ΧΡΗΜΑ
www.hrima.gr
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ
Ψύχραιμη αναμονή στο ΧΑ για τη λήξη της «ομηρίας»
ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.420 / 04.2016 / € 6,00
ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ: Βαρύ πλήγμα από capital controls και αβεβαιότητα
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Ακτινογραφία στα οικονομικά αποτελέσματα των εισηγμένων Αλέξης Χαρίτσης Υφυπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού
ΕΣΠΑ για τους πολλούς, με αδιάβλητες διαδικασίες Εργαζόμαστε ώστε να αναστρέψουμε το κλίμα αποεπένδυσης που προκάλεσαν οι πολιτικές διαρκούς λιτότητας τα τελευταία χρόνια. Στόχος για το 2016 είναι να διοχετευθούν στην πραγματική οικονομία συνολικά περί τα 8 δισ. ευρώ.
Νώντας Χαλδούπης, Διευθυντής Σύνταξης
Άρον το... χρέος σου και περιπάτει!
Π
ριν ο Ιησούς θεραπεύσει τον παράλυτο με τη δύναμη της πίστης, τον ρώτησε αν θέλει να γίνει υγιής. Όταν είδε στα μάτια του ότι ήθελε, τον προέτρεψε να σηκώσει το κρεβάτι του και να περπατήσει. Και να μην κυλήσει ξανά στην αμαρτία. Όχι, μην απατάσθε από την εισαγωγή. Η στήλη δεν εγκατέλειψε την πολιτική και την οικονομία, για να αφοσιωθεί στη θεολογία. Προσφεύγουμε στο Ευαγγέλιο, γιατί ίσως μόνο εκεί μπορούν πλέον να αναζητηθούν ερμηνευτικά εργαλεία για την παράλογη πολιτική της Γερμανίας έναντι της υπερχρεωμένης Ελλάδας. Η Μέρκελ, ο Σόιμπλε και οι περισσότεροι Χριστιανοδημοκράτες πολιτικοί της Γερμανίας πίνουν νερό στο όνομα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Μόνο το ΔΝΤ, πιστεύουν, μπορεί να επιβάλει αποτελεσματικά την εφαρμογή των πιο σκληρών συνταγών λιτότητας στους δημοσιονομικά αμαρτωλούς Έλληνες -η Κομισιόν αντιμετωπίζεται σχεδόν ως ανυπόληπτος θεσμός σε ό,τι αφορά την επιβολή δημοσιονομικής πειθαρχίας. Όταν έρχεται όμως το Ταμείο, πριν αδειάσει το νερό στα ποτήρια των Γερμανών αξιωματούχων, και λέει ευθέως ότι είναι εντελώς παράλογο να περιμένει κανείς από την Ελλάδα να φθάσει σε ένα πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ και να το διατηρήσει για δεκαετίες, προκειμένου να παραμείνει βιώσιμο το χρέος χωρίς «κούρεμα» των πιστωτών, ο Β. Σόιμπλε κλείνει τα αυτιά του και επαναλαμβάνει μονότονα: «δεν χρειάζεται ελάφρυνση χρέους, αρκεί να εφαρμόσει σωστά η Ελλάδα το πρόγραμμά της».
Η στάση του κυρίου Σόιμπλε μοιάζει να έχει βγει από κηρύγματα ιερέων για την Κυριακή του Παραλύτου. Αρκεί οι αμαρτωλοί Έλληνες να θέλουν πραγματικά να ξεφύγουν από την αμαρτία, και η οικονομία από θαύμα θα θεραπευθεί! Και όχι μόνο αυτό: θα σηκώσει ένα χρέος σχεδόν τριπλάσιο από εθνικό προϊόν, για να το κουβαλήσει με άνεση τις επόμενες δεκαετίες, χωρίς να πειραχθεί «τρίχα» από τα κεφάλαια των πιστωτών! «Άρον το χρέος σου και περιπάτει», λοιπόν. Κι ας λένε ό,τι θέλουν οι άπιστοι Θωμάδες του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Μήπως έχουν δίκιο οι Γερμανοί φίλοι μας; Μήπως πράγματι όσα λέμε εδώ στην Ελλάδα για το χρέος είναι δικαιολογίες και υπεκφυγές αμαρτωλών που θέλουν να συνεχίσουν να αμαρτάνουν και να στέλνουν τον λογαριασμό σε άλλους; Κυκλοφορούν πολλές θεωρίες για το ελληνικό χρέος. Μάλιστα, η πιο ακραία εξ αυτών, που διακινείται από τον οικονομολόγο και επενδυτή στην ελληνική αγορά ομολόγων, Πολ Καζάριαν, υποστηρίζει ότι αν μετρήσουμε σωστά το χρέος, μετρώντας την καθαρή παρούσα αξία του και αφαιρώντας από το χρέος την αξία της περιουσίας του Δημοσίου, η Ελλάδα έχει ένα από τα πιο χαμηλά χρέη της ευρωζώνης, επειδή οι όροι αποπληρωμής του είναι πρωτοφανώς χαλαροί, αν όχι χαριστικοί. Καλές είναι αυτές οι θεωρίες, ιδιαίτερα όταν είσαι πιστωτής του ελληνικού Δημοσίου, όπως το γερμανικό Υπουργείο Οικονομικών ή η
Japonica του Πολ Καζάριαν. Η ουσία όμως είναι αλλού: για να εξυπηρετεί με βιώσιμο τρόπο το χρέος μας, χωρίς κάποια ουσιώδη ελάφρυνση, πρέπει η Ελλάδα να πετύχει ένα θηριώδες πρωτογενές πλεόνασμα το 2018 και να το διατηρήσει για δεκαετίες. Πρέπει, δηλαδή, σταθερά το ελληνικό κράτος να αφαιρεί από τον ιδιωτικό τομέα τουλάχιστον 7 δισ. ευρώ τον χρόνο περισσότερα από όσα χρειάζεται για να πληρώνει τις υποχρεώσεις του, χωρίς να υπολογίζουμε σε αυτές το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους. Και ας μην ξεχνάμε ότι αυτά τα 7 δισ. θα πρέπει να αφαιρούνται από έναν ιδιωτικό τομέα που ήδη στενάζει από το δικό του βαρύ χρέος (143% του ΑΕΠ, το 2014), χωρίς να διακρίνεται από οικονομικό δυναμισμό και σφριγηλή παραγωγικότητα. Δυστυχώς, οι θεωρίες του Σόιμπλε κινούνται στη σφαίρα της θεολογίας και όχι της σύγχρονης οικονομικής επιστήμης, η οποία διδάσκει ότι δεν υπάρχει στα διεθνή χρονικά εθνική οικονομία –πολύ περισσότερο αν έχει τα χαρακτηριστικά της ελληνικής– που να έχει σηκώσει για δεκαετίες μια τόσο αυστηρή δημοσιονομική πολιτική χωρίς να γονατίσει. Ας μην περιμένουν, λοιπόν, οι θεοσεβούμενοι Γερμανοί πιστωτές μας ότι με ένα θαύμα θα λυθεί μόνο του το ελληνικό πρόβλημα, χωρίς τη δική τους συνδρομή...
ΧΡΗΜΑ
τ.420, Απρίλιος 2016
2 Απρίλιος 2016
ΕΝ ΑΡΧΗ...
10
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ Ψύχραιμη αναμονή στο ΧΑ για τη λήξη της «ομηρίας»
54
WOMEN IN BUSINESS Ανισότητες και κοινωνικά εμπόδια τους στερούν (προς το παρόν) την κορυφή
38
ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ Βαρύ πλήγμα από capital controls και αβεβαιότητα
30
BUSINESS AUTO-MOTO Η καθυστέρηση στην παράταση της απόσυρσης ανέκοψε τη δυναμική του 2015
70
ΟΜΑΔΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ Δίχτυ ασφαλείας στην κρίση του ασφαλιστικού συστήματος 4 Απρίλιος 2016
ΧΡΗΜΑ
www.hrima.gr
τ.420/04.2016
ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ
ΧΡΗΜΑ
Ψύχραιµη αναµονή στο ΧΑ για τη λήξη της «οµηρίας»
ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟ & ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ / τ.420 / 04.2016 / € 6,00
περιεχόμενα
ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ: Βαρύ πλήγµα από capital controls και αβεβαιότητα
τ.420/ 04.2016
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Ακτινογραφία στα οικονοµικά αποτελέσµατα των εισηγµένων Αλέξης Χαρίτσης Υφυπουργός Οικονοµίας, Ανάπτυξης και Τουρισµού
ΕΣΠΑ για τους πολλούς, µε αδιάβλητες διαδικασίες Εργαζόµαστε ώστε να αναστρέψουµε το κλίµα αποεπένδυσης που προκάλεσαν οι πολιτικές διαρκούς λιτότητας τα τελευταία χρόνια. Στόχος για το 2016 είναι να διοχετευθούν στην πραγµατική οικονοµία συνολικά περί τα 8 δισ. ευρώ.
ISSN 1105-0470
16 ~ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Οικονομικά αποτελέσματα: Οι εισηγμένες πέρασαν το τεστ αντοχής
ΘΕΜΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟY
28 ~ ΔΙΕΘΝΗ Το φάσμα του bail-in απειλεί τις τράπεζες στην ευρωζώνη
Εργαζόμαστε ώστε να αναστρέψουμε το κλίμα αποεπένδυσης που προκάλεσαν οι πολιτικές διαρκούς λιτότητας τα τελευταία χρόνια. Στόχος για το 2016 είναι να διοχετευθούν στην πραγματική οικονομία συνολικά περί τα 8 δισ. ευρώ.
68 ~ ΕΥΡΩΠΑΪΚA ΠΡΟΓΡAΜΜΑΤΑ Στην… ευρωπαϊκή υγειά μας!
ΧΡΗΜΑ
~ Απαγορεύεται αυστηρά η
αναδημοσίευση φωτογραφιών και ύλης ή μέρους αυτής, και η καθ’ οιονδήποτε τρόπο εκμετάλλευσή τους, χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη.
τεύχος Απριλίου 2016
ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Κωνσταντίνος Ουζούνης ouzounis.k@ethosmedia.eu ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Νώντας Χαλδούπης chaldoupis.n@ethosmedia.eu
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ - ΔΙΟΡΘΩΣΗ Αμαλία Λούβαρη louvari.a@ethosmedia.eu ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ Ράντω Μανώλογλου manologlou.r@ethosmedia.eu
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚTΗΣ Γιώργος Καλούμενος Κώστας Ραμπίδης kaloumenos.g@ethosmedia.eu rampidis.k@ethosmedia.eu ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ Bίκυ Γερασίμου gerasimou.v@ethosmedia.eu Αριστείδης Κυπριώτης kypriotis.a@ethosmedia.eu
DIGITAL MARKETING Σοφία Γελαδάκη geladaki.s@ethosmedia.eu ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ Σοφία-Αφροδίτη Βουλγαράκη voulgaraki.s@ethosmedia.eu
Λωρέττα Μπούρα boura.l@ethosmedia.eu
ΤΜΗΜΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ & ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ Kωνσταντίνος Σαλβαρλής salvarlis.k@ethosmedia.eu
ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Δέσποινα Ροπόδη ropodi.d@ethosmedia.eu
YΠΕΥΘΥΝΗ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ Νατάσσα Λαζαράκου lazarakou.n@ethosmedia.eu
ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ Θοδωρής Αναγνωστόπουλος Shutterstock ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ Στράτος Μωυσής moisis.s@ethosmedia.eu ΕΚΤΥΠΩΣΗ - ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ - ΕΝΘΕΣΗ Pressious Αρβανιτίδης Α.Β.Ε.Ε. ISSN 1105-0470
ETHOS MEDIA S.A. Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιμος T:210 9984950, Φ:210 9984953 E:info@hrima.gr www.ethosmedia.eu www.ethosevents.eu www.hrima.gr www.insuranceworld.gr www.virus.com.gr www.asfalizomai.com www.alivemag.gr
02 ~ Εν αρχή: Άρον το... χρέος σου και περιπάτει! 06 ~ Επικαιρότητα: Από το λάθος του καλοκαιριού στο «θρίλερ» του φετινού Πάσχα 80 ~ Διά ταύτα: Π. Πολάκης: Σε ειδική αποστολή στο ΔΝΤ!
Κώστας Ραμπίδης rampidis.k@ethosmedia.eu
48
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Αλέξης Χαρίτσης, Υφυπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού
ΕΣΠΑ για τους πολλούς, με αδιάβλητες διαδικασίες ΧΡΗΜΑ 5
επικαιρότητα από τον
Νώντα Χαλδούπη
ΑΠΟ ΤΟ ΛΑΘΟΣ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ ΣΤΟ «ΘΡΙΛΕΡ» ΤΟΥ ΦΕΤΙΝΟΥ ΠΑΣΧΑ
Οι αστοχίες του τρίτου μνημονίου, το δίκοπο μαχαίρι των «εφεδρικών» μέτρων και ο κίνδυνος νέας αναβολής της ελάφρυνσης χρέους
Μ
ε την ολοκλήρωση των διαβουλεύσεων για το ελληνικό πρόγραμμα, στο περιθώριο της εαρινής συνόδου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, η πολιτική σκόνη που είχε σηκωθεί τις προηγούμενες εβδομάδες κατακάθισε. Όμως, όταν το τοπίο καθάρισε και η ορατότητα αποκαταστάθηκε, έγινε σαφές ότι η ελληνική κυβέρνηση θα χρειαστεί να αποδεχθεί πρόσθετα, «εφεδρικά» μέτρα, προκειμένου να κλείσει η αξιολόγηση, χωρίς να έχει ισχυρές εγγυήσεις ότι, ακόμη κι αν «πιει αυτό το πικρό ποτήρι», θα συναινέσει η Γερμανία σε μια σοβαρή αναδιάρθρωση του χρέους. Το «θρίλερ» του φετινού Πάσχα συνδέεται με μια αόρατη, στους περισσότερους, γραμμή με το σοβαρό κατασκευαστικό λάθος του τρίτου μνημονίου, στο οποίο κατέληξαν βιαστικά, το περασμένο καλοκαίρι, η Αθήνα και οι Ευρωπαίοι δανειστές:
6 Απρίλιος 2016
~~ Όπως είναι γνωστό, ήδη από την εποχή Βαρουφάκη, στις διαπραγματεύσεις Αθήνας-Ευρωπαίων δανειστών υπήρχε ένα πολύ σοβαρό σημείο τριβής: η διαφωνία για τους δημοσιονομικούς στόχους του νέου προγράμματος, δηλαδή για το πρωτογενές πλεόνασμα που θα έπρεπε να επιτύχει η Ελλάδα και να το διατηρήσει στο διηνεκές. Η κυβέρνηση Σαμαρά είχε δεχθεί να προσδιοριστεί ο μεσοπρόθεσμος στόχος για το πλεόνασμα στο 4,5% του ΑΕΠ, ενώ ο Γιάνης Βαρουφάκης ορθώς επέμενε ότι το πλεόνασμα δεν έπρεπε να υπερβαίνει το 1-1,5% του ΑΕΠ. Μόνο που, αν ο στόχος «προσγειωνόταν» σε τόσο χαμηλό ποσοστό, θα ήταν αναπόφευκτη μια άκρως επώδυνη για τους Ευρωπαίους δανειστές αναδιάρθρωση του χρέους, αφού η Ελλάδα θα έβαζε στην άκρη πολύ μικρότερα ποσά για την ετήσια εξυπηρέτηση
του χρέους της. Με πολύ πρόχειρους υπολογισμούς, η διαφορά στους δημοσιονομικούς στόχους θα χρειαζόταν ένα «κούρεμα» άνω των 50 δισ. ευρώ για να καλυφθεί, δηλαδή θα έπρεπε να διαγραφεί ένα χρέος περίπου ίσο με τα διακρατικά δάνεια του πρώτου μνημονίου. ~~ Η αρχή του τέλους για τη θητεία Βαρουφάκη στο Υπουργείο Οικονομικών ήρθε πολύ πριν το δημοψήφισμα του καλοκαιριού, όταν ο Αλέξης Τσίπρας (χωρίς να ενημερώσει τον τότε υπουργό Οικονομικών, όπως έχει δηλώσει ο κύριος Βαρουφάκης) ενημέρωσε τους Ευρωπαίους ότι δεχόταν να διαπραγματευθεί για ένα νέο πρόγραμμα με μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό στόχο πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ. Όταν πια ο Έλληνας πρωθυπουργός έφθασε, ύστερα από αρκετές πολιτικές περιπέτειες, στη 17ωρη διαπραγμάτευση για το νέο πρόγραμμα, δεν υπήρξε η
Ούτε ο Έλληνας πρωθυπουργός, ούτε βεβαίως οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης, έλαβαν υπόψη τις θέσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το οποίο προειδοποιούσε πως δεν είναι ρεαλιστικό να περιμένει κανείς από την Ελλάδα τεράστια πρωτογενή πλεονάσματα για δεκαετίες. παραμικρή αμφισβήτηση του στόχου για το πλεόνασμα και ο «μαγικός αριθμός» του 3,5% έγινε ο ακρογωνιαίος λίθος του προγράμματος του τρίτου μνημονίου. ~~ Ούτε ο Έλληνας πρωθυπουργός, ούτε βεβαίως οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης, έλαβαν υπόψη στα σοβαρά τις θέσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το οποίο, αμέσως μετά την προκήρυξη του ελληνικού δημοψηφίσματος, έδωσε στη δημοσιότητα την αναθεωρημένη έκθεση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, στην οποία προειδοποιούσε πως δεν είναι ρεαλιστικό να περιμένει κανείς από την Ελλάδα τεράστια πρωτογενή πλεονάσματα για δεκαετίες ή και υπερβολικά υψηλά έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις. Το Ταμείο πρότεινε να μειωθεί σε 1-2% ο μεσοπρόθεσμος δημοσιονομικός στόχος και να γίνει μια τολμηρή αναδιάρθρωση του χρέους, με μέτρα που θα ξεπερνούσαν ό,τι είχε συζητηθεί ώς τότε, μεταξύ των οποίων ακόμη και μια διαγραφή όλων των δανείων του πρώτου μνημονίου. ~~ Αγνοώντας τις απόλυτα λογικές παραινέσεις του ΔΝΤ, προκειμένου να αποφύγουν τολμηρά μέτρα αναδιάρθρωσης του χρέους, οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης διαμόρφωσαν ένα πρόγραμμα με πολύ φιλόδοξο δημοσιονομικό στόχο, που όμως το Ταμείο έκρινε ότι δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί με τα «αδύναμα» μέτρα που περιγράφονταν στο τρίτο μνημόνιο -ως γνωστόν, σε άρθρο του ο Π. Τόμσεν είχε τονίσει ότι χρειάζονταν μέτρα εξοικονόμησης 4,5% του ΑΕΠ και όχι 3%, για να επιτευχθεί ο στόχος. Έτσι, αντί η συμφωνία του περασμένου καλοκαιριού να δώσει τέλος στις συνεχείς, από το 2014, αντιπαραθέσεις των Ευρωπαίων με το Ταμείο για το ελληνικό πρόγραμμα και για το χρέος, επισημοποίησε τη διαφωνία των δύο πλευρών. Και ήταν θέμα χρόνου αυτή ακριβώς η διαφωνία να φέρει και πάλι το πρόγραμμα στα όρια του εκτροχιασμού.
Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ Αυτά τα προβλήματα δεν ήταν άγνωστα στα αρμόδια κυβερνητικά στελέχη στην Αθήνα. Σε μια προσπάθεια να ελιχθεί ανάμεσα στους ισχυρούς πιστωτές, η κυβέρνηση προσπάθησε να φανεί συνεπής με όσα είχε συμφωνήσει με τους Ευρωπαίους, το περασμένο καλοκαίρι, με την ελπίδα ότι, αν το Ταμείο αμφισβητούσε τη συμφωνία για την πρώτη αξιολόγηση, θα βρισκόταν απομονωμένο και τελικά οι Ευρωπαίοι θα αποδέχονταν να περιοριστεί σε ρόλο τεχνικού συμβούλου, ώστε να μην μπορεί να εμποδίζει τις εκταμιεύσεις των δόσεων του νέου δανείου. Πράγματι, η ελληνική πλευρά κινήθηκε απολύτως σύμφωνα με όσα είχε δεσμευθεί έναντι των Ευρωπαίων, το περασμένο καλοκαίρι. Όταν αποχώρησαν από την Αθήνα οι εκπρόσωποι των Θεσμών, για να μετάσχουν στη σύνοδο του ΔΝΤ, με τις ευρωπαϊκές συνιστώσες των Θεσμών υπήρχε συμφωνία σχεδόν για το σύνολο των μέτρων, που θα έπρεπε να ληφθούν, βάσει του μνημονίου, για να εξοικονομηθεί το 3% του ΑΕΠ ώς και το 2018. Σοβαρές διαφωνίες υπήρχαν μόνο για το θέμα των «κόκκινων» δανείων, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα μπορούσε να βρεθεί μια φόρμουλα κοινής αποδοχής. Έχοντας ουσιαστικά ολοκληρώσει τη διαπραγμάτευση με τους ευρωπαϊκούς Θεσμούς, αλλά γνωρίζοντας ότι το ΔΝΤ διατηρούσε τις διαφωνίες του, η κυβέρνηση έκανε μια τελευταία προσπάθεια να «ντριπλάρει» το Ταμείο: στις συναντήσεις του με τον Φρανσουά Ολάντ και τον Μάρτιν Σουλτς, ο κύριος Τσίπρας ξεκαθάρισε, σύμφωνα με πληροφορίες, ότι είναι έτοιμος να κλείσει την αξιολόγηση με τα μέτρα που είχαν ήδη συμφωνηθεί με την Κομισιόν και που είναι απολύτως εναρμονισμένα με τη συμφωνία του καλοκαιριού, αλλά ότι θα δημιουργούνταν σοβαρότατα πολιτικά προβλήματα αν η Αθήνα πιεζόταν να προσθέσει
κι άλλα μέτρα, ώστε να υπάρξει συμφωνία και με το ΔΝΤ. Το Μαξίμου διέψευσε ότι ο πρωθυπουργός απείλησε να παραιτηθεί αν πιεστεί για άλλα μέτρα. Ανεξάρτητα όμως από το τι ακριβώς είπε στον Γάλλο πρόεδρο, στα περίπου 20 λεπτά που συζήτησαν μόνοι, δεν χρειάζεται πολλή ανάλυση για να γίνει αντιληπτό από κάθε Ευρωπαίο συνομιλητή του ότι το «πακέτο» της πρώτης αξιολόγησης είναι ήδη αρκετά «βαρύ», όπως έχει συμφωνηθεί με την Κομισιόν, και θα γίνει «ασήκωτο» για την κυβέρνηση αν προστεθούν όσα μέτρα υποδεικνύει το Ταμείο.
ΕΝΑΣ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΣ Στην Ουάσιγκτον, οι συναντήσεις των κορυφαίων οικονομικών αξιωματούχων της ευρωζώνης και του ΔΝΤ φαίνεται ότι γεφύρωσαν τις διαφορές μεταξύ των πιστωτών της χώρας, αλλά με τρόπο που κρύβει αρκετούς κινδύνους για την ελληνική πλευρά, καθώς διαψεύστηκαν οριστικά οι προσδοκίες για έξοδο του Ταμείου από το σχήμα των δανειστών και για την παραμονή του σε ρόλο τεχνικού συμβούλου του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας. Από την πλευρά του Ταμείου, ο Πόουλ Τόμσεν ξεκαθάρισε ότι δεν ζητείται από την Ελλάδα να επιβληθούν μέτρα ακόμη σκληρότερης λιτότητας. Αντίθετα, ζητείται να «κοντύνουν» οι δημοσιονομικοί στόχοι και να ληφθούν μέτρα για τη βιωσιμότητα του χρέους από τους Ευρωπαίους πιστωτές, ώστε «να βγαίνει ο λογαριασμός». Αν όμως, όπως είπε ο Τόμσεν, οι Ευρωπαίοι και οι Έλληνες επιμένουν ότι ο στόχος για το πλεόνασμα πρέπει να μείνει στο 3,5%, τότε θα πρέπει να ληφθούν και τα μέτρα που το Ταμείο θεωρεί ότι θα επιτρέψουν αξιόπιστα να προσεγγιστεί αυτός ο στόχος. Δεδομένου του ότι ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ξεκαθάρισε από την πλευρά του ότι δεν μπορεί ΧΡΗΜΑ 7
επικαιρότητα
Ο Πόουλ Τόμσεν ξεκαθάρισε ότι δεν ζητείται από την Ελλάδα να επιβληθούν μέτρα ακόμη σκληρότερης λιτότητας. Αντίθετα, ζητείται να «κοντύνουν» οι δημοσιονομικοί στόχοι και να ληφθούν μέτρα για τη βιωσιμότητα του χρέους. να συζητηθεί η αλλαγή των δημοσιονομικών στόχων, αφού η μείωσή τους θα έπρεπε να συνοδευθεί και από μέτρα για το χρέος, η συμβιβαστική λύση, στην οποία συμφώνησαν οι Ευρωπαίοι και το Ταμείο, ήταν να μεταφερθούν τα βάρη στην Ελλάδα: για να κλείσει η αξιολόγηση, εκτός από τα μέτρα των 5,4 δισ. ευρώ (3% του ΑΕΠ), που έχουν ήδη συμφωνηθεί με τους Ευρωπαίους, η ελληνική πλευρά θα πρέπει να συμφωνήσει με το ΔΝΤ και σε μια λίστα «εφεδρικών» μέτρων, για επιπλέον εξοικονόμηση 1,5% του ΑΕΠ, τα οποία θα τεθούν σε εφαρμογή αν και στον βαθμό που θα υπάρξουν αποκλίσεις. Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, «μέσα στις διαφορετικές προτάσεις που κατατέθηκαν, προκειμένου να υπάρξει προσέγγιση ανάμεσα στους Θεσμούς, είναι και αυτή για περαιτέρω μέτρα που θα αποφασιστούν μεν από τώρα, αλλά θα εφαρμοστούν αν, και μόνο αν, δεν καλύψουμε τον στόχο του 3,5% το 2018. Με δυο λόγια, η συγκεκριμένη πρόταση προβλέπει να κλείσει η αξιολόγηση με τα μέτρα που υπολογίζουν οι ευρωπαϊκοί Θεσμοί και συμφωνούν και οι ελληνικές αρχές και μόνο αν το 2018 δεν
Η συμβιβαστική λύση, στην οποία συμφώνησαν οι Ευρωπαίοι και το Ταμείο, ήταν να μεταφερθούν τα βάρη στην Ελλάδα: η ελληνική πλευρά θα πρέπει να συμφωνήσει με το ΔΝΤ και σε μια λίστα «εφεδρικών» μέτρων. 8 Απρίλιος 2016
πιάσουμε τον στόχο, να είμαστε υποχρεωμένοι, τότε, να εφαρμόσουμε και κάποια από τα μέτρα που προτείνει το ΔΝΤ. Και είναι ξεκάθαρο ότι σε αυτήν την πρόταση, τα περαιτέρω μέτρα προτείνεται να είναι ανάλογα με την απόκλιση από τον στόχο. Για παράδειγμα, μια απόκλιση 0,3% (δηλαδή να έχουμε 3,2% πρωτογενές πλεόνασμα και όχι 3,5%) θα οδηγούσε σε μέτρα ύψους μόνο 0,3%». Οι ίδιες πηγές ξεκαθαρίζουν όμως ότι «η ελληνική πλευρά δεν έχει αποδεχτεί αυτήν την πρόταση και η τελική της θέση θα εξαρτηθεί από ολόκληρο το “πακέτο” που θα είναι στα τραπέζι και που, προφανώς, θα συμπεριλαμβάνει και την ελάφρυνση του χρέους, η οποία, με βάση τη Συμφωνία του Ιουλίου, είναι προγραμματισμένο να αποφασιστεί αμέσως μετά την πρώτη αξιολόγηση». Τα εν δυνάμει επικίνδυνα σημεία αυτής της συμφωνίας είναι, όπως επισημαίνουν αναλυτές: ~~ Η προϋπόθεση που θέτει η κυβέρνηση για να αποδεχθεί τη συμφωνία, ότι δηλαδή θα συνοδευθεί και από σημαντικά μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι μπορεί να εκπληρωθεί σε αυτήν τη φάση. Ο Β. Σόιμπλε δεν θέλει να ανοίξει οποιαδήποτε συζήτηση για το χρέος πριν ολοκληρωθεί η αξιολόγηση, ενώ έχει υποστηρίξει ότι ακόμη και μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, δεν πρόκειται να μπει σε αυτήν τη συζήτηση, που τη θεωρεί άκαιρη και περιττή, αφού οι πρώτες δυσκολίες της Ελλάδας με την εξυπηρέτηση του χρέους θα εμφανιστούν μετά το 2022. Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση κινδυνεύει να αποδεχθεί όλα τα μέτρα που θα έχουν υπαγορεύσει οι πιστωτές, ακόμη και εκείνα που δεν περιλαμβάνονται στη συμφωνία του καλοκαιριού, αλλά να μην αποσπάσει σοβαρά ανταλλάγματα για το χρέος. Αυτό φαίνεται ότι αναγνωρίζεται από την κυβέρνηση, που τονίζει σε σχετι-
κό άτυπο ενημερωτικό σημείωμα ότι «η γερμανική πλευρά φαίνεται να πιστεύει ότι είναι δυνατόν να κλείσει η συμφωνία με τη συμμετοχή και του ΔΝΤ, χωρίς όμως καμία ελάφρυνση του χρέους -κάτι που αγνοεί την επαναλαμβανόμενη θέση του ΔΝΤ, που επισημάνθηκε πολλές φορές και στην Ουάσιγκτον, ότι χωρίς ουσιαστική απομείωση χρέους, το Ταμείο δεν μπαίνει στο πρόγραμμα». ~~ Τα πρόσθετα μέτρα, ακόμη κι αν χαρακτηριστούν «εφεδρικά», θα προκαλέσουν νέες φυγόκεντρες τάσεις στην κυβερνητική πλειοψηφία, που μετά δυσκολίας σήκωνε το βάρος των προηγούμενων μέτρων. Πολύ περισσότερο αν επιμείνει η γερμανική πλευρά στην πρότασή της να μην ενταχθούν απλώς στο αναθεωρημένο μνημόνιο τα επιπλέον μέτρα, αλλά να εγκριθούν και από τη Βουλή, ώστε να ενισχυθεί η δέσμευση που αναλαμβάνει η Αθήνα. Σε αυτήν την περίπτωση, η κοινοβουλευτική πλειοψηφία θα περάσει από μια πολύ σκληρή δοκιμασία και είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν απώλειες. Πάντως, την κυρίαρχη εντύπωση ότι η αξιολόγηση πιθανότατα θα κλείσει, αλλά τα ανταλλάγματα για το χρέος δεν θα δοθούν αμέσως, ενισχύει και η σχετική τοποθέτηση του Π. Τόμσεν: «Πιστεύουμε», τόνισε από την Ουάσιγκτον, «ότι η ελάφρυνση χρέους πρέπει να δοθεί εντός της περιόδου του προγράμματος, αλλά δεν χρειάζεται να δοθεί προκαταβολικά. Μπορεί να συνδεθεί με την εφαρμογή του προγράμματος τα επόμενα δύο χρόνια. Αυτό θα ήταν θαυμάσιο». Όλα δείχνουν, λοιπόν, ότι και το Ταμείο είναι έτοιμο να διευκολύνει τη Γερμανία, για να αποφύγει η κυβέρνηση Μέρκελ το άμεσο πολιτικό κόστος της ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους. Για την ελληνική κυβέρνηση όμως, που αναζητεί στην ελάφρυνση χρέους ένα τελευταίο πολιτικό αντίβαρο στα σκληρά μέτρα του μνημονίου, μια νέα καθυστέρηση ώς το 2018 θα είναι, πολιτικά, «τοξική»...
ΧΡΗΜΑ 9
χρηματιστήριο
Ψύχραιμη αναμονή στο ΧΑ για τη λήξη της «ομηρίας»
Σ
το «καλό» σενάριο για την ελληνική χρηματιστηριακή αγορά εξακολουθούν να ποντάρουν οι επενδυτές, αναμένοντας ψύχραιμα τη λήξη της «ομηρίας» του ΧΑ από τις ατέρμονες διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης με τους διεθνείς πιστωτές για την πρώτη αξιολόγηση του τρίτου μνημονίου. Μάλιστα, η ελαφρώς υπερβολική εκτίναξη των τραπεζικών μετοχών, στις 15 Απριλίου, όταν έγινε γνωστό ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα αγοράσει ομόλογα του EFSF που κατέχουν οι συστημικές τράπεζες, αποτελεί μια πρόγευση της ανόδου των τραπεζικών μετοχών, που θεωρείται βέβαιη όταν θα έχει ολοκληρωθεί η αξιολόγηση και οι τράπεζες θα απολαύσουν τους καρπούς της. Παρακολουθώντας τη δυναμική που αναπτύσσεται στο ΧΑ μετά την έναρξη της ανοδικής κίνησης, από τις 11 Φεβρουαρίου και μετά, διαπιστώνει κανείς ότι οι προσδοκίες για συνέχιση της ανόδου με ακόμη πιο έντονους ρυθμούς είναι σαφώς ισχυρότερες από τους φόβους για ένα «ατύχημα»:
Παρά τη δραματοποιημένη καθημερινή ροή ειδήσεων από τις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές, οι επενδυτές αποφεύγουν ακραίες αντιδράσεις και συνεχίζουν να «ποντάρουν» στο καλό σενάριο. Αναμένεται τραπεζική «απογείωση» αν κλείσει επιτυχώς η αξιολόγηση. 10 Απρίλιος 2016
~~ Η αέναη ροή ειδήσεων για τις εξελίξεις στη διαπραγμάτευση κυβέρνησης-δανειστών, παρότι πολύ συχνά είχε στοιχεία που θα δικαιολογούσαν σοβαρές ανησυχίες για την έκβασή τους, δεν αύξησε σοβαρά τη μεταβλητότητα στο ΧΑ, ούτε προκάλεσε απότομες πτώσεις, όπως συνέβαινε πολύ συχνά στο παρελθόν. Οι επενδυτές, που είναι στην πλειονότητά τους σήμερα ξένοι επαγγελματίες διαχειριστές κεφαλαίων «ψημένοι» στα ρίσκα των αναδυόμενων
αγορών, απομονώνουν τον θόρυβο της καθημερινής ειδησεογραφίας, καθώς είναι εδραιωμένη η πεποίθηση ότι η ελληνική κυβέρνηση και οι δανειστές της θα κάνουν τα πάντα για να αποφύγουν μια επανάληψη της αναταραχής του περασμένου καλοκαιριού, γι’ αυτό και η αξιολόγηση με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα ολοκληρωθεί. Αυτή η εδραιωμένη αντίληψη των επενδυτών επέτρεψε στον Γενικό Δείκτη, ακόμη και όταν κινήθηκε διορθωτικά, να μην ξεφύγει από το ανοδικό κανάλι στο οποίο έχει εισέλθει από τον Φεβρουάριο, καθώς οι «παίκτες» της αγοράς δεν έσπευσαν να καλυφθούν έναντι «μαύρων» σεναρίων, αλλά προτίμησαν να διατηρήσουν τις θέσεις τους στις ελληνικές μετοχές, ποντάροντας στο καλό σενάριο για τη συνέχεια. ~~ Πόσο καλό μπορεί να είναι αυτό το «καλό» σενάριο για τις ελληνικές μετοχές; Η συνεδρίαση της Παρασκευής 15 Απριλίου έδωσε ένα δείγμα όσων θα ακολουθήσουν για τις τραπεζικές μετοχές όταν θα κλείσει η αξιολόγηση και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα έχει τη δυνατότητα να υποστηρίξει με όλα τα διαθέσιμα μέσα τις ελληνικές τράπεζες. Η ανακοίνωση της συμμετοχής των ομολόγων του EFSF στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ –κάτι που συνεπάγεται μεγάλα κεφαλαιακά κέρδη για τις τράπεζες– ήταν αρκετή για να εκτιναχθεί σχεδόν κατά 19% ο τραπεζικός δείκτης. Ασφαλώς και είχε αρκετά στοιχεία υπερβολής αυτή η αντίδραση των επενδυτών, αλλά επιβεβαίωσε ότι «διψούν» για καλές ειδήσεις για το τραπεζικό σύστημα και σπεύδουν να αντιδράσουν θετικά ακόμη και σε ένα σχετικά μικρό «δώρο» της ΕΚΤ στις τράπεζες. Μικρό αν συγκριθεί με τα οφέλη που θα έχουν μετά το κλείσιμο της αξιολόγησης, όταν, μεταξύ άλλων, θα μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν και τα ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου για να χρηματοδοτηθούν από την ΕΚΤ με χαμηλό κόστος, ώστε να απαλλαγούν από την πολύ ακριβότερη χρηματοδότηση από τον ELA. Πάντως, όσο θετικά κι αν είναι τα σενάρια για την εποχή μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, προς το παρόν η διατήρηση της αβεβαιότητας κρατά την αγορά
Προς το παρόν η διατήρηση της αβεβαιότητας για την αξιολόγηση κρατά την αγορά σε ιδιότυπη «ομηρία», όπως δείχνει και η απροθυμία των ξένων οίκων να αναβαθμίσουν τις συστάσεις τους για το ΧΑ. σε ιδιότυπη «ομηρία», όπως δείχνει η απροθυμία των ξένων οίκων να αναβαθμίσουν τις συστάσεις τους για τοποθετήσεις στο ΧΑ, που βρίσκεται πλέον στην ομάδα των αναδυόμενων αγορών. Χαρακτηριστική, από αυτήν την άποψη, είναι η ουδέτερη σύσταση για τις ελληνικές μετοχές από την HSBC, στην τελευταία έκθεσή της για την παγκόσμια στρατηγική στις αγορές μετοχών. H HSBC συνιστά στους επενδυτές να διατηρήσουν θέσεις στην Ελλάδα ίσες με το ποσοστό στάθμισης της αγοράς στον δείκτη MSCI Emerging Markets, δηλαδή 0,4%. Πάντως, η HSBC εκτιμά ότι ο ρυθμός μείωσης των εταιρικών κερδών τους επόμενους 12 μήνες θα περιοριστεί σε -1,3%, έναντι πρόβλεψης για μείωση 15,2%, πριν από έξι μήνες. Η ύφεση φέτος εκτιμάται ότι θα είναι «ρηχή» (-0,3%), ενώ το 2017 η οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμό 1,9%. Ο οίκος αξιολογεί ως σοβαρό αποτρεπτικό παράγοντα για τις επενδύσεις στο ΧΑ τον πολιτικό κίνδυνο που συνδέεται με τις δυσκολίες στις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές. Όπως τονίζει, ο πρωθυπουργός έχει μέχρι στιγμής αποκλείσει τις πρόωρες εκλογές, ωστόσο η επιμονή της Τρόικας για την πλήρη υλοποίηση των στόχων του προγράμματος θα μπορούσε να ωθήσει την κυβέρνηση στο χείλος του γκρεμού.
Τραπεζικές μετοχές: Place your bets! Ενόψει της ολοκλήρωσης της αξιολόγησης, ο χρηματιστηριακός κλάδος που είναι ανοικτός σε μεγάλα στοιχήματα είναι
ο τραπεζικός, καθώς θα έχει τα μεγαλύτερα οφέλη από την ομαλή συνέχιση του ελληνικού προγράμματος προσαρμογής. Ήδη οι αναλυτές αξιολογούν ως πολύ θετική την επίδραση στις τράπεζες της απόφασης Ντράγκι να αγοράσει η ΕΚΤ ομόλογα του EFSF. Σε σχετική έκθεσή της, η Morgan Stanley σημειώνει ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν ομόλογα του EFSF αξίας 37 δισ. ευρώ: Η Πειραιώς έχει τίτλους ύψους 14,2 δισ. ευρώ, η Eurobank 10 δισ., η Εθνική 9,1 δισ. και η Alpha 4,3 δισ. ευρώ. Οι ελληνικές τράπεζες, προσθέτει, αποτιμούν τα ομόλογα του EFSF στο 100% και περιμένουν, κατά μέσο όρο, ένα κέρδος 3% από τις πωλήσεις των ομολόγων στην ΕΚΤ. Η κεντρική τράπεζα θα αγοράσει ώς και το 50% κάθε σειράς ομολόγων (συνολικά είναι οκτώ σειρές), κάτι που αναμένεται να ενισχύσει τα κέρδη των τραπεζών, μέσω κερδών από συναλλαγές, κατά 450 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Morgan Stanley. Αυτό θα βελτιώσει την απόδοση ιδίων κεφαλαίων κάθε τράπεζας κατά 0,6-2,2%. Η Eurobank αναμένεται να επωφεληθεί περισσότερο και λιγότερο η Alpha Bank, σύμφωνα με την ίδια έκθεση. Ο διεθνής οίκος εκτιμά ότι αν οι ελληνικές τράπεζες καταφέρουν να μεταφέρουν το υπόλοιπο 50% των τίτλων στο χαρτοφυλάκιο προς πώληση (trading), ώστε να καταγράφονται τα λογιστικά κέρδη από αυτούς τους τίτλους, η άμεση επίπτωση στα κεφάλαιά τους αναμένεται να διαμορφωθεί μεταξύ 0,7%-2,3% στον βασικό δείκτη εποπτικών κεφαλαίων (Core Tier I), βελτιώνοντας τους δείκτες κατά 12-40 μονάδες βάσης. Δίνοντας ένα μέτρο των θετικών επιπτώσεων στις αποτιμήσεις των τραπεζικών μετοχών από το κλείσιμο της αξιολόγησης και τη συνακόλουθη πτώση της απόδοσης των ελληνικών κρατικών ομολόγων, η Morgan Stanley σημειώνει ότι, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της, για κάθε μονάδα μείωσης της απόδοσης των κρατικών ομολόγων, οι αποτιμήσεις των τραπεζών βελτιώνονται κατά 11-12%. Παρά ταύτα, ο οίκος διατυπώνει, προς το παρόν, «ουδέτερη» σύσταση για τις τραπεζικές μετοχές, συνεκτιμώντας τους κινδύνους από ενδεχόμενη καθυστέρηση των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές. ΧΡΗΜΑ 11
χρηματιστήριο Εστιάζοντας στα οφέλη των τραπεζών από το κλείσιμο της αξιολόγησης, η IBG σημειώνει σε πρόσφατη έκθεσή της ότι θα είναι ο μεγαλύτερος καταλύτης για τον κλάδο, καθώς η εμπιστοσύνη θα αποκατασταθεί σταδιακά, επηρεάζοντας τη δυναμική των καταθέσεων, η Ελλάδα θα λάβει τις δόσεις του δανείου, θα ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για το χρέος, ενώ η ΕΚΤ, λογικά, θα επαναφέρει το waiver για συμμετοχή των τραπεζών στις πράξεις αναχρηματοδότησης της ΕΚΤ. Η IBG μειώνει τις τιμές-στόχους για τις τραπεζικές μετοχές (για την Alpha από τα 3,88 στα 3,47 ευρώ, για τη Eurobank από 1,94 σε 1,36 ευρώ, για την Εθνική από 0,6 σε 0,41 ευρώ και για την Πειραιώς από 0,48 σε 0,38 ευρώ), αλλά διατηρεί τις συστάσεις «αγοράς», υπογραμμίζοντας ότι υπάρχουν μεγάλα περιθώρια ανόδου, από 79% έως 101%. Οι οικονομικές εξελίξεις λειτουργούν θετικά για τις τράπεζες, καθώς, όπως υπογραμμίζει η IBG, η ύφεση στην Ελλάδα το 2015 ήταν σημαντικά χαμηλότερη των προβλέψεων, παρά την επιβολή των capital controls και της τραπεζικής αργίας, ενώ και οι προοπτικές για τη φετινή χρονιά είναι επίσης καλύτερες σε σχέση με προηγούμενες προβλέψεις.
Οι τέσσερις τράπεζες εμφάνισαν μεγάλες ζημίες στο δ’ τρίμηνο, λόγω υψηλών προβλέψεων και «ξεκαθαρίσματος» στους ισολογισμούς τους, αλλά αναμένουν επιστροφή στην κερδοφορία φέτος, λόγω υψηλότερων εσόδων από τόκους και χαμηλότερου κόστους χρηματοδότησης, χαμηλότερων λειτουργικών δαπανών και σημαντικά χαμηλότερων προβλέψεων. Οι τραπεζικές μετοχές έχουν αποτιμήσεις «κρίσης», τονίζεται στην ίδια έκθεση, με το discount έναντι των τραπεζών σε Ευρώπη και αναδυόμενες αγορές να υπερβαίνει το 60%. Οι τράπεζες θα μπορούσαν να επαναξιολογηθούν, κλείνοντας την «ψαλίδα» σε περίπτωση έγκαιρης ολοκλήρωσης της αξιολόγησης. Η χρηματιστηριακή συνιστά αγορά όλων των τραπεζικών μετοχών, αλλά τονίζει ότι προτιμά την Alpha, λόγω ποιότητας κεφαλαίων, επαρκούς κάλυψης των δανείων, ισχυρής δυναμικής κερδών και χαμηλότερης κρατικής συμμετοχής, αλλά και την Εθνική, λόγω υψηλότερων κεφαλαιακών δεικτών και κάλυψης, χαμηλότερου δείκτη δανείων προς καταθέσεων, αλλά και μεγαλύτερης ευελιξίας στις αναδιαρθρώσεις δανείων. Η Πειραιώς προσφέρει τη μεγαλύτερη μόχλευση σε περίπτωση ανάκαμψης, αφού
Οι δείκτες του ΧΑ Δείκτης
Κλείσιμο 15.04.2016
Απόδοση 2016
FTSE-25
157,65
-14,01%
FTSEM-40
649,26
-20,48%
Βιομηχ. Προϊόντα
1.448,72
-20,61%
Εμπόριο
2.671,84
5,77%
Κατασκευές
1.820,78
-3,07%
Κοινή ωφέλεια
1.413,30
-15,65%
Πετρελαιοειδή
2.210,16
-8,37%
Οικιακή χρήση
5.799,45
14,54%
Πρώτες ύλες
1.496,02
-8,48%
Ταξίδια & Αναψυχή
1.233,77
-13,41%
Τηλεπικοινωνίες
2.160,77
-15,04%
Τρόφιμα-Ποτά
6.843,76
-7,22%
44,02
-25,29%
Τράπεζες Τεχνολογία Υγεία
558,3
-2,40%
118,96
40,18%
Χημικά
6.988,54
2,59%
Ακίνητη περιουσία
2.449,79
1,23%
12 Απρίλιος 2016
είναι η μεγαλύτερη τράπεζα στην Ελλάδα, ενώ προσφέρει και καλές προοπτικές σε περίπτωση επαναξιολόγησης των τραπεζικών μετοχών, καθώς διαπραγματεύεται με discount έναντι των άλλων τριών τραπεζών. Η Eurobank έχει τον υψηλότερο δείκτη απόδοσης ιδίων κεφαλαίων, αλλά έχει σχετικά πιο αδύναμη κεφαλαιακή βάση, σημειώνει η IBG.
Ελληνική αγορά χωρίς Έλληνες επενδυτές Οι παράγοντες της αγοράς διαπιστώνουν με ανησυχία ότι, παρά την ανοδική κίνηση της τελευταίας περιόδου, η εγχώρια επενδυτική βάση εξακολουθεί να αδυνατίζει. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΧΑ, παρότι τον Μάρτιο ο Γενικός Δείκτης είχε κέρδη 11,7% –με τον τραπεζικό δείκτη να εκτινάσσεται κατά 30,58%– οι Έλληνες επενδυτές ήταν στην πλευρά των πωλητών, με εκροές κεφαλαίων ύψους 5,91 εκατ. ευρώ. Οι μεγαλύτερες εκροές προήλθαν από ιδιώτες, ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες και ατομικές επιχειρήσεις (14,63 εκατ. ευρώ), πιστωτικά ιδρύματα και πολυμερείς αναπτυξιακές τράπεζες (14,31 εκατ. ευρώ), μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις (1,33 εκατ. ευρώ), ενώ οι μεγαλύτερες εισροές προήλθαν από Εταιρείες Επενδύσεων Χαρτοφυλακίου, Εταιρείες Επενδύσεων σε Ακίνητη Περιουσία, Λοιπά Αμοιβαία Κεφάλαια (20,96 εκατ. ευρώ), Αμοιβαία Κεφάλαια Χρηματαγοράς (1,64 εκατ. ευρώ) και Λοιπά Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα (1,15 εκατ. ευρώ). Η φθίνουσα πορεία της συμμετοχής των Ελλήνων επενδυτών στην κεφαλαιοποίηση του ΧΑ συνεχίστηκε και τον Μάρτιο, καθώς το ποσοστό μειώθηκε στο 38,6%, έναντι του 39% του Φεβρουαρίου και του 39,9% στο τέλος του Ιανουαρίου. Αντίθετα, την κυριαρχία τους στην αγορά έχουν εδραιώσει απόλυτα οι ξένοι επενδυτές. Η συμμετοχή τους στην κεφαλαιοποίηση στο τέλος Μαρτίου, συνυπολογίζοντας τη συμμετοχή του ΤΧΣ, ανήλθε στο 60,0%, παρουσιάζοντας αύξηση συγκριτικά με το ποσοστό που είχε διαμορφωθεί στο τέλος του Φεβρουαρίου του 2016 (59,6%). Χωρίς τη συμμετοχή του ΤΧΣ, το ποσοστό αυτό διαμορφώθηκε στο 63,3%, έναντι 62,3%. Τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους, η συμμετοχή των ξένων επενδυτών ήταν 49,2%, συνυπολογίζοντας τη συμμετοχή του ΤΧΣ, και 59,0% χωρίς τη συμμετοχή του ΤΧΣ.
ΧΡΗΜΑ 13
Οι αποτιμήσεις των εταιρειών της μεγάλης κεφαλαιοποίησης (Κλείσιμο 14/04) Μετοχή
Τιμή
Απόδοση 16 (%) Κεφ/ποίηση PE 15 PE '16 PE '17 EV/EBITDA '15
P/BV
P/S
DY '15
ΔΕΗ
2 ,80
-27,80%
649,6
-3,92
4 ,02
4 ,98
0,11
0,11
-
ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΡΗΜ/ΣΤΗΡΙΑ
4 ,81
-9,20%
314,4
34,79
16,99
15,9
22,61
1,77
8,97
6,65%
ΟΤΕ
7 ,60
-17,70%
3.725,10
15,5
11,46
9 ,74
3 ,55
1,65
0,95
1,32%
ΟΠΑΠ
6 ,39
-21,10%
1.804,00
8,56
8,46
7 ,95
4 ,43
1,75
0,48
6,26%
ΜΕΤΚΑ
6 ,51
-9,30%
338,2
5,74
7,15
7 ,10
0 ,84
0,61
0,51
1,84%
FF GROUP
18,2
5,20%
1.218,50
6,67
6,68
5 ,98
4 ,47
0,77
1,02
-
ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ
2 ,61
6,10%
285,3
16,87
9,69
7 ,16
4 ,59
0,83
1,44
3,45%
JUMBO
11,45
18,00%
1.557,90
14,86
13,54
12,66
8,26
1,95
2,67
1,57%
3,23
-12,00%
377,6
7,95
6,93
3 ,79
2 ,82
0,39
0,27
-
ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ
9 ,35
-6,00%
1.035,80
5,06
4,88
5,63
4 ,35
1,72
0,15
6,95%
ΣΑΡΑΝΤΗΣ
8 ,50
10,10%
295,6
14,94
13,68
12,37
9,12
1,78
1,08
1,88%
8,49
8,61%
AEGEAN
8,13
19,00%
580,6
ΕΛΛΑΚΤΩΡ
1 ,07
-26,20%
189,4
7,78
7 ,72
3 ,23
2,62
0,59
9,17
8,63
4 ,36
0,24
0,12
-
ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ
1 ,61
5,90%
166,1
-
3,16
4,19
2 ,54
0,47
0,17
-
ΕΥΔΑΠ
4 ,32
-13,60%
460,1
10,54
9,45
9,03
2 ,30
0,48
1,42
2,89%
ΕΥΑΘ
3 ,09
3,00%
112,2
8,32
10,01
9 ,93
2 ,96
0,74
1,54
4,05%
GRIVALIA
7 ,44
0,90%
753,4
12,16
10,96
10,65
8,24
0,86
13,07
4,21%
ΟΛΠ
11,85
-14,60%
296,3
36,11
26,69
16,46
12,26
1,7
2,97
0,30%
ΦΟΥΡΛΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ
2,7
-10,00%
137,7
544,19
17,67
12,16
7,33
0,87
0,33
-
3,41
-15,60%
1.042,20
22,32
4,05
3,89
3 ,37
0,62
0,14
-
COCA COLA
18,21
-8,00%
6.703,90
23,92
20,84
19,1
9,56
2,26
1,06
FRIGOGLASS
0 ,29
-84,70%
14,7
-
-
-
7,21
-0,31
0,03
ΤΙΤΑΝ
17,48
-0,70%
1.423,90
42,19
14,68
11,32
6,9
0,9
1,02
ΣΩΛΗΝ/ΓΕΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟΥ
0 ,76
-25,10%
94,9
12,23
8,32
6,45
6,23
0,63
0,32
ΙΝΤRALOT
1 ,00
-14,50%
159
2,83
1,23
0,08
-
4
-6,80%
88,3
13,11
9,71
7,61
3,39
1,05
0,32
0,66
0,90%
54,6
7,93
4,09
3,7
4,33
0,75
1,36
11,6
6,46
1,57
1,46
Απόδοση '16 (%) Κεφ/ποίηση PE '14 PE '15 PE '16
P/BV
DY '14
ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΝΕΜΟΣ
2,20% 1,72% 2,00%
Universe ex banks 20,38
12,96
2,40%
Tράπεζες Μετοχή
Τιμή
ΠΕΙΡΑΙΩΣ
0,181
-34,90%
1.580,70
-
ALPHA ΤΡΑΠΕΖΑ ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ
1 ,720 0,223
-30,90% -35,00%
2.643,40 2.039,80
32,36
EUROBANK
0,632
-39,20%
1.381,60
-
-
DY '15
-
0,24
-
-
4,43 - 377,74
0,31 0,26
-
-
-
0,27
-
-
34,11
Πηγή: Beta Χρηματιστηριακή
14 Απρίλιος 2016
ΧΡΗΜΑ 15
επιχειρηματικά νέα
Οι εισηγμένες πέρασαν το τεστ αντοχής του 2015 «Ακτινογραφία» στις οικονομικές καταστάσεις: Μεγάλες στρεβλώσεις από τα έκτακτα αποτελέσματα, κερδοφορία συγκεντρωμένη σε ακόμη πιο λίγους, περισσότερη άμυνα και λιγότερα μερίσματα.
του
Μάνου Χατζηδάκη
Υπ. Τμήματος Ανάλυσης, Beta Χρηματιστηριακή
Α
πό το 2008 και μετά, οι ελληνικές επιχειρήσεις καλούνται να αντεπεξέλθουν σε όλο και πιο δύσκολες συνθήκες ζήτησης και ρευστότητας. Το 2015 ήταν ίσως η πιο δύσκολη χρονιά, και θα ήταν μάλλον εκτός τόπου και χρόνου να περιμένει κανείς το σύνολο των εισηγμένων εταιρειών να εμφανίσουν κάποια θετικότερη εικόνα σε σχέση με πέρσι. Οι επιχειρήσεις, στο δ’ τρίμηνο του 2015, κινήθηκαν προληπτικά, προστατεύοντας την ρευστότητά τους και, ενδεχομένως, αναζητώντας χαμηλότερο σημείο εκκίνησης για το 2016. Ο τζίρος των εισηγμένων εταιρειών στο σύνολο της χρονιάς διαμορφώθηκε στα 65,98 δισ. ευρώ, μειωμένος κατά 4,7%. Η μείωση στο δ’ τρίμηνο κινήθηκε στα επίπεδα του 4,3% (14,5 δισ. ευρώ, έναντι 14,1 δισ. ευρώ) και οφείλεται κυρίως στη σημαντική μείωση του κλάδου διύλισης (πάνω από 21 ποσοστιαίες μονάδες) και του κατασκευαστικού κλάδου (-5,7%). Όσες εταιρείες είχαν αυξημένη έκθεση στην ελληνική αγορά υπέστησαν και τις μεγαλύτερες επιπτώσεις στον τζίρο τους: η μείωση της διαφημιστικής δαπάνης εμφάνισε κάμψη του τζίρου 15% στα ΜΜΕ, οι συνδεδεμένες δραστηριότητες με την κατασκευαστική δραστηριότητα περιόρι-
16 Απρίλιος 2016
σαν τις ξυλουργικές και μεταλλουργικές εργασίες κ.ο.κ. Ο τζίρος του τριμήνου επηρεάστηκε και από μη επαναλαμβανόμενους παράγοντες, όπως η διακοπή δραστηριοτήτων (λόγω πώλησης) μιας σειράς εταιρειών που έχουν ειδικό βάρος στο σύνολο: Inform Lycos, Intracom, MIG, Ιχθυοτροφεία κ.λπ. Στον αντίποδα, στο δ’ τρίμηνο παρατηρήθηκε αύξηση κατά 8% σε μεταφορές και ακτοπλοΐα και 6% στον κλάδο των χημικών, ο οποίος σε γενικές γραμμές είχε μια καλή χρονιά. Σε επίπεδο λειτουργικών αποτελεσμάτων (7,4 δισ. ευρώ), το δωδεκάμηνο έτρεξε με +14,7%, ωστόσο στο δ’ τρίμηνο η αύξηση έχει «εκτιναχθεί» στο 39,7%. Η εικόνα του δ’ τριμήνου έχει πολλές θετικές και αρνητικές προβολές, καθώς περιλαμβάνει αφενός τα πολύ ισχυρά αποτελέσματα των διυλιστηρίων (+45%), αφετέρου υπάρχουν έντονες διακυμάνσεις με περσινά αρνητικά έκτακτα. Ενδεικτικά, τα αποτελέσματα του κλάδου των εταιρειών ακίνητης περιουσίας παρουσιάζουν μεταβολή 330% (+41 εκατ. ευρώ), λόγω των υψηλότερων απομειώσεων στην αξία των ακινήτων, που είχαν καταγραφεί κατά το περσινό δ’ τρίμηνο. Το λειτουργικό περιθώριο αυξήθηκε κατά
191 μονάδες βάσης, στο ικανοποιητικό 11,3%, σε επίπεδο έτους, ενώ στο δ’ τρίμηνο η αύξηση είναι ακόμη μεγαλύτερη (+299 μονάδες βάσης), κλείνοντας στο 9,5%. Επισημαίνεται ότι ο κλάδος διύλισης έχει καταλυτική συνεισφορά σε απόλυτα μεγέθη, καθώς αν εξαιρεθεί, τα λειτουργικά αποτελέσματα των υπόλοιπων 186 εταιρειών έχουν μηδενική μεταβολή.
Τράπεζες: Έκλεισε ένας κύκλος Αν τα λειτουργικά αποτελέσματα είναι επιεικώς φορτισμένα με έκτακτους ή ειδικούς παράγοντες, η τελική γραμμή με την προσθήκη των τραπεζών γίνεται περίπου ακατόρθωτη στην αποδελτίωσή της και τη σύγκρισή της σε προσαρμοσμένη βάση. Αν σταθεί κανείς στις ζημιές των 7,5 δισ. ευρώ, αδικεί το σύνολο των εμποροβιομηχανικών εταιρειών. Αν κοιτάξει αποκλειστικά την τελική γραμμή των τραπεζών (-8,2 δισ. ευρώ), τότε χάνει την επιμέρους εικόνα των παραγόντων που έφεραν τις τράπεζες σε αυτό το αποτέλεσμα. Οι τράπεζες ολοκλήρωσαν τις δημοσιεύσεις των αποτελεσμάτων του δ’ τριμήνου και μαζί με αυτές έκλεισαν έναν κύκλο. Σε αυτόν τον κύκλο, οι ισολογισμοί αποτύπω-
σαν τις νέες προβλέψεις και τα κεφάλαια από τις αυξήσεις της περσινής χρονιάς, με στόχο τα νούμερα να αποκτήσουν μια περισσότερο ποιοτική διάσταση. Συνολικά, οι τράπεζες εμφάνισαν ζημιές χρήσης 8,2 δισ. ευρώ, με νέες προβλέψεις επισφαλών δανείων 10 δισ. ευρώ, οι οποίες κατά κύριο λόγο ανέβασαν τις καλύψεις σε επίπεδο πάνω από 66%. Στο προ προβλέψεων αποτέλεσμα όμως, οι τάσεις που διαπιστώθηκαν έδειξαν ότι η μείωση ήταν οριακή. Επομένως, και για τις τράπεζες, οι μεγάλες απώλειες στην τελική γραμμή δεν συνοδεύονται από αντίστοιχες μεγάλες απώλειες στο λειτουργικό κομμάτι, που δυνητικά θα είχαν επαναλαμβανόμενο χαρακτήρα.
Αντέχουν οι εμποροβιομηχανικές Πέρα από τις τράπεζες, το σύνολο των εισηγμένων εταιρειών εμφάνισαν κερδοφορία 676 εκατ. ευρώ, αυξημένη κατά 353%. Στο τρίμηνο όμως, το αποτέλεσμα είναι αρνητικό για τις εμποροβιομηχανικές εταιρείες, οι οποίες έδειξαν ζημιές 217 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών 489 εκατ. ευρώ το 2014. Σε επίπεδο έτους, το καθαρό περιθώριο κέρδους διαμορφώθηκε σε 1,03%, έναντι του οριακού 0,2% το 2014. Όσον αφορά τη συνεισφορά της κερδοφορίας, οι 21 εμποροβιομηχανικές εταιρείες που απαρτίζουν τον FTSE-25 εμφανίζουν καθαρά κέρδη 1,2 δισ. ευρώ (+53,7%), μέγεθος το οποίο είναι διπλάσιο του συνόλου της κερδοφορίας των υπόλοιπων εταιρειών που είναι εισηγμένες στο ΧΑ. Αυτό σημαίνει ότι, σε όρους αντιπροσωπευτικότητας, με το 10% των εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αθηνών, που είναι ενταγμένες στη μεγάλη κεφαλαιοποίηση, καλύπτεται πλήρως η τάση των κερδών των επιχειρήσεων. Στα υπόλοιπα μεγέθη, ο FTSE-25 μεταφράζει το 71% και το 80% του κύκλου εργασιών και των λειτουργικών κερδών, αντίστοιχα. Η εικόνα κερδοφόρων/ζημιογόνων έγειρε υπέρ των ζημιογόνων, καθώς στη δημοσίευση των αποτελεσμάτων 12μήνου συμμετέχουν περισσότερες εταιρείες. Ό,τι χτίστηκε με πολύ κόπο σε τρία τρίμηνα γύρισε άδοξα στα επίπεδα της αναλογίας του 60:40 (43% γ’ τρίμηνο, 42% β’ τρίμηνο). Μάλιστα, η κατανομή αυτή μπορεί να επιδεινωθεί, καθώς υπάρχουν ακόμη
Συνολικά οι τράπεζες εμφάνισαν ζημιές χρήσης 8,2 δισ. ευρώ με νέες προβλέψεις επισφαλών δανείων 10 δισ. ευρώ, οι οποίες κατά κύριο λόγο ανέβασαν τις καλύψεις σε επίπεδο πάνω από 66%.
εκκρεμότητες δημοσίευσης (Druckfarben, ΑΕΓΕΚ, Spider, Βωβός, Microland, Altec), οι οποίες θα κινηθούν πλειοψηφικά προς ζημιογόνο αποτέλεσμα. Σε επίπεδο μετακινήσεων, οι εταιρείες που γύρισαν σε ζημιές ήταν τρεις περισσότερες από όσες γύρισαν σε κέρδη. Μπορεί η εικόνα να μην είναι η χειρότερη όλων των εποχών, ωστόσο οι μικρές βελτιώσεις που είχαν παρατηρηθεί χάθηκαν, μάλλον φυσιολογικά τηρουμένων των συνθηκών.
Τι επηρέασε το δ’ τρίμηνο Η μετατόπιση μέρους της λιανικής κατανάλωσης προς τον Δεκέμβριο βοήθησε αρκετούς εγχώριους κλάδους να ανακάμψουν, ωστόσο οι έκτακτοι παράγοντες που δημιούργησαν θόρυβο στα αποτελέσματα ήταν οι εξής: ~~ Ενεργειακό κόστος: Το χαμηλότερο κόστος καυσίμων διατήρησε τη ζήτηση για καύσιμα κίνησης σε ικανοποιητικά επίπεδα, ενώ μείωσε το μικτό κόστος σε εταιρείες που έχουν υψηλή έκθεση στην παραγωγή τους (ΔΕΗ, Μυτιληναίος, Ακτοπλοΐα, Μεταφορές κλπ). ~~ Εμπορεύματα: Οι μειώσεις στις τιμές των εμπορευμάτων και κατά το δ’ τρίμηνο είχαν μικτό αποτέλεσμα, καθώς ευνόησαν τους μεταποιητές και πίεσαν τα περιθώρια κερδοφορίας των παραγωγών. ~~ Ισοτιμία ευρώ/δολαρίου: Συνέχισαν να επηρεάζονται αρνητικά οι εισαγωγείς, ειδικά όσοι βρίσκονται στον χώρο του
λιανικού εμπορίου, οι οποίοι φαίνεται ότι κράτησαν τα περιθώριά τους χαμηλά, ώστε να μη χαθούν μερίδια αγοράς. Αντίθετα, για όσες εταιρείες έχουν θυγατρικές στο εξωτερικό, παράγουν εμπορεύματα που αποτιμώνται σε δολάρια ή έχουν εξαγωγικό προσανατολισμό βελτίωσαν τις επιδόσεις. ~~ Διαφορές αποθεμάτων: Ουσιαστικά, αποτελούν τις δύο εταιρείες διύλισης, οι οποίες σε επίπεδο τριμήνου επιβαρύνθηκαν με 220 εκατ. ευρώ. ~~ Περιορισμοί κεφαλαίου: Είχαν ως αποτέλεσμα την αύξηση των απαιτήσεων, αλλά και τη μείωση της ζήτησης σε εταιρείες που σχετίζονται με την κατασκευή και το λιανικό εμπόριο, αλλά και σε υπηρεσίες κοινής ωφέλειας. Παρατηρήθηκε επίσης μικρή αύξηση στο κόστος πωληθέντων από τη χρήση POS, που πήραν μερίδιο στις συναλλαγές των καταναλωτών. ~~ Εποχική ζήτηση: Η αναστολή κάποιων αγορών από μεγάλο μέρος του καταναλωτικού κοινού, λόγω των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων, κατά το γ’ τρίμηνο, μεταφέρθηκε στο δ’ τρίμηνο, με αποτέλεσμα οι εγχώριες αλυσίδες λιανικής να εμφανίσουν είτε μικρή μονοψήφια μείωση στον τζίρο τους –επιβραδύνοντας τη συρρίκνωση του γ’ τριμήνου– είτε ακόμη και να υπερβούν την περσινή επίδοση του δ’ τριμήνου. ~~ Εταιρικός φόρος: Μείωσε το καθαρό αποτέλεσμα που αποδίδεται στους μετόχους, ενώ από την άλλη πλευρά δημιούργησε αναβαλλόμενες υποχρεώσεις. Γενικά, η αύξηση του φορολογικού συντελεστή από το 26% στο 29% λειτούργησε ανασταλτικά στην εμφάνιση κερδοφορίας και στην υιοθέτηση πολύ συντηρητικών πολιτικών αποτύπωσης επιμέρους μεγεθών (αποθήκες, χρεόγραφα, συμμετοχές, απαιτήσεις κ.λπ.). ~~ Επισφάλειες/Απομειώσεις: Οι τράπεζες ενσωμάτωσαν πλήρως τα τεστ αντοχής, καθώς και μια σειρά από επιβαρύνσεις που συνδέονταν με εθελούσιες εξόδους, διακοπή λειτουργίας θυγατρικών ή αναθεώρηση αξίας υφιστάμενων συμμετοχών ή χαρτοφυλακίων. Μόνο από την εθελούσια έξοδο, η προ φόρων επιβάρυνση των τραπεζών ήταν σε ένα τρίμηνο 352 εκατ. ευρώ. ΧΡΗΜΑ 17
επιχειρηματικά νέα Μειωμένα τα μερίσματα Μόλις 25 εταιρείες προτίθενται να διανείμουν μέρισμα για τη χρήση του 2015, το οποίο μεταφράζεται σε απόλυτα νούμερα σε 590 εκατ. ευρώ. Η μερισματική ροή μπορεί να μην είναι από τις χαμηλότερες σε αξία (2013: 509 εκατ. ευρώ), είναι όμως αισθητά μειωμένη σε σχέση με το 2014 τόσο σε πλήθος εταιρειών όσο και σε αξία (717 εκατ. ευρώ). Η εικόνα αυτή δύσκολα θα αλλάξει σε επίπεδο τακτικού μερίσματος. Ενδεχομένως αργότερα μέσα στο 2016, εφόσον υπάρξει χαλάρωση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων, οι διοικήσεις να αναθεωρήσουν την πολιτική τους και να προχωρήσουν σε επιστροφές κεφαλαίου, ενδεχόμενο το οποίο δεν αποκλείστηκε κατά τη διάρκεια των πρόσφατων τηλεδιασκέψεων.
Οι πρωταγωνιστές Μεγαλύτερο ήταν το πλήθος των εταιρειών που εξέπληξαν θετικά στο δ’ τρίμηνο σε σχέση με το γ’ τρίμηνο σε επίπεδο τελικής γραμμής: ΜΕΤΚΑ, FF Group, ΟΠΑΠ, Motor Oil, Jumbo (β’ τρίμηνο), Φουρλής, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Το γεγονός αυτό έδειξε ότι μέρος από τη δυναμική των πρώτων δύο τριμήνων του 2015 σταδιακά ανακτάται. Οι λόγοι σε αυτές τις εταιρείες ήταν λιγότερο συγκυριακοί και περισσότερο οργανικοί. Ρεκόρ όλων των εποχών σε κερδοφορία πραγματοποίησαν εκτός από τη Motor Oil, η Πανγαία, τα Πλαστικά Θράκης, η Ευρωπαϊκή Πίστη και η MLS Πληροφορική. Αμιγώς λειτουργική βάση-ρεκόρ όλων των εποχών συνιστούν και τα καθαρά κέρδη της FF Group. Δυνατούς ισολογισμούς και ικανοποιητική επίδοση στην τελική γραμμή είχαν ακόμη οι εταιρείες OTE, Τέρνα Ενεργειακή, Grivalia Properties, Σαράντης, ΟΛΘ, ΕΥΑΘ, ΕΧΑΕ και Καρέλιας. Αυξημένα μεγέθη παρουσίασαν οι Μινωικές Γραμμές, οι Επιχειρήσεις Αττικής, τα Πλαστικά Κρήτης, ενώ από τις μικρότερες εταιρείες ξεχωρίζουν οι εξής: Άνεμος, Έλτον Χημικά, Profile, ΓΕΚΕ, Κρι Κρι, AS Company, ΕΛΤΡΑΚ, ΕΚΤΕΡ, Κανάκης, Paperpack και Autohellas. Οι προβλέψεις ακύρωσαν το «ενεργειακό» πλεονέκτημα των χαμηλότερων καυσίμων της ΔΕΗ, η οποία τερμάτισε τη
18 Απρίλιος 2016
χρήση με ζημιές, που ήρθαν στο σύνολό τους στο τελευταίο τρίμηνο. Οι διαφορές αποτίμησης περιόρισαν αισθητά την κερδοφορία της Info-Quest των Ελληνικών Πετρελαίων και της Aegean. Αρνητικά μεγέθη ή κατώτερα των προσδοκιών ανακοινώθηκαν από τις εταιρείες Ιντραλότ, Frigoglass, Ελλάκτωρ, ΑΒΑΞ, Intracom και Υγεία.
Οι προοπτικές για το 2016 Σε μια χρονιά που ξεκίνησε μέτρια και τελείωσε άσχημα, τα αποτελέσματα είχαν ξεπεραστεί από τις εξελίξεις. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν πέρασαν απαρατήρητα σε ό,τι αφορά την προοπτική της επόμενης χρήσης. Εκεί που υπήρξε σημαντική διαφοροποίηση σε επίπεδο πληροφόρησης ήταν στις τηλεδιασκέψεις, στις οποίες οι διοικήσεις, κυρίως των τραπεζών, έδωσαν έναν αρκετά αισιόδοξο τόνο αναφορικά με τις προοπτικές της χρήσης του 2016. Σε κάθε περίπτωση, οι τράπεζες θα είναι ο κινητήριος μοχλός της αγοράς, που θα εκφράσει την επίτευξη της συμφωνίας με τους πιστωτές, το κλείσιμο της αξιολόγησης και την έναρξη της συζήτησης για το χρέος. Όλα αυτά δεν μπορούν να αγνοηθούν, καθώς θα έχουν αντίκτυπο στην αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας και στην τιμολόγηση του ασφαλίστρου κινδύνου. Επομένως, οι τράπεζες, ως κλάδος, δεν μπορούν να βρίσκονται εκτός εστίασης εφόσον υπάρχει θετική άποψη για την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές. Από εκεί και πέρα, το 2015 έδειξε ότι ξεκινάει το μεγάλο ξεκαθάρισμα. Οι τράπεζες έχουν μπει πλέον στη λογική των δανειακών αναδιαρθρώσεων, οι κλάδοι είναι προσδιορισμένοι και όσες υπερδανεισμένες εταιρείες έχουν βιώσιμα χαρακτηριστικά θα μπουν σε μια διαδικασία οργανικής και επιχειρηματικής ζύμωσης με νέους στρατηγικούς επενδυτές. Οι υπόλοιπες εταιρείες φαίνεται ότι θα ακολουθήσουν τον δρόμο της εξόδου όχι με τους μέχρι πρότινος αργούς ρυθμούς, ανοίγοντας παράθυρο για πιο υγιή περιθώρια κερδοφορίας και αλλαγή συσχετισμών σε μερίδια αγοράς στους εναπομείναντες παίκτες. Πολύς λόγος γίνεται για τη βελτιωμένη εικόνα των ελεύθερων ταμειακών ροών των
επιχειρήσεων το 2015. Υπάρχει ωστόσο και η ανάποδη ανάγνωση: σε μια χρονιά που χαρακτηρίστηκε από την επιβολή των περιορισμών της κίνησης κεφαλαίων είναι γεγονός ότι πολλές εταιρείες κατάφεραν να «γεννήσουν» περισσότερα μετρητά. Αυτό οφείλεται αφενός στην πολύ συντηρητική πολιτική επενδύσεων, αφετέρου στη σφιχτότερη διαχείριση του κεφαλαίου κίνησης. Εκ πρώτης όψεως, οι ελεύθερες ταμειακές ροές είναι μια θετική εξέλιξη. Σε δεύτερο επίπεδο ανάγνωσης όμως, οι εταιρείες δείχνουν απρόθυμες να επενδύσουν και να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας. Λογικό, τηρουμένων των συνθηκών που επικρατούν ακόμη στην τραπεζική αγορά. Αν χαλαρώσουν οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων, οι εταιρείες θα ξαναμπούν στη λογική της επέκτασης. Και αυτό το ενδεχόμενο αφορά περισσότερο εταιρείες που έχουν ικανή ρευστότητα στο να κινηθούν οριζόντια ή κάθετα όσον αφορά την ανάπτυξή τους. Συμπερασματικά, το 2016 θα κινηθεί σε αυτούς τους τρεις άξονες: Οι τράπεζες μπορούν να ωφεληθούν στον μέγιστο βαθμό από τη βελτίωση του μακροοικονομικού σκηνικού, οι μη βιώσιμες εταιρείες θα γυρίσουν σελίδα, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, και οι εύρωστες εταιρείες, με μεγάλη ρευστότητα και ισχυρά αντανακλαστικά, θα κυνηγήσουν τις ευκαιρίες μόλις χαλαρώσουν οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων. Τα νέα μέτρα και η φορολογία αναμένεται να επιτείνουν τις δυσκολίες στην κατανάλωση, ωστόσο ο ψυχολογικός παράγοντας είναι ικανός μετά από έξι χρόνια ύφεσης, πολύ χαμηλής κοστολογικής βάσης και ισχυρών αντοχών, να επαναφέρει την ορατότητα στα μεγέθη σε μεγαλύτερο μέρος εισηγμένων εταιρειών. Μετά την ολοκλήρωση των δημοσιεύσεων, αναθεωρούμε τη στάση μας έναντι του τραπεζικού κλάδου, εστιάζοντας στη μετοχή της Alpha Bank ως της τράπεζας που συνδυάζει τα καλύτερα χαρακτηριστικά ισολογισμού, ρίσκου και απόδοσης. Διατηρούμε θετική άποψη για διυλιστήρια –λόγω και της θετικής συγκυρίας περιθωρίων– Jumbo, ΕΧΑΕ, Folli Follie και ΟΠΑΠ. Σε ό,τι αφορά άλλες εταιρείες, διατηρούμε θετική άποψη για Φουρλή, Σαράντη, Aegean, Πλαστικά Θράκης, ενώ σε μικρότερες εταιρείες εστιαζόμαστε σε Κρι Κρι και Ευρωπαϊκή Πίστη.
ΧΡΗΜΑ 19
Αποτελέσματα εισηγμένων εταιρειών 12Μ ‘15 Πηγή: Beta Χρηματιστηριακή ΔΠΧΠ (χιλ. ευρώ)
Κύκλος Εργασιών 2015
EBITDA
Δ(%)
2015
Κέρδη μετά από φόρους & ΔΜ Δ(%)
2015
Δ(%)
Καθαρή Θέση 2015
Κεφαλαιοποίηση
Δ(%)
Mέρισμα (Eur)
12/4/2016
ΤΡΑΠΕΖΕΣ ALPHA ΤΡΑΠΕΖΑ
1.931.715
0,6%
963.201
19,5%
-1.259.928
-299,9%
9.015.106
17,8%
-
2.735.648.536
90.496
0,7%
117.594
-3,1%
-346.824
-595,2%
678.777
92,0%
-
285.401.114
ΕΛΛΑΔΟΣ
1.725.726
80,2%
1.203.331
53,4%
1.162.849
77,7%
815.444
0,0%
0,6720
ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ
1.905.000
-4,7%
1.972.000
-4,5%
-4.227.000
-6504,5%
9.099.000
-5,3%
-
2.222.757.821
EUROBANK
1.463.000
-0,5%
1.762.000
-1,9%
-1.181.000
3,1%
6.420.000
15,5%
-
1.624.197.082
842.000
-13,1%
1.040.000
-11,0%
-438.000
-67,8%
3.055.000
-11,8%
-
1.356.287.569
ΠΕΙΡΑΙΩΣ
1.941.338
-3,1%
961.314
-7,6%
-1.895.996
3,8%
9.907.644
37,4%
-
Σύνολο
9.899.275
5,2%
8.019.440
3,1%
-8.185.899
-164,4%
38.990.971
12,5%
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΙΣΤΗ
11.212
10,0%
79.683
13,8%
0,0600
EUROBROKERS
-1.076
-6,1%
-4.584
-30,9%
-
Σύνολο
10.136
10,5%
75.099
12,9%
ΑΙΟΛΙΚΗ
-1.913
31,1%
10.991
-14,8%
-
ΑΝΔΡΟΜΕΔΑ
-1.054
32,8%
8.266
-11,3%
-
Σύνολο
-2.967
31,7%
19.257
-13,4%
11.859.485
46.655.004
ΑΤΤΙΚΗΣ
ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ
184.743.440
1.790.302.572 10.199.338.135
ΑΣΦΑΛΕΙΕΣ - ΜΕΣΙΤΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΝ 39.880.332 54.000 39.934.332
ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ 6.919.182 4.940.303
ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΠΕΝΔ. & ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ TRASTOR
4.178
-1,7%
-9.485
-1232,2%
-9.382
-763,9%
63.405
-12,9%
57.646
13,8%
69.053
40,9%
61.973
24,0%
879.804
3,0%
ΒΑΛΚΑΝ GRIVALIA LAMDA DEVELOPMENT
3.823.125 0,3100
764.513.000
44.037
-0,5%
8.666
197,3%
-22.060
5,9%
360.773
-6,9%
-
308.523.269
110.861
19,1%
64.773
-65,3%
42.762
-75,9%
1.193.708
-5,2%
0,2035
998.983.628
13.525
0,9%
6.125
14,2%
4.062
2,9%
133.901
3,1%
717
-14,3%
383
1565,2%
-103
78,2%
20.507
-16,2%
-
28.130.975
16
-15,8%
-789
29,9%
-1.518
-8,1%
6.282
-19,5%
-
2.917.809
PASAL
3.440
-13,5%
-21.732
-2637,0%
-24.341
-295,7%
-17.291
-346,9%
-
1.631.505
REDS
6.318
12,0%
5.445
254,7%
2.020
330,9%
95.016
2,2%
-
17.632.509
240.738
11,4%
122.439
-47,0%
53.413
-73,0%
2.736.106
-3,5%
ΠΑΝΓΑΙΑ ALPHA ΑΣΤΙΚΑ ΑΚΙΝΗΤΑ
63.840.000
ΒΩΒΟΣ ΜΠΑΜΠΗΣ ΕΛΒΙΕΜΕΚ ΚΕΚΡΟΨ
Σύνολο
10.314.720
2.246.965.545
ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ & ΠΑΡΟΧΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ ALBIO ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ
81.405
9,8%
2.603
2182,4%
-4.303
40,5%
34.140
-10,1%
-
ΑΧΟΝ
127.795
-12,2%
-19.163
-167,0%
-38.304
8,3%
-201.973
-23,7%
-
10.865.885 182.302
ΙΝΤΡΑΚΟΜ
377.102
-29,6%
23.012
-77,3%
-9.891
-148,3%
256.459
-1,8%
-
45.095.813
-
135.271.524
MIG
1.206.354
-0,4%
130.123
99,9%
-113.172
34,4%
393.894
-21,3%
ΒΙΟΧΑΛΚΟ
3.274.735
11,3%
193.753
62,0%
-59.993
-1,0%
1.174.763
-5,5%
4.933
-25,3%
323
-66,9%
-880
-345,8%
2.678
-26,4%
-
12.735.840
ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑ
35.035
-25,9%
14.958
-42,5%
9.038
-57,0%
177.900
-6,0%
0,3200
323.574.387
ΙΝΤΕΑΛ
38.046
-11,0%
1.941
-8,4%
1.019
-18,5%
16.546
4,9%
0
-
-428
30,6%
-8.402
-46,4%
-126.540
-7,1%
-
2.315.887
ΜΠΟΥΤΑΡΗΣ
12.598
-3,0%
456
256,2%
-830
61,9%
-2.313
-66,6%
-
1.008.647
ΜΠΗΤΡΟΣ
49.072
-28,6%
491
41,5%
-8.147
25,9%
13.034
-38,7%
-
1.386.877
11,8%
230.838
-9,5%
47.548
-26,7%
964.358
6,0%
ΕΥΡΩΣΥΜΒΟΥΛΟΙ
ΚΟΥΜΠΑΣ
ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ
274.741.147
5.111.856
ΝΕΩΡΙΟΝ
2.932.984
ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ ΣΑΝΥΟ ΦΟΥΡΛΗΣ Σύνολο
3.152.636 389.329.820 1.414.709
3.597
-54,5%
12.870
449,0%
3.767
132,3%
-22.143
30,4%
-
414.442
0,3%
32.608
25,9%
253
102,2%
157.614
-0,5%
7.011.991
3,9%
624.385
6,8%
-182.297
15,2%
2.838.417
-6,2%
3.902.900
-0,4%
1.220.500
-11,9%
151.900
-43,2%
2.257.000
6,4%
349.735
-6,7%
48.225
-18,8%
-49.275
-16,3%
-161.071
-43,5%
4.252.635
-0,9%
1.268.725
-12,2%
102.625
-54,4%
2.095.929
4,3%
1.021.680 145.328.118 1.354.083.234
ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΟΤΕ FORTHNET Σύνολο
20 Απρίλιος 2016
0,1000 -
3.700.635.437 33.249.350 3.733.884.787
Αποτελέσματα εισηγμένων εταιρειών 12Μ ‘15 Πηγή: Beta Χρηματιστηριακή ΔΠΧΠ (χιλ. ευρώ)
Κύκλος Εργασιών 2015
Δ(%)
EBITDA 2015
Κέρδη μετά από φόρους & ΔΜ Δ(%)
2015
Δ(%)
Καθαρή Θέση 2015
Κεφαλαιοποίηση
Δ(%)
Mέρισμα (Eur)
12/4/2016
ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΑ - ΕΜΠΟΡΙΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ
7.302.939
-23,0%
442.023
607,6%
46.684
112,8%
1.684.316
4,1%
-
1.103.343.018
ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ
7.060.215
-22,0%
490.897
876,9%
204.814
345,9%
602.343
46,2%
0,6500
1.028.066.054
ΕΛΙΝΟΙΛ
1.029.083
6,6%
12.323
46,5%
3.663
204,5%
49.060
8,1%
REVOIL
656.254
-10,6%
8.885
14,5%
-3.044
-10,6%
14.031
-0,3%
7.062.760
Σύνολο
16.048.491
-20,7%
954.128
4718,7%
252.117
156,0%
2.349.750
12,4%
2.157.057.774
18.585.941
ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΑΝΕΜΟΣ ΔΕΗ ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ
40.058
26,6%
28.070
34,3%
6.877
56,2%
117.445
6,3%
5.735.656
-2,2%
828.420
-19,0%
-102.518
-212,2%
5.911.464
-3,6%
-
55.552.224 0,0900
198.608
25,5%
99.312
34,1%
16.913
204,7%
341.875
2,0%
5.974.322
-1,3%
955.802
-14,4%
-78.728
-177,7%
6.253.339
-3,3%
ΕΥΑΘ
73.048
-0,9%
25.338
4,5%
13.485
0,8%
150.668
3,4%
0,1250
ΕΥΔΑΠ
324.268
-0,6%
83.731
-4,4%
43.657
4,1%
966.940
5,0%
0,2100
Σύνολο
397.316
-0,7%
109.069
-2,5%
57.142
3,3%
1.117.608
4,7%
Σύνολο
684.400.000 297.335.168 981.735.168
ΥΔΡΕΥΣΗ 113.982.000 453.690.000 567.672.000
ΕΠΙΒΑΤΗΓΟΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑ - ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ AEGEAN
982.963
7,8%
111.214
-6,4%
68.394
-14,8%
221.974
2,5%
0,7000
ΑΝΕΚ LINES
159.845
-5,7%
29.581
192,9%
559
103,1%
-12.835
7,0%
-
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΤΤΙΚΗΣ
277.625
4,1%
80.701
90,6%
33.182
677,1%
376.228
10,7%
139.528.713
ΜΙΝΩΙΚΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ
172.432
2,5%
36.049
78,9%
17.696
22300,0%
259.565
7,3%
246.054.115
72
-98,0%
-88
-104,7%
-267
-451,3%
-2.957
29,3%
1.592.937
4,8%
257.457
33,2%
119.564
78,8%
844.932
7,7%
ΝΑΥΤ/ΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΕΣΒΟΥ ΣΑΟΣ Σύνολο
599.903.640 17.160.784
17.882.172 -
40.040.743 1.020.529.424
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΑΛΦΑ ΓΚΡΙΣΙΝ
12.828
-3,5%
-69
87,6%
-2.842
30,8%
-9.020
-40,6%
ΑLTEC
26.532
17,5%
-3.897
-455,6%
-12.302
-266,8%
-88.114
-16,6%
ΒΥΤΕ
22.654
-22,4%
153
-94,6%
-1.066
-193,7%
14.468
-6,8%
ΙΛΥΔΑ
2.557
1,8%
972
655,4%
-254
84,5%
3.589
-16,5%
1.914.885
3,3%
177.202
1,0%
-65.148
-31,5%
129.563
ΙΝΤRALOT
-
475.843 2.582.957
-
4.349.402
-40,4%
-
166.909.807
4.950.000
COMPUCON
1.373
1,5%
301
214,9%
-194
83,0%
-4.056
-0,6%
-
14.692
QUALITY & RELIABILITY
7.605
18,4%
-1.138
-196,3%
-1.490
-411,1%
5.349
-21,7%
-
8.750.438
-
10.227.452
ΛΟΓΙΣΜΟΣ
2.076
1,2%
746
-5,7%
8
105,6%
6.616
-0,1%
INFORM ΛΥΚΟΣ
68.864
-43,7%
2.470
-75,9%
-1.675
-186,5%
52.538
-32,6%
MLS
2.033.460
21.403
48,9%
5.027
-9,8%
2.022
19,9%
22.588
7,0%
PROFILE
9.409
-2,5%
2.841
-1,4%
919
4,3%
16.798
6,2%
PC SYSTEMS
1.361
-54,8%
-1.795
20,2%
-5.004
-6,5%
-26.313
-23,5%
54.889
27,3%
4.363
7,7%
827
8,1%
12.959
-4,8%
6.101.421
2.146.436
1,1%
187.176
-6,8%
-86.199
-49,3%
136.966
-49,6%
250.591.652
SPACE HELLAS Σύνολο
38.989.380 4.961.121 -
245.678
ΜΜΕ - EKTΥΠΩΣΕΙΣ ΑΤΤΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ
43.209
-14,9%
1.688
-38,7%
181
-53,2%
3.575
9,0%
-
ΛΙΒΑΝΗΣ
4.213
-33,2%
2.300
214,0%
-3.427
-5,3%
621
-84,7%
-
ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ
5.793
-1,0%
-735
70,6%
-1.623
59,4%
5.328
-24,8%
16.677.000 904.922 2.202.046
ΠΗΓΑΣΟΣ
43.972
-25,4%
-6.950
-174,1%
-55.059
-67,8%
-137.781
-49,4%
-
1.087.500
ΧΑΪΔΕΜΕΝΟΣ
17.557
-3,6%
944
-22,0%
-1.537
-27,6%
21.343
-7,3%
-
5.755.118
ΕΠ. ΗΧΟΥ & ΕΙΚΟΝΑΣ
37.026
6,5%
963
141,8%
-12.045
18,1%
8.132
-50,8%
-
1.966.490
151.770
-13,2%
-1.790
66,8%
-73.510
-32,2%
-98.783
-158,1%
ΤΗΛΕΤΥΠΟΣ Σύνολο
9.071.370 11.037.860
ΤΥΧΕΡΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ CENTRIC MULTIMEDIA
858.957
-17,4%
-821
-125,9%
-4.086
-144,8%
-41.575
-191,2%
ΟΠΑΠ
4.257.317
0,0%
377.103
8,8%
210.719
8,1%
1.161.822
-0,5%
Σύνολο
5.116.274
-3,5%
376.282
7,6%
206.633
6,9%
1.120.247
-7,7%
0,4000
9.707.885 1.996.940.000 2.006.647.885
ΧΡΗΜΑ 21
Αποτελέσματα εισηγμένων εταιρειών 12Μ ‘15 Πηγή: Beta Χρηματιστηριακή ΔΠΧΠ (χιλ. ευρώ)
Κύκλος Εργασιών 2015
Δ(%)
EBITDA 2015
Κέρδη μετά από φόρους & ΔΜ Δ(%)
2015
Δ(%)
Καθαρή Θέση 2015
Κεφαλαιοποίηση
Δ(%)
Mέρισμα (Eur)
12/4/2016
ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ EUROMEDICA
161.451
-13,4%
-11.169
-47,0%
-52.432
4,7%
-212.832
-33,5%
ΙΑΣΩ
109.273
-6,2%
14.349
-16,3%
10.313
437,9%
94.020
10,2%
-
218.204
ΙΑΤΡΙΚΟ ΑΘΗΝΩΝ
158.092
6,2%
3.017
58,2%
-15.772
15,0%
58.739
-20,2%
-
ΥΓΕΙΑ
220.308
1,3%
22.046
86,4%
-26.561
-43,0%
118.335
-17,6%
-
Σύνολο
649.124
-3,0%
28.243
21,3%
-84.452
11,3%
58.262
-59,3%
191.152
11,0%
8.568
2,5%
-10.088
6,1%
49.264
-15,6%
-
5.922.371 4.676.253
31.673.501 60.715.186 50.445.852 143.052.743
ΒΑΣΙΚΑ ΜΕΤΑΛΛΑ ΑΛΚΟ ΑΛΟΥΜΥΛ ΜΥΛΩΝΑΣ
900.000
ΛΕΒΕΝΤΕΡΗΣ ΣΙΔΜΑ ΣΩΛΗΝΟΥΡΓΕΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΤΖΙΡΑΚΙΑΝ
1.932
-25,8%
-451
7,2%
-742
1,3%
8.506
-7,9%
-
96.503
-4,0%
2.212
148,3%
-6.929
37,9%
-15.980
-75,3%
-
296.223
57,4%
26.382
631,2%
7.759
239,7%
149.441
6,9%
3.870.933 104.302.969
13.979
14,9%
272
148,1%
-1.263
22,4%
-37
-101,9%
-
114.300
ΧΑΛΚOΡ
1.230.103
13,9%
51.589
183,2%
-32.509
36,5%
82.610
-31,6%
-
24.813.509
Σύνολο
1.829.892
17,6%
88.572
195,0%
-43.772
46,0%
273.804
-14,7%
144.600.336
ΜΕΤΑΛΛΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ MEVACO ΜΕΤΚΑ
20.856
8,9%
561
15,9%
-1.068
-14,6%
27.163
-4,3%
-
668.016
9,6%
116.375
12,0%
68.917
-23,6%
550.457
8,5%
0,1200
688.872
9,6%
116.936
12,0%
67.849
-24,0%
577.620
7,8%
SPIDER Σύνολο
9.660.000 336.639.888 232.488 346.532.376
MHXANHMATA & EΙΔΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ KLEEMANN HELLAS
107.047
9,3%
7.752
-18,6%
2.840
-23,0%
79.314
-2,3%
FRIGOGLASS
453.881
-6,8%
52.804
-16,1%
-62.086
-9,9%
-46.961
-266,7%
Σύνολο
560.928
-4,1%
60.556
-16,5%
-59.246
-12,2%
32.353
-70,4%
36.891.972 -
17.151.309 54.043.281
ΚΑΛΩΔΙΑ NEXANS
71.768
-4,3%
1.529
353,6%
-940
62,4%
20.416
-4,0%
ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΛΩΔΙΑ
479.747
33,5%
37.031
447,1%
-1.830
94,0%
84.899
-3,1%
-
20.674.191 18.407.382
Σύνολο
551.515
27,0%
38.560
442,1%
-2.770
91,6%
105.315
-3,3%
39.081.573
MH MEΤΑΛΛΙΚΑ ΟΡΥΚΤΑ ΗΡΑΚΛΗΣ
247.164
4,6%
10.686
177,8%
-18.426
54,7%
255.073
-6,0%
ΙΚΤΙΝΟΣ
36.084
25,0%
8.227
20,2%
2.024
73,9%
31.809
6,3%
ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ
45.191
2,8%
15.753
-17,3%
6.472
-15,3%
45.576
-2,1%
ΜΑΘΙΟΣ ΠΥΡΙΜΑΧΑ
13.060
3,5%
1.312
57,3%
-201
69,0%
8.505
-2,4%
MERMEREN COMBINAT
16.307
-14,3%
8.360
-15,2%
4.862
-29,2%
18.007
1,0%
ΤΙΤΑΝ
1.397.818
20,7%
216.422
19,2%
33.754
9,1%
1.586.894
5,3%
Σύνολο
1.755.624
17,1%
260.760
27,5%
28.485
439,6%
1.945.865
3,4%
-
87.431.730 28.580.100 57.164.125
-
2.160.261 25.262.165
0,3000
1.470.066.400 1.495.328.565
ΦΑΡΜΑΚΑ - ΚΑΛΛΥΝΤΙΚΑ ΚΟΡΡΕΣ
54.493
7,8%
8.213
61,1%
-1.395
25,1%
16.133
-5,0%
LAVIPHARM
26.368
-13,0%
3.937
145,5%
-7.074
72,9%
-35.849
-37,9%
42.797.475
ΣΑΡΑΝΤΗΣ
273.187
10,0%
28.554
11,3%
18.531
8,1%
166.405
4,2%
Σύνολο
354.048
7,5%
40.704
84,3%
10.062
193,1%
146.689
-2,6%
21.428
11,3%
2.871
-6,9%
1.542
-17,4%
21.223
2,4%
-
6.609
-19,6%
708
-38,9%
-520
-256,2%
10.858
-4,4%
-
1.125.167
ΒΟΓΙΑΤΖΟΓΛΟΥ
15.886
-16,1%
603
39,3%
-20
-114,9%
13.234
1,7%
-
6.388.250
ΓΕΝ. ΕΜΠΟΡΙΟΥ
23.862
-4,2%
1.665
10,5%
657
4,8%
22.867
0,8%
-
8.565.360
DIONIC
47.789
8,8%
2.894
551,8%
3.815
158,4%
-1.842
67,8%
0,1600
5.414.589 293.119.378 341.331.442
ΧΟΝΔΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ AS COMPANY UNIBIOS
538.578
ΝΤΡΟΥΚΦΑΡΜΠΕΝ
1.587.979
ΕΛΓΕΚΑ
226.434
-17,8%
4.657
-49,5%
-6.629
-6,9%
3.982
-63,0%
ΕΛΤΡΑΚ
94.413
-0,2%
7.244
-11,9%
2.866
-28,9%
64.963
4,8%
22 Απρίλιος 2016
8.505.661
-
5.743.950 16.861.165
ΧΡΗΜΑ 23
Αποτελέσματα εισηγμένων εταιρειών 12Μ ‘15 Πηγή: Beta Χρηματιστηριακή
Κύκλος Εργασιών
ΔΠΧΠ (χιλ. ευρώ)
2015
EBITDA
Δ(%)
2015
Κέρδη μετά από φόρους & ΔΜ Δ(%)
2015
Δ(%)
Καθαρή Θέση 2015
Κεφαλαιοποίηση
Δ(%)
Mέρισμα (Eur)
12/4/2016
ΧΟΝΔΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ (συνέχεια από προηγούμενη σελίδα) ΕΛΤΟΝ ΧΗΜΙΚΑ
104.815
6,1%
5.722
-9,1%
2.711
-22,4%
47.152
5,8%
FG EUROPE
95.151
30,9%
11.745
397,0%
-37
99,0%
17.015
-0,5%
-
ΕΛΑΣΤΡΟΝ
63.452
17,9%
2.947
223,1%
-2.394
34,4%
63.658
-3,6%
-
7.410.870
ΚΑΝΑΚΗΣ
18.083
1,0%
2.743
10,6%
1.755
5,6%
17.760
-0,1%
-
13.500.000
ΚOΡΔΕΛΛΟΥ
34.287
-6,9%
1.449
-19,1%
-1.234
-91,0%
18.719
-6,2%
-
5.688.123
2.020
-0,2%
-31
-154,4%
-185
-32,1%
12.329
15,4%
432
-37,1%
-1.628
-27,7%
-2.029
-5,4%
-9.404
-27,5%
-
2.851.052
MEDICON
11.456
3,8%
3.138
19,2%
1.674
139,5%
4.961
50,9%
-
1.701.552
ΝΑΚΑΣ (6Μ 2015)
10.232
3,5%
1.362
68,1%
758
229,6%
17.692
1,8%
Γ.Ε. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
29.453
-0,7%
-1.041
55,9%
-6.815
45,0%
-10.400
-218,3%
-
YALCO
23.299
-4,6%
-370
27,5%
-3.817
6,7%
-18.367
-25,9%
-
Σύνολο
829.101
-1,7%
46.678
25,3%
-7.902
70,3%
296.398
-3,3%
ΛΑΝΑΚΑΜ MARAC
24.778.883 35.745.704
3.444.775
5.389.000 928.517 738.731 151.493.318
ΕΙΔΗ - ΛΥΣΕΙΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΙΝΤΕΡΤΕΚ
29.904
1,3%
-175
90,5%
3.462
188,6%
13.210
35,4%
-
2.179.241
INFO QUEST
353.405
12,2%
24.066
21,2%
-1.476
-148,8%
155.758
-1,0%
-
47.969.396
ΠΛΑΙΣΙΟ
271.985
-8,6%
12.389
-52,0%
6.736
-58,3%
84.118
-4,9%
0,0800
88.320.000
6.485
-6,0%
375
-18,5%
75
27,1%
3.203
2,4%
1.089.825
661.779
2,0%
36.655
-17,2%
8.797
-42,6%
256.289
-0,9%
139.558.462
1.193.043
19,5%
265.006
18,8%
182.639
29,3%
1.575.968
18,1%
1.205.067.780
33.379
-7,6%
2.018
-16,3%
-861
65,7%
54.167
-1,8%
-
11.180.943
0
-
53
166,3%
53
166,3%
-27.844
0,2%
-
8.675.264
14.864
-2,4%
1.054
23,6%
-1.171
-47,3%
17.353
-7,0%
-
371.745
9,0%
105.481
15,1%
72.520
15,7%
866.616
8,7%
1.563.326.631
1.613.031
16,0%
373.612
17,6%
253.180
26,3%
2.486.260
14,2%
2.793.832.118
CPI (6Μ 2015) Σύνολο ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΗΛ/ΚΗ ΑΘΗΝΩΝ (6Μ 2015)
2.760.000
FF GROUP ΚΛΟΥΚΙΝΑΣ MICROLAND COMPUTERS MODA BAGNO JUMBO (6Μ 2015) Σύνολο
2.821.500
ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ NEWSPHONE
25.597
-10,5%
3.586
-22,8%
777
-34,4%
25.089
2,8%
Σύνολο
25.597
-10,5%
3.586
-22,8%
777
-34,4%
25.089
2,8%
0,0830
5.207.576
5.207.576
ΕΒΖ (6Μ 2015)
78.227
-13,7%
-6.927
72,9%
-14.937
62,4%
-52.708
-34,2%
2.756.168
ΕΒΡΟΦΑΡΜΑ
29.646
17,3%
4.030
14,4%
527
288,2%
9.793
5,7%
ΜΥΛΟΙ ΚΕΠΕΝΟΥ
34.008
-5,2%
2.477
-24,9%
695
-54,9%
17.021
3,0%
ΚΑΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ
77.304
1,4%
13.292
-4,8%
-486
-147,6%
35.714
-1,7%
ΚΡΕΚΑ
23.839
-10,8%
202
43,3%
-3.247
-2,5%
3.976
-45,0%
-
869.276
105.496
0,6%
10.639
-2,6%
-3.006
-182,0%
17.146
-20,2%
-
12.322.640
ΤΡΟΦΙΜΑ
CRETA FARM ΚΡΙ ΚΡΙ
2.050.980 0,0230
8.375.000 9.158.345
66.950
-13,2%
7.311
18,1%
3.685
3,3%
40.939
4,8%
104.962
19,3%
9.170
-1,7%
625
-81,4%
88.264
-2,3%
-
28.256.352
ΝΙΚΑΣ
48.927
-11,3%
-14.668
-147,8%
-22.777
-69,5%
-49.615
-84,9%
-
2.225.446
ΚΥΛΙΝΔΡΟΜΥΛΟΙ Κ. ΣΑΡΑΝΤ.
16.216
-15,6%
390
160,0%
-751
-13,3%
4.066
-14,2%
-
3.048.277
3.272
-21,3%
-350
-25,4%
-957
-25,3%
1.708
-36,1%
-
588.847
-2,4%
25.566
61,8%
-40.629
18,1%
116.304
-28,0%
ΚΥΛΙΝΔΡΟΜΥΛΟΣ ΛΟΥΛΗ
ΧΑΤΖΗΚΡΑΝΙΩΤΗ Σύνολο
52.573.566
403.495 122.039.546
ΖΩΟΤΡΟΦΕΣ ΠΕΡΣΕΑΣ
57.358
-6,3%
6.915
10,7%
2.353
-5,2%
21.918
9,7%
8.447.980
Σύνολο
57.358
-6,3%
6.915
10,7%
2.353
-5,2%
21.918
9,7%
8.447.980
ΕΙΔΗ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑΣ ΔΟΥΡΟΣ ΕΛΒΕ
3.689
-2,3%
-68
-158,6%
-835
-13,1%
1.152
-42,3%
-
950.712
33.630
-35,8%
-4.218
-161,7%
-6.043
-305,1%
17.671
-4,6%
-
4.762.800
-
ΜΙΝΕΡΒΑ
12.760
3,8%
-115
86,1%
-1.583
39,3%
5.483
-23,7%
Σύνολο
50.079
-26,9%
-4.401
-171,8%
-8.461
-2025,9%
24.306
-12,3%
24 Απρίλιος 2016
279.000 5.992.512
Αποτελέσματα εισηγμένων εταιρειών 12Μ ‘15 Πηγή: Beta Χρηματιστηριακή ΔΠΧΠ (χιλ. ευρώ)
Κύκλος Εργασιών 2015
EBITDA
Δ(%)
2015
Κέρδη μετά από φόρους & ΔΜ Δ(%)
2015
Δ(%)
Καθαρή Θέση 2015
Κεφαλαιοποίηση
Δ(%)
Mέρισμα (Eur)
12/4/2016
ΠΟΤΟΠΟΙΙΑ COCA COLA
6.346.100
-2,5%
766.300
3,3%
280.300
-4,9%
2.819.800
1,2%
0,4000
7.361
13,7%
845
60,6%
-1.202
30,2%
22.154
-5,1%
-
6.353.461
-2,5%
767.145
3,3%
279.098
-4,8%
2.841.954
1,1%
ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ Σύνολο
6.575.003.564 5.847.776 6.580.851.340
ΠΑΡΑΓΩΓΗ & ΕΜΠΟΡΙΑ ΚΑΠΝΟΥ ΚΑΡΕΛΙΑΣ
836.866
14,8%
80.163
8,4%
53.911
-15,7%
349.827
8,9%
Σύνολο
836.866
14,8%
80.163
8,4%
53.911
-15,7%
349.827
8,9%
8,5000
691.242.000 691.242.000
ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ & ΛΟΙΠΑ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΑ ΑΣΤΗΡ
26.894
-12,8%
4.923
3,2%
-2.607
34,9%
146.895
-1,7%
ΓΕΚΕ
9.541
4,6%
4.051
55,6%
2.540
952,3%
46.651
-8,2%
ΙΟΝΙΚΗ (ΞΕΝ/ΚΕΣ ΕΠΙΧ/ΣΕΙΣ)
29.784
3,0%
6.763
6,0%
2.168
577,5%
114.279
ΛΑΜΨΑ
51.522
5,8%
11.745
9,8%
1.303
128,6%
Μ & Α ΚΑΡΑΤΖΗ
72.339
1,3%
17.890
4,9%
5.722
-11,2%
190.080
0,6%
45.372
9,3%
9.126
535,8%
Σύνολο
-
194.256.000
1,9%
-
134.044.400
79.922
2,5%
-
352.506.000
101.880
6,0%
55.489.614
489.627
0,7%
777.126.951
40.830.938
ΒΟΗΘΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΟΛΘ
50.881
-6,4%
23.096
-10,1%
17.915
-15,9%
127.088
-1,3%
0,5800
ΟΛΠ
99.880
-4,3%
23.520
7,1%
8.205
47,3%
174.316
3,4%
0,1114
150.761
-5,0%
46.616
-2,2%
26.120
-2,8%
301.404
1,4%
Σύνολο
216.014.400 299.500.000 515.514.400
ΚΛΩΣΤΟΫΦΑΝΤΟΥΡΓΙΑ ΤΡΙΑ ΑΛΦΑ ΒΑΡΒΑΡΕΣΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΥΦΑΝΤΟΥΡΓΙΑ ΕΠΙΛΕΚΤΟΣ (6Μ 2015)
233
12,0%
-207
19,1%
-243
24,5%
652
-23,3%
-
18.700
14,8%
-1.259
-155,0%
-3.044
-540,5%
7.322
-28,8%
-
2.317.140 507.886
6.375
-0,8%
-5.431
5,3%
-12.437
4,4%
-47.716
-31,4%
-
1.601.991
17.571
-18,4%
2.148
29,9%
-2.611
-148,7%
12.550
-17,3%
ΜΟΥΖΑΚΗΣ
7.096
-2,8%
-798
70,7%
-4.004
36,9%
31.916
-10,8%
-
7.497.691 4.667.267
ΚΛΩΣΤΟΫΦ/ΓΙΑ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ
8.239
4,8%
184
-65,2%
-738
-24,9%
8.729
-7,8%
-
2.428.632
FIERATEX
28.004
13,1%
1.142
22,5%
-1.056
-56,4%
12.801
-7,9%
-
Σύνολο
86.218
2,2%
-4.221
-27,5%
-24.133
-13,3%
26.254
-46,5%
500.285
-3,4%
26.448
-46,8%
-32.748
7,1%
178.469
-17,4%
83.223
-15,9%
-37.808
-14,9%
-37.150
13,1%
25.959
-15,6%
1.227
-75,2%
-1.711
63,3%
-10.173
24,7%
-35.836
-43,5%
971.773
5,2%
145.187
64,8%
-10.995
85,3%
350.741
-3,6%
9.412
-24,6%
793
-55,1%
-863
19,3%
9.218
-8,4%
14.895
24,9%
741
68,0%
404
445,3%
21.775
-0,2%
4.927.500
1.533.083
-0,7%
154.548
-4,9%
-106.071
-105,5%
798.307
-9,4%
210.631.562
147.594
-3,8%
12.676
14,3%
-6.418
-1297,4%
58.858
-3,2%
8.219.759
0
-
201
1775,0%
-1.946
-180,8%
7.795
-20,0%
-
2.115.775
42.031
-40,2%
1.838
-81,0%
-12.355
-91,2%
284.140
11,9%
-
28.648.118
3.303.523
-1,0%
302.913
6,0%
-218.315
3,3%
1.699.425
-6,8%
ΤΕΞΑΠΡΕΤ (6Μ 2015)
1.113.600 1.887.661 22.021.868
ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ - ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ ΑΒΑΞ
-
ΑΕΓΕΚ ΑΘΗΝΑ
1.431.974 17.504.878
ΑΤΤΙ-ΚΑΤ ΒΙΟΤΕΡ ΓΕΚΤΕΡΝΑ ΔΟΜΙΚΗ ΚΡΗΤΗΣ
979.735 -
ΕΛΛΑΚΤΩΡ INTRACOM ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ
-
ΤΕΧΝΙΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ Σύνολο
3.969.687 1.177.142
ΜΗΧΑΝΙΚΗ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ
966.886 171.219.950
ΕΔΡΑΣΗ ΕΚΤΕΡ
19.879.642
9.186.775
480.859.382
ΙΧΘΥΟΤΡΟΦΕΙΑ ΓΑΛΑΞΙΔΙ
44.657
5,1%
3.250
-2,7%
144
-78,8%
16.435
0,8%
-
3.505.014
ΔΙΑΣ ΙΧΘ.
47.000
43,9%
-11.496
-25,5%
-15.575
71,1%
-154.094
-11,2%
-
1.507.979
185.400
-4,3%
34.262
154,7%
59.443
521,0%
121.189
136,8%
-
45.626.235
ΕΛΛΗΝ. ΙΧΘΥΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΝΗΡΕΥΣ
2.127.300
ΣΕΛΟΝΤΑ
148.691
9,6%
11.584
-42,2%
-12.659
-128,1%
3.446
-68,8%
28.388.691
Σύνολο
425.748
5,2%
37.600
35,9%
31.353
240,3%
-13.024
78,3%
81.155.219
ΧΡΗΜΑ 25
Αποτελέσματα εισηγμένων εταιρειών 12Μ ‘15 Πηγή: Beta Χρηματιστηριακή ΔΠΧΠ (χιλ. ευρώ)
Κύκλος Εργασιών 2015
Δ(%)
EBITDA 2015
Κέρδη μετά από φόρους & ΔΜ Δ(%)
2015
Δ(%)
Καθαρή Θέση 2015
Κεφαλαιοποίηση
Δ(%)
Mέρισμα (Eur)
12/4/2016
ΓΕΩΡΓΙΑ-ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ ΣΠΥΡΟΥ
14.284
-14,3%
-891
46,1%
-2.894
14,2%
9.678
-24,0%
Σύνολο
14.284
-14,3%
-891
46,1%
-2.894
14,2%
9.678
-24,0%
-
19.878.349
ΠΑΠΟΥΤΣΑΝΗΣ
15.614
-9,1%
1.547
-23,9%
-415
-510,3%
17.649
-7,4%
-
9.753.095
ΔΑΙΟΣ ΠΛΑΣΤΙΚΑ
41.550
2,0%
10.826
0,5%
-2.547
-2502,8%
12.976
-17,0%
-
44.250.000
-
19.878.349
ΧΗΜΙΚΑ - ΠΛΑΣΤΙΚΑ
ΠΑΪΡΗΣ
16.766
0,3%
1.278
-11,3%
-536
-17,8%
3.378
-13,7%
ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΘΡΑΚΗΣ
289.396
4,0%
28.980
23,2%
10.021
50,5%
127.394
14,9%
63.583.414
ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΚΡΗΤΗΣ
257.182
9,1%
37.824
19,2%
16.479
14,9%
180.224
13,1%
139.633.920
61.201
5,0%
9.196
6,9%
3.694
0,2%
49.136
5,7%
28.831.259
681.709
5,4%
89.651
14,8%
26.696
10,0%
390.757
10,0%
286.941.581
ΒΙΣ
21.557
-7,0%
238
-87,2%
-2.192
-476,8%
12.218
-15,2%
-
PAPERPACK
14.136
1,1%
2.529
-2,7%
1.244
-1,3%
4.377
28,8%
0,1100
Σύνολο
35.693
-4,0%
2.767
-37,9%
-948
-207,6%
16.595
-6,8%
ΑΚΡΙΤΑΣ
20.447
-20,6%
-3.633
11,6%
-10.626
15,6%
627
-94,4%
-
ΞΥΛΕΜΠΟΡΙΑ
25.383
-2,5%
914
1,6%
-1.778
0,7%
11.905
-32,1%
-
Σύνολο
45.830
-11,5%
-2.719
15,3%
-12.404
13,7%
12.532
-56,5%
ΒΑΡΑΓΚΗΣ
3.054
187,0%
-733
68,6%
-1.809
41,3%
-7.185
-31,9%
-
1.421.251
ΔΡΟΜΕΑΣ
9.040
-3,3%
1.101
-15,8%
-2.155
-12,9%
26.763
-7,4%
-
3.784.480
SATO
7.362
3,6%
-3.792
-123,3%
-6.437
-83,3%
-18.465
-50,4%
-
19.456
11,1%
-3.424
-25,8%
-10.401
-22,4%
1.113
-90,1%
FLEXOPACK Σύνολο
889.892
ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΧΑΡΤΟΥ 4.317.713 4.111.214 8.428.927
ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΞΥΛΟΥ & ΦΕΛΛΟΥ 1.820.000 2.599.438 4.419.438
ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΕΠΙΠΛΩΝ
Σύνολο
914.568 6.120.299
ΕΜΠΟΡΙΟ, ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ & ΕΠΙΣΚΕΥΗ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ
80.198
20,7%
5.299
31,9%
591
-58,5%
30.793
-4,2%
ΜΟΤΟΔΥΝΑΜΙΚΗ
45.875
27,5%
1.625
163,4%
386
161,3%
8.230
6,5%
ΣΦΑΚΙΑΝΑΚΗΣ
252.137
13,5%
17.400
27,6%
-21.070
5,9%
-69.211
-43,4%
Σύνολο
378.210
16,6%
24.324
33,1%
-20.093
7,0%
-30.187
-259,8%
0,1000
26.301.888 3.978.000
-
3.126.220 33.406.108
ΕΝΟΙΚΙΑΣΕΙΣ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΚΥΡΙΑΚΟΥΛΗΣ
16.076
6,5%
1.667
-16,4%
-368
69,2%
18.694
-1,9%
AUTOHELLAS
182.893
13,5%
88.111
8,7%
18.633
15,6%
186.321
4,2%
4.086.196
Σύνολο
198.969
12,9%
89.778
8,1%
18.265
22,4%
205.015
3,6%
149.976.196
5.462
-17,3%
941
-43,1%
16
-98,4%
4.878
-6,5%
16.794.000
15.426
-4,6%
1.046
-32,1%
-231
-110,0%
2.598
-8,2%
0,8500
145.890.000
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ALPHA TRUST ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΗ DOPPLER DIVERSA (6Μ 2015)
9.720.000 -
11.130.011
104
-72,6%
-13
91,0%
-33
78,0%
381
-57,0%
4.030.400
10.992
11,3%
1.692
-20,2%
361
7,4%
11.129
-2,3%
2.793.860
ENTERSOFT
9.526
1,4%
1.742
-19,7%
807
-20,9%
8.129
25,5%
6.684.000
ENVITEC
9.087
18,9%
2.684
591,6%
453
141,6%
29.119
1,8%
13.689.600
EUROXX
14.766
-16,6%
436
-75,7%
-496
-264,2%
6.197
-7,2%
20.252.880
FOODLINK
44.659
13,2%
2.430
12,4%
231
-12,2%
8.366
2,6%
9.860.755
ΚΡΗΤΩΝ ΑΡΤΟΣ
5.271
7,9%
606
-28,9%
-33
-133,3%
4.745
-1,8%
4.097.440
MEDITERRA
9.745
-0,9%
437
7,1%
156
2,0%
4.008
4,0%
3.650.000
Ε-ΝΕΤ
OPTRONICS
1.498
-26,6%
-172
-473,9%
-149
-15000,0%
2.047
-6,8%
-
5.900.295
15.097
-14,7%
929
-32,0%
-81
-138,9%
2.245
-3,1%
-
8.873.407
VIDAVO
601
9,3%
-11
-106,1%
-75
-266,7%
908
-7,6%
3.385.980
Σύνολο
142.234
0,0%
12.747
-6,3%
926
-55,0%
84.748
0,4%
120.862.627
PERFORMANCE
26 Απρίλιος 2016
Αποτελέσματα εισηγμένων εταιρειών 12Μ ‘15 Πηγή: Beta Χρηματιστηριακή
Κύκλος Εργασιών
ΔΠΧΠ (χιλ. ευρώ)
2015
EBITDA
Κέρδη μετά από φόρους & ΔΜ
Καθαρή Θέση
Δ(%)
2015
Δ(%)
2015
Δ(%)
2015
Δ(%)
Κεφαλαιοποίηση Mέρισμα (Eur)
12/4/2016
ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ 12M 2015
66.011.747
-4,7%
7.464.436
15,0%
-7.527.392
-154,4%
71.289.273
6,1%
40.299.461.676
Πλην Τραπεζών, Επενδυτικών & Ασφαλιστικών
66.011.747
-4,7%
7.464.436
15,0%
651.338
390,7%
32.203.946
-0,7%
30.048.329.725
Πλην Κατασκευαστικών
61.133.110
-4,9%
7.005.137
16,1%
869.653
142,6%
30.504.521
-0,4%
29.567.470.343
Πλην Διυλιστηρίων και Τραπεζών
49.963.256
1,9%
6.510.308
0,0%
406.390
-30,9%
29.948.553
-1,6%
Κατανομή κερδών
Ποσοστιαία
Κερδοφόρες
81
Ζημιογόνες
Κερδοφόρες
41%
Ζημιογόνες
59%
Ενίσχυση Κερδοφορίας
34
Αύξηση Ζημιών
118 44
Ενίσχυση Κερδοφορίας
17%
Αύξηση Ζημιών
22%
Μείωση Κερδοφορίας
29
Μείωση Ζημιών
53
Μείωση Κερδοφορίας
15%
Μείωση Ζημιών
27%
Αναστροφή Ζημιών
18
Αναστροφή Κερδών
21
Αναστροφή Ζημιών
Αναστροφή Κερδών
11%
Μεγαλύτερη αύξηση λειτουργικής κερδοφορίας (Χιλ. ευρώ) ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΑ - ΕΜΠΟΡΙΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΩΝ
Μεγαλύτερη αύξηση δραστηριότητας Δ(%)
954.128
4719%
ΚΑΛΩΔΙΑ
38.560
442%
ΒΑΣΙΚΑ ΜΕΤΑΛΛΑ
88.572
195%
ΤΡΟΦΙΜΑ
25.566
62%
ΙΧΘΥΟΤΡΟΦΕΙΑ
9%
(Χιλ. ευρώ) ΚΑΛΩΔΙΑ
Δ(%)
551.515
27%
ΒΑΣΙΚΑ ΜΕΤΑΛΛΑ
1.829.892
18%
MH MEΤΑΛΛΙΚΑ ΟΡΥΚΤΑ
1.755.624
17%
378.210
16,6%
ΕΜΠΟΡΙΟ, ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ & ΕΠΙΣΚΕΥΗ ΟΧΗΜΑΤΩΝ
37.600
36%
ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ
1.613.031
16,0%
257.457
33%
ΠΑΡΑΓΩΓΗ & ΕΜΠΟΡΙΑ ΚΑΠΝΟΥ
836.866
14,8%
24.324
33%
ΕΝΟΙΚΙΑΣΕΙΣ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ
198.969
12,9%
260.760
28%
ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΠΕΝΔ. & ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΣ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ
240.738
11,4%
ΧΟΝΔΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ
46.678
25%
ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΕΠΙΠΛΩΝ
19.456
11,1%
ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ
28.243
21%
ΜΕΤΑΛΛΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ
688.872
9,6%
ΕΠΙΒΑΤΗΓΟΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑ - ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ, ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ & ΕΠΙΣΚΕΥΗ ΟΧΗΜΑΤΩΝ MH MEΤΑΛΛΙΚΑ ΟΡΥΚΤΑ
Μεγαλύτερη μείωση λειτουργικής κερδοφορίας
Μεγαλύτερη Μείωση / Υστέρηση δραστηριότητας
(Χιλ. ευρώ)
Δ(%)
1.210
-50%
ΕΙΔΗ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑΣ
ΚΛΩΣΤΟΫΦΑΝΤΟΥΡΓΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΠΕΝΔ. & ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ
(Χιλ. ευρώ)
122.439
-47%
ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΑ - ΕΜΠΟΡΙΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΩΝ
ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΧΑΡΤΟΥ
2.767
-38%
ΓΕΩΡΓΙΑ-ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ
ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
3.586
-23%
ΜΜΕ - EKTΥΠΩΣΕΙΣ
Δ(%)
50.079
-27%
16.048.491
-21%
14.284
-14%
151.770
-13%
ΕΙΔΗ - ΛΥΣΕΙΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ
36.655
-17%
ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΞΥΛΟΥ & ΦΕΛΛΟΥ
45.830
-12%
MHXANHMATA & EΙΔΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ
60.556
-16%
ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
25.597
-11%
955.802
-14%
ΖΩΟΤΡΟΦΕΣ
57.358
-6%
1.268.725
-12%
ΒΟΗΘΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
150.761
-5%
12.747
-6%
MHXANHMATA & EΙΔΗ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ
560.928
-4%
191.073
-4%
ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΧΑΡΤΟΥ
35.693
-4%
ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ
Καλύτερες επιδόσεις κερδοφορίας (%) Top -20 ΜΙΝΩΪΚΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ
22.300%
Καλύτερες επιδόσεις δραστηριότητας (%) Top -20
ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΘΡΑΚΗΣ
51%
ΒΑΡΑΓΚΗΣ
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΤΤΙΚΗΣ
677%
Ο.Λ.Π.
47%
ΣΩΛΗΝΟΥΡΓΕΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟΥ
187,0%
ΙΟΝΙΚΗ (ΞΕΝ/ΚΕΣ ΕΠΙΧ/ΣΕΙΣ)
578%
FF GROUP
29%
MLS
48,9%
ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ
20,7%
ΝΑΚΑΣ (6Μ 2015)
230%
CPI (6Μ 2015)
27%
ΔΙΑΣ ΙΧΘ.
43,9%
ΤΙΤΑΝ
20,7%
ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ
205%
GRIVALIA
24%
ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΛΩΔΙΑ
33,5%
FF GROUP
19,5%
ΕΛΙΝΟΙΛ
204%
MLS
20%
F.G. EUROPE
30,9%
ΚΥΛΙΝΔΡΟΜΥΛΟΣ ΛΟΥΛΗ
19,3%
MEDICON
139%
JUMBO (6Μ 2015)
16%
ΜΟΤΟΔΥΝΑΜΙΚΗ
27,5%
ΠΑΝΓΑΙΑ
19,1%
ΕΛΛΑΔΟΣ
78%
AUTOHELLAS
16%
SPACE HELLAS
27,3%
ENVITEC
18,9%
ΙΚΤΙΝΟΣ
74%
ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΚΡΗΤΗΣ
15%
ΑΝΕΜΟΣ
26,6%
QUALITY & RELIABILITY
18,4%
ΑΝΕΜΟΣ
56%
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΙΣΤΗ
10%
ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ
25,5%
ΕΛΑΣΤΡΟΝ
17,9%
57,4%
ΙΚΤΙΝΟΣ
25,0%
ΕΚΤΕΡ
24,9%
ΧΡΗΜΑ 27
διεθνείς αγορές
Το φάσμα του bail-in απειλεί τις τράπεζες στην ευρωζώνη Ό σοι έχουν αγοράσει ομόλογα ευρωπαϊκών τραπεζών ή διατηρούν καταθέσεις που υπερβαίνουν το εγγυημένο όριο των 100.000 ευρώ, δεν μπορούν πλέον να κοιμούνται απολύτως ήσυχοι. Με το νέο θεσμικό πλαίσιο, που έχει τεθεί σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους, όσοι χρηματοδοτούν τράπεζες ως ομολογιούχοι ή και ως «μεγάλοι» καταθέτες είναι υποψήφιοι για «κούρεμα» των κεφαλαίων τους και μπορεί να έχουν την τύχη των ομολογιούχων αυστριακής τράπεζας, όπου για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε το εργαλείο του bail-in και έχασαν σε μία νύχτα το 54% του κεφαλαίου τους. Το νέο καθεστώς στις διαδικασίες διάσωσης ή εκκαθάρισης τραπεζών στην ευρωζώνη δεν δημιουργήθηκε σε μια νύχτα. Η πειραματική, ad hoc εφαρμογή του bail-in έγινε στις τράπεζες της Κύπρου το 2013, πολύ πριν ολοκληρωθεί το θεσμικό πλαίσιο της τραπεζικής ένωσης στην ευρωζώνη. Υπό την πίεση των πλεονασματικών χωρών του Βορρά, με πρώτη βεβαίως τη Γερμανία, βασικός στόχος των νέων κανόνων παιχνιδιού ήταν να σταματήσουν οι διασώσεις τραπεζών με κεφάλαια από τα κράτη και να περιοριστεί ο λεγόμενος «ηθικός κίνδυνος» (moral hazard) με τη μεταφορά των βαρών στους μετόχους,
28 Απρίλιος 2016
Το πρώτο «κούρεμα» στην Αυστρία και το σχέδιο «Άτλας» της ιταλικής κυβέρνησης για να αποφύγει τα χειρότερα
τους πιστωτές και τους μεγάλους καταθέτες των τραπεζών. Έτσι, στο νέο θεσμικό πλαίσιο που έχει διαμορφωθεί, μια τράπεζα που αντιμετωπίζει προβλήματα και δεν μπορεί να αντλήσει τα απαιτούμενα κεφάλαια από την αγορά δεν έχει άλλη επιλογή από το να «κουρέψει» ομολογιούχους και μεγάλους καταθέτες, μετατρέποντας τις οικονομίες τους σε δικό της κεφάλαιο. Μετά το πρώτο, απαραίτητο αυτό βήμα, η τράπεζα ή θα οδηγηθεί σε εκκαθάριση, μέσα από τον ενιαίο μηχανισμό εκκαθάρισης, ο οποίος χρηματοδοτείται με εισφορές των ίδιων των τραπεζών, ή θα διασωθεί με απευθείας κεφαλαιακή ενίσχυση από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, αν πρόκειται για συστημική τράπεζα, που θα κριθεί ότι είναι βιώσιμη. Αυτές οι πρόνοιες του νέου θεσμικού πλαισίου άρχισαν να παράγουν αποτελέσματα πριν ακόμη τεθούν σε εφαρμογή. Ως γνωστόν, η ελληνική κυβέρνηση έσπευσε να ολοκληρώσει την ανακεφαλαι-
οποίηση των συστημικών τραπεζών λίγο πριν τεθούν σε ισχύ οι νέοι κανόνες, ενώ εξίσου βεβιασμένα κινήθηκαν οι κυβερνήσεις της Ιταλίας και της Πορτογαλίας, πριν από λίγους μήνες. Η κοινοτική οδηγία για το bail-in τέθηκε τελικά σε εφαρμογή για πρώτη φορά στις 10 Απριλίου, στην Αυστρία: ~~ Η εποπτική αρχή του χρηματοπιστωτικού συστήματος (FMA) ανακοίνωσε ένα άκρως επώδυνο «κούρεμα» των ομολογιούχων της Heta Asset Resolution AG. Η Heta είναι η κακή τράπεζα που δημιουργήθηκε μετά την κατάρρευση της Hypo Alpe Adria και κάτοχοι των ομολόγων της είναι μεγάλοι θεσμικοί επενδυτές, μεταξύ των οποίων η γερμανική Commerzbank. Το «κούρεμα» ήταν συντριπτικό (100%) για τους πιστωτές μειωμένης εξασφάλισης και 54% για τους προνομιούχους πιστωτές, ενώ ανεστάλησαν όλες οι πληρωμές τόκων από 1ης Μαρτίου 2015, όταν η Heta τέθηκε σε εκκαθάριση και οι λήξεις όλων των ομολογιών μετατέθηκαν στις 31.12.2023. ~~ Η εφαρμογή της κοινοτικής οδηγίας για το bail-in (BRRD), τουλάχιστον στην περίπτωση της Heta, δεν θα είναι όμως μια απλή υπόθεση. Οι πιστωτές της
Heta θα προσφύγουν στα γερμανικά δικαστήρια, για να υποστηρίξουν ότι κακώς εφαρμόστηκε η BRRD στην περίπτωση της Heta, ενώ θα εγείρουν αξιώσεις εις βάρος του αυστριακού ομόσπονδου κρατιδίου της Καρίνθιας, που είχε εγγυηθεί ομόλογα αξίας 11 δισ. ευρώ και δηλώνει αδυναμία να καλύψει αυτές τις εγγυήσεις. Αν δεν μπορεί να καλύψει τις εγγυήσεις η Καρίνθια, οι πιστωτές υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να πληρωθούν από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Αυστρίας. Πριν αρχίσει, πάντως, μια μακρά δικαστική διαμάχη, ορισμένοι προνομιούχοι πιστωτές σκοπεύουν να μπουν σε διαπραγμάτευση με τη Βιέννη για έναν εξωδικαστικό συμβιβασμό, αλλά η πρότασή τους δεν φαίνεται ιδιαίτερα ελκυστική: όπως μετέδωσε το Bloomberg, φέρονται να ζητούν πληρωμή 92 σεντς για κάθε ευρώ δανείου, δηλαδή να υποστούν «κούρεμα» μόνο 8%. Η υπόθεση της Heta, αν και έχει εμπλέξει τις αρχές της Αυστρίας σε μια πολύ δύσκολη –και πιθανόν με υψηλό κόστος– αντιπαράθεση με ισχυρούς θεσμικούς επενδυτές, δεν προκάλεσε μεγάλη κοινωνική αναστάτωση, αφού δεν θίγονται καταθέτες, ούτε «κουρεύτηκαν» ομόλογα που βρίσκονταν στην κατοχή μικρών αποταμιευτών. Νοτιότερα όμως, στην Ιταλία, η κυβέρνηση του Ματέο Ρέντσι έχει να αντιμετωπίσει πολύ δυσκολότερα και εν δυνάμει «εκρηκτικά» προβλήματα, καθώς το τραπεζικό σύστημα της χώρας βαρύνεται με προβληματικά δάνεια, που αντιστοιχούν στο διπλάσιο του ελληνικού ΑΕΠ (360 δισ. ευρώ) ή στο ένα τρίτο του συνόλου των «κόκκινων» δανείων των τραπεζών της ευρωζώνης, τη στιγμή που έχει δανειστεί μεγάλα ποσά με διάθεση ομολόγων σε ιδιώτες αποταμιευτές και έχει ουκ ολίγους καταθέτες με ποσά πάνω από το όριο των 100.000 ευρώ. Στις 11 Απριλίου, μία ημέρα μετά το πρώτο «κούρεμα» στην Αυστρία, η κυβέρνηση Ρέντσι ανακοίνωσε ένα σχέδιο διάσωσης των ιταλικών τραπεζών, που χαρακτηρίζεται από... ιταλική εφευρετικότητα, καθώς στοχεύει να παρακάμψει τη γενική απαγόρευση διάσωσης τραπεζών με κρατικά κεφάλαια, με τη δημιουργία ενός ημικρατικού ταμείου ανακεφαλαιοποίησης τραπεζών, στο οποίο θα εισφέρουν κεφά-
λαια οι υγιείς τράπεζες και ασφαλιστικές εταιρείες, αλλά και το κρατικό Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Για να αποφευχθεί μια παρέμβαση της Κομισιόν, που καλείται τώρα να εξετάσει αν το νέο σχήμα συνάδει με τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις, η διοίκηση του νέου ταμείου ανατέθηκε σε μια ιδιωτική εταιρεία, την Quaestio, που έχει ως βασικό μέτοχο τη Fondazion Cariplo, βασικό μέτοχο της δεύτερης μεγαλύτερης ιταλικής τράπεζας, Intesa Sanpaolo.
Στο νέο θεσμικό πλαίσιο που έχει διαμορφωθεί, μια τράπεζα που αντιμετωπίζει προβλήματα και δεν μπορεί να αντλήσει κεφάλαια από την αγορά δεν έχει άλλη επιλογή από το να «κουρέψει» ομολογιούχους και μεγάλους καταθέτες.
Στην αρχαία ελληνική μυθολογία, ο Άτλας ήταν καταδικασμένος να κρατά στους ώμους του τον θόλο του Ουρανού πάνω από τη Γη. Διατηρώντας το χιούμορ τους σε μια δύσκολη κατάσταση, οι Ιταλοί βάφτισαν το νέο ταμείο ανακεφαλαιοποιήσεων «Άτλας», καθώς θα κληθεί να σηκώσει στους ώμους του τα τεράστια βάρη ενός τραπεζικού συστήματος που βρίσκεται στο «κόκκινο». Σε αντίθεση όμως με τον μυθικό Άτλαντα, το νέο ταμείο δεν πείθει τις αγορές ότι θα είναι πολύ ισχυρό, καθώς το αρχικό του κεφάλαιο θα είναι μόλις 5 δισ. ευρώ. Αυτό το κεφάλαιο φαίνεται επαρκές για να σταματήσει τους «πονοκεφάλους» των ιταλικών αρχών για την τύχη δύο τραπεζών που αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα κεφαλαιακής επάρκειας. Οι συνεταιριστικές τράπεζες Veneto Banca και Banco Popolare di Vicenza, που επιχείρησαν πρόσφατα να συγχωνευθούν, χρειάζονται, σύμφωνα με τις υποδείξεις του εποπτικού μηχανισμού της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, συνολικά πρόσθετα κεφάλαια έως και 3 δισ. ευρώ. Δεν είναι καθόλου βέβαιο όμως ότι τα κεφάλαια του νέου ταμείου θα είναι αρκετά
και για τις επόμενες διασώσεις τραπεζών, που είναι πιθανό ότι θα χρειαστούν, ιδιαίτερα καθώς πλησιάζει ο χρόνος για τα επόμενα τεστ αντοχής των ευρωπαϊκών συστημικών τραπεζών από τον ενιαίο μηχανισμό εποπτείας της ΕΚΤ. «Δεν φαίνονται αρκετά. Μπορεί να χρειαστεί δεκαπλάσιο ποσό» δήλωσε στο Bloomberg o Ρίτσαρντ Τζέφρι της Cazenove Capital Management. Στο ίδιο πνεύμα, ο καθηγητής επιχειρηματικής στρατηγικής Κάρλο Αλμπέρτο Καρνεβάλε Μάφε τόνισε ότι το ταμείο «δεν έχει επαρκή κεφαλαιακή διάρθρωση για να λύσει τα προβλήματα οποιασδήποτε τράπεζας. Είναι πολύ μικρό και με πολύ περίπλοκη εταιρική διακυβέρνηση για να αλλάξει τη μοίρα του τραπεζικού τομέα». Τα κεφάλαια του νέου ταμείου φαίνονται ακόμη μικρότερα, αν συνεκτιμηθεί ότι δεύτερη αποστολή του, πέραν του να καλύπτει τα τυχόν ακάλυπτα κομμάτια αυξήσεων κεφαλαίου των ιταλικών τραπεζών, θα είναι και να αγοράζει τα πιο επικίνδυνα κομμάτια των τιτλοποιήσεων προβληματικών δανείων από τις ιταλικές τράπεζες, για τα οποία δεν θα εκδηλώνεται ενδιαφέρον από ιδιώτες επενδυτές. Μπροστά στον «ωκεανό» των προβληματικών δανείων των ιταλικών τραπεζών, τα 5 δισ. ευρώ μοιάζουν με σταγόνα. Ο Ιταλός πρωθυπουργός, Ματέο Ρέντσι, γνωρίζει πάντως καλά ότι δεν έχει περιθώρια αποτυχίας, στην προσπάθεια σταθεροποίησης των τραπεζών. Όπως επισημαίνει ο Economist, οι ιταλικές τράπεζες είχαν την κακή συνήθεια να διαθέτουν πολλά ομόλογα σε ιδιώτες επενδυτές, οι οποίοι κατέχουν σήμερα το 50% των ομολόγων μειωμένης εξασφάλισης, που είναι πρώτα στη σειρά υποψήφια για «κούρεμα» αν ενεργοποιηθεί ο μηχανισμός του bailin. Αν υπάρξει «κούρεμα» μικρών αποταμιευτών, όχι μόνο θα κλονιστεί σοβαρά η εμπιστοσύνη του κοινού στις τράπεζες, αλλά και η κυβέρνηση θα βρεθεί μπροστά σε μια ανεξέλεγκτη πολιτική κρίση. Αλλά και ο Ιταλός επικεφαλής της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, γνωρίζει καλά ότι δεν υπάρχει περιθώριο αστοχιών στην επιχείρηση διάσωσης των τραπεζών της τρίτης οικονομίας της ευρωζώνης. Μια γενικευμένη και εκτός ελέγχου τραπεζική κρίση στην Ιταλία θα μπορούσε να κλονίσει τα θεμέλια της νομισματικής ένωσης, θέτοντας εκ νέου υπό αμφισβήτηση ακόμη και τη δυνατότητα επιβίωσης του ευρώ. ΧΡΗΜΑ 29
Η καθυστέρηση στην παράταση της απόσυρσης ανέκοψε τη δυναμική του 2015
30 Απρίλιος 2016
Χ
~ αφιέρωμα
BUSINESS AUTO-MOTO
Τ από τον
Γιώργο Καλούμενο
Στους δύο πρώτους μήνες του έτους, ταξινομήθηκαν συνολικά 9.010 επιβατικά αυτοκίνητα, έναντι 10.742 την αντίστοιχη περίοδο πέρσι, σημειώνοντας πτώση -16,1%.
o 2015 ήταν, γενικότερα, μια χρονιά ανάκαμψης για τον κλάδο του αυτοκινήτου, με την πλειοψηφία των μεγάλων «παικτών» να εμφανίζουν βελτίωση στα θεμελιώδη μεγέθη των ισολογισμών τους. Η θετική αυτή πορεία όμως που είχε αρχίσει να καλλιεργείται διακόπηκε απότομα στο πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, κυρίως λόγω της απόφασης να ανασταλεί το μέτρο της απόσυρσης στο τέλος του 2015. Τελικά, μέσα στον Μάρτιο, ψηφίστηκε η τροπολογία για την παράταση της απόσυρσης μέχρι το τέλος Μαΐου, αλλά η ζημιά για τον κλάδο – που μετά από πολλά χρόνια πήγε να σηκώσει κεφάλι– έχει ήδη γίνει. Έτσι, με βάση τα πιο πρόσφατα δημοσιευμένα στοιχεία, η αγορά των επιβατικών αυτοκινήτων σημείωσε σημαντική πτώση -32,4% τον Φεβρουάριο του 2016, σε σχέση με τον αντίστοιχο περσινό μήνα. Στους δύο πρώτους μήνες του έτους, ταξινομήθηκαν συνολικά 9.010 επιβατικά αυτοκίνητα έναντι 10.742 την αντίστοιχη περίοδο πέρσι, σημειώνοντας πτώση -16,1%. Η κατάσταση στην αγορά αυτοκινήτου είναι πολύ χειρότερη, καθώς πολλές από τις ταξινομήσεις του πρώτου διμήνου αφορούσαν αυτοκίνητα που είχαν τελωνιστεί στα τέλη του 2015. Η συνεχιζόμενη καθυστέρηση που υπήρξε στην παράταση του μέτρου της απόσυρσης, παρά και τις διαβεβαιώσεις του Υπουργείου Οικονομικών, είχε οδηγήσει σε αδιέξοδο τουλάχιστον 8.000 υποψήφιους αγοραστές. Πρόκειται για πελάτες που ενώ απέκτησαν εμπρόθεσμα δικαίωμα έκπτωσης απόσυρσης, δεν κατέστη εφικτό να εξαργυρώσουν αυτήν την απαλλαγή ώς την 31η Δεκεμβρίου 2015, καθώς τα αυτοκίνητα που παρήγγειλαν έφτασαν στην Ελλάδα μετά την 1η Ιανουαρίου. Ανάλογες συνέπειες έχουν προκύψει και στα σχετιζόμενα δημοσιονομικά έσοδα, καθώς εκτιμάται ότι ήδη κατά το πρώτο δίμηνο του έτους η υστέρηση των εσόδων από το τέλος ταξινόμησης και τον ΦΠΑ των καινούργιων αυτοκινήτων υπερβαίνει τα 25 εκατ. ευρώ. Τα πετρελαιοκίνητα επιβατικά αυτοκίνητα συνεχίζουν τους τελευταίους 35 μήνες να αποτελούν σταθερά την πρώτη επιλογή στις προτιμήσεις των καταναλωτών έναντι των βενζινοκίνητων. Τον περασμένο μήνα, σχεδόν 6 στα 10 (58,3%) καινούργια επιβατικά αυτοκίνητα που πωλήθηκαν ήταν πετρελαιοκίνητα. Αναλυτικότερα, ταξινομήθηκαν 3.310 επιβατικά αυτοκίνητα, έναντι 4.894 τον Φεβρουάριο του 2015. Από τα 3.310 επιβατικά αυτοκίνητα, 1.929 ήταν πετρελαιοκίνητα (58,3%), 1.301 βενζινοκίνητα (39,3%), 56 υβριδικά (1,7%), 14 διπλού καυσίμου (0,4%), 7 φυσικού αερίου (0,2%) και 3 ηλεκτρικά (0,1%). Εννέα στα 10 (94,5%) επιβατικά αυτοκίνητα που πωλήθηκαν τον Φεβρουάριο είχαν κινητήρα έως 1.600 κυβικά εκατοστά, ενώ τα μικρά αυτοκίνητα (κατηγορία/segment Β) συνεχίζουν να μονοπωλούν το ενδιαφέρον των καταναλωτών, με μερίδιο αγοράς 34,1%. ΧΡΗΜΑ 31
αφιέρωμα
~ BUSINESS AUTO-MOTO
Ελαφρά φορτηγά (μικτού βάρους μέχρι 3,5 τόνους) Η αγορά των ελαφρών φορτηγών συνέχισε την πτωτική της πορεία, καταγράφοντας σημαντική πτώση -64,7% συγκριτικά με τον Φεβρουάριο του 2015. Στο πρώτο δίμηνο του έτους, ταξινομήθηκαν συνολικά 775 ελαφρά φορτηγά, έναντι 1.392 το αντίστοιχο διάστημα το 2015, σημειώνοντας μείωση -44,3%. Τα φορτηγά τύπου Vanette έχουν τη μερίδα του λέοντος με 41,9%, ακολουθούμενα από τα Pick-up με μερίδιο αγοράς 38,8%. Ειδικότερα για τον μήνα Φεβρουάριο, τα ελαφρά φορτηγά τύπου Pick-up αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μερίδιο στην κατηγορία των ελαφρών φορτηγών (44,2%), με τα Vanette να βρίσκονται στη δεύτερη θέση, με μερίδιο αγοράς 39,9%. Η συνολική αγορά των ελαφρών φορτηγών τον Φεβρουάριο έφτασε τις 258 μονάδες, έναντι 732 την αντίστοιχη περίοδο πέρσι, σημειώνοντας μεγάλη πτώση, κατά -64,7%. Φορτηγά (μικτού βάρους πάνω από 3,5 τόνους) Η αγορά των μεσαίων και βαρέων φορτηγών συνέχισε σε αρνητικό πρόσημο τον Φεβρουάριο, σημειώνοντας σημαντική πτώση -63,9% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2015. Στους δύο πρώτους μήνες του έτους, ταξινομήθηκαν συνολικά 67 φορτηγά, έναντι 83 το αντίστοιχο διάστημα πέρσι, σημειώνοντας πτώση -19,3%. Τον περασμένο Φεβρουάριο, ταξινομήθηκαν συνολικά 22 φορτηγά, συγκριτικά με 61 το αντίστοιχο διάστημα πέρσι, σημειώνοντας πτώση -63,9%. Σημειώνεται, ωστόσο, ότι το μεγαλύτερο ποσοστό της συγκεκριμένης κατηγορίας οχημάτων συνεχίζει να καλύπτεται από εισαγόμενα μεταχειρισμένα οχήματα. Τα καινούργια εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν μόνο ένα μικρό ποσοστό του συνόλου, διατηρώντας υψηλό τον μέσο όρο ηλικίας των μεσαίων και βαρέων φορτηγών στη χώρα μας, με όλα τα προβλήματα οδικής ασφάλειας και περιβαλλοντικής επιβάρυνσης που συνεπάγεται ο υπέργηρος στόλος. Λεωφορεία Η αγορά των λεωφορείων συνέχισε για δεύτερο μήνα τη θετική της πορεία. Στο πρώτο δίμηνο του έτους, ταξινομήθηκαν συνολικά 18 λεωφορεία έναντι 8 την αντίστοιχη περίοδο του 2015, σημειώνοντας αύξηση 125,0%. Τον Φεβρουάριο ταξινομήθηκαν 10 λεωφορεία, έναντι 1 τον ίδιο μήνα πέρσι (900,0%). Μοτοσυκλέτες (άνω των 50 cc) Η αγορά των μοτοσυκλετών συνέχισε σε θετικό πρόσημο τον Φεβρουάριο, σημειώνοντας αύξηση 30,2% συγκριτικά με τον Φεβρουάριο του 2015. Στους πρώτους δύο μήνες του έτους, ταξινομήθηκαν συνολικά 3.641 μοτοσυκλέτες, έναντι 3.416 την αντίστοιχη περίοδο το 2015, σημειώνοντας αύξηση 6,6%. Τον Φεβρουάριο πωλήθηκαν 2.068 μοτοσυκλέτες έναντι 1.588 τον ίδιο μήνα πέρσι. Σημειώνουμε ότι σχεδόν 7 στις 10 καινούργιες μοτοσυκλέτες που πωλούνται είναι μέχρι 250 κ. εκ. (67,7%), ενώ οι μοτοσυκλέτες μέχρι 400 κ. εκ. αποτελούν το 86,9% των συνολικών ταξινομήσεων. 32 Απρίλιος 2016
Η συνεχιζόμενη καθυστέρηση που υπήρξε στην παράταση του μέτρου της απόσυρσης, παρά και τις διαβεβαιώσεις του Υπουργείου Οικονομικών, είχε οδηγήσει σε αδιέξοδο τουλάχιστον 8.000 υποψήφιους αγοραστές. Κατατέθηκε η τροπολογία για την απόσυρση αυτοκινήτων Στα 50 εκατ. ευρώ υπολογίζεται το κόστος της παράτασης των κινήτρων απόσυρσης αυτοκινήτων, σύμφωνα με την έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, η οποία κατατέθηκε στη Βουλή μαζί με τη σχετική τροπολογία. Με τις διατάξεις, προβλέπεται απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης των καινούργιων επιβατικών αυτοκινήτων IX μέχρι 2.000 κ. εκ., φορολογητέας αξίας μέχρι 20.000 ευρώ, εφόσον παραλαμβάνονται σε αντικατάσταση παλαιών αυτοκινήτων των οποίων η άδεια έχει εκδοθεί μέχρι 31/12/2001. Συγκεκριμένα επιβατικά αυτοκίνητα: ~~ Μέχρι και 900 κ. εκ., απαλλάσσονται από το 80% του προβλεπόμενου τέλους ταξινόμησης για φορολογητέα αξία μέχρι και 6.000 ευρώ. ~~ Από 901 μέχρι και 1.400 κ. εκ., απαλλάσσονται από το 80% του προβλεπόμενου τέλους ταξινόμησης για φορολογητέα αξία μέχρι και 8.000 ευρώ. ~~ Από 1.401 μέχρι και 1.600 κ. εκ., απαλλάσσονται από το 60% του προβλεπόμενου τέλους ταξινόμησης και για φορολογητέα αξία μέχρι και 11.000 ευρώ. ~~ Από 1.601 μέχρι και 1.800 κ. εκ., απαλλάσσονται από το 35% του προβλεπόμενου τέλους ταξινόμησης και για φορολογητέα αξία μέχρι και 14.000 ευρώ. ~~ Από 1.801 μέχρι και 2.000 κ. εκ., απαλλάσσονται από το 25% του προβλεπόμενου τέλους ταξινόμησης και για φορολογητέα αξία μέχρι και 14.000 ευρώ. Η τροπολογία προβλέπει και απαλλαγή από το τέλος ταξινόμησης καινούργιων φορτηγών αυτοκινήτων μικτού βάρους μέχρι 3.500 τόνων, εφόσον παραλαμβάνονται σε αντικατάσταση παλαιών αυτοκινήτων των οποίων η άδεια έχει εκδοθεί μέχρι 31/12/2001, κατά περίπτωση.
Τα πετρελαιοκίνητα επιβατικά αυτοκίνητα συνεχίζουν τους τελευταίους 35 μήνες να αποτελούν σταθερά την πρώτη επιλογή στις προτιμήσεις των καταναλωτών έναντι των βενζινοκίνητων. Τον περασμένο μήνα, σχεδόν 6 στα 10 (58,3%) καινούργια επιβατικά αυτοκίνητα που πωλήθηκαν ήταν πετρελαιοκίνητα. ΟΙ ΠΡΟΘΕΣΜΙΕΣ Η νέα προθεσμία απόσυρσης εκπνέει στις 20 Μαΐου 2016, ενώ μπορούν να αποσυρθούν παλαιά αυτοκίνητα για τα οποία έχει εκδοθεί άδεια κυκλοφορίας μέχρι 31/12/2001 και δεν οφείλονται για αυτά τέλη κυκλοφορίας. Η προθεσμία βεβαίωσης και καταβολής του τέλους ταξινόμησης των καινούργιων αυτοκίνητων που παραλαμβάνονται με μερική απαλλαγή είναι η 31η Μαΐου 2016. Στις περιπτώσεις που επίσημοι διανομείς ή έμποροι έχουν ήδη παραλάβει από την αρχή του έτους αυτοκίνητα που εμπίπτουν στα κίνητρα απόσυρσης με καταβολή ολόκληρου του τέλους ταξινόμησης, και τα οποία μεταβιβάζονται από ιδιώτες και ταξινομούνται σε αντικατάσταση παλαιών αυτοκινήτων, προβλέπεται επιστροφή της διαφοράς. Αντίστοιχα, επιστρέφεται και η διαφορά του τέλους ταξινόμησης για επιβατικά αυτοκίνητα που παρελήφθησαν από την αρχή του έτους έως την ημερομηνία έναρξης ισχύος των προτεινόμενων διατάξεων για εκθεσιακούς σκοπούς και για τα οποία προβλέπεται εξάμηνη αναστολή της είσπραξης του βεβαιωθέντος τέλους ταξινόμησης, με την προϋπόθεση ότι αυτό θα καταβληθεί μέχρι 31/5/2016. Οι νέες διατάξεις: «Προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στις διατάξεις: α) των Οδηγιών 2014/107/ΕΕ και (ΕΕ) 2015/2060, β) των Οδηγιών 2014/86/ΕΕ και 2015/121/ΕΕ, γ) της Οδηγίας 2013/61/ΕΕ και άλλες διατάξεις.
Πωλήσεις καινούργιων αυτοκινήτων 2015 1 2 3 4 5 6 7 8 9
TOYOTA VW NISSAN OPEL PEUGEOT CITROEN SUZUKI FORD MERCEDES
8.855 6.769 6.492 5.972 4.817 3.854 3.812 3.556 3.518
10 11 12 13 14 15 16 17 18
FIAT HYUNDAI BMW RENAULT AUDI VOLVO SKODA SEAT KIA
3.200 3.065 2.987 2.790 2.657 2.120 1.847 1.605 1.401
19 20 21 22 23 24 25 26 27
MINI SMART CHRYSLER HONDA ABARTH ALFA ROMEO CHEVROLET DACIA MITSUBISHI
1.292 739 626 538 481 477 469 316 279
28 29 30 31 32 33 34 35
LANCIA LEXUS ΛΟΙΠΟΙ SUBARU LAND ROVER SSANGYONG PORSCHE JAGUAR
142 81 67 41 36 22 16 6
Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ. ΧΡΗΜΑ 33
αφιέρωμα
~ BUSINESS AUTO-MOTO
ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΙΣΗΓΜΕΝΕΣ
Ο
ι εισηγμένες εταιρείες του κλάδου έδειξαν βελτιωμένα αποτελέσματα για το σύνολο του 2015, παρά τις δύσκολες συνθήκες που επικράτησαν κατά τη διάρκειά τους και την επιβολή των capital controls. Οι εκπρόσωποι του κλάδου είχαν αυξημένα έσοδα, καθώς οι συνολικές ταξινομήσεις του 2015 παρουσίασαν αύξηση 6,4%, ενώ κατάφεραν να βελτιώσουν και τα επίπεδα λειτουργικής κερδοφορίας τους. Όμως η πτώση του τριμήνου του 2016 στην αγορά σίγουρα θα έχει επηρεάσει και τις δικές τους επιδόσεις.
ΠΕΤΡΟΣ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΑΕΒΕ Αύξηση πωλήσεων το 2015 Αύξηση κατά 21% παρουσίασαν οι πωλήσεις του ομίλου Πέτρος Πετρόπουλος ΑΕΒΕ το 2015, οι οποίες ανήλθαν στα 80,2 εκατ. ευρώ (66,4 εκατ. ευρώ το 2014). Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, οι αγορές που υπηρετεί ο όμιλος εξελίχθηκαν καλύτερα από ό,τι είχε υπολογιστεί, με αποτέλεσμα να αυξηθούν οι πωλήσεις περισσότερο από τις προϋπολογισθείσες. Το ΕΒΙTDA του ομίλου διαμορφώθηκε στα 5,3 εκατ. ευρώ, έναντι 4 εκατ. ευρώ το 2014, σημειώνοντας αύξηση 32,5%. Τα κέρδη προ φόρων ανήλθαν σε 1,2 εκατ. ευρώ, έναντι 1,9 εκατ. ευρώ το 2014, ενώ τα κέρδη μετά τους φόρους και τα δικαιώματα μειοψηφίας ανήλθαν σε 0,6 εκατ. ευρώ, έναντι 1,4 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, τα κέρδη έχουν επιβαρυνθεί εκτάκτως με το ποσό του 1.820.000 ευρώ, από το οποίο το ποσό του 1.156.000 ευρώ είναι πρόσθετος ΦΠΑ, που επιβλήθηκε στην εταιρεία κατόπιν φορολογικού ελέγχου για τις χρήσεις 2008-2012, και το ποσό των 664.000 ευρώ είναι ζημίες από αναπροσαρμογή των επενδυτικών ακίνητων του ομίλου. Ο συνολικός τραπεζικός δανεισμός παρέμεινε σταθερός στα 22,7 εκατ. ευρώ, ενώ ο καθαρός τραπεζικός δανεισμός μειώθηκε κατά 56% και ανήλθε στα 4,1 εκατ. ευρώ, από 9,4 εκατ. ευρώ. Τα μετρητά και ισοδύναμα αυξήθηκαν κατά 40%, από 13,3 εκατ. το 2014 στα 18,6 εκατ. στις 31.12.2015. Τα ίδια κεφάλαια ανήλθαν στα 30,8 εκατ. ευρώ, από 32,1 εκατ. ευρώ το 2014. Οι ελεύθερες ταμειακές ροές ανήλθαν στα 4,8 εκατ. ευρώ, από 2,6 εκατ. ευρώ το 2014. Ο δείκτης φερεγγυότητας του ομίλου (καθαρή θέση ως ποσοστό του συνόλου του ενεργητικού χωρίς τα μετρητά και ισοδύναμα) στις 31.12.2015 ήταν 60,5%, έναντι 55,4% την 31.12.2014. Το διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας θα προτείνει στην ετήσια τακτική γενική συνέλευση των μετόχων την επιστροφή κεφαλαίου 0,10 ευρώ για τη χρήση 2015.
ΣΦΑΚΙΑΝΑΚΗΣ Στα 10 εκατ. οι προ φόρων ζημιές το 2015 Παρόλο που το 2015 επικράτησαν πρωτόγνωρες συνθήκες στην ελληνική οικονομία, ο Όμιλος Σφακιανάκη παρουσίασε βελτίωση στα οικονομικά του μεγέθη και συνεχίζει να διατηρεί πρωταγωνιστικό ρόλο στις κύριες αγορές στις οποίες δραστηριοποιείται, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση. 34 Απρίλιος 2016
Η απόδοση των σημαντικότερων δραστηριοτήτων του ομίλου είναι βελτιωμένη: ~~ Σε ό,τι αφορά το εμπόριο αυτοκινήτων, η αγορά το 2015 με 75.805 ταξινομήσεις επιβατικών αυτοκινήτων παρουσίασε άνοδο 6,4% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, με το β’ εξάμηνο σοβαρά επηρεασμένο από τις δυσμενείς εξελίξεις. Η Suzuki το 2015 πραγματοποίησε την καλύτερη χρονιά των τελευταίων 5 ετών, με 4.044 ταξινομήσεις αυτοκινήτων και με μερίδιο αγοράς στο 5,3% (από 4,7% το 2014), το οποίο την κατατάσσει 6η μεταξύ των εισαγωγέων αυτοκινήτων. Ο κλάδος λιανικής συνεχίζει την ανοδική πορεία κατακτώντας μερίδιο αγοράς στα επιβατικά αυτοκίνητα 12,4% (από 11,9% το 2014), με πωλήσεις 9.378 επιβατικών αυτοκινήτων (PC), 669 ελαφρών φορτηγών (LCV) και 1.551 μεταχειρισμένων. Οι συνολικές πωλήσεις της «Σφακιανάκης» (χονδρική και λιανική) αντιπροσωπεύουν το 15,4% της ελληνικής αγοράς (από 14,1% το 2014). ~~ Σε ό,τι αφορά τη μίσθωση οχημάτων, τα έσοδα του κλάδου Long Term Rental (LTR) αυξάνονται κατά 13,6%, και η κερδοφορία εκτινάσσεται στα 5,3 εκατ. ευρώ. Ο στόλος υπό διαχείριση φτάνει τα 6.000 οχήματα, διατηρώντας ένα ποσοστό εκμετάλλευσης άνω του 96%. Ο κλάδος Rent-A-Car (RAC), αξιοποιώντας τη δυναμική του τουρισμού αλλά και το ισχυρό brand της Enterprise, έχει αυξημένα μισθώματα κατά 10,2%, και το αποτέλεσμα προ φόρων διαμορφώνεται στα 2,9 εκατ. ευρώ. Ο στόλος των προς ενοικίαση οχημάτων ξεπερνάει τις 3.200 και είναι πλέον από τους νεώτερους στην αγορά μετά το εκτεταμένο πρόγραμμα επενδύσεων που υλοποιήθηκε. ~~ Στα βαρέα οχήματα, μηχανήματα και βιομηχανικά είδη, παρουσιάστηκε επιβράδυνση των πωλήσεων προϊόντων, λόγω της
αβεβαιότητας στην αγορά και των καθυστερήσεων σε διαγωνισμούς του Δημοσίου. Η ιδιαίτερη ανθεκτικότητα που επέδειξε το after sales είχε ως αποτέλεσμα το σύνολο των πωλήσεων να παραμείνει στα επίπεδα του 2014 (16,3 εκατ. ευρώ). Οι συνολικές πωλήσεις του ομίλου το 2015 ανήλθαν σε 252,1 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 13,5% σε σχέση με τις πωλήσεις του 2014, ενώ οι πωλήσεις της εταιρείας βελτιώθηκαν επίσης κατά 19,3% φτάνοντας τα 207,6 εκατ. ευρώ. Το περιθώριο μικτού κέρδους ανήλθε σε 25,7% (από 25,0%) για τον όμιλο και σε 10,9% (από 10,0%) για την εταιρεία. Συνεχίζοντας τη συντηρητική πολιτική των προηγούμενων ετών, οι νέες προβλέψεις ανήλθαν σε 5,4 εκατ. ευρώ για τον όμιλο και 1,0 εκατ. ευρώ για την εταιρεία, καλύπτοντας κυρίως επισφαλείς απαιτήσεις, όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση. Ο όμιλος διευρύνει τη λειτουργική του κερδοφορία, με το αποτέλεσμα EBITDA χωρίς τις προβλέψεις να διαμορφώνεται σε 22,8 εκατ. ευρώ, έναντι 16,9 εκατ. ευρώ την περσινή περίοδο (+34,7%). Το λειτουργικό αποτέλεσμα για την εταιρεία περνά σε θετικό πρόσημο, κλείνοντας στα 0,2 εκατ. ευρώ, από -2,5 εκατ. ευρώ το 2014. Τα αποτελέσματα του ομίλου και της εταιρείας έχουν επιβαρυνθεί με επενδυτική ζημιά από την απομείωση της εταιρείας Αθωνική Τεχνική κατά 3,0 εκατ. ευρώ και 12,0 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Εξαιρουμένων της έκτακτης αυτής επίδρασης και των προβλέψεων, τα αποτελέσματα προ φόρων είναι -10,0 εκατ. ευρώ για τον όμιλο, βελτιωμένα κατά 45,6%, και -14,0 εκατ. ευρώ για την εταιρεία, δηλαδή 18,5% καλύτερα σε σχέση με το 2014.
ΜΟΤΟΔΥΝΑΜΙΚΗ Επιστροφή στην κερδοφορία Η πορεία του ομίλου αποτυπώθηκε στα αποτελέσματα της χρήσης και πιο συγκεκριμένα: Ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών του ομίλου το 2015 ήταν 45,88 εκατ. ευρώ, ενώ ο αντίστοιχος του 2014 ήταν 35,97 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 27,5%. Τα κέρδη προ φόρων, χρηματοοικονομικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και αποσβέσεων, ως ποσοστό επί των πωλήσεων, σε ενοποιημένη βάση, διαμορφώθηκαν σε 3,54%, έναντι 1,71% το 2014. Έξοδα διοίκησης-διάθεσης: Στη χρήση του 2015 τα έξοδα του ομίλου διαμορφώθηκαν σε 8,92 εκατ. ευρώ, έναντι 8,59 εκατ. ευρώ το 2014, σημειώνοντας αύξηση 3,81%. Η αύξηση αυτή προέρχεται κυρίως από την αύξηση προσωπικού και εξόδων που αφορούν προωθητικές ενέργειες. Ο όμιλος για το 2015 επέστρεψε στην κερδοφορία σημειώνοντας κέρδη 377 χιλ. ευρώ από ζημίες 683 χιλ. ευρώ το 2014. Τα καθαρά αποτελέσματα μετά από φόρους του ομίλου ανήλθαν σε κέρδη 413 χιλ. ευρώ, ενώ τα αντίστοιχα του 2014 ήταν 668 χιλ. ευρώ ζημιά. Το σύνολο των κυκλοφορούντων περιουσιακών στοιχείων του ομίλου για το 2015 διαμορφώθηκε στα 14,5 εκατ. ευρώ, ενώ τα αντίστοιχα της χρήσης του 2014 ήταν 13,6 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 7,16%. Η αύξηση προέρχεται κατά κύριο λόγο από την αύξηση των αποθεμάτων, ώστε να τροφοδοτηθούν οι αυξημένες πωλήσεις που αναμένονται την επόμενη χρονιά. Το σύνολο των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων για τον όμιλο στη χρήση του 2015 διαμορφώθηκε στα 15,05 εκατ. ευρώ, έναντι 14,96 εκατ. ευρώ που ήταν την αντίστοιχη περίοδο του 2014. Σύνολο ιδίων κεφαλαίων: Διαμορφώθηκαν σε 8.230.464 ευρώ, από
7.724.886 ευρώ το 2014. Σύνολο εισροών από λειτουργικές δραστηριότητες: 1 εκατ. ευρώ από ζημίες, από -0,8 εκατ. ευρώ το 2014.
AUTOHELLAS Αύξηση 16% στα καθαρά κέρδη το 2015 H αύξηση του κύκλου εργασιών από βραχυχρόνιες ενοικιάσεις (Rent a Car) καθώς και η επιστροφή σε θετικό ρυθμό ανάπτυξης των μακροχρόνιων μισθώσεων (Fleet Management), τόσο στην Ελλάδα όσο και στις χώρες του εξωτερικού, οδήγησαν σε επίπεδο ομίλου την Autohellas ΟΤΟΕΛ 0,00% σε σημαντική αύξηση της δραστηριότητας και της κερδοφορίας για το 2015. Αναλυτικότερα, όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, το 2015 ο συνολικός κύκλος εργασιών του ομίλου ήταν αυξημένος κατά 13,5% και ανήλθε στα 182,9 εκατ. ευρώ, έναντι των 161,1 εκατ. ευρώ του 2014. Τα ενοποιημένα κέρδη προ φόρων ενισχύθηκαν κατά 32,6% και ανήλθαν στα 27,6 εκατ. ευρώ. Τα ενοποιημένα κέρδη μετά από φόρους διαμορφώθηκαν σε 18,6 εκατ. ευρώ, από 16,1 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση 16%, καθώς η αύξηση του φορολογικού συντελεστή σε 29% επηρέασε τόσο τον φόρο της περιόδου όσο και τον αναβαλλόμενο φόρο. Ειδικότερα σε σχέση με τη δραστηριότητα στην Ελλάδα, η αύξηση του Renting οφείλεται κυρίως στην ενδυνάμωση του τουρισμού, στην αποτελεσματικότερη λειτουργία του δικτύου αλλά και στην περαιτέρω διείσδυση των τριών brands της Hertz International (Hertz, Thrifty και Firefly). Άνοδο παρουσίασαν και τα έσοδα του Fleet Management, δραστηριότητα που σχετίζεται μόνο με εταιρικούς πελάτες, παρά τις δυσχερείς συνθήκες που επικράτησαν λόγω της τραπεζικής αργίας και των capital controls στην εγχώρια αγορά και ζήτηση. Αντίστοιχα, αυξημένα είναι τα αποτελέσματα του ομίλου στο εξωτερικό. Κατά το 2015, ο όμιλος ενίσχυσε περαιτέρω τη δραστηριότητα των θυγατρικών του στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την Κύπρο, τη Σερβία και το Μαυροβούνιο, που είχαν όλες θετικό ρυθμό ανάπτυξης και συμβολή στην κερδοφορία. Συγκεκριμένα, η δραστηριότητα των θυγατρικών του εξωτερικού ξεπέρασε τα 6.000 αυτοκίνητα και συνεισέφερε 27% στα κέρδη μετά από φόρους για το 2015. Παράλληλα, κατά το 2015, ο όμιλος διασφάλισε τα δικαιώματα της Hertz για την Ουκρανία και την Κροατία, που γίνονται πλέον η έκτη και η έβδομη χώρα που έχει στην ευθύνη του. Είναι χαρακτηριστικό ότι στη διάρκεια του έτους ο όμιλος επένδυσε 104,6 εκατ. ευρώ στην αγορά 8.300 αυτοκινήτων, διατηρώντας τη δυναμική ανανέωσης του στόλου, αλλά και ενισχύοντας την αγοραστική του δύναμη. Ο κύριος Θ. Βασιλάκης, πρόεδρος της εταιρείας, δήλωσε: «Το 2015 είχαμε άλλη μια χρονιά ανάπτυξης και κερδοφορίας. Καταφέραμε μέσα στη χρονιά των capital controls να ενισχύσουμε τα μεγέθη μας στην Ελλάδα, αλλά και τις βάσεις μας για περαιτέρω ανάπτυξη στο εξωτερικό. Οι συνέργειες, τόσο σε αγοραστική δύναμη όσο και σε δυνατότητα σύναψης εμπορικών συμφωνιών στον τουρισμό, θα είναι πλέον σημαντικές, με 4 χώρες προορισμού (Ελλάδα, Κύπρο, Μαυροβούνιο και Κροατία) στο προϊοντικό portfolio της εταιρείας μας. Ζητούμενο είναι η περαιτέρω ωρίμαση σε οργάνωση και συστήματα για την αποτελεσματική εκμετάλλευση αυτής της ευκαιρίας». Το διοικητικό συμβούλιο, κατά το έτος 2016, προτείνει τη διανομή μερίσματος ποσού 0,85 ευρώ ανά μετοχή για τα κέρδη χρήσεως 2015, η οποία θα εγκριθεί στην ερχόμενη Τακτική Γενική Συνέλευση. ΧΡΗΜΑ 35
αφιέρωμα
~ BUSINESS AUTO-MOTO
E-Class Mercedes-Benz
Η πιο «έξυπνη» πολυτελής λιμουζίνα
Μ
ε την παρουσίαση του πιο εξελιγμένου αυτοκινήτου παραγωγής στον κόσμο, τη νέα E-Class, η MercedesBenz κάνει ένα μεγάλο βήμα προς το μέλλον. Η δέκατη γενιά του μοντέλου θέτει νέα στάνταρ όσον αφορά την ασφάλεια, την αποδοτικότητα και την ευφυΐα της αυτοκίνησης. Οι καινοτομίες της περιλαμβάνουν πλήθος τεχνολογικών στοιχείων, που –μεταξύ άλλων– επιτρέπουν την άνετη και ασφαλή οδήγηση σε ένα νέο επίπεδο, ενώ ενσωματώνουν μια νέα διάσταση στα συστήματα υποβοήθησης του οδηγού. Εκτός από τα ολοκαίνουργια συστήματα χειρισμού και infotainment, που προσφέρουν μια εντελώς νέα εμπειρία οδήγησης, ο νέος πετρελαιοκινητήρας θέτει νέα στάνταρ στην απόδοση και την οικονομία, σε συνδυασμό με την ελαφριά κατασκευή και τις εξαιρετικές τιμές αεροδυναμικής. Επιπλέον, με τη νέα αερανάρτηση πολλαπλών θαλάμων, που προσφέρεται στον προαιρετικό εξοπλισμό, διασφαλίζεται η ιδανική οδηγική άνεση, σε συνδυασμό με ξεχωριστή δυναμική οδήγηση. Η τεράστια γκάμα των καινοτομιών που διαθέτει η νέα E-Class περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, το σύστημα υποβοήθησης αλλαγής λωρίδας Active Lane, το οποίο καθοδηγεί τη λιμουζίνα στη λωρίδα που έχει επιλέξει ο οδηγός. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η νέα E-Class είναι η πιο «έξυπνη» λιμουζίνα της business κατηγορίας. Η νέα E-Class είναι εκλεπτυσμένη, κομψή, δυναμική και σπορ. Σε σύγκριση με την προκάτοχό της, το μήκος του μεταξονίου της έχει αυξηθεί κατά 65 χιλιοστά (2939/2874) και το συνολικό μήκος της κατά 43 χιλιοστά (4923/4880). Τη βάση για την ευελιξία –που αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά της οδήγησής της– αποτελεί το αυξημένο εύρος του ίχνους της (επιπλέον 20 χιλιοστά εμπρός, επιπλέον 7 χιλιοστά πίσω). Με μικρές εξαιρέσεις, η χωρητικότητα του πορτ-μπαγκάζ έχει διατηρηθεί στα εξαιρετικά επίπεδα του προηγούμενου μοντέλου. Ο σχεδιασμός της εκφράζει το σήμα κατατεθέν της MercedesBenz όσον αφορά τις αναλογίες των σεντάν. Το μακρύ καπό, σε συνδυασμό με τον στυλ Coupé σχεδιασμό της οροφής, ρέει προς τους φαρδείς πίσω ώμους και δημιουργεί μια συναρπαστική σιλουέτα. Το δυναμικό αμάξωμα χαρακτηρίζεται από κοντούς προβόλους, μακρύ μεταξόνιο, μεγάλους τροχούς και ξεκάθαρες γραμμές στα πλευρά, δημιουργώντας μια φρέσκια, μοντέρνα και δυναμική εικόνα, που εκφράζει απόλυτα τη φιλοσοφία της μάρκας: Sensual Purity (αισθησιακή καθαρότητα).
36 Απρίλιος 2016
Το δυναμικό, σχεδιαστικά, μπροστινό μέρος υπογραμμίζει τον χαρακτήρα αυτού του business-class σεντάν, ενώ δίνει χώρο για διαφορετική έκφραση των γραμμών σχεδιασμού και εξοπλισμού. Η βασική έκδοση διαθέτει την κλασική μάσκα Mercedes με το αστέρι στο καπό, όπως και η γραμμή Exclusive, αν και η δεύτερη είναι κάπως πιο περίτεχνη. Οι γραμμές Avantgarde και AMG Line αναγνωρίζονται εύκολα από τη σπορ μάσκα του ψυγείου, με το κεντρικό, μεγάλο αστέρι της Mercedes να διακοσμεί το κέντρο του. Όλα τα σχέδια της μάσκας του ψυγείου προσδίδουν στην E-Class ξεχωριστό χαρακτήρα, προσφέροντας μια ποικιλομορφία που κάνει κάθε μοντέλο διαφορετικό και μοναδικό. Στο πίσω άκρο, οι φαρδείς ώμοι πάνω από τους θόλους των πίσω τροχών προσφέρουν στη νέα E-Class τον αδιαμφισβήτητο ισχυρό της χαρακτήρα. Τα μονοκόμματα πίσω φώτα είναι σχεδιασμένα ως δύο μπάρες πλαισιωμένες από το αμάξωμα και προσδιορίζουν με σαφήνεια την E-Class ως το νέο μέλος της οικογένειας των λιμουζινών Mercedes. Τα πίσω φώτα που διατίθενται στον προαιρετικό εξοπλισμό προσφέρουν μια αίσθηση αστερόσκονης, θυμίζουν τη λάμψη του γαλαξία μας ή αυτήν ενός κινητήρα τζετ. Αυτό το «οπτικό εφέ» έχει δημιουργηθεί από την πρωτοποριακή τεχνολογία ανακλαστήρων με μια ειδικά διαμορφωμένη επίστρωση της επιφάνειας των πίσω φώτων και κάνει –και αυτό– το ντεμπούτο του στη νέα E-Class.
Εσωτερικός σχεδιασμός από το μέλλον Το εσωτερικό της νέας E-Class συνθέτει το συναίσθημα και την ευφυΐα, πόλους που ορίζονται ξεκάθαρα από τη σχεδιαστική φιλοσοφία της Mercedes-Benz. Ο προαιρετικός εξοπλισμός της περιλαμβάνει –για πρώτη φορά στη συγκεκριμένη κατηγορία– δύο «επόμενης γενιάς» οθόνες υψηλής ανάλυσης, με μια ευρεία οθόνη διαγωνίου 12,3 ιντσών η καθεμιά. Κάτω από το κοινό τους γυάλινο κάλυμμα, οι δύο οθόνες δείχνουν σαν να αιωρούνται στον αέρα, δημιουργώντας ένα κεντρικό στοιχείο που τονίζει τον οριζόντιο προσανατολισμό του εσωτερικού σχεδιασμού. Όπως το ταμπλό, έτσι και το cockpit περιλαμβάνει μια μεγάλη οθόνη με εικονικά όργανα στο οπτικό πεδίο του οδηγού, καθώς και μια κεντρική οθόνη πάνω από την κονσόλα. Ο οδηγός μπορεί να επιλέξει μεταξύ τριών διαφορετικών σχεδιαστικών στυλ για το ταμπλό οργάνων: Classic, Sport και Progressive.
Φυσικό αέριο: Με «δυο λέξεις»… οικονομία
Η
κατανάλωση ενέργειας αποτελεί τη βασικότερη πηγή δαπανών για τον κτηριακό και βιομηχανικό τομέα και για τις μεταφορές. Οι επιχειρήσεις μπορούν πλέον να είναι ανταγωνιστικές μόνο αν καταφέρουν να μειώσουν το λειτουργικό τους κόστος, ενώ οι ιδιώτες καταναλωτές βλέπουν την ποιότητα της ζωής τους να απειλείται, εξαιτίας του υψηλού κόστους των καυσίμων, με αποτέλεσμα να αδυνατούν να καλύψουν βασικές ανάγκες τους, όπως την ανάγκη για θέρμανση, κλιματισμό και ζεστό νερό. Το ίδιο συμβαίνει και στις μεταφορές (ΙΧ, συγκοινωνίες, εμπορικούς στόλους και πλοία), όπου εκτός από τις απαιτήσεις για υψηλότερες αποδόσεις καυσίμου, τίθεται και το θέμα της μείωσης των ρύπων, το οποίο σχετίζεται με τις κοινοτικές οδηγίες αλλά και με ποινές σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τα νέα δεδομένα για πιο βιώσιμες πρακτικές.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ, ΤΙΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ Το φυσικό αέριο αποτελεί, διαχρονικά, την πιο οικονομική επιλογή και την καλύτερη ενεργειακή επένδυση σε βάθος χρόνου για οικιακή και επαγγελματική χρήση, προσφέροντας ανταγωνιστικά τιμολόγια ως προς τις συμβατικές μορφές ενέργειας (πετρέλαιο, ηλεκτρικό ρεύμα, υγραέριο κ.λπ.). Η χρήση του προσφέρει ακρίβεια στη μέτρηση της κατανάλωσης που γίνεται από τις ενδείξεις του μετρητή, όπως στις περιπτώσεις της ΔΕΗ και της ΕΥΔΑΠ, και ο καταναλωτής πληρώνει μόνο όσο έχει καταναλώσει και πάντα μετά την κατανάλωσή του. Ακόμη, η καθαρή καύση του φυσικού αερίου εξασφαλίζει μειωμένο κόστος συντήρησης συσκευών και μεγαλύτερη διάρκεια ζωής.
ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ:
ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΤΟΜΕΑΣ:
Οικονομία και ενεργειακή ασφάλεια Τα περίπου 200.000 κτήρια του δημόσιου τομέα στην Ελλάδα έχουν τεράστιες δυνατότητες ενεργειακής βελτίωσης και, σύμφωνα με μελέτες που έχουν γίνει, η εφαρμογή μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας θα μπορούσε να περιορίσει την ετήσια ενεργειακή δαπάνη κατά 25% και τις ετήσιες εκπομπές CO2 κατά 450 χιλιάδες τόνους. Έτσι, ώς σήμερα, ένας μεγάλος αριθμός δημόσιων υπηρεσιών συγκαταλέγονται ανάμεσα στους καταναλωτές που απολαμβάνουν τα οφέλη από τη χρήση του φυσικού αερίου ή βρίσκονται σε κατάσταση σύνδεσης. Με την εισαγωγή του φυσικού αερίου στο ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας, διευρύνονται οι πηγές προμήθειας πρωτογενών μορφών ενέργειας, με απώτερο στόχο την ασφάλεια της τροφοδοσίας και τη μείωση της εξάρτησης από το πετρέλαιο.
Οι επαγγελματίες χαρακτηρίζουν το φυσικό αέριο «συμφέρουσα λύση» για τις καθημερινές ανάγκες των επιχειρήσεών τους Με το φυσικό αέριο επιτυγχάνεται: • Συνεχής παροχή και έλλειψη ενασχόλησης με παραγγελίες και παραλαβές καυσίμων. • Δυνατότητα εκμετάλλευσης σημερινών αποθηκευτικών χώρων (δεξαμενών). • Αισθητική αρτιότητα, αυξημένη καθαριότητα χώρων και συσκευών. • Μειωμένη συντήρηση, ορθολογική χρήση ενέργειας, μείωση λειτουργικών δαπανών, οικονομία. • Επιμήκυνση της διάρκειας ζωής του εξοπλισμού, υψηλότερη απόδοση.
ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ:
ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ:
Η ΔΕΠΑ ΦΕΡΝΕΙ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ ΣΕ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ
Μείωση ενεργειακού κόστους και αύξηση ανταγωνιστικότητας Η χρήση του φυσικού αερίου στη βιομηχανία απαλλάσσει τον πελάτη από: • την ανάγκη διατήρησης αποθηκευτικών χώρων (δεξαμενών) και συνεχούς παραγγελίας καυσίμου, καθώς διασφαλίζεται η συνεχής και αδιάλειπτη παροχή του. • την ανάγκη προθέρμανσης του καυσίμου (οικονομία ενέργειας), δίνοντας παράλληλα τη δυνατότητα της δραστικής μείωσης συντήρησης του εξοπλισμού (απουσία τέφρας).
37 Μάρτιος 2016
Σημαντική εξοικονόμηση κόστους Η ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου για την αεριοκίνηση, με τις προδιαγραφές λειτουργίας των πρατηρίων, τις προϋποθέσεις μετατροπής συμβατικών και πετρελαιοκίνητων σε φυσικού αερίου και τις τεχνικές λεπτομέρειες ασφαλείας, δημιουργεί ένα αναβαθμισμένο πλαίσιο ανάπτυξης της αεριοκίνησης στη χώρα μας και ανταποκρίνεται στην αυξανόμενη ζήτηση των ιδιωτών και επαγγελματιών οδηγών για τη χρήση του οικονομικού «πράσινου» καυσίμου. Ως προς την απόδοση του καυσίμου, ένα κιλό φυσικό αέριο κίνησης περιέχει πολύ περισσότερη ενέργεια σε σχέση με ένα λίτρο από όλα τα άλλα υγρά καύσιμα. Ενεργειακά, ισοδυναμεί με 1,6 λίτρα αμόλυβδης βενζίνης, 1,3 λίτρα πετρελαίου και 2 λίτρα υγραερίου.
Χάρη στην αναπτυξιακή πολιτική της ΔΕΠΑ, το φυσικό αέριο έχει γίνει εύκολα προσβάσιμο σε επιχειρήσεις, βιομηχανίες, οικιακούς καταναλωτές, φορείς και υπηρεσίες. Παρέχοντας αξιόπιστες, ποιοτικές και χαμηλού κόστους υπηρεσίες στους καταναλωτές και υλοποιώντας ένα φιλόδοξο αλλά παράλληλα ρεαλιστικό σχέδιο επενδύσεων, η ΔΕΠΑ αναπτύσσει το δίκτυο πρατηρίων Fisikon σε μεγάλες ελληνικές πόλεις και διατηρεί στρατηγικές συμφωνίες με διεθνείς ομίλους από τον χώρο της ενέργειας, για να εξασφαλίσει τον απρόσκοπτο εφοδιασμό της χώρας με φυσικό αέριο.
CAPITAL CONTROLS ΚΑΙ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ ΓΟΝΑΤΙΣΑΝ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ 38 Απρίλιος 2016
Χ
~ αφιέρωμα
ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ
από τον
Γιώργο Καλούμενο
Τ
ο 2016 αποδεικνύεται, μέχρι στιγμής, η χρονιά των πολύ σημαντικών επιχειρηματικών εξελίξεων για τον κλάδο του οργανωμένου λιανεμπορίου. Στους λίγους μήνες που έχουμε διανύσει από την αρχή του έτους, έχουν ήδη πραγματοποιηθεί μεγάλες συγχωνεύσεις και εξαγορές, ενώ δεν έχουν αποφευχθεί οι αποχωρήσεις και οι πτωχεύσεις φημισμένων ξένων και εγχώριων λιανεμπορικών αλυσίδων. Από τις πιο ηχηρές περιπτώσεις ήταν σίγουρα η εξαγορά των καταστημάτων Metro Cash & Carry, αλλά και των 33 μεγάλων Carrefour του Μαρινόπουλου από τον Σκλαβενίτη, ενώ τα καταστήματα Βερόπουλος στην Ελλάδα «πέρασαν» τελικά στον όμιλο Metro της οικογένειας Παντελιάδη. Επίσης, δυσάρεστη, αν και αναμενόμενη, εξέλιξη στο λιανεμπόριο ηλεκτρονικών ειδών ήταν η πτώχευση της Ηλεκτρονικής Αθηνών, μίας από τις ελάχιστες ελληνικές αλυσίδες του είδους που είχαν απομείνει στην ελληνική αγορά. Έτσι, οι έντονες τάσεις συγκέντρωσης εξακολουθούν να χαρακτηρίζουν τον κλάδο και δεν είναι καθόλου απίθανο να έχουμε περαιτέρω κρίσιμες εξελίξεις μέσα στη χρονιά. Όπως έχει διαμορφωθεί το τοπίο στα σουπερμάρκετ, αυτήν τη στιγμή κυριαρχούν στην Ελλάδα πέντε μεγάλοι παίκτες: Σκλαβενίτης, Βασιλόπουλος, Lidl, Μασούτης και My Market.
ΣΥΡΡΙΚΝΩΣΗ
Η υποχώρηση του τζίρου συνεχίστηκε και το 2015 για το οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων, ενώ οι προβλέψεις για το 2016 είναι δυσμενείς, καθώς δείχνουν ότι η καθοδική πορεία μάλλον θα συνεχιστεί.
Μετά την επιβράδυνση του ρυθμού υποχώρησης των πωλήσεων που είχε παρατηρηθεί το 2014, όταν ο τζίρος των σουπερμάρκετ είχε μειωθεί κατά 1,4% σε σύγκριση με το 2013, αυτός επιταχύνθηκε το 2015, και σύμφωνα με τα στοιχεία της IRI, τη χρονιά που πέρασε οι πωλήσεις του κλάδου συρρικνώθηκαν κατά 2,1% σε σύγκριση με το 2014. Τα στοιχεία για την πορεία του κλάδου το 2015 αλλά και τις προβλέψεις για το 2016 παρουσίασε, στο πλαίσιο της τελευταίας γενικής συνέλευσης του ECR Hellas, ο κύριος Παναγιώτης Μπορέτος, αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας ερευνών αγοράς IRI Hellas. Σημείο καμπής για τη συνολική πορεία του κλάδου το 2015 αποτέλεσαν αναμφίβολα τα capital controls, καθώς ενώ μέχρι και τον ΧΡΗΜΑ 39
αφιέρωμα
~ ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ
Σημείο καμπής για τη συνολική πορεία του κλάδου το 2015 αποτέλεσαν αναμφίβολα τα capital controls, καθώς, ενώ μέχρι και τον Ιούνιο η αγορά παρουσίαζε αυξομειώσεις, καθ’ όλη τη διάρκεια του δευτέρου εξαμήνου οι πωλήσεις εμφάνισαν σταθερά αρνητικό πρόσημο.
Ιούνιο η αγορά παρουσίαζε αυξομειώσεις, καθ’ όλη τη διάρκεια του δευτέρου εξαμήνου οι πωλήσεις σταθερά εμφάνισαν αρνητικό πρόσημο. Η αύξηση, μάλιστα, από 13% στο 23% του συντελεστή ΦΠΑ σε σειρά βασικών προϊόντων όχι μόνο δεν επέδρασε τεχνητά στην αύξηση του τζίρου, αλλά συντέλεσε στην περαιτέρω μείωσή του, καθώς τα στοιχεία για το 2015 δείχνουν και μείωση του όγκου πωλήσεων. Συγκεκριμένα, η μείωση του τζίρου κατά 2,1% αποδίδεται σε μείωση της αξίας ανά μονάδα κατά 1,7%, καθώς και σε μείωση του όγκου πωλήσεων κατά 0,4%. Αντιθέτως, το 2014 είχε παρατηρηθεί οριακή αύξηση του όγκου πωλήσεων κατά 0,6%, ενώ ακόμη και το 2013, μια ομολογουμένως πολύ δύσκολη χρονιά, ο όγκος πωλήσεων είχε μειωθεί κατά μόλις 0,1% σε σύγκριση με το 2012. Η μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση των πωλήσεων παρατηρήθηκε τον Ιούνιο, 5,5% σε σύγκριση με τον Ιούνιο του 2014, καθώς σε αυτόν περιλαμβάνεται η εβδομάδα 28 Ιουνίου-5 Ιουλίου. Πρόκειται για την εβδομάδα της προκήρυξης του δημοψηφίσματος και της ανακοίνωσης των capital controls, γεγονότα που προκάλεσαν τη μαζική προσέλευση των καταναλωτών στα σουπερμάρκετ. Την εβδομάδα αυτή, οι πωλήσεις εκτοξεύθηκαν, σημειώνοντας αύξηση 39,1% σε σύγκριση με την αντίστοιχη εβδομάδα του 2014. Η μεγαλύτερη μείωση πωλήσεων βεβαίως παρατηρήθηκε τον Ιούλιο, 8,3% σε σύγκριση με τον Ιούλιο του 2014, ως απόρροια του «στοκαρίσματος» προϊόντων που προηγήθηκε. Η συνέχεια, ωστόσο, κάθε άλλο παρά καλή ήταν, με τον Δεκέμβριο του 2015 οι πωλήσεις να υποχωρούν κατά 7,5%, επίδοση που αποτελεί ιστορικό χαμηλό.
Η ΕΙΚΟΝΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΕΓΑΛΟΥΣ Οι μεγάλοι λιανέμποροι ήταν αυτοί που ευνοήθηκαν περισσότερο από τις μαζικές αγορές στα τέλη Ιουνίου, αλλά και αυτοί –ή μάλλον κάποιοι από αυτούς– που είχαν, στη συνέχεια, τις μεγαλύτερες απώλειες. Από τα στοιχεία της IRI προκύπτει ότι οι 8 μεγαλύτεροι λιανέμποροι (αποτελούν το 90% της αγοράς) είδαν τον Ιούνιο τις πωλήσεις τους να αυξάνονται κατά 9% (έναντι 5,5% που ήταν η αύξηση για το σύνολο των επιχειρήσεων του κλάδου), ενώ στη συνέχεια, στο δεύτερο εξάμηνο, οι πωλήσεις τους σημείωσαν εντονότερη καθοδική πορεία σε σύγκριση με το σύνολο της αγοράς. Τον δε Δεκέμβριο του 2015, οι πωλήσεις τους υποχώρησαν κατά 8,2%. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι ενώ το 2014 οι πωλήσεις των οκτώ μεγαλύτερων λιανεμπόρων είχαν αυξηθεί κατά 0,9% σε σύγκριση με το 2013, το 2015 υποχώρησαν κατά 1,2%. 40 Απρίλιος 2016
ΚΑΜΨΗ ΣΤΙΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ Η αρνητική πορεία του κλάδου για το 2015 αποτυπώνεται και στα στοιχεία για την εξέλιξη των πωλήσεων στις βασικές κατηγορίες προϊόντων. Από τις συνολικά έντεκα, μόνο σε δύο παρατηρείται αύξηση των πωλήσεων σε σύγκριση με το 2014. Πιο συγκεκριμένα: ~~ Συσκευασμένα τρόφιμα: 1,7% ~~ Κατεψυγμένα τρόφιμα: 1,1% ~~ Σνακς: -0,3% ~~ Απορρυπαντικά και καθαριστικά σπιτιού: -1,2% ~~ Μη αλκοολούχα ποτά: -2% ~~ Προϊόντα προσωπικής φροντίδας και ομορφιάς: -2,4% ~~ Προϊόντα προσωπικής υγιεινής: -2,4% ~~ Άλλα προϊόντα σπιτιού: -3,7% ~~ Υλικά μαγειρικής: -4% ~~ Γαλακτοκομικά: -4,5% ~~ Αλκοολούχα ποτά: -5,5%
ΑΠΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ ΓΙΑ ΤΟ 2016 Οι προβλέψεις της IRI για την τρέχουσα χρονιά κάθε άλλο παρά αισιόδοξες είναι. Υπό την προϋπόθεση ότι θα διατηρηθούν τα σημερινά δεδομένα, προβλέπει ότι το 2016 θα κλείσει με μείωση των πωλήσεων κατά 3,9%. Το 2016 άλλωστε θα έχει «εξαλειφθεί» η επίδραση στην όποια τεχνητή αύξηση της αξίας πωλήσεων από την αναπροσαρμογή προς τα πάνω του συντελεστή ΦΠΑ. Για τις βασικές κατηγορίες προϊόντων, η IRI προβλέπει τις ακόλουθες μεταβολές στις πωλήσεις τους για το 2016 σε σύγκριση με το 2015: ~~ Συσκευασμένα τρόφιμα: 0,1% ~~ Κατεψυγμένα τρόφιμα: 3,9% ~~ Σνακς: -6,6% ~~ Απορρυπαντικά και καθαριστικά σπιτιού: -4,1% ~~ Μη αλκοολούχα ποτά: -5,6% ~~ Προϊόντα προσωπικής φροντίδας και ομορφιάς: -4,1% ~~ Προϊόντα προσωπικής υγιεινής: -1,2% ~~ Άλλα προϊόντα σπιτιού: -4,2% ~~ Υλικά μαγειρικής: -5,1% ~~ Γαλακτοκομικά: -5,8% ~~ Αλκοολούχα ποτά: -5,6%.
ΣΥΝΕΧΗΣ ΜΕΙΩΣΗ ΤΗΣ ΔΑΠΑΝΗΣ ΣΤΑ ΠΑΝΤΟΠΩΛΕΙΑ Συνεχής μείωση της δαπάνης των νοικοκυριών σε είδη παντοπωλείου, αλλά και αξιοποίηση των προσφορών και εκπτώσεων των σουπερμάρκετ από τον καταναλωτή: η πρόσφατη ετήσια έρευνα καταναλωτών του ΙΕΛΚΑ, με δείγμα 2.400 ατόμων από όλη τη χώρα, αναδεικνύει τις σημαντικές και βαθιές αλλαγές από τις οποίες διέρχεται ο Έλληνας καταναλωτής, καταγράφοντας τις αντιλήψεις του σε σημαντικά θέματα γύρω από τις αγορές στα σουπερμάρκετ. Μία από τις βασικές τάσεις που παρατηρούνται είναι η συνεχιζόμενη πτωτική τάση της κατανάλωσης, η οποία επιβεβαιώνεται και με την επεξεργασία των στοιχείων της ΕΛ.ΣΤΑΤ. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα χαρακτηριστικά αυτής της μείωσης. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας καταναλωτών του ΙΕΛΚΑ: ~~ Η πλειοψηφία των καταναλωτών (60%) δηλώνουν ότι το 2015 μείωσαν την αξία των αγορών τους από το σουπερμάρκετ σε σχέση με το προηγούμενο έτος. ~~ Το ποσοστό αυτό των καταναλωτών είναι μικρότερο από τα αντίστοιχα ποσοστά του 2012 και του 2013, αλλά εξακολουθεί να αποτυπώνει μια συνεχή αρνητική τάση. Συνολικά, την τελευταία τετραετία, ποσοστό άνω του 60% του καταναλωτικού κοινού δηλώνει ότι μειώνει τις αγορές του από το σουπερμάρκετ. Συνολικά, η μηνιαία δαπάνη των νοικοκυρών σε είδη παντοπωλείου έχει μειωθεί την τελευταία πενταετία κατά 17,4%, ενώ συγκεκριμένα η δαπάνη σε τρόφιμα κατά 14,8%. Το 2010, το μέσο νοικοκυριό δαπανούσε μηνιαία σε είδη παντοπωλείου 460 ευρώ, ενώ το 2014 380 ευρώ, 80 ευρώ δηλαδή λιγότερο. Συνολικά, οι δαπάνες παντοπωλείου, διατροφής και εστίασης (δηλαδή οι δαπάνες που σχετίζονται με τη διατροφή) μειώθηκαν κατά 21,4% κατά την πενταετία 2010-2014. Όμως, ενώ η δαπάνη των νοικοκυριών σε είδη παντοπωλείου σε αξία μειώθηκε, η δαπάνη ως ποσοστό επί των συνολικών αγορών των νοικοκυριών έμεινε σταθερή, και μάλιστα αυξήθηκε λίγο. Το 2010, η δαπάνη σε είδη παντοπωλείου αντιστοιχούσε στο 23,5% των αγορών του μέσου νοικοκυριού, ενώ το 2014 αντιστοιχούσε στο 26%, αυξήθηκε δηλαδή κατά 2,5%. Πρακτικά δηλαδή, ενώ η δαπάνη σε είδη παντοπωλείου μειώθηκε, οι υπόλοιπες δαπάνες (π.χ. είδη ένδυσης, είδη επίπλωσης, υπηρεσίες) μειώθηκαν με ακόμη εντονότερο ρυθμό. Η εξέλιξη αυτή είναι αναμενόμενη, καθώς τα περισσότερα από τα προϊόντα παντοπωλείου, και ειδικά τα είδη διατροφής,
εξυπηρετούν βασικές ανάγκες του καταναλωτή και, κατά συνέπεια, είναι πιο δύσκολο να περικοπούν σε περιόδους οικονομικής κρίσης. Ένα μεγάλο μέρος της μείωσης της δαπάνης που παρατηρείται αντιστοιχεί στην αξιοποίηση από τον καταναλωτή προσφορών και εκπτώσεων. Συγκεκριμένα: ~~ Οι 9 στους 10 καταναλωτές εξοικονομούν χρήματα μέσω προσφορών, και 7 στους 10 τουλάχιστον 5% της αξίας των αγορών τους. ~~ Η μεσοσταθμική εξοικονόμηση είναι 11,2%, η οποία δεν αποκλίνει από τις μετρήσεις που έχει πραγματοποίηση το ΙΕΛΚΑ για την πραγματική εξοικονόμηση του καταναλωτή από την αξιοποίηση προσφορών και εκπτώσεων. ~~ Πρακτικά, το καταναλωτικό κοινό προσπαθεί να αγοράσει τα ίδια πράγματα που αγόραζε δαπανώντας λιγότερα χρήματα. Πρόκειται άλλωστε για βασικά αγαθά, τα οποία δεν μπορούν περικοπούν. ~~ Εκτιμάται ότι η αξιοποίηση προσφορών εκπτώσεων αντιστοιχεί στο 60% της μείωσης της δαπάνης που παρατηρείται. ~~ Το υπόλοιπο 40% αντιστοιχεί σε μεταβολή καταναλωτικών συνηθειών προς φθηνότερες εναλλακτικές προϊόντων (π.χ. κοτόπουλο αντί για μοσχάρι) και αξιοποίηση των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Όσον αφορά το 2015, η εκτίμηση είναι ότι θα παρατηρηθεί νέα μείωση στη δαπάνη ειδών παντοπωλείου, αντίστοιχη με αυτήν του 2014 και πιθανότατα λίγο μεγαλύτερη. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα πρόσφατα δημοσιευμένα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. για τον Δείκτη Κύκλου Εργασιών στο λιανικό εμπόριο, η μείωση του δείκτη για το 2015 για τα καταστήματα ειδών διατροφής είναι 1,5% σε σχέση με το 2014, έναντι 0,9% το 2014 σε σχέση με το 2013. Με αυτά τα δεδομένα, μία εκ νέου μείωση της τάξης των 20 ευρώ (5%) ανά νοικοκυριό μηνιαίως (240 ευρώ ανά έτος) είναι πολύ πιθανή, με δεδομένη μάλιστα την αύξηση του ΦΠΑ τον Αύγουστο του 2015. Αυτή είναι και η εκτίμηση των καταναλωτών όπως αποτυπώνεται στην έρευνα καταναλωτών του ΙΕΛΚΑ. Συγκεκριμένα: ~~ Η πλειοψηφία των καταναλωτών (52%) δηλώνουν ότι το 2016 θα μειώσουν εκ νέου την αξία των αγορών τους από το σουπερμάρκετ, το 30% αυτών θα τη διατηρήσουν στα ίδια επίπεδα και μόλις το 18% θα την αυξήσουν. ~~ Μεσοσταθμικά, οι καταναλωτές δηλώνουν στην έρευνα ότι περιμένουν η δαπάνη τους στο σουπερμάρκετ το 2016 να μειωθεί κατά 3,2%.
Όπως έχει διαμορφωθεί το τοπίο, αυτήν τη στιγμή κυριαρχούν στον κλάδο σουπερμάρκετ πέντε μεγάλοι παίκτες: Σκλαβενίτης, Βασιλόπουλος, Lidl, Μασούτης και My Market.
ΧΡΗΜΑ 41
αφιέρωμα
~ ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ
Το 24% των καταναλωτών δηλώνουν ότι αναζητούν ενεργητικά πληροφορίες για τιμές στο Διαδίκτυο πριν πραγματοποιήσουν τις αγορές τους στο παραδοσιακό κανάλι, ενώ το 23% είναι σταθερά δέκτες της κύριας πληροφόρησής τους από ηλεκτρονικά μέσα, το 18% μέσω των social media και το 5% μέσω του κινητού τους τηλεφώνου. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΛΕΟΝ Η ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΣΟΥΠΕΡΜΑΡΚΕΤ Τα τελευταία χρόνια, η οικονομική κρίση έχει αλλάξει σημαντικά την αγοραστική συμπεριφορά του Έλληνα καταναλωτή. Συχνά, γίνεται αναφορά στην ένταση των προσφορών, τη χρήση λίστας, τη σύγκριση τιμών και λοιπές συνήθειες που έχει υιοθετήσει σε μεγάλο βαθμό ο καταναλωτής, χωρίς όμως να συνδυάζονται αυτά τα ευρήματα με το πώς επηρεάζουν βασικές παραμέτρους της αγοραστικής συμπεριφοράς, όπως η συμπεριφορά επισκέψεων. Για παράδειγμα, η αύξηση των προσφορών, εκτός από την σημαντική εξοικονόμηση που προσφέρει στον καταναλωτή, συγχρόνως τον ωθεί στο να γίνει πιο κινητικός, να επισκεφθεί πιο συχνά και περισσότερα καταστήματα, για να βρει προσφορές και ανταγωνιστικές τιμές, όπως συζητείται παρακάτω. Επιπλέον, οι αγορές γίνονται πιο έξυπνες και στοχευμένες, περισσότερες σε αριθμό και με μικρότερο αριθμό προϊόντων ανά επίσκεψη. Όσον αφορά τις συνολικές επισκέψεις στα διάφορα κανάλια πώλησης τροφίμων, σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας καταναλωτών του ΙΕΛΚΑ, η τυπική εβδομαδιαία συνήθεια στην αγορά τροφίμων περιλαμβάνει πλέον από 3 έως 5 επισκέψεις στο σουπερμάρκετ (4,0 Μ.Ο.), 4 έως 7 φορές επίσκεψη σε κάποιο φούρνο (4,4 Μ.Ο.), 1 φορά επίσκεψη στη λαϊκή αγορά (1,5 Μ.Ο.) και ίσως 2 φορές ακόμη σε κάποιο εξειδικευμένο κατάστημα πώλησης (π.χ. οπωροπωλείο, κρεοπωλείο, ιχθυοπωλείο ή μίνι μάρκετ/περίπτερο). Σημειώνεται ότι αυτή είναι η μέση τυπική συμπεριφορά, καθώς υπάρχουν και αρκετά πιο κινητικοί καταναλωτές. Χαρακτηριστικό είναι ότι το σουπερμάρκετ είναι το σημείο πώλησης το οποίο επισκέπτεται τουλάχιστον μία φορά εβδομαδιαίως το 99% των καταναλωτών, ενώ υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό καταναλωτών, σχεδόν 25% (1 στους 4), που μπορεί να επισκεφθούν κατάστημα σουπερμάρκετ και δύο φορές μέσα στην ίδια ημέρα. Το 45% των καταναλωτών δηλώνουν άλλωστε ότι εν γνώσει τους επισκέπτονται περισσότερα καταστήματα για σύγκριση τιμών και αγορές. Παράλληλα, ένα σημαντικό ποσοστό καταναλωτών 60% είναι πιστοί σε κάποιο συγκεκριμένο κατάστημα και το χρησιμοποιούν προκειμένου να κάνουν πιο εύκολα και άνετα τις αγορές τους. Όπως προαναφέρθηκε, αυτή η αυξημένη επισκεψιμότητα σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό και με την έντονη αύξηση των προσφορών και των παρεχόμενων εκπτώσεων στις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ. Πλέον, οι καταναλωτές «κυνηγούν» πολύ περισσότερο τις προσφορές και έχουν σαφή εικόνα για το πόσα χρήματα εξοικονομούν πραγματοποιώντας «έξυπνες αγορές». Σημειώνεται ότι οι καταναλωτές θεωρούν ότι εξοικονομούν, κατά μέσο όρο, μέσω των προσφορών/κουπονιών/ δωροεπιταγών που προσφέρουν οι αλυσίδες σουπερμάρκετ και οι προμηθευτές των προϊόντων, 11,2% της αξίας των αγορών τους, με 1 στους 5 καταναλωτές να εξοικονομεί πάνω από 20% και 1 στους 5 τουλάχιστον 20%. 42 Απρίλιος 2016
Η πλειοψηφία των καταναλωτών (60%) επισκέπτονται μεν το σουπερμάρκετ για να ικανοποιήσουν τις εβδομαδιαίες τους ανάγκες σε προϊόντα, αλλά πλέον το 50% αυτών είναι στοχευμένες επισκέψεις, 20% επισκέπτονται το κατάστημα συγκεκριμένα για να αγοράσουν μία προσφορά που είδαν, ενώ το 30% των καταναλωτών θα ξεκινήσουν την επίσκεψη στο σουπερμάρκετ με αφορμή την έκτακτη ανάγκη για κάποιο προϊόν, ενώ άλλοι λόγοι επίσκεψης περιλαμβάνουν την αγορά έτοιμου φαγητού ή καφέ, την πληρωμή λογαριασμών κ.ά. Ένα σημαντικό επίσης ποσοστό αυτών (12%) θεωρούν την επίσκεψη στο σουπερμάρκετ ευκαιρία για βόλτα-διασκέδαση. Άλλωστε, η πλειοψηφία του κοινού (σε ποσοστό 62%) θεωρούν την επίσκεψη στο σουπερμάρκετ αγαπημένη οικογενειακή συνήθεια. Παράλληλα, το 64% των καταναλωτών επιλέγουν το κατάστημα που θα επισκεφθούν με βάση τις προσφορές και εκπτώσεις του καταστήματος. Αυτό που είναι ενδιαφέρον είναι ότι η δαπάνη των νοικοκυριών δεν σχετίζεται αναλογικά με τον αριθμό επισκέψεων. Δηλαδή δεν σημαίνει ότι όσο πιο πολλές επισκέψεις κάνει ο καταναλωτής στο σουπερμάρκετ ή στα διάφορα σημεία πώλησης τόσο περισσότερο αγοράζει, επιβεβαιώνοντας έτσι και τη συσχέτιση περισσότερων επισκέψεων με τις «έξυπνες αγορές».
ΑΥΞΗΜΕΝΗ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ SOCIAL MEDIA ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΙΝΗΤΟΥ ΤΗΛΕΦΩΝΟΥ Συνεχής είναι η αύξηση στη διείσδυση των ηλεκτρονικών αγορών στο λιανεμπόριο τροφίμων, παρότι βρίσκεται ακόμη σε χαμηλά επίπεδα. Πρόσφατη ετήσια έρευνα αναδεικνύει τις σημαντικές και βαθιές αλλαγές από τις οποίες διέρχεται ο Έλληνας καταναλωτής, καταγράφοντας τις αντιλήψεις του σε σημαντικά θέματα, γύρω από τις αγορές στα σουπερμάρκετ. Μία από τις βασικές τάσεις που εξετάζει η έρευνα είναι η διείσδυση των ηλεκτρονικών αγορών στο λιανεμπόριο τροφίμων, αλλά και γενικότερα η επίδραση του Διαδικτύου, των social media και των νέων τεχνολογιών στις αγορές προϊόντων σουπερμάρκετ. Τα αποτελέσματα καταδεικνύουν δύο τάσεις: την επίδραση που ήδη έχουν τα ψηφιακά μέσα στις αγορές από τα παραδοσιακά κανάλια των σουπερμάρκετ και τις προοπτικές ανάπτυξης του καναλιού των online πωλήσεων. Όσον αφορά την επίδραση επί των παραδοσιακών καναλιών πώλησης τροφίμων από την ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών προκύπτει: ~~ Υπάρχει μια σημαντική κατηγορία καταναλωτών (περίπου 1 στους 4) οι οποίοι επηρεάζονται είτε παθητικά είτε ενεργητικά από τις διαθέσιμες πληροφορίες online. Συγκεκριμένα, το 24% των καταναλωτών δηλώνουν ότι αναζητούν ενεργητικά πληροφορίες για τιμές στο Διαδίκτυο πριν πραγματοποιήσουν τις αγορές τους στο παραδοσιακό κανάλι, ενώ το 23% είναι σταθερά δέκτες της κύριας πληροφόρησής τους από ηλεκτρονικά μέσα,
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ Μπήκαν οι «τίτλοι τέλους» το 18% μέσω των social media και το 5% μέσω του κινητού τους τηλεφώνου. Τα στοιχεία αυτά καταδεικνύουν τη σημασία που έχουν πλέον τα ψηφιακά μέσα στις αγορές προϊόντων εντός των σουπερμάρκετ. Όσον αφορά τις αγορές online: ~~ Το 16% των αγοραστών σουπερμάρκετ δηλώνουν ότι το 2015 αγόρασαν μέσω Διαδικτύου κάποιο προϊόν το οποίο πριν αγόραζαν από σουπερμάρκετ. Τα προϊόντα που προτιμούν να αγοράζουν μέσω ηλεκτρονικών σουπερμάρκετ περιλαμβάνουν κυρίως προϊόντα εκτός της κατηγορίας των τροφίμων, όπως προϊόντα προσωπικής υγιεινής, απορρυπαντικά, καθαριστικά για το σπίτι, βρεφικά προϊόντα, είδη για κατοικίδια, είδη σπιτιού, και δευτερευόντως αναψυκτικά, καφέδες και συσκευασμένα τρόφιμα. ~~ Το 24% αυτών δηλώνουν ότι το 2016 θα αγοράσουν μέσω Διαδικτύου κάποιο προϊόν που πριν αγόραζαν από καταστήματα σουπερμάρκετ. Από αυτό το στοιχείο φαίνεται και η δυναμική ανάπτυξης που έχει το συγκεκριμένο κανάλι πώλησης, καθώς υπάρχει μια αξιόλογη ομάδα καταναλωτών (1 στους 4) που αποτελεί τη βάση για την μελλοντική ανάπτυξή του. Το προφίλ αυτών των καταναλωτών είναι κυρίως νέοι οικογενειάρχες με μικρά παιδιά, νεαρά ζευγάρια ή εργένηδες που ζουν στα αστικά κέντρα, φανατικοί των ηλεκτρονικών μέσων και φανατικοί e-shoppers, καθώς και κυνηγοί προσφορών και εκπτώσεων. Σε μεγάλο βαθμό, αυτό οφείλεται στο ότι, προς το παρόν, τα ηλεκτρονικά σουπερμάρκετ στην Ελλάδα εξυπηρετούν μόνο μεγάλα αστικά κέντρα και λιγότερο την επαρχία. Τέλος, η συνδυαστική στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων των ερευνών του ΙΕΛΚΑ δείχνει –παρότι σε πολύ χαμηλά ποσοστά– μια σαφέστατα αυξητική τάση των σταθερών/συστηματικών (μη περιστασιακών) αγοραστών προϊόντων σουπερμάρκετ μέσω Διαδικτύου. Σύμφωνα με την ανάλυση, το ποσοστό αυτών των αγοραστών αυξήθηκε από 3% σε 4% την τριετία 2013-2015 και αναμένεται να ξεπεράσει το 5% ώς το 2017. Βέβαια, τα ποσοστά αυτά είναι χαμηλά, δεδομένου του ότι πλέον το 30% του ενεργού πληθυσμού στην Ελλάδα αγοράζει online προϊόντα. Σε κάθε περίπτωση, τα μερίδια των online πωλήσεων παραμένουν αρκετά χαμηλότερα και από αυτά τα ποσοστά, καθώς και αυτοί οι καταναλωτές που είναι online αγοραστές εξακολουθούν να αγοράζουν μεγάλο μέρος της αξίας των αγορών τους από το παραδοσιακό κανάλι. Σημειώνεται ότι, διεθνώς, το ηλεκτρονικό εμπόριο για τα είδη σουπερμάρκετ, παρότι διατηρεί χαμηλά μερίδια αγοράς, παρουσιάζει αξιόλογη ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια και οι εκτιμήσεις για την παγκόσμια αγορά των ηλεκτρονικών σουπερμάρκετ αναφέρουν ότι θα αναπτυχθεί από 36 δισ. δολ. το 2014 σε 100 δισ. δολ. ώς το 2018.
Τ
ην οριστική παύση της λειτουργίας των 45 καταστημάτων της γνωστής αλυσίδας ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών «Ηλεκτρονική Αθηνών» κήρυξε, μετά από 66 χρόνια λειτουργίας, το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών, με την υπ’ αριθμόν 267/13-4-2016 απόφασή του. Κήρυξε δηλαδή την εταιρεία σε κατάσταση πτώχευσης και τα 45 καταστήματα της αλυσίδας θα είναι κλειστά. Η εταιρεία αποδίδει το «λουκέτο» στο γεγονός ότι το σχέδιο αναδιάρθρωσης που περιλάμβανε και νέο τραπεζικό δανεισμό ακυρώθηκε μετά τις δραματικές εξελίξεις του περασμένου καλοκαιριού. Σε σχετική ανακοίνωση της «Ηλεκτρονικής Αθηνών» αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Παρά τις διαρκείς προσπάθειες της εταιρείας, η πορεία της οικονομίας, η περαιτέρω αποδυνάμωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών, τα capital controls που –εκτός των άλλων– ενίσχυσαν την καχυποψία των ξένων προμηθευτών προς τις ελληνικές επιχειρήσεις, σε συνδυασμό με τη στάση των δανειστριών τραπεζών, καθιστούν αδύνατη τη συνέχιση της λειτουργίας της εταιρείας. Το επιχειρηματικό πλάνο, το οποίο συναποφασίστηκε από τις τράπεζες, τους προμηθευτές και τους μετόχους τον Απρίλιο του 2015, είχε δημιουργήσει βάσιμες προοπτικές για την ανάκαμψη της εταιρείας. Όσα συνέβησαν από τον Ιούνιο του 2015 και μετά υπονόμευσαν, και στη συνέχεια ακύρωσαν στην πράξη, οποιονδήποτε σχεδιασμό. Το αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθεί ασφυκτικό πρόβλημα ρευστότητας, να χάνονται μερίδια αγοράς και να αυξάνονται οι ζημίες. Έτσι, η Ηλεκτρονική, αφού εξάντλησε κάθε δυνατή εναλλακτική λύση, οδηγήθηκε στη σημερινή οδυνηρή απόφαση». Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, δεν υπάρχει καμία οφειλή μισθών προς τους περίπου 450 εργαζομένους της, ενώ εκτιμάται ότι σε περίπου οκτώ μήνες θα καταστεί δυνατό να λάβουν τις αποζημιώσεις τους. Σημειώνεται ότι είχε προγραμματιστεί τριμελής συμφιλιωτική συνάντηση στο Υπουργείο Εργασίας μεταξύ των εργαζομένων και της εργοδοσίας της αλυσίδας, ύστερα από αίτημα της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Υπαλλήλων Ελλάδας και με αφορμή πρόσφατα δημοσιεύματα σύμφωνα με τα οποία η εταιρεία αντιμετώπιζε προβλήματα και είχε ήδη προχωρήσει στο κλείσιμο αρκετών καταστημάτων. Η εν λόγω συνάντηση ματαιώθηκε. Οι οφειλές της «Ηλεκτρονικής Αθηνών» είναι προς τις τράπεζες, τους προμηθευτές, αλλά και τους ιδιοκτήτες ακινήτων στα οποία στεγάζονταν τα καταστήματα της αλυσίδας. Μετά την κήρυξη της εταιρείας σε πτώχευση, θα οριστεί σύνδικος πτώχευσης, και στη συνέχεια θα γίνει η εκποίηση των περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης. Σε αυτά περιλαμβάνονται και 4-5 ακίνητα της εταιρείας. Όπως επισημαίνουν πάντως νομικοί κύκλοι με εμπειρία στα θέματα των πτωχεύσεων, η όλη διαδικασία αναμένεται να διαρκέσει οκτώ χρόνια. ΧΡΗΜΑ 43
αφιέρωμα
~ ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ MEDIA MARKT
PUBLIC
Σύγχρονο κατάστημα στην Αγία Παρασκευή
H
Μedia Markt καλωσορίζει το ενδέκατο κατάστημά της στη χώρα μας. Το νέο κατάστημα της εταιρείας χαρακτηρίζεται από μοντέρνο design, που κεντρίζει το ενδιαφέρον του επισκέπτη, ενώ η τεχνολογία γίνεται αισθητή σε όλα τα σημεία επαφής με τον καταναλωτή, με τρεις υπηρεσίες που δίνουν πραγματική υπόσταση στο διακαναλικό εμπόριο, συνδυάζοντας τα πλεονεκτήματα των online και offline αγορών. Η μεγαλύτερη καινοτομία είναι η υπηρεσία “Stop & Go”, που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα και θα είναι διαθέσιμη από το νέο κατάστημα της εταιρείας. Μέσω της υπηρεσίας ο καταναλωτής έχει τη δυνατότητα να αγοράσει ηλεκτρονικά από το mediamarkt.gr, και μετά να επισκεφθεί με το αυτοκίνητό του το σημείο με την ειδική σήμανση και να παραλάβει τα προϊόντα που παρήγγειλε απευθείας στο αυτοκίνητό του, χωρίς να χρειαστεί να μπει στο κατάστημα. Αλλά και μέσα στο κατάστημα, οι τιμές των προϊόντων ενεργοποιούνται μέσω πλατφόρμας electronic pricing, δηλαδή με ηλεκτρονικά ταμπελάκια τιμών τα οποία επικοινωνούν online με τα ταμεία, ώστε όποια τιμή βλέπει ο χρήστης αυτή και να πληρώνει. Επιπλέον, ο νέος χώρος της Media Markt διαθέτει και multichannel terminals για μια πραγματικά ανεπανάληπτη αγοραστική εμπειρία. Το νέο κατάστημα της Media Markt ακολουθεί τις υψηλές προδιαγραφές που αποτελούν σήμα κατατεθέν της εταιρείας. Το λειτουργικό design, η τεχνολογία αιχμής σε όλες τις πλευρές της συναλλαγής με το κοινό, το πλήρως ενημερωμένο προσωπικό, οι υψηλής ποιότητας υπηρεσίες, η πλούσια γκάμα και οι πάντα χαμηλές τιμές εγγυώνται μιαν άκρως απολαυστική αγοραστική εμπειρία και αποτελούν τους παράγοντες επιτυχίας της εταιρείας, χάρη στους οποίους έχει κερδίσει την προτίμηση του ελληνικού κοινού.
44 Απρίλιος 2016
Χρονιά-ορόσημο το 2015
Ι
σχυρές επιδόσεις κατέγραψε η αλυσίδα καταστημάτων Public (Retailworld ΑΕ), μέλος του Ομίλου Olympia, συμφερόντων του Πάνου Γερμανού, εν μέσω του δύσκολου οικονομικού περιβάλλοντος στη χώρα, επιβεβαιώνοντας τη δυναμική πορεία που καταγράφει στην ελληνική αγορά. Πιο συγκεκριμένα, το 2015 αποτέλεσε έτος-ορόσημο για την εταιρεία, καθώς, ολοκληρώνοντας 10 χρόνια λειτουργίας, η αλυσίδα καταστημάτων Public (Retailworld ΑΕ) κατέγραψε, για πρώτη χρονιά, λειτουργική κερδοφορία. Τα ενοποιημένα λειτουργικά αποτελέσματα (προ φόρων, χρηματοδοτικών, επενδυτικών αποτελεσμάτων και συνολικών αποσβέσεων-EBITDA) της κλειόμενης χρήσης 2015 διαμορφώθηκαν κερδοφόρα και ανήλθαν στο ποσό των 146.285 ευρώ, έναντι ζημιών -9.942.882 ευρώ της χρήσης 2014. Ο κύκλος εργασιών σημείωσε σημαντική αύξηση like for like, της τάξης του 22,6%. Πιο συγκεκριμένα, ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών της χρήσης 2015 ανήλθε στο ποσό των 222.538.358 ευρώ, έναντι 181.580.497 ευρώ το 2014. Στα θετικά αποτελέσματα συνέβαλε αποφασιστικά το δυνατό εμπορικό πλάνο της εταιρείας, που επέφερε σημαντική ενίσχυση των μεριδίων σε όλες τις προϊοντικές κατηγορίες. Τα Public αναδείχθηκαν σε Νο 1 retailer στις πωλήσεις συσκευών και αξεσουάρ κινητής τηλεφωνίας, action cameras και drones, βιβλίων, ταινιών, μουσικής και εισιτηρίων θεαμάτων. Σημαντική ήταν και η συμβολή των εποχικών κατηγοριών στην αύξηση των πωλήσεων, παράλληλα με την ενίσχυση του μεριδίου των καταστημάτων Public σε όλες τις προϊοντικές κατηγορίες. Σχολιάζοντας τα οικονομικά αποτελέσματα της Retailworld AE, ο διευθύνων σύμβουλος, Χρήστος Καλογεράκης, σημείωσε: «Παρά το ευμετάβλητο οικονομικό περιβάλλον, το 2015 σηματοδοτήθηκε από την επίτευξη λειτουργικής κερδοφορίας. Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι κερδίσαμε την εμπιστοσύνη των καταναλωτών, ενώ επιβεβαιώνουν τη στρατηγική ανάπτυξης μεριδίων των Public στην αγορά των προϊόντων τεχνολογίας και ψυχαγωγίας. Είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι που, με τη συμπλήρωση των 10 χρόνων επιτυχούς παρουσίας μας σε Ελλάδα και Κύπρο, έχουμε καταγράψει μια τόσο δυναμική πορεία, αποτελώντας μία από τις αγαπημένες μάρκες των Ελλήνων και Κυπρίων καταναλωτών. Θα συνεχίσουμε να εξελισσόμαστε, στοχεύοντας πάντα στο χαμόγελο των επισκεπτών μας». Καταλύτη για τη συνεχή ισχυροποίηση της θέσης και την αύξηση των οικονομικών μεγεθών των Public αποτελεί επιπλέον η ξεκάθαρη στρατηγική της εταιρείας, που δίνει έμφαση στον πελάτη. Την ανάδειξη των Public σε μία από τις ισχυρότερες αλυσίδες του ελληνικού λιανεμπορίου επιβεβαιώνει το γεγονός ότι, κατά το 2015, 25 εκατομμύρια καταναλωτές επισκέφθηκαν τα καταστήματα του δικτύου, ενώ 32 εκατομμύρια εμπιστεύθηκαν τα 2 e-shops της εταιρείας, στην Ελλάδα και την Κύπρο, υλοποιώντας 800.000 ειδικές παραγγελίες σε δυσεύρετα βιβλία και προϊόντα του εξωτερικού. Τέλος, η πελατοκεντρική φιλοσοφία των Public αποτυπώνεται στις 11 διακρίσεις που απέσπασε κατά το 2015, για την εξυπηρέτηση και την ανάπτυξη του omnichannel, καταδεικνύοντας τη βελτίωση σε όλους τους δείκτες του customer service.
ΠΛΑΙΣΙΟ
Θετικές επιδόσεις κόντρα στη «θύελλα» της αγοράς
Ι
κανοποιητικά οικονομικά αποτελέσματα και γεμάτο ταμείο για επενδύσεις και επιβράβευση των μετόχων πέτυχε το 2015 η εταιρεία Πλαίσιο. Σε συνθήκες διαρκούς και επίπονου τεστ αντοχής καλούνται να λειτουργήσουν τα τελευταία χρόνια –και ιδίως από το 2015, μετά την επιβολή περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων– ακόμη και οι ισχυροί όμιλοι του λιανεμπορίου. Σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες, το Πλαίσιο επιβεβαιώνει την αποδοχή του εμπορικού μοντέλου του από το καταναλωτικό κοινό και διατηρεί σε υψηλά επίπεδα τον κύκλο εργασιών και την κερδοφορία του, διατηρώντας σταθερά υγιή χρηματοοικονομική διάρθρωση. Όπως τονίζει ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Πλαισίου, κ. Γεώργιος Γεράρδος: «Το 2015 υπήρξε, ομολογουμένως, μία από τις δυσκολότερες χρονιές για την επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα. Η διατήρηση της αβεβαιότητας για την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων με τους Θεσμούς αναφορικά με τα μέτρα για την ανάκαμψη της οικονομίας, η επιβολή από την αρχή του δευτέρου εξαμήνου των κεφαλαιακών ελέγχων τόσο προς τις επιχειρήσεις όσο και προς τους καταθέτες-καταναλωτές και η σύγκριση με το 2014, που υπήρξε η καλύτερη, ιστορικά, χρονιά για το Πλαίσιο, συνέβαλαν στη σχετικά περιορισμένη υποχώρηση των πωλήσεών μας και στον μετριασμό της κερδοφορίας μας. Είμαστε, ωστόσο, ικανοποιημένοι που, εν μέσω των συνθηκών αυτών, είμαστε η εξαίρεση στον κλάδο μας και πετύχαμε κέρδη πριν τη φορολογία που προσέγγισαν τα 10 εκατ. ευρώ, επίδοση που συγκρίνεται μόνο με αυτές των πλέον αποδοτικών για τον όμιλό μας χρήσεων». Ο αντιπρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος, κ. Κωνσταντίνος Γεράρδος, από την πλευρά του, υπογραμμίζει ότι κλειδί της επιτυχίας του Πλαισίου σε εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες αποτελεί το γεγονός ότι «πετυχαίνει σημαντική κερδοφορία μετά από φόρους και, την ίδια στιγμή, κερδίζει μερίδιο σε κάθε βασική προϊοντική κατηγορία στην οποία δραστηριοποιείται». Το Πλαίσιο προχωρά σε σημαντικές επενδύσεις, αξιοποιώντας κατάλληλα τη ρευστότητα που διαθέτει. «Έχοντας ένα πολύ υγιές και ανθεκτικό δίκτυο καταστημάτων, με επιλεγμένα σημεία πώλησης, που οδηγούν τις πωλήσεις ανά κατάστημα σε πολύ υψηλότερα επίπεδα από τον μέσο όρο της αγοράς, και παράλληλα υψηλή ρευστότητα, προχωρούμε στο άνοιγμα υπερκαταστήματος 2.500 τ.μ. στη Δάφνη» τονίζει ο κύριος Κωνσταντίνος Γεράρδος. Και προσθέτει: «Το superstore της Δάφνης είναι επένδυση αξίας 2.500.000 ευρώ, περιλαμβανομένου του αποθέματος, και είναι ένα από τα βήματα της στρατηγικής ανάπτυξης του Πλαισίου για το 2016». Αξίζει να σημειωθεί ότι το Πλαίσιο επιβραβεύει και πάλι τους μετόχους υιοθετώντας αρκετά γενναιόδωρη μερισματική πολιτική. «Σταθμίζοντας την εξαιρετική ρευστότητα που διαθέτουμε και την προσπάθεια της διοίκησης για συνεχή ικανοποίηση των μετόχων», υπογραμμίζει ο κύριος Γεώργιος Γεράρδος, «προτείνουμε τον περιορισμό μεν του ύψους του μερίσματος στα οκτώ ευρωλεπτά ανά μετοχή, που όμως συνιστά απόδοση της τάξης του 2% σε σχέση με τα τρέχοντα επίπεδα της μετοχής, διπλάσια του σημερινού επιτοκίου καταθέσεων». Τονίζεται ότι η μετοχή του Πλαισίου είναι ιδιαίτερα ελκυστικά αποτιμημένη, καθώς η κεφαλαιοποίηση ελάχιστα υπερβαίνει το
ύψος των ιδίων κεφαλαίων. Την ίδια στιγμή, τα οικονομικά αποτελέσματα του 2015, παρότι η σύγκριση με τις επιδόσεις-ρεκόρ του 2014 δεν είναι ευνοϊκή, ήταν άκρως ικανοποιητικά, ιδιαίτερα αν ληφθούν υπόψη οι άκρως δυσμενείς συνθήκες στην οικονομία και στο λιανεμπόριο. Ειδικότερα, οι πωλήσεις διαμορφώθηκαν στα 272 εκατ. ευρώ, ενώ από το τέταρτο τρίμηνο κατεγράφησαν σημάδια εξομάλυνσης, με διακριτά πιο περιορισμένη υποχώρηση του κύκλου εργασιών. Τα λειτουργικά κέρδη (προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων) διαμορφώθηκαν στα 12,4 εκατ. ευρώ, από 25,8 εκατ. ευρώ το 2014. Τα κέρδη προ φόρων μειώθηκαν στα 9,3 εκατ. ευρώ και μετά τους φόρους στα 6,7 εκατ. ευρώ. Αξιοσημείωτη, σε μια περίοδο ακραίων πιέσεων στη ρευστότητα του λιανικού εμπορίου, είναι η διαμόρφωση των ταμειακών διαθεσίμων σε πλέον των 41 εκατ. ευρώ, δηλαδή περίπου στο 45% της τρέχουσας κεφαλαιοποίησης του ομίλου. Σε συνδυασμό με τον εξαιρετικά χαμηλό δανεισμό, η καθαρή ρευστότητα διαμορφώνεται στο ύψος των 31 εκατ. ευρώ. Εξάλλου, παρά την επιστροφή κεφαλαίου 11 εκατ. ευρώ στους μετόχους εντός του 2015, το Πλαίσιο διατήρησε σταθερό το ύψος των δανειακών του υποχρεώσεων και διατήρησε σε υψηλότατα επίπεδα τα ίδια κεφάλαιά του. ΧΡΗΜΑ 45
αφιέρωμα
~ ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ ΚΩΤΣΟΒΟΛΟΣ
Σταθερά ανοδική αναπτυξιακή πορεία στο λιανεμπόριο ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών
Μ
ε την αγορά της λιανικής να μεταβάλλεται και να εξελίσσεται με ταχύτατους ρυθμούς, ακολουθώντας τις σύγχρονες καταναλωτικές τάσεις, η «Κωτσόβολος», η μεγαλύτερη αλυσίδα ηλεκτρονικών και ηλεκτρικών ειδών στην Ελλάδα, εξελίσσεται συνεχώς και καταφέρνει να διατηρεί την αναπτυξιακή πορεία της σταθερά ανοδική, δημιουργώντας νέα πρότυπα σε κάθε τομέα και βελτιώνοντας συνεχώς τις υπηρεσίες της. Το όραμα της εταιρείας Η «Κωτσόβολος» αποτελεί τη Νο 1 αλυσίδα ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών στην Ελλάδα, λειτουργώντας πλέον 95 φυσικά καταστήματα σε όλη την ελληνική επικράτεια και διαθέτοντας φυσικά το ηλεκτρονικό κατάστημα www.kotsovolos.gr, το οποίο δέχεται ετησίως παραπάνω από 20 εκατομμύρια επισκέψεις. Η καινοτομία και η πελατοκεντρικότητα αποτελούν βασικούς πυλώνες στη φιλοσοφία της εταιρείας, αφού δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην κάλυψη των διαφορετικών αναγκών των πελατών της, φροντίζοντας για τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους. Με νέες ιδέες, εξειδικευμένες λύσεις και προσαρμοσμένες προσφορές, το όραμα της «Κωτσόβολος» είναι να βρίσκεται δίπλα σε κάθε πελάτη, προσφέροντας συνεχώς περισσότερα και βελτιώνοντας έμπρακτα τη ζωή του, προσφέροντάς του όλα όσα μπορεί να φανταστεί! Επενδύσεις στο δίκτυο καταστημάτων και ρεκόρ επισκεψιμότητας πελατών Η εταιρεία συνεχίζει επιπλέον σταθερά να επενδύει στο δίκτυο καταστημάτων της, βελτιώνοντας την εικόνα τους και την αγοραστική εμπειρία των πελατών σε ένα εξαιρετικό περιβάλλον, ιδανικό για τους καταναλωτές που αναζητούν τεχνολογία αιχμής, και όχι μόνο. Έτσι, τα φυσικά καταστήματα ανανεώνονται, αλλάζουν διαρκώς και συνυπάρχουν αρμονικά με τα υπόλοιπα κανάλια πώλησης, παρέχοντας στον πελάτη εμπειρία, ευκαιρίες και άμεση ανταπόκριση, χάρη στο omnichannel εμπορικό μοντέλο λειτουργίας. Στόχος, λοιπόν, στη συνεχή βελτίωση κι επέκταση του δικτύου της «Κωτσόβολος» είναι να γίνουν τα φυσικά καταστήματα σημεία αναφοράς για τη λιανική αγορά και την άριστη εξυπηρέτηση των πελατών, όπου κι αν βρίσκονται, αλλάζοντας θεαματικά την αγοραστική εμπειρία τους. Οι εργαζόμενοι της «Κωτσόβολος» έρχονται καθημερινά σε επαφή με πάνω από 100.000 πελάτες σε όλα τα κανάλια διανομής, ενώ πραγματοποιούνται πάνω από 1.000 διανομές και εγκαταστάσεις προϊόντων σε σπίτια πελατών, και το τηλεφωνικό κέντρο απαντά σε πάνω από 10.000 κλήσεις πελατών, διατηρώντας υψηλά επίπεδα παροχής υπηρεσιών. Με την εταιρεία να έχει επανέλθει στην κερδοφορία, οι πωλήσεις του δικτύου των καταστημάτων της παρουσίασαν αύξηση περίπου κατά 5% τον τελευταίο χρόνο, ένα σημαντικό επίτευγμα σε μια εποχή στην οποία δεν λείπουν οι δυσκολίες και οι προκλήσεις. Οι επενδύσεις στα καταστήματα και η βελτίωση της αγοραστικής εμπειρίας των πελατών έχουν αποφέρει σημαντικά αποτελέσματα
46 Απρίλιος 2016
στην επισκεψιμότητα των καταστημάτων. Η εταιρεία σημείωσε για την περσινή χρονιά ρεκόρ επισκεψιμότητας στα καταστήματα, αλλά και μέγιστη ικανοποίηση των πελατών της.
«Κορυφαίο εργασιακό περιβάλλον σημαίνει κορυφαία αγοραστική εμπειρία» Τα στοιχεία φανερώνουν ότι σε ποσοστό 94% οι πελάτες δηλώνουν από «Ικανοποιημένοι» έως «Πολύ Ικανοποιημένοι». Η ικανοποίηση των πελατών όμως συνδέεται άρρηκτα και με την ικανοποίηση των εργαζομένων της εταιρείας, με σχετικές επιχειρηματικές έρευνες να αποδεικνύουν τη σχέση αυτή. Πρόσφατα μάλιστα, η «Κωτσόβολος» διακρίθηκε ανάμεσα στα κορυφαία εργασιακά περιβάλλοντα της Ελλάδας στην κατηγορία της (Best Workplaces 2016), ανεβαίνοντας 4 ολόκληρες θέσεις από την προηγούμενη χρονιά. Οι εργαζόμενοι άλλωστε αποτελούν την κινητήριο δύναμη για την υλοποίηση του οράματος της «Κωτσόβολος», «να είναι με διαφορά η καλύτερη εταιρεία λιανικής, που βελτιώνει έμπρακτα τη ζωή των πελατών της». Γι’ αυτόν τον λόγο, συνεχίζει να επενδύει στον τομέα του ανθρώπινου δυναμικού, έχοντας ήδη αυξήσει κατά τον τελευταίο χρόνο το προσωπικό της κατά 200 εργαζομένους και αφιερώνοντας 34.000 ώρες εκπαίδευσης. Παράλληλα, για το 2015, η «Κωτσόβολος» κατέγραψε και ρεκόρ ικανοποίησης των εργαζομένων της, τεκμηριώνοντας στο έπακρο ότι το καλύτερο μέρος για εργασία είναι, ταυτόχρονα, και το καλύτερο μέρος για αγορές. Αυτό αποφέρει επιπρόσθετη εμπιστοσύνη στην αλυσίδα από την πλευρά των πελατών, που απορρέει άμεσα από τη δύναμη όλων των εργαζομένων της. Πιστή στη δέσμευσή της να βελτιώνεται συνεχώς, η «Κωτσόβολος» συνεχίζει δυναμικά, και με αισιοδοξία για το μέλλον, να αναβαθμίζει κάθε τομέα της δραστηριότητάς της, τιμώντας την εμπιστοσύνη των πελατών και τη δύναμη των εργαζομένων της.
Οι επενδύσεις μας θα φτάσουν τα 100-115 εκατ. ευρώ το 2016
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ Chief Operating Officer, ΑΒ Βασιλόπουλος Χ_Σε ποιες ενέργειες έχει προχωρήσει η εταιρεία σας ώστε να αντεπεξέλθει στην οικονομική κρίση; Λ.Β._Η επιβολή των capital controls, η μειωμένη ρευστότητα και οι φορολογικές αλλαγές για τις κατηγορίες τροφίμων έχουν οδηγήσει σε πτώση της κατανάλωσης και έχουν επηρεάσει αρκετά τη συμπεριφορά του καταναλωτή. Η τάση που παρατηρείται είναι ότι οι καταναλωτές συνεχίζουν να επιλέγουν προϊόντα που συνδυάζουν ποιότητα και καλές τιμές, αλλά δείχνουν κυρίως προτίμηση σε προγράμματα προσφορών και προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Σε αυτήν την κατεύθυνση, στην ΑΒ Βασιλόπουλος προσαρμόσαμε τη στρατηγική μας, υλοποιώντας στοχευμένες ενέργειες (καμπάνιες όπως η «Χαρά να δίνεις το καλύτερο» και προγράμματα προσφορών), ώστε να ανταποκριθούμε στις ανάγκες των καταναλωτών. Το γεγονός ότι είμαστε μία από τις ελάχιστες εξαιρέσεις όλων των κλάδων που παρουσιάζει μηδενικό δανεισμό και δεν έχει το άγχος των χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων, παρά την κρίση των τελευταίων ετών, μας έχει επιτρέψει, και συνεχίζει να μας επιτρέπει, να προσφέρουμε στους καταναλωτές μας το καλύτερο, διατηρώντας την ποιότητα και την ασφάλεια των προϊόντων μας μέσα από πολύ δυνατά προγράμματα προσφορών και παρέχοντας πάνω από 4.000 κωδικούς προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, που τυγχάνουν ιδιαίτερης αποδοχής από τους καταναλωτές. Επιπλέον, στον δρόμο για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πελατών, των συνεργατών και των κοινωνιών στις οποίες δραστηριοποιούμαστε, εφαρμό-
ζουμε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα Εταιρικής Ευθύνης, που βασίζεται σε τρεις βασικές έννοιες, τον «Άνθρωπο», τα «Προϊόντα» και το «Περιβάλλον». Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2015, στο πλαίσιο της κοινωνικής προσφοράς της εταιρείας μας, διαθέσαμε συνολικά το ποσό του 1,4 εκατ. ευρώ, βοηθώντας χιλιάδες ανθρώπους που αντιμετωπίζουν τόσο προβλήματα σίτισης όσο και απρόσμενες δυσκολίες.
Χ_Πιστεύετε ότι από το τρέχον έτος θα αρχίσει η σταδιακή ανάκαμψη του λιανεμπορίου, και πώς σχεδιάζετε να αξιοποιήσετε τη διαφαινόμενη βελτίωση του οικονομικού περιβάλλοντος για την ανάπτυξη των δραστηριοτήτων σας; Λ.Β._Οι πρόσφατες εξελίξεις και το συνεχώς μεταβαλλόμενο οικονομικό περιβάλλον, που επικρατούν τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, έχουν σαφώς επιφέρει ανακατατάξεις στην αγορά και στον κλάδο του εγχώριου λιανεμπορίου ειδικότερα. Για εμάς, στην ΑΒ Βασιλόπουλος, παρά τις συνεχείς προκλήσεις, τα φετινά αποτελέσματα ήταν άκρως ικανοποιητικά. Οι πωλήσεις σε σχέση με πέρυσι είναι κοντά στο +9 % και ο καθαρός τζίρος έφτασε κοντά στα 2 δισ. Το 2015 καταφέραμε να υλοποιήσουμε με συνέπεια το επενδυτικό μας πλάνο, εγκαινιάζοντας 36 νέα καταστήματα (25 ΑΒ και 11 franchise), με επενδύσεις που κινήθηκαν στα 80 με 90 εκατ. ευρώ και ένα δίκτυο που αριθμεί πάνω από 341 σημεία πώλησης. Σήμερα, στην ΑΒ Βασιλόπουλος συνεχίζουμε την επιτυχημένη πορεία μας, ενώ διατηρούμε την ελληνική ταυτότητα, στηρίζοντας
τους ανθρώπους μας και την εγχώρια αγορά. Στόχος μας και το 2016 είναι να συνεχίσουμε με την ίδια συνέπεια να εφαρμόζουμε το αναπτυξιακό μας πλάνο, επενδύοντας περί τα 100-115 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση του δικτύου μας, με νέα εταιρικά και franchise καταστήματα, αλλά και ανακαινίσεις. Με επίκεντρο τον καταναλωτή, για το 2016, θέλουμε να διαφοροποιηθούμε μέσα από τα πολύ δυνατά προγράμματα προσφορών μας, αλλά και μέσα από λανσαρίσματα ιδιαίτερων μαρκών. Συνεχίζουμε να επενδύουμε σε ένα πλούσιο χαρτοφυλάκιο προϊόντων εξαιρετικής ποιότητας, εφάμιλλης των επωνύμων, σε πολύ πιο συμφέρουσες τιμές, τα οποία έχουν αγαπηθεί πολύ από τους καταναλωτές. Επιπλέον, συνεχίζουμε να επενδύουμε στην τεχνολογία και τις καινοτόμες υπηρεσίες. Με έμφαση στις δυνατότητες του ηλεκτρονικού εμπορίου, δημιουργήσαμε τον Οκτώβριο του 2015 το ψηφιακό κατάστημα AB click2shop προσφέροντας, αρχικά, στους καταναλωτές της Αττικής τη δυνατότητα να κάνουν γρήγορα και εύκολα τις αγορές τους σε ένα πολύ απλό και φιλικό περιβάλλον. Στόχος μας είναι η υπηρεσία να επεκταθεί και σε άλλες περιοχές της χώρας, με τη Θεσσαλονίκη να αποτελεί τον επόμενο σταθμό το καλοκαίρι του 2016. ΧΡΗΜΑ 47
συνέντευξη
ΑΛΕΞΗΣ ΧΑΡΙΤΣΗΣ Υφυπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού 48 Απρίλιος 2016
συνέντευξη στον Νώντα Χαλδούπη
ΕΣΠΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΛΛΟΥΣ, ΜΕ ΑΔΙΑΒΛΗΤΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ Στόχος είναι να διαχυθούν οι επιχορηγήσεις σε μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων, για να μεγιστοποιηθεί το πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα στην οικονομία: Αδιάβλητες διαδικασίες αξιολόγησης, λιγότερη γραφειοκρατία, ευκολότερη πρόσβαση των δικαιούχων στις προκαταβολές. Διάχυση των αναπτυξιακών επιχορηγήσεων από τα προγράμματα του ΕΣΠΑ σε μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων, και όχι σε λίγους και εκλεκτούς, ώστε να μεγιστοποιηθεί το πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα για την οικονομία: αυτή είναι μία από τις βασικές αρχές της νέας φιλοσοφίας σχεδιασμού και διαχείρισης των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ από τη σημερινή κυβέρνηση, όπως τονίζει, μιλώντας στο «Χ», ο Αλέξης Χαρίτσης, υφυπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού. Ο 39χρονος υφυπουργός, αρμόδιος για τις δημόσιες επενδύσεις, τονίζει ότι οι επιχειρήσεις μπορούν πλέον να υποβάλλουν εύκολα τις αιτήσεις τους για τα προγράμματα του ΕΣΠΑ, με ηλεκτρονική αίτηση χωρίς συνοδευτικά έγγραφα, ενώ έχουν ληφθεί αποτελεσματικά μέτρα για να θωρακιστεί το αδιάβλητο των διαδικασιών αξιολόγησης των αιτήσεων. Επιπλέον, οι επιχειρήσεις έχουν πλέον εύκολη πρόσβαση στην προκαταβολή των ενισχύσεων που δικαιούνται, καθώς απαλλάσσονται από την υποχρέωση έκδοσης εγγυητικής επιστολής. Ο κύριος Χαρίτσης εξηγεί τις καινοτομίες που χαρακτηρίζουν το νέο ΕΣΠΑ, σε σχέση με τις προηγούμενες διαχειριστικές περιόδους. «Σε αντίθεση με το προηγούμενο ΕΣΠΑ, όσο και με τα ΚΠΣ, το νέο ΕΣΠΑ έχει σαφή στοχοθεσία» επισημαίνει, καθώς εφαρμόζεται η στρατηγική της «έξυπνης εξειδίκευσης». Στόχος είναι η ισχυροποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της οικονομίας σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, με την κατεύθυνση των ενισχύσεων σε τομείς αιχμής. Έχοντας διαχειριστεί το κλείσιμο της προγραμματικής περιόδου 2007-2013, αρχικά από τη θέση του γενικού γραμματέα του Υπουργείου Οικονομίας, ο κύριος Χαρίτσης τονίζει ότι οι προσπάθειες που έγιναν επέτρεψαν να καταταγεί η Ελλάδα πρώτη μεταξύ των 28 κρατώνμελών της ΕΕ σε απορρόφηση για την προγραμματική περίοδο 2007-2013, με ποσοστό που αγγίζει το 98%. Αναφερόμενος στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων που «τρέχει» για το 2016, σημειώνει ότι στόχος είναι να διοχετευθούν στην οικονομία γύρω στα 8 δισ. ευρώ, καθώς στα 6,75 δισ. του ΠΔΕ αναμένεται να προστεθούν 1,25 δισ. ευρώ από άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία μέσω διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα.
ΧΡΗΜΑ 49
συνέντευξη ~ ΑΛΕΞΗΣ ΧΑΡΙΤΣΗΣ ΧΡΗΜΑ_Τι διαφορετικό κομίζει η σημερινή κυβέρνηση στη στρατηγική και τη διαχείριση του ΕΣΠΑ και των δημόσιων επενδύσεων σε σχέση με τις προηγούμενες; Τι ακριβώς σημαίνει το «άνοιγμα του ΕΣΠΑ στην κοινωνία», για το οποίο έχετε μιλήσει; Αλέξης Χαρίτσης_Πράγματι, ανοίγουμε το ΕΣΠΑ στην κοινωνία. Θέλουμε το νέο ΕΣΠΑ να χαρακτηρίζεται από διαφάνεια, να αφήσει πίσω του κοινωνικό και οικονομικό αποτύπωμα, μακριά από τις παθογένειες και την πελατειακή λογική του παρελθόντος. Σχεδιάζουμε τις προτεραιότητές του ακούγοντας διαρκώς την κοινωνία και εμπλέκοντας στη διαδικασία αυτή το σύνολο των ενδιαφερομένων, παραγωγικών δυνάμεων και φορέων. Στόχος μας είναι το νέο ΕΣΠΑ να αποτελέσει ένα λειτουργικό εργαλείο χρηματοδότησης σε δύσκολες δημοσιονομικές συνθήκες, στο πλαίσιο της συνολικής προσπάθειας της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση των διαρθρωτικών αδυναμιών της οικονομίας. Η νέα προγραμματική περίοδος εντάσσεται στο ευρύτερο αναπτυξιακό σχέδιο που
προωθεί η κυβέρνηση και βασίζεται στην ενίσχυση της δυναμικής επιχειρηματικότητας, στον σεβασμό του περιβάλλοντος, στην αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, στην αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού και στη δημιουργία βιώσιμων θέσεων εργασίας. Το ΕΣΠΑ δεν είναι όμως μόνο ένα απλό «εργαλείο» ρευστότητας, είναι μια επενδυτική στρατηγική που επηρεάζεται από τη συνολική οικονομική κατάσταση. Συνδέεται με το συνολικό σχέδιο για την ανασυγκρότηση της χώρας και, συγκεκριμένα, για την εδραίωση ενός νέου παραγωγικού μοντέλου, που θα βασίζεται στη βιώσιμη ανάπτυξη. Στην ίδια κατεύθυνση λειτουργεί η σύνδεση του ΕΣΠΑ με τον νέο αναπτυξιακό νόμο, στους τομείς που αναδεικνύουν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της ελληνικής οικονομίας.
Χ_Ποια είναι η φιλοσοφία του νέου ΕΣΠΑ για την περίοδο 2014-2020; Σε ποιον βαθμό θα επικεντρωθεί το πρόγραμμα στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, την υποστήριξη της καινοτομίας και την αναβάθμιση των προσόντων του ανθρώπινου δυναμικού; Α.Χ._Στον πυρήνα της φιλοσοφίας των νέων προγραμμάτων βρίσκεται η υποστήριξη δραστηριοτήτων υψηλής προστιθέμενης αξίας και η μετατροπή του παραγωγικού μοντέλου σε ένα καινοτόμο και εξωστρεφές σύστημα δημιουργίας ανταγωνιστικών αλυσίδων αξίας σε όλη την παραγωγική δραστηριότητα. Εστιάζουμε, δηλαδή, σε ευρύτερα σύνολα κλάδων και συνεργαζόμενων επιχειρήσεων, που προσθέτουν αξία και ποιότητα στο τελικό προϊόν ή υπηρεσία. Μετατοπίζεται το κέντρο βάρους των παρεμβάσεών μας από την ενίσχυση μεμονωμένων, αποσπασματικών δραστηριοτήτων, προς την ενδυνάμωση αλληλοσχετιζόμενων παραγωγικών συμπλεγ-
50 Απρίλιος 2016
μάτων με υψηλή συνέργεια και κεντρικό στόχο την αύξηση της παραγωγικής και δημιουργικής ικανότητας, την ισόρροπη παραγωγή καινοτομικών προϊόντων και υπηρεσιών και τη δημιουργία βιώσιμων και καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας. Βασική μας επιδίωξη είναι η στήριξη της επιχειρηματικής ανακάλυψης, η οποία συνδέει το επιχειρηματικό επίπεδο με τους μακροοικονομικούς στόχους του νέου αναπτυξιακού υποδείγματος. Ο συνολικός σχεδιασμός έγινε με τέτοιο τρόπο, ώστε οι πόροι που θα διατεθούν να έχουν το καλύτερο δυνατό πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα για την ελληνική οικονομία.
Χ_Ποιοι είναι οι τομείς και κλάδοι της οικονομίας που θα υποστηριχθούν κατά προτεραιότητα με τα κονδύλια του ΕΣΠΑ; Υπάρχουν διαφοροποιήσεις σε σχέση με προηγούμενες προγραμματικές περιόδους; Α.Χ._Σε αντίθεση με το προηγούμενο ΕΣΠΑ, όσο και με τα ΚΠΣ, το νέο ΕΣΠΑ έχει σαφή στοχοθεσία. Υπάρχει συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στη στρατηγική της «έξυπνης εξειδίκευσης», η οποία επιδιώκει την ισχυροποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της οικονομίας σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό, κινητήριος δύναμη της νέας αναπτυξιακής στρατηγικής που χαράσσουμε είναι η ενίσχυση τομέων αιχμής: της αγροδιατροφής και της βιομηχανίας τροφίμων, του τουρισμού, της ενέργειας, της εφοδιαστικής αλυσίδας, της υγείας και των φαρμάκων, των νέων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών, του περιβάλλοντος, του πολιτισμού και των δημιουργικών δραστηριοτήτων, των μεταφορών, των υλικών και κατασκευών. Μια κομβική διαφοροποίηση είναι ότι, σε αντίθεση με το παρελθόν, οι επιχορηγήσεις κατευθύνονται στους πολλούς, και όχι σε λίγους και εκλεκτούς. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνουμε σαφώς ισχυρότερο πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα για την οικονομία, καθώς το χρήμα παραμένει και κυκλοφορεί στην εσωτερική αγορά. Δίνεται, επίσης, πολύ μεγαλύτερο βάρος σε σχέση με το παρελθόν στη λεγόμενη «ρήτρα ευελιξίας» των ταμείων, ώστε να χρηματοδοτούνται παρεμβάσεις που αξιοποιούν πόρους από διαφορετικά ταμεία σε έναν κοινό σκοπό. Γίνεται δηλαδή ταυτόχρονη χρήση πόρων από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ)
προς ενίσχυση της επιχειρηματικής ιδέας και πόρων από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) για την κάλυψη μισθολογικών και ασφαλιστικών δαπανών. Μία ακόμη σημαντική καινοτομία αποτελεί η απλούστευση των διαδικασιών συμμετοχής στα προγράμματα του ΕΣΠΑ και η βελτίωση των λειτουργιών σε ολόκληρο το θεσμικό οικοδόμημα των διαρθρωτικών ταμείων.
Χ_Στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία», δημοσιεύθηκαν πρόσφατα πέντε προκηρύξεις νέων δράσεων. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά τους; Α.Χ._Σε αυτήν τη λογική που περιέγραψα νωρίτερα εντάσσεται η προκήρυξη των τεσσάρων νέων δράσεων που τρέχουν ήδη από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα, Καινοτομία 2014-2020». Οι νέες προσκλήσεις του πρώτου κύκλου απευθύνονται σε υφιστάμενες και νεοφυείς, μικρομεσαίες επιχειρήσεις, νέους επιστήμονες και αυτοαπασχολούμενους. Θα ακολουθήσει και δεύτερος κύκλος, αξιοποιώντας την εμπειρία από τον πρώτο κύκλο. Η πρώτη από τις τέσσερις δράσεις αφορά στην ανάπτυξη της υγιούς νεοφυούς επιχειρηματικότητας. Η δεύτερη δράση αφορά στην αναβάθμιση υφιστάμενων μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων. Ιδιαίτερη έμφαση δίνουμε στον τουρισμό, με μια δράση που αφορά στην ενίσχυση υφιστάμενων μικρομεσαίων τουριστικών επιχειρήσεων. Η τέταρτη δράση αφορά στην άσκηση από πτυχιούχους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης επαγγελματικής δραστηριότητας συναφούς με την ειδικότητά τους. Αποτελεί πρώτη προτεραιότητα για μας η ανάσχεση της τάσης φυγής των νέων επιστημόνων στο εξωτερικό. Στοχεύουμε συνολικά στην ενίσχυση των παραγωγικών στρωμάτων της κοινωνίας που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση, με σκοπό τη δημιουργία νέων, ποιοτικών θέσεων εργασίας.
Χ_Έχετε κατ’ επανάληψη τονίσει ότι πρώτη προτεραιότητα στον σχεδιασμό του ΕΣΠΑ είναι η δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας και η αναστροφή της τάσης φυγής των νέων εργαζομένων και επιστημόνων στο εξωτερικό. Πώς ακριβώς θα επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι;
Α.Χ._Ο συνδυασμός των αποτελεσματικών και καλά σχεδιασμένων κινήτρων για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας σε βιώσιμες δραστηριότητες και με φορείς νέα παραγωγικά υποκείμενα αποτελεί εγγύηση για το αναπτυξιακό αποτέλεσμα των παρεμβάσεών μας. Επιδίωξή μας είναι η δημιουργία βιώσιμων νέων θέσεων εργασίας, καθώς αυτές θα απορρέουν από την υλοποίηση βιώσιμων επενδυτικών σχεδίων σε υποσχόμενους τομείς. Στα νέα προγράμματα που τρέχουν πριμοδοτούνται στο στάδιο της αξιολόγησης οι επιχειρήσεις που διατήρησαν ή αύξησαν τις θέσεις εργασίας τους στην τελευταία τριετία. Δίνεται κίνητρο, επίσης, στις υφιστάμενες επιχειρήσεις να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας, αφού αυξάνεται η ενίσχυση της επιχείρησης κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες, από 40% σε 50%.
Χ_Ποια είναι τα επόμενα βήματα σε σχέση με τα προγράμματα για την ανταγωνιστικότητα; Ποιες προκηρύξεις νέων δράσεων θα πρέπει να περιμένουμε φέτος και τι είδους χρηματοδοτικά εργαλεία; Α.Χ._Το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, θα προκηρυχθούν νέες δράσεις, που θα στοχεύουν στην ενίσχυση δομών και μηχανισμών στήριξης της μικρομεσαίας νεοφυούς επιχειρηματικότητας και, συγκεκριμένα, για την ανάπτυξη clusters, metaclusters και άλλων δομών εκκόλαψης, με σκοπό τη δημιουργία εγχώριων αλυσίδων αξίας, για την εξασφάλιση ποσοτήτων και οικονομιών κλίμακας σε θέματα διανομής και προώθησης προϊόντων. Η συγκεκριμένη δράση αποτελεί μια εμβληματική πρωτοβουλία για την ανάπτυξη clusters διεθνούς εμβέλειας, στηρίζοντας θεματικά ομοειδείς και χωρικά γειτνιάζοντες παραγωγικούς και καινοτομικούς φορείς και meta-clusters, στηρίζοντας διατομεακές συνεργασίες δύο ή περισσοτέρων clusters για τη δημιουργία εγχώριων αλυσίδων προστιθέμενης αξίας στους στρατηγικούς τομείς που προανέφερα. Σκοπός είναι η δημιουργία συνεργατικών σχημάτων επιχειρηματικών και ερευνητικών δραστηριοτήτων που δημιουργούν νέες νησίδες έντασης γνώσης για την ελληνική οικονομία, για την ανάπτυξη και ενσωμάτωση καινοτόμων τεχνολογιών, προϊόντων, υπηρεσιών και εφαρμογών στις παραγωγικές διαδικασίες των τομέων αυτών. Ιδιαίτερη έμφαση δίνουμε στην ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας, ενός τομέα που
ακμάζει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά στην Ελλάδα κάνει τα πρώτα του βήματα. Σε συνεργασία με το Υπουργείο Εργασίας, θα ενεργοποιήσουμε κονδύλια 55 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, μέσω της ενίσχυσης της σύστασης και της λειτουργίας κοινωνικών επιχειρήσεων. Επίσης, θα εκδοθούν προσκλήσεις ενίσχυσης για την ίδρυση νέων τουριστικών επιχειρηματικών σχημάτων και για υφιστάμενες μικρομεσαίες επιχειρήσεων που απασχολούν πάνω από 50 άτομα. Τα νέα προγράμματα θα προσφέρουν άμεσα πολύ σημαντική, στοχευμένη, ρευστότητα στην οικονομία. Για την καλύτερη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων εξαντλούμε τις δυνατότητες εκτεταμένης χρήσης εξελιγμένων χρηματοδοτικών μέσων. Εξετάσαμε προσεκτικά τα προβλήματα του προηγούμενου ΕΣΠΑ και ανασχεδιάζουμε τα χρηματοδοτικά εργαλεία της νέας προγραμματικής περιόδου, στοχεύοντας στην καλύτερη δυνατή αξιοποίησή τους. Επικεντρωνόμαστε στη διεύρυνση των ομάδων των τελικών δικαιούχων, στην αύξηση της χρήσης της επιχειρηματικής συμμετοχής και της συνεπένδυσης, στην ενίσχυση της τομεακής και περιφερειακής διάστασης, στο νέο καθεστώς των μικροπιστώσεων, καθώς και στην ουσιαστική ενίσχυση της κοινωνικής οικονομίας.
Χ_Τι έχει αλλάξει στη διαδικασία υποβολής και αξιολόγησης αιτήσεων χρηματοδότησης, ώστε να υπάρχουν σοβαρές εγγυήσεις ότι είναι αδιάβλητη; Α.Χ._Έχουμε εισαγάγει καινοτομίες που απλουστεύουν τις διαδικασίες και ενισχύουν τη διαφάνεια και την αντικειμενικότητα κατά την αξιολόγηση, διευκολύνοντας τους ενδιαφερομένους. Καταρχάς, περιορίζουμε κατά πολύ το χρόνο και το κόστος προετοιμασίας, καθώς η πρόταση υποβάλλεται μόνο ηλεκτρονικά. Τα δικαιολογητικά θα προσκομίζονται μόνο μετά την έγκριση της αίτησης. Με τον τρόπο αυτό μειώνεται ο χρόνος και το κόστος προετοιμασίας και υποβολής μιας πρότασης. Στο πλαίσιο της διαφάνειας, αξίζει να τονιστεί ότι οι αξιολογητές δεν θα έχουν πρόσβαση στα στοιχεία των επενδυτών, αλλά ούτε στον ηλεκτρονικό κωδικό της πρότασης, γεγονός που γίνεται για πρώτη φορά. Κάθε πρόταση αξιολογείται από δύο τουλάχιστον αξιολογητές και η επιλογή τους γίνεται ηλεκτρονικά κατά τυχαίο τρόπο από το Μητρώο Αξιολογητών. Για ΧΡΗΜΑ 51
συνέντευξη ~ ΑΛΕΞΗΣ ΧΑΡΙΤΣΗΣ πρώτη φορά, επίσης, αξιολογητές που είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο για μια Περιφέρεια αποκλείονται από την κλήρωση για την αξιολόγηση προτάσεων που αφορούν στη συγκεκριμένη Περιφέρεια. Για τη διευκόλυνση τέλος της ρευστότητας προχωράμε σε μια σημαντική καινοτομία, δημιουργώντας σε συνεργασία με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων ειδικό καταπιστευτικό λογαριασμό (escrow account), μέσω του οποίου οι προκαταβολές της επιχορήγησης θα τεθούν στη διάθεση των επενδυτών χωρίς τα προσκόμματα των κλασικών μεθόδων έκδοσης εγγυητικών επιστολών.
Χ_Ποιος είναι ο απολογισμός του ΕΣΠΑ της περιόδου 2007-2013; Σε τι ποσοστό έχουν απορροφηθεί τα κοινοτικά κονδύλια, ύψους περίπου 20 δισ. ευρώ; Α.Χ._Μετά από εντατική εργασία, καταφέραμε η Ελλάδα στο τέλος του 2015 να καταταγεί πρώτη μεταξύ των 28 κρατών-μελών της ΕΕ σε απορρόφηση για την προγραμματική περίοδο 2007-2013, σε ποσοστό που αγγίζει το 98%. Πετύχαμε να καλύψουμε τους στόχους απορρόφησης σε όλα τα προγράμματα του ΕΣΠΑ 2007-2013, συμπεριλαμβανομένων των ιδιαιτέρως προβληματικών προγραμμάτων «Περιβάλλον-Αειφόρος Ανάπτυξη» και «Ψηφιακή Σύγκλιση», παρά την απογοητευτική εικόνα που αυτά παρουσίαζαν όταν αναλάβαμε. Επίσης, πετύχαμε η Ελλάδα να είναι η πρώτη χώρα με εγκεκριμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου για το σύνολο των προγραμμάτων 2014-2020, κάτι που μας δίνει τη δυνατότητα να ξεκινήσουμε πρώτοι από τις άλλες χώρες τα προγράμματα ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας που περιέγραψα παραπάνω. Επιπλέον, εντός του 2015, εισέρευσαν στη χώρα 2,3 δισ. ευρώ κοινοτικής συνδρομής για τα προγράμματα της περιόδου 20072013, δηλαδή 250 εκατ. περισσότερα από τον στόχο που είχε τεθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού του 2015. Οι παραπάνω πολύ σημαντικές εξελίξεις για την ελληνική οικονομία είναι αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς, η οποία έγινε από τον Ιανουάριο του 2015 για την ενίσχυση της απορρόφησης των πόρων των διαρθρωτικών ταμείων, καθώς επίσης και της επιτυχούς διαπραγμάτευσης του Υπουργείου Οικονομίας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που οδήγησε στις ευνοϊκές ρυθμίσεις 52 Απρίλιος 2016
για την Ελλάδα, οι οποίες ψηφίστηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Οκτώβριο του 2015.
Χ_Πώς εκτελέστηκε το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του 2015; Είναι γνωστό ότι υπήρξαν σοβαρές δυσκολίες στην υλοποίησή του και μεγάλο μέρος εκταμιεύσεων έγιναν στο τέλος του έτους. Ποιος είναι ο τελικός απολογισμός; Α.Χ._Αξίζουν, πράγματι, συγχαρητήρια σε όλους όσοι εργάστηκαν συστηματικά και εντατικά στο Υπουργείο Οικονομίας, αλλά και στα συναρμόδια υπουργεία, τις διαχειριστικές αρχές και τους φορείς υλοποίησης, για να έχουμε όλες αυτές τις επιτυχίες, που σας ανέφερα, σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα, στη σκιά της προβληματικής κατάστασης του ΕΣΠΑ 2007-2013 που μας κληροδότησαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις, και παρά τα μεγάλα προβλήματα ρευστότητας, σε εξαιρετικά αντίξοες δημοσιονομικές συνθήκες, που αντιμετώπισε η οικονομία. Με συντονισμένες προσπάθειες καταφέραμε την πλήρη εκτέλεση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) του 2015, καθώς μέσα σε τρεις μόλις μήνες (Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2015) διατέθηκαν στην πραγματική οικονομία πόροι ύψους 5 δισ. ευρώ, ξεπερνώντας ακόμα και τους αισιόδοξους στόχους των 4,5 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2015 που είχαμε θέσει στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης. Συνολικά, το 2015 διατέθηκαν 6,4 δισ. ευρώ (100% υλοποίηση του ΠΔΕ), διαψεύδοντας όλες τις Κασσάνδρες, εντός και εκτός συνόρων, που κινδυνολογούσαν συστηματικά προεξοφλώντας την αποτυχία των προσπαθειών μας. Η εντατική δουλειά συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό. Ήδη έχουμε επικεντρώσει τις ενέργειές μας στην αποτελεσματική υλοποίηση των νέων προγραμμάτων ΕΣΠΑ 2014-2020 που ήδη τρέχουν και στην ενεργοποίηση νέων προσκλήσεων, οι οποίες θα εκδοθούν το προσεχές χρονικό διάστημα. Σκοπός μας είναι να αποτελέσουν μια πολύ σημαντική ένεση χρηματοδοτικής ενίσχυσης για την ελληνική οικονομία. Εργαζόμαστε ώστε να αναστρέψουμε το κλίμα αποεπένδυσης που προκάλεσαν οι πολιτικές διαρκούς λιτότητας τα τελευταία χρόνια. Στόχος για το 2016 είναι να διοχετευθούν στην πραγματική οικονομία συνολικά περί τα 8 δισ. ευρώ. Οι δαπάνες του ΠΔΕ είναι αυξημένες κατά 5,5% σε
σχέση με πέρυσι και ανέρχονται στα 6,75 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 6 δισ. αφορούν στο συγχρηματοδοτούμενο σκέλος και τα 750 εκατ. στο εθνικό. Υπολογίζουμε να διοχετευτούν επιπλέον 1,25 δισ. ευρώ από άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία μέσω διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα κ.λπ. Εδώ αξίζει να επισημάνω ότι το ποσό των χρημάτων που θα εισρεύσει φέτος δεν εξαρτάται αποκλειστικά από το ΠΔΕ και τους ευρωπαϊκούς πόρους, αλλά κυρίως από τη γενικότερη δυναμική που θα επιδείξει η οικονομία το 2016, η οποία ήδη δείχνει σημάδια αναχαίτισης των ισχυρών υφεσιακών πιέσεων, καθώς και από την πορεία ολοκλήρωσης της αξιολόγησης.
Χ_Από την αντιπολίτευση γίνεται λόγος για έργα μεγάλου προϋπολογισμού που μεταφέρονται από την προηγούμενη στη νέα προγραμματική περίοδο, με αποτέλεσμα να υπάρχει ο κίνδυνος να απορροφηθεί μεγάλο μέρος των πόρων της νέας περιόδου για «παλαιά» έργα. Πώς το σχολιάζετε; Α.Χ._Η αποσπασματικότητα, ο κακός σχεδιασμός και η πελατειακή λογική χαρακτήριζαν σε μεγάλο βαθμό την προγραμματική περίοδο 2007-13, ενώ η «ουρά» των ανολοκλήρωτων έργων ξεκινούσε από το Γ’ ΚΠΣ 2000-2006. Η υπερδέσμευση των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2007-2013 ήταν γιγαντιαίων διαστάσεων. Αυτή ήταν με λίγα λόγια η κατάσταση που κληρονομήσαμε. Από την αρχή του 2015, που αναλάβαμε, σπεύσαμε να διορθώσουμε όλα αυτά. Προχωρήσαμε σε εξυγίανση προγραμμάτων και καλύψαμε «τρύπα» 6 δισ. ευρώ, που προκάλεσαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Έτσι, έργα που ικανοποιούν τις θεματικές προτεραιότητες του νέου ΕΣΠΑ μεταφέρθηκαν σε αυτό, είτε εν μέρει είτε στο σύνολο. Παράλληλα, απεντάχθηκαν έργα χωρίς συμβατικές υποχρεώσεις ή μεγάλη οικονομική και κοινωνική σκοπιμότητα. Χρειάζεται να είναι απολύτως ξεκάθαρο, για όποιον έχει αμφιβολίες, ότι έχει διασφαλιστεί η πλήρης χρηματοδότηση από εθνικούς πόρους των έργων της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου που βρίσκονται σε φάση ολοκλήρωσης. Το τελευταίο διάστημα, έγινε εντατική δουλειά από τη διυπουργική επιτροπή μεγάλων έργων της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση παθογενειών και την επίλυση προβλημάτων που χρονίζουν.
ΧΡΗΜΑ 53
WOMEN IN BUSINESS:
Ανισότητες και κοινωνικά εμπόδια τους στερούν (προς το παρόν) την κορυφή
54 Απρίλιος 2016
Χ
~ αφιέρωμα
ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Οι γυναίκες μάνατζερ, αν και πολλές φορές προσπαθούν πολύ περισσότερο από τους άντρες ομολόγους τους, συνήθως φτάνουν ένα σκαλί κάτω από την κορυφή, ενώ αντιμετωπίζουν προβλήματα στο να συνδυάσουν αρμονικά την επαγγελματική με την προσωπική τους ζωή.
Α
ν και στην εποχή μας οι γυναίκες καταμε δομημένο ερωτηματολόγιο, το οποίο στάλθηκε σε 429 κτούν συνεχώς περισσότερες και σημαμέλη της ΕΑΣΕ. Από τις απαντήσεις που συγκεντρώθηκαν από τον Γιώργο ντικότερες κορυφές στον επαγγελματικό (173 ερωτηματολόγια), η ανάλυση για τους σκοπούς της Καλούμενο –και όχι μόνο στίβο– της ζωής τους, η παρούσας έκδοσης εστιάστηκε κυρίως στο δείγμα των κοινωνία μας απέχει ακόμη αρκετά από το να χα- γυναικών. ρακτηριστεί ισότιμη σε ευκαιρίες και δυνατότητες ανέλιξης απέ- Τα ευρήματα της έρευνας μπορούν να αναλυθούν στις παρακάτω ναντι στα δύο φύλα. Κι αυτό γιατί οι γυναίκες –αν και πλέον κατά έξι ενότητες: τεκμήριο με ισάξια ή και ανώτερη από τους άντρες μόρφωση– συνεχίζουν να αποτελούν μειοψηφία στον εργασιακό χώρο, και ειδικά Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΗΓΕΤΗΣ ΩΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑΣ: στις θέσεις υψηλής ευθύνης. Σταματάει ένα βήμα πριν την κορυφή Παρόλο που πολλά από τα κοινωνικά εμπόδια ξεπερνιούνται με την πάροδο των ετών και τα παιδιά –αγόρια και κορίτσια– έχουν Συναντάμε τη γυναίκα ηγέτη κυρίως στον χώρο των υπηρεσιών ισότιμη μεταχείριση στην εκπαίδευσή τους, φαίνεται ότι η αλλα- (66%) και πολύ λιγότερο στη βιομηχανία ή στο εμπόριο. Διοικεί γή δεν προχωράει με τον ρυθμό που θα έπρεπε. Μάλιστα, σχετική επιχείρηση η οποία –σε σύγκριση με το σύνολο των επιχειρήσεων έρευνα της Focus Bari αποδεικνύει ότι οι γυναίκες μάνατζερ, αν που συμμετέχουν στην ΕΑΣΕ– είναι (για οριακά περισσότερες γυκαι πολλές φορές προσπαθούν πολύ περισσότερο από τους άντρες ναίκες) ελληνική και σε μικρότερο βαθμό πολυεθνική και –αναομολόγους τους, συνήθως φτάνουν ένα σκαλί κάτω από την κορυ- φορικά με τον αριθμό των ατόμων που απασχολούνται σε αυτήν– φή, ενώ αντιμετωπίζουν προβλήματα στο να συνδυάσουν αρμονικά μάλλον μικρότερη σε μέγεθος. την επαγγελματική με την προσωπική τους ζωή. Ελάχιστες γυναίκες ηγέτες έχουν τη θέση του προέδρου ή του Συγκεκριμένα, η Ομάδα Δράσης για την Ενίσχυση της Παρουσίας αντιπροέδρου ΔΣ, δύο στις πέντε έχουν τη θέση του διευθύνοντος των Γυναικών στην ΕΑΣΕ (Ένωση Ανωτάτων Στελεχών Επιχειρή- συμβούλου, ενώ σχεδόν οι μισές βρίσκονται στη θέση του γενικού σεων) και τις Επιχειρήσεις, σε συνεργασία με την εταιρεία ερευνών διευθυντή. Περισσότερες από μία στις δέκα γυναίκες ηγέτες αυτήν Focus Bari, διεξήγαγε έρευνα μεταξύ των μελών της ΕΑΣΕ με θέμα την περίοδο δεν εργάζονται, και η αναλογία αυτή είναι σημαντικά «Ο δρόμος προς την Ηγεσία». Στόχος της έρευνας ήταν να κατα- υψηλότερη από τους άντρες συναδέλφους τους. Τόσο η θέση στην γράψει και να αναλύσει τις προκλήσεις που αντιμετώπισαν και οποία βρίσκονται οι γυναίκες ηγέτες (ένα βήμα πριν από την κορυτις δεξιότητες που ανέπτυξαν οι επαγγελματίες μάνατζερ (ηγέτες) φή) όσο και η αναλογία αυτών που σήμερα δεν εργάζονται δημιουρστην Ελλάδα (άντρες και γυναίκες), για να φτάσουν στην κορυφή γούν το ερώτημα αν πρόκειται για δικές τους προσωπικές επιλογές της εταιρικής πυραμίδας, καθώς και τα χαρακτηριστικά που ή αν, ακόμη και σήμερα, στον χώρο των επιχειρήσεων διατηρούαπαιτούνται σήμερα προκειμένου να επιτευχθεί ο ίδιος στόχος. Η νται, συνειδητά ή υποσυνείδητα, κατάλοιπα αντιλήψεων που οδηέρευνα ήταν ποσοτική και υλοποιήθηκε μέσω online συνεντεύξεων γούν σε διαφορετική αντιμετώπιση μεταξύ αντρών και γυναικών. ΧΡΗΜΑ 55
αφιέρωμα
~ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΗΓΕΤΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΤΗΣ ΖΩΗ: Καριέρα και γάμος δεν συνδυάζονται πάντα σε αρμονία
ται την υποστήριξη του συντρόφου για να προχωρήσει και αν δεν την έχει, είτε επιλέγει να μείνει μόνη της είτε συμβιβάζεται (δεν προχωρά επαγγελματικά).
Στα 49 της χρόνια (κατά μέσο όρο ηλικίας) η γυναίκα ηγέτης προφανώς είναι μητέρα (90%) και έχει δύο παιδιά (55%) ή ένα παιδί (31%), όχι όμως περισσότερα (κάτι που εντοπίζεται σαν τάση στους άντρες συναδέλφους της). Τα παιδιά της ήδη βρίσκονται στην εφηβεία ή έχουν ενηλικιωθεί, ενώ μόνο μία στις τέσσερις έχει παιδί ηλικίας έως 12 χρόνων. Η ίδια είναι παντρεμένη (62%) αλλά όχι στον βαθμό που είναι παντρεμένοι οι άντρες συνάδελφοί της: μία στις τρεις γυναίκες έχει χωρίσει και δεν ξαναπαντρεύτηκε.
ΠΟΣΟ ΣΙΓΟΥΡΗ ΕΝΙΩΘΕ ΚΑΙ ΤΙ ΕΜΠΟΔΙΑ ΒΡΗΚΕ ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΤΗΣ: Προσωπικοί φόβοι και πιέσεις από το περιβάλλον δυσκολεύουν την πορεία προς την κορυφή
ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΤΑ ΟΠΟΙΑ ΒΑΣΙΣΤΗΚΕ ΓΙΑ ΝΑ ΠΡΟΧΩΡΗΣΕΙ ΣΤΗΝ ΚΑΡΙΕΡΑ ΤΗΣ: Θέληση και ικανότητες από τη μία, στήριξη και συγκυρίες από την άλλη Οι ικανότητές της είναι για τη γυναίκα ηγέτη το πρώτο πιο σημαντικό εφόδιό της, ακολουθούμενο από την εμπειρία που αποκτούσε σταδιακά με τα χρόνια και τον ίδιο τον χαρακτήρα της (με χαρακτηριστικά όπως τα κίνητρα που η ίδια έδινε στον εαυτό της/ self-motivation), τη συνεχή διάθεσή της να μαθαίνει, την ικανότητα να διαχειρίζεται πολλά πράγματα ταυτόχρονα και την αποτελεσματικότητα. Συνολικά, στα στοιχεία που τη βοήθησαν δεν παραγνωρίζει τη σημασία της τύχης/των καλών συγκυριών, ενώ αναφέρεται επίσης η υποστήριξη από τον σύντροφό της. Αυτό, συνδυαζόμενο και με το ποσοστό των γυναικών ηγετών που είναι διαζευγμένες, φαίνεται πως αποτελεί έναν κρίσιμο παράγοντα σε σχέση με την επαγγελματική πορεία που θα ακολουθήσει μια γυναίκα: χρειάζε-
Μόνο το 38% των γυναικών (σε σύγκριση με το 63% στους άντρες συναδέλφους τους) ένιωθαν, όλα αυτά τα χρόνια που έχτιζαν την καριέρα τους, σίγουρες για τη δυνατότητά τους να προχωρήσουν ψηλότερα. Περισσότερες από τις μισές (55%) κάποιες στιγμές αμφιταλαντεύτηκαν για το αν θα τα καταφέρουν, ενώ σε κάποιες άλλες, λίγες βέβαια (7%), η πορεία τους διέψευσε τους φόβους που ένιωθαν. Στο πλαίσιο αυτό, η δυσκολία να συνδυάσουν καριέρα με οικογένεια και οι προσωπικοί τους φόβοι/ανασφάλεια καταγράφονται ως τα πρώτα πιο σημαντικά εμπόδια που αντιμετώπισαν στη διάρκεια της εργασιακής τους πορείας, γεγονός που δείχνει τις «εσωτερικές» και «ενδογενείς» πιέσεις που δέχονται οι γυναίκες που θέλουν να προχωρήσουν στην ιεραρχία. Μαζί με αυτά, στα τρία πιο σημαντικά εμπόδια αναφέρονται επίσης ο αθέμιτος ανταγωνισμός και οι προκαταλήψεις στο εργασιακό περιβάλλον, που θεμελιώνουν τις εξωτερικές/εργασιακές πιέσεις που δέχεται μια γυναίκα στέλεχος. Ενδιαφέρον είναι να τονιστεί πως το πρώτο σε σημαντικότητα εμπόδιο για τους άντρες είναι η εταιρική κουλτούρα/νοοτροπία που αναφέρεται από έναν στους πέντε άντρες ηγέτες (20%). Μόνο το 7% των γυναικών (έναντι του 15% των αντρών) νιώθουν πως δεν αντιμετώπισαν εμπόδια στην πορεία τους.
Έρευνα ICAP
ΜΟΝΟ ΤO 21% ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΔΙΟΙΚΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΓΥΝΑΙΚΕΣ Κατά 1,5 ποσοστιαία μονάδα αυξήθηκε ο αριθμός των ελληνικών επιχειρήσεων που διευθύνονται από γυναίκες, σύμφωνα με έρευνα της ICAP.
Σ
υγκεκριμένα, σε σύνολο 23.968 εταιρειών, οι 5.049 διευθύνονται από γυναίκες-ανώτατα στελέχη, ήτοι ποσοστό 21,07%. Το αντίστοιχο ποσοστό το 2013 ανερχόταν στο 19,6%. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, το μεγαλύτερο ποσοστό των εταιρειών που διευθύνονται από γυναίκες, διαχρονικά, εντοπίζεται στις πολύ μικρές ή τις μικρές επιχειρήσεις (με βάση την επίσημη κατηγοριοποίηση που ακολουθείται στην Ευρωπαϊκή Ένωση). Μάλιστα, παρατηρείται ότι όσο αυξάνει το μέγεθος των εταιρειών (βάσει ετήσιου κύκλου εργασιών και προσωπικού) τόσο περισσότερο μειώνεται το ποσοστό συμμετοχής των εταιρειών που δι-
56 Απρίλιος 2016
ευθύνεται από γυναίκες. Πράγματι, με βάση τα πρόσφατα δεδομένα, το υψηλότερο μερίδιο συμμετοχής (εταιρειών που διοικούνται από γυναίκες) εντοπίζεται στις επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών μικρότερο από 2 εκατ. ευρώ (23,2%) και με προσωπικό μικρότερο από 10 άτομα (23,1%). Αντίθετα, στις μεγάλες (large) επιχειρήσεις, το αντίστοιχο ποσοστό μειώνεται σημαντικά (7,6% στις εταιρείες με πωλήσεις άνω των 50 εκατ. ευρώ ή μερίδιο 8,1% στις εταιρείες με προσωπικό άνω των 250 ατόμων). Επισημαίνεται ότι στη φετινή έρευνα παρατηρείται αξιόλογη αύξηση του ποσοστού διείσδυσης των γυναικών σε όλες τις επιμέρους κατηγορίες (βάσει τάξης μεγέθους
εταιρειών) συγκριτικά με την περσινή έρευνα. Η εντονότερη μεταβολή του ποσοστού διείσδυσης εντοπίζεται κυρίως στις μεγάλες εταιρείες και εν συνεχεία στις πολύ μικρές. Όσον αφορά στις κορυφαίες εταιρείες που διευθύνονται από γυναίκες ανώτατα στελέχη και περιλαμβάνονται στην παρούσα έκδοση (“Top 500 LWiB”), το 58% του δείγματος αφορά την ομάδα εταιρειών με κύκλο εργασιών μεταξύ 2 και 10 εκατ. ευρώ το 2014, και ακολούθησε η κατηγορία «10 εκατ.-50 εκατ.» (μερίδιο 36,2%). Επιβεβαιώνεται επομένως ότι η συντριπτική πλειοψηφία (94,2%) των κορυφαίων εταιρειών που διευθύνονται από γυναίκες-ανώτατα στελέχη χαρακτηρίζονται (με βάση τα ευρωπαϊκά πρότυπα) μικρομεσαίου μεγέθους.
Ελάχιστες γυναίκες ηγέτες έχουν τη θέση του προέδρου ή αντιπροέδρου ΔΣ, δύο στις πέντε έχουν τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου, ενώ σχεδόν οι μισές βρίσκονται στη θέση του γενικού διευθυντή. ΤΙ «ΘΥΣΙΕΣ» ΧΡΕΙΑΣΤΗΚΕ ΝΑ ΚΑΝΕΙ: Η καριέρα χτίζεται με θυσίες, αδιακρίτως φύλου Τόσο οι γυναίκες όσο και οι άντρες αναγνωρίζουν πως η μεγαλύτερη θυσία που χρειάστηκε να κάνουν για να προχωρήσουν στην καριέρα τους ήταν ο προσωπικός χρόνος για τον εαυτό τους. Ακολουθούν τα προσωπικά ενδιαφέροντα και οι φίλοι, ενώ χαμηλότερα βρίσκονται η σχέση με τον/τη σύντροφο/σύζυγο, τα παιδιά, η υγεία και οι γονείς/αδέρφια. Χαμηλό ποσοστό τόσο γυναικών (7%) όσο και αντρών (13%) θεωρούν πως δεν χρειάστηκε να κάνουν θυσίες. Εκεί που οι γυναίκες ηγέτες διαφέρουν από τους άντρες συναδέλφους τους είναι η σημερινή αντίληψή τους για το κατά πόσο οι θυσίες που έκαναν ήταν απαραίτητες ή όχι: το 63% των γυναικών σε σχέση με το 49% των αντρών θεωρούν, ακόμη και σήμερα, πως δεν θα μπορούσαν να είχαν προχωρήσει χωρίς αυτές τις θυσίες.
ΒΑΛΕΡΙΑ ΤΣΑΜΗ
ΤΙ ΣΚΕΦΤΕΤΑΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΗΓΕΤΗ: Ο ηγέτης πρέπει να είναι οραματιστής και εμπνευστής
Project Leader για την έρευνα ως μέλος της Ομάδας Δράσης ΕΑΣΕ Διευθύνουσα Σύμβουλος, Focus Bari AE
H μεγάλη πλειοψηφία των γυναικών (66%) θεωρούν πως η ηγεσία είναι κάτι που μπορεί να διδαχτεί και να καλλιεργηθεί, αντίληψη η οποία βρίσκει σύμφωνους και τους άντρες συναδέλφους τους. Οραματίζονται τον αποτελεσματικό ηγέτη σαν μια «κινητήρια δύναμη» που δίνει όραμα και σκοπό και επενδύει στους ανθρώπους, ενώ ταυτόχρονα είναι σε θέση να παίρνει αποφάσεις που θα οδηγήσουν στην επίτευξη των στόχων. Πιστεύουν επίσης πως ο ηγέτης πρέπει να δίνει πρώτος το παράδειγμα, να μη φοβάται να πάρει ρίσκα, να αναγνωρίζει και να επαινεί τα επιτεύγματα των ανθρώπων του. Στα τέσσερα πρώτα χαρακτηριστικά, ακόμη κι αν διαφοροποιούνται οι βαρύτητες, υπάρχει σύγκλιση απόψεων μεταξύ αντρών και γυναικών ηγετών. Η συμβουλή των γυναικών προς τους νέους που θέλουν να εξελιχθούν επαγγελματικά και να ανέβουν στην ιεραρχία είναι να διαθέτουν χαρακτηριστικά αντίστοιχα αυτών που βοήθησαν τις ίδιες να εξελιχθούν (αποτελεσματικότητα, αυτενέργεια/self-motivation, διάθεση να μαθαίνουν νέα πράγματα) ή που σήμερα πλέον αναγνωρίζουν πως θα μπορούσαν και οι ίδιες να έχουν (όπως η εμπιστοσύνη στον εαυτό τους) και, επιπλέον, να μη φοβούνται τις προκλήσεις, να δείχνουν επιμονή και να λειτουργούν ομαδικά.
Μας διαφοροποιεί η πίστη στον εαυτό μας Χωρίς αμφιβολία, πολλές από τις προκλήσεις που άντρες και γυναίκες έχουν να αντιμετωπίσουν όσο ανεβαίνουν τα σκαλοπάτια της ιεραρχίας, αλλά και όταν ακόμη φτάνουν στις υψηλές θέσεις, είναι κοινές: η αναζήτηση ισορροπίας στη σχέση επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, η συνεχής προσπάθεια να είναι αποτελεσματικοί και να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις ενός μεταβαλλόμενου εργασιακού περιβάλλοντος, η ανάγκη να λειτουργούν σε πολλά επίπεδα ταυτόχρονα, είναι κάποιες από αυτές. Εκεί που, οι γυναίκες κυρίως, διαφοροποιούμαστε είναι η πίστη στον εαυτό μας, η πίστη ότι μπορούμε να πετύχουμε αυτό που θέλουμε. Δεν ξέρω σε ποιον βαθμό αυτό είναι αποτέλεσμα δικής μας ανασφάλειας, επιχειρησιακής νοοτροπίας, πιέσεων από το οικογενειακό περιβάλλον ή μη παροχής διευκολύνσεων από τις επιχειρήσεις ή το κράτος -ενδεχομένως να είναι συνδυασμός όλων αυτών. Σίγουρο είναι πως όταν οι γυναίκες φτάνουν ψηλά στην ιεραρχία, δεν υπολείπονται σε τίποτα σε σχέση με τους άντρες και συμβάλλουν –ενδεχομένως με διαφορετικό, αλλά εξίσου πολύτιμο τρόπο– στην επιτυχία των οργανισμών που διοικούν. ΧΡΗΜΑ 57
Κλειδί επιτυχίας η ισορροπία των φύλων στις επιχειρήσεις Τι μπορούν να προσφέρουν οι γυναίκες σε υψηλές διοικητικές θέσεις
Κ
ατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας μου, συνάντησα αρκετές δυσκολίες και αμφισβητήσεις, ως γυναίκα, ως προς το αν θα μπορούσα να ανταποκριθώ στις επαγγελματικές μου υποχρεώσεις, ιδιαίτερα όταν απέκτησα τα δύο παιδιά μου. Θεωρώ ότι για να μπορέσει κάθε γυναίκα να επιτύχει να ανελιχθεί σε υψηλές διοικητικές θέσεις, απαιτείται συνέπεια, προσήλωση, μεθοδικότητα και ανάπτυξη καλής και αποτελεσματικής επικοινωνίας σε όλα τα επίπεδα ιεραρχίας, για να κερδίσει τον σεβασμό και την εκτίμηση. Οι γυναίκες διαθέτουν σημαντικά πλεονεκτήματα σε σχέση με τους άντρες: είναι πιο οργανωτικές, καλοί ακροατές και η συμμετοχή τους σε ομάδες εργασίας αποτελεί τον καταλύτη που τις καθιστά πιο αποτελεσματικές και δημιουργικές. Η πρόοδος που επιτεύχθηκε αναφορικά με την ισότητα των φύλων στις επιχειρήσεις διαφοροποιείται σημαντικά σε όλο τον κόσμο, όμως οι περισσότερες χώρες εξακολουθούν να απέχουν από το όριο του 30% σχετικά με την εκπροσώπηση των γυναικών σε διοικητικά συμβούλια και διευθυντικές θέσεις. Οι χώρες με τη μεγαλύτερη πρόοδο ως προς την εκπροσώπηση γυναικών σε ηγετικές θέσεις είναι η Βουλγαρία (37%), η Λετονία (36%), οι Φιλιππίνες (33%), η Σλοβενία (33%) και η Ρουμανία (32%). Στην Ελλάδα, η εκπροσώπηση γυναικών σε ηγετικές θέσεις
58 Απρίλιος 2016
της Χαράς Βαρδακάρη* Διευθύνουσα σύμβουλος και μέλος ΔΣ
στις επιχειρήσεις ανέρχεται στο 22%, ποσοστό αντίστοιχο με αυτό της Σουηδίας και της Νορβηγίας. Αναφορικά όμως με τη συμμετοχή των γυναικών στα διοικητικά συμβούλια, το ποσοστό μειώνεται στο 11%. Διεθνείς στατιστικές δείχνουν ότι οι γυναίκες, ακόμη και σε προηγμένες χώρες, αμείβονται χαμηλότερα σε σχέση με τους άντρες που βρίσκονται ιεραρχικά στην ίδια θέση. Σε μια εποχή στην οποία οι εταιρείες αντιμετωπίζουν πρωτοφανείς προκλήσεις, η ισορροπημένη εκπροσώπηση των φύλων και η ενθάρρυνση της διαφορετικότητας αποτελούν προϋπόθεση για την επίτευξη καλύτερων αποτελεσμάτων. Η συνεισφορά των δεξιοτήτων των γυναικών και η διαφορετική προσέγγιση των θεμάτων αναμφισβήτητα συμβάλλουν σε βελτιωμένες οικονομικές επιδόσεις. Η γυναίκα-στέλεχος μπορεί να επιτύχει την ισορροπία ανάμεσα στις επαγγελματικές και τις οικογενειακές της υποχρεώσεις όταν έχει την υποστήριξη των μελών της οικογένειάς της. Παράλληλα, δεδομένου του περιορισμένου χρόνου της, επιτυγχάνει να χειρίζεται και να οργανώνει καλύτερα και αποτελεσματικότερα τις προσωπικές της υποθέσεις. Τέλος, επισημαίνεται ότι και η Πολιτεία πρέπει να αναπτύξει τις κατάλληλες υποδομές –όπως κρατικούς παιδικούς σταθμούς– που θα λειτουργούν μέχρι αργά το απόγευμα και θα υποστηρίζουν τη γυναίκα-μητέρα, για να μπορεί να ανταποκριθεί αποτελεσματικά και στους δύο ρόλους.
Πειραιώς Factoring: Στηρίζει την ελληνική επιχειρηματικότητα
*
Η Χαρά Βαρδακάρη είναι διευθύνουσα σύμβουλος της Πειραιώς Factoring AE και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου από το 2015. Κατέχει θέση γενικής διευθύντριας από το 2007. Προηγουμένως, κατείχε για 11 έτη τη θέση Sales & Marketing Manager στην ABC Factors (Alpha Bank), προερχόμενη από την HSBC, στην οποία εργάστηκε για 4 έτη στο Corporate Department and Private Banking. Η πορεία της στον ευρύτερο χρηματοπιστωτικό τομέα, μετά την ολοκλήρωση των μεταπτυχιακών της σπουδών στο Παρίσι σε Finance, άρχισε ως σύμβουλος επιχειρήσεων, με την εκπόνηση μελετών (Feasibility Studies) σε διάφορους κλάδους της οικονομίας.
Η Πειραιώς Factoring AE ιδρύθηκε το 1998 και είναι 100% θυγατρική του Ομίλου Πειραιώς, με αποκλειστικό σκοπό την παροχή υπηρεσιών πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων. Η Πειραιώς Factoring ΑΕ παρέχει όλο το φάσμα των υπηρεσιών factoring, χρηματοδοτεί και διαχειρίζεται γεγενημένες απαιτήσεις σχέσεων που αναπτύσσονται τόσο στον ελλαδικό χώρο όσο και στον διεθνή, με συνέργειες που έχει αναπτύξει εδώ και χρόνια μέσω της διεθνούς αλυσίδας Factors Chain International (FCI). Πρόκειται για τη μεγαλύτερη αλυσίδα πρακτόρων factoring στον κόσμο, που μετά την πρόσφατη (Οκτώβριος 2015) συνένωσή της με την IFG –International Factoring Group– αριθμεί 400 μέλη και έχει παρουσία σε περισσότερες από 90 χώρες. Η Πειραιώς Factoring βραβεύθηκε από το FCI ως ο πράκτορας με τη μεγαλύτερη βελτίωση των υπηρεσιών του. Η Πειραιώς Factoring AE το 2015 αύξησε τον κύκλο εργασιών κατά 21%, φθάνοντας σε 1,6 δισ. ευρώ, με δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας 22,10%, κέρδη προ φόρων 7,5 εκατ. ευρώ και διατηρώντας χαμηλό ποσοστό επισφαλειών. Κατά τη διάρκεια της προηγούμενης χρήσης, ολοκλήρωσε τη συγχώνευση του χαρτοφυλακίου των πέντε πρακτόρων, τους οποίους η Τράπεζα Πειραιώς απέκτησε εντός του 2012 και 2013. Δεδομένης της δυσμενούς οικονομικής κατάστασης της χώρας μας, με τη συνεχιζόμενη ύφεση, στόχος της Πειραιώς Factoring AE, στο πλαίσιο της φιλοσοφίας του Ομίλου της Τράπεζας Πειραιώς, είναι η ενίσχυση της ελληνικής επιχειρηματικότητας και η άμεση συμβολή της στην ανάπτυξη της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων, με την παροχή των ακόλουθων υπηρεσιών: • Άμεση και στοχευμένη χρηματοδότηση χωρίς να απαιτούνται εμπράγματες εξασφαλίσεις. • Ανάπτυξη νέων προϊόντων που θα βοηθήσουν στη χρηματοδότηση της εφοδιαστικής αλυσίδας των επιχειρήσεων. • Ασφάλιση και χρηματοδότηση των εξαγωγών των ελληνικών επιχειρήσεων μέσω του εξαγωγικού factoring (κάλυψη πιστωτικού κινδύνου 100%). • Ανάπτυξη συνεργειών με τον όμιλό της για την παροχή ολοκληρωμένων λύσεων στους πελάτες, προσαρμοσμένων στις ανάγκες τους. • Συμβολή στην ανάπτυξη του προϊόντος της «Συμβολαιακής Γεωργίας» για την ενίσχυση του αγροτικού τομέα. Τέλος θεωρώ ότι στο σημερινό αντίξοο περιβάλλον υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες που θα πρέπει οι ελληνικές επιχειρήσεις να εστιάσουν την προσοχή τους για την ανάδειξη νέων τάσεων στις διεθνείς αγορές. Παράλληλα θα πρέπει να επανεξετάσουν τις βέλτιστες εταιρικές στρατηγικές που με την βοήθεια των χρηματοοικονομικών εργαλείων θα τις βοηθήσουν να χαράξουν νέα πορεία.
ΧΡΗΜΑ 59
αφιέρωμα
~ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Προσωπικά, πρεσβεύω ότι η επιτυχία είναι αποτέλεσμα κυρίως προσωπικότητας και όχι φύλου. Οι αξίες που καθένας και καθεμιά επιδεικνύουν στην καθημερινή πρακτική τους, ο τρόπος με τον οποίο χειρίζονται καταστάσεις αποτελούν ισχυρό δείγμα του βαθμού προσωπικής ωριμότητας και αυτοεκτίμησης
ΜΑΡΙΚΑ ΛΑΜΠΡΟΥ Συντονίστρια της Ομάδας Δράσης ΕΑΣΕ General Manager Business Imaging & Professional Print, Intersys ΑΕ
Ξέρουμε να τρέχουμε Μαραθώνιο Οι γυναίκες –αν και πλέον κατά τεκμήριο με ισάξια ή και ανώτερη από τους άντρες μόρφωση– συνεχίζουν να αποτελούν μειοψηφία στον εργασιακό χώρο, και ειδικά στις θέσεις υψηλής ευθύνης. Παρότι πολλά κοινωνικά εμπόδια καταρρίπτονται χρόνο με τον χρόνο, παρότι οι περισσότεροι νέοι γονείς –τουλάχιστον στις ανεπτυγμένες κοινωνίες– επιφυλάσσουν ισότιμη μεταχείριση στα διαφορετικού φύλου παιδιά τους, είναι προφανές ότι η αλλαγή προχωράει με πολύ αργά βήματα, και αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό. Οι γυναίκες συνεχίζουν να δυσκολεύονται να φτάσουν στην κορυφή. Το χειρότερο δε είναι ότι, συχνά, δυσκολεύονται ακόμη και να την ονειρευτούν. Επομένως, πώς να τη διεκδικήσουν; Οι γυναίκες που τα κατάφεραν να φτάσουν ψηλά προσπάθησαν πολύ, σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα περισσότερο από τους άντρες ομολόγους τους. Επέδειξαν κάποια κοινά χαρακτηριστικά, όπως επιμονή, πείσμα, πίστη στον εαυτό τους και τις δυνάμεις τους, διαρκή διάθεση για μάθηση, σκληρή δουλειά, πίστη σε ένα όραμα πέρα από τα στενά όρια του όποιου «κύκλου» τους. Οι γυναίκες αυτές μπήκαν στη μάχη χωρίς ενδοιασμούς και με πλήρη συναίσθηση των δυσκολιών που η απόφασή τους αυτή θα επέφερε στην καθημερινότητά τους. Τουλάχιστον όσες βρέθηκαν σε υψηλές θέσεις ευθύνης –όχι γρήγορα και αδικαιολόγητα, «κληρονομικώ» ή άλλω «δικαίω»*– είναι άξιες σεβασμού και, γιατί όχι, θα πρέπει να αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση για τις νεώτερες. Γιατί ξεκίνησαν «από κάτω» και «από μακριά» και έχτισαν την καριέρα τους τούβλο-τούβλο! Αυτές οι γυναίκες είναι και 60 Απρίλιος 2016
άξιες εμπιστοσύνης, γιατί έχουν αποδείξει ότι ξέρουν να τρέχουν Μαραθώνιο! Διαθέτουν οι γυναίκες ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που τις κάνουν «επιτυχημένες» στον κόσμο των επιχειρήσεων; Διαθέτουν κάποια άλλα που δημιουργούν εμπόδια στην πρόοδό τους; «Ναι» και στα δύο. Φαίνεται, πάντως, ότι η αποδοχή ή η σύγκρουση με τις καθιερωμένες κοινωνικές συμβάσεις παίζουν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη κάθε επαγγελματικής πορείας. Άλλωστε, η επιτυχία είναι θέμα ορισμού, ως εκ τούτου επιδέχεται πολλών διαφορετικών ερμηνειών. Προσωπικά, πρεσβεύω ότι η επιτυχία είναι αποτέλεσμα κυρίως προσωπικότητας και όχι φύλου. Οι αξίες που καθένας και καθεμιά επιδεικνύουν στην καθημερινή πρακτική τους, ο τρόπος με τον οποίο χειρίζονται –τις δύσκολες κυρίως– καταστάσεις αποτελούν ισχυρό δείγμα του βαθμού προσωπικής ωριμότητας και αυτοεκτίμησης. Εκεί «παίζεται η παρτίδα», όχι στους ηχηρούς τίτλους. Πίσω από το περιτύλιγμα υπάρχει πάντα η ουσία. Αυτή η ουσία, που δεν είναι καθόλου προφανής, καθορίζει –στο μυαλό μου– τη βαρύτητα του ατόμου. Και με τέτοια κριτήρια πιστεύω ότι θα έπρεπε να γίνονται οι επιλογές υψηλόβαθμων στελεχών και οι αναγνωρίσεις ικανών επιχειρηματιών. Στην πλειοψηφία τους, οι γυναίκες είναι εκπαιδευμένες από μικρές να μοχθούν, να νοιάζονται, να λογοδοτούν, να ονειρεύονται, εξαιρετικά χρήσιμα βέλη στην επαγγελματική τους φαρέτρα, που αν αξιοποιηθούν σωστά και αν εκτιμηθούν κατάλληλα από το περιβάλλον, μπορεί να οδηγήσουν σε ιδανικά αποτελέσματα, τόσο σε προσωπικό όσο και σε επιχειρηματικό επίπεδο. Οι στατιστικές λένε ότι, κατά κανόνα, οι εταιρείες που διοικούνται από γυναίκες είναι πιο κερδοφόρες. Είναι ενδεικτικό αυτό της γυναικείας ικανότητας; Δεν θα σταματούσα εκεί. Απλά οι γυναίκες που έχουν τόσο σημαντική ευθύνη παθιάζονται με τη δουλειά τους και θέλουν να πλησιάσουν το –σχεδόν– τέλειο. Και κάπου εκεί μπορεί να «καούν» από υπερπροσπάθεια, από αλαζονεία, από υπέρμετρη φιλοδοξία, από άγνοια κινδύνου, από ζηλόφθονους συνεργάτες. Πάντως, όπως και να ’χει, το ταξίδι της επαγγελματικής προόδου είναι σαγηνευτικά επικίνδυνο και επικίνδυνα σαγηνευτικό… και ίσως γι’ αυτό αξίζει τον κόπο! *Για να μην παρεξηγηθώ, ευτυχώς, έχουμε αρκετά παραδείγματα γυναικών-γόνων επιχειρηματικών οικογενειών που ξεπερνούν και τους γεννήτορές τους σε προκοπή και ικανότητες, αλλά δυστυχώς δεν αποτελούν τον κανόνα.
Αναπόσπαστο κοµµάτι της ενηµέρωσής
Το
αποτελεί
τη νέα πύλη στην ασφαλιστική αγορά. Με συνεχή ανανέωση και ειδήσεις από όλο τον κόσµο, συγκρίσεις προϊόντων και multimedia, αποτελεί τον πιο πλήρη ασφαλιστικό σας οδηγό. Πλοηγηθείτε, σήµερα κιόλας, µε ταχύτητα, ασφάλεια και εγκυρότητα στον κόσµο του
σας!
Αποκαλυπτική ∆ηµοσιογραφία Αποκλειστικότητες Απόψεις Στελεχών Προσωπογραφίες ∆ιεθνή Θέµατα Εκπαιδευτικά Βοηθήµατα Videos
Τ: 210 99 84 950, F: 210 99 84 953 ΧΡΗΜΑ 61
άρθρο
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΠΟΔΟΣΗΣ:
Στον Καιάδα ή στην κολυμπήθρα του Σιλωάμ;
Μ
εγάλωσα στις επιχειρήσεις, πιστεύοντας ότι η «κόστος», «γραφειοκρατία», «χρόνος», «παρελθοντοαξιολόγηση της απόδοσης είναι το μοναδικό λογία», «υποκειμενικότητα». Μια έρευνα της συμβουτου εργαλείο διοίκησης που βοηθά την επιχείλευτικής CEB αποφαίνεται ότι μια εταιρεία 10.000 ατόΚώστα Ζούλια, Director Human ρηση να επιβραβεύσει τους καλύτερους και να αυξήσει μων πρέπει να δαπανά 35 εκατ. δολ. κάθε χρόνο για την Capital Consulting, την παραγωγικότητά της. Επίσης, έμαθα να πιστεύω ότι πραγματοποίηση της αξιολόγησης απόδοσης, ενώ η ICAP Advisory η εκπαίδευση στο σύστημα αυτό και η πρακτική εφαρDeloitte υπολόγισε ότι κατανάλωνε 2 εκατομμύρια ώρες μογή του με έκανε καλύτερο μάνατζερ ανθρώπων και καταστάσεων ετησίως για να καταλήξει στις βαθμολογίες των εργαζομένων της, και με βοήθησε να αναπτύξω χρήσιμες επαγγελματικές ικανότητες. χρησιμοποιώντας πάντως ένα αρκετά περίπλοκο σύστημα. Οι Η συνάντηση της αξιολόγησης, με τη συμμετοχή προϊσταμένου επικριτές τονίζουν ότι το σύστημα καλλιεργεί τον ανταγωνισμό και υφισταμένου, με έκανε οπαδό της ειλικρινούς και ανοιχτής αντί για τη συνεργασία, ενώ ισχυρίζονται ότι οι εργαζόμενοι που επικοινωνίας μεταξύ των δύο. Επίσης, πίστεψα ότι η συζήτηση αυτοπροβάλλονται παίρνουν συνήθως υψηλότερη βαθμολογία αυτή δοκιμάζει αλλά και ισχυροποιεί τη σχέση μεταξύ τους. Η από τους εργαζομένους ουσίας. εμπειρία μου αυτή, εκτός των άλλων, μου έδινε την «υπερηφά- Ιδιαίτερη κριτική δέχεται η «διαβόητη» κανονική κατανομή νεια» ότι ανήκα σε μια συγκεκριμένη κατηγορία ανθρώπων, την (Gauss), σύμφωνα με την οποία τα ποσοστά των εργαζόμενων που κατηγορία αυτών που εργάζονται στις πολυεθνικές. Εμείς είχαμε χαρακτηρίζονται «εξαιρετικοί», «καλοί» ή «κάτω των προσδοτην τύχη να αξιολογούμαστε αντικειμενικά για την πραγματική κιών» είναι προκαθορισμένα και οι προϊστάμενοι πιέζονται, αδίεργασία μας και υπερείχαμε των συναδέλφων μας των ελληνικών κως πολλές φορές, να κατατάξουν τους εργαζομένους σε μία από επιχειρήσεων ή του Δημοσίου, που βίωναν ένα καθεστώς «ευνοι- τις τρεις κατηγορίες. οκρατίας» και «νεποτισμού». Το ερώτημα όμως που τίθεται σε αυτούς που το καταργούν είναι: Αργότερα, ως σύμβουλος επιχειρήσεων, αισθανόμουν «ηθική Με τι το αντικαθιστούν; Οι απαντήσεις συγκλίνουν σε κάποια υπεροχή» διδάσκοντας τα οφέλη της αξιολόγησης σε ομάδες κοινά θέματα: Έμφαση στο μέλλον έναντι του παρελθόντος, ανάκαχύποπτων Ελλήνων και άλλων Βαλκάνιων εργαζομένων που πτυξη των εργαζομένων αντί της βαθμολόγησης, συνεχής διάλοείχαν διαφορετικές εμπειρίες. Όταν μάλιστα η συζήτηση για την γος αντί για ετήσια συνάντηση, ευελιξία αντί για γραφειοκρατία, αξιολόγηση στο Δημόσιο έφτασε στο αποκορύφωμά της, δύο συνεργασία αντί του ανταγωνισμού. Ο CEO της Accenture, Pierre χρόνια πριν, αισθάνθηκα δικαίωση, έστω κι αν ήξερα ότι από την Nanterme, δηλώνει ότι σημασία έχει να επιλέγεις το σωστό άτοπολιτική βούληση μέχρι την πράξη η απόσταση είναι τεράστια, μο. Μετά, απλώς πρέπει να του δίνεις τα εφόδια και την ελευθερία όπως άλλωστε αποδείχτηκε στην πράξη. που χρειάζεται για να κάνει τη δουλειά του. Όμως, μια σειρά δημοσιευμάτων του διεθνούς επιχειρηματικού Η Deloitte αντικαθιστά το σύστημά της με 4 απλές ερωτήσεις Τύπου, από τις αρχές και τα μέσα του 2015, ανέδειξε μια νέα τάση, προς τους προϊσταμένους, με βασικό θέμα το «τι θα κάνετε με τον που ήρθε να αναταράξει το παγιωμένο σύστημα αξιών των στε- εργαζόμενο» αντί του «πώς τον βαθμολογείτε». «Όχι» σε μοίραλεχών σαν εμένα. Το 6% των εταιρειών του Fortune 500, μεταξύ σμα ατομικών στόχων, «όχι» σε ετήσια συνάντηση με τον εργατων οποίων οι καινοτομικές Accenture, Microsoft, Adobe, Dell, ζόμενο. Deloitte κ.ά., εγκαταλείπουν τη διαδικασία της αξιολόγησης Η Adobe αντικαθιστά το σύστημα με συχνά “check ins” του προεργαζομένων, τουλάχιστον όπως την ξέραμε. Τα ρήματα της αγ- ϊσταμένου πάνω στη δουλειά των υφισταμένων. Τα “check ins” γλικής “ditch” και “scrap”, που χρησιμοποιήθηκαν, πρόσθεσαν αυτά ακολουθούν συνήθως τα milestones ενός project. Δεν υπάρέναν τόνο περιφρόνησης στις ενέργειες αυτές. Αιτίες; Πολλές: χουν γραπτά, και οι προϊστάμενοι καλούνται να αποφασίσουν ο
62 Απρίλιος 2016
καθένας για το ποσό της αύξησης ή το bonus που θα πάρουν οι υφιστάμενοί τους. Τα παραπάνω ακούγονται πολύ βολικά σε μια χώρα στην οποία η ατομική αξιολόγηση προκαλεί δυσθυμία σε μεγάλο ποσοστό του ενεργού πληθυσμού, όμως ο καλόπιστος παρατηρητής αναρωτιέται: Πώς η έλλειψη συστήματος θα αντιμετωπίσει το θέμα της αντικειμενικότητας στις αμοιβές και στην ανέλιξη των εργαζομένων; Σε αντιπαράθεση με τις παραπάνω απόψεις και υπέρ της υπεράσπισης του συστήματος, έρχεται ο CEO της Hogan Assessments και γνωστός εργασιακός ψυχολόγος, ο Tomas ChamorroPremuzic, σε ένα πρόσφατο άρθρο του στο Management Today. Ο Chamorro-Premuzic ισχυρίζεται ότι η τάση αυτή είναι περισσότερο μια καμπάνια δημοσίων σχέσεων παρά μια νέα κατεύθυνση στη διαχείριση απόδοσης. Παραδέχεται μεν ότι υπάρχουν αρκετά ελαττώματα σε ένα σύστημα αξιολόγησης, όπως υποκειμενικότητα, ευνοιοκρατία και κυρίως ανεπάρκεια δεδομένων για αντικειμενική βαθμολόγηση, όμως η κατάργησή του είναι λάθος. Και να πώς το αιτιολογεί:
Το 6% των εταιρειών του Fortune 500, μεταξύ των οποίων οι καινοτομικές Accenture, Microsoft, Adobe, Dell, Deloitte κ.ά., εγκαταλείπουν τη διαδικασία αξιολόγησης εργαζομένων, τουλάχιστον όπως την ξέραμε.
~~ Ο νόμος του Pareto βρίσκει εφαρμογή στις επιχειρήσεις και καταδεικνύει ότι το 20% των εργαζομένων μιας επιχείρησης επιτυγχάνουν το 80% των αποτελεσμάτων. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε αυτό το 20% των ανθρώπων μας που κάνει τη διαφορά, να το επιβραβεύουμε και να το εξελίσσουμε στην επιχείρηση. ~~ Το σύστημα αξιολόγησης παρέχει το πλαίσιο για τη λειτουργία του συστήματος αμοιβών, δηλαδή αυξήσεις, bonus κ.λπ. Δεν έχει βρεθεί κάτι να το αντικαταστήσει. Οι εργαζόμενοι γνωρίζουν αυτό το γεγονός και το αποδέχονται. ~~ Οι εργαζόμενοι χρειάζονται εποικοδομητική κριτική για να βελτιωθούν. Οι αυτοαξιολογήσεις δεν λειτουργούν, γιατί ο άνθρωποι έχουν μια εξωραϊσμένη εικόνα του εαυτού τους, και όταν η ανατροφοδότηση είναι άτυπη, τείνουν να την αγνοούν. Πώς όμως θα βελτιώσουμε ένα σύστημα με αναγνωρισμένες αδυναμίες; Ο Chamorro-Premuzic θέτει υπόψη μας ότι η δυνατότητά μας στη συλλογή δεδομένων αναπτύσσεται ταχύτατα. Άρα, αν εντοπίσουμε τα δεδομένα που συνδέουν συμπεριφορές των εργαζομένων με εταιρικά αποτελέσματα, τα καταγράψουμε και τα μετρήσουμε, θα έχουμε ένα αντικειμενικότερο σύστημα. Αν μοιραστούμε αυτά τα δεδομένα με τους εργαζομένους μας, θα τους βοηθήσουμε να βελτιωθούν. Άρα, η τεχνολογία, σε συνδυασμό με την ψυχολογία, μπορεί να έρθει αρωγός, για να δημιουργηθεί ένα νέο, καλύτερο σύστημα αξιολόγησης. Χαίρομαι που υπάρχουν απόψεις που υποστηρίζουν την εξέλιξη του παραδοσιακού συστήματος αξιολόγησης αντί για την κατάργησή του, ίσως γιατί αλλιώς θα έπρεπε να ακυρώσω ένα μεγάλο μέρος των «πιστεύω» μου σε σχέση με την εργασία των ανθρώπων. Αν υπερισχύσει η κατάργηση ως επιλογή του μέλλοντος, πολύ φοβάμαι ότι η ευνοιοκρατία, για την οποία τόσα ξέρουμε στην Ελλάδα, θα επικρατήσει και επισήμως σε παγκόσμια κλίμακα στον κόσμο των επιχειρήσεων. Και εμείς, εδώ, δεν θα έχουμε προλάβει ούτε καν να εφαρμόσουμε την αξιολόγηση στο ελληνικό Δημόσιο. Και θα μείνουμε με την ερώτηση: Μήπως τελικά δεν χρειαζόταν ποτέ; ΧΡΗΜΑ 63
άρθρο
Ομαδικότητα: Πυλώνας επιτυχίας για την κερδοφορία μιας επιχείρησης Από την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η αγορά, και η οικονομία γενικότερα, κερδισμένες φαίνεται να βγαίνουν οι εταιρείες στις οποίες η ομαδικότητα και το team-building αποτελούν πάγιες τακτικές.
Τ
κές του λειτουργίες. Αποτελείται από άτομα με ξεχωριστές α τελευταία χρόνια, η ανάπτυξη αποτελεσματιπροσωπικότητες, ενώ υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ κών ομάδων αποτελεί διαρκή φροντίδα των επιτους. Συνήθως, αυτά που χαρακτηρίζουν μια πραγματική χειρήσεων, καθώς η αποτελεσματική συνεργασία και επιτυχημένη επαγγελματική ομάδα είναι: των εργαζομένων αποτελεί προϋπόθεση για την ανταγω~~ Το κοινό όραμα και οι αξίες νιστικότητα και την επιτυχία της επιχείρησης. Αυτό εξη~~ Το πνεύμα συνεργασίας και αλληλοϋποστήριξης γείται από τα πλεονεκτήματα της ομαδικής συνεργασίας, του ~~ Η αρχή πως το κέρδος της ομάδας σημαίνει και κέρμεταξύ των οποίων είναι τα εξής: Μιχάλη Μάρκου, ΜΒΑ, συμβούλου δος για κάθε μέλος της χωριστά ~~ Συνέργεια, καθώς το αποτέλεσμα της ομάδας είναι καεπιχειρήσεων και ~ ~ Η απουσία ανταγωνισμού μεταξύ των μελών (π.χ. λύτερο από το αποτέλεσμα κάθε μέλους, αλλά και του καθηγητή Διοίκησης Επιχειρήσεων/ «ποιος θα πάρει τα εύσημα») αθροίσματος των μελών της ομάδας όταν εργάζονται Μάρκετινγκ ~~ Η συνεισφορά κάθε μέλους της ομάδας με τις γνώσεις ως άτομα. Δηλαδή: 1+1>2. του, τις ικανότητες/δεξιότητές του και τη δική του εξειδίκευση ~~ Συντονισμός, αφού είναι πιο αποτελεσματικός ο συντονισμός στην επιτυχία της ομάδας μεταξύ ατόμων, τμημάτων, λειτουργιών, αποφάσεων κ.λπ. ~~ Η συχνή και ειλικρινής επικοινωνία μεταξύ των μελών ~~ Ηθικό, που θα είναι υψηλότερο λόγω της δυναμικής που αναπτύσσεται μέσω της αλληλεπίδρασης των μελών (π.χ. ενθάρρυνση, εμψύχωση, άμιλλα). ΟΜAΔΕΣ ΜΕ ΣΚΟΠO ΚΑΙ OΡΑΜΑ ~~ Ικανοποίηση, μιας και τα άτομα ικανοποιούν κοινωνικές και Έρευνες έχουν δείξει πως οι αποτελεσματικές ομάδες έχουν, κατά άλλες ανώτερες ανάγκες στο πλαίσιο της ομάδας. κανόνα, έξι έως οκτώ μέλη. Ομάδες αποτελούμενες από 12-15 άτομα Μια επιχείρηση συστήνει ομάδα με μέλη της όλους τους εργαζομέ- θεωρούνται πολύ μεγάλες. Μια αναδρομή στο παρελθόν δείχνει πως νους, έχοντας ως στόχο την υλοποίηση του επιχειρησιακού οράμα- υπήρξαν ομάδες που, αν και μικρές σε μέγεθος, κατάφεραν πράγματός της. Ωστόσο, αυτό δεν μπορεί να υλοποιηθεί από την επιχείρηση τα που για τους περισσότερους ανθρώπους θεωρούνταν ακατόρθωτα, και τους εργαζομένους της συνολικά, παρά μόνο αν συγκροτηθούν επειδή είχαν σκοπό και όραμα. Τέτοια παραδείγματα είναι πολλά. σε ομάδες. Η αρχική ομάδα χωρίζεται σε υποομάδες, όπου καθεμία Χαρακτηριστικότερο όλων η ελληνική εθνική ομάδα ποδοσφαίρου θα έχει συγκεντρωμένους στόχους να επιτύχει, και να αξιολογηθεί. και το κατόρθωμά της με την κατάκτηση του ευρωπαϊκού πρωταθλήματος ποδοσφαίρου το 2004 στην Πορτογαλία.
ΤΙ ΕΊΝΑΙ ΟΜAΔΑ;
Ο όρος «ομάδα» χρησιμοποιείται όταν μεταξύ των ατόμων που τη συγκροτούν υπάρχει κοινός σκοπός, αρμονική συνεργασία, ανάθεση πρωτοβουλίας και ισότητα ανάμεσά τους, ανεξάρτητα από τον ρόλο που παίζει ο καθένας. Σε μια ομάδα, κάθε μέλος φροντίζει ώστε να συμπληρώνει την εργασία ή τον ρόλο του άλλου. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις στις οποίες η μη σωστή απόδοση μιας ομάδας έφερε συγκρούσεις και αντιπάθειες, υποβαθμίζοντας την εμπιστοσύνη και τη συνεργασία στο χαμηλότερο επίπεδο. Σε τέτοιες περιπτώσεις, τα επακόλουθα είναι η μείωση του ηθικού και των κινήτρων, η αύξηση του εργατικού κόστους, η μείωση της παραγωγικότητας, η χαμηλή ικανοποίηση στο εργασιακό περιβάλλον και η δυσκολότερη επίλυση των προβλημάτων. Από διάφορες έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί στο πρόσφατο παρελθόν, έχει προκύψει το συμπέρασμα ότι οι εργαζόμενοι δεν εγκαταλείπουν εταιρείες, αλλά ανθρώπους. Οι εργαζόμενοι επιδιώκουν να βρίσκονται δίπλα σε σπουδαίους μάνατζερ, με τους οποίους έχουν αναπτύξει ισχυρούς δεσμούς εμπιστοσύνης. Η ομάδα είναι ένα σύστημα που έχει τη δική του δομή και τις δι64 Απρίλιος 2016
Ο ΡOΛΟΣ ΤΟΥ ΗΓEΤΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΥΧIΑ ΤΗΣ ΟΜAΔΑΣ Κάθε ομάδα χρειάζεται έναν leader, που θα καθορίσει το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινούνται οι λειτουργίες της ομάδας, θα φροντίζει να διατηρεί το όραμα ζωντανό, θα συντονίζει τις δραστηριότητες της ομάδας, θα αντιπροσωπεύει την ομάδα, θα διαπραγματεύεται για τους πόρους που χρειάζεται η ομάδα, θα συμφωνεί και θα ελέγχει τα χρονοδιαγράμματα, θα μεριμνά ώστε όλοι να συνεισφέρουν, αλλά και να καρπώνονται τα οφέλη. Παρ’ όλα αυτά, αρκετές είναι οι επιχειρήσεις που ακολουθούν το παραδοσιακό μοντέλο, που θέλει τους διευθυντές/μάνατζερ να αποφασίζουν μόνοι τους τι θα αναθέσουν, πώς θα διευθύνουν τους συνεργάτες τους και θέτουν οι ίδιοι τα χρονοδιαγράμματα, αγνοώντας τα πλάνα των συνεργατών τους. Επειδή οι άνθρωποι κάνουν τη διαφορά στις επιχειρήσεις, ένας ικανός ηγέτης γνωρίζει πως με τον παραδοσιακό τρόπο διοίκησης στερείται τα πλεονεκτήματα που του προσφέρει η ομαδικότητα. Τα βασικά γνωρίσματα του ηγέτη-μάνατζερ πρέπει να είναι: ~~ Η διορατικότητα σχετικά με επερχόμενες καταστάσεις ή γεγονό-
τα, με ταυτόχρονο προσανατολισμό στον στόχο και την αποστολή της επιχείρησης. ~~ Η ικανότητα διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού. ~~ Οι γνώσεις, η εμπειρία και οι δεξιότητες, ως εργαλεία για τη γρήγορη και σωστή λήψη αποφάσεων. Ο ιδανικός ηγέτης πρέπει να διακατέχεται από θετικό πνεύμα και να έχει αποδείξει ότι μπορεί να εργάζεται με άλλους σαν ομάδα. Τέλος, ο ηγέτης πρέπει να αποτελεί πρότυπο για τα υπόλοιπα μέλη, ώστε αυτά να θέλουν να υιοθετήσουν κάποια από τα θετικά χαρακτηριστικά του.
Η ΕΠΙΛΟΓΉ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΟΜΑΔΑΣ Η καρδιά κάθε ομάδας είναι τα μέλη της. Ο ηγέτης μπορεί να μεριμνήσει για τους αναγκαίους πόρους της ομάδας και να προσπαθεί με διάφορους τρόπους να κρατά την παρακίνηση σε υψηλά επίπεδα, αλλά τα μέλη είναι αυτά που θα κάνουν την περισσότερη εργασία. Είναι πολύ σημαντικό η ομάδα να αποτελείται από τα σωστά άτομα, τα οποία διαθέτουν τις απαραίτητες γνώσεις, ικανότητες και εμπειρίες. Η επιλογή των ατόμων είναι το πιο κρίσιμο σημείο στο χτίσιμο μιας ομάδας. Πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην προσωπικότητα κάθε υποψηφίου, όπως, λόγου χάριν, τις διαπροσωπικές ικανότητές του, την ικανότητά του δηλαδή να συνεργάζεται αρμονικά με άλλους. Γι’ αυτό, ένας έμπειρος ηγέτης ομάδας θα προσλάβει τα καλύτερα άτομα που θα βρει, δίνοντας έμφαση στην προσωπικότητα. Πρωταρχικό του μέλημα πρέπει να είναι η αναβάθμιση των τεχνικών τους ικανοτήτων μέσω μελέτης, συμμετοχής σε σεμινάρια και άλλα παρόμοια. Ένας ηγέτης θα καταφέρει ώστε τα μέλη της ομάδας να είναι θετικά, να έχουν κίνητρα και να μοιράζονται έναν κοινό σκοπό. Με την πάροδο του χρόνου, τα μέλη θα μπορούν να συνεχίσουν το έργο μόνα τους, αφήνοντας χρόνο στους ηγέτες να βλέπουν με καθαρό μυαλό πού βρίσκεται η ομάδα ή η επιχείρησή τους, αλλά και πού θέλει να φτάσει. Είναι αυτονόητο πως αυτές οι αυτοκινούμενες ομάδες μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην κερδοφορία των οργανισμών. Παράλληλα, η συνυπευθυνότητα καλλιεργείται και αναπτύσσεται με τον χρόνο και την ενέργεια που επενδύει η ομάδα στο τι πρέπει να επιτευχθεί και στη μεταξύ τους συνεργασία για την καλύτερη επίτευξη του κοινού στόχου.
ΕΝΤΑΞΗ-ΑΠΟΧΩΡΗΣΗ ΜΕΛΩΝ Με την πάροδο του χρόνου, τα μέλη μιας ομάδας μαθαίνουν πώς να επικοινωνούν καλύτερα, καθώς και πώς παίρνονται οι αποφάσεις. Δυστυχώς, ή και ευτυχώς, κάποια μέλη θα αποχωρήσουν από την ομάδα (οικειοθελώς ή μη) και νέα μέλη θα προσληφθούν. Αυτό δημιουργεί κάποιες αλλαγές και ερωτηματικά στα μέλη της ομάδας, όπως: Θα καταφέρουν τα νέα μέλη να δέσουν με τη νοοτροπία της ομάδας; Πόσο χρονικό διάστημα θα χρειαστούν για να εγκλιματιστούν; Τα παλιά μέλη οφείλουν να καλύψουν τα κενά που δημιουργήθηκαν με την αποχώρηση κάποιων συναδέλφων τους. Επιπροσθέτως, πρέπει να αφιερώσουν χρόνο για να βοηθήσουν τα νέα μέλη να προσαρμοστούν. Αυτές είναι και οι δυσκολίες που περνά μια ομάδα στον κύκλο ζωής της, καθώς συχνά χρειάζεται να αντικαταστήσει κάποια μέλη. Από αυτά, συμπεραίνουμε ότι όσο λιγότερες απώλειες έχει μια ομάδα σε μέλη τόσο το καλύτερο είναι γι’ αυτήν. Θα πρέπει να τονιστεί πως δεν χρειάζεται κάθε μέλος της ομάδας να διαθέτει όλα τα χαρακτηριστικά που έχουν αναφερθεί πιο πάνω.
Κάθε μέλος είναι πιθανό να διαθέτει ορισμένα μόνο από αυτά τα χαρακτηριστικά. Η ομάδα, ωστόσο, θα έχει συγκεντρώσει συνολικά όλα εκείνα τα προσόντα που συνδυάζουν οι προσωπικότητες των μελών της, ώστε να μπορέσει να υλοποιήσει επιτυχώς τους στόχους της.
TEAM BUILDING ΚΑΙ ΟΜΑΔΙΚΟΤΗΤΑ Ως ομάδα νοείται ένα σύνολο ανθρώπων που σχετίζονται και συνεργάζονται συστηματικά για την επίτευξη κοινών στόχων. Η εργασία σε ομάδες προϋποθέτει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και προσπάθεια από την πλευρά της διοίκησης, προκειμένου να δημιουργηθεί το κατάλληλο περιβάλλον. Ωστόσο, τα αποτελέσματα που επιφέρει μια τέτοια διαμόρφωση συνήθως βελτιώνουν κατά πολύ την απόδοση της επιχείρησης. Σίγουρα η δυναμική των ομάδων αποτελεί μια σημαντική πτυχή για την αποτελεσματική λειτουργία και κερδοφορία οποιασδήποτε επιχείρησης, μικρής ή μεγάλης. Μέσω δραστηριοτήτων χτισίματος ομάδας (Team Building), ανανεώνεται το εργασιακό περιβάλλον, ενώ παράλληλα κάθε άτομο συνειδητοποιεί διττά την αξία του (ως μονάδα και ως μέλος της ομάδας) και συμβάλλει στην εκπλήρωση του κοινού στόχου. Τα αποτελεσματικότερα team building προγράμματα είναι εκείνα που βασίζονται στη συνεργασία, τη δημιουργικότητα, την αλληλεπίδραση, την ανοικτή επικοινωνία και την ομαδική προσπάθεια. Όταν μια εταιρεία κατανοήσει τη σημασία της ομαδικής συνεργασίας στη λειτουργία της και επιδιώκει καθημερινά την ύπαρξη πνεύματος συνεργασίας και ικανότητας επικέντρωσης στους στόχους της ομάδας από τους εργαζομένους της, τότε αποκτά ένα συγκριτικό πλεονέκτημα προς την κερδοφορία και την υγιή ανάταξή της στην νέα πραγματικότητα που έχει δημιουργηθεί στη αγορά.
Μιχάλης Μάρκου Ο Μιχάλης Μάρκου είναι κάτοχος ΜΒΑ (Master in Business Administration) από την Ανώτατη Σχολή Εμπορίου της Γαλλίας (ESCEM Business & Management School) και παρακολουθεί τώρα το 2ο μεταπτυχιακό του (ΜΒΑ) από το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (ΕΑΠ). Έχει επίσης πτυχίο στη Διοίκηση Επιχειρήσεων από το Business & Technician Education Council της Μεγάλης Βρετανίας (UK). Έχει συνεργαστεί, από το 1991 έως σήμερα, ως διοικητικό-διευθυντικό στέλεχος και σύμβουλος επιχειρήσεων σε μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες από τους χώρους του Fast Moving Consumer Goods (FMCG), αυτοκινήτου, χρηματοδοτικών εταιρειών & τραπεζών και υπηρεσιών, συνεισφέροντας πολύπλευρα στην ανάπτυξη των εταιρειών αυτών στην Ελλάδα. Παράλληλα, έχει δραστηριοποιηθεί και στην εκπαίδευση από το 1994: έχει διατελέσει εισηγητής σεμιναρίων και καθηγητής (με πάνω από 5.000 διδακτικές ώρες) σε θέματα διοίκησης επιχειρήσεων, πωλήσεων, μάρκετινγκ και διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού. Είναι μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Διοίκησης Επιχειρήσεων (ΕΕΔΕ), της Ελληνικής Ακαδημίας Μάρκετινγκ (ΕΑΜ), του Ινστιτούτου Πωλήσεων Ελλάδος (ΙΠΕ) και του Συνδέσμου Διοίκησης Ανθρώπινου Δυναμικού Ελλάδος (ΣΔΑΔΕ). Παλιότερα, αποτέλεσε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης & Αυτοδιοίκησης (ΕΚΔΔΑ). Άρθρα του με θέματα σχετικά με τη διοίκηση επιχειρήσεων, τις πωλήσεις, το μάρκετινγκ και τη διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού έχουν δημοσιευθεί σε διάφορα επιστημονικά περιοδικά. ΧΡΗΜΑ 65
ανάλυση
AMAZON.COM Inc.
ΤΙΜΗ ΜΕΤΟΧΗΣ 12 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2016 ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΗΠΑ (ΣΕ ΔΟΛ. ΗΠΑ)
[Bloomberg Ticker: AMZN:US] [Reuters Ticker: AMZN.O] Εισηγμένη στο Χρηματιστήριο NASDAQ, ΗΠΑ Κλάδος δραστηριότητας: Ηλεκτρονικό εμπόριο-Καταναλωτικά προϊόντα
Αρ. Μετοχών (σε εκατ.) Χρ. Αξία (σε εκατ. $) Μέσος Ημ. Όγκος Συν. (52 εβδ.) Συντελεστής Beta
$603,17 471,59 284.449,54 4.241.480 1,10
ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΊΑ
ΕΤΑΙΡΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ Η Amazon.com Inc. αποτελεί μια παγκόσμια εταιρεία ηλεκτρονικού εμπορίου. Διαθέτει και πωλεί πάσης φύσεως καταναλωτικά προϊόντα, όπως media, ηλεκτρονικά είδη κ.λπ., μέσω των διαδικτυακών της πλατφορμών σε όλες τις αγορές του κόσμου. Σχεδόν τα 2/3 των πωλήσεων του ομίλου προέρχονται από τις αγορές της Βόρειας Αμερικής.
Μέγ. 52 εβδ. ($) Χαμ. 52 εβδ. ($)
693,97 USD 375,56 USD 7,92%
Απόδ. 1-Μ Απόδ. 6-Μ Απόδ. 12-Μ
7,24% 56,62% Πηγή: Η Εταιρεία, Nasdaq, ΗΠΑ
Ανάλυση Πωλήσεων Ομίλου βάσει Ενδεικτικών Γεωγραφικών Αγορών. Περίοδος 2014-2015 (σε εκατ. Δολ ΗΠΑ) Βόρεια Αμερική
Διεθνείς Αγορές 2015 Μεταβολή
2014
2015 Μεταβολή
2014
Media
12.483
7,92%
11.567
Media
10.026
-8,34%
10.938
Ηλεκτρονικά Είδη και Άλλα Εμπορεύματα
50.401
30,85%
38.517
Ηλεκτρονικά Είδη και Άλλα Εμπορεύματα
25.196
12,64%
22.369
824
9,87%
750
196
-3,45%
203
Άλλα (1) Σύνολο Βόρειας Αμερικής
63.708
50.834
Άλλα (1) Σύνολο Διεθνών Αγορών
35.418
33.510
Πηγή: Επίσημες Ενοποιημένες Λογιστικές Καταστάσεις.
Πορεία Τιμής Μετοχής (Τελευταίο έτος, σε Δολ. ΗΠΑ) 750 700 650 600 550 500 450 400 350 300 9/4/2015
18/6/2015
27/8/2015
5//11/2015
14/1/2016
24/3/2016
Πηγή: Χρηματιστήριο Nasdaq, Yahoo Finance.
Η πληροφόρηση που περιλαμβάνεται στο παρόν έγγραφο βασίζεται σε δεδομένα που έχουν ληφθεί από αναγνωρισμένες στατιστικές υπηρεσίες, δημοσιευμένες αναφορές ή πληροφορίες, ή άλλες πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες. Ωστόσο, η πληροφόρηση αυτή δεν έχει εξακριβωθεί από τη VRS και η VRS δεν παραθέτει δηλώσεις για την ακρίβεια και την πληρότητά της. Η πληροφόρηση αλλά και οποιαδήποτε δηλωθείσα άποψη δεν αποτελούν προσφορά για πώληση ή πρόταση για προσφορά πώλησης οποιωνδήποτε μετοχών, δικαιωμάτων προτίμησης, μετατρέψιμων αξιόγραφων ή δικαιωμάτων προαίρεσης των «καλυπτόμενων εταιρειών» σε οποιαδήποτε περίπτωση.
CERTIFICATE IN INVESTMENT MANAGEMENT (CertIM) του CHARTERED INSTITUTE FOR SECURITIES & INVESTMENT (CISI) – www.cisi.org με περισσότερα από 40.000 μέλη και με αναγνώριση σε 110 χώρες σε όλο τον κόσμο Πιστοποίηση αναγνωρισμένη από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς της Ελλάδας ως ισοδύναμη με τον τίτλο επαγγελματικής πιστοποίησης «Διαχείριση Χαρτοφυλακίου Πελατών (γ)»
ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ (ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ή ΟΜΑΔΙΚΑ)
66 Απρίλιος 2016
Από την H&F ANALYSIS (Accredited Training Provider) και τη VALUATION & RESEARCH SPECIALISTS (VRS) Τηλ. 210 3219557, 698 3603160, 6945 851420, E-mail: info@hfanalysis.gr
Βασικά Χρηματοοικονομικά Μεγέθη & Δείκτες, Περίοδος 2009-2015 (Όμιλος, σε εκατ. Δολ. ΗΠΑ) Πωλήσεις
EBITDA
ΚΠΦ
ΚΜΦΔΜ
P/Ε (x)
P/BV (x)
EV / EBITDA (x)
ΔΑΝΕΙΑ / ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ (x)
ROE %
2009
24.509
1.507
1.161
902
315,4
54,1
190,0
0,02
17%
2010
34.204
1.974
1.497
1.152
246,9
41,4
145,7
0,03
17%
2011
48.077
1.945
934
631
450,8
36,7
143,7
0,05
8%
2012
61.093
2.835
544
-39
-7.293,6
34,7
98,8
0,45
0%
2013
74.452
3.998
506
274
1.038,1
29,2
70,0
0,40
3%
2014
88.988
4.924
-111
-241
-1.180,3
26,5
56,8
0,91
-2%
2015
107.006
8.514
1.568
596
477,3
21,3
32,5
0,62
4%
(σε εκατ. Δολ. ΗΠΑ)
Πηγή: Επίσημες Ενοποιημένες Λογιστικές Καταστάσεις.
Δείκτες Κεφαλαίου Κίνησης, Περίοδος 2010-2015 (Όμιλος, σε εκατ. Δολ. ΗΠΑ) 2010
2011
2012
2013
2014
2015
Πωλήσεις
34.204
48.077
61.093
74.452
88.988
107.006
Κόστος Πωλήσεων (χωρίς αποσβ.)
26.561
37.288
45.971
54.181
62.752
71.651
22,35%
22,44%
24,75%
27,23%
29,48%
33,04%
1.152
631
-39
274
-241
596
3,4%
1,3%
-0,1%
0,4%
-0,3%
0,6%
3.777
5.269
8.084
8.658
14.557
15.890
44
49
48
50
48
52
3.202
4.992
6.031
7.411
8.299
10.243
17
20
23
23
23
22
1.587
2.571
3.817
4.767
5.612
6.423
111
109
106
102
96
104
8.051
11.145
13.318
15.133
16.459
20.397
Σε εκατ. Δολ. ΗΠΑ
Μικτό Περιθώριο Κέρδους
%
Καθαρά Κέρδη μφδμ Καθαρό Περιθώριο Κέρδους
%
Ταμειακά Διαθέσιμα Ημέρες Αποθεμάτων
Ημέρες
Αποθέματα Ημέρες Πελατών
Ημέρες
Πελάτες Ημέρες Προμηθευτών
Ημέρες
Προμηθευτές
Operating Cycle
Ημέρες
61
68
71
73
71
74
Cash Cycle (Ταμειακός Κύκλος)
Ημέρες
-50
-41
-35
-29
-24
-30
Πηγή: Επίσημες Ενοποιημένες Λογιστικές Καταστάσεις.
Η πληροφόρηση που περιλαμβάνεται στο παρόν έγγραφο βασίζεται σε δεδομένα που έχουν ληφθεί από αναγνωρισμένες στατιστικές υπηρεσίες, δημοσιευμένες αναφορές ή πληροφορίες, ή άλλες πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες. Ωστόσο, η πληροφόρηση αυτή δεν έχει εξακριβωθεί από τη VRS και η VRS δεν παραθέτει δηλώσεις για την ακρίβεια και την πληρότητά της. Η πληροφόρηση αλλά και οποιαδήποτε δηλωθείσα άποψη δεν αποτελούν προσφορά για πώληση ή πρόταση για προσφορά πώλησης οποιωνδήποτε μετοχών, δικαιωμάτων προτίμησης, μετατρέψιμων αξιόγραφων ή δικαιωμάτων προαίρεσης των «καλυπτόμενων εταιρειών» σε οποιαδήποτε περίπτωση.
ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ Για τις ανάγκες σύνταξης των ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων βάσει των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων Για την εξεύρεση της αξίας μιας επιχείρησης σε θέματα εξαγορών, συγχωνεύσεων και συμμετοχής στρατηγικού επενδυτή Για θέματα φορολογικής συμμόρφωσης και για την ανάγκη ακροαματικής διαδικασίας ενώπιον δικαστηρίων
VALUATION & RESEARCH SPECIALISTS (VRS) Έτος Ίδρυσης: 2002 Αιόλου 104, Αθήνα 10564, τηλ.: 210 3219557, 698 3603160, email: info@valueinvest.gr
ΧΡΗΜΑ 67
Χ
~ ευρωπαϊκά προγράμματα
Toυ Γρηγόρη Μηλόπουλου, gmil@Megaprojects.gr
Η
στρατηγική της ΕΕ «Μαζί για την Υγεία» στηρίζει την ευρύτερη στρατηγική «Ευρώπη 2020». Το τρίτο πρόγραμμα της ΕΕ για την υγεία (2014-2020) είναι το βασικό εργαλείο που χρησιμοποιεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την υλοποίηση της ευρωπαϊκής στρατηγικής για τον τομέα της υγείας. Το πρόγραμμα εφαρμόζεται με βάση ετήσια σχέδια εργασίας, τα οποία καθορίζουν τους τομείς προτεραιότητας και τα κριτήρια χρηματοδότησης. Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται σε 449,4 εκατ. ευρώ.
Στην… ευρωπαϊκή υγειά μας! ~ Ένας από τους τομείς που παρουσιάζει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον στα ευρωπαϊκά συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα είναι ο τομέας της υγείας. Η ΕΕ, βάσει της ιδρυτικής της συνθήκης, υποχρεούται να εξασφαλίζει την προστασία της υγείας στο πλαίσιο όλων των πολιτικών της και να συνεργάζεται με τα κράτη-μέλη για τη βελτίωση της δημόσιας υγείας, την πρόληψη της ανθρώπινης ασθένειας και την αποτροπή των πηγών κινδύνου για τη σωματική και ψυχική υγεία.
68 Απρίλιος 2016
Τέσσερις είναι οι βασικοί στόχοι του προγράμματος: ~~ Προαγωγή της υγείας, πρόληψη των νόσων και καλλιέργεια συνθηκών για την υιοθέτηση υγιεινών τρόπων ζωής, με βάση την αρχή «η υγεία σε όλες τις πολιτικές». ~~ Προστασία των πολιτών της Ένωσης από σοβαρές διασυνοριακές απειλές κατά της υγείας. ~~ Συμβολή σε καινοτόμα, αποδοτικά και βιώσιμα συστήματα υγείας. ~~ Διευκόλυνση της πρόσβασης των πολιτών της Ένωσης σε καλύτερη και ασφαλέστερη υγειονομική περίθαλψη. Μηχανισμοί χρηματοδότησης Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα υγείας στηρίζει δράσεις που εμπίπτουν στις 23 θεματικές προτεραιότητες του προγράμματος, με στόχο τη βελτίωση και την προστασία της υγείας του πληθυσμού και την παροχή στήριξης στα κράτη-μέλη για την ανάπτυξη και τη διατήρηση καινοτόμων και βιώσιμων συστημάτων υγείας. Υπάρχουν διάφοροι μηχανισμοί χρηματοδότησης, ανάλογα με το είδος της δράσης. Δύο όμως μηχανισμοί είναι οι κυριότεροι: οι επιχορηγήσεις και οι προσκλήσεις υποβολής προσφορών. Οι επιχορηγήσεις μπορεί να έχουν τη μορφή επιχορηγήσεων έργων, επιχορηγήσεων λειτουργίας, άμεσων επιχορηγήσεων σε διεθνείς οργανισμούς και επιχορηγήσεων προς τις αρχές και τους φορείς των κρατών-μελών για συγχρηματοδοτούμενες δραστηριότητες («κοινές δράσεις»). Ο τύπος χρηματοδότησης για κάθε δραστηριότητα καθορίζεται κάθε χρόνο σε σχετικό σχέδιο εργασίας, ώστε οι στόχοι να επιτυγχάνονται όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερα και με την πλήρη συνεργασία των ενδιαφερόμενων μερών. Εκτός αν ορίζεται διαφορετικά, βασική αρχή είναι η από κοινού χρηματοδότηση: οι επιχορηγήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καλύπτουν ένα ορισμένο ποσοστό του συνολικού κόστους. Οι επιχορηγήσεις λειτουργίας αποτελούν χρηματοδοτικό μέσο του τρίτου προγράμματος της ΕΕ για την υγεία 2014-2020. Με βάση τα παραπάνω, ο Εκτελεστικός Οργανισμός για τους Καταναλωτές, την Υγεία και τα Τρόφιμα (CHAFEA) απευθύνει κάθε χρόνο πρόσκληση υποβολής προτάσεων. Θα εξετάζονται για χρηματοδότηση μόνο οι προτάσεις που έχουν άμεση συνάφεια με το θέμα και την περιγραφή που ορίζεται στο ετήσιο πρόγραμμα εργασίας. Οι προτάσεις που πραγματεύονται μόνο τον θεματικό τομέα χωρίς να εμπίπτουν επακριβώς στη συγκεκριμένη περιγραφή μιας δεδομένης δράσης δεν θα εξετάζονται για χρηματοδότηση.
ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ Για τη χρηματοδότηση επιχορηγήσεων λειτουργίας ισχύουν οι ακόλουθες αρχές: ~~ Κανόνας της συγχρηματοδότησης: Απαιτείται εξωτερική συγχρηματοδότηση από πηγή άλλη, εκτός των κονδυλίων της ΕΕ, είτε μέσω των ιδίων πόρων του δικαιούχου είτε μέσω των χρηματοοικονομικών πόρων τρίτων. ~~ Κανόνας της μη παροχής κέρδους: Η επιχορήγηση δεν μπορεί να αποσκοπεί σε κέρδος ή να συνεπάγεται κέρδος για τον δικαιούχο φορέα. ~~ Κανόνας της μη αναδρομικότητας: Μπορείτε να λάβετε συγχρηματοδότηση μόνο για τις δαπάνες που πραγματοποιούνται μετά από την ημερομηνία έναρξης που προβλέπεται στη συμφωνία χρηματοδότησης. ~~ Κανόνας της μη σώρευσης: Κάθε δράση συνεπάγεται την απόδοση μόνο μίας επιχορήγησης σε έναν συγκεκριμένο δικαιούχο (δεν μπορείτε να πληρωθείτε δύο φορές για τις ίδιες δαπάνες). ΤΙ ΘΕΩΡΕΙΤΑΙ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Βάσει του τρίτου προγράμματος για την υγεία (2014-2020), η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να παρέχει υποστήριξη, χρηματοδοτώντας ορισμένες από τις βασικές λειτουργικές δαπάνες των μη κυβερνητικών φορέων που προωθούν τα ζητήματα του τομέα της υγείας που σχετίζονται με το πρόγραμμα. Σκοπός της επιχορήγησης λειτουργίας είναι η παροχή οικονομικής υποστήριξης στη λειτουργία ενός φορέα για περίοδο που ισούται με τη λογιστική χρήση, με σκοπό να υλοποιήσει μια σειρά βασικών δραστηριοτήτων. ΠΟΙΟΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΥΜΜΕΤΑΣΧΕΙ Προτάσεις για επιχορηγήσεις λειτουργίας μπορούν να υποβάλουν ενιαίοι φορείς (όχι κοινοπραξίες). Για να επιλεγεί ως δικαιούχος επιχορήγησης λειτουργίας, ο φορέας πρέπει να έχει συσταθεί νομίμως στην Ευρωπαϊκή Ένωση (σε οποιοδήποτε από τα 28 κράτη-μέλη) ή σε χώρα της ΕΖΕΣ που αποτελεί συμβαλλόμενο μέρος στη συμφωνία για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο και έχει επιβεβαιώσει τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα. Επιλέξιμοι είναι μη κυβερνητικοί φορείς ή δίκτυα που ανήκουν σε μη κερδοσκοπικούς φορείς. Οι φορείς πρέπει: ~~ να είναι μη κυβερνητικοί, μη κερδοσκοπικοί και ανεξάρτητοι από βιομηχανικά, εμπορικά και επιχειρηματικά ή άλλου είδους συγκρουόμενα συμφέροντα, ~~ να δραστηριοποιούνται στον τομέα της δημόσιας υγείας, διαδραματίζοντας ουσιαστικό ρόλο στη διαδικασία κοινωνικού διαλό-
γου σε επίπεδο Ένωσης και επιδιώκοντας τουλάχιστον έναν από τους συγκεκριμένους στόχους του προγράμματος, ~~ να δραστηριοποιούνται σε επίπεδο Ένωσης τουλάχιστον στο ήμισυ των κρατών-μελών και να έχουν ισόρροπη γεωγραφική κάλυψη της Ένωσης. ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ Οι επιχορηγήσεις λειτουργίας μπορούν να καλύψουν το 60% των δαπανών του φορέα που σχετίζονται με τη διεκπεραίωση επιλέξιμων δραστηριοτήτων. Σε περιπτώσεις εξαιρετικής χρησιμότητας, για δραστηριότητες που αποφέρουν σημαντική ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία, η συνεισφορά της ΕΕ μπορεί να φτάσει έως το 80%. Τα κριτήρια εξαιρετικής χρησιμότητας ορίζονται στο ετήσιο πρόγραμμα εργασίας. Η οικονομική συνεισφορά της ΕΕ θα καλύψει περίοδο ενός οικονομικού έτους, η έναρξη του οποίου είναι σύμφωνη προς τη σχετική εθνική νομοθεσία. ΠΩΣ ΥΠΟΒΑΛΛΕΤΑΙ Η ΑΙΤΗΣΗ Μπορείτε να υποβάλετε πρόταση για επιχορήγηση της λειτουργίας μη κυβερνητικού φορέα (επιχορήγηση λειτουργίας) μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος υποβολής προτάσεων. Από το 2014 έχουν συναφθεί συμφωνίες-πλαίσιο εταιρικής σχέσης (FPA) για την περίοδο 2015-2017. Μόνον οι συμβαλλόμενοι σε FPA μπορούν να λάβουν επιμέρους σύμβαση επιχορήγησης για ετήσια συγχρηματοδότηση (επιχορηγήσεις λειτουργίας). Σημειώνεται ότι η σύναψη FPA δεν συνεπάγεται αυτομάτως συγχρηματοδότηση. Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες στον δικτυακό τόπο του CΗAFEA (βλ. επόμενη παράγραφο). ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΝ CHAFEA Ο Εκτελεστικός Οργανισμός για τους Καταναλωτές, την Υγεία και τα Τρόφιμα (CHAFEA) είναι ο διάδοχος φορέας του Εκτελεστικού Οργανισμού για την Υγεία και τους Καταναλωτές (EAHC) για τη διαχείριση της τεχνικής και οικονομικής εφαρμογής του Προγράμματος για τη Δημόσια Υγεία και του Προγράμματος για τους Καταναλωτές, καθώς και της πρωτοβουλίας «Καλύτερη κατάρτιση για ασφαλέστερα τρόφιμα». Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα σχέδια στον τομέα της υγείας και άλλες δυνατότητες χρηματοδότησης, επισκεφθείτε τον δικτυακό τόπο του Εκτελεστικού Οργανισμού για τους Καταναλωτές, την Υγεία και τα Τρόφιμα στον σύνδεσμο http://ec.europa. eu/chafea/health/ ή επικοινωνήστε με το γραφείο εξυπηρέτησης μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στη διεύθυνση CHAFEA-HPCALLS@ec.europa.eu ή τηλεφωνικώς στον αριθμό (+352) 4301 37707.
ΧΡΗΜΑ 69
Χ
~ αφιέρωμα
ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ
ΔΙΧΤΥ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΟΙ ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΚΑΛΥΨΕΙΣ Οι περισσότερες επιχειρήσεις προσπαθούν να διατηρήσουν τις παροχές των συμβολαίων για τους εργαζομένους
Δ
ίχτυ προστασίας στις μειώσεις της κοιότι «οι αμιγώς ελληνικές επιχειρήσεις, έχοντας αντικααπό την νωνικής ασφάλισης και πράξη υπευθυταστήσει πρόσφατα τον λεγόμενο “προσωπάρχη” με σύγΒίκυ νότητας των επιχειρήσεων αποτελούν χρονους HR managers, έχουν ήδη αρχίσει να δείχνουν τη Γερασίμου για τους εργαζομένους τα ομαδικά ασφαμέριμνά τους για το έμψυχο δυναμικό τους, σύμφωνα με λιστήρια συμβόλαια, που έρχονται να καλύψουν ένα σημαντικό τις πρακτικές που ακολουθούν οι πολυεθνικές επιχειρήσεις και μέρος του «κενού» που άφησαν οι περικοπές του Δημοσίου στον στήνουν ή προσαρμόζουν ανάλογα τα προγράμματα ομαδικής τομέα της υγείας και της σύνταξης. Με την ανάγκη των πολιτών ασφάλισης για το προσωπικό τους. Βέβαια, υπάρχει δρόμος ακόνα βελτιώσουν την καθημερινότητά τους –την πρόσβασή τους σε μη να διανυθεί, καθώς πολλές φορές εντός της ελληνικής οικουπηρεσίες υγείας– και να δημιουργήσουν καλύτερες συνθήκες γενειακής επιχείρησης η αντίληψη που συνήθως επικρατεί είναι για τη συνταξιοδότησή τους, τα προγράμματα αυτά αποκτούν κα- ότι η ομαδική ασφάλιση, εκτός από πολυτέλεια, είναι και άλλη θοριστική σημασία για τον εργαζόμενο και τη σχέση του με την μία «προμήθεια» της επιχείρησης, και έτσι θα αντιμετωπιστεί επιχείρηση. ως προς το κόστος της, με αποτέλεσμα να φέρνει στο τέλος της Από την άλλη πλευρά, οι επιχειρήσεις –σε μεγαλύτερο βαθμό οι ημέρας τα αντίθετα αποτελέσματα από αυτά για τα οποία προορίπολυεθνικές– αντιλαμβανόμενες τον αντισταθμιστικό τους ρόλο ζεται να έχει ένα πρόγραμμα ομαδικής ασφάλισης, καθώς τα φθηκαι έχοντας εντάξει τη φιλοσοφία της ομαδικής ασφάλισης στην νά προγράμματα κρύβουν εκπλήξεις στις δύσκολες στιγμές των επιχειρησιακή τους κουλτούρα, προσπαθούν να διατηρήσουν τις εργαζομένων. Λίγες είναι οι ελληνικές επιχειρήσεις που στήνουν παροχές προς τους εργαζομένους τους. Χρησιμοποιούν την ασφά- προγράμματα με έμφαση στην ασφάλιση ζωής, ανικανοτήτων και λιση ως εργαλείο ενίσχυσης της σχέσης τους με το ανθρώπινο ατυχημάτων, ενώ οι περισσότερες ενδιαφέρονται έντονα για καδυναμικό και δομούν τα συμβόλαιά τους στην ασφάλιση ανικα- λύψεις νοσοκομειακής και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης». νότητας και ατυχημάτων. Αντίθετα, οι περισσότερες ελληνικές Αν και τα τελευταία χρόνια οι επιχειρήσεις προσπαθούν να πεεπιχειρήσεις δίνουν έμφαση στις καλύψεις νοσοκομειακής και ριορίσουν τα λειτουργικά τους κόστη για να αντεπεξέλθουν στο ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. ασταθές οικονομικό και φορολογικό περιβάλλον, δεν αποφασίΑναφερόμενος στη διαφορετική νοοτροπία που έχουν οι επιχει- ζουν να διακόψουν τα συμβόλαιά τους. Οι περισσότερες επιχειρήσεις για την ασφάλιση, ο κύριος Γιάννης Χατζηκωνσταντίνου, ρήσεις επιλέγουν να μειώσουν τις παροχές για να περιορίσουν το προϊστάμενος του τομέα Ανάληψης Εργασιών της Διεύθυνσης κόστος των ασφαλίστρων, ωστόσο διατηρούν τις ομαδικές καλύΟμαδικών Ασφαλίσεων Ζωής στην Εθνική Ασφαλιστική, εξηγεί ψεις για να στηρίξουν τους εργαζομένους.
70 Απρίλιος 2016
Όπως επισημαίνει ο κύριος Γιώργος Πλωμαρίτης, διευθυντής Ομαδικών Ασφαλίσεων & Corporate Business στην Interamerican, «όπως είναι φυσικό η οικονομική κρίση έχει πλήξει ιδιαίτερα τον χώρο των επιχειρήσεων. Τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται, σε κάποιες περιπτώσεις, μείωση των παροχών των ομαδικών συμβολαίων ή/και σε κάποιες περιπτώσεις κατάργησή τους. Το θετικό είναι ότι τα παραπάνω δεν είναι σε μεγάλη κλίμακα. Οι περισσότερες επιχειρήσεις προσπαθούν να διατηρήσουν ανέπαφα τα ομαδικά συμβόλαια που παρέχουν στους εργαζομένους, είναι δε από τις τελευταίες παροχές προς τους εργαζομένους που αγγίζουν». Στην υπεραξία των ομαδικών προγραμμάτων για τις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους αναφέρεται ο κύριος Γιάννης Κατσάνης, διευθυντής Πωλήσεων Ομαδικών Ζωής της Generali Hellas. Όπως εξηγεί, «η εμπειρία έχει δείξει ότι, παρά τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν σήμερα οι επιχειρήσεις, ένας εργοδότης πολύ δύσκολα θα λάβει την απόφαση να διακόψει το πρόγραμμα ομαδικής ασφάλισης. Υπάρχει βέβαια η τάση να μειώνουν το εύρος των καλύψεων, με στόχο τη μείωση του ασφαλίστρου. Ωστόσο, με τον εκσυγχρονισμό της εταιρικής και επιχειρηματικής κουλτούρας στη χώρα μας και το δυσμενές προνοιακό σύστημα που επικρατεί, η απόκτηση ενός custom made ομαδικού προγράμματος –ακόμη και από μικρομεσαίες επιχειρήσεις– καθίσταται αναγκαίο. Δεν είναι, λοιπόν, τυχαίο που η Generali όχι μόνο διατήρησε το χαρτοφυλάκιό της, αλλά σημείωσε το 2015 αύξηση 15% στην παραγωγή ασφαλίστρων ομαδικών ασφαλίσεων». Πέρα από τα οφέλη που προκύπτουν για τις επιχειρήσεις στη σχέση τους με το προσωπικό και την ενίσχυση της παραγωγικότητας, απορρέουν από το υπάρχον νομικό πλαίσιο σημαντικά φορολογικά κίνητρα, καθώς στα προγράμματα υγείας οι απαλλαγές μπορεί να ξεπεράσουν ανά ασφαλισμένο τα 1.000 ευρώ και στα προγράμματα σύνταξης τα ασφάλιστρα δηλώνονται σαν έξοδα. Για αυτό και συχνά οι εταιρείες προσανατολίζονται ευκολότερα στη σύναψη ενός συμβολαίου από την αύξηση των αμοιβών των εργαζομένων. Μιλώντας για τις ελληνικές επιχειρήσεις, η κυρία Άννυ Τρύφων, διευθύνουσα σύμβουλος της ERB Ασφαλιστικές υπηρεσίες ΑΕΜΑ, τονίζει ότι αντιλαμβάνονται την ομαδική ασφάλιση «αφενός ως ένα εργαλείο
ενδυνάμωσης της σχέσης της εταιρείας με τον εργαζόμενο, με σκοπό τη διακράτηση των στελεχών στον οργανισμό, και αφετέρου ως μια σημαντική παροχή, ειδικά στη σημερινή εποχή που οι αμοιβές έχουν περιοριστεί. Με δεδομένα τα φορολογικά πλεονεκτήματα και για τα δύο μέρη (επιχείρηση αλλά και εργαζόμενο), η ομαδική ασφάλιση αποτελεί μια ουσιαστική παροχή, συνεκτιμώντας τη συνεχή συρρίκνωση της κοινωνικής ασφάλισης». Οι ομαδικές λύσεις παρέχονται από αρκετές ασφαλιστικές εταιρείες στην Ελλάδα, οι οποίες σχεδιάζουν συμβόλαια με βάση τις ανάγκες που έχει η εκάστοτε επιχείρηση. Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις επενδύουν στον κλάδο των ομαδικών, διαβλέποντας ότι στο μέλλον θα υπάρξει δυνατότητα να αυξήσουν την παραγωγή τους. Σύμφωνα με την κυρία Κατερίνα Ιωαννίδου, διευθύντρια Παραγωγής στην Interlife, «η ανάπτυξη των ομαδικών ασφαλίσεων εξαρτάται από την ανάπτυξη της οικονομίας και των επιχειρήσεων, αλλά ταυτόχρονα και από την ανάγκη να διαδραματίσει σημαίνοντα συμπληρωματικό ρόλο στην κοινωνική ασφάλιση. Τα περιθώρια ανάπτυξης του κλάδου είναι σημαντικά και οι προοπτικές είναι ορατές, στο μέτρο που μπορεί να μετατραπεί η κρίση σε ευκαιρία. Αξίζει να αναφερθεί πως πολλοί δημόσιοι φορείς διέκοψαν την παροχή ομαδικών ασφαλιστηρίων προς Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου λόγω οικονομικής δυσπραγίας. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα τη δραστηριοποίηση των εργαζομένων, οι οποίοι συνέχισαν την ασφάλιση με δικά τους έξοδα». Για δυνητική ευκαιρία για τον κλάδο των ομαδικών ασφαλίσεων, που επιβεβαιώνεται από θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, μιλάει ο διευθυντής Ασφαλίσεων Ζωής της ΑΤΕ Ασφαλιστικής, κ. Δημήτρης Krumbholz, τονίζοντας ότι «ο χώρος των ομαδικών ασφαλίσεων χαρακτηρίζεται από υψηλό βαθμό δημιουργικότητας στον τρόπο που συνδυάζονται οι προϋποθέσεις ασφάλισης με το είδος και το ύψος των παροχών. Υπό το σκεπτικό αυτό, με όχημα τη μεγάλη εμπειρία και εξειδίκευση, η ΑΤΕ Ασφαλιστική σχεδιάζει ολοκληρωμένα προγράμματα ομαδικής ασφάλισης για κάθε μεγάλη ή μικρή επιχείρηση (ακόμα και πολύ μικρή οικογενειακή), σε οποιονδήποτε τομέα κι αν δραστηριοποιείται, καθώς επίσης και για σωματεία και συλλόγους, π.χ. κυνηγετικούς, αθλητικούς και συλλόγους εργαζομένων, αρκεί να αποτελούνται από τουλάχιστον 10 άτομα».
ΧΡΗΜΑ 71
αφιέρωμα
~ ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ
ΕΘΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ, INTERAMERICAN, GENERALI, INTERLIFE, ΑΤΕ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ERB ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΑΕΜΑ ΜΙΛΟΥΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΕΙΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΑΤΖΗΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Προϊστάμενος του Τομέα Ανάληψης Εργασιών της Διεύθυνσης Ομαδικών Ασφαλίσεων Ζωής στην Εθνική Ασφαλιστική Πώς αντιλαμβάνονται οι ελληνικές επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι την έννοια της ομαδικής ασφάλισης; Μέσα από τις ερωτήσεις δίνεται η ευκαιρία να αναδειχθεί το θέμα της διαφορετικότητας στην αντίληψη της ομαδικής ασφάλισης μεταξύ ελληνικών και πολυεθνικών επιχειρήσεων, καθώς είναι ένα θέμα που δεν έχει αποτυπωθεί ευρέως, παρά τα πολυπληθή άρθρα για τις ομαδικές ασφαλίσεις. Όπως είναι γνωστό, οι ομαδικές ασφαλίσεις ζωής, υγείας και σύνταξης ξεκίνησαν στο εξωτερικό και αναπτύχθηκαν προοδευτικά σε μια παράλληλη πορεία με την ανάπτυξη των τμημάτων Human Resources (HR) εντός των πολυεθνικών εταιρειών. Όσο προχωρούσαν τα τμήματα αυτά, όσο εξειδίκευαν την εργασία τους και όσο, μέσω σύνθετων διαδικασιών και εργαλείων ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού, αποκόμιζαν το μέγιστο των δυνατοτήτων των εργαζομένων, τόσο η ομαδική ασφάλιση γινόταν αναπόσπαστο κομμάτι των παροχών προς το προσωπικό, αλλά και βασικό επιχείρημα για την προσέλκυση νέων ταλέντων εντός της επιχείρησης. Σήμερα, οι ομαδικές ασφαλίσεις είναι το πιο βασικό μέρος των employee benefits, με το οποίο περιβάλλει μια πολυεθνική επιχείρηση το προσωπικό της. Μάλιστα, οι παροχές ενός προγράμματος επιλέγονται και μελετώνται προσεκτικά από το HR της πολυεθνικής επιχείρησης, το οποίο έχει συνήθως και την ευθύνη της υλοποίησης του προγράμματος εντός ενός προκαθορισμένου budget, το οποίο τίθεται σε συνεργασία με το procurement (Διεύθυνση Προμηθειών) της εταιρείας. Συνεπώς, σε ομαδικά προγράμματα πολυεθνικών εταιρειών βλέπουμε εμφατικά την προστασία που προσφέρει στον εργαζόμενο και στην 72 Απρίλιος 2016
Γ. Χατζηκωνσταντίνου: Λίγες είναι οι ελληνικές επιχειρήσεις που στήνουν προγράμματα με έμφαση στην ασφάλιση ζωής ανικανοτήτων και ατυχημάτων. οικογένειά του η επιχείρηση, και εκτείνεται στην ασφάλιση ζωής ανικανότητας και ατυχημάτων ύψους δύο-τριών ετήσιων μισθών, με παράλληλη κάλυψη του εισοδήματος του εργαζομένου σε περίπτωση ατυχήματος ή ασθένειας που θα τον καταστήσει προσωρινά ανίκανο να εργαστεί. Επίσης, αναπόσπαστο κομμάτι παροχής αποτελεί η κάλυψη της νοσοκομειακής και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης του εργαζομένου και της οικογένειάς του, με απρόσκοπτη πρόσβαση στα ιδιωτικά νοσηλευτήρια και διαγνωστικά κέντρα. Επιπροσθέτως, η μέριμνα των πολυεθνικών εταιρειών συνήθως εκτείνεται και μέχρι τη συνταξιοδότηση του εργαζομένου τους, παρέχοντας ομαδικά συνταξιοδοτικά προγράμματα στο προσωπικό τους, με αποκλειστικό στόχο την ενίσχυση του εισοδήματός τους όταν αποχωρήσουν από την εταιρεία. Τα προγράμματα αυτά δίνουν την ευκαιρία και στον ίδιο τον εργαζόμενο να συμμετέχει στην αποταμίευση με προσωπική του συνεισφορά, πολλαπλασιάζοντας με αυτόν τον τρόπο το ύψος της παροχής κατά τη συνταξιοδότηση. Οι αμιγώς ελληνικές επιχειρήσεις, από τη μεριά τους, έχοντας αντικαταστήσει πρόσφατα τον λεγόμενο «προσωπάρχη» με σύγχρονους HR managers, έχουν ήδη αρχίσει να δείχνουν τη μέριμνά τους για το έμψυχο δυναμικό τους, σύμφωνα με τις πρακτικές που ακολουθούν οι πολυεθνικές επιχειρήσεις, και στήνουν ή προσαρμόζουν ανάλογα τα προγράμματα ομαδικής ασφάλισης για το προσωπικό τους. Βέβαια, υπάρχει δρόμος ακόμη να διανυθεί, καθώς πολλές φορές εντός της ελληνικής οικογενειακής επιχείρησης η αντίληψη που συνήθως επικρατεί είναι ότι η ομαδική ασφάλιση, εκτός από πολυτέλεια, είναι και άλλη μία «προμήθεια» της επιχείρησης, και έτσι θα αντιμετωπιστεί ως προς το
κόστος της, με αποτέλεσμα να φέρνει στο τέλος της ημέρας τα αντίθετα αποτελέσματα από αυτά για τα οποία προορίζεται να έχει ένα πρόγραμμα ομαδικής ασφάλισης, καθώς τα φθηνά προγράμματα κρύβουν εκπλήξεις στις δύσκολες στιγμές των εργαζομένων. Λίγες είναι οι ελληνικές επιχειρήσεις που στήνουν προγράμματα με έμφαση στην ασφάλιση ζωής ανικανοτήτων και ατυχημάτων, ενώ οι περισσότερες ενδιαφέρονται έντονα για καλύψεις νοσοκομειακής και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης. Οι φορολογικές ελαφρύνσεις που δίνει η υφιστάμενη νομοθεσία στις επιχειρήσεις για τις ομαδικές ασφαλίσεις ζωής, υγείας και σύνταξης φαίνεται να δίνει ακόμη μία ώθηση στις ελληνικές επιχειρήσεις στην κατεύθυνση της προσφοράς ενός ομαδικού προγράμματος στο προσωπικό τους. Σε κάθε περίπτωση, εκτίμησή μου είναι ότι υπάρχει πεδίο ανάπτυξης των ομαδικών ασφαλίσεων στις αμιγώς ελληνικές επιχειρήσεις. Αναφορικά με το πώς αντιλαμβάνονται οι εργαζόμενοι την παροχή της ομαδικής ασφάλισης της εταιρείας τους, είναι λίγο-πολύ γνωστό και γραμμένο σε αρκετά σχετικά άρθρα, σε σημείο που να αποτελεί κοινοτυπία να πει κανείς ότι ο εργαζόμενος περιβάλλεται με ένα αίσθημα ασφάλειας το οποίο είναι συνυφασμένο με την ίδια την εργασιακή του πορεία μέσα στην εταιρεία. Γνωρίζοντας κανείς ότι δεν θα ανατραπεί ο οικογενειακός του προϋπολογισμός από ένα αναπάντεχο θέμα υγείας, αναγνωρίζει το σύγχρονο προφίλ της επιχείρησης στην οποία εργάζεται και του προσφέρει από τα κέρδη της καλύψεις που ενδεχομένως δεν θα μπορούσε να αγοράσει από μόνος του.
Ποια είναι τα οφέλη που απορρέουν από τα συμβόλαια αυτά;
Μέσω της ομαδικής ασφάλισης, η εταιρεία καταφέρνει να διατηρεί κλίμα αμοιβαίας εμπιστοσύνης και πίστης, επιτυγχάνοντας υψηλά επίπεδα παραγωγικότητας και δημιουργώντας σταθερούς και ισχυρούς δεσμούς ανάμεσα στην εταιρεία και στους εργαζομένους της, ενώ πολλές φορές η ύπαρξη της ομαδικής ασφάλισης είναι προτιμότερη, τόσο από τον εργοδότη όσο και από τους εργαζομένους, σε σχέση με μια μικρή αύξηση των αποδοχών.
Διατηρούν τα τελευταία χρόνια τα συμβόλαιά τους οι επιχειρήσεις; Οι περισσότερες επιχειρήσεις διατηρούν τα προγράμματα ομαδικής ασφάλισης του προσωπικού τους μέσα σε ένα αντίξοο οικονομικά περιβάλλον, σε σημείο που θα το χαρακτήριζε κανείς εχθρικό. Στα μέσα του προηγούμενου έτους και με την ψήφιση του τρίτου μνημονίου, ο φόρος με τον οποίο επιβαρύνονται τα ομαδικά προγράμματα ζωής και υγείας διαμορφώθηκε σε 15% από 10%, ενώ το ΦΠΑ που βαρύνει τις νοσηλείες ανήλθε σε 23% από 13%. Δηλαδή αν υποθέσουμε ότι ένα πρόγραμμα παρείχε μόνο νοσοκομειακή περίθαλψη, το καθαρό ασφάλιστρο βάσης θα έπρεπε να είναι επιβαρυμένο με 38% (23%+15%), πριν ακόμη προστεθούν τα έξοδα διαχείρισης και η αμοιβή διαμεσολάβησης!
Πώς εξελίχθηκαν οι εργασίες στον κλάδο τον χρόνο που πέρασε, και τι βλέπετε εσείς για το μέλλον; Υπό ποιες προϋποθέσεις θα υπάρξει ανάπτυξη; Είναι βέβαιο ότι αυτό το οικονομικό περιβάλλον θα επηρεάσει το επίπεδο των παροχών που θα έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν οι επιχειρήσεις στο προσωπικό τους, ωστόσο είναι και στις δυνατότητες των ασφαλιστικών εταιρειών να προσαρμόσουν έξυπνα και ευέλικτα τα προγράμματα ομαδικής ασφάλισης, ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της κάθε επιχείρησης ξεχωριστά. Η επικείμενη μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού, σε συνδυασμό με τη συνεχόμενη μείωση παροχών της κοινωνικής ασφάλισης στην υγειονομική περίθαλψη, καταδεικνύει ότι η ιδιωτική ασφάλιση θα έχει ολοένα και μεγαλύτερο ρόλο στο νέο περιβάλλον που θα διαμορφωθεί. Οι ομαδικές ασφαλίσεις θα παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο στο νέο αυτό τοπίο.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΛΩΜΑΡΙΤΗΣ
Ποια είναι τα οφέλη που απορρέουν από τα συμβόλαια αυτά;
Διευθυντής Ομαδικών Ασφαλίσεων & Corporate Business στην Interamerican
Τα οφέλη των ομαδικών προγραμμάτων είναι πολλαπλά τόσο για την επιχείρηση όσο και για τον εργαζόμενο. Η ομαδική ασφάλιση αποτελεί μια «επένδυση» από τη μεριά του επιχειρηματία η οποία του προσδίδει κύρος, τον βοηθά να προσελκύει και να διατηρεί ικανά στελέχη, αναβαθμίζοντας τη σχέση εργαζόμενου-εργοδότη. Με τα ομαδικά προγράμματα η επιχείρηση διαφοροποιείται από τους ανταγωνιστές της και βελτιώνει την εικόνα της στην αγορά. Φυσικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε και το γεγονός ότι οι δαπάνες για πρόσθετες παροχές στο ανθρώπινο δυναμικό της επιχείρησης εκπίπτουν φορολογικά. Η ομαδική ασφάλιση που παρέχει η επιχείρηση σήμερα αποκτά όλο και μεγαλύτερη αξία για τους ανθρώπους της. Από έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί κατά καιρούς προκύπτει ότι, πέραν του μισθού, το ομαδικό ασφαλιστήριο κατατάσσεται από τους εργαζομένους στην πρώτη θέση ως η σημαντικότερη παροχή που τους παρέχει ο εργοδότης τους. Οι εργαζόμενοι αισθάνονται ότι η επιχείρηση αφουγκράζεται τις ανάγκες τους και ότι η προσπάθειά τους και η συμμετοχή τους στα δρώμενα της εταιρείας αναγνωρίζεται και επιβραβεύεται έμπρακτα. Η θετική διάθεση στον επαγγελματικό χώρο αυξάνεται, όπως αυξάνεται η δέσμευση και η αφοσίωσή τους απέναντι στους στόχους της εταιρείας. Παράλληλα, τους δίνεται η δυνατότητα να συμπληρώσουν τις παροχές του κοινωνικού φορέα και να αντισταθμίσουν τυχόν απώλειες που δυσχεραίνουν την καθημερινότητά τους. Στα ομαδικά προγράμματα παρέχεται η δυνατότητα στον εργαζόμενο να ασφαλίσει τα μέλη της οικογένειάς του με πολύ χαμηλό κόστος, και έτσι όλη η οικογένεια απολαμβάνει τα οφέλη της ασφάλισης.
Πώς αντιλαμβάνονται οι ελληνικές επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι την έννοια της ομαδικής ασφάλισης; Τα ομαδικά προγράμματα, έχοντας σαφή ανταποδοτικό χαρακτήρα, εξακολουθούν να αξιολογούνται στην πρώτη θέση των προτιμήσεων τόσο των εργαζομένων όσο και των εργοδοτών. Καθώς το κοινωνικό κράτος υποχωρεί αισθητά, επηρεάζοντας αρνητικά το βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων, οι ανάγκες τους για ουσιαστικές και ποιοτικές καλύψεις στη ζωή, την υγεία και τη σύνταξη αυξάνονται. Παράλληλα, για τις επιχειρήσεις που είναι αναγκασμένες να προχωρήσουν σε πάγωμα, μειώσεις μισθών ή και συρρίκνωση του ανθρώπινου δυναμικού τους, η διατήρηση ή η έναρξη λειτουργίας ενός προγράμματος ομαδικής ασφάλισης αποτελεί ένα ανάχωμα στο κλίμα των περικοπών. Παρά το δυσμενές κλίμα που επικρατεί στον επιχειρηματικό χώρο και σήμερα, η λειτουργία ενός προγράμματος ομαδικής ασφάλισης αποτελεί για κάθε σύγχρονο εργοδότη πράξη ύψιστης κοινωνικής ευθύνης, που σε συνδυασμό με τα φορολογικά κίνητρα και την ανταποδοτικότητα του θεσμού την καθιστούν αναγκαίο εργαλείο ανάπτυξης για κάθε επιχείρηση. Επομένως, ο παράγοντας «ομαδική ασφάλιση» φαίνεται να παίζει κομβικό ρόλο στο χτίσιμο της εμπιστοσύνης μεταξύ μιας επιχείρησης και του ανθρώπινου δυναμικού της. Αυτό, με τη σειρά του, αποφέρει σημαντικά οφέλη, που οι σύγχρονες εταιρείες έχουν πολλούς λόγους να μην αγνοούν.
Γ. Πλωμαρίτης: Οι περισσότερες επιχειρήσεις προσπαθούν να διατηρήσουν ανέπαφα τα ομαδικά συμβόλαια που παρέχουν στους εργαζομένους, είναι δε από τις τελευταίες παροχές προς τους εργαζομένους που αγγίζουν. ΧΡΗΜΑ 73
αφιέρωμα
~ ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ
Έτσι, μειώνεται αισθητά το άγχος και η αγωνία του εργαζομένου για το αύριο και την αντιμετώπιση απρόβλεπτων περιστατικών, επηρεάζεται θετικά η διάθεσή τους και αυξάνεται η παραγωγικότητά τους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΤΣΑΝΗΣ
Διατηρούν τα τελευταία χρόνια τα συμβόλαιά τους οι επιχειρήσεις; Πώς εξελίχθηκαν οι εργασίες στον κλάδο τον χρόνο που πέρασε, και τι βλέπετε εσείς για το μέλλον; Υπό ποιες προϋποθέσεις θα υπάρξει ανάπτυξη;
Πώς αντιλαμβάνονται οι ελληνικές επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι την έννοια της ομαδικής ασφάλισης;
Όπως είναι φυσικό, η οικονομική κρίση έχει πλήξει ιδιαίτερα τον χώρο των επιχειρήσεων. Τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται σε κάποιες περιπτώσεις μείωση των παροχών των ομαδικών συμβολαίων ή/και σε κάποιες περιπτώσεις κατάργησή τους. Το θετικό είναι ότι τα παραπάνω δεν είναι σε μεγάλη κλίμακα. Οι περισσότερες επιχειρήσεις προσπαθούν να διατηρήσουν ανέπαφα τα ομαδικά συμβόλαια που παρέχουν στους εργαζομένους, είναι δε από τις τελευταίες παροχές προς τους εργαζομένους που αγγίζουν. Το ανθρώπινο δυναμικό εξακολουθεί να είναι το σημαντικότερο κεφάλαιο μιας επιχείρησης και η συμβολή του στην ανάπτυξή της είναι καθοριστική. Είναι, λοιπόν, κρίσιμη επιλογή της κάθε εταιρείας να θέσει σε προτεραιότητα την πρόσθετη εξασφάλιση των εργαζομένων από απρόβλεπτα γεγονότα, αφού η μόνη λύση για τον εργαζόμενο φαίνεται να έρχεται από τον εργοδότη του. Ελπιδοφόρο είναι το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια, και ιδιαίτερα τη χρονιά που πέρασε, μικρομεσαίες επιχειρήσεις προχωρούν σε υλοποίηση προγραμμάτων ομαδικής ασφάλισης. Αυτό δείχνει ότι η κοινωνία συσπειρώνεται, προκειμένου να αντεπεξέλθει στα αυξανόμενα προβλήματα που προκύπτουν από τη μακροχρόνια ύφεση και τις συνεχείς φορολογικές μεταρρυθμίσεις. Ιδιαίτερα στον χώρο της σύνταξης, το ενδιαφέρον για ομαδικά προγράμματα είναι πολύ μεγάλο, δεδομένων των φορολογικών απαλλαγών τόσο για την εταιρεία όσο και για τον εργαζόμενο, αλλά και εξαιτίας του ότι πλέον είναι περισσότερο από πότε επιτακτική η ανάγκη να βρεθεί λύση στο συνταξιοδοτικό πρόβλημα, η οποία μπορεί να έρθει μόνο μέσα από την ιδιωτική ασφάλιση. Όταν παρουσιαστούν τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης της οικονομίας, θεωρούμε ότι θα ανοίξει και πάλι ο δρόμος για την αντίστοιχη ανάπτυξη των ομαδικών. 74 Απρίλιος 2016
Διευθυντής Πωλήσεων Ομαδικών Ζωής της Generali Hellas
Στο σημερινό, ιδιαίτερα ανταγωνιστικό περιβάλλον της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, στο οποίο η τεχνολογία έχει επιταχύνει τους ρυθμούς εργασίας, η απόδοση των εργαζομένων μιας επιχείρησης κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικός παράγοντας για την ανάπτυξή της. Όπως έχει παρατηρηθεί, αναγκαία συνθήκη για να επιτευχθεί ο παραπάνω στόχος είναι η εξασφάλιση της υγείας και της ευημερίας των εργαζομένων και η δημιουργία ενός περιβάλλοντος στο οποίο οι ίδιοι θα μπορούν να εξελιχθούν πέρα από κάθε ανασταλτικό παράγοντα. Παράλληλα, τα προβλήματα υγείας του εργατικού δυναμικού μπορούν να εκτινάξουν τα άμεσα και έμμεσα κόστη στη λειτουργία μιας επιχείρησης. Ωστόσο, στις μέρες μας, η στόχευση, μακροπρόθεσμα, στη μείωση του λειτουργικού κόστους μέσω ενός ομαδικού ασφαλιστηρίου αποτελεί, επιτρέψτε μου να πω, μια κοντόφθαλμη προσέγγιση. Ηγετικοί οργανισμοί και διορατικοί επιχειρηματίες γνωρίζουν ότι η εξασφάλιση προνομίων και παροχών προς το προσωπικό και η προστασία της υγείας και της ποιότητας ζωής τους συμβάλλουν στη δημιουργία μιας εταιρικής κουλτούρας που προάγει τους στρατηγικούς της στόχους. Διεθνείς έρευνες έχουν αποδείξει ότι συνιστούν ένα σημαντικό εργαλείο βελτίωσης της παραγωγικότητας, καθώς αποτελούν ένα σχήμα ανταπόδοσης από την επιχείρηση προς τον εργαζόμενο, λειτουργώντας
προσθετικά του μισθού του, ενισχύοντας το αίσθημα ασφάλειάς του ακριβώς τη στιγμή που το έχει ανάγκη (π.χ. εισαγωγή σε νοσοκομείο). Τα παραπάνω προσδίδουν στην επιχείρηση ένα ανθρώπινο και φιλικό πρόσωπο, αλλά ταυτόχρονα τη διαφυλάσσουν από αναπάντεχα περιστατικά. Ταυτόχρονα, όλοι οι παραπάνω παράγοντες δρουν και ως ένα πολύ δυνατό εργαλείο προσέλκυσης και διακράτησης στελεχών, καθώς π.χ. σε ένα καλό συνταξιοδοτικό πρόγραμμα ο εργαζόμενος θα σκεφτεί διπλά την αποχώρησή του, διότι αυτή, κατά πάσα πιθανότητα, θα συνοδεύεται και από την απώλεια ενός σημαντικού (συσσωρευμένου) χρηματικού ποσού. Θα λέγαμε, λοιπόν, ότι η απόκτηση ενός ομαδικού ασφαλιστηρίου λειτουργεί ενισχυτικά ως προς την ανάπτυξη μιας επιχείρησης, ανεξάρτητα από το μέγεθός της. Στην Generali έχουμε σχεδιάσει λύσεις τόσο για μικρομεσαίες όσο και για πολύ μεγαλύτερες επιχειρήσεις. Σε κάθε περίπτωση, το όφελος είναι το ίδιο και για τους εργοδότες και για τους εργαζομένους: η δημιουργία μιας ισχυρής εταιρικής κουλτούρας και ένα πεδίο υποχρεώσεων αλλά και δικαιωμάτων, όπου και οι δύο πλευρές μπορούν να ξεδιπλώσουν τις ικανότητές τους, ανεπηρέαστοι από ανασταλτικούς παράγοντες και προστατευμένοι ακόμη και στην πιο ευάλωτη στιγμή, όταν μπορεί να βρεθούν εξαρτώμενοι από ένα ανεπαρκές, πλέον, σύστημα κοινωνικής πρόνοιας.
Ποια είναι τα οφέλη που απορρέουν από τα συμβόλαια αυτά; Ειδικά σε εποχές στις οποίες η οικονομική κρίση μειώνει δραματικά τις παροχές της κοινωνικής ασφάλισης, είτε πρόκειται για την υγεία είτε για τη σύνταξη, το ομαδικό ασφαλιστήριο συμβόλαιο δρα συμπληρω-
Γ. Κατσάνης: Η Generali όχι μόνο διατήρησε το χαρτοφυλάκιό της, αλλά σημείωσε το 2015 αύξηση 15% στην παραγωγή ασφαλίστρων ομαδικών ασφαλίσεων.
ματικά, και κυρίως αποτελεσματικά, δίπλα στην κοινωνική ασφάλιση. Τα οφέλη του είναι πολλαπλά τόσο για τον εργοδότη όσο και για τον εργαζόμενο. Χαρακτηριστικά, λόγω των οικονομιών κλίμακας (από τον αριθμό των ατόμων και συνεπώς τη διασπορά του κινδύνου) και του ενιαίου υπολογισμού ασφαλίστρων, εξασφαλίζει πρόσβαση σε υπηρεσίες υψηλού κόστους με ιδιαίτερα χαμηλό ασφάλιστρο, ακόμη και για άτομα τα οποία, π.χ. λόγω ηλικίας, θα πλήρωναν πολύ περισσότερα σε ατομικά ασφαλιστήρια. Παράλληλα, προσδίδει αίσθημα ασφάλειας στον εργαζόμενο, ο οποίος νιώθει ότι ανήκει σε μια δυναμική και οικονομικά υγιή επιχείρηση, που αγκαλιάζει τις σύγχρονες επιχειρησιακές πρακτικές. Σε βάθος χρόνου, η ύπαρξη ενός καλά σχεδιασμένου ομαδικού προγράμματος καθιστά την επιχείρηση πιο ανταγωνιστική, δίνοντας κίνητρο παραγωγικότητας και χτίζοντας εμπιστοσύνη στην επιχείρηση. Επίσης, σύμφωνα με το υφιστάμενο φορολογικό πλαίσιο, προκύπτει και ιδιαίτερα σημαντική φοροαπαλλαγή, η οποία φθάνει μέχρι τα 1.500 ευρώ ανά κυρίως ασφαλισμένο στα προγράμματα ζωής και υγείας, ενώ είναι απεριόριστη στα συνταξιοδοτικά (όσο ποσό καταβάλλει η επιχείρηση τόσο ακριβώς αναγνωρίζεται ως έξοδο).
Διατηρούν τα τελευταία χρόνια τα συμβόλαιά τους οι επιχειρήσεις; Πώς εξελίχθηκαν οι εργασίες στον κλάδο τον χρόνο που πέρασε, και τι βλέπετε εσείς για το μέλλον; Υπό ποιες προϋποθέσεις θα υπάρξει ανάπτυξη; Η εμπειρία μάς έχει δείξει ότι, παρά τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν σήμερα οι επιχειρήσεις, ένας εργοδότης πολύ δύσκολα θα λάβει την απόφαση να διακόψει το πρόγραμμα ομαδικής ασφάλισης. Αυτό οφείλεται εν μέρει και στο γεγονός ότι τα προγράμματα αυτά έχουν αποδείξει την υπεραξία τους σε βάθος χρόνου και τη συμφέρουσα λειτουργία τους για τον εργοδότη, τον εργαζόμενο, την επιχείρηση. Υπάρχει βέβαια η τάση να μειώνουν το εύρος των καλύψεων, με στόχο τη μείωση του ασφαλίστρου. Ωστόσο, με τον εκσυγχρονισμό της εταιρικής και επιχειρηματικής κουλτούρας στη χώρα μας και το δυσμενές προνοιακό σύστημα που επικρατεί, η απόκτηση ενός custom made ομαδικού προγράμματος –ακόμη και από
μικρομεσαίες επιχειρήσεις– καθίσταται αναγκαία. Δεν είναι, λοιπόν, τυχαίο που η Generali όχι μόνο διατήρησε το χαρτοφυλάκιό της, αλλά σημείωσε το 2015 αύξηση 15% στην παραγωγή ασφαλίστρων ομαδικών ασφαλίσεων. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει την υπαρκτή ανάγκη της αγοράς, αλλά και τον άριστο σχεδιασμό των προγραμμάτων μας.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ Διευθύντρια Παραγωγής της Interlife ΑΑΕΓΑ Πώς αντιλαμβάνονται οι ελληνικές επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι την έννοια της ομαδικής ασφάλισης; Οι ομαδικές ασφαλίσεις αποτελούν απαραίτητο «εργαλείο» για κάθε επιχείρηση, ανεξαρτήτως μεγέθους. Στην Interlife πιστεύουμε πως είναι ο μοχλός δημιουργίας ιδανικών συνθηκών εργασίας, που παράλληλα ενισχύει την προσήλωση των εργαζομένων και προσελκύει αξιόλογα στελέχη. Κάθε επιχείρηση που παρέχει στους εργαζομένους της ομαδική ασφάλιση βελτιώνει σημαντικά το κύρος και τη φήμη της στην αγορά. Με την κοινωνική ασφάλιση να είναι ανεπαρκής και προβληματική, οι εργαζόμενοι, από την πλευρά τους, απολαμβάνουν πολλαπλά οφέλη και προνομιακές καλύψεις. Η ομαδική ασφάλιση λειτουργεί επικουρικά, κάτω από την «ομπρέλα» της επιχείρησης, έτσι οι εργαζόμενοι αισθάνονται ασφαλείς τόσο οι ίδιοι όσο και η οικογένειά τους σε περίπτωση που προκύψει κάποιο πρόβλημα υγείας. Τα ομαδικά ασφαλιστήρια της Interlife παρέχουν τη δυνατότητα, με μικρό κόστος, διεύρυνσης των καλύψεων και των παροχών και για
τα μέλη της οικογένειας των εργαζομένων, ενώ παίζουν τον ρόλο της ασπίδας προστασίας για τους εργαζομένους και παράλληλα ενισχύουν την ανάπτυξη και την εικόνα της επιχείρησης.
Ποια είναι τα οφέλη που απορρέουν από τα συμβόλαια αυτά; Τα οφέλη που παρέχουν τα ομαδικά προγράμματα ασφάλισης στα στελέχη τους είναι πολλαπλά. Με την οικονομική κρίση που ταλανίζει τη χώρα τα τελευταία χρόνια και τα προβλήματα που απορρέουν από αυτήν, η ομαδική ασφάλιση μπορεί να παίξει ρόλο αναπτυξιακό. Tο να καλύπτει η επιχείρηση τις ασφαλιστικές ανάγκες των εργαζομένων και των οικογενειών τους αποτελεί κίνητρο ανόδου της απόδοσης των εργαζομένων, βελτιώνει το εργασιακό κλίμα, θωρακίζει την αφοσίωση και την παραγωγικότητα. Εξάλλου, είναι γνωστό πως το σημαντικότερο στοιχείο για την επιτυχία και την άνοδο μιας επιχείρησης είναι το ανθρώπινο δυναμικό της. Στην Interlife τα προγράμματα ομαδικής ασφάλισης παρέχουν προνόμια που στοχεύουν στη διαφύλαξη της υγείας και στην ενίσχυση των καλύψεων του κοινωνικού φορέα ενώ, ταυτόχρονα, περιορίζουν τον κίνδυνο ανατροπής της οικογενειακής ισορροπίας από τυχαίο δυσάρεστο συμβάν. Διατηρούν τα τελευταία χρόνια τα συμβόλαιά τους οι επιχειρήσεις; Τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται μια κάμψη στην παραγωγή ομαδικών ασφαλιστηρίων συμβολαίων, κυρίως λόγω της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης και του αριθμού των επιχειρήσεων που διέκοψαν τις εργασίες τους, της μείωσης των εργαζομένων, της μείωσης των αποδοχών αλλά και του περιορισμού των πρόσθετων παροχών. Η ανάπτυξη των ασφαλιστικών εργασιών είναι συνυφασμένη με την ανάπτυξη της
Κ. Ιωαννίδου: Με την κοινωνική ασφάλιση να είναι ανεπαρκής και προβληματική, οι εργαζόμενοι, από την πλευρά τους, απολαμβάνουν πολλαπλά οφέλη και προνομιακές καλύψεις.
ΧΡΗΜΑ 75
αφιέρωμα
~ ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ
οικονομίας και των επιχειρήσεων. Παρ’ όλα αυτά όμως, υπάρχουν υγιείς επιχειρήσεις που διατήρησαν τα συμβόλαιά τους. Στην Interlife, ο κλάδος δεν παρουσίασε απώλειες, αντίθετα σημειώθηκε άνοδος.
Πώς εξελίχθηκαν οι εργασίες στον κλάδο τον χρόνο που πέρασε, και τι βλέπετε εσείς για το μέλλον; Υπό ποιες προϋποθέσεις θα υπάρξει ανάπτυξη; Η ανάπτυξη των ομαδικών ασφαλίσεων εξαρτάται από την ανάπτυξη της οικονομίας και των επιχειρήσεων, αλλά ταυτόχρονα και από την ανάγκη να διαδραματίσει σημαίνοντα συμπληρωματικό ρόλο στην κοινωνική ασφάλιση. Τα περιθώρια ανάπτυξης του κλάδου είναι σημαντικά και οι προοπτικές είναι ορατές, στο μέτρο που μπορεί να μετατραπεί η κρίση σε ευκαιρία. Αξίζει να αναφερθεί πως πολλοί δημόσιοι φορείς διέκοψαν την παροχή ομαδικών ασφαλιστηρίων προς Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, λόγω οικονομικής δυσπραγίας. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα τη δραστηριοποίηση των εργαζομένων, οι οποίοι συνέχισαν την ασφάλιση με δικά τους έξοδα. Η ομαδική ασφάλιση αποτελεί τη σημαντικότερη, ίσως, παροχή προς το ανθρώπινο δυναμικό μιας επιχείρησης. Συμβάλλει στο χτίσιμο στέρεων δεσμών μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου, και με την προϋπόθεση ότι το θολό οικονομικό τοπίο θα ξεκαθαρίσει και ο κλάδος θα παρουσιάσει ανάπτυξη. Είναι πλέον ξεκάθαρο ότι η ιδιωτική ασφάλιση θα παίξει –αν δεν παίζει ήδη– ξεχωριστό και συμπληρωματικό ρόλο στην κοινωνική ασφάλιση με τις ομαδικές ασφαλίσεις να πρωταγωνιστούν.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ KRUMBHOLZ
του στελεχιακού τους δυναμικού, μέσω της ομαδικής ασφάλισης, παρέχονται έμμεσες αμοιβές και ασφαλιστικές καλύψεις που συμπληρώνουν ή αναβαθμίζουν τις παροχές της κοινωνικής ασφάλισης σε θέματα υγείας (περιπτώσεις ασθένειας, ατυχήματος ή θανάτου) ή σύνταξης. Πέρα όμως από τα παραπάνω, όλο και περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις αντιλαμβάνονται την ομαδική ασφάλιση και ως έναν πυλώνα της εταιρικής τους υπευθυνότητας, που εστιάζει στο ανθρώπινο δυναμικό τους, που αποτελεί το σημαντικότερο κεφάλαιο για την επιτυχημένη πορεία τους.
Ποια είναι τα οφέλη που απορρέουν από ομαδικά ασφαλιστήρια συμβόλαια; Η φιλοσοφία των ομαδικών ασφαλίσεων, που ταυτόχρονα αποτελεί σημείο στο οποίο εστιάζεται η ΑΤΕ Ασφαλιστική, είναι ότι τα προγράμματα ασφάλισης σχεδιάζονται κυριολεκτικά πάνω «στα μέτρα» κάθε φορέα ή επιχείρησης, με καλύψεις που δημιουργούν πραγματική υπεραξία στα μέλη ή τα στελέχη του, αντίστοιχα. Προκειμένου δε να τονιστεί η αξία του προσεκτικού σχεδιασμού, η σύσταση μιας επιτυχημένης ομαδικής ασφάλισης βασίζεται σε τέσσερις πυλώνες: ~~ Προσεκτική και αναλυτική καταγραφή των ασφαλιστικών αναγκών των ασφαλισμένων ~~ Εστίαση στη διαφορετικότητα της ασφαλιζόμενης ομάδας ~~ Κατάλληλη επιλογή των καλύψεων, σε φιλοσοφία αμοιβαίου οφέλους ~~ Διασφάλιση της αμεσότητας στην παροχή των υπηρεσιών προς τους ασφαλισμένους. Τα προγράμματα ομαδικής ασφάλισης της ΑΤΕ Ασφαλιστικής, παρέχοντας καλύψεις υψηλής αντιλαμβανόμενης αξίας, δημιουρ-
γούν ισχυρό πλαίσιο αμοιβαίου οφέλους, τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους εργαζόμενους-ασφαλισμένους. Τα οφέλη για τους εργοδότες που παρέχουν ομαδικά προγράμματα ασφάλισης στα στελέχη τους είναι πολλαπλά. Ειδικά σε μια εποχή που δοκιμάζεται η βιωσιμότητα ακόμη και των πλέον υγιών επιχειρήσεων, η ομαδική ασφάλιση μπορεί να αποτελέσει θεματοφύλακα ανάπτυξης. Πέρα από τα όποια φορολογικά κίνητρα, καλύπτοντας τις ασφαλιστικές ανάγκες των εργαζομένων και των οικογενειών τους, οι ομαδικές ασφαλίσεις λειτουργούν παρακινητικά, βελτιώνουν το εργασιακό κλίμα και ενισχύουν την αφοσίωση και την παραγωγικότητα του σημαντικότερου κεφαλαίου για την ανάπτυξη και την επιτυχία μιας επιχείρησης, δηλαδή του έμψυχου δυναμικού της. Στον αντίποδα, οι ασφαλισμένοι-εργαζόμενοι, μέσω της συμμετοχής τους σε ομαδικό πρόγραμμα ασφάλισης, απολαμβάνουν προνομίων που προστατεύουν/διαφυλάττουν την υγεία των ιδίων και των οικογενειών τους, ενισχύουν τις παροχές του κύριου ασφαλιστικού φορέα ασφάλισης και φυσικά περιορίζουν ή ακόμη και εξαλείφουν τον κίνδυνο ανατροπής του οικογενειακού τους προγραμματισμού από κάποιο τυχαίο δυσάρεστο γεγονός. Έτσι, ένα ομαδικό ασφαλιστήριο συμβόλαιο μπορεί να λειτουργήσει επικουρικά στην προστασία του εισοδήματος, της ζωής και της υγείας, μέσα από την επιλογή του κατάλληλου μίγματος των ακόλουθων κυριότερων καλύψεων: ~~ Απώλεια εισοδήματος ~~ Προγράμματα καθορισμένων παροχών ή εισφορών ~~ Πρόσκαιρη ασφάλιση θανάτου, μόνιμη ολική ανικανότητα ~~ Θάνατος/μερική ανικανότητα από ατύχημα ~~ Παροχές περίθαλψης (νοσοκομειακή και εξωνοσοκομειακή περίθαλψη, επίδομα
Διευθυντής Ασφαλίσεων Ζωής της ΑΤΕ Ασφαλιστικής Πώς αντιλαμβάνονται οι ελληνικές επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι την έννοια της ομαδικής ασφάλισης; Ο θεσμός της ομαδικής ασφάλισης λειτουργεί για τις επιχειρήσεις ως ισχυρό κίνητρο παραγωγικότητας και ανάπτυξης των εργαζομένων τους. Στις σύγχρονες επιχειρήσεις, που συνειδητοποιούν ότι το μέλλον τους βασίζεται στην ποιότητα και την αφοσίωση 76 Απρίλιος 2016
Δ. Krumbholz: Τα τελευταία χρόνια, καταγράφεται μια δυνητική ευκαιρία για τον κλάδο των ομαδικών ασφαλίσεων, που επιβεβαιώνεται από θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, που φαίνεται να διατηρούνται και στην επόμενη διετία.
μητρότητας, νοσοκομειακό-χειρουργικό επίδομα, ιατροφαρμακευτικές δαπάνες από ατύχημα)
Διατηρούν τα τελευταία χρόνια τα συμβόλαιά τους οι επιχειρήσεις; Η οικονομική κρίση, σε συνδυασμό με τις μεταβολές που έχουν συμβεί, και συνεχίζουν να συντελούνται, σε φορολογικό και ασφαλιστικό, έχει ανατρέψει τον σχεδιασμό των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας, και ως εκ τούτου θέτει νέα δεδομένα και στον τομέα των ομαδικών ασφαλίσεων. Μέσα από την αναθεώρηση των προτεραιοτήτων, την ανακατανομή των πόρων, τον επανασχεδιασμό του οικονομικού προγραμματισμού, οι επιχειρήσεις καλούνται να πραγματοποιήσουν κατάλληλες συνεχείς προσαρμογές. Σε αυτό το ιδιαίτερα απαιτητικό περιβάλλον, οι ομαδικές ασφαλίσεις λαμβάνουν ακόμη μεγαλύτερη αξία, τόσο ως φορολογικό κίνητρο για τις επιχειρήσεις όσο και ως πραγματική υποστήριξη προς τους εργαζομένους τους. Ακόμη κι αν η μείωση του μέσου ασφαλίστρου που καταβάλλεται σε επίπεδο ομαδικών ασφαλίσεων έχει «ψαλιδίσει» κάποιες παροχές, η συμμετοχή τους στον οικογενειακό προγραμματισμό των ασφαλισμένων είναι πολύ μεγαλύτερη από ό,τι στο παρελθόν. Στο πλαίσιο αυτό, καταγράφεται όχι μόνο διατήρηση αλλά και ενίσχυση του θεσμού της ομαδικής ασφάλισης, που έρχεται να καλύψει το κενό που δημιουργεί η μείωση του εισοδήματος των ελληνικών νοικοκυριών και οι επερχόμενες αλλαγές σε επίπεδο κοινωνικής ασφάλισης.
Πώς εξελίχθηκαν οι εργασίες στον κλάδο τον χρόνο που πέρασε, και τι βλέπετε για το μέλλον; Υπό ποιες προϋποθέσεις θα υπάρξει ανάπτυξη; Τα τελευταία χρόνια, καταγράφεται μια δυνητική ευκαιρία για τον κλάδο των ομαδικών ασφαλίσεων, που επιβεβαιώνεται από θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, που φαίνεται να διατηρούνται και στην επόμενη διετία. Όπως είναι γνωστό, ο χώρος των ομαδικών ασφαλίσεων χαρακτηρίζεται από υψηλό βαθμό δημιουργικότητας στον τρόπο που συνδυάζονται οι προϋποθέσεις ασφάλισης με το είδος και το ύψος των παροχών. Υπό το σκεπτικό αυτό, με όχημα τη μεγάλη εμπειρία και εξειδίκευση, η ΑΤΕ Ασφα-
λιστική σχεδιάζει ολοκληρωμένα προγράμματα ομαδικής ασφάλισης για κάθε μεγάλη ή μικρή επιχείρηση (ακόμη και πολύ μικρή οικογενειακή), σε οποιονδήποτε τομέα κι αν δραστηριοποιείται, καθώς επίσης και για σωματεία και συλλόγους, π.χ. κυνηγετικούς, αθλητικούς και συλλόγους εργαζομένων, αρκεί να αποτελούνται από τουλάχιστον δέκα άτομα. Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι τα νοικοκυριά στερούνται του περισσεύματος για την απόκτηση ατομικών προγραμμάτων ασφάλισης, στην ΑΤΕ Ασφαλιστική εντάσσουμε τις ασφαλιστικές καλύψεις που ταιριάζουν σε κάθε ασφαλιζόμενη ομάδα κάτω από την «ομπρέλα» ενός ομαδικού ασφαλιστηρίου συμβολαίου, παρέχοντας ολοκληρωμένες ασφαλιστικές υπηρεσίες υψηλής αντιλαμβανόμενης αξίας με ιδιαίτερα προσιτά ασφάλιστρα. Αξίζει να σημειωθεί ότι για το 2016 ο κλάδος των ομαδικών ασφαλίσεων ζωής και υγείας αποτελεί βασικό άξονα ανάπτυξης των εργασιών της ΑΤΕ Ασφαλιστικής, ενώ ο σχεδιασμός μας έχει ως σημείο αναφοράς τη φιλοσοφία της να βρίσκεται δίπλα στον ασφαλισμένο και να διασφαλίζει: ~~ Άμεση καταβολή αποζημίωσης και ανταπόκριση στις ανάγκες και στην ανασφάλεια των ημερών. ~~ Ισχυρό δίκτυο εξυπηρέτησης, σταθερότητα, σιγουριά. ~~ Πλήρες ασφαλιστικό χαρτοφυλάκιο προϊόντων (χωρίς ψιλά γράμματα). ~~ Συνεχή διαθεσιμότητα και δημιουργία αξίας για τους πελάτες μας. Τόσο τα στελέχη και το εξειδικευμένο προσωπικό της ΑΤΕ Ασφαλιστικής όσο και ο σταθερός προσανατολισμός μας στον σύγχρονο άνθρωπο και τις ανάγκες του δημιουργούν ένα περιβάλλον που ο πελάτης δεν έχει απλά ασφάλιση, έχει ό,τι καλύτερο και νιώθει ασφαλής.
ΑΝΝΥ ΤΡΥΦΩΝ Διευθύνουσα Σύμβουλος της ERB Ασφαλιστικές υπηρεσίες ΑΕΜΑ Πώς αντιλαμβάνονται οι ελληνικές επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι την έννοια της ομαδικής ασφάλισης; Οι ελληνικές επιχειρήσεις θεωρούν την ομαδική ασφάλιση αφενός ως ένα εργαλείο ενδυνάμωσης της σχέσης της εταιρείας με τον εργαζόμενο, με σκοπό τη διακράτηση των στελεχών στον οργανισμό, και αφετέρου ως μια σημαντική παροχή, ειδικά στη σημερινή εποχή που οι αμοιβές έχουν περιοριστεί. Με δεδομένα τα φορολογικά πλεονεκτήματα και για τα δύο μέρη (επιχείρηση αλλά και εργαζόμενο), η ομαδική ασφάλιση αποτελεί μια ουσιαστική παροχή, συνεκτιμώντας τη συνεχή συρρίκνωση της κοινωνικής ασφάλισης.
Ποια είναι τα οφέλη που απορρέουν από ομαδικά ασφαλιστήρια συμβόλαια; Οι ομαδικές ασφαλίσεις αποτελούν σημαντικό εργαλείο για τις επιχειρήσεις, αναβαθμίζοντας το επίπεδο ζωής των εργαζομένων τους, με αποτέλεσμα να τους δημιουργούν αίσθημα σιγουριάς και εμπιστοσύνης. Με αυτόν τον τρόπο, οι εταιρείες αναγνωρίζουν έμπρακτα τη συμβολή του ανθρώπινου δυναμικού στην πορεία της επιχείρησης, επιστρέφοντας σε αυτούς, μέσω της ομαδικής ασφάλισης, ένα πρόσθετο μέρος –πέραν των αποδοχών– αυτής της συμβολής. Επιπλέον, σε ένα περιβάλλον οικονομικής κρίσης, όπως αυτό που επικρατεί στις μέρες μας, η ομαδική ασφάλιση προσφέρει σημαντικά φορολογικά κίνητρα και οφέλη και στις ίδιες τις επιχειρήσεις που την προσφέρουν.
Α. Τρύφων: Οι καλύψεις που βρίσκονται υψηλότερα στις προτιμήσεις τόσο των εργοδοτών όσο και των εργαζομένων είναι αυτές της περίθαλψης, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας, της ζωής και της ανικανότητας. ΧΡΗΜΑ 77
αφιέρωμα
~ ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ
Οι καλύψεις που βρίσκονται υψηλότερα στις προτιμήσεις τόσο των εργοδοτών όσο και των εργαζομένων είναι αυτές της περίθαλψης, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας, της ζωής και της ανικανότητας. Όσον αφορά τις παροχές σύνταξης, υπάρχουν πολύ μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης, γιατί είναι λίγες οι εταιρείες που τις παρέχουν και τα φορολογικά κίνητρα σημαντικά.
Διατηρούν τα τελευταία χρόνια τα συμβόλαιά τους οι επιχειρήσεις; Παρά τη συρρίκνωση των παροχών, οι επιχειρήσεις διατηρούν τις ασφαλίσεις αυτές, προσπαθώντας να ελέγξουν όσο το δυνατόν καλύτερα το κόστος τους. Ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για να γίνει αυτό είναι η χρήση συμβεβλημένων νοσηλευτικών ιδρυμάτων, διαγνωστικών κέντρων και γιατρών, με την οποία επιτυγχάνεται δραστική μείωση του κόστους ασφάλισης. Ένας τομέας ο οποίος αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια με νέα συμβόλαια είναι τα ομαδικά συνταξιοδοτικά προγράμματα, λόγω των φορολογικών πλεονεκτημάτων που παρέχουν στις εταιρείες και τα στελέχη.
Πώς εξελίχθηκαν οι εργασίες στον κλάδο τον χρόνο που πέρασε, και τι βλέπετε για το μέλλον; Υπό ποιες προϋποθέσεις θα υπάρξει ανάπτυξη; Τα τελευταία χρόνια, λόγω της οικονομικής κρίσης, η αγορά των ομαδικών ασφαλίσεων δείχνει, όπως προαναφέραμε, σημάδια συρρίκνωσης. Αυτό οφείλεται κυρίως στους εξής λόγους: ~~ Μείωση των εργαζομένων ~~ Μείωση των μισθών ~~ Περιορισμό των παροχών Όμως, το αισιόδοξο μήνυμα είναι ότι όλο και περισσότερες επιχειρήσεις το εξετάζουν, και κάποιες από αυτές προχωρούν στη σύναψη συνταξιοδοτικού ομαδικού συμβολαίου. Η ανάπτυξη των ασφαλίσεων αυτών σε όλο το φάσμα των αναγκών (ζωή, υγεία, σύνταξη) εξαρτάται αφενός από την ανάπτυξη της οικονομίας και των επιχειρήσεων, αφετέρου από την ανάγκη συμπλήρωσης της κοινωνικής ασφάλισης με την ιδιωτική. Σημαντική προϋπόθεση αποτελούν τα φορολογικά κίνητρα που θα υπάρξουν, τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους εργαζομένους. 78 Απρίλιος 2016
Οι καλύψεις που βρίσκονται υψηλότερα στις προτιμήσεις τόσο των εργοδοτών όσο και των εργαζομένων είναι αυτές της περίθαλψης, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας, της ζωής και της ανικανότητας.
τα νέα της αγοράς
04-16
Χ
INTERAMERICAN
Καινοτόμο πρόγραμμα ασφάλισης οχημάτων με το χιλιόμετρο
Η
Interamerican, με ηγετική παρουσία στην ασφαλιστική αγορά του αυτοκινήτου, δίνει και πάλι τον τόνο στον κλάδο, συνδυάζοντας την καινοτομία με την ποιότητα και το προσιτό ασφάλιστρο στο μέτρο της χρήσης. Μετά από πιλοτική εφαρμογή αρκετών μηνών, που έδωσε το στίγμα ενός ιδιαίτερα ζωηρού ενδιαφέροντος από το πελατειακό κοινό, η εταιρεία βγάζει στην αγορά τα νέα ασφαλιστικά προγράμματα οχημάτων “Buy the Mile” της Anytime, τα οποία βασίζονται στην πρωτοποριακή λογική της αναλογίας των ασφαλίστρων με τη χιλιομετρική κάλυψη, δηλαδή στην αγορά ασφάλισης με το χιλιόμετρο. Τα προγράμματα διατίθενται απευθείας από την Anytime, αλλά και από τα δίκτυα διαμεσολαβητών, το εταιρικό δίκτυο πωλήσεων Agency και αυτό των συνεργαζόμενων πρακτόρων και μεσιτών, μέσω της Interamerican. Η παρακολούθηση των χιλιομέτρων είναι εφικτή με την εγκατάσταση ειδικής τηλεματικής συσκευής (OBD) στο αυτοκίνητο, που παραχωρείται από την Anytime εντελώς δωρεάν και εγκαθίσταται πολύ εύκολα στο όχημα. Τα προγράμματα “Buy the Mile” απευθύνονται σε κατόχους ΙΧ επιβατικών αυτοκινήτων που διανύουν μέχρι 5.000 χιλιόμετρα ετησίως και με ημερομηνία πρώτης άδειας κυκλοφορίας από τον Ιανουάριο του 2000 και έπειτα. Όλα τα γνωστά προγράμματα της Anytime (Basic, Economic και Value) διατίθενται με τη λογική τιμολόγησης των “Buy the Mile”, με ετήσια διάρκεια και με τις ίδιες ακριβώς καλύψεις. ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Τα προγράμματα “Buy the Mile” ανταποκρίνονται στις ανάγκες ενός ευρύτατου κοινού για την ασφάλιση του αυτοκινήτου το οποίο έχει ελεγχόμενη-περιορισμένη κίνηση, ενώ χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερα ανταγωνιστικό ασφάλιστρο. Το συμβόλαιο εκδίδεται άμεσα, από την ιστοσελίδα της Αnytime. Η συσκευή παρακολούθησης των χιλιομέτρων OBD έχει ενσωματωμένο σύστημα εντοπισμού γεωγραφικής θέσης (GPS) και καταγράφει τον χρόνο έναρξης και λήξης κάθε διαδρομής, καθώς και τα στοιχεία γεωγραφικής θέσης που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των διανυθέντων χιλιομέτρων. Τα στοιχεία γεωγραφικής θέσης δεν διατηρούνται, και διαγράφονται άμεσα, αμέσως μετά τον υπολογισμό των διανυθέντων χιλιομέτρων. Η εγκατάσταση της συσκευής γίνεται απλά και γρήγορα από τον ίδιο τον πελάτη, ο οποίος ενημερώνεται για τα χιλιόμετρά του μέσω της ειδικής online εφαρμογής ή από το Buy the Mile application που εγκαθιστά σε κινητό smartphone. Ωστόσο, σε κάθε περίπτωση, ενημερώνεται αυτόματα με SMS ή με e-mail όταν έχει διανύσει το 80% των χιλιομέτρων που έχει επιλέξει και, ακόμη, όταν φθάσει το 95%. Αν ο κάτοχος του ασφαλισμένου αυτοκινήτου ξεπεράσει τα 5.000 χιλιόμετρα, μπορεί να επεκτείνει την κάλυψη για επιπλέον 1.000 χιλιόμετρα, με την επέκταση να είναι δυνατή μόνο μία φορά ετησίως. Επισημαίνεται ότι ο τρόπος ασφάλισης με το χιλιόμετρο είναι ιδιαίτερα διαδεδομένος στο εξωτερικό και, ουσιαστικά, μεταφέρει την ανταγωνιστικότητα επί του ασφαλίστρου στην αξιοποίηση της τεχνολογίας, στην οποία η Interamerican έχει επενδύσει μέσω της Anytime σημαντικά ποσά, αλλάζοντας εντυπωσιακά την αγορά ασφάλισης αυτοκινήτου. Στην τεχνολογική εφαρμογή παρακολούθησης και καταγραφής εντοπίζεται και ο καινοτόμος χαρακτήρας των προγραμμάτων “Buy the Mile”, που ενισχύεται από το γεγονός ότι είναι πρωτοποριακά για την Ελλάδα και δεν συγκρίνονται με άλλα ασφαλιστικά προγράμματα επιβράβευσης.
79 Απρίλιος 2016
διά ταύτα...
ή κ ι δ ι ε ε Σ : ς η κ ά λ ο Π . Π ! Τ Ν Δ ο τ σ αποστολή Τώρα που πήρε φόρα ο Παύλος Πολάκης και είναι έτοιμος να φυτέψει στα τρία μέτρα όποιον του μιλήσει στραβά, εντελώς άκυρες πληροφορίες της στήλης αναφέρουν ότι το επιτελείο του Μαξίμου (λέγε με Καρανίκα) σκέφτεται πολύ σοβαρά να τον αναβαθμίσει σε μια θέση όπου θα λάμψει το ταλέντο του φλογερού Κρητικού: chief negotiator με τους Θεσμούς! Άνδρες με μαύρα (κοστούμια) στέλνουν αυτοί, άνδρες με μαύρα (πουκάμισα) εμείς! Ο Παυλάρας δεν θα χρειαστεί τίποτα παραπάνω από μια ωριαία συνάντηση με τον «μάγκα» της Ουάσιγκτον, τον Δανό γαλανομάτη Πόουλ Τόμσεν, για να την «καθαρίσει» την αξιολόγηση. Η συνάντηση θα αρχίσει με κέρασμα παραδοσιακής κρητικής ρακής 70 βαθμών: στο 12ο ποτηράκι, η επικράτηση Πολάκη θα είναι ξεκάθαρη: ο Κρητικός chief negotiator θα είναι φρέσκος και έτοιμος για άλλο ένα μπουκάλι, ενώ ο Δανός ξενέρωτος θα «σέρνεται» στον καναπέ και θα έχουν διαγραφεί από τη μνήμη του όλα τα δυσάρεστα στοιχεία για χρέη και δημοσιονομικά κενά. Τότε ο Παυλάρας θα περάσει στην επίθεση, σε άπταιστα... σφαγγλικά (αγγλικά με σφακιανή προφορά): «Πόουλ, φαίνεσαι καλό παιδί, είμαστε και συνονόματοι, δεν θέλω να σε χώσω στα τρία μέτρα. Βάλε μια υπογραφή εδώ, κι έχω έτοιμη την ένεση καφεΐνης να ισιώσεις». Με τρεμάμενο χέρι, ο Δανός, ψελλίζοντας “please, no more raki”, θα 80 Απρίλιος Ιανουάριος2016 - Φεβρουάριος 2016
βάλει την υπογραφή του στη συμφωνία για την αξιολόγηση και η περιπέτεια της Ελλάδας θα έχει τελειώσει. Γιατί, πολύ απλά, μετά το πάθημα του Πόουλ, δεν θα βρεθεί στέλεχος των Θεσμών που θα τολμήσει να κλειστεί σε σουίτα ξενοδοχείου με τον Πολάκη. Την ώρα που ο Κυριάκος Μητσοτάκης ζητάει τρεις φορές την ημέρα εκλογές για να σώσει τη χώρα, η παράταξή του, που έχει στο ενεργητικό της το εκλογικό θαύμα του 1961, όταν για πρώτη φορά στην ιστορία ψήφισαν και τα δέντρα, πέτυχε ένα νέο εκλογικό θαύμα: στις εκλογικές διαδικασίες της ΟΝΝΕΔ έφθασαν κατευθείαν στα αποτελέσματα, χωρίς να έχει προηγηθεί ψηφοφορία. Αυτό θα πει αποτελεσματικότητα! Ας μην αδικήσουμε όμως τον πρόεδρο Κυριάκο. Δεν ήταν δική του ιδέα οι εκλογές χωρίς ψηφοφόρους, ούτε και τον χαροποίησαν ιδιαίτερα όσα έγιναν στο συνέδριο της ΟΝΝΕΔ. Απλώς έχασε τον έλεγχο των ατίθασων νιάτων του κόμματος, επειδή είχε πολύ σοβαρότερα πράγματα να κάνει και μεγάλες ιδέες να επεξεργαστεί. Για παράδειγμα, στο νέο καταστατικό του κόμματος θα καθιερωθεί απαγόρευση δανεισμού από τις τράπεζες. Ευτυχώς που θα επιβληθεί αυτή η απαγόρευση, γιατί οι τραπεζίτες έκαναν ουρές για να δανείσουν ένα κόμμα με ληξιπρόθεσμα χρέη 160 εκατ. ευρώ. Σπανίζουν στις ημέρες μας τέτοιοι καλοί πελάτες.
ΧΡΗΜΑ
ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ ONOMATΕΠΩΝΥΜΟ
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ - ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ*
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΓΚΡΙΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ* ΟΔΟΣ
Τ.Κ.
ΠΕΡΙΟΧΗ
ΠΟΛΗ
ΧΩΡΑ
ΤΗΛ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Ε-ΜAIL
ΤΗΛ. ΟΙΚΙΑΣ
ΚΙΝΗΤΟ
FAX
ΑΦΜ*
ΔΟΥ*
* ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ
Το ΧΡΗΜΑ καινοτοµεί τεχνολογικά, κυκλοφορεί και ψηφιακά, µε e-mail! Ο συνδροµητής µπορεί να ξεφυλλίσει και να διαβάσει το περιοδικό από την οθόνη του υπολογιστή του, µε τρόπο παρόµοιο του εντύπου. Η τεχνολογία e-book προσφέρει δυνατότητες αναζήτησης µε λέξεις-κλειδιά, rich media (video, ήχος, flash animations), hyperlinks, ψηφιακές σηµειώσεις, κι όλα αυτά...οικολογικά!
ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Σε έντυπη και ψηφιακή µορφή) ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΙΔΙΩΤΩΝ ΕΞΑΜΗΝΗ (5 ΤΕΥΧΗ) 20,00 € ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΥΠΡΟΣ (10 ΤΕΥΧΗ) 100,00 €
ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ (10 ΤΕΥΧΗ) 30,00 €
ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 45,00 €
ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 80,00 €
ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ (10 ΤΕΥΧΗ) 150,00 €
ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΝΟMΙKΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 60,00 € ΔΙΕΤΗΣ (20 ΤΕΥΧΗ) 110,00 €
ΑΞΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΩΝ (Αποκλειστικά σε ψηφιακή µορφή) ΕΤΗΣΙΑ (10 ΤΕΥΧΗ) 15,00 € (Σε όλες τις συνδροµές συµπεριλαµβάνεται Φ.Π.Α.)
ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (089/470271-92 / ΙΒΑΝ GR46 0110 0890 0000 0894 7027 192) Βεβαιώνεστε πάντα ότι ο λογαριασµός στον οποίο καταθέτετε είναι της εταιρείας ETHOS MEDIA Α.Ε. Σηµειώνετε πάντα το όνοµά σας στο καταθετήριο. Παρακαλούµε, όπως αποστείλετε το καταθετήριο µε fax στο 210 998 4953, υπόψιν κου Κωνσταντίνου Σαλβαρλή.
ΕΠΙΤΑΓΗ
ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ
*Διεύθυνση αποστολής επιταγών: ETHOS MEDIA S.A., Θεσσαλίας 29, 174 56 Άλιµος, Fax: 210 998 4953
Yπεύθυνος συνδροµών: Κωνσταντίνος Σαλβαρλής, 210 998 4909, salvarlis.k@ethosmedia.eu