΥΝΙΟΣ

να έργο πνοής για την Αττική, η αξιοποίηση της έκτασης του πρώην αεροδρομίου στο Ελληνικό, μπαίνει επιτέλους σε τροχιά υλοποίησης. Ο ειδικά εξουσιοδοτημένος από τον πρωθυπουργό διαπραγματευτής με την κοινοπραξία της Lamda Develompent, αναπληρωτής υπουργός, Χρήστος Σπίρτζης, ανακοινώνει ότι οριστικοποιήθηκε το κείμενο της αναθεωρημένης σύμβασης, βάσει της οποίας θα υλοποιηθεί το έργο. «Πονάω, ματώνω και καταριέμαι την ώρα και τη στιγμή που υπογράφω αυτή την κατάπτυστη σύμβαση εκχώρησης του εθνικού μας πλούτου στην ανεξέλεγκτη κερδοσκοπία» δηλώνει χαρακτηριστικά ο υπουργός. «Αλλά είμαι υποχρεωμένος να βάλω την υπογραφή μου σε αυτό το εθνικό έγκλημα» προσθέτει. Η μετοχή της Lamda Development «κλειδώνει» στο +30% για τέσσερις διαδοχικές συνεδριάσεις. Στη συνέχεια όμως κατατίθεται το πλήρες κείμενο της σύμβασης στη Βουλή και οι επενδυτές «παγώνουν». Στο 68ο παράρτημα της σύμβασης, που ως φαίνεται διέλαθε της προσοχής των ειδικών της κοινοπραξίας, ορίζεται η υποχρέωση των αναδόχων να εγκαταστήσουν στο Ελληνικό πέντε ειδικά υπόστεγα φιλοξενίας μεταναστών, δυναμικότητας 18.000 ατόμων και έναν καταυλισμό Ρομά, δυναμικότητας 2.000 ατόμων. Ερωτηθείς από κοινοβουλευτικούς συντάκτες, ο Χρήστος Σπίρτζης αρκείται στο να χαμογελάσει σαρδόνια και να πει: «Έτσι είναι ο καπιταλισμός. Έπαιξαν κι έχασαν». Ο Πάνος Καμμένος κλείνει ιστορικής σημασίας συμφωνία με τη Ρωσία. Με την έγκριση του ΝΑΤΟ και στο πλαίσιο της διεθνούς εκστρατείας κατά του ISIS, παραχωρεί ειδική άδεια ελλιμενισμού μονάδων του ρωσικού στόλου στον Πειραιά. Στην ειδική αυτή συμφωνία μετέχει και η Ελληνική Αεροπορία, δεδομένου του ότι δίνεται η άδεια στη Μόσχα για παραμονή στον ελληνικό εναέριο χώρο και του νεότευκτου διαστημικού ιπτάμενου αεροπλανοφόρου αντιβαρύτητας, την ύπαρξη του οποίου έχει αποκαλύψει κατά διαπλανητική αποκλειστικότητα ο έγκριτος δημοσιογράφος Στέφανος Χίος. Η συμφωνία Καμμένου δίνει αμέσως ώθηση στην ανάπτυξη της χώρας. Στα ύδατα του Πειραιά καταφθάνουν ρωσικά σκάφη και οι ναύτες ξεχύνονται στα στενά του λιμανιού. Αμέσως αναβαθμίζεται η νυκτερινή ζωή της ευρύτερης περιοχής και δημιουργούνται νέοι πολυχώροι αναψυχής των Ρώσων ναυτών, που δίνουν θέσεις εργασίας σε χιλιάδες άνεργες Ελληνίδες, οι οποίες ξαπλωμένες αναφωνούν: «Έρχεται το ρούβλι»! Όμως, η συμφωνία προκαλεί έντονη τουρκική αντίδραση. Ο τουρκικός στόλος βγαίνει στο Αιγαίο, ενώ εκατοντάδες είναι οι καθημερινές παραβιάσεις του εναέριου χώρου από τουρκικά μαχητικά. «Δεν θα επιτρέψουμε το Αιγαίο να γίνει ρωσική θάλασσα» τονίζει ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν, κλιμακώνοντας την ένταση. Πριν η κατάσταση ξεφύγει από τον έλεγχο, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Βασίλης Λεβέντης, αναλαμβάνει μυστική διπλωματική αποστολή με εντολή Τσίπρα. Μεταβαίνει κρυφά στην Άγκυρα και μένει για τρεις ημέρες στο νεόδμητο παλάτι του Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν.

«Δεν θα φύγω από εδώ μέχρι να τα βρούμε» φέρεται να δηλώνει αποφασιστικά στον Τούρκο πρόεδρο. Ύστερα από τρία 24ωρα αγρυπνίας και σκληρών διαπραγματεύσεων, στη διάρκεια των οποίων καταναλώνονται 17 λίτρα ελληνικού/τουρκικού καφέ, ο Τούρκος πρόεδρος κάμπτεται από την έλλειψη ύπνου και δίνει εντολή απόσυρσης των τουρκικών δυνάμεων από το Αιγαίο. Η ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις οδηγεί σε αναβολή την ειδική συνεδρίαση του Eurogroup, στην οποία επρόκειτο να συζητηθεί το θέμα του ελληνικού χρέους. Πάντως, η διπλωματική επιτυχία Λεβέντη στην Άγκυρα δίνει ένα νέο μυστικό όπλο στον Αλέξη Τσίπρα. Σε τηλεφωνική επικοινωνία με την Άγκελα Μέρκελ, προειδοποιεί τη Γερμανίδα καγκελάριο: «Καλό θα είναι να τα βρούμε, αλλιώς θα είμαι υποχρεωμένος να στείλω τον Λεβέντη στη Σύνοδο». «Αλέξη, ας μη φθάσουμε σε ακρότητες» απαντά ταραγμένη η Ά. Μέρκελ, που κάνει φιλότιμες προσπάθειες να σταματήσει τα ξενύχτια.

«Πονάω, ματώνω και καταριέμαι την ώρα και τη στιγμή που υπογράφω αυτή την κατάπτυστη σύμβαση εκχώρησης του εθνικού μας πλούτου στην ανεξέλεγκτη κερδοσκοπία» δηλώνει χαρακτηριστικά ο υπουργός.

ΧΡΗΜΑ 39

αφιέρωμα ~ ΚΑΖΑΜΙΑΣ 2016

ΙΟΥΛΙΟΣ

ι αγορές περιμένουν με ανυπομονησία να αρχίσει το πρόγραμμα αγοράς τιτλοποιημένων προβληματικών δανείων στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Ο Μάριο Ντράγκι στέλνει στην Αθήνα ειδικούς της BlackRock, για να αξιολογήσουν δειγματοληπτικά τα δάνεια που πρόκειται να εντάξουν οι ελληνικές τράπεζες στα νέα, σύνθετα προϊόντα. Δύο Ιταλοί εμπειρογνώμονες του διεθνούς οίκου, με προϋπηρεσία στο τμήμα τοξικών αποβλήτων της Goldman Sachs, καταφθάνουν σε ειδική αίθουσα (data room) της Τράπεζας της Ελλάδος και γίνονται δεκτοί από τον Γιάννη Στουρνάρα και αντιπροσωπείες των συστημικών τραπεζών. Στη διάρκεια των παρουσιάσεων, οι ξένοι ειδικοί εντυπωσιάζονται από την υψηλή ποιότητα των κόκκινων δανείων που τιτλοποιούνται σε προϊόντα με εξωτικές ονομασίες, όπως Mezonetodaneia I, Cayenodaneia II και Thalassodaneia III. «Από αυτά τα δάνεια δεν υπάρχει περίπτωση να εισπράξετε δεκάρα» αναφωνεί κατά τη διάρκεια των συζητήσεων ένας από τους ξένους ειδικούς. Η αίθουσα παγώνει και όλοι φοβούνται ότι η εισήγηση στην ΕΚΤ θα είναι αρνητική. «Αλλά ας μην αφήνουμε λεπτομέρειες να χαλάνε ένα καλό deal» προσθέτει. «Θα εγγυηθεί τους τίτλους το Ελληνικό Δημόσιο και ξεκινάμε» καταλήγει, προς γενική ανακούφιση των συνομιλητών του. Στις 14 και 15 Ιουλίου, προγραμματίζονται συνεδρίαση του Eurogroup και Σύνοδος Κορυφής για το ελληνικό χρέος. Ενόψει της κρίσιμης διαπραγμάτευσης, οι συσκέψεις στο Υπουργείο Οικονομικών και στο Μαξίμου είναι συνεχείς. Εν μέσω αυτής της κινητικότητας, μια περίεργη απόφαση του πρωθυπουργού, που δημοσιεύεται στη «Διαύγεια», προκαλεί πολλές συζητήσεις. Σύμφωνα με αυτήν την απόφαση, καθήκοντα ειδικού συμβούλου του πρωθυπουργού στη διαπραγμάτευση για το χρέος αναλαμβάνει η άγνωστη εταιρεία Baroufa Consulting Ltd, έναντι συμβολικής αμοιβής ενός ευρώ. Όλοι αναρωτιούνται ποιος μπορεί να κρύβεται πίσω από αυτήν την εταιρεία, αλλά η κυβερνητική εκπρόσωπος, Όλγα Γεροβασίλη, αρκείται στο να δηλώσει αινιγματικά: «Όλα θα γίνουν γνωστά, εν καιρώ». Τελικά, το μυστήριο λύνει ο δημοσιογράφος-ερευνητής-πολιτικός αρχηγός Σταύρος Θεοδωράκης: «Καταγγέλλω ότι πίσω από την Baroufa Consulting βρίσκεται ο Γιάνης Βαρουφάκης»! Το Μα-

Δύο Ιταλοί εμπειρογνώμονες του διεθνούς οίκου, με προϋπηρεσία στο τμήμα τοξικών αποβλήτων της Goldman Sachs, καταφθάνουν σε ειδική αίθουσα (data room) της Τράπεζας της Ελλάδος. 40 Δεκέμβριος 2015

ξίμου επιβεβαιώνει ότι ο καθηγητής Βαρουφάκης, με την επιστημονική του ιδιότητα, συντάσσει έκθεση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους για λογαριασμό της ελληνικής κυβέρνησης. Η έκθεση Βαρουφάκη ή Baroufa Report, όπως ονομάζεται από τον διεθνή Τύπο, «αφήνεται να διαρρεύσει» στη γερμανική Bild και προκαλεί σοκ! Ο Γ. Βαρουφάκης αποκλείει το «κούρεμα» ονομαστικής αξίας του χρέους, προτείνει όμως να αγοράσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα το μισό ελληνικό χρέος και να το διαγράψει, τυπώνοντας ευρώ ίσης αξίας. Αντί άλλης απάντησης, η καγκελάριος Μέρκελ φεύγει πρόωρα για καλοκαιρινές διακοπές στα βουνά της Αυστρίας (κακεντρεχείς σχολιαστές ισχυρίζονται ότι «πήρε τα βουνά») και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε αρχίζει διακοπές στην Ισπανία με κλειστό κινητό. Ο Ντόναλντ Τουσκ ανακοινώνει ότι η Σύνοδος Κορυφής αναβάλλεται για τον Σεπτέμβριο. Την πρόταση Βαρουφάκη εγκωμιάζει μόνο ο Παναγιώτης Λαφαζάνης, τονίζοντας: «Είναι ένας τρόπος να καταλάβουμε αναίμακτα το Νομισματοκοπείο». Το Μαξίμου ανακοινώνει τη λύση της συνεργασίας με την Baroufa Consulting, ενώ ο Γ. Βαρουφάκης κλείνει σειρά 18 διαλέξεων για να εξηγήσει την παρεξηγημένη πρότασή του στο διεθνές ακροατήριο.

Όταν ο θεός της Ελλάδας «κούρεψε» το χρέος!

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ

ην ησυχία του Αυγούστου ταράζει ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας, Παύλος Πολάκης. Εκτιμώντας ότι οι περισσότεροι διαπιστευμένοι συντάκτες του υπουργείου λείπουν σε διακοπές, αποφασίζει να παραχωρήσει συνέντευξη Τύπου, για να μιλήσει χωρίς ενοχλητικές ερωτήσεις και παρεμβάσεις από «μαντρόσκυλα της διαπλοκής». Ο Π. Πολάκης ανακοινώνει σε μια αίθουσα με λιγοστούς και ιδρωμένους, εν μέσω καύσωνα, δημοσιογράφους το σχέδιό του για τη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης: θα επιβληθεί έκτακτη εισφορά στις φαρμακευτικές εταιρείες με μεταβλητό συντελεστή, που θα προσδιορίζεται από την κυβέρνηση στο τέλος κάθε χρονιάς, ανάλογα με τις υπερβάσεις στη φαρμακευτική δαπάνη. «Ό,τι μας λείπει κάθε φορά θα το παίρνουμε με αυτήν την εισφορά» τονίζει περιχαρής, ενώ οι δημοσιογράφοι μένουν άφωνοι και αδυνατούν να διατυπώσουν οποιαδήποτε ερώτηση. «Το βουλώσατε τώρα, μαντρόσκυλα» τονίζει ο αναπληρωτής υπουργός και αναχωρεί βιαστικά για ολιγοήμερη απόδραση με το φουσκωτό του, μαζί με το πρωθυπουργικό ζεύγος. Στη Νέα Δημοκρατία, ύστερα από τους πρώτους ήσυχους μήνες της προεδρίας του, ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης έχει αρχίσει να νοικοκυρεύει τα οικονομικά του κόμματος. Ακόμη και τα κλιματιστικά λειτουργούν αδιατάρακτα, καθώς βρίσκονται λεφτά από άδολους ιδιώτες χορηγούς για τη συντήρησή τους, ενώ η ρύθμιση των οφειλών στη ΔΕΗ εξυπηρετείται κανονικά. Όμως, γρήγορα αποδεικνύεται ότι πρόκειται για ηρεμία πριν την καταιγίδα. Με άρθρο του, ο Φαήλος Κρανιδιώτης καταγγέλλει τον Βαγγέλη Μεϊμαράκη ότι με τη χλιαρή αντιπολίτευση που κάνει στον Τσίπρα «δεν τιμάει τα μουστάκια του, ούτε τα παντελόνια του». «Νόμιζα ότι ο Βαγγέλης είναι και του σαλονιού και του λιμανιού. Αποδείχθηκε ότι είναι μόνο του σαλονιού» γράφει χαρακτηριστικά ο στενός φίλος του Αντώνη Σαμαρά. «Καλώ τον Αντώνη Σαμαρά να καταδικάσει αυτά τα κατάπτυστα άρθρα» δηλώνει εξοργισμένος σε τηλεοπτική εκπομπή ο Β. Μεϊμαράκης και καταγγέλλει ότι ο πρώην πρωθυπουργός δεν απαντά στις κλήσεις του. Ύστερα από δύο ημέρες σιωπής από το στρατόπεδο Σαμαρά και εν μέσω της ραστώνης του Δεκαπενταύγουστου, ο Β.

Μεϊμαράκης παίρνει τη μεγάλη απόφαση: ανακοινώνει τη διαγραφή Σαμαρά! Στο πολιτικό σύστημα αναπτύσσεται έντονη κινητικότητα. Ο Α. Σαμαράς προβληματίζεται αν θα ιδρύσει ένα νέο πολιτικό κόμμα της «καθαρόαιμης» δεξιάς ή αν θα συγκροτήσει, με τον παλιόφιλο Βαγγέλη Βενιζέλο, ένα πολυσυλλεκτικό, φιλοευρωπαϊκό κόμμα. Καταλήγει στη δεύτερη εκδοχή και γεννιέται η «Ευρωπαϊκή Άνοιξη», όπως ονομάζεται το νέο κόμμα, με πρόεδρο τον Α. Σαμαρά και τον Β. Βενιζέλο στη λατρεμένη θέση του αντιπροέδρου. Στην κυβέρνηση επικρατεί ευφορία για τα διαλυτικά φαινόμενα στην αντιπολίτευση, αλλά και ανησυχία για τα δημόσια έσοδα, που παίρνουν την κάτω βόλτα, ειδικά στα νησιά, όπου ο αυξημένος συντελεστής ΦΠΑ έχει προκαλέσει αχαλίνωτο πάρτι φοροδιαφυγής. Σε μια ένδειξη αποφασιστικότητας στην πάταξη της φοροδιαφυγής, ο Τρύφων Αλεξιάδης ανακοινώνει ότι θα ηγηθεί προσωπικά κλιμακίων της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, που θα εξορμήσουν σε τουριστικούς προορισμούς του Αιγαίου. Χαρακτηρίζει δε έμμισθα όργανα της διαπλοκής όσους ισχυρίζονται ότι βρήκε έναν ωραίο τρόπο να κάνει τις διακοπές του με έξοδα του Υπουργείου Οικονομικών. Οι έφοδοι Αλεξιάδη σε εστιατόρια, μπαρ, καφετέριες και νυχτερινά κέντρα της Πάρου, της Σαντορίνης και της Μυκόνου έχουν αξιοθαύμαστα αποτελέσματα. Έντρομοι από την επικείμενη επέλαση Αλεξιάδη, οι καταστηματάρχες εκδίδουν αποδείξεις ακόμη και για κερασμένα σφηνάκια. Αναπάντεχα όμως, σε παγκοσμίως διάσημο κέντρο της Μυκόνου, ο υπουργός «τρώει πόρτα» από τους πορτιέρηδες και όταν ζητάει επίμονα να μπει, δέχεται την «περιποίηση» των φουσκωτών και καταλήγει στο κέντρο υγείας του νησιού, όπου διαπιστώνει ότι το πρόγραμμα εξοικονόμησης δαπανών του Π. Πολάκη έχει εξαφανίσει γάζες και παυσίπονα. Εσπευσμένα, ο Τρύφων Αλεξιάδης λαμβάνει το πρώτο μέτρο πολιτικής που πρέπει να εφαρμόζεται σε τέτοιες περιπτώσεις: καλεί τον Γιώργο Αυτιά για να κλείσει συνέντευξη στην επόμενη εκπομπή του. Δυστυχώς, ούτε αυτό το μέτρο έχει το αναμενόμενο αποτέλεσμα. Ο παρουσιαστής του ΣΚΑΪ λείπει σε διακοπές.

Οι έφοδοι Αλεξιάδη σε εστιατόρια, μπαρ, καφετέριες και νυχτερινά κέντρα της Πάρου, της Σαντορίνης και της Μυκόνου έχουν αξιοθαύμαστα αποτελέσματα. Έντρομοι από την επικείμενη επέλαση Αλεξιάδη, οι καταστηματάρχες εκδίδουν αποδείξεις ακόμη και για κερασμένα σφηνάκια. ΧΡΗΜΑ 41

αφιέρωμα ~ ΚΑΖΑΜΙΑΣ 2016

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ

ην ώρα που όλη η Ευρώπη περιμένει με αγωνία τις εξελίξεις στη διαπραγμάτευση για το ελληνικό χρέος, ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, κατευθύνεται στη Θεσσαλονίκη για την ετήσια ομιλία του στη Διεθνή Έκθεση. Εν μέσω μαχητικών διαδηλώσεων, που αντιμετωπίζονται από την πρώτη φορά αριστερή αστυνομία με ειδικά δακρυγόνα με άρωμα λεβάντας και γκλομπ με επένδυση βελούδου, ο κύριος Τσίπρας αρχίζει την ομιλία του στο Βελλίδειο. Αρχικά αναφέρεται σε σειρά μέτρων συνολικού κόστους 13,5 δισ. ευρώ, για την επανεκκίνηση της οικονομίας και την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης. Και όταν έρχεται η ώρα να αναφερθεί στο χρέος, ζητεί «τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους της ονομαστικής αξίας του χρέους, ώστε να γίνει βιώσιμο. Έγινε για τη Γερμανία το 1953. Να γίνει και για την Ελλάδα το 2014». Η μετάδοση της ομιλίας Τσίπρα διακόπτεται από την ΕΡΤ, με εντολή στενών συνεργατών του, καθώς αποδεικνύεται ότι διάβαζε την περιβόητη ομιλία του 2014, ενώ το κείμενο που επρόκειτο να εκφωνήσει είχε ξεχαστεί στην Αθήνα. Ο πρωθυπουργός, πάντως, δεν το αντιλαμβάνεται και συνεχίζει μέχρι τέλους την εκφώνηση της ιστορικής ομιλίας του πριν από τις εκλογές του Ιανουαρίου 2015, που οι περισσότεροι στον ΣΥΡΙΖΑ θα προτιμούσαν να ξεχάσουν. Στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου της Κυριακής, το πρώτο ερώτημα που δέχεται ο Αλέξης Τσίπρας από δημοσιογράφο είναι αν επιμένει ότι απαιτείται η διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους, ώστε να γίνει βιώσιμο. «Περασμένα, ξεχασμένα» απαντά. «Ας μην επιμένουμε δογματικά σε θέσεις του παρελθόντος» προσθέτει και αμέσως δίνεται ο λόγος για την επόμενη ερώτηση σε δημοσιογράφο της «Αυγής». Οι εμφανίσεις του πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη προκαλούν αίσθηση στην Ευρώπη. «Είδαμε ξαφνικά τον Τσίπρα του 2016 να γίνεται Τσίπρας του 2014. Ήταν τρομακτικό!» σχολιάζει χαρακτηριστικά η Die Welt. «Στα θρίλερ οι νεαρές παρθένες μεταμορφώνονται σε δαίμονες. Στη Θεσσαλονίκη, ο Τσίπρας μεταμορφώθηκε –προς στιγμήν ευτυχώς– σε Βαρουφάκη» γράφει η Bild. Το Eurogroup και η Σύνοδος Κορυφής για το ελληνικό χρέος προ-

γραμματίζονται στις 15 και 16 του μήνα. Μέχρι τότε, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο καλούνται να λύσουν τις διαφορές τους, για να καταλήξουν σε ένα κοινά αποδεκτό σχέδιο για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους. Στην Αθήνα, η κυβέρνηση προσπαθεί να ξεπεράσει την γκάφα της Θεσσαλονίκης. Ο άσσος της επικοινωνίας, Νίκος Παππάς, ύστερα από αρκετές ώρες αναζήτησης στα συρτάρια του, βρίσκει το ξεχασμένο σχέδιο για διεθνή διαγωνισμό για τις τηλεοπτικές άδειες, που παραμένει μπλοκαρισμένος επειδή δεν έχει συγκεντρωθεί η απαιτούμενη πλειοψηφία 4/5 στη διάσκεψη των προέδρων της Βουλής, ώστε να ορισθούν τα μέλη του Εθνικού Ραδιοτηλεοπτικού Συμβουλίου. «Αλέξη, έχω ένα σχέδιο πιο σατανικό και από νυχτερινή τροπολογία βουλευτών του ΠΑΣΟΚ» αναφέρει περιχαρής ο Ν. Παππάς στον πρωθυπουργό. Την επομένη, ανακοινώνει ότι θα καταθέσει τροπολογία, για να αναλάβει τη διενέργεια του διεθνούς διαγωνισμού ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Βασίλης Λεβέντης, και να αφαιρεθεί η σχετική αρμοδιότητα από το ΕΣΡ. Οι αντιδράσεις είναι τόσο θυελλώδεις, που για αρκετές ημέρες δεν εμφανίζεται ούτε σε μονόστηλο εφημερίδας το θέμα του χρέους και η γκάφα της Θεσσαλονίκης. «Αλέξη, το σχέδιο πέτυχε» ανακοινώνει πανηγυρικά στον πρωθυπουργό ο Ν. Παππάς. Στο μεταξύ, πληροφορίες της Wall Street Journal αναφέρουν ότι σε ειδική συνάντηση στην Ουάσιγκτον οι εμπειρογνώμονες του ΔΝΤ και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, που έπρεπε να καταλήξουν σε κοινή πρόταση για το ελληνικό χρέος, διέκοψαν τη συνάντησή τους εν μέσω έντασης και διαπληκτισμών, όταν Αμερικανός, στέλεχος του Ταμείου, είπε ειρωνικά σε Γερμανό, στέλεχος του ΕΜΣ: «Θα σου πήγαινε ένα κοντό κουρεματάκι». Ο εκπρόσωπος του Ταμείου, Τζέρι Ράις, δηλώνει ότι η στενή και εγκάρδια συνεργασία με τους Ευρωπαίους εταίρους για το θέμα του ελληνικού χρέους συνεχίζεται, αλλά θα χρειαστεί περισσότερη «στενή και εγκάρδια συνεργασία» μέχρι να συμφωνήσουν. Η Σύνοδος Κορυφής αναβάλλεται εκ νέου.

Και όταν έρχεται η ώρα να αναφερθεί στο χρέος, ζητεί «τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους της ονομαστικής αξίας του χρέους, ώστε να γίνει βιώσιμο. Έγινε για τη Γερμανία το 1953. Να γίνει και για την Ελλάδα το 2014» 42 Δεκέμβριος 2015

Όταν ο θεός της Ελλάδας «κούρεψε» το χρέος!

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ

διευθύντρια του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, αρχίζει περιοδεία στο Παρίσι και το Βερολίνο, για να συζητήσει σε κορυφαίο επίπεδο το θέμα του ελληνικού χρέους. Στη συνάντησή της με την Άγκελα Μέρκελ, σύμφωνα με αποκαλυπτικό ρεπορτάζ των New York Times, η κυρία Λαγκάρντ επιμένει ότι πρέπει αμέσως να βρεθεί μια κοινά αποδεκτή λύση, για να ξεπεραστούν οι διαφωνίες των δύο πλευρών. «Νομίζω ότι βρήκαμε τη λύση» απαντά η Γερμανίδα καγκελάριος. «Θα πούμε ότι φταίνε οι Έλληνες που δεν εφαρμόζουν το πρόγραμμα και θα αφήσουμε το θέμα για το μέλλον». «Μα, πώς δεν το είχα σκεφθεί;» απαντά η Κρ. Λαγκάρντ και προτείνει να αρχίσει αμέσως έλεγχος από την Τρόικα στην Αθήνα. Ευκλείδης Τσακαλώτος, Γιώργος Σταθάκης και Γιώργος Χουλιαράκης συναντούν την Τρόικα στο γνωστό αθηναϊκό ξενοδοχείο. Θέμα των συζητήσεων –χωρίς αυτήν τη φορά τα μέλη της Τρόικας να έχουν υποκύψει στον πειρασμό του ιρλανδικού ουίσκι– η εκτέλεση του προϋπολογισμού στο εννεάμηνο. Σύμφωνα με πληροφορίες που διέρρευσαν από τις συζητήσεις, τα κυβερνητικά στελέχη δηλώνουν στην Τρόικα ότι η εκτέλεση του προϋπολογισμού είναι καλύτερη από το αναμενόμενο, με εξαίρεση ορισμένες υστερήσεις στα έσοδα, που δεν ξεπερνούν το 1 δισ. ευρώ και ορισμένες υπερβάσεις στις δαπάνες, επίσης όχι μεγαλύτερες από 1 δισ. ευρώ. Σε κάθε περίπτωση, διαβεβαιώνουν τα κυβερνητικά στελέχη, οι αποκλίσεις θα διορθωθούν το τελευταίο τρίμηνο και ο στόχος για πλεόνασμα 0,5% του ΑΕΠ θα επιτευχθεί. Σε αυτό το σημείο, αρχίζει ένα ακόμη ελληνικό δράμα. Η Ντέλια Βελκουλέσκου υποχρεώνει τα μέλη της Τρόικας να διακόψουν πρόωρα την επίσκεψη στην Αθήνα, κρίνοντας απαράδεκτες τις αποκλίσεις που εμφανίζονται. Αποχωρεί θεατρικά από το Χίλτον, με τον Κοστέλο να τρέχει ασθμαίνοντας, κρατώντας τη βαλίτσα της. Για πρώτη φορά, κάνει δηλώσεις στους δημοσιογράφους, τονίζοντας: «Θα επανέλθουμε στην Αθήνα μόνο όταν διασφαλιστεί με τα κατάλληλα μέτρα από τις ελληνικές αρχές η επίτευξη του φετινού δημοσιονομικού στόχου». Ο Αλέξης Τσίπρας συγκαλεί αμέσως το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής, για να αξιολογηθεί η νέα κρίση στις σχέσεις με τους πιστωτές. Πληροφορίες που «διέρρευσαν» από τη σύσκεψη αναφέρουν ότι τα μέλη του Συμβουλίου είχαν καταληφθεί από απελπισία, μέχρι τη στιγμή που παρενέβη στη συζήτηση ο «Πελέ» της φορολογίας, Τρύφων Αλεξιάδης. Η φόρμουλα Αλεξιάδη, για να συγκεντρωθούν αμέσως 1,8 δισ. ευρώ, που κατά τις εκτιμήσεις του Ταμείου ήταν αναγκαία για την επίτευξη του δημοσιονομικού στόχου, θα έκανε ακόμη και τους «γίγαντες» της δημιουργικής λογικής της εποχής Σημίτη να κοκκινήσουν από ζήλια: Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών προτείνει να τιτλοποιηθούν και να πουληθούν σε «κοράκια» οι ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις του Δημοσίου από οφειλές σε εφορίες και ταμεία. «Αν το κάνουν οι τράπεζες και μαζεύουν λεφτά, γιατί να μην το κάνουμε και εμείς;» ρωτά αφοπλιστικά ο Τρύφων τα μέλη του ΚΥΣΟΙΠ.

Ο πρωθυπουργός εντυπωσιάζεται και δίνει εντολή να εφαρμοστεί αμέσως το σχέδιο Αλεξιάδη. Ο Νίκος Παππάς δίνει εντολή να ανακοινωθεί ότι πρόκειται για ένα σχέδιο ελάφρυνσης των βαρών των φορολογουμένων, στο πλαίσιο της προσπάθειας αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης από την κυβέρνηση της αριστεράς. Τα distress funds θα αγοράσουν τόσο φθηνά τις απαιτήσεις του Δημοσίου από τους οφειλέτες, ώστε να έχουν περιθώριο να προτείνουν ρυθμίσεις των οφειλών με «κούρεμα», προσφέροντας ελάφρυνση στα ελληνικά νοικοκυριά. Στην πρώτη σελίδα της «Αυγής» το σχέδιο προβάλλεται με τον πηχυαίο τίτλο «Σεισάχθεια Τώρα», ενώ η Kontra News δίνει τον τίτλο: «Χαρίζει χρέη ο Αλέξης»! Στο μεταξύ όμως λόγω της εμπλοκής στη διαπραγμάτευση με την Τρόικα, η Κομισιόν ανακοινώνει ότι αναβάλλεται και πάλι η εξ αναβολής Σύνοδος Κορυφής για το ελληνικό χρέος.

Ευκλείδης Τσακαλώτος, Γιώργος Σταθάκης και Γιώργος Χουλιαράκης συναντούν την Τρόικα στο γνωστό αθηναϊκό ξενοδοχείο. Θέμα των συζητήσεων –χωρίς αυτήν τη φορά τα μέλη της Τρόικας να έχουν υποκύψει στον πειρασμό του ιρλανδικού ουίσκι– η εκτέλεση του προϋπολογισμού στο εννεάμηνο.

ΧΡΗΜΑ 43

αφιέρωμα ~ ΚΑΖΑΜΙΑΣ 2016

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ

αρά τις εντολές του πρωθυπουργού να υλοποιηθεί το αργότερο μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου το «Σχέδιο Σεισάχθεια», όπως ονομάστηκε η πώληση απαιτήσεων του Δημοσίου σε «κοράκια», οι πρώτες ημέρες του Νοεμβρίου βρίσκουν το οικονομικό επιτελείο σε αδιέξοδο. Το roadshow του Ευκλείδη Τσακαλώτου στο Λονδίνο, στο οποίο παρουσίασε το σχέδιο σε διαχειριστές distress funds, εξελίχθηκε σε φιάσκο, καθώς οι επενδυτές χαρακτήρισαν «σκουπίδια των σκουπιδιών» τις απαιτήσεις του Δημοσίου από κλειστές επιχειρήσεις και μακαρίτες και πρόσφεραν, στην καλύτερη των περιπτώσεων, τιμές μέχρι 10% της ονομαστικής αξίας των απαιτήσεων. «Αλέξη, αν πουλήσουμε τόσο φθηνά τις απαιτήσεις του κράτους, δεν θα φύγουμε ούτε με τα υποβρύχια του Καμμένου από τη χώρα» δηλώνει στον πρωθυπουργό ο υπουργός Οικονομικών, σύμφωνα με τον «Βηματοδότη». Στο μεταξύ όμως, ο θεός της Ελλάδας είναι έτοιμος άλλη μια φορά να κάνει το θαύμα του. Στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, κορυφώνονται οι προετοιμασίες για τις προεδρικές εκλογές της 8ης Νοεμβρίου 2016, όπου η Χίλαρι Κλίντον δίνει οριακή «μάχη» με τον υποψήφιο των Ρεπουμπλικανών, τον εκκεντρικό δισεκατομμυριούχο με τα πορτοκαλί μαλλιά και τις μαύρες ξενοφοβικές αντιλήψεις, Ντόναλντ Τραμπ. Σε μια προσπάθεια να αποσπάσει ψήφους των Ελληνοαμερικανών από τη Χίλαρι Κλίντον, ο Τραμπ κάνει την κίνηση-ματ: επισκέπτεται τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Δημήτριο και δηλώνει: «Ξέρω πολύ καλά τι σημαίνει να έχεις χρεοκοπήσει. Οι εταιρείες μου έχουν χρεοκοπήσει τέσσερις φορές με εμένα στο τιμόνι και άλλη μία χωρίς εμένα. Οι δανειστές είναι δολοφόνοι. Γι’ αυτό στηρίζω τον λαό της Ελλάδας και λέω μόνο τρεις λέξεις: Κόψτε το χρέος»! Αμέσως, οι υπεύθυνοι της εκστρατείας του Τραμπ κυκλοφορούν αφίσες με ένα ψαλίδι πάνω στην ελληνική σημαία και το σύνθημα: “Cut the debt”. Οι πρώτες δημοσκοπήσεις δείχνουν θεαματική μεταστροφή των ελληνικής καταγωγής ψηφοφόρων. Ακόμη και ο Τζορτζ Στεφανόπουλος δηλώνει ότι θα ψηφίσει τον Τραμπ. Εμφανώς εκνευρισμένος, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε υπενθυμίζει, μιλώντας σε δημοσιογράφους, την παλιά γερμανική παροιμία που λέει ότι «αν παίζεις με ψαλίδια κινδυνεύεις να κοπείς». Στην Αθήνα, το Μέγαρο Μαξίμου δίνει εντολή να σταματήσουν αμέσως οι θριαμβολογίες για τη στάση του Τραμπ, αν και εντός του Μεγάρου επικρατεί ευφορία. «Θα μας κρεμάσουν κουδούνια αν υποστηρίξουμε αυτόν τον φασίστα» φέρεται να λέει σε κλειστή σύσκεψη ο Αλέκος Φλαμπουράρης, για να προσθέσει: «Μακάρι όμως να εκλεγεί». Η Γιάννα Αγγελοπούλου επισκέπτεται εκτάκτως τον πρωθυπουργό και του υπενθυμίζει την εγκάρδια υποδοχή που είχε από τον Μπιλ Κλίντον στην Αμερική, απειλώντας να λιποθυμήσει αν ο Αλέξης Τσίπρας κάνει δήλωση υπέρ του Τραμπ. Μπροστά σε αυτόν τον κίνδυνο, ο πρωθυπουργός δεσμεύεται να τηρήσει ουδέτερη στάση. Ανατρέποντας τις δημοσκοπήσεις, ο Τραμπ γίνεται στις 8 Νοεμβρίου ο 58ος πρόεδρος των ΗΠΑ. Η Νέα Υόρκη κατακλύζεται από τσίκνα, καθώς οι Ελληνοαμερικανοί ψήνουν αρνιά για να γιορτάσουν τη νίκη του μισότρελου δισεκατομμυριούχου με το ψαλίδι. Ο Τραμπ δικαιώνει τις προσδοκίες: Πριν ακόμη ορκιστεί πρόε-

44 Δεκέμβριος 2015

Στο μεταξύ όμως, ο θεός της Ελλάδας είναι έτοιμος άλλη μια φορά να κάνει το θαύμα του.

δρος, δηλώνει ότι ήρθε η ώρα να δεχθεί η Ευρώπη το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους. Καλεί, μάλιστα, την Κριστίν Λαγκάρντ στο αηδιαστικά πολυτελές ρετιρέ του στο Μανχάταν και ζητεί να κάνει όλες τις απαραίτητες ενέργειες για το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους. Όταν αυτή του υπενθυμίζει τη στάση της Γερμανίας, αντί άλλης απάντησης ο Τραμπ βγάζει από το συρτάρι του τρεις κονκάρδες με την ελληνική σημαία, το ψαλίδι και το σύνθημα “Cut the debt”. «Δώσε από μία στην Άγκελα και τον Βόλφγκανγκ και κράτα μία για σένα» φέρεται να της δηλώνει. Η Λαγκάρντ βγαίνει από τον ουρανοξύστη με την κονκάρδα στο πέτο και φωτογραφίζεται από παπαράτσι της New York Post, που κάνει ζουμ στην κονκάρδα. Την επομένη, η καγκελάριος Μέρκελ νοσηλεύεται για λίγες ώρες σε νοσοκομείο του Βερολίνου με οξεία κρίση αγχώδους δύσπνοιας και ερυθρά δερματικά εξανθήματα. Ο Ντόναλντ Τουσκ ανακοινώνει από τις Βρυξέλλες ότι το Eurogroup και η Σύνοδος Κορυφής για το ελληνικό χρέος θα συγκληθούν στις 15 και 16 Δεκεμβρίου. Νεότερη έκθεση της Τρόικας, εν τω μεταξύ, προβλέπει ξαφνικά πλεόνασμα 1% το 2016 και καλεί την κυβέρνηση να αποφύγει τη λήψη οποιωνδήποτε πρόσθετων μέτρων θα είχαν δυσμενείς συνέπειες στην εύθραυστη ανάκαμψη της οικονομίας.

Όταν ο θεός της Ελλάδας «κούρεψε» το χρέος!

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

Αλέξης Τσίπρας ζητεί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο, να συγκαλέσει έκτακτη σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών, για να χαράξουν κοινή γραμμή στην επικείμενη διαπραγμάτευση για το χρέος. «Τους έχω πάρει ήδη. Ραντεβού την Πέμπτη, στις 12» απαντά ο κύριος Παυλόπουλος και προσθέτει: «Μόλις τελειώσουμε, θέλω να μου δώσεις αριθμούς για Τζόκερ, τώρα που έχεις ρέντα». Την Πέμπτη 8 Δεκεμβρίου 2016, η χώρα ζει ιστορικές στιγμές, πρωτοφανούς ομοψυχίας και πολιτικής συναίνεσης. Στη σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών, πρώτος φθάνει ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης. Πλησιάζοντας τον πρωθυπουργό, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης φέρεται να του λέει χαμηλόφωνα: «Τελικά, είσαι πολύ κωλ...ρδος μικρέ!». «Κι εσύ δεν πας πίσω. Φανταζόσουν ποτέ ότι θα γινόσουν αρχηγός;» απαντά χαμογελαστός ο Αλέξης Τσίπρας. Η σύσκεψη είναι σύντομη. Ο πρωθυπουργός ενημερώνει τους πολιτικούς αρχηγούς για τη μεγάλη αλλαγή στην ατμόσφαιρα των διαπραγματεύσεων μετά την εκλογική νίκη του Τραμπ. «Έχουμε μια μοναδική ευκαιρία να “κουρευθεί” το χρέος και δεν πρέπει να πάει χαμένη» τονίζει. Οι αρχηγοί συμφωνούν και αρχίζει η σύνταξη του κοινού ανακοινωθέντος. «Ας μην κουραζόμαστε πολύ» τονίζει ο πρωθυπουργός. «Έχω το κατάλληλο κείμενο για την περίσταση» προσθέτει και βγάζει από την τσέπη μια σελίδα από την ομιλία του 2014 στη Θεσσαλονίκη, στην οποία περιγράφονται ως εξής οι διαπραγματευτικοί στόχοι για το χρέος: «Διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους της ονομαστικής αξίας του χρέους, ώστε να γίνει βιώσιμο. Έγινε για τη Γερμανία το 1953. Να γίνει και για την Ελλάδα το 2014. Ρήτρα ανάπτυξης στην αποπληρωμή του υπόλοιπου, έτσι ώστε να εξυπηρετείται από την ανάπτυξη και όχι από το πλεόνασμα του προϋπολογισμού. Περίοδος χάριτος στην εξυπηρέτησή του, για την άμεση εξοικονόμηση πόρων για την ανάπτυξη. Εξαίρεση του προγράμματος δημόσιων επενδύσεων από τους περιορισμούς του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Συμφωνία για Ευρωπαϊκό New Deal, με δημόσιες επενδύσεις και χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.

Κοίτα πόσο ψηλά μπορείς να φθάσεις με λίγη καλή τύχη

Ποσοτική χαλάρωση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, με απευθείας αγορά κρατικών ομολόγων». «Αυτοί δεν είναι στόχοι διαπραγμάτευσης, είναι γράμμα χρεοκοπημένου στον Άη Βασίλη» αντιδρά ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης. «Ας μην είμαστε τόσο σκληροί με τους Γερμανούς, είναι φίλοι μας» προσθέτει ο Σταύρος Θεοδωράκης. Ομόφωνα όμως οι αρχηγοί υιοθετούν τελικά την εισήγηση του πρωθυπουργού για το ανακοινωθέν. Μόνο ο Δ. Κουτσούμπας δηλώνει τη διαφωνία του και αποχωρεί από τη σύσκεψη, εκτιμώντας, όπως τονίζει στους δημοσιογράφους, ότι «άλλη μια φορά οι πλουτοκράτες ιμπεριαλιστές προσπαθούν να παγιδεύσουν το λαϊκό κίνημα με χάνδρες και καθρεφτάκια για δήθεν “κούρεμα” του χρέους». Στη συνεδρίαση του Eurogroup της 15ης Δεκεμβρίου, έκπληξη αποτελεί η απουσία του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος στέλνει τον υφυπουργό του στις Βρυξέλλες, λόγω ξαφνικής αδιαθεσίας, που αποδίδεται από τους θεράποντες γιατρούς του σε σπάνια αλλεργική αντίδραση. Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος υποβάλλει τη λίστα με τα αιτήματα της ελληνικής κυβέρνησης και αποχωρεί για λίγο από τη συνεδρίαση, επειδή δέχθηκε κλήση από τον Αμερικανό υπουργό Οικονομικών, Τζακ Λιου. Επιστρέφοντας, βρίσκει ήδη γραμμένο το κοινό ανακοινωθέν του Eurogroup και διατυπώνει αμέσως την έντονη δυσαρέσκειά του, επειδή απαλείφθηκε η πρόταση για Ευρωπαϊκό New Deal. Δηλώνει, πάντως, ότι έστω με βαριά καρδιά είναι έτοιμος να δεχθεί το υπόλοιπο κείμενο, που αποτελεί πιστή αντιγραφή των αρχικών του προτάσεων. Στην ιστορική Σύνοδο Κορυφής της 16ης Δεκεμβρίου, αίσθηση προκαλεί η πρωτοφανής απουσία της Γερμανίδας καγκελαρίου, λόγω ξαφνικής αδιαθεσίας, που αποδίδεται από τους γιατρούς σε σπάνια αλλεργική αντίδραση. Στη θέση της παρίσταται ο σοσιαλδημοκράτης αντικαγκελάριος, Σίγκμαρ Γκάμπριελ. Ο Αλέξης Τσίπρας, κατά την προσέλευσή του στη Σύνοδο, δηλώνει ότι είναι έτοιμος για έναν αμοιβαία επωφελή συμβιβασμό και δεν θα ζητήσει να διαγραφεί περισσότερο από το 70% του χρέους. Αμέσως μετά την έναρξη των εργασιών, ο Έλληνας πρωθυπουργός βγαίνει για λίγο από την αίθουσα για να απαντήσει σε κλήση του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος, σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες, ζητεί να ανεγείρει εταιρεία συμφερόντων του ξενοδοχείο-καζίνο 120 ορόφων στο Ελληνικό. Ο πρωθυπουργός δεν καταλαβαίνει καλά το αίτημα, αλλά για κάθε ενδεχόμενο απαντά “yes of course, Donald”. Η σύνοδος ολοκληρώνεται ύστερα από μόλις δύο ώρες διαπραγματεύσεων. «Ούτε στη Λεγεώνα των Ξένων δεν έκαναν τόσο γρήγορο “κούρεμα” με την ψιλή» δηλώνει εξερχόμενος ο Γάλλος πρόεδρος Ολάντ, ενώ ο Γερμανός αντικαγκελάριος αποχωρεί βιαστικά χωρίς να κάνει δηλώσεις. Σύμφωνα με το τελικό ανακοινωθέν, οι ηγέτες συμφώνησαν τη διαγραφή του 68,8% του ελληνικού χρέος και την αποπληρωμή του υπολοίπου με περίοδο χάριτος 30 ετών και σταθερό επιτόκιο 1%. Στην πτήση της επιστροφής, ο Έλληνας πρωθυπουργός παρακολουθεί μια παλιά αμερικανική ταινία για να χαλαρώσει. Ο τίτλος της ταινίας: «Φόρεστ Γκαμπ». Όπως δηλώνει σε συνεργάτη του: «Κάτι μου θυμίζει αυτή η ταινία. Κοίτα πόσο ψηλά μπορείς να φθάσεις με λίγη καλή τύχη». ΧΡΗΜΑ 45

ρεπορτάζ

ΠΑΙΡΝΕΙ ΜΠΡΟΣΤΑ Η ΜΗΧΑΝΗ ΤΩΝ ΑΠΟΚΡΑΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΩΝ! Οι υπογραφές στο deal με τη Fraport για τα αεροδρόμια, οι προσφορές για τον ΟΛΠ και τα επτά επόμενα βήματα του ΤΑΙΠΕΔ

νοίξαμε και σας περιμένουμε για δουλειές»! Αυτό το μήνυμα εκπέμπει πλέον η Αθήνα στη διεθνή επιχειρηματική κοινότητα, με την υπογραφή της συμφωνίας για την παραχώρηση για 40 χρόνια 14 περιφερειακών αεροδρομίων στην κοινοπραξία με επικεφαλής τη γερμανική Fraport, ενώ η διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ προωθεί την –επίσης «ευαίσθητη», πολιτικά, για τον ΣΥΡΙΖΑ– αποκρατικοποίηση του ΟΛΠ και δηλώνει έτοιμη για άλλες επτά σημαντικές αποκρατικοποιήσεις. Η υπογραφή της συμφωνίας των 1,23 δισ. ευρώ για τα αεροδρόμια, που είχε «στοιχειώσει» από την εποχή της κυβέρνησης Σαμαρά και είχε δεχθεί δριμύτατες επικρίσεις από τον ΣΥΡΙΖΑ και τον σημερινό πρωθυπουργό προσωπικά, σηματοδοτεί την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης να προωθήσει τις αποκρατικοποιήσεις που της επιβλήθηκαν το καλοκαίρι από τους δανειστές, βάζοντας κατά μέρος τις πολιτικές της αντιρρήσεις. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του υπουργού Υποδομών, Χρήστου Σπίρτζη, ο οποίος τόνισε ότι υπέγραψε την παραχώρηση «με πολύ πόνο». Όπως τονίζουν οικονομικοί αναλυτές, το μήνυμα από την υπογραφή της συμφωνίας στη διεθνή επιχειρηματική κοινότητα είναι διπλό: όχι μόνο η κυβέρνηση δηλώνει την ετοιμότητα της να προχωρήσει τις αποκρατικοποιήσεις, αλλά και οι ενδιαφερόμενοι αγοραστές διατηρούν το ενδιαφέρον τους για την Ελλάδα, παρά τα γνωστά προβλήματα στην υλοποίηση του μνημονιακού προγράμματος και τους υπαρκτούς πολιτικούς κινδύνους του άμεσου μέλλοντος. Είναι πολύ σημαντικό, επισημαίνουν, το ότι μια σοβαρή γερμανική εταιρεία διεθνούς εμβέλειας, όπως η Fraport, για την οποία είχαν εκφραστεί στο πρόσφατο παρελθόν φόβοι ότι θα μπορούσε και να αποσύρει το ενδιαφέρον της για την Ελλάδα, επιβεβαιώνει τη βούλησή της να υλοποιήσει μια πολύ σημαντική συμφωνία μακρού ορίζοντα και υψηλών επενδυτικών απαιτήσεων. Όπως τόνισε και ο πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ, σχολιάζοντας την υπογραφή της συμφωνίας με την κοινοπραξία Fraport-Sentel (Όμιλος Κοπελούζου), «η υπογραφή των συμβάσεων αποτελεί ένα περαιτέρω βήμα ενίσχυσης της θέσης της ελληνικής οικονομίας στις διεθνείς αγορές». Η συμφωνία για τα αεροδρόμια αφορά δύο επιμέρους συμβάσεις παραχώρησης, μία για κάθε ομάδα αεροδρομίων (Α και Β), όπως αυτές

46 Δεκέμβριος 2015

ορίστηκαν κατά την προκήρυξη του διαγωνισμού. Για την ενεργοποίηση των συμβάσεων, μετά την υπογραφή τους, θα πρέπει να ικανοποιηθούν αρκετές προαιρέσεις, μέχρι να φθάσουμε στην παράδοση των αεροδρομίων στην κοινοπραξία και στην καταβολή του τιμήματος των 1,23 δισ. ευρώ, που αναμένεται ως τον επόμενο Νοέμβριο. Μιλώντας για τα οφέλη από τη συμφωνία για τα αεροδρόμια, ο Στ. Πιτσιόρλας εμφανίστηκε αντίθετος σε όσα έχουν υποστηριχθεί κατά καιρούς και από τον ΣΥΡΙΖΑ περί «ξεπουλήματος» και ανέφερε ότι η συμφωνία έχει «ιδιαίτερα υψηλό τίμημα», ενώ «θα αποφέρει πολύ σημαντικά ετήσια έσοδα». Πρόσθεσε επίσης ότι πρόκειται για μια σημαντική επένδυση στον κρίσιμο τομέα του τουρισμού, για την οποία θα διατεθούν σχεδόν 350 εκατ. ευρώ. Στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων που έχει καταρτίσει το ΤΑΙΠΕΔ περιλαμβάνεται άλλη μια σημαντική κίνηση εντός του 2015. Στις 21 Δεκεμβρίου, αναμένονταν οι προσφορές των ενδιαφερομένων για τον ΟΛΠ, άλλη μια ιδιωτικοποίηση με μεγάλο πολιτικό βάρος, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ είχε ταχθεί με σφοδρότητα στο παρελθόν εναντίον της. Όπως τόνισε πρόσφατα ο κύριος Πιτσιόρλας, «στο λιμάνι του Πειραιά οι υποψήφιοι επενδυτές είναι τρεις: η κινεζική Cosco, η δανέζικη APM Terminals και η ICTS από τις Φιλιππίνες, καταδεικνύοντας ότι υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον για την Ελλάδα από όλον τον κόσμο».

ΤΑ ΕΠΟΜΕΝΑ DEAL ΤΟΥ 2016 Ο κύριος Πιτσιόρλας εκτιμά ότι μέσα στο α’ εξάμηνο του 2016 θα έχει σχεδόν ολοκληρωθεί το πρόγραμμα άλλων επτά αποκρατικοποιήσεων: ΔΕΣΦΑ, ΟΛΘ, εταιρείες ΤΡΑΙΝΟΣΕ και ΕΕΣΣΤΥ, Αστέρας Βουλιαγμένης, Ελληνικό, Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών «Ελ. Βενιζέλος» και δύο τουριστικά έργα (Αφάντου Ρόδου και Κασσιόπη Κέρκυρας). Ειδικότερα, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΤΑΙΠΕΔ: 1. Για τη ΔΕΣΦΑ, είχε ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός και είχε ανακύψει πρόβλημα στην τελική του έγκριση και ολοκλήρωση από τις ευρωπαϊκές αρχές. Τώρα, θα πρέπει να μεταβιβάσει η

SOCAR, που είχε κερδίσει τον διαγωνισμό, ποσοστό τουλάχιστον 16% σε μια άλλη εταιρεία, κατά προτίμηση ευρωπαϊκή, που να έχει εμπειρία στη διαχείριση δικτύου φυσικού αερίου. Ενώ στο α’ εξάμηνο του 2015 δεν υπήρχε επενδυτικό ενδιαφέρον, από το καλοκαίρι και μετά έχουμε πολύ σημαντικό ενδιαφέρον και άρχισε το due diligence. Δύο πολύ μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρείες είναι οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές για το 16% του ΔΕΣΦΑ: η κοινοπραξία της βελγικής Fluxys με την ισπανική Enagaz, και η ιταλική Snap. Και οι δύο ενδιαφέρονται πολύ ζωηρά, ξεκινούν τον έλεγχο και μέσα στο α’ τρίμηνο του 2016 η όλη διαδικασία θα έχει ολοκληρωθεί, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΤΑΙΠΕΔ. 2. Για το λιμάνι της Θεσσαλονίκης (ΟΛΘ), η προετοιμασία προχωράει κανονικά, η υποβολή των δεσμευτικών προσφορών προγραμματίζεται για τις αρχές Απριλίου 2016, και υπάρχουν οκτώ ενδιαφερόμενοι, πολύ σημαντικές εταιρείες στον χώρο των μεταφορών. 3. Σχετικά με την ιδιωτικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και της ΕΕΣΣΤΥ, έχει ανακοινωθεί ως ημερομηνία υποβολής δεσμευτικών προσφορών η 15η Ιανουαρίου, αλλά εκτιμάται ότι θα δοθεί μικρή παράταση. Μέχρι τα μέσα Φεβρουαρίου και αυτή η διαδικασία θα έχει ολοκληρωθεί. 4. Σε φάση ολοκλήρωσης είναι η παραχώρηση του Αστέρα της Βουλιαγμένης. Το τίμημα είναι αρκετά υψηλό, αλλά υπήρξε η αρνητική γνωμοδότηση του Συμβουλίου Επικρατείας για το σχέδιο που είχε κατατεθεί από το fund που κέρδισε τον διαγωνισμό. Το ΤΑΙΠΕΔ έχει διαπραγματευτεί μια νέα πρόταση με το fund αυτό, το οποίο προσπαθεί να ικανοποιήσει τα ζητήματα που έθετε η γνωμοδότηση του Συμβουλίου Επικρατείας, και το πετυχαίνει σε πολύ μεγάλο βαθμό. 5. Για το Ελληνικό, έχει αρχίσει η διαδικασία για την υλοποίηση του έργου και έχει οριστεί από την κυβέρνηση κεντρικός συντονιστής. Μέσα στο α’ τρίμηνο του 2016 θα ολοκληρωθεί η διαδικασία συζήτησης για βελτιώσεις επί της σύμβασης με τους επενδυτές. Έχουν ενεργοποιηθεί οι δήμοι πέριξ του Ελληνικού, η Περιφέρεια, το ΤΑΙΠΕΔ, η Γενική Γραμματεία Δημόσιας Περιουσίας και αρχίζουν συζητήσεις για τη βελτίωση της υφιστάμενης σύμβασης,

με στόχο μέσα στην άνοιξη να έχει τροποποιηθεί, όσο είναι δυνατόν και όπου πρέπει, για να ξεκινήσει η διαδικασία αδειοδότησης. 6. Άρχισαν ήδη οι διαδικασίες για την παράταση της σύμβασης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος». Η αρχική σύμβαση δίνει τη δυνατότητα παράτασης για άλλα 20 χρόνια και απαιτεί μια σειρά από διαπραγματεύσεις οι οποίες θα ολοκληρωθούν σε ικανοποιητικό χρόνο. Υπάρχει επίσης η προοπτική για την ιδιωτικοποίηση και του 30% του μετοχικού κεφαλαίου του ΔΑΑ που κατέχει το ΤΑΙΠΕΔ, αυτό όμως θα γίνει σε δεύτερη φάση, όταν θα κριθεί ότι είναι κατάλληλες οι συνθήκες. 7. Σύντομα ολοκληρώνεται και η διαδικασία για δύο μεγάλα τουριστικά έργα, την Αφάντου της Ρόδου και την Κασσιόπη στην Κέρκυρα. Στην Αφάντου υπήρχε ανάγκη μιας τεχνικής τροποποίησης προς το Συμβούλιο της Επικρατείας, που απαίτησε περισσότερο χρόνο, λόγω της καθυστέρησης συγκρότησης του Κεντρικού Συμβουλίου Διοίκησης (ΚΣΔ). Με τον ίδιο τρόπο προχωράει μέσω του ΚΣΔ και η διαδικασία για την ολοκλήρωση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης στην Κασσιόπη.

ΤΑ 80.000 ΑΚΙΝΗΤΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ Σχετικά με την Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου, την ΕΤΑΔ, που ελέγχει περισσότερα από 80.000 κρατικά ακίνητα και από φέτος έχει περάσει με νόμο στον έλεγχο του ΤΑΙΠΕΔ, ο κύριος Πιτσιόρλας αναφέρει ότι από κοινού με το διοικητικό συμβούλιο της ΕΤΑΔ έχει διαμορφωθεί μια νέα πολιτική για τα θέματα που αφορούν τη συνεργασία με τους δήμους ανά την Ελλάδα, μέσω προγραμματικών συμφωνιών, με τις οποίες γίνεται μια προσπάθεια να ικανοποιηθούν αιτήματα των Δήμων για τη χρήση περιοχών που έχουν μεγάλη σημασία για τη ζωή των πόλεων ή των περιοχών τους. Σε αυτό το θέμα, υπάρχει μια νέα στρατηγική, και ξεκινώντας από τη Θεσσαλονίκη θα έχουμε μια σειρά προγραμματικών συμφωνιών που θα αλλάξουν γενικά την εικόνα ως προς τη διαχείριση συγκεκριμένων ακινήτων σε πολλές περιοχές, προσθέτει. ΧΡΗΜΑ 47

Αλλάξτε τον τρόπο που κάνετε τη δουλειά σας

Η SoftOne, η πρώτη ελληνική εταιρεία που προσέφερε σύγχρονες υπηρεσίες μηχανογράφησης στο Cloud, αλλάζει τα δεδομένα στον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων με την πρωτοποριακή έκδοση λογισμικού Soft1 Open Enterprise.

Για μια ανοικτή επιχείρηση Με τις προκλήσεις της αγοράς να αυξάνονται συνεχώς, κάθε σύγχρονη επιχείρηση (ανεξαρτήτως μεγέθους ή/και κλάδου δραστηριοποίησης) έχει μία και μοναδική επιλογή, τόσο για να παραμείνει ανταγωνιστική όσο και για να ανοίξει νέους δρόμους ανάπτυξης, προσεγγίζοντας νέες, ευρύτερες αγορές: Να αλλάξει τον τρόπο που κάνει τη δουλειά της! Η κάλυψη απαιτήσεων όπως ο έλεγχος λειτουργικών δαπανών, η αυτοματοποίηση business διαδικασιών, καθώς και η διαχείριση ολοένα και αυξανόμενου όγκου δεδομένων, καθιστά επιτακτική την υιοθέτηση σύγχρονων λύσεων, που θα μπορούν να υλοποιηθούν εύκολα, χωρίς σημαντικές επιβαρύνσεις και πρόσθετες επενδύσεις. Και πρωτίστως, ευέλικτων λύσεων, που θα προσαρμόζονται κάθε φορά –εύκολα και οικονομικά– στις πραγματικές ανάγκες της επιχείρησης. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, κάθε επιχείρηση χρειάζεται να «ανοίξει» τη λειτουργία της προς το οικοσύστημά της. Χρειάζεται να διευρύνει το πλαίσιο συνεργασίας της με τους προμηθευτές της, να βρεθεί ακόμη πιο κοντά στις ανάγκες των πελατών της και να παρέχει στα στελέχη της τα κατάλληλα εργαλεία, ώστε να επιτυγχάνουν κάθε φορά εξαιρετική απόδοση με χαμηλότερο κόστος. Η σύγχρονη ανοικτή επιχείρηση χρειάζεται ένα προηγμένο σύστημα μηχανογράφησης, που να βοηθάει τους ανθρώπους της να λειτουργούν χωρίς περιορισμούς, επιτρέποντας παράλληλα την: πρόσβαση στα εταιρικά δεδομένα από παντού αυτοματοποίηση κρίσιμων διαδικασιών ■ αύξηση της παραγωγικότητας ■ επικέντρωση σε core business δραστηριότητες ■ ■

Για μια ανοικτή επιχείρηση και μηχανογράφηση με ουσιαστικά πλεονεκτήματα, η SoftOne δημιούργησε την έκδοση λογισμικού Soft1 Open Enterprise. Μια ολοκληρωμένη business λύση στην αιχμή της τεχνολογίας, που συνδυάζει τα μοναδικά οφέλη του Cloud με προηγμένες εφαρμογές Enterprise Mobility, δημιουργώντας υψηλή προστιθέμενη αξία σε χαμηλότερο κόστος.

48 48 Δεκέμβριος Δεκέμβριος2015 2015

Μηχανογράφηση στο Cloud Η έκδοση λογισμικού Soft1 Open Enterprise αποτελεί τη νέα γενιά Soft1 software, που διευρύνει ακόμη περισσότερο τις δυνατότητες για λειτουργία στο Cloud και την αξιοποίηση λύσεων Enterprise Mobility. Ενσωματώνοντας πρωτοποριακές τεχνολογίες, καθώς και προηγμένες web και mobile εφαρμογές, η έκδοση Soft1 Open Enterprise αλλάζει πλήρως τα δεδομένα στο μοντέλο λειτουργίας των σύγχρονων επιχειρήσεων, αριθμώντας ήδη περισσότερες από 2.000 εγκαταστάσεις στο «σύννεφο». Η κορυφαία λύση μηχανογράφησης της SoftOne συγκεντρώνει όλα όσα χρειάζεται και η δική σας επιχείρηση από ένα σύστημα και ακόμη περισσότερα, προσφέροντάς σας οργάνωση, αυτοματοποίηση διαδικασιών και αυξημένη ταχύτητα. Σχεδιασμένη με την απαραίτητη απλότητα, διαθέτει ένα απολύτως φιλικό περιβάλλον λειτουργίας, που απλοποιεί την εκτέλεση των καθημερινών σας εργασιών, επιτρέποντάς σας να επικεντρωθείτε σε αυτό που έχει αξία, την ανάπτυξη της επιχείρησής σας. Με λειτουργικές ενότητες που υποστηρίζουν το σύνολο των διαδικασιών σας (από την οικονομική διαχείριση, τις πωλήσεις και την εφοδιαστική αλυσίδα έως την παραγωγή, το HRM και τη διαχείριση των σχέσεων με τους πελάτες σας) και αυξημένες δυνατότητες επιχειρησιακής φορητότητας, η έκδοση Soft1 Open Enterprise σάς δίνει τη δυνατότητα να αποκτήσετε κι εσείς ένα σύγχρονο σύστημα μηχανογράφησης με μοναδικά οφέλη και ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα.

Διατιθέμενη σε επιμέρους εναλλακτικούς εμπορικούς συνδυασμούς, η έκδοση Soft1 Open Enterprise ανταποκρίνεται αποτελεσματικά και στις δικές σας απαιτήσεις λειτουργίας, βοηθώντας σας να ανακαλύψετε την αξία της μηχανογράφησης στο Cloud από την πρώτη κιόλας ημέρα.

Μείωση κόστους: Η λειτουργία του λογισμικού Soft1 στο Cloud μειώνει δραστικά το κόστος συντήρησης της μηχανογράφησης της επιχείρησής σας, εξαλείφοντας κάθε πρόσθετη δαπάνη σε ΙΤ εξοπλισμό (hardware και software), καθώς δεν απαιτεί παρά μόνο έναν υπολογιστή και μια ενεργή σύνδεση internet. Ταυτόχρονα, αποδεσμεύει την επιχείρησή σας από χρονοβόρες διαδικασίες, που προσθέτουν πολυπλοκότητα και περαιτέρω κόστη, όπως νέες εγκαταστάσεις και ανανεώσεις εκδόσεων, οι οποίες και διεξάγονται αυτόματα. Διατιθέμενη με τη μορφή μιας προσιτής συνδρομητικής υπηρεσίας (Software as a Service), η έκδοση Soft1 Open Enterprise διασφαλίζει απόλυτα την επένδυσή σας, χωρίς συμβιβασμούς σε λειτουργικότητα, αξιοπιστία και ασφάλεια λειτουργίας. Πρόσβαση από παντού: Οι ενσωματωμένες λύσεις Enterprise Mobility της έκδοσης Soft1 Open Enterprise παρέχουν στους ανθρώπους της επιχείρησής σας ελευθερία πρόσβασης και χρήσης της μηχανογράφησης οποιαδήποτε χρονική στιγμή, από όπου και αν βρίσκονται, μέσω οποιασδήποτε φορητής συσκευής, χωρίς ειδικές εγκαταστάσεις ή πρόσθετο εξοπλισμό. Εύκολα, αξιόπιστα και με απόλυτη ασφάλεια, με τη χρήση μόνο μιας ενεργής σύνδεσης internet. Με τον τρόπο αυτό βελτιστοποιείται η διεκπεραίωση των καθημερινών εργασιών της επιχείρησής σας, διασφαλίζοντας την άμεση ανταπόκρισή σας στις ανάγκες των πελατών και των συνεργατών σας.

Αυξημένη παραγωγικότητα: Πέραν της απομακρυσμένης εργασίας, η αυτοματοποιημένη λειτουργία του Soft1 στο Cloud, απαλλάσσει αυτόματα τους ανθρώπους της διεύθυνσης Πληροφορικής από πολύπλοκες τεχνικές εργασίες υποστήριξης (όπως backups, διαχείριση βάσης δεδομένων κ.λπ.), επιτρέποντας την αποδοτικότερη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων του IT και την επικέντρωσή του σε κρίσιμες δραστηριότητες, υψηλής προστιθέμενης αξίας.

Ευελιξία: Το Soft1 Open Enterprise Edition αποτελεί ένα ευέλικτο σύστημα μηχανογράφησης, το οποίο συμβαδίζει με την πορεία ανάπτυξης της επιχείρησής σας. Μπορεί να διαμορφωθεί γρήγορα και εύκολα σύμφωνα με τις πραγματικές ανάγκες της εταιρείας σας –την εκάστοτε χρονική περίοδο– τόσο ως προς τον αριθμό των χρηστών όσο και ως προς το περιεχόμενο του λογισμικού, τον αποθηκευτικό χώρο, την απαιτούμενη υπολογιστική ισχύ κ.λπ. Αντίστοιχα ευέλικτα μπορεί να διαμορφωθεί και ο τρόπος πληρωμής, καθώς η έκδοση διατίθεται με το μοντέλο pay as you go/pay as you grow, το οποίο και επιτρέπει την κλιμάκωση των εξόδων σας βάσει της εξέλιξης των πραγματικών μηχανογραφικών σας αναγκών. ΧΡΗΜΑ 49 ΧΡΗΜΑ 49

Η πληρέστερη λύση στις καλύτερες Cloud υποδομές Η έκδοση Soft1 Open Enterprise εκμεταλλεύεται τις σημαντικές δυνατότητες που προσφέρει το Cloud και το μοντέλο Software as a Service (SaaS), την πλέον σύγχρονη εξέλιξη στη λειτουργία των ERP συστημάτων. Λειτουργώντας στα υπερσύγχρονα data centers της Microsoft, η υπηρεσία αξιοποιεί με τον καλύτερο τρόπο τα τεχνολογικά πλεονεκτήματα της Cloud πλατφόρμας Windows Azure. Με απλή πρόσβαση μέσω internet και χωρίς καμία ανάγκη για πρόσθετες υποδομές, μπορείτε τώρα να αξιοποιείτε τις δυνατότητες του λογισμικού Soft1, τη στιγμή ακριβώς που το χρειάζεστε, χωρίς χρονικούς ή γεωγραφικούς περιορισμούς. Εύκολα, αξιόπιστα και με απόλυτη ασφάλεια! Με συνεχή διαθεσιμότητα που εγγυάται η Microsoft και συνολική ευθύνη της SoftOne, το σύστημα μηχανογράφησης της επιχείρησής σας λειτουργεί σε ένα αυτοματοποιημένο περιβάλλον υψηλής προστασίας, που εγγυάται τον άμεσο έλεγχο και την ασφάλεια των εταιρικών σας δεδομένων. Χωρίς καμία πρόσθετη απαίτηση διαχείρισης, καθώς όλες οι απαραίτητες εργασίες διεξάγονται αυτόματα, με αυστηρά προδιαγεγραμμένες και πιστοποιημένες διαδικασίες. Η συνδρομή της υπηρεσίας, εκτός από το λογισμικό και τις υποδομές εξοπλισμού, περιλαμβάνει επίσης: μηχανισμό αυτόματης ενημέρωσης με τις νέες εκδόσεις λογισμικού Soft1 λειτουργία μηχανογράφησης 24x7 ■ πλήρη διαχείριση βάσης δεδομένων ■ δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας (backups) ■ ■

Και όλα αυτά με προδιαγραφές SLA (Service Level Agreement), που εγγυώνται επίπεδα διαθεσιμότητας 99,95%.

Με προστιθέμενη αξία από τη SoftOne Οι ειδικές Cloud τεχνολογίες της SoftOne διευρύνουν τις δυνατότητες της πλατφόρμας Microsoft Windows Azure, διασφαλίζοντας περαιτέρω την απρόσκοπτη λειτουργία της έκδοσης λογισμικού Soft1 Open Enterprise στο «σύννεφο». Το προηγμένο σύστημα διαχείρισης και ελέγχου Soft1 Azure Hypervisor αυτοματοποιεί πλήρως τις λειτουργίες της υπηρεσίας και αποκλείει τυχόν ανθρώπινα λάθη που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις εργασίες της επιχείρησης προσφέροντας: σημαντική εξοικονόμηση πόρων ■ ασφαλή πρόσβαση χρηστών ■ end-to-end έλεγχο λειτουργίας ■ εύκολη μετάβαση από τοπική σε Cloud λειτουργία ■

14.000 επιχειρήσεις εμπιστεύονται τη SoftOne Περισσότερες από 14.000 επιχειρήσεις έχουν επιλέξει τις πρωτοποριακές λύσεις της SoftOne για την οργάνωση και την ολοκληρωμένη υποστήριξη των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων τους. Η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, η προστασία και η υψηλή διαθεσιμότητα των δεδομένων της επιχείρησής σας αποτελούν μέγιστη προτεραιότητα για τη SoftOne. Επενδύοντας συστηματικά στην ασφάλεια υποδομών και πληροφοριών, σε τεχνολογίες αιχμής και στην αξιοποίηση του Cloud computing, η SoftOne εφαρμόζει αυστηρά προδιαγεγραμμένες και πιστοποιημένες διαδικασίες, με σκοπό την παροχή προηγμένων και αξιόπιστων προϊόντων και Cloud υπηρεσιών.

50 Δεκέμβριος 50 Δεκέμβριος2015 2015

Ολόκληρη η επιχείρησή σας σε ένα tablet Επειδή η επιχείρησή σας δεν μπορεί να περιοριστεί σε τέσσερις τοίχους, η έκδοση Soft1 Open Enterprise επιτρέπει σε εσάς και τους ανθρώπους σας να εργάζεστε εξίσου αποτελεσματικά, ακόμη και όταν βρίσκεστε εκτός γραφείου. Να παραμένετε πάντοτε δίπλα στους πελάτες, τους προμηθευτές και τους συνεργάτες σας. Να έχετε πρόσβαση στα εταιρικά σας δεδομένα –σε πραγματικό χρόνο– τη στιγμή ακριβώς που τα χρειάζεστε, από όπου κι αν βρίσκεστε, με τη χρήση οποιασδήποτε συσκευής. Όλοι οι εμπορικοί συνδυασμοί του Soft1 Open Enterprise Edition υποστηρίζουν πλήρως τη λειτουργία των Soft1 Web & Mobile Εφαρμογών, χωρίς να απαιτούνται ειδικές εγκαταστάσεις, πρόσθετος εξοπλισμός ή συγχρονισμός δεδομένων. Οικονομικά, αξιόπιστα και με απόλυτη ασφάλεια!

Η πρωτοποριακή λύση Soft1 360 προσφέρει τη δυνατότητα ασφαλούς και αξιόπιστης χρήσης της κεντρικής μηχανογράφησης της επιχείρησής σας από οπουδήποτε, μέσα από το desktop, το laptop, το tablet ή το smartphone σας. Αποτελεί ένα ισχυρό, εναλλακτικό user interface του λογισμικού Soft1, το οποίο επεκτείνει την «εμβέλεια» του κεντρικού ERP, επιτρέποντας στα στελέχη της επιχείρησής σας να διεκπεραιώνουν αποτελεσματικά τις καθημερινές τους εργασίες, ακόμη και όταν βρίσκονται εκτός γραφείου.

Η mobile εφαρμογή mCRM παρέχει σε πραγματικό χρόνο όλες τις πληροφορίες που χρειάζεστε για την αποτελεσματική διαχείριση των σχέσεων με τους πελάτες της επιχείρησής σας. Οι άνθρωποί σας, μέσω της φορητής τους συσκευής, έχουν τη δυνατότητα να δρομολογήσουν ενέργειες για την επίλυση περιστατικών, να ανταποκριθούν σε αιτήματα πελατών, να διαχειριστούν ευκαιρίες πωλήσεων και να πραγματοποιήσουν εργασίες παραγγελιών και εισπράξεων.

Οι εφαρμογές Web Report, myCustomer, QuickView και MyPortal συμπληρώνουν την γκάμα των λύσεων Enterprise Mobility της SoftOne, διασφαλίζοντας τη real-time μεταφορά δεδομένων και τη δρομολόγηση ενεργειών απευθείας από τη φορητή σας συσκευή!

Η εφαρμογή B2B επιτρέπει στην επιχείρησή σας να αυτοματοποιήσει τη διαδικασία συνεργασίας με τις εταιρείες-πελάτες της, παρέχοντάς τους ειδική πρόσβαση σε επιμέρους λειτουργίες της κεντρικής μηχανογράφησης Soft1. Με τον τρόπο αυτό μπορούν εύκολα και γρήγορα να διαχειριστούν ή να καταχωρίσουν νέες παραγγελίες, καθώς και να αντλήσουν πληροφορίες για την καρτέλα τους, τους ενεργούς τιμοκαταλόγους της επιχείρησής σας, στατιστικά στοιχεία κ.λπ., επιταχύνοντας σημαντικά την εκτέλεση καθημερινών συναλλαγών.

Η λήψη των διεθνώς αναγνωρισμένων πιστοποιήσεων ISO/IEC 20000-1:2011 και EN ISO 27001:2013 (για τη σχεδίαση και εφαρμογή Συστημάτων Διαχείρισης Υπηρεσιών Πληροφορικής και Ασφάλειας Πληροφοριών αντίστοιχα) επιβεβαιώνει με τον πλέον εμφατικό τρόπο την υψηλή ποιότητα των Cloud υπηρεσιών της SoftOne και το αυξημένο επίπεδο προστασίας των διαχειριζόμενων δεδομένων. Περισσότερες πληροφορίες για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες της SoftOne μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα www.softone.gr ΧΡΗΜΑ 51 51 ΧΡΗΜΑ

Με την προδημοσίευση των τεσσάρων πρώτων δράσεων χρηματοδότησης, συνολικού προϋπολογισμού 350 εκατ. ευρώ, άνοιξε επίσημα το νέο ΕΣΠΑ 2014-2020

52 Δεκέμβριος 2015

~ αφιέρωμα

ΕΣΠΑ 2014-2020 Οι δράσεις που ξεκίνησαν να «τρέχουν» απευθύνονται σε τουριστικές επιχειρήσεις, υφιστάμενες μικρομεσαίες και startup εταιρείες καθώς και σε πτυχιούχους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Η Κομισιόν προωθεί επίσης την αύξηση της αρχικής προεκατρία νέα προγράμματα ενίσχυσης επιχρηματοδότησης για τα επιχειρησιακά προγράμματα του χειρήσεων και μία πρωτοβουλία ενίσχυσης από τον Γιώργο νέου ΕΣΠΑ για την περίοδο 2014-2020 κατά 7%. Πρόκειται των startups (νεοφυών επιχειρήσεων) περιΚαλούμενο για μέτρο με το οποίο η ελληνική κυβέρνηση εξασφαλίζει λαμβάνει το νέο ΕΣΠΑ, όπως προανήγγειλε η ηγεσία του Υπουργείου Βιομηχανίας. Το σύνολο άλλο 1 δισ. ευρώ, το οποίο πρέπει όμως να διατεθεί για την εκκίτων κοινοτικών και εθνικών πόρων που θα διατεθούν ανέρχεται στα νηση έργων που συγχρηματοδοτούνται στο πλαίσιο της πολιτικής 26 δισ. ευρώ και προέρχονται από τα αποκαλούμενα Ευρωπαϊκά Δι- συνοχής. αρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία. Το νέο ΕΣΠΑ είναι δομημένο σε 6 Σημειώνεται πως στην περίπτωση που δεν υπάρξουν άμεσες πρωεπιχειρησιακά και 13 περιφερειακά προγράμματα, όσες και οι ελληνι- τοβουλίες, η Ελλάδα κινδυνεύει με απώλεια κοινοτικών κονδυλίκές περιφέρειες. ων γύρω στα 2 δισ. ευρώ από το προηγούμενο ΕΣΠΑ. Ήδη έχει συΕξάλλου, λίγους μήνες νωρίτερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε σταθεί ομάδα εργασίας, υπό τον αντιπρόεδρο της Κομισιόν, Βάλντις μια σειρά πρωτοβουλιών στο πλαίσιο του σχεδίου για την ταχύτερη Ντομπρόβσκις, η οποία έχει σαν στόχο να απορροφηθεί το σύνολο απορρόφηση κοινοτικών πόρων γύρω στα 35 δισ. ευρώ μέχρι το 2020, των κοινοτικών κονδυλίων για την περίοδο 2007-2013, καθώς τα για την ενίσχυση της ελληνικής οικονομίας. Πρόκειται, στην ουσία, χρονικά περιθώρια είναι εξαιρετικά ασφυκτικά. Ταυτόχρονα, θα για υφιστάμενους πόρους του νέου ΕΣΠΑ καθώς και κονδύλια που συνεργαστεί με τις ελληνικές αρχές, ώστε να μη χαθεί κι άλλος προορίζονται για τον αγροτικό τομέα, με την Κομισιόν να ανακοινώνει χρόνος για το νέο ΕΣΠΑ της περιόδου 2014-2020. Εκτιμάται πως αλλαγές οι οποίες επιτρέπουν την ταχύτερη απορρόφησή τους σε πε- η χώρα μας μπορεί να λάβει τον επόμενο ενάμιση χρόνο γύρω στα ρίοδο σοβαρών προβλημάτων ρευστότητας. 4,4 δισ. ευρώ. Έτσι θα απελευθερωθούν νωρίτερα κεφάλαια που αντιστοιχούν στο Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Κομισιόν, «η Ελλάδα έχει ήδη 5% του προηγούμενου ΕΣΠΑ (2007-2013), τα οποία συνήθως διατη- επωφεληθεί από προνομιακή μεταχείριση». Για παράδειγμα, στη ρούνταν μέχρι το τέλος της προγραμματικής περιόδου. Επιπλέον, για χώρα μας το ποσοστό της κοινοτικής συμμετοχής στα έργα του προτο προηγούμενο ΕΣΠΑ η κοινοτική συμμετοχή θα φτάνει το 100% του ηγούμενου ΕΣΠΑ είναι 95%, ενώ στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ το κόστους ενός έργου (από 95% σήμερα). Με τις δύο αλλαγές προστί- ανώτερο ποσοστό είναι 85%. Μάλιστα η Ελλάδα έχει επίσης τη δυθεται στην ελληνική οικονομία άμεση ρευστότητα περίπου 500 εκατ. νατότητα, αν καλύψει τις απαιτήσεις των κοινοτικών κανόνων, να ευρώ, ενώ εξοικονομούνται γύρω στα 2 δισ. ευρώ από τον κρατικό συνεχίσει με το ίδιο ποσοστό κοινοτικής χρηματοδότησης και στο προϋπολογισμό, τα οποία θα έπρεπε να διατεθούν για την κάλυψη της νέο ΕΣΠΑ (2014-2020). Στην ίδια ανακοίνωση της Κομισιόν αναεθνικής συμμετοχής στα κοινοτικά προγράμματα. Η συμφωνία με την φέρεται πως το νέο Επενδυτικό Σχέδιο για την Ευρώπη (γνωστό ως Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει πως τα πρόσθετα κονδύλια θα διατε- «Πακέτο Γιούνκερ»), που σχεδιάζεται αυτήν την περίοδο, μπορεί θούν για έργα και πρωτοβουλίες στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ. επίσης να στηρίξει βιώσιμα έργα στην Ελλάδα. ΧΡΗΜΑ 53

αφιέρωμα ~ ΕΣΠΑ 2014 - 2020

Τα νέα προγράμματα ΕΣΠΑ αφορούν: ~~ Ευέλικτη μεταποίηση: Παροχή κινήτρων για τον εκσυγχρονισμό του μηχανολογικού εξοπλισμού και τη ριζική αναβάθμιση των προϊόντων που παράγουν οι επιχειρήσεις, διαμέσου της εισαγωγής και χρήσης νέων τεχνολογιών και καινοτομικών λύσεων. Εδώ εντάσσονται ενισχύσεις για την ψηφιακή αναβάθμιση της παραγωγικής βάσης και ενισχύσεις σε ΜμΕ για την εισαγωγή αποτελεσματικών ενεργειακών λύσεων. ~~ Έμπειρη επιχειρηματικότητα - Αξιοποίηση επιχειρηματικής εμπειρίας: Πρόγραμμα κοινωνικού και επιχειρηματικού χαρακτήρα, που αφορά ανθρώπινο δυναμικό με υψηλές δεξιότητες και συσσωρευμένη εμπειρία που έχει απολέσει την εργασία του, και θα έχει την ευκαιρία δημιουργίας επιχείρησης. ~~ Καινοτομική επιχειρηματικότητα: Ολοκληρωμένη παρέμβαση για την ενίσχυση φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων που επιδιώκουν να μετασχηματίσουν μια καλή και πρωτοπόρο ιδέα σε βιώσιμη επιχείρηση, με έμφαση στην επιχειρηματική καινοτομία. ~~ Ενίσχυση αλυσίδων προστιθέμενης αξίας-Συνεργατικοί συνεταιρισμοί και δικτυώσεις: Βασικό πρόγραμμα της στρατηγικής του υπουργείου, με έντονη περιφερειακή διάσταση, που αξιοποιεί τα συγκριτικά παραγωγικά πλεονεκτήματα της χώρας, π.χ. συνεργατικά σχήματα στους τομείς ένδυσης-υπόδησης, κλωστοϋφαντουργίας, δημιουργικών βιομηχανιών, στον κλάδο μεταποίησης τροφίμων, στον φαρμακευτικό κλάδο, στο ναυτιλιακό cluster κ.λπ. ~~ Ενίσχυση ανταγωνιστικότητας και εξωστρέφειας δημιουργικών βιομηχανιών: Πρόγραμμα διττής φύσης, που αποσκοπεί στην αναβάθμιση και αξιοποίηση παραδοσιακών κλάδων της οικονομίας με υψηλή προστιθέμενη αξία, όπως η ένδυση-υπόδηση, η αργυροχρυσοχοΐα, το έπιπλο κ.τ.λ., αλλά και στην ενίσχυση ανερχόμενων σύγχρονων οικονομικών κλαδών με έντονα εξωστρεφή προσανατολισμό, όπως η βιομηχανία θεάματος και σύγχρονων οπτικοακουστικών μέσων/visual arts, τα ψηφιακά μέσα ψυχαγωγίας, οι πολιτιστικές βιομηχανίες κ.τ.λ.

54 Δεκέμβριος 2015

~~ Ενίσχυση περιβαλλοντικής βιομηχανίας: Πρόγραμμα που αποσκοπεί στη δημιουργία πλαισίου και στην παροχή κινήτρων για την επιχειρηματική αξιοποίηση απορριμμάτων και αποβλήτων τρίτων διαμέσου της παραγωγής και διάθεσης πρώτων υλών και ενδιάμεσων ή τελικών προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας. ~~ Πράσινη παραγωγική διαδικασία: Πρόγραμμα που παρέχει σε διαρκή και μόνιμη βάση ένα ευέλικτο πλαίσιο για τις ΜμΕ, προκειμένου να κάνουν παρεμβάσεις στις παραγωγικές τους διαδικασίες, με σκοπό τη μείωση του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος. ~~ Εξωστρέφεια-Διεθνοποίηση των επιχειρήσεων: Μέσω του προγράμματος θα χρηματοδοτούνται ολοκληρωμένα σχέδια προβολής και προώθησης προϊόντων στις αγορές του εξωτερικού, όπως συμμετοχές σε κλαδικές εκθέσεις, πιστοποιήσεις και διαπιστεύσεις προϊόντων για εξειδικευμένες και απαιτητικές αγορές και πολλά άλλα. ~~ Εργαλεία ανταγωνιστικότητας νεοφυών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων: Ενίσχυση των ικανοτήτων μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων εκεί που απαιτείται ένταση και επενδύσεις γνώσης. ~~ Ανάπτυξη επιχειρηματικών πάρκων τοπικής εμβέλειας για τη μεταποίηση και την εφοδιαστική αλυσίδα: Δημιουργία και ενίσχυση απαραίτητων βιομηχανικών υποδομών σε τοπικό επίπεδο, που υποστηρίζουν την επιχειρηματικότητα και δημιουργούν οικονομίες κλίμακας. ~~ Εξυγίανση άτυπων βιομηχανικών συγκεντρώσεων: Δημιουργία οργανωμένων υποδοχέων εκεί που υφίστανται άτυπες βιομηχανικές συγκεντρώσεις. Ήδη το υπουργείο έχει ξεκινήσει τις διαδικασίες για να κηρύξει την άτυπη περιοχή Οινοφύτων σε Επιχειρηματικό Πάρκο Εξυγίανσης. ~~ Μετεγκατάσταση επιχειρήσεων σε επιχειρηματικά πάρκα: Κίνητρα για τη μετεγκατάσταση σε οργανωμένους υποδοχείς. ~~ Επανάχρηση παλαιών βιομηχανικών κτηρίων: Το πρόγραμμα αφορά ολοκληρωμένη παρέμβαση για την επανεκκίνηση της χρήσης βιομηχανικών υποδομών που τώρα βρίσκονται σε αδράνεια.

Αλλάξτε τον τρόπο που κάνετε τη δουλειά σας

Cloud ERP Cloud CRM Enterprise Mobility

Η SoftOne αλλάζει τα δεδοµένα των σύγχρονων επιχειρήσεων. Περισσότερες από 1.200 επιχειρήσεις αξιοποιούν τις Cloud λύσεις της SoftOne και πετυχαίνουν εξαιρετική απόδοση µε χαµηλότερο κόστος, λειτουργώντας από οπουδήποτε, µε οποιαδήποτε συσκευή! www.softone.gr

ΧΡΗΜΑ 55

αφιέρωμα ~ ΕΣΠΑ 2014 - 2020

Τα Τομεακά Επιχειρησιακά Προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ Τα Τομεακά Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΕΠ) αφορούν έναν ή περισσότερους τομείς της οικονομικής και κοινωνικής ζωής και έχουν ως γεωγραφικό πεδίο εφαρμογής όλη τη χώρα. Πιο συγκεκριμένα, τα Τομεακά Επιχειρησιακά Προγράμματα του ΕΣΠΑ 2014-2020 είναι τα εξής: ΕΠ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ Προϋπολογισμός Συνολικός προϋπολογισμός δημόσιας δαπάνης: 4.665.144.578 ευρώ, εκ των οποίων το ποσό των 3.646.378.272 ευρώ είναι η συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και 1.018.766.306 ευρώ είναι η εθνική συμμετοχή. Όραμα «Το ΕΠΑνΕΚ κατέχει κεντρική θέση στην προσπάθεια της χώρας για τη δημιουργία και στήριξη ενός νέου παραγωγικού μοντέλου, που θα οδηγήσει στην ανάπτυξη και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας και τη δημιουργία βιώσιμων θέσεων απασχόλησης». Στόχοι Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων, της μετάβασης στην ποιοτική επιχειρηματικότητα, με αιχμή την καινοτομία, και η αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας.

ΕΠ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Προϋπολογισμός Συνολικός προϋπολογισμός δημόσιας δαπάνης: 5.186.665.141 ευρώ, εκ των οποίων το ποσό των 4.333.917.411 ευρώ είναι η συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και 852.747.730 ευρώ είναι η εθνική συμμετοχή. Όραμα ~~«Προστασία του περιβάλλοντος, μετάβαση σε μια οικονομία φιλική στο περιβάλλον, ανάπτυξη, εκσυγχρονισμός και συμπλήρωση υποδομών για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη». ~~«Συμβολή στην ολοκληρωμένη αστική ανάπτυξη, τη βελτίωση της ποιότητας της ατμόσφαιρας και τη μείωση του θορύβου, προώθηση της βιώσιμης κινητικότητας μέσω ανάπτυξης συστημάτων μεταφορών φιλικών προς το περιβάλλον (προαστιακός, μετρό, τραμ)». Στόχοι Για τις Μεταφορές: ~~Προώθηση της ολοκλήρωσης μέρους των υποδομών του βασικού Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών (ΔΕΔ-Μ), οδικών και σιδηροδρομικών, και περαιτέρω ανάπτυξη/αναβάθμιση του αναλυτικού ΔΕΔ-Μ, με έμφαση στο οδικό και σιδηροδρομικό, αλλά και επιλεγμένες παρεμβάσεις λιμένων και αεροδρομίων. ~~Προώθηση των συνδυασμένων μεταφορών και εκσυγχρονισμός του συστήματος μεταφορών (σιδηροδρομικές συνδέσεις με τα λιμάνια του βασικού ΔΕΔ-Μ και τα εμπορευματικά κέντρα, 56 Δεκέμβριος 2015

οδικές συνδέσεις διευρωπαϊκών λιμανιών και αεροδρομίων της ηπειρωτικής και νησιωτικής χώρας). ~~Βελτίωση της ασφάλειας των μεταφορών (οδική ασφάλεια, ασφάλεια ναυσιπλοΐας και λιμενικών εγκαταστάσεων, ασφάλεια αεροναυτιλίας). ~~Ανάπτυξη και επέκταση των βιώσιμων και οικολογικών αστικών μεταφορών (αστικών μέσων σταθερής τροχιάς και λοιπών καθαρών επιφανειακών μέσων). Για το Περιβάλλον: ~~Εκπλήρωση των απαιτήσεων του περιβαλλοντικού κεκτημένου της ΕΕ στους τομείς των αποβλήτων και των υδάτων. ~~Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή-Πρόληψη και διαχείριση κινδύνων. ~~Διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας. ~~Βιώσιμη αστική ανάπτυξη-Αστική αναζωογόνηση.

ΕΠ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ Προϋπολογισμός Συνολικός προϋπολογισμός δημόσιας δαπάνης: 2.667.494.908 ευρώ, εκ των οποίων 2.104.926.538 ευρώ είναι η συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και 562.568.370 ευρώ είναι η εθνική συμμετοχή. Όραμα «Η συμβολή του Προγράμματος μέσω του σχεδιασμού και της υλοποίησης παρεμβάσεων απασχόλησης, κατάρτισης, εκπαίδευσης και διά βίου μάθησης, στην επίτευξη των εθνικών στόχων για την απασχόληση, την καταπολέμηση της φτώχειας και την εκπαίδευση, υποστηρίζοντας έτσι το συνολικό όραμα της χώρας για την αναγέννηση της ελληνικής οικονομίας και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής». Στόχοι ~~Ανάπτυξη και αξιοποίηση των ικανοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού και ενεργός κοινωνική ενσωμάτωση στο σύνολο των περιφερειών της χώρας. ~~Αντιμετώπιση της ανεργίας και αύξηση της βιώσιμης απασχόλησης για όλους. ~~Βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας όλων των βαθμίδων του εκπαιδευτικού συστήματος. ~~Ανάπτυξη της διά βίου μάθησης και βελτίωση της συνάφειας της εκπαίδευσης και της κατάρτισης με την αγορά εργασίας. ~~Καταπολέμηση της ανεργίας, της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, ενίσχυση της απασχόλησης και ισότιμη πρόσβαση στην αγορά εργασίας, με βραχυπρόθεσμα μέτρα σε όλες τις περιφέρειες της χώρας για το σύνολο του εργατικού δυναμικού, κυρίως σε ομάδες με μεγάλα ποσοστά ανεργίας (μακροχρόνια

άνεργοι, άνεργοι με μειωμένα τυπικά προσόντα, γυναίκες, άνεργοι 30-44 ετών). ~~Ανάπτυξη των γνώσεων και δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, ιδίως ατόμων μειωμένων τυπικών προσόντων, με στόχο την ένταξη ή/και επανένταξή τους στην αγορά εργασίας. ~~Μείωση της ανεργίας των νέων 15-29 ετών, ιδιαίτερα εκείνων εκτός εργασίας, δομών εκπαίδευσης ή κατάρτισης, με τη διευκόλυνση της εισόδου στην αγορά εργασίας και την ενίσχυση των δεξιοτήτων τους. ~~Εκσυγχρονισμός και περαιτέρω ενίσχυση των θεσμών της αγοράς εργασίας. ~~Εναρμόνιση της επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής. ~~Ένταξη ή/και επανένταξη στην αγορά εργασίας ωφελουμένων στο πλαίσιο της πιλοτικής εφαρμογής του «Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος». ~~Ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής και της κοινωνικής ένταξης ευάλωτων κοινωνικά ομάδων (ΕΚΟ), μέσω και της προώθησης της κοινωνικής οικονομίας. ~~Μείωση της σχολικής διαρροής, ιδιαίτερα σε περιοχές με υψηλά ποσοστά πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου (ΠΕΣ). ~~Αναβάθμιση και διασύνδεση των συστημάτων Τεχνικής-Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Αρχικής Επαγγελματικής Κατάρτισης με την αγορά εργασίας. ~~Προώθηση της έγκαιρης ολοκλήρωσης των σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. ~~Ενδυνάμωση των δεσμών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας και τον επιχειρηματικό κόσμο. ~~Ενίσχυση της ποιότητας και αποτελεσματικότητας της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης μέσω της προώθησης της έρευνας και της καινοτομίας και της ενδυνάμωσης του ανθρώπινου ερευνητικού δυναμικού. ~~Αναβάθμιση του συστήματος διά βίου μάθησης και αύξηση της συμμετοχής σε αυτήν.

ΕΠ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΤΟΜΕΑ Προϋπολογισμός Συνολικός προϋπολογισμός δημόσιας δαπάνης: 486.913.882 ευρώ, εκ των οποίων 377.228.416 ευρώ είναι η συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και 109.685.466 ευρώ είναι η εθνική συμμετοχή. Όραμα «Μέσα στα επόμενα 7 χρόνια, η ελληνική δημόσια διοίκηση να καταστεί συνεκτική, καλά συντονισμένη, ευέλικτη, εξωστρεφής και αποτελεσματική, αποκαθιστώντας τη σχέση εμπιστοσύνης του κράτους με τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, παρέχοντας πολιτοκεντρικές και συνεχώς αναβαθμιζόμενες υπηρεσίες, αποτελώντας έτσι έναν από τους βασικούς πυλώνες για την ανάκαμψη της χώρας». Στόχοι ~~Ενίσχυση της οργανωτικής, θεσμικής και επιχειρησιακής ικανότητας της δημόσιας διοίκησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης μέσα από παρεμβάσεις που θα αλλάξουν τη δομή, την οργάνωση και τη λειτουργία των υπηρεσιών προς όφελος των πολιτών και των επιχειρήσεων. ~~Προώθηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στον δημόσιο τομέα, η οποία, σε συνδυασμό με συστημικές δράσεις και πολιτικές, θα αποτελέσει το κύριο εργαλείο μετασχηματισμού των υφιστάμενων διαδικασιών, βελτιώνοντας τις παρεχόμενες υπηρεσίες και καθιστώντας τη Διοίκηση πιο αποτελεσματική και αποδοτική. ~~Ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού του δημόσιου τομέα μέσω της ορθολογικής κατανομής των ανθρώπινων πόρων, της καλύτερης αξιοποίησης των στελεχών της διοίκησης, καθώς και της παροχής αναβαθμισμένων υπηρεσιών κατάρτισης/εκπαίδευσης, με στόχο την ατομική ανάπτυξη των υπαλλήλων και την ανταπόκρισή τους στις αυξημένες ανάγκες.

ΠΡOΓΡΑΜΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚHΣ ΑΝAΠΤΥΞΗΣ Προϋπολογισμός Συνολικός προϋπολογισμός δημόσιας δαπάνης: 5.400.579.911 ευρώ, εκ των οποίων 4.223.960.793 ευρώ είναι η συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και 1.176.619.118 ευρώ η εθνική συμμετοχή. Όραμα «Η επίτευξη της ολοκληρωμένης ανάπτυξης και της βιώσιμης ανταγωνιστικότητας του αγροτικού χώρου μέσω της μετάβασης σε ένα ισχυρό, αειφόρο αγροδιατροφικό σύστημα και της αύξησης της προστιθέμενης αξίας των αγροτικών περιοχών». Στόχοι ~~Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων (ιδιαίτερα των ΜμΕ), μετάβαση στην ποιοτική επιχειρηματικότητα, με αιχμή την καινοτομία και την αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας. ~~Ανάπτυξη και αξιοποίηση των ικανοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού-ενεργός κοινωνική ενσωμάτωση. ~~Προστασία του περιβάλλοντος-μετάβαση σε μια οικονομία φιλική στο περιβάλλον.

Επισημαίνεται ότι το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης αναμένεται να εγκριθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. ΧΡΗΜΑ 57

αφιέρωμα ~ ΕΣΠΑ 2014 - 2020

Η Κομισιόν προωθεί επίσης την αύξηση της αρχικής προχρηματοδότησης για τα επιχειρησιακά προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ, για την περίοδο 2014-2020 κατά 7%. ΕΠ ΤΕΧΝΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ Προϋπολογισμός Συνολικός προϋπολογισμός δημόσιας δαπάνης: 401.870.434 ευρώ, εκ των οποίων το ποσό των 317.612.097 ευρώ είναι η συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και 84.258.337 ευρώ είναι η εθνική συμμετοχή. Όραμα Το επιχειρησιακό πρόγραμμα «Τεχνική Βοήθεια 2014-2020» βασίζεται σε μια σαφή στρατηγική που αποσκοπεί στη μεγιστοποίηση της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας των δομών και διαδικασιών του ΕΣΠΑ 2014-2020 και των επιμέρους επιχειρησιακών προγραμμάτων, και οικοδομείται πάνω σε μια σύγχρονη αντίληψη βιώσιμων ανθρώπινων πόρων. Στόχοι ~~Ενίσχυση των συστημάτων και των διαδικασιών διοίκησης και συντονισμού της εφαρμογής των επιχειρησιακών προγραμμάτων. ~~Ενίσχυση της στελέχωσης, διοικητικής οργάνωσης και λειτουργίας των υποστηρικτικών δομών του συστήματος διαχείρισης, συντονισμού και διοίκησης της εφαρμογής των επιχειρησιακών προγραμμάτων, καθώς επίσης και των επιτελικών δομών των υπουργείων. ~~Ενίσχυση της διαχειριστικής επάρκειας των δικαιούχων φορέων για την εφαρμογή συγχρηματοδοτούμενων παρεμβάσεων.

ΕΠ ΑΛΙΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΑΣ Προϋπολογισμός Συνολικός προϋπολογισμός δημόσιας δαπάνης: 523.406.309 ευρώ, εκ των οποίων 388.777.914 ευρώ είναι η συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και 134.628.395 ευρώ είναι η εθνική συμμετοχή. Όραμα «Η ενίσχυση της περιβαλλοντικά βιώσιμης, αποδοτικής ως προς τους πόρους, καινοτόμου και ανταγωνιστικής αλιείας και υδατοκαλλιέργειας, καθώς και η προώθηση της γαλάζιας ανάπτυξης και των θαλάσσιων δεξιοτήτων στην Ελλάδα». Στόχοι ~~Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των κλάδων της υδατοκαλλιέργειας και της μεταποίησης. ~~Βιωσιμότητα της θαλάσσιας αλιείας και βιώσιμη ανάπτυξη των περιοχών που εξαρτώνται παραδοσιακά από την αλιεία. ~~Προστασία και αποκατάσταση του θαλάσσιου περιβάλλοντος και των έμβιων πόρων, έλεγχος των αλιευτικών δραστηριοτήτων, συλλογή αλιευτικών δεδομένων και βελτίωση των γνώσεων σχετικά με την κατάσταση του θαλάσσιου περιβάλλοντος. 58 Δεκέμβριος 2015

Τέσσερα νέα προγράμματα για ανέργους και επιχειρήσεις Με την προδημοσίευση των τεσσάρων πρώτων δράσεων χρηματοδότησης, συνολικού προϋπολογισμού 350 εκατ. ευρώ, άνοιξε επίσημα το νέο ΕΣΠΑ 2014-2020. Οι δράσεις που ξεκίνησαν να «τρέχουν» απευθύνονται σε τουριστικές επιχειρήσεις, υφιστάμενες μικρομεσαίες και startup εταιρείες καθώς και σε πτυχιούχους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, που θα μπορούν να υποβάλουν αιτήσεις προκειμένου να χρηματοδοτήσουν τις δραστηριότητές τους. Στόχος είναι τα χρήματα να μοιραστούν σε μέχρι και 7.700 δικαιούχους και μέσω των επενδύσεων να δημιουργηθούν περίπου 7.000 νέες θέσεις εργασίας. Οι προδημοσιεύσεις θα παραμείνουν σε διαβούλευση για έναν μήνα, ενώ στη συνέχεια θα ακολουθήσει προκήρυξη των οριστικών προσκλήσεων, οι οποίες θα παραμείνουν ανοιχτές για τουλάχιστον ένα δίμηνο, ώστε να δοθεί χρόνος στους ενδιαφερομένους να προετοιμαστούν. Επιπλέον, για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα ρευστότητας, στα νέα προγράμματα υπάρχει πρόβλεψη για προκαταβολή στους δικαιούχους έως και του 40% της ενίσχυσης, έναντι ισόποσης προκαταβολής εγγυητικής επιστολής.

ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΩΝ ΚΑΙ ΜΙΚΡΩΝ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Είναι το μεγαλύτερο πρόγραμμα, με προϋπολογισμό 130 εκατ. ευρώ. Θα χρηματοδοτεί υφιστάμενες επιχειρήσεις από τους τομείς της βιομηχανίας τροφίμων, των δημιουργικών βιομηχανιών, των υλικών-κατασκευών, της εφοδιαστικής αλυσίδας, της ενέργειας, του περιβάλλοντος, της τεχνολογίας και της υγείας. Επιλέξιμες θα είναι οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις και επενδύσεις από 15.000 έως 200.000 ευρώ. Το μέγιστο ποσοστό επιχορήγησης ορίζεται σε 40% και στην περίπτωση πρόσληψης προσωπικού μπορεί να φτάσει στο 50%. Ενδεικτικές κατηγορίες επιλέξιμων δαπανών για τη διετή περίοδο ενίσχυσης είναι ο εκσυγχρονισμός κτηριακών και άλλων υποδομών, η αυτοματοποίηση παραγωγικών δραστηριοτήτων, η πιστοποίηση λειτουργιών και προϊόντων, η συμμετοχή σε εκθέσεις-συνέδρια, η μετεγκατάσταση σε επιχειρηματικά πάρκα, το μισθολογικό κόστος κ.ά. Από την πρώτη φάση των 52 εκατ. ευρώ προβλέπονται να δοθούν ανά περιφέρεια: ~~32,65 εκατ. ευρώ σε Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, Κεντρική Μακεδονία, Ήπειρο, Θεσσαλία και Δυτική Ελλάδα ~~11,2 εκατ. ευρώ στην Αττική ~~4,8 εκατ. ευρώ σε Δυτική Μακεδονία, Ιόνιο, Πελοπόννησο, Βόρειο Αιγαίο και Κρήτη ~~2 εκατ. ευρώ στη Στερεά Ελλάδα ~~1,440 εκατ. ευρώ στο Νότιο Αιγαίο Στόχος είναι να ενισχυθούν 1.600-1.800 επιχειρήσεις και να δημιουργηθούν 1.500 νέες θέσεις εργασίας.

ΝΕΟΦΥΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Ο προϋπολογισμός της δράσης είναι 120 εκατ. ευρώ σε δύο κύκλους και θα ενισχύει την ίδρυση νέων επιχειρήσεων στους τομείς της αγροδιατροφής, της ενέργειας, της πολιτιστικής-δημιουργικής βιομηχανίας, της εφοδιαστικής αλυσίδας, του περιβάλλοντος, της τεχνολογίας, της υγείας και των κατασκευών. Εξαιρούνται το λιανικό εμπόριο και η εστίαση. Δικαιούχοι είναι φυσικά πρόσωπα που έχουν γεννηθεί πριν από το 1991 και είτε είναι άνεργοι είτε ασκούν επαγγελματική δραστηριότητα. Τα εισοδηματικά κριτήρια θα καθοριστούν στην τελική προκήρυξη. Ενισχύονται επενδύσεις μέχρι και 60.000 ευρώ, ενώ το ποσοστό ενίσχυσης ορίζεται στο 100% του συνολικού προϋπολογισμού της επένδυσης. Επιλέξιμες δαπάνες είναι, μεταξύ άλλων, ο επαγγελματικός και γενικός εξοπλισμός, το λειτουργικό κόστος της δραστηριότητας (ενοίκια, ΔΕΚΟ κ.λπ.), τα έξοδα θερμοκοιτίδας για 2 χρόνια, οι δαπάνες προβολής και το κόστος μισθωτής εργασίας, οι αμοιβές τρίτων κ.ά. Από τα 48 εκατ. ευρώ του πρώτου κύκλου θα δοθούν: ~~28,960 εκατ. ευρώ σε Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, Κεντρική Μακεδονία, Ήπειρο, Θεσσαλία και Δυτική Ελλάδα ~~8,520 εκατ. ευρώ σε Δυτική Μακεδονία, Ιόνια Νησιά, Πελοπόννησο, Βόρειο Αιγαίο και Κρήτη ~~7,360 εκατ. ευρώ στην Αττική ~~1,840 εκατ. ευρώ στη Στερεά Ελλάδα ~~1,32 εκατ. ευρώ στο Νότιο Αιγαίο Στόχος είναι η ενίσχυση 2.500 νέων επιχειρήσεων και η δημιουργία 4.500 θέσεων εργασίας.

ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ ΜΜΕ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟ ΤΟΥΣ Το πρόγραμμα είναι προϋπολογισμού 50 εκατ. ευρώ και απευθύνεται σε υφιστάμενες (έως 31.12.2013) πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται αποκλειστικά στον τουρισμό. Ενισχύονται επενδύσεις από 15.000 έως 150.000 ευρώ. Το μέγιστο ποσοστό ενίσχυσης βρίσκεται στο 40% των επιλέξιμων δαπανών, το οποίο προσαυξάνεται κατά 10% στην περίπτωση της πρόσληψης νέου προσωπικού. Υπάρχει η δυνατότητα προκαταβολής μέχρι του 40% της δημόσιας δαπάνης έναντι ισόποσης εγγυητικής επιστολής. Επιλέξιμες δαπάνες θα είναι, μεταξύ άλλων, ο εκσυγχρονισμός των κτηριακών και άλλων εγκαταστάσεων, οι παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας και κατανάλωσης νερού, οι παρεμβάσεις εμπλουτισμού των υπηρεσιών, η προβολή σε αγορές-στόχους, οι πιστοποιήσεις υποδομών, το μισθολογικό κόστος και οι αμοιβές τρίτων. Από τα 52 εκατ. ευρώ της πρώτης φάσης προγραμματίζεται να διατεθούν ανά περιφέρεια: ~~32,560 εκατ. ευρώ σε Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, Κεντρική Μακεδονία, Ήπειρο, Θεσσαλία και Δυτική Ελλάδα ~~11,2 εκατ. ευρώ στην Αττική ~~4,8 εκατ. ευρώ σε Δυτική Μακεδονία, Ιόνιο, Πελοπόννησο, Βόρειο Αιγαίο και Κρήτη ~~2 εκατ. ευρώ στη Στερεά Ελλάδα ~~1,440 εκατ. ευρώ στο Νότιο Αιγαίο Στόχος είναι η ενίσχυση 600-700 επιχειρήσεων και η δημιουργία 500 νέων θέσεων εργασίας.

Πρόκειται, στην ουσία, για υφιστάμενους πόρους του νέου ΕΣΠΑ καθώς και κονδύλια που προορίζονται για τον αγροτικό τομέα, με την Κομισιόν να ανακοινώνει αλλαγές οι οποίες επιτρέπουν την ταχύτερη απορρόφησή τους σε περίοδο σοβαρών προβλημάτων ρευστότητας. ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΑΥΤΟΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ Αφορά πτυχιούχους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Θεωρείται από τα σημαντικότερα προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ, καθώς δίνει τη δυνατότητα σε πτυχιούχους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης να ξεκινήσουν τη δική τους επαγγελματική δραστηριότητα. Ο προϋπολογισμός του είναι 50 εκατ. ευρώ και αφορά δύο κύκλους, των 17 εκατ. ευρώ και των 32,5 εκατ. ευρώ. Αφορά τόσο ανέργους γεννημένους πριν την 1η Ιανουαρίου του 1991 που ασκούν συναφή με το πτυχίο τους δραστηριότητα όσο και φυσικά πρόσωπα που δεν έχουν σχέση μισθωτής εργασίας, αλλά ασκούν το επάγγελμα που σπούδασαν. Προϋπόθεση είναι να μη διαθέτουν εισόδημα από άλλη επιχειρηματική δραστηριότητα. Ενδεικτικά, οι επαγγελματικές δραστηριότητες που θα χρηματοδοτηθούν από το πρόγραμμα είναι μεταξύ άλλων: γιατροί, οδοντίατροι, κτηνίατροι, φυσικοθεραπευτές, βιολόγοι, ψυχολόγοι, μαίες, δικηγόροι, αρχιτέκτονες, μηχανικοί, τοπογράφοι, χημικοί, γεωλόγοι, γεωπόνοι, δασολόγοι, σχεδιαστές, δημοσιογράφοι, συγγραφείς, διερμηνείς, ξεναγοί, μεταφραστές, καθηγητές, δάσκαλοι, γλύπτες, ζωγράφοι, σκιτσογράφοι, ηθοποιοί, μουσικοί, χορευτές, χορογράφοι, σκηνοθέτες, σκηνογράφοι, ενδυματολόγοι, διακοσμητές, οικονομολόγοι, αναλυτές, προγραμματιστές, σύμβουλοι επιχειρήσεων, λογιστές, φοροτέχνες, αναλογιστές, κοινωνιολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί κ.ά. Το πρόγραμμα χρηματοδοτεί έργα προϋπολογισμού από 5.000 έως 25.000 ευρώ. Η χρηματοδότηση ανέρχεται στο 100% του συνολικού προϋπολογισμού και αφορά, μεταξύ άλλων, την απόκτηση επαγγελματικού εξοπλισμού, το λειτουργικό κόστος δραστηριότητας (ενοίκια, ασφαλιστικές εισφορές, ΔΕΚΟ κ.ά.), τα έξοδα φιλοξενίας σε θερμοκοιτίδες, τις δαπάνες προβολής και δικτύωσης, το κόστος μισθωτής εργασίας, τον γενικό εξοπλισμό, τις αμοιβές τρίτων κ.ά. Επιχειρήσεις που θα επιχορηγηθούν για παραγωγικό εξοπλισμό θα πρέπει να διατηρηθούν τουλάχιστον τρία χρόνια μετά την ολοκλήρωση του επενδυτικού τους σχεδίου. Από τα 17,5 εκατ. ευρώ των χρηματοδοτήσεων του πρώτου κύκλου θα διατεθούν ανά περιφέρεια: ~~10,5 εκατ. ευρώ σε Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, Κεντρική Μακεδονία, Ήπειρο, Θεσσαλία και Δυτική Ελλάδα ~~3,115 εκατ. ευρώ σε Δυτική Μακεδονία, Ιόνια Νησιά, Πελοπόννησο, Βόρειο Αιγαίο και Κρήτη ~~2,730 εκατ. ευρώ στην Αττική ~~679 χιλ. ευρώ στη Στερεά Ελλάδα ~~476 χιλ. ευρώ στο Νότιο Αιγαίο Στόχος είναι να ενταχθούν στο πρόγραμμα 2.200 πτυχιούχοι και να δημιουργηθούν 500 θέσεις εργασίας. ΧΡΗΜΑ 59

Χ άρθρο

Ο ρΟλΟΣ ΤΟυ FACtorIng κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης

επίπεδο κατανάλωσης όσο και σε επίπεδο αποταμίευσης. o 2015 ήταν μια δύσκολη χρονιά για την ελληνική ✒ Οι συγκεκριμένες συγκυρίες διαμορφώθηκαν σε μια οικονομία, με δύο εκλογικές αναμετρήσεις και ένα από τον δημοψήφισμα, πολύ επίπονες διαπραγματεύσεις Αλέξανδρο Κοντόπουλο μακρά διαδρομή οικονομικής κρίσης, την οποία τόσο οι Διευθύνοντα Σύμβουλο φορείς της οικονομίας όσο και η κοινωνία γενικότερα με τους δανειστές της χώρας, μια μακρόχρονη και πρωτης Εθνική Factors AE έχουν βιώσει με σημαντική κόπωση. τόγνωρη για τη σύγχρονη οικονομική ιστορία τραπεζική αργία, ελέγχους στην κίνηση κεφαλαίων, ιδιαίτερα προς το εξωτε- Καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης, το Factoring (η πρακτορεία επιχειρικό, και τέλος ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, που ρηματικών απαιτήσεων) συνέχιζε να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εξυπηρέτηση των αναγκών των ελληνικών επιχειρήσεων που έληξε με επιτυχία για όλες τις συστημικές τράπεζες. Οι δυσκολίες του 2015 ήρθαν σωρευτικά να επιβαρύνουν μια πεντα- σχετίζονται με την αδιάλειπτη παροχή ρευστότητας, τη διαχείριση, ετία παρατεταμένης ύφεσης, με κύρια χαρακτηριστικά την απώλεια την είσπραξη και την κάλυψη πιστωτικού κινδύνου επιχειρηματικών σημαντικού ποσοστού του ΑΕΠ της χώρας, τη συρρίκνωση του δια- απαιτήσεων, μέρος των οποίων φέρει κυρίως στις μέρες μας ιδιαίθέσιμου προς κατανάλωση εισοδήματος, την περιορισμένη ρευστό- τερα χαρακτηριστικά. τητα, λόγω της μείωσης των καταθέσεων, αλλά και τη δυσκολία των Παρά την πρόσκαιρη κάμψη των εργασιών Factoring τη διετία 20122013 (2012: -13%, 2013: -5%), το συνολικό διαχειριζόμενο ύψος τραπεζών να αντλήσουν κεφάλαια με ευνοϊκούς όρους. Μέσα στο συγκεκριμένο κλίμα, η οικονομική καθημερινότητα για των συναλλαγών σημείωσε αύξηση το 2014 της τάξης του 8%1, ενώ τους ιδιώτες, τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις έγινε εξαιρετικά δύ- σύμφωνα με στοιχεία του EU Federation (for Factoring and Comσκολη. Ιδιαίτερα οι εισαγωγικές επιχειρήσεις αντιμετώπισαν, έστω mercial Finance Industry) στο α’ εξάμηνο του 2015 σημειώθηκε αύκαι παροδικά, δυσχέρειες στην αποπληρωμή υποχρεώσεων σε προ- ξηση της τάξης του 11%. Στο σημείο αυτό αξίζει να επισημανθεί ότι μηθευτές, και οι ιδιώτες λειτούργησαν με επιφυλακτικότητα τόσο σε η κάμψη της διετίας 2012-2013 αντικατοπτρίζει αφενός την επί1

Ελληνική Ένωση Factoring, Απολογισμός Έτους 2014, www.hellenicfactors.gr

60 Δεκέμβριος Δεκέμβριος2015 2015

πτωση της συνεχιζόμενης μείωσης του ΑΕΠ της χώρας και αφετέρου τη συγκέντρωση του τραπεζικού κλάδου, που είχε σαν αποτέλεσμα την επιβράδυνση των εργασιών Factoring από τις μονάδες που ανήκαν σε τράπεζες που ενσωματώθηκαν σε μεγαλύτερα σχήματα. Παράλληλα, καθοριστικό ρόλο, το ίδιο διάστημα, έπαιξαν και οι συνθήκες περιορισμένης ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος με στρατηγικές απομόχλευσης όσον αφορά στα χρηματοδοτικά χαρτοφυλάκια. Έτσι, σωρευτικά, και παρά την προσωρινή μείωση της διετίας 20122013, προκύπτει ότι το διάστημα 2009-2014 η συνολική αγορά του Factoring σημείωσε αύξηση κατά 27% περίπου. Παράλληλα, ένα σημαντικό στοιχείο για την εκτίμηση του μεγέθους των εργασιών Factoring ως προς το μέγεθος της οικονομίας είναι η σχέση αυτού ως προς το ΑΕΠ, ποσοστό το οποίο το 2008 ανήλθε σε 4,45% και το 2014 σε 7,27%, όταν η συγκεκριμένη σχέση το 2006 είχε διαμορφωθεί μόλις σε 2,55%. Η χώρα μας υπολείπεται του ευρωπαϊκού μέσου όρου, που αντιστοιχεί περίπου στο 10% του ΑΕΠ το 20142. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, εκτιμάται ότι χρήση των υπηρεσιών Factoring κάνουν περίπου 160.000 επιχειρήσεις, με συνολικά χρηματοδοτούμενα, μέσω του θεσμού, κεφάλαια που υπερβαίνουν τα 170 δισ. ευρώ. Προσπαθώντας δε να κάνουμε μια αντιστοίχιση της ελληνικής αγοράς και των λοιπών ευρωπαϊκών, θα λέγαμε ότι η ελληνική οικονομία φέρει δύο ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που επηρεάζουν αντίρροπα τις προοπτικές ανάπτυξης του θεσμού, αφενός τις μακροχρόνιες πιστώσεις στις εμπορικές συναλλαγές, οι οποίες ευνοούν την ανάπτυξη του θεσμού, και αφετέρου τη χρήση των μεταχρονολογημένων επιταγών, η οποία σαν μέσο πληρωμής καταλαμβάνει χώρο στις χρηματοδοτήσεις για την ενίσχυση κεφαλαίου κίνησης. Σημειώνεται, ωστόσο, ότι κατά τα έτη της κρίσης η αξιοπιστία της μεταχρονολογημένης επιταγής ως ενός ασφαλούς μέσου πληρωμής έχει πληγεί σημαντικά. Στην ανωτέρω εξαετία, η αγορά ανέδειξε τα πλεονεκτήματα του Factoring ως ενός χρηματοδοτικού εργαλείου παροχής συνεχούς ρευστότητας και ενίσχυσης του κεφαλαίου κίνησης. Επιπλέον χαρακτηριστικά που προσδιορίζουν την υψηλή πρόσθετη αξία του προϊόντος είναι η αποτελεσματική διαχείριση των απαιτήσεων, η επί-

τευξη οικονομιών κλίμακας –γεγονός ιδιαίτερα ελκυστικό από την πλευρά του αγοραστή– ο συνδυασμός χρηματοοικονομικών και συναλλακτικών κριτηρίων στην αξιολόγηση των αγοραστών από την πλευρά του πράκτορα, η σύντομη ανακύκλωση των εκχωρημένων απαιτήσεων και η ικανοποιητική εξασφάλιση που παρέχει το συγκεκριμένο προϊόν στην τράπεζα ή τον πράκτορα, δεδομένης της ταύτισης της εξασφάλισης με το μέσο αποπληρωμής. Τα χαρακτη- ριστικά αυτά κατέστησαν το προϊόν εξαιρετικά ευεργετικό για την πλευρά τόσο του χρηματοδότη όσο και της επιχείρησης. Αποτελεί, φυσικά, χαρακτηριστικό των επιχειρηματικών απαιτήσεων η ιδιαίτερη αξία που αυτές ενσωματώνουν. Όπως και τα λοιπά στοιχεία της εταιρικής περιουσίας, έτσι και οι απαιτήσεις είναι πιθανό να εμπεριέχουν τόσο κινδύνους που πρέπει να αξιολογούνται όσο και ευκαιρίες οι οποίες θα πρέπει να αξιοποιούνται κατά τη διαδικασία βελτιστοποίησης των εμπορικών ροών3. Είναι ένας παράγοντας που οι τράπεζες προσπαθούν να αξιοποιούν προς όφελος των πιστοδοτούμενων πελατών τους, είτε σε διμερείς είτε σε κοινοπρακτικές συνομολογήσεις και αναδιαρθρώσεις εταιρικών χρηματοδοτήσεων με τη συνδρομή των εταιρειών Factoring. Κάτι τέτοιο άλλωστε πιστοποιούν και τα αποτελέσματα της διαγνωστικής μελέτης της Τράπεζας της Ελλάδος στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών το 20134, σημειώνοντας το εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό επισφαλειών των εταιρειών Factoring. Οι ελληνικές εταιρείες Factoring δεν παρέμειναν στα πλεονεκτήματα τα οποία ανέδειξε η κρίση, παρέχοντας μόνο παραδοσιακά προϊόντα. Αντίθετα, καινοτόμησαν, εκμεταλλευόμενες τα πλεονεκτή- ματα της αγοράς, με σκοπό την παροχή πρόσθετης αξίας για την επιχειρηματική πελατεία. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η ανάπτυξη του θεσμού του reverse Factoring, προϊόν κατά το οποίο ένας κομβικής σημασίας αγοραστής διαπραγματεύεται, συντονίζει και υλοποιεί μια κεντρική συμφωνία Factoring για λογαριασμό μεγάλου αριθμού προμηθευτών του που ενδεχομένως θα είχαν δυσκολία πρόσβασης σε τραπεζικό δανεισμό. Η συγκεκριμένη υπηρεσία κερδίζει έδαφος τα τελευταία χρόνια, δεδομένου του ότι εξασφαλίζει ανάκτηση ρευστότητας σε σημαντικό αριθμό προμηθευτών, με ευνοϊκούς όρους και οικονομίες κλίμακας για τον οφειλέτη (αγοραστή). Χ

Η πορεΙΑ τΗς εθνΙΚΗ Factors τΗν τελευτΑΙΑ δΙετΙΑ το 2014 ήταν έτος διεύρυνσης των εργασιών της εθνική Factors aE. Η εταιρεία, μέλος του ομίλου της εθνικής τράπεζας, χαρακτηρίζεται από ισχυρή κεφαλαιακή βάση, εξειδικευμένο προσωπικό με τεχνογνωσία υψηλού επιπέδου και μακρόχρονη εμπειρία, και εξελιγμένα λειτουργικά συστήματα. Η στρατηγική της εταιρείας το 2015 επικεντρώθηκε στη στήριξη των ελληνικών επιχειρήσεων, ιδιαίτερα δε κατά το δύσκολο διάστημα Ιουλίουςεπτεμβρίου 2015. ςυνεχής επιδίωξη είναι η ουσιαστική συμβολή στη βελτίωση της διαχείρισης και της εισπραξιμότητας των επιχειρηματικών απαιτήσεων. Κλείνοντας θα έλεγε κανείς ότι το 2015 ήταν μια δύσκολη χρονιά, και το 2016 αναμένεται να αποτελέσει κομβικό έτος για την ελ-

ληνική οικονομία. Η συμβολή του θεσμού του Factoring θα παραμείνει καθοριστική τόσο για τη στήριξη της βιωσιμότητας των ελληνικών επιχειρήσεων όσο και για τις τράπεζες. Η διαμόρφωση συνθηκών ομαλών εμπορικών συναλλαγών αποτελεί την απαραίτητη προϋπόθεση για την ομαλοποίηση του κεφαλαίου κίνησης κάθε επιχείρησης, η οποία αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία θα πρέπει να οικοδομηθεί ο σημαντικός παράγοντας της επενδυτικής δραστηριότητας που τόσο έχει ανάγκη η χώρα μας. Η εθνική Factors, ως μέλος του ομίλου της εθνικής τράπεζας, θα συνεχίζει να στηρίζει αποφασιστικά τις ελληνικές επιχειρήσεις, παρέχοντας αξιόπιστες και καινοτόμες λύσεις, με σκοπό την εξυγίανση της ελληνικής οικονομίας και την αποκατάσταση της ανάπτυξης.

EU Federation, Factoring and Commercial Finance grows again sustaining economic recovery in the EU, www.euf.eu.com βλ. επίσης DEMICA, research report, the Hidden Player, Sizing the Invoice Finance Market, May 2012 4 http://www.bankofgreece.gr/BogEkdoseis/Asset%20Quality%20review%20and%20Credit%20Loss%20Projection%20Methodology%20%20Prepared%20for%20the%20Bank%20of%20greece%20-%20Blackrock%20Solutions.pdf 3

ΧΡΗΜΑ 61 61 ΧρΗΜΑ

~ αφιέρωμα

ΜΟΧΛΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ 62 Δεκέμβριος 2015

Τα venture capitals στοχεύουν στη ρευστοποίηση των συμμετοχών τους και στην επανεπένδυση των κεφαλαίων τους. Δεν στοχεύουν στη διατήρηση του χαρτοφυλακίου τους για πολλά χρόνια.

υπερπηδώντας έτσι όλα τα εμπόδια (κυρίως φορολογικά) α venture capitals είναι χρηματοδοτικά ερκαι αυξάνοντας την ανταγωνιστικότητα των προσπαθειών. γαλεία που εμφανίστηκαν στη δεκαετία του από τον Ο νόμος 2992/2002 αποτελεί την τελευταία νομοθετική ρύθ1950 στις ΗΠΑ και αρκετά αργότερα –αλλά Γιώργο Καλούμενο μιση στον χώρο των venture capitals, παρέχοντας ευνοϊκά δυναμικά– στη Μεγάλη Βρετανία, καθώς επίσης και στις άλλες χώρες της Δυτικής Ευρώπης. φορολογικά, και άλλα, κίνητρα. Είναι πολύ νέα σαν θεσμός στην Ελλάδα (πρώτος Τα venture capitals αφορούν μεσομακροπρόθεσμες επενδύσεις υψησχετικός νόμος 1775/88), στην οποία όμως αναπτύσσονται ραγδαία. λής απόδοσης και υψηλού κινδύνου, με συμμετοχή στα ίδια κεφάΜετά τη χρηματιστηριακή άνοιξη στην Ελλάδα και τη μεταφορά τε- λαια νέων ή ταχέως αναπτυσσόμενων μη εισηγμένων επιχειρήσεων. ράστιων κεφαλαίων από τραπεζικές καταθέσεις σε αγορές μετοχών, ο Εναλλακτικά, μπορούμε να ορίσουμε τα venture capitals ως έναν ενθουσιασμός των επενδυτών έχει μειωθεί και οι επενδυτές στρέφο- τρόπο χρηματοδότησης της ίδρυσης, ανάπτυξης ή εξαγοράς μιας νται και θα στραφούν στο μέλλον σε μεσοπρόθεσμες και μακροπρό- εταιρείας, βάσει του οποίου ο επενδυτής αποκτά τμήμα του μετοχιθεσμες τοποθετήσεις. Αυτό έχει συμβεί και στις χώρες στις οποίες τα κού κεφαλαίου της τελευταίας ως αντάλλαγμα για την παροχή χρηματοδότησης (British Venture Capital Association). venture capitals ανθούν. Η χρηματοδότηση μιας εταιρείας από ένα venture capital fund γίνε- Η χρηματοδότηση μέσω του θεσμού έχει οδηγήσει σε εντυπωσιακή ται με τη μορφή της συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρεί- ανάπτυξη πολλές από τις επιχειρήσεις που την αξιοποίησαν. Τέτοιες ας, κυρίως μέσω της αύξησής του. Εναλλακτικά, μπορεί να δοθεί με περιπτώσεις στην Ελλάδα αποτελούν οι εταιρείες Goody’s, Γερμανός τη μορφή μετατρέψιμου ομολογιακού δανείου. Τα venture capitals και Chipita, ενώ στο εξωτερικό γνωστά παραδείγματα εταιρειών που δεν επενδύουν συνήθως σε εισηγμένες εταιρείες. Το ισχύον θεσμικό χρηματοδοτήθηκαν με venture capitals είναι οι εταιρείες Microsoft, πλαίσιο για τα ΑΚΕΣ (Αμοιβαία Κεφάλαια Επιχειρηματικών Συμμε- Amazon.com και Yahoo. Τα venture capitals αναπτύσονται με υψηλούς ρυθμούς παγκοσμίως, τοχών) απαγορεύει μάλιστα επενδύσεις σε εισηγμένες εταιρείες. Τα venture capitals στοχεύουν στη ρευστοποίηση των συμμετοχών ενώ σύμφωνα με αποτελέσματα ερευνών οι εταιρείες που χρησιμοτους και στην επανεπένδυση των κεφαλαίων τους. Δεν στοχεύουν ποιούν αυτήν τη μορφή χρηματοδότησης αναπτύσσονται ταχύτερα στη διατήρηση του χαρτοφυλακίου τους για πολλά χρόνια. Επενδύ- από τους ανταγωνιστές τους. ουν με μακροπρόθεσμη προοπτική, αλλά παράλληλα με ορατό χρο- Τα venture capitals αποτελούν μια αναπτυσσόμενη μορφή χρηματοδότησης, που υπερπηδά τις ισχύουσες πρακτικές του τραπεζικού νικό ορίζοντα εξόδου. Επιδίωξη των venture capitals είναι να συνεισφέρουν σαν στρατηγι- συστήματος στην Ελλάδα και τις γειτονικές χώρες. Παράγοντες που κός εταίρος στη γρήγορη ανάπτυξη των εταιρειών στις οποίες συμ- εντείνουν τη ζήτηση των venture capitals από την πλευρά των επιμετέχουν, στη βελτίωση της χρηματοοικονομικής τους δομής και χειρήσεων είναι: στην ανάπτυξη κερδοφορίας. Τα venture capitals μοιράζονται με μια επιχείρηση το ρίσκο και ως εκ ~~ Τα υψηλά επιτόκια: Τα μέσα επιτόκια χρηματοδοτήσεων είναι περισσότερο από 4-5 μονάδες πάνω από τον πληθωρισμό, διαφοτούτου περιμένουν να αμειφθούν με υψηλές αποδόσεις, ίδιες με τις ρά μικρότερη από το παρελθόν, αλλά ακόμη σημαντική (για ένα αναμενόμενες από τον επιχειρηματία. πεδίο έντονου ανταγωνισμού). Το θεσμικό πλαίσιο των venture capitals στην Ελλάδα ~~ Τα υψηλά διαχειριστικά κόστη των δανείων. ~~ Το γεγονός ότι η αυστηρή πολιτική των τραπεζών σε σχέση με τις Ο Ν.1775/88 διαμόρφωσε το πρώτο θεσμικό πλαίσιο και ήταν περίεξασφαλίσεις των δανειζομένων κεφαλαίων αποτελεί ανασχεπου απαγορευτικός ή αποτρεπτικός για τους επενδυτές. Ο ισχύων τικό παράγοντα, ειδικά στις αναπτυσσόμενες και μικρομεσαίες Ν. 2367/95 προσπάθησε να αναμορφώσει το πλαίσιο λειτουργίας επιχειρήσεις. των venture capitals χωρίς να το επιτύχει. Για τον λόγο αυτό, όλες ~~ Η έλλειψη ή ο περιορισμός των διαθεσίμων τραπεζικών κεφαοι σοβαρές προσπάθειες στηρίχθηκαν σε offshore εταιρείες (funds), λαίων για λόγους όπως η κάλυψη δημοσιονομικών αναγκών και ΧΡΗΜΑ 63

αφιέρωμα ~ VENTURE CAPITALS

ελλειμμάτων, η άντληση μεγάλων κεφαλαίων για αναπτυξιακά έργα κ.λπ. ~~ Η διαπιστωμένη ανάγκη των επιχειρηματιών να μοιραστούν το ρίσκο. ~~ Η αναγνώριση της αποτελεσματικής συνεισφοράς των venture capitals στις επιχειρήσεις του χαρτοφυλακίου τους –λόγω της ουσιαστικής συμμετοχής στη διοίκησή τους– καθώς και της αξίας που έχει η συμμετοχή ενός στρατηγικού επενδυτή όπως τα venture capitals, ειδικά στις επιχειρήσεις που προετοιμάζονται για το χρηματιστήριο. ~~ Το γεγονός ότι η συμμετοχή ενός venture capital fund επιτρέπει στις επιχειρήσεις τον έλεγχο της σχέσης ιδίων προς ξένα κεφάλαια. Δίνει έτσι τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να πραγματοποιήσουν επενδύσεις ανάπτυξης και εκσυγχρονισμού χωρίς αύξηση του χρηματοδοτικού κινδύνου λόγω υπερβολικού δανεισμού.

ΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΜΕΝΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ Αυτό που χαρακτηρίζει κυρίως τα venture capitals είναι ότι στηρίζουν τις ανάγκες δυναμικών και γρήγορα αναπτυσσόμενων εταιρειών που χρειάζονται ίδια κεφάλαια για να χρηματοδοτήσουν την ανάπτυξή τους. H κεφαλαιακή ενίσχυση μιας εταιρείας είναι δυνατή τόσο στο αρχικό στάδιο (της σποράς ή εκκίνησης) όσο και σε μεταγενέστερο (ανάπτυξης ή εξαγοράς). Οι αποδόσεις στις οποίες αποβλέπουν οι εταιρείες venture capital είναι ανάλογες του επιχειρηματικού κινδύνου που αναλαμβάνουν. Επιπλέον, τα venture capitals χρησιμοποιούνται συχνά και στην περίπτωση της μεταβίβασης της εταιρικής ιδιοκτησίας είτε σε μετόχους μειοψηφίας είτε σε ομάδες στελεχών των εταιρειών (management buy-outs), προσφέροντας την απαιτούμενη χρηματοδότηση για την επίτευξη των επιχειρηματικών τους στόχων. Η χρηματοδότηση με venture capitals πραγματοποιείται συνήθως μέσω της αύξησης μετοχικού κεφαλαίου, κατά την οποία δεν συμμετέχουν οι υφιστάμενοι μέτοχοι προκειμένου να συμμετάσχει η εταιρεία επιχειρηματικών κεφαλαίων. Οι εταιρείες venture capital χρησιμοποιούν και διάφορα άλλα εργαλεία για να πραγματοποιήσουν τις επενδύσεις τους, όπως προνομιούχες μετοχές ή μετατρέψιμα 64 Δεκέμβριος 2015

Επιδίωξη ενός venture capital fund είναι να συνεισφέρει σαν στρατηγικός εταίρος στη γρήγορη ανάπτυξη των εταιρειών στις οποίες συμμετέχει, στη βελτίωση της χρηματοοικονομικής τους δομής και στην ανάπτυξη κερδοφορίας.

ομολογιακά δάνεια. Ως επί το πλείστον, ο κύριος μέτοχος εξακολουθεί να διατηρεί τον έλεγχο της εταιρείας του μετά την επένδυση της εταιρείας venture capital. Οι εταιρείες έχουν συνήθως συγκεκριμένη επενδυτική στρατηγική και μπορούν να επενδύουν: ~~ Σε διαφορετικά στάδια της ανάπτυξης μιας επιχείρησης, π.χ. στα στάδια σποράς, εκκίνησης, ανάπτυξης κ.λπ. ~~ Σε συγκεκριμένους κλάδους (π.χ. βιοϊατρική, πληροφορική κ.λπ.) ~~ Με συγκεκριμένα ποσά επένδυσης (π.χ. <1 εκατ. ευρώ, 1-5 εκατ. ευρώ, >5 εκατ. ευρώ.) ~~ Σε συγκεκριμένο γεωγραφικό χώρο ~~ Με συγκεκριμένο τύπο χρηματοδότησης (ίδια κεφάλαια, δανειακά, mezzanine κ.λπ.) ~~ Με διαφορετικές προσδοκίες απόδοσης ή ρευστοποίησης ~~ Με ενεργό συμμετοχή στη διοίκηση της εταιρείας ή όχι Η καλύτερη επιλογή που δημιουργεί τη μέγιστη δυνατή αξία για όλους τους ενδιαφερομένους γίνεται όταν τα κριτήρια επένδυσης της εταιρείας επιχειρηματικών κεφαλαίων συμφωνούν με τις ειδικές ανάγκες του επιχειρηματία ή της επιχείρησης.

ΠΩΣ ΕΠΙΛΕΓΟΝΤΑΙ ΟΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ Οι εταιρείες επιχειρηματικών κεφαλαίων είναι επενδυτές οι οποίοι αναλαμβάνουν σημαντικούς κινδύνους προσδοκώντας υψηλές αποδόσεις από τις επενδύσεις τους. Τη σχέση κινδύνου/απόδοσης τη διαχειρίζονται επενδύοντας μόνο σε επιχειρήσεις που πληρούν τα επενδυτικά τους κριτήρια και εφόσον έχουν πραγματοποιήσει ενδελεχή έλεγχο. Οι εταιρείες επιχειρηματικών κεφαλαίων θέτουν διάφορα κριτήρια όσον αφορά την επιλογή των επενδύσεών τους. Αυτά μπορεί να σχετίζονται με τη θέση της επιχείρησης, το μέγεθος της επένδυσης, το στάδιο της εταιρείας, τη δομή της επένδυσης και την εμπλοκή της εταιρείας επιχειρηματικών κεφαλαίων στις δραστηριότητες της επιχείρησης. Ο επιχειρηματίας δεν θα πρέπει να αποθαρρύνεται αν κάποιος επενδυτής venture capital δεν επιθυμεί να επενδύσει στην εταιρεία του. Η απόρριψη μπορεί να μη σχετίζεται με την ποιότητα της επιχείρησης αλλά ενδεχομένως με το γεγονός ότι η συγκεκριμένη επιχείρηση δεν ικανοποιεί τα ιδιαίτερα επενδυτικά κριτήρια που θέτει ο επενδυτής.

Αυτό που χαρακτηρίζει κυρίως τα venture capitals είναι ότι στηρίζουν τις ανάγκες δυναμικών και γρήγορα αναπτυσσόμενων εταιρειών που χρειάζονται ίδια κεφάλαια για να χρηματοδοτήσουν την ανάπτυξή τους.

Τι αναζητούν τα venture capitals: Καινοτόμες, δυναμικές επιχειρήσεις: Οι εταιρείες επιχειρηματικών κεφαλαίων αναζητούν επιχειρήσεις με καινοτόμο δράση, ισχυρή στρατηγική θέση και προηγμένα προϊόντα ή υπηρεσίες, οι οποίες στοχεύουν σε γρήγορα αναπτυσσόμενες και μη κορεσμένες αγορές. Εναλλακτικά, στις περιπτώσεις MBO, αναζητούν επιχειρήσεις με μεγάλη δανειοληπτική ικανότητα, με σταθερότητα κερδών και με δυνατότητα γρήγορης αποπληρωμής των χρεών. Ικανή διοίκηση: Οι εταιρείες επιχειρηματικών κεφαλαίων πρέπει να βεβαιωθούν ότι η διοίκηση της επιχείρησης είναι ικανή, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι που έχουν τεθεί. Συνήθως δεν επιζητούν τον έλεγχο της διοίκησης. Προτιμούν να προσθέσουν αξία στην επένδυση με την ιδιαίτερη εμπειρία τους στην εξεύρεση κεφαλαίων, στις εξαγορές και συγχωνεύσεις, το διεθνές μάρκετινγκ και τα παγκόσμια δίκτυα. Εταιρική διακυβέρνηση και δομή: Οι εταιρείες επιχειρηματικών κεφαλαίων θέλουν να εξασφαλίσουν ότι οι επιχειρήσεις στις οποίες επενδύουν έχουν τη διάθεση να υιοθετήσουν σύγχρονα πρότυπα εταιρικής διακυβέρνησης. Συνήθως ζητούν την ύπαρξη και μη εκτελεστικών μελών στο διοικητικό συμβούλιο, περιλαμβανομένου και ενός εκπροσώπου της εταιρείας επιχειρηματικών κεφαλαίων. Οι εταιρείες επιχειρηματικών κεφαλαίων αποφεύγουν τις σύνθετες και αδιαφανείς εταιρικές δομές. Κατάλληλη δομή επένδυσης: Η σύμβαση που θα συναφθεί μεταξύ της εταιρείας επιχειρηματικών κεφαλαίων και της επιχείρησης θα πρέπει να περιλαμβάνει όρους προστασίας της μειοψηφίας του μετοχικού κεφαλαίου. Προοπτικές ρευστοποίησης: Οι εταιρείες επιχειρηματικών κεφαλαίων διερευνούν τις προοπτικές ρευστοποίησης από τις επενδύσεις τους, όπως δημόσια εγγραφή ή εξαγορά από τον επιχειρηματία ή από τρίτο μέρος. Η διαδικασία επένδυσης διαφέρει από εταιρεία σε εταιρεία επιχειρηματικών κεφαλαίων, σε γενικές γραμμές όμως η διαδικασία που ακολουθείται έχει ως εξής: ~~ Αρχική προσέγγιση από τον επιχειρηματία ή τον σύμβουλό του ~~ Υποβολή του επιχειρηματικού σχεδίου ~~ Συσκέψεις επί του σχεδίου με διάφορα μέλη της επιχειρηματικής ομάδας, καθώς και μία ή περισσότερες επισκέψεις στην επιχείρηση ~~ Έναρξη διαπραγματεύσεων και υπογραφή αρχικών συμβάσεων (επιστολή προθέσεως, σύμβαση εμπιστευτικότητας κ.λπ.) ~~ Διαδικασία ενδελεχούς ελέγχου, η οποία συνήθως περιλαμβάνει οικονομικό και νομικό έλεγχο, καθώς και έλεγχο της λειτουργίας και των δομών της επιχείρησης. Η διαδικασία ελέγχου γίνεται από την ίδια την εταιρεία επιχειρηματικών κεφαλαίων, καθώς και από άλλους ειδικούς, όπως ορκωτούς ελεγκτές, δικηγορικά γραφεία κ.λπ. ~~ Σύναψη τελικής σύμβασης: Η τελική συμφωνία αποτυπώνεται συνήθως σε μια σύμβαση μετόχων, ενώ συχνά απαιτούνται τροποποιήσεις στο καταστατικό της εταιρείας. Συνήθως, η διαδικασία από την πρώτη επαφή έως τη σύναψη της συμφωνίας διαρκεί περίπου δύο ή τρεις μήνες, ανάλογα με το επίπεδο της προετοιμασίας. ΧΡΗΜΑ 65

αφιέρωμα ~ VENTURE CAPITALS

Η χρηματοδότηση μιας εταιρείας από ένα venture capital fund γίνεται με τη μορφή της συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας, κυρίως μέσω της αύξησής του. ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΑ VENTURE CAPITALS

ΤΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ

Οι απαντήσεις που δόθηκαν από τα στελέχη εταιρειών που στηρίχθηκαν σε venture capitals για να αναπτυχθούν είναι ενδεικτικές της σημασίας και του ουσιαστικού ρόλου που αυτά διαδραματίζουν στην επιχειρηματική ανάπτυξη. Τα παρακάτω είναι αποτελέσματα έρευνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Venture Capital (EVCA) σε δείγμα 364 εταιρειών:

Το επιχειρηματικό σχέδιο είναι το εργαλείο μέσω του οποίου ο επιχειρηματίας έχει τη δυνατότητα να πείσει τους υποψήφιους χρηματοδότες για την επιχειρηματική ευκαιρία που παρουσιάζει και για την αγορά στην οποία στοχεύει. Το επιχειρηματικό σχέδιο πρέπει να περιγράφει με σαφήνεια τη διοικητική ομάδα, τη στρατηγική της επιχείρησης, τα απαιτούμενα κεφάλαια για την υλοποίηση της επένδυσης καθώς επίσης την αγορά και τον ανταγωνισμό. Επίσης, πρέπει να αντανακλά τις ιδέες και τις επιδιώξεις της επιχείρησης με τον πιο σαφή τρόπο, έτσι ώστε οι πιθανοί επενδυτές να μπορούν να σχηματίσουν άποψη για την επενδυτική ευκαιρία που περιγράφεται αλλά και για την ικανότητα της διοίκησης να την εκμεταλλευθεί αποτελεσματικά. Παρακάτω παρουσιάζεται το ελάχιστο περιεχόμενο που θα πρέπει να περιλαμβάνει ένα επιχειρηματικό σχέδιο, ώστε να είναι σε θέση να ενισχύσει την επιχειρηματική πρόταση και να απαντήσει σε όλα τα κρίσιμα ερωτήματα που πιθανώς έχουν οι ενδεχόμενοι επενδυτές:

1. Το 94,5% των επιχειρήσεων θεωρούν ότι δεν θα υπήρχαν, δεν θα είχαν αναπτυχθεί περαιτέρω ή/και επιβιώσει χωρίς τα κεφάλαια των ΑΚΕΣ, γεγονός που φαντάζει λογικό, καθώς τα venture capitals δεν δανείζουν αλλά συνεισφέρουν φθηνά –ως προς το κόστος για την επιχείρηση– κεφάλαια ανάπτυξης συμμετέχοντας στο μετοχικό κεφάλαιό τους. 2. Το 90% των επιχειρήσεων αύξησαν τις θέσεις εργασίας, ως συνέπεια των επενδύσεων των ΑΚΕΣ. 3. Οι εταιρείες χρησιμοποιούν κεφάλαια από venture capitals συνήθως για να αυξήσουν τις δαπάνες τους για ανάπτυξη στρατηγικών marketing-πωλήσεων, έρευνα & τεχνολογία, εκπαίδευση και δικτυακές υποδομές. 4. Οι εταιρείες που χρηματοδοτήθηκαν δηλώνουν ότι η συνεισφορά των εταιρειών venture capital δεν περιορίζεται μόνο στη χρηματοδότηση, αλλά και στη βοήθεια στη στρατηγική, την ανάπτυξη των προϊόντων, το supply chain, τη χρηματοοικονομική διάρθρωση και τον οικονομικό έλεγχο, τη δικτύωση με άλλες επιχειρήσεις και ακόμη την αύξηση της αξιοπιστίας τους έναντι της αγοράς (το 90% των επιχειρήσεων που χρηματοδοτήθηκαν δηλώνουν ότι επικοινωνούν με την εταιρεία venture capital τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα). 5. Το 57% των επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν venture capitals πέτυχαν ρυθμούς αύξησης του τζίρου τους μεγαλύτερους των ανταγωνιστών τους, ενώ το 77% των επιχειρήσεων δηλώνουν ότι η αύξηση των κερδών τους ήταν ίση ή μεγαλύτερη από τον ανταγωνισμό. 6. Οι εργαζόμενοι στις επιχειρήσεις δηλώνουν ότι οι μισθοί τους και άλλες αμοιβές (stock options, αμοιβή με κίνητρα κ.λπ.) ανέβηκαν σημαντικά μετά την είσοδο εταιρειών venture capital. 66 Δεκέμβριος 2015

~~ Συνοπτική παρουσίαση: Σύντομη παρουσίαση της επενδυτικής πρότασης ~~ Προϊόν/υπηρεσία: Περιγραφή του προϊόντος ή της υπηρεσίας, με έμφαση στο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα ~~ Ομάδα διοίκησης: Βιογραφικά και πληροφορίες για τους ανθρώπους πίσω από την επενδυτική πρόταση ~~ Ανάλυση αγοράς και ανταγωνιστών ~~ Μάρκετινγκ και πωλήσεις: Στρατηγική τιμολόγησης και προώθησης - Διάθεση και διακίνηση ~~ Οργάνωση: Κατανομή εργασιών ανά τμήμα ~~ Πρόγραμμα υλοποίησης: Χρονοδιάγραμμα εφαρμογής και ορόσημα ~~ Ευκαιρίες και κίνδυνοι: Κίνδυνοι και οικονομικές επιπτώσεις-Ανάλυση ευαισθησίας ~~ Χρηματοοικονομικά: Απαιτούμενα κεφάλαια και χρήση κεφαλαίων - Προβλεπόμενα έσοδα και έξοδα - Προβολές λογιστικών καταστάσεων.

Συλλογές Καρτών, Εταιρικές Κάρτες, Ηµερολόγια & Δώρα 2015

Χριστουγεννιάτικη Συλλογή 2015

ΧΡΗΜΑ 67

συνέντευξη

ΒΕΛΙΣΣΑΡΙΟΣ ΔΟΤΣΗΣ Διευθύνων Σύμβουλος του Enterprise Greece

68 Δεκέμβριος 2015

συνέντευξη στον Γιώργο Καλούμενο

Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΗΜΕΡΑ παρουσιάζει μοναδικές

ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ Ο κύριος Δότσης, επικεφαλής του Enterprise Greece, περιγράφει τις πολυποίκιλες δράσεις και πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει ο οργανισμός στην προσπάθειά του να προσελκύσει επενδύσεις και να στηρίξει τις εξαγωγικές προσπάθειες των ελληνικών επιχειρήσεων. Αποκαλύπτει τις αγορές-στόχους αλλά και τους επιχειρηματικούς κλάδους στους οποίους δίνεται το μεγαλύτερο βάρος, θεωρεί ότι η Ελλάδα κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση και ζητά ένα σταθερότερο και απλούστερο θεσμικό πλαίσιο, ώστε να δημιουργηθεί ένα ασφαλές και φιλικό περιβάλλον για την επιχειρηματικότητα. ΧΡΗΜΑ_Περιγράψτε μας, με λίγα λόγια, τον Enterprise Greece. Δώστε μας ένα σύντομο ιστορικό για τις κύριες δραστηριότητές του, τους στόχους, το προσωπικό, τις εγκαταστάσεις του κ.λπ. ΒΕΛΙΣΣΑΡΙΟΣ ΔΟΤΣΗΣ_Ο οργανισμός Enterprise Greece αποτελεί τον επίσημο φορέα του ελληνικού κράτους, υπό την εποπτεία του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, για την προσέλκυση και υποστήριξη άμεσων επενδύσεων στην Ελλάδα και την προώθηση των εξαγωγών ελληνικών επιχειρήσεων σε διεθνείς αγορές. Ο οργανισμός αποτελεί τη μετεξέλιξη της «Επενδύστε στην Ελλάδα ΑΕ» (Invest in Greece) –στην οποία ενσωματώνονται μεταξύ άλλων και οι αρμοδιότητες του Ελληνικού Οργανισμού Εξωτερικού Εμπορίου ΑΕ (ΟΠΕ ΑΕ)– σε έναν νέο και καινοτόμο φορέα εξωστρέφειας, αξιοποιώντας στο μέγιστο με αυτόν τον τρόπο το εξαιρετικά ικανό και μορφωμένο ανθρώπινο δυναμικό που διαθέτει. Στο πλαίσιο αυτό, ο οργανισμός λειτουργεί σε 24ωρη βάση, επτά ημέρες την εβδομάδα, γραφείο υποδοχής αιτημάτων, στα οποία ανταποκρίνεται εντός 24 ωρών μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή τηλεφώνου. Το 2012, η Παγκόσμια Τράπεζα κατέταξε το γραφείο υποδοχής αιτημάτων του Enterprise Greece στην τρίτη θέση παγκοσμίως μεταξύ αντίστοιχων γραφείων άλλων οργανισμών προώθησης επενδύσεων. O οργανισμός Enterprise Greece έχει σχεδιαστεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να βοηθά ξένες επιχειρήσεις και επενδυτές να δραστηριο-

ποιηθούν στην Ελλάδα, να συμβάλλει στην εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας, να προσελκύει ξένες επενδύσεις, να επιλύει προβλήματα που προκύπτουν με την ελληνική δημόσια διοίκηση, να παρέχει χρήσιμη και αξιόπιστη επιχειρηματική πληροφόρηση και να προωθεί το σύνολο των επιχειρηματικών κλάδων στους οποίους η Ελλάδα διαθέτει συγκριτικό και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Επιπλέον, ο οργανισμός προωθεί μέσω του ετήσιου προγραμματισμού του και των διεθνών δράσεών του ένα ευρύ χαρτοφυλάκιο επενδυτικών έργων που διαθέτει, και το οποίο περιλαμβάνει έργα τόσο από τον ιδιωτικό όσο και από τον δημόσιο τομέα. Από τον δημόσιο τομέα, περιλαμβάνονται κυρίως έργα από την κεντρική διοίκηση και την τοπική αυτοδιοίκηση στους τομείς των υποδομών, του τουρισμού, των ακινήτων, της ενέργειας κ.ά. Από τον ιδιωτικό τομέα, στο χαρτοφυλάκιο περιλαμβάνονται επενδυτικές ευκαιρίες από όλους σχεδόν τους κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Η πλειοψηφία των έργων προέρχονται από τομείς όπως τουρισμός και ακίνητα, αγροδιατροφή, ενέργεια, τεχνολογία και μεταποίηση εξαγωγικού προσανατολισμού και υψηλής προστιθέμενης αξίας. Τα έργα του χαρτοφυλακίου βρίσκονται σε διαφορετικό στάδιο ωριμότητας και αποτελούν είτε επιχειρηματικά σχέδια επέκτασης εδραιωμένων επιχειρήσεων είτε εντελώς νέα έργα (Greenfield). Επιπρόσθετος σκοπός του Enterprise Greece είναι η προώθηση των ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών στην παγκόσμια

αγορά. Ο οργανισμός βοηθά τις ελληνικές επιχειρήσεις να προσεγγίζουν νέες αγορές και να εξάγουν τα προϊόντα τους, να εντοπίζουν νέους επιχειρηματικούς εταίρους και να γίνονται περισσότερο ανταγωνιστικές και ελκυστικές. Επίσης, παρέχει όλο το φάσμα των υπηρεσιών που σχετίζονται με τις διεθνείς επιχειρηματικές σχέσεις και λειτουργεί πλέον ως ένας ολοκληρωμένος και ενιαίος αναπτυξιακός οργανισμός. Η δημιουργία του Enterprise Greece ακολουθεί τις τρέχουσες διεθνείς βέλτιστες πρακτικές στους τομείς προώθησης επενδύσεων και εξαγωγών, έτσι ώστε να αξιοποιηθεί πλήρως και με τον καλύτερο δυνατό τρόπο η δυναμική που χαρακτηρίζει την Ελλάδα στην προσέλκυση ξένων άμεσων επενδύσεων και να ενδυναμωθεί η παρουσία των ελληνικών προϊόντων στην παγκόσμια αγορά. Χ_Υπάρχουν κάποιες συγκεκριμένες αγορές-στόχοι στις οποίες επικεντρώνετε το τελευταίο διάστημα τις προσπάθειές σας και, αν ναι, γιατί; Β.Δ._Προκειμένου να είμαστε σε θέση να υλοποιήσουμε ένα στοχευμένο και πρωτίστως επιτυχημένο πρόγραμμα προσέλκυσης επενδύσεων, ο οργανισμός συντάσσει ετησίως μια έκθεση ως μια πρώτη προσέγγιση της ελκυστικότητας κλάδων και χωρών, προς την κατεύθυνση των οποίων μπορεί να εστιάσει τις δραστηριότητές της η Enterprise Greece. Εργαλεία ανάλυσης αποτελούν τα πλέον πρόσφατα στοιχεία που καταδεικνύουν τις τάσεις στις ροές ξένων ΧΡΗΜΑ 69

συνέντευξη ~ ΒΕΛΙΣΣΑΡΙΟΣ ΔΟΤΣΗΣ επενδύσεων σε διεθνές επίπεδο και στην Ελλάδα. Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από επίσημες πηγές, όπως η πλέον πρόσφατη έκθεση της UNCTAD (2015), η Τράπεζα της Ελλάδος, αλλά και συνδρομητικές βάσεις δεδομένων. Στο πλαίσιο αυτό, και μετά την ολοκλήρωση της συμφωνίας της χώρας μας με τους Θεσμούς για την ομαλή χρηματοδότηση τα επόμενα τρία χρόνια, προετοιμάζουμε για το 2016 ένα επιθετικό πρόγραμμα Επιχειρηματικών Αποστολών (Outreach Program) για τη συστηματική και στοχευμένη προβολή της Ελλάδας ως επενδυτικού προορισμού και την προσέλκυση επενδύσεων. Το πρόγραμμα βασίζεται επίσης στη συσσωρευμένη εμπειρία και τις διεθνείς οικονομικές συνθήκες και περιλαμβάνει τη διοργάνωση επενδυτικών σεμιναρίων, τη συμμετοχή σε συνέδρια και φόρα, καθώς και την πραγματοποίηση επιχειρηματικών συναντήσεων με διεθνείς επενδυτές που έχουν ενδιαφέρον να επενδύσουν στη χώρα μας αλλά και στη ΝΑ Ευρώπη γενικότερα. Στόχος για το 2016 είναι η πραγματοποίηση 25 αποστολών σε αγορές-στόχους (Κίνα, Αραβικές χώρες, Ρωσία, ΗΠΑ, Ισραήλ, Ευρώπη, Κορέα, Ιαπωνία) στους κλάδους ενδιαφέροντος. Εκτιμάται ότι οι αποστολές αυτές θα οδηγήσουν στην πραγματοποίηση περίπου 800 νέων επαφών και στην ισχυροποίηση των σχέσεων με περίπου 150 επιχειρήσεις. Σχετικά με την προώθηση των ελληνικών

70 Δεκέμβριος 2015

εξαγωγών, το Εκθεσιακό Πρόγραμμα του Enterprise Greece για το 2016 συμπεριλαμβάνει τη διοργάνωση των εθνικών συμμετοχών σε στοχευμένες διεθνείς εκθέσεις στους τομείς των αγροτικών προϊόντων, των τροφίμων, των οίνων και ποτών, των δομικών υλικών, των βιομηχανικών προϊόντων, καθώς και των καταναλωτικών προϊόντων. Το πρόγραμμα του 2016 έχει δράσεις οι οποίες απευθύνονται εκτός από τις παραδοσιακές αγορές και σε νέες αγορές-στόχους, όπως είναι για παράδειγμα η Κένυα, το Ιράν και η Αίγυπτος στον κλάδο των δομικών υλικών, καθώς και η Κορέα στον κλάδο των τροφίμων και ποτών. Σκοπός μας είναι η ανάδειξη των υψηλής προστιθέμενης αξίας ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών στις διεθνείς αγορές, στηρίζοντας τις ελληνικές επιχειρήσεις για να προσεγγίσουν και να διεισδύσουν σε νέες αγορές, προκειμένου να εντοπίσουν νέους εταίρους, έτσι ώστε να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητά τους. Χ_Σε ποιους κλάδους της ελληνικής οικονομίας δίνετε το περισσότερο βάρος για την αναζήτηση επενδυτών; Ποια θεωρείτε ότι είναι τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας που θα μπορούσαν να προσελκύσουν επενδύσεις; Β.Δ._Παρά την εξαετή οικονομική κρίση, με αισθητές επιπτώσεις στην κοινωνία, η Ελλάδα εξακολουθεί να είναι μια σταθερή, ανεπτυγμένη χώρα, εντός των πρώτων 45 χωρών όσον αφορά το κατά κεφαλήν ΑΕΠ (ΔΝΤ 2014), μέλος στην ευρωζώνη, σε ΕΤΑΑ, ΔΝΤ, ΟΗΕ, ΟΟΣΑ, ΠΟΕ και σε πολλούς από τους πιο ισχυρούς διεθνείς οργανισμούς, ενώ διατηρεί ισχυρούς επιχειρηματικούς και πολιτιστικούς δεσμούς με τις περισσότερες από τις γειτονικές της χώρες στην περιοχή. Η Ελλάδα παρουσιάζει σήμερα έναν ιδιαίτερο συνδυασμό, προσφέροντας σε έναν δυνητικό επενδυτή τα πλεονεκτήματα μιας ανεπτυγμένης χώρας (υποδομές, ασφάλεια δικαίου, μέλος σε διεθνείς οργανισμούς, ανθρώπινο δυναμικό) με τις προοπτικές της ανάπτυξης μιας αναπτυσσόμενης χώρας (ανεκμετάλλευτο δυναμικό, ευκαιρίες σε διάφορους κλάδους). Πέραν του ότι είναι ένα σημείο εισόδου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η χώρα μας παραμένει η κορυφαία οικονομία της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Η Ελλάδα

μπορεί να είναι ο ιδανικός προορισμός για τη δημιουργία Τμημάτων Επιχειρηματικής Ανάπτυξης και Υποστήριξης σε τρεις ηπείρους: Ευρώπη, Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική. Οι υποδομές στην Ελλάδα (αυτοκινητόδρομοι, λιμάνια, αεροδρόμια, διεθνείς μεταφορικές συνδέσεις με τις γειτονικές χώρες, κ.λπ.) μπορούν να έχουν μεγάλη σημασία για τις ξένες εταιρείες που θέλουν να εισέλθουν στις χώρες των Βαλκανίων. Η Ελλάδα μπορεί να είναι μια αποτελεσματική πύλη για τις ξένες εταιρείες που θέλουν να μπουν στις αγορές της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και ένας κόμβος υψηλής ποιότητας και χαμηλού κόστους για την εγκατάσταση γραφείων και λειτουργιών με ευρωπαϊκή έδρα. Η ελληνική κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να ανατρέψει το υπάρχον οικονομικό κλίμα με την ενίσχυση των επενδύσεων και των εξαγωγών. Στο πλαίσιο αυτό, η προσέλκυση Ξένων Άμεσων Επενδύσεων (ΞΑΕ) είναι ένας σημαντικός στόχος της πολιτικής της νέας κυβέρνησης. Κύριοι πυλώνες της νέας στρατηγικής θα είναι: ~~ η επιτάχυνση των σχετικών γραφειοκρατικών διαδικασιών, ~~ η δημιουργία ενός σταθερού και προβλέψιμου νομικού και θεσμικού πλαισίου ~~ η δημιουργία ενός σύγχρονου κτηματολογίου, το οποίο θα αποσαφηνίσει τα θέματα της ιδιοκτησίας ακινήτων χωρίς να βλάπτεται το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον της χώρας. Παρά την παρατεταμένη οικονομική κρίση, η Ελλάδα διατηρεί τα παραδοσιακά συγκριτικά πλεονεκτήματά της που αφορούν: ~~ τη μοναδική γεωστρατηγική της θέση, ~~ τη διαθεσιμότητα ταλαντούχου ανθρώπινου δυναμικού υψηλού επιπέδου, ~~ τις ιδανικές κλιματολογικές συνθήκες, ευνοϊκές για όλους τους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας (από την πρωτογενή παραγωγή έως τον τουρισμό) ~~ την πολιτιστική κληρονομιά της και φυσικά ~~ το γεγονός ότι παραμένει μια ανεπτυγμένη χώρα-μέλος της ΕΕ, με εσωτερική σταθερότητα και ασφάλεια, σε μια ευρύτερη περιοχή που βρίσκεται σε συνεχή αναταραχή. Για όλους αυτούς τους λόγους, η Ελλάδα σήμερα παρουσιάζει μοναδικές επενδυτικές ευκαιρίες μέσα από τα μοντέλα επιχειρηματικής ανάπτυξης που προωθούν τα ανταγωνιστικά της πλεονεκτήματα και το επενδυτικό δυνητικό της σε διάφορους τομείς, οι οποίοι θεωρούμε ότι προσφέρουν

ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στη χώρα μας και δημιουργούν εξαιρετικές επενδυτικές ευκαιρίες σε ενδιαφερόμενους επιχειρηματίες: Τουρισμός και Αγορά Ακινήτων, Τρόφιμα και Ποτά, ΤΠΕ, Επιστήμες Υγείας, Ενέργεια, Βιομηχανική παραγωγή με εξαγωγικό προσανατολισμό και Υπηρεσίες Εφοδιαστικής Αλυσίδας (Logistics). Χ_Ένα από τα σημαντικά και μόνιμα προβλήματα της Ελλάδας για την προσέλκυση επενδύσεων είναι η έλλειψη ενός ολοκληρωμένου και σταθερού θεσμικού πλαισίου. Πώς βλέπετε την προσπάθεια προς αυτήν την κατεύθυνση; Β.Δ._Είναι σίγουρα επιβεβλημένο ένα σταθερό θεσμικό πλαίσιο, που να ευνοεί τις επενδύσεις και να δημιουργεί ένα ασφαλές περιβάλλον για την επιχειρηματικότητα. Η κυβέρνηση εργάζεται συστηματικά πάνω στην απλοποίηση του θεσμικού πλαισίου για τις επενδύσεις, ενώ ο νέος αναπτυξιακός νόμος σύντομα θα βγει σε δημόσια διαβούλευση. Όλοι οι παράγοντες και φορείς της ελληνικής οικονομίας συμφωνούν ότι οι εξαγωγές είναι σχεδόν μονόδρομος για τις ασφυκτιούσες από την εγχώρια κρίση ελληνικές επιχειρήσεις. Παρ’ όλα αυτά, βλέπουμε μια κόπωση το τελευταίο διάστημα στις εξαγωγικές επιδόσεις της Ελλάδας. Γιατί θεωρείτε ότι συμβαίνει αυτό; Αν δούμε προσεκτικά τα στοιχεία, στην περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2015, προκύπτει μείωση της συνολικής αξίας των εξαγωγών κατά 4,6% (στα 19 δισ. ευρώ, από 19,92 δισ. του εννεαμήνου του 2014), ενώ στο εξάμηνο του έτους η υποχώρηση υπολογιζόταν στα επίπεδα του 2,2%. Αν όμως εξαιρέσουμε τα πετρελαιοειδή, των οποίων η αξία επηρεάζεται και από την πτώση της τιμής του πετρελαίου, θα διαπιστώσουμε ότι την ίδια περίοδο προκύπτει αύξηση των εξαγωγών της τάξης του 10,6%, ήτοι αύξηση κατά 1,27 δισ. ευρώ (έναντι αύξησης 13,4% στο εξάμηνο του έτους). Ο παρατηρούμενος αυτός περιορισμός της αύξησης των εξαγωγών μπορεί να αποδοθεί εν μέρει στις χειρότερες επιδόσεις του τρίτου τριμήνου του τρέχοντος έτους, κατά το οποίο επεβλήθησαν κεφαλαιακοί έλεγχοι και περιορισμοί στα εμβάσματα προς το εξωτερικό, παρότι η κυβέρνηση κατέβαλε συστηματικές προσπάθειες από την πρώτη κιόλας μέρα των κεφαλαιακών ελέγχων να διευκολυνθούν οι μεταφορές κεφαλαίων που σχετίζονται με τον τουρισμό και τις

εξαγωγές. Τώρα πλέον, έχουν εξομαλυνθεί αρκετά σε σχέση με την αρχή οι διαδικασίες μεταφοράς κεφαλαίων, ενώ η χαλάρωση των capital controls θα βοηθήσει σε αυτήν την κατεύθυνση. Αξίζει να σημειώσουμε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναθεώρησε ανοδικά τις εκτιμήσεις για την πορεία εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών, αναπροσαρμόζοντας τους ρυθμούς αύξησης ξανά στο 5,6%, έναντι πρόβλεψης για αύξηση κατά 4,1% στην εαρινή της έκθεση, όπου γινόταν λόγος για διατήρηση των θετικών προσδοκιών σε επίπεδο τουρισμού και ναυτιλίας, καθώς και ευνοϊκής συγκυρίας από την υποχώ-

Τα δεδομένα είναι ιδιαίτερα θετικά και αυτό προσλαμβάνουμε και εμείς ως Enterprise Greece στις επαφές μας με διεθνείς επενδυτές ρηση του ευρώ. Συμπερασματικά, λοιπόν, οι εξαγωγές θα συνεχίσουν να κινούνται θετικά και θα συμβάλουν ουσιαστικά στην ανάταξη της οικονομίας. Χ_Ποιες ήταν οι επιπτώσεις των capital controls στην προσπάθεια της Ελλάδας για προσέλκυση επενδύσεων και αύξηση των εξαγωγών; Μπορεί να υπάρξει ανάκαμψη όσο διαρκούν οι κεφαλαιακοί έλεγχοι; Β.Δ._Η πρόσφατη ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, η σταδιακή άρση των περιορισμών στις κινήσεις κεφαλαίων, ακόμη και από την πρώτη μέρα, η συνεχής βελτίωση του θεσμικού πλαισίου των επενδύσεων, ο νέος αναπτυξιακός νόμος, το υπό δημιουργία επενδυτικό ταμείο που θα διευκολύνει τη χρηματοδότηση των επενδύσεων και η καλύτερη αξιοποίηση των πόρων των διαρθρωτικών ταμείων, σε συνδυασμό με την παρεχόμενη ρευστότητα τόσο από το πακέτο Γιούνκερ όσο και από την EBRD και την EIB, δημιουργούν ένα περιβάλλον που μαζί με την ελκυστικότητα που παρουσιάζει η χώρα μας σε αρκετούς τομείς της οικονομίας είναι πρόσφορο για την προσέλκυση και υλοποίηση επενδύσεων. Τα δεδομένα είναι

ιδιαίτερα θετικά και αυτό προσλαμβάνουμε και εμείς ως Enterprise Greece στις επαφές μας με διεθνείς επενδυτές που αξιολογούν τις προτάσεις μας και προετοιμάζονται να κάνουν το επόμενο βήμα. Αλλά και στις συνομιλίες μας με νέους Έλληνες επιχειρηματίες (startups) βλέπουμε να ανατέλλει μια νέα Ελλάδα, που βασίζεται στην παραγωγή, τη δημιουργικότητα, την καινοτομία και τις εξαγωγές. Μια νέα οικονομική τάξη, που στηρίζουμε με νέα προγράμματα και προβάλλουμε στο εξωτερικό μέσα από το ευρύ πρόγραμμα εκθέσεων του Enterprise Greece. Χ_Ποια θεωρείτε ότι είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις και την ανάπτυξη; Πώς θα μπορούσαν αυτά να επιλυθούν και πώς αξιολογείτε τις προσπάθειες της κυβέρνησης και του οικονομικού επιτελείου προς αυτήν την κατεύθυνση; Β.Δ._Τα προβλήματα είναι γνωστά. Όλα αυτά τα χρόνια νομοθετούσαμε αφειδώς, φτιάχνοντας ένα βαρύ, δυσνόητο, δύσκαμπτο και κατά συνέπεια περιοριστικό ρυθμιστικό πλαίσιο, που εν συνεχεία τα θεσμικά όργανα καλούνταν να εφαρμόσουν με τα γνωστά αποτελέσματα ως προς τις αναβολές και τις καθυστερήσεις. Τέτοιοι χρόνοι υλοποίησης όμως δεν είναι αποδεκτοί στην διεθνή επιχειρηματική κοινότητα σήμερα και όσο υφίστανται τέτοιες καθυστερήσεις αποτελούν ένα σοβαρότατο αντικίνητρο για επενδύσεις, ανεξαρτήτως των άλλων πλεονεκτημάτων που μπορεί να έχει ένας επενδυτικός προορισμός. Η κυβέρνηση έχει αντιληφθεί το πρόβλημα και ήδη κινείται προς την κατεύθυνση της νομοθετικής απλούστευσης, προκειμένου να αποκτήσει η χώρα μας ένα σύγχρονο, ευέλικτο, ταχύ και φιλικό για τις επενδύσεις πλαίσιο αδειοδοτήσεων. Εμείς, στον οργανισμό Enterprise Greece, καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια, ώστε να προβάλλονται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο οι επενδυτικές δυνατότητες που προσφέρει η χώρα μας σήμερα στη διεθνή επενδυτική κοινότητα, να υποστηρίζονται οι υλοποιούμενες επενδύσεις με ομαλό και κατά το δυνατόν ταχύτερο τρόπο και να προωθούνται εγχωρίως παραγόμενα προϊόντα και υπηρεσίες σε όλες τις δυναμικές αγορές παγκοσμίως. Θα θέλαμε να καλέσουμε τις ελληνικές επιχειρήσεις να μάθουν για τις υπηρεσίες μας και να μας αξιοποιήσουν στα επόμενα βήματά τους. ΧΡΗΜΑ 71

άρθρο

ΠΡΩΤΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ Η ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΤΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Η εθνική οικονομία δεν θα ωφεληθεί αν συνεχισθεί η αύξηση της συμμετοχής των ΑΠΕ και των εισαγωγών στο ενεργειακό μείγμα

(Αποσπάσματα ομιλίας που εκφωνήθηκε στο 20ό Εθνικό Συνέδριο του ΙΕΝΕ)

ρία είναι τα θεμελιώδη ζητήματα στα οποία καλούμαστε να απαντήσουμε σήμερα όσοι εμπλεκόμαστε στην ηλεκτρική ενέργεια, Πολιτεία, επιχειρήσεις, εποπτικές αρχές:

Στο άμεσο μέλλον, αν δεν γίνουν ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις και δεν ληφθούν μέτρα, αναμένεται πολύ μεγαλύτερη μείωση της λιγνιτικής παραγωγής, αύξηση του φυσικού αερίου, στον βαθμό που θα διατηρηθεί η παρούσα τάση μείωσης των τιμών προμήθειας των καυσίμων, πράγμα που δεν αναμένεται να διαρκέσει πέραν της διετί1 H μείωση του κόστους και των τιμών της ηλεκτρικής ας, μικρή αύξηση της συμμετοχής των ΑΠΕ και σημαντιενέργειας, προϋπόθεση για την ευημερία των πολιτών του Εμμανουήλ κή αύξηση των εισαγωγών. και την ανάκαμψη της εθνικής οικονομίας. Παναγιωτάκη, Η προοπτική αυτή μπορεί να επιτρέπει μια συγκρατημέ2 Η ομαλή προσαρμογή και ευθυγράμμιση με τις ευρωΠροέδρου και διευθύνοντος νη αισιοδοξία στους παραγωγούς φυσικού αερίου και να παϊκές πολιτικές. Και βέβαια όταν μιλάμε για «ομαλή συμβούλου της ΔΕΗ συνεχίσει να ικανοποιεί τους παραγωγούς των ΑΠΕ και προσαρμογή» εννοούμε μετασχηματισμούς που θα λαμβάνουν ιδιαίτερα υπόψη τους τις εθνικές ιδιαιτερότητες και βέβαια τους traders. Ωστόσο, η εθνική οικονομία όχι μόνο δεν θα στρατηγικές, πράγμα το οποίο άλλωστε και οι ίδιες οι ευρωπαϊ- ωφεληθεί, αλλά θα υπάρξουν πολύ αρνητικές συνέπειες, με πρώτη κές αρχές τονίζουν με έμφαση σε όλες τους τις επεξεργασίες και τη δυσμενή επίδραση στο εμπορικό ισοζύγιο. Και βέβαια για μείωση του κόστους και των τιμών ούτε λόγος, ενώ η απαξίωση της λιγνιτιαποφάσεις. 3 Η ομαλή λειτουργία των αγορών, τόσο της χονδρικής όσο και της κής παραγωγής θα έχει εξαιρετικά δυσμενείς επιπτώσεις στο μέλλον. προμήθειας.

ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΗ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΛΙΓΝΙΤΗ

Δεν νομίζω ότι χωρά καμία διαφωνία ότι ο δεύτερος και ο τρίτος στόχος πρέπει να εξυπηρετούν τον πρώτο. Αν λειτουργήσουν ως αυτοσκοπός, ανεξάρτητα δηλαδή από το εάν συντελέσουν στη μείωση του κόστους και των τιμών, πολύ δε περισσότερο εάν οδηγήσουν στην αύξησή τους, τα αποτελέσματα θα είναι καταστροφικά: η εγχείρηση θα έχει επιτύχει, ο ασθενής, η εθνική οικονομία, όμως;

ΑΝΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ - ΖΗΤΗΣΗΣ Σήμερα, το σοβαρότερο πρόβλημα της χονδρικής αγοράς είναι η τεράστια ανισορροπία προσφοράς-ζήτησης. Το πρόβλημα επιτείνεται από τη ραγδαία αύξηση των εισαγωγών, έστω κι αν με τα capital controls υπήρξε μια προσωρινή ανάσχεση. Οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας έχουν τα τελευταία χρόνια σημειώσει ραγδαία άνοδο, ανατροφοδοτώντας την ύφεση και τη συρρίκνωση της εθνικής οικονομίας. Αιτίες οι στρεβλώσεις της αγοράς, οι υπερβολικές τιμές των ΑΠΕ και ιδιαίτερα των Φ/Β, οι φόροι και τα ακριβά καύσιμα. Σήμερα, το ενεργειακό μείγμα συντίθεται από τη –δραστικά σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν– μειωμένη λιγνιτική παραγωγή, τη σταθερά χαμηλή παραγωγή από φυσικό αέριο, τη θεαματική συμμετοχή των ΑΠΕ και τις αυξανόμενες εισαγωγές. 72 Δεκέμβριος 2015

Η λιγνιτική παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας είναι καθοριστικής σημασίας για τη χώρα: Ασφάλεια εφοδιασμού λόγω της ιδιαίτερης θέσης της Ελλάδας σε σχέση με τις λοιπές χώρες της ΕΕ, σταθερότητα στο κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας με σημαντικές δυνατότητες μείωσής του, σε συνάρτηση με την επίλυση χρονιζόντων προβλημάτων των ορυχείων και προβλημάτων που σχετίζονται με τη λειτουργία της ΔΕΗ και το πλέγμα των σχέσεών της με την Πολιτεία, ουσιαστική συμβολή στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών. Θέση μας είναι ότι για τις επόμενες δύο τουλάχιστον δεκαετίες η συμμετοχή της λιγνιτικής κιλοβατώρας στο ηλεκτροενεργειακό μείγμα πρέπει οπωσδήποτε να κυμαίνεται τουλάχιστον γύρω στο 3035%. Η διεκδίκηση δωρεάν πιστοποιητικών CO2 αποσκοπεί αφενός στη μείωση του κόστους και αφετέρου στην προσέλκυση επενδύσεων της τάξης του 1 δισ. ευρώ για τη λειτουργική και περιβαλλοντική αναβάθμιση μονάδων «μέσης ηλικίας» και την κατασκευή της δεύτερης μονάδας της Φλώρινας. Έτσι, σε συνδυασμό με την απόσυρση παλαιότερων λιγνιτικών μονάδων, υπολογίζουμε ότι από 34,5 εκατ. τόνους εκπομπών CO2 το 2014, οι εκπομπές πριν από το 2030 θα έχουν μειωθεί σε κάτω από 20 εκατ. τόνους, σε πλήρη ευθυγράμμιση με την ενεργειακή στρατηγική της ΕΕ.

ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Γενικότερα, εάν δεν υπάρξει –επιτέλους– ένας ολοκληρωμένος ενεργειακός σχεδιασμός και στρατηγική, αν δεν ληφθούν και δεν γίνουν οι αναγκαίες ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις, θα οδηγηθούμε σε πλήρες αδιέξοδο. Είναι επιτακτική ανάγκη η μετάβαση από το σημερινό αναχρονιστικό και αναποτελεσματικό μοντέλο της αγοράς mandatory pool στο Target Model, σύμφωνα με την πολιτική της ΕΕ. Η θέση-δέσμευση που κατατέθηκε στους Θεσμούς για τη μετάβαση αυτή το 2018 μάς βρίσκει απόλυτα σύμφωνους. Αντίστοιχα, στηρίζουμε και θα συμμετέχουμε ενεργά στη δημιουργία του προβλεπόμενου στο πλαίσιο του Target Model χρηματιστηρίου ενέργειας για την ευρύτερη περιοχή μας. Η χώρα μας δεν πρέπει να χάσει αυτό το στοίχημα. Ευελπιστώ ότι η τελική κατάληξη των συζητήσεων για τον ΑΔΜΗΕ θα συμβάλει σ’ αυτό. Το άνοιγμα της αγοράς της προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, της

λεγόμενης λιανικής αγοράς, έχει τεθεί στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας, ιδιαίτερα ενόψει και της δέσμευσης της χώρας για τα ΝΟΜΕ, με σκοπό τη μείωση του σχετικού μεριδίου της ΔΕΗ στο 75%, σε πρώτη φάση, και στο 50% μέχρι το 2020. Αν και η απαίτηση για τα ΝΟΜΕ δείχνει κατά κάποιο τρόπο τιμωρητική, και πάντως αναγκαστική, η ΔΕΗ δεν έχει κανένα ουσιαστικό λόγο να διεκδικεί τη διατήρηση του υψηλού σημερινού μεριδίου της. Ιδιαίτερα στον βαθμό που η δική της παραγωγή είναι πολύ χαμηλότερη και δεν επαρκεί για την κάλυψη της κατανάλωσης των πελατών της. Κατά την άποψή μας, ΝΟΜΕ ούτε χρειάζονταν ούτε χρειάζονται για να ανοίξει η λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Εάν από ανταγωνιστικούς μας φορείς γίνουν οι αναγκαίες σοβαρές επενδύσεις στην εμπορία, σε συνδυασμό με την ανάληψη του αναγκαίου ρίσκου και, βέβαια, με την επιδίωξη λογικού κέρδους, της τάξης του 5% –που θεωρείται εύλογο για ώριμες αγορές και προηγμένες κοινωνίες προκειμένου για commodity– τότε και με τις υφιστάμενες συνθήκες μπορεί αξιόπιστα να κερδηθούν μερίδια και η αγορά να ανοίξει. Μάλιστα με όφελος των καταναλωτών, όπως υποτίθεται είναι το ζητούμενο. Η αγορά παραμένει κλειστή, στον βαθμό που επιδίωξη είναι το γρήγορο, μεγάλο και εύκολο κέρδος, χωρίς ρίσκο και επενδύσεις. Αν παραμείνουμε σ’ αυτό το μοντέλο επιχειρηματικής δραστηριότητας και διεκδικούμε άνοιγμα της αγοράς με στρεβλές ρυθμίσεις, όπως δημοπρασίες στα πλαίσια των ΝΟΜΕ σε τιμές κάτω του κόστους παραγωγής, σίγουρα θα οδηγηθούμε σε αδιέξοδα, και βέβαια καμιά προστιθέ-

μενη αξία δεν θα προκύψει. Η ΔΕΗ στηρίζει τη σωστή επιχειρηματικότητα, που οδηγεί στην υγιή αγορά. Σε ό,τι αφορά στα ΝΟΜΕ, εφόσον τελικά η εφαρμογή τους κριθεί αναγκαία, πράγμα για το οποίο διατηρώ σοβαρές επιφυλάξεις ενόψει κυοφορούμενων σοβαρών επιχειρηματικών πρωτοβουλιών, θα γίνουν αποδεκτά μόνο εφόσον μέσω των δημοπρασιών η ενέργεια θα διατίθεται σε τιμές άνω του κόστους, και η όλη διαδικασία θα οδηγεί σε αναλογική μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ σε όλες τις κατηγορίες των πελατών.

Η ΝΕΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΔΕΗ Παρά τις δοκιμασίες και τα προβλήματα, η ΔΕΗ είναι ο εγγυητής της ασφάλειας εφοδιασμού της χώρας με ηλεκτρική ενέργεια, της προσφοράς ηλεκτρικής ενέργειας σε προσιτές τιμές σε όλους, και ειδικότερα στους ευάλωτους κοινωνικά πολίτες. Είναι ο εγγυητής για το ομαλό άνοιγμα και την εύρυθμη λειτουργία των αγορών. Είναι,

τέλος, παράγοντας σταθερότητας για την οικονομική και κοινωνική ζωή της χώρας, πράγμα που αποδείχθηκε περίτρανα στις πρώτες δύσκολες μέρες των capital controls. Η πλήρης και ομαλή προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας, ιδιαίτερα στα νησιά, η αδιάλειπτη σε καθημερινή βάση διοχέτευση χρήματος στην αγορά, πράγματα αναγκαία και αυτονόητα αλλά όχι και αυτόματα, είναι η απόδειξη. Σήμερα επεξεργαζόμαστε τη στρατηγική μας με βάση το τρίπτυχο: ευελιξία-προσαρμοστικότητα, επέκταση σε άλλες αγορές, επιχειρηματικές συνεργασίες: ~~ Θα διεκδικήσουμε την περαιτέρω ισχυροποίηση και ανάπτυξη της ΔΕΗ με επέκταση σε γειτονικές αγορές, επιδιώκοντας να αποκτήσουμε πρωταγωνιστικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή. ~~ Εργαζόμαστε μεθοδικά για να συμβάλουμε, αξιοποιώντας τις δυνατότητες της ΔΕΗ, στην έλευση σοβαρών επενδύσεων, που θα προσθέτουν αξία. ~~ Στο πλαίσιο αυτό, διεκδικούμε την εταιρική μας αυτονομία, την απεμπλοκή της επιχείρησης από το πλέγμα των δεσμών που καταπνίγουν την επιχειρηματική μας λειτουργία και περιορίζουν δραματικά τη δυνατότητα εκπλήρωσης των στρατηγικών μας στόχων. ~~ Παράλληλα, αναπτύσσουμε τους δικούς μας μηχανισμούς εσωτερικού ελέγχου, στα πρότυπα των πλέον προηγμένων επιχειρήσεων, στα πλαίσια της εταιρικής διακυβέρνησης. ΧΡΗΜΑ 73

~ ευρωπαϊκά προγράμματα

Toυ Γρηγόρη Μηλόπουλου, gmil@Megaprojects.gr

Αξιοποιώντας τις ΗΜΕΡΙΔΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ (information days) και τις ΔΡΑΣΕΙΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ (networking) Ανά τακτά χρονικά διαστήματα, συνήθως λίγο πριν ή λίγο μετά την ανακοίνωση νέων προσκλήσεων (calls), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οργανώνει Ημερίδες Πληροφόρησης (Information Days). Συνήθως αυτές λαμβάνουν χώρα στις Βρυξέλλες ή το Λουξεμβούργο. Παράλληλα, διοργανώνονται αντίστοιχες ημερίδες και σε κάθε χώρα από τους αντιπροσώπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τα Εθνικά Σημεία Επαφής.

εγάλο ενδιαφέρον συγκέντρωσαν οι δύο ενημερωτικές ημερίδες με θέμα «Οι Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών (ICT) και Μελλοντικές & Αναδυόμενες Τεχνολογίες (FET) στον Ορίζοντα 2020». Τις ημερίδες, στις οποίες παρουσιάστηκαν οι νέες προκηρύξεις των προγραμμάτων καθώς και χρήσιμες συμβουλές για την επιτυχημένη συμμετοχή των ελληνικών φορέων, διοργάνωσε στις 11 και 12 Νοεμβρίου στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, αντίστοιχα, το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ), Εθνικό Σημείο Επαφής για το Πρόγραμμα Πλαίσιο «Ορίζοντας 2020» για την έρευνα της ΕΕ. Η ημερίδα στη Θεσσαλονίκη συνδιοργανώθηκε με τον Δήμο Θεσσαλονίκης, ενώ και οι δύο εκδηλώσεις υποστηρίχθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας. Την εκδήλωση χαιρέτισαν η διευθύντρια του ΕΚΤ, Δρ Εύη Σαχίνη, και ο αν. υπουργός Έρευνας και Καινοτομίας, Κώστας Φωτάκης. Η διευθύντρια του ΕΚΤ επεσήμανε τη σημασία των προγραμμάτων ICT και FET για την ελληνική ερευνητική κοινότητα, καθώς, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, όπως προκύπτουν από τις σχετικές εκδόΣτατιστικά από τις προκηρύξεις 2014/2015

Στη χώρα μας, σημαντικό έργο επιτελεί το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, το οποίο αποτελεί και Εθνικό Σημείο Επαφής για το Πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020». Στις 11 Νοεμβρίου 2015, πραγματοποιήθηκε μια ημερίδα σχετικά με το υποπρόγραμμα που αφορά τις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ICT-Information & Communication Technologies).

ICT: Εθνική Εκπροσώπηση Εθνικός εκπρόσωπος: Βασίλης Γογγολίδης, ΓΓΕΤ Εμπειρογνώμονες: Χρήστος Δουληγέρης, Πανεπιστήμιο Πειραιά Θεόδωρος Τσιφτσής, ΤΕΙ Λαμίας Ηρακλής Αγιοβλασίτης, ΕΚΤ Εθνικά Σημεία Επαφής: Ηρακλής Αγιοβλασίτης ΕΚΤ

74 Δεκέμβριος 2015

σεις και τις βιβλιομετρικές μελέτες του οργανισμού, στον τομέα ICT η Ελλάδα βρίσκεται στην ένατη θέση στην ΕΕ, έχοντας ήδη απορροφήσει ερευνητικούς πόρους περίπου 42 εκατ. ευρώ, με ελληνική συμμετοχή σε 76 έργα, από τα οποία τα 16 έχουν ελληνικό συντονισμό. Αντίστοιχα, στις Μελλοντικές και Αναδυόμενες Τεχνολογίες (FET) η Ελλάδα κατέχει την όγδοη θέση σε άντληση χρηματοδοτικών πόρων, με ελληνική συμμετοχή σε 12 ερευνητικά έργα, από τα οποία τα πέντε έχουν ελληνικό συντονισμό. Στη συνέχεια, ο αν. υπουργός Έρευνας και Καινοτομίας, Κ. Φωτάκης, αναφέρθηκε στο νέο Ταμείο για την Έρευνα και την Καινοτομία που πρόκειται να δημιουργηθεί, το οποίο αναμένεται να αντλήσει από δημόσιους και ιδιωτικούς πόρους 200 έως 300 εκατ. ευρώ, που θα κατευθυνθούν μέσα στην επόμενη διετία για τη στήριξη των Ελλήνων ερευνητών. Συνεχίζοντας, ο υπουργός έδωσε έμφαση στις εξαιρετικές επιδόσεις των ελληνικών ερευνητικών φορέων, έχοντας αντλήσει πάνω από ένα δισεκατομμύριο ευρώ από το 7ο Πρόγραμμα Πλαίσιο για την Έρευνα της ΕΕ, που προηγήθηκε του «Ορίζοντα 2020», ενώ τόνισε ότι πολιτική της κυβέρνησης είναι να στηρίξει τις ερευνητικές πρωτοβουλίες άμεσης εφαρμογής, που καλύπτουν τις ανάγκες της αγοράς, όπως στους τομείς της πληροφορικής και των τηλεπικοινωνιών. Ο Δρ Ηρακλής Αγιοβλασίτης, Εθνικό Σημείο Επαφής για το πρόγραμμα ΤΠΕ στο Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, παρουσίασε τις αλλαγές στο νέο χρηματοδοτικό πλαίσιο της ΕΕ «Ορίζοντας 2020»,

σύμφωνα με τις οποίες δίνεται μεγαλύτερη έμφαση στην καινοτομία και τον αντίκτυπο των προτάσεων που υποβάλλονται, στους εναλλακτικούς τρόπους χρηματοδότησης και σε αύξηση των βραβείων ως κινήτρων. Ο Δρ Αγιοβλασίτης παρουσίασε τις δράσεις και τις υπηρεσίες του ΕΚΤ ως Εθνικό Σημείο Επαφής για τον «Ορίζοντα 2020» και μέλος του δικτύου επιχειρηματικής υποστήριξης Enterprise Europe Network-Hellas. Ως Εθνικό Σημείο Επαφής, το ΕΚΤ υποστηρίζει την ελληνική ακαδημαϊκή, ερευνητική και επιχειρηματική κοινότητα για τη συμμετοχή της στον «Ορίζοντα 2020», καλύπτοντας όλα τα στάδια των ερευνητικών έργων, από την προετοιμασία της πρότασης έως την υλοποίηση και την αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων. Ως μέλος του Enterprise Europe NetworkHellas, το ΕΚΤ εξυπηρετεί, σε τοπικό επίπεδο, τις συμμετέχουσες στο πρόγραμμα SME Instrument ομάδες, παρέχοντας συμβουλές για την επιλογή συμβούλου και προσφέροντας πρόσβαση στα σεμινάρια καθοδήγησης. Το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο της ΕΕ SME Instrument έχει στόχο να προωθήσει τις πραγματικά καινοτόμες

κλίμακας ερευνητικές κοινοπραξίες, για το Γραφένιο και για τον Ανθρώπινο Εγκέφαλο. Στόχος αυτών των δύο μεγάλων δράσεων είναι να δώσουν λύση σε δύο βασικές επιστημονικές και τεχνολογικές προκλήσεις (FET Flagships), οι οποίες έχουν προϋπολογισμό 1 δισ. ευρώ εκάστη για τα επόμενα 10 χρόνια και στις οποίες υπάρχει ελληνική συμμετοχή, ειδικά σε αυτή για το Γραφένιο. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, στη νέα διετία 20162017 θα υπάρχει μικρή αύξηση του προϋπολογισμού, ειδικά για τις δράσεις FET Open, για τις οποίες υπήρξε εντυπωσιακά μεγάλη ζήτηση την προηγούμενη διετία, με τις τελευταίες να χρηματοδοτούνται με σχεδόν 260 εκατ. ευρώ, τις δράσεις FET Proactive με 180 εκατ. ευρώ και τις δράσεις FET Flagships με 185 εκατ. ευρώ. Σχετικά με την ελληνική συμμετοχή στα προγράμματα FET, ο Δρ Βασίλειος Γρηγορίου, διευθυντής και πρόεδρος του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Εθνικό Σημείο Επαφής για το πρόγραμμα FET, σχολίασε τα αποτελέσματα από την πρώτη διετία. Τα ποσοστά επιτυχίας για την ελληνική συμμετοχή ήταν χαμηλά, καθώς στο πρόγραμμα FET Proactive για το 2014 συμμετείχαν συνολικά 181 προτάσεις, 27

Συμμετοχή ελληνικών επιχειρήσεων σε εγκεκριμένα έργα

ιδέες που στηρίζονται σε βιώσιμο επιχειρηματικό πλάνο με δυνατές προοπτικές επιτυχίας στην αγορά. Στη συνέχεια, οι εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Θωμάς Σκορδάς και Νίκος Ίσαρης, από τη Γενική Διεύθυνση Επικοινωνιακών Δικτύων, Περιεχομένου και Τεχνολογιών (CNECT), παρουσίασαν τα νέα προγράμματα και τις προκηρύξεις για τη διετία 20162017, στα οποία έδωσαν έμφαση στις νέες δράσεις για τις ΤΠΕ και στους τρεις πυλώνες του «Ορίζοντα 2020», καθώς και στη σημασία κάλυψης ολόκληρης της αλυσίδας καινοτομίας. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσίασαν και οι νέες προκηρύξεις στα πεδία Future Internet, Content Technologies, τομείς στους οποίους η Ελλάδα είχε υψηλά ποσοστά συμμετοχής και επιτυχίας την προηγούμενη διετία, καθώς και οι δράσεις για την καινοτόμο επιχειρηματικότητα, την ενέργεια, τις δημιουργικές βιομηχανίες και την πολιτιστική κληρονομιά που διαθέτουν στοιχεία ICT. O Θωμάς Σκορδάς παρουσίασε στη συνέχεια το πρόγραμμα για τις Μελλοντικές και Αναδυόμενες Τεχνολογίες (FET) στον πυλώνα «Επιστημονική Αριστεία» του «Ορίζοντα 2020», που έχει στόχο τη δημιουργία και την αξιοποίηση νέου δυναμικού και νέων γνώσεων στον τομέα των μελλοντικών τεχνολογιών. Το FET καλύπτει όλο το φάσμα, από τα πρώιμα στάδια τεχνολογικής ανάπτυξης (FET Open), περνώντας στις τεχνολογίες με τη μεγαλύτερη δυναμική μελλοντικής ανάπτυξης (FET Proactive) και καταλήγοντας στις δύο μεγάλης

από τις οποίες ήταν ελληνικές, εκ των οποίων επιλέχθηκε μία. Στις δράσεις FET Open υποβλήθηκαν το 2014 συνολικά 638 προτάσεις, από τις οποίες 108 ήταν ελληνικές και επιλέχθηκαν 5, ενώ για το 2015 η Ελλάδα συμμετείχε με 93 προτάσεις από τις οποίες δεν επιλέχθηκε καμία. Ποσοστά επιτυχίας σημείωσε η Ελλάδα στα FET High Performance Computing, στα οποία συμμετείχε με 13 προτάσεις, από τις οποίες επιλέχθηκαν 5. Σχετικά με τα FET Flagships, ο Δρ Γρηγορίου τόνισε την ενεργή συμμετοχή της Ελλάδας και στις δύο δράσεις, καθώς στο Γραφένιο συμμετέχουν το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Πανεπιστήμιο Κρήτης, το ΤΕΙ Κρήτης και η εταιρεία Organic Electronic Technologies, ενώ στη δράση για τον Ανθρώπινο Εγκέφαλο η Ελλάδα συμμετέχει με το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Πολυτεχνείο Κρήτης. Στη συνέχεια, στην ημερίδα της Αθήνας, η Βικτωρία Τσουκαλά (ΕΚΤ) παρουσίασε τις δράσεις για την Ανοικτή Πρόσβαση στην έρευνα και σε επιστημονικά δεδομένα στο πλαίσιο του «Ορίζοντα 2020», ενώ η ημερίδα ολοκληρώθηκε με συζήτηση-πάνελ σχετικά με πρακτικές συμβουλές για την επιτυχημένη υποβολή προτάσεων και την εμπειρία συμμετεχόντων από τις πρώτες προκηρύξεις στα συγκεκριμένα προγράμματα του «Ορίζοντα 2020». ΧΡΗΜΑ 75

ανάλυση

APPLE INC. [Bloomberg Ticker: AAPL: US] [Reuters Ticker: AAPL.O]

ΤΙΜΗ ΜΕΤΟΧΗΣ 7 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2015 ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΗΠΑ (ΣΕ ΔΟΛ. ΗΠΑ)

$118,28

Αρ. Μετοχών (σε εκατ.) Χρ. Αξία (σε εκατ. $) Μέσος Ημ. Όγκος Συν. (52 εβδ.) Συντελεστής Beta

Εισηγμένη στο Χρηματιστήριο NASDAQ, ΗΠΑ Κλάδος δραστηριότητας: Τεχνολογία

5.575,33 659.450,03 52.032.355 0,89

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΊΑ 133,00 USD 103,12 USD -3,05%

Μέγ. 52 εβδ. ($) Χαμ. 52 εβδ. ($)

ΕΤΑΙΡΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ Η APPLE δραστηριοποιείται στον σχεδιασμό και την παραγωγή καταναλωτικών προϊόντων υψηλής τεχνολογίας που διαθέτουν καινοτόμα χαρακτηριστικά για τους χρήστες τους. Η ναυαρχίδα του χαρτοφυλακίου προϊόντων της APPLE είναι το iPhone και ακολουθούν το iPad και οι υπολογιστές Mac. Η Εταιρεία ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 1977.

Απόδ. 1-Μ Απόδ. 6-Μ Απόδ. 12-Μ

-6,81% 5,23% Πηγή: Η Εταιρεία, Χρηματιστήριο, ΗΠΑ

Πορεία Τιμής Μετοχής (Τελευταίο έτος, σε Δολ. ΗΠΑ) 135 130 125 120 115 110 105 100 31/12/2014

11/2/2015

22/4/2015

1/7/2015

9/9/2015

18/11/2015

Πηγή: NASDAQ, Yahoo Finance.

Ανάλυση Πωλήσεων βάσει Κατηγορίας Προϊόντος, Περίοδος 2013-2015

Ανάλυση Πωλήσεων βάσει Γεωγραφικής Αγοράς Περίοδος 2013-2015

(σε εκατ. Δολ. ΗΠΑ)

2015

Μετ.

2014

Μετ.

2013

155.041

52,01%

101.991

11,74%

91.279

iPad

23.227

-23,30%

30.283

-5,31%

Mac

25.471

5,78%

24.079

Υπηρεσίες

19.909

10,22%

Άλλα Προϊόντα

10.067

20,15%

iPhone

Σύνολο Πωλήσεων

233.715

2015

Μετ.

2014

Μετ.

2013

Αμερική

93.864

17,19%

80.095

3,89%

77.093

31.980

Ευρώπη

50.337

13,67%

44.285

8,06%

40.980

12,08%

21.483

Κίνα

58.715

84,33%

31.853

17,90%

27.016

18.063

12,54%

16.051

Ιαπωνία

15.706

2,56%

15.314

11,12%

13.782

8.379

-17,18%

10.117

Άλλες Χώρες

15.093

34,18%

11.248

-6,57%

12.039

182.795

170.910

Πηγή: Επίσημες Ενοποιημένες Λογιστικές Καταστάσεις. Σημείωση: Κάθε έτος αναφέρεται στη 12μηνη περίοδο έως το τέλος Σεπτεμβρίου.

Σύνολο Πωλήσεων

233.715

182.795

170.910

Η πληροφόρηση που περιλαμβάνεται στο παρόν έγγραφο βασίζεται σε δεδομένα που έχουν ληφθεί από αναγνωρισμένες στατιστικές υπηρεσίες, δημοσιευμένες αναφορές ή πληροφορίες, ή άλλες πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες. Ωστόσο, η πληροφόρηση αυτή δεν έχει εξακριβωθεί από τη VRS και η VRS δεν παραθέτει δηλώσεις για την ακρίβεια και την πληρότητά της. Η πληροφόρηση αλλά και οποιαδήποτε δηλωθείσα άποψη δεν αποτελούν προσφορά για πώληση ή πρόταση για προσφορά πώλησης οποιωνδήποτε μετοχών, δικαιωμάτων προτίμησης, μετατρέψιμων αξιόγραφων ή δικαιωμάτων προαίρεσης των «καλυπτόμενων εταιρειών» σε οποιαδήποτε περίπτωση.

CERTIFICATE IN INVESTMENT MANAGEMENT (CertIM) του CHARTERED INSTITUTE FOR SECURITIES & INVESTMENT (CISI) – www.cisi.org με περισσότερα από 40.000 μέλη και με αναγνώριση σε 110 χώρες σε όλο τον κόσμο Πιστοποίηση αναγνωρισμένη από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς της Ελλάδας ως ισοδύναμη με τον τίτλο επαγγελματικής πιστοποίησης «Διαχείριση Χαρτοφυλακίου Πελατών (γ)»

ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ (ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ή ΟΜΑΔΙΚΑ)

76 Δεκέμβριος 2015

Από την H&F ANALYSIS (Accredited Training Provider) και τη VALUATION & RESEARCH SPECIALISTS (VRS) Τηλ. 210 3219557, 698 3603160, 6945 851420, E-mail: info@hfanalysis.gr

Βασικά Χρηματοοικονομικά Μεγέθη & Δείκτες, Περίοδος 2009-2015 (Όμιλος, σε εκατ. Δολ. ΗΠΑ) Πωλήσεις

EBITDA

ΚΠΦ

ΚΜΦΔΜ

P/Ε (x)

P/BV (x)

EV / EBITDA (x)

ΔΑΝΕΙΑ / ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ (x)

ROE %

2009

42.905

12.474

12.066

8.235

80,1

20,8

55,0

0,0

26%

2010

65.225

19.412

18.540

14.013

47,1

13,8

35,9

0,0

29%

2011

108.249

35.604

34.205

25.922

25,4

8,6

18,2

0,0

34%

2012

156.508

58.518

55.763

41.733

15,8

5,6

11,1

0,0

35%

2013

170.910

55.756

50.155

37.037

17,8

5,3

11,9

0,1

30%

2014

182.795

60.449

53.483

39.510

16,7

5,9

11,2

0,3

35%

2015

233.715

82.577

72.515

53.394

12,4

5,5

8,4

0,4

45%

(σε εκατ. Δολ. ΗΠΑ)

Δείκτες Κεφαλαίου Κίνησης, Περίοδος 2010-2015 (Όμιλος, σε εκατ. Δολ. ΗΠΑ) 2010

2011

2012

2013

2014

2015

Πωλήσεις

65.225

108.249

156.508

170.910

182.795

233.715

Κόστος Πωλήσεων (χωρίς αποσβ.)

39.541

64.431

87.846

106.606

112.258

140.089

39,38%

40,48%

43,87%

37,62%

38,59%

40,06%

14.013

25.922

41.733

37.037

39.510

53.394

21,5%

23,9%

26,7%

21,7%

21,6%

22,8%

11.261

9.815

10.746

14.529

13.844

21.120

1.051

776

791

1.764

2.111

2.349

5.510

5.369

10.930

13.102

17.460

16.849

111

12.015

14.632

21.175

22.367

30.196

35.490

Σε εκατ. Δολ. ΗΠΑ

Μικτό Περιθώριο Κέρδους

Καθαρά Κέρδη μφδμ Καθαρό Περιθώριο Κέρδους

Ταμειακά Διαθέσιμα Ημέρες Αποθεμάτων

Ημέρες

Αποθέματα Ημέρες Πελατών

Ημέρες

Πελάτες Ημέρες Προμηθευτών

Ημέρες

Προμηθευτές

Operating Cycle

Ημέρες

Cash Cycle (Ταμειακός Κύκλος)

Ημέρες

-70

-60

-59

-43

-56

-60

ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ Για τις ανάγκες σύνταξης των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων βάσει των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων Για την εξεύρεση της αξίας μιας επιχείρησης σε θέματα εξαγορών, συγχωνεύσεων και συμμετοχής στρατηγικού επενδυτή Για θέματα φορολογικής συμμόρφωσης και για την ανάγκη ακροαματικής διαδικασίας ενώπιον δικαστηρίων

VALUATION & RESEARCH SPECIALISTS (VRS) Έτος Ίδρυσης: 2002 Αιόλου 104, Αθήνα 10564, τηλ.: 210 3219557, 698 3603160, email: info@valueinvest.gr

ΧΡΗΜΑ 77

τα νέα της αγοράς

12-15

ASTIR PALACE

Έναρξη εορταστικής περιόδου

ε ένα εορταστικό σκηνικό, το Astir Palace γιόρτασε και επίσημα το ξεκίνημα της χριστουγεννιάτικης περιόδου, με τη φωταγώγηση του χριστουγεννιάτικου δέντρου στο υπέροχα στολισμένο lobby του ξενοδοχείου Arion Resort & Spa. Η εκδήλωση στέφθηκε με μεγάλη επιτυχία, καθώς περίπου 500 προσκεκλημένοι φίλοι του Αστέρα είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν μια μοναδική βραδιά, σε ένα περιβάλλον εύθυμο, υπό τους ήχους ζωντανής μουσικής από jazz band και μοναδικά εκτελεσμένα τραγούδια, όπως το “Ave Maria” από τη σοπράνο Λήδα Δημητριάδη και τον βαρύτονο Άγγελο Χονδρογιάννη, αμέσως μετά τη φωταγώγηση του δέντρου. Δύο χιλιάδες λαμπάκια περιστοίχησαν το πολύ ψηλό έλατο, η φωταγώγηση του οποίου έγινε από τον διευθύνοντα σύμβουλο του Astir Palace, κ. Πολυχρόνη Γριβέα, και την υπουργό Τουρισμού, κ. Έλενα Κουντουρά, παρουσία και της προέδρου της Εθνικής Τράπεζας, κ. Λούκας Κατσέλη, που όλοι τους ευχήθηκαν καλές γιορτές και πολλές επιτυχίες για το Astir Palace. Σας προσκαλούμε να γίνετε και εσείς μέρος αυτής της τόσο ξεχωριστής χριστουγεννιάτικης ατμόσφαιρας στο Astir Palace, με μια σειρά ιδιαίτερων happenings και προσφορών ειδικά σχεδιασμένων για τα Χριστούγεννα, και φυσικά με την παραμονή σας στο resort, έτσι ώστε να μη χάσετε ούτε στιγμή από τη μαγεία των Χριστουγέννων στον Αστέρα!

GRIVALIA

Χρυσή πιστοποίηση για το κτήριο των γραφείων της στην οδό Σωρού

η σημαντική πιστοποίηση LEED for Existing Buildings: Operations & Maintenance GOLD απέσπασε το κτήριο των γραφείων της Grivalia στην οδό Σωρού στο Μαρούσι, ως απόρροια της εφαρμογής του συστήματος LEED for Operations and Maintenance, η οποία προβλέπει μια σειρά επεμβάσεων και παρακολούθησης της αποτελε-

σματικότητάς τους. Για την επίτευξη της συγκεκριμένης πιστοποίησης, στο κτήριο της οδού Σωρού πραγματοποιήθηκαν βελτιώσεις των εγκαταστάσεων άρδευσης, περιορισμός του φαινομένου της θερμικής αστικής νησίδας μέσω της εφαρμογής ανακλαστικών υλικών στο δώμα, περιορισμός της φωτορύπανσης από τον εξωτερικό φωτισμό, βελτιστοποίηση της λειτουργίας των Η/Μ συστημάτων κλιματισμού και αερισμού του κτηρίου και προμήθεια πιστοποιητικών Green-e certificates για την ενίσχυση της παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ, ίσης με την καταναλισκόμενη ετήσια ενέργεια του κτηρίου. Τα οφέλη που προκύπτουν από τις παραπάνω βελτιώσεις αφορούν την εξοικονόμηση κατανάλωσης ενέργειας και νερού, τις βελτιωμένες συνθήκες θερμικής άνεσης και ποιότητας εσωτερικού αέρα και τη σημαντική μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του κτηρίου. Το πρότυπο περιβαλλοντικής βαθμονόμησης LEED (Leadership in Energy & Environmental Design) είναι το πλέον αναγνωρισμένο διεθνώς σύστημα πιστοποίησης κτηρίων που αναπτύχθηκε από το Συμβούλιο Πράσινων Κτηρίων των ΗΠΑ (US Green Building Council). Το σύστημα πιστοποιεί ότι ένα κτήριο έχει σχεδιαστεί και ανακατασκευαστεί με εφαρμογή των αρχών της αειφόρου δόμησης, που αποσκοπούν στη βέλτιστη ενεργειακή και περιβαλλοντική συμπεριφορά του κτηρίου και αποβλέπουν στην ποσοτικοποίηση της σχετικής απόδοσης του έργου. Υπενθυμίζεται ότι η Grivalia εντός του 2016 σκοπεύει να έχει ολοκληρώσει την αναβάθμιση και πιστοποίηση τεσσάρων ακόμη κτηρίων του χαρτοφυλακίου της. Το πρώτο πιστοποιημένο κατά LEED κτήριο γραφείων της Grivalia, με έτος κατασκευής το 2000, βρίσκεται στον Παράδεισο Αμαρουσίου και είναι μισθωμένο σε μεγάλους εγχώριους και διεθνείς οργανισμούς, διαθέτοντας 6.086 τ.μ. συνολικής επιφάνειας και 251 θέσεις στάθμευσης. 78 Δεκέμβριος 2015

GREEK EXPORTS AWARDS 2015

Top Greek Export Company 2015 η Systems Sunlight

ε σημαντικές διακρίσεις μεταξύ των κορυφαίων επιχειρήσεων, που στηρίζουν ουσιαστικά την ελληνική οικονομία, πραγματοποιήθηκε η απονομή των βραβείων Greek Exports Awards 2015, τα οποία διοργάνωσε για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά η Ένωση Διπλωματικών Υπαλλήλων Οικονομικών & Εμπορικών Υποθέσεων (ΕΝΔΥ ΟΕΥ) του Υπουργείου Εξωτερικών σε συνεργασία με τη συνεδριακή εταιρεία Ethos Events SA. Η εταιρεία Systems Sunlight κέρδισε το Gold βραβείο “Top Greek Export Company” στην κατηγορία Special Awards των φετινών Greek Exports Awards 2015, ενώ το 2ο Special Award, “Honorary Export Distinction”, απονεμήθηκε στη μονάδα του Ερευνητικού Κέντρου Αθηνά Corallia Clusters Initiative, που αποτελεί τον πρώτο φορέα που συστάθηκε στην Ελλάδα για την οργανωμένη και συστηματική διαχείριση και ανάπτυξη συνεργατικών σχηματισμών καινοτομίας (clusters). «Στον καιρό της κρίσης, οι εξαγωγές αποτελούν την κρίσιμη διέξοδο των υφιστάμενων επιχειρήσεων, που είδαν τις πωλήσεις τους στην εσωτερική αγορά να μειώνονται, προκειμένου να διατηρήσουν σταθερό τον κύκλο εργασιών τους, το επίπεδο δραστηριότητας και τις θέσεις εργασίας τους. Επιπλέον, δεδομένης της συρρίκνωσης της εσωτερικής αγοράς, η ανάπτυξη εξωστρεφούς επιχειρηματικότητας θα πρέπει να εξελιχθεί σε σταθερή στρατηγική και επιλογή των ελληνικών επιχειρήσεων και όχι αποκλειστικά σε λύση ανάγκης και αντίδοτο στην κρίση» επεσήμανε στον χαιρετισμό του ο γενικός γραμματέας του Υπουργείου Οικονομίας, κ. Ηλίας Ξανθάκος. Επιπλέον, τόνισε: «Το σχέδιο δράσης για την προώθηση των εξαγωγών θα σταλεί σε λίγες ημέρες προς τους αρμόδιους φορείς για διαβούλευση. Ελπίζουμε ότι το τελικό αποτέλεσμα, που θα προκύψει πολύ σύντομα, θα δώσει έναν αποτελεσματικό οδικό χάρτη δράσεων, με τελικό στόχο την προώθηση των ελληνικών εξαγωγών σε μεσομακροπρόθεσμο ορίζοντα». Από την πλευρά του, ο ομότιμος καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) κ. Θεοδόσιος Π. Tάσιος, αναλύοντας στην ομιλία του τη συσχέτιση του «Εξάγειν = Παράγειν + Επιχειρείν», επεσήμανε πως οι παρεμβάσεις της Πολιτείας οφείλουν να περιλαμβάνουν τη στήριξη των προσπαθειών των επιχειρήσεων για διεθνοποίηση και ανάπτυξη της εξαγωγικής δραστηριότητας, με απώτερο στόχο τη δημιουργία υψηλής προστιθέμενης αξίας. Το αποτέλεσμα θα είναι η οικονομική μεγέθυνση της ελληνικής οικονομίας και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας σε στέρεες βάσεις μέσω μιας διεθνώς ανταγωνιστικής παραγωγής και απασχόλησης. Για ακόμη μια χρονιά, ο θεσμός των Greek Exports Awards 2015 επιχειρεί να συμβάλει αποτελεσματικά στον εκσυγχρονισμό της εξαγωγικής βάσης, αναδεικνύοντας τα φωτεινά παραδείγματα του επιχειρείν, τις νέες τεχνολογίες και την ποιοτική αναβάθμιση των προϊόντων νέας γενιάς, που διεισδύουν αποτελεσματικότερα στις νέες απαιτητικές συνθήκες των κανόνων διεθνούς εμπορίου, όπως τόνισε ο κύριος Τζανέτος Καραντζής, πρόεδρος της Ένωσης Διπλωματικών Υπαλλήλων Οικονομικών & Εμπορικών Υποθέσεων (ΕΝΔΥ ΟΕΥ). «Η φιλοσοφία της διοργάνωσης των Greek Exports Awards 2015 είναι η επιβράβευση της αριστείας στον τομέα των εξαγωγών (αγαθών και υπηρεσιών) του εγχώριου επιχειρηματικού κόσμου, που καταφέρνει και βρίσκει δημιουργικές διεξόδους, παρά τις αντιξοότητες» επεσήμανε από την πλευρά του ο κύριος Κωνσταντίνος Ουζούνης, CEO της Ethos Media, τονίζοντας: «Τα βραβεία, επισφραγίζουν τη σημαντική συμβολή στην οικονομία των επιχειρήσεων εκείνων που καταφέρνουν και δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας αλλά και συμβάλλουν σημαντικά στην ευημερία των κοινωνιών». «Από την ενδελεχή ανάλυση των εξαγωγικών εξελίξεων καθίσταται σαφές ότι απαιτείται πλέον ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης, με κυρίαρχο στόχο την εξωστρέφεια της ελληνικής οικονομίας» σημείωσε ο κύριος Νίκος Κωστάρας, γενικός διευθυντής της ΙMS Health. ΧΡΗΜΑ 79

διά ταύτα... από τον

Νώντα Χαλδούπη

Ο πόνος ν ώ ι ρ α κ ι λ α των π ρ ε κ ό ζ Τ υ ο τ ς ο χ υ τ ά ο ι κα Με πόνο ψυχής υπέγραψε ο Χρήστος Σπίρτζης την εγκληματική σύμβαση παράδοσης των 14 περιφερειακών αεροδρομίων, αυτών των βαρύτιμων κοσμημάτων του ελληνικού τουρισμού με τις ακάθαρτες τουαλέτες, στους αδίστακτους Γερμανούς εκμεταλλευτές. Ευτυχώς, ο πόνος αυτός ήταν μικρότερος από τον πόνο μιας ενδεχόμενης απώλειας της υπουργικής του καρέκλας. Αν είχε ρωτήσει τον σύντεκνο αναπληρωτή υπουργό Υγείας, Παύλο Πολάκη, θα ήξερε εξαρχής ότι τα παλικάρια δεν πονούν. Έκτακτο ιατρικό συμβούλιο συγκαλείται προσεχώς και για τους ξαφνικούς πόνους ψυχής του Γιώργου Κατρούγκαλου, που έκαναν την εμφάνισή τους πριν ακόμη υπογράψει τη συμφωνία με την Τρόικα για τις συντάξεις. Ας μη φοβάται το παλικάρι. Οι συνταξιούχοι κρατούν σκληρές μαγκούρες, αλλά δεν τρέχουν γρήγορα. Με πόνο ψυχής και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Τρύφων Αλεξιάδης, περιορίζει τις εμφανίσεις του στα κανάλια, για να μην πέσει πάλι θύμα του αδίστακτου καρτέλ των οικονομικών συντακτών, που τον υπονομεύουν αδιάκοπα, μεταδίδοντας με ακρίβεια τις δηλώσεις του. Λέγεται ότι ζήτησε από τον καθηγητή Μπαμπινιώτη να του εξηγήσει τι σημαίνει εκείνο το αρχαιοελληνικό «κρείττον το σιγάν», που τόσο γοήτευε και τον Καραμανλή Α’. Όταν ενημερώθηκε, ρώτησε: «Να σιωπώ, δηλαδή, πριν ή μετά τη συμμετοχή μου στα πάνελ»; 80 Δεκέμβριος 2015

Γκαντεμιά άνευ προηγουμένου για τον άγνωστο συμπολίτη μας από τα Βραχνέικα Αχαΐας που είχε την ατυχία να κερδίσει 15,5 εκατ. ευρώ στο τζακπότ του Τζόκερ. Έναν μήνα νωρίτερα να τα είχε κερδίσει, θα είχε προλάβει να γίνει βασικός μέτοχος σε συστημική τράπεζα. Τώρα έγινε απλώς συνεταίρος του Ευκλείδη Τσακαλώτου, που «ελάφρωσε» το κέρδος του κατά 3,1 εκατ. ευρώ. Και να εμφανιστούν όμως τα 12 και κάτι «ζεστά» εκατομμύρια στην τράπεζα, ο υπερτυχερός δεν θα κάνει πραγματικότητα το όνειρό του για μπάνιο «α λα Σκρουτζ» σε πισίνα με χαρτονομίσματα. Με το ισχύον όριο εβδομαδιαίων αναλήψεων των 420 ευρώ, θα χρειαστεί κάτι παραπάνω από 29.523 εβδομάδες για να μεταφέρει τα μετρητά στην ασφάλεια του κήπου του στα Βραχνέικα, ώστε να μην ξυπνάει τις νύχτες από εφιάλτες με τον Σόιμπλε να κραδαίνει ψαλίδια. Αν πάλι αποφασίσει να φύγει για πάντα από τα όμορφα Βραχνέικα, για να εγκατασταθεί σε γραφικό χωριό των ελβετικών Άλπεων και να γλιτώσει από συγγενείς, φίλους και αγνώστους που θα ζητούν δανεικά, ο υπερτυχερός έχει όλη την ελευθερία να το κάνει, όχι όμως και να διακινήσει τα κερδισμένα λεφτά στο εξωτερικό (άτιμα capital control!).

ΧΡΗΜΑ

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ ONOMATΕΠΩΝΥΜΟ

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ

Τ.Κ.

ΠΕΡΙΟΧΗ

ΠΟΛΗ

ΧΩΡΑ

ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Ε-ΜAIL

ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ

ΚΙΝΗΤΟ

FAX

ΑΦΜ*

ΔΟΥ*

* ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

Το ΧΡΗΜΑ καινοτοµεί τεχνολογικά, κυκλοφορεί και ψηφιακά, µε e-mail! Ο συνδροµητής µπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, µε τρόπο παρόµοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης µε λέξεις-κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σηµειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Σε έντυπη και ψηφιακή µορφή) ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ ΕΞΑΜΗΝΗ (5 ΤΕΥΧΗ) 20,00 € ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΣ (10 ΤΕΥΧΗ) 100,00 €

ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ) 30,00 €

ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 45,00 €

ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 80,00 €

ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ) 150,00 €

ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟMΙKΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 60,00 € ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 110,00 €

ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Αποκλειστικά σε ψηφιακή µορφή) ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 15,00 € (Σε όλες τις συνδροµές συµπεριλαµβάνεται Φ.Π.Α.)

ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / ΙΒΑΝ GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192) Βεβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασµός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρείας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σηµειώνετε πάντα το όνοµά σας στο καταθετήριο. Παρακαλούµε, όπως αποστείλετε το καταθετήριο µε fax στο 210 998 4953, υπόψιν κου Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.

ΕΠΙΤΑΓΗ

ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ

*Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιµος, Fax: 210 998 4953

Yπεύθυνος συνδροµών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu