BRANŻA TSL W OBLICZU ZMIAN NA RYNKU ENERGII

Krzysztof Mazurski

Dyrektor Działu Portfolio Management, Energy Solution Sp. z o. o.

Nieustannie zmieniające się ceny energii to temat mający żywotny wpływ na niemal każdą branżę i sektor gospodarki. Wyjątkiem nie jest tu obszar TSL, który wg danych GUS, w roku 2021 generował 3,4% bezpośredniego zużycia energii elektrycznej w całym kraju. W najbliższych latach ze względu na zmianę zasilania pojazdów paliwami alternatywnymi (głównie energią elektryczną) zużycie będzie stopniowo wzrastało, dlatego tak ważne jest odpowiednie zarządzanie logistyczne oraz poprawa efektywności energetycznej procesów i sprzętu. W niniejszym artykule podsumuję sytuację na rynku energetycznym w roku 2022 i przedstawię prognozy na rok bieżący.

Transport i logistyka stanowią wspólny mianownik dla wielu usług, mają wpływ na prawie każdy inny sektor i trudno znaleźć osobę, która w jakimś stopniu z nich nie korzysta. Na przestrzeni lat ta branża rozwinęła się w szybkim tempie, co nie pozostało bez wpływu na idące za tym coraz wyższe koszty utrzymania. Oprócz cen paliw zasilających flotę pojazdów, znaczny koszt przypada na energię elektryczną, która ze względu na poszerzającą się automatyzację procesów jest niezbędna do funkcjonowania obiektów logistycznych czy urządzeń do produkcji. Energia jest tam często pobierana przez więcej niż 8 godzin dziennie, a duże powierzchnie magazynowe nie sprzyjają niskim zużyciom mediów na ogrzewanie czy chłodzenie.

Niestabilny rok na rynkach energii

Ceny prądu osiągnęły w 2022 roku rekordowe poziomy, co sprawiło, że w wielu firmach temat redukcji zużycia i poszukiwania korzystnych ofert cenowych zajął pierwsze miejsce wśród priorytetów. Gdyby rok 2022 chcieć podsumować jednym słowem, odnosząc się do rynków energetycznych, to byłaby nim: zmienność. Ceny kontraktów notowanych przed dostawą potrafiły wahać się w szerokim przedziale 500-2500 zł/MWh.

W zależności od zawartych umów sprzedaży i wybranego modelu (stała cena/model transzowy/spot), a w szczególności od okresu decyzji o kontraktacji, ceny na fakturach dla tej samej branży mogą znacznie się różnić. Analizując sytuację tej samej firmy z oddziałami w innych krajach europejskich również wartości cenowe mogą być bardzo zróżnicowane. Na przykładzie poniższej mapy widoczne są różnice w wycenach na 2023 rok na rynku terminowym głównie wynikające z miksu energetycznego danego państwa oraz jego polityki reagowania na kryzys energetyczny. Fundamentalnym wydarzeniem na rynkach energetycznych w 2022 roku był wybuch wojny w Ukrainie. Po 24 lutego zarówno rynki gazu, węgla kamiennego, jak i energii elektrycznej reagowały na nadchodzące wydarzenia, będące konsekwencją inwazji Rosji na Ukrainę. Szczególnie wrażliwym tematem były dostawy gazu – Gazprom rozpoczął zatrzymanie przesyłu do Polski i Bułgarii a następnie do pozostałych państw UE, kilkukrotnie była też zmieniana nominacja na przesył przez Nord Strem 1, a o kwestii naprawy turbiny można by napisać osobny artykuł. Presję podażową wywołał również, nałożony przez Komisję Europejską obowiązek zapełnienia magazynów przed zimą w 90% oraz niespodziewany pożar w porcie Freeport w USA.

Równolegle do problemów z gazem występował wątek niedoborów węgla energetycznego. Zarówno wśród elektrowni, jak i odbiorców indywidualnych pojawiały się głosy o oszczędzaniu tego surowca na zimę. Wynikiem tego były nieplanowane przestoje wielu bloków energetycznych do-